Κύ μα τα
ποιητική ανθολογία χαϊκού Ασπασία Χατζηρβασάνη
1
Κύ μα τα
Τίτλος: Κύματα Εικονογράφηση: Ασπασία Χατζηρβασάνη
ISBN 978-960-9527-07-1 © Ασπασία Χατζηρβασάνη, 2013
Απαγορεύεται η αναδημοσίευση ή αναπαραγωγή του παρόντος έργου στο σύνολό του ή τμημάτων του με οποιονδήποτε τρόπο, καθώς και η μετάφραση ή διασκευή του ή εκμετάλλευσή του με οποιονδήποτε τρόπο αναπαραγωγής έργου λόγου τέχνης, σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 2121/1993 και της Διεθνούς Σύμβασης Βέρνης-Παρισιού, που κυρώθηκε με το ν. 100/1975. Επίσης απαγορεύεται η αναπαραγωγή της στοιχειοθεσίας,της σελιδοποίησης, του εξωφύλλου και γενικότερα όλης της αισθητικής εμφάνισης του βιβλίου, με φωτοτυπικές ή οποιεσδήποτε άλλες μεθόδους σύμφωνα με το άρθρο 51 του ν. 2121/1993.
Κύ μα τα
ποιητική ανθολογία χαϊκού Ασπασία Χατζηρβασάνη
Γεώργιος Σεφέρης • Kuroyanagi Soha • Kawabata Bosha Διονύσης Σέρρας • Ευαγγελία Παπαχρήστου-Πάνου Θανάσης Παπαθανασόπουλος • Ιερομόναχος Συμεών Ηλίας Κεφαλάς • Paul Éluard • Ιωάννα Τσάτσου Tadan • Αργύρης Σταυρόπουλος • Matsuo Basho
Μια εισαγωγή στο χαϊκού Το χαϊκού (στα ιαπωνικά «αστείος στίχος») είναι μια ιαπωνική ποιητική φόρμα. Παραδοσιακά αποτελείται από τρεις ομάδες των 5, 7, 5 συλλαβών, οι οποίες τοποθετούνται σε τρεις στίχους ή σε έναν, χωρισμένο με κενά. Το χαϊκού έχει συνολικά 17 συλλαβές, η πιο σύντομη μορφή ποίησης στον κόσμο και διαβάζεται σε μια αναπνοή. Μια από τις πρώτες προσπάθειες σύνθεσης χαϊκού στην Ελλάδα ήταν το 1925, όταν ο Γ. Σταυρόπουλος δημοσιεύει στο περιοδικό «Λυκαβηττός» έξι μικρά ποιήματα με τον τίτλο «Τρίστιχα» συνοδευόμενα από σύντομο σημείωμα γνωριμίας με το ποιητικό είδος. Ίσως ο πιο επιφανής Έλληνας που έγραψε χαϊκού είναι ο Γεώργιος Σεφέρης («Δεκαέξι χαϊκού») και θεωρείται ο εισηγητής των χαϊκού στην Ελλάδα.
11
“Στον κήπο του μουσείου “ Άδειες καρέκλες τ’ αγάλματα γύρισαν στ’ άλλο μουσείο.
Γεώργιος Σεφέρης
14
15
Το φεγγάρι κι απ’ το ναό σταλάζει βροχή: μοναξιά
Kuroyanagi Soha
16
17
Συλλογισμένο το στήθος της βαρύ μες στον καθρέφτη.
Γεώργιος Σεφέρης
18
Τούτη η κολόνα έχει μια τρύπα, βλέπεις την Περσεφόνη;
Γεώργιος Σεφέρης
19
Τα δάχτυλά της στο θαλασσί μαντίλι κοίτα: κοράλλια.
Γεώργιος Σεφέρης
20
21
“Άγονος γραμμή” Το δοιάκι τι έχει; Η βάρκα γράφει κύκλους κι ούτε ένας γλάρος!
Γεώργιος Σεφέρης
22
23
Νύχτα, ο αγέρας ο χωρισμός απλώνει και κυματίζει.
Γεώργιος Σεφέρης
24
Φόνισσα πόλη· την ποινή ξεπληρώνουν σώμα και αυλή.
Διονύσης Σέρρας
Την πόρτα κλείνω. Βηματισμοί στη νύχτα άοπλος φόβος.
Ευαγγελία Παπαχρήστου-Πάνου
26
27
Το φως αφήνει κάποτε μια δική του πάνω μας στάχτη.
Θανάσης Παπαθανασόπουλος
28
Κρυμμένη στο φως Για να μη σε βρίσκουν Ηλιαχτίδα μου!
Αργύρης Σταυρόπουλος
Στάξε στη λίμνη μόνο μια στάλα κρασί και σβήνει ο ήλιος.
Γεώργιος Σεφέρης
31
Αφρός θαλάσσης και ιριδίζει: μέσα ιχθύς υπάρχω.
Ιερομόναχος Συμεών
32
“Νέα μοίρα” Γυμνή γυναίκα το ρόδι που έσπασε ήταν γεμάτο αστέρια.
Γεώργιος Σεφέρης
34
35
Γράφεις το μελάνι λιγόστεψε η θάλασσα πληθαίνει.
Γεώργιος Σεφέρης
36
37
Τάχα ποια νύχτα γνωρίζουμε απ’ όλες; Την τελευταία.
Ηλίας Κεφαλάς
38
39
Ο μέγας άνεμος βουητό, εκείνος κι εγώ, ελευθερία.
Ιωάννα Τσάτσου
40
Ο άνεμος αναποφάσιστος κυλάει ένα τσιγάρο από αέρα.
Paul Éluard
42
43
Πάνω στο βράχο δε φτάνουν τα κύματα, φρέσκο χιόνι.
Tadan
44
45
Βουλιάζει ο κόσμος κρατήσου, θα σ’ αφήσει μόνο στον ήλιο.
Γεώργιος Σεφέρης
46
47
Τίποτα εκεί, μονάχα ο στρογγυλός ανθός της φτέρης: αυτός ο πλεούμενος κόσμος.
Kawabata Bosha
48
49
Αυτή τη νύχτα Τους αγγέλους φοβάμαι Των ονείρων μου!
Αργύρης Σταυρόπουλος
50
51
Κάποτε κάποτε, τα σύννεφα θέτουν εκτός υπηρεσίας τους ρεμβαστές του φεγγαριού.
Matsuo Basho
52
53
Περιεχόμενα 11 14, 18, 19, 20, 22 24, 30, 34, 36, 46
Εισαγωγή Γεώργιος Σεφέρης
16
Kuroyanagi Soha
25
Διονύσης Σέρρας
26
Ευαγγελία Παπαχρήστου-Πάνου
28
Θανάσης Παπαθανασόπουλος
29, 50 32
Αργύρης Σταυρόπουλος Ιερομόναχος Συμεών
Περιεχόμενα 38
Ηλίας Κεφαλάς
40
Ιωάννα Τσάτσου
42
Paul Éluard
44
Tadan
48
Kawabata Bosha
52
Matsuo Basho
Πηγές Γεώργιος Σεφέρης “Δεκαέξι χαϊκού και άλλες ιστορίες’ Kuroyanagi Soha (1727-1771) Διονύσης Σέρρας “Σταγόνες σε μαύρο λευκό” Ευαγγελία Παπαχρήστου-Πάνου “Μετάληψη βιωμάτων” Θανάσης Παπαθανασόπουλος “Ποιήματα” Ιερομόναχος Συμεών “Συμεών μνήμα” Ηλίας Κεφαλάς “Το έρημο Λυκόφως” Paul Éluard “Nouvelle Revue Française” Ιωάννα Τσάτσου “Χρόνος” Tadan (1674-1761) Kawabata Bosha (1892-1941) Αργύρης Σταυρόπουλος “79 + 1 Χαϊκού” Matsuo Basho “Μόνο τα όνειρά μου ταξιδεύουν”
62
63
64