LIMBURG MAGAZINE NR. 04 • DECEMBER 2017 •
Interview Neuroloog Peter van Domburg
Thema Bezig blijven en jezelf ontwikkelen
Opmerkelijk In 2018: Verkiezing Vrijwilliger van het jaar!
UITGAVE VOOR LEDEN VAN KBO LIMBURG • EDITIE ZUID LIMBURG •
ZORG in de toekomst: WIJ ZIJN ER VOOR U! Wilt u in de toekomst niet in deze rubriek ontbreken, neem dan contact op met Borgerpark Media T: 0475-711362 | E: info@borgerparkmedia.nl
Tandprothetische Praktijk Heerlen introduceert de digitale gebitsprothese Mark Verdoes is in zijn Tandprothetische Praktijk Heerlen voortdurend op zoek naar innoverende en patiëntvriendelijke technieken. Als eerste in Nederland introduceerde hij onlangs de digitale gebitsprothese. De laatste tussenstap naar het geprinte gebit.’ ent hoeft bij wijze van spreken alleen als de basis veranderd is, langs te komen om dit apart te scannen. We lezen de scan uit, en frezen met behulp van deze gegevens de nieuwe prothese. Een exacte kopie die meteen past en waaraan de drager niet meer hoeft te wennen. Wel een vooruitgang, denk ik.’
kunnen lichte vervormingen ontstaan. Ook komen er stoffen vrij die allergische reacties kunnen oproepen. Daarbij kan er vuil komen tussen de tanden en de drager. Met de beruchte zwarte randjes tot gevolg. Met het fresen uit één stuk zijn al die nadelen in een keer verdwenen.
Perfect De eerste digitaal gemaakte
De tanden zijn integraal onderdeel van de kunststof. Geen naadjes meer, minder kans voor backunnen lichte Ook teriën om zichvervormingen vast te zetten.ontstaan. Bovendien is kohet men er stoffen vrij diesterker allergische reacties kungefreesde kunstgebit en gaat het langer nen oproepen. Daarbij kan er vuil komen tussen mee.’ de tanden en de drager. Met de beruchte zwarte randjes tot gevolg. Met het fresen uit één 3D-printen stuk zijnnog, al die nadelen in een keer verdwenen. Sterker nieuwe technieken bieden nieuwe
Tandprothetische Praktijk Heerlen introduceert de digitale gebitsprothese zijn Tandprothetische Praktijk Heerlen voortdurend zoek naar hoeft bij op wijze vanwe spreken alprotheses hebben inmiddels Mark Verdoes: leen als de veranderd is, geleverd. Debasis mensen zijn erg tentvriendelijke technieken. Als eerste in Nederland introduceerde hij langs teZe komen om ditde apart te vreden. zijn blij met snelle ‘Digitaal printen komt dichterbij’ scannen. We lezen scan prouit, afhandeling. Met de de digitale gebitsprothese. De laatste tussenstap naar het geprinte gebit.’
en frezen met behulp van deze these bereiken we een hogere gegevens de die nieuwe prothese. Dragers van een kunstgebit weten het uit er- kwaliteit en nauwkeurigheid met handwerk exacte is. kopie varing. Na een aantal jaren moet de versleten praktisch nietteEen evenaren De die kaakmeteen en de niet past enworden waaraan de drager prothese vervangen worden. En dat betekent stand van de tanden gescand, de patimeermee hoeft te vorm wennen. Wel een wéér happen, meten, passen en diverse stoe- ent denkt en praat over en kleur. Hij denk ik.’ luren bij de tandarts en/of de tandprotheticus. of zij ziet op devooruitgang, computeranimatie hoe het eruit Plus wéér de nodige weken en maanden wen- gaat zien. Daarna sturen we de scan naar een nen. Met de digitale prothese komt aan die freesbedrijf. Perfect De eerste digitaal gemaakte ongemakken een einde, belooft Mark Verdoes. protheses hebben we inmiddels ‘Heel eenvoudig’, zegt hij. ‘Als we een digita- Voordelen Mark geleverd. De zegt mensen zijnVerdoes. erg tele scan hebben van de eersteVerdoes: prothese, is het De voordelen zijn evident, Mark vreden.de Ze prothese zijn blij met snelle reproduceren een fluitje van eenkomt cent. De pati- ‘Wij gieten of persen en de daardoor ‘Digitaal printen dichterbij’ afhandeling. Met de digitale prothese bereiken we een hogere Dragers van een kunstgebit weten het uit er- kwaliteit en nauwkeurigheid die met handwerk hoeft bij moet wijze de vanversleten spreken praktisch kunnen lichte ontstaan. varing. Na een ent aantal jaren niet vervormingen te evenaren is. De kaakOok en kode alleenworden. als de basis veranderd is, stand men er vrij die allergische reacties kunprothese vervangen En dat betekent vanstoffen de tanden worden gescand, de patiënt nen oproepen. kan vorm er vuilen komen langs tepassen komenen omdiverse dit apart te denkt wéér happen, meten, stoelen praatDaarbij mee over kleur.tussen Hij of scannen. Wedelezen de scan uit, zij de ziet tanden en computeranimatie de drager. Met de beruchte uren bij de tandarts en/of tandprotheticus. op de hoe het zwareruit tot gevolg. Met uit een één en frezen metenbehulp van wendeze gaat te randjes Plus wéér de nodige weken maanden zien. Daarna sturen wehet de fresen scan naar stuk zijn al die nadelen in een keer verdwenen. gegevens de nieuwe nen. Met de digitale prothese komtprothese. aan die freesbedrijf. Eeneinde, exacte kopieMark die Verdoes. meteen ongemakken een belooft pastzegt en waaraan de een drager niet Voordelen ‘Veel voordelen ‘Heel eenvoudig’, hij. ‘Als we digitahoeft te wennen. Wel le scan hebbenmeer van de eerste prothese, is een het De voordelen zijn evident, zegt Mark Verdoes. voorofdragers kunstgebit’ vooruitgang, denk ik.’ De patiënt ‘Wij gieten reproduceren een fluitje van een cent. persen de prothese en daardoor
hetische Praktijk Heerlen eert de digitale gebitsprothese
does:
Perfect De eerste digitaal gemaakte hebben we inmiddels Untitled-10 protheses 1 geleverd. De mensen zijn erg te-
De tanden zijn integraal onderdeel van de kunststof. Geen naadjes meer, minder kans voor bacteriën om zich vast te zetten. Bovendien is het gefreesde kunstgebit sterker en gaat het langer
huis zelf verkopen? Wij kopen zelf geen makelaarskosten direct cash geld Wij kopen huizen en betalen direct www.nwim.nl info@nwim.nl T. 035 760 33 77
‘Veel voordelen voor dragers kunstgebit’
‘Veel voordelen voor dragers kunstgebit’
mogelijkheden. ‘We zijn heel dicht bij het gebit uit de 3D-printer. Implantaten komen soms al uit de printer, over enkele jaren geldt dat ook voor de complete prothese. Met nieuwe technieken kunnen we meer maatwerk leveren. Dat is wel het mooie aan dit beroep, je helpt mensen.’ Implantaten De nieuwe digitale methode is ook geschikt voor de protheses die op de implantaten geklikt worden. mogelijkheden. zijnVerdoes, heel dicht bij het gebit ‘Nogmaals’, zegt‘We Mark ‘voorlopig beuit dede 3D-printer. Implantaten soms al staat digitale techniek naastkomen de conventiouit deMensen printer, kunnen over enkele jarengewoon geldt dat ook nele. hier ook terecht voor de completeen prothese. Met nieuwe techreparaties aanpassingen. Langzaam nieken kunnen we we meer leveren. maar zeker bouwen onzemaatwerk digitale bestanden Dat is worden wel hetvervangingen mooie aan dit beroep, je helpt op en routineklusjes.’ mensen.’ Implantaten De nieuwe digitale methode is ook geschikt voor de protheses die op de implantaten geklikt worden.
De tanden zijn integraal onderdeel van de kunststof. Geen naadjes meer, minder kans voor bacteriën om zich vast te zetten. Bovendien is het ‘Nogmaals’, zegt Mark Verdoes, ‘voorlopig begefreesde kunstgebit sterker enHeerlen gaat hetislanger staat techniek naast 11 de in conventioDe Tandprothetische Praktijk gevestigd aandededigitale Van Karnebeekstraat Heerlen mee.’ nele. Mensen kunnen hier ook gewoon terecht Alle informatie op www.tandprothetischepraktijkheerlen.nl voor reparaties en aanpassingen. Langzaam 3D-printen maar zeker bouwen we onze digitale bestanden Sterker nog, nieuwe technieken bieden nieuwe op en worden vervangingen routineklusjes.’ mogelijkheden. ‘We zijn heel dicht bij het gebit uit de 3D-printer. Implantaten komen soms al uit de printer, over enkele jaren geldt dat ook voor de complete prothese. Met nieuwe technieken kunnen we meer maatwerk leveren. Dat is wel het mooie aan dit beroep, je helpt mensen.’ Implantaten De Tandprothetische Praktijk Heerlen is gevestigd aan de Van Karnebeekstraat 11 in Heerlen De digitale methode is ook geschikt Allenieuwe informatie op www.tandprothetischepraktijkheerlen.nl voor de protheses die op de implantaten geklikt worden. ‘Nogmaals’, zegt Mark Verdoes, ‘voorlopig bestaat de digitale techniek naast de conventio-
26-04-17 12:42
Wilt u ook onder de aandacht komen van de Limburgse senioren in uw regio via dit bijzondere magazine?
Neem dan contact op met Borgerpark Media voor de aantrekkelijke advertentietarieven. T: 0475-711362 | E: info@borgerparkmedia.nl
[THEMA UITLEG] FOTO’S: PIM ERMERS EN HUUB CORSTJENS
BIJBLIJVEN EN JEZELF ONTWIKKELEN
INHOUD NUMMER 4 • DECEMBER 2017
4 Thema Bezig blijven en jezelf ontwikkelen Neuroloog Peter van Domburg
7 Sjef van Oudheusden over educatie
8 KBO biedt volop mogelijkheden om bij te blijven
10 KBO kiest in 2018 de Vrijwilliger van het jaar
13 Engelse conversatie bij KBO Afdeling Beek
14 Tips voor de Kerstdagen 15 Ledenvoordeel
S
tilstand is achteruitgang. Hooguit even stilstaan om na te denken over je plannen voor de toekomst. Ook voor senioren is dat belangrijk. In beweging blijven, letterlijk en figuurlijk. Letterlijk, dat weten we eigenlijk allemaal wel. Maar ook figuurlijk is het goed om in beweging te blijven. Kijken wat er allemaal gebeurt in de maatschappij en ook zelf dingen op blijven pakken. Dan blijf je meedoen en meetellen, ontmoet je andere mensen en als je dingen zoekt die bij je passen, is het nog leuk ook.
Dat is ook de boodschap van neuroloog Peter van Domburg, o.a. werkzaam op de geheugenpoli van het Zuyderland ziekenhuis in Sittard-Geleen. Een prikkelend verhaal met veel aanknopingspunten om op de juiste manier actief te zijn. KBO-er pur sang Sjef van Oudheusden vertelt over educatie binnen de KBO. Niet gek natuurlijk want hij is o.a. lid van de provinciale werkgroep educatie en zingeving. Als theoloog en voormalig leraar wereldgodsdiensten is vooral zingeving hem op het lijf geschreven. Als KBO hebben we onze leden heel veel te bieden als het gaat om bijblijven en jezelf ontwikkelen. Ook daarover de nodige informatie in dit magazine. Een nieuw initiatief is de verkiezing van de Vrijwilliger van het jaar. Het komt uit de koker van onze oud-voorzitter Peter Spronck. In zijn ‘regeerperiode’ heeft hij zijn respect en bewondering voor onze vrijwilligers nooit onder stoelen of banken gestoken. Dat moet nu maar eens duidelijker vorm krijgen. Iedereen kan kandidaten nomineren voor deze eretitel. Tijdens het middagprogramma van de Algemene Vergadering in juni volgt dan de daadwerkelijke uitverkiezing. Kijk eens goed rond binnen uw eigen KBO-afdeling. Wie is die speciale vrijwilliger die het echt verdient om er in juni bij te zijn. Wij horen het graag.
9 COLOFON Redactie Cees Versteden (voorzitter), Ben Ubachs, Jan Janssen, Leo Thomas, Nico Romijn, Elly Gubbels, Peter Spronck, Hans Hollanders en Joan Raaijmakers (eindredacteur)
Naast veel leesplezier wil ik u ook alvast mooie feestdagen toewensen en alle goeds voor het nieuwe jaar. Met het komend jaar vier keer het Limburg Magazine en ook nog vier Limburg katernen gaat u nog veel van uw KBO horen! Hans Hollanders Directeur
Fotografie
Advertenties
Redactie adres
Huub Corstjens, Pim Ermers, Nico Romijn.
Borgerpark Media 0475 711362 www.borgerparkmedia.nl
Vormgeving en druk
Deze uitgave is mede mogelijk gemaakt door de provincie Limburg
KBO Limburg Postbus 960 6040 AZ Roermond 04755 381740 info@kbolimburg.nl
Dock35marketing en Senefelder Misset
Limburg Magazine 3
[COVERSTORY] TEKST: JAN JANSSEN • FOTO'S: HUUB CORSTJENS
BLIJF BEZIG, LIEFST SAMEN MET ANDEREN! Peter van Domburg is neuroloog bij de Geheugenpoli van Zuyderland in Sittard-Geleen. Op grond van zijn ervaringen op het spreekuur met ouderen met geheugenproblemen, heeft hij een bijzondere visie op educatie en ontwikkeling bij ouderen.
4
Limburg Magazine
Wat versta je onder educatie en ontwikkeling van ouderen? “Educatie is niet een speciale cursus of training gaan doen als solist om de geestelijke achteruitgang tegen te houden. Het gaat vooral om activiteiten, die van belang zijn in je leven. Dus houdt iemand van houtbewerken, ga dat dan na het arbeidzaam leven doen, samen met anderen. Altijd al Engels willen leren? Ga dat dan doen, samen met anderen. Wil je je inzetten voor anderen, ga dat dan doen als vrijwilliger in een zorgcentrum of wijksteunpunt. Ben je een natuurmens, ga dan bij het IVN aan de slag. Samen met anderen in de natuur werken en die promoten bij kinderen of bij ouderen, die zelf niet meer de natuur in kunnen trekken.”
Je noemt twee belangrijke dingen: gewone dingen aanpakken, samen met anderen. Bespreek je die ook met bezoekers van de geheugenpoli? “Mensen komen vragen: dokter wat kan ik gaan doen gezien mijn geheugenproblemen of andere neurologische problemen. Ik zeg dan ga aan de slag met gewone dingen in het leven, die je plezier bieden en die je aankunt. Als je die capaciteiten niet gebruikt, raak je ze kwijt. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat actief zijn, bewegen en sociale contacten helpen om de ouderdomsklachten te beperken. Andere adviezen, hoe goed bedoeld ook, zoals speciale vitamines innemen, zullen niet echt helpen. Mensen zijn opgelucht, als ik hen aanspreek op de gewone dingen in het leven en als ik praat met hen over hun levenshistorie en activiteiten.
Contact zorgt er voor dat je emotioneel gestimuleerd blijft. Namen vergeet je, maar verbondenheid met je partner, familieleden en vrienden blijft en dat is waardevol in het leven. Blijf die contacten onderhouden, anders verlies je die. Uit onderzoek bij muizen blijkt dat muizen die actief zijn in hun leven via allerlei speeltjes een beter geheugen behouden dan muizen, die passief zijn.”
Kun je iets meer vertellen over het verlies van geheugen? “Ik zie op de poli veel mensen met klachten van hun geheugen. Als je ouder wordt, moet je wat meer opschrijven van afspraken en zo. Maar sommige vormen van geheugen zijn heel stabiel, zoals het ‘emotionele geheugen’. Misschien ben je de naam van iemand vergeten, maar weet je nog heel goed of je die persoon aardig vond of niet. Het gevoel dat je bij een vertrouwd persoon hebt, of bij je thuis of je hobby: dat blijft heel lang behouden. Ook het ‘procedurele geheugen’ blijft heel stabiel: je weet nog steeds hoe je moet fietsen of handwerken of huishoudelijke taken moet doen. Hoe meer je op jonge leeftijd aanleert, hoe meer vaardigheden je op hoge leeftijd ‘in reserve’ hebt.”
Denken ouderen anders dan jongeren? “Zeker. Ouderen denken vanuit het geheel, holistisch, over een probleem. Jongeren denken gedetailleerd in verschillende fases en stappen. Ouderen denken meer spontaan, intuïtief. Dat is wijsheid, je komt in grote stappen op grond van emoties en ervaringen tot een conclusie. Wijsheid
neemt toe op grond van ervaringen in het leven. Jongeren denken veelal logisch, maar ouderen komen met soms niet zo logische aannames vaak sneller tot een conclusie. Uit wetenschappelijk onderzoek is gebleken dat je anders gaat denken als je ouder wordt. Je verliest in de loop van je leven best veel hersencellen, maar het netwerk dat overblijft gaat veel efficiënter werken. Op jonge leeftijd kun je makkelijker veel details verwerken en onthouden. Die gebruik je dan zoveel mogelijk, liefst nog aangevuld met kennis van internet om tot een conclusie te komen. Ik noem dat denken van jongeren ‘management-denken’ in steeds toenemende protocollen en regels. In de loop van je leven worden de details minder belangrijk: je herkent een patroon in bepaalde problemen en je hebt geen verdere details nodig om tot een oplossing te komen. Je neemt
'Ga aan de slag met de gewone dingen in het leven'
besluiten makkelijker op intuïtieve basis, omdat die intuïtie in de loop van je leven steeds efficiënter werkt als die goed getraind wordt. Een beroemd neuropsycholoog, die hier veel onderzoek naar heeft gedaan, is Elkhonon Goldberg. Hij heeft er een prachtig boek over geschreven: De Wijsheid Paradox. Zeer de moeite waard.” Limburg Magazine 5
EEN SNELLER HERSTEL EN LANGER FIT MET HOOGWAARDIG EIWIT! We worden ouder, maar hoe blijven we zo lang mogelijk fit? Of hoe herstellen we snel en zo goed mogelijk na een ziekte of operatie? Een spierafbrekende lichaamstoestand en (dreigende) ondervoeding is een groot probleem binnen alle segmenten van de Zorg. De energie- en eiwit verrijkte gebakjes van Innopastry bieden uitkomst. Omdat ze eenvoudig en aangenaam te nuttigen zijn, maar ook de eetlust opwekken en herstel bevorderen. Huib van Leeuwen
Mini jes Bouwsteent
20%
ig hoogwaard eiwit
Volgens Huib van Leeuwen van Innopastry, hebben ouderen en zieken vooral baat bij de inname van extra eiwitten. Van Leeuwen: “ Voeding alleen kan je niet beter maken, maar het speelt wel een essentiële rol. Zo heeft bouillon geen enkele zin: het is niet meer dan warm water met een smaakje. Het vult vooral de maag en blokkeert vanwege het volle gevoel de weg voor echt belangrijke etenswaren. Ook de fruitmand werkt averechts. Dat zijn vooral vruchtensuikers en die zijn in een zieke of zwakkere gezondheidstoestand niet relevant.”
MEER RESERVES Onderzoek laat zien dat mensen met meer spiermassa beter in staat zijn om bijvoorbeeld zware chemokuren of bestralingen te doorstaan dan patiënten die weinig spieren hebben. Ze hebben immers meer reserves en kunnen daardoor de behandeling beter aan. En dat heeft niets te maken met het lichaamsgewicht. Te zware mensen kunnen zelfs relatief weinig spiereiwit hebben en lichte mensen juist voldoende.
EIGEN SPIEREIWIT OPETEN
zijn van hoogwaardig eiwit: ‘Bouwsteentjes’ en ‘Easy-to-Eat’. Beide producten zijn een effectief hulpmiddel bij het terugdringen van ondervoeding én het opbouwen van een betere voedingstoestand. Je kunt ze eten als tussendoortje of als toetje.”
PRIJSWINNEND RECEPT De Bouwsteentjes en Easy-to-Eat bevatten per kleine portie al 8 gram hoogwaardig wei-eiwit. Beide producten kregen een eerste prijs voor innovatie en zijn in meerdere smaken verkrijgbaar. Easy-to-Eat is vooral toepasbaar bij slikproblemen.
MINI BOUWSTEENTJES Voor wat betreft de Bouwsteentjes zijn er inmiddels ook Mini Bouwsteentjes. Deze zijn de helft kleiner dan de gewone Bouwsteentjes en wegen slechts 30 gram per stuk. De mini Bouwsteentjes zijn gesorteerd verpakt en bevat elk doosje 8 mini Bouwsteentjes, van elke smaak 2 stuks
Alle consumenten verpakkingen ko sten,
Het is een tijd onderschat, maar inmiddels is iedereen er over uit: goede voeding draagt bij aan een sneller herstel. Wanneer je te weinig eet, verbrandt je geen vet, maar eet je vooral je eigen spiereiwitten op. Dat komt bij ouderen en zieke mensen vaak voor en is dus wezenlijk anders dan bij gezonde mensen. Die verbranden vet als ze op dieet zijn. In geval van ziekte moeten de eiwitten daarom als eerste worden aangevuld.
per pakje slechts
€ 4,99
ALS TUSSENDOORTJE OF TOETJE “Zoveel mogelijk eiwitten en calorieën, daar komt het op neer”, aldus Van Leeuwen. “Wij hebben twee producten ontwikkeld die een bron
Meer informatie? Bezoek onze website www.Bouwsteentjes.nl Info@bouwsteentjes.nl - Kantoor 035 - 35 588 23 95 - Dhr. Van leeuwen 06 - 22916 395
6
Limburg Magazine
verkrijgbaar bij
[EDUCATIE EN KADERBELEID] TEKST: LEO THOMAS • FOTO'S: PIM ERMERS
SJEF VAN OUDHEUSDEN
‘ZE HEBBEN ONS VOOR DE GEK GEHOUDEN’ Sjef is al zo'n twaalf jaar lid van de KBO. Als secretaris van de afdeling Mook, lid van de regionale werkgroep educatie en kaderbeleid, lid van de provinciale werkgroep educatie en zingeving en bestuurslid van de regionale KBO. En dat is nog niet alles, blijkt tijdens een bezoek bij hem thuis.
“Z
eg maar Sjef,” zegt hij met uitgestoken hand bij binnenkomst en daarmee is de toon gezet voor een gesprek over zijn actieve leven bij de KBO. Van huis uit is Sjef theoloog. “Dat ik naar het seminarie ging was een natuurlijke gang van zaken. Ik verdenk de fraters en de pastoor ervan, dat zij mijn ouders overtuigden mij verder te laten studeren. Uit mijn rapporten was al gebleken dat ik een 'studiehoofd' had. Mijn ouders hadden geen geld voor een verdere studie en dus werd het seminarie.” Dat hij zijn priesterstudie niet afmaakte had ook al een 'natuurlijke' reden. Om meer te bewegen, sloot hij zich aan bij een volksdansgroep. Geen succes, want vier keer naar links en vier keer naar rechts stappen zette geen zoden aan de dijk. Dan kon je net zo goed blijven staan. Sjef leerde er wel zijn vrouw kennen. Einde priesterstudie en start van de studie theologie in Nijmegen. Er kwamen kinderen en er moest brood op de plank komen. Sjef werd godsdienstleraar tot hij twaalf jaar geleden met pre-pensioen ging. De zee van tijd die vrijkwam, werd snel opgevuld. Zijn voorgeschiedenis dreef hem in de armen van de KBO. Al snel werd hij door de voorzitter gepolst 'iets in het
bestuur' te gaan doen. Niets specifieks en voor hooguit een paar uren in de week…
Belangrijke opdracht Sjef rolde al snel van het een in het ander. Mede door twee sterfgevallen in het bestuur en de aandrang van Elly Gubbels zijn kennis te delen met de provinciale werkgroep educatie. Een belangrijke opdracht. “Je moet afdelingen handvatten geven om verder te kunnen gaan. Onderwerpen als omgaan met dementie bespreekbaar maken. Maar ook betrokkenheid bij je naaste omgeving of omgaan met verlies. Nadenken over de K van de KBO. Senioren van nu hebben het gevoel vroeger voor de gek gehouden te zijn. Al die verhalen over Adam en Eva , de zonde , hemel en hel, wekten eerder angst dan eerbied op. Nu blijkt veel niet meer uit te leggen. Religie is geen wetenschap. Je moet geloof benaderen vanuit de boeiende verhalen uit de bijbel en luisteren naar de menselijke boodschappen daarin. Ik heb daar een lezing over geschreven en ook over de Islam. De Islam en de bijbel staan echt niet zover van elkaar als sommigen denken. De lezing biedt niet alleen kennis maar brengt senioren ook bij elkaar. We moeten niet zozeer met de
‘Het is niet alleen een leeftijdsverschil maar vooral ook een andere cultuur.’
K van de KBO bezig zijn maar met het verbinden van de verschillende culturen. Zeker hier in Limburg betekent de KBO nog veel voor mensen. Ongeacht hun levensovertuiging. We moeten het niet doen om de nieuwe generatie te lokken. Die is zo veranderd. Het is niet alleen een leeftijdsverschil maar vooral ook een andere cultuur. Katholieken zijn nu eenmaal anders als Protestanten. Samenwerken is goed, zoals nu recent met de PCOB. We moeten samen werken aan een manier van zingeving, die ruim genoeg is voor eenieder. Katholiek, Protestant of Moslim.' Limburg Magazine 7
[VERSLAG] TEKST: JOAN RAAIJMAKERS • FOTO: PIM ERMERS
KBO
Bijblijven en zorgen dat iedereen mee blijft doen. Dat is zijn belangrijke uitgangspunten voor KBO Limburg. We vinden het als KBO heel belangrijk dat senioren zich blijven ontwikkelen. Dat geldt voor onze vrijwilligers, maar ook voor onze overige leden.
BIJBLIJVEN BETEKENT OOK DAT JE MEE BLIJFT DOEN! O
pen blijven staan voor nieuwe dingen, zoals de tablet, de smartphone en de e-bike. Kijken wat je nodig hebt om bijvoorbeeld je werk als bestuurslid goed te kunnen doen. Een opleiding volgen tot belastinginvuller of ouderenadviseur en andere senioren adviseren met vragen rondom financiën, wonen, zorg en welzijn. Maar ook kijken wat je kunt doen om gezond te blijven en aandacht hebben voor positieve gezondheid. De KBO heeft het allemaal in huis!
KBO biedt veel Educatie is terug te vinden in alle beleidsthema’s van KBO Limburg: positieve gezondheid, participatie, zelfredzaamheid, zingeving en levensvragen. Rondom al deze thema’s worden educatieve activiteiten aangeboden of ontwikkeld. • We helpen senioren om gezond en vitaal te blijven met aandacht voor gezonde voeding en meer beweging. • We gaan door met het werven en scholen van Ouderenadviseurs, o.a. gericht op de informele cliëntondersteuning bij het keukentafelgesprek.
•W e geven informatie en voorlichting over ‘langer thuis blijven wonen’. •W e maken senioren wegwijs in de digitale wereld met o.a. de inzet van de tabletcoaches. •W e maken werk van het verbeteren van de veiligheid in en om het huis en in het verkeer. De KBO biedt speciale cursussen voor vrijwilligers en bestuursleden, maar ook allerlei cursussen en trainingen voor de leden. Een aanbod waar de afdelingen gebruik van kunnen maken voor hun leden. Daarnaast zijn veel afdelingen zelf actief met het organiseren van allerlei educatieve activiteiten. Van Engelse conversatie tot Zeker bewegen, van leesclubs tot luisterclubs en heel veel beweegactiviteiten. Begin volgend jaar komt er een nieuwe brochure uit met alle educatieve activiteiten. Alle afdelingen krijgen deze toegestuurd. Kijk ook eens op www. kolimburg.nl/activiteiten . Daar is o.a. de KBO Menukaart te vinden met allerlei activiteiten voor afdelingen. Ook op de websites van de afdelingen (www.kbolimburg.nl/afdelingen) is veel informatie en vooral ook inspiratie te vinden.
8
Limburg Magazine
[KBO REGIO WESTELIJKE MIJNSTREEK] TEKST EN FOTO: JNICO ROMIJN
Een mooi voorbeeld van educatie en ontwikkeling is het jaarlijks symposium van KBO Regio Westelijke Mijnstreek. Dit jaar was het onderwerp ‘Ouder worden, hoe doe je dat samen?’ De ca. 80 aanwezigen kregen informatie over het van betekenis zijn voor een ander in de wijk en over positieve gezondheid.
SYMPOSIUM “SAMEN OUDER WORDEN, HOE DOE JE DAT?” M
et de handreiking Ouderenparticipatie in wijk- en buurtgerichte projecten kunnen actieve senioren aan de slag om kwetsbare ouderen in hun omgeving de hand te reiken. Dat gaat nog beter als we leren om onze positieve gezondheid te beïnvloeden. Als we ons beter voelen functioneren we ook beter, is daarbij het motto. Spreker Thijs Scheepers weet door zijn contacten met overheid, medici en hulpverleners dat hun inzichten over ouderen sterk afwijken van wat ouderen zelf vinden. Dit verschil in visie is nu overbrugd, want de inzichten van de ouderen zelf zijn opgenomen in de handreiking Ouderenparticipatie in wijk- en buurtgerichte projecten. “Houd uw buurtgenoten op de radar” is het motto om met de handreiking aan de slag te gaan. “In de praktijk probeert u om uw buurtgenoten zoveel mogelijk
naar buiten te krijgen en te laten meedoen. De handreiking wil hierbij uw gids zijn, ook om beleid te ontwikkelen,” aldus Thijs Scheepers. Esther Stoffers vertelt wat het begrip positieve gezondheid betekent. Aan de definitie van de Wereld Gezondheidsorganisatie van het begrip gezondheid uit 1948 voldoen maar weinig mensen. Een nieuw model van arts Machteld Huber werkt daarom niet volgens medische beoordelingen, maar kijkt hoe iemand zelf de eigen gezondheid ervaart. Iemand met medische klachten kan zich namelijk toch gezond voelen. Esther bespreekt vervolgens de 6 pijlers voor positieve gezondheid in dit model. Dat zijn lichaamsfuncties, mentaal welbevinden, zingeving, kwaliteit van leven, sociaal-maatschappelijke deelname, dagelijks functioneren. De
aanwezigen mochten zichzelf voor iedere pijler een waardering van 1 tot 10 geven. Vragen hierbij: “hoe kijkt u naar uw gezondheid?’, “wat zou u willen veranderen/verbeteren?”, “hoe zou u dat willen doen?” De thema’s gaven veel stof voor onderlinge discussie, waarna organisator Jan Leblanc rond 16:30 een geslaagde middag mocht afsluiten.
Meer weten? www.huisvoordezorg.nl/uitgaven-enpublicaties/folders-en-brochures.html www.cz.nl/zorgadvies/positievegezondheid
Limburg Magazine 9
[VERKIEZING] TEKST: PETER SPRONCK EN JOAN RAAIJMAKERS • FOTO'S: HOEDEMAEKERS VENRAY EN JEAN VAN HOOF (L1)
Als KBO werken wij aan een samenleving waarin alle generaties even belangrijk zijn, elkaar respecteren en oog hebben voor elkaar. Om dat waar te maken zijn ruim 2500 vrijwilligers binnen KBO Limburg zowel op provinciaal als afdelingsniveau actief. Zij maken zich geheel belangeloos verdienstelijk voor de anderen.
KBO zoekt
‘VRIJWILLIGER VAN HET JAAR!’
D
e KBO is een vrijwilligersorganisatie pur sang, vrijwilligers zijn als het ware het fundament van onze organisatie. Met andere woorden vrijwilligers zijn van onschatbare waarde voor de afdeling en KBO Limburg, maar ook voor de samenleving. Als blijk van waardering willen wij komend jaar een verkiezing ‘Vrijwilliger van het jaar’ organiseren.
BIJZONDERE KBO-ERS Jan en Edmee Janssen ontvangen Van Waarde-prijs Sinds 2016 reikt PvdA Limburg de Van Waarde-prijs uit. De prijs wordt toegekend aan een persoon of organisatie die zich inzet voor de samenleving 'op basis van sociaal-democratische kernwaarden'. Dit jaar viel de eer te beurt aan Jan en Edmee Janssen uit Nuth. Zij zijn al tientallen jaren maatschappelijk actief. Bij de KBO kennen we Jan als ouderenadviseur en als redacteur van dit Limburg Magazine en het Limburg Katern. Ook was hij lange tijd voorzitter van KBO Nuth. 10 Limburg Magazine
In de eerste maanden van 2018 gaan we op zoek naar kandidaten en tijdens het middagprogramma van de Algemene Vergadering in juni vindt dan de finale verkiezing plaats. Kent u een bijzondere KBO-er? Iemand die echt iets bijzonders heeft gedaan voor de KBO? Of misschien al heel lang actief is? Ook onze kernwaarden bieden mogelijke aanknopingspunten: omzien naar elkaar, gemeenschapszin, solidariteit en ontmoeting. Geef de naam van deze bijzondere KBO-er, afdeling en een motivatie waarom u
deze KBO-er nomineert door via info@ kbolimburg.nl of stuur een briefje naar KBO Limburg Steegstraat 5 6041 EA Roermond. Vergeet ook niet uw eigen naam te vermelden. Ter inspiratie presenteren we op deze pagina twee uitzonderlijke KBO-ers die onlangs voor hun verdiensten voor de KBO in het zonnetje werden gezet. Dit betekent natuurlijk niet dat we alleen op zoek zijn naar vrijwilligers die zich zo enorm hebben ingezet. Ieder doet dat naar eigen kunnen en vermogen. De lat mag dus ook gerust wat lager liggen.
Henk de Klerk geridderd
Voor deze uitgave schreef Jan de coverstory met neuroloog Peter van Domburg en een verslag van de Engelse conversatie bij KBO afdeling Beek. Echtgenote Edmee zet zich o.a.
in als ondersteuner van inwoners die een beroep doen op de WMO, de Wet Maatschappelijke Ondersteuning. Ze ontvingen een oorkonde uit handen van PvdA deputé Eric Geurts.
In juni nam Henk de Klerk afscheid als secretaris van het Bondsbestuur. Toen werd hij verrast met de Gouden KBOspeld. Tijdens de dag van de Ouderen in Venray werd hij opnieuw in de schijnwerpers gezet. In een volle schouwburg werd hij op het podium geroepen om uit handen van burgemeester Henk Gilissen een Koninklijke Onderscheiding te ontvangen. Henk werd benoemd tot ridder in de orde van oranje Nassau o.a. voor zijn inzet binnen de KBO. Henk is sinds 2000 actief voor de KBO. Hij werd voorzitter van KBO Venray-kom, en voorzitter van de regio Horst-Venray. In 2010 werd hij ook lid van het Bondsbestuur en later secretaris en plaatsvervangend voorzitter.
Kent u een persoon, die binnen de KBO actief is en waarvan u vindt dat hij/zij de titel ‘Vrijwilliger van het jaar’ verdient? Meld deze vrijwilliger dan aan bij KBO Limburg.
In 2017 bestond KBO Limburg 65 jaar. Dat vierden we met een jubileumuitgave van het Limburg Magazine en de bijzondere theatervoorstelling Pinkpop, een muzikaal liefdesverhaal. In 2017 keken we niet alleen terug, maar ook vooruit. Samen met de afdelingen legden we de basis voor het Beleidsplan 2017-2020 met als thema ‘Kracht en kwetsbaarheid van senioren’. Kracht door kennis, ervaring en betrokkenheid. Kracht als actieve vrijwilligers, mantelzorgers, veel gevraagde oppas en betrokken burgers. Kwetsbaar, soms sociaal, soms financieel, soms als het gaat om veiligheid en gezondheid. Kracht en kwetsbaarheid zorgen voor verbondenheid met elkaar. Binnen de KBO is dat heel goed zichtbaar. We maken samen plezier, werken samen aan gezondheid en ontwikkeling, komen voor elkaar op en zorgen voor elkaar als het nodig is. Samen zijn wij:
Wij wensen u en de uwen mooie feestdagen en alle goeds voor
Bestuur & medewerkers KBO Limburg Limburg Magazine 11
Herontdek de magie van het grote doek! Geniet bij CityCinema van opera- en balletvoorstellingen zoals Macbeth, live vanuit het Royal Opera House. De encores zijn op dinsdagmiddag te zien. Daarnaast zijn er speciaal geselecteerde films voor senioren. Op dinsdag bij CityCinema in Venlo en op donderdag bij Service Bioscoop Luxor in Reuver. Informatie: 077 4741234 www.citycinema.nl www.luxorreuver.nl
5 HEERLIJK MAALTIJD E EN
Nu € 19,9
Slechts €
3,99 per m
5
aaltijd!
Uw actieco de: 05 - 1116 4952
zeer voordelig proeven! Probeer nu eenmalig 5 maaltijden voor slechts €3,99 per maaltijd!
PROEFPAKKET vriesvers (art. nr 93958)
• Runderlapje in jus met gesnede spinazie en aardappelen
n
• Nasi goreng met kipsaté • Macaronischotel
• Runderhachee met rode kool en aardappelen • Grootmoeders kippannetje: kippenpoot met groenten en gebakken aardappelen
• Ruime keuze in maaltijden
• Dagelijks warm of wekelijks vriesvers bezorgd • Ook dieetmaaltijden
• Gratis klantenservice • Geen verplichtingen
ar m! Oo k na tr ium r de naa In for me er en. mo gel ij k hed
• Geen bezorgkosten • Als lid van de KBO krijgt u 10% korting op alle vervolgbestellingen
Vragen of bestellen? Wij helpen u graag verder!
0800 - 023 29 75 (gratis)
(op werkdagen van 8.00 - 18.00 uur)
47603 Apetito Adv Probeeractie 132x194mm KBO 24102016.indd 1
12
Limburg Magazine
www.apetito.nl/proefpakket info@apetito.nl Eenmalige deelname per adres.
24-10-16 15:05
[KBO AFDELING ST JOZEF BEEK] TEKST: JAN JANSSEN • FOTO'S: HUUB CORSTJENS
ENGELSE CONVERSATIE
NICE TO MEET YOU! Bijblijven en jezelf ontwikkelen. Dat is belangrijk voor senioren. Maar vooral ook doen wat je leuk vindt en wat bij je past. Voor een aantal leden van KBO Afdeling St Jozef in Beek is dat bijvoorbeeld Engelse conversatie.
A
Acht cursisten (7 dames en 1 heer) zitten om de tafel met docente Paddy Rietbroek om met elkaar in het Engels te leren spreken. Ze doet dat met passie, betrokkenheid en aandacht. “Na mijn pensioen ging ik square dancing doen bij de KBO in Beek. Daar trof ik een vroegere mede-scholiere van het vroegere Michielcollege in Geleen. Als zij hoort dat ik docente Engels ben geweest, geeft ze dat door aan haar man, secretaris van de KBO Beek. De volgende dag werd ik gebeld of ik Engelse conversatie zou willen geven bij KBO Beek en zo is het begonnen.” Hoe lang bestaat de groep Engelse conversatie bij de KBO in Beek? De cursisten kijken elkaar aan, overleggen en komen tot de conclusie dat het 4 tot 5 jaar moet zijn. Zelf zijn ze een tot twee jaar bezig met Engelse conversatie. “We zijn begonnen met een Amerikaanse docente en nu hebben we Paddy. Haar moeder komt uit Ierland.” Doel van deze lesgroep is Engels leren praten. “Wij komen hier regelmatig en dan spreken we alleen Engels met elkaar. Waarom? Om ons gemakkelijker
in het Engels verstaanbaar te maken, als we op vakantie gaan in Engeland of een ander land waar Engels wordt gesproken. We kunnen onze spreekvaardigheid in het Engels onderhouden en uitbreiden. We leren iedere les wat meer van het Engels en we gaan rijker naar huis.”
En hoe voelt de mannelijk cursist zich tussen acht vrouwen? “Heel goed, al die vriendelijke aandacht, geweldig!” Nieuwe deelnemers zijn overigens altijd welkom, mannen en vrouwen.
Allerlei onderwerpen komen aan de orde. “We spreken over bloemen en planten in de tuin, de vakantie in Engeland, we leren een Engels liedje en zingen dat dan samen. We attenderen elkaar op interessante uitzendingen op de BBC televisie, die we dan in de les met elkaar bespreken. We verbeteren onze uitspraak en we leren elkaar beter kennen en dat schept een band. We ondernemen buiten de lessen ook van alles, we hebben leuke gesprekken met de docente en met elkaar. Een taal leren houd je jong. Onze docente is heel leuk met veel aandacht voor de groep naast haar grote kennis van Engelse taal.” Limburg Magazine 13
[KERST- EN DECEMBERTIPS 2017] TEKST: NICO ROMIJN
De dagen rond de Kerst zijn een mooie tijd om stil te staan bij het jaar dat ten einde loopt. We zoeken in deze periode graag ontspanning en gezelligheid die past bij deze donkere dagen. De 3 VVV regio’s Noord-, Midden- en ZuidLimburg hebben ook dit jaar hun best gedaan om het u naar de zin te maken. U kunt onder meer kiezen uit exposities, kerstmarkten, ook over de grens in België en Duitsland, muziekuitvoeringen, smaakevenementen, theater, en nog veel meer.
MAAK ER MOOIE DAGEN VAN! O
p de website van NoordLimburgse VVV www. liefdevoorlimburg.nl/evenementen worden liefst 55 evenementen voor de kerstperiode besproken. Een zeer sfeervolle gebeurtenis is de Kaarsjesavond in Gennep op donderdag 21 december om 19:30 uur. Alle straatverlichting is dan gedoofd, en onder het licht van duizenden kaarsen zingen de bezoekers kerstliederen met ondersteuning van harmonie Unitas et Fedelitas en Vocal Group the Oldies. Annette Sevriens vertelt: “Het is de sluiting van de viering '400 jaar Gennep' dit jaar. De kaarsjesavond is zo'n 20 jaar geleden
ontstaan uit het idee van de Deken en ons pastoraatsgroepje. We liepen met fakkels vanuit onze kerk, en elke keer was er een sociaal thema. Dat begon heel klein. In het jaar 2000 deden alle geloofsgemeenschappen, katholiek, protestant, Molukse kerk en de moskee, mee en eindigde de tocht op de markt voor het oude stadhuis. Toen sponsorde een kaarsenfabriek de kaarsen die op de markt voor de ramen van de protestantse kerk, het hotel en de huizen werden gezet. Mede daardoor ontstond het idee van de kaarsjesavond. Die kaarsjesavond is uiteindelijk een groot succes geworden. Er spreken nog
steeds voorgangers die dat willen en er worden koren en muziekensembles uitgenodigd. Na afloop schenkt Jong Nederland glühwein of chocolademelk.” De VVV Midden-Limburg biedt alle info aan op vvvmiddenlimburg. nl/nl/overzicht/evenementen-ententoonstellingen-midden-in-limburg Een voorbeeld zijn de Hap & Stap Wandelingen in Reuver en Thorn. De VVV Zuid-Limburg biedt op www.vvvzuidlimburg.nl/agenda/ evenementen/alle-kerstevenementen 113 Kerstevenementen aan. Een mooi voorbeeld, ook om kleinkinderen mee naar toe nemen is: “Kerst in Mergelrijk Valkenburg”. En als u uw kleinkinderen een mooi boek cadeau wilt geven dan is er bijvoorbeeld op de site http://www. littleslist.nl/cadeaus/top-10-kerstboek/ een aanbod van leuke kinderboeken te vinden. Die kunt u natuurlijk ook bij uw plaatselijke boekhandel verkrijgen. Neemt ook eens een (eenzame) buurtgenoot mee als u erop uit gaat!
14 Limburg Magazine
[LEDENVOORDEEL]
25% korting
Jazzclub Zuid-Limburg nodigt u uit
Concert 19 maart j.l. van de David Livingstone Jazz Messengers
Jazzclub Zuid-Limburg organiseert concerten, waarin Classic Jazz wordt uitgevoerd in zijn veelheid van stijlen; van oorspronkelijke New Orleans Jazz tot Swing. Hiervoor worden orkesten uitgenodigd uit heel Nederland en de ons omringende landen, die in hun genre tot de Europese top behoren. De concerten, voor iedere muziekliefhebber toegankelijk, vinden plaats op zondagmiddag vanaf 14.00 uur in Auberge De Rousch. De Jazzclub, opgericht in het begin van de tachtiger jaren, organiseert(de) in de komende maanden de volgende concerten: Zondag 28 januari The Storyville Jassband Zondag 25 februari Barrelhouse Jazzband
Zondag 25 maart Four Stream New Orleans Jazzband Zondag 29 april Farmhouse Jazz & Blues band Zondag 27 mei Swing and Boogie Express Alle concerten vinden plaats in: Auberge De Rousch,Kloosterkensweg 17 ,6419 PJ Heerlen. Korting KBO-leden krijgen op vertoon van hun ledenpas een korting van 25% op de reguliere entreeprijs van € 15,(= min € 3,75; nieuwe prijs = € 11,25). Reserveren kan door een mailtje naar: info@jazzclubzuidlimburg.nl, of via het contactformulier op de website: http://jazzclubzuidlimburg.nl/contact-2/
Limburg Magazine 15
CARNAVALSREIS WINTERSE OOSTZEECRUISE & HELSINKI
GENIETEN...
Een winterse cruise over de (bevroren) Oostzee! Vanuit Travemünde maken we een unieke boottocht over de normaal gesproken deels bevroren Oostzee naar Helsinki. Tijdens de reis hoort u het kraken van het ijs en kunt u genieten van werkelijk onvergetelijke winterse panorama’s. Vertrekdatum: 10 februari 7 dagen op basis van halfpension € 725,-
€ 725,00
CARNAVALSREIZEN
RATTENBERG
Een prachtige 6-daagse reis naar Rattenberg in Beieren. We brengen o.a. een bezoek aan de historische steden Regensburg en Passau, wandelen ‘boven de bomen’ in Sankt Englmar en maken een grote ‘winterse’ rondrit door het Beierse Woud. O.l.v. de chauffeur komen diverse bezienswaardigheden van deze prachtige streek aan bod. Vertrekdatum: 10 februari 6 dagen op basis van halfpension
€ 410,00
CELLE
Tijdens deze 5-daagse reis naar Celle, gelegen op de Lüneburger Heide, maken we o.a. o.l.v. een deskundige gids kennis met de oude binnenstad van Celle. Verder bezoeken we het plaatsje Bispingen, waar we ‘Jagd-Villa Iserhatsche’ bezoeken en maken we kennis met de Hanzesteden Hamburg en Lüneburg. Vertrekdatum: 10 februari 5 dagen op basis van halfpension
€ 410,00
NIEUW
KATWIJK AAN ZEE
Katwijk aan Zee betekent genieten! Ook in de wintermaanden is een korte vakantie aan zee de moeite waard. We brengen o.a. een bezoek aan Futureland Maasvlakte 2 in Rotterdam, Hofstad Den Haag waar we een ‘Royal Tour’ door de stad maken, Madurodam en Leiden. Tevens is het mogelijk om op de 2e dag een bezoek te brengen aan Soldaat van Oranje de Musical (niet inbegrepen). Vertrekdatum: 10 februari 5 dagen op basis van halfpension
€ 490,00
PRAAG
Kom, laat u verleiden en breng een bezoek aan deze prachtige stad! Kom, en laat u verrassen! Tijdens deze 5-daagse reis naar Praag laat een deskundige gids u kennis maken met de belangrijkste bezienswaardigheden van Praag. U bezoekt o.a. de Oude Stad (historisch stadscentrum), de Praagse Burcht en het Burchtcomplex van Vysehrad. Vertrekdatum: 10 februari 5 dagen op basis van logies/ontbijt
tel.: (077) 3071988 www.ghielen.nl
€ 285,00