Word Rijk, Knap & Beroemd
Word Rijk, Knap & Beroemd ‌en vooral Êrg gelukkig. Een werkboek met stappenplan voor kinderen die hun dromen waar willen maken.
Mirjam A. Dinger
Word Rijk, Knap & Beroemd
Auteur: Mirjam A. Dinger Coverontwerp: Bizzmark.nl ISBN: 9789402139594 Š Mirjam A. Dinger Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd dan wel opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of elektronisch databestand of op welke andere wijze dan ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de auteur of haar wettelijke vertegenwoordiger.
Word Rijk, Knap & Beroemd
Voorwoord voor ouders en opvoeders Een jaar of zes zal ik geweest zijn. Ik liep met mijn moeders veilige warme hand om de mijne, van school naar huis toen ik me voor het eerst afvroeg waarom we op school zoveel saaie dingen moesten leren. Niet dat ik niet nieuwsgierig was. Integendeel. Ik verslónd informatie. Ik las alle boeken waar ik de hand op wist te leggen. Uren lag ik op mijn bed ademloos te lezen over de wereld om me heen. Betoverend vond ik het. Het grote verschil was natuurlijk dat ik boeken las waarvoor ik me interesseerde en mijn interesses kwamen niet altijd overeen met wat ze op school vonden dat ik op dat moment moest leren. Ik voldeed aan de norm hoor, Ik kon makkelijk onthouden, ik kreeg steeds nét een voldoende maar ik vond er niet veel aan. Toen ik ouder werd voelde ik me soms verdrietig. Ik wist toen nog niet dat het de passie was, die ik voelde schreeuwen, schoppen en slaan diep van binnen. De passie voor mensen, voor verbinden, voor groei, die er in de middelmatigheid van het onderwijs tegen protesteerde onderdrukt te worden. Wat heb ik geworsteld om mijn plekje te vinden in de wereld. Tenminste, om dát plekje te vinden waar ik me happy voelde. Uiteindelijk had ik het geluk drie geweldige zoons te krijgen en dus toog ik opgewekt met een klein warm handje in de mijne naar de basisschool. Het huppeltje in mijn stap maakte echter steeds meer plaats voor terughoudendheid toen ik mijn eigen authentieke kereltjes stuk voor stuk zag vechten tegen het grote grijze monster dat zich aan ze opdrong: De’ 7-cultuur’. Het ‘doe maar gewoon dan doe je al gek genoeg-syndroom’. Een eigenwijs kind is tenslotte lastig bezig te houden en een kind wat moeite heeft met het onderwerp houdt de boel op. Ook klasgenootjes beoordelen elkaar op die manier; ze zijn bang om op te vallen en bang om zich kwetsbaar op te stellen. Langzaam maar zeker zag ik hoe niet alleen mijn eigen blije mannetjes, maar ook hun vriendjes, zich dreigden neer te leggen bij de situatie; ‘als je bij de middenmoot zit, ben je het beste af’. Toen werd ik ziek. Een vermomde uitnodiging om een andere weg in te slaan waar ik nog steeds dankbaar voor ben. Ik stond op een kruispunt in mijn leven en als bij toverslag besloot ik dat het genoeg was geweest! Ik wist dat ik niet de enige was die er genoeg van had en ik wist ook dat ik geen genoegen hoefde te nemen met hoe het nu was. Ik besloot mijn verantwoordelijkheid te nemen en op de spreekwoordelijke zeepkist te klimmen. De basisschool is namelijk de uitgelezen kans om jezelf én de wereld te ontdekken. Te leren wat je goed kan, hoe je reageert en waaróm. Te verkennen waar je hart sneller van gaat kloppen. Het is bij uitstek de plek waar je kan leren met anderen om te gaan. Om niet alleen competitie, maar ook compassie te leren kennen. Nu, vele jaren later, nu mijn zoons te groot zijn om mijn hand vast te houden, kan ik zeggen dat ik zó gelukkig ben dat ik die keuze heb gemaakt. De passies uit mijn kindertijd kwamen me weer van pas. Ik heb me jaren opgesloten in mijn werkkamer en alles gelezen en onderzocht waar ik de hand op kon leggen. Nu spreek ik dagelijks mensen die hetzelfde voelen als ik toen deed. Ouders en leerkrachten die kinderen bewust willen laten opgroeien. Ze willen stimuleren om te onderzoeken wie ze zijn, in plaats van wie ze horen te worden. Mensen die hadden gewild dat ze op jonge leeftijd waren uitgedaagd om zichzelf te vinden en weloverwogen keuzes te maken, in plaats van een leven te leiden ‘dat gewoon zo is gelopen’. Voor die kinderen, ouders en leerkrachten is dit boek. Een uitnodiging om te zijn wie je bent. Want hoe zou het zijn als in onze kindertijd consequent zouden worden gestimuleerd in het 1
Word Rijk, Knap & Beroemd vinden van onszelf, ons geluk onze passie? Als we werden aangemoedigd om uitstekend te zijn in onze talenten, in plaats van middelmatig in onze zwakheden? Hoe zou het zijn als kinderen zich zeker zouden voelen nog vóórdat ze pubertijd ze omver raast als een stoomtrein , zodat ze stevig staan en beslissingen kunnen nemen die bij ze passen? Dit boek is een leuke en laagdrempelige manier om dit te onderzoeken. Voor U als ouder of opvoeder is er ook nog een bijbehorend werkboek waarin u zich gesteund kunt voelen in uw poging om kinderen te stimuleren in hun ontwikkeling. Ik wens u heel veel succes maar vooral ook heel veel plezier tijdens dit proces!
2
Word Rijk, Knap & Beroemd
GELOOF NOOIT, NOOIT, NOOIT IEMAND DIE JE WIL LATEN GELOVEN DAT JE MOET OPHOUDEN MET ZÉLF NADENKEN. ~Anne Finch
3
Word Rijk, Knap & Beroemd
Inhoudsopgave HET GAAT IN HET LEVEN OM DE INHOUD. DE BUITENKANT WENT, VERGAAT OF VERBLEEKT.. DE INHOUD BLIJFT 1. Bewust leven is een keuze Het mannetje in je hoofd en hoe die jou in de war kan brengen. 2. Wat is er echt belangrijk? (voor iedereen) Leef je leven volgens 7 stappen, dan heb je een goed begin. 3. Wat is echt belangrijk voor jou en hoe kom je daarachter? Wie ben je eigenlijk? 4. Vind je passie Straks moet je kiezen wat je wilt, maar hoe weet je dat? 5. Vind je maatje Waarom doe je wat je doet? 6. Wat is nog meer belangrijk voor iedereen? Zullen we het NU dan maar écht gaan doen? 7. Eh?... wat bedoel je? Alle lastige woorden uit het hele boek nog een keer zo makkelijk mogelijk uitgelegd.
4
Word Rijk, Knap & Beroemd
Voor mijn drie helden.
5
Word Rijk, Knap & Beroemd
Voordat je begint te lezen: Dit is niet een boek zoals je dat gewend bent. Ieder hoofdstuk begint met het dagboek van Kiek, waarin ze je vertelt over het ongelofelijke avontuur dat ze heeft beleeft. Daarna vind je de slimme oplossingen van Seren Dabulous. Zij gebruikt soms ‘hem,’ ‘haar,’ ‘hij’ en ‘zij’ door elkaar, gewoon omdat de zin dan op dat moment zo het lekkerste loopt... maar natuurlijk is dit boek geschreven, zowel voor jongens als voor meisjes. (en misschien ook een héél klein beetje voor volwassenen... maar dat moet je ze maar niet verklappen). Voel je vrij om dat dus in je hoofd gewoon te veranderen als je dat prettiger vindt. Misschien zijn een aantal woorden die Seren heeft gebruikt om dingen uit te leggen, toch een beetje lastig te begrijpen. Dat geeft helemaal niks! Daarom vind je achterin het boek (hoofdstuk 7) een woordenlijst waarin alle moeilijke woorden zo duidelijk mogelijk worden uitgelegd. Dit boek werkt het beste voor je, als je de woorden die je lastig vindt, direct even opzoekt. Je kunt het beste dit boek (in ieder geval de eerste keer) helemaal van voor naar achteren lezen. Dat betekent: Eerst het avontuur van Kiek en dán het tweede gedeelte van dat hoofdstuk; de wijze lessen van Seren Dabulous. Aan het eind van ieder (dubbel) hoofdstuk, vind je een samenvatting van de belangrijkste lessen uit dat deel én een aantal vragen of opdrachten. Als je zo slim bent als ik denk dat je bent, doe je eerst de opdrachten, vóórdat je verder gaat lezen in het volgende deel van het avontuur. Op die manier heb je aan het eind van dit boek een compleet ingevuld plan om van je leven te maken wat JIJ wilt! Maak dit boek vooral lekker helemaal van jezelf! Plak er foto’s en plaatjes in, onderstreep dingen die je niet wilt vergeten en zet je eigen ideeën bijvoorbeeld in de grijze balk, naast de tekst. Zorg dat je er uit haalt wat er in zit. Dit gaat over jouw leven! Lees het zo vaak als je maar wilt, verander het wanneer je zelf verandert en houd het altijd bij je, als een soort navigatie. Geloof me, jij kunt alles worden wat je wilt. Kom op, laten we beginnen!
6
Word Rijk, Knap & Beroemd
Hoofdstuk 1 MIJN HART BONSDE IN MIJN KEEL. HET TOUW SNEED PIJNLIJK IN MIJN POLSEN EN IK HAD GEEN IDEE WAT ER MET ME ZOU GEBEUREN. DE GEDACHTEN TOLDEN DOOR MIJN HOOFD ALS UITGELATEN DOLFIJNEN, MAAR ER KWAM GEEN GELUID OVER MIJN LIPPEN.. …MIJN LIPPEN. IK LIKTE ERAAN, ZE WAREN NET ZO DROOG ALS MIJN TONG EN DE BEWEGING DIE IK MAAKTE DEED ME BESEFFEN HOE IK TRILDE. IK KEEK VOORZICHTIG ROND IN DE STINKENDE AUTO. WAT ZOU HIJ VAN ME WILLEN? IK DURFDE HEM NIET AAN TE KIJKEN IN EEN SOORT GEKKE HOOP DAT HIJ ME ZOU VERGETEN ALS IK HÉÉL STILLETJES ZOU BLIJVEN ZITTEN. HELAAS WIST IK WEL BETER. IK WAS OP DE EEN OF ANDERE ONBEGRIJPELIJKE MANIER DE REDEN DAT WE HIER ZATEN.
…
7
Word Rijk, Knap & Beroemd
HET BEGON ALLEMAAL OP EEN RUSTIGE DAG IN DE SLINGERLAAN… MAAR WACHT, IK ZAL ME EERST EENS VOORSTELLEN: DIT BEN IK. NIET EEN HEEL ERG VROLIJK GEZICHT HÈ? DAT KOMT OMDAT IK ONDERWEG BEN NAAR SCHOOL.. . IK HEET KIEK., BEETJE GEKKE NAAM, DAT WEET IK... MAAR GOED, DAT HEBBEN MIJN OUDERS BEDACHT. . MIJN OUDERS ZIJN VERDER BEST OKÉ HOOR, … VOORAL ALS ZE HET EENS NIET ZO DRUK ZOUDEN HEBBEN MET WERKEN… EN IK HEB GEWELDIGE VRIENDEN EN VRIENDINNEN, WAAR IK ONTZETTEND MEE KAN LACHEN, DAT MAAKT HET ALLEMAAL WEER EEN BEETJE LEUK.. WANT SCHOOL VIND IK ECHT AF-SCHU-WE-LIJK! IK WIL JE LATEN ZIEN HOE MIJN LEVEN ER UIT ZIET EN WAT HET GROTE GEHEIM IS DAT IK JE TE VERTELLEN HEB. MAAR EERST VERTEL IK JE IETS MEER OVER SCHOOL, WANT DAAR IS HET ALLEMAAL BEGONNEN! NIET ALLEEN IS MIJN SCHOOL ONVOORSTELBAAR SAAI, MAAR MEESTER MEESTERS MAAKT ME ELKE DAG HET LEVEN ZUUR.
8
Word Rijk, Knap & Beroemd
MEESTER MEESTERS IS EEN NACHTMERRIE, DIT IS ' M:
9
Word Rijk, Knap & Beroemd
WAT HET ÁLLER-ERGSTE IS AAN HEM, IS DAT HIJ NOOIT LACHT! HIJ WIL ALTIJD ALLES PRECIES HETZELFDE DOEN! VOLGENS MIJ TREKT HIJ OOK ZIJN KLEREN AL 100 JAAR IN PRECIES DEZELFDE VOLGORDE AAN EN UIT…
BRRRR… DAAR WIL IK EIGENLIJK NIET EENS OVER NADENKEN! MEESTER MEESTERS HEEFT ÉÉN MISSIE: HIJ RUST NIET TOT HIJ ONS ALLEMAAL HEEFT VERANDERD IN ROBOTS... KLEINE KOPIETJES VAN HEMZELF, DIE PRECIES DOEN WAT ZE GEZEGD WORDT EN NIET MEER ZELF NADENKEN. DAAROM KRIJG IK ALTIJD STRAF, OMDAT IK WÉL GRAAG ZELF WIL NADENKEN. IK PROBEER ECHT WEL OP TE LETTEN HOOR... MAAR NA EEN TIJDJE VAL IK VANZELF IN SLAAP.. DAAR KAN IK NIETS AAN DOEN.
10
Word Rijk, Knap & Beroemd
VOLGENS MIJ GA IK DE NAMEN VAN DE VERSCHILLENDE AARDLAGEN NOOIT NODIG HEBBEN. NET ZOALS DE GESCHIEDENIS VAN DE ZUIDPOOL.. . EN WAT DE TAALLESSEN BETREFT: VEEL SAAIER WORDT HET VOLGENS MIJ NIET! (O, JA, REKENEN.. ) WAAROM ZIJN ER TOCH ZOVEEL REGELTJES, EN DAN OOK WEER UITZONDERINGEN OP DIE REGELTJES EN UITZONDERINGEN OP DE UITZONDERINGEN VAN DIE REGELTJES? ZZZZZ VANDAAG OOK WEER: WE KREGEN TAAL EN IK STELDE EEN VRAAG. DAT VINDT MEESTER MEESTERS EIGENLIJK AL HELEMAAL NIET FIJN,.. MAAR ALS HIJ ER GEEN ANTWOORD OP WEET WORDT HIJ HELEMÁÁL WOEST!!! IK VROEG WAAROM WE EEN ‘T’ MOETEN ZETTEN ACHTER ‘HIJ RIJD’.. EN MEESTER MEESTERS SLAAKTE EEN DIEPE ZUCHT. HIJ BEGON AL AAN EEN UITGEBREID, SAAAAI VERHAAL OVER REGELS EN UITZONDERINGEN, DUS IK VROEG: ‘MAAR WAARÓM? WANT JE HOORT M TOCH NIET, DIE… ' T' ?’ HIJ BLÉÉF MAAR HETZELFDE ZEGGEN, DUS IK BLEEF MAAR HETZELFDE VRAGEN. MEESTER MEESTERS WERD STEEDS RODER EN RODER TOT HET LEEK ALSOF HIJ ZOU ONTPLOFFEN… EN TOEN SCHREEUWDE HIJ:
11
Word Rijk, Knap & Beroemd
IK MOEST NAAR DE HOOFDMEESTER EN IK KREEG STRAFREGELS. ' IK MOET LUISTEREN NAAR DE MEESTER' . . 1000 KEER.. IK VROEG ME AF WAT IK DAAR NOU VAN ZOU MOETEN LEREN.. . IK WOU DAT IK WEG KON, WEG VAN SCHOOL, VAN ALLES.. IK VIND ER ECHT HELEMAAL NIETS AAN! ROT-SCHOOL! UITEINDELIJK ZAT IK ALLEEN OP MIJN KAMER.
OPEENS VERSCHEEN ER EEN HEEL KLEIN WIT LICHT AAN DE HORIZON, HET LEEK OP EEN VLIEGTUIG OF EEN HELIKOPTER, OF TOCH NIET.. NEE.. HET KWAM VEEL TE SNEL DICHTERBIJ.. EN HET WERD GROTER EN GROTER. IK SCHROK ME ROT! WAT KON DAT NOU TOCH ZIJN? VAN SCHRIK STOND IK OP EN DEED EEN STAP WEG VAN HET OPEN RAAM..
12
Word Rijk, Knap & Beroemd
13
Word Rijk, Knap & Beroemd
‘IK BEN SEREN’, ZEI DE VROUW. ALSOF HET HEEL NORMAAL WAS DAT ER INEENS EEN VERLICHT FIGUUR MET EEN CAPE IN JE SLAAPKAMER STAAT. ‘O’, WAS HET ENIGE DAT IK KON UITBRENGEN.. ‘O, JA.. IK HEET KIEK’.. BEDACHT IK ME TOEN. ‘BEN JIJ EEN SOORT SUPERMAN OFZO?’ VROEG IK . . TERWIJL IK ME MET EEN ROOD HOOFD BEDACHT DAT DAT EEN HELE STOMME VRAAG MOEST ZIJN, WANT TEN EERSTE WAS ZE DUIDELIJK GEEN MAN EN TEN TWEEDE . . TJA.. KON ZE DUS OOK GEEN SUPERMAN ZIJN.. ‘DE S IS VAN SEREN, SEREN DABULOUS’.. ZE STAK HAAR HAND UIT, ‘JA, IK HEB NET ALS JIJ EEN BIJZONDERE NAAM.’ ZE LACHTE NAAR ME. ‘HET KOMT VAN SERENDIPITY ÉN FABULOUS, TWEE ENGELSE WOORDEN.’ ‘SERENDIPITY BETEKENT ZOIETS ALS: TOEVALLIG IETS HEEL BIJZONDERS VINDEN, TERWIJL JE OP ZOEK BENT NAAR IETS ANDERS EN FABULOUS IS: GEWELDIG!’ ‘MIJN GROOTSTE WENS IS OM MENSEN ZICH GEWELDIG TE LATEN VOELEN, ZE HET GEVOEL TE GEVEN DAT ALLES OP Z’N PLEK VALT, DAT ALLES IS, ZOALS HET ZOU MOETEN ZIJN…’ ‘EN JA, IK BEN HIER OM JE TE HELPEN’ VERVOLGDE ZE MET EEN GLIMLACH. ‘HELPEN?’ STAMELDE IK VERBAASD.. ‘HOE DAN?’ SEREN LACHTE WEER. ‘NOU, ALLEREERST GAAN WE WAT AAN DIE REGELS DOEN’ ZEI ZE LACHEND EN MET EEN SUPERSNELLE BEWEGING, WAARDOOR HET LEEK ALSOF ZE WEL HONDERD HANDEN HAD, SCHREEF ZE DE STRAFREGELS VOOR ME OP.
14
Word Rijk, Knap & Beroemd
DANKBAAR KEEK IK VAN HAAR NAAR HET BLAADJE MET DE REGELS EN LAS: ‘IK MOET NIET NAAR DE MEESTER LUISTEREN’… ‘NIET?’ DE MOED ZONK ME IN DE SCHOENEN. HIER ZOU IK PROBLEMEN MEE KRIJGEN! SEREN DABULOUS ZAG MIJN TELEURSTELLING EN LEGDE HAAR HAND OP MIJN SCHOUDER. ‘HIJ ZAL HET NIET EENS MERKEN KIEK, ‘MEESTER MEESTERS IS TYPISCH ZO IEMAND DIE ZIET WAT HIJ WIL ZIEN.. MAAR VOOR JOU IS HET WEL BELANGRIJK DAT JE IN JEZELF BLIJFT GELOVEN’ ‘LAAT JE NIET DOOR MEESTER MEESTERS OVERHALEN OM NIET MEER ZELF NA TE DENKEN’. ‘MAAR HOE KAN DAT DAN?’ VROEG IK, ‘WAAROM IS HIJ ZO’? SEREN PAKTE MIJN HAND EN GING NAAST ME ZITTEN OP MIJN BED,
‘DAT KAN IK JE WEL UITLEGGEN’, ZEI ZE. DE TRANEN STONDEN IN MIJN OGEN.. ‘SOMS HÈ?’ ZEI IK, ‘SOMS IS HET ZO INGEWIKKELD.’ ‘IK WIL ER GRAAG BIJ HOREN, HETZELFDE ZIJN ALS DE ANDEREN EN GOED NAAR DE MEESTER LUISTEREN, ECHT WAAR!’ ‘IK VIND HET SOMS OOK BEST ENG OM IETS TE VRAGEN IN DE KLAS, DAN BEN IK BANG DAT DE ANDERE KINDEREN ME UITLACHEN EN DE MEESTER BOOS WORDT, MAAR IK SNAP HET DAN ÉCHT NIET!’ SEREN KEEK ME RECHT AAN EN BEGON TE VERTELLEN: 15
Word Rijk, Knap & Beroemd
Schrijf of plak je hier iets meer over jezelf?
16
Word Rijk, Knap & Beroemd
Hoofdstuk 1, deel 2 Bewust leven is een keuze. Het mannetje in je hoofd en hoe die jou in de war kan brengen.
WIJ ZIJN ALLEN MIN OF MEER ECHO' S, EN WIJ HERHALEN, ONDANKS ONSZELF, DE DEUGDEN, DE GEBREKEN, DE GEBAREN EN HET KARAKTER VAN HEN, MET WIE WIJ LEVEN. Joseph Joubert
IEDEREEN IS IN MEER OF MINDERE MATE BANG OM ‘ER NIET BIJ TE HOREN’. JE BENT DUS NIET ALLEEN!
ANGST IS ER EIGENLIJK OM JE TE BESCHERMEN. DAAR KUN JE DUS OOK GEWOON BEST BLIJ MEE ZIJN.
Ik denk dat we het over één ding wel eens kunnen zijn, en dat is dat iedereen anders is, toch? Maar… wat maakt jou nou anders dan eh…. iemand anders?... Hoe komt het dat we toch ook steeds een béétje proberen om ‘hetzelfde’ te zijn als de mensen die we aardig vinden? Pfff, ingewikkelde kost, Maar, weet je, zo moeilijk is het ook weer niet, want er zijn ook dingen waarin we allemaal heel erg op elkaar lijken. Een van die dingen is dat we allemaal bang zijn om ‘er niet bij te horen’ …. Logisch, want lieve mensen om je heen hebben is fijn, maar weet je ook waar dat vandaan komt? Angst is een manier van dat stemmetje van binnen (dat wordt ook wel ons ego genoemd ) om te zorgen dat we niet in gevaarlijke situaties komen. Eigenlijk heel fijn toch? Een veilig idee, zo’n soort mannetje van binnen dat over ons waakt. Alleen…. dat ‘mannetje’ heeft soms zo zijn eigen ideetjes over wat gevaarlijk is en wat niet. Vroeger, toen de mensen nog in holen woonden en op jacht gingen naar mammoeten, kon het heel gevaarlijk zijn als je door de groep werd ‘buitengesloten’ dan werd je niet beschermd en moest je zelf je eten zoeken, dat was echt geen peulenschil…maar tegenwoordig geldt dat natuurlijk niet meer…. Mammoeten zijn uitgestorven en eten komt uit de supermarkt. Toch reageert dat ‘mannetje’ nog steeds heel erg op dezelfde manier, alsof je dood zou kunnen gaan als je niet bij een bepaalde groep hoort. Het lijkt doodeng, terwijl er eigenlijk niet eens zoveel aan de hand is. Het helpt dus als je weet waarom je die angst zo sterk voelt, want ineens kun je dan zien dat je nog een andere keuze hebt, namelijk: even doorbijten en toch je eigen zin doen….
17
Word Rijk, Knap & Beroemd Je weet nu dat je daar niet dood aan zult gaan maar dat als je je daar niet zo prettig bij voelt, dat alleen maar komt omdat dat mannetje daarvan in de war raakt, jijzelf niet. Houd zelf de teugels in handen Je kunt je ego, waar we het hier over hebben, vergelijken met een koetsier, op een ouderwetse koets. De koetsier werkt voor de eigenaar van de koets, maar hij heeft veel vrijheid….Hij zit boven op de ‘bok’ en bestuurt de paarden, hij vindt zichzelf dus behoorlijk belangrijk. De eigenaar (die noemen mensen bijvoorbeeld ook wel je ziel) zit binnen in de koets en bemoeit zich niet zo met de route en dat soort ‘dagelijkse dingetjes’…. de koetsier mag min of meer bepalen hoe hij de paarden laat lopen, maar de eigenaar moet natuurlijk bepalen waar de reis heen gaat. Als je als eigenaar je koetsier nou niet goed in de gaten houdt, gaat ie denken dat ie de baas is. Hij gaat bepalen wanneer hij stopt, waarom, welke plekken hij omzeilt en wat hij zelf een mooie route vindt. Dat is allemaal prima zolang hij de eigenaar van de koets daar maar niet mee tekort doet… maar als hij bijvoorbeeld een compleet andere weg inslaat, waardoor je eindeloos onderweg bent naar de plek waar je heen wilt, zal je toch moeten ingrijpen… Overtuigingen Die koetsier is zo geprogrammeerd dat hij allerlei dingen onthoudt die ervoor zorgen dat hij zich wel, of juist niet prettig voelt. Die dingen noemen we ‘overtuigingen’. Hij is ervan overtuigd dat bepaalde dingen goed en andere dingen slecht zijn, voor hemzelf en daarmee dus ook voor de eigenaar van de koets die hij bestuurt. We hebben allemaal (niemand uitgezonderd) overtuigingen die we vanaf onze vroegste jeugd hebben opgeslagen en dat doen we nog steeds als we denken iets van het leven ‘geleerd’ te hebben. Heel verstandig, want we willen nu eenmaal niet, zoals een ezel, ons vaker stoten aan dezelfde steen… Als je hebt geleerd dat je hand pijn doet als je die tegen een kokendhete pan aanhoudt, is dat heel handig. Maar er zijn ook overtuigingen die tegen je werken… bijvoorbeeld: alle jongetjes met rood haar zijn vervelende pestkoppen… dat was misschien zo toen je in groep 2 zat, bij dat ene, of als je heel veel pech hebt zelfs twee jongetjes… maar als je die overtuiging de rest van je leven blijft vasthouden loop je misschien je allerbeste vriend of je droomprins mis, alleen maar omdat hij rood haar heeft. Sommige overtuigingen zijn nog iets stiekemer, dus de truc
18
ALS JE EEN ANDERE KEUZE MAAKT, RAAKT HET ‘MANNETJE’ IN JE HOOFD IN DE WAR… MAAR JIJ BENT DE BAAS!
HOEWEL JE EGO ER IS OM JOU TE HELPEN, DOET IE NIET ALTIJD WAT JIJ, ALS ‘BAAS’ WILT. HOUD HEM DUS GOED IN DE GATEN!
Word Rijk, Knap & Beroemd
MAAK EEN LIJST VAN ALLE KLEINE DINGETJES DIE JE VAN ANDEREN HEBT GELEERD OF OVERGENOMEN. WELKE HELPEN JE? EN WELKE NIET?
BELANGRIJK: LEER JEZELF ZO GOED MOGELIJK KENNEN!
NOG BELANGRIJKER: JE HEBT EMOTIES, MAAR JE BENT ZE NIET!
is om er eerst achter te komen welke overtuigingen je helpen (wat doet er pijn, is slecht voor je gezondheid en zo) en welke je tegenwerken (van hard werken ga je dood bijvoorbeeld, omdat je opa doodging en iemand tegen je zei dat hij zijn leven lang zo hard had gewerkt). Het is handig om een lijst te beginnen met al die kleine dingetjes die je bij jezelf merkt: hoe denk je over dingen, wat vind je nou eigenlijk ergens van. Bedenk dan eens of dat jouw mening is, of eigenlijk die van een ander die je (met de beste bedoelingen overigens) hebt overgenomen. Als je die lijst maakt kun je erachter schrijven of die overtuiging je iets goeds oplevert en of je dat ervoor over hebt…Zielig doen kan bijvoorbeeld een gewoonte zijn geworden omdat je de overtuiging hebt dat je dat aandacht oplevert, maar wat kost het je? En wil je dat?....Pfff… inderdaad een hele zoektocht, maar geloof me; het is het waard…want er is weinig frustrerender dan het gevoel te hebben dat je jezelf tegenwerkt, zonder dat je weet waarom. Hoe vroeger je begint met bewust kijken naar jezelf, hoe makkelijker het is. (Ook omdat alles nog niet zo ‘vastgeroest’ zit). Die overtuigingen zijn een deel van je ego… en je diepste wensen zijn deel van de eigenaar van je koets. Het is dus belangrijk om zelf de baas te blijven van dat ego met zijn overtuigingen en te zorgen dat jouw koetsier goed zijn werk doet. Je bent niet je emoties Om terug te komen op de oertijd waarmee we begonnen; (toen het nog belangrijk was om te zorgen dat je bij de groep bleef horen weet je nog?)… Je weet inmiddels dat je altijd een keuze hebt; ook als iets in het begin een onprettig gevoel geeft, kun je er tóch voor kiezen. Gewoon, omdat het uiteindelijk beter voor je is. (Zoals: niet teveel eten, ook al is het nog zo lekker…of; niet jezelf tekort doen omdat je zo graag ergens bij wilt horen) Het is ongelofelijk belangrijk om te weten dat je emoties hébt en dat je ze niet bént. Een heleboel volwassenen denken hier ook vaak niet aan hoor, ook al is het nog zo belangrijk.
19
Word Rijk, Knap & Beroemd Daarom herhaal ik het voor de zekerheid nog maar een keer: emoties; (woede, angst, blijheid, verdriet en dergelijke) zijn alleen maar gevoelens die voortkomen uit je ego en zijn overtuigingen… iemand anders voelt misschien iets heel anders in dezelfde situatie. Die gevoelens, dat bén jij niet… je hebt ze gewoon alleen maar even… en jij bent de enige die ervoor kan kiezen om ze te laten verdwijnen… Zó, da’s even schrikken…. zegt er zomaar iemand tegen je dat het je eigen schuld is als je verdrietig bent omdat net je cavia dood is… of toch niet? Nee, hoor…zo ligt het ook weer niet. Er kunnen altijd nare dingen gebeuren in je leven… en erg ziek zijn, een ongeluk krijgen of iemand moeten missen, kan een enorme uitdaging zijn… maar jij bent de enige die bepaalt hoe je daar mee omgaat… Een stukje verderop gaan we het hebben over oplossingen. Er bestaat geen waarheid Ken je die spiegelende discobollen? Ze bestaan uit allemaal kleine vierkantjes spiegel en de grap is dat ze een beetje lijken op onze wereld…. Het is namelijk maar net vanaf welke plek je erop kijkt wat je erin ziet… als je met je rug naar het raam staat zie je jezelf en het raam erin weerspiegeld, maar als je er vanaf de andere kant van de kamer naar kijkt zie je iets heel anders. Waar het mij nu om gaat is dat je je het volgende afvraagt: Stel je twee mensen voor die vanaf twee verschillende hoeken van een kamer in de spiegelbol kijken en laat ze in gedachten beschrijven wat ze zien… heb je dat? De ene ziet bijvoorbeeld het raam en de ander de deur en een schilderij. Wie van de twee heeft er nu gelijk? Inderdaad… geen van beiden, of allebei evenveel… met andere woorden: er bestaat geen waarheid, het is maar net op welke manier je naar de wereld kijkt. Geluk is een keuze Nu je begrijpt dat je gevoel iets is waar je je ook vragen over kunt stellen (waarom voel ik me eigenlijk zo rot dat Pietje Puk geen vriendje van me wil zijn?) zal je inmiddels ook begrijpen dat je altijd kunt kiezen om je gelukkig te voelen. Met andere woorden: nadat je van de schrik bent bekomen als er iets gebeurt (dat duurt ongeveer 9 seconden) kun je er altijd voor kiezen om er op de goeie manier naar te kijken. De goeie manier voor jou dan, wel te verstaan.
20
LET OP: JIJ HOORT DE BAAS TE ZIJN OVER JE EMOTIES (HOE JE JE VOELT) NIET ANDERSOM!
IEDEREEN ZIET DE WERELD OP ZIJN OF HAAR EIGEN MANIER.
JE HEBT EEN KEUZE HOE JIJ NAAR JOUW WERELD KIJKT!
Word Rijk, Knap & Beroemd
OOK AL VOEL JE JE SOMS ALLEEN, JE HOEFT NIET MET IEDEREEN VRIENDJES TE ZIJN.
Je kunt je dus afvragen waarom je je zo rot voelt als iemand je vriend niet wil zijn. Dan kun je erachter komen dat dat nou eenmaal je ‘instinct’ is, en dat je je er niets van aan wilt trekken. Ineens komen er dan andere mogelijkheden. Je kunt ook in je eentje leuke dingen doen, en als je die leuke dingen toch liever deelt met iemand anders (wat trouwens volkomen normaal is) dan blijf je net zo lang zoeken tot je iemand vind die écht bij je past. Je begrijpt dan dat je nou eenmaal niet met iedereen vriendjes kunt zijn en dat dat ook niet nodig is. Je hoeft dan op niemand boos te zijn. Niet op anderen maar vooral ook niet op jezelf….
21
Word Rijk, Knap & Beroemd
Samenvatting: Je ego zorgt ervoor dat je bang bent om niet bij een groep te horen. (of voor andere dingen) Als je dat weet kun je een betere keuze maken, één waar jij echt achter staat en gelukkig van wordt. Datzelfde geldt voor andere ideeën en overtuigingen waarvan je je vaak niet bewust bent. Bewust nadenken geeft je dus heel veel vrijheid. Een plan voor je leven doet dat ook, als je verstandig bent, begin je daar nu aan!
22
Word Rijk, Knap & Beroemd
Stappenplan: DIT BEN IK:
(JE KAN HIER OOK NOG IETS OVER JEZELF KWIJT). 1. Schrijf op wat je allemaal als vanzelf doet, zonder dat je je er bewust van bent.
23
Word Rijk, Knap & Beroemd
2. Maak een lijstje met ‘overtuigingen’ en of ze je helpen of tegenwerken
3. Probeer te bedenken wannéér je boos bent of blij en hoe dat komt, (wat zit daar voor een idee achter?) Op al deze manieren ga je jezelf beter leren kennen, en voor nu is dat genoeg. Later in dit boek gaan we hier verder mee aan de slag.
24
Word Rijk, Knap & Beroemd
25
Word Rijk, Knap & Beroemd
Hoofdstuk 2 ‘MEESTER MEESTERS…’, BEËINDIGDE SEREN HAAR VERHAAL, ’IS NET ZO BANG ALS JIJ’ ‘HIJ HOUDT VAST AAN ALLE REGELTJES, OMDAT DAT HEM ZEKERHEID GEEFT. ALS HIJ NIET NADENKT, KAN HIJ OOK NIETS FOUT DOEN, TENMINSTE, DAT IS HIJ IN DE LOOP VAN DE JAREN GAAN GELOVEN’. IK VOELDE OPLUCHTING EN DANKBAARHEID IN ME OPKOMEN OMDAT IK HET NU ALLEMAAL BEGON TE BEGRIJPEN. DUS DAAROM VOELDE IK ME ZO ROT DAT MEESTER MEESTERS ME NIET AARDIG VOND EN DAAROM VOND IK HET ZO ENG OM IN DE KLAS VRAGEN TE STELLEN. IK KREEG ZELFS INEENS EEN BEETJE MEDELIJDEN MET MEESTER MEESTERS.. EN SEREN? DIE KON IK WEL ZOENEN! BLIJ KEEK IK NAAR HAAR. ZE GLIMLACHTE BREED. ‘MAG IK JE EEN KNUFFEL GEVEN?’ VROEG IK (INEENS EEN BEETJE VERLEGEN).. ‘NATUURLIJK!’ ZEI SEREN LACHEND EN ZE SLOEG HAAR SUPERARMEN STEVIG OM ME HEEN. DAARNA PAKTE ZE MIJN KIN EN KEEK ME DOORDRINGEND AAN.. ZÓ DOORDRINGEND DAT HET LEEK ALSOF ZE ZO IN MIJN HOOFD NAAR BINNEN KON KIJKEN. ‘MAAR JE BENT ER NOG NIET HOOR, KIEK, HET IS NIET ZO, DAT NU INEENS AL JE PROBLEMEN ZIJN OPGELOST, MAAR IK ZEG JE ÉÉN DING: ALS ER WEER EENS IETS IS WAT JE WILT LEREN, BEL ME DAN GEWOON.. DAN KOM IK JE HELPEN’ EN ZE GAF ME HAAR KAARTJE.
SEREN VERTROK NET ZO SNEL ALS ZE GEKOMEN WAS EN INEENS WAS IK WEER ALLEEN OP MIJN KAMER. MET EEN TOLLEND HOOFD VAN ALLE NIEUWE DINGEN KROOP IK IN BED EN VIEL BIJNA METEEN IN SLAAP. DIT WAS HET BEGIN VAN EEN ONGELOFELIJK AVONTUUR DAT IK JE DE KOMENDE BLADZIJDEN GA VERTELLEN. DE DAGEN NA MIJN ONTMOETING MET SEREN LIEP IK ALS HET WARE MET MIJN HOOFD IN DE WOLKEN. IK KON MEESTER MEESTERS VEEL BETER VERDRAGEN ÉN, 26
Word Rijk, Knap & Beroemd
SEREN HAD GELIJK; HIJ HAD HET NIET EENS GEZIEN VAN DIE STRAFREGELS! IK VERTELDE MIJN VRIENDEN EN VRIENDINNEN WAT ER GEBEURD WAS. IK WEET DAT ZE ME NATUURLIJK NIET ÉCHT GELOOFDEN, MAAR IK HAD ZE HET STRAFWERK LATEN ZIEN EN DAT HET DE MEESTER HELEMAAL NIET WAS OPGEVALLEN, DAAR MOESTEN WE VRESELIJK OM LACHEN. IN DE KLAS VOELDE IK ME VEEL FIJNER. HET KON ME NIET VEEL SCHELEN WAT DE ANDERE KINDEREN VAN ME VONDEN EN DAT VERANDERDE GRAPPIG GENOEG ALLES. HET NIEUWS OVER MIJN STRAFREGELS EN DAT DE MEESTER NIET BOOS WAS GEWORDEN, VERSPREIDDE ZICH SNEL OVER HET SCHOOLPLEIN. DE GROOTSTE MONDEN IN DE KLAS VIELEN INEENS STIL ALS IK IETS ZEI. IK HAD DIE AVOND NOG GEPROBEERD OM HET ER MET MIJN OUDERS OVER TE HEBBEN, MAAR DIE HADDEN NIET NAAR ME GELUISTERD. ZE HADDEN WEL EEN TELEFOONTJE GEKREGEN VAN MEESTER MEESTERS DAT HIJ ME DE KLAS UIT HAD GESTUURD. ‘KIEK, KIEK,’ HADDEN ZE GEZUCHT TIJDENS HET ETEN, ‘WAT MOETEN WE TOCH MET JOU?’ TOEN IK VERTELDE WAT ER WAS GEBEURD, SCHUDDEN ZE ALLEEN MAAR HUN HOOFD TERWIJL MIJN VADER VERDER GING IN ZIJN KRANT EN MIJN MOEDER HAAR MAIL CHECKTE OP HAAR TELEFOON. HET KAN ZE GEWOON NIKS SCHELEN, DACHT IK, HOE IK ME VOEL EN WAT IK MEEMAAK. IK VOELDE ME WANHOPIG WORDEN, MOEST IK NOU ALLES HELEMAAL ALLEEN DOEN? MAAR INEENS, VANUIT HET NIETS, KREEG IK EEN ENORM GEVOEL VAN MEDELIJDEN VOOR MIJN OUDERS. VOOR HEN WAS HET OOK ALLEMAAL NIET MAKKELIJK, ER WERD VEEL VAN ZE GEVRAAGD OP HUN WERK EN DAN ZAT DE MEESTER OOK NOG ZO TE ZEUREN. ZE WAREN ALLEBEI VAST DOODMOE. MIJN MOEDER HEEFT DONKERE KRINGEN OM HAAR OGEN EN MIJN VADER HEEFT AL IN GEEN MAANDEN MEER GELACHEN, DACHT IK. MISSCHIEN MOEST IK JUIST IETS DOEN OM HÉN TE HELPEN. MET EEN DIEPE ZUCHT STOND IK OP OM NAAR BOVEN TE GAAN. TOEN IK DE KAMERDEUR ACHTER ME DICHT DEED, HOORDE IK MIJN VADER TEGEN MIJN MOEDER ZEGGEN: ‘WAT MOETEN WE TOCH MET KIEK?’ ‘ZE HEEFT VEEL TE VEEL FANTASIE EN NU KRIJGT ZE OOK NOG PROBLEMEN OP SCHOOL’. MIJN MOEDER ZUCHTTE ZO DIEP DAT IK HET DOOR DE DEUR HEEN KON HOREN. ‘IK WEET HET NIET’, ZEI ZE ‘IK WEETHET NIET’ EN IK DACHT ZELFS DAT IK HAAR ZACHTJES HOORDE SNIKKEN. IN DE WAR EN VERDRIETIG GING IK OP DE TRAP ZITTEN.NU WAREN MIJN OUDERS VERDRIETIG, TERWIJL IK ZO MIJN BEST DEED. ‘HOE KON IK DIT NOU TOCH VERDORIE OPLOSSEN?
27
Word Rijk, Knap & Beroemd
INEENS HOORDE IK EEN GELUID VAN BOVEN. HET WAS EEN ZACHT GESTOMMEL EN HET LEEK VAN ZOLDER TE KOMEN. IK SCHROK ME EEN KREUKEL, WANT ER WAS VERDER NIEMAND IN HUIS, TOCH? IK KEEK VERSCHRIKT NAAR DE KAMERDEUR, MAAR BEDACHT ME TOEN DAT IK MIJN OUDERS NIET NÓG ONGERUSTER WILDE MAKEN. 28
Word Rijk, Knap & Beroemd
IK HAALDE EEN KEER HEEL DIEP ADEM, EN NOG EEN KEER VOOR DE ZEKERHEID, RAAPTE AL MIJN MOED BIJ ELKAAR EN BEGON NAAR BOVEN TE SLUIPEN. OP DE OVERLOOP STOND EEN THEE-BEKER OP DE GROND NAAST DE TRAP. DIE HAD IK VANMORGEN EIGENLIJK MEE NAAR BENEDEN MOETEN NEMEN BEDACHT IK ME BESCHAAMD. IK KEEK EVEN OM ME HEEN OF IK NIET IETS BETERS ZAG, MAAR IK DURFDE GEEN GELUID TE MAKEN, DUS GREEP IK HAASTIG DE BEKER VAST EN KNEEP ER STEVIG IN. HET MOET EEN HEEL ERG RAAR GEZICHT ZIJN GEWEEST, EEN BIBBEREND MEISJE DAT EEN INBREKER DENKT TE KUNNEN VERSLAAN MET EEN THEE-MOK, MAAR DÁT IK IETS IN MIJN HANDEN HAD, WAARMEE IK ZOU KUNNEN MEPPEN OF GOOIEN, GAF ME NET DAT BEETJE MOED DAT IK NODIG HAD OM DE TRAP NAAR ZOLDER TE BEKLIMMEN. ‘NIET DE DERDE TREE’, DACHT IK, ‘DIE KRAAKT’, EN TOEN STOND IK INEENS BOVEN. MIJN HART BONSDE ZO HARD DAT IK BANG WAS DAT DE INBREKER HET ZOU KUNNEN HOREN. ZO VOORZICHTIG MOGELIJK KEEK IK OM ME HEEN. OP DE VOORZOLDER WAS NIETS TE ZIEN. DE GROTE WITTE CV KETEL BROMDE ZACHTJES ALS ALTIJD EN DE BLIKKEN VERF WAAR MIJN VADER AFGELOPEN WEEKEND MEE BEZIG WAS GEWEEST, STONDEN NOG NET ZO IN HET HOEKJE. ER WAS MAAR ÉÉN KAMER OP ZOLDER, DUS ER ZAT NIETS ANDERS OP. MET INGEHOUDEN ADEM KEEK IK VOORZICHTIG OM HET HOEKJE VAN DE OPENSTAANDE DEUR.. ‘DAG KIEK’, HOORDE IK EN EVEN DACHT IK DAT MIJN HART ER HELEMAAL MEE ZOU STOPPEN. ‘DAAR BEN JE DUS’ VERVOLGDE DE STEM. IK HAPTE NAAR ADEM… EN KWAM MAAR HEEL LANGZAAM WEER BIJ MIJN POSITIEVEN.. DIE STEM.. DAT WAS.. SEREN GLIMLACHTE VRIENDELIJK. ‘IK HEB JE TOCH NIET LATEN SCHRIKKEN?’ VROEG ZE. MET EEN ONGELOFELIJK DIEPE UITADEMING, WAARVAN IK NIET EENS WIST DAT IK HET IN ME HAD, ZAKTE IK NAAST SEREN NEER OP MIJN BED.
29
Word Rijk, Knap & Beroemd
HET DUURDE EEN TIJDJE TOT MIJN HARTSLAG EN ADEMHALING WEER NORMAAL WAREN EN TOEN BARSTTE IK UIT IN EEN GIECHELIGE LACHBUI. SEREN BLEEF MET EEN VRIENDELIJKE GLIMLACH NAAR ME KIJKEN EN NA EEN TIJDJE VROEG ZE: ’GAAT HET WEER EEN BEETJE?’ IK VEEGDE DE TRANEN UIT MIJN OOGHOEKEN EN KNIKTE. ‘HET IS OOK ALLEMAAL ZO VEEL’, SNIKTE IK.. ‘DAN WEER ZO EN DAN WEER ZO’.. . ‘JE GEVOEL SCHIET EEN BEETJE OP EN NEER BEDOEL JE?’ VROEG MIJN NIEUWE VRIENDIN.. ‘JA!’ ANTWOORDDE IK, ‘DAT BEDOEL IK!’ SEREN KNIKTE, ‘DAT BEDOELDE IK VORIGE KEER, WEET JE NOG? DAT JE NIET JE EMOTIES BENT.’ ‘PROBEER ER EENS VAN EEN AFSTANDJE NAAR TE KIJKEN.’ ‘WAT IS ER ALLEMAAL AAN DE HAND?’ DOOR HET AAN SEREN TE VERTELLEN WERD HET ME ALLEMAAL VEEL DUIDELIJKER. HET WERKTE ECHT.. IK KON VAN EEN AFSTANDJE KIJKEN NAAR WAT ER IN MIJN LEVEN GEBEURDE! OP SCHOOL WAS HET LASTIG OM MET DE MEESTER SAMEN TE WERKEN EN THUIS KON IK OOK NIET ERG GOED PRATEN OVER WAT ME BEZIGHIELD. IK MAAKTE ME ZORGEN OVER MIJN OUDERS EN IK WILDE ZE HELPEN. TEGELIJKERTIJD WILDE IK ME VOORAL ZÉLF BETER VOELEN, NIET BANG, NIET WANHOPIG, NIET MOE. INEENS MERKTE IK HOE VRESELIJK MOE IK EIGENLIJK WAS. TOEN IK DAT AAN SEREN VERTELDE, LACHTE ZE MET EEN BLIK ALSOF ZE ALLES BEGREEP. ‘JE MOET OOK GOED VOOR JEZELF ZORGEN’, ZEI ZE. IK VOELDE DE WANHOOP WEER OMHOOG KOMEN.. ’JA, DAT HEB IK VAKER GEHOORD, MAAR HOE DOE IK DAT DAN?’ VROEG IK. ‘DAT IS HELEMAAL NIET ZO MOEILIJK ALS HET LIJKT HOOR’ ZEI ZE, ‘JE HOEFT MAAR EEN PAAR DINGEN TE ONTHOUDEN.’ ‘ALS JE TOT ZEVEN KAN TELLEN, KAN JE DIT OOK!’
30
Word Rijk, Knap & Beroemd
TOEN VERTELDE SEREN ME ALLES WAT IK WETEN MOEST OM ME GOED TE VOELEN. DINGEN DIE IK VANAF DAT MOMENT VOOR ALTIJD ZOU BLIJVEN DOEN EN DIE MIJN LEVEN ECHT VERANDERD HEBBEN. IK HOOP DAT ZE VOOR JOU NET ZO WONDERLIJK GOED ZULLEN WERKEN ALS VOOR MIJ.
31