J r
n
v
nd
JAARVERSLAG 2018
INHOUDSOPGAVE
2
pagina 3
Voorwoord
pagina 12
de Bibliotheek digitaal
pagina 4
de Bibliotheek voor volwassenen
pagina 13
de Bibliotheek in de buurt
pagina 6
de Bibliotheek voor jeugd
pagina 14
Uitgelicht: Mokokè ledenwerfactie
pagina 8
de Bibliotheek op School
pagina 14
Uitgelicht: de Raad van Toezicht
pagina 10
de Bibliotheek verbindt
pagina 15
Cijfers
N i a
V r
dagen
in nszand
Prijsu r k
trijd
e
VOORWOORD
2018 HET JAAR VAN DE VERBINDING Als openbare Bibliotheek verrijken wij het leven van
centraal en wordt gezocht naar mogelijkheden voor
mensen door hen kennis te laten maken met verhalen,
samenwerking met andere partners. Onze vestiging in
informatie en media in de meest brede zin van het
Goes dient hiervoor als proeftuin, als voorbode voor een
woord. We leggen verbindingen: tussen mensen en
mogelijke verhuizing in 2019. Die kwam een stap
informatie, maar ook tussen mensen onderling.
dichterbij door het unanieme raadsbesluit om de
Voorbeelden? Dit jaarverslag staat er vol van. En al die
benodigde fondsen hiervoor vrij te maken.
mooie dingen die we doen met en voor onze klanten worden gedragen door de mensen in onze organisatie.
Kortom: voldoende reden om in dit jaaroverzicht met
Een zeer divers team van enthousiaste medewerkers die
plezier terug te kijken en ook komend jaar met
in vestigingen, op scholen en op nog veel meer andere
enthousiasme verder te bouwen aan die Bibliotheek die
plaatsen in onze regio hun bijdrage leveren aan deze
mensen verbindt en inspireert.
missie. Maar juist ook de verbindingen met andere organisaties
Jannie van Vugt
in onze regio, met de gemeenten en met onze
Directeur Bibliotheek Oosterschelde
bibliotheekpartners in het hele land maken de lokale Bibliotheek betekenisvol. Bij onze programmering en de opzet van nieuwe diensten staat de vraag van de klant
ualo s
23
de Bibliotheek VOOR VOLWASSENEN
398 Taalvragers geholpen in 2018! De Bibliotheek Oosterschelde speelt een coördinerende rol binnen het Taalhuisnetwerk. We slaagden er, met een brede groep partners, ook dit jaar in taalvragers tegemoet te komen met een voor hen passend taalaanbod bestaande uit diverse taalactiviteiten. In juli 2018 startte een Postcafé in de gemeente Zierikzee i.s.m. Stichting Maatschappelijk Werk en Welzijn Oosterschelderegio (SMWO) en het Leger des Heils. Bij dit Postcafé wordt gratis advies en uitleg over post en formulieren geboden. Hier bleek een enorme behoefte aan te zijn. Tussen juli en december 2018 bezochten ruim 60 mensen dit Postcafé. 4 2
Actief in 2018
Nieuw in 2018
Taalvragers
398
298
Taalvrijwilligers
122
72
Bijeenkomsten voor werkzoekenden De maandelijkse gratis 'koffiepauzes voor werkzoekenden' in de Bibliotheken Zierikzee en Goes werden gedurende het jaar steeds vaker bezocht. Een grote groep mensen nam deel aan interessante workshops zoals b.v. 'Hoe presenteer ik mij tijdens een sollicitatiegesprek'. Ook gaf SMWO meerdere keren uitleg over vrijwilligerswerk. De bijeenkomsten bieden naast het informatieve karakter ook een laagdrempelige manier om andere werkzoekenden te ontmoeSchrijven
t
W k
P z
n
je
ten, ervaringen te delen en zo nieuwe inspiratie op te doen.
Daarnaast sloten veel mensen aan bij activiteiten zoals de taalcafés en de cursus 'Oefenen.nl' waarbij er, onder begeleiding van een docent, geoefend wordt met basisvaardig-
Gemiddeld bezochten per keer circa 20 nieuwe deelnemers de bijeenkomsten .
Walk&Talk &
Br kr m
heden zoals taal, rekenen en computergebruik. Blij zijn we met een grote groep nieuwe taalvrijwilligers. Na een intensieve training zijn zij aan de slag gegaan bij één van de vele taalactiviteiten.
M
I k en Chr
P anen
25
de Bibliotheek VOOR JEUGD
Programmeren voor jongeren CoderDojo, een zaterdagactiviteit waarbij kinderen o.a. leren programmeren, games bouwen en apps ontwikkelen, bleek aan een grote vraag te voldoen. Gezien het enthousiasme van de deelnemende kinderen en hun ouders, zal deze activiteit ook de komende jaren zeker in het programma opgenomen worden.
6 2
BoekStart, het begint met lezen Als ouders hun kinderen al als baby voorlezen, stimuleert dat aantoonbaar hun taalontwikkeling. Voorlezen versterkt bovendien de band met je baby. Vanuit deze gedachten is BoekStart ontstaan, een programma waarin kinderen van 0 tot 4 jaar samen met hun ouders van boeken kunnen genieten. Vanaf het moment dat een kind drie maanden is, kun je samen al 'speellezen' (plaatjes kijken, praten en zingen). Dit jaar bestaat BoekStart tien jaar. Landelijk ontvingen al 500.000 baby's een BoekStartkoffertje via hun Bibliotheek. Dit succes vierden we met de BoekStart Gouden Wikkelactie, waarbij vinders van een gouden wikkel in hun BoekStartkoffertje, een mooi prijzenpakket ontvingen. ekStart
u n Wik l
27
de Bibliotheek OP SCHOOL
MEER LEESPLEZIER > MEER LEZEN > BETER IN TAAL > MEER KANSEN Met de Bibliotheek op school slaan onderwijs, de Bibliotheek en de gemeente de handen ineen en komt er dagelijks aandacht voor leesplezier en mediawijsheid op school ĂŠn thuis. We willen zo kinderen en jongeren stimuleren om meer te lezen. Maar ook om ze beter en verstandiger om te leren gaan met internet, sociale media en games. De leesconsulenten van de Bibliotheek helpt op basisscholen en middelbare scholen om deze doelen te bereiken. Zij nemen daarbij inspirerende boeken en een goede digitale lees- en leeromgeving mee als hulpmiddel. Bibliotheek Oosterschelde verzorgt op dit moment de Bibliotheek op School op 67 basisscholen in de Oosterschelderegio
Pilot de Bibliotheek op school in de gemeente Reimerswaal Naast de 6 scholen in de gemeente Reimerswaal waarvoor wij al meerjarig de Bibliotheek op school verzorgden, loopt sinds begin van 2018 een proef op nog eens 9 scholen in deze gemeente. De gemeente8 2
raad verlengde voor de zomer de proef met een jaar. In 2019 wordt besloten of ook deze nieuwe pilotscholen deďŹ nitief gebruik kunnen blijven maken van onze dienstverlening. Daarmee zou ook in de gemeente Reimerswaal een 100 % dekking bereikt worden. Ka
Mad S en
dan 400%, waarbij vooral het intensieve gebruik van informatieve boeken opvalt..
Verder professionaliseren binnen de Bibliotheek op school Binnen Bibliotheek Oosterschelde vinden we het belangrijk om ons te blijven ontwikkelen op het gebied van lezen en mediavaardigheden. De afgelopen twee jaar hebben er wisselingen plaatsgevonden binnen het team leesconsulenten. Daarom volgen elf leesconsulenten nu de basisopleiding leesconsulent. Binnen deze goed uitgebalanceerde opleiding is er aandacht voor het onderwijslandschap, lezen, jeugdliteratuur en leespromotie. De opleiding maakt de leesconsulent een professionele partner voor het onderwijs die een betekenisvolle bijdrage kan leveren aan de
Hansweert:
ontwikkeling
van Bieb in de Buurt naar leespunt
van het leesme-
Begin 2018 verhuisde de bibliotheekvoorziening in
diabeleid van de
Hansweert. De Bieb in de buurt in Maria-Oord werd
school.
omgezet naar een leespunt in Brede School de Kolk. Het
Daarnaast nemen
leespunt is qua collectie, inrichting en openstelling
alle leesconsulten
vooral gericht op gebruik door kinderen van basisscho-
op de deelnemende
len en de kinderopvang. Hierbij is de verbinding met 'de
scholen de Monitor af.
Bibliotheek op school' dienstverlening van onze leescon-
Deze Monitor de Bibliotheek op
sulent een belangrijke meerwaarde. Voor het algemene
school brengt de opbrengst van de samen-werking
publiek is het leespunt anderhalf uur per week geopend.
Kin rkun ek
tussen school en Bibliotheek in kaart. Door dit jaarlijks te herhalen, ontstaat een helder beeld van de
Het succes van de
veranderingen bij leerlingen, leerkrachten,
omzetting blijkt
docenten en ouders. De
uit de
monitorresultaten dienen als basis
gebruikscij-
voor het vaststellen van nieuwe
fers over het
leesbevorderingsdoelen. De
afgelopen
leesconsulenten zijn getraind
jaar. De
om deze resultaten toe te
uitleen van
lichten en ondersteunen het
jeugdboeken
onderwijsteam bij het
steeg met meer
vaststellen van deze doelen. r en
nt
ns
t
9 2
de Bibliotheek VERBINDT
Agent en
ef
krijgen in wat hen beweegt en welke behoeften ze hebben ten aanzien van collectie en activiteiten. Thema's die in deze interviews naar voren gekomen zijn vormden het uitgangspunt voor de programmering van activiteiten vanaf medio 2018.
Kinderboekenweek 'Vriendschap; kom erbij!' In gesprek met lokale inwoners Om nog beter te kunnen inspelen op wensen en behoeften van onze klanten in het voorjaar 2018 een onderzoek gedaan binnen de gemeente Goes. Met behulp van Mosaic (een erkend segmentatiesysteem, dat consumenten in groepen en typen verdeelt op basis van demograďŹ sche, psychologische en lifestyle kenmerken die deze consumenten gemeen hebben) is verkend: Wie zijn de inwoners van de gemeente Goes? Wie zijn de leden van de Bibliotheek? Waar liggen hun wensen en behoeften? Naar aanleiding van de uitkomsten van het onderzoek is de keuze gemaakt om, door middel van interviews, de verbinding aan te gaan met ouders van kinderen op de basisschool in de regio Goes. Dit om meer inzicht te 10 2
Tijdens de Kinderboekenweek 2018 waren er veel activiteiten voor kinderen in de verschillende vestigingen. In Goes organiseerden we in samenwerking met Boekhandel Het Paard van Troje de activiteit 'Word vriendjes met de Gruffalo'. Ruim 100 kinderen kregen een stempelkaart en werden voorgelezen uit het boek van de Gruffalo, werden geschminkt, deden Gruffalo
geschenkboek 'Je bent wat je leest' met bijdragen over voeding van vijf specialisten deelden we gratis uit aan meer dan 2500 leden van de Bibliotheek.
Bibliotheek Goes In voorbereiding op een mogelijke verhuizing van de Goese vestiging wordt een nieuw dienstverleningsconcept voorbereid, in Winnar
eerste instantie voor de Bibliotheek
uffalo S h
Goes. Een betekenisvolle Bibliotheek, waarmee de kinderen natuurlijk
een centrum voor lezen, ontmoeting,
op de foto konden.
kennis en verbeelding, vraagt naast
Ook de muzikale voorstelling
een hoogwaardige vestiging met een
'Agent en Boef' in de Stenge in
actuele collectie vooral een passende
Heinkenszand trok veel enthousiaste kinderen en hun ouders. De voorstelling is gebaseerd op de prentenboeken met daarin de
programmering. De Bibliotheek zoekt, daarom naar innovatieve manieren om de Bibliotheek dichterbij inwoners te
verhalen rondom het hilarische duo Agent en Boef van
brengen. Daarom verkennen we
Tjibbe Veldkamp en Kees de Boer. Deze boeken zijn al
samenwerking met nieuwe partners
lange tijd een groot succes en werden zelfs bekroond
waarmee we inhoud kunnen geven aan
met de Zilveren Griffel. Na de voorstelling konden de
programma's die passen bij de doelgroep.
kinderen Politiehond aaien, met Agent na kletsen of op
Bovendien wil de Bibliotheek Goes op meerdere,
de foto. De voorstelling werd georganiseerd in
verrassende plekken in de stad zichtbaar worden. De
samenwerking met De Stenge, Bruna en de
Bibliotheek wil niet beperkt zijn tot haar vestiging, maar
winkeliersvereniging van Heinkenszand.
daar zijn waar haar doelgroep zich ook bevindt. Zo verkennen we partnerschap met de Zeeuwse
Thema 'voeding' tijdens Nederland Leest
Muziekschool om onze collectie bladmuziek dichter bij
De Bibliotheek Oosterschelde bood tijdens Nederland
de potentiele klant te brengen. We hopen de eerste
Leest een uitgebreid programma rond het thema
voorbeelden van deze 'gedistribueerde bibliotheek'
Voeding. Zo waren er exposities met foto's en
komend jaar te kunnen uitrollen.
schilderijen over voeding, een drukbezochte workshop Indonesische hapjes en een lezing over koolhydraat
Het programmaboekje
beperkt eten. Tijdens de workshop van een Zeeuwse
Wie aan willekeurige mensen
foodie over het onderwerp 'gezonde voeding', gingen
vraagt wat een Bibliotheek is,
bezoekers met elkaar in gesprek over gezond eten en
zal veelal een antwoord krijgen
lekker genieten. Zo brachten ze elkaar op nieuwe ideeën.
dat te maken heeft met het
Succesvol was ook de workshop 'beweging en voeding
lenen van boeken. Dat de
voor ouderen', gegeven door een beweegconsulent van
Bibliotheek meer te bieden heeft,
SMWO en een diëtiste van Allévo. Zij
is veel te weinig bekend. Daarom
vertelden over het belang en
hebben we dit jaar voor het eerst ons
de noodzaak van
totale activiteitenprogramma in een
blijven bewegen
programmaboekje gebundeld dat begin
en goede
september 2018 huis aan huis hebben laten verspreiden
voeding
in ons werkgebied. Op deze manier bereiken we niet
bij het
alleen onze leden, zoals met onze digitale nieuwsbrief,
ouder
maar ook gaan we de verbinding aan met niet-leden. We
worden.
zijn blij met de enthousiaste reacties en de vele nieuwe
Het
aanmeldingen voor onze activiteiten. 121 G d nW z
l,
rland
t
de Bibliotheek DIGITAAL
Proeftuin De Bibliotheek maakt
Zeeland, Hansweert: project Dichter bij de kern
de Bibliotheek maakt digi-wijzer
App je e'm al?
Samen met onze
De Zeeuwse Bibliotheken hebben in 2018 een handige
partners zoals
app geĂŻntroduceerd: de Zeeuwse Bibliotheken App. De
Digisteun en de
introductie van deze app was een groot succes maar
Seniorenraad
zorgde wel voor een daling in het websitebezoek (22.041
Borsele konden we
bezoekers ten opzichte van 40.556 bezoekers in 2017).
ook dit jaar weer
Tot nu toe gebruikten onze leden de website om hun
en groot aantal
materialen te verlengen, materialen te reserveren of de
interessante
openingstijden van hun vestiging te raadplegen. Deze
cursussen op het
functionaliteit is nu beschikbaar via de Zeeuwse
gebied van digitale
Bibliotheken app. Het aantal leden dat de Bibliotheek
vaardigheden
App gebruikt steeg in korte tijd tot 4247 personen.
organiseren. Zo werden er cursussen What's app, Windows 10, Digisterker, Klik en Tik en wekelijkse inloopspreekuren verzorgd. Hierdoor is er weer een enthousiaste groep deelnemers een stuk digi-wijzer geworden.
12 2
de Bibliotheek IN DE BUURT
Bibliotheek Kruiningen wordt PostNL Pakketpunt Bibliotheek Kruiningen fungeert sinds september 2018
uitgebreide jeugdcollectie een plek te kunnen geven, werd een extra ruimte in De Vossenkuil gehuurd. Met deze uitbreiding is de Bieb in de buurt een ontmoetingsplek voor alle doelgroepen geworden.
als PostNL Pakketpunt. Een extra service voor de inwoners in Kruiningen en omstreken. Klanten kunnen er pakketten verzenden, ophalen en retour sturen. De Bibliotheek blijkt, door haar ruime openingstijden, een mooie locatie voor een afhaalpunt. Binnen drie maanden maakten al 169 personen gebruik van deze service. Een mooie start en reden om de samenwerking in ieder geval de komende twee jaren voort te zetten.
Lezen, koken en bewegen op Tholen Ook op Tholen bood de Bibliotheek een breed scala aan activiteiten. Zo werd hulp geboden bij digitale vragen tijdens het maandelijkse DigitaalCafé in Sint Maartensdijk. In Scherpenisse en in Tholen kon je inspirerende schrijfworkshops volgen. En tijdens een lezing in Scherpenisse kwam naar voren hoe interessant het leven op de binnenvaart is.
De Bieb in de buurt Oud-Vossemeer
Informatie over diverse
Aan het begin van het jaar zijn de schoolcollecties van
leesgroepen werd gegeven
de 3 scholen in Oud-Vossemeer, (de R.K. Basisschool Sint
in Tholen en Sint-
Anthonius, OBS Die Heenetrecht en de School met de
Annaland. Heerlijke
Bijbel De Ark), samengevoegd en verhuisd naar de Bieb
lekkernijen zijn bereid
in de buurt Oud-Vossemeer, gevestigd in dorpshuis De
tijdens de kookworkshop
Vossenkuil. Dit initiatief kwam tot stand in goed overleg
Puur koken in Stavenisse.
tussen de directies van de scholen en de vrijwilligers
En voor de allerkleinsten
van Bieb in de buurt Oud-Vossemeer.
was er een poppentheater
De Bieb in de buurt
en waren er leuke voorlees-
had vóór deze
momentjes met zang en
samenvoeging alleen een
beweging in Tholen en Sint-Annaland. De oudere jeugd kwam meer te weten
collectie voor
over allergieën tijdens een heus college, gegeven
volwassenen en
door een echte onderzoeker!
voor peuters & kleuters. Om deze
Kortom een mooi divers aanbod voor jong en oud met maar liefst 167 enthousiaste deelnemers. Klik en Tik,
nt-Annaland
13 2
Uitgelicht MOKOKÈ LEDENWERFACTIE
Hoewel mensen de afgelopen jaren anders zijn gaan lezen, blijft er behoefte aan verhalen, duiding, informatie, kennis en ontspanning. De Bibliotheek is daarvoor dé geschikte plek. Voor het jaar van het verbinding ontwikkelden we een speciale member-getsmember ledenwerfactie. Wanneer een huidig lid van de Bibliotheek een nieuw lid introduceerde, kregen ze beiden een Mokokè mok met chocolaatjes en konden ze gezamenlijk een gratis activiteit van de Bibliotheek bezoeken. Het resultaat: 78 nieuwe leden!
Uitgelicht RAAD VAN TOEZICHT De Raad van Toezicht vergaderde acht keer met de directeur. De samenstelling in 2018 was: De heer Bert van Houten (voorzitter), mevrouw Monica Roose (vice voorzitter) en de volgende leden: de heer Hans Willemstein, de heer Martin Wissekerke, mevrouw Marianne Velthuis, mevrouw Fleur Alting-Landa. Nieuw in de Raad van Toezicht is strategisch Citymarketeer Ruurt van der Wel. Hij heeft zich kandidaat gesteld voor deze functie omdat hij graag een (kleine) bijdrage levert aan de verandering van de waardevolle rol die de Bibliotheek heeft in de maatschappij. Zeker voor kinderen is de Bibliotheek onmisbaar in hun ontwikkeling. Daar maakt hij zich graag sterk voor. 14 2
Ru t
n
rW
CIJFERS 2018
MATERIALEN IN DE COLLECTIE
LEDEN Aantal leden in 2018: 34.694
ZEELAND 1.100.000 BIBLIOTHEEK OOSTERSCHELDE 176.525
UITLENINGEN PER GEMEENTE
AANTAL UITLENINGEN VAN MATERIALEN 646.077
Uitleningen in gemeente Schouwen: 128.680 Uitleningen in
Uitleningen in
gemeente
gemeente Goes: 190.025
Tholen: 26.534
Uitleningen in gemeente Kapelle: 102.332
DIGITAAL Aantal bezoekers website: 22.041 Downloads Zeeuwse Bibliotheken App: 4.247 Abonnees op de digitale nieuwsbrief: 20.624
Uitleningen in
Uitleningen in gemeente
gemeente Borsele: 98.728
Reimerswaal: 99.778
DIENSTVERLENING De Bibliotheek Oosterschelde (BO) verzorgt het openbare
BIBLIOBUSSEN
Bibliotheekwerk voor meer dan 154.000 inwoners van de gemeenten Borsele, Goes, Kapelle, Reimerswaal, Schouwen-Duiveland en Tholen. In
Aantal leden: 2.155
30 locaties leveren meer dan 60 medewerkers en meer dan 110 vrijwilli-
Aantal uitleningen: 23.666
gers dagelijks hun bijdrage aan de dienstverlening van 34.000 klanten. In de dienstverlening staan informatie, cultuur en educatie centraal.
bibliotheekoosterschelde.nl
facebook.com/Bibliotheekoosterschelde
Sinds 2014 kunnen leden van de openbare bibliotheek e-books lenen. Elk jaar komen er steeds meer leden met een ebookaccount bij en worden er meer e-books uitgeleend. In deze infographic staan de belangrijkste cijfers over het gebruik van e-books in 2018 voor de Zeeuwse Bibliotheken.
15 2 22 2
COLOFON Vormgeving, tekst en redactie Afdeling PR Bibliotheek Oosterschelde FotograďŹ e: Medewerkers Bibliotheek Oosterschelde