Pensioen Dekkingsgraad en Zekerheid by Jos Berkemeijer

Pensioen Dekkingsgraad en Zekerheid

Jos Berkemeijer, 20 december 2013 20-12-2013

Agenda 1. Zekerheid en Eigen Vermogen 2. Dekkingsgraad en Beleggingsrisico 3. Relatie Dekkingsgraad en Zekerheid 4. Tussenconclusies 5. Internationale Vergelijking Dekkingsgraad

6. Tenslotte 7. Disclaimer Meer informatie http://pensioeninfo.blogspot.nl/2013/12/pensioenfonds-dekkingsgraad-en-zekerheid.html 20-12-2013

Zekerheid en Eigen Vermogen • Pensioenfondsen informeren deelnemers over de dekkingsgraadontwikkeling • Maar wat is eigenlijk de zekerheid die hoort bij een bepaalde dekkingsgraad? • Antwoord varieert sterk per pensioenfonds

• Zekerheid en Vereist Eigen Vermogen Pensioenwet Artikel 132, lid 2 Een pensioenfonds stelt het Vereist Eigen Vermogen (VEV) zodanig vast dat met een zekerheid van 97,5 % wordt voorkomen dat het pensioenfonds binnen een periode van één jaar over minder waarden beschikt dan de hoogte van de Technische Voorzieningen (TV).

• Vereiste Dekkingsgraad Vereiste Dekkingsgraad : VDG = (VEV+TV) / TV. 20-12-2013

Dekkingsgraad en Beleggingsrisico • Fluctuatie van de dekkingsgraad hangt in belangrijke mate af van het beleggingsrisico dat een fonds bereid is te nemen • Voorbeeld ABP • Beleggingsbeleid ABP grosso modo: 40% vastrentende en 60% zakelijke waarden

• Gemiddeld jaarlijks rendement afgelopen 5 jaar: 5% bij een volatiliteit van 15,9% • Volatiliteit dekkingsgraad 2004 t/m 2012: ca. 17%

20-12-2013

Relatie Dekkingsgraad en Zekerheid Aanpak en Uitgangspunten Model • Aanpak Simulatie Relatie Dekkingsgraad en Zekerheid o.b.v.:

1. Risicovol De huidige risicovolle beleggingsstrategie met een verwachte jaarlijkse beleggingsvolatiliteit van 15% 2. Risicomijdend Een risicomijdende beleggingsstrategie met een verwachte jaarlijkse beleggingsvolatiliteit van 4% • Uitgangspunten Model • Eenvoudig Model, Normale verdeling • Alleen voor discussiedoeleinden • Geen exactheid • Bewustwording en inzicht geven staan voorop 20-12-2013

Relatie Dekkingsgraad en Zekerheid Risicomijdende versus Risicovolle Beleggingsstrategie

• Een dekkingsgraad 100% correspondeert met een zekerheid van 50% • Als de dekkingsgraad groter is dan 100% levert een risicovolle beleggingsstrategie een relatief lagere zekerheid op dan een risicomijdende strategie. • Als de dekkingsgraad kleiner is dan 100% levert een risicovolle beleggingsstrategie een relatief hogere zekerheid op dan een risicomijdende strategie. 20-12-2013

Relatie Dekkingsgraad en Zekerheid Vereiste Dekkingsgraad en Feitelijke Zekerheid

• Vereiste Dekkingsgraad Op basis van 97,5% zekerheid geldt een vereiste dekkingsgraad van circa 130% bij een risicovolle beleggingsstrategie en van circa 110% bij een risicomijdende strategie. • Feitelijke Zekerheid Een dekkingsgraad van 105% correspondeert met circa 84% zekerheid bij een risicomijdende beleggingsstrategie en circa 63% zekerheid bij een risicovolle beleggingsstrategie 20-12-2013

Relatie Dekkingsgraad en Zekerheid Effecten van Solvency-II & Basel-II/III regelgeving

• Solvency-II Verhoging van de huidige zekerheidseis van 97,5% naar 99,5% (Solvency-II), betekent voor een risicomijdend fonds een verhoging van de vereiste dekkingsgraad van 110% naar circa 113% en voor fonds met een risicovol beleid een verhoging van 129% naar 139%. • Basel-II/III (niet gevisualiseerd in de grafiek) O.b.v. de zekerheidseis van 99,9% (Basel-II/III regelgeving banken) zou de vereiste dekkingsgraad nog verder stijgen naar 116% (risicomijdend), respectievelijk 147% (risicovol). 20-12-2013

Relatie Dekkingsgraad en Zekerheid 1-Jaars, 5-Jaars en 10-Jaars Zekerheidskaders

• Meerjarige Zekerheidskans Sturing op een 5 of 10-jarige zekerheidskans van 99,5% lijkt beter bij de lange termijndoelstelling van een pensioenfonds te passen dan het huidige zekerheidskader o.b.v. een eenjarige zekerheidskans van 97,5%. • Bij een risicovolle beleggingsstrategie (15% SD) geldt een vereiste dekkingsgraad van 118% als gekozen zou worden voor een 5-jaars gemiddelde 99,5% zekerheid 20-12-2013

Tussenconclusies • Feitelijke zekerheid bij Pensioenfondsen Op basis van het huidige risicovolle beleggingsbeleid ligt de feitelijke zekerheid vaak ver onder de wettelijke eis van 97,5% .

Dekkingsgraad 90% 100% 110% 120% 130%

• Huidig zekerheidskader niet passend Gezien hun lange-termijn verplichtingen en risico-houding kunnen pensioenfondsen meer adequaat gestuurd worden o.b.v. een 5-jaars gemiddelde 99,5% zekerheid, dan op basis van de huidige 1-jaars 97,5% zekerheid. Hierdoor ontstaat ook een beter indexatieperspectief.

Zekerheid 1-Jarig 5-Jarig 25,2% 6,8% 50,0% 50,0% 74,8% 93,2% 90,9% 99,9% 97,7% 99,9996%

• Solvency-II Zekerheidskader Invoering van Solvency-II op basis van 99,5% eenjarige zekerheid, betekent dat pensioenfondsen gedwongen zullen worden om hun beleggingsbeleid minder risicovol te maken. Pensioenfondsen worden dan 'nominale verzekeraars'. 20-12-2013

Internationale Vergelijking Dekkingsgraad Uitkomst Netspar Onderzoek (2010) • Uit een thesis van Netspar uit 2010 blijkt dat het Nederlands Pensioentoezicht, met een waarderingsmethode gebaseerd op marktwaarde en het waarderen van verplichtingen o.b.v. een risicovrije rente, zichzelf - internationaal vergeleken - wel erg zwaar de maat neemt.

Bron Netspar Thesis (2010): What Explains the Diverse Funding Ratios..

• Pensioenzekerheid is een goede zaak. Maar is het wel verstandig onszelf strengere regels op te leggen dan in andere vergelijkbare landen?

• Nederland lijkt roomser dan de paus als het gaat om pensioenzekerheid 20-12-2013

Internationale Vergelijking Dekkingsgraad Is ‘Internationaal Vooroplopen in Zekerheid’ Wijs?

20-12-2013

Tenslotte 1. Stop met het internationaal vooroplopen in PensioenZekerheid 2. Voer een nieuw FTK in op basis van een 5-jaars Zekerheid van 99,5%

20-12-2013

Disclaimer De berekeningen en conclusies in deze presentatie zijn zeer globale benaderingen die per definitie niet gelden voor een individueel pensioenfonds en alleen geschikt zijn als discussie materiaal. Indien u geïnteresseerd bent in de conclusies voor uw eigen pensioenfonds, vraag die dan op conform de sjablonen, zoals getoond in deze blog. Jos Berkemeijer -2013 20-12-2013