I 2019 Bilboko hiruhilekoko koiuntura-txostena
Laburpena Nazioarteko Diru Funtsak munduko ekonomiaren % 3,3ko eta % 3,6ko hazkundea aurreikusi du 2019. eta 2020. urteetarako
Nazioarteko Diru Funtsak, munduko ekonomiaren ikuspegien bitartez, 2019. urtean % 3,3ko hazkunde ekonomikoa egongo dela aurreikusi du, eta 2020. eta 2021. urtean hazkundea % 3,6koa izango dela. Hobetzeko aurreikuspen hori pixka bat txikiagoa da ekonomia aurreratuetan, aurreikuspen hauek egin baitira horietan: % 1,8ko hazkundea 2019. urtean, eta % 1,7koa 2020. urtean. Sortzen ari diren ekonomietan, berriz, gainditu egin da: % 4,4, 2019. urtean, eta % 4,8, 2020. urtean. Ekonomia aurreratuen hazkundearen euskarria Ameriketako Estatu Batuetako ekonomiaren dinamismoa da (+% 2,3, 2019. urterako, eta +% 1,9, 2020. urterako), Euroguneko moderazioaren aurrean (+% 1,3 eta +% 1,5). Beste alde batetik, garapen bidean dauden ekonomien artean, Indiaren (+% 7,3 eta +% 7,5) eta Txinaren (+% 6,3% eta +% 6,1) dinamismoa nabarmendu behar da.
Eusko Jaurlaritzak % 2,2 eta % 2,0ko hazkundeak aurreikusi ditu 2019 eta 2020rako
Bilbon afiliatutakoen kopuruak 2008. urteko gehieneko balioa gainditu du
Kontratazio mugagabeak behera egin du. Aldi baterakoak, aitzitik, gora egin du
Eusko Jaurlaritzako Ekonomia eta Plangintza Zuzendaritzak, halaber, aurreikuspenak berrikusi ditu, eta euskal ekonomiaren % 2,2ko eta % 2,0ko hazkundea kalkulatu du 2019. eta 2020. urteetarako, hurrenez hurren. Eskariaren osagaien artean nabarmendu behar dira etxeetako kontsumoan (+% 2,2 eta +% 1,9) eta kontsumo publikoan (+% 1,6 eta +% 1,7) aurreikusitako hazkundeak, kapitalaren osaera gordina berreskuratzeko bidean jarraitzearekin batera (+% 3,5 eta +% 3,7). Beste alde batetik, eskaintzari dagokionez, jarduera-adar handiek, orokorrean, hazi egingo direla aurreikusi da, lehen sektorean izan ezik. Hori horrela, Eusko Jaurlaritzak aurreratu du 2019. urtean 14.800 enplegu sortuko direla. Urteko lehenengo hiruhilekoan, Bilbon, 180.742 pertsona afiliatu dira Gizarte Segurantzan, hau da, urte arteko % 2,7ko hazkundea egon da. Hazkunde hori gertatu egin da afiliazioak araubide orokorrean izan duen dinamismoagatik (+% 3,4); izan ere, gainerako araubideetan mantendu edo jaitsi egin da. Adierazi beharra dago jarduerasektore handiei esleitutako afiliazioa hazi dela: +% 2,6 zerbitzuen sektorean, +% 2,1 industrian eta energian, eta +% 6,4 eraikuntzaren sektorean. Lehen sektorea baino ez da jaitsi (–%25,1). 2019ko lehenengo hiruhilekoan 36.249 lan-kontratu berri egin zaizkie Bilboko egoiliarrei, eta urte arteko igoera % 6,7koa izan da. Kontratu berrien % 90,3 aldi baterako kontratuak dira, eta, % 9,7, aldiz, mugagabeak. Bestalde, kontratazio mugagabeak behera egin du (–% 1,8), eta aldi baterakoa hazi da (+% 7,7). Kontratazioan egon den hobekuntza hori emakumeen zein gizonen kolektiboan gertatu da, bai eta adin-talde guztietan ere. Bilbon erregistratutako biztanle langabeei dagokienez, 2019ko martxoan, 22.983 langabe egon ziren, eta urte arteko beherakada % 9,4koa izan da. Argi dago gizonen kolektiboaren joera (–% 11,4) hobea izan dela emakumeen kolektiboarena baino (– % 7,6). Adin tarteei dagokienez, joera hobea izan da 25 eta 34 urte bitartekoen (–
Hiruhileko koiuntura - 2019ko I. hiruhilekoa 1
% 12,7) eta 35 eta 44 urte bitartekoen (–% 16,2) artean, nagusien (–% 5,8% 45 urtetik gorakoentzat) eta gazteen artean baino (–% 1,1, 16 eta 24 urte bitartekoentzat). Langabezia-tasa % 12,86ra jaitsi da
Hobekuntza orokortua jarduera ekonomikoen adierazleetan
Orokorrean, hobera egin dute jarduera ekonomikoaren adierazleek
Gora egin du bidaiarien fluxuak Loiun, eta salgaiena Bilboko Portuan
Eta suspertu egin da lurraldeko industriajardueraren hobekuntzaprofila
Biztanle aktiboen inkestaren lehenengo hiruhilekoko datuen arabera, hiruhileko batetik bestera, % 1,9ko beherakada egon da Bilbon bizi diren biztanle aktiboen kopuruan, eta, beraz, biztanle langabeen kopuruak ere behera egin du (–% 16,0). Landunen kopuruak, aldiz, ez du behera egin aurreko hiruhilekoarekin alderatuz gero (+% 0,6). Hori horrela, langabezia % 12,86ra murriztu da. Emakumeen kasuan (% 12,04), emaitza pixka bat hobea lortu da gizonen kopuruarekin (% 13,68) alderatuta. Urte arteko terminoetan, biztanleria aktiboa ez da ia aldatu (–% 0,1), landunek gora egin dute (+% 3,6), eta langabeak nabarmen murriztu dira (–% 19,2). Sektoreko adierazleei dagokienez, Bilboren jarduera ekonomikoaren dinamismoa berretsi dute. 2018ko laugarren hiruhilekoan (eskuragarri dagoen azken datua), Bizkaiko merkataritzako salmentek goranzko profilari eutsi diote, eta urte arteko % 2,7ko hazkundea erregistratu da. Azpi sektoreei dagokienez, nabarmendu egin behar dira ibilgailuen salmenta eta konponketa zein txikizkako merkataritza (+% 5,8 bi kasuetan), eta handizkako merkataritza neurri txikiagoan (+% 0,4). Era berean, merkataritzasektoreko landunen indize orokorra handitu da (+% 0,9). Hiribilduko hotelen jarduerak hobera egiten jarraitu du, eta 2019ko lehenengo hiruhilekoan berriz ugaritu dira ostatu-gauak (% 6,3 urte batetik bestera), bai eta bidaiarien kopurua ere (+% 6,8 urte batetik bestera). Bisitarien jatorriari dagokionez, joera pixka bat hobea ikusi da estatuko turismoaren ostatu-gauetan (+% 7,0) zein bidaiarien fluxuan (+% 7,3), bai eta atzerriko turismoaren kasuan (+% 5,2 eta +% 5,8, hurrenez hurren) ere. Horri dagokionez, Loiuko aireko bidaiarien garraioak gora egiten jarraitzen du, eta urte arteko % 8,8ko hazkundea erregistratu da 2019ko lehenengo hiruhilekoan. Dinamismoari eusten dio, bai estatuko bidaiarien segmentuan (+% 10,5), bai nazioartekoen segmentuan (% 6,2). Beste alde batetik, Bilboko Portuan garraiatutako salgaien joan-etorria ere 5,9 milioi tonara iritsi da, eta urte arteko igoera % 4,2koa izan da. Amaitzeko, Bizkaiko lurraldeko industria-ekoizpenaren indizean urte arteko % 2,3ko hazkundea egon da, energiaren, gasaren eta uraren jarduerak izandako hazkunde handiagatik (+% 14,0). Horrela, konpentsatu egiten da erauzketa-industrien (% 0,0) eta manufakturako industriaren (+% 1,0) indar txikia.
Hiruhileko koiuntura - 2019ko I. hiruhilekoa 2
Testuingurua MUNDUKO EKONOMIA Nazioarteko Diru Funtsaren arabera, 2019. urtean, % 3,3koa izango da munduko hazkunde ekonomikoa
… eta % 3,6 izango da 2020rako eta 2021erako
Nazioarteko Diru Funtsak, munduko ekonomiaren ikuspegiei buruzko adierazleen azken panelean, % 3,3ko hazkunde ekonomikoa jaso du 2019. urterako, 2020rako eta 2021erako aurreikuspenak baino hiru hamarren gutxiago (+% 3,6 bietarako). Ikuspegiekin bat etorriz, 2019rako hazkundea azken hamarkadako baxuena izango da. Batik bat, munduko bi potentzia ekonomiko (AEB eta Txina) banatzen dituen merkataritza-gatazka batek oztopatu du prozesua. Hori horrela, aurreikusi da Ameriketako Estatu Batuetako ekonomia Eurogunekoaren gainetik haztea 2019. urtean (+% 2,3 eta +% 1,3, hurrenez hurren). Dena den, hazkundea bietan motelduko dela ikusi da (-0,6pp eta -0,5pp, hurrenez hurren). Europako eremuan, ekonomia handietarako aurreikusitako hazkunde-tasa apalak nabarmendu behar dira. Alemania eta Italiaren kasuan, esaterako, % 1etik beherako hazkundeak egon dira (+% 0,8 eta +% 0,1, hurrenez hurren). Frantzian, ordea, hazkundearen aurreikuspena % 1 baino pixka bat gorago dago (+% 1,3). Horren aldean, Espainiak dinamismo handiagoari eutsi dio (+% 2,1), nahiz eta 2020-2021 biurtekoan txikiagoa izatea espero den. Sortzen eta garatzen ari diren ekonomien 2019. urteko hazkundea (+% 4,4) 2018. urtekoaren (+% 4,5) oso antzekoa izango da. Alabaina, agertokia oso desberdina izango da herrialdearen arabera, eta oso desberdinak izango dira Txina (+% 6,3) eta Indiaren (+% 7,3) dinamismoa Errusia (+% 1,6) edo Brasilgoarekin (% 2,1) alderatuta.
Munduko BPGd
2018
MUNDUKO BPGd
3,6
3,3
3,6
3,6
Ekonomia aurreratuak Ameriketako Estatu Batuak Eurogunea
2,2 2,9
1,8 2,3
1,7 1,9
1,7 1,8
1,8 1,5
1,3 0,8
1,5 1,4
1,5 1,5
1,5 0,9
1,3 0,1
1,4 0,9
1,5 0,7
2,5
2,1
1,9
1,7
4,5
4,4
4,8
4,9
6,6 7,1 1,1 2,3
6,3 7,3 2,1 1,6
6,1 7,5 2,5 1,7
6,0 7,8 2,2 1,7
Alemania Frantzia
Italia Espainia Sortzen eta garatzen ari diren ekonomiak Txina India Brasil Errusia
2019e
2020p
2021p
Iturria: Nazioarteko Diru Funtsa (2019ko apirila). (a, aurrerapena; p, proiekzioa)
Hiruhileko koiuntura - 2019ko I. hiruhilekoa 3
Datozen bi urteetarako, Nazioarteko Diru Funtsaren kalkuluek aurreikusi dute 2020. urtean hazkunde txikia izango dela (+% 3,6, +0,3 pp 2019. urtearekin alderatuta), eta 2021. urtean ere horri eutsiko zaiola (+% 3,6). Proiekzio horiek lortzeko, hainbat faktorek egin dute bat: ekonomia aurreratuetan nolabaiteko geldialdia egotea (% 1,7, 2020. eta 2021. urteetan), eta sortzen eta garatzen ari diren ekonomietarako dinamismoaren nolabaiteko suspertzea (%4,8 eta % 4,9, 2020an eta 2021ean). Honako hauek dira hurrengo biurtekorako aurreikuspenen neurritasunaren faktore baldintzatzaileak: Txina eta Ameriketako Estatu Batuen arteko merkataritza-tentsioak; Eurogunean garrantzitsuak diren ekonomien bultzada eza, besteak beste, Italiaren kasua —barne-eskari oso ahularekin—, Frantziarena —txaleko horiekin— eta, bereziki, Alemaniarena —automozioaren sektorean egon den araudi-aldaketaren eraginarekin. Horri guztiari, halaber, oraindik ezezaguna den Brexitaren agertokia eta ebazpena gehitu behar zaizkio. Faktore guzti-guztiek enpresen eta finantza-merkatuen konfiantza ahultzen dute.
EAEKO EKONOMIA Eusko Jaurlaritzak 2019rako % 2,2ko hazkundea eta 2020rako % 2,0ko hazkundea aurreratu du
Eusko Jaurlaritzaren Ekonomia eta Plangintza Zuzendaritzak 2019ko eta 2020ko ekitaldietarako aurreikuspen ekonomikoak berrikusi ditu duela gutxi (2019ko martxoa). 2018ko ekitaldia ixteko informazioa eguneratu da, eta euskal ekonomiaren inguruko ekonomien aurreikuspenak berrikusi dira. Berrikuspenen arabera, 2019. urtean euskal ekonomia lehenago aurreikusitakoa baino hamarren bat beherago dago, eta % 2,2ko hazkunde ekonomikoa kalkulatu da 2019. urterako, eta % 2,0koa 2020. urterako.
Euskal Autonomia Erkidegoa
2018
2019a I
II
III
IV
2019a 2020a
BPGd agertoki makroekonomikoa Etxeetako kontsumoa
2,8
2,1
2,3
2,2
2,2
2,2
2,0
2,5
2,2
2,3
2,1
2,1
2,2
1,9
Kontsumo publikoa
1,9
1,3
1,5
1,6
1,9
1,6
1,7
Inbertsioa (KEG)
4,0
3,3
3,5
3,7
3,5
3,5
3,7
Barne eskariaren ekarpena
2,8
2,4
2,6
2,5
2,5
2,5
2,3
Kanpoko saldoaren ekarpena Lehenengo sektorea
0,0
-0,3
-0,3
-0,2
-0,3
-0,3
-0,3
-3,6
-9,9
-8,5
-9,9
-8,6
-9,2
-1,5
Industria eta energia
2,8
1,1
1,9
1,8
2,0
1,7
1,9
Eraikuntza
3,7
4,5
4,0
3,7
3,4
3,9
2,7
Zerbitzuak
2,8
2,6
2,6
2,5
2,3
2,5
2,2
Iturria: Eusko Jaurlaritza. Ekonomia eta Plangintza Zuzendaritza (2019ko martxoa), (a, aurreikuspena)
Agertoki hori eratzeko, erabakigarriak izan dira honako hazkunde-aurreikuspen hauek: etxeko kontsumoa (+% 2,2, 2019. urtean, eta +% 1,9, 2020. urtean) eta kontsumo
Hiruhileko koiuntura - 2019ko I. hiruhilekoa 4
publikoa (+% 1,6 eta +% 1,7), aurreko ekitaldietako hazkunde-tasa txikiagoekin. Hain zuzen ere, argi uzten du horrek balioak egonkortu direla, krisi-urteen osteko urteak eta suspertzearen urteak atzean utzita. Kapital-eraketa gordinari dagokionez, suspertu egin da (+% 3,5 eta +% 3,7), eta gora egin du, urtarrileko aurreikuspenek baino gehiago. Enplegu-terminoei begira, martxoko aurreikuspenek aurreko datua hobetu dute, eta % 1,5eko hazkundea zehaztu da 2019. urterako, eta % 1,3koa 2020. urterako; beraz, 14.800 enplegu gehiago egongo dira 2019. urtean eta 12.500 gehiago 2020. urtean. Horrenbestez, enplegua sortzearen esparruan goranzko joera duten elkarren segidako zazpi ekitaldi izango lirateke. Industrian, eraikuntzan eta zerbitzuetan oinarritutako hazkundea
Amaitzeko, 2019ko ekitaldirako, hazkunde-maila berak mantendu dira zerbitzuetan (% 2,5, +0,1 hamarren); industriari eta energian pixka bat murriztu dira (+% 1,7, -0,5); eta nabarmen egin du gora eraikuntzakoak (% 3,9,+1,8). Beste alde batetik, lehen sektoreak beheranzko joera izan du berrikuspenean, eta –% 2,6ko tasa negatiboa (urtarrileko aurreikuspena) –% 9,2ra pasatu da (martxoko aurreikuspena). EAEko BPGd Eustatek prestatutako datuen arabera, euskal ekonomia % 2,4 hazi zen urteko laugarren hiruhilekoan. Hortaz, 2014. urtean abiarazitako bidetik jarraitzen du, baina 2018. urtean eta aurtengo hiruhilekoetako hazkundea leuntzen doa (% 3,1, % 2,9, % 2,6 eta % 2,4, hurrenez hurren). EAEko BPGd Urtekoa
5
Hilabetekoa 3,2
3,0 3,1 3,0 2,8
4
3,2
3,0 2,4
1,6
3 2
0,6
0,3
0,8 0,8 0,7 0,8 0,6 0,9 0,9 0,7 1,0 0,7 0,7 0,6 0,8 0,5 0,5
1 0 -1
-1,7
-2
-2,0
2015
2016
2017
III
IV
II
I
IV
III
II
I
IV
III
II
I
IV
III
II
I
2018
2017
2016
2015
2014
2013
2012
-3
2011
Euskal ekonomia % 2,4 hazi da urteko lehen hiruhilekoan
2018
Iturria: Hiruhilekoen kontuak (Eustat), Oinarria 2015 eta Hiruhilekoen Kontuen Aurrerapena (2018ko IV. hiruhilekoa)
Hiruhileko koiuntura - 2019ko I. hiruhilekoa 5
…eta 2018. urtean % 2,8 hazi zen
Emaitzek berretsi egin dute, ekitaldia amaitzeko, BPGd-ren % 2,8ko hazkundea egongo dela urte batetik bestera. Hori dela eta, jarraian hazkundea izan duen bosgarren urtea izango da, nahiz eta 2015-2017 hirurtekoan erregistratutakoa baino profil pixka bat baxuagoa izan. Hazkunde ekonomikoari egindako sektoreko ekarpenean, eraikuntzaren ekarpena nabarmendu behar da (% 5,6); izan ere, urteko lehenengo hiruhilekoan baino dinamikoagoa izan da. Horrez gainera, zerbitzuen sektorearen egonkortasuna nabarmendu behar da (% 2,9). Industriaren eta energiaren sektorearen ekarpenak, aitzitik, behera egin du urteko laugarren hiruhilekoan (–% 0,2).
EAE
2018
2018 II
I
III
IV
BPGd
2,8
3,1
2,9
2,6
2,4
Lehenengo sektorea
2,6
-3,0
0,8
-4,6
17,1
Industria eta energia
2,1
3,7
3,1
1,9
-0,2
Eraikuntza
4,3
2,7
4,1
4,8
5,6
Zerbitzuak
2,9
3,1
2,8
2,7
2,9
EAEko datuak, egutegi ondorioz zuzendutakoak. Kateatutako bolumen adierazlearen urte arteko aldakuntza. Iturria: Eustat.
Enplegua % 2 hazi zen 2018. urtean
Enpleguari dagokionez, 964.519 lanpostu kalkulatu dira (lanaldi osoaren baliokidetasuna), eta urte arteko % 2ko hazkundeari eutsi dio zerbitzuen sektoreko enpleguaren hazkundeari dagokionez (% 1,9), bai eta eraikuntzan (% 4,1) eta industrian (% 1,5) erregistratutako dinamismoari dagokionez ere.
Hiruhileko koiuntura - 2019ko I. hiruhilekoa 6
Lan-merkatua AFILIATUTAKO BIZTANLEAK 2019. urtean, bigarren aldiz, 2008an lortutako gehieneko afiliazioa gainditu da Bilbon
Bilbon, 2019ko ekitaldi hasieran (martxoa) 180.742 pertsona zeuden Gizarte Segurantzan afiliatuta, eta emaitza horrek % 2,7ko hazkunde erregistratu du, hau da, 2018ko martxoan baino 4.754 pertsona gehiago daude afiliatuta. Horrenbestez, urte hasieran, bigarren hiruhilekoz jarrian gainditu da 2008. urtetik (178.814 afiliatu, abenduan) lortutako afiliazioaren gehieneko balioa. Horren arabera, egonkortzen ari da hiribilduko enpleguaren suspertzea. Afiliatutako biztanleak [milakoak] Hilabetekoa
180 176,0 176
176,1 171,7 167,4 163,9 166,0 169,5 172,8
184
180,7
180,3
Urtekoa
172 170,6
168 164
01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 01 02 03
2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
160
2017 Iturria: Enplegu eta Gizarte Segurantzako Ministerioa
Araubide orokorreko afiliazioa % 3,4 hazi da
2018
2019
Bilboko afiliazioa, guztira, % 83,5ekoa da; hau da, 150.895 pertsona atxiki zaizkio araubide orokorrari (besteren konturako soldatapeko langileak). Kolektibo horrek du afiliazio-bolumenik handiena, eta enpleguaren hazkundeari gehien laguntzen diona da. Hain zuzen ere, urte arteko % 3,4ko hazkundea izan du (% 0,3 hiruhiloen artean). Hain zuzen, hazten den bakarra da, eta, beraz, 2018. urtearekin alderatuta hilabete honetan gehitu diren 4.754 afiliazioetatik 4.920 araubide orokorrekoak dira. Langile autonomoen araubidean (osoaren % 12,5), 22.644 afiliatu daude, eta berdin jarraitzen du aurreko urtearekin alderatuta, baina urte arteko beherakada txiki bat du (– % 0,2); hau da, 53 kotizazio galdu ditu abenduarekin alderatuta. Testuinguru horretan, etxeko langileen araubide bereziaren afiliazioak 6.517 afiliatu ditu (kopuru osoaren % 3,6), eta % 1,9 jaitsi da aurreko urtearekin alderatuta (+% 0,1 hiruhilekoen artean, 8 enplegu gehiago). Amaitzeko, garrantzi gutxirekin eta beheranzko joerarekin, itsasoko langileen eta nekazaritzako sektorearen araubide bereziaren afiliazioaren mapa osatu da.
Hiruhileko koiuntura - 2019ko I. hiruhilekoa 7
afiliatuak GUZTIRA
Araubide orokorra Autonomoak Etxeko langileak Nekazariak eta itsas langileak
2019-03 ∆ % hiruhileko
zk.
artekoa
∆%
urte artekoa
180.742
0,2
2,7
150.895 22.644 6.517
0,3 -0,2 0,1 -2,8
3,4 0,0 -1,9 -5,2
686
Iturria: Enplegu eta Gizarte Segurantzako Ministerioa.
Asko hazi da zerbitzuen sektorea
Sektorearen ikuspegitik, hiruhilekoen arteko bilakaerak geldialdia izan du zerbitzuen sektorean (% 0; –77 enplegu); eta lehen sektorean (+% 1,9, +5), industrian eta energian (+% 2,0, +173) eta eraikuntzan (+% 3,4, +308), aldiz, goranzko joera izan du. Hala eta guztiz ere, urte arteko aldaketa aintzat hartuz gero, zerbitzuetan, eraikuntzan zein industrian eta energian gorakadak izan dira (+% 2,6, +% 6,4 eta +% 2,1). Lehen sektorean, ordea, behera egin du afiliazioak (–% 25,1).
afiliatuak
2019-03
jarduera adarrak Lehenengo sektorea Industria eta energia Industria Energia Hondakinak eta ura Eraikuntza Eraikuntza Eraikuntzako laguntzaileak Zerbitzuak Merkataritza Administrariak eta laguntzaileak Hezkuntza Profesionalak, zientzialariak teknikariak Administrazio publikoa Osasuna Gizarte zerbitzuak Finantzarioak eta aseguruak Garraioa eta biltegiratzea Ostalaritza Informazioa eta komunikazioak Etxeko langileak Aisialdi eta kultura jarduerak Ostatua Higiezinak Beste zerbitzu batzuk
eta
∆%
hiruhileko artekoa
∆%
urte artekoa
268 9.006 5.143 1.317 2.546 9.300 3.009 6.291 162.168 20.101 19.225 21.616 12.624
1,9 2,0 1,1 1,7 3,9 3,4 3,4 3,4 0,0 -2,8 1,6 4,1 0,9
-25,1 2,1 1,4 0,2 4,7 6,4 5,8 6,8 2,6 -0,4 4,7 8,0 -0,8
11.522 12.666 9.087 7.658 8.688 10.307 8.576 7.061 3.819 1.502 1.070 6.646
3,1 -5,3 -5,2 -0,1 -0,6 0,6 0,2 0,1 0,3 3,3 1,4 0,0
5,7 -0,6 1,9 0,3 2,8 3,5 3,4 -2,1 5,2 8,8 1,4 0,3
Iturria: Enplegu eta Gizarte Segurantzako Ministerioa.
Hiruhileko koiuntura - 2019ko I. hiruhilekoa 8
Zerbitzuetako jardueraadar ia guztietan, halaber, gora egin du enpleguak
Hiruhilekoen arteko aldeari dagokionez, zerbitzuen sektorea osatzen duten jardueraadarretako afiliazioak ez du hazkunderik izan (% 0,0), abenduarekin erkatuta. Hain zuzen, adar gehienetan gora egin du afiliazioak (16 adarretatik 11n). Horrela, hazkundea nabarmendu da hezkuntzan (+% 4,1), ostatu-gauetan (% 3,3) eta administrazio publikoan (% 3,1). Hala ere, beherakadak erregistratu dira osasunean (–% 5,3), gizartezerbitzuetan (–% 5,2), merkataritzan (–% 2,8), garraio eta biltegiratzean (–% 0,6) eta finantza eta seguruetan (% 0,1). Hori horrela, nabarmendu beharra dago urte batetik bestera bilakaera positiboa izan dela adar gehienetan eta, batez beste, joera hobea izan da hiruhilekoen arteko terminoetan (+% 2,6). Horrela, hazkundea egon da jarduera hauetan: ostatua (+% 8,8), hezkuntza (+% 8,0), administrazio publikoa (+% 5,7) eta aisialdi- eta kultura-jarduerak (+% 5,2).
Afiliazioak gora egin du aztertutako hiri guztietan
Erreferentziako gainerako hirietako afiliazioaren bilakaerak, oro har, suspertzea erakusten du estatuko hirien multzoari dagokionez (+% 3,7 urte batetik bestera, G5en batez bestekoa). Madrilgo (+% 4,5) eta Valentziako (+% 4,0) gorakada nabarmendu behar da; Sevilla (+% 3,8), Bartzelona (+% 3,3) eta Zaragozako (+3,0%) balioak, ostera, pixka bat baxuagoak dira, baina % 3 baino altuagoak. Beste alde batetik, euskal hiriburuen afiliazioak gora egin du (G3 taldea, +% 3,0 hiruhileko batetik bestera), eta joera positiboa izan du hiru kasuetan. Iruñearena azpimarratu behar da (+% 3,8).
Benchmarkinga afiliatuak
Madril Bartzelona Valentzia Sevilla Zaragoza G-5eko batez bestekoa BILBO Gasteiz Donostia Iruñea G-3ko batez bestekoa G-9ko batez bestekoa
2019-03
%∆ Hiruhileko artekoa
∆% urte artekoa
2.004.067 1.135.472 385.107 353.577 293.259 --
0,5 1,4 0,6 0,2 0,8 0,7
4,5 3,3 4,0 3,8 3,0 3,7
180.742
0,2
2,7
0,4 -0,1 1,8 0,7 0,6
2,2 2,8 3,8 3,0 3.3
122.534 117.672 105.813 ---
G-5.: Madril, Bartzelona, Valentzia, Sevilla eta Zaragoza. G-3.: Gasteiz, Donostia eta Iruñea. G-9.: G-5, G-3 eta Bilbo Iturria: Enplegu eta Gizarte Segurantzako Ministerioa.
Hiruhileko koiuntura - 2019ko I. hiruhilekoa 9
KONTRATUAK 2019ko urtarriletik martxora, Bilbon bizi diren pertsonek 36.249 lan-kontratu berri egin dituzte. Zenbatekoa 2018ko lehenengo hiruhilekoan lortutakoa baino % 6,7 handiagoa da; hau da, 2.279 kontratu gehiagoko irabazi garbia egon da.
Kontratazioaren kopurua handitu da, iazko datuekin alderatuta...
Hiruhilekoen arteko terminoetan, behera egin dute kontratazio berriek (–% 18,3). Horrek argi uzten du, aurreko hiruhilekoan, urte amaierari lotutako sasoiko efektua zegoela (Gabonetako kanpaina, Black Friday, beherapenak eta abar); horrenbestez, beherakada egon da ia kolektibo guztietako kontratazioan (generoa, adina, kontratu-mota eta abar), eta eraikuntzako jardueretan baino ez da hazkundea ikusi (+% 9,5)
...bai gizonengan zein emakumeengan
kontratuak GUZTIRA Emakumeak Gizonak
16 25 35 45
eta 24 urte bitartekoak eta 34 urte bitartekoak eta 44 urte bitartekoak urtekoak eta gehiagokoak
Mugagabeak Aldi baterakoak
Lehenengo sektorea Industria eta energia Eraikuntza Zerbitzuak
2019-I
∆% hiruhileko artekoa
∆% urte artekoa
36.249 17.756 18.493
-18,3 -19,6 -17,1
6,7 6,8 6,6
6.613 10.572 9.426 9.638
-27,9 -17,6 -14,5 -15,0
16,3 0,6 6,6 7,9
3.507 32.742
-12,5 -18,9
-1,8 7,7
574 3.167 1.565 30.943
-38,7 -9,8 9,5 -19,6
4,7 4,7 11,3 6,7
Iturria: Estatuko Enplegu Zerbitzu Publikoa (EEZP).
Urte arteko terminoetan, ostera, kontuan hartutako ia segmentu guztietan hazi da kontratazioa. Beraz, generoaren arabera, dinamismoa antzekoa da bi kasuetan (+% 6,6, +1.142 kontratu gizonen kasuan; +% 6,8, +1.137 kontratu emakumeen artean). Era berean, kontratazioak gora egin du adin-talde guztietan, baina 16 eta 24 urte artekoen taldea izan da dinamikoena (+% 16,3); ondorengoak 45 urte edo gehiagokoena (+% 7,9), 35 eta 44 urte artekoena (+%6,6), eta 25 eta 34 urte artekoena (+% 0,6) izan dira. Egindako kontratu berrien adin-egiturari dagokionez, banaketa ez da ia aldatu1. Honela, 25 eta 34 urte bitarteko pertsonek egin dituzte kontratu berrien ia heren bat (% 29,2); 35 eta 44 urte bitarteko eta 45 urtetik gorako taldeetan, berriz, banaketa nahiko 1
Zahartzaroaren fenomenoa gero eta adierazgarriagoa da lan-merkatuan, eta garrantzi handiagoa du talde zaharrenetan, beste barik, printzipioz, ugariagoak direlako egiturari dagokionez.
Hiruhileko koiuntura - 2019ko I. hiruhilekoa 10
antzekoa izan dute (% 26,0 eta 26,6, hurrenez hurren). Beste alde batetik, 16 eta 24 urte bitarteko taldeak ekarpen txikiagoa egin du (% 18,2). Kontratu “finkoek” pixka bat egin dute behera
Kontratazioa jarduera sektore guztietan hazi da
Beste alde batetik, Bilbon egindako hamar kontratuetatik bederatzi aldi baterako izan ziren (32.742 kontratu), eta, beraz, % 7,7 hazi dira 2018ko lehenengo hiruhilekoarekin erkatuta. Dena den, kontratu mugagabeak pixka bat murriztu dira (–% 1,8), eta 3.507 kontratu mugagabe berri egon dira. Ez da hiribilduko enpleguaren stocka gehiegi aldatu. Amaitzeko, kontratazio berria lau jarduera-sektore handietan hazi da aurreko urteko aldi berarekin alderatuta. Honela, zerbitzuen sektoreak Bilbon egindako kontratazio guztiaren % 85,4 hartu du, eta urte arteko hazkundea % 6,7koa izan da (+1.952 kontratu gehiago). Industriaren sektoreak (kontratazio osoaren % 8,7) % 4,7 egin du gora (+142 kontratu berri). Amaitzeko, eraikuntza izan da kontratazioaren alorrean gehien hazi den sektorea (% 11,3, + 159 kontratu), nahiz eta garrantzia txikiagoa izan (kopuru osoaren % 4,3).
ERREGISTRATUTAKO LANGABEZIA 2019ko martxoan 22.983 pertsona zeuden langabezian Bilbon, eta hiruhilekoak alderatuz, % 2,1eko beherakada egon da (2018ko abendua), hau da, 489 langabe gutxiago daude. Horrek berretsi egiten du enplegua suspertzen ari dela, eta ez bakarrik sasoika (Gabonek aurreko hiruhilekoan izan zezaketen eragina alde batera utzita). Urte batetik bestera, erregistratutako langabezia-tasak behera egiten jarraitzen du (–% 9,4, –2.373 pertsona). Erregistratutako langabezia 32
Hilabetekoa
[milakoak]
27,4 30,8 31,0
Urtekoa
31,0
30 28
25,5
26,8
26
25,2
26,2
25,4
24
23,5
23,0
Iturria: EEZP.
07 08 09 10 11 12 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 01 02 03
22
2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
2019. urtearen hasieran, beherakada izan du erregistratutako langabezia-tasak
2016
2017
2018
2019
Horri dagokionez, 2019. urtearen hasieran (martxoa) erregistratutako langabeziaren emaitza 2010ekotik aldentzen bada ere (25.497 pertsona), krisialdiaren aurreko balioen
Hiruhileko koiuntura - 2019ko I. hiruhilekoa 11
gainetik jarraitzen du, historikoki baxuenak diren horietatik (14.055 pertsona, 2006. urtean). 2019. urtearen hasieran, eta urte arteko terminoetan, langabeziak behera egin du bi generoetan, nahiz eta gizonen kasuan nabarmenago egin (–% 11,4; 1.319 pertsona), emakumeen kasuan baino (–% 7,6, 1.054 pertsona). Beste alde batetik, hiruhilekoen arteko terminoetan, langabeziak bakarrik egin du behera gizonen kasuan (–% 5,4, –581 pertsona), eta emakumeenean, aldiz, pixka bat handitu da (% 0,7, +92 pertsona).
Lehenengo hiruhilekoan gehiago jaitsi da gizonen langabezia emakumeena baino
Adin-taldeen bilakaeran, erregistratutako langabeziak behera egin du segmentu guztietan gazteenen segmentuan izan ezik. Hori horrela, 16 eta 24 urte bitarteko pertsonen kolektiboan langabeziak gora egin duen bitartean (+% 1,8, +27 pertsona), hurrengo kolektiboak —25 eta 34 urte bitartean— beheranzko joera izan du (–% 2,2, – 89 pertsona). Gainerako taldeetan, ordea, joera bera izan da. Orduan, 35 eta 44 urte arteko kolektiboan murriztu da gehien langabezia (–% 5,6, –317 pertsona), eta ugaritsuena den zaharrenen taldean (45 urte edo gehiago), ostera, pixka bat baino ez da murriztu (–% 0,9, –110 pertsona).
Langabeziak gehiago egin du behera 35-44 urteko kolektiboan
Urte arteko bilakaeran, halaber, murrizketa egon da adin-talde guztietan. Aipatu beharra dago gazteenen kolektiboa dela gutxien jaitsi dena (–%1,1, –16 pertsona), eta tarteko adina dutenena, berriz, gehien murriztu dena, hau da, 25-34 urtekoena (– % 12,7, –576 pertsona) eta 35-44 urtekoena (% 16,2, –1.039 pertsona). Amaitzeko, nagusien taldean ere jaitsi egin da (–% 5,8, 742 pertsona gutxiago).
2019-03 ∆%
erregistratutako langabezia GUZTIRA Emakumeak Gizonak
16 25 35 45
eta 24 urte bitartekoak eta 34 urte bitartekoak eta 44 urte bitartekoak urtekoak eta gehiagokoak
6 hilabetera arte 6 hilabete eta urte 1 bitartekoak Urte 1 eta 2 urte bitartekoak 2 urtetik 3 urtera arte 3 urte baino gehiagokoak
Ez du langabeziagatiko prestaziorik jasotzen Langabeziagatiko prestazioak jasotzen ditu
zk.
hiruhileko artekoa
∆%
urte artekoa
22.983 12.724 10.259
-2,1 0,7 -5,4
-9,4 -7,6 -11,4
1.488 3.947 5.390 12.158
1,8 -2,2 -5,6 -0,9
-1,1 -12,7 -16,2 -5,8
7.037 3.076 3.182 2.030 7.658
-2,8 9,6 -5,7 -3,6 -3,6
-3,7 -12,7 -17,3 -3,4 -10,7
16.916 6.067
-4,4 5,0
-11,7 -2,1
Iturria: EEZP eta Lanbide
Erregistratutako langabeziaren hiruhilekoen arteko bilakaerak, langabezian daramaten iraupenaren araberakoa, bakarrik egin du gora langabezian 6 eta 12 hilabete bitartean daraman kolektiboan (+% 9,6; 269 pertsona gehiago). Beste alde batetik, honako talde
Hiruhileko koiuntura - 2019ko I. hiruhilekoa 12
hauek behera egin dute: langabezian 6 hilabete edo gutxiago daramaten pertsonak (– % 2,8; –204 pertsona); 1 eta 2 urte bitartean daramatzatenak (–% 5,7; –192 pertsona); 2 eta 3 urte bitartekoak eta hiru urte baino gehiagokoak (–% 3,6 bi kasuetan; eta –76 eta –286 pertsona, hurrenez hurren). Urte arteko terminoei begira, aitzitik, beherakadak erregistratu dira kolektibo guztietan. Hori horrela, egoera polarizatua erakusten du langabezian erregistratutako denboraren araberako pertsonak: hamar pertsonatik lauk sei hilabete baino gutxiago (% 30,6) edo sei hilabete eta urtebete artean (% 13,4) daramatzate langabezian, hau da, 2-3 urte (% 8,8) eta 3 urte baino gehiago (% 33,3) daramatzaten pertsonen antzeko proportzioa. Amaitzeko, langabeen hiru laurdenak ez du prestaziorik jasotzen (16.916 pertsona). Hiruhilekoen arteko terminoetan, bilakaera oso desberdina da; izan ere, prestazioa jaso dutenen taldea handitu da (+% 5,0), eta jasotzen ez dutenena jaitsi da (–% 4,4). Urtetik urterako datuei begiratuz gero, biek egin dute behera (–% 2,1 eta –% 11,7). Langabeziak joera desberdina izan du erreferentziazko hiriburu guztietan
Erreferentzia diren hiriburuei dagokienez, hiruhilekoen arteko terminoetan, erregistratutako langabeziak gora egin du estatuko ia hiriburu guztietan: Madril (+% 4,5), Sevilla (+% 2,7), Bartzelona (+% 2,4) eta Valentzia (+% 0,4). Zaragozan, berriz, pixka bat jaitsi da (–% 0,4). Hala ere, urte batetik bestera, langabezia murriztu da hiriburu guztietan (–% 5,3, G5en batez bestekoa). Beste alde batetik, euskal hiriburuetan pixka bat hazi da langabezia (% 0,4, G3ren hiruhilekoen arteko batez bestekoa), eta Iruñea izan da gora egin duen bakarra (% 1,9). Urtetik urterako datuen arabera, langabezia hiri guztietan murriztu da, baina, oro har, Bilbok du joerarik onena (beherakadarik handiena bi kasuetan).
benchmarkinga
erregistratutako langabezia
2019-03
∆%
hiruhileko artekoa
∆%
urte artekoa
Madril Bartzelona Valentzia Sevilla Zaragoza G-5eko batez bestekoa
167.672 70.988 53.738 70.277 37.750 --
4,5 2,4 0,4 2,7 -0,4 1,9
-6,5 -4,4 -5,6 -4,0 -5,7 -5,3
BILBO
22.983
-2,1
-9,4
15.211 7.670 11.113 ---
-0,6 -0,1 1,9 0,4 1,0
-5,2 -8,5 -8,0 -7,2 -6,4
Gasteiz Donostia Iruñea G-3ko batez bestekoa G-9ko batez bestekoa Iturria: EEZP eta Lanbide.
Hiruhileko koiuntura - 2019ko I. hiruhilekoa 13
BIZTANLERIA AKTIBOAREN INKESTA Hiribilduko biztanleria aktiboa jaitsi egin da‌
2019ko lehenengo hiruhilekoko biztanleria aktiboaren inkestaren arabera (BAI), 167 mila pertsona aktibo bizi dira Bilbon. Beraz, % 1,9ko beherakada egon da 2018ko laugarren hiruhilekoaren alderatuta, eta 3.200 pertsona aktiboko galera garbia egon da. Generoaren araberako bilakaera desberdina da; izan ere, aurreko hiruhilekoarekin alderatuta, aktibo dauden gizonen kopuruak behera egin du (–% 4,6), eta, emakumeenak, aldiz, gora egin du, nahiz eta ezin izan duen gizonen kolektiboaren jaitsiera konpentsatu (+% 1,0). Beraz, hiribilduan aktibo ez dauden biztanleen kopuruak % 3,7 egin du gora (127,2 mila) 2018. urtearen amaierarekin alderatuta, eta aktibo ez dagoen emakumeen kolektiboaren emaitza da (% 6,0); izan ere, aktibo ez dauden gizonen kopuruak berdin jarraitzen du (+% 0,2).
.... biztanle landunen kopurua gorantz doan testuinguruan...
Hala eta guztiz ere, kalkulatu da Bilbon bizi diren biztanle landunen kopurua 145,5 mila dela; hau da, % 0,6ko gorakada egon da aurreko hiruhilekoarekin alderatuta. Horrenbestez, emakumeen kolektiboko (+% 4,0) dinamismoari bide eman zaio, eta, horrela, gizon landunen jaitsiera konpentsatu da (–% 2,6).
Biztanleria aktiboa, landunak eta langabeak milakoak
185
Biztanleria aktiboa I-18 167,1
I-17 163,8
I-16 163,0
I-19 145,5
I-18 140,4
I-17 139,9
I-16 137,8
175 165
Biztanle langabeak 155 21,5
26,6
23,9
25,2
I-19 167
145 135
Biztanle landunak
125 115
I
II
III 2016
IV
I
II
III 2017
IV
I
II
III 2018
IV
I 2019
Iturria: BAI (EIN)
Hiruhileko koiuntura - 2019ko I. hiruhilekoa 14
Horrenbestez, hiribilduan bizi direnen enplegu-tasa 2 % 49,47ra hazi da, eta hobekuntza-joerari eutsi dio. Hiruhilekoen arteko ehuneko 0,10eko hazkundea egon da, eta 1,25ekoa aurreko urtearekin erkatuta. Era berean, adierazi beharra dago enplegutasa, oraindik ere, pixka bat handiagoa dela gizonen kolektiboan (% 53,79; +0,11pp) emakumeen kolektiboan (% 45,83; +0,31pp) baino. BAIren kalkuluen arabera, 21,5 mila pertsona langabe daude Bilbon, eta jaitsiera nabarmena egon da aurreko hiruhilekoarekin alderatuta (–% 16,0, eta 4.100 langabe gutxiago), emakumeen zein gizonen artean (–% 17,4% eta –% 15,6, hurrenez hurren). Horrela, 2019ko lehenengo hiruhilekoan, hiribilduko langabezia-tasa % 12,86 da, 2014. urtetik egon den zenbatekorik baxuena (saila hasi zenean). Amaitzeko, nabarmendu beharra dago langabezia baxuagoa dela emakumeen kolektiboan (% 12,04, gizonen % 13,68rekin alderatuta).
... eta biztanle langabeek behera egin dute
Aintzat hartutako aldagaien urte arteko bilakaera eta hiruhilekoen artekoa antzekoak dira: geldi geratu da biztanle aktiboen kopurua (–% 0,1), langabeen kopuruak nabarmen egin du behera (% 19,2), eta biztanle landunak ugaritu dira (% 3,6).
biztanleria aktiboa Biztanleria (milakotan) Biztanleria
aktiboa landuna
(milakotan) Industria Eraikuntza Zerbitzuak Biztanleria (milakotan)
langabea
Enplegu tasa* Langabezia-tasa (%)*
%∆
2018-III
2018-IV
2019-I
159,2
170,2
167,0
-1,9
-0,1
138,1
144,6
145,5
0,6
3,6
18,4 6,7 113,1
19,4 7,2 117,7
18,2 6,2 120,9
-6,2 -13,9 2,7
-17,3 -20,5 9,2
21,1
25,6
21,5
-16,0
-19,2
47,33 13,24
49,37 15,04
49,47 12,86
0,10 -2,18
1,25 -3,07
hiruhileko artekoa
urte artekoa
*Diferentzia ehuneko puntutan. Iturria: Biztanleria Aktiboaren Inkesta, EIN.
2
Enplegu-tasa landunen eta ekonomikoki aktiboak direnen arteko ratioa da (hau da, lan merkatuan egoteko baldintzak betetzen dituztenak eta lana izan nahi dutenak).
Hiruhileko koiuntura - 2019ko I. hiruhilekoa 15
Merkataritza Merkataritza-salmenten indize orokorra areagotu egin da Bizkaian
Laugarren hiruhilekoan, merkataritzaren sektoreko salmenten hazkunde berretsi da, eta % 3 inguruan daude lau hiruhilekoetatik hirutan (+% 2,9, +% 2,7 eta +% 2,7). Salbuespena bigarren hiruhilekoan erregistratutako emaitza da (+% 5,6). Horrela, 2018. urtean merkataritzako salmenten indizean % 3,5eko batez besteko igoera islatu da urte batetik bestera (lau hiruhilekoak). Indizearen bilakaerak laburbildu egiten du osatzen duten azpisektoreen joera. Beraz, handizkako merkataritzak hazkunde-sekuentzia hobea izan du 2018ko lehenengo hiru hiruhilekoetan eta, laugarrenean, ordea, moteldu egin da (+% 0,4). Ibilgailuen salmentan eta konponketan dinamismo handia ikusi da urte osoan eta, bereziki, urteko lehenengo seihilekoan (% 11,1 eta % 13,1), neurri batean, WLTP (Worldwide Harmonized Light Vehicles Test Procedures) sistema berria indarrean jarri delako. Era horretan, urtearen bigarren zatiko (hirugarren eta laugarren hiruhilekoak) salmenten hazkundea positiboa izan da, baina txikiagoa (+% 6,0 eta % 5,8). Horrela, urteko balantzean batez besteko % 9,0ko hazkundea egon da, eta 2017. urtean erregistratutakoa gainditu da (% 7,3). Txikizkako merkataritzaren salmenten indizeren bilakaera ez da hain dinamikoa izan, eta geldialdia izan du hirugarren hiruhilekoan (+% 0,0). Ondoren, gorakada izan du laugarren hiruhilekoan (+% 5,8), sasoia dela eta. Emaitza, batik bat, gainerako produktuetan erregistratutako salmentekin eusten da (%8,9), nahiz eta elikaduraren segmentuko joera lauagoa izan (% 1,1). Orotara, elikadura-produktuen (+% 1,5) eta gainerako produktuen (+% 3,1) urte arteko batez besteko hazkundea 2017. urtean erregistratutakoa baino pixka bat baxuagoa da (+% 1,8 eta % 4,3).
merkataritza
2018-II
2018-III
2018-IV
(Urte arteko aldakuntza-tasa, %)
SALMENTAK Motordun ibilgailuen salmenta/konp. Handizkako merkataritza Txikizkako merkataritza*  Jatekoak  Gainerako produktuak LANDUNAK
5,6
2,7
2,7
13,1
6,0
5,8
5,5 2,4 2,5 2,4
3,5 0,0 0,3 -0,2
0,4 5,8 1,1 8,9
0,8
0,8
0,9
*Indize orokorra, gasolina zerbitzugunerik gabe. Bizkaiko datuak, egutegi-efektua zuzenduta duten prezio korronteak. 2010eko oinarria Iturria: Eustat.
Merkataritzako enplegu-indizeak hazkunde-joerari eutsi dio
Bizkaiko merkataritza-sektorearen dinamismoan urte arteko gorakada egon da urteko lau hiruhilekoetan erregistratutako enpleguan, eta urteko batez besteko hazkundea % 1etik
Hiruhileko koiuntura - 2019ko I. hiruhilekoa 16
gertu dago (+% 0,83, urteko batez bestekoan), eta 2017ko lehenengo hiruhilekoan hasitako joera positiboa egonkortu da. Etengabeko hazkundea saltoki handietako salmentetan
Beste alde batetik, Bizkaiko saltoki handietan salmenten indizeak, 2019ko lehenengo hiruhilekoan, % 2,7ko gorakada erakutsi du urte batetik bestera. Emaitza horrekin, saltoki handietako salmenten hazkundearen bidetik jarraitzeaz gain, zenbakiak egonkortu dira. Jarduera-azpisektoreek erregistratutako bilakaera positiboa izan da bi kasuetan, nahiz eta hazkundea ezberdina izan. Horri dagokionez, elikadura-produktuen salmentak % 1,3 hazi dira iazko datuekin alderatuta; nahiz eta ratioa ezberdina izan 2018. urtean lortutakoarekin alderatuz gero, joera optimista erakusten du. Beste produktu batzuetako azpisektorearen salmentetan gorakada handiagoa erregistratu da (% 5,6), eta handitu egin da aurreko hiruhilekoekin alderatuta (% 5,2, –% 0,8 eta % 3,4). Amaitzeko, enpleguak gora egiten jarraitzen du saltoki handietan, eta urteko lehenengo hiruhilekoan %3,4ko gorakada erregistratu da 2018ko aldi berarekin erkatuta.
merkataritza-gune handiak
2018-II
2018-III
2018-IV
2019-I
SALMENTAK  Jatekoak  Bestelako produktuak
3,7 3,8 3,4
0,6 1,5 -0,8
4,6 4,2 5,2
2,7 1,3 5,6
LANDUNAK
2,5
3,0
3,9
3,4
(Urte arteko aldakuntza-tasa, %)
Bizkaiko datuak, egutegi-efektua zuzenduta duten prezio arruntetan. Iturria: Eustat.
Ibilgailuen matrikulazioak behera egiten jarraitzen du
2019ko lehenengo hiruhilekoan, 5.159 ibilgailu berri matrikulatu ziren Bizkaiko lurraldean, hau da, % 4,0ko beherakada egon da urte artean, eta 216 matrikulazioko galera garbia 2018ko lehenengo hiruhilekoarekin parekatuta. Ibilgailu-motari erreparatuz gero, askotariko bilakaerak daude: ibilgailu partikularren matrikulazioa % 1,9 hazi da, eta 3.565 matrikulazio berri egon dira (duela urtebete baino 65 ibilgailu gehiago matrikulatu dira); eta enpresa-ibilgailuen eta beste ibilgailu batzuen matrikulazioak % 15 egin du behera urte batetik bestera, 1.594 matrikulazioraino (281 matrikulazio gutxiago).
Hiruhileko koiuntura - 2019ko I. hiruhilekoa 17
ibilgailuen matrikulazioa GUZTIRA
Partikularrak Enpresakoak eta beste batzuk
2018-III
2018-IV
2019-I
%∆
5.032
4.733
5.159
-4,0
3.282 1.750
3.339 1.394
3.565 1.594
1,9 -15,0
Bizkaiko datuak. Iturria: Faconauto.
Bilboko merkataritzari lotutako enpresak eta afiliazioa jaitsi egin dira
Bilboko merkataritza-sektoreari atxikitako enpresa-ehunean % 2,6ko urte arteko beherakada erregistratu da 2019ko lehenengo hiruhilekoan (martxoan), eta 2.743 enpresa da kopurua (73 enpresa gutxiago termino absolutuetan). Beherakada hiru jarduera-segmentuen bilakaera negatiboaren ondorioz gertatu da: ibilgailuen salmenta eta konponketak % 3,2 egin du behera (7 enpresa gutxiago), txikizkako merkataritzak % 3,1 egin du behera (59 gutxiago), eta handizkako merkataritzak % 1 egin du behera (7 enpresa). Merkataritzako sektoreari lotutako afiliazioari dagokionez, enpresa-ehunean islatutako beherakada jasan badu ere, beherakada txikiagoa da. Horrela, handizkako merkataritzari atxikitako jardueren esparruan Gizarte Segurantzari afiliatuta dauden pertsonen kopurua % 0,8 murriztu da urteko lehenengo hiruhilekoan, hau da, 40 enpleguko galera garbia egon da 2018ko aldi berarekin parekatuta. Txikizkako merkataritzaren afiliazioa % 0,1 jaitsi da (11 enplegu gutxiago), eta ibilgailuen salmentari eta konponketari atxikitakoa % 2,1 urte batetik bestera (28 enplegu gutxiago).
Bilboko adierazleak Enpresak (afiliazio-kontuak) Handizkako merkataritza Txikizkako merkataritza Ibilgailuen salmenta konponketa Afiliatuak Handizkako merkataritza Txikizkako merkataritza Ibilgailuen salmenta konponketa
2018-12
2019-03
urte artekoa
2.767
2.783 689 1.887
2.743 682 1.852
-2,6 -1,0 -3,1
207
209
-3,2
20.677 5.058 14.269
20.101 5.003 13.763
-0,4 -0,8 -0,1
1.350
1.335
-2,1
687 1.871 eta
209 20.168 5.056 13.765
eta
%∆
2018-09
1.347
Bilboko datuak. Iturria: GSDN.
Hiruhileko koiuntura - 2019ko I. hiruhilekoa 18
Turismoa 2019ko lehenengo hiruhilekoan, Bilboko hotel-establezimenduetan 188.887 bidaiari eta 348.931 ostatu-gau erregistratu ziren, hots, % 6,8 eta % 6,3ko urte arteko hazkundea, hurrenez hurren. Aurreko urteko aldi berean baino 12.037 bidaiari eta 20.627 ostatu-gau gutxiago dira, eta, horrela, hiribilduko jardueraren dinamismoa baieztatu da.
Ostatu-gauek eta bidaiariek gora egin dute Bilboko hoteletan
Dinamismoa sareko establezimenduen bi segmentuetan islatu da, baina hiru izarreko hotelen eta pentsioen ostatu-gauen ehunekoak (% 12,3) gainditu egin du hiru izar eta gehiagoko hoteletan erregistratutakoa (% 4,4). Hori bai, bolumena antzekoa da (9.515 eta 11.112 ostatu-gau, hurrenez hurren). Bidaiarien jatorriari dagokionez, bi kolektiboak hazi dira, baina estatuko bisitarien segmentuak joera dinamikoagoa erakutsi du. Beraz, urteko lehenengo hiruhilekoan, estatuko turismoaren ostatu-gauek (+% 7.0) eta bidaiariek (+% 7,3) gora egin dute, eta atzerriko segmentua baino pixka bat dinamikoa izan da, bai ostatu-gauei dagokienez (+% 5,2), bai bisitariei dagokienez (+% 5,8)
Estatuko turismoa pixka bat dinamikoagoa izan da
Hiribilduko hoteletako batez besteko egonaldia 1,85 egunekoa izan da, eta atzerritarrena zertxobait altuagoa izan da (2,05 egun) estatuko bezeroena baino (1,74 egun).
%∆
urte artekoa
Urte arteko aldea
348.931 262.277 86.654
6,3 4,4 12,3
20.627 11.112 9.515
Estatukoak Atzerritarrak
216.794 132.137
7,0 5,2
14.115 6.512
BIDAIARIAK Estatukoak Atzerritarrak
188.887 124.424 64.463
6,8 7,3 5,8
12.037 8.489 3.548
1,85
-0,01pp
turismoa OSTATU-GAUAK 3 izar eta gehiagoko hotelak Hiru izar baino gutxiagoko hotelak eta ostatuak
2019-I
BATEZ BESTEKO EGONALDIA
--
Batez besteko egonaldia: gauak/bidaiariak (egunak) Iturria: Eustat.
Bi aldagaien hilabeteko joerari dagokionez, bai ostatu-gauetan, bai bidaiarietan, ikusi da urteko profilak aurreko ekitaldietako joera bera duela; hau da, goranzko balioak izan ditu urtarriletik martxora 3.
3
Gorabeherak izan ditu Aste Santuko hilabetearen eta egunen arabera. 2018an eta 2019an, hain zuzen, apirilean izan da.
Hiruhileko koiuntura - 2019ko I. hiruhilekoa 19
Bidaiarien eta ostatu-gauen hileko bilakaera Bilboko hoteletan, 2018. eta 2019. urteak (I. hiruhilekoa)
100.000
50.000
143.218
60.000
30.000
40.000
20.000
20.000
10.000 0
0 Enero Urtarrila
Dinamismoa egon da euskal hiriburu guztietan
133.880
80.000
40.000
Hoteletako ostatu-gauek gora egin dute aztertutako (ia) hiriburu guztietan
105.340
120.000
100.588
140.000
2018 2019
100.373
160.000
93.836
70.826 57.244
60.000
49.940
70.000
56.084
80.000
54.224
2018 2019
90.000
Ostatu-gauak 77.419
Bidaiariak
Otsaila Febrero
Marzo Martxoa
Urtarrila Enero
Otsaila Febrero
Marzo Martxoa
Aztertutako ia hiriburu guztietan izan da hazkundea ostatu-gauetan. Horrela, estatuko erreferentziazko bost hiriburuetan (G-5), ostatu-gauak % 4,6 hazi dira, 2018ko lehenengo hiruhilekoarekin alderatuta. Hauxe izan da hiriburuen hazkundea, handitik txikira: Sevilla (+% 11,4), Bartzelona (+% 7,6), Madril (+%4,4%) eta Valentzia (+% 2,9). Zaragozan, ordea, behera egin dute hoteletako ostatu-gauek, eta joera hori izan duen hiriburu bakarra da (–% 3,5). Euskal hiriburuei dagokienez (G-3), kontuan hartutako estatuko hiriburuetako batez bestekoa baino hazkunde pixka bat handiagoa ikusi da (+% 5,5). Hori horrela, Donostiako (+% 6,6) eta Gasteizko (+% 6,5) ostatu-gauen igoera nabarmendu behar da; Iruñean, berriz, txikiagoa izan da hazkundea (+% 3,5).
benchmarkinga
∆%
hoteletako ostatu gauak
2019-I
Madril Bartzelona Valentzia Sevilla Zaragoza G-5eko batez bestekoa (hiriak) BILBO Gasteiz Donostia Iruñea G-3ko batez bestekoa (hiriak) G-9ko batez bestekoa (hiriak)
4.681.444 4.506.996 880.809 1.326.863 408.178 -348.931 116.404 243.707 124.023 ---
urte artekoa
4,4 7,6 2,9 11,4 -3,5 4,6 6,3 6,5 6,6 3,5 5,5 5,1
Iturria: Eustat eta EIN.
Hiruhileko koiuntura - 2019ko I. hiruhilekoa 20
Garraioa ITSAS GARRAIOA 2019ko urtarrila-otsaila bihilekoan Bilboko Portuko salgaien trafikoa 5,9 milioi tonara igo zen, hau da, % 4,2ko gehikuntza 2018ko aldi berarekin alderatuta (239.426 tonako irabazi garbia). Dinamismoa homogeneoa da mugitutako salgaien tipologia guztietan. Horrela, solteko salgai likidoetan urte arteko % 4,2ko hazkundea jaso da urteko lehenengo bi hilabete horietan, garraiatutako salgai guztien % 57,0, alegia. Beste alde batetik, salgaien trafikoa, oro har, % 7,8 handitu da, eta mugitutako salgai guztien % 28,1 izan da. Solteko salgaiek, aitzitik, pixka bat egin dute behera (–% 1,9), eta % 14,6ko ekarpena egin diote mugitutako salgaien kopuru osoari. Beste alde batetik, edukiontzien trafikoa % 7,1 hazi da 2018ko lehenengo bihilekoari dagokionez, eta 1,1 milioi tonara iritsi da (garraiatutako salgaien % 19,2). Emaitza horiek osatzeko: gora egin du arreta jaso duten ontzien eta edukiontzien (TEU) kopuruak (+% 4,8 eta % 0,7, hurrenez hurren).
Salgaien itsas garraioa 37.000
3.800 3.600
34.308
3.400 3.032
3.200 3.000
32.876 32.069
29.507 30.073 31.009
29.000
32.003
31.000
34.666
35.000
33.000
[mila tonatan.]
Hilabetekoa
35.808
Urtekoak
2.800
2.893 2.812
2.913
2.600 2.400
2.273
2.200
2.172
2.000
27.000
1.800 1.600
Iturria: Estatuko portuak
07 08 09 10 11 12 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 01 02
25.000
2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
Gora egin du salgaien trafikoak Bilboko Portuan (urtarrilaotsaila)
2016
2017
2018
2019
Hiruhileko koiuntura - 2019ko I. hiruhilekoa 21
AIREKO GARRAIOA 2019ko lehenengo hiruhilekoan, Loiuko aireportuan 1,1 milioi bidaiari garraiatu dira; hortaz, % 8,8ko eta 90.664 bidaiariko hazkundea egon da 2018ko aldi berarekin alderatuta. Hileko joerari dagokionez, urte arteko urtarrileko hazkundea nabarmendu behar da (+ %11,3); ondoren datoz martxokoa (+% 8,6) eta otsailekoa (+ %6,8).
Bidaiarien kopuruak gora egin du Loiun (% 8,8)
Bidaiari guztien ia bi herenak estatuko hegaldiak hartu ditu (% 62,5, 699.882 bidaiari), eta % 10,5eko hazkundea izan dute urte batetik bestera (+66.316 bidaiari). Beste alde batetik, nazioarteko hegaldien bidaiariak kopuru osoaren herena dira (% 37,5, 419.587 bidaiari), eta % 6,2 hazi dira 2018ko lehenengo hiruhilekoarekin alderatuta (+24.496 bidaiari). Amaitzeko, 2019ko lehenengo hiruhileko honetan, halaber, egindako emaitzen kopurua handitu da (+% 7,9).
∆%
Aireko garraioa
2019-I
BIDAIARIAK (kop.)
1.121.694
8,8
699.882 419.587
10,5 6,2
10.984
7,9
urte artekoa
Hegaldi komertzialetan
Nazionalak Nazioartekoak
HEGALDIAK (kop.) Iturria: Aena.
Aintzat hartutako estatuko aireportuen multzoan 4, oro har, gehikuntzak egon dira 2019. urtearen hasieran, eta batez besteko gehikuntza (G-5) % 7,6koa da. Sevillako eta Valentziako aireportuetan hazkunde handiagoak erregistratu dira (+% 22,0 eta +% 13,2, hurrenez hurren); ondoren, Madril (+% 6,6) et Bartzelona (+% 6,0) daude eta, neurri txikiagoan, Zaragoza (+% 3,3).
Bidaiarien kopuruak gora egin du aztertutako ia aireportu guztietan
Gainerako euskal hiriburuetan (G-3) puntu erdiko hazkundea egon da (+% 0,5), eta estatuko hiriburuetan erregistratutakoa baino dinamismo txikiagoa egon da. Sei hiruhileko jarraian hazkunde nabariak egon ostean, eragiketak etengabe sartu baitira, Gasteizko aireportuan murrizketa garrantzitsuak egon dira bidaiarien kopuruan (– % 20,0), eta joera hori ezin da konpentsatu Donostian erregistratutako joera urriarekin (+% 0,4) eta Iruñeko dinamismoarekin (+% 9,9).
4
Urteko laugarren hiruhilekoko jaiegunak hartu behar dira kontuan; izan ere, 3-4 eguneko egonaldiak antolatzeko aukera egon da.
Hiruhileko koiuntura - 2019ko I. hiruhilekoa 22
benchmarkinga
%∆
aireportuetako bidaiariak
2019-I
Madril Bartzelona Valentzia Sevilla Zaragoza G-5eko metatua BILBO
13.443.597 10.510.644 1.735.912 1.685.605 91.131
Gasteiz Donostia IruĂąea G-3ko metatua G-9ko metatua
urte artekoa
.. 1.121.694 30.289 64.366 48.702 .. ..
6,6 6,0 13,2 22,0 3,3 7,6 8,8 -20,0 0,4 9,9 0,5 9,7
Iturria: Aena.
Hiruhileko koiuntura - 2019ko I. hiruhilekoa 23
Ekonomia produktiboa BARNE-PRODUKTU GORDINA 2018. urtearen amaieran, Bizkaiko barne produktu gordinak % 2,6ko hazkundea izan zuen. Emaitza oso positiboa izan da, eta berretsi egin da lurraldeko aberastasunaren suspertzea egonkortu dela, gora egin baitu elkarren segidako bost ekitalditan.
Bizkaiko ekonomiak gora egiten jarraitu du
Lurraldeko barne-produktu gordinaren hiruhilekoen arteko bilakaerak suspertzen ari dela erakusten du; izan ere, urteko laugarren hiruhilekoan erregistratutako hazkundea % 0,4koa izan da, aurreko bi hiruhilekotan erregistratutako zenbatekoaren (+% 0,5, hurrenez hurren) eta 2017ko laugarren hiruhilekoan erregistratutakoaren (+% 0,3) antzekoa. Azken finean, emaitza horri esker, elkarren segidako hogei hiruhileko egon dira hazkundearekin. Horrela, hazkunderako joera dagoela berretsiko da, baina, hala ere, 2016an eta 2017an lurraldean erregistratutakoa baino txikiagoa da. Bizkaiko BPGd 5
Urtekoak Hilabetekoa 3,4 2,7
2,9 2,6
1,4
2,2 2,3 2,2
3,1 2,9 2,7
3,7 3,6
3,1
3,4 3,2
2,9
3,2
4 2,9 2,8 2,6 2,4 2,6
1,2 1,1 1,0 1,0 0,9 0,9 0,8 0,6 0,7 0,8 0,8 0,6 0,9 0,5 0,5 0,5 0,5 0,4 0,3 0,3 0,2 0,2
3 2 1 0 -1
-2,2
-2
-1,6
-3
I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV
2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
-4
2014
2015
2016
2017
2018
Iturria: Hiruhilekoen kontuak (Eustat), Oinarria 2015
2018. urtean Bizkaian 484.071 enplegu sortu dira 5, eta 2018ko hirugarren hiruhilekoko datua gainditu da: 2.142 enplegu. Urtearen bilakaerari dagokionez, nabarmendu beharra dago laugarren hiruhilekoko enpleguak ekitaldiko beste hiruhilekoetan esleitutako balioak gainditzen dituela. 6. Era horretan, enpleguak hobera egin duela berretsi da, bai eta 2018. urtean EAEn sortutako enpleguaren erdia Bizkaiak sortu duela ere (% 50,2). 5
Lanaldi osoaren baliokidetzan.
6
Hauexek dira kopuruak, hain zuzen: 476.650 lehenengoan, 479.641 bigarrenean eta 481.929 hirugarrenean.
Hiruhileko koiuntura - 2019ko I. hiruhilekoa 24
Orotara, Bizkaiko ekonomiak egonkortzeko eta hobetzeko bidetik jarraitzen du; eta horrek aukera ematen du aurreratzeko EAErentzat aurreikusitako hazkunde ekonomikoaren joeratik hurbil ibiliko dela datozen bi urteetan (+% 2,2 eta +% 2,0, 2019rako eta 2020rako). Dena den, emaitzak 2015eko ekitaldian erregistratutakoak baino apalagoak izango dira.
INDUSTRIA Industria-jarduerak nolabaiteko gorakadarekin hasi du urtea
Industria-jarduerak nolabaiteko gorakadarekin hasi du 2019. urtea; zehazki, % 2,3ko hazkundea erregistratu da Bizkaiko industria-ekoizpenari buruzko indizearen lehen hiruhilekoko aurreikuspenen kopuruetan (urtarrila-otsaila). Aurreko hiru hiruhilekoetan erregistratutako segidaren gainetik ibili da, oso gainetik. Lurraldeko industria-jardueraren joera-aldaketa, hain zuzen, energiaren, gasaren eta uraren segmentuan erregistratutako emaitzaren ondorio da. Gorakada garrantzitsua izan du segmentuak (+% 14,0), eta manufaktura-industriaren eta erauzteko industrien dinamismo urria konpentsatu du (% 1,0 eta % 0,0, hurrenez hurren).
industria
2018-II
2018-III
2018-IV
2019-I*
(Urte arteko aldakuntza-tasa, %)
Ekoizpen-adierazlea Manufaktura-industria Energia, gasa eta ura Erauzketa-industriak
-2,2 -0,2 -5,9 4,4
0,3 2,9 -14,0 -13,6
-0,2 1,2 2,1 -18,9
2,3 1,0 14,0 0,0
*Lehenengo hiruhilekoko datuak urtarrilekoak eta otsailekoak dira Bizkaiko datuak, behin-behinekoak, egutegi-efektua zuzenduta dutenak. Erreferentziazko aldiari gehitutako indizearen urte arteko aldakuntza. Iturria: Eustat.
ZERBITZUAK 2018. urtearen amaieran, gora egin dute Bizkaiko zerbitzuen salmentek (% 3,1)
Urteko laugarren hiruhilekoan, urte arteko % 3,1eko hazkundea erregistratu da salmenten indizean, eta aurreko hiruhilekoetan erregistratutako hobekuntza egonkortu da (+% 4,1, +% 5,0 eta +% 2,3, hurrenez hurren). Joera positibo hori partekatu egiten da, baina gainerako zerbitzuen salmentak (+% 3,2) merkataritzakoak baino gehiago hazi dira (% 2,7). “Gainerako zerbitzuak” azpisektoreko analisiak erakutsi du salmentek, oro har, gora egin dutela ia jarduera-adar guztietan, informazioa eta komunikazioena izan ezik (– % 1,5). Beste jarduera hauetan, ostera, hazkundea egon da salmentetan hiruhilekoa amaitzeko: garraioa eta biltegiratzea (+% 6,6), jarduera profesional, zientifiko eta teknikoak (+% 4,6), eta ostalaritza (+% 1,2). Administrazio-jarduerek eta zerbitzu osagarriak mantendu egin dira (% 0,0).
Hiruhileko koiuntura - 2019ko I. hiruhilekoa 25
Zerbitzuen salmentak 115
14,0
111,0
12,0
Tasa de variación interanual
110
107,7
10,0 8,0
105
103,6 100,8
6,0 98,6
4,0
96,0
2,0
3,1
2,7
0,0 -2,0
3,9
2,8
2,2
95 90
-2,0
-4,0
100
-6,0
85
-8,0 -10,0
80 I
II
III IV
I
2013
II
III IV
2014
I
II
III IV
I
2015
II
III IV
2016
I
II
III IV
2017
I
II
III IV
2018
Iturria: Zerbitzuen salmenten indizea (Eustat), Oinarria 2015
Zerbitzuetako enpleguak hobera egiten jarraitzen du (+% 1,7)
Sektoreko jardueraren dinamismoa Bizkaiko zerbitzuen jardueretan lan egiten dutenen indizean islatu da, gorako joerari eutsi baitio (urte arteko +% 1,7), nagusiki gainerako zerbitzuetan (+% 2,1), baina merkataritzan ere enplegua hobetu egin da (+% 0,9). Azken finean, 2018. urtea amaitzeko, zerbitzuen sektoreko salmenten batez besteko urte arteko hazkundea % 3,6 da. Zenbateko hori 2017koa baino pixka bat txikiagoa da (% 4,3).
Zerbitzuak
2018-II
2018-III 2018-IV
(Urte arteko aldakuntza-tasa, %)
Zerbitzuak, guztira Merkataritza Beste zerbitzu batzuk Garraioa eta biltegiratzea Ostalaritza Informazioa eta komunikazioak Jarduera profesionalak, zientifikoak eta teknikoak Administrazio jarduerak eta zerbitzu lagungarriak
5,0
2,3
3,1
5,6
2,7
2,7
4,7 5,9 6,8 -0,7
1,7 -0,4 1,3 -1,5
3,2 6,6 1,2 -1,5
3,3
6,2
4,6
7,3
3,1
0,0
2,1 0,8 2,7
2,1 0,8 2,6
1,7 0,9 2,1
Landunen indizea Zerbitzuak Merkataritza Beste zerbitzu batzuk Bizkaiko datuak, egutegi-efektua zuzenduta. Iturria: Eustat.
Hiruhileko koiuntura - 2019ko I. hiruhilekoa 26
KANPO-MERKATARITZA
Hala eta guztiz ere, energetikoa ez den kanpoko jarduerak ez dio bilakaera horri eutsi, eta % 9,2ko hazkundea erregistratu du. Gainera, ekarpen erabakigarria egin dio esportazioaren guztizkoari (% 87,1). Beste alde batetik, energetikoak ez diren inportazioak neurri handiagoan hazi dira (% 14,4). Horrenbestez, energetikoa ez den merkataritza-saldoak superabitata izan du (203,2 milioi euro gehiago), eta % 119,3ko estaldura-tasa du.
kanpo-merkataritza
2018-II
2018-III
2018-IV
2019-I
(Urte arteko aldakuntza-tasa, %)
Esportazioak, guztira Energetikoak ez diren esportazioak
3,7
11,2
5,2
4,6
10,9
5,5
Inportazioak, guztira Energetikoak ez diren inportazioak
5,1
20,5
15,0
1,1
14,9
7,7
-6,8 9,2 6,1 14,4
(Partaidetza ratioa, %)
Energetikoak ez diren inpor. / esp. guztien % Energetikoak ez diren inpor. / esp. guztien %
75,7
76,8
72,3
87,1
54,7
50,5
51,5
53,5
Bizkaiko datuak, behin-behinekoak. 2019ko urtarrila-otsaila aldiari dagokion laugarren hiruhilekoa Iturria: Ekonomia, Industria eta Lehiakortasun Ministerioa.
Esportazioen ratioa BPGd-ari dagokionez (%) Bizkaia 35,0 30,0 25,0
urtekoak 29,3 26,6 27,0 26,2 25,9 24,9 25,5 22,4
hilabetekoa
32
% export/PIB
30 26,9 28
26,7
20,0
26
15,0 10,0
24
22,4
22,9
2017
IV
II
III
I
IV
III
I
II
III
2016
IV
I
II
III
2015
IV
II
I
2018
2017
2016
20
2015
0,0
2014
22
2013
5,0
2012
‌ baina energetikoak ez diren esportazioek gora egiten jarraitzen dute
2019ko urtarrila-otsaila bihilekoan, Bizkaiko esportazioak 1.444,6 milioi eurokoak izan dira (–% 6,8); beraz, 106,0 milioi euroko galera garbia egon da aurreko urteko aldi berarekin erkatuta. Inportazioak, aitzitik, 1.973,2 milioi eurora iritsi dira (+% 6,1), eta 113,5 milioi euroko irabazi garbira. Horrela, kanpoko merkataritza-saldoa defizitarioa da (-528,5 milioi euro), eta % 73,2ko estaldura-tasa dago, hau da, aurreko ekitaldikoa baino 10,2 pp gutxiagokoa.
2011
Behera egin dute esportazioen guztizkoak,
2018
Iturria: Hiruhilekoen kontuak (Eustat), Oinarria 2015
Hiruhileko koiuntura - 2019ko I. hiruhilekoa 27
Jarduera ekonomikoak 2019. urtearen hasieran, hazkundea egon da jarduera-lizentzietan
2019ko lehenengo hiruhilekoan, Bilbok 41.769 jarduera-lizentzia aktibo eduki ditu, hau da, % 2,8ko hazkundea egon da 2018ko lehenengo hiruhilekoarekin alderatuta (1.118 lizentzia aktibo gehiago). Bestalde, 2009tik (sailaren hasiera-urtea), hori izan da jarduera-lizentzien kopururik handiena; hortaz, hiribilduan pixkanaka-pixkanaka finkatzen ari gara 2012. urtetik hauteman den jardueraren suspertzea. Hori bai, hiruhilekoen arteko terminoetan, hazkundea txikiagoa da (+% 03, +128 lizentzia). Hiribilduan aktibo dauden lau jarduera-lizentzietatik hiru enpresa-jardueretakoak dira (kopuru osoaren % 74,6), 31.155 jarduera-lizentzia, alegia. Beste alde batetik, nahiko baxuagoa den pisu erlatiboarekin, ia lau lizentziatik bat lizentzia profesionala da (% 24,4; 10.208 lizentzia), eta gainerako % 1 jarduera artistikoen lizentziak dira (406 lizentzia).
0,5 0,2
0,1
0,2
0,3
0,1
2016
2018
I
IV
III
2017
0 -1
IV
II
I
IV
-0,4
III
I
II
2018
2017
2016
2015
2014
Fuente: DiputaciĂłn Foral de Bizkaia (Impuesto de Actividades
1
0,3
II
39.981
0,4
-0,4
2013
2012
2011
2010
2009
2 1
34.000
Enpresa-lizentziak zerbitzuen jardueretan biltzen dira
2
1,7
1,6
III
38.075
36.758
35.000
35.974
36.000
38.365
37.000
36.825
38.000
38.123
39.000
39.223
40.000
Hilabetekoa 1,7
I
41.000
Urtekoak 40.630
Jarduera ekonomikoak 42.000
41.641
Hiruhilekoen artean, hazi egin dira enpresa-jarduerak eta jarduera artistikoak (+% 0,5 eta +% 0,2, hurrenez hurren), eta jarduera profesionalek, berriz, behera egin dute (– % 0,2). Urteen arteko joerari erreparatuz gero, hiru lizentzia-tipologiek joera positiboa izan dute urtearen hasieran (+% 2,7, +% 6,3 eta +% 2,6, hurrenez hurren).
2019
Enpresa jardueren lizentziei dagokienez, % 85,1 zerbitzuen sektoretakoak dira (26.504 jarduera-lizentzia), ondoren eraikuntzaren sektoreko lizentziak daude (% 10,2; 3.188 lizentzia ) eta azkenik industria-lizentziak (% 4,7; 1.462 lizentzia). Hiruhilekoen arteko terminoetan, hiru sektoreetan ugaritu dira atxikitako lizentziak, eta hazkundeak egon dira zerbitzuen sektoreko (+% 0,4, +101 lizentzia), eraikuntzako (+% 1,4, +44 lizentzia) eta industriako (+% 0,4, +6 lizentzia) enpresa-lizentzietan.
Hiruhileko koiuntura - 2019ko I. hiruhilekoa 28
Amaitzeko, zerbitzuen sektoreko enpresa-jarduerek askotariko joera erakuts dute; izan ere, hiruhileko honetan ere, merkataritzako (–% 0,4) , finantza-zerbitzuetako eta aseguruetako (–% 0,1) lizentziek behera egiten jarraitu dute, eta gainerako azpisektoreek, ostera, joera positiboa izan dute. Era horretan, honako adar hauetako lizentziek ere gora egin dute: zerbitzuak enpresei (+% 1,0), ostalaritza (+% 0,7), beste zerbitzu batzuk (+% 0,8) eta higiezinen zerbitzuak (+% 0,6).
%∆
jarduerak
2018-IV
2019-I
hiruhileko artekoa
urte artekoa
Jarduera ekonomikoak
41.641
41.769
2,8
0,3
Enpresa jarduerak Industria Eraikuntza Zerbitzuak
31.004
31.155
2,7
0,5
1.456 3.144 26.403
1.462 3.188 26.504
1,5 8,9 2,1
0,4 1,4 0,4
Jarduera profesionalak
10.232
10.208
2,6
-0,2
405
406
6,3
0,2
Jarduera artistikoak
Iturria: Bizkaiko Foru Aldundia (ekonomia-jardueren gaineko zerga)
SOZIETATE BERRIAK 2019ko lehenengo hiruhilekoan (urtarrila-martxoa), 203 sozietate berri sortu dira Bilbon. Kopuruak argi uzten du % 15,3ko hazkundea egon dela aurreko hiruhilekoarekin alderatuta (27 sozietate gehiago eratu dira); alabaina, urte arteko terminoetan, sozietate berrien kopuruak % 6,9 egin du behera (15 sozietate gutxiago).
Merkataritza-sozietate berriak 1200
Urtekoa
1000
600
250 221
744 741 830 836 868 707 692 794
800
300
Hilabetekoa
243 215
218
203
203
200
400 150 200 100
Iturria: Erregistroa Fuente: Merkataritza Cámara de Comercio de Bilbao y
I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I
0
2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
Aurreko hiruhilekoarekin alderatuta, enpresa gehiago sortu dira
2014
2015
2016
2017
2018
2019
Hiruhileko koiuntura - 2019ko I. hiruhilekoa 29
Hamar enpresa berritik zortzi zerbitzuetakoak dira
2019ko lehenengo hiruhilekoan eratutako enpresetatik, % 82,8 zerbitzuen sektorekoak dira (168 sozietate), % 9,9 eraikuntzakoak (20 sozietate) eta % 6,4 industria eta energiakoak (13 sozietate). Lehen sektorearen garrantzia, ostera, hondakinezkoa da (% 1,0; 2 sozietate). Zerbitzuen sektorean eratutako sozietate berrien bilakaerari erreparatuz gero, ikusten dugu 2019ko lehen hiruhilekoan 168 sozietate eratu direla eta hiruhilekoen arteko %18,3ko hazkundea egon dela, nahiz eta urte batetik bestera % 9,7ko beherakada egon. Desberdinak dira zerbitzuen sektorea osatzen duten jardueretan lortutako emaitzak. Alde batetik, urte arteko aldaketari dagokionez, ostalaritza (+% 30) eta finantzabitartekaritzaren (+% 7,7) sektoreei atxikitako enpresa berriak ugaritu dira; eta, beste alde batetik, honako hauek murriztu dira: merkataritza eta konponketak (–% 20,5), garraioa eta biltegiratzea (–% 62,5), higiezinen jarduerak eta zerbitzuak enpresei (– % 6,9) eta beste zerbitzu batzuk (–% 20,6). Era berean, zerbitzuek enpresei emateko eta higiezinetako jarduerak zerbitzuen sektorean (% 39,9) sortutako sozietate berrien zati nagusia dira, eta, ondoren, merkataritza (% 18,4) eta ostalaritza (% 15,5) datoz. Amaitzeko, azpimarratu beharra dago merkataritza eta konponketen jarduerei lotutako enpresen sorkuntzan bakarrik egon dela bilakaera negatiboa hiruhilekoen zein urtekoan artean.
%∆
Sozietate berriak Merkataritza-sozietate berriak Lehenengo sektorea
2019-I 203
Hiruhileko artekoa
Urte artekoa
15,3
-6,9
2
0,0
--
Industria eta energia
13
-23,5
44,4
Eraikuntza
20
33,3
-13,0
Zerbitzuak
168
18,3
-9,7
Merkataritza eta konponketak
31
-3,1
-20,5
Ostalaritza
26
100,0
30,0
3
0,0
-62,5
14
0,0
7,7
67
26,4
-6,9
27
0,0
-20,6
Garraioa, biltegiratzea eta komunikazioak Finantza-bitartekaritza Higiezinen jarduerak eta enpresei zuzendutako zerbitzuak Beste zerbitzu batzuk Iturria: Merkataritza Erregistroa
Hiruhileko koiuntura - 2019ko I. hiruhilekoa 30
2019KO I. HIRUHILEKOA
ADIERAZLEAK Azken datua
Δ Urte artekoa
(%)
Aldia
LAN-MERKATUA Biztanleria aktiboa (milakotan)**
167,0
-0,1
I. HH
Landunak (milakotan)**
145,5
3,6
I. HH
Langabeak (milakotan)**
21,5
-19,2
I. HH
12,86
-3,07
I. HH
22.983
-9,4
martxoan
180.742
2,7
martxoan
36.249
6,7
I. HH
20.101
-0,4
martxoan
103,8
1,4
martxoan
Ostatu-gauak (kop.)
348.931
6,3
I. HH
Bidaiariak (kop.)
188.887
6,8
I. HH
1,85
-0,5
I. HH
5.944,7
4,2
urtarrila-otsaila
1.121.694
8,8
I. HH
205,6
2,3
urtarrila-otsaila
203
-6,9
I. HH
Langabezia-tasa (%)** Langabe erregistratuak (pertsona-kop.)** Afiliatuak (kop.) Erregistratutako kontratuak (kop.)** MERKATARITZA Afiliatuak Kontsumo-prezioak (indizea)*** TURISMOA
Batez besteko egonaldia (ostatu gauak/bidaiaria) GARRAIOA Salgaien itsas garraioa (mila tonatan) Bidaiarien aireko garraioa ENPRESA-JARDUERA Industria-ekoizpena (indizea)*** Merkataritza-sozietate berriak (kop.)
* Ehuneko-puntuak ** Bilboko biztanleak *** Bizkaiari dagokion adierazlea KPIren bilakaera, erreferentziazko aldiari gehitutako indizearen arabera. Iturria: Autoreek egindakoa, oinarritzat hartuz Eustat, EEZP, Lanbide, Merkataritza Erregistroa, Enplegu eta Gizarte Segurantza Ministerio, EIN, Estatuko portu eta Aenako datuak.
Hiruhileko koiuntura - 2019ko I. hiruhilekoa 31