Lista “Książek z kluczem” Listopad 2018
Niepodległość
1. Bieżeństwo 1915 : zapomniani uchodźcy / Aneta Prymaka-Oniszk. 2016. Lato 1915 roku. Armia rosyjska pod naporem wroga wycofuje się z Królestwa Polskiego i zachodnich krańców Imperium. „Niemiec będzie babom cycki obcinał” – niesie się po wsiach. Spod Lublina, Chełma, Łomży, Ostrołęki, a nawet Warszawy obładowane wozy ruszają w głąb Rosji. Z obszarów na wschód od Białegostoku wyjeżdża nawet osiemdziesiąt procent mieszkańców. Wędrują w skwarze, bez wody i jedzenia. Niemieckie samoloty bombardują wojsko, nie szczędząc uciekinierów. Przy drogach zostają mogiły, część ciał leży niepogrzebana. Wybuchają epidemie. Masowo umierają dzieci. Bieżeńcy – tak po rosyjsku nazywają uciekinierów carskie władze – są rozwożeni po całej Rosji. Gdy we wsiach gdzieś na Syberii czy nad Donem z trudem budują nowe życie, wybucha rewolucja, niszcząc pozostałe filary „odwiecznego porządku”: carską władzę i religię. Bieżeńcy znowu ruszają w drogę, teraz w drugą stronę, do odrodzonego Państwa Polskiego. Powrót przynosi kolejne „końce świata”. Z terenu Polski wyjechać mogły ponad dwa miliony osób, ale o bieżeństwie milczą podręczniki. Opowieść ocalają potomkowie bieżeńców. To historia, którą można opowiadać z wielu perspektyw: ludzi postawionych w ekstremalnej sytuacji, chłopów, których świat ginie na ich oczach, wreszcie – uchodźców, uciekinierów, ofiar kolejnych wojen [czarne.com.pl].
2. Cud nad Wisłą : bitwa warszawska 1920 / Marek Tarczyński. 1990. Książka opisująca w bardzo szczegółowy sposób jedną z największych bitew polskiego oręża. Obfituje w szczegóły: daty, godziny, nazwiska, stopnie wojskowe, planowane warianty operacji, udziały w walkach najdrobniejszych batalionów, ich wyposażenie, cytaty wypowiedzi dowódców itp. {lubimyczytac.pl]. 3. Czas zweryfikowany / Dariusz M. Srzednicki. 1991. Książka ta jest jedną z pierwszych w kraju pozycji, które po okresie polskiej transformacji, poddały weryfikacji mity „złego dwudziestolecia”, które przeważały w historiografii PRL-u. Szczególnie, rozdział o przewrocie majowym, wiele wyjaśnia czytelnikom. Okazuje się, że wydarzenia te zawsze były izolowane i oceniane subiektywnie w oderwaniu od determinujących je, mechanizmów ogólnoeuropejskich. Wiele miejsca, w swej książce, autor poświęcił życiu (także prywatnemu) znanych polityków polskich, okresu międzywojennego, którzy w PRL-u byli często deprecjonowani. Najbardziej wyczerpująco, opisuje Józefa Piłsudskiego, który nie jawi się już nam jako rubaszny i apodyktyczny satrapa, ale czuły i kochający ojciec, mający również ujmujący i wyrafinowanie grzeczny, sposób bycia. Autor analizuje także życiorysy Edwarda Rydza-Śmigłego i Kazimierza Sosnkowskiego [books.google.pl].
4. Historia Polski od 11 listopada 1918 r. do 17 września 1939 r. / Stanisław Mackiewicz. 1992. Jak istnieją prawa ekonomiczne, jak istnieje prawo popytu i podaży, tak istnieje prawo rządzące polityką polską. Znaczenie polityczne Polski jest funkcją stosunków rosyjsko-niemieckich. Z chwilą, kiedy te stosunki są złe, znaczenie Polski urasta, Polska odzyskuje polityczną samodzielność. Kiedy stosunki rosyjsko-niemieckie naprawiają się, samodzielność polityki polskiej pada. W chwili niemiecko-rosyjskiej politycznej jedności działania – niepodległość Polski zamiera... Stanisław Cat-Mackiewicz Historia… przyciągała i może przyciągać nadal barwnością narracji, nagromadzeniem trafnie dobranego materiału anegdotycznego, sugestywnością sądów, plastycznością opisów, umiejętnością prostego, przekonującego wyjaśniania nawet skomplikowanych procesów historycznych. Trudno sobie wyobrazić, że ktokolwiek, kto interesuje się dziejami II Rzeczypospolitej, mógłby do niej nie sięgnąć. prof. Czesław Brzoza [universitas.com.pl]. 5. Józef Piłsudski : 1867-1935 / Andrzej Garlicki. 1990. „Być zwyciężonym i nie ulec to zwycięstwo, zwyciężyć i spocząć na laurach - to klęska”. Józef Piłsudski odbył długą drogę z Zułowa przez syberyjskie zesłanie, ruch socjalistyczny, legiony, Magdeburg, Belweder, Sulejówek i znowu Belweder - do królewskich grobów na Wawelu. Był wielką indywidualnością i wycisnął - co jest dane niewielu - swe piętno na historii Polski. Był człowiekiem już za życia owianym legendą. Wciąż jest symbolem odrodzenia Polski [znak.com.pl].
6. Kobieta którą pokochał marszałek : Opowieść o Oli Piłsudskiej / Katarzyna Droga. 2018. W 1901 roku dziewiętnastoletnia Ola Szczerbińska przyjeżdża z Suwałk do Warszawy. Marzy o zdobyciu wykształcenia i o wolnej Polsce. W czasach, kiedy uważano, że jedynym zadaniem kobiet jest dobrze wyjść za mąż i wychować dzieci, ona przemyca dynamit w gorsecie i rewolwery w fałdach spódnicy, organizuje siatkę wywiadowczyń i walczy z bronią w ręku. Podczas prezentacji składu broni, wśród mauzerów i browningów poznaje Piłsudskiego, legendę podziemnej Polski, bohatera… oraz męża innej kobiety. Mimo przeszkód stanie u jego boku, odważnie stawi czoła konwenansom epoki i wyzwaniom historii, a ta zawiedzie ją do Belwederu i uczyni pierwszą damą II RP. Co takiego miała w sobie Ola, że Piłsudski obdarzył ją wielkim uczuciem i uczynił partnerką nie tylko w życiu, ale też w walce o wolność? Dzieje tej niebanalnej pary to jedna z najpiękniejszych i najbardziej intrygujących historii miłości, determinacji i wielkiej odwagi. Historia, która pokazuje, że wielkość nie liczy się z konwenansami [empik.com]. 7. Kobiety niepodległości : bohaterki, żony, powiernice / Iwona Kienzler. 2018. Kim były kobiety niepodległości? Żonami i powiernicami polityków? Działaczkami społecznymi? Prekursorkami feminizmu? A może celebrytkami II RP? Okrągła rocznica odzyskania przez Polskę niepodległości to dobra okazja, aby przyjrzeć się kobietom tamtej epoki. Iwona Kienzler, znana popularyzatorka historii i autorka bestsellerów biograficznych, w swojej najnowszej książce przybliża postacie rzadko dostrzegane przez historyków, niesłusznie pozostające w cieniu sławnych mężczyzn. Michalina Mościcka, Helena Paderewska, Maria Wojciechowska – to nie tylko żony polityków, ale także (lub przede wszystkim) działaczki niepodległościowe i społeczne, feministki. Aleksandra Szczerbińska – żona Józefa Piłsudskiego – służyła w Legionach Polskich, została odznaczona Orderem Virtuti Militari. Jadwiga Beck, pisarka i dziennikarka, jako żona ministra spraw zagranicznych była jedną z głównych bohaterek życia publicznego II RP. Pasjonujące było także ich życie prywatne. Kobiety niepodległości mogą być inspiracją dla współczesnych Polek. Mimo upływu stu lat ich losy nadal fascynują [wydawnictwolira.pl].
8. Legiony Polskie 1914-1918 / Andrzej Chwalba. 2018. Kiedy 6 sierpnia 1914 roku Pierwsza Kompania Kadrowa pod dowództwem Józefa Piłsudskiego opuściła budynki przy krakowskich Oleandrach i wyruszyła w kierunku granicy z Rosją, rozpoczęła tym samym symbolicznie nowy etap w historii Polski. Jednak już w Kielcach legionistów witały nie owacje i kwiaty, lecz zamknięte okiennice i wrogie spojrzenia. Zarówno sama formacja, jak i osoba dowódcy budziła przez lata tyle głosów krytyki i sprzeciwu ze strony zwolenników odmiennej drogi do niepodległości, co i głosów pochwały, wdzięczności i bezgranicznego uwielbienia. A jacy naprawdę byli legioniści? Jak żyli na co dzień? Jakie przyświecały im idee i czy udało się je zrealizować? Sądzimy, że historia Legionów jest powszechnie znana, ale czy wiemy, które jej elementy są prawdziwe, a które należy uznać za mity? W swej najnowszej książce Andrzej Chwalba stawia te i inne, nowe pytania na temat Legionów i stara się na nie odpowiedzieć. Jednym tchem przeczytamy więc o militarnych dziejach Legionów Polskich, o broni i wyposażeniu, a także o zażartych sporach między brygadami, o posłudze medycznej i duchowej, wreszcie o tym, jaki wpływ miał legionowy etos na popularyzację sportu, literatury i sztuki wśród Polaków [wydawnictwoliterackie.pl]. 9. Legiony Polskie we Włoszech / Jerzy Skowronek. 1985. W książeczce ukazano warunki tworzenia Legionów Polskich we Włoszech, ich dzieje, oczekiwania i nadzieje związane z Legionami oraz ich znaczenie [z okładki].
10. Maria Piłsudska : zapomniana żona / Elżbieta JodkoKula. 2018. Maria z Koplewskich, primo voto Juszkiewicz, Piłsudska, urodziwa, energiczna i pociągająca kobieta, była pierwszą żoną marszałka. Nazywano ją “Piękną Panią”. Los obdarzył Marię nie tylko szczęśliwym dzieciństwem, ale też urodą i niepospolitą odwagą. Pierwsze, wczesne małżeństwo Marii nie było udane, związek ten rozpadł się szybko. Maria, zmuszona przez władze carskie do ponownego osiedlenia w Wilnie, zajęła się wychowaniem córki i… konspiracją. Pod koniec lat dziewięćdziesiątych dziewiętnastego wieku Maria poznała dwóch niepospolitych mężczyzn. Byli to Roman Dmowski i Józef Piłsudski. Poróżniła ich rywalizacja o względy “Pięknej Pani”. Wciąż jeszcze formalnie zamężna Maria wybrała Józefa. Przeżyła wiele szczęśliwych i podniosłych chwil, ale też wiele rozczarowań, w tym to największe – mężem, który opuszczając Kraków, opuścił też i Marię [ksiegarnia.proszynski.pl]. 11. Miłości marszałka Piłsudskiego / Ludwik Malinowski. 1997. We wszystkich dotychczasowych książkach poświęconych Józefowi Piłsudskiemu koncentrowano się przede wszystkim na jego działalności politycznej i wojskowej, podkreślano jego wkład w dzieło odbudowy w 1918 roku niepodległego państwa polskiego. Oddawana do rąk czytelnika książka tylko w niezbędnym zakresie uwzględnia tę problematykę, gdyż jej podstawowy wątek to sprawy związane z życiem osobistym, a nawet intymnym marszałka Piłsudskiego. Przedstawiając kobiety związane blisko z marszałkiem, autor nie ma zamiaru szargać świętości, uważa jedynie, że chcąc przybliżyć sylwetkę Józefa Piłsudskiego współczesnemu czytelnikowi, należy pisać o jego życiu osobistym. Jedynie w ten sposób można lepiej poznać tę skomplikowaną i wciąż kontrowersyjną postać w całym jej bogactwie, nie tylko jako męża stanu, ale i mężczyznę w każdym calu [merlin.pl].
12. Moje pierwsze boje / Józef Piłsudski. 1994. Są to wspomnienia wojenne, które opisują początki Legionów Polskich. Nie jest to jednak typowa książka wojskowa. Józef Piłsudski zdecydował się pominąć w niej szczegółowe opisy manewrów taktycznych i nastawić się raczej na scharakteryzowanie klimatu wydarzeń, analizę własnej psychiki oraz nastrojów panujących wśród jego Strzelców i ludności cywilnej. Od razu bowiem widać, że książkę tę pisał mąż stanu patrzący w przyszłość, a nie ponury oficer, który całe dnie spędza nad studiowaniem map. „Moje Pierwsze Boje” są także wyjątkowe z innego powodu. Mianowicie, w czasach II Rzeczypospolitej stanowiły one jeden z fundamentów kreujących zarówno etos Legionów, jak i legendę samego marszałka Piłsudskiego. Dzięki temu przetrwały one próbę czasu i dla każdego, kto choć trochę interesuje się okresem międzywojennym, stanowią one lekturę obowiązkową [empik.com]. 13. Od niepodległości do niepodległości : historia Polski 1918-1989 / współaut. Adam Dziurok. 2011. Wiek XX należał do najtrudniejszych w dziejach państwa i narodu polskiego. Niełatwo ten okres opisać, tym bardziej w syntetycznym skrócie. Naszym zamierzeniem było przedstawienie najnowszej historii Polski taką, jaką była. Bez narodowej mitologii, przedstawiającej losy Polaków wyłącznie w odcieniu heroiczno-martyrologicznym. Równocześnie jednak nie uważamy, aby Polacy musieli się swojej historii wstydzić. Przedstawiamy dzieje Polski niepodległej i tej, która przez długie lata doświadczała jej braku. To właśnie niepodległość i zniewolenie naznaczyły dzieje państwa i narodu w XX w. [ipn.gov.pl].
14. Od rządów ludowych do przewrotu majowego : zarys dziejów politycznych Polski 1918-1926 / Andrzej Ajnenkiel. 1986. Książka jest próbą zwięzłej syntezy historii Polski od momentu odzyskania przez nią niepodległości aż po zamach majowy w 1926 r. Głównym tematem są burzliwe dzieje polityczne II RP w pierwszych latach jej istnienia, ale Autor nie unika też podejmowania zagadnień gospodarczych i społecznych [lubimyczytac.pl]. 15. Odbudowa państwa polskiego: 1914-1918 / Janusz Pajewski. 1985. Gdy w roku 1978 ukazała się Odbudowa państwa polskiego, natychmiast zajęła miejsce wśród ważnych utworów polskiej historiografii. Odległość, która dzieli nas od tamtego czasu to nie tylko ponad ćwierć wieku, ale i ogromna zmiana warunków, w porównaniu do tych, w jakich polski czytelnik otrzymywał tę książkę. Mimo to jednak i dziś pozostaje ona dziełem nie tylko znaczącym, ale w pewien sposób szczególnym. W tej postaci jaką ma, wyjść mogła chyba tylko spod jednego pióra Janusza Pajewskiego. Zarazem zaś trudno wyobrazić sobie, by mogło jej nie być wśród prac zmarłego niedawno nestora polskich historyków. [...] W ostatnich kilkunastu latach ukazało się szereg publikacji na temat odzyskania przez Polskę niepodległości w 1918 r. Ale ciągle nie pojawiło się nic, co dorównałoby Odbudowie, tym bardziej zaś ją przewyższało. Przede wszystkim dlatego, że góruje ona nad wymienionymi rozległością problematyki. A także dlatego, że powtórzmy taką książkę mógł napisać tylko jeden człowiek, łączący całą swoją wiedzę i kunszt historyka, własne wspomnienia i ukochanie tematu, wreszcie urodę stylu pisarskiego [lubimyczytac.pl].
16. Orzeł biały, czerwona gwiazda : wojna polskobolszewicka 1919-1920 / Norman Davies. 2000. Wojna, która zmieniła bieg dziejów XX wieku. W klasycznym już studium Norman Davies roztacza przed czytelnikiem historycznie wierny, a jednocześnie przystępny w odbiorze obraz całej wojny polsko-bolszewickiej. Brytyjski historyk dokładnie odtwarza przebieg poszczególnych kampanii i bitew, naświetla polityczny - tak polski, jak i międzynarodowy - kontekst działań wojskowych i tłumaczy, dlaczego Polska zwyciężyła niesioną na bagnetach czerwonoarmistów ”robotniczą” rewolucję. Każdy, choćby w najmniejszym stopniu zainteresowany polską historią, powinien tę książkę przeczytać [swiatksiazki.pl]. 17. Pakt Piłsudski-Lenin czyli Jak Polacy uratowali bolszewizm i zmarnowali szansę na budowę imperium / Piotr Zychowicz. 2016. Podczas wojny 1920 roku Polacy dwukrotnie mogli zdobyć Moskwę i obalić reżim bolszewików. Musieliby jednak zawrzeć przymierze z białymi rosyjskimi generałami. Najpierw z Antonem Denikinem, potem z Piotrem Wranglem. Niestety Józef Piłsudski odrzucił tę możliwość i podjął tajne rozmowy z Włodzimierzem Leninem. Uważał bowiem, że Rosja „czerwona” będzie dla Polski mniej groźna niż Rosja „biała”. Był to katastrofalny błąd. Polacy nie tylko ocalili komunizm, ale zaprzepaścili szansę na odbudowę potężnej Rzeczypospolitej w przedrozbiorowych granicach. Choć wygraliśmy Bitwę Warszawską cała wojna z bolszewikami skończyła się dla nas klęską. Podpisując w 1921 roku haniebny Traktat Ryski rzuciliśmy na pastwę Sowietów połowę terytorium Rzeczypospolitej i półtora miliona Polaków. Ludzie ci padli ofiarą czerwonego Holokaustu. Polska zapłaciła za to gorzką cenę 17 września 1939 roku… [lubimyczytac.pl].
21. Pozdrówcie Góry Świętokrzyskie : reportaż historyczny / Cezary Chlebowski. 1988. “Pozdrówcie Góry Świętokrzyskie” Cezarego Chlebowskiego to reportaż historyczny na temat działalności zgrupowań partyzanckich podczas okupacji na terenach Kielecczyzny. Ale nie tylko, jest to także, a może przede wszystkim historia mjr Jana Piwnika “Ponurego” znanego też pod pseudonimem “Donat” [lubimyczytac.pl].
18. Pierwsza wojna światowa 1914-1918 / Janusz Pajewski. 1991. Synteza dziejów I wojny światowej. Autor w znakomity sposób łączy opis bezpośrednich zmagań zbrojnych z prezentacją działań o charakterze strategicznym i dyplomatycznym. Z ogromnym wyczuciem i głęboką znajomością tematu przedstawia sytuację na frontach, w sztabach i w salonach polityków. Snuje ciekawe rozważania na temat możliwych wariantów przebiegu wojny, straconych szans i niewykorzystanych sytuacji. Przedstawia bezmiar tragedii, jaką - przed hekatombą II wojny światowej - była “Wielka Wojna 1914-1918” [ksiegarnia.pwn.pl]. 19. Piłsudczycy / Juliusz Kaden-Bandrowski. 1990. Kaden-Brandowski opisuje pierwsze dwa lata Legionów. Piłsudskiego, życie codzienne, młodzież, doktorów i wielu innych. Szczegółowe opisy uzupełniają dodatkowo fotografie osób i miejsc. Warto przeczytać ze względu na całkiem niezłe przybliżenie tamtych czasów, pokolenia naszych dziadków, pradziadków z początku XX wieku [lubimyczytac.pl]. 20. Piłsudski i sanacja w oczach przeciwników: sądy i świadectwa współczesnych: wybór z pamiętników i publicystyki / opr., przedm. Marian Leczyk. 1987. Zawiera fragmenty tekstów Jędrzeja Giertycha, Wicentego Witosa, Adama Pragiera, Jana Kwapińskiego, Stanisława Mackiewicza [lubimyczytac.pl].
22. Przedwiośnie / Stefan Żeromski. 1997. Wraz z przedwiośniem nadchodzą nieuchronne zmiany dla kraju i całego społeczeństwa. Polska podnosi się z kolan, uwalnia się z kajdan niewoli. Nie są to jednak beztroskie chwile. Przeciwnie, okres ten obfituje w dynamiczne i bolesne zmiany i przemiany ustrojowe. Stare idee muszą być zastąpione nowymi wartościami. W tej atmosferze pełnej rewolucji i nowych poglądów poznajemy bohatera powieści. Cezary Baryka to postać pełna buntu, miłości, jego umysłem rządzą radykalne myśli. Bohater ewoluuje na oczach Czytelników. Akcja powieści rozgrywa się na tle autentycznych wydarzeń historycznych. Tytuł powieści oraz jej tematyka jest symboliczna. Treść jest zgodna z nastrojami panującymi w społeczeństwie w ówczesnych czasach. Jest przepełniona melancholią, pesymizmem i rozczarowaniem. To gorzka powieść o tym, że czas porzucić ideały i sny o potędze [taniaksiazka.pl].
23. Rok 1918 : we wspomnieniach mężów stanu, polityków i wojskowych / wybrał i oprac Jan Borkowski.1987. Wybór wspomnień m.in. Józefa Piłsudskiego, Wincenta Witosa, Ignacego Daszyńskiego, Marii Dąbrowskiej i wielu innych. 24. Teraz będzie Polska : wybór pamiętników z okresu I wojny światowej / przedm., oprac. Andrzej Rosner. 1988. Fragmenty pamiętników z czasu I wojny światowej. 25. Ustrój i prawo na ziemiach polskich: od rozbiorów do odzyskania niepodległości / Artur Korobowicz, Wojciech Witkowski. 1994. Podręcznik ten jest przeznaczony dla studentów wydziałów prawa i administracji. Prezentuje zarys wykładu historii ustroju społeczno-politycznego i prawa sądowego obowiązującego na ziemiach polskich od pierwszego rozbioru do odzyskania niepodległości. Autorzy zdecydowali, że dzieje instytucji ustroju społeczno-politycznego i prawa sądowego ziem polskich należy traktować jako całość, dlatego wykład o częściach ziem polskich uwzględnia zmiany, ale bez tradycyjnego podziału na okresy czasowe [ksiegarnia.pwn.pl].
28. Z myślą o Niepodległej... : listy Polaka, żołnierza armii niemieckiej, z okopów I wojny światowej (1914-1918) / Józef Iwicki. 1978. Każdy, kto po listy Iwickiego sięgnie, przekona się, że istotnie pisane były one z myślą o Niepodległej. Wątek „niepodległościowy” jest w listach wątkiem centralnym. Lektura listów przynosi wreszcie obraz codziennego życia na pierwszej linii frontu. I choć drastyczność tego obrazu ze względu na adresata – matkę - była tłumiona, bez trudu odnajdujemy ową opisywaną w literaturze pacyfistycznej grozę wojny, jak choćby opis efektów ataku gazowego. Świetnym wprowadzeniem do tej lektury jest napisany przez wydawcę wstęp, przynoszący podstawowe informacje o autorze listów, jak też ich charakterystykę [Komunikaty Mazursko-Warmińskie]. 26. Wielka wojna : Suwalszczyzna i Zaniemenie 19141918 / [oprac. Krzysztof Skłodowski; red. tekstów Jolanta Kubrak]. 2014. Wydanie albumowe opracowane przez Krzysztofa Skłodowskiego z okazji 100 rocznicy wybuchu I wojny światowej. W albumie przedstawiono dokumentację fotograficzną z okresu Wielkiej Wojny na terenach byłej guberni suwalskiej, między innymi Augustowa, Kalwarii, Mariampola, Olity, Sejn, Suwałk, Wyłkowyszki, walki w Augustowskich Lasach 1915 r. i rozbicie rosyjskiego XX Korpusu Armijnego. Opublikowano wiele różnych przedmiotów i dokumentów militarnych. Książka w języku polskim i litewskim wydana w 2014 r. przez Muzeum Okręgowe w Suwałkach [archiwum.allegro.pl]. 27. Wygrać Polskę : 1914-1918 / Tomasz Schramm. 1989. Opis rozgrywek dyplomatycznych i walk o odzyskanie wolności po ponad stu latach niewoli. Szansa pojawiła się w czasie I wojny światowej gdy mocarstwa zaborcze walczyły przeciwko sobie, Prusy z Austrią po jednej stronie przeciwko Rosji. Wszystkie te kraje potrzebowały Polaków, żeby walczyli na froncie, co nasi skrzętnie wykorzystali wymuszając na władzach państw zaborczych pewne obietnice, których ani myślały dotrzymać. jednak pojawiła się korzystna koniuktura gdy najpierw Rosja, a potem Prusy z Austria przegrały wojnę. To trzeba było umiejętnie wykorzystać. Jak wiemy 11 XI 1918 roku powstała II Rzeczypospolita [lubimyczytac.pl].
29. Złowrogi cień marszałka / Rafał A. Ziemkiewicz. 2017. “Rzucam na Polskę za duży cień”, miał ponoć powiedzieć Marszałek, z właściwą swej starości megalomanią. Duży czy mały –nie w tym rzecz, ale w tym, że jest to cień, w którym nic dobrego nie może wyrosnąć. W którym kwitnąć może tylko wiara w prymitywne recepty, w to, że wszystko stać się może siłą ducha i mocą słuszności, że trzeba tylko znaleźć wodza, oddać mu się całą duszą i bić kurwy i złodziei, które On do bicia wskaże. Odurzeniu postacią Józefa Piłsudskiego zawdzięczmy do dziś marność naszej niepodległości i to wszystko, co do cna nam ją obrzydza. Niesprawność państwa, bezkarność i wszechwładzę politycznych sitw, chroniczny stan niemożności, a nade wszystko plemienność życia politycznego, sprowadzonego do podjudzania Polaków przeciwko sobie. Kult Piłsudskiego niszczy to, co stanowi naszą cywilizacyjną odrębność, co decyduje o naszej wyjątkowości, co nam pozwoliło odnieść największy sukces w dziejach, jakim było odzyskanie i obronienie niepodległości po I Wojnie Światowej – i co powinno pozostać, jak za dawnych czasów, podstawą polskości: Polski republikanizm. Bez uświadomienia sobie tego, nie zrozumiemy, na czym naprawdę polegało znaczenie Komendanta dla polskości [legimi.pl].
30. / Joanna Wieliczka-Szarkowa. 2013. Żołnierze Niepodległości - żołnierze najwspanialszego, bo uwieńczonego największym zwycięstwem powstania, mieli być skazani na zapomnienie. Mieli być wymazani z pamięci, bo sama niepodległość, a także przypomnienie tej siły woli, siły charakteru, która pokolenie Oleandrów w walce o wolność wykazało - to wszystko przeszkadzało władzy, która chciała Polski znijaczonej, biernej, poddanej. Tej pamięci nie udało się jednak zgasić. Inspirowała ona ludzi szukających śladów Polski wielkiej, ambitnej, nieugiętej, dzielnej - i odnajdujących je w tradycji czynu niepodległościowego, w symbolu, którym stał się Józef Piłsudski i jego żołnierze. Z ich poświecenia wyrosła duma II Rzeczpospolitej. Z tego poświęcenia pozostał etos żołnierza niepodległości. Ten sam, który odezwał się na frontach II wojny - od Westerplatte po Monte Cassino i Powstanie Warszawskie. Ten sam, który w nowej formie, wzmocnionej błogosławieństwem Jana Pawła II, odrodził się w ` Solidarności`, w Sierpniu 1980. Piękna książka Joanny Wieliczki-Szarkowej ten etos odnawia i przypomina, portretując najpiękniejsze chwile w życiu najszczęśliwszego pokolenia Polaków XX wieku: tego, które wywalczyło niepodległość [gandalf.com.pl].