fotoboek met recepten van familie en vrienden
I n g e b o r g v a n d e r Vo r s t - K o s
winter winterse witte kool-schotel
carla kos-smit
12
snert van oma
oma smit
14
hete bliksem met speklapjes
inez turnsek
18
kalkoen in tutti frutti
annelies peters
20
hongaarse zuurkoolsoep
heleen bij ’t vuur
22
broeder
paul eversdijk
24
bananenprakkie
joyce kos
26
preitaart
gerrit van der vorst
28
feestboterham
boris van der vorst
38
spinazietaart
ingeborg van der vorst-kos
42
lasagne met courgette, ei en kaas
ingeborg van der vorst-kos
46
houtoven pizza met gesmolten marshmellows
jan wolter bijleveld
50
lamsstoofschotel
jetske van den elsen
52
jim lahey’s no knead bread
nadia en antonio santini
54
pannenkoeken
nevèl van der vorst
58
rozenbottelsap
annelies peters
60
gazpacho
inez turnsek
66
atjar tjampoer
mieke de haan
76
pizza numero 15
pol kan
78
pipasener e zabaglione
mireille duiven
86
spinazieomelet
ineke cordes-smit
90
vijgensalade
bea oostenenk
92
bramenjam
nevèl van der vorst
96
tian de courgettes et des tomates
hellen lourens-van koert
104
kastanjesoep
mieke de haan
110
stoofpeertjes
cécile oldenhof-smit
112
spinazie met aardappel, gehaktbal en dikke jus
noa oldenhof
114
gebakken aardappels, appelmoes en spareribs
ivar oldenhof
114
rundvleessalade
joren oldenhof
115
gestoofde hamlappen met hutspot
janneke van eijk en jeroen kos
116
couscous
eveline muller
118
kipfilet in bladerdeeg met spinazie
nanette bertens
122
lente
zomer
herfst
taart en toet tiramisu
ingeborg van der vorst-kos
134
chocoladetaart met kersen
de veldkeuken
140
chocolade charlotte met bosfruit
mammoni
144
anzac koeken
caroline kuiper-smit
146
yoga-gezondheidscake
caroline kuiper-smit
152
kwarktaart
roelie bosma
154
truffeltaart
volkskrant magazine
156
bitterkoekjespudding
dinie bulten-baauw
158
citroenplakjes
donna hay
160
gebakken fruit met mascarpone
wim zagt en pol kan
162
truffels van witte chocolade
volkskrant magazine
164
appeltaart
ingeborg van der vorst-kos
166
sachertaart
patrick wychgel
170
koekjes
charlotte matthes
172
worteltaart
tessa kiros
174
I n g e b o r g v a n d e r Vo r s t - K o s
6
Ik kook van jou – fotoboek met recepten van familie en vrienden –
De geur van een gerecht kan herinneringen oproepen aan een andere plek en een andere tijd. Ik hou van deze herinneringen die zo ver weg lijken, maar die je toch kunt koesteren en altijd met je mee kunt dragen. Herinneringen die in de vergetelheid zijn geraakt kunnen je ineens weer terugbrengen naar dat mooie moment wanneer je iets proeft of ruikt. In de zomer van 2005 overleed mijn lieve oma op 9 augustus. Drie weken daarvoor kon ze nog de energie en het plezier opbrengen om bij ons in Bunnik te komen. Van het geld dat ik van haar kreeg toegestopt, kocht ik het kookboek van Tessa Kiros, ‘De smaak van mijn herinnering’. Mijn oma was niet zo’n keukenprinses. Gewoon iedere dag aardappels, groente en vlees en verder geen gekke dingen. Maar die groentensoep blijft toch zo speciaal van oma. En het recept van erwtensoep dat ik van haar heb gekregen. Typische snert van oma. Dit boek van Tessa Kiros, met haar familierecepten van over de hele wereld, brachten mij op het idee ook een boek te gaan samenstellen. Met recepten van vrienden en familie. En mét hun persoonlijke verhaal dat bij het gerecht hoort. Want smaken en geuren herinneren vaak zo sterk aan bepaalde personen, perioden of gebeurtenissen. Sommige recepten gaan, bewust of onbewust, over van de een naar de ander. Al dan niet met eigen toevoegingen, duiken recepten aan een andere keukentafel weer op. Zo stond er op de verjaardag van een van de kinderen van Hellen Lourens, mijn buurvrouw van nummer 20, een grote pan maissoep op het fornuis te pruttelen. Een kijkje (en vooral de geur!) in de pan herinnerde me ineens aan de maissoep die ik in de beginperiode van hollandse meesters (zeker 12 jaar geleden!) wel eens at, op de studentenkamer van mijn vriendin (en compagnon) Mireille Duiven. Het recept komt uit ‘het schriftje’ van Bea Oostenenk, voormalig huis genoot van Mireille en - toen al - vriendin van Hellen! Hellen had destijds het recept in ‘het schriftje’ van Bea geschreven! En wie weet hoe Hellen aan dit recept gekomen is? Veel lees- en kookplezier!
I n g e b o r g v a n d e r Vo r s t - K o s
7
8
I n g e b o r g v a n d e r Vo r s t - K o s
9
Winter.
I n g e b o r g v a n d e r Vo r s t - K o s
Dit gerecht wordt door ons nu op een wat eenvoudiger manier gegeten. Geen bacon en ook de oven wordt niet gebruikt. Mijn kleinkinderen vinden dit gerecht wel lekker, maar de kleur vinden ze wel erg saai. Eerst wordt er dan gezegd: ‘Dit lust ik niet!’ maar als ze een hapje geproefd hebben, eten ze het toch met smaak op.
12
Winterse witte kool-schotel
IngrediĂŤnten ĂŠĂŠn klein wit kooltje 2 uitjes 400 gram mager rundergehakt 1 glas witte wijn of bouillon 4 plakjes bacon 1 theelepel komijn peper, zout
Bereiding
Verwijder de buitenste bladeren van de kool. Leg de kool
10 minuten in kokend water en laat hem daarna uitlekken. Haal ongeveer 12 grote bladeren van de kool en snij de rest klein. Snipper de ui en smelt de bote14r. Fruit de ui hierin en voeg het gehakt toe. Bewerk het gehakt met een vork, zodat het kruimelig wordt. Voeg de klein gesneden kool, de komijn, peper, zout en de wijn of bouillon toe en laat dit alles op een laag vuur 15 minuten zachtjes stoven. Vet een ovenschotel in en bekleed deze met de helft van de koolbladeren. Schep het kool-gehaktmengsel erin en leg de rest van de bladeren erop. Zet de schaal na hem met bacon bedekt te hebben, nog ongeveer 40 minuten in een hete oven 240 graden. Serveer er aardappelpuree bij. Je kunt dit gerecht desgewenst grotendeels van tevoren klaarmaken. Schep alles in een ovenschotel. Als je thuiskomt, hoef je alleen deze schotel in de oven te zetten en klaar ben je. Voor de oven moet je dan wel een baktijd van 50 minuten rekenen. En de korstjes aan de zijkant zijn het lekkerste!
I n g e b o r g v a nC d a re lra Vo Ko r s t- S -K moist
13
Snert van oma
IngrediĂŤnten 3 ons varkenspoulet 3 of 4 speklappen zonder zwoerd pond vleesribbetjes ui bouillonblokjes pond spliterwten rookworst prei wortel
Bereiding Eerst het vlees laten trekken in bouillon, samen met de ui. Daarna kan je de erwten toevoegen met wat extra water. Na 3,5 uur de ui er uit halen en de rest toevoegen (behalve de rookworst en de prei). Laten pruttelen totdat het gebonden en gaar is. De rookworst en de prei kan het laatste kwartier worden toegevoegd.
Oma maakte het altijd af door er aan het einde een pakje erwtensoep van honig aan toe te voegen. Een beetje van haarzelf een een beetje van Honig zeg maar. Ze maakte altijd veel te veel, dus de rest werd direct uitgedeeld of het ging in bakjes de vriezer in. Zo heb ik vaak een bakje, verpakt in oude kranten, meegekregen in de trein toen ik nog in Utrecht studeerde en in het weekend naar huis was geweest. – Ingeborg van der Vorst-Kos
14
Oma Smit
I n g e b o r g v a n d e r Vo r s t - K o s
15
I n g e b o r g v a n d e r Vo r s t - K o s
Bij ons thuis was het vroeger de gewoonte met je verjaardag te kiezen wat je wilde eten. Daar mijn verjaardag midden in de winter valt, koos ik steevast deze heerlijke en typische, stevige winterkost.
18
Hete bliksem met speklapjes
IngrediĂŤnten 8 speklapjes 4 grote aardappels 6 appels zout boter suiker
Bereiding Appels en aardappels schillen, wassen en met een bodempje water aan de kook brengen (snuf zout naar smaak toevoegen). Gaar laten koken in 20 à 30 minuten. Van het vuur halen en met een klontje boter en eventueel een beetje suiker tot stampot stampen. De speklapjes met een flinke klont boter knapperig bakken. In een plat bord de stampot serveren en een kuiltje in het midden maken. De jus van de speklapjes in het kuiltje gieten en een beetje meer over de stampot. Bovenop twee speklapjes en ‌ ouderwets smullen.
I n g e b o r g v a n d e IrnVo e z rTu s t -rK n os se k 19
Marcel, mijn vriend, eet alleen het vlees, hij vindt de fruttie niks. En mij gaat mij juist om die fruttie! Ik koop soms wel twee zakken, dan neem ik een mix van frutie met een zak gedroogde vijgen. Heerlijk! Het recept is van mijn moeder die dit ieder jaar met kerst maakt en heel soms ook nog daarvoor of daarna. Als klein kind vond ik het al om te smullen. ‘Mam, wanneer eten we weer ’es die wilde kip?’
20
Kalkoen in tutti frutti
IngrediĂŤnten 1/2 kg kalkoendijen met bot 1/2 pond tuttie fruttie bij de groene winkel rode wijn uien knoflook jeneverbessen sambal slagroom bruine basterd suiker
Bereiding
De tutti frutti een nacht laten weken in de rode wijn. De kalkoen
in een grote braadpan ongeveer 20 minuten braden. Tegelijkertijd kan je de tutti frutti met de wijn in een pannetje 10 minuten laten koken. Na 20 minuten haal je de kalkoen uit de pan snij je het vlees van het bot af. In het overgebleven bakvet van de kalkoen, de ui (in ringen) en de knoflook fruiten, jeneverbessen (eerst even pletten) en sambal naar smaak toevoegen ĂŠn een beetje basterdsuiker. De stukken kalkoen erbij en de tutti frutti. Voor het opdienen nog een flinke scheut slagroom en eventueel nog wat wijn erbij. Lekker met puree. Echt voor zoetekauwen.
Ingeborg van A ndn e re l Vo i e sr sPte-tKe o rs
21
Het kon niet missen, dit recept moest het worden. Inmiddels hebben al heel wat mensen dit overheerlijke winterse gerecht gemaakt en ik hoor telkens enthousiaste geluiden. Het zal in begin van de negentiger jaren geweest zijn. Lisette, een ex-collega van Gerrit had ons vieren uitgenodigd om samen met haar gezin een weekend door te brengen in hun vakantiehuis in Zeeland. Het was winter en koud. De trein en busreis duurden voor ons gevoel wel uren. Tegen de avond kwamen we op de plek van bestemming aan. Koud en zeer hongerig mag ik wel zeggen. Lisette had het eten klaar en we konden direct aanschuiven. Zuurkool zouden we eten, geen stamppot zoals we altijd gewend waren geweest, maar zuurkoolsoep. Het smaakte geweldig, zeker na zo’n reis. Het weekend was heel erg gezellig en na afloop kreeg ik het recept van de zuurkoolsoep van Lisette. Vaak valt zo’n recept dan tegen, als je minder koud en hongerig bent als de eerste keer. Maar het werd en is nog steeds een succesnummer voor verjaardagen en partijtjes.
22
Hongaarse zuurkoolsoep
IngrediĂŤnten 400 gram doorregen runderlappen rookworst 100 gram in blokjes vers gerookt spek 500 gram zuurkool 600 gram aardappelen 200 gram uien 3 bouillonblokjes 1 teentje knoflook 1/2 theelepel venkelzaadjes/poeder 1/2 theelepel paprikapoeder 3 eetlepels bloem 2 dl yoghurt zout 20 gram boter
Bereiding Runderlappen met bouillonblokjes opzetten in ongeveer 1,5 liter water. Aan de kook brengen en 2 uur zachtjes laten koken. Zuurkool (even op de plank fijn snijden), uien en knoflook toevoegen. Aardappelen in blokjes snijden en toevoegen, vlees uit de pan halen en in dobbelstenen snijden en weer terug in de pan doen. Rookworst in plakjes snijden en spek (kort uitbakken) toevoegen. Soep ongeveer 20 minuten door laten koken. Een papje maken van bloem, paprikapoeder en yoghurt/room (ik gebruik altijd alleen yoghurt). Toevoegen en goed roeren. Een minuut laten doorkoken. Klaar!
I n g e b o r g vHaenl ede enr bVo i j r’ ts tVu - Ku o rs
23
Broeder Broeder is een Nederlands gerecht en wordt vooral in West-Friesland gegeten.
IngrediĂŤnten 250 gram bloem 15 gram gist 200 ml melk 75 gram blauwe rozijnen 75 gram gele rozijnen 1 mespuntje zout 1 ei slaolie stroop De hoeveelheden kunnen verschillen van plaats tot plaats.
Bereiding Zeef de bloem boven een kom en voeg het zout toe. Verwarm de melk lauwwarm en los de gist op met wat lauwe melk. Giet de gistoplossing bij de bloem en doe het ei erbij. Al roerend de rest van de lauwe melk er bij gieten tot het een mooi glad beslag is. Het beslag 1 uur afgedekt met een vochtige doek op een warme plek laten rijzen. Was de rozijnen en laat ze goed uitlekken. Schep de rozijnen door het beslag. Laat in een braadpan met een middellijn van circa 20 cm 1 eetlepel slaolie goed warm worden. Doe het beslag in de pan en bak de onderkant van de broeder op hoog vuur snel bruin. Zet het vuur laag en laat de broeder in 1 uur gaar worden. Neem een breinaald en prik daarmee in het gebak om te zien of het gaar is. Neem de broeder uit de pan. Doe nog een eetlepel olie in de pan en bak ten slotte ook de andere kant van de broeder mooi bruin. Verwarm de stroop, naar gewenst met een beetje boter. De broeder dient warm geserveerd te worden met de warme stroop. In de Zaanstreek werd het broederbeslag in een natte broederzak gedaan, waarna het geheel in een pan water twee uur werd gekookt. De broeder werd met een draadje in plakken gesneden en met een sausje van boter en stroop geserveerd. Broeder kan als hoofdmaaltijd of als toetje dienen.
24
Paul Eversdijk
Naar de afkomst van de naam kan ik alleen maar raden. Ik herinner me het gerecht in ieder geval van vroeger, van mijn moeder. Zij kent het op haar beurt weer van haar moeder, die het dan weer kent van haar moeder, die het dan weer… enfin, je raadt het al, een gerecht met een rijke historie. Vooral de bereidingswijze sprak toen ik klein was altijd erg tot de verbeelding, het koken van een ‘zak’ (In het recept de zogenoemde ‘zaanse variant’). We moesten het vooral van de bijbehorende stroopsaus hebben, omdat de broeder op zich qua smaak niet echt heel bijzonder was. Wel stond deze winterse kost garant voor een volle maag. Zodoende halen we het recept nog wel eens boven tafel. Uit nostalgische overwegingen, maar vooral als extra krachtvoorziening. Om bijvoorbeeld een week lang plezier te maken in de sneeuw. Goede vrienden en een broeder, dat geeft kracht!
I n g e b o r g v a n d e r Vo r s t - K o s
25
26
Bananenprakkie
IngrediĂŤnten banaan sinaasappel roosvicee
Bereiding Dit maakte mijn moeder vroeger, als ik ziek was. Geen zin in eten, maar dit was toch wel erg lekker. De bereiding gaat als volgt: prak een banaan in een diep bord. Pers een sinaasappel en roer het sap door de geprakte bananenpuree. Voeg eventueel wat roosvicee toe, dan wordt iets zoeter. Geniet ervan en beterschap!
Ingeborg van der J Vo o yr cs et - K o s
27
Mijn broer begon een ‘landje’, zoals ze dat noemen. Het tuinieren zat hem niet in het bloed, dat werd al snel duidelijk. Aanvankelijk bracht hij zijn producten langs alsof het prachtige waar was, maar de kropjes sla en andere groenten waren te miezerig en aangevreten om te jokken. We hebben het dan ook maar eerlijk gezegd, maar mijn broer liet zich daardoor niet uit het veld slaan. “Kwestie van ervaring krijgen,” mompelde hij als we samen een kopje koffie dronken aan de keukentafel, uitkijkend op de beroerdste bospeentjes die ik in mijn leven heb gezien. Hij nam een abonnement op de Openbare Leeszaal, praatte met collega tuinders en begon te variëren. Het bleef huilen met de pet op en uit lijfsbehoud bleven we eerlijk tegen hem, al vroeg mijn schoonzuster om compassie: “Stimuleer ‘m nou eens, Gerrit, wat moet Henk anders met al zijn tijd doen.” Ik bleef onverbiddelijk. Stimuleren wilde ik Henk wel, zolang ik daar zelf niet de dupe van werd. Het zal zo een jaar of twee doorgeëmmerd hebben, toen Henk met een rood hoofd van opwinding aan kwam fietsen. “Prei, Gerrit, prachtige prei!” Hij had een mooie bos prei tussen zijn snelbinders. “Waar heb je die gekocht?” probeerde ik te grappen, maar hij was niet te stuiten. Als geniaal wiskundige was hij altijd wat monomaan geweest en het prei-succes steeg hem meteen naar het hoofd. Vanaf die tijd was mijn broer prei-kweker. Hij wist alles van prei, hield spreekbeurten en vond natuurlijke bestrijdingsmiddelen voor prei-ziekten uit. Op verjaardagsfeestjes probeerde iedereen, voor zo ver niet in prei geïnteresseerd, hem te mijden, maar zijn landje werd als prei-veldje een lust voor oog. En wij? We aten prei tot we het niet meer konden zien. Omdat mijn broer zich niet liet ontmoedigen, en veel tijd had, gaven we nog al eens niet thuis als we hem in verte aan zagen komen fietsen, tjokvol nieuwe prei-ervaringen. “Deur op slot en naar boven!” Want je moest altijd weer aanhoren hoe hij andere prei-kwekers weer eens de loef had afgestoken en je moest altijd weer vertellen hoe zeldzaam lekker zijn prei had gesmaakt, terwijl we die nota bene stiekem weggaven aan de rest van de wijk. Op een dag hadden we weer geduldig op de badkamer zitten wachten tot hij weg was. Voor de achterdeur lag een bos prei, met een briefje waarop stond: “Als echte preiliefhebbers kunnen jullie nu iets bijzonders eten: preitaart. Ik kom morgen wel een stuk halen. Henk”. Ik besloot een preitaart te bakken volgens het bijgevoegde recept. En was voor altijd verkocht!
28
Preitaart
IngrediĂŤnten bladerdeegplakjes (roomboter is wel heel lekker) 2 Ă 3 preien, ongeveer 700 gram 1/2 ons ontbijtspek, ham of bacon 3 eieren zure room 2 ons geraspte kaas zout, peper nootmuskaat teentje knoflook kerriepoeder
Bereiding Laat de plakjes bladerdeeg ontdooien. In de tussentijd kan de prei en het teentje knoflook in een koekenpan met wat olijfolie of boter gesmoord worden. Later kerrie en zout toevoegen. De springvorm invetten en met het bladerdeeg bekleden. In het midden van de vorm beginnen, daarna rondom verdergaan, eventueel plakjes diagonaal snijden. Als je met een vork gaatjes prikt in het deeg, dan wordt d ebodem knapperig. Je moet ook wat bladerdeeg voor de bovenkant overhouden. (tip: wrijf de plakjes bladerdeeg uit over de vorige, anders lekt de vulling door). Op de bodem wat plakjes vleeswaren leggen (hoeft niet). Het preimengsel kan er nu in. In een kom de eieren met de sour cream loskloppen met peper en nootmuskaat (klein beetje maar). Daarna de kaas er voorzichtig door roeren en het mengsel over de prei uitgieten. Met de laatste plakjes bladerdeeg kan je de taart dicht maken. In een voorverwarmde oven de taart ongeveer op 175 graden bakken gedurende 40 minuten.
I n g e b o rG ge v r ra int dv earn Vo d errs Vo t - Krosst
29
30
Jaarlijkse lam rondom Fort met gl端hwein warme choco speculaasjes.
mpionoptocht Rhijnauwen n, olademelk en . I n g e b o r g v a n d e r Vo r s t - K o s
31
Bar Italia Frith Stre Londen 32
Hier kan je echte italiaans koffie drinken! Mét eventueel een stuk worteltaart er bij, al háált deze het niet bij het recept dat je op pagina 174 van dit boek tegen komt. Samen met Mireille Duiven (mijn compagnon bij hollandse meesters) ben ik hier al twee keer geweest, en ook een volgende keer gaan we zeker langs wat mij betreft!
eet, I n g e b o r g v a n d e r Vo r s t - K o s
33
34
Lente.
I n g e b o r g v a n d e r Vo r s t - K o s
35
36
‘Guusje, wat is eigenlijk picknicken?’ — ‘Gewoon een kleedje en dan smikkelen.’ I n g e b o r g v a n d e r Vo r s t - K o s
38
Feestboterham
Ingrediënten boterhammen verschillende soorten beleg fruit thee gekookt ei
Bereiding Het fenomeen feestboterham is niet meer weg te denken uit het ochtendritueel op Gildenring 28. Geen ochtend gaat meer voorbij zonder dat ik voor dag en dauw in de keuken twee feestboterhammen sta te smeren voor Guusje en Nevèl. Eén op een roze bordje - voor Nevèl - en één op een oranje bordje - voor Guusje. Een feestboterham bestaat altijd uit een hartig gedeelte, soms kaas (voor Guusje) maar meestal worst, en de andere helft uit drie of vier stukjes belegd met zoetigheid: verschillende soorten hagelslag, aardbeienjam, stukje ontbijtkoek, duo penotti of speculaas. De kern van het ontbijt bestaat dus uit de feestboterham, maar er horen ook altijd andere ingrediënten bij: - kopje thee met honing/glas water - multi-vitamine tablet - stukje fruit (appel/peer/banaan) - yoghurt met geprakte banaan en honing (voor Guusje) - soms kippenpootje of een tosti.
In stilte worden de feestboterhammen en toebehoren verorberd. De waardering voor de feestboterham - ik zat vaak onder grote tijdsdruk de verschillende stukjes met zoetigheid te beleggen - bleek niet groot. Toch weet ik zeker dat de dames de feestelijke start van de dag op prijs stellen, want op een morgen, toen ik, me licht verslapen, niet in staat was geweest om een mooi palet op het roze en oranje bordje te toveren, maar me beperkt had tot één belegsoort, ging om 07.45 uur mijn mobiele telefoon. Zonder veel plichtplegingen en omhaal vroeg een verongelijkte Guusje: ‘Papa, waarom heb je geen feestboterham gemaakt?’ Ik zag het als waardering na maandenlang stilzwijgen, voor mijn noeste ochtendarbeid en ben vanaf die dag niet meer afgeweken van het vaste ochtendrecept: de feestboterham. Never change a winning team, dus altijd een kwartier vroeger op om de dag voor de dames met een knipoog te beginnen.
I n g e b o r gB ovrains dv earn Vo d errs Vo t - Krosst
39
40
I n g e b o r g v a n d e r Vo r s t - K o s
41
42
Spinazietaart
Ingrediënten 2 pakjes diepvriesspinazie (600 gram) 150 gram bloem 75 gram zachte boter 3 sneetjes brood 1 teentje knoflook 50 gram pijnboompitten 4 eetlepels crème fraiche 3 eieren 50 gram rozijnen vers geraspte nootmuskaat 100 gram geraspte belegen goudse kaas cayennepeper zout
Bereiding Laat de spinazie op kamertemperatuur ontdooien. Kneed de bloem, een flinke mespunt zout, de boter en 2 eetlepels water tot een glad deeg. Bekleed een springvorm met het uitgerolde deeg en maak een opstaande rand. Prik de deegbodem met een vork op regelmatige afstanden in en zet de vorm 1 uur in de koelkast. Je kan ook kant-en-klare plakken deeg voor hartige taart gebruiken. Net zo lekker, maar veel makkelijker. Verkruimel intussen het brood voor de vulling, voeg de gepelde en geperste knoflook toe en roer er de crème fraiche, de eieren en de rozijnen door. Hak de pijnboompitten grof en druk de ontdooide spinazie goed uit. Breng deze vulling stevig op smaak met zout, cayennepeper en nootmuskaat. Zet de taartvorm daarna in het midden van een koude oven. Schakel de oven in op 180 graden. Bak de taartbodem 15 minuten voor. Vul de taartbodem met het spinaziemengsel. Bestrooi met de geraspte kaas. Zet de taart nog 30 minuten in de warme oven. Serveer heet of lauw.
I n g e b o r g v a n d e r Vo r s t - K o s
43
De hartige taart op de vorige pagina heb ik al vaak gemaakt. Een kwestie van alles bij elkaar in een kom doen, door elkaar roeren en hup, in de oven. En nog lekker ook. Toen ik studeerde woonde ik in een studentenhuis samen met Jetske en Tirza, aan de Gildstraat in Utrecht. Een kamertje van 2,5 x 4,5 meter, maar wat was ik er gelukkig mee! In werkelijk ieder hoekje stond of hing wat! Kwam ik tijdens de grof-vuil-ophaal-dag een krukje, kistje of kastje tegen, dan stond of hing het een dag later geverfd en al in mijn kamer. Tijdens verjaardagen leverde het vaak een hilarische situatie op. De hele familie kwam en bleef eten. Zo zaten gerust zo’n twaalf mensen met een bordje op schoot in deze kamer. En het ene na het andere gerecht kwam uit het kleine keukentje tevoorschijn!
44
I n g e b o r g v a n d e r Vo r s t - K o s
45
Lasagne met courgette, ei en kaas
IngrediĂŤnten 4 eieren 3 courgettes knoflook 3/4 liter melk 1 kruidenbouillontablet 4 eetlepels maizena 200 gram geraspte (extra) belegen kaas 1 theelepel kerriepoeder 12 (of 18) lasagnevellen 2 eetlepels paneermeel zout, peper
Bereiding Kook de eieren hard in 10 minuten, laat ze onder koud water schrikken en pel ze. Laat de eieren iets afkoelen en snijd ze in stukjes. Maak de courgettes schoon en snijd ze in stukjes. Verwarm de oven voor op 200 graden. In een wok met olie de cougettestukjes zacht bakken. Roer de geperste knoflook erdoor en breng op smaak met zout en peper. Neem de pan van het vuur. Breng de melk met het bouillontablet aan de kook en bind de melk met maizena tot een gladde saus. Roer de kerrie en helft van de geraspte kaas erdoor en laat de kaas al roerende smelten. Beleg een ovenschaal met plakken lasagne. Verdeel daarover 1/3 van de saus, de helft van de gebakken courgettes en de helft van het ei. Herhaal dit nog een keer en dek af met de laatste lasagneplakken en de rest van de kaassaus. Meng het paneermeel en de rest van de kaas door elkaar en verdeel dit over de saus. Bak de lasagne in 30 minuten gaar.
46
I n g e b o r g v a n d e r Vo r s t - K o s
Mijn meiden vinden dit heerlijk. Na het verorberen van het eerste stuk, schuiven ze hun bord met een zwiep naar voren. ‘Nog een stukje alsjeblieft’ betekent dat…
I n g e b o r g v a n d e r Vo r s t - K o s
47
I n g e b o r g v a n d e r Vo r s t - K o s
Houtoven pizza met gesmolten marshmallows toe
Ingrediënten pizza twee diepvriespizza’s stapel vochtig hout
Bereiding Oven voorverwarmen op 200 graden. Pizza’s uit de verpakking halen. Bos hout onderin de oven leggen. Pizza’s in de oven doen en bakken (volg de aanwijzingen op de verpakking). Voor de zekerheid meld ik er even bij dat we een elektrische oven hebben. Een gasoven lijkt me minder geschikt. Ik heb sowieso de brandweer nog niet geraadpleegd over de eventuele risico’s van dit recept. Wel kan ik garanderen dat het hout onderin de oven een geweldig aroma produceert. Het hele huisje geurde naar authentieke houtoven. Ik kan het natuurlijk niet bewijzen, maar heb sterk het vermoeden dat de diepvriespizza’s er stukken lekkerder door smaakten. En ook het toetje slaagde deze keer. Met het ovengedroogde hout hadden we zelfs in de motregen in no time een prachtig vuurtje. Hierbij voor de volledigheid het recept voor gesmolten marshmallows.
Ingrediënten toetje zak marshmallows bos droog hout
Bereiding Droog hout uit de oven halen en in een vuurbak doen. Al naar gelang je geduld lichtontvlambaar scheutje toevoegen. Aansteken. Marshmallow aan een stokje doen en naar smaak laten smelten boven gloeiende as of in de buurt van de vlam. Niet erin, want een marshmellow is verbazingwekkend brandbaar. Ook hierover heb ik helaas nog geen risicoanalyse van de brandweer beschikbaar. Toch is dit hét recept om twee kleine mannen tevreden in hun stapelbed te laten kruipen.
50
J a n Wo l t e r B i j l e v e l d
Femke was het Hemelvaartweekend naar de Provence. Dat had ze goed bekeken, want hier was het weerbericht opmerkelijk zeker van vier dagen regen. Samen met Jolle en Hajo zat ik in ‘het huisje in het bos’. Een van de vele leuke dingen daar is dat we aan het einde van de dag een vuurtje maken. Dat had ik ook nu beloofd. Niet zo handig met 100% regenkans. In het bos is de nattigheid nog niet eens zo erg, met laarzen en drie paar broeken per dag kom je een heel eind. Alleen de verzamelde takken waren natuurlijk veel te nat om te branden. Twee teleurgestelde jongens gaf ik een ‘koude’ marshmallow na het toetje, maar dan zijn ze niet half zo lekker. Vrijdag pakten we het voortvarend aan, namen een stapel stokken mee naar binnen en legden ze op de verwarming. Zonder succes helaas, bleek aan het einde van de dag. Aangezien het buiten wel nat was maar niet koud, stond de verwarming nauwelijks te stoken. Dat onze broeken niet droogden was te overzien, maar het hout.... Op het menu stond pizza en daar zijn de jongens gek op. “Maar papa, we gaan straks toch wel een vuurtje maken?” Die vraag maakte een ongekend improvisatievermogen los. Want kijk daar eens onderin de oven: plek genoeg om een flinke stapel takken te drogen! Zo ontstond mijn recept voor houtovenpizza.
I n g e b o r g v a n d e r Vo r s t - K o s
51
Lamsstoofschotel
Ingrediënten 150 gram couscous of Turks brood 250 gram lamsvlees 1 aubergine 5 pomodori tomaten half blik kikkererwten uitje, 2 tenen knoflook, verse gember, rode peper 1 el rode wijnazijn 1 el ketoembar, 1 el komijnzaad, 1 el nootmuskaat verse peterselie, verse koriander zout, peper
Bereiding Snijd de aubergine in stukken en doe er veel zout over. Was het zout er na een half uurtje vanaf en dep ze droog. Ontvel de tomaten, snijd ze in stukken en verwijder de pitjes. Rasp de gember (circa 1 el) en snijd de peper fijn. Vijzel ketoembar, komijn, nootmuskaat en zout en meng dit door de stukjes lam. Bak de stukken lamsvlees bruin, voeg 2 el olijfolie toe en bak de auberginestukjes circa 2 minuten mee. Voeg dan peper en gember toe en na 3 minuten ook geperste knoflook (blijf roeren). Doe de rode wijnazijn en de tomaten erbij en laat het mengsel circa 1 uur sudderen. Doe dan de kikkererwten erbij en laat nog 5 minuten koken. Bereid de couscous of snijd Turks brood. Breng de saus op smaak met peterselie, koriander, peper en zout.
De foto op de volgende pagina is gemaakt toen Henk en ik met onze Toyota Landcruiser (ook wel The Master) van Amsterdam naar het meest zuidelijkste puntje van Jordanië zijn gereden. We hebben daar 2 maanden over gedaan. Een fantastische reis die smaakt naar meer. Op deze foto zie je een gerecht dat ‘het Bosnisch stoofpotje’ heet, we aten in een heel fijn restaurant in Sarajevo. Eerlijk gezegd is het recept dat je hier leest, niet het eten wat je op de foto ziet! Ik vroeg aan de kok in het restaurant of er een recept was van het traditionele ‘Bosnic Pot’. Ik hoefde het maar in te typen bij Google en ik zou het zo vinden, verzekerde hij mij... Helaas was dat dus niet het geval, maar dit recept is ook heel lekker!
52
Jetske van den Elsen
I n g e b o r g v a n d e r Vo r s t - K o s
53
Jim Lahey’s no-knead-bread (uit het boek: La cucina di Nadia e Antonio Santini) Lahey is de eigenaar van de Sullivan Street Bakery, dat dagelijks het brood maakt voor 300 restaurants in New York.
Ingrediënten 430 gram witte tarwebloem (elke soort is goed) 1 gram (of 1/4 theelepel) droge (instant) gist 13 gram (of 2 theelepels) zout extra nodig: witte tarwebloem, tarwezemelen of grof maïsmeel (polenta) siliconen bakmat of een stuk bakpapier plasticfolie theedoek zware gietijzeren, aardewerken of pyrex pan of schaal (inhoud 2 - 3 liter) met een ovenbestendig deksel
Bereiding Meng de bloem, het gist en het zout in een kom. Voeg 345 ml water toe. Meng de ingrediënten heel losjes en snel met een hand tot een vochtig, plakkerig deeg. Het resultaat moet meer op een dik beslag lijken dan op brooddeeg. Dek de kom af met plasticfolie en laat hem zo 18 uur staan. Doe geen moeite om een extra warm plekje te vinden, zoals in de vensterbank of op de convectorput, kamertemperatuur is goed. Als het goed is begint, wanneer je de kom schuin houdt, het deeg nu te lopen en laat een draderige structuur zien. Leg de bakmat/het bakpapier op het aanrecht en bestrooi het met bloem. Wees royaal, want het deeg is bijna onhandelbaar slap en plakkerig. Schraap het deeg uit de kom, op het werkvlak. Bestrooi het deeg met bloem, trek het rustig een klein beetje uit elkaar en vouw twee uiteinden over elkaar. Draai het deeg een kwartslag en herhaal de handeling. Dek losjes af met plasticfolie en laat een kwartier rusten. Bestrooi het deeg en de bakmat/het bakpapier royaal met zemelen of maïsmeel. Bebloem je vingers en vorm met enkele bewegingen een bal van het deeg. Leg de bal op de bakmat/het bakpapier en bestrooi ook de bovenkant met zemelen/maïsmeel. Dek af met achtereenvolgens plasticfolie en een theedoek en laat het deeg nog 2 tot 3 uur rijzen.
54
Drie kwartier voordat je gaat bakken verwarm je de oven voor op de hoogst mogelijke stand, bij voorkeur tussen 230 en 260 graden. Een kwartier later zet je de pan met deksel in de oven. Als het deeg zover is haal je de pan naar voren en het deksel eraf. Pas op, hij is gloeiend heet. Schuif je hand onder de bakmat/het bakpapier, til het deeg op en keer de hele handel om boven de pan. Dit is het lastigste deel van het no- knead-bread. Het deeg is namelijk nog steeds plakkerig en doet wellicht niet meteen wat jij wilt. Bovendien is de pan, ik waarschuw nog maar een keer, gloeiend heet. Schud eventueel aan de pan, maar maak er geen halszaak van als het deeg niet precies in het midden ligt. Alles komt goed tijdens het bakken. Leg het deksel weer op de pan en laat het deeg 30 minuten bakken. Haal dan het deksel eraf en bak het brood in nog eens 15 tot 25 minuten mooi bruin. Kieper het brood uit de pan en laat het op een rooster volledig afkoelen voordat je het aansnijdt. Het afwassen van de deegkom kan nogal een vervelend werkje zijn. Tenminste, als je het probeert met warm water. De deegresten veranderen acuut in stopverf en je eindigt al snel met een onherstelbaar smerig pannensponsje. Afwassen met koud water is het devies. Variaties met andere meelsoorten zijn mogelijk. Bijvoorbeeld 50% bloem en 50% volkoren, spelt- of kamutmeel. Bij meelsoorten met minder of geen gluten zoals haver-, rogge- en mais- of kastanjemeel (te koop bij EKO-winkels) zou ik eerder naar een 80 - 20 verhouding gaan, in het voordeel van de tarwebloem. Smaakmakers als karwijzaad, olijven, rozijn, noten en zaden kunnen zowel voor als na de eerste rijs worden toegevoegd. – Nadia en Antonio Santini I n g e b o r g v a n d e r Vo r s t - K o s
55
I n g e b o r g v a n d e r Vo r s t - K o s
58
N e v è l v a n d e r Vo r s t
I n g e b o r g v a n d e r Vo r s t - K o s
59
60
Rozenbottelsap een verfrissende niet-alcoholische dorstlesser uit Guatamala.
Ingrediënten 4 koppen gedroogde rozebottel 1 stokje kaneel suiker (naar smaak) 1/2 liter water ijsblokjes
Bereiding
Kook de rozebottel en het kaneel in een halve liter water
gedurende 10 minuten (tot het water helemaal rood is gekleurd). Giet het water door een zeef in een kan en voeg suiker naar smaak toe. Het sap moet ijskoel opgedient worden. Je kan het eerst in de koelkast laten afkoelen of meteen in het warme water ijsblokjes doen.
Wij waren weer ’es op Vlieland... in het voorjaar deze keer. Marcel, mijn vriend, komt er al vanaf zijn jeugd en de laatste jaren verblijven we altijd op Camping Stortemelk. Daar staan tenthuizen die ín het duinengebied liggen. Via een klein paadje achter het tenthuis kun je naar boven klimmen en tussen de rozebottel struiken over de duinen uitkijken. De rozebottelstruiken stonden echt prachtig in bloei met felle kleuren roze en rood door elkaar. De kinderen waren stilletjes naar boven geklommen en ik had ze al een tijdje niet meer gezien. Toen ik even later eens ging kijken had Daan, mijn dochter, het prikkeldraad, wat als afzetting gebruikt wordt, helemaal versierd met de bottels en de bloemen, en Sten, mijn zoontje, zat samen met een vriendinnetje in een modderplasje te roeren in een soepje van takjes, bottels en blaadjes. Wat een idyllisch plaatje boven op de duinen! Een mooie voorjaarsdag, blauwe lucht, zonnetje, roze en rood van de rozebottels en daarbij een ruisend zeebriesje... De tenthuisjes zijn echt een aanrader om te huren!
Ingeborg van A ndn e re l Vo i e sr sPte-tKe o rs
61
62
Zomer.
I n g e b o r g v a n d e r Vo r s t - K o s
63
64
I n g e b o r g v a n d e r Vo r s t - K o s
65
66
Gazpacho
Ingredientes litro de zumo de tomate / 1 liter tomatensap 1/2 cebolla / 1/2 ui 3/4 pimiento italiano (largo) / 3/4 italiaanse paprika (lang) 4 dientes de ajo / 4 teentjes knoflook agua / water aceite de oliva / olijfolie vinagre / wijnazijn colorante alimenticio / safraan imitatie in poedervorm sal, pepino / zout, peper
Preparación Lavar y cortar pimiento, cebolla, ajo y pepino. Añadir aceite (más ó menos 1/3 vaso) y vinagre (1/6 vaso) sal à gusto y colorante. Batir todos los ingredientes con la batidora. Añadir zumo de tomate y agua para que no sea demasiado espeso (según gusto) Terminar de poner sal, vinagre y agua, según uno lo prefiere. Aprovechen!! Was en snij de paprika, ui, komkommer en knoflook. Voeg een flinke scheut olijfolie toe en een kleinere scheut wijnazijn (verhouding olie : azijn = ca. 3 : 1). Zout, peper en safraan naar smaak toevoegen. Het geheel met de staafmixer mengen en tot soep mixen. Tomatensap toevoegen en vervolgens water naar smaak toevoegen (meer of minder dik al naar gelang je het op wil dienen. In de zomer is het meer een verfrissende drank. Eet smakelijk!!
Dit eten/drinken we dus in de zomer per liters. Ik heb standaard per week zo’n 6 liter in de koelkast staan. Zelfs Damian en Aaron, mijn twee zoontjes, zijn er dol op!
I n g e b o r g v a n d e IrnVo e z rTu s t -rK n os se k 67
Bar Centra Boqueria, Barcelona 68
Nog nooit lekkerder gamba’s gegeten als hier. De Boqueria is een overdekte markt
al
aan de Ramblas waar verse groente, vlees en vis verkocht wordt. Er zijn barretjes waar je deze verse waar direct kunt eten. Heerlijk, heerlijk, heerlijk! Helemal achter in de markt vind je Bar Central. Alle keren dat wij er zijn geweest, stonden dezelfde vaste groep mensen achter de bar. De baas altijd achter de kachel. Na 16.00 uur hoef je niet meer aan te schuiven; alles uitverkocht.
a I n g e b o r g v a n d e r Vo r s t - K o s
69
70
I n g e b o r g v a n d e r Vo r s t - K o s
71
I n g e b o r g v a n d e r Vo r s t - K o s
I n g e b o r g v a n d e r Vo r s t - K o s
Atjar, dat klonk exotisch en smaakte altijd naar meer. De keuken van warme landen had al vroeg mijn liefde. Als ik jarig was en mocht kiezen wat er op tafel kwam was dat steevast rijst met sambalboontjes, babi ketjap en atjar. Ik ben 19 en ik woon op kamers in Breda. Na een jaar woekeren met de ruimte op een kamertje van 8 vierkante meter verhuisde ik naar een - in mijn ogen - ĂŠnorme kamer die wel 15 vierkante meter mat. Deze kamer had (een walhalla!!) een klein keukenblok en er was ook een klein dak-terrasje. In het eerste jaar dat ik op mezelf woonde was ik een bevlogen kok geworden. Verheugde me dan ook op de markt, waar ik verse groenten kocht. Met de ramen open, en zicht op mijn roze en rode geraniums sneed ik bergen groente weg, om deze met noeste arbeid om te toveren in potten met atjar. Ik woonde wat mij betreft in een paleis!
76
Atjar Tjampoer
Ingrediënten 1/2 kilo harde groenten (wortelen, (bloem)kool, augurken komkommer, sperzieboontjes of taugé) 2 uien spaanse peper naar smaak (pas op, de pitjes zijn héét!) liter azijn 1 el mosterdpoeder 1 vingerlengte verse gember 1/2 eetlepel knoflook 2 eetlepels suiker zout olie
Bereiding Uien, knoflook en pepertjes klein snijden en fruiten in de olie. De groenten snijden en toevoegen. Daarna de mosterdpoeder en gember toevoegen. Niet te lang fruiten, het moet namelijk knapperig blijven. Vuur uitdraaien en azijn, suiker en zout toevoegen. Je kan het in glazen potten bewaren. Over de houdbaarheid kan ik niet veel zeggen, ik kan het me niet herinneren. De groenten moeten enige tijd in het zuur liggen voor de smaak op zijn best is.
I n g e b o r g v a n Mdieerk Vo e dres tH- K a aon s
77
Met veel plezier hebben Wies, Loet en ik heel wat zondagen gekneed aan een samenhangend pizzadeeg. Wies (zeven) helpt al sinds haar tweede mee met het maken ervan en Loet (vijf) is inmiddels ook ervaren. Geconcentreerd en met bijgeluiden kneden we dan met z’n drieÍn het deeg op de keukentafel. Na afloop zit iedereen altijd onder de bloem. Dan volgt rust en rijzen, een magisch moment. Vervolgens slaan we het deeg terug op tafel en kijken wie dat het hardst kan. Daarna rollen we het pizzadeeg uit, ieder zijn eigen stuk. Als de pizza bodems klaar zijn maken Wies en Loet hun eigen favoriete pizza: met stukjes mozzarella, tomaten en olijven. Ik kijk wat ik in de koelkast heb liggen en bedek de pizza ermee. De basis is een pizza bianca, een witte pizza met mozzarella als basis. Die vinden we vele malen lekkerder dan alle pizza’s met tomatensaus. Als de pizza uit de gloeiend hete oven komt (bij ons is dat een test of de brandmelder het nog doet) gaat er lekkere olijfolie en verse basilicum overheen. De blaadjes komen in de zomer uit de tuin en in de winter van de vensterbank. Inmiddels heeft Wies twee jaar geleden in Bevagna (Umbrie) haar pizza diploma gehaald!
78
Pizza numero 15
IngrediĂŤnten deeg
IngrediĂŤnten basisbeleg
2 el basterdsuiker
mozzarella
4,5 tl gedroogde gist
knoflook
lauwwarm water
goede olijfolie
1 kilo bloem
zout, peper
1 tl zout
verse basilicum je eigen favoriete combinatie
Bereiding Basterdsuiker en gist bij elkaar in een hoog glas doen. Lauwwarm water erbij. Even wegzetten en even later borrelt het schuim het glas uit (als dat niet gebeurt gewoon weggooien en opnieuw beginnen). Van het grootste deel van de bloem en het zout een berg maken (eventueel in een kom). Kuiltje maken, het gistmengsel erin gooien en met een vork door het deeg roeren tot er min of meer een samenhangende bol ontstaat. Lauwwarm water beetje bij beetje toevoegen tot het deeg een goede substantie krijgt en met bebloemde handen acht minuten met kneden tot het elastisch is. Con amore, volgens de Italianen. Een bal van het deeg rollen, een scheutje olijfolie in een grote kom doen en de bal deeg langs de binnenkant van de kom wrijven. De bol deeg is nu rondom bedekt met een dun laagje olie. Aan een kant met een scherp mes een kruis maken in het deeg, en het deeg met het kruis naar boven in de kom leggen. Een natte theedoek over de kom en het deeg anderhalf uur laten rijzen, iets minder lang mag ook. Je kunt het deeg overigens ook in de koelkast leggen, dan duurt het rijzen ongeveer acht uur. Stomp het deeg na het rijzen terug. Ik verdeel het deeg meestal in drie porties en leg er twee in de diepvries. Je kunt het resterende deeg nog ongeveer vier uur bewaren in de koelkast of direct verwerken. Van een portie maak ik twee tot drie pizza’s. Verwarm de oven voor op 250 graden. Bodem uitrollen tot een dun deeg. De pizza komt oorspronkelijk uit Napels en daar zeggen ze dat je bijna door het deeg heen moet kunnen kijken als het uitgerold is. Leg het deeg op een ingevette en bebloemde bakplaat. Dan mozzarella (die van de buffel is verfijnder, smaakvoller en minder compact dan van de koe) in stukken snijden en over de bodem draperen. Houd ongeveer anderhalve centimeter van de rand vrij. Je hebt nu de basispizza en je kunt nu andere ingredienten toevoegen. Zorg wel dat deze zo droog mogelijk zijn, dus als je bijvoorbeeld tomaten gebruikt moet je ze eerst goed uitknijpen anders wordt de pizza te klef. Een van onze favorieten is een pizza met verschil-
I n g e b o r g v a n d e r VoPros lt -K Kaons
79
lende soorten kaas (naast mozzarella een blauwe kaas, en wat we hebben liggen). Een andere favoriet is met kerstomaatjes die je eerst snijdt en daarna goed uitknijpt. Of met tomaten, ansjovis, kappertjes en olijven. Of met artichokken en kappertjes. Of met tonijn, uitenringen, olijven en tomaat. Als alles op de pizza ligt strooi je er nog fijngesneden knoflook overheen en een lekkere scheut olijfolie. Peper en zout erover en tussen de 12 en 15 minuten in de oven. Daarna uit de oven halen, nogmaals een scheut olie erover en verse basilicumblaadjes erover uitstrooien. Als het nodig is nogmaals zout en peper erover en direct opeten. Zorg ervoor dat je de pizza’s simpel houdt, dat is echt veel lekkerder!
80
I n g e b o r g v a n d e r Vo r s t - K o s
81
De vlinder zei, ik vlieg een stukje minder
gedicht van nevèl februari 2007
I n g e b o r g v a n d e r Vo r s t - K o s
83
84
La vita è bella!
Italië trok altijd al, maar sinds Kristian in m’n leven is, die 20 jaar in Desenzano/ Gardameer heeft gewoond, gaan de grenzen pas echt open (lees: keukendeuren). Was ik altijd al op zoek naar de goede trattoria’s en dacht ik dat ik de lekkerste pasta met tomatensaus al had gegeten, nu we door onze italiaanse vrienden, Alberto en Corinne, naar de meest bijzondere eetplekken worden meegenomen is het feest pas goed begonnen! Eén van hun favoriete lunchadressen (en inmiddels ook van ons) is in Padenghe sul Garda, in de heuvels rond het Gardameer. Ik zou er in eerste instantie aan voorbij zijn gereden. Ik weet niet eens of ze een naam hebben, nooit een bord gezien eigenlijk. Het is een klein terras met een paar witte plastic tafeltjes en stoelen en een houten schuurtje. Je kunt er geen ingewikkelde gerechten krijgen. Op de kaart staan pure producten zoals melkige mozarella di buffala, heerlijke vleeswaren (coppa, salame, pancetta), sappige zongerijpte tomaten, eenvoudige salades, fijne grassige olijfolie, artisokken, koele witte wijn en dit alles van súper goede kwaliteit. En tel daar de italiaanse zon en niet te vergeten een prachtig uitzicht over het Gardameer bij op. Meer heb je toch niet nodig? Alberto en Corinne nemen niet alleen die moeite om hier te gaan eten, als wij er zijn. Zo doen ze dat altijd; hun kledingwinkel gaat tussen de middag dicht, stukkie rijden, lekker eten. Leven! La vita è bella! Als je eens in de buurt van het Gardameer bent: Lunchadres in Padenghe sul Garda, naam weet ik niet (heeft het vermoedelijk niet). Het is vlak onder het kasteel. Goed kijken langs de weg. Zie je een paar parasollen en wit plastic meubilair: bingo!
I n g e b o r g v a nM d i reeri lVo l e rDsu t -iK v eon s
85
Ook heel speciaal is het om bij italianen thuis eten. Het is helemaal geen opgeprikt gedoe. Gewoon samen zijn en lekker eten. En koken dat die italianen kunnen! Het zijn echt niet alleen de ‘big mamma’s’ die het kunnen. Ook hard werkende mensen als Michèle en Allessandra Biggiogero die een verenfabriek in Desenzano runnen. Als we tussen de middag komen maakt Allessandra ‘even’ een salade met allerlei verse ingrediënten, zelfgebakken brood, tonijncarpacho, daarna pasta met vongole en dan nog een bord met allerlei zelfgemaakte nagerechten. Eén daarvan was een heerlijke cake. Geen boter maar olijfolie en met ricotta! Heerlijk! Ze kopieert het recept snel even voor me in het kantoortje.
Pipasener e zabaglione
(uit het boek: La cucina di Nadia e Antonio Santini)
Ingrediënten voor de cake/pipasener 200 gram bloem 200 gram ricotta 200 gram suiker 3 eieren 2 lepels rum 1 lepel olie extravergine 1 zakje gist voor taarten
Ingrediënten voor de crème/zabaglione 5 eierdooiers 5 eetlepels suiker 3 eetlepels droge Marsala 3 eetlepels droge witte wijn
Bereiding Pipasener Roer in een kom de bloem, suiker, eieren en ricotta snel met een houten lepel. Voeg daarna de rum en de olie toe. Snel roeren en gist toevoegen. Vet een cakeblik in met boter en bestrooi het met een klein beetje bloem. Doe het beslag in de schaal en bakhet in de oven op 160 graden. Zabaglione Roer met een garde de eierdooiers en suiker tot er een zachte creme ontstaat, goud van kleur. Blijven doorroeren en voeg langzaam de witte wijn en Marsala toe. Verwarm het geheel Baine Marie voor 10 minuten en blijf intussen roeren. Het is perfect wanneer de crème op de randjes van de kom vaster worden. Serveer het warm met de Pipasener. 86
I n g e b o r g v a n d e r Vo r s t - K o s
87
88
‘s Avonds kun je voor een gekleder diner naar Verona voor een echt Noord-italiaans gerecht: gekookte vleessoorten met gekonfijte vruchten. De eigenaar is de gepassioneerde Armando (een brok italiaanse sex...). Je raakt niet uitgekeken op de inrichting (opgezette herten met parelkettingen) en Armando serveert zelf het eten van een trolly aan je tafel met veel theatraal gevoel. Tip: het is vrij zwaar, dus bij voorkeur iets voor in de herfst of winter. Locanda Castelvecchio Corso Caselvecchio 21A 37121 Verona Telefoon 045.803009
I n g e b o r g v a nM d i reeri lVo l e rDsu t -iK v eon s
89
Spinazieomelet
Ingrediënten 1/2 pak iglo bladspinazie 1 grote aardappel 1 ui 1 teentje knoflook 50 gram achterham 2 eetlepels olijfolie 4 eieren zout, peper
Bereiding Verwarm de spinazie in een pannetje circa 10 minuten op laag vuur. Schil de aardappel en snijd hem in kleine blokjes. Pel en snipper de ui en knoflook. Snijd de achterham ook in kleine stukjes. Verhit de olie in de koekenpan en bak de aardappeltjes circa 6 minuten. Voeg de ui, knoflook en de ham toe en bak dit zo’n 5 minuten mee tot de uien zacht zijn en de aardappels gaar. Klop de eieren los. Meng het aardappelmengsel en de spinazie er doorheen. Breng het geheel op smaak met zout en peper. Doe het mengsel in de koekenpan en bak het zo’n 5 minuten op matig vuur. Laat de omelet op een deksel glijden en keer hem om in de koekenpan. Bak nog 1 tot 2 minuten. Snijd de omelet in punten en eet smakelijk!
90
Ineke Cordes-Smit
I n g e b o r g v a n d e r Vo r s t - K o s
91
92
Luxe op de camping – Vijgensalade
Kamperen is lekker buiten leven. En buiten eten! In Portugal heb ik bij de lokale winkel een super salade bij elkaar gesprokkeld: verse vijg, (geiten) kaas en een goede rauwe ham. Met brood en wijn een luxe op de camping! Ondertussen heb ik nu een huis in hartje Utrecht met dakterras ĂŠn... een vijgenboom!
I n g e b o r g v a n Bdeear OVo o srtsetn- K e noks
93
I n g e b o r g v a n d e r Vo r s t - K o s
95
96
Bramenjam van Nevèl
Ingrediënten bramen geleisuiker
Bereiding
Het hangt er natuurlijk helemaal van af hoeveel bramen je
hebt weten te plukken en of je een zoetekauw bent of niet. Gebruik een 1/2 kilo suiker op 1 kilo bramen. En dan... Bramen wassen en met aanhangend water in de pan gooien. Suiker in de juiste hoeveelheid toevoegen, aan de kook brengen en nog een minuut of 3 door laten koken, vooral blijven roeren. Potjes vullen en deksels erop en omdraaien (het potje op z’n kop zetten). Na een tijdje weer omdraaien. Na een tijdje weer omdraaien. Na een tijdje weer omdraaien.
We hebben een buurman in de Gildenring die wel een bramenstruik heeft, maar blijkbaar zelf geen bramen lust. Nevèl mag hier ieder seizoen emmertjes vol bramen plukken en dat doet ze dan ook graag. Alleen, of met een heel gevolg buurkinderen achter haar aan. Het liefst gaat ze er daarna zelf een soepje van maken, door met stokken en water de boel door elkaar te husselen (soms wordt de prut ook wel eens een nachtje vergeten zodat het er de volgende ochtend nóg smakelijker uit ziet), maar een enkele keer kunnen we dit voor zijn, door er échte jam van te maken met mooie etiketjes erop door Nevèl zelf gemaakt (zie hiernaast). Vorig jaar, op de camping bij ‘Arie’ in Frankrijk (Moulin de Piot) waren er ook bramen gespot door Nevèl. Het waren er nog niet zo veel, maar we konden genoeg jam maken voor wel drie croissantjes. – Ingeborg van der Vorst-Kos
Ingeborg N evvaènl dv earn Vo d errs Vo t - Krosst
97
I n g e b o r g v a n d e r Vo r s t - K o s
99
I n g e b o r g v a n d e r Vo r s t - K o s
101
I n g e b o r g v a n d e r Vo r s t - K o s
103
In de zonnige Provence hebben wij heerlijk een heel jaar mogen vertoeven met het gezin. Manlief, Lucas, heeft daar een jaar op de universiteit gewerkt. Daarnaast hebben we natuurlijk ook mogen genieten van de bijzondere zuidfranse keuken. Aldaar is dit verse groentegerecht heel populair. De naam is afkomstig van de aardewerken schaal, waarin het gebakken wordt. De tian is noodzakelijk want daarin krijgt het gerecht de juiste dikte. Bon appĂŠtit!
104
Tian de courgettes et des tomates Ovenschotel van courgettes en tomaten
IngrediĂŤnten 4 eetlepels olijfolie 750 gram courgettes 1 grote ui in ringen 1 eetlepel verse fijngesneden tijm 4 grote rijpe tomaten in plakken gesneden 1 teen knoflook 3 eetlepes fijngesneden verse peterselie 6 verse basilicumbladeren, grof gescheurd 6 eetlepels versgeraspte parmezaanse kaas of vers gebrokkelde geitenkaas zout, versgemalen peper
Bereiding
Verwarm de oven voor op 200 graden. Verhit 2 eetlepels olijfolie in
een grote pan en smoor de courgettes samen met de ui, tijm, zout en peper. Draai het vuur lager en laat alles onder af en toe roeren nog 20 minuten zachtjes smoren. Doe de groenten als ze gaar zijn over in de tian en leg de plakken tomaat erover. Meng intussen de knoflook, peterselie en basilicum en strooi dit over de groenten. Sprenkel de overige 2 eetlepels olijfolie erover. Strooi de geraspte kaas erover en bak de schotel in 20 minuten, tot de bovenkant bruin is.
I nH g e lbloerng Lvoaunr ednesr- Va Von r sK t -oKeorst
105
I n g e b o r g v a n d e r Vo r s t - K o s
107
Herfst.
I n g e b o r g v a n d e r Vo r s t - K o s
Wij woonden in ’t Geluk. Een jaren 70 straat met doorzonwoningen en een poëtische naam. Ik was een jaar of 8. Aan het eind van de straat woonden spannende mensen. Hij was kunstenaar en zij had hip lang haar en droeg paarse jurken. Ze hadden een zwarte glimmende piano en een enorme houten kabelhaspel als salontafel. Daar at ik voor het eerst kastanjesoep. Die daarmee voor mij voor altijd onlosmakelijk gekoppeld is aan een bohémiensfeer.
110
Kastanjesoep
Ingrediënten 1 pond kastanjes 1 à 1,5 ltr bouillon flinke prei klein blikje tomatenpuree glas sherry peterselie zout, peper
Bereiding Stevige soep, meer een maaltijdsoep dan een soepje vooraf. Met de verhoudingen valt te spelen ;-) Hoe meer kastanjes hoe machtiger, meer prei is ook lekker, een gefruit uitje erin is nog lekkerder. Sherry op allerlaatste moment toevoegen. Het allerleukst is deze soep van zelfgeraapte kastanjes. Mooi herfstweer, zonnetje erbij, prachtig glimmende kastanjes uit hun bolsters trappen en emmertje vullen. Niet te lang laten liggen daarna: de kastanjes drogen uit en verschrompelen in hun bastje. Kruis de achterkant van de kastanjes eventueel in. Zonder inkruisen gaat het ook, is mijn ervaring. De bewerkelijkheid van deze soep zit ‘m in het pellen van de kastanjes. De methoden verschillen: niet te lang (minuut of 7) laten koken pelt het makkelijkst. Pellen als de kastanjes heet zijn (au!) gaat het vlotst. Kastanjes daarna in de bouillon doen, eventueel fijnmaken met vork, ze worden gaar in de soep. Prei erbij, gefruit uitje, tomatenpuree (meer mag altijd), peper, zout en op het allerlaatst fijn gesneden peterselie en sherry toevoegen. Lekker met stokbrood met kruidenkaas of kruidenboter. Met een frisse salade erbij of als vooraf.
I n g e b o r g v a n Mdieerk Vo e dres tH- K a aon s
111
Stoofpeertjes met aardappelpuree en draadjesvlees
Ingrediënten 2 kg peertjes suiker kaneel
Bereiding Schil de peertjes en haal het klokkenhuis eruit. Mijn moeder schilde voor het kerstdiner vaak peertjes voor de hele familie (20 personen!). Als ik het zelf doe denk ik steeds: Wat een werk! Breng de peertjes aan de kook in een laag water (met de kaneel en suiker) en laat ze daarna zachtjes garen. Zorg dat de peertjes onder het vocht blijven. De bereidingstijd is ongeveer 1,5 uur. Serveren met aardappelpuree en draadjesvlees.
Draadjesvlees Mijn moeder maakte ook vaak draadjesvlees. Zo zacht, dat je het eigenlijk helemaal niet meer hoefde te kauwen. Stoofvlees moet al gauw zo’n 2 uur sudderen, maar het resultaat is dan ook ouderwets lekker. Mijn moeder hield niet van allerlei sauzen, maar als ik nu zelf draadjesvlees maak, maak ik het met laurier, ui, een scheutje azijn en wat mosterd.
In de zomer van 2005 is mijn moeder helaas overleden (de oma van Ingeborg). Ze kwam geregeld bij ons logeren en wij bij haar. We aten dan ‘dingen’ die we zelf niet vaak aten, zoals koolraap, hutspot, stoofpeertjes. Soms maakte ze ook een voorraadje peertjes en dan kregen we een paar potjes mee naar huis. Laatst heb ik zelf stoofpeertjes gemaakt en de herinnering en de geur kwamen meteen weer boven. Mijn moeder zette de pan dan op het petreoleumstelletje in de keuken en dan rook het helemáál speciaal.
112
Cécile Oldenhof-Smit
I n g e b o r g v a n d e r Vo r s t - K o s
113
Noa’s favoriet: Spinazie met gekookte aardappelen en een gehaktbal met dikke jus Als ik bij oma ging logeren, aten we ook altijd een keer spinazie, omdat ik dat heel lekker vind. Oma had ook altijd van die lekkere dikke jus. En dan kreeg ik er een extra lepel van. Meestal kreeg ik bij oma ook slagroomvla na. Het was altijd heel leuk om bij oma te logeren. Nu kan dat helaas niet meer, dat vind ik heel erg jammer. Ze kwam ook vaak bij ons logeren. En als ik dan met oma mee ging, dan gingen we samen met de trein naar Steenwijk en dan met de bus naar Giethoorn, of Ineke of Carla kwam ons dan ophalen. Als we thuis spinazie eten, dan moet ik altijd aan oma denken, omdat ik dat bij oma ook vaak at.
Ivars favoriet: Gebakken aardappelen met appelmoes en spareribs Hallo, ik ben Ivar en ik ben 6 jaar. Ik houd niet van aardappels en groente, maar wat ik wel lekker vind, is bijvoorbeeld lasagne, pizza en spaghetti. Maar het lekkerste vind ik: gebakken aardappelen met appelmoes en spareribs. Mijn mama maakt dat wel heel lekker klaar. Daar kan ik echt van smullen. Dunne schijfjes gebakken aardappels vind ik het lekkerst, want die zijn dan zo lekker knapperig. Als ik boven aan het spelen ben, ruik ik meteen dat mama gebakken aardappelen maakt.
114
Noa, Ivar en Joren Oldenhof
Jorens favoriet: Rundvleessalade van mama Ik ben Joren en ik ben 2 jaar. Ik ben dol op salade en dan vooral op rundvlees salade. Mijn mama kan dat heel goed maken. Als ik het zelf opeet, vraag ik: ‘Wat is dat in?’ En dan zegt mama: ‘Augurk of doperwt’. Mmm, lekker…
Ingrediënten gekookte aardappel, olie, water, stukjes rundvlees, gekookt ei, augurk, doperwten, wortel, azijn, beetje mayonaise (of fritessaus) en curry, snufje zout
Bereiding Meng alles door elkaar heen en het wordt een heerlijke salade.
I n g e b o r g v a n d e r Vo r s t - K o s
115
Dit gerecht hebben we samen een aantal keer gemaakt. Zo ook in de nazomer voordat Jeroen vertrok om wat te zien van de wereld. Lekker veel, zo kon ik deze goede maaltijd invriezen voor een eenzame avond. – Janneke van Eijk
116
Gestoofde hamlappen met hutspot
IngrediĂŤnten 500 gram hamlappen, in grove stukken 50 gram boter 500 gram aardappels, geschild 1 kilo panklare hutspotgroente (schaal) 1 eetlepel verse tijmblaadjes 250 ml vleesbouillon (van tablet) 150 ml volle melk 3 plakjes ontbijtkoek, in blokjes 2 sneetjes oud witbrood, verkruimeld 1 fles (zoete) witte wijn
Bereiding Vlees inwrijven met zout en peper. De wijn uitschenken in een glas. In braadpan helft van boter verhitten en vlees rondom bruinbakken. Ondertussen de wijn over je tong laten glijden, niet teveel tegelijk. De ui (uit de hutspotgroenten) 2-3 minuten zachtjes meebakken. Helft van de tijm toevoegen en de bouillon erbij schenken. Vlees 20 minuten zachtjes stoven. Op het peil van de wijn blijven letten, moet laag worden. Aardappels met hutspotgroente in 20 minuten gaar koken, afgieten en fijnstampen. Met de melk, 10 gram boter en rest van tijm tot smeuĂŻge puree roeren en op smaak brengen met zout en peper. Ontbijtkoek door vlees scheppen en het vocht al roerend binden. Vlees met saus in ovenschaal scheppen en hutspot erover uitstrijken. Rest van boter smelten en door broodkruim scheppen. Broodkruim over hutspot strooien. Schaal tot gebruik afgedekt in koelkast zetten, en de rest van wijn ledigen. Oven voorverwarmen op 200 graden. Schotel in midden van oven in 1 uur goudbruin en door en door heet laten worden. Tip
De bouillon en de wijn kan worden vervangen door donker bier.
J a n nIenkgee bv oa rngEvi aj k n edne rJ eVo r oresnt - K o s
117
Dit recept heb ik ingezonden als eerbetoon aan mijn lieve moeder en vader die de allerlekkerste couscous maken van de hele wereld. Al zolang ik me kan herinneren eten we tenminste éénmaal per jaar een fantastische couscous met de familie. Waarom couscous? Mijn Nederlandse vader en Italiaans-Russisch-Franse moeder leerden elkaar in 1962 in Tunesië kennen waar couscous natuurlijk een traditioneel gerecht is. De foto’s van mijn piepjonge ouders (nog jonger dan ik nu ben!!) zijn in die tijd genomen. Inmiddels zijn we 45 jaar verder, en de couscous is er alleen maar beter op geworden… Ik verheug me nu al op de volgende couscousavond.
118
Couscous zoals alleen mama en papa hem kunnen maken (let op: nodig vooral veel vrienden en familie uit om te komen eten, want het is een flinke hoeveelheid) Tijd: voorbereiding/snijden ongeveer een half uur. Pruttelen: een paar uurtjes. Het bereiden kost tijd, maar het recept is heel eenvoudig. Nodig: hele grote (gietijzeren) pan voor de saus en eventueel een stoompan voor de couscous.
IngrediĂŤnten 1 kg couscous (medium) 1 grote winterpeen in stukken 1/3 koolraap in blokken 1/3 knolselderij in blokken 1/2 witte kool in stukken 1/2 prei in ringen van anderhalve centimeter 1 stevige courgette in grote schijven 1 kleine rode pompoen (of indien grote maat: een stuk ervan) in blokken 1 blik/pot witte tuinbonen 1 grote rode paprika in stukken 1 soepkom verse kikkererwten (vooraf enkele uren in koud water weken, daarna koken in licht gezouten water tot kikkererwt al dente is, vervolgens afblussen met koud water) 1 kopje olijfolie 1 grote ui 4 tenen knoflook 1 kg lamskoteletten (in tweeĂŤn gehakt) of kippenboutjes 1 blikje tomatenblokjes 2 pakjes gezeefde tomaten 3-4 eetlepels gemalen couscous kruiden (= combinatie van koriander, cardamon, karwij, paprika, zwarte peper, kruidnagels en nootmuskaat) 5 eetlepels gehakte verse peterselie 3 eetlepels gezouten boter (is niet nodig als je de couscous uit een pakje gebruikt) voor de liefhebbers: Harissa (Tunesische sambal)
I n g e b o r g v a n Edveerl iVo n e rM s tu- K l l oe sr
119
Bereiding Saus In een hele grote pan olijfolie verhitten en hierin vlees aanbraden. Als vlees aan beide kanten goed dichtgeschroeid is; haal het vlees er uit en fruit ui en knoflook in de pan. Vlees weer in de pan samen met tomatenblokjes en gezeefde tomaten; even laten sudderen, geleidelijk circa 4 liter water toevoegen, samen met de gemalen couscouskruiden. Vervolgens toevoegen (voor gelijke garing in onderstaande volgorde): winterpeen, koolraap, knolselderij, witte kool, prei, courgette, rode pompoen, witte tuinbonen, rode paprika, kikkererwten. Alles op laag vuur laten koken; zout naar smaak toevoegen; nog even laten pruttelen (groente moet beetje bite houden) en dan is de saus klaar. Couscous De snelle bereiding: Koop een pakje (biologische) couscous in de supermarkt en volg de aanwijzingen van het pakje. Vergeet vooral niet zout toe te voegen aan het gekookte water waarin de couscous moet wellen, dat staat namelijk niet altijd op het pakje. Als het klaar is meng je nog een beetje couscouskruiden door de couscous. Arbeidsintensief maar traditioneel: In een grote bak de couscous bevochtigen met twee glazen water, waarin elk één theelepel zout zit. Goed mengen en klontjes losmaken, het mag niet kleven. Meng één eetlepel couscouskruiden erdoor, droge theedoek over de bak doen, even wachten en daarna in de ‘couscousier’ (stoompan) met de deksel erop laten stomen totdat de stoom zichtbaar wordt boven de pan. De couscous weer in de bak doen en losmaken, weer terugdoen in de stoompan totdat de stoom weer zichtbaar wordt. Daarna weer in de bak doen en mengen met drie eetlepels gezouten boter. Couscous op een grote serveerschaal leggen met de saus eroverheen. Voor de liefhebbers van pikant: een beetje Harissa aanlengen met wat saus en apart serveren. De maaltijd is gereed; eet smakelijk!
120
I n g e b o r g v a n Edveerl iVo n e rM s tu- K l l oe rs
121
Het was zo’n beetje tegen het eind van mijn studententijd waarin ik voornamelijk altijd prutjes en andere lekkere sausen at, gecombineerd met rijst of pasta. Ik werd uitgenodigd om te komen eten bij een jongen die ik erg leuk vond. Ik was onder de indruk. Zo iets simpels, maar wel heel anders dan wat ik meestal at, en dan ook nog met mijn lievelingsgroenten.
122
Onder de indruk Kipfilet in bladerdeeg met spinazie
IngrediĂŤnten kipfilet bladerdeeg paturain of andere roomkaas met kruiden verse spinazie knoflook beetje olie
Bereiding Leg een stukje kipfilet op een plakje bladerdeeg. Besmeer de kipfilet rondom met de kruidenkaas. Leg er ander plakje bladerdeeg bovenop. Randen even aandrukken. Op de bakplaat leggen, en ongeveer 20 minuten in de oven op ongeveer 180 graden. Spinazie, verse vind ik het lekkerste. In olie knoflook fruiten en daarna op hoog vuur kort de spinazie roerbakken.
I n g e b o r g v aN n adneert tVo e B r se tr-tK en os
123
124
I n g e b o r g v a n d e r Vo r s t - K o s
125
Luce Visschersp Utrecht 126
Het beste restaurant van Utrecht. Vooral de antipasti zijn verrukkelijk! Doen!
plein, I n g e b o r g v a n d e r Vo r s t - K o s
127
Theehuis Rhijnauw Bunnik 128
Fijne plek, fijne stoelen aan het water. Lekkere thee. Boris’ favoriet is De Reus van Rhijnauwen, maar die is wel wat machtig. In het weekend is het er best druk.
wen, I n g e b o r g v a n d e r Vo r s t - K o s
129
Taart en toet.
I n g e b o r g v a n d e r Vo r s t - K o s
132
I n g e b o r g v a n d e r Vo r s t - K o s
133
134
Tiramisu Tiramisu betekent letterlijk ‘trek mij omhoog’, wat kan worden vertaald als ‘beur me op’ of ‘maak me blij’.
Ingrediënten 500 gram mascarpone pak lange vingers 4 eieren 100 gram witte basterdsuiker 2 zakjes vanillesuiker 1,5 dl koffie amaretto (of Tia Maria, wat je lekker vindt) cacaopoeder of echte chocoladerasp (voor de maat van een cakeblik gebruik ik de helft van bovenstaande hoeveelheden)
Bereiding
Eieren splitsen. Het eiwit stijfkloppen. Het eigeel, de mascarpone,
suiker, vanillesuiker, koffie en een beetje amaretto mengen met een mixer. Daarna rustig het stijfgeklopte eiwit erdoor spatelen. De bodem van het cakeblik bedekken met lange vingers en besprenkelen met amaretto. Laag mousse erover heen. Tweede laag lange vingers met amaretto besprenkelen. Daaroverheen weer de mousse verdelen. Derde keer herhalen. Je kan de bovenste laag afdekken met gezeefde cacaopoeder of met echte chocolade snippers. Een dag laten staan en dan smikkelen!!
Dit recept heb ik van Bea gekregen en ja hoor... Ook dit recept komt uit de koker van Hellen Lourens. Zij heeft het recept zelfs persoonlijk in ‘het schriftje van Bea’ geschreven, zie de volgende pagina. Bea maakt deze tiramisu met Ti Maria, Amaretto heeft mijn voorkeur.
I n g e b o r g v a n d e r Vo r s t - K o s
135
136
I n g e b o r g v a n d e r Vo r s t - K o s
137
Kersenthe Rhijnauw Utrecht 138
Afgelopen zomer zijn we met een aantal vrienden naar een high tea geweest in de
ee wen,
kersenboomgaard bij Amelisweerd. De Veldkeuken verzorgde de catering. Het weer was werkelijk prachtig en zo ook de sfeer in de boomgaard. Tafeltjes stonden onder de bogen en het zonlicht filterde door de kersenranken. Kinderen speelden in de boomgaard tussen de grote kisten en aten hun buikjes rond met sappige, rijpe kersen... Wat een idyllisch plaat(s)je. Boris en Madoc waren op een gegeven moment verdwenen en kwamen even later met natte haren weer terug. Ze hadden zich in de Kromme Rijn even afgekoeld. Dat wilden de kinderen natuurlijk ook wel! Even later vlogen alle kleren in het rond en werd er voorzichtig met de tenen het water gevoeld. Een beetje koud was het toch wel, maar dat kon geen kwaad op deze warme zomerse dag! De hapjes waren heerlijk, veelal bereid met kersen. Zo ook de kersentaart op de foto links boven. Het recept van De Veldkeuken vind je op de volgende pagina.
I n g e b o r g v a n d e r Vo r s t - K o s
139
Chocoladetaart met kersen
IngrediĂŤnten voor de basis: 250 gram ei 125 gram (fijne riet) suiker 70 gram bloem 25 gram cacao 25 gram maizena voor de vulling: kersenjam 500 ml slagroom suiker gemalen vanillestokjes voor de topping: 150 ml slagroom 150 gram pure (kook)chocolade in stukjes gebroken verse kersen
140
Bereiding Verwarm de oven voor op 175 graden. Neem een vierkante bakvorm (22x22cm) en vet deze in met boter of margarine en bestuif het met bloem. (een bakpapiertje op maat knippen en onderin leggen is ook zeer praktisch!) De basis van de taart is de cake, die maak je als volgt: doe de eieren met de suiker in een metalen kom en warm deze op tot lichaamstemperatuur door de kom in een bak heet water te houden. Dan klop je met de mixer op de hoogste stand tot er stijve witte pieken onstaan. Meng de bloem, maizena en cacao en stooi dit mengsel voorzichtig via een zeef door de eieren terwijl je het geheel voorzichtig maar wel goed doorspatelt tot er een mooi beslag ontstaat. Giet het mengsel in een bakvorm en strijk het glad af. Daarna kan het beslag direct in de oven voor ongeveer 25 Ă 30 minuten. Uit de oven moet de cake een beetje afkoelen en kun je daarna uit de vorm halen (randjes voorzichtig los maken met plastic spatel) Laat de cake verder afkoelen op een rooster. De vulling Snijdt de cake in 3 plakken. Leg de onderste plak (de bovenkant na het bakken) op een bakplaat en strijk daaroverheen een laag kersenjam (liefst zelfgemaakte jam of compote natuurlijk). Leg de tweede laag hier bovenop en besprenkel deze met een kersen- of bessenlikeur of met diksap. Klop de slagroom op met echte vanille en suiker naar smaak. Verdeel dit over de tweede laag en verdeel een aantal ontpitte kersen hieroverheen. Leg dan de laatste plak erop. De topping Voor de chocoladetopping verwarm je de slagroom in een pannetje. Doe de stukken gebroken chocolade in een metalen kom en giet de slagroom als het heet is over de chocolade. Roer met een spatel tot er een egaal geheel ontstaat. Als het erg vloeibaar is kun je het even laten staan of nog wat extra chocoalde toevoegen. Dan giet je de gesmolten chocolade over de taart en spreidt je het mooi uit met een paletmes of de spatel. In de nog warme chocolade kun je nu de mooiste verse kersen rechtop zetten. Laat de taart nog even afkoelen voordat je hem serveert. Tip
Om een taart met chocoladetopping mooi te snijden kun je het beste een
groot scherp mes zonder kartels gebruiken. Dompel dit mes voor iedere snede even in heet water en strijk het droog met keukenpapier of een schone theedoek. Het mes glijdt door de taart en je krijgt geen rommelige randjes!
I n g e b o r g v a nDdee rVeVo l d rksetu- K k eons
141
Cucina con Mam|mon Utrecht 142
De naam Mammoni staat voor een fenomeen dat zich in Italië veelvuldig voordoet.
n il cuoco ni,
De vrije vertaling van Mammoni is moederskindje. Het zijn mannen (maar steeds vaker ook vrouwen) die tot ver in hun veertigste levensjaar nog bij mama thuis wonen. Doen alles wat jonge mensen zoal doen, maar wanneer het huwelijk ter sprake komt hebben ze geen haast. Uiteindelijk is er maar één vrouw in hun leven en dat is mama. “Zoals Mama de pasta kookt…”.
Wij hebben met hollandse meesters bij Mammoni ‘gekookt met de kok’. Met z’n allen een 5-gangendiner gemaakt. Heerlijk! Maar veel! Het toetje (Chocolade Charlotte met bosfruit en karamel saus) paste er jammergenoeg niet meer helemaal in! Het recept vind je op de pagina hierna.
I n g e b o r g v a n d e r Vo r s t - K o s
143
Chocolade Charlotte met bosfruit en caramel saus
IngrediĂŤnten 15 stuks lange vingers 300 gram chocolade 125 gram boter 3 eidooiers 50 gram suiker 5 stuks eiwitten sinaasappelschil 250 gram basterdsuiker 175 ml water 1 kaneelstokje 120 ml sinaasappelsap 200 gram gemengd bosfruit
Bereiding Caramelsaus Rasp een flinke hoeveelheid schil van de sinaasÂappel. Om de caramel te maken doe je basterdsuiker, water, sinaasappelschil en het kaneelstokje in een pan met dikke bodem en kook je deze in tot ze stroperig en donker wordt. Verwijder vervolgens het kaneelstokje en voeg het sinaasappelsap toe. Laat de caramel afkoelen. Chocolade Charlotte Roer de boter zacht. Smelt 200 gram chocolade in een pannetje op laag vuur en meng deze met de boter. Klop de eidooiers met de suiker totdat de massa licht van kleur wordt en meng dit voorzichtig met de chocolade. Bekleed de charlotte vorm met de lange vingers. Klop de eiwitten met een mespunt zout zeer stijf en meng ook deze onder de compositie. Doe het mengsel in de vorm en laat in de koelkast minstens vier uur opstijven. Maak wat poederkoffie aan met 3 eetlepels heet water. Doe dit bij de overige 100 gram chocolade en smelt het mengsel op zacht vuur. Haal de Charlotte uit de vorm en bedek met de gesmolten chocolade. Garneer met verschillende soorten bosfruit.
144
D e Ve l d k e u k e n
I n g e b o r g v a n d e r Vo r s t - K o s
145
Anzac koeken
Ingrediënten 125 gram zelfrijzend bakmeel 125 gram rietsuiker 125 gram havermout 60 gram gemalen kokos stroop of honing 125 gram boter 2 eetlepels water
Bereiding Alle bovenstaande ingrediënten roer je door elkaar. Ondertussen in een pan 125 gram boter smelten, flinke eetlepel stroop of honing erbij voegen en 2 eetlepels heet water. Als het bijna kookt, vuur uit en het mengsel erdoor roeren. 10 minuten af laten koelen, balletjes draaien en die plet je op een ingevette bakplaat. 15 minuten in de oven, 175 graden is oké. Laat afkoelen en dan in de koektrommel. Heel simpel!
Raoul, onze dochter Fenna en ik zijn een jaar lang op wereldreis geweest. In Australië hebben we wel 4 maanden lang rondgereisd. Daar zijn we langs familie van mijn man geweest. Familie die in de jaren 50 emigreerde naar het betere land, voor betere tijden. Ergens in ‘the middle of nowhere’ bezochten wij de ‘farm’ van een nicht van zijn vader. En zij trakteerde ons bij de koffie op koekjes. De Anzac koeken! Dat recept moest ik hebben. Zo lekker en zo van Australië. Zij vertelde me waar het recept van die koeken vandaan kwam. De geschiedenis van de Anzac koeken gaat terug naar de eerste Wereldoorlog. De moeders van de soldaten aan het front bakten deze koeken voor hun zonen. Maar gezien de lange reis ernaar toe en de barre omstandigheden moesten die koeken wel lang houdbaar zijn. – Caroline Kuiper-Smit Inmiddels heb ik deze koekjes ook al een aantal keer gemaakt, Nevèl heeft ze onlangs ‘omgedoopt’ tot dinokoekjes. Ze had een dinomuseum gemaakt en de bezoekers ontvingen na afloop een echt dinosauruseikoekje. – Ingeborg van der Vorst-Kos
146
C a r o l i e n K u i p e r- S m i t
I n g e b o r g v a n d e r Vo r s t - K o s
147
148
I n g e b o r g v a n d e r Vo r s t - K o s
149
150
I n g e b o r g v a n d e r Vo r s t - K o s
151
152
Mijn moeders yoga-gezondheidscake
IngrediĂŤnten 250 gram volkorenmeel 250 gram rietsuiker 3 eieren 250 gram melk (= 1 flinke kop) snufje zout half zakje bakpoeder 1 zak rozijnen 150 gram cocos handjevol met noten, pitten en of zaden handjevol gewelde abrikozen en pruimen
Bereiding Alles door elkaar roeren met stevige lepel en in een ingevet cakeblik doen. Bovenop kun je nog wat maanzaad (eventueel sesamzaad) strooien. Ongeveer 1,5 uur bakken in de oven op 175 graden.
Dit recept heb ik van mijn moeder gekregen. Zij is yoga lerares en al jarenlang maakt zij dit voor al haar leerlingen. Telkens weer als er iets te vieren viel of het was de laatste les van het seizoen ging zij weer bakken. Achter elkaar schoof ze de cakes de oven in. Iedereen wilde altijd meteen dit recept hebben. En omdat er absoluut geen vet in zit, want er is geen boter voor nodig, is het vooral onder vrouwen een groot succes.
I n g e b oC rg a rvoal ine nd eKr uVo i p re sr t- S -K moist
153
Kwarktaart van Roelie
Ingrediënten bodem 200 gram verkruimelde bastogne koeken (als ze heel fijn gemalen zijn, kun je een mooie vaste bodem maken) gesmolten boter en/of jam
Bereiding De boter/jam met bastognekruimels vermengen en in een met folie of plastic bekleedde springvorm stevig op de bodem drukken (kwark kan verkleuren in een metalen vorm!). Het is handig de vorm in de koelkast te bewaren tot de kwarkvulling klaar is.
Ingrediënten vulling 4 eieren 1/2 pot ananasjam 500 gr kwark citroensap van 1 citroen of b.v appelsap of jus d’orange 10 blaadjes gelatine stukjes ananas uit blik (met verse ananas wordt de gelatine niet stijf)
Bereiding Week de gelatine in water. Splits de eieren, maar zorg dat er geen eigeel in het eiwit komt. Klop de kwark, de eidooiers en de jam. Los de uitgeknepen gelatine op in dampend warm citroen- of ander sap (niet koken, want dan wordt de gelatine bitter). Oplossen tot er geen stukjes meer in zitten. Voeg het gelatine mengsel toe aan het kwarkmengsel. Klop de eiwitten zeer stijf en spatel het eiwit door het kwarkmengsel. Giet uiteindelijk het geheel op de bodem van bastognekoekkruimels. Garneer het met stukjes ananas. Op laten stijven in de koelkast en eventueel voor het opdienen garneren met slagroom. Je kunt de ananasjam ook vervangen door een lekkere rode jam. Dan zou ik biscuit in plaats van Bastogne nemen voor de bodem. En 1 of 2 blaadjes witte gelatine vervangen door rode gelatine.
Tip van Ingeborg
Wanneer je het gelatinemengsel ín het kwarkmengsel giet,
moet je gelijk roeren! Ik kieperde het er in één keer in en begon daarna met roeren, maar toen was het al te laat... klonten : (
154
Roelie Bosma
Voor de verjaardagen van mijn kinderen heb ik altijd zelf de taarten gebakken. Het was écht een hobby van me en het bleef niet bij één soort. Als ik weer een heerlijk nieuw recept had bemachtigd, kon ik niet wachten tot er weer iemand jarig zou zijn. Op deze foto’s staat mijn dochter Mireille op haar eerste, tweede, vierde en vijfde verjaardag.
I n g e b o r g v a n d e r Vo r s t - K o s
155
156
Calorierijke truffeltaart
IngrediĂŤnten 600 gram bittere chocola (evt. met noten) 6 deciliter slagroom 3 afgestreken eetlepels fijne suiker borrelglas amaretto of cognac 1 pak bastognekoeken 150 gram boter cacaopoeder
Bereiding Klem een stuk bakpapier tussen de bodem en de rand van een springvorm, zodat de bodem bedekt is. Verkruimel de bastognekoeken in een keukenmachine, smelt de boter (niet te heet) en roer die door het kruim, bedek hiermee de bodem van de vorm, strijk glad en zet even in de koelkast. Klop intussen de slagroom stijf met de suiker. Breek de chocola in stukjes, smelt deze au bain marie (pas op dat er geen water in de chocola komt, dan wordt het klonterig) tot een dikke, lauwe saus. Giet de gesmolten chocola, al kloppend met de mixer, in ĂŠĂŠn keer snel bij de slagroom, klop door tot alles vermengd is. Klop dan pas de likeur er door en giet het mengsel in de vorm. Laat een hele nacht opstijven en zeef er een laagje cacao over. Taart snijden met een warm mes, dat gaat het beste.
Een tijdje terug heb ik dit recept uit het Volkskrant Magazine geknipt en ik weet inmiddels dat deze taart (via via) al vele feestjes heeft opgeleukt en iedereen (i.i.g. iedere vrouw lijkt me) likt zijn vingers er bij af.
I n g e b o r g v a n d e r Vo r s t - K o s
157
158
Bitterkoekjespudding
Ingrediënten 1/2 liter koffiemelk 1/2 liter melk 250 gram bitterkoekjes 1/2 liter slagroom bindmiddel: bijvoorbeeld 1 ei en een grote eetlepel maïzena of gelatine voor 1,5 liter
Bereiding Slagroom kloppen. De bitterkoekjes in de pan laten weken in de melk en koffiemelk, tot ze zacht zijn, circa een half uur, vervolgens al roerend aan de kook brengen, met garde of mixer. Van het vuur nemen, bindmiddel er bij doen. Nu de geklopte slagroom er doorheen doen, mixen en vervolgens met behulp garde al roerend of met mixer aan de kook brengen. Vervolgens van het vuur halen. Overgieten in de schaal en af laten koelen. Tijdens het afkoelen zéér regelmatig met garde roeren of mixen, zodat er geen ‘vel’ ontstaat. Smullen maar!
Het is een eigen recept van Neeltje Baauw-Altena (mijn moeder) dat ze maakte op feestdagen.
I n g e b o r gDvi n an y B d eurl tVo e n r- B s ta-aKuow s
159
160
Citroenplakjes
IngrediĂŤnten 110 gram witte basterd (of rietsuiker) 170 gram bloem 120 gram boter 1 eetlepel melk snufje zout voor de bovenkant 1 1/2 eetlepel maizena (zeker niet te veel!) 150 ml room 6 eieren 400 gram wittte basterd (of rietsuiker) 1 1/2 eetlepel citroenrasp 185 ml citroensap
Bereiding
Verwarm de oven voor op 170 graden. Meng de suiker, bloem,
zout, boter en melk in een keukenmachine. Druk het mengsel in een met bakpapier bekleed bakblik van 20 x 30 cm. Bak 25 minuten of tot het goudbruin is. Klop de maĂŻzena en 2 eetlepels room tot een glad papje. Klop er de rest van de room door, dan de eieren, suiker, citroenrasp en -sap. Klop 6 minuten in een steelpan op laag vuur, tot het mengsel wat dikker wordt. Giet dit voorzichtig over de bodem en bak 5 inuten, of tot de bovenkant net stevig is. Laat afkoelen in het blik. Dit plaatgebak is super makkelijk te maken en als je 2 of 3 soorten maakt voor bijvoorbeeld een verjaardag, dan heb je onwijs leuke kleine taartjes. In het boek Classics (deel 2) van Donna Hay staat ook de chocolade-karamelkoek, wow, die is echt heel lekker!
I n g e b o r g v a n d e r Vo r s t - K o s
161
Toen ik zwanger was van Loet waren we in Italie op vakantie. Wim, Wies en ik hebben een week in een huisje bij Todi gezeten met onze vrienden. Iedere vakantie met Ralph en Caroline staat in het teken van lekker eten, en zo ook deze vakantie. Bovendien is Ralph een geweldige kok die met weinig ingredienten de lekkerste gerechten kan maken. Iedere ochtend was ik steevast misselijk (Wim moest meerdere keren rennend naar de bakker) en iedere avonds had ik erg veel zin in zoete dingen. De hele week hebben we dan ook dit tongstrelende toetje van gebakken fruit gegeten. Toen op een avond tijdens het hoofdgerecht de stroom uitviel heb ik samen met Ralph in een pikdonkere keuken, verlicht met kaarsen en bijgelicht door een zaklamp, dit dessert gemaakt. Het toetje moest en zou gegeten worden. Hoezo verslavend?
162
Gebakken fruit met mascarpone
IngrediĂŤnten deeg roomboter vers rijp fruit, zoals peer, perzik, nectarine, pruimen, aardbeien, kersen basterdsuiker vanillestokje mascarpone scheutje cognac
Bereiding Maak eerst de room door mascarpone samen met wat suiker te kloppen. Snijd het vanillestokje in de lengte doormidden. Schraap de vanille er met een mesje uit en roer door de mascarpone. Was en halveer het fruit en ontpit het. Laat in een koekenpan een klontje boter flink warm worden en bak hierin het fruit zo’n twee tot drie minuten op behoorlijk hoog vuur. Het fruit moet een beetje zacht worden maar wel stevig van structuur blijven. Giet een scheutje cognac bij het fruit, laat even inkoken, zet het vuur zacht en voeg een schep suiker toe. Als het fruit al heel zoet is van zichzelf hoef je wat minder suiker toe te voegen. Laat het fruit kort karameliseren. Leg het gebakken fruit op een bord en leg er een schepje room overheen. Om je vingers bij af te likken!
I n g e b o r g v a n d e r VoPros lt -K Kaons
163
164
Truffels van witte chocolade met roze peperbessen
IngrediĂŤnten 3 cl roze peperbessen 300 gram witte chocolade 100 gram mascarpone 50 gram roomboter 100 gram poedersuiker laag schaaltje van 15-20 cm bakpapier
Bereiding Stamp 1 eetlepel peperbessen fijn in een vijzel. Zet een pan met water op. Doe de chocolade, de mascarpone en de roomboter in een metalen schaal en zet het op de pan kokend water. Smelt het mengsel au bain marie en roer de fijngestampte peper er door. Er mag geen water in de kom komen! Bekleed een schaaltje met bakpapier en schenk het mengsel er in. Zet het een half uur in de koelkast. Rest van de peperkorrels op chocolade strooien. Druk licht aan met de bolle kant van een lepel. Een daarna nog 1 uur in de koelkast. Snijd het daarna in stukjes.
Zelf heb ik dit recept nog nooit gemaakt, het moet er nog steeds een keertje van komen. Ik kwam het recept een tijdje terug tegen in het Volkskrant Magazine. Het water liep me gelijk in de mond... Laten we doen wie het eerste een foto kan laten van dit overheerlijke toetje! Winnaar wordt beloond. – Ingeborg van der Vorst-Kos
I n g e b o r g v a n d e r Vo r s t - K o s
165
Appeltaart van Ingeborg
Ingrediënten deeg 1 pak zelfrijzend bakmeel (500 gram) 150 gram suiker snufje zout 2 eieren zakje vanillesuiker 1 pakje roomboter koek- en speculaaskruiden (ongeveer 8 gram)
Ingrediënten vulling appels (welke je maar in huis hebt, ik gebruik vaak jonagold of elstar) rozijnen kaneel
Bereiding
Ik ben altijd van de makkelijke: gooi alles bij elkaar in een kom en
kneed het tot een deegbal. Appels schillen en in kleine stukjes snijden. Rozijnen en kaneel toevoegen en het geheel door elkaar schudden. Bodem van deeg maken in een springvorm. Appelmengsel verdelen en bovenop ook weer een laag maken van deeg. Ik doe er aan het einde altijd een beetje koffiemelk op, dat zorgt voor een mooi bruin korstje. En lekker dat het smaakt!!!!
Voor mijn gevoel heb ik in mijn leven al 100 van deze appeltaarten gemaakt, maar dat zal niet zo zijn. Wel wordt er bij iedere verjaardag eentje ‘aangevraagd’. Liefst iets meer deeg maken dan nodig is, het deeg is namelijk ook zo lekker. Vroeger lagen er altijd ‘balletjes’ in de koelkast van mijn moeder na het maken van een appeltaart. Soms had ze er zelfs poppetjes van gekneed. Inmiddels wordt er na het maken van deze taart ook in mijn koelkast gekeken...
166
I n g e b o r g v a n d e r Vo r s t - K o s
I n g e b o r g v a n d e r Vo r s t - K o s
167
I n g e b o r g v a n d e r Vo r s t - K o s
169
Bij de familie Wychgel wordt er geen verjaardag gevierd zonder Sachertaart... Ik heb één keer een Sacher op mijn verjaardag moeten missen, dat was in 1978. Er was een goed excuus, mijn oma was twee dagen voor mijn verjaardag overleden. De slagroomtaart was ook best oke! Mijn oudtante uit Wenen, tante Marianne, een hele lieve chique dame, is voorzover mij bekend de oudste link naar onze Sachertaart. Mijn moeder heeft het recept van haar gekregen, handgeschreven in een schrift. Het handschrift in oud duits is voor ons als leek niet bruikbaar, daarom hiernaast de Nederlandse vertaling. De pure smaak van deze taart is niet te evenaren, mij kan je er in ieder geval ’s nacht voor wakker maken. Serveer er altijd vers geklopte slagroom bij zonder suiker.
170
Sachertaart
IngrediĂŤnten 300 gram bloem ( met 1 theelepel bakpoeder) 300 gram suiker 300 gram pure chocolade (Callebaut couverture) 250 gram pure chocolade (Callebaut couverture) voor de glazuur 300 gram boter (kamertemperatuur) 12 eieren (op kamertemperatuur) 1 pot abrikozen confiture springvorm van circa 30 cm
Bereiding
De eerste klus is het scheiden van het eiwit van de dooiers.
Meng de boter met het eigeel en de suiker (hou iets van de suiker achter voor het eiwit) Laat je gevoel spreken‌ Warm 300 gram chocolade au bain marie op en meng de gesmolten chocolade door de massa van boter, eigeel en suiker. Klop nu het eiwit stijf tot pieken en met het restant suiker tot stijve pieken. Meng nu de bloem (om en om) met het eiwit door het mengsel van eigeel, chocolade, boter en suiker en eindig met het eiwit. Je doelstelling is om een zo luchtig mogelijk deeg te krijgen. Giet het beslag in een vorm en bak de taart af in ongeveer anderhalf uur in de oven op maximaal 160 graden. Ik zelf bak nooit met hete lucht omdat de taart alleen maar droger wordt. Als de taart afgekoeld is en uit de vorm is gehaald wordt de bovenkant van de taart ingesmeerd met abrikozen confiture en daarna wordt het tijd voor de glazuur. De glazuur wordt gemaakt door 250 gram chocolade te laten smelten met een beetje boter en een vleug cognac. Het maken van een goede glazuur is een zaak van gevoel en ervaring. De glazuur zal elke keer beter worden. De glazuur wordt over de taart uitgegoten en met liefde verdeeld. Succes met het maken van deze unieke taart en geniet van elk stuk dat je eet!
I n g e b o r g v aPna tdrei rc kVoWrys ct -hKgoesl
171
De koekjes van oma, daar moest ik meteen aan denken toen Ingeborg me vertelde over het receptenboek dat ze ging maken. Als kind gingen we regelmatig op bezoek bij opa en oma. Dat betekende een uur op de achterbank staren naar auto’s en koeien en vaak gingen mijn gedachten naar de koektrommel van oma. Die trommel stond altijd op dezelfde plek en was altijd gevuld met versgebakken koekjes. Bij de koekjes van oma hoorde een soort ritueel. Zo vroeg ik als kind nooit naar de koekjes. Ik wachtte tot oma ons kinderen vroeg of we zin hadden in een koekje. Het openen van de trommel, de zoete lucht, het uitzoeken van het mooiste exemplaar en de eerste hap waren altijd weer een feest. Toen ik ouder werd mocht ik tijdens logeerpartijtjes samen met oma koekjes bakken. Zittend op het aanrecht mocht ik kneden en een deegrol maken. Oma sneed de plakjes en ik mocht die op het bakblik leggen. Nu bak ik met m’n kinderen dezelfde koekjes als toen. Ze smaken nog steeds heerlijk en voor mij zullen het altijd bijzondere koekjes blijven.
172
Koekjes van oma
IngrediĂŤnten 300 gram bloem 200 gram roomboter (zacht maar niet te) 150 gram witte basterdsuiker Beetje zout
Bereiding Doe alle ingrediĂŤnten in een kom en kneed er een soepele bal van. Laat het deel ongeveer 30 minuten rusten. Daarna kun je van het deeg koekjes maken. Mijn oma maakte meestal een lange rol en sneed daar plakjes van. Thuis rollen we de deegbal meestal uit tot een dunne plak en steken dan met vormpjes koekjes. Vergeet voor het rollen niet het aanrecht en de deegroller ruim met bloem te bestuiven. Leg de koekjes iets uit elkaar op een ingevette bakplaat of op bakpapier. Na twintig minuten op 150 graden C in de oven zijn ze klaar. Smullen maar. Je kunt de koekjes voordat ze de over ingaan versieren met hagelslag.
I n g e b o r g vCahna rdl eort tVo e M r satt-tK h oe s
173
Dit recept komt uit het boek van Tessa Kiros. Pol, mijn overbuuf, had het voor het eerst gemaakt en zÊlfs Eddy, mijn oom, vond het heerlijk! Inmiddels hebben wij de rode bessen aan het recept toegevoegd. De zure smaak van de bessen smaakt heerlijk bij de (toch wel) mierzoete bovenlaag van de taart. In dit kader is het ook verstandig voor het glazuur minder hoeveelheden te gebruiken. Tip voor een verjaardag: zie volgende pagina. – Ingeborg van der Vorst-Kos
174
Worteltaart
IngrediĂŤnten 4 eieren 250 gram basterdsuiker 185 ml lichte olijfolie 300 gram cakemeel 3/4 theelepel zout zakje bakpoeder 2 theelepels gemalen kaneel 400 gram wortelen, geschild en geraspt 55 gram gepelde walnoten rode bessen glazuur 80 gram zachte boter 250 gram poedersuiker 180 gram roomkaas vanillesuiker (of 3 druppeltjes vanille-extract)
Bereiding Verwarm de oven voor op 180 graden (stand 4). Beboter een springvorm van 24 centimeter doorsnee en bestuif met bloem. Klop de eieren met de suiker tot een romige massa en roer er dan de olie door. De bloem, het zout, het bakpoeder, het bicarbonaat of soda en de kaneel bij het eimengsel voegen en er door roeren. Voeg de wortelen en de walnoten toe en meng alles snel. Spatel het beslag in de springvorm. Bak ongeveer 1 uur. De taart moet aanzienlijk gerezen zijn. Laat iets afkoelen. Terwijl de taart in de oven staat, maak je het glazuur. Vermeng de boter met de poedersuiker: eerst met een houten lepel en vervolgens met een garde tot de massa stijf is. Roer er dan snel de roomkaas en de vanillesuiker of het vanilleextract door. Als de taart is afgekoeld, verdeel je het glazuur met een spatel over de bovenkant van de taart.
I n g e b o r g v a n d e Te r Vo t -iK s s ra sK ros
175
I n g e b o r g v a n d e r Vo r s t - K o s
177
178
‘Ik kom pas uit de boom, als ik niet naar hockey hoef’ Nevèl 1 november 2006
I n g e b o r g v a n d e r Vo r s t - K o s
servies in de struik ---------foto gemaakt door guusje
p.1 briefje van oma ----------
p.16 inhoud witte kast ----------
p.44 cĂŠcile en ik
p.68
schriftje van hellen ----------
p.6 witte bruggetje kromme rijn ---------april 2006
p.34 witte bruggetje kromme rijn ---------juli 2006
p.60 beulakerweg 133 giethoorn ---------1980
---------juni 1979
180
kleedje gehaakt door oma ---------januari 2003
p.70
p.8 nevèl en guusje ---------februari 2005
p.36 jonenweg 30 giethoorn ---------zomer 1975
p.62 jonenweg 30 giethoorn ---------1982
p.72
witte bruggetje kromme rijn ---------maart 2006
p.10 provincialeweg bunnik ----------
p.40 rommelmarkt madrid ---------foto gemaakt door mireille juli 2005
p.64 zwembad ’t tolhekke steenwijkerwold ---------1981
p.81
kladblok van opa ---------maart 1994
nevèl en guusje frankrijk ---------zomer 2006
p.89 witte bruggetje kromme rijn ---------oktober 2006
p.108 dinomuseum van nevèl ---------oktober 2006
p.148 pater’s fruitbedrijf bunnik ---------april 2006
p.167
p.92 ‘installatie’ van nevèl ---------zomer 2005
p.124 ‘installatie’ van guusje ---------mei 2007
p.152 sanseveria gekregen van oma ---------augustus 2005
p.182
bos op camping van arie ---------juli 2005
guusje ---------zomer 2004
p.100 cacao van harvey nicols, londen ---------december 2003
p.106 mijn eerste schoentjes ----------
p.132 trekkersporen vledderveen ---------juli 2006
p.145 rommelmarkt madrid ---------juli 2005
p.156 de boom van oma meppel ---------oktober 2005
p.164 klaprozen uit oma’s tuin ---------juli 2007
p.184 I n g e b o r g v a n d e r Vo r s t - K o s
p.186 181
182
Wanneer we na een weekendje logeren in Giethoorn weer terug naar Bunnik gingen, reden we ook altijd even luid toeterend langs het huis van oma. Ze woonde vier huizen van mijn ouders vandaan. Oma stond dan altijd breed glimlachend achter het raam te zwaaien. 7 augustus 2005 bleek de laatste dag te zijn dat ik bij oma was. Ik had haar een bordje bloemkool gebracht, dat mijn moeder gemaakt had, en daar had ze nog best zin in. Na het eten was ze vermoeid en ging ze op haar bed liggen, dat in de woonkamer stond. Nadat het tijd was tijd om te gaan, liep ik voor haar huis langs en keek naar binnen. Ik zag een arm omhoog steken. Dat was de laatste groet. Deze keer zijn we bij vertrek vergeten om voor oma langs te rijden. Twee nachten later was ze dood. Oma had een aantal sanseferia’s in de vensterbank staan, waarvan ik er ook eentje heb gekregen. Het jaar er na kwam er op 20 maart - haar verjaardag - een bloem. En ook in augustus van datzelfde jaar bloeide de sanseferia. Was dåt misschien de laatste groet?
Tjoei.
I n g e b o r g v a n d e r Vo r s t - K o s
183
184
I n g e b o r g v a n d e r Vo r s t - K o s
185
186
Dank. Dank aan jullie allemaal! Dankjewel voor het insturen van jullie recepten en verhalen. Ondanks dat velen een verhaal ingestuurd hebben, ontbreken er wel een aantal bijdragen van lieve mensen om me heen, maar na twee jaar werd het tijd dit project af te ronden. Ongetwijfeld staan er hier en daar nog fouten en onregelmatigheden in de teksten, lees hier vooral over heen ; ) Nevèl en Guusje hebben de afgelopen twee jaar de prachtige tekeningen gemaakt die in dit boek staan. Mijn twee liefste meiden, bedankt voor al het moois! December 2007.
I n g e b o r g v a n d e r Vo r s t - K o s
187
I n g e b o r g v a n d e r Vo r s t - K o s
I n g e b o r g v a n d e r Vo r s t - K o s
192
I n g e b o r g v a n d e r Vo r s t - K o s
193
I n g e b o r g v a n d e r Vo r s t - K o s
I n g e b o r g v a n d e r Vo r s t - K o s
I n g e b o r g v a n d e r Vo r s t - K o s
200
I n g e b o r g v a n d e r Vo r s t - K o s
201
I n g e b o r g v a n d e r Vo r s t - K o s
I n g e b o r g v a n d e r Vo r s t - K o s
I n g e b o r g v a n d e r Vo r s t - K o s
I n g e b o r g v a n d e r Vo r s t - K o s
I n g e b o r g v a n d e r Vo r s t - K o s
I n g e b o r g v a n d e r Vo r s t - K o s
214
I n g e b o r g v a n d e r Vo r s t - K o s
215
216