III 2020 Bilboko hiruhileko koiuntura txostena

III 2020 Bilboko hiruhileko koiuntura txostena

Laburpena “Bigarren olatuaren� ondorioz, normaltasunera itzultzeak moteltzera egin du

Herritarrak COVID-19az kutsatzearen hedapen eta larritasunak eragindako pandemiaren inpaktuak gizarte guztietako jarduera ekonomiko eta soziala zapuztu du. Mundu mailako krisi honek Bilbo ere jo du, eta pandemiak osasun sisteman, laguntza zerbitzuetan, hezkuntzan, enpleguan eta jarduera ekonomikoan eragingo duen inpaktuari eusteko neurriak emateko agintari guztien baliabide legal, finantzario eta fiskalak airean utzi ditu.

2020ko hirugarren hiruhilekoan "normaltasunera itzultzeko� tartea izan zen, populazioaren itxiera pixkanaka arinduz eta itxita egondako jarduera produktiboak berriz ere irekiz. Uda garaia ezohikoa izan da arlo ekonomikoan eta sozialean; hala, egia da uztaileko bigarren hamabostalditik pandemiaren gogortasuna agerian geratu dela kutsatze foku eta agerraldi modura; fokuak eta agerraldiak hedatu egin dira ezarritako segurtasun atalaseak gainditu arte (kutsatze tasa, ZIUetan baliabideak erabiltzea, eta abar), eta aginteen erantzuna justifikatu dute.

Urriaren 25ean Espainiako gobernuak beste alarma egoera bat ezarri zuen, pertsonak biltzea eta mugikortasuna murrizteko erabakiak juridikoki babestuz, lehenago ere autonomia erkidegoek hartutakoak. Hain justu ere, Eusko Jaurlaritzak urriaren 26an argitaratu zituen hurrengo hamabostaldian indarrean egongo ziren murrizketak; oro har, mugikortasuna udalerri barrura mugatzea (salbu eta osasun arrazoiak, arrazoi sozioekonomikoak eta hezkuntzakoak eta/edo mendekotasuna duten pertsonak zaintzeko arrazoiak), EAEko konfinamendu perimetrala (kanpo mugikortasuna) eta espazio publiko eta pribatuetan sei pertsona baino gehiago elkartzeko debekua izan ziren ezarritako neurriak.

Mundu mailako ekonomiak uzkurdura garrantzitsua 2020an (-% 4,4)

Txosten hau egiterakoan agertoki horri heldu zaio; egoeraren salbuespen izaera nabarmendu behar da, eta horrek baldintzatu egiten du egiten ari diren espektatibak eta aurreikuspenak eta jardueraren garapena. Testuinguru horretan, Nazioarteko Diru Funtsak mundu mailako aurreikuspen ekonomikoak birpasatu ditu (urria), eta, aurreratu duenez, mundu mailako ekonomiak % 4,4 egingo du atzera 2020an; 2021ean % 5,2ko berreskurapena izango da.

Aurreikuspen horiek hobekuntza arina dakarte ekainean egindako aurreikuspenekin erkatuz (-% 4,9 eta +% 5,4), ekonomia aurreratuek emaitza hobea dutelako populazioa konfinatuta egon ondoren (-% 5,8 eta +% 3,9, 2020an eta 2021ean), eta garatzen eta hazten ari diren ekonomien berreskurapen indartsua izango dutelako 2021ari dagokionez (-% 3,3 eta +% 6). Hala ere, pandemia honen kontrolean egoera orokorra hedatu eta okerrera egitearen ondorioz, indarrean sartu dira mugikortasunari lotutako eta pertsonak biltzeko neurri berriak, eta neurriok eragin izugarria izango dute ekonomian; urteko laugarren hiruhilekorako hobekuntza aurreikuspenek okerrera egingo dute, baita 2021. urterako aurreikusitako berreskurapenak ere. Horregatik, aurreikuspen horiek berriz ere berrikusiko direla iragarri da (abenduan), hemendik eta 2020. urtea itxi arte gertatzen denari erreparatze aldera.

Hiruhileko koiuntura -2020ko III. hiruhilekoa

1

Bestalde, nabarmendu behar da estatuz gaindiko aginte eta gobernuek abiarazitako babes finantzarioko neurri eta ekimenek aski izan beharko dutela krisiaren lehen eta bigarren kolpea arintzeko; izan ere, aurrekaririk gabeko funts eta baliabide ekonomikoak mugiaraztea ekarri du, baita nazioarte mailako jardun unitatea mugiaraztea ere.

Euskal ekonomiak % 10,1 egingo du behera 2020an, eta enpleguak % 8,9

Eusko Jaurlaritzaren Ekonomia eta Plangintza Zuzendaritzaren aurreikuspenak berrikustean pandemiaren hedapen progresiboa eta BPGren atzerapen zifra ere ageri da, % 10,1ekoa 2020an; ondoren berreskurapen garrantzitsua etorriko litzateke 2021ean (+% 8,9). Enpleguan izango duen eragina argia izango da, 2020an % 8,9ko uzkurdura eraginez eta, ondoren, 2021ean, berreskuratuz (+% 7,9).

Bestalde, Eustatek argitaratutako (urriak 23) hirugarren hiruhilekoari dagozkion Hiruhilekoko Kontu Ekonomikoen aurrerapenak argi utzi du euskal ekonomiaren garai horretako dinamismoa; hiruhileko arteko hazkundea % 15,2koa izan zen EAEn eragindako BPGn; hala, urte arteko beherakada % 7,7n kokatu zen. Horren haritik, aipatutako aurreikuspenak lortutako emaitzekin lerrokatzen ari dira (hirugarren hiruhilekoa), baina zuhurtzia behar da, krisi egoerak okerrera egingo duela ikusi baita urrian, eta agertokia aldatuko dela adieraz dezake, baita aipatutako berreskurapena nolabait moteltzea ere.

Afiliazioak gora egin du Bilbon bigarren hiruhilekoarekin erkatuta (+% 1,8)

Kontratazio berriak dinamismoa lortu du hirugarren hiruhilekoan

Erregistratutako langabezia egonkortu egin da, baina duela urtebetekoa baino handiagoa da (+% 22,5)

Hirugarren hiruhilekoa ixteko emaitzen artean Bilbon Gizarte Segurantzaren afiliazioak izandako hobekuntza nabarmendu behar da (175.900 pertsona); hiruhileko arteko igoera % 1,8koa izan da, eta 3.105 pertsona gehiago daude afiliatuta. Hala, martxoan hasitako beheranzko joera hautsi da, batez ere Araubide Orokorreko afiliazioan izandako igoeragatik (+% 2,1) -hiribilduko enpleguaren zati handiena araubide horrek hartzen dubaina duela urtebetekoa baino txikiagoa izaten jarraitzen du (-% 1,7 eta 3.023 pertsona gutxiago). Azkenik, aipatu behar da aldi baterako enplegu erregulazioko espediente edo ABEEEren figurak izan duen inpaktuak neurri handi batean lagundu egin duela lanpostuak mantentzen eta enplegu gutxiago suntsitzen.

Bilbon bizi den populazioaren arteko kontratazio berriek gora egin dute 27.510ra arte; horrek esan nahi du % 70 egin duela gora eta 11.326 kontratu gehiago daudela bigarren hiruhilekoan baino, nahiz eta oraindik COVID-19aren aurreko kontratazio mailaz azpitik egon. Emakumeen kontratazioa dinamikoagoa izan da (+% 84,8; gizonezkoen kasuan, berriz, +% 58,6 izan da), baita 16 eta 24 urte arteko gazteen sektorea (+% 100,6) eta zerbitzuen sektorea ere (+% 76,2). Emaitza horiek agerian uzten dute jarduera pixkanaka berreskuratu dela bigarren hiruhilekoarekin erkatuta. Berreskurapen hasiberri hori finkatzea izango da laugarren hiruhilekorako erronka, eta, horretarako, nahitaez, pandemia kontrolatu beharko da.

Irailean 27.448 pertsona ageri dira enplegu bilatzaile gisa erregistratuta hiribilduan; zifra hori bigarren hiruhilekoko zifraren ia parekoa da (+% 0,5) baina aurreko urtearekin erkatuta igoera garrantzitsua izan du (+% 22,5). Emakumeen langabezia gizonezkoenak baino gutxiago hazi da (+% 18,1 eta +% 28,1, urte arteko tasa); erregistratutako langabezian igoera handiena 16 eta 24 urte arteko gazteen (+% 55,9) eta 25 eta 34 urte (+%36,4) artekoen taldeetan izan dira. Bidenabar, 6 hilabete eta urtebete artean

Hiruhileko koiuntura -2020ko III. hiruhilekoa

2

langabezian daramaten pertsonek (+% 111,5) eta 1 eta 2 urte artean daramatenek (+% 53,6) izan dute urte arteko igoerarik handiena, agerian jarriz “pertsona langabetu berriek� gero eta garrantzia handiagoa dutela sisteman, pandemia honen ondorioz eragindako enplegu suntsiketa dela eta.

Azken finean, krisi honek enpleguan inpaktu handia duela dagoeneko antzematen da

Salmentek beherakada nabarmena merkataritzaren sektorean (bigarren hiruhilekoan)...

...saltoki handietako jarduerak hobera egiten duen bitartean.

Baina ibilgailuen salmenta berreskuratu egin da hiruhilekoan

Ezohiko uda, jardueraren beherakada nabarmenekin, batez ere atzerriko turismoan

Hirugarren hiruhilekoko Biztanleria Aktiboaren Inkestak (BAI) agerian utzi du krisi honek inpaktu latza duela hiribilduan bizi diren pertsonen enpleguan. 2019ko hirugarren hiruhilekoarekin erkatuta, populazio aktiboak (-% 5,2) eta landunak (-% 6,0) behera egin dute -159,0 eta 137,0 mila pertsonakoa da, hurrenez hurren-. Hala, enplegu tasa % 46,35ean geratu da (-2,96pp) eta langabezia tasa % 13,85ra igo da (+0,68pp).

Emaitza ekonomikoek COVID-19ak eragindako krisiaren inpaktua agerian uzten dute.

Hala, Bizkaiko merkataritza sektorearen salmentek % 20,9 egin zuten behera urteko bigarren hiruhilekoan; ibilgailuen salmenta eta konponketa izan da neurri handienean atzera egin duen jarduera segmentua (-% 38,7), handizkako merkataritza (-% 23) eta txikizkako segmentuarekin batera (-% 12,1). Emaitza horiek ekainaren 21era arte luzatu zen alarma egoeraren agertokia erakusten dute, pertsonen mugikortasuna eta kontsumoa murriztu zuena, baita jarduera produktiboaren garapen normala ere.

Hirugarren hiruhilekoan merkataritza egoeraren hobekuntza agerikoa da merkataritza saltoki handietako salmentetan ikusitako igoerari erreparatuz gero (+% 4,0), elikaduraren (+% 5,5) eta beste zerbitzu batzuen (+% 1,6) segmentuaren dinamismoan babestuz, horien indizea lehen aldiz hazi baita martxotik. Halaber, nabarmendu behar da elikaduraren azpisektoreko salmentek neurri txikiagoan egin dutela gora aurreko hiruhilekoarekin erkatuta, ostalaritzako jarduerak berriz ireki eta populazioaren itxialdia bukatzearen ondorioz, produktu horien kontsumoaren zati bat etxetik kanpoko eta aisialdiko esparruetan eginez.

Hirugarren hiruhilekoan matrikulazioak 5.587 ibilgailu berrira iritsi ziren; 2020ko lehenengo bi hiruhilekoen erregistroak hobetzea dakar zifra horrek, baita 2019ko hiruhileko berdineko datua hobetzea ere (% 21,1 eta 973 matrikulazio gehiago). Emaitza hauek eragileen ziurgabetasuna erakusten dute; ibilgailuak berritzera bideratutako laguntza programek (Renove plana) neurri batean ziurgabetasuna arinduko lukete.

Turismoaren sektoreak ezohiko udari egin behar izan dio aurre, martxo eta maiatza artean ezarritako itxieraren ondoren ostatu establezimenduen jarduera berriz irekiz.

Hirugarren hiruhilekoan, Bilbon bidaiarien eta bertan emandako gauen kopuruak 230.784 eta 121.845 izan ziren, hurrenez hurren. Zifra horiek aurreko hiruhilekoan baino ia hamar aldiz handiagoak dira (20.174 eta 11.774, hurrenez hurren). Beherakada argia da aurreko urteko udarekin erkatuta (-% 61,2 gauak; -% 59,3 bidaiariak), eta atzerriko turismoak jokabide okerragoa izan du (-% 80,3), nazioarteko bidaiariak iristea kontrolatzeko ezarritako mugak eta berrogeialdi tarteak ikusita eta, hala, inportatutako kasuak agertzea saihesteko.

Hiruhileko koiuntura -2020ko III. hiruhilekoa

3

Jarduera minimoen azpitik Loiuko aireportuan...

Loiuko aireportuak 531.710 bidaiarirekin itxi du hirugarren hiruhilekoa, aurreko urteko hiruhileko berean baino % 69,7 gutxiago (1,8 miloi bidaiari). Beherakadarik handiena nazioarteko hegaldietan erregistratu da (-% 90), nazioarteko mugikortasuneko mugak direla eta, baina bata estatu mailako segmentuan ere (-% 51,7).

...eta portuko trafikoak ere ez du hobera egiten...

Bilboko Portuan jarduera gelditu egin da, 7,2 milioi tona garraiatuz; urte arteko beherakada % 19,3koa eta 1,7 milioi tona gutxiagokoa izan da.

...industriak neurri txikiagoan egin du atzera...

Bestalde, Bizkaiko industria ekoizpenaren indizea berriz ere negatiboa da uztaila-abuztua bihilekoan, baina jarduerak neurri txikiagoan egin du atzera aurreko hiruhilekoarekin erkatuta (-% 17,6 eta -% 28,6).

...okerrera egiten ari den agertokian, baina entrenamendu hobearekin egoerari aurre egiteko

Laburbilduz: 2020ko hirugarren hiruhilekoan hiribilduko jarduera sozio-ekonomikoari buruz eskuragarri dugun informazioak COVID-19aren pandemiak eragindako krisiaren lehen inpaktua neurtzen du. Enpleguaren berreskurapen ahulak eta erregistratutako langabeziaren igoerak, jarduera ekonomikoan bultzada galtzeak, merkataritza jarduerak behera egiteak eta turismoa hondoratzeak, besteak beste, 2020ko emaitzak marraztu dituzte ekitaldi anomalo gisa, eta inflexio puntu bat izango dira hiribilduaren ibilbidean.

Horrez gain, jarduera ekonomikoa garatzean "nolabaiteko normaltasunari� eusteko egindako ahaleginaren isla ere badira, pandemiaren hedapenaren baldintzapean, tokiko zein mundu mailako krisiari aurre egiteko sektore bakoitzaren zailtasunak ikusaraziz, krisiaren bukaera egunero baldintzatu edo atzeratzen baita.

Zenbait sektore, tartean turismoa, ostalaritza, merkataritza, kultura, industria aeronautikoa edo automozioarena, besteak beste, kolpe latza jasotzen ari dira.

Sektoreetako inpaktuen batura agerian geratuko da hazkunderik gabeko sekuentzian edo enplegu galeran hurrengo hilabeteetan; hala, 2014tik erregistratutako etengabeko hobekuntza joera hautsi egingo da. Baina, batez ere, azken emaitza eragileen espektatiben hondamendiak baldintzatuko du, kontsumo eta inbertsio erabakiak berregokitzen ari baitira ziurgabetasun handiko agertoki honetan. Horrek denak dagoeneko eragindako kaltea elikatzen du, eta 2020ko laugarren lauhilekorako eta 2021. urterako iragarritako berreskurapen aurreikuspenak zalantzan jartzen ditu.

Hiruhileko koiuntura -2020ko III. hiruhilekoa

4

Testuingurua COVID-19 2020AN

INPAKTUA: JARDUERAK ETA ENPLEGUAK OKERRERA EGITEA

2020ko hirugarren hiruhilekoa deseskalada faseak baldintzatzen du, baita jarduera ekonomikoaren nolabaiteko berreskurapena ere; beste urte batzuetako ohiko dinamikatik oso urrun egon den uda sasoiak definitu du. Horrez gain, hirugarren hiruhileko honetan COVID-19ak kutsatutakoen hedapenaren “bigarren olatua� gertatzen ari da; horren ondorioz hainbat neurri jarri behar izan dira indarrean, edukierak eta pertsonak elkartzea mugatzeari dagokionez, pertsonen mugikortasuna murriztuz (hainbat leku perimetralki ixtea) eta harreman sozialak murrizteko berariazko gomendioa igorriz. Neurri horien arteko zenbait urrian sartu dira indarrean 1, batez ere EAEri eta gertuko inguruari dagokionez (Nafarroa, Errioxa), baina laugarren hiruhilekoan jarduerak potentzialki jokabide okerragoa izatea berretsi dute, eta horrek nabarmen baldintzatu dezake 2020ko enplegu eta jardueraren azken emaitza eta 2021. urterako espero dugun berreskurapena.

MUNDU MAILAKO EKONOMIA COVID-19ak eragindako krisiaren irismen globala Nazioarteko Diru Funtsak prestatutako azken proiekzio ekonomikoetan ageri da (urria), 2020an % 4,4ko atzerapena aurreratu zuen. Hala ere, hobekuntza arina dakar ekainean egindako aurreikuspenei dagokienez, orduan mundu mailako hazkunde ekonomikoaren uzkurdura % 4,9ra iritsi baitzen.

Mundu mailako ekonomiak % 4,4 egingo du behera 2020an, ekaineko pronostikoa hobetuz (-% 4,9)...

Populazioa itxialdian egon ondoren merkatuak berriz irekitzea eta gastu murrizketek malgutzeak neurri handian lagundu dute jarduera globala espero baino pixka bat azkarrago normalizatzen. Hala, NDFk ekonomia garatuetarako aurreikuspen ekonomikoak hobetu ditu (-% 5,8, +2,2pp). Goranzko berrikuspen hori Estatu Batuetako ekonomian (-% 4,3, +3,7pp) eta Euroguneko ekonomian (-% 8,3, +1,9pp) ikusi da, Europako ekonomia nagusien hobekuntzan oinarrituz, Espainiakoa salbu, horretarako ez baita inolako berrikuspenik egin (-% 12,8).

...garatutako ekonomiei lotutako espektatibak hobetzean oinarrituz

Bestalde, hazten eta garatzen ari diren ekonomien proiekzioek adierazi dute 2020an BPGk % 3,3ko uzkurdura izango duela, % 3arekin erkatuta (ekaina). Txina izango litzateke urtea positiboan itxiko lukeen ekonomia bakarra (+% 1,9), baina, hala ere, oso urrun egongo litzateke ezaugarri gisa izan duen bi digituko hazkundetik; ezinezkoa izango da India (-% 10,3), Errusia (-% 4,1) edo Brasilerako (-% 5,8) aurreikusitako

...hazten ari diren ekonomien pronostiko okerragoaren aurrean

1

Pandemiaren jarraipen adierazleetan ezarritako atalaseak gainditzen diren neurrian: intzidentzia metatua edo IM 14 egunik behin (tarte horretako kasuak 100.000 biztanleko), IM 7 egunik behin, IM 14 egunik behin eta 7 egunik behin 65 urtetik gorakoen kasuan, proben positiboak, kasuen ehunekoa trazabilitatearekin eta ospitaleko oheen eta ZIU oheen okupazio ehunekoa. Osasun Ministerioa.

Hiruhileko koiuntura -2020ko III. hiruhilekoa

5

atzerapenak konpentsatzea, gogorki zigortu baitu pandemiaren hedapen etengabeak, eta hasieran NDFk adierazitako desazelerazioak okerrera egin dezake.

Hala, mundu mailako ekonomia berreskuratzea 2021era atzeratuko litzateke (+% 5,2), baina ekaineko aurreikuspenek beherakada arina izan dute (-0,2pp), ekonomia aurreratuen kasuan dinamismo handiagoa aurreikusi baitzuten (-0,9pp). Aitzitik, hazten eta garatzen ari diren ekonomien proiekzioek eutsi egin diote, 2021ean % 6ko hazkundea aurreikusiz (+0,1pp). Horrez gain, esan behar da Espainia dela 2021erako hazkunde aurreikuspenak hobetu dituen Europako ekonomia bakarra, ekainekoei dagokienez 2 (+0,9pp).

Berreskurapena 2021era atzeratuko litzateke...

Atxikitako taulan NDFk urtean zehar egindako aurreikuspenak jaso dira, pandemiaren egora garatu den neurrian egindako egokitzapena erakutsiz. Duela gutxiko esperientzia ikusita, agerian dago aurreikuspen horiek zuzenak izatea pandemia kontrolatzeari lotuta egindako hipotesi inplizituen araberakoa izango dela, horren neurriek eragin zuzena izango baitute jarduera ekonomikoa garatzen, sektoreen arabera ibilbide desberdina izango da, baita ekonomia bakoitzaren kalte maila ere.

...eta berreskurapenaren indarra eta abiadura pandemia kontrolatzearen araberakoa izango da.

… (e)(a)n egindako aurreikuspenak Apirila Ekaina

Urtarrila

Munduko BPG MUNDUKO BPG Ekon. aurreratuak Estatu Batuak Eurogunea  Alemania  Frantzia  Italia  Espainia Hazt./Garat.  Txina  India  Brasil  Errusia

2020p 3,3 1,6 2,0 1,3 1,1 1,3 0,5 1,6 4,4 6,0 5,8 2,2 1,9

Urria

2021p

2020p

2021p

2020p

2021p

2020p

2021p

3,4 1,6 1,7 1,4 1,4 1,3 0,7 1,6 4,6 5,8 6,5 2,3 2,0

-3,0 -6,1 -5,9 -7,5 -7,0 -7,2 -9,1 -8,0 -1,0 1,2 1,9 -5,3 -5,5

5,8 4,5 4,7 4,7 5,2 4,5 4,8 4,3 6,6 9,2 7,4 2,9 3,5

-4,9 -8,0 -8,0 -10,2 -7,8 -12,5 -12,8 -12,8 -3,0 1,0 -4,5 -9,1 -6,6

5,4 4,8 4,5 6,0 5,4 7,3 6,3 6,3 5,9 8,2 6,0 3,6 4,1

-4,4 -5,8 -4,3 -8,3 -6,0 -9,8 -10,6 -12,8 -3,3 1,9 -10,3 -5,8 -4,1

5,2 3,9 3,1 5,2 4,2 6,0 5,2 7,2 6,0 8,2 8,8 2,8 2,8

Iturria: Nazioarteko Diru Funtsa (2020ko urria)

Estatuz gaindiko aginte eta gobernuek hainbat neurri ekonomiko ezarri dituzte 3 pandemiaren ondoriozko krisi ekonomikoaren eta enplegu krisiaren inpaktua arintzeko, berreskurapena errazteko; horren ondorioz, baliabide ekonomiko eta finantza baliabide eta funts izugarriak mugiarazi dira. NDFk adierazi duenez, ekonomia aurreratuetan orain

Krisiaren inpaktua arintzeko neurri ekonomikoak

arte iragarritako diru sarrera eta gastuen neurri diskrezionalek BPGren % 9 baino gehiagori dagozkio, eta beste % 11 hartzen dute bestelako modalitatetan, likidezia babestuz, besteak beste kapitala txertatzea, aktiboak erostea, maileguak eta kreditu Hala ere, 2020rako aurreikusitako uzkurdurarik handiena duen ekonomia ere bada (-% 12,8).

Espainiako Ekonomiaren Urteko Txostenean luze eta zabal sakondu da, 2019, Espainiako Bankuak egindakoa (2020ko ekainaren 30a).

2 3

Hiruhileko koiuntura -2020ko III. hiruhilekoa

6

bermeak bideratuz. Hazten eta garatzen ari diren merkatuetako ekonomietan, erantzuna txikiagoa izan da, baina hala ere nabarmena -BPGren %3,5en parekoa aurrekontu neurri diskrezionaletan, eta %2tik gorakoa likidezia babesean-.

EBren esparruan Europako Banku Zentralak (EBZ) abiarazitako laguntza finantzarioko ekimenak nabarmendu behar dira, likidezia mailei eusteko helburudunak, aktiboak erosteko programen bitartez (denboran eta tamainan), baita TLTRO baldintzak malgutzea ere, beste mekanismo batzuen artean. Tresna horiek Next Generation EU (NGEU) funtsari lotutako baliabideen hornidurak indartu ditu, eta horren arrakasta gobernantza azkar, proiektu traktoreak aurkeztearen eta funtsak benetan iristearen mende egongo da. Neurrien multzo honek ezohiko laguntza eskainiko du eragile guztientzat ziurgabetasun global izugarriko une honetan, gastu eta inbertsio erabakiak baldintzatzen dituen une honetan eta, horrenbestez, erabakigarriak izango dira gaur egungo krisitik azkar eta tinko ateratzeko.

Hala, eta errentei eusteko babes sistemen eta estimulu ekonomikoen eskaintzan fronte nahiko batua erakutsi arren, etxeetan ezkortasuna da nagusi oraindik, eta mesfidati ikusten dute enplegua eta jarduera hondatzeko egoerak zein neurritan eta zenbat eragingo dien.

Etxeetan ezkortasuna nagusi eta zuhurtzia gailendu da

Hala, 2020ko hirugarren hiruhilekoan, kontsumitzailearen konfiantza indizea balio negatiboetan dago Europako (-15,3 puntu) eta Espainiako (-26,9 puntu) etxeetan eta atzerakada tinkoa erakusten du bigarren hiruhilekoarekin erkatuta -konfinamendu betebetean neurtua-. Konfiantza falta ageriko da 2018 eta 2019an lortutako emaitzekin konparatuz gero.

Egoera horren emaitza gisa, Espainiako etxeetako aurrezpen tasak gora egin du 4 (+% 7,2), agerian jarriz familiek krisi honi aurre egiteko duten zuhurtzia eta aurreikuspen jokabidea, baita pertsonen aisialdi jarduerei ezarritako murrizketen ondoriozko aurrezpena ere.

2018

2019

I.2020

II.2020 III.2020

UE-27

-5,1

-6,4

-7,8

-19,0

-15,3

Espainia

-4,2

-6,3

-10,3

-27,9

4,1

5,6

5,4

6,1

-26,9 7,2

Etxeen konfiantza (-100etik +100era)

Etxeen aurrezkia (gordailuak); ∆ % urtetik urtera

2019, UE-28 arte *Urteko datua abenduari dagokio. Hirugarren hiruhilekoko datua abuztuari dagokio.

Iturria: Eurostat, Espainiako Bankua

4

Espainiako ekonomiarako aurreikuspenei buruzko BBVA Researchen laugarren hiruhilekoaren txostenak azaldu du 2020ko itxieran aurrezpen tasa % 15ekoa izango dela.

Hiruhileko koiuntura -2020ko III. hiruhilekoa

7

EUSKAL EKONOMIA Eusko Jaurlaritzako Ekonomia eta Plangintza Zuzendaritzak egindako aurreikuspenen arabera,5 2020an euskal ekonomiak urte arteko % 10,1eko uzkurdura izango du, eta 2021ean berreskurapena ere nabarmena izango da (+% 8,9). Agertoki horrek ekaineko aurreikuspenak okerrera egitea eragiten du, aurreikusitako beherakada (-% 8,7) eta berreskurapena (+% 6,7) handitzen baititu.

Euskal ekonomiak % 10,1 egingo du atzera 2020an, eta ekonomia berreskuratzea 2021era atzeratuko da (+% 8,9)

Etxeetan kontsumoaren bilakaerak eta Kapital Formazio Gordinak justifikatu egiten dute beheranzko berrikuspen hori; aldagai horien kasuan beherakada nabarmenak aurreikusi dira 2020an (-10,8 eta -% 11,7, hurrenez hurren) eta 2021ean berreskuratuko da (+% 8,9 eta +% 9,3). Aitzitik, kontsumo publikoak gora egingo du bi urteetan (+% 3,1 eta +% 1,5).

BPGren atzerakadaren atal nabarmen batek barne eskariaren beherakada du oinarritzat (-% 9,3); hiruhilekoaren banaketan argi geratu ziren konfinamenduaren inpaktua (-% 17,2 bigarren hiruhilekoan), ezohiko uda (-% 10,9) eta hobetzera egin duen laugarren hiruhilekoa, baina oraindik balio negatiboetan (-% 5,0). Kanpo saldoaren ekarpena ere negatiboa da, baina txikiagoa da (-% 0,8) eta hiruhilekoko jokabidea pixka bat lauagoa da (-% 1,0 eta -% 0,8 artean bigarren eta laugarren hiruhilekoen artean).

2021ean BPGren bi osagaiek ekarpen positiboa izango dute (+% 8,2 eta +% 0,7, barne eskarian eta kanpo saldoan, hurrenez hurren). Bi aurreikuspenak betetzea Europako ekonomiek dinamismoa, jarduera ekonomikoa eta enplegua berreskuratzearen mende egongo da, Europa baita euskal industria ekoizpenaren helmuga garrantzitsuena.

Euskadi agertoki makroekonomikoa BPG     

Etxeetako kontsumoa Kontsumo publikoa Inbertsioa (FBC) Barne eskariaren ekarpena Kanpo saldoaren ekarpena

   

Lehen sektorea Industria eta energia Eraikuntza Zerbitzuak

2019

2020p IV

2020p 2021p

I

II

III

2,2

-3,2 -4,8 4,1 -3,6 -3,1 2,6

-19,5 -20,3 3,0 -23,0 -17,2 -1,0

-11,9 -12,0 2,9 -14,5 -10,9 -1,0

-5,8 -6,1 2,5 -6,0 -5,0 -0,8

-10,1

1,8 2,2 3,3 2,2 -0,1

-10,8 3,1 -11,7 -9,3 -0,8

8,9 8,9 1,5 9,3 8,2 0,7

3,2 1,3 3,4 2,5

3,5 -3,6 -2,7 -2,8

-6,1 -26,7 -17,9 -17,5

-7,7 -16,9 -10,1 -10,4

-8,5 -8,7 -7,5 -5,1

-4,8 -14,0 -9,6 -9,0

8,0 10,5 8,2 8,5

Iturria: Eusko Jaurlaritza. Ekonomia eta Plangintza Zuzendaritza (2020ko urria), (p, aurreikuspena)

Euskal ekonomiaren uzkurdurak eragin nabarmena izango du enpleguan, eta aurreikuspenek adierazi dutenez, lanpostuek % 8,9 egingo dute behera 2020an (lanaldi osokoen kasuan); neurri batean 2021ean berreskuratuko dira (+% 7,9). Hala ere, itxaron egin beharko da -gutxienez- 2022ra arte Covid-19 aurreko enplegu mailak erregistratzeko.

Enplegu galera nabarmena 2020an (-% 8,9)

5

Urriari dagozkio.

Hiruhileko koiuntura -2020ko III. hiruhilekoa

8

Ekoizpen adar guztietan jarduerak nabarmen hondatuko dira 2020an eta berreskurapena 2021ra arte atzeratuko da. Aurreikuspenetan industriaren eta energiaren sektorearen atzerakada nabarmendu behar da (-% 14,0), nahiz eta 2021ean hazkunderik handiena izango duen sektorea ere izango den (+% 10,5). Bestalde, eraikuntza eta zerbitzu jarduerei emandako atzerapenaren (-% 9,6 eta -% 9,0) eta berreskurapenaren (+% 8,2 eta +% 8,5) aldakuntza ehunekoa antzekoak dira; horien aurrean gogoan izan behar da euskal ekonomiari egiten dioten ekarpena (% 5,9 eta % 69,4 2019an), baita zerbitzuen atzerakadaren salbuespen izaera ere, etengabe hazkunde profila izan baitute.

Jarduera produktibo guztien beherakada partekatua

Azkenik, egindako analisia osatze aldera, eragileen espektatiben eta bilakaera berrienaren hiru adierazle adierazgarriren emaitzak jaso dira. Lehenik eta behin, euskal ekonomiaren termometroak6 erakutsi du urteko hirugarren hiruhilekoak hondatze aurreratua berretsi duela, eta adierazle sintetikoaren (“termometroa�) bilakaera bat dator azaldutako aurreikuspenekin: batetik, martxotik hasitako beherakada sakona erakutsi du; bestetik, hobekuntza arineko profila ere ageri da (41,6 puntu irailean, +14,1 puntu apirilari dagokionez, serieko erregistrorik baxuena), baina oraindik oso urrun dago COVID-19aren inpaktuaren aurreko mailetatik (orduan 100 puntu baino gehiagoko marka baitzen).

Euskal ekonomiaren termometroa: adierazle sintetikoa 120,0 100,0

112,9

108,8 104,5 104,0 108,1 106,4 104,0 105,5 102,9 113,3 111,2 107,0 106,3 107,0 103,3 103,3 102,6 103,8

80,0 60,0 40,0

37,0

20,0

33,9

29,4

35,5

31,5

27,5

41,6

Irai-20

Abus-20

Uzt-20

Ekai-20

Maia-20

Apir-20

Mart-20

Ots-20

Urtarr-20

Aza-19

Aben-19

Urr-19

Ira-19

Abus-19

Uzt-19

Eka-19

Apir-19

Maia-19

Ots-19

Mart-19

Urtarr-19

Aza-18

Aben-18

Urr-18

Irai-18

0,0

Oharra: Euskal ekonomiaren termometroa hainbat aldagai konbinatzen dituen adierazle sintetiko bat da.

Iturria: Eusko Jaurlaritzako Ekonomia eta Ogasun Saila.

Bigarrenik, enpresen espektatibek7 erakusten dute, oro har, euskal enpresek ezkorrak izaten jarraitzen dutela etorkizunari dagokionez (laugarren hiruhilekoko datua), nahiz eta aurreko hiruhilekoarekin erkatuta nolabaiteko aurrerapena antzeman den. Hala, euskal enpresen konfiantza indizea 22,6tik 30,8ra igaro da hirugarren hiruhilekotik laugarrenera, eta krisi honen aurreko maila baino askoz beherago egongo litzateke (50etik gora).

6

Hileko ehun aldagairen ordena konbinatzen duen adierazle sintetikoa.

Informazio osagarria, inkestan parte hartu duten 400 enpresen iritzia jasotzen duen enpresa sentsibilitatea batzeko ekimen bat delako (esanahi mugatua euskal enpresa sareari dagokionez), baina berretsi egiten ditu txosten honetan jasotako enplegu eta jardueraren atzerakada joerak.

7

Hiruhileko koiuntura -2020ko III. hiruhilekoa

9

Hain zuzen ere, enpresen %71,1ek uste du laugarren hiruhilekoan itzulkin ekonomikoak okerrera egingo duela; %24,7k uste du berdin jarraituko duela eta %4,2ko zati txikiak hobera egingo duela uste du. Baina, aztertutako adierazle guztiek aurrerapen txikiak agertzen badituzte ere hirugarren hiruhilekoarekin erkatuta, enpresentzat ziurgabetasuna eta zailtasunak dira nagusi, pandemia honen agerraldien intzidentzia hazten ari den honetan; horrek oztopatu egiten du jarduera ekonomikoa berreskuratzea eta, batez ere, eskaera zorroak eraginkortasunez hobetzearengan duten konfiantza eragozten du.

EAEko enpresa espektatibak 50 40 30,3

30 20

18,1

30,1

25,2 15,6

28,9

36,1 39,1

33,6

28,7

28,1

22,4

18,0

31,5

10 0

III-2020

IV-2020

Iturria: Enpresa konfiantza Laboral Kutxa

Euskal gizartean ezkortasuna da nagusi

Azkenik, aztertutako hirugarren adierazleak erakutsi du COVID-19ak eragindako krisiak euskal gizartea ezkortasunera eraman duela: euskal kontsumitzailearen konfiantza indizea negatiboa da (-30,4 puntu) eta bigarren hiruhilekoarekin erkatuta okerrera egin du pixka bat (-23,8); 2008ko krisian erregistratutako balioen pareko mailetan kokatu da.

Ezkortasuna ekonomia orokorrari dagozkion espektatibak hondatzearen baldintzapean dago, eta, neurri txikiagoan, etxeko ekonomiaren eta aurrezteko gaitasunaren baldintzapean; bigarren hiruhilekoarekin erkatuta egonkor eutsi diote.

Euskadi.

Etxeen konfiantza (-100etik +100era)

2018 1,1

2019 -2,4

I.2020 -1,2

II.2020 III.2020 -23,8

-30,4

Iturria: Laboral Kutxa

Azkenik, nabarmendu behar da txosten hau egin den unean alarma egoera berria ezarri dela (estatuko gobernuak), Eusko Jaurlaritzaren xedapen berriekin batera (urriak 26); Jaurlaritzaren neurriek pertsonak biltzea mugatu dute (gehienez sei pertsona espazio publiko eta pribatuetan), baita udalerri arteko mugikortasuna ere (salbu eta arrazoi sozioekonomikoak, osasun arlokoak, hezkuntzakoak eta mendekotasuna duten pertsonak zaintzeako arrazoiak tarteko), eta EAEko konfinamendu perimetrala, hurrengo hamabost egunetara, kutsatze kasuak hedatzeko erritmoa iraultzeko asmoz.

Hiruhileko koiuntura -2020ko III. hiruhilekoa

10

BPG EAE EAEko Barne Produktu Gordinak % 16,4 eta % 19,5 egin du atzera hiruhileko arteko eta urte arteko inguruabarretan, hurrenez hurren. Bi emaitzek argi utzi dute COVID-19ak eragindako krisiaren neurria, beharrezkoa izan baitzen funtsezkoa ez den jarduera ekonomiko oro ixtea 8 (jarduera industrialak, eraikuntza, ostalaritza etab.) eta populazioa oro har etxean ixtea; normaltasunera pixkanaka itzultzea alarma egoera bukatzean iritsi zen,9 ekainaren 21ean.

Euskal jarduera ekonomikoak (-% 16,4) hiruhileko arteko uzkurdura izan du

Baina, bestalde, 2020ko hirugarren hiruhilekoari dagozkion Hiruhilekoko Kontu Ekonomikoen aurrerapenak10 argi utzi du garai horretako hondamena arindu dela; hiruhileko arteko hobekuntza % 15,2koa izan zen EAEn eragindako BPGn; hala, urte arteko beherakada % 7,7n kokatu zen.

...eta, ondoren, nolabaiteko berreskurapena etorri da (+% 15,2)

BPG EAE Urtekoa 1,6

3,0 3,4 2,8 3,0 2,3

10

Hilabetekoa 2,8

2,7 2,8

0,6

0,7

2,8 3,2

3,2

3,0

2,6

0,9

0,7

0,5

0,4

0,8 0,7

2,4 2,3 2,1 0,6

0,6

0,5

6 2,2

2

0,5

-3,2

-6

-4,7

Var. Intertrimestral Hiruhileko arteko aldakuntza Var. UrteInteranual arteko aldakuntrza

-16,4

2018

2019

-18 -22

II

I

IV

III

II

I

IV

III

II

I

IV

III

II

I

2019

2018

2017

2016

2015

2014

-10 -14

-19,5

2017

-2

2020

Iturria: Eustat (Hiruhileko kontuak), oinarria 2015

Euskadi.

BPG    

Lehen sektorea Industria eta energia Eraikuntza Zerbitzuak

2018

2019

3,1 1,8 2,1 3,9 3,1

2019

2020 II

I

II

III

IV

I

2,3

2,4

2,3

2,1

2,2

-3,2

-19,5

3,1 1,3 3,4 2,5

0,5 0,5 4,9 3,0

3,3 1,2 3,5 2,5

2,8 1,2 3,2 2,4

5,9 2,2 2,1 2,1

3,5 -3,6 -2,7 -2,8

-6,1 -26,7 -17,9 -17,5

Iturria: Eustat (Hiruhileko kontuak), oinarria 2015

Bigarren hiruhilekoko emaitza zehatzek erakusten dute jarduera produktibo guztietan beherakada orokortua izan dela. Hain zuzen ere, urte arteko inguruabarretan, industria eta energiaren sektoreak (-% 26,7) izan du atzerakadarik handiena; atzetik datoz eraikuntza (-% 17,9) eta zerbitzuen sektorea (-% 17,5). Hala ere, lehen mailako 10/2020 Errege Lege Dekretua, martxoaren 29koa.

463/2020 Errege Lege Dekretua, martxoaren 14koa.

10 Urriaren 23an argitaratua. Hiruhilekoko Kontu Ekonomikoak III 2020ko abenduaren 2an egongo dira eskuragarri.

8 9

Hiruhileko koiuntura -2020ko III. hiruhilekoa

11

sektorearen beherakada txikiagoa da (-% 6,1), eta lehen hiruhilekoan gora egin zuen.

Hala, eta uzkurdura gogorra onartuz, argi dago hirugarren hiruhilekoarekin erkatuta bilakaera positibo aurreratua sektoreen lanean ere ikusiko dela.

Bigarren hiruhilekoan erregistratutako jardueraren hondamendia enplegu galera izugarrian antzematen da: kalkulatu denez, EAEn 806.869 lanpostu zeuden, eta 2019ko aldi berean, berriz, lanpostu kopurua 974.238 izan zen; horrek esan nahi du urte arteko beherakada % 17,2koa eta 167.369 enplegu gutxiagokoa izan zela. Industriak eta energiak (-% 20,1) eta zerbitzuek (-% 16,8) erregistratutako galera nabarmendu behar da, euskal ekonomiaren bi sektore enplegatzaile handiak baitira; eraikuntzaren sektoreak eta lehen sektoreak osatzen dute (-% 14,3 eta -% 3,3, hurrenez hurren).

Enplegu galera ezohikoa (-% 17,2)

Emaitza horiek ikusita, hirugarren hiruhilekoaren aurrerapen datuak gogoan hartu behar dira, EAEn enpleguan antzemandako uzkurdura murriztuko baitute, hiruhileko arteko % 13,3ko berreskurapenarekin (lanaldi osoaren pareko lanpostuak), baina horrek ez du eragozten urte arteko inguruabarretako % 6,5eko atzerapena. Bidenabar, enpleguari eusteko mekanismoak ezartzeak, esaterako ABEEEak, aipatutako enpleguaren galera puntuala arinduko luke;11 iraila amaieran ABEEE egoeran zeuden langileen % 80 baino gehiago lanpostura itzuli zen, eta emaitza hori ere bat dator hirugarren hiruhilekoko enplegurako aurreratutako hobekuntzarekin.

Azkenik, atxikitako grafikoetan gaur egungo krisiaren eta 2008an hasitako krisiaren inpaktua ikus daiteke, EAEko eta estatuko BPGren hiruhileko arteko bilakaeraren inguruabarretan. Agerikoa da COVID-19ak eragindako krisiaren intentsitate eta inpaktu garrantzitsua, euskal (-% 16,4) zein estatu mailako (-% 17,8) ekonomien jarduera izugarri kolpatu baitu 2020ko bigarren hiruhilekoan, eta atzerapen profila askoz handiagoa da 2008ko udazkenean hasitako krisialdiaren lehenengo bi hiruhilekoetan erregistratutakoekin erkatuz.

Krisia 2008an eta 2020an: hiruhileko arteko aldakuntza tasa BPGn Espainian eta EAEn 5

5 0

0,6 0,2

0,1 0,1

0 -0,2

0

-1,3 -1,6

-5

-2,5 -2,6

-10 -15

0,6 0,4

0,5 0,4

0,5 0,4

-5

-4,7 -5,2

-10

CAE

-15

EspaĂąa

CAE

EspaĂąa -16,4

-20

-20

08ko I HH

08ko II HH

08ko III HH 08ko IV HH

09ko I HH

19ko II HH

19ko III HH

19ko IV HH

2059 I HH

-17,8

20ko II HH

Iturria: EIN eta Eustat

Martxoaren 17ko 8/2020 Errege Lege Dekretuak, gainera, ezarri zuen ABEEEak izan dituzten enpresek sei hilabeteko epez enpleguari eusteko betebeharra dutela.

11

Hiruhileko koiuntura -2020ko III. hiruhilekoa

12

Lan merkatua COVID-19AREN

KRISIA: INPAKTUA AFILIAZIOAN, KONTRATU BERRIAK ETA

ERREGISTRATUTAKO LANGABEZIA

Hiribilduan lan merkatuaren bilakaerari buruzko hiru adierazleen bilakaera ikus dezakegu atxikitako taulan, eta COVID-19aren ondoriozko beherakada ere ageri da.

Hileko afiliazioan izandako atzerakada nabarmenak erregistratutako langabezi galera erakusten du: martxotik irailera Gizarte Segurantzaren afiliazioa txikiagoa da urtarrilean eta otsailean erregistratutakoa baino. Baina, iraileko emaitzak (175.900 pertsona) nolabaiteko berreskurapena ere adierazten du, aurreko bost hilabeteetako erregistroa gainditzen baitu, baina 2019ko egoera lortu gabe (-% 1,7 eta 3.023 pertsona afiliatu gutxiago).

Kontratuen hiruhilekoko bilakaera metatua dinamismoaren adierazlea da lan merkatuan.

Urteko lehen hiruhilekoari pandemiak partzialki eragin bazion ere (martxoa), egia da hurrengoak nabarmen baldintzatu zituela. Covid-19aren krisiaren lehen inpaktuak % 59,6ko uzkurdura eragin zuen kontratazio berrian urteko lehen eta bigarren hiruhilekoen artean. Joera egonkortu egin da eta, hala, iraileko datuak (27.510 kontratu) hobera egin du ekainekoarekin erkatuta (+% 70,0 eta 11.326 kontratu gehiago), baina oraindik urrun dago 2019ko hirugarren hirulekoko datuetatik (-% 33,5 eta -13.856 kontratu gutxiago).

Azkenik, erregistratutako langabeziak gora egiten jarraitzen du (27.448 pertsona irailean); jokabiderik okerrena eta hobetzeko espektatibarik okerrena dituen enplegu adierazlea da.

Bilbo

Afiliazioa1

Urtarrilak 31 Otsailak 29 Martxoak 31 Apirilak 30 Maiatzak 29 Ekainak 30 Uztailak 31 Abuztuak 31 Irailak 30

Aldea Hiruhilekotik hiruhilekora Urte artekoa

179.981 182.087 176.488 175.312 174.958 172.795 172.884 167.852 175.900

Kontratuak2

Erregistratutak o langabezia1

33.679

16.184

27.510

22.922 22.775 24.594 26.402 26.809 27.320 27.274 27.852 27.448

Zkia. %

3.105 1,8

11.326 70,0

128 0,5

Zkia. %

-3.023 -1,7

-13.856 -33,5

5.048 22,5

Hiruhilekoen arteko bilakaera hiruhileko bakoitza itxi duen hilabeteari dagokio.

Kontratu metatuen kopurua hiruhileko bakoitzean.

Iturria: Gizarte Segurantza eta SEPEa. 1 2

Hiruhileko koiuntura -2020ko III. hiruhilekoa

13

POPULAZIO AFILIATUA Bilbon Gizarte Segurantzako 175.900 pertsona afiliatu erregistratu ziren iraila itxi zenean; horrek esan nahi du urteko bigarren hiruhilekoan baino (ekaina) % 1,8 eta 3.105 pertsona afiliatu gehiago izan direla. Hala, martxoan hasitako beheranzko joera hautsi da, eta afiliazioak berreskuratzeko zantzuak agertu ditu, baina oraindik aurreko urtean erregistratutako mailatik beherakoak. Hala, hiribilduan 2020ko irailean afiliazioak urte arteko % 1,7ko beherakada izan zuen eta 3.023 pertsona afiliatu gutxiago izan ziren.

Afiliazioak berreskuratzeko zantzuak agertu ditu. 175.900 pertsona afiliatu Bilbon

Populazio afiliatua [milakoak]

...baina oraindik COVID19aren aurreko mailak baino baxuagoa da.

188

Hilabetekoa 178,6 180,7 176,0 174,8

176,5

184

182,9 180,3

180

178,9 176,5

176,4

172,8

175,9

175,9

176 172

172,8 167,9 166,0

168 164 160

01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 01 02 03 04 05 06 07 08 09

2012 167,4 2013 163,9 2014 166,0 2015 169,5 2016 172,8 2017 176,1 2018 180,3 2019 182,9

Urtekoa

2018

2019

2020

Iturria: Enplegua eta Gizarte Segurantzako Ministerioa

Araubideen araberako afiliazioaren bilakaerak erakutsi du Araubide Orokorrak (guztiaren % 83,4) neurri handi batean zehaztu duela Bilbon afiliatutako populazioaren dinamismoa; izan ere, bigarren hiruhilekoarekin erkatuta % 2,1 hazi da (3.062 pertsona afiliatu gehiago). Langile Autonomoen Araubideko afiliazioak mailari eutsi dio, eta Etxeko Langileen Araubide Bereziak kotizatzen duten pertsonak galdu ditu (-% 0,4). Azkenik, Itsaso eta Nekazaritza Sektoreko Araubide Bereziek osatutako taldeak igoera nabarmenak izan ditu (+% 11,1), baina garrantzia oso txikia da.

Araubide Orokorrak izan du dinamismorik handiena...

Hala ere, Bilbon afiliatutako populazioa duela urtebete erregistratutakoa baino baxuagoa da. Araubide Orokorrean erregistratutako galera nabarmendu behar da (-% 1,7 eta 2.524 pertsona afiliatu gutxiago) eta, neurri txikiagoan, Langile Autonomoen Araubidean12 (-% 0,5) eta Etxeko Langileen Araubide Berezian (-% 4,5), baita Itsaso eta Nekazaritza Sektoreko Araubide Berezietan ere (-% 12,5).

...baina araubide guztiek galdu dute afiliazioa 2019arekin konparatuta

Ziurrenik bilakaera okerragoa izango du urteak aurrera egin ahala, baita hurrengo urtean ere, araubide honetan erregistratutako pertsonak ateratzeagatik, negozioak ixteko arriskuaren ondorioz, bai ixte aurreikusiak (jubilazioak), bai dagoeneko jarduerari berriz helduko ez diotenak.

12

Hiruhileko koiuntura -2020ko III. hiruhilekoa

14

09.2020

Afiliatuak GUZTIRA    

Araubide orokorra Autonomoak Etxeko langileak Nekazaritza eta itsasokoa

Zkia.

∆%

hiruhilekotik hiruhilekora

∆%

urtetik urtera

175.900

1,8

-1,7

146.685 22.374 6.118 723

2,1 0,0 -0,4 11,1

-1,7 -0,5 -4,5 -12,5

Iturria: Lan, Migrazio eta Gizarte Segurantzako Ministerioa

Sektoreen araberako bilakaeran zerbitzuen sektorean erregistratutako hobekuntza nabarmendu behar da (+% 1,9 eta 2.988 pertsona afiliatu gehiago), ostalaritza eta merkataritza jarduerak pixkanaka berreskuratzeak justifikatuta, baita sasoiko zenbait jokabideren inpaktuak justifikatuta ere (esaterako, ikasturtea hastea). Sektore honek ematen ditu hiriburuan afiliatutako hamar pertsonatik bederatzi; hortaz, argi dago Bilboko ekoizpen sarean garrantzitsua dela. Gainerako adar produktiboen artean, lehen sektorean13 (+% 31,3) eta eraikuntzan ere (+% 0,4) egoerak hobera egin du, baina ez industriak eta energiak (-% 0,2).

Zerbitzuen sektoreak galdutako afiliazioaren zati bat berreskuratu du

Zerbitzuen jardueren artean, lauk izan dute hobekuntza nabarmena (hiruhileko arteko tasa): administrazio jarduerak eta zerbitzu osagarriak (+% 7,8), ostalaritza (+% 6,3), hezkuntza (+% 3,9) eta osasuna (+%3,3). Aitzitik, ostatua14 (-% 4,1), zerbitzu sozialak (-% 2,1), kultura eta aisialdi jarduerak 15 (-% 1,9) eta administrazio publikoa dira (-% 1,0) kotizatzen duten pertsonak galtzen jarraitu duten jarduerak.

...zenbait jarduera berraktibatu egin direlako

Urte arteko inguruabarretan afiliazioak izan duen bilakaerak erakusten du pandemiak enpleguan izan duen inpaktua, ia sektore produktibo guztiek egin baitute atzera. Hain zuzen ere, zerbitzuen sektoreak % 1,4 egin du behera eta 2.201 afiliatu gutxiago ditu, ostatu jarduerei (-% 12,9), aisialdi eta kultura jarduerei (-% 7,3), ostalaritza jarduerei (-% 5,8) eta administrazio eta zerbitzu lagungarriei (-% 4,7) lotutako jokabideen ondorioz. Eraikuntzaren sektoreak (-% 4,6) eta industria eta energiaren jarduerak (-% 5,1) ere afiliatuak galdu dituzte, eta lehen sektorea da erregistroak hobetu dituen bakarra (+% 15,7).

...baina duela urtebete baino afiliatu gutxiago dira.

Funtsean, une honetako krisiaren lehen inpaktuaren ondorioz galdutako afiliazioaren zati bat hirugarren hiruhilekoan zehar berreskuratu da, baina urteko laugarren lauhilekoaren emaitza zein den ikusi beharko da, urteko emaitza globala ezartzeko. Argi dago berreskurapena dagoeneko iritsi den “bigarren olatuaren” kontrolaren araberakoa izango dela, kutsatze tasak aski altuak baitira pertsonen arteko kontaktu soziala mugatzeko, lurralde barruko mugikortasuna mugatzeko eta telelana lehenestea gomendatzeko neurri berriak martxan jartzeko.

Bilboko afiliazio osoaren % 0,2 baino ez du hartzen; horrenbestez, +% 31,3ko aldakuntza zuhurtziaz hartu behar da -aurreko hiruhilekoan baino 102 pertsona gehiago dira-.

14 Uda garaiak ez dio hobekuntzarik ekarri sektore honi, turisten mugimendua eskasa eta okupazio tasak baxuak izan baitira, eta, hortaz, establezimendu batzuek ez irekitzea (ere) erabaki dute. Are gehiago, laugarren lauhilekoari begira baliteke askok berriz ere itxi behar izatea.

15 Edukiera mugak eta kontzertuak, ekitaldiak, jaialdiak, Aste Nagusia ia ez ospatzearen ondorioz kulturaren sektoreak egoera zinez konplexua bizi du.

13

Hiruhileko koiuntura -2020ko III. hiruhilekoa

15

afiliatuak

jarduera adarrak Lehen sektorea Industria eta energia  Industria  Energia  Hondakinak eta ura Eraikuntza  Eraikuntza  Eraikuntzako laguntzaileak Zerbitzuak  Merkataritza  Administraziokoak eta osagarriak  Hezkuntza  Profesionalak, zientifikoak eta teknikoak  Administrazio publikoa  Osasuna  Gizarte zerbitzuak  Finantzak eta aseguruak  Garraioa eta biltegiratzeak  Ostalaritza  Informazioa eta komunikazioak  Etxeko langileak  Aisia eta kultura  Ostatuak  Higiezinak  Beste zerbitzu batzuk

09.2020 428 8.467 4.916 1.000 2.551 8.915 2.826 6.089 158.090 19.215 18.597 20.269 13.067 11.136 14.156 8.902 7.299 8.791 9.646 8.419 6.641 3.280 1.420 1.160 6.092

∆%

hiruhilekotik hiruhilekora

31,3 -0,2 0,9 0,3 -2,5 0,4 0,2 0,5 1.9 0,3 7,8 3,9 0,4 -1,0 3,3 -2,1 -0,3 0,1 6,3 0,4 -0,4 -1,9 -4,1 1,6 2,7

∆%

urtetik urtera

15,7 -5,1 -3,4 -22,5 0,5 -4,6 -8,4 -2,7 -1,4 -3,7 -4,7 0,5 3,3 0,4 7,2 -0,6 -3,3 -0,9 -5,8 -2,2 -4,4 -7,3 -12,9 6,2 -3,1

Iturria: Lan, Migrazio eta Gizarte Segurantzako Ministerioa

Erreferentziazko hiriburu guztietan afiliazioak behera

Bilborako erreferentziazkoak diren hirietan populazio afiliatuaren bilakaera jaso da atxikitako taulan. Jokabide partekatua dute eta, urte arteko inguruabarretan, populazio afiliatua galdu dute; emaitzarik txarrena Bartzelonak (-% 3,1) lortu du, eta ondoren datoz Madril (-% 1,7), Valentzia (-% 1,1) eta Sevilla (-% 1) eta, neurri txikiagoan, Zaragoza (-% 0,4). Euskal hiriburuen artean Gasteizek (-% 2,1) eta Donostiak (-% 1,1) afiliazioa galdu dute; Iruñeak, berriz, hobera egin du (+% 0,3).

Hala ere, hiruhilekoen arteko inguruabarretan, afiliazioak aldeko bilakaera izan du; Sevilla eta Zaragoza dira aurrerapenik onena izan duten hiriburuak (+% 3,2 eta +% 2,9, hurrenez hurren); ondoren datoz Valentzia (+% 1,9), Madril (+% 1,8) eta Bartzelona (+% 1,1). Orotara, aztertutako hiriek afiliazioaren hiruhilekoen arteko % 2,2ko hazkundea dute (G-5 batez bestekoa).

Euskal hiriburuek hobekuntza hau ere partekatu dute: Iruñea da berreskurapen buru (+% 4,3), eta ondoren datoz Donostia (+% 2,2) eta Gasteiz (+% 2,0). Orotara, hiru

Hiruhileko koiuntura -2020ko III. hiruhilekoa

16

hiriek afiliazioaren hiruhilekoen arteko afiliazioaren % 2,6ko hazkundea izan dute (G-3 batez bestekoa).

Benchmarkina afiliatuak

Madril Bartzelona Valentzia Sevilla Zaragoza G-5 batez bestekoa BILBO Vitoria-Gasteiz Donostia-San Sebastián Iruñea G-3 batez bestekoa G-9 batez bestekoa

∆%

09.2020

Hiruhilekotik hiruhilekora

∆% urtetik urtera

1.972.602 1.088.964 378.363 350.017 288.850 --

1,8 1,1 1,9 3,2 2,9 2,2

-1,7 -3,1 -1,1 -1,0 -0,4 -1,5

175.900

1,8

-1,7

118.645 116.187 106.344 ---

2,0 2,2 4,3 2,6 2,3

-2,1 -1,1 0,3 -1,0 -1,3

G-5: Madril, Bartzelona, Valentzia, Sevilla eta Zaragoza. G-3: Vitoria-Gasteiz, Donostia-San Sebastián eta Iruñea. G-9: G-5, G-3 eta Bilbo.

Iturria: Lan, Migrazio eta Gizarte Segurantzako Ministerioa

KONTRATUAK Kontratuetan erregistratutako beherakada moteldu egin da

Urteko hirugarren hiruhilekoan Bilbon bizi den populazioak sinatutako lan kontratu berrien bolumenak nolabaiteko dinamismoa lortu du berriz ere. Kontratazio berriak 27.510 izan dira; horrek esan nahi du % 70,0ko igoera egon dela, eta 11.326 kontratu gehiago urteko bigarren hiruhilekoarekin erkatuta. Berreskurapen garrantzitsua da, baina neurri hori oraindik COVID-19aren aurreko etapan erregistratutakoa baino baxuagoa da, orduan 40.000 kontratazio berri izaten baitziren hiruhileko bakoitzean. Izan ere, urte arteko konparazioan % 33,5eko jaitsiera ikusi da, eta 13.856 kontratu berri gutxiago 2019ko hirugarren hiruhilekoarekin konparatuta.

Generoaren araberako kontratazioaren bilakaerak erakutsi du emakumeen kolektiboak hiruhilekoen artean izandako igoera handiagoa izan dela gizonezkoena baino (+% 84,8 eta +% 58,6). Aitzitik, urte arteko inguruabarretan, emakumeek sinatutako kontratuek gizonenak baino atzerakada handiagoa izan dute (-% 36,3 eta -% 30,8). Oro har, emaitza horiek agerian uzten dute zenbait jarduera feminizatuago pixkanaka berreskuratzen ari direla (merkataritza, ostalaritza, pertsonei zuzendutako zerbitzuak eta abar), 2020ko bigarren hiruhilekoan jarduera bertan behera utzi ondoren berriz irekitzen ari baitira.

Adinaren osagaiak agerian uzten du urte arteko beherakada adin tarte guztietan gertatu dela, baina intentsitate desberdinekoa da, eta populazio gazteenean duen eragina nabarmendu behar da, 16 eta 24 urte artekoena (-% 48,2). Aitzitik, kontratazioaren

Hiruhileko koiuntura -2020ko III. hiruhilekoa

17

hiruhilekoen arteko bilakaera gazteen kolektiboen aldekoagoa da (+% 100,6), eta behera egiten du adinarekin.

Ez da aldaketa nabarmenik ikusi kontratazio modalitateari dagokionez; izan ere, kontratazio mugagabeak zein aldi bateko kontratazioak behera egin du urte arteko inguruabarretan (-% 27,5 eta -% 34,1, hurrenez hurren), eta nabarmen egiten du hobera aurreko hiruhilekoarekin erkatuta (+64,9 eta % 70,5), ezohiko uzkurdura erregistratu baitzen.

Jardueren sektoreen arabera, nabarmendu behar da urte arteko murrizketarik handiena zerbitzuen sektoreari dagokiola (-% 36,4); oso emaitza nabarmena da sinatutako hamar kontratutik zortzi sektore horretakoak baitira. Halaber, jardueraren sektore bakoitzak hiruhileko arteko dinamismo garrantzitsua izan du, baina intentsitatez desberdinak izan dira. Hala, kontratazio berriaren sektore jokabideak erakutsi du enpleguan doikuntzak izan direla jardueraren narriaduraren ondorioz; laugarren hiruhilekoaren erronka (oraindik) hazten ari den berreskurapena finkatzea izango da.

Kontratuak GUZTIRA  Emakumeak  Gizonak    

16 25 35 45

eta 24 urte bitartekoak eta 34 urte bitartekoak eta 44 urte bitartekoak urte edo gehiago

 Mugagabeak  Aldi baterakoak    

Lehen sektorea Industria eta energia Eraikuntza Zerbitzuak

∆%

III.2020

∆%

hiruhilekotik hiruhilekora

urtetik urtera

27.510 12.996 14.514

70,0 84,8 58,6

-33,5 -36,3 -30,8

4.572 8.064 7.133 7.741

100,6 72,1 55,5 67,2

-48,2 -31,0 -28,3 -29,0

2.573 24.937

64,9 70,5

-27,5 -34,1

775 2.752 1.313 22.670

45,4 62,9 19,8 76,2

0,6 -20,5 -13,2 -36,4

Bilbon bizi den populazioak erregistratutako kontratazio berriak.

Iturria: SEPE

Laburbilduz, hirugarren hiruhilekoaren emaitzek erakutsi dutenez, Bilbon bizi den populazioaren kontratazioa hazi egin den arren urteko bigarren hiruhilekoarekin erkatuta, oraindik 2019ko hiruhileko berdinean erregistratutakoa baino askoz baxuagoa da. Pandemiaren bilakaeraren inguruko kezka eta ziurgabetasunaren ondorioz -agerraldiak gero eta gehiago agertzen dira, konfinamendu berriak eta murrizketa handiagoak aplikatzea-, erakundeek zuhurtziaz jokatzen dute kontratazio berrien aurrean.

Hiruhileko koiuntura -2020ko III. hiruhilekoa

18

ERREGISTRATUTAKO LANGABEZIA 16 2020ko irailean 27.448 pertsona daude lan bila gisa erregistratuta Bilbon. Zifra honek nolabaiteko egonkortasuna adieraziko luke langabeziaren hondamendia, urteko bigarren hiruhilekoarekin erkatuta 128 pertsona langabetu gehiago baino ez direlako (+% 0,5).

Hala ere, laugarren hiruhilekoan gertatzen dena ikusteko zain egon beharko dugu, eta egoera ekonomikoa hobetuko dela berresten den (edo ez); horrek kontratazioak hobetzea ekarriko luke, langabezian murrizketa gehigarriak eraginez. Nolanahi ere, pandemiaren ondorioa argia da, eta 2019arekin erkatuta langabeziak nabarmen gora egitea eragin du (+% 22,5), azken urteetako hobekuntza joera erabat hautsiz.

Bilboko biztanleria langabearen egonkortasuna

Erregistratutako langabezia [milakoak] Urtekoa

Hilabetekoa

32

31,0 31,0

30

28,4

27,3 25,2

24,4

28 26

24,8 23,5

23,5 22,3

26,2 25,2

25,4

27,4

23,0

24,6 22,2

22,4

22,3

24 22

01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 01 02 03 04 05 06 07 08 09

2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019

20

2018

2019

2020

Iturria: SEPE

Langabeziak neurri handiagoan jotzen die oraindik emakumeei (guztiaren % 53,7), baina emakumeen langabezia gutxiago hazi da gizonezkoena baino, hiruhilekoen arteko inguruabarretan zein urte artean (-% 0,4 eta +% 18,1 emakumeen kasuan; +% 1,5 eta +% 28,1 gizonen kasuan). Bestalde, adin tarte guztietan egin du gora langabeziak, baina igoerarik handiena populaziorik gazteenari dagokio (16-24 urte, +% 55,9, urte arteko tasa); atzetik datoz tarteko adineko bi taldeak (25-34 urte, +% 36,4, 35-44 urte, +% 19,0) eta, neurri txikiagoan, 45 urte eta gehiagokoen taldea (+% 15,2).

Emakumeen langabeziak bilakaera hobea izan du...

...baina eragin handiagoa du populazio gaztearen artean...

Bilbon langabetuen erdiak baino gehiago langabezian “denbora luzea� daramaten pertsonak dira17 eta, are gehiago, gora egin dute langabezian 1 eta 2 urte artean (+% 53,6), 2 eta 3 urte artean (+% 17,5) eta 3 urtetik gora daramaten taldeek (+% 5,1). Baina igoerarik handiena langabezian 6 hilabete eta urtebete artean daramaten taldeari dagokio18 (+% 111,5; +3.333 pertsona) eta egoera horretan 6 hilabete baino gutxiago daramaten pertsonen artean behera egin du 19 (-% 9,3).

...eta langabezian denbora luzea daramaten langabetuen artean

Ez dira jaso Aldi Baterako Enplegu Erregulazioko Espedienteak (ABEEE) dituzten herritar langabeak.

Langabezian urtebete edo gehiago daraman biztanleria langabea.

18 Enplegua krisi honen hasieratik galtzen ari da.

19 Lana aurkitu dutelako eta/edo langabezia egoeran jarraitzen dute baina hurrengo estratura igaro dira (6 hilabetetik urtebetera langabezian).

16 17

Hiruhileko koiuntura -2020ko III. hiruhilekoa

19

Biztanleria langabetuen igoera global horrek egoeraren kronifikazioa adierazten du, eta, bidenabar, langabezia prestazioak jasotzen dituzten pertsonen kolektiboa murriztu egin da (-% 47,7); prestaziorik jasotzen ez duten taldeek gora egin dute (+% 51,5) (guztikoaren % 87,5).

2020ko hirugarren hilekoko emaitzek Bilbon erregistratutako langabezia zifraren egonkortze argia erakutsi dute, baina hazkunde erritmoa moteldu egin da, udako hilabeteetan jarduera ekonomikoa berraktibatzearen ondorioz, horrek nolabaiteko dinamismoa eman baitio lan merkatuari berriz ere. Hala ere, erregistratutako langabezia tasa oso altua da aurreko urtekoarekin alderatuta.

Erregistratutako langabezia GUZTIRA  Emakumeak  Gizonak    

16 25 35 45

eta 24 urte bitartekoak eta 34 urte bitartekoak eta 44 urte bitartekoak urte edo gehiago

    

6 hilabete baino gutxiago 6 hilabete eta urte 1 bitartekoak Urte 1 eta 2 bitartekoak 2 urtetik 3 urtera 3 urte baino gehiagokoak

 Ez du langabezia prestaziorik kobratzen  Langabezia prestazioak kobratzen ditu

09.2020 ∆%

Zkia.

hiruhilekotik hiruhilekora

∆%

urtetik urtera

27.448 14.746 12.702

0,5 -0,4 1,5

22,5 18,1 28,1

2.411 5.304 6.163 13.570

1,3 -0,5 -0,2 1,0

55,9 36,4 19,0 15,2

6.370 6.321 4.790 2.169 7.798

-27,5 29,5 17,0 9,2 3,1

-9,3 111,5 53,6 17,5 5,1

24.024

24,3

51,5

3.424

-57,1

-47,7

Iturria: SEPE eta Lanbide

Erreferentziazko hiriburuetan erregistratutako langabeziak bilakaera desberdina

Erreferentziazko gainerako hiriburuekiko konparatuz ikus dezakegu erregistratutako langabeziak behera egin duela hiruhileko arteko inguruabarretan ia hiriburu guztietan; Valentzia nabarmendu behar da (-% 4,1), Sevilla (-% 1,8), Bartzelona (-% 1,6) edo Zaragozarekin konparatuz (-% 1,1), Madrileko salbuespenarekin, bertan gora egin baitu (+% 1,9). Hala, orotara hiruhileko artean langabezia erregistratuak % 1,3 egin du behera (G-5 batezbestekoa), baina urte arteko bilakaerak berretsi du langabeziak nabarmen egin duela gora (+% 24,5), baita COVID-19aren krisiak enpleguan eta jarduera ekonomikoan inpaktu orokorra izan duela ere.

Bestalde, euskal hiriburuetan erregistratutako urte arteko igoera handiagoa izan da (+% 30,3). Gasteiz eta Donostian izan dira igoerarik handienak (+% 33,1 eta +% 32,8), eta atzetik dator Iruñea (+% 24,8); aurreko hiruhilekoarekin erkatuta hobera egin duen euskal hiriburu bakarra da (-% 3,2).

Hiruhileko koiuntura -2020ko III. hiruhilekoa

20

benchmarkina Erregistratutako langabezia

Madril Bartzelona Valentzia Sevilla Zaragoza G-5 batez bestekoa BILBO Vitoria-Gasteiz Donostia-San Sebastián Iruñea G-3 batez bestekoa G-9 batez bestekoa

09.2020 206.575 91.282 65.006 80.490 44.395 -27.448 19.879 9.526 13.074 ---

∆%

hiruhilekotik hiruhilekora

1,9 -1,6 -4,1 -1,8 -1,1 -1,3 0,5 4,7 0,3 -3,2 0,6 -0,5

∆%

urtetik urtera

27,0 35,0 21,6 19,4 19,4 24,5 22,5 33,1 32,8 24,8 30,3 26,2

Iturria: SEPE eta Lanbide.

BIZTANLERIA AKTIBOAREN INKESTA BAIren hirugarren hiruhilekoaren datuek20 ezarri dute Bilbon bizi den biztanleria aktiboa 159,0 mila pertsonakoa dela; zifra horrek % 5,2ko beherakada eragin du eta 8.800 pertsona gutxiagokoa da 2019ko aldi berdinarekin erkatuz. Emakumeen kasuan urte arteko atzerapen handiagoa erregistratu da (-% 8,3 eta -% 2,6), baina jokabide desberdina antzeman da aurreko hiruhilekoarekin alderatuta; izan ere, gizonezkoen biztanleria aktiboak gora egin du (+% 3,8) eta emakumeenak, berriz, beheranzko joera izan du (-% 5,9). Oro har, hiribilduko biztanleria aktiboak %0,8 egin du atzera bigarren hiruhilekoarekin erkatuta.

Bilbok populazio aktiboa galtzen jarraitzen du...

Biztanleria aktiboak atzera egin du urte arteko inguruabarretan (-% 6,0) zein hiruhileko arteko inguruabarretan (-% 3,2) eta 137,0 mila pertsona dira. Emakumeek eta gizonek hiruhileko arteko galera emaitza partekatzen dute, baina emakumeen taldeko atzerapenak (-% 4,3) bikoiztu egiten du gizonezkoen taldean erregistratutakoa (-% 2,1).

...eta populazio langileak ere atzera egin du

Okupazioak behera egin du zerbitzuen sektorean (-% 6,2); eraikuntzan eta industrian, berriz, erregistroak hobetu egin dira aurreko hiruhilekoarekin erkatuta (+% 25,9 eta +% 1,0, hurrenez hurren). Hala ere, aurrerapen horiek ez dute konpentsatzen hirugarren sektoreak izandako beherakada (guztiaren % 77,5) eta hiribilduan lana duen biztanleriak atzera egin du (-% 3,2), azaldu bezala. Agertokia errepikatu egiten da urte arteko inguruabarretan, eta igoerak izan dira okupazioan bai eraikuntzan (+% 33,8), bai industrian (+% 2,0); behera egin du, aldiz, zerbitzuen sektorean (-% 9,8).

Hiribilduko enplegu tasa % 46,35ean jarri da; ratio horrek bazuen beheranzko joera, eta oraingo COVID-19aren krisiarekin nabarmendu egin da, enpleguan eragiten dituen 20

Salbuespen egoera denez, zuhurtzia gomendatzen da emaitza hauen finkatze maila ikusi arte. Hala ere, COVID-19aren krisiaren inpaktua agerikoa da (faktore koiunturala), eta hiribilduaren kasuan joera alderdi garrantzitsu batzuei gehituko zaie, esaterako populazioa zahartzea, biztanleria potentzialki aktiboa (16 eta 64 urte artean) pixkanaka galtzea baldintzatzen duena.

Hiruhileko koiuntura -2020ko III. hiruhilekoa

21

ondorioengatik (-2,96pp, urte artean). Gizonen enplegu tasak (% 50,39) gainditu egiten du emakumeena (% 42,69) -baina bi kasuetan atzera egiten du (-2,0pp eta -1,7pp, urte arteko tasan, hurrenez hurren)- eta genero arrakala 7,7 puntu portzentualekoa da.

Biztanleria aktiboa, landuna eta langabetua [milakoak]

Biztanleria aktiboa

III-19 167,8

III-18 159,2

175 III-20 159,0

22,1

Biztanleria langabea 22,0

21,1 III-19 145,7

III-18 138,1

185

III-20 137,0

Biztanleria landuna

165 155 145 135 125 115

I

II

III

IV

I

2018

II

III

IV

I

II

2019

III

2020

Iturria: BAI (EIN)

Bilbon bizi den biztanleria langabetua 22,0 mila pertsonakoa da, eta igoera nabarmena izan da21 aurreko hiruhilekoarekin erkatuta (+% 17,0 eta 3.200 pertsona langabetu gehiago). Gizonezkoen kasuan igoerak emaitza hori baldintzatu du (+% 42,3; 4.700 gizon langabe gehiago), emakumeen biztanleria langabetuan erregistratutako beherakadarekin erkatuta.

(-% 19,5; 1.500 emakume langabetu gutxiago). Hala, hiribilduko langabezia tasa % 13,85ekoa da, eta aurreko krisialdian hasitako hobekuntza sekuentzia hausten du, hiruhileko artean gorakada nabarmena izanik (+2,12pp) eta neurri txikiagoan urte arteko inguruabarretan (+0,68pp).

Biztanleria langabetuak gora egin du

∆%

biztanleria aktiboa Biztanleria aktiboa (milakotan)  Biz. landuna (milakotan) Industria Eraikuntza Zerbitzuak  Biz. langabetua (milakotan) Enplegu tasa (%)* Langabezia tasa (%)*

I.2020

II.2020

III.2020

hiruhileko tik hiruhileko ra

166,6

160,3

159,0

-0,8

-5,2

146,6

141,5

137,0

-3,2

-6,0

21,3 8,9 116,1

19,9 8,5 113,2

20,1 10,7 106,2

1,0 25,9 -6,2

2,0 33,8 -9,8

20,1

18,8

22,0

17,0

-0,5

48,97 12,05

48,17 11,73

46,35 13,85

-1,82 2,12

-2,96 0,68

urte artekoa

*Puntu portzentualeko aldea.

Iturria: Biztanleria aktiboari buruzko inkesta, EIN.

21

Urte arteko inguruabarretan, aldiz, ez da ia aldatu (-% 0,5). Hurrengo hiruhilekoen zain egon beharko dugu.

Hiruhileko koiuntura -2020ko III. hiruhilekoa

22

Merkataritza Beherakada nabarmena Bizkaiko merkataritzaren sektorearen fakturazioan

COVID-19ak eragindako krisiak gogor jo du Bizkaiko merkataritza sektorea; 2020ko bigarren hiruhilekoan salmentetan urte arteko % 20,9ko beherakada izan du.

Azpisektoreen arabera, ibilgailuen salmenta eta konponketa izan da neurri handiagoan behera egin duen jarduera segmentua (-% 38,7), handizkako merkataritzarekin (-% 23) eta txikizkako segmentuarekin batera (-% 12,1). Azken horren salmenten beherakada beste produktu batzuen taldearen beherakadak eragin du (-% 30,4), elikaduraren segmentuaren fakturazioak gora egin baitu aurreko urtearekin erkatuta (+% 10,1).

Honako hauek dira urteko bigarren hiruhilekoan bizi izandako agertokiaren emaitzak, ekainaren 21era arte luzatu zen alarma egoerak baldintzatuta, pertsonen mugikortasuna eta kontsumoa murriztu baitzen, baita ekoizpen jardueraren garapen normala ere.

...atxikitako enplegu galera ere eragin du.

Testuinguru horretan, Bizkaiko merkataritza sektorean lan egiten duten pertsonen kopuruak behera egin du (-% 2,6), osasun alarman zehar funtsezkoak ez diren establezimenduak ixtearen ondorioz, nahiz eta ABEEEkin nabarmen arindu baitzen.

Merkataritza

IV.2019

I.2020

II.2020

(urtetik urterako arteko aldakuntza-tasa, %)

SALMENTAK Ibilgailu motordunen salmenta/konp.

Handizkako merkataritza Txikizkako merkataritza*  Elikadura  Gainerako produktuak

-0,4

-5,0

-20,9

2,0

-18,7

-38,7

-0,2 -1,5 -0,2 -2,5

-3,6 -3,5 4,4 -10,0

-23,0 -12,1 10,1 -30,4

PERTSONA LANDUNAK

-1,6

-1,3

-2,6

*Tasa orokorra zerbitzugunerik gabe.

Bizkaiko datua, eguneko prezioak egutegi-efektua zuzenduta. Oinarria: 2015 Iturria: Eustat.

Hala ere, saltoki handietan salmentek hobera egin dute

Bizkaiko merkataritza saltoki handietako salmentek urte arteko % 4,0ko igoera erregistratu dute urteko hirugarren hiruhilekoan, dinamismoa izan baitute elikaduraren segmentuagatik (+% 5,5) zein beste zerbitzu batzuen adarrengatik (+% 1,6); horren indizea lehen aldiz hazi da martxoan COVID-19ak eragindako krisia sortu zenetik. Hala ere, saltoki handietako sektorera atxikitako enpleguak behera egin du (-% 3,1), eta 2019. urtearen erditik beheranzko joerari eutsi dio.

Halaber, nabarmendu behar da elikaduraren azpisektoreko salmentek neurri txikiagoan egin dutela gora urteko bigarren hiruhilekoarekin erkatuta (+% 5,5 eta +% 18,8), ostalaritzako jarduerak berriz ireki eta populazioaren itxialdia bukatzearen ondorioz, etxetik kanpoko eta aisialdiko esparruetan produktu horien kontsumoaren zati bat

Hiruhileko koiuntura -2020ko III. hiruhilekoa

23

eginez. Saltoki handien salmenten hileko eta hiruhilekoko bilakaeraren grafikoek argi eta garbi erakusten dute bizitako itxialdiaren inpaktua.

saltoki handietako salmentak

IV.2019

I.2020

SALMENTAK  Elikadura  Beste produktu batzuk

1,1 1,6 0,5

1,8 10,2 -12,9

PERTSONA LANDUNAK

-3,3

-1,4

II.2020

III.2020

(Urte arteko aldakuntza-tasa, %)

1,3 18,8 -30,5

4,0 5,5 1,6

-1,9

-3,1

Bizkaiko datua, eguneko preziotan, egutegi-efektua zuzenduta.

Iturria: Eustat.

Saltoki handietako salmenta-tasa, hileko bilakaera 170

Indize orokorra Índice general

Resto productos Gainerako produktuak

Alimentación Elikadura

150 130 110 90 70 50

2018

2019

09

08

07

06

05

04

03

02

01

12

11

10

09

08

07

06

05

04

03

02

01

12

11

10

09

08

07

06

05

04

03

02

01

30 2020

Bizkaiko datua, eguneko preziotan, egutegi-efektua zuzenduta.

Iturria: Eustat

Saltoki handietako salmenta-tasa, hiruhilekoko bilakaera 140

Índice Indizegeneral orokorra

Alimentación Elikadura

Resto productos Gainerako produktuak

130 120 110 100 90 80 70 I

II

III 2016

IV

I

II

III 2017

IV

I

II

III 2018

IV

I

II

III 2019

IV

I

II

III

2020

Bizkaiko datua, eguneko preziotan, egutegi-efektua zuzenduta.

Iturria: Eustat

Hiruhileko koiuntura -2020ko III. hiruhilekoa

24

2020ko hirugarren hiruhilekoko ibilgailuen matrikulazio emaitzek erakusten dutenez, eragileek ziurgabetasuna sentitzen dute, eta horrek baldintzatu egiten du inbertsioak egin eta erosteko erabakiak, pizgarri gehigarriak izanik (“renoveko” hainbat modalitate).

Hala ere, uztailetik irailera matrikulazioek 5.587 ibilgailu berrira arte egin dute gora; zifra horiek hobetu egin dituzte urteko lehenengo bi hiruhilekoen erregistroak, (% 21,1eko igoera urte arteko inguruabarretan eta 973 matrikulazio gehiago).

Matrikulazioen beherakada egonkortu egin da...

ibilgailuen matrikulazioa GUZTIRA  Partikularrak  Enpresakoak eta beste batzuk

I.2020

II.2020

III.2020

3.216

2.441

5.587

2.060

1.952

..

1.156

489

..

∆ %urte artekoa

21,1

(..) Txosten hau egin den unean datuak ez dira argitaratuta egon.

Bizkaiko datuak.

Iturria: Faconauto.

Ibilgailuak berritzeko laguntzen programak (Renove plana), Eusko Jaurlaritzak22 zein Espainiako gobernuak abiarazitakoak, lagungarriak izan dira ibilgailuen merkatua dinamizatzeko. Izan ere, iraila hasieran euskal Renove planeko zuzkidura kontsumituta zegoen, 5.000 ibilgailu inguru ordeztuz, estatu mailako Renove planak gehitzen dituen 110.000 eragiketekin batera.

...ibilgailuak erosteko pizgarriak dauden arren

Bestalde, atxikitako taulak erakusten du Bilbok guztira 2.538 enpresa dituela merkataritzaren sektorean Gizarte Segurantzara inskribatuta (iraila); duela urtebete baino 119 enpresa gutxiago dira (-% 4,5). Gaur egungo krisiak areagotu egin du enpresa sarea galtzeko joera, sektorean lehenagotik ere ikusi zena, jarduera horri lotutako enpresak pixkanaka galdu baitira (2012an 3.000 ziren).

Enpresa sarea galtzea

Merkataritza jardueraren segmentu guztietan gertatu da beherakada hori, eta bereziki nabarmena da txikizkako merkataritzan izandako beherakada, hiribilduaren merkataritza sarearen bi heren hartzen baititu (-% 4,2 eta 75 enpresa gutxiago). Enpresa kopuruak beherakada txikiagoa izan du handizkako merkataritzaren segmentuan (-% 5,6 eta 38 enpresa gutxiago), baita ibilgailuak saldu eta konpontzeko segmentuan ere (-% 3,0 eta 6 enpresa gutxiago).

Hiruhileko arteko bilakaerak erakutsi du bigarren hiruhilekoan erregistratutako hobekuntzak (+% 1,3, 32 enpresa gehiago) eutsi egin diola, eta, hortaz, enpresa sarea egonkortu egin da (-% 0,2, 4 enpresa gutxiago). Handizkako merkataritzako eta ibilgailuak konpondu eta saltzeko enpresen kopuruan izandako igoera nabarmena da (+% 1,0, 6 eta 3 enpresa gehiago, hurrenez hurren), establezimenduak galtzen ari den Hasierako 5 milioi euroko zuzkidurarekin, laguntzen bolumena bikoiztu egin da (10 milioi eurora iritsiz) COVID19aren ondorioak arintzeko berraktibazio ekonomikorako planen barruan. Laguntza horiek bateragarriak dira estatu mailako Renove planarekin.

22

Hiruhileko koiuntura -2020ko III. hiruhilekoa

25

txikizkako merkataritzaren hondamenarekin erkatuz (-% 0,7, 12 enpresa gutxiago) eta, sektorean duen garrantzia ikusita, lortutako emaitza globala baldintzatu egiten du.

Bilboko adierazleak

∆%

∆%

03.2020

06.2020

09.2020

Enpresak (afiliazio-kontuak)  Handizkako merkataritza  Txikizkako merkataritza  Ibilgailuen salmenta eta konponketa

2.510 630 1.686

2.542 631 1.718

194

193

2.538 637 1.706 195

-0,2 1,0 -0,7 1,0

-4,5 -5,6 -4,2 -3,0

Afiliatuak  Handizkako merkataritza  Txikizkako merkataritza  Ibilgailuen salmenta eta konponketa

19.255 4.753 13.253

19.157 4.676 13.232

1.249

1.249

19.215 4.649 13.342 1.224

0,3 -0,6 0,8 -2,0

-3,7 -6,2 -2,9 -2,0

7,67

7,54

7,57

0,03

0,06

Batez besteko enplegua

hiruhilekotik hiruhilekora

urtetik urtera

Batez besteko enplegua, pertsona inskribatuen arteko afiliazioaren zatidura moduan neurtuta. Bilboko datuak.

Iturria: GSDN

Merkataritzaren sektorera lotutako enpleguaren beherakada etengabea

Hirugarren hiruhilekoa ixtean merkataritzaren sektorean 19.215 pertsona zeuden afiliatuta; urte arteko beherakada % 3,7 izan da, eta 729 pertsona afiliatu gutxiago izan dira. Handizkako (-% 6,2 eta -309 pertsona) eta txikizkako (-% 2,9 eta -395 pertsona) merkataritzari lotutako beherakada nabarmena da, eta, neurri txikiagoan, ibilgailuen salmenta eta konponketan (-% 2 eta -25 pertsona).

Hala, sektorean enplegua hazi egin da urteko bigarren hiruhilekoarekin erkatuta (+% 0,3); txikizkako azpisektorearen dinamismoaren emaitza da (udako beherapenen kanpaina), hala afiliatuak gehitu baitira (+% 0,8, 110 pertsona). Aitzitik, handizkako merkataritzak (-% 0,6) eta ibilgailuen salmenta eta konponketak (-% 2,0) enplegua galdu dute (27 eta 25 pertsona, hurrenez hurren).

Batez beste, Bilboko merkataritza sektoreko enpresek 7,57 pertsona dituzte lanean; ratioak nahiko egonkor eusten dio denboran, baina 2020ko hirugarren hiruhilekoan igoera arina izan du.

Hiruhileko koiuntura -2020ko III. hiruhilekoa

26

Turismoa Ezohiko uda...

Hirugarren hiruhilekoan zehar, turismo jarduerak nolabaiteko jarduera berreskuratu du aurreko hiruhilekoan erregistratutako beherakadarekin erkatuta, tarte horretan ez baitzen ia jarduerarik egon, pandemia hedatzeari eusteko ostatuak ixteko agindua eman zelako23. Hala ere, maiatzetik aurrera turismo establezimenduak berriz irekitzeko aukera eman zen24; ezohiko udari egin diote aurre pandemiaren bilakaerak eragindako ziurgabetasunagatik, eta, oro har, gertuko helmugak aukeratu eta erreserbak azken orduan egitea izan dira bereizgarri nagusiak.

Hala, hirugarren hiruhilekoa ixtean EAEn emandako ostatu gauak 1.034.437ra igo dira; aurreko hiruhilekoan, aldiz, 132.899 izan dira (+901.538 ostatu gau). Igoera hori bidaiarien iritsieran ere antzeman da, uztaila eta iraila artean 526.814 bidaiarira igo baita (+469.914 bidaiari). Bizkaiko lurraldeak bilakaera hori partekatzen du eta, guztira 397.875 ostatu gau eta 197.540 bidaiarirekin urteko bigarren hiruhilekoan galdutako dinamismoa berreskuratu du (+343.738 ostatu gau eta +174.732 bidaiari).

EAE

turismoa Ostatu-gauak Bidaiariak

Batez besteko egonaldia

Bizkaia

II.2020

III.2020

132.899

1.034.437

II.2020 54.137

III.2020 397.875

56.900

526.814

22.808

197.540

2,34

1,96

2,37

2,01

Batez besteko egonaldia: ostatu-gauak/bidaiariak (egunak) Iturria: Eustat.

...igoera nabarmenekin aurreko hiruhilekoarekin alderatuta

...baina atzerriko turisten ekarpen txikiagoarekin.

Bilboko turismo establezimenduetako jarduerak ere bilakaera positiboa izan du. Hain zuzen ere, ostatu gauak 230.784ra igo dira; aurreko hiruhilekoan baino ia hamar aldiz gehiago da (20.174 ostatu gau), eta bidaiari kopurua 121.845koa izan da, urteko bigarren hiruhilekoan erregistratutako minimoarekin erkatuta (11.774 bidaiari). Oro har, hiribilduko hoteletako batez besteko egonaldia 1,89 egunera igo da; aurreko hiruhilekoarekin alderatuta hobekuntza dakar (1,71 egun).

Gaur egungo agertokiak oso eragin negatiboa du atzerriko turismoaren segmentuan, jokabide okerragoa baitu mugen eta berrogeialdi tarteen ondorioz 25, hain zuzen ere nazioarteko bidaiariak iristea kontrolatu eta inportatutako kasuak agertzea saihesteko ezarritakoak. Hain zuzen ere, atzerriko turisten ostatu gauak 58.599ra igo dira; horrek % 25,4 baino ez du hartzen, 2019ko % 57,4rekin erkatuta.

23

257/2020 Agindua, martxoaren 19koa.

24

399/2020 Agindua, maiatzaren 9koa.

25

403/2020 Agindua, maiatzare 11koa.

Hiruhileko koiuntura -2020ko III. hiruhilekoa

27

Hala ere, beherakada nabarmena 2019. urtearekin alderatuta

Argi dagoenez, ostatuen jarduera aurreko udako zifren azpitik dago, eta uzkurdura, urte arteko inguruabarretan, % 61,2koa da ostatu gauen kasuan, eta % 59,3koa bidaiarien sarreran.

II.2020

turismoa Ostatu-gauak  3 izar eta gehiagoko hotelak  3* baino gutxiagoko hotelak eta apopiloetxeak

III.2020

∆%

urtetik urtera

20.174 12.004 8.170

230.784 152.552 78.232

-61,2 -67,4 -37,7

 Estatukoak  Atzerritarrak

18.003 2.171

172.185 58.599

-31,9 -82,8

Bidaiariak  Estatukoak  Atzerritarrak

11.774 10.498 1.276

121.845 88.185 33.660

-59,3 -31,4 -80,3

1,71

1,89

-0,09

Batez besteko egonaldia Batez besteko egonaldia: ostatu-gauak/bidaiariak (egunak).

Bigarren hiruhilekoko informazioa ekaineko hileari dagokio.

Iturria: Eustat.

Horren haritik, atxikitako grafikoan ostatu gauen eta bidaiarien iritsieraren bilakaera ikuspegi zabalago batetik jaso da: argi geratu da COVID-19ak eragindako krisiaren inpaktuak turismo jardueraren dinamismoa hautsi duela. Laugarren hiruhilabeterako pronostikoak okerrera egin du, kutsatzeen agerraldiak orokortzen direla ikusita, estatuan zein nazioartean; horrek dagoeneko itxiera perimetralak planteatzea eragin du, pertsonen mugikortasuna murriztea (“etxera joateko ordua”, ostalaritza jarduera ixtea) eta funtsezkoak ez diren bidaiak mugatzeko berariazko gomendioa.

Bidaiariak eta ostatu gauak hotel establezimenduetan Bilbon (hiruhileko metatua)

600.000

594.039

563.061

500.000

503.915

471.245

454.737

435.908

400.000 300.000

Bidariak Viajeros

Ostatu - gauak Pernoctaciones

700.000

348.931

246.771

200.000

299.673

283.837

328.304

225.313

188.887

262.435

281.811

176.850

121.845

152.732

100.000 0

230.784

241.895 20.174 11.774

I

II

III 2018

IV

I

II

III 2019

IV

I

II

III

2020

Iturria: Eustat

Hiruhileko koiuntura -2020ko III. hiruhilekoa

28

Beherakada erreferentziazko gainerako hiriburuetan ere gertatu da

Azkenik, Bilborentzat erreferentziazkoak diren hiriburuek turismo jardueraren antzeko bilakaera izan dute, ostatu gauetan beherakada nabarmenak izanik aurreko urtearekin alderatuta. Bartzelona eta Madrilen izan dira beherakadarik handienak (-% 90,2 eta -% 83,0, hurrenez hurren), eta atzetik etorri dira Sevilla (-% 75,9), Zaragoza (-% 69,6) eta Valentzia (-% 65,0). Oro har, estatu mailako hiriburuek % 76,7ko urte arteko beherakada adierazi dute.

Ostatu gauek euskal hiriburuetan ere egin dute behera, baina neurri txikiagoan (-% 50,2). Hain zuzen ere, Donostian dago beherakadarik txikiena (-% 40,3) eta atzetik datoz Gasteiz (-% 54,1) eta Iruñea (-% 56,2).

benchmarkina hotel gauak

III.2020

Madril Bartzelona Valentzia Sevilla Zaragoza G-5 batez bestekoa (hiriak) BILBO Gasteiz Donostia-San Sebastián Iruñea G-3 batez bestekoa (hiriak) G-9 batez bestekoa (hiriak)

887.308 605.273 457.373 359.037 159.708 -230.784 83.414 308.331 95.880 ---

∆ %urte artekoa

-83,0 -90,2 -65,0 -75,9 -69,6 -76,7 -61,2 -54,1 -40,3 -56,2 -50,2 -66,2

Iturria: Eustat eta EIN.

Hiruhileko koiuntura -2020ko III. hiruhilekoa

29

Garraioa ITSAS GARRAIOA Hirugarren hiruhilekoaren emaitzek erakutsi dute Bilboko Portuko jarduera gelditu egin dela, 7,2 milioi tona garraiaturekin; horrek esan nahi du % 19,3 egin duela behera eta 1,7 milioi tona gutxiago direla aurreko urteko tarte berdinarekin erkatuz. Horrez gain, atxikitako grafikoan ikus daitekeen moduan, portuaren jarduerak ere ez du hobera egin aurreko hiruhilekoarekin erkatuta (apirila-ekaina; -% 8,0).

Segmentu guztietan daude beherakadak garraiatutako tonen bolumenean; bereziki nabarmena da likido solteetako trafikoaren beherakada (-% 21,3), guztirako salgaien % 59,6rekin, eta solido solteetakoa (-% 24,7), guztiaren % 11,1 hartuz. Bidenabar, salgaien trafikoak, % 28,9ko garrantziarekin, behera egin du baina neurri pixka bat txikiagoan (-% 12,4).

Bestalde, edukiontzietan garraiatutako salgaien bolumena 14 milioi tonara igo da (guztiaren % 19,4), 2019ko uztaila eta iraila artean baino % 15,3 gutxiago.

Edukiontzien kopuruak ere behera egin du (-% 13,5), baita merkantzia ontzien kopurua ere (-% 14,9); 132.740 TEU eta 613 ontzira igo da, hurrenez hurren.

Salgaiak itsasoz garraiatzea [mila tona..]

37.000

31.000 29.000

32.876 32.069 34.308 35.808 35.614

33.000

29.507 30.073 31.009

35.000

Urtekoa

27.000

Hilabetekoa

3.600 3.400

3.192

3.200

3.021

2.893

3.000

2.932 2.915 2.825

2.865 2.791

2.716

2.800 2.655

MercancĂ­as Salgaiak Tendencia (mediabesteko mĂłvil Ăşltimos 12 meses) Joera, (batez mugikorra azken 12 hilabeteetan)

2.600 2.400

2.337

2.295

2.200

01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 01 02 03 04 05 06 07 08 09

25.000

2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019

Bilboko Portuko jarduera gelditu egin da

2018

2019

2020

Iturria: Estatuko Portuak.

Hiruhileko koiuntura -2020ko III. hiruhilekoa

30

AIRE BIDEZKO GARRAIOA Aire jarduera minimoen azpitik Loiuko aireportuan

Loiuko aireportuak 531.710 bidaiarirekin itxi du 2020ko hirugarren hiruhilekoa, aurreko urteko hiruhileko berean baino %69,7 gutxiago (1,8 miloi bidaiari). Mugikortasunaren murrizketek eta pandemiaren bilakaerari dagokion ziurgabetasunak jardueraren beherakada eragin dute, arrazoi pertsonal eta aisialdi arrazoiengatik bidaiatzeko erabakiak baldintzatzen baitituzte, baita bidaia profesionalak ere.

Beherakadarik handiena nazioarteko hegaldietan gertatu da (-% 90,9), hain zuzen ere hirugarren herrialdeekiko mugikortasunak eta mugek are murrizketa gehiago izan dituztelako -jatorrizko herrialdera itzultzerakoan itxialdi tarteak-; horrek azaltzen du nazioarteko 82.514 bidaiari baino ez egotea urteko hirugarren hiruhilekoan.

Estatu mailako mugikortasunean ere beherakada nabarmenak izan dira (-% 51,7) eta 447.382 bidaiari izan dira.

Horrez gain, egindako eragiketen kopuruak erdira egin du behera aurreko urtearekin erkatuta (-% 54,6), eta 6.468 eragiketa zenbatu dira.

Aire bidezko garraioa

III.2020

∆%

urtetik urtera

BIDAIARIAK (kop.)

531.710

-69,7

Hegaldi komertzialetan

529.896 447.382 82.514

-69,7 -51,7 -90,0

6.468

-54,6

 

Estatu mailakoak Nazioartekoak

ERAGIKETAK (kop.)

Iturria: Aena.

...bat etorriz aztertutako gainerako aireportuekin.

Aztertutako gainerako aireportuetako bilakaera antzekoa da; bidaiarien mugimenduan beherakada nabarmenak izan dira 2019ko datuekin erkatuta. Galera Zaragozako aireportuko % 52,2 eta Iruñeko aireportuko % 100en artekoa da.

benchmarkina

aireportuetako bidaiariak

Madril Bartzelona Valentzia Sevilla Zaragoza G-5 metatua BILBO Vitoria-Gasteiz Donostia-San Sebastián Iruñea G-3 metatua G-9 metatua

III.2020 3.332.359 2.827.916 790.641 619.764 72.188 -531.710 20.139 16.337 16.736 ---

∆%

Urte artekoa

-80,7 -82,2 -68,9 -68,2 -52,2 -79,8 -69,7 -69,3 -81,2 -100,0 -83,9 -79,4

Iturria: Aena.

Hiruhileko koiuntura -2020ko III. hiruhilekoa

31

Ekonomia produktiboa BARNE PRODUKTU GORDINA 2020ko bigarren hiruhilekoan Bizkaiko Barne Produktu Gordinak (BPG) urte arteko % 19,5eko beherakada izan zuen, argi dagoenez COVID-19ak eragindako krisiaren inpaktuaren ondorioz. Hiruhilekoen arteko inguruabarretan beherakada txikiagoa da (-% 16,4), kontuan hartuz dagoeneko atzeraldi egoeratik abiatu zela. Hala, lurraldeko ekonomia uzkurdura tarte batean sartu da, 2014an hasi eta 2020ko hasierara arte izandako goranzko joera hautsiz (2008ko krisitik berreskuratzea).

Bestalde, enpleguak ere bilakaera negatiboa izan du eta urteko bigarren hiruhilekoan Bizkaiak guztira 83.401 lanpostu galdu zituen (lanaldi osoko lanpostuei dagokie), horrek esan nahi du urte arteko inguruabarretan beherakada % 17koa izan da. Hala, Bizkaiak guztira 405.794 enplegurekin itxi zuen 2020ko bigarren hiruhilekoa.

Aurrerapen zifrek (Eustat) adierazi dute hirugarren hiruhilekoan euskal ekonomia jarduera berreskuratu dela, hiruhileko arteko % 15,2ko igoerarekin, nahiz eta urteko arteko inguruabarretan negatiboa izan (-% 7,7). Halaber, enplegua berreskuratu egin da urteko bigarren hiruhilekoarekin erkatuta (+% 13,3); urte arteko galerari eutsi dio urte arteko inguruabarretan (-% 6,5).

BPG Bizkaia Urtekoa

1,4

2,7

3,5 3,0 3,0

Hiruhilekoa 3,7

2,1

3,6 3,1 3,4 3,1 2,9 3,1 2,9 3,2 3,2 2,8 2,6 2,3 2,2 2,4 2,2

1,0 0,9 0,7 0,8 0,7 0,6 0,9 0,7 0,9 0,7 0,5 0,4 0,7 0,6 0,6 0,2

-3,2

-4,5 Var. Intertrimestral Hiruhileko arteko aldakuntza Var. UrteInteranual arteko aldakuntza

2016

2017

2018

2019

10 8 6 4 2 0 -2 -4 -6 -8 -10 -12 -14 -16 -18 -20

II

I

IV

III

II

I

IV

III

II

I

IV

III

I

II

IV

III

I

II

2019

2018

2017

2016

2015

-16,4 -19,5

2014

COVID-19aren krisiaren inpaktua areagotu egin da Bizkaiko enpleguan eta ekonomian

2020

Iturria: Hiruhilekoko Kontuak (Eustat); oinarria: 2015.

Hiruhileko koiuntura -2020ko III. hiruhilekoa

32

INDUSTRIA 2020ko uztailetik abuztura26, Bizkaiko lurraldeko industria produkzioaren indizeak % 17,6 egin du atzera. Emaitza negatiboa den arren, hobekuntza dakar, izan ere, jarduerak aurreko hiruhilekoan baino neurri txikiagoan egin du behera (-% 28,6).

Bizkaiko industria produkzioak atzera egin du

Indizearen bilakaerak murrizketak izan ditu ia industria azpisektore guztietan; bereziki nabarmenak dira erauzketa industrietan (-% 27,0) eta energia, gasa eta lurrunaren segmentuan (-% 23,2). Halaber, manufaktura industriak dinamismoa galdu du (-% 16,9), eta uraren azpisektorea da aurrera egin duen bakarra (+% 4,5).

Industria

IV.2019

I.2020

II.2020

III.2020

(Urte arteko aldakuntza-tasa, %)

Produkzio indizea  Manufaktura industria  Erauzketa-industriak  Energia, gasa eta lurruna  Ura

3,4 0,8 -16,1

-5,2 -7,0 -12,5

-28,6 -31,5 -34,0

-17,6 -16,9 -27,0

23,5

9,5

-10,7

-23,2

2,6

4,1

-8,8

4,5

Bizkaiko datuak, behin-behinekoak, egutegi-efektua zuzenduta. Erreferentziako aldiko agregazio-indizearen urtetik urterako aldakuntza. Hirugarren hiruhilekoa uztaila-abuztua aldiari dagokio.

Iturria: Eustat.

ZERBITZUAK 2020ko bigarren hiruhilekoaren emaitzek berretsi dute urtearen hirugarren hiruhileko amaierako panorama. Izan ere, hirugarren sektoreko jarduerek, batez ere pertsonen kontsumoari lotutakoek (merkataritza, ostalaritza, zerbitzu pertsonalak, aisialdi jarduerak eta kultura jarduerak, garraioa eta abar) aginte eskudunek hartutako neurri murriztaileen kalte latza pairatu dute; zerbitzu jarduera batzuk garatzea bereziki mugatu dute27.

Ezarritako neurri murriztaileek gogor jo dute sektorea

Testuinguru honetan, 2020ko bigarren hiruhilekoan Bizkaiko zerbitzuen sektoreko salmentek beherakada nabarmena izan dute, kontuan hartuz fakturazioak % 22,7 egin duela behera aurreko urteko hiruhileko berdinarekin erkatuta. Hala, jarduera berriz ere atzerapen aldi batean sartu da, 2008ko krisiaren ondoren; krisi horretatik berreskuratzea 2014ra arte atzeratu eta 2019ko amaierara arte luzatu zen.

Bizkaiko zerbitzuen sektoreko salmentek beherakada nabarmena

Iraileko informazioa ez dago eskuragarri txosten hau prestatu den unean.

Edukiera mugatzeko neurrien inpaktua edota distantzia sozialerako neurriak nabarmendu behar dira, adibidez, eragin zuzena dutelako negozioen funtzionamendu normalean eta, horrenbestez, emaitza ekonomikoetan.

26 27

Hiruhileko koiuntura -2020ko III. hiruhilekoa

33

Zerbitzu salmentak 24,0

130

Tasa de variaciĂłn interanual Urte arteko aldakuntza tasa Indizea

20,0

Ă?ndice Indizea

16,0 12,0 8,0 4,0 0,0

2,3 2,4

0,7

112,8 8,2 112,3 6,2 5,0 3,5 3,3

120

116,3

114,6

115 3,1

2,1

2,2 1,5

105,5

0,2

100,6

-4,0

105

95

97,2

96,8

110

100

-4,7

100,3

-8,0 -12,0

109,2 4,1

5,1

125

122,4

122,2

118,5

93,4

89,9

-16,0

90 85

-20,0

-22,7

-24,0 I

II

III

2015

IV

I

II

III

IV

I

2016

II

III

2017

IV

I

II

III

2018

IV

I

II

III

2019

IV

I

80 II

2020

Iturria: Zerbitzuen salmenten indizea (Eustat); oinarria: 2015

Hirugarren sektoreko jarduera guztiek eragin dute sektorearen uzkurdura, beherakada larriekin salmentetan, adar komertzialean (-% 20,9) zein beste zerbitzu batzuen segmentuan (-% 25,4). Hain zuzen ere, azken epigrafe honetan bildutako sektoreen artean ostalaritzaren beherakada (-% 64,8) nabarmendu behar da, ezarritako neurri murriztaileek gogor jo baitute28. Halaber, administrazio jarduerek eta zerbitzu lagungarriek, garraioarekin eta biltegiratzearekin batera, atzerapenak izan dituzte fakturazioan (-% 27,3 eta -% 23,1, hurrenez hurren), eta neurri txikiagoan, baita jarduera profesional, zientifiko eta teknikoek (-% 9,5), eta informazio eta komunikazio zerbitzuek ere (-% 2,9).

Panorama hori sektorean lan egiten duten langileengana iristen da, % 4,7 egin baitu behera 2019ko bigarren hiruhilekoarekin erkatuta. Merkataritzaren sektorea zein beste zerbitzu batzuen segmentua lagungarriak izan dira enplegua galtzeko, baina merkataritzako segmentuak neurri txikiagoan gertatu da (-% 2,6, eta -% 5,3).

...inpaktu handiarekin sektoreari lotutako enpleguan

463/2020 Errege Dekretua, martxoaren 14koa; besteak beste, ostalaritza jarduerak bertan behera uztea agindu zuen (etxera banatzea salbu). Erabaki horri deseskalada hasi arte eutsi zaio, eta establezimenduak partzialki irekitzea ahalbidetu zuen soilik maiatzaren 11tik aurrera (soilik terrazako zerbitzua) eta jarduera normaltasunera pixkanaka bueltatzea aurreikusi zuen.

28

Hiruhileko koiuntura -2020ko III. hiruhilekoa

34

Zerbitzuak

IV.2019

I.2020

II.2020

(Urte arteko aldakuntza-tasa, %)

Zerbitzuak, guztira Merkataritza Beste zerbitzu batzuk  Garraioa eta biltegiratzea  Ostalaritza  Informazioa eta komunikazioak  Jard. profesionalak, zientifikoak eta teknikoak  Administrazio-jarduerak eta zerbitzu lagungarriak

0,2

-4,7

-22,7

-0,4

-5,0

-20,9

1,1 -1,5 2,0 -0,3

-4,1 -5,5 -13,4 -0,6

-25,4 -23,1 -64,8 -2,9

3,8

1,0

-9,5

1,0

-2,8

-27,3

-0,1 -1,6 0,2

-1,0 -1,3 -1,3

-4,7 -2,6 -5,3

Landunen indizea Zerbitzuak  Merkataritza  Beste zerbitzu batzuk Bizkaiko datuak, egutegi efektua zuzenduta.

Iturria: Eustat.

Landunen indizea 4 3

Otros Besteservicios zerbitzu batzuk

2,5

2 1,0

1

2,1

1,6

1,3

0,5

0 -0,4

-1 -2

0,1 0,2

0,2

-0,8

-1,3

Merkataritza Comercio

-1,6

-1,3 -1,3

-2,1

-3 -4

-2,6

-3,1

-3,2

-5 -5,3

-6 I

II

III

IV

2018

I

II

III 2019

IV

I

II 2020

Bizkaiko datuak, egutegi efektua zuzenduta.

Iturria: Eustat.

Hiruhileko koiuntura -2020ko III. hiruhilekoa

35

KANPOKO MERKATARITZA

Kanpo jardueraren bilakaera positiboagoa da osagai energetikoa kanpo uzten bada, Bizkaiko nazioarteko merkataritzan garrantzia handia duen sektorea baita. Hain zuzen ere, energetikoak ez diren esportazioek eta inportazioek % 12,5 eta % 11,3 egin dute behera, hurrenez hurren. Bizkaiko kanpo saldoa positiboa da, 169,4 milioi eurorekin.

kanpoko merkataritza

IV.2019

I.2020

II.2020

III.2020

(Urte arteko aldakuntza-tasa, %)

Esportazioak, guztira Esportazio ez-energetikoak

-7,0 3,9

-5,4 -4,8

-7,0 -8,3

-20,5 -12,5

Inportazioak, guztira Inportazio ez-energetikoak

-8,8 -5,5

-11,2 -9,9

-17,5 -20,3

-30,3 -11,3

(Partaidetza ratioa, %)

esp. ez-energetikoen % / esp. guztira inp. ez-energetikoen % / inp. guztira

79,2

82,9

87,4

90,1

53,4

56,0

75,9

64,7

Bizkaiko datuak, behin-behinekoak. 2020ko hirugarren hiruhilekoa uztaila-abuztuari dagokio Iturria: Industria, Merkataritza eta Turismo Ministerioa

Esportazioaren ratioa BPGren aldean (%). Bizkaia 35,0 26,2

25,0

25,9

27,7

20,0

%%export/PIB export/BPGd

28,0

27,1

24,2

22,4

30

28,9

Hiruhilekoa

26,0

26,6

27,1

26,7

27

26,5

26 25

24,5

24

23,9

10,0 21,9

5,0

23,0

22,4

22,4

23,0

21,9

23 22 21

2016

2017

2019

II

I

IV

III

I

II

III

2018

IV

I

II

IV

II

I

IV

III

20

II

2019

2018

2017

I

21,1

0,0

29 28

24,1

15,0

III

30,0

Urtekoa

2016

...baina osagai ez energetikoak neurri txikiagoan egin du

Hirugarren hiruhilekoko emaitzek argi utzi dute kanpo merkataritzak atzera egin duela; esportazioek urte arteko % 20,5eko beherakada izan dute; hala, Bizkaiko enpresek kanpoan saldutakoa 1.137,9 milioi eurotan egon da (293,9 milioi euro gutxiago).

Inportazioek neurri handiagoan egin dute atzera, eta milioi eurotan (-% 30,3) eta 1.322,4 milioi eurotakoak izan dira (576,2 milioi euro gutxiago).

2015

Kanpo merkataritzak atzera egin du...

2020

Iturria: Datacomex (Merkataritza Estatuko Idazkaritza) eta Hiruhilekoko Kontuak (Eustat, oinarria: 2015)

Hiruhileko koiuntura -2020ko III. hiruhilekoa

36

Ekonomia jarduerak Bilbon aktibo dauden jarduera ekonomikoen lizentziak 42.581 dira (hirugarren hiruhilekoan); horrek esan nahi du urte arteko igoera % 1,5ekoa izan dela eta 2019an baino jarduera 614 lizentzia gehiago daudela. Hiruhileko arteko inguruabarretan lizentzia aktiboen kopuruak ere gora egin du, baina neurri txikiagoan (+% 0,4 eta 190 lizentzia gehiago). Hala, COVID-19ak eragindako krisiaren inpaktuak ez du (oraindik) beherakadarik agertu hiribilduan aktibo dauden lizentzien kopuruan, 2013. urtetik hobetzeko etengabeko joera argiari eutsi baitio; hurrengo hiruhilekoetan alda daiteke, hala ere.

Jarduera lizentziak 42.581ra igo dira... ...urte arteko (+% 1,5) eta hiruhileko arteko (+% 0,4) igoerarekin

Hiribilduan aktibo dauden lizentzia gehienak enpresa jardueretan daude (guztiaren % 74,9) eta aurreko urtearekin erkatuta gehien hazi den segmentua da (+% 1,6; 513 lizentzia gehiago). Halaber, jarduera profesionalen (+% 0,9; 95 lizentzia gehiago) eta jarduera artistikoen (+% 1,4; 6 lizentzia gehiago) lizentzien kopuruek gora egin dute, baina garrantzia erlatibo txikiagoa daukate (% 24,1 eta % 1,0, hurrenez hurren).

Jarduera ekonomikoak

42.000 40.000 38.000 36.000 34.000

Urtekoa

38.123 38.365 36.825 35.974 36.758 38.075 39.223 39.981 40.630 41.641 42.650

44.000

1,7

Hiruhilekoa 1,6

2,0

1,6

1,5 1,0 0,5 0,0

0,1 0,1

0,3

0,5

0,4 0,1

0,2 0,0

0,0 -0,5

-0,4 -0,7

-1,0

I II III IV I II III IV I II III IV I II III

32.000

2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019

0,5

2017

2018

2019

2020

Iturria: Bizkaiko Foru Aldundia (Jarduera Ekonomikoen gaineko Zerga)

Jardueren sektore guztietan igoerak izan dira lizentzia aktiboen kopuruan: eraikuntzan izan da urte arteko igoerarik handiena (+% 8,4; 271 lizentzia gehiago), zerbitzuen sektorearekin (+% 0,8; 216 lizentzia gehiago) -guztiaren % 84,3 hartzen du- eta industriarekin batera (+% 1,7; 25 lizentzia gehiago). Hala ere, erregistroak ez dira zerbitzuen sektoreko jarduera guztietan hobetu aurreko urtearekin erkatuta: merkataritza eta zerbitzu finantzario eta aseguruen kasuan atzera egin dute 29 (-% 0,8 eta -% 3,4, hurrenez hurren); beste zerbitzu batzuen eta enpresei zuzendutako zerbitzuen segmentuan igoerak izan dira lizentzia aktiboen kopuruan (+% 1,9 eta

Lizentzia aktiboek sektore guztietan egin dute gora... ...baina aldearekin zerbitzuen jardueren artean.

29

COVID-19aren aurreko inpaktuan ere horrela jokatzen zuten.

Hiruhileko koiuntura -2020ko III. hiruhilekoa

37

% 3,0, hurrenez hurren), dinamismo gutxiagorekin ostalaritzan (+% 0,1) eta higiezinen jardueretan (+% 1,0).

∆%

Jarduerak

II.2020

III.2020

hiruhilekotik hiruhilekora

urtetik urtera

Ekonomia-jarduerak

42.391

42.581

1,5

0,4

Enpresa jarduerak Industria Eraikuntza Zerbitzuak

31.740 1.490 3.482 26.768

31.874 1.497 3.509 26.867

8.802 3.080 816

1,6 1,7 8,4 0,8

-0,8 0,1 -3,4

0,4 0,5 0,8 0,4

0,2 0,5 -1,2

1.149 5.324 7.620

1.159 5.363 7.647

1,0 3,0 1,9

0,9 0,7 0,4

10.222

10.279

0,9

0,6

429

428

1,4

-0,2

Merkataritza Ostalaritza Finantza zerbitzuak, aseguruak Higiezinak Zerbitzuak enpresei Beste zerbitzu batzuk

8.785 3.064 826

Jarduera profesionalak Jarduera artistikoak

Iturria: Bizkaiko Foru Aldundia (Jarduera Ekonomikoen gaineko Zerga)

SOZIETATE BERRIAK Urteko bigarren hiruhilekoan sozietate berriak sortzean izandako beherakadaren ondoren, neurri handi batean zenbait ekoizpen jarduera geldiarazi egin zirelako, hirugarren hiruhilekoan joera aldatu egin da berriz ere eta Bilbon 138 sozietate berri eratu dira. Hala ere, gaur egungo krisiaren aurreko mailetatik behera dago oraindik; izan ere, urte arteko inguruabarretan % 13,2ko beherakada dakar, eta 21 sozietate berri gutxiago sortzea.

Merkataritzako sozietate berriak 1200

800 600

Hiruhilekoa

221

830 836 868 782 707 692 794 772

1000

300 Urtekoa

400

218 202

215

203

218

233

184

161

250

229 203

190 168

141

176 167

152

195

200

181 138

159

126 78

50

I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III

0

Fuente: CĂĄmara de Comercio de Bilbao y

150 100

200

2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019

Gora egin du sortu diren sozietateen kopuruak

2015

2016

2017

2018

2019

2020

Iturria: Merkataritza Erregistroa

Hiruhileko koiuntura -2020ko III. hiruhilekoa

38

...ekoizpen sektore guztietan gertatzen da

Sektore guztiek egin dute hobera hiruhileko arteko inguruabarretan sozietate berriak sortzen, eta zerbitzuen sektorean antzemandako dinamismoa nabarmendu behar da, urteko hirugarren hiruhilekoan 118 sozietate berri sortu baitira (+% 73,5), sortutako guztien % 85,5. Eraikuntza jarduerak, industria eta energiarekin batera, 11 eta 8 sozietate berri izan dituzte, hurrenez hurren, eta lehen sektorean sozietate berri bakarra sortu da.

Hirugarren sektorearen barruan merkataritzak eta konponketen atalak eta ostalaritza jarduerak izandako dinamismoa nabarmendu behar da (24 eta 17 sozietate berri, hurrenez hurren); aurreko urteko hiruhileko berdinarekin erkatuta hobera egin du (+% 20,0 eta +% 21,4). Halaber, higiezinen jardueran eta enpresei zuzendutako zerbitzuetan (41 sozietate berri), beste zerbitzu batzuen segmentuarekin batera (26), aurreko hiruhilekoan baino sozietate gehiago sortu dira, baina datua 2019koa baino okerrago izan da.

sozietate berriak

III.2020

∆% Hiruhilekotik hiruhilekora

Urtetik urtera

Merkataritzako sozietate berriak

138

-76,9

-13,2

Lehen sektorea Industria eta energia Eraikuntza Zerbitzuak

1 8 11 118

0,0 60,0 120,0 73,5

100,0 0,0 -38,9 -11,3

24 17 3 7

41,2 183,3 -25,0 0,0

20,0 21,4 50,0 -50,0

41 26

86,4 116,7

-12,8 -27,8

Merkataritza eta konponketa Ostalaritza Garraioa, biltegiratzea eta komunikazioak Finantza-bitartekaritza Higiezinen alorreko jarduerak eta enpresentzako zerbitzuak Beste zerbitzu batzuk Iturria: Merkataritza Erregistroa

Baina desegin diren sozietateen kopuruak ere gora egin du

Hala ere, COVID-19ak eragindako krisiaren inpaktua hasi da dagoeneko ikusten desegindako sozietate merkantilen igoeran. Hain zuzen ere, hirugarren hiruhilekoan guztira 57 sozietate desegin ziren Bilbon, aurreko hiruhilekoan baino bikoitza baino gehiago. Zerbitzuetan desegin dira enpresa gehien (guztira 39), bereziki higiezinen alorreko jardueretan eta enpresentzako zerbitzuetan (13), beste zerbitzu batzuekin (12) eta merkataritza eta konponketa sektorearekin batera (8). Eraikuntzaren sektorean 10 sozietate desegin dira, industrian eta energiaren sektorean 5 eta lehen sektorean 3.

Horren haritik, nabarmendu behar da pandemiaren bilakaerak eta jarduera ekonomia berreskuratzeko gaitasunak zedarrituko dutela adierazle honen bilakaera; datozen hilabeteetan goranzko profila izatea aurreikusi da.

Hiruhileko koiuntura -2020ko III. hiruhilekoa

39

Desegindako sozietateak

III.2020

∆% Hiruhilekotik hiruhilekora

Urtetik urtera

Merkataritzako sozietate berriak

57

147,8

-6,6

Lehen sektorea Industria eta energia Eraikuntza Zerbitzuak

3 5 10 39

200,0 150,0 150,0 143,8

50,0 0,0 -33,3 0,0

8 1 0 5 13

60,0 0,0 -100,0 400,0 333,3

-11,1 0,0 -100,0 66,7 -27,8

12

140,0

200,0

Merkataritza eta konponketa Ostalaritza Garraioa, biltegiratzea eta komunikazioak Finantza-bitartekaritza Higiezinen alorreko jarduerak eta enpresentzako zerbitzuak Beste zerbitzu batzuk Iturria: Merkataritza Erregistroa

Hiruhileko koiuntura -2020ko III. hiruhilekoa

40

III HIRUHILEKOA 2020

ADIERAZLEAK Δ Urte artekoa (%)

Azken datua

Aldia

LAN MERKATUA Biztanleria aktiboa (milakotan)**

159,0

-5,2

III. Hiruhil.

Biztanleria okupatuta (milakotan)**

137,0

-6,0

III. Hiruhil.

Biztanleria langabea (milakotan)**

22,0

-0,5

III. Hiruhil.

13,85

5,2

III. Hiruhil.

27.448

22,5

iraila

175.900

-1,7

iraila

27.510

-33,5

III. Hiruhil.

19.215

-3,7

iraila

104,4

0,0

iraila

Ostatu-gauak (kop.)

230.784

-61,2

III. Hiruhil.

Bidaiariak (kop.)

121.845

-59,3

III. Hiruhil.

1,89

-0,09

III. Hiruhil.

Salgaiak itsasoz garraiatzea (milaka Tn.)

7.214,4

-19,3

III. Hiruhil.

Bidaiariak airez garraiatzea

531.710

-69,7

III. Hiruhil.

170,8

-17,6

uztaila - abuztua

138

-13,2

III. Hiruhil.

57

-6,6

III. Hiruhil.

Langabezia tasa (%)** Erregistratutako biztanleria langabea (pertsona kop.)** Afiliatuak (kop.)

Erregistratutako kontratuak (kop.) ** MERKATARITZA afiliatuak Kontsumo prezioak (indizea)*** TURISMOA

Batez besteko egonaldia (ostatu-gauak/bidaiariak) GARRAIOA

ENPRESA JARDUERA Industria produkzioa (indizea)*** Merkataritzako sozietate berriak (kop.)

Desegindako sozietateak (kop.)

* Puntu portzentual. ** Bilbon bizi den populazioa. *** Bizkaiari dagokion adierazlea. KPIren bilakaera, erreferentziazko aldiaren indize agregatuan oinarrituz.

Iturria: Geuk egindakoa, erakunde hauen datuetan oinarrituz: Eustat, SEPE, Lanbide, Lan, Migrazio eta Gizarte Segurantzako Ministerioa, EIN, Estatuko Portuak, Aena eta Merkataritza Erregistroa.

Hiruhileko koiuntura -2020ko III. hiruhilekoa

41