N aj w a?n i ej sze, b y w sp i er a? Konfer encja dla nauczycieli 20 k w iet nia 2016
20 kw ietna 2016 r oku w Dolno?l?skiej Bibliotece Pedagogicznej odby?a si? konfer encja dla nauczycieli pt. Najw a?niejsze, by w spier a?. Or ganizator am i by?o Polskie Tow ar zystw o Dysleksji (PTD) Oddzia?w e Wr oc?aw iu or az Nauczycielski O?r odek Edukacyjny (NOE). W r am ach konfer encji odby?y si? czter y w yk?ady: - Ter apia pedagogiczna ? pr aca z uczniem star szym ? Renata Czabaj - Wspom aganie r ozw oju um iej?tno?ci uczni贸w ze specyficznym i tr udno?ciam i w uczeniu si? m atem atyki ? Celina Tuszy?ska-Skubiszew ska - M otyw ow anie do nauki uczni贸w z tr udno?ciam i i niepow odzeniam i edukacyjnym i ? dr Renata Bibik - TIK w ter apii pedagogicznej ? dr El?bieta Szala
Pani El?bieta Szala, pr zew odnicz?ca PTD Oddzia?w e Wr oc?aw iu pr zyw ita?a go?ci i uczestników , pr zedstaw i?a cele konfer encji or az pr elegentów or az zapr ezentow a?a dzia?alno?? PTD w e Wr oc?aw iu. Podkr e?li?a, ?e PTD jest po to, by: - pom aga? dzieciom i m ?odzie?y z dysleksj? r ozw ojow ?; - w spier a? ich r odziców i nauczycieli w codziennej pr acy; - inicjow a? i pr om ow a? dzia?ania spo?eczne, któr ych celem jest stw ar zanie w ar unków do pe?nego r ozw oju dzieci i m ?odzie?y z dysleksj? r ozw ojow ?. Nast?pnie pani El?bieta Kw ak pr zedstaw i?a ofer t? w ydaw nicz? i edukacyjn? Nauczycielskiego O?r odka Edukacyjnego or az Wydaw nictw a Oper on.
W YK ? A D Y Ter ap i a p ed ag o g i c zn a p r ac a z u c zn i em st ar szym R en at a Czab aj Obr ady konfer encji r ozpocz??a pani Renata Czabaj. Pr elegentka bar dzo szczegó?ow o om ów i?a m etody pr acy z uczniem takie jak: elem enty dr amy, techniki r elaksacyjne, techniki zapam i?tyw ania i koncentr acji, r ozm ow a psychologiczna, techniki ?w iczenia pam i?ci (w izualizacja, s?ow a haki, m etoda Or togr affiti.
Pani Renata Czabaj podkr e?li?a jak w a?ne jest skuteczne kom unikow anie i zaznaczy?a, ?e aby tak kom unikow a? si? nale?y zacz?? od s?uchania. Pr elegentka nie tylko zapr ezentow a?a ?w iczenia w spier aj?ce tw ór cze my?lenie, ale tak?e zaanga?ow a?a uczestników konfer encji do w ykonania w ybr anych ?w icze?. Pr zyk?ady zada?: r ozw ijanie my?lenia, skojar zenia, ?w iczenia w yobr a?ni, tw ór cze zastosow anie pr zedm iotów.
Renata Czabaj
Pani Renata Czabaj om ów i?a tak?e techniki zapam i?tyw ania i koncentr acji. Pr zyk?adem m og? by? m etody: m nem otechnika czy r ym ow anie. Podkr e?li?a, ?e zapam i?tyw anie nie m o?e by? pr zypadkow e ? to jest m echanizm i tylko w tedy jest skuteczny, gdy pr zestr zegane s? okr e?lone zasady. Zw r óci?a tak?e uw ag? na znaczenie gim nastyki oczu pr zed i w tr akcie czytania i poda?a pr zyk?ady ?w icze?.
Na zako?czenie w yk?adu pr elegentka pr zedstaw i?a elem enty pr ow adzonych zaj?? ter apeutycznych: - r ozm ow a z uczniam i na okr e?lony tem at (?w iczenia w m ów ieniu), - ?w iczenia w czytaniu ze zr ozum ieniem , - spr aw dzenie r ozum ienia czytanego tekstu, - zaj?cia r uchow e - uspr aw niaj?ce i anga?uj?ce m otor yk?. Doda?a, ze optym alny czas pr ow adzenia takich zaj?? to 90 m inut. Sw oje w yst?pienie pani Renata Czabaj zako?czy?a s?ow am i, ?e nauka m a by? pr zyjem no?ci?. Nad pr oblem em tr zeba pr acow a?, poniew a? nie jest si? dyslektykiem pr zez ca?e ?ycie.
W sp o m ag an i e r o zw o j u u m i ej et n o ?c i u c zn i ó w ze sp ec yf i c zn ym i t r u d n o ?c i am i w u c zen i u si ? m at em at yk i Cel i n a Tu szy?sk a Jako w pr ow adzenie do tem atu pr elegentka om ów i?a obszar y dostosow a? edukacyjnych. Podkr e?li?a, ?e dostosow anie pow inno dotyczy? g?ów nie for m i m etod pr acy z uczniem , a nie zm ianie tr e?ci pow oduj?cej obni?enie w ym aga? w obec uczniów z nor m ? intelektualn?. Wym ieni?a tak?e w ym agania edukacyjne: podstaw a nauczania i zaw ar te w niej w ym agania, w ym agania okr e?lane pr zez nauczycieli i kr yter ia w ym aga?.
W dalszej cz??ci w yk?adu pani Celina Tuszy?ska poda?a definicj? dyskalkulii, a nast?pnie pr zybli?y?a j? w opar ciu o pr zyk?ady zada? r ozw i?zyw anych pr zez uczniów w ykazuj?c, jakie pr oblemy m aj? dzieci z pr zetw ar zaniem infor m acji. Pr elegentka pokaza?a r ó?nice i pow i?zania m i?dzy dyskalkuli? a dysleksj?. Om ów i?a tak?e najcz?stsze pr zyczyny tr udno?ci w nauce m atem atyki system atyzuj?c je jako: zw yczajne (s? to tr udno?ci, na któr e napotykaj? dzieci w pr ocesie poznaw czym , nadm ier ne (np. zbyt w ym agaj?cy nauczyciel or az zbyt tr udny czy am bitny podr ?cznik) i w ko?cu specyficzne (pow staj? w ów czas, gdy dziecko m im o w k?adanego w ysi?ku nie potr afi sobie por adzi?).
M o t yw o w an i e d o n au k i u c zn i ó w z t r u d n o ?c i am i i n i ep o w o d zen i am i ed u k ac yj n ym i d r R en at a B i b i k
Celina Tuszy?ska
D ysk al k u l i a Te w ?a?nie dzieci w ym agaj? szczególnej specjalistyczne j pom ocy. Pani Celina Tuszy?ska zapr oponow a?a w iele atr akcyjnych zabaw m atem atycznych w ykor zystyw anych w ter apii dyskalkulii. Zabaw pr zy pom ocy dom ina, kostek sze?ciennych czy kar t do gr y. Dzieci s? r ó?ne i m aj? r ó?ne talenty. Nauczyciel pow inien podj?? konkr etne kr oki w post?pow aniu z uczniem m aj?cym tr udno?ci w uczeniu si? m atem atyki i dostosow a? dla niego m etody i for my. Pani Celina Tuszy?ska om ów i?a tak?e pr zyk?ady objaw ów zabur ze? w or ientacji pr zestr zennej i ich w p?yw na nauk? m atem atyki m .in. takie jak: pr zestaw ianie cyfr w liczbach np.35-53, odczytyw anie liczb od pr aw ej do lew ej str ony np. 128 ? osiem set dw adzie?cia jeden, mylenie znaków m atem atycznych, tr udno?ci z pr aw id?ow ym um ieszczaniem liczb w kolum nach czy k?opoty ze stosow aniem kolejno?ci w ykonyw ania dzia?a?. Dla u?atw ienia pr acy z uczniam i z dyskalkuli? or az zw i?kszenia jej efektyw no?ci zapr oponow a?a kor zystanie z gier m atem atycznych czy zabaw tw or z?cych skojar zenia z poj?ciam i m atem atycznym i. Podsum ow uj?c poda?a w nioski: - Pow inni?my pam i?ta?, ?e ka?dy ucze? jest inny, naw et je?li m a podobne m o?liw o?ci i potr zeby. - Nie m a jednej r ecepty na sukces ucznia. - Nie nale?y zr a?a? si? niepow odzeniam i w pr acy z dzieckiem , w a?ne jest dostr zeganie naw et dr obnych sukcesów.
Pr elegentka w yja?ni?a poj?cie niepow o-dzenia szkolnego jako r ozbie?no?? m i?dzy celam i edukacji, a osi?gni?ciam i szkolnym i uczniów. Nast?pnie zg??bi?a tem at do?w iadcze? nabyw anych podczas edukacji uczniów z dysleksj? or az ich nast?pstw , czyli zabur ze? w obr azie w ?asnej osoby lub w funkcjonow aniu spo?ecznym . W dalszej cz??ci w yk?adu pani Renata Bibik zapr ezentow a?a w ybr ane aspekty pr ofilu psychologicznego ucznia z dysleksj?. Om ów i?a cz?sto w yst?puj?ce zniekszta?cenia poznaw cze, któr e m og? dotyczy? siebie (cech czy w ?a?ciw o?ci), dotycz?ce zadania or az w ?asnych m o?liw o?ci i um iej?tno?ci w zakr esie danego pr zedm iotu, dotyczy? innych osób, dotyczy? pr zyczyn niepow odze?. Podkr e?li?a, ?e w zw i?zku ze zniekszta?ceniam i poznaw czym i w konsekw encji uczniow ie nie dostr zegaj? zw i?zku m i?dzy sw oim dzia?aniem a jego r ezultatem . Wa?nym aspektem pr ofilu psychologicznego ucznia z dysleksj? jest syndr om por a?ki. Pr elegentka zaznaczy?a, ?e konsekw encj? nagr om adzenia si? negatyw nych do?w iadcze? m og? by?: zniech?cenie i br ak m otyw acji, któr e pr zew ijaj? si? w postaw ach b?d? depr esyjno-l?kow ej, unikow ej b?d? agr esyw nor oszczeniow ej. W dalszej cz??ci w yk?adu pani Renata Bobik skoncentr ow a?a si? na tym jak zach?ci? dziecko, by ?atw iej i ch?tniej uczy?o si?. Szczegó?ow o om ów i?a zagadnienie kszta?tow a-nia si? pogl?dów na m otyw acj? i nar z?dzia do w ykor zystania pr zez nauczyciela: - behaw ior alne teor ie w zm ocnienia (nagr adzanie, kar anie, kontr ola -teor i? potr zeb (zaspokojenie potr zeb podstaw ow ych ? konkur encyjnych dla potr zeb zw i?zanych z uczeniem i r ozw ojem ) - teor i? m otyw acji w ew n?tr znej (podkr e?lenie w m ater iale tego co w i??e si? z zainter esow aniam i uczniów , pozw alanie na sam odzielne w ybor y).
M o t yw o w an i e d o n au k i Pr elegentka pr zedstaw i?a tak?e zasady m otyw acji typu oczekiw anie ? w ar to??. Zapr ezentow a?a dzia?ania, któr e m og? podj?? nauczyciele w zakr esie m otyw ow ania uczniów do nauki. Poda?a ?pr osty pr zepis? na m otyw ow anie polegaj?cy m .in. na w skazaniu uczniow i b??dnej podstaw y jego w nioskow ania o sobie, innych czy zadaniu. Podkr e?li?a jak w a?na jest ochr ona w iar y w siebie u uczniów z negatyw nym i pr zekonaniam i m otyw acyjnym i np. popr zez r ozm ow ? z uczniem i zadaw anie odpow iednich pyta?. Poda?a tak?e pr zyk?ady jak r adzi? sobie z negatyw nym i pr zekonaniam i uczniów i pr zedstaw i?a techniki r adzenia sobie z obiekcjam i uczniów. Pani Renata Bibik zw r óci?a w sw oim w yst?pieniu uw ag? na najcz??ciej pope?niane pr zez nauczycieli b??dy i pr zedstaw i?a sposoby na budow anie dobr ej atm osfer y w r elacji z uczniam i.
Renata Bibik
Na zako?czenie pr zekaza?a uczestnikom cenne w skazów ki: -
W ier z w ucznia, jego m o?liw o?ci i szans? pow odzenia Nie nar a?aj na dodatkow y str es Zw a?aj na to co do niego m ów isz Stosuj aktyw ne m etody pr acy Udzielaj konstr uktyw nej infor m acji zw r otnej Nie r ezygnuj ?
Tec h n o l o g i a i n f o r m ac yj n a i k o m u n i k ac yj n a w t er ap i i p ed ag o g i c zn ej d r El ?b i et a Szal a Pr elegentka podkr e?li?a, ?e technologia jest nie tylko w szechobecna w ?yciu w spó?czesnych uczniów , ale jest niezb?dna do ?ycia i pr acy w spo?ecze?stw ie infor m acyjnym , co pr zek?ada si? na zm iany w zakr esie w ykor zystania m etod pr acy z uczniam i ze specjalnym i potr zebam i edukacyjnym i. TIK to nar z?dzie w pr acy z dzie?m i u?atw iaj?ce dost?p do w iedzy. Pani El?bieta Szala zaznaczy?a, ?e w ter apii pedagogicznej technologie infor m acyjno-kom unikacyjne w ykor zystyw ane s? pr zede w szystkim do pr acy indyw idualnej, a nauczyciel czy ter apeuta m a ogr om ne m o?liw o?ci w zakr esie w ybor u odpow iednich m ultim ediów dla sw oich podopiecznych. Nast?pnie zapr ezentow a?a dost?pne m ultim edia w edukacji ze w zgl?du na r ó?ne for my pr zekazu infor m acji (tekst, d?w i?k, obr az, anim acje, film ): -
Platfor my edukacyjne, e-lear ning, m ultim edialny spr z?t Wspom aganie pr ocesu nauczania i uczenia si? Wspom aganie diagnozy i ter apii dzieci Inter aktyw ne gr y, e-podr ?czniki.
El?bieta Szala
Kolejn? cz??? w yst?pienia pr elegentka po?w i?ci?a na szczegó?ow e om ów ienie zasad dobor u i w ykor zystania pr ogr am ów kom puter ow ych. Podkr e?li?a, ?e pr ogr amy dla uczniów z dysfunkcjam i w ykor zystuj?ce TIK pow inny by? star annie pr zygotow yw ane pr zez specjalistów takich jak: psycholodzy, pedagodzy, eksper ci z dziedziny neur opsychologii. Pow inny by? tak?e dostosow ane do potr zeb i w ieku dziecka: polecenia czytane pr zez lektor a, zindyw idualizow ane poziomy tr udno?ci, gr y bez pr zem ocy. Wa?na jest tak?e funkcja m otyw acyjna. Pani El?bieta Szala om ów i?a kor zy?ci edukacyjnych pr ogr am ów edukacyjnych: - u?atw iaj? zdobyw anie w iedzy ?w icz? logiczne my?lenie i kojar zenie faktów , - ucz? w ytr w a?o?ci i cier pliw o?ci, - r ozw ijaj? um iej?tno?? anali-
tycznego i str ategicznego my?lenia, r ozw ijaj? inteligencj?, dodaj? pew no?ci siebie. Pr zedstaw i?a tak?e zalety m ultim ediów w kontek?cie pr acy z uczniam i ze specjalnym i potr zebam i edukacyjnym i. Wykaza?a jakie zalety pr zynosi kor zystanie z m ultim ediów w ter apii dysleksji. S? to m .in. m o?liw o?? pr zypom inania i pow tar zania (deficyt pam i?ci),
Tec h n o l o g i a uczenie pr zez inter akcje, któr e w spier aj? zapam i?tyw anie pr zez anga?ow anie kilku zmys?ów , m o?liw o?? kontr olow ania i m onitor ow ania tem pa uczenia si?. Na zako?czenie pr elegentka zapr oponow a?a nauczycielom w ykor zystanie w ter apii pedagogicznej m etod nauczania na odleg?o??, któr e m og? sta? si? alter natyw nym , skutecznym r ozw i?zaniem , uw zgl?dniaj?-
cym indyw idualne potr zeby i m o?liw o?ci uczniów. Nauczanie na odleg?o?? pr zynosi kor zy?ci zar ów no uczniom jak i nauczycielom . Ci pier w si ucz? si? w e w ?asnym tem pie i dogodnym dla siebie czasie, ucz? si? sam odyscypliny i sam okontr oli, w spó?pr acuj? z r ów ie?nikam i, w ykor zystuj? bliskie im ?r odow isko (TIK), co zw i?ksza ich m otyw acj? do pr acy. Nauczyciele (ter apeuci) natom iast podnosz? standar dy nauczania m .in. popr zez indyw idualizacj? zaj??, podnosz? ich atr akcyjno?? , m aj? m o?liw o?? pr ow adzenia zaj?? indyw idualnych i gr upow ych, m og? w ielokr otnie kor zysta? z opr acow anych m ater ia?ów i oszcz?dza? czas. Pani El?bieta Szala podkr e?li?a, ?e w ykor zystanie technologii w ter apii nie zw alnia od stosow ania si? do ogólnych zasad i zalece? ter apeutycznych i system atycznej kontr oli uczniów.