Wstęp
W październiku 2017 roku warszawskie biuro Fundacji im. Heinricha Bölla zorganizowało we współpracy z portalem Święto Stworzenia podróż studyjną dla przedstawicieli polskich mediów, organizacji, instytucji i aktywnych środowisk katolickich do Nadrenii Północnej-Westfalii, aby poznać społeczno-ekologiczną złożoność transformacji energetycznej na poziomie regionalnym i lokalnym. Region ten, w którym przez dekady rozwijał się przemysł ciężki, znajduje się obecnie w procesie modernizacji społeczno-gospodarczej, uwzględniającej kwestie środowiskowe. Udział w projekcie wzięło 12 osób – dziennikarzy, naukowców i działaczy, grupie towarzyszył także ojciec Stanisław Jaromi, przewodniczący Ruchu Ekologicznego św. Franciszka z Asyżu – REFA. Na podróż złożyły się rozmowy w miejscach, które bezpośrednio przeżyły transformację i doświadczyły związanych z nią wy-
zwań – z ekspertami, osobami, które pracowały w zamkniętych już dzisiaj kopalniach, i takimi, które zawodowo zajmują się wspieraniem ich w adaptacji do zachodzących zmian. Rozmawialiśmy o aspektach ekonomicznych, ale przede wszystkim o uwarunkowaniach społecznych, kulturze i tożsamości, miejscach pracy i bezrobociu, o zaangażowaniu różnych aktorów społecznych i możliwościach budowania dialogu ponad podziałami. O tym, jak proces strukturalnej zmiany wykorzystać jako szansę rozwoju. O wszechstronnych działaniach Kościoła katolickiego w tych obszarach – zarówno w wielkich miastach, jak i na terenach wiejskich. Chcieliśmy poznać motywacje ludzi i zrozumieć, dlaczego sukces transformacji energetycznej opiera się na pojedynczych obywatelach. Papieska encyklika Laudato si’ z 2015 roku uczyniła globalne wyzwania środowiskowe stoją-
