Vno ncw west speciale editie rené klawer

WEST. voor ondernemers in de Randstad

www.vno-ncwwest.nl

SPECIALE UITGAVE

SPECIAL TER GELEGENHEID VAN HET AFSCHEID VAN RENÉ KLAWER ALS VOORZITTER VAN VNO-NCW WEST, 18 JUNI 2018

INHOUD

04 BERT MOOREN: BEDANKT RENÉ KLAWER!

06 RENÉ KLAWER BLIKT TERUG OP 11 JAAR VNO-NCW WEST

10 DE COLUMNS VAN DE VOORZITTER, EEN BLOEMLEZING 2008-2018 • • • • • • • • • • • • • • • Dit is een speciale uitgave van WEST. ter gelegenheid van het afscheid van René Klawer als voorzitter van VNO-NCW West.

WEST. wordt periodiek uitgegeven door VNO-NCW West in samenwerking met Elan | strategie | creatie.

VNO-NCW West is dé ondernemersorganisatie in de Randstad.

Ze behartigt de belangen voor het bedrijfsleven en biedt de aangesloten werkgevers een netwerk. Bij VNO-NCW West zijn directeuren, groot-aandeelhouders en topbestuurders aangesloten.

2

VNO-NCW WEST.

VNO-NCW West Postbus 93073 2509 AB Den Haag T 070 349 08 10 info@vno-ncwwest.nl www.vno-ncwwest.nl Hoofdredactie VNO-NCW West Annemarie van Oorschot T 06 25 00 23 87 oorschot@vno-ncwwest.nl

Info lidmaatschap Erna Verschuur T 070 349 08 12 verschuur@vno-ncwwest.nl Uitgeefpartner Elan Rik Weeda Laan van Zuid Hoorn 60 2289 DE Rijswijk rik@elan.nl www.elan.nl

Ontwerp en opmaak Elan | strategie | creatie.

Fotografie Coverfoto: Mirjam Lems P.3: Michel Porro P.6: Maarten Fleskens Druk Quantes, Rijswijk

• • • • • •

Ondernemersgeest over ons land Schipholdiner Alle hens aan dek Spoedwet met spoed invoeren Gemeenten jagen bedrijven weg Willen de échte leiders opstaan Geen regelbos bij aanbesteding Voorkom dat talent ons land verlaat Geen file? Het kan Nederland gaat het weer verdienen Tekort technici is op te lossen Laat het jubeljaar een keerpunt zijn Met tachtig DGA's aan tafel Economie en milieu hand in hand Ondernemers maken van problematiek vluchtelingen een kans Investeer in infra Nieuwe perspectieven voor de Nederlandse handelsgeest Aan de ondernemers ligt het niet Mobiliteitsmanagement al tien jaar effectief Noodzaak quotumwet twijfelachtig Een ondernemende toekomst

DE COLUMN VAN DE VOORZITTER Een voorzitter die maatschappelijk betrokken is, van schrijven houdt én ook nog eens per omgaande via de mail reageert, of hij nu in Nederland aan een zakendiner zit of in Afrika onderhandelt met een reisagentschap, die is voor een hoofdredacteur een geschenk uit de hemel.

In de afgelopen elf jaar hebben René en ik 53 columns van de voorzitter geschreven voor het ledenmagazine West. In elke column stond een actueel ondernemersbelang centraal waarvoor onze vereniging op dat moment intensief aan het lobbyen was.

Van bereikbaarheid tot tekort aan technisch personeel, van regeldruk tot milieuwetgeving. We vinden ze een bloemlezing waard.

Niet alleen omdat de columns nog steeds lezenswaardig zijn, maar ook omdat ze de geschiedenis van elf jaar voorzitterschap samenvatten. De economische crisis en de herstelwet passeren, evenals de opkomende versnippering bij de gemeenteraadsverkiezingen bijvoorbeeld.

René schreef de columns het liefste zelf, maar als hij het te druk had of te weinig kennis van het onderwerp, dan schreef ik ze voor hem. We redigeerden elkaars stukken, schakelden daarbij snel tegen de deadline aan, sparden als ware journalisten. We hadden er lol in. De samenwerking was altijd plezierig, gericht op ons gezamenlijke doel: een goede inhoud en goed taalgebruik.

Annemarie van Oorschot, hoofdredacteur VNO-NCW West

VNO-NCW WEST.

3

RENÉ KLAWER, HARTELIJK BEDANKT! René Klawer neemt afscheid als voorzitter van VNO-NCW West. Daarmee komt een einde aan een periode van maar liefst elf jaar waarin hij leiding gaf onze werkgeversvereniging.

In die elf jaar is veel dynamiek geweest. René heeft met een enorme inzet en betrokkenheid gewerkt aan het aantrekkelijk maken van VNO-NCW West voor onder­ nemers in Noord- en Zuid-Holland. Waar vroeger het meedoen in een werkgeversvereniging tamelijk duidelijk was, is dat nu anders. Ondernemers willen weten wat de toegevoegde waarde van hun lidmaatschap is, concreet voor hun bedrijf. ‘What’s in it for me!’ Tegelijkertijd willen zij samen met andere ondernemers helpen grote maatschappelijke vraagstukken op te lossen.

Onder leiding van René zijn er veel impulsen gegeven aan de vernieuwing van onze vereniging. VNO-NCW West is aan de slag gegaan met doelgroepen, zoals directeurengrootaandeelhouders (DGA’s) en familiebedrijven, het VrouwenNetwerk, Bouwpower en het 100.000-banenplan voor mensen met een arbeidsbeperking. Het landelijke project NL Next Level is in onze regio opgepakt met initiatieven voor de Greenports, de woningbouw, circulaire economie en openbaar vervoer. Projecten die er voor de toekomst van Nederland toe doen.

René is er bovendien in geslaagd meer verbindingen te leggen tussen de 10 regio’s van VNO-NCW West en de samenwerking met landelijk VNO-NCW aanzienlijk te verbeteren. Hij zal zijn activiteiten voor het project ­‘Regioversterking’ van VNO-NCW en de vijf regionale verenigingen nog enige tijd voortzetten.

Naast deze vernieuwingsslag zette René de lobby voor de ondernemersbelangen onverkort door, met als ultiem resultaat eindelijk de aanleg van de A4 Midden-Delfland.

Die lobbyresultaten vind je terug in de communicatie en de media, waarin VNO-NCW West samen met de 10 kringen behoorlijk present is.

Het ging René altijd om onze vereniging als geheel en om teamwork. En niet zomaar iets roepen, maar ook aangeven hoe iets beter kan. Dan wordt je belangenbehartiging voor

4

VNO-NCW WEST.

ondernemers effectief. Zijn inzet voor het bestuur van VNO-NCW West en het dagelijks bestuur van VNO-NCW was enorm. In zijn elf jaar was hij present bij talloze ondernemersbijeenkomsten en heeft hij talloze bestuurs­ vergaderingen voorgezeten. Hij genoot van het contact met de authentieke ondernemer die zijn verhaal van vallen en opstaan vertelde. Hij las alle stukken en reageerde binnen een half uur op elk mailbericht. Grote inzet, wijsheid en humor waren zijn persoonlijke kenmerken. Altijd bereid om zijn ervaring te delen. Je begrijpt dat van de afspraak dat zijn voorzitterschap maximaal een halve dag per week zou kosten, weinig terecht is gekomen…

In een vereniging als de onze is de goede samenwerking tussen voorzitter en directeur cruciaal. Mijn samenwerking met René was er een die gebaseerd was op wederzijds vertrouwen, elkaar goed en volledig informeren. Kwesties, die er altijd en overal zijn, bespraken we met open vizier.

VNO-NCW West zal met Audrey Keukens als nieuwe voorzitter een nieuwe fase ingaan. Nieuwe uitdagingen wachten. Net zoals in elke onderneming gaat ook bij VNO-NCW West de veranderingsopgave door. Ik noem de verjonging van ons ledenbestand, meer ondernemers van de nieuwe economie bij VNO-NCW West, het op­ zetten van communities van leden zoals de Groene ­Groeiers en grotere betrokkenheid van de leden bij onze activiteiten.

Intussen denkt René niet aan ophouden. Op zijn 61-ste begon hij voor zichzelf en richtte de Reisspecialisten Groep op. Hij zei toen: “Dat ik nu echt zelfstandig ondernemer ben, dat geeft me een geweldige kick.” Nu op zijn 73-ste zal René nog steeds niet met pensioen gaan. De kick is er nog steeds en hij gaat door als reisondernemer!

Mede namens alle collega’s van VNO-NCW West zeg ik tegen René: hartelijk dank voor alles wat je voor onder­ nemers hebt gedaan, veel succes verder als reisonder­nemer en veel geluk en gezondheid samen met je Angela. We hopen je nog regelmatig op onze bijeenkomsten te zien.

Bert Mooren, directeur VNO-NCW West

VNO-NCW WEST.

5

ELF JAAR VNO-NCW WEST: EEN TERUGBLIK VOORUIT!

6

VNO-NCW WEST.

In 2007, bij mijn start als voorzitter, stelde ik voor VNO-NCW West om te dopen tot VNO-NCW Holland.

West bestaat immers uit de twee grootste provincies van Nederland - in inwonertal en bruto regionaal product - die beide de naam Holland dragen.

Daarmee is de vraag, die mij daarna honderden malen gesteld is, in één keer beantwoordt: wat houdt VNO-NCW West in? Het is er nog niet van gekomen, maar bij mijn vertrek zou het een mooi gebaar zijn om die naamsverandering alsnog te realiseren.

➔

VNO-NCW WEST.

7

➔ DGA-netwerk

Bereikbaarheid

Regioversterking

In 2007 sprak ik de uitdrukkelijke wens uit om de focus nog meer te richten op directeuren-grootaandeelhouders (DGA’s) en familiebedrijven, de ondernemers die onze economie dragen en duurzame groei en vooruitgang realiseren. Er was een zekere onbalans tussen dienst­ verleners en ondernemers in ons ledenbestand. We zijn erin geslaagd die onbalans weg te werken, met name door de ontwikkeling van ons DGA-netwerk en de ondernemerstafels, lobbyresultaten op de knelpunten die DGA’s van dat netwerk aanreiken en waardevolle bijeenkomsten, zoals Bouwpower, DGA-gala en Miljoenenontbijten. In de nieuwe economie moeten DGA’s en ondernemers van familiebedrijven, startups en scale-ups continue gefocust blijven op onze belangrijkste opgave: een gezonde en duurzame toekomst.

In de afgelopen elf jaar heeft de bereikbaarheid van de Randstad altijd hoog op de lobbyagenda gestaan. De files waren en zijn een groot probleem, dat niet alleen het bedrijfsleven maar de hele maatschappij schade berokkent. Het openbaar vervoer biedt in veel gevallen geen goed alternatief. We hebben gelukkig een paar mijlpalen bereikt, hoewel nog volstrekt onvoldoende om de Randstad structureel bereikbaar te maken. Zo stimuleren onze mobiliteitsmakelaars bedrijven in de grote steden de werktijden te spreiden en in te zetten op andere vormen van woon-werkverkeer dan de auto. Onze decennialange lobby voor de verlenging van de A4 Midden Delfland staat symbool voor ons succes bij grote infrastructurele projecten en is iedere dag weer een verademing voor het verkeer van Den Haag en Amsterdam naar Rotterdam en verder zuidwaarts. Veel weg-projecten in ontwikkeling, zoals de Rijnlandroute en de A16 rond Rotterdam, zijn mede door intensieve lobby van VNO-NCW West tot stand gekomen.

Infrastructuur en bereikbaarheid vragen onze voort­ durende aandacht en moeten hoog op de lobbyagenda blijven staan.

Sinds een half jaar zet ik mij in opdracht van voorzitter Hans de Boer en algemeen directeur Cees Oudshoorn van VNONCW in als procesbegeleider van het project ‘Regioversterking’. Doel is krachtenbundeling in één concern met vijf zelfstandige regionale verenigingen: VNO-NCW Noord, VNO-NCW Midden, VNO-NCW West, VNO-NCW Brabant Zeeland en LWV. Er zijn gezamenlijk projecten gedefinieerd, zoals gemeenschappelijke marketing, vernieuwende ICT en nieuwe netwerken om de nieuwe generatie ondernemers te binden. Als procesbegeleider wil ik graag mijn in elf jaar opgedane ervaringen ‘verzilveren’ voor een sterke toekomst van onze verenigingen.

Samenvoegen regio’s De dynamiek van de economie en het ondernemerschap vraagt van een ondernemersvereniging haar organisatiestructuur steeds aan te passen. Toen ik aantrad had VNONCW West 14 kringen van ondernemers, regionale clusters met een eigen bestuur en programma. In de regio ‘Groot Amsterdam’ zijn we er in geslaagd clusters samen te voegen. Het Gooi, Amstelland-Meerlanden en Zuid-­ Kennemerland gingen met Amsterdam op in VNO-NCW metropool Amsterdam. In een latere fase is een intensieve samenwerking ontstaan tussen dit sterke cluster en de regio Noordwest Holland. Voor de toekomst lijkt een samenwerking of integratie met Flevoland een logische

DE DYNAMIEK VAN DE ECONOMIE EN HET ONDERNEMERSCHAP VRAAGT VAN EEN ONDERNEMERSVERENIGING HAAR ORGANISATIESTRUCTUUR STEEDS AAN TE PASSEN stap, met Almere die als groeigemeente woonruimte biedt aan mensen die in Amsterdam werken en Lelystad waarvan de luchthaven Schiphol gaat ondersteunen. Ook in de regio’s ‘Groot Rotterdam’ en ‘Groot Den Haag’ is een soortgelijke clustering gewenst, evenals in tuinbouwregio’s Oostland en Westland en de regio’s Rijnland en RijnGouwe.

De vrijwillige inzet van onze leden-ondernemers in de ­regionale besturen is groot. Dat is fantastisch, maar zorgt ook voor bestuurlijke drukte bij onze zeer gemotiveerde en gekwalificeerde medewerkers. Die zijn naar mijn idee iets te veel met bestuurlijke zaken bezig waardoor de dienstverlening aan onze leden knelt. Verdere clustering is noodzakelijk. Ook moeten we inzetten op de ontwikkeling van issue-gerelateerde netwerken, zoals Bouwpower, Groene Groeiers of Mobiliteitsnetwerk, naast de regionale netwerken. En deze ondersteunen met digitale dienst­ verlening via communities.

8

VNO-NCW WEST.

Bedrijventerreinen Intensief is ook gewerkt aan pilots met bedrijventerreinen, waar onze veel te vroeg overleden bestuurscollega Cees van der Helm een grote voortrekkersrol heeft gespeeld.

Een juiste balans vinden tussen ruimte om te ondernemen, ook voor de maakindustrie, en ruimte om te wonen is een uiterst belangrijke opgave naar een werkbare toekomst van Holland.

Op sociaal vlak wil ik onze grote en succesvolle inzet noemen voor het 100.000 banenplan.

VNO-NCW (landelijk en regionaal) is in het kader van de regioversterking van plan jaarlijks inhoudelijke bijeen­ komsten te organiseren met burgemeester & wethouders van de vijf grote steden: Amsterdam, Rotterdam, Den Haag, Utrecht en Eindhoven. De trek van mensen naar deze steden, de innovatieve ontwikkelingen in deze steden en hun internationale positie vragen om top­ overleg over voor het bedrijfsleven strategische onder­ werpen. Nationale aandacht is vereist.

NL Next Level VNO-NCW en de vijf regionale verenigingen, waarvan VNO-NCW West er één is, vormen samen met MKB-­ Nederland een organisatie die bruggen bouwt en midden in de maatschappij staat, een gegeven om trots op te zijn.

Dat blijkt bijvoorbeeld uit de visie NL Next Level die VNONCW, MKB Nederland en LTO Nederland in 2016 hebben gepresenteerd. Die visie schetst een nieuw wel­varend en duurzaam perspectief voor Nederland met kansen voor iedereen. Waar de politiek met het oog op verkiezingen veelal de korte termijn voor ogen heeft, richt VNO-NCW zich met NL Next Level juist op de lange termijn. Centraal staat de uitrol van innovatieve doorbraakprojecten die een digitale kwantumsprong, energietransitie en een duurzame delta met bruisende steden mogelijk maken. VNO-NCW West draagt met onder meer het ondernemersnetwerk ‘Groene Groeiers’ bij aan de transitie naar een circulaire economie. Het netwerk staat inmiddels open voor ondernemers uit alle regio’s in Nederland en is behalve fysiek ook georganiseerd in een digitale community, waardoor een uitrol vergemakkelijkt wordt.

Landelijk VNO-NCW Het beeld dat VNO-NCW uitsluitend de belangen van grote multinationals dient is onjuist en onterecht. Dit beeld dat in het voorjaar van 2018 dominant de media beheerste, gevoed door de discussie over de afschaffing van de dividendbelasting, geeft een verkeerde voorstelling van zaken. Het tegenovergestelde is waar, zo heb ik als lid van het dagelijks bestuur van VNO-NCW en voorzitter van VNO-NCW West de laatste elf jaar overtuigend kunnen vaststellen.

De leden van VNO-NCW, de regionale verenigingen en de brancheorganisaties zijn voor bijna honderd procent ondernemers van familiebedrijven en het midden- en kleinbedrijf.

De uiterst gekwalificeerde beleidsorganisatie met specia­ listen op alle relevante gebieden zet zich in hoofdzaak in voor de belangen van al die ondernemers.

Of het nu gaat om wet- en regelgeving, belastingen, ­vestigingsklimaat, bedrijfsterreinen of innovatieve ­projecten; de focus is gericht op de belangen van directeuren-groot-

aandeelhouders en mkb’ers. Met visie en deskundigheid tot in de details werkt VNO-NCW keihard aan duurzame groei naar een welvarend Nederland voor iedereen!

Luchtvaart De drie mainports hebben in al die jaren mijn persoonlijke bijzondere aandacht gehad, gezien mijn achtergrond in de reis-en luchtvaartsector. Schiphol en de regionale lucht­ havens, de Rotterdamse en Amsterdamse zeehaven en Amsterdam IX, het grootste internetknooppunt ter wereld.

Voor onze mainports als pijlers van onze economie wordt voortdurend ingezet op duurzame en verantwoorde groei om minimaal gelijke tred te houden met de wereldwijde groei van mainports.

Graag wil ik Bert Mooren, mijn mede-bestuursleden en het fantastische team van VNO-NCW Holland enorm ­bedanken voor hun grote inzet, steun en vriendschap en vanzelfsprekend ook landelijk voorzitter Hans de Boer en zijn voorganger Bernard Wientjes en algemeen directeur directeur Cees Oudshoorn en zijn voorganger Niek-Jan van Kesteren en het team in de Malietoren.

Ik wens mijn opvolger Audrey Keukens en het gehele team veel succes met de verjonging en verdere vernieuwing van onze prachtige vereniging VNO-NCW Holland en onze leden een gezonde en duurzame toekomst.

René Klawer, Voorzitter VNO-NCW West 2007-2018 VNO-NCW WEST.

9

DE COLUMNS VAN DE VOORZITTER, EEN BLOEMLEZING 2008-2018

10

VNO-NCW WEST.

VNO-NCW WEST.

11

Column Ju ni

Column r Novembe

20 0 8

ONDERNEMERSGEEST OVER ONS LAND VNO-NCW West, ik noem de vereniging consequent VNO-NCW Holland, gonst van bedrijvigheid op de achttiende verdieping in de Haagse Malie­ toren. De voorbereidingen voor het jaarcongres op 29 mei in de innovatieve en sportieve omgeving van Dutch Water Dreams zorgden voor de nodige adrenaline. Dat geldt ook voor de vele activiteiten voor en door onze regionale kringen van onder­ nemers. Ze staan symbool voor de ondernemersgeest die in ons land bloeit als nooit te voren.

Dat blijkt ook uit de cijfers van de Kamer van Koophandel. Het aantal mensen dat in 2007 een bedrijf begon, de zogenaamde starters, nam flink toe.

Vorig jaar waren dat 102.000 personen tegen ongeveer 91.000 een jaar eerder. Deze ontwikkeling sluit helemaal aan bij het streven van VNO-NCW om juist ook met en voor directeur-grootaandeelhouders (dga’s) en/of familiebedrijven de belemmeringen weg te nemen, zodat zij goed kunnen ondernemen. Een recente bijeenkomst met dga’s was uiterst boeiend en nuttig, met twee toponder­ nemers als inleiders, beiden met een totaal verschillende achtergrond, onze voorzitter van VNO-NCW, Bernard Wientjes en de voor-zitter van het DGA Network, Hennie van der Most. Vastgesteld werd dat 55% van het bedrijfsleven in Nederland bestaat uit familieondernemingen. Van de 2.200 leden van VNO-NCW West zijn er bijna duizend dga’s!

De top-3 aan belemmeringen die uit deze bijeenkomst naar voren kwam, zijn ontslagrecht, successie­recht bij bedrijfsoverdracht en ziekte­ verzuimkosten voor de werkgever. Mijn stelling is dat je ook met deze onderwerpen in gesprek met de overheid moet gaan en dat er oplossingen

12

VNO-NCW WEST.

moeten komen. Dat maakt de lobby vele malen effectiever. Daar gaan we dus mee aan de slag!

Bereikbaarheid en oplossen van fileleed is, ook internationaal, topic nummer één en voor VNONCW Holland speerpunt. We zetten zware druk op minister Camiel Eurlings van Verkeer en Waterstaat die nu definitief moet besluiten over de rijkswegen A4 Midden-Delfland, A4 Leiderdorp en natuurlijk het zo belangrijke traject A6-A9 tussen Amsterdam en Almere. De commissie onder leiding van Peter Elverding heeft in elk geval al goede verbeteringen voorgesteld in het oeverloos langdurende besluitvormingsproces.

Een nieuw geluid, met alle respect voor de duurzaamheidaspecten die ik volledig ondersteun, las ik half mei in de krant. Wegen- en waterdeskundige Ronald Waterman stelde vast dat de zo gewenste verbreding van provinciale en rijkswegen een extra wegoppervlakte zou vragen van nog geen negen vierkante kilometer. Dat is slechts een drie­ honderdste procent van ons landoppervlak! Zet dat maar eens af tegen een voetbal- of hockeyveld. Ik wens u veel succes met ondernemen en u weet: ondernemen is topsport.

20 0 8

SCHIPHOLDINER Tijdens het achttiende Schipholdiner in oktober, waar ik aan tafel zat, werd duidelijk dat de groei vanaf Schiphol stagneert en de luchthaven marktaandeel verliest. Passagiers vertrekken massaal over de grens, vooral door de gehate vliegtax die per 1 juli 2008 is ingegaan. De gastsprekers van de avond, minister-president Jan Peter Balkenende en de minister van Verkeer en Waterstaat Camiel Eurlings, leken doof voor dit slechte bericht en zonden mooie verhalen uit.

Balkenende sprak zijn waardering uit voor het advies dat onder leiding van oud-minister Hans Alders begin oktober is uitgebracht. Dat is ook een goed advies. Het maakt groei van het vliegverkeer mogelijk, waarbij in het jaar 2020 510.000 vluchten worden toegestaan op Schiphol (dit jaar 430.000 vluchten) en daarbovenop nog eens 70.000 ­vluchten worden verplaatst van Schiphol naar de luchthavens Eindhoven en Lelystad. Dit is goed, zolang de markt het aanbod mag bepalen. In totaal worden dus 580.000 vluchten per jaar toegestaan.

Het advies van Alders lijkt een keerpunt te zijn.

Eindelijk zien mensen Schiphol als kroonjuweel van onze economie in plaats van de sector die zorgt voor een slechte bereikbaarheid, milieu- en geluidhinder.

De kredietcrisis zorgt er ook voor dat mensen hun knopen tellen. Schiphol genereert een waarde van maar liefst anderhalf procent van het bruto nationaal product!

Een uitdaging is wel het waarborgen van het pakket van Alders. Rijk en provincies zullen tientallen jaren hun rug recht moeten houden, ook als er verkie­

zingen aankomen. Zij zullen bewoners rond de regionale luchthavens ervan moeten overtuigen dat het toenemende aantal vluchten van cruciaal belang is voor de nationale economische ontwikkeling.

We kunnen veel problemen voorkomen als we veel meer communiceren met de omgeving. Door te luisteren naar omwonenden, mee te denken over maatregelen die hinder substantieel verminderen en door in die maatregelen te investeren, creëer je draagvlak voor groei. Waarom zouden we een deel van het Schiphol-dividend niet steken in geavanceerde geluid-dempende voorzieningen?

De technologische ontwikkeling staat ook niet stil.

VNO-NCW Amstelland-Meerlanden, onder leiding van Freek de Jong, loopt wat dit betreft voor de troepen uit. De ondernemers in deze regio, waarin ook Schiphol ligt, hebben het overleg met ­gemeenten geïntensiveerd en hun participatie in regionale samenwerkingsverbanden opgeschroefd.

Zij lobbyen voor investeringen in de omgeving van Schiphol en in infrastructuur, zodat de groei van de luchthaven goed kan worden opgevangen.

Als dan ook de vliegtax nog wordt afgeschaft en de luchthavenbelasting en veiligheidsheffing worden verlaagd, heb ik op dit moment niets meer te wensen.

René Klawer, voorzitter VNO-NCW West

René Klawer, voorzitter VNO-NCW West

VNO-NCW WEST.

13

Column r Decembe

Column Ma a r t

20 0 8

ALLE HENS AAN DEK ‘Alle hens aan dek.’ Met deze woorden kopte de Telegraaf vrijdag 21 november breed op de voorpagina over de kritische situatie in het bedrijfsleven.

Het werd tijd! Nadat de twee grootste Nederlandse banken ‘over het weekend’ gered waren door de Nederlandse overheid, volgden de berichten over krimp, recessie, lagere investeringen en verminderd consumentenvertrouwen elkaar in hoog tempo op.

Dat de banken, na het tekortkomend toezicht en risicovolle investeringen en strategieën, ‘gered’ zijn, is een goede zaak, maar wel een noodzakelijk kwaad.

Echter, eenzelfde sense of urgency moet het kabinet ook betrachten voor het Nederlandse bedrijfsleven.

Dus voor onze leden.

Om te kunnen ondernemen, heeft u het kabinet niet nodig. Wel verwachten we van de overheid juist nu minder regelgeving en geen oneigenlijke belemmeringen, zoals de vliegtaks en de verpakkingenbelasting. Ook moet er een snel en adequaat opgezette regeling komen voor werktijdverkorting voor sectoren die het sterkst door de crisis geraakt worden.

Uit mijn eigen sector, de reisbranche, weet ik dat reisondernemingen bij de eerste en tweede golfoorlog snel en adequaat konden sturen met werktijdverkorting. Veel ondernemers konden op deze wijze de crisis doorstaan en hun medewerkers tijdelijk bijscholen in plaats van ontslaan.

Het kabinet moet het ministerie van Sociale Zaken opdracht geven flexibel met de werktijdverkortingregeling om te gaan en pas achteraf eventueel

14

VNO-NCW WEST.

misbruik aan te pakken. Met een marginale toetsing kom je al een heel eind, terwijl allerlei regels een effectieve aanpak juist frustreren. Uiteindelijk komt de steun uit de door werkgevers en werknemers opgebouwde fondsen.

Nu onze overheid zo’n grote directe invloed op de banken heeft, verlangt het bedrijfsleven een soepeler opstelling van de banken bij kredietverlening. Het omgekeerde beleid om kredieten in te trekken, is onacceptabel.

De overheid zelf moet opdracht geven tot realisatie van grote projecten die in de pijplijn zitten. Juist nú snelle besluitvorming en geen trage en stroperige processen zoals we die kennen. Er ligt een stuwmeer aan bouw- en infrastructurele projecten, waarvoor het geld al op de plank ligt, zoals de ‘schreeuw’ uit het bedrijfsleven om eindelijk rijksweg A4 af te bouwen.

Niet alleen stimuleren deze projecten de economie en werkgelegenheid, maar ook de zo hoognodige bereikbaarheid. ‘Alle hens aan dek’ dus voor de regering om snel tot ingrijpende besluiten te komen. Die handschoen dient Balkenende met de zijnen op te pakken, want ondernemen doen we zelf wel!

René Klawer, voorzitter VNO-NCW West

20 09

SPOEDWET MET SPOED INVOEREN Het Amsterdamse bos, ik wandel en fiets er graag.

En ik ben niet de enige. Het Amsterdamse bos trekt jaarlijks 4,5 miljoen bezoekers. Er ligt bijna 140 kilometer voetpad, ruim 50 kilometer fietspad, 16 kilometer ruiterpad, 14 kilometer autoweg en 100 bruggen. Fenomenaal.

Op 30 april 1934 – tegenwoordig Koninginnedag – ging de eerste spade de grond in voor de aanleg van wat toen nog Boschplan heette. Dit jaar vieren we dus het 75-jarig jubileum van het Amsterdamse bos. Ik zie naar de viering uit.

Is dat de reden om deze column eraan te wijden?

Nee. Kijkt u eens naar het jaartal: 1934. Midden in de crisisjaren. De aanleg van het Amsterdamse bos was een werkverschaffingsproject! Veel werklozen kregen dankzij dit project weer een betaalde baan.

Later is terechte kritiek geuit op de werkverschaffingsprojecten van de jaren dertig in de vorige eeuw. Het werk was verplicht en zwaar en er werden lange dagen gemaakt tegen een schamel loon.

Maar ontegenzeggelijk positief was dat de overheid zorgde voor extra werk in een tijd van recessie.

We hopen natuurlijk allemaal dat de huidige recessie niet zo ernstig zal worden als destijds. De overheid kan hierin een cruciale rol spelen. Ze kan tegenwicht bieden door net als toen voor extra werk te zorgen, door investeringen naar voren te halen, met name in de infrastructuur. Ik denk bijvoorbeeld aan het doortrekken en verbreden van rijksweg A4. De overheid heeft een eerste, voor-

zichtige stap gezet. Op 13 januari stemde een ruime meerderheid van de Tweede Kamer in met het wetsvoorstel Spoedwet Wegverbreding. Hierdoor kunnen dertig knelpunten in de infrastructuur versneld worden aangepakt, zonder allerlei vertragende inspraakprocedures. In Noord-Holland bijvoorbeeld kan al volgend jaar begonnen worden met de aanleg van spitsstroken en wegverbredingen van rijkswegen A1, A6 bij Diemen, Muiderberg en Almere, A9 en A10. Zo snijdt het mes aan twee kanten: de overheid zorgt voor werk ten tijde van recessie en pakt eindelijk de eindeloze files in de Noordvleugel van de Randstad aan.

Het wetsvoorstel ligt nu voor aan de Eerste Kamer.

Ik hoop dat deze parlementariërs de wet snel in behandeling nemen. Op 30 april steek ik graag de vlag uit. Hopelijk niet alleen voor de ‘jarige’ koningin en het jubilerende Amsterdamse bos, maar vooral ook voor de invoering van de Spoedwet. Want het is menens met de recessie. Het bedrijfsleven heeft de bouwopdrachten van de overheid nu harder nodig dan ooit.

René Klawer, voorzitter VNO-NCW West

VNO-NCW WEST.

15

Column r Novembe

Column April

20 09

GEMEENTEN JAGEN BEDRIJVEN WEG Ruim de helft van de werkgelegenheid in Nederland vinden we terug op bedrijventerreinen. Werk voor hoger, maar vooral ook voor lager opgeleiden.

En dat op een ruimte die slechts twee procent van het Nederlandse grondoppervlak beslaat. De activiteiten die op bedrijventerreinen plaatsvinden, vormen een centrale pijler onder de BV Nederland en zijn van groot belang voor werkgevers en ­werknemers.

Dat besef ontbreekt bij veel gemeenten. Gemeenten stimuleren woningbouw, die bedrijven geleidelijk aan opslokt of op slot zet, waardoor ze niet meer kunnen groeien. Soms verrijzen hele woonwijken in de directe nabijheid van bedrijventerreinen, met als gevolg dat ondernemers op termijn moeten verhuizen.

In Rotterdam enomgeving wordt één op de drie bedrijventerreinen op deze manier bedreigd.

Gemeenten bieden geen of onvoldoende alternatieve locaties aan. Als bedrijven door woningbouw moeten verhuizen, zijn er meestal nieuwe bedrijventerreinen nodig. De ontwikkeling daarvan verloopt moeizaam. In dichtbevolkte steden is geen ruimte.

Uitwijken naar buurgemeenten luktook niet door gebrek aan samenwerking. Gemeenten kijken vaak naar eenzelfde klein terrein voor compensatie van uiteenlopende groepen bedrijven. Bovendien zien we scheefgroei: de laatste jaren worden hoofdzakelijk ‘lichte’ bedrijventerreinen aangelegd, geschikt voor kantoren en perifere detailhandel. Er is echter vooral behoefte aan echte werkterreinen.

Met name de ‘gewone’ bedrijven zijn de dupe, zoals betonmortelcentrales, metaalbewerkingsbedrijven en drukkerijen. Geen gemeenteontvangt dit soort

16

VNO-NCW WEST.

bedrijven met open armen. Die bedrijven worden gewoon weggejaagd.

Het beleid van de gemeenten zou gericht moeten zijn op het behouden en het herstructureren van bestaande bedrijventerreinen. Dan voorkom je gezeul met traditionele werkbedrijven en bedrijven in de zogenaamde hogere milieucategorieën.

Gemeenten zijn kortzichtig. Woningbouw levert op de korte termijn een hoog rendement per vierkante meter op, maar dit weegt niet op tegen de gevolgen op de wat langere termijn: verlies van werkgelegenheid en regionaal inkomen.

Gemeenten moeten de waarde van een bedrijventerrein berekenen en meewegen in hun besluit­vorming. Mochten zij dan toch kiezen voor transformatie van een bedrijventerrein in een woongebied, dan moet elders een vergelijkbaar bedrijventerrein beschikbaar komen. Dat moet een harde eis zijn.

Provincies kunnen ingrijpen. Zij kunnen alternatieve locaties voor bedrijventerreinen aanwijzen als gemeenten er samen niet uitkomen. De regionale afspraken die nu gemaakt worden, zijn zelden hard. Beter is regionaal verevenen, bijvoorbeeld via een ontwikkelingsmaatschappij. Hopelijk pakt de provincie deze regierol op.

2010

WILLEN DE ÉCHTE LEIDERS OPSTAAN Op dit moment van schrijven is het knap onrustig in de grote steden. InAmsterdam en Den Haag zijn de onderhandelingen over de nieuwe coalitie en het collegeprogramma vastgelopen. Informateurs van naam, respectievelijk Eberhard van der Laan (PvdA) en Boele Staal (D66), zijn aangesteld om uit de impasse te komen. In Den Haag heeft de grootste partij PvdA samenwerking met de op een na grootste partij PVV uitgesloten. En in Rotterdam heeft een hertelling van de stemmen plaatsgevonden.

Daar moeten de twee grootste partijen PvdA en Leefbaar Rotterdam met elkaar aan tafel. Of dat gaat lukken…

Over deze ontwikkelingen maak ik me grote zorgen.

Versnipperde gemeenteraden en straks waarschijnlijk instabiele colleges leiden tot instabiel economisch beleid. Verbaal geweld voert nu de boventoon in gemeenteraden. Lokale bestuurders ruziën over hoofddoekjes van ambtenaren en laten hun oor hangen naar populistische opvattingen bij elk economisch project. En dat terwijl we alle zeilen moeten bijzetten om de recessie te boven te komen en werk te creëren voor al die duizenden mensen die vorig jaar hun baan zijn kwijtgeraakt. Daar komen dan de noodzakelijke bezuinigingen nog eens bovenop. Alleen al Amsterdam, mijneigen gemeente, moet 600 miljoen euro besparen. Ga er maar aan staan. Tijdens onze laatste bestuurs­ vergadering vertelde een van onze veertien regiovoorzitters over een schokkende ervaring. In zijn gemeente wist vrijwel geen enkel gemeenteraadslid dat 91 procent van de werkgelegenheid te vinden is

op bedrijventerreinen. Het woord ‘bedrijventerrein’ komt in de verkiezingsprogramma’s niet voor!

Onze regiovoorzitters sturen dezer dagen brieven naar informateurs en fractieleiders. Daarin staan concrete wensen van ondernemers; noodzakelijke maatregelen die gemeentebesturen moeten nemen om economische ontwikkeling en ondernemerschap in hun regio mogelijk te maken. Een drastische vermindering van bureaucratie en regeldruk bijvoorbeeld en voldoenderuimte voor stads­ gebonden bedrijvigheid. Laten we toch maar hopen dat er verstandige colleges van burgemeester en wethouders komen die deze wensen meenemen in hun beleid.

Burgers en ondernemers zijn niet gebaat met radicalisering en versplintering. De kracht van Nederland ligt al eeuwen in het vermogen tot samenwerking. Naarmate het zoeken van conflict gaat overheersen verspelen we groeikansen voor onze economie. Ik vraag depolitieke partijen over hun schaduw heen te springen en eendrachtig hun energie te besteden aan de stad en niet aan elkaar. Willen de échte leiders opstaan!

René Klawer, voorzitter VNO-NCW West

René Klawer, voorzitter VNO-NCW West

VNO-NCW WEST.

17

Column r Decembe

Column Ju ni

2010

GEEN REGELBOS BIJ AANBESTEDING VOORKOM DAT TALENT ONS LAND VERLAAT Vanochtend (16 november 2010, - red.) hoorde ik op Radio 1 dat jonge talentvolle architecten Nederland verlaten. Er volgde een interview met Mark Hemel, die de Guangzhou TV Tower heeft ontworpen voor de Aziatische Olympische Spelen. Hij verhuist binnenkort met zijn Amsterdamse bureau en gezin naar China. De reden die hij daarvoor aangaf, was herkenbaar. Hij krijgt geen kans bij aanbestedingen in Nederland. Als voorbeeld noemde hij het Rotterdamse stadhuis. “Om voor die opdracht in aanmerking te komen,” aldus Hemel, “moet je bedrijf een omzet draaien van 3 tot 4 miljoen euro en moet je al drie stadhuizen hebben gebouwd. Die criteria gebruikt de gemeente om uit te komen bij de architect die ze wil hebben.” Rem Koolhaas heeft de opdracht uiteindelijk gekregen.

Het probleem van de aanbestedingen speelt al langer. Middelgrote en kleine bedrijven (mkb) worden vaak buitenspel gezet door disproportionele contractvoorwaarden en selectiecriteria.

Bovendien wordt de aanbestedingspraktijk gedomineerd door lokale regels, die samen een ondoorzichtig woud vormen. Ook ik krijg hierover regelmatig klachten van leden. Voorbeelden daarvan geven we door aan landelijk VNO-NCW, die ze gebruikt in haar lobby voor de Aanbestedingswet.

Die wet moet zorgen voor een wettelijk kader van kwaliteitseisen aan aanbestedingsprocedures.

De lobby heeft succes gehad. Er ligt nu een wetsvoorstel ter behandeling in de Tweede Kamer die voorziet in een administratieve lastenverlichting en die de toegang voor het mkb bevordert. Maar perfect is de wet nog niet. Het wetsvoorstel heeft

18

VNO-NCW WEST.

grotendeels betrekking op opdrachten waarbij een Europese aanbesteding verplicht is. Het gaat dan om werken van boven de circa vijf miljoen euro en leveringen en diensten van boven de circa tweehonderdduizend euro. Voor twee derde van de opdrachten geldt echter een lagere waarde. Bij deze opdrachten kunnen aanbestedende overheden en organisaties nog steeds grotendeels hun eigen regels bepalen. We lobbyen dus verder om dit te veranderen.

Het wetsvoorstel verbiedt disproportionele en onevenwichtige criteria. Een klachtencommissie zal dit in de praktijk toetsen, de uitwerking hiervan moet nog worden vastgelegd. Het is in ieder geval een goede aanzet, waardoor omzeteisen van minimaal drie keer de waarde van de opdracht zullen verdwijnen. Opdrachten mogen ook niet meer onnodig worden gebundeld tot een megaorder, waardoor kleine bedrijven niet kunnen meedingen.

Ik hoop dat het parlement aandringt op de nodige verbeteringen en de nieuwe wet zo snel mogelijk aanneemt. Niet alleen om jonge en kleine ondernemers een kans te geven, maar ook om te voorkomen dat talent ons land verlaat.

2011

GEEN FILE? HET KAN Nederlanders zijn gevoelig voor financiële prikkels.

Dat bleek maar weer uit de resultaten van de proef ‘Spitsmijden’ op rijksweg A15. In de periode april 2010 tot april 2011 lag het aantal personenauto’s in de ochtendspits zeven procent lager, omdat automobilisten vijf euro per gemeden spitsrit verdienden. En dit is niet de enige geslaagde proef. Ook medewerkers van grote bedrijven langs de A12 lieten de rijksweg links liggen als zij daarvoor geld ontvingen.

Jammer genoeg kunnen we op structurele basis geen beloningssysteem invoeren voor het mijden van de spits. Dat is onbetaalbaar. Maar we zouden dit instrument vaker tijdelijk moeten inzetten, bijvoorbeeld als een rijksweg wordt verbreed of opgeknapt. We weten het allemaal: wegwerkzaamheden betekent meestal eindeloze vertraging.

Een beloningssysteem kan de druk op zo’n weg aanzienlijk verminderen.

De proef ‘Spitsmijden’ leverde nog een ander opmerkelijk resultaat op. De meeste mensen bleven voor het vervoer per auto kiezen, maar op een ander tijdstip, buiten de spitsuren. Ze gingen dus vroeger of later naar hun werk. Het alternatief openbaar vervoer vonden de meesten geen optie.

De verbindingen zijn domweg niet goed genoeg.

VNO-NCW West pleit sinds jaar en dag voor een

pakket aan maatregelen om de bereikbaarheid te verbeteren. Financiële prikkels voor de automobilist behoren daartoe, maar ook forse investeringen in wegen en openbaar vervoer. Op dit moment lobbyen we intensief voor de Stedenbaan in Zuid-Holland, een hoogwaardig netwerk van NS-sprinters die zes keer per uur gaan rijden langs bestaande en nieuwe stations. Zo ontstaat er wél een goed alternatief voor de auto. VNO-NCW West gaat binnenkort samen met marktpartijen de vast-goedmogelijkheden nabij de stations in kaart brengen. Iets anders is dat Rotterdamse en Haagse vervoermaatschappijen RET en HTM overwegen samen te gaan.

Wij zijn daar voor, want dit past bij de ontwikkeling naar een metropoolregio Rotterdam-Den Haag.

Beide bedrijven exploiteren Randstadrail. Samenvoeging en uitbreiding van de regionale openbaarvervoerorganisaties tot één vervoersautoriteit voor het hele zuidelijke deel van de Randstad, zou heel goed zijn voor ondernemers en reizigers.

René Klawer, voorzitter VNO-NCW West

René Klawer, voorzitter VNO-NCW West

VNO-NCW WEST.

19

Column er Septemb

Column O k t ob e r

2012

2012

NEDERLAND GAAT HET WEER VERDIENEN Als u deze column leest zijn de verkiezingen enkele dagen achter de rug. Op moment van schrijven is de uitkomst nog ongewis. Ik hoop toch zo dat onze campagne effect zal hebben en dat heel veel mensen voor ‘groei’ kiezen.

Werkgeversorganisaties geven geen stemadvies.

Ondernemers zijn vrij het partijprogramma te kiezen dat bij hen past en bijna alle politieke partijen zijn dan ook vertegenwoordigd onder de ondernemers die bij ons zijn aangesloten. Desondanks voeren VNO-NCW, MKB en LTO campagne in aanloop naar de verkiezingen, een campagne pro Europa en pro economische groei. Dat Nederland, exportland, Europa keihard nodig heeft, is geen vraag meer.

Alleen al binnen Europa exporteren we voor 120 miljard euro per jaar, zo’n twintig procent van ons BNP. Daarom hebben we onze leden gevraagd de vlag te hijsen voor Europa. Een tegengeluid tegen al die Eurosceptici. Ik heb er alle vertrouwen in dat de nieuwe regeringscoalitie, die de komende weken gevormd zal worden, het belang van één Europa en de euro inziet. Haar beleid moet gericht zijn op het in Europees verband bedwingen van de Eurocrisis.

Dat kost geld, maar we zijn sterk genoeg om dat geld te verdienen.

Economische groei en werkgelegenheid creëren, daarop moeten we ons nu focussen. Het kan, mits het flankerende overheidsbeleid goed wordt ­ingevuld. VNO-NCW, MKB en LTO hebben in het visiedocument ‘Nederland moet het weer gaan verdienen’ uitgelegd wat dat betekent.

20

VNO-NCW WEST.

Ondernemend Nederland roept de nieuwe coalitie op zich op vier zaken te richten: 1. Zorg voor vernieuwend ondernemerschap, 2. Bied ondernemers de kans de ‘assets’ van Nederland beter te benutten, 3. Versterk de prikkels voor groei en neem groeibelemmeringen weg, 4. Houd de overheidsuitgaven in de hand.

Dit wordt in het document verder uitgewerkt door concrete maatregelen voor te stellen, zoals flexibilisering van de arbeidsmarkt , minder regeldruk en ondersteuning van topsectoren.

Ondertussen werkt VNO-NCW West aan concrete maatregelen op regionaal niveau. Samen met ‘Bouwpower‘ en ‘Beraad Deltaplan‘ zoeken we bijvoorbeeld naar oplossingen voor de dramatische kantorenleegstand. Nederland moet het weer gaan verdienen. Aan onze ledenondernemers zal het niet liggen!

René Klawer, voorzitter VNO-NCW West

TEKORT TECHNICI IS OP TE LOSSEN Het tekort aan technisch personeel is het grootste knelpunt voor groei. Dat wijst recent onderzoek uit van brancheorganisatie FME-CWM ( metaal- en elektrotechnische industrie). Het tekort loopt op tot ongeveer 170.000 technici in 2016, waarvan zestigduizend op mbo-niveau.

Het knelpunt stond ook centraal tijdens de dag voor de bestuurders van VNO-NCW West in september.

Teun Muller, voorzitter Werkgevers Drechtsteden, leidde een workshop over dit onderwerp. In zijn regio zijn immers veel technische bedrijven gevestigd, denk aan de scheepsbouwers en baggeraars.

De ondernemers die aan zijn workshop deelnamen, kwamen tot de conclusie dat het bedrijfsleven het probleem actiever moet aanpakken. Voorlichting is daarbij cruciaal. Welke jongere weet nu dat je met een technische opleiding een baangarantie hebt en een goed inkomen? Zeker in deze tijd van toe­ nemende werkloosheid is dat toch een sterk verkoopargument. Jongeren weten ook niet dat je met een technisch beroep gemakkelijk in het buitenland aan de slag kunt, terwijl een internationale carrière jongeren wel aanspreekt. Buit dat uit! Ook willen veel jongeren maatschappelijke problemen op­ lossen, maar ze beseffen niet dat techniek daarin een grote rol speelt.

Als geen ander kunnen mensen uit het bedrijfsleven de jeugd vertellen hoe leuk en belangrijk een

technisch beroep is. Geef voorlichtingslessen in het middelbare onderwijs, geef gastlessen in het beroepsonderwijs en zorg voldoende stage­ plaatsen. Dan worden jongeren vanzelf verliefd op de technische sectoren.

Ook de overheid moet wat doen. FME-CWM pleit voor het terugdringen van opleidingen met beperkte arbeidsmarktrelevantie.

Met een numerus fixus kun je de keuzemogelijk­ heden nog verder beperken. Dat zijn goede voorstellen. Ook vinden wij dat jonge mensen die kiezen voor een bètastudie, gecompenseerd moeten worden voor de kosten van de langere studieduur.

Er liggen eigenlijk voldoende goede voorstellen klaar om het tekort aan technisch personeel te voorkomen. Dit probleem kunnen we oplossen.

Het is een kwestie van uitvoeren.

René Klawer, voorzitter VNO-NCW West

Visiedocument ‘Nederland moet het weer gaan verdienen’: www.vno-ncw.nl

VNO-NCW WEST.

21

Column Me i

Column April

2013

2014

LAAT HET JUBELJAAR EEN KEERPUNT ZIJN Een geweldige opsteker voor de metropool Amsterdam. Onze hoofdstad is ‘in the picture’ met de heropening van het Rijksmuseum op 13 april en alle jarigen, waar onder de grachtengordel 400 jaar, het koninklijk Concertgebouw-orkest 125 jaar en Artis 175 jaar.

Met de troonswisseling die als absoluut hoogtepunt daarbovenop komt, is Amsterdam even wereldnieuws. Zo’n duizend journalisten gaven vanuit Amsterdam in beeld en tekst signalen over de hele wereld af.

Voor een van de speerpunten van het Topsectorenbeleid, de vestiging van buitenlandse ondernemingen in ons land, was de uitgelezen promotie een geschenk uit de hemel. Ook voor de toeristische industrie, de congressen en de creatieve industrie gaf onze hoofdstad een prachtig visitekaartje af.

Successen neerzetten met een optimistische instelling is nu precies het medicijn dat wij nodig hebben.

Ondernemend Nederland heeft de kracht en de flexibiliteit sterker uit de crisis te komen. Een ge­ coördineerde en eensgezinde aanpak van de politiek met duidelijke communicatie, zoals Amster-

22

VNO-NCW WEST.

dam dat doet, is daarbij gewenst. Het succesvol gesloten sociaal akkoord moet het vertrouwen bij onder nemers en consumenten herstellen. Het akkoord bevat de gewenste hervormingen op de arbeidsmarkt en goede initiatieven, zoals ‘werknaar-werk’ en de 'vrijwillige' aanpak in plaats van een quotum arbeidsgehandicapten.

Amsterdam straalt optimisme uit in haar jubeljaar en met de inhuldiging van koning Willem-Alexander.

Nu is de politiek aan zet om op vergelijkbare wijze met eenduidige communicatie vertrouwen te etaleren. Dan volgt optimisme vanzelf. Ik feliciteer onze leden en bestuur van VNO-NCW metropool Amsterdam met het jubeljaar en de aanzet tot optimisme. Laat het jubeljaar een keerpunt zijn.

René Klawer, voorzitter VNO-NCW West

MET TACHTIG DGA'S AAN TAFEL Maar liefst tachtig directeuren-grootaandeel­ houders (dga’s) hebben zich aangemeld voor onze onder­nemerstafels. Norma Drost, de enthousiaste manager DGA Netwerk van VNO-NCW West, heeft inmiddels tien tafels met zorg samengesteld. Iedere tafel telt acht leden met een gelijkwaardig functie­ niveau die bedrijven met een gelijkwaardige omvang vertegenwoordigen. Met opzet zijn ze geen concurrenten van elkaar, maar wel pittige gesprekspartners om mee te sparren en kennis en ­ervaringen te delen. De leden van een tafel bepalen zelf wanneer ze bij elkaar komen, gemiddeld eens per twee maanden. Ook bepalen ze de onder­ werpen van gesprek. Dat kan van alles zijn. Zakelijke onderwerpen, zoals externe financieringsbronnen of de samenstelling van de directie. Maar ook emotionele onderwerpen. Hoe ga je bijvoorbeeld om met ontslag, of wat verandert er na een hart­ infarct? Alles wat aan de ondernemerstafel ­besproken wordt, blijft binnenskamers. In de kern draait het om vertrouwen en diepgang.

Zo wordt het voor dga’s iets minder lonely at the top.

Directeuren-grootaandeelhouders hebben een speciaal plekje in het VNO-NCW-hart.

Ze zijn de échte ondernemers die voor eigen rekening en risico het bedrijf leiden. Hun bijdrage aan het BNP en de werkgelegenheid is groot. In de afgelopen vijf jaar, sinds het uitbreken van de

kredietcrisis, hebben velen het moeilijk gehad.

Geen wonder dat VNO-NCW vol overgave hun belangen behartigt. Zo lobbyen we voor behoud van de regeling waarbij dga’s pensioen op­bouwen binnen het eigen bedrijf, het op peil houden van de kredietverlening en verzakelijking van het beroepsonderwijs. We boeken ook successen, zoals het ontslagrecht: de ontslagprocedure is eenvoudiger geworden en de exorbitante ontslagvergoedingen verdwijnen.

Het DGA Netwerk van VNO-NCW West is belangrijk in deze lobby. Onze leden geven klip en klaar aan tegen welke problemen ze aanlopen in het Nederlandse ondernemings­klimaat en bedenken ook oplossingen. Vooral dat laatste vind ik zo waardevol. De daadkracht en creativiteit van dga’s is groot. Die zouden we nog veel meer kunnen benutten.

René Klawer, voorzitter VNO-NCW West

VNO-NCW WEST.

23

Column Februari

Column Februari

2015

2016

ECONOMIE EN MILIEU HAND IN HAND Stel je voor, een stad zonder verkeersdrukte, zonder afval en zonder CO2-uitstoot. Stel je voor, een stad met een perfect klimaat in de straten, niet te koud en niet te warm, met schone pleinen en terrassen, en met geautomatiseerde vervoersmiddelen die je op elk moment naar het door jou gewenste adres brengen.

Stel je voor, een stad die haar energie totaal uit hernieuwbare bronnen haalt.

Een droom? Verre van dat. De bovengenoemde verbeelding wordt getoond in de YouTube-video ‘Masdar City’. Deze stad wordt op initiatief van het emiraat Abu Dhabi ontwikkeld in de woestijn. Ik hoorde van de plannen tijdens de voorbereidingen voor het reiscongres dat dit jaar in Abu Dhabi wordt gehouden. Ik ben onder de indruk. Dit is precies de weg die we met elkaar op moeten gaan.

Ik ben niet de enige die dat vindt. Half januari presenteerde voormalig president van Mexico, Felipe Calderon, het rapport ‘Better Growth, Better Climate’ bij VNO-NCW in de Malietoren. Calderon is voorzitter van The Global Commission on the Economy and Climate, een brede, internationale groep van overheidsbestuurders en ondernemers die uitgebreid onderzoek heeft gedaan naar de kansen voor duurzame economische groei. In hun

rapport staat dat steden de machines van economische groei zijn. Hun inwoneraantal zal de komende decennia snel toenemen. Helaas vindt deze verstedelijking vaak ongepland en ongestructureerd plaats. Als we daarentegen goed nadenken over hoe we steden compact en duurzaam kunnen ontwikkelen, en investeren in moderne infrastructuur, technologie en innovatie, dan wordt economische groei zonder belasting van het milieu mogelijk.

Pionierende steden laten het al zien, zegt de commissie. Masdar City is zo’n pionier.

Eind dit jaar is er een grote klimaatconferentie in Parijs. Hoewel dergelijke topconferenties gedoemd zijn te mislukken, zie ik déze met vertrouwen tegemoet. Want ik ben het met onze voorzitter Hans de Boer eens dat het aanpakken van klimaatproblemen een win-win situatie is in plaats van een contradictie tussen economie en milieu.

René Klawer, voorzitter VNO-NCW West

www.newclimateeconomy.report

24

VNO-NCW WEST.

ONDERNEMERS MAKEN VAN PROBLEMATIEK VLUCHTELINGEN EEN KANS Ondernemers wachten niet. Een steekproef onder onze leden-ondernemers laat een eenduidige uitslag zien: ‘Laten we zelf de vluchtelingenproblematiek aanpakken en van een probleem een kans maken.’

Binnen VNO-NCW West zijn op diverse fronten waardevolle initiatieven gestart. VNO-NCW Rotterdam heeft de focus gericht op huisvesting van vluchtelingen met een asielvergunning. Bert Wijbenga van Nieuwenhuizen, voorzitter VNONCW Bouwpower Regio Rotterdam en bestuursvoorzitter van woningcoöperatie Woonbron, neemt het voortouw en zegt dat de huisvestingvraag het best kan worden opgelost door in de keten samen te werken: "Architecten kunnen nagaan of nieuwbouw kleiner en goedkoper kan dan standaard nieuwbouw en bouwondernemers kunnen inzetten op versnelling van bouwprocessen. Vastgoedexploitanten kunnen kijken wat zij op het gebied van beheer kunnen betekenen. Samenwerking binnen de keten zal veel vluchtelingen kunnen helpen en levert ook nog business op."

VNO-NCW Metropool Amsterdam heeft samen met het college van B&W, onderwijsinstellingen en uitzendbureaus een actieplan ontwikkeld om vluchtelingen zo snel mogelijk te laten instromen op de regionale onderwijs- en arbeidsmarkt. Een snelle classificatie van het niveau van de vluchteling en een adequate doorstroom naar leren, werk of ondernemen, zijn belangrijke pijlers.

Hans van der Kooij, lid van het DGA Netwerk van VNO-NCW West en eigenaar van IT-bedrijf de Caesar Groep, is mede-initiator van de Big Improvement Day (BID). Dit jaar bracht deze inspiratiedag in januari de discussie op gang over de vraag hoe je een positieve draai aan het vluchtelingendebat kunt geven. Genoemde initiatieven geven aan dat onze leden willen samenwerken aan prak tische en toekomstgerichte oplossingen in plaats van een afwachtende houding aan te nemen, zoals de overheid doet. Juist ondernemers zijn vindingrijk en actiegericht. Zij bij uitstek kunnen met ideeën en oplossingen komen om die positieve draai aan het debat te geven. Ik roep daarom alle leden van VNO-NCW West op om mee te denken. Stuur uw suggesties naar: communicatie@vno-ncwwest.nl Want ondernemers wachten niet, maar laten zich van hun beste kant zien!

René Klawer, voorzitter VNO-NCW West

www.vno-ncwwest.nl/vluchtelingen

VNO-NCW WEST.

25

Column r Novembe

Column r Decembe

2016

2016

INVESTEER IN INFRA

Het gaat goed met onze economie. Het Centraal Plan Bureau voorziet voor volgend jaar een economische groei van 2,1 procent. En minister Dijsselbloem van Financiën presenteerde op Prinsjesdag meevallers van in totaal 1,5 miljard euro.

Heerlijk, na al die jaren van recessie hebben we nu een luxeprobleem. Het is zaak die meevallers goed te besteden. VNO-NCW, MKB Nederland en LTO Nederland hebben voor de zomer NL Next Level gepresenteerd, een groot investeringsprogramma dat ervoor kan zorgen dat de Nederlandse economie tot de top 10 van de wereld blijft behoren.

En het zal voor heel veel banen zorgen. De directeur van VNO-NCW, Cees Oudshoorn, acht zelfs volledige werkgelegenheid mogelijk. Maar dan moeten we de komende jaren wel gebruiken om fors te investeren in de verduur zaming van de economie, in de digitalisering en robotisering en in de energietransitie.

Het zou mooi zijn als het kabinet de meevallers binnen de context van NL Next Level aanwendt.

Voor onze regio in het westen van het land betekent dit bijvoorbeeld investeren in infrastructuur voor het transporteren van CO2 uit de havens en de industrie naar de tuinbouw.

Lees het hoofdartikel van dit magazine over de CO2-grid en u begrijpt hoe duurzaam en winstgevend dit reuzeproject kan worden.

26

VNO-NCW WEST.

Een ander voorbeeld is de infrastructuur voor dataverkeer. Amsterdam is al de datahub naar Europa dankzij goede zeekabels en glasvezels. Veel datacentra uit het buitenland, zoals Google, kiezen ons land uit om zich te vestigen. We moeten deze vooraanstaande positie in de wereld behouden door te blijven investeren in die hoogwaardige infrastructuur. Stilstand is immers achteruitgang!

De netwerken van duurzame koplopers en innovatieve scale up-bedrijven vormen een derde voorbeeld. Geef ze de faciliteiten om innovatief te zijn en op een succesvolle manier te groeien. Breng ze in contact met ervaren ondernemers en kennisinstellingen, ontwikkel voor mijn part een MBA voor ze. Maar investeer in deze dragers van de nieuwe economie!

We hebben het tij mee. Er is groei, er is geld. Laten we dat op een verantwoorde en ondernemende manier uitgeven. Wilt u daarover meedenken?

Laat het weten.

René Klawer, voorzitter VNO-NCW West

NIEUWE PERSPECTIEVEN VOOR DE NEDERLANDSE HANDELSGEEST In veel top-10-lijstjes op het gebied van internationale handel prijkt Nederland steevast in de hoogste regionen. We zijn onverslaanbaar als je onze prestaties vergelijkt met die van veel grotere landen.

Handelsgeest zit ons Nederlandse ondernemers in de genen. Als antwoord op protectionistische handelspolitiek van andere landen, waar ook ter wereld, hebben we altijd een passende oplossing. Ook met de democratische verkiezing van Donald Trump tot president van de Verenigde Staten zal dat niet anders zijn, juist nu internationale handelsverdragen naar verwachting onder druk komen te staan. Donald Trump was daar in de race naar het presidentschap in niet mis te verstane bewoordingen zeer duidelijk over. Wij als Nederlanders moeten uitgaan van onze eigen kracht en ijzersterke uitgangspositie.

De timing van het symposium Internationaal Zakendoen van VNO-NCW Metropool Amsterdam en Rabobank, een dag voor de verrassende uitkomst van de presidentsverkiezingen in de VS, getuigde van een vooruitziende blik. Daar vertelde Jos van Leeuwen, CEO van Koninklijke Joh. Enschede, over zijn wereldwijde successen met de verkoop van bankbiljetten en postzegels en hoe hij belemmeringen steeds overwint. Zijn advies is, om in voetbaltermen te spreken, ‘houd je ogen steeds gericht op de bal’. Nederlandse ondernemers weten er telkens een succes van te maken, of het nu succesvolle mkb-ondernemers zijn of grote namen als ASML of Aalberts Industries, om nu eens niet

Philips, Shell of Heineken te noemen. Zowel onze al lang bestaande multinationals als onze jonge technologiebedrijven zijn de motoren van onze export.

Voorspellen hoe het verder zal gaan met Donald Trump als president van de VS levert hetzelfde op als de voorspellingen van onze Nederlandse economen: het kan alle kanten op gaan. Onomstotelijk staat vast dat de nieuwe president van de VS nu eens geen politicus is maar een heuse ondernemer.

'Een van ons' zou je kunnen zeggen. Dat opent dan weer andere en nieuwe perspectieven voor de vermaarde Nederlandse handelsgeest. Grethe van Geffen van Seba cultuurmanagement, lid van VNO-NCW West, gaf tijdens het symposium tien bruikbare tips voor internationaal zakendoen.

Lees hiervoor het interview met haar, elders in deze WEST.

René Klawer, voorzitter VNO-NCW West

VNO-NCW WEST.

27

Column Ju ni

Column r Decembe

2017

AAN DE ONDERNEMERS LIGT HET NIET Geloof maar dat ik met deze special in de hand enorm trots ben als voorzitter van een netwerk met gedreven en verantwoordelijke ondernemers die zich inzetten voor mensen met een beperking, dat is toch fantastisch. En het blijft niet bij mooie intenties. Onze leden creëren daadwerkelijk nieuwe banen voor arbeidsgehandicapten. Toegegeven, niet in alle arbeidsmarktregio’s worden de targets gehaald, maar er zijn ook regio’s die zelfs veel beter presteren dan gevraagd. Laat die laatste onze inspiratiebron zijn, met aan kop arbeidsmarktregio Noord-Holland Noord. Maar liefst 1005 extra banen en uitzendcontracten! Dat is bij een target van 575 extra banen per 31-12-2016 een score van bijna 175 procent.

Een paar weken geleden liet de Algemene Rekenkamer zich minder positief uit: “De Banenafspraak die ertoe moet leiden dat er in 2025 in totaal 125 duizend extra banen zijn voor de kwetsbaarste groep arbeidsbeperkten komt nog onvoldoende uit de verf.” Volgens het instituut verloopt de regionale samenwerking tussen gemeenten en UWV moeizaam en is de aanpak in de 35 arbeidsmarktregio’s onvoldoende eenduidig, waardoor werkgevers het spoor bijster dreigen te raken'.

2017

MOBILITEITSMANAGEMENT AL TIEN JAAR EFFECTIEF

Ook lopen gemeenten achter met het vullen van de database met beschikbare kandidaten, wat de kans op een ‘match’ tussen werkgever en werkzoekende verkleint. Dit sluit aan bij de klacht van ondernemers die onlangs de nieuwe Tweede Kamer een tienpuntenplan aanboden om de bureaucratie van de Banenafspraak aan te pakken. VNO-NCW West heeft dit plan ondersteund.

‘Ronald Postma is sinds 1 september de eerste mobiliteitsmakelaar van Nederland.’ Zo begon tien jaar geleden het interview met hem in Platform, de voorloper van dit blad. In dat interview voorspelt hij dat mobiliteitsmanager een volwaardige baan wordt bij grote bedrijven. “Die komt in de plaats van de wagenparkbeheerder en de leasecoördinator.” En … heeft Ronald Postma gelijk gehad?

‘ONZE LEDEN CREËREN DAAD-

Onlangs vierden we het tienjarige bestaan van Bereikbaar Haaglanden, het publiek-private samenwerkingsverband dat mede op initiatief van VNONCW West tot stand is gekomen. Vanaf het eerste uur stimuleert Bereikbaar Haaglanden werkgevers in de regio mobiliteitsmanagement in te voeren.

VNO-NCW West enthousiasmeert ook onze leden om dit te doen. En met succes! Binnenkort tekent de honderdste werkgever het convenant ‘Bereikbaar Haaglanden’. Daarmee belooft de ondertekenaar krachtig om zich voor mobiliteitsmanagement in te spannen en investeringen in bereikbaarheid te implementeren. Om te beginnen maakt hij alternatieven voor het gebruik van de auto tijdens spitsuren aantrekkelijk voor zijn werknemers.

Tot de ondertekenaars behoren grote jongens zoals KPN, Shell en Achmea. Als zij hun medewerkers uit de spits krijgen zet dat natuurlijk zoden aan de dijk.

Dankzij mobiliteitsmanagement en de campagne ‘Ga 3.0’ mijden al bijna drieduizend mensen per dag de spits in deze regio.

WERKELIJK NIEUWE BANEN VOOR ARBEIDSGEHANDICAPTEN’ Volgens Aart van der Gaag, die namens ondernemers de uitvoering van de Banenafspraak aanjaagt, is het eigenlijk een 'klein wonder' dat, ondanks alle Kafkaëske toestanden, er de afgelopen twee jaar al zoveel mensen aan de slag konden in het bedrijfsleven. En zo is het maar net. Aan de ondernemers ligt het niet, laat hen het maar regelen.

René Klawer, voorzitter VNO-NCW West

Ronald Postma adviseerde in die eerste jaren werkgevers kosteloos over mobiliteitsmanagement.

“Ik streef naar mobiliteitsplannen die aansluiten op de behoeften van de bedrijven”, zei hij in het interview. Hij zette dit af tegen de filebestrijding tot dan toe die door de overheid van bovenaf werd opgelegd. Nu, tien jaar later, weten we dat zijn

28

VNO-NCW WEST.

aanpak werkt. Postma is inmiddels opgevolgd door mobiliteitsmakelaar Astrid Homan en het werkgebied is uitgebreid naar Rijnland. In Rijnland is mobiliteitsmakelaar Jan Breugem actief.

‘DANKZIJ MOBILITEITSMANAGEMENT EN DE CAMPAGNE ‘GA 3.0’ MIJDEN AL BIJNA DRIEDUIZEND MENSEN PER DAG DE SPITS IN DEZE REGIO’ Nieuw is ook de smart mobility. Technologische innovaties in vervoer en datacommunicatie geven een schat aan mogelijkheden om de bereikbaarheid te verbeteren. Er gaan revoluties plaatsvinden met als ultimum de zelfrijdende auto.

Successen genoeg, dus alle reden voor een extra feestelijk jubileumjaar. Deze vorm van ondernemerschap moeten we voortzetten. We vragen dan ook aan het nieuwe kabinet om dit te blijven ondersteunen, eveneens elders in het land. Het bedrijfsleven moet dat ook doen want dat is de kern van publiek-privaat. Heeft u het convenant nog niet getekend? Nee, dat geloof ik niet. Slim werken, slim reizen, dat wil toch iedereen.

René Klawer, voorzitter VNO-NCW West

VNO-NCW WEST.

29

Column Februari

Column April

2018

NOODZAAK QUOTUMWET TWIJFELACHTIG Toen het VNO-NCW VrouwenNetwerk in 2010 werd opgericht, zaten er voornamelijk mannen in het algemeen bestuur van VNO-NCW West.

Dat is mede door dit netwerk gelukkig veranderd: vier van de twaalf bestuursleden zijn nu vrouw.

En terecht! Mede dankzij diversiteit is het algemeen bestuur nog beter gaan functioneren.

Mijn bedrijf heeft een driehoof­dige directie, waaronder één vrouw die verantwoordelijk is voor twee bedrijven! Diversiteit is bij ons nooit een issue geweest omdat er in de reiswereld per definitie veel vrouwen werken. Vrouwen die een topfunctie ambiëren en daarvoor ook gekwalificeerd zijn, zijn bij ons altijd aanwezig. Dat is een luxe. De beste mensen komen bovendrijven, mannen en vrouwen.

De uitspraak die ik wel eens hoor van mannelijke bestuurders in het bedrijfsleven, dat vrouwen voor topposities niet te vinden zijn, herken ik niet.

In januari is een delegatie van het VNO-NCW VrouwenNetwerk naar IJsland afgereisd om over het diversiteits­beleid aldaar kennis op te doen.

IJsland staat al jaren wereldwijd nummer één op het gebied van gelijkheid tussen vrouwen en mannen.

De dames zijn teruggekeerd met het idee dat een quotumwet onontkoombaar is. Dan worden bedrijven vanaf 25 medewerkers verplicht een minimum

30

VNO-NCW WEST.

aantal vrouwen op te nemen in hun raden van bestuur en commissarissen.

Ik vraag me af of een quotumwet echt nodig is.

Veel belangrijker is dat vrouwen andere vrouwen voor top­posities aandragen. Zij kunnen daarvoor hun vrouwen­netwerken inzetten. Ook zouden ze elkaar moeten aanmoedigen de sprong naar een hoge functie te wagen, want soms ontbreekt het lef nog, zo vertelde Caroline van Reenen, sinds 2010 voorzitter van het VNO-NCW VrouwenNetwerk en sinds 2014 lid van ons dagelijks bestuur.

Zij doet niet anders dan vrouwen motiveren die sprong te maken. Dankzij de door haar aange­ dragen kandidaten kunnen we de diversiteit ­rea­liseren. Het aandeel vrouwelijke leden van VNO-NCW West is gegroeid naar 21 procent, het aandeel vrouwe­lijke bestuursleden is 33 procent!

Dat zijn nog eens mooie sprongen vooruit!

2018

EEN ONDERNEMENDE TOEKOMST Nadat ik ruim elf jaar uw voorzitter mocht zijn ga ik het stokje, met uw instemming, overdragen aan een nieuwe voorzitter. Het is een vrouw, relatief jong en zeer betrokken bij de ontwikkelingen en de toekomst van ondernemers. Bij U dus!

Haar naam is Audrey Keukens en elders in dit magazine 'West' staat een interview met Audrey zodat u alvast kennis met haar kunt maken.

‘ AUDREY KEUKENS IS RELATIEF JONG EN ZEER BETROKKEN BIJ DE ONTWIKKELINGEN EN DE TOEKOMST VAN ONDERNEMERS. BIJ U DUS!’

Oudshoorn heb ik mij het laatste half jaar ingezet voor het project 'regioversterking' met het doel een toekomstgerichte en nauwere samenwerking tussen de vijf regionale verenigingen, landelijk VNO-NCW, MKB Nederland en de branche­ organisatie's. Ook met aandacht voor nieuwe onder­nemingen, start- en scale ups die steeds meer de toekomst van Nederland Next Level zullen bepalen. Ook op het gebied van ict, marketing en profilering zullen belangrijke vernieuwende stappen worden gezet.

De komende tijd zal ik mij hier nog verder voor inzetten met het doel mijn in elf jaar opgedane ervaringen en vele contacten met u, onze leden ondernemers, voor uw toekomst te verzilveren.

Graag zie ik u op de ledenbijeenkomst in juni.

In juni wordt een speciale bijeenkomst met de leden van VNO-NCW West georganiseerd op een inspirerende locatie waar de voorzitters­ overdracht zal plaatsvinden en u kunt kennismaken met Audrey.

Met hartelijke groet,

Op verzoek van landelijk voorzitter en algemeen directeur van VNO-NCW Hans de Boer en Cees

René Klawer Voorzitter VNO-NCW West

René Klawer, voorzitter VNO-NCW West

VNO-NCW WEST.

31

VROUWEN AAN DE TOP BIJ DE REISSPECIALISTEN GROEP Of het nu gaat om beloningsuitjes, zoals incentives voor het personeel, teambuilding ver weg of dichtbij of om de individuele deelname aan een sportief evenement, zoals de razend populaire marathons all over the world, de Reisspecialisten Groep weet van wanten en‌ de weg. Voor elk budget is wel iets samen te stellen. Ook de tweede kernactiviteit van het reisbedrijf, inkomend toerisme, het organiseren van congressen op karakteristieke plekken of de presentatie van bijvoorbeeld een nieuw automodel tegen de skyline van Amsterdam, maakt het reisspecialisten-team leidend in ons land. ➔

Arnold Burlage 32

VNO-NCW WEST.

Angela Cheung

‘WIJ ONTZORGEN MET NET EEN STAP VERDER’ Het mag dan intussen zijn verheven tot één van de nationale politieke prioriteiten, de roep om een vrouwenquotum van minimaal 50 procent in de top van bedrijfsleven tot overheidsorganen, leidt aan de burelen bij De Reisspecialisten Groep alleen maar tot schouderophalen.

Het reisbedrijf, bestaande uit twee ondernemingen, Holland Destination Management (HDM) en GI Travel, gespecialiseerd en toonaangevend in respectievelijk inkomend toerisme en groeps- en incentive reizen, weet al lang dat een overmacht aan vrouwen net zo goed of beter kan werken dan een overheersende mannelijke meerderheid aan de top.

Vier van de vijf leden van het management team is vrouw “Gewoon, omdat het fantastisch werkt”, zegt directeur Marijke Vink.

“Vrouwen hadden op grond van kennis,

ervaring en de aard van het werk simpel de voorkeur, net zoals dat voor mannen in bepaalde functies in het overige bedrijfs­ leven vast ook geldt.”

Maar nu is er dan niet het evenwicht, zoals vanuit de politiek wordt bepleit. Marijke Vink: “Nee. Toch gaan wij op grond van de vrouw-man-verhouding echt niet op zoek naar meer mannen in onze top. Zou te belachelijk voor woorden zijn, net zoals trouwens vanuit de politiek omgekeerd juist wel wordt bepleit. Het zegt iets over het verschil tussen theorie en praktijk.”

René Klawer, founding father van De Reisspecialisten Groep, luistert op de achtergrond instemmend mee bij het gesprek met zijn ‘Klawertje-vier’ in de lommerrijke tuin van restaurant De Beukenhof in Oegstgeest. De enige mannelijke manager in het team, Herbert Pelskamp, belast met alle reizen die een raakvlak met sport hebben, is afwezig in verband met… een sport­ evenement ver over de landsgrenzen. Hij regelt zelfs de trips voor het merendeel van de elftallen uit de Champions League en

Europa League. Benfica, bijvoorbeeld, is voor hem een thuiswedstrijd.

Machteld Liebregs, Business Unit Manager van Holland Destination Management (HDM) gaat in op de ontmoediging van het internationale toerisme in Amsterdam, die momenteel op gang komt. Schaadt dat niet de activiteiten, die nu juist bezoekers moeten aantrekken?

“Absoluut niet. Het is juist een reden om voor bezoeken experts aan te trekken. Wij kennen de weg, zijn goed op de hoogte, weten bijvoorbeeld hoe het anti-touringcarbeleid straks omzeild kan worden. En heel belangrijk, wij richten ons ook op de diversiteit van de stad. Een half uurtje naar het strand, kastelen en natuur onder hand­ bereik. Waar vind je dat…?”

Het inkomend toerisme laat voor HDM flinke groei zien. “Opvallend is de toename van het aantal bezoekers uit bijvoorbeeld Brazilië en andere landen in Zuid-Amerika; daar is ons land ontdekt, kun je zeggen.

Toch stijgt ook onze populariteit in Duitsland, België, Frankrijk en de Scandinavische landen nog steeds. En dat komt ook omdat we na een strenge ballotage namens Nederland zijn aangesloten bij een wereldwijde netwerkorganisatie, waardoor we groepen van veertig tot soms zelfs duizend deelnemers krijgen toegespeeld.

Complimenten die van onze klanten worden ontvangen: het flexibele en open karakter van ons - vaak bij de landing ontdekte schone en geordende land. “Houden zo”, grapt Machteld Liebregs.

Annemieke Stuurman, manager van de GI Travel-vestiging in Amsterdam, brengt het ingewikkelde vak terug tot de eenvoud. “De klant vraagt, wij draaien. Wij verzorgen alle logistiek. Simpel gezegd: gooi het maar over de schutting, wij regelen het, maken het heel persoonlijk. "Het speciaal voor mij gevoel" noemen wij dat wel. Wij gaan stappen verder dan wanneer bedrijven het zelf zouden regelen. Steeds terugkerende tevreden klanten zijn het bewijs. Wij weten hindernissen te omzeilen en werken vooral ‘onzichtbaar’. En dan is het mooiste compliment dat we kunnen krijgen: jullie hebben met ons niet veel te doen gehad.”

Sylvia van Loon, manager van de GI Travel vestiging in Rotterdam, vult aan: “Ja dat gevoel ‘dit is speciaal voor mij geregeld’ is heel bijzonder. Daar sturen we op. Ik zie ook vaak verbaasde reacties van opdrachtgevers, die er met medewerkers een paar dagen op uit willen, die ervaren het nuttige effect van zo’n incentive. Onze ervaring is hun eigendom geworden. En dat geeft nogal eens reden om het budget voor de volgende trip te verhogen. Zo’n beloningsreis blijkt in de praktijk in alle opzichten ook vaak een positiever effect te hebben dan een financiële bonus. Niet in de laatste plaats op de sfeer in de onderneming…”

De concurrentie slaapt niet, apen leren klimmen loont vaak niet. Marijke Vink, directeur van GI Travel en Holland Destina­ tion Management reageert: Veldwerk is zeer belangrijk. Hoe meer bestemmingen onze medewerkers kennen, hoe beter het is.

Vooruit reizen, ter plekke de goede agenten kiezen, vooraf de details leren kennen, daar gaat het juist om. Al die radertjes maken zo’n reis tot een succes.”

UITSTAPJES MET HET PERSONEEL HEBBEN VAAK NOG MEER EN LANGER EFFECT DAN EEN BONUS Herbert Pelskamp, de man die de sport­ reizen in portefeuille heeft, vult enkele dagen na het interview telefonisch aan. “Of het nu gaat om marathonlopers of topvoetballers, voor ons geldt: ‘You play, you run, we care’. En daaraan mogen onze klanten ons houden. Wij ontzorgen als De Reis­ specialisten Groep net een stap verder. Om die reden komt de klant ook naar onze winkel.”

Directeur Marijke Vink: “Wat maar weinigen in ons vak weten, zijn onze activiteiten die zich volledig buiten onze grenzen afspelen.

Of het nu om wedstrijden van FC Porto in Londen of van AC Milan in Noord-Amerika gaat of om andere toppers ergens op de aardbol, wij regelen doorgaans alle logistiek van reizen, transfers en hotels. Da’s weer iets heel anders dan een reis van Neder-

landse managers onder het motto ‘high tech in the bush’ ergens in Tanzania of een paar dagen teambuilding op een bounty-­ eiland. Iedere keer levert opnieuw het bewijs, dat we daarvoor 25 van de beste specialisten in huis hebben.”

Bijzondere ervaring: de organisatie van een tandartsencongres in Zuid-Amerika vroeg om 40 varkenskoppen voor een ‘werkdag’ met als thema implantaten. In het 5-sterrenhotel wilde dat niet lukken, geen toestemming. Maar de aanhouder wint en op een schitterende ranche in de omgeving werd het evenement, inclusief varkenskoppen, alsnog georganiseerd met succes en een heerlijke barbecue als sluitstuk. Zo wordt er in het team van reisspecialisten ook nog wel eens gelachen, zij het met zweet in de handen. “Onze rode jasjes vielen daar plotseling niet meer zo op,” grapt Sylvia van Loon.

“Dan was het evenement in Wadi Rum in Jordanië, net zo memorabel. Vooral de reacties”, vult Annemieke Stuurman aan.

“We creëerden daar in alle opzichten het onverwachte, waarop we ons juist voorstaan. Daar middenin de woestijn, achter de bedoeïenen-tenten, die we bezochten voor het diner, zat ’s avonds bij zonsondergang plotseling een pianist aan een vleugel in het zand. Onvergetelijk, zelfs voor ons. Zo mooi, heel bijzonder. Velen in ons gezelschap hadden de tranen in de ogen.”

Het geheim van de smid? Annemieke Stuurman: “Altijd een paar stappen vooruit lopen en nooit bezuinigen op de klant, zorgt voor een wow effect, zodat over ons uiteindelijke product nog jarenlang wordt nagepraat.”

Directie-assistente Saskia Bruijns, die het hele gesprek glimlachend heeft bijgewoond, geniet nog eens van haar wijntje en zorgt dan voor de dagsluiting. “Misschien heb ik nog wel het leukste werk van iedereen. Ik krijg namelijk de meeste telefoontjes en open de brieven met alle complimentjes.

En daar genieten we dan met z'n allen van.”

René Klawer oogt tevreden. Zo, dat hebben zijn topvrouwen dan toch maar mooi gezegd.

BESTE ONDERNEMER, Met mijn vertrek na elf jaar voorzitterschap van VNO-NCW West doorbreek ik, met goedvinden van de vereniging, voor één keer de strikte scheiding die ik altijd heb aangehouden tussen de belangen van VNO-NCW West en haar leden en mijn eigen activiteiten. Los van mijn afscheid heb ik daar nóg een reden voor: in mei 2018 heb ik alle aandelen van mijn mede-investeerders in De Reisspecialisten Groep overgenomen met twee fantastische activiteiten: GI Travel in Amsterdam en Rotterdam en Holland Destination Management in Amsterdam.

In bijgaand interview met onze vier topvrouwen door de bekende reis-en luchtvaartjournalist Arnold Burlage geven we

een kijkje in de boeiende wereld van groeps-en incentive reizen en het effect daarvan. Ons team van 25 ervaren en uiterst deskundige reisspecialisten onder leiding van 4 topvrouwen en één man organiseert onder het motto 'Een wereld aan mogelijkheden' succesvolle en hooggewaardeerde groeps-en incentive reizen op maat.

Indien je een groeps-of incentivereis voor je medewerkers, klanten of relaties wenst staat ons team, geheel vrijblijvend, voor je klaar, ook voor incentives of evenementen uit het buitenland naar Nederland.

René Klawer

Marijke Vink

Annemieke Stuurman

Herbert Pelskamp

Directeur GI Travel en Holland Destination Management Telefoonnummer: 010 217 99 90 Emailadres: marijke.vink@gi-travel.nl

Manager GI Travel, vestiging Amsterdam Telefoonnummer: 020 517 18 87 Emailadres: annemieke.stuurman@gi-travel.nl

Manager Holland Destination Management Telefoonnummer: 020 51 71 781 Emailadres: herbert.pelskamp@holland-dm.nl

Sylvia van Loon

Machteld Liebregs

Saskia Bruijns

Manager GI Travel, vestiging Rotterdam Telefoonnummer: 010 217 99 10 Emailadres: sylvia.van.loon@gi-travel.nl

Manager Holland Destination Management Telefoonnummer: 020 51 71 768 Emailadres: machteld.liebregs@holland-dm.nl

Directie Assistente Telefoonnummer: 010 217 99 53 Emailadres: saskia.bruijns@gi-travel.nl