S GR TUDE NT Pa OE gi na NE VINEN M 2 GE ET RS
HA CK OF A
ME N Pa DE gi L n
7 a
INS P Pa gin IR A a T 4 I E W E RK T
Voor stadjers, ondernemers, gemeente en instellingen | december 2014 | TWEEDE EDITIE
E BR EN CR OE E Pa g D in a5 PL ATIEV A A TS E
TH UIS L in a 4 OO SA VO NT UU R Pa g
Pagina 2
Een nieuw jaar ligt voor ons. Open voor nieuwe dromen en een nieuw BlokjeOm. Ambities en passies hebben alle ruimte om waarheid te worden. In het afgelopen jaar is er al veel waargemaakt, door nuchtere stadjers die beginnen aan dat wat ze belangrijk vinden. Groningen borrelt en wij van BlokjeOm zijn nieuwsgierig.
Wat vinden stadjers belangrijk? Wat doen ze zelf en waarom doen ze wat ze doen? We vertellen graag de verhalen van deze mensen, we willen ze zichtbaar en bespreekbaar maken. Onze ambitie is om een platform te bieden waar verteld, geluisterd en gedeeld wordt. Verhalen inspireren, ze geven de burger moed. Van elkaars ervaringen kan je leren zodat ideeën verder gebracht kunnen worden. We hopen dat stadjers, andere initiatiefnemers en DIY mensen deze ambitie met ons delen. Het tegenovergestelde mag ook. Het kan zijn dat daar niet zoveel behoefte aan is als wij denken. Ook dat horen we graag.
Het nieuwe jaar ligt open en we vragen je mee te denken, mee te vertellen en mee te doen. Op 19 februari organiseren we de tweede editie van het BlokjeOm event. Dit keer op een nieuwe inspirerende plek, het Freecafe. Voor onze cirkel gesprekken zoeken we mensen met een verhaal, een vraag, een oproep of ambitie. Mensen die vertellen over hun beweegredenen om een initiatief te beginnen of een andere weg in te slaan. Ben je geïnspireerd? Zie je mogelijkheden? Laat het ons weten! www.blokjeom.com
STUDENTEN MET GROENE VINGERS De Zernikecampus. Een gigantisch terrein met opvallend vormgegeven faculteitsgebouwen, grote parkeerterreinen en lege grasvelden. Direct naast de entree van deze campus ligt opeens een kleurrijk en levendig moestuintje. Frank van der Waals, initiatiefnemer van de moestuin, wist één van de lege grasvelden om te toveren tot een prettige verblijfsplek. Begin 2013 bedacht Frank het plan om een studenten- plek waar mensen hun tijd kunmoestuin te starten en zo de campus op te fleuren. Hij nen doorbrengen. Eindelijk een droomde over een plek waar mensen “getriggerd” leuke plek op het Zernike waar je worden om na te denken over het belang van eerlijk kunt zitten en geïnspireerd wordt.” voedsel. Frank vertelt: “Voor mezelf had ik altijd zoiets van ‘ik wil dichter bij de natuur komen te staan, Zijn tip voor andere initiatieven is of eigenlijk bij de bron van je bestaan.”“Maar waar gewoon aan de slag gaan. Door te beginnen we een moestuin?”, was de vraag die doen en fouten te maken word je opkwam toen het idee steeds meer vorm kreeg. elk jaar een beetje wijzer. Een anVia via legde hij contact met de Rijksuniversiteit dere tip: “Het is belangrijk om een Groningen, grootgrondbezitter op de campus. groep mensen te verzamelen die Tot zijn grote verrassing kwam de terrein- hetzelfde denken, ga met elkaar aan beheerder met het voorstel om grond bij de de slag dan haken vanzelf meer menhoofdentree van de campus te gebruiken. sen aan. Eerst laten zien wat je doet en daarmee mensen inspireren zodat ze Zo kreeg Frankville een mooi plekje in de mee gaan doen.” voortuin van de Zernikecampus. Op een voorheen leeg grasveld waar dagelijks dui- Frankville is één van de 13 initiatieven uit zenden studenten langsfietsen is sinds de Community Lover’s Guide to Groningen. april 2014 een ware moestuin verrezen. Frank verwacht dat de moestuin uitgroeit tot een nette hangplek: “Een fijne _Mark Sekuur
DE PARADOX
Pagina 3
Bij het realiseren van initiatieven om de leefbaarheid in eigen buurt te verbeteren of juist te behoeden van achteruitgang, kunnen zich soms paradoxale situaties voordoen. Wat we zeggen is niet altijd wat we doen, en wat we doen is niet altijd wat we zeggen. Neem de buurtwinkel een typisch voorbeeld van, wat ik noem, een ‘buurtparadox’. We protesteren wanneer de laatste buurtwinkel in onze omgeving dreigt te sluiten. We zijn dan bereid om allerlei acties op touw te zetten om ‘onze’ buurtwinkel te redden. Tot aan de optocht naar het gemeentehuis om ons ongenoegen kenbaar te maken. Alleen ligt de belangrijkste oorzaak voor deze dreigende sluiting veelal niet bij de gemeentelijke politiek.
We willen graag een buurtwinkel. Toch kopen we onze grote boodschappen ‘Bie Lidl’ of bij de ‘Appie’. Van alleen een kilo vergeten suiker, een paar postzegels rond om kerst en de laatste buurtroddel kan een buurtwinkel niet bestaan. Zelfs niet wanneer deze, ‘heel maatschappelijk verantwoord’, wordt gerund door een groep vrijwilligers of een groep verstandelijk beperkten uit de buurt. Er is het gevaar dat er, ondanks het activisme, niet altijd wordt gehandeld naar de geuite gevoelens van sympathie, maar eerder naar de rationele werkelijkheid van portemonnee of gemak.
Zelf betrap ik me helaas op dit soort tegenstrijdigheden in denken en doen, ondanks dat ik groot voorstander ben van ‘practice as you preach’. Laten we ontsnappen uit deze paradox en doen wat we zeggen of zeggen wat we niet doen!
_Peter Broer
toentje.nl eetbarestadgroningen.nl
VAN DE STADSFOTOGRAAF Stadslandbouw. Dat hebben we ook in Groningen, steeds meer. Zoals Toentje, een initiatief van Jos Meijers. Naar eigen zeggen:
“Toentje is een platform wat o.a. groente, fruit en kruiden verbouwt voor de Voedselbank Groningen.” Stadsfotograaf Marielle Gebben nam een kijkje.
Pagina 4
THUISLOOS AVONTUUR Misschien ken je het en zit je met mensen die anders leefden, in een yurt bijvoorbeeld, of ‘daknet als ik gevangen in een sisyp- loos’ of ‘VOB’ (vertrek onbekend waarheen) achter hun naam in hus kwelling: uitzichtloze baan, het bevolkingsregister hadden staan. Mensen die leefden in een de gewichten van vaste lasten tuinhuisje, illegaal werk deden, juist heel creatief, vaak zeer solaten je week in week uit werken ciaal betrokken en nuttig (vrijwillig?) aan het ‘werk’ waren. Een zonder hoop vooruit te komen geheel abnormaal en vrij bestaan levend. Ik begon te ontdekken of jezelf te kunnen zijn. Ben je hoe lastig het is om aan regulier werk te komen zonder je naam uitzendkracht? Misschien begin gekoppeld te hebben aan een straatnaam of huisnummer. Ook je het idee te krijgen dat ‘het sys- al ben je flexibeler inzetbaar door heel Nederland dan vrijwel teem’ precies zo is ontworpen dat ieder ander. Men wil je als een huisje-boompje-beestje. je niet anders KUNT. Driekwart jaar, waarin ik overwinterde in mijn auto, van bieb
naar wasserette trok, met mijn netbook korte klusjes regelde Ik zat er zo ver doorheen na zes jaar ploeteren, en soms dagen zonder eten zat, ervaarde ik elke dag als een zonder vakanties en nog steeds onbetaalde reke- avontuur. Ik leefde! ningen aan het eind van de maand, dat ik een extre- Nu heb ik weer een reguliere baan in de bouw en een (anme stap nam. Van dit systeem winnen zou toch niet tikraak) huisje. Ik zit comfortabeler dan ooit. En hoe snel lukken. Ik had al bespaard waar ik kon. Waarom ook blijkt dat door ‘normaal’ zijn, je weer gevangen zit in de niet besparen op huur, gas, water, licht? Misschien sleur (the matrix has me back…). Ik wil nog steeds anders. maar helemaal mijn huis opzeggen? Ik had ‘n auto Deze maatschappij zou ieder meer vrijheid kunnen geven en dus ’n dak. Zo kon ik de kosten die nog overbleven en zijn/haar volle potentieel laten bijdragen, niet noodiedere maand met een week werken betalen, zelfs met zakelijkerwijs in de overlevingsmodus van overnachten minimumloon. Meer vrijheid en vrije tijd, dat is toch in je auto. wat een mens wil, niet? Als je durft verder te kijken dan de belemmeringen die je Enige weken in dit avontuur begon ik te ontdekken hoe jezelf oplegt, de angsten om te ontsnappen aan je mozeer het administratieve systeem van Nederland de lenstenen, dan kan er een wereld voor je opengaan. mensen gevangen houdt. Gevangen in een web van reDurf te ontdekken! geltjes die mensen haast dwingt om een ‘normaal’ huisje-boompje-beestje leven te lijden (?). Ik kwam in contact _Maarten Vos
De vrijheid trekt. Ik slaap nog steeds op mijn bank.
In deze inspiratiegroepen begeleidt Cato mensen om te ontdekken waar hun talenten, kwaliteiten en kracht liggen en hiermee doelen te verwezenlijken. Dit kunnen persoonlijke doelen zijn, maar ook werkgerelateerde. “Het ontdekken van je talenten geeft je altijd iets waardoor je je verlangens gaat realiseren”, vertelt Cato, “wat wil ik, wat past bij mij en wat kan ik hiermee doen? Als je je talenten kent heb je houvast om een persoonlijk plan te maken. Bij de inspiratiegroepen zijn ook ervaringsdeskundigen betrokken die vertellen vanuit eigen ervaring. Zij hebben een training gevolgd als inspiratiecoach en begeleiden anderen om hun doelen te bereiken. De inspiratiegroepen werken heel goed. Mensen vinden erkenning en weten de groep te gebruiken als stimulans en vaak ontstaan er nieuwe contacten door.
Rondkomen van een minimum in makkelijk. Steun vinden in de weg n situatie vaak ook niet. Daarom beg met inspiratiegroepen. “Dwang denkt Cato, “inspiratie en v
INSPIRA WERKT
Mensen met een minimum inkomen die op zoek willen naar hun talenten kunnen zelf, zonder verwijzing vanuit de gemeente, contact met mij opnemen, Bureau Cato. Persoonlijke groei staat in de groepen voorop, maar het inspireren en talentontwikkeling werkt erg goed om in je eigen kracht te komen staan. Ruim 12% van de deelnemers stroomt uit naar werk. Dat is veel, het landelijk gemiddelde ligt 5% lager.” De gemeente Groningen betaalt de talententrainingen die Cato Pater biedt. “Voordat ik contact heb gezocht met de gemeente, heb ik me goed voorbereid. Een opdrachtgever wil zelf ook geïnspireerd worden. Daarom is een goede voorbereiding, het uitwerken van je eigen ideeën en een resultaatgerichte opzet erg belangrijk. Kijk hierbij naar de visie van de opdrachtgever, maar blijf vooral dicht bij jezelf!” _ Alberdina van der Molen
nkomen is niet naar een beter gon Cato Pater g werkt nooit”, veiligheid wel”.
ATIE bureaucato.nl
EEN CREATIEVE BROEDPLAATS Dat is wat een maakplek is. De makerbeweging is zo opgezet dat iedereen die iets wil maken met gedeeld gereedschap aan de slag kan. Bijvoorbeeld met een 3D-printer, figuurzaag, penseel of bakvorm. Herman Kopinga en David Bakker hebben in ‘Dat we gewoon zijn begonnen is tot nu Groningen een plek op het oog om met zo’n toe het grootste succes en natuurlijk de maakplek te beginnen. “Het is makkelijk toe- vele actieve ontmoetingen op de makers gankelijk in de binnenstad”, vertelt Herman, avonden. Zo kwamen we in contact met “maar we kunnen het nu nog niet bekendma- verschillende mensen en netwerken. ken. Er zijn tot nu toe borrels geweest, zoge- Doordat we veel verschillende disciplinaamde makers avonden, waar het concept nes willen toepassen hebben mensen al specifiek is klaargemaakt voor Groningen. veel verschillende gereedschappen gedoneerd: een naaimachine, koekenpan, ‘Hackerspaces’ zijn er genoeg maar die divers handgereedschap en tafels van de zijn veelal technisch georiënteerd. Daar- Rijksuniversiteit. Alles doen we zonder voor komt lang niet iedereen zijn bed subsidie, op die manier hebben we geen uit. Wij vonden dat er meer moest zijn. gedoe met de gemeente.” We zijn begonnen met klein denken, maar kwamen er al snel achter dat we We hebben Herman gevraagd om een paar daar niet enthousiast van werden. Er tips wanneer je ook wilt starten met een initimoest iets komen dat toegankelijk atief. Dit wil hij graag meegeven: en beschikbaar is voor een grotere groep mensen. We liepen al een • Heb geen haast, maar ga wel snel! tijdje rond met het idee van een Zo krijg je een hele hoop voor elkaar. maakplek. Na het zien van een • Wij hebben altijd alles zorgvuldig geconyoutube filmpje, merkten we troleerd of er behoefte is en veel bijgesteld. dat een plek met verschillende Maar wel zo dat we het zelf tof blijven vinden. disciplines ons aansprak. We • We hebben alleen samengewerkt met menbesloten: We gaan het gewoon sen die energie geven. doen! We hebben anderen gevraagd om ook aan te laten sluiten en ons committent op houten plankjes vereeuwigd. _Nanno Siegers
DE KRACHT VAN EEN KLACHT... Een vriendin maakte mij een keer blij met de opmerking: “Jij klaagt nooit”. Klagen vond ik eigenlijk altijd iets negatiefs. Tot ik hoorde hoe het komt dat Nederlanders tot de gelukkigste volken ter wereld horen. En hoe het komt dat er dan toch zoveel geklaagd wordt. Dat we zo gelukkig zijn komt namelijk juist doordat we overal over klagen. Klagen leidt in Nederland tot verbetering. Zo had ik het nog niet bekeken. Ik ging altijd meer uit van ideeën en wensen, maar klachten zijn daar eigenlijk een vorm van. Dus nu omarm ik klachten. Zoals de klacht over het uiteenvallen van de schuur op mijn dorpstuin. Deze klacht was al snel vertaald tot het idee voor een mooie ‘samenbouw ‘ leemschuur. Inmiddels is het grootste gedeelte van de financiering rond en kunnen we de bouw gaan organiseren. Dit wordt een interessant project waar we veel gaan leren over samen duurzaam bouwen. Wat is jouw klacht? Wat wil jij verbeterd zien in je buurt, dorp of organisatie? Omarm de klacht als een voldongen feit - “het is zoals het is” – en bedenk samen met anderen wat je eraan kunt doen.
_Lorette Verment
OP EEN BEWOOND EILAND
Pagina 6
Het Eiland Groningen is een plek om te spelen, werken en leren voor klein en groot. In het prachtige ruime pand kunnen zowel kinderen als volwassenen, gezamenlijk en individueel op verkenning gaan en zich ontwikkelen. Zo staat het op de site en het klopt. Dat blijkt ook uit het gesprek wat we hadden met één van de initiatiefnemers, Eefke Meijer: “De basis van het eiland Gro- kinderopvang heeft, met haar P&O achtergrond, ningen is de kinderopvang. vraagstukken opgelost tijdens de babyochtend. Die middag kan het nodig zijn dat ze eerst even Wanneer je hier bent kom je helpt in de keuken omdat er veel bestellingen daar niet omheen, spelende zijn. Daarna buigt ze zich weer over cao rekinderen, geroezemoes, kortom gels. Deze manier van werken wordt ook het eiland leeft. Maar dat is niet door andere eilandbewoners overgenoalles. In ons vier verdiepingen telmen, en dat is prachtig om te zien.” lende pand aan het Zuiderpark 70 in Groningen bieden we veel meer. Kijk voor het complete verhaal op eiFlexibele werkplekken en een repetilandvangroningen.nl en hou de onttieruimte die wordt ingezet voor traiwikkelingen in de gaten, want daar ningen en workshops. Er is een biolostaat nog van alles te gebeuren! gische keuken waar de eilandbewoners dagelijks koken en waar ouders, naast hun kinderen, ook meteen een bestelling kunnen ophalen. Het is hier in Het Eiland _Rein de Vries een open verzameling van diverse mensen, stijlen en activiteiten”, volgens Eefke. “Diverse professies hebben raakvlakken en meer met elkaar te maken dan we soms denken. We proberen dit te ontdekken door elkaar op te zoeken. Soms ontstaan er combinaties die vlam vatten en dan krijg je een nieuw geheel.
‘Ontschotten’ is een trend woord, maar dat is eigenlijk wel wat we hier doen. Iemand die binnenkomt als begeleidster binnen de
Pagina 7
SCHOPPEN NANNO
De eerste helpathon in Groningen: Hack of a City. Tijdens het derde weekend van november werkten professionals en betrokken stadjers 48 uur samen aan 27 maatschappelijk uitdagingen. Een van de initiatiefnemers is Mendel Bouman. Zijn inzet om vernieuwende initiatieven van de grond te tillen begint op te vallen. Hij is ook de man achter Indietopia, incubator voor gamedevelopers en publisher. Wat drijft hem om dit allemaal aan te pakken? We hebben het hem gevraagd. TIP van Mendel: Kijk goed naar de beren die je op de weg denkt te
zien. Welke is echt en welke niet, Waarschijnlijk zul je concluderen dat
de meesten helemaal geen hindernis zijn.
Ik ben import, een immigrant uit tuurlijk, voor elkaar hebAmsterdam, en verliefd geworden ben gebokst. Ze komen er op Groningen. Omdat ik me hier met nieuwe energie en zelfzo thuis voel, wil ik graag dat an- vertrouwen uit. Ze ervaren hier dat ze zelf, actief, hun deren in Groningen het ook mooi hebben. Door het opzetten van In- leven beter kunnen maken. dietopia kwam ik op de radar van Zelf heb ik lang in een ‘sh**het vernieuwingsnetwerk, waar ty’ situatie gezeten. Dat is omgeslagen toen ik bedacht: ‘ik het idee voor de Helpathon is ontkan ook zelf bepalen hoe goed staan. De redenen dat ik steeds of slecht het gaat. Die knop weer aan nieuwe dingen begin is omzetten heeft mij heel veel deels een soort socialisme. Niet opgeleverd. Misschien is het op zijn ouderwets sovjets, maar wel een persoonlijke missie nieuwerwets commercieel. Ik wil dat geworden om mensen de mensen in een slechte situatie ontdekogen te willen openen. ken dat ze zelf veel kunnen bereiken.
Aanvankelijk denken sommigen “het is in teamverband, ik hoef niet heel veel te doen”of “dat durf ik niet”. Na 48 uur beseffen ze dat ze heel veel zelf, samen met een team na-
Voor het complete verhaal ga naar www.blokjeom.com.
_Thea Warringa
Inmiddels omarmt dan wel verguisd door overheden, instellingen, ondernemers en burgers, maar waar gaat die participatiemaatschappij nou eigenlijk over? Het woord lijkt inmiddels verworden tot containerbegrip. Overheden denken ‘we moeten burgers meer betrekken’, instellingen denken ‘burgers moeten meer zelf gaan doen’, ondernemers denken ‘we krijgen geen subsidie meer’ en burgers hebben het gevoel aan hun lot te worden overgelaten. Iedereen legt de verantwoordelijkheid bij een ander.
Participeren betekent ‘actief aan iets deelnemen’ = deelhebben = aandeel hebben = meedoen. Wat is daarvoor een belangrijke voorwaarde? INITIATIEF! Stel jezelf de vraag als overheid, instelling, ondernemer of burger: 1. Wat vind IK belangrijk? 2. Wat kan IK doen of bijdragen? Initiatief zal leiden tot meer sturend vermogen vanuit degene die initiatief heeft genomen; REGIE.
Het is juist deze regierol waar zo angstvallig naar gekeken wordt. Voldoet een initiatief wel aan de bestaande kaders en regels? En dat is precies waar het mis gaat. Iedereen moet meedoen, kunnen participeren, maar wel binnen de huidige kaders en regeltjes. Zou het niet mooier, veel beter zijn, wanneer kaders en regels gemaakt zouden worden naar aanleiding van ontplooide initiatieven? Oftewel, meer volgende wetten en regelgeving en minder anticiperend op potentiële problemen.
Het is aan onszelf. Gaan we wachten tot de overheid bedenkt dat het vak burgerschap op scholen geïntroduceerd moet worden? Wachten we nog een generatie voor we regie nemen of gaan we NU zelf denken en doen? Ik weet wel waar IK voor kies… _Nanno Siegers
COLOFON
STADJERS AGENDA
HOOFDREDACTIE: Thea Warringa Nanno Siegers Ellen Beck
REDACTIETEAM: Thea Warringa Nanno Siegers Rein de Vries Peter Broer Lorette Verment, Marielle Gebben Alberdina van der Molen Mark Sekuur Petra Mens Maarten Vos ONTWERP: Ellen Beck
HET TEAM VAN BLOKJEOM BESTAAT UIT ZELFSTANDIGE PROFESSIONALS EN MEDEWERKERS UIT VERSCHILLENDE ORGANISATIES: MJD welzijn & zorg Innovatielab Groningen Zorgbelang Groningen MEE Groningen Zorg Innovatie Forum
Aanhaken? Neem contact met ons op: info@innovatielabgroningen.nl
5 JANUARI (start) Meldpunt jeugdhulp Groningen Voor vragen, klachten, zorgen of juist positieve ervaringen over de transitie in de jeugdhulp. www.meldpuntjeugdhulpgroningen.nl
23 JANUARI Vrijdag Open podiumdag Amateurkunstenaars uit Stad en Ommeland treden op met popmuziek, jamsessies, poëzie, stand- upcomedy. De microfoon is voor jou als jij dat wilt. Meer weten en aanmelden: podia@bijvrijdag.nl. 28 JANUARI Stad & Ommeland in Transitie: op het hoge land www.facebook.com/groups/stadenommeland/
29 JANUARI Participatie Roeg & Roem organiseert een praktische middag over ambities en dilemma’s bij participatie in dorps -en wijkvernieuwing. www.roegenroem.nl/activiteiten/partycipatie/
19 FEBRUARI BlokjeOm - kantelblok 20.00 – 22.00, Freecafe Een bijeenkomst waar verhalen worden gedeeld, waar wordt besproken wat er allemaal gaande is, waar ontmoetingen plaats vinden en waar drempels worden geslecht. www.facebook.com/BlokjeOm050
In het bijzonder: 11 JANUARI (start) The Freecafe Het Freecafe is weer open vanaf 11 januari en serveert op Woensdag en Zondag. www.facebook.com/TheFreeCafe www.thefreecafe.wix.com/groningen
Het gebeurt me niet zo vaak, dat ik ergens binnenloop en meteen gegrepen wordt. In het Freecafe gebeurde dit wel. Ik belandde hier tijdens Let’s Gro toen ik ging kijken bij ‘Tuin in Stad’. Deze omgeving had op mij al een bijzonder effect. Ik werd er gewoon blij van. In de kas van deze tuin bleek het Freecafe te zijn verrezen en terwijl Ivanka Annot, één van de initiatiefnemers, vertelde over hun plannen, werd ik nog gelukkiger.
In slechts 7 weken is, door een hele groep Groningers dit prachtige café gebouwd. Alles zonder geld en dat is het hele idee. En nu kan iedereen daar 2x per week eten, zomaar, zonder te betalen. ‘Het kan gewoon’, dat blije gevoel heeft me niet meer verlaten. Daarom, kijk eens op hun facebookpagina. Hier krijg je een mooi beeld en laten ze weten hoe je hen kan ondersteunen, zonder geld, maar met handen, spullen, voedsel etc. Echt heel bijzonder. _Thea Warringa
LAYAR VERBINDT ONS DIGITALE LEVEN MET DE FYSIEKE WERELD VIA DE SMARTPHONE. DOOR MET JE SMARTPHONE JE OMGEVING, EEN FLYER OF MAGAZINE TE SCANNEN WORDEN ER DIGITALE LAGEN ZICHTBAAR. DIT KUNNEN ZIJN FILMPJES, LIKE-BUTTONS, LINKS NAAR WEBSHOPS ETC.
1. DOWNLOAD LAYAR 2. DE DIGITALE EXTRA’S BEVINDEN ZICH BIJ HET LAYAR ICOON HIERBOVEN 3. OPEN LAYAR, HOUD DE TELEFOON BOVEN HET ICOON EN DRUK OP SCAN. 4. UW DIGITALE INFORMATIE WORDT GEOPEND.