1. Archiwum Ringelbluma : dzień po dniu Zagłady / wybór i oprac. red. Marta Markowska. 2011. W książce znalazł się wybór źródeł zgromadzonych w Podziemnym Archiwum Getta Warszawskiego: relacji, sprawozdań, osobistych listów, urzędowych obwieszczeń. Archiwuvm Ringelbluma znajduje się dziś w zasobach Żydowskiego Instytutu Historycznego w Warszawie. W roku 1999 zbiór wpisany został przez UNESCO na listę “Pamięć Świata” - najważniejszych dokumentów, jakie przechowała ludzkość [sklep.muzeumwarszawy.pl] 2. Azyl : opowieść o Żydach ukrywanych w warszawskim zoo / Diane Ackerman. 2009. Bestseller naliście „New York Times’a”. Prawdziwa opowieść o Janie i Antoninie Żabińskich: twórcach warszawskiego ZOO, którzy podczas wojny ocalili przed śmiercią setki przeszmuglowanych uciekinierów z getta. Ukrywali ich na terenie ogrodu, w piwnicy swojej willi i w klatkach po zabitych lub zaginionych zwierzętach. Dla kamuflażu gościom nadawano zwierzęce przezwiska, a zwierzęta nosiły ludzkie imiona. Niezwykła historia o odwadze, ludziach i naszych „braciach mniejszych” – zdumiewająca, mądra i zabawna [empik.com].
3. Dzieci Ireny Sendlerowej / Anna Mieszkowska. 2009. Wznowienie biografii Ireny Sendlerowej z dodatkowym rozdziałem. Jest piękna i heroiczna, budująca i przejmująca. Książka Anny Mieszkowskiej dokładnie i szczegółowo pokazuje dzieła i czyny, prace i dnie, ujawnia niezwykły format moralny tej wspaniałej postaci. Tylko ktoś najwyższej ludzkiej klasy mógł dokonać czegoś tak ogromnego, jak uratowanie w czasie Zagłady 2500 żydowskich dzieci [gandalf.com.pl]. 4. Dziecko szczęścia : ...byłem chłopcem, który przeżył getto, KL Auschwitz, marsz śmierci, obóz w Sachsenchausen... : wspomnienia / Thomas Buergenthal. 2008. W wieku 11 lat miał już za sobą getto, dwa kieleckie obozy pracy, nazistowskie obozy koncentracyjne w Auschwitz i Sachsenhausen. Nie wiedział, czy jego matka żyje. Wiedział za to, jak uniknąć komory gazowej... Dziś jest sędzią Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości w Hadze. W kilkadziesiąt lat po wojnie postanowił opowiedzieć o przeżytym koszmarze i o szczęściu, które pomogło mu przeżyć. O pobycie w żydowskim sierocińcu i o tym, jak przerzucony przez tajną organizację do Getyngi odnalazł matkę i został jedynym żydowskim uczniem w niemieckiej szkole, a wreszcie – o emigracji do Stanów Zjednoczonych, karierze naukowej i prawniczej. W ostatnich rozdziałach czytamy o pracy autora w Salwadorze i Hondurasie, poznajemy jego radykalne opinie o światowej polityce. Na archiwalnych zdjęciach oglądamy autora, jego rodzinę i znajomych [biblionetka.pl]. 5. Dziewczynka w czerwonym płaszczyku / Roma Ligocka. 2010. Impulsem do napisania tej tak dobrze odebranej przez czytelników książki, była postać dziewczynki w czerwonym płaszczyku z filmu “Lista Schindlera”, w której Roma Ligocka rozpoznała samą siebie. Z perspektywy dziecka opisała wszystkie bolesne doświadczenia, o których tak bardzo stała się zapomnieć: dzieciństwo spędzone w getcie, strach, upokorzenie, śmierć bliskich. Poznamy również jej powojenne losy: zabawy w towarzystwie kuzyna - Romana Polańskiego i przyjaciela - Ryszarda Horowitza, przelotna fascynacja komunizmem, świat cyganerii artystycznej Krakowa, przyjaźń z Piotrem Skrzyneckim, liczne romanse, a wreszcie emigracja i kariera w show businessie. Ujawnia też długie zmagania z depresją, będącą rezultatem wojennej traumy, uzależnienie od leków, z którego wielkim wysiłkiem udało jej się uwolnić. Nie sposób przejść obok tej książki obojętnie. Czytając ją, chciałoby się mieć tę wygodną świadomość, że to tylko fikcja literacka, ale, niestety, to prawdziwa opowieść o złamanym przez wojnę pokoleniu [wydawnictwoliterackie.pl].
6. Dziewczynka w zielonym sweterku / Krystyna Chiger, Daniel Paisner. 2011. Prawdziwa historia Krystyny Chiger – w czasie wojny żydowskiej dziewczynki, której życie ocalił Leopold Socha – polski kanalarz ze Lwowa. Przez 14 miesięcy pomagał i dawał schronienie ukrywającej się w kanałach grupie uciekinierów z getta. To, co wydawało się okazją do zarobku, stało się jednak heroiczną walką o życie ludzkie… Tytułowa dziewczynka to ośmioletnia Krysia, która opowiada o pobycie w lwowskim getcie i codzienności ukrycia w cuchnących kanałach. Jej historia jest pełna kontrastów – między przedwojennym, opływającym w luksusy życiem rodziny Chigerów, a miesiącami spędzonymi w ciemności, brudzie i wilgoci. Ta książka jest zadziwiającym i budzącym nadzieję dowodem na siłę ludzkiego charakteru. Zielony sweterek istnieje do dziś. Jest eksponatem w waszyngtońskim Muzeum Holocaustu [empik.com].
7. Dziewczynka z walizki / David Serrano Blanquer. 2018. Giza, półtoraroczne żydowskie dziecko, zostaje wyniesiona z warszawskiego getta w pielęgniarskiej walizce i trafia do rodziny Danuty Gałkowej (z domu Ślązak), gdzie przez kilka lat uchodzi za jej starszą siostrę. Rodzice Gizy giną w Treblince i Oświęcimiu. Po wojnie dziewczynka zostaje oddana dalszym krewnym, z którymi ucieka do Urugwaju. Kontakt między Gizą a Danutą ulega zerwaniu. Giza pozostaje nieświadoma swojej przeszłości i tego, że Danuta próbuje ją odnaleźć. Po 65 latach wreszcie udaje im się ponownie spotkać. Giza narodziła się dwa razy. Pierwszy raz wydała ją na świat matka. Drugi raz przyszła na świat, gdy wynoszono ją w walizce. Choć miała tylko półtora roku, nie wydała z siebie głosu, gdy mijali strażnika przy bramie getta. Giza mieszka w Urugwaju, prowadzi własną firmę, ma męża i dwie córki (starszą koniecznie chciała nazwać Stefania). Danuta, starsza o 16 lat, mieszka w Polsce. Ma jedno życzenie: odnaleźć „siostrzyczkę”, z którą rozdzieliła ją wojna [ravelo.pl].
8. Holokaust : nowa historia / Laurence Rees. 2018. Jak i dlaczego zostało wymordowanych niemal sześć milionów Żydów przy użyciu przemysłowych metod, pod nadzorem aparatu państwowego Trzeciej Rzeszy? Po setkach rozmów z ocalałymi z Zagłady, z jej sprawcami i naocznymi świadkami, przeprowadzonych w ciągu dwudziestu pięciu lat, LaurenceRees łączy w książce ich świadectwa, w większości nigdy niepublikowane, z najnowszymi ustaleniami historyków, tworząc chronologiczną opowieść o największej zbrodni popełnionej w XX wieku w Europie. Dowodzi, że choć fundamentem ideologii nazistowskiej była nienawiść do Żydów, to nie sposób zrozumieć ich tragedii w oderwaniu od hitlerowskich planów systematycznej likwidacji milionów innych ludzi: niepełnosprawnych fizycznie i intelektualnie, komunistów, Romów, Polaków, Rosjan. Odkrywa także wewnętrzne machinacje na najwyższych szczytach kierownictwa nazistowskiego państwa, pokazując, że Holokaust nie był starannie zaplanowaną akcją, podjętą wskutek jednego rozkazu, ale efektem szeregu drobnych decyzji, zapadających na różnych szczeblach władzy w wyniku lokalnych inicjatyw i indywidualnych ambicji, a czasem zwykłego przypadku, które skumulowały się, doprowadzając do powstania fabryk śmierci i popełnienia bezprzykładnych w dziejach ludzkości okrucieństw [bonito.pl].
9. I była miłość w getcie / Marek Edelman. 2009. Życie tam, w getcie, w pojedynkę było niemożliwe. Bez tego nie można było przeżyć i zostać człowiekiem. Zawsze trzeba było mieć kogoś do pary w tym sensie, że trzeba było mieć przy sobie drugiego człowieka, który myśli tak samo, który jest w ciebie tak samo wciągnięty, jak ty w niego. Dla którego zrobisz wszystko, a on dla ciebie. I to jest miłość” – pisał Marek Edelman, jeden z dowódców powstania w getcie warszawskim. W rozmowie z Paulą Sawicką przywołuje najintymniejsze chwile z życia swoich przyjaciół, znajomych, niekiedy zupełnie obcych ludzi. Wypływa z nich uniwersalne przesłanie: to uczucie pokonuje wszystko, pozwala na szczęście, wyzwala od strachu, także przed śmiercią. „I była miłość w getcie”, historia opowiedziana prosto i bez patosu, w przejmujący sposób dotyka jądra człowieczeństwa [legimi. pl]. 10. I więcej nic nie pamiętam / Adina Blady-Szwajger. 2010. Autorka - lekarka w szpitalu dziecięcym Bersonów i Baumanów, od stycznia 1943 łączniczka ŻOB po stronie aryjskiej, uczestniczka Powstania Warszawskiego – opiekowała się swymi małymi pacjentami w potwornych warunkach, bez lekarstw, jedzenia, środków czystości. I była z nimi do końca: na wieść, że do szpitala lada moment wejdą Niemcy, podała im truciznę. - Jest to relacja uczestnika i świadka tragicznych i nieludzkich wydarzeń, napisana z najbardziej ludzkim stosunkiem do życia - powiedział Marek Edelman [merlin.pl]. 11. Kocham Twą urodę złą, najdroższe miasto na świecie : wspomnienia z getta łódzkiego / Salomea Kape. 2014. Książka Salomei Kape jest wspomnieniem młodej dziewczyny, która przeżyła gehennę getta łódzkiego. Uratowała się dzięki wspaniałym ludziom, bohaterskiej Matce, rodzinie i przyjaciołom. Tak o nich pisze: “Mądrość i poświecenie mej Matki wiele razy uratowały nam życie. Jedność rodziny w getcie była bardzo ważna dla przetrwania, ważniejsza niż w normalnych czasach” [gandalf.com.pl]. 12. Kronika getta warszawskiego : wrzesień 1939 - styczeń 1943 / Emanuel Ringelblum. 1988. Emanuel Ringelblum (1900-1944) to jedna z najpiękniejszych postaci społecznego i kulturalnego aktywu wśród ludności żydowskiej okresu wojny i okupacji hitlerowskiej w Polsce. W latach przedwojennych był dobrze znany w gronie średniego pokolenia historyków żydowskich. Również w latach wojny i okupacji kontynuował swą twórczą pracę na polu badania dziejów Żydów polskich. Ringelblum był aktywny w akcji pomocy społecznej, a także w podziemnym ruchu oporu w getcie. Zorganizował podziemne archiwum getta , które było jednocześnie ośrodkiem badawczym, przez co już podczas wojny położył podwaliny dla naukowego opracowania tego tragicznego okresu dziejów Żydów w Polsce. Na książkę składają się notatki autora sporządzone w latach 1939-1943. Kronika ta jest osobliwym, jedynym w swoim rodzaju dokumentem historycznym, umożliwiającym poznanie świadomości społecznej getta warszawskiego. Specyficzny charakter i historyczne znaczenie kroniki Ringelbluma ujawnia się dopiero w porównaniu z innymi dziennikami i pamiętnikami pisanymi w getcie warszawskim [darmowe-ebooki.com.pl].
13. Kto ratuje jedno życie... : Polacy i Żydzi 1939-1945 / Kazimierz Iranek-Osmecki. 2009. Książka “Kto ratuje jedno życie. Polacy i Żydzi 1939-1945” powstała w 1968 r. na emigracji w Londynie. Jej autor, wybitny oficer WP, w latach okupacji niemieckiej m.in. szef Oddziału II (informacyjno-wywiadowczego) KG AK, podjął próbę udokumentowania pomocy, jaką Polacy nieśli Żydom podczas II wojny światowej. Starał się także przybliżyć problematykę relacji polsko-żydowskich w latach 19391945. Charakter publikacji i jej wartość źródłowa sprawiają, że zasługuje ona na przypomnienie współczesnemu czytelnikowi [merlin.pl].
14. Matka dzieci Holocaustu : historia Ireny Sendlerowej / oprac. Anna Mieszkowska. 2007. Tom, który przedstawiamy Czytelnikom, jest pierwszą książką o Irenie Sendlerowej. Jej biografia jest piękna i heroiczna, budująca i przejmująca. Książka Anny Mieszkowskiej dokładnie i szczegółowo pokazuje dzieła i czyny, prace i dnie, ujawnia niezwykły format moralny tej wspaniałej postaci. Tylko ktoś najwyższej ludzkiej klasy mógł dokonać czegoś tak ogromnego, jak uratowanie w czasie Zagłady 2500 żydowskich dzieci [granice.pl].
15. Mur miał dwie strony / Helena Balicka-Kozłowska. 2002. Życie codzienne i walka w okupowanej Warszawie po obu stronach muru, tzn. w getcie i poza nim, to temat wspomnieniowo-dokumentalnej książki, która w obecnym wydaniu została rozszerzona i uzupełniona przez autorkę przypisami. Opowieści “Sara zaginęła” i “Ostatni Mohikanie” pokazują walkę Żydowskiej Organizacji Bojowej oraz powstanie w getcie, a tekst wspomnieniowy “Walka trwa dalej” dotyczy powstania warszawskiego i udziału w nim autorki. Zdjęcia pokazują bohaterów opisywanych wydarzeń [lubimycztac.pl].
16. Nadzieja umiera ostatnia / Halina Birenbaum. 1988. Twórczość Haliny Birenbaum jest świadectwem pamięci o Holokauście i zarazem dowodem niezniszczalności najbardziej ludzkich uczuć: nadziei, miłości do świata i życia w każdej postaci. „Nadzieja umiera ostatnia” jest już „klasyczną” i od lat ważną pozycją w literaturze poświęconej Holokaustowi. Książka opowiada prostym, lecz poruszającym językiem o doświadczeniach autorki, która w momencie wybuchu II wojny światowej miała 10 lat i była uczennicą jednej z warszawskich szkół powszechnych. We wrześniu 1939 r. mieszkała z rodzicami i braćmi przy ul. Nowiniarskiej w Warszawie. Po wybuchu wojny całą rodzinę przesiedlono do getta. Przez pewien czas ukrywała się w bunkrze przy ul Miłej 3. W maju 1943 r. została wywieziona do obozu koncentracyjnego na Majdanku. Wyzwolenia doczekała w obozie Neustadt-Glewe, gdzie trafiła po obozowej gehennie obejmującej KL Auschwitz i KL Ravensbrück. Większość najbliższej rodziny wojny nie zdołała przeżyć [auschwitz.org].
17. Non omnis moriar : pamiętnik z getta warszawskiego / Irena Birnbaum. 1982. „Non omnismoriar” Ireny Birnbaum to pamiętnik z życia żydowskiej nastolatki dorastającej w getcie warszawskim. Wspomnienia pisarki zawarte w książce umiejscowione są głównie w kilku kwartałach miasta, gdzie w nieludzkich warunkach zostało upchniętych setki tysięcy osób [lubimycztac.pl]. 18. Pamiętniki z getta warszawskiego : fragmenty i regesty / oprac. Michał Grynberg. 1988. Mamy w rękach autentyczną relację naocznych świadków, którzy codziennie spoglądali śmierci w oczy. Ludzie ci mimo beznadziejnej sytuacji, bliscy obłędu znajdują w sobie jeszcze trochę siły, aby świadectwo bestialstwa uwiecznić na papierze [lubimycztac.pl].
19. Pamiętnik Dawida Rubinowicza / Dawid Rubinowicz. 1987. Dziennik ten napisany jest dziecinnym stylem. Opisuje dzieje małego chłopca i jego rodziny podczas straszliwych lat okupacji faszystowskiej w Polsce. To, co opisuje mały Dawidek, może się wydać dziś komuś niezrozumiałym koszmarem jest jednak obrazem rzeczywistości, przez którą musiały przejść miliony ludności polskiej i żydowskiej w tamtych ciężkich latach [gandalf.com.pl].
20. Pamiętnik z getta warszawskiego : październik 1940 styczeń 1943 / Henryk Makower. 1987. „Były to koszmarne dni, z terenów objętych akcją nieustannie napływali ranni. Najczęstsze rany umiejscowione były w obrębie głowy oraz brzucha, na drugim miejscu stały kończyny. Postrzały, przeważnie z bliska, kulami dumdum, powodowały potworne obrażenia. Pamiętam młodą kobietę, około 20 lat, którą widziałem już w łóżku, na oddziale. Zakryta po głowę, kołdrą, w głębokim szoku pourazowym, wydawała się spać słodko. Nadeszła jej kolej operacyjna, odsuwam kołdrę – w śródbrzuszu rana wielkości talerza deserowego o poszarpanych brzegach, a przez nią wypadnięty żołądek, wątroba i część jelit. Opisana rana to wlot kuli, a wylot – w okolicy lędźwiowej lewej – wielkości głowy dorosłego. I co tu operować! Zdanie moje podzielili również starsi lekarze. Gdy tylko odzyskała przytomność, a z nią bóle, zastosowano najlepsze lekarstwo – morfinę bez ograniczeń. W tej samej dobie przyszła śmierć (…) Mam wrażenie, że szpital na pierwszej linii frontu musi wyglądać w czasie walk podobnie. Jednak to podobieństwo jest tylko pozorne, tam ludzie walczą, każdy ma szansę, tu strzela się do bezbronnych.” [tezeusz.pl].
22. Sendlerowa w ukryciu / Anna Bikont. 2017. W 2001 roku przyjechała do Polski grupa amerykańskich uczennic, które napisały sztukę o Polce ratującej w czasie wojny żydowskie dzieci. Z dnia na dzień po latach zapomnienia Irena Sendlerowa stała się bohaterką mediów i symbolem wszystkich tych, którzy mieli odwagę sprzeciwić się złu. Do zorganizowania pomocy potrzebny był sprawnie działający system, pieniądze i siatka zaangażowanych osób, gotowych zaryzykować życie. Jak wspominał profesor Bartoszewski, „łatwiej było znaleźć mieszkanie do przechowania skrzyni broni niż dla jednego Żyda”. Irena Sendlerowa, kobieta, która niewątpliwie robiła rzeczy wielkie, zasługujące na podziw, i to w najtrudniejszych czasach, wyłania się w tej książce powoli spośród grona ludzi, których złączył wspólny los – ratujących i ratowanych. Tych, którzy udzielali schronienia, i tych, którzy schronienia szukali. To opowieść o niezwykłych Polkach i uratowanych przez nie setkach dzieci [czarne.com.pl]. 23. Warszawskie getto / Wacław Poterański. 1988. Książka przybliża Czytelnikom losy warszawskich Żydów w okresie II wojny światowej. Autor nie ogranicza się jednak tylko do Żydów – przedstawia również losy Polaków – Warszawiaków i ich walkę z okupantem. Największy jednak nacisk kładzie autor na funkcjonowanie getta warszawskiego – opisuje akcję gromadzenia Żydów w specjalnej dzielnicy i organizację getta [lubimycztac.pl].
21. Pianista : warszawskie wspomnienia 1939-1945 / Władysław Szpilman. 2003. Od momentu ukazania się wydania niemieckiego w roku 1998 książka Szpilmana stała się światowym wydarzeniem. Została przetłumaczona na osiem języków, miała entuzjastyczne recenzje w wielu opiniotwórczych pismach na świecie. Pisane na gorąco wspomnienia młodego pianisty z warszawskiego getta są fascynującym, choć straszliwym zapisem sześciu lat zwycięskiej walki ze stałym zagrożeniem śmiercią. Autor plastycznie odmalowuje pierwsze, stosunkowo „normalne” miesiące wojny, i rosnącą grozę osaczenia, zamknięcia, głodu i strachu. Pokazuje zwykłe ludzkie pragnienie spokoju i bestialstwo, tchórzliwość i odważną wielkoduszność. Wbrew obowiązującym stereotypom, poszczególne cechy nie są przypisane do narodowości: są i dobrzy Niemcy, i gotowi nieść Żydom pomoc Polacy, i współpracujący z nazistami Żydzi. Ponad podziałami jest również umiłowanie muzyki, która - w sensie dosłownym - kilkakrotnie uratowała Szpilmanowi życie [znak.com.pl].
24. W murach i poza murami getta : zapiski lekarki warszawskiej z lat 1939-1945 / Anna Meroz. 1988. Wspomnienia doktor Anny Meroz obejmują wydarzenia z lat 1939-1945. Autorka – wówczas młoda lekarka – przeżywa grozę września 1939 roku, potem – jako Żydówka – gehennę warszawskiego getta oraz koszmar ukrywania się po „aryjskiej” stronie. W tych latach traci ukochaną córkę, pierwszego męża, matkę i siostry – słowem, całą rodzinę. Jednak w tej relacji Autorce nie chodzi tylko o słowa rozpaczy, ale przede wszystkim o danie świadectwa prawdzie o „czasach pogardy”. Te dramatyczne wspomnienia to jeszcze jeden cenny dokument z historii II wojny światowej [biblionetka.pl].
25. Zdążyć przed Panem Bogiem / Hanna Krall. 1992. Książka Hanny Krall “Zdążyć przed Panem Bogiem” jest oparta na wywiadzie autorki z Markiem Edelmanem, w którym opowiedział on o swoich wspomnieniach z powstania w getcie warszawskim oraz o swojej pracy jako kardiochirurga. Książka “Zdążyć przed Panem Bogiem” powstała w 1976, jej pierwsze wydanie książkowe ukazało się w 1977 [lubimyczytac.pl].