06-48461485| www.planw.nu | info@planw.nu
Augustus 2012
BUITENRUIMTE LANDSCHAP & CULTUURHISTORIE
Inhoud
In de maandelijkse nieuwsbrief BUITENRUIMTE maakt u kennis met Plan W.
Landschap & Cultuurhistorie
Ik vertel u graag hoe ik aankijk tegen ontwikkelingen en actuele thema’s binnen het vakgebied Ruimtelijke Ordening. Daarbij ga ik ondermeer in op projecten, wet- en regelgeving en subsidies. Iedere nieuwsbrief gaat in op 1 van de vier hoofdthema’s: Bouwen & Verbouwen, Buitengebied, Omgeving & Overlast, Landschap & Cultuurhistorie. Deze maand staat in het teken van het Landschap & Cultuurhistorie.
Van productieruimte naar consumptieruimte Regelgeving: cultuurhistorie in bestemmingsplan
2 Slecht beheer van het landschap 3 Groen ondernemen met veehouderij
Landschap en cultuurhistorie winnen steeds meer terrein. Deze thema’s hebben een steeds prominentere rol gekregen in het ruimtelijk beleid. Reden om hieraan een nieuwsbrief te wijden.
2
Dorpsgezicht Rossum en Hurwenen
Wilt u maandelijks BUITENRUIMTE in uw mailbox? Meldt u dan aan via www.planw.nu
Van productieruimte naar consumptieruimte
1
4 Zuid-Limburg, je zou er maar wonen 4
Het zijn twee thema’s die bovendien onlosmakelijk met elkaar zijn verbonden. In Nederland is bijna elke vierkante meter onder invloed van de mens gevormd. Ontwatering, percelering en ontsluiting hebben plaatsgevonden, en het landschap is geschikt gemaakt voor landbouw zoals akkerbouw en veeteelt, voor tuinbouw, voor bebouwing of voor industrie. Er wordt dan ook wel gesproken van cultuurlandschap. In de maatschappij verschuiven de opvattingen over het landschap steeds meer van nut, modernisering en kwantiteit naar beleving, authenticiteit en kwaliteit ofwel van productieruimte naar consumptieruimte.Voor het behouden en creëren van een hoogwaardig landschap zijn planologische bescherming, handhaving en bij nieuwe ontwikkelingen een goed ontwerp belangrijk. Ook cultuurhistorie in de leefomgeving - van een gebouw, een structuur of een gebied - kan vaak kwaliteit en betekenis toevoegen aan ruimtelijke ontwikkelingen.
Uitgelicht Subsidie herbestemming
2
Vraag van de maand
3
2
Regelgeving: cultuurhistorie in bestemmingsplan Het bestemmingsplan is een belangrijk instrument om cultuurhistorische waarden in een gebied te beschermen. In het Besluit ruimtelijke ordening
hiermee ook cultuurhistorische waarden uitdrukkelijk moeten worden meegewogen bij de voorbereiding van bestemmingsplannen.
opgenomen dat gemeenten bij het
Voor veel plannenmakers is dit niets
maken van bestemmingsplannen
nieuws. In veel plannen van vóór de
rekening moeten houden met
wijziging van het besluit ruimtelijke
cultuurhistorische waarden. In de
ordening heeft cultuurhistorie al een
praktijk betekent dit dat in een een
volwaardige plaats gekregen.
paragraaf wordt opgenomen met “een beschrijving van de wijze waarop met de in het gebied aanwezige cultuurhistorische waarden en in de grond aanwezige of te verwachten monumenten rekening is gehouden”. Naast archeologische waarden zullen
Bent u betrokken bij de cultuurhistorie, beschermd stads- en dorpsgezicht en/ of archeologie van uw omgeving? Houdt dan goed in de gaten of uw gemeente het in nieuwe plannen heeft opgenomen. Zie ook navolgende case: Dorpsgezicht Rossum & Hurwenen
Het is verplicht om in het bestemmingsplan rekening te houden met cultuurhistorie.
Subsidie herbestemming
Dorpsgezicht Rossum en Hurwenen Begin 2010 heeft de gemeente Maasdriel het bestemmingsplan Rossum en
De animo voor de nieuwe Subsidieregeling stimulering herbestemming monumenten is groot. Voor het uitvoeren van een haalbaarheidsonderzoek kregen 166 karakteristieke gebouwen subsidie van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. Bent u in het bezit van cultuurhistorisch waardevol gebouw dat zijn oorspronkelijke functie verloren heeft? Wellicht kunt en wilt u gebruik maken van de subsidieregeling. Wilt u voor uw gebouw de planologische haalbaarheid laten onderzoeken? Plan W is u graag van dienst. Ook voor het aanvragen van de subsidie kan Plan W u desgewenst ondersteunen. Voor de feitelijke herbestemming, welke wordt vastgelegd in een bestemmingsplan, kunt u natuurlijk ook bij Plan W terecht.
Hurwenen ter inzage gelegd. Voor beide dorpen is er sprake van een waardevol dorpsgezicht. Vanwege de historisch structurele waarden binnen deze gebieden, anderzijds vanwege de hoge belevingswaarde die deze gebieden bezitten door het vrije uitzicht op de bebouwde kom van het dorp. Een groep betrokken inwoners was van mening dat deze waarden onvoldoende waren verankerd in het bestemmingsplan. Er werd een zienswijze ingediend bij de gemeenteraad, waarin met name werd gepleit voor het opnemen van specifieke waarden op de verbeelding, om het toetsen van (bouw)plannen te vergemakkelijken. Bijzondere aandacht daarbij verdienden de open landschappelijke gebieden en oude boomgaarden die zo karakteristiek zijn voor het dorpsgezicht. De zienswijze alleen was niet overtuigend genoeg. Pas nadat een delegatie van “Rossum blijft Groen” een toelichting gaf bij de behandeling van het plan door de commissie Ruimte en na enkele overleggen met ambenaren en wethouder, werd het plan aangepast. Dit resultaat, als gevolg van een groep bewoners die met sterke argumenten het overleg met de gemeente is aangegaan, kan gezien worden als voorbeeld, dat het wél zin heeft om een inspraakreactie of zienswijze in te dienen tegen een nieuw bestemmingsplan. Voor meer informatie over het bestemmingsplan Rossum en Hurwenen, of voor tips om cultuurhistorische waarden te kunnen verankeren in een bestemmingsplan, kunt u contact opnemen met Plan W.
3
Plan W Ir. M.W. (Willemien) van der Kaaij Graaf Ansfriedstraat 5 5331 BC Kerkdriel 06-48461485 info@planw.nu Plan W adviseert en begeleidt overheid, particulieren, bedrijven en instellingen bij het realiseren van hun ruimtelijke plannen. Via de website www.planw.nu
Vraag van de maand
Slecht beheer van het landschap Landschapsbeheer Nederland heeft onderzoek gedaan naar de gesteldheid van landschapselementen. Wat blijkt? 20% van de landschapselementen
Iedere maand besteed ik aandacht aan een binnengekomen vraag die past binnen het thema van die maand. Heeft u een vraag? Volgende maand staat in het teken van het Buitengebied. Stuur nu alvast uw vraag in!
wordt het voortbestaan bedreigd, met name als gevolg van verwaarlozing en het niet uitvoeren van beheer. Zo blijkt ook dat 18% van alle elementen binnen 1 jaar beheer nodig heeft en 30% binnen 5 jaar. Bedreigde elementen zijn voor het overgrote deel nog vitaal, dus tijdig beheer kan snelle aftakeling voorkomen. Elke eerste zaterdag van november vindt de Natuurwerkdag plaats. Jong en oud kan die dag werken aan het behoud en herstel van natuur en landschap. Het is eigenlijk een opknapbeurt van het landschap. Voor meer informatie en aanmelden voor een project bij u in de buurt: www.natuurwerkdag.nl
Groen ondernemen met veehouderij Dat natuur en veehouderij niet kunnen samengaan, lijkt een gegeven. Maar niets is minder waar. Wageningen universiteit heeft onderzoek gedaan naar diverse innovatieve ideeĂŤn en concepten waarvan zowel natuur en landschap als ook veehouders profiteren. In een brochure laat de universiteit zien dat natuurgebieden geen bedreiging hoeven te zijn voor veehouders, maar dat ze hen juist mogelijkheden bieden om zich te ontwikkelen. Veehouders genereren extra inkomsten met behulp van de natuur of besparen kosten en beschermen daarmee tegelijkertijd de natuur en het landschap. Brochure ontvangen? Stuur een mailtje naar info@planw.nu
Bescherming weidevogels d.m.v. GPS
4
Zuid-Limburg, je zou er maar wonen De provincie Limburg hecht veel waarde aan het buitengebied, het landschap, de natuur maar ook de cultuurhistorie en het bruisende leven. Om dat te bewaren en waar mogelijk verbeteren en versterken is een beleid ingezet dat is gericht op het compenseren van ontwikkelingen in het buitengebied, door een kwaliteitsbijdrage. Ambitie is dat per saldo daarmee de omgevingskwaliteit toeneemt. De gemeente Vaals en Beek hebben vrij recentelijk hun bestemmingsplannen voor het buitengebied vastgesteld, met als kader dit Limburgse beleid (“Limburgs Kwaliteitsmenu”). Ingenieursbureau ARCADIS had opdracht gekregen deze plannen te actualiseren, en Plan W heeft in de totstandkoming van deze plannen een belangrijke rol vervuld. Bij een bestemmingsplanactualisatie is de gemeente verplicht zo compact mogelijke agrarische bouwkavels toe te kennen. Uitbreiding wordt toegestaan, mits gepaard met een tegenprestatie die gericht is op een verbetering van de gebiedskwaliteit. De tegenprestaties worden in Vaals getoetst aan een intergemeentelijk kwaliteitsmenu. In Beek was er in 2011, toen het bestemmingsplan werd vastgesteld, nog geen dergelijk toetsingskader. Daarom is er in bestemmingsplan omschreven waaruit de tegenprestatie (“aanvullende kwaliteitsverbetering”) kan bestaan: ·
architectonische vormgeving van de nieuw op te richten bebouwing;
·
opruimen oude gebouwen/verharding;
·
herinrichten bouwkavel onder meer met het oog op compact bouwen, de functionaliteit van de bebouwing en het herschikken van de bebouwing;
·
het aanbrengen van extra milieureducerende maatregelen op het gebied van geluid, geur, ammoniak, stof of trilling.
Maar ook binnen de toegekende bouwkavel gelden verplichtingen voor het oprichten van nieuwe bebouwing en verharding, namelijk landschappelijke inpassing en het treffen van maatregelen ter voorkoming van wateroverlast.
De nieuwsbrief BUITENRUIMTE van de maand september staat weer in het teken van het Buitengebied.
Wilt u zich uitschrijven voor deze nieuwsbrief, stuur dan a.u.b. een mailtje naar info@planw.nu met opgaaf van redenen.