III 2019 Bilboko hiruhileko koiuntura-txostena
Laburpena Nazioarteko Diru Funtsak kalkulatu du munduko ekonomia 3,2%, 3,5% eta 3,6% hasiko dela 2019., 2020. eta 2021. urteetan
Nazioarteko Diru Funtsak (munduko ekonomiaren aurreikuspenak, uztaila) aurreikusi du munduko ekonomia % 3,2, % 3,5 eta % 3,6 haziko dela 2019., 2020. eta 2021. urteetarako. Hain zuzen ere, 2019ko hazkundea izango da azken hamarkadako txikiena; izan ere, ekonomia aurreratua geratu eta moteldu egin da (+% 1,9 2019. urtean eta +% 1,7 2020an eta 2021ean). Horrez gain, nolabait moteldu dira sortzen eta garapen bidean dauden ekonomien dinamismoa (+% 4,1, +% 4,7 eta +% 4,9 2019., 2020. eta 2021. urteetan).
Besteak beste, hauexek dira egoera hori eragin duten faktoreak: Ameriketako Estatu Batuak abiarazitako muga-zergazko gerra (Txinarekiko eta EBrekiko) eta Brexitak eta tokiko tentsio soziopolitikoek (Argentina, Txile, Venezuela, Brasil eta abar) sortutako ezegonkortasuna, bai eta horrek guztiak finantza eta produktuen merkatuen aldakortasunean izandako eragina ere.
Eusko Jaurlaritzak BPGd-ren % 2,2 eta % 2,0ko hazkundeak aurreikusi ditu 2019 eta 2020rako
Bilbon 178.923 pertsona afiliatu dira Gizarte Segurantzan
41.366 kontratu berri, duela urtebete baino % 7,9 gehiago
Eusko Jaurlaritzaren Ekonomia eta Plangintza Zuzendaritzaren arabera (iraila), euskal ekonomia % 2,2 eta % 2,0 haziko da 2019an eta 2020an. Emaitza etxeetako kontsumoaren (+% 2,0 eta +% 1,9) eta kontsumo publikoaren (+% 2,0 eta +% 1,8) hazkundean oinarritu da, bai eta kapitalaren eraketa gordinaren bilakaera positiboan ere (+% 3,0 eta +% 2,7). Eskaintzaren ikuspegitik, hazkundea handitu da eraikuntzan (+% 3,4 eta +% 2,6) eta zerbitzuetan (+% 2,6 eta +% 2,2) eta, neurri txikiago batean, baita industrian eta energian ere (+% 1,0 eta +% 1,4). Amaitzeko, 2019. eta 2020. urteetan, hurrenez hurren, 15.000 eta 11.500 enplegu sortuko dira.
Hiribilduan sortzen den enpleguaren ikuspegitik, nabarmendu behar da Bilbon 178.923 pertsona daudela Gizarte Segurantzan afiliatuta (2019ko iraila), hau da, duela urtebete baino % 1,5 gehiago. Hazkunde hori araubide orokorrean gertatu da (+% 1,8 urtetik urtera), eta beste araubide batzuen beherakadak konpentsatu ditu. Bestalde, afiliazioak lau sektore handietan egin du gora (+% 1,4 zerbitzuetan; +% 1,0 industrian eta energian; +% 2,6 eraikuntzan, eta +% 3,1 lehen sektorean).
2019ko hirugarren hiruhilekoan 41.366 lan-kontratu berri egin dira Bilbon. Zenbateko horrek urte arteko % 7,9ko gorakada ekarri du, eta dinamismo handiagoa emakumeen kontratazioari dagokionez (+% 12,0 urtetik urtera) eta gizonenarekin alderatuta (+% 4,2). Gainera, dinamismo hori gazteenen artean islatu da gehiago (+% 17,1), gainerako adin-segmentuekin alderatuta (+% 3,1, +% 5,9 eta +% 8,4, 25etik 34ra, 35etik 44ra eta 45etik gora, hurrenez hurren). Kontratu berrien % 91,4 aldi baterako izan ziren (+% 8,6), eta % 8,6, berriz, kontratu mugagabeak izan ziren (+% 1,3).
Hiruhileko koiuntura -2019ko III. hiruhilekoa 1
Erregistratutako langabeziak berriz egin du behera (–% 9,8, urtetik urtera)
Hiribilduko langabeziatasa % 13,17 da; gora egin du
Jarduera ekonomikoko adierazleek hobera egin dute, baina aurreko hiruhilekoetan baino neurri txikiagoan
Udako kanpaina zenbateko positiboekin amaitu da: bidaiariak (+5,6%) eta ostatu-gauak (+5,5%) ugaritu dira
Jarduerak gora egin du Loiun, baina behera Bilboko Portuan
Lurraldeko industriajarduerak hobera egin du energia-jarduerei esker
Beste alde batetik, Bilbon erregistratutako langabeziak berriz egin du behera irailean (–% 9,8 urtetik urtera), eta 22.400 pertsona dira. Beherakada antzekoa da gizonen (–% 10,1) eta emakumeen (–% 9,6) artean eta adin-tarte guztietan, langabezian daramaten denbora gorabehera. Dena den, erregistratutako biztanle langabeen % 70,8k ez du prestaziorik jasotzen. Biztanleria Aktiboaren Inkestan (EIN; hirugarren hiruhilekoa), biztanle landunen hiruhilekoen arteko beherakada ageri da (–% 1,4), eta gorakada hiribilduko biztanle langabeen kasuan (+% 5,2). Langabezia-tasa % 13,17 da, hau da, hazkundea egon da hiruhilekotik hiruhilekora eta urtetik urtera. Urte amaitzeko datuek (laugarren hiruhilekoa) baieztatuko dute unean uneko atzerakada den edo joera-aldaketa bat egongo den eta Bilbon bizi diren biztanleen artean enpleguak txarrera egingo duen. Sektoreko adierazleek emaitza positiboak erakusten dituzte oraindik, baina aurreko hiruhilekoetan baino neurri txikiagoan. Horrela, gora egin du Bizkaiko merkataritzako salmenta-indizeak (+% 1,2 urtetik urtera; bigarren hiruhilekoa). Ratio hori aurreko bi hiruhilekoetan erregistratutakoaren azpitik dago (+% 3,8 eta +% 4,1). Dinamismorik txikiena txikizkako merkataritzari (+% 1,0) eta handizkako merkataritzari (+% 1,3) dagokie, eta ibilgailuen salmenta eta konponketarako azpisektorea da dinamikoena (+% 3,5). Nolabaiteko mantsotze horren isla da merkataritzaren sektorean landunen indizeak aurreko hiruhilekoetan baino gutxiago gora egin izana (+% 0,6). Hiribilduko hoteletan, emaitza oso positiboarekin amaitu dute uda, eta urte arteko gorakadak egon dira bidaiarien (+% 5,6) eta ostatu-gauen (+% 5,5) kopuruetan. Bezeroen segmentuetan, atzerritarren segmentuak gehiago igo izana nabarmendu behar da, bai bidaiarien bolumenean (+% 8,1), bai ostatu-gauen bolumenean (+% 7,9). Estatuko segmentuan erregistratutako hazkundeak hirukoiztu dira bidaiariei (+% 2,4) eta ostatu-gauei dagokienez (+% 2,5). Bilboko hotelen sektorearen joerari eutsiz, Loiuko aireportuan, uztailetik irailera, gora egin du arreta jaso duten bidaiarien kopuruak (+% 9,3, urtetik urtera), estatuko hegaldietan (+% 9,9) zein nazioartekoetan (+% 9,0). Beste alde batetik, Bilboko Portuan (uztailetik abuztura) mugitutako salgaien kopurua 5,7 milioi tonakoa da, eta urte arteko % 4,1eko beherakada izan du (irailean berreskura daiteke, eta hiruhilekoko balantzea hobetu). Amaitzeko, Bizkaiko industria-ekoizpenaren indizean (uztaila-abuztua) urte arteko % 7,5eko hazkundea erregistratu da, energiari, gasari eta lurrunari lotutako jarduera positiboengatik (+% 70,9) eta, neurri txikiagoan, erauzketa-industriengatik (+% 1,6). Oraindik, manufaktura-industrian erregistratutako beherakada (–% 0,3) konpentsatzen dute, zeinak joera negatiboa izan duen bi hiruhilekoz jarraian (–% 1,2 bigarren hiruhilekoan).
Hiruhileko koiuntura -2019ko III. hiruhilekoa 2
Testuingurua MUNDUKO EKONOMIA Nazioarteko Diru Funtsaren arabera, 2019ko munduko hazkunde ekonomikoa % 3,2koa izango da, eta % 3,5ekoa eta % 3,6koa 2020. eta 2021. urteetarako
Nazioarteko Diru Funtsak munduko ekonomiaren aurreikuspenetan egindako eguneraketetan (2019ko uztaila) aurreikusi du munduko ekonomia % 3,2, % 3,5 eta % 3,6 haztea 2019., 2020. eta 2021. urteetarako. Horrela, 2019ko hazkundea txikiagoa izango da azken hamarkadan, ekonomia aurreratuek (+% 1,7, 2020an eta 2021ean) eta garapen-bidean dauden ekonomiek (+% 4,7 eta +% 4,9, 2020an eta 2021ean) izandako geldialdi eta moderazioagatik. Egoera hori baldintzatzen duten faktoreen artean, hauek nabarmendu daitezke: “Ameriketako Estatu Batuek gehiago handitu dituzte Txinako zenbait inportazioen mugazergak, eta Txinaren erantzuna izan da Ameriketako Estatu Batuen inportazioen azpimultzoen muga-zergak handitzea. Ekainean egin zen G-20aren goi-bileraren ostean,
neurri horiek gora egitea ekidin zen. Teknologia hornitzen duten munduko kateek mehatxatuta ikusi dituzte beren buruak; izan ere, baliteke Ameriketako Estatu Batuek zigorrak jartzea, eta ez da Brexitari lotutako ziurgabetasuna desagertu eta duela gutxiko tentsio geopolitikoen ondorioz energiaren prezioak aldatu dira”.
Munduko BPGd
2018
2019e
2020p
2021p
MUNDUKO BPGd
3,6
3,2
3,5
3,6
Ekonomia aurreratuak Ameriketako Estatu Batuak Eurogunea
2,2 2,9
1,9 2,6
1,7 1,9
1,7 1,8
1,9 1,4
1,3 0,7
1,6 1,7
1,5 1,5
1,7 0,9
1,3 0,1
1,4 0,8
1,5 0,7
2,6
2,3
1,9
1,7
4,5 6,6 6,8 1,1 2,3
4,1 6,2 7,0 0,8 1,2
4,7 6,0 7,2 2,4 1,9
4,9 6,0 7,8 2,2 1,7
Alemania Frantzia
Italia Espainia
Garatzen ari diren ekonomiak Txina India Brasil Errusia
Iturria: Nazioarteko Diru Funtsa (2019ko uztaila) (e, estimazioa; p, proiekzioa)
Hori guztia kontuan izanda, ekonomia aurreratuek gora egitea aurreikusi da: % 1,9 2019 urterako eta % 1,7 2020. eta 2021. urteetarako. Ameriketako Estatu Batuen joera Eurogunearena baino hobea izatea aurreikusi da (+% 2,6 eta +% 1,3, hurrenez hurren). Hain zuzen ere, 2018. urtearekin alderatuta Alemanian eta Italian, esaterako, hazkundea motelduko dute % 0,7n eta % 0,1en, hurrenez hurren. 2019. urterako, Alemaniako agintariek ohartarazi dute Alemania, teknikoki, atzeraldi batean sartuko dela. Hiruhileko koiuntura -2019ko III. hiruhilekoa 3
Nazioarteko Diru Funtsaren arabera, Frantziaren hazkundea % 1etik gora egongo da (+% 1,3), eta Espainia izango da 2019. urtean Eurogunearen barruan dinamismorik handiena erregistratuko duen herrialdea (+% 2,3), baina badirudi 2020an eta 2021ean moteldu egingo dela. Beste alde batetik, garapen-bidean dauden ekonomiek 2018. urtekoen antzeko hazkundeak izango dituzte 2019., 2020. eta 2021. urteetarako (+% 4,1, +% 4,7, +% 4,9 eta +% 4,5, hurrenez hurren): herrialdeei dagokienez, aurreikuspenak desberdinak dira, eta Txinaren zein (+% 6,2) Indiaren (+% 7,0) dinamismoa nabarmendu behar da, Errusiaren (+% 1,2) edo Brasilen (+% 0,8) mantsotasunarekin erkatuta. Arreta Espainian jarriz gero, azken urteetan erregistratutako hobekuntzaren nolabaiteko ahultasun-sintomez ohartarazten gaituzten beste adierazle batzuen emaitzak erantsi dira taulan. Zehazki, 2019ko hirugarren hiruhilekoan, nolabaiteko etsipena izan dute kontsumitzaileek; izan ere, alde batetik, konfiantza gutxiago dute (batik bat ekonomia orokorraren eta enpleguaren bilakaeran) eta, bestetik, okerragotze horri aurre egiteko prestatzen ari dira, zeinaren ondorioz gorakada izan den familien aurrezkietan (dirudienez).
Espainia Etxebizitzen konfiantza Etxeen aurrezkia gordailuetan*
2016
2017
2018
2019ko III
-6,3
-3,4
-4,2
-5,6
1,1
-0,4
3,0
3,6
*2019-IIIko datua 2019ko lehenengo seihilekoari dagokio Iturria: Eurostat, Espainiako Bankua.
EUSKAL EKONOMIA Eusko Jaurlaritzak % 2,2ko eta % 2,0ko hazkundea aurreikusi du 2019. eta 2020. urteetarako
Eusko Jaurlaritzako Ekonomia eta Plangintza Zuzendaritzaren 2019ko eta 2020ko ekitaldietarako aurreikuspen ekonomikoen azken berrikuspenaren arabera (2019ko urria), euskal ekonomiak % 2,2 egingo du gora 2019. urtean (ekaineko aurreikuspenean baino hamarren bat gutxiago) eta % 2,0 2020. urtean. Horri dagokionez, bat egingo du, batik bat, Eurogunerako kalkulatutako hazkunde ekonomikoaren aurreikuspenetarako beherakada globalarekin. Emaitza horretan, erabakigarriak dira etxeko kontsumoaren aurreikuspenak (+% 2,0 2019an eta +% 1,9 2020an), bai eta kontsumo publikoarenak ere (+% 2,0 eta +% 1,8, hurrenez hurren). Etxebizitzen kasuan, 2018. urterako erregistratutako mailetatik behera daude (+% 2,7), baina administrazio publikoan, aitzitik, ez da hori gertatu eta hobekuntzaren bidetik jarraitzen du (+% 1,6). Beste alde batetik, kapital-eraketa gordinak hazkundearen ratioei eutsi die, baina 2018. urtean erregistratutako mailetatik behera (+% 4,7). 2019an eta 2020an % 3,0 eta % 2,7 haziko dela aurreikusi da. Hiruhileko koiuntura -2019ko III. hiruhilekoa 4
Horrela, barne-eskariaren ekarpena % 2,3koa eta % 2,2koa izango da 2019an eta 2020an. Kopuru horiek 2018koak baino txikiagoak izango dira (% 3,0). Eta, era berean, kanpoko saldoaren ekarpenak txarrera egin du, eta bi erregistro negatibo izan ditu (–% 0,1 eta –% 0,2, hurrenez hurren), 2018an kontsignatutako balio neutroaren ostean (% 0,0).
Euskal Autonomia Erkidegoa
2018
Etxeetako kontsumoa
2019p II
3,0
2,2
2,2
2,2
2,3
2,2
2,0
2,7
2,2
1,9
1,9
2,0
2,0
1,9
Kontsumo publikoa
1,6
2,0
2,0
2,0
2,1
2,0
1,8
Inbertsioa (KEG)
4,7
4,0
2,5
2,7
3,0
3,0
2,7
Barne eskariaren ekarpena
3,0
2,6
2,0
2,2
2,4
2,3
2,2
Kanpoko saldoaren ekarpena
0,0
-0,6
-0,2
0,0
-0,1
-0,1
-0,2
Lehenengo sektorea
7,9
4,6
-0,1
2,6
4,2
2,8
-3,9
Industria eta energia
2,5
0,6
0,8
1,2
1,3
1,0
1,4
Eraikuntza
4,1
4,8
2,9
3,0
3,0
3,4
2,6
Zerbitzuak
2,7
2,6
2,6
2,5
2,5
2,6
2,2
BPGd egoera makroekonomikoa
III
IV
2019p 2020p
I
Iturria: Eusko Jaurlaritza. Ekonomia eta Plangintza Zuzendaritza (2019ko iraila), (p: aurreikuspena)
Enplegua hobetzeko joerari eutsi zaio
Enpleguaren alorreko aurreikuspenen arabera, % 1,6ko hazkundea egongo da 2019. urtean eta % 1,2 2020. urtean, hau da, ekainean esleitu ziren puntuak baino –0,1pp gutxiago (bi kasuetan). 2019ko bigarren hiruhilekotik hobekuntza-prozesuan nolabait moteltzen ari den lan-merkatuarekin bat dator. Aurreikuspenen arabera, 2019an 15.000 enplegu sortuko dira, eta 2020an 11.500 enplegu. Hortaz, iragarri bezala, erritmoa moteldu bada ere, enplegu sorkuntza garbiko elkarren segidako bederatzi ekitaldi izango dira.
Zerbitzuak, eraikuntzak eta, neurri txikiago batean, industriak euskal ekonomiaren hazkundeari eutsi diote
Jarduera-sektore handiei dagokienez, Eusko Jaurlaritzak 2019. eta 2020. urteetarako hobetzeko itxaropenari eutsi dio zerbitzuen (+% 2,6 eta +% 2,2) eta eraikuntzaren (+% 3,4 eta +% 2,6) adarretan, eta nolabait murriztu da industrian eta energian (+% 1,0 eta +% 1,4). Azken finean, hiru jarduera-sektore handiek hazten jarraitzen badute ere, 2018. urtean baino erritmo txikiagoan egin dute.
… badirudi enpresak, dagoneko, moteltzen ari direla…
Amaitzeko, duela gutxiko bilakaera eta eragileen sentsibilitatea erakusten duten hiru adierazleri buruzko informazioa jaso da. Horiei esker, dagoeneko azaldutako hazkundeitxaropenen inguruko hausnarketa osatu daiteke. Horrela, Eusko Jaurlaritza prestatzen ari den termometro ekonomikoa itxaropen, inbertsio edo sektoreko jarduerei dagozkien hamabost adierazleren panelaren bilakaera eguneratua jasota duen adierazle sintetiko bat da, eta ekitaldi-amaieraren Hiruhileko koiuntura -2019ko III. hiruhilekoa 5
aurrerapenaren adierazle da. 2019. urtean ikusi da adierazlea moteldu egin dela, bai eta 2019ko hileko balioak (orokorrean) 2018. urtean erregistratutakoak baino txikiagoak direla ere. Era berean, 2019ko lehenengo zatia bigarrena baino txarragoa izan dela badirudi ere (maiatzetik irailera), ekaineko adierazlearen profilak erakusten du nolabait moteldu dela.
Euskal ekonomiaren termometroa: adierazle sintetikoa 116 112
113,3
112,9
111,2 108,8 106,3
108 104
107,0
108,1
107,0
104,5 103,3 104,0
106,4 102,6
100 96
Oharra: Euskal ekonomiaren termometroa adierazle sintetiko bat da, eta hainbat aldagai konbinatzen ditu Iturria: Eusko Jaurlaritzako Ekonomia eta Ogasun Saila
‌EAEko enpresa-aurreikuspenak 60
54,4 56,8
50
48,7 47,0
54,2 55,3
47,7 50,0
46,0 47,6
Prezioak
Errentagarritasuna
51,3 52,1
50,0 50,8
Enplegua
Inbertsioa
40 30 20 10 0
Fakturazioa
Jarduera
Eskaerak
III-2019 2019- III
IV-2019 2019- IV
Iturria: Enpresa-konfiantza. Laboral Kutxa
Ildo beretik, eta euskal enpresen itxaropenei dagokienez 1, 2019ko hirugarren hiruhilekoko emaitzek erakutsi dute enpresen erdiak baino gehiagok erakutsi dutela kontuan hartutako 1
Informazio osagarri gisa hartu behar da kontuan; izan ere, enpresa-sentsibilitatea biltzen duen ekimen bat da, baina ez ditu enpresa parte-hartzaileak zehazten (kopurua), ezta enpresa-ehunari dagokionez duen adierazgarritasuna ere. Dena den, joerak berresten ditu. Hiruhileko koiuntura -2019ko III. hiruhilekoa 6
adierazle partzial guztiek hobera egin dutela. Hain zuzen ere, honako hauetako hobekuntza islatzen duen ehunekoa hasi da: fakturazioa (% 56,8, +2,4pp), eskaera (% 55,3, +1,1pp), prezioak (% 50,0, +2,3pp), enplegua (% 52,1, +0,8pp) eta inbertsioa (% 50,8, +0,8pp). Alabaina, erdiak baino gutxiagok egin du hobera jarduera orokorrean (% 47,0, –0,7pp) eta errentagarritasunean (% 47,6, +1pp), hurrenez hurren.
eta etxeetako konfiantzak behera egin du
Amaitzeko, euskal ekonomiarekiko eragileen pertzepzioari dagokionez, adierazi beharra dago kontsumitzaileen konfiantzan beherakada garrantzitsua ikusi dela urteko hirugarren hiruhilekoan. Hori horrela, joera positiboko urteen ostean, berriz ere sartu gara balio negatiboetan eta, beraz, konfiantzarik gabeko egoerara. Hortaz, arretaz ibili beharra dago eta ekitaldia amaitu arte itxaron, 2019ko ekitaldian atzera egite horretara itzuliko garela baieztatzeko. Kontsumitzaileen konfiantzak behera egin du ekonomia orokorraren eta enpleguaren bilakaeran uste baino balorazio txarragoa egon delako; alabaina, etxeko ekonomiaren eta aurrezteko gaitasunaren pertzepzioak eutsi egin dio.
EAE Kontsumitzailearen konfiantza
2016
2017
-4,5
0,9
2018
2019ko III
1,1
-4,7
2019ko datua 2019ko lehenengo seihilekoari dagokio Iturria: Laboral Kutxa
EAEko BPGd Euskal ekonomia % 2,2 hazi zen 2019ko bigarren hiruhilekoan
Eustatek bigarren hiruhilekoari buruz argitaratutako azken datuen arabera, % 2,2ko hazkundea egon da euskal ekonomian, eta, horrela, 2014. urtean abiarazitako hazkundejoerari eusten zaio. Begi bistakoa da euskal ekonomiak une on bat bizi duela, baina nabarmendu behar da hazkunde hori moteltzen doala (-0,8pp 2018ko bigarren hiruhilekoari dagokionez). Dena den, jarduerak elkarren segidako hogeita bi hiruhilekotan egin du gora. BPGd-ren hazkundeari egindako ekarpena jarduera-sektoreen arabera aztertuz gero, hazkunde handiagoa ikusi da eraikuntzaren jardueran (+% 2,9), nahiz eta aurreko hiruhilekoetan baino maila txikiagoan egin. Zerbitzuen sektorean, hazkunde-maila aurreko aldikoaren antzekoa izan da (+% 2,6); industrian eta energian, aitzitik, balio txikiagoak izan dira, baina positiboak halere (+% 0,8).
Hiruhileko koiuntura -2019ko III. hiruhilekoa 7
EAEko BPGd
Hiruhileko arteko aldakuntza Urte arteko aldakuntrza
Iturria: Hiruhilekoko kontuak (Eustat), oinarria: 2015
EAE
2017
2018
PIB
2,8
2018
2019
I
II
III
IV
I
II
3,0
3,2
3,2
3,0
2,6
2,2
2,2
10,1
7,9
3,0
8,1
4,8
15,9
4,6
-0,1
Industria eta energia Eraikuntza
2,5
2,5
3,5
3,5
2,5
0,3
0,6
0,8
1,6
4,1
1,2
3,7
5,4
6,2
4,8
2,9
Zerbitzuak
2,9
2,7
3,0
2,6
2,5
2,7
2,6
2,6
Lehen sektorea
EAEko datuak, egutegi ondorioz zuzendutakoak. Kateatutako bolumen adierazlearen urte arteko aldakuntza. Iturria: Eustat.
2019ko bigarren hiruhilekoan, enplegua % 1,7 hazi zen
EAEko enplegua (2019ko bigarren hiruhilekoa) 978.023 lanpostura igo da (lanaldi osoko baliokidetasuna), eta urtetik urtera % 1,7 hazi da. Zerbitzuen sektorearen (+% 1,8) eta eraikuntzaren (+% 3,3) dinamismoaren emaitza da. Industriak eta energiak, berriz, neurri txikiagoan handitu dira (+% 0,9).
Hiruhileko koiuntura -2019ko III. hiruhilekoa 8
Lan-merkatua AFILIATUTAKO BIZTANLEAK Bilboko afiliazioak (iraila) 2008an lortutako gehieneko balioaren gainetik jarraitzen du
Bilbon, 178.923 pertsona daude (2019ko iraila) Gizarte Segurantzan afiliatuta, 2018. urtean erregistratutakoa baino % 1,5 gehiago (2.558 afiliatu gehiago termino absolutuetan). Elkarren segidako lau hiruhileko positiboren emaitza da. Hain zuzen ere, 2008. urtean hiribilduan erregistratutako enplegu afiliatuaren gehieneko balioa gainditzen dute (178.814 afiliatu abenduan).
Araubide orokorreko afiliazioa % 1,8 hazi da
Araubide Orokorrari atxikitako afiliazioa Bilboko afiliazio guztiaren % 83,4 da. 149.209 afiliatu ditu, hau da, modu positiboan eboluzionatzen duen araubide bakarra da (+% 1,8 urtetik urtera). Horri dagokionez, egon diren 2.558 afiliazio berrietatik, 2.697 Araubide Orokorrekoak dira. Hala eta guztiz ere, hiruhilekoen arteko bilakaera negatiboa da (–% 0,8), eta 1.168 afiliatu galdu dira ekainari dagokionez.
Afiliatutako biztanleak [milakoak] Hilabetekoa
176,1 171,7 167,4 163,9 166,0 169,5 172,8
176,0
176,1 172,6
184
180,7 178,9
180,3
180,3
Urtekoa
176,9
178,6 176,4
174,8
180,0 175,9
172,8
180 176 172
169,6
168 166,0
164
07 08 09 10 11 12 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 01 02 03 04 05 06 07 08 09
2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
160
2017 Iturria: Enplegu eta Gizarte Segurantzako Ministerioa
2018
2019
Langile Autonomoen Araubide Bereziko afiliazioa 22.482 pertsonara igo da, hau da, hiribilduko afiliazio osoaren % 12,6 (–% 0,3 urtetik urtera; –57 pertsona gutxiago). Etxeko Langileen Araubide Bereziak ere afiliatutako biztanleak galdu ditu (guztien % 3,6) iazko kopuruarekin alderatuta, eta 6.406 pertsona afiliatu ditu (–% 1,2; –80 pertsona). Amaitzeko, Itsasoko eta Abeltzaintzaren Sektoreko Araubide Berezietako afiliazioak hondar-pisua du (guztiaren % 0,5 ); gelditu egin da urtetik urterako zenbatekoan (–% 0,2) baina gorakada izan du hiruhilekotik hiruhilekora (+% 11,2).
Hiruhileko koiuntura -2019ko III. hiruhilekoa 9
2019-09
afiliatuak GUZTIRA
Araubide orokorra Autonomoak Etxeko langileak Nekazariak eta itsas langileak
% ∆ hiruhileko artekoa
zk.
%∆ urte artekoa
178.923
-0,8
1,5
149.209 22.482 6.406
-0,8 -1,0 -1,0
1,8 -0,3 -1,2
826
11,2
-0,2
Iturria: Enplegu eta Gizarte Segurantzako Ministerioa.
Sektoreko afiliazioak gora egin du urtetik urtera, baina behera hiruhilekotik hiruhilekora
Azpisektoreen bilakaerak desberdintasun hori erakutsi du; izan ere, sektore guztiek egin dute gora urterik urtera. Beste alde batetik, denek egin dute behera eta afiliazioan murrizketak izan dituzte industrian eta energian (–% 3,3; –309 afiliazio), eraikuntzan (–% 1,2; –109) eta, neurri txikiagoan, zerbitzuen sektorean (–% 0,6; –1.036). Lehen sektorean, ordea, gorakada erregistratu da (+% 31,2; +88).
afiliatuak jarduera-adarrak Lehen sektorea Industria eta energia Industria Energia Hondakinak eta ura Eraikuntza Eraikuntza Eraikuntzako laguntzaileak Zerbitzuak Merkataritza Administrariak eta laguntzaileak Hezkuntza Profesionalak, zientzialariak teknikariak Administrazio publikoa Osasuna Gizarte zerbitzuak Finantzarioak eta aseguruak Garraioa eta biltegiratzea Ostalaritza Informazioa eta komunikazioak Etxeko langileak Aisialdi- eta kultura-jarduerak Ostatua Higiezinak Bestelako zerbitzuak
2019-09
eta
%∆
hiruhileko artekoa
%
∆
urte artekoa
370 8.920 5.090 1.291 2.539 9.342 3.084 6.258 160.291 19.944 19.508 20.173 12.649
31,2 -3,3 -2,3 -1,7 -6,2 -1,2 -0,6 -1,4 -0,6 -1,8 0,0 0,2 -0,4
3,1 1,0 0,4 0,5 2,5 2,6 4,6 1,7 1,4 -1,1 -0,9 5,9 1,3
11.092 13.204 8.958 7.551 8.874 10.237 8.606 6.950 3.537 1.630 1.092 6.286
-1,6 -1,2 -2,5 -2,2 0,5 3,2 0,5 -0,9 -1,3 -0,6 -0,8 -3,3
2,9 2,6 -0,7 -1,3 2,7 0,7 2,7 -1,4 9,5 9,5 3,3 -0,9
Iturria: Enplegu eta Gizarte Segurantzako Ministerioa.
Hiruhileko koiuntura -2019ko III. hiruhilekoa 10
Zerbitzuen sektoreko afiliazioaren azterketa zehatza eginda, ikus daiteke 16 adarretatik 11n atzerakada egon dela ekainarekin alderatuta, honako hauetan, besteak beste: beste zerbitzu batzuk (–% 3,3), gizarte-zerbitzuak (–% 2,5), finantzak eta aseguruak (–% 2,2) eta merkataritza (–% 1,8). Beste adar batzuetan, aldiz, gora egin du afiliazioak: ostalaritza (+% 3,2), garraioa eta biltegiratzea (+% 0,5), informazioa eta komunikazioak (+% 0,5) edo hezkuntza (+% 0,2); dena den, elkarrekin ez dituzte adierazitako beherakadak konpentsatzen.
Joera desberdina zerbitzuen jardueraadarretan
Zerbitzuen sektoreak, orotara, % 1,4ko hazkundea erregistratu du urtetik urtera. 16 adarretatik hamarretan egin du gora afiliazioak. Jarduera hauetan erregistratutako hazkundeak nabarmendu behar dira: ostatuak (+% 9,5), aisialdia eta kultura (+% 9,5), hezkuntza (+% 5,9), higiezinak (+% 3,3) eta administrazio publikoa (+% 2,9). Aitzitik, atzera egin du2 etxeko langileen (–% 1,4), finantza eta aseguruen (–% 1,3) eta merkataritzaren (–% 1,1) jarduerei lotutako afiliazioa.
Benchmarkinga afiliatuak Madril Bartzelona Valentzia Sevilla Zaragoza G-5en batezbestekoa BILBO Gasteiz Donostia Iruñea G-3ko batez bestekoa G-9ko batez bestekoa
%∆
2019-09
Hiruhileko artekoa
%
∆
urte artekoa
2.007.148 1.124.371 382.695 353.536 289.924 --
-0,5 -1,8 -0,9 0,3 -0,7 -0,7
2,5 1,0 1,8 2,2 -0,1 1,5
178.923
-0,8
1,5
-0,1 -1,4 -1,1 -0,9 -0,8
0,8 -0,2 2,0 0,9 1,3
121.233 117.441 106.014 ---
G-5: Madril, Bartzelona, Valentzia, Sevilla eta Zaragoza. G-3: Gasteiz, Donostia eta Iruñea. G-9: G-5, G-3 eta Bilbo Iturria: Enplegu eta Gizarte Segurantzako Ministerioa.
Bilboko hiribilduarentzat erreferentziazkoak diren hirietako afiliazioaren urte arteko joera, kasu guztietan, positiboa da (Zaragozan izan ezik, ez baita ia aldatu) eta, batez beste, % 1,5 hazi da (G-5en batez bestekoa). Hirien arabera sailkatuta, Madril eta Sevilla dira joerarik onena erakutsi dutenak (+% 2,5 eta +% 2,2, hurrenez hurren), gero Valentzia (+% 1,8) eta Bartzelona (+% 1,0). Beste alde batetik, euskal hiriburuen afiliazioak (G3) ere gora egin du (+% 0,9, batez beste), eta dinamismo handiagoa egon da Iruñean (+% 2,0), baina atzerakada Donostian (–% 0,2).
Afiliazioak gora egin du aztertutako ia hiri guztietan
2
Adierazi beharra dago finantza eta aseguruen zein merkataritzaren adarren bilakaeran nolabaiteko sektore-berregituraketa dagoela, egoeraren araberako aldaketen eraginetik harago. Hiruhileko koiuntura -2019ko III. hiruhilekoa 11
KONTRATUAK Kontratazio berriak gora jarraitzen du...
...bai gizonen artean bai emakumeen artean
Urteko hirugarren hiruhilekoan Bilboko biztanleen artean 41.366 lan-kontratu berri egin ziren. % 7,9ko hazkundea egon da eta 3.035 lan-kontratu gehiago 2018ko hirugarren hiruhilekoarekin alderatuta. Alabaina, zenbateko horrek berdin jarraitzen du aurreko hiruhilekoarekin alderatuta (+% 0,1), eta irabazi garbia 44 lan-kontratu gehiago izan da.
Kontratazioaren urte arteko bilakaera positiboa da, bai gizonen artean, bai emakumeen artean. Joera hori aztertutako adin-segmentu guztietan islatu da. Bestalde, emakumeen kontratazioaren igoerak gizonena hirukoiztu du (+% 12,0 eta +2.191 kontratu, +% 4,2 eta 844 kontratu, hurrenez hurren). Horrez gain, gazteen kontratazioa hazi da gehien (+% 17,1; +1.288 kontratu) eta, ondoren, zaharrenen adin-segmentua (+% 8,4; +841 kontratu). Kontratazioari dagokionez, hazi egin da erdiko adin-tarteetan ere, baina neurri txikiagoan egin du (+% 3,1 eta +354, +% 5,9 eta +552).
Adin-tarteei dagokienez egindako kontratuen banaketak berdin jarraitzen du aurreko aldiekin alderatuta; hortaz, adin-segmentu bakoitzak hauxe eman dio enpleguari: lautik enplegu bat edo bostetik enplegu bat inguru. Hain zuzen ere, 25 eta 34 urte bitarteko taldeak kontratuen % 28,2 biltzen ditu, 45 urte eta hortik gorakoenak % 26,4, eta 35 eta 44 urte bitartekoak % 24,1. Amaitzeko 16 eta 24 urte bitartekoak % 21,3.
kontratuak GUZTIRA Emakumeak Gizonak
16 25 35 45
eta 24 urte bitartekoak eta 34 urte bitartekoak eta 44 urte bitartekoak urtekoak eta gehiagokoak
Mugagabeak Aldi baterakoak
Lehen sektorea Industria eta energia Eraikuntza Zerbitzuak
2019-III
%∆ hiruhileko artekoa
%
∆
urte artekoa
41.366 20.396 20.970
0,1 3,6 -3,1
7,9 12,0 4,2
8.825 11.682 9.951 10.908
4,6 -1,9 -3,0 1,7
17,1 3,1 5,9 8,4
3.550 37.816
-0,4 0,2
1,3 8,6
770 3.463 1.513 35.620
12,9 -8,0 -6,4 1,0
33,9 -4,7 -1,9 9,3
Iturria: Estatuko Enplegu Zerbitzu Publikoa (EEZP).
Hiruhileko koiuntura -2019ko III. hiruhilekoa 12
Aldi baterako kontratuek eragin dute kontratazioak gora egitea
Kontratazioak gora egin du jarduera-sektore guztietan
Kontratazio berriaren iragankortasunari dagokionez, hamarretatik bederatzi baino gehiago aldi baterako kontratuen tipologiaren barruan daude (37.816 kontratu berri), eta, gainera, dinamismo gehien erregistratu dutenak dira (+% 8,6 urtetik urtera, eta +2.991 kontratu). Kontratazio mugagabekoak dira hiribilduan erregistratutako hamar kontratuetatik bat (3.550 kontratu), eta urte arteko gorakada % 1,3 da (44 kontratu gehiago). Jarduera-sektoreen bilakaeran ere desberdintasunak egon dira; izan ere, kontratazioak gora egin du zerbitzuetan eta lehen sektorean, baina behera egin du industrian eta energian eta eraikuntzan. Alde batetik, kontratuen % 86,1 zerbitzuen sektorekoak dira, eta % 9,3 hazi dira 2018. urteko hiruhileko berarekin alderatuta (3.039 kontratu berri gehiago). Beste alde batetik, industriak eta energiak egindako kontratu berrien % 8,4 ekarri dute eta eraikuntzak % 3,7. Bi kasuetan behera egin dute (–% 4,7 eta 170 kontratu gutxiago, eta –% 1,9 eta 29 kontratu gutxiago). Azkenik, lehen sektorean, kontratazio osoaren % 2 baino gutxiago bada ere, dinamismo garrantzitsua ikusi da (+% 33,9). Amaitzeko, kontratazioa oso-oso gutxi aldatu da hiruhilekotik hiruhilekora, eta 44 lankontratuko irabazi garbia izan du, bigarren hiruhilekoko zenbatekoa errepikatu du ia-ia (+% 0,1). Datu globalaren egonkortasunak generoen arteko desberdintasunak laburbiltzen ditu; izan ere, emakumeen kontratazioak % 3,6 egin du gora, eta gizonenak, ordea, % 3,1 egin du behera. Adinari dagokionez, kontratazio-gorakadak egon dira gazteenen adin-segmentuan eta nagusien adin-segmentuan (+% 4,6 eta +% 1,7, hurrenez hurren), baina beherakadak tarteko taldeetan (–% 1,9 eta –% 3,0).
ERREGISTRATUTAKO LANGABEZIA Inflexio puntua? Langabeziak gora egin du hiruhilekotik hiruhilekora, baina behera egiten jarraitzen du urtetik urtera
2019ko irailean, Bilbon 22.400 pertsona zeuden langabe gisa erregistratuta. Kopuru horren arabera, % 9,8ko beherakada egon da urterik urtera, hau da, 2.439 langabe gutxiago. Hiruhilekoen arteko bilakaera, aitzitik, negatiboa da. Beraz, erregistratutako langabezian % 1,1eko gorakada egon da aurreko hiruhilekoarekin alderatuta (238 langabe gehiago). Hala ere, langabeen kopurua 2009. urtekoa baino txikiagoa da (22.685 langabe), nahiz eta krisialdiaren aurreko kopuruak baino handiagoa izan (14.055 pertsona 2006. urtean).
Hiruhileko koiuntura -2019ko III. hiruhilekoa 13
Erregistratutako langabezia [milakoak]
Hilabetekoa
27,4 30,8 31,0
Urtekoa
32 30
31,0
28
25,5
26,5
26,4
26,2
25,2
24,7 24,4
24,8
24,3 23,6
23,5
25,2
26
25,4
25,5
24
23,0
22,7
22,5
22,4
22
Iturria: EEZP eta Lanbide.
06 07 08 09 10 11 12 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 01 02 03 04 05 06 07 08 09
2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
20
2017
2018
2019
Langabezian egondako denboraren arabera erregistratutako urte arteko langabeziaren bilakaera negatiboa da kasu guztietan. Murrizketarik handienak urtebete eta bi urte artean (–% 17,9; –681 pertsona), bi eta hiru urte artean (–% 14,3; –308 pertsona) eta hiru urtetik gora (–% 12,1; –1.025 pertsona) erregistratuta egon direnen artean gertatu dira, eta txikienak sei hilabetetik behera (-% 5,2; -382 pertsona) eta sei hilabete eta urtebete artean (-% 1,4; –43 pertsona) erregistratuta egon direnen artean.
2019-09 %∆
Erregistratutako langabezia GUZTIRA Emakumeak Gizonak
16 25 35 45
eta 24 urte bitartekoak eta 34 urte bitartekoak a 44 urtekoak urtekoak eta gehiagokoak
6 hilabetera arte 6 hilabete eta urte 1 bitartekoak Urte 1 eta 2 urte bitartekoak 2 urtetik 3 urtera arte 3 urte baino gehiagokoak
Ez du langabeziagatiko prestaziorik jasotzen Langabeziagatiko prestazioak jasotzen ditu
zk.
hiruhileko artekoa
%
∆
urte artekoa
22.400 12.487 9.913
1,1 -0,2 2,7
-9,8 -9,6 -10,1
1.547 3.888 5.181 11.784
3,5 1,8 1,1 0,5
-4,0 -11,4 -14,6 -7,8
7.027 2.988 3.119 1.846 7.420
9,2 -7,7 0,9 -3,6 -0,9
-5,2 -1,4 -17,9 -14,3 -12,1
15.856
-1,9
-15,0
6.544
9,0
5,8
Iturria: EEZP eta Lanbide
Hiruhileko koiuntura -2019ko III. hiruhilekoa 14
Hala ere, hiruhilekoen arteko terminoetan bilakaera ezberdina da; izan ere, behera egin dute langabezian sei hilabete eta urtebete artean egon diren pertsonen kopurua (–% 7,7; –249 pertsona), bi eta hiru urte artean egon direnena (–% 3,6; –63 pertsona) eta hiru urtetik gora egon direnena (–% 0,9; –64 pertsona). Aldi berean, gora egin du sei hilabete baino gutxiago egon direnen taldeetan (+% 9,2; +593 pertsona) eta urtebete eta bi urte artean egon direnen taldeetan (+% 0,9; +27 pertsona), hurrenez hurren. Amaitzeko, langabezian dauden bi heren baino gehiagok ez du prestaziorik kobratzen (% 70,8; 15.856 pertsona). Kopuru horrek behera egin du urtetik urtera eta hiruhilekotik hiruhilekora (–% 15,0 eta –% 1,9, hurrenez hurren). Langabeziak behera egin du erreferentziazko hiriburu guztietan
Erreferentzia diren hiriburuei dagokienez, erregistratutako langabeziak, urterik urte eta kasu guztietan, behera egin du (–% 2,6, G5en batez bestekoa), eta Sevillaren (–% 4,7), Valentziaren (–% 3,8) eta Madrilen (–% 2,8) beherakadak nabarmendu behar dira. Dena den, hiruhilekoen arteko terminoetan, erregistratutako langabeziak guztietan egin du gora (+% 2,8, G-5en batez bestekoa), eta Zaragozan (+% 5,8) eta Bartzelonan (+% 2,7) egon den gorakada azpimarratu behar da. Era berean, urtetik urtera langabezia erregistratu da euskal hiriburuetan (–% 8,0, G-3ko batez bestekoa), eta Iruñeari dagokio murrizketarik handiena (–% 10,0), gero Bilbori (-% 9,8) eta Donostiari (–% 8,9). Alabaina, adierazitako gainerako kasuetan bezala, hiruhilekotik hiruhilekora, ordea, erregistratutako langabeziak gora egin du hiriburu guztietan (+% 1,8, G-3ko batez bestekoa).
benchmarkinga erregistratutako langabezia
%∆ hiruhileko artekoa
2019-09
%
∆
urte artekoa
Madril Bartzelona Valentzia Sevilla Zaragoza G-5en batezbestekoa
162.605 67.638 53.442 67.412 37.183 --
2,0 2,7 2,4 1,1 5,8 2,8
-2,8 -1,6 -3,8 -4,7 -0,2 -2,6
BILBO
22.400
1,1
-9,8
14.935 7.171 10.473 ---
2,0 2,1 1,3 1,8 2,3
-5,0 -8,9 -10,0 -8,0 -5,2
Gasteiz Donostia Iruñea G-3ko batez bestekoa G-9ko batez bestekoa Iturria: EEZP eta Lanbide.
Hiruhileko koiuntura -2019ko III. hiruhilekoa 15
BIZTANLERIA AKTIBOAREN INKESTA Biztanleria Aktiboaren Inkestan 16 urte eta gehiagoko biztanleek lan-jarduerarekin duten harremana jaso da, eta biztanleria aktiboa, landuna eta langabea kalkulatu da, bai eta eremu geografiko bakoitzeko jarduera-, lan- eta langabezia-tasa ere. Atal honetan jaso diren emaitzak Bilbori dagozkio3.
Hiribilduko biztanleria aktiboak berdin jarraitzen du…
Iturri horren arabera, 2019ko hirugarren hiruhilekoan Bilbon bizi diren biztanleen kopurua 167,8 milioi pertsonara iritsi zen, eta, ia-ia, bat dator aurreko hiruhilekoan lortutakoarekin (–% 0,5 eta 900 pertsona aktibo gehiago termino absolutuetan). Emakume aktiboek (–% 1,4; 1.100 emakume gutxiago), gizonen kolektiboarekin alderatuta (+% 0,2; 200 gehiago), behera egin izanaren emaitza da. Beste alde batetik, hiribilduan 145,7 mila landun bizi dira. Kopuru horrek behera egin du hiruhilekotik hiruhilekora (–% 1,4). Jardueraren terminoetan bezala, emaitza hori egon da emakumeen kolektiboak behera egin duelako (–% 4,5; 3.200 emakume gutxiago), eta ezin izan delako gizonei esleitutako gorakadarekin konpentsatu (+% 1,7; 1.300 gizon gehiago).
…eta landunen beherakada txikia…
Dena den, hiruhilekoen arteko beherakada izan arren, bi balioek (biztanleria aktiboa eta landuna) gora egin dute urtetik urtera (+% 5,4 eta +% 5,5).
Biztanleria aktiboa, landunak eta langabeak [miles]
Biztanleria aktiboa
III-19 167,8
III-17 166,8
III-18 159,2
185 175 165
Biztanleria langabea 22,1 155 29,4
21,1 III-19 145,7
III-18 138,1
III-17 137,5
145 135 125
Biztanleria okupatua 115 I
II
III 2017
IV
I
II
III 2018
IV
I
II
III
2019
Iturria: BAI (EIN)
Dokumentuen sail honen hasieran (2013ko lehenengo hiruhilekoa) Biztanleria Aktiboaren Inkestan baino ez zen informazio hori Bilborentzat prestatzen, eta, horregatik, hain zuzen, gehitu zen iturri hori. Gaur egun, halaber, Eustatek (PRA) landu eta argitaratu egiten du, baina denbora-saila, oraindik, pixka bat laburragoa da. 3
Hiruhileko koiuntura -2019ko III. hiruhilekoa 16
Era horretan, hiribilduko enplegu-tasa 4% 49,31n geratu da, hau da, 0,4pp-ko murrizketa egon da bigarren hiruhilekoarekin alderatuta. Tasa horretan egon den lehenengo beherakada izan da, elkarren segidako lau hiruhilekotan gora egin ostean. Adierazi beharra dago, generoen araberako sailkapenean, gizonen enplegu-tasak emakumeena baino handiagoa izaten jarraitzen duela (% 55,87 eta % 43,55, hurrenez hurren).
…beherakada txikia eragin du enplegu-tasan (hiruhilekotik hiruhilekora)
…zerbitzuetan eta eraikuntzan beherakadak egon dira pertsona landunen artean (hiruhilekotik hiruhilekora)
Biztanleria landunaren osaeran, jarduera-sektoreen arabera, hiruhilekoen arteko atzerakada egon da, eta zerbitzuen (–% 3,9) eta eraikuntzaren (–% 8,0) jardueretan erregistratu da, industriaren eta energiaren hazkundearen aurrean (+% 22,4). Hala eta guztiz ere, biztanle aktiboaren eta landunaren kasuan adierazi den bezala, hiru sektoreek okupazioa handitu dute urtetik urtera, bereziki, eraikuntzan (+% 19,4). Bilbon 22,1 mila langabe bizi dira, eta kopuru hori hazi egin da hiruhilekotik hiruhilekora (+% 5,2). Gainera, langabeziak gora egin du emakumeen artean (+% 25,6), baina behera gizonen artean (–% 8,5). Langabezia-tasa % 13,17 da, eta antzekoak dira emakumeena (% 13,13) eta gizonena (% 13,21). Gorakada egon da hiruhilekotik hiruhilekora (+0,7pp) eta urtetik urtera (+1,98pp), langabeen gorakadarekin bat etorriz (+% 4,7).
…eta gora egin du biztanle langabeen kopuruak eta langabezia-tasak
Laburbilduz, urteko hirugarren hiruhilekoan okerrera egin du Bilbon bizi ziren pertsonen enpleguaren egoera (hiruhilekotik hiruhilekora), okupazioak behera egin eta langabeziak gora egin baitu. Urte amaitzeko datuek (laugarren hiruhilekoa) baieztatuko dute unean uneko atzerakada den edo joera-aldaketa bat egongo den eta Bilbon bizi diren biztanleen artean enpleguak txarrera egingo duen.
biztanleria aktiboa
Biztanleria (milakotan) Biztanleria
aktiboa landuna
(milakotan) Industria Eraikuntza Zerbitzuak Biztanleria (milakotan)
langabea
Enplegu-tasa* Langabezia-tasa (%)*
%∆
2019-I
2019-II
2019-III
167,0
168,7
167,8
-0,5
5,4
145,5
147,7
145,7
-1,4
5,5
18,2 6,2 120,9
16,1 8,7 122,5
19,7 8,0 117,7
22,4 -8,0 -3,9
7,1 19,4 4,1
21,5
21,0
22,1
5,2
4,7
49,47 12,86
49,73 12,48
49,31 13,17
-0,4 0,7
-0,07 1,98
Hiruhileko artekoa
Urte artekoa
*Diferentzia ehuneko puntutan. Iturria: Biztanleria Aktiboaren Inkesta, EIN.
4
Enplegu-tasa landunen eta potentzialki aktiboak direnen arteko ratioa da (hau da, lan merkatuan egoteko baldintzak betetzen dituztenak eta lana izan nahi dutenak, 16 urte edo gehiagokoak).
Hiruhileko koiuntura -2019ko III. hiruhilekoa 17
Merkataritza Merkataritza salmenten indize orokorra areagotu egin da Bizkaian
2019ko bigarren hiruhilekoan, Bizkaiko merkataritza-sektoreko salmenten indize orokorra % 1,2 hazi da (urtetik urtera) eta, urteko lehenengo hiruhilekoan baino pixka bat txikiagoa bada ere (+% 3,8), gora egiten jarraitzen du, eta elkarren segidako hamalau hiruhilekotan eutsi dio joera berari. Bestalde, osatzen duten hiru azpisektoreen joera positiboa da, eta ibilgailuen salmenta eta konponketa nabarmendu behar da (+% 3,5) handizkako (+% 1,3) eta txikizkako (+% 1,0) merkataritzaren gainetik. Txikizkako merkataritzaren sektoreko salmenten eboluzioaren dinamismoa oraindik ere da positiboa osatzen duten bi azpitaldeetan. Horrela, elikadurako salmentak (+% 0,4) eta gainerako produktuenak (+% 1,5) igo dira. Bestalde, adierazi beharra dago elikagaiak ez diren gainerako produktuetan gorakadak egon direla elkarren segidako hogeita hiru hiruhilekotan. Sektorearen dinamismo hori langile landunen kopuruan islatzen da, urte arteko gorakada egon baita (+% 0,6), baina aurreko hiruhilekoetan egondakoa baino pixka bat txikiagoa izan da.
merkataritza
2018-IV
2019-I
2019-II
(Urte arteko aldakuntza tasa, %)
SALMENTAK Motordun ibilgailuen salmenta/konp. Handizkako merkataritza Txikizkako merkataritza*  Jatekoak  Gainerako produktuak
4,1
3,8
1,2
3,9
-1,8
3,5
4,3 3,7 2,2 4,9
4,5 3,6 2,7 4,3
1,3 1,0 0,4 1,5
LANDUNAK
2,5
2,2
0,6
*Indize orokorra, gasolina zerbitzugunerik gabe. Bizkaiko datuak egutegi efektua zuzenduta duten prezio korronteak. Oinarria: 2015 Iturria: Eustat.
Saltoki handietako salmentek gora egiten jarraitzen dute...
Bizkaiko saltoki handietako salmenten indize orokorrak antzeko bilakaera izan du, eta urtetik urtera % 3,4 hazi da urteko hirugarren hiruhilekoan; horrela, kanal horretatik egindako salmenten gorako profila sendotu da. Osatzen duten bi azpisektoreek ere joera bera izan dute, eta biek amaitu dute hiruhilekoa aurrekoetan baino emaitza hobeekin. Salmentek gora egin dute elikagaien produktuetan (+% 3,1) eta gainerako produktuetan (+% 4,0). Merkataritzaren sektoreko multzoan bezala, saltoki handietako enpleguak behera egin du hirugarren hiruhilekoan (–% 0,3, urtetik urtera). 2015. urtetik (sailaren hasiera) hauxe izan da saltoki handietako enpleguan egon den lehenengo atzerakada. Hiruhileko koiuntura -2019ko III. hiruhilekoa 18
merkataritza-gune handiak
2018-IV
2019-I
2019-II
2019-III
SALMENTAK Jatekoak Bestelako produktuak
4,7 4,4 5,2
2,9 1,4 5,6
2,4 2,9 1,4
3,4 3,1 4,0
LANDUNAK
4,1
2,9
0,8
-0,3
(Urte arteko aldakuntza tasa, %)
Bizkaiko datuak, egutegi efektua zuzenduta duten prezio arruntetan. Iturria: Eustat.
... baina ibilgailuen matrikulazioak behera egiten jarraitzen du
Uztaila eta iraila bitartean, 4.614 ibilgailu berri matrikulatu ziren Bizkaian; hau da, % 8,3ko murrizketa egon da (–418 matrikulazio berri). Bilakaera hori enpresen eta beste batzuen segmentuan egondako gorakadaren ondorio da (+% 1,6; +28 matrikulazio berri), partikularrekin alderatuta (–% 13,6; –446 matrikulazio berri). %∆ urte artekoa
ibilgailuen matrikulazioa
2019-I
2019-II
2019-III
GUZTIRA
5.159
5.567
4.614
-8,3
3.565 1.594
3.955 1.612
2.836 1.778
-13,6 1,6
Partikularrak Enpresakoak eta beste batzuk
Bizkaiko datuak. Iturria: Faconauto.
Eta merkataritzaren sektoreak afiliazioa eta enpresak galdu ditu Bilbon
Bilbok merkataritzako 2.657 enpresa ditu Gizarte Segurantzan afiliatuta (iraila), eta urte arteko bilakaera negatiboa izan da (–% 4,0; –110 enpresa). Txikizkako merkataritzara ere hedatu da (–% 4,8; –90 enpresa), bai eta ibilgailuen salmenta eta konponketetara (–% 3,8; –8 enpresa) eta handizkako merkataritzara ere (–% 1,7; –12 enpresa). Bestalde, behera egin du sektorean afiliatuta daudenen kopurua (–% 1,1; –224 afiliatu); beherakada handiagoa izan du handizkako merkataritzak (–% 1,9; –98 afiliatu) txikizkakoarekin (–% 0,2; –28 pertsona) eta ibilgailuen salmenta eta konponketekin (–% 7,3; –98 pertsona) alderatuta.
Bilboko adierazleak
%∆ urte artekoa
2019-03
2019-06
2019-09
2.743
2.735
2.657
-4,0
Handizkako merkataritza Txikizkako merkataritza Ibilgailuen salmenta eta konponketa
682 1.852
681 1.844
209
210
675 1.781 201
-1,7 -4,8 -3,8
Afiliatuak Handizkako merkataritza Txikizkako merkataritza Ibilgailuen salmenta eta konponketa
20.101 5.003 13.763
20.308 5.017 13.990
1.335
1.301
19.944 4.958 13.737 1.249
-1,1 -1,9 -0,2 -7,3
Enpresak (afiliazio-kontuak)
Bilboko datuak. Iturria: Gizarte Segurantzaren Diruzaintza Nagusia
Hiruhileko koiuntura -2019ko III. hiruhilekoa 19
Turismoa Joerak positiboa izaten jarraitzen du, bai bidaiariei dagokienez, bai hoteletako ostatu-gauei dagokienez
Uda oso positiboa izan da Bilboko hotelen sektorearentzat: 2019ko hirugarren hiruhilekoan, hiribilduko hoteletan egondako ostatu-gauak 594.039ra iritsi dira, eta % 5,5eko hazkunde egon da urtetik urtera (30.978 ostatu-gau gehiago). Antzeko joerarekin, establezimendu horietan 299.673 bisitari erregistratu dira. Kopuru hori duela urtebetekoa baino % 5,6 handiagoa da (15.836 gehiago). Ostatu-gauetako gorakada hori hiru izar eta gehiagoko hoteletan erregistratu da (+% 6,2; 27.284 ostatu-gau), baina baita hiru izar baino gutxiagokoetan eta ostatuetan ere (+% 3,0; 3.694 ostatu-gau). Adierazi beharra dago hiru izar eta gehiagoko osatuetan erregistratu direla hiribilduan egin diren lau ostatu-gauetatik hiru (% 78,9).
turismoa OSTATU-GAUAK 3 izar eta gehiagoko hotelak 3 izar baino gutxiagoko hotelak eta ostatuak
2019-III 594.039 468.455 125.584
%∆ Urte artekoa 5,5 6,2 3,0
Estatukoak Atzerritarrak
252.825 341.214
2,5 7,9
BIDAIARIAK Estatukoak Atzerritarrak
299.673 128.490 171.183
5,6 2,4 8,1
BATEZ BESTEKO EGONALDIA
1,98
-0,1
Batez besteko egonaldia: gauak/bidaiariak (egunak) Iturria: Eustat.
Nazioarteko turismoa dinamikoagoa izan da
Atzerriko turismoaren segmentuak neurri handiagoan egin du gora, bai ostatu-gauei dagokienez (+% 7,9), bai bidaiarien kopuruari dagokionez (+% 8,1), eta estatuko segmentuan erregistratutako hazkundeak hirukoiztu dira ostatu-gauetan (+% 2,5) zein bidaiarietan (+% 2,4). Modu horretan, hiribilduko hoteletako batezbesteko egonaldia 1,98 egunekoa izan da, eta atzerritarrena zertxobait altuagoa da (1,99 egun) estatuko bezeroena baino (1,97 egun). Bi aldagaien hileko joerei dagokienez (ostatu-gauak eta bidaiariak), uztailetik irailera ikusi dugu aurreko urtearekin izandako hazkundea partekatzen dutela, fluxu altuagoarekin abuztuan, eta baieztatu egin da urtarokotasuna lotuta dagoela urteko oporraldietako hilabetearekin.
Hiruhileko koiuntura -2019ko III. hiruhilekoa 20
Bidaiarien eta ostatu-gauen hileko bilakaera Bilboko hoteletan, 2018. eta 2019. urteak (III. hiruhilekoa)
223.566
213.527
2018
2019
179.263
200.000
191.210
250.000
184.088
92.582
2019
165.446
80.000
Ostatu-gauak 2018
83.023
109.550
104.864
100.000
97.541
120.000
95.950
Bidaiariak
150.000
60.000
100.000
40.000
50.000
20.000 0
0 Julio Uztailea
Agosto Abuztua
Septiembre Irailea
Julio Uztailea
Agosto Abuztua
Septiembre Irailea
Iturria: Eustat
Hoteletako ostatu-gauek gora egin dute aztertutako (ia) hiriburu guztietan
Hotelen sektorearen dinamismoa (ostatu-gauak), udako hilabeteetan, kontuan hartutako estutako hiriburu guztietan ikus daiteke. Horrela, hazkunderik handienak Sevillan (+% 5,5) eta Madrilen (+% 5,4) erregistratu dira, gero Bartzelonan (+% 4,5), Valentzian (+% 3,3) eta Zaragozan (+% 1,8). Horrenbestez, estatuko bost hiriburuen multzoetako ostatu-gauak % 4,1 (G-5eko batez bestekoa) hazi diren aldi horretan. Euskal hiriburuetan (G-3), % 2,4ko gorakada erregistratu da ostatu-gauen kopuruan. Izan ere, hazkunde hori, ia-ia, bakarrik gertatu da Donostiari (+% 7,4) esker, Gasteizen ez baitira hazi (+% 0,1) eta Iruñean behera egin baitute (–% 0,5).
benchmarkinga hoteletako ostatu gauak
2019-III
Madril Bartzelona Valentzia Sevilla Zaragoza G-5 batezbestekoa (hiriak) BILBO Gasteiz Donostia Iruñea G-3 batezbestekoa (hiriak) G-9 batezbestekoa (hiriak)
5.209.278 6.187.870 1.304.969 1.487.604 525.708 -594.039 181.795 516.357 218.315 ---
% ∆ urte artekoa
5,4 4,5 3,3 5,5 1,8 4,1 5,5 0,1 7,4 -0,5 2,4 3,7
Iturria: Eustat eta EIN.
Hiruhileko koiuntura -2019ko III. hiruhilekoa 21
Garraioa ITSAS GARRAIOA Salgaien trafikoak behera egin du Bilboko Portuan
Bilboko portuan uztaila eta abuztua artean mugitutako salgaien trafikoa 5,7 milioi tonakoa izan zen eta urte arteko % 4,1eko jaitsiera izan zuen, 245.823 tonako galera garbiarekin. Atzerakuntza hori aztertutako salgaien garraioaren segmentu guztietan ikusi da, beste batzuk salbu, kasu horretan gora egin baitu (+% 2,3). Solteko likidoak garraiatutako salgai guztien (3,5 milioi tona) % 61,7 izan ziren, eta oso gutxi murriztu ziren aurreko urtekoekin alderatuta (–% 0,1). Beherakada nabarmen handiagoa da solteko salgai solidoen kasuan (–% 13,4), zeinak salgai guztien % 11,0 diren. Era berean, salgai orokorren trafikoak behera egin du (–% 8,6), eta mugitutako salgai guztien % 27 da. Horrez gain, edukiontzien trafikoan ere murrizketako joera horri eutsi zaio (–% 4,0), eta 1,09 milioi tonara iritsi da, garraiatuko kopuru osoari % 19,0ko ekarpena eginez. Amaitzeko, garraiatutako edukiontzien bolumenak ere behera egin du (–% 4,2), ontziek (–% 4,3).
Salgaien itsas garraioa 37.000
35.808
Urtekoak
29.000
3.389
3.352
3.296
34.308 32.876 32.069
29.507 30.073 31.009
31.000
32.003
33.000
34.666
35.000
[mila tonatan]
Hilabetekoa 3.316
2.918
2.812
2.915
2.825
3.600 3.400
3.032
2.990
3.800
3.024
2.998
3.200 3.000 2.800
2.791
2.7…
2.577
2.600 2.400 2.200
27.000
Salgai Mercancías Joera (batez azken 12 hilabeteetan Tendencia (mediamugikorra móvil últimos 12 meses)
1.800
Iturria: Estatuko portuak
07 08 09 10 11 12 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 01 02 03 04 05 06 07 08
1.600
2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
25.000
2.000
2017
2018
2019
AIREKO GARRAIOA Loiuko aireportuko bidaiarien kopuruak gora egin du...
Hiribilduko hotelen sektorearen joerarekin gertatu den bezala, uztailetik irailera bitarteko hilabeteak oso positiboak izan dira Loiuko aireporturen zenbatekoei dagokienez. Hain zuzen, 2019ko hirugarren hiruhilekoan Loiuko aireportuan 1,8 milioi bidaiari ibili dira. Urtetik urtera, del % 9,3ko hazkunde izan du, eta 149.819 bidaiari gehiago termino Hiruhileko koiuntura -2019ko III. hiruhilekoa 22
absolutuetan eta aurreko urteko aldi berarekin alderatuta. Hileko joerari erreparatuz gero, irailean erregistratutako hazkundea (+% 11,4) nabarmendu behar da, gero uztailekoa (+% 8,5) eta abuztukoa (+% 8,3). Bidaiarien erdia estatuko hegaldietakoak izan dira (% 52,9), urte arteko % 9,9ko gehikuntzarekin (+83.464 bidaiari) eta 926.070 bidaiariko gehikuntzarekin. Nazioarteko hegaldietan (trafikoaren % 47,1) bidaiarien kopuruak 824.317ra egin du gora eta dinamismo berdina izan du (+ %9,0, 67.755 bidaiari gehiago). Bukatzeko, egindako eragiketa kopuruaren gehikuntza zerbait baxuagoa izan da (+% 3,9), eta horrek esan nahi du hegaldien batezbesteko eraginkortasuna edo dimentsioa hobetzeko joera sendotzen ari dela.
aireko garraioa BIDAIARIAK (kop.)
2019-III
%
∆
urte artekoa
1.752.336
9,3
926.070 824.317
9,9 9,0
14.235
3,9
Hegaldi komertzialetan
Estatukoak Nazioartekoak
HEGALDIAK (kop.) Iturria: Aena.
Bidaiarien kopuruak gora egin du aztertutako ia aireportu guztietan
Estatuko erreferentziako aireportuen bilakaera ere positiboa izan da, % 6,9ko hazkundearekin (G-5), eta Sevillan (+% 20,4), Valentzian (+% 8,5), Madrilen (+% 7,4) eta Bartzelonan (+% 4,9) izandako bilakaera azpimarratu behar da, Zaragozako beherakadarekin alderatuta (–% 15,5). Euskal hiriburuetan (G-3), orotara, hazkunde handiagoa egon da (+% 19,5), Gasteizen emaitzak bultzatuta (+% 42,6), bai eta Iruñea (+% 15,5) eta Donostiakoarenak ere (+% 11,3), urte arteko hazkunde-tasa garrantzitsuak izan baitituzte.
benchmarkinga
%∆
aireportuetako bidaiariak
2019-III
Madril Bartzelona Valentzia Sevilla Zaragoza G-5eko metatua BILBO
17.306.458 15.877.852 2.539.893 1.947.574 151.099 .. 1.752.877
7,4 4,9 8,5 20,4 -15,5 6,9 9,4
53.197 89.063 62.705
42,6 11,3 15,5 19,5
Gasteiz Donostia Iruñea G-3ko metatua G-9ko metatua
.. ..
Urte artekoa
7,1
Aldakuntza tasa, iazko aldi berdinari dagokionez. Iturria: Aena.
Hiruhileko koiuntura -2019ko III. hiruhilekoa 23
Ekonomia produktiboa BARNE-PRODUKTU GORDINA Bizkaiko barne produktu gordinean, urtetik urtera, % 2,1eko hazkundea egon da 2019ko bigarren hiruhilekoan, eta kopuru horrek 2014ko ekitaldian abiarazitako suspertzeari eutsi dio. Dinamismo hori sendotu egin da hiruhilekoen arteko hazkundearen sekuentzian (+% 0,6), non elkarren segidako hogeita hiru hiruhileko lortu diren.
Bizkaiko BPGd Urtekoa
3,6 2,9 2,6
2,7
5
Hiruhilekoa
3,4
3,4
2,9
2,7
2,9
4
3,3
2,9
3
2,4
2,2
2,1 2
1,4
0,9
0,9
0,5
0,2
0,8
0,6
0,7
0,7
0,6
0,3
1 0 -1
-1,6
-2 arteko aldakuntza Var.Hiruhileko Intertrimestral Urte arteko Var. Interanual aldakuntza
-2,2
-3
2016
2018
II
I
IV
III
I
II
III
2017
IV
II
I
IV
II
III
I
III
2015
IV
I
II
2018
2017
2016
2015
2014
2013
-4
2012
Urteko bigarren hiruhilekoan Bizkaiko ekonomiak gora egiten jarraitu du
2019
Iturria: Hiruhileko kontuak (Eustat), Oinarria 2015
Bigarren hiruhileko honetan, Bizkaiak 490.354 enplegu sortu ditu (lanaldi osoko baliokidetasunarekin), hau da, aurreko hiruhilekoan baino 2.871 gehiago. Horri dagokionez, lurraldeak etengabe jarraitzen du enplegu-mailak sendotzen, eta EAEn sortutako enpleguaren erdia eman du (% 50,1). Hori horrela, 2019ko bigarren hiruhilekoko datuei esker, ondoriozta daiteke Bizkaiko lurraldearen eta EAE osoaren bilakaera antzekoa dela. Urteko bigarren zatirako aurreratutako aurreikuspenak betetzen badira, Bizkaiko ekonomiaren hazkundea euskal ekonomia osoari esleitu zaizkion balioen oso antekoa izango da, hots, % 2,2 eta % 2,0 2019. eta 2020. urterako, hurrenez hurren.
Hiruhileko koiuntura -2019ko III. hiruhilekoa 24
INDUSTRIA Industria-jarduerak, 2019ko bigarren hiruhilekoan ere, hazkundeari eutsi dio
Uztailean eta abuztuan, Bizkaiko industria-ekoizpenaren indizea % 7,5 hazi zen urtetik urtera. Azken hiru hiruhilekoetan baino jarrera askoz dinamikoagoa izan du, eta, horrela, lurraldearen industria-joera ona egonkortu da.
industria
2018-IV
2019-I
2019-II
2019-III*
(Urte arteko aldakuntza tasa, %)
Ekoizpen-adierazlea Manufaktura industria Erauzketa-industriak Energia, gasa eta ura Ura
1,4 1,3 -18,2 3,4 -3,6
4,6 3,5 -7,5 13,9 -0,7
1,5 -1,2 6,5 26,1 1,2
7,5 -0,3 1,6 70,9 -0,9
*2019ko hirugarren hiruhilekoko datuak, uztailari eta abuztuari dagozkionak Bizkaiko datuak, behin-behinekoak, egutegi efektua zuzenduta dutenak Erreferentziazko aldiari gehitutako indizearen urte arteko aldakuntza. Iturria: Eustat.
Emaitza banatzeak erakusten du lurraldeko industria-jardueraren hazkundeari dagokionez, hazkunde handia egon dela energian, gasean eta lurrunean (+% 70,9) eta neurri txikiagoan erauzketa-industrietan (+% 1,6). Horrela manufakturaren (–% 0,3) eta uraren (–% 0,9) industrian erregistratutako beherakadak konpentsatuko dira.
ZERBITZUAK Bizkaiko zerbitzuen salmentek gora egin dute (+% 1,8%, urtetik urtera, bigarren hiruhilekoa)
Urteko bigarren hiruhilekoan, Bizkaiko zerbitzuen sektoreko salmentetan urte arteko % 1,8ko gorakada erregistratu zen. Zenbatekoa positiboa da, nahiz eta aurreko bi hiruhilekoetan lortutakoak baino txikiagoa izan (+% 2,2 e +% 3,1, hurrenez hurren). Hori horrela, sektorearen dinamismoari eutsi bazaio ere, badirudi jardueraren hazkundean nolabaiteko moteltze-zantzuak daudela. Aztertutako bi sektore-segmentutan, joera positiboa ikusi da, baina gehiago hazi da merkataritza-sektorearen salmentetan (+% 1,2) gainerako zerbitzuenetan baino (+% 0,6). “Beste zerbitzu batzuk” azpisektorearen emaitza, hain zuzen, bilakaera desberdin baten ondorio da: alde batetik, garraio eta biltegiratzeak (+% 4,0), ostalaritzak (+% 2,4) eta jarduera profesional, zientifiko eta teknikoek (+% 0,6) modu positiboan amaitu dute lehenengo hiruhilekoa; eta, bestetik, administrazio eta laguntzazerbitzuen jarduerek (–% 5,3) eta informazio eta komunikazioek (–% 2,5) behera egin dute salmentetan.
Hiruhileko koiuntura -2019ko III. hiruhilekoa 25
Zerbitzuen salmentak 125
122,2
14
Urteko arteko aldakuntza-tasa Tasa de variación interanual Índice Indizea
12 10
118,5 112,8
8 109,2
6 4
106,3
2,2
2 0
98,4
-2
116,7 114,6
112,3
120 115
105,8
110 3,1
100,6
1,8
2,1
2,7
6,1
3,3
5,2
2,7
2,3
105 100
5,0
95
-4 -6
90
-8 -10
85 I
II
III
IV
I
2014
II
III
IV
2015
I
II
III
IV
2016
I
II
III
IV
I
2017
II
III
IV
2018
I
II
2019
Iturria: Zerbitzuen salmenten indizea (Eustat), Oinarria 2015
Zerbitzuetako enpleguan beherakada egon da (–% 2,6)
Sektore-jardueraren dinamismo hori, dena den, ez da Bizkaik zerbitzu-jardueretako langile landunen indizean adierazten, behera egin baitu (–% 2,6) “beste zerbitzu batzuk” (–% 4,1) segmentuan egondako beherakadaren ondorioz; izan ere, merkataritzaren hazkunde txikiak (+% 0,6) ez du jaitsiera hori konpentsatu.
Zerbitzuak
2018-IV
2019-I
2019-II
(Urte arteko aldakuntza tasa, %)
Zerbitzuak, guztira Merkataritza Bestelako zerbitzuak Garraioa eta biltegiratzea Ostalaritza Informazioa eta komunikazioak Jarduera profesionalak, zientifikoak eta teknikoak Administrazio-jarduerak eta zerbitzu lagungarriak
3,1
2,2
1,8
4,1
3,8
1,2
1,7 8,0 3,7 -7,8
1,8 4,2 1,9 -2,0
0,6 4,0 2,4 -2,5
0,6
4,3
0,6
-0,4
-3,9
-5,3
-0,6 2,5 -1,9
-0,2 2,2 -1,3
-2,6 0,6 -4,1
Lana daukatenen indizea Zerbitzuak Merkataritza Bestelako zerbitzuak Bizkaiko datuak, egutegi-efektua zuzenduta. Iturria: Eustat.
Hiruhileko koiuntura -2019ko III. hiruhilekoa 26
KANPOKO MERKATARITZA
Kanpoko jarduera ez energetikoan, % 18,3ko beherakada egon da, eta, horrela, esportazio guztien % 81,9 osatzen du. Dena den, esportazio ez energetikoak hazi egiten dira (+% 3,0). Horiek horrela, energetikoa ez den merkataritza-saldoa superabitarioa da (+206,9 milioi euro) eta % 121,4ko estaldura-tasa dauka.
kanpoko merkataritza
2018-IV
2019-I
2019-II
2019-III
(Urte arteko aldakuntza-tasa, %)
Esportazioak, guztira Energetikoak ez diren esportazioak
5,2
-9,2
0,9
-23,4
5,5
-2,3
2,5
-18,3
Inportazioak, guztira Energetikoak ez diren inportazioak
15,0
3,8
7,5
-7,7
7,7
10,0
8,1
3,0
(Partaidetza ratioa, %)
Energetikoak ez diren inpor. / esp. guztien % Energetikoak ez diren inpor. / esp. guztien %
72,3
82,5
76,9
81,9
51,5
55,2
55,0
50,9
Bizkaiko datuak, behin-behinekoak. 2019ko hirugarren hiruhilekoa uztaila-abuztuari dagokio Iturria: Ekonomia, Industria eta Lehiakortasun Ministerioa.
Esportazioen ratioa BPGd-ari dagokionez (%) Bizkaia 35,0 30,0 25,0
Urtekoa
29,3 26,6 26,2 25,9 26,9 24,9 25,5 22,4
Hiruhilekoa
32
%% export/PIB export/BPGd
30
29,4 27,1
20,0
27,1
26,6 27,0
15,0
28 26,4 26
24,1
10,0
22,9
24 22
22,4
5,0 0,0
20
I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II
... ez-energetikoek ere behera egin dute
Uztaileko eta abuztuko agregakinean, Bizkaiak 1.431,8 milioi euroko balioko esportazioak egin dituzte; urtetik urtera % 23,4 egin dute behera, eta 436,6 milioi euroko galera garbia egon da. Inportazioetan, 1.898,7 milioi euroko inportazioak egin dira. Atzera egin dute (–% 7,7; –158,4 milioi euro), eta estaldura-saldo defizitarioa izan dute (–466,9 milioi euro) eta % 75,4ko estaldura-tasa, aurreko ekitaldiko aldi berean lortutakoa baino txikiagoa (% 90,8).
2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
Esportazioek behera egin dute.
2015
2016
2017
2018
2019
Iturria: Datacomex (Merkataritza Estatuko Idazkaritza) eta hiruhilekoko kontuak (Eustat, oinarria: 2015)
Hiruhileko koiuntura -2019ko III. hiruhilekoa 27
Jarduera ekonomikoak Jarduera-lizentzien kopurua handitu da bigarren hiruhilekora arte
Bilbon, 41.771 jarduera-lizentzia aktibo egon dira 2019ko bigarren hiruhilekoan; urte arteko % 2,3ko hazkundea egon da (931 lizentzia gehiago termino absolutuetan). Nabarmendu behar da horixe izan dela saila hasi zenetik (2009) egon den zifrarik altuena, eta 2017ko hirugarren hiruhilekotik etengabeko hobekuntza egon dela (elkarren segidako zortzi hiruhileko) Era berean, lizentzien kopuruak berdin jarraitzen du urteko lehenengo hiruhilekoarekin alderatuta (+% 0,0; +2 lizentzia). Beste alde baterik, bigarren hiruhileko honetan ez da aldaketarik egon Bilbon aktibo dauden jarduera-lizentzietan. Hortaz, lau lizentzietatik hirutan enpresa-jardueretakoak dira (guztien % 74,7; 31.219 lizentzia), lau lizentzietatik lau profesionalen lizentziak (% 24,3; 10.137 lizentzia) eta gainerakoak jarduera artistikoei lotuta daude (% 1; 415 lizentzia). Lizentzien hiru motek bilakaera positiboa izan dute urtetik urtera (+% 2,3, +% 2,0 eta +% 7,5, hurrenez hurren), baina hiruhilekotik hiruhilekora, berriz, desberdina da (+% 0,2, –% 0,7 eta +% 2,2, hurrenez hurren).
Jarduera ekonomikoak 44.000
Urtekoa
Hiruhilekoa 1,7
2,0
1,7
1,6
41.641
0,3 0,2
0,1
-0,4
0,5
0,3 0,2
0,1
0,0
0,0
2016
2017
2018
I
IV
II
III
I
IV
III
I
II
III
-0,5
IV
I
2018
2017
2016
2015
2014
Iturria: Bizkaiko Foru Aldundia (Ekonomia Jardueren gaindeko zerga)
II
-0,4
2013
2012
2011
2010
2009
0,5
0,4
32.000
Hirugarren sektorea nagusitzen da enpresa lizentzien artean
1,0
II
39.981
39.223
38.075
36.758
35.974
38.365
36.825
36.000
38.123
40.000
40.630
1,5
2019
Enpresa-jardueretako lizentzien azterketa zehatzago batek ondorioztatzen du lizentzien % 85,0 zerbitzuen sektorekoak direla (26.526 jarduera-lizentzia), % 10,4 eraikuntzaren sektorekoak direla (3.233 lizentzia) eta % 4,7 industriakoak (1.460 lizentzia). Urtetik urterako bilakaera, kasu guztietan, positiboa izan da (+% 1,7, +% 7,4 eta +% 1,7, hurrenez hurren), eta berdin jarraitzen du edo pixka bat hobera egiten du urteko lehenengo hiruhilekoarekin alderatuta (+% 0,1, +% 1,4 eta –% 0,1, hurrenez hurren). Amaitzeko, zerbitzuen sektoreari atxikitako enpresa-jarduerek, oro har, dinamismoa erakutsi dute, merkataritza-sektorean izan ezik, bigarren hiruhileko honetan lizentzia Hiruhileko koiuntura -2019ko III. hiruhilekoa 28
aktiboak galdu baititu (–% 0,4 urtetik urtera). Honako lizentzia hauek, aitzitik, gora egin dute (urte arteko tasa): higiezinen zerbitzuak (+% 4,1), enpesentzako zerbitzuak (+% 3,7), finantza- eta aseguru-zerbitzuak (+% 1,0) eta ostalaritza (+% 0,7).
%∆
jarduerak
2019-I
Urte artekoa
2019-II
hiruhileko artekoa
Jarduera ekonomikoak
41.769
41.771
2,3
Enpresa jarduerak Industria Eraikuntza Zerbitzuak
31.155
31.219
2,3
0,2
1.462 3.188 26.504
1.460 3.233 26.526
1,7 7,4 1,7
-0,1 1,4 0,1
Jarduera profesionalak
10.208
10.137
2,0
-0,7
406
415
7,5
2,2
Jarduera artistikoak
0,0
Iturria: Bizkaiko Foru Aldundia (Ekonomia jardueren gaineko zerga)
SOZIETATE BERRIAK 2019ko uztaila eta iraila bitartean, beherakada nabarmena gertatu da Bilbon, sozietate berriak sortzeari dagokionez. Hain zuzen ere, urteko hirugarren hiruhilekoan 159 sozietate berri eratu dira hiribilduan, aurreko hiruhilekoan baino % 30,6 gutxiago (70 sozietate gutxiago). Urte arteko terminoetan, erregistratutako bilakaera antzekoa da (– % 4,8; 8 sozietate gutxiago).
Merkataritza-sozietate berriak 1.200
300 Urtekoa
1.000
600
250 221
744 741 830 836 868 707 692 794
800
Hiruhilekoa
243 215
203
218
174
400 200
203
167 141
152
200
159
150
126 100
Iturria: Axesor
I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III
0
2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
Hirugarren hiruhilekoan enpresa gutxiago sortu dira (hiruhilekotik hiruhilekora eta urtetik urtera)
2014
2015
2016
2017
2018
2019
Hiruhileko koiuntura -2019ko III. hiruhilekoa 29
Eratutako hamar enpresa berritik zortzi zerbitzuetakoak dira
Sortutako sozietate berrien % 83,6 zerbitzuen sektoreari atxiki zaizkio (133 sozietate berri), % 11,3 eraikuntzari (18 sozietate berri) eta % 5,0 industria eta energiari (8 sozietate berri). Azpimarratu behar da sozietate berriak sortzeari dagokionez urtetik urtera egon den beherakada zerbitzuetan (–% 4,3) eta eraikuntzan (–% 10,0) gertatu dela; industrian eta energian berdin eutsi dio kopuruak. Zerbitzuen sektorea osatzen duten jarduerek erregistratutako bilakaera heterogeneoa da. Horrela, urte arteko terminoetan, behera egin du merkataritzan eta konponketetan (–% 41,2) zein ostalaritzan (–% 26,3) sortu diren enpresen kopuruak. Bestalde, gora egin dute garraioari, biltegiratzeari eta komunikazioei lotutakoak (+% 100,0, sozietate berri batetik 2 sozietate berrira igaro da), higiezinei eta enpresentzako zerbitzuei lotutakoak (+% 20,5) eta finantza-bitartekaritzari lotutakoak (+% 7,7). Era horretan, hiribilduan eratutako sozietate berrien hiru laurden higiezinen eta enpresentzako zerbitzuen (% 35,3), beste zerbitzu batzuen (% 27,1) eta merkataritzaren eta konponketen jarduerei dagozkie (% 15,0). Gainerako laurdena finantza-bitartekaritzari eta ostalaritzari dagokie (% 10,5 bi kasuetan), bai eta garraioari, biltegiratzeari eta komunikazioei ere (% 1,5).
sozietate berriak
2019-III
%∆ hiruhileko artekoa
urte artekoa
Merkataritza-sozietate berriak
159
-30,6
-4,8
Lehen sektorea Industria eta energia Eraikuntza Zerbitzuak
0 8 18 133 20 14 2 14 47
--52,9 -30,8 -28,5 -41,2 -36,4 -33,3 16,7 -40,5
-0,0 -10,0 -4,3 -41,2 -26,3 100,0 7,7 20,5
36
0,0
9,1
Merkataritza eta konponketak Ostalaritza Garraioa, biltegiratzea eta komunikazioak Finantza-bitartekaritza Higiezinen jarduerak eta enpresei zuzendutako zerbitzuak Beste zerbitzu batzuk Iturria: Merkataritza Erregistroa
Hiruhileko koiuntura -2019ko III. hiruhilekoa 30
2019KO III. HIRUHILEKOA
ADIERAZLEAK Azken datua
Δ Urte artekoa (%)
Aldia
LAN-MERKATUA Biztanleria aktiboa (milakotan)**
167,8
5,4
III. hiruhilekoa
Landunak (milakotan)**
145,7
5,5
III. hiruhilekoa
Langabeak (milakotan)**
22,1
4,7
III. hiruhilekoa
13,17
-0,5
III. hiruhilekoa
22.400
-9,8
irailean
178.923
1,5
irailean
41.366
7,9
III. hiruhilekoa
19.944
-1,1
irailean
104,4
0,4
irailean
Ostatu-gauak (kop.)
594.039
5,5
III. hiruhilekoa
Bidaiariak (kop.)
299.673
5,6
III. hiruhilekoa
1.98
-0,1
III. hiruhilekoa
5.745,6
4,1
Uztaila-abuztua
1.752.336
9,3
III. hiruhilekoa
207,6
7,5
Uztaila-abuztua
159
-4,8
III. hiruhilekoa
Langabezia tasa (%)** Erregistratutako langabeak (pertsona kop.)** Afiliatuak (kop.) Erregistratutako kontratuak (kop.)** MERKATARITZA Afiliatuak Kontsumo-prezioak (adierazlea)*** TURISMOA
Batezbesteko egonaldia (ostatu gauak/bidaiaria) GARRAIOA Salgaien itsas garraioa (mila tonatan) Bidaiarien aireko garraioa ENPRESA-JARDUERA Industria-ekoizpena (indizea)*** Merkataritza sozietate berriak (kop.)
* Ehuneko puntuak ** Bilboko biztanleak *** Bizkaiari dagokion adierazlea KPIren bilakaera, erreferentziazko aldiari gehitutako indizearen arabera. Iturria: Autoreek egindakoa, oinarritzat hartuz Eustaten, EEZPren, Lanbideren, Enplegu eta Gizarte Segurantza Ministerioaren, EINen, Estatuko portuen eta Aenaren datuak.
Hiruhileko koiuntura -2019ko III. hiruhilekoa 31