VERSLAG #IDD12 INNOVATIE DOEDAG BIBLIOTHEKEN Aan: Van: Datum:
Johan Stapel Waag Society 13 december 2012
INLEIDING
Waag Society heeft op 12 december een workshop begeleid voor de Innovatie Doe Dag voor de bibliotheeksector. Daarvoor is de methode van de Unconference gebruikt. In een presentatie hebben we vier “tools’ aangereikt (Appreciative Inquiry, Scrap, Lego en het Business Model Canvas) waarna mensen in groep aan de slag zijn gegaan. De resultaten van de dag zijn gepresenteerd aan de groep. Dit document biedt de agenda, de thema’s en de presentaties, en sluit af met de conclusies van Johan Stapel namens de organisatie.
PROGRAMMA
10.00 Welkom & 2 minuten pp voorstel rondje, Pecha Kucha style 11:00 Warming up (Waag Society) 11:30 Introductie methoden & aanpak (AI, Scrap, Lego, Business Model Canvas) Conclusies Innovatie Doe Dag
Pagina 1
12:00 Thema’s verzamelen & ordenen voor Unconference (Jereoen) 12:15 korte pauze 13:00 Ronde 1 13:45 Afronden 14:00 Ronde 2 14:45 Afronden 15:00 Ronde 3 15:45 Afronden 16:00 Presentaties uit de groep 16:45 Conclusies (Johan) 17:00 Einde THEMA’S
Er is gewerkt met vijf thema’s: 1. Missie en visie 2. Technologie en open 3. Medewerkers en gebruikers 4. Sociale Innovatie 5. Activisme / Grassroots / Guerilla Hieronder volgt per thema een beknopte uitwerking van de conclusies. 1. MISSIE & VISIE
"Cultiveren van guerrillatactieken in bibliotheken"
Conclusies Innovatie Doe Dag
Pagina 2
Er is een gebrek aan een gedeelde visie en missie; de kaders verschuiven steeds en zijn niet scherp. De visie lijkt zelfs af te drijven van de maatschappelijke oorsprong van de bieb. Er vindt veel interne discussie over missie en visie in en tussen bibliotheken, maar wat vindt het publiek? Er moet een heldere visie komen met doelstellingen per doelgroep. Bijvoorbeeld: letterlijk de markt op gaan met de vraag “heeft u nog goede ideeën voor de bieb?” Stoppen met de provinciale serviceorganisaties (PSO’s) of de structuur van huidige PSO’s aanpassen. Dat kan bijvoorbeeld door middel van het werken met competentiecentra rondom ICT of leesbevordering richting bibliotheken. Ook door vooral relatie en uitwisseling te faciliteren met bijvoorbeeld een huiskamerbieb.
Conclusies Innovatie Doe Dag
Pagina 3
Het gebruik van guerrillatactieken moet in de visie worden opgenomen en omarmd. Bijvoorbeeld door dit te cultiveren in de organisatie zoals bij Google waarbij iedereen vijf uur per week de mogelijkheid krijgt om iets te doen waar jij kansen ziet. 2. OPEN & TECHNOLOGIE
"In februari hebben we een afspraak gemaakt om dit idee in een pilot te gieten"
Conclusies Innovatie Doe Dag
Pagina 4
Er kwam een idee naar voren voor integratie tussen fysieke en digitale bibliotheek door het faciliteren van 'Digitale verassingen'. De bibliotheek moet verrijking bieden op (boeke)keuze van de klant of gebruiker als toevoeging op de fysieke locatie. Zo zie je bijvoorbeeld direct wat er niet op de boekenplank staat en is uitgeleend. Verbinden van informatie op zowel lokaal als landelijk niveau in samenwerking met tv, kranten, Wikipedia. Hier ligt ook een kans voor een ondersteunende functie van de provinciale serviceorganisaties voor lokale bibliotheken. De volgende concrete stap is om aan de slag te gaan met het creëren van use-case waar ook de benodigde semantiek goed uit de verf komt. 3. MEDEWERKER/GEBRUIKERS
"Bibliotheek kan brug slaan tussen expert en amateur." De tweede groep binnen “medewerkers en gebruikers” is aan de slag gegaan met de eerste van de vijftien ideeën die door de eerste groep was opgeschreven: Power to People. Centraal stond de vraag: Waar kunnen we de klant inschakelen voor het creëren van nieuwe diensten? Als de expertise van de bibliotheek is om mensen te helpen bij het vinden van informatie, hoe kun je dit dan consequent in iedere dienst integreren? Er werd een voorbeeld aangehaald van een dochter met AVI4 boekjes
Conclusies Innovatie Doe Dag
Pagina 5
over prinsessen – de bibliotheek helpt haar een goede burger te worden en kan die maatschappelijke taak beter uitdragen.
Bibliotheken hebben veel expertise in het doorvertalen van een gebruikersvraag en kunnen een brug slaan tussen expert naar amateur. De bibliotheek kan daarmee waarde toevoegen aan persoonlijke informatie /ervaringen. 4. SOCIALE INNOVATIE
"Als bibliotheken socialer worden, geeft dit de gelegenheid om meer mensen te betrekken. " Als bibliotheken Socialer worden, geeft dit de gelegenheid om meer mensen te betrekken. Hierbij wordt de bibliotheek gezien als ontmoetingsplek waarbij mensen met elkaar worden verbonden. Een plek om informatie te delen, maar ook om dingen te maken. (Zie foto van tekening)
Conclusies Innovatie Doe Dag
Pagina 6
De wijze waarop je dit kunt doen is afhankelijk van de locatie. Voorbeelden: • Kennis van gebruikers met elkaar in contact brengen • Zoals ‘Seat to meet concept’ voor vliegtuigen.: KLM stoel boeken en een zitpartner inhoudelijk koppelen op basis van gelezen boeken. • Inzetten van vrijwilligers waarbij de vrijwilliger niet de kennis van de bibliothecaris vervangt, maar waarbij de vrijwilligers zorg dragen voor een levende gemeenschap rondom de bibliotheek (voorbeeld Polen in Limburg). • ‘Bookcrossing’ met online platform • Biebpas scannen en aan LinkedIn koppelen 5. ACTIVISIE / GUERILLA / GRASSROOTS
"Ik voelde mij vijf kilo lichter worden door alle steun van de collega's uit de groep " Hoe kun je een klein initiatief dat succesvol is groter uitzetten? Zoek steun bij bekenden of onbekenden, enthousiaste collega’s of collega's in het land. Het moet voor de deelnemers leuk zijn om te doen; de initiatiefnemers moeten de vele kansen die er zijn durven te grijpen. Conclusies Innovatie Doe Dag
Pagina 7
Er is veel aandacht besteed aan een kleinschalig Twitter initiatief van een van de deelnemers. Dat ziet als volgt uit: • Zij en een paar andere reageren op Twitterberichten waarin een vraag wordt gesteld • Doel is om die mensen snel van kwalitatief goede antwoorden te voorzien • Het initiatief is een hit, alleen de mensen erachter hebben te weinig capaciteit • Idee is om werkloze bibliothecarissen en studenten informatiemanagement enthousiast te maken om mee te doen aan het initiatief. • Belangrijk om het voor deze mensen vooral leuk te maken om mee te doen • Verschillende deelnemers in de groep bieden hun hulp/ruimte/expertise aan om meetings ala "soepgroep" op te zetten, informele gezellige bijeenkomsten waarin gebouwd wordt aan een community van mensen die vragen van Twitteraars beantwoorden In de groep is discussie over de rol van bibliotheken hierin. Sommige bestuurders zijn primair gericht op de “retail” functie van de bibliotheek en vinden het beantwoorden van vragen geen kerntaak. Anderen zijn het hierniet mee eens. In een tijd waarin informatie overload aan de orde van de dag is, is het heel nuttig om experts te hebben die je kunnen helpen met vinden van het antwoorden op je vragen. Tijd en aandacht zijn schaars, je wilt zo snel mogelijk een kwalitatief goed antwoord vinden > economy of time. CONCLUSIES JOHAN
• • • • • •
Tevreden over Inzet en samenwerking op deze dag. Belangrijk om mensen bij elkaar te brengen om samenwerking en enthousiasme te stimuleren. Bibliotheken hebben last van een bewegend beleidskader (bibliotheek als kameleon). Guerrillatactiek inzetten en mensen verbinden als belangrijke uitkomsten. Continuïteit in samenwerking Digitale infrastructuur en know-how opbouwen Nog meer kennis nodig van gebruikers en klant.
Conclusies Innovatie Doe Dag
Pagina 8