inbalans voorjaar 2011 BN DeStem

balans Voorjaar 2011

ZORGKRANT VOOR BRABANT EN ZEELAND

Halfjaarlijkse special Met onder meer: Het hospice Plus: De Stelling Boeken & Tips

De hype ‘loverboy’

Zo zout

Auto-mobiel?

IN BALANS IS EEN COMMERCIËLE UITGAVE VAN DE ADVERTENTIEBEDRIJVEN VAN BN DESTEM | PZC, BRABANTS DAGBLAD EN EINDHOVENS DAGBLAD, I.S.M. MET DE ZORGSECTOR.

‘Met thuiszorg van tanteLouise-Vivensis kan ik hier blijven wonen’ Vier dagen per week krijgt de 82-jarige Lenie Nijssen thuiszorg van tanteLouiseVivensis. Dankzij de hulp van het team van wijkverpleegkundige Carina Migalski kan mevrouw Nijssen zelfstandig blijven wonen in haar appartement in Steenbergen.

“Daar ben ik heel gelukkig mee.”

“Iedere dag begint voor mij om 7 uur. Maar in het weekend slaap ik lekker uit”, lacht mevrouw Nijssen. “De dames van de thuiszorg helpen me met aankleden omdat ik pijn heb aan mijn arm. Daarna drink ik koffie en rook ik een sigaretje.

Ik ga vaak naar verpleeghuis De Lindenburgh – één van de locaties van tanteLouise-Vivensis in Steenbergen. Ik woon er vlakbij, maar ik ga altijd met de taxi, want ze willen niet het risico lopen dat er iets gebeurt onderweg.”

Ook voor ontspanning weet mevrouw Nijssen haar weg te vinden naar tanteLouise-Vivensis: “Ik ga er naar de gymnastiek en ik zing in het koor. We treden ook op”, zegt de levenslustige Steenbergse.

Buitengewone zorg “De zorg van de mensen van tanteLouise-Vivensis is echt buitengewoon. Ik kan niet anders zeggen. Ik ken de thuiszorgmedewerksters van de thuiszorg al goed en ze kennen mij ook al aardig. Ze hebben altijd vriendelijke woorden voor me en dat betekent veel voor mij.”

Wijkverpleegkundige Carina Migalski coördineert de thuiszorg in de gemeente Steenbergen. “We hebben hier ruim 90 cliënten en werken met ruim 15 medewerkers van diverse niveaus. We kunnen voldoen aan een uitgebreid pakket van wensen en behoeften, van lichte zorgvormen tot terminale zorg.”

‘Ook bij een spoedgeval stonden ze meteen voor me klaar’ “Daarnaast hebben we een verpleegkundig team voor spoedgevallen. Ik ben wijkverpleegkundige en verantwoordelijk voor de cliëntenzorg. Ik hou onze klanten goed in de gaten en ze kunnen mij bellen als er iets is”, vertelt Carina. Mevrouw Nijssen moest onlangs nog gebruik maken van die extra hulp. “Ik was van de bank gegleden. Ik heb de telefoon gepakt en gebeld en ze stonden meteen voor me klaar. Echt waar! Het is heerlijk dat ik zo goed word opgevangen.

In De Lindenburgh kom ik heel graag. Maar ik wil er nog niet wonen. In mijn appartement kijk ik uit over het water en zie de boten gaan. Ik kan heerlijk in de zon zitten. Dankzij de hulp aan huis kan ik hier lekker blijven wonen. Elke dag zijn ze er op tijd. Maar in het weekend komen ze -op mijn verzoek- wat later. Voor de thuiszorgdames van tanteLouiseVivensis zorg ik dan voor iets lekker bij de koffie.”

Mevrouw Lenie Nijssen, 82 jaar

verpleeghuizen - (woon)zorgcentra - thuiszorg - uitleen hulpmiddelen - personenalarmering

IN DE GEMEENTEN BERGEN OP ZOOM, STEENBERGEN & WOENSDRECHT Bel met ons Cliëntenservicebureau: 0900 - 900 44 44 Zeven dagen per week 24 uur per dag bereikbaar.

Postbus 73, 4600 AB Bergen op Zoom

www.tantelouise-vivensis.nl

woensdag 20 april 2011

balans

|3

Introductie

Wat betekent het voor u?

Inhoud In dit nummer Loverboys, hype?

5

Uit het werkveld

7

Boeken en tips

9

Aangepast rijden

11

Smaakmakers

13

De Stelling

15

In een hospice

17

Uit het werkveld

18

Traumaverwerking

19

Leven betekent afscheid nemen, al ervaren we dat zelden zo. Juist dat maakt het leven leefbaar. Want de troost is dat elk vaarwel veelal een

Kijk ook op: www.inbalansonline.nl

nieuw begin herbergt. Helaas is lang niet elke nieuwe situatie beter dan de oude. Vooral niet wanneer het de gezondheid betreft, geestelijk of fysiek. door Herbert Kats

Colofon In Balans is een commerciële uitgave van de advertentiebedrijven van BN DeStem | PZC, Brabants Dagblad en Eindhovens Dagblad, in samenwerking met de zorgsector. Deze zorgspecial voor Brabant en Zeeland verschijnt als bijlage bij de genoemde dagbladen.

Wilt u adverteren in de volgende uitgave van In Balans?

Neem dan contact op met: Team West-Brabant 076 531 2255 teamwestbrabant@bndestem-pzc.nl Vormgeving: Angela van Eck Productcoördinatie: Dennis Willems Chantal Quaedvlieg Herbert Kats

Al heel vroeg in ons bestaan worden we geconfronteerd met de noodzaak afscheid te nemen. Bij de geboorte maakt het nieuwe wezen zich los van de moeder, als baby groeit het door naar peuter en zo al maar verder.

Zeker als volwassene raken we gehard in dit immer voortschrijdende proces. Tot, helaas letterlijk, de dood erop volgt. Gelukkig maken de meesten van ons ‘onderweg’ meer dan voldoende mee om het leven aantrekkelijk te maken.

Elke nieuwe levensfase kent z’n ups en downs en bijbehorende zorg. In deze In Balans kijken we bijvoorbeeld naar de wijze waarop sommige jonge meisjes relaties aangaan. Vaak zijn dat hun eerste spannende ervaringen met een echt vriendje. Dat houdt een grote kwetsbaarheid in. Het is al moeilijk genoeg om van de puberwereld wat wankele stappen in de wereld van volwassenen te zetten. Komt daar het seksuele aspect bij, wordt het allemaal nóg een tikkie gecompliceerder.

AANDACHT Schrikbeeld voor menig ouder is wanneer dochterlief (want daar hebben we het toch vooral over) in handen valt van een ‘foute jongen’. Op zich al een beladen term en voor meerdere uitleg vatbaar. De laatste jaren krijgt dat type vriendje vrij vlot het label loverboy opgeplakt.

Soms terecht, maar zeker niet altijd.

Antropologe Lou Repetur waarschuwt tegen het al te gemakzuchtig gebruiken van dat label. Kern van haar betoog is dat ze waarschuwt dat overmatige (media)aandacht voor een hype juist de aandacht kan afleiden van andere zorgaspecten die minstens even belangrijk zijn.

‘Breng de aandacht in verhouding met het werkelijke probleem’, luidt de boodschap.

VERGRIJZING Van de jeugd naar ouderen. In het nog steeds welvarende Nederland ontkomen we er niet aan meer en meer te kijken naar de gevolgen van vergrijzing. Niet alleen zorgt de vergrijzing voor steeds hogere kosten van het gezondheidsstelsel, maar ook neemt het besef toe dat we flink aan de bak moeten om de kwaliteit van leven waaraan we gewend zijn op peil te houden.

En wie is onder de huidige omstandigheden nóg echt bereid verantwoordelijkheid voor een ander te nemen, te zorgen voor iemand die dat zelf niet meer kan? De tijd dat het ‘normaal’ was dat kinderen voor hun ouders zorgden, zoals die dat ooit voor hen deden, leek ver achter ons te liggen. Vandaar dat we graag onze Stelling aan dit onderwerp wijden. Benieuwd naar de reacties.

LEVENSEINDE Van vergrijzing is het onontkomelijk geen grote stap naar het einde van een leven. Je zou wensen dat, als die stap dan toch komt, die ook echt na een vol en zinvol bestaan komt. Wreed genoeg is dat niet altijd zo.

Patiënten die weten dat de dood aanstaande is, kunnen veel kracht en rust putten uit de wetenschap dat ook het laatste traject goed is geregeld.

Thuis sterven is een wens die breed onderschreven wordt.Voor wie dat door omstandigheden niet mogelijk is, kan een hospice soelaas bieden. En niet alleen voor de persoon zelf, maar evenzeer voor de omgeving. De mensen die achterblijven. Zo kan er zelfs in een trieste afloop nog een mooi einde voortleven.

‘Vrijwilligerswerk is zoveel meer dan koffie schenken’ Connie Zagers, Adviseur Vrijwilligers & Mantelzorg bij zorgaanbieder tanteLouise-Vivensis, spreekt vol passie over haar rol binnen de stichting. Ze is trots op de bijdrage die de ruim 700 vrijwilligers op de locaties dag in dag uit leveren aan ‘het mee(be)leven van het leven van alle dag’, zoals ze dat zelf zo mooi omschrijft. “Een vrijwilliger bij tanteLouiseVivensis is geen veredelde koffiejuffrouw, maar een gelijkwaardige medewerker, een lid van het (zorg)team.”

Vrijwilligerswerk doet ertoe!

Als je Connie vraagt wat haar rol van Adviseur Vrijwilligers & Mantelzorg inhoudt, is ze bescheiden: “In zekere zin ben ikzelf eigenlijk ook een vrijwilliger. In hart en nieren, wat misschien ook wel moet. Vanuit mijn rol zorg ik ervoor dat elke vrijwilliger op de juiste plaats, op de juiste manier met de goede dingen bezig kan en mag zijn. Inspelend op de wensen van de vrijwilliger en de behoefte vanuit tanteLouise-Vivensis. Het

welzijn van onze cliënten staat hierbij natuurlijk altijd centraal”.

Een uitdagende en dankbare taak zo blijkt. “Vrijwilligerswerk binnen tanteLouise-Vivensis is zoveel meer dan alleen dat kopje koffie inschenken. Vrijwilligerswerk doet ertoe!”

Opzoek naar de perfecte match Wie zich wil inzetten als vrijwilliger binnen tanteLouiseVivensis, mag rekenen op behoorlijk wat eigen inbreng.

“Tijdens een persoonlijk intake gesprek, bekijk ik samen met de vrijwilliger welke bijdrage hij of zij kan leveren binnen onze stichting. De wensen van de vrijwilliger zijn hierbij het uitgangspunt. Die wensen zijn natuurlijk voor iedereen anders. Het is mijn taak om in het verlengde van het intake gesprek een geschikte rol voor de vrijwilliger te vinden. Ik match de kennis en kunde van het individu met de behoefte vanuit onze organisatie en de cliënt. Na de inwerkperiode evalueren we en kijken we samen of alles naar wens verloopt.”

Het liefst ziet Connie de vrijwilligers één of meerdere dagdelen op één van de afdelingen of huiskamers. Koken op de woongroepen, een spelletje doen, een blokje om of het bieden van net dat beetje extra verzorging en aandacht die de cliënt wenst, zijn een greep uit het vrijwilligerstakenpakket.

“Vrijwilligers halen – net als de mantelzorgers - voor onze bewoners het buiten letterlijk en figuurlijk naar binnen. Bewoners blijven op die manier in contact met de maatschappij”. Juist daarom hecht Connie zoveel waarde aan één van de doelen die zij vanuit haar rol heeft gesteld.

“Ik zeg altijd tegen de vrijwilligers: je moet met een glimlach bij ons binnenstappen én met diezelfde glimlach weer naar buiten gaan. Als dat niet het geval is, dan heb ik iets niet goed gedaan”, geeft Connie toe. “Het plezier dat onze vrijwilligers uitstralen, heeft ook een positief effect op onze bewoners”.

Gratis scholing verzorgd door onze eigen vakspecialisten Een vrijwilliger hoeft niet perse in het bezit te zijn van specifiek vakspecialistisch diploma. “Wél zoeken we mensen met op de eerste plaats passie voor de zorg. Mensen die geduldig zijn en kunnen luisteren, flexibel en sociaal zijn in de omgang en zich kunnen verplaatsen in de belevingswereld

van onze bewoners”. Met die eigenschappen als basis, biedt tanteLouise-Vivensis een uitgebreid pakket aan (bij)scholing aan. Connie licht toe: “Elke vrijwilliger krijgt de mogelijkheid een aantal cursussen te volgen: til- en transfertechnieken, omgaan met dementie en brandveiligheid zijn thema’s die door onze eigen vakspecialisten worden aangeboden.

Hospice vrijwilligers volgen daarnaast de verplichte landelijke VPTZ-training. Ook organiseer ik vier keer per jaar vrijwilligersbijeenkomsten, waar onderling ervaringen kunnen worden gedeeld”.

Er verschijnt een glimlach op Connie’s gezicht wanneer je vraagt naar de ervaringen van de vrijwilligers. “Afgelopen week nog zei een vrijwilliger tegen me: ‘Connie, ik voel me helemaal geen vrijwilliger’. In eerste instantie schrok ik - dacht bij mezelf, dit is helemaal mis. Toen de dame in kwestie haar zin afmaakte, was hetgeen ze mij wilde duidelijk maken juist heel erg positief: ‘Ik hoor gewoon écht bij het team en ben geen vijfde wiel aan de wagen!’. Dat soort reacties zijn voor mij werkelijk een geschenk, dat meen ik echt”, vertelt Connie met enige trots. “Een prachtig compliment dat ik namens de overige collega’s en tanteLouise-Vivensis graag in ontvangst neem. Vrijwilligers zijn voor ons en de bewoners een zeer gewaardeerde groep medewerkers. Het is natuurlijk fantastisch mooi om te merken dat vrijwilligers dit ook zo ervaren. Die glimlach van een vrijwilliger heeft dus ook een positief effect op mij”, besluit Connie met een kleine grijns op haar gezicht.

Interesse?

Zoek je een zinvolle dagbesteding, wil je een bijdrage leveren aan een groter geheel of wil je werkervaring opdoen? Connie roeptgeïnteresseerdenopvooralcontactmethaaroptenemen: “Voor dames én heren van alle leeftijden staat mijn deur open.

Ik raad mensen met passie voor zorg en het vrijwilligersvak aan om het vrijwilligers intake formulier via onze website in te vullen. Ik neem vervolgens zelf contact op om een afspraak te maken”. Natuurlijk kun je ook telefonisch contact met Connie opnemen via telefoonnummer 0164 – 713 300.

‘Naar het verpleeghuis?

Ben jij gek! Ik krijg zelfs hulp op de camping!’

Mevrouw Coba van Oevelen-de Keyser uit Lepelstraat krijgt dagelijks hulp van het thuiszorg team van tanteLouise-Vivensis bij de insuline-injecties, de toediening van oogdruppels, het douchen en het aantrekken van de steunkousen. Binnenkort verhuist ze tijdelijk naar een camping, omdat haar woning wordt verbouwd.

Ook daar komt het team van tanteLouise-Vivensis om haar te helpen.

“Het huis is 55 jaar oud”, vertelt de 71-jarige mevrouw Van Oevelen. “De woningstichting gaat het nu verbouwen. De douche wordt aangepast, drempels worden verwijderd en een deur in de kamer wordt weggewerkt. Straks heb ik veel meer ruimte om te lopen. Tijdens de verbouwing ga ik drie weken naar een camping in Bergen op Zoom en kan in een caravan van familie blijven. Maar als het straks klaar is, kom ik snel terug.”

Wil I.” “Dankzij de thuiszorg van tanteLouise-Vivensis kan ik hier blijven wonen. ’s Morgens en ’s avonds komen ze. Het zijn meestal dezelfde mensen en allemaal zijn ze gezellig. Wat gekheid is er altijd wel bij. We lachen wat af! Ze weten dat ik er niet ben als het gordijn dicht is. Want ik ga vaak met mijn rollator en mijn scootmobiel op pad. Ik ga naar de bingo en sjoelen of boodschappen doen.”

Dankzij de thuiszorg kan ik hier blijven wonen Mevrouw Van Oevelen wil graag in haar woning blijven.

“Ik ben blij dat het huis wordt aangepast. Hier kan ik mijn vogels en vissen houden en kan mijn zoon met zijn gezin uit Vlissingen hier logeren tijdens carnaval. Hij is prins carnaval,

Thuiszorg in drie zorggebieden, een groot voordeel Wijkverpleegkundige Barbara Huige coördineert de hulp. “We zijn in de gemeente Halsteren met een groep medewerkers en hebben routes in de ochtenden, middagen en avonden.

Als er iets verandert in de situatie van een cliënt, dan vragen

we een indicatie aan bij het CIZ en dan kunnen we als dat nodig is snel aanvullende hulp regelen. Nu mevrouw Van Oevelen tijdelijk naar Bergen op Zoom verhuist, nemen mijn collega’s van tanteLouise-Vivensis uit die gemeente de hulp over. De zorg vanuit tanteLouise-Vivensis kan dus gewoon doorgaan, dat is één van onze sterke punten.”

Mevrouw Van Oevelen is er blij mee. “Want ik ga echt niet naar het verpleeghuis. Ben jij gek! Ik moet mijn hobby’s kunnen uitoefenen. Ik ben dol op plantjes. Ik heb een doos vol met plantenzaden. Die zet ik in bakjes en als ze groot zijn in de tuin. Dan staan hier overal bloemen in de tuin. Ik voer ook altijd de vogels met oud brood. Daar wil ik voorlopig nog van blijven genieten.”

verpleeghuizen - (woon)zorgcentra - thuiszorg - uitleen hulpmiddelen - personenalarmering

IN DE GEMEENTEN BERGEN OP ZOOM, STEENBERGEN & WOENSDRECHT Bel met ons Cliëntenservicebureau: 0900 - 900 44 44 Zeven dagen per week 24 uur per dag bereikbaar.

Postbus 73, 4600 AB Bergen op Zoom

www.tantelouise-vivensis.nl

woensdag 20 april 2011

balans

|5

Jeugd

Loverboy: label of luchtbel?

‘Loverboy’ is een beladen begrip, in meerdere opzichten. Feit is dat elk meisje erop bedacht moet zijn dat er ineens een jongen opduikt die haar verliefdheid misbruikt om haar aan te zetten tot prostitutie. De term is echter besmet geraakt. Dat is vooral te wijten aan het boek Echte mannen eten geen kaas, waarin ‘ervaringsdeskundige’ Maria Mosterd niet al te zorgvuldig met de waarheid omsprong. foto ANP

door Wiljan Broeders Het zijn vooral de uitersten die vechten om de aandacht van de media. Het pad van de nuance wordt zelden meer bewandeld en dat staat oplossingen in de weg. Lou Repetur bleek bereid om de huidige loverboyproblematiek - met een scherpe focus op de hulpverlening - eens kritisch onder de loep te nemen.

WANNEER DOOK TE TERM ‘LOVERBOY’ OP? ,,In 1991 is het fenomeen voor het eerst gesignaleerd (alhoewel het natuurlijk van alle tijden is), waarna ik me sterk heb gemaakt het op de agenda te krijgen. De echte aandacht kwam toen in 1996 de eerste rechtszaak tegen deze vorm van mensenhandel op het punt van beginnen stond.”

DIE (MEDIA-)AANDACHT IS PURE WINST. ,,Zeker. Agenderen was van het grootste belang en het was fantastisch dat de media het oppikte. Begin jaren negentig heerste namelijk nog de gedachte ‘Eigen schuld, dikke bult’ als je slachtoffer werd van een pooier. Dan had je je daar maar niet mee in moeten laten, dom, naïef meisje! Dat is nu gelukkig wel anders. Alleen zijn we inmiddels doorgeschoten en staat de (media-)aandacht niet langer meer in

‘Loverboy’ is een benaming voor een (jonge) pooier, die meisjes via verleidingstactieken inpalmt om hen op den duur in de prostitutie of in (andere) illegale activiteiten uit te buiten. De voormalige minister van Justitie Ernst Hirsch Ballin sprak liever over pooierboy.

Bron: Wikipedia

verhouding tot het probleem. Sterker nog: alle andere vormen van seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld verdwijnen volledig uit beeld.

We weten dat 20% van de jongeren niet de gezonde seksuele ontwikkeling doormaakt. Bij benadering hebben we het dan over een groep van 800.000. De schattingen over de loverboyproblematiek spreken van 1500 slachtoffers op jaarbasis. Waarom horen we nooit iets over die andere 798.500?”

HEEFT U ZELF HET ANTWOORD? ,,Toen eenmaal het taboe rondom loverboys geslecht was, was het hek ook daadwerkelijk van de dam. De loverboy werd massaal gebombardeerd tot boeman van de huidige tijd, waardoor er een ongenuanceerde beeldvorming op gang kwam.”

WAT VOERT DAARIN DE BOVENTOON? ,,We gooien alles op één hoop; slachtoffers en vermoedelijke slachtoffers. Daarnaast wordt er te pas en te onpas geroepen dat ‘iedereen’ slachtoffer kan worden van een loverboy. Ik weet dat ik er de populariteitsprijs niet mee ga winnen, maar die aanname is simpelweg niet juist. Iedereen die ‘kwetsbaar’ is, kan het overkomen. Dat is alvast een veel kleinere groep (waarmee ik overigens nog steeds niet het kleinste beetje schuld in de schoenen van het slachtoffer schuif hoor). ” HOE GAAN WE HET TIJ KEREN? ,,Door alvast te stoppen met de huidige berichtgeving. Die is echt passé. Hoe erg het allemaal is weten we nu wel wel. Het is tijd voor de volgende stap.”

EN DIE LUIDT? ,,Fors inzetten op het voorkomen van seksueel negatieve ervaringen… ongeacht wat die ervaringen zijn.

Door de overkill aan aandacht voor de loverboyproblematiek is er een ongezonde hiërarchie ontstaan in slachtoffer zijn. (Mede) gevoed door de huidige financieringsstromen zijn er zelfs residentiële instellin-

gen die voorrang geven aan slachtoffers van loverboys. Tja, en ook al is je cliënt dan slechts een vermoedelijk slachtoffer van een loverboy, als je weet dat zij eerder geholpen wordt en bovendien ook nog eens serieuzer genomen wordt, dan zoek je verder niet uit of het vermoeden wel klopt maar verwijs je door. ” WE MOETEN DUS NAAR EEN VERBREDING? ,,En liefst zo snel mogelijk! Persoonlijk zou ik er de voorkeur aan geven enkel nog te spreken van geweld in afhankelijkheidsrelaties, waaronder lichamelijk, psychisch en seksueel geweld: daaronder valt namelijk alles wat met relationeel seksueel geweld te maken heeft. Je hebt dan niet langer dat bepaalde problematieken meer aandacht - en voorrang - krijgen bij hulpverleners.”

ER VALT DUS NOG EEN WERELD TE WINNEN? ,,Absoluut, alleen niet langer in de agendering, maar juist in de deskundigheidsbevordering.

Knowhow is er voldoende. Nu is het tijd dat die vorm gaat krijgen in beleid en geïmplementeerd wordt in instellingen. Bij die professionaliseringsslag zijn we het meeste gebaat. ” EN DAARVOOR MOETEN WE VOORBIJ DE HYPE KIJKEN? ,,Klopt! We moeten het probleem terugbrengen tot de juiste proporties. De huidige overkill aan aandacht is niet bevorderlijk voor de aanpak van seksueel geweld slachtoffers in brede zin.” * Lou Repetur is maatschappelijk werkster en heeft een lange staat van dienst in het agenderen van taboeonderwerpen. De antropologe is specialist op thema’s als diversiteit, emancipatie, jeugdprostitutie, seksueel geweld en misbruik in relaties.

de plus van surplus

Surplus is een regionale stichting voor welzijn, zorg, kinderopvang, comfort en wonen met dochterstichtingen in West- en Midden-Brabant.

Voor aanmelding, informatie en bemiddeling bel met het Surplus klantservicebureau tel. 0168-331826.

Of zoek je een baan of opleiding? Kijk dan op:

www.surplusgroep.nl

Maak jij het verschil voor hen?

Onderdeel van ROC West-Brabant

welzijn I zorg I kinderopvang I comfort

”Al meer dan 35 jaar het adres voor zorg aan uw mond” Klikgebit, dé oplossing voor een loszittend kunstgebit.

Laat u vrijblijvend informeren!

Kijk op onze website:

Kies dan voor één van onze uitdagende opleidingen binnen de Zorg- en Welzijnssector.

www.tppbreda.nl

Terheijdenseweg 414, Breda, www.vitaliscollege.nl Nieuwe Haagdijk 30 4811 TE Breda 076-5218079 | email: info@tpp.breda.nl

Vitalis college. Meer voor elkaar.

Zorg thuis van tanteLouise-Vivensis:

‘Altijd dezelfde dames én op dezelfde tijd!’

“Ik had eigenlijk meteen moeten kiezen voor zorg in natura”, verzucht Freek van den Berg lachend. De 89-jarige inwoner van Hoogerheide had voorheen thuiszorg voor zijn 86-jarige echtgenote via diverse andere organisaties geregeld, maar dat beviel niet. Sinds tanteLouise-Vivensis over de vloer komt, is het tij gekeerd: “Nu komen altijd dezelfde dames van tanteLouise-Vivensis en altijd keurig op dezelfde tijd.

Dat is echt geweldig!”

“We hadden eerst twee keer per week thuiszorg van een andere organisatie. Dat ging een tijd goed. Maar toen mijn vrouw drie keer per week zorg nodig had voor haar huidproblemen, ging het mis. We hebben meer dan vijftien dames voorbij zien komen! Ze waren allemaal lief en deden hun best, maar waren niet ter zake kundig. Ik moest elke keer opnieuw van alles uitleggen”, vertelt de heer Van den Berg. De P(ersoon) G(ebonden) B(udget)-zorg bracht de familie Van den Berg dus niet wat ze ervan verwachtten.

“Ook financieel konden we het niet meer bolwerken. Toen ben ik overgestapt naar zorg in natura. Achteraf gezien had ik dat beter meteen kunnen doen. We krijgen nu thuiszorg van tanteLouise-Vivensis. Altijd dezelfde dames en altijd op dezelfde tijd! En we hoeven ook niet meer telkens naar het

ziekenhuis want er komt een wondverpleegkundige van tanteLouise-Vivensis aan huis.”

Wijkverpleegkundige Judith Oosterbos werkt met een vast team in de gemeente Woensdrecht. “Onze cliënten mogen altijd medewerkers van hetzelfde team bij hun thuis verwachten. Dat werkt voor iedereen erg prettig. We hebben een ‘flexroute’ ingevoerd vanaf half zeven ’s ochtends, zodat we ziekmeldingen kunnen opvangen en nieuwe cliënten snel kunnen helpen. Het geeft ons ook rust als we weten dat iedereen op tijd wordt geholpen en we aan de wensen van de cliënten kunnen voldoen.”

Je kunt er altijd van op aan!

Maar de heer Van den Berg doet altijd nog veel zelf. “Je bent mantelzorger of niet!”, zegt hij strijdbaar. “Ik ruim de douche op en doe het huishouden. Ik hoor van vrienden in de Randstad wel dat we blij mogen zijn. We krijgen in deze gemeente veel hulp en ondersteuning. Als er iets is, wordt het snel geregeld. Het loopt als een trein hier!”

Net als haar man is ook mevrouw Van den Berg blij met de hulp van tanteLouise-Vivensis. “Je kunt er altijd van op aan.

Het zijn altijd dezelfde mensen. Het gaat nu zelfs beter met mijn huid. Ik vind het fantastisch zoals het nu gaat en we prijzen ons gelukkig dat we hier kunnen wonen.”

verpleeghuizen - (woon)zorgcentra - thuiszorg - uitleen hulpmiddelen - personenalarmering

IN DE GEMEENTEN BERGEN OP ZOOM, STEENBERGEN & WOENSDRECHT Bel met ons Cliëntenservicebureau: 0900 - 900 44 44 Zeven dagen per week 24 uur per dag bereikbaar.

Postbus 73, 4600 AB Bergen op Zoom

www.tantelouise-vivensis.nl

woensdag 20 april 2011

balans

|7

Portretten uit het werkveld

Onmisbare schakels Goed opgeleide verpleegkundigen zijn een onmisbare schakel tussen patiënten die specialistische hulp nodig hebben en de mensen die deze zorg bieden.

Aan het woord verpleegkundigen met expertise, vooral op het gebied van ouderen. door Wiljan Broeders

Angèle Robinson (42) Verpleegkundig consulent geriatrie, Amphia Ziekenhuis (Breda)

,,In de provincie Noord-Brabant neemt de vergrijzing meer toe dan in andere delen van het land. Mede daardoor is er vanuit het Amphia Ziekenhuis steeds meer aandacht voor de ouder wordende mens.

Binnen die zorg is geriatrie het medisch specialisme dat zich richt op oudere patiënten met complexe gezondheidsproblemen. Vaak gaat het om een combinatie van problemen op zowel lichamelijk, geestelijk als sociaal gebied.

Al heel wat jaren werk ik in het Amphia Ziekenhuis, waar ik sinds 2001 de functie van verpleegkundig consulent geriatrie vervul. Samen met de geriaters geef ik advies over de verpleegkundige zorg en de behandeling. De naaste familie wordt daar vaak ook bij betrokken.

De patiënt - maar zeker ook partner/familieleden - is meestal erg ontdaan als hij/zij te horen krijgt dat er sprake is van dementie, bijvoorbeeld de Ziekte van Alzheimer.

Enkele weken nadat de diagnose is gesteld en gestart is met een behandeling met bijvoorbeeld medicijnen, bezoekt de patiënt samen met zijn dierbaren het spreekuur van de verpleegkundig consulent. Daar wordt onder meer gesproken over de ziekte, de problemen in het dagelijks functioneren en de begeleidingsmogelijkheden in de thuissituatie.

In deze veelzijdige functie werk ik samen met collega’s op de polikliniek geriatrie en als team zijn we actief op de verpleegafdelingen in het Amphia Ziekenhuis. We bieden namelijk niet alleen ondersteuning aan patiënten en familie maar ook aan andere professionals in het ziekenhuis.

Amphia biedt mij een inspirerende werkomgeving in een veelzijdig topklinisch opleidingsziekenhuis. “

‘Ik geef advies over de verpleegkundige zorg en de behandeling’

‘Ik kijk wat de gevolgen zijn op het dagelijkse leven van mensen’ Myriam Schrauwen (50) Parkinsonverpleegkundige voor Thuiszorg WestBrabant in het Franciscusziekenhuis (Roosendaal) en in Ziekenhuis Lievensberg (Bergen op Zoom)

,,De ziekte van Parkinson is een chronische, degeneratieve ziekte, wat wil zeggen dat het niet te genezen is en in de loop der jaren erger wordt.

Als verpleegkundige kijk ik naar wat de gevolgen zijn op het dagelijkse leven van mensen. Ik werk op de polikliniek van beide ziekenhuizen, waar ik spreekuur heb voor mensen met de ziekte van Parkinson en hun partners.

Via de thuiszorg leg ik huisbezoeken af wanneer dat nodig is. Ik kan hun helpen in het omgaan met deze chronische ziekte, aanvullende uitleg geven over de ziekte en/of medicatie, ze begeleiden bij die medicatie, met de dagelijkse verzorging en het geven van leefadviezen, maar ook de patiënten in contact brengen met de verschillende hulpverleners en instanties (zoals fysiotherapeut, ergotherapeut, logopediste en thuiszorg).

Iedere Parkinsonpatiënt is anders en gaat ook anders om met de eventuele beperkingen van deze ziekte.

Sommigen hebben behoefte aan extra informatie, anderen willen met praktische zaken geholpen worden en er zijn ook patiënten voor wie een luisterend oor al voldoende is.

Het maakt mijn werk erg gevarieerd. Overigens heb ik enorm veel waardering voor mensen met een chronische ziekte en de kracht waarmee velen hun leven oppakken en het beste eruit weten te halen.

Ik hoop door mijn werk mensen net dat beetje steun te kunnen geven om de kwaliteit van hun leven zo optimaal mogelijk te houden!“

Rini Voeten (29) Seniorverpleegkundige op de afdeling geriatrie, Lievensberg ziekenhuis (Bergen op Zoom)

,,Al vanaf 2003 werk ik op de afdeling geriatrie, waar ik sinds 1 januari 2010 de functie van seniorverpleegkundige vervul. Deze afdeling telt een twaalftal bedden, waar patiënten voor opname - ook dagopname worden opgenomen.

De doelstelling van die opname is diagnose en behandeling. Juist omdat de geriatrische patiënt kwetsbaar is, is deze afdeling de geschiktste plek voor hem/haar om een optimale behandeling te bieden. Hier heerst namelijk een therapeutisch klimaat, waar een patiënt het beste kan herstellen.

Als seniorverpleegkundige ben je een kartrekker.

‘Kwaliteit’ staat bij mij hoog in het vaandel. Dat verwacht ik overigens ook van mijn collega’s. Het is belangrijk om mensen te motiveren en stimuleren. Dat is wat ik graag doe.

Op 1 januari 2011 heeft er een reorganisatie plaatsgevonden in het Lievensberg ziekenhuis. De afdelingshoofden zijn zorgeenheid managers geworden. De vroegere afdelingshoofden komen hierdoor verder van de afdeling te staan.

De seniorverpleegkundige is hiermee een belangrijke schakel geworden tussen de zorgeenheid manager en de afdeling. Van mijn afdelingshoofd krijg ik veel vrijheid. Dat geeft me een fijn gevoel.

Het brengt wel meer verantwoordelijkheden met zich mee, maar daar kan ik alleen maar van leren. Vooral ook omdat ik in de toekomst graag door wil groeien naar een managementfunctie; het liefst in de ouderen sector. Want ik vind het belangrijk dat de kwetsbare ouderen in de toekomst nog steeds optimale zorg krijgen. En daar wil ik graag mijn steentje aan bij blijven dragen! “

‘Je bent als seniorverpleegkundige een kartrekker’

Groenhuysen, jouw bestemming!

Q

Op vakantie

deze zomer?

Verdien je vakantiegeld bij elkaar bij

Groenhuysen!

Q

Kijk voor de banen en de voorwaarden op www.groenhuysen.nl of neem contact op met Groenhuysen Select, Markt 6 in Roosendaal en bereikbaar via 0165 - 546 633.

woensdag 20 april 2011

balans

|9

Tips & boeken

Beter weten WAAR IS HET TOILET???!!!

Een overactieve blaas is een lastig bezit. Bijna een miljoen Nederlandse mannen en vrouwen is ermee behept. Ze moeten vaak opeens heel nodig plassen en kunnen die plas ternauwernood of niet ophouden. Normaal gesproken trekt de blaasspier pas samen als de blaas vol is. Er gaat dan een signaal naar de hersenen dat het tijd is een toilet op te zoeken.

Bij een overactieve blaas trekt de blaasspier ook samen als de blaas nog niet vol is. Dat gebeurt dus te vaak en zonder waarschuwing aan de hersenen. Hevige acute aandrang is het gevolg, met het risico dat het toilet net of niet op tijd wordt gehaald. Ook last van dit adembenemende probleem?

Doe de plastest op www.plastest.nl en kijk wat er aan te doen is.

ZWERENDE VINGER? Iets te enthousiast met de nagelschaar in de weer geweest? Of zo’n irritant velletje naast een nagel afgebeten? Dan kan het gebeuren dat de nagelwal ontstoken raakt. Omloop heet dat ook wel. Het is een infectie met bacteriën of een schimmel maar komt ook voor bij eczeem of psoriasis. Omloop kan plotseling ontstaan, maar ook chronisch zijn.

Hoe langer de infectie duurt, hoe groter de kans op vervormde en verkleurde nagels. In het beginstadium van een acute nagelwalontsteking helpen natte kompressen. Wacht je hiermee te lang, dan kan pus zich naar de nagelwortel verspreiden en deze onherstelbaar beschadigen. Bij kinderen is de nagelwortel bijzonder kwetsbaar: deze kan door een acute bacteriële infectie binnen 48 uur worden vernietigd. Snelle behandeling met antibiotica kan nodig zijn.

HÉT VERSCHIL Vitaminen en mineralen worden heel vaak in één adem genoemd. Maar wat weten we van deze stoffen? Ze hebben in elk geval meer overeenkomsten dan verschillen. In het lichaam zijn beide onmisbaar bij veel processen. Het enige verschil is scheikundig van aard: vitamines zijn organische stoffen en komen uit de levende natuur, terwijl mineralen anorganische stoffen zijn en uit de dode natuur komen.

Zie ook: www.vitamine-info.nl

WC

SMEER ‘M Het Voedingscentrum raadt aan om meer onverzadigde vetten, zoals margarine, op de boterham te smeren. De hoeveelheid margarine, halvarine, bereidingsvetten en oliën die we dagelijks zouden moeten eten, is 45 gram per dag voor vrouwen en 50 gram per dag voor mannen. Je mag dus 5 gram per boterham, naast 15 gram voor de warme maaltijd. De daarin aanwezige bron van vetzuren en vitamine A, D, en E. is een belangrijk onderdeel van onze voeding. Margarine uit een kuipje heeft een gunstige vetzuursamenstelling, dat wil zeggen veel goede onverzadigde vetten en weinig slechte verzadigde vetten.

Bron: www.voedingscentrum.nl HERSENSCHADE De risico’s van roken liegen er niet om en die zijn bij jongeren ook nog eens vele malen groter. Jongeren die voor hun zestiende beginnen met roken, veroorzaken onherstelbare schade aan hun hersenen. Dat blijkt uit wetenschappelijk onderzoek van de Vrije Universiteit. Volgens de onderzoekers kan jong beginnen met roken een rol spelen in het ontwikkelen van aandachtsstoornissen op latere leeftijd. Een lagere concentratie, eerder afhaken bij moeilijke momenten en een verhoogde impulsiviteit zijn het gevolg van de inname van nicotine. “ Bron: NOS Nieuws

ONTSTRESSEN Slechts 24 uur in een dag, 7 dagen in een week… en nog zoveel te doen!

Stress?! Breng jezelf in vier stappen weer volledig ‘In Balans’.

Stap 1: Maak je hoofd leeg In je hoofd is het een chaos van dingen die je nog moet regelen.

Als je alles opschrijft, zul je merken dat het allemaal best meevalt.

Daarnaast ben je er zeker van dat je geen zaken vergeet.

Stap 2: Leer relativeren Wanneer je te hoge eisen aan jezelf stelt, zul je waarschijnlijk heel snel in de stress schieten omdat het mogelijk niet haalbaar is. Maak ‘s ochtends eens een lijstje met de dingen die je graag zou willen bereiken op deze dag en check vervolgens of je dit serieus ook kunt doen op één dag of dat je het misschien moet verspreiden over meerdere dagen.

Stap 3: Ontspan bewust Leer om op sommige momenten gewoon eens tijd voor jezelf vrij te maken. Ontspanning zoeken (sporten, lezen, een warm bad) is een goede manier om je verstand tijdelijk op nul te zetten.

Stap 4: Leef gezond en lekker Zorg goed voor jezelf! Dus… kook gezonde maaltijden, beweeg per dag minstens een half uur matig intensief en zorg voor voldoende nachtrust (7 à 8 uur).

Bron: soChicken

Boeken Broers met missie

Gewichtige tips

Ontworsteling

Abraham Verghese De heelmeesters 25 euro

Team van deskundigen Happy Weight Coach 24,95 euro

Xavier Pommereau Puberteit vanaf 6,90 euro (variëert)

De prachtige, vuistdikke familiesaga De heelmeesters van de Amerikaanse arts Abraham Verghese speelt zich af in Ethiopië en de Verenigde Staten. Bij de geboorte van de tweelingbroers Marion en Shiva overlijdt hun moeder, missiezuster Mary Joseph Praise. Niemand in het missiehospitaal wist van haar zwangerschap. De vermoedelijke vader, de chirurg Stone, vlucht en verdwijnt spoorloos. Een bevriend artsenstel voedt de twee jongetjes op in het roerige Ethiopië van de jaren zeventig. Tussen Marion en Shiva is het geen pais en vree; ze zijn verliefd op dezelfde vrouw en breken met elkaar. De een wordt arts in Afrika, de ander in de Verenigde Staten. Een heftige gebeurtenis brengt hen weer samen. Stap voor stap ontrafelen zij het geheim dat aan de basis ligt van hun bestaan.

De Happy Weight Coach is een perfecte ondersteuning bij de behandeling van overgewicht. Dit boek zit vol tips, wetenswaardigheden, testen en praktische adviezen. Het is geschikt voor iedereen die af wil vallen of een gezond gewicht wil behouden. In 15 weken leert u alles over gezond eten en leven. Aan bod komen onderwerpen als: ● Hebt u ‘maaghonger’ of ‘hoofdhonger’? ● Al voor het eten afslanken ● Feestjes, verjaardagen en uit eten ● Houd maag en darmen in topconditie Vooral in combinatie met de begeleiding van een diëtist erg goed bruikbaar. Zorgverzekeraars als Achmea vergoeden bij een aanvullende verzekering 75% van de kosten van het boek.

‘Zoals elektronen de vrijheid zoeken, willen pubers zich ontworstelen aan de invloedssfeer van hun ouders. Dat kunnen ze natuurlijk niet écht, ondanks de dreigende taal over ‘zelfstandig willen zijn’ die ze uitslaan als ze kwaad zijn’. In zijn boek Puberteit kijkt psychiater Xavier Pommereau voorbij de jeugdpuistjes.

Pommereau neemt de lezer mee op een rondleiding langs de onvermijdelijke confrontatiezones, vanaf eenvoudig afzetgedrag tot en met de riskante neiging om met alles radicaal te breken. ,,Onderweg zullen de lezers vast geen wondermiddelen vinden, maar hopelijk wel nuttige ingrediënten om ‘de relatiekeuken’ thuis te verbeteren en gemakkelijker te kunnen bepalen wat aanvaardbaar is en vanaf welk punt we ons zorgen moeten gaan maken.”

ISBN109023440587 ISBN139789023440581

Te koop: via www.happyweight.nl of telefonisch: 0320 - 26 50 89

Standaard Uitgeverij ISBN 978 90 02 22310 5

woensdag 20 april 2011

10 |

balans

Mobiliteit

Ervaringsdeskundige Piërre van den Boomen

Niet zo auto-mobiel Mobiliteit is voor de meesten van ons een vanzelfsprekendheid. Maar wat als lichamelijke of geestelijke ongemakken roet in het eten gooien.

Is auto (leren) rijden dan nog steeds zo simpel als het lijkt? door Wiljan Broeders „De groep voor wie mobiliteit niet (langer) weggelegd is, wordt gelukkig steeds kleiner met dank aan de almaar voortschrijdende techniek en medische wetenschap.” Aan het woord is Jos de Vries, senior productmanager praktische rijgeschiktheid bij het CBR. „In mijn functie krijg ik te maken met die mensen voor wie auto (leren) rijden net iets minder vanzelfsprekend is. Zij hebben het formulier Eigen verklaring ingevuld, één of meer vragen betreffende de gezondheidstoestand met ‘ja’ beantwoord en een arts bezocht. De medisch adviseur van het CBR verwijst indien nodig door naar een specialist (oogarts, neuroloog, cardioloog, psychiater). Het meest voorkomende scenario is vervolgens dat er geen onoverkoombare belemmeringen zijn waarna we een rijtest laten bepalen of er les genomen mag worden dan wel een verklaring van geschiktheid (indien diegene al een rijbewijs heeft) uitgegeven wordt.”

LOEPJE „Wij laten ons dus niet uit het veld slaan door problemen maar gaan voortvarend op zoek naar oplos-

singen”, vervolgt De Vries gedreven. ,,Mensen zijn namelijk afhankelijk van mobiliteit en dat moet je ze zo lang mogelijk bieden, mits het verantwoord en wettelijk toegestaan is. De Regeling eisen geschiktheid is daarbij onze leidraad. Dat de kaders in de loop der jaren flink opgerekt zijn, laten de huidige richtlijnen wel zien. Stoornissen van het gezichtsvermogen komen naar alle waarschijnlijkheid het vaakst voor. Tot een paar jaar geleden viel er volstrekt niet te tornen aan de grens van 0,5 (binoculaire visus).

Zat je daaronder dan kon je autorijden wel vergeten. Dat is niet langer meer het geval. Die eis van 0,5 geldt weliswaar nog steeds maar zit je wat lager (tussen 0,5 en 0,4) en is er geen sprake van andere visuele functiestoornissen dan kan met een positief advies van de oogarts en een positieve rijtest nog steeds auto worden gereden. Sterker nog: zelfs voor mensen die daar nog onder zitten, hoeft het niet per definitie ‘einde oefening’ te betekenen. Het monoculair bioptisch telescoopsysteem - een klein loepje op de bril - maakt autorijden voor nog meer mensen mogelijk.”

DEMENTIE „,Ook op andere gebieden zijn er de laatste jaren steeds meer nuances aangebracht. Personen met MS, Parkinson, hersenletsel, autismestoornissen, AD/HD; er wordt vooral gekeken naar de mogelijkheden en die zijn op hun beurt ook nog eens in heldere regels gevat. Gebruikte je voorheen Ritalin of Concerta dan was je ongeschikt om achter het stuur plaats te nemen. Terwijl het natuurlijk simpelweg middelen zijn om de aandoening/ziekte te onderdrukken. Vandaar dat ze nu als uitzonderingen in de Regeling eisen geschiktheid zijn opgenomen. Een rijtest is echter ook in dergelijke gevallen wel een vereiste. Dat geldt evenzeer voor bijvoorbeeld dementie. Betekende die diagnose tot voor kort een nog go, de clinical dimension rate - opbouw in fasen - zorgt ervoor dat in bepaalde gevallen een rijtest

foto Aad Meijer

Wist u dat… ● Iemand die zijn beide benen mist of niet meer kan gebruiken altijd nog kan leren autorijden met een handbediening? ● Iemand die zijn rechter been niet meer heeft of kan gebruiken de auto kan leren besturen met een automaat en gaspedaal links? ● Iemand die rechtszijdig verlamd of beperkt is eenhandig kan leren sturen en de bediening van ruitenwisser, richtingaanwijzing e.d. naar links kan worden gezet? ● Iemand die geen armen meer heeft of deze niet meer kan gebruiken, kan leren autorijden met een voetbesturing? ● Iemand in een (elektrische) rolstoel met zware lichamelijke beperkingen (met die rolstoel achter het stuur) met behulp van een joystickbesturing toch kan leren autorijden?

Bron: Bever

wel degelijk nog tot de mogelijkheden behoort.” ,,Tenslotte heb je ook nog de personen met een lichamelijke handicap. Voor hen komen doorgaans de aanpassingsbedrijven in beeld.” Specialist Bever (meerdere vestigingen door het hele land) is daar een bekend voorbeeld van.

ERVARINGSDESKUNDIGE Iedere dag weer opnieuw wenden vakmensen er al hun kennis en kunde aan om de mobiliteit te vergroten door gebruik te maken van de mogelijkheden die de techniek te bieden heeft. En die zijn legio, vandaag de dag. Piërre van den Boomen (41) is op dat terrein ervaringsdeskundige tegen wil en dank. ,,Het was april 1993. Een bedrijfsongeluk werd me bijna fataal. De diagnose luidde ‘dwarslaesie’ en ik kwam terecht in een rolstoel. Dan staat je wereld wel even stil. Maar, je moet door. Ik heb me toen laten omscholen, een nieuwe baan gevonden en kwam ook al heel snel tot de conclusie dat ik het maar niets vond dat ik van anderen afhankelijk was om ergens te komen. Dank zij de voorschriften van het CBR en het inbouwen van een systeem door het erkende aanpassingsbedrijf Bever had ik mijn zelfstandigheid teruggewonnen. Alweer heel wat jaren zit ik inmiddels op de weg, maar als vanzelfsprekend zal ik mobiliteit alvast nooit meer beschouwen!”

woensdag 20 april 2011

balans

| 11

Graphic

Over de knie Er wordt heel wat afgesukkeld met de knie. Klachten aan dit ingewikkelde en kwetsbare scharniergewricht ontstaan vaak door sporten (vooral bij voetballers en skiërs), een verkeersongeluk, een ‘verkeerde’ beweging óf overbelasting.

Een andere, steeds prominentere oorzaak is overgewicht.

Orthopeden verrichten nu al jaarlijks tienduizenden knieoperaties.

Wat valt er eigenlijk te knutselen aan de knie? door Paula Koster

Meniscusoperatie De meniscus (twee in elke knie) is een van de meest kwestbare structuren van de knie. Beschadiging kan op elke leeftijd voorkomen. Scheuren zijn meestal het gevolg van een draaimoment in de knie waar veel kracht achter zit. Bij oudere mensen kunnen scheuren al ontstaan door een klein ongeluk, zoals door de knieën gaan.

Een meniscusoperatie wordt verricht via een kijkoperatie en duurt 30 - 45 minuten. De chirurg kan de meniscus hechten. Soms leidt dit niet tot voldoende resultaat, vanwege de plaats van de scheur en de grootte van de schade. In dat geval zal de chirurg de meniscus verwijderen.

Tuberositas transpositie

De binnenband en de buitenband bevinden zich aan de linker- en rechterkant van het kniegewricht. Zij zorgen voor stabiliteit en voorkomen dat de knie zijwaarts buigt.

Kruisbanden voorkomen draaibewegingen en zorgen ervoor dat het onderbeen stevig vast blijft zitten aan het bovenbeen. Daarnaast voorkomen de kruisbanden bepaalde draaibewegingen tussen het boven- en onderbeen. De voorste kruisband is een van de belangrijkste banden van de knie.

dijbeen

knieschijf

buitenband

Osteosynthese

Kunstknie

(patella)

(laterale band)

Bij gecompliceerde botbreuken kunnen botdelen met platen, pennen, schroeven of een combinatie daarvan aan elkaar worden vastgezet. Dit heet osteosynthese. Het osteosynthesemateriaal kan na verloop van tijd verschillende soorten pijn veroorzaken, los gaan zitten of breken. Het kan dan operatief worden verwijderd.

voorste kruisband

Is het kraakbeen in een knie ernstig beschadigd of versleten, dan is een kunstknie een optie. De levensduur van een knieprothese is 10 tot 15 jaar. Daarom wordt de operatie bij jonge mensen zo lang mogelijk uitgesteld.

achterste kruisband

Er zijn twee typen kunstknieën: Halve knieprothese

meniscus

Kruisbandoperatie Tijdens sporten (vooral bij contactsporten als voetbal en hockey) of door een ongeluk (zoals tegen een paaltje botsen bij het rijden op de motor) kunnen de kruisbanden in de knie scheuren. Die wordt daardoor minder stabiel. Geeft fysiotherapie onvoldoende resultaat, dan kan de orthopeed de kruisbanden van de knie vervangen.

De knieschijf wordt op zijn plaats gehouden door de pees van de bovenbeenspieren. Deze pees zit vast aan het bovenste deel van het onderbeen, de tuberositas. Door de bovenbeenspieren aan te spannen kan het kniegewricht worden gestrekt. De knieschijf schuift hierbij omhoog.

Soms schuift de knieschijf niet netjes over het midden of zakt deze naar de zijkant. De knieschijf raakt daardoor ontwricht en dat doet pijn. De orthopedisch chirurg kan het verloop van de pees veranderen door de aanhechting van de pees aan het bot van het onderbeen te verplaatsen.

binnenband knieschijfpees

(mediale band)

kuitbeen

Is er alleen slijtage aan de binnen- of de buitenkant van de knie, dan plaatst de chirurg een halve knieprothese: alleen de versleten kant van de knie wordt vervangen Ook kan alleen de knieschijf worden vervangen.

Totale knieprothese

Kraakbeen • Voorkomt wrijving • Vervormt zonder te beschadigen • Geleidt druk en piekbelastingen

scheenbeen

door naar onderliggend bot Kraakbeen bedekt de uiteinden van de gewrichtstukken en heeft een glad, veerkrachtig oppervlak.

Beschadigd kraakbeen herstelt slecht doordat er geen bloedvaten of zenuwen in zitten. Hierdoor kan het ook geen pijn registreren. De pijn die optreedt bij kraakbeenschade komt niet direct van het kraakbeen, maar via de geïrriteerde structuren er omheen.

Om kraakbeen te herstellen worden de beenmergcellen gestimuleerd. Losse stukjes kraakbeen en beschadigd kraakbeen worden via een kijkoperatie verwijderd. Vervolgens worden gaatjes gemaakt in de botlaag onder het kraakbeen. Deze worden door stamcellen in het lichaam opgevuld met nieuw weefsel dat na verloop van enkele maanden op kraakbeen lijkt.

Kijkoperatie Een kijkoperatie maakt een grootschalige ingreep overbodig.

De chirurg kan aandoeningen zien en/of direct behandelen. De patiënt moet er voor onder narcose, maar lokaal verdoven met een ruggenprik kan ook. De methode wordt toegepast bij het behandelen van beschadigd kraakbeen, een gescheurde meniscus of kniebanden, losse bot- en kraakbeenstukjes in het kniegewricht en een ontsteking door reuma.

De chirurg maakt kleine sneetjes in de huid. Via het ene sneetje gaat de arthroscoop, een buisje dat via een camera met een monitor is verbonden, naar binnen. Via een ander wordt spoelvocht afgevoerd. Een derde dient zonodig voor het inbrengen van het operatie-instrumentarium in.

De chirurg zaagt de versleten gewrichtsvlakken af en vervangt ze ter hoogte van het bovenbeen door een metalen gedeelte en ter hoogte van het scheenbeen door een hard kunststof gedeelte. Het plastic deel wordt met een metalen steel in het scheenbeen vastgezet, met cement.

Tibiakop osteotomie Door slijtage van het kraakbeen in de knie ontstaat er op de plek van de slijtage meer druk tijdens het lopen. Pijn is het gevolg. De orthopedisch chirurg kan de druk verminderen door de stand van het onderbeen te wijzigen.

Een goed gevoel!

Stichting Elisabeth is een organisatie op het gebied van wonen, welzijn en zorg met speciale aandacht voor senioren. Al 190 jaar bieden we kwalitatieve zorg en ondersteuning op maat.

Dat doen we dagelijks vanuit verschillende locaties in en rondom Breda met meer dan duizend enthousiaste medewerkers en honderden vrijwilligers. Maar ook bij u thuis kunnen we alle ondersteuning bieden die u nodig heeft.

Werken bij Stichting Elisabeth Medewerkers zijn een van de belangrijkste succesfactoren van Stichting Elisabeth en Elisabeth Zorg Thuis. Daarom doen wij er alles aan om hun talenten zoveel mogelijk te helpen ontwikkelen. Wij bieden hiervoor diverse in- en externe opleidingsprogramma’s. Ook voor stagiaires hebben we diverse mogelijkheden.

Stichting Elisabeth bestaat uit: • Locatie Galderseweg • Locatie Leuvenaarstraat • Locatie Overakker • Locatie Vuchterhage • Locatie Westerwiek • Locatie De Donk • Elisabeth Zorg Thuis • Merlinde, hotel dat zorg draagt

Stichting Elisabeth Postbus 90103 4800 RA Breda 076 - 527 61 00 cliëntenservicebureau@ elisabethbreda.nl

Wegens groei hebben wij momenteel verschillende vacatures bij Elisabeth Zorg Thuis.

Kijk voor meer info op www.elisabethbreda.nl Stichting Elisabeth is HKZ-gecertificeerd

woensdag 20 april 2011

balans |

13

Voeding

Zout op de korrel Zout is in onze keukens een alledaags product. We gebruiken het graag en bij voorkeur veel. De overheid waarschuwt. Maar is dit product echt zo slecht? Jan Oldeheuvel is levensmiddelentechnoloog en neemt het negatieve beeld van zout op de korrel.

door Joyce Muilenburg

Zoutmix

WAT ZIT ER PRECIES IN ZOUT? Zout is een verzamelnaam voor meerdere mineralen.

Naast keukenzout en fijn en grof zeezout, kunnen bij het koken ook diverse mengsels van zout en gedroogde, tot poeder gemalen smaakmiddelen worden gebruikt. Van deze gekruide zoutmengsels zijn uien-, knoflook-, selderij- en kruidenzout het bekendst.

WELKE MINERALEN? Een hele rij, maar de belangrijkste zijn natrium, kalium, magnesium, calcium, ijzer en silicium.

HEBBEN WE DAT ALLEMAAL NODIG? Ja, die onderdelen zijn belangrijk voor ons lichaamsonderhoud. Om de zoveel tijd vervangt ons lichaam cellen. Het is belangrijk dat die vervanging in goede banen geleid wordt. Daarvoor hebben we die mineralen nodig. Het zijn aanvullende en afvoerende materialen die hun steentje bijdragen aan een goede stofwisseling. Denk maar eens na over het woord ‘stofwisseling’ of te wel het wisselen van stoffen, een belangrijk proces. Daarnaast hebben we natrium en kalium nodig voor onze zenuwen. Deze mineralen zorgen voor geleiding van prikkels.

Doorspoelen Dorst is een signaal. Je lichaam zegt eigenlijk: ‘Er zit te veel zout in mijn cellen, kun je dat even aanvullen?’ In de zomer merk je dat goed, op warme dagen verdamp je meer, je transpireert meer en daardoor krijg je eerder dorst.

EN WAAR ZITTEN DIE ZOUTEN/ MINERALEN ZOAL IN? Ze zitten veel in groenten en in fruit. Maar ook in zuivel, granen, vis en vlees. Als je daar voldoende van eet, krijg je ze binnen.

EN IN ONS POTJE KEUKENZOUT? Nee. Keukenzout bestaat voor 99 procent uit natriumchloride. Dus een beperkt onderdeel van de elementen die ik eerder noemde.

KEUKENZOUT GEEFT ONS DAARMEE DUS NIET DE MINERALEN DIE WE NODIG HEBBEN? Nee. En ik vind daarom dat we het begrip zout tekort doen. Het is zoveel meer. Ik vind het hinderlijk dat de overheid daar aan mee doet. Die geeft voorlichting over zout, dat het bloeddrukverhogend is en daardoor slecht voor hart en bloedvaten. Dat is verstorende informatie. Het gaat er om dat je je voeding in balans brengt. We zijn langzamerhand allerlei termen aan het verdraaien. Het moet steeds sim-

Zalig zonder De zoutpot is niet de enige smaakmaker in de keuken. Ook kruiden geven smaak (en kleur) aan gerechten.

Combinatiemogelijkheden zijn onbegrensd, maar sommige kruiden doen het beter in een bepaald gerecht dan andere. Zo past dille in ieder geval goed bij vis en is munt lekker bij lamsvlees. Al experimenterend met bekende en minder bekende kruiden, ontdek je vanzelf welke combinaties het lekkerst zijn.

marijn en tijm staan hun aroma namelijk pas af als ze worden meegestoofd of langere tijd in koude marinade liggen. Andere kruiden, waaronder kervel, dille en dragon hebben een vluchtiger aroma, waardoor ze pas vlak voor het einde van de bereidingstijd worden toegevoegd. Dan is er nog een derde groep kruiden, waartoe onder meer bieslook en basilicum behoren. Deze kruiden worden meestal niet meegekookt omdat het specifieke aroma dan verloren zou kunnen gaan.

Bij verse kruiden: voeg ze op het juiste moment aan een gerecht toe. Dat moment is afhankelijk van de temperatuur en de aard van het gerecht en de manier waarop de kruiden zich bij verhitting ontplooien. Sommige kruiden, waaronder laurier, roze-

Voor diepvrieskruiden geldt globaal hetzelfde. Gedroogde kruiden moeten juist wél worden meegekookt, omdat hun smaak daardoor beter loskomt.

Bron: Kook ook

peler uitgelegd worden. Dat geldt in de voorlichting over de hele linie. Mensen weten op die manier niets meer over basiselementen in hun voeding.

WAT MOET DE OVERHEID DAN ZEGGEN? Ze moet uitleggen dat het lichaam zouten nodig heeft. En dat de zouten die genoemd zijn op zich niet de oorzaak zijn van een hoge bloeddruk, maar dat de oorzaak ligt bij te veel natrium in voedingsmiddelen. Dan informeer je de mensen pas goed.

Bij diëten hoor je het wel: natriumbeperkt dieet. En je ziet het natriumgehalte tegenwoordig ook wel terug op verpakkingen, maar je leest bijna niets over kalium, magnesium, calcium en silicium. Het zou goed zijn als die elementen ook benoemd worden.

HOE KRIJGEN WE EEN BETERE BALANS IN ONZE ZOUTHUISHOUDING? Keukenzout (met natrium) wordt door de levensmiddelenindustrie veel gebruikt om de smaak van producten te versterken. Doordat je via deze producten vaak een overmaat aan natrium binnenkrijgt, resulteert dit in een slechte balans in je zouthuishouding (in feite een tekort aan andere mineralen) en dit is dan ook de aanleiding tot een hoge bloeddruk.

Daar zou dus de focus op gelegd moeten worden.

Daarin kan de voedingsindustrie een rol spelen door niet alleen maar keukenzout als smaakmaker te gebruiken in de (hartige) producten.

EN WAT KAN DE CONSUMENT DOEN? Wees bewust van wat je gebruikt. Kijk daarbij naar een goede balans in je zoutgebruik. Bijvoorbeeld met behulp van Lo Salt. Dat is een zoutmengsel waar ook kalium in zit en een lagere dosis natrium, dus een betere zoutbalans. Je kunt je voeding ook op andere manieren op smaak brengen met kruiden zoals laurier, munt, basilicum, tijm, rozemarijn, oregano, peterselie. Worteltjes zijn heerlijk met wat citroensap. Boontjes, prima te combineren met laurier en kruidnagel. Je kunt zelf je smaak verfijnen door verder te kijken dan de keukenzoutpot. Zoek in ieder geval naar een manier waarop je bewust bent van wat je eet. En wat natuurlijk heel belangrijk is: geniet er ook van.

Advertentie

Wat is glaucoom?

Glaucoom is een sluipende ziekte waarbij de functie van het oog verminderd door afsterven van zenuwvezels. Hierdoor vindt er uitval van het gezichtsveld plaats. Als u wilt weten wat dit kan betekenen: kijkt u dan eens door een wc rol, u ziet dan recht voor uit goed, maar van opzij ziet u niets, dus u ziet geen geparkeerde auto,s, geen fietsers en niet de voetganger die over wil steken.. dit betekent dat u slechtziend bent, uiteindelijk kan het leiden tot blindheid. In het begin heeft u zelf geen klachten, daar het proces langzaam verloopt. Uw oogarts zal echter wel afwijkingen aan bijvoorbeeld de oogzenuw zien bij onderzoek.

Is glaucoom te behandelen?

Ja. Door de oogdruk te verlagen kunnen we de achteruitgang van het gezichtsveld vertragen. De oogdruk die door de oogzenuw wordt verdragen is van persoon tot persoon verschillend. Dit betekent dat de ene persoon met een oogdruk van 22 geen medicijnen hoeft te gebruiken terwijl de ander met een druk van 20 wel medicijnen moet gebruiken.

Wanneer is de oogdruk te hoog?

Dit is individueel bepaalt. Een druk beneden de 20 wordt door de meeste mensen verdragen, bij een druk tussen de 20 en 30 is waakzaamheid geboden, boven de 30 wordt altijd behandeld. Dit alles wel in overleg tussen u en uw oogarts.

Hoe wordt glaucoom behandeld?

Afhankelijk van de bouw van uw oog wordt er gekozen voor behandeling met oogdrukverlagende druppels of een laserbehandeling. Soms zijn na de laserbehandeling ook nog oog-

drukverlagende druppels nodig. Deze behandeling kan in de Stolmed Klinieken te Goes en te Etten-Leur plaatsvinden. Als desondanks het gezichtsveld toch slechter wordt, komt u eventueel in aanmerking voor een operatie. Alle behandelingen gebeuren natuurlijk in overleg met u.

Bovenstaand het verschil tussen iemand met en zonder glaucoom.

zijn gespecialiseerd in het onderzoeken en behandelen van glaucoom.

Afhankelijk van de uitkomsten van

Wie hebben er een verhoogd risico op glaucoom?

Mensen met familieleden met glaucoom (broer/zus of vader/moeder), mensen waarbij door de opticien een oogdruk hoger dan 21 wordt gemeten, mensen die een ontsteking in het oog hebben gehad (b.v. herpes) en mensen die een ongeval aan het oog hebben gehad. Het is voor deze mensen belangrijk contact met hun oogarts op te nemen.

Alle onderzoeken / behandelingen kunnen in de Stolmed Klinieken te Goes en te Etten-Leur plaatsvinden.

Het team van Stolmed klinieken: de optometristen en de oogartsen Mevr. E. van Wirdum en dr. Stolwijk,

de onderzoeken bepalen wij samen met u welke behandeling voor u het beste is.

Wat gebeurt er als ik een afspraak maak?

• • • •

De oogarts meet uw gezichtsscherpte.

De oogarts meet uw oogdruk.

De oogarts bekijkt de iris en de oogzenuw.

Er wordt een afspraak gemaakt voor een gezichtsveld onderzoek en een tweede meting van de oogdruk op een andere dag.

Als deze onderzoeken allen normaal zijn krijgt u het advies de onderzoeken over een jaar te herhalen.

Is een van deze onderzoeken afwijkend dan wordt een speciale foto van de oogzenuw gemaakt en er wordt een hele dag om de paar uur de oogdruk gemeten.

Alle onderzoeken kunnen in de Stolmed klinieken te Goes en te Etten-Leur plaatsvinden. Afhankelijk van de uitkomsten van de onderzoeken bepaalt uw oogarts samen met u welke behandeling voor u het beste is. Dat kan ook alleen controle zijn.

Onze oogheelkundige zorg: u blij, wij blij.

Dat zien we graag. Tevreden en blije patiënten. Dat motiveert ons iedere dag weer opnieuw om u de beste oogheelkundige zorg te bieden. Daarom zitten we niet stil en gaan uitbreiden.

Waarom? Gewoon omdat eigenlijk iedereen recht heeft op uitstekende zorg. Geen wachttijden, geen ingewikkeld gedoe, wel klantvriendelijk, efficiënt en toegewijd. Dat is wat we u garanderen. We hebben vestigingen in Etten-Leur, Rucphen en Bergen op Zoom en nu ook in Goes en omstreken.

Stolmed klinieken, specialist in oogheelkunde:

dr. T. Stolwijk en zijn team.

VESTIGINGEN KLINIEKEN: ETTEN-LEUR Voorsteven 100-116 RUCPHEN Van Wesemalestraat 13 BERGEN OP ZOOM Boerhaaveplein 1 GOES s’ Heer Hendrikskinderendijk 111. Bel: 076-5040909 info@stolmedklinieken.nl, www.stolmedklinieken.nl

• • • •

Verzekerde oogheelkundige zorg Ooglidcorrecties/plastische chirurgie CBR keuringen Contactlenzen

• • •

Diabetes en Glaucoom Maculadegeneratie (netvliesslijtage) Staaroperaties en refractiechirurgie met ’premium’ implantlenzen

woensdag 20 april 2011

balans |

15

De Stelling Kinderen moeten voor hun ouders zorgen

Eén stelling, twee meningen. Moeder en zoon. Ze reageren beiden vanuit hun hart. En streven, ondanks de verschillende opvattingen, toch naar hetzelfde doel. door Joyce Muilenburg

Ja Goon (50), zoon van Toos „Ik vind mijn generatie behoorlijk individualistisch, zelfs wat gemakzuchtig Mijn moeder heeft een zeer uitgesproken mening over de stelling, maar die heb ik ook. Ik vind dus wél dat kinderen voor hun ouders moeten zorgen. Ik moet er niet aan denken dat mijn moeder in een zorgcentrum terechtkomt en dat ik haar daar dan iedere week mag komen opzoeken. Dat zou mij een erg ongelukkig gevoel geven. Dus als de gelegenheid zich voordoet, wil ik graag dat ze bij mij en mijn gezin komt wonen.

Mijn moeder heeft dat ook voor haar moeder gedaan. Mijn oma was slecht ter been en voor mijn moeder was het handig als ze in kwam wonen, dat maakte het verzorgen makkelijker. En ik kan oprecht zeggen dat mijn broertje en ik het nooit als vervelend hebben ervaren. We hebben zelfs ontzettend veel gelachen.

Mijn vader was behoorlijk progressief en mijn oma nogal conservatief. Dat heeft vaak hilarische situaties opgeleverd. Maar altijd vanuit respect. En nu nog steeds gaan de meeste verhalen van vroeger over oma. We hebben er alleen maar hele fijne herinneringen aan en de zorg voor haar heeft het gezinsleven nooit in de weg gestaan. Daarbij zorgden wij er weer voor dat mijn oma lange tijd midden in het leven bleef staan, omdat ze mee ging in de ontwikkelingen van een gezin.

Nee, ik hoef geen seconde te twijfelen en zal zondermeer de zorg voor mijn moeder, of voor mijn schoonouders, op me nemen. Ik vind dat mijn generatie behoorlijk individualistisch leeft. Zelfs wat gemakzuchtig. We mogen best wat meer voor een ander betekenen. Bovendien krijg je daar zelf ook weer positieve energie van.

Ik hoop dus dat de geschiedenis zich herhaalt en dat mijn moeder bij ons intrekt. Nu kan ze, met haar 78 jaar, nog heel goed voor zichzelf zorgen en de voorzieningen voor ouderen zijn natuurlijk ook verbeterd. Maar Toos weet dat ze altijd welkom is.”

‘Ze is altijd welkom’

Nee Toos (78), moeder van Goon ”Ik deed veertig jaar geleden al aan mantelzorg, toen was het heel gewoon.”

Ik ben het niet met de stelling eens. Goed voor je ouders zijn, dáár gaat het om. Dat hoeft niet te beteken dat je maar meteen de hele zorg voor hen op je neemt.

Bovendien, niet iedereen kan dat. Beter is om als kind te doen wat je kunt voor je ouders: er zoveel mogelijk voor hen te zijn. Dat is voor iedereen verschillend, zoiets kun je niet verplichten.

Zelf heb ik mijn moeder intensief verzorgd. Ze kwam bij ons in huis, samen met mijn broer die verstandelijk gehandicapt was. Mijn man en ik hadden het voorgesteld en mijn moeder zei meteen ja. Eigenlijk meer voor mijn broer, voor wie dan ook gezorgd zou worden. Ze zat daar meer over in, dan over zichzelf.

Mijn moeder heeft negen jaar bij ons gewoond, mijn broer zeventien jaar. Toen hij was overleden zei iemand tegen mij: ‘Je hebt zeventien jaar van je leven weggegooid’. Ik was erg verbaasd over die opmerking.

Zo voelde het helemaal niet. Het gaf mij veel voldoening om voor mijn familie te zorgen, ik vond het mooi om te doen.

Tegenwoordig hoor je termen als ‘mantelzorg’. Mensen kunnen daar zo opgefokt over doen. Dat het zo’n geregel is en zo. Ik deed veertig jaar geleden al aan mantelzorg, maar toen was het heel gewoon.”

Toch verwacht Toos niet van haar eigen kinderen dat ze haar in huis nemen als ze niet meer voor zichzelf kan zorgen. „Mijn man is enkele jaren geleden overleden, ik doe veel zelf. Mijn kinderen wonen niet in de buurt.

Voorlopig wil ik niet weg uit het dorp waar ik geboren en getogen ben, maar als dat niet meer gaat…tja… dat schuif ik nog maar even voor me uit. Ik ben graag bij mijn kinderen, ik logeer regelmatig bij hen, maar kom ook weer graag thuis. Lekker aan mijn eigen tafel.”

‘Ik doe veel zelf’

Kijk voor actuele vacatures op

www.tragelzorg.nl Tragel Zorg staat voor een goed leven voor mensen met een verstandelijke beperking. Een breed pakket professionele zorg en dienstverlening.

Midden in de samenleving waar dat kan, in een veilige omgeving als dat nodig is. Gebruik maken van talenten, kansen en mogelijkheden. Zo maken wij je wereld groter.

Zorgbureau De Puzzel & Logeerhuis De Oplossing Biedt (thuis) zorg aan kinderen met, Autisme, ASS, PDD-nos, ADHD en aan kinderen met lichamelijk en/ of verstandelijke beperking.

Zuidzijde Haven 11 4611 HA Bergen op Zoom Meer informatie tel: 0164 230113 www.zorgbureaudepuzzel.nl

Het Psychologisch Expertise Centrum Van Gurchom & Partners (PEC) is een Centrum waarin alle facetten van de psychologie worden gepraktiseerd. Wij zijn laagdrempelig en hooggekwalificeerd. We hebben ons hoofdkantoor in Breda, maar zijn ook gevestigd op diverse locaties in Brabant en Zeeland o.a. Halderberge (Oudenbosch), Bergen op Zoom, Breda, Etten-Leur, Tilburg, Oosterhout, Prinsenbeek, Geertruidenberg, Roosendaal, Vlissingen, Waalwijk, Zevenbergen, Zundert.

Binnenkort ook in Goirle.

Iedereen heeft wel eens een moment in het leven

dat je psychische hulp kunt gebruiken…

Een team van ervaren deskundigen kan helpen bij allerlei problemen en vraagstukken.

Alle leeftijdsgrroepen kunnen bij ons terecht. Wij beschikken o.a. over een afdeling Kinderen & Jeugdigen, een afdeliing Volwassenen & Ouderen, een afdeling PEC- WERKT ! (Arbeid & Gezondheid) en een afdeling PEC-LEERT ! (schoolproblematiek).

Behandelingen in de 2e lijn worden geheel vergoed. Cliënten kunnen terecht na doorverwijzing van huis- of bedrijfsarts, door Bureau Jeugdzorg. Cliënten mogen ook particulier, op eigen initiatief komen voor behandeling in de 1e lijn (via de eigen verzekering of PGB).

Ook werkgevers, bedrijfsartsen, instellingen als het UWV of scholen kunnen een beroep doen op de expertise van het PEC. Een greep uit het aanbod • • • • • • • •

psychotherapie eerstelijnspsychologie gedragstherapie gezinstherapie groepstherapie partner/relatietherapie cursussen trainingen

• arbeidsgerelateerde problematiek • mediation • psychodiagnostisch expertise onderzoek in kader van beoordeling arbeids (on)geschiktheid en arbeidsreïntegratie • beroepskeuzeonderzoek

• • • • • •

assessment en advies persoonlijkheidsonderzoek orthopedagogiek leerproblemen dyslexie/dyscalculie loopbaanadvisering en -begeleiding

Voor informatie en advies kunt u contact opnemen met ons secretariaat.

Wij helpen u graag verder!

Psychologisch Expertise Centrum van Gurchom & Partners 0 Speelhuislaan 173 4815 CD BREDA Tel: 0900-7320000 www.vangurchom.nl

woensdag 20 april 2011

balans |

17

Stervensbegeleiding

Doodgaan hoort bij het leven maar is zelden gemakkelijk. Hóe moeilijk het wordt kan van kleine dingen afhangen. Het meest ideale scenario is uiteraard om in het bijzijn van dierbaren in de eigen vertrouwde omgeving te kunnen sterven. Maar wat als dat niet mogelijk is? Dan is het hospice veelal een perfect alternatief. Een verhaal over afscheid, koffie en bitterballen, met af en toe een lach. foto Aad Meijer

Bitterballen bij de dood door Wiljan Broeders Was het aantal pakweg tien jaar geleden nog op één hand te tellen, vandaag de dag telt ons land ruim 250 hospicevoorzieningen. ,,En in de toekomst zullen dat er vermoedelijk alleen nog maar meer worden. De vergrijzing, steeds kleinere gezinnen en complexe(re) zorg zijn voor de hand liggende redenen.” Aan het woord is Sylvia van der Noll. Zij is de manager van Hospice Breda en nodigde In Balans uit eens een kijkje te komen nemen. Benieuwd naar wat zich daar achter die deuren afspeelt, grepen we de uitnodiging met beide handen aan. Het werd een bijzondere dag waarop heel wat vooroordelen één voor één geslecht werden. Kil, donker en steriel, een en al kommer en kwel en dat ver weggestopt van de bewoonde wereld? Niets van dat alles!

VERPLAATSTE THUISSITUATIE Hospice Breda is gelegen in een bosrijke omgeving en maakt welhaast onopvallend onderdeel uit van een gezellige woonwijk. De buitenkant van het pand ziet er al schitterend uit en eenmaal binnen voelt het welhaast als dat spreekwoordelijk warme bad, of op zijn minst huiselijk en vertrouwd. “Dat is ook exact waar wij naar streven. Het creëren van een verplaatste thuissituatie. De overgang van (zieken)huis naar een hospice is namelijk al groot genoeg.”

De bewoners van Hospice Breda - maximaal zes in getal - hebben een levensverwachting van drie maanden of minder. De medische zorg wordt er gecoördineerd door de eigen huisarts. ,,Dat is zichtbaar onderscheidend en brengt bovendien een duidelijke meerwaarde met zich mee”, vervolgt Sylvia van der Noll. ,,Een team van enthousiaste verpleeg-

kundigen en vrijwilligers staat verder garant voor de 24-uurs zorg. Iedere keer weer opnieuw verbaas ik me erover hoe zij in zo korte tijd de bewoners weten te doorgronden en daardoor garant kunnen staan voor een optimale verpleging en verzorging.”

‘We zijn net één groot huishouden’ KOPJE KOFFIE ,,Het is vooral de kleinschaligheid die mij hier zo enorm aanspreekt”, aldus verpleegkundige Toos Frijters. ,,Ik hoef niet iedere keer op de klok te kijken.

De bewoner staat centraal en daar is net zoveel tijd en aandacht voor als hij/zij wenst. Daarnaast ligt de terminale zorg me na aan het hart. Ik vind het nog steeds bijzonder om in die laatste fase van iemands leven van betekenis te mogen - en kunnen - zijn.”

Een instemmend geknik van Melanie Broers doet vermoeden dat zij er exact zo over denkt. ,,Alweer zes jaar ben ik hier vrijwilligster en ik voel me er als een vis in het water. Dat kopje koffie, het washandje om het voorhoofd wat te deppen, een luisterend oor… vaak vinden de bewoners het alleen al fijn dat je er simpelweg bent. We zijn net één groot huishouden.”

KROKETTEN EN BITTERBALLEN ,,Daarnaast voel ik me soms welhaast medewerkster van een snackbar hoor. Want hoe ziek de bewoners hier ook zijn, kroketten en bitterballen blijven mate-

loos populair. En die gaan we ze dan ook zeker niet ontzeggen. Dus verschillende keren op een dag gaat de frituurpan aan,” vertelt ze lachend. ,,Daarmee legt Melanie overigens wel meteen het grootste misverstand dat er heerst over een hospice bloot”, neemt Toos het stokje weer over. ,,Dat hier nimmer gelachen wordt. Niets is minder waar. Onze bewoners schateren het soms uit en dat geldt misschien nog wel in sterkere mate voor de familie. Het is net of zij het zich weer toestaan. Thuis hadden ze natuurlijk de zorg over hun partner of ouder. Dat nemen wij ze uit handen. Zij hoeven er enkel nog te zijn en kinderen kunnen zo weer even kind zijn.”

Onvermijdelijk is echter het afscheid. ,,Je weet dat het komt en dat valt niet altijd mee”, besluit Melanie. ,,Toch leer je daarmee om te gaan, het te kanaliseren. Maar het voorrecht dat je samen met die persoon dat laatste stukje mee mocht wandelen, geeft me iedere keer weer opnieuw zoveel voldoening dat ik van plan ben hier nog lang mee door te gaan!” ,,Je weet dat dit het eindstation is. En dat is zwaar.

Toch kom ik hier veel meer tot rust - en aan mezelf toe - dan in het ziekenhuis. Het draait nu om mij.

Echt ongelooflijk hoeveel tijd ze voor me hebben.

Dat vindt zijn weerslag op tal van dingen. Toen ik begin februari kwam, at ik niets. Ik kreeg het gewoon niet weg. Inmiddels eet ik iedere middag twee tosti’s. Nee, naar buiten gaan doe ik niet meer. Maar ik heb een mooie kamer, zie programma’s op tv die lange tijd volstrekt onbekend voor me waren en heb voldoende aanspraak. Lachen en huilen wisselen elkaar in rap tempo af. Volgens de vrijwilligsters ben ik nogal ad rem. Dan hebben we soms echt lol. Maar ja, natuurlijk besef ik me ook wel dat er niet heel veel meer voor mij in het vat zit… “

woensdag 20 april 2011

18 |

balans

Portretten uit het werkveld

Speciale zorgverleners De medische wetenschap vermag veel tegenwoordig. Maar er blijven nog genoeg raadsels om op te lossen. Neem de ziekten van Crohn en Alzheimer, en Multiple Sclerose. Gelukkig zijn er wel goede, gespecialiseerde zorgverleners. Drie van hen doen hun verhaal. door Paula Koster

Conny de Buck Verpleegkundig specialist in maag-, darm- en leverziekten

,,In ziekenhuis De Honte in Terneuzen bied ik hulp aan stomapatiënten, maar ik begeleid ook het versnelde operatietraject darmchirurgie.

Ook verzorg ik de begeleiding en follow-up controles van mensen met, bijvoorbeeld, de ziekte van Crohn.

Deze aandoening valt, evenals colitis ulcerosa, onder de noemer Inflammatory Bowel Diseases, kortweg IBD. Hij wordt meestal ontdekt tussen het 15e en 30e levensjaar.

Het is mijn taak de patiënt en/of diens partner en familie te leren omgaan met de ziekte en de gevolgen daarvan. Ik geef advies, instructie en voorlichting over onder meer leefregels, medicatie-uitleg en therapietrouw, voeding, psychosociale problematiek, werk, zwangerschap enzovoort. Tijdens controleconsulten bespreek ik met de betrokkene(n) de uitslagen van bloed- en andere onderzoeken.

De ziekte van Crohn is (nog) niet te genezen, maar er zijn wel goede medicamenten beschikbaar die de ziekte leefbaar maken. TNF-blokkers, de nieuwste generatie medicijnen, werken in op een bepaald deel van het immuunsysteem. Remicade bijvoorbeeld; het wordt toegediend per infuus, eens per twee maanden, tijdens een dagopname in het ziekenhuis. Met een andere TNF-blokker, Humira, injecteert de patiënt zich eens per twee weken zelf.

Ik voel me heel prettig bij het laagdrempelige contact dat ik onderhoud met de patiënten. Maar ook de coördinerende rol die ik kan vervullen in het contact tussen patiënt, specialist en andere betrokken zorgverleners en/of instanties als de Crohn- en colitisvereniging geeft veel voldoening.

Anderzijds vind ik het moeilijk voor de patiënt als die slecht reageert op de beschikbare behandelingen. Als zorgverlener streef je toch naar een zo optimaal mogelijke kwaliteit van leven voor de patiënt.”

‘Mijn taak is de patiënt en familie te leren omgaan met de ziekte’

‘Alzheimer is helaas nog ongeneeslijk’ Kristel Deliën Specialist Ouderengeneeskunde en hoofd van het behandelteam voor de Thoolse locaties van SVRZ

,,Een van de aandoeningen waarmee ik in mijn vak veel wordt geconfronteerd, is de ziekte van Alzheimer. Het is de meest voorkomende en meest bekende vorm van dementie. De ziekte kenmerkt zich door een progressief verlies van cognitieve vaardigheden en veranderende emoties. Hierdoor verandert de persoonlijkheid van de patiënt.

Het belangrijkste dat we mensen met Alzheimer kunnen bieden, is een veilige en gestructureerde leefomgeving. Want zeker in de beginfase verkeren ze in grote verwarring. Ook de wijze van benaderen is van groot belang. We moeten rekening houden met de fase waarin iemand verkeert en de nog aanwezige vaardigheden, zodat we niet gaan overvragen. Daar zijn diverse methodieken voor ontwikkeld.

Aanvullend kan er medicatie worden ingezet. Er zijn twee typen medicijnen: middelen die het proces (in de beginfase) vertragen en middelen de (gedrags)symptomen kunnen beïnvloeden. De laatste groep staat, terecht, negatief bekend vanwege nare bijwerkingen als sufheid en daardoor een verhoogd valrisico.

Alzheimer is helaas nog ongeneeslijk, maar er komt gelukkig wel steeds meer duidelijkheid over het ontstaan ervan. Er wordt veel onderzoek gedaan naar middelen die het proces kunnen vertragen en zelfs voorkomen, maar de resultaten zijn tot dusverre mager. Toch verwacht ik op termijn positieve ontwikkelingen; het belang voor de volksgezondheid is groot omdat het aantal mensen met dementie, met het oog op de toenemende vergrijzing, flink zal gaan stijgen.

Mijn werk met de oudere mens boeit en inspireert me door het leven dat zij al hebben geleid. Maar ook het bezig zijn met nieuwe positieve ontwikkelingen die de ouderenzorg als geheel verbeteren geeft me energie.

Mijn werkgever, SVRZ, is daar heel actief mee bezig.”

Multiple Sclerose verpleegkundige

‘Met de papieren die ik na een intensieve studie heb behaald, kan ik zowel in Nederland als daarbuiten patiënten begeleiden die lijden aan de neurologische ziekte multiple sclerose; niet alleen op de door mij opgezette poli’s in Goes, Zierikzee en Vlissingen, maar ook bij de mensen thuis. In de aanloop naar mijn specialisatie heb ik onder andere een functie gehad waarin ik geen patiëntencontact had en dat vond ik een groot gemis.

Mijn interesse voor de ziekte MS komt mede voort uit het feit dat mijn oudste zus MS heeft. MS is een grillig verlopende ziekte met onbekende oorzaak. De patiënten leven constant in onzekerheid over de toekomstige ontwikkeling van het ziektebeeld en dat is geen geringe opgave. Met mijn werk wil ik hen zo veel mogelijk tot steun zijn. Door het geven van informatie bijvoorbeeld, over de ziekte zelf en over de medicatie; over hoe MS te combineren valt met relaties, gezin, werk en sport; over wat te doen bij een terugval. Ik neem tests af, geef advies over woningaanpassingen en hulpmiddelen, verwijs door naar andere hulpverleners. En dit zijn dan nog maar een paar van mijn taken.

De kern van dit alles is luisteren, meedenken met de patiënt en diens directe omgeving, en samen zoeken naar de beste oplossingen.

Ik werk het meest samen met de neurologen, maar ook met bijvoorbeeld ergotherapeuten, revalidatieartsen, urologisch verpleegkundigen, het maatschappelijk werk, psychologen en andere MS verpleegkundigen in het land. Ons werk omvat vooral care en niet cure; genezen van MS is (nog) niet mogelijk, maar goede zorg bieden kunnen we wel. Daarin ga ik, samen met de andere betrokken disciplines, tot het uiterste.’

‘Vooral care, want cure is helaas nog niet mogelijk’

woensdag 20 april 2011

balans |

19

Geestelijke zorg

Gekte rond trauma foto Stock.XCHNG

Luuc Smit geldt als specialist in traumaverwerking. Opvallend genoeg predikt hij dat mensen niet alle heil moeten verwachten van hulpverlening. In zijn optiek horen schokkende gebeurtenissen -helaas- bij het leven. „We moeten de gekte rondom traumaverwerking weghalen.” door Joyce Muilenburg Luuc Smit heeft een praktijk voor hulpverlening en haptonomie en is hogeschooldocent Social Work bij Hogeschool Zeeland. Hij reageert op een aantal stellingen die In Balans hem voorlegt.

EEN TRAUMA IS EEN NORMAAL VERSCHIJNSEL „In ieder geval menselijk. We krijgen allemaal één of meerdere keren in ons leven met een schokkende gebeurtenis te maken. Het is logisch dat je daarna een tijdlang met klachten zit, zoals slecht slapen, slecht eten, angstig zijn, verdrietig, lusteloos, prikkelbaar, wantrouwig. Maar vergeet niet: de gebeurtenis is abnormaal, niet de reactie er op.

Soms is het zinvol om hulp te zoeken om die gezonde verwerking goed of sneller te laten verlopen. Of om te voorkomen dat een gezonde verwerking stagneert. We krijgen vaak mensen in de praktijk die niet weten hoe ze er mee om moeten gaan; die alles wegstoppen en dus nog meer klachten krijgen, of bang zijn dat ze gek zijn.

Uit onderzoeken blijkt dat er twee tot drie maanden nodig is om een schokkende gebeurtenis te verwerken. Verdwijnen de klachten niet, dan moet er gekeken worden of er sprake is van een Post Traumatische Stress Stoornis.”

VEEL MENSEN KOMEN ZELF OVER EEN SCHOKKENDE GEBEURTENIS HEEN „Ja, dat is waar. Ruim tachtig procent van de men-

sen die een dramatische gebeurtenis hebben meegemaakt, heeft geen blijvende klachten. Bij zedenzaken ligt dat bij zestig procent.

Opvallend is dat er snel geroepen wordt dat iemand een trauma heeft. Herinner je je nog de vliegtuigcrash met El-Al bij de Bijlmer? Nog geen vijf minuten na het ongeval wist een psychiater bij Nova te vertellen dat alle mensen die het hadden zien gebeuren, aan een Post Traumatische Stress Stoornis zouden lijden. Een gevaarlijke uitspraak, want deze man houdt geen rekening met de veerkracht van de mens en geeft het begrip ‘trauma’ een exclusief gezicht. Daar moet je voorzichtig mee zijn.”

‘Praten?

Dáár gaat het niet om, het gaat om contact maken.’

ER VEEL OVER PRATEN HELPT „O, nee, alsjeblieft niet. Laat iemand er niet eindeloos over praten. Het vermoeit jou, het vermoeit de ander. Geef dat ook aan, als iemand steeds langdurig met zijn of haar verhaal komt. Doorbreek dit. Het gaat namelijk niet alleen om het praten, het gaat om contact maken. Je met diegene verbinden.

We roepen vaak dat we geen tijd voor elkaar hebben, maar het zit hem niet in tijd. Er echt voor iemand zijn, oprecht aandacht hebben voor die ander hoeft niet veel tijd te kosten. Een blik, een arm om iemand heen, kleine dingen. Juist kleine dingen, maar wel oprecht. Dat kost jou geen energie en die ander voelt dat je er echt even voor hem of haar bent. Dat helpt en heelt.”

EEN TRAUMA OP LATERE LEEFTIJD BEHANDELEN IS NIET VERSTANDIG „Een oud trauma opengooien is niet zo moeilijk.

Een oud trauma behandelen wel. We kunnen veelal terugvallen op de veerkracht van de mens. Maar als we ouder worden, wordt die veerkracht ook minder.

Iemand van zeventig moet het aankunnen en aandurven om in het hier en nu weer flink last te hebben van een oud trauma, want in de verwerking ervan krijg je er gewoon weer last van.

Soms is het prima om het te laten rusten. Veel mensen met een meervoudig trauma, denk aan oorlogsslachtoffers, hebben nooit hulp gehad en kunnen soms toch ‘genieten’ van hun leven. Je hoeft het dus niet open te gooien, mits de betrokkene daar zelf behoefte aan heeft. Ik geef dan wel als advies mee: neem de tijd in je zoektocht naar goede hulpverlening. Mensen besteden meer tijd aan het uitzoeken van een nieuwe koelkast, dan aan juiste hulp en begeleiding.”

WARMTE EN AANDACHT DRAGEN BIJ AAN EEN GOEDE VERWERKING „Helemaal waar! Kijk wat er gebeurt bij een ramp.

Waar worden de mensen naar toegebracht? Naar een koude, kille sporthal met een leger aan hulpverleners. En wat willen de mensen het liefst? Naar huis. Of in ieder geval naar een plek waar ze zich veilig en prettig voelen. Ik heb het zelf pas meegemaakt. Zat ik in een onpersoonlijk, groot hotel.

Kreeg ik te horen dat er een student van mij was overleden. Eerst zat ik een minuut of tien in shock.

Voelde niets. Even later belde mijn vrouw. En tja…toen kwam het pas echt binnen.”

Bijzonder heel gewoon en dichtbij

Wil jij werken in de zorg?

Dan bieden wij je tal van mogelijkheden!

Werken bij Amarant is een prima keuze. Wij hebben tal van mogelijkheden in verschillende functies op diverse locaties in heel Brabant.

Jaarlijks hebben wij zo'n 500 vacatures. Maar er is méér: * Werken voor en met cliënten staat centraal In al onze werkzaamheden staat de cliënt centraal; daar doen wij het tenslotte voor.

In onze dienstverlening aan cliënten streven wij naar optimale kwaliteit van zorg. En natuurlijk hebben wij daarbij aandacht voor onze medewerkers.

Plezier in je werk is immers erg belangrijk. * Amarant Academie In onze Amarant Academie tref je een breed én gespecialiseerd pakket van opleidingen aan. Als medewerker bij Amarant krijg je de kans om regelmatig scholing te volgen. Zo blijf je op de hoogte van de nieuwste inzichten en manieren van werken in de zorg. Bovendien krijg je de kans om je te specialiseren, in aansluiting op ons doelgroepenbeleid. * Flexpool Ben je aan het einde van je opleiding of wil je als flexwerker aan de slag? Onze flexpool biedt je de kans om je te oriënteren binnen Amarant en werken en privé goed te combineren. * BBL met baangarantie Misschien beschik je nog niet over de gevraagde diploma's en vaardigheden. Dan kun je toch bij ons terecht. Via onze BBL-opleiding medewerker maatschappelijke zorg kun je werken en leren, mét baangarantie (BBL = beroepsbegeleidende leerweg).

Ingeborg begeleidt zelfstandig wonende cliënten met autisme

"De begeleidingsvragen van mijn cliënten zijn heel divers; help me met mijn financiën en het huishouden, maar ook met het maken van vrienden. Mijn cliënten willen een begeleider die náást hen staat, niet iemand die alles overneemt. Kennis, bijvoorbeeld van autisme, heb je nodig. Maar daarmee ben je er niet. Dit werk doe je ook met je hart.

In gesprek met een cliënt ben ik oprecht geïnteresseerd; hoe gaat het met jou? Ik geef een steun in de rug, maar doe ook tijdig een stapje terug. Mijn cliënten bepalen immers zelf hoe hun leven eruit ziet. Ik werk in een fijn team. Ieder van ons werkt individueel, maar wij zijn niet alleen. Wij steunen elkaar en wisselen veel uit. Via de Amarant Academie hebben wij ruime scholingsmogelijkheden en daar maken wij goed gebruik van. Amarant is erg in ontwikkeling: de trein rijdt en ik stap voorlopig niet uit!"

"Ik werk met licht verstandelijk beperkte mensen.

Vaak is er veel misgegaan in hun leven. Denk aan verslaving, psychiatrische problemen en/of maatschappelijk probleemgedrag. Stap voor stap brengen wij weer stabiliteit in het leven van onze cliënten. Dat doen wij in een strikt programma, maar wel met wederzijds respect.

Als begeleider moet je sterk in je schoenen staan en kunnen reflecteren op je eigen gedrag.

Humor is een belangrijk onderdeel van onze begeleidingsstijl.

Humor relativeert. Ik heb voldoening van mijjn werk wanneer een cliënt weer een beetje grip krijgt op zijn eigen leven."

"Vanwege ernstige handicaps is het moeilijk voor mijn cliënten om uit zichzelf contact te maken. Je moet geduldig zijn, dingen uitproberen, rustig wachten op een reactie en cliënten ook niet overvragen.

Zintuigen en fysiek contact, zoals bijvoorbeeld iemands hand vastpakken, zijn belangrijk. Het is een zoektocht, maar ik haal veel voldoening uit de kleine contactmomenten.

Van lieverlee leer je iemand beter kennen en dan weet je ook beter wat die persoon jou probeert te vertellen."

Petra begeleidt meervoudig complex gehandicapte cliënten

Ken jij Amarant?

Amarant biedt zorg, ondersteuning en huisvesting aan kinderen, (jong) volwassenen en ouderen met een verstandelijke en/of lichamelijke beperking in heel Brabant.

Met ruim 4000 enthousiaste en deskundige collega's en 1000 vrijwilligers ondersteunen wij onze cliënten.

In onze dienstverlening richten wij ons op vijf doelgroepen. Mensen met een lichte verstandelijke handicap, een matige tot ernstige verstandelijke handicap, een meervoudig complexe handicap, autisme of een lichamelijk handicap/niet aangeboren hersenletsel.

Afhankelijk van vraag en indicatie bieden wij zorg en begeleiding aan huis, zorg met verblijf, behandeling, dagbesteding en werk en begeleiding op school en bij vrije tijd en huisvesting.

Meer weten over werken bij Amarant?

Bel 013 464 59 06 of kijk op www.amarant.nl/ werken bij amarant Jan begeleidt licht verstandelijk beperkte cliënten met complexe problemen (sglvg)

Wil je meer informatie over de dienstverlening van Amarant?

Bel 0900 8066 of kijk op www.amarant.nl

in dienst van mensen met een beperking in heel Brabant