3. Niepewne przedsiębiorczynie
Stare problemy Przeszkody w zarejestrowaniu się jako samozatrudniony Samozatrudnienie cudzoziemców spoza UE w Polsce ogranicza się do osób posiadających określone typy pobytu i wyklucza większość migrantów, którzy nie posiadają stałego pobytu lub określonych rodzajów wymaganych dokumentów czasowego pobytu1. Z samozatrudnieniem wiążą się niebezpieczeństwa wynikające z wykorzystywania go jako sposobu na ukrycie stosunków pracy i obniżenia kosztów oraz z przeniesienia odpowiedzialności za świadczenia socjalne na pracownika. Jednak niemożność legalnego samozatrudnienia, zwłaszcza w takich sektorach usług jak uroda, sprzątanie itp., prowadzi kobiety do działania w szarej strefie.
Przeszkody przy rejestracji spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (spółka z o.o.) Cudzoziemcy spoza UE, niezależnie od rodzaju zezwolenia na pobyt, mogą założyć spółkę z o.o. Wyma-
legalności pobytu. Cudzoziemcy muszą już na początku swojej działalności udowodnić rentowność firmy i przedłożyć obszerną listę trudnych do zebrania dokumentów. Takie wygórowane wymagania skutkują negatywnymi decyzjami. W pierwszym kwartale 2019 roku 68% migrantów, którzy wystąpili do urzędów wojewódzkich o zezwolenie na pobyt w oparciu o prowadzenie firmy w formie sp. z o.o., otrzymało decyzję negatywną, tylko 11% pozytywną, a resztę odrzucono. Wskaźnik niepowodzeń był podobny jak w latach poprzednich2.
Codzienne przeszkody Ukraińskim migrantkom brakuje niezbędnej znajomości języka i wiedzy prawniczej, aby rozpocząć działalność gospodarczą, oraz sieci kontaktów, aby rozwinąć bazę klientów. Borykają się one również z nieuznawaniem kwalifikacji (trudność w przeniesieniu ich kapitału kulturowego do nowego polskiego kontekstu), co zmusza wiele kobiet do pracy poniżej ich kwalifikacji. Ukrainkom często brakuje też czasu na naukę, założenie i prowadzenie firmy, np. z powodu braku większej rodziny, która mogłaby zająć się dziećmi. Urząd m.st. Warszawy zapewnia wsparcie kobietom przedsiębiorcom, ale wiele migrantek nie postrzega istniejących ofert jako skierowanych do nich (Warsaw City 2020).
Duch przedsiębiorczości
ga to początkowej inwestycji kapitałowej i wiąże się z legalnością pobytu osoby zakładającej spółkę. Niepowodzenie w prowadzeniu firmy prowadzi do utraty
Kobiety, z którymi rozmawialiśmy, wykazały się dużą przedsiębiorczością i pomysłowością w budowaniu biografii zawodowych, a wiele z nich miało ambicje założenia własnej firmy.
1 Obywatele spoza UE, którzy mają status prawny niezbędny do zarejestrowania się w celu samozatrudnienia, są wymienieni w art. 4 ust. 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie gospodarczym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2018 r. poz. 649).
2 Odpowiedź rzecznika prasowego Urzędu do Spraw Cudzoziemców udzielonej Fundacji „Nasz Wybór”, 11.04.2019.
3. Niepewne przedsiębiorczynie
Przed migrantkami prowadzącymi własną działalność gospodarczą w Polsce stoją liczne wyzwania. Stały się one bardziej widoczne podczas pandemii. Niemniej ukraińskie kobiety otwierają firmy, a wiele z nich planuje lub chciałaby to zrobić. Dlatego widzimy potrzebę uproszczenia procedur, za pomocą których migranci mogą zarejestrować się jako przedsiębiorcy.
18
