IV 2017 Bilboko Hiruhileko Koiuntura txostena
Laburpena NDFren munduko hazkunde ekonomikorako aurreikuspenen goranzko berrikuspena: % 3,7% eta % 3,9, 2017rako eta 2018rako.
Nazioarteko Diru Funtsak (2018ko urtarrila) 2017ko munduko hazkunde-aurreikuspena berrikusi du eta % 3,7n kokatu du (+0,1pp). Gainera, hazkunde-aurreikuspena aurrera doa, 2018rako eta 2019rako % 3,9koa delarik. Beraz, NDFk jarduera ekonomikoaren susperraldian sendotze globala gertatuko dela baieztatu du.
Ekonomia aurreratuen multzoarentzat 2017an % 2,3ko hazkundea aurreikusi du, 2018rako % 2,3koa eta 2019rako % 2,2koa. Talde honen barnean nabarmentzekoa da AEBren dinamismoa (% 2,3, % 2,7 eta % 2,5) eta Euroguneari lotutako profil neurritsua (% 2,4, % 2,2 eta % 2,0). Era berean, goraka doazen merkatuen hazkunde ekonomikoko kalkuluak hobetu egin dira; balio altuenak dituzte, eta aurreikuspen iraunkorrarekin (% 4,7, % 4,9 eta % 5,0, 2017rako, 2018rako eta 2019rako).
Eusko Jaurlaritzak 2017rako aurreikuspenak mantendu ditu.
Bilboko afiliatutako biztanleak % 2,0 hazi dira, 176.075 pertsonara iritsi arte.
Kontratazioa hazi egin da (% 3,5), eta bereziki, mugagabea (% 11,5)
2017ko eskuragarri dauden datuekin (jarduera ekonomikoa, enpresakoa eta industriala, eta hurrengo bi urterako hazkunde kalkuluak baieztatzen doaz), Eusko Jaurlaritzak 2017ko itxierako kalkuluak berrikusi ditu, eta hala, 2017rako % 2,9ko kopurua espero da eta 2018rako % 2,5ekoa (+0,1). Euskal ekonomiaren hazkundearen oinarria barneeskaria izango da, eta funtzio nagusia izango dute etxeetako kontsumoak eta inbertsioaren hazkunde jarraituak.
Urteko laugarren hiruhilekoan Bilboko jardueraren garapenari buruzko adierazle nagusiek agerian utzi dute egoera ekonomiko orokorra eta enplegua hobetu egin direla. Hala, urtea bukatzean 176.075 pertsona zeuden Gizarte Segurantzan afiliatuta, eta 2016rekin alderatuz % 1,9ko gehikuntza egon da. Hazkundearen oinarriak araubide orokorreko afiliazio positiboa (+% 2,4) eta langile autonomoen araubide bereziko afiliazio positiboa izan dira (+% 0,2). Dinamismo hori partekatua da, eta halaxe adierazten dute zerbitzuen sektoreari atxikitako afiliazioak (% 1,9), industria- eta energia-sektoreari atxikitako afiliazioak (% 1,8) eta eraikuntza-sektoreari atxikitakoak (% 0,8).
Kontratazioak hiribilduko ekonomiaren hobekuntza islatzen du baita ere, eta 2017ko laugarren hiruhilekoan hazten jarraitzen du (+% 3,5 urte artekoa), bereziki kontratazio mugagabeak (+% 11,5) eta neurri apalagoan mugatuak (% 2,9). Hala, urte osoan zehar 148.610 kontratu sinatu dituzte Bilboko biztanleek. Horrek esan nahi du % 6,3ko gehikuntza egon dela 2016ko zifrarekin alderatuz (139.802) eta kontratu berrien 8.808ko irabazi garbia egon da. Gizonezkoen kontratazioa emakumezkoena baino gehiago hazi da (% 9,7 eta % 3,1), eta adin-taldeei dagokienez, 45 urte eta gehiago dituztenen kontratazioen hobekuntza nabaria izan da (% 10,0), baita 25 urte baino gutxiago dituztenena ere (% 8,8).
Hiruhileko koiuntura -2017ko IV. hiruhilekoa 1
Erregistratutako langabeziak % 3,9 egin du behera 2016ko amaieraren aldean.…
…eta langabezia-tasak 1,58pp egin du behera % 16,02ra arte
Orokorrean, hobera egin dute jarduera ekonomikoaren adierazleek
Hiribilduko hotelen sektoreak dinamismo nabarmena izan du
Loiuko bidaiarien garraioa hazi egin da berriz ere
Bizkaiko industriaekoizpenaren indizeak eta salgaien trafikoak hobera egin dute
Testuinguru horretan, erregistratutako langabezia-tasaren garapen positiboa nabarmendu da, abenduan urte arteko % 3,9ko jaitsiera izan baitzuen, eta gizonen joera emakumezkoena baino hobea izan da (–% 5,9 eta –% 2,2 hurrenez hurren). 2017ko garapenak egiaztatu egin du beherako joera nabarmena egon dela, eta urtea ixtean 2010etik izandako langabezia-tasarik onena erregistratu zen (25.150 langabetu). Biztanleria Aktiboaren Inkestako datuek (IV. hiruhilekoa) biztanleria aktiboa jaitsi egin dela adierazi dute (–% 1,9), eta hori, biztanleria landunaren atzerapenean islatuta dago (–% 0,1) eta, bereziki langabetuetan (–% 10,9). Era berean, langabezia-tasak behera egin du % 16,02 (–1,58pp). Bestalde, urte arteko terminoetan, BAIk garapen ezberdina izan du, biztanle landunak (+% 0,6) eta langabezian daudenak (+% 11,5) gehitu egin direla adierazi baitu. Sektoreko jarduera ekonomikoaren adierazleek, halaber, ekonomiak hobera egin duela erakutsi dute. Hori horrela, urteko azken hiruhilekoan Bizkaiko saltokien salmentek goranzko profilari eutsi diote, eta urte arteko % 3,8 hazkundea erregistratu da. Azpisektoreka, ibilgailuen salmenta eta konponketa % 8,2 igo da, eta handizkako zein txikizkako merkataritzan hazkunde txikiagoak izan dituzte, +% 4,3 eta +% 2,2, hurrenez hurren. Era berean, hazkundearen sekuentziari eutsi zaio merkataritzaren sektoreko landunen indize orokorrean (+% 0,8). Laugarren hiruhilekoan Bilboko hoteletako jarduerak sektorearen dinamismoa baieztatu du, ostatu-gauak (+% 3,7) eta bidaiariak (+% 4,4) gehitu egin baitira. Hala, 2017ko urteko balantzeak 2011tik izandako urteko zifrarik altuenak izan ditu: 1.749.402 ostatugau Bilboko hoteletan (urte arteko +% 3,4) eta 913.006 bidaiari-sarrera (urte arteko +% 4,0), batezbesteko 1,92 eguneko egonaldiekin (-% 0,5). Hoteletako jarduerarekin bat eginez, Loiuko bidaiarien aireko garraioak gora egin du azken hiruhilekoan (% 11,5), bai nazio mailan (+% 13,5), baita nazioarteko mailan ere (+% 9,5). Lau hiruhilekoetan hazkunde jarraitua egon denez, urtean garraiatutako bidaiarien bolumena nabarmenki hazi da (+% 8,4) 2016rekin alderatuz, eta hazkunde hori nazio mailako hegaldietan (+% 9,6) eta nazioarteko hegaldietan gertatu da (+% 7,3). Beste alde batetik, Bilboko Portuaren bitartez mugitutako salgaien trafikoa % 2,3 hazi da urte batetik bestera (urria-azaroa), eta 5,9 milioi tonara iritsi da. Horrez gain, industriajarduerari dagokionez, Bizkaiko industria-ekoizpenaren indizea pixka bat hazi da (% 0,3 urte batetik bestera), manufakturaren industriaren (+% 1,1) eta, bereziki, erauzteko industriaren ondorioz (+% 29,7), energiaren, gasaren eta uraren beherakada konpentsatu duena (–% 7,4).
Hiruhileko koiuntura -2017ko IV. hiruhilekoa 2
Testuingurua MUNDUKO EKONOMIA 2017ko munduko hazkundea % 3,7koa izango da eta 2018an % 3,9koa, NDFren kalkuluen arabera Aurreikuspenen arabera, ekonomia aurreratuek % 2,3ko gehikuntza izango dute 2018an…
Nazioarteko Diru Funtsak Munduko Ekonomiaren Aurreikuspenen txosten berriaren edizioa argitaratu zuen urtarrilean, eta munduko hazkundearen aurreikuspena gorantz berrikusi zuen (urria), 2017rako % 3,7n (+0,1pp), 2018rako % 3,9n (+0,2pp) eta 2019rako % 3,9n kokatuz. Ekonomia aurreratuei dagokienez, 2018an eta 2019an % 2,3ko eta % 2,2ko hazkundea egotea espero da, eta ehuneko horiek urriko aurreikuspenari dagokionez hamarren bat eta hiru hamarren gorantz doitu dira hurrenez hurren. Txostenean erakundeak hauxe adierazi zuen: “…berrikuspen honek mundu mailako indarra eta Ameriketako Estatu
Batuetan orain dela gutxi onetsitako zerga politikek izango dituzten aldaketak adierazi ditu”. …Alemania eta Espainia nabarmendu behar dira, Euroguneko kopuruen gainetik baitaude.
Eta goraka doazen ekonomien dinamismoa mantendu egin da (% 4,9).
Bereziki Eurogunearentzat NDFk % 2,4ko hazkunde ekonomikoa aurreikusi du 2017an, 2017rako eta 2018rako profil leunagoarekin (% 2,2 eta % 2,0 hurrenez hurren). Alemaniaren eta Espainiaren kokapen sendoa nabarmendu behar dira, bien hazkundesekuentzia Euroguneko batezbestekoaren gainetik baitago, eta Frantziak eta Italiak hazkunderako aurreikuspen baxuagoak dituzte. Goraka eta garatzen doazen merkatuak munduko ekonomiako dinamismo faktore nagusia izaten jarraitzen dute, eta 2017rako urriko aurreikuspenak zertxobait berrikusi dituzte (% 4,7ra arte), baita 2018rako ere (% 4,9), eta 2019rakoak % 5,0n kokatuta daude.
Munduko BPGd
2016
2017p
2018p
2019p
MUNDUKO BPGd
3,2
3,7
3,9
3,9
Ekonomia aurreratuak Ameriketako Estatu Batuak
1,7 1,5
2,3 2,3
2,3 2,7
2,2 2,5
Eurogunea
1,8
2,4
2,2
2,0
Alemania Frantzia
1,9 1,2
2,5 1,8
2,3 1,9
2,0 1,9
Italia
0,9
1,6
1,4
1,1
Espainia
3,3
3,1
2,4
2,1
4,4
4,7
4,9
5,0
6,7 7,1 -3,5 -0,2
6,8 6,7 1,1 1,8
6,6 7,4 1,9 1,7
6,4 7,8 2,1 1,5
Goraka doazen eta susperraldian dauden ekonomiak Txina India Brasil Errusia
Iturria: Nazioarteko Diru Funtsa (2018ko urtarrila). (p, proiekzioa)
Hiruhileko koiuntura -2017ko IV. hiruhilekoa 3
EAEKO EKONOMIA Eusko Jaurlaritzak 2017rako ekonomiaren hazkundea mantendu du (% 2,9)
Eusko Jaurlaritzako Ekonomia eta Plangintza Zuzendaritzak (2017ko abendua) 2017ko itxiera-aurreikuspenak eta 2018rako hazkunde-kalkuluak berrikusi ditu. Horri dagokionez, eta 2017ko datuak ia itxita daudela kalkulatu da 2017an euskal ekonomiaren hazkundea % 2,9koa izango dela eta 2018an % 2,5ekoa (+0,1pp). Horren oinarriak barneeskariaren gehikuntza eta 2017an eta 2018an kanpoko saldo negatiboaren ekarpena arinki negatiboa izatea izan dira (–% 0,1 kasu bietan).
Izan ere, euskal ekonomiaren hazkunde ekonomikoaren aurreko itxiera honek bat egiten du Eustatek egindako Hiruhileko Kontuen aurrerapen datuarekin (urtarrilak 29); horren arabera, BPGd-a urte arteko % 2,9 haziko da eta enplegua % 2,1.
Etxeetako kontsumoan eta inbertsioko bultzada neurritsuan oinarrituta
Eusko Jaurlaritzako Ekonomia eta Plangintza Zuzendaritzaren aurreikuspenarekin bat eginez, hazkunde ekonomikoaren oinarria etxeetako kontsumoen gastua izango da, eta horrentzat % 3ko hazkundea espero da 2017rako eta % 2,4koa 2018rako. Hala, 2018rako aurreikusten den kontsumoaren garapen-profila moteltzearena da bi urtez % 3 goitik hazten egon ondoren. Era berean, kontsumo publikoaren garapenean profil neurritsua aurreikusi da (% 2,1 eta % 1,7). Baina inbertsioko profila jarraitua mantendu da, % 3 gainditzen duen sekuentzia estimatuarekin.
EAE
2017
BPGd Etxeetako kontsumoa
2018
2018
I
II
III
IV
2,9
2,9
2,5
2,3
2,2
2,5
3,0
2,8
2,5
2,2
2,2
2,4
Kontsumo publikoa
2,1
1,9
1,7
1,5
1,7
1,7
Inbertsioa (kapital-eraketa gordina)
3,3
3,2
3,2
3,4
3,4
3,3
Barne-eskariaren ekarpena
3,0
2,9
2,7
2,5
2,4
2,6
-0,1
0,0
-0,2
-0,2
-0,2
-0,1
Lehenengo sektorea
0,9
2,4
-1,5
-6,4
-8,0
-3,4
Industria eta energia
2,5
2,9
2,7
2,8
2,8
2,8
Eraikuntza
2,4
2,0
1,8
1,8
1,5
1,8
Zerbitzuak
3,1
2,9
2,7
2,4
2,3
2,6
Kanpoko saldoaren ekarpena
Iturria: Eusko Jaurlaritza. Ekonomia eta Plangintza Zuzendaritza (2017ko abendua). (a, aurreikuspena)
Industriaren garrantzia eta eraikuntza berreskuratzea
Eskaintzaren ikuspuntua kontuan hartuz hazkunde aurreikuspenek tasa positiboak dituzte jarduera-adar guztietan, lehenengo sektorean izan ezik; azken horrek modu negatiboan eragin dezake 2018ko ekitaldian (–% 3,4) nahiz eta urtea positiboan hasi izan, baina bigarren hiruhilekotik aurrera joera beheranzkoa izan da. Urte bietarako
Hiruhileko koiuntura -2017ko IV. hiruhilekoa 4
industria eta energiari atxikitako hazkunde garrantzitsua nabarmendu behar da, goranzko profilarekin (% 2,5 eta % 2,8), eta eraikuntza-jarduera berreskuratzearen garrantzia ere azpimarratu egin behar da, argi eta garbi positiboak diren baloreetan sartu baita (% 2,4 eta % 1,8). Horrez gain, garrantzitsua da baita ere zerbitzuen sektorearen sekuentzia egonkorra (% 3,1 eta % 2,6).
Lan-merkatuari buruzko aurreikuspenek beheranzko doikuntza adierazi dute 2017rako enpleguaren hazkunde garbiko tasan, eta hala, % 2,0n kokatuta dago (2 hamarren baxuago) eta 2018koa hazkundeko % 1,7n mantendu du. Bere aldetik, langabezia-tasa ere arinki gorantz berrikusi da, 2017rako % 11,1ko tasekin eta 2018rako % 10,6koekin. Hala ere, aurreikuspen horien aurrean, Eustatek emandako behin-behineko itxierak 2017an enplegua hazi egingo dela adierazi du, % 2,1.
EAEko BPGd 5
Urtekoa
Hiruhilekoa
4
3,4
3,2
3,0 3,1
3,0
3,0
2,5 2,0
1,6 0,7
2,8
0,8
0,3
0,9
0,8
0,7
0,6
0,6
2 0,7
0,7
0,6
1 0
-0,1
-1
-0,7
-2
3
-1,7
Var. Intertrimestral Hiruhileko arteko aldakuntza
-1,5
-2
Var. Interanual Urte arteko aldakuntza -2,6
-3
2013
2014
2015
2016
II
III
I
IV
II
III
I
IV
II
III
I
IV
II
III
I
IV
II
III
I
2016
2015
2014
2013
2012
2011
2010
-4
2017
Iturria: Hiruhileko kontuak (Eustat), 2015eko oinarria
Hiruhileko koiuntura -2017ko IV. hiruhilekoa 5
Lan-merkatua AFILIATUTAKO BIZTANLEAK Hiribilduan 2017an sortutako enplegua % 2 hazi da
2017 itxieran Bilbon 176.075 pertsonako afiliazioa zegoen. Zifra hori aurreko hiruhilekoa baino % 2 gehiago da, non afiliatutako 172.642 pertsona erregistratu ziren (3.433 afiliatu gehiago). Atxikitako grafikoan ikusi daitekeen bezala, 2017an aurreko urteetako patroia errepikatu da, eta hala, nagusiki haztekoa den joera eta abuztuko koiunturageldialdia uztartzen dira, afiliazioan beherakada nabarmenarekin (163.432 pertsona).
Afiliatutako biztanleak [milakotan] Hiruhilekoa
176,1
172
169,5 166,0
167,4
163,9
169,5
169,7
170,6 169,7 168
168,3
165,3
166,8 164,3
164,3
164 163,4
162,7 160,9
160
01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12
2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017
176
172,8
172,8
174,9 173,5 171,7
176,1
Urtekoa
2015
2016
2017
Iturria: Enplegu eta Gizarte Segurantzako Ministerioa
Afiliazioak gora egin du ia araubide guztietan
Araubide Orokorra (afiliatutako 146.210 pertsona) da hiribilduko afiliazioko alderdirik handiena (% 83,0) eta gainera, aurreko hiruhilekoarekin alderatuz gehikuntza handiena erregistratu duen araubidea da (+% 2,3; afiliatutako 3.312 pertsona gehiagorekin). Langile Autonomoen Araubide Berezia % 1,0 igo da (+222 pertsona) eta urtea bukatzean 22.583 afiliatu gehiago zeuden (guztizkoaren % 12,8). Horrez gain, Etxeko Langileen Araubide Bereziko afiliazioak ere gora egin du, azken hiruhilekoan puntu erdi gehitu baita, 6.602 pertsonetara iritsi arte. Bukatzeko, Itsas Langileen eta Nekazaritza Sektoreko Araubide Bereziko afiliazioak (afiliazio guztien % 0,4) % 16,4 egin du behera, eta urtea ixtean 680 pertsona zeuden bertan afiliatuta (133 pertsona gutxiago).
Hiruhileko koiuntura -2017ko IV. hiruhilekoa 6
afiliatuak GUZTIRA
Araubide Orokorra Autonomoak Etxeko langileak Nekazariak eta itsas langileak
12.2017 176.075 146.210 22.583 6.602 680
∆% 2,0 2,3 1,0 0,5 -16,4
Aldakuntza-tasa irailarekin alderatuta. Iturria: Enplegu eta Gizarte Segurantza Ministerioa.
Merkataritzak irabazi ditu afiliatu gehien
Jarduera sektore handietan banatutako analisiak hiribilduko abenduko afiliazioaren garapenarekin alderatuz ezberdintasunak ditu. Hala, zerbitzuen sektoreari atxikita afiliazioa % 2,2 gehitu da irailarekin alderatuz, eta industria eta energiakoa % 1,5 hazi da. Bestalde, eraikuntzak atzerakuntza arina izan du (–% 0,2) eta lehenengo sektoreak jaitsiera nabarmenagoa izan du (–% 23,0).
afiliatuak Jarduera-adarrak Lehenengo sektorea Industria eta energia Industria Energia Hondakinak eta ura Eraikuntza Eraikuntza Eraikuntzako laguntzaileak Zerbitzuak Merkataritza Administrariak eta laguntzaileak Hezkuntza Profesionalak, zientzialariak eta teknikariak Administrazio publikoa Osasuna Gizarte zerbitzuak Finantzarioak eta aseguruak Garraioa eta biltegiratzea Ostalaritza Informazioa eta komunikazioak Etxeko langileak Aisialdi- eta kultura-jarduerak Ostatuak Higiezinak Bestelako zerbitzuak
12.2017 371 8.773 5.019 1.334 2.420 8.673 2.782 5.891 158.258 20.558 18.427 19.767 12.376 10.760 13.127 9.085 7.616 8.418 10.035 8.108 7.166 3.717 1.370 1.034 6.694
∆% -23,0 1,5 0,4 10,2 -0,7 -0,2 -2,3 0,8 2,2 2,4 -5,1 10,5 -1,0 2,2 2,9 7,6 -0,5 0,0 -0,6 2,7 0,4 16,7 -5,9 0,1 5,4
Aldakuntza-tasa irailarekin alderatuta. Iturria: Enplegu eta Gizarte Segurantza Ministerioa.
Hiruhileko koiuntura -2017ko IV. hiruhilekoa 7
Jarduera sektoreen arabera banakatutako analisi zehatzago batek adierazi du garapena oraindik ere desberdinagoa dela. Izan ere, merkataritza-sektoreak (+% 2,4), hezkuntzak (+% 10,5), Administrazio publikoak (+% 2,2), osasunak (+% 2,9%), gizarte zerbitzuek (+% 7,6), informazioa eta komunikazioek (+% 2,7), industriak (+% 0,4), energiak (+% 10,2) edo eraikuntzako jarduera osagarriek (+% 0,8), besteak beste, urtearen bukaeran irailean erregistratutako zifrak baino afiliazio-zifra hobeak izan dituzte. Alderantziz, zerbitzu administrariak eta laguntzaileak (–% 5,1), zerbitzu profesionala, zientifikoak eta teknikoak (–% 1,0), finantzarioak eta aseguruak (–% 0,5), ostalaritzak (–% 0,6) edo ostatuek (–% 5,9) afiliazioa galdu dute azken hiruhilekoan. Beraz, hiribilduan erregistratutako afiliazioaren inguruan esan daiteke neguko hiruhilekoa ixtean kopuruak udakoak baino askoz ere aldekoagoak izan direla.
Zaragoza eta Donostia izan dira abenduan irailean baino afiliazio gutxiago izan dituzten hiri bakarrak
Erreferentziazko hiriburuetako afiliazioen garapenak nahikoa orokorra den jokaera dinamikoa erakutsi du. Izan ere, azken hiruhilekoan soilik bi hiriburuk galdu dute biztanleria afiliatua. Hala, Bilborentzat erreferentziazkoak diren bost hiriburuek (G-5) % 1,1eko afiliazio-gehikuntzarekin bukatu dute urtea, eta emaitza hori Madrilen (+% 1,9), Valentzian (+% 1,8) eta Sevillan (+% 1,9) erregistratutako gehikuntzen ondorioz sortu da. Bestalde, Bartzelonako kopurua ia ez da aldatu (% 0,1) eta Zaragozakoak arinki egin du behera (–% 0,4).
Benchmarking-a Afiliatuak Madril Bartzelona Valentzia Sevilla Zaragoza G-5en batezbestekoa BILBO Gasteiz Donostia Iruñea G-3ko batezbestekoa G-9ko batezbestekoa
12.2017 1.913.935 1.086.451 366.071 338.262 283.140 -176.075 120.032 114.471 101.330 ---
∆% 1,9 0,1 1,8 1,9 -0,4 1,1 2,0 2,1 -0,4 0,0 0,6 1,0
Aldakuntza-tasa irailarekin alderatuta. G-5: Madril, Bartzelona, Valentzia, Sevilla eta Zaragoza. G-3: Gasteiz, Donostia eta Iruñea. G-9: G-5, G-3 eta Bilbo Iturria: Enplegu eta Gizarte Segurantza Ministerioa.
EAEko hiriburuen (G-3) afiliazio-agregatuaren gehikuntza % 0,6n geratu da hirugarren hiruhilekoko datuarekin alderatuz. Gehikuntza hori Gasteizko garapen positiboaren (+% 2,1) ondorioz gertatu da Donostiako afiliazioak behera egin baitu (–% 0,4), eta Iruñekoa ez da aldatu.
Hiruhileko koiuntura -2017ko IV. hiruhilekoa 8
KONTRATUAK Erregistratutako kontratuek gora egin dute hamaseigarren hiruhilekoz jarraian
Gazteenen eta zaharrenen kontratazioan gehikuntza handiagoak egon dira
Urteko laugarren hiruhilekoan zehar 40.754 kontratu berri formalizatu ziren Bilbon, eta horrek esan nahi du urte arteko % 3,5eko gehikuntza egon dela (1.391 kontratu berri termino absolutuetan). Seriea 2013an hasi zenetik, 2017ko laugarren hiruhilekoa hiribilduko kontratazioko hamaseigarren gehikuntza jarraitua izan da, eta horrek argi islatzen du Bilboko lan-dinamismoa. Hala ere, emakumeen kontratazioan jaitsiera egon da (–% 0,4) eta gizonen kontratazioan igoera (+% 7,9).
2015 bukaeratik gertatu den bezala, kontratazioko gehikuntza nabarienak gazteenen eta zaharrenen artean gertatu dira. Izan ere, 16 eta 24 urte bitartekoen kontratazioak % 8,2 egin du gora azken urtean eta 45 urte edo gehiagokoen kontratazioa % 5,8 gehitu da aldi berean. 35 eta 44 urte bitartekoen segmentuak dinamismo txikiagoa izan du, baina positiboki garatzen doa hala ere (+% 2,8) eta negatiboki garatu den bakarra 25 eta 34 urte bitartekoen kopurua izan da (–% 0,4).
Hiribilduan erregistratutako kontratazioaren aldikotasunari dagokionez, gaur egun arte erregistratutako banaketa mantendu da, eta hala, formalizatutako kontratuen % 91,5 aldi baterako kontratuak izan dira eta % 8,5 mugagabeak. Kasu honetan, kontratu mugagabeek izan dute dinamismo gehien (+% 11,5) aldi baterakoekin alderatuz (+% 2,9).
kontratuak GUZTIRA Emakumeak Gizonak
16 25 35 45
eta 24 urte bitartekoak eta 34 urte bitartekoak eta 44 urte bitartekoak urte eta hortik gorakoak
Mugagabeak Aldi baterakoak
Lehenengo sektorea Industria eta energia Eraikuntza Zerbitzuak
2017. IV.
∆%
40.754 20.528 20.226
3,5 -0,4 7,9
7.848 12.456 10.157 10.293
8,2 -0,4 2,8 5,8
3.455 37.299
11,5 2,9
544 3.161 1.509 35.540
-6,8 4,6 10,1 3,4
Aldakuntza-tasa aurreko urteko aldi berarekin alderatuta Iturria: Estatuko Enplegu Zerbitzu Publikoa (EEZP).
Hiruhileko koiuntura -2017ko IV. hiruhilekoa 9
Kontratazio berrien % 87,2 zerbitzuen sektorekoa da
2017an zehar 148 mila kontratu berri formalizatu ziren eta 12.812 kontratu mugagabeak dira
Zerbitzuen sektorea (guztiaren % 87,2 ) ezinbestekoa izan da kontratazio berrietan. Zehazki, urteko laugarren hiruhilekoan zehar hirugarren sektoreari atxikitako 35.540 kontratu berri formalizatu dira (orain dela urtebete baino % 3,4) eta kontratazioko alderdirik nagusiena dira. Industria eta energiaren pisua ez da hain garrantzitsua (kontratazio berrien % 7,8 ), baina urte arteko dinamismo garrantzitsua du (+% 4,6) eraikuntzaren suspertzearekin batera; horixe da hazkunde gehien erregistratu duen sektorea (+% 10,1). Bukatzeko, lehenengo sektoreko kontratazioak behera egin du (–% 6,8) eta kontratazio berriaren % 1,3 da.
Zentzu horretan, urtea oso positiboa izan da kontratu berrien garapenari dagokionez: 2017an zehar Bilboko biztanleek sinatutako kontratuak 148.610 izan dira, eta horrek esan nahi du % 6,3ko gehikuntza egon dela 2016ko kopuruarekin (139.802) alderatuz, eta irabazi garbiak 8.808 kontratu berrikoak izan dira. Baina batez ere azpimarratu egin behar da kontratu mugagabeak guztizko kontratazioaren % 10 baino gutxiago diren arren, garrantzitsua dela adieraztea enpleguaren oinarria finkatzen duen modalitatea direla. 2017an Bilbon 12.812 kontratu finko sinatu ziren,eta 2016rekin alderatuz gehikuntza % 8,8koa izan da. Hala, eta ikuspuntu zabalago batetik, 2015 eta 2017 artean 35.816 kontratu mugagabe sinatu dira guztira, eta horrek esan nahi du urtean 10.000 baino gehiago sinatu direla. Zifra hori beti da aurreko sei urteetan erregistratutako zifrak baino altuagoa (2009-2014, 2012. urtea salbuetsiz).
Hiribilduko lan-merkatuaren dinamismo hori ezberdina da genero-ikuspuntutik: emakumeen urte arteko kontratazioak % 3,1eko gehikuntza izan du, eta gizonenak balio horren hirukoitza (+% 9,7). Era berean, eta adin taldeka banatuta, berriro ere 45 urte eta gehiagokoen kontratazioko joera (+% 10,0) eta 25 urte baino gutxiagokoen joera (+% 8,8) nabarmendu behar dira.
ERREGISTRATUTAKO LANGABEZIA Bilbon erregistratutako langabezia modu jarraituan jaitsi da
2017ko abenduan Bilboko langabetuak 25.150 izan ziren, eta hala, % 4,7ko murrizketa egon da iraileko zifrarekin alderatuz, hau da, 1.249 langabetu gutxiago. Urte arteko terminoetan, erregistratutako langabeziaren jaitsiera zerbait txikiagoa izan da (–% 3,9) eta 2016an baino 1.031 langabe gutxiago izan dira.
Urteko hirugarren eta laugarren hiruhilekoetan erregistratutako langabeziaren garapenak emakumeen (–% 5,8) eta gizonen artean (–% 3,5) jaitsiera egon dela adierazten du; hala ere, urte arteko terminoetan, gizonek murrizketa gehiago izan dituzte (–% 5,9 eta emakumeek –% 2,2).
Hiruhileko koiuntura -2017ko IV. hiruhilekoa 10
Hiru urtetan erregistratutako langabezia % 22 murriztu da
Atxikitako grafikoan azken hiru urteetan erregistratutako langabeziaren garapena dago adierazita (hileko datuak) eta agerikoa da adierazle horrek izandako hobekuntza, hilero sendotzen doan langabezia-bolumenaren jaitsiera jarraitua baitu, kasu honetan, urtez urte. Hala, 2017ko abenduan, Bilboko langabetuak 25.150 izan ziren, eta zenbateko hori 2016ko abenduan (26.181), 2015eko abenduan (28.436) eta 2014ko abenduan (31.042) erregistratutako kopuruak baino % 3,9, % 11,6 eta % 19,0 baxuagoa da.
Erregistratutako langabezia
Urtekoa
[milakotan]
Hilekoa
33
32,2
30,8 31,0 31,0
31 29,9
29,6
29,4 28,2
26,8 26,4
26,2 25,2
25,5 27,4
28,4
28,4
29 28,0
26,2
26,5
27
25,2
01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12
2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017
25
2015
2016
2017
Iturria: EEZP eta Lanbide
Langabeziak gora egin du 35 urte baino gutxiago dituzten pertsonetan
Kontuan hartutako lau adin-segmentuek joera positiboak izan dituzte urteko laugarren hiruhilekoan. Zehazki, 25 eta 34 urte artekoek eta 16 eta 24 urte artekoek izan dituzte jaitsiera nabarmenenak irailarekin alderatuz (–% 7,4 eta –% 6,1 hurrenez hurren) eta 35 urte baino gehiagokoak gehiengoak izanik, azken hiruhilekoan gutxien jaitsi direnak izan dira: –% 3,7, 35 eta 44 urte artekoetan eta –% 4,1, 45 urte eta gehiago dituztenetan.
Adin-taldeka banatutako garapena positiboa izan da baita ere urte arteko terminoetan, eta hala, erregistratutako langabeziaren beheranzko joera baieztatu egin da, aztertutako adin-talde guztiek atzera egin baitute. Hala, adinez gazteenak direnen segmentuek izan dute joera onena, 25 eta 34 urte arteko pertsonetan urte arteko langabezia % 7,7 jaitsi delarik, eta 16 eta 24 urte artekoenetan % 5,9. Adin zaharragoko taldeetan ere behera egin du erregistratutako langabeziak, baina neurri apalagoan: –% 3,7, 35 eta 44 urte artekoetan eta –% 4,1, 44 urte eta gehiago dituztenetan.
Hiruhileko koiuntura -2017ko IV. hiruhilekoa 11
Erregistratutako langabeen banaketa langabe egoeraren antzinakotasuna kontuan hartuz egiten baldin bada, kontuan hartutako talde guztietan jaitsiera orokorra egon da hirugarren hiruhilekoarekin alderatuz. Hala, langabezia-egoeran sei hilabete eta urtebete artean daramatzan taldeak egin du behera gehien (–% 11,4). Epe luzeko langabetuen kolektiboaren garrantziak agerikoa izaten jarraitzen du (Lanbiden 2 urte baino gehiagoan izena emanda daudenak), eta horiek, lan eskatzaileen % 43 osatzen dute. Langabe-egoeraren antzinakotasuna kontuan hartuz biztanleak banatuta azaldu daiteke lau eskatzaileetatik hiruk ez dituztela langabeziagatiko prestazioak kobratu urtea bukatzean, eskubide hori jada agortu dutelako.
Erregistratutako langabezia GUZTIRA Emakumeak Gizonak
16 25 35 45
eta 24 urte bitartekoak eta 34 urte bitartekoak eta 44 urte bitartekoak urte eta hortik gorakoak
6 hilabetera arte 6 hilabete eta urtebete bitartekoak Urtebete eta 2 urte bitartekoak 2 eta 3 urte bitartekoak 3 urte baino gehiagokoak
Ez du langabeziagatiko prestaziorik jasotzen Langabeziagatiko prestazioak jasotzen ditu
12.2017
∆%
25.150 13.533 11.617
-4,7 -5,8 -3,5
1.433 4.535 6.484 12.698
-6,1 -7,4 -3,7 -4,1
7.463 3.128 3.807 2.110 8.642
-4,5 -11,4 -1,5 -7,5 -3,0
19.135 6.015
-3,6 -8,1
Aldakuntza-tasa irailarekin alderatuta. Iturria: EEZP eta Lanbide
Langabezia jaitsi egin da hiriburu guztietan, Bartzelonan eta Zaragozan izan ezik
Erreferentziazko hiriburuei dagokienez garapena ezberdina da, eta hala, azken hiruhilekoan erregistratutako langabeziak behera egin du erreferentziazko hiriburu guztietan, Zaragozan ez ezik (+% 0,5; +183 langabetu), eta gehienbat Bartzelonan (+% 2,9; +2.092 pertsona), gehikuntza nabariarekin. Langabezia-garapenaren aniztasun horren ondorioz, estatuko hiriburuetako emaitza guztizkoak % 2,9ko jaitsiera erregistratu du irailarekin alderatuz.
Bere aldetik, EAEko gainerako hiriburuek Bilboren dinamismo antzekoa izan dute eta urtea bukatzean % 3,9ko baterako jaitsiera izan dute abenduan erregistratutako langabezian irailekoarekin alderatuz.
Hiruhileko koiuntura -2017ko IV. hiruhilekoa 12
Benchmarking-a
12.2017
∆%
Madril Bartzelona Valentzia Sevilla Zaragoza G-5en batezbestekoa
174.212 73.752 57.239 72.679 40.026 --
-4,2 2,9 -4,0 -2,2 0,5 0,1
BILBO
25.150
-4,7
16.072 8.323 11.985 ---
-5,1 -2,6 -4,1 -3,9 -2,6
Erregistratutako langabezia
Gasteiz Donostia Iruñea G-3ko batezbestekoa G-9ko batezbestekoa Aldakuntza-tasa irailarekin alderatuta. Iturria: Enplegu eta Gizarte Segurantza Ministerioa.
BIZTANLERIA AKTIBOAREN INKESTA Bilboko biztanleria aktiboa jaitsi egin da (–% 1,9)
…Biztanleria landuna ia egonkor mantenduz (–% 0,1)...
2017ko laugarren hiruhilekoan Biztanleria aktiboaren inkestak (BAI) erakutsi du Bilboko biztanleria aktiboak atzera egin duela % 1,9 urteko hirugarren hiruhilekoarekin alderatuz, eta urtea 163,6 mila pertsonekin bukatu du. Joera ezberdina da sexuen arabera, eta hala, gizonen jarduerak % 3,7 egin du behera eta emakumeen jarduerak hobekuntza arina izan du (+% 0,1; +100 emakume landun). Landunek ia aldaketarik gabe itxi dute urtea (–% 0,1) eta hala, 137,4 mila pertsona izan dira, aurreko hiruhilekoan baino 100 pertsona gutxiago. Biztanleria aktiboarekin gertatu den bezala, emakume landunak gehitzeak (+% 5,4; 3.400 gehiago) ez du konpentsatu gizonen jaitsiera (–% 4,7; 3.500 gutxiago). Jarduera-sektoreen araberako okupazioaren garapenak joera ezberdina erregistratu du: eraikuntza- eta zerbitzuen-sektoreko landunek gora egin dute azken hiruhilekoan, eta industria-sektoreak behera egin du. Zehazki, industria-sektoreak urtea bukatzean % 1,1eko kopurua erregistratu du (-200 pertsona), eta eraikuntza-sektoreko landunak % 4,2 igo dira urteko hirugarren hiruhilekoarekin alderatuz (+300 pertsona). Zerbitzuak ia ez dira aldatu azken hiruhilekoan (+% 0,1; +100 pertsona), baina urtea positiboan itxi dute. Hala, azken emaitzaren arabera, hiribilduko enplegu-tasa puntu erdi jaitsi da aurreko hiruhilekoarekin alderatuz eta % 46,98n kokatzen da; tasa horrek behera egin du gizonen artean % 51,98ra iritsi arte eta hazi egin da emakumeetan, % 42,58ko kopuruarekin.
Hiruhileko koiuntura -2017ko IV. hiruhilekoa 13
Biztanleria aktiboa, landunak eta langabeak [milakotan]
Biztanleria aktiboa
195 185
IV-14 170,8
IV-15 165,8
36,3
IV-14 134,5
IV-16 163,6
IV-16 160,0
27,8
23,5
IV-15 138,0
IV-16 136,6
Biztanle langabeak 26,2
IV-16 137,4
175 165 155 145 135 125
Biztanle landunak 115 I
II
III
IV
I
II
2014
…Baina langabetuen kopuruak nabarmen egin du behera (–% 10,9)
III
IV
I
2015
II
III
IV
2016
I
II
III
IV
2017
Bilboko langabeei dagokienez, BAIk adierazi du hiru hiruhilekoz jarraian kopurua gehitu egin dela, eta 2017ko laugarren hiruhilekoan joera aldatu zela eta hiribilduko langabetuen kopuruak behera egin zuela. Hala, eta 2017ko hirugarren hiruhilekoarekin alderatuz % 10,9ko jaitsiera egon ondoren, langabetuak 26,2 mila pertsona dira, aurreko hiruhilekoan baino 3.200 gutxiago hain zuzen ere. Emaitza hori emakumeen langabezia positiboki garatu delako izan da, hiruhileko arteko % 22 jaitsi dena, eta urtea bukatzean 3.300 emakume langabe gutxiago erregistratu zituena. Gizonen artean alderantzizkoa gertatu da, eta % 0,7 igo da; horrek esan nahi du 100 gizon langabe gehiago daudela.
biztanleria aktiboa Biztanle aktiboak (milakotan) Biztanleria landuna (milakotan) Industria Eraikuntza Zerbitzuak Langabeak (milakotan) Langabezia-tasa (%)*
2017.II
2017. III
2017. IV
∆%
160,7
166,8
163,6
-1,9
135,5
137,5
137,4
-0,1
16,7 6,6 111,9
19,0 7,1 111,0
18,8 7,4 111,1
-1,1 4,2 0,1
25,2
29,4
26,2
-10,9
15,69
17,60
16,02
-1,58
* ehuneko puntuak. Aldakuntza-tasa aurreko hiruhilekoarekin alderatuta. Iturria: Biztanleria Aktiboaren Inkesta, EIN.
Hiruhileko koiuntura -2017ko IV. hiruhilekoa 14
Merkataritza Merkataritzako salmenta indize orokorraren igoera Bizkaian
Bizkaiko merkataritzako salmenten indizeak urte amaieran ere aurreko hiruhilekoen gorako joerari eutsi dio, baina hazteko erritmoa moteldu egin da hirugarren hiruhilekoari dagokionez (+% 3,8ko urte artekoa hirugarren hiruhilekoaren +% 6,5en aldean). Merkataritzako sektorearen salmenten gorakada sektoreko hiru azpisektoreetan gertatu da, joera positiboak egon baitira hiru kasuetan. Hazkunderik handiena ibilgailuen salmentan eta konponketan erregistratu da (+% 8,2), gero handizkako merkataritzak izan du (+% 4,3), eta amaitzeko, txikizkako merkataritzak (+% 2,2). Erregistratutako hazkundea aurreko hiruhilekoan baino zertxobait baxuagoa da hiru azpisektoreetan (+% 12,7, % 5,5 eta % 5,5). Txikizkako merkataritzaren bilakaerak, produktu-motaren arabera, baieztatu du elikaduraren eta elikagaiak ez diren produktuen segmentuko salmentek hobera egin dute, eta % 3,2 eta % 1,5 hazi direla, hurrenez hurren. Bestalde, Bizkaiko etxebizitzetako kontsumoan egondako suspertzearen adierazle da elikagaiak ez diren produktuen salmenta-indizeak gora egin duela hamazazpi alditan jarraian.
Merkataritzako enpleguaren indizeak gorako joerari eutsi dio
Testuinguru honetan, Bizkaiko merkataritzako sektorean landunen indize orokorraren arabera, jarduerak dinamismoa du. Gainera, joera positiboa eta urte arteko % 0,8ko igoera izan du laugarren hiruhilekoan, hau da, 2017ko bigarren hiruhilekoarekin batera, erregistratutako bi baliorik handienak dira 2011. urtetik (saila hasi zenetik).
Merkataritza
II.2017
III.2017
IV.2017
(Tasa variaciĂłn interanual, %)
SALMENTAK Ibilgailu motordunen salmenta/konp. Handizkako merkataritza Txikizkako merkataritza*  Jatekoak  Gainerako produktuak LANDUNAK
2,4
6,5
3,8
2,0
12,7
8,2
3,1 2,8 -0,2 4,7
5,5 5,5 3,1 7,0
4,3 2,2 3,2 1,5
0,8
0,6
0,8
*Indize orokorra, gasolina-zerbitzugunerik gabe. Bizkaiko datuak, egutegi-efektua zuzenduta duten prezio korronteak. 2010ko oinarria Iturria: Eustat.
Saltoki handietako salmenta-indizeak joerari eutsi dio
Beste alde batetik, 2017ko laugarren hiruhilekoan, Bizkaiko saltoki handien salmentaindize orokorrak % 2,9an egin du gora 2016ko aldi berarekin alderatuta, hau da, txarrera egin du, ia ehuneko puntu bat eta erdi aurreko hiruhilekoarekin erkatuta (+% 4,3).
Hiruhileko koiuntura -2017ko IV. hiruhilekoa 15
Saltoki handien salmenten hobekuntza elikagaien eta gainerako produktuen salmenten hazkundeengatik dago baldintzatuta. Hain zuzen ere, elikadura-produktuen salmentak % 4,3 egin dute gora, eta hazkunde horrek urteko hirugarren hiruhilekoan erregistratutakoa gainditzen du (+% 3,3) elikagaiak ez diren produktuen salmenten aurrean, neurrizko igoera izan baitute (+% 0,7). Segmentu hori oso dinamikoa izan zen urteko hirugarren hiruhilekoan (+% 5,7). Saltoki handiei lotutako enpleguari dagokionez, goranzko joera izan du, eta 2017ko ekitaldia urte arteko % 0,4ko igoerarekin amaitu du.
merkataritza-gune handiak
2017. III
2017. IV
(Urte arteko aldakuntza-tasa, %)
SALMENTAK Elikagaiak Bestelako produktuak
4,3 3,3 5,7
2,9 4,3 0,7
LANDUNAK
2,3
0,4
Bizkaiko datuak, egutegi-efektua zuzenduta duten prezio korrontetan. Iturria: Eustat.
Ibilgailuen matrikulazioak gora egin du, bereziki partikularrenak
Urteko azken hiruhilekoan 5.487 ibilgailu matrikulatu ziren Bizkaian, hau da, 2016ko laugarren hiruhilekoan baino % 10,5 gehiago (520 matrikulazio gehiago termino absolutuetan). Ibilgailu moten arabera, nabarmendu egin behar da ibilgailu partikularren segmentuaren garapen positiboa, 2016ko laugarren hiruhilekoarekin alderatuz % 14,6 gehitu zena (492 matrikulazio gehiago), eta hala, 3.867 matrikulazio dira. Enpresetako ibilgailuen eta bestelako ibilgailuen segmentua hobetu egin da (% 1,8), baina neurri apalagoan, 1.620 matrikulaziora iritsiz (orain dela urtebete baino 28 gehiago). 2017an zehar erregistratutako hiruhileko garapenean partikularren segmentuaren hiruhileko arteko garapena negatiboa izan da (–% 3,4, –% 9,9, –% 5,2), eta zeinua aldatu zen laugarren hiruhilekoan (% 14,6). Hala, partikularren urteko balantzea orokorrean negatiboa da (–% 1,2). Bestalde, enpresetako eta bestelakoen segmentuak joera oso dinamikoa izan du hasierako hiru hiruhilekoetan (% 12,3, % 10,0 eta % 24,9) eta zerbait apalagoa laugarrenean (% 1,8), urteko emaitza orokor positiboarekin (% 11,5). Laburbilduz, Bizkaiko ibilgailuen matrikulazioak 2017an balantze oso aldekoa izan du 20.013 ibilgailurekin, urte arteko % 2,6ko gehikuntzarekin eta 504 matrikulazio gehiagorekin. Gehikuntza hori enpresak eta bestelakoak segmentuan gertatu da (+% 11,5) eta horrek, ibilgailu partikularren jaitsiera konpentsatu du (–% 1,2).
Hiruhileko koiuntura -2017ko IV. hiruhilekoa 16
ibilgailuen matrikulazioa GUZTIRA Partikularrak Enpresak eta bestelakoak
2017.II
2017. III
2017. IV
∆%
5.240
4.592
5.487
10,5
3.441 1.799
3.041 1.551
3.867 1.620
14,6 1,8
Bizkaiko datuak. Aldakuntza-tasa aurreko urteko aldi berarekin alderatuta. Iturria: Faconauto.
Bilboko afiliazioa eta merkataritzari lotutako enpresak jaitsi egin dira
2017Ko laugarren hiruhilekoan merkataritza-sektoreak Gizarte Segurantzan izena emandako 52 enpresa galdu ditu (–% 1,8) 2016ko datuekin alderatuta. Azpisektoreek sektoreko enpresa-sarea jaisteko ekarpenak egin dituzte, handizkako merkataritza enpresen kopuruan murrizketak egon direlarik (–% 2,4), baita txikizkako merkataritzan (–% 1,4%) eta ibilgailuen salmenta eta konponketan (–% 3,7) ere. Gainera, jaitsi egin dira merkataritza-sektoreari atxikitako Gizarte Segurantzan afiliatutako pertsonak (–% 1,2), eta jaitsiera hori partekatua da hiru azpisektoreetan, eta handienetik txikienera txikizkako merkataritzan (–% 1,6), handizkakoan (–% 0,4) eta ibilgailuen salmenta eta konponketan (–% 0,1).
Bilboko adierazleak Enpresak (afiliazio-kontuak)
06.2017
09.2017
12.2017
∆%
2.813
2.799
2.839
-1,8
Handizkako merkataritza Txikizkako merkataritza Ibilgailuen salmenta eta konponketa
695 1.911 207
688 1.901 210
683 1.945 211
-2,4 -1,4 -3,7
Afiliatuak Handizkako merkataritza Txikizkako merkataritza Ibilgailuen salmenta eta konponketa
20.191 4.935 13.875 1.381
20.077 4.930 13.750 1.397
20.558 5.006 14.184 1.368
-1,2 -0,4 -1,6 -0,1
Bilboko datuak. Aldakuntza-tasa aurreko urteko aldi berarekin alderatuta. Iturria: GSDN.
Hiruhileko koiuntura -2017ko IV. hiruhilekoa 17
Turismoa Hiribilduko hotelen jarduerak hobekuntza orokorra izan du
Urteko azken hiruhilekoan Bilboko hoteletako ostatu-gauak 415.900 gauetara igo dira 2016ko aldi berarekin alderatuz ,% 3,7 gehiago hain zuzen ere (15.007 ostatu-gau gehiago termino absolutuetan). Bidaiarien sarrerak alde garatu dira, eta etengabe hamahiru hiruhilekotan zehar gehitzen joan ondoren hirugarren hiruhilekoan arinki atzera egin eta gero, urtea bukatzean % 4,4ko gehikuntza egon da, 217.864 bidaiari gehiagorekin (orain dela urtebete baino 9.159 gehiago). Ostatu-gauen gehikuntza hiru izar eta gehiago dituzten establezimenduetan eta kategoria gutxiago dutenetan gertatu da, kasu bietan ere ostatu-gauak gehitu egin direlako (urte arteko % 2,1 eta % 9,6 hurrenez hurren). Modu horretan, hiru izar eta gehiagoko establezimenduetako ostatu-gauak guztizkoaren % 77,0 dira (320.336), eta bi izar arteko segmentuaren % 23,0ko kopuruak (95.564) osatzen du.
Turismoa
2017. IV.
OSTATU-GAUAK 3 izarreko eta gehiagoko hotelak 3 izar baino gutxiagoko hotelak eta ostatuetxeak
∆%
415.900 320.336
3,7 2,1
95.564
9,6
Estatukoak Atzerritarrak
250.804 165.096
1,2 7,8
BIDAIARIAK Estatukoak Atzerritarrak
217.864 137.848 80.016
4,4 2,2 8,3
1,91
-0,6
BATEZBESTEKO EGONALDIA (ostatu-gauak) Aldakuntza-tasa aurreko urteko aldi berarekin alderatuta. Iturria: Eustat.
Atzerritarren turismoa estatukoen turismoa baino gehiago hazi da
Turismoko segmentuen araberako garapenean, 2017ko laugarren hiruhilekoan atzerritarren segmentuak dinamismo gehiago izan du ostatu-gauetan (% 7,8) eta bidaiarien fluxuan (% 8,3) estatuko turismoak erregistratutako kopuruekin alderatuz (% 1,2 eta % 2,2). Estatuko turismoaren segmentua hiribilduan erregistratutako hoteletako ostatu-gauen (% 60,3) eta bidaiarien sarreren (% 63,3) bi heren da gutxi gorabehera. Ostatu-gauen eta bidaiarien aldagaien garapen bateratuak batez besteko egonaldiak definitzen ditu, eta horiek 1,91 egunekoak dira, atzerakuntza txikia erakutsiz (urte arteko –% 0,6). Adierazle hori zertxobait altuagoa da atzerriko turistetan (2,06 egun) estatuko turisten kopuruarekin alderatuta (1,82 egun); hala ere, kasu bietan jaitsi egin da aurreko urtekoarekin alderatuz (–% 0,4 eta –% 1,0 hurrenez hurren).
Hiruhileko koiuntura -2017ko IV. hiruhilekoa 18
2017ko urteko balantzeak hiribilduko hoteletan ostatu hartu duten bidaiariei lotutako jardueraren garapen positiboa adierazi du. Hala, ostatu-gauei eta bidaiarien sarrerei dagokienez, 2017.urteak 2011.urteak (seriearen hasiera urtea) baino urteko zifra altuagoak izan ditu. Zehazki, 2017an zehar guztira 1.749.402 ostatu-gau erregistratu ziren Bilboko hoteletan (urte arteko +% 3,5 ) eta bidaiarien sarrera 913.006 bisitarira arte igo zen (urte arteko +% 4,0 ), 1,92 egunetan mantendu den batez bestekoarekin (–% 0,5). Bartzelonak atzera egin du eta Madrilek, Valentziak, eta bereziki Sevillak eta Zaragozak dinamismoa erakutsi dute
Gasteizek datu positiboak izan ditu, Donostiak atzera egin du eta Iruñea ia berdin mantendu da
Bilboko hiribilduarentzat erreferentziazkoak diren hiriburu nagusietako hotel-jardueraren garapenak emaitza ezberdinak izan ditu 2017ko laugarren hiruhilekoan. Bartzelonan erregistratutako ostatu-gauen jaitsiera nabarmena azpimarratu behar da (–% 9,2), eta Bartzelona izan da hain zuzen ere atzerakuntza erregistratu duen hiriburu bakarra. Joera horren aurrean, kontuan hartutako gainerako hiriburuek, bereziki Sevillak (% 7,7) eta Zaragozak (% 5,9) garapen positiboa izan dute. 5 hiriburuek sortutako balio bateratuak ostatu-gauetako gehikuntza (% 1,8) izan du, Bartzelonan erregistratutako jaitsiera konpentsatuz. EAEko hiriburuei dagokienez (G-3), Gasteiz izan da azken urtean hobetu den bakarra (+% 1,9) eta hori nahikoa izan da gainerako EAEko hiriburuek urtea positiboan ixteko (+% 0,2), Donostiako (–% 1,2) eta Iruñeko jaitsierak konpentsatuz (–% 0,1).
Benchmarking-a hoteletako ostatu-gauak Madril Bartzelona Valentzia Sevilla Zaragoza G-5eko batezbestekoa (hiriak) BILBO Gasteiz Donostia Iruñea G-3ko batezbestekoa (hiriak) G-9ko batezbestekoa (hiriak)
2017. IV. 4.843.166 4.096.248 885.131 1.340.020 461.140 -415.900 127.627 284.706 143.710 ---
∆% 3,2 -9,2 1,5 7,7 5,9 1,8 3,7 1,9 -1,2 -0,1 0,2 1,5
Aldakuntza-tasa aurreko urteko aldi berarekin alderatuta. Iturria: Eustat eta EIN.
Hiruhileko koiuntura -2017ko IV. hiruhilekoa 19
Garraioa ITSAS GARRAIOA 2017ko urria-azaroa bihilekoan Bilboko portuan garraiatutako salgaien trafikoa 5,9 milioi tonara igo da, hau da, % 2,3ko gehikuntza 2016ko aldi berarekin alderatuz (129 mila tona gehiago termino absolutuetan). Salgai moten arabera, solteko likidoak garraiatutako salgai guztien % 55,1 dira, eta guztizko horien trafikoak % 2,6ko jaitsiera izan dute, garraiatutako 3,2 milioi tonekin (86 mila tona gutxiago). Alderantziz, salgai orokorrak guztizkoaren % 30 izan dira eta solteko likidoekin batera (% 14,6) bolumenak gehitu dituzte 2016ko bihileko berarekin alderatuz (% 12,8 eta % 1,9) 1,8 milioi tonara eta 855 mila tonara iritsi arte hurrenez hurren. Bukatzeko, edukiontzietan egindako trafikoa 1,1 milioi tonakoa izan da, eta hala, % 2,0ko gehikuntza eta 2016ko aldi berarekin alderatuz 22 mila tonako gehikuntza egon dira. Azkenik, mugitutako edukiontziak (TEU) % 5,4 gehitu dira, baina arreta emandako ontzion kopuruak behera egin du % 0,2.
Salgaien itsas garraioa Urtekoa
[milako Tonatan] 3.800
Hilekoa
35.000
34.666
32.876
32.069
29.507 30.073 31.009
29.000
3.400
3.161
32.003
31.000
32.180
33.000
3.600 3.389
2.765
2.873
3.200
3.116
3.096
3.000
2.816 2.617
2.768
2.537
2.825 2.577
2.273
27.000 1.931
1.744
2.800 2.600 2.400 2.200
MercancĂas Salgaia Joaera (batez azken 12 Tendencia (mediamugikorra mĂłvil Ăşltimos 12 meses) hilabeteetan)
2.000 1.800 1.600
Iturria: Estatuko portuak
01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11
25.000
2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
Salgaien itsas garraioa gehitu egin da
2015
2016
2017
Hiruhileko koiuntura -2017ko IV. hiruhilekoa 20
AIREKO GARRAIOA Loiun laugarren hiruhilekoan izandako bidaiarien mugimenduak milioi bat bidaiari gainditu ditu
2017ko laugarren hiruhilekoan Loiuko bidaiarien aireko garraioak joera positiboa mantendu du, eta hala, hamabost hiruhilekoz jarrian garraiatutako bidaiarien kopurua gehituz doa. Zehazki, laugarren hiruhilekoan bidaiari kopurua 1.181.068ra igo da, urte arteko % 11,5eko gehikuntzarekin. Hileko garapenari dagokionez, urriak izan du garapen hoberena (+% 14,6), hurrengoa azaroa izan da (+% 10,0) eta hurrengoa abendua (+% 9,3). Bidaiarien erdiak baino gehiagok nazio barneko hegaldiak hartu zituen (% 59,2), eta guztira 697.572 izan dira, urte arteko % 13,5eko gehikuntzarekin (82.749 bidaiari gehiago). Nazioarteko hegaldiei dagokienez, 481.462 bidaiari egon dira guztira (% 40,8), urte arteko % 9,5eko gehikuntzarekin (41.899 bidaiari gehiago). Bukatzeko, Loiun kudeatutako hegaldien % 99,8 merkataritzakoak izan dira, guztira 11.054 hegaldira iritsiz, urte arteko % 4,1eko gehikuntzarekin (439 hegaldi gehiago). Urte osoari dagokionez, Loiuk 5 milioi bidaiari inguru kontabilizatu ditu (4.973.712) 2016rekin alderatuz % 8,4ko gehikuntza izanez, hau da, 385.447 bidaiari gehiago, aurreko ekitaldirekin alderatuz hilero batezbesteko 32.121 pertsona gehiagorekin. Nazio barneko merkataritza-hegaldietan 2.831.157 bidaiari egon dira eta nazioartekoetan 2.133.000, hurrenez hurren % 9,6ko eta % 7,3ko gehikuntzekin. Azkenik, guztira kudeatutako hegaldiak 46.989 izan dira, 2016rekin alderatuz % 4,2ko gehikuntzarekin (1.884 hegaldi gehiago).
Aireko garraioa
2017. III
2017. IV.
BIDAIARIAK (kop.) Merkataritza-hegaldietan:  Nazionalak  Nazioartekoak
1.463.323
1.181.068
11,5
768.922 692.383
697.572 481.462
13,5 9,5
12.664
11.054
4,1
HEGALDIAK (kop.)
∆%
Aldakuntza-tasa aurreko urteko aldi berarekin alderatuta. Iturria: Aena.
Aztertutako aireportu guztietan bidaiariak gehitu egin dira
Kontuan hartutako aireportu nagusiek ere emaitza positiboak izan dituzte. Erreferentziazko bost hiriburuen multzoan (G-5), bidaiarien trafikoa % 6,8 igo da 2016ko laugarren hiruhilekoarekin alderatuz, eta horien artean Sevilla (+% 23,1) eta Valentzia (+% 21,6) nabarmendu behar dira, eta neurri txikiagoan Madril (+% 5,4) eta Bartzelona (+% 5,0) Zaragozarekin batera, azken hori ia ez baita aldatu (+% 0,1).
Hiruhileko koiuntura -2017ko IV. hiruhilekoa 21
Gainerako EAEko hiriburuekin alderatuz, baterako (G-3) gehikuntza laugarren hiruhilekoan +% 39,7koa izan da. Gasteizko aireportuko gehikuntza nabarmena azpimarratu behar da 1, 2016ko laugarren hiruhilekoan 2.299 bidaiari izan baitzituen eta 2017an 33.902. IruĂąeko eta Donostiako aireportuetako mugimendua % 12,2 eta % 9,2 gehitu dira hurrenez hurren.
Benchmarking-a aireportuetako bidaiariak
2017. IV.
∆%
Madril Bartzelona Valentzia Sevilla Zaragoza G-5eko metatua
13.170.366 10.563.461 1.638.612 1.378.604 92.028 ..
5,4 5,0 21,6 23,1 0,1 6,8
BILBO
1.181.068
11,5
33.902 70.927 44.534 .. ..
1.374,6 9,2 12,2 39,7 7,2
Gasteiz Donostia IruĂąea G-3ko metatua G-9ko metatua Aldakuntza-tasa aurreko urteko aldi berarekin alderatuta. Iturria: Aena.
1
2017ko hirugarren hiruhilekoan hegaldi berriak gehitu baitziren.
Hiruhileko koiuntura -2017ko IV. hiruhilekoa 22
Ekonomia produktiboa BARNE-PRODUKTU GORDINA Bizkaiko Barne-produktu gordinak urte arteko % 3,1eko gehikuntza erregistratu du urteko hirugarren hiruhilekoan. Gehikuntza hori aurreko hiruhilekokoa baino bi hamarren altuagoa da, eta hala, Bizkaiak, hamabost hiruhilekoz jarraian hazkunde positiboa erregistratu du. Joera hori hiruhileko arteko hazkunde-sekuentzian egiaztatu daiteke, urteko hirugarren hiruhilekoan % 0,6koa izan dena, aurreko hiru hiruhilekoetako kopuruari dagokionez moteltzea erakutsi duen zifra delarik (% 0,8, 2016ko bukaeratik), baina zeinu positiboa mantentzen da. EAEko laugarren hiruhilekoko aurrerakuntza-zifrek adierazi dute BPGd-a urte artean gehitu egin dela, (laugarren hiruhilekoan % 0,7 eta urteko terminoetan % 2,9), eta horrek esan nahi du Bizkaiarentzat magnitude ordena adierazgarria dagoela.
Bizkaiko BPGd-a Urtekoa
5
Hiruhilekoa
3,7
3,4
0,7
4 3
2,9 1,2
0,8
0,6
0,5
0,4
0,2
3,1
2,2
1,9
1,4 0,5
3,3
3,0
2,7
2
0,8
0,6
0,4
1 0
-0,3
-0,6
-1
-1,4
-1,6 -2,2
-2
Hiruhileko arteko aldakuntza Var. Intertrimestral
-2,1
Var. UrteInteranual arteko aldakuntza
-3
2013
2014
III
I
II
III
2016
IV
I
II
III
2015
IV
I
II
IV
II
III
I
IV
II
III
I
2016
2015
2014
2013
2012
2011
-4
2010
Bizkaiko ekonomiak hazkuntza-joera mantentzen du
2017
Iturria: Hiruhileko kontuak (Eustat), 2015eko oinarria
Hiruhileko koiuntura -2017ko IV. hiruhilekoa 23
INDUSTRIA Moteldu egin da jarduera industrialaren hazkundea urtearen azken aldian
Urteko laugarren hiruhilekoan Bizkaiko ekoizpen industrialeko adierazleak % 0,3ko hazkunde neurritsua izan du 2016ko aldi berarekin alderatuz. Gehikuntza hori ekoizpen industrial adierazlearen bosgarren gehikuntza jarraitua da 2016ko hirugarren hiruhilekotik, ehuneko bi puntu jaitsi zen unetik aurrera hain zuzen ere. Industria-jardueraren garapen horren arrazoia energia, gasa eta uraren azpisektorearen joera okertu egin dela izan da (–% 7,4), manufaktura-industria (+% 1,1) eta bereziki erauzketa-industria (+% 29,7) hobetu egin baitira orain dela urtebeteko aldiarekin konparatuz.
Industria
2017.II
2017. III
2017. IV
(Urte arteko aldakuntza-tasa, %)
Ekoizpenaren indizea Manufaktura-industria Energia, gasa eta ura Erauzketa-industriak
4,0 4,1 4,5 13,4
3,8 1,2 28,6 27,5
Bizkaiko datuak, behin-behinekoak, egutegi-efektua zuzenduta Erreferentziako aldiko agregazio-indizearen urte arteko aldakuntza Iturria: Eustat.
0,3 1,1 -7,4 29,7 dutenak.
ZERBITZUAK Bizkaiko zerbitzuen salmenten indizeak % 3,9 egin du gora laugarren hiruhilekoan
Bizkaiko zerbitzuen sektoreko salmenten indizeak, urtea amaitzeko, urte arteko % 3,9ko gorakada izan du, hirugarren hiruhilekoan lortutako zifra baino pixka bat txikiagoa (+% 5,1). Sektorearen joera on hori merkataritzako (+% 3,8) eta gainerako zerbitzuen (+% 4,1) sektoreko salmentetan erregistratutako dinamismoaren emaitza da. “Gainerako zerbitzuak” azpisektorean arreta jarriz gero, orokorrean adar guztietako salmentak handitu dira, informazio eta komunikaziokoak izan ezik (–% 0,5), atzeraegite txikia izan baitute. Hain zuzen ere, jarduera profesionalek, zientifikoek eta teknikoek urte arteko % 6,6ko hazkundea izan dute, eta atzetik daude ostalaritza (+% 5,0), administrazio-jarduerak eta zerbitzu osagarriak (+% 4,9), eta garraio- eta biltegiratze-jarduerak (+% 3,8). Jardueraren etengabeko suspertzea Bizkaiko zerbitzuen jardueretan dauden landunen indizean islatzen da (% 1,6 urte artean), eta merkataritzako enpleguaren joera onean oinarritzen da (+% 0,8), bai eta gainerako zerbitzuenetan (+% 2,0).
Hiruhileko koiuntura -2017ko IV. hiruhilekoa 24
Zerbitzuen salmentak
14,0 12,0 10,0
103,6
105 101,4
100,8
8,0 6,0
98,6
97,9
4,0
100
97,9
96,0
94,9
3,6
2,8
93,0
91,0
2,0
110
107,6
Tasa de arteko variación interanual Urteko aldakuntza-tasa Índice Indizea
3,9
95
89,5
0,0
2,7
-2,0
-2,0
-4,0 -5,3
-6,0 -8,0
5,2
2,2
2,2
90
1,7
85
-5,7
-7,3
-10,0
80 I
II III IV
I
2012
II III IV 2013
I
II III IV 2014
I
II III IV 2015
Zerbitzuak
I
II III IV 2016
2017ko III
I
II III IV 2017
2017ko IV
(Urte arteko aldakuntza-tasa, %)
Zerbitzuak, guztira Merkataritza Bestelako zerbitzuak Garraioa eta biltegiratzea Ostalaritza Informazioa eta komunikazioak Jard. profesionalak, zientifikoak eta teknikoak Jard. administratiboak eta zerbitzu osagarriak
5,1
3,9
6,5
3,8
3,7 8,2 4,4 0,9 -4,0 7,5
4,1 3,8 5,0 -0,5 6,6 4,9
1,3 0,6 1,7
1,6 0,8 2,0
Landunen indizea Zerbitzuak Merkataritza Bestelako zerbitzuak Bizkaiko datuak, egutegi-efektua zuzenduta dutenak. Iturria: Eustat.
Hiruhileko koiuntura -2017ko IV. hiruhilekoa 25
KANPO-MERKATARITZA Bizkaiko esportazioak eta inportazioak gehituz doaz
Abenduko datuak falta direla, Bizkaiko enpresek egindako esportazioak (urria-azaroa) 1.718,4 milioi eurora igo dira, orain dela urtebete erregistratutako zifra baino % 18,0 gehiago (+261,7 mila euro). Bestalde, inportazioak 1.828 milioi eurokoak izan dira, 2016ko bihileko berarekin alderatuz % 19,8 gehituz (+301,5 mila euro). Ondorioz, saldo komertzialak defizitarioa izaten jarraitzen du (–109,6 mila euro) eta kanpoko estalduratasa % 94koa da.
Bestalde, Bizkaiko esportazio ez energetikoek % 15,3ko gehikuntza izan zuten urriaazaroa bihilekoan 2016ko aldi berarekin alderatuz, eta inportazioak % 15,1 gehitu ziren. Modu horretan, Bizkaiko merkataritza-saldo ez energetikoak superabita izaten jarraitzen du (+223,5 Mâ‚Ź) eta estaldura-tasa % 121,3koa da.
Bukatzeko aipatu behar da urtarrila eta azaroa artean metatutako datuek egiaztatzen dutela Bizkaiko kanpo-merkataritzak dinamismo garrantzitsua izan duela esportazioetan (% 17,7) eta inportazioetan (% 29,8). Gainera, joera positibo hori segmentu industrial ez energetikoan gertatu da, esportazioetan (% 15,3) eta inportazioetan (% 15,1) gehikuntza garrantzitsuak egon direlarik.
Kanpo-merkataritza
2017. III
2017. IV
(Urte arteko aldakuntza-tasa, %)
Esportazioak guztira Energetikoak ez diren esportazioak Inportazioak guztira Energetikoak ez diren inportazioak
26,0
18,0
22,6
15,3
25,6
19,8
6,9
15,1 (Partaidetza-ratioa, %)
energetikoak ez diren esport. % / esport. guztiak energetikoak ez diren inport. % / inport. guztiak
77,8
74,0
53,7
57,3
Bizkaiko datuak, behin-behinekoak. 2017ko laugarren hiruhilekoa, urritik azarora artekoa. Iturria: Industria, Energia eta Turismo Ministerioa.
Hiruhileko koiuntura -2017ko IV. hiruhilekoa 26
SOZIETATE BERRIAK 2017ko azken hiruhilekoan 190 sozietate berri eratu ziren Bizkaian, aurreko hiruhilekoan baino % 50,8 gehiago (64 sozietate gehiago) eta urte arteko terminoetan % 13,1 gehiago (22 enpresa gehiago).
Bizkaian eratutako merkataritza-sozietate berrien grafikoan ikusi daitekeenez, hiruhilerokotan banatutako analisiak urtaroetan oinarritutako joera erakusten du, eta, hala, urte bakoitzeko hirugarren hiruhilekoetan nabarmen egiten du behera sozietate berriak eratzearen kopuruak. Guztiarekin, 2017 ixtean 692 sozietate berri eratu ziren urtean zehar eta zifra hori 2010. urtetik izandako zifrarik baxuena da eta zifra horrek 2015ean (782 sozietate) hasitako jaitsierako profilari jarraitzen dio, ordutik hona mantendu dena hain zuzen ere.
Merkataritza-sozietate berriak 1200
300 Urtekoa
Hiruhilekoa
1000
246
245 232
250 221
210
692
600
744 741 830 836 868 782 707
800
243 205
215
218 203
190
202 184
400
168
174
200
200
161
150
152
149
141 126
100
I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV
0
2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017
Eratutako sozietate berrien kopuruak gora egin du
2013
2014
2015
2016
2017
Iturria: Erregistroa Fuente: Merkataritza CĂĄmara de Comercio de Bilbao y
2017ko laugarren hiruhilekoari dagokionez eta sektore handiei erreparatuta, zerbitzuen jarduerak eratutako sozietate berrien % 80,5 dira (153 balio absolutuetan), eraikuntza % 12,6 (24 sozietate berri), industria eta energia % 4,7 (9 enpresa) eta lehenengo sektorea % 2,1 (4 enpresa berri).
Zerbitzuen sektoreko jarduera nagusiei erreparatuz, finantza bitartekaritzako jarduerak (zerbitzuen % 5,2) jaitsi diren bakarrak izan dira (–% 20,0, 2 sozietate gutxiago), eta gainerako jardueretan sozietate kopuruak gora egin du.
Hiruhileko koiuntura -2017ko IV. hiruhilekoa 27
Merkataritza azpisektorean eratutako sozietate berriak zerbitzuen jardueren guztizkoaren % 25,5 dira, eta aurreko hiruhilekoarekin alderatuz % 143,8 gehitu dira (16tik 39 sozietate berrira pasatuz), higiezinen jarduerak eta enpresentzat zerbitzuak (guztizkoaren % 32,7) % 47,1 hazi dira (+16 sozietate), ostalaritza (zerbitzuen % 14,4) % 29,4 hazi da (+5 sozietate) eta, bukatzeko, garraio, biltegiratze eta komunikazio jarduerak (% 3,3) % 25,0 hazi dira (+ sozietate 1).
Hiruhileko koiuntura -2017ko IV. hiruhilekoa 28
2017 IV. HIRUHILEKOA
ADIERAZLEAK Azkeneko datua
Δ Urte artekoa (%)
Aldia
LAN-MERKATUA Biztanleria aktiboa (milakotan)**
163,6
2,3
IV. HH
Biztanleria landuna (milakotan)**
137,4
0,6
IV. HH
Langabeak (milakotan)**
26,2
11,5
IV. HH
Langabezia-tasa (%)**
16,0
1,4
IV. HH
25.150
-3,9
Abendua
176.075
1,9
Abendua
40.754
3,5
IV. HH
20.558
-1,2
Abendua
103,3
1,0
Abendua
Ostatu-gauak (kop.)
415.900
3,7
IV. HH
Bidaiariak (kop.)
217.864
4,4
IV. HH
1,91
-0,6
IV. HH
5.873,5
2,3
1.181.068
11,5
IV. HH
Enpresa-jardueretarako lizentziak
39.798
1,7
III. HH
Industria-ekoizpena (indizea)***
304,1
0,3
IV. HH
190
13,1
IV. HH
Langabe erregistratuak (pertsona kop.)** Afiliatuak (kop) Erregistratutako kontratuak (kop.)** MERKATARITZA Afiliatuak Kontsumo-prezioak (indizea)*** TURISMOA
Batezbesteko egonaldia (ostatugauak / bidaiaria) GARRAIOA Salgaien itsas garraioa (mila tonatan) Bidaiarien aireko garraioa
urria-azaroa
ENPRESA-JARDUERA
Merkataritza-sozietate berriak (kop.)
* ehuneko-puntuak ** Bilboko biztanleak *** Bizkaiari dagokion adierazlea Industria-produkzioaren adierazlearen bilakaera, erreferentziako aldiaren adierazle erantsia oinarri hartuta. Iturria: Geuk egin dugu Eustaten, EEZPren, Lanbideren, Enplegu eta Gizarte Segurantza Ministerioaren, EINen, Estatuko Portuen eta Aenaren datuak erabilita.
Hiruhileko koiuntura -2017ko IV. hiruhilekoa 29