Bilboko hiruhileko koiuntura txostena by Bilbao Ekintza

IV. 2020 Bilboko hiruhileko koiuntura txostena

Laburpena Urteko laugarren hiruhilekoak ez du atsedenik ekarri COVID19ak eragindako pandemian

COVID-19ak eragindako pandemiaren eragina kontrolatzea eta kudeatzea "normaltasun berriaren” parte da dagoeneko: itxiera perimetralek, jarduera batzuk bertan behera uzteak, etxeratze aginduak eta abarrek definitu dute 2020an pertsonen eguneroko bizitza. Urteko laugarren hiruhilekoa ezohiko Gabonekin bukatu zen; tarte horretan pertsonen arteko kontaktu eta mugikortasunean muga gehiago (Alemania, Erresuma Batua edo Frantzia) edo gutxiago (Espainia) ezarri dituzten estrategiak izan ditugu, eta txertatze kanpaina ere tarte horretan hasi da; badirudi kanpaina urteko lehen hiruhilekoan baino gehiago luzatuko dela. Baina, horrez gain, laugarren hiruhilekoan gertatutakoaren balantzean Gabonen osteko aldian erregistratutako okertzea da nagusi; alarmak berriz ere piztu dira eta muga hertsatzaile berriak aplikatzea eskatzen ari da dagoeneko egoera hau. Funtsean, pandemia kontrolatzetik oraindik urrun gauden honetan, berretsi behar dugu krisi honetatik ateratzeko unea hasieran egindako lehen aurreikuspenak baino geroago etorriko dela.

Baina mundu mailako ekonomiaren uzkurdura murriztu egin da 2020an (-% 3,5)… ...eta % 5,5 eta % 4,2ko hazkundeak aurreikusi dira 2021 eta 2022rako

Egoera horren ezohikoa izateak gogorki baldintzatu ditu enplegu eta ekonomiaren aurreikuspen eta espektatibak 2020 eta 2021erako, eta etengabe egokitu behar izan dira, batez ere 2020. urteak aurrera egin duen heinean. Testuinguru horretan, Nazioarteko Diru Funtsaren aurreikuspenek (2021eko urtarrilaren 26an) adierazi dute mundu mailako ekonomiak % 3,5 egin duela behera 2020an; esperotako hazkundea, berriz, +% 5,5ekoa eta +% 4,2koa da 2021 eta 2022an. Egindako berrikuspenak egokitu egin ditu aurreikuspenak, bat etorriz pandemiaren inpaktu txikiagoarekin 2020an, eta, oro har, hazkundea murriztuz 2021era begira. Berreskurapena atzeratu egingo da 2021eko bigarren zatira arte, kontuan hartuz kutsatzeen bigarren eta hirugarren olatuen ondorioak, herrialde bakoitzaren txertatze helburuen betetzea eta aski immunitate lortzea. Kanpo faktore horiek baldintzatu egiten dute krisi hau gainditzea; krisia desberdina izango da eta erritmo desberdinen arabera garatuko da kontuan hartuz 1) osasun krisiaren larritasuna, 2) mugaz gaindiko kutsatzeen eraginpean egotea, 3) egitura ekonomikoaren osaera, 4) zorpetze maila eta hori kudeatzeko gaitasuna (publikoa zein pribatua) eta 5) laguntza tresnen intentsitatea (politika fiskala), inpaktua arintzeko.

Euskal ekonomiak % 9,4 egingo du behera eta % 8,6ko gorakada izango du 2021. urtean

Eusko Jaurlaritzako Ekonomia eta Plangintza Zuzendaritzak ere aurreikuspenak berrikusi ditu, euskal ekonomiaren eta ingurunearen bilakaerarekin bat etorriz 2020ko lehen hiru hiruhilekoetan. Hala, 2020. urteko BPGn aurreikusitako atzerapena % 9,4koa da, eta 2021ean % 8,6ko hobekuntza aurreratu du; horrez gain, aipatu denez, hobekuntza 2021. urtearen bigarren zatian etorriko da nagusiki. Hiruhileko Kontu Ekonomikoen (Eustat) aurrerapenak, laugarren hiruhilekoarenak, mailakako hobekuntza berretsi du, hiruhilekoko % 0,5eko igoerarekin; horrek urteko urte arteko atzerapena % 9,5ean utzi du. Enplegu galera % 8,1ekoa izango da (lanaldi osoei dagokienez), baina ABEEEk (Aldi Baterako Enplegu Erregulazioko Espedienteak) egindako lanak egoera arintzen lagunduko du. Hiruhileko koiuntura -2020ko IV. hiruhilekoa 1

Urtean zehar afiliazioak % 2,2 egin du behera, 4.055 pertsona afiliatu gutxiagorekin

Laugarren hiruhilekoaren emaitzek enplegua berreskuratzeko profila berretsi dute, urtearen erdiko hilabeteetan egoera latza jasan ondoren. Hala, abendua ixtean Bilbok 178.811 pertsona afiliatu izan ditu; horrek irailean baino 2.911 pertsona afiliatu gehiago eta % 1,7ko hobekuntza dakar. Hala ere, urtearen balantzea oraindik ere negatiboa da eta Bilbok 4.055 pertsona afiliatu galdu ditu 2019. urtearekin alderatuta (-% 2,2 urte arteko tasan). Hiruhileko arteko bilakaera positiboa erregimen guztietan gertatu da, salbu eta nekazaritza eta itsas langileen erregimenean (-% 7,1). Baina ez da nahikoa urteko emaitza globala aldatzeko; izan ere, emaitza globalak % 2,4, % 0,5 eta % 3,4ko atzerakadak jaso ditu erregimen orokorrean, autonomoen erregimenean eta etxeko langileen erregimenean, hurrenez hurren. Azkenik, pandemia denboran zenbat luzatuko den eta pandemiak lan merkatuan izango duen azken inpaktua ikusi arte, badirudi ABEEEn figurak funtzionatu egiten duela lanpostuei benetan eusteari eta lan suntsiketa murrizteari dagokienez.

Hiruhileko arteko hobekuntza kontratazio berrian (+% 7,8)…

...horrek ez du eragotziko urteko hondamendia, urte arteko % 34,3ko beherakadarekin eta 55.700 kontratu gutxiagorekin 2019an

Erregistratutako langabeziaren igoera moteldu egin da, baina horrek ez du eragotzi urteko arteko % 12,7ko igoera

Laugarren hiruhilekoan Bilbon 29.667 kontratazio berri formalizatu dira, eta hirugarren hiruhilekoarekin erkatuta igoera nabarmena egon da (+% 7,8 eta 2.157 kontratu gehiago). Hala ere, aipatu bezala hobera egin den arren, 2020an kontratu berrien kopurua, guztira, 107.040koa izan da; urte artean % 34,2 egin du behera eta 55.700 kontratu gutxiago izan dira 2019an baino. Hiribilduko lan merkatuak dinamismoa galtzearen inpaktua modu berdintsuan gertatu da emakumeen (-% 35,9) eta gizonen (-% 32,6) artean, baina behera egiten du adinarekin, eta inpaktu latzagoa du komunitate gazteenean (-% 47,5 eta -% 32,3, 16-24 eta 25-34 urte dituzten gazteen taldeetan), adinez zaharragoak direnekin erkatuz gero (-% 30,5 eta -% 29,5, 35-44 urte eta 45 urte eta gehiagoko langileen artean). Bidenabar, aldi baterako kontratazioan izandako urteko arteko beherakadak (-% 34,7) arinki gainditzen du kontratazio mugagabean erregistratutakoa (-% 29,2); formalizatutako hamar kontratutik bederatzi izaten jarraitzen dute. Azkenik, zerbitzuen sektorean (-% 36,2) formalizatutako kontratuek beherakada handiagoa izan dute industrian eta energian (-% 27,5) eta eraikuntzan baino (-% 16,3). Laugarren hiruhilekoan (abendua) erregistratutako langabeziak gora egin du eta hiruhilabete arteko murrizketa garrantzitsua ekarri du Bilbon (-% 8,4 eta 2.306 pertsona langabetu gutxiago); nahiko berdintsu jokatu du gizonezkoen (-% 8,9) zein emakumezkoen artean (-% 8,0). Bestalde, adin talde guztietan erregistratutako langabeziak behera egin du, eta langabezian emandako denbora tarte guztietan, bereziki langabezian 6 hilabete eta urtebete artean zeramaten pertsonen artean (-% 36,7). Eta, azkenik, prestazioa kobratzen duen taldeak gora egin du (+% 111,2), prestaziorik ez daukan taldeari dagokionez (-% 25,5). Afiliazioari eta erregistratutako kontratuei dagokienez esandakoaren haritik, laugarren hiruhilekoaren jokabide egokia ez da aski izan bigarren eta hirugarren hiruhilekoen ondorio negatiboak arintzeko. 2019ko itxierari dagokionez, hiribilduan erregistratutako langabeziak gora egin du (+% 12,7 eta 2.841 pertsona langabetu gehiago). Hiruhileko koiuntura -2020ko IV. hiruhilekoa 2

Laugarren hiruhilekoak beherakada arina ekarri du enpleguan izandako inpaktuan, baina COVID aurreko etapari dagokionez okerrera egin du.

Merkataritzaren sektoreko salmentek behera egiten jarraitu dute hirugarren hiruhilekoan (-% 3,2)

Merkataritza gune handietan salmentek gora egin dute laugarren hiruhilekoan

Ibilgailu berrien matrikulazioak izugarri egin du behera (-% 22,6)

Jarduera turistikoan minimo historikoen urtea da dagoeneko 2020a

Biztanleria Aktiboaren Inkestako (BAI) laugarren lauhilekoko datuen arabera, Bilbok 161,4 mila pertsona ditu aktibo, 140,5 mila pertsona landun eta 20,9 mila pertsona langabetu. Zifra horrek populazio aktiboaren hiruhileko arteko hobekuntza dakar (+% 1,5, 2.400 pertsona gehiago), baita populazio landunaren kasuan ere (+% 2,6, +3.500 pertsona gehiago), eta lanik gabeko populazioan beherakada (-% 5,0, 1.100 pertsona gutxiago. Azken finean, laugarren hiruhilekoan arinki hobetu dira hirugarren hiruhilekoaren emaitzak, eta bigarrenean lortutako emaitzen parekoak itzuli dira; hala ere, oraindik oso urrun daude lehen hiruhilekoko (COVID aurrekoa) datuetatik. Jarduera ekonomikoaren bilakaerak krisi honen inpaktua erakusten du. Hala, merkataritza sektoreko salmentek urte arteko beherakadarekin itxi zuten hirugarren hiruhilekoa (-% 3,2); hala ere, askoz baxuagoa da bigarren hiruhilekoan (-% 21,2) zein lehen hiruhilekoan (-% 5,1), COVIDaren aurrekoan, erregistratutakoekin erkatuta. Baina, horrez gain, nabarmendu behar da azpisektoreen bilakaera desberdina izan dela; hobekuntza nabarmena izan da ibilgailuen salmenta eta konponketen segmentuan (+% 13,7), eta pixka bat baxuagoa txikizkako merkataritzaren kasuan (+% 2,1); handizkako merkataritzak negatiboan jarraitzen du (-% 10,1). Hirugarren hiruhilekoan islatutako egoera orokorraren hobekuntza merkataritza gune handien salmentetan ere islatu da (+% 4,0, urte arteko tasan), elikaduraren segmentuan (+% 5,5) eta beste zerbitzu batzuen (+% 1,6) segmentuan izandako dinamismoan oinarrituz. Emaitza positibo horiek laugarren hiruhilekoan ere jarraitu dute (+% 5,1), bereziki elikaduraren segmentuan (+% 9,3), beste produktu batzuei dagokienez (-% 2,2). Udazkenean ezarritako mugikortasuneko murrizketek eta ostalaritza itxi beharrak (udalerri bakoitzaren egoeraren arabera aplikatuta) baldintzatu egin dituzte emaitzak salmentetarako bereziki aproposak diren zenbait denbora tartetan (Gabonak). Ibilgailu berrien salmenta eta matrikulazioari buruzko informazioak erakusten du 2020an zehar bizitako ezohiko egoerak nolako marka nabarmena utzi duen. 2020ko datuak itxita, Bizkaian 2019an baino 4.583 ibilgailu gutxiago saldu ziren (-% 22,6), eta partikularren (-% 17,1) eta enpresen (-% 33,5) segmentuek jokabide negatibo nabarmena izan dute. Emaitza honetan hainbat faktore biltzen dira, baina denak daude emaitza negatiboarekin lerrokatuta: ekonomiaren eta enpleguaren bilakaerari buruzko ziurgabetasuna, erostea sustatzeko zenbait programa etetea (estatuko Renove plana) eta gehien kutsatzen duten motorizazioetarako igoerak fiskalitatean, faktore koiuntural gisa; horiei gehitu behar zaizkie populazioa zahartzeari eta ibilgailuaren jabetza ereduetan aldaketak izateari lotutako egiturazko joerak. Indarrean dugun pandemia egoerak bereziki erasan dio jarduera turistikoari, muga nabarmenak ezarri baitira pertsonen mugikortasunean zein ez bidaiatzeko gomendioa eta/edo debekua, beharrizan justifikatua salbu. Horrek denak eragin du hiribilduko hotel jardueran nabarmen murriztea bidaiarien sarrera eta hoteletan emandako gauak laugarren hiruhilekoan (-% 74,5 eta -% 74,2, urte arteko tasan); urte osoko emaitza negatiboak berretsi dituzte (-% 64,8 eta -% 65,5 bidaiarien sarreran eta gauetan, hurrenez hurren). Egoera modu globalean partekatzen da, eta ez da berrikuspen Hiruhileko koiuntura -2020ko IV. hiruhilekoa 3

agertokirik espero 2021eko udako denboraldira arte. Horregatik guztiagatik, ezohiko erabakiak hartzen ari dira, esaterako, jarduerarik ezaren aurrean establezimenduak ixtea. Loiuk berretsi egin du jarduera erabat erori dela (-% 71,4)

Itsas trafikoa murriztu egin da (-% 16,6)

Bizkaiko industria produkzioak atzera egin du (-% 16,4)

Agertokiak ez du hobera egiten, bereziki osasun krisia kontrolatzeari dagokionez

2020an, Loiuk 4 milioi bidaiari galdu ditu (-% 71,4, urte arteko tasan), 2013tik izandako etengabe hobetzeko joera hautsiz. Uzkurdura handiagoa da nazioarteko segmentuan (-% 81,9) estatu mailakoan baino (-% 63,5). Urte osoari dagokionez, Bilboko Portuko jarduerak urte arteko % 16,6ko beherakada izan du. Emaitza honek partzialki ezkutatzen du gaur egungo krisiak portuaren jardueran duen inpaktua. Hala, urtarriletik apirilera arte garraiatutako hileko batez besteko balioa (2,86Mtn) oraindik COVIDaren aurreko jardueraren dinamikari dagokio, baina bada 2019an garraiatutako hileko batezbestekoa (2,96Mtn) baino baxuagoa (-% 3,3). Maiatzetik abendura pandemiaren inpaktua xurgatu egin da (2,27Mtn) eta beherakada hedatu egin da 2019ko hileko batezbestekoari dagokionez (-% 23). Hau da, portuaren jarduera berraktibatzeko beharrezkoa da aurretik jarduera industriala eta energetikoa egotea. Lurraldeko industria produkzioaren indizeak urte arteko beheranzko joerari eutsi dio -% 5,4, -% 28,5, -% 18,1 eta -% 11,7, lehen hiruhilekotik laugarren hiruhilekora (behinbehinekoa). Urte arteko beheranzko globala % 16,4koa da; horrek berretsi egiten du gaur egungo krisiak jarduera industrialean duen inpaktua. Baina pixkanakako hobekuntza ere irudikatzen du, azken hiruhilekoko emaitzak, txarrak izan arren, ez baitira “horren txarrak”. Laburbilduz: 2020. urteko ezaugarri nagusia ezohikoa izatea da: lehen hiruhilekoa normala izan zen, bigarrena jarduera eten eta uzkurduraren hiruhilekoa, hirugarrenak igoera logikoa erakutsi zuen, ustezko “normaltasunera itzultzearekin” bat etorriz, baina jarduera batzuek kalte latza pairatu zuten; eta laugarren hiruhilekoan hobetzeko gaitasun mugatua berretsi da, tokiko zein mundu mailako osasun egoerak benetan hobera egiten duen arte. Funtsean, urteko balorazio globalaren ondorioa da, galera nabarmenak izan diren arren, aurreikuspenik okerrenak ez direla bete, eta 2020an Bizkaiko BPGren galera EAErako aipatutako balioen parean egongo litzatekeela (-% 9,5). Hala ere, laugarren hiruhilekoaren emaitzek erakutsi dute hoberantz egitea lehian egongo litzatekeela pandemia hedatzea kontrolatzeko errealitatearekin (bigarren eta hirugarren olatua, zepa berriak); izan ere, abendu eta urtarrilean pertsonen mugikortasunean murrizketa gehiago ezarri behar izan dira. Horren ondorioz, eta uda bukatu arte iraun dezakeen populazioa immunizatzeko prozesuarekin batera, hobekuntzak aurrera egitea atzeratu egingo da (ia) 2021eko bigarren zatira arte. Baina, denboran geroz eta gehiago luzatu orduan eta garestiagoa izango den berreskurapenean oinarrituz (jarduera gehiagorengan eragina izango duen arrastatzeko ondorio handiagoa) eta, argi dagoenez, berreskurapena desberdina izanik eremuen arabera, jarduerek eragin latza pairatuko dute 2021ean zehar ere.

Hiruhileko koiuntura -2020ko IV. hiruhilekoa 4

Testuingurua COVID-19AREN 2020AN

INPAKTUA: JARDUERAK ETA ENPLEGUAK OKERRERA EGITEA

2020ko laugarren hiruhilekoak agerian utzi du “COVID-19ak eragindako krisitik ateratzea” atzeratu egingo dela 2021eko lehen seihilekoa baino harago. Tamalez, pandemia kontrolatzea urrun dago herrialde gehienetan, eta emaitza izan da, lehenago edo geroago, neurri hertsigarriak aplikatu behar izan direla kontaktu sozialetan, pandemia hedatzeari lotutako adierazleek okerrera egin dutela ikusita. Testuinguru horretan, laugarren hiruhilekoan zehar albiste ugari entzun dira jarduera eta enpleguari eusteko laguntzei dagokienez, AEBetako agertoki politikoa ebazteari dagokionez edo hirugarren hiruhilekoan enpleguaren eta bilakaera ekonomikoaren emaitzak hobeak izateari dagokionez, baita urtea ixteko ere, mundu mailako ekonomia nagusietan; udazkenean aurreikusitakoa baino narriadura txikiagoa aurreikusi da. Horri guztiari gehitu behar zaio txertatze kanpainak martxan jartzeak baikortasunaren faktorea ekarri duela, pandemia honen inpaktuarekin bukatzeko tresna nagusia den aldetik. Azken finean, 2008ko krisitik izandako hazkunde ekonomikoaren ibilbidean inflexio puntua irudikatuko du 2020. urteak. Baina, aurreko krisiak ez bezala, oraingoan krisia eragile exogeno batek eragin du, eta munduko pertsona guztien bizitza baldintzatu du; inpaktu argia izan du, enplegu eta hazkunde ekonomikoa galtzea eraginez.

MUNDU MAILAKO EKONOMIA 2020an mundu mailako ekonomiak % 3,5 egingo du behera -ekaineko (-% 4,9) eta urriko (-% 4,4) aurreikuspenak hobetuz-

…eta +% 5,5 eta +% 4,2koa 2021ean eta 2022an

Nazioarteko Diru Funtsak (2021eko urtarrilean) aurreikuspen berriak aurkeztu ditu 2020, 2021 eta 2022rako. Aurreikuspen horietan kontuan hartu da 1) pandemia honek 2020an ekonomian eta enpleguan izango duen inpaktuaren informazioa, 2) bilakaera eguneratua intzidentzian eta kutsatzeen agerraldietan, 3) murrizketak pertsonen mugikortasunean eta jardueran, oraindik ere beharrezkoak baitira inpaktua arintzeko, 4) estrategiak eta epeak txertatze programetan eta 5) aginte ekonomikoetatik ezarritako neurriak, batez ere ondorioak arintzeko. Atxikitako taulan NDFk 2020an zehar egindako aurreikuspenen bilakaera laburbildu da; aurreikuspenak COVID aurreko agertokian hasi ziren (urtarrila-20), eta gaur egunera arte iritsi dira, pandemia bete-betean (urtarrila-21). Aurkeztutako aurreikuspenen sekuentzia mundu mailako hazkunde ekonomikoaren -% 3,5, +% 5,5 eta +% 4,2koak dira 2020rako, 2021erako eta 2022rako, hurrenez hurren. Aurreko aurreikuspenekiko egindako doikuntzak 2020ko beherakada murrizten du (puntu portzentual batean baino gehiago murriztu da), oso arinki moderatutako irteera agertoki batekin. Nolabait, profilik okerrena (ekaineko aurreikuspena) “lautu egin da”. Hala, aurreikusi da ekonomia garatuek % 4,9 egingo dutela behera 2020an, eta ondoren etorriko dira +% 4,3 eta +% 3,1eko hazkundeak, 2021ean eta 2022an; 2020an esperotako inpaktua berriz ere murriztu da eta 2021eko agertokia hobetu egingo da Hiruhileko koiuntura -2020ko IV. hiruhilekoa 5

AEBetarako aurreikuspenetan hobekuntza nabarmena, baina ez Euroguneari dagokionez

(-% 5,8 eta +% 3,9 urriko aurreikuspenean). Talde honen barruan nabarmendu behar dira AEBetako aurreikuspenei aplikatutako hobekuntzak (-% 3,4 eta +% 5,1, kontuan hartuz urrian -% 4,3 eta +% 3,1 zirela); hobekuntza faktore globalei presidentea aldatzeak eragindako interpretazio positiboa gehitu behar zaio. Horrez gain, Euroguneari dagozkionak baino positiboagoak dira oraindik ere, baita berrikusi ondoren ere (-% 7,2 eta +% 4,2, kontuan hartuz urrikoak -% 8,3 eta +% 5,2 zirela). Eurogunerako aurreikusitako agertokia “herrialdez herrialde” egindako aurreikuspenaren berrikusketak baldintzatuko du; eredu berdinari dagokio, oinarritzat hartuz 2020rako aurreikusitako inpaktu txikiagoa1 eta 2021rako aurreikusitako hobekuntza beherantz berrikustea2. Funtsean, COVID-19aren pandemiak eragindako krisiaren inpaktua txikiagoa izango da aurreko aurreikuspenak baino, baina 2021erako hobekuntza ibilbide txikiagoa ere aurreikusi da. Zehazki, Espainiarako aurreikusitako BPGren hazkundearen sekuentzia3 da -% 11,1, +5,9 eta +% 4,7 hain justu 2020., 2021. eta 2022. urteetarako.

Espainia: murrizketa 2020ko inpaktuan (-% 11,1) eta 2021erako hazkundean (+% 5,9)

Hazkunde ekonomikoan (BPG) egindako aurreikuspenak, data hauetan egindakoak Urt-20 Apir-20 Ekai-20 Urri-20 Urt-21 2020 2021 2020 2021 2020 2021 2020 2021 2020 2021 2022

       

MUNDUKO BPG Ekon. aurreratuak Estatu Batuak Eurogunea Alemania Frantzia Italia Espainia Hazt./Garat. Txina India Brasil Errusia

3,3 1,6 2,0 1,3 1,1 1,3 0,5 1,6 4,4 6,0 5,8 2,2 1,9

3,4 1,6 1,7 1,4 1,4 1,3 0,7 1,6 4,6 5,8 6,5 2,3 2,0

-3,0 -6,1 -5,9 -7,5 -7,0 -7,2 -9,1 -8,0 -1,0 1,2 1,9 -5,3 -5,5

5,8 -4,9 4,5 -8,0 4,7 -8,0 4,7 -10,2 5,2 -7,8 4,5 -12,5 4,8 -12,8 4,3 -12,8 6,6 -3,0 9,2 1,0 7,4 -4,5 2,9 -9,1 3,5 -6,6

5,4 4,8 4,5 6,0 5,4 7,3 6,3 6,3 5,9 8,2 6,0 3,6 4,1

-4,4 -5,8 -4,3 -8,3 -6,0 -9,8 -10,6 -12,8 -3,3 1,9 -10,3 -5,8 -4,1

5,2 3,9 3,1 5,2 4,2 6,0 5,2 7,2 6,0 8,2 8,8 2,8 2,8

-3,5 -4,9 -3,4 -7,2 -5,4 -9,0 -9,2 -11,1 -2,4 2,3 -8,0 -4,5 -3,6

5,5 4,3 5,1 4,2 3,5 5,5 3,0 5,9 6,3 8,1 11,5 3,6 3,0

4,2 3,1 2,5 3,6 3,1 4,1 3,6 4,7 5,0 5,6 6,8 2,6 3,9

Iturria: Nazioarteko Diru Funtsa (data bakoitzari dagozkion aurreikuspenak)

Egokitzapen hori hazten eta garatzen ari diren ekonomien aurreikuspenetara hedatzen da, eta 2020an inpaktu txikiagoa aurreikusi da (-% 2,4, kontuan hartuz -% 3,3 zela) eta 2021erako aurreratutako hazkundea berrestea (+% 6,3, +% 6,0ri dagokionez). Bidenabar, Txinak baino ez du 2020a positiboan itxi (+% 2,3), baina COVID aurreko agertokietatik oso urrun dauden hazkunde balioetan (% 6tik gora). Bestalde, inpaktu argi eta garbi negatiboak aurreikusi dira India (-% 8,0), Brasil (-% 4,5) edo Errusian (-% 3,6) 2020an, eta 2021erako berreskurapen aurreratua nabarmendu behar da Indiaren kasuan (+% 11,5); bi digituko aurreikuspen bakarra da.

Txina da 2020. urtea positiboan itxi duen ekonomia handi bakarra

2020an aurreikusitako beherakadan +0,6, +0,8, +1,4 eta +1,7 puntu portzentualeko diferentzialarekin Alemania, Frantzia, Italia eta Espainiarako, urriko aurreikuspenari dagokionez. 2 2021erako aurreikusitako hazkundean -0,7, -0,5, -2,2 eta -1,3 puntu portzentualeko diferentzialarekin Alemania, Frantzia, Italia eta Espainiarako, urriko aurreikuspenari dagokionez. 3 IV hiruhilekoko aurrerapen datuek (estatu mailako kontabilitatea, INE) erakutsi dute urte arteko atzerapena -% 11 dela.

Hiruhileko koiuntura -2020ko IV. hiruhilekoa 6

Berreskurapena atzeratu egingo da 2021eko bigarren zatira arte, kontuan hartuz kutsatzeen bigarren eta hirugarren olatuen ondorioak eta herrialde bakoitzaren txertatze helburuen betetzea eta aski immunitate lortzea. Kanpo faktore horiek baldintzatu egiten dute krisi hau gainditzea; krisia desberdina izango da eta erritmo desberdinen arabera garatuko da kontuan hartuz osasun krisiaren larritasuna, mugaz gaindiko kutsatzeen eraginpean egotea, egitura ekonomikoaren osaera, zorpetze maila eta hori kudeatzeko gaitasuna (publikoa zein pribatua) eta laguntza tresnen intentsitatea (politika fiskala), inpaktua arintzeko.

Berreskurapena 2021eko bigarren seihilekora arte atzeratuko da, eta krisitik modu desberdinean eta erritmo desberdinetan irtengo gara

Horren haritik, Europa mailako aginteek posizio argi eta koordinatua izan dute (beste krisi batzuetan ez bezala) jarduera eta enplegua berreskuratzeko laguntzaren kasuan. Martxan jarritako tresna horien artean nabarmendu behar dira sistemari likidezia ematera bideratutakoak (EBZ) eta Next Generation EU (NGEU) funtsaren bitartez bideratutako ezohiko baliabideak, dagoeneko badituztenak zehaztuta kopurua (baliabideen bolumena) eta irismena (proiektu mota). 2021eko lehen seihilekoan herrialde bakoitzak aukeratutako proiektuak aurkeztu behar ditu, eta funts horiek kudeatzeko gobernantza definitu.

Krisiari eusteko neurrien betebehar garrantzitsua

Pandemiaren kudeaketari, mugak berriz ezartzeari, txertatze helburuen inguruko zalantzei eta/edo ekonomiaren egoera kritikoa baieztatzeari buruzko albisteek osatzen dute agertokia; agertokiek, hain justu ere, kontsumitzaileen espektatibak eraikitzen dituzte, eta kontsumitzaileak ezkortasunean murgilduta daude, ez da pandemiaren amaiera ikusten, ezta normaltasunera benetan itzultzea, normaltasun ekonomiko, sozial eta enpleguaren normaltasunera.

Agertoki ezkorra gailentzen da, eta horrek ez du hobekuntza aurreratuko

Horrenbestez, kontsumitzailearen laugarren hiruhilekoko konfiantza indizeak ezohiko maila negatiboan jarraitzen du Europako (-17,6 puntu) eta Espainiako etxeetan (-27,9 puntu); urte osoari dagokionez, aurreko urteetan lortutako konfiantza hautsi egin dela ageri da, eta 2013ko pareko mailetara itzuli da. Horren fruitu gisa, Espainiako etxeek hazkunde profil jarraituei eutsi diote gordailuen bolumenean 4 (+% 7,2), eta agerian jarri dute familiek aurreikuspen eta kautelazko jokabidea izan dutela une honetako krisiari aurre egiteko, baita aisialdi jardueretan ezarritako mugen ondorioz aurreztu egin dutela ere.

2018 2019 2020

I. 2020

II. 2020

III. 2020

IV. 2020

Etxeen konfiantza123 (-100;+100) EB-27

-5,1

-6,4

-15,0

-7,8

-19,0

-15,3 -17,6

Espainia

-4,2

-6,3

-23,2

-10,3

-27,9

-26,9 -27,9

4,1

5,6

7,2

5,4

6,1

aurrezpena45

Etxeen urte artekoa

(gordailuak); ∆ %

7,6

7,2

1. 2019ra arte, EB-28; 2. Hiruhilekoko datuen urteko batezbesteko datua. 3. Laugarren hiruhilekoa: urri-azaroa batezbestekoa. 4. Urteko datua abenduari dagokio. 5. Laugarren hiruhilekoa: urri-azaroa batezbestekoa. Iturria: Eurostat, Espainiako Bankua

Bestalde, Espainiako ekonomiarako aurreikuspenei buruzko BBVA Researchen laugarren hiruhilekoko txostenean adierazi da aurrezpen tasa 2020ko itxieran errenta eskuragarriaren % 15 ingurukoa izango dela (mota guztietako aurrezpen figuretan).

Hiruhileko koiuntura -2020ko IV. hiruhilekoa 7

EUSKAL EKONOMIA 2020an zehar bizitako egoera horren ezohikoa izan denez, hainbat erakunde eta entitatek egokitu egin dituzte 2020 eta 2021erako egindako aurreikuspenak. Horren haritik, Eusko Jaurlaritzako Ekonomia eta Plangintza Zuzendaritzak ere 5 egin du aipatutako egokitzapen lan hori, eskuragarri dagoen informazioa ikusita –bereziki 2020ko lehen hiru hiruhilekoei dagokienez-. Hala, aurreikusi dutenez, urtea ixtean euskal ekonomia -% 9,4ko urte arteko uzkurdura erregistratuko du 2020an; ondoren, 2021ean berreskurapen garrantzitsua etorriko da (+% 8,6). Agertoki berri honek zazpi eta hiru hamarreneko egokitzapena dakar 2020rako (-% 10,1) eta 2021erako (+% 8,9), urriko aurreikuspenari dagokionez.

Eusko Jaurlaritzaren aurreikuspen berrien arabera, BPGk % 9,4 egingo du behera 2020an, eta % 8,6 egingo du gora 2021ean

Egindako egokitzapena kontuan hartutako epigrafeetan zabaldu da. Hala ere, egokitzapenik garrantzitsuenak etxeko kontsumoaren eta kontsumo publikoaren bilakaerari egindakoak dira, hiru eta lau hamarreneko hobekuntzarekin 2020ko urriko aurreikuspenari dagokionez. Hala, 2020an jokabiderik okerrena izan duten bi osagaiak oraindik ere etxeen kontsumoa eta Kapital finkoaren eraketa gordina izan dira (-% 10,5 eta -% 11,7); horiexek dira, hain justu ere, 2021ean berreskurapenik handienak izango dituztenak (+% 8,7 eta +% 9,4). Horrela, aurreikuspen berriak barne eskariaren uzkurduraren garrantziari eutsi dio (-% 8,9, lau hamarren gutxiago) 2020an. 2021erako aurreikusitako berreskurapena (+% 7,9) hiruhilekoka banakatzean argi ikusten da hirugarren olatuaren eragina (Gabonen ondorioz); horrek oso hobekuntza txikia ematen dio lehen hiruhilekoari (% 0,0) eta igoera nabarmena bigarren hiruhilekoari (+% 20,3), etxeetako kontsumoa modu gogorrean berreskuratzeko espektatibari lotuta (+% 22,3). Hirugarren eta laugarren hiruhilekoetarako aurreikusitako jokabideak aurrera egiten du berreskurapenaren “lurra” finkatzen, sekuentzia garrantzitsu batekin (+% 6,7 eta +% 6,9). Bestalde, abenduko aurreikuspen horretan kanpo saldoaren ekarpenak negatiboa izaten jarraitzen du (-% 0,5), baina urriko aurreikuspenean baino neurri txikiagoan (-% 0,8), bat etorriz kanpo merkatuen berreskurapenarekin. Hiruhilekoko jokabideak profil positiboa erakutsi du 2021eko bigarren hiruhilekotik aurrera. Bilakaera hori 2020ko emaitzekin lotzen da: bi hilabeteetan (urria eta azaroa), esportazioetan (-% 13,4) eta inportazioetan izandako beherakada (-% 16,4) txikiagoa da urtean zehar metatutako emaitza baino (urtarrila-azaroa, -% 18,5 eta -% 22,6), uzkurdura historikoa izan zuen bigarren hiruhilekoak arrastatuta (-% 37,5 eta -% 33,6). Hala, 2021erako espektatibek, kanpo ekarpenei dagokienez, bilakaera hori kontuan hartuko lukete eta hobekuntza aurreratuko lukete. Hala, urtarrileko aurreikuspenak ezarri zuenez, BPGren bi osagaiek ekarpen positiboa izango dute 2021ean (+% 7,9 eta +% 0,8), eta doikuntza desberdina egin da, barne eskariaren ekarpenak beherakada arina izan duelako (hiru hamarren gutxiago), eta 5

2021eko urtarrilari dagozkio.

Hiruhileko koiuntura -2020ko IV. hiruhilekoa 8

kanpo eskariari dagokionak, aldiz, igoera arina (hamarren bat). Hamar hilabete baino gehiagoko pandemiak emandako esperientziak erakusten du aurreikuspen horren betetze maila txertatzeko prozesuaren arrakastaren eta kutsatze maila benetan kontrolatzearen araberakoa izango dela. Hala ere, dagoeneko aurreratu da pertsonen mugikortasuna murrizteari eta segurtasunari lotutako neurriak indarrean mantenduko direla ia 2021eko bigarren zatira arte, aisialdiko eta turismoko jardueretan albo ondorioak eraginez6; garrantzitsua izaten jarraituko du.

EAE agertoki makroekonomikoa BPG  Etxeen kontsumoa  Kontsumo publikoa  Inbertsioa (FBC)  Barne eskariaren ekarpena  Kanpo saldoaren ekarpena   Lehen sektorea  Industria eta energia  Eraikuntza   Zerbitzuak 

urria 2019

abendua

2021a-abendua

2020a 2021a 2020a 2021a

III

IV.

2,2 1,8 2,2 3,3

-10,1 -10,8 3,1 -11,7

8,9 8,9 1,5 9,3

-9,4 -10,5 3,5 -11,7

8,6 8,7 1,7 9,4

0,0 0,0 1,5 -1,3

21,3 22,3 2,2 24,8

7,7 7,2 1,4 8,7

7,4 7,2 1,7 8,5

2,2

-9,3

8,2

-8,9

7,9

0,0

20,3

6,7

6,9

-0,1

-0,8

0,7

-0,5

0,8

0,0

1,0

0,5

3,2 1,3 3,4 2,5

-4,8 -14,0 -9,6 -9,0

8,0 10,5 8,2 8,5

-5,0 -12,2 -9,7 -8,3

11,3 9,7 7,9 8,2

11,6 -0,1 -0,3 -0,1

13,6 28,3 18,5 19,5

8,6 7,8 7,7 7,6

11,2 7,0 7,3 7,5

Iturria: Eusko Jaurlaritza. Ekonomia eta Plangintza Zuzendaritza (urria eta urtarrila 2020), (a, aurreikuspena)

Egindako berrikuspen lanean nabarmen leundu da 2020rako hasieran enpleguan (lanaldi osoaren pareko lanpostuak) aurreikusitako beherakada (-% 8,1 urrian -% 8,9), baina 2021ean etorriko den berreskurapenaren erritmoa murriztu egin da (+% 7,0; urrian +% 7,9). Eta finkatu da COVID-19aren aurreko enpleguen maila 2022ra arte berreskuratu ez dela dioen ideia.

Urriko aurreikuspenari dagokionez, 2020ko enplegu galera arinduko da, baina oraindik ere garrantzitsua da (-% 8,1)

Jardueren araberako egokitzapena ez da homogeneoa. Hala, industria eta energiaren eta zerbitzuen jardueren kasuan 2020an beherakada leundu egin da, nahiz eta beherakada oso garrantzitsuak diren (-% 12,2 eta -% 8,3), lehen sektorean eta eraikuntzaren sektorean espero zen jokabidearekin erkatuta, horietan ez baita aldaketarik egon. Lau sektoreek 2021eko berreskurapena partekatu dute. Funtsean, aurreikuspen berrien arabera, 2021ean euskal ekonomia 2019eko balioetatik gertuago dauden datuetan geratuko da; izan ere, 2020rako aurreikusitako beherakadan egindako egokitzapenak (zazpi hamarren gutxiago) aise gainditzen du egindako berrikuspena, 2021erako esperotako berreskurapenari dagokionez (hiru hamarren gutxiago).

Eta jarduera guztiek eutsi diote 2020an beherakada nabarmeneko profilari

Azkenik, egindako analisia osatze aldera, eragileen espektatiben eta bilakaera berrienaren hiru adierazle adierazgarriren emaitzak jaso dira. Lehenik eta behin, euskal 6

Albiste berrienek “Aste Santuko kanpaina” aipatu dute, kontratazio maila baxuarekin; estatuko erkidego ia guztietan indarrean dauden mugikortasun mugek baldintzatu egiten dute aipatutako kanpaina, baina baita Europako gainerako herrialdeetan ere, neurri hertsatzaileekin, abendu hasieratik antzemandako kutsatzeen igoerari aurre egiteko.

Hiruhileko koiuntura -2020ko IV. hiruhilekoa 9

ekonomiaren termometroa7 41 puntutan finkatu da urria eta abendua artean (abendua, 40,1 puntu), bat etorriz eguneroko agertokiarekin, zeinetan deseskalada eta udan normaltasunera itzultzea pixkanaka eten egin diren kutsatzeek gora egin ahala. Agertoki horretan, pertsonen mugikortasuna eta kontaktu sozial gehien eragiten duten jarduerak mugatzeko neurriak zorroztuz, aurreikus daiteke termometroaren emaitzak 2021eko lehen hiruhilekoan COVID aurreko agertokitik urrundutako eta antzeko datuetan kokatzea. Euskal ekonomiaren termometroa: adierazle sintetikoa

Iturria: Eusko Jaurlaritzako Ekonomia eta Ogasun Saila

Bigarrenik, 2021eko lehen hiruhilerako enpresen espektatibek8 berretsi egiten dute berreskurapenean konfiantzarik ez duen agertokia, eta ezkortasuna gailentzen da, nahiz eta aurreko hiruhilekoarekin erkatuta hobekuntza arina antzeman den. Hala, euskal enpresen konfiantza indizeak 22,6, 30,8 eta 31,4 sekuentzia izan zuen 2020ko hirugarren hiruhilekotik 2021eko lehen hiruhilekora; hala, gaur egungo krisiaren aurreko mailak baino askoz baxuagoa izaten jarraitzen du (50etik gora). Zehazki, enpresen % 71k uste du 2021eko lehen hiruhilekoaren itzulkin ekonomikoak okerrera egiten jarraituko duela; bestalde, berdin jarraituko duela uste duen taldea murriztu egin da ( % 24,7tik % 19,8ra), eta hobekuntza arina duen arren (% 4,2tik % 9,1era), hobera egingo duela uste duen taldea oso txikia da. Izan ere, aldagai zehatzei dagokienez, 2021eko lehen hiruhilerako aurreikusitako agertokiaren emaitzek hobekuntza arinak dituzte kasu guztietan. Nolanahi ere, argi dago ziurgabetasunak enpresen konfiantza zalantzan jarri duela, pandemia honen agerraldien intzidentzia hazkorrak baldintzatuta; horrek zaildu egiten du jarduera ekonomikoa berreskuratzea eta, batez ere, jarduera osoa modu eraginkorrean hobetuko dela pentsatzeko konfiantza.

Adierazle sintetikoa, koiuntura ekonomikoaren jarraipen adierazleen panela konbinatzen duena. Informazio osagarria; izan ere, enpresen sentikortasuna biltzen duen ekimen bat da, inkestan parte hartzen duten 400 enpresen iritzia batuz (esangura mugatua da, euskal enpresen sareari dagokionez), baina enplegu eta jardueren atzerakada joerak berresten ditu, txosten honetan islatu direnak. 8

Hiruhileko koiuntura -2020ko IV. hiruhilekoa 10

EAEko enpresa espektatibak

Iturria: Enpresen konfiantza. Laboral Kutxa

Euskal kontsumitzaileek “ez dute hobekuntzarik aurreikusten” eta ezkortasunean murgilduta daude

Azkenik, kontuan hartutako hirugarren adierazleak erakutsi du COVID-19ak eragindako krisiak euskal gizartea ezkortasunean murgildu duela: euskal kontsumitzaileen konfiantza indizeak okerrera egin du berriz ere laugarren hiruhilekoan (-33 puntu), azken sei urteetako zifrarik baxuena erregistratuz eta 2008-2013 krisi garaiko datuen parekoetara iritsiz. Urteko balioak behera egiteak erakusten du etxeetan ziurgabetasuna eta nahasmena dela nagusi; ekonomia orokor eta enpleguaren gaineko espektatibek ere okerrera egin dute eta, neurri txikiagoan, etxeko ekonomiarenak eta aurrezteko gaitasunarenak; okerrera egiten duen ingurunearen pertzepzioa ez da aldatu.

EAE Etxeen konfiantza (-100 eta +100 artean)

2018

2019

2020

I. 2020

II. 2020

III. 2020

IV. 2020

1,1

-2,4

-22,1

-1,2

-23,8

-30,4

-33,0

Iturria: Laboral Kutxa

Azkenik, 2021eko urtarrilean pandemia kontrolatzeko adierazle guztietan erregistratutako igoera gogorrek justifikatu dute dekretu berri bat prestatzea (4/2021, urtarrilaren 22koa, Eusko Jaurlaritza), pertsonen arteko kontaktua murriztera bideratutakoa. Horien artean daude pertsonak EAEtik irten eta bertara sartzea mugatzeari eustea, udalerri guztiak perimetralki ixtea, bilera publiko eta pribatuetan gehienez 4 pertsona elkartzea, eta edukiera irizpideei eustea ostalaritzan eta merkataritzan (urriaren 25eko dekretua). Hain zuzen ere, pandemia hau kontrolatzean arrakasta izateak baldintzatuko du 2021eko lehen seihilekoa, martxan jarritako txertatze prozesuen eta mugen eraginkortasunaren haritik.

Hiruhileko koiuntura -2020ko IV. hiruhilekoa 11

BPG EAE 2020ko hirugarren hiruhilekoko datuek erakutsi dute EAEko Barne Produktu Gordinak % 15,3 egin duela gora, baina urte arteko inguruabarretan % 7,7 egin du behera. Bi emaitzetan nolabaiteko “normaltasunera itzultzea” ikus daiteke, jarduera guztietara itzultzea dakarrelako, ezinbesteko jarduerak zein bestelakoak, eta populazioaren itxialdi orokorra bukatzea, alarma egoera bukatu zenean, ekainaren 21ean.

Euskal BPGak hiruhileko igoera hirugarren hiruhilekoan (+% 15,3)

Bestalde, 2020ko laugarren lauhilekoko Hiruhileko Kontu Ekonomikoen aurrerapenak 9 finkatu egin du pandemiaren ondorioz izandako kaltea moteldu egin dela, eta EAEn sortutako BPGn hiruhileko arteko hobekuntza izan da (+% 0,5); hala, urte arteko beherakada -% 7,7koa izan da. Urte osoari dagokionez, krisiak sortutako inpaktua argia da, eta beherakada nabarmena eragin du BPGn (-% 9,5) eta enpleguan10 (-% 8,1, lanaldi osoei dagokienez), 2019. urteko datuekin erkatuta.

Laugarren lauhilekoaren aurrerapenak -% 9,5eko urte arteko beherakada aurreikusi du 2020ko BPGn

BPG EAE 20

Urtekoa

Hilabetekoa

15,3

Var. Intertrimestral Var. Interanual

16 12 8

3,4 2,8 3,0 2,3 1,6 3,0

2,8 2,7 2,8 2,8 3,2 3,2 3,0 2,6 2,4 2,3 2,1 2,2

4 0

0,6 0,7 0,8 0,7 0,9 0,7 0,5 0,4 0,6 0,6 0,5 0,5 -3,2 -4,7

-7,7

-16

2019

-20

III

2019

2018

2017

2016

2015

2014

-19,5

2018

-8 -12

-16,4

2017

-4

2020

Iturria: Eustat (hiruhileko kontuak), oinarria 2015

2020ko hirugarren hiruhilekoko emaitza zehatzek erakusten dute hobekuntza ekoizpen jarduera guztietan orokortu dela; hala ere, urte arteko inguruabarretan denek eutsi diote maila negatiboari. Hain zuzen ere, beherakadarik txikiena zerbitzuen sektorearena da (-% 6,5), eta ondoren dator lehen sektorea (-% 7,2). Aitzitik, industria eta energiaren sektoreak (-% 9,5) eta eraikuntzaren sektoreak (-% 9,3) bi sektore kaltetuenak izaten jarraitzen dute eta urtean zehar profil okerragoa izango dute.

Urtarrilaren 18an argitaratu zen. HKE-IV hiruhilekoa 2021eko martxoaren 5ean egongo dira eskuragarri. “Kontuen Sistema Europarrak (KSE) lanpostuen definiziotik kanpo uzten ditu aldi batez lanik egiten ez duten pertsonak, baina lanpostuarekiko lotura formalari eusten diotenak, berriz lanera itzultzeko berme edo akordioren batekin, ABEEE-en kasuetan gertatzen den moduan”. Eustat; prentsa oharra (2021/01/18). 9

Hiruhileko koiuntura -2020ko IV. hiruhilekoa 12

EAE

2018

2019

BPG

3,1 1,8 2,1 3,9 3,1

   

Lehen sektorea Industria eta energia Eraikuntza Zerbitzuak

2019

2020 II

III

2,2

-3,2 -19,5

-7,5

5,9 2,2 2,1 2,1

3,5 -3,6 -2,7 -2,8

-7,2 -9,5 -9,3 -6,5

III

IV.

2,3

2,4

2,3

2,1

3,1 1,3 3,4 2,5

0,5 0,5 4,9 3,0

3,3 1,2 3,5 2,5

2,8 1,2 3,2 2,4

-6,1 -26,7 -17,9 -17,5

Iturria: Eustat (hiruhileko kontuak), oinarria 2015

Hirugarren hiruhilekoan enplegua berreskuratu egin da... ...baina aurreko urteko balioetatik oso urrun (60.783 enplegu gutxiago)

Urteko hirugarren hiruhilekoan erregistratutako jarduera berreskurapena enpleguaren bilakaeran islatzen da; 916.694 lanpostuetara arte iristen da. Zifra horietan jaso da bigarren hiruhileko negargarriari dagokionez (% 13,6) 109.825 lanpostu itzuli direla, baina 60.783 enplegu gutxiagoko aldeari eutsi zion 2019ko hirugarren hiruhilekoari dagokionez (-% 6,2). Jarduera adarren araberako jokabidea partekatua da, eta, urte arteko inguruabarretan galera nabarmendu behar dira, industrian eta energian (-% 8,9, -18.660 enplegu) eta zerbitzuetan (-% 5,7, -39.811 enplegu), euskal ekonomiaren sektore enplegatzaile handiak dira, eta horiei gehitu behar zaizkie eraikuntzan (-% 3,6, -2.193 enplegu) eta lehen sektorean (-% 0,9 eta -118 enplegu) erregistratutako beherakadak. Atxikitako grafikoetan EAEko eta estatuko BPGren hiruhileko arteko bilakaera ageri da, gaur egungo krisian eta 2008an hasitako krisian. Hala, 2020ko bigarren hiruhilekoan izandako inpaktu argiaz gain, egia da hirugarren hiruhilekoan antzemandako berreskurapena oso garrantzitsua dela eta laugarren hiruhilekoan ere mantenduko litzateke (aurrerapen datua, +% 0,5, EAEn); hortaz, 2020ko datu globala oraindik oso negatiboa da (-% 9,4), baliteke hasieran aurreikusitakoa eta/edo agertokirik okerrena baino zerbait baxuagoa izatea.

2 1 0

Krisia 2008an eta 2020an: hiruhileko arteko aldakuntza tasa BPGn Espainian eta EAEn 0,6

0,2

0,1 0,1

0,0 -1,3

-2 -3

0,0

-0,2

-1

CAE

España

-0,9 -1,6 -2,5 -2,6

-4 -5

I trim. 08 II trim. 08 III trim. 08 IV trim. 08 I trim. 09 II trim. 09

20,0 15,0 10,0 5,0 0,0 -5,0 -10,0 -15,0 -20,0 -25,0

15,3 16,4

0,6 0,4

0,5 0,4

0,5 0,4 -4,7 -5,3

CAE

España

-16,4 -17,9

II trim. 19 III trim. 19 IV trim. 19 I trim. 20 II trim. 20 III trim. 20

Iturria: EIN eta Eustat

Hiruhileko koiuntura -2020ko IV. hiruhilekoa 13

Lan merkatua COVID-19 KRISIA: INPAKTUAREN LEHEN BALANTZEA ENPLEGUAN CODIV-19aren krisiaren inpaktua arindu egin da laugarren hiruhilekoan...

...eta abenduan Bilbok enplegua eta kontratazio berreskuratu ditu eta langabezia erregistratua murriztu du...

...baina ez da nahikoa ...Eta urteko balantzean, Bilbok enplegua (afiliazioa, -% 2,2) eta lan dinamismoa (kontratuak, -% 34,2) galdu du; horrenbestez, langabezia erregistratuak gora egin du (+% 12,7)

Atxikitako taulan COVID-19ak eragindako pandemiak hiribilduko enpleguaren adierazleetan izandako inpaktua jaso da. Adierazle horietako bakoitzak krisi honen inpaktuaren aztarna islatu du, hiruhileko bakoitzeko itxiera datuekin, urteko balantzearekin batera. Hiruhileko arteko inguruabarretan, hiribilduko lan merkatuak batez ere bigarren hiruhilekoan egin du okerrera, tarte horretan gertatu baitira beherakadarik handienak afiliazioan (-% 2,1) eta kontratazio berrian (-% 51,9) eta langabezia erregistratuak gora egin du (+% 11,1); urteko hirugarren hiruhilekoan, “normaltasunera itzultzean”, berreskuratu egin ziren afiliazioa (+% 1,8) eta kontratazioa (+70,0%) eta langabezia erregistratua egonkortu egin zen (+% 0,5). Laugarren hiruhilekoan jardueraren berreskurapen bidea finkatzen hasi da, onartuz zenbait jarduerak kalte larria pairatu dutela eta ez dirudiela hobera egingo dutenik. Horrenbestez, hobekuntza berriak izan dira afiliazioan (+% 1,7) eta kontratazioan (+% 7,8) eta langabezia erregistratuak behera egiten badu (-% 8,4). Laburbilduz, lan merkatuaren bilakaerak islatzen du kanpo faktore baten ondoriozko krisi koiunturala izan dela, eta kanpo faktore hori desagertuta jarduera berreskuratu egin beharko litzateke. Baina pandemia kontrolatu eta kudeatu beharrak aski murrizketa eta ziurgabetasun orokor ekarri du normaltasunera itzultzea benetan ezinezkoa izan dadin. Horrenbestez, hirugarren eta laugarren hiruhilekoen bilakaera positiboa da, baina ez du lortzen bigarren hiruhilekoan izandako kaltea orekatzea eta, hala, 2020. urtean, Bilbok 4.055 pertsona afiliatu galdu ditu, 55.700 kontratu gutxiago formalizatu dira eta langabezia erregistratua 2.841 pertsonatan areagotu da.

Bilbo

Afiliazioa1

Martxoak 31 Ekainak 30 Irailak 30 Abenduak 31 2020 2019

Urte artekoa

Zkia. %

Kontratuak2

Erregistratutak o langabezia1

176.488 172.795 175.900 178.811 178.811 182.866

33.679 16.184 27.510 29.667 107.040 162.740

24.594 27.320 27.448 25.142 25.142 22.301

-4.055 -2,2

-55.700 -34,2

2.841 12,7

Hil bakoitza ixteko datua, hiruhilekoko erreferentzia modura. Kontratu metatuen kopurua hiruhileko bakoitzean. Iturria: Gizarte Segurantza eta SEPE 2

Hiruhileko koiuntura -2020ko IV. hiruhilekoa 14

POPULAZIO AFILIATUA Gizarte Segurantzan 178.811 afiliatu dituela itxi du Bilbok 2020. urtea; 2019. urtearekin erkatuz gero 4.055 afiliatu gutxiago ditu, eta % 2,2ko beherakada izan du. Beherakada horrek berretsi egin ditu COVID-19ak eragindako pandemiari eusteak enpleguan izandako ondorioak. Ekitaldiaren bilakaerak martxotik abuztura arte erregistratutako afiliazio galera erakusten du; irailean gelditu egin zen, eta hilabete horretan hasi zen berreskurapena; hala ere, oraindik 2019an lortutako datuetatik urrun gaude. Horrenbestez, laugarren hiruhilekoaren emaitzek berretsi egin dute afiliazioak aurreko hiruhilekoan baino dinamismo handiagoa duela (+% 1,7 eta 2.911 afiliatu gehiago).

Bilbok duela urtebete baino % 2,2 afiliazio txikiagorekin itxi du 2020. urtea

Populazio afiliatua

Iturria: Gizarte Segurantza

Hiruhileko arteko bilakaera partekatua da eta laugarren hiruhilekoan erregimen guztiek egin dute hobera, itsasoaren eta nekazaritza sektorearen erregimen bereziak salbu (-% 7,1; -51 afiliatu). Hala, bilakaera positiboa izan da Erregimen Orokorrean (+% 1,8; +2.611 afiliatu), Langile Autonomoen Erregimen Berezian11 (+% 0,9; +193 afiliatu) eta Etxeko Langileen Erregimen Berezian (+% 2,6; +158 afiliatu), eta afiliazioan irabaziak egon dira.

Hoberantz jotzeko bidea: hasitako hobekuntza laugarren hiruhilekoan finkatu da

Hala ere, urteko balantzea negatiboa da kasu guztietan. Erregimen Orokorrak (besteren konturatuko langileak) hiribilduko afiliazio osoaren % 83,5 hartzen du, 149.296 pertsona afiliaturekin; urte arteko atzerakada % 2,4koa izan da, eta 3.724 pertsona afiliatu gutxiago. Bestalde, Langile Autonomoen Erregimen Bereziaren afiliazioak (guztiaren % 12,6) urte arteko % 0,5eko beherakada izan du (121 pertsona afiliatu gutxiago), Etxeko Langileen Erregimen Bereziak (guztiaren % 3,5) 223 afiliatu gutxiagorekin itxi du urtea (-% 3,4); azkenik, Itsasoko eta Nekazaritza Sektoreko Erregimen Bereziaren kasuan (guztiaren % 0,4) afiliazioak gora egin du (+% 2,0 eta 13 afiliatu gehiago).

...(urte arteko) galerak izan dira erregimen guztietan

2021ean zehar jokabide okerragoa izan dezake, erregimen horretan erregistratutako pertsonen irteeragatik, negozio ugari ixtearen ondorioz, bai ixtea aurreikusita egon delako (erretiroak), bai jarduerari berriz ekingo ez diotelako eta ABEEEak finkatzeagatik. 11

Hiruhileko koiuntura -2020ko IV. hiruhilekoa 15

12.2020

afiliatuak GUZTIRA    

Erregimen Orokorra Autonomoak Etxeko langileak Itsas eta Nekazaritza Sektoreko Erregimena

kop.

∆%

hiruhilekotik hiruhilekora

∆%

Urte artekoa

178.811

1,7

-2,2

149.296 22.567 6.276

1,8 0,9 2,6 -7,1

-2,4 -0,5 -3,4 2,0

672

Iturria: Gizarte Segurantza

Zerbitzuen sektoreak hirugarren hiruhilekoan hasitako berreskurapena finkatu du

Laugarren hiruhilekoaren afiliazioa aztertuz gero, jarduera sektoreen arabera, bilakaera desberdina da. Hala, hiruhileko arteko inguruabarretan, behera egin dute lehen sektoreko afiliazioak (-% 17,5) eta eraikuntzaren sektoreak (-% 1,3); bestalde, igoerak erregistratu dira industrian eta energian (+% 0,6) eta, batez ere, zerbitzuen sektorean (+% 1,9). Hala ere, urte arteko jokabideak erakutsi duenez, afiliazioan igoera egon da lehen sektorean (+% 27,9, +77 afiliazio), geldialdia izan du industrian eta energian (-% 0,4; -36 enplegu) eta atzera egin du eraikuntzan (-% 2,5) eta zerbitzuetan (-% 2,3), afiliazioaren zatirik handiena hartuz (% 90,1). Afiliazioa zerbitzuen sektorean integratutako jarduera adarren arabera aztertuz gero, ikus daiteke ia jarduera guztietan enplegua hobetu egin dela iraileko hilabeteari dagokionez, eta nabarmendu behar da emaitza positiboak lortu direla kultura eta aisialdi jardueran (+% 11,6), hezkuntzan (+% 9,1) eta gizarte zerbitzuetan (+% 5,9). Aitzitik, afiliazioa galtzeko joerari eutsi diote administrazio zerbitzuek eta zerbitzu lagungarriek (-3,7%), ostalaritzak (-% 4,7) eta ostatuen atalak (-%2,3). Hau da, laugarren hiruhilekoan antzemandako berreskurapen globala ez da jarduera horietara iritsi (arrazoi argiak direla medio).

Jarduera adar gehienek enplegua galdu dute urte zail eta ezohiko honetan

Urte osoan zehar galera joera gailendu da, eta afiliazioak soilik bost jarduera adarretan egin du gora, nabarmenduz osasun arloan (+% 4,1), hezkuntzan (+% 2,1) edo informazio eta komunikazio jardueretan (+%1,2) izandako igoerak. Aitzitik, ostatuetan (-% 13,3), ostalaritzan (-% 12,4), merkataritzan (-% 6,6) edo beste zerbitzu batzuetan (-% 5,4) izandako beherakadak nabarmendu behar ditugu; kasu horietan afiliazioak nabarmen egin du behera aurreko urtearekin alderatuta. Funtsean, neguko hiruhilekoko afiliazio datuek adierazi dute enpleguak berreskurapen arina duela, baina ez du lortu urteko bigarren hiruhilekoan izandako beherakada latza konpentsatzea. Pandemiaren hirugarren olatua kontrolatzeko neurri murriztaileak eta kontaktu soziala mugatzeko neurriak (inpaktu negatiboa) eta COVID-19ari aurre egiteko abenduaren 27an hasitako txertaketa kanpaina (talde immunitatea lortzea, balizko eraginarekin enpleguan) konbinatzea erabakigarria izango da ekonomia eta enplegua berreskuratzeko; printzipioz, badirudi 2021eko bigarren hiruhilekora arte atzeratuko dela.

Hiruhileko koiuntura -2020ko IV. hiruhilekoa 16

afiliatuak

jarduera adarrak Lehen sektorea Industria eta energia  Industria  Energia  Hondakinak eta ura Eraikuntza  Eraikuntza  Eraikuntzako laguntzaileak Zerbitzuak  Merkataritza  Administraziokoak eta lagungarriak  Hezkuntza  Profesionalak, zientzialariak eta teknikariak  Administrazio publikoa  Osasuna  Gizarte zerbitzuak  Finantzarioak eta aseguruak  Garraioa eta biltegiratzea  Ostalaritza  Informazioa eta komunikazioak  Etxeko langileak  Aisialdia eta kulturakoak  Ostatua  Higiezinak  Beste zerbitzu batzuk

12.2020

∆%

hiruhilekotik hiruhilekora

∆%

Urte artekoa

353 8.514 4.880 1.047 2.587 8.801 2.782 6.019 161.143 19.415 17.904 22.113

-17,5 0,6 -0,7 4,7 1,4 -1,3 -1,6 -1,1 1,9 1,0 -3,7 9,1

27,9 -0,4 -3,0 5,8 2,3 -2,5 -4,3 -1,7 -2,3 -6,6 -3,4 2,1

13.207 11.450 14.163 9.423 7.320 8.941 9.189 8.716 6.781 3.662 1.388 1.174 6.297

1,1 2,8 0,0 5,9 0,3 1,7 -4,7 3,5 2,1 11,6 -2,3 1,2 3,4

0,9 -1,5 4,1 -1,9 -3,1 -0,2 -12,4 1,2 -3,6 -9,6 -13,3 1,1 -5,4

Iturria: Gizarte Segurantza

Afiliazioak behera egin du erreferentziazko hiriburu guztietan, Sevillan salbu

Bilbo hiriarentzat erreferentzia diren hirietan afiliazioaren bilakaerak hobetzeko jokabidea izan du hiruhileko artean, Zaragozan salbu (-% 0,4). Hala, Sevilla (+% 3,6) eta Valentzia (+% 2,3) hiriek dinamismo handiagoa izan dute; atzetik etorri dira Madril (+% 1,7) eta Bartzelona (+% 0,7), hobekuntzaren (+% 1,6) agregatu balantzea izanik (G-5). Hala ere, urte arteko inguruabarretan afiliazioa galdu izana da gailentzen den emaitza, eta jokabiderik txarrena Bartzelonak izan du (-% 3,2), eta atzetik datoz Madril eta Zaragoza (-% 2,3 eta -% 2,2, hurrenez hurren), eta Valentzia (-% 1,2); Sevillaren kasuan ez du ia aldaketarik izan (+% 0,2). Izan ere, hirien talde horretan (G-5 batezbestekoa) afiliazioaren bilakaerak afiliazioa mugatuz itxi du ekitaldia (-% 1,7). Euskal hiriburuen bilakaera ere antzekoa izan da; hiruhileko arteko hobekuntzak izan dira, eta urte arteko atzerakada. Hala, laugarren hiruhilekoari dagokionez, afiliazioaren bilakaeraren profilak hobera egin du Bilbon (+% 1,7) eta Donostian (+% 1,4), eta egonkortu egin da Gasteizen (% 0,9) eta Iruñean (-% 0,1). Baina hobekuntza arin hori ez da aski urtearen emaitza aldatzeko, eta, hala, euskal hiriburu guztiek urtea negatiboan itxi dute. Hortaz, beherakadarik handiena Gasteizen (-% 3,4) izan da, eta ondoren datoz Bilbo (-% 2,2), Donostia (-% 1,2), eta profil lasaiagoarekin, Iruñea (-% 0,4).

Hiruhileko koiuntura -2020ko IV. hiruhilekoa 17

Benchmarkina afiliatuak Madril Bartzelona Valentzia Sevilla Zaragoza G-5 batezbestekoa BILBO Gasteiz Donostia Iruñea G-3 batezbestekoa G-9 batezbestekoa

∆%

12.2020

Hiruhileko artekoa

∆% Urte artekoa

2.007.040 1.096.654 387.082 362.763 287.777 --

1,7 0,7 2,3 3,6 -0,4 1,6

-2,3 -3,2 -1,2 0,2 -2,2 -1,7

178.811

1,7

-2,2

119.761 117.764 106.257 ---

0,9 1,4 -0,1 1,0 1,3

-3,4 -1,2 -0,4 -1,7 -1,8

G-5: Madril, Bartzelona, Valentzia, Sevilla eta Zaragoza. G-3: Gasteiz, Donostia eta Iruña. G-9: G5, G-3 eta Bilbo. Iturria: Gizarte Segurantza

KONTRATUAK Erregistratutako kontratuetan hobekuntzak jarraitzen du, baina ez da COVID19aren aurreko mailetara iristen

Urteko laugarren hiruhilekoan 29.667 lan kontratu berri sinatu ziren hiribilduan; hiruhileko arteko igoera % 7,8koa izan zen eta 2.157 kontratu gehiago; hala, emaitza hori bat dator ekain-iraileko hilabeteetan antzeman den berreskurapen ibilbidearekin, baina oraindik oso urrun dago COVID aurreko kontratazio mailetatik (40.000 kontratazio hiruhileko bakoitzeko). Hala, hobera egin arren, kontratazioaren urte arteko bilakaerak negatiboa izaten jarraitzen du, 14.136 kontratu berri gutxiagorekin eta % 32,3ko beherakadarekin 2019ko laugarren hiruhilekoarekin erkatuz gero, aztertutako kolektibo guztietan (generoa, adina, kontratu mota, eta abar). Hala, laugarren hiruhilekoan ikusi da hiruhileko arteko bilakaera hobea izan duela emakumeen kontratazioak (+% 12,5) gizonezkoenak baino (+% 3,7); hala ere, urte arteko bilakaeran emakumeen kolektiboan murrizketa handiagoa izan da (-% 35,2) gizonezkoenean baino (-% 29,1). Hirugarren eta laugarren hiruhilekoan jarduera pixkanaka berreskuratu da, batez ere zerbitzuen sektorean (merkataritza, ostalaritza, gizarte zerbitzuak...); baliteke hori lagungarria izatea emakumeen kontratazioak gora egiteko. Laugarren hiruhilekoan bilakaera hobea izatea argi ikusi da adin tarte guztietan kontratazioak gora egin duelako hiruhileko artean, eta pixka bat handiagoa da 25 eta 34 urte artekoen artean (+% 12,8) eta 45 urte eta hortik gorakoen artean (+% 9,8). Hala ere, urte arteko beherakada nabarmenak izan dira adin tarte guztietan, eta pixka bat handiagoak izan dira 16 eta 24 urte artekoen taldean (-% 51,5), 35 eta 44 urte artekoen taldean (-%27,9), 45 urte eta hortik gorakoen taldean (-%27,5) eta 25 eta 34 urte artekoen taldean (-%25,5).

Hiruhileko koiuntura -2020ko IV. hiruhilekoa 18

Halaber, aldi baterako kontratazioan erregistratutako hiruhileko arteko hobekuntza nabarmendu behar da (+% 8,4), kontratazio mugagabeari dagokionarekin konparatuz (+% 2,7). Aldiz, 2019ko aldi berdinarekin konparatuz gero, beherakada argiak ikusten dira kontratazio mugagabean (-% 28,3) zein aldi baterako kontratazioan (-% 32,6). Azkenik, azpimarratu behar da orain arte antzemandako banaketari eutsi egiten zaiola; hala, hiribilduan sinatutako 10 kontratutik 9 aldi baterako kontratuak dira. Lau jardun sektore handiei dagokienez, hiruhileko arteko bilakaeran zerbitzuen sektorea da hazi den bakarra (+% 10,3); gainerako jardueretan beherakada moderatuak izan dira. 2019ko hirugarren hiruhilekoko datuekin konparatuz, lau sektoreetan izan dira beherakadak kontratazio berrian, eta murrizketarik handiena zerbitzuen sektorean gertatu da (-% 35,0); bereziki garrantzitsua da kontuan hartuz kontratazioan duen pisu erlatiboa (guztiaren % 84,3). Bestalde, industria eta energiaren sektorean eta eraikuntzaren sektorean (kontratazio osoaren parte hartzearen % 8,8 eta %4,4, hurrenez hurren) ere beherakadak izan dira (-% 17,1 eta -% 8,7, hurrenez hurren). Lehen sektoreak neurri txikiagoan egin du atzera, eta ekarpena gainerakoena baino txikiagoa da (%2,6).

kontratuak GUZTIRA  Emakumeak  Gizonak    

16 eta 24 urte artean 25 eta 34 urte artean 35 eta 44 urte artean 45 urte eta hortik gora

 Mugagabeak  Aldi baterakoak    

Lehen sektorea Industria eta energia Eraikuntza Zerbitzuak

IV.2020

hiruhileko arteko

∆%

∆% Urte artekoa

2020

urte arteko

∆%

29.667 14.615 15.052

7,8 12,5 3,7

-32,3 -35,2 -29,1

107.040 51.529 55.511

-34,2 -35,9 -32,6

4.647 9.095 7.426

1,6 12,8 4,1

-51,5 -25,5 -27,9

17.553 31.389 27.773

-47,5 -32,3 -30,5

8.499

9,8

-27,5

30.325

-29,5

2.642 27.025

2,7 8,4

-28,3 -32,6

10.123 96.917

-29,2 -34,7

757 2.617 1.295 24.998

-2,3 -4,9 -1,4 10,3

-3,6 -17,1 -8,7 -35,0

2.609 9.825 5.118 89.488

-7,2 -27,5 -16,3 -36,2

Bilbon erregistratutako kontratazio berriak. Iturria: SEPE

Laburbilduz, 2020a urte anomaloa izan da, eta kontratazioaren bilakaeran balantze negatiboa izan da: jarduera ekonomikoak “nolabaiteko normaltasuna” berreskuratu du urteak aurrera egin ahala, baina ziurgabetasun maila altuak inpaktu zuzena du kontratazio berrian; hala, gelditu egiten da eta zain geratzen da, agertoki ekonomiko orokorra argitu arte eta jarduera benetan berreskuratu arte. Hala, urtean zehar hiribilduan 107.040 kontratu formalizatu dira; horrek esan nahi du aurreko ekitaldiarekin erkatuta 55.700 kontratu galdu direla (-% 34,2). Emaitza negatiboa modu berean gertatu da, genero ikuspegitik, murrizketa antzekoekin (-% 35,9 eta -% 32,6), emakumeen zein gizonezkoen kolektiboan. Adin tarteei dagokienez, gazteen kolektiboak

Hiruhileko koiuntura -2020ko IV. hiruhilekoa 19

(16 eta 24 urte artean) izan du bilakaerarik txarrena (-% 47,5); bilakaerarik onena, berriz, adinez nagusienek izan dute (45 urte eta hortik gorakoak,-% 29,5). Azkenik, aldi baterako kontratazioak atzera egin du (-% 34,7) mugagabeak baino neurri handiagoan (-% 29,2).

LANGABEZIA ERREGISTRATUA 12 Langabezia erregistratua behera egiten ari da abuztutik... ...baina urteko balantzeak igoera islatu da 2019arekin erkatuta

2020ko abenduan Bilbon 25.142 pertsona zeuden erregistratuta enplegu eskatzaile gisa; zifra horrek % 8,4ko beherakada eta 2.306 pertsona langabetu gutxiago dakar irailean baino. Emaitza horiek islatzen dute lan merkatua hobetzea nolabait finkatzen ari dela, udatik ari gara hala antzematen, abuztuan lortu baitzen hiribilduan 2020ko langabezia erregistratuaren baliorik altuena. Hala ere, urtea argi eta garbi negatiboan itxi da, eta argi geratu da pandemiaren ondorioz enplegua suntsitu dela; 2019. urtearekin alderatuta % 12,7 igo da langabezia eta 2.841 langabetu gehiago dago, langabezia murrizteko 2015ean hasitako joera hautsiz. Langabezia erregistratua

Iturria: EEZP

Emakumeen langabeziak jokabide hobea izan du...

...baita adinez gazteenak diren tarteetan ere

Laugarren hiruhilekoko emaitzek erakutsi dute langabezian hiruhileko arteko beherakada desberdina dela eta murrizketa antzeman da emakumeen kolektiboan (-% 8,0) eta gizonezkoen kolektiboan (-% 8,9). Urte arteko balantzea goranzkoa da; goranzko profila du emakumeen (% 12,5) zein gizonezkoen artean (% 13,0), eta emaitza horiek ez dute aldatu gizonezkoen atalak duen pisu handiagoa (guztiaren % 54,0). Langabeziaren hiruhileko arteko emaitza, adin tarteen arabera, positiboa da kasu guztietan, eta beheranzko handiagoa gertatu da gazteenen bi tarteetan (16 eta 24 urte artekoak, -% 17,2 eta 25 eta 34 urte artekoak, -% 14,1), adinez nagusienak diren bi tarteekin erkatuz gero (35 eta 44 urte artekoak, -% 8,4 eta 45 urte eta hortik gorakoak, -% 4,6). Baina urte arteko bilakaerak berretsi du langabezia erregistratua adin tarte guztietan areagotu dela, bereziki gazteenen tartean (16 eta 24 urte artean), tarte horrek 12

Aldi Baterako Enplegua Erregulatzeko Espedienteek (ABEEE) ukituta populazio langabea ez dago barne hartuta.

Hiruhileko koiuntura -2020ko IV. hiruhilekoa 20

izan baitu igoerarik handiena (+% 30,5); ondoren datoz 25 eta 34 urte arteko pertsonak (+% 18,9) eta, neurri txikiagoan, adinez nagusienak diren bi taldeak (35 eta 44 urte artean, +% 9,2 eta 45 urte eta hortik gorakoak, +% 10,0).

12.2020 ∆%

Langabezia erregistratua GUZTIRA  Emakumeak  Gizonak         

16 25 35 45

eta 24 urte artean eta 34 urte artean eta 44 urte artean urte eta hortik gora

6 hilabetera arte 6 hilabetetik urtebetera Urtebete eta bi urte artean 2 urtetik 3 urtera 3 urtetik gora

 Ez du langabeziagatik prestaziorik kobratzen  Langabeziagatik prestazioak kobratzen ditu

kop.

hiruhilekotik hiruhilekora

∆%

Urte artekoa

25.142 13.569 11.573

-8,4 -8,0 -8,9

12,7 12,5 13,0

1.997 4.558 5.647 12.940

-17,2 -14,1 -8,4 -4,6

30,5 18,9 9,2 10,0

6.857 4.004 4.659 2.154 7.468

7,6 -36,7 -2,7 -0,7 -4,2

-5,7 37,5 48,9 20,5 3,7

17.909

-25,5

12,9

7.233

111,2

12,3

Iturria: EEZP eta Lanbide.

Populazio langabetua langabezian eman duten denboraren arabera banakatuz gero, hiruhileko arteko beherakada orokortua izan da kolektibo guztietan, salbu eta langabezian 6 hilera arte daraman taldeak13, horixe baita gora egin duen talde bakarra (+% 7,6). Izan ere, beherakadarik handiena langabezian 6 hilabete eta urtebete artean daramaten pertsonen taldean gertatu da14 (-% 36,7); langabezian urtebete eta bi urte artean (-% 2,7), 2 eta 3 urte artean (-% 0,7) eta 3 urte baino gehiago (-% 4,2) daramaten taldeek erregistratutakoa gainditu du. Hala, hiruhilekoa ixtean ikusi da langabezian dauden pertsonen erdia baino gehiago “epe luzekoak”15 direla (guztiaren % 56,8); horien kasuan langabezia egoera ez da koiunturala eta COVID-19aren krisiari lotutakoa, baizik eta egiturakoa eta pandemia baino lehenagotik zetorrena.

...epe luzeko langabetuen artean

Urte arteko bilakaerak jokabide negatibo orokorra islatu du (langabezia erregistratuak gora), salbu eta langabezian denbora gutxien daraman taldearen kasuan (6 hilabete gehienez); kasu horretan behera egin baitu (-% 5,7). Gainerako taldeen kasuan gora egin du, eta urtebete eta bi urte artean eta sei hilabete eta urtebete artean langabezian daramaten taldeek izan dituzte igoerarik handienak (+% 48,9 eta +% 37,5); ondoren dator egoera horretan bi eta hiru urte artean (+% 20,5) daraman taldea, eta neurri txikiagoan, hiru urtetik gora daramana (+% 3,7). Pandemiari lotutako enplegu galera. Pandemiaren ondorioz kontratatu ez diren edo enplegua galdu duten pertsonak. 15 Langabezian urtebete edo gehiago daraman populazio langabetua. 13 14

Hiruhileko koiuntura -2020ko IV. hiruhilekoa 21

Azkenik, 10 pertsonatik ia zazpik ez du langabeziagatik inolako prestaziorik jasotzen (17.909 pertsona); talde horrek behera egin du hiruhileko artean (-% 25,5), baina urte arteko balantzea ez da aldekoa (+% 12,9). Prestazioak kobratzen dituen taldeak gora egin du aurreko hiruhilekoarekin eta ekitaldiarekin erkatuz gero (+% 111,2 eta +% 12,3, hurrenez hurren). Laburbilduz, laugarren hiruhilekoko emaitzek (abendua) erakutsi dute hiribilduan lan merkatua modu arinean finkatu dela, eta abuztutik erregistratutako langabezia erregistratuaren zifra egonkortu egin da; une horretan hasi zen hobekuntza profila (langabezia erregistratua jaistea), establezimenduak berriz ireki eta jarduera ekonomikoa berraktibatzean. Hala ere, enplegu eskatzaile gisa erregistratutako pertsonen kopurua aurreko ekitaldikoa baino askoz altuagoa da.

Benchmarkina

Langabezia erregistratua Madril Bartzelona Valentzia Sevilla Zaragoza G-5 batezbestekoa BILBO Gasteiz Donostia Iruñea G-3 batezbestekoa G-9 batezbestekoa

12.2020 210.402 93.842 65.305 82.188 46.461 -25.142 16.822 8.679 13.547 ---

Hiruhileko artekoa

1.9 2,8 0,5 2,1 4,7 2,4 -8,4 -15,4 -8,9 3,6 -6,9 -1,9

∆%

Urte artekoa

30,7 35,9 25,0 22,7 24,1 27,7 12,7 16,4 19,8 24,1 20,1 23,5

Iturria: EEZP eta Lanbide.

Paradoxikoki, erreferentziazko bost hiriburuen hiruhileko arteko jokabideak igoera islatu du langabezia erregistratuan, eta Zaragoza (+% 4,7) eta Bartzelonako (+% 2,8) igoerak nabarmendu behar dira; atzetik datoz Sevilla (+% 2,1) eta Madril (+% 1,9); igoerarik txikiena Valentziak izan du (+% 0,5). Hala ere, hiriburuen emaitzak (G-5 batezbestekoa) % 2,4ko igoera izan du. Bidenabar, urte osoan langabezia erregistratuak % 27,7 egin du gora (G-5), COVID-19aren krisiak jarduera ekonomikoan eta enpleguan izan duen inpaktuaren ondorioz. Langabezia erreferentziako hiriburu guztietan igo da

Bestalde, euskal hiriburuetan langabezia erregistratuak behera egin du hiruhileko artean (-% 15,4), eta Gasteizi dagokio beherakadarik handiena (-% 15,4); ondoren datoz Bilbo (-% 8,4) eta Donostia (-% 8,9); Iruñean, ostera, gora egin du (+% 3,6). Urte arteko aldakuntzari dagokionez, hiru euskal hiriburuetan (G-3) antzeman da jokabidea ez dela izan aldekoa; enplegua eskatzen duten pertsonen bolumena % 20,1 igo dela ikusi da.

Hiruhileko koiuntura -2020ko IV. hiruhilekoa 22

BIZTANLERIA AKTIBOAREN INKESTA Hiruhileko arteko hobekuntza hiribilduan bizi den biztanleriaren enplegu datuetan...

Biztanleria Aktiboaren Inkestako16 (BAI) laugarren hiruhilekoko datuen arabera, Bilbok 161,4 mila pertsona ditu aktibo, 140,5 mila pertsona landun eta 20,9 mila pertsona langabetu. Zifra horiek erakusten dutenez, hiruhileko arteko inguruabarretan hobekuntza globala izan da, eta igoerak izan dira biztanleria aktiboan (+% 1,5, 2.400 pertsona gehiago) eta landunen artean (+% 2,6, +3.500 pertsona gehiago); populazio langabetuak behera egin du (-% 5,0, 1.100 pertsona gutxiago). Funtsean, atxikitako grafikoan ikus daitekeen moduan, laugarren hiruhilekoan arinki hobetu dira hirugarren hiruhilekoaren emaitzak, eta bigarrenean lortutako emaitzen parekoak itzuli dira; hala ere, oraindik oso urrun daude lehen hiruhilekoko (COVID aurreko) datuetatik. Populazio aktiboa, landuna eta langabetua

Iturria: BAI (EIN)

Jokabidea desberdina da generoaren arabera: alde batetik, emakumeen populazio aktiboak gora egin du (+%6,0), baina populazio landunak ez du gora egin (-% 2,4); aitzitik, gizonezkoek osatutako populazio aktiboak behera egin du (-% 2,2), eta kolektibo horren okupazioak gora egin du (+% 7,2). Jarduera sektoreen araberako populazio landunaren osaerak erakutsi du gora egin duela zerbitzuen sektoreak (guztiaren % 79,1, +% 4,6), eta, aitzitik, eraikuntzaren sektoreak (-% 7,5) eta industriarenak (-% 3,0), ostera, behera egin zutela. ...urte arteko inguruabarretan, laugarren hiruhilekoan Bilbok populazio aktiboa eta landuna galdu du, eta langabezian dauden pertsonen kopuruak gora egin du

Hala, urte arteko inguruabarretan, Bilbok atzera egin du populazio aktiboan (-% 3,1), landunean (-% 2,2) eta langabetuan17 (-% 8,3). Bestalde, zerbitzuen jardueren okupazioan izan duen inpaktu garrantzitsua ikusi da (-% 5,9), industria jardueran (+% 11,4) eta eraikuntzan erregistratutako hobekuntzaren aurrean (+% 25,3).

Egoera salbuespenezkoa denez, zuhurtziaz jokatu behar da emaitza horien finkatze maila ikusi arte. Hala ere, COVID-19aren krisiaren inpaktua agerikoa da (faktore koiunturala), eta hiribilduaren kasuan joera alderdi garrantzitsu batzuei gehituko zaie, esaterako populazioa zahartzea, biztanleria potentzialki aktiboa (16 eta 64 urte artean) pixkanaka galtzea baldintzatzen duena. 17

Emaitza horiek azaltzeko aukera bat izan daiteke lan merkatuak okerrera egiteak pizgarriak galtzea dakarrela, eta irteerak ekartzea (aktiboak eta langabetuak izateari uztea), adinaren faktorea (zahartzea, baita populazio langabetuarena ere) eta aurreikusitakoa baino lehenago erretiro egoeretara igarotzea.

Hiruhileko koiuntura -2020ko IV. hiruhilekoa 23

Azkenik, enplegu tasaren eta langabezia tasaren bilakaeran, hiruhilekoz hiruhileko, argi ikusi dira urtean zehar bizitako egoeren faseak eta lan jardueraren hondamendia, enplegu tasaren beherakadan islatuta; emaitza okerragoak izan dira hirugarren eta laugarren hiruhilekoan (% 46,35 eta 47,63%), urtearen lehen zatian baino (% 48,97 eta % 48,17). Bestalde, langabezia tasak gora egin du hirugarren hiruhilekora arte (% 13,85) eta egonkortu egin da laugarrenean (% 12,96). Bi adierazleen bilakaeran oso nabarmena da populazio aktiboaren bilakaera argi eta garbi beheranzkoa dela urtean zehar (166,6 mila pertsonatik 161,4 mila pertsonara), eta lehen eta laugarren hiruhilekoen artean langabezia tasak gora egitea azaltzen du (% 12,05etik % 12,96ra); populazio langabetuak igoera txikiagoa izan du (20,1etik 20,9 mila pertsonara).

biztanleria aktiboa Biztanleria aktiboa (milakotan)

 Biztan. landuna (milaka)

Industria Eraikuntza Zerbitzuak

 Biztan. langabetua

%∆

I.20

II.20

III.20

IV.20

166,6

160,3

159,0

161,4

1,5

-3,1

146,6

141,5

137,0

140,5

2,6

-2,2

21,3 8,9 116,1

19,9 8,5 113,2

20,1 10,7 106,2

19,5 9,9 111,1

-3,0 -7,5 4,6

11,4 25,3 -5,9

20,1

18,8

22,0

20,9

-5,0

-8,3

48,97

48,17

46,35

47,63

1,28

-1,32

12,05

11,73

13,85

12,96

-0,89

-0,73

Hiruhileko artean

Urte artean

(milaka)

Enplegu tasa (%)* Langabezia tasa (%)*

*Aldea puntu portzentualetan. Iturria: Biztanleria Aktiboaren Inkesta, EIN.

Urte arteko batezbesteko inguruabarretan, 2020an Bilbok populazio aktiboa (-% 3,4) eta landuna galdu du (-% 2,9). Enplegu galera horrek lotura du pandemiaren inpaktuarekin, beste faktore batzuen artean; izan ere, sektoreen araberako banakapenak erakusten du okupazioan hobekuntzak izan direla industrian (+% 13,0) eta eraikuntzan (+% 23,4), eta atzera egin dela zerbitzuen sektorean (-% 6,8), bertan biltzen baitira zuzenean gehien erasandako jarduerak. Paradoxikoki, langabezian dauden pertsonen batezbesteko kopuruak18 behera egin du (21,9tik 20,5 milaka pertsonara) eta emaitza hori –populazio aktiboaren tamaina txikiagoarekin batera– dago langabezia tasa hobetzearen oinarrian (% 13,05etik % 12,65era).

Zuhurtzia: ez dago argi nola funtzionatzen duen ABEEEren figurak langabezia egoeraren egonkortzaile modura, langileak enpresara lotuta baitaude, eta kaleratzeko mugekin; pertsona horiek egoera normalizatu batean langabezian egongo lirateke (altak eta bajak).

Hiruhileko koiuntura -2020ko IV. hiruhilekoa 24

∆%

biztanleria aktiboa

2018

2019

2020

Biztanleria aktiboa (milakotan)  Biztan. landuna (milaka)

165,6

167,5

161,8

-3,4

141,0 19,9 7,4 113,7

145,7 17,9 7,7 119,8

141,4 20,2 9,5 111,7

-2,9 13,0 23,4 -6,8

24,6

21,9

20,5

-6,4

48,26 14,82

49,37 13,05

47,78 12,65

-1,59 -0,40

Industria Eraikuntza Zerbitzuak

 Biztan. langabetua (milaka) Enplegu tasa* Langabezia tasa (%)*

Urte artekoa

Urteko datuak, hiruhileko datuen batezbesteko gisa *Diferentzia ehuneko puntutan. Iturria: Biztanleria Aktiboaren Inkesta, EIN.

Enplegu eta langabezia tasak generoaren arabera (urteko batezbestekoa) Enplegu tasa

Gizonak Hombres

60,0 50,0

Emakumeak Mujeres

54,4

53,0 44,1

Langabezia tasa

53,0 44,9

40,0

Gizonak Hombres

20,0 43,1

15,0

15,1 14,5

13,5

Emakumeak Mujeres

12,6

13,3

11,8

10,0

30,0 20,0

5,0

10,0 0,0

0,0 2018

2019

2020

2018

2019

2020

Urteko batezbestekoa. Iturria: BAI (EIN)

Hiruhileko koiuntura -2020ko IV. hiruhilekoa 25

Merkataritza Bizkaiko merkataritzaren sektorean jarduera galeraren profilari eutsi zaio

Hirugarren hiruhilekoak “normaltasunera itzultzea” ekarri zuen, eta Bizkaiko merkataritzaren sektorearen emaitzetan argi ikusten da: salmentetan urte arteko % 3,2ko beherakada egon zen, eta horrek hobekuntza argia ekarri zuen bigarren hiruhilekoarekin erkatuta (-% 21,2), are lehen hiruhilekoarekin erkatuta ere (Covidaren aurretik), orduan bilakaera negatiboa izan baitzuen (-% 5,1). Barne hartutako hiru segmentuen emaitzak desberdinak dira. Txikizkako merkataritzaren kasuan salmentek gora egin zuten (+% 2,1), portaera ona izan dutelako elikagaien segmentuak (+% 3,6) -hazkunde profila izan du urte osoan zehar- eta gainerako produktuen segmentuak (+% 3,1). Nabarmendu behar da ibilgailuak saldu eta konpontzeko segmentuan joera aldaketa erregistratu dela, eta bi hiruhilekotan negatiboan egon ondoren igoera nabarmena izan duela (+% 13,7). Azkenik, handizkako salmentek behera egin dute berriz ere (-% 10,1).

...enpleguan inpaktu negatiboa izanik.

Bizkaiko merkataritzaren sektorean lan egiten duten pertsonen kopuruak behera egin du berriz ere (-% 2,8), ziurgabetasuna eta -salbuespenak salbuespen- salmentetan dinamismoa galtzeko joera nagusi diren agertokiari erantzunez. Hala ere, gerta liteke ABEEEn ondorioz emaitza hori arintzea.

Merkataritza

I.2020

II.2020

III.2020

(Urte arteko aldakuntza tasa, %)

SALMENTAK Ibilgailu motordunak saltz./konpo. Handizkako merkataritza Txikizkako merkataritza*  Elikadura  Gainerako produktuak PERTSONA LANDUNAK

-5,1

-21,2

-3,2

-18,8

-38,7

13,7

-3,6 -3,9 4,3 -10,1

-23,3 -14,2 9,9 -30,6

-10,1 2,1 3,6 3,1

-1,3

-2,4

-2,8

*Zerbitzugunerik gabeko indize orokorra. Bizkaiko datuak, prezio arruntak egutegi ondorioetara zuzenduta. Oinarria 2015. Iturria: Eustat.

Merkataritza gune handietako salmentek goranzko bideari eutsi diote...

...enplegu galera finkatzen den bitartean.

Urteko laugarren hiruhilekoan Bizkaiko merkataritza gune handietako salmentek berriz ere gora egin dute (+% 5,1). Elikaduraren segmentuak du bilakaerarik onena (+% 9,3), eta neurri txiki edo handiagoan, portaera horri eutsi dio hiruhilekoz hiruhileko. Bestalde, beste produktu batzuen salmenta indizea balio negatiboetara itzuli da (-% 2,2), urte hasieran hasitako beheranzko joera da eta hirugarren hiruhilekoan baino ez da aldatu. Jarduerak hobera egin arren, merkataritza gune handietan lan egiten duten pertsonen kopuruak beherantz egiten jarraitzen du (-% 3,3), eta aurreko hiruhilekoaren proportzio berean (-% 3,2); ondoz ondoko bost hiruhilekoz galdu da enplegua.

Hiruhileko koiuntura -2020ko IV. hiruhilekoa 26

Salmenten hileko bilakaerak (guztira, elikadura eta beste produktu batzuk) itxialdian emandako bi hilabeteen eta ondorengo berreskurapenaren inpaktua islatzen du; horren ondorioz, abenduko salmenta indizeak 2019ko datuen parekoetara itzuli dira.

Merkataritza gune handiak

I.2020

II.2020

SALMENTAK  Elikadura  Beste produktu batzuk

2,0 10,3 -12,3

1,9 18,8 -28,9

PERTSONA LANDUNAK

-1,4

-1,9

III.2020

IV.2020

(Urte arteko aldakuntza tasa, %)

4,5 5,5 3,0

5,1 9,3 -2,2

-3,2

-3,3

Bizkaiko datuak, eguneko preziotan, egutegi efektua zuzenduta. Iturria: Eustat.

Merkataritza gune handietako salmenta tasa, hileko bilakaera 170 150 130 110 90 70 50

Índice general

Alimentación

Resto productos

01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12

30 2018

2019

2020

Bizkaiko datuak, eguneko preziotan, egutegi efektua zuzenduta. Iturria: Eustat

2020. urtean beherakada handia izan da ibilgailuen matrikulazioan (-% 22,6)

...eta hobetzeko espektatiba handirik gabe

Etxe askotan bizi den ziurgabetasun egoerak ibilgailuen matrikulazioari erasan dio. 2020ko laugarren hiruhilekoan Bizkaian 4.441 ibilgailu berri matrikulatu dira (-% 9,9 urte artekoa); hala, berretsi da hirugarren hiruhilekoko hobekuntza erosketa neurridunak ere osatu duela bigarren hiruhilekotik (itxialdia). Hala, 2020an lurraldean guztira 15.685 ibilgailu matrikulatu ziren; horrek esan nahi du 2019. urtearekin erkatuta % 22,6ko atzerakada egon zela. Emaitza hori partikularren segmentuaren bilakaera negatiboari zor zaio, segmentu horrek hartzen baititu 10 matrikulaziotik 7, eta urte arteko % 17,1eko beherakada izan du, enpresei eta beste batzuei zuzendutako salmenta bezala, % 33,5eko beherakadarekin 2019arekin erkatuta. Ibilgailuak berritzeko laguntza programak (Renove plana eta Moves II plana), Eusko Jaurlaritzak zein Espainiako Gobernuak martxan jarritakoak, lagungarriak izan dira, zalantza izpirik gabe, 2020an salmentak sustatzeko. Bidenabar, iragarri da estatuan ez dela egitasmo hori egingo 2021ean eta zirkulazio zerga igo egingo dela; horrek matrikulazio berriak lagundu beharko lituzke urteko azken hilabeteetan. Hala ere, 2021erako agertokian ekonomiaren eta enpleguaren erritmoaren inguruko ziurgabetasuna gailenduko da, eta horri gehitu behar zaizkio populazioa zahartzeari lotutako egiturazko joerak eta ibilgailuaren jabetza ereduetan izandako aldaketak.

Hiruhileko koiuntura -2020ko IV. hiruhilekoa 27

ibilgailuen matrikulazioa

urte

III.2020

GUZTIRA  Partikularrak  Enpresakoak beste batzuk

IV.2020

arteko

∆%

∆

2019

2020

Urte artekoa

% 5.587

4.441

-9,9

20.267

15.685

-22,6

4.239

2.923

-6,6

13.484

11.174

-17,1

1.348

1.518

-15,7

6.783

4.511

-33,5

eta

Bizkaiko datuak. Iturria: Faconauto.

Enpresa sarea uzkurtu egin da

Enpresa sareari dagokionez, merkataritzaren sektorearentzat lehenagotik zaila zen egoerak okerrera egingo du gaur egungo krisi ekonomikoaren ondorioz. Bilbon, guztira Gizarte Segurantzan inskribatutako merkataritzako 2.520 enpresarekin, 160 enpresa galdu dira urtebetean (-% 6,0).

Bilboko adierazleak Enpresak (kotizazio kontuak)

 Handizkako merkataritza  Txikizkako merkataritza  Ibilgailuen salmenta eta konponketa Afiliatuak  Handizkako merkataritza  Txikizkako merkataritza  Ibilgailuen salmenta eta konponketa Batez besteko enplegua

∆%

03.2020

06.2020

09.2020

12.2020

Urte artekoa

2.510 630 1.686 194

2.542

2.538

2.520

-6,0

631 1.718

637 1.706

630 1.713

-5,7 -5,4

193

195

177

-11,9

19.255

19.157 4.676 13.232

19.215 4.649 13.342

19.415 4.625 13.607

-6,6 -6,6 -6,7

1.249

1.224

1.183

-5,5

7,54

7,57

7,70

-0,7

4.753 13.253 1.249 7,67

Bilboko datuak. Iturria: GSDO.

Urtearen balantzean, txikizkako eta handizkako merkataritzako enpresen bilakaera batera doa (-% 5,4 eta -% 5,7). Hala ere, egoerak okerrera egin du txikizkako merkataritzaren kasuan; atal horrek hartzen du hiribilduko merkataritza sarearen bi heren, eta galeraren zati handi bat hartu du (-98 enpresa). Azkenik, ibilgailuak saldu eta konpontzeari lotutako sarea ere uzkurtu egin da (-% 11,9), eta 2019ko amaieran baino 24 enpresa gutxiago dago. Enplegua galdu da merkataritzaren sektorean

Urteko laugarren hiruhilekoan merkataritzaren sektorean 19.415 pertsona daude afiliatuta; horrek esan nahi du % 6,6ko uzkurdura izan duela, eta 1.377 pertsona afiliatu gutxiago. Urte arteko bilakaera jardueraren hiru adarretan antzekoa den arren, ondorioak oso desberdinak dira. Txikizkako merkataritzak 981 pertsona afiliatu gutxiago ditu, 327 handizkako merkataritzak eta 69 ibilgailuen salmentak eta konponketak. Batez beste, Bilboko merkataritza sektorearen enpresek 7,70 pertsona dituzte lanean; ratio hori nahiko egonkor mantendu da denboran, eta 2020ko laugarren hiruhilekoan igoera arina izan du.

Hiruhileko koiuntura -2020ko IV. hiruhilekoa 28

Turismoa 2020an minimo historikoak ezarri dira

2020ko martxoan ezarritakoaren haritik ostatu establezimenduak itxi ondoren, pandemia geldiarazteko19, turismoaren sektoreak maiatzetik aurrera heldu zion berriz ere 20 jardunari, nahiz eta dinamismo txikia izan. Adierazleetan hobekuntza arina antzeman zen uda garaian, eta urteko azken hiruhilekoan berriz ere jarduera ia ezerezean geratu zen. Hala, urteko laugarren hiruhilekoan EAEn erregistratutako ostatu gauak 399.597 izan dira, urtebete lehenago erregistratutakoak baino pixka bat gutxiago (1.395.115). Aurrekoarekin bat etorriz, bidaiarien sarrerek behera egin dute (-% 71,7); guztira 207.294 izan dira. Jokabide berdina ikusi da Bizkaiko lurraldean, eta bidaiarien bolumena (91.685) ohiko bolumena baino nabarmen baxuagoa izan da (2019an 355.422); ostatu gauetan erregistratutako beherakada ere nabarmena izan da (186.729; 2019an, berriz, 668.451 izan zen). Horrenbestez, argi dago urtea minimo historikoetan itxi dela, bai EAEn, bai Bizkaian, eta inflexio puntua ekarri duela turismo jardueraren bilakaeran, de facto utzi baita bertan behera, eta dirudienez ez da 2021. urteak aurrera egin arte berreskuratuko. Datuak argiak dira: EAEn 2020an bidaiarien 2 milioi sarrera inguru eta 4 milioi ostatu gau inguru gutxiago erregistratu ziren 2019an baino; horrek esan nahi du Bizkaiak milioi bat inguru eta ia 2 milioi galdu dituela, hurrenez hurren.

EAE

Turismoa Ostatu gauak Bidaiariak

Batez besteko egonaldia

Bizkaia

399.597 207.294

∆% Urte 2020a artekoa -71,4 2.319.996 -71,7 1.190.498

1,93

1,95

IV.2020

%∆ ∆% ∆% Urte IV.2020 2020a Urte Urte artekoa artekoa artekoa -63,0 186.729 -72,1 1.007.941 -65,7 -62,6 91.685 -74,2 506.899 -66,6

2,04

1,99

Batez besteko egonaldia: ostatu gauak/bidaiariak (egunak); P, behin-behinekoa. Iturria: Eustat. Hotel establezimenduak.

...turismo jarduera oso hondatuta izanik

Bilbori dagokionez, 2020. urteko azken datuek erakutsi dute turismo establezimenduen jarduerak uzkurdura nabarmena izan dutela. Bigarren hiruhilekoan erregistratutako minimoaren ondoren (itxialdi hilabeteak), laugarren hiruhilekoan ostatu gauek urteko bigarren daturik baxuena izan dute (117.125 ostatu gau). Bidaiarien kopuruak bilakaera bera izan du, eta 61.741 zifran kokatu da. Batez besteko egonaldiari dagokionez, aurreko hiruhilekoarekin erkatuta ia berdin mantendu da, eta bi kasuetan 1,90 egun ingurukoa izan da.

SND/257/2020 Agindua, martxoaren 19koa.

SND/399/2020 Agindua, maiatzaren 9koa.

Hiruhileko koiuntura -2020ko IV. hiruhilekoa 29

Informazioa ostatu motaren arabera banakatuz gero, ostatu gauen urte arteko uzkurdura argi eta garbi ikusten da bi kategorietan; intzidentzia handigoa da 3 izarreko edo gehiagoko kategoriako ostatuetan (-% 76,8; -262.146); ostatu gau osoen % 68 hartzen du. Behe kategoriak, 3 izar baino gutxiagoko hotelek eta pentsioek, portaera antzekoa izan dute, eta ostatu gauek % 66,6ko beherakada izan dute, hau da, 2019an aldi berean baino 75.466 gutxiago. ...pertsonen mugikortasunaren mugengatik

Pentsa daitekeen moduan, pandemiari aurre egiteko hartutako neurriek eta, 21 bereziki, bidaiariei ezarritako mugek eragin dute bidaiarien mugimenduan uzkurdura egotea eta, bereziki, atzerriko jatorria dutenen kasuan. Are zehatzago, 2020ko laugarren hiruhilekoan erregistratutako atzerriko bidaiarien kopurua 2019ko aldi berean izandako bolumenaren % 10 baino ez da izan (8.897 eta 94.871); agertokia errepikatu egin da ostatu gauen kasuan (-176.662). Analisi bera estatu mailako segmentura eramanez gero, baldintzatzaileak partekatu egiten dira eta, hortaz, emaitzak parekoak dira. Hala, urtearen azken tartean estatu mailako jatorria izan duten bidaiariak % 64,1 gutxiago izan dira, eta erregistratutako ostatu gauak, berriz, % 62,2 gutxiago. Azken finean, pandemiaren agertokiak hiribilduko hoteletako jardueren adierazleak dinamitatu ditu 2020an,22 guztira 656.679 ostatu gaurekin (-% 65,5 urte artekoa) eta 349.737 bidaiarirekin (-% 64,8). Grafiko honetan hiribilduko bidaiarien sarrera eta ostatu gauen bilakaera jaso da ikuspegi zabalago batekin: COVID-19ak eragindako krisiaren inpaktua argi dago, Bilboko turismo jardueraren dinamismoa hautsi baitu.

Turismoa

IV.2020

OSTATU-GAUAK 117.125  3 izarreko eta 79.285 gehiagoko hotelak  3 izar baino gutxiagoko 37.840 hotelak; pentsioak

urte arteko

∆%

Saldo garbia

2020a

%∆ Urte artekoa

Saldo garbia

-74,2

-337.612

656.679

-65,5 -1.244.943

-76,8

-262.146

453.463

-69,0

-1.010.612

-66,6

-75.466

203.216

-53,6

-234.331

 Estatukoak  Atzerritarrak

97.741 19.384

-62,2 -90,1

-160.950 -176.662

466.121 190.558

-50,8 -80,0

-482.113 -762.830

BIDAIARIAK  Estatukoak  Atzerritarrak

61.741 52.844 8.897

-74,5 -64,1 -90,6

-180.154 -94.180 -85.974

349.737 249.000 100.737

-64,8 -52,4 -78,6

-643.153 -273.972 -369.181

1,90

0,9

0,02

1,88

BATEZ BESTEKO EGONALDIA

-2,0

-0,04

Batez besteko egonaldia: ostatu gauak/bidaiariak (egunak); P: behin-behinekoa. Iturria: Eustat.

SND/403/2020 Agindua, maiatzaren 11koa. Eta udazkenean zehar gehitutako neurri guztiak, batez ere azaroan eta abenduan, mugikortasuna murrizteko, jardueretan mugak ezartzeko eta estatuko zein nazioarteko perimetro itxierak aplikatzeko neurria, alegia. 22 Hileko datuak berrikusi dira, une honetan ez baitatoz bat urteko datuarekin.

Hiruhileko koiuntura -2020ko IV. hiruhilekoa 30

Bidaiariak eta ostatu gauak hotel establezimenduetan Bilbon (hiruhileko metatua) 700.000

Bidariak Viajeros

Pernoctaciones Ostatu – gauak

600.000 500.000

454.737

435.908

400.000 300.000

225.313

241.895

200.000

117.125

100.000 0

61.741 I

Iturria: Eustat

Erreferentziazko hiriburuekin bat etorriz

III

2018

III

2019

III

2020

Bilbo hiriarentzat erreferentziazkoak diren hiriburuetan ere behera egin dute laugarren hiruhilekoan erregistratutako ostatu gauek. Bartzelonan eta Madrilen izan dira beherakadarik nabarmenenak (-% 92,4 eta -% 85,1, hurrenez hurren), eta ondoren datoz Sevilla (-% 82,7), Valentzia (-% 76,0) eta Zaragoza (-% 70,1). Urte osoari dagokionez, beherakada hiriburu guztietan antzeman da, eta Bartzelona mantendu da horien buru, % 82,5ko beherakadarekin. Euskal hiriburuek ere jarduera galera nabarmena izan dute, eta Gasteiz izan da beherakadarik nabarmena erregistratu duena (-% 59,8), eta ondoren datoz Iruñea (-% 69,6) eta Donostia (-% 76,7). Urte osoaren balantzeak agerian uzten du jarduera eten egin dela, eta ezohiko zenbait erabaki azaltzen ditu, esaterako establezimendu enblematikoak aldi baterako ixtea23, ez dagoelako argi jarduera okupaziorako bermeekin berreskuratzeko epea zein izango den.

Benchmarkina hoteletako ostatu-gauak Madril Bartzelona Valentzia Sevilla Zaragoza G-5 batezbestekoa (hiriak) BILBO Gasteiz Donostia Iruñea G-3 batezbestekoa (hiriak) G-9 batezbestekoa (hiriak)

urte arteko

IV.2020 789.922 366.705 236.926 245.696 149.937 -117.125 55.113 78.262 48.433 ---

% -85,1 -92,4 -76,0 -82,7 -70,1 -81,3 -74,2 -59,8 -76,7 -69,6 -68,7 -76,3

∆

urte arteko

2020a 4.793.773 3.740.189 1.275.845 1.442.145 588.479 -649.894 240.248 591.635 223.337

∆

% -76,8 -82,5 -70,6 -75,3 -70,0 -75,0 -65,8 -59,1 -61,2 -67,7 -62,7 -69,9

Iturria: Eustat eta BAI. P; behin-behinekoa.

Hotel Carlton edo Abando, esaterako, itxita daude, aurreikuspenen arabera, 2021eko martxora arte.

Hiruhileko koiuntura -2020ko IV. hiruhilekoa 31

Garraioa ITSAS GARRAIOA Bilboko Portuaren jarduera ez da apiriletik berreskuratu

Urteko laugarren hiruhilekoan Bilboko Portuak beherakada nabarmena izan zuen, garraiatutako 6 milioi tonako bolumenarekin (-% 33,3; 2.990 mila tona gutxiago), galera profil partekatuarekin. Hain zuzen ere, solteko salgai likidoen garraioak (guztiaren % 68,3) % 21,1 egin zuen behera 2019ko aldi berdinarekin partekatuz gero. Solteko salgai solidoen kasuan ere jarduerak behera egin du (-% 30,5), eta are handiagoa da salgaien segmentuan, oro har (-% 55,0). Ildo beretik, beherakada nabarmena izan da edukiontzien (70.969, -% 53,7) eta ontzien (450, -% 33,6) trafikoan. Urtearen profilak argi erakusten du jarduerak beherakada jarraitua izan duela; urte osoan % 16,6ko beherakadak24 laburbiltzen du. Hala ere, adierazi behar da Bilboko Portua funtsezko zerbitzu gisa mantendu dela, jardueren maila jaitsi duten energia eta manufaktura industrien dinamismoen eraginpean. Salgaien itsas garraioa

Salgaiak

Joera, (batez besteko mugikorra azken 12 hilabeteetan)

AIREKO GARRAIOA Loiuko jarduera “minimoetan”

2020ko laugarren hiruhilekoan, Loiuko aireportuak guztira 248.171 bidaiari izan ditu, aurreko urteko hiruhileko berdinean baino % 82 gutxiago. Emaitza arraro horiek, argi dagoenez, pandemiak ekarritako mugikortasun murrizketen ondorio dira, sektoreko jarduera eten egin baitzen. Hala, kalterik handiena nazioarteko hegaldiei egin zaie (-% 93,6, 36.485 bidaiari), hirugarren herrialdeekiko mugikortasunak murrizketa gehigarri garrantzitsuak izan baititu (itxialdiak jatorrizko herrialdera itzuli ondoren), baita 24 Zamaketarien gatazkaren ondorioz 57 egunez geldi egotearen inpaktuak eragina izan du emaitza horretan (Ricardo Barkala, Presidentea- Bilboko Portu Agintaritza, El Correo egunkarian, 2021eko urtarrilaren 31n).

Hiruhileko koiuntura -2020ko IV. hiruhilekoa 32

ez bidaiatzeko berariazko gomendioa ere, ezinbesteko arrazoiengatik salbu. Bestalde, segmentu nazionalak jarduera galtzeko joera hori partekatu du (-% 74,0), baina bidaiarien kopuru handiagoarekin (210.248). Logikoa denez, kudeatutako eragiketa kopuruak ere behera egin du (-% 68,5). 2020an, Loiuk 4 milioi bidaiari galdu ditu (-% 71,4, urte arteko tasan), 2013tik izandako etengabe hobetzeko joera hautsiz. Operatutako hegaldiek ere uzkurdura nabarmena izan dute (-% 60,3); 20.496 eragiketako kopuruan geratu dira.

Aire garraioa BIDAIARIAK (kop.)

Hegaldi komertzialetan:  

Estatukoak Nazioartekoak

ERAGIKETAK (kop.)

urte arteko

IV.2020

∆%

2020

%∆ Urte artekoa

248.171

-82,0

1.690.011

-71,4

246.733 210.248 36.485

-82,1 -74,0 -93,6

1.683.045 1.221.563 461.482

-71,5 -63,5 -81,9

3.796

-68,5

20.496

-60,3

Iturria: Aena.

...erreferentziazko aireportuetan ikusitakoarekin bat etorriz

Bidenabar, gainerako aireportuetan ere gertatu da urteko azken hiruhilekoan bidaiariak galtzea, Bartzelonako -% 86,7 eta Iruñeko -% 74,1 zifren artean.

Benchmarkina aireportuetako bidaiariak Madril Bartzelona Valentzia Sevilla Zaragoza Metatua G-5 BILBO Gasteiz Donostia Iruñea Metatua G-3 Metatua G-9

urte arteko

IV.2020 2.421.949 1.595.117 318.059 296.657 17.460 -248.171 7.363 16.110 17.015 ---

∆% -84,0 -86,7 -84,0 -84,2 -83,6 -84,5 -82,0 -80,8 -79,3 -74,1 -78,1 -82,1

2020 17.112.389 12.739.259 2.487.496 2.315.610 172.344 -1.690.011 45.359 83.869 84.059

%∆ Urte artekoa

-72,3 -75,8 -70,9 -69,3 -63,2 -70,3 -71,4 -73,9 -73,8 -65,5 -71,1 -70,7

Iturria: Aena.

2019arekin erkatuta, bilakaera antzekoa da, baina aireportu guztietan bidaiarien mugimenduan beherakada larriak izan dira. Galera Bartzelona (-% 75,8) eta Zaragozako (-% 63,2) datuen artean dago, baina bidaiarien bolumenak oso desberdinak dira.

Hiruhileko koiuntura -2020ko IV. hiruhilekoa 33

Ekonomia produktiboa BARNE PRODUKTU GORDINA 2020ko hirugarren hiruhilekoan Bizkaiko Barne Produktu Gordinak (BPG) igoera nabarmena izan du (+% 15,3, hiruhileko artean), populazioaren itxialdia eta funtsezkoak ez diren jarduerak itxita egotea bukatu ondoren. Baina erregistratutako hobekuntza ez da aski urte osoaren bilakaeraren zeinua aldatzeko; hala, hirugarren hiruhilekoan profil negatiboari eutsi dio (-% 7,7). Horrenbestez, lurraldeko ekonomiak uzkurdura garrantzitsuarekin itxiko du 2020a, eta 2014an hasitako hobekuntza joera hautsiko du, 2020ko lehen hiruhilekora arte iraun duena. Bestalde, enpleguak ere antzeko dinamismoa izango du (+% 13,4, hiruhileko artean) eta urteko hirugarren hiruhileko honetan Bizkaiak guztira 54.386 lanpostu irabaziko ditu (lanaldi osoei dagokienez). Hala ere, hobekuntza ez da aski izango eta ez da lortuko 2019ko hirugarren hiruhilekoan erregistratutako egoera, % 6,3ko urte arteko beherakadarekin eta 30.701 enplegu gutxiagorekin. Hiruhileko kontuen aurrerapenak (Eustat) adierazi duenez, laugarren hiruhilekoan, euskal jardun ekonomikoa berreskuratu egingo da (+% 0,5) eta urtearen itxiera -% 9,4ko beherakadan kokatzeko aukera ematen du. Bidenabar, enpleguak hirugarren hiruhilekoko datua finkatu du, baina dagoeneko aipatu da urte osoari dagokionez galera nabarmena egongo dela (-% 8,1).

BPG Bizkaia Urtekoa

Hilbetekoa

3,5 3,0 3,0 2,1 1,4 2,7

15,3

Hiruhileko arteko aldakuntza Var. Intertrimestral UrteInteranual arteko aldakuntza Var.

3,4

2,9

2,6

2,2

0,8

0,7

0,4

-3,2

19 15 11 7 3 -1

-7,7

-5 -9 -13 -17 -21

2017

2018

III

2019

III

2016

2019

2018

2017

2016

2015

-25

2014

Hirugarren hiruhilekoak inflexio puntua ekarri du eta Bizkaiko BPG berreskuratu egin da (+% 15,3)

2020

Iturria: Hiruhilekoko kontuak (Eustat), Oinarria 2015

Hiruhileko koiuntura -2020ko IV. hiruhilekoa 34

INDUSTRIA 2020ko urritik azarora 25, Bizkaiko lurraldeko industria produkzioaren indizeak % 11,7 egin du atzera. Emaitza negatiboa den arren, hobekuntza ekarriko luke urteko bigarren (-% 28,5) eta hirugarren hiruhilekoetan erregistratutako beherakadekin erkatuz gero (-% 18,1). Aurrera egin daiteke behin-behineko itxieran (urtarrila-azaroa) -% 16,4ko beherakadarekin, 2014tik etengabe hazten egon ondoren26.

Bizkaiko industria produkzioak atzera egin du

Indizearen bilakaerak jokabide desberdina berreskuratzen jarraitzen du, nahiz eta balio erauzketa industria balio positiboetan sartu da lurrunaren azpisektoreak atzera egiten du (-% du (-% 6,2).

industria

IV.2019

du: manufaktura industriak erritmoa negatiboetan jarraitzen duen (-% 8,9); (+% 30,6), eta energiaren, gasaren eta 31,1); urak joera aldatu eta atzera egin

I.2020

II.2020

III.2020

IV.2020

(Urte arteko aldakuntza tasa, %)

Ekoizpen tasa  Manufakt. ind.  Erauzketa industriak  Energia, gasa eta lurruna  Ura

3,4 0,8 -16,1

-5,4 -5,8 -12,5

-28,5 -31,4 -34,0

-18,1 -16,9 -15,2

-11,7 -8,9 30,6

23,5

9,5

-10,7

-25,6

-31,1

2,6

4,1

-8,8

4,1

-6,2

Bizkaiko datua, behin-behinekoak, egutegi-efektua zuzenduta. Erreferentziako aldiko agregazioindizearen urtetik urterako aldakuntza. Laugarren hiruhilekoa urria-azaroa aldiari dagokio Iturria: Eustat.

ZERBITZUAK Bizkaian zerbitzuen sektoreko salmentei buruzko azken datuak urteko hirugarren hiruhilekokoak dira, eta argi erakusten dute hirugarren sektoreak oso egoera latza bizi izan duela, bai salmentei dagokienez, bai enpleguari dagokionez. Pertsonen kontaktu eta mugikortasunari ezarritako muga hertsatzaileak erlaxatu egin dira deseskaladan eta, pixkanaka, udan gertatutako “normaltasunera itzultzean”; baina agertokia aldatu arren, zerbitzuen jarduerak ez dira bueltatu pandemiaren aurreko mailetara.

Zerbitzuek oraindik pairatzen dituzte COVID19aren ondorioak

Hala, hirugarren hiruhilekoko zerbitzuen sektoreko salmentek urte arteko % 8,2ko beherakada izan dute; emaitza hori ez da positiboa, baina hobekuntza argia dakar bigarren hiruhilekoan lortutako emaitzarekin alderatuz gero (-% 22,9) –populazioaren itxialdiak eta funtsezkoak ez diren jarduerak eteteak kaltetuta –. Hala ere, oraindik 2019ko mailetatik oso urrun gaude.

Bizkaiko zerbitzuen sektoreko salmentek jaisten jarraitzen dute

Abenduko informazioa ez zegoen eskuragarri txosten hau prestatu den unean. Izan ere, urtarrila-azaroa metatuko urte arteko tasaren bilakaera sekuentzia da +% 1,8, +% 4,7, +% 0,9, +% 6,4, +% 1,5 eta +% 4,5, 2014 eta 2019 artean, hurrenez hurren. 25

Hiruhileko koiuntura -2020ko IV. hiruhilekoa 35

Zerbitzu salmentak 26,0 22,0 18,0 14,0 10,0 6,0 2,0 -2,0 -6,0 -10,0 -14,0 -18,0 -22,0 -26,0

130 122,2 118,5 8,2

105,2

112,3

6,1

5,0

106,5

108,3

120

116,3

114,6 6,2

125

122,4

107,6 2,1

110,6 3,1

2,2

1,5

1,0

3,0

115

107,9 0,3

110 0,2

105,1

99,0

100

-5,0

Tasa variación interanualtasa Urtedearteko aldakuntza Indizea

89,7

Índice Indizea

105

-8,2

95 90 85

-22,9

III 2017

III 2018

III 2019

80 III

2020

Bizkaiko datuak, egutegi efektua zuzenduta. Iturria: Zerbitzuen salmenten indizea (Eustat), Oinarria 2015

Bilakaera negatiboa izan da sektore komertzialaren salmentetan (-% 3,2), baina neurri handiagoan gertatu da gainerako zerbitzuetan (-% 15,7), horien jardueretan kalte nabarmena eragin baitute aplikatutako neurriek eta ekoizpen sisteman gailendu den ziurgabetasunak. Zehazki, beherakadak nabarmendu behar dira ostalaritzan (-% 37,6) -sektore kaltetuenetako bat krisia hasi zenetik 27- eta administrazio jardueretan eta laguntzakoetan (-% 27,4). Halaber, okerrera egin dute garraio eta biltegiratze jarduerei lotutako salmentek (-% 9,4), jarduera profesionalak, zientifikoak eta teknikoak (-% 6,6) eta informazio eta komunikazio zerbitzuetan (-% 0,8). Sektorearen egoera zaila zerbitzuen jarduerari lotutako enplegura ere iritsi da; hala, sektorean lan egiten duten langileek urte arteko % 3,1eko beherakada izan dute, eta emaitza hori azpisektore komertzialean errepikatu da (-% 2,8), eta modu nabarmenagoan, beste zerbitzu batzuen azpisektorean (-% 3,4).

Sektoreari lotutako enpleguan islatu da

Hala ere, bi emaitza oso deigarriak dira, eta aipatu egin behar dira. Batetik, jarduera horiei lotutako enpleguak galera profila zuen pandemia hasi aurretik ere, eta lehen hiruhilekoan (hau da, COVIDa baino lehenagokoan) urte arteko balioak negatiboak ziren. Bestetik, komertzioan enpleguaren adierazleak finkatu egin du atzerakada profila hiruhilekoz hiruhileko; bitartean, beste zerbitzu batzuetan, laugarren hiruhilekoko urte arteko tasa dirudienez gelditu egin da, eta beherakada oso garrantzitsua da.

463/2020 Errege Dekretua, martxoaren 14koa; besteak beste, ostalaritza jarduerak bertan behera uztea agindu zuen (etxera banatzea salbu). Erabaki horri deseskalada hasi arte eutsi zaio, eta establezimenduak partzialki irekitzea ahalbidetu zuen soilik maiatzaren 11tik aurrera (soilik terrazako zerbitzua) eta jarduera normaltasunera pixkanaka bueltatzea aurreikusi zuen. 36/2020 Dekretuan, urriaren 26koa, alarma egoera berriaren baldintzak ezarri ziren, automatikoki aplikatuz mugikortasuna eta jarduera mugatzeko neurriak eta edukierari lotutako neurriak, pandemiaren bilakaerarekin bat etorriz. Horren eragina laugarren hiruhilekoaren emaitzetan ikusiko da. 27

Hiruhileko koiuntura -2020ko IV. hiruhilekoa 36

Zerbitzuak

I.2020

II.2020

III.2020

(Urte arteko aldakuntza tasa, %)

Zerbitzuak, guztira Merkataritza Beste zerbitzu batzuk  Garraioa eta biltegiratzea  Ostalaritza  Informazioa eta komunikazioak  Jarduera profesionalak, zientifikoak eta teknikoak  Administrazio jarduerak eta zerbitzu osagarriak

-5,0

-22,9

-8,2

-5,1

-21,2

-3,2

-5,0 -5,8 -13,1 -0,6

-25,6 -23,6 -64,4 -2,5

-15,7 -9,4 -37,6 -0,8

-2,1

-10,2

-6,6

-2,3

-27,3

-27,4

-1,1 -1,3 -1,3

-4,2 -2,4 -4,7

-3,1 -2,8 -3,4

Landunen indizea Zerbitzuak  Merkataritza  Beste zerbitzu batzuk Bizkaiko datuak, egutegi efektua zuzenduta. Iturria: Eustat.

Landunen indizea 4

Otros servicios Beste zerbitzu batzuk

2,5

2 1

1,6

1,3

1,0

2,1 0,5

0 -1 -2

Comercio Merkataritza

-0,4

0,1 0,2

-0,8

-1,3

-1,6

-2,1

-3

-1,3 -1,3 -2,4

-3,1

-3,2

-4

0,2

-2,8 -3,4

-5

-4,7

-6 I

III

2018

III 2019

III

2020

Bizkaiko datuak, egutegi-efektua zuzenduta. Iturria: Eustat.

Hiruhileko koiuntura -2020ko IV. hiruhilekoa 37

KANPOKO MERKATARITZA Urrian eta azaroan Bizkaiko enpresek esportatutako bolumena 1.450,5 milioi eurokoa izan da; zifra horrek 387,4 milioi euroko galera dakar eta % 21,1eko atzerakada, 2019ko aldi berarekin erkatuta. Inportazioak, bestalde, 1.422,2 eurokoak izan dira (561,2 milioi euro gutxiago); horren urte arteko beherakada % 28,3koa da. Hala, estaldura tasa %98n dago.

Kanpo merkataritzak atzera egin du...

Osagai energetikoa kanpoan utziz geroa28, kanpo merkataritzaren bilakaerak portaera hobea du. Hain zuzen ere, esportazio eta inportazio ez energetikoek, guztiaren % 93,3 eta % 67,3 dienak, hurrenez hurren, % 7,0ko eta % 12,7ko uzkurdurak izan dituzte, hurrenez hurren. Ez dira Bizkaiko kanpo jarduera osoak izandako emaitzak bezain negatiboak, eta bat datoz manufaktura industriak izandako etenarekin. Hala, Bizkaiko saldo komertzial ez energetikoak maila positiboari eutsi dio, 395,3 milioi euroko superabitarekin.

...jokabide hobearekin osagai energetikoa kanpoan utziz gero

kanpoko merkataritza

I.2020

II.2020

III.2020

IV.2020*

(Urte arteko aldakuntza tasa, %)

Esportazioak, guztira Esportazio ez energetikoak

-5,4 -4,8

-23,7 -24,6

-20,9 -9,0

-21,1 -7,0

Inportazioak, guztira Inportazio ez energetikoak

-11,2 -9,9

-41,9 -19,7

-30,9 -11,9

-28,3 -12,7

(Partaidetza ratioa, %)

esp. ez-energetikoen % / esp. guztira inp. ez-energetikoen % / inp. guztira

82,9

87,4

89,6

93,3

56,0

75,9

65,9

67,3

Bizkaiko datuak, behin-behinekoak. 2020ko laugarren hiruhilekoa, urritik azarora Iturria: Industria, Merkataritza eta Turismo Ministerioa

Hala, atxikitako taulan esportazio eta inportazio metatua jaso da urtarrila eta azaroa artean, eta 2017-2020 urteetarako. Ikuspegi zabalago horri esker egiaztatu dezakegu 2018ko emaitzak ezohikoak izan zirela; hortaz, 2019n beherakada izan zen kanpo jardueran (-% 9,1 eta -% 3,3, esportazioetan eta inportazioetan, hurrenez hurren). Ondoren, 2020ko emaitzak lurraldeko kanpo merkataritzan dinamismoa galtzea ekarri duen bigarren ekitaldia dakar, dagoeneko oso garrantzitsuak diren urte arteko murrizketekin (-% 25,4 eta -% 31,0 esportazioetan eta inportazioetan, hurrenez hurren). Baina, horrez gain, modu berezian hartu behar dira jarduera energetikoaren bilakaera eta jarduera ez energetikoarena; hala, segmentu energetikoak neurri handi batean justifikatu zuen 2018ko emaitzak hobeak izatea, baina baita 2019an eta, batez ere,

Horren emaitza, neurri handi batean, pandemiaren bilakaerak bereziki kolpatu duen enpresa baten bilakaeraren araberakoa da; enpresa horrek pertsonen eta salgaien mugikortasuna murriztu du eta horrek inpaktua izan du kontsumo energetikoan, batez ere petrolio eskariari dagokionez. Egoera horrek, hala, produkzioa 2020ko une jakin batzuetan etetea justifikatu du. 28

Hiruhileko koiuntura -2020ko IV. hiruhilekoa 38

2020an izandako beherakadak ere. Aitzitik, segmentu ez energetikoak -manufaktura industria- sekuentzia leunagoa izan du, eta hazkunde garrantzitsuak izan ditu 2017an eta 2018an; 2019an atzerakada arina izan du, 2020an areagotu egin dena, galerekin 29 -% 18,4 eta -% 19,6 esportazioetan eta inportazioetan, hurrenez hurren.

kanpoko merkataritza 2017

Metat. urtarrila-azaroa

2018

2019

2020 (milioi euro)

Esportazioak, guztira Inportazioak, guztira

8.908 10.023

10.533 11.636

9.572 11.247

7.139 7.765

Esportazio energetikoak Inportazio energetikoak

2.010 4.583

2.577 5.248

1.891 4.953

870 2.706

Esportazio ez energetikoak Inportazio ez energetikoak

6.898 5.440

7.957 6.387

7.680 6.293

6.268 5.059

Esportazioak, guztira Inportazioak, guztira

12,5 24,0

18,2 16,1

-9,1 -3,3

-25,4 -31,0

Esportazio energetikoak Inportazio energetikoak

26,6 59,9

28,2 14,5

-26,6 -5,6

-54,0 -45,4

9,0 4,3

15,3 17,4

-3,5 -1,5

-18,4 -19,6

(Urte arteko aldakuntza tasa, %)

Esportazio ez energetikoak Inportazio ez energetikoak

Bizkaiko datuak, behin-behinekoak (2020). Metatua urtarrila-azaroa, urte bakoitzerako. Iturria: Industria, Merkataritza eta Turismo Ministerioa

Esportazioaren ratioa BPGren aldean (%). Bizkaia 35,0 30,0 25,0

Urtekoa 26,2

25,9

Hilabetekoa

%%export/PIB export/BPGd

27,7 24,2

22,4

26,6

27,1

20,0

24,5

15,0

10,0

22,4

5,0

2018

2019

20 18

III

2017

III

2016

2019

2018

2017

2016

2015

0,0

19,7

2020

Iturria: Datacomex (Merkataritza Estatuko Idazkaritza) eta Hiruhilekoko Kontuak (Eustat, oinarria: 2015)

Bizkaiko Industria Ekoizpenaren Indizeak (metatua urtarrila-azaroa) % 16,9ko urte arteko atzerakada izan du.

Hiruhileko koiuntura -2020ko IV. hiruhilekoa 39

Sozietate berriak Urte hasiera positiboa izan ondoren, eta urteko bigarren hiruhilekoan zehar COVID-19aren

Sozietate berrien sorrerak hazten jarraitzen krisiaren ondoriozko beherakada larria izan eta gero, urteko bigarren seihilekoan berreskuratu egin da, partzialki, sozietate berriak sortzea, nahiz eta ez den 2019ko zifretara du

iritsi. Hala, urteko azken hiruhilekoan 193 sozietate berri egon dira Bilbon, eta horrek esan nahi du urte arteko % 6,6ko eta hiruhileko arteko % 39,9ko igoera izan dela; hala ere, urteko balantzea 604tan geratu da, hau da, 2019an baino 168 sozietate berri gutxiago.

Merkataritzako sozietate berriak 1200

Anual

1000

600 400

250

830 836 868 782 707 692 794 772 604

800

300

Trimestal

190

181

176

193

150 100

200

Iturria: Erregistroa Fuente:Merkataritza Cámara de Comercio de Bilbao y

I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV

2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020

...ekoizpen sektore guztietan gertatzen da

200

2017

2018

2019

2020

Horrez gain, jokabide orokortua da. Hain zuzen ere, zerbitzuen sektorean (sozietate guztien % 79,8) eratutako sozietate berriek % 30,5 egin dute gora eta 154 sozietate dira, eraikuntzaren sektorean (sozietate guztien % 13,5) % 136,4 egin dute gora eta 26 sozietate berri sortu dira, eta industria eta energiaren sektorea (sozietate guztien % 6,2), berriz % 50,0 hazi da, 12 sozietate berrirekin.

Zerbitzuen sektorea osatzen duten jarduerei dagokienez, portaera positiboa izan da azpisektore guztietan, ostalaritzan salbu (-% 11,8). Hala, sozietate berriak sortzeak gora egin du higiezinen eta enpresei zuzendutako zerbitzuen jardueretan (+% 39,0), merkataritzan eta konponketan (+% 50,0), finantza bitartekaritzan (+% 85,7) eta garraioa, biltegiratzea eta komunikazioetan (+% 33,3).

Hiruhileko koiuntura -2020ko IV. hiruhilekoa 40

sozietate berriak

IV.2020

%∆

2020

Hiruhilekotik hiruhilekora

Urtetik urtera

Zenbat

%∆

Merkataritza-sozietate berriak

193

39,9

6,6

604

-21,8

Lehen sektorea Industria eta energia Eraikuntza Zerbitzuak

1 12 26 154

0,0 50,0 136,4 30,5

--7,7 8,3 6,9

4 32 64 504

100,0 -37,3 -27,3 -20,1

36 15 4 13 57 29

50,0 -11,8 33,3 85,7 39,0 11,5

24,1 -16,7 0,0 -7,1 21,3 -9,4

102 66 12 43

-10,5 -17,5 0,0 -20,4

173 108

-27,9 -17,6

Merkataritza eta konponketa Ostalaritza Garraioa, bilt. komunikazioak Finantza-bitartekaritza Higi. akti. eta zerbitzuak enpresei Beste zerbitzu batzuk Iturria: Merkataritza Erregistroa

Hala ere, 2020. urtea ixtean sozietate berrien zifra 2019an eratutako sozietate berriena baino % 21,8 txikiagoa da (168 sozietate berri gutxiago). Hala gertatu da apirila eta ekaina artean erregistratutako beherakada nabarmena izan zelako, hiruhileko horretan jo duelako gogorren COVID-19aren krisiak eta urteko hirugarren eta laugarren hiruhilekoetan igoerak erregistratu arren ez dutelako lortu aurrekoa konpentsatzea. Desegin diren sozietateen kopuruak ere gora egin du

Bestalde, laugarren hiruhilekoan desegindako sozietateen kopuruak % 103,5 egin du gora hiruhileko arteko tasan, eta 116 sozietate likidatu dira; zifra horrek bikoiztu egin du aurreko hiruhilekoan erregistratutako zifra. Desegindako sozietate gehienak zerbitzuetakoak izan dira (100 guztira), eta ondoren datoz eraikuntza eta industria eta energia sektoreetakoak. Hala ere, 2020. urteari dagokionez, eta egoera latza bizi arren, Bilbon 280 sozietate desegin dira; horrek esan nahi du urte arteko beherakada % 26,5ekoa izan dela, eta 2019an baino 101 sozietate gutxiago desegin direla.

Desegindako sozietateak

%∆ IV.2020

Hiruhilekotik hiruhilekora

Urtetik urtera

2020 Zenb at %∆

Merkataritza-sozietate berriak

116

103,5

4,5

280

-26,5

Lehen sektorea Industria eta energia Eraikuntza Zerbitzuak

0 6 10 100

-100,0 20,0 0,0 156,4

-100,0 -25,0 -9,1 11,1

5 18 29 228

-44,4 -28,0 -38,3 -24,0

14 3 8 6

75,0 200,0 -20,0

55,6 -66,7 60,0 -53,8

44 13 15 19

-6,4 -18,8 0,0 -45,7

207,7

25,0

-9,5

141,7

31,8

-44,6

Merkataritza eta konponketa Ostalaritza Garraioa, bilt. komunikazioak Finantza-bitartekaritza Higi. aktib. eta zerbitzuak enpresei Beste zerbitzu batzuk Iturria: Merkataritza Erregistroa

Hiruhileko koiuntura -2020ko IV. hiruhilekoa 41

2020 IV. HIRUHILEKOA

ADIERAZLEAK Azken datua

Urte arteko Δ (%)

Aldia

LAN-MERKATUA Biztanleria aktiboa (milakotan)**

161,4

-3,1

IV. hiruhilekoa

Biztanleria landuna (milakotan)**

140,5

-2,2

IV. hiruhilekoa

20,9

-8,3

IV. hiruhilekoa

12,96

-0,73

IV. hiruhilekoa

25.142

12,7

abendua

178.811

-2,2

abendua

29.667

-32,3

IV. hiruhilekoa

19.415

-6,6

abendua

105,3

-0,1

abendua

117.125

-74,2

IV. hiruhilekoa

61.741

-74,5

IV. hiruhilekoa

1,90

0,9

IV. hiruhilekoa

Salgaien itsas garraioa (mila tona)

5.990,4

-33,3

IV. hiruhilekoa

Bidaiariak airez garraiatzea

248.171

-82,0

IV. hiruhilekoa

214,5

-11,7

urri-azaroa

Merkataritzako sozietate berriak (kop.)

193

6,6

IV. hiruhilekoa

Desegindako sozietateak (kop.)

116

4,5

IV. hiruhilekoa

Langabeak (milakotan)** Langabezia tasa (%)** Langabe erregistratuak (pertsona-kop.)** Afiliatuak (kop.) Erregistratutako kontratuak (kop.)** MERKATARITZA Afiliatuak Kontsumo-prezioak (adierazlea)*** TURISMOA Ostatu-gauak (kop.) Bidaiariak (kop.) Batez besteko egonaldia (ostatugauak/bidaiaria) GARRAIOA

ENPRESA-JARDUERA Industria-ekoizpena (indizea)***

* Portzentaje-puntuak. ** Bilbon bizi den populazioa. *** Bizkaiari dagokion adierazlea KPIren bilakaera, erreferentziako aldiko agregazio indizean oinarrituta. Iturria: Egileak egina, datu hauek oinarri hartuta: Eustat, SEPE, Lanbide, Lan, Migrazio eta Gizarte Segurantzako Ministerioa, EIN, Estatuaren portuak, Aena, Bilboko Merkataritza Ganbera eta Merkataritza Erregistroa.

Hiruhileko koiuntura -2020ko IV. hiruhilekoa 42