ÏÎ ÑÂÅÒÀ 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234
Ðóñêàòà ôåäåðàöèÿ:
Ðàñèçìúò è êñåíîôîáèÿòà ñà øèðîêî ðàçïðîñòðàíåíè â ðóñêîòî îáùåñòâî "Íèå íå ñìå ñìÿòàíè çà õîðà. Íèå ñìå êàòî åäíà íàïúëíî îòäåëíà äúðæàâà." Ìúæ îò ðîìñêî ãåòî áëèçî äî Ñàíêò Ïåòåðáóðã "Àç íå îòèäîõ â ïîëèöèÿòà, çàùîòî ñúì ÷óâàë çà ìíîãî ñëó÷àè, â êîèòî... äîðè íÿêîé äà äîêëàäâà çà ñòîðåíîòî ìó... íàêðàÿ âñè÷êî ñå îáðúùà ñðåùó íåãî..." Ðîíè Êóìè îò Ãàíà, íàïàäíàò îò ÷åòèðèìà ìúæå íà åäíà ìîñêîâñêà óëèöà.
Ñ
ïîðåä íàñêîðî ïóáëèêóâàí äîêëàä, ðàñèñòêè ìîòèâèðàíèòå óáèéñòâà, ïîáîèòå è äèñêðèìèíàöèÿòà ðÿçêî ñà ñå óâåëè÷èëè â Ðóñêàòà ôåäåðàöèÿ. Ïðàâèòåëñòâîòî íà äúðæàâàòà, êîÿòî ïîíàñòîÿùåì ïðåäñåäàòåëñòâà Ãðóïàòà íà îñåìòå (Ã8), à â áúäåùèòå øåñò ìåñåöà é ïðåäñòîè äà å íà÷åëî íà Êîìèòåòà íà ìèíèñòðèòå íà Ñúâåòà íà Åâðîïà, íå óñïÿâà äîñòàòú÷íî åôèêàñíî äà ñå ïðîòèâîïîñòàâè íà êñåíîôîáèÿòà è íåòîëåðàíòíîñòòà. Ïîñëåäíèÿò äîêëàä íà Àìíåñòè èíòåðíåøúíúë "Ðóñêàòà ôåäåðàöèÿ: æåñòîê ðàñèçúì èçâúí êîíòðîë" èçñëåäâà ñëó÷àè íà íàïàäåíèÿ, íÿêîè îò òÿõ ôàòàëíè, ñðåùó ÷óæäè ñòóäåíòè, òúðñåùè óáåæèùå è áåæàíöè îò Àôðèêà, Áëèçêèÿ Èçòîê è Ëàòèíñêà Àìåðèêà; ÷ëåíîâå íà åòíè÷åñêè ãðóïè è ìèãðàíòè îò Êàâêàç è Öåíòðàëíà Àçèÿ; êàêòî è ÷ëåíîâå íà åâðåéñêàòà è ðîìñêàòà îáùíîñòè. Äîêëàäúò ðàçêðèâà íåóñïåõà íà âëàñòèòå äà ïðåäîòâðàòÿò ðàñèñòêè ìîòèâèðàíèòå íàïàäåíèÿ ÷ðåç àäåêâàòíà ïîëèòèêà, êàêòî è åôåêòèâíî äà ðàçñëåäâàò è ïðåñëåäâàò ïîâå÷åòî ïîäîáíè àòàêè. "Äàííèòå çà ðàñèçìà â Ðóñèÿ ñà íåñúâìåñòèìè ñ ìÿñòîòî íà ñòðàíàòà íà ìåæäóíàðîäíàòà ñöåíà è ïîäêîïàâà ïîçèöèÿòà é â ñâåòà. Êàòî ÷ëåí íà Ñúâåòà íà Åâðîïà, íà êîéòî ïðåäñòîè äà çàåìå ïðåäñåäàòåëñêàòà äëúæíîñò è êàòî äúðæàâà, îãëàâÿâàùà Ã8, Ðóñèÿ òðÿáâà äà ñå ñúîáðàçè ñúñ ñâîèòå çàäúëæåíèÿ ïî ìåæäóíàðîäíîòî ïðàâî çà ïðàâàòà íà ÷îâåêà," êàçà Èðåí Êàí, ãëàâåí ñåêðåòàð íà Àìíåñòè èíòåðíåøúíúë. "Äúðæàâàòà èìà îòãîâîðíîñò äà çàùèòàâà ÷îâåøêèòå ïðàâà íà âñè÷êè õîðà, íàìèðàùè ñå íà òåðèòîðèÿòà é - íåçàâèñèìî îò öâåòà íà òÿõíàòà êîæà. Æåðòâèòå íà ïðåñòúïëåíèÿ íà ðàñîâà îñíîâà òðÿáâà äà ñå ñòðåìÿò äà èçïðàâÿò ïðåä ñúäà îíåçè, êîèòî ñà çëîóïîòðåáèëè ñ ïðàâàòà èì. Âðåìå å ðóñêèòå âëàñòè äà ñå ñúñðåäîòî÷àò âúðõó âëîøàâàùîòî ñå ñúñòîÿíèå íà ÷îâåøêèòå ïðàâà è äà ñïàçâàò ñâîèòå ìåæäóíàðîäíè çàäúëæåíèÿ, àêî èñêàò äà áúäàò ðàâíîïðàâíè ó÷àñòíèöè â ìåæäóíàðîäíèòå ïðîöåñè. Ñïîðåä ðóñêèÿ èíôîðìàöèîíåí öåíòúð "Èíôîðìàöèîíåí àíàëèòè÷åí öåíòúð "Ñîâà", ïðåç 2005 ã. ñà óáèòè 28 äóøè, à 336 ñà íàïàäíàòè çàðàäè òÿõíàòà ðàñà. Àêòóàëíèòå öèôðè îáà÷å ìîãàò äà áúäàò ìíîãî ïî-ãîëåìè, òúé êàòî ìíîãî ðàñèñòêè ìîòèâèðàíè ïðåñòúïëåíèÿ
èëè âúîáùå íå ñà äîêëàäâàíè, èëè íå ñà ðåãèñòðèðàíè êàòî òàêèâà. Ïîëèöèÿòà è ïðîêóðàòóðàòà ÷åñòî ïðåäïî÷èòàò äà ãè êëàñèôèöèðàò êàòî ïðîÿâè íà "õóëèãàíñòâî". Èçâúðøèòåëèòå íà ðàñèñòêè íàïàäåíèÿ ÷åñòî ñà ÷àñò îò äîáðå îðãàíèçèðàíè ãðóïè, êîèòî èçïîâÿäâàò ðàñèñòêà, íåîôàøèñòêà è æåñòîêà èäåîëîãèÿ. Ñïîðåä îôèöèàëíèòå ñâåäåíèÿ â Ðóñèÿ èìà îêîëî 150 "åêñòðåìèñòêè ãðóïè" ñ íàä 5000 ÷ëåíîâå, íî íåïðàâèòåëñòâåíèòå îðãàíèçàöèè ãîâîðÿò çà 50 000 äóøè, îáõâàíàòè â ïîäîáíè ãðóïè.  ñúùîòî âðåìå îðãàíèçàöèè è õîðà, êîèòî èçñëåäâàò ðàñèçìà è ñå áîðÿò ñðåùó íåãî, ñà èçïðàâåíè ïðåä ðåàëíè çàïëàõè çà æèâîòà ñè. "Òåçè îæåñòî÷åíè àòàêè ñà åäíà îò íàé-ÿâíèòå ïðîÿâè íà äúëáîêî âêîðåíåíèòå íåòîëåðàíòíîñò è êñåíîôîáèÿ â ìíîãî ÷àñòè íà ðóñêîòî îáùåñòâî. È âñå ïàê, çàòâàðÿíåòî íà î÷èòå ïðåä ïðåñòúïëåíèÿ îò ðàñîâà îìðàçà ñà íàñúð÷èëè øèðîêîòî ðàçïðîñòðàíåíèå íà êðàéíàòà êñåíîôîáèÿ è íåîôàøèçúì â äúðæàâàòà," êàçà ã-öà Êàí. Çàðàäè ãîëåìèÿ áðîé æåñòîêè àòàêè ñðåùó öèâèëíè, ïðèïèñâàíè íà ÷å÷åíñêè îïîçèöèîííè âúîðúæåíè ãðóïèðîâêè, ÷å÷åíöèòå è ÷ëåíîâåòå íà äðóãè ñåâåðíîêàâêàçêè åòíè÷åñêè ãðóïè ñà ïîäëàãàíè íà ïðåñëåäâàíå. Êàòî ïðåäñòàâèòåëè íà ìàëöèíñòâåíè îáùíîñòè, êîèòî ìîãàò î÷åâèäíî äà áúäàò ðàçãðàíè÷åíè îò åòíè÷åñêèòå ðóñíàöè, òå ñúùî òàêà ìîãàò äà áúäàò îñîáåíî óÿçâèìè ïî îòíîøåíèå íà âíåçàïíèòå ïðîâåðêè íà äîêóìåíòèòå çà ñàìîëè÷íîñò, êîèòî ñà ÷àñò îò ò.íàð. "àíòèòåðîðèñòè÷íè" ìåðêè èëè ñà èçïîëçâàíè çà èçíóäâàíå îò ñòðàíà ïîëèöèÿòà. Ñïîðåä ìîíèòîðèíãà íà åäíà íåïðàâèòåëñòâåíà îðãàíèçàöèÿ îò 2005 ã., âúçìîæíîñòòà õîðà ñ íåñëàâÿíñêè ÷åðòè äà áúäàò ñïèðàíè è äà èì ñå èñêà äîêóìåíò çà ñàìîëè÷íîñò, äîêàòî ïúòóâàò ñ ìîñêîâñêîòî ìåòðî, å 21 ïúòè ïî-ãîëÿìà, îòêîëêîòî çà õîðà ñúñ ñëàâÿíñêè âúíøåí âèä. "Ðàñèçìúò å ïîñåãàòåëñòâî ñðåùó ñàìàòà èäåÿ çà óíèâåðñàëíîñòòà íà ÷îâåøêèòå ïðàâà. Òîé ñèñòåìàòè÷íî îòêàçâà íà îïðåäåëåíè õîðà äà óïðàæíÿâàò ÷îâåøêèòå ñè ïðàâà, áèëî çàðàäè òåõíèÿ öâÿò, ðàñà, ïîòåêëî èëè íàöèîíàëåí ïðîèçõîä.  ñúîòâåòñòâèå ñ ìåæäóíàðîäíîòî ïðàâî, Ðóñèÿ òðÿáâà äà ñå áîðè ñ äèñêðèìèíàöèÿòà âúâ âñè÷êè íåéíè ôîðìè," êàçà Èðåí www.amnesty.org Êàí. ÎÁÅÊÒÈ 39
ÏÎ ÑÂÅÒÀ 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234
Ãîäèøåí äîêëàä íà Àìíåñòè èíòåðíåøúíúë:
Ïðàâàòà íà ÷îâåêà â Êèòàé
Î
ãðàíè÷åíèòå ïðàâíè è ñúäåáíè ðåôîðìè íå ñà äîïðèíåñëè çà ïîäîáðÿâàíåòî íà çàùèòàòà íà ïðàâàòà íà ÷îâåêà â Êèòàé ïðåç 2005 ã. Äåñåòêè õèëÿäè ïðîäúëæàâàò äà áúäàò â çàòâîðè, â íàðóøåíèå íà òåõíèòå ÷îâåøêè ïðàâà è äà ñà â îïàñíîñò îò èçòåçàíèå èëè ìàëòðåòèðàíå. Õèëÿäè ñà îñúæäàíè íà ñìúðò è åêçåêóòèðàíè. Âëàñòèòå ÷åñòî ïðèáÿãâàò äî óïîòðåáà íà ñèëà ñðåùó íàðàñòâàùîòî îáùåñòâåíî áåçïîêîéñòâî. Èìà ïîäíîâåí íàòèñê âúðõó ìåäèèòå è çàòåãíàò êîíòðîë íàä èíòåðíåò. Óéãóðñêàòà îáùíîñò â óéãóðñêèÿ àâòîíîìåí ðåãèîí Õèíÿíã ïðîäúëæàâà äà ïîíàñÿ æåñòîêè ðåïðåñèè, êîèòî ñà ÷àñò îò ïðàâèòåëñòâåíàòà “âîéíà ñðåùó òåðîðèçìà”. Ñâîáîäàòà íà èçðàçÿâàíåòî è íà ðåëèãèîçíà ïðèíàäëåæíîñò ïðîäúëæàâàò äà áúäàò æåñòîêî îãðàíè÷àâàíè â Òèáåò è äðóãè òèáåòñêè òåðèòîðèè. Ïðîäàæáèòå íà îðúæèå íà Ñóäàí ñà îñíîâàíèå çà çàãðèæåíîñò, ÷å äåéñòâèÿòà íà êèòàéñêàòà äúðæàâà äîïðèíàñÿò çà íàðóøåíèÿ íà ïðàâàòà íà ÷îâåêà â äðóãè ñòðàíè. Êèòàé ïðîäúëæàâà äà ïîääúðæà îãðàíè÷åí äèàëîã ïî âúïðîñèòå çà ÷îâåøêèòå ïðàâà ñ èçáðàíè ÷ëåíîâå íà ìåæäóíàðîäíàòà îáùíîñò. Ïðè âñå òîâà, â ñàìàòà äúðæàâà çàùèòíèöèòå íà ÷îâåøêèòå ïðàâà ñà ïðîèçâîëíî çàäúðæàíè, à íÿêîè ñà âêàðâàíè â çàòâîðà.
ÌÅÆÄÓÍÀÐÎÄÍÀÒÀ ÎÁÙÍÎÑÒ Áåçêîíòðîëíèÿò èçíîñ íà îðúæèÿ îò Êèòàé ïðîäúëæàâà äà ïîäêëàæäà ìàñèðàíè íàðóøåíèÿ íà ïðàâàòà íà ÷îâåêà â Ñóäàí. Êèòàéñêîòî ïðàâèòåëñòâî ñå ïðîòèâîïîñòàâÿ íà çàñèëâàíåòî íà åìáàðãîòî âúðõó èçíîñà íà îðúæèå çà Ñóäàí, ïîñòàíîâåíî îò Ñúâåòà çà ñèãóðíîñò íà ÎÎÍ. Åâðîïåéñêèÿò ñúþç íå ñå ïîääàâà íà ëîáèðàíåòî îò ñòðàíà íà êèòàéñêîòî ïðàâèòåëñòâî çà âäèãàíå íà îðú-
æåéíîòî åìáàðãî, íàëîæåíî ñëåä ñìàçâàíåòî íà ïðîäåìîêðàòè÷íîòî äâèæåíèå ïðåç þíè 1989 ã. Êèòàé ïðîäúëæàâà äà ñå àíãàæèðà ñ ìåõàíèçìè íà ÎÎÍ çà ïðàâàòà íà ÷îâåêà, âúïðåêè ÷å äî ãîëÿìà ñòåïåí íå óñïÿâà äà èçïúëíè äàäåíèòå ïðåïîðúêè. Ïðåç àâãóñò è ñåïòåìâðè 2005 ã. âúðõîâíèÿò êîìèñàð íà ÎÎÍ çà ïðàâàòà íà ÷îâåêà è ñïåöèàëíèÿò äîêëàä÷èê çà èçòåçàíèÿòà ïîñåòèõà Êèòàé. Ïðåç ñåïòåìâðè Êèòàé è Ðóñêàòà ôåäåðàöèÿ íàïðàâèõà öåëåóñòðåìåí õîä, çà äà áëîêèðàò ñúçäàâàíåòî íà åäèí íîâ è åôåêòèâåí Ñúâåò ïî ïðàâàòà íà ÷îâåêà êúì ÎÎÍ. ÏÐÀÂÎÇÀÙÈÒÍÈÖÈ Íÿêîè õîðà ïðîäúëæàâàò äà èçïîëçâàò êèòàéñêàòà ïåòèöèîííà ñèñòåìà, à ïîíÿêîãà è ñúäèëèùàòà, çà äà ïîëó÷àò îáåçùåòåíèå çà ðàçëè÷íè çëîóïîòðåáè. Âúïðåêè òîâà îáà÷å, ôóíäàìåíòàëíèòå ñëàáîñòè è íà äâåòå ñèñòåìè ñà îñòàâèëè ìíîãî îò òÿõ áåç âúçìåçäèå, êàòî ïî òîçè íà÷èí ñå ñòèãà äî óâåëè÷àâàíåòî íà îáùåñòâåíèòå ïðîòåñòè â öÿëàòà ñòðàíà. Ïðåç ìàé áÿõà âúâåäåíè íîâè çàêîíè â îïèò äà ñå îñèãóðè ïî-äîáðà çàùèòà íà èíòåðåñèòå íà èùöèòå, íî èçãëåæäà, ÷å òå îêàçâàò ñëàáî âëèÿíèå âúðõó ðàçðåøàâàíåòî íà æàëáèòå. Íåôîðìàëíè ïðàâîçàùèòíè ìðåæè îòêðèòî ñå îïèòâàò äà âëèÿÿò íà âëàñòèòå è ìåæäóíàðîäíàòà îáùíîñò çà ðàçëè÷íè çëîóïîòðåáè. Âúïðåêè òîâà óïðàâëÿâàùèòå ïðîäúëæàâàò äà èçïîëçâàò øèðîêî äåôèíèðàíàòà íàöèîíàëíà ñèãóðíîñò, çà äà ïðåñëåäâàò è âêàðâàò â çàòâîðà àêòèâèñòè, âêëþ÷èòåëíî àäâîêàòè, èùöè è èìóùåñòâåíè àäâîêàòè. Îðãàíèçàöèèòå íà ãðàæäàíñêîòî îáùåñòâî ïðîäúëæàâàò äà ñå ìíîæàò è äà óâåëè÷àâàò ñâîÿòà àêòèâíîñò. Îò äðóãà ñòðàíà, çà äà ñå îãðàíè÷è äåéíîñòòà íà îíåçè, êîèòî êðèòèêóâàò îôèöèàëíàòà ïîëèòèêà, êîíòðîëúò âúðõó òÿõ ñå çàòÿãà.
www.amnesty.org
Èñòîðèÿòà íà åäèí ìëàä èðàê÷àíèí, êîéòî íå óñïÿë äà ñïàñè ïðèÿòåëÿ ñè îò óäàâÿíå Êèì ÑÅÃÓÌÏÒÀ
Ì
ëàä èðàê÷àíèí ðàçêàçâà ïðåä âîåíåí ñúä êàê íå ìîãúë äà íàïðàâè íèùî, çà äà ñïàñè ñâîÿ 15-ãîäèøåí ïðèÿòåë îò óäàâÿíå, ñëåä êàòî, ñïîðåä ïîêàçàíèÿòà ìó, äâàìàòà áèëè áèòè è âêàðàíè â åäèí êàíàë îò áðèòàíñêè âîéíèöè, êîèòî õâúðëÿëè êàìúíè ïî òÿõ. Î÷åâèäåöúò Àéàä Ñàëèì Õàíîí ãîâîðè çà ïðúâ ïúò îòêðèòî çà ñìúðòòà íà Àõìåä Äæàáàð Êàðèì. Õàíîí òâúðäè, ÷å ìíîãîêðàòíî å áèë ðèòàí è óäðÿí ñ þìðóöè îò âîéíèöèòå, ñëåä êàòî áèë àðåñòóâàí êàòî çàïîäîçðÿí â êðàæáà çàåäíî ñ òðèìà äðóãè èðàê÷àíè.
40 ÎÁÅÊÒÈÂ
Àéàä Õàíîí, 25-ãîäèøåí, îïèñâà êàê Àõìåä, êîéòî íå ìîæåë äà ïëóâà, à ñúùî òàêà ñòðàäàë îò àñòìà, îò÷àÿíî ñå îïèòâàë äà ñå ïðåáîðè ñ òå÷åíèåòî, çà äà íå áúäå îòíåñåí îò íåãî. "Ïîä êðàêàòà íè èìàøå òèíÿ, áåøå õëúçãàâî. Èìàøå òå÷åíèå. Àõìåä ïðîòåãíà ðúêà, íî ïîñëå îòíîâî áåøå ïîä âîäàòà, íàêðàÿ ïðîòåãíà ðúöå. Òå ñòúð÷àõà íàä âîäàòà, íî òîé íå èçäàâàøå çâóê. Ïîñëå èç÷åçíà. Àç íå óñïÿõ äà íàïðàâÿ íèùî, çàùîòî íå ìîãà äà ïëóâàì äîáðå." "Âîéíèöèòå - ÷åòèðèìà ïàçà÷è - õâúðëèõà êàìúíè ïî ÷åòèðèìàòà èðàê÷àíè, çà äà ãè íàêàðàò äà âëÿçàò
ÏÎ ÑÂÅÒÀ 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234
Ãîäèøåí äîêëàä íà Àìíåñòè èíòåðíåøúíúë:
Ïðàâàòà íà ÷îâåêà â Ãåðìàíèÿ
ÈÇÒÅÇÀÍÈß Â íàðóøåíèå íà àáñîëþòíàòà çàáðàíà íà èçòåçàíèÿòà îò ìåæäóíàðîäíîòî ïðàâî, åäèí ãåðìàíñêè ñúä îòñúæäà, ÷å â ñúäåáíàòà ïðîöåäóðà ìîæå äà ñå ïðèåìàò äîêàçàòåëñòâà, âåðîÿòíî ïîëó÷åíè ÷ðåç èçìú÷âàíå èëè ïîáîé. Íà 14 þíè 2005 ã. Õàìáóðãñêèÿò âúðõîâåí ñúä ðåøè, ÷å â ñúäåáíàòà ïðîöåäóðà ìîæå äà ñå ïðèåìàò äîêàçàòåëñòâà, âåðîÿòíî ïîëó÷åíè ñ èçòåçàíèÿ èëè æåñòîêî, íåõóìàííî èëè óíèçèòåëíî òðåòèðàíå. Ïîäîáíî ðåøåíèå íàðóøàâà ìåæäóíàðîäíîòî ïðàâî.  ïîâòîðíîòî ðàçãëåæäàíå íà äåëîòî íà Ìóíèð àë-Ìîòàñàäåê, êîéòî áå îáâèíåí â ó÷àñòèå â "òåðîðèñòè÷íà ãðóïà" è â ïîäïîìàãàíå íà àòàêèòå ñðåùó ÑÀÙ íà 11 ñåïòåìâðè 2001 ã., ñúäúò ïðèå èçÿâëåíèÿ íà ïîäñúäèìèÿ êàòî äîêàçàòåëñòâî, îñèãóðåíî îò àìåðèêàíñêèòå âëàñòè. Ñúäúò ïîñòàíîâè, ÷å íå ìîæå äà ñå äîêàæå, ÷å èçÿâëåíèÿòà ñà íàïðàâåíè âñëåäñòâèå íà ìú÷åíèÿ èëè ïîáîé. Òàçè ïîçèöèÿ î÷åâèäíî íå âçèìà ïðåäâèä ìíîãîòî ïðèìåðè çà èçòåçàíèÿ èëè äðóãè íàñèëñòâåíè ïðîÿâè â ñèñòåìàòà íà öåíòðîâåòå çà çàäúðæàíå ïî ñâåòà, èçïîëçâàíè îò àìåðèêàíñêèòå âëàñòè, çà äà ñå äúðæàò â òÿõ çàïîäîçðåíè â òåðîðèñòè÷íè ïðîÿâè. Äîêàçàòåëñòâàòà ñúäúðæàò ðåçþìå íà ðàçïèòèòå íà òðèìà äóøè, àðåñòóâàíè îò àìåðèêàíñêèòå âëàñòè - Ðàìçè Áèíàëñõèá, Ìîõàìåä Óëä Ñëàõè è Êàëèä Øåéõ Ìîõàìåä. Ïðåç íîåìâðè 2005 ã. òðèíàéñåò îò øåñòíàéñåòòå ãåðìàíñêè ïðîâèíöèè ñå ñïîðàçóìÿõà äà ðàòèôèöèðàò Äîïúëíèòåëíèÿ ïðîòîêîë îò Êîíâåíöèÿòà ñðåùó èçòåçàíèÿòà íà ÎÎÍ, äîêàòî Äîëíà
â êàíàëà Øàò àë-Áàñðà", êàçâà Õàíîí íà èçñëóøâàíåòî â Åñåêñ. Òîé ðàçêàçâà, ÷å óñïÿë äà ñå êà÷è îòíîâî íà áðåãà, ñëåä êàòî âîéíèöèòå ïîòåãëèëè ñúñ ñâîÿòà áðîíèðàíà êîëà. Åäèí îò òÿõ íàïðàâèë îïèò äà ñïàñè äàâåùîòî ñå ìîì÷å, íî îñòàíàëèòå îòêàçàëè äà ìó ïîìîãíàò. ×åòèðèìàòà âîåííè îòðè÷àò óáèéñòâîòî íà Êàðèì íà 8 ìàé 2003 ã. â Áàñðà, ìàëêî ñëåä èíâàçèÿòà íà êîàëèöèîííèòå ñèëè â Èðàê. Òå òâúðäÿò, ÷å ñëåä êàòî áèëè àðåñòóâàíè, ÷åòèðèìàòà èðàê÷àíè ïúðâî áèëè çàâåäåíè â áîëíèöàòà, à ïîñëå ïðèíóäåíè äà âëÿçàò â êàíàëà. Àéàä Õàíîí, ïî ïðîôåñèÿ îêñèæåíèñò, êàçâà, ÷å âîéíèöèòå ãî áèëè ïðîäúëæèòåëíî. Òîé îïèñâà êàê å áèë óäðÿí â îêîòî è âëà÷åí ïî çåìÿòà, âñëåäñòâèå íà êîåòî ðúêàòà è êîëÿíîòî ìó áèëè ñåðèîçíî íàðàíåíè. "Àç áÿõ óäàðåí è ïàäíàõ, à åäèí âîéíèê çàïî÷íà äà ìå âëà÷è. Òå áÿõà ÷åòèðèìà è íèå áÿõìå ÷åòèðèìà, êàòî âñåêè îò òÿõ ñå çàå ñ ïî åäèí îò íàñ. Áÿõìå ðèòàíè è
Ñàêñîíèÿ, Ñàêñîíèÿ è Ñàêñîíèÿ-Àíõàëò îòêàçàõà äà äàäàò èñêàíîòî îäîáðåíèå. Ïðîäúëæàâà îáùåñòâåíèÿò äåáàò çà òîâà, äàëè èìà îáñòîÿòåëñòâà, âêëþ÷èòåëíî çàïëàõàòà îò òåðîðèçúì, êîèòî îïðàâäàâàò ïðèáÿãâàíåòî äî èçòåçàíèÿ îò ïðåäñòàâèòåëè íà èçïúëíèòåëíàòà âëàñò. ÁÅÆÀÍÖÈ Â ÐÈÑÊ Ôåäåðàëíàòà àãåíöèÿ çà ìèãðàöèÿ è áåæàíöè ïðîäúëæàâà äà îòêàçâà áåæàíñêè ñòàòóò, îñîáåíî íà áåæàíöè îò Àôãàíèñòàí, Èðàê è Êîñîâî. Êîãàòî ñå îáñúæäà îòêàç íà áåæàíñêè ñòàòóò, Àãåíöèÿòà âçèìà ïðåäâèä ñàìî òîâà, äàëè ïîëîæåíèåòî â ñòðàíàòà íà ïðîèçõîä ñå å ïðîìåíèëî. Òàçè ïîëèòèêà çàïî÷âà ïðåç 2004 ã., êîãàòî íà 16 800 áåæàíöè å îòíåò áåæàíñêèÿò ñòàòóò.  ïúðâàòà ïîëîâèíà íà 2005 ã. îêîëî 5897 äóøè ãóáÿò ñâîÿ ñòàòóò, êîåòî îòáåëÿçâà ëåê ñïàä â ñðàâíåíèå ñ ïðåäèøíàòà ãîäèíà. Íå áèâà äà ñå çàáðàâÿ îáà÷å, ÷å ïðåäñòîè ðàçãëåæäàíåòî íà îùå 7346 ñëó÷àÿ. Ïðåç íîåìâðè 2005 ã. ïîëèòèêàòà å ïîòâúðäåíà îò ðåøåíèå íà Ôåäåðàëíèÿ àäìèíèñòðàòèâåí ñúä. Ãåðìàíñêèòå âëàñòè ïðîäúëæàâàò äà äåïîðòèðàò ÷óæäåíöè â äúðæàâè, êúäåòî ïîëîæåíèåòî ñ ÷îâåøêèòå ïðàâà å èçêëþ÷èòåëíî êðåõêî. Íåìñêèÿò Çàêîí çà ÷óæäåíöèòå ïîçâîëÿâà íà âëàñòèòå äà ñïèðàò äåïîðòèðàíåòî â îïðåäåëåíè ñòðàíè èëè ðåãèîíè, àêî îáùîòî ïîëîæåíèå íà ÷îâåøêèòå ïðàâà å íåñèãóðíî. Íî òàçè ðàçïîðåäáà ñå ïðèëàãà ðÿäêî. Èìàëî å äåïîðòèðàíå â äúðæàâè êàòî Àôãàíèñòàí, ×å÷åíèÿ è Òîãî, êàêòî è äåïîðòèðàíå íà ÷ëåíîâå íà åòíè÷åñêè ìàëöèíñwww.amnesty.org òâà â Êîñîâî. áèòè ñ þìðóöè ïî öåëèÿ ïúò äî áîëíèöàòà", ðàçêàçâà èðàê÷àíèíúò. Ñëåä êàòî áèë ïîäëîæåí íà êðúñòîñàí ðàçïèò, Õàíîí ïðèçíàë, ÷å å èçâúðøèë êðàæáà. Òîé ñå ãðèæåë çà ñåìåéñòâîòî ñè ñ ïåòíàéñåò ïåíñà íà äåí. "Ïî òîâà âðåìå áÿõà áîìáàðäèðîâêèòå íà Áóø, èìàøå âå÷åðåí ÷àñ, íå ìîæåõìå äà ðàáîòèì. Ïîëîæåíèåòî áåøå êàòàñòðîôàëíî, áÿõìå ìíîãî ãëàäíè. Êðàæáàòà å íåçàêîííà, íî íÿìàõìå äðóã èçáîð." Èðàê÷àíèíúò ïðèçíàâà, ÷å â áðèòàíñêèòå âîåííè ïîäåëåíèÿ â Áàñðà è â Øàéáà ìó å áèëî êàçàíî, ÷å èìà "äîáðà âúçìîæíîñò" äà ïîëó÷è êîìïåíñàöèÿ çà òîâà, êîåòî å èçòúðïÿë, äîêàòî å áèë ïîä áðèòàíñêè àðåñò. Íî òîé íàñòîÿâà, ÷å å îòèøúë ïðè áðèòàíñêèòå âëàñòè, çàåäíî ñ ÷è÷îòî íà Êàðèì, ñàìî çà äà ðàçêàæå êàêâî ñå å ñëó÷èëî. "Àç êàçàõ èñòèíàòà", ñà äóìèòå íà Êàðèì. Ðàçñëåäâàíåòî ïî ñëó÷àÿ ïðîäúëæàâà.
www.independent.co.uk ÎÁÅÊÒÈÂ 41
ÏÎ ÑÂÅÒÀ Ðóàíäà:
Ñòîòèöè íåçàêîííî çàäúðæàíè â áèâø ñêëàä Öåíòúðúò çà çàäúðæàíå â Ãèêîíäî òðÿáâà äà áúäå çàòâîðåí, à äåöàòà îñâîáîäåíè
C C
42 ÎÁÅÊÒÈÂ
òîòèöè õîðà, ìíîãî îò òÿõ äåöà, ñà äúðæàíè ïðè îêàÿíè óñëîâèÿ â íåëåãàëåí öåíòúð çà çàäúðæàíå â Ãèêîíäî, êâàðòàë â ñòîëèöàòà íà Ðóàíäà Êèãàëè.  ñïåöèàëåí äîêëàä ïî ñëó÷àÿ Õþìàí ðàéòñ óî÷ äîêóìåíòèðà æèâîòà â öåíòúðà. Ñâåäåíèÿòà ñå îñíîâàâàò íà ïîêàçàíèÿ íà äåöà è þíîøè, êîèòî ñà áèëè äúðæàíè òàì. "Ãðàäîíà÷àëíèöèòå íà Êèãàëè, óïðàâëÿâàùè öåíòúðà çà çàäúðæàíå ïðèçíàâàò, ÷å òîé òðÿáâà äà áúäå çàòâîðåí," êàçà Àëèñúí Äå Ôîðæ, ñòàðøè ñúâåòíèê íà îòäåëà çà Àôðèêà íà ÕÐÓ. "Îò ãëåäíà òî÷êà íà äåöàòà, êîèòî ñà çàäúðæàíè òàì, êîëêîòî ïî-ñêîðî ñòàíå òîâà, òîëêîâà ïî-äîáðå." Õèëÿäè ðóàíäñêè äåöà åäâà îöåëÿâàò ïî óëèöèòå íà Êèãàëè è äðóãè ãðàäñêè ðàéîíè. Ìíîãî îò òÿõ íÿìàò ðîäèòåëè âñëåäñòâèå íà ãåíîöèäà îò 1994 ã., âîéíàòà èëè ÑÏÈÍ-åïèäåìèÿòà. Îò 1997 ã. ãðàäñêèòå âëàñòè ðåäîâíî àðåñòóâàò äåöàòà, æèâååùè íà óëèöàòà, ïðîñÿöèòå, óëè÷íèòå òúðãîâöè è îíåçè, êîèòî ïðåäëàãàò ñåêñóàëíè óñëóãè. Ïðåç 2005 ã. òå èçïðàùàò îò òåçè õîðà â áèâø ñêëàä â Ãèêîíäî, êîéòî ñå íàìèðà íåäàëå÷ îò ëóêñîçíè õîòåëè, ïîñåùàâàíè îò ìåæäóíàðîäíè ãîñòè. Çàäúðæàíèòå ñå îïðåäåëÿò êàòî "ñêèòíèöè" ñïîðåä çàêîíèòå îò âðåìåòî íà êîëîíèàëèçìà, íî ðÿäêî ñå ñòèãà äî ïîâäèãàíåòî íà ôîðìàëíî îáâèíåíèå ñðåùó òÿõ, èçïðàâÿíåòî èì ïðåä ñúä èëè äî îñèãóðÿâàíåòî èì íà ÷åñòåí ïðîöåñ, êàéòî å ãàðàíòèðàí îò êîíñòèòóöèÿòà íà Ðóàíäà è ìåæäóíàðîäíèòå êîíâåíöèè, ðàòèôèöèðàíå îò ñòðàíàòà. Ñïîðåä âëàñòèòå, ìÿñòîòî å îôèöèàëíî îïðåäåëåíî çà "òðàíçèòåí öåíòúð", êúäåòî õîðàòà ñå äúðæàò çà íå ïîâå÷å îò òðè äíè. Âñúùíîñò, ïðåäè äà áúäàò îñâîáîäåíè, íÿêîè àðåñòàíòè ïðåêàðâàò òàì ñåäìèöè èëè ìåñåöè, áåç êàêâàòî è äà áèëî ñúäåáíà ïðîöåäóðà. Çàäúðæàíèòå íå ïîëó÷àâàò äîñòàòú÷íî õðàíà, âîäà èëè ìåäèöèíñêà ãðèæà; ñïÿò íà ïîäà áåç îäåÿëà èëè ìàòðàöè. "Àðåñòóâàíåòî íà äåöà ñàìî çàùîòî ñà áåäíè, ìðúñíè è íÿìà êîé äà ñå ãðèæè çà òÿõ, å íàðóøåíèå íà òåõíèòå ïðàâà,"êàçà Äå Ôîðæ. "Ñïîðåä ìåæäóíàðîäíîòî ïðàâî è çàêîíà íà Ðóàíäà, äúðæàâàòà òðÿáâà äà çàùèòàâà òåçè äåöà, íå äà ãè ñêðèâà îò ïîãëåäà ñè." Äúðæàíåòî, îñîáåíî íà äåöà, â ìèçåðíè óñëîâèÿ, íàðóøàâà ðàçïîðåäáèòå íà Êîíâåíöèÿòà íà ÎÎÍ çà ïðàâàòà íà äåòåòî è Àôðèêàíñêàòà õàðòà çà ïðàâàòà è áëàãîñúñòîÿíèåòî íà äåòåòî, ïî êîÿòî Ðóàíäà å ñòðàíà, êàêòî è Çàêîíà çà ïðàâàòà è çàùèòàòà íà äåòåòî ñðåùó íàñèëèå. Ïðåç 2003 ã. ðóàíäñêîòî ïðàâèòåëñòâî ïðèå Íàöèîíàëíà ïîëèòèêà çà ñèðàöè è äðóãè óÿçâèìè ìàëîëåòíè, êîÿòî âêëþ÷âà è ÷àñò çà áåçäîìíèòå äåöà. Ñïîðåä íåÿ ðóàíäñêèòå âëàñòè ñå íàåìàò äà ñå êîíñóëòèðàò ñ âñè÷êè, ñâúðçàíè ñúñ ñúîòâåòíèòå ïðîáëåìè, íî íå ñà ñïîìåíàëè çà ñúùåñòâóâàíåòî íà öåíòúðà Ãèêîíäî ïðåä âàæíè ïàðòíüîðè êàòî ÓÍÈÖÅÔ. Ïðåäñòàâèòåëêàòà íà ÓÍÈÖÅÔ å íàó÷èëà çà öåíòúðà â êðàÿ íà àïðèë 2006 ã. îò èçñëåäîâàòåëêà íà Õþìàí ðàéòñ óî÷. Çàïèòàí çà Ãèêîíäî, çàìåñòíèê-êìåòúò íà Êèãàëè êàçàë íà èçñëåäîâàòåëêàòà íà ÕÐÓ, ÷å ãðàäúò âúçíàìåðÿâà äà çàêðèå öåíòúðà çà çàäúðæàíå. Ãðàäñêèòå âëàñòè òðÿáâà íåçàáàâíî äà îñúùåñòâÿò òîâà íàìåðåíèå è äà íàïðàâÿò âñè÷êî íåîáõîäèìî ñëåä çàòâàðÿíåòî ìó çàäúðæàíèòå äà ïîëó÷àò íóæíàòà çàêîíîâà, www.hrw.org ñîöèàëíà è ìåäèöèíñêà ïîäêðåïà.