Public and Ecologic Circular Stitches | Kamusal ve Ekolojik Döngüsel Yamalar - AURA Istanbul by Beyza Öztürk

Kamusal ve Ekolojik Döngüsel Yamalar Public and Ecologic Circular Stitches Beyza Nur Öztürk

Stüdyo Yürütücüleri / Studio Instructors: Carlos Zarco Sanz - Zuhal Kol AURA-İSTANBUL | BAHAR 2021

İçindekiler :

Contents :

Özet Giriş

5 5

Preview Introduction

5 5

İstanbul’da Kamusal Yeşil Alan İstatislikleri ve Diğer Şehirlerle Karşılaştırılması

Public Green Space Statistics in Istanbul and Comparison with Other Cities

Kamusal Yeşil Alan Neden Önemlidir?

Why is Public Green Space Important?

İstanbul’un İlçe Bazında Aktif Yeşil Alan Dağılımı

Distribution of Active Green Space by District of Istanbul

Sultanbeyli as a Case Study Why Sultanbeyli? Changes in Sultanbeyli by Time Initial Ideas for the Intervention Soft Systems in Sultanbeyli Hard Systems in Sultanbeyli Comparison of Soft & Hard Sitemaps, Result and Intervention Method

An Exemplary “Stitch” in Sultanbeyli as an Intervention in the Selected Route from the Large Scale ‘Mapping’ and Analysis as a Working Method Population and Social Infrastructure Data by Neighbourhood Site-specific Intervention Methods: #1 Transformation of the Existing Creek to its Natural Formation #2 Interventions in the Creek Preservation Area #3 Active of the Existing Public Lands in the Current Zoning Plan #4 Proposal of the Needed Social Infrastructure #5 The Idea of Increasing Similar Interventions by Identifying Site-Specific Conditions and Using them in Other Regions of Sultanbeyli

Conclusion Bibliography

40 41

Çalışma Alanı Olarak Seçilen Sultanbeyli Neden Sultanbeyli? Sultanbeyli’nin Zaman İçinde Büyümesi Müdahale İçin İlk Yaklaşım Sultanbeyli”de Doğal Sitemler Sultanbeyli”de Yapay Sistemler Doğal&Yapay Sitem Haritalarının Çakıştırılması, Ortaya Çıkan Sonuç ve Müdahale Yöntemi Sultanbeyli’de Üst Ölçekten Belirlenen Müdahale’nin Örnek Bir ‘Yama’ da Gösterimi Çalışma Yöntemi Olarak ‘Haritalama’ ve Analizler Mahalle Bazında Nüfus ve Sosyal Donatı tablo Belirlenen Alana Özgü Yöntemler: #1 Mevcut Derenin Doğal Formasyonuna Getirilmesi #2 Dere Koruma Bantındaki Müdahaleler #3 Mevcut İmar Planındaki Kamusal Parsellerin Kullanımı #4 İhtiyaç Duyulan Sosyal Donatının Önerilmesi #5 Benzer Müdalalelerin Alana Özel Durumlar Tespit Edilerek Arttırılması ve Sultanbeyli’nin Başka Bölgelerinde de Kullanılması Kurgusu

Sonuç Kaynakça

40 41

Kamusal ve Ekolojik Döngüsel Yamalar

Public and Ecologic Circular Stitches

Beyza Nur Öztürk

Anahtar Kelime : kamusal alan, uyarlanabilirlik, eşitlik yaratmak için fırsat, ‘field condition’, yeşil haklar, sosyal donatı, altyapı, birlikte yaşamak, açık sistemler, mevcut sınırları sorgulamak.

Keywords : public space, adaptability, opportunity for equality, field condition, green rights, social infrastructure, living together, open systems, questioning of existing boundaries.

Özet

Preview

Bu projenin ana sorunu İstanbul’da kamusal yeşil alan problemi üzerine araştırmak, düşünmek ve potansiyelleri keşfetmektir. Bu bağlamda İstanbul’da, hesaplamalara göre 0,54 m² kişi başı aktif yeşil alana sahip olan Sultanbeyli araştırma alanı olarak seçilmiştir.1 Sultanbeyli’nin kamusal yeşil alan ve sosyal donatı ihtiyacı üzerine çalışılmış, eksikler, potansiyel alanlar belirlenmiş ve öneri sunulmuştur. Çalışmanın amacı sadece Sultanbeyli özelinde değil, İstanbul’un benzer durumdaki birçok ilçesi için de uyarlanabilir bir sistem geliştirmek ve bu konuları tartışmaya açmaktır.

The main issue of this project is to research and reflect on the problem of public green space in Istanbul and trying to find the potentials. In this context, Sultanbeyli, which has an active green area of 0.54 m² per person according to calculations, is chosen as a case study in Istanbul.1 The need for public green space and social infrastructure of Sultanbeyli has been researched. Deficiencies and the potential areas have been identified and the proposal for the selected area is made according to the site-specific methods. The aim of the study is to develop an adaptable system not only for Sultanbeyli but also for many districts of Istanbul in similar conditions and to create a discussion ground for these issues.

Giriş İBB’nin raporuna göre İstanbul’da 2019’daki kişi başı aktif yeşil alan dağılımı 7.04 m²’dir.2 Peki burada bahsedilen aktif yeşil alanlar ne kadar ‘aktif’ kullanılmaktadır ve bunun İstanbul’daki her bir ilçe için dağılımı nasıldır?

Introduction According to the report of the İBB, the distribution of active green space per person in Istanbul in 2019 is 7.04 m².2 So, how much ‘actively’ the active green areas that mentioned here are used and how is the distribution of this number for each district in Istanbul?

1. https://data.ibb.gov.tr/dataset/2019-yili-park-bahce-ve-yesil-alan-verileri/resource/1d9762dc-b3ea-43f1-a46b-2eb0884d26e1 https://sehirplanlama.ibb.istanbul/ilceler/

2. https://vizyon2050.istanbul/yayindetay-1-14-istanbul_kentsel_analiz_raporu

Kamusal ve Ekolojik Döngüsel Yamalar

Public and Ecologic Circular Stitches

İstanbul’da Kamusal Yeşil Alan İstatistikleri ve Diğer Şehirlerle Karşılaştırılması

Public Green Space Statistics in Istanbul and Comparison with Other Cities

‘World Cities Culture forum’ un 2018’deki çalışmasına göre ‘park ve bahçe’ olarak belirlenen kamusal yeşil alan dağılımında, İstanbul 33 dünya şehri arasından %2.2’lik kamusal yeşil alan oranıyla son sırada yer almıştır.1

According to the study of the World Cities Culture Forum in 2018, the distribution of the public green spaces -parks and gardens- in Istanbul is only 2.2% and it is ranked at the bottom of the list among 33 other world cities.1 We are not living alone!

Oslo %68

Lizboa %22

İstanbul % 2,2

Do you remember us? Why is Public Green Space Important?

Kamusal Yeşil Alan Neden Önemlidir?

“To live with together in the world means essentially that a word of things is between those who have it in common, as a table is located between those who sit around it.”2

‘’To live with together in the world means essentially that a word of things is between those who have it in common, as a table is located between those who sit around it.’’2

Kamusal alanlarda sosyo-ekonomik durum, kültürel birikim, cinsiyet, inanış ve birçok farklı etkenden bağımsız olarak toplumun her kesimi bir araya gelebilir. Kamusal alan bize bu olasılığı yaratan tek yerdir ve birlikte yaşamak, ötekileştirmemek için ihtiyacımız olan şeydir. Araştırmanın odağında olan İstanbul’daki ‘’kamusal yeşil alan’’ incelenmesi, bu alanlarda sadece insanın insanla değil, ayrıca insanın doğada yaşayan diğer tüm canlı ve cansız öğeler temas ettiği yer olmasından kaynaklanmaktadır. Dahası birçok canlının da yaşam alanı da olan kamusal yeşil alanlar bizden önce de sonra da varlıklarını sürdürecek olanlar değil midir?

All the pieces of society can come together in public spaces, regardless of socio-economic status, cultural background, gender, religion and many other different factors. The public space is the only place that creates this possibility for us, and living together is what we need in order not to otherize. The study of the “public green space” in Istanbul, which is the main topic of the research, is crucial due to the fact that the public green spaces are not only the places where people come together with the people but also people meet with the nature and all other living and non-living elements inhabit in it. Moreover, aren’t public green spaces, which are the habitats of many living things, the ones that will continue to exist before and after us?

1 http://www.worldcitiescultureforum.com/data/of-public-greenspace-parks-and-gardens.

2. Arendt, Hannah. ‘’The Human Condition’’ (2nd ed. Chicago/London: University of Chicago Press, 1998)

Kamusal yeşil alan atmosferi için yapılan görsel.

The depiction of public green space for the feeling of atmosphere.

İstanbul’un İlçe Bazında Aktif Yeşil Alan Dağılımı

Distribution of Active Green Spaces by District of Istanbul

İstanbul’daki kamusal yeşil alan dağılıma İBB verileri ile analiz edildiğinde (İBB’ye göre aktif yeşil alanlar: parklar ve yeşil alanlar, rekreasyon alanları, mesire alanları, tabiat parkı alanlarıdır.)1 Istanbul’un 39 ilçesinden 10 tanesinde kişi başına düşen aktif yeşil alan miktarının 1 m²’den az olduğu verisine ulaşılmıştır. Bu ilçeler Ümraniye, Gaziosmanpaşa, Bakırköy, Esenyurt, Esenler, Sultanbeyli, Bahçelievler, Güngören, Küçükçekmece ve Bağcılardır. Projenin sorusu acaba bizim seçilen bir ilçede kamusal yeşil alan potansiyelini ortaya çıkarmak için için uygulayacağımız bir yöntem, diğer ilçelerde de uygulanabilecek bir yönteme dönüşebilir mi?

When the distribution of public green space in Istanbul is analysed with IBB data (According to IBB, active green spaces are: parks and green spaces, picnic areas, recreation areas, nature park areas.)1 As a result of the research, it has been reached that the amount of Active green space per district is less than 1 m² in 10 of the Istanbul’s 39 districts. These districts are Ümraniye, Gaziosmanpaşa, Bakırköy, Esenyurt, Esenler, Sultanbeyli, Bahçelieveler, Güngören, Küçükçekmece and Bağcılar. The question of the project is, can a strategy that we will apply to reveal the potential of public green space in a selected district turn into an adaptable method that can be applied in other districts as well?

1. https://data.ibb.gov.tr/dataset/2019-yili-park-bahce-ve-yesil-alan-verileri/resource/1d9762dc-b3ea-43f1-a46b-2eb0884d26e1 https://sehirplanlama.ibb.istanbul/ilceler/

https://sehirplanlama.ibb.istanbul/ilceler/

Kamusal ve Ekolojik Döngüsel Yamalar

Public and Ecologic Circular Stitches

İstanbul haritası üzerinde, ilçelere göre kişi başı aktif yeşil alan dağılımının gösterimi. In the map of İstanbul, the distribution of the public green per person in different districts.

Kamusal ve Ekolojik Döngüsel Yamalar

Public and Ecologic Circular Stitches

İstanbul’un ilçelerinin, kişi başına düşen aktif yeşil alan kullanımına göre çoktan aza sıralandığı grafik. Bu miktarın 1m²’den az olduğu ilçeler sağ altta kutu içinde gösterilmiştir.

The graph which represents the active green space per person from top to bottom, in different districts of İstanbul. The amount which is lees then 1m² is highlighted at the bottom right of the page with a frame.

Kamusal ve Ekolojik Döngüsel Yamalar

Public and Ecologic Circular Stitches

Çalışma Alanı Olarak Seçilen Sultanbeyli:

Sultanbeyli as a Case Study

Neden Sultanbeyli?

Why Sultanbeyli

Kişi başına düşen aktif yeşil alan miktarının 1 m²’den az olduğu ilçeler arasından Sultanbeyli, şehrin kıyısında olması, hem kuzeyden hem de güneyden ormana komşu olması, hala değişimin devam ettiği bir durumda olması ve bu durumların yarattığı olası potansiyellerin dikkat çekiciliğinden dolayı araştırma alanı olarak seçilmiştir. Sultanbeyli’de kişi başı aktif yeşil alan miktarı 0.54 m²’dir.

Among the districts where the amount of active green space per district is less than 1 m², Sultanbeyli is chosen as a case study with the amount of 0.54 m² active green space per person because it is at the edge of the city, in the periphery where actually different tensions are still very much in play where the city is touching to the nature and where the urban is trying to come. Sultanbeyli is adjacent to the forest from both the north and south, is still dynamic in terms of change. All these remarkable conditions are attractive for the case study area.

Sultanbeyli’nin Zaman İçinde Değişimi1 İstanbul’da özellikle 1980 sonrası yoğun göç ile nüfus hızla artıyordu ve barınma ihtiyacıyla yeni gelenler plansız bir şekilde yerleşmeye başladılar. Bu sadece altyapıdan, sosyal donatıdan yoksun gecekondu mahalleleri oluşturmakla kalmıyor; ayrıca kentin ekolojik dengesini de yok sayan yerleşmelere sebep oluyordu. Sultanbeyli’de bu değişimin yaşandığı ilçelerden biri, bölgede ilk göze çarpan ‘Aydos Ormanı’ ve ‘Teferrüç Tepe Ormanı’ bağlantısını yok sayarak, adeta bir kesik gibi bu iki ormanın arasında oluşan ilçe. Bu kesik 1980’lerden başlayarak genişliyor ve gittikçe orman alanını işgal ediyor. *’Sultanbeyli ilçe sınırındaki yapıların %98’i kaçak aralarında kamu yapıları da bulunuyor.’ Sultanbeyli nüfusu 2020 yılı TÜİK verilerine göre 343.318 kişi ve bunun dağılımı %46 genç, %48 orta ve %6 yaşlı nüfus şeklinde. Peki bu kadar farklı durumun bir arada olduğu yerde kamusal yeşil alan ve sosyal donatı ihtiyacına yönelik araştırma nasıl bir yöntemle yapılabilir?

Changes in Sultanbeyli by Time In Istanbul, the population increased rapidly, especially with the intense migration after the 1980s, and the immigrants began to settle in an unplanned manner due to the need for basic shelter. This situation did not only create slums with lack of infrastructure and social facilities; it also caused settlements that ignored the ecological balance of the city. One of the districts where this change happened, is Sultanbeyli that is settled between these two forests like a cutting, ignoring the connection between the “Aydos Forest” and the “Teferrüç Hill Forest”. What stands out first in the Sultanbeyli region is the separation between two sides. This cutting has been widening since the 1980s and increasingly occupies the forest area. ‘98% of the buildings on the border of Sultanbeyli district are illegal, including some public buildings.’ The population of Sultanbeyli is 343,318 people according to the data of TUIK in 2020, and its distribution is 46% young, 48% middle and 6% elderly population. So, how could research about public green space and social infrastructure be conducted in a place where so many different conditions stand together?.1 1. https://vizyon2050.istanbul/yayindetay-1-14-istanbul_kentsel_analiz_raporu

1. https://vizyon2050.istanbul/yayindetay-1-14-istanbul_kentsel_analiz_raporu

Müdahale İçin İlk Yaklaşım

Initial Ideas for the Intervention

‘‘Doğal sistemler ve kentin kamusal altyapısı arasındaki ilişki, ekolojik sistemlerle ilgili peyzaj altyapısı ağlarının geliştirilmesi yoluyla kentsel stratejiler geliştirmenin bir yolunu önermeye başlar.’’1

‘‘The relationship between natural systems and the public infrastructure of the city begins to suggest a means of developing urban strategies through the development of networks of landscape infrastructure related to ecological systems.’’ 1

Bu bağlamda tekil mahalle ya da bina ölçeğinden ziyade, araştırılması gereken bölgenin doğal ve yapay sistemlerinin bütünü. Bu iki sistem detaylı incelendiğinde iki tarafı orman olan Sultanbeyli’nin ortasından geçen TEM otoyolu ile ikiye bölündüğü, daha sonra bu bölgelerin tekrar farklı yollarla ayrıldığı ve ne ekosistemde ne de sosyal donatıda bir süreklilik olduğu tespit edilmiştir. Hem ekolojik hem de sosyal olarak bu kadar bölünmüş bir ilçe nasıl bir bağlantı kurgulanarak tekrar birleşebilir ve potansiyel bölgeler belirlenebilir? Bu araştırmada ’haritama’ potansiyellerin belirlenmesi için kritik bir yöntemdir.

In this context, what needs to be done to research the whole soft and hard systems of the region rather than a single building or the neighbourhood scale. When these two systems are studied in detail, it has been more clear that Sultanbeyli, which is surrounded by the forest on both sides, is divided into two by the TEM highway passing through the middle. After that, these regions are separated again by different roads and there is no continuity either in the ecosystem or in the social infrastructure. How can a district which is divided both ecologically and socially be reunited by creating a connection and how the potentials could be determined? In this research, ‘mapping’ is a critical method for identifying potentials.

“...haritalama, karmaşık ve gizli güçleri aramayı, bulmayı ve ortaya çıkarmayı gerektirdiği için planlamadan farklıdır. Bu bakış açısından haritalama, farklı parçalar arasında yeni ilişkiler oluşturan üretken bir eylemdir.’’2

‘’...mapping differs from planning as it entails searching, finding and unfolding complex and latent forces. Mapping, from that point of view is a generative act that engenders new relationship amongst otherwise disparate parts.’’ 2

‘‘It –architecture- exploits and exhausts the potentials that can be generated finally only by urbanism, and that only the specific imagination of urbanism can invent and renew.’’ 3

1. Mossop, Elizabeth. ‘’Landscapes of Infrastructure’’ Charles Waldheim, ed. The Landscape Urbanism Reader (Princeton Architectural Press, 2006)

2. Petra Kemp

2. Petra Kempf

3. Koolhaas, Rem. ‘‘Whatever Happened to Urbanism?’’ S, M, L, XL (New York, The Monacelli Press,1999.)

Kamusal ve Ekolojik Döngüsel Yamalar

Public and Ecologic Circular Stitches

Sultanbeyli’de Doğal Sistemler

Soft Systems in Sultanbeyli

Sultanbeyli, kuzeyinde ve güneyinde ormanlar ile çevrili ve Ömerli Barajı Su Havzası’nın yakınında bulunuyor. Bu yeşil sistemde farklı yapıda birçok örüntü mevcut: yeşil alanlar, iğne yapraklı ormanlar, karışık yapraklı ormanlar, ağaçlık alanlar, otlaklar, çayırlar, tarım arazileri ve park alanı olarak gösterilmiş noktalar. 1

Sultanbeyli is surrounded by forests on the north and the south. Furthermore, it is located near the Ömerli Dam Water Basin. In this green system, there are many different patterns of nature: green areas, coniferous forests, mixed-leaved forests, woodlands, grasslands, meadows, farmland and park areas. 1

’İstanbullular tarafından “İstanbul Çiğdemi” olarak adlandırılan ve dünyada sadece Sultanbeyli’deki Aydos Ormanı’nda bulunan “İstanbulensis” çiçeği ise bölgenin simgesi konumunda.’ 2

‘The “Istanbulensis” flower, called “Istanbul Crocus” by the people of Istanbul and found only in the Aydos Forest in Sultanbeyli, is the symbol of the region. 2

Aydos Ormanı’nda çam ağaçları ağırlıkta ayrıca Aydos Gölü faunasında Gambusya, Blenny yanı sıra sazan da bulunmaktadır. 3

Pine trees predominate in the Aydos Forest, and there are also Gambusia, Blenny and carp in the fauna of Aydos Lake. 3

Ömerli Havzasında bulunan bölgenin mevcut iki baskın yeşil elemanı, güneyde Aydos Ormanı ve kuzeyde Teferrüç Tepe Ormanı, aslında doğal duru-

The two dominant green elements of the region located in the Ömerli Basin, the Aydos Forest in the south and the Teferrüç Tepe Forest in the

1. https://land.copernicus.eu/pan-european/corine-land-cover

2. https://www.orman.gen.tr/aydos-ormani.html

3. https://www.goller.gen.tr/aydos-golu.html

Sultanbeyli Doğal Sistemler Haritası Sultanbeyli Soft Systems Map

Kamusal ve Ekolojik Döngüsel Yamalar

Public and Ecologic Circular Stitches

munda birbirine çeşitli dere ve yüzey suları yolları ile bağlı. Topoğrafyaya bakıldığında bu durum çok daha iyi okunabiliyor.

north, are actually connected to each other in their natural state by various creeks and surface waterways. Looking at the geography, this situation can be read much more clearly. ‘’The Ömerli Basin Important Plant Area (IPA) includes the habitats on the hills located in the central and southern parts of the Kocaeli Peninsula. IPA consists of a mixture of heath, frigana, and acid coppice forests and associated diverse range of pasture, peatland, and seasonally flooded pit and pond habitats. Ömerli Basin hosts more than 37 taxa that are rare nationwide (for example, Allium peroninianum, Centaurea amplifolia, Colchicum micranthum, Crocus olivieri ssp. istanbulensis, C. pestalozzae, Eleocharis carniolica, Rhynchospora brownii ssp. brownii and Trifolium pachycalyx). Most of these have the richest and sometimes the only populations in Turkey in the IPA. The area is also very important as it contains the largest areas of heathland in Eastern Europe and the Eastern Mediterranean. The heath communities are important not only because they include plant species unique to Istanbul, but also because they contain detached populations of some plant species far from their natural distribution areas. The heathland is also important for its lowland larch (Pinus nigra ssp. pallasiana) communities. The extensive coppice forests that largely cover the northern parts of the IPA are also valuable for the traditionally ongoing charcoal business. The diversity of climate, topography and geology prevailing in the IPA is reflected in an extraordinary vegetation that transitions to frigana, heather and forest communities in a short distance. “ 4 One of the creeks in Sultanbeyli is Uzundere, which comes from the Ömerli Dam Water Basin, and it is seen that it divides into different branches and naturally extends to the Aydos Forest, as if connecting the two sides.

‘’ Ömerli Havzası Önemli Bitki Alanı (ÖBA), Kocaeli Yarımadası’nın orta ve güney bölümlerinde yer alan tepeler üzerindeki habitatları içerir. ÖBA fundalık, frigana ve asit karakterli baltalık ormanların bir karışımı ve bunlarla bağlantılı çok çeflitli mera, turbalık ve mevsimlik su dolan çukur ve gölcük habitatlarından oluşur. Ömerli Havzası ülke çapında nadir 37’den fazla takson (örneğin Allium peroninianum, Centaurea amplifolia, Colchicum micranthum, Crocus olivieri ssp. istanbulensis, C. pestalozzae, Eleocharis carniolica, Rhynchospora brownii ssp. brownii ve Trifolium pachycalyx) barındırır. Bunların çoğunun Türkiye’deki en zengin ve bazen de tek popülasyonları ÖBA’dadır. Alan aynı zamanda, Doğu Avrupa ve Doğu Akdeniz’deki en geniş fundalık alanları içermesi nedeniyle de çok önemlidir. Fundalık toplulukları yalnız İstanbul’a özgü bitki türlerini değil, aynı zamanda bazı bitki türlerinin doğal yayılış alanlarının çok uzağındaki kopuk popülasyonlarını içermesi nedeniyle de önem taşır. Fundalık alanlar ayrıca, barındırdığı alçak arazi karaçam (Pinus nigra ssp. pallasiana) topluluklarıyla da önemlidir. ÖBA’nın kuzey kesimlerini büyük ölçüde kaplayan geniş baltalık ormanlar geleneksel olarak devam eden odun kömürü işletmeciliği açısından da değer taşır. ÖBA’da hakim olan iklim, topografya ve jeolojideki çeşitlilik kısa bir mesafede frigana, fundalık ve oradan da orman topluluklarına geçiş yapan olağanüstü bir bitki örtüsüne yansımıştır. ‘’4 Sultanbeyli’de bulunan derelerden bir tanesi de Ömerli Barajı Su Havzası’ndan gelen Uzundere ve onun da farklı kollara ayrılarak doğal olarak, iki yakayı birleştirircesine Aydos Ormanı’na kadar uzandığı anlaşılıyor.

4. http://obanettr.org/default.asp?baslik=omerli_ havzasi&page=2&a=79&b=1&c=79 ÖBA hakkında bu bilgiler, WWF Türkiye tarafından 2005 yılında yayımlanan “Türkiye’nin 122 Önemli Bitki Alanı” (Özhatay, N.; Byfield, B.; Atay, S.) kitabından alınmıştır.

4. http://obanettr.org/default.asp?baslik=omerli_ havzasi&page=2&a=79&b=1&c=79 This information about IPA is taken from the book “122 Important Plant Areas of Turkey” (Özhatay, N.; Byfield, B.; Atay, S.) published by WWF Turkey in 2005

Sultanbeyli Yapay Sistemler Haritası Sultanbeyli Hard Systems Map

Sultanbeyli’de Yapay Sistemler

Hard Systems in Sultanbeyli

Sultanbeyli’nin ortasından geçen TEM Otoyolu, ilçede hem yaya sirkülasyonunu hem de doğal örüntüyü kesintiye uğratıyor. Yaya geçişi belirli bölgelerde beton üst geçitler ile yapılıyor ancak doğal devamlılık için bir örüntü mevcut değil. Fatih Bulvarı, Petrol Caddesi ve Bosna Bulvarı ticari aksın ve ulaşımın bulunduğu bölgeler. 1

The TEM Highway, which passes through the middle of Sultanbeyli, interrupts both the pedestrian circulation and the natural pattern in the district. Pedestrian crossing is provided by concrete overpasses in certain areas, but there is no pattern for natural continuity. Fatih Boulevard, Petrol Street and Bosna Boulevard are the areas where commercial axis and transportation are located.1

1. https://mapeditor.yandex.com.tr/#!/?z=14&ll=29.276052%2C4 0.958403&l=nk%23map

https://sehirharitasi.ibb.gov.tr/

https://earth.google.com/web/search/sultanebyli/@40.9682 565,29.282276,145.97383223a,14042.89178145d,35y,0h,0t, 0r/data=CigiJgokCV55BP-rh0NAEV15BP-rh0PAGfWW0YvaZEJAIVuK9-GgrFPA

Kamusal ve Ekolojik Döngüsel Yamalar

Public and Ecologic Circular Stitches

Sultanbeyli Yapay Sistemler Haritası Sultanbeyli Hard Systems Map

Doğal ve Yapay Sistem Haritalarının Çakıştırılması Overlapping Map of Soft and Hard Systems

Doğal&Yapay Sitem Haritalarının Çakıştırılması, Ortaya Çıkan Sonuç ve Müdahale Yöntemi

Comparison of Soft & Hard Sitemaps, Result and Intervention Method

Yapılan araştırmalar ve akademik okumalar sonucunda, bölgenin potansiyellerinin ortaya çıkması için, yeni alana özgü durumlar(field conditions) ve altyapısal olasılıklar hakkında çalışılmasının gerekli olduğu görülmüştür.

As a result of the research and academic readings, it has been seen that it is necessary to work on new field conditions and infrastructural possibilities in order to reveal the potentials of the region. As a result of the mapping, a ‘route’ that combines the existing parks and social infrastructure from the large scale is proposed. The route is shaped according to the public pattern in Sultanbeyli, starting from the forest and ending in the forest due to the special geographical condition of the district. It has various branches going deep inside of the neighbourhood. This route, which aims to stitch both socially and ecologically the cutting that caused by the TEM highway, first unites the two sides of the district and then follows the existing social infrastructure and grows capillary by penetrating into the area. The main strategy in the design of this system is to approach the area as a “field” rather than a neighbourhood, parcel

Haritalama sonucu üst ölçekten, mevcut parkların ve sosyal donatının birleştiren bir ‘rota’ kurgulandı. Sultanbeyli’deki kamusal örüntüye göre şekillenen bu rotada çeşitli kollar, ilçenin özel coğrafi durumu nedeniyle ormandan başlayıp ormanda bitiyor. Sultanbeyli’yi ikiye bölen Tem otoyolunun sebep olduğu kesiği hem sosyal hem de ekolojik olarak birleştirmeyi amaçlayan bu rota, Tem otoyolunun ortadan ikiye ayırdığı ilçenin önce iki tarafını birleştiren, daha sonra da yine mevcut sosyal donatıyı takip ederek gittikçe kılcallanan ve alanın içine nüfuz ederek büyüyen bir sistem olarak kurgulandı. Bu sisteminin kurgulanmasında esas olan strateji, alana yaklaşımda mahalle, parsel, bina ölçeğinden

Kamusal ve Ekolojik Döngüsel Yamalar

Public and Ecologic Circular Stitches

ziyade ‘’field’’ olarak bakılması ve potansiyeller için alana özgü durumların tespiti idi. Sultanbeyli’de incelen bu durumlar: orman&su (doğal elemanlar), rota (dolaşım elemanı), yüzeyler&parseller (potansiyeller), program (sosyal donatı).

or building scale, and to identify site-specific conditions for the potentials. These conditions are examined in Sultanbeyli: forest & water (natural elements), route (circulation element), surfaces & lands (potentials), program (social infrastructure).

‘’Peyzajı kentsel yüzey olarak tanımlarken, otoparklarda, ekili alanlarda ve artık alanlarda olduğu gibi sadece binalar arasındaki boşluktan bahsetmek istemiyorum. Peyzaj teriminin kullanımını son derece yeşil, doğal veya rekreasyonel alanlarla sınırlamak da istemiyorum. Bunun yerine, şehrin geniş ve kapsayıcı yer düzlemine, binaları, yolları, kamu hizmetlerini, açık alanları, mahalleleri ve doğal yaşam alanlarını barındıran “alan”a atıfta bulunuyorum. Bu, şehirde çok çeşitli sabit ve değişen faaliyetleri organize eden ve destekleyen zemin yapısıdır.’’ 1

‘’In describing landscape as urban surface, I do not mean to refer to simply the space between buildings, as in parking lots, planted areas, and residual spaces. Neither do I want to limit the use of the term landscape to wolly green, nautral, or recreational spaces. Instead, I refer to the extensive and inclusive ground-plane of the city, to the ’field’ that accommodates buildings, roads, utilities, open spaces, neighbourhoods, and natural habitats. This is the ground structure that organizes and supports a broad range of fixed and changing activities in the city.’’ 1

1. Wall, Alex. “Programming the Urban Surface,” James Corner, ed. Recovering Landscape, Essays in Contemporary Landscape Architecture (New York: Princeton Architectural Press, 1999)

Müdahale için ilk kurgulanan mevcut kamusal yeşil alanları, sosyal donatıyı ve Sultanbeyli’nin iki yakasını bağlayan rota (yama).

The route connecting the existing public green spaces, social facilities and the two sides of Sultanbeyli, which is the initial idea for the intervention. (Stitches)

Önerilen Müdahale, Yama Haritası. Detaylı araştırılmak için seçilen bölgenin gösterimi.

Proposed Intervention, Stitching Map. Representation of the selected area for more detailed research.

Kamusal ve Ekolojik Döngüsel Yamalar

Public and Ecologic Circular Stitches

Detaylı araştırılmak için seçilen bölgenin gösterimi. The region which is going to be explained in detail.

Sultanbeyli’de Üst Ölçekten Belirlenen Müdahalenin Örnek Bir ‘Yama’da Gösterimi

An Exemplary “Stitch” in Sultanbeyli as an Intervention in the Selected Route from the Large Scale

Çalışma Yöntemi Olarak ‘Haritalama’ ve Analizler

‘Mapping’ and Analysis as a Working Method

Seçilen bölgedeki rota etrafında öncelikle topoğrafya ve su sistemleri incelendi. Daha sonra bu rotanın geçtiği mahallelerde -Mecidiye, Akşemsettin, Orhangazi, Necip Fazıl ve Yavuz Selim- mevcut sosyal donatı, nüfus ve yaş dağılımı incelendi.1 Müdahalenin kurgusunda olan ‘rota’ ve çevresindeki mevcut sosyal donatıyı da bu sisteme katmak üzere mevcut sosyal donatıyı birleştiren bağlantılar kurgulandı.

First of all, topography and water systems are studied around the route in the selected region. Then, the existing social facilities, population and age distribution in the neighbourhoods where this route passes -Mecidiye, Akşemsettin, Orhangazi, Necip Fazıl and Yavuz Selim- are researched.1 In order to create a combined system with the existing social infrastructure, extensions of the route are designed as branches of the main ‘route’. 1. http://www.sp.gov.tr/upload/xSPStratejikPlan/files/oFDbk+Sultanbeyli_Stratejik_Plan_2019-2024.pdf

1. http://www.sp.gov.tr/upload/xSPStratejikPlan/files/oFDbk+Sultanbeyli_Stratejik_Plan_2019-2024.pdf

https://www.endeksa.com/tr/analiz/istanbul/sultanbeyli/demografi

Mahalle Bazında Nüfus ve Sosyal Donatı Verileri1

Mecidiye Mahallesi Toplam nüfus 22.176

Population and Social Equipment Data by Neighbourhood 1

the route circulation& the forest

parks, schools, other facilities, mosques

water map & topography

existing social infrastructure statistics on the map

parks, 400m diameter

existing route extensions towards social infrastructure

Akşemsettin Mahallesi Toplam nüfus 12.501

Orhangazi Mahallesi Toplam nüfus 15.567

Yavuz Selim Mahallesi Toplam nüfus 19.362

1. http://www.sp.gov.tr/upload/xSPStratejikPlan/files/oFDbk+Sultanbeyli_Stratejik_Plan_2019-2024.pdf

Kamusal ve Ekolojik Döngüsel Yamalar

Necip Fazıl Mahallesi Toplam nüfus 16.375

Public and Ecologic Circular Stitches

Belirlenen Alana Özgü Müdahale Yöntemleri

Site-specific Intervention Methods

#1 Mevcut Derenin Doğal Formasyonuna Getirilmesi

#1 Transformation of the Existing Creek to its Natural Formation

#2 Dere Koruma Bandındaki Müdahaleler

#2 Interventions in the Creek Preservation Area

#3 Mevcut İmar Planındaki Kamusal Parsellerin Kullanımı

#3 Active of the Existing Public Lands in the Current Zoning Plan

#4 İhtiyaç Duyulan Sosyal Donatının Önerilmesi

#4 Proposal of the Needed Social Infrastructure

#5 Benzer Müdahalelerin Alana Özel Durumlar Tespit Edilerek Arttırılması ve Sultanbeyli’nin Başka Bölgelerinde de Kullanılması Kurgusu

#5 The Idea of Increasing Similar Interventions by Identifying Site-Specific Conditions and Using them in Other Regions of Sultanbeyli

müdahalenin omurgası olarak dere

step 1

the creek as ‘backbone’ of the intervention

phasing, again

mahallelere göre aşamalandırılmış müdahale alanları

step 2

dere koruma bandındaki mevcut boş alanlar, potansiyel yeşil

step 3

intervention areas staged by neighborhoods

existing vacant areas in the creek protection band, potential green

Seçilen bölgede önerilen ana müdahale, bazı yerlerde kutu kesit içinde yolun altında bazı yerlerde ise u kesitte olan derenin doğal formasyonuna geri getirilmesidir.

The main intervention proposed in the selected area is transforming the existing creek, that is in the box section in some places under the road and in some places in the u section, back to its natural formation.

Mevcut dereyi müdahalenin omurgası olarak düşünürsek 5 km uzunluğundaki bu bölgede farklı zamanda ve aşamalarda bu süreç gerçekleşmelidir. Her mahallede sıra sıra ve aşamalı olarak gerçekleşmesi öngörülen derenin doğal formasyonuna dönüşmesi, devamında dere koruma bandı çevresinde mevcut ‘potansiyel yüzeyler’ olarak kurgulanan birçok boş parselin yeşil kurguya katılması ve bu alanlarda yapılan kaçak ya da imara aykırı yapılaşmanın da kamusal yeşil alan kurgusuna katılması tasarlanmaktadır. Ayrıca dereyi yeniden canlandırarak oluşturulan aks boyu deprem toplanma alanı olarak kullanılması ve bu sayede olası bir afet durumunda kolay erişilebilecek ve kullanılabilecek bölge kurgulanmıştır. Dere koruma bandındaki kaçak yapılaşmanın kaldırılması sadece kamusal yeşil alan kurgusu için değil ayrıca tehlikeli koşullarda, deprem ve su baskını riski ile yaşayan insanların da güvenliği için de yapılmaktadır. Potansiyel kamusal yeşil alanlar araştırılırken, bölgenin mülkiyet izleri de incelendi, bazı bölgelerde kamusal alan parseli olarak görülen ancak işgal altında kalmış alanlar da tespit edilerek kurguya dahil edildi. Bu alanlarda ihtiyaçlara göre çocuk parkı, spor alanı, piknik alanı, oturma alanları, mahallenin ihtiyacı olan çeşme ve çevresindeki sosyal donatı vb. birçok program kurgulanabilir.

If we consider the existing creek as the backbone of the intervention, this process should take place at different times and stages in this 5 km long region. It is planned that the creek, which is planned to be applied in sequence and gradually in each neighbourhood, will turn into a natural formation. Subsequently, many vacant parcels designed as potential surfaces around the creek protection band will be added to the green continuity, and illegal construction in these areas will also be included in the public green space organization. In addition, along the axis which is created by revitalizing the creek is designed to be used as an earthquake gathering area, and by this means, an area that can be easily accessed and used in case of a possible disaster. The removal of illegal construction on the creek protection band is carried out not only for the construction of public green spaces, but also for the safety of people living in dangerous conditions, at risk of earthquakes and floods. While investigating potential public green spaces, the traces of ownership of the region is also researched, and occupied areas which are actually public space parcels are identified and included in the public green space proposal. In these areas, according to the needs, a playground, sports area, picnic area, sitting areas, the fountain and the social infrastructure around it, etc. many programs can be designed.

Sonrasında bu yeşil kurguyu besleyecek, hem bölgenin ihtiyacı olan hem de kurgulanan sistemin gelişimini ve etkileşimini güçlendirecek sosyal donatıların dahil edilmesi öngörülmektedir.

Afterwards, it is planned to include the most needed social infrastructure that will feed this proposal and strengthen the development and interaction of the system as a whole.

Bunların yanında, kozmopolit yapıda ve sosyo-kültürel düzeyi düşük olan Sultanbeyli için öncelikli yapılması gereken eğitim seviyesini yükseltecek, bir arada yaşamanın ve sağlıklı bir toplum olmanın önünü açacak sosyal donatıların önerilmesidir. Bu sebeple belirlenen sosyal donatılar da kurgulanan ‘rota’nın çevresinde şekillendi. Nüfusa

Kamusal ve Ekolojik Döngüsel Yamalar

Besides, the priority for Sultanbeyli, which has a cosmopolitan population and low socio-cultural level, is to propose social facilities that will increase the education level and pave the way for living together and being a healthy society. For

Public and Ecologic Circular Stitches

göre ihtiyacı olan her mahallede ismek, anaokulu, ilkokul, aşevi, gençlik merkezi, yaş alanlar kulübü ve halk kütüphanesi önerildi.

this reason, the determined social facilities are also shaped around the planned ‘route’. ‘İsmek’, kindergarten, primary school, soup kitchen, youth center, age groups club and public library were suggested in every neighbourhood in need according to the population.

Projenin önemli sorularından birisi olan ‘Altyapı sisteminin gelişiminin kurgulanması ve yüzeylerin programlanması bölgenin gelecekteki gelişimini ve evrimini nasıl etkiler?’ kurulanan her müdahale yönteminde de tekrar tekrar sorgulanmıştır.

One of the important questions of the project, “How does the development of the infrastructure system and the programming of the surfaces affect the future development and evolution of the region?” is questioned again and again in each intervention method established.

‘’expanding notions, denying boundaries, not about separating and identifying entities, but about discovering unnameable hybrids; it will no longer be obsessed with the city but with the manipulation of infrastructure for endless intensifications and diversifications, shortcuts and redistributions—the reinvention of psychological space.’’ 1

Plan düzleminden bakıldığında da net bir şekilde görüldüğü üzere, bu rota iki tarafı orman olan Sultanbeyli’nin yıllarca yapılaşarak kesintiye uğrattığı yeşil sürekliliği bölgeye tekrar kazandıracak potansiyelleri gösteriyor. Bu rotanın geçtiği mahallelerdeki nüfus 86.011 ve mevcut aktif yeşil alan 68.359 m² 0,79 m² kişi başı kullanım. Eğer bu yöntemler uygulanırsa aktif yeşil alan miktarının 867.997 m² olması ve kişi başı aktif yeşil alan miktarının 10 m² olması öngörülüyor. Ayrıca önerilen sosyal donatı ile mevcut olanın iki katına çıkarılabilir.

As can be clearly seen when viewed from the plan plane, this route shows the potentials that will restore the green continuity to the region of Sultanbeyli, which has forests on both sides, interrupted for years by construction. The population in the neighbourhoods where this route passes is 86,011 and the current active green area is 68,359 m², 0.79 m² per capita use. If these methods are applied, it is foreseen that the amount of active green area will be 867,997 m² and the amount of active green area per person will be 10 m². In addition, with the proposed social infrastructure, the existing one can be doubled.

1. Koolhaas, Rem. ‘‘Whatever Happened to Urbanism?’’ S, M, L, XL (New York, The Monacelli Press,1999.)

Nihai Harita & Tasvirler

Kamusal ve Ekolojik Döngüsel Yamalar

Final Map & Depictions

Public and Ecologic Circular Stitches

Nihai Harita & Tasvirler

Sultanbeyli’de seçilen çalışma alanı ‘rota’ da, önerilen tüm müdahalelerin gösterildiği nihai harita. Final map showing all proposed interventions in the selected study area ‘route’ in Sultanbeyli.

Final Map & Depictions

Kamusal ve Ekolojik Döngüsel Yamalar

Public and Ecologic Circular Stitches

‘Rota’ nın başlangıcından müdahalelerin canlandırıldığı önce ve sonra görselleri #1 Before and after images of the interventions from the beginning of the route #1

Kamusal ve Ekolojik Döngüsel Yamalar

Public and Ecologic Circular Stitches

‘Rota’nın ‘u’ kesitte dereyi geçerken dönüşümünü gösteren müdahalenin canlandırıldığı önce ve sonra görselleri #2 Before and after images of the intervention showing the transformation of the ‘Rota’ while crossing the creek in ‘u’ section #2

Kamusal ve Ekolojik Döngüsel Yamalar

Public and Ecologic Circular Stitches

Rotanın mahalle içine uzanarak bağlantı kurduğu alanlardan birisi, imar planında kamusal alan olan parsel işgalden kurtulup kamusal yeşil alan kurgusuna katılıyor #3 In the area where the route connects by reaching into the neighborhood, the parcel, which is a public space in the zoning plan, gets rid of the occupation and joins the public green space organization.

Kamusal ve Ekolojik Döngüsel Yamalar

Public and Ecologic Circular Stitches

Rotanın TEM otoyolunu geçtiği bölgelerden birisi, iki yeşili birbirine bağlama kurgusunun parçası olarak önerilen eko köprü, sadece insanlar için değil bu bölgeden geçen tüm canlılar düşünülerek tasarlandı #4 One of the areas where the route crosses the TEM highway, the eco bridge, which is proposed as part of the idea of connecting two greens, is designed not only for humans but also for all living things passing through this region.

Kamusal ve Ekolojik Döngüsel Yamalar

Public and Ecologic Circular Stitches

Rotanın devamında, mevcut derenin ‘u’ kesite alınddığı bölgelerden birisinde, dere doğal formasyonuna dönüşüyor ve çeveresi kamusal yeşil ala #5 At the other parts of the route, in one of the regions where the existing creek is in ‘u’ section concrete canal, the creek turns into a natural formation and its surroundings join the public green space organization. #5

Kamusal ve Ekolojik Döngüsel Yamalar

Public and Ecologic Circular Stitches

Sonuç

Conclusion

Bu proje ile hedeflenen sadece Sultanbeyli özelinde değil, sosyal donatı ve kamusal yeşil alan konularında İstanbul’un birçok yerinde karşılaştığımız benzer durumlar üzerine tartışma ortamı yaratmak, düşünmek ve öneri geliştirmektir.

The aim of this project is to create a discussion, to think and develop suggestions, not only for Sultanbeyli but also for the similar conditions that we encounter in many districts of Istanbul, in terms of public green space and the social infrastructure.

Örnek olarak araştıran kişi başı aktif yeşil alan miktarının 0.54 m² olduğu Sultanbeyli’de yapılan birçok araştırmanınn gelecek çalışmalara altık oluşturması da hedeflenmiştir. İncelenen bölgede ise öneri olarak mevcut dere aksı merkez olacak şekilde, kademeli olarak ve farklı yöntemlerle derenin özgür bırakılması ve çevresinde sadece insanlar için değil ‘bu dünyada yalnız yaşamadığımızı hatırlatarak’ birçok canlıya da yuva olacak kamusal yeşil alan ve sosyal donatılar kurgulanmıştır. Yapılan müdahalelerle kamusal yeşil alan miktarının 10 kat artması ve sosyal donatının 2 kat arttırılması sağlanabilir ve bunun ‘hayal’ değil, sadece ihtiyaçlarımızdan birisi olduğu fikri gösterilmek istenmiştir.

In the case study of Sultanbeyli, where the amount of active green space per capita is 0.54 m², it is aimed that this research will form a basis for future studies of the area. In the region examined, as a suggestion, the existing creek axis will be the backbone, gradually and with different methods, the creek will be freed. As a result, proposed public green space and social infrastructure that will be a living space for all, not only for people, by reminding that we do not live alone in this world. With the interventions, the amount of public green space can be increased by 10 times and the social infrastructure can be doubled, and it is aimed to show the idea that this is not a ‘dream’ but only one of our needs.

Çünkü kamusal mekandan bahsederken, özellikle kamusal yeşil alanlardan sadece bugünü ve yaşadığımız çevreyi düşünemeyiz. Doğal sınırlar bizim hayal edebileceğimizden çok daha güçlü ve nesiller boyunca, bizden önce de sonra da varlıklarını devam ettirecek olanlar. Konuya bu şekilde bakarsak, bu alanlara yapılacak herhangi bir müdahalenin, tüm siyasetten ve ideolojilerden bağımsız bir bilinçle tüm evren için, geçmişler ve gelecek olanlar için düşünülmesi gerektiği vurgulanmak ve olasılıklar gösterilmek istenmiştir.

Because when we talk about the public space, especially about the public green spaces, we can’t only think of today and the environment we live in, natural boundaries and forces are much stronger than we can imagine. Moreover, they are the ones that will continue to exist for generations, before and after us. If we look at the situation from this point of view, with the proposal, it is aimed to show the potential and emphasize that any intervention to these kind of conditions should be considered for the whole universe, for the past and the future, with a consciousness independent of all politics and ideologies.

Doğanın sürekliliği kamusal yaşamın da sürekliliği değil midir?

Isn’t the continuity of nature also the continuity of public life?

Kaynakça / References 1. Koolhaas, Rem. ‘‘The Field Trip’’ S, M, L, XL (New York, The Monacelli Press,1999.)

8. Mossop, Elizabeth. ‘’Landscapes of Infrastructure’’ Charles Waldheim, ed. The Landscape Urbanism Reader (Princeton Architectural Press, 2006)

2. 1. 2. 3. Koolhaas, Rem. ‘‘The Generic City’’ S, M, L, XL (New York, The Monacelli Press,1999.)

9. Mossop, Elizabeth. ‘’Landscapes of Infrastructure’’ Charles Waldheim, ed. The Landscape Urbanism Reader (Princeton Architectural Press, 2006)

3. Arendt, Hannah. ‘’The Human Condition’’ (2nd ed. Chicago/London: University of Chicago Press, 1998)

10. https://vizyon2050.istanbul/yayindetay-1-14-istanbul_kentsel_analiz_raporu

4. InAllen, Stan. ‘’Field Conditions’’ Points + Lines: Diagrams and Projects for the City, (Princeton Architectural Press, 1999)

11. http://www.sp.gov.tr/upload/xSPStratejikPlan/files/oFDbk+Sultanbeyli_Stratejik_ Plan_2019-2024.pdf

5. Allen, Stan. ‘‘Infrastructurel Urbanism’’ Points + Lines: Diagrasm and Projects for the City, (Princeton Architectural Press, 1999)

12. http://obanettr.org/default.asp?baslik=omerli_havzasi&page=2&a=79&b=1&c=79

6. Kwinter, Sanford. ‘’Soft Systems’’ in culture lab, ed. Brian boigon, (Princeton architecture press, 2002)

13. https://cbs.sultanbeyli.bel.tr/GiSoftGis/#/cityguidepublic

7. Wall, Alex. “Programming the Urban Surface,” James Corner, ed. Recovering Landscape, Essays in Contemporary Landscape Architecture (New York: Princeton Architectural Press, 1999)

Kamusal ve Ekolojik Döngüsel Yamalar

14. https://sehirharitasi.ibb.gov.tr/

Public and Ecologic Circular Stitches

Kamusal ve Ekolojik Döngüsel Yamalar Public and Ecologic Circular Stitches Beyza Nur Öztürk