IV 2018 Bilboko Hiruhileko Koiuntura txostena
Laburpena 2018an mundu mailako hazkunde ekonomikoa % 3,7koa izan da
‌ eta % 3,5ekoa eta % 3,6koa 2019rako eta 2020rako
Eusko Jaurlaritzak 2018rako BPGd-ren % 2,8ko hazkundea eta 2019rako % 2,3ko hazkundea aurreratu du.
Enplegua % 2,1 hazi da (2018) eta % 1,4 haziko da (2019)
Bilboko 2018ko afiliatuek 2008ko gehienezko balioa gainditu dute
Nazioarteko Diru Funtsak (Munduko ekonomiarako aurreikuspenak, 2019ko urtarrila) adierazi du 2018ko munduko hazkunde ekonomikoa % 3,7koa izan dela, eta hala, 2017ko balioa errepikatu egin da. Ekonomia aurreratuetan hazkundea % 2,3koa izan da, eta ekonomia estatubatuarraren dinamismoa mantendu egin da (+% 2,9), Eurogunea apaldu egin delarik (+% 1,8). Bestalde, garapen bidean dauden ekonomiek bikoiztu egin dute ratio hori (+% 4,6), Txinako (+% 6,6) eta Indiako (+% 7,3) dinamismoa nabarmendu behar delarik. Erakundeak aurreikusi du 2019an munduko hazkunde ekonomikoa baxuagoa izango dela (+% 3,5), baita 2020an ere (+% 3,6), ekonomia helduak moteldu egingo direlako (+% 2,0 eta +% 1,7), eta hori garapen bidean dauden ekonomiek konpentsatu beharko dutelako (+% 4,5 eta +% 4,9). Zalantzak daude mundu mailako merkataritzaren inguruan, ekoizpen segmentu garrantzitsuen garapena ez baita oso positiboa izan (automobilgintza), eta konpondu gabeko arrisku sozio-politikoak ere badaudelako (Brexita, Venezuelako krisia, eta abar), eta horiek eragin egiten diete finantza merkatuei, aldakorrak eta arrisku subiranoarekiko sentikorrak baitira. NDFek lankidetza irtenbideak bilatzeko gomendatu du, egoerak argitzeko eta esparru egonkorra definitzeko hazkunde ekonomikorako. Eustaten arabera euskal ekonomia % 2,8 hazi zen 2018an. Eusko Jaurlaritzako Ekonomia eta Gobernu Plangintza Zuzendaritzak egoera makroekonomikoari dagokionez % 2,8ko eta % 2,3ko hazkundea aurreikusi zuen 2018rako eta 2019rako, erreferentziazko inguruko hazkunde aurreikuspenari egokituta. Euskal ekonomiaren dinamismoa etxeetako kontsumoaren berreskuratzean (+ %2,5 eta + %2,1) eta gastu publikoan (+% 1,9 bi urteetan) oinarritzen da, kapitalaren osaera gordina berreskuratzeko bidean jarraitzearekin batera (+ %4,0 eta + %3,0). Era berean, industria hobetzeko aurreikuspenak nabarmendu dira (+% 2,8 eta +% 2,2) baita zerbitzuak ere (+% 2,8 eta +% 2,4), sektore nagusi gisa, hurrenez hurren gaitasun traktorea eta bolumena dela-eta. Bukatzeko, Eustatek adierazi du 2018an enplegua % 2,1 hazi zela eta Eusko Jaurlaritzak 2019rako % 1,4ko gehikuntza aurreikusi du. Beraz urtean 19 mila eta 13 mila enplegu gehituko dira 2018an eta 2019an hurrenez hurren. Bilboko Gizarte Segurantzako afiliazioa 2018 bukaeran 180.333 afiliaziokoa zen (abenduan), eta % 2,4ko gehikuntza egon zen 2017rako, 4.258 afiliatu gehiago hain zuzen ere. Hazkundearen oinarriak araubide orokorreko afiliazio positiboa (+ %2,9) eta neurri baxuagoan langile autonomoen araubide bereziko afiliazioa izan dira (+ %0,5). Sektoreen arabera joera banatua izan da, eraikuntzan (+% 3,7) eta zerbitzuetan (+% 2,5) gehikuntzak egon direlarik, eta maila baxuagoan industrian eta energian (+% 0,7).
Hiruhileko koiuntura -2018ko IV. hiruhilekoa 1
8an kontratazio mugagabea aldi batekoa baino hiru aldiz gehiago hazi da (+% 16,8 eta +% 4,9)
…eta langabezia-tasak % 15 egin du behera
2018an 157.387 kontratu berri gehiago egin ziren Bilbon, eta urte arteko gehikuntza % 5,9koa izan zen (+8.777 kontratu). Kontratu berriei dagokienez, hamarretik bederatzi aldi batekoak izan dira (142.428 kontratu), baina kontratu mugagabeak gehiago hazi dira (+% 16,8) aldi baterakoak baino (+% 4,9): 14.959 kontratu berri mugagabeek sendotu dute Bilboko enplegu stock-a. Bilbon erregistratutako biztanle langabeak 2018ko abenduan 23.472 ziren, eta horrek esan nahi du urte arteko % 6,7ko jaitsiera egon dela, banatua gizon eta emakumeen artean. Talde guztietako langabezia jaitsi egin da, albo batera utzita langabezian egondako denbora, eta lau pertsonetatik hiruk (% 75,4) ez dute kobratzen inolako prestaziorik. 2018ko laugarren hiruhilekoan Biztanleria aktiboaren inkestak Bilbon bizi den biztanleria aktiboa (+% 4,0) eta okupatua (+% 5,2) hazi egin dela adierazi du urte artean, eta langabetuak jaitsi egin direla (–% 2,3). Hala, 2018ko laugarren hiruhilekoan hirugarrenean baino emaitza zerbait hobeak egon dira, eta lehenengo hiruhilekoarekin batera bigarren hiruhilekoan sendotu egin da enpleguaren hobekuntza Bilboko bizilagunen artean. 2018an Bilboko biztanleria aktiboa 165,6 mila pertsonakoa izan zen (+% 1,1), eta horietatik 141,0 mila pertsonek lana dute (+% 2,5) eta 24,6 mila pertsona langabezian daude (–% 6,1). Emaitza trinkoa langabezia tasa hobetu egin dela da (% 48,26, +0,96 puntu), baita langabezia tasa murriztu egin dela ere (–1,15 puntu) % 14,82ra arte.
Hobekuntza orokortua jarduera ekonomikoen adierazleetan
Hobekuntza orokortua jarduera ekonomikoen adierazleetan
Hotel jarduerak balantze positiboa izan du, bidaiari kopurua eta ostatu gauak gehitu egin direlarik
Sektore adierazleek baieztatu egin dute jarduera ekonomikoa hobetu egin dela urteko hirugarren hiruhilekoan, eta 2018ko balantzea positiboa izango dela ematen du. Hala, urteko hirugarren hiruhilekoan, Bizkaiko merkataritzako salmenta adierazlea hazten joan da (+% 2,5) eta emaitza onenak ibilgailuak saltzeko eta konpontzeko azpisektorean izan dira (+% 6,1), baita handizkako merkataritzan ere (+% 3,5), eta horiek konpentsatu egin dute txikizkako merkataritzaren atzerapena (–% 0,1). Gainera, hasierako hiru hiruhilekoetan merkataritza sektoreko landunen adierazlea % 0,8 igo zen.
Sektore adierazleek baieztatu egin dute jarduera ekonomikoa hobetu egin dela urteko hirugarren hiruhilekoan, eta 2018ko balantzea positiboa izango dela ematen du. Hala, urteko hirugarren hiruhilekoan, Bizkaiko merkataritzako salmenta adierazlea hazten joan da (+% 2,5) eta emaitza onenak ibilgailuak saltzeko eta konpontzeko azpisektorean izan dira (+% 6,1), baita handizkako merkataritzan ere (+% 3,5), eta horiek konpentsatu egin dute txikizkako merkataritzaren atzerapena (–% 0,1). Gainera, hasierako hiru hiruhilekoetan merkataritza sektoreko landunen adierazlea % 0,8 igo zen. 2018 bukatzean Bilboko hotel jarduerako dinamismoa positiboa izan da berriro ere, ostatugauak urte artean gehitu egin direlarik (+% 2,8), baita bidaiari kopurua ere (+% 2,2). Atzerriko turismoak garapen baxuagoa izan du (+% 9,1 eta +% 10,7 bidaiarien sarreran eta ostatu gauetan), eta horrek konpentsatu egiten ditu estatu mailako segmentuaren emaitzak (–% 3,2 –% 3,9, hurrenez hurren). Bukatzeko, batezbesteko egonaldiak 1,93 egunean mantendu dira (+ 0,01).
Hiruhileko koiuntura -2018ko IV. hiruhilekoa 2
Bidaiarien trafikoa handitu da Loiun eta salgaiena Bilboko Portuan
Eta berreskuratu egin da lurraldeko industria jardueraren hobetze profila
Loiuko bidaiarien aireko garraioak hazkunde joerari eutsi dio 2018an hazkunde garrantzitsua izan duelarik (urte arteko + % 9,9), estatu mailako (+ %10,5) eta nazioarteko bidaiarien (+ % 9,1) segmentuaren dinamismoan oinarrituz. Era berean, Bilboko portuak 2018 bukatzean behin-behineko urte arteko hazkundea egongo dela aurreikusi du (urtarrilaazaroa), % 6,3koa. Testuinguru horretan, Bizkaiko 2018ko laugarren hiruhilekoko ekoizpen industrialeko indizea % 1,1ekoa izan da, manufaktura industriak garapen positiboa izan duelako (+% 1,2) baita energia, gasa eta urarenak ere (+% 1,5), eta horrek konpentsatu egin du erauzketa industriaren atzerakuntza (–% 24,3).
Hiruhileko koiuntura -2018ko IV. hiruhilekoa 3
Testuingurua MUNDUKO EKONOMIA NDFren arabera 2018ko munduko ekonomiaren hazkundea % 3,7koa da...
… eta % 3,5ekoa eta % 3,6koa izango da 2019rako eta 2020rako
2019ko urtarrilean Nazioarteko Diru Funtsak lehenengo aurreikuspenak egin zituen (Munduko ekonomiako aurreikuspenak), eta hortik ondorioztatzen da, alde batetik, egiaztatu egin dela 2018ko hazkunde ekonomikoa (+% 3,7) eta beste alde batetik, 2019koa baxuagoa izango dela adierazi da (+% 3,5), baita 2020koa ere (+% 3,6). Horri dagokionez, aurreikuspen jarraituak dira 2018ko udazkenean egin zirenekin alderatuta. 2018 bukaerako emaitzek baieztatu egin dute ekonomia estatubatuarraren dinamismoa handiagoa izan dela (+% 2,9) Eurogunekoa baino (+% 1,8), eta garapena ezberdina izan da, lehenengoa 2017an baino gehiago hazi baita (+0,7 puntu) eta bigarrena jaitsi egin baita (–0,6 puntu). Ekonomia handien hazkundea moteldu egin da, besteak beste Alemaniakoa (+% 1,5), Frantziakoa (+% 1,5) eta Erresuma Batukoa (+% 1,4), kasu guztietan ere % 2 baino baxuagoa izan baita, eta Espainia horren gainetik mantendu da (+% 2,5). Bestalde, hazten doazen eta garatzeko bidean dauden ekonomiak % 4,6 hazi ziren eta ia 2017ko balioa mantendu zuten (+% 4,7), Txinan (+% 6,6) eta Indian (+% 7,3) aurreikusitako emaitzak Brasilekoak (+% 1,3) eta Errusiakoak (+% 1,7) baino askoz ere altuagoak izan zirelarik.
Munduko BPGd
2017
MUNDUKO BPGd
3,8
3,7
3,5
3,6
Ekonomia aurreratuak Ameriketako Estatu Batuak
2,4
2,3
2,0
1,7
2,2
2,9
2,5
1,8
Eurogunea Alemania
2,4 2,5
1,8 1,5
1,6 1,3
1,7 1,6
2,3 1,6
1,5 1,0
1,5 0,6
1,6 0,9
3,0
2,5
2,2
1,9
4,7
4,6
4,5
4,9
6,9 6,7 1,1 1,5
6,6 7,3 1,3 1,7
6,2 7,5 2,5 1,6
6,2 7,7 2,2 1,7
p
Frantzia Italia
Espainia Hazten eta garatzen ari diren ekonomiak Txina India Brasil Errusia
2018a
2019p
2020p
Iturria: Nazioarteko Diru Funtsa (2019ko urtarrila). (a, aurrerakuntza; p, proiekzioa)
Hurrengo bi urteetarako aurreikuspenek 2019rako hazkunde baxuagoa (% 3,5, -0,2 hamarren gutxiago 2018rekin alderatuz) eta 2020rako berreskuratze arina (+% 3,6) aurreikusi dute. Egoera horren oinarria ekonomia helduen hazkundearen profila baxua mantentzea (+% 2,0 eta +% 1,7) eta hazten eta garatzeko bidean dauden ekonomiek
Hiruhileko koiuntura -2018ko IV. hiruhilekoa 4
dinamismo aurreratua (+% 4,5 eta +% 4,9) izatea da, baina kasu bietan ere 2019rako aurreikuspenak 2020rako aurreikuspenak baino txarragoak dira. Egoera horretarako oinarriak nagusiki munduko merkataritza garapenarekiko ziurtasun eza eta jokaera protekzionistetatik eratorritako ondorioak dira, baita garrantzitsuak diren industria segmentuen garapenarekiko itxaropen zalantzazkoak -automobilgintza, ingurumen arauak eta motorizazio ereduak-, gizarte eta politikako gatazkak -Brexitari buruzko akordio falta, Venezuelako krisia- ere. Faktore horiek aldakorrak eta subiranotasun arriskuarekiko sentikorrak diren finantza merkatuei eragiten die, zorrak baldintzatuta hain zuzen ere.
Gatazkek (merkataritzakoak), akordio faltek (Brexita), jarduera nitxoetan legeen eraginak‌
Faktoreei buruzko agiri honetan beherantz adierazi dira ekonomia talde handi bien (helduak eta garatzen edo hazten doazenak) hazkunde aukerak, eta gainera, segurtasun eza adierazten duten faktoreak direnez, elkarri eragiten diote. Horregatik NDFren gomendioen arabera beharrezkoa da oztopo horiek gainditzen dituzten herrialdeen artean lankidetza formulak bilatzea eta zalantza gehiago ez sortzea, hazkunderako beharrezko egonkortasuna galtzen den prozesu baten faktore erabakigarri gisa.
‌zalantzak sortzen dituzte eta 2019ko eta 2020rako hazkundea baldintzatzen dute
EAEKO EKONOMIA Eusko Jaurlaritzako Ekonomia eta Plangintza Zuzendaritzak orain dela gutxi (2019ko urtarrilean) berrikusi ditu 2018ko eta 2019ko ekitaldietarako aurreikuspen ekonomikoak. Orokorrean, uztaileko aurreikuspen ekonomikoa mantendu egin da, baina urtarrileko berrikuspenean euskal ekonomiaren behin-behineko itxierak aurrera egin du estimatutako hazkunde ekonomikoarekin,1 % 2,8koa 2018an eta % 2,3koa 2019an.
Eusko Jaurlaritzak 2018rako % 2,8ko hazkundea eta 2019rako % 2,3ko hazkundea aurreratu du
2019rako aurreikuspena berrikusi egin da eta euskal ekonomiarentzat erreferentziazkoak diren ekonomien hazkunde baxuagoko egoerara egokitu dira, bereziki Eurogunekoak (Alemania, Frantzia eta Espainia, nagusiki) 2019rako eta 2020rako. Egoera berri horretan justifikatu egin da ekonomia hazkundearen bidea euskal ekonomiarentzat, eta hala, aurreko hirurtekokoa baino baxuagoa da, % 3 inguruan egon zena (2015-2017). Azken finean, Eusko Jaurlaritzako Ekonomia eta Plangintza Zuzendaritzaren aurreikuspenen arabera euskal ekonomiak hazten jarraituko du, baina erritmo motelagoan. Hazkunde horren eraketan etxeetako kontsumoak berreskuratzen jarraituko du (+% 2,5 eta +% 2,1, 2018an eta 2019an), baina azken hiru urteetan baino tasa baxuagoetan (baina % 3ren gainetik), gastu publikoa ere hazi egingo delarik, baina erritmo motelagoan baita ere (+% 1,9 eta +% 1,9). Azken finean, kontsumitzaile pribatuen eta eragile publikoen gastu maila hirurtekoan (2015-2017) berreskuratu egin da -krisi urteetan beherantz egin zutenak-; modu horretan, egindako aurreikuspenak hazkunde baxuagoa adierazten du, sendotze fasearekin bat 1
Urteko lehenengo hiru hiruhilekoetako azken datuekin.
Hiruhileko koiuntura -2018ko IV. hiruhilekoa 5
eginez. Testuinguru horretan, eta beheranzko doikuntzak urteetan indar handia izan ondoren, nabarmendu egin da kapitalaren eraketa gordinaren berreskuratzea, urriko aurreikuspenen tasak mantendu dituelarik (% 4,0 eta +% 3,0). Egoera hori osatzeko enpleguaren garapenaren aurreikuspena kontuan hartu behar da, aldaketarik gabe mantendu dena urrian egindakoari dagokionez (+% 2,0 eta +% 1,4, 2018rako eta 2019rako). Izan ere, aurreikusitako enplegu bolumenaren gehikuntza urteko 19.000 eta 13.500 enplegutan kokatzen da 2018ko eta 2019ko ekitaldietarako. Modu horretan, euskal ekonomiak sei ekitaldiz jarraian enplegua sortzen jarraitzen du.
Euskal Autonomia Erkidegoa
2018
2019p
2018
2019p
2,2
2,8
2,3
2,1
2,0
2,5
2,1
1,8
1,9
2,0
1,9
1,9
2,9
2,9
2,7
4,0
3,0
2,4
2,3
2,8
2,4
-0,2
-0,1
0,0
-0,1
-8,0
8,3
-3,6
-2,6
2,3
2,1
2,0
2,8
2,2
2,1
1,9
1,7
3,7
2,1
2,5
2,5
2,3
2,8
2,4
IV
I
II
III
BPGd egoera makroekonomikoa Etxeetako kontsumoa
2,6
2,4
2,3
2,2
2,3
2,2
2,2
Kontsumo publikoa
1,6
1,9
Inbertsioa (KEG)
3,7
3,3
Barne eskariaren ekarpena
2,6
2,5
2,4
Kanpoko saldoaren ekarpena Lehenengo sektorea
0,0
-0,1
-0,1
-7,4
-7,0
-3,9
Industria eta energia
2,3
2,5
Eraikuntza
3,2
2,9
Zerbitzuak
2,7
2,6
IV
Iturria: Eusko Jaurlaritza. Ekonomia eta Plangintza Zuzendaritza (2019ko urtarrila),(a, aurreikuspena)
Industrian, eraikuntzan eta zerbitzuetan oinarritutako hazkundea
Bukatzeko, 2018rako eta 2019rako hazkunde aurreikuspena mantendu egin da jarduera adar guztietan, lehen sektorean izan ezik (-% 3,6 eta -% 2,6). Hala ere, zuzendu egin da, industria eta energiarako aurreikuspen positiboa (+% 2,8 eta +% 2,2; -0,3 eta -0,1 ) baita eraikuntzarako ere (+% 3,7 eta +% 2,1; +0,8 eta +0,3 ) eta zerbitzuetarako mantendu egin da (+% 2,8 eta +% 2,4).
EAEko BPGd
Euskal ekonomia % 2,4 hazi da urteko laugarren hiruhilekoan
…eta 2018an % 2,8 hazi zen
Eustatek egindako aurrerapen datuek euskal ekonomia urteko laugarren hiruhilekoan hazi egin zela adierazten dute % 2,4. Beraz, euskal ekonomiak 2014an hasitako hazkunde bidea jarraitu du, baina 2018an eta hiruhilekoz hiruhileko hazkunde baxuagoa izaten ari da (% 3,1, % 2,9, % 2,6 eta % 2,4, hurrenez hurren). Emaitza horiek baieztatzen dute behin-behinean ekitaldia ixtean BPGd urte artean % 2,8 haziko dela, beraz, bosgarren urtez jarraian hazten joango da, baina 2015-2017 hiruhilekoan baino profil baxuagoarekin.
Hiruhileko koiuntura -2018ko IV. hiruhilekoa 6
EAEko BPGd Urtekoa
5
Hiruhilekoa 3,2
3,0 3,3 2,9 2,8
4
3,2
3,0 2,4
1,6
3 2
0,6
0,3
0,8 0,8 0,7 0,8 0,6 0,9 0,9 0,7 1,0 0,7 0,7 0,6 0,8 0,5 0,5
1 0
Var. Intertrimestral
-1
Var. Interanual -1,7
-2
-2,0
2015
2016
2017
III
IV
II
I
IV
III
II
I
IV
III
II
I
IV
III
II
I
2018
2017
2016
2015
2014
2013
2012
2011
-3
2018
Iturria: Hiruhileko kontuak (Eustat), 2015eko oinarria eta hiruhileko kontuen aurrerapena (2018ko IV. hiruhilekoa)
Sektoreek hazkunde ekonomikoari egindako ekarpena urteko hirugarren hiruhilekora arte dago eskuragarri. Horri dagokionez, atxikitako koadroan nabarmendu egiten da industria eta energiaren ekarpena (% 1,9), baina urteko lehenengo bi hiruhilekoetan baino erritmo baxuagoarekin. Bestalde, eraikuntza jardueraren hobekuntza garrantzitsua baieztatu da (% 4,8) zerbitzu sektorearen egonkortasunarekin batera (% 2,7), baina urteko lehenengo aldian baino hazkunde profil baxuagoarekin (% 3,1 eta % 2,8).
EAE
2017
2017
2018
I
II
III
IV
I
II
III
BPGd
2,9
2,8
2,9
3,0
3,0
3,1
2,9
2,6
Lehenengo sektorea
6,8
11,4
9,6
9,6
-2,7
-3,0
0,8
-4,6
Industria eta energia
3,1
3,2
2,9
3,0
3,5
3,7
3,1
1,9
Eraikuntza
3,8
2,5
3,9
4,7
4,0
2,7
4,1
4,8
Zerbitzuak
2,7
2,7
2,8
2,8
2,7
3,1
2,8
2,7
EAEko datuak, egutegi ondorioz zuzendutakoak. Kateatutako bolumen adierazlearen urte arteko aldakuntza. Iturria: Eustat.
Enplegua % 1,9 hazi da urteko azken hiruhilekoan… … eta 2018an % 2,1
Hirugarren hiruhilekoari buruz eskuragarri dagoen informazioaren arabera 959.719 lanpostu daude (lanaldi osoaren baliokidetza) urte arteko % 2,0ko hazkundearekin, zerbitzu sektorean enpleguaren hazkundea egonkortu egin delako (% 1,3) eta industrian (% 1,8) eta eraikuntzan (% 2,5) dinamismoa erregistratu zelako. Eta urte bukaerarako aurrerapen datuen arabera enplegua 2018an urte artekoan % 2,1 gehituko da, hau da, 958.142 pertsona (2017an baino 19.707 gehiago).
Hiruhileko koiuntura -2018ko IV. hiruhilekoa 7
Lan-merkatua AFILIATUTAKO BIZTANLEAK 2018 bukaeran Bilboko afiliazioak 2008an lortutako gehienezkoa gainditu du
2018 bukaeran (abenduan) Bilbon Gizarte Segurantzarako afiliazioak 180.333 ziren, eta horrek esan nahi du urte arteko hazkundea % 2,2koa izan dela irailarekin (hirugarren hiruhilekoaren bukaera) alderatuz, eta irabazi garbia 3.968 afiliatuetakoa dela. Urtea bukatzean hazkunde hori egoteak baieztatu egiten du Bilbon 2018an zehar sortutako enpleguaren joera positiboa, afiliazioan urte arteko % 2,4ko gehikuntza izan duena 2017rekin (abendua) alderatuz, eta 2017an baino 4.258 pertsona gehiagokoa. Bilbon 2018 bukaeran afiliazioek 2008 (178.814 afiliatu abenduan) bukaerako gehienezko datua gainditu dute. Afiliatutako biztanleak [milaka] Hileko
180 176,1 176,0
176,1 172,8
167,4 163,9 166,0 169,5
173,5 171,7
184
180,3
180,3
Urteko
172,8
176,5 176,4
176
172,6 172
168
166,8
167,1
170,6 170
168 164
01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12
2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
160
2016 Iturria: Laneko eta Gizarte Segurantzako Ministerioa
Araubide orokorreko afiliazioa % 2,7 hazi da
2017
2018
Bilboko afiliazio guztien % 83,4 araubide orokorrean daude (besteen konturako soldatapekoak), 150.421 afiliatu, eta hiruhileko arteko gehikuntza % 2,7koa eta urte artekoa % 2,9koa izan dira. Hau da, araubide orokorrean daude afiliazio gehien eta enplegua gehien araubide horretan sortzen da: 2018ko abenduko afiliazioak 2017rekin alderatuz 4.258 izan dira, eta horietatik 4.211 araubide orokorrekoak. Nabarmendu egin behar da autonomoen araubide orokorrera afiliatutakoak urte artean nabarmenki igo direla (guztizkoaren % 12,6) 22.697 pertsonara arte (+% 0,7, hiruhileko artean, 158 pertsona gehiago) baita etxeko langileen araubide berezikoak ere (guztizkoaren % 3,6), afiliatutako 6.509 pertsona direlarik (+% 0,4; 23 enplegu gehiago). Azkenik, Nekazaritza Sektoreko eta Itsasoko Langileen araubide bereziek balio txikia izaten jarraitzen dute (%0,4).
Hiruhileko koiuntura -2018ko IV. hiruhilekoa 8
afiliatuak Guztira
Araubide orokorra Autonomoak Etxeko langileak Nekazariak eta itsas langileak
2018.12 ∆ % hiruhileko
zk.
artekoa
∆%
urte artekoa
180.333 150.421 22.697 6.509
2,2 2,7 0,7 0,4
2,4 2,9 0,5 -1,4
706
-14,7
3,8
Iturria: Enplegu eta Gizarte Segurantzako Ministerioa.
Zerbitzuen sektorea nabarmen hazi da
Jarduera sektoreen araberako afiliazioaren hiruhileko arteko garapena ez da bateratua izan: Zerbitzuen sektorean gora egin du (+% 2,6;+4.173 lanpostu), industrian eta energian (% 0,0) gelditu egin da eta eraikuntzan(-% 1,2; -109 lanpostu) jaitsierak egon dira. Hala, nahiz eta hazkunde erritmoa nolabait gelditu egin den, azpimarratu egin behar da hiru sektoreek urte arteko hazkunde garrantzitsuak izan dituztela (+% 2,5, +% 0,7 eta +% 3,7 hurrenez hurren).
Hiruhileko koiuntura -2018ko IV. hiruhilekoa 9
afiliatuak
jarduera adarrak Lehenengo sektorea Industria eta energia Industria Energia Hondakinak eta ura Eraikuntza Eraikuntza Eraikuntzako laguntzaileak Zerbitzuak Merkataritza Administrariak eta laguntzaileak Hezkuntza Profesionalak, zientzialariak eta teknikariak Administrazio publikoa Osasuna Gizarte zerbitzuak Finantzarioak eta aseguruak Garraioa eta biltegiratzea Ostalaritza Informazioa eta komunikazioak Etxeko langileak Aisialdi eta kultura jarduerak Ostatua Higiezinak Bestelako zerbitzuak
2018.12
∆%
hiruhileko artekoa
∆%
urte artekoa
263 8.833 5.087 1.295 2.451 8.992 2.909 6.083 162.245 20.677 18.920 20.760
-26,7 0,0 0,3 0,8 -1,0 -1,2 -1,4 -1,1 2,6 2,5 -3,9 9,0
-29,1 0,7 1,4 -2,9 1,3 3,7 4,6 3,3 2,5 0,6 2,7 5,0
12.506 11.180 13.377 9.589 7.669 8.741 10.248 8.559 7.055 3.808 1.454 1.055 6.647
0,1 3,7 3,9 6,3 0,2 1,1 0,8 2,1 0,1 17,9 -2,4 -0,2 4,8
1,1 3,9 1,9 5,5 0,7 3,8 2,1 5,6 -1,5 2,4 6,1 2,0 -0,7
Iturria: Enplegu eta Gizarte Segurantzako Ministerioa.
Jarduera adar guztietan enplegua hobetu egin da
Zerbitzuen sektorea osatzen duten jarduera adarren araberako afiliazioaren azterketa xehatuan adierazi da 2018an ia guztien enplegua hobetu egin dela irailarekin alderatuz, administrariak eta laguntzaileak zerbitzua (–% 3,9), ostatuak (–% 2,4) eta higiezinak (–% 0,2) izan ezik. Horri dagokionez, aisialdi eta kultura jardueren (+% 17,9), hezkuntzaren (+% 9,0) eta gizarte zerbitzuen hazkundea nabarmendu behar da (+% 6,3), ondoren osasunarena (+% 3,9), eta administrazio publikoarena (+% 3,7), merkataritzarena (+% 2,5) eta informazio komunikazioena (+% 2,1), eta hazkunde baxuagoekin gainerako jarduerak. Azken finean, eta zenbait jardueren urtarokotasunaren ondoriozko aldakortasuna albo batera utzita, 2018an nabarmendu beharreko emaitza da ia jarduera adar guztietako afiliazioa gehitu egin dela aurreko urtearekin alderatuz, eta nabarmentzekoak direla ostatu jarduerak (+% 6,1), informazioa eta komunikazioak (+% 5,6) eta gizarte zerbitzuak (+% 5,5).
Hiruhileko koiuntura -2018ko IV. hiruhilekoa 10
Afiliazioak gora egin du kontuan hartu diren hiriburu guztietan
Estatuko hiriak kontuan hartuz afiliazioren garapena aztertuz egiaztatu da berreskuratzearen dinamismoa guztiek dutela. Urte arteko garapenari dagokionez Madrilgo (+% 4,2), Valentziako (+% 4,6) eta Sevillako (+% 4,3), garapenak azpimarratu behar dira, Bartzelonakoaren (+% 3,1) edo Zaragozakoaren (+% 2,7) gainetik daudenak. Bestalde, euskal hiriburuetako (G-3 taldea) afiliazioa ere gehitu egin da (+% 2,4), hiru hiriburuetan joera positiboa izan delarik.
Benchmarkinga afiliatuak
Madril Bartzelona Valentzia Sevilla Zaragoza G-5en batezbestekoa BILBO Gasteiz Donostia Iruñea G-3ko batezbestekoa G-9ko batezbestekoa
2018.12 1.994.578 1.119.743 382.871 352.939 290.840 -180.333 122.059 117.842 103.895 ---
%∆ Hiruhileko artekoa*
1,9 0,5 1,9 2,0 0,2 1,3 2,2 1,5 0,1 0,0 0,5 1,2
∆%
urte
artekoa
4,2 3,1 4,6 4,3 2,7 3,8 2,4 1,7 2,9 2,5 2,4 3,1
G-5: Madril, Bartzelona, Valentzia, Sevilla eta Zaragoza. G-3: Gasteiz, Donostia eta Iruñea. G-9: G-5, G-3 eta Bilbo Iturria: Enplegu eta Gizarte Segurantzako Ministerioa.
Hiruhileko koiuntura -2018ko IV. hiruhilekoa 11
KONTRATUAK Laugarren hiruhilekoan kontratazioa hazi da….
….emakume eta gizonen eta adin talde guztien artean
Urteko laugarren hiruhilekoan 44.376 kontratu berri formalizatu dituzte Bilboko biztanlek, eta zifra hori 2017ko laugarren hiruhilekoan erregistratutakoa baino % 8,9 altuagoa da (3.622 kontratu gehiago). Kontratazioaren hazkundea are handiagoa da hiruhileko arteko terminoetan kontuan hartzen bada (+% 15,8), urte bukaerako urtarokotasunari dagokionez (Gabonetako kanpainak, beherapenak, eta abar.). Baina gainera, kontratazioaren hazkunde horrek bat egiten du kolektibo guztiekin (generoa, adina, kontratu motak, eta abar), eta salbuespen bakarra industria eta eraikuntzako jarduerak dira, jaitsi egin baitira.
kontratuak Guztira Emakumeak Gizonak
2018.IV
∆% hiruhileko artekoa
∆%
urte
2018
artekoa
44.376 22.081 22.295
15,8 21,3 10,8
8,9 7,6 10,2
∆%
urte
artekoa
157.387 76.310 81.077
5,9 3,4 8,3
30.424
12,2
46.818
-0,4
39.448
5,3
40.697
10,0
16 eta 24 urte bitartekoak 25 eta 34 urte bitartekoak 35 eta 44 urte bitartekoak 45 urtekoak eta gehiagokoak
9.173
21,7
16,9
12.832
13,3
3,0
11.028
17,3
8,6
11.343
12,7
10,2
Mugagabeak Aldi baterakoak
4.006 40.370
14,3 15,9
15,9 8,2
14.959 142.428
16,8 4,9
936 3.511 1.429 38.500
62,8 -3,4 -7,3 18,2
72,1 11,1 -5,3 8,3
2.725 13.726 5.918 135.018
33,5 7,4 2,2 5,5
Lehenengo sektorea Industria eta energia Eraikuntza Zerbitzuak
Iturria: EEZP (laugarren hiruhilekoa, urriko, azaroko eta abenduko kontratuak).
Laugarren hiruhilekoko emaitza positiboek 2018ko balantzeari ekarpenak egiten dizkiote, urtean 157.387 kontratu berri erregistratu direlarik, urte arteko % 5,9ko gehikuntzarekin (+8.777 kontratu). Urte arteko dinamismo altuagoa egon da gizonen artean (+% 8,3, +6.248 kontratu) emakumeen artean baino (+% 3,4, +2.529 kontratu), eta kontratazioak gora egin du adin talde guztietan, baina 16 eta 24 urte artekoan (+% 12,2) eta 45 urte eta gehiagokoan (+% 10,0) zertxobait altuagoa izan da 35 eta 44 urte artekoarekin (+% 5,3) eta 25 eta 34 urte artekoarekin (–% 0,4) alderatuz.
Hiruhileko koiuntura -2018ko IV. hiruhilekoa 12
Adinen araberako kontratu berrien banaketa ia ez da aldatu 2 eta ia hiru kontratutik bat 25 eta 34 urte artekoek sinatu dute (% 29,7) eta laurden bat 45 urte eta gehiagokoek (% 25,9) eta 35 eta 44 urte artekoek (% 25,1), 16 eta 24 urte arteko taldeak ekarpen baxuagoa egin duelarik (% 19,3). Gainera, kontuan izan behar da Bilbon egindako kontratu berriei dagokienez hamarretik bederatzi aldi batekoak direla (142.428 kontratu), baina kontratu mugagabeak gehiago hazi dira (+% 16,8) aldi baterakoak baino (+% 4,9): 14.959 kontratu berri mugagabeek sendotu dute Bilboko enplegu stock-a.
Kontratu “finkoek� % 16,8 egin dute gora
Bukatzeko aipatu behar da jarduerako lau sektore handiek urte arteko gehikuntza izan dutela kontratazio berrietan 2018an. Zerbitzuen sektoreak Bilbon egindako kontratazio guztiaren % 85,8 hartu du, eta % 5,5 hazi da (+7.019 kontratu gehiago). Industria sektoreak (kontratazioaren % 8,7) dinamismo handiagoa izan du (+% 7,4, +949 kontratu), eta eraikuntzan hazkundea baxuagoa izan da (+% 2,2, +125 kontratu).
Kontratazioa jarduera sektore guztietan hazi da
ERREGISTRATUTAKO LANGABEZIA Bilbon 2018ko abenduan erregistratutako langabezia 23.472 pertsonakoa zen, irailetik % 5,5 jaitsi zelarik (hirugarren hiruhileko erreferentzia da) eta 1.367 pertsona gutxiago zeudelarik langabezian. Jaitsiera hori gertatzearen arrazoietako bat izan zen Gabonetako kontratazioak igotzea, baina edonola ere, nabarmendu behar da urte arteko terminoetan langabeziak behera egiten jarraitzen duela (–% 6,7, -1.678 pertsona).
2018 bukatzean erregistratutako langabezian jaitsiera berria egon zen
Urte arteko terminoetan Bilbon erregistratutako langabeziaren jaitsiera 2018 bukatzean % 6,7koa izan zen eta emaitza hori (23.472 pertsona) 2010ean erregistratutakoa baino (25.494) askoz ere baxuagoa da, baina krisiaren aurreko balio baxuenak baino altuagoa da hala ere (2006, 14.055).
2
Zahartzearen fenomenoa lan merkatuan txertatzen ari da, zaharragoen taldeetan eragin gehiago dituelarik, hasiera batean gehiago direlako.
Hiruhileko koiuntura -2018ko IV. hiruhilekoa 13
Erregistratutako langabezia
32 [milaka]
Hileko
27,4 30,8 31,0
Urteko
30
31,0
27,9
25,5
27,5
26,2
26,2
28 26,8
26,6 26,4
25,9 25,2
25,2
25,2
26 25,0
24,4
25,0 24,3 24
23,5
23,5
07 08 09 10 11 12 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12
2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
22
Iturria: Estatuko Enplegu Zerbitzu Publikoa.
Laugarren hiruhilekoan emakumeen langabezia gizonena baino gehiago jaitsi da
Gazteen langabeziari dagokio ehunekoen beherakadarik handiena
2017
2018
2018 bukatzean erregistratutako urte arteko langabezia tasa errepikatu egin da gizonen (-% 6,7; -777 pertsona) eta emakumeen artean (-% 6,7, -905 pertsona); baina, hiruhileko arteko terminoetan jaitsiera handiagoa izan dute emakumeek (-% 8,5; -1.178 pertsona) gizonek baino (-% 1,7; -189 pertsona). Adin taldeen araberako garapenak baieztatu egiten du adin tarte guztietan erregistratutako langabeziaren hiruhileko arteko jaitsiera. Zehazki, talde gazteenek izan dute ehuneko jaitsiera handiena (16-24 eta 25-34 urtekoak, –% 9,3 eta –% 8,0, hurrenez hurren), eta ia bikoiztu egin dute zaharragoen datua (35-44 eta 45 urte baino gehiagokoak, –% 5,9 eta –% 4,0, hurrenez hurren). Hala ere, jaitsiera nabarmena zaharrenek izan dute (45 urte baino gehiagokoek, -505 pertsona) tartekoek baino – 25etik 34ra eta 35etik 44ra (-352 eta -359 pertsona), eta gutxien gazteenek (-150 pertsona). Urte arteko garapena positiboa izan da era berean adin talde ia guztietan, 16-24 taldean ez ezik (+% 2,0 eta 28 pertsona gehiago). Tarteko adinetako taldeek urte arteko jaitsiera nabarmenenak izan dituzte urte arteko terminoetan eta pertsona kopuruan, % 11,0ko (25-34 urte, -499 pertsona) eta % 12,0ko (35-44 urte, -777 pertsona) jaitsierekin, eta nagusienek izan dute jaitsiera neurritsuena (-% 3,4, -430 pertsona).
Hiruhileko koiuntura -2018ko IV. hiruhilekoa 14
Erregistratutako langabezia GUZTIRA Emakumeak Gizonak
2018.12 ∆% zk.
hiruhileko artekoa
∆%
urte artekoa
23.472 12.632 10.840
-5,5 -8,5 -1,7
-6,7 -6,7 -6,7
16 25 35 45
eta 24 urte bitartekoak eta 34 urte bitartekoak eta 44 urte bitartekoak urtekoak eta gehiagokoak
1.461 4.036 5.707 12.268
-9,3 -8,0 -5,9 -4,0
2,0 -11,0 -12,0 -3,4
6 hilabetera arte 6 hilabete eta urte 1 bitartekoak Urte 1 eta 2 bitartekoak 2 urtetik 3 urtera arte 3 urte baino gehiagokoak
7.241 2.807 3.374 2.106 7.944
-2,3 -7,4 -11,2 -2,2 -5,9
-3,0 -10,3 -11,4 -0,2 -8,1
17.695
-5,1
-7,5
5.777
-6,6
-4,0
Ez du langabeziagatiko prestaziorik jasotzen Langabeziagatiko prestazioak jasotzen ditu Iturria: EEZP eta Lanbide
Langabeziako antzinatasun tarte guztietako langabetu zenbatekoak behera egin du, eta urtebete eta 2 artean langabezian daudenena nabarmendu behar da (-% 11,2), ondoren 6 hilabete eta urtebete artean langabezian daudenena (-% 7,4) eta azkenik 3 urte baino gehiago daudenena (-% 5,9). Hiru talde horiek pertsona kopuruan jaitsiera gehien dituzten taldeak izan dira gainera (426, 224 eta 501 pertsona gutxiago kasu bakoitzean). Jaitsiera hori garrantzitsua da urte arteko terminoetan ere, 6 hilabete eta urtebeteko taldean eta urtebete eta 2 urte arteko taldean jaitsiera gehienak egon direlarik (-% 10,3 eta -% 11,4), langabezian 3 urte baino gehiago daramatzatenen aurretik (-% 8,1) eta egoera horretatik ateratzen diren pertsona gehien hor daude (-698 pertsona). Azken finean, 2018 bukaeran langabezian daramaten denboraren araberako banaketaren emaitzak nolabait erakarri egin dira, hamar pertsonatik lauk 6 hilabete baino gutxiago (% 30,8) edo 6 hilabete eta urtebete artean baitaramatza langabezian (% 12,0) eta hamarretik lauk 2 eta 3 urte artean (% 9,0) edo 3 urte baino gehiago (% 33,8). Bukatzeko, lau langabetutik hiruk ez du jasotzen prestaziorik (17.695 pertsona). Talde biak, prestazioak jasotzen dituztenak eta jasotzen ez dituztenak, jaitsi egin dira irailarekin alderatuz (–% 6,6 eta –% 5,1), baita urte arteko terminoetan ere (–% 4,0 eta –% 7,5, hurrenez hurren).
Hiruhileko koiuntura -2018ko IV. hiruhilekoa 15
Langabeziak behera egin du erreferentziazko hiriburu guztietan
Bost hiriburuetan erregistratutako hiruhileko arteko langabezia tasaren joera ezberdina da, Madrilen (–% 4,1), Valentzian (–% 3,7) eta Sevillan (–% 3,2), jaitsi egin delako, eta Bartzelonan (+% 0,8) eta Zaragozan igo egin baita (+% 1,7). Hala ere, urte osoan, hiriburu guztiek urte arteko murrizketa antzekoak izan dituzte. Bestalde, euskal hiriburuek hiruhileko artean eta urte artean jaitsiera nabarmenak izan dituzte, kasu bietan Iruñea nabarmendu behar delarik (–% 6,3 eta –% 9,0).
benchmarkinga Erregistratutako langabezia
2018.12
∆%
hiruhileko artekoa
∆%
urte artekoa
Madril Bartzelona Valentzia Sevilla Zaragoza G-5en batezbestekoa
160.413 69.316 53.528 68.434 37.899 --
-4,1 0,8 -3,7 -3,2 1,7 -1,7
-7,9 -6,0 -6,5 -5,8 -5,3 -6,3
BILBO
23.472
-5,5
-6,7
15.310 7.678 10.903
-2,6 -2,5 -6,3 -3,8 -2,8
-4,7 -7,7 -9,0 -7,2 -6,6
Gasteiz Donostia Iruñea G-3ko batezbestekoa G-9ko batezbestekoa
---
Iturria: EEZP eta Lanbide.
Hiruhileko koiuntura -2018ko IV. hiruhilekoa 16
BIZTANLERIA AKTIBOAREN INKESTA Biztanleria Aktiboaren Inkestako (BAI) emaitzak bi bloketan aurkeztuko dira: lehenengo blokea 2018ko laugarren hiruhilekoari buruzkoa da eta bigarrena 2018ko balantze orokorrari buruzkoa. Bilboko biztanleria aktiboa igo egin da…
BAIk (INE) kalkulatu du Bilboko biztanleria aktiboa 2018ko laugarren hiruhilekoan 170,2 mila pertsonakoa zela, % 6,9 hazi zelarik aurreko hiruhilekoarekin alderatuz. Hobekuntza hori gertatu da gizonen artean hobekuntza egon delako (+% 1,6), baina emakumeen artean jaitsiera egon da (–% 0,8). Gainera, laugarren hiruhilekoan egindako aurreikuspenak lanik gabe daudenen artean % 7,5ko murrizketa adierazi zuen, talde bien atzerakuntza nabarmenduz, gizonena (– % 2,5) eta bereziki, emakumeena (–% 10,6).
…eta landunena…
Jardueraren dinamismoak eragina du enpleguan, eta hala, 2018ko laugarren hiruhilekoan Bilboko landunak 144,6 pertsona ziren, hiruhileko arteko % 4,7ko gehikuntzarekin. Landunen kopurua hobetzea talde bietan gertatu da, gizonetan (+% 4,2) eta emakumeetan (+% 7,2).
Biztanleria aktiboa, landunak eta langabeak Biztanle aktiboak IV-15 165,8
IV-17 163,6
IV-16 160
27,8
IV-15 138,0
185
IV-18 170,2
175 165
Biztanle langabeak 25,6
26, 2
23,5
[milaka]
IV-18 144,6
IV-16 136,6
IV-17 137,4
155 145 135 125
Biztanle landunak I
II
III 2015
115 IV
I
II
III 2016
IV
I
II
III 2017
IV
I
II
III
IV
2018
Iturria: BAI (EIN)
Hiruhileko koiuntura -2018ko IV. hiruhilekoa 17
Modu horretan, Bilboko biztanleen3 enplegu tasa hobetu egin da eta % 49,37koa da, hirugarren hiruhilekoarekin alderatuz ehuneko 2,04 puntu gehitu delarik. Era berean, generoaren araberako garapen positiboa gertatu da, gizonen enplegu tasa (% 53,68; +1,4 puntu) eta emakumeena (% 15,52, +3,34 puntu) igo egin direlarik. 2018ko laugarren hiruhilekoan Bilboko langabetuak 25,6 mila pertsona izan ziren eta hiruhileko arteko hazkunde handia erregistratu zen (+% 21,3). Emaitza hori zuhurtziaz jorratu behar da, eta hori gertatzearen arrazoia da hiruhileko artean emakumeen (+% 30,1) eta gizonen (+% 14,4) langabezia igo egin dela.
…baina langabetuak ere bai
Bukatzeko, urte arteko terminoetan nabarmendu behar da 2018ko laugarren hiruhilekoan gehitu egin dela biztanleria aktiboa (+% 4,0) eta landunak (+% 5,2), eta langabe kopuruak behera egin duela Bilbon (–% 2,3). Ondorioz, enplegu-tasa indartu egin da (+2,39 puntu) eta langabezia tasa jaitsi egin da, % 15,04ra arte (–0,98 puntu).
%∆
biztanleria aktiboa
2018.II
Biztanleria aktiboa (milakotan)** Biztanleria landuna (milakotan)** Industria Eraikuntza Zerbitzuak Langabeak (milakotan)** Enplegu tasa* Langabezia-tasa (%)*
2018.III
2018.IV
165,9
159,2
170,2
6,9
4,0
140,9
138,1
144,6
4,7
5,2
19,7 8,0 113,2
18,4 6,7 113,1
19,4 7,2 117,7
5,4 7,5 4,1
3,2 -2,7 5,9
25,0
21,1
25,6
21,3
-2,3
48,12 15,08
47,33 13,24
49,37 15,04
2,04 1,80
2,39 -0,98
Hiruhileko artekoa
Urte artekoa
*Diferentzia ehuneko puntutan. Iturria: Biztanleria Aktiboaren Inkesta, EIN.
Lau hiruhilekoei buruzko informazioarekin, 2018ko balorazioak honako emaitzak izan ditu, eta laburbilduz, indartu egin da hiribilduko enplegu aldagaien hobekuntza. Hala, 2018an Bilboko biztanleria aktiboa 165,6 mila pertsonakoa izan zen, urte arteko % 1,1eko gehikuntzarekin.
2018an biztanleria aktiboa eta landuna gehitu egin zen eta langabetu kopurua jaitsi egin zen
3
Enplegu tasa landunen eta ekonomikoki aktiboak direnen arteko ratioa da (hau da, lan merkatuan egoteko baldintzak betetzen dituztenak eta lana izan nahi dutenak).
Hiruhileko koiuntura -2018ko IV. hiruhilekoa 18
Lan jarduerarekiko banaketa eginez gero, 141,0 mila pertsona landunak dira, % 2,5eko gehikuntza gertatu delarik, eta 2017rekin alderatuz 3,4 mila pertsona landun gehiago daude. Bestalde, 24,6 mila pertsona langabezian daude % 6,1eko murrizketarekin, hau da, orain dela urtebete baino 1,6 mila pertsona gutxiago.
biztanleria aktiboa Biztanleria aktiboa (milakotan) Biztanleria landuna (milakotan)** Industria Eraikuntza Zerbitzuak Langabeak (milakotan)** Enplegu tasa* Langabezia-tasa (%)*
%∆
2017
2018
163,7
165,6
137,6 18,6 7,2 111,4
141,0 19,9 7,4 113,7
26,2
24,6
-6,1
47,31 15,98
48,26 14,82
0,96 -1,15
urte artekoa
1,1 2,5 6,9 2,8 2,0
Urteko datuak, hiruhileko datuen batezbesteko gisa *Diferentzia ehuneko puntutan. Iturria: Biztanleria Aktiboaren Inkesta, EIN.
Hala, 2018an enplegu tasa hobetu egin da eta % 48,26koa izan da (+0,96 puntu) eta langabezia tasa jaitsi egin da, % 15 baino gutxiago delarik. Generoari dagokionez, gizonen enplegu tasa mantendu egin da eta emakumeena hobetu egin da (+1,8 puntu), eta talde bietan langabezia tasa jaitsi egin da (–% 1,0 eta –% 1,4 gizonena eta emakumeena, hurrenez hurren).
Enplegu eta langabezia tasak generoaren arabera (urteko batezbestekoa) Enplegu tasa
60,0 50,0
16,5
53,0
52,9 42,4
Langabezia tasa
42,3
hombre Gizona
16,1
53,0 44,1
16,0
40,0
15,5
30,0
15,0
20,0
14,5
10,0
14,0
0,0
15,9
Emakumea mujer
15,6 15,6 15,1 14,5
13,5 2016
2017
2018
2016
2017
2018
Urteko batezbestekoa Iturria: BAI (EIN).
Hiruhileko koiuntura -2018ko IV. hiruhilekoa 19
Merkataritza Merkataritza salmenten indize orokorra areagotu egin da Bizkaian
Hirugarren hiruhilekoan Bizkaiko salmenta indizearen hazkunde erritmoa moteldu egin zen, eta aurreko bi hiruhilekoetako erritmoa jaitsi zen (+% 2,5ekoa izan zen eta aurrekoetan +% 5,4koa eta +% 3,2koa hurrenez hurren). Joera hori positiboa da baina aurreko hiruhilekoetan baino zertxobait apalagoa, eta berdina gertatu da ibilgailuen salmenta eta konponketa azpisektorean (+% 6,1) eta handizkako merkataritzan (+% 3,5), eta txikizkako merkataritza gelditu egin da (–% 0,1). Hala, txikizkako merkataritza gelditzea adierazlearen bi osagarrietan gertatu da, eta zehazki, gehitu egin dira elikagai salmentak (+% 0,3) eta jaitsi egin dira gainerako produktuenak (–% 0,4). Beraz, kasu bietan 2013ko laugarren hiruhilekotik gertatzen ari zen hobekuntza joera eten egin da eta ikusi egin beharko da ea 2018ko laugarren hiruhilekoko zifrek gastu hazkundea gehiago hazi ezin daitekeela adierazten duten.
Merkataritzako enplegu indizeak hazkunde joerari eutsi dio
Sektoreei dagokienez, Bizkaiko merkataritza sektoreko enpleguaren dinamismoa agerian geratu da erregistratutako urte arteko hazkundearekin (+% 0,8), eta 2017ko lehenengo hiruhilekoan hasitako joera positiboa mantendu egin da.
Merkataritza
2018.I
2018.II
2018.III
(Urte arteko aldakuntza-tasa, %)
SALMENTAK Ibilgailu motordunen salmenta/konp. Handizkako merkataritza Txikizkako merkataritza*  Elikagaiak  Gainerako produktuak LANDUNAK
3,2
5,4
2,5
11,1
13,1
6,1
2,7 1,7 1,9 1,6
5,5 2,4 2,5 2,4
3,5 -0,1 0,3 -0,4
0,8
0,8
0,8
*Indize orokorra, gasolina zerbitzugunerik gabe. Bizkaiko datuak, egutegi-efektua zuzenduta duten prezio korronteak. 2010eko oinarria Iturria: Eustat.
Merkataritza gune handietako salmentek igotzen jarraitu dute
Testuinguru horretan, Bizkaiko merkataritza gune handietako salmenta indize orokorrak laugarren hiruhilekoan urte arteko hazkunde nabaria izan du (+% 3,4), eta beraz, emaitza horrek egiaztatu egiten du 2018an merkataritza saltoki handien salmentak gehitu egin direla, nahiz eta hirugarren hiruhilekoan moteltzea egon (+% 0,2). Azpisektoreak kontuan hartuz merkataritza gune handietako salmentak laugarren hiruhilekoan ez dira egonkorrak izan, baina positiboak izan dira azpisektore guztietan. Hala, elikagaien salmentak % 2,3 hazi dira, aurreko hiruhilekoan baino ehuneko altuagoa
Hiruhileko koiuntura -2018ko IV. hiruhilekoa 20
(+% 0,6) baina urteko lehenengo aldia baino baxuagoa delarik oraindik ere. Beste produktuen azpisektoreko salmentek hazkunde handiagoa izan dute (+% 5,5), eta gainditu egin dira aurreko hiru hiruhilekoetako erregistroak. Bukatzeko, merkataritza gune handietako enpleguak hazten jarraitu du eta urte arteko % 4,6ko hazkundea izan du. Beraz, 1,3 puntuko hobekuntza egon da hirugarren hiruhilekoarekin alderatuz, eta urtean zehar gorako joera nabarmena izan da.
Merkataritza gune handiak
2018.I
2018.II
2018.III
2018.IV
(Urte arteko aldakuntza tasa, %)
SALMENTAK Elikagaiak Bestelako produktuak
3,2 4,1 1,7
4,3 4,8 3,4
0,2 0,6 -0,5
3,4 2,3 5,5
LANDUNAK
1,5
2,6
3,3
4,6
Bizkaiko datuak egutegi efektua zuzenduta duten prezio arruntetan. Iturria: Eustat.
Jaitsiera nabarmena ibilgailuen matrikulazioan
2018ko urrian, azaroan eta abenduan Bizkaian 4.733 ibilgailu berri erregistratu ziren, eta urte arteko zenbatekoa nabarmenki jaitsi zen (–% 13,7). Jaitsiera hori gertatu zen WLTP (Worldwide Harmonized Light Vehicles Test Procedures) indarrean jarri zelako, eta salmentak aurreratu zirelako horren ondorioz. Horregatik laugarren hiruhilekoaren garapena eta urte osokoa kontuan hartu behar dira, azken finean guztizko matrikulazioa asko igo baitzen (+% 4,6) negozioaren bi segmentuetan (+% 4,1 eta +% 5,5, hurrenez hurren). Bigarren urtez jarraian hogei mila ibilgailuko kopurua gainditu da, eta zifra hori datu okerrenetik oso urrun dago, 2012ko datutik hain zuzen ere (12.829 matrikulazio).
ibilgailuen matrikulazioa GUZTIRA Partikularrak Enpresakoak eta beste batzuk
2018.III
2018.IV
5.032 3.282
4.733 3.339
1.750
1.394
∆ % urte
2017
2018
-13,7 -13,7
20.013 13.508
20.927 14.065
-14,0
6.505
6.862
artekoa
Bizkaiko datuak. Iturria: Faconauto.
Bilbon merkataritzari lotutako enpresen kopuruak behera egin du, eta afiliazioak gora
Bizkaiko merkataritza sektorearen enpresa sarea (abendua) 2.783 enpresakoa izan da, eta beraz % 2,0ko jaitsiera izan du 2017ko aldi berdinarekin alderatuz (56 enpresa gutxiago).
Hiruhileko koiuntura -2018ko IV. hiruhilekoa 21
Jaitsiera hori gertatu da nagusiki txikizkako merkataritzako enpresek behera egin dutelako4 (–% 3,0, 58 enpresa gutxiago) eta ibilgailuen salmenta eta konponketa datuek baita ere 5 (–% 1,9, 4 enpresa gutxiago). Alderantziz, handizkako enpresak zertxobait gehitu dira (+% 0,9, 6 enpresa gehiago), baina hala ere jaitsierak ez dira konpentsatu. Horrekin guztiarekin, nahiz eta enpresa sarean jaitsiera egon, enpleguan gertatutako ondorioa ez da hori izan, edo ez neurri berdinean: merkataritza sektoreari atxikitako eta Gizarte Segurantzari afiliatutako pertsonak igo egin dira (+% 0,6) 2017ko aldi berdinarekin alderatuz (119 pertsona gehiago) eta handizkako merkataritzak joera hobea izan du (+% 1,0) txikizkako merkataritzak baino (+% 0,6), eta ibilgailuen salmenta eta konponketari lotutako segmentuko enplegua jaitsi egin da (–% 1,3).
Bilboko adierazleak
%∆
2018.06
2018.09
2018.12
urte artekoa
2.798
2.767
Handizkako merkataritza Txikizkako merkataritza Ibilgailuen salmenta eta konponketa
683 1.901
687 1.871
2.783 689 1.887
-2,0 0,9 -3,0
214
209
207
-1,9
Afiliatuak Handizkako merkataritza Txikizkako merkataritza Ibilgailuen salmenta eta konponketa
20.569 5.056 14.126
20.168 5.056 13.765
20.677 5.058 14.269
0,6 1,0 0,6
1.387
1.347
1.350
-1,3
Enpresak (afiliazio-kontuak)
Bilboko datuak. Iturria: GSDN.
4
Titulartasuneko (autoenplegua) merkataritzako enpresa kopuruan irteera efektua kontuan hartu behar da, baita erretiro prozesua dutenak ere. 5 Hala ere modu neurritsuan, sektorean enpresa doikuntza gertatzen ari baita (integrazioa) eta negozio txikien formatuak ere aldatzen ari baitira.
Hiruhileko koiuntura -2018ko IV. hiruhilekoa 22
Turismoa Bilboko hoteletako bidaiariak eta ostatu gauak gehitu egin dira
2018ko laugarren hiruhilekoan Bilboko hoteletako ostatu gauak gehitu egin dira, 435.908 izan direlarik, eta horrek esan nahi du urte arteko gehikuntza % 4,8koa izan dela (20.008 ostatu gau gehiago). Bidaiarien sarrerak 225.313 pertsonakoak izan ziren, eta beraz, orain dela urtebete baino % 3,4 gehiago hain zuzen ere (7.449 bisitari gehiago). Zifra horiek baieztatu egiten dute Bilboko hotel jarduerak dinamismo handia duela. Ostatu gauetan erregistratutako gehikuntza bi segmentuetan oinarritu da, eta ehuneko gehikuntza handiagoa egon da hiru izar baino gutxiagoko hoteletan eta pentsioetan (+% 10,8) hiru izar eta gehiagoko hoteletan baino (+% 3,0), baina bolumena antzekoa izan da (10.345 eta 9.663 ostatu gau gehiago segmentu bakoitzean).
Atzerritarren turismoak joera hobea izan du
Bidaiarien jatorriari dagokionez, atzerriko bidaiariek laugarren hiruhilekoan gehikuntzak izan dituzte ostatu gauetan (+% 12,7) eta bidaiarien sarreretan (+% 8,9), eta horrek konpentsatu egin du nazio mailako segmentuaren jaitsiera ostatu gauetan (–% 0,4) eta bidaiarietan (+% 0,2). Modu horretan, hiribilduko hoteletako batezbesteko egonaldia 1,93 egunekoa izan da, eta atzerritarrena zertxobait altuagoa da (2,14 egun) estatuko bezeroena baino (1,81 egun).
%∆
Diferentzia
2018.IV
urte artekoa
435.908 329.999
4,8 3,0
20.008 9.663
105.909
10,8
10.345
Estatukoak Atzerritarrak
249.809 186.099
-0,4 12,7
-995 21.003
BIDAIARIAK Estatukoak Atzerritarrak
225.313 138.159 87.154
3,4 0,2 8,9
7.449 311 7.138
1,93
1,1
0,02
Turismoa OSTATU GAUAK 3 izar eta gehiagoko hotelak 3 izar baino gutxiagoko hotelak eta ostatuak
BATEZBESTEKO EGONALDIA
urte artekoa
Batezbesteko egonaldia: gauak/bidaiariak (egunak) Iturria: Eustat.
Hiriburu guztietan ostatu gauak gehitu egin dira. Horrekin guztiarekin, estatuko erreferentziazko
bost hiriburuetan (G-5) ostatu gauak % 7,1 igo dira 2017ko laugarren hiruhilekoarekin alderatuz. Hiriburuak kontuan hartuz Bartzelonaren hazkundea nabarmendu behar da (+% 15,3), eta ondoren Valentziakoa (+% 6,9), Madrilgoa (+% 4,6) eta Sevillakoa (+% 5,4).
Hiruhileko koiuntura -2018ko IV. hiruhilekoa 23
Euskal hiriburuek estatuko hiriburuek baino dinamismo handiagoa izan dute
Euskal hiriburuetan (G-3) nabarmentzekoa da Iruñeko ostatu gauen gehikuntza (+% 11,4), eta Donostiakoa (+% 11,0) eta Gasteizekoa ere (+% 8,4) azpimarratzekoa da. Ondorioz, euskal hiriburuen taldeak % 10,3ko batezbesteko igoerarekin bukatu du hiruhilekoa.
benchmarkinga
∆%
hoteletako ostatu gauak
2018.IV
Madril Bartzelona Valentzia Sevilla Zaragoza G-5 batezbestekoa (hiriak) BILBO Gasteiz Donostia Iruñea G-3ren batezbestekoa (hiriak) G-9ren batezbestekoa (hiriak)
5.120.754 4.728.088 959.168 1.412.575 475.423 -435.908 138.339 315.997 162.826 ---
urte artekoa
4,6 15,3 6,9 5,4 3,6 7,1 4,8 8,4 11,0 11,4 10,3 7,9
Iturria: Eustat eta EIN.
2018an hiribilduko hoteletako turismoa hazi egin da
Azken finean, urteko laugarren hiruhilekoak ekitaldi oso positiboa itxi du, hiribilduan ostatu hartu duten urte arteko bidaiarien fluxua gehitu egin delarik (+% 2,2), baita ostatu gauak ere (+% 2,8), eta beraz, batezbesteko egonaldiak sendotu egin dira (1,93). Atzerritarren segmentua estatukoena baino hobeto garatu da, eta beraz, bisitarien bolumena (% 46,7 eta % 53,3) eta ostatu gauak (% 49,4 eta % 50,6) parekatzen ari dira.
Turismoa
2017
2018
%∆
Diferentzia
urte artekoa
urte artekoa
OSTATU GAUAK
1.749.402
1.798.518
2,8
49.116
1.358.457
1.385.868
2,0
27.411
390.945
412.650
5,6
21.705
946.547
909.807
-3,9
-36.740
802.855
888.738
10,7
85.883
BIDAIARIAK
913.006
932.771
2,2
19.765
Estatukoak
513.975
497.486
-3,2
-16.489
Atzerritarrak
399.031
435.285
9,1
36.254
1,92
1,93
0,5
0,01
3 izar eta gehiagoko hotelak 3 izar baino gutxiagoko hotelak eta ostatuak Estatukoak Atzerritarrak
BATEZBESTEKO EGONALDIA
Batezbesteko egonaldia: gauak/bidaiariak (egunak) Iturria: Eustat.
Hiruhileko koiuntura -2018ko IV. hiruhilekoa 24
Garraioa ITSAS GARRAIOA Salgai-trafikoaren gehikuntza nabaria Bilboko Portuan (urriaazaroa)
Urria-azaroan zehar Bilboko portuan mugitutako salgaien trafikoa 6,2 milioi tonakoa izan da, % 6,4 hazi delarik eta irabazi garbiak 374.447 tonakoak izan direlarik orain dela urtebeteko aldi berdinarekin konparatuz. Hala ere, dinamismo hori ez da egon salgai mota guztietan. Hala, salgai likidoak guztizkoaren % 56,7 dira eta urte arteko hazkunde nabarmena izan dute (+% 9,5). Salgai solidoak ia egonkor mantendu dira (–% 0,4) eta ez da aldatu horiek garraiatutako salgaiei egindako ekarpena (% 13,6). Alderantziz, salgai orokorren trafikoa guztizkoaren % 29,3 da, eta urte artean % 3,9 igo da. Bestalde, edukiontzien trafikoak dinamismoa izan du baita ere eta 2017rekin alderatuz % 5,9ko gehikuntza izan du, 1,2 milioi tonara iritsi arte (garraiatutako salgaien % 19,3). Bukatzeko, edukiontzi kopurua (TEUs) eta garraiatutako ontzien kopurua ere igo egin dira (+% 3,9 eta +% 4,0 hurrenez hurren). Urtarrila-azaroan zehar Bilboko portuan mugitutako salgaien trafikoa 32,9 milioi tonakoa izan da, % 6,3 hazi delarik eta irabazi garbiak 1,95 milioi tonakoak izan direlarik 2017ko aldi berdinarekin konparatuz.
Salgaien itsas garraioa Urteko
29.000
34.308
Hileko
[milaka tona] 3.389
3.412
3.296
3.164
3.096
3.352 2.990
32.876 32.069
29.507 30.073 31.009
31.000
32.003
33.000
34.666
35.000
2.638 2.263
2.600
2.658
2.853 2.725
3.316 3.242 3.042
3.600 3.400 3.200 3.000
2.400 2.200
2.172 Salgaiak Joerak (azken 12 hilabeteetako batez besteko mugikorra)
1.931
3.800
2.915 2.932 2.800 2.812 2.825 2.600 2.577
2.398
27.000
2.000 1.800 1.600
Iturria: Estatuko portuak
01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11
25.000
2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017
2018an (aurrerapena) salgaien trafikoa % 6,3 hazi da
2016
2017
2018
Hiruhileko koiuntura -2018ko IV. hiruhilekoa 25
AIREKO GARRAIOA Laugarren hiruhilekoan Loiuko bidaiariak 1,3 milioi baino gehiago izan dira (1.323.738), eta 2017rekin alderatuz % 12,1eko eta 142.670 bidaiariko gehikuntza egon da. Hileko bilakaerari dagokionez urte arteko urriko hazkundea nabarmendu behar da (+ %13,3); ondoren datoz azarokoa (+% 11,6) eta abendukoa (+ %10,8).
Bidaiarien garraioa % 12,1 hazi da 2018ko laugarren hiruhilekoan
Hamar bidaiaritik seik estatu barneko hegaldiak hartu zituzten (% 60,1), 793.889 bidaiari izan ziren, eta urte arteko kopurua % 13,8 igo zen (+96.677 bidaiari). Nazioarteko hegaldietako bidaiariak (guztizkoaren % 39,9) 526.189 izan ziren, eta % 9,3 gehitu da kopurua 2017ko laugarren hiruhilekoarekin alderatuz (44.367 bidaiari gehiago). Eragiketa kopurua ere gehitu egin da (+% 11,3).
Aireko garraioa
2018.IV
BIDAIARIAK (kop.)
1.323.738
12,1
793.889 526.189
13,8 9,3
12.304
11,3
∆%
urte artekoa
Hegaldi komertzialetan
Nazionalak Nazioartekoak
HEGALDIAK (kop.) Iturria: Aena.
Estatuko aireportuek6 2018ko laugarren hiruhileko bukaeran batezbestekoa (G-5) % 9,6koa izan zuten. Sevillako eta Valentziako aireportuetan egon zen gehikuntza nabariena (+% 22,9 eta +% 13,1, hurrenez hurren), eta ondoren Bartzelonakoan (+% 8,7), Madrilgoan (+% 8,6) eta Zaragozakoan (+% 7,9).
Bidaiari kopuruaren gorakada aztertutako ia aireportu guztietan
Gainerako euskal hiriburuetan (G-3) batezbesteko hazkundea puntu erdikoa (+% 0,5) izan da, estatuko hiriburuena baino baxuagoa. Sei hilabetez jarraian gehikuntzak izan ondoren Gasteizko aireportuko eragiketak gehituz joan direlako; laugarren hiruhilekoan % 1,4 jaitsi zen bidaiari kopurua. Era berean, Donostiako aireportuak % 4,8ko jaitsiera izan zuen, eta Iruñean bakarrik gehitu zen nabarmenki bidaiari kopurua (+% 10,1).
6
Kontuan hartuz laugarren hiruhilekoan jaiegunak noiz izan ziren, horrek erraztu egin du 3-4 egunetako egonaldiak egotea.
Hiruhileko koiuntura -2018ko IV. hiruhilekoa 26
benchmarkinga
%∆
2018.IV
aireportuetako bidaiariak
Madril Bartzelona Valentzia Sevilla Zaragoza G-5eko metatua BILBO Gasteiz Donostia Iruñea G-3ko metatua G-9ko metatua
urte artekoa
14.296.483 11.484.874 1.853.264 1.694.470 99.155 ..
8,6 8,7 13,1 22,9 7,9 9,6
1.323.738
12,1
33.444 67.501 49.054 .. ..
-1,4 -4,8 10,1 0,5 9,7
Iturria: Aena.
Bidaiari kopuruaren gorakada aztertutako ia aireportu guztietan
Koadro horretan laburbilduta dago Loiuko aireportuko urteko balantzea, eta nabarmendu egin behar da bertan 5,5 milioi bidaiari egon direla, eta zehazki 5,45 milioi merkataritzahegaldietan, 2017rekin alderatuz % 9,9ko gehikuntza egon delarik. Gainera, segmentu biek garapen ona izan dute, estatuko eta nazioarteko bidaiariak gehitu egin direlarik. Bukatzeko adierazi behar da eragiketa kopurua ere gehitu egin dela (% 6,3) bidaiari kopuruaren bolumena baino zertxobait baxuagoko proportzioan, eta horrek esan nahi du eragiketa bakoitzeko mugimendu gehiago egon dela, aireontzien tamaina handiagoa izan delako eta/edo baliabideen erabilgarritasuna eraginkorragoa eta hobea izan delako.
Aireko garraioa BIDAIARIAK (kop.)
Hegaldi komertzialetan
Nazionalak Nazioartekoak
HEGALDIAK (kop.)
%∆
2017
2018
urte artekoa
4.973.809 4.965.325 2.831.655 2.133.670
5.469.453 5.455.910 3.128.314 2.326.994
10,0 9,9 10,5 9,1
46.989
49.966
6,3
Iturria: Aena.
Hiruhileko koiuntura -2018ko IV. hiruhilekoa 27
Ekonomia produktiboa BARNE PRODUKTU GORDINA Bizkaiko barne produktu gordinak urte artean % 2,4ko gehikuntza izan du. Emaitza hori oso positiboa da eta lurraldean aberastasuna sortzen dela baieztatzen du, batezbesteko hiruhileko bakoitzeko 9.530 milioi euro inguruan.
Bizkaiko ekonomiak hazten jarraitzen du
Lurraldeko BPGd-ren hiruhileko arteko garapenak egiaztatu egin du sendotu egin dela, eta beraz, hirugarren hiruhilekoan erregistratutako hazkundea % 0,5ekoa izan da. Zifra hori 2017ko hirugarren hiruhilekoan (+% 0,9) eta 2016ko hirugarren hiruhilekoan (+% 0,7) erregistratutako zifrak baino zertxobait baxuagoa da. Baina hala ere, nabarmendu behar da emaitza horrekin hogei ekitaldiz jarraian hazkundea egon dela. Bizkaiko BPGd Urteko
5
Hiruhileko
3,7 3,6
3,4 2,7
2,9 2,2
1,4
1,0 0,2 -0,6
-1,6 -2,2
-2,3
-0,2 -0,3
-1,8
2,3 2,2
0,8
0,3
0,6
2,7
3,1 2,9
3,1
2,9 0,9
1,0 0,9
1,2
0,2
0,5
4
3,2 3,4 3,2
0,7 0,8 0,8 0,6
2,9 2,8
2,6
2,4 3
1,1
0,9 0,3
0,5 0,5
2 1 0
0,2
-1
-0,9 -1,3 Hiruhilekoen arteko aldaketa ‌‌ Urte arteko aldaketa ‌.....
-2 -3
I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III
2012 2013 2014 2015 2016 2017
-4
2013
2014
2015
2016
2017
2018
Iturria: Hiruhileko kontuak (Eustat), Oinarria 2015
Bizkaian sortzen den enpleguak berreskuratzen jarraitzen du eta urte arteko % 1,8ko hazkundea izan du, 481.929 enplegu 7, 2017ko hirugarren hiruhilekoan baino 8.710 gehiago eta 2018ko bigarren hiruhilekoan baino 2.288 gehiago izan direlarik. Zifra horiek sendotu egiten dute Bizkaiak EAEn sortzen den enpleguari egiten dion ekarpena (% 50,2).
7
Lanaldi osoaren baliokidetzan.
Hiruhileko koiuntura -2018ko IV. hiruhilekoa 28
Orokorrean, Bizkaiko ekonomiak mantendu egin du sendotze eta hobetze bidea, eta aurreikuspenen arabera EAErako aurreikusitakoaren antzeko hazkundea egongo da (+% 2,8 eta +% 2,3 2018rako eta 2019rako).
INDUSTRIA Jarduera industriala zertxobait gehitu da
Laugarren hiruhilekoan –urria-azaroa tarteko behin-behineko datua- Bizkaiko ekoizpen industrialeko adierazleak urteko emaitza onena izan zuen, % 1,1 gehitu zelarik, urteko sekuentzia baino askoz ere altuagoa, seihileko negatibo bat izan baitzuen. Lurraldeko industria jardueraren joera aldatu da eskulangintza industriaren emaitzaren (+% 1,2) eta energia, gasa eta ura segmentuaren emaitzaren (+% 1,5) ondorioz, adierazlean ekarpen gehiago egin dutenez, erauzketa industrien atzerapena konpentsatu dutelako (–% 24,3).
Industria
2018.I
2018.II
2018.III
2018.IV
(Urte arteko aldakuntza tasa, %)
Ekoizpen adierazlea Manufaktura industria Energia, gasa eta ura Erauzketa industriak
-0,8 -0,3 -4,7 18,6
-2,7 -2,4 -6,9 2,8
0,1 1,9 -13,8 -15,6
1,1 1,2 1,5 -24,3
Bizkaiko datuak, behin-behinekoak, egutegi efektua zuzenduta dutenak Erreferentziazko aldiari gehitutako indizearen urte arteko aldakuntza. Laugarren hiruhilekoko datuak urrikoak eta azarokoak dira Iturria: Eustat.
ZERBITZUAK Bizkaiko zerbitzuen salmentak igo egin dira (% 2,4)
Bizkaiko zerbitzu sektorearen urte arteko gehikuntza % 2,4koa izan da urteko hirugarren hiruhilekoan, eta aurreko hiruhilekoetako hobekuntza lerroa jarraitu da (+% 4,1 eta +% 5,0, hurrenez hurren). Joera positibo hori azpisektore bietan egon da, merkataritza sektoreko salmentak zertxobait gehiago gehitu direlarik (+% 2,5) gainerako zerbitzuekin alderatuz (+% 1,9). “Gainerako zerbitzuak” azpisektoreak gehikuntza orokorra izan du ia jarduera adar guztietan, garraioa eta biltegiratze jarduerak salbuetsiz (–% 0,5). Alderantziz, jarduera profesionalak, zientifikoak eta teknikoak(+% 6,1), administrazio eta zerbitzu osagarri jarduerak (+% 3,2), ostalaritza (+% 1,3) eta informazioa eta komunikazio jarduerak (+% 0,9) hiruhilekoa bukatzean salmentetan gehikuntza nabariak izan dituzte. Sektore jardueraren dinamismo hori Bizkaiko zerbitzuen jardueretan lan egiten dutenen adierazlean ageri da (urte arteko +% 2,1 ), nagusiki gainerako zerbitzuetan (+% 2,9), baina merkataritza sektorean ere enplegua hobetu egin da (+% 0,8).
Hiruhileko koiuntura -2018ko IV. hiruhilekoa 29
Azken finean, eta laugarren hiruhileko bukaerako datuak falta direlarik, 2018ko lehenengo hiru hiruhilekoetan erregistratutako batezbesteko urte arteko hazkundea % 3,8koa izan da, eta zifra garrantzitsua da, baina 2017koa baino zerbait baxuagoa (% 4,3).
Zerbitzu salmentak 14,0 12,0
101,4
98,6
6,0 96,0
4,0
2,7 1,7 2,2
2,0
5,2 2,2
0,2
0,0
-6,0
105
100,8
8,0
-4,0
106,5
103,6
10,0
-2,0
110
107,7
3,4
89,6 -4,8
-8,0
2,2
2,8
0,9
5,2 98,2 5,0 3,9 4,1 98,6 3,6 96,3 2,4 94,3
100
4,4
91,6
90,3
90,7
87,7
86,8
85,8
97,9
93,0
91,0 89,5 -2,0 -3,2
3,8
95 90
87,0 85
Urte arteko aldaketaren tasa ……. Indizea …….
-5,7 -5,7
-10,0
80 I
II
III IV
I
2013
II
III IV
2014
I
II
III IV
I
2015
II
III IV
2016
I
II
III IV
2017
I
II
III
2018
Iturria: Zerbitzuen salmenten indizea (Eustat), Oinarria 2015
Zerbitzuak
2018.I
2018.II
2018.III
(Urte arteko aldakuntza tasa, %)
Zerbitzuak, guztira Merkataritza Bestelako zerbitzuak Garraioa eta biltegiratzea Ostalaritza Informazioa eta komunikazioak Jard. profesionalak, zientifikoak eta teknikoak Administrazio jarduerak eta zerbitzu osagarriak
4,1
5,0
2,4
3,2
5,4
2,5
5,6 4,2 9,1 2,6
4,7 6,0 6,8 -0,7
1,9 -0,5 1,3 0,9
5,5
3,3
6,1
9,0
7,3
3,2
2,2 0,8 2,9
2,1 0,8 2,9
2,1 0,8 2,9
Lana daukatenen indizea Zerbitzuak Merkataritza Bestelako zerbitzuak Bizkaiko datuak, egutegi ondorioz zuzendutakoak. Iturria: Eustat.
Hiruhileko koiuntura -2018ko IV. hiruhilekoa 30
KANPOKO MERKATARITZA Esportazioak eta inportazioak modu jarraituan hazi dira
Bizkaiko enpresek urria-azaroa bitartean egindako esportazioak 2.013,4 milioi eurokoak izan dira (+% 10,4) eta irabazi garbiak 189 milioi eurokoak izan dira. Inportazioak 2.216,9 milioi eurokoak izan dira (+% 17,3), 326,4 milioi euro gehiago. Horrenbestez, kanpo merkataritzaren saldoa defizitarioa da (-203,5 milioi euro) eta estaldura tasa % 90,8koa. Energetikoa ez den kanpoko jarduerak hazkunde apala izan du aurreko hiruhilekoan (+% 6,7) eta esportazio guztien hiru laurden da (% 73,0), eta inportazio ez energetikoak gehiago hazi dira (+% 8,2). Horrenbestez, kanpo merkataritzaren saldoak superabita du (+307,6 milioi euro) eta estaldura tasa % 126,5ekoa da.
Modu horretan, urteko behin-behineko itxierak (urtarrila-azaroa) urte arteko % 9,5eko ‌ eta 2018ko Bizkaiko kanpoko salmentak % 9-10 eta % 9,8ko gehikuntza adierazten du Bizkaiko esportazio eta inportazioetan, eta %6,9koa eta % 5,9koa ez energetikoan. inguru gehitu dira
Kanpo merkataritza
2018.I
2018.II
2018.III
2018.IV
(Urte arteko aldakuntza tasa, %)
Esportazioak guztira Energetikoak ez diren esportazioak
13,4
3,7
11,2
10,4
5,6
4,6
10,9
6,7
Inportazioak guztira Energetikoak ez diren inportazioak
-0,5
5,1
20,5
17,3
0,9
1,1
14,9
8,2
Energetikoak ez diren espor. % / espor. guztiak Energetikoak ez diren inpor. % / inpor. guztiak
(Partaidetza ratioa, %)
76,6
75,7
76,8
73,0
52,1
54,7
50,5
52,4
Bizkaiko datuak, behin-behinekoak. Hirugarren hiruhilekoa, urria-azaroari dagokio Iturria: Ekonomia, Industria eta Lehiakortasun Ministerioa.
Hiruhileko koiuntura -2018ko IV. hiruhilekoa 31
Esportazioen ratioa BPGd-ari dagokionez (%) Bizkaia 35,0 30,0 25,0
29,3 26,6 26,2 24,9 25,5
Urteko
32
Hiruhileko
Espor. % /BPGd
29,4
25,5 22,4
28,0
26,8
20,0
25,8
25,9
15,0 24,4
10,0
22,9
24,1
21,1
5,0
22,4 21,9
26,3
27,0
27,9
30 28 26
23,6
24 22
2016
2017
III
II
I
IV
II
III
I
IV
III
II
I
III
2015
IV
II
I
2017
2016
2015
2014
2013
2012
20
2011
0,0
2018
Iturria: Hiruhilekoen kontuak (Eustat), Oinarria 2015
Hiruhileko koiuntura -2018ko IV. hiruhilekoa 32
Jarduera ekonomikoak Jarduera lizentzien kopuruak hazten jarraitzen du
2018 bukaeran Bilbon jarduera ekonomikoko 41.641 lizentzia aktibo zeuden, 2009tik izan den zifrarik altuena, eta horrek sendotu egiten du 2012tik dagoen gorako joera. Beraz, urte arteko % 2,5ko gehikuntza egon da, hau da, termino absolutuetan duela urte bat baino 1.011 jarduera-lizentzia gehiago. Hiruhileko arteko terminoetan joera positiboa da oraindik ere, baina apalagoa (+% 1,7; 713 lizentzia gehiago). Hiribilduko lizentzia aktibo guztietatik lautik hiru enpresa jarduerenak dira (guztizkoaren % 74,5) eta jardueraren 31.004 lizentzia dira. Ondoren lizentzia profesionalak (% 24,6; 10.232 lizentzia) eta artistikoak daude (% 1,0; 405 lizentzia). Kontuan hartutako hiru taldeek urte artean garapen positiboa izan dute, eta enpresa jarduerek % 2,4ko hazkundea, profesionalek % 2,8koa eta artistikoek % 2,3koa izan dute. Era berean, hiru taldeek hazkundeak izan dituzte hiruhileko arteko terminoetan (+% 1,4; +% 2,8 eta +% 3,3 hurrenez hurren). Jarduera ekonomikoak 44.000
Urteko
Hiruhileko
1,7
1,7
1,6
42.000
41.641
39.981
39.223
38.075
36.758
35.974
38.365
34.000
36.825
38.123
38.000
40.630
1,5
40.000
36.000
1,0 0,5
0,4 0,2
0,3 0,1
0,5
0,2
0,1
0,0
-0,4
-0,4
Iturria: Bizkaiko Foru Aldundia (ekonomia jardueren gaineko zerga)
2016
2017
IV
III
I
II
IV
III
I
II
IV
II
III
I
2018
2017
2016
2015
2014
2013
2012
2011
2010
-0,5
2009
32.000
Hirugarren sektorea nagusi da enpresalizentzien artean
2,0
2018
Zerbitzu-sektoreari atxikitako enpresa-jarduerako lizentziak dira enpresa lizentzien zati nagusia (enpresa-lizentzien % 85,2); eraikuntzari dagozkion lizentziak baino askoz ere gehiago (guztien % 10,1) baita industria-sektoreari dagozkionak baino gehiago ere (% 4,7). 2017ko azken hiruhilekoarekiko dinamismo orokorra errepikatu egin da lizentzia mota guztietan (+% 1,9, +% 7,2 eta +% 1,5). Zerbitzu sektoreari atxikitako enpresa jarduerei dagokienez, era berean dinamismoa orokorra da aurreko urtearekin alderatuz: merkataritza jarduerako lizentziak (+% 0,3), finantza zerbitzu eta aseguruetakoak (+% 3,2), higiezinen zerbitzuetakoak (+% 4,3) eta enpresei emandako zerbitzuetakoak (+% 3,4), hazi egin dira, eta ostalaritza da jaitsi den sektore bakarra (–% 0,8).
Hiruhileko koiuntura -2018ko IV. hiruhilekoa 33
%∆
jarduerak
2018.III
2018.IV
hiruhileko artekoa
urte artekoa
Jarduera ekonomikoak
40.928
41.641
2,5
1,7
Enpresa jarduerak Lehenengo sektorea Industria Eraikuntza Zerbitzuak
30.581
31.004
2,4
1,4
1.447
1.456
1,5
0,6
3.048 26.086
3.144 26.403
7,2 1,9
3,1 1,2
9.955
10.232
2,8
2,8
392
405
2,3
3,3
Jarduera profesionalak Jarduera artistikoak
Iturria: Bizkaiko Foru Aldundia (Ekonomia jardueren gaineko zerga)
SOZIETATE BERRIAK Urria eta abendua artean Bilbon 176 sozietate berri sortu ziren, % 5,4 eta 9 sozietate gehiago aurreko hiruhilekoarekin alderatuz.
Merkataritza sozietate berriak 1200
Urteko
1000
873 785 741 670 794
626
600
741 830
800
300
Hiruhileko
245
243 232 210
400
246 221 218 205 202
203 184 168
174
200
149
215
218
250
233
190
176
161 167
141
152 126
200
150
100
I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV
0
2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
2018an sozietateak sortzeko hirugarren erregistro onena izan da
2013
2014
2015
2016
2017
2018
Iturria: eta Fuente: Bilboko CĂĄmaraMerkataritza de ComercioGanbera de Bilbao y Merkataritza Erregistroa
Grafikoan ikusten den bezala, laugarren hiruhileko datua aurreko hiru hiruhilekoetara gehitu da, oso positiboak guztiak ere, eta hala, 2018an Bilbon 794 sozietate inskribatu
Hiruhileko koiuntura -2018ko IV. hiruhilekoa 34
ziren, 2011tik hirugarren emaitzarik onena, 2014koaren (873) eta 2012koaren (830) atzetik.
%∆
Sozietate berriak
2018.IV
Hiruhileko artekoa
2018
Urte artekoa
Zenbat
%∆
Merkataritza sozietate berriak
176
5,4
-7,4
794
14,7
Lehenengo sektorea Industria eta energia Eraikuntza Zerbitzuak
2 17 15 142
-112,5 -25,0 2,2
-50,0 88,9 -37,5 -7,2
3 45 85 661
-40,0 28,6 13,3 14,6
32 13
-5,9 -31,6
-17,9 -40,9
153 76
36,6 -16,5
3
200,0
-40,0
18
-21,7
14
7,7
75,0
60
42,9
53
35,9
6,0
224
20,4
27
-18,2
-6,9
130
5,7
Merkataritza eta konponketak Ostalaritza Garraioa, biltegiratzea eta komunikazioak Finantzaketa bitartekaritza Higiezinen jarduerak eta enpresei zuzendutako zerbitzuak Beste zerbitzu batzuk Iturria: Merkataritza Erregistroa
10 sozietate berritik 8 zerbitzuetakoak dira
2018an sortutako sozietate berrien % 83,2 zerbitzu sektorekoak izan ziren (661 sozietate), % 19,7 eraikuntzakoak (85 sozietate), % 5,7 industria eta energiakoak (45 sozietate), eta beraz, lehenengo sektorea izan da neurritsuena (3 sozietate). Zerbitzu sektoreko jarduerei dagokienez, guztiak ere hazi egin dira 2017rekin alderatuz, ostalaritza ez ezik (–% 16,5, sektoreko enpresen –% 11,5) ezta garraioa, biltegiratzea eta komunikazioak ere (–% 21,7, bakarrik –% 2,7). Hala, merkataritza azpisektoreari atxikitako sozietate berriak sortutako zerbitzu sektoreko % 23,1 dira eta % 36,6 igo dira aurreko urtearekin alderatuz (41 sozietate gehiago). Era berean, finantzaketa bitartekaritza jarduerak (guztizkoaren % 9,1) eta enpresei eta gainerakoei zerbitzuak ematekoak (guztizkoaren % 33,9) nabarmendu egin behar dira baita ere hazkunde handia izan dutelako (+% 42,9 eta +% 20,4, hurrenez hurren). Bukatzeko, gainerako zerbitzuak (guztizkoaren % 19,7) % 5,7 hazi dira.
Hiruhileko koiuntura -2018ko IV. hiruhilekoa 35
2018ko IV. HIRUHILEKOA
ADIERAZLEAK Azkeneko datua
Δ Urte artekoa
(%)
Aldia
LAN MERKATUA Biztanleria aktiboa (milakotan)**
170,2
4,0
IV. HH
Biztanleria landuna (milakotan)**
144,6
5,2
IV. HH
25,6
-2,3
IV. HH
15,04
-1,0
IV. HH
23.472
-6,7
Abenduan
180.333
2,4
Abenduan
44.376
8,9
IV. HH
20.677
0,6
Abenduan
104,2
1,0
Abenduan
Ostatu gauak (kop.)
435.908
4,8
IV. HH
Bidaiariak (kop.)
225.313
3,4
IV. HH
1,93
1,3
IV. HH
6.248,0
6,4
urria-azaroa
1.323.004
12,0
IV. HH
101,0
-0,6
IV. HH
176
-7,4
IV. HH
Langabeak (milakotan)** Langabezia-tasa (%)** Langabe erregistratuak (pertsona kop.)** Afiliatuak (kop) Erregistratutako kontratuak (kop.)** MERKATARITZA Afiliatuak Kontsumo-prezioak (indizea)*** TURISMOA
Batezbesteko egonaldia (ostatugauak / bidaiaria) GARRAIOA Salgaien itsas garraioa (mila tonatan) Bidaiarien aireko garraioa ENPRESA-JARDUERA Industria-ekoizpena (indizea)*** Merkataritza-sozietate berriak (kop.)
* ehuneko-puntuak ** Bilboko biztanleak *** Bizkaiari dagokion adierazlea KPIren bilakaera, erreferentziazko aldiari gehitutako indizearen arabera. Iturria: Autoreek egindakoa, oinarritzat hartuz Eustaten, EEZPren, Lanbideren, Enplegu eta Gizarte Segurantza Ministerioaren, EINen, Estatuko portuen eta Aenaren datuak.
Hiruhileko koiuntura -2018ko IV. hiruhilekoa 36