Odnawialna energia w Polsce. Wyzwanie technologiczne czy społeczne? Konstancja Ziółkowska
Niemiecka Energiewende – odchodzenie od korzystania z paliw kopalnych na rzecz odnawialnych źródeł energii – jest bez wątpienia dla naszych zachodnich sąsiadów ogromnym wyzwaniem gospodarczym i technologicznym. Jednak dopiero uwzględnienie „ludzkiego” pierwiastka zachodzących przemian pozwala dotrzeć do istoty rozpoczętego procesu. To właśnie obywatelski nacisk oddolny doprowadził w Niemczech do szerokiego politycznego porozumienia i decyzji o wejściu na drogę Energiewende. Społeczeństwo wspiera ten projekt i aktywnie w nim uczestniczy – energetyka obywatelska jest jego głównym napędem. O ile jednak zaplanowany cel – oparcie gospodarki na „czystej energii” – jest bez wątpienia atrakcyjny dla większości niemieckiego społeczeństwa, o tyle okres przejściowy wiąże się z koniecznością przeznaczania ogromnych środków na inwesty-
cje w infrastrukturę czy rozwój technologiczny. Koszty tych dostosowań w postaci rosnących opłat za energię ponoszą głównie indywidualni podatnicy. Wybrane grupy społeczne i regiony bardziej dotkliwie niż pozostałe doświadczają obciążeń związanych z restrukturyzacją zachodzącą w energetyce. Zamykanie dawnych kopalń i elektrowni węglowych, w szczególności w regionie Nadrenii Północnej-Westfalii, wiąże się ze znaczącą redukcją zatrudnienia w niegdyś dochodowych sektorach. Czynników, również tych historycznych, które stoją za społecznym poparciem dla Energiewende, jest niewątpliwie wiele. Warto jednak w szczególności zwrócić uwagę na rolę konsekwentnego budowania pozytywnej autoidentyfikacji obywateli z ideą „czystej energii” oraz wysiłek na rzecz włączania różnych grup obywateli w proces przemian.
