¯‰Âʉ ÈÓ‚¯˙ Ò‰ ÊÚ· ‡Â·Ó .‡ Ú·¯‡‰ ‰‡Ó‰ ˙È˘‡¯Â ‰¯˘Ú ˘ÂÏ˘‰ ‰‡Ó‰ È‰Ï˘· ‰¯·Á˙˘ ,¯‰Âʉ ˙¯ÙÒ ·¯˜· ,‰ÏÈÁ˙· ,˙·¯ ˙ÂÈ„Â‰È ˙ÂÏȉ˜· ˘„˜Ó È˙ÂÎÓÒ „ÓÚÓÏ ‰˙ÎÊ ,‰¯˘Ú ˙ÂÏȉ˜ ·¯˜· ,„¯ÙÒ ˘Â¯È‚ ¯Á‡Ï ,¯˜ÈÚ· ,¯˙ÂÈ ¯Á‡Ó ,„¯ÙÒ· ÌÈÏ·Â˜Ó È‚ÂÁ ,‰Ï·˜ ÈÈÈÚ· ÈÊίӉ ˙ÂÎÓÒ‰ ¯Â˜ÓÎ ÒÙ˙ ¯‰Âʉ ¯ÙÒ .˙¯Á‡ ˙·¯ ˙ÂÈ„Â‰È Â„ÓÚÓ ÏÚ ¯ÂÚ¯Ú‰ ˙¯ÓÏ .‰Îω ‚‰Ó ˙Âχ˘· Ì‚ ‰·Â¯Ó ‰ÚÙ˘‰ ÂÏ ‰˙ȉ ¯ÂÓ˘Ï ¯‰Âʉ ÍÈ˘Ó‰ ,‰˘„Á‰ ˙Ú· ÌÈȄ‰ȉ ÌÈÏÈ΢Ӊ ·¯˜· ¯‰Âʉ Ï˘ ˆÓȇ˘ ÌÈ‚ÂÁ· ۇ ,˙·¯ ˙ÂÈ˙¯ÂÒÓ ˙ÂÏȉ˜ ·¯˜· ˘„˜Ӊ „ÓÚÓ ÏÚ È¯ÂËÒȉ Í¯Ú ÏÚ· ËÒ˜ËÎ ˙˘„ÂÁÓ ‰Î¯Ú‰Ï ¯‰Âʉ ‰ÎÊ ‰Ï΢‰‰ ÈÎ¯Ú ˙‡ ·¯˜· ·¯ ÔÈÈÚ ¯¯ÂÚ ‡Â‰ ˙Ȅ‰ȉ ˙·¯˙· ¯‰Âʉ Ï˘ ˙ÂÈÊίӉ „ˆÏ .È˙¯ÙÒ ·¯˜·Â ,˜Â¯·‰Â ÒÒ¯‰ ˙Ù˜˙· ÌȯˆÂ ÌÈÏ·Â˜Ó ·¯˜· ,ÌÈÈ„Â‰È ‡Ï ÌÈ‚ÂÁ ˙¯¯ÂÚ˙‰ ˙¯ÎÈ ˙¯Á‡‰ ÌÈ˘· .‰˘„Á‰ ˙Ú· ÌÈÈËϘ‡ ÌÈȯËÂʇ ÌÈ‚ÂÁ 1.ÌÏÂÚ·Â ı¯‡· ÌÈ·¯ ÌÈ‚ÂÁ ·¯˜· ¯‰ÂÊ·Â ‰Ï·˜· ÔÈÈÚ· ˙˘„ÂÁÓ ˙ÈÓ¯‡‰ ‰Ù˘· ‰ËÏ˘˘ ˙È·¯‰ ˙ÈÏÈÚ‰ È‚ÂÁÏ ¯·ÚÓ ¯‰Âʉ ˙¯ÙÒ ˙ˆÙ‰ ‰˙ÚÙ‰ Ê‡Ó ,ÌÈ˘‰ Íωӷ .˙¢ ˙ÂÙ˘Ï ¯‰Âʉ Ì‚¯˙· ‰Î¯Π‰˙ȉ ¯‰Âʉ Ì‚¯Â˙ ,ÂÈÓÈ „Ú ,‰¯˘Ú ˘ÂÏ˘‰ ‰‡Ó‰ È‰Ï˘· ˙ȯ‰Âʉ ˙¯ÙÒ‰ Ï˘ ˙·¯˙ ÈÎÂÒ È„È· ˆÙ‰ ¯ˆÂ ˙¢‰ ˙ÂÙ˜˙· ¯‰Âʉ ÈÓ‚¯˙ .˙·¯ ˙ÂÙ˘Ï .ÌÈ¢ Ìȇ¯Â˜ Èω˜Ï „ÚÂÈ ˙¢ ˙ÂÈ‚Âχ„ȇ ÍÂ˙Ó ÂÏÚÙ˘ ,ÌÈÂÂ‚Ó ÌÈ‚ÂÁÓ Ú„È‰ Èω˜ Ì‚ ÂÓÎ ,¯‰Âʉ ÈÓ‚¯˙ ¯ˆÂ Ô˙¯‚ÒÓ·˘ ˙¢‰ ˙ÂÈ‚Âχ„ȇ‰ .ÌÈ¢‰ ÌÈÓ‚¯˙‰ Ï˘ Ì٘ȉ ÌÈÈÙ‡ ˙‡ ·ˆÈÚ ,„Ú ̉ ̉Èχ˘ ÈÂ¯Ï ,Ï‚Ò È¯Â‡Ï ˙Â„Â‰Ï Èˆ¯· ˙ÈÈËÏÓ ˙ÈÓ¯‚Ó ,˙È˙Ù¯ˆÓ ÌÈÓ‚¯˙· ‰¯ÊÚ‰ ÏÚ * .ÔÓÈÈϘ ‰Ï‡Ï ÍÈȯ ¯Â‡Ï ˙‡ˆÏ „È˙Ú‰ ȯÙÒ· ‰·Á¯‰·Â ,¯‰Âʉ ¯ÙÒ ,Ò‰ ‡¯ ,¯‰Âʉ ˙ÂÏ·˜˙‰ ˙„ÏÂ˙Ï 1 .˙„ÏÂ˙· ÌȘ¯Ù ,Ò‰ :·Â¯˜·
33
Ò‰ ÊÚ·
˙ÂÓ‚Ó‰ Ï˘Â ¯‰Âʉ ÈÓ‚¯˙ ˙„ÏÂ˙ Ï˘ ‰¯È˜Ò ÚȈ‡ Ìȇ·‰ Ìȯ·„· ÂÊ ‰¯È˜Ò ˙¯‚ÒÓ· 2.¯ˆÂ ̉ Ì˙¯‚ÒÓ·˘ ÌÈÈ˙¯·Á‰ ÌÈӯ‚‰Â ˙ÂÈ‚Âχ„ȇ‰ ÌÈÈ‚Âχ„ȇ ÌÈ‚ÂÁ ÔÈ· ˙¯Á˙‰ ÏÚ ÚÈ·ˆ‡ ,(‰ˆÓÓ ˙ÂÈ‰Ï ˙¯ÓÈÈ˙Ó ‰È‡˘) ˜ÈÚ‰˘ ,(ÌÈÈÏÎÏΉ ÌÈÁ¯‰ ÏÚ Ì‚ ÂÓÎ) È˙·¯˙‰ Ô‰· ‰ËÈÏ˘‰ ÏÚ ÌÈ¢ ‡Ï˘ ˙¢ ˙ÂÏȉ˜· ‰ÏÚ È˙·¯˙ ͯˆÓÎ ¯‰Âʉ Ï˘ ÂÎ¯Ú˘ ÏÎÎ .¯‰Âʉ Ì‚¯˙ ˙ÂÈ˙¯ÂÒÓ‰ ˙ÂÏ·‚‰‰ ¯گÚ˙‰˘ ÏÎÎÂ) ¯Â˜Ó‰ ˙Ù˘· ¯‰Âʉ ˙‡ ‡Â¯˜Ï ÂÏÎÈ ÏÚ ‰ËÈÏ˘‰ ·È·Ò ÌÈ¢ ÌÈӯ‚ ÔÈ· ˙¯Á˙ ‰˘·‚˙‰Â ‰Îω ,(¯‰Âʉ ˙ˆÙ‰ ÏÚ È¯ÂÁ‡Ó „ÓÚ˘ ˙·¯˙‰ ÈÎÂÒ ,ÔÏ‰Ï ‰‡¯˘ ÈÙÎ ,˙‡Ê ÌÚ .Â˙ˆÙ‰Â ¯‰Âʉ Ì‚¯˙ Û‡ ‡Ï‡ È˙·¯˙‰ ˜Â˘‰ ˙Â˘È¯„Ï Â·È‚‰ ˜¯ ‡Ï ̘ÂÂÈ˘Â ¯‰Âʉ ÈÓ‚¯˙ ¯ÂˆÈÈ .‰Ï‡ ˙Â˘È¯„ ‰·¯ ‰„ÈÓ· ¯ˆÈ ·È˙Ή ¯‰Âʉ ˙¯ÙÒ Ï˘ ˙ȯ·ÚÏ ÌÈ¢‡¯‰ ÌÈÓ‚¯˙‰ .· ÌÈËҘˉ ˙·È˙΢ ÈÙÏ „ÂÚ Â¯ˆÂ ˙ȯ·ÚÏ ¯‰ÂÊ È¯Ó‡Ó Ï˘ ÌÈ¢‡¯ ÌÈÓ‚¯˙ ˙È˙¯ÙÒ ‰„ÈÁÈ Ï˘ ‰ÒÈÙ˙‰ ÏÏÎ ‰˘·‚˙‰ Ì¯Ë „ÂÚ ‰ÓÈÈ˙Ò‰ ÌÈȯ‰Âʉ ‰˘Ó '¯ Ï˘ ÂÈ·˙η ‰ÈÏÈ˘È'‚ ÛÒÂÈ '¯ È·˙η 3."¯‰Âʉ ¯ÙÒ" Ì˘· ‰ÂÎÓ‰ ˙ȯ·Ú· ÌÈ¯Ó‡Ó ÌÈÚÈÙÂÓ ,‰¯˘Ú ˘ÂÏ˘‰ ‰‡Ó‰ È‰Ï˘· ·˙΢ ,Ô‡ÈÏ ‰„ Ì‚ 4.˙ÈÓ¯‡‰ ‰Ù˘· ÌÈȯ‰Âʉ ÌÈÒÂٯ˜· ÌÈÚÈÙÂÓ‰ ÌȯӇÓÏ ÌÈÏÈ·˜Ó‰ ÌÈÏÈ·˜Ó‰ ,˙ȯ·Ú· ¯‰ÂÊ È¯Ó‡Ó ÌÈ˙ÚÏ ÌÈÚÈÙÂÓ „È È·˙η˘ ÌÈȯ‰ÂÊ ÌÈÒÂٯ˜· ˙Ú„Ï ‰˘˜ ,Ìχ .˙ÈÓ¯‡· ¯‰Âʉ ÈÒÂÙ„·Â ÌȯÁ‡ „È È·˙η ÌÈÚÈÙÂÓ‰ ÌȯӇÓÏ È¯‰˘ ,ÍÙ‰Ï Â‡ ,˙ȯ·ÚÏ ˙ÈÓ¯‡Ó Ì‚¯˙· ¯·Â„Ó ‰Ï‡ Ìȯ˜Ó· ̇ ˙‡„· ÔÈ· ÂË·Ï˙‰ ÔÈÈ„Ú ˙ȯ‰Âʉ ˙¯ÙÒ‰ ȯˆÂÈ ‰·˘ ‰Ù˜˙· ¯ˆÂ ‰Ï‡ ÌÈ¯Ó‡Ó ÌÈ¯Ó‡Ó .̉È˙Â¯ÈˆÈ ˙·È˙ÎÏ ˙Ù„ÚÂÓ‰ ‰Ù˘Î ˙ÈÓ¯‡‰ ‰Ù˘Ï ˙ȯ·Ú‰ ‰Ù˘‰ ¯ÙÒ· ÌÈÚÈÙÂÓ ,ÌÈȯ‰Âʉ ÌÈÒÂٯ˜· ˙ÈÓ¯‡· ‰ÏÈ·˜Ó ˘È Ì‰Ï˘ ,˙ȯ·Ú· ÌÈ·¯ ‰‡Ó‰ ˙È˘‡¯· ÏÚÙ˘ Ï·Â˜Ó ,„ÈÒÁ‰ ‰„Â‰È Ô· „„ '¯ Ï˘ ˙‡·Âˆ‰ ˙‡¯Ó Ê‚‰ ,¯‰Âʉ ¯ÙÒÏ Ì„˜ Ì‚¯˙ ·˙Î Û‡ ,τȇ ‰˘Ó ‰‡¯‰˘ ÈÙΠ,‰¯˘Ú Ú·¯‡‰ ˙ÈÓ¯‡Ó ‰Ï‡ ÌÈ¯Ó‡Ó Ì‚¯˙ „ÈÒÁ‰ ‰„Â‰È Ô· „„ '¯˘ ‰‡¯˘ Û‡ 5.„È È·˙η ,‰Ï·˜ ,ÌÂÏ˘ ;116y112 'ÓÚ ,¯·ÂÁÏ ȷ˘˙ ‡¯ ,¯‰Âʉ ÈÓ‚¯˙ Ï˘ ˙ÂȘÏÁ ˙¯ȘÒÏ 2 .214y211 'ÓÚ ,‡ ,‚ÂÏ˘ ,Ò·ÈÏ Ԅ ‡¯ ,¯‰Âʉ ÈÓ‚¯˙ Ï˘ ‰ÓÈ˘¯Ï ;242y239 'ÓÚ .˙ÈÏ‚‡· ¯‰Âʉ ,¯˜ ‡¯ ,˙ÈÏ‚‡· ¯‰ÂÊ ÈÓ‚¯˙ Ï˘ ˙˯ÂÙÓ ‰¯È˜ÒÏ .542y507 'ÓÚ ,Â˙ÚÙ‰ ,Ò‰ ‡¯ ,˙È˙¯ÙÒ ‰„ÈÁÈÎ ¯‰Âʉ ˙„‡ ÏÚ ‰ÒÈÙ˙‰ ˙¢·‚˙‰ ÏÚ 3 ¯ÙÒ ,ÔÂÒÙÏ ;243y240 'ÓÚ ,ÚÂ¯Ê ¯Â‡ ,ÔÓËχ ;29 'ÓÚ ,‰·Î¯Ó‰ ˘Â¯ÈÙ ,˙È‚ ‡¯ 4 .277y274 'ÓÚ ,˘„˜‰ Ϙ˘ ,Ò·ÈÏ ;48y47 'ÓÚ ,ÔÂÓȯ‰ È·˙Î ÈÓÂψ˙Ï ‰ÈȯÙÒ· ˯҉ ¯ÙÒÓ 'Ò ˙‡· ÔÈÂˆÈ ÔωÏ] (179 ˯Ò) 62 Ô˜ÈË È"η 5
34
¯‰Âʉ ÈÓ‚¯˙
‡ (ÂÈ·˙η ¯ÎÊ Âȇ ÏÏ΢) "¯‰Âʉ ¯ÙÒ"Ó ÌÈÓ‚¯Â˙Ó Ì‰˘ ÔÈÈˆÓ Âȇ ‡Â‰ .¯Á‡ ¯Â·ÈÁ ÏÎÓ "¯Â‡ È‰È ˘¯„Ó" Ì˘· ÌÈËˈӉ ¯‰ÂÊ È¯Ó‡Ó Ï˘ ˙ȯ·ÚÏ ÌÈÓ‚¯˙ ˙ȈÁÓ· ,„ÏÂË· ·˙΢ ,‰Â˜‡Ï‡ χ¯˘È '¯Ï ¯Â‡Ó‰ ˙¯ÂÓ ¯ÙÒ· ÌÈÚÈÙÂÓ ,‡"¯ ˙˘· ,‰¯˘Ú ˘ÓÁ‰ ‰‡Ó‰ È‰Ï˘· 6.‰¯˘Ú Ú·¯‡‰ ‰‡Ó‰ Ï˘ ‰ÈÈ˘‰ ‡¯„‡‰ ˙ÏÈÁ˙ ˙‡ ,‰ÈÏËȇ· ‰‰˘˘ È„¯ÙÒ Ï·Â˜Ó ,ÌÈÈÁ ¯Ó ˜ÁˆÈ '¯ ˘¯ÈÙ ̂¯˙ ˙ȯ·Ú· ¯‰ÂÊ È¯Ó‡Ó Ï˘ ˙·¯ ˙Âʯٯ٠7.‡ÒÈÙÓ ˜ÁˆÈ '¯Ï ÁÏ˘˘ ˙¯‚ȇ· ‡ËÂÊ 8.Ú·Ò Ì‰¯·‡ '¯Ï ¯ÂÓ‰ ¯Â¯ˆ ¯ÙÒ· ‰¯˘Ú ˘˘‰ ‰‡Ó‰ ˙È˘‡¯· ˙ÂÚÈÙÂÓ ,‰¯˘Ú ˘˘‰ ‰‡Ó‰ È‰Ï˘· ·˙Î ˙ȯ·ÚÏ ¯‰Âʉ Ï˘ ¯˙ÂÈ ÌÈÙÈ˜Ó ÌÈÓ‚¯˙ ·˙΢ ÈÓȇ Ì‚¯˙ 9,„ÂÚÒÓ ‰„Â‰È '¯ È„È ÏÚ ÌȯˆÓ· ·˙΢ Ì‚¯˙ ÌÏÏη ˙˘· ˜˙Ú‰˘ ,ÚÂ„È Âȇ ¯·ÁÓ˘ ÛÒ Ì‚¯˙ 10,ÌȯˆÓ· ‡Â‰ Û‡ ,Â"Ï˘ ˙˘· 11.χÈί· ÂÓ˘Â Ì„‡ È„È ÏÚ ‚"Ò˘ (255 'Ò) 186 Ô˜ÈË È"η ,[ÌÈÏ˘Â¯È· ȇËÈҷȇ‰Â ÈÓ‡ω ÌȯÙÒ‰ ˙È·· ¯˘‡ „È Ë¯Ù) ˙È˘‡¯· ¯ÙÒÏ ¯‰Âʉ ˙ÂÈ˘¯Ù ÏÎÓ ÌÈËÒ˜ËÏ ˙Âȯ·Ú ˙ÂÏÈ·˜Ó ÏÈÎÓ‰ ¯Â·ÈÁ ÈÂˆÓ ‰„Â‰È Ô· „„ '¯ Ï˘ ˙ȯ·ÚÏ ¯‰Âʉ Ì‚¯˙ ‡Â‰ ‰Ê ¯Â·ÈÁ ,τȇ 'Ó ˙Ú„Ï .(¯‰Âʉ ˙Ó„˜‰Ï ¯ÙÒ· ˙ȯ·ÚÏ ÌÈÓ‚¯Â˙Ó‰ ÌÈȯ‰Âʉ ˙¯˜Ӊ ÏÚ .68y67 'ÓÚ ,ÂÓ‚¯˙ ,τȇ ‡¯ .„ÈÒÁ‰ .15y13 'ÓÚ ,˙‡·Âˆ‰ ˙‡¯Ó ,Ë‡Ó Â‡¯ ,„ÈÒÁ‰ ‰„Â‰È Ô· „„ '¯Ï ˙‡·Âˆ‰ ˙‡¯Ó È·˘˙ ‡¯Â .34y29 'ÓÚ ,‚ ,28y26 'ÓÚ ,· ;22y21 'ÓÚ ,‡ ,¯Â‡Ó‰ ˙¯ÂÓ ,‡ÏÚ Â‡¯ ˈ˜ ·"Á ,ω˜È ˙˘¯ÙÓ È¯‰ÂÊ Ú˘ Ï˘ Ì‚¯˙˘ Ì‚ ÔÈÈˆÏ ˘È .112 'ÓÚ ,¯·ÂÁÏ 'ÓÚ ,‡"Á ,˘¯„Ó‰ ˙È· ,˜ÈÏÈ È„È ÏÚ ÒÙ„˘ ‰ÂÈ ˘¯„Ó ÌÂÈÒ· ÚÈÙÂÓ ,·"Úy‡"Ú .98 ‰¯Ú‰ ,415 'ÓÚ ,χ¯˘È· ˙¢¯„‰ ,ıˆ ‡¯Â .105y103 .374y370 'ÓÚ ,˙ÈÏ·˜ ˙¯‚‡ ,ÙÂȯ‚ .68 'ÓÚ ,Ú·Ò Ì‰¯·‡ ,Ò¯‚ ‡¯ „ȉ È·˙η ÌÈÈÂˆÓ ,„"˘Ï Á"Ó˘ ÌÈ˘‰ ÔÈ· ·˙΢ ,¯Â·ÈÁ‰ Ï˘ Û¯‚¡‰ Ï˘ ÌȘÏÁ ¯· ˙ËÈÒ¯·È‡ ,Ô‚ ˙Ó¯ ;(10867 'Ò) (EMC 683) Ms. 1769 Ï"Ó‰· ,˜¯ÂÈ ÂÈ :Ìȇ·‰ (Acc. 4108) Ms. 2009 Ï"Ó‰· ,˜¯ÂÈ ÂÈ ;(22988 'Ò) (170 ÛÂÈÒÂÓ ¯·Ú˘Ï) 1065 ÔÏȇ Evr II A ‚¯Â·Ò¯ËÙ-ËÒ ;(69772 'Ò) Evr. Antonin A 9 ‚¯Â·Ò¯ËÙ-ËÒ ;(50716 'Ò) ,È"¯‡‰ È·˙Î ,È"·È·‡ ‡¯Â .(26406 'Ò) 745 ˜Â˜ ·¯‰ „ÒÂÓ ÌÈÏ˘Â¯È ;(65665 'Ò) 801 ‰„Â‡È '¯‰" :ȯ·ÓÒ ÛÒÂÈ Ïˆ‡ ¯ÎÊ ‰Ê ¯Â·ÈÁ .80y77 'ÓÚ ,Ì"˘ ω‡ ,È"·È·‡ ;98 'ÓÚ ¯ÙÒ· ÌÈ¯Ó‡Ó ‰ÓÎ 'ÈÙ ‡¯¯‚ ·‚‡Â ˘„˜‰ Ô¢ÏÏ ¯‰Âʉ ¯ÙÒ ˜È˙ډ ˙"¢ ÏÚ· „ÂÚÒÓ .(414 'ÓÚ ,ÛÒÂÈ È¯·„ ,ȯ·ÓÒ) "Ì˘ ¯ËÙ χ¯˘È ı¯‡Ï ‰ÏÚ ¯‰Âʉ ¯„Ò ÈÙ ÏÚ È· ˘Â¯ÈÙ‰ .‡89y‡1 ,Heb. 80 147 Ï"ÒÈ· ,ÌÈÏ˘Â¯È È"η ÈÂˆÓ ¯Â·ÈÁ‰ ˙È˘‡¯· ¯ÙÒÏ ¯‰Âʉ ˙¢¯„ Ï˘ ˙ȯ·Ú ‰Ê¯Ù¯Ù ¯ÂˆÈ˜ ‡Â‰Â ,‰·ÂËÓ ÒÂÙ„ Ï˘ ÌÈÙ„‰ ÒÂٯ˜‰ ¯‡˘ ˙‡ Ì‚ ˘¯ÙÏ ¯·ÁÓ‰ ÔÂÂÎ˙‰ ,ÔÂÙÂϘ‰ ÈÙ ÏÚ .¯ˆ˜ ˘Â¯ÈÙ ˙ÙÒÂ˙· '‡ ÌÂÈ· ˙ȯ·‰ ¯Ó¢ χ ¯ÊÚ· ˙È˘‡¯· ¯ÙÒ ÌÏÂÚ ‡¯Â·Ï ‰Ï‰˙ ÌÏ˘Â Ì˙" :ȯ‰Âʉ ¯˘‡ ˙·¯Ú Ô΢ ÈÙÏ ÏÏÙ˙‡Â ÌȯˆÓ ‰Ù ‰¯ÈˆÈÏ Â"Ï˘‰ ˙˘ ¯„‡ ˘„ÂÁÏ ÌÈÓÈ '‰ ,Ì˘) "ÌȘ˙‰ ¯ÙÒ ‡ÓÈ‰Ó ‡ÈÚ¯ Ì‚Â ÌȯÙÒ ‰˘ÓÁ ÌÈÏ˘‰Ï ÈÎÊÈ ÌȯÓ ÏÈÙ˘Ó ‡Â‰ .85 'ÓÚ ,„È È·˙Î ,ÌÂÏ˘ ‡¯Â .(·80 ˙È˘‡¯· ˙˘¯Ù Ì‚¯˙ .(16929 'Ò) (Opp. 107) 1561 Èτ· „¯ÂÙҘ‡ È"η ÈÂˆÓ ¯Â·ÈÁ‰
35
6
7 8 9
10
11
Ò‰ ÊÚ·
Íωӷ ‰¯˘Ú ˘ÓÁ‰ ‰‡Ó‰ È‰Ï˘· ¯˜ÈÚ· ,˙ȯ·ÚÏ ¯‰ÂÊ È¯Ó‡Ó Ì‚¯˙ ˙¯ÙÒ‰ ‰ˆÙ‰ Ô˙ÂÚˆÓ‡·˘ ˙ÂÙÒ ˙˜È˘¯Ù· ·Ï˙˘‰ ,‰¯˘Ú ˘˘‰ ‰‡Ó‰ „È È·˙Î ˙˜˙Ú‰ ,˙ȯ‰Âʉ ˙¯ÙÒ‰ ÔÓ ÌÈËÂËȈ Z ÂÊ ‰Ù˜˙· ˙ȯ‰Âʉ ¯‰Âʉ ˙ˆÙ‰Ï ÂÓ¯˙˘ ‰Ï‡ ÌÈÚˆÓ‡Ï „‚ȷ ,Ìχ .ȯ‰Âʉ ÒÂٯ˜‰ ˙ÒÙ„‰Â ˙ȯ·ÚÏ ¯‰Âʉ Ì‚¯˙ ,˙ÈÓ¯‡‰ ‰Ù˘· ‰ËÏ˘˘ ˙È·¯‰ ˙ÈÏÈÚ‰ È‚ÂÁ ·¯˜· ‰ÈÈÒÂÏÎÂ‡Ï ,‰Ï‡ ÌÈ‚ÂÁÏ ¯·ÚÓ ¯‰Âʉ Ï˘ Ìȇ¯Â˜‰ Ï‚ÚÓ ˙‡ ·ÈÁ¯‰Ï „Ú '¯ ,ÍÎ .˙ÈÓ¯‡‰ ˙‡È¯˜· ‰˙˘˜˙‰ ͇ ˙ȯ·Ú ‰‡¯˜˘ ¯˙ÂÈ ‰·Á¯ ‰ÏÈÎ˘Ó ˜ÁˆÈ '¯ ,ȘÏËȇ‰ ÌÎÁÏ Â·˙ÎÓ· ¯È·Ò‰ È„¯ÙÒ‰ Ϸ˜Ӊ ÌÈÈÁ ¯Ó ˜ÁˆÈ ÌȇȘ· Ìȇ ‰ÈÏËȇ È„Â‰È˘ ÌÂ˘Ó ¯‰ÂÊ ¯Ó‡Ó ˙ȯ·ÚÏ Ì‚¯˙ ‡Â‰˘ ,‡ÒÈÙÓ È˙¯Ó‡ ÈÓÏ˘Â¯È Ì‚¯˙· ˙‡Ê‰ ı¯‡· ÌÈÏ‚¯ÂÓ ÌÎȇ˘ Ì¢Ó" :˙ÈÓ¯‡‰ ‰Ù˘· ‰‡Ó‰ ÚˆÓ‡· ¯‰Âʉ ˙ÒÙ„‰ ,Ú„ÈÎ 12."˘„˜‰ ÔÂ˘Ï Ï‡ ‰ÏÓ· ‰ÏÓ Â˜È˙Ú‰Ï È¯ËÂʇ ËÒ˜Ë ‡Â‰ ¯‰Âʉ˘ ÂÚˢ ÌÈ‚ÂÁ ·¯˜· ‰ÊÚ ˙„‚˙‰ ‰¯¯ÂÚ ‰¯˘Ú ˘˘‰ ÌÈÓ‚¯˙‰˘ ÍÎÏ Ì¯Â‚‰ ‡È‰ ÂÊ ÔÈÚÓ ˙„‚˙‰˘ ÔÎ˙ÈÈ .ÌÈ·¯· ˆÈÙ‰Ï ¯ÂÒ‡˘ ¯‰ÂÊ ÈÓ‚¯˙ ,͢Ӊ· ‰‡¯˘ ÈÙÎ .„È È·˙η ÌÈÊ‚ ¯‡˘ ˙ȯ·ÚÏ ÌÈ¢‡¯‰ „Ú ."¯‰Âʉ ˢÙ"Π¯„‚‰˘ ˙ÂÈ‚ÂÏÂ˙‡ Ï˘ ˙¯‚ÒÓ· ÂÚÈÙ‰ ÒÂÙ„· ˙ȯ·ÚÏ ˙ÂȯËÂʇΠÂÒÙ˙˘ ˙Âȯ‰Âʉ ˙·ÈËÁ‰ ˙‡ Ì‚¯˙Ï ÌȯÒ‡‰ ÌÈ‚ÂÁ ˘È ÂÈÓÈ 13.(‡˙ÂÚȈ„ ‡¯ÙÒ ˙‡Â ˙¯„‡‰ ˙‡ ¯˜ÈÚ·) „ÁÂÈÓ· ‰¯˘Ú ˘˘‰ ‰‡Ó· ÌȯˆÂ ÌÈÏ·Â˜Ó È„È ÏÚ Â·˙΢ ˙ÈÈËÏÏ ¯‰Âʉ ÈÓ‚¯˙ .‚ ‰ÒÈÙ˙‰ ˙¯‚ÒÓ· .˙ÈÈËÏÏ Ì‚ ¯‰Âʉ Ì‚¯Â˙ ‰¯˘Ú ˘˘‰ ‰‡Ó‰ ˙È˘‡¯ ÔÓÏ philosophia ‡ prisca theologia Z ‰Ó„˜ ‰ÓÎÁ Ï˘ ‰ÓÂȘ ÏÚ ,˙ÈÒÒ¯‰ ˜ÂÓÚ‰ ‰ÈÂËÈ·Ï ‰ÚÈ‚‰Â ‰˘ÓÏ Ô¢‡¯‰ Ì„‡Ï ‰˙Ï‚˙‰˘ Z pereniss ÂÒÙ˙˘ ,¯‰Âʉ ¯ÙÒ·Â ‰Ï·˜· ·¯ ÔÈÈÚ ÌȯˆÂ ÌÈÓÎÁ ÂÏÈ‚ ,˙¯ˆ· ¯˙ÂÈ· ÌȯˆÂ ÌÈÏ·Â˜Ó ÂÓÊÈ ,ÂÊ ˙¯‚ÒÓ· .ȯ˜Ӊ ȉÂχ‰ Ú„ÈÏ „ÁÂÈÓ· Ìȷ¯˜Î ÌÈÓ‚¯˙ ‡·Â‰ ,‰¯˘Ú ˘˘‰ ‰‡Ó‰ ˙È˘‡¯· ,ÍÎ .¯‰Âʉ ¯ÙÒ Ï˘ ÌÈÓ‚¯˙ ,(Èˇ˜¯ Ï˘ ‰¯Â˙‰ ˘Â¯ÈÙ· ¯‰Âʉ ÈËÂËȈ ÏÚ ÌÈÒÒ·Ӊ) ˙ÈÈËÏ· ¯‰Âʉ ÔÓ ¯‰Âʉ ¯ÙÒ ,‰È„‰ ‡¯ .Â"˘˙ ˙˘· ÌÈÏ˘Â¯È· ‰È„‰ ‰È„·ÂÚ È„È ÏÚ ÒÙ„ ‰Ê „È ·˙ÎÓ .155 ‰¯Ú‰ ,ÔωÏ ;8 ‰¯Ú‰ ,112 'ÓÚ ,¯·ÂÁÏ ȷ˘˙ ‡¯Â .ÌÏ˘‰ ‰‡Ó‰ È‰Ï˘· ÏÚÙ˘ ÈÊ΢‡‰ Ϸ˜Ӊ ,ÔÂȈ ÌÁÓ '¯ Ì‚ .370 'ÓÚ ,˙ÈÏ·˜ ˙¯‚‡ ,ÙÂȯ‚ 12 "ÈÂȈ ÈÂÙˆ" ¯ÙÒ· .˙ÈÓ¯‡‰ ‰Ù˘‰ ˙·‰· Âȇ¯Â˜ Ï˘ È˘Â˜Ï Ú„ÂÓ ‰È‰ ,‰¯˘Ú ˘ÓÁ‰ ˙ÈÓ¯‡ ÔÂ˘Ï· Ș· Ì„‡ ÏÎ Ôȇ[˘ Ì¢Ó]" :ȯ‰ÂÊ ¯Ó‡Ó ËËˆÓ ‡Â‰˘ ¯Á‡Ï ,·˙ÂÎ ‡Â‰ .(‡Ò 'ÓÚ ,ÈÂȈ ÈÂÙˆ ,ÔÂȈ) "¯˙ÂÈ ÌȯÂÂÁÓ Ìȯ·„ ‰Ó‰ ÈÎ Ô"·Ó¯‰ ȯ·„ ‡È·‰Ï Íȯˈ‡ Ô·‰ ÌÏÏη ,ÌÈÏ˘Â¯È Ô¯·Á ,„„‚· È·¯ Ï˘ ‰ÙȯÁ‰ ‰·Â‚˙‰ ˙·˜Ú· Ú·˜ ‰Ê ¯ÂÒȇ 13 .81 ‰¯Ú‰ ,ÔÏ‰Ï Â‡¯ .˙È„Â‰È ˙È·¯ÚÏ ‡ËÂÊ ‡¯„‡‰ Ï˘ Ì‚¯˙ ÌÂÒ¯Ù ÏÚ ,ÈÁ ˘È‡
36
¯‰Âʉ ÈÓ‚¯˙ Pietro di) ÒÂÈˇχ‚ Ò¯ËÙ ,(Paul Ricius) ÒÂȘȯ ÒÂÏÂ‡Ù Ï˘ ̉ȯ·ÈÁ· ‰Ù˜˙ ‰˙‡· 14.(Agostino Giustiniani) Ò‡ÈÈËÒÂÈ ÒÂÈËÒ‚‡ (Galatino Egidio de) ·¯ËÈ Ȅ ÂÈ„È'‚ȇ ÏÈ„¯˜‰ ¯Â·Ú ˙ÈÈËÏÏ ¯‰Âʉ ÔÓ ÌÈÚ˘ ÂÓ‚¯Â˙ ÌÂÈ‚ È˙Ù¯ˆ‰ ȯˆÂ‰ Ϸ˜Ӊ 15.ÂËÂÂÈ·Ó Í¯· È„È ÏÚ ‰‡¯‰ ÏÎÎ ,(Viterbo ˙˘· ˙ÈÈËÏÏ ¯‰Âʉ Ï˘ Ô¢‡¯‰ ÂÓ‚¯˙ ˙‡ ÌÈÈÒ (Guillaume Postel) ÏËÒÂÙ .ÏÊ·· (Oporinus) ÒÂȯÂÙ‡ Ï˘ ÒÂÙ„‰ ˙È·· Â˙‡ ÒÈÙ„‰Ï ‰ÂÂȘ ,1553
,ÏËÒÂÙ Ì‚¯˙ ,„·‡ ,ÒÈÙ„‰Ï ·¯ÈÒ ÒÂȯÂÙ‡˘ ,‰Ê Ì‚¯˙ Ï˘ „ȉ ·˙΢ ¯Á‡Ï ˙¯Â„‰Ó ÍÓÒ ÏÚ ÌÚÙ‰ Z ˙È˘ ¯‰Âʉ ÔÓ ÌȘÏÁ ,1569y1562 ÌÈ˘‰ ÔÈ· È˘‰ ÂÓ‚¯˙Ï ‰Ó„˜‰· 16.ÒÂÙ„· ÚÈÙ‰ ‡Ï ‡Â‰ Û‡ ‰Ê Ì‚¯˙ .‰ÂÓȯ˜ ÒÂÙ„ ÈÈÒ· ‰˘ÓÏ ‰˙È˘ ‰Ù ÏÚ·˘ ‰¯Â˙‰ ˙‡ ÏÈÎÓ ¯‰Âʉ˘ ÏËÒÂÙ ·˙Î ¯‰ÂÊÏ ÍÈÈ˘ ‰È‰˘ ,‰˘„Á‰ ˙ȯ·· ¯Îʉ ˜È„ˆ‰ ÔÂÚÓ˘ È„È ÏÚ ·˙Ή ÏÚ ‰˙ÏÚ‰ ‰˘„Á‰ ˙ȯ·‰ Ï˘ ˙Â˙ÈÓ‡‰ ,Â˙Ú„Ï 17.Â˘È· ‰ÈÓ‡‰˘ ˙È„ÂÒ ˙È„Â‰È ‰ˆÂ·˜Ï È„È· ‰ÁÊ˘ ,˙È˙Ó‡‰ ˙„‰ Ï˘ ‰È˙¯Â˙ ˙‡ ˙ÂÏÈÎÓ ÂÊÏ ÂÊ ˙Â‰Ê ¯‰Âʉ Ï˘Â ÂÓˆÚ ˙‡ ‰‡¯˘ ,ÏËÒÂÙ 18.ÌȯˆÂ‰ È„È ÏÚ ‰ÁÎ˘Â Â˘È ˙‡ ÂÁ„˘ ÌȄ‰ȉ hujus theologoae naturalis et) "˙ȯ‰Âʉ ˙Èڷˉ ‰È‚χ˙‰ Ï˘ ¯ÂÈÙÈÙ‡"Î Â˙ÏÈÁ˙ ˙‡ ˙ÏÓÒÓ‰ ,˙ÈÁÈ˘Ó ‰ÓÈ˘Ó ¯‰Âʉ Ì‚¯˙· ‰‡¯ ,(Zoharinae Papa 19.‰È¯ÂËÒȉ‰ Ï˘ ÈÚÈ·¯‰ Ô„ÈÚ‰ Ï˘ 'ÓÚ ,˙‡·ÂÓ È˙˘ ,‰È·Á¯Ó ;31 'ÓÚ ,‰È˙ÂÏÁ˙‰ ,ÌÂÏ˘ ;34y25 'ÓÚ ,¯‰Âʉ ,‰¯˜Ò ‡¯ ‰‡Ó· ‰‡¯‰ ÏÎÎ ,̄˜ „ÂÚ ˙ÈÈËÏÏ ÂÓ‚¯Â˙ ¯‰ÂÊ È¯Ó‡Ó Ï˘ Ìȯˆ˜ ÌÈÚ˘ .567y566 .568y560 'ÓÚ ,Ì˘ ‡¯ .‰¯˘Ú Ú·¯‡‰ .42y34 ,23 'ÓÚ ,¯‰Âʉ ,‰¯˜Ò ‡¯ 'ÓÚ ,¯„‚Ó ,ȯËÙ ;137 ,113y112 ,110 'ÓÚ ,ÏËÒÂÙ ,ı˜ ;61y51 ,23 'ÓÚ ,Ì˘ ‡¯ ˙˘· ¯‰Âʉ ˙‡ Ì‚¯˙Ï ÏÁ‰ ÏËÒÂÙ ,(84 'ÓÚ ,ÏËÒÂÙ ,ı˜) ı˜ ˙Ú„Ï .92 ,40y39 ˙‡ ¯ÈΉ˘Â [Widmanstetter] ¯ËˢӄÈ ԉÂÈ ÌÚ ‰Ï·˜ „ÂÓÏÏ ÏÁ‰˘) ÏËÒÂÙ .1548 ÈÓ˘ ¯ÙÒÓ (‚¯·Ó· χȄ ÒÈÙ„Ó‰ Ï˘Â Â·¯ËÈ ‰„ ÂÈ„È'‚ȇ ÏÈ„¯˜‰ Ï˘ ̉È˙ÂȯÙÒ ‡Ï ‰˘È‡ ,‰ÈˆÂÓ ‰ÏÂ˙·‰ ,(Madre Zuana) ‰‰ÂÈ Ì‡‰ ‰˙ȉ ¯‰Âʉ ˙·‰· ÂÏ ‰ÚÈÈÒ˘ ‰È΢Π‰˙‡ ‰‰ÈÊ ‰ÈˆÂ· Â˙‰˘ ÔÓÊ· ˘‚Ù ‰˙‡˘ ,ÌÈÈÚ·Â ÌÈÏÂÁ· ‰ÏÙÈˢ ˙„ÓÂÏÓ ,¯‰Âʉ ,‰¯˜Ò) ÏËÒÂÙ Ï˘ ÂÓ‚¯˙Ó ÌÈÚ˘ ÒÈÙ„‰ ‰¯˜Ò .˙È˘ ˙ÂÓ„· Â˘È Ï˘ ‰ÚىΠ‰ÈȯÙÒ· ‰Ï‚˙‰ ‰Â¯Á‡Ï .(114y104 'ÓÚ ,Ì˘) Ì‚¯˙Ï ‰Ó„˜‰‰ ˙‡Â (78y61 'ÓÚ ÂÈÏÚ˘ ,ÏËÒÂÙ Ï˘ Â„È ·˙η ˙¯ډ ÌÚ ‰ÂÓȯ˜ ÒÂÙ„· ¯‰ÂÊ Ï˘ ˜˙ÂÚ Ô‡Â¯· ˙ȯÈÚ‰ .88y75 'ÓÚ ,ÔÂÓÈÒÏ ÏËÒÂÙÓ ,· ‡¯ ÍÎ ÏÚ .¯‰ÂÊÏ È˘‰ ÂÓ‚¯˙ ˙‡ ÏËÒÂÙ ÒÒÈ· ,ȯËÙ ;27 ‰¯Ú‰ ,85 'ÓÚ ,ÏËÒÂÙ ,ı˜ ‡¯ ÍÎ ÏÚ .¯È‰·‰ ¯ÙÒ ˙‡ Û‡ Ì‚¯˙ ÏËÒÂÙ .40 'ÓÚ ,¯„‚Ó ˙¯ÁÂ‡Ó ‰Ù˜˙· ÌÈȯˆÂ ÌÈÏ·Â˜Ó ,ÔÏ‰Ï ‰‡¯˘ ÈÙÎ .25 'ÓÚ ,ÌȯˆÂ ÌÈÏ·Â˜Ó ,ÔÈ‚˜Ó .ȇÁÂÈ ¯· ÔÂÚÓ˘ '¯Î (ÁÎy‰Î ,· Ò˜ÂÏ) ‰˘„Á‰ ˙ȯ·· ¯Îʉ ˜È„ˆ‰ ÔÂÚÓ˘ ˙‡ ‰ÈÊ ¯˙ÂÈ .26 'ÓÚ ,Ì˘ .25 'ÓÚ ,Ì˘
37
14 15 16
17 18 19
Ò‰ ÊÚ·
‰ÒÈÙ˙‰ ˙¯‚ÒÓ· ¯ÂÓ‡Î Â˘Ú ‰¯˘Ú ˘˘‰ ‰‡Ó· ˙ÈÈËÏÏ ¯‰Âʉ ÈÓ‚¯˙ ˙˜ÈÎË Ì‚ ÂÓÎ ,Ì„˜ ȉÂχ Ú„È ÌÈÏÈÎÓ ,˯ٷ ¯‰Âʉ ¯ÙÒ ,ÏÏη ‰Ï·˜‰˘ ˙·˜Ú· .˙ÂȯˆÂ‰ ˙Âȯ˘„‰ Ï˘ Ô˙Â˙ÈÓ‡ ˙‡ ˙¢˘‡Ó ˙ÂÏ‚Ó‰ ,˙ÂÈ˘¯Ù ÌȯˆÂ‰ ·¯˜· ¯‰Âʉ ÌÚ ˙¯Îȉ‰ ˙·Á¯‰· ÔÈÈÚ ÌȯˆÂ‰ ÌÈϷ˜Ӊ ÂÏÈ‚ ,ÍÎ ·¯˜· ¯Â˜Ó‰ ˙ÂÙ˘· Â˙ˆÙ‰· Ì‚ ÂÓÎ Z ˙ÈÈËÏÏ ÂÓ‚¯˙ ˙ÂÚˆÓ‡· Z ˜ÏÁ ÂÏË ÌȯˆÂ ÌÈÏ·Â˜Ó ,˙ÈÈËÏÏ ¯‰Âʉ ÈÓ‚¯˙Ï ÛÒ· ,Ô· .ÌȄ‰ȉ ‰ÈÏËȇ· ¯‰Âʉ ˙ÂÒÙ„‰· ÌÈ·¯ÂÚÓ Âȉ ۇ ¯‰Âʉ Ï˘ „È È·˙Î ˙˜˙Ú‰· 20.‰¯˘Ú ˘˘‰ ‰‡Ó‰ ˙ȈÁÓ· ‰˙ȉ ¯‰Âʉ ˙ÒÙ„‰· ÌȯˆÂ Ï˘ Ì˙·¯ÂÚÓÏ ˙ÈÈËÏÏ ¯‰Âʉ ÈÓ‚¯˙Ï ,ȈÈ٠χ¯˘È '¯ .¯‰Âʉ ˙ÒÙ„‰ ˙χ˘· È„Â‰È ÌÈÙ‰ ÒÂÓÏÂÙ‰ ÏÚ ‰ÚÙ˘‰ ÌȯˆÂ‰ È„ÈÏ ˜Á˘˙ ¯‰Âʉ ˙ÒÙ„‰˘ ÔÚË ,‰ÒÙ„‰Ï ÌÈÙȯÁ‰ ÌÈ„‚˙Ó‰Ó ‰˙‡ ˜È˙ÚÈ ˙ÂÓ‡‰ È„È· ÔÎ Ì‚ ‡·È Â"Á ÔÙÂ" :¯‰Âʉ Ì‚¯˙· ÌÈÈÈÂÚÓ‰ ,ÂËÂÂÈ·Ó Ï‡ÂÓÚ '¯ ,˙‡Ê ˙ÓÂÚÏ 21."̈¯Î ÌÈ˘ÚÓ Ì‰· ˙¢ÚÏ ÌÂ˘Ï· ¯˙ÂÈ ˘È ÌȯˆÂÏ ‡ÏÈÓÓ˘ ÔÚË ,¯‰Âʉ Ï˘ Á"È˘ ‰·ÂËÓ ˙¯Â„‰Ó Ï˘ «‰È‚Ó‰ 22."ÌÂ˘Ï· ÒÂÙ„Ó Ô‰ „È ˙·È˙ÎÓ Ô‰" :‰Ï·˜ È·˙Î ‰¯˘Ú Ú·˘‰ ‰‡Ó· ˘È„ȇÏ ˙ȯ·ÚÏ ¯‰ÂÊ ÈÓ‚¯˙ Ï˘ ˙ÂÈ‚ÂÏÂ˙‡ .„ ÏÎÎ 23,‰¯˘Ú ˘˘‰ ‰‡Ó· ÒÂÙ„· ÂÚÈÙ‰ ‡Ï ˙ȯ·ÚÏ ¯‰Âʉ Ï˘ ÌÈÓ‚¯˙ ,¯ÂӇΠ,‡Ó¯ È"Î) ·¯ËÈ Ȅ ÂÈ„È'‚ȇ ÏÈ„¯˜‰ ¯Â·Ú ˜˙Ú‰ ÌÈȯ‰ÂÊ „È È·˙Î ,Ï˘ÓÏ ,ÍÎ ¯Â˘¯ ,¯ËˢӄÈ Ëί·Ï‡ ÔÁÂÈ ¯Â·Ú ([388 'Ò] [Sacerdote 178] S.M. 2971 ‰ÊËʘ Heb. ;[31424 'Ò] Heb. 218 ;[23122 'Ò] Heb. 217 ÔÎÈÓ È"ÈÎ) ‰ÈÂ Ï˘ ‰ËÈÒ¯·È‡‰ ‰ÏÂÒ· ‰˘Ó '¯Ï ıÚÈ ‡Â‰˘ ÔÚË (¯ËˢӄÈ ψ‡ „ÓÏ˘) ÏËÒÂÙ ÌÂÈ‚ .([31425 'Ò] 219 .99y98 'ÓÚ ,ÒÂÓÏÂÙ‰ ,È·˘˙ ‡¯ .¯‰Âʉ ˙ÒÙ„‰· ÍÂÓ˙Ï ÌÂÈ‚ ÌÚ Ìȯ˘˜· „ÓÚ ¯ÂÎÊ΢ ,‰ÏÂÒ· ‰˘Ó '¯˘ ÔÈÈˆÏ ÔÈÈÚÓ .8 'ÓÚ ,ÒÂÓÏÂÙÏ ,ÛÒ‡ .„‚˙ÓÏ ¯‰Âʉ ˙ÒÙ„‰· ÍÓÂ˙Ó Íى Â˙Ú„ ˙‡ ‰È˘˘ ¯Á‡Ï ‰Ó„ ˘˘Á ÚÈ·‰ ,ÏËÒÂ٠‡ˆÓÈÈ ‡Ï˘ ÍÎÓ ‡Ï‡ ,ÌȯˆÂÏ ¯‰Âʉ ˙ˆÙ‰ ÌˆÚ ÈÙÓ ˘˘Á ‡Ï ‰ÏÂÒ· ‰˘Ó '¯ ÌȯÙÒ‰ ˙Â‡ÈˆÓ È·ȯ· ÈÎ ˙È˘ÈÏ˘" :!Ìȯ·„‰ ˘Â¯ÈÙ ˙‡ Ì‰Ï ¯È·Ò‰Ï ÂÏÎÂÈ˘ ÌÈ„Â‰È Ìȯ·„‰ ˘Â¯È٠χ¯˘È ÈÓÎÁ Âχ˘È ‰Ó‰ χ¯˘È È[·]Ó ‡Ï ¯˘‡ ÌÈ·¯ Ì‰Ó Â˜È ÒÂÙ„· ¯Ӈ ,Ìȉ ÔÓ ‰ÙËÎ ÂÏÈÙ‡ Ú„ÂÈ Â˙‡ Ôȇ ÔȘÈ˙Ú Ìȯ·„‰ ÈÎ ÚÈÓ˘Ó Ôȇ „È‚Ó Ôȇ ̂ ÊÚÏ Â‡ÈˆÂÈ ,̉ȯÙÒ· Ï΢‰Â Ú„Ó Ì‰Ï Ôȇ ¯˘‡ ‰Ê‰ È‚‰ Ï·Â ÏÎÒ ÌÚ ˜¯ ÌÈÈ‚‰ ,È·˘˙ ψ‡ ËËÂˆÓ ."ÏÏÁ˙Ó ÌÈÓ˘ Ì˘ ‡ˆÓ ÚÓ˘Ï ¯˘Ù‡ ȇ˘ ¯·„ ,Ìȯ·ÁÓ‰ ÏÚ .161 'ÓÚ ,ÒÂÓÏÂÙ‰ 'ÓÚ ,ÒÂÓÏÂÙ‰ ,È·˘˙ ‡¯Â .‡"Ú „ ,˙‰Âχ‰ ˙ίÚÓ ¯ÙÒÏ ÂËÂÂÈ·Ó Ï‡ÂÓÚ '¯ ˙Ó„˜‰ .45 ‰¯Ú‰ ,142 '¯ Ï˘ ‰¯Â˙Ï Â˘Â¯ÈÙ· ˙ÂÏÂÏΉ ,˙ȯ·Ú· ¯‰Âʉ Ï˘ ˙Âʯٯى ̉ ÏÏΉ ÔÓ ÌȇˆÂÈ .‰"˘ ‡˜‡¯˜Â Ê"΢ ‰‡ÈˆÂ ,Â"˘ ‰‡ÈˆÂ ,‚"Ù¯ ‰‡ÈˆÂ· ÒÙ„˘ ,¯ÂÓ‰ ¯Â¯ˆ ,Ú·Ò Ì‰¯·‡
20
21
22 23
38
¯‰Âʉ ÈÓ‚¯˙
˙ȯ·ÚÏ ¯‰Âʉ Ï˘ ÌÈÓ‚¯˙ .ÌÈ·¯· ¯‰Âʉ ˙ˆÙ‰Ï ˙„‚˙‰‰ ÏÏ‚· ‰‡¯‰ ÂÒÙ„ ʇ Ì‚ .‰¯˘Ú Ú·˘‰ ‰‡Ó· ˜¯ ‰Â˘‡¯Ï ÂÒÙ„ Z ˘È„ȇÏ Z ‡Ï ,¯‰Âʉ "ˢÙ"Î ÂÒÙ˙˘ ÌÈ¯Ó‡Ó ¯˜ÈÚ· ,¯‰ÂÊ È¯Ó‡Ó Ï˘ ˙ÂÈ‚ÂÏÂ˙‡ ‰ÓÎÁ ¯Â˜Ó ¯ÙÒ ,˙ȯ·ÚÏ ¯‰ÂÊ ÈÓ‚¯˙ Ï˘ ‰¯ˆ˜ ‰È‚ÂÏÂ˙‡ .ÌÈÙÈ˜Ó ÌÈÓ‚¯˙ ˙È˘‡¯·Â 24,(1611) ‡"Ú˘ ˙˘· ‚‡¯Ù· ‰ÒÙ„ ,ıÈÓ¯˜Ó ¯Ú· ¯Î˘˘È '¯ Ï˘ ÈÓ‚¯˙ Ï˘ ˘ÏÈ ÔÈÏ·ÂÏÓ ÔÈÓÈ· Ô· χÂÓ˘ '¯ ÔÈΉ ÔÈÏÂÙ· ‰¯˘Ú Ú·˘‰ ‰‡Ó‰ ·˙η ˙ÂÚÈÙÂÓ‰ ˙ÂÓÎÒ‰‰ ÍÓÒ ÏÚ˘ ,"ÌȘÈ˙Ú Ìȯ·„ ¯ÙÒ" Ì˘· ,˙ȯ·ÚÏ ¯‰ÂÊ ¯Ó‡Ó Ï˘ ˘È„ȇ· „·ÈÚ Ì‚ ÚÈÙ‰ ‰Ù˜˙‰ ‰˙‡· 25.ÒÂÙ„Ï Â„Ú ÂÏ˘ „ȉ ÍÂ˙· ÒÙ„˘ ,Ô„Ú Ô‚·˘ ˙˜Ȅˆ‰ ÌÈ˘‰ ˙ÂÏÎȉ ÏÎȉ ˙‡ ¯‡˙Ó‰ ¯‰Âʉ ÔÓ ÒÙ„˘ "‡·‰ ÌÏÂÚ ¯ÙÒ"Ï Û¯Âˆ˘ ,"ȇÁÂÈ ¯· ÔÂÚÓ˘ '¯Ó Ï„‚ ‰˘ÚÓ" ¯Â·ÈÁ‰ ,(1660) Î"˙ ‡Ë˘Â˜· ,‰‡Ó‰ Ï˘ ‰ÈÈ˘‰ ˙ȈÁÓ· 26.(1620) Ù"˘ ˙˘· ‡‰· ÌÈÓ‚¯Â˙Ó ¯‰ÂÊ È¯Ó‡Ó Ï˘ ¯˙ÂÈ ‰ÙÈ˜Ó ‰È‚ÂÏÂ˙‡ ‰Â˘‡¯‰ ÌÚÙ· ‰ÒÙ„ Ï˘ ˘È„È‡Ï „·ÈÚ‰ 27.Èʇ‚χ ‰ÓÏ˘ '¯ Ï˘ "ÌȯÈÙÒ ˙ÙÏÂÚÓ" ¯ÙÒ· ˙ȯ·ÚÏ ÌÈÓÚÙ ¯ÙÒÓ ÒÙ„ Ô„Ú Ô‚· ˙˜Ȅˆ‰ ÌÈ˘‰ ˙ÂÏÎȉ· ˜ÒÂÚ‰ ȯ‰Âʉ ¯Ó‡Ó‰ ˙¯˜ÓÓ Ì‚ ÂÓÎ) ¯‰Âʉ ÔÓ ÌȯÂÙÈÒ 28.Ù"˘ ˙˘ ÔÓÏ ,‰¯˘Ú Ú·˘‰ ‰‡Ó· (˙˜Ȅˆ‰ ÌÈ˘‰ ˙ÂÏÎȉ ÏÚ ¯Ó‡Ó‰ ÌÏÏηÂ) ˘È„È‡Ï Ì‚¯˙· (ÌȯÁ‡ ÌÈÈÏ·˜ ‰Â˘‡¯Ï ÒÙ„˘ ,ÛÒÂÈ Ô· ¯Ú· ‡·È˜Ú ÔÂÚÓ˘ '¯Ï "'‰ ‰˘ÚÓ" ¯ÙÒ· ÂÒÙ„ ‡„¯ÂÈÙ· È˘ ˜ÏÁ ,‡"˙ Ó"„ÙÙ· ,Ô¢‡¯ ˜ÏÁ) ‰¯˘Ú Ú·˘‰ ‰‡Ó‰ È‰Ï˘· ¯‰Âʉ ÔÓ ˙ÂÈ˘ÚÓ 29.(‰¯˘Ú ‰ÂÓ˘‰ ‰‡Ó· ˙ÂÙÒ ˙·¯ ˙¯„‰Ó·Â „"˙ ,ÌÈ·χ ;80y76 ,16 'ÓÚ ,˙‚‰‰‰ ˙¯ÙÒ ,Òȯ‚ ;196 'ÓÚ ,‰ÈÙ¯‚ÂÈÏ·È· ,ÌÂÏ˘ ‡¯ .197 ,188y186 'ÓÚ ,˙¯‚˙҉ ˙ÂÁÈ˙Ù „ȉ ·˙Î ÛÂÒ· .(16931 'Ò) (Opp. 885 ¯·Ú˘Ï ,Opp. 103) 1563 Èτ· „¯ÂÙҘ‡ È"Î .‰ÒÙ„‰Ï „Ú ¯Â·ÈÁ‰˘ ÍÎ ÏÚ ˙ÂÚÈ·ˆÓ‰ Ê"˙y·"˙ ÌÈ˘‰Ó ÌÈ·¯ ˙ÂÓÎÒ‰ ˙ÂÚÈÙÂÓ ,"‡˙·È˙Ó ·¯"Ó ¯‰ÂÊ ¯Ó‡Ó ÏÚ ÒÒÂ·Ó ¯Â·ÈÁ‰ .42 'ÓÚ ,˘È„ÈÈ· ˙¯ÂÙÈÒ‰ ,ÔÓ˙Ùˆ ‡¯ ¯„Ò· ‰Â˘‡¯Ï ‡·Â‰ ˘È„È‡Ï ÌÈÓ‚¯Â˙Ó ¯‰Âʉ ÔÓ ÌÈËÂËȈ .·"Ú ÊÒ˜ ‚"Á ,¯‰ÂÊ Â‡¯ ¯˙ÂÈ ¯ÁÂ‡Ó Ì‚¯Â˙ Û‡Â) Ê"Ï˘ ‡˜‡¯˜· ÒÙ„˘ ˜ÈÂÏÒ ÔÈÓÈ· '¯ Ï˘ ÌÈ˘ ˙ÂÂˆÓ .79 ‰¯Ú‰ ,159 'ÓÚ ,‰Îω ,̇¯Ù ;56 'ÓÚ ,˘È„ÈÈ ˙¯ÙÒ ,˜Â¯Ó˘ ‡¯ .(˙ȘÏËÈ‡Ï .76y75 'ÓÚ ,˙‚‰‰‰ ˙¯ÙÒ ,Òȯ‚ ;204 'ÓÚ ,‰ÈÙ¯‚ÂÈÏ·È· ,ÌÂÏ˘ ‰˘ÚÓ" Ì˘· ,‰Â˘ Ì‚¯˙· ·Â˘ ÒÙ„ ,·"Ú ÊÒ˜ ‚"Á ,¯‰ÂÊ ÏÚ ¯ÂӇΠÒÒ·Ӊ ,¯Ó‡Ó‰ ‰˘ÚÓ Â‡¯ .1692 ˙˘· ‡„¯ÂÈÙ·Â 1665 ˙˘· ‚‡¯Ù· ,"ÍÏ ÍÏ ˙˘¯Ù ¯‰ÂÊ ÔÚ„ Êȇ (‡„¯ÂÈÙ '„‰Ó) ÍÏ ÍÏ ˙˘¯Ù ¯‰Âʉ ÔÓ ‰˘ÚÓ (‚‡¯Ù '„‰Ó) ÍÏ ÍÏ ˙˘¯Ù ¯‰Âʉ ÔÓ ¯ÙÒ· Ì‚ ÏÏÎ ,˘È„È‡Ï Ì‚¯˙· ,‰Ê ¯Ó‡Ó .73 ,49 'ÓÚ ,˘È„ÈÈ· ˙¯ÂÙÈÒ‰ ,ÔÓ˙Ùˆ ‡¯Â ‰˘ÚÓ" Ì˘· ,Á"˙ ‡„¯ÂÈÙ· ÒÙ„ ˘È„ȇ· ÛÒ ¯‰ÂÊ ¯Ó‡Ó .ÔÏ‰Ï Ô„ÈÈ˘ ,"'‰ ‰˘ÚÓ" .ÈÁÈ ˙˘¯Ù ¯‰Âʉ ÔÓ ‰˘ÚÓ ,‡¯ ."ÈÁÈ ˙˘¯Ù ¯‰ÂÊ ÔÚ„ Êȇ ·Â˘Â ,·"Ù˙ Ó"„ÙÙ· ˙È˘ ÒÙ„ È˘‰ ˜ÏÁ‰ .Ê"Ò˙ ‡"„ÙÙ· ˙È˘ ÒÙ„ Ô¢‡¯‰ ˜ÏÁ‰ È˘ ˙‡ ‰ÎÂ˙· ˙„Á‡Ó‰ ‰¯Â„‰Ó .'‰ ‰˘ÚÓ ,ÛÒÂÈ Ô· ,‡¯ .Â"˜˙ Á"Ó˜˙ ‡"„ÙÙ·
39
24 25 26
27 28
29
Ò‰ ÊÚ·
‰Â˘‡¯Ï ÒÙ„˘ ,¯·ÁÓ‰ Â˙‡ Ï˘ "·˜ÚÈ ¯È·‡" ¯ÙÒ· Ì‚ ÂÒÙ„ ,˘È„ȇ· 30.Ò"˙ Í·ˆÏÂÊ· ‡Ï˘ ω˜Ï ¯‰Âʉ ȇ¯Â˜ Ï‚ÚÓ ˙‡ ·ÈÁ¯‰Ï „Ú ¯‰Âʉ ÈÓ‚¯˙ ,¯ÂӇΠۇ˘ ,ȯËÂʇ ËÒ˜ËÎ ÒÙ˙ ¯‰Âʉ˘ ÌÂ˘Ó .¯˜ӷ ¯‰Âʉ ˙‡ ‡Â¯˜Ï ‰È‰ ÏÂÎÈ Ì‚¯˙· ˜ÒÚ˘ ˙·¯˙‰ ÈÎÂÒ ÂˆÏ‡ ,¯Ú ÒÂÓÏÂÙ ‰¯¯ÂÚ ˙ÈÓ¯‡· Â˙ÒÙ„‰ ̉ȯ·ÁÓ .ÌÏÚÙÓ ˙‡ ˜È„ˆ‰Ï (˙¯Á‡ ˙ÂÙ˘Ï ¯˙ÂÈ ¯Á‡ÓÂ) ˙ȯ·ÚÏ ¯‰Âʉ ÒÂÙ„‰ ÏÚ ÂÏÚ‰˘ ˙ȯ·ÚÏ ¯‰Âʉ ÈÓ‚¯˙ Ï˘ ˙¢‡¯‰ ˙ÂÈ‚ÂÏÂ˙‡‰ Ï˘ Ï˘ ÌÈȯËÂʘ‡Â ÌÈȯËÂʇ ÌȘÏÁ ÔÈ· ‰Á·‰ ˙ÂÚˆÓ‡· ̉ÈÓ‚¯˙ ˙‡ ˜Ȅˆ‰ Ìȯ˙ÂÓ‰ "ˢÙ" È¯Ó‡Ó ˙ÂÏÈÎÓ ˙ÂÈ‚ÂÏÂ˙‡‰˘ ‰Úˉ ˙ÂÚˆÓ‡·Â ,¯‰Âʉ "‰ÓÎÁ ¯Â˜Ó" ¯ÙÒ ˙‡ ¯‡˙Ó ıÈÓ¯˜Ó ¯Ú· ¯Î˘˘È '¯ ,ÍÎ 31.ÌÈ·¯· ‰ˆÙ‰Ï ,Âȯ·„Ï ."ÌÏÂÚ‰ È· ÔÂÓ‰"Ï „ÚÂÈÓ‰ "¯‰Âʉ ÈˢÙ" ÏÚ ˙ÂÊ¯Ù¯Ù Ï˘ ˘ÏÎ ‡Â‰ ÂÓÓ „Á‡‰ ÌÈÙ ‰ÓÎÓ Â˙¯ÂˆÂ Â˙ȉΠÂÂ˘Ï· Âȯ·„ ˙‡·‰· ˙ÏÚÂ˙ Ôȇ" ˙ÂÈ‚ÂÒ Ì‚ ÌÏÂÚ‰ È· ÔÂÓ‰ ·Â¯Ï ÌÈÓÂ˙Á ÌÈÓÂ˙Ò Ì‰ ¯‰Âʉ ÔÂ˘Ï È¯·„ Ï΢ ‰ÓÏ˘ '¯ Ì‚ 32."‰‰Î ‰‰Î ¯·„Ï ÌÈÓÚË ‰ÓÎ ˘È „ÂÚ · ‡ˆÂÈΠÂÈ¯Ó‡Ó È¯Ó‡Ó Ï˘ Ë˜Ï ‰ÏÈÎÓ "ÌȯÈÙÒ ˙ÙÏÂÚÓ" ÂÏ˘ ‰È‚ÂÏÂ˙‡‰˘ ˘È‚„‰ Èʇ‚χ ÌÈȯÈÙÒ Ìȯ·„‰ ˙ÂÈ‰Ï ,ÌȯÈÙÒ ˙ÙÏÂÚÓ ÂÈ˙‡¯˜Â" :"Ë˘Ù‰ ͯ„ ÏÚ" ¯‰Âʉ "„ÂÒ"‰ ÔÈ·Ï ¯‰Âʉ "ˢÙ" ÔÈ· ‰Á·‰‰ ."Ë˘Ù‰ ͯ„ ÏÚ ¯‰Âʉ ¯ÙÒÓ ÌÈËÂ˜Ï ˙ȯ·ÚÏ Ì‰ÈÓ‚¯˙ ˙ÂÚˆÓ‡· ÌÈ·¯Ï ¯‰ÂÊ È¯Ó‡Ó Ï˘ ‰ˆÙ‰ ‰¯˘Ù‡ ¯‰ÂÊ·˘ ̉ ̈Ú‰ ÍÎ .ȯËÂʇ ËÒ˜ËÎ ¯‰Âʉ Ï˘ ÈÂÓÈ„‰ ÏÚ ‰¯ÈÓ˘ ÍÂ˙ ,˘È„ȇÏ .¯‰ÂÊ·˘ ȯËÂʇ‰ ڄȉ Û‚· ÌÈËÏ¢ΠÂÒÙ˙˘ ‰Ï‡ Ï˘ È˙·¯˙‰ Á"Ò˙ Ì„¯Ë˘Ó‡· ‰Â˘‡¯Ï ‰ÒÙ„ ,„ÁÈ ¯‰Âʉ ÔÓ ÌȯÂÙÈÒ‰ Ìȯ„ÂÒÓ ‰·Â ,ÌȘÏÁ‰ .Ó"˜˙ ‡„¯ÂÈÙ ‚"˜˙ ÌÈȉτ¯ ,‰"Ù˙ Ó"„ÙÙ ,„"Ù˙ ‡"„ÙÙ ,·"Ù˙ Ó"„ÙÙ· ·Â˘Â .‚"Ù˙ Ì„¯Ë˘Ó‡· ‰ÒÙ„ "ÌÈÒ ‰˘ÚÓ" ¯ÙÒ ˙‡ Ì‚ ˙ÏÏÂΉ "'‰ È˘ÚÓ" Ì˘· ‰¯Â„‰Ó ,85 ,66y62 'ÓÚ ,˘È„ÈÈ· ˙¯ÂÙÈÒ‰ ,ÔÓ˙Ùˆ ‡¯ ,˙¢‰ ÂÈ˙¯„‰Ó ‰Ê ¯Â·ÈÁ ˙„‡ ÏÚ 'ÓÚ ,‰Ó„˜‰ ,Ô˯‚Ó‡· Ì‚ ‡¯Â .160 ,152 ,148 ,132 ,124 ,122y120 ,94y91 ,89 ¯ÙÒ‰ ,Òȯ‚ ;43 'ÓÚ ,˙‰Ӈ‰ ˙ÂϘ ,¯ÏÒÈ ;87 'ÓÚ ,ÌÈÈËÒÈÓ ÌÈËÒ˜Ë ,Ï"‰ ;302 ‰˘ÚÓ ¯ÙÒ Ï˘ ÂȘÏÁ È˘Ó ˙ÂÁ˜ω ˘È„ȇ· ¯‰Âʉ ÔÓ ˙ÂÈ˘ÚÓ .101 'ÓÚ ,˙·¯˙ ÔÎÂÒÎ ÏÚ .85y84 'ÓÚ ,Ì˘ ,ÔÓ˙Ùˆ ‡¯ .‚"Ò˙ Ó"„ÙÙ· ÒÙ„˘ "Í· ‰˘ÚÓ"· Ì‚ ÂÒÙ„ '‰ .82 'ÓÚ ,Ì˘ ,¯ÏÒÈ ‡¯ ,ÛÒÂÈ Ô· ¯Ú· ‡·È˜Ú ÔÂÚÓ˘ '¯ ˙„‡ ,ÌÈÈËÒÈÓ ÌÈËÒ˜Ë ,Ô˯‚Ó‡· ‡¯Â .Ë"Ù˙ ‡„¯ÂÈÙ·Â Ê"Ú˙ Ì„¯Ë˘Ó‡· ˙ÂÙÒ ˙¯„‰Ó 30 ‚‡¯Ù· ÒÙ„ ‰¯˘Ú ‰ÂÓ˘‰ ‰‡Ó‰ ˙ÏÈÁ˙· .43 'ÓÚ ,˙‰Ӈ‰ ˙ÂϘ ,¯ÏÒÈ ;69 'ÓÚ ¯ÂÙÈÒÏ Ì‚¯˙ ‡Â‰Â ,‡·‰ ÌÏÂÚ ¯ÙÒÏ Û¯ÂˆÓ ,"¯‰ÂÊ ÔÚ„ Êȇ ‰˘ÚÓ ÔÈ˘ ÍÈϯ„‡Â Ôȇ" .89 'ÓÚ ,˘È„ÈÈ· ˙¯ÂÙÈÒ‰ ,ÔÓ˙Ùˆ ‡¯ .‡¯È ˙˘¯ÙÏ ÌÏÚ‰ ˘¯„Ó ÍÂ˙Ó .10 'ÓÚ ,È‚ÂÏÂ˙‡‰ ˘Â¯ÈÙ‰ ,Ò‰ ‡¯ ,¯‰ÂÊ·˘ "„ÂÒ"Ï "ˢÙ" ÔÈ· ‰Á·‰‰ ÏÚ 31 .187 'ÓÚ ,˙¯‚˙҉ ˙ÂÁÈ˙Ù ,ÌÈ·χ ‡¯Â .·"Ú ‡ ‰ÓÎÁ ¯Â˜Ó ,ıÈÓ¯˜ 32
40
¯‰Âʉ ÈÓ‚¯˙
Ú·˘‰ ‰‡Ó‰ È‰Ï˘· ÌȯˆÂ ÌÈÏ·Â˜Ó È„È ÏÚ ˙ÈÈËÏÏ ¯‰ÂÊ ÈÓ‚¯˙ ˙ÒÙ„‰ .‰ ‰¯˘Ú ‰ÂÓ˘‰ ‰‡Ó‰ ˙È˘‡¯Â ‰¯˘Ú Ú·˘‰ ‰‡Ó‰ È‰Ï˘· ˜¯ Ìχ ,˙ÈÈËÏÏ ¯‰Âʉ Ì‚¯Â˙ ‰¯˘Ú ˘˘‰ ‰‡Ó· ,ÒÂÙ„· ˙ÈÈËÏ· ˙ȯ‰Âʉ ˙¯ÙÒ‰ Ï˘ ÌÈ·Á¯ ÌȘÏÁ ‰Â˘‡¯Ï ÂÚÈÙ‰ ‰¯˘Ú Christian) ˙¯Ê¯ ÔÂÙ ¯Â˜ Ô‡ÈËÒȯΠȯˆÂ‰ Ϸ˜Ӊ Ï˘ ‰ÚÙ˘‰‰ ·¯ ¯ÙÒ· „‚ȷ .(Kabbalah Denudata) "‰Ó¯ÈÚ‰ ‰Ï·˜‰" ,(Knorr von Rosenroth ÂÒÙ˙˘ ¯‰ÂÊ ÈÓ‚¯˙ ˜¯ ‰¯˘Ú Ú·˘‰ ‰‡Ó· ÂÒÈÙ„‰˘ ÌȄ‰ȉ ÌÈϷ˜ÓÏ 1684 ˙˘· ÒÙ„˘ ,¯ÙÒ Ï˘ È˘‰ ˜ÏÁ· ,ȯˆÂ‰ Ϸ˜Ӊ Ì‚¯˙ ,ÌÈȯËÂʘ‡Î ˙ÂȯËÂʇΠÂÒÙ˙˘ ˙Âȯ‰Âʉ ˙·ÈËÁ‰ ˙‡ ‡˜Â„ 33,ÔÈÈÓ ¯‰ ÏÚ Ë¯ÂÙ˜¯Ù· ,‰È‰ ˙¯Ê¯ ÔÂÙ Ï˘ ¯ÙÒ 34.‡ËÂÊ ‡¯„‡Â ‡·¯ ‡¯„‡ ,‡˙ÂÚȈ„ ‡¯ÙÒ :¯˙ÂÈ· ¯‰Âʉ ¯ÙÒ ÏÏη ‰Ï·˜‰ ˙ˆÙ‰Ï ¯˙ÂÈ· ·Â˘Á‰ ¯Â˜Ó‰ ,Ìȯ˘Ú‰ ‰‡ÓÏ „Ú ˙ÂÙ˘Ï ¯‰Âʉ ÈÓ‚¯˙Ó ˜ÏÁ ,͢Ӊ· ‰‡¯˘ ÈÙÎ .˙ÈÙ¯ȇ‰ ˙·¯˙· ˯ٷ ¯Â˜ Ï˘ ÂÈÓ‚¯˙ ÏÚ ÂÒÒ·˙‰ Ìȯ˘Ú‰Â ‰¯˘Ú Ú˘˙‰ ‰‡Ó· ÂÒÙ„˘ ˙ÂÈÙ¯ȇ .˙¯Ê¯ ÔÂÙ ‡ˆÓ ˙¯Ê¯ ÔÂÙ ¯Â˜ Ì‚ ,‰¯˘Ú ˘˘‰ ‰‡Ó· ÌȯˆÂ‰ ÌÈϷ˜ÓÏ ‰Ó„· ‰ÓÎÁ‰ Ï˘ ¯Â‰Ë‰Â Ì„˜‰ ¯Â˜Ó‰ ˙‡ ˯ٷ ¯‰Âʉ ¯ÙÒ·Â ÏÏη ‰Ï·˜· :¯Â„Ï ¯Â„Ó ‰¯ÒÓ˘ ‰Ó„˜‰ Ï˘ ÌȄȯ˘‰ ˙‡ ‡ÂˆÓÏ È˙ÈÂÂȘ ÌȄ‰ȉ Ï˘ ÌÈÈÏ·˜‰ ÌÈ·˙η ‰Ï„‚ ‰Ùȇ˘ ÈÏ È˙Èȉ ‡Ï ...‰Ó„˜‰ ˙Ȅ‰ȉ-˙ȯ·¯·‰ ‰ÈÙÂÒÂÏÈÙ‰ ¯ÊÙ˙È˘ ¯Á‡Ï ,‰Ï˘ ¯È‰·‰ ¯‰Âʉ ‰ÓˆÚ ˘Ó˘‰Ó ˙‰ÈÏ ¯˘‡Ó ¯˙ÂÈ Ì‡ ‡Ï‡ ,‰˙‡ ˙‡¯Ï ˙ÂÂ˜Ï È˙ÏÂÎÈ È˘Â˜· .˙¯˙Ò‰‰Â ˙ÂÏ˘ÎÓ‰ ÈÚ ÌȯÙÒ· ‡ÂˆÓÏ È˙·˘Á Â˙‡ ¯˘‡ ,ÂÓˆÚ ÔÈÈÚÓÏ „Ú ÏÁ‰ ˙·˜Ú· Íχ 35.ÂÏω ÌȘÈ˙Ú‰ ‰Ï·˜· ÌÈÏÏΉ ÌȯÓÂÁ· .1677 ˙˘· ͇·ˆÏÂÊ· ÒÙ„ ¯ÙÒ‰ Ï˘ Ô¢‡¯‰ ˜ÏÁ 33 '¯Ï ‰¯Â‡ È¯Ú˘ ÌÏÏη ,ÌÈ¢ ÌÈÈÏ·˜ Ìȯ·ÈÁÓ ÌȘÏÁÏ ÌÈÓ‚¯˙ Ì‚ ÂÒÙ„ ‰Ó¯ÈÚ‰ ¯Ú˘ ¯ÙÒ ,ͯη ÈÏ˙Ù '¯Ï ÍÏÓ‰ ˜ÓÚ ¯ÙÒ ,˜"Ó¯Ï ÌÈÂÓȯ Ò„¯Ù ¯ÙÒ ,‰ÈÏÈ˘È'‚ ÛÒÂÈ ,¯˜ ‡¯ ,‰Ó¯ÈÚ‰ ‰Ï·˜‰ Ï˘ ‰ÎÂ˙ ¯Â‡È˙Ï .„ÂÚ ‰¯È¯È‰ ԉΠ̉¯·‡ '¯Ï ÌÈÓ˘‰ ·È·Ò ˙··ÂÒ ,‰È˜ÏÁ È˘ ÏÚ ,‰Ó¯ÈÚ‰ ‰Ï·˜‰˘ ÍÎ ÏÚ .77y68 'ÓÚ ,˙ȯˆÂ ‰Ï·˜ .221 'ÓÚ ,¯Â˜ Ï˘ ‰ÈȯÙÒ‰ ,¯ÎÏȘ ‡¯ ,ÂÏ˘ „ÂÓÈÏÏ ÚÈÈÒÏ ‰„Ú ¯‰Âʉ ˙¯Ê¯ ÔÂÙ ¯Â˜ Ì‚¯˙ ,ÔÎ ÂÓÎ .598y347 'ÓÚ ,·"Á ,‰Ó¯ÈÚ‰ ‰Ï·˜‰ ,˙¯Ê¯ ÔÂÙ ¯Â˜ 34 ÏÚ .186y146 'ÓÚ ,Ì˘ ‡¯ ,ÌÈÈȇ¯ÂÏ ÌÈ˘Â¯ÈÙ ÌÚ ¯‰Âʉ ˙Ó„˜‰Ó ÌÈ¯Ó‡Ó ‰˘ÂÏ˘ .Í·ˆÏÂÊ ¯‰ÂÊ ,Ò‰ ‡¯ ,ÌÈÓ‚¯Â˙Ó‰ ÌÈËҘˉ ˙¯ÈÁ· ÏÚ ˙ȇ˙·˘ ‰ÚÙ˘‰ Ï˘ ‰˙¯˘Ù‡ “In Scritptis :¯Â˜Ó· .76y75 'ÓÚ ,(2) ‡"Á ,‰Ó¯ÈÚ‰ ‰Ï·˜‰ ,˙¯Ê¯ ÔÂÙ ¯Â˜ 35
41
Ò‰ ÊÚ·
ÌÈϷ˜Ӊ ˙¯Ê¯ ÔÂÙ ¯Â˜ ,ÒÒ¯‰ ˙Ù˜˙ Ï˘ ÌȯˆÂ‰ ÌÈϷ˜Ӊ ˙·˜Ú· (Christain August) ËÒ‚‡ Ô‡ÈËÒȯΠÒ΄‰ Ï˘ ¯ˆÁ· ÂÓÚ ÂÏÚÙ˘ ÌȯˆÂ‰ ͯη .ÌÈ„Â‰È Ï˘ Ì˙„ ˙¯Ó‰Ï ÁψÂÓ ÈÚˆÓ‡ ¯‰ÂÊ·Â ‰Ï·˜· ‡¯ Í·ˆÏÂÊ· ڄȉ ˙˜ÓÚ‰˘ „ÓÏ ÂÂÈÒÈÓ˘ ˙¯Ê¯ ÔÂÙ ÔÚË "‰Ó¯ÈÚ‰ ‰Ï·˜‰" Ï˘ Ô¢‡¯‰ ˙‚ˆ‰ ,Âȯ·„Ï .ÌȄ‰ȉ ÌÚ ¯˙ÂÈ ·ÂË ‚ÂχȄ ˙¯˘Ù‡Ó ‰Ï·˜· ÌȯˆÂ‰ Ï˘ ÚÎ˘Ï ÏÎÂ˙ ÌȄ‰ȉ ÏÚ ˙Ϸ˜Ӊ ‰È‚ÂÏÂÈӯ˷ ˙¯ˆ‰ Ï˘ ‰È˙Â˙ÈÓ‡ "‰Ó¯ÈÚ‰ ‰Ï·˜"· ÌȯÁ‡ ÌÈÈÏ·˜ ÌÈ·˙Π¯‰Âʉ ÈÓ‚¯˙ 36.¯ˆ˙‰Ï Ì˙‡ ‰ÂÂȘ ‡Â‰Â ,‰Ê Í¯ÂˆÏ ‰Ï·˜· ÌȯˆÂ‰ Ï˘ Ì˙ÚÈ„È ˙‡ ˜ÈÓÚ‰Ï ,Âȯ·„Ï ,„Ú ,ÛÂÒ·Ï ,ÍÎ È„È ÏÚÂ" :ÌÈȯˆÂ‰ ˘„˜‰ È·˙η ‰‡È¯˜Ï ÌȄ‰ȉ ÂÚÈ‚È ÂÊ Í¯„·˘ 37."˙Ó‡‰ ͯ„Ï ‰¯ÊÁ ÂÏ·ÂÈ ,‰‚¯„‰· ÍΠÂÏ˘ ÌÈ·˙Ή ˙‡ ‡Â¯˜Ï ÂÏÎÂÈ Ì‰ ȯˆÂ-ÈÏ·˜ ȯÂÈÒÈÓ ÌÊÈÓÓ ˜ÏÁ ˜¯ ‰È‰ ˙ÈÈËÏÏ ¯‰Âʉ Ì‚¯˙ ,ÂÊ ‰ÈÁ·Ó ‰˙‡· ,(„"Ó˙) 1684 ˙˘· .‚ÂÁ È·Â ˙¯Ê¯ ÔÂÙ ¯Â˜ Ï˘ ¯˙ÂÈ ‰·¯‰ ·Á¯ ÂÓÈÓ ÂÓÊÈ ,˙ÈÈËÏÏ ˙¯Ê¯ ÔÂÙ ¯Â˜ Ï˘ ¯‰Âʉ ÈÓ‚¯˙ ÂÓÒ¯Ù˙˘ ‰˘‰ ÒÂÙ„‰ ˙È·· ,(¯Â˜Ó‰ ˙Ù˘·) ¯‰Âʉ ˙ÒÙ„‰ ˙‡ Í·ˆÏÂÊ· ÌȯˆÂ‰ ÌÈϷ˜Ӊ Ï˘ ˙¯Îȉ‰ ˙‡ ·ÈÁ¯‰Ï ,˜ÙÒ ‡ÏÏ ,‰„Ú ÂÊ ‰ÒÙ„‰ .ÍÂÏ· ‡‚¯˘ Ô· ȯ‡ Ï˘ ‰˜· ‰ÏÂÚÎ ÌȯˆÂ‰ ÌÈϷ˜Ӊ È„È ÏÚ ÒÙ˙ ¯ÂӇ΢ ,¯‰Âʉ ÌÚ ÌȄ‰ȉ ‰˘ ‰˙‡· ,‰ÓÈÏ˘‰ ȯˆÂ-ÈÏ·˜‰ ÌÊÈÓ‰ ˙‡ .˙ÂȯˆÂ‰ ˙Âȯ˘„‰ ÌÚ „Á‡ Z ˙Âȯ·Ú ˙ÂÈ˙‡· ˙ȯÂÒ· ‰˘„Á‰ ˙ȯ·‰ Ï˘ ‰ÒÙ„‰ ,Í·ˆÏÂÊ· ÔÎ Ì‚ ÔÂ˘Ï· ÌȇȘ·‰ ÌȄ‰ÈÏ ¯˘Ù‡Ï ‰„Ú ÂÊ ‰ÒÙ„‰˘ ÔÎ˙ÈÈ ."‡˙„Á ‡˜È˙È„" ¯Â˜ ‰ÂÂȘ˘ ÈÙΠ,‰Ù˘ ‰˙‡· ‰˘„Á‰ ˙ȯ·‰ ˙‡ ‡Â¯˜Ï ¯‰Âʉ Ï˘ ˙ÈÓ¯‡‰ Judaeorum Cabbalisticis me inventurum sperem, si quid superest Antiquae Philosophiae Barbarico-Judaicae. Nihil magis in votis habui, quam ut dissipatis omnibus obstantium impedimentorum nubilis Sole ipso atque Luce ejusdem clariore, frui mihi liceret; quam aspicere posse vix speravi, nisi ipsorum vestigiis insistens rivulorum horum ductu ipasm persequerer scaturiginem; quam in antiquioribus illis .111 'ÓÚ ,‰Ï·˜‰ ˙ÚÙ˘‰ ,¯„˜ ‡¯Â .Libris me inventurum adhoc opinor”
,˙ÈÈËÏÏ ‰¯ÈˆÈ ¯ÙÒ Ì‚¯˙ ȯÂÁ‡Ó ‰„ÓÚ ,Ï ¯„ Ô ÔÈËÒ¯‡ ‰˙‡¯‰˘ ÈÙÎ ,‰Ó„ ‰ÒÈÙ˙ 36 ‰‡Ó‰ Ï˘ ÌÈÚ·¯‡‰ ˙¢· (Johann Stephan Rittangel) Ï‚Ëȯ ÔÙËÒ Ô‰ÂÈ È„È ÏÚ Ô‡È¯ÂÓ Ô‰ÂÈ È„Ï‰‰ „ÓÂÏÓ‰ .124 'ÓÚ ,Ï‚Ëȯ ÔÙËÒ Ô‰ÂÈ ,Ï ¯„ Ô ‡¯ .‰¯˘Ú Ú·˘‰ ˘È˘ ,1647 ˙˘Ó ,(Samuel Hartlib) ·ÈÏ˯‰ χÂÓÒÏ ·˙ÎÓ· ÔÚË (Jonannes Moriaen) „ÁÂÈÓ Ì„‡ ¯È˘Î‰Ï ÚȈ‰Â ,ÌÈ„Â‰È Ï˘ Ì˙¯Ó‰ Í¯ÂˆÏ ‰Ï·˜‰ Ï˘ ¯˙ÂÈ ·ÂË Ú„È· ͯˆ ,Ì˘ ‡¯ .‰Ï·˜‰ ÏÚ ¯ÙÒ ÌÒ¯ÙÈ ‰˘ ȈÁ ÏΠÌÈ˘ Ú·˘ ‡ ˘˘ ͢ӷ Íη ˜ÂÒÚÈ˘ .132 ,125 'ÓÚ “quo tandem & scripta :¯Â˜Ó· .74 'ÓÚ ,(2) ‡"Á ,‰Ó¯ÈÚ‰ ‰Ï·˜‰ ,˙¯Ê¯ ÔÂÙ ¯Â˜ 37 ,¯„˜ ‡¯Â .nostra illi legere possent & ita pedetentim ad veritatis iter reducerentur” .113 'ÓÚ ,‰Ï·˜‰ ˙ÚÙ˘‰
42
¯‰Âʉ ÈÓ‚¯˙
ÔÈ·˘ ‰·¯‰ ‰·¯˜‰ ÏÚ „ÂÓÚÏ Û‡ ,(ÏÈÚÏ Ëˈ˘ Ú˘· ¯ÎÊÎ) ˙¯Ê¯ ÔÂÙ 38.‰˘„Á‰ ˙ȯ·Ï ¯‰Âʉ ÌÈίˆÏ ˜¯ „Ú ‡Ï ˙¯Ê¯ ÔÂÙ ¯Â˜ Ï˘ ˙ÈÈËÏÏ ¯‰Âʉ ÈÓ‚¯˙ ˙ÈÓ˜‡‰ ‰È‚Âχ„ȇ‰ ˙¯‚ÒÓ· ,ÌÈȯˆÂ ÌÈÙ ÌÈίˆÏ Û‡ ‡Ï‡ ,ÌÈȯÂÈÒÈÓ ˙¯Ê¯ ÔÂÙ ¯Â˜ ,¯„˜ ÔÂÒÈχ ‰˙‡¯‰˘ ÈÙÎ .‚ÂÁ È·Â ˙¯Ê¯ ÔÂÙ ¯Â˜ Ï˘ ,‰Ó„˜‰ ‰È‚Âχ˙‰ Ï˘ „ȯ˘ ¯‰ÂÊ· ‰˙‡¯˘ ,˙ÈÒÒ¯‰ ˙¯ÂÒÓ‰ ˙‡ ·ÏÈ˘ ˙ÈÏÂËÒÂÙ‡‰ ˙Ȅ‰ȉ-˙¯ˆÏ ‰·È˘Ï ˙ÈϘȄ¯‰ ˙ÈËËÒ˯ى ‰‡È¯˜‰ ÌÚ ÏÎÂ˙ ,¯‰Âʉ ¯ÙÒ· ˙‚ˆÂÈÓ‰ ,ÂÊ ‰Ó„˜ ˙¯ÂÒÓÏ ‰·È˘‰ ,Â˙Ú„Ï .‰Ó„˜‰ :‰˘‰ ÌÈ˘ÂÏ˘ ˙ÓÁÏÓÏ Â‡È·‰˘ ˙ÂȯˆÂ ÌÈÙ‰ ˙˜ÂÏÁÓ‰ ˙‡ ·˘ÈÈÏ Ï„·‰‰Ó Ú· ˙ÂȯˆÂ‰ ˙Â˙„‰ Ï˘ Ï„‚‰ Ú¯˜‰˘ È˙„˘Á˘ ÌÂ˘Ó „ÈÓ ...ÌȯˆÂ‰ ÔÈ·˘ ˙ÂÈÒÈÙËÓ ˙¯„‚‰Â ÌÈÈÙÂÒÂÏÈÙ ˙¯˜Ú· Ï„‚‰ ˙Ù˜˙· ‰˜ÊÁ˙‰˘ ,‰Ó„˜ ‰ÈÙÂÒÂÏÈÙ ‰˙‡ ¯Á‡ ˘ÙÁÏ È˙Ú„· ‰ÏÚ Ï‡‰ ÏÚ ˙˜È˙Ú ˙ÂÚ„ Ô˙‡ ¯Â˜ÁÏ È˙„ÓÚ ¯˘‡Î ...ÌÈÁÈÏ˘‰Â Â˘È ¯˙ÂÈ· Ì„˜‰ ¯ÙÒ· È˙Ϙ˙ ,˙ÂÈ‚Âχ˙‰Â ˙ÂÈÁ¯‰ ˙Âχ˘‰ ¯‡˘Â ,ÌÓˆÚ ÌȘ¯Ù‰Â ˙¯ÂÒÓ‰˘ È˙ÈÏÈ‚ ...¯‰Âʉ ¯ÙÒ ‰ÂÎÓ‰ ,ÌȄ‰ȉ Ï˘ ˜ÙÒÓ ÔÙ‡· ÌȯȷÒÓ ,ÌÈÈ„ ÌÈÓ„˜ ̉ ,ÌÈËÓ‚¯Ù Ì˙ÂÎÏ ·ËÂÓ˘ 39.¯˙ÂÈ· ˙ÂÓ„˜‰ ˙ÂÊ˙ÂÙȉ‰ ˙‡Â ˙ÂÚ„‰ ˙‡ Ì‚¯˙Ï ˙ÂÂÈÒÈ ‰ÓÎ Ì‚ Â˘Ú ‰¯˘Ú ‰ÂÓ˘‰ ‰‡Ó‰ Ï˘ ‰ÈÈ˘‰ ˙ȈÁÓ·˘ ÔÈÈˆÏ ˘È 38 .(˙¯Ê¯ ÔÂÙ ¯Â˜ Ï˘ ¯ÂÓ ,ÒÂȯ¯Ò ¯ËÙ „ÁÂÈÓ· ÏÈÚÙ ‰È‰ ̉·) ˙ȯ·ÚÏ ‰˘„Á‰ ˙ȯ·‰ ˙ÂÂÈÒȉ˘ ‰¯Ó‡Ó· ‰ÈȈ ‡Ï Ï ¯„ Ô .80y79 'ÓÚ ,ÒÂȯ¯Ò ¯ËÙ ,Ï ¯„ Ô ‡¯ ,ÍÎ ÏÚ Ì‚¯˙ ͇ ,ÏÚÂÙÏ Â‡ˆÈ ‡Ï ÌÓ‡ ‰Ù˜˙ ‰˙‡· ˙ȯ·ÚÏ ‰˘„Á‰ ˙ȯ·‰ ˙‡ Ì‚¯˙Ï ‰˙‡· ÒÙ„ Z ‰˘„Á‰ ˙ȯ·· ‡Â¯˜Ï ÌȄ‰ÈÏ ¯˘Ù‡˘ Z ˙Âȯ·Ú ˙ÂÈ˙‡· ˙ȯÂÒÏ ,ÌȯˆÂ‰ ÌÈϷ˜Ӊ ÈÈÚ· ÛÈ„Ú ‰È‰ ˙Âȯ·Ú ˙ÂÈ˙‡· ˙ȯÂÒÏ Ì‚¯˙‰˘ ‰Ó„ .‰Ù˜˙ ÔÓ È¯·Ú‰ Ì‚¯˙‰) ‰˘„Á‰ ˙ȯ·‰ ˙‡ ˘„ÁÓ Ì‚¯˙Ï Í¯Âˆ‰ ˙‡ Û˜Ú ‡Â‰˘ ÌÂ˘Ó Ô‰ Ï˘ ȯÂÒ‰ ˘Â·Ï‰˘ ÌÂ˘Ó Ô‰ ,(Ô˘ÂÈÓ Ϸ¯ÂÒÓΠ̉ÈÈÚ· ÒÙ˙ ‰¯˘Ú ˘˘‰ ‰‡Ó‰ ‰Ê ¯˘˜‰· ÔÈÈˆÏ ÔÈÈÚÓ .¯‰Âʉ ÔÈ·Ï ‰È· ÔÂÈÓ„‰ ˙‡ ̉ÈÈÚ· ˘È‚„‰ ‰˘„Á‰ ˙ȯ·‰ ˜ÒÚ˘ ȇ˙·˘‰ ¯ÓÂÓ‰ ,¯ÙÓ˜ Ô‰ÂÈ Ï˘ ‰˘„Á‰ ˙ȯ·‰ Ï˘ ˙ȯ·ÚÏ ÌÈÓ‚¯˙‰ ˙‡ Ì‚ „ÈÓÏ˙ Ï˘ ˙ÈÈËÏÏ ¯‰Âʉ Ì‚¯˙ ˙‡ ÂÂÈÏ˘ ¯‰ÂÊÏ ÂÈ˘Â¯ÈÙ ˙‡Â ,¯‰Âʉ ˙¢¯Ù· Û‡ .46 ‰¯Ú‰ ,ÔÏ‰Ï Â‡¯ .ÒÂÈϯ ҇ȯ„‡ “Caeterum, cum tanta :¯Â˜Ó· .4y3 'ÓÚ ,(2) ‡"Á ,‰Ó¯ÈÚ‰ ‰Ï·˜‰ ,˙¯Ê¯ ÔÂÙ ¯Â˜ 39 Religionum Christianarum divortia non aliunde orta esse suspicarer, quam a tanta Principiorum Philosophicorum, definitionumque Metaphysicarum inter Christianos diversitate... Illico mentem subiit, illam ipsam indagare Philosophiae antiquitatem, quae ipsius etiam Christi & Apostolorum tempore viguit... Scrutaturus igitur antiquas illas de Deo, caeterisque quaestionibus Pneumaticis atque Theologicis opiniones, in antiquissimum illum Judaeorum librum incidi quem Sohar, seu splendorum appellant...
43
Ò‰ ÊÚ·
ÏÚ Ì˙ÂÎÓ˙Ò‰Ó ÂÚ· ˙¯ˆ· ÌÈ‚ÂÏÈÙ‰ ,˙¯Ê¯ ÔÂÙ ¯Â˜ Ï˘ Â˙Ú„Ï ÏÚ .‰Ó„˜‰ ˙Ȅ‰ȉ ˙¯ÂÒÓ‰ ˙‡ ‰˙ÂÂÈÚ Â˙Ú„Ï˘ ,˙ÈÂÂȉ ‰ÈÙÂÒÂÏÈÙ‰ ¯‰ÂÊ·Â ÏÏη ‰Ï·˜‰ ˙¯ÙÒ· ȈӉ ,˙¯ˆ‰ Ï˘ Ì„˜‰ ‰¯Â˜ÓÏ ‰¯ÊÁ È„È ·Â˘ „Á‡˙‰Ï Z ÌȄ‰ȉ ۇ Z ÌÈÏÂ˙˜‰Â ÌÈËËÒ˯ى ÂÏÎÂÈ ,˯ٷ ˙ÈÁÈ˘Ó ‰¯ËÓ ‰˙ȉ ¯Â˜ Ï˘ ȯ‰Âʉ ˘È¯ÙÏ ,ÂÊ ‰ÈÁ·Ó 40.˙Á‡ ‰ÂÓ‡ ˙Á˙ ,˙ȇ˙·˘‰ ‰ÚÂ˙‰Ó ‰ÚÙ˘Â‰ ,¯ÎÏȘ ҇ȯ„‡ ÚȈ‰˘ ÈÙÎ ,ÔÎ˙ÈÈ˘ ,˙˜‰·ÂÓ ÂÏÈ‚ ,ÒÂȯ¯Ò ¯ËÙ ,˙¯Ê¯ ÔÂÙ ¯Â˜ Ï˘ ¯ÂÓ ,ÌÏÏη ,ÌȯˆÂ ÌÈËÒȯ»ÏÈÓ˘ ,‰‡¯‰ ÏÎÎ ,˙„ÈÚÓ˘ ˙ÂÈÂ„Ú ¯ÙÒÓ ÏÚ È˙Ú·ˆ‰ ,‰Â¯Á‡Ï 41.·¯ ÔÈÈÚ ‰· ¯‰ÂÊ "‰Ó¯ÈÚ‰ ‰Ï·˜‰" ˙ÒÙ„‰ ÏÚÙÓ· ÌÈ„Â‰È Ìȇ˙·˘ Ï˘ Ì˙·¯ÂÚÓ ÏÚ Ô‡ÈËÒȯΠÍÈ҉ ˙¯Ê¯ ÔÂÙ ¯Â˜˘ ÍÎ ÏÚ ˙Â„Ú ÌÏÏη ;Í·ˆÏÂÊ ˙¯Â„‰Ó 42.¯ÈÓÊÈ‡Ó Ï·Â˜Ó Ïˆ‡ ¯‰ÂÊ Â„ÓÏ ËÒ‚‡ ˙¯ÎÈ Âȯ·„· ,‰Ï·˜Ï ˜ÈÚ‰ ¯Â˜˘ ‰·¯‰ ˙Â·È˘Á‰ ˙¯ÓÏ˘ ˘È‚„‰Ï ˘È (Sordes) ˙ÙÂÈËÎ ¯‡˙Ó ‡Â‰ Â˙‡˘ ,¯‰Âʉ Ï˘ ÂίÚÏ ÒÁÈ· ˙ÂÈËÏÂÂÈ·Ó‡ Ì‚ :˙Â¯Â‰Ë ÌÈ·‡Â ·‰Ê ‰ÎÂ˙· ‰ÏÈÎÓ‰ ¯·Ú ‡Ï ¯ÈÎÓ È‡˘ „Á‡ Û‡˘Â ,‰· ÂÚÒÙ ÌÈËÚÓ˘ ,ͯ„Ï ÈÓˆÚ È˙ÎÏ˘‰ ,˙¯ÂÓ‰Ó ,˙„Á ÌÈ·‡ ‰·¯‰ ÍÎ Ïη ,ÍÎÓ ‰¯È˙È ,‰‡ÏÓ‰ ͯ„ .‰· ÚÓ È˙Ï· ÔÙ‡·˘ ,ÍÎ ÏÎ ÌÈ·¯˘ ÚÈ˙ÙÓ ‰Ê Ôȇ˘ ,‰Ê΢ ı· ˙¯· ˙‡ ‰¯ˆ˜· ÍÈÙ· ‚Ȉ‡ ,ÔÎÏ ...˘Ù ˇ˘· ‰˙‡ ·ÊÚ ,˘˘Á ‡ÏÓ ‰Â˜˙‰ ˙‡Â ,Âʉ ˙ÙÂÈˉ ÍÂ˙Ó ‰Î „Ú È˙Ù˘Á˘ ÔÁ‰ È·‡Â ·‰Ê‰ 43.‰ÓÈ„˜ È˙‡ ‰ÏÈ·ÂÓ‰ ipsa tamen capitula atque tradita, quae fragmenta potius dicenda sunt, antique satis ,¯„˜ ‡¯Â .esse, & antiquissimas explicare opiniones atque hypotheses abunde reperi”
.222 'ÓÚ ,¯Â˜ Ï˘ ‰ÈȯÙÒ‰ ,¯ÎÏȘ ;114 'ÓÚ ,‰Ï·˜‰ ˙ÚÙ˘‰ .117 'ÓÚ ,‰Ï·˜‰ ˙ÚÙ˘‰ ,¯„˜ ;222 'ÓÚ ,¯Â˜ Ï˘ ‰ÈȯÙÒ‰ ,¯ÎÏȘ .223y218 'ÓÚ ,Ì˘ ,¯ÎÏȘ ÒÙ„˘ ·˙ÎÓ· (Guilielmus Surenhusius) ÒÂÈÒ‰¯ÂÒ ÌÂÈ‚ Ȅω‰ ËÒȇ¯·‰‰ ¯ÒÂÓ ÍÎ ÏÚ ˙ÂÈ„Ú ÂÊ ‰˘¯Ù ÏÚ .ÔÏ‰Ï Ô„ÈÈ˘ ,"¯Á˘‰ ·ÎÂÎ" ,ÒÂÈϯ ҇ȯ„‡ Ï˘ ¯ÙÒÏ ‰Ó„˜‰Î .Í·ˆÏÂÊ ¯‰ÂÊ ,Ò‰ ‡¯ ,Í·ˆÏÂÊ· ‰ÒÙ„‰‰ ÈÏÚÙÓ· Ìȇ˙·˘ Ï˘ Ì˙·¯ÂÚÓÏ ˙ÂÙÒ “viam ingressus sum paucis :¯Â˜Ó· 4 'ÓÚ ,(2) ‡"Á ,‰Ó¯ÈÚ‰ ‰Ï·˜‰ ,˙¯Ê¯ ÔÂÙ ¯Â˜
40 41 42 43
tritam, a nemine, quod sciam, emensam, caeterum tot scrupis, salebris, voraginibus, praecipitiis, tantoque coeno refertam, ut mirum non sit quin plerique inevitabili territi fastidio, eam deseruerint... atque adeo paucis Tibi delineabo, quod aurum, quasque ,¯„˜ ‡¯Â .gemmas ex his sordibus jamjam eruerim & quae me spes ducat ulterius”
„Ú ¯‰Âʉ ÈÙÏÎ ‰Ï‡ ˙ÂÈÏÈÏ˘ ˙¯ÈÓ‡ ,¯„˜ ˙Ú„Ï .115y114 'ÓÚ ,‰Ï·˜‰ ˙ÚÙ˘‰ ‰Î¯Ú‰· ˜Ù˜ÙÏ ‰·ÈÒ Ôȇ˘ ÈÓ„ Ìχ .ÌÈÓ˘Èˇ ÌȯˆÂ Ï˘ ˙¯Â˜È·‰ ˙‡ Û„‰Ï ‰Î¯Ú‰ ,͢Ӊ· ‰‡¯˘ ÈÙÎ .˙¯Ê¯ ÔÂÙ ¯Â˜ È„È ÏÚ ¯‰Âʉ Ï˘ ˙ÈËÏÂÂÈ·Ó‡‰
44
¯‰Âʉ ÈÓ‚¯˙
ÈÓ‚¯˙ Ï˘ ˙ÂÙÒ ˙ÂÈ‚ÂÏÂ˙‡ È˙˘ ÂÒÙ„ ‰¯˘Ú ‰ÂÓ˘‰ ‰‡Ó‰ ˙È˘‡¯· ҇ȯ„‡ Ȅ¢‰ ËÒȇ¯·‰‰ ÌÒ¯Ù ,Ì„¯ËÒÓ‡· 1720 ˙˘· .˙ÈÈËÏÏ ¯‰ÂÊ ‰ÂÓ‡‰ Ï˘ ¯Á˘‰ ·ÎÂÎ" :Ì˘· ¯ˆ˜ ¯ÙÒ 44,(Andreas Norrelius) ÒÂÈϯ ¯‰ÂÊ È¯Ó‡Ó ˙ÏÏÂÎ ‰È‚ÂÏÂ˙‡‰ 45."ÌÈÂÓ„˜‰ ÌÈϷ˜Ӊ Ï˘ ˙ÈÒ˜„Â˙¯Â‡‰ ,"‰˘Ó ‰ËÓ" ¯ÙÒ Ï˘ "˘ÂÏÈ˘‰ ¯Ú˘"Ó ÌÈÁ˜ω ,ÌÈÈ‚ÂÏÂËÒȯΠÌÈ˘Â¯ÈÙ ÌÚ ¯ÙÓ˜ Ô‰ÂÈ ¯ÓÂÓ‰ (ȇ˙·˘‰) Ȅ‰ȉ ,ÒÂÈÏ¯Â Ï˘ ¯ÂÓ Ï˘ ¯‰Âʉ ˘Â¯ÈÙ ¯‰Âʉ È¯Ó‡Ó 46.(·Â˜¯˜Ó ԉΠÔ¯‰‡ Ô· ‰˘Ó ,¯·Ú˘Ï Z Johannes Kemper) ,˙ÈÈËÏÏ Ì‚¯˙·Â (˙ȯ·Ú ˙ÈÓ¯‡) ¯Â˜Ó‰ ˙Ù˘· Ìȇ·ÂÓ ¯ÙÓ˜ Ï˘ ÂÈ˘Â¯ÈÙ ̂ ˙ÏÏÂΉ ‰Î¯‡ ‰Ó„˜‰ ¯ÙÒÏ ÌÈ„˜‰˘ ,ÒÂÈÏ¯Â Ï˘ ˙Â˯ÂÙÓ ˙¯ډ ÌÚ Ï˘ ¯ÙÒ 47."Íȯ˘‡ ˙Á˘Ó ȇÁÂÈ ¯·" ÌÒ¯ÂÙÓ‰ ËÂÈÙ‰ Ï˘ ˙ÈÈËÏÏ Ì‚¯˙ 48.Ìȯ˘Ú‰ ‰‡Ó‰ ˙È˘‡¯· ,˙È˙Ù¯ˆÏ Ì‚¯˙· ,˙È˘ ÒÙ„ ÒÂÈϯ ϷȘ ÒÂÈϯ ̂ ,˜Â¯·‰Â ÒÒ¯‰ ˙Ù˜˙Ó ÌȯÁ‡ ÌȯˆÂ ÌÈÏ·Â˜Ó ˙·˜Ú· ,˜È„ˆ‰ ÔÂÚÓ˘ ÌÚ ‰‰ÊÓ ‡Â‰ Â˙‡˘) È"·˘¯Ï ÂÒÂÁÈÈ ˙‡Â ¯‰Âʉ ˙ÂÓ„˜ ˙‡ ÂÓÎ ,ÒÂÈϯ 49.(˜ÂÈ˙‰ Â˘È ˙‡ ÂÈ˙ÂÚ¯ʷ ˜ÈÊÁ‰ ‰˘„Á‰ ˙ȯ·‰ ÈÙ ÏÚ˘ .˙ȯ„ÂÓ‰ ‰Ù˜˙· ÌÈ„Â‰È ÌȂ‰ Ï˘ ¯‰ÂÊÏ ‰˘È‚‰ ˙‡ ˙ÈÈÙ‡Ó ‰Ó„ ˙ÈËÏÂÂÈ·Ó‡ .237y203 'ÓÚ ,‰„ÈÏÒ ˙ÂÏÚÙ˙‰ ,Ò‰ Ì‚ ‡¯Â ;75y68 'ÓÚ ,˜Â¯· È„Â‰È ,Ï"‰ ;167 'ÓÚ ,¯ÙÓ˜ Ô‰ÂÈ '¯ ,ÒÙ˘ ‡¯ ,ÒÂÈϯ ˙„‡ ÏÚ .469y468 'ÓÚ ,˙„ ˙¯Ó‰ ,ÔÈÏÂÒ‡ ,˜Â¯· È„Â‰È ,Ï"‰ ;167 'ÓÚ ,¯ÙÓ˜ Ô‰ÂÈ '¯ ,ÒÙ˘ ;116 'ÓÚ ,‰ÈÙ¯‚ÂÈÏÈ·È· ,ÌÂÏ˘ ‡¯ ÈÙ ÏÚ) ¯ÙÒ‰ Ï˘ Ì˘‰ ˙¯ÈÁ· ÏÚ .11 ‰¯Ú‰ ,426 'ÓÚ ,˙„ ˙¯Ó‰ ,ÔÈÏÂÒ‡ ;68 'ÓÚ 22 'ÓÚ ,¯Á˘‰ ·ÎÂÎ ,ÒÂÈÏ¯Â Ï˘ Â˙Ó„˜‰· ‡¯ ,(19 ,‡ Ò¯ËÙ Ï˘ ‰ÈÈ˘‰ ˙¯‚ȇ‰ .(˙Âȯ·Ú ˙ÂÈ˙‡· ˙ȯÂÒÏ Ì‚¯˙· Ì‚ ˜ÂÒÙ‰ ˙‡ Ì˘ ‡È·Ó ÒÂÈÏ¯Â˘ ÔÈÈˆÏ ÔÈÈÚÓ) ,Ï"‰ ;177y146 'ÓÚ ,¯ÙÓ˜ Ô‰ÂÈ '¯ ,ÒÙ˘ ‡¯ ,¯‰ÂÊÏ Â˘Â¯ÈÙ ¯ÙÓ˜ ˙„‡ ÏÚ ,¯ÙÓ˜ Ô‰ÂÈ ,ÔÂÒÙÏ ;470y423 'ÓÚ ,˙„ ˙¯Ó‰ ,ÔÈÏÂÒ‡ ;67y60 'ÓÚ ,˜Â¯· È„Â‰È ˙¯È‡Ó" Ì˘·) ˘Â¯ÈÙ ·˙Π˙ȯ·ÚÏ ¯ÙÓ˜ Ì‚¯˙ ¯‰ÂÊÏ Â˘Â¯ÈÙÏ ÛÒ· .187y139 'ÓÚ ÂÓÎ ,ÂÊ ‰ÈÁ·Ó .Ìȯ·ÚÏ ˙¯‚ȇ‰ ˙‡ ˙ȯ·ÚÏ Ì‚¯˙ ,È˙Ó ÈÙ ÏÚ ‰¯Â˘·Ï ("ÌÈÈÈÚ Í·ˆÏÂÊ· ˙¯Ê¯ ÔÂÙ ¯Â˜ Ï˘ ‚ÂÁ È· Ï˘ ˙ÂÏÈÚÙ‰ ÔÈ· ÔÂÈÓ„ ˘È ,˙¯Á‡ ˙·¯ ˙ÂÈÁ·Ó .Í·ˆÏÂÊ ¯‰ÂÊ ,Ò‰ ‡¯ ,ÍÎ ÏÚ .ÒÂÈϯ „ÈÓÏ˙ ¯ÙÓ˜ Ï˘ Ì˙ÂÏÈÚÙÏ Â˙‡ ‰‡¯ ¯˙ÂÈ ¯Á‡Ó ,1681-· ¯Â‡Ï ‡ˆÈ˘ "˙ÂÏÈÙ˙ ¯„Ò"· ¯È˘‰ ˙‡ ‡ˆÓ˘ ¯ÙÒÓ ÒÂÈϯ ,Ï"‰ ;9y8 'ÓÚ ,¯Á˘‰ ·ÎÂÎ ,ÒÂÈϯ ‡¯ .(ıÈÓ¯˜Ó ¯Ú· ¯Î˘˘È '¯Ï) "‰È· ȯӇ" ¯ÙÒ· Ì‚ .ȯ·Ú‰ ¯Â˜Ó‰ „ˆÏ ˙ÈÈËÏÏ Ì‚¯˙· ‡·ÂÓ ¯È˘‰ .344y343 'ÓÚ ,(˙È˙Ù¯ˆ) ¯Á˘‰ ·ÎÂÎ “Aurore de la Foi Orthodoxe des Anciens Cabbalistes” Ì˘· ¯Â‡Ï ‡ˆÈ ˙È˙Ù¯ˆÏ Ì‚¯˙‰ Ì‚¯˙· ,1933 ,38 ͯΠ,(Le Voile D’Isis) "ÒÈÒȇ Ï˘ ‰ÂÂÒÓ"‰ ÈËϘ‡‰ ˙Ú‰ ·˙η ÌÈÓ‚¯˙ ÏÚ .(Paul Vulliaud) BÈ ÏÂÙ È„È ÏÚ ,(Jean de Pauly) Èχ٠‰„ Ô‡'Ê ¯ÓÂÓ‰ Ï˘ .ÔÏ‰Ï ·ÈÁ¯‡ BÈÂÂ Ï˘Â Èχ٠‰„ Ï˘ ¯‰ÂÊÏ ÌȯÁ‡ ÌÂÈ‚ ¯·Î ,¯ÂÎÊÎ .342 'ÓÚ ,(˙È˙Ù¯ˆ) ¯Á˘‰ ·ÎÂÎ ,Ï"‰ ;6 'ÓÚ ,¯Á˘‰ ·ÎÂÎ ,ÒÂÈϯ .17 ‰¯Ú‰ ,ÏÈÚÏ Â‡¯ .¯‰Âʉ ¯·ÁÓ ‡Â‰ ‰˘„Á‰ ˙ȯ·· ¯Îʉ ˜È„ˆ‰ ÔÂÚÓ˘˘ ÔÚË ÏËÒÂÙ ,„„ Ô·Ï ÁÏ˘ ËÒ‚‡ Ô‡ÈËÒȯΠÍÈÒ‰˘ ,ÏÈÚÏ ‰¯ÎÊ˘ ˙¯‚ȇ· Ì‚ ‰ÚÈÙÂÓ ÂÊ ‰ÚË
45
44 45
46
47 48
49
Ò‰ ÊÚ·
˙ÂÓ‚Â„Ï ˙‰ʉ ˙ÂÈ¯Â˜Ó ˙ÂÈ„Â‰È ˙Âȯ˘„ ÏÈÎÓ ¯‰Âʉ˘ Áȉ ,¯ÙÓ˜ ¯ÂÓ Âȉ ,‚ÂÁ È·Â ˙¯Ê¯ ÔÂÙ ¯Â˜Ï ÂÓÎ ,ÒÂÈϯÂÏ Ì‚ 50.˙Èς‡‰ ˙¯ˆ‰ Ï˘ „ÚÂÈÓ ‡Â‰˘ ¯ÙÒ ¯Ú˘· ÊȯΉ ÒÂÈϯ .¯‰Âʉ Ì‚¯˙· ˙ÂȯÂÈÒÈÓ ˙ÂÙȇ˘ ˙‡ ¯ÂӇΠÒÈÙ„‰ ‡Â‰Â (Judaeis aeque ac Christianis) ÌȯˆÂÏ ÌȄ‰ÈÏ ‰Ó„˜‰· .¯Â˜Ó‰ ˙Ù˘· Ì‚ ¯ÙÓ˜ Ï˘ ÌÈÈ‚ÂÏÂËÒȯΉ ÂÈ˘Â¯ÈÙ ¯‰Âʉ È¯Ó‡Ó ÌȯˆÂ‰ ·¯˜· ˜ÊÁÏ Z ÌȄ‰ȉ ÔÈ· ıÈÙ‰Ï ‡È‰ Â˙¯ËÓ˘ ¯Ó‡ ‡Â‰ ¯ÙÒÏ ‰ÂÓ‡· ÌȘÈÊÁÓ ÌȯˆÂ‰˘ Íη ¯ÈÎ‰Ï ÌȄ‰ÈÏ ‡¯Â˜Â ,˘ÂÏÈ˘‰ ˙ÂÓ‡ ˙‡ Z ÒÈÙ„‰Ï Û‡ ,‰Áψ‰ ‡ÏÏ ,‰ÒÈ ÒÂÈϯ 51.̉È˙·‡ Ï˘ ˙È˙ÈÓ‡‰Â ‰¯Â‰Ë‰ ¯˘˜· Ì‚ ÂÓÎ) Íη Ì‚ .¯ÙÓ˜ È„È· ‰˘Ú˘ ˙ȯ·ÚÏ ‰˘„Á‰ ˙ȯ·‰ Ì‚¯˙ ˙‡ ¯ÙӘ ÒÂÈÏ¯Â Ï˘ ˙ÂÏÈÚÙ‰ ÔÈ· ÔÂÈÓ„ ˘È (ÔÏ‰Ï Ô„ÈÈ˘ ˙‡˙·˘Ï ȯ˘Ù‡‰ ˙¯Ê¯ ÔÂÙ ¯Â˜ Ï˘ ÌÏÚÙÓ ÔÈ·Ï ,‰¯˘Ú ‰ÂÓ˘‰ ‰‡Ó‰ ˙È˘‡¯· ‰ÏÒÙ‡· 52.‰¯˘Ú Ú·˘‰ ‰‡Ó‰ È‰Ï˘· Í·ˆÏÂÊ· ‚ÂÁ È·Â ÌÈËҘˉ ȇ˙·˘ ¯˘˜‰· ¯ˆÂ ÒÂÈÏ¯Â Ï˘ ¯‰Âʉ Ì‚¯˙ ,È˙¯Îʉ˘ ÈÙÎ ,ÒÂÈÏ¯Â Ï˘ ¯ÂÓ Ï˘ "‰˘Ó ‰ËÓ" ¯ÙÒÓ ÌÈÁÂ˜Ï Ì‚¯˙ ‡Â‰˘ ÌÈȯ‰Âʉ ,ÔÈÏÂÒ‡ ‰¯Ù˘ ‰˙‡¯‰˘ ÈÙÎ .Â˙¯Ó‰ ÈÙÏ È‡˙·˘ ‰È‰˘ ,¯ÙÓ˜ Ô‰ÂÈ ¯ÓÂÓ‰ ,‰˙Ú„Ï ,ÌȘ‰·ÂÓ ÌÈȇ˙·˘-ÌÈÈÏ·˜ ÌÈ·ÈËÂÓ ÌÈÚÈÙÂÓ ¯ÙÓ˜ Ï˘ Â˘Â¯ÈÙ· ¯ÙÒÓ Â¯ÙÒÏ ‰Ó„˜‰· ,„ÂÚ ˙‡Ê 53.ÌÈȇ˙·˘ ÌÈÚÈÓ ÍÂ˙Ó ¯ˆ˙‰ ‡Â‰˘ ÔÎ˙ÈÈ „ȯÙË‚ Ï˘ ¯ÙÒ· ‰ÒÙ„ ÂÊ ˙¯‚ȇ .1684 ˙˘· ,‰ÈÂÒ˜ÒÓ Ô¢‡¯‰ Íȯ„ȯ٠ÍÈÒ‰ .ÔÏ‰Ï Ô„ÈÈ˘ ,¯ÓÂÊ Ô‡ÈËÒȯΠÂÈÓ‚¯˙ ,Âȯ·„Ï .ÒÂÈÏ¯Â Ï˘ ‰Ó„˜‰· ÒÙ„˘ ·˙ÎÓ· ÒÂÈÒ‰¯ÂÒ ÌÂÈ‚ Ì‚ ÔÚÂË ÍÎ 50 „Ú ‰˘„Á‰ ˙ȯ·· ˙ÂÏÈ·˜ÓÏ Ì˜Ӊ ȇ¯Ó ,¯ÙÓ˜ Ï˘ ÂÈ˘Â¯ÈÙ ÌÚ ,ÒÂÈÏ¯Â Ï˘ Ï˘ ˙¯‚ȇ‰) ÌÈËÒÈÏ‚ÂÂ‡Ï ÌÈÓ„˜‰ ÌȄ‰ȉ ÌÈ‚Âχ˙‰ ÔÈ·˘ ‰ÈÂÓ¯‰‰ ˙‡ ˙‡¯‰Ï ‡¯Â .¯Á˘‰ ·ÎÂÎ ,ÒÂÈÏ¯Â Ï˘ ‰Ó„˜‰‰ ¯Á‡Ï ,ÌÈ„ÂÓÚ ¯ÂÙÒÓ ‡ÏÏ ,‰ÒÙ„ ÒÂÒȉ¯ÂÒ È‚ÂÏÂËÒȯΉ Â˘Â¯ÈÙ „ÂÒÈ· Ì‚ ˙„ÓÂÚ ÂÊ ‰ÒÈÙ˙ .(357 'ÓÚ ,[˙È˙Ù¯ˆ] ¯Á˘‰ ·ÎÂÎ ,Ï"‰ 'ÓÚ ,¯ÙÓ˜ Ô‰ÂÈ '¯ ,ÒÙ˘ ‡¯ .¯ÙÓ˜ Ô‰ÂÈ È‡˙·˘‰ ¯ÓÂÓ‰ ,ÒÂÈÏ¯Â Ï˘ ¯ÂÓ Ï˘ ¯‰ÂÊÏ .100 ‰¯Ú‰ ,468 'ÓÚ ,437y436 'ÓÚ ,˙„ ˙¯Ó‰ ,ÔÈÏÂÒ‡ ;162 “Accedite itaque Israe¨lite, qui majorum vestrorum vestigia vos premere creditis, atque 51 hic, positis odiis, priscam vestratium contemplamini Theolgoiam. Ad nos, inquam, tanquam ad fratres, fraterno accedite animo; nos enim majorum vestrorum veram ¯Á˘‰ ·ÎÂÎ ,Ï"‰ ;22 'ÓÚ ,¯Á˘‰ ·ÎÂÎ ,ÒÂÈϯÂ) ac germanam profitentes fidem”
ÌÈÎω Ì˙‡˘ ÌÈÈÓ‡Ó‰ ,Ì˙‡ ,χ¯˘È È· ·¯˜˙‰ Ôη :Ì‚¯˙) (352 'ÓÚ ,[˙È˙Ù¯ˆ] ,ÂÈχ ·¯˜˙‰ .ÌÎÏ˘ ‰˜È˙Ú‰ ‰È‚Âχ˙‰ ˙‡ ÂÁ· ,‰‡˘ ‡ÏÏ ,ԇΠ,ÌÎÈ˙·‡ ˙·˜Ú· ‰ÂΉ ˙È˙ÈÓ‡‰ ‰ÂÓ‡· ÌÈÈÓ‡Ó ÂÁ‡ ȯ‰˘ ;ÌÈÁ‡ χΠ,‰ÂÁ‡ Ï˘ Á¯· ,¯Ó‡ ȇ .(ÌÎÈ˙·‡ Ï˘ ‡¯ ,‰Ê Ì‚¯˙ ÒÈÙ„‰Ï ÒÂÈÏ¯Â Ï˘ ÂÂÈÒÈ ÏÚ ¯ÙÓ˜ Ï˘ ‰˘„Á‰ ˙ȯ·‰ Ì‚¯˙ ÏÚ 52 .165y164 'ÓÚ ,¯ÙÓ˜ Ô‰ÂÈ '¯ ,ÒÙ˘ ;424 'ÓÚ ,˙„ ˙¯Ó‰ ,ÔÈÏÂÒ‡ .470y423 'ÓÚ ,Ì˘ ,ÔÈÏÂÒ‡ ‡¯ 53
46
¯‰Âʉ ÈÓ‚¯˙
ÔÈϯ·· ÒÙ„˘ ÔÂÈÁ ‰ÈÓÁ ȇ˙·˘‰ Ϸ˜Ӊ Ï˘ "ÌȉÂÏ‡Ï ÊÂÚ" ¯ÙÒ ÏÚ ÒÂÈϯ ÌÈÈ‚ÂÏÂËÒȯΉ ÂÈ˘Â¯ÈÙ ÔÈ·Ï ¯‰ÂÊÏ ÂÈ˘Â¯ÈÙ ÔÈ· ÔÂÈÓ„‰ ÏÚ „ÓÂÚ ,1713 ˙˘· Ȅω‰ ËÒȇ¯·‰‰ Ï˘ ·˙ÎÓ ÒÙ„ ,ÒÂÈÏ¯Â Ï˘ Â˙Ó„˜‰ ¯Á‡Ï 54.¯ÙÓ˜ Ï˘ ÍÓÒ ÏÚ ÁÈΉ ÔÂÈÁ˘ ¯ÙÒÓ‰ ,(Guillaume Surenhusius) ÒÂÈÒ‰¯ÂÒ ÌÂÈ‚ Ô·ÂÓÎ ‡È‰ Â˙ÂÂÎ) ˙¯Á‡ ˙ÂȯˆÂ ˙Âӂ„ ˘ÂÏÈ˘‰ ˙¯Â˙ ˙‡ ¯‰Âʉ ¯ÙÒ ¯ÂӇΠ55.(·¯ ÔÈÈÚ ‰· ‰ÏÈ‚ ÒÂÈϯ ̂˘ ,"‡˙ÂÓȉӄ ȯ˘˜-˙Ï˙" ˙¯Â˙Ï Ï˘ ¯‰Âʉ ˙ˆÙ‰ ÏÚ Ì‚¯˙‰ ÏÚÙÓ ÏÚ ÂÚÈÙ˘‰ ÌÈȇ˙·˘ ÌÈӯ‚˘ ÔÎ˙ÈÈ ,ÏÈÚÏ È¯ÂÁ‡Ó Ì‚ „ÓÚ ÌÈȇ˙·˘ ÌÈ‚ÂÁ ,͢Ӊ· ‰‡¯˘ ÈÙÎ .‚ÂÁ È·Â ˙¯Ê¯ ÔÂÙ .‰Ù˜˙‰ ‰˙‡· ˙¯·Â„Ó‰ ÌȄ‰ȉ ˙ÂÙ˘Ï ¯‰Âʉ Ï˘ ÌÈÓ‚¯˙ ‰ÂÓ˘‰ ‰‡Ó‰ ˙È˘‡¯Ó ˙ÈÈËÏÏ ¯‰ÂÊ È¯Ó‡Ó Ï˘ ÌÈÙÒ ÌÈÓ‚¯˙ Gottfried Christoph) ¯ÓÂÊ ÛÂËÒȯΠ„ȯÙË‚ Ï˘ ‰È‚ÂÏÂ˙‡· ÌÈÈÂˆÓ ‰¯˘Ú :˙ȯ·Ú-˙ÈÓ¯‡‰ ˙¯˙ÂΉ ˙Á˙ ,1734-· (Gotha) ‰Ë‚· ‰ÒÙ„˘ ,(Sommer Ï˘ ¯‰Âʉ ¯ÙÒÓ ˜ÈÙ ,‡˙ÈÓ„˜ ‡˙ÂÓȉ· ‡Èʯ ÈÏÂÎ ,‡˘Ó˘Î ¯‰ÊÓ„ ¯‰Ê" ‰Ó„· .Specimen Theologiae Soharicae :˙ÈÈËÏ·Â 56;"ȇÁÂÈ Ô· ÔÂÚÓ˘ '¯ ¯ÓÂÊ Ï˘ Ì‚¯˙‰ ÏÚÙÓ È¯ÂÁ‡Ó Ì‚ ,ÒÂÈϯ ˙¯Ê¯ ÔÂÙ Ï˘ ̉ÈÓ‚¯˙Ï ÌÈÙÈÚÒ Ìȯ˘ÚÏ Â¯ÙÒ ˙‡ ˜ÏÈÁ˘ ,¯ÓÂÊ .˙ȯÂÈÒÈÓ ˙ȯˆÂ-˙ÈÏ·˜ ‰Ó‚Ó ‰„ÓÚ ,‰˘„Á‰ ˙ȯ·Ï ¯‰Âʉ ÔÈ·˘ ‰Ó‡˙‰· ÔÈÓ‡‰ ,˙¢ ˙ÂȯˆÂ ˙Âӂ„ ÈÙ ÏÚ ÈÙÎ 57.˙ÂȯˆÂ ˙ÂÈ¯Ë˜Â„Ï Â˙Ú„Ï Ìȷ¯˜ Âȉ˘ ¯‰ÂÊ È¯Ó‡Ó Â¯ÙÒ· ÏÏΠ͢Ӊ· .353 'ÓÚ ,(˙È˙Ù¯ˆ) ¯Á˘‰ ·ÎÂÎ ,Ï"‰ ;23y22 'ÓÚ ,¯Á˘‰ ·ÎÂÎ ,ÒÂÈÏ¯Â È„Â‰È ,ÒÙ˘ ‡¯Â .ÔÂÈÁ Ï˘ ¯ÙÒ ·È·Ò Ì„¯ËÒÓ‡· ¯¯ÂÚ˙‰˘ ÒÂÓÏÂÙ‰ ˙‡ ÒÂÈϯ ¯‡˙Ó ,ÔÂÈÁ ‰ÈÓÁ Ï˘ "ÌȉÂÏ‡Ï ÊÂÚ" ¯ÙÒÓ ˜¯Ù Â„È ·˙η ˜È˙Ú‰ ÒÂÈϯ .70 'ÓÚ ,˜Â¯· Û‡ ‡Â‰ .ÔÂÈÁ ÒÂÓÏÂÙ Ï˘ ¯˙ÂÈ Ë¯ÂÙÓ ¯Â‡È˙ ÂÏ Û¯ÈˆÂ ,"‡˙ÂÓȉӄ ȯ˘˜-˙Ï˙"· Ô„‰ ˙˘Ó ÂÈ˙¯ÎÈÊ· · ÌÈ·¯ÂÚÓ Âȉ˘ ÌÈ„Â‰È ÌÚ Âȯ˘˜ ˙‡Â ÔÂÈÁ ÒÂÓÏÂÙ ˙‡ ¯‡È˙ ¯ÊÁ ,ÔÈÏÂÒ‡ ;70y69 'ÓÚ ,˜Â¯· È„Â‰È ,Ï"‰ ;174y168 'ÓÚ ,¯ÙÓ˜ Ô‰ÂÈ '¯ ,ÒÙ˘ ‡¯ .1747 .435y434 'ÓÚ ,˙„ ˙¯Ó‰ ;ÒÂÈÏ¯Â Ï˘ Â˙Ó„˜‰ ¯Á‡Ï ,ÌÈ„ÂÓÚ ¯ÂÙÒÓ ‡ÏÏ ¯ÂӇΠ˙‡·ÂÓ ÒÂÈÒ‰¯ÂÒ Ï˘ ˙¯‚ȇ‰ ,ÒÂÈϯ „ȄÈÏ Ì‚ ÂÓÎ ,‚ÂÁ È·Â ˙¯Ê¯ ÔÂÙ ¯Â˜Ï „‚ȷ .356 'ÓÚ ,˙È˙Ù¯ˆÏ Ì‚¯˙·Â „ÓÂÏ ÒÂÒȉ¯ÂÒ ,˙¯ˆ‰ ˙Â˙ÈÓ‡ ˙‡ ÔÈ·‰Ï ÌȄ‰ÈÏ ÚÈÈÒ˙ ¯‰Âʉ ˙ˆÙ‰˘ ÂÈÓ‡‰˘ .˙ÂȯˆÂ‰ ˙Âӂ„‰ ˙Â˙ÈÓ‡· ÂÓÊ È· ÌȄ‰ȉ ˙‡ ÚÎ˘Ï Ô˙È ‡Ï˘ ÔÂÈÁ ˙˘¯ÙÓ ˙ȯˆÂ‰ ‰Ï·˜‰ ,ı· ;145 'ÓÚ ,‰ÈÙ¯‚ÂÈÏ·È· ,ÌÂÏ˘ ‡¯Â .‡˘Ó˘Î ¯‰ÊÓ„ ¯‰Ê ,¯ÓÂÊ Â‡¯ .127 'ÓÚ ,‰ÈÓ¯‚· “Specimen Theologiae Soharicae Cum Christiana :¯ÙÒ ˙‡ ¯ÓÂÊ ‚ÈˆÓ ,¯ÙÒ‰ ¯Ú˘· ÍÎ Amice Convenientis Exhibens Articulorum Fidei Fundamentalium Probationes, E ‰È‚Âχ˙‰ Ï˘ ‰Ó‚„ :Ì‚¯˙) Sohare, Antiquissimo Iudaeorum Monumento petitas”
‰ÂÓ‡‰ ȯ˜ÈÚ Ï˘ ˙ÂÁΉ ‰‚ȈӉ ,˙ȯˆÂ‰ ‰È‚Âχ˙‰ ÌÚ ‰Ó‡˙‰· ˙„ÓÂÚ‰ ,˙ȯ‰Âʉ .(ÌȄ‰ȉ Ï˘ ¯˙ÂÈ· Ì„˜ ËÓÂÂÓ ,¯‰ÂÊ‰Ó ÂÁ˜Ï˘ ,ÌÈÈÒÈÒ·‰
47
54
55
56 57
Ò‰ ÊÚ·
‰‡Ó‰ Ï˘ ‰ÈÈ˘‰ ˙ȈÁÓ· ‰˘Ú˘ ,¯ÓÂÊ Ï˘ ¯ÙÒ Ï˘ Ì‚¯˙ ,͢Ӊ· ‡·ÂÈ˘ Fridrich Christoph) ¯‚Èˇ ÛÂËÒȯΠÍȯ„È¯Ù Ï˘ ¯ÙÒ· ÏÏÎ ,‰¯˘Ú ‰ÂÓ˘‰ Offentliches Denkmal der) "‰È¡ ‰ÎÈÒ‰ Ï˘ „ÂÓÈω ÁÂÏ" (Oetinger ÌÈÙÒ ÌÈÓ‚¯˙ .1763 ˙˘· Ô‚È·ÂË· ÒÙ„˘ (Lehrtafel Prinzessin Antonia Ú˘˙‰ ‰‡Ó· ÂÚÈÙ‰ ,¯ÓÂÊ Ï˘ ¯ÙÒ ÏÚ ÂÒÒ·˙‰˘ ,˘È„È‡Ï Û‡Â ,˙ÈÓ¯‚Ï ÒÈÒ· Âȉ ˙¯Ê¯ ÔÂÙ ¯Â˜ Ï˘ ÂÈÓ‚¯˙ Ì‚ ,¯ÂÎÊÎ .ÔÏ‰Ï ·ÈÁ¯‡ ÍÎ ÏÚ ,‰¯˘Ú ‰‡Ó‰ ˙È˘‡¯Â ‰¯˘Ú Ú˘˙‰ ‰‡Ó‰ È‰Ï˘· ˙È˙Ù¯ˆÏ ˙ÈÏ‚‡Ï ¯‰Âʉ ÈÓ‚¯˙Ï ¯‰Âʉ ÈÓ‚¯˙ ,ÍÎ .ÒÂÈÏ¯Â Ï˘ ¯ÙÒ Ì‚ ˙È˙Ù¯ˆÏ Ì‚¯Â˙ ‰·˘ ‰Ù˜˙ ,Ìȯ˘Ú‰ ÈÊίӉ ¯Â˜ÓÏ Âȉ ,˙¯Ê¯ ÔÂÙ Ï˘ ¯˜ÈÚ·Â Z ¯ÓÂÊ ÒÂÈÏ¯Â Ï˘ ˙ÈÈËÏÏ .Ìȯ˘Ú‰ ‰‡Ó‰ ˙È˘‡¯ „Ú ˙È„Â‰È ‡Ï‰ ˙ÈÙ¯ȇ‰ ˙·¯˙· ¯‰Âʉ ÌÚ ˙¯ÎÈ‰Ï È‡˙·˘‰ ̯˘˜‰Â ‰¯˘Ú ‰ÂÓ˘‰ ‰‡Ó· ÂÈ„Ï ˘È„È‡Ï ¯‰Âʉ ÈÓ‚¯˙ . ÌÈÓ‚¯˙ ‰ÓÎ ÂÚÈÙ‰ ˙ÈÈËÏÏ ¯‰Âʉ Ì‚¯˙· ˜ÒÚ ÌȯˆÂ ÌÈÏ·Â˜Ó˘ ‰Ù˜˙· È‰Ï˘· ¯·Î ,¯ÂӇΠ.ÂÈ„Ï ˘È„ȇ Z ˙¯·Â„Ó‰ ˙ÂȄ‰ȉ ˙ÂÙ˘Ï ¯‰Âʉ Ï˘ ¯‰Âʉ ÔÓ ˙ÂÈ˘ÚÓ ¯˜ÈÚ· ,¯‰ÂÊ È¯Ó‡Ó ‰ÓÎ ÂÓÒ¯Ù˙ ‰¯˘Ú Ú·˘‰ ‰‡Ó‰ ,"È·ˆ ˙ÏÁ" ¯ÙÒ ,˘È„È‡Ï ¯‰ÂÊ È¯Ó‡Ó Ï˘ ¯˙ÂÈ ÛÈ˜Ó Ì‚¯˙ Ìχ .˘È„ȇ· .(‡"Ú˙ ÔÈÈÓ ¯‰ ÏÚ Ë¯ÂÙ˜¯Ù) ‰¯˘Ú ‰ÂÓ˘‰ ‰‡Ó‰ ˙È˘‡¯· ‰Â˘‡¯Ï ÒÙ„ ȇ˙·˘‰ ÌÎÁ‰ ,ÂÈ È„È ÏÚ ¯Â‡Ï ‡ˆÂ‰ ˘ËÂÁ ‚ÈÏÚÊ '¯ È„È ÏÚ ·˙΢ Ì‚¯˙‰ "È·ˆ ˙„ÓÁ" Ì˘· ¯‰ÂÊ È˜È˙Ï ˘Â¯ÈÙ Ì‚ ¯·ÈÁ˘ ,˘ËÂÁ ˘¯È‰ È·ˆ '¯ ‰¯˘Ú ‰ÂÓ˘‰ ‰‡Ó· ˙·¯ ˙¯„‰ÓÏ ‰ÎÊ ‰Ê Ì‚¯˙ .(Â"Ò˙ Ì„¯Ë˘Ó‡) 58."ÌÈÙˆ ˙ÙÂ" Ì˘· Ô˜ÏÁ ,‰¯˘Ú Ú˘˙‰Â ËÏ˘˘ ÏÈÎ˘Ó ¯Â·ÈˆÏ „Ú¢ ˙ÈÈËÏÏ ˙ȯ·ÚÏ ¯‰Âʉ ÈÓ‚¯˙Ï „‚ȷ ,ÏÈÎ˘Ó ‡Ï‰ ¯Â·ÈˆÏ „Ú ˘È„È‡Ï ¯‰Âʉ ÈÓ‚¯˙ ,‰‰Â·‚‰ ˙·¯˙‰ ˙ÂÙ˘· ÌÈ˘‡‰ ÌÚ‰ ˙‡ ω˜‰" ˜ÂÒÙ‰ ÒÙ„ "È·ˆ ˙ÏÁ" ¯ÙÒ ¯Ú˘· 59.ÌÈ˘Ï ÂÏÏη ‰Ó„˜‰ ,Ï"‰ ;67 'ÓÚ ,ÌÈÈËÒÈÓ ÌÈËÒ˜Ë ,Ô˯‚Ó‡· ‡¯ ,ÂÈ˙¯„‰Ó ‰Ê ¯ÙÒ ÏÚ 58 .96 ,67 'ÓÚ ,˙‚‰‰‰ ˙¯ÙÒ ,Òȯ‚ ;295y292 'ÓÚ ,˙¯ÙÒÏ '¯ ȯ·„· ‰ÚÈÙÂÓ ‰¯˘Ú ‰ÂÓ˘‰ ‰‡ÓÏ Ì„Â˜ ÌÈ˘ Ï˘ ¯‰ÂÊ „ÂÓÈÏ ÏÚ ‰„ÈÁÈ ˙Â„Ú 59 ,Â˙·Ò ÏÚ ¯ÙÒÓ‰ (‡"Ú ‚) "¯˜·‰ ˙¯Ó˘‡" ¯ÙÒÏ ‰Ó„˜‰· ,‡È„ÂÓÓ ‰Èί· ̉¯·‡ 'ȘÒÂÙ‰ ȯÙÒ·Â ‰˘Ó·Â ‡¯˜Ó· 'Ò¯È‚Ó ‰ÓÂÙ ‰˜ÒÙ ‡Ï ‰ÈÓÈ Ï΢" :Ú·˘ ˙· ‰ËȯÂÈÙ ˙„ÓÂÏÓ ,ÒÈÂÂÈ„ ‡¯Â ."‰˙‚˘‰ ÈÙÎ ¯‰Âʉ ¯ÙÒ· ‰Ï ‰È‰ ÁÈ˘ Ì‚Â Ì"·Ó¯‰ ÌÏÂÎ ˘‡¯·Â Ì‚ ‰Ê ¯˘˜‰· ÔÈÈˆÓ ˙ÂÈÁ ;23 ‰¯Ú‰ ,218 'ÓÚ ,˙ÂÓÏÂÚ‰ ÔÈ· ,˙ÂÈÁ ;104 'ÓÚ ,˙ÈÊ΢‡ ‡Ï˘ Û‡) ¯‰Âʉ ˙„ÂÒ ˙‡ ÂÏ ‰˙ÏÈ‚ ,ÏËÒÂÙ ÌÂÈ‚ ȯ·„Ï˘ ,‰ÈˆÂÓ ‰ÏÂ˙·‰ ‰‰ÂÈ ˙‡ ‰Â˘‡¯‰ ‰˘È‡‰ ‰˙ȉ ‰‰ÂÈ˘ ÔÈÈˆÓ Ï„È‡ .Ì˘ ,Ì˘ ‡¯ ,(˙ÈÓ¯‡·Â ˙ȯ·Ú· ‰ËÏ˘
48
¯‰Âʉ ÈÓ‚¯˙
·‡ ,Ûχ '¯ .(·È ,‡Ï '·„) "ÂÚÓ˘È ÔÚÓÏ ÍÈ¯Ú˘· ¯˘‡ ͯ‚ Ûˉ ÌÈ˘‰Â ÂÁÎ"˘ ÈÓÏ ÌÈ˘Ï „Ú ¯ÙÒ‰˘ Â˙ÓÎÒ‰· ·˙Î ,ÈÂÒ‡„ ˙Ïȉ˜ Ï˘ ÔÈ„ ˙È· :Â˙Ó„˜‰· ·˙Î ÒÂÙ„Ï ‡È·Ó‰ ˘ËÂÁ ˘¯È‰ È·ˆ '¯ 60."ÌÈ˘Î ÌÏÂÒ‰ ˙ÏÚ· ÌÈÏÂÚ ÌχΠ̷·Ï ¯˘‡ ·Ï ȯ˜ÁÏ ‰˘Ú ‡Ï ‰Ê‰ ¯ÙÒ Ôȇ˘ ÌÚ ÈÂÓ‰Ï ˜¯ ÌÏÚ ÏÎ ÏÚ ¯¯·Ï ÈÈÚ ÌˆÚÏ ‰Ù ÈÏ ÌÈ˘ ͯ„ ÈÎ Ì‚ Ì„‡ ÏÎÏ ÈÂˆÓ Âȇ ¯‰Âʉ ÈÈ·ÓÏ ÈÎ Ì‚ ¯‰Âʉ ¯ÙÒ Ï‡ ˙‚˘Ó Ì„È ‰Ùˆ ˙ÂÈ‰Ï ˘„Â˜Ï ˘„˜ ÔÈ· ÏÈ„·‰Ï ̉ÈÏÚ ‰˘˜ ‡ˆÓ Ì„È· ¯˘‡Ï ¯ÒÂÓ È¯·„ ˆÙÁ ‡ÂˆÓÏ ‚‚ χ ‚‚Ó „„· ¯ÂوΠ‚ÂÏ„Ï ˘ÂÙÁÏ ‰ˆÙÓ 61.˙„ÂÒ‰ ÁȉÏ ȷˆ '¯ Ì‚ ,˙ȯ·ÚÏ ÌÈÓ‚¯Â˙Ó‰ ¯‰Âʉ È¯Ó‡Ó Ï˘ ˙ÂÈ‚ÂÏÂ˙‡‰ ÈίÂÚÏ ‰Ó„· "ÌÈˢÙ"Î "È·ˆ ˙ÏÁ"·˘ ¯‰Âʉ È¯Ó‡Ó ˙‡ ¯Ȅ‚‰ ¯ÙÒÏ ÌÈÓÈÎÒӉ ˘ËÂÁ ‰‰Â" :¯ÙÒÏ Â˙ÓÎÒ‰· ·˙Π˯˜ٯÙÓ ı"ΠԉΉ ÈÏ˙Ù '¯ ."¯ÒÂÓ È¯·„" · ˙ÂÎÊÏ Ê΢‡ ÔÂ˘Ï· ¯‰Âʉ ¯ÙÒÓ ¯ÒÂÓ È¯·„ ÌÈË˘Ù ÒÈÙ„‰Ï ‰ˆÂ¯ ‰˙Ú 62."...¯·ÈÁ ˘ÈÏ ¯˘‡ ı¯‡‰ ÈÓÚ ÌÈ˘ Ì˘ Ï„‚Î Ô˘ ÌÈ·¯‰ ˙‡ Ë˘Ù‰ „·Â¯Ï ÌÈÎÈÈ˘ "È·ˆ ˙ÏÁ" ¯ÙÒ· ÌÈÏÂÏΉ ÌÈËҘˉ˘ ‰Úˉ „ˆÏ :˘È„ȇ· ¯‰Âʉ ˙ÒÙ„‰Ï ˙ÙÒ ‰˜„ˆ‰ ı"ΠԉΉ ÈÏ˙Ù '¯ ‡È·Ó ,¯‰Âʉ Ï˘ ...¯‰Âʉ ȯ·„ ˙˘Â„˜ ÌÂ˘Ó Ê΢‡ ÔÂ˘Ï· ÒÈÙ„‰Ï ÚÂÓÏ È˙¯Ó‡ ̇ Âȇ ÂÈ„ÈÓÏ˙ Âȯ·Á ȇÁÂÈ Ô· ÔÂÚÓ˘ '¯ ÈÙÓ ‡˜Ù ‡¯Â„ ÔÈ˜Â˜Ê ¯˘‡ ¯·ÈÁ ÂÓˆÚ È"·˘¯ ‡Ï‰ .‡Â‰ Íى ‰‰ ...ÏÎ ÈÈÚ Â· ËËÂ˘Ï È‡¯ ̇ 63 ÔÂ˘Ï‰ ‰Ê· ÌÚ‰ ÏÎ Ìȯ·„Ó Âȉ˘ Ì‚¯˙ ÔÂ˘Ï ‡Â‰ ÊÚÏ ÔÂ˘Ï· ,381 'ÓÚ ,155 'ÓÚ ,ÌÈÈÁÈ˘Ó Ìȇ˜ÈËÒÈÓ ,τȇ ‡¯ ,¯‰Âʉ ˙„ÂÒ Ï˘ ‰·‰ ‰Ï ‰ÒÁÂÈ˘ ÏÚ .16 ‰¯Ú‰ ,ÏÈÚÏ Â‡¯ ,· ‰‰ÂÈ Ï˘ ‰˙·¯ÂÚÓ ÏËÒÂÙ Ï˘ ¯‰Âʉ Ì‚¯˙Ï .3 ‰¯Ú‰ ‰˙ȉ˘ ,‚¯Â·Ïȇ ̉¯·‡ Ô· ¯ÚÈχ '¯ Ï˘ Â˙·Ò ,‰¯˘Ú ˘˘‰ ‰‡Ó‰ ˙· ˙ÙÒ ‰˘È‡ ,ÍÎ ÏÚ ¯ÙÒÓ‰ ,‰„Î) 105y101 'ÓÚ ,˙ÈÊ΢‡ ˙„ÓÂÏÓ ,ÒÈÂÂÈ„ ‡¯ ,‰Ï·˜· ‰‡È˜· .(‰‡¯˜ ‡È‰ ‰Ï·˜ ȯÙÒ ÂÏȇ ÔÈÈˆÓ Âȇ 'ÓÚ ,˙‰Ӈ‰ ˙ÂϘ ,¯ÏÒÈ ‰·Á¯‰· ‡¯ ,"ÌÈ˘Î ÌÁ΢ ÈÓ ÌÈ˘" ‰È¯Â‚˘‰ ÏÚ .44y38 .‰Ó„˜‰ ,È·ˆ ˙ÏÁ ,˘ËÂÁ ˯ٷÂ" :¯ÙÒ· ¯‰Âʉ ˙„ÂÒ ˙‡ ÏÂÏÎÏÓ ÚÓ ˘ËÂÁ È·ˆ '¯˘ ˘È‚„Ó Ô‰Î‰ ÈÏ˙٠· ÂÏ˘ÎÈ ‡Ï˘ ÌȯÂÓÁ‰ ÌÈÊÓ¯‰Â ˙„ÂÒ‰ ˜ÒÂÙ ‚Ï„˘ ‰·‰‡ ÈÏÚ Â‚ÂÏÈ„Â ÂÏ‚Ȅ˘ ÔÈ·ÓÏ ÌÈËÂ˘Ù‰ Ìȯ·„‰ ̇ ÈÎ Â"Á ˙ÂÚÈË· ıˆȘ È„ÈÏ ‡·È ‰ÎωΠ‡Ï˘ ÌÈÙ ÂÏ‚È ."ÔÂÚÓ ÌÈ·¯ ·È˘‰Ï ¯ÒÂÓ È¯·„ ˙¯ÂÓ"Ï ˘È„È‡Ï ÂÓ‚¯˙Ï Ë¯ÂÙ˜¯Ù ‰˘Ó '¯ Ï˘ Â˙Ó„˜‰· Ì‚ ‰ÚÈÙÂÓ ‰Ó„ ‰ÚË .305 'ÓÚ ,˙ÂÂÓ‰ ˙ÒÈÙ˙ ,··Ï ¯· ‡¯Â .·"Ù˙ Ì„¯Ë˘Ó‡ ,"¯Â‡Ó‰
49
60 61 62
63
Ò‰ ÊÚ·
‡ˆÓÎ Ì‚¯˙ ÔÂ˘Ï· ¯·ÈÁ˘ ‰Ê· ÌȘÂÓÚ ÌȘÂÓÈ ÌȯÁ‡ ÌÈÓÚË ÌÓ‡ ÈÓÚ ÌÈ˘ · ‡¯˜È ̇ ˘Á ‰È‰ ‡Ï ‰Ê ÏÎ ÌÚ Ìȯ˙҉ ÌÈÏ‚‰ ÌȯÙÒ· 64.ı¯‡‰ ,ȯËÂʘ‡ ËÒ˜ËÎ ‰ÏÈÁ˙ÎÏÓ ·˙Î Z ÂÏÂÎ Z ¯‰Âʉ ¯ÙÒ˘ ÚÓ˙˘Ó ÂÊ ‰ÚËÓ ˙ÂÚˆÓ‡· Â˙ˆÂÙ˙ ˙‡ „„ÂÚÏ ˘È˘ ‡Ï‡ ,Â˙ˆÙ‰ ˙‡ ÚÂÓÏ Ôȇ˘ ˜¯ ‡Ï˘ Ô‡ÎÓ .˙¯·Â„Ó‰ Ô¢ÏÏ ÂÓ‚¯˙ ¯‰Âʉ ÈÓ‚¯˙ ˙ÒÙ„‰ ˙‡ ˜È„ˆ‰ ,ÈÂÒ‡„ ˙Ïȉ˜ Ï˘ ÔÈ„ ˙È· ·‡ ,Ûχ '¯ ÏÚ ‰ÏÚ ¯˘‡ ‰˙ÚÂ" :ÁÈ˘Ó‰ ÈÓÈ· ÌÈÈÂÏ‚ ÂÎÙ‰È ‰Ï·˜‰ ˙„ÂÒ˘ ‰ÚË· Û‡ ÔÂ˘Ï Ïη ÌȯӇ ˙ÂÈ‰Ï ÌÈÏ‚‰ ÌÈ¯Ó‡Ó‰Ó ¯‰Âʉ ¯ÙÒ ÒÈÙ„‰Ï ‰È˜‰ Â˙Ú„ ı¯‡‰ ‡ÏÓ˙ '‰ ˙Ú„Ï ÂÚ„È ÔÚÓÏ ÌÈ˘Î ÂÁ΢ ÈÓÏ ÌÈ˘‰ ÌÈÚÓ¢ ¯˘‡ ‰Úˉ 65."'ÂΠ‡ÈÈ·¯ ÂÏÈÙ‡ ‡ÁÈ˘Ó ‡ÓÂÈ·„ ˘Â„˜‰ ¯‰Âʉ 'Ò· ˘"ÓΠ‰Ú„ ,¯‰ÂÊ· „ÂÓÈω ÈÏ·˜‰ ڄȉ ˙ˆÙ‰ ÏÚ ˙ÂÏ·‚‰‰ ˙ÂÏË· ‰Ï‡‚‰ ˙Ù˜˙·˘ ‰Â˘‡¯‰ ˙ȈÁÓ· ÌÈ·¯ ˙¯˜ӷ ‰ÚÈÙ‰ 66,‰ÓˆÚ ˙ȯ‰Âʉ ˙¯ÙÒ· ‰¯Â˜Ó˘ 67.¯‰Âʉ Ï˘ ˙¢‡¯‰ ÂÈ˙ÂÒÙ„‰ ˙˜„ˆ‰Ï ‰˘ÓÈ˘Â ‰¯˘Ú ˘˘‰ ‰‡Ó‰ Ï˘ ¯Â˙ÒÏ È„Î ‰„ÂÓÓ ‰È¯‡ ‰„Â‰È '¯ ‰ÏÚ‰ ˜ÂÈ„· ‰ÚË ‰˙‡ .‰ÓÎÒ‰ ,È·ˆ ˙ÏÁ ,˘ËÂÁ ‡ È"·˘¯ ̇ ,‰ÚÓ Ôȇ ÔÈ·È È·Ï ˙‡ÊÏ Ì‚" :È"·˘¯Ï ÂÒÂÁÈÈ ˙‡Â ¯‰Âʉ ˙ÂÓ„˜ ˙‡ Ù"Ú·˘ Ìȯ·„ ·Â˙ÎÏ ÍÎ È„ÈÏ Ìȇ· Âȉ ,ÌȘÈ˙ ¯‰Âʉ ¯ÙÒ Ìȯ·ÁÓ Âȉ „ÈÓÏ˙ ÌÈ˘Ï Ô·ÂÓ ÔÂ˘Ï· ‡Ï ...˘„˜‰ ÔÂ˘Ï· ‡Ï‡ Ì˙‡ ÌÈ·˙ÂÎ Âȉ ‡Ï ȇ„ ,‰¯Â˙‰ ȯ˙Ò .(ÁÒ 'ÓÚ ,̉ ȯ‡ ,‰„ÂÓ) "˙ˆ¯‡‰ ÈÓÚ ÔÈÈÓÊ ‡ÓÏÚ„ ÈÈ·¯ ÂÏÈÙ‡ ,‡ÁÈ˘Ó ÈÓÂÈÏ ·È¯˜ ‡‰È „ÎÂ" :·"Ú ÊȘ ‡"Á ,¯‰ÂÊ ÈÙ ÏÚ ‡ÂˆÓÏ ÌÈ„È˙Ú ÌÈ„ÏÈ ÂÏÈÙ‡ ,ÁÈ˘Ó‰ ˙ÂÓÈÏ ·Â¯˜ :Ì‚¯˙) "‡˙ÓÎÁ„ ÔȯÈÓË ‡Á΢‡Ï .(‰ÓÎÁ‰ ˙„ÂÒ ˙‡ ˙¯ÁÂ‡Ó ˙ÂÙ˜˙· ˙·¯ ÌÈÓÚÙ ËˈӉ ,¯‰ÂÊ È˜È˙ Ï˘  Ô˜È˙Ó ÌÒ¯ÂÙÓ Ú˘· ,ÍΠȇ˙˙Ï ‡ÈÏ‚˙‡ „Î ÍÏÈ„ ‡¯Â·Á ȇ‰Ó ÔÂÒ¯Ù˙È ‡˙˙Ï ‡˘ È· ‰ÓÎÂ" :¯Ó‡ ,¯˙ÂÈ ‰ËÓÏ Ì„‡ È· ‰ÓÎ :Ì‚¯˙) "‚ ı¯‡· ¯Â¯„ Ì˙‡¯˜Â ‰ÈÈ‚·Â ‡ÈÓÂÈ ÛÂÒ· ‰‡¯˙· ‡¯„· Â˙ÂÎÊ·Â ,ÌÈÓȉ ÛÂÒ· Ô¯Á‡‰ ¯Â„· ÌÈÂ˙Á˙Ï ‰Ï‚˙È ¯˘‡Î ,ÍÏ˘ ‰Ê ¯Â·ÈÁÓ ÂÒ¯Ù˙È .(‡"Ú „Îy·"Ú ‚Î , Ô˜È˙ ,¯‰ÂÊ È˜È˙) ('ÂΠı¯‡· ¯Â¯„ Ì˙‡¯˜Â ·˙΢ ,˙‰Âχ‰ ˙ίÚÓÏ Â˘Â¯ÈÙÏ Â˙Ó„˜‰· ËÈÈÁ ‰„Â‰È '¯ ȯ·„ ˙‡ Ï˘ÓÏ Â‡¯ ‡Ï˘ ‰Ó ¯‰Ê‰ ¯ÙÒ Ï‡ ÂÈÎÊ˘ ˜ÏÁ ·ÂË ‰Ó Âȯ˘‡Â" :‰¯˘Ú ˘˘‰ ‰‡Ó‰ ˙È˘‡¯· ¯ÊÚÈχ '¯‰Â Ô‡‚ ˙˘˘ ·¯Â Ô‡‚ ȇ‰ ·¯ ÂÓÎ ÂÈ˙ÓÓ ‰·Ú Ì˘ ¯˘‡ ÂÈÂÓ„˜ ÂÎÊ ÈΠ¢·„Ó ÂÓÚË ‡Ï˘ Ì˙ÏÂÊ ÌȯÁ‡ 'ÈÓÎÁ‰Â ‡"·˘¯‰Â „"·‡¯‰Â Ô"·Ó¯‰Â ‰˘ÈÓ¯‚Ó Â· ÂÁ‡ ¯˘‡ Ô¯Á‡‰ ¯Â„‰ „Ú ‰Ï‚˙ ‡Ï ȇ„· ÈÎ ‰ÊÓ ‰Ó˙˙ χ .‰Ï‚˙ ‡Ï ÌÓÊ· '¯ ÔÂÚÓ˘ '¯Ï ‰Èχ ‰ÈÏ 'Ó‡ .ÂÂ˘Ï ‰Ê 'ʉ ÌȘ˙‰ ¯ÙÒ· È˙‡ˆÓ ‰ÊÏ ÚÂÈÒ .ÌÂȉ ÛÂÒ· ȇ˙˙Ï ‡ÈÈÏ‚˙‡„ „Ú È‡ÏÈÚ ‰ÓÎ ÔÂÒ¯Ù˙È ÍÏÈ„ ‡¯Â·Á ȇ‰Ó„ ˙‡ ‰‡ÎÊ ‰ÓÎ ÂÒ¯Ù˙È ÍÏ˘ ‰Ê‰ ¯Â·ÈÁ‰Ó˘ Íȯ˘‡ '¯ '¯ ÔÂÚÓ˘ '¯Ï ‰Èχ ¯Ó‡ :Ì‚¯˙] ‰ÈÈ‚·Â ‡ÈÓÂÈ ˘È‡Â Â˙ÊÁ‡ χ ˘È‡ Ì˙·˘Â [Â˙ÂÎÊ·Â ÌÈÓȉ ÛÂÒ· ÌÈÂ˙Á˙Ï ‰Ï‚˙È˘ „Ú ÌÈÂÈÏÚ ‰ÓÎ ˙ÂÈ‰Ï „È˙Ú ‰È‰ ‰Ê‰ ¯Â·Á‰˘ Ô‡ÎÓ '‡Â·Ó ‰‰ .Ï"ÎÚ [È ,‰Î 'ÈÂ] ·˘˙ Â˙ÁÙ˘Ó Ï‡
64
65 66
67
50
¯‰Âʉ ÈÓ‚¯˙
˙È„¯ÙÒÏ ¯‰Âʉ Ï˘ ÌÈ¢‡¯ ÌÈÓ‚¯˙ Ì‚ ,‰‡¯‰ ÏÎÎ ,·˙Î ‰Ù˜˙ ‰˙‡· „È È·˙η ÌÈÈÂˆÓ ,ÚÂ„È Âȇ ȯ˜Ӊ ̯·ÈÁ „ÚÂÓ˘ ‰Ï‡Î ÌÈÓ‚¯˙ .˙È„Â‰È ˙‡ ¯ÈÓ‰˘ Ìȇ˙·˘‰ Z ‰Ó„‰ ˙Î È„È· ˜ÊÁ‰˘ ,¯˙ÂÈ ˙¯ÁÂ‡Ó ‰Ù˜˙Ó ,˘È„È‡Ï ¯‰Âʉ Ì‚¯˙ ˙‡ ÒÈÙ„‰˘ ,˘ËÂÁ È·ˆ '¯ Ì‚˘ ‰„·ÂÚ‰ 68.̇ÏÒ‡Ï Ì˙„ ¯‰Âʉ ˙ˆÙ‰ ȯÂÁ‡Ó „ÓÚ˘ ̉ ÌÈȇ˙·˘ ÌÈ‚ÂÁ˘ ÍÎ ÏÚ ‰ÚÈ·ˆÓ ȇ˙·˘ ‰È‰ Ì‚ ,¯ÂÎÊÎ) ‰¯˘Ú ‰ÂÓ˘‰ ‰‡Ó‰ Ï˘ ‰Â˘‡¯‰ ˙ȈÁÓ· ˙¯·Â„Ó‰ ˙ÂÙ˘· '¯ Ï˘ ˙¯Â˜È·‰ ȯ·„ .(˙‡˙·˘Ï ‰˜ÈÊ ‰˙ȉ ˙ÈÈËÏÏ ¯‰Âʉ ÈÓ‚¯˙Ó ˜ÏÁÏ ˙¢ÏÏ ¯‰ÂÊ Ì‚¯˙ ÏÚ (‚"ˆ˙ ˜·Ê‡Â) "ÌÈÓÎÁ ˙˘Ó" ¯ÙÒ· ,ÊÈ‚Á ‰˘Ó Ìȇ˙·˘ „‚Î ,‰‡¯‰ ÏÎÎ ,̉ Û‡ ÌÈÂÂÎÓ ÌÈ˘Ï ÌȯÚÏ Â˙‡¯Â‰Â ˙¯·Â„Ó‰ :‰ÈÈÒÂÏ·‰ Ï˘ ˙ÂÏÈÎ˘Ó ‡Ï‰ ˙·΢‰ ·¯˜· ¯‰ÂÊ ˙ˆÙ‰· ˜ÒÚ˘ · ‡ˆÂÈ „ȷ ¯‰Âʉ ¯ÙÒ ÒÙÂ˙ ÏÎÓ ¯ÒÁ ÊÁÂÙ ˜È¯ ¯Ú ÏΠ¢ÎÚ ‰Ȃ‰Ï ¢¯Â„Ï Â· Ú„ÂÈ ‡Â‰˘ ¯ÈÚ· Á·˙˘È [ÌÈ·¯‰ ˙¢¯] ¯"‰¯Ï ˙ÂÊÚÂÏÏ Ûˉ ÌÈ˘‰ ÈÙ· · ‡¯Â˜Â ·˘ÂÈ Ô¢ÏÏ Ô¢ÏÓ Â˜È˙ډϠ˯ٷ ,Ì„È· ÔÈÁÂÓ Ôȇ˘ ¯Â„‰ ÈÏ„‚ ÏÚ ÈÏ ˘È ˙ÓÈȘ ‰ÈÓ˙ ‰Ó .Ê"ÚÏ· ‰Ï‚˙È Ê‡˘ ‰‡¯˙· ‡¯„ ‡·È˘ „Ú ÌÈ·ÏÓ‰ ̉ 'ÈÂÈÏÚ‰ ÂÓÓ Â‰˙È ÔÓÊ Â˙‡·Â Ê‚ '‰ ˙‡ ‰Ú„ ı¯‡‰ (!)‡ÏÓ˙ ÈÎ ÁÈ˘Ó ‡·È · ÌÈÏÙË˙Ӊ ÌȘÒÂÚ‰ ˙ÂÎÊ·Â ÌÈÂ˙Á˙Ï Ï‡ ˘È‡ Ì˙·˘Â ‰È‚·Â ˘"Ê Â˙‡È·Ï ‰·Â¯˜ ‰·Ò ‰È‰È ‰Ê ¯˘‡ Â˙·Ò· [Ë ,‡È '˘È] ‰Úˉ .(·"Ú-‡"Ú · ,˙‰Âχ‰ ˙ίÚÓ ¯ÙÒÏ ËÈÈÁ ‰„Â‰È '¯ ˙Ó„˜‰) "[È ,‰Î 'ÈÂ] Â˙ÊÁ‡ ËˈӉ ,ÈÓȇ Ú˘· ˙‡·ÂÓ ‰Ï‡‚‰ ·¯˜˙‰ ÌÚ Â¯Ò‰ ¯‰Âʉ „ÂÓÈÏ ÏÚ ˙ÂÏ·‚Ó‰˘ ¯Ê‚˘ ‰Ó ÈÎ ·Â˙Î È˙‡ˆÓÂ" :"‰ÓÁ‰ ¯Â‡" ¯ÙÒÏ Â˙Ó„˜‰· ȇÏÂʇ ̉¯·‡ '¯ È„È ÏÚ Ì˘Ó Ô"¯‰ ˙˘ ÌÂÏ˘˙ „Ú ·Âˆ˜ ÔÓÊÏ ‰È‰ ÈÂÏ‚· ˙Ó‡‰ ˙ÓÎÁ· ˜ÒÚ˙È ‡Ï˘ ‰ÏÚÓÏ ˙˘Ó .¯‰Âʉ ¯ÙÒ· ˜ÒÚ˙‰Ï ‰Â˙ ˙¢¯‰Â ‰¯ÈÊ‚‰ ‰¯˙‰ ‰‡¯˙· ‡¯„ ‡¯˜È ÍÏȇ "‡ÓÈ‰Ó ‡ÈÚ¯· ‡˙ȇ„Î ÌÈ˘ ÌÈÏ„‚ ÌÈ·¯· ˜ÒÚ˙È˘ ¯Á·ÂÓ‰ ÔÓ ‰ÂˆÓ '¯ÈˆÈÏ ˘"‰ ˙ÒÙ„‰ ˙ÂÎÊ· ÂÏ˘ ˜ÒÙ· ·˙Î ˘Ë‡Ï„ ˜ÁˆÈ '¯ .(·"Ú 1 ,‰Ó„˜‰ ,‰ÓÁ‰ ¯Â‡ ,ȇÏÂʇ) ·È˘‰Ï ˜ÈÙÒÓ ¯‰Ê‰ ¯ÙÒ· ÔÂÈÚ‰ ˙ÂÎÊ˘" :(‰·ÂËÓ ˙¯Â„‰Ó ¯‰ÂÊ ˘‡¯· ÒÙ„˘) ¯‰Âʉ ÔÈχ‚ χ¯˘È ÂÈ‰È Â¯Â·Ú· ÈÎ ,‰˘ÈÁ‡ Z ÂÎÊ Â¯Ó‡ ÂÈÏÚ Â˙ÂÏ‚ ¯È·Ú‰Ï Â˙·˘ Ô˙ÂÈ Â· 'ÂÏ‚˙‰Ï ÁÈ˘Ó‰ „È˙Ú˘ ¯Â„·˘ ¯‰Ê‰ ¯˘·È ¯Á‡ ̘ӷ ...ı¯‡· ¯Â¯„ ‡¯˜È ."¯·Á ¯ÙÒ 'ÂÏ‚˙‰Ï '¢¯‰ È"η ‡ËÂÊ ‡¯„‡‰ Ì‚¯˙ ,Heb. 80917 Ï"ÒÈ· ,ÌÈÏ˘Â¯È È"η ÈÂˆÓ ‡·¯ ‡¯„‡‰ Ì‚¯˙ 68 ,·Ù˜ 'ÓÚ ,˙ȇ˙·˘‰ ‰ÚÂ˙‰ ,‰ȷ ‡¯Â .Heb. 802086- Heb. 80918 Ï"ÒÈ· ,ÌÈÏ˘Â¯È ÈÂˆÓ (˙ÂËÓ ˙˘¯Ù ˙ÏÈÁ˙ „Ú ÒÁÙ ˙˘¯Ù) ¯‰ÂÊ ˙ÂÈ˘¯Ù Ï˘ Ì‚¯˙ .46 ‰¯Ú‰ ,‡Ú¯ ȯˆ ‰˘Ó ,‰Ó„‰ ¯·Á È„È ÏÚ ˜˙Ú‰˘ ,(34488 'Ò) Heb. 79 „¯Â¯‡‰ '‚„ȯ·ÓȘ È"η .(·"Ú Ëˆ˘ Û„ ,Ì˘ ‡¯) ‰¯˘Ú ‰ÂÓ˘‰ ‰‡Ó· ÈÂÏ ‰·ÂË ‰„Â‰È Ï˘ „ÈÓÏ˙ ,χ˘Ú ÏÚ ,Ï·ÓËÒȇ ˙ËÈÒ¯·È‡· ‰È‚ÂÏÂȈÂÒÏ ¯ÂÒÙ¯٠‰È‰˘ ¯ÏÒ˜ „¯‰¯‚Ï ¯ÒÓ „ȉ ·˙Î ;23 'ÓÚ ,ÌÈȯ·Ú „È È·˙Î ,ÒÈ„Â ÔÈϯ· ,¯ˆÏ‚ ‡¯Â .‰Ó„‰ ˙Î Ô· ,ÂÈ„ÈÓÏ˙Ó „Á‡ È„È .7 ‰¯Ú‰ ,331 'ÓÚ ,˘„Á ı·Â˜ ,ÔÂËÙ
51
Ò‰ ÊÚ·
‰Ê ˘Â„˜ ¯ÙÒ· „ÂÓÏÏ ÌÈÁÈÓ Íȇ ...ÌȯÙÂÒ ÌÈÓÎÁ Ï˘ ‰Ï„‚ ¯ÈÚ ÏÚ 69.Ê"ÚÏ ÔÂ˘Ï· ÏΉ ÏÚ ,‡ÈÒ‰¯Ù· ÌÈ˘‡ ˙¯·Á· ˙Â·È˘È· ¯‰Âʉ Ï˘ ˙¯‚ÒÓ· ÔΠ̇ ¯ˆÂ ‰¯˘Ú ‰ÂÓ˘‰ ‰‡Ó· ˙¯·Â„Ó‰ ˙ÂÙ˘Ï ¯‰Âʉ ÈÓ‚¯˙ .˙ȇ˙·˘‰ ‰ÚÂ˙· ÈÊÎ¯Ó „ÓÚÓÏ Ú„ÈÎ ‰ÎÊ˘ ,¯‰Âʉ ˙ˆÙ‰Ï ȇ˙·˘‰ ıÓ‡Ó‰ ˙¯ÙÒ‰ Ï˘ ˙ÂÒÙ„‰· ÌÈ·¯ÂÚÓ Âȉ ÌÈȇ˙·˘ ÌÈ‚ÂÁ ,¯Á‡ ̘ӷ È˙‡¯‰˘ ÈÙÎ ‰‡È¯˜‰ È‚‰Ó ˙ˆÙ‰·Â ‰¯˘Ú ‰ÂÓ˘‰ ‰‡Ó‰ Ï˘ ‰Â˘‡¯‰ ˙ȈÁÓ· ˙ȯ‰Âʉ ÌÏÏη) ÂÊ ‰Ù˜˙· ÂÒÙ„˘ ¯‰ÂÊÏ ÌÈ˘Â¯ÈÙ‰ ˙È·¯Ó ,¯‰ÂÊ· ˙ÈχÂËȯ‰ ˙ˆÙ‰ 70.Ìȇ˙·˘ È„È ÏÚ Â·˙Î (ÏÈÚÏ ¯ÎÊ˘ ˘ËÂÁ È·ˆ '¯ Ï˘ Â˘Â¯ÈÙ ‰ÏÂÚÙ ¯Î ‰˙ÂÂȉ ,˙¯·Â„Ó‰ ˙ÂÙ˘Ï ÂÈÓ‚¯˙ ˙ÂÚˆÓ‡· ¯‡˘‰ ÔÈ· ,¯‰Âʉ ‰ÎÙ‰ ˙ȇ˙·˘‰ ‰ÚÂ˙‰˘ ¯Á‡Ï Ìȇ˙·˘ ÌÈÈÓ‡Ó ¯Â·Ú „ÁÂÈÓ· Ìȇ˙Ó ‰È‰ Ô˙È˘ ˜‰·ÂÓ È‡˙·˘ Ò¯Ëȇ ‰˙ȉ ¯‰Âʉ ˙ˆÙ‰ ȯ‰˘ ,˙È˙¯˙ÁÓ ‰ÚÂ˙Ï .È·ˆ ȇ˙·˘ Ï˘ Â˙ÂÈÁÈ˘Ó· ‰ÂÓ‡‰ ÏÚ ˘¯ÂÙÓ· ¯È‰ˆ‰Ï ÈÏ·Ó ÂÚÓÏ ÏÂÚÙÏ ,ÌÈÙÒ ÌÈ·¯ ˙¯˜ÓÓ ÏÈÚÏ ÂËˈ˘ ÊÈ‚Á ‰˘Ó '¯ ȯ·„Ó ‰ÏÂÚ˘ ÈÙÎ ,Ìχ ÔÙ‡· ,ÍÎ .̉Ȅ‚˙Ó ÈÈÚÓ ‰ÓÏÚ ‡Ï ¯‰Âʉ ˙ˆÙ‰· Ìȇ˙·˘‰ Ï˘ Ì˙·¯ÂÚÓ Ì‚ ÂÓÎ ¯‰Âʉ Ï˘ ˙·Á¯ ‰ˆÙ‰Ï ˙Á‡ ‰ÂÚ·Â ˙Ú· ˙‡˙·˘‰ ‰Ó¯˙ È˘χȄ ˙‡ ÏÈ·‚‰Ï ˙˘„ÂÁÓ ‰‡È¯˜Ï ¯‰ÂÊ· ·Á¯‰ ˜ÂÒÈÚ‰Ó ÌÈÓÎÁ Ï˘ Ì˙‚ÈÈ˙Ò‰Ï 71.ÂÈχ ˙Â˘È‚‰ ˙ÈÓ¯‚Ï ÌÈ¢‡¯‰ ¯‰Âʉ ÈÓ‚¯˙ .Ê È¯Ó‡Ó Ï˘ Ì‚¯˙ ,ÈÏ Ú„ȉ ÏÎÎ ,‰Â˘‡¯Ï ÚÈÙ‰ ‰¯˘Ú ‰ÂÓ˘‰ ‰‡Ó‰ È‰Ï˘· ÛÂÒ‡˙‰ ,ÏÈÚÏ È˙¯Îʉ˘ ÈÙÎ .˙¯·Â„Ó (˙È„Â‰È ‡Ï) ˙ÈÙ¯ȇ ‰Ù˘Ï ¯‰Âʉ Ï˘ „ÂÓÈω ÁÂÏ" ¯ÙÒ· ÏÏÎ ¯‚Èˇ ÛÂËÒȯΠÍȯ„ȯ٠ÌÒ¯ÂÙÓ‰ È·‡Â¢‰ È¯Ó‡Ó Ï˘ (ÔÓ˯‰ ϯ˜ Â„È„È È„È ÏÚ ‰˘Ú˘) ÈÓ¯‚ Ì‚¯˙ "‰È¡ ‰ÎÈÒ‰ 72.ÏÈÚÏ Ô„˘ ,¯ÓÂÊ Ô‡ÈËÒȯΠ„ȯÙË‚ Ï˘ ¯ÙÒ· ˙ÈÈËÏ· ÂÒÙ„˘ ,¯‰Âʉ „ˆÏ ÂÒÙ„˘) ˙ÈÓ¯‚Ï ¯‰ÂÊ È¯Ó‡Ó Ï˘ ÛÒ Ì‚¯˙ ÚÈÙ‰ ÔÈϯ·· 1824 ˙˘· ,¯·ÂÁÏ ȷ˘˙ ;·Ù˜ 'ÓÚ ,˙ȇ˙·˘‰ ‰ÚÂ˙‰ ,‰ȷ ‡¯Â ;·"Ú Â ,ÌÈÓÎÁ ˙˘Ó ,ÊÈ‚Á .67 'ÓÚ ,˙‡˙·˘‰ ,Ò‰ .242y241 'ÓÚ ,ÌÈ˘‰ „ÓÚÓ ÏÚ ,˯·Ï‡-˯ÂÙÙ¯ .52 'ÓÚ .68y61 'ÓÚ ,˙‡˙·˘‰ ,Ò‰ .71y69 'ÓÚ ,Ì˘ ‡¯ .‰¯˘Ú Ú˘˙‰ ‰‡Ó· ˙È˘ ÒÙ„ ¯‚Èˇ Ï˘ ¯ÙÒ .„ÂÓÈω ÁÂÏ ,¯‚Èˇ ‡¯ ÁÂÏ ,ÔÓ¯Ò‡‰Â ¯ÈȇÓȯ· ‡¯ ,¯Â·ÈÁ‰ Ï˘ ˙¯‡ÂÓ ˙ÈÚ„Ó ‰¯Â„‰ÓÏ .ÌÈ·˙Î ,¯‚Èˇ ˜ÏÁ ,Ì˘ ,˙¯ډ‰ Ì‚ ‡¯Â ;130y104 'ÓÚ ,‡ ˜ÏÁ ,Ì˘ ‡¯ ¯‰Âʉ ÈÓ‚¯˙Ï) „ÂÓÈω .(116y75 'ÓÚ ,·
69 70 71 72
52
¯‰Âʉ ÈÓ‚¯˙
‚Âχ˙‰ È„È ÏÚ ,¯ÓÂÊ Ï˘ ‰È‚ÂÏÂ˙‡‰ ÏÚ ‡Â‰ Û‡ ÒÒ·Ӊ ,(ÈÓ¯‡‰ ¯Â˜Ó‰ 73 (Friedrich August Tholuck) ˜ÂÏÂ˙ ËÒ‚‡ Íȯ„ȯ٠ÔÁ¯ÊӉ ÈËËÒ˯ى ,ÌȄ‰ÈÏ ˙¯ˆ‰ ˙ˆÙ‰Ï ˙È„Âω ‰¯·Á‰ ˙¯ÊÚ· ÒÙ„˘ ,¯ÙÒÏ ‰Ó„˜‰· ˙ÂÈ¯Ë˜Â„Ï ˙ÂÏÈ·˜Ó ÏÏÂÎ ¯‰Âʉ˘ ˙ȯˆÂ-˙ÈÏ·˜‰ ‰ÒÈÙ˙‰ ÏÚ ˜ÂÏÂ˙ ¯ÊÂÁ ,˙ÂȯˆÂ‰ ˙Âȯ˘„‰ ÌÚ „Á‡ ‰˜· ÌÈÏÂÚ‰ Ìȯ·„ ÏÈÎÓ ‰Ê ¯Â·ÈÁ" :˙ÂȯˆÂ‰ ȯ·„Ï ,‡È‰ ¯‰Âʉ ÈÓ‚¯˙ Ï˘ ‰È‚ÂÏÂ˙‡‰ ˙¯ËÓ 74."ÌÈ˯ٷ Ì‚ ÂÓÎ ,ÌÈÏÏη ˜˘ Ì‰Ï ˜ÙÒÏ ,‰Ï·˜· ÌȯˆÂ ÌÈ‚Âχ˙ Ï˘ ̉È˙ÂÚÈ„È ˙‡ ·ÈÁ¯‰Ï ,˜ÂÏÂ˙ ‡¯˜È ¯ÙÒ ˙‡˘ ‰ÂÂȘ ˜ÂÏÂ˙ 75.ÌȄ‰ÈÏ ˙ȯˆÂ‰ ‰¯Â˘·‰ ˙ˆÙ‰Ï Ì˙ÂÁÈÏ˘· Die) "‰Ï‡ ÌÈÙ„· Ìȇ¯Â˜‰ χ¯˘È È·"Ï Ì‚ ‰Ù Â˙Ó„˜‰·Â ,ÌÈ„Â‰È Ì‚ ˙˘· ‰˘¯Â· ,¯˙ÂÈ ¯ÁÂ‡Ó .(kinder Israel aber, welche diese blatter lessen ÔÂÈÒÈÓ‰ È„È ÏÚ ,˘È„È‡Ï Ì‚¯˙· ˜ÂÏÂ˙ Ï˘ ‰È‚ÂÏÂ˙‡‰ ¯Â‡Ï ‰‡ˆÈ ,1844 76.ȘÈÏ‚‡‰ W.) ÒÏ˙ÒÈ· È„È ÏÚ ¯Â‡Ï ‡ˆÈ ¯ÙÒ‰ Ï˘ ˘„ÂÁÓ „·ÈÚ .ÌÈ·Â˘Á ˙ÂÓÂ˜Ó ,˜ÂÏÂ˙ ‡¯ 73 ¯Â·ÈÁ Ï˘ ˙ÂÙÒ ˙¯„‰Ó .¯‰ÂÊ‰Ó ÌÈÚ˘ ,ÒÏ˙ÒÈ· ‡¯ .1852 ˙˘· (J. Biesenthals 'ÓÚ ,‰ÈÙ¯ÂÈ‚ÏÈ·È· ,ÌÂÏ˘ ‡¯ .1876- 1857 ,1854 ÌÈ˘· ÔÈϯ·· ÔÎ Ì‚ ¯Â‡Ï ‡ˆÈ ‰Ê .154 “Dieses werk, enthalt auffalende u¨bereinstimmungen mit der christlichen :¯Â˜Ó· 74 .6 'ÓÚ ,ÌÈ·Â˘Á ˙ÂÓÂ˜Ó ,˜ÂÏÂ˙ ,lehre, sowohl im ganzen als in einzelnen” “Aus diesem wichtigen buche theilen wir nun heir eine reihe merkwu¨rdiger ausspru¨che 75 mit, die schon fru¨her ein christlicher gelehrter, Sommer, gesammelt hatte. Es sind vorzugswise solche, welche mit den christlichen lehren grosse ubereinstimmung haben. Die evangelischen glaubensboten unter den juden werden sie benutzen ko¨nnen, theils um selbst eine tiefere einsicht in die alten rabbinischen lehren zu bekommen, theils um die Israeliten zu u¨berzeugen, das so vieles, was sie im Christenthum verschma¨hen, schon von ihren a¨ltesten fu¨r heilig geachteten lehrern ausgesprochen worden ista˚ damit auch durch sie den ehrwu¨rdigen glaubensboten unter Isreael neue Waffen in die hand gegeben, manche kinder Abrahams erleuchtet, und manche christliche theologen mehr befeuert warden mo¨gen fu¨r das studium der schriften der Israeliten und fu¨r die ¯ÙÒ‰ ÔÓ :Ì‚¯˙ ;6y5 'ÓÚ ,Ì˘ ,verbreitung christlicher erkenntniss unter ihnen”
ÔÎÏ Ì„Â˜ ¯·Î ÛÒ‡˘ ÔÂÈˆÏ ÌÈȇ¯ ÌÈ¯Ó‡Ó Ï˘ ‰¯Â˘ ԇΠÌȯÒÂÓ ÂÁ‡ ‰Ê‰ ·Â˘Á‰ .˙ȯˆÂ‰ ‰¯Â˙Ï ‰·¯ ‰Ó‡˙‰ Ì‰Ï ˘È˘ ,‰Ï‡Î ¯˜ÈÚ· ̉ ‰Ï‡ .¯ÓÂÊ ,ȯˆÂ „ÓÂÏÓ ,ÌÓˆÚ· ,ÚÈ‚‰Ï Ȅη ̉· ˘Ó˙˘‰Ï ÂÏÎÂÈ ÌȄ‰ȉ ·¯˜· ˙ȯˆÂ‰ ‰ÂÓ‡‰ ÈÁÈÏ˘ Ï΢ χ¯˘È È· ˙‡ ÚÎ˘Ï È„Î·Â ,ÌÈÓ„˜‰ ÌÈÈ·¯‰ ÌÈ·˙Ή Ï˘ ¯˙ÂÈ ‰˜ÂÓÚ ‰·Â˙Ï ...˘Â„˜ ‰¯Â˙ ¯·„Π̉È˙·‡ È„È ÏÚ ¯·Î ʯΉ ˙¯ˆ· ÌÈÒ‡ÂÓ Ì‰˘ ‰ÓÓ ‰·¯‰ ÍÎ ,˘„Á ˜˘ ÈÏÎ ,χ¯˘È È· ·¯˜· ‰ÂÓ‡‰ Ï˘ „·ÂÎÓ‰ ÁÈÏ˘‰ „È· Ô˙ÈÈ Ì‚ Ì˙ÂÚˆÓ‡· Ï˘ ÌÈ·˙Ή „ÂÓÈÏÏ ÌȯˆÂ ÌÈ‚Âχ˙ Ï˘ ̈¯ ˙‡ ¯¯ÂÚÈ ̉¯·‡ È„ÏÈ ‰ÓÎÏ ¯È‡È .Ì·¯˜· ˙ȯˆÂ ‰¯Î‰ ˙ˆÙ‰Ï ÌȄ‰ȉ ,(˙ÈÓ¯‡·) ÂÒÙ„ ¯˘‡Î ,ÛÒ ÏÂ‚Ï‚Ï ÂÎÊ ‰Ê ¯ÙÒ·˘ ¯‰Âʉ È¯Ó‡Ó .ÔÈÏÚˢ È‚ÈËÎÈ ‡¯ 76
53
Ò‰ ÊÚ·
Ï˘ ˙ÂÙÒ ˙¯„‰Ó ¯Â‡Ï ‡ˆÈ ‰¯˘Ú Ú˘˙‰ ‰‡Ó‰ Ï˘ ‰ÈÈ˘‰ ˙ȈÁÓ· ‰˙‡· .¯‚Èˇ Ï˘ ¯ÙÒ Ï˘ ˙ÙÒ ‰¯Â„‰Ó ÔΠ,˜ÂÏÂ˙ Ï˘ ÈÓ¯‚‰ ¯ÙÒ Z ˙¯Á‡ ˙ÂÈÙ¯ȇ ˙ÂÙ˘Ï ¯‰Âʉ Ï˘ ÌÈÓ‚¯˙ ‰Â˘‡¯Ï ÂÚÈÙ‰ ‰Ù˜˙‰ ˙Ù˜˙Ó ÌÈÈÈËω ÌÈÓ‚¯˙‰ ÏÚ ÔÎ Ì‚ ÂÎÓÒ ‰Ï‡ ÌÈÓ‚¯˙ .˙È˙Ù¯ˆÂ ˙ÈÏ‚‡ ÏÚ (˙¯Ê¯ ÔÂÙ ¯Â˜ Ï˘ ‰Ï‡ ÏÚ ‡Ï‡ ,¯ÓÂÊ Ï˘ ÂÈÓ‚¯˙ ÏÚ ‡Ï Ìχ) ˜Â¯·‰ ÌÈÓ‚¯˙ ,ÔÏ‰Ï ‰‡¯‡˘ ÈÙÎ ,Ìχ .Ì„ÂÒÈ· ‰„ÓÚ˘ ˙ÈÏ·˜-˙ȯˆÂ‰ ‰ÒÈÙ˙‰ ˙ÂȯËÂʇ ˙ÂÓ‚Ó ÍÂ˙Ó ‡Ï‡ ˙ȯÂÈÒÈÓ-˙ȯˆÂ ‰È‚Âχ„ȇ ÍÂ˙Ó Â¯ˆÂ ‡Ï ‰Ï‡ ‰Ù‡˘ ÈÙÏ .(Fin de Sie`cle-‰) ‰¯˘Ú Ú˘˙‰ ‰‡Ó‰ ‰ÙÓ Ï˘ ˙ÂÈËϘ‡ ¯‰Âʉ Ï˘ ÌÈ„Á‡ ÌÈÓ‚¯˙ ÏÚ ‰¯ˆ˜· „ÂÓÚÏ Èˆ¯· ‰Ï‡ ÌÈÓ‚¯˙· ÔÂ„Ï .‰¯˘Ú Ú˘˙‰ ‰‡Ó· ÌÈ„Â‰È È„È· ¢ڢ ‰¯˘Ú Ú˘˙‰ ‰‡Ó· ÌÈ„Â‰È È„È· ·˙΢ ¯‰ÂÊ ÈÓ‚¯˙ .Á ÌÈÓ‚¯˙ ‰ÓΠ·˙Î ,ÏÈÚÏ Âȇ¯˘ ÈÙÎ ,‰·˘ ,‰¯˘Ú ‰ÂÓ˘‰ ‰‡ÓÏ „‚ȷ ‰¯˘Ú Ú˘˙‰ ‰‡Ó‰ Ï˘ ‰˙È·¯Ó Íωӷ ȯ‰ ,ÂÈ„ÏÏ ˘È„È‡Ï ¯‰ÂÊ È¯Ó‡Ó Ï˘ ÌÈ˘ÂÏ˘‰ ˙¢· .È„Â‰È Ï‰˜Ï „Ú¢ ¯‰Âʉ Ï˘ ÌÈÓ‚¯˙ „Â‡Ó ËÚÓ Â·˙Î Ï˘ ÛÈ˜Ó Ì‚¯˙ Ȅ¯·Ó È‚‡‰ÊÏÈÓ ÌȘÈχ '¯ ÔÈΉ ‰¯˘Ú Ú˘˙‰ ‰‡Ó‰ Ï˘ ÒÙ„ ‡Ï˘ ,ÔÈΉ˘ ¯‰ÂÊÏ ÛÈ˜Ó ˘Â¯ÈÙÓ ˜ÏÁ ‰È‰ Âȯ·„Ï˘ ,˙ȯ·ÚÏ ¯‰Âʉ ,‰‡¯‰ ÏÎÎ ,‰È‰ ÂÓ‚¯˙ ,‰ÈˆÈÏ‚ ÈÏÈÎ˘Ó È‚ÂÁÏ ·¯Â˜Ó ‰È‰ È‚‡‰ÊÏÈÓ 77.„·‡Â .˙ȯ„ÂÓ-˙ÈÏÈÎ˘Ó ‰·È˘ÙÒ¯ÙÓ ·˙΢ ¯‰ÂÊÏ Ô¢‡¯‰ Ì‚¯˙‰ Ï˘ ‰È‚ÂÏÂ˙‡ ‰Â˘‡¯Ï ‰ÒÙ„ ‰¯˘Ú Ú˘˙‰ ‰‡Ó‰ Ï˘ ‰ÈÈ˘‰ ˙ȈÁÓ· „‡¯‚ÏÈ·· ¯Â‡Ï ‰‡ˆÈ (1859) Ë"ȯ˙ ˙˘· .ÂÈ„ÏÏ Ì‚¯˙· ¯‰ÂÊ È¯Ó‡Ó Ô· ̉¯·‡ È„È ÏÚ ‰Î‰˘ ,"ÂÈ„‡Ï Ôȇ ¯‰Âʉ Ë˜Ï ¯ÙÒ" Ì˘· ‰È‚ÂÏÂ˙‡ Á"Ó¯ ¯ÙÒ· ÏÏΠȈÈÙ 78.˙ÂÙÒ ˙¯„‰Ó· ¯˙ÂÈ ¯ÁÂ‡Ó ‰ÒÙ„Â ,ȈÈÙ ‰˘Ó ÌÈÏÈ΢ӉÂ" :ÍÎ ·˙Î ‡Â‰ ¯ÙÒ ¯Ú˘· .¯ÒÂÓ È¯·„ ˙ÂÈ˘ÚÓ ¯˜ÈÚ· ,¯‰ÂÊ È¯Ó‡Ó ‰˙Ú ÈÏ ¯‡˘ ‡Ï ÏÎ ÏÚÂ" :¯‰Âʉ ÏÚ ‰ÙȯÁ‰ Â˙Ù˜˙‰ ˙¯‚ÒÓ· ,„¯‡ÈÈ„ ÌÈȯه È„È ÏÚ Â‡ˆÓ ¯˘‡ ,˙ÂȯˆÂ ˙ÂÚ„ ‡ÏÓ ¯‰Ê‰ ÈÎ ‰Ê‰ ¯Ó‡Ó‰ ˙È˘‡¯· È˙¯Ó‡˘ ‰Ó χ ·Â˘Ï ˜¯ ÔÏÚˢ Ú‚ÈËÎÈÂÂ' Ì˘· „ÁÂÈÓ ¯ÙÒ ÒÈÙ„‰Ï ÔÂÎÏ ‰‡ˆÓ ÈÎ „Ú ,Ô‡ÈÒÈÓ‰ ÈÈÚ· „‡Ó ÔÁ ‰Êȇ ‰ÎÁ· ˙ÂÏÚ‰Ï È‰Â ...Ô‡‚¯‡Ê ˙ÈÊ΢‡ ‰˜˙Ú‰ ÌÚ ¯‰Ê· ÂÂ˘Ï·Â Â·˙ÎÎ '¯‰Ê ÔÂÙ .(51 'ÓÚ ,‰ËÏÚ ,„¯‡ÈÈ„) "ÌÈ„È È˙˘· ̉· ˜ÈÊÁ‰ ÌȯˆÂ‰ ¯˘‡ ÌÈ¯Ó‡Ó ,(‰Ê Ì‚¯˙Ï ‡Â·ÓÎ ·˙΢) ‰"È·‡¯ ȯ‰Ê ¯ÙÒ· ÂÓ‚¯˙ ÏÚ ¯ÙÒÓ È‚‰‡ÊÏÈÓ ÌȘÈχ 77 ‡Â‰ .‡4 'ÓÚ ,‰"È·‡¯ ȯ‰Ê ,È‚‡‰ÊÏÈÓ ,‡¯ .Heb. 40121 Ï"ÒÈ· ,ÌÈÏ˘Â¯È È"η ȈӉ 'ÓÚ ,¯·ÂÁÏ ȷ˘˙ ;40 'ÓÚ ,„È È·˙Î ,ÌÂÏ˘ ‡¯Â .·30 'ÓÚ ,Ì˘ ÂÓ‚¯˙Ó ‰Ó‚„ ‡È·Ó .113 .Ê"ϯ˙ ¯ÈÓÊȇ·Â Ê"ί˙ ȘÈÂχ˘· ·Â˘ ÒÙ„ ¯ÙÒ‰ .¯‰Ê‰ È˘ÈÏ ,ȈÈÙ 78
54
¯‰Âʉ ÈÓ‚¯˙
,Ìȯ‡Â·Ó ÊÚÏ ÔÂ˘Ï·Â ,Ìȯ¯· ÌÏÂÎ ,Ìȯ·Â ÌÈÎÊ ,ÌȯȉÊÓ ÚȘ¯‰ ¯‰ÂÊΠ¯ȉÊÈ ."ÌȯÒÂÓ È¯·„ ˙Á˜Ï ÌÎÂ˙Ó ,Ìȯ·‡ Á"Ó¯ ¯ÙÒÓÎ ,ÌÈ¯Ó‡Ó Á"Ó¯ È„Â‰È Ï˘ È˘‡¯‰ ·¯‰ Ï˘ ¯ÙÒ· ÂÚÈÙ‰ ˙È˙Ù¯ˆÏ ¯‰ÂÊ È¯Ó‡Ó Ï˘ ÌÈÓ‚¯˙ ÈÙÎ 79.1875 ˙˘· Êȯٷ ÒÙ„˘ ,"˙„‰È‰ Ï˘ ¯ÒÂÓ‰" ,ÏÈÈ χÎÈÓ ,‰È¯È'‚χ ˙È˙Ù¯ˆÏ ¯‰ÂÊ È¯Ó‡Ó Ì‚¯˙· ˜ÂÒÚÏ ÂÏÁ‰ ͯÚÏ ‰Ù˜˙ ‰˙‡· ,ÔÏ‰Ï ‰‡¯˘ ‡Ï ÌÈÈËϘ‡ ÌÈ‚ÂÁ· Ì‚ (˙¯Ê¯ ÔÂÙ ¯Â˜ Ï˘ ÌÈÈÈËω ÂÈÓ‚¯˙ ÍÓÒ ÏÚ) .ÌÈÈ„Â‰È „ÈÁȉ ÈÏ Ú„ȉ ÏÎΠZ Ô¢‡¯‰ Ì‚¯˙‰ „‰·˘ ‰et· ÒÙ„ 1887 ˙˘· ,ÂÈ„Ï· ¯‰Âʉ È¯Ó‡Ó Ï˘ ‰È‚ÂÏÂ˙‡Ï „‚ȷ .˙Ȅ‰È-˙È·¯ÚÏ ¯‰Âʉ Ï˘ Z „Á‡ Ï˘ ‡Â‰ ‰ÂÙ· ÒÙ„˘ Ì‚¯˙‰ ,¯‰Âʉ "ˢÙ"Î ÂÒÙ˙˘ ÌÈ¯Ó‡Ó ‰ÏÏ΢ χ ·‡˙Î" :¯ÙÒ‰ ˙¯˙ÂÎ .‡ËÂÊ ‡¯„‡‰ ,¯‰Âʉ Ï˘ ¯˙ÂÈ· ÌÈȯËÂʇ‰ ÌȘÏÁ‰ Idra Zuta, or the lesser Holy :ÈÏ‚‡‰ ¯Ú˘·Â) "È·¯Ú Ï· Ì‚¯˙Ó ‡ËÂÊ ‡¯„‡ Assembly, translated from the Aramic Chaldee into Arabic [in Hebrew χ˜ÊÁÈ „È„ ̉¯·‡ È„„‚·‰ Ȅ‰ȉ È„È ÏÚ ÒÙ„Â Ì‚¯Â˙ ‡Â‰Â ,(Characters]
"‡ËÂÊ ‡¯„‡ χ ·‡˙Î"‰ .(χ˜ÊÁÈ ÈÁ „È„ Ô‡ÓÏÒ Ì‰¯·‡ :‡ÏÓ‰ ÂÓ˘) ÌÈÓ‚¯˙ Ì˙È·¯Ó) ˙Ȅ‰È-˙È·¯Ú· Ìȯ·ÈÁ ‰Ú˘˙ Ï˘ ‰¯„Ò· Ô¢‡¯‰ ‰È‰ È„È ÏÚ ÂÒÙ„˘ (‰¯ÈˆÈ ¯ÙÒ ÌÈÂÓ‡ ¯Ó¢ ¯ÙÒ ÌÏÏη ,ÌÈÈÏ·˜ Ìȯ·ÈÁ Ï˘ Ì‚¯˙ 80.1888y1878 ÌÈ˘‰ ÔÈ· ÏÚÙ˘ ,‰ÂÙ· ÌȘ‰˘ ÒÂÙ„‰ ˙È·· χ˜ÊÁÈ ,ÌÈÏ˘Â¯ÈÓ ÌÈÓÎÁ Ï˘ „Â‡Ó ‰ÙȯÁ ‰·Â‚˙ ¯¯ÂÚ ˙Ȅ‰È-˙È·¯ÚÏ ‡ËÂÊ ‡¯„‡‰ ·˙Î Ï˘ÓÏ ÍÎ .χ˜ÊÁÈ Ï˘ ÂÓ‚¯˙ „‚Î ˙ÂÓ¯Á ‡Ȉ‰ ̉ ,„„‚·Ó Ô¯·ÁÓ .225 'ÓÚ ,‰ÈÓ„˜‡‰Â ‰Ï·˜‰ ,ÔÂË٠‡¯Â .130y62 'ÓÚ ,· ,˙„‰È‰ Ï˘ ¯ÒÂÓ‰ ,ÏÈÈ 79 ,˜¯Ù ÛÏ„‡ „ÓÂÏÓ‰ Ï˘ ¯ÙÒ· ̄˜ „ÂÚ ÂÏÏÎ ˙È˙Ù¯ˆÏ ÌÈÓ‚¯Â˙Ó ¯‰ÂÊ È¯Ó‡Ó ‰˘ Ì‚¯Â˙Â) 1843 ˙˘· ,Êȯٷ ¯Â‡Ï ‡ˆÈ˘ ,Ìȯ·Ú‰ Ï˘ ˙È˙„‰ ‰ÈÙÂÒÂÏÈÙ‰ ‡ ‰Ï·˜‰ .‰Ï·˜‰ ,˜¯Ù ‡¯ .(˜ÈÏÈ ÛÏ„‡ È„È· ,˙ÈÓ¯‚Ï ¯˙ÂÈ ¯ÁÂ‡Ó ;429 'ÓÚ ,‡ ,„„ ω‡ ,Ô¢˘ ‡¯ ,‰ÂÙ· χ˜ÊÁÈ „„ ̉¯·‡ Ï˘ ÒÂÙ„‰ ˙È· ÏÚ 80 ÔÈÚ· ˘Â¯„" Ï˘ Ì‚¯˙ Û‡ Ìү٠χ˜ÊÁÈ .88y87 ,85y83 'ÓÚ ,· ,ȯ·Ú‰ ÒÂÙ„‰ ,ȯÚÈ Û¯ˆÓ ¯ÂÎ ,ÒÙÂÏ ˜ÁˆÈ Ï˘ ¯ÙÒ ÛÂÒ· ‰Â˘‡¯Ï ÒÙ„ ‰Ê ¯ˆ˜ ¯Â·ÈÁ ."˙È˙ÈÓ‡‰ ‰ÂÓ‡‰ ÌÂÎÈÒ ‰ÂÂ‰Ó ˘Â¯„‰ .Û¯ˆÓ ¯ÂÎ ,ÒÙÂÏ Â‡¯ .Ê"¯˙ ıÓ· ÒÙ„˘ ,˙Ó‡‰ ‰‡¯Ó ˙ÂÂÓ‡‰ ‰ÂÓ‡‰ „ÂÒ ,Ò·ÈÏ Â‡¯ .ÂÊ„¯˜ χÎÈÓ È‡˙·˘‰ ‚Âχ˙‰ Ï˘ ̉¯·‡Ï ¯˜Â· ˘Â¯„ Ï˘ ‰Ï·˜Ï ‡Â·Ó Ì‚ Ìү٠χ˜ÊÁÈ ,˙Ȅ‰È-˙È·¯Ú· Ìȯ·ÈÁÏ ÛÒ· .45y44 'ÓÚ ,˙ȇ˙·˘‰ ¯ÙÒ ÍÂ˙Ó ÌȘÏÁ Ï˘ ˙ÈÏ‚‡Ï ÌÈÓ‚¯˙ ¯ÙÒ· .‰Ï·˜Ï ‡Â·Ó ,χ˜ÊÁÈ Â‡¯ .˙ÈÏ‚‡· ,¯Ú· ‡¯ ;1823 ˙˘Ó ÌȄ‰ȉ Ï˘ ˙ÂÈ˙„‰ ˙Â˙Ή ÏÚ ¯Ú· ¯Ë٠Ȅ‰ȉ ÔÂȯÂËÒȉ‰ Ï˘ ˙Ú‰ ·˙Î ˙ÂÂÈÏÈ‚· ,ÌÈ΢Ӊ· ,‰Â˘‡¯Ï ÂÒÙ„ ‰Ï‡ ÌÈÓ‚¯˙ .ÌȄ‰ȉ Ï˘ ˙Â˙Ή Jews who believe in Jesus of) ÌȯˆÂ ÌÈ„Â‰È Ï˘ (The Voice of Israel) "χ¯˘È Ϙ" .1846y1845 ÌÈ˘· Ô„ÂÏ· ¯Â‡Ï ‡ˆÈ˘ ,(Nazareth as the Messiah
55
Ò‰ ÊÚ·
·˙ÎÓ· ¯˘Èχ χ˘ ·˜ÚÈ '¯Â ÏÈ'ÊÈÙ ¯È‡Ó χٯ '¯ ,ÌÈ„¯ÙÒ‰ ÌÈÏ˘Â¯È È·¯ :˙ψ·Á ÔÂ˙ÈÚ‰ ˙ίÚÓÏ ‡ÂÙ ¯ÈÚ· ÈÎ ÂÈ˘Ù ‰·‡„ Ôʇ ÚÓ˘Ï ÈÎ „·Ï ÈÂÚ ÈÈÓ ‡Ï ‰·‡„ ÂÈÈÚ ÔÂ˘Ï· ‡ËÂÊ ‡¯„‡Â ‡·¯ ‡¯„‡ ˙¯„‡ È˙˘‰ ÂÒÙ„ „‰ (‡ÈȄȉ) ȯڷ '‰ ÏÂÏÈÁÓ ˘Ú¯È ʂ¯È ‡Ï ÈÓ ?˙‡Ê‰ ‰Ú¯‰ ‰ÚÂÓ˘Ï ÔÈÓ‡È ÈÓ ,È·¯Ú ÔÈʯ ,Ú¯· ˙‡¯Ó ¢‡¯ ˙Â¯Ú˘ ¯ÓÒÈ ‡Ï ÈÓ ?ÈÊÈÊ‚ ¯·˙„ ‰Ê‰ Ï„‚‰ ÏÂ΢ ÂÚ„È ‡Ï ¯˘‡ ı¯‡‰ ÈÓÚ ÌÈÂÓ‰ È„ÈÏ Â‡·È ÌÈÓÏÚ ÔȯÈÓË Ï˘ÓÏ ‰˘Â„˜‰ ‰¯Â˙ ‰˙Èȉ ‰Îȇ !È·‡Â ȇ ?ÌÈÚÈ‚Ó Ìȯ·„‰ ÔÎÈ‰Ï !‰ÂÏÏÁ ÌȈȯ٠‡· ‰Îȇ !ÌÈÓÚ‰ ÈÈÚ· ÒϘ ‚ÚÏÏ Â"Á ‰ˆÈÏÓ ‰˙ȉ ‰Îȇ !ÂÈÏÚ ‰‰‡ .(!)‰ÏÈÏÁ Â"Á ˘Â„Ï ¯ÙÚ· ‰„·ΠÂÒÓ¯ ‰Îȇ ‰¯ÈÊ‚ ¯ÂÊ‚Ï ‡È‰ ˙¢ÚÏ ÂÈÏÚ ÏËÂÓ˘ ‰Ó Ôη !ÂÈÓÈ· ‰Ï„‚‰ ‰Ú¯‰ ÂÈ˙¯Â˙ Áη ȷ¯ÚÓ‰ Ï˙ÂÎÓ ‰ÊÊ ‡Ï ¯˘‡ ÂÈÊÂÚ ˙È΢ Áη ‰˘˜ Ï"ʉ ˙ÂÒÙ„‰ ˙¯„‡· ˙‚‰Ï χ¯˘È È·Ó „Á‡ Ì¢ ‰˘¯ÂÈ ‡Ï˘ '˜‰ ‡ÈÓ¯ ‡·ÂÈÁ ,‰ÂÎÈ Ï‡¯˘È Ì˘· ¯˘‡ ÏΠ,ÌȯÁ‡ ˙ÂÂ˘Ï· ÔÙ‡ Ì¢· ¯Ê „È Ì¢ ËÂÏ˘È ‡Ï ¯˘‡ ̘ӷ Ì˙‡ ÔÂÓËÏ ÌÊ‚Ï Ï„˙˘‰Ï ÂÈÏÚ ÌȯÊ‚ ‡ Â"ȉ ÈÁ „„ Ô‡ÓÈÏÒ Ì‰¯·‡ ·¯‰ ÏÚ ÌÏÂÚ‰ ÔÓ Ì¯Ú·Ï ÏÏÎ 81.‰ÊÈ‚· Ì˙‡ ÔÂÓËÏ ̈·˜Ï Ï„˙˘È˘ ‰ÙÈ „"· Áη ,"ÔÂÈˆÏ Ô¢‡¯‰" ,ÏÈ'ÊÈÙ ¯È‡Ó χٯ '¯Ï χ˜ÊÁÈ „È„ ̉¯·‡ ·˙΢ ·˙ÎÓ· ÔÈÈÚÏ ÈÏ·Ó ,ÂÓ‚¯˙ ÏÚ Â¯Ò‡ ÌÈÏ˘Â¯È È·¯˘ ÍÎ ÏÚ ÒÈÙ„Ó-Ì‚¯˙Ó‰ ÌÚ¯˙‰ ıÚ ˙Ó„˜‰· ÏËÈ ÌÈÈÁ '¯ ȯ·„ ÏÚ ÍÓ˙Ò‰· ,Ì‚¯˙‰ ˙‡ ˜È„ˆ‰Â ,ÏÏΠ· „ÓÏÏ „ÂÓÏÏ ‰ÂÂˆÓ ‰·¯„‡ È˙¯Ó‡Â ÌÏÂÚ‰ È„ÂÓÚ ÏÚ È˙Ú˘ ȇ˘..." :ÌÈÈÁ ıÚ ˙Ó„˜‰· [¯Ó‡˘ ÂÓÎ] ˘"ÓÎ ÂÈÈÈ· ‚‰‰ ÔÂ˘Ï· È·¯Ú· Ì‚¯˙Ï ·Â˙ÎÏ 82."Ï"Ê Ï‡ËÈ ÌÈÈÁ ·¯‰Ï ÌÈÈÁ ÂÓ‚¯˙˘ ,ÌȄ‰ȉ ˙¢ÏÏ ÌÈӄ˜‰ ÌÈÓ‚¯˙‰ ˙È·¯ÓÏ „‚ȷ ,¯ÂӇΠ,˙ȯ‰Âʉ ˙¯ÙÒ‰ Ï˘ ˙ÂȯËÂʇ‰ ˙·ÈËÁ‰ Ì‚¯˙Ó ÂÚÓ ¯‰Âʉ "ˢÙ" ˙‡ ÌÈÈ„ÂÒ‰ ÌÈËҘˉ „Á‡ ˙‡ ‡˜Â„ ÒÈÙ„‰Ï ̂¯˙Ï Ï‡˜ÊÁÈ „È„ ̉¯·‡ ¯Á· Ô¯·Á „„‚· ÈÓÎÁ Ï˘ ˙ÂÓ¯Á‰ ÏÚ .138 'ÓÚ ,(Á"Ó¯˙ ¯„‡ ·"È) 18 ,ÁÈ ,˙ψ·Á‰ 81 ,‰Ï‡ ˙ÂÓ¯ÁÏ Ï‡˜ÊÁÈ Ï˘ ÂÈ˙·¢˙ ÏÚ ,"Á¯Ù" ‰˙ÂÎÏÎ È„Â‰È Ï˘ ˙Ú‰ ·˙η ÂÒÙ„˘ .430y429 'ÓÚ ,‡ ,„„ ω‡ ,Ô¢˘ ‡¯ ̉¯·‡ .85y84 'ÓÚ ,ȯ·Ú‰ ÒÂÙ„‰ ,ȯÚÈ Â‡¯Â .ÊËyÂË 'ÓÚ ,· ,ÌÈÏ˘Â¯È ÈÊ‚Ó ,Șҷȯ‚ 82 ˙Ó„˜‰· ,¯‰ÂÊ·Â ‰Ï·˜· ˜ÂÒÈÚ‰ ˙ÂÎÊ· χËÈ ÌÈÈÁ '¯ ȯ·„Ï È‡„· ÔÂÂÎ˙‰ χ˜ÊÁÈ „È„ ‡Â‰˘Â ,ÂÏʇ ¯·Î ÒÈÙ„‰˘ ÌȯÙÒ‰˘ Ô‡ÓÈÏÒ Ì‰¯·‡ ¯ÙÒÓ Í˘Ó‰· .‚ÈyË 'ÓÚ ,ÌÈÈÁ ıÚ .¯‰Âʉ Ì‚¯˙· ˜ÂÒÚ ‡Â‰˘ ÌÂ˘Ó ˙ÙÒ ‰¯Â„‰Ó ÒÈÙ„‰ÏÓ ÚÓ
56
¯‰Âʉ ÈÓ‚¯˙
˙‡ ÂÈÏÚ ¯¯ÂÚÏ ÂÊ ‰·ÈËÁ ‡˜Â„ Ì‚¯˙Ï Ï‡˜ÊÁÈ ¯Á· ÚÂ„Ó .¯‰Âʉ Ï˘ ¯˙ÂÈ· ?ÌÈÏ˘Â¯È Ô¯·Á ,„„‚· È·¯ Ï˘ Ì˙ÓÁ ‰¯·Á· χ˜ÊÁÈ Ï˘ Â˙¯·Á ÏÚ È˙‡ˆÓ˘ ˙ÂÈ„ڷ ‰ÈÂˆÓ ÍÎÏ ‰·Â˘˙‰ Mme. Helena P.) Șˆ·Ï· ̇„Ó ,‰È‚È‰Ó ÌÚ Âȯ˘˜ ÏÚ ˙ÈÙÂÒ‡˙‰ ‡Â‰ ÌÓÚ˘ ,(Colonel Henry Steel Olcott) ˘χ ÏÂÂϘ‰Â (Blavatsky ¯ÎÊ Ï‡˜ÊÁÈ Ï˘ ÂÓ˘ 83.‰ÂÙ· ¯˜È·Â „‰· Ì˙ÚÂ˙ ˙‡ ÂÒÒÈ·˘ ÔÓÊ· ˘‚Ù ˙‡ ÂÓ˘Ï ÛÈÒÂÓ ‡Â‰ ÈÏ‚‡‰ ¯ÙÒ·Â ,˙ÈÙÂÒ‡˙‰ ‰¯·Á‰ Ï˘ ÌÈ¢ ÌÈÎÓÒÓ· .Fellow of the Theosophical Society Ì˙ÂÚÓ˘Ó˘ ,F. T. S. ˙·È˙‰ È˘‡¯ ‰‡¯‡˘ ÈÙÎÂ) ˙ÈÙÂÒ‡˙‰ ‰ÚÂ˙· ÌȯÁ‡ Ìȯ·Á Ì‚ ÂÓÎ ,‰ÓˆÚ Șˆ·Ï· ÂÏÈ‚ ,(‰Ù˜˙ ‰˙‡· ÂÁ¯Ù˘ ˙¯Á‡ ˙ÂÈËϘ‡ ˙ÂÚÂ˙· Ìȯ·Á Ì‚ ,͢Ӊ· ˙ÈÏ·˜‰ ˙¯ÂÒÓ‰ ÔÓ ‰·Â‡˘ ‰˙ȉ ‰Ï·˜‰ ÏÚ Ì˙ÚÈ„È˘ ÌÂ˘Ó .‰Ï·˜· ·¯ ÔÈÈÚ ‰Ù¯ȇ· Âڄ¢ ÌÈËҘˉ ¯˜ÈÚ· Âȉ ¯ÈΉ˘ ÌÈȯ‰Âʉ ÌÈËҘˉ ,˙ȯˆÂ‰ ÒÙ„ ‰·˘ ‰˘‰ ‰˙‡· ˜ÂÈ„· .˙¯Ê¯ ÔÂÙ ¯Â˜ Ï˘ ÂÈÓ‚¯˙ ˙ÂÎÊ· ˙ȯˆÂ‰ Ì‚¯˙ ‰Â˘‡¯Ï ÒÙ„ ,‡ËÂÊ ‡¯„‡Ï χ˜ÊÁÈ Ï˘ Ȅ‰È-È·¯Ú‰ ÂÓ‚¯˙ ‰ÂÙ· ‡¯„‡‰ ÔÏÏη ,"‰Ó¯ÈÚ‰ ‰Ï·˜"· ÂÏÏ΢ ˙ȯ‰Âʉ ˙·ÈËÁ‰ Ï˘ ˙ÈÏ‚‡Ï Ï„ÈÏ Ï‡ÂÓÒ ,‰ÈÏ‚‡· ÌÈÈÙÂÒ‡˙‰ ÌÈ‚ÂÁÏ ·¯Â˜Ó ‰È‰˘ Ì„‡ È„È ÏÚ ,‡ËÂÊ È˘ ÔÈ· ‰˜Èʉ ÏÚ .(Samuel Liddel MacGregor Mathers) Ò¯'˙Ó ¯Â‚¯‚˜Ó ‰¯·Á· χ˜ÊÁÈ Ï˘ Â˙¯·ÁÏ ˙ÂÈÂ„Ú ¯Á‡ ˘ÙÁÏ È˙‡ ‰‡È·‰˘) ÌÈÓ‚¯˙‰ The Lesser Ì˘· ‡ËÂÊ ‡¯„‡‰ ‰ÂÎÓ Ì‰È˘·˘ ‰„·ÂÚ‰ ˙„ÓÏÓ (˙ÈÙÂÒ‡˙‰ !Holy Assembly ‰‡Ó‰ È‰Ï˘· ÌÈÈËϘ‡ ÌÈ‚ÂÁ È„È ÏÚ ˙È˙Ù¯ˆÏ ˙ÈÏ‚‡Ï ¯‰Âʉ ÈÓ‚¯˙ .Ë Ìȯ˘Ú‰ ‰‡Ó‰ ˙È˘‡¯Â ‰¯˘Ú Ú˘˙‰ È¢ ‰È‰˘) ˙ÈÏ‚‡Ï ¯‰Âʉ Ï˘ Ô¢‡¯‰ Ì‚¯˙Ó‰ ,Ò¯'˙Ó ¯Â‚¯‚˜Ó Ï„ÈÏ Ï‡ÂÓÒ „ÒÈÈ ,˙¢ ˙ÂÈÏ‚‡ ˙ÂÈËϘ‡ ˙ˆ·˜· ¯·Á ‰È‰ (ÔÂÒ‚¯· ȯ‡ Ï˘ Â˙ÂÁ‡Ï 1887 ˙˘· 84.(The Golden Dawn) "·‰ÊÂÓ‰ ¯Á˘‰" ¯„ÒÓ ˙‡ 1888 ˙˘· ¯Â˜ Ï˘ ÂÈÓ‚¯˙ ÏÚ ÒÒ·˙‰˘ ,¯‰ÂÊ È¯Ó‡Ó Ï˘ ÈÏ‚‡ Ì‚¯˙ Ô„ÂÏ· ÌÒ¯Ù ‡Â‰ ˙·¯ ˙¯„‰Ó· ÌÒ¯Ù˙‰Â) ‡ËÂÊ ‡·¯ ‡¯„‡Ï ‡˙ÂÚȈ„ ‡¯ÙÒÏ ˙¯Ê¯ ÔÂÙ ,Ï·ÙÓ˜ ‡¯ ,‰¯˘Ú Ú˘˙‰ ‰‡Ó‰ È‰Ï˘· „‰· ˙ÈÙÂÒ‡˙‰ ‰¯·Á‰ Ï˘ ‰˙ÂÏÈÚÙ ÏÚ 83 .58y55 'ÓÚ ,ÌÈÈÏȯÙÓȇ ÌÈ˘‚ÙÓ ,¯È ¯„ Ô ;103 y75 'ÓÚ ,˙ÈÙÂÒ‡˙‰ ‰ÚÂ˙‰ 'ÓÚ ,˙ÈÙÂÒ‡˙‰ ‰Ï΢‰‰ ,ÔÈ„‚ ‡¯ ,·‰ÊÂÓ‰ ¯Á˘‰ ¯„ÒÓ ү'˙Ó ˙„‡ ÏÚ 84 .362 ,225y222
57
Ò‰ ÊÚ·
Ì‚¯˙ ȯÂÁ‡Ó Ì‚ ‰„ÓÚ˘) Ò¯'˙Ó Ï˘ ˙ÈÙÂÒ‡˙‰ ‰È‚Âχ„ȇ‰ 85.(˙ÂÙÒÂ Ï˘Â ˙¯Ê¯ ÔÂÙ ¯Â˜ Ï˘ ˙ÂÁ‰‰ ÏÚ ‰·¯ ‰„ÈÓ· ‰ÒÒ·˙‰ (χ˜ÊÁÈ Ï˘ ¯‰Âʉ ‰ÓÎÁ‰ Ȅȯ˘ ˙‡ ÌÈÏÈÎÓ ¯‰Âʉ ‰Ï·˜‰ ̉ÈÙÏ˘ ,ÌȯÁ‡ ÌȯˆÂ ÌÈÏ·Â˜Ó ˙‡ ÌȘÙÒÓ‰ ˙¢¯Ù‰ Èί„ ˙‡ ÔΠ,Philosophia Pereniss-‰ ,‰Ó„˜‰ ˙Ù˜˙ Ï˘ ÌÈȯˆÂ‰ ÌÈϷ˜ÓÏ ‰Ó„· .˙¯ˆ‰ Ï˘ ‰ÂÎ ‰·‰Ï Á˙ÙÓ‰ .˙ȯ˜Ӊ ˙¯ˆ‰ Ï˘ ‰ÙÈ˘ÁÏ ÈÚˆÓ‡ ¯‰ÂÊ· ‰‡¯ Ò¯'˙Ó ,˜Â¯·‰Â ÒÒ¯‰ ,˙„ÒÂÓÓ‰ ˙¯ˆÏ „‚˙‰ ˙ÈÙÂÒ‡˙‰ ‰ÚÂ˙· Âȯ·ÁÏ ‰Ó„·˘ ,Ò¯'˙Ó Ìχ „È˙Ú ¯‰Âʉ Ì‚¯˙˘ ,˙ȯˆÂ ˙ÈÁ¯ ‰ÎÙ‰ÓÏ ¯˙ÂÈ ‰·¯‰ ˙ÈϘȄ¯ ‰‡È¯˜ ÁÒÈ :Ì„˜Ï I say fearlessly to the fanatics and bigots of the present day. You have cast down the Sublime and Infinite one from His throne, and in His stead have placed the demon of unbalanced force; you have substituted a deity of disorder and of jealousy for a God of order and love; you have perverted the teaching of the crucified One. Therefore at this present time an English translation of the Qabbalah is almost a necessity, for the Zohar has never before been translated into the language of this country, nor as far as I am aware, into any modern European vernacular.86
¯‰ÂÊ È¯Ó‡Ó Ï˘ ÌÈÙÒ ÌÈÓ‚¯˙ ˙ȯ·‰ ˙ˆ¯‡· ÂÒÙ„ ‰Ù˜˙‰ ‰˙‡· ˜ÁˆÈ È˘ÙÂÁ‰ ‰Â·‰Â „ÓÂÏÓ‰ È„È ÏÚ ‰Ó„ ‰·È˘ÙÒ¯ÙÓ Â·˙΢ ,˙ÈÏ‚‡Ï ÌÈÙÂÒ‡˙Ï „‚ȷ 87.‰È‚ÂÏÂËÙÈ‚‡·Â ‰˜ÈËÓÒÈÓ· ˜ÒÚ˘ ,(Isaac Myer) ¯ÈÈ‡Ó ‡Ï ¯ÈÈ‡Ó (ÌÈ˙Ù¯ˆ‰ ÌÈËÒÈËÏÂ˜Â‡Ï „‚ȷ Ì‚ ,͢Ӊ· ‰‡¯‡˘ ÈÙÎÂ) ÌÈÏ‚‡‰ ¯‰Âʉ ÈÓ‚¯˙ .¯Â˜Ó‰ ÔÓ Ì‚¯˙ ‡Ï‡ ,˙¯Ê¯ ÔÂÙ ¯Â˜ Ï˘ ÂÈÓ‚¯˙ ÏÚ ÒÒ·˙‰ ÂÒÙ„˘ ¯Á‡Ï ‰˘) 1888 ˙˘· ‰ÈÙÏ„ÏÈÙ· ÒÙ„˘ ‰Ï·˜‰ ÏÚ Â¯ÙÒ· ÂÏÏÎ ÂÏ˘ ‡¯„‡‰ ˙ÏÈÁ˙ ˙‡ ¯ÈÈ‡Ó Ì‚¯˙ ¯‡˘‰ ÔÈ· .(!Ò¯'˙Ó χ˜ÊÁÈ Ï˘ ̉ÈÓ‚¯˙ ,Ò¯'˙ÓÏ ‰Ó„· 88.“An Anceint Lodge of Initiates” :˙¯˙ÂΉ ˙Á˙ ‡·¯ ˙‡ ˙ÂÁÙ ˘È‚„‰ ‡Â‰ Ìχ ,˯ٷ ¯‰Âʉ ,ÏÏη ‰Ï·˜‰ ˙ÂÓ„˜ ˙‡ ϷȘ ¯ÈÈ‡Ó .‰Ù¢Á‰ ‰Ï·˜‰ ,Ò¯'˙Ó Â‡¯ .2 'ÓÚ ,‰Ù¢Á‰ ‰Ï·˜‰ ,Ò¯'˙Ó .¯˙ÂÈ· ÌȘÈ˙Ú‰ ÌȯÙÒ‰ ,Ï"‰ ;˙ÂÈ˘ÂÙ¯Á ,Ï"‰ ;ÂϯËÂÂ Ï˘ ‰ÈÏ„Ó‰ ,¯ÈÈ‡Ó Â‡¯ ,Âȯ·„Ï .438y335 'ÓÚ ,Ì˘ ÂÒÙ„ ÌÈÙÒ ¯‰ÂÊ ÈÓ‚¯˙ .443y440 'ÓÚ ,‰Ï·˜ ,¯ÈÈ‡Ó The ,‰ÈÙÏ„ÏÈÙ· ÌÈÈ˘ÙÂÁ‰ ÌÈ·‰ Ï˘ ÌÂ˙ÈÚ· 1886 ˙˘· ,̄˜ „ÂÚ ÂÒÙ„ ÂÈÓ‚¯˙ .Keystone
85 86 87 88
58
¯‰Âʉ ÈÓ‚¯˙
ÔÈ·Ï ‰È· ÔÂÈÓ„‰ ˙‡ ˘È‚„‰ ‰Ó˜ӷ ,˙ȯ˜Ӊ ˙¯ˆÏ ‰Ï·˜‰ Ï˘ ‰·¯˜‰ :‰ÈÒ‡ Ï˘ "‰Ó„˜‰ ‰ÓÎÁ‰ ˙„" The Qabbalah of the Hebrews is undoubtedly of great antiquity, a reminiscence of an ancient “Wisdom Religion” of Asia, for we find its doctrines, in germ, in the ancient Budhist, Sanskrit, Zend, and Chinese books, also examples of its peculiar exegesis in the occult book, Genesis, and in Jeremiah. The present text-book of the Qabbalah is the Sepher ha-Zohar, Book of Illumination, or Splendor.89
·˙΢ ,˙È˙Ù¯ˆÏ ¯‰Âʉ Ï˘ ÌÈÓ‚¯˙ ‰ÓÎ ÂÒÙ„ ‰¯˘Ú Ú˘˙‰ ‰‡Ó‰ È‰Ï˘· ˙ÂÈËϘ‡ ˙ÂȯËÂʇ ˙¯Â˙· ˙¯·Â‚ ˙Îω‰ ˙ÂÈÈÚ˙‰‰ ˙¯‚ÒÓ· ̉ Û‡ ‡·¯ ‡¯„‡‰ Ì‚¯˙ ‡Â‰ ‰Ï‡ ÌÈÓ‚¯˙ ÔÈ·Ó Ô¢‡¯‰ 90.‰‡Ó‰ ‰ÙÓ ˙Ù˜˙· ËÒ˜ ȇÂÏ ÒÂÙχ ,¯·Ú˘Ï ÈÏÂ˙˜‰ ¯ÓÂΉ ‡Â‰ ,ÈÂÏ ÊÙÈχ ËÒÈËϘ‡‰ Ï˘ ÏÚ ,Ò¯'˙Ó Ï˘ ÈÏ‚‡‰ Ì‚¯˙Ï ‰Ó„· ,ÒÒ·Ӊ (Alphonse Louis Constant) "Ìȯ‰Âʉ ¯ÙÒ" ,ÈÂÏ ÊÙÈχ Ï˘ ÂÓ‚¯˙ .˙¯Ê¯ ÔÂÙ Ï˘ "‰Ó¯ÈÚ‰ ‰Ï·˜"‰ „ÈÓÏ˙ È„È ÏÚ ,1894 Êȯٷ Â˙ÂÓ ¯Á‡Ï ÒÙ„ 91,(Le Livre des Splendeurs) ¯·Á (Gerard Encausse) Ò˜‡ „¯‡¯'‚ ‡Ù¯‰ ‡Â‰ ‡Ï‰ ,(Papus) ÒÂÙ‡Ù 1887 ˙˘·) ˙ÂÙÒ ˙·¯ ˙ÂÈËϘ‡ ˙ˆ·˜Â ˙È˙Ù¯ˆ‰ ˙ÈÙÂÒ‡˙‰ ‰¯·Á‰ ‡¯„‡‰ ˙‡ Ì‚¯˙˘ ,ÈÂÏ ÊÙÈχ 92.(˙È˙Ù¯ˆÏ ‰¯ÈˆÈ ¯ÙÒ Ï˘ Ì‚¯˙ ÌÒ¯Ù ‡Â‰ ÌÈÙÂÒ‡˙Ï ‰Ó„· ,˘È‚„‰ ,‰¯˘Ú Ú˘˙‰ ‰‡Ó‰ Ï˘ ÌÈÚ·˘‰ ˙¢· „ÂÚ ‡·¯ ÔÁÂÈÏ ¢ÈÏ ‰ÚÂ„È Âȯ·„Ï ‰˙ȉ˘ ‰Ï·˜‰ ˙ÂÓ„˜ ˙‡ ,ÌȘȯӇ‰Â ÌÈÏ‚‡‰ ¯ÙÒ· Âȯ·„Ï ÌÈÊ‚ ‰È˙„ÂÒ˘Â ,(‰ÓÂȘ· „˘Á ˜¯˘ ,ÒÂχÙÏ ‡Ï ͇) ÁÈÏ˘‰ (ÍÏ ÍÏ Á ,˙È˘‡¯· ˙ÂÈ˘¯ÙÓ) ˙ÈÏ‚‡Ï ÌÈÙÒ ÌÈÓ‚¯˙ .439 'ÓÚ ,Ì˘ ,¯ÈÈ‡Ó ‡ˆÈ˘ ,The Word ÈÙÂÒ‡˙‰ ÔÂÁ¯È· Ìȯ˘Ú‰ ‰‡Ó‰ ˙È˘‡¯· ÂÒÙ„ ‰Ó„ ‰·È˘ÙÒ¯ÙÓ ÒÓ‡ÈÏÈ ̇ÈÏÈ ‡Â‰ ‡Ï‰ ,(Nurho de Manhar) ¯‰Ó ‰„ ‰¯Â È„È ÏÚ ˜¯ÂÈ ÂÈ· ¯Â‡Ï ˙¯„‰Ó .˙ÈÏ‚‡· ¯‰Âʉ ,¯˜ ‡¯ .·‰ÊÂÓ‰ ¯Á˘‰ ¯„ÒÓ È¯·ÁÓ (William Williams) .1985- 1980 ,1978 ‚‡È„ ÔÒ· ¯Â‡Ï ‡ˆÈ ¯ÙÒ‰ Ï˘ ˙ÂÙÒ ;˙ÈÙÂÒ‡˙‰ ‰Ï΢‰‰ ,ÔÈ„‚ ‡¯ ,ÂÊ ‰Ù˜˙· ˙ÂȯËÂʇ ˙ÂÈËϘ‡ ˙¯Â˙· ÔÈÈÚ‰ ÏÚ .‰˜ÈËÒÈÓ ˙ÂÈÏËÈȯ‡ ,¯ÂÏÙ-Ò„Ó ;˙Ù¯ˆ· ‰ÈÙÂÒ‡˙‰ ,Ï"‰ ,ÌÂÏ˘ ‡¯Â .1920 ˙˘· ˙ȘÏËÈ‡Ï Ì‚¯Â˙ ۇ ,˙ÂÙÒ ˙·¯ ˙¯„‰Ó· ‡ˆÈ ‰Ê ¯ÙÒ .94 'ÓÚ ,‰ÈÙ¯‚ÂÈÏ·È· ÏÂϘ‰Â Șˆ·Ï· ̇„Ó ,˙ÈÙÂÒ‡˙‰ ‰¯·Á‰ È‚È‰Ó ÔÈ·Ï ÂÈ· Ú¯˜‰Â ÒÂÙ‡Ù ˙„‡ ÏÚ Ìȯ„ÒӉ ˙ˆ·˜‰ ˙ÓÈ˘¯Ï .27y19 'ÓÚ ,˙Ù¯ˆ· ‰ÈÙÂÒ‡˙‰ ,ÔÈ„‚ ‡¯ ,˘χ .26 'ÓÚ ,Ì˘ ‡¯ ,˜ÏÁ ̉· Ïˢ ˙Ú‰ È·˙Î ˙ÓÈ˘¯Ï ,̉Èχ ÍÈÈ˙˘‰ ÒÂÙ‡Ù˘
59
89
90 91 92
Ò‰ ÊÚ·
‡È‰ Â˙ȈÓ˙˘ ,¯‰Âʉ ¯ÙÒ ,(tenebreux et merveilleus) "‡Ïى Í¢Á‰" ˙ÂÏ‚˙‰‰ ˙„ÂÒ ˙‡ ÏÏÂÎ ¯‰Âʉ ,ÈÂÏ ÊÙÈχ Â˙ÒÈÙ˙ ÈÙ ÏÚ 93.‡˙ÂÚȈ„ ‡¯ÙÒ‰ ÌÈÈ˘ÙÂÁ‰ ÌÈÂ·Ï ÌÈÙ˙¢Ӊ ˙„ÂÒ ,ÌÏÂÚÏ ‰¯˘È· ˙„‰È‰˘ ˙ÈÏÒ¯·È‡‰ ÁÈÏ˘‰Â Â˘È Ï˘ ˙¯˜ÚÏ Ì‡˙‰· ˙„‰È‰ Ï˘ ‰Ó¯ÂÙ¯ ‰Ï‡ ‰È‡ Ì˙¯Â˙˘) Ï˘ ÂÓ‚¯˙ 94.˙¯Á‡ ˙ÂÈËϘ‡ ˙ÂÚÂ˙Ï ÌȯÏÙÓËÏ ,¯Â‰Ë‰ ÒÈÒÂ‚Ï ,(ÔÁÂÈ ‡È·˙˘ ,‰Ï·˜‰ Ï˘ ˙ÈÏÒ¯·È‡‰ ‰¯Â˘·‰ ˙‡ ıÈÙ‰Ï Âȯ·„Ï „Ú ÈÂÏ ÊÙÈχ ÌÂÏ˘ ÒÂÒÈ·Ï ,˙ÂÈËى ˙¯ڷ‰ ˙¯Ò‰Ï ,ÌȯˆÂ‰Â ÌȄ‰ȉ Ï˘ ˙„Á‡Ï :È˙„ ÒÈÒ· ÏÚ ‡Ï‡ ,˙¯‡‰ Ï˘ ‰ÈÙÂÒÂÏÈÙ‰ ÒÈÒ· ÏÚ ˜¯ ‡Ï ,ÈÓÏÂÚ ‡ÂÂ˘Ï .ÌȯˆÂ‰Â ÌÈχ¯˘È‰ ˙‡ „ÈÁÈ „Á‡ ÌÚÏ ÍÂÙ‰È ‰Ï·˜‰ „ÂÓÈÏ Ì˘· ‚ˆÂÓ ¯·Î ÌÂÏ˘‰ .‰ÓÁÏÓ‰ ˙‡ ÁȈ‰Ï ˙‡˜‰Â ˙¯·‰ ÂÙ‡˘È ˙Â˜Â˘˙‰ ÔÂËÏ˘Ó ¯¯ÁÂ˘Ó ,˙„‰ È„È ÏÚ ÌÈÂ˜È ‡Â‰ ¯ÁÓ ,‰ÈÙÂÒÂÏÈÙ‰ “C’est qu’en effet les He´breux posse`dent une science que :2 'ÓÚ ,Ìȯ‰Âʉ ¯ÙÒ ,ÈÂÏ 93 saint Paul soupc¸onnait sant la connaıˆtre et que saint Jean, initie´ par Je´sus, cachait et re´ve´lait a` l fois sous le hie´roglyphs gigantesques de l’apocalypse, emprunte´s pour la plupart a` la prophe´tie d’Eze´chiel. C’est qu’il existe un liver te´ne´breux et merveilleux qui s’appelle le Sohar ou la splendeur. Ce livre immense et plus volumineux que le Talmud n’est pourtant que le de´velppment d’une the´ogonie en quelque pages qui se ˘Â„˜‰ ÒÂÏÂ‡Ù˘ ,Ú„È· ˜ÈÊÁ‰ ÌȄ‰ȉ ‰˘ÚÓÏ :Ì‚¯˙) nomme le Siphra Dzeniuˆta”
‰ÂÚ·Â ˙Ú· ‰ÏÈ‚Â ‰ÒÈÎ ,Â˘È È„È ÏÚ ÍÁ˘ ,˘Â„˜‰ ÔÁÂÈ˘Â Â¯ÈÎ‰Ï ÈÏ·Ó ÂÓÂȘ· „˘Á Ô΢ .χ˜ÊÁÈ ˙‡Â·Ó ̷¯· ÂÁ˜Ï˘ ,‰ÒÙÈϘÂÙ‡‰ Ï˘ ÌȯȷΉ ˘„˜‰ ÈÓÈÒ· ˙Á‡ Âȇ ,„ÂÓÏ˙‰ ÔÓ ¯˙ÂÈ Û˜È‰ ·Á¯ ,‰Ê ÌÂˆÚ ¯ÙÒ .¯‰Âʉ ÂÓ˘˘ ,‡Ï٠͢Á ,¯ÙÒ ÌÈȘ .(‡˙ÂÚȈ„ ‡¯ÙÒ ÌÈÂÎÓ‰ ,ÌȯÂÙÒ ÌÈ„ÂÓÚ· ‰ÚÈÙÂÓ‰ ‰È‚‡È˙ Ï˘ ÁÂ˙ÈÙ ‡Ï‡ “Le publication de cet ouvrage fera comprendre la haine implacable :4y3 'ÓÚ ,Ì˘ 94 que les preˆtres du catholicisme portent a` la franc-mac¸onnerie, qui est la judaı¨sme reforme´ suivant la pense´e de Je´sus et de son apoˆtre de pre´dilection, Jean le Boanerge`s, dont la re´ve´lation kabbalistique a toujours e´te´ l’e´vangile du christianisme occulte et des e´coles du gnosticisme non profane´. A ces e´coles se rattachent les joannites, les templiers non idolaˆtres et les huats initie´s de la mac¸onnerie occulte. La` sont les cle´s de l’avenir, car la` sont conserve´s les secrets de la re´vr´lation unique et universelle dont le judaı¨sme, le premier et le suel peut-eˆtre entre tous les religions, a preeˆche´ ˙‡ ¯È‰·˙ [‰"· ,¯‰Âʉ ¯ÙÒ] ÂÊ ‰¯ÈˆÈ Ï˘ ‰ÓÂÒ¯Ù :Ì‚¯˙) la doctrine au monde”
‰Â‰Ӊ ,ÌÈÈ˘ÙÂÁ‰ ÌÈ·‰ ¯„ÒÓÏ ÌÈÏÂ˙˜‰ ÌȯÓΉ Ï˘ ÒÂÈÙÏ ˙˙È-È˙Ï·‰ ‰‡˘‰ ,(17 ,‚È Ò˜¯Ó) ˘‚¯-Ô· ÔÁÂÈ ,¯Á·‰ ÂÁÈÏ˘Â Â˘È Ï˘ Â˙‚‰ ÈÙ ÏÚ ˙˜Â˙Ó‰ ˙„‰È ˙ÂÏÂÎÒ‡‰ Ï˘Â ,˙ÈËϘ‡‰ ˙¯ˆ‰ Ï˘ ‰¯Â˘·‰ ¯ÙÒ „ÈÓ˙ ‰È‰ ÂÏ˘ ÈÏ·˜‰ ÔÂÊÁ‰˘ Ìȇ˘ ÌȯÏÙÓˉ ,ÔÁÂÈ Ï˘ ¯„ÒÓ‰ È· ÌÈÙ¯ËˆÓ ‰Ï‡ ˙ÂÏÂÎÒ‡Ï .˙¯‰ˉ ˙ÂÈËÒ‚‰ ˙ÂÁ˙ÙÓ ÌÈÈÂˆÓ Ì˘ .ÌÈ·‰ Ï˘ È„ÂÒ‰ ¯„ÒÓ‰ Ï˘ ÌÈÓ„˜˙Ó‰ ÌÈÎÈÁ‰Â ÌÈÏÈχ-È„·ÂÚ ‰ÙÈˉ ‰˙¯Â˙ ˙‡ ¯˘‡ ,˙ÈÏÒ¯·È‡‰Â ˙È„ÂÁÈȉ ˙ÂÏ‚˙‰‰ ˙„ÂÒ ÌÈÊ‚ Ì˘ Ô΢ ,„È˙Ú‰ .(ÌÏÂÚÏ ,˙Â˙„ ÏÎ ÔÈ·Ó ‰„ÈÁȉ Èχ ‰Â˘‡¯‰) ˙„‰È‰
60
¯‰Âʉ ÈÓ‚¯˙
Ìȯ˙Ò‰ ˙¯ˆÂ‡‰ ÈÂÏÈ‚ È„È ÏÚ ‰Ê ¯È·Î ÚÂ¯È‡Ï ÔÂÎ˙‰Ï ˘È .˙ÂÈ˘Â‡‰ Ì‚¯˙‰ ˙‡ ÌÈÓÒ¯ÙÓ Â‡ ÍÎ Ì˘Ï .Ú„Ó‰ È˘‡Ï ˙Ȅ‰ȉ ‰ÓÎÁ‰ Ï˘ 95.‡˙ÂÚȈ„ ‡¯ÙÒ· ‰ÈˆӉ ¯‰Âʉ Ï˘ ‰È‚‡È˙‰ Ï˘ ¯Â‡È·‰Â ÂÒÙ„ ,ÈÂÏ ÊÙÈχ Ï˘ "Ìȯ‰Âʉ ¯ÙÒ" ˙ÒÙ„‰ ¯Á‡Ï ‰˘ ,1895 ˙˘· È„È ÏÚ "‰Ó¯ÈÚ‰ ‰Ï·˜"·˘ ˙Âȯ‰Âʉ ˙·ÈËÁ‰ ÏÎ Ï˘ ˙È˙Ù¯ˆÏ ÌÈÓ‚¯˙ ·Ïˆ Ï˘ ÈÏ·˜‰ ¯„ÒÓ"‰ ¯·Á ,(Henrie Chateau) Âˢ ȯ‰ ËÒÈËϘ‡‰ 96.ÒÂÙ‡Ù Ï˘ ‰Ó„˜‰ ÌÚ ,(L’Ordre Kabbalistique de la Rose-Croix) "„¯Â‰ (La Clef du Zohar) "¯‰Âʉ Á˙ÙÓ" Ì˘· ‡˙ÂÚȈ„ ‡¯ÙÒ‰ Ï˘ ÛÒ Ì‚¯˙ ˙ÈÙÂÒ‡˙‰ ‰¯·Á‰ ¯·Á ȯˆÂ ËÒÈχȈÂÒ ,(Albert Jounet) ‰≈e'‚ ¯·Ï‡ Ï˘ ‰·È˘ÙÒ¯ÙÓ ·˙Î ÂÓ‚¯˙˘ ,‰Â'‚ .1909 ˙˘· Êȯٷ ÒÙ„ 97,˙È˙Ù¯ˆ‰ ȯ‰ ,‰¯˘Ú ˘ÂÏ˘‰ ‰‡Ó· ·˙Î ¯‰Âʉ˘ ÈÙ ÏÚ Û‡˘ Áȉ ,˙ÈËϘ‡-˙ȯˆÂ ˙ȯˆÂ‰ ‰˜È¯ËÂʇ‰ ÌÚ Ô‰ „Á‡ ‰˜· ˙ÂÏÂÚ‰ ˙ÂÓ„˜ ˙Âȯ˘„ ÏÈÎÓ ‡Â‰ ,˙ÂȄ‰‰ ,˙ÂÈÈÒ‰ ,˙ÂÈÒ¯Ù‰ ,˙ÂÈÏ··‰ ,˙ÂÈ¯Â˘‡‰ ,˙ÂȯˆÓ‰ ˙ÂȯËÒÈÓ‰ ÌÚ Ô‰ 98.˙ÂÈÂÂȉ ˙ÂÈËϘ‰ ÈÂÁÈ‡Ï ÈÚˆÓ‡ ¯‰Âʉ ˙ˆÙ‰· ‰‡¯ ‰'‚ ¯·Ï‡ Ì‚ ,ÈÂÏ ÊÙÈÏ‡Ï ‰Ó„· “L’etude de la Kabbale ne ferait plus qu’un seul et meˆme :¯Â˜Ó· .7y6 'ÓÚ ,Ì˘ 95 people des Israe´lites et des Chre´tiens. En vain l’ignorance et la fanatisme voudraient perpe´tuer la guerre, la paix est de´ja` figure´e au nom de la philosophie, et demain elle sera ratifie´e par la religion affranchie de la domination des passions humaims. C’est ce grand e´ve´nement qu’il faut pre´parer en faisant connaˆitre aux homes de science les magnificences cache´es de la sagesse judaı¨que. C’est pour cela que nous punlions la .traduction et l’explication de la the´ogonie du Sohar contenue dans le Siphra Dzeniuˆtta”
'ÓÚ ,‰ÈÓ„˜‡‰Â ‰Ï·˜‰ ,ÔÂËÙ ;34y33 'ÓÚ ,‰ÈÙ¯‚ÂÈÏ·È· ,ÌÂÏ˘ ‡¯Â .¯‰Âʉ ,Âˢ 96 ÈÓ¯‡‰ ¯Â˜Ó· ÚÈÈ˙Ò‰ ‡Â‰ ,"‰Ó¯ÈÚ‰ ‰Ï·˜‰" ÏÚ ÒÒ·Ӊ ,ÂÓ‚¯˙·˘ ¯ÙÒÓ BË» ˘ .226 .XI 'ÓÚ ,Ì˘ ,Âˢ ‡¯ .Ò¯'˙Ó Ï˘ ˙ÈÏ‚‡Ï Ì‚¯˙· ÔΠȯ·Ú‰Â ,˙ÈÙÂÒ‡˙‰ ‰¯·Á‰Ó Â˙˘È¯Ù (Alber Jhouney Ì˘· Ì‚ ÂÓˆÚ ‰È΢) ‰Â'‚ ˙„‡ ÏÚ 97 'ÓÚ ,˙Ù¯ˆ· ‰ÈÙÂÒ‡˙‰ ,ÔÈ„‚ ‡¯ ,˙ȇ‚Ù ‰È‚Ó ˙·ÂËÏ ‰Ï·˜‰ ˙‡ ‰ÁÈʉ Â˙Ú„Ï˘ .20 ,9 “Mais, les doctrines enseigne´es par le Zohar se relient a` :1 'ÓÚ ,¯‰Âʉ Á˙ÙÓ ,‰Â'‚ 98 celles d’ouvrages mystiques he´breux, ante´rieurs au XIIIe Sie`cle; et elles concordent aise´ment avec le Christianisme e´soterique et les ve´rite´s primitives conserve´es dans les Myste`res e`gyptiens, assyriens, chalde`ens, persans, chinois, hindous, celtes et Helle`nes”
˙ÂÈËÒÈÓ ˙Â¯ÈˆÈ Ï˘ ‰Ï‡Ï ˙¯˘˜˙Ó ¯‰Âʉ È„È ÏÚ ˙‚ˆÂÓ‰ ˙¯Â˙‰ ,Ìχ :Ì‚¯˙) ˙ȯËÂʇ‰ ˙¯ˆ‰ ÌÚ ˙ÂϘ· ˙·˘ÈÈ˙Ó Ô‰Â ;‰¯˘Ú ˘ÂÏ˘‰ ‰‡ÓÏ ˙Âӄ˜‰ ,˙Âȯ·Ú ,˙ÂÈÒ¯Ù‰ ,˙ÂÈÏ··‰ ,˙ÂÈ¯Â˘‡‰ ,˙ÂȯˆÓ‰ ˙ÂȯËÒÈÓ· ˙¯ÂÓ˘‰ ˙ÂÓ„˜‰ ˙Â˙ÈÓ‡‰ ÌÚÂ Ï˘ ¯ÙÒ ÏÚ ÍÓ˙Ò‰· ,‰Â'‚ ¯ÈÎÊÓ ,ÛÒ· .(˙ÂÈÂÂȉ ˙ÂÈËϘ‰ ,˙ÂȄ‰‰ ,˙ÂÈÈÒ‰ .ȯ„ÂÓ‰ Ú„Ó‰ ÔÈ·Ï ¯‰Âʉ ÔÈ· ˙ÈÂÈÚ¯‰ ‰Ó‡˙‰‰ ˙‡ ,˜¯Ù ÛÏ„‡
61
Ò‰ ÊÚ·
‰'‚ ,ÌȯÁ‡ ÌÈËÒÈËϘ‡Ï ÈÂÏÏ „‚ȷ Ìχ .ÌȯˆÂÏ ÌȄ‰ȉ ÔÈ· Ú¯˜‰ ÌÈϷ˜Ӊ Ï˘ Ì˙„ÓÚÏ „Â‡Ó ‰·Â¯˜‰ ,˙˜‰·ÂÓ ˙ȯÂÈÒÈÓ-˙ȯˆÂ ‰„ÓÚ ‚Ȉ‰ ÌÚ ˙¯Îȉ‰ ,‰Â'‚ ȯ·„Ï .˜ÂÏÂ˙ Ï˘ Â˙„ÓÚÏ Ì‚ ÂÓÎ ,˜Â¯·‰ ˙Ù˜˙Ó ÌȯˆÂ‰ ,‰˘È‰ ˙ȯ·· ˙ÂȈӉ ˙ÂÈËϘ‡‰ ˙Â˙ÈÓ‡· ¯ÈÎ‰Ï ÌȯˆÂÏ ¯˘Ù‡˙ ¯‰Âʉ 99.χ‰ È„È ÏÚ Ì„‡‰ ˙χ‚·Â ‰Èˆ¯˜È‡· ,˘ÂÏÈ˘‰ ˙¯Â˙· ¯ÈÎ‰Ï ÌȄ‰ÈÏ ‰ÓÏ˘‰Ï ‰ÙˆÓ Áˆ· Ô΢‰ ,¢ÈÏ ‡˙ˆ· ÌȯˆÂ‰Â ÌȄ‰ȉ ÂÏÏÙ˙È" ,ʇ ‰ÁË·‰"· ‰Â'‚ ÌÈÈÒ Â˙Ó„˜‰ ˙‡ 100."ÌÏÂÚ· „·Π˙‡ ˙ÂÏ‚Ï È„Î· ,̉ÈÈ· ‰·¯‰ ‰ˆ¯Ú‰‰ ˙¯ÓÏ 101."¯‰Âʉ ¯ÙÒ ˙ÂÎÊ· ,ÌÏÂÚÏ ‡Â·È ÁÈ˘Ó‰˘ ˙ÈÏ·˜‰ La) "ÂÏ˘ ˙ÈÙÂÒÂÏÈى ˙È˙„‰ ˙ÂÓÓ¯‰ ÏÚ ˜ÏÂÁ Ôȇ" Âȯ·„Ï˘ ,¯‰ÂÊÏ ÂÏ˘ ‰Â'‚ 102,(sublimite´ religieuse et philosophique du Zohar est inconteste´e ÈÙÎ ,‰È˘¯Â˘˘) ¯‰ÂÊÏ Ú‚Â· ˙ÈÒÂÙÈË ˙ÈËÒÈÏËÈȯ‡ ˙ÂÈËÏÂÂÈ·Ó‡ ‰ÏÈ‚ ÌÈÈÁ¯ÊÓ ÌȯÙÒÏ ‰Ó„· ,¯‰Âʉ ,Âȯ·„Ï .(˙ȯˆÂ‰ ‰Ï·˜· ÌÈÈÂˆÓ ,ÏÈÚÏ ‚ˆÂ‰˘ :˙È‚ÂÏ ˙ÂÈ˙ËÈ˘ ¯ÒÁ ÈË‡Π‡Â‰ ,ÌȯÁ‡ ,Ìȯ˙Ò-˙¯Â˙Π·˙΢ ‰Ï‡ „ÁÂÈÓ·Â ,ÌÈÈÁ¯ÊÓ‰ ÌȯÙÒ‰ ˙È·¯Ó ÂÓÎ ,˙ÂÂÂ‚Ó ˙¯ȈÈÓ ·Î¯ÂÓ ‡Â‰ ,ÏÂÎ ˙È˘‡¯ .‰Â˙Î ‰Ó„ ¯‰Âʉ ˙ÂÈ‚Âω ˙„Â˙ÓÏ ˙ÂÚÓ˘ Ôȇ Âχ ˙Â¯ÈˆÈ ,˙È˘ .¯„Ò ÈÏ· ˙··¯ÂÚÓ‰ ˙ÈϘÈÊÂÓ‰ ‰ÈˆÈÊÂÙÓ˜‰ ÈÏÏÎ ˙·˜Ú· ÌÈÎω Á¯ÊÓ‰ ȯÙÂÒ .·¯ÚÓ‰ Ï˘ 103.È˙¯ÙÒ‰ ¯Â·ÈÁ‰ ÈÏÏÎ ÈÙ ÏÚ ¯˘‡Ó ¯˙ÂÈ “A connaitre les secret de la Kabbale, les chretie´ns posse´deraient :4y3 'ÓÚ ,Ì˘ mieux la science occulte enclose dans l’Ancien Testament... Et, selon la prophe´tie de Genese: Japhet habiterait les tabernacles de Sem. Les Juif, par l’exploration de la Kabbale et la relation de ses arcanes avec les Dogmas du Christianisme, apprendraient que ces Dogmas n’ont pas la porte´e idola`rtique qu’ils leur preˆtent. Ils saisiraient que la Trinite´ c’est un Dieu unique, et l’Incarnation, le Salut des homes par ce Dieu”
99
È·Á‰ ¯˙Ò‰ ڄȉ ˙‡ ¯˙ÂÈ ·ÂË ÂÈ·È ÌȯˆÂ‰ ,‰Ï·˜‰ ˙„ÂÒ ˙¯Î‰ ˙ÂÚˆÓ‡· :Ì‚¯˙) ,ÌȄ‰ȉ .Ì˘ Èω‡· ÔÎ˘È ˙ÙÈ ,[ÊÎ ,Ë] ˙È˘‡¯··˘ ‰‡Â·‰ ÈÙÏ ...‰˘È‰ ˙ȯ·· ÈΠ„ÓÏÈ ,˙¯ˆ‰ Ï˘ ˙Âӂ„‰ ÔÈ·Ï ‰È˙„ÂÒ ÔÈ·˘ ÒÁȉ ‰Ï·˜‰ ˙¯È˜Á ˙ÂÚˆÓ‡· ˘ÂÏÈ˘‰ ÈÎ ÂÈ·È Ì‰ .Ô‰Ï ÌÈÒÁÈÈÓ Ì‰˘ ˙ÈÏÈχ‰ ˙ÂÚÓ˘Ó‰ ˙‡ ÂÏω ˙ÂÓ‚Â„Ï Ôȇ .(‰Ê χ È„È ÏÚ Ì„‡‰ È· ˙ÚÂ˘È Z ¯˘·· ˙ÂÓ˘‚˙‰‰Â ,„ÈÁÈ Ï‡ ‡Â‰ “Alors, Juifs et chre´tiens e´le`veraient ensemble leurs prie`rs au :¯Â˜Ó· .4 'ÓÚ ,Ì˘ 100 Christ, qui plane dans l’e´ternite et qui attend leur re´conciliation pour manifester sa .gloire au monde” “Et, selon la promesse kabbalistique: ‘le Messie viendrait dans le :¯Â˜Ó· .Ì˘ ,Ì˘ 101 .monde a` cause des me´rites du livre Zohar” “Comme la plupart des livres orientaux, surtout de ceux qui
.2 'ÓÚ ,Ì˘ 102 :¯Â˜Ó·Â .Ì˘ ,Ì˘ 103
62
¯‰Âʉ ÈÓ‚¯˙
̉ȷ˙η Ì‚ ÈÂËÈ· È„ÈÏ ‰‡· ‰Ó„ ˙ÂÈËÏÂÂÈ·Ó‡ ,͢Ӊ· ‰‡¯˘ ÈÙÎ Ú˘˙‰ ‰‡Ó‰ È‰Ï˘· ÂÓ‚¯˙·Â ¯‰Âʉ ¯˜Á· ˜ÒÚ˘ ÌÈ„Â‰È ÌÈ„ÓÂÏÓ Ï˘ ˙È˙Ù¯ˆÏ ¯‰Âʉ Ï˘ Ô¢‡¯ ÛÈ˜Ó Ì‚¯˙ .Ìȯ˘Ú‰ ‰‡Ó‰ ˙È˘‡¯Â ‰¯˘Ú ÌÈÙÂÈÊ ÏÈÎÓ Û‡Â ,‰Ó„ ˙ȯˆÂ ‰·È˘ÙÒ¯ÙÓ ·˙΢ ,(ÏÏη ˙ÈÙ¯ȇ ‰Ù˘ÏÂ) ÌÈ˘‰ ÔÈ· (Emile Lafuma) ‰ÓÂÙÏ ÏÈÓ‡ È„È ÏÚ ,Êȯٷ ÒÙ„ ÌÈ·¯ ÌÈȯˆ ,ÏÈÚÏ Â¯˜Ò˘ ÌÈȘÏÁ‰ ÌÈÓ‚¯˙Ï „‚ȷ˘) Ì‚¯˙‰ Ï˘ ¯·ÁÓ .1912y1906 ÏȈ‡ ‡Â‰˘ ÔÚˢ ,(Jean de Pauly) Èχ٠‰„ Ô‡'Ê (ÈÓ¯‡‰ ¯Â˜Ó‰ ÏÚ ÒÒ·˙‰ ¯ËÙ ,¯È‡Ó ÒÂχ٠‰ˆÓ˘Ï Ú„ȉ ¯ÓÂÓ‰ Ȅ‰ȉ ‰‡¯‰ ÏÎÎ ‰È‰ ͇ ȷχ 104.ÒÂÙ„‰ ˘·ÎÓ ÏÚ ‰ÏÚ ÂÓ‚¯˙˘ ÈÙÏ 1903 ˙˘· ÌÈϷ˜Ӊ ˙·˜Ú·Â ,¯‰Âʉ ˙ÂÓ„˜ ˙‡ ϷȘ ,Èχ٠‰„ ,Ì‚¯˙‰ ¯·ÁÓ :‡Â‰ ¯‰Âʉ ,Âȯ·„Ï .˙ÂȯˆÂ ˙Â˙ÈÓ‡ ÏÈÎÓ ¯‰Âʉ˘ ÔÚË ,ÂÏ ÂÓ„˜˘ ÌȯˆÂ‰ ¯·„ Ôȇ ...χ‰ ˙Ïȉ˙Ï ÔÎ Ì‚ ÛÈ҉Ϡ̄‡‰ È· ˙‡ ÏÈ΢‰Ï Ìȇ˙Ó‰ ¯ÙÒ" ̇ Ì‚ ,ÂÈ˙¯Â˙˘ ,¯‰Âʉ Ï˘ Ì‚¯˙ ¯˘‡Ó ÂÊ ‰¯ËÓ ‚È˘‰Ï È„Î ¯˙ÂÈ Ìȇ˙Ó‰ ,‰ÓÂÙÏ ,¯Â‡Ï ‡ÈˆÂÓ‰ 105."˙ÂȯˆÂ‰ ˙Â˙ÈÓ‡‰ ˙‡ ˙¢˘‡Ó ,˙¯ˆÏ ˙Âӄ˜ Ô‰ ,¯‰ÂÊÏ ÈËÏÂÂÈ·Ó‡ ÒÁÈ ÚÈ·‰ ,¯‰Âʉ Ì‚¯˙Ï Â˙Ó„˜‰· ÌÈÓ„ Ìȯ·„ ·˙΢ s’ave`rent initiatiques, le Zohar parait un Chaos. D’abord il est forme´ de diverses oeuvres, assemble´es sans ordre. Ensuite chacune de ces oeuvres n’obe´it pas aux me´thods logiques de l’Occdent. Les e´crivains d’Orient suivent plutoˆt les lois de la .compositions musicale que de la litte´raire”
,ÌÂÏ˘ ‡¯ ,·˘ ÌÈ·¯‰ ÌÈȯˆ‰ ÌÈÙÂÈʉ ÏÚ ‰Ê ¯ÙÒ ÏÚ .¯‰Âʉ ¯ÙÒ ,Èχ٠‰„ 104 ÒÂÙ„‰ ˙È·· Â˙ÒÙ„‰Â ¯·ÈÁ ˙·ÈÒ ÏÚ ,‰·Á¯‰·Â .133y132 'ÓÚ ,ÌÈÏ˘Â¯ÈÏ ÔÈϯ·Ó ÂÈ ‡Â‰ ¯Ó‡Ó‰ ¯·ÁÓ) 129y120 'ÓÚ ,È˙Ù¯ˆ‰ Ì‚¯˙‰ ,ϯ· ‡¯ ,‰ÓÂÙÏ ÏÈÓ‡ Ï˘ Ì„ ˙ÏÈÏÚÏ Û˙¢ ‰È‰˘ ,¯È‡Ó ÒÂχ٠¯ÓÂÓÎ ÂȉÈÊ Èχ٠‰„ ˙„‡ ÏÚ .(‰ÓÂÙÏ Ï˘ 'ÓÚ ,‰ÈÓ„˜‡‰Â ‰Ï·˜‰ ,ÔÂËÙ ;120 'ÓÚ ,‰ÈÙ¯‚ÂÈÏ·È· ,ÌÂÏ˘ ‡¯ ,1893 ˙˘· ‰È· .125y124 'ÓÚ ,Ì˘ ,ϯ· ;229 “un livre propre a` e´clairer les homes et a` contribuer ainsi a` la gloire de :¯Â˜Ó· 105 Dieu... Or rien n’est plus propre a` atteindre ce but qu’une traducion du Zohar, don’t les enseignements, bien qu’ante´rieurs au Christianisme, corroborent les ve´rite´s Ï˘ ¯Ӈӷ ËˈӉ ,1900 ˙˘Ó ‰ÓÂÙÏÏ ·˙ÎÓ· ˙‡Ê ·˙Î Èχ٠‰„ .chre´tiennes”
Ô¢‡¯‰ ͯÎÏ Â˙Ó„˜‰· ÌÈÓ„ Ìȯ·„ ·˙Î ‰ÓÂÙÏ .125 'ÓÚ ,È˙Ù¯ˆ‰ Ì‚¯˙‰ ,ϯ· “Or, le ‘Zohar’ enseigne en :4 'ÓÚ ,‡ ,¯‰Âʉ ¯ÙÒ ,Èχ٠‰„ ‡¯ .¯‰Âʉ Ì‚¯˙ Ï˘ particulier le dogme de la faute originelle; Il est donc en ceci, et en bien de d’autres choses probablement, l’echo d’enseignemets et de traditions remontant a` l’ancienne synagogue et ante´rieurs a`l’e´poque de l’ave´nement du christianisme. Bien des ide´es "¯‰ÂÊ"‰ ,ÛÒ· :Ì‚¯˙) juives, devenues chre´tiennes, persistent dans le ‘Zohar’...”
ÌÈÈÈÚ· ȇ„· ,ÔΠ̇ ,‰Ê ÔÈÈÚ·Â ;ÔÂÓ„˜‰ ‡ËÁ‰ Ï˘ ‰Ó‚„‰ ˙‡ „ÁÂÈÓ· „ÓÏÓ ˙ÚÙÂ‰Ï ˙Âӄ˜‰Â ,‰˜È˙Ú‰ ˙„‰È‰Ó „¯˘˘ ˙¯ÂÒÓÏ ˙¯Â˙Ï „‰ ‰ ,ÌȯÁ‡ ÌÈ·¯ .("¯‰ÂÊ"· ÌȇˆÓ ,ÌÈȯˆÂÏ ÂÎÙ‰˘ ,ÌÈ·¯ ÌÈÈ„Â‰È ˙ÂÂÈÚ¯ .˙¯ˆ‰
63
Ò‰ ÊÚ·
‰ÓÂÙÏ .ÏÈÚÏ Â„˘ ˙¯Ê¯ ÔÂÙ ¯Â˜ Ï˘ Âȯ·„ ˙‡ ‰¯ÈÎÊÓ‰ ‰È‚ÂÏÂÈӯ˷ ÂÈÓÈÓ (‰Ó„˜‰ ˙ȯˆÂ-˙Ȅ‰ȉ ˙¯ÂÒÓ‰) ¯˜ӷ˘ ÌÂˆÚ ¯‰Ï ¯‰Âʉ ˙‡ ‰Â¢‰ ˙¯ÓÏ 106.˙ÂÚËÂÓ ˙¯ÂÒÓ·Â ˙Âȯ˘„· ÂÓ‰„ʉ ÂÈÓÈÓ ÔÓʉ ͢ӷ ͇ ,ÌÈ¯Â‰Ë 107."ÔÁ È·‡Â ¯Â‰Ë ·‰Ê È˘Â‚" ÂÈÓÈÓ· ‡ÂˆÓÏ ÏÂÎÈ ÏÈ΢Ӊ ‡¯Â˜‰ ,ÔÚË ,˙‡Ê Ìȯ˘Ú‰ ‰‡Ó‰ Íωӷ ,¯Â‡Ï ‡ˆÈ ¯˘‡Î ·¯ „‰Ï ‰ÎÊ Èχ٠‰„ Ï˘ ÂÓ‚¯˙ 108.ÂÈÏÚ ÂÒÒ·˙‰˘ ,˙È˙Ù¯ˆ· ¯‰ÂÊ È¯Ó‡Ó Ï˘ ˙ÂÈ‚ÂÏÂ˙‡ ‰ÓÎ ¯Â‡Ï ‡ˆÈ Ï˘ ‰È‚ÂÏÂ˙‡‰ ˙‡ Û‡ Èχ٠‰„ Ì‚¯˙ ,ÈÓ¯‡‰ ¯Â˜Ó‰Ó ,¯‰Âʉ Ì‚¯˙Ï ÛÒ· ‰ÏÏÎ ¯ÂÎÊ΢ ,ÒÂÈϯ ҇ȯ„‡ Ȅ¢‰ ËÒȇ¯·‰‰ Ï˘ ,˙ÈÈËÏ· ¯‰Âʉ È¯Ó‡Ó ‰„ Ï˘ ÂÓ‚¯˙ .¯ÙÓ˜ Ô‰ÂÈ ¯ÓÂÓ‰ ȇ˙·˘‰ ¯ÂÓ Ï˘Â ÒÂÈÏ¯Â Ï˘ ÌÈ˘Â¯ÈÙ Ì‚ (Paul Vulliaud) BÈ ÏÂÙ È„È ÏÚ 1933 ˙˘· ÒÙ„ ,ÂÈ˙¯ډ· ‰ÂÂÏÓ‰ ,Èχ٠:˙¯˙ÂΉ ˙Á˙ (Le Voile d’Isis) "ÒÈÒȇ Ï˘ ‰ÂÂÒÓ‰" ÈËϘ‡‰ ˙Ú‰ ·˙η “Aurore) "ÌÈÂÓ„˜‰ ÌÈϷ˜Ӊ Ï˘ ˙ÈÒ˜„Â˙¯Â‡‰ ‰ÂÓ‡‰ Ï˘ ¯Á˘‰ ·ÎÂÎ" ÂÈ„ÈÓÏ˙Ó ‰È‰˘ ,BÈ 109.(de la Foi Orthodoxe des Anciens Cabalistes” Ï˘ Âί„ ÈÎÈ˘ÓÓ ,Sar Josephin Peladan) Ô„ÏÙ ÔÈÙÒÂ'‚ ¯˘ ËÒÈËϘ‡‰ Ï˘ ÌÒ¯Ù Z ‰„‡Èχ ‰‡ˆ¯ÈÓ ÌÒ¯ÂÙÓ‰ ˙Â˙„‰ ¯˜ÂÁ Ï˘ „ȄÈ Z (ÈÂÏ ÊÙÈχ Ï˘ ÂÓ‚¯˙ ÏÚ ÒÒ·Ӊ ,˙È˙Ù¯ˆÏ ‡˙ÂÚȈ„ ‡¯ÙÒ‰ Ï˘ Ì‚¯˙ 1930 ˙˘· 110.Èχ٠‰„ “Pour nous, le ‘Zohar’ ne saurait eˆtre mieux compare´ qu’a` un fleuve :5 'ÓÚ ,Ì˘ 106 immense et majestueux, dont les eaux claires et limpides a` la source (tradition primitive de la Re´ve´lation conserve´e dans toute sa purete´ par des homes justes) sont rendues boueuses et impures par les affluents qu’il rec¸oit dans son cours (fausses doctrines sur l’essence de Dieu, traditions primitives obscurcies par le pe´che´ et ¯˘‡Ó "¯‰ÂÊ"Ï ¯˙ÂÈ ‰·ÂË ‰‡Â¢‰ Ôȇ ,Â¯Â·Ú :Ì‚¯˙) les passions humaines)”
Ï˘ ‰Ó„˜‰ ˙¯ÂÒÓ‰] ¯Â˜Ó· ÌÈÏÂψ Ìȯȉ· Âȉ˘ ÂÈÓÈÓ ¯˘‡ ,„‰-·¯Â ÌÂˆÚ ¯‰Ï ϷȘ˘ ÌÈÓ¯Ê È„È ÏÚ ı·· ÂÓ‰„ʉ [˜„ˆ È˘‡ È„È ÏÚ ‰˙¯‰Ë Ïη ˙¯Ó˘‰ ,˙ÂÏ‚˙‰‰ È„È ÏÚ Â˘Ë˘Âˢ ˙ÂÓ„˜ ˙¯ÂÒÓ ,χ‰ ˙Â‰Ó ¯·„· ‡Â¢ ˙¯Â˙] ÂÏÂÏÒÓ Íωӷ .([˙ÂÈ˘Â‡‰ ˙Â˜Â˘˙‰Â ‡ËÁ‰ “mais, qui, malgre´ cela, roule dans ses flots tumultueux et trouble´s, des :Ì˘ ,Ì˘ 107 pe´pites d’or pur et des pierres pre´cieuses que le lecteur instruit et sage peut recuellir...”
¯Â‰Ë ·‰Ê È˘Â‚ ÌȯÂÎډ ÌÈ˘Ú‚‰ ÂÈÏ¢Á· ‡˘Â ,˙‡Ê ˙¯ÓÏ ,¯˘‡ ͇ :Ì‚¯˙) .(Ô·‰Â „ÓÂÏÓ‰ ‡¯Â˜‰ ˘ÏÏ ÏÂÎÈ Ì˙‡˘ ÔÁ È·‡Â ,Èχ٠‰„ Ï˘ ÂÓ‚¯˙ Ï˘ ˙ÙÒ ‰¯Â„‰Ó .128y127 'ÓÚ ,È˙Ù¯ˆ‰ Ì‚¯˙‰ ,ϯ· ‡¯ 108 ˙È„¯ÙÒÏ ¯‰Âʉ Ï˘ Ì‚¯˙ ¯Â‡Ï ‡ˆÈ 1977 ˙˘· .1970 Êȯٷ ¯Â‡Ï ‰‡ˆÈ ,Â˙ÂÓÏ˘· ¯‰ÂÊ È¯Ó‡Ó Ï˘ ‰È‚ÂÏÂ˙‡ ¯Â‡Ï ‰‡ˆÈ ‰Â¯Á‡Ï ,Èχ٠‰„ Ï˘ ÂÓ‚¯˙ ÏÚ ÒÒ·Ӊ .202 ‰¯Ú‰ ,ÔÏ‰Ï Â‡¯ .Èχ٠‰„ Ï˘ ÂÓ‚¯˙ ÏÚ ˙ÒÒ·Ӊ ,˙ÈÓÂ¯Ï ÌÈÓ‚¯Â˙Ó .228 'ÓÚ ,‰ÈÓ„˜‡‰Â ‰Ï·˜‰ ,ÔÂË٠‡¯Â .48 ‰¯Ú‰ ,ÏÈÚÏ Â‡¯ 109 'ÓÚ ,‰ÈÓ„˜‡‰Â ‰Ï·˜‰ ,ÔÂË٠‡¯ ,BÈ ˙„‡ ÏÚ .‡˙ÂÚȈ„ ‡¯ÙÒ Ì‚¯˙ ,ÂÈ 110
64
¯‰Âʉ ÈÓ‚¯˙
Ú˘˙‰ ‰‡Ó‰ È‰Ï˘· ˙ÈÂȈ ˙ÈËÓ¯-‡ ˙¯‚ÒÓ· ·˙΢ ¯‰ÂÊ ÈÓ‚¯˙ .È Ìȯ˘Ú‰ ‰‡Ó‰ ˙È˘‡¯Â ‰¯˘Ú ˙ÂÙ˘Ï ¯‰Âʉ Ì‚¯˙· ˜ÒÚ Ìȯ˘Ú‰ ‰‡Ó‰ ˙È˘‡¯Â ‰¯˘Ú Ú˘˙‰ ‰‡Ó‰ È‰Ï˘· ˙ÂÈËÓ¯-‡‰ ˙ÂÓ‚Ó‰Ó ÂÚÙ˘Â‰˘ ,ÌÈÙ¯ȇ ÌÈ„Â‰È ÌÈ„ÓÂÏÓ ‰ÓÎ Ì‚ ˙¢ ÌÈ‚ÂÁÏ ÌÈ·¯Â˜Ó Âȉ ̘ÏÁ˘Â ,‰‡Ó‰ ‰ÙÓ Ô„ÈÚ Ï˘ ˙ÂÈËÒÈÏËÈȯ‡‰Â ˙ÂÒÈÙ˙ ·ÏÈ˘ ‰Ï‡ ÌÈ‚Â‰Ó ˜ÏÁ ,ÔÏ‰Ï ‰‡¯˘ ÈÙÎ .ÌÈÈËϘ‡ ÌÈÈÙÂÒ‡˙ È˙˘ ÔÈ· ‰˜Èʉ .˙ÂÈÂȈ ˙ÂÈÓÂ‡Ï ˙Â˘È‚ ÌÚ ‰˜ÈËÒÈӉ ‰Ï·˜‰ Ï˘ ˙ÂÈËϘ‡ ˙ÂÂȈ· Ì‚ ‰˙‡¯˘ ,˙Ȅ‰È-˙ÈËÒÈÏËÈȯ‡ ‰·È˘ÙÒ¯ÙÓ ‰Ú· ÂÏω ˙ÂÓ‚Ó‰ 111.˙„‰È‰ Ï˘ ÈÁ¯ÊÓ‰ ¯Â˜Ó‰ χ ‰·È˘ ‰Ï·˜Ï ‰˜ÈËÒÈÓÏ ‰ÈÈÙ· Ì‚Â ˙Ȅ‰È-˙È·¯ÚÏ ‡ËÂÊ ‡¯„‡‰ ˙‡ Ì‚¯˙˘ ,χ˜ÊÁÈ „„ ̉¯·‡ ,¯ÂÎÊÎ ˙ÈÙÂÒ‡˙‰ ‰¯·ÁÏ .˙ÈÙÂÒ‡˙‰ ‰ÚÂ˙· ¯·Á ‰È‰ ,1888 ˙˘· „‰·˘ ‰ÂÙ· Ì‚¯˙· ˜ÒÚ˘ ÌȯÁ‡ ÌÈ„Â‰È Ì‚ ÌÈ·¯Â˜Ó Âȉ ‰ÓÓ ÂψÙ˙‰˘ ÌÈ‚ÂÁÏ ÌÈÈËϘ‡ ÌÈ‚ÂÁÏ ·¯Â˜Ó ‰È‰˘ ,¯·Óȇ È·ˆ ÈÏ˙Ù ,‰Â˜˙‰ ÏÚ· .¯‰Âʉ ‰Ï·˜· ‰ÏÈ‚˘ ÔÈÈÚ· ‰·Ï˙˘‰ ÂÏ˘ ˙ÈÂȈ‰ ‰È‚Âχ„ȇ‰˘Â ,ÌÈÈÙÂÒ‡˙ ȇÂËÒ·‰ ÛÈÒ‰ ‡È˘Â ,¯Ï„È˘ ‰ÓÏ˘ ÈÓ¯ÂÙ¯‰ ·¯‰˘ ¯ÙÈÒ 112,‰˜ÈËÒÈÓ·Â ,1893 ˙˘· ,ÂÏ ÂÚȈ‰ (George Ayers) Ò¯Èȇ '‚¯Â‚ ˙ÈÙÒ‡˙‰ ‰¯·Á‰ Ï˘ ÌÂ˘Ó ÂÊ ˙ÈÎ˙Ó ‚ÈÈ˙Ò‰ ÌÓ‡ ¯·Óȇ 113.˙ÈÏ‚‡Ï ¯‰Âʉ ˙‡ Ì‚¯˙Ï ¯ÙÒ Ì˘‡¯·Â ,ÌȯÁ‡ ÌÈÈÏ·˜ ÌȯÙÒÏ Â˙Â·È˘Á· È˘ÓÎ ¯‰Âʉ ˙‡ ‰‡¯˘ Ï˘ ÂÓ‚¯˙ ÏÚ ÌÂÏ˘ Ï˘ Â˙¯Â˜È·Ï .124y123 'ÓÚ ,È˙Ù¯ˆ‰ Ì‚¯˙‰ ,ϯ· ;231y229 .455y444 ,362y347 'ÓÚ ,BÈ ̂¯˙ ,ÌÂÏ˘ ‡¯ ,BÈ .64y63 'ÓÚ ,˙Âχ˘ ÏΠχ˘Ï ‡Ï ,Ò‰ 111 ,ËÙÈχ ÒÈχ үÂÏ Ï˘ Ì˙ÂÒÁ Ô· ¯·Óȇ ‰È‰ χ¯˘È ı¯‡·Â ‰È˜¯ÂË· Â˙‰˘ ÔÓÊ· 112 ‰Èχ˘ ,˙ȯ·‰ ˙ˆ¯‡· ÂȄ„ ˙¢· .‰˜ÈËÒÈÓ· ·¯ ÔÈÈÚ ÂÏÈ‚˘ ,"ÌȯˆÂ‰ ÌÈÂȈ"‰ „ÒÈÈ ,‰Ï·˜ ÏÚ ‰ˆ¯‰ ,˙ÈÙÂÒ‡˙‰ ‰ÚÂ˙‰ ȯ·Á ÌÚ ¯˘˜ ¯·Óȇ ¯ˆÈ ,1891 ˙˘· ¯‚ȉ ˙˘· ¯Â‡Ï ‡ˆÈ ÂÏ˘ „Á‡ ÔÂÈÏÈ‚ ˜¯˘) (Uriel) "χȯ‡" Ì˘· ‰Ï·˜ ÈÈÈÚÏ ˙Ú ·˙Π‡¯ .(“The inner circle”) "ÈÓÈÙ‰ Ï‚ÚÓ‰" Ì˘· ÈÏ·˜ ‚ÂÁ „ÒÈÈÏ ‰ÒÈ Û‡Â (1895 ÏÚ ¯·Óȇ Ï˘ ÂȯӇÓÓ ÌÈÚ˘ È˘ ÌÒ¯Ù Û˜·˜ .15y12 'ÓÚ ,‰Â˜˙‰ ÏÚ· ,Û˜·˜ Ì˘· ÌÈ„ÈÒÁ‰ ˙‡ ¯·Óȇ ‰ÎÓ ‰Ï‡ ÌȯӇӷ .181y178 'ÓÚ ,Ì˘ ,"χȯ‡"· ‰Ï·˜‰ Z (295 'ÓÚ ,Ì˘) "˙ÂÓˉÓ" Ì˘· ,ÌȘȄˆ‰ ˙‡Â (179 'ÓÚ ,Ì˘) "ÌÈ„Â‰È ÌÈÙÂÒ‡˙" ‰ÙȯÁ ˙¯Â˜È·Ï .ÌÈÈÁ¯‰ ‰È¯ÂÓ ˙‡ ˙ÂÎÏ È„Î Â· ‰˘Ó˙˘‰ Șˆ·Ï· ̇„Ó˘ ‚˘ÂÓ‰ ‰Ï ‰È‰˘ Ú„È ÍÓÒ ÏÚ ‰Ï˘ ˙ÂÓˉӉ ˙‡ ‰‡ÈˆÓ‰ ,Âȯ·„Ï˘) Șˆ·Ï· ÏÚ ¯·Óȇ Ï˘ .12y10 'ÓÚ ,‰Â˜˙‰ ÏÚ· ,Û˜·˜ ‡¯ ,(˙„ÈÒÁ‰ ÏÚ ‰¯Ú‰ ,ÏÈÚÏ Â‡¯) "χȯ‡" ÈÏ·˜‰ ˙Ú‰ ·˙η ·˙΢ ¯Ó‡Ó· ÂÊ ˙ÈÎ˙ ÏÚ ¯ÙÈÒ ¯·Óȇ 113 ‡¯ ,ÂÊ ˙ÈÎ˙ ÏÚ „ÂÚ .181 'ÓÚ ,‰Â˜˙‰ ÏÚ· ,Û˜·˜ È„È ÏÚ ÒÙ„ ¯Ó‡Ó‰ .(˙ӄ˜ .16 'ÓÚ ,Ì˘
65
Ò‰ ÊÚ·
ÌÈÓ‚¯Â˙Ó (ȯ‰Âʉ ‰Îȇ ˘¯„ÓÓ ¯˜ÈÚ·) ¯‰ÂÊ È¯Ó‡Ó ‰ÓÎ Ìү٠͇ 114,‰¯ÈˆÈ ˙˘· ÒÏ'‚‡ ÒÂÏ· ¯Â‡Ï ‡ˆÈ˘ ,Treasures of Two Worlds ¯ÙÒ· ˙ÈÏ‚‡Ï ‰‡¯ ¯·Óȇ ,ÔÏ‰Ï Â„ÈÈ˘ ,ÌȯÁ‡ ÌÈÈÓÂ‡Ï ÌÈ„Â‰È ÌÈ‚Â‰Ï ‰Ó„· 115.1910 „‚ȷ ˙„ÓÂÚ‰ ,˙ÈχËÈ ˙ÈÁ¯ ˙È„Â‰È ˙¯ÂÒÓ ,˯ٷ ¯‰ÂÊ·Â ,ÏÏη ‰Ï·˜· :(˙ȯˆÂ‰ ‰Ï·˜· ‰¯Â˜Ó˘ ‰ÒÈÙ˙) ˙·Â‡Ó‰ ˙È·¯‰ ˙¯ÂÒÓÏ ...that book [The Zohar] is in opposition to Rabbinical tradition: as it explains the laws according to their esoteric meanings and spiritual solutions, which are in conflict with the dim, dogmatic 116.dead letter
Ì‚¯˙ Ì˘‡¯· ,˙ÈÓ¯‚Ï ˙È„Â‰È ˙¯ÙÒ Ï˘ ÌÈÏ„‚‰ Ì‚¯˙‰ ÈÏÚÙÓ ˙¯‚ÒÓ· ˙È„ÈÒÁ‰ ˙¯ÙÒ‰ ÔÓ ÌÈÓ‚¯˙‰ Ì‚ ÂÓÎ ,‚Ȉ¯ ¯·Â· Ï˘ ˙ÈÓ¯‚Ï ‡¯˜Ó‰ ¯‰Âʉ Ï˘ ÌÈÓ‚¯˙ ‰ÓÎ Ì‚ Ìȯ˘Ú‰ ‰‡Ó‰ ˙È˘‡¯· ÂÚÈÙ‰ ,¯·Â· Ï˘ ÌÈÏÈÚÙ Âȉ˘ ,ÌÈ„Â‰È ÌÈ„ÓÂÏÓ È˘ ÂÊ ‰Ù˜˙· ˜ÒÚ ¯‰Âʉ Ì‚¯˙· 117.˙ÈÓ¯‚Ï Ï˘ Â˙¢‡¯· ,‰ÏˆÙ˙‰˘) ˙ÈÙÂÒÂÙ¯˙‡‰ ‰ÚÂ˙Ï ÌÈ·¯Â˜Ó ˙ÈÂȈ‰ ‰ÚÂ˙· ËÒ¯‡ 118.(1913 ˙˘· ˙ÈÙÂÒ‡˙‰ ‰¯·Á‰ Ï˘ ÈÓ¯‚‰ ÛÈÒ‰Ó ,¯ÈÈˢ ÛÏ„¯ „ÓÈÏ ı¯‡Ï ‰ÏÚ Û‡Â) ‚‡¯Ù· ÌÈÂȈ‰ ÌÈË„ÂËÒ‰ ˙ÚÂ˙· ¯·Á ‰È‰˘ ,¯ÏÈÓ “The second in rank is the Zohar (light), whose authors were Simon Bar Yochai and 114 his son Eleazar... Those who take the Zohar as the principal book in that science commit a mistake, as it is only a commentary of the five books of Moses, explaining ,Ì˘) the laws in their esoteric meanings, and these only a Cabbalist can understand” “This book :¯‰Âʉ „‚ ¯˙ÂÈ ˙È˙¯Â˜È· ‰¯Âˆ· ¯·Óȇ ¯·„Ó ÂÓÂÈ· .(181y180 'ÓÚ [Sefer Yezirah] is the real source and fountain of the Kabbalah — not the Zohar, which is a union of exegetical hypotheses and mythological mysticism in a marriage .(38 'ÓÚ ,Ì˘) certainly not made in heaven”
‡Â‰˘ ÌȯӇӉ Ï˘ Ì¯Â˜Ó ˙‡ ÔÈÈˆÓ Âȇ ¯·Óȇ .110y76 'ÓÚ ,˙¯ˆÂ‡ ,¯·Óȇ .ÂÏ˘ ˙Âί‡ ˙¯ډ ̉· ·Ï˘Ó ‡Â‰Â ,Ì‚¯˙Ó .179 'ÓÚ ,‰Â˜˙‰ ÏÚ· ,Û˜·˜ Ô¯Ë˘ ı‚ȇ „ÓÂÏÓ‰˘ ¯ÒÂÓ (Christian Ginsburg) ‚¯Â·ˆÈ‚ Ô‡ÈËÒȯΠÈÏ‚‡‰ ¯˜ÂÁ‰ ‡¯ÙÒ Ï˘ ˙ÈÓ¯‚Ï Ì‚¯˙ ÔÈΉ ,‰¯˘Ú Ú˘˙‰ ‰‡Ó‰ È‰Ï˘· ÏÚÙ˘ ,(Ignatz Stern) ÌÈ·˙Î „ˆÏ ,„È È·˙η ÌÈÊ‚ Âȯ·„Ï Â¯˙¢ ,‡ËÂÊ ‡¯„‡‰Â ‡·¯ ‡¯„‡‰ Ï˘Â ‡˙ÂÚȈ„ È¯Ó‡Ó Ï˘ ÌÈÓ‚¯˙˘ ÔÈÈˆÏ ˘È .230 'ÓÚ ,‰Ï·˜‰ ,‚¯Â·ˆÈ‚ ‡¯ .Ô¯Ë˘ Ï˘ ÌȯÁ‡ ÌÈ·¯ .1913 ˙˘· ÔÈϯ·· ¯Â‡Ï ‡ˆÈ˘ ,(Erich Bischoff) ÛÂ˘È· Íȯ‡ Ï˘ ¯ÙÒ· ÂÏÏÎ ¯‰ÂÊ .‰Ï·˜‰ ˙„ÂÒÈ ,ÛÂ˘È· ‡¯ ‰ÈÙÂÒÂÏÈÙ‰ ˙„‡ ÏÚ ¯ÙÒ ˙ÈÙÂÒ‡˙‰ ‰¯·Á‰ ˙‡ˆÂ‰· ÔÈϯ·· ¯Â‡Ï ‡ˆÈ 1913 ˙˘· ‰¯·Á‰ Ï˘ ‰Â˘‡¯‰ ˙ÈÏÏΉ ‰ÙÈÒ‡· ‰‡˘È˘ ‰‡ˆ¯‰ ÏÚ ÒÒ·Ӊ ,¯‰Âʉ Ï˘ ˙ÈÁ¯‰ .¯‰Âʉ Ï˘ ˙ÂÚÓ˘Ó‰ ,ÔÈÏÊ Â‡¯ .ÔÈϯ·· ˙ÈÙÂÒÂÙ¯˙‡‰
115 116 117
118
66
¯‰Âʉ ÈÓ‚¯˙
ÌÚ „ÁÈ ,ÌÒ¯Ù ,˙ÈÙÂÒÂÙ¯˙‡‰ ‰ËÈ˘‰ „ÈÒÁ (1909y1907 ÌÈ˘‰ ÔÈ· ÂÙÈ· ‰ÓÎ Ï˘ ÌÈÓ‚¯˙ (‰ÈÙÂÒÂÙ¯˙‡· ‡Â‰ Û‡ ÔÈÈÚ˙‰˘) ÔÓ‚¯· ‚‰ χÂÓ˘ ˙„‚‡ Ï˘ ,(Vom Judentum) "˙„‰È‰ ÏÚ" ,ͯΉ ÛÂÒ· ˙ÈÓ¯‚Ï ¯‰ÂÊ È¯Ó‡Ó ÔÈ· 119.1913 ˙˘· ¯Â‡Ï ‡ˆÈ˘ ,‡·ÎÂÎ ¯· ,‚‡¯Ù Ï˘ ÌÈÂȈ‰ ÌÈË„ÂËÒ‰ Der) "Ȅ‰ȉ" ˙Ú‰ ·˙η ¯‰ÂÊ ÈÓ‚¯˙ ¯ÏÈÓ ÌÒ¯Ù 1920y1913 ÌÈ˘‰ ÏÏÂΉ ¯‰Âʉ ˙„‡ ÏÚ ¯ÙÒ ‰È· ÔÈϯ·· ÌÒ¯Ù ‡Â‰ 1920 ˙˘· 120.(Jude ÌÈÓ‚¯Â˙Ó ¯‰ÂÊ È¯Ó‡Ó Ï˘ ‰È‚ÂÏÂ˙‡ ‰È· ÌÒ¯Ù 1932 ˙˘·Â 121,¯‰ÂÊ ÈÓ‚¯˙ 122.˙ÈÓ¯‚Ï ÔÈϯ·· ¯Â‡Ï ‰‡ˆÈ ,¯‰Âʉ ÏÚ Â¯ÙÒ ˙‡ ÌÒ¯Ù ¯ÏÈÓ˘ ‰˘‰ ‰˙‡· ÔÓ„ÈÈÊ ·˜ÚÈ Ï˘ ˙ÈÓ¯‚Ï ÌÈÓ‚¯Â˙Ó ¯‰ÂÊ È¯Ó‡Ó Ï˘ ˙ÙÒ ‰È‚ÂÏÂ˙‡ ÂÊ ‰È‚ÂÏÂ˙‡ 124.ÌÈÈÂȈ‰ ÌÈ‚ÂÁÏ ·¯Â˜Ó ‡Â‰ Û‡ ‰È‰˘ 123,(Jankew Seidman) .284y274 'ÓÚ ,˙„‰È‰ ÏÚ ,362 'ÓÚ ,‰„ÂÈ ¯„ ,ÔÈÙÏ ;114 ‰¯Ú‰ ,147 'ÓÚ ,ÔÈÏËÈȈ ÏÏ‰Ï ¯‰Âʉ ¯ÙÒ ,¯È‡Ó ‡¯ .78 ‰¯Ú‰ χÂÓ˘Ï ¯·Â· ÔÈ˯ÓÏ ,¯Èˢ ÛÏÂ„Â¯Ï ¯ÏÈÓ ‰„ÂÓ ‰Ó„˜‰· .Â˙˘Ó ¯‰Âʉ ,¯ÏÈÓ Â‡¯ ÍȯȈ· ·Â˘Â ,1923 ‚ȈÙÈÏ ‰È· ˙·Á¯ÂÓ ‰¯Â„‰Ó· ˙È˘ ‡ˆÈ ¯ÙÒ‰ .ÔÓ‚¯· ‚‰ .115 ‰¯Ú‰ ,147 'ÓÚ ,Ì˘ ,¯È‡Ó ‡¯ .(ÔÓ‚¯· Ï˘ ‰Ó„˜‰ ÌÚ) 1957 .˙È„ÏÂ‰Ï Ì‚¯Â˙ 1984-·Â ,1982-· ˙È˘ ¯Â‡Ï ‡ˆÈ ¯ÙÒ‰ .˘Â„˜‰ ¯ÙÒ‰ ,¯ÏÈÓ Â‡¯ ,¯ÏÈÓ Ï˘ ÛÒ ¯ÙÒ ˙ÈÏ‚‡· ÌÒ¯Ù˙ 1946-· .(˙Ȅω) ˘Â„˜‰ ¯ÙÒ‰ ,¯ÏÈÓ Â‡¯ ¯‰Âʉ Ï˘ Ì‚¯˙Ó‰ ,ÔÂÓÈÒ ÒȯÂÓ È„È· ˙ÈÓ¯‚Ó Ì‚¯Â˙˘) ˙Ȅ‰ȉ ‰˜ÈËÒÈÓ‰ ˙„ÏÂ˙ ‡¯ ,¯‰ÂÊ·Â ‰Ï·˜· ˜ÂÒÈÚ ¯ÏÈÓ ÏÚ .(1950 ˙˘· ˙È˙Ù¯ˆ· ‡ˆÈ Û‡ ¯ÙÒ‰ .˙ÈÏ‚‡Ï ,¯È‡Ó ;14y7 'ÓÚ ,(ÍȯȈ '„‰Ó) Â˙˘Ó ¯‰Âʉ ,¯ÏÈÓ Ï˘ ¯ÙÒÏ ÔÓ‚¯· Ï˘ Â˙Ó„˜‰ .147 'ÓÚ ,ÔÈÏËÈȈ ÏÏ‰Ï ¯‰Âʉ ¯ÙÒ "Ȅ‰ȉ" ˙Ú‰ ·˙η ÚÈÙ‰ ¯‰ÂÊ· ÌÈÓ‚¯Â˙Ó‰ ÌȯӇӉ „Á‡ .˘Â„˜‰ ¯‰Âʉ ÔÓ ,ÔÓ„ÈÈÊ ‰ÒÙ„˘ ,ÌÂÏ˘ Ï˘ ‰ÙȯÁ‰ Â˙¯Â˜È·Ï ÛÒ· .337 'ÓÚ ,(1919y1918) 7 ,(Der Jude) ‰ÓÒ¯Ù˙‰ ,(369y363 'ÓÚ ,¯‰Âʉ ˙È‚ÂÏÂ˙‡ ÏÚ ,ÌÂÏ˘) ˙Ú ·˙Î Â˙‡· ,1920 ˙˘· ÈÏ˙Ù ·˜ÚÈ ‡Â‰ ,˘"È ÌÂ˙Á ‰ÈÏÚ˘ "‰Ù˜˙‰"· ¯ÙÒ‰ ÏÚ ‰ÙȯÁ ˙¯Â˜È· ‰˘ ‰˙‡· ,·ÏÒ¯·Ó ÔÓÁ '¯ ,¯È‡Ó ‡¯Â ;510 'ÓÚ ,‰˘„Á‰ ‰Ï·˜‰ ˙¯ÙÒ ,ÈÂÁÓ˘ ‡¯ .ÈÂÁÓ˘ ‰Ê‰ ¯˜·Ó‰") "ÌÏ¢ ˯‰¯‚" Ï˘ Â˙¯Â˜È·Ï ÈÂÁÓ˘ ÒÁÈÈ˙Ó ÂÊ ˙¯Â˜È·· .13y12 'ÓÚ ˙ȯ˜Ӊ ‰Ï·˜‰ ˙¯ÙÒ· ‰˘Â ‡¯˜ ¯˘‡ ,ÈÊ΢‡ È„Â‰È ‡˜Â„ ,ÂÓ˘Ó ‰‡¯˘ ÈÙÎ ‡Â‰ ‡˜Ï ‡ˆÈ „‡Ó ‰ÙȯÁ ‰Î¯‡ ˙¯˜··Â ,‰Ï˜ ÏÚ ÂÏ˘ Ì‚¯˙Ó‰ ÈÓÂÓ ˙‡ ‡ˆÓÏ È„Î „Ú ‡˜Â„ ‡Â‰ Â˙‡ ¯ÏÈÓ Ï˘ ¯ÙÒ· ˜ÒÂÚ ¯˜·Ó‰ ͢Ӊ· .([Ì˘ ,ÈÂÁÓ˘] "ÌÈÓ˘ Ì˘ .(511 'ÓÚ ,Ì˘ ,ÈÂÁÓ˘) Á·˘Ó ÌÂ˙ ‰Ú„ȉ ÌÈ„Ïȉ ȯÙÒ (˙¯·ÁÓÂ) ˙¯ÈÈ‡Ó ,„ÈÂ¯Ù Ï˘ Â˙ÈÈÈÁ‡Ï È¢ ‰È‰˘ ,ÔÓ„ÈÈÊ ˙·˜Ú· ˙ÈÏÎÏÎ ‰˜ÂˆÓÏ ÚϘ˘ ¯Á‡Ï ,1929 ˙˘· „·‡˙‰ ,ÔÓ„ÈÈÊ-„ȯ٠(‰˙¯Ó) ‰‡˘ƒ Ì¯Ë „ÂÚ) „ȯ٠ÌÂ˙ ÌÚ ÌÂÏ˘ Ï˘ Â˙¯ÎÈ‰Ï .ÌȯÙÒ ˙‡ˆÂ‰ ÌȘ‰Ï ÂÂÈÒÈ ˜Èχȷ ÌÚ ÔÓ„ÈÈÊ Ï˘ Âȯ˘˜ ÏÚ .144y143 'ÓÚ ,ÌÈÏ˘Â¯ÈÏ ÔÈϯ·Ó ,ÌÂÏ˘ ‡¯ ,(ÔÓ„ÈÈÊÏ .269y268 'ÓÚ ,ÈÂ˙ÈÙ‰ ˙Èȯ‡˙ ,‚¯Â·ˆÈ‚ ‡¯ ,"¯ÈÙ‡" ˙‡ˆÂ‰· Â˙·¯ÂÚÓ ÏÚÂ
67
119 120 121 122
123
124
Ò‰ ÊÚ·
Ô¢‡¯‰) ˙¯Â˜È· ¯Ó‡Ó ÂÈÏÚ ÌÒ¯Ù˘ ,ÌÂÏ˘ Ì˘¯‚ ,˙ÈËÓ¯-‡ Á¯· ‰·˙Î ¯·Â· Ï˘ Â˙ÚÙ˘‰ ˙Á˙˘ ¯·ÁÓ‰ ˙‡ ÌÈ˘‡‰ (‰Ï·˜ ÈÈÈÚ· ˜ÒÚ˘ ÂȯӇӷ Ô‚ҷ ˙ÏÙ¯ÂÚÓ ‰¯Âˆ· ¯‰Âʉ ˙‡ Ì‚¯˙ ‡Â‰ ,‡·ÎÂÎ ¯· ,‚‡¯Ù ÈÂȈ ‚ÂÁ 125.ÈÓ¯‚‰ ÌÊÈÂȯÙÒ˜‡‰ ÌÈ„ÓÂÏÓ ‰Ù˜˙ ‰˙‡· ÂÏÁ‰ ˙ÂÈÓ‡ω ˙ÂÈËÓ¯-‡‰ ˙ÂÓ‚Ó‰ ˙¯‚ÒÓ· ,‡"Ù¯˙ ˙˘· .˘È„ȇÏ ˙ȯ·ÚÏ ¯‰ÂÊ È¯Ó‡Ó Ì‚¯˙Ï ‰Ù¯ȇ Á¯ÊÓ· ÌÈ„Â‰È ˙Ú‰ ·˙η ÌÈ΢Ӊ· ¯Â‡Ï ‡ˆÈ˘ ,"¯‰Âʉ ¯ÙÒÏ Á˙ÙÓ" Â¯Ó‡Ó Ï˘ È˘‰ ˜ÏÁ· ÌÈÓ‚¯Â˙Ó ¯‰ÂÊ ÈÚ˘ Ï˘ ‰È‚ÂÏÂ˙‡ ÔÈÏËÈȈ Ïω ÌÒ¯Ù ,‰˘¯Â· "‰Ù˜˙‰" ˙‰χ ,˙ÂÓÏÂÚ ,Ì„‡‰ ˙Ó˘ ,Ì„‡‰ Û‚ Ô‚Π,ÌÈ¢ Ìȇ˘Â ÈÙ ÏÚ ,Ìȯ‡Â·Ó ȷ˘˙ ‰ÈÚ˘È Ï˘ ‰Ï„‚‰ ‰È‚ÂÏÂ˙‡‰ ˙‡ ˙·¯ ˙ÂÈÁ·Ó ÌÈ„˜Ó ‰Ê ¯Ó‡Ó) ˜ÏÁ‰ ˙‡ .(ÔÏ‰Ï Ô„È˙ Ë"˘˙ ˙˘· ‰ÒÙ„˘ ,"¯‰Âʉ ˙˘Ó" ,¯·ÂÁÏ Ï˘ÈÙ :¯‰Âʉ Ï˘ ·‰Ï ÈËÓ¯-‡ ¯Â‡È˙· ÔÈÏËÈȈ Á˙Ù Â¯Ó‡Ó Ï˘ Ô¢‡¯‰ ÌÏÂÚÓ Ì‡˙Ù ‰„¯È˘ ,‰·‚˘ ˙ȉχ ‰Ó˘ ‡Â‰ ȯ‰ ?"¯‰Ê"‰ Â‰Ó ÌÈÏψ ˙¯‡ ÈÂÈÏÓ· Ì„‡‰-È· ÈÈÚÏ ˙ÂÏ‚‰ ÔÚÓÏ ‰ˆ¯‡ ˙ÂÏȈ‡‰ ‰ÎÈÏ˘‰Â ¯˙ÎÓ ‰¯˜È ˙Á‡ Ô·‡ ‡Â‰-ͯ·-˘Â„˜‰ ÏË .ÌÈ‚ ÌÈÚ·ˆ ‰ÁÓ˘ ,‰˘˘ ,˙‰‚ ÌÈÙχ-ÈÙχ ‰Ú¯Ê ,‰¯ÊÙ˙‰ ,‰ˆˆÂÙ˙‰ Ô·‡‰Â ‰ˆ¯‡ ˙‡ ¯‡‰ ÔÚÓÏ ,‡· Áˆ‰ ÔÓ ¯˘‡ ,‰È‚-‰È˜ ˙··¯-‡Â·¯· ‰˜Á˘Â ÔÚÓÏ ¯Â‡Ï ˜˜Â˘Â ‡Óˆ˘ ‰Ó ÏÎ ˙‡ ÚÈ·˘‰ ÔÚÓÏ ˙Â΢Á‰ ˙ÂÙ‰ ÏÎ ,˙¯ڷ‰ Ï˘ ͢Á‰Â Ú„Ó‰ Ï˘ ¯˜‰ ˙ÈÓ‰˘ ‰Ó ÏÎ ˙‡ ÌÁ‰Â ˙ÂÈÁ‰ .Ì„‡‰ È· Ï˘ ˙ÂȯÊ·‰Â È˘Â˜‰Â ˙ÂÚ˘¯‰Â ڷˉ Ï˘ ˙„·Î‰Â Ô¯ÂÚ‰ ,ÌÈÏ˘Ó ,˙ÂÂÓ˙ ˙ÚÙ˘‰· ÌÏÂÚ-ȇ· ÏÎÏ χ¯˘È-ÌÚÏ ‰Ï‚ "¯‰Ê"‰ ,˙ÂÓ‰˙-ȘÓÚ ,ÌÈÓ˘-ÈÓ¯ ,˙Â˙ÈÁ ˙·˘ÁÓ ,ÌȘ¯·-Ìȯ·„ ,ÌȯÂÙÒ 126...¯ÚÈ ÈÎ·Ò ˜ÓÚ „Ú-ÈÏȇ ˙ÁÈ˘ ,χ-ȯ¯‰ ˙Ù˘ ,ÌÈ·ÎÂÎ-˙¯‡Ù˙ -‡‰ Â˙ÂÏÚÙ˙‰ .˙ÈÚÓ˘Ó-„Á ‰È‡ ¯‰Âʉ ÈÙÏÎ ÔÈÏËÈȈ Ï˘ Â˙„ÓÚ Ìχ ¯Â˜ Ï˘ Âȯ·„ ˙‡ ‰¯ÈÎÊÓ‰ ,˙‚ÈÈ˙Ò‰ ˙Ú·‰· Ì‚ ˙·ÏÂ˘Ó ¯‰Âʉ ÔÓ ˙ÈËÓ¯ :ÏÈÚÏ Â„˘ ÌȯÁ‡ ÌÈ„Â‰È ‡Ï ¯‰ÂÊ ÈÓ‚¯˙Ó Ï˘Â ˙¯Ê¯ ÔÂÙ Ìȯ˘È ÌȘ ,˙ÂÂÈÓ„Â ˙˜ÂÓÚ·˘ ˙˜ÂÓÚ ˙Â˙Ó‡ Ï˘ ·¯Ú Z "¯‰Ê"‰ ÌÈÓÏ˘ Ìȯ¯· ÌȯÂȈ ,‰Î·ӷ ÌÈ‡È·Ó ÌÈί„ Ìȯ˘È ÌÈί„ ,ÌÈÓ˜Ú ÌÈÓ ÏÙÓ Ï˜ ,„ÏÈ-ͯ ȯ‡-˙¯Â·‚ ÌȯÊ ÌÈÂ˘Ó ÌȯÂȈ ÌÈÓȇ˙Ó .171y170 'ÓÚ ,‰Èχ¢‡Â ‰È¯ÂËÒȉ ,¯ÎÏȘ ;73 'ÓÚ ,ÌÂÏ˘ Ì˘¯‚ ,χȷ ‡¯ 125 ÏÚ ‰Î¯Ú˘ ˙˘„ÂÁÓ‰ ‰ÒÙ„‰· ˙‡ Ì‚ ‡¯Â) 213 'ÓÚ ,¯‰Âʉ ¯ÙÒÏ Á˙ÙÓ ,ÔÈÏËÈȈ 126 .(105 'ÓÚ ,˙„ÈÒÁ‰ Ò„¯Ù· ,ÔÈÏËÈȈ :ÔÈÏËÈȈ Ô¯‰‡ ,· È„È
68
¯‰Âʉ ÈÓ‚¯˙
Ï˘ ˙ÂÙȯÁ ˙¯ȉ· ,¯Âˆ˜ ,¯˙Ò ˙¯ÚÓ ͢Á ˙¯· ,ÔÈÚÓ-˘ÁÏ ‰Ï‡ ˙ÂÒÎ ,Ï·‚ ÈÏ· ˙Â΢Ó ˙ÂÎω‰ ,˙Âί‡ ˙ÂÁÈ˘Â ÌÏÂÚ-˙ÓÎÁ ¯˘Ú ÂÎ˙ ÈÙÏ ...Í·ÒÓ ͯ‡ ÌÂÏÁ·Î ,‰Ï‡· ‰Ï‡ ˙·¯Ú˙Ó ,‰Ï‡ χ 127.ÏÙ¯Ú ·Â·¯Ú ÌÈÓÚÙÏ ,Â˙ÂȈÈÁ ;˙‰χ Z ÂÏÎ ‡Â‰ "¯‰Ê"‰ ‰È‚ÂÏÂ˙‡ ÛÒ‡ÈÁ‡ ˙‡ˆÂ‰· ‰˘¯Â· ÌÈÎ¯Î È˘· ‰ÒÙ„ „"Ù¯˙y‚"Ù¯˙ ÌÈ˘· ‰Ó„· ,˜¯Ù 128.˜¯Ù Ô˙ χȯÊÚ ÔÂȯÂËÒȉ‰Â ¯ÙÂÒ‰ Ï˘ ¯‰Âʉ ˙„‚‡ Ï˘ :"ÈÓ‡Ï" ËÒ˜ËÎ ¯‰Âʉ Ï˘ ÂÎ¯Ú ˙‡ ˘È‚„‰ ,ÂÓÊ È· ÌȯÁ‡ ÌÈ·¯ ÌÈ‚Â‰Ï ÚÏ·Â ‡· ,Â˙Ó‡ È· ÏÎ ,ÂÏÂÎ ÏÚ ÂÁ¯ ˙‡ "¯‰Ê‰" ÍÙ˘ ‰Ê ÔÙ‡· ,ÌÂ˙‰Â ͯ‰ ˙‡ ·¯˜· Ï˙˘˘ ‡Â‰Â ,Â˙Ӣ ÂÁ¯ ,Â˘Ù ,ÂÓ„ ÍÂ˙· ˙ÂÏ‚‰ ȯÂÒÈÈÏ ‚ÚÏ ,˙¯‡Ù˙Ï ,„Â‰Ï ,˙ÂÏ„‚Ï ‰Ùȇ˘‰ ,‰ÈÁ‰Â ‰ÏÓÁ‰ ÂÈÈÁ Èί„ ÏÚ ÌȇˆÓ‰ ÌÈ˙Á˙Á ÌÈÏ¢ÎÓÏ ‚ÂÏ‚Ï ,‰Ê‰ ÌÏÂÚ‰ ÈÈÂÚ ˙ˆÂÙ Ôȇ ԉ· ÌÈÈÈÂˆÓ ÌÏÏη Â˙Ó‡ È·˘ ˙„Ӊ Ô˙‡ ÏÎ Z ÂÚË Ì‰Â Â· ÌȂ‰‰ ·¯˜· Âχ ˙‡ ÚË "¯‰Ê"‰ .˙ÂÓ‡‰ ¯‡˘ È· ÔÈ· 129.Ì‰È„È ÏÚ ÌȂ‰ Âȉ ¯˘‡ ,‰Ó‡‰ È· ÏÎ ·Ï· Ô˙‡ :ÍÎ ˙‚ˆÂÓ ˙ȯ·ÚÏ ¯‰Âʉ ˙„‚‡ Ï˘ Ì‚¯˙‰ ˙¯ËÓ ÈÙÂȉ ÔÓ Â‰˘Ó‰ ÔÓ Â‰˘Ó ¯ÚˆÓÏ ËÚÓ· ‡ ·¯· ˙ȯ·Ú ÈÚ„ÂÈÏ ˙˙ ÔÚÓÏ ,Â˙Ӣ ÂÁ¯ ,¢ÙÓ ˜ÏÁÏ ,¯ÂӇΠ,Âȉ˘ Ìȯ·„‰ Ì˙Â‡Ó ,"¯‰Ê"·˘ ÌίÚÏ ·˘ ‰„‚‡‰ ȯ·„ ¯Á·Ó ˙‡ ‰Ê‰ ¯ÙÒ‰ ÍÂ˙Ó ¯Â·Ï ÂËÏÁ‰ „ÓÏ˘ ,ÌÈ˘· ÌÈ˘ ÌÈÏ„‚ ,Ì„‡ È· Ì˙ÒÏ ÌÈ·ÂÓ ÂÈ‰È˘ ÔÙ‡· ÁÏˆÈ ‰Ê ¯ÙÒ·˘ ¯·ÒÎ ...˘„˜‰ È·˙Πψ‡ ˙ˆ˜ ÌÈÏÈ‚¯Â ˙ȯ·Ú ,‰˘„Á‰ ˙ȯ·Ú‰ ˙¯ÙÒ· ‰Ï·˜‰ ȯÙÒ Ï˘ Ì˙ÂÙÈÙÈ ÔÈ΢‰Ï ÂÈ„È· 130.‰È„ÓÂÏ ˙ȯ·Ú ÈÚ„ÂÈ ‡¯˜ÓÏ ‰„Ú‰ „ˆÏ .¯‰ÂÊÏ ÒÁÈ· ˙ÂÈËÏÂÂÈ·Ó‡ ˙¯ÎÈ ˜¯Ù ȯ·„· Ì‚ ,ÔÈÏËÈÈˆÏ ‰Ó„· ,Ìχ ÌÈ˘Â·˘ '¯‰Ê‰' ¯ÙÒ· ÌȇˆÓ ˙‡Ê „·ÏÓ" :ÔÚÂË ‡Â‰ ,¯‰ÂÊÏ ‰·¯‰ ‰ˆ¯Ú‰‰ 131."...ÌȯÒÁ ¯Á‡Ó ̄˜ÂÓ ,ÌÈÒ¯ÂÒÓ Ìȯ·„ ,„‡Ó ÌÈ·¯ ·˘ÈÈ˙‰˘ ÈÙ¯ȇ Á¯ÊÓ‰ „ÓÂÏÓ‰ ,¯ˆÊ È·ˆ χÂÓ˘ ÌÒ¯Ù ÌÈ˘ Ô˙‡· .Ì˘ ,Ì˘ ¯ÙÒ .106 ‰¯Ú‰ ,146 'ÓÚ ,ÔÈÏËÈȈ ÏÏ‰Ï ¯‰Âʉ ¯ÙÒ ,¯È‡Ó ‡¯Â .¯‰Ê‰ ˙„‚‡ ,˜¯Ù ‰¯Ú‰ ,ÔÏ‰Ï Â‡¯Â .˙ÈÏÂÙÏ Ì‚¯˙· ˙¯„‰Ó È˙˘Ï ‰Â¯Á‡Ï ‰ÎÊ ,¯È‡Ó ÔÈȈ˘ ÈÙÎ ,‰Ê .201 .XII 'ÓÚ ,¯‰Ê‰ ˙„‚‡ ,˜¯Ù .XIVyXV 'ÓÚ ,Ì˘ .XIV 'ÓÚ ,Ì˘
69
127 128 129 130 131
Ò‰ ÊÚ·
È¯Ó‡Ó Ï˘ ÌÈÓ‚¯˙ ,(χ¯˘ÈÏ ‰ÏÚ ÂÈÈÁ ÛÂÒ·Â) ˙ȯ·‰ ˙ˆ¯‡· ¯˙ÂÈ ¯ÁÂ‡Ó ÌÈ„Â‰È ÌÈ‚Â‰Ï ‰Ó„· 132.˙ȯ·ÚÏ ÌÈÓ‚¯˙ ÌÒ¯Ù ¯˙ÂÈ ¯Á‡Ó ,˘È„È‡Ï ¯‰ÂÊ :˙ˆÏÓ ˙È·ÈÒ¯ÙÒ˜‡ ÔÂ˘Ï· ¯‰Âʉ ˙‡ ¯ˆÊ ¯‡È˙ ,ÂÓÊ È· ÌȯÁ‡ ÌÈÈÓÂ‡Ï ,˜ÂÓډ Ï„‚‰ ÈËÒÈÓ‰ Ìȉ ‰Ê ,¯‰Âʉ ¯ÙÒ ,„ÂÒ‰ ˙¯Â˙· „ÂÒȉÂ-„‰‰-¯ÙÒ" ‰Â·‚‰ ¯È‡‰ ÏÏÁ· ÌȈÙ˙ÓÂ È˘Â‡‰ ÔÂÈÓ„‰ È˙Ó· ‡È˘Ï ÌÈÓÓ¯˙Ó ÂÈÏ‚˘ ‰Îȇ ˘¯„Ó Ì‚¯˙Ï ‡Â·Ó· 133."Ì˙‡¯Ï ÔÈÚ‰ Ú·˘˙ ‡Ï˘ ÌÈ‚ ÌÈÚ·ˆ ÈÒÈÒ¯Ï :ÂÂ˘Ï ‰Ê ,"Ï„‚ ÈÁ¯ ‚ÂÚ" ‡¯Â˜Ï ˜ÈÚ‰Ï „Ú ÂÓ‚¯˙˘ ¯Ó‡ ‡Â‰ ȯ‰Âʉ Áȯ‰ Â˙‡ ,Ì‚¯˙Ó È˙Èȉ˘ Ìȯ·„‰Ó ‚ÂÙÈ ‡Ï˘ ‰ÊÏ ‰˙ȉ È˙‚‡„ ¯˜ÈÚ ‰˜¯‰‰ È„È-ÏÚ ÌÂÏÎ „·‡È ‡Ï˘ ,̯˜ӷ Ì‰Ó Û„Â˘ ¯Î˘Ó‰ ÔÈ„Ú‰ ,‰·‚˘‰ ˙ÂȯÂȈ‰ ‰˙Â‡Ó ,‰‡ÏÙ‰ ‰¯È˘‰ Á¯ Â˙Â‡Ó ÈÏΠχ ÈÏÎÓ Ï˘ ÂÙ˜˙Ó Â‰˘Ó Û‡ „·‡È ‡Ï ¯˘Ù‡˘ ‰ÓÎ „Ú˘ ,̉· ÌÈÈÈËˆÓ Ì‰˘ Ì‚ ,‡¯Â˜‰ ÏÚ ˙¢ÚÏ ÌÈÏ‚ÂÒÓ Ì¯Â˜Ó· Ìȯ·„‰˘ ,¯È·Î‰ Ì˘Â¯‰ Â˙‡ 134.ÈÓ‚¯˙ ÍÂ˙Ó Ìȇ¯˜ ÂÈ‰È˘Î ÌÈÓ‚¯Â˙Ó ¯‰ÂÊ ÈÚ˘ ÏÏ΢ ,ÔÂ‚Ú È"˘ ¯ÙÂÒ‰ ˙‡ Ì‚ ÔÈÈˆÏ ˘È ‰Ï‡ ÌÈ„ÓÂÏÓ „ˆÏ 135.Á"ˆ¯˙ ÌÈÏ˘Â¯È· ‰Â˘‡¯Ï ÒÙ„˘ ,"Ìȇ¯Â ÌÈÓÈ" ¯ÙÒ· ˙ȯ·ÚÏ Ò‡„" ˙Ú‰ ·˙η ,"¯‰ÂÊ ÔÂÙ" ¯˙ÂΉ ˙Á˙ ¯Â‡Ï ‡ˆÈ ˘È„È‡Ï ¯ˆÊ Ï˘ ¯‰Âʉ ÈÓ‚¯˙ È„È ÏÚ ÂÒÙ„ ˙ȯ·ÚÏ ÌÈÓ‚¯Â˙Ó ¯‰ÂÊ È¯Ó‡Ó .(1924y1921) 4y1 ÌÈίΠ,"˯‡Â ·˙Î Ï˘ ËÏyÁÏ ‰Îy„Î ˙ÂÂÈÏÈ‚·Â ,‰˜È¯Ó‡ Ȅ‰ÈÏ ‰˘‰ ¯ÙÒ· Ê"˘˙ ˙˘· ¯ˆÊ 'ÓÚ ,ÌÈ·˙Î ,¯ˆÊ ‡¯ .Â˙ÂÓ ¯Á‡Ï ˙È˘ ÂÒÙ„ ‰Ï‡ ÌÈÓ‚¯˙ .(„"È˘˙) "¯‡„‰" ˙Ú‰ 'ÓÚ ,ÔÈÏËÈȈ ÏÏ‰Ï ¯‰Âʉ ¯ÙÒ ,¯È‡Ó ;144 'ÓÚ ,‰ÈÙ¯‚ÂÈÏ·È· ,ÌÂÏ˘ ‡¯Â .110y17 ¯ÙÒ ‡ÈˆÂ‰Ï ÔÈÈˢÊȇ „"È Ï˘ Â˙ÈÎ˙ ˙‡ Ì‚ Ì˘ ÔÈÈˆÓ ¯È‡Ó .80 ‰¯Ú‰ ,139y138 ."ȯ‰ÂÊ ÔÂÏÈÓ" ¯‰Âʉ ¯ÙÒÓ ÌÈÚ˘ ÏÂÏÎÏ ¯ÂÓ‡ ‰È‰˘ "‰Ï·˜‰ ¯ˆÂ‡" Ì˘· .113 'ÓÚ ,ÌÈ·˙Î ,¯ˆÊ .73 'ÓÚ ,Ì˘ ÌÈÈÁ ̉¯·‡ '¯ ,χ ˙È·Ó Ï·Â˜Ó ÏÚ ÔÂ‚Ú È"˘ ¯ÙÒÓ "‰ÓÂÁ‰ ÔÓ ÌÈÙÏ" ¯ÙÒ· Ì‚ ÔÈÈˆÏ ÔÈÈÚÓ .„ÂÒ ÈÏÂ˙Ù ,¯È‡Ó ‡¯Â .¯‰Âʉ ÔÓ ÌÈÓ‚¯˙‰ ˙Ή· ÂÏ ÚÈÈÒ˘ ,ÔÈ'ÊÏÂÂÓ ·Â˘Èȉ Ô· ,ÂÈ·‡ È„È ÏÚ ‰˘Ú˘ ¯‰ÂÊÏ Ì‚¯˙ ÏÚ ÂÈ˙¯ÎÈÊ· ¯ÙÒÓ ÔÈÈˢ¯Â‡ ·˜ÚÈ˘ Ï˘ ÌÈ·¯‰ ÈÏ„‚Ó „Á‡ Ï˘ · ‰È‰ ‡·‡'' :Ìȯ˘Ú‰ ‰‡Ó‰ ˙ÏÈÁ˙· ,ÌÈÏ˘Â¯È· Ô˘È‰ ,ÌÈÏ˘Â¯È Ï˘ ÌÈȈȘ‰ Ìȇ˜‰ ˘‡¯ ‡Ï‡ ,‰¯Â˙· Ï„‚ ˜¯ ‡Ï ‰È‰ ‡·Ò ,ÌÈÏ˘Â¯È È¯„Á· Ìχ ,ÂÈ·‡ „‚ ˙‡ˆÏ Ô·ÂÓÎ ÊÚ‰ ‡Ï ‡·‡ ...˜Òȯ·Ó ·¯‰ Ï˘ ÂÈÓÈ „È ¯ÊÂÚ ˙ÈÓ¯‚ ÂÓˆÚ ˙ÂÁÂη „ÓÏ ‡Â‰ .‡ÂÂ˘Ï Âȉ ‡Ï ÂȈӇÓ ,‰Ï΢‰ ˙Â˜Ï Ï„˙˘‰ Ìȯ„Á ‰È¯ÙÒÏ Íω˘Î ÂÈÏÚ È˙ÈÂÂÏ ˙Á‡ ‡Ï ,‰˜È˙Ú ˙ÈÓ¯‡ È„ÂÒÈ Á¯Â‡· „ÓÏ Ì‚ ,‰È¯Â· ÏÚ ÈÙÏ ·¯ ÔÓÊ .ÌȘÈ˙Ú „È È·˙η ÔÈÈÚÏ È„Î ,˘Â„˜‰ ¯·˜Ï ‰·Â¯˜‰ ,˙ȯÂÒ‰ ‰ÈÒΉ Ï˘ Ìχ .˙ȯ·ÚÏ ¯‰Âʉ Ì‚¯˙· ˜ÂÒÚÏ ‡·‡ ÏÈÁ˙‰ ,ÍÎ ÏÚ ÂÓÏÁ ÌÈÈÚˆ˜Ó Ú„Ó È˘‡˘ ˙‡ ˜¯ Ì‚¯˙Ï Â„È· ‰ÏÚ ,‰Ò¯Ù ÈίˆÏ ˘È„˜‰ ‰ÏÈω ÌÂȉ ˙ÂÚ˘ ·Â¯ ˙‡˘ ÔÂÂÈÎÓ .ÌÈÏ·Â˜Ó È˘ ,ÁÏ٠‡¯Â .(22y21 'ÓÚ ,ÌÈϷη ,ÔÈÈˢ¯Â‡) "Â˙ȈÁÓ
132
133 134 135
70
¯‰Âʉ ÈÓ‚¯˙
Ì‚¯˙ ÈÏÚÙÓ ÌȯÙÒ ˙‡ˆÂ‰ È˙˘ ÂÓÊÈ ÌÏÂÚ‰ ˙ÂÓÁÏÓ È˙˘ ÔÈ·˘ ‰Ù˜˙· ,ÔÈϯ·· ‰ÏÚÙ˘ ¯È·„ ÌȯÙÒ‰ ˙‡ˆÂ‰ ˙¯‚ÒÓ· .˙ȯ·ÚÏ ¯‰Âʉ Ï˘ ÌÈÙÈ˜Ó ‡Ï ÌÏÂÚÓ˘ ,˙ȯ·ÚÏ Ì‚¯˙· ¯‰Âʉ ˙‡ˆÂ‰Ï ˙ÈÎ˙ ÌÊÈ ˜Èχȷ ÔÓÁ ÌÈÈÁ ¯‰Âʉ Ì‚¯˙Ï Ë˜È¯ٷ ÔÈÏËÈȈ Ïω ÏÁ‰ ‰Ù˜˙‰ ‰˙‡· 136.ÏÚÂÙ‰ χ ‰‡ˆÈ ,ıȷ„ȷ¯ ÔÂÚÓ˘ ȯ·„Ï .ÔÈϯ·· ‡È‰ Û‡ ‰ÏÚÙ˘ ,˙ÂÈÈÚ ˙‡ˆÂ‰ ˙ÓÊÂÈ· ˙ȯ·ÚÏ ˙‡ˆÂ‰ Ï˘ ˙¢‡¯‰ ˙ÂÈÎ˙‰ ÔÈ· ‰È‰ ¯‰Âʉ Ì‚¯˙ ,‰‡ˆÂ‰‰ ˘‡¯· „ÓÚ˘ Ì‚¯˙‰ ˜¯ Ìχ 137."‰ÈÓ· ˙„ÁÂÈÓ ˙ÈÓÂ‡Ï ‰·ÂÁ" ‰Ê ÏÚÙÓ· ‰˙‡¯˘ ,˙ÂÈÈÚ 138.‰‡Â˘· ÔÈÏËÈȈ Ï˘ Â˙ÂÓ ¯Á‡Ï ¯Â‡ ‰‡¯ ¯‰Âʉ ˙Ó„˜‰Ï ‰Â˘‡¯‰ ˙ȈÁÓ· ˯ٷ ¯‰ÂÊ·Â ÏÏη ‰Ï·˜· ˙¯·Â‚ ˙Îω‰ ˙ÂÈÈÚ˙‰‰ È˙·¯˙‰ Ô‰‰ ÏÚ ÌÈ¢ ÌÈӯ‚ ÔÈ· ˙¯Á˙Ï ‰‡È·‰ Ìȯ˘Ú‰ ‰‡Ó‰ Ï˘ ÔÈÏËÈȈ Ïω Ï˘ Â˙¯Â˜È·· ÈÂËÈ· È„ÈÏ ‰‡· ÂÊ ˙¯Á˙ .¯‰Âʉ Ì‚¯˙ ˜ÈÚ‰˘ „‚Î ÔÈÏËÈȈ ÔÚË ,ıȷ„ȷ¯Ï ˙¯‚ȇ· ,ÍÎ .ÂÈÙÏ ÂÏÚÙ˘ ¯‰ÂÊ ÈÓ‚¯˙Ó ÏÚ "‰¯Â˙ ¯‰ÂÊ È¯Ú˘ ¯ÙÒ" ¯‰ÂÊÏ È˙¯ÂÒÓ Ì‚¯˙ Ï˘ ‰ÙÈ ‡Ï‰ ˙È·¯‰ ÔÂ˘Ï‰ ¯˜È·Â ,(!"‚Ȉʯ" Ì˘· ‰ÎÓ ‡Â‰ Â˙‡) ‚¯·Ê¯ Ï„ÂÈ '¯ Ï˘ (ÔÏ‰Ï Ô„ÈÈ˘) Ôȇ ÂÊ ‰˜˙Ú‰" :„·Ï· ȘÏÁ Ì‚¯˙ ¯‰Âʉ ˙‡ Ì‚¯˙Ï ‚¯·Ê¯ Ï˘ Â˙¯ÈÁ· ˙‡ ˘Â¯„ ȯ·„ ˜¯ Ë˜Ï (ÂÓ˘ ‚Ȉʯ) ˜È˙ÚÓ‰ ·¯‰ .ÈÚ„Ó ȯÂ˙ Í¯Ú ÏÎ ‰Ï 139."‰ÙÈ ‡Ï ˙˜ÈÈÂ„Ó ‡Ï ˙È·¯ ˙ȯ·ÚÏ Ì˜È˙ډ ‰˘¯Ù ‰˘¯Ù ÏÎÓ ÌÈ„Á‡ :¯Ó‡· ,¯˙ÂÈ ‰ÙȯÁ ‰¯Âˆ· ÔÈÏËÈȈ ¯˜·Ó ˜¯Ù Ô˙ χȯÊÚ Ï˘ ‰È‚ÂÏÂ˙‡‰ ˙‡ ˜ÈÊÁÓ ÂÏÂ΢ ÈÙÏ '‰¯Â˙ ¯‰ÂÊ È¯Ú˘' ¯ÙÒ Ï˘ ÂίÚÓ ¯˙ÂÈ ‰·¯‰ ˙ÂÁÙ ÂίÚ" ÌÈ„Á‡ ÌÈϘ ˙ÂÓ˜ÓÓ ˙˜˙Ú‰ ˜¯ Ô˘È ,ÌÂÏÎ ‡Ï · Ôȇ ÌÈ„Á‡ ÌÈÙ„ ˜¯ "ËÚÓ‡Ó ¯Ú„"· ¯˙ÂÈ ¯ÁÂ‡Ó ·˙΢ ¯Ó‡Ó· 140."¯˙ÂÈ ‡Ï ÌȯÂÚ‰ È· ÏÈ·˘· ˙ÂȈو˜" ÍÂ˙Ó ¯‰Âʉ ˙‡ Ì‚¯˙Ï ˙ÂÂÈÒȉ ˙‡ Ì‚ ÔÈÏËÈȈ ¯˜È· 1932-· ˙¯‚ÒÓ· ¯‰ÂÊÏ Ì‚¯˙ ÔÈÎ‰Ï Û‡˘ ¯ÂӇ΢ ,˜Èχȷ ,˙‡Ê ˙ÓÂÚÏ 141."˙Âȯ„ÂÓ ‡Â‰ ÔÈÏËÈȈ˘ ÍÎ ÏÚ ˙˜ÙÒ ıȷ„ȷ¯ ÈÙ· ‰ÏÚ‰ ,¯È·„ ˙‡ˆÂ‰· ÒÂÈΉ ÏÚÙÓ ‚"Ú¯˙ ˙˘· „ÂÚ˘ Ì˘ ÔÈÈˆÓ ¯È‡Ó .124 'ÓÚ ,ÔÈÏËÈȈ ÏÏ‰Ï ¯‰Âʉ ¯ÙÒ ,¯È‡Ó ‡¯Â .ÒÂÈΉ ÏÚÙÓ ˙¯‚ÒÓ· ˙ȯ·ÚÏ ˙ÈÓ¯‡Ó ‰Ï·˜ È·˙Î Ì‚¯˙Ï ˜Èχȷ ÚȈ‰ ÏÚÙÓ ÏÚ .130 'ÓÚ ,ÔÈÏËÈȈ ÏÏ‰Ï ¯‰Âʉ ¯ÙÒ ,¯È‡Ó ‡¯Â .36 'ÓÚ ,(‚"˘˙) ‡ ,‰„ˆӉ .157y119 'ÓÚ ,ÔÈÏËÈȈ ÏÏ‰Ï ¯‰Âʉ ¯ÙÒ ,¯È‡Ó ‰·Á¯‰· ‡¯ ,ÂÈ˙„ÏÂ˙ ‰Ê Ì‚¯˙ 'ÓÚ ,˙„ÈÒÁ‰ Ò„¯Ù· ,ÔÈÏËÈȈ ‡¯ ,˙È˘ ÒÙ„Â) 81y40 'ÓÚ (‚"˘˙) ‡ ,‰„ˆӉ .(279y229 ¯‰Âʉ ¯ÙÒ ,¯È‡Ó ‡¯Â .340 'ÓÚ ,(‰"˘˙) „-‚ ,‰„ˆӉ ,"ıȷ„ȷ¯ ÔÂÚÓ˘Ï ·˙ÎÓ" .146 'ÓÚ ,ÔÈÏËÈȈ ÏÏ‰Ï .146 'ÓÚ ,ÔÈÏËÈȈ ÏÏ‰Ï ¯‰Âʉ ¯ÙÒ ,¯È‡Ó ;341 'ÓÚ (‰"˘˙) „y‚ ‰„ˆӉ ‰·ÂËÏ ÔÈÏËÈȈ ÔÈÈˆÓ ‰Ê ¯Ó‡Ó· .148y147 'ÓÚ ,ÔÈÏËÈȈ ÏÏ‰Ï ¯‰Âʉ ¯ÙÒ ,¯È‡Ó ‡¯ .¯ÏÈÓ ËÒ¯‡ Ï˘ ÂÓ‚¯˙ ˙‡
71
136 137 138 139 140 141
Ò‰ ÊÚ·
Ì‚¯˙‰ ÏÚÙÓ ˙‡ „Ù¯ËÏ ÔÂÈÒÈ· ‰‡¯‰ ÏÎÎ ,ÔÚË Û‡Â ,¯‰ÂÊÏ ÔÂΉ Ì‚¯˙Ó‰ 142 !ÒÂÙ„Ï ÔÎÂÓ ¯‰Âʉ Ï˘ Ì‚¯˙ ÈÂˆÓ Â„È·˘ ,ÔÈÏËÈȈ Ï˘ ÂÈÒÂÒ ˙‡ˆÂ‰· ˙ÈÏ‚‡Ï ¯‰Âʉ Ì‚¯˙ .‡È ¯‰ÂÊ·Â ÏÏη ‰Ï·˜· ˙¯·Â‚ ˙Îω‰ ˙ÂÈÈÚ˙‰‰ ˙¯‚ÒÓ· ,ÏÈÚÏ Âȇ¯˘ ÈÙÎ (ÌÈÙÂÈÊ ˙ÙÒÂ˙·Â) ‡ÂÏÓ· ¯‰Âʉ Ì‚¯Â˙ ,Ìȯ˘Ú‰ ‰‡Ó‰ ˙È˘‡¯· ˯ٷ È¯Ó‡Ó ˜¯ ÂÓ‚¯Â˙ ˙ÈÏ‚‡Ï .Èχ٠‰„ Ô‡'Ê ¯ÓÂÓ‰ Ȅ‰ȉ È„È ÏÚ ˙È˙Ù¯ˆÏ ¯Á˘"‰ ¯„ÒÓ „ÒÈÈÓ È„È ÏÚ ,˙¯Ê¯ Ï˘ "‰Ó¯ÈÚ‰ ‰Ï·˜"· Ì¯Â˜Ó˘ ¯‰Âʉ ÈÏ˙Ù ¯ÈÈ‡Ó ˜ÁˆÈ È„È ÏÚ ÂÓ‚¯Â˙ ÌÈÙÒ ¯‰ÂÊ È¯Ó‡Ó ‰ÓΠ,Ò¯'˙Ó "·‰ÊÂÓ‰ ˙·ÈËÁ ˙ÏÏÂÎ ‰È‡˘) ˙ÈÏ‚‡· ¯‰Âʉ Ï˘ ‰ÙÈ˜Ó ‰¯Â„‰Ó .¯·Óȇ ı¯‰ ‰Â˘‡¯Ï ‰Î‰ („ÁÂÈÓ· ˙ÂȯËÂʇΠÂÒÙ˙˘ ˙·ÈËÁ‰ ÔÏÏη ,˙¢ ˙Âȯ‰ÂÊ ˙‡ˆÂ‰· ,1934y1931 ÌÈ˘‰ ÔÈ· ,Ìȯ˘Ú‰ ‰‡Ó‰ Ï˘ ÌÈ˘ÂÏ˘‰ ˙¢· ˜¯ ȯ‰ ,ÔÂÓÈÒ ÒȯÂÓ ,ÌÈ„Â‰È ÌÈ„ÓÂÏÓ Ï˘ ˙ˆ È„È ÏÚ (Sonsino) ÂÈÒÂÒ ,(Maurice Simon, Harry Sperling, Paul P. Lavertoff) ÛÂ˯·Ï ÏÂÙ ‚ÈϯÙÒ ·˙΢ ,(Joshua Abelson) ÔÂÒÏ·‡ Ú˘Â‰È È„Â‰È‰ ¯˜ÂÁ‰ Ï˘ ‰ÏÂÚÙ ÛÂ˙È˘·Â ‰ÒÈÙ˙‰ ÏÚ ÔÂÒÏ·‡ ¯ÊÁ ¯‰Âʉ Ì‚¯˙Ï Â˙Ó„˜‰· .‰¯Â„‰ÓÏ ‰Ó„˜‰‰ ˙‡ ‰ÎÂ˙· ˙ÏÏÂΉ ,ÌÈ·¯ ˙¯„ Ï˘ ‰¯ÈˆÈ ‡Â‰ ¯‰Âʉ˘ ,‰Ù˜˙ ‰˙‡· ˙Ϸ˜Ӊ ˯ٷ ¯‰Âʉ˘ ,˙ÈËÓ¯-‡‰ ‰ÒÈÙ˙‰ ˙‡ Ì‚ ‡Ë·Ó ÔÂÒÏ·‡ 143.ÌÈÓ„˜ ÌÈ„·¯ :˙È·¯‰ ˙„‰ÈÏ ˙ÂÈÁ ‰˜ÈÚÓ‰ ˙ÈËÒÈÓ‰ Á¯‰ ˙‡ ÌÈ‚ˆÈÈÓ ÏÏη ‰Ï·˜‰Â Indeed herein may be said to lie the undying service which the Cabbalism has rendered Judaism, whether as creed or as life. A too literal interpretation of the words of Scripture giving Judaism the appearance of being nothing more than an ordered legalism, an apotheosis of the “letter which killeth” a formal and petrified system of external commands bereft of all spirit and denying all freedom of the individual — these have been, and are still in some quarters, the 'ÓÚ ,ÔÈÏËÈȈ ÏÏ‰Ï ¯‰Âʉ ¯ÙÒ ,¯È‡Ó ‡¯Â ,46 ,41 'ÓÚ ,˜Èχȷ ÌÚ È˙ÂÁÈ˘ ,ıȷ„ȷ¯ 142 .139 “From the survey of the whole subject, :XI 'ÓÚ ,‡ ,¯‰Âʉ ,ÛÂ˯·Ï ‚ÈϯÙÒ ,ÔÂÓÈÒ 143 one is drawn irresistibly to the conclusion that the Zohar, so far from being a homogeneous work, is a compilation of a mass of material drawn from many strata .of Jewish and non Jewish mystical thought and covering numerous centuries”
72
¯‰Âʉ ÈÓ‚¯˙ blemishes and shortcomings cast in the teeth of Rabbinic Judaism. The supreme rebutter of such taunts and objections is Cabbalah. The arid field of Rabbinism was always kept well watered and fresh by the living streams of Cabbalistic lore.144
ÌÈ„ÓÂÏÓÏ ˙ÈÈÈÙ‡‰ ,˙ÈËÏÂÂÈ·Ó‡ ‰„ÓÚ ‡Ë·Ó ÔÂÒÏ·‡ Ì‚ ,Ìχ ‰‡Ó‰ Ï˘ ‰Â˘‡¯‰ ˙ȈÁÓ· ¯‰Âʉ ¯˜ÁÓ·Â Ì‚¯˙· ˜ÒÚ˘ ÌÈËÒȯ„ÂÓ‰ “A veritable storehouse of anachronisms, :¯‰Âʉ ˙‡ Â˙Âη ,Ìȯ˘Ú‰ 145.incongruities and surprises” ȯ˜ÈÚ‰ ¯Â˜Ó‰ (‰„ÂÚ ‰·¯ ‰„ÈÓ·Â) ‰˙ȉ ¯‰Âʉ Ï˘ ÂÈÒÂÒ ˙¯„‰Ó ÌÈ˘· ˜¯ .Ìȯ˘Ú‰ ‰‡Ó· ˙ÈÏ‚‡ ¯·Â„‰ ÌÏÂÚ‰ Ï˘ ¯‰Âʉ ÌÚ ˙¯ÎÈ‰Ï ,˙ÈÏ‚‡Ï ÌÈÙÒ ÌÈÙÈ˜Ó ¯‰ÂÊ ÈÓ‚¯˙ ¯ˆÂ ,͢Ӊ· ‰‡¯˘ ÈÙÎ ,˙¯Á‡‰ .ÂÊ ‰¯Â„‰Ó Ï˘ ‰ÓÂ˜Ó ˙‡ ‡ÏÓÏ Â„Ú¢ ‚Ï˘‡ ‰„Â‰È '¯ Ï˘Â ‚¯·Ê¯ Ï„ÂÈ '¯ Ï˘ ˙ȯ·ÚÏ ¯‰ÂÊ ÈÓ‚¯˙ .·È ÂÏÚÙ˘ ,ÌÈÈ˙¯ÂÒÓ ÌÈ‚ÂÁ ·¯˜· Ì‚ ˙ȯ·ÚÏ ¯‰Âʉ Ì‚¯Â˙ ˙ȯ„ÂÓ‰ ‰Ù˜˙· ÌÈÂȈ‰Â ÌÈÏÈ΢Ӊ È‚ÂÁ ·¯˜· ¯‰ÂÊ· ÔÈÈÚ‰ ˙¯¯ÂÚ˙‰Ï ‰˜ÈÊ· ˜ÙÒ ‡Ï· ,‚¯·Ê¯ Ï„ÂÈ '¯ .(¯‰ÂÊ·Â ‰Ï·˜· ÌÈ„Â‰È ‡Ï ÂÏÈ‚˘ ÔÈÈÚÏ ‰·Â‚˙· Û‡ ÈχÂ) ¯·ÈÁ ˙ÂÎÊ· ¯˜ÈÚ· Ú„ȉÂ) 1913 ˙˘· ‰„˜Ï ¯‚ȉ˘ ,È„ÈÒÁ‰ ÈÏÂÙ‰ ·¯‰ Ì‚¯˙ ,˙ȯ‰Âʉ ˙¯ÙÒ‰ Ï˘ ÌÈÏ„‚ ÌȘÏÁ Ì‚¯˙ (‚‡¯ÙÓ ÌÏ‚‰ ÏÚ ÛÈÂÊÓ‰ ÏÚÙÓ· ÏÁ‰˘ ,‚¯·Ê¯ .ÔÈÏËÈȈ Ïω „ˆÓ ˙ÏÊÏÊÓ ˙¯Â˜È·Ï ‰ÎÊ ¯ÂÎÊ΢ ˙‡ Í¯Ú ,‰„˜· · ÍÈ˘Ó‰Â ,ÔÈÏÂÙ· ˙ȯ·Ú· ¯‰Âʉ Ï˘ ‰Îȯډ Ì‚¯˙‰ ˙ÙÒÂ˙· ÂÓ‚¯˙ ˙‡ ÒÈÙ„‰Â ,‰¯Â˙‰ ȘÂÒÙ ¯„Ò ÈÙ ÏÚ Ì‚¯˙˘ ¯‰Âʉ È¯Ó‡Ó ÌÈÈ˙¯ÂÒÓ‰ ÌÈÓ‚¯˙ÓÏ ‰Ó„· .ÈÓ¯‡‰ ¯Â˜Ó‰ „ˆÏ ,"¯‰Âʉ ÂÈÊ" Ì˘· ¯ˆ˜ ˘Â¯ÈÙ ,Ì˘‡¯·Â ,¯‰Âʉ Ï˘ ÌÈȯËÂʇ‰ ÌȘÏÁ‰ ˙‡ Ì‚¯˙ÏÓ ‚¯·Ê¯ ÚÓ ,ÂÈÙÏ˘ Â"Ò¯˙ ‰˘¯Â· ¯Â‡Ï ‡ˆÈ ÂÓ‚¯˙ Ï˘ Ô¢‡¯‰ ͯΉ .˙¯„‡‰Â ‡˙ÂÚȈ„ ‡¯ÙÒ‰ ¯˙ÂÈ ¯ÁÂ‡Ó ¯Â‡Ï ‡ˆÈ ÌÏ˘‰ Ì‚¯˙‰Â ,"‰¯Â˙ ¯‰Ê È¯Ú˘ ¯ÙÒ" Ì˘· (1906) ‰¯Â˙ ¯‰Ê ¯ÙÒ" :¯˙ÂΉ ˙Á˙ 1930y1924 ÌÈ˘‰ ÔÈ· ˜¯ÂÈ ÂȠχȯËÂÓ· Ú„È Í‡) ˙È˙¯ÂÒÓ ˙¯‚ÒÓ· ÏÚÙ˘ ‚¯·Ê¯ Ï„ÂÈ '¯ 146."‰¯Â˙ È˘ÓÂÁ ‰˘ÓÁ ÏÚ .XIV 'ÓÚ ,Ì˘ 144 .XII 'ÓÚ ,Ì˘ 145 ,˘"‰˘Ï ,ÌÈω˙Ï) ˘Â„˜‰ ¯‰Âʉ ,Ï"‰ ;‰¯Â˙ ¯‰Ê ¯ÙÒ ,Ï"‰ ;‰¯Â˙ ¯‰Ê È¯Ú˘ ,‚¯·Ê¯ 146 ÂÈ· ,ÒÒχ‚ ˜ÁˆÈ È·ˆ ,‚¯·Ê¯ Ï˘ Â„Î È„È ÏÚ ˙È˘ ÒÙ„ Ì‚¯˙‰) ,(˙ω˜Ï ÈÏ˘ÓÏ
73
Ò‰ ÊÚ·
Ô‰· ,ÌÈ·¯ ÌÈ·¯ Ï˘ ˙ÂÓÎÒ‰ ¯ÙÒÏ ÌÈ„˜‰ ,(‰Ï΢‰‰ ˙¯ÙÒ ˙‡ ¯ÈΉ ˙ÈÒ¯ ,ıÈ··ÂÏÓ ÔÂÒ¯Â‡È˘ ·„ ÌÂÏ˘ ¯"ÂÓ„‡‰ Ï˘Â ¯Â‚Ó ¯Ëχ ·ÈÏ ‰È¯‡ ¯"ÂÓ„‡‰ Ï˘ ‰˜ÏÁÓ‰ ˘‡¯ ,ȷί‰ ‡"‡ „ÓÂÏÓ‰ Ï˘ ·˙ÎÓ ˙‡ Û‡ ÒÈÙ„‰ ‡Â‰ Ì„ˆÏ ͇ ¯ÙÒÏ ‰Ó„˜‰· 147.‚¯Â·Ò¯ËÙ ËÒ ˙ÈȯÙÒ· ÌÈÈÁ¯ÊÓ „È È·˙Π˙È„Â‰È ˙¯ÙÒÏ ˙ÂÙ˜˙· Ì‚ ‡·Â‰˘ ,ÌÈ¢‰ ÌÈÈ˙¯ÂÒÓ‰ ÌÈÂÚÈË· ˘Ó˙˘Ó ‚¯·Ê¯ ¯ÊÂÁ "¯‰Âʉ ȘÈ˙" ¯ÙÒ ÏÚ ÍÓ˙Ò‰· ,Ì˘‡¯·Â ,¯‰Âʉ ˙ˆÙ‰ ˙˜„ˆ‰Ï ¯˙ÂÈ ˙ÂÓ„˜ ȯ‰" :Ô¯Á‡‰ ¯Â„· ˙ÂÏ‚˙‰Ï „È˙Ú ¯‰Âʉ˘ ÔÂÚÈˉ ,"̉¯·‡Ï „ÒÁ" ¯ÙÒ ÏÚ ,Ô¯Á‡‰ ¯Â„· ˙ÓÒ¯ÂÙÓ ‰˘„Á ˙ÂÏ‚˙‰· ˙ÂÏ‚˙‰Ï ¯‰Ê‰ ¯ÙÒ „È˙Ú˘ ...¯‡Â·Ó Ì‚¯˙‰ ÏÚÙÓÏ ÌÈ„˜˙Î 148."χ¯˘È ÏÏΉ ÔÈ· ˙ÂˢÙ˙‰ ÂÈȉ ÂÊ ˙ÂÏ‚˙‰Â ¯Î˘˘È '¯ Ï˘ ‰ÓÎÁ ¯Â˜Ó ¯ÙÒ ˙‡ ‚¯·Ê¯ ‡È·Ó ,¯‰Âʉ ȯ·„ Ï˘ (¯ÂˆÈ˜‰Â) ¯ÙÒÏ ‰Ó„˜‰‰ ȯ·„Ó ˙ÂÎȯ‡· ËˈÓ ,(‰¯˘Ú Ú·˘‰ ‰‡Ó‰ ÔÓ) ıÈÓ¯˜Ó ¯Ú· ‡Â‰˘ ÌÂ˘Ó ,"¯·ÁÓ‰ ˙¯ËÓ ÏÚÙ" ‡Ï ¯Î˘˘È '¯ Ï˘ ¯ÙÒ ,Âȯ·„Ï ,Ìχ 149.‰Ê ·˙Π,Ì‚¯˙‰ „ˆÏ ¯Â˜Ó‰ ˙‡ ‡È·‰ ‡Ï ,‰ÏÈÓ· ‰ÏÈÓ ¯‰Âʉ ȯ·„ ˙‡ Ì‚¯˙ ‡Ï .Á ˙È˘‡¯· ˙¢¯ÙÏ ˜¯ ¯ˆȘ-ÂÓ‚¯˙ ˙‡ ˙ÈÓ‡ω ˙¯¯ÂÚ˙‰‰ ¯˘˜‰· ‡· ˙ȯ·ÚÏ ‚¯·Ê¯ Ï˘ ¯‰Âʉ Ì‚¯˙ ÏÚÙÓ .˙ȯ·Ú· ˙ÈÂÏÈÁ ˙¯ÙÒ Ï˘ ‰ÓÂÒ¯Ù ˙ȯ·Ú‰ ȇ¯Â˜ ۘȉ· ‰ÈÈÏÚ‰ ,Â˙Ù˜˙· ȯÙÒ˘ [ÌÈ·¯‰ ÂÈ˙ÂÂÂÚ·] ¯"‰ÂÚ· Ìȇ¯ ‡Â" :Â˙Ó„˜‰· ¯Ó‡ ‡Â‰ ÍÎ ÌÓ¯Á· ˙Â˘Ù ÌȄˆ ËÚÓΠÌÈ·Â¯Ó Ì‰È˜ ÂÏω ÌÈ˙Ú· „‡Ó ÌÈ·¯˙Ó ˙ÂÈÓ Áˆ ÔÂ˘Ï· ·˙΢ ¯˜Èډ .ÈÙÂÈ ÈÈÓ Ïη ÌȯÙÒ ÌÈÙÈÈÓ˘ [‰Ê È„È ÏÚ] Ê"ÈÚ Ô¯˜· ÌÈÁÂÓ ‰˘Â„˜‰ ‰¯Â˙‰ ¯Â‡ Ï˘ ÂÈÊ ÌȇÏÓ‰ ÌÈ˘Â„˜‰ ÌȯÙÒ .Ϙ ԷÂÓ Âȇ˘ ¯˙Ò ¯·„ ÏÚÎ ÂÈÏÚ ÌÈËÈ·Ó˘ ˘Â„˜‰ ¯‰Ê‰ ¯ÙÒ Ë¯Ù·Â .˙ÈÂÊ ÔÈÈˆÓ ˙ω˜Â ÈÏ˘Ó ,ÌÈ¯È˘‰ ¯È˘ Ì‚¯˙Ï Â˙Ó„˜‰· 150."ÚÈÓ˜ ‰Êȇ ÏÚ ÂÓÎ .˘È„ȇ·Â ˙ȯ·Ú· ,¯‰Âʉ ¯ÙÒ È¯Â·È‚ ÏÚ ÌȯÂÙÈÒ ‚¯·Ê¯ ÒÈÙ„‰ ,ÔÎ ÂÓÎ .(1955 ˜¯ÂÈ ÏÏ‰Ï ¯‰Âʉ ¯ÙÒ ,¯È‡Ó ‡¯ ,‚¯·Ê¯ Ï˘ ¯‰Âʉ ÈÓ‚¯˙ ÏÚ .¯‰Âʉ ˙‡ÏÙ ,Ï"‰ ‡¯ ˯ÈÙ· Ô„ ‚¯·Ê¯ Ï˘ ¯‰Âʉ ˙ÎȯÚ Ì‚¯˙ ÏÚÙÓ .104 ‰¯Ú‰ ,145 'ÓÚ ,ÔÈÏËÈȈ ȇ .·Â¯˜· ¯Â‡Ï ˙‡ˆÏ „È˙Ú‰ ,χȯËÂÓ· Ï·Â˜Ó ,ÔÂÒȷ¯ Ï˘ ¯ÙÒ· ÈÚÈ·¯‰ ˜¯Ù· .‰Ê ˜¯Ù Ï˘ „ȉ ·˙Î ˙‡ È˙¢¯Ï „ÈÓÚ‰˘ ÔÂÒȷ¯ 'Ù¯ÙÏ ‰„ÂÓ ¯‰ÂÊ·˘ ˙Â¯Ê ÌÈÏÈÓ Ï˘ Ì‚¯˙ ,‚¯·Ê¯ Ï˘ Â˙˘˜· ÈÙ ÏÚ ,ÏÈΉ ȷί‰ Ï˘ ·˙ÎÓ .˙ȯ·ÚÏ .‡"Ú ‰ ,‡ ͯΠ(˜¯ÂÈ ÂÈ '„‰Ó) ‰¯Â˙ ¯‰Ê ¯ÙÒ ,‚¯·Ê¯ ͯ„" ˘Â¯ÈÙ·˘ ,"˘Â„˜‰ ÔÂ˘Ï· ¯‰ÂÊ" ¯ÂÎʇ ˙‡ ÔÈÈˆÓ ‚¯·Ê¯ ,ÛÒ ÌÈ„˜˙Î .Ì˘ ,Ì˘ ¯ÂÎʇ‰ ˙‡Â (·"Ú „Ï ‡"Á) ¯‰Âʉ ÈÒÂÙ„ ˙‡ ‰ÂÂÏÓ‰ ,χËÈ ÌÈÈÁ '¯Ï ÒÁÂÈÓ‰ "˙Ó‡ ÒÂÙ„ Ï˘ ÈÂÈΉ Â‰Ê˘ ÍÎÏ Ú„ÂÓ Âȇ ‚¯·Ê¯ .(·"Ú Ê˘ ·"Á) "Ô˘ ¯‰ÂÊ" Ï˘ Ì˘ ˙Ù˜˙· ÌÈȘ ‰È‰˘ ¯‰Âʉ ¯ÂˆÈ˜· ¯·Â„Ó˘ ÁÈÓ (‰ÂÓȯ˜ ÈÒÂÙ„ ˙ÓÂÚÏ) ‰·ÂËÓ .Â"Á¯ .Ì˘ ,Ì˘
147 148 149
150
74
¯‰Âʉ ÈÓ‚¯˙
˙¯˜Ù‰‰ ˙ÓÂÚÏ ÌÂÁÏÏ ˙„ÁÂÈÓ ˙Á‡‰ ‰Ù¯˙‰ ‡È‰ ˜"‰Âʉ „ÂÓÈÏ"˘ ‚¯·Ê¯ ˙ȯ„ÂÓ‰ ‰Ù˜˙·˘ ÌÂ˘Ó 151."‰Ï‡ ÌÈÓÈ· „‡Ó ˙ˆ¯Ù‰ [!]˙Èү˜ÈÙ‡ Ï˘ ¯‰Âʉ ˙‡ Ì‚¯˙Ï ˘È˘ ÔÚÂË ‚¯·Ê¯ ,ÌȄ‰ȉ ·¯˜· ˙ÈÓ¯‡‰ ˙ÚÈ„È ‰ËÚÓ˙ È˘ÙÏ ‰ÁÂÓ ÈÈÚÏ ‰˘ Ô˙ ‡Ï ‰Ê‰ ÔÂÈÚ¯‰˘ ÌÈÓ¯ӷ È„‰˘Â" :˙ȯ·ÚÏ ¯‰Ê‰ ¯ÙÒÓ ˜È˙Ú‰Ï ÂÊÎ ‰˘˜ ‰„Â·Ú ÈÏÚ ˙Á˜Ï ‰˜ÊÁ· È˙‡ ÁȯΉ ·¯ ÔÓÊ ÌÈ·ÂÓ ˙ÂÈ‰Ï ÂÏÎÂÈ ¯˘‡ ÌȘÂÒÙ‰ ˜ÓÂÚ Ìȯ‡·Ó‰ ÌȯӇӉ ÏÎ ˘„˜‰ ÔÂ˘Ï· ˙È˙¯ÂÒÓ ‡È‰ ‚¯·Ê¯ Ï˘ Ì‚¯˙‰ Ï˘ ‰·È˜ÙÒ˜¯Ù‰˘ Û‡ 152."χ¯˘È ÏÏÎÏ ˙ÚÙ˘‰ Âȯ·„· ˙¯ÎÈ ,˙ÈÂÏÈÁ‰ ‰Ï΢‰· ˜·‡Ó‰ ,Âȯ·„Ï ,‡Â‰ ÂÏÚÙÓÏ Ú˜¯‰Â Ô· Ϸ˜Ӊ ȯ·„ ÏÚ ‰Ê¯Ù¯Ù· ,ÍÎ .ÂÓÊ ˙· ˙ÈÓ‡ω ˙Ȅ‰ȉ ˙¯¯ÂÚ˙‰‰ ˙ÂÂÎ ¯˜ÈÚ ÈÎ Ú„Â" :‚¯·Ê¯ ·˙ÂÎ ,ȇÏÂʇ ̉¯·‡ '¯ ,‰¯˘Ú ˘˘‰ ‰‡Ó‰ ÒÙ‡· [‰È΢‰ ÂÈȉ] ÈÓ‡ω ¯Â‡ ˙ÂÈ‰Ï ‰ÊÏ ‰È‰ ¯‰Ê‰ ¯Â·Á· ‰"Ú È"·˘¯‰ 153."‰Ï ¯ÊÂÚ Ôȇ·Â ÍÓÂ˙ Ôȇ· ÚÙ˘ ˙ÈÏ·˜ ‰·È˜ËÙÒ¯ÙÓ ·˙΢ ,˙ȯ·ÚÏ ¯‰Âʉ Ï˘ ¯˙ÂÈ· ÛȘӉ Ì‚¯˙‰ Ì‚¯˙ ‡Â‰ ,(¯˙ÂÈ· ˙ÈϘȄ¯Â ˙È˘„Á ˙ÈÏ·˜ ‰ËÈ˘ ˙¯‚ÒÓ· ÈΠ̇) ˙È˙¯ÂÒÓ ÌÈÈ„ÈÒÁ ÌÈ‚ÂÁÏ ·¯Â˜Ó ‰È‰˘ ,‚Ï˘‡ ‰„Â‰È ·¯‰ Ï˘ ÌÒ¯ÂÙÓ‰ ¯‰Âʉ ˘Â¯ÈÙ ‰„Â‰È '¯ Ï˘ Â˘Â¯ÈÙ· ÔÂ„Ï ‰Ù‡˘ ÈÙÏ .1921 ˙˘· ı¯‡Ï ‰ÏÚ˘ ÈÙÏ ÔÈÏÂÙ· Â˙‡ˆÂ‰ ˙‡ Ì‚ ÔÈÈˆÏ È‡¯‰ ÔÓ ,‰"˘˙ ˙˘ ÔÓÏ ÒÙ„˘ ,"ÌÏÂÒ"‰ ,‚Ï˘‡ χί· '¯Ï ÒÁÂÈÓ‰ ,¯‰Âʉ ¯ÙÒ Ï˘ ˙È˘‡¯· ˙˘¯Ù Ï˘ Ì„˜ Ì‚¯˙ Ï˘ ¯Â‡Ï ÈÙÎ .Â"˘˙ ˙˘ ,‰Â˜˙ Á˙Ù· χ ˙È· ˙·È˘ÈÓ ‰È„‰ ‰È„·ÂÚ '¯ È„È ÏÚ 154,ÔÓÙ˜ ‰Ê Ì‚¯˙ ¯Â‡Ï ‡ÈˆÂ‰Ï ÔÎ˙ ԉΠ˄· Ï"ÂÓ‰ ,¯È‡Ó Ô˙ÂÈ ‰Â¯Á‡Ï ‰‡¯‰˘ ¯Â‡Ï ‡ÈˆÂ‰Ï ‰È„‰ Ï˘ Â˙ËÏÁ‰ 155.ÔÈϯ·· ˘ÏÈ ˙‡ˆÂ‰ ˙¯‚ÒÓ· ,̄˜ „ÂÚ '¯ Ï˘ ÂÓ‚¯˙Ï ‰·Â‚˙ ,¯‡˘‰ ÔÈ· ,‡È‰ χί· '¯Ï ÒÁÂÈÓ‰ Ì„˜‰ Ì‚¯˙‰ ˙‡ Ì‚¯˙ Ï˘ ÌȯÁ‡ ÌÈ˘È¯ÙÏ Ì‚ Èχ ,˘Â¯ÈÙ· ¯˜·Ó ‡Â‰ Â˙‡˘ ,‚¯·Ê¯ Ï„ÂÈ .ÂÓÊ· ¢ڢ ˙ȯ·ÚÏ ¯‰Âʉ ̄˜ ˜ÒÚ˘ ,‚Ï˘‡ ·¯‰ Ï˘ Ô¯Á‡‰ È˙¯ÙÒ‰ ÂÏÚÙÓ ‡Â‰ ÌÏÂÒ‰ ˘Â¯ÈÙ Â˙ËÈ˘ ˙‡ Á˙ÈÙ Ì˙¯‚ÒÓ·˘ ,ÌÈȇȯÂÏ ÌÈÒ˘ËÏ ÌÈ˘Â¯ÈÙ ˙·È˙η ¯˜ÈÚ· ÌÈÈÒ ,1943 ˙˘· ¯‰ÂÊÏ Â˘Â¯ÈÙ ˙‡ ¯·ÁÏ ÏÁ‰ ‚Ï˘‡ .˙È„ÂÁÈȉ ˙ÈÏ·˜‰ .‡"Ú · ,Ì˘ .‡"Ú ‰ ,Ì˘ ,Ô·ÂÓÎ ,Ì˘ .„Î ¯‰ ,‡ ÔÈÚÓ ,̉¯·‡Ï „ÒÁ ,ȇÏÂÊ‡Ï ‰Â¢‰Â .·"Ú Ì˘ ,·Â˘Â .Ì˘ ,Ì˘ .˙¯ÎÊ ‰È‡ "˙ÈÓ‡ω Á¯"‰ .11 ‰¯Ú‰ ,ÏÈÚÏ Â‡¯ ԉΠ˄· Ï˘ Â˙ÂÏÈÚÙ ÏÚ .127 ‰¯Ú‰ ,150 'ÓÚ ,ÔÈÏËÈȈ ÏÏ‰Ï ¯‰Âʉ ¯ÙÒ ,¯È‡Ó ‡¯ .120 ‰¯Ú‰ ,149y148 'ÓÚ ,Ì˘ ‡¯ ,˘ÏÈ ˙‡ˆÂ‰Â
75
151 152 153 154 155
Ò‰ ÊÚ·
ÏÚ ÒÒ·Ӊ ,¯‰ÂÊÏ Â˘Â¯ÈÙ ˙¯‚ÒÓ· 156.1954 ˙˘· ,Â˙¯ÈËÙÏ ÍÂÓÒ Â˙‡ ‰Ó„· .˙ȯ·ÚÏ È¯‰Âʉ ÒÂٯ˜‰ ˙È·¯Ó ˙‡ ‚Ï˘‡ ·¯‰ Ì‚¯˙ ,˙ÈÏ·˜‰ Â˙ËÈ˘ ¯˜ÈÚ· ,ÂÏ˘ Ì‚¯˙‰Â ˘Â¯ÈÙ‰ ÏÚÙÓÏ ˙·¯ ˙ÂÓÎÒ‰ ÒÈÈ‚ ‚Ï˘‡ Ì‚ ,‚¯·ÊÂ¯Ï ÔÂȈ Ô·Â ‚ˆ¯‰ ˜ÁˆÈ ÌÈÈ˘‡¯‰ ÌÈ·¯‰ Ï˘ Ì‚ ͇) ÌÈÈ„ÈÒÁ Ìȯ"ÂÓ„‡ Ï˘ Ï˘ Â‡È˘ ˙‡ ‰ÂÂ‰Ó ,˙ȯ·ÚÏ ¯‰Âʉ Ì‚¯˙ ÂÏÏη ,"ÌÏÂÒ"‰ ˘Â¯ÈÙ .(χÈÊÂÚ ‰Ï·˜·Â ¯‰ÂÊ· ˜ÂÒÈÚ‰ ÏÚ ˙ÂȯËÂʇ‰ ˙ÂÏ·‚Ó‰ ˙¯Ò‰Â ‰Ï·˜‰ ˙ˆÙ‰ ÏÚÙÓ ‰ÒÈÙ˙‰ ÏÚ ¯ÊÂÁ ‚Ï˘‡ ·¯‰ "ÌÏÂÒ"‰ ˘Â¯ÈÙÏ Â˙Ó„˜‰· 157.‚Ï˘‡ ·¯‰ ÌÊÈ˘ :ÌÈÈ‚ÂÏÂËÎÒ‡ ÌȘÂÓÈ· ¯‰Âʉ ˙ˆÙ‰ ˙‡ ‰˜È„ˆÓ‰ ˙È˙¯ÂÒÓ‰ ,ÌȯÁ‡‰ ÌÈÙχ '· ¯Ó‚Ï Â‡ Ìȷ¯˜ ¯·Î˘ ¯Á‡ ,‰Ê ¯„· ˙ÚΠ¯‰Âʉ ȯ·„ [‰"· ,È"¯‡‰] Ï"Ê Âȯ·„ ˙ÂÏ‚Ï ˙¢¯‰ ‰˙Ú ‰˙È ÍÎÈÙÏ ˙ÂÏ‚˙‰Ï ÂÏÈÁ˙È ÍÏȇ ‰Ê Â¯Â„Ó˘ ÔÙ‡· ,„‡Ó ·Â˘Á ¯ÂÚÈ˘· ÌÏÂÚ· ıÙÁ·˘ ÌÏ˘‰ ¯ÂÚÈ˘‰ ÏÎ ‰Ï‚˙È˘ „Ú ,¯˙ÂÈ ¯˙ÂÈ ÌÚÙ Ïη ¯‰Ê‰ ȯ·„ 158.˙"È˘‰ ¯Â·ÈˆÏ ÂÏÂÎ ¯‰Âʉ ˙ˆÙ‰ ˙‡ ˜È„ˆÓ ‚Ï˘‡ ·¯‰ ,˙È‚ÂÏÂËÎÒ‡‰ ‰ÒÈÙ˙‰ ÍÓÒ ÏÚ "ÈˢÙ" Ì‚¯˙· ˜Ù˙Ò‰˘ ¯˙ÂÈ ˙ÂÓ„˜ ˙ÂÙ˜˙· ÌÈϷ˜ÓÏ „‚ȷ .·Á¯‰ Ï˘ ÌÈȯËÂʇ‰ ÌȘÏÁ‰ Ì‚¯˙Ó ÚÓ˘ ‚¯·Ê¯ Ï„ÂÈ '¯Ï „‚ȷ ۇ ,¯‰Âʉ ÏÎ ˙‡ Ì‚¯˙ ˘¯ÈÙ ‚Ï˘‡ ·¯‰ ,(˙ÈÏ‚‡Ï ÂÈÒÂÒ ¯‰ÂÊ ÈÓ‚¯˙Ó Ì‚ ÍÎÂ) ¯‰Âʉ È„È ÏÚ Â˙¯ÈËÙ ¯Á‡Ï ÂÓ‚¯Â˙˘ ¯‰Âʉ ȘÈ˙Ó ¯‰ÂÊÏ ˙ÂËÓ˘‰Ó ıÂÁ) ¯‰Âʉ "ÌÏÂÒ"‰ ˙ÒÙ„‰ ÌÂÈÒ Ï‚¯Ï ·˙΢ ¯Ó‡Ó· 159.(ÔÈ„¯· È·ˆ ‰„Â‰È '¯ „ÈÓÏ˙ ˙ÂÓÈÏ ÚÈ‚‰ ¯„˘ ‰ÁΉ‰ ‡Â‰ ÂÏ˘ Ì‚¯˙‰Â ¯Â‡È·‰ ÏÚÙÓ Ï˘ ۘȉ‰˘ ÔÚË !ÁÈ˘Ó‰ ÂÈÈÚ ÈÎ ÁÈ˘Ó‰ ˙ÂÓÈÏ ‰Ê ¯„ ÚÈ‚‰ ¯·Î˘ ‰¯Â¯· ‰ÁΉ Ô‡ÎÓ ÂÏÈÙ‡ ¯‡È· ‡Ï ÂÏ ÂÓ„˜˘ ¯‰Âʉ ¯ÙÒ ÏÚ Ìȯ‡ȷ‰ Ï΢ ˙‡¯‰ ÌÈÓÂ˙Ò Â¯‡È·˘ ˙ˆ˜Ó· Ì‚Â ¯‰ÂÊ· ÌÈ˘˜‰ ˙ÂÓÂ˜Ó‰Ó ÌÈÊÂÁ‡ ‰¯˘Ú ¯Â‡È· ‡Â‰˘ ÌÏÂÒ‰ ˘Â¯ÈÙÏ ÂÈÎÊ ‰Ê ¯Â„·Â .ÂÓˆÚ ¯‰Âʉ ȯ·„Π̉ȯ·„ ¯‰Ê‰ Ïη ÌÂ˙Ò ¯·„ ÁÈÓ Âȇ˘ ‰Ê „·ÏÓ ¯‰Ê‰ ȯ·„ ÏÎ ÏÚ ‡ÏÓ ,ËÂ˘Ù‰ ÈÂÈÚ‰ Ï΢‰ ÈÙ ÏÚ ÌÈ„ÒÂÈÓ Ìȯ‡ȷ‰ ÈÎ Û‡ .¢¯ÙÏ ÈÏ· .ÌÏÂÒ‰ ,‚Ï˘‡ ‡¯ ÈÏÂ˙Ù ,¯È‡Ó ;8y7 'ÓÚ ,¯Á‡ ÌÂÈ· ˙ÂÓÏ ,Ò‰ ;59y58 'ÓÚ ,˙ÂÏ‚Ò‰ È„ÈÁÈ ,·¯‡‚ ‡¯ .„ÂÒ .ÊÈ 'ÓÚ ,‡ ,ÌÏÂÒ‰ ,‚Ï˘‡ .¯‰Âʉ ȘÈ˙ ,ÔÈ„¯· ‡¯
156 157 158 159
76
¯‰Âʉ ÈÓ‚¯˙
ÂÊ È¯‰ ,‰Ê ¯„· ¯‰Âʉ ‰Ï‚˘ ÍÂ˙Ó ÌÈ·‰Ï ÏÂÎÈ ÈÂÈ· ÔÈÈÚÓ Ï΢ Â˙‡ Ï˘ Â˙ÏÁ˙· ÁÈ˘Ó‰ ˙ÂÓÈ· ¯·Î ÌȇˆÓ ÂÁ‡˘ ‰¯Â¯· ‰ÁΉ 160.[Ë ,‡È '˘È] '‚ '‰ ˙‡ ‰Ú„ ı¯‡‰ ‰‡ÏÓ ¯Ó‡ ÂÈÏÚ˘ ¯Â„‰ ‡Â‰ ,˙ÈÂȈ ‡Ï ˙È„¯Á ˙¯‚ÒÓ· ‚Ï˘‡ ·¯‰ Ï˘ Â˙ÂÏÈÚÙ ˙¯ÓÏ˘ ,ÔÈÈˆÏ ˘È Ô‰ χ¯˘È ˙È„Ó ˙Ó˜‰· Ô‰ ‰‡¯Â ,˙ÈÓ‡ω ‰Ó˜˙Ï ¯‰Âʉ ˙ˆÙ‰ ˙‡ ¯˘˜ :‰Ï‡‚‰ ˙ÏÈÁ˙Ï ‰ÁΉ "ÌÏÂÒ‰" ˘Â¯ÈÙ ˙ÂÚˆÓ‡· ¯‰Âʉ ˙ˆÙ‰· ÌȇˆÓ ÂÁ‡˘ ‰¯Â¯· ‰ÁΉ ÂÊ È¯‰ ‰Ê ¯„· ¯‰Ê‰ ‰Ï‚˘ ÍÂ˙Ó ı¯‡‰ ‰‡ÏÓ ¯Ó‡ ÂÈÏÚ˘ ¯Â„‰ Â˙‡ Ï˘ Â˙ÏÈÁ˙· ÁÈ˘Ó‰ ˙ÂÓÈ· ¯·Î ˙ÂÓÈ Ï˘ ¯Â„‰ ‡Â‰ ‰Ê ¯„˘ Âȯ·„Ó ‡ˆÂȉ ...[Ë ,‡È '˘È] '‰ ˙‡ ‰Ú„ ÂÈÎÊ Ì‚ .ÌȯΉ È„ÈÓ ‰˘Â„˜‰ ˆ¯‡ ˙χ‚Ï ÂÈÎÊ ÍÎÈÙÏ .ÁÈ˘Ó‰ ˙‡ ‰Ú„ ı¯‡‰ ‰‡ÏÓ ·Â˙Ή ÌÂȘ ˙ÏÈÁ˙ ‡Â‰˘ .¯‰Ê‰ ¯ÙÒ ˙ÂÏ‚˙‰Ï ÌÏ„‚ „Ú Ì˘ÓÏ È˙‡ ÂÚ„≈È ÌÏÂÎ ÈÎ „ÂÚ Â„Ó«ÏÈ ‡Ï [Ë ,‡È '˘È] '‰ 161.[‚Ï ,‡Ï '¯È] ¯‰ÂÊÏ ÌÈ¢‡¯‰ ÌÈÈÓ„˜‡‰ ÌÈÓ‚¯˙‰ .‚È Â·˙Î Ìȯ˘Ú‰ ‰‡Ó‰ Ï˘ ‰Â˘‡¯‰ ˙ȈÁÓ· ÂÚÈÙ‰˘ ¯‰Âʉ ÈÓ‚¯˙Ó ˜ÏÁ ÌÈÈ‚ÂÏÂÏÈÙ ÌÈȯÂËÒȉ ÌÈÏη ˘ÂÓÈ˘ ÍÂ˙ ,˙ȯ„ÂÓ ˙ÈÓ„˜‡ ‰·È˘ÙÒ¯ÙÓ ,ÏÈÚÏ Â„˘ ¯‰Âʉ Ì‚¯˙· ˜ÒÚ˘ ÌȄ‰ȉ ÌÈ„ÓÂÏÓ‰Ó ˜ÏÁ .ÌÈÈ˙¯Â˜È· ‰Ï΢‰ ÈÏÚ· Âȉ ,ÌȯÁ‡Â ÔÂÒÏ·‡ Ú˘Â‰È ,˜¯Ù Ô˙ ,ÔÈÏËÈȈ Ïω ÌÏÏη .ÌÈ˘„È„ÂË‡Π¯˜ÁÓ· ˜ÒÚ Â‡ ˙ÈÓ„˜‡ ‰‡Ó· ¯‰Âʉ ‰Ï·˜‰ ¯˜ÁÏ ˙ÈÓ„˜‡‰ ‰˘È‚‰ Ï˘ ¯˙ÂÈ· ˜‰·ÂÓ‰ ‚ˆÈÈÓ‰ ˜ÂÒÚÏ ‰Ù ,ÏÈÚÏ Â„˘ ÌȯÁ‡ ÌÈ‚Â‰Ï ‰Ó„·˘ ,ÌÂÏ˘ Ì˘¯‚ ‡Â‰ Ìȯ˘Ú‰ -‡‰ ˙ÂÓ‚Ó‰ ˙ÚÙ˘‰·Â ˙ÈÂȈ‰ ‰È‚Âχ„ȇ‰ ˙¯‚ÒÓ· ˙Ȅ‰ȉ ‰˜ÈËÒÈÓ· ÏÚ ÌÂÏ˘ Ï˘ ¯˙ÂÈ· ÌÈ·Â˘Á‰ Âȯ˜ÁÓ .Ìȯ˘Ú‰ ‰‡Ó‰ ˙È˘‡¯ Ï˘ ˙ÂÈËÓ¯ ˙˘Ó ,"¯‰Âʉ ¯ÙÒ ˙‡ Ô‡ÈÏ ‰„ ‰˘Ó '¯ ¯·ÈÁ ̇‰" Â¯Ó‡Ó Ì‰ ¯‰Âʉ ¯ÙÒ .‚˜y·˜ 'ÓÚ ,‰¯Â˙ Ô˙Ó ,‚Ï˘‡ 160 Ìȇ ¯‰Âʉ ˘Â¯ÈÙ Ô‰ ı¯‡‰ ˙χ‚ Ô‰ ,‚Ï˘‡ ·¯‰ ˙ÈÁ·Ó ,˙‡Ê ÌÚ .„˜y‚˜ ,Ì˘ 161 ˙ÈÁ·· ˜¯ ÂÈÎÊ ‰Ï‡ È˙˘· Ï·‡" :„·Ï· Â˙ÏÈÁ˙ ‡Ï‡ ,‰Ï‡‚‰ ÍÈω˙ ÌÂÈÒ ˙ÈÁ· ‰Ê· ˙Âӄʉ ÂÏ ‰˙È˘ ‡Ï‡ .ÌÂÏÎ ÂÏ·˜ ‡Ï „ÂÚ ÂÈ„ÈÏ Â‡ Ï·‡ ,‰"·˜‰Ó ‰È˙ ÏÎÎ ‰Ï„‚ ‰Áψ‰Ï ‰ÎÊ Ê‡˘ ,‰Ó˘Ï ˙ˆӷ ‰¯Â˙· ˜ÂÒÚÏ ˙"È˘‰ ˙„·ڷ ÏÈÁ˙‰Ï ‰Ï·˜‰ ÔÓÊÏ ‰ÎÊ Ê‡Â .ÂÈÙÏ˘ ˙¯„‰ ÏÎ ÂÚ„È ‡Ï˘ ‰Ó ,ÁÈ˘Ó‰ Ï˘ Â¯Â„Ï ÁË·ÂÓ‰ .(Ì˘ ,Ì˘) "'‰ÓÏ˘‰ ‰Ï‡‚‰' '‰‚˘‰‰ ˙ÂÓÏ˘' :‰Ï‡ È˙˘ Ï˘
77
Ò‰ ÊÚ·
ÌȘ¯Ù‰ È˘Â 162,(Ô‡ÈÏ ‰„ ‰˘Ó '¯Ï ¯‰Âʉ ÒÂÁÈÈ ÏÚ ¯Ú¯ÚÓ ‡Â‰ ·) Â"Ù¯˙ Major) ˙Ȅ‰ȉ ‰˜ÈËÒÈÓ· ÌÈȯ˜ÈÚ ÌÈÓ¯Ê Â¯ÙÒ· ¯‰Âʉ ¯ÙÒÏ ÌÈ˘„˜ÂÓ‰ ¯ÊÁ ‡Â‰ ̉·˘ ,1941 ˙˘· ‰Â˘‡¯Ï ÒÙ„˘ ,(Trends in Jewish Mysticism ‰‡¯˘ ÈÙÎ 163.Ô‡ÈÏ ‰„ ‰˘Ó '¯ È„È ÏÚ ¯·Á˙ ÂÏÂÎ ¯‰Âʉ˘ Ú·˜Â ,Â˙Ú„Ó ¯Á‡Ó ,˙ÈÓ¯‚Ï ¯‰ÂÊ È¯Ó‡Ó ¯ÙÒÓ ÌÂÏ˘ Ì‚¯˙ ,‰Ï‡ Ìȯ˜ÁÓÏ ÛÒ· ,ÔÏ‰Ï .˙ÈÏ‚‡Ï Ì‚ ¯˙ÂÈ ˙ÈÙ¯‚Èه„‡ÒÙ ‰¯ÈˆÈ ‡Â‰ ¯‰Âʉ˘ ‰˜ÒÓÏ Âȯ˜ÁÓ· ÚÈ‚‰ ÌÂÏ˘˘ Û‡ „Á‡Î ÂÈÈÚ· ¯‰Âʉ Ï˘ ÂÎ¯Ú Ì‚Ù ‡Ï ,Ô‡ÈÏ ‰„ ‰˘Ó '¯ È„È ÏÚ ‰·˙΢ :ÏÏη ˙ÈËÒÈÓ‰ ˙¯ÙÒ·Â ˙Ȅ‰ȉ ˙¯ÙÒ· ÔÂÈˆÏ ¯˙ÂÈ· ÌÈȇ¯‰ ÌȯÙÒ‰ To the streak of adventurousness which was in Moses de Leon, no less than to his genius, we owe one of the most remarkable works of Jewish literature and of the literature of mysticism in general.164
Û˙¢ ,¯·ÁÓ Ï˘ Â˙Âȇ‚Ï ¯‰Âʉ ¯ÙÒÏ ‰·¯‰ ‰Î¯Ú‰‰ „ˆÏ ,˙‡Ê ÌÚ ÌÒÁÈ ˙‡ ‰ÈÈÙ‡ Âȇ¯˘ ÈÙ΢ ,¯‰ÂÊÏ ÒÁÈ· ˙ÂÈËÏÂÂÈ·Ó‡‰ ˙˘‚¯‰Ï ÌÂÏ˘ ÌÂÏ˘ Ï˘ ˙ÂÈËÏÂÂÈ·Ó‡‰ .˙Ȅ‰ȉ ‰˜ÈËÒÈÓÏ ÌÈ¢ ÌÈËÒȯ„ÂÓ ÌȂ‰ Ï˘ ˘‚¯Â ‰·˘ÁÓ Èί„ Ï˘ Ì˙ÂÁΠÏÚ Âȯ·„· ÈÂËÈ· È„ÈÏ ‰‡· ¯‰ÂÊÏ ÒÁÈ· :‰˜ÂÓÚ ˙È·ÈËÏÙÓ˘ ‰˜ÈËÒÈÓ Ï˘ ‰„ˆÏ ,¯‰ÂÊ· ÌÈÈ·ÈËÈÓȯ٠Again and again one is struck by the simultaneous presence of crudely primitive modes of thought and feeling and of ideas whose profound contemplative mysticism is transparent... a very remarkable personality in whom as in so many mystics, profound and naive modes of thought existed side by side.165
˜¯Ù :‰‡È¯·‰ ˙„ÂÒ" ¯ÙÒ ˙‡ ,Ô˜Â˘ ˙‡ˆÂ‰· ÔÈϯ·· ,ÌÂÏ˘ ÌÒ¯Ù 1935 ˙˘· ,(Die Geheimnisse der Scho¨pfung, Ein Kapitel aus dem Sohar) "¯‰ÂÊ‰Ó ÔΠ,(‡"Ú ·Îy‡"Ú ÂË ‡"Á ,¯‰ÂÊ) ¯‰Âʉ ¯ÙÒ ˙ÏÁ˙‰Ï ÈÓ¯‚ Ì‚¯˙ ÏÈÎÓ‰ ÌÚ ‰ÏÂÚÙ ÛÂ˙È˘· ,1949 ˙˘· ,¯˙ÂÈ ¯ÁÂ‡Ó 166.¯‰ÂÊÏ ÈÎÂ˙ ȯÂËÒȉ ‡Â·Ó .29y16 'ÓÚ ,¯·ÈÁ ̇‰ ,ÌÂÏ˘ .204y156 'ÓÚ ,ÌÈÓ¯Ê ,ÌÂÏ˘ .204 'ÓÚ ,Ì˘ .175 'ÓÚ ,Ì˘ ‡Â·Ó· ¯·Î .(1992 ˙˘· ˙ÙÒ ‰¯Â„‰Ó· ¯Â‡Ï ‡ˆÈ ¯ÙÒ‰) ‰‡È¯·‰ ˙„ÂÒ ,ÌÂÏ˘ ¯·ÁÓ ˙„‡ ÏÚ ˙Ó„˜ÂÓ‰ Â˙ÚÈ·˜Ó ÌÂÏ˘ ¯ÊÁ ‰Ê Ì‚¯˙ Ï˘ ‰Â˘‡¯‰ ‰¯Â„‰ÓÏ
162 163 164 165 166
78
¯‰Âʉ ÈÓ‚¯˙
ÌÈÓ‚¯Â˙Ó ¯‰ÂÊ È¯Ó‡Ó ¯Á·Ó ¯Â‡Ï ‡ÈˆÂ‰ ÌÂÏ˘ ,(Sherry Abel) Ï·‡ ȯ˘ Ì‚¯˙Ï ·˙΢ ȯÂËÒȉ‰ ‡Â·Ó‰ Ï˘ ÈÏ‚‡ Ì‚¯˙ ÌÈ„˜‰ ̉Ï ,˙ÈÏ‚‡Ï 167.(˙·¯ ˙ÂÙ˘Ï ÂÊ ‰È‚ÂÏÂ˙‡ ‰Ó‚¯Â˙ ¯˙ÂÈ ¯Á‡Ó) ˙ÈÓ¯‚Ï ¯‰Âʉ ¯Ó‡Ó “conveying :ÌÂÏ˘ ȯ·„Ï ,‡È‰ ,˙ÈÏ‚‡Ï ¯‰Âʉ ÈÓ‚¯˙ Ï˘ Ô˘‰ ͯΉ ˙¯ËÓ to the reader some notion of the power of contemplative fantasy and creative imagery hidden within the seemingly abstruse thinking of the 168.Kabbalists”
¯ˆÂ˘ ¯‰Âʉ ÈÓ‚¯˙ ˙‡ Z ‰·¯ ˙ÂÙȯÁ· ÌÈ˙ÚÏ Z ÏÒÙ ÌÂÏ˘ Ì˘¯‚ ¯„Ú‰ ÌÂ˘Ó Û‡Â ÌÈÈÓ„˜‡ ÌÈÂȯËȯ˜· ÌÈ„ÓÂÚ Ìȇ˘ ÌÂ˘Ó ,‰˘„Á‰ ˙Ú· ÌÒ¯Ù ˙ÈÓ„˜‡‰ Âί„ ˙È˘‡¯· ,¯ÂÎÊÎ .ÂÏω ÌÈÓ‚¯˙‰Ó ‰ÓÎ Ï˘ È˙¯ÙÒ Í¯Ú È¯Ó‡Ó Ì‚¯˙·˘ ÏÂÙ¯Ú‰ ÏÚ ˙È·ÈÒ¯ÙÒ˜‡‰ ‰Ó‚Ó‰ ÏÚ ‰ÙȯÁ ˙¯Â˜È· ÌÂÏ˘ ¯˜È· ˙ÈÓ¯‚· ÂÏ˘ ¯‰Âʉ ÈÓ‚¯˙Ï ‡Â·Ó· 169.ÔÓ„ÈÈÊ ·˜ÚÈ Ï˘ ˙ÈÓ¯‚Ï ¯‰ÂÊ ÈÏ·Ó ,˙¯Á‡ ˙ÂÈÙ¯ȇ ˙ÂÙ˘Ï ˙ÈÓ¯‚Ï ÂÈÙÏ Â˘Ú˘ ¯‰Âʉ ÈÓ‚¯˙ ˙‡ ÌÂÏ˘ ‰ÏÈÁ˙ ‰ÓÒ¯Ù˙˘ ,ÌÂÏ˘ Í¯Ú˘ ¯‰Âʉ ÈÓ‚¯˙ ˙¯È˜Ò· 170.ÌÓ˘· ̯ÈÎÊ‰Ï ı·Â˜‰ ÍÂ˙· ‰ÒÙ„ ¯˙ÂÈ ¯Á‡ÓÂ) ‰˜È‡„ÂÈ ‰È„ÙÂϘȈ‡· "¯‰ÂÊ" ͯډ ÍÂ˙· Âȯ·„Ï ¯ÒÁ‰ ‚¯·Ê¯ Ï„ÂÈ '¯ Ï˘ ÂÓ‚¯˙ ˙‡ ¯˜È· ÌÂÏ˘ ,(Kabbalah) "‰Ï·˜" Ûˆ¯Â È„Ó ÈÏÂÏÈÓ ‡Â‰˘ ÍÎ ÏÚ ‚Ï˘‡ ·¯‰ Ï˘ ÂÓ‚¯˙ ˙‡Â ,È˙¯ÙÒ Í¯Ú ÏÎ ÏÏ‚· ˙È˙Ù¯ˆÏ Èχ٠‰„ Ï˘ ÂÓ‚¯˙ ˙‡ Ô·ÂÓÎ ÏÒÙ ÌÂÏ˘ 171.˙·¯ ˙ÂÈÂÚË Ì‚¯˙‰ Ï˘ ‰‡‰ Ô‚҉ ˙‡ ÔÈȈ ÌÓ‡ ‡Â‰ 172.·˘ ÌÈ·¯‰ ÌÈȯˆ‰ ÌÈÙÂÈʉ ‡ ,˙ȘÏÁ ‰·‰· ‡ËÁ ̉˘ ÔÚË Í‡ ,ÛÂ˯·Ï ÔÂÓÈÒ ,‚ÈϯÙÒ Ï˘ ˙ÈÏ‚‡Ï 173.‰Ï·˜ ÈÈÈÚ· ÌȘÒÂÚ‰ ¯‰Âʉ Ï˘ ÌÈ·¯ ÌȘÏÁ Ï˘ ,˙ÈÚËÂÓ
.(ÌÈÓ¯Ê ,ÌÂÏ˘) ¯ÙÒ· ¯˙ÂÈ ¯ÁÂ‡Ó ·ÈÁ¯‰ ‰˙‡˘ ‰„ÓÚ‰ ˙‡ ‰Â˘‡¯Ï ‚Ȉ‰Â ,¯‰Âʉ ;(14 'ÓÚ ,‰‡·‰ ‰¯Ú‰· ÔȈӉ ,˙ÈÏ‚‡Ï Ì‚¯˙·Â) 12 'ÓÚ ,‰‡È¯·‰ ˙„ÂÒ ,ÌÂÏ˘ ‡¯ .19 ‰¯Ú‰ ,266 ,118 'ÓÚ ,ÌÂÏ˘ Ì˘¯‚ ,χȷ ,˙È˙Ù¯ˆÏ ,˙ÈÊ‚Â˯ÂÙÏ ÌÈÓ‚¯˙· ۇ ,˙ÂÙÒ ˙·¯ ˙¯„‰Ó· ‡ˆÈ ¯ÙÒ‰ .¯‰ÂÊ ,ÌÂÏ˘ ;(˙È˙Ù¯ˆ) ¯‰ÂÊ ,ÌÂÏ˘ ;(˙ÈÊ‚Â˯ÂÙ) ¯‰ÂÊ ,ÌÂÏ˘ ,‡¯ .˙ȘÏËȇÏ ˙È„¯ÙÒÏ ,˙È„ÏÂ‰Ï .(˙ȘÏËȇ) ¯‰ÂÊ ,ÌÂÏ˘ ;(˙È„¯ÙÒ) ¯‰ÂÊ ,ÌÂÏ˘ ;(˙Ȅω) ¯‰ÂÊ ,ÌÂÏ˘ .23 'ÓÚ ,¯‰ÂÊ ,ÌÂÏ˘ .123 ‰¯Ú‰ ,ÏÈÚÏ Â‡¯ .19 'ÓÚ ,‰‡È¯·‰ ˙„ÂÒ ,ÌÂÏ˘ .240 'ÓÚ ,‰Ï·˜ ,ÌÂÏ˘ .Ì˘ ,Ì˘ Ï˘Â ˙È˙Ù¯ˆÏ Èχ٠‰„ Ï˘ Ì‚¯˙Ï ÌÂÏ˘ Ï˘ Â˙ÂÒÁÈÈ˙‰ ˙‡ Ì‚ ‡¯Â .Ì˘ ,Ì˘ .34 ‰¯Ú‰ ,388y387 'ÓÚ ,ÌÈÓ¯Ê ,ÌÂÏ˘ ÍÂ˙· ,˙ÈÏ‚‡Ï ÛÂ˯·Ï ÔÂÓÈÒ ,‚ÈϯÙÒ
79
167 168 169 170 171 172 173
Ò‰ ÊÚ·
ÂÈÂÈ„Ó ¯„Ú‰) ÌÈȯ„ÂÓ‰ ¯‰Âʉ ÈÓ‚¯˙ ˙‡ ÌÂÏ˘ Ï˘ Èίډ ËÂÙÈ˘‰ Ô‰‰ ÏÚ ˙¯Á˙Ï ÈÂËÈ· ‰ÂÂ‰Ó (¯˙ÂÈ ˙ÂÓ„˜ÂÓ ˙ÂÙ˜˙· ¯ˆÂ˘ ¯‰ÂÊ ÈÓ‚¯˙· ÌÈ„Â‰È ,ÌÈ¢ ÌÈ‚ÂÁ ·¯˜· ‰ÏÚ ÂÎ¯Ú ,Âȇ¯˘ ÈÙ΢ ,¯‰Âʉ Ï˘ È˙·¯˙‰ ÌÈȯ„ÂÓ‰ ¯‰Âʉ ÈÓ‚¯˙Ó ÏÚ Â˙¯Â˜È·· .Ìȯ˘Ú‰ ‰‡Ó‰ ˙È˘‡¯· ,ÌÈ„Â‰È ‡Ï ˙ÂÎÊ· ,¯‰Âʉ Ï˘ È˙·¯˙‰ Ô‰‰ ÏÚ ÂÈ„ÈÓÏ˙ Ï˘Â ÂÏ˘ ‰ËÈÏ˘Ï ÌÂÏ˘ ÔÚË ‡Ï˘ ˙ÂÓÂÈÓ ,˙È‚ÂÏÂÏÈى ˙ÂȯÂËÒȉ‰ ¯˜ÁÓ‰ ˙ÂËÈ˘· Ì‰Ï˘ ˙ÂÓÂÈÓ‰ „ÈÁȉ Ì‚¯˙‰ ,Ô· .ÂÊ ‰Ù˜˙· ÌȯÁ‡ ¯‰ÂÊ ÈÓ‚¯˙Ó Ï˘ ̘ÏÁ ˙Ó ‰˙ȉ È·˘˙ Ï˘ "¯‰Âʉ ˙˘Ó" ‡Â‰ ,˙‚ÈÈ˙Ò‰ ÈÏ· ,Âίڷ ¯ÈÎ‰Ï ÔÎÂÓ ÌÂÏ˘˘ ‰·È˘ÙÒ¯Ù‰ ÏÚ ÒÒ·˙‰ ,ÔÏ‰Ï ‰‡¯˘ ÈÙ΢ ,¯·ÂÁÏ (ÌÂÏ˘ Ï˘ „ÈÓÏ˙) 174.ÌÂÏ˘ Ï˘ ¢¯„Ó ˙È·Ó ˙ȯ˜ÁÓ‰ ÈÏ¢ ÌÂ˜Ó ÂÒÙ˙ ˙ÈÏ‚‡Ï ˙ÈÓ¯‚Ï ¯‰Âʉ ÈÓ‚¯˙˘ ÔÈÈˆÏ ˘È ,˙‡Ê ÌÚ ÂÏÈ‚ ,ÂÈ„ÈÓÏ˙ Ì‚ ÂÓÎ ,ÂÓˆÚ ÌÂÏ˘ .‰Ï·˜‰ ¯˜Á· ÌÂÏ˘ Ï˘ ‰ÙÚ‰ ˙ÂÏÈÚÙ· ÔÂÈÒÈ .˙È¢ÎÚ‰ ˙·¯˙· ·ÂÏÈ˘Â ·Á¯‰ ω˜Ï ¯‰Âʉ ˙ˆÙ‰· ËÚÂÓ ÔÈÈÚ ‰ÏÂÎÒ‡‰ ˙¯‚ÒÓ· ‰˘Ú˘ ,·Á¯‰ Èχ¯˘È‰ ω˜Ï ¯‰Âʉ ˙‡ ıÈÙ‰Ï „ÈÁÈ Ï˘ÈÙ ȷ˘˙ ‰ÈÚ˘È Ï˘ Ï„‚‰ ÏÚÙÓ‰ ‡Â‰ 175,‰Ï·˜‰ ¯˜Á Ï˘ ˙ÈÓÏ˘Â¯È‰ ,Ë"˘˙ ˙˘· ˜Èχȷ ˙‡ˆÂ‰· ¯Â‡Ï ‡ˆÈ Ô¢‡¯‰ ͯΉ ."¯‰Âʉ ˙˘Ó" ¯·ÂÁÏ ˙¯„ ˙ÈȯÙÒ ˙‡ˆÂ‰· ¯Â‡Ï ‡ˆÈ ¯ˆȘ ‡"΢˙ ˙˘· ˜¯ ¯Â‡Ï ‡ˆÈ È˘‰ ͯΉ ‰¯Â„‰ÓÏ ‰Ó„˜‰· È·˘˙ ‰ÈÚ˘È ‰¯‡È˙˘ ÈÙÎ ,¯ÙÒ‰ ˙¯ËÓ 176.Ë"΢˙ ˙˘· ÂÏ ˘È‚Ó Â‰È¯‰Â ,ȯ·Ú‰ ‡¯Â˜‰ ÈÙÏ ‰Ê Ê‚ ¯ˆÂ‡ ÁÂ˙ÙÏ" :‰˙ȉ ,‰Â˘‡¯‰ Ï˘ „ÈÓÏ˙ ‰È‰ È·˘˙˘ Û‡˘ ,ÔÈÈˆÏ ÔÈÈÚÓ 177."¯‰Âʉ ȘÏÁ ÏÎÓ ÛÈ˜Ó ¯Á·Ó ¯˘˜· ÌÂÏ˘ Ï˘ ÂÈ˙„ÓÚ ˙‡ ‰·¯ ‰„ÈÓ· ˙Ù˜˘Ó "¯‰Âʉ ˙˘Ó" ÌÂÏ˘ Ì˘¯‚ χÂÓ˘ Ï˘Â ¯·ÂÁÏ Ï˘ÈÙ Ï˘ ‡Ï‡ ÌÂÏ˘ Ï˘ ‰˙ȉ ‡Ï ÏÚÙÓÏ ‰ÓÊÂȉ ,¯‰ÂÊÏ ‰˙Ó‚Ó˘ ‰È‚ÂÏÂ˙‡ ‡È‰ "¯‰Âʉ ˙˘Ó"˘ Ì‚ ˘È‚„‰Ï ˘È 178.Șˆ„¯‰ ‡·‡ “Many selected pieces were translated in a meticulous and fine style by F. Lachover 174 .(240 'ÓÚ ,‰Ï·˜ ,ÌÂÏ˘) and I. Tishby”
‰ÓÊÈ˘ "¯‰Âʉ ÏÚÙÓ" ˙¯‚ÒÓ· ¯‰Âʉ Ì‚¯˙Ï ˙ÂÈÎ˙ ÂÏÚ‰ ¯˙ÂÈ ˙¯ÁÂ‡Ó ‰Ù˜˙· ı"˘ Ï˘ ¯‰Âʉ ÏÚÙÓ ÏÚ .ÏÚÂÙ‰ χ ‡ˆÈ ‡Ï ‰Ï‡ ˙ÂÈÎ˙ Ìχ .¯ÓÈȉÙ‡ ı"˘ ‰˜·¯ ,‰ÈÙÓ È˙ÚÓ˘˘ ÈÙÎ ,ÊÂ¯Ó ˙ȯ .174y167 'ÓÚ ,¯‰Âʉ ÏÚÙÓ ,Ôȷ¯ ‡¯ ,¯ÓÈȉÙ‡ .˙ȯ·ÚÏ ¯‰Âʉ ˙‡ Ì‚¯˙Ï Û‡ ,¯‰Âʉ ˙¯ÙÒ ÏÚ ‰Ï˘ ÛȘӉ ¯˜ÁÓ‰ ˙¯‚ÒÓ· ˙Î˙Ó ¯‰ÂÊÓ "¯ÂÙȈ‰ Ô˜" ¯Ó‡ÓÏ ¯·ÂÁÏ 'Ù Ï˘ Ì‚¯˙ .¯‰ÂÊ È˜¯Ù ,È·˘˙ ;¯·ÂÁÏ ȷ˘˙ ‡¯ .8y3 'ÓÚ ,(‚"˘˙) ¯ÚÒ ˙Ú‰ ·˙η ,̄˜ „ÂÚ ¯Â‡Ï ‡ˆÈ ˙ÂÓ˘ .5 'ÓÚ ,¯·ÂÁÏ ȷ˘˙ ˙‡ ÏË·Ï ˜Èχȷ „ÒÂÓ· ˜Á„˘ ÌÂÏ˘ Ì˘¯‚ ‰Ê ‰È‰ Òȯ‚ ·‡Ê ˙Ú„Ï .Ì˘ ,Ì˘ ˙˘Ó" ÏÚÙÓ ÌÂÈÒÏ ¯·ÂÁÏ Ï‡ ¯Â·ÁÏ È·˘˙ ˙‡ Ú΢ ,Șˆ„¯‰ ÌÚ Ì˙¯˘˜˙‰ „ÒÂÓ ˙‡ Șˆ„¯‰ Ú·˙ ,˙‡Ê ˙·˜Ú· .21 'ÓÚ ,È·˘˙ ‰ÈÚ˘È ˙Ó¯˙ ,Òȯ‚ ‡¯ ."¯‰Âʉ
175
176 177 178
80
¯‰Âʉ ÈÓ‚¯˙
‡Ï 179,"˙ÊίӠ‰¯Â„Ò ‰˘Ó· È˙¯ÙÒ‰ ÂÈÙ‡ ˙‡Â ¯‰Âʉ ˙¯Â˙ ˙‡ Û˜˘Ï" ˜ÂÈ„· ˙¢ÚÏ ÏÁ‰˘ ÈÙÎ ,¯‰Âʉ Ï˘ ÛÈ˜Ó Ì‚¯˙ Èχ¯˘È‰ ‡¯Â˜‰ ÈÙ· ÚȈ‰Ï .ÔÈÏËÈȈ Ïω ˙¢ÚÏ ÔÎ˙ ̄˜ „ÂÚ˘ ÈÙΠ,‚Ï˘‡ ‰„Â‰È '¯ ‰Ù˜˙ ‰˙‡· Z ‰ÓÏ˘‰ ‰Â‰Ó Z ÂÁ¯· ·Â¯˜ ¯·ÂÁÏ ȷ˘˙ Ï˘ ÏÚÙÓ‰ ,ÂÊ ‰ÈÁ·Ó Â˙Ùȇ˘ ˙¯‚ÒÓ· ,¯‰Âʉ Ï˘ Ì‚¯˙ ‡ÈˆÂ‰Ï ÔÎ˙˘ ,˜Èχȷ Ï˘ ÒÂÈΉ ÏÚÙÓÏ 180.˙ÈÂÏÈÁ ˙ÈÂȈ Á¯· ˙Ȅ‰ȉ ˙¯ÙÒ‰ Ï˘ ‰˜ÈÒϘ‰ ˙‡ ͯÚÏ ÒÂÎÏ Â·˙Î ‡Ï˘ ÌÈȯ„ÂÓ‰ ¯‰Âʉ ÈÓ‚¯˙ ˙‡ ÏÒÙ È·˘˙ Ì‚ ,ÌÂÏ˘Ï ‰Ó„· "¯‰Âʉ ˙˘Ó"Ï ‡Â·Ó·˘ ¯‰Âʉ ÈÓ‚¯˙ ˙¯È˜Ò· .˙ÈÓ„˜‡ ‰·È˘ÙÒ¯ÙÓ ‰Ó¯‚ ÌÈÈÈÚ‰ ˙¯‰·‰ ̘ӷ" :‚¯·Ê¯ Ï„ÂÈ '¯ Ï˘ ÂÓ‚¯˙ ÏÚ È·˘˙ ·˙Î Ì‚¯˙‰ ÔÂ˘Ï .ÌÈ¯Ê‚Ï ÌȯӇӉ ˙Úȯ˜Ï ˙ÂÈ˘¯Ù‰ ·Â·¯ÚÏ Ì‚¯˙Ó‰ ˙ÎÈ¯Ú ˙Ó„˜‰Ï Ì‚¯˙‰ ˜¯ ¯ÂÎÊÎ „¯˘ ÂÓÓ˘) ÔÈÏËÈȈ Ï˘ ÂÓ‚¯˙ ÏÚ 181."˙Ó‚ÓÂ‚Ó ÂÏ˙˘ ,˙˜˙‰ ˙‡ ÌȇÏÓÓ Ìȇ ¯Â‡È·‰ ԉ Ì‚¯˙‰ Ô‰" :·˙Î ‡Â‰ (¯‰Âʉ Ì‚¯˙‰ ÌÈ·¯ ˙ÂÓ˜ӷ ,ÏÏÎ ‰‚‰ ‡Ï ¯Â˜Ó‰ ÁÒ .ÔÈÏËÈȈ Ï˘ Â˙„·ڷ ,ÌÈ·¯ Ìȯ·„ ÂÒΉ ¯Â‡È·· .¯‰Âʉ Ô¢ÏÏ Ìȇ˙Ó Âȇ ‚Ҡ˜ÈÈÂ„Ó Âȇ ,‚ÈϯÙÒ Ï˘ ˙ÈÏ‚‡Ï Ì‚¯˙‰ ˙‡ Ì‚ ¯˜·Ó È·˘˙ 182."¯‰Âʉ Ë˘Ù ÈÙÏ Ìȇ˘ ˙¯Â˙· Ì˙ÚÈ„È ¯ÒÂÁ Ï·‡ ,‰ÂÓ‡· Ì˙·ÏÓ ˙‡ ¢Ú"˘ ÏÚ ,ÛÂ˯·Ï ÔÂÓÈÒ ‰„ Ï˘ ˙È˙Ù¯ˆÏ ÂÓ‚¯˙ ˙‡ Ô·ÂÓÎ ÏÒÙ ‡Â‰ ."ÌȘ¯ÙÏ ÌÏÈ˘Î‰ ‰Ï·˜‰ Û‡˘" ¯ÏÈÓ ËÒ¯‡˘ ÔÈȈ ,"ÌÈȯˆ ÌÈÙÂÏÈÒ ÌÈÒ‚ ÌÈ˘Â·È˘ ‡ÏÓ‰" ,Èχ٠,Íη ÈÂ˜Ï ¯Á·Ó‰ ÌˆÚ .Ìȯ·„‰ ˙·‰· ‰ÚË ˙·¯˜ ÌÈ˙ÈÚÏ Ï·‡ ,‡ÏÓ ˜ÂÈ„Ï ,"¯‰Âʉ ˙˘Ó" Ï˘ ‰ÈÈ˘‰ ‰¯Â„‰Ó· 183."ÌÈÚËÂ˜Ó Â·˘ ÌȯӇӉ ÏÎ ËÚÓ΢ ¯˜È· È·˘˙ ."ÌÏÂÒ"‰ ˘Â¯ÈÙ Ì‚¯˙Ï ˙ÂÒÁÈÈ˙‰ È·˘˙ ÛÈÒ‰ ,Ê"È˘˙ ˙˘Ó ÒÁÈÈ˙‰ ‡Ï ͇ ,"ÂË¢ÙÎ ¯‰Âʉ ˙·‰Ï ̉· ÚÈÈ˙Ò‰Ï ‰˘˜"˘ Ìȯ‡ȷ‰ ˙‡ 184.Ì‚¯˙‰ ˙ÂÎȇÏ
ÏÏ‰Ï ¯‰Âʉ ¯ÙÒ ,¯È‡Ó Ì‚ ‡¯ .˙„¯Ù ‰‡ˆÂ‰· ÂÈ˙Â‡Â·Ó ˙‡ ÂÓү٠̉ ,ÔÈ„Ï ˜Èχȷ .155y154 'ÓÚ ,ÔÈÏËÈȈ .5 'ÓÚ ,¯·ÂÁÏ ȷ˘˙ .155 'ÓÚ ,ÔÈÏËÈȈ ÏÏ‰Ï ¯‰Âʉ ¯ÙÒ ,¯È‡Ó „ÓÚ ÍÎ ÏÚ .7 ‰¯Ú‰ ,113 'ÓÚ ,¯·ÂÁÏ ȷ˘˙ .6 ‰¯Ú‰ ,Ì˘ .114 'ÓÚ ,Ì˘ .147 'ÓÚ ,ÔÈÏËÈȈ ÏÏ‰Ï ¯‰Âʉ ¯ÙÒ ,¯È‡Ó ‡¯Â .116 'ÓÚ ,Ì˘
81
179 180 181 182 183 184
Ò‰ ÊÚ·
Ìȯ˘Ú‰ ‰‡Ó‰ È‰Ï˘· ¯‰ÂÊÏ ÌÈÈÓ„˜‡‰ ÌÈÓ‚¯˙‰ .„È ˙ÈÏ‚‡Ï Ì‚¯˙· ¯Â‡Ï ‡ˆÈ ,¯‰Âʉ ÈÓ‚¯˙ ÂÏÏη ,¯·ÂÁÏ ȷ˘˙ Ï˘ ̯ÙÒ È˘· 185.(1977 ˙˘· ,˙È˙Ù¯ˆÏ Ì‚¯˙· ,ÔÎÏ Ì„Â˜ „ÂÚÂ) 1989 ˙˘· ‡ˆÈ ˙Á‡Â Ìȯ˘Ú‰ ‰‡Ó‰ ˙È˘‡¯·Â Ìȯ˘Ú‰ ‰‡Ó‰ Ï˘ ÌȯÁ‡‰ ÌÈ¯Â˘Ú‰ ˙·ÈËÁ Ï˘ ÌÈÓ‚¯˙ 186,˙ÈÏ‚‡Ï ¯‰ÂÊ È¯Ó‡Ó Ï˘ ˙ÂÙÒ ˙ÂÈ‚ÂÏÂ˙‡ ¯Â‡Ï Ìȯ˜ÂÁ È„È ÏÚ Â‡ ,˙ÂÈÓ„˜‡ ˙¯‚ÒÓ· ̉ Û‡ ¯ˆÂ˘ ,˙ÈÏ‚‡Ï ˙¢ ˙Âȯ‰ÂÊ ˙‡ ¯ÈÎÊ‰Ï ˘È ‰Ï‡ ÌÈÓ‚¯˙ ÏÏη 187.ÌÈÈÓ„˜‡ ˙„ÒÂÓÏ ‰˜ÈÊ Ì‰Ï ‰˙ȉ˘ ÛȘӉ Ì‚¯˙‰ ÏÚÙÓ ˙‡ ‰ÓÈ„˜‰˘ 188,(1983) Ë‡Ó Ï‡È„ Ï˘ ‰È‚ÂÏÂ˙‡‰ 189;(1988) „Ï ÔÙËÒ Ï˘ ˙ÂÈ˙‡ ȯ˙Ò Ï˘ (ȘÏÁ) Ì‚¯˙ ;ÔÏ‰Ï Ô„ÈÈ˘ ,ÂÏ˘ 190;(1993) ¯Ò· ˯·¯‰Â ¯„Ï‚‡ Ò¯ÂÏ È„È ÏÚ ,˙¯ ÌÏÚ‰ ˘¯„Ó Ï˘ Ì‚¯˙ ¯‰ÂÊ Ï˘ Ì‚¯˙ 191;(1997) ÔÓÈÈ ‰È¯‡ Ï˘ ÌÈȯ‰ÂÊ ÌȯÂÙÈÒ ‰ÂÓ˘ Ï˘ Ì‚¯˙ ¯ÏÈ‚ ÒÁÙ È„È ÏÚ ‡˙ÂÚȈ„ ‡¯ÙÒ‰ Ì‚¯˙ 192;(1999) Ȅ¯· ˙˘ Ï˘ ‰Îȇ 193.(2001) .(˙È˙Ù¯ˆ) ¯‰Âʉ ˙˘Ó ,¯·ÂÁÏ ȷ˘˙ ;(˙ÈÏ‚‡) ¯‰Âʉ ˙˘Ó ,¯·ÂÁÏ ȷ˘˙ ¯‰ÂÊ È¯Ó‡Ó ÈÓ‚¯˙ Ï˘ ˙ÂÈ‚ÂÏÂ˙‡ ‰ÓÎ Ì‚ ¯Â‡Ï ‡ˆÈ ‰Ù˜˙ ‰˙‡·˘ ÔÈÈˆÏ ˘È ÌÈÓ‚¯˙ ÌÏÏη ,‰Ï·˜‰ ¯˜Á Ï˘ ˙ÈÓ„˜‡‰ ‰·È˘ÙÒ¯Ù‰ ˙‡ ÌÈÙ˜˘Ó‰ ,˙¯Á‡ ˙ÂÙ˘Ï Ì‚¯˙ Ì‚ ÂÓÎ (167 ‰¯Ú‰ ‡¯) ÏÈÚÏ ‰Â„˘ ÌÂÏ˘ Ï˘ ‰È‚ÂÏÂ˙‡‰ Ï˘ ˙¢ ˙ÂÙ˘Ï .¯‰ÂÊ ,ÂËҘ ԉΠ‡¯ .ÂËÒ˜ ‰‡Â ԉΠ¯˙Ò‡ Ï˘ ˙È„¯ÙÒÏ ¯Â‡Ï ‡ˆÈ˘ ˙ÈÏ‚‡Ï ¯‰ÂÊ ÈÓ‚¯˙ Ï˘Â ‰Ï‡ ÌÈÓ‚¯˙ Ï˘ ‰ÙÈ˜Ó ˙ÈÙ¯‚ÂÈÏ·È· ‰¯È˜ÒÏ ¯‰Âʉ Ï˘ "ÌÈÈÓ„˜‡"‰ ÌÈÓ‚¯˙Ï Ë¯Ù˘ ÔÈÈˆÏ ˘È .˙ÈÏ‚‡· ¯‰Âʉ ,¯˜ ‡¯ ,̄˜ „ÂÚ ¯‰Âʉ Ï˘ ÌÈÙÒ ÌÈÓ‚¯˙ Ìȯ˘Ú‰ ‰‡Ó‰ Ï˘ ‰ÈÈ˘‰ ˙ȈÁÓ· ¯Â‡Ï ‡ˆÈ ,˙ÈÏ‚‡Ï Ò¯ ˯·‚„ È„È ÏÚ ‰Î¯Ú˘ ,Ò¯'˙Ó Ï˘ ÂÓ‚¯˙ Ï˘ ˙ÙÒ ‰¯Â„‰Ó ̉· ,˙ÈÏ‚‡Ï ‡¯ÙÒ‰ Ï˘ ‰Ê ‡Â‰ ÔÈÈÚÓ Ì‚¯˙ .‰Ï·˜‰ ˙ÓÎÁ ,Ò¯ ‡¯ .(Dagbort D. Runes) ÂÚˢ ,ÌÈÒ„‰Ó È˘ Ï˘ (¯Â˜Ó‰ ÔÓ Ìȯ·ÁÓ‰ ȯ·„Ï ‰˘Ú˘) ˙¯„‡‰Â ‡˙ÂÚȈ„ !ÔÓ ˙ÈÈ˘ÚÏ ‰ÂÎÓ Ï˘ Ìȯ‡È˙ ‡Ï‡ Ìȇ ÌÈËÒ˜Ë Ï˘ ÌÈÈÙ¯ÂÓÂÙ¯˙‡‰ Ìȯ‡È˙‰˘ .(ÔÓ‰ ˙ÂÎÓ ,Ï"‰ ‡¯ Âʉ ‰È¯Â‡˙‰ ÏÚ „ÂÚ) ˙ÁÚÂÙÓ ‰Ï·˜‰ ,ÏÈÈ„Â Ô¢˘ ‡¯ Ì˘· ‰ÂÎÓ‰ ËҘˉ Ï˘ Ì‚ ÌÏÏηÂ) ˙¯„‡‰ Ï˘ ,‡˙ÂÚȈ„ ‡¯ÙÒ‰ Ï˘ ÛÒ Ì‚¯˙Ï .χ‰ Ï˘ ‰ÈÓ¡ ,‚¯·Ê¯ ‡¯ ,(‡Î˘Ó È·„ ‡¯„‡ .¯‡Â·Ó ¯‡ÂÓ ¯‰ÂÊ ,Ë‡Ó Â‡¯ .2002 ˙˘· ¯Â‡Ï ‡ˆÈ ¯ÙÒ‰ Ï˘ ¯ÂˆÈ˜ .¯‰Âʉ ¯ÙÒ ,Ë‡Ó .˙È˙‰Ӊ ‰Ï·˜‰ ,Ë‡Ó Ï˘ ¯ÙÒ· Ì‚ ÌÈÏÂÏÎ ÌÈÓ‚¯Â˙Ó ¯‰ÂÊ È¯Ó‡Ó .ȉÂχ‰ Ì˘‰ ˙¯Â˙ ,„Ï .˙¯ Ï˘ ÈËÒÈÓ‰ „ÂÓÈω ,¯Ò·Â ¯„Ï‚‡ .ÌÈÈËÒÈÓ ÌȯÂÙÈÒ ,ÔÓÈ .206y153 'ÓÚ ,ÌÈÈÏ·˜ ÌÈ˘Â¯ÈÙ ,Ȅ¯· Ú˘‰ ˙‡ Ì‚ ,(171y169 'ÓÚ ,Ì˘) Ì‚¯˙ ¯ÏÈ‚ .169y158 'ÓÚ ,¯‰ÂÊ· ‰‡È¯˜ ,¯ÏÈ‚ .·"Ú ‚Θy·"Ú ·Î˜ ·"Á ,¯‰ÂÊÓ "‡Î˘Ó È·„ ‡¯„‡" Ì˘· Ú„ȉ
185 186
187
188 189 190 191 192 193
82
¯‰Âʉ ÈÓ‚¯˙
,˙ÈÏ‚‡Ï ˙ÂÈÙȈÙÒ ˙Âȯ‰ÂÊ ˙·ÈËÁ Ï˘ ÌÈÓ‚¯˙‰Â ˙ÂÈ‚ÂÏÂ˙‡‰ „ˆÏ Z ¯‰ÂÊ ÈÓ‚¯˙ Ï˘ ÌÈÙÈ˜Ó ÌÈÏÚÙÓ È˘ Ìȯ˘Ú‰ ‰‡Ó‰ È‰Ï˘· ÂÚÈÙ‰ ˙ÂȇËÈÒ¯·È‡ ˙¯‚ÒÓ· ÂÏÚÙ˘ Ìȯ˜ÂÁ È„È ÏÚ Â˘Ú˘ ,˙ÈÏ‚‡Ï ˙È˙Ù¯ˆÏ Úˆ·Ó· ÏÁ‰ ˜ÈÒÙÂÓ Ï¯˘ .È˙¯Â˜È· È‚ÂÏÂÏÈÙ ¯˜ÁÓ ÏÚ Ì‰ÈÓ‚¯˙ ˙‡ ÂÒÒȷ χȄ 194,1981 ˙˘· ˙Ú ‡ÏÏ Â˙ÂÓ ·˜Ú Ú˘˘ ,˙È˙Ù¯ˆÏ ¯‰Âʉ Ì‚¯˙ ˙ÈÏ‚‡Ï ÂÓ‚¯˙ Ï˘ ÌÈ¢‡¯‰ ÌÈίΉ ˙˘ÂÏ˘ ˙‡ ‡ÈˆÂ‰ ,‡"Ï„·È ,Ë‡Ó ˙¯Â„‰Ó ¯‰ÂÊ ,(˙È˘‡¯· ¯ÙÒ ˙ÂÈ˘¯ÙÏ ¯‰Âʉ Û‚ Ï˘ ÌÈÓ‚¯˙ ÌÈÏÏÂΉ) ÌÈÏÏÂΉ ÌÈ˘Â¯ÈÙ· ÌÈÂÂÏÓ ÂÏω ÌÈÓ‚¯˙‰ È˘ 195.2006y2004 ÌÈ˘· ,¯˜ˆÈ¯Ù ÌÈ˯ÂÙÓ‰ ˙‡·Ӊ .˙ÂÈ‚ÂÏÂÏÈÙ ˙ÂÈ‚ÂÒ·Â ¯‰Âʉ È¯Ó‡Ó Ï˘ ̉È˙¯˜ӷ ÌÈÂÈ„ ‰˘È‚‰ ˙‡ ,ÂÈ„ÈÓÏ˙ ÌÂÏ˘ Ï˘ ̉ȯ˜ÁÓ ÍÓÒ ÏÚ ,ÌÈÓÎÒÓ ,ÂÏω ÌÈÓ‚¯˙Ï ‰„ÓÚ ÌÈ‚ÈˆÓ ‰Ï‡ ÌÈÙÈ˜Ó Ì‚¯˙ ÈÏÚÙÓ ,˙‡Ê ÌÚ 196.¯‰ÂÊÏ ˙ÈÓ„˜‡‰ ˙ȯ˜ÁÓ‰ ‰„ÓÚ .˙ȯ„ÂÓ‰ ˙·¯˙· ÂÓ˜Ó ¯‰Âʉ ˙ˆÙ‰Ï ÒÁÈ· ÌÂÏ˘ Ï˘ Â˙„ÓÚÓ ‰Â˘ Ï˘ ÌÏ˘ Ì‚¯˙ ‚Ȉ‰Ï ˇÓ ˜ÈÒÙÂÓ Ï˘ ‰¯ÈÁ·· ‰Â˘‡¯·Â ˘‡¯· ˙Ù˜˙˘Ó ÂÊ È˘˘ Û‡ .ÌÈÓ‚¯Â˙Ó ¯‰ÂÊ È¯Ó‡Ó Ï˘ ‰È‚ÂÏÂ˙‡ ˙¯ÈˆÈ· ˜Ù˙Ò‰Ï ‡Ï ,¯‰Âʉ Ï˘ ˙ȯ„ÂÓ ˙È˘¯Ù ‰„ÓÚ ÌȂȈÓ ˙ÂÈÓ„˜‡ ˙„Â˙Ó· ÌÈ˘Ó˙˘Ó Ìȯ˜ÂÁ‰ („·Ï· ‡) ¯˜ÈÚ· ȇ¯‰ ȯÂËÒȉ Í¯Ú ÏÚ· ÍÓÒÓ ¯‰ÂÊ· Ìȇ¯ ̉ Ôȇ ,¯‰Âʉ Â˙˘È‚ .ȯ„ÂÓ‰ ‡¯Â˜Ï ˙ÈÁ¯ ˙ÂÚÓ˘Ó ÂÏ˘ È˙·¯˙ ·‡˘Ó ‡Ï‡ ,¯˜ÁÓÏ ÔÈ·˘ Á˙Ó· ÈÂËÈ· È„ÈÏ ‰‡· ,ÏÈÚÏ ‰Â„˘ ,¯‰ÂÊÏ ÌÂÏ˘ Ï˘ ˙ÈËÏÂÂÈ·Ó‡‰ ˙ÂÒÈÙ˙‰˘ ‰Á‰· Ì‚ ÂÓÎ ,ÌÈÈÏ·˜‰ ÌÈËҘˉ ÔÓ "‰„ÈÏÒ"«Ï "˙ÂÏÚÙ˙‰"‰ „·È‡ ,ȯÂËÒȉ‰ Ô¯˘˜‰· ͯÚ ˙ÂÚÓ˘Ó ˙ÂÏÚ· Âȉ˘ ,˙ÂȄ‰ȉ ˙ÂÈËÒÈÓ‰ ˜ÈÒÙÂÓ Ï˘ ÌÈÓ‚¯˙‰ ,ÍÎÏ „‚ȷ 197.ȯ„ÂÓ‰ Ì„‡Ï Ô‰Ï˘ ˙ÂÈËÂÂϯ‰ ˙‡ ‰„ÓÚ .¯‰Âʉ ÔÓ "˙ÂÏÚÙ˙‰" ¯˜ÈÚ· ˙‡Ë·Ó‰ ‰ÈËÙÓ‡ ÍÂ˙Ó Â·˙Î Ë‡Ó Ï˘Â ˙È˘‡¯Ó ¯‰Âʉ Ï˘ "ÌÈÈËÓ¯-‡"‰ ÌÈÓ‚¯˙‰ Ï˘ ‰˘È‚‰ ˙‡ ‰¯ÈÎÊÓ‰ ,ÂÊ ˙¯Â„‰Ó ¯‰ÂÊÏ Ë‡Ó Ï‡È„ Ï˘ Â˙Ó„˜‰· ˜‰·ÂÓ ÈÂËÈ· È„ÈÏ ‰‡· ,Ìȯ˘Ú‰ ‰‡Ó‰ :"¯‰Âʉ ¯ÙÒ· ‡Â¯˜Ï „ˆÈÎ" :Â˙¯˙Â΢ ÛÈÚÒ· ,¯˜ˆÈ¯Ù The Zohar’s teachings are profound and intense... follow the words ¯‰ÂÊ ,Ï"‰ ;ÌÈ¯È˘‰ ¯È˘ ,Ï"‰ ;˙¯ ¯ÙÒ ,Ï"‰ ;(„y‡ ÌÈίÎ) ˙È˘‡¯· ¯‰ÂÊ ,˜ÈÒÙÂÓ .‰Îȇ .(¯˜ˆÈ¯Ù '„‰Ó) ¯‰ÂÊ ,Ë‡Ó ÛÒ· ‰ÂÂÏÓ Ë‡Ó Ï˘ ÂÓ‚¯˙ .Â„È ÏÚ Â·˙΢ ˙ÂÓ„˜‰· ÌÈÂÂÏÓ ˜ÈÒÙÂÓ Ï˘ ÂÈÓ‚¯˙ ·˙΢ ‡Â·Ó· (XVyXXV 'ÓÚ ,‡ ,[¯˜ˆÈ¯Ù '„‰Ó] ¯‰ÂÊ ,ˇÓ) ÂËÚ È¯ÙÓ ‰Ó„˜‰Ï Ì‚¯˙Ï ‰ÂÂÏ Í¯Î „¯ÂÙËÒ ˙‡ˆÂ‰ ‰‡ÈˆÂ‰ „ÂÚ .(XyLXXXI 'ÓÚ ,‡ ,Ì˘) Ôȯ‚ ¯Â˙¯‡ .¯‰ÂÊÏ Íȯ„Ó ,Ôȯ‚ ‡¯ .Ôȯ‚ Ï˘ ‡Â·Ó‰ Ï˘ ·Á¯ ÁÒ ÏÈÎÓ‰ ,¯‰Âʉ .‰„ÈÏÒ ˙ÂÏÚÙ˙‰ ,Ï"‰ ;64y63 'ÓÚ ,˙Âχ˘ ÏΠχ˘Ï ‡Ï ,Ò‰
83
194 195 196
197
Ò‰ ÊÚ· to what lies beyond and within; Open the gates of imagination... Above all, don’t reduce everything you encounter in these pages to something you already know. Beware of trying to find “the essence” of a particular teaching... here essence is inadequate unless it stimulates you to explore ever deeper layers, to question your assumptions about tradition, God and self.198
,˙Ȅ‰ȉ ˙ȘȯӇ‰ ˙ȯÂÈÏÈÓ-ÈËÏÂÓ‰ ,¯˜ˆÈ¯Ù Ë‚¯Ó Ï˘ ‰Ó„˜‰‰ ȯ·„ Ú˜¯‰ ˙‡ ‰ÙÈ ÌÈÓÈ‚„Ó ,Ë‡Ó Ï‡È„ Ï˘ Ì‚¯˙‰ ÏÚÙÓ ˙‡ ‰ÓÈÓ ‰ÓÊÈ˘ ÈÓ„˜‡‰ ¯˜ÁÓ‰ Ï˘ Â˙ÂÎÓÒ ÏÚ ÍÓ˙Ò‰Ï ˘˜·Ó‰ ω˜Ï ‰ÂÙ‰ ,Ì‚¯˙‰ ˙¯ÈˆÈÏ :ÂÈÈÁÏ ˙ÈËÂÂϯ ˙ÈÁ¯ ˙ÂÚÓ˘Ó ¯‰ÂÊ· ˘ÙÁÓ Í‡ ,ȯ„ÂÓ‰ I wanted to be able to study the Zohar from an English translation that would draw upon the research and scholarship of the last half-century. I determined to sponsor such a translation... my family and I now present the Zohar to the English speaking public, with the hope that the radiance that flows from this great work and from the Jewish mystical tradition will bring light to those who seek it.199
˜ÒÚ ,ÏÁ‰ Ë‡Ó Ï˘ ˙ÈÏ‚‡Ï ¯‰Âʉ Ì‚¯˙ ÏÚÙÓ˘ ‰Ù˜˙· ,ÔÏ‰Ï ‰‡¯˘ ÈÙÎ ¯Â·Ò Èȇ˘ Û‡ .‰Ï·˜Ï ÊίӉ ȯ·Á ‚¯· χÎÈÓ Ì‚ ˙ÈÏ‚‡Ï ¯‰Âʉ Ì‚¯˙· ‰Ù˜˙ ‰˙‡· Ì˙ÚÙ‰ ȯ‰ ,‰ÊÏ ‰Ê ‰¯È˘È ‰·Â‚˙Π¯ˆÂ ‰Ï‡ Ìȯ·ÈÁ˘ ¯‰Âʉ Ï˘ È˙·¯˙‰ Ô‰‰ ÏÚ ‰ËÈÏ˘Ï ÌÈÚÂˉ ÌÈ¢ ÌÈ‚ÂÁ ÔÈ· ˙¯Á˙ ˙Ù˜˘Ó ˙È˘¯Ù‰ ˙¯ÂÒÓ‰ È˘¯ÂÈÎ ‰Ï‡Â ,¯‰Âʉ ¯˜Á· ˙ÈÓ„˜‡ ˙ÂÓÂÈÓ ÈÏÚ·Î ‰Ï‡) ¯˜ÈÚ· ,˙ÈÏ‚‡‰ ¯·Â„ ω˜‰ ·¯˜· Â˙ˆÙ‰Ï ÌÈÏÚÂÙ ,(‚Ï˘‡ ·¯‰ Ï˘ ˙ÈÏ·˜‰ Â˙ʯΉ· ,͢Ӊ· ‰‡¯˘ ÈÙÎ ,‡Ë·˙Ó ‰Ê Á˙Ó .˙ȯ·‰ ˙ˆ¯‡ È„Â‰È ·¯˜· ˯‡ ȯ·„· Ì‚ .¯‰ÂÊÏ ÈÚ„Ó Ì‚¯˙ ¯ÂˆÈÏÓ ÔÂÂÎÓ· ÚÓ ‡Â‰˘ ‚¯· χÎÈÓ Ï˘ ÌÈÈχÈÂÂȯˉ ÌÈËÓÏ‡Ï ÌÈÒÁÈÈ˙Ó‰ ,Ë‡Ó ˙¯Â„‰ÓÏ Â˙Ó„˜‰ ÌÂÈÒ· ,Ôȯ‚ È˙Ú„Ï ˘È ,ÂÓÊ· ¯‰ÂÊ·Â ‰Ï·˜· ÌÈÈÈÚ˙Ó‰ ÔÓ ˜ÏÁ ÌÈÈÈÙ‡Ó‰ ÌÈÈ˙Ù‡‰Â 200.‚¯· ‡‚¯˘ Ï˘ „ÂÒÈÓ ‰Ï·˜Ï ÊίÓÏ ¯Â¯· ÊÓ¯
.XXVyXXIV 'ÓÚ ,‡ ,(¯˜ˆÈ¯Ù '„‰Ó) ¯‰ÂÊ ,Ë‡Ó 198 .XVyXIV 'ÓÚ ,Ì˘ 199 .LXXX 'ÓÚ ,Ì˘ 200
84
¯‰Âʉ ÈÓ‚¯˙
¯‰Âʉ ÈÓ‚¯˙ Ï˘ ˘„Á‰ Ô„ÈÚ‰ .ÂË Ï˘ ‰·¯ ˙ÂÏÈÚÙ ˙˘Á¯˙Ó ˙Á‡Â Ìȯ˘Ú‰ ‰‡Ó‰ ˙È˘‡¯Â Ìȯ˘Ú‰ ‰‡Ó‰ È‰Ï˘· ˙¯Á‡‰ ÌÈ˘· ÂÚÈÙ‰ ,˙È˙Ù¯ˆÂ ˙ÈÏ‚‡ ,˙ȯ·ÚÏ ÌÈÓ‚¯˙ „ˆÏ .¯‰ÂÊ ÈÓ‚¯˙ ,˙Ȅω ,˙ÈÓ¯‚ ÔÏÏη ,˙¢ ˙ÂÙ˘Ï (¯‰ÂÊ È¯Ó‡Ó ¯Á·Ó Ï˘ ·Â¯Ï) ÌÈÓ‚¯˙ ˜ÏÁ˘ „ÂÚ· 201.˙ÈÒ¯ ˙ÈÏÂÙ ,˙ȯ‚‰ ,˙ÈÓ¯ ,˙ÈÊ‚Â˯ÂÙ ,˙È„¯ÙÒ ,˙ȘÏËȇ ÌÈÓ‚¯˙ ÏÚ ÌÈÒÒÂ·Ó ÌȯÁ‡ ÌÈÓ‚¯˙ ,¯Â˜Ó‰ ÔÓ Â¯ˆÂ ÂÏω ÌÈÓ‚¯˙‰ ÔÓ Ô˙ χȯÊÚ Ï˘ ,ÌÂÏ˘ Ì˘¯‚ Ï˘ ,Èχ٠‰„ Ô‡'Ê Ï˘ ̉ÈÓ‚¯˙ ÌÏÏη ,ÌÈӄ˜ (ÔÏ‰Ï Â„ÈÈ ˙ȯ·ÚÏ ÂÈÓ‚¯˙˘) ȯˆ· ÌÂÏ˘ „„ '¯ Ï˘ ,¯ÏÈÓ ËÒ¯‡ Ï˘ ,˜¯Ù ,˙ÈÓ„˜‡ ‰·È˘ÙÒ¯Ù ÍÂ˙Ó Â¯ˆÂ˘ ÌÈÓ‚¯˙‰ „ˆÏ 202.‚Ï˘‡ ‰„Â‰È '¯ Ï˘Â Â·˙Î ,˙¯Á‡‰ ÌÈ˘· ÂÒÙ„˘ ÌȯÁ‡ ÌÈ·¯ ÌÈÓ‚¯˙ ,̄˜‰ ÛÈÚÒ· „˘ Ï˘ ÌȘ‰·ÂÓ ÌÈÈÈÙ‡Ó Ô˜ÏÁÏ˘ ,˙¢„Á ˙ÂÈÏ·˜ ˙ˆ·˜ Ï˘ Ô˙ÂÏÈÚÙ ˙¯‚ÒÓ· .ÔÏ‰Ï Ô„‡ ‰Ï‡ ÌÈÓ‚¯˙· ."˘„Á‰ Ô„ÈÚ"‰ ˙·¯˙ ÌÈϷ˜Ӊ „Á‡Â ,"ÌÂÏ˘‰" ÌÈϷ˜Ӊ ˙·È˘È ˘‡¯ ,ȯˆ· ÌÂÏ˘ „„ '¯ ˙ÂÎÊ· ¯˜ÈÚ· Ú„ȉ) ˙¯Á‡‰ ÌÈ˘· Èχ¯˘È‰ ȯ·Ȉ‰ ·Á¯Ó· ÌÈËÏ·‰ ˙ÂÈ˘ÚÓ" Ì˘· ı·Â˜ ͯÚ ̂¯˙ ,˘ÈÏ (1999 ˙˘· Í¯Ú˘ ˜Â·È„‰ ˘Â¯È‚ Ò˜Ë ˙È„¯ÙÒÏ ,˙ÈÏ‚‡Ï ‰Â¯Á‡Ï Ì‚¯Â˙ ,Ë"Ó˘˙-‡"Ó˘˙ ÌÈ˘‰ ÔÈ· ÒÙ„˘ "¯‰Ê‰ ,("¯‰Âʉ ˢÙ"Î ÌÈÒÙ˙‰ ÌÈ¯Ó‡Ó ÏÏÂΉ) ȯˆ· Ï˘ ˘ω „ˆÏ 203.˙È˙Ù¯ˆÏ ¯‰ÂÊ ,ÌÂÏ˘ ;(˙Ȅω) ˘Â„˜‰ ¯ÙÒ‰ ,¯ÏÈÓ Â‡¯ ,˙È„ÏÂ‰Ï ;¯‰ÂÊ ,ÔȯËÒ‚ ‡¯ ,˙ÈÓ¯‚Ï 201 ;¯‰ÂÊ ,ÏÂÈÁ ;¯‰ÂÊ ,Ô˙¯· ;¯‰ÂÊ ,‰ÈËҘ ԉΠ;¯‰ÂÊ ,‰·ÂÁ„ ‡¯ ,˙È„¯ÙÒÏ ;(˙Ȅω) ,˙ȘÏËÈ‡Ï ;(˙ÈÊ‚Â˯ÂÙ) ¯‰ÂÊ ,ÌÂÏ˘ ‡¯ ,˙ÈÊ‚Â˯ÂÙÏ ;(˙È„¯ÙÒ) ¯‰Âʉ ˙ÂÈ˘ÚÓ ,ȯˆ· ;¯‰ÂÊ ,˜ÒÈ'ˆ¯Ù ‡¯ ,˙ÈÓÂ¯Ï ;¯‰Âʉ ¯ÙÒ ,Û‡Â˙ ۇÂ˙ ;(˙ȘÏËȇ) ¯‰ÂÊ ,ÌÂÏ˘ ‡¯ ‰„ÂÓ È‡) (˙ÈÏÂÙ) ¯‰Âʉ ˙„‚‡ ,˜¯Ù ‡¯ ,˙ÈÏÂÙÏ ;¯‰ÂÊ ,È˯ ¯ȷ ‡¯ ,˙ȯ‚Â‰Ï ;¯‰ÂÊ ,·Âˆ·¯˜ ‡¯ ,˙ÈÒÂ¯Ï ;(‰Ê ¯ÙÒ ÏÚ ‰ÈˆÓ¯ÂÙȇ‰ ˙‡ ÈÏ ¯ÒÓ˘ ¯È‡Ó Ô˙ÂÈÏ .ÒÁÙ ˙˘¯Ù ¯‰ÂÊ ,͇· ˙È„¯ÙÒÏ Ì‚¯˙ .¯‰ÂÊ ,˜ÒÈ'ˆ¯Ù ‡¯ ,Èχ٠‰„ Ï˘ ÂÓ‚¯˙ ÏÚ ÒÒ·Ӊ ˙ÈÓÂ¯Ï Ì‚¯˙ 202 ÏÚ ÌÈÒÒ·Ӊ ˙¢ ˙ÂÙ˘Ï ÌÈÓ‚¯˙ .¯‰ÂÊ ,‰·ÂÁ„ ‡¯ ,‰Ê Ì‚¯˙ ÏÚ ÒÒ·Ӊ ,¯ÏÈÓ Ï˘ Ì‚¯˙ ÏÚ ÒÒ·Ӊ ,˙È„ÏÂ‰Ï Ì‚¯˙ .167 ‰¯Ú‰ ,ÏÈÚÏ Â‡¯ ,ÌÂÏ˘ Ï˘ ÂÓ‚¯˙ ˙„‚‡ ,˜¯Ù ‡¯ ,˜¯Ù Ï˘ ÂÓ‚¯˙ ÏÚ ÒÒ·Ӊ ,˙ÈÏÂÙÏ Ì‚¯˙ .(˙Ȅω) ¯‰ÂÊ Â‡¯ ‰¯Ú‰ ,ÔÏ‰Ï Â‡¯ ,ȯˆ· Ï˘ ¯‰Âʉ ˙ÂÈ˘ÚÓ ÏÚ ÌÈÒÒ·Ӊ ÌÈÓ‚¯˙ .(˙ÈÏÂÙ) ¯‰Âʉ Ì‚¯˙Ï .ÒÁÙ ˙˘¯Ù ¯‰ÂÊ ,͇· ‡¯ ‚Ï˘‡ Ï˘ ÂÓ‚¯˙ ÏÚ ÒÒ·Ӊ ˙ÈÒÂ¯Ï Ì‚¯˙ .203 .¯‰Âʉ ,‚¯· ‡¯ ,(ÔÏ‰Ï ‰·Á¯‰· Ô„ÈÈ˘) ‚Ï˘‡ Ï˘ ÂÓ‚¯˙ ÏÚ ÒÒ·Ӊ ˙ÈÏ‚‡Ï Ï˘ ̉ÈÓ‚¯˙ ÏÚ ,¯ÙÒ‰ ¯Ú˘ ÈÙ ÏÚ ,˙ÒÒÂ·Ó ˙ȯ‚‰· ¯‰ÂÊ È¯Ó‡Ó Ï˘ ‰È‚ÂÏÂ˙‡‰ .ÂÈÒÂÒ ˙¯Â„‰Ó ,˙ÈÏ‚‡Ï ¯‰Âʉ Ì‚¯˙ ÏÚ ÌÏÂÒ‰ Ì‚¯˙ ÏÚ Ì‚ ÂÓÎ ,˜ÈÒÙÂÓ ¯ÏÈÓ .¯‰ÂÊ ,È˯ ¯ȷ ‡¯ ,ȯˆ· ‡¯ .(‡¯˜È ˙ÂÓ˘ ,˙È˘‡¯· ¯ÙÒÓ ÌȯӇÓÏ Ì‚¯˙) ÌÈίΠ‰˘ÂÏ˘· ‡ˆÈ ¯ÙÒ‰ 203 .˘„Á‰ ¯‰Ê‰ ˙ÂÈ˘ÚÓ ,ȯˆ· ,ÌÈÙÒ ÌÈÎ¯Î È˘ ¯Â‡Ï ‡ˆÈ ‚"˘˙ ˙˘· .¯‰Âʉ ˙ÂÈ˘ÚÓ
85
Ò‰ ÊÚ·
·˙΢ ,˙ȯ·ÚÏ ¯‰Âʉ Ï˘ ÌÈÙÈ˜Ó ÌÈÓ‚¯˙ ‰ÓÎ ˙¯Á‡‰ ÌÈ˘· ÂÚÈÙ‰ ÍÂ˙· ÏÂÏÎ ˙ȯ·ÚÏ ¯‰Âʉ Ï˘ Ì‚¯˙ .ÌÈÏ·Â˜Ó ˙Â·È˘È Ï˘ Ô˙ÂÏÈÚÙ ˙¯‚ÒÓ· ‰Â˘‡¯Ï ¯Â‡Ï ‡ˆÈ˘ "˘·„Ó ˜Â˙Ó" ,˘È¯Ù χȄ ·¯‰ Ï˘ È‚ÂÏÂ˙‡‰ ¯‡ȷ „ÓÈÏ˘ ,˙È„¯Á‰ ‰„Ú‰Ó Ï·Â˜Ó ,˘È¯Ù χȄ ·¯‰ 204.Ô"˘˙yÂ"Ó˘˙ ÌÈ˘‰ ÔÈ· '¯ ÌÚ „ÁÈ ,̄˜ „ÂÚ ‡ÈˆÂ‰ ,ÔÈÓÈ· Ô΢Ó ÌÈÓ˘‰ ¯Ú˘ ÌÈϷ˜Ӊ ˙Â·È˘È· ‰Ú·¯‡·) ¯‰Âʉ ˙¯ÙÒÏ ÛÈ˜Ó Á˙ÙÓ ,"¯‰Âʉ ¯ˆÂ‡" ˙‡ ,¯Ù„ү· ‰È„È„È È˜ÏÁ ÔÙ‡· ÌÈÓ‚¯Â˙Ó Ìȇ˘Â ÈÙ ÏÚ Ìȯ„ÂÒÓ‰ ¯‰ÂÊ È¯Ó‡Ó ÏÏÂΉ ,(ÌÈίΠȷ¯ ̉·) ÌÈ¢ ÌÈ·¯ Ï˘ ˙ÂÓ„˜‰ ¯ÙÒÏ ÌÈ„˜‰ ˘È¯Ù χȄ 205.˙ȯ·ÚÏ ÂÓÎ ,˙ÂÓÎÒ‰· .(Ïω ·˜ÚÈ '¯Â ÒÈÈ ·˜ÚÈ ˜ÁˆÈ '¯ ,˙È„¯Á‰ ‰„Ú‰ Ï˘ ı"„·‰ ¯‰Ê‰ ¯ÙÒ „ÂÓÈÏ ˙Â·È˘Á τ‚· ¯Ó‡Ó" Ì‚ ˙ÏÏÂΉ ,˘È¯Ù Ï˘ Â˙Ó„˜‰· Ì‚ ˙ÂÚÓ˘Ó‰ ÏÚ ˙ÂÈ˙¯ÂÒÓ‰ ˙ÂÒÈÙ˙‰ ˙¯ÊÂÁ 206,"ÂÈÓÊ· ‰¯Â˙‰ ˙„ÂÒ ¯‡˘Â ÏÈÎÓ ¯‰Âʉ ,‰Ï·˜‰ ˙„ÂÒÏ ÛÒ·˘ ÍÎ ÏÚ ,¯‰ÂÊ· „ÂÓÈω Ï˘ ˙È‚ÂÏÂËÎÒ‡‰ 207.‰Ï·˜· ÌȇȘ· Ìȇ˘ ÈÓ Ì‚ „ÂÓÏÏ ÌÈÏÂÎÈ Ì˙‡˘ ,ÌÈÓ˘ ˙‡¯È ¯ÒÂÓ È¯·„ „È„È" ·Ï¯· χÈÁÈ Ï˘ È‚ÂÏÂ˙‡‰ Â˘Â¯ÈÙ· Ì‚ ÏÂÏÎ ˙ȯ·ÚÏ ¯‰Âʉ Ï˘ Ì‚¯˙ ˜ÂÒÚÏ ÏÁ‰˘ ,·Ï¯· χÈÁÈ 208.Ë"˘˙y·"˘˙ ÌÈ˘‰ ÔÈ· ¯Â‡Ï ‡ˆÈ˘ ,"˘Ù Ì‚ "˘Ù „È„È" Ì˘‰ ˙Á˙) ‰Ï·˜Ï ‡Â·Ó Û‡ ·˙Î ,‰·Â˘˙· ¯ÊÁ˘ ¯Á‡Ï ‰Ï·˜· ˙ÂÓÎÒ‰ ‡Â‰ Û‡ ÌÈ„˜‰ 209,ÈÓÏ˘Â¯È‰ „ÂÓÏ˙‰ Ï˘ Ì‚¯˙ ¯Â‡Ï ‡ÈˆÂ‰Â (‡Â‰ ˙·È˘È ˘‡¯ ‰È„‰ ‰È„·ÂÚ ÌÂÏ˘ '¯ Ï˘ ,ÛÒÂÈ ‰È„·ÂÚ ·¯‰ Ï˘) ¯ÙÒÏ ÌÈ·¯ Ï˘ ;(˙È„¯ÙÒ) ¯‰Âʉ ˙ÂÈ˘ÚÓ ,ȯˆ· ;(˙ÈÏ‚‡) ¯‰Âʉ ˙ÂÈ˘ÚÓ ,ȯˆ· ‡¯ ¯ÙÒ‰ ÈÓ‚¯˙Ï .(˙È˙Ù¯ˆ) ¯‰Âʉ ˙ÂÈ˘ÚÓ ,ȯˆ· ˘·„Ó ˜Â˙Ó ,˘È¯Ù ;(¯‰Ê‰ ȘÈ˙) ˘·„Ó ˜Â˙Ó ,˘È¯Ù ;(¯‰ÂÊ) ˘·„Ó ˜Â˙Ó ,˘È¯Ù .(˘„Á ¯‰ÂÊ) .¯‰Âʉ ¯ˆÂ‡ ,˘È¯Ù .ËÈy„È ,‡ ,(¯‰ÂÊ) ˘·„Ó ˜Â˙Ó ,˘È¯Ù ,˙ÂÚ·Â¯Ó ˙ÂÈ˙‡· ÌÈÒÙ„‰ ,¯‰ÂÊ·˘ "‰Ï‚‰ ˜ÏÁ"Ï ÂÈÓ‚¯˙ ÂÈ˘Â¯ÈÙ ÔÈ· ÔÈÁ·Ó ˘È¯Ù .„ 'ÓÚ ,Ì˘ ‡¯ .È"˘¯ ˙ÂÈ˙‡· ÌÈÒÙ„ÂÓ‰ "¯˙Ò‰ ˜ÏÁ"Ï ÂÈ˘Â¯ÈÙ ÔÈ·Ï .¯‰Âʉ ¯ÙÒ ,·Ï ¯· ˙ÂÂÂÎ ÌÚ ¯Â„ÈÒ ·Ï ¯· ‡ÈˆÂ‰ ,ÔÎ ÂÓÎ .ÈÓÏ˘Â¯È „ÂÓÏ˙ ,·Ï ¯· ;˘Ù „È„È ,·Ï ¯· ,‡¯ '„‰Ó] Ìȯ˘È „È‚Ó ,¯‡˜) Ìȯ˘ÈÓ „È‚Ó Ï˘ ‰¯Â„‰Ó (˘Ù „È„È ¯Â„ÈÒ ,·Ï ¯·) È"¯‡‰ Â˘Â¯ÈÙÏ ‰Ó„˜‰· ‰Ï·˜Ï Âί„ ˙‡ ‚ÈˆÓ ·Ï ¯· χÈÁÈ .ÌÈÙÒ ÌÈ·¯ ÌȯÙÒ ([·Ï ¯· "˙¯ÈÙÒ" ‚˘ÂÓ· Ϙ˙˘ ¯Á‡Ï ‰¯¯ÂÚ˙‰ Â˙¯˜Ò „ˆÈÎ ¯ÙÒÓ ‡Â‰ Ì˘ ,¯‰Âʉ ¯ÙÒÏ ÛÒÂÈ '¯Ï "‰¯Â‡ È¯Ú˘" ¯ÙÒ· ÔÈÈÚ ‡Â‰ ‰ÏÈÁ˙·˘ ¯ÙÒÓ ·Ï ¯· ."ÌÈÈÁ‰ ˘Ù" ¯ÙÒ· „ÂÓÏÏ ÂÈ˙ÂÂÈÒÈ Í‡ ,(‰ÓÏ˘ Ô· ˙¯Â„‰ÓÏ Â˙ÂÂÎ) "‰ËÈÒ¯·È‡‰ ˙‡ˆÂ‰"· ‰ÈÏÈ˘È'‚ È¯Ú˘" Ï˘ ˙È˙¯ÂÒÓ ‰¯Â„‰Ó· Ϙ˙˘ ¯Á‡Ï ˜¯ .¯·„ ÂÏÚ‰ ‡Ï ‰Ê ¯ÙÒ ˙¯ÊÚ· ‰Ï·˜ ÔÈȈ ,ÔÎ ÂÓÎ .¯„τȯ٠ÌÈÈÁ '¯ Âȯ·„Ï ‰È‰ ‰Ï·˜· ¯ÂÓ .‰Ï·˜· ˜ÂÒÚÏ ÏÁ‰ "‰¯Â‡ ‡Â‰ ,"Ú·˘ ¯‡·Ó „Á‡ ˜È„ˆ"Ó ·ÂÏÚÏÓ ¯"ÂÓ„‡‰Ó „„ÈÚ ‰Î¯„‰ ϷȘ ÈÎ ·Ï ¯· ÏÚ .‡¯ÈˆÁ·‡ ¯ÊÚÈχ '¯ ‰‡¯‰ ÏÎÎ
204 205 206 207 208 209
86
¯‰Âʉ ÈÓ‚¯˙
˙ȯ·ÚÏ Ì‚¯˙‰ ˙‡ ·ÏÈ˘˘ ,˘È¯ÙÏ „‚ȷ .(‰¯Â‚È„ÒÓ ¯"ÂÓ„‡‰ Ï˘Â ,χ ˙È· ‡·ÂÓ‰) ÈÓ¯‡‰ ¯Â˜Ó‰ Û‚· ÂÓ‚¯˙ ˙‡ ·ÏÈ˘ ·Ï ¯· ,¯‰Âʉ ȯ·„Ï Â˘Â¯ÈÙ· Ì‚¯˙‰ ,˙‡Ê ÌÚ .(ÌÈÈ˙¯ÂÒÓ‰ ¯‰Âʉ È˘¯Ù ÏÚ ÌÈÒÒ·Ӊ Ìȯ‡ȷ ÈÂÂÈÏ· ¯ÂӇΠ˘Â¯ÈÙÏ ‰Ó„·) ˘È¯Ù χȄ '¯ Ï˘ Ì‚ ÂÓÎ ,·Ï¯· χÈÁÈ '¯ Ï˘ ¯ÙÒ· ˙ȯ·ÚÏ Â¯˜ÈÚ˘ ÏÚÙÓÓ ˜ÏÁ ˜¯ ‰ÂÂ‰Ó ‡Â‰Â ,¯˜ÈÚ‰ Âȇ ,(‚Ï˘‡ ·¯‰ Ï˘ ÌÏÂÒ‰ ¯‰Âʉ ˙¯Â„‰Ó Êίӷ „ÓÂÚ ˙ȯ·ÚÏ Ì‚¯˙‰ ,ÍÎÏ „‚ȷ .¯‰ÂÊÏ ˘Â¯ÈÙ‰ ‡Â‰ „‚ȷ 210."ÌȯÙÒ‰ „ȯÈ" ˙‡ˆÂ‰· Á"˘˙ ˙˘· ÌÈίΠ‰¯˘Ú· ¯Â‡Ï ‡ˆÈ˘ ˙ÏÏÂÎ ‰È‡ "ÌȯÙÒ‰ „ȯÈ" ˙¯Â„‰Ó ,˘È¯Ù ·Ï ¯· ,‚Ï˘‡ Ï˘ Ì‰È˘Â¯ÈÙÏ È„È ÏÚ ·˙Î Ì‚¯˙‰ .(„˜ÂÓ‰) ÈÓ¯‡‰ ¯Â˜Ó‰ „ˆÏ ‡·ÂÓ ¯‰ÂÊÏ Ì‚¯˙‰Â ,˘Â¯ÈÙ ,˙ÏÏÂÎ ‰¯Â„‰Ó‰Â ,Ì‚¯˙‰ ˙·ÏÓ· ˜ÒÚ˘ ˙ˆ ˘‡¯· „ÓÚ˘ ,ԉΠ‰ÓÏ˘ ·¯‰ ‰È¯˘ ·¯‰Â ȯ„Π˜ÁˆÈ ·¯‰ ,ÛÒÂÈ ‰È„·ÂÚ ·¯‰) ÌÈ·¯ Ï˘ ˙ÂÓÎÒ‰Ï ÛÒ· ˙χ˘· ˙ÂÎȯ‡· Ô„ ȯ„‡ ‡Â·Ó· .ȯ„‡ ‰„Â‰È ·¯‰ Ï˘ ·Á¯ ‡Â·Ó ,(ȘˆÈÏ·„ ,(·"ÂÈΠ¯‰Âʉ È˘Â¯ÈÙ· ,¯‰Âʉ ‰·Ó· ,‰Ï·˜‰ ˙„ÏÂ˙· ÔÎÂ) ¯‰Âʉ ¯Â·ÈÁ ÔÈÈÚÓ) ¯‰Âʉ ˙ÂÓ„˜Ï ڂ· ˙È˙¯ÂÒÓ‰ ‰„ÓÚ‰ ˙‡ ϷȘ ‡Â‰ Ì˘ Âȯ·„·Â ,ȯ„‡ 211.(!ÔÈÏËÈȈ Ïω Ï˘ ËÂËȈ· Á˙Ù ‡Â‰ ÂÊ ‰Ï‡˘· ÂÂÈ„ ˙‡˘ ÔÈÈˆÏ "È‚ÂÏÂËÎÒ‡"‰ ÔÂÚÈˉ ÏÚ ÌȯÊÂÁ ,ÂÏ˘ ‰¯ˆ˜‰ ‰Ó„˜‰· ԉΠ‰ÓÏ˘ ‰ÂÓΠ‡¯„‡‰ ˙‡ Ì‚¯˙ÏÓ ÚÓ ‡Â‰˘ ˘È‚„Ó Ô‰Î ‰ÓÏ˘ 212.Ì‰Ï˘ ÏÚÙÓÏ ‰˜„ˆ‰Î Ô·‰ Ï˘ ¯ÂÒÈ‡Ï Ì‡˙‰· ˙‡Ê ,‡˙ÂÚȈ„ ‡¯ÙÒ‰ ˙‡Â ‡ËÂÊ ‡¯„‡‰ ˙‡ ,‡·¯ ‡¯„‡‰ Ì‚¯˙ ˙·˜Ú· ʯΉ ¯ÂÎÊ΢ ¯ÂÒȇ) ‰Ï‡ ÌȘÏÁ Ì‚¯˙ ÏÚ ÈÁ ˘È‡ ‰‡· ÂÊ ‰˘‚„‰˘ ÔÎ˙ÈÈ .(χ˜ÊÁÈ „„ ̉¯·‡ È„È ÏÚ ˙È·¯Ú· Òل‰˘ ‡ËÂÊ ÂÏω ˙·ÈËÁ‰ ˙‡ ÏÏ΢ ,‚Ï˘‡ ·¯‰ Ï˘ ÂÓ‚¯˙ ÔÈ·Ï ‰Ê Ì‚¯˙ ÔÈ· ÔÈÁ·‰Ï 213.ÂÓ‚¯˙· ÌÈÏ·Â˜Ó Ï˘ Ì˙ÂÏÈÚÙ ˙¯‚ÒÓ· ¯ˆÂ˘ ,˙ȯ·ÚÏ ¯‰Âʉ ÈÓ‚¯˙Ï ÛÒ· ˙ÈÏ‚‡Ï ÌÈÓ‚¯Â˙Ó ¯‰ÂÊ È¯Ó‡Ó Ï˘ ‰È‚ÂÏÂ˙‡ ‰Â¯Á‡Ï ‰ÚÈÙ‰ ,ÂÓÊ È· .(ÌȯÙÒ‰ „È¯È '„‰Ó) ¯‰Ê‰ ¯ÙÒ Â‡¯ .26y18 'ÓÚ ,‡ ,Ì˘ .20 'ÓÚ ,‡ ,Ì˘ ,Ï˘ÓÏ Âȯ·„Ï˘ ,ÂÏ˘ ˘Â¯Èى Ì‚¯˙‰ ÏÚÙÓÏ ‚Ï˘‡ ·¯Ï ·¯ „·η ÒÁÈÈ˙Ó Â‡Â·Ó· ȯ„‡ ,¯‰Âʉ ¯ÙÒ ÏÎ Ì‚¯Â˙ ,‰Â˘‡¯Ï ,Ô΢ ,¯‰Âʉ ¯ÙÒ „ÂÓÈÏÏ ˙ÂÒÁÈÈ˙‰· ‰ÎÙ‰ÓÏ Ì¯‚" ÔÂÈÒ‰ ̉ ‚Ï˘‡ È"¯‰ Ï˘ ÂȯÙÒ ...˙¯·Â„Ó ˙ȯ·ÚÏ ,˙ÈÓ¯‡‰ ÔÂ˘Ï· ·¯· ·Â˙Ή Ì˙ÂÓÎ Ôȇ .ÂÂÈ‚‰ ͯ„·Â Â˙Ù˘· ¯˙Ò‰ ˙¯Â˙ ˙‡ ÂÈÓÈ Ô·Ï ˘È‚‰Ï ¯˙ÂÈ· ÁψÂÓ‰ ,˙˘˜·˙Ó‰ ‰Ï‡˘‰ .(42 'ÓÚ ,Ì˘) "„ÂÒ‰ ÈÏÈ·˘· ͯ„Ï ÌÂÚËÏ ˘˜·Ó‰ ÏÎÏ ‡Â·Ó ¯ÂӇΠ?¯‰Âʉ Ï˘ ÛÒ Ì‚¯˙· ͯˆ ˘È ÔΠ̇ ÚÂ„Ó ‡È‰ ,ÒÁÈÈ˙Ó Âȇ ȯ„‡ ‰Èχ˘ .‰Ï·˜Ï ÊίӉ ˙‡ˆÂ‰· ÌÏÂÒ‰ ˘Â¯ÈÙ Ï˘ ˙È·ÈÒËȇ‰ ‰ˆÙ‰‰ ‡Â‰ ÍÎÏ Ì¯Â‚‰ ,È˙Ú„Ï
87
210 211 212 213
Ò‰ ÊÚ·
ÏÚ ÊȯΉ˘ ,¯ÏÈÓ ‰˘Ó 214.¯ÏÈÓ ‰˘Ó '¯ ,„"·Á „ÈÒÁ È„È ÏÚ Ìȯ‡Â·Ó ˯Ëȇ· ıÈÙ‰ ,˙ÈÏ‚‡Ï Ì‚¯Â˙Ó ¯‰Âʉ Ï˘ ‰ÓÏ˘ ‰¯Â„‰Ó ‡ÈˆÂ‰Ï Â˙ÂÂÎ „‚˙Ó ‡Â‰ · ,¯‰Âʉ ˙ÂÓ„˜Ï ÔÚÂˉ ÛÈ˜Ó ¯Ó‡Ó ˙ÈÈÂÂÏ· ¯‰ÂÊÏ ÂÈÓ‚¯˙ ˙‡ Scholem) ÌÂÏ˘ Ì˘¯‚ Ï˘ „ÂÒÈÓ ˙ÈÓ„˜‡‰ ‰ÏÂÎÒ‡‰ Ï˘ ˙˜ÒÓÏ ˙ÂÙȯÁ· Ìȯ˜ÁÓ ÏÚ Âȯ·„· ÍÓ˙Ò‰ÏÓ ÚÓ Âȇ ͇ ,(and Tishby and their ilk ‰˘Ó Ï˘ Âȯ˜ÁÓ ÏÚ ‰Â˘‡¯·Â ˘‡¯·) ˙¯Á‡‰ ÌÈ˘‰ ÔÓ ÌÈÈÓ„˜‡ 215.(τȇ Ì˙ÂÏÈÚÙ ˙¯‚ÒÓ· ‰Â¯Á‡Ï ‡ˆÈ˘ ,˙ÈÏ‚‡Ï ¯‰Âʉ Ï˘ ¯˙ÂÈ· ÛÈ˜Ó Ì‚¯˙ Ï˘ Â˙¢‡¯· ‰Ï·˜Ï ÊίӉ Ï˘ Ì‚¯˙‰ ‡Â‰ ,ÌÈ˘„Á‰ ÌÈϷ˜Ӊ È‚ÂÁ Ï˘ Ìȯ˘Ú· ¯Â‡Ï ‡ˆÈ Ì‚¯˙‰ .‚¯· χÎÈÓ ,· È„È ÏÚ ‰˘Ú˘ ,‚¯· ‡‚¯˘ ·¯‰ ,ÏÈÚÏ ‰¯Îʉ ¯·Î˘ ,ÂÊ ‰¯Â„‰Ó 216.2003y1999 ÌÈ˘‰ ÔÈ· ÌÈίΠ‰˘ÂÏ˘Â È¯Ó‡Ó ˙‡ ˙ÏÏÂÎ ‰¯Â„‰Ó‰ .‚Ï˘‡ ·¯‰ Ï˘ ÌÏÂÒ‰ ˘Â¯ÈÙ Ï˘ Ì‚¯˙ ‡È‰ ¯Á‡Ï .‚Ï˘‡ ·¯‰ Ï˘ ÌÈÙÈÚÒÏ ‰˜ÂÏÁ‰ ÈÙ ÏÚ ,„˜ȷ ¯Â˜Ó‰ ˙Ù˘· ¯‰Âʉ ¯‰ÂÊ È¯Ó‡Ó ÌÈ·ÏÂ˘Ó Â·Â ,ÌÏÂÒ‰ ˘Â¯ÈÙ Ï˘ ˙ÈÏ‚‡Ï Ì‚¯˙ ‡·ÂÓ ÛÈÚÒ ÏÎ ‰¯Â„‰Ó‰ ˙‡ .(‚Ï˘‡ ·¯‰ Ï˘ ˘Â¯ÈÙ‰ ȯ·„ ¯˘‡Ó ‰Â˘ ËÂÙ· ÌÈÒÙ„‰) ÌȂȈӉ ,‚¯· χÎÈÓ Â· Ï˘Â ‚¯· ‡‚¯˘ ·¯‰ Ï˘ ÌÈί‡ ˙Â‡Â·Ó ÌÈÓÈ„˜Ó ‰Ï·˜ Z ‰Ï·˜Ï ÔÂÎӉ ‚¯· ·¯‰ Ï˘ ˙È˘„Á‰ ‰Ï·˜‰ Ï˘ „ÂÒȉ ˙ÂÒÈÙ˙ ˙‡ ˙‡ ÌÈÏ·˜Ó ,· ÂÓÎ ,‚¯· ‡‚¯˘ 217.ÌȘ‰·ÂÓ ÌÈȯ„ÂÓ-ËÒÂÙ ÌÈÈÈÙ‡Ó ˙ÏÚ· ͇ ,Â˙˘Â„˜Â Â˙ÂÎÓÒ ,¯‰Âʉ ˙ÂÓ„˜ ˙„‡ ÏÚ ˙ÂÈ˙¯ÂÒÓ‰ ˙ÂÈÏ·˜‰ ˙ÂÒÈÙ˙‰ χÎÈÓ ,ÍÎ ."˘„Á‰ Ô„ÈÚ"‰ ˙ÂÚÂ˙Ï ˙ÂÈÈÈÙ‡ ˙ÂÒÈÙ˙· ‰Ï‡ ˙ÂÒÈÙ˙ ÌÈ·Ï˘Ó „ÂÓÈω˘ ˙È˙¯ÂÒÓ‰ ‰ÒÈÙ˙‰ ÈÙ ÏÚ ÂÏ˘ Ì‚¯˙‰ ˙„Â·Ú ˙ÈÏÎ˙ ˙‡ ¯È·ÒÓ ‚¯· ‰Ó¯Ï ‰‡ÏÚ‰ ‡È‰ ‰Ï‡‚‰ ,„Ȅ È·‚Ï˘ ‡Ï‡ ,‰Ï‡‚‰ ˙‡ ·¯˜È Â˙ˆÙ‰Â ¯‰ÂÊ· :˙ÈÏ·ÂÏ‚‰ ˙ÂÚ„ÂÓ‰ Ï˘ ¯˙ÂÈ ‰‰Â·‚ The following translation of the Zohar strives to open a door to the great cosmic mysteries for those who are genuinely interested in understanding the structure and laws of the universe. It is thus utterly vital for the spiritual and physical survival of humanity; and its teachings are designed to lead humanity to the days of the .¯‡Â·Ó ̂¯Â˙Ó ¯Á·Ó ,¯‰ÂÊ ,¯ÏÈÓ .¯‰Âʉ Ï˘ ˙ÂÈË˙‡‰ ,¯ÏÈÓ .¯‰ÂÊ ,‚¯· ‡¯ ·¯‰ Ï˘ ‰Ï·˜‰ Ï˘ ȯ„ÂÓ-ËÒÂÙ ÁÂ˙ÈÙ ÌȉӉ ,˙ȇȂ¯·‰ ‰Ï·˜‰ ˙¯˜Ú ÏÚ .11y7 'ÓÚ ,¯Á‡ ÌÂÈ· ˙ÂÓÏ ,Ò‰ ‡¯ ,‚Ï˘‡
214 215 216 217
88
¯‰Âʉ ÈÓ‚¯˙ Mashiach, the long-prophesized return of the golden age, when peace, compassion, wisdom and love will prevail among people, when harmony will rule in the depths below as it does in the heights above. Such are the true goals of all metaphysical systems... Transformation of consciousness is the point, for from that comes the elevation of global consciousness, given our current condition, we cannot afford to ignore the gift of these Holy words any longer. It is time to change the world.218
Ì˘· Â„È ÏÚ ‰ÂÎÓ‰) ¯‰Âʉ Ï˘ ‰ˆÙ‰‰ ˙‡ ÂÏ˘ ‡Â·Ó· ¯˘˜Ó ‚¯· ‡‚¯˘ :ÈÏ„‰ Ô„ÈÚ ,˘„Á‰ Ô„ÈÚ‰ ˙Ú‚‰ ÌÚ ,ÌÈ·¯· ("˘Â„˜‰ ÚÈ·‚‰" The critical moment of change would arrive in conjunction with the Aquarian Age... The Aquarian influence will be a subtle force that will permit the gradual spread of the Holy Grail unit it becomes an integral force of humankind.219
ÌÈÓ‚¯˙Ó‰Ó ‰Â˘·Â ,¯‰Âʉ Ì‚¯˙· ˜ÒÚ˘ ÌÈÈ˙¯ÂÒÓ‰ ÌÈÏ·Â˜Ó‰Ó ‰Â˘· È˙„ ËÒ˜ËÎ ¯‰Âʉ Ï˘ "Ȅ‰È"‰ ÂÈÙ‡ ˙‡ Â˘È‚„‰˘ Ìȯ„ÂÓ‰ ÌȄ‰ȉ ‰˘‚„‰) ¯‰Âʉ Ï˘ ÈÏÒ¯·È‡‰ ÈÙ‡‰ ˙‡ ˘È‚„Ó ‚¯· ‡‚¯˘ ,ÈÓÂ‡Ï Â‡ ÌÈ‚ÂÁ‰Â ,˜Â¯·‰Â ÒÒ¯‰ ˙Ù˜˙· ÌȯˆÂ‰ ÌÈϷ˜Ӊ Ï˘ Ì˙˘È‚ ˙‡ ‰¯ÈÎÊÓ‰ “The entire world will come to :(Fin de Sie`cle-‰ Ô„ÈÚ· ÌÈÈËϘ‡‰ understand that the holy Zohar, which ushered in the second revelation, 220.was intended for all humankind”
ÚÈ·‚‰" ,˜‰·ÂÓ‰ ȯˆÂ‰ ‚˘ÂÓ‰ ıÂÓȇ· ÈÂËÈ· È„ÈÏ ‰‡· ÂÊ ‰˘‚„‰ Ï˘ ˙ÂÈÈÈÙ‡ ˙ÂÈ‚ÂϯËÒ‡ ˙ÂÒÈÙ˙ ·Ï˘Ó‰ Ú˘· .¯‰ÂÊÏ ÈÂÈÎÎ ,"˘Â„˜‰ ‰ÂÂΉÂ) Â˙ÂÏÏη "˘Â„˜‰ ÚÈ·‚"‰ Ï˘ ÌÂÒ¯Ù‰˘ ÔÚÂË ‚¯· ,˘„Á‰ Ô„ÈÚ‰ ˙ÂÈϯËÒ‡ ˙ÂÚÙ˘‰ ˙ÎÈ˘Ó ¯˘Ù‡È (˙ÈÏ‚‡Ï ¯‰Âʉ Ï˘ Ì‚¯˙‰ ˙ÓÏ˘‰Ï Ò‡Ή Ï˘ ÂÏÂÒÈÁÏ ‡È·È (¯‰Âʉ Ï˘ ‰˜È¯Ò-‰‡È¯˜ ˙ÂÚˆÓ‡·) ÌÏÂÚÏ ˙ÂÈ·ÂÈÁ :ÂÈÈÁÓ To address these influences, which can at times be positive or .LXXVII 'ÓÚ ,‡ ,¯‰ÂÊ ,‚¯· ‡¯ 218 XXVIII. 'ÓÚ ,Ì˘ 219 .XXV 'ÓÚ ,Ì˘ 220
89
Ò‰ ÊÚ· negative, the Holy Grail was assigned the task of tapping these positive influences and eliminate the negative influences. Each year brings with it a host of different influences. Nevertheless, the scanning-reading charts that will become available after the publishing of the entire Holy Grail, will assign the appropriate section of the Holy Grail to each and every week in any given year. Thus, the practitioner will have at his/her fingertips the relevant and timely connecting-section towards the elimination of chaos from our lives.221
¯˜·Ó ‚¯· χÎÈÓ ,˙¢ ˙ÂÙ˘Ï ¯‰Âʉ Ï˘ ÌȯÁ‡ ÌÈ·¯ ÌÈÓ‚¯˙ÓÏ ‰Ó„· ¯‰Âʉ ˙¯„‰Ó „‚ ÔÚÂË ‚¯· ,ÍÎ .˙ÈÏ‚‡Ï ÌÈӄ˜‰ ¯‰Âʉ ÈÓ‚¯˙ ˙‡ ÏÒÂÙ ¯‰Âʉ Ï˘ ˙ÂÈ‚ÂÏÂ˙‡‰ „‚ (ÂÈÒÂÒ ˙¯Â„‰ÓÏ È‡„· Â˙ÂÂÎ) ˙¯ˆÂ˜Ó‰ :˙ÂÈÏ‚‡· ÂÚÈÙ‰˘ Those who think they are familiar with the text, from often highly abridged editions or ones that assemble aphorisms into subject categories, will invariably find this edition utterly different from what they have been accustomed to thinking of as the Zohar. The other works are best viewed as being like the trailers one sees long before the actual movie arrives: and like many trailers they have created an entirely misleading impression of what they were supposed to represent faithfully.222
ÂÚÈÙ‰ ‚¯· ȯ·„ .¯‰ÂÊÏ ÈÚ„Ó ˘Â¯ÈÙ ·Â˙ÎÏ ÔÂÂÎÓ· ÚÓ ‡Â‰˘ ÔÚÂË ‚¯· ̉ ,ÏÈÚÏ È˙Úˆ‰˘ ÈÙÎ Ìχ ,¯‰Âʉ Ï˘ ¯˜ˆÈ¯Ù ˙¯Â„‰Ó ˙ÒÙ„‰ ÈÙÏ ÌÓ‡ ,Ë‡Ó Ï‡È„ Ï˘ ÂÓ‚¯˙ ¯ˆÂ ‰˙¯‚ÒÓ·˘ ˙ÈÓ„˜‡‰ ‰˘È‚Ï ˙„‚˙‰ ÌÈ‡Ë·Ó ÔÈÈÚ ‰Ï‚Ó‰ ˙ÈÏ‚‡‰ ¯·Â„ ω˜‰ ·¯˜· ¯‰Âʉ ˙ˆÙ‰ ÏÚ ˙¯Á˙ ÌÈÙ˜˘Ó ,¯˜ˆÈ¯Ù Ë‚¯Ó ȯ·„· Âȇ¯˘ ÈÙÎÂ) ˙¯Á‡‰ ÌÈ˘· ˙Ȅ‰ȉ ‰˜ÈËÒÈÓ· :(ÈÓ„˜‡‰ ¯˜ÁÓ‰ ÏÚ ÍÓ˙Ò‰Ï ÌÈ˙ÚÏ ˘ÙÁÓ Those involved with producing this edition were faced with the question of whether to present in it a formal academic manner — .XXIyXX 'ÓÚ ,Ì˘ 221 .LXXIII 'ÓÚ ,Ì˘ 222
90
¯‰Âʉ ÈÓ‚¯˙ with footnotes, scholarly digressing on linguistic matters, and so on — or to offer it to the world in a form as simple and unadorned as possible, so that its purpose would remain solely what it always has been: to bring light where formerly there was none. We chose the later course, since providing material for yet more obscure treaties on metaphysical theology serves no real purpose, but it does betray the real purpose of the Zohar.223
ÌÂÎÈÒ .ÊË ÌÈÈ˙¯·Á ,ÌÈȯÂËÒȉ Ìȯ˘˜‰· ¯ˆÂ ‰Ê ¯Ó‡Ó· ¯˜Ò˘ ÌÈ¢‰ ¯‰Âʉ ÈÓ‚¯˙ ˙¢ ˙ÂÈ˘¯Ù ˙ÂÓ‚Ó ˙ÂÈ‚Âχ„ȇ ˙„ÓÚ ÍÂ˙Ó Â·˙ΠÌÈ¢ ÌÈÈÈËÏÂÙ ̂ ¯ˆÂÂÈ‰Ï ÌÈÎÈ˘ÓÓ ,˙¯„‰ Íωӷ ¯ˆÂ˘ ÌÈ·¯‰ ¯‰Âʉ ÈÓ‚¯˙Ï .˙‚Ӡ·¯˜· ¯‰Âʉ ˙‡ ıÈÙ‰Ï Ì‰ÈÓ‚¯˙Ó Ï˘ ‰Ùȇ˘‰ Z Û˙Â˘Ó „Á‡ ÔÈÈÙ‡Ó ,ÌÂÈÎ ÌÈ¢‰ ÌÈÓ‚¯˙‰ Ìχ .¯˜ӷ Â˙‡ ‡Â¯˜Ï ÌÈÏÂÎÈ Ìȇ˘ Ìȇ¯Â˜ Èω˜ ȯ‰Âʉ ¯ÓÂÁ‰ ˙¯ÈÁ·· ,ÌÈÂ٠̉ ÂÈχ˘ Ìȇ¯Â˜‰ ω˜· ‰ÊÓ ‰Ê ÌÈÏ„· -ÌÈÈ‚Âχ„ȇ‰ ÌÈӯ‚·Â Ì‚¯˙‰ ˙‡ ÌȘȄˆÓ ̉ ̉·˘ ÌȘÂÓÈ· ,Ì‚¯Â˙Ó‰ .ÌÈ¢‰ Ì‚¯˙‰ ÈÏÚÙÓ È¯ÂÁ‡Ó ÌÈ„ÓÂÚ˘ ÌÈÈËÈÏÂÙ‰ ¯ˆÂ˘ ÌÈÓ‚¯˙Ï ÌÈÙ˙Â˘Ó ÌÈÈ‚Âχ„ȇ ÌÈӯ‚ ÌȇˆÂÓ Â‡ ÌÈ˙ÚÏ È¯ÂÁ‡Ó „ÓÚ ‰¯˘Ú ‰ÂÓ˘‰ ‰‡Ó· ÌÈȇ˙·˘ ÌÈ‚ÂÁ ,ÍÎ .˙¢ ˙ÂÙ˘Ï ¯‰Âʉ Ï˘ ÌÈÓ‚¯˙· Û‡ ÌÈ·¯ÂÚÓ Âȉ Èχ ,ÂÈ„ÏÏ ˘È„È‡Ï ¯‰ÂÊ ÈÓ‚¯˙ ÒÒ¯‰ ˙Ù˜˙· ÂÓ‚¯˙ ÌȯÂÈÒÈÓ ÌȯÓÂÓ ÌÈ„Â‰È ,ÌȯˆÂ ÌÈÏ·Â˜Ó .˙ÈÈËÏÏ ˙È˙Ù¯ˆÏ ,˙ÈÓ¯‚Ï ,˙ÈÈËÏÏ ¯‰ÂÊ È¯Ó‡Ó ,˙ȯ„ÂÓ‰ ‰Ù˜˙· ۇ ,˜Â¯·‰Â Ú˘˙‰ ‰‡Ó‰ È‰Ï˘· ÂÓ‚¯˙ ÌÈÈËϘ‡ ÌÈÈÙÂÒ‡˙ ÌÈ‚ÂÁ !˘È„È‡Ï Û‡Â ÌÈ„Â‰È ÌÈ„ÓÂÏÓ .˙È˙Ù¯ˆÏ ˙ÈÏ‚‡Ï ¯‰Âʉ ˙‡ Ìȯ˘Ú‰ ‰‡Ó‰ ˙È˘‡¯Â ‰¯˘Ú ÌÈ‚ÂÁ·Â ˙ÈÓ¯‚Ï ˙È·¯ÚÏ ¯‰ÂÊ È¯Ó‡Ó ÂÓ‚¯˙ ÂÏω ÌÈ‚ÂÁÏ Ìȷ¯˜ Âȉ˘ ¯‰Âʉ ˙‡ Ìȯ˘Ú‰ ‰‡Ó‰ ˙È˘‡¯· ÂÓ‚¯˙ ÌÈÈӇϠÌÈÈËÓ¯-‡ ÌÈ„Â‰È ˙ȯ·ÚÏ ˙È˙Ù¯ˆÏ ,˙ÈÏ‚‡Ï ÌÈ¢ ÌÈÓ‚¯˙ .˙ÈÏ‚‡Ï ˘È„È‡Ï ,˙ȯ·ÚÏ ÍÓ˙Ò‰· ,˙ÈÓ„˜‡ ‰·È˘ÙÒ¯Ù ÍÂ˙Ó ˙Á‡Â Ìȯ˘Ú‰Â Ìȯ˘Ú‰ ˙‡ӷ ·˙Î ˙ÈÏ‚‡Ï ˙ȯ·ÚÏ ÌȯÁ‡ ÌÈÓ‚¯˙ .˙È‚ÂÏÂÏÈÙ-˙ȯÂËÒȉ‰ ˙ȯ˜ÁÓ ‰˘È‚ ÏÚ ,˙ÂÈÏ·˜ ˙Â˘È‚ ÍÂ˙Ó ,ÌÈÈҘ„Â˙¯Â‡ ÌÈ‚ÂÁ ˙¯‚ÒÓ· ‰Ù˜˙ ‰˙‡· ¯ˆÂ .˙ÂÈ˘„Á ˙ÂÈ˙¯ÂÒÓ .LXXV 'ÓÚ ,Ì˘ ‡¯Â ;LXXI 'ÓÚ ,Ì˘ 223
91
Ò‰ ÊÚ·
,Ô˙¯‚ÒÓ· ¯ˆÂ ¯‰Âʉ ÈÓ‚¯˙˘ ˙¢‰ ˙ÂÈ‚Âχ„ȇ‰ ˙·È˘ÙÒ¯Ù‰ ÌÈÈÙ‡ ˙‡ ·ˆÈÚ˘ Ô‰ ,ÂÂÂΠ̉ ̉Èχ˘ ÌÈ¢‰ „Úȉ Èω˜ Ì‚ ÂÓÎ ÌÈÓ‚¯˙‰ ÔÓ ¯ÎÈ ˜ÏÁ ,Âȇ¯˘ ÈÙÎ .ÌÈ¢‰ ÌÈÓ‚¯˙‰ Ï˘ Ì٘ȉ ˙‡Â ˙¢‰ ˙ÂÈ‚Âχ„ȇ‰ ̉È˙ÂÒÈÙ˙ ˙‡ ÌȂȈӉ ,˙‡·ӷ ÌÈ˘Â¯ÈÙ· ÌÈÂÂÏÓ Û˜È‰· Û‡ ÈÂËÈ· È„ÈÏ ˙‡· ˙ÂÈ‚Âχ„ȇ‰ ˙ÂÓ‚Ó‰ .ÌÈÓ‚¯˙‰ ȯ·ÁÓ Ï˘ ˙·ÈËÁ Ì‚¯˙Ï Â¯Á· ÌÈÓ‚¯˙Ó‰ ÔÓ ˜ÏÁ .Ì‚¯Â˙Ó‰ ¯ÓÂÁ‰ ˙¯ÈÁ··Â ÌÈÓ‚¯˙‰ Ï˘ ˙ÂÈ‚ÂÏÂ˙‡ ÌÈ¢ ÌÈÂȯËȯ˜ ÍÓÒ ÏÚ Â¯ˆÈ ÌȯÁ‡Â ,˙ÂÓÈÂÒÓ ˙Âȯ‰ÂÊ ¯‰Âʉ Ï˘ ÌÈÙÈ˜Ó ÌÈÓ‚¯˙ ̉ ÌÈÓ‚¯˙‰ ËÂÚÈÓ ˜¯ .ÌÈÓ‚¯Â˙Ó ¯‰ÂÊ È¯Ó‡Ó Â¯Á· ,ÒÂÈϯ ¯ÓÂÊ ˙ӂ„ ,ÌȯˆÂ ÌÈÏ·Â˜Ó ,ÍÎ .(ÂÓÏ˘Â‰ ‡Ï Ì˙È·¯ÓÂ) ÌÈ‚ÂÁ .Ì˙·‰ ÈÙ ÏÚ ,˙ÂȯˆÂ ˙ÂÙ˜˘‰Ï Ìȷ¯˜‰ ÌÈȯ‰ÂÊ ÌÈ¯Ó‡Ó Ì‚¯˙Ï ¯˜ÈÚ· ,¯‰Âʉ "ˢÙ"Î ÂÒÙ˙˘ ÌÈ¯Ó‡Ó Ì‚¯˙Ï ·Â¯Ï ¯Á· ÌÈÈ˙¯ÂÒÓ ÌÈÈÏ·˜ ‰‡Ó· ÌÈ„Â‰È È„È· ·˙΢ ,¯˙ÂÈ ÌÈÙÈ˜Ó ÌÈÓ‚¯˙· Ì‚ .¯ÒÂÓ È¯·„ ˙ÂÈ˘ÚÓ ,˙ȯ·ÚÏ "ÌȯÙÒ‰ „ȯÈ" Ì‚¯˙ ˙ÈÏ‚‡Ï "ÂÈÒÂÒ" Ì‚¯˙ ˙ӂ„ ,Ìȯ˘Ú‰ ‡¯ÙÒ ˙¯„‡‰ Z ¯˙ÂÈ· ÌÈȯËÂÊ‡Ï ÌÈ·˘Á‰ ÌȘÏÁ‰ ˙‡ Ì‚¯˙ÏÓ ÂÚÓ ÏÚ ,ÂÈ„ÏÏ ‰Ó„‰ ˙Î È· È„È· ÂÓ‚¯Â˙ ‰Ï‡ ÌȘÏÁ ‡˜Â„ .‡˙ÂÚȈ„ ÂÎÙ‰ ,˙¯Ê¯ ÔÂÙ ˙·˜Ú· .˙ÈÈËÏÏ ˙¯Ê¯ ÔÂÙ ¯Â˜ ȯˆÂ‰ Ϸ˜Ӊ È„È Ú˘˙‰ ‰‡Ó‰ ‰ÙÓ· ÌÈÈËϘ‡ ÌÈ‚ÂÁ Ï˘ Ì˙Ú„Â˙· ÌÈÈÊίÓÏ ‰Ï‡ ÌÈËÒ˜Ë ‰·È˘ÙÒ¯ÙÓ Â·˙΢ ¯‰ÂÊ È¯Ó‡Ó Ï˘ ˙Âȯ„ÂÓ‰ ˙ÂÈ‚ÂÏÂ˙‡‰ 224.‰¯˘Ú Ô‰ÈÙ ÏÚ˘ ˙Âȯ‚˘‰ ˙‡ ÌÈÙ˜˘Ó‰ Ìȇ˘Â ÈÙ ÏÚ ·Â¯Ï ˙˜ÏÂÁÓ ˙ȯ˜ÁÓ .¯‰ÂÊ· ÈÓ„˜‡‰ ¯˜ÁÓ‰ ω˙Ó ¯‰Âʉ Ì‚¯˙ ÈÏÚÙÓ È¯ÂÁ‡Ó „ÓÚ˘ ÌÈ¢‰ ÌÈÈ‚Âχ„ȇ‰ ÌÈ‚ÂÁ‰ ÔÈ· ÏÚ Ì‚ ÌÈ˙ÚÏÂ) È˙·¯˙‰ Ô‰· ‰ËÈÏ˘‰ ÏÚ ˙¯Á˙ ˙·¯ ÌÈÓÚÙ ‰Ï‰˙‰ ͯˆÓÎ ¯‰Âʉ Ï˘ ÂÎ¯Ú˘ ÏÎÎ .¯‰Âʉ Ì‚¯˙ ˜ÈÚ‰˘ (ÌÈÈÏÎÏΉ ÌÈÁ¯‰ ÏÎÎÂ) ¯Â˜Ó‰ ˙Ù˘· ¯‰Âʉ ˙‡ ‡Â¯˜Ï ÂÏÎÈ ‡Ï˘ ˙¢ ˙ÂÏȉ˜· ‰ÏÚ È˙·¯˙ ˙¯Á˙‰ ‰¯·‚˙‰ ,(¯‰Âʉ ˙ˆÙ‰ ÏÚ ˙ÂÈ˙¯ÂÒÓ‰ ˙Ȅ‰ȉ ˙ÂÏ·‚‰‰ ¯گÚ˙‰˘ ‚ÂÏÂȈÂÒ .Â˙ˆÙ‰ ÏÚ ¯‰Âʉ Ì‚¯˙ ÏÚ ‰ËÈÏ˘‰ ·È·Ò ÌÈ¢ ÌÈӯ‚ ÔÈ· ÔÈ· ,È˙·¯˙‰ ¯ÂˆÈ‰ Ï˘ ˙ÂÓÏÂÚ‰ ÁÂ˙È" :ÔÚË ‰ÈÈ„¯Â· ¯ÈÈÙ È˙Ù¯ˆ‰ ˙·¯˙‰ ‰„˘· ÔÈ· ,ÌÈÈËÈÏÂÙ‰ ÌȇÂ˙ÈÚ· ÔÈ·Â ÚÂϘ‰Â Ô¯ˇÈ˙‰ ȯ˜Ó· ¯·Â„Ó Ì‡ ÌȯˆÈÈÓ Ìȇ ÌȯˆÈ‰˘ ‰‡¯Ó ‰Ê ÁÂ˙È ,È˙„‰ ‰„˘· ÔÈ·Â Èχ¢ÏËȇ‰ ω˜Ï ˙ÂÒÁÈÈ˙‰ ÍÂ˙Ó Z ÌÈ·˘ÂÁ˘ ‰ÓÓ ˙ÂÁÙ ‰·¯‰ ,‰¯˜Ó Ïη Z „‰· È„„‚· È„Â‰È ÌÎÁ È„È ÏÚ ,‡ËÂÊ ‡¯„‡‰ ‰Ó‚¯Â˙ ,¯ÂӇΠ,‰Ï‡ ÌÈ‚ÂÁ ˙ÚÙ˘‰·Â 224 .˙Ȅ‰È-˙È·¯ÚÏ Ì‚
92
¯‰Âʉ ÈÓ‚¯˙
‰„ÈÓ· ÌÈÂÎ ‰Ï‡ Ìȯ·„ 225."̉ȯÁ˙ÓÏ ˙ÂÒÁÈÈ˙‰ ÍÂ˙Ó ‡Ï‡ ̉È˙ÂÁÂ˜Ï .ȯ„ÂÓ‰ Ô„ÈÚ· ¯˜ÈÚ· ,¯‰Âʉ ÈÓ‚¯˙ ¯ÂˆÈÈ Ï˘ ÁÂ˙ȉ È·‚Ï Ì‚ ‰·¯ Ìȯ˘Ú‰ ‰‡Ó‰ ˙È˘‡¯Â ‰¯˘Ú Ú˘˙‰ ‰‡Ó‰ È‰Ï˘· ,ÂÊ ‰¯È˜Ò· Âȇ¯˘ ÈÙÎ ˙Ù¯ˆ· ,‰ÈÏ‚‡· ÌÈÈËϘ‡ ÌÈÈÙÂÒ‡˙ ÌÈ‚ÂÁ ·¯˜· ‰Ï·˜· ·¯ ÔÈÈÚ ¯¯ÂÚ˙‰ ,˙ÂÈÙ¯ȇ ˙ÂÙ˘Ï ÌÈ¢ ¯‰ÂÊ ÈÓ‚¯˙ ¯ˆÂ ÂÊ ˙¯‚ÒÓ· .˙ȯ·‰ ˙ˆ¯‡·Â ÌÏÏη) ˙¯Ê¯ ÔÂÙ ¯Â˜ Ï˘ ˙ÈÈËÏÏ ¯‰Âʉ ÈÓ‚¯˙ ÏÚ ÂÒÒ·˙‰ Ì˙È·¯Ó˘ ‰≈e'‚ ¯·Ï‡Â BË» ˘ ȯ‰ ,ÈÂÏ ÊÙÈχ Ï˘Â ˙ÈÏ‚‡Ï Ò¯'˙Ó Ï˘ ̉ÈÓ‚¯˙ Ï˘ Ì˙·È˙Î ˙‡ ‰„„ÂÚ ÂÏω ÌÈÓ‚¯˙‰ Ï˘ Ì˙ÚÙ‰˘ ÔÎ˙ÈÈ .(˙È˙Ù¯ˆÏ ,˙ÈÓ¯‚Ï ÈÓ¯‡‰ ¯Â˜Ó‰ ÏÚ ÂÒÒ·˙‰˘ ÌÈ„Â‰È ÌÈ„ÓÂÏÓ Ï˘ ¯‰ÂÊ ÈÓ‚¯˙ ‰‡Ó‰ ˙È˘‡¯· ÂÚÈÙ‰ ÂÏω ÌÈÓ‚¯˙‰ „ˆÏ ,¯ÂÎÊÎ .˙ÈÏ‚‡Ï ¯˙ÂÈ ¯Á‡Ó ̘ÏÁ ˙È˙¯ÂÒÓ ‰·È˘ÙÒ¯ÙÓ Â·˙Π̘ÏÁ˘ ,˘È„ȇÏ ˙ȯ·ÚÏ ÌÈÓ‚¯˙ Ì‚ ·ÂÏÈ˘ ÍÂ˙ ,ÔÈÏËÈȈ Ïω Ï˘ ‰¯˜Ó·Â) ˙ÈӇϠ˙ÈËÓ¯-‡ ‰·È˜ÙÒ¯ÙÓ ,ÂÈ„ÈÓÏ˙ ÌÂÏ˘ Ì˘¯‚ „ˆÓ ‰·¯ ˙¯Â˜È· ¯¯ÂÚ ÂÏω ÌÈÓ‚¯˙‰ .(˙Â˘È‚‰ È˙˘ ,˙ȯ·ÚÏ ÌÈÓ‚¯˙ ¯ˆÈ ,ÌÈÈÓ„˜‡ ÌÈÂȯËȯ˜· ÌÈ„ÓÂÚ Ìȇ ̉˘ ÂÚˢ .ÌÈȯÂËÒȉ ÌÈÈ‚ÂÏÂÏÈÙ ÌÈÏη ˘ÂÓÈ˘ ÏÚ ÂÒÒ·˙‰˘ ,˙ÈÏ‚‡Ï ˙ÈÓ¯‚Ï ÈÓ‚¯˙ Ï˘ ̯ˆÈÈ ˙‡ Û‡ ‰„„ÂÚ ¯‰Âʉ Ï˘ "È˙·¯˙‰ Ô‰‰" ÏÚ ˙¯Á˙‰ ·¯‰ Ï˘ Ï„‚‰ Ì‚¯˙‰ ÏÚÙÓ˘ ‰¯˜Ó ‰Ê Ôȇ˘ ‰Ó„ .ÌÈÈ˙¯ÂÒÓ ÌÈ‚ÂÁ· ¯‰ÂÊ ‰·˘ ‰Ù˜˙ ‰˙‡· ¯ˆÂ ,˙È„ÂÁÈȉ ˙ÈÏ·˜‰ Â˙ËÈ˘ ˙¯‚ÒÓ· ·˙΢ ,‚Ï˘‡ .¯·ÂÁÏ ȷ˘˙ Ï˘ ‰ÙȘӉ ‰È‚ÂÏÂ˙‡‰ ‰ÓÒ¯Ù˙‰ ˙ÂÏÈÚÙ ˙˘Á¯˙Ó ˙Á‡Â Ìȯ˘Ú‰ ‰‡Ó‰ ˙È˘‡¯Â Ìȯ˘Ú‰ ‰‡Ó‰ È‰Ï˘· ÈÏÚÙÓ È¯ÂÁ‡Ó .˙ȯ·ÚÏ ˙È˙Ù¯ˆÏ ,˙ÈÏ‚‡Ï ¯˜ÈÚ· ,¯‰ÂÊ Ì‚¯˙ Ï˘ ˙ˆ¯Ó È˙·¯˙‰ Ô‰‰ ÏÚ ÌȯÁ˙Ó‰ ÌÈ¢ ÌÈ‚ÂÁ ÌÈÏÚÂÙ ¯‰Âʉ Ï˘ ÌÈ˘„Á‰ Ì‚¯˙‰ ˙ÂȯÏÂÙÂÙÏ ˙¯Á‡‰ ÌÈ˘· ÌÈÎÂʉ ,˯ٷ ¯‰Âʉ Ï˘Â ÏÏη ‰Ï·˜‰ Ï˘ ÂÚÈÙ‰ ˙¯Á‡‰ ÌÈ˘· ,Âȇ¯˘ ÈÙÎ .ÌÏÂÚ·Â ı¯‡· ,ÌÈ·¯ ÌÈ‚ÂÁ· ˙˘„ÂÁÓ ¯· χÈÁÈ Ï˘ ,˘È¯Ù χȄ Ï˘) ˙ȯ·ÚÏ ¯‰Âʉ Ï˘ ÌÈ˘„Á ÌÈÓ‚¯˙ ‰˘ÂÏ˘ ˙ÚÙ‰· ˙‡¯Ï ˘È ,È˙Ú„Ï .ÌÈÈ˙¯ÂÒÓ ÌÈ‚ÂÁ· ¯ˆÂ˘ ,(ԉΠ‰ÓÏ˘ Ï˘Â ·Ï ÌÈ‚ÂÁ È„È· "ÌÏÂÒ"‰ ˘Â¯ÈÙ Ï˘ ˙È·ÈÒËȇ‰ ‰ˆÙ‰Ï ‰·Â‚˙ ÂÏω ÌÈÓ‚¯˙‰ ˙ˆÂ·˜ È„È· Û‡ ‰Â¯Á‡ÏÂ) "‰Ï·˜Ï ÊίӉ" È„È ÏÚ ¯˜ÈÚ· ,ÌÈ˘„Á ÌÈÈÏ·˜ ˙ÈÏ‚‡Ï ¯‰Âʉ Ï˘ ÌÈ˘„Á ÌÈÙÈ˜Ó ÌÈÓ‚¯˙ È˘ Ï˘ ‰ÚÙ‰‰ Û‡ .("ͯ· È·" Ï˘ ‰Ï·˜Ï ÊίӉ ˙‡ˆÂ‰Â Ë‡Ó Ï‡È„ Ï˘ ¯˜ˆÈ¯Ù ˙¯Â„‰Ó ,˙¯Á‡‰ ÌÈ˘· Ìȇ¯Â˜‰ ω˜ ÏÚ ˙¯Á˙ ÏÚ ‰„ÈÚÓ ‡È‰Â ,È˙Ú„Ï ˙ȯ˜Ó ‰È‡ ,‚¯· χÎÈÓ Èȇ ÌÓ‡ .‰Ï·˜· ÔÈÈÚ˙Ó‰ ˙ȯ·‰ ˙ˆ¯‡· ˙ÈÏ‚‡‰ ¯·Â„ ¯Â·Èˆ‰ ·¯˜Ó .223 'ÓÚ ,‰È‚ÂÏÂȈÂÒ· ˙Âχ˘ ,‰ÈÈ„¯Â· 225
93
Ò‰ ÊÚ·
ȇ ͇ ,‰˘ÓÏ ‰¯È˘È ‰·Â‚˙Π¯ˆÂ ÂÏω ÌÈ˘È¯ى ÔÓ „Á‡ Û‡˘ ·˘ÂÁ ‰¯Â˘˜‰) ˙ÈÓ„˜‡‰ ˙ȯ„ÂÓ‰ ‰Ó‚Ó‰ ÔÈ· È˙·¯˙ ˜·‡Ó ÌÈÙ˜˘Ó ̉˘ ¯Â·Ò ÂÓ‚¯˙ Ï˘ 226 (˙ȯ·‰ ˙ˆ¯‡ È„Â‰È ·¯˜· ˙È˙„‰ ˙¢„Á˙‰‰ ˙ÂÓ‚ÓÏ Ì‚ ,¯ÂÎÊÎ ."‰Ï·˜Ï ÊίӉ" Ï˘ ˙ȯ„ÂÓ-ËÒÂÙ‰ ˙ÈÏ·˜‰ ‰Ó‚Ó‰ ÔÈ·Ï ,Ë‡Ó Ï˘ ,¯ÏÈÓ ‰˘Ó Ï˘ ˙È˙¯ÂÒÓ ‰·È˘ÙÒ¯ÙÓ ˙ÈÏ‚‡Ï ÛÒ Ì‚¯˙ ÚÈÙ‰ ‰Â¯Á‡Ï „‚ ˘¯ÂÙÓ· ¯ÏÈÓ ‡ˆÂÈ Âȯ·„· .ÂÏÂÎ ¯‰Âʉ ˙‡ Ì‚¯˙Ï Â˙ÂÂÎ ÏÚ ÊȯÎÓ‰ ˙¯Á˙‰ .˙ÈÏ‚‡Ï ‰Â¯Á‡Ï ‡ˆÈ˘ ¯‰ÂÊ ÈÓ‚¯˙ ˙ÂÈÈÙ‡Ó‰ ˙ÂÈÓ„˜‡‰ ˙ÂÓ‚Ó‰ ,ÌÈ·¯ Ìȯ·Ȉ· ¯·Â‚ Íω · ÔÈÈÚ‰ „Á‡ „ˆÓ˘ ,¯‰Âʉ ˙ˆÙ‰· ‰ËÈÏ˘‰ ÏÚ Ì˙ÚÙ‰ ˙‡ ÔΠ̇ ‰ÁÈË·Ó ,¯Â˜Ó· · ‡Â¯˜Ï ÌÈÏÂÎÈ ÂÈÓÈ· ÌÈËÚÓ ¯Á‡ „ˆÓ ͇ .„È˙Ú· ÌÈÙÒ ¯‰ÂÊ ÈÓ‚¯˙ Ï˘ 227 Ìȯ˜ÁÓÂ
˙Â¯Â˜Ó ‰È¯ÂˆÈ˜Â ‰ÈÙ¯‚ÂÈÏ·È·
,¯ÙÒ ÈÏÚ ,"Ù"˘ ˙˘ „Ú ‰ÈÏËȇ· È"¯‡‰ È·˙Î" ,È"·È·‡ 'È Z È"¯‡‰ È·˙Î ,È"·È·‡ .139y91 'ÓÚ ,(„"Ó˘˙) ‡È ‰ÓÏ˘ '¯ ÛÒ‡· ¯˘‡ „ȉ È·˙Î ˙ÓÈ˘¯ :Ì"˘ ω‡ ,È"·È·‡ 'È Z Ì"˘ ω‡ ,È"·È·‡ .·"˘˙ ÌÈÏ˘Â¯È ,ÛÂȇÒÂÓ F. C. Oetinger, So¨mtliche Schriften, Stuttgart 1858 Z ÌÈ·˙Î ,¯‚Èˇ ¨ ffenliches Denkmal der Lehrtafel einer Z „ÂÓÈω ÁÂÏ ,¯‚Èˇ F. C. Oetinger, O weil, Wirttembergischen Prinzessin Antonia..., Tu¨bingen 1763
·È·‡ Ï˙ ,ÌÁÂÏ Ï˘ ÂÈ˙¯ÎÊÓ :ÌÈϷη ,ÔÈÈˢ¯Â‡ 'È Z ÌÈϷη ,ÔÈÈˢ¯Â‡ .‚"Ï˘˙ .Á"¯˙yÂ"¯˙ ‡Ï˘ÈÓÚ¯Ù ,‰ÓÁ‰ ¯Â‡ ,ȇÏÂʇ È΄¯Ó Ô· ̉¯·‡ Z ‰ÓÁ‰ ¯Â‡ ,ȇÏÂʇ .‡"˘˙ ÌÈÏ˘Â¯È ,̉¯·‡Ï „ÒÁ ,ȇÏÂʇ È΄¯Ó Ô· ̉¯·‡ Z ̉¯·‡Ï „ÒÁ ,ȇÏÂʇ M. Idel, Messianic Mystics, New Haven 1988 Z ÌÈÈÁÈ˘Ó Ìȇ˜ÈËÒÈÓ ,τȇ ÂÈ˘Â¯ÈÙ ¯‰Ê‰ 'ÒÏ „ÈÒÁ‰ ‰„Â‰È Ô· „„ '¯ Ï˘ ÂÓ‚¯˙" ,τȇ 'Ó Z ÂÓ‚¯˙ ,τȇ .73y60 'ÓÚ ,(Ì"˘˙) Á ,¯ÙÒ ÈÏÚ ,"‡˙È· ‡ÙÏ‡Ï N. H. Imber, Treasures of Two Worlds: Unpublished Legends Z ˙¯ˆÂ‡ ,¯·Óȇ and Traditions of the Jewish Nation, Los Angeles 1910
.Ô"˘˙ ÌÈÏ˘Â¯È ,˙¯‚˙҉ ˙ÂÁÈ˙Ù ,ÌÈ·χ 'È Z ˙¯‚˙҉ ˙ÂÁÈ˙Ù ,ÌÈ·χ .69y65 'ÓÚ ,˙ÂÈË˙‡ ‰ÈÓ„˜‡ ,‰Ï·˜ ,˘È„Ï‚ Ì‚ ‡¯Â 226 ,"˙¯˜Ó" Ï˘ „ȘÙ˙· ÂÈȉ ,¯˜ÁÓ È‡˘ÂÓÎ ÌÈ·¯ Ìȯ˜ÁÓ ÌÈ˘Ó˘Ó ‰Ê ¯Ó‡Ó·˘ ¯Á‡Ó 227 .˙Á‡ ‰ÓÈ˘¯Ï „Á‡ Ìȯ˜ÁÓ‰ ˙ÓÈ˘¯Â ˙¯˜Ӊ ˙ÓÈ˘¯
94
¯‰Âʉ ÈÓ‚¯˙
.Î"˙ ‡Ë˘Â˜ ,ÌȯÈÙÒ ˙ÙÏÂÚÓ ,Èʇ‚χ '˘ Z ÌȯÈÙÒ ˙ÙÏÂÚÓ ,Èʇ‚χ Ë ,„È ÏÚ ı·˜ ,"Ô‡ÈÏ È„ ‰˘Ó '¯Ï ÚÂ¯Ê ¯Â‡ ¯ÙÒ" ,ÔÓËχ '‡ Z ÚÂ¯Ê ¯Â‡ ,ÔÓËχ .293y219 'ÓÚ ,(Ì"˘˙) L. A. Englander and H. W. Basser, The Z ˙¯ Ï˘ ÈËÒÈÓ‰ „ÂÓÈω ,¯Ò·Â ¯„Ï‚‡ Mystical Study of Ruth, Atlanta 1993
,"‰Ù¯ȇ· ‰¯˘Ú Ú·˘‰ ‰‡Ó· ÌÊȇ¯·‰Â ˙„ ˙¯Ó‰" ,ÔÈÏÂÒ‡ '˘ Z ˙„ ˙¯Ó‰ ,ÔÈÏÂÒ‡ ,˙ÂÈÁÈ˘Ó ,‰È˙ÂÁÂÏ˘Â ˙ȇ˙·˘‰ ‰ÚÂ˙‰ :¯·˘Â ÌÂÏÁ‰ ,(˙ίÂÚ) ¯Â‡Èχ '¯ 'ÓÚ ,(‡"Ò˘˙) (ÊÈ-ÊË ,χ¯˘È ˙·˘ÁÓ· ÌÈÏ˘Â¯È È¯˜ÁÓ) ÌÊȘ‡¯Ù ˙‡˙·˘ .470y423 'ÓÚ ,(˘"˙) ‰ ,ÈÈÒ ,"‰Ï·˜ ȯÙÒ ˙ÒÙ„‰ ÏÚ ÒÂÓÏÂÙÏ" ,ÛÒ‡ '˘ Z ÒÂÓÏÂÙÏ ,ÛÒ‡ .9y1 .‰"Ï˘˙ ÌÈÏ˘Â¯È ,‰¯Â˙ Ô˙Ó ¯ÙÒ ,‚Ï˘‡ Ï"È Z ‰¯Â˙ Ô˙Ó ,‚Ï˘‡ .Á"È˘˙y‰"˘˙ ÌÈÏ˘Â¯È ,ÌÏÂÒ‰ ,‚Ï˘‡ Ï"È Z ÌÏÂÒ‰ ,‚Ï˘‡ µ‰. ±–„–, ∑fi–‡, ÿ–‡‹»–¬ øÿ›Â–·, ∏’‡„·–¤ÿ‹ Z ÒÁÙ ˙˘¯Ù ,¯‰ÂÊ ,͇· .(1995 ÌÈÏ˘Â¯È ,ÒÁÙ ˙˘¯Ù ,¯‰ÂÊ ,͇· '‡) 1995 J. Baumgarten, Introduction a` la litte´rature yiddish Z ˙¯ÙÒÏ ‰Ó„˜‰ ,Ô˯‚Ó‡· ancienne, Paris 1993 J. Baumgarten, “Textes mystiques en langue Z ÌÈÈËÒÈÓ ÌÈËÒ˜Ë ,Ô˯‚Ó‡· Yiddish (XXIIyXIX siecles): Les traductions des Shivh’ei Hayyim Vital et Shivh’ei ha-Ari”, Kabbalah, 2 (1997), pp. 65y103
.2005 ·È·‡ Ï˙ ,‰È‚ÂÏÂȈÂÒ· ˙Âχ˘ ,‰ÈÈ„¯Â· 'Ù Z ‰È‚ÂÏÂȈÂÒ· ˙Âχ˘ ,‰ÈÈ„¯Â· D. Bourel, Notes sur la premie`re traduction franc¸aise du Z È˙Ù¯ˆ‰ Ì‚¯˙‰ ,ϯ· Zohar: Ju¨disches Denken in einer Welt ohne Gott, Festschrift fu¨r Ste´phane Mose`s, J. Mattern, G. Motzkin & S. Sandbank (eds.), Berlin 2001, pp. 120y129 D. Biale, Gershom Scholem: Kabbalah and Counter- Z ÌÂÏ˘ Ì˘¯‚ ,χȷ History, Cambridge, Mass. & London, 1979 W. J. Biesenthals, Auszuge aus dem Buche Sohar Z ¯‰ÂÊ‰Ó ÌÈÚ˘ ,ÒÏ˙ÒÈ· ¨ bersetzung, Berlin 1852 mit deutscher U D. Bı´ro´ & P. Re´ti, Zo´ha´r: a ragyoga´s ko¨nyve, Budapest 1990 Z ¯‰ÂÊ ,È˯ ¯ȷ
.(1990 ËÒل· ,¯‰Âʉ ¯ÙÒ :¯‰ÂÊ ,È˯ 'Ù ¯ȷ '„) Z ‰Ï·˜‰ ˙„ÂÒÈ ,ÛÂ˘È·
E. Bischoff, Elemente der Kabbalah, vol. 1, Berlin
1913
95
Ò‰ ÊÚ·
,(„È ,˙ÂÂÙÒ) ÔÂÂÈ· ˙ȇ˙·˘‰ ‰ÚÂ˙‰ ,‰ȷ 'Ó Z ˙ȇ˙·˘‰ ‰ÚÂ˙‰ ,‰ȷ .Á"Ï˘˙y‡"Ï˘˙ .Ò"˙ Í·ˆÏÂÊ ,·˜ÚÈ ¯È·‡ ,ÛÒÂÈ Ô· ¯· ‡·È˜Ú Z ·˜ÚÈ ¯È·‡ ,ÛÒÂÈ Ô· ;‡"˙ Ó"„ÙÙ ,Ô¢‡¯ ˜ÏÁ ,'‰ ‰˘ÚÓ ,ÛÒÂÈ Ô· ¯· ‡·È˜Ú Z '‰ ‰˘ÚÓ ,ÛÒÂÈ Ô· .„"˙ ‡„¯ÂÈÙ È˘ ˜ÏÁ E. Benz, “La Kabbale Chre´tienne en Allemagne Z ‰ÈÓ¯‚· ˙ȯˆÂ‰ ‰Ï·˜‰ ,ı· du XVI au XVIII Siecle”, G. Scholem et al. (eds.), Kabbalistes Chre´tiens, Paris 1979, pp. 91y136 P. Beer, Geshcichte, Lehren und Meinungen aller Z ÌȄ‰ȉ Ï˘ ˙Â˙Ή ,¯Ú· bestandenen und noch bestehenden religiosen Sekten der Juden und der Geheimlehre oder Kabbala, Bruenn 1822y1823
ÌÈÏ˘Â¯È ,‚y‡ ˜ÏÁ ,¯‰Âʉ ˙ÂÈ˘ÚÓ ,ȯˆ· ˘"„ Z ¯‰Âʉ ˙ÂÈ˘ÚÓ ,ȯˆ· .Ë"Ó˘˙y‡"Ó˘˙ D. S. Basri, Tales from the Zohar, translated by Z (˙ÈÏ‚‡) ¯‰Âʉ ˙ÂÈ˘ÚÓ ,ȯˆ· E. Levin, Jerusalem 1992 D. S. Basri, Historias Del Zohar, traduccio´n,
Z (˙È„¯ÙÒ) ¯‰Âʉ ˙ÂÈ˘ÚÓ ,ȯˆ·
D. Litvak, Jerusalem 1992 D. S. Basri, Histoires du Zohar, traduits e´n Z (˙È˙Ù¯ˆ) ¯‰Âʉ ˙ÂÈ˘ÚÓ ,ȯˆ· franc¸ais par Y. Lederman, Jerusalem 1993
.‚"˘˙ ÌÈÏ˘Â¯È ,˘„Á ¯‰ÂÊ ˙ÂÈ˘ÚÓ ,ȯˆ· ˘"„ Z ˘„Á ¯‰ÂÊ ˙ÂÈ˘ÚÓ ,ȯˆ· M. Berg, The Zohar, by Rav Shimon bar Yochai, From the Book Z ¯‰Âʉ ,‚¯· of Avraham, with the Sulam commentary by Rav Yehuda Ashlag, Edited and Compiled by Rabbi Michael Berg, vols. 1y23, New York 2003 S. Brody, R. Ezra ben Solomon of Gerona Commentary Z ÌÈÈÏ·˜ ÌÈ˘Â¯ÈÙ ,Ȅ¯· on the Song of Songs and other Kabbalistic Commentaries, Kalamazoo 1999 R. Breymayer & F. Haussermann, Die Z „ÂÓÈω ÁÂÏ ,ÔÓ¯Ò‡‰Â ¯ÈȇÓȯ· Lehrtafel Der Prinzessin Antonia, Berlin & New York 1977
‰Â˜˙ Á˙Ù ,˘Ù „È„È ¯Â‡È· ÌÚ ¯‰Ê‰ ¯ÙÒ ,·Ï¯· ‡"È Z ¯‰Âʉ ¯ÙÒ ,·Ï¯· .Ë"˘˙y·"˘˙ ‰Â˜˙ Á˙Ù ,‰Ï·˜‰ ˙¯Â˙Ï ‡Â·Ó :˘Ù „È„È ,·Ï¯· ‡"È Z ˘Ù „È„È ,·Ï¯· .Ê"Ó˘˙ ÌÚ ÏÂÁ ÌÂÈÏ ˘Ù „È„È ¯Â„ÈÒ ,·Ï¯· ‡"È Z (‰ÏÈÙ˙ ¯Â„ÈÒ) ˘Ù „È„È ¯Â„ÈÒ ,·Ï¯· .Ë"˘˙ ‰Â˜˙ Á˙Ù ,Ï"Ê È"¯‡‰ ˙ÂÂÂÎ
96
¯‰Âʉ ÈÓ‚¯˙
Á˙Ù ,˘Ù „È„È ˘Â¯ÈÙ ÌÚ ÈÓÏ˘Â¯È „ÂÓÏ˙ ,·Ï¯· ‡"È Z ÈÓÏ˘Â¯È „ÂÓÏ˙ ,·Ï¯· .Ò"˘˙ ‰Â˜˙ ÔÂÚÓ˘ '¯Ï ÌÈÈÁ‰ 'Ò· ˙ÂÓ‰ ˙ÒÈÙ˙" ,··Ï ¯· '‡ Z ˙ÂÂÓ‰ ˙ÒÈÙ˙ ,··Ï ¯· .Ê"˘˙ ˙ȯ·Ú‰ ‰ËÈÒ¯·È‡‰ ,¯Â˘„ ¯‡Â˙ ˙Ï·˜ Ì˘Ï ¯Â·ÈÁ ,"˯ÂÙ˜¯Ù Ï˙ ,ÌÏÂÒ‰ ˙ÂÏÚÓ ÌÚ ¯‰Âʉ Ș˙ ¯ÙÒ ,ÔÈ„¯· ˆ"È Z ¯‰Âʉ Ș˙ ,ÔÈ„¯· .Ë"˘˙yÍ"˘˙ ·È·‡ M. R. Barnatan, El Zohar: Lecturas basicas del la Kabbalah, Z ¯‰ÂÊ ,Ô˙¯· Madrid 1986
‰‡Ó‰ ˙Ï·˜· ÌÈÂÈÚ :Ìȯ„ÚÏ ÂÈ‰È ˙ÂÏ‚Ò‰ È„ÈÁÈ ,·¯‡‚ 'È Z ˙ÂÏ‚Ò‰ È„ÈÁÈ ,·¯‡‚ .‰"Ò˘˙ ÌÈÏ˘Â¯È ,Ìȯ˘Ú‰ J. Godwin, The Theosophical Enlightenment, Z ˙ÈÙÂÒ‡˙‰ ‰Ï΢‰‰ ,ÔÈ„‚ New York 1994 J. Godwin, The Beginning of Theosophy in France, Z ˙Ù¯ˆ· ‰ÈÙÂÒ‡˙‰ ,ÔÈ„‚ London 1989 M. Goldish, “Kabbalah, academia, and Z ˙ÂÈË˙‡ ‰ÈÓ„˜‡ ,‰Ï·˜ ,˘È„Ï‚ authenticity”, Tikkun (September/October 2005), pp. 63y69 A. Jounet, La Clef du Zohar, Paris 1909 Z ¯‰Âʉ Á˙ÙÓ ,‰Â'‚ P. Giller, Reading the Zohar, New York 2001 Z ¯‰ÂÊ· ‰‡È¯˜ ,¯ÏÈ‚ C. D. Ginsburg, The Kabbalah, London 1955 Z ‰Ï·˜‰ ,‚¯Â·ˆÈ‚ L. Ginsburg, “Demise of Sigmund Freud’s seduction Z ÈÂ˙ÈÙ‰ ˙Èȯ‡˙ ,‚¯Â·ˆÈ‚ Theory”, International Forum of Psychoanalysis, 12(4) (2003), pp. 268y269 M. Glatzer, C. Berlin & R.G. Dennis, Z ÌÈȯ·Ú „È È·˙Î ,ÒÈ„Â ÔÈϯ· ,¯ˆÏ‚ Hebrew Manuscripts in the Houghton Library, Cambridge, Mass. 1975 H. Gstrein, Friede Allen Welten, Ju¨dische lebensweisheit aus Z ¯‰ÂÊ ,ÔȯËÒ‚ dem Zohar, Wien 1984 A. Gross, Iberian Jewry From Twilight to Dawn: The world Z Ú·Ò Ì‰¯·‡ ,Ò¯‚ of Rabbi Abraham Saba, Leiden, New York and Koeln 1995
.·"ˆ¯˙yı"¯˙ ÌÈÏ˘Â¯È ,ÌÈÏ˘Â¯È ÈÊ‚Ó ,Șҷȯ‚ 'Ù Z ÌÈÏ˘Â¯È ÈÊ‚Ó ,Șҷȯ‚ A. A. Green, A Guide to the Zohar, Stanford 2004 Z ¯‰ÂÊÏ Íȯ„Ó ,Ôȯ‚ A. W. Greenup, “A Kabbalistic Epistle By Isaac b. Samuel Z ˙ÈÏ·˜ ˙¯‚‡ ,ÙÂȯ‚ b. Hayyim Sephardi”, JQR, 21 (1930/1), pp. 365y375
Ï˙ ,1900y1700 ÌÈ˘· ˙·¯˙ ÔÎÂÒÎ ¯ÙÒ‰ ,Òȯ‚ 'Ê Z ˙·¯˙ ÔÎÂÒÎ ¯ÙÒ‰ ,Òȯ‚ .·"Ò˘˙ ·È·‡
97
Ò‰ ÊÚ·
ÂÈ„ÈÒÁ ÈÈÁ· ‰Ó˜Ó ‰È˙„ÏÂ˙ ˙‚‰‰‰ ˙¯ÙÒ ,Òȯ‚ 'Ê Z ˙‚‰‰‰ ˙¯ÙÒ ,Òȯ‚ .Ô"˘˙ ÌÈÏ˘Â¯È ,Ë"˘Ú·‰ Ï˘ '¯‰Ê‰' „ÂÓÈÏÏ È·˘˙ ‰ÈÚ˘È ˙Ó¯˙ ÏÚ Â‰˘Ó" ,Òȯ‚ 'Ê Z È·˘˙ ‰ÈÚ˘È ˙Ó¯˙ ,Òȯ‚ ÛÒÂÓ ,25.11.1994 ,¯·„ ,"¯Â·Èˆ· Â˙ÂÏ·˜˙‰Â '¯‰Ê'‰ Ï˘ ÂÈÈÚ· ÒÂÓÏÂÙ‰ ÏÚ .‡˘Ó J. De Pauly, Sepher Ha-Zohar (Le Livre de La Splendeur), Z ¯‰Âʉ ¯ÙÒ ,Èχ٠‰„ Doctrine E´sote´rique des Israe´lites, vols. 1y6, Paris 1906y1912 L. Dujovne, El Zohar, vols. 1y5, Buenos Aires 1977y1978 Z ¯‰ÂÊ ,‰·ÂÁ„ J. M. Davis, “A German Jewish Women Scholar Z ˙ÈÊ΢‡ ˙„ÓÂÏÓ ,ÒÈÂÂÈ„ in the Early 16th Century”, R. Mintz Geffen & M. Bryan Edelman (eds.), Freedom and Responsibility, Exploring the Challaenges of Jewish Community, Hooboken 1999, pp. 101y109
.Ê"Ù¯˙ Ò‡Èϯ‡ ÂÈ ,‰ËÏÚ ,„¯‡ÈÈ„ '‡ Z ‰ËÏÚ ,„¯‡ÈÈ„ ,˙Ȅ‰ȉ „ÂÒ‰ ˙¯Â˙· ÌÂÏ˘ Ì˘¯‚ ˙ÈȯÙÒ ‚ÂÏ˘ ,Ò·ÈÏ '‡Â Ô„ 'È Z ‚ÂÏ˘ ,Ò·ÈÏ Ԅ .Ë"˘˙ ÌÈÏ˘Â¯È .Â"˘˙ ‰Â˜˙ Á˙Ù ,‰¯Â˙‰ ÏÚ ÌÏ˘‰ ¯‰Âʉ ¯ÙÒ ,‰È„‰ 'Ú Z ÌÏ˘‰ ¯‰Âʉ ¯ÙÒ ,‰È„‰ .542y507 'ÓÚ ,(‡"Ò˘˙) Ú ,ıÈ·¯˙ ,"'¯‰Âʉ ¯ÙÒ' Ï˘ Â˙ÚÙ‰" ,Ò‰ '· Z Â˙ÚÙ‰ ,Ò‰ B. Huss, “The Anthological Interpretation: The Z È‚ÂÏÂ˙‡‰ ˘Â¯ÈÙ‰ ,Ò‰ Emergence of Anthologies of Zohar Commentaries in the Seventeenth Centgury”, Prooftexts, 19 (1999), pp. 1y19
¯Â‡Èχ '¯ ,"¯‰Âʉ ¯ÙÒ ˙ÂÏ·˜˙‰ ˙„ÏÂ˙ ˙‡˙·˘‰" ,Ò‰ '· Z ˙‡˙·˘‰ ,Ò‰ ˙‡˙·˘ ,˙ÂÈÁÈ˘Ó :‰È˙ÂÁÂÏ˘Â ˙ȇ˙·˘‰ ‰ÚÂ˙‰ ,¯·˘Â ÌÂÏÁ‰ ,(˙ίÂÚ) .71y53 'ÓÚ ,(‡"Ò˘˙) (ÊÈyÊË ,χ¯˘È ˙·˘ÁÓ· ÌÈÏ˘Â¯È È¯˜ÁÓ) ÌÊȘ‡¯Ù B. Huss, “Admiration and Disgust: The Ambivalent Z ‰„ÈÏÒ ˙ÂÏÚÙ˙‰ ,Ò‰ Re-Canonization of the Zohar in the Modern Period”, H. Kreisel (ed.), Study and Knowledge in Jewish Thought, Be’er Sheva 2006, pp. 203y237 B. Huss, “Text und Context des Sulzbacher Zohar”, Z Í·ˆÏÂÊ ¯‰ÂÊ ,Ò‰ Morgen-Glantz: Zeitschrift der Christian Knorr von Rosenroth-Gesellschaft, 16 (2006), pp. 135y159
¯˜Á ÌÂÏ˘ Ì˘¯‚ :˙Âχ˘ ÏΠχ˘Ï ‡Ï" ,Ò‰ '· Z ˙Âχ˘ ÏΠχ˘Ï ‡Ï ,Ò‰ .72y57 'ÓÚ ,(‚"Ò˘˙) 95y94 ,ÌÈÓÚÙ ,"ÂÈÓÈ ˙· ˙Ȅ‰ȉ ‰˜ÈËÒÈÓ‰ .11y4 'ÓÚ ,(‰"Ò˘˙) 81 ,ÌÈÓÊ ,¯Á‡ ÌÂÈ· ˙ÂÓÏ ,Ò‰ '· Z ¯Á‡ ÌÂÈ· ˙ÂÓÏ ,Ò‰ B. Huss, “Sefer Ha-Zohar as a Canonical, Sacred and Holy Z ¯‰Âʉ ¯ÙÒ ,Ò‰
98
¯‰Âʉ ÈÓ‚¯˙ Text: Changing Perspectives of the Book of Splendor between the Thirteenth and Eighteenth Centuries”, The Journal of Jewish Thought & Philosophy, 7 (1998), pp. 257y307
¯‰Âʉ ˙ÂÏ·˜˙‰ ˙„ÏÂ˙· ÌȘ¯Ù Z ÚȘ¯‰ ¯‰ÂÊÎ ,Ò‰ '· Z ˙„ÏÂ˙· ÌȘ¯Ù ,Ò‰ .(ÒÂÙ„·) 2007 ÌÈÏ˘Â¯È ,ÈÏÓÒ‰ ÂÎ¯Ú ˙ÈÈ·‰·Â P. Vulliaud, Traduction inte´grale du Siphra Z ‡˙ÂÚȈ„ ‡¯ÙÒ Ì‚¯˙ ,BÈ Di-Tzeniutha, le livre du secret, Paris 1930
ÔÈȇ ËÈÓ Ô‡ ¯‰ÂÊ ÌÚ„ ÔÂÙ ÔÈÓÂÈ‚ ˘È¯‡ ÔÈÏÚˢ È‚ÈËÎÈ Z ÔÈÏÚˢ È‚ÈËÎÈ .„"¯˙ ‰˘¯Â ,ÔȂ˜¯ÚÓ‡ ÈÎÈÏËÚ Âˆ¯È„ Íȇ Ô‡ ,‚ˆËÚʯȷȇ È˘ËÈÈ„ ˘È„ÂÈ S. G. Wald, The Doctrine of the Divine Name, an Z ȉÂχ‰ Ì˘‰ ˙¯Â˙ ,„Ï»  Introduction to Classical Kabbalistic Theology, Atlanta 1988 E. R. Wolfson, “Messianism in the Christian Kabbalah of Z ¯ÙÓ˜ Ô‰ÂÈ ,ÔÂÒÙÏ Johann Kemper”, in M. Goldish & R. H. Popkin (eds.), Millenarianism and Messianism in the Early Modern World, Dordrecht 2001, pp. 139y187 E. R. Wolfson, The Book of the Pomegranate: Moses De Z ÔÂÓȯ‰ ¯ÙÒ ,ÔÂÒÙÏ Leon’s Sefer Ha-Rimmon, Atlanta 1988 M. A. Weill, La Morale Du Judaisme, Paris 1875 Z ˙„‰È‰ Ï˘ ¯ÒÂÓ‰ ,ÏÈÈ A. Wineman, Mystic Tales from the Zohar, Philadelphia Z ÌÈÈËÒÈÓ ÌȯÂÙÈÒ ,ÔÓÈ 1997 C. Wiessler, Voices of the Matriarchs, Boston 1998 Z ˙‰Ӈ‰ ˙ÂϘ ,¯ÏÒÈ Peter van der Veer, Imperial Encounters, Z ÌÈÈÏȯÙÓȇ ÌÈ˘‚ÙÓ ,¯È ¯„ Ô Religion and Modernity in India and Britain, Princeton and Oxford 2001 E. G. E. van der Wall, Johan Stephan Rittangel’s Z Ï‚Ëȯ ÔÙËÒ Ô‰ÂÈ ,Ï ¯„ Ô Stay in the Dutch Republic (1641y1642), Jewish-Christian Relations in the Seventeenth Century: Studies and Documents, J. van den Berg & E. G. E. van der Wall (eds.), Dordrecht, Boston, & London 1988, pp. 119y133 E. G. E. van der Wall, The Amsterdam Millenarian Z ÒÂȯ¯Ò ¯ËÙ ,Ï ¯„ Ô Petrus Serrarius (1600y1699), and the Anglo-Dutch Circle of PhiloJudaists, Jewish-Christian Relations in the Seventeenth Century: Studies and Documents, J. van den Berg & E. G. E. van der Wall (eds.), Dordrecht, Boston & London 1988 G. C. Sommer, Specimen Theologiae Soharicae, Z ‡˘Ó˘Î ¯‰ÊÓ„ ¯‰ÂÊ ,¯ÓÂÊ Gothae 1734
99
Ò‰ ÊÚ· J. Seidman, Aus dem heiligen Buch Sohar des Rabbi Z ˘Â„˜‰ ¯‰Âʉ ÔÓ ,ÔÓ„ÈÈÊ Schimon ben Jochai, Berlin 1932 A. W. Sellin, Die geisteswissenschaftlische Z ¯‰Âʉ Ï˘ ˙ÂÚÓ˘Ó‰ ,ÔÈÏÊ Bedeutung des Sohar, Berlin 1913
.Â"΢˙ ·È·‡ Ï˙ ,ÌÈ·˙Î ,¯ˆÊ ˆ"˘ Z ÌÈ·˙Î ,¯ˆÊ .‡"Ú˙ ÔÈÈÓ ¯‰ ÏÚ Ë¯ÂÙ˜¯Ù ,È·ˆ ˙ÏÁ ,˘ËÂÁ ˘¯È‰ È·ˆ Z È·ˆ ˙ÏÁ ,˘ËÂÁ .Â"Ò˙ Ì„¯Ë˘Ó‡ ,È·ˆ ˙„ÓÁ ,˘ËÂÁ ˘¯È‰ È·ˆ Z È·ˆ ˙„ÓÁ ,˘ËÂÁ C. Giol, El Zohar, Barcelona 1996 Z ¯‰ÂÊ ,ÏÂÈÁ J. Chajes, Between Worlds, Dybbuks, Exorcists, and Early Z ˙ÂÓÏÂÚ‰ ÔÈ· ,˙ÂÈÁ Modern Judaims, Philadelphia 2003
‡ËÂÊ ‡¯„‡ χ ·‡˙Î ,χ˜ÊÁÈ ÈÁ „È„ Ô‡ÓÈÏÒ Ì‰¯·‡ Z ‡ËÂÊ ‡¯„‡ ,χ˜ÊÁÈ .Á"Ó¯˙ ‰ÂÙ ,È·¯Ú Ï· Ì‚¯˙Ó ,˙È˙ÈÓ‡‰ ‰ÂÓ‡‰ ÔÈÈÚ· ˘Â¯„ ,χ˜ÊÁÈ ÈÁ „È„ Ô‡ÓÈÏÒ Ì‰¯·‡ Z ˘Â¯„ ,χ˜ÊÁÈ .Á"Ó¯˙ ‰ÂÙ ,ȇ¯·Ú ÔÓ Ì‚¯˙Ó "Û¯ˆÓ ¯ÂÎ" ÔÓ ÏÂ˜Ó Abraham David Ezekiel, Introduction to Kabbalah, Z ‰Ï·˜Ï ‡Â·Ó ,χ˜ÊÁÈ Poona 1888
.Á"ϯ˙ ‡ÈÒÙÏ ,˘¯„Ó‰ ˙È· ,˜ÈÏÈ '‡ Z ˘¯„Ó‰ ˙È· ,˜ÈÏÈ .˘"˙ ÌÈÏ˘Â¯È ,Á¯ÊÓ‰ ˙ˆ¯‡· ȯ·Ú‰ ÒÂÙ„‰ ,ȯÚÈ '‡ Z ȯ·Ú‰ ÒÂÙ„‰ ,ȯÚÈ E. Cohen & A. Castan˜o, Zohar, Me`xico 1994 Z ¯‰ÂÊ ,ÂÈËҘ ԉΠE. Levi, Le Livre des Splendeurs, Paris 1894 Z Ìȯ‰Âʉ ¯ÙÒ ,ÈÂÏ .Ê"¯˙ ıÓ ,˙Ó‡‰ ‰‡¯Ó ˙ÂÂÓ‡‰ Û¯ˆÓ ¯ÂÎ ,ÒÙÂÏ ˜ÁˆÈ Z Û¯ˆÓ ¯ÂÎ ,ÒÙÂÏ .‰"˘˙ ÌÈÏ˘Â¯È ,˙ȇ˙·˘‰ ‰ÂÓ‡‰ „ÂÒ ,Ò·ÈÏ 'È Z ˙ȇ˙·˘‰ ‰ÂÓ‡‰ „ÂÒ ,Ò·ÈÏ ÈÙ ÏÚ ¯È„‰‰ ,Ô‡ÈÏ ‰„ ‰˘Ó '¯Ï ˘„˜‰ Ϙ˘ ¯ÙÒ" ,Ò·ÈÏ 'È Z ˘„˜‰ Ϙ˘ ,Ò·ÈÏ .285y271 'ÓÚ ,(Ê"˘˙) 2 ,‰Ï·˜ ,"˜ÈÒÙÂÓ Ï¯˘ ‡Â·Ó ÛÈÒ‰ „È È·˙Î E. Lappin, Der Jude 1916y1928, Tubingen 2000 Z ‰„ÂÈ ¯„ ,ÔÈÙÏ D. C. Matt, The Essential Kabbalah, San Francisco Z ˙È˙‰Ӊ ‰Ï·˜‰ ,Ë‡Ó 1994 D. C. Matt, Zohar: Annotated & Explained,
Z ¯‡Â·Ó ¯‡ÂÓ ¯‰ÂÊ ,ˇÓ
Woodstock, Vermont 2002 The Zohar: Pritzker Edition, D. Matt (trans. and Z (¯˜ˆÈ¯Ù '„‰Ó) ¯‰ÂÊ ,Ë‡Ó commentary), vols. 1y3, Stanford 2004y2006 D. C. Matt, The Book of Mirrors, Chico 1982 Z ˙‡·Âˆ‰ ˙‡¯Ó ,Ë‡Ó D. C. Matt, The Book of Enlightenment, New York 1983 Z ¯‰Âʉ ¯ÙÒ ,ˇÓ
100
¯‰Âʉ ÈÓ‚¯˙ I. Myer, The Waterloo Medal, Philadelphia 1885 Z ÂϯËÂÂ Ï˘ ‰ÈÏ„Ó‰ ,¯ÈÈ‡Ó I. Myer, The Oldest Books in the world: An Z ¯˙ÂÈ· ÌȘÈ˙Ú‰ ÌȯÙÒ‰ ,¯ÈÈ‡Ó Account of the Religion, Wisdom, Philosophy, Ethics, Psychology, Manners, Proverbs, Sayings, Refinment, etc. of the Ancient Egyptians, London 1990 I. Myer, Scarabs: The History, Manufacture and Religious Z ˙ÂÈ˘ÂÙ¯Á ,¯ÈÈ‡Ó Symbolism of the Scarabaeus, London 1894 I. Myer, Qabbalah: The Philosopical Writings of Solomon Ben Z ‰Ï·˜ ,¯ÈÈ‡Ó Yehuda Ibn Gabirol, Philadelphia 1888
ı¯‡· ‰Ï·˜‰Â ‚Ï˘‡ Ï"ȯ‰ ,ÔÈÏËÈȈ Ïω :„ÂÒ ÈÏÂ˙Ù ,¯È‡Ó 'È Z „ÂÒ ÈÏ˙Ù ,¯È‡Ó .(ÒÂÙ„·) χ¯˘È Ì‚¯˙ ÏÚÙÓ Ï˘ ÂÈÏ‚ς Â˙‰˙‰" ,¯È‡Ó 'È Z ÔÈÏËÈȈ ÏÏ‰Ï ¯‰Âʉ ¯ÙÒ ,¯È‡Ó .157y119 'ÓÚ ,(„"Ò˘˙) 10 ,‰Ï·˜ ,"ÔÈÏËÈȈ ÏÏ‰Ï ¯‰Âʉ ¯ÙÒ ¯Â‡È·Â ,ÁÈ˘Ó ÈÙÂÒÈΠÌÏÂÚ‰ ¯Úˆ :·ÏÒ¯·Ó ÔÓÁ È·¯ ,¯È‡Ó 'È Z ·ÏÒ¯·Ó ÔÓÁ '¯ ,¯È‡Ó .Â"Ò˘˙ ÌÈÏ˘Â¯È ,(‰ ,˙ÂÚȯÈ) ÔÈÏËÈȈ Ïϯ‰ ˙‡Ó ˙ÂÒÓ È˙˘ '„‰Ó Ï˘ ÌÂÏȈ ÒÂÙ„) ‡"Ï˘˙ ÌÈÏ˘Â¯È ,̉ ȯ‡ ,‰„ÂÓ ‡"È Z ̉ ȯ‡ ,‰„ÂÓ .(Ë"Ù¯˙ ÌÈÏ˘Â¯È C. Mopsik, Le Zohar Genese, vols. 1y4, Paris 1981y1994 Z ¯‰ÂÊ ,˜ÈÒÙÂÓ C. Mopsik, Livre de Ruth, Paris 1987 Z ˙¯ ¯ÙÒ ,˜ÈÒÙÂÓ C. Mopsik, Cantique des Cantiques, Paris 1999 Z ÌÈ¯È˘‰ ¯È˘ ,˜ÈÒÙÂÓ C. Mopsik, Le Zohar Lamentaions, Paris 2000 Z ‰Îȇ ¯‰ÂÊ ,˜ÈÒÙÂÓ .Heb. 40121 Ï"ÒÈ· ,ÌÈÏ˘Â¯È È"Î Z ‰"È·‡¯ ȯ‰Ê ,È‚‰‡ÊÏÈÓ M. Miller, Authenticity of the Zohar, http://www. Z ¯‰Âʉ Ï˘ ˙ÂÈË˙‡‰ ,¯ÏÈÓ kabbalaonline.org/Introductions/history/Authenticity_of_the_Zohar_-_V.asp E. Mu¨ller, Der Sohar und Seine Lehre: Einleitung in die Z Â˙˘Ó ¯‰Âʉ ,¯ÏÈÓ Gedankenwelt der Kabbalah, Wein & Berlin 1920 E. Mu¨ller, Der Sohar und Seine Lehre: Z (ÍȯȈ '„‰Ó) Â˙˘Ó ¯‰Âʉ ,¯ÏÈÓ Einfu¨hrung in die Kabbalah (Vorwort von A. Bergman), Zu¨rich 1959 E. Mu¨ller, Der Sohar: Das Heilige Buch Der Kabbalah, Z ˘Â„˜‰ ¯ÙÒ‰ ,¯ÏÈÓ Nach dem Urtext, Wien 1932 E. Mu¨ller, Zohar, Het Heilige boek van de Z (˙Ȅω) ˘Â„˜‰ ¯ÙÒ‰ ,¯ÏÈÓ Kabbalah, vertaling G. J. van Lamoen, Deventer 1982 M. Miller, Zohar: Selections Translated and Z ¯‡ÂÓ ̂¯Â˙Ó ¯Á·Ó ¯‰ÂÊ ,¯ÏÈÓ Annotated, Morristown 2000
101
Ò‰ ÊÚ· E. Mu¨ller, History of Jewish Mysticsim,
Z ˙Ȅ‰ȉ ‰˜ÈËÒÈÓ‰ ˙„ÏÂ˙ ,¯ÏÈÓ Oxford 1946
E. Mu¨ller, Histoire de la Mystique
Z (˙È˙Ù¯ˆ) ˙Ȅ‰ȉ ‰˜ÈËÒÈÓ‰ ˙„ÏÂ˙ ,¯ÏÈÓ juive, Paris 1950
:‰˜ÈËÒÈÓ ˙ÂÈÏËÈȯ‡" ,¯ÂÏÙ-Ò„Ó 'Ù Z ‰˜ÈËÒÈÓ ˙ÂÈÏËÈȯ‡ ,¯ÂÏÙ-Ò„Ó ˙·˘ÁÓ· ÌÈÏ˘Â¯È È¯˜ÁÓ ,"˙Ȅ‰ȉ ˙‰ʉ Ë"ȉ ‰‡Ó‰ ‰ÙÓ Ï˘ ‰˜ÈË˙Ò‡‰ .681y623 'ÓÚ ,(„"Ó˘˙) ‚ ,χ¯˘È .Á"È˘ ‰·ÂËÓ ,˙‰Âχ‰ ˙ίÚÓ ¯ÙÒ Z ˙‰Âχ‰ ˙ίÚÓ .Á"˙ ‡„¯ÂÈÙ ,ÈÁÈ ˙˘¯Ù ¯‰ÂÊ ÔÚ„ Êȇ ‰˘ÚÓ Z ÈÁÈ ˙˘¯Ù ¯‰Âʉ ÔÓ ‰˘ÚÓ ,ÍÏ ÍÏ ˙˘¯Ù ¯‰ÂÊ ÔÚ„ Êȇ ‰˘ÚÓ Z (‚‡¯Ù '„‰Ó) ÍÏ ÍÏ ˙˘¯Ù ¯‰Âʉ ÔÓ ‰˘ÚÓ .‰"Î˙ ‚‡¯Ù ÍÏ ˙˘¯Ù ¯‰ÂÊ ÔÚ„ Êȇ ‰˘ÚÓ Z (‡„¯ÂÈÙ '„‰Ó) ÍÏ ÍÏ ˙˘¯Ù ¯‰Âʉ ÔÓ ‰˘ÚÓ .·"˙ ‡„¯ÂÈÙ ,ÍÏ B. McGinn, “Cabbalists and Christians, Reflection on Z ÌȯˆÂ ÌÈÏ·Â˜Ó ,ÔÈ‚˜Ó Cabbalah in Medieval and Renaissance Thought”, R. H. Popkin and G. M. Weiner (eds.), Jewish Christians and Christian Jews, Dordrecht 1994, pp. 11y34
„È ·˙η ÌÏÚ‰ ˘¯„Ó‰ ÔÓ ˙‡·ÂÓ È˙˘" ,‰È·Á¯Ó 'Á Z ˙‡·ÂÓ È˙˘ ,‰È·Á¯Ó .568y560 'ÓÚ ,(Á"΢˙) ‚Î ,¯ÙÒ ˙ȯ˜ ,"ÈÈË‡Ï S. L. M. Mathers, The Kabbalah Unveiled, New York Z ‰Ù¢Á‰ ‰Ï·˜‰ ,Ò¯'˙Ó 1907 V. Neveu, “De Guillaume Postel a` Richard Simon: Zohar Z ÔÂÓÈÒÏ ÏËÒÂÙÓ ,·¿ et autre sources hebraı¨ques de Guillaume Postel dans les collections de la Bobiliothe`que municipale de Rouen”, Reveu des E´dudes juives, CLV(1y2) (1996), pp. 75y105 A. Norrelius, Posphorus Ortodoxae Fidei Veterum Z ¯Á˘‰ ·ÎÂÎ ,ÒÂÈϯ Cabbalistarum, seu Testimonia de Sacro Sancta Trinitate et Messia Deo et Homine, ex pervetusto libro Sohar deprompta, quae nunc primu`m latine` reddita, suisque et R. Johannis Kemperi Judaeo-Christiani Animadversionibus concinne` explicate, Judaeis aeque ac Christianis..., Amsterdam 1720 J. de Pauly, Aurore de la Foi Orthodoxe des Z (˙È˙Ù¯ˆ) ¯Á˘‰ ·ÎÂÎ ,ÒÂÈϯ Anciens Cabbalistes, Le Voile d’Isis, 38, 1933
.‚"Ù¯ ‰‡ÈˆÈÈ ,¯ÂÓ‰ ¯Â¯ˆ ,Ú·Ò Ì‰¯·‡ Z ¯ÂÓ‰ ¯Â¯ˆ ,Ú·Ò
102
¯‰Âʉ ÈÓ‚¯˙ M. Simon, H. Sperling & P.P. Lavertoff, The
Z ¯‰Âʉ ,ÛÂ˯·Ï ‚ÈϯÙÒ ,ÔÂÓÈÒ Zohar, London 1931y1934
ÌÈÏ˘Â¯È) ¯·Âˢ ÔÂÚÓ˘ '„‰Ó ,ȯ·ÓÒ ÛÒÂÈ '¯Ï ÛÒÂÈ È¯·„ ¯ÙÒ Z ÛÒÂÈ È¯·„ ,ȯ·ÓÒ .(„"˘˙ Ëy‡ ͯΠ,‰¯Â˙ È˘ÓÂÁ ‰˘ÓÁ ÏÚ ¯‰Ê‰ ¯ÙÒ Z (ÌȯÙÒ‰ „È¯È '„‰Ó) ¯‰Ê‰ ¯ÙÒ .(„"˘˙ ÌÈÏ˘Â¯È ,ÌȯÙÒ‰ „È¯È '„‰Ó) .Ù"˘ ‰‡Â‰ ,Ô‚‰ ¯ÙÒ ÏÎ ÈÙ· ‡¯˜‰ ,‡·‰ ÌÏÂÚ ¯ÙÒ Z ‡·‰ ÌÏÂÚ ¯ÙÒ F. Secret, Le Zohar chez les Kabbalistes Chretiens de la Z ¯‰Âʉ ,‰≈ ¯˜Ò Renaissance, Paris 1964
.‰"˘˙ ·È·‡ Ï˙ ÌÈÏ˘Â¯È ,‰ÓÂÁ‰ ÔÓ ÌÈÙÏ ,ÔÂ‚Ú È"˘ Z ‰ÓÂÁ‰ ÔÓ ÌÈÙÏ ,ÔÂ‚Ú Vom Judentum, Leipzig 1913 Z [ͯÂÚ ÔÂȈ ‡ÏÏ] ˙„‰È‰ ÏÚ .·"ˆ¯˙yË"Ù¯˙ ˜¯ÂÈ ÂÈ ,¯Â‡Ó‰ ˙¯ÂÓ ¯ÙÒ ,‡ÏÚÚ '‰ Z ¯Â‡Ó‰ ˙¯ÂÓ ,‡ÏÚ .Á"Ó˘˙ ÌÈÏ˘Â¯È ,(Ï"Ê È"¯‡‰ È·˙Î ÏÎ) ÌÈÈÁ ıÚ Z ÌÈÈÁ ıÚ Y. Petry, Gender, Kabbalah, and the Reformation, The Mystical Z ¯„‚Ó ,ȯËÙ Theology of Guillaume Postel, Leiden & Boston 2004
,ÂÈ„‡Ï Ôȇ ¯‰Ê‰ È˘ÈÏ ¯ÙÒ ,ȈÈÙ ‰˘Ó Ô· ̉¯·‡ Z ¯‰Ê‰ È˘ÈÏ ,ȈÈÙ .Ë"ȯ˙ „‡¯‚ÂÏÈ· .˙¯ÙÒ ˙·¯˙ ,9.4.2004 ,ı¯‡‰ ,Ìȯ˙Ò ÌÈÏ·Â˜Ó È˘ ,ÁÏÙ '· Z ÌÈÏ·Â˜Ó È˘ ,ÁÏÙ P. B. Fenton, “La Cabbale et l’academie”, Pardes, Z ‰ÈÓ„˜‡‰Â ‰Ï·˜‰ ,ÔÂËÙ 19y20 (1994), pp. 216y238
'¯ ,"¯·˘Â ÌÂÏÁ‰ ,ÌÈȇ˙·˘ ÌÈ¯È˘ Ï˘ ˘„Á ı·Â˜" ,ÔÂËÙ È"È Z ˘„Á ı·Â˜ ,ÔÂËÙ ,ÌÊȘ‡¯Ù ˙‡˙·˘ ,˙ÂÈÁÈ˘Ó :‰È˙ÂÁÂÏ˘Â ˙ȇ˙·˘‰ ‰ÚÂ˙‰ ,(˙ίÂÚ) ¯Â‡Èχ .351y329 'ÓÚ ,‡ ,‡"Ò˘˙ ÌÈÏ˘Â¯È E. Fram, “Jewish Law and Social and Economic Realities Z ‰Îω ,̇¯Ù in Sixteenth and Seventeenth Century Poland”, PhD, Columbia University 1991
,‰ÈÏÈ˘'‚ ÛÒÂÈ '¯Ï ‰·Î¯Ó‰ ˘Â¯ÈÙ ,˙È‚-¯·¯Ù '‡ Z ‰·Î¯Ó‰ ˘Â¯ÈÙ ,˙È‚-¯·¯Ù .Á"˘˙ ÒÏ'‚‡ ÒÂÏ ÏÎ ÏÚ Á˙ÙÓ ÏÏÂΠ˘ÏÈ ,ÌÏ˘‰ ¯‰Âʉ ¯ˆÂ‡ ¯ÙÒ Z ¯‰Âʉ ¯ˆÂ‡ ,˘È¯Ù ÌÈÏ˘Â¯È ,„y‡ ÌÈίΠ,˘„Á ¯‰Ê ¯‰Ê‰ Ș˙ ,¯‰Âʉ ȯÙÒ '‚ ȯӇÓ ÈÎ¯Ú .Ê"Ï˘˙yÂ"Ï˘˙ Ϙ ͯ„· ¯‰Âʉ ˘Â¯ÈÙ ‡Â‰Â :˘·„Ó ˜Â˙Ó ,˘È¯Ù '„ Z (¯‰ÂÊ) ˘·„Ó ˜Â˙Ó ,˘È¯Ù .Ô"˘˙yÂ"Ó˘˙ ÌÈÏ˘Â¯È ,¯ˆ˜Â
103
Ò‰ ÊÚ·
˜Â˙Ó ˘Â¯ÈÙ ÌÚ ...¯‰Ê‰ ȘÈ˙ ¯ÙÒ ,˘È¯Ù '„ Z (¯‰Âʉ ȘÈ˙) ˘·„Ó ˜Â˙Ó ,˘È¯Ù .‡"˘˙ ÌÈÏ˘Â¯È ,˘·„Ó ˘Â¯ÈÙ ‰ÂÁ ÂÈÏÚ ...˘„Á ¯‰Ê ¯ÙÒ ,˘È¯Ù '„ Z (˘„Á ¯‰ÂÊ) ˘·„Ó ˜Â˙Ó ,˘È¯Ù .·"Ò˘˙yÒ"˘˙ ÌÈÏ˘Â¯È ,˘·„Ó ˜Â˙Ó C. Francisc, Zoharul, cartea splendori, traducere din ebraica Z ¯‰ÂÊ ,˜ÒÈ'ˆ¯Ù de Jean de Pauly, traducere ˆın limba romaˆna de Carola Francisc, Bucuresti Ì‚¯˙ ,Èχ٠‰„ Ô‡'Ê ˙ȯ·ÚÓ Ì‚¯˙ ,¯‰Âʉ ¯ÙÒ :¯‰Âʉ ,˜ÒÈ'ˆ¯Ù '˜) 1997
.(1997 ËÒ¯˜Â· ,˜ÒÈ'ˆ¯Ù ‰Ï¯˜ ˙ÈÓ¯‰ ‰Ù˘Ï ˙‚¯‡Ó ,˙¯„ÒÓ ,˙¢ÏÓ :¯‰Ê‰ ˙„‚‡ ¯ÙÒ ,˜¯Ù "Ú Z ¯‰Ê‰ ˙„‚‡ ,˜¯Ù .„"Ù¯˙y‚"Ù¯˙ ‰˘¯Â ,·y‡ ÌÈίΠ,˙¯‡·Ó A. N. Frenk, Opowiesci Zoharu, przelozyl z Z (˙ÈÏÂÙ) ¯‰Âʉ ˙„‚‡ ,˜¯Ù hebrajskiego, wstepem i komentarzem opatrzyl I. Kania, Krakow 1988
·Â˜¯˜ ,‰È˜ 'È ˙¯ډ ‡Â·Ó ·˙Π˙ȯ·ÚÓ Ì‚¯˙ ,¯‰Âʉ ȯÂÙÈÒ ,˜¯Ù "‡) .(1988 A. Frank, La Kabbale ou la philophie religieuse des He´breux, Z ‰Ï·˜‰ ,˜¯Ù Paris 1843
.‰"Ó˘˙ ÔÈϘ¯· ,ÈÂȈ ÈÂÙˆ ,ÔÂȈ ÌÁÓ '¯ Z ÈÂȈ ÈÂÙˆ ,ÔÂȈ ,˙ȯÂËÒȉ‰ Ô˙ÂÏ˘Ï˙˘‰Â χ¯˘È· ˙¢¯„‰ ,ıˆ Ï"È Z χ¯˘È· ˙¢¯„‰ ,ıˆ .1974 ÌÈÏ˘Â¯È .‰"΢˙ ·È·‡ Ï˙ ,‰Ï·˜‰Â ˙„ÈÒÁ‰ Ò„¯Ù· ,ÔÈÏËÈȈ '‰ Z ˙„ÈÒÁ‰ Ò„¯Ù· ,ÔÈÏËÈȈ ,(Û"¯˙)  ,‰Ù˜˙‰ ,"'¯‰Ê'‰ ¯ÙÒÏ Á˙ÙÓ ,ÔÈÏËÈȈ '‰ Z ¯‰Âʉ ¯ÙÒÏ Á˙ÙÓ ,ÔÈÏËÈȈ .330y265 'ÓÚ ,(‡"Ù¯˙) Ë ;368y353 'ÓÚ ,(Û"¯˙) Ê ;332y314 'ÓÚ ÈÁ·˘ „Ú ‰˙È˘‡¯Ó :˘È„ÈÈ· ˙¯ÂÙÈÒ‰ ,ÔÓ˙Ùˆ '˘ Z ˘È„ÈÈ· ˙¯ÂÙÒ‰ ,ÔÓ˙Ùˆ .‰"Ó˘˙ ÌÈÏ˘Â¯È ,Ë"˘Ú·‰ Á˙Ù ,·Ï ¯· '„‰Ó) Ìȯ˘ÈÓ „È‚Ó ,¯˜ ÛÒÂÈ Z (·Ï ¯· '„‰Ó) Ìȯ˘ÈÓ „È‚Ó ,¯‡˜ .(Ô"˘˙ ‰Â˜˙ J. Kabakoff, Master of Hope, London & Toronto 1985 Z ‰Â˜˙‰ ÏÚ· ,Û˜·˜ A. P. Coudert, The Impact of the Kabbalah in the Z ‰Ï·˜‰ ˙ÚÙ˘‰ ,¯„˜ Seventeenth Century: The Life and Thought of Francis Mercury van Helmont, Leiden, Boston, and Koeln, 1999 M. L. Kuntz (ed.), Venice, Myth, and Utopian Thought in the Z ÏËÒÂÙ ,ı˜ Sixteenth Century, Bodin, postel, and the Virgin of Venice 2000 A. B. Kilcher, “Figuren des Endes: Historie und Z ‰Èχ¢‡Â ‰È¯ÂËÒȉ ,¯ÎÏȘ
104
¯‰Âʉ ÈÓ‚¯˙ Aktualitat der Kabbalah bei Gershom Scholem”, S. Moses and S. Weigel (eds.), Gershom Scholem: Literature und Rhetorik, Koeln 2000, pp. 153y199 A. B. Kilcher, “Kabbalistische Buchmetaphysik: Z ¯Â˜ Ï˘ ‰ÈȯÙÒ‰ ,¯ÎÏȘ Knorrs Bibliothek und die Bedeutung des Sohar”, W. Schmidt-Biggerman (ed.), Christliche Kabbalah, Ostfildern 2003, pp. 211y223 B. F. Campbell, Ancient Wisdom Revived, A Z ˙ÈÙÂÒ‡˙‰ ‰¯·Á‰ ,Ï·ÙÓ˜ History of the Theosophical Movement, Berkeley, Los Angeles, and London 1980 Knorr von Rosenroth, Kabbalah Z (4y1) ‡"Á ,‰Ó¯ÈÚ‰ ‰Ï·˜‰ ,˙¯Ê¯ ÔÂÙ ¯Â˜ denudata, vol. 1 (1y4), Sulzbach 1677y1678 Knorr von Rosenroth, Kabbalah Z ·"Á ,‰Ó¯ÈÚ‰ ‰Ï·˜‰ ,˙¯Ê¯ ÔÂÙ ¯Â˜ denudata, vol. 2, Sulzbach 1684 D. Karr, Notes on the Zohar in English, available at: Z ˙ÈÏ‚‡· ¯‰Âʉ ,¯˜ http://www.digital-brilliance.com/kab/karr/zie.pdf D. Karr, The Study of Christian Cabala in English, available Z ˙ȯˆÂ ‰Ï·˜ ,¯˜ at: http://www.digital-brilliance.com/kab/karr/ccinea.pdf «. ∞. ∫‡–“Êfi“–, ƒ‡–”‹’›‚Î ÿ’ ⁄›ÿ”ÿ ∑fi”–‡, ºfi·⁄“– 1994
Z ¯‰ÂÊ ,·Âˆ·¯˜ .(1994 ‰·˜ÒÂÓ ,¯‰Âʉ ¯ÙÒ ÍÂ˙Ó ÌÈÚ˘ ,·Âˆ·¯˜ ‡"Ó) ,‰ÓÎÁ ¯Â˜Ó ¯ÙÒ ,ıÈÓ¯˜Ó ‰˘Ó ‰ÈÁ˙Ù Ô· ¯· ¯Î˘˘È Z ‰ÓÎÁ ¯Â˜Ó ,ıÈÓ¯˜ .‡"Ú˘ ‚‡¯Ù .‚"Ó˘˙ ÌÈÏ˘Â¯È ,˜Èχȷ ÌÚ È˙ÂÁÈ˘ ,ıȷ„ȷ¯ '˘ Z ˜Èχȷ ÌÚ È˙ÂÁÈ˘ ,ıȷ„ȷ¯ :¯ÙÒ ˙ȯ˜ ˙ÙÂÒ‡ ,"ÌÈ‚˘È‰Â ˙¯ËÓ ,¯‰Âʉ ÏÚÙÓ" ,Ôȷ¯ 'ˆ Z ¯‰Âʉ ÏÚÙÓ ,Ôȷ¯ .174y167 'ÓÚ ,(Á"˘˙) ÁÒ Í¯ÎÏ ÁÙÒ ,˙„‰È‰ ÈÚ„Ó· Ìȯ˜ÁÓ I. Robinson, A Kabbalist in Montreal: The Life Z χȯËÂÓ· Ï·Â˜Ó ,ÔÂÒȷ¯ and Times of Rabbi Yudel Rosenberg (Forthcoming)
.ı"¯˙yË"Ù¯˙ ‡Èȯ‚ÏÈ· ,˘Â„˜‰ ¯‰Âʉ ,‚¯Ú·Úʇ¯ È"È Z ˘Â„˜‰ ¯‰Âʉ ,‚¯·Ê¯ .Ê"Ù¯˙ χȯËÂÓ ,¯‰Âʉ ˙‡ÏÙ ,‚¯Ú·Úʇ¯ È"È Z ¯‰Âʉ ˙‡ÏÙ ,‚¯·Ê¯ ,‰¯Â˙ È˘ÓÂÁ ‰˘ÓÁ ÏÚ ‰¯Â˙ ¯‰Ê ¯ÙÒ ,‚¯Ú·Úʇ¯ È"È Z ‰¯Â˙ ¯‰Ê ¯ÙÒ ,‚¯·Ê¯ .‰"Ù¯˙y„"Ù¯˙ ˜¯‡È ,‰y‚ ÌÈίΠ;„"Ù¯˙ Ï‡È¯Ë‡Ó ,·y‡ ÌÈίΠÌÈίΠ,‰¯Â˙ ‰Ê ¯ÙÒ ,‚¯Ú·Úʇ¯ È"È Z (˜¯ÂÈ ÂÈ '„‰Ó) ‰¯Â˙ ¯‰Ê ¯ÙÒ ,‚¯·Ê¯ .1955 ˜¯ÂÈ ÂÈ ,‰y‡ .Â"Ò¯˙ ‰˘¯Â ,‰¯Â˙ ¯‰Ê È¯Ú˘ ¯ÙÒ ,‚¯Ú·Úʇ¯ È"È Z ‰¯Â˙ ¯‰Ê È¯Ú˘ ,‚¯·Ê¯ R. A. Rosenberg, Anatomy of God, New York 1973 Z χ‰ Ï˘ ‰ÈÓ¡ ,‚¯·Ê¯
105
Ò‰ ÊÚ· D. D. Runes, Wisdom of the Kabbalah: The Wisdom of Z ‰Ï·˜‰ ˙ÓÎÁ ,Ò¯ the Kabbalah as Represented by Chapters Taken from the Book Zohar, New York 1957
ÌÈ˘‰ „ÓÚÓ ÏÚ" ,˯·Ï‡-˯ÂÙÙ¯ 'Ú Z ÌÈ˘‰ „ÓÚÓ ÏÚ ,˯·Ï‡-˯ÂÙÙ¯ :‰È˙ÂÁÂÏ˘Â ˙ȇ˙·˘‰ ‰ÚÂ˙‰ ,¯·˘Â ÌÂÏÁ‰ ,(˙ίÂÚ) ¯Â‡Èχ '¯ ,"˙‡˙·˘· (ÊÈyÊË ,χ¯˘È ˙·˘ÁÓ· ÌÈÏ˘Â¯È È¯˜ÁÓ) ÌÊȘ‡¯Ù ˙‡˙·˘ ,˙ÂÈÁÈ˘Ó .327y143 'ÓÚ ,(‡"Ò˘˙) H. Chateau, Le Zohar, La kabbale devoilee, Paris 1895 Z ¯‰Âʉ ,BË» ˘ G. Scholem, Bibliographia Kabbalistica, Leipzig 1927 Z ‰ÈÙ¯‚ÂÈÏ·È· ,ÌÂÏ˘ ÈÚ„Ó ,"¯‰Ê‰ ¯ÙÒ ˙‡ Ô‡ÈÏ ‰„ ‰˘Ó ¯·ÈÁ ̇‰" ,ÌÂÏ˘ '‚ Z ¯·ÈÁ ̇‰ ,ÌÂÏ˘ .29y16 'ÓÚ (Â"Ù¯˙) ‡ ,˙„‰È‰ G. Scholem, “Conside´rations sur l’histoire des de´buts de Z ‰È˙ÂÏÁ˙‰ ,ÌÂÏ˘ la Kabbala Chre´tienne”, Scholem et al. (eds.), Kabbalistes Chre´tiens, Paris 1979, pp. 19y46 G. Scholem, Zohar, The Book of Splendor: Basic Readings from Z ¯‰ÂÊ ,ÌÂÏ˘ the Kabbalah, New York 1949 Zoar: o livro do esplendor, selecionado por Gershom Z (˙ÈÊ‚Â˯ÂÙ) ¯‰ÂÊ ,ÌÂÏ˘ Scholem, traduc¸a˜o Ana Maria Moreno Bueno, Rio de Janeiro 1977 Le Zohar, le livre de la splendeur, extraits choisis et Z (˙È˙Ù¯ˆ) ¯‰ÂÊ ,ÌÂÏ˘ presentes par Gershom Scholem, traduit. de l’anglais par E. Ochs, Paris 1980 De Zohar, kabbalistische fragmenten, Gershom Scholem, Z (˙Ȅω) ¯‰ÂÊ ,ÌÂÏ˘ vertaling J. P. Schoone, Amsterdam 1982 El Zohar: el libro del esplendor, seleccio´n y edicio´n de Z (˙È„¯ÙÒ) ¯‰ÂÊ ,ÌÂÏ˘ Gershom Scholem, traduccio´n de pura L. Colome´, Me´xico 1984 Zohar: Il Libro dello splendore, a cura di Gershom Z (˙ȘÏËȇ) ¯‰ÂÊ ,ÌÂÏ˘ Scholem, edizione Italiana a cura di E. Loewenthal, Torino 1998 G. Scholem, Major Trends in Jewish Mysticism, New York 1974 Z ÌÈÓ¯Ê ,ÌÂÏ˘
.ı"¯˙ ÌÈÏ˘Â¯È ,‰Ï·˜· „È È·˙Î ,ÌÂÏ˘ '‚ Z „È È·˙Î ,ÌÂÏ˘ .1982 ·È·‡ Ï˙ ,ÌÈÏ˘Â¯ÈÏ ÔÈϯ·Ó ,ÌÂÏ˘ '‚ Z ÌÈÏ˘Â¯ÈÏ ÔÈϯ·Ó ,ÌÂÏ˘ G. Scholem, Die Geheimnisse der Scho¨pfung, Berlin Z ‰‡È¯·‰ ˙„ÂÒ ,ÌÂÏ˘ 1935 ¨ ber die ju¨ngste Sohar-Anthologie”, Z ¯‰Âʉ ˙È‚ÂÏÂ˙‡ ÏÚ ,ÌÂÏ˘ G. Scholem, “U Der Jude, 5, 1920, pp. 363y369
106
¯‰Âʉ ÈÓ‚¯˙ G. Scholem, Kabbalah, Jerusalem 1988 Z ‰Ï·˜ ,ÌÂÏ˘ ¨ bersetzung des Sifra Di-Zeniutha Z BÈ ̂¯˙ ,ÌÂÏ˘ G. Scholem, “Vulliauds U aus dem Sohar und andere neuere Literature zur Geschichte der Kabbala”, Monatsschrift fu¨r Geschichte und Wissenschaft des Judentums, 75 (1931), pp. 347y362; 444y455
.(16931 'Ò) 1563 ,Èτ· „¯ÂÙҘ‡ È"Î Z ÌȘÈ˙Ú Ìȯ·„ ¯ÙÒ ,ÔÈÓÈ· Ô· χÂÓ˘ ,Ê΢‡· ‰˘„Á‰ ‰Ï·˜‰ ˙¯ÙÒ ,ÈÂÁÓ˘ "È Z ‰˘„Á‰ ‰Ï·˜‰ ˙¯ÙÒ ,ÈÂÁÓ˘ .516y508 'ÓÚ ,(‡"Ù¯˙) Á ,‰Ù˜˙‰ .‡"Ó˘˙ ÌÈÏ˘Â¯È ,ÔÈÏÂÙ· ˘È„ÈÈ ˙¯ÙÒ ,˜Â¯Ó˘ 'Á Z˘È„ÈÈ ˙¯ÙÒ ,˜Â¯Ó˘ H. J. Schoeps, “Rabbi Johan Kemper in Uppsala”, Z ¯ÙÓ˜ Ô‰ÂÈ '¯ ,ÒÙ∆ ˘ Kyrkohistorisk Arsskrift, XLVI (1945), pp. 146y175 ˘ H. J. Schoeps, Barocke Juden, Christen, Judenchristen, Bern Z ˜Â¯· È„Â‰È ,ÒÙ∆ & Muenchen 1965 D. S. Sassoon, "„„ ω‡", Descriptive Catalogue of the Z „„ ω‡ ,Ô¢˘ Hebrew and Samaritan Manuscripts, in the Sassoon Library, London 1932 G. Sassoon & R. Dale, The Kabbalah Decode: Z ˙ÁÚÂÙÓ ‰Ï·˜‰ ,ÏÈÈ„Â Ô¢˘ Mysteries of the Zohar Newly translated by George Sassoon and edited by Rodney Dale, London 1978 G. Sassoon & R. Dale, The Manna Machine, London Z ÔÓ‰ ˙ÂÎÓ ,ÏÈÈ„Â Ô¢˘ 1978 Elio & Ariel Toaff, Il librod dello splendore, Fossano Z ¯‰Âʉ ¯ÙÒ ,Û‡Â˙ ۇÂ˙ 1970 F. A. Tholuck, Wichtige Stellen des Rabbinischen Z ÌÈ·Â˘Á ˙ÂÓÂ˜Ó ,˜ÂÏÂ˙ ¨ bersetzung nebst einigen Anmerkungen, Buches Sohar: im text und mit U Berlin 1824
,"‰ÈÏËȇ· Ê"ˉ ‰‡Ó· ¯‰Âʉ ¯ÙÒ ÏÚ ÒÂÓÏÂÙ‰" ,È·˘˙ 'È Z ÒÂÓÏÂÙ‰ ,È·˘˙ .130y79 'ÓÚ ,·"Ó˘˙ ÌÈÏ˘Â¯È ,‡ ,‰È˙ÂÁÂÏ˘Â ‰Ï·˜ ȯ˜Á :ÍÂ˙· .Ë"΢˙ ÌÈÏ˘Â¯È ,¯‰ÂÊ È˜¯Ù ,È·˘˙ 'È Z ¯‰ÂÊ È˜¯Ù ,È·˘˙ .Ë"˘˙ ÌÈÏ˘Â¯È ,‡ ,¯‰Âʉ ˙˘Ó ,¯·ÂÁÏ 'Ù ȷ˘˙ 'È Z ¯·ÂÁÏ ȷ˘˙ I. Tishby & F. Lachower, The Wisdom of Z (˙ÈÏ‚‡) ¯‰Âʉ ˙˘Ó ,¯·ÂÁÏ ȷ˘˙ the Zohar, translated by D. Goldstein, Oxford 1989 I. Tishby, La Kabbale: Anthologie du Z (˙È˙Ù¯ˆ) ¯‰Âʉ ˙˘Ó ,¯·ÂÁÏ ȷ˘˙ Zohar, traduction francaise de I. Rouch, Paris 1977
107