Konferencja
Szkolne Cent rum Mult imedialne
Bibliotekarz od A do Z W pa?dzierniku 2016 r., w Mi?dzynarodowym Miesi?cu Bibliotek Szkolnych, w Dolno?l?skiej Bibliotece Pedagogicznej we Wroc?awiu odby?a si? X Regionalna Konferencja z cyklu Szkolne Centrum Multimedialne. Tem at em pr zew odn im spot k an ia by? zaw ód bibliot ek ar za. Prelegenci omówili takie zagadnienia jak: rola bibliotekarza w popularyzowaniu czytelnictwa; nauczyciel bibliotekarz jako dydaktyk; zadania bibliotekarza jako doradcy i przewodnika lekturowego dbaj?cego o w?a?ciwy rozwój dzieci, m?odzie?y i doros?ych; po??dane cechy osobowo?ci bibliotekarza; wizerunek bibliotekarzy w mass me-diach, jako filmowych bohaterów drugiego planu. Ponadto przedstawiono przyk?ady pracy bibliotekarzy jako aktywnych animatorów dzia?a? proczytelniczych. Konferencja by?a organizowana we wspó?pracy ze Stowarzyszeniem Bibliotekarzy Polskich Oddzia? we Wroc?awiu.
20 pa?dzier n ik a 2016 - w yk ?ady: ? Wspomaganie dydaktyki w bibliotece szkolnej ? Bibliotekarz doradc? ucznia i nauczyciela ? Bibliotekarz pod lup? ? Bibliotekarz szkolny w filmach i serialach na wybranych przyk?adach ? Bibliotekarz ? gin?cy zawód czy zawód przysz?o?ci? ? Mój zawód, moja pasja ? Klient wyró?niony w bibliotece pedagogicznej ? nauczyciel
21 pa?dzier n ik a 2016 ? w ar szt at y: - Bibliotekarz w szkole ? nauczyciel czy bibliotekarz? - Gry i gamifikacja - nauczanie i czytanie przez granie - Kamishibai, teatr ilustracji ? jak pracowa? z tekstem?
zdj?cie na ok?adce: https://teonymus.files.wordpress.com/2014/03/4181527_460s.jpg
Obrady konferencji rozpocz??a Lucyna Kurowska- Trudzik, dyrektor Dolno?l?skiej Biblioteki Pedagogicznej we Wroc?awiu. W cz??ci oficjalnej g?os zabra?a równie? Ró?a Podgórska, przewodnicz?ca oddzia?u SBP we Wroc?awiu. Panie przywita?y uczestników, podzi?kowa?y za liczne przybycie i ?yczy?y owocnych obrad.
Nauczyciel bibliotekarz - dydaktyk
Wyk?ady Pierwszy referat wyg?osi?a profesor Bogu m i?a St an iów , prodziekan ds. dydaktyki Wydzia?u Filologicznego, kierownik Zak?adu Bibliotekoznawstwa w IINiB Uniwersytetu Wroc?awskiego. W wyst?pieniu ?Wspom agan ie dydak t yk i w bibliot ece szk oln ej czyli Nau czyciel bibliot ek ar z - dydak t yk ? prelegentka przedstawi?a pokrótce charakterystyk? zawodu bibliotekarza. Szczególn? uwag? po?wieci?a zadaniom bibliotekarzy szkolnych zwi?zanych z bezpo?redni? prac? z uczniami. Zaprezentowa?a tak?e wyniki zagranicznych bada? dotycz?cych relacji poziomu dzia?alno?ci biblioteki w szkole i poziomu osi?gni?? edukacyjnych. Prelegentka poda?a za Dianne Oberg, ?e ?badania ostatnich dekad wskazuj? na ?cis?y zwi?zek rozwoju i poziomu dzia?alno?ci biblioteki szkolnej z osi?gni?ciami edukacyjnymi uczniów?1. A czy w Polsce praca nauczyciela bibliotekarza wp?ywa na poziom osi?gni?? uczniów? Bogumi?a Staniów przedstawi?a wyniki bada? ?Wykorzystanie oferty biblioteki szkolnej przez nauczycieli? przeprowadzonych w roku 2015 przez Renat? Piotrowsk? z UWr. Buduj?ce jest to, ?e wi?kszo?? nauczycieli przedmiotowców korzysta z zasobów biblioteki szkolnej: ?Na pytanie czy w trakcie prowadzonych zaj?? wykorzystuj? ofert? edukacyjn? biblioteki szkolnej do ich urozmaicenia b?d? uzupe?nienia, blisko 95% nauczycieli (N=244) odpowiedzia?a twierdz?co?.
Bogumi?a Staniów
1.Oberg, Dianne, Ignoring the Evidence: Another Decade of Decline for School Libraries, ?Education Canada?, v. 52 n2 Spr 2012
B ib l io t e k a r z o d A d o Z:
A - animator B - bibliofil C - cyberbibliotekarz
D - dydaktyk E - empatyczny F - fachowiec
G - gruntownie wykszta?cony H - hobbysta I - innowacyjny K - kreatywny l - lubiany M - m?dry
N - niebanalny O - oczytany P - pedagog R - radosny S - samouk
T - trener umiej?tno?ci informacyjnych U - uporz?dkowany W - wychowawca Z - zaradny
W drugiej cz??ci wyk?adu prelegentka omówi?a zadania dzisiejszej biblioteki szkolnej w zakresie wspierania szkolnej dydaktyki realizowane poprzez tworzenie ciekawego, bogatego, innowacyjnego ?rodowiska do nauki. Now e (st ar e) w yzw an ia dla bibliot ek : - oferta specjalna dla uczniów ponadprzeci?tnych, uzdolnionych; - biblioteka jako schronienie i azyl dla uczniów zagubionych i osamotnionych; - biblioteka jako miejsce ?ucieczki? od przestrzeni szko?y; - wykszta?canie postaw szacunku dla ró?norodno?ci etnicznej i rasowej w bibliotekach, tolerancji dla inno?ci; - oferta dla uczniów ze specyficznymi potrzebami edukacyjnymi; - wdra?anie nowych metod nauczania, np. odwrócona lekcja; - biblioteka szkolna miejscem nawi?zywania relacji interpersonalnych; - biblioteka jako pomoc w odniesieniu sukcesu.
Nauczyciel jako doradca W nast?pnym wyk?adzie ?Bibliot ek ar z dor adc? u czn ia i n au czyciela? Leok adia Paw liszak , prezes Stowarzyszenia Edukacyjnego SLAVIA, metodyk i nauczyciel j?zyka polskiego przedstawi?a wiele pomys?ów dla bibliotekarzy i nauczycieli w zakresie kreowania ucznia przygotowanego do ?ycia w przysz?o?ci. Przedmiotem takiego dzia?ania jest wychowanie ucznia, jego uwra?liwienie i pobudzenie do aktywno?ci twórczej, rozwijania wy?szych umiej?tno?ci poznawczych, prospo?ecznych. Ponadto wa?ne b?dzie przygotowanie ich do szybkiego, krytycznego my?lenia, analizowania i oceny niezliczonych faktów, racjonalnego dzia?ania.
Leokadia Pawliszak
Leokadia Pawliszak zaprosi?a uczestników do refleksji i dyskusji dotycz?cej problemu ucieczki uczniów nie tylko od czytania lektur szkolnych, ale czytania w ogóle. Na zako?czenie prelegentka przedstawi?a propozycje wspó?dzia?ania bibliotekarzy i nauczycieli w promowaniu czytania, omówi?a powody dla których warto czyta?, zaproponowa?a ksi??ki, które koniecznie trzeba przeczyta?.
W zglobalizowanym ?wiecie potrzebny b?dzie ucze? przygotowany do ?ycia w cywilizacji informacji i internetu. Podstaw? tego przygotowania s? proste umiej?tno?ci poznawcze m.in. czytanie i pisanie.
C z y t a m ? wiEc j e s t e m
1.
Dla satysfakcji.
2.
Rozwija dojrza?e s?ownictwo.
3.
Czytaj?c lepiej piszemy.
4.
Czytanie jest trudne, a trudno?ci rozwijaj?.
5.
Czytaj?c stajemy si? m?drzejsi.
6.
Przygotowuje do rynku pracy.
7.
Daje korzy?ci finansowe.
8.
Otwiera drzwi do dalszej edukacji.
9.
Broni nas przed uciskiem (wykluczeniem).
10.
Czytanie wielkiej literatury to jak rozmowa z najwi?kszymi umys?ami minionych wieków.
Bibliotekarz pod lupa
Renata Bibik
Z bibliot ek k or zyst a 25-40% spo?ecze? st w a, ale w iedz? o t ym jak i jest bibliot ek ar z posiada ok o?o 80% Dorota Gill-Tarnowska, Status edukacyjny bibliotekarza wczoraj i dzi?
Kolejny wyk?ad ? ?Bibliot ek ar z pod lu p?? zapr ezen t ow a?a dr Ren at a Bibik , psycholog, terapeuta, profilaktyk. Prelegentka skupi?a si? na pokazaniu sylwetki wspó?czesnego bibliotekarza ? jak jest postrzegany i jakie s? wobec niego spo?eczne oczekiwania. W oparciu o badania przeprowadzone przez R.Kneale w 2001r. przedstawi?a stereotyp bibliotekarza i podkre?li?a, ?e przedstawiciele tego zawodu s? oceniani tak samo niezale?nie od kraju, w którym pracuj?. Omówi?a najcz??ciej oceniane elementy stereotypu bibliotekarzy: pierwsze wra?enie, praca w bibliotece, osobowo?? bibliotekarza. Zaznaczy?a, ?e wytworzone stereotypy bibliotekarza s? dla niego krzywdz?ce. W du?ym skrócie : - W bibliotece nic si? nie robi tylko czyta ksi??ki ? 37% - Bibliotekarz to zawód dla nieudaczników ? 30% - Ka?dy mo?e zosta? bibliotekarzem ? 17% - Praca w bibliotece jest bardzo spokojna ? 2% R. Molenda, Stres w pracy bibliotekarza ? subiektywne odczucia pracowników
W drugiej cz??ci wyst?pienia Renata Bibik przedstawi?a oczekiwania wobec bibliotekarzy i ich pracy:
List a w ym aga? i ?r oszcze? ? st aw ian ych bibliot ek ar zom : - ogólne bibliotekarskie umiej?tno?ci i wiedza zawodowa (tu mie?ci si? umiej?tno?? realizacji wszystkich procesów bibliotecznych oraz wiedza o nich), - zasób wiedzy ogólnej o charakterze uniwersalnym (m.in. z literatury, filozofii, psychologii, pedagogiki, socjologii), - wiedza na temat organizacji i funkcjonowania biblioteki jako instytucji, - znajomo?? zasobów w?asnej biblioteki, ?róde?informacji dost?pnych przez Internet oraz mo?liwo?ci korzystania z nich, - znajomo?? metod pracy z u?ytkownikami, badania ich potrzeb, znajomo?? ró?nych form komunikacji spo?ecznej, - umiej?tno?? pracy w zespole i umiej?tno?ci organizatorskie, - znajomo?? technologii informacyjnych oraz umiej?tno?ci techniczne niezb?dne w pracy z komputerem i do obs?ugi takich urz?dze? jak kserokopiarka czy faks, - umiej?tno?? wspó?pracy ze ?rodowiskiem lokalnym, w którym dzia?a biblioteka ZIARKOWSKI, D. Bibliotekarz ? zawód dla wybranych? W: GERYK, M. (red. nauk.) Bibliotekarz: zawód czy powo?anie. Gda?sk: Wydawnictwo Wy?szej Szko?y Zarz?dzania, 2010
Wyk?ad zako?czy?a przedstawieniem czynników wp?ywaj?cych na stres i wypalenie zawodowe oraz sposobami radzenia sobie ze stresem w pracy. Warto pami?ta?, ?e w tej samej sytuacji mo?esz dostrzec zarówno zasoby i osi?gni?cia jak i niedostatki czy obci??enia.
Bibliotekarz szkolny w f ilmie W referacie ?Bibliot ek ar z szk oln y w f ilm ach i ser ialach n a w ybr an ych pr zyk ?adach? Agn ieszk a Wójcik z Centrum Wiedzy i Informacji Naukowo- Technicznej Politechniki Wroc?awskiej przedstawi?a motyw biblioteki i bibliotekarza w filmach czy serialach. Najcz??ciej s? to krótkie fragmenty, a bibliotekarz odwzorowany jest niestety Agnieszka Wójcik
zgodnie z opisywanym wy?ej stereotypem. Prelegentka zaznaczy?a, ?e wizerunek bibliotekarza szkolnego w filmie mimo znanych wyników bada? - Bibliotekarze postrzegani s? jako ludzie wykszta?ceni, wyrozumiali, kulturalni, pracowici i dobrze ubrani (Bibliotekarz a stereotypy. B. Kowalska, D. Kotlarek) czy Szkolne bibliotekarki oceniane s? jako kompetentne, profesjonalne i potrzebne (Po??dany model bibliotekarza? M. ?migielska) jest daleki od rzeczywisto?ci.
Do b r e p r a k t y k i An n a Jan u s, kierownik Mediateki we Wroc?awiu w referacie ?Bibliot ek ar z ? gin ?cy zaw ód czy zaw ód pr zysz?o?ci?? przedstawi?a kompetencje oraz wymagania kwalifikacyjne uprawniaj?ce do zajmowania okre?lonych stanowisk w bibliotekach publicznych. Podkre?li?a, ?e wieloaspektowy us?ugowy
model
pracy
w
obszarze
kultury
i edukacji (nie tylko czytelnictwa) jest odpowiedzi? na zmieniaj?ce si? potrzeby i oczekiwania klientów: bibliotekarze robi? du?o wa?nych, nowatorskich, niepowtarzalnych,
ró?norodnych
projektów
i przedsi?wzi??. Prelegentka stwierdzi?a, ?e niestety dzia?ania
te
s?
niezauwa?ane
w
Anna Janus
?rodowisku
lokalnym. Wiedz? o nich tylko sami zainteresowani (autorzy projektu i lokalni uczestnicy) - brak jest reklamy i marketingu. Nast?pnie zapozna?a uczestników z dzia?aniami Mediateki we Wroc?awiu.
Zawód bibliotekarz W podsumowaniu przedstawi?a k om pet en cje pr zysz?o?ci uj?te w raporcie Future Work Skills 2020: - Inteligencja spo?eczna i emocjonalna - umiej?tno?? ?czytania? drugiego cz?owieka, bazuj?c nie tylko na tym co mówi, ale równie? jak si? zachowuje, jakie emocje i podprogowe komunikaty wysy?a. - Crossowanie umiej?tno?ci - zdolno?? ??czenia i wykorzystywania wiedzy z wielu dziedzin. - Zdolno?? do pracy w wielokulturowych, globalnych ?rodowiskach ? wi?ksza ?atwo?? adaptacyjna, umiej?tno?? pracy w zró?nicowanych warunkach kulturowych oraz rozró?niania, rozumienia i dzia?ania w innej kulturze. - Praca w wirtualnych zespo?ach ? umo?liwaj?ca realizacj? projektów ze wspó?pracownikami z ró?nych miast, krajów czy nawet kontynentów. - Praca w szumie informacyjnym - zdolno?? do selekcji, rozró?niania i filtrowania informacji, wybierania tego co rzeczywi?cie wa?ne oraz prezentacji tych informacji w czytelny sposób. - ?Przekwalifikowalnos?? i mobilno??. - Umiej?tno?? analizy i syntezy ? zdolno?? weryfikacji ?ród?a informacji, zrozumienie sposobu jej powstania, ale te? nadanie jej kontekstu, po??czenie z informacj? z innych ?róde? - Programowanie.
Mój zawód - moja pasja M ój zaw ód, m oja pasja ? to referat Ren at y St a? czak ze Szko?y Podstawowej nr 2 we Wroc?awiu, w którym przedstawi?a
dzia?ania
biblioteki
szkolnej
zwi?zane
z pro-
mowaniem czytelnictwa w?ród uczniów szko?y podstawowej: - praca z uczniami w Teatrzyku pod Anio?kiem, - organizowane konkursy czytelnicze i plastyczne oraz udzia?
Renata Sta?czak
uczniów szko?y w konkursach ogólnopolskich takich jak I Mi?dzyszkolny Konkurs Czytelniczo-Plastyczny ?Lubi? ba?nie Hansa Christiana Andersena", - prowadzenie oraz udzia?akcji czytelniczych np. Czytanie na dywanie czy Czytanie na ?niadanie. Przedstawi?a tak?e autorskie programy, które zainicjowa?a i zrealizowa?a w szkole: ?Pi?knie i poprawnie czytam ju? w klasie II? oraz ?5 minut z ksi??k? - biblioteka poleca nowo?ci? - wspó?praca z samorz?dem uczniowskim.
Nauczyciel - klient wyrózniony Ostatni referat ?Klien t w yr ó?n ion y w bibliot ece pedagogiczn ej ? n au czyciel? przedstawi?a Wiolet t a M at elon ek z Dolno?l?skej Biblioteki Pedagogicznej Filia w Strzelinie, czyli placówki s?u??cej w szczególno?ci wspieraniu procesu kszta?cenia i doskonalenia nauczycieli, wspieraniu dzia?alno?ci szkó?, placówek o?wiatowych, w tym bibWioletta Matelonek
liotek szkolnych, zak?adów kszta?cenia nauczycieli i placówek doskonalenia nauczycieli. Prelegentka przedstawi?a dzia?ania biblioteki, które s? adresowane przede wszystkim do nauczycieli, - grupy docelowej bibliotek pedagogicznych. Bardzo szczegó?owo omówi?a ofert? biblioteki: nowo?ci wydawnicze, tematyczne zestawienia bibliograficzne, konferencje, szkolenia, wyk?ady, otwarte zaj?cia edukacyjne, sieci wspó?pracy, wycieczki, konkursy, spotkania autorskie.
Warszt aty
Bibliotekarz w szkole ? nauczyciel czy bibliotekarz? Podczas warsztatu ?Bibliotekarz w szkole - nauczyciel czy bibliotekarz?? uczestnicy mieli mo?liwo?? spojrzenia na prac? nauczyciela bibliotekarza z perspektywy przepisów prawa i skonfrontowania tego z w?asn? praktyk?. Dzielili si? ze sob? do?wiadczeniami zwi?zanymi z zaspokajaniem potrzeb czytelniczych uczniów i nauczycieli w swoich placówkach. Poruszone zosta?y mi?dzy innymi problemy zwi?zane finansowaniem zakupów zbiorów, szczególnie lektur, z akcesem do rz?dowego programu ?Ksi??ki naszych marze?? oraz Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa, ewidencjonowaniem bezp?atnych podr?czników i ich rozliczaniem. Warsztat przeprowadzi?a Lidia Soszy?ska, Dolno?l?ska Biblioteka Pedagogiczna we Wroc?awiu
Gry i gamif ikacja - nauczanie i czyt anie przez granie Podczas spotkania poruszane by?y zagadnienia zwi?zane z nauk? przez zabaw?, a zw?aszcza jej dwie formy: game based learning (edukacja z wykorzystaniem gier) oraz gamifikacja. Uczestnicy spotkania dowiedzieli si? jaka jest ró?nica mi?dzy nimi oraz jakie s? zalety korzystania z obu form w edukacji. Ponadto poznali cechy oraz mechanizmy gamifikacji. Dodatkowo wzi?li udzia? w escpae room, czyli w grze, w której gracze zostaj? zamkni?ci w pomieszczeniu i musz? w okre?lonym czasie si? z niego wydosta?. Tak? gr? mo?na wykorzysta? w celach edukacyjnych, poniewa? jest nie tylko zabaw?, ale tak?e doskona?ym sposobem na sprawdzenie czy poszerzenie wiedzy uczestników, którzy aby opu?ci? pokój musz? rozwi?za? szereg zagadek i zada?. Warsztat przeprowadzi?a Aleksandra Nalazek, Dolno?l?ska Biblioteka Pedagogiczna we Wroc?awiu
Kamishibai,teat r ilust racji ? jak pracowac z tekstem Warsztat mia?na celu przedstawienie alternatywnej formy czytania, formy niezwykle pobudzaj?cej wyobra?ni?. Kamishibai wspomaga kreatywno??, urozmaica kszta?cenie tworzenia komunikatów, zach?ca do ustnych opowie?ci, czytanie i tworzenia w?asnych historyjek, inspiruje do malowania w?asnych ilustracji. Podczas szkolenia zaprezentowano formy pracy z Kamishibai. Warsztat przeprowadzi?a Beata Malentowicz, Dolno?l?ska Biblioteka Pedagogiczna we Wroc?awiu
Tekst i opracowanie graficzne - Beata Malentowicz Zdj?cia - Alina Dyrek
Fotogaleria z warszt atรณw