I
LABURPENA Covid-19ak 2020ko martxotik sortutako pandemiaren ondoriozko ezohiko egoerak zedarritu du 2021. urtearen hasiera. Kutsatzeen kontrola kudeatu, osasun sistema babestu eta pertsonen osasuna zaindu behar izateak harreman sozialak eta mugikortasuna mugatzea ekarri duten hainbat neurri eragin ditu. Funtsean, pertsonen aisialdiaren, lanaren eta jarduera sozialen joko arauak aldatu ditu, eta inpaktu latza eragin du jarduera ekonomikoan eta enpleguan.
2021: txertoak jartzeko prozesua hasi da (covid-19), baina kutsatze olatuen, agerraldien eta andui berrien menpe gaude.
Urtebete igaro denean, gertatuko zenaren inguruko aurreikuspenak eta estimazioak gainditu direnean, datuek egoera anomaloaren inpaktuaren maila erakutsi dute; oso kalte larria eragin du zuzenean inplikatutako jardueretan (turismoa, ostalaritza, bidaiarien garraioa, kulturako, aisialdiko eta kiroleko jarduerak eta abar), baina ia gainerako guztia ere baldintzatzen ari da, salmentetan beherakada nabarmenak eraginez, lan kontratazioa geldiaraziz, telelana bultzatuz eta dinamismo ekonomiko globala galtzea ekarriz; horrek denak kanpo jarduera ahultzea ere eragin du. 2020an mundu mailan gertatutako uzkurdura ekonomiko larria berretsi da (-% 3,3); hala ere, hasieran aurreikusitakoa baino txikiagoa da. Horrez gain, 2021ean eta 2022an berreskuratzeko espektatiba finkatu da (+% 6,0 eta +% 4,4), baina krisia hainbat abiaduratan gaindituko da, hiru faktorek baldintzatuta: 1) Pandemiaren kontrola; talde immunitatearen maila jakin bat lortzea erabakigarria izango da (txertoa); 2) Sozietate bakoitza osatzen duten jardueren panela, espektatiba okerragoarekin berreskurapena pertsonen mugikortasuna normaltasunera itzultzearen mende egongo den neurrian; eta 3) Jarduera ekonomikoa eta enplegua berreskuratzera benetan bideratuko diren baliabideak.
Berreskurapen ekonomikoa 2021eko bigarren seihilekora arte atzeratu da eta, batez ere, 2022. urtera arte.
EAEko ekonomia zailtasuneko agertoki horretan dago; Eusko Jaurlaritzako Ekonomia eta Plangintza Zuzendaritzak 2021. eta 2022. urteetarako BPGren hazkunde aurreikuspenak apirilean aurkeztu zituen (+% 6,7 eta +% 5,7), 2020an erregistratutako atzerapen historikoa berretsi ondoren (-% 9,5). Hala ere, eta beste krisi batzuetan ez bezala, enpleguaren uzkurdura txikiagoa izan da (-% 8,1), 82.856 lanpostu galduz.
EAEko ekonomiak % 9,5 egin du behera, eta 2021. eta 2022. urteetan hobera egiteko espek-tatiba du (+% 6,7 eta +% 5,7).
2021eko lehen hiruhilekoari dagozkion Hiru hileroko Kontu Ekonomikoen (Eustat) aurrerapenak berretsi du berreskurapena nolabait moteldu egin dela , hiruhileko artean +% 0,2ko eta +% 0,5eko igoerarekin BPGn eta enpleguan. Hala ere, bi adierazleen urte arteko tasak negatiboak dira (-% 2,9 eta -% 2,1).
Aurrerapen datuek berresten dutenez (2021eko lehen hiruhilekoa), EAEko ekonomiak hobera egiteko joera arina du.
Martxoko hilabeteari dagokion Bilboko afiliazioaren bilakaerak argi uzten du krisi honetatik ateratzea zaila izango dela: 177.304 pertsona afiliaturekin, zifra horrek % 0,5eko igoera dakar 2020ko martxoarekin alderatuta, baina % 0,8 egin du behera 2020ko abenduarekin erkatuta, eta 2019ko martxoan erregistratutakoa baino % 1,9 txikiagoa da (azken agertoki hori pandemia sortu baino lehenagokoa da).
Afiliazioa berreskuratzeko erritmo motela agertu du Bilbok.
Horrez gain, hiribilduan afiliazioaren emaitza globala araubide orokorraren afiliazioaren bilakaerak ebatzi du (+% 0,5 eta -% 1,1); hobeto eutsi diote enplegu autonomoak (+% 0,8 eta +% 0,2) eta itsas eta nekazaritzakoak (+% 7,0 eta +% 2,5). Bestalde, etxeko langileen afiliazioa da aurkako jokabidea izan duen bakarra (-% 1,6 eta +% 0,2).
Araubide orokorrean afiliatutako enpleguari dagokio aipatutako moteltzea; badirudi enplegu autonomoak hobeto eusten diola.
Afiliazioaren bilakaera horretan Aldi Baterako Enplegu Erregulazioko Espedienteak (ABEEE) erabakigarriak izan dira horiek aplikatzea posible izan duten araubideetan; izan ere, pertsona enpresara lotuta mantentzen dute (afiliatuta), baina ez nahitaez jarduera erabat betez. Krisi
HIRUHILEKO KOIUNTURA I 2021
2
honen etapa ixtean argituko da benetan krisiak enpleguan izan duen inpaktu erreala, langileak ABEEEtatik ateratzean, bai haien enplegua finkatu egin delako, bai lanpostuaren likidazioaren ondorioz (jarduera bertan behera utzi). Lehen hiruhilekoan Bilbon 26.090 kontratazio berri formalizatu dira, eta 2020ko laugarrena hiruhilekoarekin erkatuta atzerapen nabarmena egon da (-% 12,1 eta 3.577 kontratu gutxiago). Atzerapen hori are handiagoa da 2020ko lehen hiruhilekoarekin erkatuta (-% 22,5), pandemiak oraindik gogor jotakoa.
Kontratazio berriak atzera egin du (-% 12,1, hiruhileko arteko tasan).
Hiribilduko lan merkatuaren dinamismo galera (hiruhileko arteko tasan) partekatua da (generoa, adina), baina handiagoa da emakumeen artean (-% 14,8) gizonezkoen artean baino (-% 9,4) eta 35 urtetik beherako pertsonen artean (16 urtetik 24 urtera eta 25 urtetik 34 urtera, -% 17,3 eta -% 14,3), 35 urtetik gorakoen kasuan baino (35-44 urte eta 45 urte eta gehiago, -% 11,4 eta -% 7,4).
…inpaktu handiagoa eraginez emakumeengan eta 35 urtetik beherako pertsonengan.
Hala ere, nabarmendu behar da kontratazio mugagabean (+% 24,0) erregistratutako igoera garrantzitsua; enplegua finkatzeko adierazle nagusia da. Aldi baterako kontratazioak, berriz, galera profilari eusten dio (-% 15,6), bat etorriz jarduera berreskuratzeko ziurgabetasun eta ahultasunarekin, nahiz eta formalizatutako 10 kontratutik 9 mota horretakoak diren. Azkenik, zerbitzuei lotutako kontratuek behera egin dute (-% 13,9); industrian eta energian (+% 2,2) eta eraikuntzan (+% 3,2) hobekuntzak erregistratu dira.
...gora egin du
kontratazio mugagabeak (+% 24,0), eta behera egin du, berriz, aldi baterako kontratazioak (-% 15,6); zerbitzuen sektoreak jokabide okerragoa izan du (-% 13,9).
Erregistratutako langabezia tasa ia “laua” da (25.198 pertsona, 2020ko abenduan baino 56 gehiago), eta esan daiteke egonkortu egin dela, nahiz eta 2020ko martxoan erregistratutakoa baino handiagoa den arren (+% 2,5, urte artekoa); argi dagoenez, pandemia aurreko balioetatik oso urrun dago (2019, batez beste 22,3 mila pertsona).
Erregistratutako langabezia tasak (martxoa) errepikatu egin du 2020ko abenduko datua.
Bilakaera hau emakumeen artean erregistratutako langabeziaren hiruhileko arteko igoeraren emaitza da (+% 1,4); gizonezkoen kasuan, berriz, behera egin du (-% 1,1). Bestalde, gora egin du talde gazteenean (16 eta 24 urte artean, +% 0,9) eta nagusienean (45 eta gehiago, +% 1,4), baina behera egin du tarteko adin taldeen artean, eta horrek emaitza globala jaistea dakar (25 eta 34 urte artean, -% 2,1 eta 35 eta 44 urte, -% 0,7). Azkenik, langabezian denbora gehien (urtebete baino gehiago) daramaten pertsonen garrantzia areagotu egin da eta behera egun du denbora gutxien daramatena (sei hilabete eta urtebete artean, -% 31,0). Bukatzeko, prestazioak kobratzen dituen taldea hazi egin da (+% 1,9), nahiz eta enplegu eskatzaile gisa inskribatutako pertsonen heren bat baino ez duen hartzen (% 29,3).
Emakume gehiago, pertsona gazte gehiago eta langabezian urtebetetik gora daramaten pertsonen garrantzia handiagoa.
Biztanleria Aktiboari buruzko Inkestaren (EIN) emaitzak erakutsi du Bilbok 158 mila pertsona aktibo dituela, 139,1 mila pertsona landun eta 18,9 mila pertsona langabe; hiru kasuetan hiruhileko arteko beherakadak izan dira (-% 2,1, -% 1,0 eta -% 9,6). Emaitzek berretsi egin dute krisiak hiribilduan bizi diren pertsonen enpleguan izan duen inpaktua, baina baita zahartzearen ondorioz lan egiteko efektiboak murriztu egiten direla ere (populazio aktiboa).
Bilbok populazio aktiboa, landuna eta langabetua galdu du.
Jarduera ekonomikoaren inguruan eskuragarri ditugun emaitzek berresten dute eragileek gainditu beharreko egoera zaurgarria dela. Horren haritik, merkataritzaren sektoreko salmentek 2020ko laugarren hiruhilekoan % 7,1eko urte arteko beherakada izan dute, ekitaldi zinez negatiboa itxiz. Azpisektoreen araberako emaitzek erakutsi dute handizkako merkataritzan atzerapen garrantzitsua erregistratu dela (-% 11,5), eta horrek emaitza globala baldintzatu duela; izan ere, ibilgailuen salmentak eta konponketak (-% 1,0) eta txikizkako merkataritzak (-% 1,6) ere atzera egin dute, baina neurri txikiagoan.
Merkataritzaren sektoreko salmentek atzera egin dute berriz ere (-% 7,1).
HIRUHILEKO KOIUNTURA I 2021
3
Hala ere, txikizkako merkataritzako segmentuen salmenten ahultasun agertoki horretan, egia da azalera handiei dagozkien salmentek hazten jarraitu dutela (urte arteko tasa) 2020ko laugarren hiruhilekoan eta 2021eko lehenengoan (+% 6,0 bi kasuetan). Hobekuntza horrek elikaduraren segmentuaren (+% 5,2) eta beste produktu batzuen (+%7,4) segmentuaren dinamismoa hartu du oinarritzat. Hala ere, salmenten hileetako bilakaerak mugikortasun neurrien eta itxiera perimetralen inpaktua erakusten du, bereziki garrantzitsuak baitira horrelako saltokietan, argi dagoenez udalerriz gaindiko eragin eremua daukatelako.
Azalera handiek salmenten igoerarekin hasi dute 2021. urtea (+% 6,0).
Lehen hiruhilekoan ibilgailu berrien salmenta eta matrikulazioari buruzko informazioak jarduera horrek izan duen atzerapena erakusten du; dirudienez nabarmendu egin da 2021eko hasieran. Bizkaian 2.794 ibilgailu berri matrikulatu dira, eta urte arteko beherakada % 13,1koa izan da; zifra hori urrun dago urte arrunt bateko salmenta bolumen parekoa betetzetik (2019an lortutakoak esaterako).
Ibilgailu berrien matrikulazioak beherakada nabarmena (-% 13,1).
Turismoaren jarduera ez da berreskuratu eta pertsonen mugikortasuna mugatuta egoteak bete-betean baldintzatzen du. 2021eko lehen hiruhilekoko emaitzak salbuespenekoak dira oraindik, alarma egoera ezarri zenetik erregistratu diren beste emaitzen moduan (2020ko martxoa). Sektoreak badu konfiantza egoera globalak hobera egin eta jatorrizko merkatuak irekitzeari esker (AEB, Erresuma Batua, Alemania edo Frantzia) uda garaia salbatu egingo dela, urteko lehen seihilekoa galdutzat jotzen baita.
Turismoaren jarduerak ziurgabetasun betean hasi du 2021. urtea.
Loiuko jarduna ia geldi dago; 2021eko lehen hiruhilekoko datuek erakutsi dute oso jarduera urria izan dela, 148.091 bidaiari baino ez baitziren hartu. Turismoaren jardueraren kasuan bezalaxe, bidaiarien garraioa ere mugikortasuna irekitzearen mende dago, estatukoa zein nazioartekoa, edozein motibazioagatik eta bidaiatzeko justifikaziorik gabe bidaiatu ahal izateko.
Loiuk jarduera eskasa du oraindik (-% 83,5).
Bilboko Portuaren jardunak profil negatiboarekin hasi du urtea (-% 11,4); partzialki, zamaontzi batek Suezko kanala blokeatu izanak eragindako nazioarteko itsaso bidezko zirkulazioaren geldialdiaren ondorioz gertatu da. Hala ere, badirudi berretsi dela urte hasiera ez dela esperantzagarria izan, eta atzerapenak izan dira solteko likidoen segmentuetan (-% 13,8), salgai orokorren segmentuan (-% 15,4) eta edukiontzietan garraiatutako salgaien segmentuan (-% 16,26); datu positibo bakarra solteko solidoen jardueran izandako igoera da (+% 8,5).
Portuko zirkulazioak beherantz egiten jarraitzen du (-% 11,4).
Lurraldeko industria produkzioaren indizeak % 6,6 egin du behera 2021eko urtarrila-otsaila bihilekoan; horrek esan nahi du bost hiruhilekotan urte arteko beherakadak izan dituela. Beherakada etorri da osatzen duten lau azpisektoreek jokabide negatiboa izan dutelako. Hala ere, nabarmendu behar da 2020ko bigarren hiruhilekoan pairatutako kolpe latzetik indizeak etengabe hobetzeko ibilbidea egin duela, nahiz eta oraindik urte arteko tasa negatiboetan dagoen.
Bizkaiko industria produkzioak behera egin du (-% 6,6).
HIRUHILEKO KOIUNTURA I 2021
4
TESTUINGURUA Munduko ekonomia Nazioarteko Diru Funtsaren perspektiba ekonomikoen txostenean (2021eko apirila) eguneratu egin dira 2020., 2021. eta 2022. urteetarako aurreikuspen makroekonomikoak, pandemiaren ondorioen epe ertaineko inpaktu ekonomikoari eskainitako berariazko analisiarekin batera, baita lan merkatuetan aplikatutako erantzun eta politikei eskainitakoa ere, krisi honi eusteko abiarazitako politika monetarioen ondorioekin batera.
NDFren espektatibak egoerara egokitu dira.
Mundu mailako hazkundeari buruzko aurreikuspenak eguneratzean sortutako datuak dira -% 3,3, +% 6,0 eta +% 4,4 2020., 2021. eta 2022. urteetarako. Argi dagoenez, entitateak aurreikuspenak egokitu ditu, urtarrilean aurreikusitakoarekin erkatuta espektatibak hobetuz, 2020. urterako beherakada txikiagoarekin (+0,2pp) eta puntu erdiko igoerarekin 2021erako. Ekonomia garatuetarako aurreikusitako sekuentzia % 4,7ko atzerapenekoa da 2020an (urtarrilean aurreikusitakoa - % 4,9 izan zen), eta % 5,1eko eta % 3,6ko hazkundea 2021ean eta 2022an. Bidenabar, azaldu denez, Estatu Batuetako ekonomia dinamikoagoa (-% 3,5 eta +% 6,4, urtarrilean -% 3,4 eta +% 5,1 izan zen) izango da Eurogunekoa baino (-% 6,6 eta +% 4,4; urtarrilean -% 7,2 eta +% 4,2 izan zen). Horren haritik, aurten, 2021ean, pandemia aurreko BPGren maila gaindituko duen ekonomia aurreratu bakarra AEBetakoa izango dela dirudi, administrazio berriak onartutako 1,9 bilioi inguruko pizgarri fiskalen paketean oinarrituz. Halaber, gaur egungo krisiaren inpaktuan murrizketa berretsiko du 2020an eta 2021erako Eurogunerako espektatiba hobetuko litzateke. Espainiak gidatzen du Europako ekonomien berreskurapena (+% 6,4 eta +% 4,7, 2021ean eta 2022an), eta gogor jotakoetako bat ere izan da 1 (-% 11).
AEBetako berreskurapenak Eurogunekoa gaindituko du.
Hazkunde ekonomikoan (BPG) egindako aurreikuspenak, data hauetan egindakoak Urtarrila-21
Apirila-21
2020
2021
2020
2021
2022
Ekon. aurreratuak
-3,5
5,5
-3,3
6,0
4,4
-4,9
4,3
-4,7
5,1
3,6
Eurogunea
-3,4
5,1
-3,5
6,4
3,5
-7,2
4,2
-6,6
4,4
3,8
Frantzia
-5,4
3,5
-4,9
3,6
3,4
-9,0
5,5
-8,2
5,8
4,2
MUNDUKO BPG Estatu Batuak Alemania Italia
Espainia
Hazt./garat.
Txina India
Brasil
Errusia
-9,2
3,0
-8,9
4,2
3,6
-11,1
5,9
-11,0
6,4
4,7
-2,4
6,3
-2,2
6,7
5,0
2,3
8,1
2,3
8,4
5,6
-8,0
11,5
-8,0
12,5
6,9
-4,5
3,6
-4,1
3,7
2,6
-3,6
3,0
-3,1
3,8
3,8
Iturria: Nazioarteko Diru Funtsa (data bakoitzari dagozkion aurreikuspenak)
1
EINek aurreratu du Espainian 2020an erregistratutako BPGren beherakada -% 10,8koa izan dela.
HIRUHILEKO KOIUNTURA I 2021
5
Hazten eta garatzen ari diren ekonomietarako aurreikuspenak berrikustean aurreikusi da 2020an inpaktua txikiagoa (-% 2,2, -% 2,4ri dagokionez) eta 2021ean dinamismo handiagoa izatea (+% 6,7, +% 6,3ri dagokionez). Hainbat agertoki aurreikusi dira herrialdeen arabera; Txina izango da pandemiaren inpaktuari aurre egingo dion ekonomia bakarra, % 2,3 haziko baita; nolanahi ere, covidaren aurreko balioetatik urrun dago (% 6tik gora). Aitzitik, agertoki okerragoak aurreikusi dira India (-% 8,0), Brasil (-% 4,1) eta Errusiaren (-% 3,1) kasuetan; bidenabar, aurrerapen handiena 2021ean Indiako ekonomiak egitea aurreikusi dela nabarmendu behar da (+% 12,5). Apirileko aurreikuspenek gorantz berrikusi dute 2021eko bigarren seihilekorako aurreikusitako berreskurapen ekonomikoa; datuok, nolanahi ere, kontu handiz hartu behar dira, egoeraren ziurgabetasun maila oso handia delako. Bestalde, krisitik abiadura desberdinetan ateratzeari buruzko ideia finkatzen ari da, kontuan hartuz txertatze kanpainaren abiadura, erreskate fiskalen neurria, egitura ekonomikoaren osaera, enpresei zuzendutako kreditu fluxuari eustea, eskari agregatuaren estimulazioa eta/edo berreskuratzeko gaitasuna (epe ertain eta luzea), ekonomia bakoitzari dagokiona. Gobernuek eta estatuez gaindiko agintariek hainbat neurri iragarri dituzte, ekonomiaren osasunari eutsi eta berreskuratzea bultzatzeko. Horren adibide da Europa mailako aginteek erantzun bateratua sustatu izana, barne hartuz aktiboak erosteko programak eta likidezia laguntzeko neurriak (EBZ), langileak babestu eta enpleguari eusteko maileguak (SURE) edota Next Generation EU (NGEU) berreskurapen plana, estatu kideen berreskurapena sustatzera bideratutakoa. Krisi honetatik ateratzeko prozesua hainbat faktorek baldintzatuko dute, besteak beste, osasun krisia kudeatzearen inguruko galderek (harik eta krisia guztiz bukatu arte) eta krisiak enpleguan eta ekonomian eragingo dituen ondorioak gainditzeko benetako gaitasunak eta baliabide eskuragarriek; hazten ari diren ekonomien artean agertoki okerragoa aurreikusi da (2008ko krisi finantzarioan ez bezala), adhoc politikak aplikatze aldera jokatzeko tarte txikiagoa dutelako.
Pandemia eraginkortasunez kontrolatzeak baldintzatutako berreskurapena.
Gizartea hartu duen ziurgabetasun mailaren isla gisa, kontsumitzailearen konfiantzaren indizea maila nabarmen negatiboan egon da lehen hiruhilekoan, estatu mailako etxeetan (-22,3 puntu) zein Europa mailakoetan (-14,8 puntu); hala ere, bi kasuetan hobekuntza arina izan du 2020ko laugarren hiruhilekotik. Bidenabar, estatu mailako etxeetan aurrezteko tasa handitu egin da, 2020an gordailuen bolumenak hazi izanak berresten duen moduan, aurreko ekitaldiarekin alderatuta (+% 8,2); gaur egungo krisiari aurre egiteko familiek agertutako zuhurtzia eta aurreikuspen jokabidea argi geratu da, baita pertsonen mugikortasunean eta kontsumo jokabideetan ezarritako murrizketek eragindako aurrezpen ondorioa ere.
Etxeetan mesfidantza da nagusi.
Etxeen konfiantza eta aurrezpena
Etxeen konfiantza1 eta 2 (-100;+100) UE-27
Espainia
Etxeen aurrezpena3 eta 4 (gordailuak); ∆% urte artekoa
2018
2019
2020
II 2020
III 2020
IV 2020
I 2021
-5,1
-6,4
-14,9
-20,8
-15,1
-16,0
-14,8
4,1
5,6
-2,7
-7,1
-26,0 7,8
-34,4 6,1
-30,1 7,6
-27,6 7,8
-22,3 8,2
1. 2019ra arte, EB-28; 2. Hiruhilekoko datuen urteko batezbesteko datua. 3. Urteko datua abenduari dagokio. 4. Laugarren hiruhilekoa: urri-azaroa batezbestekoa. Iturria: Eurostat, Espainiako Bankua
HIRUHILEKO KOIUNTURA I 2021
6
EAEko ekonomia Eusko Jaurlaritzako Ekonomia eta Plangintza Zuzendaritzak (2021eko apirila) aurreikusi du EAEko BPGk % 6,7 eta % 5,7 egingo duela gora 2021ean eta 2022an; urtarrilean egindakoekin erkatutako aurreikuspenak berrikustean 2021erako aurreikusitako hazkundea murriztu egin da (+% 8,6, -2,1 pp).
EAEko BPG % 6,7 haziko da 2021ean.
Egindako doikuntzetan ikusi da aurreikuspenek okerrera egin dutela aztertutako ia epigrafe guztietan. Hala, berrikuspenak bereziki esanguratsuak dira etxeetako kontsumoaren bilakaeran eta Kapital Finkoaren Eraketa Gordinean, -1,8pp eta -1,0pp-ko beherakadekin, hurrenez hurren. Hala ere, bi epigrafeak dira 2021ean dinamismo handiena izan duten (+% 6,9 eta +% 8,4) eta 2022an hazkundea finkatuko duten osagaiak (+% 5,8 eta +% 6,4).
2021. urtearen hasiera ahulak baldintzatuko du kontsumoa eta inbertsioa berreskuratzea.
Hala, 2021ean barne eskariaren berreskurapen espektatibek beherakada arina izan dute (+% 6,8, -1,1pp); hiruhilekoan banakatzean, pandemiaren hirugarren olatuaren inpaktua islatzen da, eta horrek lehen hiruhilekoan beheranzko berrikuspena justifikatzen du (-% 2,0); bigarren hiruhilekoan (+% 18,1) igoera nabarmena izan da, etxeen kontsumoan hazkunde aurreikuspen irmoei lotuta (+% 19,1). Berreskurapena moderatu egingo dela aurreikusi da hirugarren eta laugarren hiruhilekoan, balio positiboekin, baina aurreko hiruhilekoan erregistratutako balioak baino maila baxuagoetan (+% 6,0 eta +% 7,3, hurrenez hurren). Hala ere, barne eskariak berreskuratzeko erritmo biziari eutsiko dio 2022an (+% 5,4).
Euskadi. Agertoki makroekonomikoa 2021p
2021p
Urtarrila
Apirila
I
II
III
IV
8,6
6,7
-2,5
17,8
5,9
7,3
5,7
8,7
6,9
-3,3
19,1
5,3
8,6
5,8
Inbertsioa (FBC)
1,7
3,4
4,2
4,0
2,9
2,5
1,9
9,4
8,4
-2,9
23,1
9,3
7,0
6,4
Kanpo saldoaren ekarpena
7,9
6,8
-2,0
18,1
6,0
7,3
5,4
0,8
-0,1
-0,5
-0,3
-0,2
0,0
0,3
Lehen sektorea
11,3
4,9
2,5
8,2
0,5
9,2
8,2
9,7
8,3
-2,1
27,2
5,1
7,0
5,3
7,9
5,9
-2,7
14,8
5,6
7,3
5,0
8,2
6,4
-2,7
15,9
6,3
7,5
5,8
BPG
Etxeetako kontsumoa Kontsumo publikoa
Barne eskariaren ekarpena
Industria eta energia Eraikuntza
Zerbitzuak
2021p
2022p
Iturria: Eusko Jaurlaritza. Ekonomia eta Plangintza Zuzendaritza (Urtarrila eta Apirila 2021), (a, aurreikuspena)
Kanpo saldoaren ekarpenak (urtarrileko aurreikuspenetan adierazitakoa baino bederatzi hamarren gutxiago) aurreikusi du ekarpena negatiboa izango dela (-% 0,1). Hiruhilekoen arabera zehaztutako emaitzek jokabide laua erakutsi dute (-% 0,5 eta % 0,0 artean). 2022. urterako igoera arina aurreikusi da kanpo saldoaren ekarpenean (+% 0,3); nolanahi ere, Europako ekonomia handietan enplegua eta jarduera ekonomikoa berreskuratzearen mende egongo da, EAEko kanpo ekoizpen industrialaren helmuga nagusia horixe baita.
HIRUHILEKO KOIUNTURA I 2021
7
2021ean hazkunde ekonomikoaren espektatibei dagokienez egindako doikuntza enplegu inguruabarretan ikusi da; hala, apirilean egindako aurreikuspenak enpleguaren berrikuspenari eutsi dio 2021ean (+% 4,9, lanpostuetan lanaldi osoko baliokidetasunean); igoera hori, hala ere, urtarrilean aurreikusitakoa baino txikiagoa da (+% 7,0).
2021ean enpleguak % 4,9 egingo du gora.
2021. urterako jarduera sektoreen arabera esperotako hazkundea ere zuzendu egin da eta, oro har, beherantz zuzendu da, baina oraindik positiboak diren espektatibak partekatzen dira eta 2022. urtera arte luzatzen dira. Hala, industria eta energia sektoreetarako (+% 8,3) eta zerbitzuetarako (+% 6,4) aurreikusitako hazkundea nabarmendu behar da, eta, neurri txikiagoan, baita eraikuntzaren sektorean (+% 5,9) eta lehen sektorean ere (+% 4,9). Oro har, jardueraren lau sektore handiek hazkundearen erritmoari eutsiko diote 2022an, baina balio leunagoetan.
Jarduera sektore guztiek hobera egingo dute.
Funtsean, aurreikuspena errealitatera egokitu da, pandemia kontrolatzeari lotutako emaitzek bultzatuta: kutsatzeen ondoz ondoko olatuak eta olatuak kontrolatzeko ezarri diren neurriak arindu egin dira, eta berreskurapen erritmoa atzeratu egin da. Hala ere, EAEko ekonomiaren termometroa hobekuntza hori jasotzen ari da dagoeneko, eta martxoko datua (67,2 puntu) urrundu egin da duela urtebete erregistratutako balioetatik eta hazkunde leunaren balioetan sartu da.
Nolabaiteko berreskurapena islatzen duten adierazleekin.
EAEko ekonomiaren termometroa: adierazle sintetikoa 120,0 100,0 80,0
106,4 107,0
105,5
104,0
102,6
103,8
102,9 103,3 67,2
60,0 40,0 20,0
37,0
27,5
31,5
35,9
42,9
40,1
41,6
33,9
29,4
40,9
40,7
42,1
0,0
Iturria: Eusko Jaurlaritzako Ekonomia eta Ogasun Saila.
2021eko bigarren hiruhilekoari dagozkion espektatiba enpresarialek 2 (42,8 puntu) lehen hiruhilekoan baino agertoki hobea irudikatzen dute (31,4 puntu); hala ere, berreskurapenean konfiantza falta gailendu da, eta panorama ekonomikoan nagusi den ziurgabetasunaren aurrean ezkortasuna da nagusi. Funtsean, covid aurreko garaian erregistratutako balioak baino baxuagoak mantendu dira (50etik gora).
Bigarren hiruhilekorako espektatiba enpresarialek hobera egin dute.
Horren haritik, bigarren hiruhilekoan ingurune ekonomikoak okerrera egingo duela uste duten enpresen kopuruak % 49,4ra egin du behera (lehen hiruhilekoan % 71); bidenabar, berdin mantenduko dela pentsatzen duten taldea handitu egin da (% 19,8tik % 31,8ra), eta hobera egingo duela dioen taldeak hobera egin duen arren, proportzio txikiagoan mantendu Informazio osagarria, inkestan parte hartu duten 400 enpresen iritzia jasotzen duen enpresa sentsibilitatea batzeko ekimen bat delako (esanahi mugatua euskal enpresa sareari dagokionez), baina berretsi egiten ditu txosten honetan jasotako enplegu eta jardueraren atzerakada joerak.
2
HIRUHILEKO KOIUNTURA I 2021
8
da (% 9,1tik % 18,8ra). Bidenabar, 2021eko bigarren hiruhilekoari dagozkion adierazle partzial guztiek hobera egin dute nabarmen. Hala ere, enpresen espektatibetan nagusi den ezkortasuna egoera epidemiologikoari lotutako bi joera kontrajarrik markatu dute. Alde batetik, pandemiaren hirugarren olatuak nabarmen aurrera egitea, Europako herrialde batzuetan kutsatzeen eta hildako kopuruen marka hautsiz; beste aldetik, populazioa masiboki txertatzen hastea, horrek ezarriko baitu jarduera ekonomikoaren berreskurapenaren etorkizuna eta, batez ere, eskarien zorroan hobekuntza eraginkorra izateko konfiantza.
EAEko enpresa espektatibak IV-2020
60,0 50,0
44,4
40,0 30,0
30,3 30,4
44,9
40,8 25,2 26,8
33,6 34,8
30,1 30,8
I-2021
II-2021
47,9
41,6
36,5
39,1 39,5
28,7 29,0
41,7 31,5 32,0
20,0 10,0 0,0
Fakturazioa Facturación
Jarduera Actividad
Eskaerak Pedidos
Prezioak Precios
Errentagarritasuna Rentabilidad
Enplegua Empleo
Inbertsioa Inversión
Iturria: Enpresen konfiantza. Laboral Kutxa
Azkenik, aztertutako hirugarren adierazlea euskal kontsumitzailearen konfiantza indizea da, eta maila negatiboetan dago (-32 puntu), aurreko ekitaldiko laugarren hiruhilekoari dagokionez ia hobekuntzarik gabe (-33). Azken sei urteetako bigarren erregistrorik txarrena du, 2008-2013 krisi garaiko balio ia berdinekin. Ekonomia oro har berreskuratzean konfiantzarik ez izateak eta, horrenbestez, enpleguak okerrera egitea aurreratzeak emaitza hori oztopatzen dute. Aitzitik, EAEko etxeak ez dira horren ezkorrak etxeko ekonomiari eta aurrezteko gaitasunari dagokionez, baina osasun krisiaren aurrean ez dute etsipenik, eta badirudi ez dutela amaiera ikusten.
Baina etxeetan oraindik ezkortasuna nagusi.
EAEko etxeen konfiantza 2018 Etxeen konfiantza (-100 eta +100 artean)
1,1
2019
2020
II 2020
III 2020
IV 2020
I 2021
-2,4
-22,1
-23,8
-30,4
-33,0
-32,0
Iturria: Laboral Kutxa
HIRUHILEKO KOIUNTURA I 2021
9
EAEko BPG 2020ko laugarren hiruhilekoko datuek erakusten dutenez, EAEko Barne Produktu Gordinaren hazkundea moderatu egin da (+% 0,5), eta EAEko ekonomiaren urterik urteko atzerapena % 7,6koa da. Bilakaera horrek argi erakusten du “normaltasunera itzultzea” eten egin zela urriaren 25ean alarma egoera indarrean sartu 3 eta murrizketa berriak ezartzearekin batera (itxiera perimetralak, etxeratze aginduak, ostalaritzarako neurriak eta abar). Funtsean, EAEko BPGk % 9,5 egin zuen behera 2020an, eta atzerapen gogorreko agertokia berretsi da; agertoki horretatik berreskuratu ahal izatea pandemia benetan amaitzeak baldintzatuko du.
2020an EAEko BPGk % 9,5 egin zuen behera.
2021eko lehen hiruhilekoaren aurrerapenak 4 erakutsi du EAEko BPGk +% 0,2ko hiruhileko arteko igoera izan duela, eta emaitza horrek leundu egin du hobekuntza erritmoa 2020ko laugarren hiruhilekoari dagokionez (+% 0,5). Zifra horrek urte arteko tasa -%2,9n jarri du, eta hurrengo hiruhilekoetan lortuko diren balio positiboetara pixkanaka gerturatzen da (gaur egungo krisian bete-betean dauden hiruhileko batzuekiko kalkulatuko baitira).
Baina 2021eko lehen hiruhilekoan urte arteko galera % 2,9ra arte jaitsi da.
EAEko BPGd Hiruhileko arteko aldakuntza Var. Intertrimestral Urtekoa
UrteInteranual arteko aldakuntza Var. 15,5
Hiruhilekoa
20 16 12
3,0
3,4 2,8 3,0
2,8
2,3
0,6
2,7 2,8 2,8 0,7 0,8
3,2 3,2 3,0
0,7 0,9
0,7
2,6 2,4
0,5 0,4
0,6
2,3 0,6
2,1 0,5
8
2,2 0,5
0,5
-3,2
-9,5
-7,6
-16,4
2019
IV
III
II
I
IV
III
II
I
IV
III
I
IV
III
II
I
2020
2019
2018
2017
2016
2015
II
2018
-8
-12 -16
-19,5
2017
0
-4
-7,5
-4,7
4
-20
2020
Iturria: Eustat (hiruhileko kontuak), oinarria 2015
Lau jarduera sektore handietako emaitzek atzerapen partekatua berresten dute: inpaktu negatiboa batez ere bigarren hiruhilekoan gertatu zen, eta hirugarren eta laugarren hiruhilekoetako emaitzek berretsi dute erabateko berreskurapena atzeratzen ari dela, osasun krisia hedatzen ari den tokiko eta mundu mailako testuinguruak eta krisia kontrolatzeko ezarritako neurriek baldintzatuta; horrek normaltasun “anormalera” garamatza. Jarduera berreskuratzea moteltzea enpleguaren bilakaeran ere ikusten da: laugarren hiruhilekoa ixtean, EAEn 916.612 lanpostu zeuden (EJC), aurreko hiruhilekoko zifraren parekoa da (916.694 lanpostu) eta urrun dago 2019ko laugarren hiruhilekoko erregistroetatik (-% 6,3, -61.562 enplegu). Funtsean, jardueraren sektore bakoitzean enpleguaren jokabideak erakusten duen dinamismo galera partekatua da, eta urte arteko inguruabarretan nabarmendu behar da enpleguak behera egin zuela industrian eta energian (-% 7,5, 15.497 3 4
926/2020 Errege Dekretua, urriaren 25ekoa. Hiruhileko Kontuen aurrerapena (2021eko apirilaren 19a) Eustat
HIRUHILEKO KOIUNTURA I 2021
10
Kaltea jarduera sektore guztietara iritsi da (neurri handiagoan edo txikiagoan), emaitzek okerrera egin baitute 2020an.
enplegu gutxiago) eta zerbitzuetan (-% 6,1, 42.671 enplegu gutxiago); sektore horiek EAEko enpleguaren zati handiena ematen dute; horri gehitu behar zaizkio eraikuntza atalean (-% 4,8, 2.870 enplegu gutxiago) eta lehen sektorean (-% 4,2, 523 enplegu gutxiago) izandako atzerapenak.
EAE BPG, sektoreen arabera 2019
2020
2018
2019
2020
3,1
2,3
-9,5
2,3
2,1
2,2
-3,2
-19,5
-7,5
-7,6
1,8
3,1
-9,3
3,3
2,8
5,9
3,5
-6,1
-7,2
-26,3
2,1
1,3
-11,8
1,2
1,2
2,2
-3,6
-26,7
-9,5
-7,2
3,9
3,4
-9,5
3,5
3,2
2,1
-2,7
-17,9
-9,3
-8,2
3,1
2,5
-8,5
2,5
2,4
2,1
-2,8
-17,5
-6,5
-7,1
BPG
Lehen sektorea
Industria eta energia Eraikuntza
Zerbitzuak
II
III
IV
I
II
III
IV
Iturria: Eustat (hiruhileko kontuak), oinarria 2015
Azkenik, atxikitako grafikoetan gaur egungo krisiaren eta 2008an hasitako krisiaren inpaktua ikus daiteke, EAEko eta estatuko BPGren hiruhileko arteko bilakaeraren inguruabarretan. covid-19ak eragindako krisiaren intentsitatea eta eragina, printzipioz, 2008ko udazkenean hasitako krisiarena baino askoz handiagoa da, baina berreskuratzeko ibilbidea arras desberdina da: aipatu behar dugu 2008ko krisiak okerrera egin zuela ondoz ondoko hiruhilekoetan, eta hori ez da gaur egungo krisian gertatu, bi hiruhilekotan emaitza negatiboak izan ondoren balio positibora itzuli baikara. Hobetzeko sekuentziari eustean datza erronka, eta “W” itxurako krisiaren agertokitik urruntzean.
Ez da 2008ko krisiaren modukoa. Dagoeneko hasi den hobekuntzaren sekuentziari eustean datza erronka.
Krisia 2008an eta 2020an: hiruhileko arteko aldakuntza tasa BPGn Espainian eta EAEn CAE EAE
2,0 1,0 0,0
0,6
0,2
0,1 0,1
España Espainia
0,0
-0,2 -1,3
-2,0
-0,9
-1,6 -2,5 -2,6
-3,0 -4,0 -5,0
15,3
15,0
0,0
-1,0
CAE
20,0 10,0 5,0 0,0 -5,0 -10,0 -15,0
08ko II.HH 08ko III.HH I trim.I.HH 08 08ko II trim. 08 III trim. 08 IV08ko trim.IV.HH 08 I 09ko trim. I.HH 09 II09ko trim.II.HH 09
España Espainia
17,1
-20,0
0,5 0,4
0,5 0,4
0,1 0,0 -4,7 -5,4 -16,4
-17,8
19ko III.HH 19ko IV.HH 20ko III.HH III trim. 19 IV trim. 19 I 20ko trim.I.HH 20 II20ko trim.II.HH 20 III trim. 20 IV20ko trim.IV.HH 20
Iturria: EIN eta Eustat
HIRUHILEKO KOIUNTURA I 2021
11
LAN MERKATUA Populazio afiliatua 2021eko martxoan, Bilbok Gizarte Segurantzako 177.304 afiliatu izan ditu; horrek esan nahi du % 0,5eko urte arteko igoera izan dela, eta 2020an baino 816 afiliatu gehiago izan dela (pandemiak eragindako salbuespen izaerak baldintzatuta).
Martxoko afiliazioa gelditu egin da eta okerrera egin du 2020ko itxierari dagokionez (abendua).
Hala ere, zifra horrek hiruhileko arteko % 0,8ko atzerapena ekarri zuen eta 1.507 pertsona afiliaturen galera 2020ko abenduko datuarekin erkatuta; une hartan normaltasunera itzultzeko nolabaiteko joera antzeman zen, kutsatzeen ondoz ondoko olatuek baldintzatu dutena. Horren ondorioz, Bilbon erregistratutako martxoko afiliazio datua hobetzeko bidean nolabaiteko geldialdi modura ikus daiteke eta 2020ko urritik daturik okerrena da, jarduera bide normalizatura itzultzeko zailtasuna argi utziz. 2020. urtearen salbuespen izaeraren emaitza izango da 2021eko hilabete bakoitzean 2020ko hilabete berdineko erregistroa hobetu egingo dela. Horregatik, ezinbestekoa da gaur egungo egoera ebaluatzea, covid-19ak eragindako krisiaren aurretik lortutako egoerari dagokionez (2019ko hilabete berdina), eta horren emaitzak erregistratutako inpaktua islatuko luke. Hala, 2011ko martxoko afiliazioa 2019ko martxokoa baino are txikiagoa da (-% 1,9) eta galdutako enplegua erakusten du.
…2019ko martxoan erregistratutakoa baino % 1,9 baxuagoa da, covid aurreko agertoki batean hilabete berdineko erreferentzia modura.
Laburbilduz, Bilbon 2021eko martxoan erregistratutako afiliazioa 2020ko martxoan baino % 0,5 handiagoa da, baina % 0,8 egin du behera 2020ko abenduarekin erkatuta (kutsatzeen ondoz ondoko olatuen inpaktua), eta 2019ko martxoan erregistratutakoa baino % 1,9 txikiagoa da.
Afiliatutako biztanleak Urtekoa
Hilabetekoa
178,8
178,9
180,0
180,0
178,8
176,5
175,9
178,5
175,9
175,0
177,3
169,5
164
03
02
01
12
11
10
09
08
07
06
05
04
03
02
01
12
11
10
09
08
07
06
05
04
03
02
01
2020
2019
2018
2017
2016
2015
2014
176
168
166,0
2020
184
172 167,9
2019
188
180
172,9
172,8
176,1
180,3
182,9
180,7 178,6
[milakoetan]
184,0
160
2021
Iturria: Gizarte Segurantza
Arreta araubideen araberako bilakaeran jarriz ikus daiteke Araubide Orokorrak hartzen duela hiribilduko afiliazioaren zati handiena (datu osoaren % 83,3) eta 147.724 pertsona atxikirekin, % 0,5eko urte arteko igoera erregistratu du (689 langile gehiago kotizatzen). Bestalde,
HIRUHILEKO KOIUNTURA I 2021
Araubide orokorreko afiliazioaren jokabidea erabakigarria da Bilbon afiliazioaren emaitza globalean. 12
Langile Autonomoen Araubide Bereziak 5, guztira afiliazio osoaren % 12,7 hartzen duenak, antzeko bilakaera izan du (+% 0,8; 187 pertsona afiliatu gehiago); bestalde, Etxeko Langileen Araubide Bereziak langileak galdu ditu (-% 1,6; 105 pertsona afiliatu gutxiago). Azkenik, Itsas eta Nekazaritzako Araubide Bereziek oso garrantzia txikia duten arren (% 0,4), bilakaera hobea izan dute (+% 7,0; 45 enplegu gehiago). Hiruhileko arteko inguruabarretan (abendukoari dagokionez), araubide guztiek aldeko bilakaera izan dute, Araubide Orokorrak salbu (-% 1,1, 1.572 afiliatu gutxiago); erabakigarria izan da hiribilduko afiliazioan erregistratutako beherakadan. Bestalde, eta covid aurreko 2019ko martxoko agertokiari dagokionez, adierazi behar da araubide guztiek galdu dutela afiliazioa, eta atzerapen handienak Araubide Orokorrari (-% 2,1) eta Etxeko Langileen Araubideari (-% 3,5) dagozkiola.
Araubideen araberako afiliazioaren bilakaera antzekoa da.
Horrenbestez, eta laburpen modura, ondorioztatu dezakegu 2021eko martxoan Araubide Orokorrak eta Etxeko Langileen Araubideak inpaktu negatibo handiagoa izan zutela afiliazioan, eta enplegu autonomoak erresistentzia handiagoa izan zuela.
Populazio afiliatua, araubideen arabera 2021.03 Zkia.
GUZTIRA
Araubide Orokorra Autonomoak
Etxeko langileak
Itsas eta Nekazaritza Sektoreko Araubidea
%∆ hiruhileko artekoa (abendua-20)
%∆ hiruhileko artekoa (martxoa-20)
%∆ martxoa 2019 (Covid-19 aurrekoa)
177.304
-0,8
0,5
-1,9
147.724
-1,1
0,5
-2,1
22.602
0,2
0,8
-0,2
6.289
0,2
-1,6
-3,5
689
2,5
7,0
0,4
Iturria: Gizarte Segurantza
Jarduera adar eta sektoreen araberako afiliazioaren bilakaerak erakutsi du gaur egungo egoera desberdina dela; jarduera batzuek kaltea neurri desberdinean pairatu dute eta, are gehiago, batzuek onura ere izan dute. Hala, hiruhileko arteko inguruabarretan, afiliazioak hobera egin du eraikuntzaren sektorean (+% 1,3) eta lehen sektorean (+% 0,3) baina ez da aski industrian eta energian (-% 1,4) eta zerbitzuetan (-% 0,9) erregistratutako beherakada konpentsatzeko, hiriburuan afiliatutako hamar pertsonatik bederatzi sektore horietakoak baitira.
Afiliazioaren jokabide desberdindua jarduera adarren arabera.
Zerbitzuetako jardueretako afiliazioaren analisi zehatzak argi uzten du aipatutako desberdintasuna: afiliatutako pertsonen kopuruak behera egin du gizarte zerbitzuetan (-% 5,3), osasunean (-% 3,3), ostatuetan (-% 3,2), beste zerbitzu batzuetan (-% 2,7), administrazio zerbitzuetan eta zerbitzu lagungarrietan (-% 2,6) eta merkataritzan (-% 2,2), eta gainerako jardueretan % 2 baino beherakada txikiagoak izan dituzte. Aitzitik, abenduko datuekin erkatuta enpleguak hobera egin du informazioa eta komunikazio jardueretan (+% 2,2), hezkuntza edo jarduera profesionaletan, zientifikoetan eta teknikoetan (+% 1,5, bietan). Bilakaera okerragoa izan dezake 2021. urtean zehar, araubide honetan erregistratutako pertsonak ateratzeagatik, negozioak ixtearen ondorioz, bai ixte aurreikusiak (jubilazioak), bai dagoeneko jarduerari berriz helduko ez diotenak.
5
HIRUHILEKO KOIUNTURA I 2021
13
Urte arteko inguruabarretan, jarduerako adar bakoitzeko afiliazioak gora egin du eta nabarmendu behar dira lehen sektorean izandako igoerak (+% 15,7) eta neurri txikiagoan, eraikuntza (+% 2,2), industrian eta energian (+% 1,4) eta zerbitzuetan (+% 0,3) izandakoak. Urte arteko dinamismo handiagoko zerbitzuetako jardueren artean daude informazioa eta komunikazioak (+% 5,5) hezkuntza (+% 3,9), administrazio publikoa (+% 3,2) edo jarduera profesionalak, zientifikoak eta teknikoak (+% 2,6). Baina behera egin du ostatuen jardueretan (-% 8,3), aisia eta kultura jardueretan (-% 7,1), ostalaritzan (-% 5,6) eta gizarte zerbitzuetan (-% 5,4), besteak beste; negatiboki gogorren jotako jardueren taldea osatzen dute.
Populazio afiliatua, jarduera adarraren arabera 2021.03 Lehen sektorea
Industria eta energia Industria Energia
Hondakinak eta ura
Eraikuntza
Eraikuntza
Eraikuntzako laguntzaileak
Zerbitzuak
Merkataritza
Administraziokoak eta lagungarriak Hezkuntza
Profesionalak, zientifikoak eta teknikoak Administrazio publikoa Osasuna
Gizarte zerbitzuak
354
%∆ hiruhileko artekoa
%∆ urte artekoa
0,3
15,7
8.397
-1,4
1,4
4.837
-0,9
-0,2
1.023
-2,3
2,8
2.537
-1,9
3,9
8.914
1,3
2,2
2.877
3,4
1,2
6.037
0,3
2,8
159.639
-0,9
0,3
18.989
-2,2
-1,4
17.440
-2,6
1,9
22.436
1,5
3,9
13.410
1,5
2,6
11.723
2,4
3,2
13.697
-3,3
1,1
Finantzak eta aseguruak
8.919
-5,3
-5,4
7.206
-1,6
-2,1
Ostalaritza
8.815
-1,4
1,8
9.077
-1,2
-5,6
8.908
2,2
5,5
6.786
0,1
-2,0
Garraioa eta biltegiratzea Informazioa eta komunikazioak Etxeko langileak
Aisialdia eta kulturakoak Ostatuak
Higiezinak
Beste zerbitzu batzuk
3.585
-2,1
-7,1
1.344
-3,2
-8,3
1.178
0,3
-3,2
6.126
-2,7
-3,3
Iturria: Gizarte Segurantza
Afiliazioaren bilakaerari dagokionez hiribilduko egoera erreferentziazko hiriburuetan erregistratutako bilakaerarekin erkatuz gero, berrets dezakegu emaitzak eta zailtasunak partekatuak direla: kasu guztietan hiruhileko arteko afiliazioa galdu da, eta urte arteko inguruabarretan hobekuntza argia da, salbuespen batzuekin.
HIRUHILEKO KOIUNTURA I 2021
Afiliazioaren bilakaera Bilbon erreferentziazko hiriburuetan erregistratutakoaren antzekoa da.
14
Benchmarkina. Populazio afiliatua 2021.03 Madril Bartzelona Valentzia Sevilla
Zaragoza
G-5 batezbestekoa BILBO
Gasteiz
Donostia Iruñea
G-3 batezbestekoa G-9 batezbestekoa
%∆ hiruhileko artekoa
%∆ urte artekoa
1.990.499
-0,8
1,0
1.092.550
-0,4
-0,3
381.976
-1,3
3,4
357.388
-1,5
5,1
285.763
-0,7
0,8
--
-0,9
2,0
177.304
-0,8
0,5
119.143
-0,5
0,0
115.495
-1,9
0,4
105.598
-0,3
1,4
--
-0,9
0,3
--
-0,9
1,3
G-5: Madril, Bartzelona, Valentzia, Sevilla eta Zaragoza. G-3: Gasteiz, Donostia eta Iruñea. G-9: G-5, G-3 eta Bilbo. Iturria: Gizarte Segurantza
Kontratuak 2021eko lehen hiruhilekoan 26.090 kontratu berri egin zitzaizkien Bilbon bizi diren pertsonei; horrek esan nahi du aurreko hiruhilekoari dagokionez % 12,1eko beherakada egon zela (3.577 kontratu gutxiago) eta % 22,5ekoa (7.589 kontratu berri gutxiago) 2020ko martxoarekin alderatuta. Eta, batez ere, % 28,0ko beherakada izan du 2019ko lehen hiruhilekoarekin alderatuta, Covid-19 aurreko etaparen aurretik lortutako mailaren erreferente modura.
Lehen hiruhilekoan 2020ko laugarren hiruhilekoan baino % 12,1 kontratu gutxiago erregistratu dira.
Kontratazioaren atzerapen hori aztertutako ia talde guztietan gertatu da (generoa, adina, kontratu mota, eta abar). Hala ere, kontratazioaren bilakaera negatiboa nabarmenagoa da emakumeen kolektiboan, bai hiruhileko arteko inguruabarretan (-% 4,8 eta -% 9,4), bai urte arteko inguruabarretan (-(-% 26,3 eta -% 18,8); sasoiko jarduera feminizatuagoek jokabide okerragoa izan dute, zerbitzuen sektoreari lotutakoak (txikizkako merkataritza, ostalaritza, gizarte zerbitzuak eta abar); jarduera maskulinizatuek dinamismo handiagoa izan dute (industria eta eraikuntza).
Emakumeen kontratazioak (-% 14,8) atzerapen handiagoa izan du gizonezkoenak.
Adin talde bakoitzeko kontratazioaren bilakaerak atzerapen orokortua izan du; hala ere, aztertutako hiru tasetan (hiruhileko artekoa, urte artekoa eta 2019ko lehen hiruhilekoarekin erkatutakoa) beherakada handienak talde gazteenean izan dira, 16 eta 24 urte artekoen taldean (-% 17,3, -% 36,5 eta -% 41,9); 45 urte eta gehiagokoen taldeko datuak ia bikoiztu egiten dituzte (-% 7,4, -% 16,8 eta -% 18,4, hurrenez hurren). Beste bi adin taldeak (25 eta 34 urte artean eta 35 eta 44 urte artean) bitarteko posizioetan daude, eta emaitza desberdinekin aztertutako tasaren arabera.
...eta pertsona gazteenen artean.
Hala ere, agertoki horretan kontratazio mugagabearen hiruhileko arteko igoera nabarmendu behar da (+% 24,0), nahiz eta oraindik 2019ko (-% 6,6) eta 2020ko lehen hiruhilekoan (-% 2,2) erregistratutakoa baino maila baxuagoetan egon. Funtsean, kontratazioaren atzerakada, neurri handi batean, gertatu da denborazkotasun osagaia beherantz egokitu delako aztertutako hiru tasa negatiboekin (-% 15,6, -% 24,8 eta -% 30,3). Nolanahi ere,
Kontratazio mugagabeak hobera egin du (+% 24,0) eta aldi baterako kontratazioak, berriz, atzera egiten jarraitzen du (-% 15,6).
HIRUHILEKO KOIUNTURA I 2021
15
kontratazio egiturari eutsi zaio; hala, Bilbon bizi diren pertsonek formalizatutako hamar kontratutik bederatzi aldi baterako kontratuak dira. Azkenik, jarduera sektoreen araberako kontratazioaren hiruhileko arteko bilakaerak emaitza desberdinak eman ditu. Hala, zerbitzuei lotutako kontratazioak behera egin du (-% 13,9, guztizkoaren % 82,5), eta ezin da industrian eta energian (+% 2,2, guztizkoaren % 10,2) eta eraikuntzan (+% 3,2, guztizkoaren % 5,1) erregistratutako igoerekin konpentsatu. Lehen sektoreak izan du beherakadarik handiena (-% 26,6), nahiz eta gainerako sektoreek baino ekarpen txikiagoa egiten duen (guztizkoaren % 2,1). Sektore kontratazioaren bilakaerak, urte arteko inguruabarretan eta 2019ko lehen hiruhilekoarekin erkatuz gero, argi utziko luke pandemiaren inpaktua leuntzen ari dela industria eta eraikuntzako jardueretan, baina oraindik oso garrantzitsua da zerbitzuen jardueretako emaitza globalean. Emaitza horiek bat datoz mugikortasunaren eta pertsonen arteko harremanen mende dauden zerbitzu jardueren zati garrantzitsu bati aplikatutako murrizketekin.
Kontratuak 2021.I
%∆ hiruhileko artekoa (abendua-20)
%∆ hiruhileko artekoa (martxoa-20)
%∆ martxoa 2019 (covid-19 aurrekoa)
GUZTIRA
26.090
-12,1
-22,5
-28,0
Gizonak
12.451
-14,8
-26,3
-29,9
13.639
-9,4
-18,8
-26,2
3.845
-17,3
-36,5
-41,9
7.797
-14,3
-18,3
-26,2
6.582
-11,4
-23,7
-30,2
7.866
-7,4
-16,8
-18,4
3.276
24,0
-2,2
-6,6
Emakumeak 16 eta 24 urte artekoak 25 eta 34 urte artekoak 35 eta 44 urte artekoak 45 urte edo gehiago Mugagabeak
Aldi baterakoak
22.814
-15,6
-24,8
-30,3
Lehen sektorea
556
-26,6
2,2
-3,1
2.674
2,2
-3,4
-15,6
1.337
3,2
-5,4
-14,6
21.523
-13,9
-25,7
-30,4
Industria eta energia Eraikuntza
Zerbitzuak
Bilbon bizi den populazioak erregistratutako kontratazio berriak. Iturria: SEPE
HIRUHILEKO KOIUNTURA I 2021
16
Erregistratutako langabezia 6 2021eko martxoan Bilbon 25.198 pertsona zeuden enplegu eskatzaile gisa erregistratuta; zifra horretan dagoeneko nolabaiteko egonkortasuna antzematen da; izan ere, aurreko ekitaldiko laugarren hiruhilekoan baino 56 pertsona langabetu gehiago baino ez dira (+% 0,2). Urte arteko inguruabarretan, hazkundearen jokabideari eutsi egin zaio, % 2,5eko igoera eta 605 langabetu gehiagorekin; argi dagoenez, 2019an erregistratutako langabezia mailetatik urrun dago. Hala ere, urtean zehar aldagai horrek nolako bilakaera duen ikusiko da, aintzat hartuz pandemiaren laugarren olatuaren kudeaketan ezarri diren murrizketak eta muga horiek gehien baldintzatu dituzten jardueren erresistentzia gaitasuna, baita ABEEE-en balizko amaiera ere.
Erregistratutako langabezia 25.198 pertsonatan egonkortu da.
Erregistratutako langabezia
Hilabetekoa
[milakoak]
25,1
27,3
27,4 25,9
24,6 23,0
22,5
22,7
26
25,3 25,2
22,9
22,4
28
2019
24 22
22,5
01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 01 02 03
2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020
23,5 22,3
26,2 25,2
28,4
26,8
23,6
32 30
31,0
Urtekoa
2020
20
2021
Iturria: SEPE
Erregistratutako langabeziak gora egin du emakumeen taldean gora egin duelako (+% 1,4; +186 pertsona); gizonezkoen taldean, berriz, behera egin du (-% 1,1; -130 pertsona). Duela urtebeteko egoerarekin erkatuz gero, bi taldeek pareko bilakaera izan dute, eta emakumeen artean inpaktu handiagoa izan da (+% 3,1; +417 pertsona) gizonezkoen taldean baino (+% 1,7; +187 pertsona); emaitza horrek osagai femeninoak langabezian duen pisu handiagoa berresten du (guztizkoaren % 54,6).
Langabeziak gora egin du emakumeen artean (+% 1,4) eta behera egin du gizonen artean (-% 1,1).
Adin tarteen arabera erregistratutako langabeziaren bilakaerak erakutsi du igoerarik handiena 45 urte eta gehiagokoen taldean gertatu dela (+% 1,4); ondoren dator talderik gazteena (16 eta 24 urte artean, hiruhileko arteko +% 0,9) eta, aitzitik, tarteko adin taldeetan behera egin du (25-34 urte, -% 2,1, 35-44 urte, -% 0,7). Urte arteko inguruabarretan antzeko jokabidea antzeman da; okerrera jotzeko profil bera ikusi da adin tarte gazteenean (16 eta 24 urte artean), igoerarik handiena izan baitu (+% 14,0), eta 45 urte eta gehiagokoen taldean (+% 3,6); tarteko adin taldeetan erregistratutako langabeziak behera egin du (25 eta 34 urte artean, -% 0,5 eta 35 eta 44 urte artean, -% 1,3).
Langabeziak gora egin du pertsona gazteenen eta 45 urtetik gorakoen artean.
6
Ez dira jaso Aldi Baterako Enplegu Erregulazioko Espedienteak (ABEEE) dituzten herritar langabeak.
HIRUHILEKO KOIUNTURA I 2021
17
Erregistratutako langabezia 2021.03
GUZTIRA
Emakumeak Gizonak
16 eta 24 urte artekoak 25 eta 34 urte artekoak 35 eta 44 urte artekoak 45 urte edo gehiago
6 hilabete baino gutxiago
6 hilabete eta urte 1 bitartekoak Urte 1 eta 2 bitartekoak 2 urtetik 3 urtera
3 urte baino gehiagokoak
Ez du langabezia prestaziorik kobratzen Langabezia prestazioak kobratzen ditu
Zkia. 25.198
%∆ hiruhileko artekoa 0,2
%∆ urte artekoa 2,5
13.755
1,4
3,1
11.443
-1,1
1,7
2.015
0,9
14,0
4.461
-2,1
-0,5
5.605
-0,7
-1,3
13.117
1,4
3,6
7.787
13,6
-11,0
2.762
-31,0
-21,2
4.952
6,3
48,1
2.252
4,5
26,1
7.445
-0,3
3,2
17.824
-0,5
3,2
7.374
1,9
0,7
Iturria: SEPE eta Lanbide
Langabezia egoeran daraman denboraren arabera talde bakoitzaren bilakaerak erakutsi du hiruhileko arteko inguruabarretan talde guztiak hazi direla, 6 hilabete eta urtebete artean langabezian egon den taldea salbu, horixe baita behera egin duen talde bakarra (-% 31,0). Bestalde, urte arteko inguruabarretan, langabezian denbora gutxien eman duten bi taldeek egin dute behera, eta urtebetetik gorakoek egin dute gora. Funtsean, kontratazioaren dinamismo baxua ikusita, oro har, langabezia egoera luzatu da, eta hori bereziki nabarmena da langabezian hiru urte baino gehiago daraman taldearentzat, egonkortzen ari baita. Azkenik, adierazi behar da pertsonen % 70,7k (17.824 pertsona) ez duela prestaziorik jasotzen; taldea murriztu egin da aurreko hiruhilekoarekin erkatuta (-% 0,5), baina urte arteko balantzea aurkakoa da (+% 3,2). Prestazioak kobratzen dituzten pertsonen taldeak (guztizkoaren % 29,3) gora egin du hiruhileko eta urte arteko inguruabarretan (+% 1,9 eta +% 0,7).
HIRUHILEKO KOIUNTURA I 2021
18
Benchmarkina. Erregistratutako langabezia %∆ hiruhileko artean
%∆ urte artean
214.446
1,9
24,2
96.384
2,7
26,5
66.704
2,1
14,4
83.951
2,1
6,2
2021.03 Madril
Bartzelona Valentzia Sevilla
Zaragoza
G-5 batezbestekoa BILBO
Gasteiz
Donostia Iruñea
G-3 batezbestekoa G-9 batezbestekoa
48.451
4,3
15,8
2,6
17,4
25.198
0,2
2,5
17.100
1,7
1,7
8.754
0,9
3,0
14.166
4.6
13,3
2,4
6.0
2,3
11.9
Iturria: SEPE eta Lanbide.
Erreferentziazko hiriburuetan erregistratutako langabezia aztertzean argi ikusten da estatu mailan lan merkatua oso hauskorra dela. Hala, lanik gabeko populazioak hiruhileko arteko inguruabarretan hiriburu guztietan egin du gora, eta bereziki nabarmendu behar dira Zaragoza (+% 4,3) eta Bartzelona (+% 2,7); ondoren datoz Sevilla eta Valentzia (biak +% 2,1); Madril, berriz, % 1,9 hazi da. Hala ere, langabeziak % 2,6 egin du gora estatu mailako hiriburuetan (G-5 batezbestekoa). Bestalde, urte arteko inguruabarretan, erregistratutako langabeziak are jokabide okerragoa izan du, eta igoera nabarmena izan du (+% 17,4, G-5); horrek argi uzten du covid-19ak nolako inpaktua eragin duen jarduera ekonomikoan eta enpleguan.
Erreferentziazko hiriburu handietan erregistratutako langabeziak igoera handiagoa izan du.
Bestalde, EAEko hiriburuetan (G-3 batezbestekoa), jokabidea antzekoa da eta batez besteko % 2,4ko igoera erregistratu du; langabeziak igoera handiagoa izan du Iruñean (+% 4,6), ondoren datoz Gasteiz (+% 1,7) eta Donostia (+% 0,9); kasu guztietan Bilbon erregistratutako igoeraren (+% 0,2) gainetik daude. Urte arteko aldakuntzari dagokionez, hiriburu guztietan igo da erregistratutako langabezia, eta Iruñeko emaitza nabarmendu behar da (+% 13,3).
EAEko hiriburuen artean Bilbok izan du erregistratutako langabeziaren igoera txikiena (duela gutxikoa).
HIRUHILEKO KOIUNTURA I 2021
19
Biztanleria Aktiboaren Inkesta 2021eko lehen hiruhilekoko Biztanleria Aktiboaren Inkestako (BAI) emaitzek aldaketa argiak islatu dituzte aurreko hiruhilekoari dagokionez aztertutako hiru aldagaietan. Hain zuzen ere, emaitzek ezarri dutenez Bilbon bizi den populazio aktiboa 158 mila pertsonakoa da; horrek esan nahi du % 2,1 egin duela behera eta 3.400 pertsona aktibo gutxiago daudela (hiruhileko arteko inguruabarretan). Bestalde, populazio landunak behera egin du (-% 1,0 eta 1.400 pertsona gutxiago) eta 139,1 mila pertsonatan geratu da. Eta, azkenik, lanik gabeko populazioak (paradoxikoki) beheranzko bilakaera izan du (-% 9,6; 2.000 pertsona gutxiago) eta 18,9 mila pertsonatan ezarri da.
Bilbok populazio aktiboa, landuna eta langabetua galduz hasi du 2021a.
Aztertutako hiru aldagaien bilakaera bi faktore nagusi batzearen emaitza da: zahartzearen osagaia 7 (lan egiteko efektiboak murriztea dakar) eta une bakoitzeko enplegu eskaintzaren baldintzen inpaktua. Hala, nabarmendu behar da egiturako osagaiak neurri handi batean azalduko lukeela populazio aktiboaren eta langabetuaren bilakaera; populazio landunaren kasuan, berriz, bi faktoreak konbinatzeari eta, une honetan, krisiaren inpaktuari emandako erantzunak azalduko luke bilakaera.
Biztanleria aktiboa, landuna eta langabetua Biztanleria aktiboa
Biztanleria landuna
Biztanleria langabetua [milakoak]
167,0
175
166,6 158,0
21,5
20,1
165 155
18,9 146,6
145,5
185
139,1
145 135 125
I
II
III
IV
I
2019
II
III 2020
IV
I
115
2021
Iturria: BAI (EIN)
Emakumeen eta gizonen artean hiruhileko arteko jokabidea desberdina da. Alde batetik, bi taldeak lerrokatuta daude populazio aktiboaren murrizketan, baina beherakada handiagoa da emakumeen artean (-% 3,0 eta -% 1,3). Baina ez da hala gertatzen populazio landunaren kasuan; gora egin du emakumeen taldean (+% 0,6), eta behera egin du gizonen taldean (-% 2,4). Azkenik, biztanleria langabetuak % 9,6 egin du behera emakumeen taldean beherantz egokitu delako (-% 22,3); gizonezkoen kasuan, berriz, gora egin du (+% 8). Emaitza harrigarriak dira, baina zuhurtziaz hartu behar dira; hurrengo hiruhilekoetan izango duten bilakaerari erreparatu beharko zaio.
7
...jokabide desberdinarekin gizon eta emakumeei dagokienez.
Kanpoko populazioaren ekarpenekin baino ezin da konpentsatu.
HIRUHILEKO KOIUNTURA I 2021
20
Jarduera sektoreen araberako biztanleria landunaren osaerak erakutsi du okupazioak behera egin duela zerbitzuen sektorean (-% 4,5); bidenabar, gora egin du eraikuntzaren (+% 6,1) eta industriaren sektorean (+% 15,4). Azkenik, enplegu tasaren bilakaera murriztu egin da eta % 46,93n geratu da; emaitza hori biztanleria landunean erregistratutako beherakadari dagokio; 16 urtetik gorako hiribilduko populazioak, berriz, gora egin du. Bestalde, langabezia tasa ere murriztu egin da, eta % 11,99n kokatu da; hala gertatu da biztanleria langabetuan erregistratutako beherakada handiagoa izan delako (-% 9,6) biztanleria aktiboaren kasuan baino (-% 2,1).
Biztanleria aktiboa 2020.II
2020.III
2020.IV
2021.I
160,3
159,0
161,4
141,5
137,0
19,9
Zerbitzuak
8,5 113,2 18,8
Enplegu tasa (%)
Biztanleria aktiboa (milakotan) Biz. landuna (milakotan) Industria
Eraikuntza
Biz. langabetua (milakotan)
Langabezia tasa (%)
%∆
Hiruhileko artekoa
Urte artekoa
158,0
-2,1
-5,2
140,5
139,1
-1,0
-5,1
20,1
19,5
22,5
15,4
5,6
10,7
9,9
10,5
6,1
18,0
106,2
111,1
106,1
-4,5
-8,6
22,0
20,9
18,9
-9,6
-6,0
48,17
46,35
47,63
46,93
-0,7pp
-2,04pp
11,73
13,85
12,96
11,99
-1,0pp
-0,06pp
Iturria: Biztanleria Aktiboaren Inkesta, EIN
HIRUHILEKO KOIUNTURA I 2021
21
MERKATARITZA Bizkaian merkataritzaren sektoreko salmentek urte arteko % 7,1eko beherakada izan dute urteko laugarren hiruhilekoan; hala, urtearen hirugarren hiruhilekoan erregistratutako nolabaiteko berreskurapen joera (-% 3,5) hautsi egin da (oraindik tasa negatiboetan egon arren). Funtsean, eta lau hiruhilekoetan erregistratutako bilakaera aintzat hartuz, esan dezakegu 2020a urte historikoki negatiboa izan dela merkataritzaren sektorearentzat.
Salmentetan berriz behera eginez (-% 7,1) itxi du merkataritzaren sektoreak 2020a.
Azpisektoreen araberako emaitzek argi uzten dute ibilgailuen salmenta eta konponketa segmentuak bultzada galdu duela (-% 1,0), hirugarren hiruhilekoan bilakaera ona izan ondoren; izan ere, bigarren hiruhilekoan jarduera etetearen ondorioz egin gabeko eragiketa ugari tarte horretan egin ziren. Funtsean, pandemiaren egoera koiunturalak salmenten bilakaera jo du, baina, lehenagotik ere, 2019ko bigarren erditik nolabait moteltzen ari zen, partzialki Renove planen eta motorizazioen gaineko fiskalitate eta indarraldiaren inguruko gaur egungo ziurgabetasuna dela eta. Txikizkako merkataritzako salmenten bilakaerak pareko profila izan du; urte arteko tasa negatiboa izan du urteko laugarren hiruhilekoan (-%1,6), eta jokabide horretan gainerako produktuen salmentetan erregistratutako atzerakada erabakigarria izan da (-% 7,7); elikaduraren segmentuan (+% 5,9), berriz, urtean zehar izandako hazkunde profilari eutsi zaio (itxiera partzialaren edo ostalaritzako ordutegi mugatuaren beste aldea). Azken finean, merkataritzako salmenten indize orokorrak behera egin du, batez ere, handizkako merkataritzako jarduera galdu egin delako (-% 11,5); izan ere, beheranzko joerari eusten dio eta beherakadak dituen ondoz ondoko bosgarren hiruhilekoa da. Bizkaian merkataritzaren sektorean lan egiten duten pertsonen kopuruak salmentetan ikusitako joera errepikatu du eta ekitaldia % 4ko beherakadarekin itxi du. 2020. urteko bukaerako agertokian faktore koiunturalak (pandemia kudeatzearen ondoriozko murrizketak) zein egiturazkoak daude (salmentetan dinamismoa galtzea, 2019an ere antzeman zena); horri gehitu behar zaio pertsonen motibaziorik eza, ziurgabetasuna eta mesfidantza, horrek dakarrelako kontsumitzea eta gastatzeko erabakiak hartzea atzeratzea (edo bertan behera uztea).
Eta % 4,0ko beherakada enpleguan.
Merkataritza Urte arteko aldakuntza tasa, %
Salmentak
Ibilgailu motordunen salmenta/konp. Handizkako merkataritza Txikizkako merkataritza* Elikadura
Gainerako produktuak
Pertsona landunak
2020.I
2020.II
2020.III
2020.IV
-5,0
-21,4
-3,5
-7,1
-18,8
-38,7
13,7
-1,0
-3,5
-23,3
-10,0
-11,5
-3,5
-12,9
2,4
-1,6
4,3
8,1
1,8
5,9
-10,0
-30,2
2,9
-7,7
-1,3
-2,7
-3,5
-4,0
*Tasa orokorra zerbitzugunerik gabe. Bizkaiko datua, eguneko prezioak egutegi-efektua zuzenduta. Oinarria: 2015 Iturria: Eustat.
HIRUHILEKO KOIUNTURA I 2021
22
Bestalde, Bizkaiko saltoki handietako salmenten indize orokorrak jokabide positiboa izan du, eta 2020ko lehen hiruhilekoarekin erkatuta % 6,0ko igoera izan du; aurreko hiruhilekoko hazkunde erritmo berari eutsi dio. Sektorea osatzen duten bi azpisektoreen bilakaera positiboagatik lortu da aipatutako emaitza; beste produktu batzuen segmentuan dinamismo pixka bat handiagoa lortu da (+% 7,4) elikadura produktuen segmentuan baino (+% 5,2). Azkenik, nabarmendu behar da enpleguak hazkunde arina izan duela (+% 0,1), enplegua galtzen ondoz ondoko bost hiruhileko eman ondoren.
Azalera handietako salmentek hazten jarraitzen dute.
Saltoki handietako salmentak Urte arteko aldakuntza tasa, %
2020.II Salmentak Elikadura
Beste produktu batzuk
Pertsona landunak
2020.III
2020.IV
2021.I
1,9
4,2
6,0
6,0
18,8
5,4
10,8
5,2
-28,9
2,2
-2,2
7,4
-1,9
-2,5
-0,6
0,1
Bizkaiko datua, eguneko preziotan, egutegi-efektua zuzenduta. Iturria: Eustat.
Saltoki handietako salmenta indizea, hileko bilakaera Indizegeneral orokorra Índice
170
Gainerako produktuak Resto productos
Elikadura Alimentación
150 130 110 90 70 30
01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 01 02 03
50
2018
2019
2020
2021
Bizkaiko datua, eguneko preziotan, egutegi-efektua zuzenduta. Iturria: Eustat
Bizkaian ibilgailuen matrikulazioaren 2021eko lehen hiruhilekoko emaitzek argi utzi dute sektorea berreskuratzetik urrun dagoela (2.794 ibilgailu matrikulatuta); urte arteko aldakuntza negatiboa da (-% 13,1), eta 2020ko lehen hiruhilekoari dagokio, pandemiak partzialki kaltetu zuena. Horregatik, emaitza horiek are negatiboagoak dira hiruhileko arteko inguruabarretan aztertuz gero (-% 37,1); hala, emaitzak urrundu egiten dira ez soilik 2020ko azken tartean erregistratutako jardueratik, baita lehen hiruhileko normalizatutik ere, 2019koa, hain justu ere (5.159 ibilgailu matrikulatuta). Sektoretik azaldu dutenez, eskariaren ahultasun nagusiari beste faktore batzuk gehitu behar zaizkio, besteak beste, WLP emisioen homologazio ziklo berria indarrean sartzea, autoen batez besteko prezioaren igoera potentzialarekin, erosteko erabakiak are gehiago atzeratuz.
HIRUHILEKO KOIUNTURA I 2021
Ibilgailu berrien salmentak berreskuratzetik urrun daude.
23
Ibilgailuen matrikulazioa
Guztira
Partikularrak
Enpresakoak eta beste batzuk
2021.I
2020.III
2020.IV
5.587
4.441
2.794
4.239
2.923
1.617
-44,7
-21,5
1.348
1.518
1.177
-22,5
1,8
Zkia.
%∆ hiruhileko artekoa -37,1
%∆ urte artekoa -13,1
Iturria: Anfac-Faconauto.
2021eko lehen hiruhilekoa ixtean, hiribilduak guztira 2.477 enpresa izan ditu Gizarte Segurantzan inskribatuta (-% 1,3), ibilgailuen salmenta eta konponketa (-% 11,3; 22 enpresa gutxiago) eta handizkako merkataritza (-% 1,6; 10 enpresa gutxiago), azpisektoreetan enpresak galdu direlako; bestalde, txikizkako merkataritzaren segmentua egonkorra izan da 8 (-% 0,1; -1 enpresa); hiribilduko saltoki sarearen bi heren ematen ditu.
Gizarte Segurantzan merkataritza sektoreko enpresa inskribatu gutxiagorekin hasi da 2021a (-% 1,3).
Gizarte Segurantzaren afiliazioak antzeko beherakada izan du, eta lehen hiruhilekoa 18.989 pertsona afiliaturekin itxi du (urte arteko tasa -% 1,4). Beherakada hori handizkako sektorean erregistratutako murrizketari zor zaio (-% 4,0; 188 afiliatu gutxiago), baita ibilgailuen salmenta eta konponketari ere (-% 7,4; 93 afiliatu gutxiago); txikizkako merkataritzak, aldiz, duela urtebete bezala jarraitzen du (+% 0,1; 15 afiliatu gehiago). Horren ondorioz, enpresa bakoitzeko batez besteko enplegua ia maila berean egon da.
Eta afiliazio bolumen txikiagoa (-% 1,4).
Bilboko adierazleak
Enpresak (afiliazio kontuak) Handizkako merkataritza Txikizkako merkataritza Ibilgailuen salmenta eta konponketa
Pertsona afiliatuak
Handizkako merkataritza Txikizkako merkataritza Ibilgailuen salmenta eta konponketa
Batez besteko enplegua
%∆ urte artekoa
2020.06
2020.09
2020.12
2021.03
2.542
2.538
2.520
2.477
631
637
630
620
-1,6
1.718
1.706
1.713
1.685
-0,1
193
195
177
172
-11,3
19.157
19.215
19.415
18.989
-1,4
-1,3
4.676
4.649
4.625
4.565
-4,0
13.232
13.342
13.607
13.268
0,1
1.249
1.224
1.183
1.156
-7,4
7,54
7,57
7,70
7,67
-0,1
Iturria: GSDN
8
Sozietate izaera ez duten figurek garrantzia daukate
HIRUHILEKO KOIUNTURA I 2021
24
TURISMOA Pandemiak turismo jardueran izan duen inpaktua luzatu egin da 2021ean, 2020an beherakada historiko izugarria izan ondoren 9 bidaiarien sarreran eta ostatu gauetan. Sektorearen egoera berez zen zaila, eta orain are larriagoa da, bidaiatzeko murrizketak gogortu egin direlako (nahitaezko berrogeialdiak, kontrol handiagoak aireportuetan, mugak ixtea eta abar), kutsatzeen olatu eta agerraldi berriak sortzeari eman beharreko erantzun gisa, eta txertatze prozesuak luzatzen ari direlako.
2021eko lehen hiruhilekoan turismo jarduera oraindik oso mugatua izan da.
Testuinguru horretan, urteko lehen hiruhilekoan Bilbon erregistratutako ostatu gauak 92.818 izan dira, 54.536 bisitarirekin; zifra horiek hain urrun daude 2020ko lehen hiruhilekoetako erregistroetatik, ezen konparatzea ere ez baitagokion. Besterik gabe, jardueraren uzkurdura ikusten da; orokorra da sare osoan, ostatu gauetan % 64,7ko eta % 67,9ko atzerapenekin 3 izar baino gutxiagoko hotel eta apopilo etxetan eta hiru izar eta gehiagoko hoteletan, hurrenez hurren. 2020ko martxora arte Bilbok atzerriko eta estatuko bidaiarien bolumen berdina zuen; hala ere, gaur egun atzerriko bidaiarien taldea ia desagertu egin da (-% 89,2). Hala, txertoa jaso dutenek pasaportea izateko eta nazioarteko jatorridun merkatuak irekitzeko aukerek hobetzeko espektatibak ekarriko lituzkete, baina dagoeneko udara arte atzeratuko da, apirila eta maiatza dagoeneko galdutzat jotzen baitira.
Turismoa
Ostatu-gauak
3 izar eta gehiagoko hotelak 3* baino gutxiagoko hotelak eta apopilo-etxeak Estatukoak
Atzerritarrak
Bidaiariak
Estatukoak
Atzerritarrak
Batez besteko egonaldia
2020.IV
2021.I
%∆ urte artekoa
117.125
92.818
-67,1
79.285
66.692
-67,9
37.840
26.126
-64,7
97.741
79.392
-53,7
19.384
13.246
-87,8
61.741
54.536
-64,3
52.844
48.416
-49,5
8.897
6.120
-89,2
1,90
1,70
-7,8
Batez besteko egonaldia: ostatu-gauak/bidaiariak (egunak) P: behin-behinekoa. Iturria: Eustat.
Atxikitako grafikoan hiribildura iritsitako bidaiarien sarrera eta ostatu gauen bilakaera jaso da ikuspegi zabalago batetik, Bilbon turismo jarduera nola eten zen islatuz, atzerriko eta estatu mailako erkidegotik kanpoko turismoren presentziarik ez egotearen ondorioz. Iragarpenen arabera, beherakada moderatua izango da, gutxienez estatu mailako segmentuak hobera egingo du, maiatzaren 9an alarma egoera bertan behera uztearen ondorioz mugikortasuneko neurri murriztaileak amaitzearen baldintzapean. 9
Mundu mailako turismo jarduerak 3,82 bilioi euro galdu ditu 2020an (WTCO).
HIRUHILEKO KOIUNTURA I 2021
25
Bidaiariak eta ostatu gauak hotel establezimenduetan Bilbon Ostatua-gauak Pernoctaciones
Bidaiariak Viajeros
700.000 600.000 500.000 400.000
328.304
300.000 200.000 100.000
283.837
225.313
454.737
299.673
348.931
246.771
262.435
188.887
176.850
0
503.915
435.908
471.245
[hiruhileko metatua]
594.039
563.061
281.811
230.784
241.895
121.845
152.732 20.174
I
II
III
IV
2018
I
II
III 2019
IV
I
11.774 II
III
117.125
61.741
92.818 54.536
IV
2020
I 2021
Iturria: Eustat.
Bilbo hiriarentzat erreferentziazkoak diren hiriburu guztietan ostatu gauen profilak hondatzera jo du, eta are larriagoa izan da estatu mailako hiriburuen multzoan (G-5, -% 71,4) EAEko hiriburuetan baino (G-3, -% 53,8).
Jarduera mugatua aztertutako hiriburu guztietan.
Benchmarkina hotel gauak 2021.I
% ∆ urte artekoa
Madril
967.329
-69.0
Valentzia
414.116
-85,0
147.906
-74,6
196.986
-76,5
133.610
-52.1
Bartzelona Sevilla
Zaragoza
G-5 batez bestekoa (hiriak) BILBO
Gasteiz
Donostia Iruñea
G-3 batez bestekoa (hiriak) G-9 batez bestekoa (hiriak)
-71,4 92.818
-67.1
53.476
-40,2
63.125
-67.2
46.757
-40.8 -53,8 -63,6
Iturria: Eustat eta EIN. P; behin-behinekoa
HIRUHILEKO KOIUNTURA I 2021
26
GARRAIOA Itsas garraioa 2021eko lehen hiruhilekoan Bilboko Portuko jarduerak profil negatiboari eutsi dio, 7,6 milioi tona garraiatuko bolumenarekin (-% 11,4, urte arteko tasan), 977.830 tonako galera garbiarekin. Suezko kanalean gelditutako ontziaren ondoriozko arazoek emaitza horiek baldintzatu dituzte (gutxienez partzialki).
Bilboko Portuko jarduera oraindik ez da berreskuratu.
Solteko likidoen garraioak portuko jardueraren zati handiena hartzen du (guztiaren % 57,8), eta duela urtebeteko datuekin erkatuz % 13,8ko beherakada izan du. Beherakada handiagoa da salgai orokorren kasuan (-% 15,4), mugitutako garraio guztien % 26,3 hartzen baitu. Aitzitik, solteko solidoak hazi egin dira (+% 8,5), eta ekarpena hobetu egin da salgai guztien % 15,5era arte (% 12,7 2020ko lehen hiruhilekoan). Beheranzko joera edukiontzien kopuruan (TEU) errepikatu da (126.136, -% 13,6), baita ontzien kopuruan ere (617, -% 4,2). Bestalde, edukiontzietan garraiatutako salgaien bolumena 1,3 milioi tonakoa izan da, eta horrek ere behera egin du (-% 16,26) 2020ko aldi berdinarekin erkatuz gero.
Salgaiak itsasoz garraiatzea Salgaiak Mercancías 37.000
29.000
Hilabetekoa
[milaka tona]
3.194 3.021
2.501
2.800 2.600 2.400 2.200 2.000
01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 01 02 03
1.636 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020
3.400
3.000
27.000 25.000
3.600
3.200 2.931
29.646
31.000
32.876 32.069 34.308 35.697 35.552
33.000
30.073 31.009
35.000
Urtekoa
Joaera, (batez besteko 12 hilabeteetan Tendencia (media móvilmugikorra últimos 12azken meses)
2019
2020
1.800 1.600
2021
Iturria: Estatuko Portuak
HIRUHILEKO KOIUNTURA I 2021
27
Aire bidezko garraioa Loiuko aireportuan jardueraren beherakada nabarmena erregistratu da 2021eko lehen hiruhilekoan, mugikortasuneko murrizketei dagokienez. Hain zuzen ere, Bizkaiko aireportuko bidaiari kopurua 148.091koa izan da; horrek esan nahi du urte arteko % 83,5eko beherakada izan dela. Hala, nazioarteko hegaldietan murrizketa latzak izan dira (-% 92,8) eta estatu mailako segmentuan -hamar hegaldi komertzialetatik zortzi hartzen ditu- jarduera galtzeko joera hori errepikatu egin da (-% 77,9). Bidenabar, Loiuko aireportuan egindako eragiketen kopuruak behera egin du aurreko ekitaldiarekin erkatuta (-% 71,6). Bidaiarien mugimendua galtzeko joera estatu mailako gainerako aireportuetan ere gertatu da, eta galera orokortuak izan dira.
Loiuk ia erabat geldi jarraitzen du.
Aire bidezko garraioa
Bidaiariak (kop.)
Hegaldi komertzialetan Estatu mailakoak Nazioartekoak
Eragiketak (kop.)
2021.I
%∆ urte artekoa
148.091
-83.5
146.224
-83.6
121.737
-77,9
24.487
-92.8
2.619
-71,6
Iturria: Aena.
Benchmarkina bidaiariak aireportuak
Madril
Bartzelona Valentzia Sevilla
Zaragoza
G-5 metatua BILBO
Gasteiz
Donostia Iruñea
G-3 metatua G-9 metatua
2021.I
%∆ urte artekoa
2.569.590
-76,7
1.121.910
-86,1
190.097
-85,9
155.703
-88,6
9.454
-88,5
..
-81,5
148.091
-83,5
3.940
-75,4
9.719
-81,0
16.072
-67,8
..
-83,2
..
-81,6
Iturria: Aena.
HIRUHILEKO KOIUNTURA I 2021
28
EKONOMIA PRODUKTIBOA Barne Produktu Gordina 2020ko laugarren hiruhilekoan Bizkaiko Barne Produktu Gordinak (BPG) igoera ahula izan du (hiruhileko artean +% 0,1). Urteko azken hiruhilekoan urte arteko bilakaera, aldiz, negatiboa da eta urtea % 7,9ko beherakadarekin itxi du, aurreko hiruhilekoko beherakadaren parekoa. Horren ondorioz, lurraldeko ekonomiak atzera egin du 2020an (-% 9,6), 2014tik izan duen hazteko joera jasangarria hautsiz.
Bizkaiko BPG % 9,6 jaitsi da 2020an.
Lurraldeak, guztira, 459.050 lanpostu sortu ditu (lanaldi osokoak) 2020an; zifra hori aurreko hiruhilekoko datuaren ia berdina da (hiruhileko artean -% 0,2, -1.130 enplegu). Horren haritik, bigarren seihilekoko jokabide ona ez da aski balantza orekatzeko eta lurraldeak, guztira, 32.062 enplegu galdu ditu 2020ko laugarren hiruhilekoan, urte arteko % 6,5eko beherakada eraginez.
BPG Bizkaia Var. Intertrimestral Hiruhileko arteko aldakuntza Urtekoa
Var. UrteInteranual arteko aldakuntza
Hiruhilekoa
15,3
20 16 12
3,5
3,0
3,0
3,1
2,3
0,7
2,9 0,6
3,1 0,9
2,9 0,7
3,2
3,2
0,9 0,7
2,8 0,5
8 2,6 0,4
2,3 0,7
2,2 0,6
2,4
2,2
0,6 0,2
-3,2
0,1 -7,7 -7,9
-4,5 -9,6
IV
III
II
I
IV
III
I
IV
III
II
I
IV
III
II
I
2020
2019
2018
2017
2016
II
2019
-4 -8
-16
-19,5
2018
0
-12
-16,4
2017
4
-20
2020
Iturria: Hiruhilekoko Kontuak (Eustat); oinarria: 2015.
HIRUHILEKO KOIUNTURA I 2021
29
Industria 2021. urtearen hasieran (urtarrila-otsaila bihilekoa 10) Bizkaiko lurraldeko industria produkzioko indizeak % 6,6ko beherakada izan du 2020ko aldi berdinarekin erkatuz gero. Emaitza hau jarduerako azpisektore guztietan izandako beherakadak eragin du; jardueraren bilakaera negatiboa izateaz gain, kasu batzuetan aurreko hiruhilekoekin erkatuz gero okerrera egin du.
Industria jarduerak ez du pandemia aurreko maila berreskuratu.
Zehazki, azpisektorekako beherakada garrantzitsua izan da eta pareko neurria izan du; hala, beherakada handiena izan duen segmentua energia, gas eta lurrunarena izan da (-% 15,5), ondoren etorri dira urarena (-% 7,9), beherakada are nabarmenagoa izan duena, eta manufaktura industria (-% 7,6). Erauzketa industriak hazten ari ziren (2020ko amaieran +% 20,7), baina urte arteko % 6,3 beherakada izan dute.
Industria Urte arteko aldakuntza tasa, %
Produkzio indizea
Manufaktura industria Erauzketa industriak
Energia, gasa eta lurruna Ura
2020.I
2020.II
2020.III
2020.IV
2021.I
-5,3
-28,6
-18,0
-11,7
-6,6
-5,8
-31,4
-16,8
-9,0
-7,6
-12,5
-33,9
-15,3
20,7
-6,3
9,5
-10,7
-25,6
-29,2
-15,5
4,1
-8,8
4,1
-4,0
-7,9
Bizkaiko datuak, behin-behinekoak, egutegi-efektua zuzenduta. Erreferentziako aldiko agregazio-indizearen urtetik urterako aldakuntza. Lehenengo hiruhilekoa urtarrila-otsaila aldiari dagokio. Iturria: Eustat.
Merkatuko zerbitzuak Urte itxierak merkatuko zerbitzuen sektoreak bizi duen une zaila islatzen jarraitzen du, bai salmentei dagokienez, bai enpleguari dagokionez; oso urte latza igaro ondoren, positibo izatetik oso urrun dauden emaitzekin itxi du 2020. urteko ekitaldia, epe laburrean sektorea berreskuratuko dela aurreratu ezinik. Horren haritik, Bizkaiko merkatuko zerbitzuen salmentek % 14,8ko beherakadarekin itxi dute urtea, 2019ko aldi berdinarekin erkatuz gero; emaitzak negatiboa izaten jarraitu du 2020ko ekitaldian zehar, eta berreskurapen profila izan du urteko bigarren hiruhilekotik aurrera; baina, nolanahi ere, 2019. edo 2018. urteetako erregistroetatik oso urrun dago.
Bizkaiko merkatuko zerbitzuen jarduerak negatiboan itxi zuen 2020a.
Merkatuko zerbitzuetako sektoreko salmentetan erregistratutako dinamismo galera jarduera guztietan gertatu da, informazioa eta komunikazioen jardueran salbu, gora egin duen jarduera bakarra baita (+% 0,8). Aitzitik, jokabide negatiboak antzeman dira, neurri desberdinekoak; ostalaritzan, esaterako –sektore kaltetuenetako bat– beherakada handiagoa erregistratu da (-% 44,2); administrazio jardueretan eta zerbitzu lagungarrietan, berriz, (-% 19,0) eta garraioa eta biltegiratzean atzerapen leunagoa izan da. Horrekin batera, baina neurri txikiagoan, jarduera profesionalen, zientifikoen eta teknikoen kasuan salmentetan ere atzerapenak izan dira (-% 4,2). 10
Txosten hau prestatu den unean martxoko informazioa ez da eskuragarri egon.
HIRUHILEKO KOIUNTURA I 2021
30
Merkatuko zerbitzuen salmentak Tasa variación interanual Urte de arteko aldakuntza tasa
Índice Indizea
24,0 20,0 16,0 12,0 8,0
118,5 7,4
4,0
6,0
0,0
-4,0 -8,0
4,7
4,5
1,9
108,3
108,4
103,6
4,5
108,8 0,4
1,7
115
109,6
110,1 1,7
120
117,0
116,4
114,2
125
121,9
120,5
0,6
0,7
1,1
104,7
103,8
-15,6
86,9
-24,0
-14,8
II
III
IV
I
2017
II
III
IV
2018
I
II
III
IV
90 85
-25,7 I
105
95
92,5
-16,0 -20,0
110
100
-5,0
-12,0
-28,0
130
I
II
2019
III
IV
80
2020
Bizkaiko datuak, egutegi efektua zuzenduta. Iturria: Zerbitzuen salmenten indizea (Eustat); oinarria: 2015
Bidenabar, merkatuko zerbitzuetan lanean ari diren langileen kopuruak urte arteko % 3,9ko beherakada izan du. Hala ere, gogoan izan behar da merkatuko zerbitzuen jarduerari lotutako enpleguak ahultasun sintomak izan zituela pandemia aurreko garaian ere, eta 2018tik (covid aurretik) beheranzko joera zuela.
Merkatuko zerbitzuak Urte arteko aldakuntza tasa, %
Merkatuko zerbitzuak
Garraioa eta biltegiratzea
2020.II
2020.III
2020.IV
-25,7
-15.6
-14,8
Ostalaritza
-23,6
-9,4
-12,0
-64,4
-37.0
-44,2
Jard. profesionalak, zientifikoak eta teknikoak
-2,5
-0,8
0.8
-10,9
-6,6
-4,2
-27,2
-27,2
-19,0
-4,8
-3,0
-3,9
Informazioa eta komunikazioak
Administrazio-jarduerak eta zerbitzu lagungarriak
Landunen indizea
Bizkaiko datuak, egutegi efektua zuzenduta. Iturria: Eustat.
HIRUHILEKO KOIUNTURA I 2021
31
Kanpoko merkataritza Urtarrileko eta otsaileko hilabeteetako agregatuan Bizkaiko esportazioak 1.448,1 milioi eurora iritsi dira; horrek esan nahi du urte arteko % 3,2ko beherakada izan dela, eta 47,4 milioi euroko galera garbia. Bestalde, inportazioak 1.499,0 milioi eurokoak izan dira, 2020ko aldi berdinekoak baino % 15,2 baxuagoak eta 269,2 milioi euro gutxiago. Horrenbestez, ondorioz sortzen den saldo komertziala defizitarioa da (-50,9 milioi euro), % 96,6ko estaldura tasarekin, hau da, aurreko ekitaldian baino 12pp gehiago.
Bizkaiko kanpo jarduerak negatiboan hasi du 2021a.
Osagai energetikoaren ondorioa deskontatu ondoren, kanpo jardueraren bilakaera are negatiboagoa da. Hain zuzen ere, esportazio eta inportazio ez-energetikoak, guztiaren % 90,7 eta % 63,3 hartzen dutenak, neurri handiagoan uzkurtzen dira Bizkaiko kanpo jarduera baino (-% 26,3 eta -% 34,7, hurrenez hurren). Hala ere, saldo komertzial ezenergetikoak superabita ematen du (+363,9 milioi euro) eta % 138,3ko estaldura tasa ematen du (+15pp).
Kanpoko merkataritza Urte arteko aldakuntza tasa, %
Esportazioak, guztira Esportazio ez-energetikoak Inportazioak, guztira Inportazio ez-energetikoak
2020.II
2020.III
2020.IV
-33,2
-19,7
-12,1
-40,1
-30.8
-27.7
87,4
89.6
90.8
-26,2
-7,7
-20,6
esp. ez-energetikoen % / esp. guztira inp. ez-energetikoen % / inp. guztira
-11,4
75,9
65.9
2021.I* -3,2
0,3
-26,3
-5,0
-34,7
-15.2
Partaidetza ratioa, %
90.7
69.1
63.3
Bizkaiko datuak, behin-behinekoak. *2021eko lehen hiruhilekoa, urtarrila-otsailari dagokiona. Iturria: Industria, Merkataritza eta Turismo Ministerioa
Esportazioaren ratioa BPGren aldean (%). Bizkaia %%Export/BPGd export/PIB
35,0 25,9
27,7
22,4
24,3
20,0
21,4
24,1
23,9
15,0 10,0
21,1
5,0
26,6
28,0 27,1
26,7
26,0
25,4
26 22,8
22,6
22,4
2017
2018
2019
22,4
21,9 21,8
24 22 20
IV
III
I
II
IV
III
I
II
IV
II
III
I
IV
II
III
III
I
II
2020
2019
2018
2017
2016
2016
30 28
26,3
19,7 2015
0,0
21,9
28,9
27,1
I
25,0
26,2
Hiruhilekoa
IV
30,0
Urtekoa
18
2020
Iturria: Datacomex (Merkataritza Estatuko Idazkaritza) eta Hiruhilekoko Kontuak (Eustat, oinarria: 2015)
HIRUHILEKO KOIUNTURA I 2021
32
JARDUERA EKONOMIKOAK Sozietate berriak 2020. urtea oso urte desberdina izan da, merkataritzako sozietate berriak sortzeak izugarrizko beherakada izan baitzuen eta, ondoren, sozietate horietako batzuk berreskuratu egin ziren; hala, urte hori igarota, enpresa berriak sortzeak ez du dinamismoa finkatu urte hasiera honetan. Hain zuzen ere, 2021eko urtarriletik martxora 160 sozietate berri eratu dira Bilbon; horrek esan nahi du aurreko hiruhilekoarekin erkatuta % 17,1 egin duela behera (33 sozietate berri gutxiago). Bidenabar, gaur egungo krisiaren aurreko maila baino baxuagoa da; % 17,9ko urte arteko atzerapena du eta duela urtebete baino 35 sozietate berri gutxiago daude.
Sozietate berriak sortzeak beherantz egiten jarraitzen du.
Merkataritzako sozietate berriak 1200
Urtekoa
161
604
794
400
218
203 167
176
181
195
159
200
193 138
160
126
200
2018
2020
I
IV
III
I
II
III
2019
IV
I
II
IV
III
I
II
III
IV
I
II
2020
2019
2018
2017
2016
2015
2014
2017
150 100
78 2013
0
250
229
233
190
772
692
782
215 707
600
868
800
836
1000
300
Hiruhilekoa
50
2021
Iturria: Bilboko Merkataritza Ganbera eta Merkataritza Erregistroa
Hala ere, azaldutako profila ez da jardueraren sektore guztietan ikusi. Hala, eratutako sozietate berrien % 80 zerbitzuen sektorekoak dira (128 sozietate berri); 2020ko abenduarekin erkatuta % 16,9ko beherakada izan da, eta eraikuntzaren sektorean ere bilakaera bera ikusi da (-% 30,8), 18 sozietate berrirekin. Gainerako sektoreetan, aldiz, jarduera egonkor mantendu da, eta soilik industrian eta energian erregistratu da aurreko hiruhilekoan baino sozietate berrien kopuru handiagoa (+% 8,3 eta 13 sozietate berri). Zerbitzuen sektorea osatzen duten jarduerei dagokienez, dinamismo galera orokortu da. Hala, garraioa eta biltegiratzean antzemandako hiruhileko arteko beherakada handia nabarmendu behar da (-% 25,0); urte arteko inguruabarretan, berriz, igoera handia izan da (+% 200); ostalaritzan eta beste zerbitzuetan aurkako jokabidea izan da, urte arteko beherakada garrantzitsuekin (-% 32,1 eta -% 22,5) eta hiruhileko arteko bilakaera positiboarekin (+% 26,7 eta +% 6,9). Bestalde, sozietate berriak sortzea uzkurtu egin da, urte arteko eta hiruhileko arteko inguruabarretan, merkataritza eta konponketetan (-% 41,7 eta -% 16,0), higiezinen jardueretan (-% 28,1 eta -% 24,1) eta finantza bitartekaritzan (-% 18,8, urte arteko tasa); azken horri dagokion datua egonkorra izan da hiruhilekoen artean.
HIRUHILEKO KOIUNTURA I 2021
33
Sozietate berriak 2020.I Merkataritzako sozietate berriak Lehen sektorea
Industria eta energia Eraikuntza
Zerbitzuak
Merkataritza eta konponketa Ostalaritza
Garraioa, bilteg., komunikazioak Finantza bitartekaritza
Higiez. alorreko jard. eta enpresentzako zerbitzuak Beste zerbitzu batzuk
%∆ Hiruhileko artekoa
Urte artekoa
160
-17.1
-17.9
1
0.0
-50.0
13
8.3
85.7
18
-30.8
-18.2
128
-16.9
-22.0
21
-41.7
-16.0
19
26.7
-32.1
3
-25.0
200.0
13
0,0
-18,8
41
-28.1
-24,1
31
6.9
-22.5
Iturria: Merkataritza Erregistroa
Lehen hiruhilekoan % 14,7ko beherakada izan du (hiruhilekoen artean) desegindako sozietateen kopuruak (99 sozietate); zifra hori aurreko hiruhilekoan erregistratutako datua baino pixka bat baxuagoa da. Desegindako sozietateen bolumen handiena zerbitzuen sektorekoa da (77 guztira); eragin handiena izan duten jarduerak higiezinen alorreko jarduerak eta enpresentzako zerbitzuak (27), beste zerbitzu batzuk (20) eta merkataritza eta konponketak (17) izan dira. Eraikuntzaren eta industria eta energiaren sektorean 14 eta 8 sozietate desegin dira, hurrenez hurren.
Desegindako sozietateak 2020.I Merkataritzako sozietate berriak Lehen sektorea
Industria eta energia Eraikuntza
Zerbitzuak
Merkataritza eta konponketa Ostalaritza
Garraioa, bilteg., komunikazioak Finantza bitartekaritza
Higiez. alorreko jard. eta enpresentzako zerbitzuak Beste zerbitzu batzuk
%∆ Hiruhileko artekoa
Urte artekoa
-14,7
17,9
0
--
-100,0
8
33,3
60,0
14
40,0
180,0
77
-23,0
5,5
17
21,4
0,0
99
5
66,7
-37.5
3
-25,0
200,.0
6
0,0
-14,3
27
-32,5
-10,0
20
-31,0
300,0
Iturria: Merkataritza Erregistroa
HIRUHILEKO KOIUNTURA I 2021
34
2021 I hiruhilekoa Adierazleak LAN MERKATUA
Biztanleria aktiboa (milakotan)**
Biztanleria okupatuta (milakotan)** Biztanleria langabea
(milakotan)**
Langabezia tasa (%)**
Erregistratutako biztanleria langabea (pertsona kop.)
**
Afiliatuak (kop.)
Erregistratutako kontratuak
MERKATARITZA
(kop.)**
Afiliatuak
Kontsumo prezioak (indizea)***
TURISMOA
Ostatu-gauak (kop.) Bidaiariak (kop.)
Batez besteko egonaldia (ostatu-gauak/bidaiariak)
GARRAIOA
Salgaiak itsasoz garraiatzea (milaka Tn.) Bidaiariak airez garraiatzea
ENPRESA JARDUERA
Industria produkzioa (indizea)***
Merkataritzako sozietate berriak (kop.) Desegindako sozietateak (kop.)
Azken datua
Δ Urte artekoa (%)
Aldia
158,0
-5,2
I hiruhilekoa
139,1
-5,1
I hiruhilekoa
18,9
-6,0
I hiruhilekoa
11,99
-0,06*
I hiruhilekoa
25.198
2,5
martxoa
177.304
0,5
martxoa
26.090
-22,5
18.989
-1,4
martxoa
105,5
1,4
martxoa
I hiruhilekoa
92.818
-67,1
I hiruhilekoa
54.536
-64,3
I hiruhilekoa
1,70
-7,8
I hiruhilekoa
7.618,9
-11,4
I hiruhilekoa
148.091
-83,5
I hiruhilekoa
204,4
-6,6
urtarrila-otsaila
160
-17,9
I hiruhilekoa
99
17,9
I hiruhilekoa
* Puntu portzentual. ** Bilbon bizi den populazioa. *** Bizkaiari dagokion adierazlea. KPIren bilakaera, erreferentziazko aldiaren indize agregatuan oinarrituz. Iturria: Geuk egindakoa, erakunde hauen datuetan oinarrituz: Eustat, SEPE, Lanbide, Lan, Migrazio eta Gizarte Segurantzako Ministerioa, EIN, Estatuko Portuak, Aena, Bilboko Merkataritza Ganbera eta Merkataritza Erregistroa.
HIRUHILEKO KOIUNTURA I 2021
35