Opgroeien Noord-Limburg, 7 december 2018

2 vrijdag 7 december 2018

Kinderen die zich terugtrekken, niet meer naar school willen, geen contacten willen leggen of agressief gedrag vertonen: het kunnen allemaal gevolgen zijn van psychische aandoeningen als depressiviteit, adhd of autisme.

MET ggz hanteert een doelgerichte aanpak om de problematiek zo snel mogelijk onder controle te krijgen.

“Maatwerk voor snel herstel kinderen met psychische problemen”

P

sychische problemen kunnen aan de basis staan van ongewenst gedrag bij kinderen.

Frans Loman, Kind en Jeugdpsychiater bij MET ggz (gevestigd in heel Limburg) legt uit dat het gedrag van kinderen met een psychische aandoening anders kan zijn dan van een volwassene

met eenzelfde psychisch probleem. “Dat vraagt om een goed inzicht in de gedachtewereld van het kind, maar ook in zijn of haar directe omgeving zoals het gezin. Alle facetten die van invloed kunnen zijn op het kind worden altijd betrokken bij een behandelingstraject.”

MET ggz is zo’n vijf jaar geleden ontstaan uit een fusie tussen

Tekst: Jac Buchholz Beeld: Lé Giesen

Marieke Zelissen en Frans Loman

Riagg en Mensana. De organisatie behandelt en begeleidt kinderen, jongeren, volwassenen en ouderen met hun psychische klachten. Marieke Zelissen, zorglijnregisseur voor Kind en Jeugd, legt uit hoe behandeling en begeleiding samen komen binnen MET ggz: “We werken met korte lijnen doordat we alles onder één dak hebben. Via de huisarts of iemand van het wijkteam komt een gezin met een kind met psychische problemen hier binnen bij een specifieke hulpverlener die tijdens het traject ook aanspreekpunt blijft. Hij of zij bespreekt met het team het verdere behandelplan en welke partijen daarbij betrokken zijn.”

Binnen MET ggz kan tegenwoordig een gezinspolikliniek een wezenlijk onderdeel van het behandelplan uitmaken. Frans Loman: “Vaak zie je dat niet alleen het kind maar ook een van de, of beide ouders met een psychisch probleem te kampen hebben. Vroeger was er sprake van twee verschillende

behandelaars op afstand, een voor het kind en een voor de ouder. Met de gezinspolikliniek van MET ggz kunnen we zowel ouder als kind behandelen.” Hij vertelt dat bij een kind met psychische problemen, altijd wordt gezorgd voor een gerichte benadering. “Maatwerk is de beste aanpak voor een snel herstel van kinderen. Wij zijn daarin met ons team de spil, maar betrekken er ook waar nodig andere partijen bij.

Voor 18- tot 23-jarigen hanteren we bijvoorbeeld een andere benadering dan bij jonge kinderen.

Bij jongeren-doelgroepen bekijken we onder meer of ze nog thuis wonen of niet. Indien mogelijk kunnen zij terecht op onze eigen woonlocaties waar we ze verder begeleiden.”

Binnen MET ggz wordt ook veel gewerkt met preventiegroepen, bedoeld om eventuele problemen te voorkomen. Marieke Zelissen: “We zijn ons er van bewust dat opvoeden, zeker als er psychische problemen spelen, een hele klus is. Met onze teams en behandelmethodes bieden we kinderen en ouders graag ondersteuning en begeleiding.”

MET ggz – de kortste lijn naar herstel.

Heeft u of uw kinderen hulp nodig bij psychische problemen? Neem contact op met uw huisarts of gemeente.

Sittardse toverdrank April 2002. De eerste lentezon schijnt voorzichtig door het gekleurde glas van het historisch kloostercomplex aan de Oude Markt in Sittard. Na drie jaar weten de bonte lichtvlekken op de stenen muren in de binnenstad me nog altijd te bekoren. De betovering is dit keer echter van korte duur. Uit allerlei geheime nissen, doorsteekjes en rondgangen die het pand rijk is, verschijnen goedgevulde dozen. Tafels.

Stoelen. Klaar voor een nieuw leven, 900 meter verderop. Na 23 jaar is het tijd om afscheid te nemen.

Samen met de inboedel vertrek ik met studenten en medewerkers van Fontys Lerarenopleiding Sittard (FLOS) naar een nieuwe locatie, aan de Mgr. Claessensstraat.

Waar de reflectieve omgeving van het oude kloostercomplex paste bij de wijze waarop ons onderwijs destijds vorm kreeg – vooral monodisciplinair en op vakinhoud gestoeld – bracht de nieuwe locatie een andere uitdaging met zich mee. Samen met de opleidingen Pedagogiek, Sociaal Werk, Personeel & Arbeid, de Sporthogeschool en de Pabo aan de Beukeboomweg trokken we in een pand dat was ontworpen om een nieuw onderwijsparadigma te faciliteren.

Dit alles onder de ronkende noemer ‘Ontwikkelingsgericht en Web-enabled Leren’.

De contouren van het gebouw waren al bekend. Toch vormde het voor ons vooral een Terra Incognita. Want hoe geef je invulling aan een integrale leeromgeving, met de intentie een KennisLogistiek Centrum te ont-

wikkelen? Volgens toenmalig imr-voorzitter Gerard Slootweg dwong het gebouw ons tot een andere manier van werken. Nauwelijks grote lokalen, maar wel studentenwerkplekken met pc-aansluitingen. Hier konden aanstormde onderwijstalenten zich voorbereiden op hun professionele toekomst. Een mooi toekomstbeeld, dat destijds meer haken en ogen kende dan gedacht.

dingsvisie, versterkt door kleinschaligheid, die maakt dat iedereen elkaar ontmoet, kent en waardeert. Ik wens de jubilerende opleiding nog minstens 40 jaar erbij: onze leerlingen verdienen niet minder!

Henk van den Heuvel Directeur FLOS (1999 – 2002), thans Directeur de Nieuwste Pabo

Gelukkig werd FLOS in haar bijna 40-jarige bestaan niet alleen gevormd door de nieuwerwetse vestiging.

Het waren de studenten en medewerkers die het onderwijsinstituut vooral kleur gaven. Samen zorgen we er inmiddels al jaren voor dat de Limburgse lerarenopleiding beschikt over diverse toonaangevende opleidingen. Hiermee bekleedt FLOS nog altijd de bovenste plek op de Educatie-Olympus.

FLOS bestaat 40 jaar

November 2018. De laatste herfstzon schijnt fel door het keukenraam. Mijn gedachten worden opnieuw overmeesterd, dit keer door een groots artikel in de krant. Ik lees over de Onderwijsraad en zijn nieuwe visie. De raad vestigt de aandacht op het belang om leraren vooral met een uitgekiend pedagogisch en didactisch instrumentarium toe te rusten, naast kennis in een brede context. Deze visie matcht met Sittard en haar succesformule.

Meer info volgt snel via fontys.nl/flos.

Maar wat is - naast de vanzelfsprekende aandacht voor onderwijsinhoud – nou het belangrijkste ingredient van de Sittardse toverdrank? Een gedegen oplei-

In 2019 bestaat Fontys Lerarenopleiding Sittard 40 jaar. We zullen dat jaar regelmatig stilstaan bij ons jubileum met verschillende activiteiten voor onze studenten, (oud)-medewerkers, alumni en het werkveld.

3 vrijdag 7 december 2018

Heb je zorgen over je kind? Medische vragen, lichamelijke klachten of opvoedingsvragen?

Puberproblemen, levensvragen of over bijvoorbeeld ADHD, autisme of depressies? Het eerste aanspreekpunt is altijd de huisarts. Die beoordeelt of er een behandeling of coachingtraject nodig is en waar je daarvoor moet zijn.

De kortste weg naar de juiste zorg voor je kind

Tekst: Willy Janssen Beeld: Charlotte Heynen

H dr. Patrick Luijten

et Nederlandse zorglandschap verandert voortdurend. Ziekenhuizen ontwikkelen steeds meer specialistische poli’s en verpleegkundig specialisten gaan de wijk in om nazorg na een opname te verlenen. Voor vragen over opvoeding of zorgen over het welzijn van kinderen kunnen we bijvoorbeeld terecht bij een Centrum voor Jeugd en Gezin.

Particuliere bedrijven en zzp’ers begeleiden mensen met een persoonsgebonden budget met extra zorg of hulp. Daarnaast zijn er talloze instellingen voor specialistische zorg.

De gemeentelijke budgetten voor onder meer de jeugdgezondheidszorg zijn flink gekrompen en de wachtlijsten soms lang. Daardoor krijgen huisartsen steeds

COLOFON Opgroeien in Limburg verschijnt jaarlijks in een oplage van 130.000 exemplaren in heel Limburg.

EINDREDACTIE: Media Studio

meer taken op hun bordje. Dat ervaart ook huisarts dr. Patrick Luijten van Medisch Centrum De Vlinder in Maasbracht. “Als huisarts moet je voortdurend blijven inspelen op de veranderingen in de zorg. Wanneer ouders zich zorgen maken over hun kind vind ik het belangrijk dat ze snel bij de

“Voorkomen dat mensen van de ene zorgspecialist naar de andere wachtlijst worden gestuurd.”

juiste specialist of zorgverlener terechtkomen. Als huisarts wil ik laagdrempelig zijn en wij werken daarom met een dagelijks inloopspreekuur van 7.30 tot 10.30 uur.

Zodat je zelfs voor school of werk

REDACTIE: Willy Janssen Peter Swelsen Sandra Israel Frank Seuntjens Meyke Houben Josette Mulders John Huijs Jac Buchholz Monique Joosten

nog even langs kunt komen als je je zorgen maakt. Je hoeft niet eerst telefonisch onze assistente te overtuigen en dan nog tot de volgende dag te wachten voor je afspraak.

Als huisarts probeer ik alle lijnen naar de zorg zo kort mogelijk te houden. Ik voer kennismakingsgesprekken met zorgverleners en inventariseer wat zij kunnen betekenen voor mijn patiënten.

Daarnaast hebben we in ons eigen medisch centrum de luxe dat we ook fysiotherapie en geestelijke gezondheidszorg voor volwassenen en kinderen in huis hebben. We plannen ook allemaal standaard ruimte voor spoedgevallen in onze agenda’s, zodat we we waar nodig heel snel kunnen schakelen.”

Sociale kaart

“Na elf jaar hier als huisarts ken ik mijn patiënten persoonlijk.

Dan begrijp je ook snel wat een

Petra Lejeune Ingrid Beckers Katja Waltmans

Petra Niessen Katja Waltmans iStock

BEELD: Lé Giesen Anne Lefèvre Arjanne van Voorst Charlotte Heijnen Moniek Wegdam

VORMGEVING: Bee in Media COÖRDINATIE: Els Spronk

patiënt precies bedoelt. Maar ze verwachten dan natuurlijk ook meer van je. Daarom vind ik het belangrijk dat ik de sociale kaart van de hulpverlening in deze regio goed ken. Dan pak je ook makkelijk even de telefoon om rechtstreeks te overleggen over een patiënt.

Ik wil voorkomen dat mensen van de ene zorgspecialist naar de andere wachtlijst worden gestuurd. Misschien is dat allemaal wel te veel service voor een huisarts, maar ik zou mijn vak niet anders willen uitoefenen.

Staat een patiënt lang op een wachtlijst, dan moet je als huisarts die wachttijd vaak met meer consulten overbruggen. Wanneer ik door wat extra inspanning kan voorkomen dat mensen tussen de verschillende zorgverleners van het kastje naar de muur worden gestuurd, scheelt dat voor iedereen veel kosten, tijd en moeite.”

ADVERTENTIEVERKOOP: Borgerpark Media CONTACT: Opgroeien in Limburg Mercator 3 6135 KW SITTARD Tel. 046 – 411 71 40 E-mail: advertentie.centraal @mediahuislimburg.nl

Leefstijlprogramma GEZONDR, FITTR, STERKR Nieuw in Limburg: deskundige hulp voor kind, jongere en gezin

Uw kind weer goed in zijn vel Opgroeien, naar school gaan, vrienden maken, je goed voelen. Dat gaat niet bij elk kind vanzelf. STERKR helpt kinderen en jongeren en hun ouders met advies, begeleiding en behandeling. Samen komen we er sterker uit!

“Ieder kind heeft het weleens moeilijk”, verzekert Lieke Engels, psycholoog bij STERKR. “Maar als probleemgedrag steeds vaker terug komt, is het goed om hulp te zoeken.”

naar zichzelf te kijken of gewoon te leven zonder stress. STERKR helpt jongeren zich beter te voelen. Samen met STERKR onderzoekt uw zoon of dochter waar de klachten vandaan komen en hoe ze aan te pakken.

Kinderen: weer goed in hun vel Is uw kind vaak boos, bang of onzeker? Uw kind – maar ook u als ouder – kan hier veel last hebben. Gelukkig is er vaak wat aan te doen! “Bij STERKR bekijken we waar de klachten vandaan komen en hoe we ze kunnen oplossen”, vertelt Lieke. “We kijken ook naar de dingen die wél goed gaan, en naar de talenten en interesses van uw zoon of dochter. Dat doen we samen met uw kind en met u als ouders.”

Jongeren: sterker in hun schoenen STERKR is er ook voor jongeren. Want niet elke jongere lukt het zomaar om nieuwe contacten te maken, op een positieve manier

Als je te zwaar bent, kun je daar behoorlijk last van hebben. In het leefstijlprogramma GEZONDR, FITTR, STERKR werkt uw kind samen met een diëtist, fysiotherapeut en psycholoog aan hernieuwd zelfvertrouwen. Er is aandacht voor gezonde voeding, lekker bewegen én omgaan met emoties. Deelname aan het programma wordt vergoed.

Kijk op www.sterkrhelpt.nl voor meer informatie.

STERKR helpt onder andere bij angst en paniek, aandacht- en concentratiestoornissen en opvoedingsproblemen.

Kijk op www.sterkrhelpt.nl voor het volledige overzicht.

Maatwerk voor elk kind Ieder kind is anders, benadrukt Lieke. “We kijken heel goed wat er bij uw kind of in het gezin nodig is om weer in balans te komen en hoe STERKR daarbij kan helpen. Afhankelijk van de klachten en de situatie kijken we welke behandeling het beste bij uw kind past. Er is van alles mogelijk, bijvoorbeeld gezinsbegeleiding, psychologische behandeling, spel- en dramatherapie en groepstrainingen.

We zorgen ervoor dat de hulp helemaal bij uw kind past. En dat ook u als ouders de juiste ondersteuning krijgt. Want de professionals van STERKR hebben maar één doel: uw kind en gezin zo snel en zo goed mogelijk helpen om sterker in het leven te staan.”

Meer weten over wat STERKR voor uw kind kan betekenen? Kijk op www.sterkrhelpt.nl.

Uw kind kan bij STERKR terecht voor ondersteuning bij lichte en middelzware psychische problemen. Voor kinderen met ernstige psychische of psychiatrische problemen is er HELDR. STERKR en HELDR zijn onderdelen van Vincent van Gogh, voor geestelijke gezondheidszorg.

Voor hulp van STERKR hebt u een doorverwijzing nodig van uw huisarts of gemeente.

5 vrijdag 7 december 2018

Bij het kiezen van een middelbare school gaat het al lang niet meer alleen om de vraag of het vmbo, havo of vwo wordt. Ouders en leerlingen kijken óók of een school een goede digitale leeromgeving heeft, verrijkingsstof biedt zoals Cambridge Engels of bijvoorbeeld ‘een Kunskapsskolan’ heeft op basis van het befaamde Zweedse onderwijsmodel. Steeds vaker kiezen leerlingen voor onderwijs dat precies is toegesneden op hún individuele maat.

Katinka (17), voetbalster bij Fortuna ’54, en topdammer Jitse Slump (19) deden dat ook. Ze vertellen hoe ze uiteindelijk allebei tot een volstrekt andere schoolkeuze kwamen.

Het einde van de zesjescultuur…

V

oetballen is voor Katinka Ummels haar lust en haar leven. Ze speelt als rechtshalf bij Fortuna ’54, één van de betere damesvoetbalteams in het Zuiden. Katinka speelde vanwege haar talent lange tijd met de gedachte om naar het Trevianum in Sittard-Geleen te gaan, want daar bieden ze aangepast onderwijs voor leerlingen met een sportcarrière. Ze hebben daar namelijk een zogeheten LOOT-school.

Toch koos ze uiteindelijk voor het technasium aan het Graaf Huyn College in Geleen. “Ik heb niet voor de LOOT-school gekozen, omdat ze daar net iets teveel prestatiegericht zijn. Ik zit daarom nu bij het Graaf Huyn College op het vwo. In mijn profiel heb ik de pakketten Natuur & Gezondheid en Natuur & Techniek, met Spaans als vreemde taal en Onderzoek en Ontwerpen (O&O) als keuzevak. Het gaat mij vooral om het typische technasiumvak O&O, want ik vind het gewone klassikale onderwijs best wel saai. Tijdens O&O krijgen we daarentegen opdrachten uit de praktijk.

We moeten bijvoorbeeld in deze ruimte van het technasium zelf prototypes en producten ontwikkelen. We zijn nu met een project bezig waarbij we een rollator moeten optimaliseren voor mensen die gebaat zijn bij het lopen met onderarmschalen.” Volgend jaar wil Katinka graag naar Ame-

rika, waar ze een opleiding tot fysiotherapeut wil combineren met voetbal.

De aanpak op het technasium lijkt op het probleemgestuurd onderwijs in Maastricht. Dat is niet toevallig want er is een officieel convenant afgesloten tussen UM en het Graaf Huyn College.

Maurice Verhees, aardrijkskundeleraar en begeleider op het technasium: “Projectgroepen van O&O in de examenklas worden gecoacht door onderzoekers van de universiteit of hogeschool.”

Naast het technasium biedt de school in Geleen ook andere varianten zoals verrijkt Engels.

vorige school, het Charlemagne College in Landgraaf accepteerde men niet dat hij plusminus vijftig dagen niet aanwezig was vanwege trainingen, toernooien, EK’s en WK’s. Jitse: “Ik begreep dat, maar wilde toch doorgaan met topdammen. Ik weet niet of ik de wereldtop bij de senioren ga halen, maar ik kan het nu nog proberen. Daarom ben ik uiteindelijk naar Trevianum in Sittard gegaan, waar ze aangepaste programma’s en begeleiders (zogeheten Loten) voor topsporters hebben. Ik heb nu zes atheneum in twee jaar gesplitst, zodat ik toch op dit niveau kan afstuderen. Dat is nodig, want ik wil later graag luchtverkeersleider worden.”

Tevens komt er vanaf volgend jaar een mogelijkheid voor leerlingen om een zogeheten Focus-stroom te volgen, gebaseerd op het Zweedse Kunskapsskolan.

In dit model wordt de leraar een soort coach die leerlingen helpt om hun persoonlijke leerdoelen te halen. Fons van de Wall: “Onderwijs wordt steeds meer op de individuele maat van de leerling toegesneden.”

Topsportschool

Topdammer Jitse en Katinka zijn het levende bewijs van deze trend. Jitse besloot in tegenstelling tot Katinka om juist wél zijn schoolprogramma rond zijn sport te bouwen. De jonge internationale meester (MI) werd in 2017 wereldkampioen dammen bij de junioren en dit jaar tweede in deze categorie. Hij besteedt ongeveer 25 uur per week aan het dammen en dat gaat niet altijd goed samen met school. Op zijn

Jitse Slump Tekst: Peter Swelsen Beeld: Petra Niessen

Katinka Ummels en Maurice Verhees

Net als Jitse en Katinka bereiden zich steeds meer leerlingen zeer doelgericht voor op hun toekomst. Het bekendste voorbeeld is ongetwijfeld het tweetalig onderwijs, dat vooral bij vwo-leerlingen populair is. Meer dan de helft van die leerlingen kiest tegenwoordig voor deze vorm van onderwijs. Het onderwijslandschap laat kortom steeds meer variatie zien, gewoon omdat de markt het vraagt. Leerlingen beoordelen dus steeds vaker hun toekomstige school en nemen dan geen genoegen met een zesjescultuur.

De school die de wereld welkom heet!

Met meer dan 900 leerlingen en in totaal meer dan 100 nationaliteiten in één school kun je het United World College Maastricht een wereld in het klein noemen. Leerlingen tussen 4 en 19 jaar lopen er rond. Sommigen verlaten hun thuisland om hier naar school te gaan, anderen wonen met hun ouders in de regio.

wiskunde, Nederlands of natuurkunde gegeven. Maar ook hier haken we nadrukkelijk in op de uitdagingen waar de wereld mee te maken heeft. In alle vakken is er daarnaast aandacht voor de ontwikkeling van de leerlingen zelf. Op fysiek, intellectueel, emotioneel en ethisch gebied laten wij hen tot bloei komen.”

“Je hebt het dan over kinderen van mensen die speciaal voor hun werk naar Nederland komen. Maar ook over Belgen en Duitsers die hun kinderen naar onze school laten gaan. Of over Nederlandse gezinnen die in de grensstreek wonen”, vertelt Lodewijk van Oord, directeur van het United World College Maastricht.

Aanmelden

“En vanaf 16 jaar mogen ook jongeren die op een reguliere Nederlandse middelbare school zitten zich bij ons aanmelden. Zij kunnen dan instromen in een onderwijsprogramma dat wordt afgesloten met een diploma van het International Baccalaureate. Daar kun je over de hele wereld mee verder studeren.”

Onderwijsconcept

Dat je het UWC Maastricht geen ‘normale’ Nederlandse school kunt noemen, ligt niet alleen aan de grote diversiteit in de afkomst van leerlingen. Ook het onderwijsconcept is anders. Leerlingen zitten niet alleen maar in de klas, ze trekken er ook op uit. Om te werken aan allerlei maatschappelijke projecten in de regio.

Dit kan variëren van activiteiten op het

Met zo’n gevarieerd lesprogramma is er altijd wel iets te beleven op UWCM. En te leren! Dat is precies ook wat Van Oord zegt: “UWC Maastricht biedt het beste recept tegen verveling. En onze deur staat open voor alle leerlingen, ongeacht hun afkomst, sociaaleconomische status, religie of nationaliteit.”

foto: Jean-Pierre Geusens Lodewijk van Oord: UWC Maastricht is het beste concept tegen verveling. gebied van welzijn, cultuur of kunst, maar ook educatie en natuur komen aan bod.

Er zijn bijvoorbeeld leerlingen die helpen bij het snoeien van bomen, om zo het Limburgse landschap te onderhouden.

Anderen geven weer les aan kinderen van vluchtelingen of zamelen jassen in voor gezinnen die er zelf geen kunnen betalen.

“We stimuleren jongeren dus om een actieve houding aan te nemen en deel uit te maken van de samenleving”, zegt Van Oord. “En dat wordt steeds belangrijker.

We moeten jongeren voorbereiden op

Caressa en begeleider, spelenderwijs leren en veel plezier samen

de toekomst waarin zij zullen leven. Een toekomst die volgens de visie van onze school best wel wat duurzamer en vreedzamer mag zijn!”

Hebben leerlingen door al die projecten dan nog wel tijd over voor andere lessen?

“Zeker wel! Bij ons wordt ook gewoon

Het United World College Maastricht verwelkomt het hele jaar door nieuwe leerlingen.

Aanmelden kan via: www.uwcmaastricht.nl

Ellen en Erwin, ouders van Caressa

“Caressa doet gewoon mee op school” Bij haar geboorte blijkt dat Caressa het syndroom van Down heeft. Ellen: “Je vraagt je dan meteen af wat dat voor je kind, jezelf en je gezin betekent. Je hebt daar geen beeld bij en bent onzeker. We zijn blij dat we vroeg ondersteuning gezocht hebben. Zoals bij PSW Junior. Daar heeft Caressa nu veel profijt van. En wij ook.”

Naar de behoefte van je kind kijken Ellen: “Met Caressa hebben we geleerd dat niet alles loopt zoals je verwacht. Je past je voortdurend aan, meer dan bij je andere kinderen. Wij volgen zo veel mogelijk ons gevoel en kijken wat ze aan kan en wat bij haar past.

Ze ontwikkelt zich langzamer, maar is wel leergierig. Daarom wilden wij dat ze aansloot bij een reguliere kinderopvang en school. Zodat ze geprikkeld en gestimuleerd wordt. Maar zonder goede begeleiding gaat dat niet.”

Op haar eigen manier “Via andere ouders kwamen we in contact met PSW Junior voor extra ondersteuning op school en kinderopvang. Het kennismakingsgesprek was bij ons thuis, vrijblijvend en ongedwongen. We hebben samen gekeken naar wat Caressa nodig heeft en hoe we dat gaan aanpakken. Met als doel dat ze zich zo goed mogelijk kan ontwikkelen. Op haar manier en in haar tempo. Vanaf het begin zijn we dus bij haar begeleiding betrokken.”

Leren en meedoen Erwin: “Caressa heeft nu een professioneel team om zich heen. Iedereen draagt zijn steentje bij en dat loopt heel soepel. Wat Caressa nu leert vraagt extra inzet, maar daar heeft ze de rest van haar leven voordeel van. Ook wij Soms gaat de ontwikkeling van een kind niet vanzelf en is extra ondersteuning nodig.

PSW Junior biedt die ondersteuning: thuis, op school op de kinderopvang.

In de eigen omgeving van het kind en altijd samen met de ouders.

leren ervan, thuis werken we op dezelfde manier aan dezelfde doelen. Zo halen we er samen uit wat erin zit.

Caressa ontwikkelt zich enorm. Net zo belangrijk is dat ze er in de klas en op het schoolplein gewoon bij hoort en meedoet. Zo zelfstandig mogelijk. Caressa is blij en gelukkig en wij daarom ook. Mijn advies aan andere ouders? Volg je gevoel als er iets met je kind is en ga vroeg op zoek naar hulp. Er zijn zoveel mogelijkheden.”

Meer informatie www.pswjunior.nl | info@psw.nl | 0475 474 400

7 vrijdag 7 december 2018

In Nederland ben je met 18 jaar volwassen. Vanaf dan mag je stemmen, zelfstandig autorijden, abonnementen afsluiten en je bent verantwoordelijk voor je eigen financiën. Maar wat als je kind een verstandelijke beperking heeft en niet overal zelf over kan beslissen?

Tekst: Meyke Houben Beeld: Petra Niessen

Jeroen Worms

Een dikke klapper voor alle regelingen

“J

eroen is echt een gezelligheidsmens en een spontane en vrolijke jongeman”, vertelt Sylvia Worms,

terwijl haar zoon naast haar enthousiast met zijn Gadget spinners in de weer is. Tot zijn negentiende volgde Jeroen, geboren met het syndroom van Down, speciaal onderwijs. Nu is hij 20 en gaat naar de dagbesteding bij Centrum Weng in Neerbeek. “ Al toen Jeroen 16 was, zijn we gaan kijken welke dagbesteding we het beste bij Jeroen vonden passen”, zegt vader Carli. “Ik ben zelf bestuurslid van de Stichting Down Syndroom en we hebben een groot netwerk. We waren dus voorbereid op de veranderingen waar je mee te maken krijgt als je kind 18 wordt. Maar toch ervaar je de gevolgen pas echt op het moment dat het zover is.”

Mentorschap

Sylvia: “Wij willen Jeroen begeleiden in het maken van keuzes.

Hij zal hier altijd hulp bij nodig hebben. Dit betekent dat wij

vanaf zijn 18e moesten nadenken hoe we dit gingen regelen. Dat was niet makkelijk. We moesten veel regelen, van geldzaken tot de goede zorgondersteuning. Als ouders moet je hiervoor naar de rechtbank om jouw keuzes voor te leggen. Dat was voor ons een confronterende stap. De kantonrechter zal iemand – meestal de ouders – aanwijzen als mentor, bewindvoerder of curator. Bij curatorschap zeg je eigenlijk dat je kind handelingsonbekwaam is.

Dat vonden we te ver gaan. Wij zijn mentor en bewindvoerder van ons kind. Dat is geen scenario dat je bedenkt als je zwanger bent en een kind krijgt.”

Voor zijn inkomen is Jeroen levenslang afhankelijk van een Wajong-uitkering. Carli: “Bij de toewijzing van deze uitkering wordt gekeken naar wat iemand in het arbeidsproces kan. Bij Jeroen is vastgesteld dat hij nooit zijn eigen inkomen kan verdienen. Ook confronterend. Wij zien in onze zoon een opgewekte jongen met veel talenten. Jeroen gaat overdag naar Centrum Weng, waar hij het prima naar zijn zin heeft.” “Ik help met broodjes smeren, stofzuigen,

wc-rollen vervangen, oud papier ophalen”, vertelt Jeroen trots.

“En op vrijdag gaat hij zwemmen, dat is echt zijn ding”, vult Sylvia aan.

Zelfredzaamheid

Toch is een kanttekening op zijn plaats, vindt Carli. “Voor een kind met een beperking houdt school op als je 18 bent. Dat was tot voor kort nog 20 jaar. Onze zoon, maar ook andere kinderen met een

“Bij Jeroen is vastgesteld dat hij nooit zijn eigen inkomen kan verdienen.” verstandelijke beperking, hebben meer tijd nodig om hun talenten te benutten en te leren wat daar voor nodig is. Uit onderzoeken blijkt dat deze kinderen tot hun 20e op school nog veel leren.

Het is jammer dat deze twee extra jaren niet worden benut.

Dit beperkt hun mogelijkheden voor de toekomst. Om de zelfred-

zaamheid en zelfstandigheid van Jeroen verder te ontwikkelen, hebben we zelf een pedagoge ingeschakeld, die er één dag in de week helemaal voor Jeroen is. Zij neemt hem onder meer mee voor een ritje in de bus of om boodschappen te doen.”

Jeroen heeft ook een DigiD en een eigen rekening, die Carli en Sylvia voor hem hebben geregeld.

“Wij kunnen over zijn rekening beschikken, maar moeten wel jaarlijks verantwoording afleggen aan de curator, in ons geval de rechtbank in Maastricht. Als ons iets overkomt, dan zorgen zijn twee zussen voor Jeroens erfdeel.”

Tegen echt grote problemen zijn Sylvia en Carli niet aangelopen bij de overgang naar volwassenheid van Jeroen, constateren ze terugkijkend. Maar dat het regelen van alle zaken voor een kind met een beperking niet eenvoudig is, bewijst de centimeters dikke klapper met papieren.

“En dit is nog maar alleen van dit jaar”, lacht Sylvia.

8 vrijdag 7 december 2018

De jeugd leest steeds minder boeken. Dat ligt aan de digitale verleidingen van tegenwoordig, hoor je vaak. Maar is dat niet wat tekort door de bocht? Feit is wel dat ontlezing algemeen als een kwalijke ontwikkeling wordt gezien.

Want lezen prikkelt onder meer de fantasie, vergroot de algemene kennis en stimuleert het inlevingsvermogen. Niet onbelangrijk dus.

Wat nu te doen?

Niemand die een pasklare oplossing weet.

Tekst: Frank Seuntjens Beeld: iStock

Jeugd laat het boek links liggen

H

et was de Raad voor Cultuur die nog niet zo lang geleden de noodklok luidde over de ontlezing onder jongeren tot 34 jaar. Nee, dit is geen tikfout.

Het is echt 34 jaar, want het ontlezingsproces is niet pas recent in gang gezet. De raad noemt het ‘een punt van grote zorg’ en wijst ook meteen een schuldige aan: het thuismilieu. In de adviesrapportage De daad bij het Woord staat letterlijk geschreven: ‘Wie opgroeit in een huis zonder boeken, als kind zelden wordt voorgelezen en zijn ouders niet ziet lezen, kan op school en in zijn latere leven steeds moeilijker voor de letteren worden gewonnen’.

In een adviesrapportage horen uiteraard aanbevelingen te staan en daar komt de raad ook mee, al zijn die op zijn zachtst gezegd een tikkeltje obligaat. Een belangrijkere rol voor pa en ma, onderwijzers en bibliotheek, dat kan iedereen verzinnen. Meest revolutionaire advies is het inhaken op computerspelletjes en populaire fantasy-series als Game of Thrones. Lezen gebeurt tegenwoordig namelijk niet alleen meer vanaf papier. De opmars

van het beeldscherm is niet te stuiten.

Leesambassadeur

Eveline Aendekerk is directeur van de Stichting Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek (CPNB). In een interview met de Volkskrant gaf zij aan dat ook zij zich zorgen maakt over de groeiende ontlezing en wil die bestrijden door onder andere de campagnes voor de Kinderboekenweek en de wat minder bekende Boekenweek voor Jongeren (voorheen Literatour) aan te scherpen. Bovendien gelooft ze er heilig in dat rolmodellen (lees: jeugdidolen) een cruciale rol kunnen spelen als leesambassadeur.

“Een ouder, leraar of schrijver kan wel roepen dat jongeren meer moeten gaan lezen, maar uiteindelijk maakt het veel meer indruk als iemand tegen wie ze opkijken dat zegt. Als diegene een persoonlijk verhaal vertelt over hoe een boek inspireert of motiveert, wil zijn of haar bewonderaar die ervaring ook meemaken”, denkt Aendekerk.

Cultuurbarbaren

Facebook, Instagram, You Tube, Snapchat, TikTok enzovoort worden meestal als grote boosdoeners aangewezen als het om ontlezing gaat. Alle ogen zijn

anno nu gericht op computer en smartphone, is de strekking.

Doemdenkers schetsen een toekomst waarin luie, onwetende cultuurbarbaren zonder literaire competentie en historisch besef de wereld overheersen.

Aan de andere kant zijn er mensen die zich scharen achter een aan niemand specifiek toegeschreven, maar toch vaak geciteerde uitspraak: ‘Als whatsappen, e-mailen, twitteren en informatie zoeken op internet vormen van lezen zijn, lezen we meer dan ooit.’ Communicatieen marketingspecialist Joris Hofmans deed in het verleden online-onderzoek onder 2500 kinderen van zes tot achttien jaar en trok ook de conclusie dat de jeugd juist aanzienlijk meer is gaan lezen dankzij de digitale mogelijkheden. “Je moet de vereiste leesvaardigheid voor het spelen van bijvoorbeeld games niet onderschatten. Wil je zo’n spel tot een goed einde brengen dan moet je toch echt teksten tot je nemen.”

Ontlezing door ontheemding

Taalkundigen vinden deze vergelijking om het maar mild te formuleren mank gaan. Margreet de Vries was jarenlang directeur van de Stichting Lezen en Schrijven. Volgens haar is het

3

met de leesvaardigheid van veel jongeren ronduit droevig gesteld.

Ontlezing wordt ook nog eens aangewakkerd door een onder invloed van migratie veranderende bevolkingssamenstelling, zegt De Vries. “Het probleem speelt namelijk nog serieuzer onder allochtone kinderen. Zij hebben in groep 8 van de basisschool gemiddeld een leesachterstand van een jaar.“ Voor de al eerder genoemde Raad van Cultuur was dat reden voor een klemmende oproep aan uitgeverijen en schrijversopleidingen zich ook te ontfermen over auteurs met een andere culturele achtergrond.

Want, zo luidt de boodschap: ‘Een steeds groter deel van de Nederlandse bevolking kan zich niet herkennen in de literaire producten die in het eigen taalgebied worden gemaakt.” Ontheemding blijkt dus ook een niet te onderschatten oorzaak van ontlezing.

voorleestips:­

1 Kies een boek dat bij je kind past 2 Maak er een ritueel van 3 Voorspel samen het verhaal

­ ibliotheken­ b ­bieden­­eerste­ hulp­bij­ ­voorlezen ‘Kinderen die op jonge leeftijd ervaren hoe leuk lezen is, gaan zelf meer lezen en vergroten hun woordenschat. En wie vaak voor zijn plezier leest, wordt een goede lezer en heeft het makkelijker op school.’ Het lijken open deuren, maar er is nog steeds een groot verschil tussen weten en doen.

Het kabinet steunt daarom initiatieven van Bibliotheken om (voor)lezen te stimuleren. De twee Noord-Limburgse Bibliotheken, BiblioPlus en de Bibliotheek Venlo, richten zich met de VoorleesExpress en BoekStartCoach nadrukkelijk op de belangrijke rol die ouders hierin hebben.

Resi Baeten, regisseur kinderen en ouders van BiblioPlus: ‘Vergelijk het met gezond eten.

Iedereen weet dat suiker slecht is voor onze gezondheid. Maar lang niet iedereen koopt daarom voedingsmiddelen met minder suiker. Bijvoorbeeld omdat men daar het geld niet voor heeft.

Of omdat men niet weet wat wel en niet gezond is. Zo is het met voorlezen ook.’ Manager educatie Ben Janssen van de Bibliotheek Venlo vult aan: ‘In de gemeente Venlo heeft bijna 1 op 5 inwoners moeite met lezen en schrijven. Als we hier niets aan doen blijven laaggeletterde generaties elkaar dit stokje doorgeven. Met als gevolg dat grote groepen mensen niet mee kunnen doen in de samenleving. De taalontwikkeling begint thuis vanaf de geboorte. Voor kinderen die pas in groep 3 met lezen in aanraking komen is het echt te laat.

Deze achterstand halen ze niet meer in.’

De VoorleesExpress In 2017 is BiblioPlus gestart met de VoorleesExpress. Resi Baeten: ‘Het is een simpel recept met een bijzonder waardevolle uitkomst.

Een vrijwilliger leest gedurende twintig weken op een vast tijdstip voor in een gezin met kinderen tussen 2 en 8 jaar. De gezinnen hebben zich hier-

voor zelf aangemeld. De ouders zijn gemotiveerd maar vinden voorlezen nog lastig. De voorleesvrijwilliger maakt ouders enthousiast en leert hen om lezen een blijvende plek in het gezin te geven.

We hebben het afgelopen jaar in 35 gezinnen voorgelezen en gaan dit verder uitbreiden. We zorgen voor een goede match tussen vrijwilliger en gezin. BiblioPlus coacht de vrijwilligers die ook scholing krijgen rondom interactief voorlezen en ouderbetrokkenheid. Het is een dankbaar en succesvol programma, ouders ervaren het voorlezen en de begeleiding als een cadeautje.’

BoekStartCoach Ook de Bibliotheek Venlo besteedt veel aandacht aan de rol van ouders. Met BoekStart stimuleert de Bibliotheek al jaren het voorlezen tussen ouders en het jonge kind van 0 tot 4 jaar. Ben Janssen: ‘De BoekStartCoach, in samenwerking met de gemeente Venlo, JGZ en Spring Kinderopvang, is een verdieping hiervan. Het is niet gemakkelijk om laagtaalvaardige ouders te bereiken over het belang van voorlezen. De BoekStartCoach praat met hen op het consultatiebureau en locaties

van kinderopvang en adviseert en coacht medewerkers. Taalontwikkeling krijgt op deze manier net zoveel aandacht als het lichamelijke welzijn van een opgroeiend kind. Nog dit jaar starten we een driejarig project, waarmee we straks op de vier consultatiebureaus en 11 locaties van kinderopvang in de gemeente Venlo de BoekStartCoach aan het werk hebben.’

Voor meer informatie: www.biblioplus.nl/voorleesexpress www.bibliotheekvenlo.nl/boekstartcoach

9 vrijdag 7 december 2018

Op IKC De ­Geluksvogel in de Maastrichtse wijk Limmel-Nazareth staat iedere dag gezonde voeding op het menu. Kinderen drinken hier alleen nog maar water, krijgen dagelijks twee stuks fruit en nemen geen snoep of witbrood meer mee.

Tekst: Peter Swelsen Beeld: Moniek Wegdam

Geen snoep en geen fris bij IKC De Geluksvogel

Lorenzo (11): “Ik ben écht veel fitter”

U

it een snelle rondvraag op het schoolplein van IKC (Integraal Kind Centrum) De Geluksvogel blijkt dat kinderen geen moeite hebben met dit beleid. Gemiddeld genomen vinden ze de ‘zoetban’ een goede zaak.

Khanom (8): “Ik voel me minder vaak moe en snoep nauwelijks meer.” Wafiq (10), die naast haar zit, vult aan: “Ik vind het ook wel goed, Ik neem bijvoorbeeld geen zoete drankjes meer mee.”

IKC De Geluksvogel is onderdeel van MosaLira, een stichting met meerdere basisscholen in Maastricht. Al die scholen doen mee met het landelijke programma De Gezonde School. Bij die ‘gezonde school aanpak’ kun je zeven vignetten voor verschillende thema’s behalen. IKC De Geluksvogel is gecertificeerd voor de thema’s ‘sport en beweging’ en ‘gezonde voeding’. “Die vignetten krijg je niet zomaar, daar moet je wel wat

voor doen”, vertelt Martijn Bodelier, die coördinator ‘gezondheid en sport’ is en gymles geeft.” De bijzondere voedingsaanpak is op school goed zichtbaar. Overal zijn bijvoorbeeld bananen, wortels, peren en appels te vinden, want iedere leerling krijgt dagelijks twee stuks fruit gratis van de school.

Waterpunt met eigen bidon

Opvallend is ook het centrale waterpunt in de school. Alle kinderen hebben een bidon met hun naam op de dop. Iedere ochtend om 8.00 worden die bidons netjes gevuld door kleine waterassistenten. Komende woensdag is Wafiq waterassistent en zijn ogen schitteren al van plezier bij het vooruitzicht. “We wassen die bekers eerst allemaal uit met zeep en vullen ze dan met water. Dat is leuk!” Hij is ook zeer te spreken over de gezonde keuzes van IKC De Geluksvogel. “Anderhalf jaar geleden dronk ik Wicky’s en snoepte ik best veel. Ik merkte dat ik daar soms moe van werd.

Nu ben ik gezonder en sterker

V.l.n.r.: Lucy, Khanom, Wafiq, Lorenzo, Bregje en coördinator ‘gezondheid en sport’ Martijn Bodelier

geworden. Thuis drink ik nu ook meer water en we eten ook al minder vlees.”

Toen de school begon met de nieuwe aanpak, waren de kinderen er meteen voor te porren, terwijl een aantal ouders een beetje argwanend reageerde.

Meester Martijn: “Zij vonden deze aanpak net iets te bevoogdend. Opvoeding op het gebied van voeding en drinken zagen ze vooral als een taak van de ouders.

In zekere zin hebben ze daar natuurlijk gelijk in. Maar aan de andere kant toont onderzoek aan dat deze aanpak kinderen fitter en gelukkiger maakt, dus waren er uiteindelijk geen zwaarwegende reden om het níet te proberen.”

Geluksvogels

Langzaam maar zeker zijn ook de ouders helemaal om. Martijn: “We zijn nu anderhalf jaar bezig en ouders hoor je hier nooit meer iets negatiefs over zeggen. Ze zien dat het werkt en gaan thuis ook beter op hun voeding letten.

Ze koken op school af en toe samen met hun kinderen en een voedingsexpert en nemen dan recepten mee naar huis. Ouders merken dat hun kinderen thuis nauwelijks meer naar frisdrank talen en eigenlijk steeds vaker ook daar liever water hebben.”

Lucy (11) volgt met interesse de uitleg en knikt instemmend. Ze vertelt waarom al die suikers nu eigenlijk zo slecht voor je zijn.

“Snoep en andere ongezonde dingen doen iets ergs met je lichaam. Je wordt er bijvoorbeeld sneller oud van en dat wil ik niet. Ik snoep daarom niet meer iedere dag. Thuis zijn we door dit project ook gezonder gaan eten.”

Lorenzo (11) heeft tegenwoordig meer energie, maar ziet zelfs een nog mooier voordeel van deze gezonde aanpak: “We hoeven nu niet meer lang te pauzeren om te eten. Je kunt op elk moment even water drinken of even een stukje fruit eten. Er is dus meer tijd om te spelen!”

Openingstijden

rtier a w k r e p n e Betal eer flexibel)

van 6.00 t/m 19.00 uur

(z

Je betaalt alleen de uren die jij wilt afnem en

in voor- en Gecertificeerd ucatie (VVE) ed vroeg- schoolse

Venrayseweg 138C // 5928RH Venlo // 077-382 80 11

WWW.POEMELKE.NL

Wil jij als GZ-Psycholoog Kind & Jeugd bij de beste depressiebehandelaar in Venlo of Venray werken?

24 - 36 uur - Je bent gespecialiseerd in de diagnostiek en behandeling van kinderen en jeugdigen vanaf 4 jaar - Je hebt ruime ervaring met cognitieve gedragstherapie en systemisch werken Mail je CV en een korte motivatie naar solliciteren@max-ernst.nl Wil je eerst meer inhoudelijke informatie? Bel of WhatsApp ons dan gerust, 06 - 54 63 52 21. ✔ 8.1 op behandelresultaat

✔ Beste depressiebehandelaar

✔ Korte doorlooptijden

✔ Doelgerichte aanpak

gezins oach

Venr@y

Hoe kan ik het beste met mijn kind omgaan? Wij gaan scheiden, maar hoe vertellen we dat onze kinderen?

Mijn kind wordt gepest! Er is veel ruzie thuis, waar vooral onze jongste onder lijdt…

Binnen een gezin kan het soms minder goed gaan. Je kind slaapt slecht, is teruggetrokken of juist heel druk.

Misschien komt je kind moeilijk voor zichzelf op, wordt gepest of zit niet lekker in zijn vel. Bijvoorbeeld door een (ingrijpende) gebeurtenis, zoals een echtscheiding.

Je bent voor elke vraag en elke zorg over opvoeden en opgroeien bij Gezinscoach Venray op de goede plek.

De Gezinscoach is er voor alle kinderen, jongeren en ouders met kinderen tot 23 jaar. Tijdens een gesprek kijkt de gezinscoach samen met het gezin naar de behoefte en het gedrag van ouder(s) en kind(eren), de ontwikkelingsfase van je kind(eren), wat er goed gaat thuis, wat beter kan en welke overige factoren er spelen en van invloed kunnen zijn. Soms zijn een paar tips of een aantal gesprekken al voldoende om zelf verder te kunnen.

0478-517 310

Een gezinscoach kan je gezin bijvoorbeeld leren praten over problemen zonder ruzie te krijgen of leren hoe je de mensen in je omgeving om hulp kunt vragen. Door in te grijpen wanneer vragen of zorgen nog maar kort bestaan, kun je grotere problemen in de toekomst vóór blijven. We werken er samen aan dat het weer goed gaat met jou, je kinderen en je gezin. En als er meer nodig is, dan helpt de gezinscoach je op weg.

Contact met een gezinscoach

Heb je een vraag voor de gezinscoach? Of wil je een probleem bespreken? Neem dan contact op met Gezinscoach Venray: 0478-517310 of stuur een e-mail naar gezinscoachvenray@synthese.nl.

Ook heeft elke school een gezinscoach die je kunt benaderen.

Vraag hiernaar bij de leerkracht of de intern begeleider.

gezinscoachvenray@synthese.nl

Leunseweg 51, 5802 CG Venray Gezinscoach Venray is een samenwerking tussen Synthese, MEE en Bureau Jeugdzorg

11 vrijdag 7 december 2018

Ver voor je kindje geboren wordt, moet je er al over nadenken: breng je je dreumes naar de kinderopvang? En zo ja, wat is kinderopvang, welke mogelijkheden zijn er en welke vorm past bij jou?

Heel verstandig om daar al op tijd mee aan de slag te gaan, want er kunnen namelijk wachtlijsten zijn in de kinderopvang.

Tekst: Sandra Israel Beeld: iStock

Kinderopvang goed voor ontwikkeling

T

hera van der Reijden-Schumacher, docent, mentor en intake, unit GDW, afdeling welzijn Arcus College legt de verschillen uit: “Kinderopvang is een verzamelbegrip en omvat onder andere het kinderdagverblijf. Dat is opvang voor kinderen vanaf hun geboorte tot aan hun vierde levensjaar, voor één dagdeel, één dag of de hele week. Ook de peuteropvang is onderdeel van de kinderopvang en is voor kinderen vanaf 2 tot 4 jaar. En dan is er nog de buitenschoolse (voor- , tussen- en naschoolse) opvang voor kinderen die naar de basisschool gaan.”

Ook de gastouderopvang valt onder de verzamelnaam. Dit is een kleinschalige opvang in een huiselijke omgeving voor kinderen van 0 tot 13 jaar. Meestal bij een gastouder thuis of in het huis van de kinderen zelf.

Peuteropvang

Hoewel er in alle soorten kinderopvang verschillende activiteiten met de kinderen worden gedaan, richt de peuteropvang (en de laatste tijd ook het kinderdagverblijf) zich met name op de voorbereiding op de basisschool; spelenderwijs zijn de kinderen bezig met taal, rekenen en omgaan met elkaar. De activiteiten die de pedagogisch medewerker aanbiedt, leveren een bijdrage aan de opvoeding, de sociale en emotionele ontwikkeling en passen bij de leeftijd van het kind.

De pedagogisch medewerker doet er alles aan om de kinderen zich veilig en prettig te laten voelen in de opvang. Thera van de Reijden-Schumacher: “Een pedagogisch medewerker in de

kinderopvang kan zich inleven in wat kinderen leuk vinden of wat hen bezighoudt, maar moet ook goed met de ouders kunnen omgaan. Om kinderen te motiveren, stimuleren en instrueren, wordt er onder andere een dosis verantwoordelijkheidsgevoel en creativiteit van de pedagogisch medewerker gevraagd.”

Kinderopvang goed voor ontwikkeling

Uit allerlei onderzoeken blijkt dat kinderopvang goed is voor de sociaal-emotionele ontwikkeling van kinderen. Door de omgang met andere kinderen zal het kind leren samen te spelen, te delen, vriendjes te maken en leert het grenzen kennen. Niet alleen op sociaal vlak leert het kind veel, ook op motorisch, creatief en cognitief niveau wordt hij uitgedaagd. De verschillende activiteiten die pedagogisch medewerkers aanbieden, leveren een bijdrage aan de ontwikkeling.

Denk aan bewegingsspelletjes, voorlezen, buiten spelen en muziek maken. Ook de taalontwikkeling wordt gestimuleerd door bewust dingen te benoemen en woorden te herhalen.

De kinderopvang speelt ook een belangrijke rol als het gaat om de aansluiting op het basisonderwijs. Zo is zelfstandigheid een belangrijke vaardigheid voor het kind als hij voor het eerst naar school gaat. Daarom besteedt de kinderopvang onder meer aandacht aan het zelf naar het toilet gaan, zelf een jas aantrekken en je zegje durven te doen in de groep. Ook praat men veel met het kind over school. Deze ogenschijnlijk kleine dingen maken de eerste paar weken op de basisschool een stuk makkelijker.

Kinderopvang kost geld

Een nadeel is dat de opvang geld kost. De uiteindelijke kosten voor kinderopvang hangen af van de vorm, het aantal dagen en hoeveel kinderopvangtoeslag je krijgt.

Thera van der Reijden-Schumacher: “Een ander eventueel nadeel is dat de opvoeding van het kind gedeeltelijk wordt overgenomen. Voor een kind kan dat verwarrend zijn. Toch voelt het snel aan dat er op andere plekken andere regels gelden.

Belangrijk is dat het kind niet te maken krijgt met teveel verschillende pedagogisch medewerkers.

Ook komt het kind in de kinderopvang eerder in aanraking met verkoudheden of kinderziektes.

Maar deze nadelen wegen volgens mij niet op tegen de voordelen van de kinderopvang.”

Thera van der Reijden-Schumacher

12 vrijdag 7 december 2018

De leefomgeving van kinderen, jongeren en gezinnen verandert.

Kinderen groeien tegenwoordig op in een wereld vol uitdagingen en verleidingen. De jeugdgezondheidszorg van de GGD Limburg-Noord is meegegroeid met deze veranderende leefomgeving, volgt de groei en ontwikkeling, luistert en denkt mee met kind en ouder bij het maken van gezonde keuzes.

Tekst: John Huijs @ggdlimburgnoord @ggdln @ggd_ln www.ggdlimburgnoord.nl www.opvoeden.nl www.jouwggd.nl

GGD LimburgNoord, daar waar je ons nodig hebt Groei en ontwikkeling

Artsen, verpleegkundigen, gezondheidskundig assistenten en logopedisten van de GGD volgen samen met de ouders de groei en ontwikkeling van kinderen (0 tot 18 jaar). We kijken op het consultatiebureau en op school naar alle factoren die de ontwikkeling kunnen beïnvloeden. „Juist dat brede van ons aandachtsgebied maakt ons werk zinvol en boeiend”, zegt gezondheidskundig assistent Daniëlle Waajen. Haar collega Nancy Verhaegh merkt daarbij op dat de jeugdgezondheidszorg naast de kinderen en hun ouders staat. Volgens de assistenten leveren deze laagdrempelige contactmomenten een betrouwbaar, actueel beeld op van de algehele gezondheid van het kind. Dit vanwege het persoonlijk contact op deze momenten. Er is gelegenheid om vragen te stellen en onderwerpen bespreekbaar te maken. De GGD Limburg-Noord

is er voor alle gezondheidsvragen. Jouw vragen.

Flexibele zorg

Vragen leven ook buiten deze vertrouwde contactmomenten.

Daarom zet de jeugdgezondheidszorg in op flexibele zorg.

Lidwien van Reisen, afdelingshoofd jeugdgezondheidszorg: „Om ouders en kinderen nóg beter te ondersteunen bij het maken van gezonde keuzes biedt de GGD Limburg-Noord zorg aan op het moment dat dit gewenst of nodig is. In de vorm die aansluit bij de behoefte.” Naast digitale contactmogelijkheden blijft de fysieke zorg belangrijk.

vroeg in contact met bijvoorbeeld mobieltjes en tablets. Dan komen op ieder moment prikkels binnen. Als een kind vroeger op school gepest werd, hield dat doorgaans buiten schooltijd op.

Tegenwoordig kan online-pesten, non-stop plaatsvinden. Daarom is het goed om kinderen te helpen hun mediawijsheid te vergroten en verstandig met social media om te gaan.” Tegelijkertijd zijn social media niet meer weg te denken en een goed middel om laagdrempelig contact te leggen.

Zo kunnen jongeren bijvoorbeeld via JouwGGD.nl anoniem met een jeugdarts of verpleegkundige chatten. Via deze online mogelijkheid kan alles bespreekbaar worden gemaakt. Chatten kan bijvoorbeeld ook ’s avonds via de smartphone. Jongeren ervaren

Social media

Een opvallende ontwikkeling is volgens Nancy en Daniëlle de toenemende invloed van social media op de jeugd. Daniëlle: „Kinderen groeien op in een digitale wereld en komen al

‘Natuurlijk heb ik er weleens aan gedacht om te vluchten en hulp te zoeken, maar ik durfde niet.’

koraal.nl

De GGD blijft in ontwikkeling. Wij willen daar zijn waar jij ons nodig hebt. De jeugdgezondheidszorg van de GGD Limburg-Noord is naast de vaste contactmomenten en inloopen telefonische spreekuren bereikbaar via 088 11 91 111.

Volg ons voor actuele informatie ook via facebook.com/ggdlimburgnoord.

Risk Factory

Begin 2019 krijgt de regio Noord- en Midden Limburg een Risk Factory, een belevingscentrum over risico’s en gevaren op het gebied van gezondheid en veiligheid voor basisschoolleerlingen (en senioren).

Kinder- & Jeugdpsychotherapie In onze praktijk kunt u terecht voor psychodiagnostiek en (psycho)therapeutische behandeling voor kinderen en jeugdigen van 0 tot 18 jaar. Wij bieden kleinschalige en laagdrempelige specialistische zorg, uitgevoerd door BIG-geregistreerde therapeuten. Er wordt door ons veel belang gehecht aan betrokken aandacht en betrouwbare bejegening. U kunt bij ons terecht wanneer er onder andere sprake is van (een vermoeden van) klachten als: • angst-/dwangklachten • depressieve klachten • sociale- en/of emotionele problemen • onverwerkte nare ervaringen • onverklaarde lichamelijke klachten

• (emotie)regulatieproblemen bij baby’s en jonge kinderen (o.a. overmatig huilen/driftbuien) • hechtingsproblematiek • autisme • AD(H)D

Onderzoek en behandeling Onze praktijk biedt diverse vormen van diagnostiek en behandeling, onder andere:

Voor uitgebreide informatie verwijzen wij u naar onze website.

• Psychodiagnostisch onderzoek • Psycho-educatie • Psychotherapie • Cognitieve gedragstherapie

Yip! is een gespecialiseerd behandelprogramma voor mensen met een licht verstandelijke beperking en GGZ problematiek die slachtoffer zijn van mensenhandel.

dit als laagdrempelig en veilig.

• EMDR • Ouder-kind behandeling 0-4 jarigen • Speltherapie • Ouderbegeleiding

Contact en bereikbaarheid Jeps Kinder- & Jeugdpsychotherapie Herstraat 1B1, 5961 GG Horst 077-2086072 info@jeps-psychotherapie.nl www.jeps-psychotherapie.nl

Hechtingsproblemen?

Kindertherapie en -coaching met de inzet van hulphonden.

www.hulphond.nl/therapie

13 vrijdag 7 december 2018

Samenwonen met zijn en jouw kinderen. Dat is hard werken. Bij het samenvoegen van twee eenoudergezinnen kunnen de emoties hoog oplopen. Op dat moment komt de gezinsverbinder in actie.

Tekst: Josette Mulders Beeld: Katja Waltmans

Als emoties hoog oplopen in een samengesteld gezin

Hulp voor niet-ouders die vastlopen

J

e buitengesloten voelen.

Geen band hebben met je stiefkind. Ruzie met je partner over de kinderen. Irene Snackers (41) is gezinsverbinder en kent de problemen. Ze

helpt stiefouders hun draai te vinden in het nieuwe gezin, ook wel bekend als samengesteld gezin. Inmiddels telt Nederland zo’n 184.000 van deze families.

Snackers weet uit eigen ervaring hoe het is om onder een dak te wonen met, in haar geval, een kind dat niet het jouwe is. Ze heeft zelf een samengesteld gezin. Het bestaat uit haar partner, zijn zoon (18) en een dochter (4,5) die ze samen met haar vriend kreeg. ,,Ik ken de diepte van de pijn van een stiefouder. Ik heb me vaak eenzaam gevoeld. Ik ben die weg gegaan. Voor de zoon van mijn vriend breek ik inmiddels een lans. Maar dat heeft tijd gekost.’’

Stoel

Haar eigen ervaringen hielpen Snackers om te kiezen voor het beroep van gezinsverbinder.

Tijdens gesprekken met stiefouders in haar praktijk in Kerkrade geeft ze handvatten en inzicht.

Dat gebeurt onder meer met een zogeheten stiefouderplan, te vergelijken met een ouderschapsplan dat bij echtscheidingen een verplichting is en waarin afspraken staan. In het stiefouderplan staat bijvoorbeeld: Praat nooit slecht in het bijzijn van de kinderen over de andere ouder.

De coach wil eerst een misverstand uit de weg ruimen. Haar zit het bij samengestelde gezinnen veelgebruikte woord ‘stiefouder’ dwars. De begrippen stiefouder of bonus-ouder zijn niet reëel. ,,De stoel van de ouder is al bezet.”, zegt Snackers stellig. ,,Hij of zij is de hoofdopvoeder en blijft dat.” De gezinsverbinder vindt daarom ‘niet-ouder’ een beter passende term. ,,Samen met je partner moet je als niet-ouder je eigen weg vinden; een vorm vinden voor je nieuwe gezin. Daar draait het om.’’

Bloedband

Een samengesteld gezin kent veel valkuilen. Het ontbreken van een bloedband is misschien wel de grootste. Nogal wat conflicten komen daaruit voort. Loyaliteit of opvoeding spelen daarbij een rol.

Maar die conflicten zijn gebruikelijk in een samengesteld gezin, weet Irene. ,,Wie vastloopt, heeft daar vaak geen idee van. Weet niet dat een heleboel gevoelens en ongemakkelijke situaties horen bij de dynamiek van een nieuw, samengesteld gezin.’’

Voor een samengesteld gezin bestaat geen blauwdruk, legt Snackers uit. Hoe het eruit moet zien, of moet functioneren, dat staat nergens. Op het moment dat ze dit thema met haar cliënten bespreekt, leidt dat tot opluchting. ,,Omdat er geen beeld is van hoe een nieuw gezin moet functioneren, kunnen ze het zelf vorm geven. En dat voelt goed.

Bevrijdend zelfs.”

Irene Snackers

Bouwen

Belangrijk vindt de gezinsverbinder om met haar cliënten te werken aan inzicht, aan oog hebben voor elkaars gevoelens. ,,Dan ontstaat er begrip. Dan is de strijd meteen al minder.’’

Irene Snackers vergelijkt een nieuw gezin met een fundament van een huis. Het heeft nog geen

stevig fundament. ,,Je verleden, de goede en de slechte dingen, neem je mee in je nieuwe relatie en het gezin. Vaak is er van twee kanten te veel water en te weinig cement. Bij mij in de praktijk moeten de partners samen aan tafel. Dan gaan we bouwen.’’

7 tips van de gezinsverbinder:

1. Heb geduld 2. Laat je niet verleiden om een complete moeder- of vaderrol te vervullen 3. Leg de lat niet te hoog 4. Bewaak je grenzen 5. Zoek begeleiding 6. Investeer in je relatie 7. Zorg voor een eigen plekje in huis

Liezeth de Vreugd:

“Gezinshuisouder zijn is een leefwijze” Gezinshuisouder zijn is een leef­ wijze voor Liezeth de Vreugd en haar man Jan. “Wij zijn 24/7 beschikbaar en daarom is het echt anders dan een baan. Maar wij krijgen er zoveel voor terug”, ver­ telt zij in dit verhaal. Een gezins­ huis benadert de thuissituatie nog het meest. Daarom is ’s Heeren Loo voor de regio Limburg op zoek naar mensen die net als Liezeth een gezinshuis willen starten. ’s Heeren Loo is een organisatie die mensen met een verstande­ lijke beperking ondersteunt.

In de woonkamer prijkt een kaartenstandaard met foto’s van alle kinderen die de afgelopen twintig jaar voor kortere of langere tijd bij Jan en Liezeth verbleven. In hun geval gaat het altijd om jongens met een ernstige autistische stoornis. Op dit moment wonen ze met z’n zevenen in (gezins)Huize Vreugdevol: met hun drie biologische kinderen van 13, 15 en 20 én met Cas (16) en Kevin (11). Daarnaast stellen ze hun huis in Katwijk open voor kortdurende noodopvang van een paar weken. Niet langer dan dit, het valt hun drie eigen kinderen te zwaar om steeds afscheid te nemen van kinderen aan wie zij zich gehecht hebben.

Wat maakt dat Liezeth ervoor heeft gekozen om gezinshuisouder te zijn? Haar ogen stralen: “Ik vind het geweldig om een kind dat is vastgelopen weer gelukkig te zien worden. Én”, vult zij aan, “om te merken dat de biologische ouders tevreden zijn met de situatie.” Liezeth wist van jongs af aan dat zij met kinderen met een beperking wilde werken. Al haar hele werkzame leven is zij actief voor ‘s Heeren Loo in de regio Noordwijk. “Voor een kind is het een meerwaarde om op te groeien in een gezin”, vertelt Liezeth. “Wij bieden als ouders bovenal stabiliteit, omdat een van

Jan en Liezeth de Vreugd met hun drie kinderen en Cas en Kevin. ons er altijd voor hen is. Op een zorgpark of leefgroep heb je te maken met meerdere begeleiders. Cas en Kevin maken echt deel uit van onze familie- en vriendenkring en van de wijk waarin wij wonen.”

Structuur en helderheid Structuur en helderheid zijn belangrijk in haar huishouden. Want structuur betekent veiligheid voor Cas (16) en Kevin (11). De dagen verlopen daarom volgens een vast stramien, al is geen dag hetzelfde. De twee jongens gaan naar speciaal onderwijs, dagbesteding of het kinderdagcentrum. Thuisgekomen drinken en eten ze iets, spelen ze buiten en is er tijd voor de Wii of de DS. In het week-

Gezinshuisouders gevraagd Als het voor een kind echt niet meer mogelijk is om thuis te wonen, zorgt ’s Heeren Loo als het kan voor opvang die de thuissituatie zo veel mogelijk benadert. Daarom wil ‘s Heeren Loo meer gezinshuizen starten in de regio Limburg en is zij op zoek naar enthousiaste en bevlogen ouders. Wat hierbij belangrijk is? Dat een ouder kan zorgen voor rust, evenwicht en stabiliteit, dat hij/zij humor heeft, zelfreflectie en doorzettingsvermogen. ’s Heeren Loo ziet graag dat gezinsouders werken vanuit een systemische benadering en de biologische ouders op een natuurlijke wijze betrekken bij de zorg voor hun kind. Een gezinsouder beschikt over een relevante opleiding op minimaal MBO-niveau 4. ’s Heeren Loo zoekt zowel echtparen als alleenstaande ouders.

Gezinshuisouder wordt praktische en pedagogische ondersteuning geboden door een vast begeleidingsteam. Ook investeert ‘s Heeren Loo graag in de groei en ontwikkeling van gezinshuisouders door o.a. scholing. De omvang van het dienstverband en hiermee de verdiensten hangen samen met het aantal kinderen dat wordt opgevangen.

Meer weten? Neem vooral contact op: Esther van Gaal, manager zorg regio Zuid Nederland Tel: (06) 10 77 30 60 • Mail: esther.van-gaal@sheerenloo.nl

end nemen Jan en Liezeth de jongens graag mee naar het park of het strand.

Als gezinshuisouders zijn zij professionele opvoeders. Vanuit deze rol kan Liezeth haar kennis en ervaring beter inbrengen dan in de periode dat zij nog pleegouder was.

Geregeld overlegt zij over de jongens met het begeleidingsteam van ’s Heeren Loo. In dit team zit onder meer de teammanager en de gedragswetenschapper. Ook heeft ze contact met andere gezinshuisouders uit de regio om ervaringen te delen. Elk jaar schrijven de betrokkenen een persoonlijk plan voor elk kind dat met de biologische ouders besproken wordt. Ook komen deze ouders over de vloer. Liezeth begeleidt waar nodig deze ontmoetingen.

Als het even kan, blijven Cas en Kevin bij het gezin tot zij volwassen zijn. Maar mocht het eerder niet meer gaan of mocht blijken dat een gezin geen meerwaarde meer biedt, dan wordt opnieuw bekeken wat voor de jongens het beste is. Een andere optie kan zijn dat de jongens weer naar huis kunnen, met bijvoorbeeld andere begeleiding. Maar uit het oog zal zeker niet uit het hart inhouden. “Cas en Kevin horen bij ons gezin, ook met de kinderen is er nog altijd contact.”

Het zijn heerlijke jongens Voor haar eigen kinderen ziet zij het gezinshuis als een meerwaarde. “Voor hen zijn gehandicapte kinderen de normaalste zaak

Wat doet ’s Heeren Loo nog meer? ’s Heeren Loo zorgt ervoor dat mensen met een verstandelijke beperking op een prettige manier kunnen wonen, werken of aan activiteiten deelnemen. Midden in de samenleving, verspreid door het hele land. We begeleiden en ondersteunen kinderen, jongeren en volwassenen met lichte en ernstige beperkingen.

We kijken daarbij naar de wensen en mogelijkheden van cliënten en stimuleren cliënten zich zoveel mogelijk te ontwikkelen. van de wereld. Bovendien groeien zij op met de gedachte dat wij niet alleen voor onszelf leven maar ook voor anderen. Dit neemt niet weg dat zij het fijn vinden om af en toe onverdeelde aandacht te krijgen. Daarom is het goed dat Cas en Kevin een weekend per maand naar de logeeropvang gaan. Ook gaan wij elk jaar met zijn vijven op vakantie.

Echtgenoot Jan werkt voor tachtig procent buitenshuis. “Als wij meer kinderen zouden opvangen, was dit niet nodig. Ik kan het gezinshuisouderschap echt aanraden. Mijn kinderen hoefden nooit naar de opvang en nu iedereen overdag weg is, heb ik veel vrijheid. Maar bovenal genieten wij enorm van de eigenheid van Cas en Kevin. Het zijn heerlijke jongens.”

15 vrijdag 7 december 2018

Ruim twaalf procent van alle huishoudens in Limburg heeft problematische schulden. Het niet kunnen beschikken over voldoende middelen om mee te kunnen doen aan de samenleving heeft onder andere tot gevolg, dat kinderen opgroeien met het beeld dat armoede een gegeven is.

Om dit probleem bij de bron aan te pakken werd eind 2017, in de gemeente Sittard Geleen, tot een innovatiesprint rondom het thema ‘armoede onder jongeren’ besloten. Eén van de vijf projecten die hieruit zijn ontstaan is My Cash, My Future; het verzorgen van praktische geldlessen op scholen, om ervoor te zorgen dat jongeren al vroeg leren omgaan met geld. Het is bedacht door jongeren en medewerkers vanuit de Gemeentelijke Jongerencliëntenraad Westelijke Mijnstreek (JCR) en DoorS2open.

Begin 2019 start op het Graaf Huyn College in Geleen een pilot, waarin dit concept tot uitvoering wordt gebracht.

Tekst: Katja Waltmans Beeld: Petra Niessen

Kennis van geldzaken moet armoede onder jongeren voorkomen

“S

Jeanne Schepers en Ivo Heuts pannend”, vindt Ivo Heuts, als coördinator betrokken bij de werkgroep die belast is met het formuleren van de kaders en het in de gaten houden van de planning. “We weten niet wat eruit gaat komen, wij bepalen uitsluitend de speelruimte.”

Hiermee doelt hij op het gegeven dat de kern van dit innovatieve leerconcept bestaat uit het feit dat jongeren zelf, uiteraard met hulp van professionals, hun eigen praktische leerinhoud gaan bepalen, ontwikkelen, evalueren en bijstellen. Hierdoor leren ze ‘on the go’ omgaan met geld. De op deze manier ontstane materialen worden daarna overgedragen aan een volgende groep leerlingen, die op hun beurt de inhoud verder ontwikkelt en bijstelt op basis van toenemende inzichten en de

veranderende actualiteit.

“Het grote voordeel is dat wij als ouderen de leerstof niet gaan opleggen. Dat motiveert namelijk niet om ermee aan de slag te gaan. Dóór jongeren, vóór jongeren is een meer effectieve methode. Daarnaast moet het praktisch toepasbaar zijn. Een voorbeeld: Als ik jongeren vertel

“Het is van groot belang dat lesmateriaal over een langere periode wordt ingezet.” dat ze zuinig moeten zijn op hun eten, dan kunnen ze daar niets mee. Het komt wel over als ik zeg dat een maaltijd die op maandag is bereid, uiterlijk woensdag moet worden opgegeten, omdat

het anders bederft.” Jeanne Schepers is vanuit DoorS2Open, een ontwikkelingstraject voor jongeren vanaf 14 jaar, betrokken bij MCMF. “Eén van de weinige voorwaarden die we wel hebben gesteld is dat geen app ontwikkeld mag worden. Daarvan zijn er al genoeg, maar ze liggen ongebruikt op de plank. Apps zijn duur in ontwikkeling en onderhoud. Ook is het onmogelijk een app te maken die iedereen aanspreekt.”

verandering pas optreedt na enige tijd, op basis van voldoende herhaling. Hoewel uit gesprekken met jongeren blijkt dat zij zelf (nog) weinig behoefte hebben aan vaardigheden op het gebied van geldzaken, is het waardevol om bestaande patronen te doorbreken om zo toekomstige problemen en armoede te voorkomen.

De enige oplossing ligt dan toch in een verplicht karakter, waarbij het onderwijssysteem van dienst kan zijn.

Gedragsverandering kost tijd

Maud Schenk-Hermans, teamleider Havo/Vwo 1,2 aan het Graaf Huyn College, toonde interesse in het project. MCMF krijgt als keuzeproject een kans binnen het Technasium. Vier leerlingen gaan vanaf januari, circa 100 lesuren besteden aan het opzetten van een lespakket dat in de brugklas zal worden aangeboden. “Het is alsof we in een trein stappen, het avontuur tegemoet!” laten Ivo en Jeanne enthousiast weten.

Uit onderzoek onder Nederlandse scholieren blijkt dat op veel scholen weinig aandacht is voor het leren omgaan met geld.

Opleidingsinstituten zelf geven aan dat ze het wel belangrijk vinden, maar dat het bestaande aanbod slecht past in het al overvolle lesrooster. Het is van groot belang dat geschikt lesmateriaal over een langere tijdsperiode kan worden ingezet, omdat gedrags-

Samen werken aan sterk onderwijs!

Gaat uw zoon/dochter binnenkort naar de middelbare school? Onze scholen van LVO Noord bieden een compleet onderwijsaanbod, van praktijkonderwijs tot en met gymnasium. We verzorgen niet alleen uitstekend onderwijs, maar zetten graag een stap extra met ons aanbod op het gebied van maatwerk en individuele ondersteuning. Want geen enkel kind is hetzelfde!

Het Bouwens: willen - leren - kennen

Het Bouwens is een school waar vol gedrevenheid gewerkt wordt, op alle niveaus. Van vmbo tot en met gymnasium. Bij ons krijg je de kans je talent te ontdekken en de wereld om je heen te ontmoeten.

Blink jij uit in sport, muziek of een ander talent? Op het Bouwens zorgen we ervoor dat je kunt blijven ontwikkelen. Onder de noemer ‘Bouwens in Beweging’ hebben we verschillende programma’s waarmee we jouw talent combineren met ons onderwijs.

We vinden het belangrijk om samen met jou te werken aan je toekomst en te ontdekken wie je bent en wat je kunt. Dat doen we door je goed en individueel te begeleiden.

Nieuwsgierig? Kom dan naar onze open avond op vrijdag 25 januari tussen 17.30 en 21.30 uur.

Je bent van harte welkom!

Bij vmbo-basis laten we je je eigen leerweg uitstippelen volgens het concept van ‘Big Picture Learning’. Voor gymnasiasten hebben we een speciaal programma. Ook de technische leerling is bij ons aan het juiste adres. Wij bieden een bijzondere techniekopleiding voor het vmbo en zijn tevens technasiumschool.

Dendron Verrijkt!

Het Dendron College in Horst is een uitstekende school met veel extra’s.

Samen met jou willen we je talent en ambitie verzilveren. Daarvoor stropen we onze mouwen op. Resultaat is dat bijna iedereen die studeert op het Dendron College, door stevige voorbereiding, zijn diploma behaalt. Daar zijn we trots op.

Het Dendron College is ouderwets goed en gemoedelijk, maar wel helemaal van deze tijd.

We werken constant aan het vernieuwen van ons onderwijs, zodat we maatwerk kunnen bieden. Elk kind leert op een andere manier en heeft andere interesses. We werken daarom met Dendron College Uren waarin je zelf invulling kunt geven aan je lessen.

Wereldwijzer op het Raayland College

Op het Raayland College is iedereen gelijk en niemand hetzelfde. We zijn een school waar je jezelf mag zijn. Goed onderwijs en begeleiding staan voorop. We zorgen ervoor dat we je kennen en dat je met plezier naar school gaat. Ook helpen we je om snel je plekje te vinden. Zo heeft elke leerling een mentor die je helpt en waar je altijd bij terecht kunt. Met elkaar ga je op reis naar vooruit!

Cijfers zijn best belangrijk. Maar net zo belangrijk is dat jij doet wat je leuk vindt en waar je goed in bent. Dan ga je vanzelf aan de slag. Iedereen vindt bij ons iets dat bij hem of haar past, bijvoorbeeld het technasium voor havo/vwo, talentklassen op gebied van sport, art, multimedia en discovery, Cambridge English en twee bijzondere techniekroutes.

Het Bouwens van der Boijecollege vmbo - havo - atheneum - gymnasium Minister Calsstraat 10 5981 VT Panningen www.hetbouwens.nl

Daarnaast hebben wij bijzondere aandacht voor techniek, een kunstklas, Virtual Reality en een sportklas. Ook voor jou is er iets bij. Bij al deze activiteiten kun je op ons rekenen. We begeleiden je vanaf je eerste dag tot aan je diploma!

Kom ook naar ons open huis op donderdag 7 februari van 16.30 tot 20.30 uur. Tot dan!

Het Dendron College vmbo - havo - atheneum - gymnasium Gebr. Van Doornelaan 124 5961 BE Horst www.dendron.nl

Ook hebben we acht lesuren per week die je zelf mag invullen, dat zijn de ‘keuzeuren’. In die uren volg je lessen die je graag wilt volgen. Zo krijg jij volop de kans om je talent (verder) te ontwikkelen en te doen wat bij jóu past.

Kom je langs tijdens onze open dag op woensdag 12 december van 15.00 tot 20.00 uur?

Het Raayland College praktijkonderwijs - vmbo - havo - vwo

Leunseweg 6 5802 CH Venray www.raayland.nl