Construction Τεύχος 18 by BOUSSIAS

Ι Ο Υ Λ Ι Ο Σ - Α Υ Γ Ο Υ Σ Τ Ο Σ 2 0 2 2 | Τ Ε Υ ΧΟ Σ 18

T I M H: 9€ | I S S N : 2 7 3 2 - 6 9 50

Νέα νοσοκομεία ΙΣΝ: Υποδομές υγείας, κατασκευές καινοτομίας ΤΟ Α ΛΟΥΜΊΝΙΟ ΣΤΟΝ Σ ΎΓΧΡΟΝΟ Κ ΑΤΑ ΣΚΕ ΥΑ ΣΤΙΚΌ ΚΌΣΜΟ 16 Κ Τ Ι Ρ Ι Α Κ Ό Κ Έ Λ Υ Φ Ο Σ : Ο Ι Π Ρ Ο Κ Λ Ή Σ Ε Ι Σ Σ Ή Μ Ε Ρ Α 2 2 ΤΕ Χ Ν Ι Κ Ά Έ Ρ ΓΑ : Η Μ Ε Λ Έ ΤΗ Ω Σ Α Π Α ΡΑ ΊΤΗΤΗ Σ Υ Ν Θ Ή Κ Η Υ ΨΗ Λ Ή Σ Λ Ε ΙΤΟΥ Ρ ΓΙ ΚΌΤΗΤΑ Σ 3 4 Η Μ Ε Γ Α Λ Ύ Τ Ε Ρ Η Γ Έ Φ Υ Ρ Α Π Ο Υ Θ Α Κ Α Τ Α Σ Κ Ε Υ Α Σ Τ Ε Ί Μ Ό Ν Ο Μ CΕO N3S D ΣΧΈΔΙΑ 56 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2021 TRUCTION | 2

ΙΟΥΛΙΟΣ – ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2022 - ΤΕΥΧΟΣ 018

Αρχισυντάκτης

Γιάννης Πισπιρίγκος E: gpispirigos@boussias.com

Συντακτική ομάδα

Γιώργος Κατσιμιλής, Διονύσης Νοταράκης, Κατερίνα Τσιτούρα

Υπεύθυνη Διαφήμισης

30 6

SPECIAL REPORTS 12

Ματίνα Δημητριάδου E: mdimitriadou@boussias.com

Γραφιστική Επιμέλεια

Φωτογράφος

Νίκος Γαζετάς

Κορνήλιος Σαραντίογλου

Image Bank

www.stock.adobe.com

Υπεύθυνη Συνδρομών

Υπεύθυνη Κυκλοφορίας

Ελένη Λουκίσσα eloukissa@boussias.com Ρίτα Κανδάκη

Γραμματεία

Δήµητρα Σπανού

Εκτύπωση-Βιβλιοδεσία

Pressious Arvanitidis

Συσκευασία/Ένθεση/Επικόλληση

Λογιστήριο

Presstime

Κωσταντίνος Χασιώτης, Αλέξης Σουλιώτης, Λίνα Γκολοµάζου

Συνδρομή (Ετήσια):

€99

Εκδότης

Μιχάλης Κ. Μπούσιας

NEWS

Διευθύντρια Περιοδικών Εκδόσεων

Δάνεια έως 3 δισ. ευρώ θα χρειαστούν οι κατασκευές Το αλουμίνιο στον σύγχρονο κατασκευαστικό κόσμο Κτιριακό κέλυφος: Οι προκλήσεις σήμερα Τεχνικά έργα: Η μελέτη ως απαραίτητη συνθήκη υψηλής λειτουργικότητας Ισχυρές πιέσεις αλλά και αισιοδοξία για κατασκευές και real estate Στον «ανταγωνιστικό διάλογο» το νέο κτίριο της γενικής γραμματείας υποδομών «Πράσινο» σκυρόδεμα από εναλλακτικές πρώτες ύλες Η «ανατομία» του σταθμού ΚΤΕΛ στον Ελαιώνα Οι υποδομές που «ανεβάζουν» την Κρήτη

Η μεγαλύτερη γέφυρα που θα κατασκευαστεί μόνο με 3D σχέδια

INTERVIEW Κλειώ Αξαρλή: Η αξία της ενεργειακής αναβάθμισης του κελύφους

COVER STORY

EVENTS

Νέα Νοσοκομεία ΙΣΝ: Υποδομές υγείας, κατασκευές καινοτομίας

DIGITAL CONSTRUCTION

Πώς το ΒΙΜ ανοίγει τον δρόμο για τα βιώσιμα κτίρια

Έφτασε η ώρα της ενεργειακής αποδοτικότητας των κτιρίων ΤΕΕ: Πέντε συν μία προτάσεις για τον ψηφιακό μετασχηματισμό

Κατερίνα Πολυμερίδου

Διευθύντρια Πωλήσεων Νένα Γιαννακίδου

Group Αdvertising Director

Λήδα Πλατή

Group Retail Sales Director/ Subscriptions Αμαλία Ψιλούδη

Creative Director

Γιώργος Τριχιάς

Επικοινωνία BOUSSIAS ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ Ε.Π.Ε. Τ: 210 6617777, F: 210 6617778, Κλεισθένους 338, 153 44 Γέρακας

www.boussias.com Κωδικός ΕΛΤΑ: 210183 ISSN 2732-6950 www.constructionmag.gr

Ι Ο ΥΛ Ι Ο Σ – ΑΥ Γ Ο Υ Σ Τ Ο Σ 2 0 2 2

CONSTRUCTION |

EDITORIAL

ΈΡΧΟΝΤΑΙ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΊ ΣΔΙΤ ΆΝΩ ΤΩΝ 5 ΔΙΣ. ΕΥΡΏ Πάνω από 20 διαγωνισμοί με τη διαδικασία της Σύμπραξης Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) ετοιμάζεται να προωθήσει η κυβέρνηση στις υποδομές, επιβεβαιώνοντας την επιτυχία του εν λόγω χρηματοδοτικού εργαλείου αλλά και την αποδοχή του από την κατασκευαστική αγορά. Γ Ι Α Ν Ν Η Σ Π Ι Σ Π Ι Ρ Ι Γ ΚΟ Σ

ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΚΤΗΣ

την ατζέντα του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, όπως έχουν δηλώσει ο υπουργός Κ. Καραμανλής και ο υφυπουργός Γ. Καραγιάννης, υπάρχει ένα πρόγραμμα 20 ΣΔΙΤ συνολικού ύψους άνω των 4 δισ. ευρώ. Μέχρι στιγμής έχουν προχωρήσει οι δέκα διαγωνισμοί, ύψους 1,7 δισ. ευρώ και απομένουν οι άλλοι μισοί, το συνολικό κόστος των οποίων κινείται κοντά στα 2,3 δισ. ευρώ. Από αυτά τα δύο μεγάλα στοιχήματα είναι: Πρώτον, ο μεγάλος διαγωνισμός ΣΔΙΤ για τον φορέα λειτουργίας και συντήρησης του μετρό Θεσσαλονίκης, προϋπολογισμού 292 εκατ. ευρώ. Η σύμπραξη θα αφορά στη λειτουργία και συντήρηση του δικτύου και των σταθμών του Μετρό Θεσσαλονίκης, τόσο για τη βασική γραμμή, όσο και για την επέκταση προς Καλαμαριά, καθώς και του τροχαίου υλικού που θα χρησιμοποιηθεί. Η διάρκεια του έργου ΣΔΙΤ είναι συνολικά 12 χρόνια. Δεύτερον, οι διαγωνισμοί για τη συντήρηση του σιδηροδρομικού δικτύου, με βάση τη συμφωνία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Προβλέπεται πως ο ΟΣΕ θα υπογράψει τρεις ξεχωριστές συμβάσεις ΣΔΙΤ, συνολικού ύψους 1,2 δισ. ευρώ. Η πρώτη θα αφορά τον άξονα Πειραιάς - Αθήνα - Θεσσαλονίκη - βόρεια σύνορα, η δεύτερη τον άξονα Μακεδονίας - Θράκης και η τρίτη το τμήμα Αεροδρόμιο «Ελευθέριος Βενιζέλος» μέχρι Κιάτο (και αργότερα, όταν ολοκληρωθεί το δίκτυο, μέχρι Πάτρα). Στον ΟΣΕ σχεδιάζουν και ΣΔΙΤ για εγκατάσταση και λειτουργία συστημάτων διαχείρισης εισιτηρίων και τηλεματικής με στόχο τουλάχιστον το 60% των επιβατών να

χρησιμοποιεί ηλεκτρονικά εισιτήρια μέχρι το 2025, υποδομή για έξυπνους σταθμούς, διαδίκτυο υψηλών ταχυτήτων σε τρένα και σταθμούς και σύστημα τηλεματικής οχημάτων (θα ενημερώνονται οι επιβάτες με ακρίβεια για την ώρα άφιξης των συρμών). Επιπλέον, στην ίδια κατηγορία έργων συμπεριλαμβάνονται οι προετοιμασίες των διαγωνισμών ΣΔΙΤ για τα δικαστικά μέγαρα (έχει προχωρήσει ο ένας από τους τρεις διαγωνισμούς) και τα πέντε κτίρια αστυνομικών διευθύνσεων. Σε στάδιο αρχικής προετοιμασίας βρίσκονται και δύο οδικά ΣΔΙΤ που είχε ανακοινώσει πέρυσι ο ίδιος ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, ο άξονας Δράμα - Αμφίπολη και το τμήμα Θεσσαλονίκη - Έδεσσα. Σε συζητήσεις με τους τεχνικούς συμβούλους και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή βρίσκονται τα υπουργεία Υποδομών και Ψηφιακής Διακυβέρνησης για άλλα δύο ενδιαφέροντα ΣΔΙΤ που ανήκουν στις λεγόμενες «έξυπνες υποδομές». Πρόκειται για το νέο σύστημα Ηλεκτρονικών Διοδίων και την εγκατάσταση υποδομής πέμπτης γενιάς (5G) κινητής τηλεφωνίας στο εθνικό οδικό δίκτυο. Εξετάζονται διάφορα σενάρια, μεταξύ των οποίων και η ενοποίηση των δύο διαγωνισμών. Στο πακέτο των ΣΔΙΤ του υπουργείου Υποδομών περιλαμβάνονται και οι «Έξυπνες Γέφυρες», η εγκατάσταση και λειτουργία συστήματος αισθητήρων μέσω του οποίου θα καταγράφεται η κατάσταση των γεφυρών της χώρας – έργο που θα υλοποιήσει το ΤΕΕ.

Τα στοιχήματα του ΥΠΥΜΕ είναι τα ΣΔΙΤ για τον φορέα λειτουργίας του Μετρό Θεσσαλονίκης και για το σιδηροδρομικό δίκτυο

4 | CONSTRUCTION

Ι Ο ΥΛ Ι Ο Σ – ΑΥ Γ Ο Υ Σ Τ Ο Σ 2 0 2 2

NEWS

ΤΑΙΠΕΔ: ΣΤΟ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΉΡΙΟ Ο ΔΑΑ, ΤΟ 2023 Η ΠΑΡΑΧΏΡΗΣΗ ΤΗΣ ΕΓΝΑΤΊΑΣ, ΔΙΌΔΙΑ ΣΤΗΝ ΑΤΤΙΚΉ ΟΔΌ Στην πορεία του προγράμματος αποκρατικοποιήσεων αναφέρθηκαν διεξοδικά, σε πρόσφατη ενημερωτική συνάντηση, ο Διευθύνων Σύμβουλος του ΤΑΙΠΕΔ, Δημήτρης Πολίτης, και ο Εντεταλμένος Σύμβουλος, Παναγιώτης Σταμπουλίδης. Η συνεχιζόμενη ανάκαμψη της επιβατικής κίνησης του αεροδρομίου της Αθήνας οδηγεί το Ταμείο στην ολοκλήρωση της αξιολόγησης των εναλλακτικών σεναρίων αξιοποίησης της μετοχικής συμμετοχής στην εταιρεία εκμετάλλευσης του αεροδρομίου. Το ΤΑΙΠΕΔ προκρίνει πλέον την ακύρωση της υφιστάμενης διαγωνιστικής διαδικασίας (εκχώρηση του 30%) και την εισαγωγή του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών στο Χρηματιστήριο Αθηνών. Ένα ακόμη αξιοσημείωτο γεγονός είναι ότι η νέα σύμβαση παραχώρησης της Αττικής Οδού θα περιλαμβάνει ένα νέο μοντέλο διοδίων, τα οποία θα διαμορφώνονται ανάλογα με τις ώρες αιχμής. Τέλος, στην Εγνατία Οδό απομένει η ολοκλήρωση των χρηματοδοτικών και κατασκευαστικών συμφωνιών και η κατάθεσή τους, μαζί με τα υπόλοιπα έγγραφα του διαγωνισμού, στο Ελεγκτικό Συνέδριο για έλεγχο, προκειμένου να προχωρήσουν οι διαδικασίες για την υπογραφή της σύμβασης παραχώρησης, η οποία αναμένεται στις αρχές του 2023.

Έ ΡΧΟ Ν ΤΑ Ι 5 G Κ Α Ι W I F I Σ ΤΟ Μ Ε Τ Ρ Ό Τ Η Σ ΑΘ Ή Ν Α Σ Πρόσβαση στο διαδίκτυο και απρόσκοπτη ομιλία και χρήση δεδομένων από το κινητό ακόμη και μέσα στους συρμούς θα μπορούν να απολαμβάνουν σε λίγα χρόνια οι επιβάτες του μετρό της Αθήνας. Η πρώτη δράση αφορά την παροχή δωρεάν πρόσβασης στο Internet στους σταθμούς των μέσων σταθερής τροχιάς στο πλαίσιο του έργου «WiFi 4GR – Ανάπτυξη δημοσίων σημείων ασύρματης ευρυζωνικής πρόσβασης στο Διαδίκτυο» για την εγκατάσταση WiFi Ηotspots σε 2.500 σημεία σε όλη την Ελλάδα. Το έργο θα ξεκινήσει να υλοποιείται μέσα στους επόμενους μήνες και σύμφωνα με πληροφορίες οι εγκαταστάσεις στους σταθμούς και των τριών γραμμών του Μετρό θα έχουν ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος της χρονιάς. Η δεύτερη δράση αφορά την παροχή σήματος κινητής τηλεφωνίας σε όλο το δίκτυο του μετρό, ακόμη και στις σήραγγές που σήμερα χάνεται το σήμα. Στο πλαίσιο αυτό με πρωτοβουλία του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης η ΣΤΑΣΥ (Σταθερές Συγκοινωνίες) προχώρησε πρόσφατα σε συμφωνία με την Cosmote και την εταιρεία διαχείρισης παθητικών υποδομών κινητής Vantage Towers για την εγκατάσταση του απαραίτητου εξοπλισμού για την κάλυψη δικτύου 4G/5G.

6 | CONSTRUCTION

Ι Ο ΥΛ Ι Ο Σ – ΑΥ Γ Ο Υ Σ Τ Ο Σ 2 0 2 2

D I M A N D : Σ ΤΟ 5 , 3 5 % ΤΟ Π Ο Σ Ο Σ ΤΌ Τ Η Σ L ATS C O – Ο Ι Β Α Σ Ι ΚΟ Ί Μ Έ ΤΟΧΟ Ι Σημαντικές αλλαγές σχετικές με τα δικαιώματα ψήφου γνωστοποίησε η Dimand με ανακοίνωσή της, που συγκεκριμένα αφορούν στους μετόχους LATSCO HELLENIC HOLDINGS και τους κ.κ. Δημήτριο Ανδριόπουλο και Παναγιώτη Παναγιωτίδη. Συγκεκριμένα, η Μαριάννα Λάτση -μέσω της Latsco Hellenic Holdings- είναι ο νέος μεγαλομέτοχος της εταιρείας ακινήτων Dimand, που εισήλθε πρόσφατα στο χρηματιστήριο πραγματοποιώντας ΑΜΚ με δημόσια εγγραφή. Όπως ανακοίνωσε η Dimand, η Latsco Hellenic Holdings κατέχει μετά την αύξηση κεφαλαίου 1.000.000 μετοχές, που αντιστοιχούν σε ποσοστό συμμετοχής 5,35%. Τα ποσοστά των μέχρι τώρα βασικών μετόχων διαμορφώθηκαν ως εξής: Ο επικεφαλής της εταιρείας Δημήτρης Ανδριόπουλος που είχε 63,75%, πλέον κατέχει 51,01%. Το ποσοστό του δεύτερου βασικού μετόχου Π. Παναγιωτίδη από 7,50%, ανέρχεται σε 6%.

PROJECT DELFINI: ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΌ ΠΆΡΚΟ 100 MW ΣΤΗ ΔΡΆΜΑ

Η Cero Generation (Cero), κορυφαίος επενδυτής ηλιακής ενέργειας που δραστηριοποιείται σε όλη την Ευρώπη, ανακοίνωσε την έναρξη των εργασιών ενός φωτοβολταϊκού έργου ισχύος 100 MW στην Προσοτσάνη Δράμας σε εκδήλωση παρουσία του Υπουργού Ενέργειας και Περιβάλλοντος, κ. Κώστα Σκρέκα, του Υπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων κ. Άδωνι Γεωργιάδη, καθώς και του Υφυπουργού Χωροταξίας και Αστικού Περιβάλλοντος, κ. Νικόλαου Ταγαρά. Το έργο – γνωστό ως Project Delfini – είναι το πρώτο ηλιακό έργο στην Ελλάδα με ιδιωτικό

Ι Ο ΥΛ Ι Ο Σ – ΑΥ Γ Ο Υ Σ Τ Ο Σ 2 0 2 2

Συμφωνητικό Πώλησης της Παραγόμενης Ενέργειας, παρέχοντας βεβαιότητα εσόδων χωρίς επιδότηση για το περιουσιακό στοιχείο και προσφέροντας στους τελικούς καταναλωτές άμεση πρόσβαση σε φθηνότερη, καθαρή ενέργεια. Βοηθώντας στην παροχή καθαρής ενέργειας σε κοινότητες και επιχειρήσεις σε όλη την Ελλάδα, το έργο θα επιταχύνει την πρόοδο προς τους στόχους της χώρας να φτάσει το 70% του μεριδίου των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην ηλεκτρική ενέργεια που καταναλώνεται τοπικά έως το 2030.

CONSTRUCTION |

NEWS

EBRD: ΜΕ 20 ΕΚΑΤ. ΕΥΡΏ ΣΥΜΜΕΤΕΊΧΕ ΣΤΟ ΠΡΆΣΙΝΟ ΟΜΌΛΟΓΟ ΤΗΣ LAMDA DEVELOPMENT Στην επιτυχή έκδοση του πράσινου ομολόγου της Lamda Development ύψους 230 εκατ. ευρώ, συμμετείχε η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD), επενδύοντας το ποσό των 20 εκατ. ευρώ, όπως αναφέρεται στη σχετική ανακοίνωση της EBRD. Το 2019, η τράπεζα επένδυσε 22,7 εκατ. ευρώ στην αύξηση μετοχικού κεφαλαίου της Lamda προκειμένου να στηρίξει την ανάπτυξη του Ελληνικού. Υπενθυμίζεται ότι η συνολική ζήτηση από το επενδυτικό κοινό διαμορφώθηκε σε επίπεδα ρεκόρ 718,5 εκατ. ευρώ επιτυγχάνοντας υπερκάλυψη της έκδοσης κατά 3,12 φορές, ενώ αξιοσημείωτη ήταν, παρά τις ιδιαίτερα αντίξοες συνθήκες αγοράς, η μεγάλη συμμετοχή με πάνω από 14.000 αιτήσεις από ιδιώτες επενδυτές, καθώς και η συμμετοχή της EBRD.

Π Ρ Ο Τ Ω Ν Π ΥΛ Ώ Ν ΤΟ Π Ρ Ώ ΤΟ Δ Ί Κ Τ ΥΟ Π Ρ Ο Η Γ Μ Έ Ν Η Σ Α Ε Ρ Ο Κ Ι Ν Η Τ Ι ΚΌΤ Η ΤΑ Σ ΣΤΗΝ ΕΛΛΆΔΑ

Μία ομάδα από κορυφαίους παίκτες παγκοσμίως στους τομείς της αεροπλοΐας, του τουρισμού & της φιλοξενίας, των κατασκευών και των επενδύσεων, έχει δημιουργήσει μία κοινοπραξία, την Orama Ventures, με σκοπό την ανάπτυξη των απαιτούμενων υποδομών, για την είσοδο και λειτουργία αεροσκαφών τύπου eVTOL (αεροσκάφη ηλεκτρικής πρόωσης, κάθετης απογείωσης και προσγείωσης) στην Ελλάδα, μέχρι το 2026. Πρόκειται για αεροσκάφη με ηλεκτρικά συστήματα πρόωσης, με δυνατότητα κάθετης απογείωσης και προσγείωσης, χωρίς να απαιτείται η ύπαρξη διαδρόμου προσγείωσης. Η πλατφόρμα Orama Nexus

8 | CONSTRUCTION

αναμένεται να αντλήσει κεφάλαια άνω των 500 εκατομμυρίων ευρώ για το πρώτο μέρος της επένδυσης, ενώ το συνολικό ύψος αυτής προβλέπεται να ξεπεράσει τα 2 δισεκατομμύρια ευρώ, για τα πρώτα δέκα (10) έτη λειτουργίας της πλατφόρμας, συμπεριλαμβανομένης της ανάπτυξης του δικτύου και την προμήθεια των απαιτούμενων αεροσκαφών. «Είμαστε πολύ περήφανοι που επιλεγήκαμε ως ο αποκλειστικός συνεργάτης της Orama Nexus για την κατασκευή και ανάπτυξη αυτού του καινοτόμου εγχειρήματος», δήλωσε ο κ. Χρήστος Παναγιωτόπουλος, Πρόεδρος της Άκτωρ ΑΤΕ.

Ι Ο ΥΛ Ι Ο Σ – ΑΥ Γ Ο Υ Σ Τ Ο Σ 2 0 2 2

ΕΙ∆ΙΚΗ ΕΚ∆ΟΣΗ

Φιλοξενείται το Σάββατο 24 Σεπτεμβρίου, αποκλειστικά στην ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

Επικοινωνήστε τώρα για την διαφημιστική σας προβολή! Διαφήμιση/Χορηγίες: Ματίνα Δημητριάδου: T: 210 661 7777, ext. 331, M: 6942 841 120, E: mdimitriadou@boussias.com Κυριακή Μανθοπούλου: T: 210 661 7777, ext. 156, M: 6948 515 080, E: kmanthopoulou@boussias.com Αρχισυνταξία: Γιάννης Πισπιρίγκος: T: 210 661 7777, ext. 250, Μ: 6977 948 519, E: gpispirigos@boussias.com

EVENT

ΈΦΤΑΣΕ Η ΏΡΑ ΤΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΉΣ ΑΠΟΔΟΤΙΚΌΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΚΤΙΡΊΩΝ Το συνέδριο Energy Efficiency in Buildings της Boussias συγκέντρωσε πλήθος κόσμου και ανέδειξε τις προκλήσεις της ενεργειακής αποδοτικότητας σε όλο των φάσμα των υποδομών

ΧΟΡΗΓΟΊ

ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΈΣ

ΑΙΓΊΔΕΣ

ΤΙΜΗΤΙΚΗ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΠΕΔΜΗΕΔΕ

Αριθμ. Πρωτ: 147

ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΕΝΩΣΗ ΔΙΠΛΩΜΑΤΟΥΧΩΝ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΩΝ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΕΡΓΟΛΗΠΤΩΝ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΡΓΩΝ (Π.Ε.Δ.Μ.Η.Ε.Δ.Ε.) Φειδίου 14-16, Τ.Κ. 106 78 ΑΘΗΝΑ ΤΗΛ.: 210.8232.210, 210.8251.673 FAX.: 210.8224.641 Ιστοσελίδα: www.pedmiede.gr Ηλεκτρ/κό Ταχ/μείο: pedmiede14@gmail.com

Αθήνα, 06-05-2022

Προς: κα Στέλλα Τσαρτσάρα Τηλ.: 210 661 7777, εσωτ.: 172 Κιν.: 69820 33 789

10 | C O N S T R U C T I O N

Ι Ο ΥΛ Ι Ο Σ – ΑΥ Γ Ο Υ Σ Τ Ο Σ 2 0 2 2

Αγαπητή κα Τσαρτσάρα,

Λάβαμε την επιστολή σας για το αίτημα θέσεως του Συνέδριου Energy Efficiency in Buildings 2022 υπό την Τιμητική Υποστήριξη της Πανελλήνιας Ένωσης Διπλωματούχων Μηχανολόγων Ηλεκτρολόγων Εργοληπτών Δημοσίων Έργων

ετά από 2,5 χρόνια γιορτάστηκε με φυσική παρουσία άνω των 200 συμμετεχόντων, επαγγελματιών στην ενεργειακή εξοικονόμηση του κτιριακού τομέα και στο κατασκευαστικό κλάδο γενικότερα, το Συνέδριο της Boussias, Energy Efficiency in Buildings, στο Ίδρυμα Ευγενίδου. Το Συνέδριο για την Ενεργειακή Αποδο τικότητα στον Κτιριακό Κλάδο ξεχώρισε για το υψηλό επίπεδο των ομιλητών, την ενδιαφέρουσα θεματική και τα case studies που παρουσιάστηκαν για τις παγκόσμια πρωτοπόρες τεχνικές και τεχνολογικές λύσεις σχεδιασμού κτιρίων, αλλά και πάρκων, εγκαταστάσεων logistics, υποδομών, τη χρήση υλικών και τα εργαλεία εξοικονόμησης ενέργειας από τη διαχείριση χρήσης κτιρίων, διάφορα εργαλεία πιστοποίησης, επιθεώρησης και ελέγχου, καθώς και χρηματοοικονομικές λύσεις κτιριακής αναβάθμισης. Το Συνέδριο τέλεσε υπό τις αιγίδες του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, του Υπουργείου Ανάπτυξης και του ΤΕΕ και υπό την τιμητική αιγίδα των ΕΙΠΑΚ, ΕΣΒΥΚ, ΙΕΝΕ, ΚΑΠΕ, ΠΕΔΜΗΕΔΕ, ΠΕΔΜΕΔΕ, ΠΟΜΙΔΑ, ΣΕΓΜ, ΣΑΤΕ και του SBC. Χορηγοί και υποστηρικτές του Συνεδρίου ήταν οι Elval Colour, IsZEB, KEBE, Manifest, Parostec, Schneider Electric, EY, GEP Group, Isomat, SenseOne, Zero Energy Building Ανώνυμη Εταιρεία Ενεργειακών Υπηρεσιών.

ΣΑΝΤΑΜΟΎΡΗΣ: ΣΥΓΚΡΊΣΙΜΟ ΤΟ ΚΌΣΤΟΣ ΤΩΝ ΠΡΟΗΓΜΈΝΩΝ ΥΛΙΚΏΝ

Ο Keynote Speaker του Συνεδρίου, Καθηγητής κ. Μάνθος Σανταμούρης, μίλησε για τις ανεπτυγμένες τεχνολογίες μετριασμού, τη χρήση προηγμένων υλικών και απάντησε σε τρία κομβικά ερωτήματα. Πρώτον για το πόσο ρεαλιστική είναι η μαζική κατασκευή με τέτοια υλικά, ο κ. Σανταμούρης ανέφερε: «Το κόστος είναι πολύ συγκρίσιμο με αυτό των συμβατικών τεχνολογιών. Το κόστος της αδράνειας όμως είναι γιγαντιαίο». Όσον αφορά τον συνδυασμό των υλικών με τις αναβαθμίσεις υφιστάμενου κτιριακού αποθέματος, επεσήμανε: «Οι τεχνολογίες που στοχεύουν στην εξοικονόμηση ενέργειας στα κτίρια έχουν αναπτυχθεί ραγδαία τα τελευταία χρόνια και επιτρέπουν την ελαχιστοποίηση των ενεργειακών αναγκών παράλληλα με την μεγιστοποίηση της

Ι Ο ΥΛ Ι Ο Σ – ΑΥ Γ Ο Υ Σ Τ Ο Σ 2 0 2 2

εσωτερικής περιβαλλοντικής ποιότητας. Οι σύγχρονες αυτές τεχνολογίες είναι πια καιρός να εφαρμοστούν ευρέως κατά τον σχεδιασμό και την κατασκευή των κτιρίων, ξεπερνώντας συντηρητικές αγκυλώσεις και ξεπερασμένα εμπορικά σχεδιαστικά πρότυπα». Τέλος, ερωτηθείς για το πόσο ρεαλιστικά είναι αυτά τα υλικά να ενσωματωθούν σε εθνική πολιτική κατασκευών, σημείωσε: «Εφόσον μια εθνική πολιτική εξοικονόμησης στηριχτεί στην σύγχρονη επιστημονική γνώση και όχι στον στείρο εμπειρισμό και σε εμπορικούς μύθους, θα έλεγα ότι είναι κάτι το σχετικά ρεαλιστικό. Όμως φοβάμαι ότι απέχουμε πάρα πολύ από μια τέτοια κατάσταση».

ΣΤΟ ΕΠΊΚΕΝΤΡΟ Ο ΠΑΘΗΤΙΚΌΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΌΣ

Το πρώτο μέρος του Συνεδρίου άγγιξε τον κοινωνικό χαρακτήρα του Σχεδιασμού Ενεργειακής Εξοικονόμησης Κτιρίων. Μεταφέρθηκε τεχνογνωσία από ειδικούς του παθητικού σχεδιασμού κτιρίου και τις ενεργειακές κοινότητες από το εξωτερικό, για την αναβάθμιση πολυκατοικίας στον Ταύρο με μέσα που θα μπορέσουν να επωφεληθούν κάτοικοι που θα ζούσαν στην ενεργειακή φτώχεια, αλλά και για τις τεχνικές λύσεις μετριασμού της ενεργειακής φτώχειας. Παρουσιάστηκαν νέα επιχειρηματικά μοντέλα και ιδιοκτησιακά σχήματα στα πλαίσια της κυκλικής οικονομίας και το γεγονός ότι η αποτελεσματικότητα της ενεργειακής απόδοσης κτιρίων έχει καθαρά αναπτυξιακό χαρακτήρα: αν δεν γίνει κάτι μέχρι το 2033, οι συνέπειες στον αστικό ιστό και τη δημόσια υγεία, θα έχουν πολύ αυξημένο κόστος μετριασμού.

Η ΤΕΧΝΟΓΝΩΣΊΑ ΚΑΙ ΟΙ ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΈΣ ΕΛΛΕΊΨΕΙΣ

Στο δεύτερο μέρος, μίλησε η πρωτοπορία των μηχανικών, διαχειριστών ενέργειας και αρχιτεκτόνων της χώρας στο θέμα της ενεργειακής αποδοτικότητας στις υποδομές και τις κατασκευές. Παρουσιάστηκε το μέλλον της πραγματικής εξοικονόμησης στη κατασκευή, μέσα από τη τεχνολογία ΒΙΜ, αλλά και λειτουργικής διαχείρισης κτιρίου. Αρχιτέκτονες μας ταξίδεψαν με υπέροχες ομιλίες στα έργα τους. Διαχειριστές κτιρίων, ακινήτων και βιώσιμης ανάπτυξης μας μίλησαν για τεχνολογικές λύσεις ανάσχεσης, μετριασμού και προσαρμογής στη διαχείριση και το σχεδιασμό του κτιρίου καθώς και για την αναβάθμιση με περιβαλλοντικά κριτήρια ως ανάγκη για τις παρεμβάσεις μεγάλης κλίμακας για τη χώρα. Τέλος, σε ένα πάνελ συζήτησης οι θεσμικοί φορείς των μηχανικών του κατασκευαστικού κλάδου σχετικά με το κτίριο, απάντησαν σε ακανθώδη ζητήματα που αφορούν τις ρυθμιστικές ελλείψεις, τα νομοθετικά κενά και τις ανάγκες των εργαλείων για αύξηση της αποτελεσματικότητας μιας προσπάθειας που θα μας κρατά σε ενδιαφέρον για τα επόμενα 10 χρόνια.

ΤΙ ΘΑ ΑΚΟΛΟΥΘΉΣΕΙ ΤΟ 2023

Το 2023, η επόμενη διοργάνωση του συνεδρίου Energy Efficiency in Buildings θα εστιάσει στη δυναμική της αγοράς. Συγκεκριμένα, θα εμβαθύνει περισσότερο σε τρεις τομείς σχετικά με τα ιδιωτικά κτίρια, τα δημόσιας χρήσης και τα δημόσια κτίρια. Μείνετε συντονισμένοι για ένα Συνέδριο το 2023 που θα αλλάξει τα δεδομένα στο κύκλο ζωής του κτιρίου! ■

CONSTRUCTION |

SPECIAL REPORT

ΔΆΝΕΙΑ ΈΩΣ 3 ΔΙΣ. ΕΥΡΏ ΘΑ ΧΡΕΙΑΣΤΟΎΝ ΟΙ ΚΑΤΑΣΚΕΥΈΣ Η Ε Π Ι Κ Ε Ί Μ Ε Ν Η Α Ν Ά Π Τ Υ Ξ Η Τ Ε Ρ Μ ΑΤ Ί Ζ Ε Ι Τ Η Σ Υ Ρ Ρ Ί Κ Ν Ω Σ Η ΤΟΥ Κ Λ Ά ΔΟΥ

Οι προοπτικές ανάπτυξης αλλά και οι χρηματοδοτικές ανάγκες του ευρύτερου κατασκευαστικού κλάδου, όπως αποτυπώθηκαν στη μελέτη του ΙΟΒΕ. ΕΠΙΜΈΛΕΙΑ: ΓΙΆΝΝΗΣ ΠΙΣΠΙΡΊΓΚΟΣ

12 | C O N S T R U C T I O N

Ι Ο ΥΛ Ι Ο Σ – ΑΥ Γ Ο Υ Σ Τ Ο Σ 2 0 2 2

Ως

το τέλος της εποχής συρρίκνωσης του κατασκευαστικού κλάδου, που ξεκίνησε μετά το 2007, χαρακτηρίζει την επικείμενη περίοδο των έργων που θα λάβουν χώρα στην Ελλάδα η μελέτη που ανατέθηκε στο ΙΟΒΕ από το Ταμείο Μηχανικών Εργοληπτών Δημόσιων Έργων – ΤΜΕΔΕ, με τίτλο «Προοπτικές ανάπτυξης και ανάγκες χρηματοδότησης του τομέα των Κατασκευών». Ο Πρόεδρος του ΤΜΕΔΕ, κ. Κωνσταντίνος Μακέδος, σημείωσε με αφορμή την παρουσίαση της μελέτης: «Σήμερα, που οι προοπτικές για τον τεχνικό κόσμο είναι θετικές, το βασικό διακύβευμα είναι η ύπαρξη ευέλικτων λύσεων στον τομέα της χρηματοδότησης. Οι ευρωπαϊκοί πόροι, σε συνδυασμό με τα προγράμματα συγχρηματοδότησης και εγγυοδοσίας

Ι Ο ΥΛ Ι Ο Σ – ΑΥ Γ Ο Υ Σ Τ Ο Σ 2 0 2 2

προσφέρουν σημαντική εξοικονόμηση χρηματοοικονομικού κόστους στις επιχειρήσεις, αλλά αποτελούν και τη βασική προϋπόθεση για την ανάπτυξη του κλάδου. Για αυτόν ακριβώς τον λόγο, στο ΤΜΕΔΕ, εργαζόμαστε όλα αυτά τα χρόνια, για την ενίσχυση και την ευνοϊκή χρηματοδότηση ενός υγιούς οικοσυστήματος μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων. Αυτών των επιχειρήσεων που αποτελούν τη ραχοκοκαλιά και την κρίσιμη μάζα ανάπτυξης στην χώρα. Με αυτό το δεδομένο, που επιβεβαιώνεται και από την έρευνα του ΙΟΒΕ, θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε στους δύο βασικούς πυλώνες της λειτουργίας μας, τον εγγυοδοτικό και τον πιστοδοτικό με πρωτοβουλίες και συνέργειες που θα επιτρέπουν στα μέλη μας να αποτελούν την ατμομηχανή της ανάπτυξης και των επενδύσεων». Ο Γενικός Διευθυντής του ΙΟΒΕ, Καθηγητής Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, κ. Νίκος Βέττας, αναφέρθηκε στον κρίσιμο ρόλο που μπορεί να παίξει ο τομέας των κατασκευών στα αμέσως επόμενα χρόνια για τη συνολική ανάπτυξη της οικονομίας. «Ο τομέας είχε συνολικά υποβιβαστεί έντονα από την αρχή της δεκαετούς κρίσης και έχει εξαιρετικές δυνατότητες ανάπτυξης, όμως είναι κρίσιμος ο ρόλος της χρηματοδότησης όπως και του αποτελεσματικού θεσμικού πλαισίου».

ΟΙ ΤΟΜΕΊΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΌΤΗΣΗΣ, ΕΝΊΣΧΥΣΗ ΑΕΠ, ΑΎΞΗΣΗ ΤΟΥ ΤΖΊΡΟΥ

Σύμφωνα με τη μελέτη του ΙΟΒΕ, οι πόροι από το Ταμείο Ανάκαμψης μαζί με τα υπόλοιπα Ευρωπαϊκά Ταμεία και τους Εθνικούς πόρους αναμένεται να χρηματοδοτήσουν έργα υποδομών που θα τροφοδοτήσουν την ισχυρή ανάπτυξη των Κατασκευών τα επόμενα χρόνια,

τερματίζοντας τη μεγάλη συρρίκνωση του κλάδου που σημειώθηκε μετά το 2007. Με βάση την ανάλυση των δράσεων του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΕΣΑΑ) εκτιμάται ότι επιχορηγήσεις ύψους €7,96 δισ. θα κατευθυνθούν σε έργα που έχουν άμεση σχέση με τις Κατασκευές, κινητοποιώντας συνολικούς πόρους ύψους €13,3 δισ. Τα κατασκευαστικά έργα που θα στηριχθούν με επιχορηγήσεις από το Ταμείο Ανάκαμψης αφορούν κυρίως τους τομείς της Ενέργειας (€4,6 δισ.), των Μεταφορών (€4,1 δισ.) και του Περιβάλλοντος (€2,9 δισ.). Μαζί με τους πόρους από τα δάνεια του Ταμείου Ανάκαμψης (και τους κινητοποιούμενους από τα δάνεια πόρους χρηματοδότησης) εκτιμάται ότι για έργα με άμεση σχέση με τις Κατασκευές θα μπορούσαν να κινητοποιηθούν την περίοδο 2022-2026 συνολικά €27 δισ. (επιχορηγήσεις €13,3 δισ. και δάνεια €13,7 δισ.). Συνεπώς οι επενδύσεις σε Κατασκευές – κυρίως στις υποδομές – εκτιμάται ότι θα ενισχύσουν σημαντικά το μερίδιό τους στο ΑΕΠ την περίοδο 2022-2026. Μεσοπρόθεσμα, εκτιμώνται επιπρόσθετες επενδύσεις σε υποδομές και κατοικίες ετησίως ύψους έως 4,1% του ΑΕΠ (συγκριτικά με το 2020) – με το ποσοστό των επενδύσεων σε κατασκευαστικά έργα να φτάνει μέχρι το 8,1% του ΑΕΠ το 2025 από 4% το 2020. Εκτιμάται επίσης ότι η αξία παραγωγής των κατασκευαστικών έργων υποδομών και κατοικιών θα ακολουθήσει ισχυρή ανοδική πορεία την περίοδο 2022 - 2026, ξεπερνώντας τα €18 δισ. το 2025 (από €7,6 δισ. το 2020). Εξαιτίας της ισχυρής επίδρασης των επενδύσεων του ΕΣΑΑ, η συνολική ώθηση θα δοθεί σε μεγαλύτερο βαθμό από τις επενδύσεις σε υποδομές και κατασκευαστικά έργα

CONSTRUCTION |

SPECIAL REPORT

ΚΩΝΣΤΑΝΤΊΝΟΣ ΜΑΚΈΔΟΣ ΠΡΌΕΔΡΟΣ ΤΜΕΔΕ «Οι ευρωπαϊκοί πόροι, σε συνδυασμό με τα προγράμματα συγχρηματοδότησης και εγγυοδοσίας, προσφέρουν σημαντική εξοικονόμηση χρηματοοικονομικού κόστους στις επιχειρήσεις, αλλά αποτελούν και τη βασική προϋπόθεση για την ανάπτυξη του κλάδου».

ΝΊΚΟΣ ΒΈΤΤΑΣ ΓΕΝΙΚΌΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΉΣ ΙΟΒΕ «Ο τομέας είχε συνολικά υποβιβαστεί έντονα από την αρχή της δεκαετούς κρίσης και έχει εξαιρετικές δυνατότητες ανάπτυξης, όμως είναι κρίσιμος ο ρόλος της χρηματοδότησης».

14 | C O N S T R U C T I O N

πλην κατοικιών. Όμως, και η ιδιωτική οικοδομική δραστηριότητα θα ενισχυθεί συγκριτικά με το (χαμηλό) επίπεδο που καταγράφηκε το 2020. Η ανάπτυξη των Κατασκευών θα ενισχύσει σημαντικά και τα μεγέθη των επιχειρήσεων του τομέα τα επόμενα χρόνια. Εκτιμήθηκε ότι συνολικά ο κύκλος εργασιών του τομέα θα διπλασιαστεί την περίοδο 2021-2026, φτάνοντας τα €19,8 δισ. το 2026, εφόσον απορροφηθεί το σύνολο των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης (επιχορηγήσεις και δάνεια).

ΠΌΣΑ ΔΆΝΕΙΑ ΘΑ ΧΡΕΙΑΣΤΕΊ Ο ΚΛΆΔΟΣ

Όπως τονίζεται στη μελέτη του ΙΟΒΕ η ανάπτυξη των δημόσιων και ιδιωτικών κατασκευαστικών έργων, η συμμετοχή σε δημόσια έργα και ο εκσυγχρονισμός του παραγωγικού δυναμικού του κλάδου θα απαιτήσουν σημαντικά αυξημένους πόρους χρηματοδότησης από το χρηματοπιστωτικό σύστημα, τόσο σε κεφάλαια κίνησης όσο και σε μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα δανειακά κεφάλαια. Με βάση τα αποτελέσματα των οικονομετρικών εκτιμήσεων και την προσδοκώμενη εξέλιξη της κατασκευαστικής δραστηριότητας, εκτιμάται ότι οι καθαρές ροές δανείων με διάρκεια έως 1 έτος (κεφάλαια κίνησης) στις Κατασκευές θα μπορούσαν να κυμανθούν την περίοδο 2022-2026 από €363-€546 εκατ. Αντίστοιχα, οι καθαρές ροές δανείων με διάρκεια μεγαλύτερη από 1 έτος εκτιμάται ότι θα μπορούσαν να κυμανθούν την ίδια περίοδο από €1,04 €1,44 δισ. Οι καθαρές ροές δανείων με διάρκεια έως 1 έτος στις δραστηριότητες Αρχιτεκτόνων και Μηχανικών εκτιμάται ότι θα μπορούσαν να κυμανθούν από €46€124 εκατ., ενώ με διάρκεια μεγαλύτερη από 1 έτος από €99 - €212 εκατ. Συνολικά, εκτιμάται ότι οι ετήσιες ακαθάριστες ροές δανείων στον τομέα των Κατασκευών θα μπορούσαν να κυμανθούν από €2- €3 δισ. την περίοδο 2022-2026. Οι ακαθάριστες ροές βραχυπρόθεσμων δανείων εκτιμάται ότι θα μπορούσαν να κυμανθούν από €250 εκατ. έως €900 εκατ. Η πλειονότητα των δανείων θα είναι μακροπρόθεσμα δάνεια με διάρκεια μεγαλύτερη από ένα έτος, με τις ακαθάριστες ροές τους να κυμαίνονται από €1,7 έως €2,2 δισ. Στη μελέτη διερευνήθηκαν συμπληρωματικά οι ανάγκες χρηματοδότησης του τομέα των Κατασκευών με βάση το μέγεθος των επιχειρήσεων, με την αξιοποίηση δεδομένων από λογιστικές καταστάσεις

τεχνικών και μελετητικών επιχειρήσεων. Από τη σχετική ανάλυση εκτιμήθηκε ότι ο συνολικός τραπεζικός δανεισμός των επιχειρήσεων του τομέα την περίοδο 2022-2026 θα αυξηθεί συγκριτικά με το επίπεδο του 2020 κατά €596 εκατ. έως €2,3 δισ. Για τις πολύ μικρές επιχειρήσεις, η αύξηση του συνολικού τραπεζικού δανεισμού εκτιμάται ότι θα κυμανθεί από €248 εκατ. έως €957 εκατ., που αντιπροσωπεύει το 42% της συνολικής αύξησης. Οι μικρές επιχειρήσεις συγκεντρώνουν το 25%, οι μεσαίες το 13% και οι μεγάλες το 21% της συνολικής αύξησης του καθαρού τραπεζικού δανεισμού.

ΤΟ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΙΚΌ ΚΕΝΌ ΚΑΙ ΟΙ ΛΎΣΕΙΣ

Για τον κλάδο των Κατασκευών η πιστωτική επέκταση ήταν ισχυρή μέχρι και το 2008. Οι καθαρές ροές δανείων προς τις Κατασκευές και τις δραστηριότητες Αρχιτεκτόνων και Μηχανικών υποχώρησαν σημαντικά μετά το 2008, παρουσιάζοντας μέχρι το 2020 στασιμότητα κατά μέσο. Η στασιμότητα των καθαρών ροών τραπεζικής χρηματοδότησης στη διάρκεια της οικονομικής κρίσης, στον τομέα των Κατασκευών αλλά και συνολικά στην ελληνική οικονομία, υποδεικνύει την υποχρηματοδότηση των ΜμΕ και αφορά όχι μόνο τις ανάγκες τους σε κεφάλαια κίνησης αλλά και στις επενδυτικές τους ανάγκες. Ως εκ τούτου, η οικονομική κρίση και η αδυναμία πρόσβασης σε δανειακά κεφάλαια δημιούργησαν ένα χρηματοδοτικό κενό, το μέγεθος του οποίου προκύπτει από τη διάσταση που υπάρχει μεταξύ προσφοράς και ζήτησης κεφαλαίων από τις ΜμΕ. Η προσδοκώμενη άνοδος της κατασκευαστικής δραστηριότητας θα ενισχύσει την ανάγκη των επιχειρήσεων και των επαγγελματιών του τομέα για χρηματοδότηση τα επόμενα χρόνια. Ωστόσο, οι δυσκολίες στη χρηματοδότηση και το υψηλότερο (συγκριτικά με άλλες χώρες της Ευρωζώνης) κόστος δανεισμού των τεχνικών επιχειρήσεων και επαγγελματιών παραμένουν εμπόδια. Συγχρόνως, το χρηματοδοτικό κενό στην Ελλάδα είναι σταθερά υψηλότερο έναντι του ευρωπαϊκού μέσου όρου. Οι δυσκολίες στη χρηματοδότηση και το υψηλό χρηματοδοτικό κενό μπορεί να αμβλυνθούν με τη χρήση διάφορων χρηματοδοτικών εργαλείων (π.χ. εγγυητικά κεφάλαια, επιδότηση επιτοκίου, κ.ά.), ώστε να υλοποιηθούν απρόσκοπτα οι δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις σε κατασκευαστικά έργα τα επόμενα χρόνια.

Ι Ο ΥΛ Ι Ο Σ – ΑΥ Γ Ο Υ Σ Τ Ο Σ 2 0 2 2

Προστατεύουµε, Φροντίζουµε, Νοιαζόµαστε.

SPECIAL REPORT

ΤΟ ΑΛΟΥΜΙΝΙΟ ΣΤΟΝ ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΟ ΚΟΣΜΟ Το αλουμίνιο είναι ένα δομικό υλικό εξαιρετικά φιλικό προς το περιβάλλον και με σπουδαίες φυσικές ιδιότητες, που το καθιστούν ιδανική επιλογή για κάθε κατασκευή και κυρίως για τα βιομηχανικά κτίρια. ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΚΑΤΣΙΜΙΛΗ

16 | C O N S T R U C T I O N

Ι Ο ΥΛ Ι Ο Σ – ΑΥ Γ Ο Υ Σ Τ Ο Σ 2 0 2 2

Το

αλουμίνιο είναι ένα από τα σημαντικότερα δομικά υλικά, το οποίο βρίσκει ευρέως εφαρμογές τόσο σε βιομηχανικά κτίρια όσο και σε κατοικίες. Αν και παλαιότερα η χρήση του περιοριζόταν κυρίως σε συστήματα κουφωμάτων, πλέον οι εφαρμογές του έχουν διευρυνθεί. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν οι προσόψεις πολλών νέων κτιρίων -συνήθως κτίρια γραφείωνόπου η πρόσοψη τους είναι κατά βάση από αλουμίνιο. Η εξέλιξη αυτή δεν είναι καθόλου τυχαία και σχετίζεται άμεσα με τις ιδιότητες του υλικού, τον οικολογικό του χαρακτήρα και τις τιμές της αγοράς. Και αυτό διότι προσφέρει πλήθος πλεονεκτημάτων σε σύγκριση με τα άλλα μέταλλα και για αυτό προτιμάται από τους μηχανικούς στις περισσότερες κατασκευές. Επομένως, ποιες είναι εκείνες οι ιδιότητες που κάνουν το αλουμίνιο τόσο ξεχωριστό;

ΟΙ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΟΥ ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΥ

Το αλουμίνιο είναι ένα μέταλλο εξαιρετικά ελαφρύ, το οποίο παράλληλα δεν οξειδώνεται, γεγονός που το καθιστά εξαιρετική επιλογή για τους εξωτερικούς χώρους των βιομηχανικών κτιρίων. Πάρα το μικρό του βάρος, είναι αρκετά ανθεκτικό και έχει μεγάλη διάρκεια ζωής ακόμα και σε περιβάλλοντα που δέχονται λόγω της λειτουργίας τους αυξημένες καταπονήσεις. «Το αλουμίνιο είναι ανθεκτικό και ανακυκλώσιμο. Και σε μια εποχή που η ανάγκη εξοικονόμησης πρώτων υλών και η ενεργειακή κρίση είναι κυρίαρχες στον πλανήτη, δεν μπορεί παρά να πρωταγωνιστεί στην κατασκευή, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά στην παγκόσμια αγορά. Επιπλέον, η χώρα μας είναι πρώτη σε παραγωγή βωξίτη στην Ε.Ε. – την πρώτη ύλη αλουμινίου - και η βιομηχανία παραγωγής και μεταποίησης αλουμινίου είναι σταθερά ένας κλάδος που συνεισφέρει θετικά στο οικονομικό ισοζύγιο παρά την οικονομική ύφεση και το υψηλό κόστος ενέργειας που έχει αλλάξει τα δεδομένα. Ειδικότερα στις κατασκευές, ανάμεσα στις άλλες του σημαντικές ιδιότητες, όπως η μηχανική αντοχή και το χαμηλό βάρος, το αλουμίνιο διακρίνεται για ένα αντιδιαβρωτικό φιλμ που σχηματίζεται στην επιφάνεια του με την οξείδωση και το καθιστά σχεδόν αδιάβρωτο σε αντίθεση με άλλα “ανταγωνιστικά” του υλικά» τονίζει ο Πολυχρόνης Πολυχρονάκης Πολίτικος Μηχανικός της LM Construction.

Ι Ο ΥΛ Ι Ο Σ – ΑΥ Γ Ο Υ Σ Τ Ο Σ 2 0 2 2

Επί του θέματος, ο Θεοχάρης Πανουργιάς, Δν/της εταιρικών πωλήσεων της Inoxal by Etem αναφέρει ότι «το αλουμίνιο έχει έναν μοναδικό συνδυασμό ελκυστικών γνωρισμάτων και ιδιοτήτων, τα οποία προσδίδουν συγκριτικά πλεονεκτήματα έναντι άλλων υλικών. Μερικά από τα χαρακτηριστικά αυτά είναι η σχέση της αντοχής προς το βάρος του, η ασφάλεια, η ευελιξία στον σχεδιασμό καθώς και τα τεχνικά χαρακτηριστικά του. Το αλουμίνιο έχει πλέον φέρει την επανάσταση σε πολλά επίπεδα, κυρίως τεχνολογικά. Αν και ελαφρύτερο από άλλα μέταλλα, διαθέτει υψηλές μηχανικές αντοχές, και για αυτό χρησιμοποιείται τόσο πολύ στον τομέα της αεροναυπηγικής, ο οποίος θεωρείται από τους πιο απαιτητικούς. Επιπλέον, είναι εξαιρετικά ανθεκτικό στη διάβρωση, με τις πρώτες εγκαταστάσεις αλουμινίου στην κατασκευή να αντέχουν, πάνω από έναν αιώνα. Το αλουμίνιο θεωρείται ως ένα από τα πιο ανακυκλώσιμα υλικά παγκοσμίως. Μάλιστα, έρευνες δείχνουν ότι στην Ευρώπη το 85% του αλουμινίου που χρησιμοποιείται στις κατασκευές προέρχεται από την ανακύκλωση του. Το αλουμίνιο έχει ένα μοναδικό και ασυναγώνιστο συνδυασμό ιδιοτήτων, που σημαίνει ότι είναι ένα εξαιρετικά ευπροσάρμοστο, ιδιαίτερα χρηστικό και ελκυστικό σαν δομικό υλικό». Με τη σειρά του, ο Μιχάλης Χατζη μανωλάκης, Αντιπρόεδρος της εταιρείας Triton Act επισημαίνει πως «το αλουμίνιο είναι το πιο επίκαιρο και διαδεδομένο δομικό υλικό, διότι, παρόλο που το προϊόν χρησιμοποιείται πάνω από έναν αιώνα στις κατασκευές, σήμερα έχει φθάσει να αξιοποιείται σε ποικίλους βιομηχανικούς

κλάδους. Αυτό οφείλεται κυρίως στις φυσικομηχανικές ιδιότητες του, καθώς είναι ένα από τα ελαφρύτερα μέταλλα , έχει ιδιαίτερη αντοχή έναντι της σκουριάς , ενώ είναι εξαιρετικά ανθεκτικό στις μηχανικές καταπονήσεις. Επιπλέον, είναι απόλυτα ανακυκλώσιμο και υπάρχει σε αφθονία στη φύση, χαρακτηριστικά που επιβεβαιώνουν τον οικολογικό του χαρακτήρα. Ως υλικό καταλαμβάνει τουλάχιστον το 35% των υλικών τής οικοδομικής κατασκευής».

Μιχάλης Χατζημανωλάκης, Αντιπρόεδρος Triton Act

Θεοχάρης Πανουργιάς, Δ/ντης Εταιρικών Πωλήσεων, Inoxal by Etem

ΧΡΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΥ ΣΤΙΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ

Το αλουμίνιο είναι ένα υλικό το οποίο χρησιμοποιείται συχνά από τους αρχιτέκτονες και λοιπούς μηχανικούς για την υλοποίηση των εσωτερικών και εξωτερικών χώρων των κατασκευών. Τα τελευταία χρόνια η ζήτηση του αλουμινίου έχει ανέβει αισθητά και πολύ πιο συχνά σε σύγκριση με προηγούμενες δεκαετίες συναντάται σε βιομηχανικά κτίρια, εμπορικά συγκροτήματα, κτίρια γραφείων και γήπεδα. Σταδιακά υπάρχει μία μετάβαση από τις απλές οικιακές εφαρμογές του μετάλλου σε πιο πολυσύνθετες, που σχετίζονται με μεγαλύτερου βεληνεκούς έργα. «Το αλουμίνιο χρησιμοποιείται κυρίως στους εσωτερικούς χώρους για την πλήρωση παρειών (σύνθετα πανέλα μετά-μόνωσης έως τοίχοι), αλλά χρησιμοποιείται κυρίως για τα κουφώματα και τα συστήματα υαλοπετασμάτων “curtain wall”. Ως προς τα κουφώματα καλύπτει όλη την γκάμα τυπολογιών (ανοιγόμενων – επάλληλων – συρόμενων). Επίσης,

CONSTRUCTION |

SPECIAL REPORT χρησιμοποιείται κυρίως στις επενδύσεις (σύνθετες & απλές), στα συστήματα σκίασης (σκιάδια, περσίδες, πέργκολες, στέγαστρα) και σε σύνθετες πολυμορφικές ελαφριές κατασκευές» επεξηγεί ο Μ. Χατζημανωλάκης. Ο Π. Πολυχρονάκης αναφέρει πως «τα κουφώματα αλουμινίου χρησιμοποιούνται στην Ελλάδα ήδη από τη δεκαετία του ’60 και πλέον στην ελληνική οικοδομή το αλουμίνιο καταλαμβάνει στα κουφώματα τα τρία τέταρτα της αγοράς. Με το σχηματισμό του λεπτού επιφανειακού στρώματος, αντέχει στη διάβρωση από εξωτερικές πηγές όπως ο ατμοσφαιρικός αέρας, οι χημικές ουσίες και το νερό και έτσι μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την προστασία πολλών και διαφορετικών χώρων. Επιπλέον, τα σύγχρονα κράματα αλουμινίου έχουν βελτιωμένες μηχανικές ιδιότητες με αποτέλεσμα να συνδυάζονται καλύτερα με άλλα υλικά είτε για προστασία (με διπλά τζάμια) είτε για αισθητική (με ξύλο, άλλα μέταλλα κλπ). Σε ένα σύγχρονο κτίριο, αλουμίνιο μπορεί να συναντήσει κανείς πέρα από τα εξωτερικά κουφώματα και πορτοπαράθυρα, σε ψευδοροφές, σε κάθε είδους κάγκελα εσωτερικά και εξωτερικά, σε υαλοπετάσματα και συστήματα αποθήκευσης». Ο Θ. Πανουργιάς από πλευράς του δηλώνει ότι «τα τελευταία χρόνια, η χρήση του αλουμινίου στις αρχιτεκτονικές εφαρμογές, τόσο στη χώρα μας όσο και διεθνώς,

παρουσιάζει σταθερά ανοδική πορεία, αφού έχει τη δυνατότητα να προσφέρει διαφορετικές και αναβαθμισμένες λύσεις. Στις μέρες μας, το αλουμίνιο χρησιμοποιείται στην κατασκευή αρχιτεκτονικών συστημάτων αλουμινίου όπως επενδύσεις προσόψεων κτιρίων, κατασκευές πορτών, παραθύρων, συστημάτων σκίασης, αλλά και διάφορων άλλων εφαρμογών, σχετιζόμενες με κατοικίες, προθήκες καταστημάτων, αλλά και για πιο μεγάλες και απαιτητικές κατασκευές, όπως βιομηχανικά κτίρια, ουρανοξύστες, αθλητικά στάδια, εμπορικά κέντρα, και έργα υποδομών. Ο στόχος της εφαρμογής αλουμινίου στις κατασκευές, είναι η προσφορά του σε υψηλά επίπεδα θερμομόνωσης, ηχομείωσης, ασφάλειας και αισθητικής και ως αποτέλεσμα να επιφέρει την αναβάθμιση του βιοτικού επιπέδου των χρηστών».

Η ΘΕΣΗ ΤΟΥ ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΥ ΣΤΗΝ ΠΡΟΚΑΤΑΣΚΕΥΗ

Η προκατασκευή είναι μία ανερχόμενη μέθοδος στην ανέγερση βιομηχανικών κτιρίων, τα οποία πολλές φορές διακρίνονται για την περιπλοκότητα της αρχιτεκτονικής τους δομής και τις υψηλές προδιαγραφές που πρέπει να πληρούν για την ασφάλεια των εργαζομένων. Η προκατασκευή, είτε μερική που αφορά συγκεκριμένα περίπλοκα κομμάτια του κτιρίου είτε ολική, βρίσκει ολοένα μεγάλη απήχηση, καθώς συμβάλλει στον περιορισμό των

κατασκευαστικών λαθών και στη μείωση του συνολικού κόστους. Το αλουμίνιο είναι ένα από τα κυριότερα υλικά που χρησιμοποιούνται στις προκατασκευές, επιβεβαιώνοντας για μία ακόμη φορά τον πρωταγωνιστικό του ρόλο στον κλάδο. Αναλυτικότερα, ο Θ. Πανουργιάς υποστηρίζει πως « τα κράματα αλουμινίου εφαρμόζονται στο μεγαλύτερο μέρος της προκατασκευής λόγω των εξαιρετικών μηχανικών ιδιοτήτων τους. Πιο συγκεκριμένα, το αλουμίνιο είναι ένα πολύ ελαφρύ δομικό υλικό, καθώς το βάρος του αντιστοιχεί στο ένα τρίτο του βάρους του χάλυβα. Το αλουμίνιο, λόγω του ότι δεν παραμορφώνεται με τον χρόνο, διαθέτει καθ’ όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής του σταθερές επιδόσεις. Παράλληλα, εξαιτίας της φύσης του, απαιτεί μηδενικό κόστος συντήρησης. Στην προκατασκευή, μπορεί να είναι το κύριο δομικό υλικό, της οροφής, του δαπέδου, των παρειών, ενώ μπορεί να χρησιμοποιηθεί και ως υλικό πληρώσεως σε ειδικές κατασκευές. Το αλουμίνιο συμβάλλει στην λειτουργικότητα κάθε κτιρίου, καθώς προσφέρει υψηλές επιδόσεις σε θερμομόνωση, ηχομείωση και ασφάλεια». Έπειτα, ο Π. Πολυχρονάκης σημειώνει πως στη δόμηση με προκατασκευασμένα στοιχεία, το αλουμίνιο μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως συνθετικό σε σύμμεικτες κατασκευές σε συνδυασμό με χάλυβα, γυαλί και άλλα υλικά. Και σε αυτόν τον τομέα, το χαμηλό του ειδικό βάρος, η αυξημένη αντοχή έναντι της διάβρωσης αλλά και η δυνατότητα παραγωγής ράβδων σε διατομές οποιουδήποτε σχήματος αποτελούν σημαντικά πλεονεκτήματα - έναντι του υψηλού κόστους που ήδη επιβαρύνει την επιλογή μιας προκατασκευής. Η συχνότερη εφαρμογή του αλουμινίου στην προκατασκευή σήμερα είναι στα υαλοπετάσματα αλουμινίου, τα οποία αποτελούν μεγάλο μέρος σύγχρονων κτιρίων, ειδικά όταν προορίζονται για επαγγελματικούς χώρους».

ΑΛΟΥΜΙΝΙΟ ΚΑΙ ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑ

Ένα από τα κυριότερα στοιχεία του αλουμινίου, που το καθιστούν ως ένα από τα σπουδαιότερα δομικά υλικά στον κόσμο των κατασκευών, είναι η ανακυκλωσιμότητα του. Το εν λόγω μέταλλο διαθέτει μεγάλο κύκλο ζωής, καθώς μετά από την κατάλληλη επεξεργασία ανακύκλωσης μπορεί να επαναχρησιμοποιηθεί αποτελεσματικά τόσο στις οικοδομικές

18 | C O N S T R U C T I O N

Ι Ο ΥΛ Ι Ο Σ – ΑΥ Γ Ο Υ Σ Τ Ο Σ 2 0 2 2

CONSTRUCTION |

SPECIAL REPORT

δραστηριότητες όσο και σε άλλους τομείς ανάπτυξης. Επιπλέον, το αλουμίνιο είναι ένα υλικό το οποίο βρίσκεται -ακόμα- σε μεγάλες ποσότητες στη φύση, με συνέπεια η εξόρυξη του να μην είναι ιδιαίτερα βλαβερή για το περιβάλλον. Με κριτήριο τα παραπάνω, γίνεται αντιληπτό ότι το αλουμίνιο είναι απαραίτητο για τις μελλοντικές κατασκευές, οι οποίες θα πρέπει να διέπονται από τις αρχές της βιωσιμότητας. Σχετικά, ο Π. Πολυχρονάκης αναφέρει ότι «το αλουμίνιο αποτελεί μια ανθεκτική και βιώσιμη επιλογή υλικού για τον τομέα των κατασκευών γιατί ικανοποιεί τις δύο βασικές ανάγκες της μετά-βιομηχανικής εποχής: βοηθάει στην εξοικονόμηση ενέργειας και μπορεί να ανακυκλωθεί σχεδόν απεριόριστα. Ειδικότερα, σε σχέση με την ανακύκλωση, ενώ επιτυγχάνεται προσεγγιστικά ίδια καθαρότητα μετά από κάθε κύκλο ανακύκλωσης του αλουμινίου, χρειάζεται μόλις το 5% της ενέργειας για τη δευτερογενή παραγωγή του σε σχέση με το αρχικό μετάλλευμα. Λαμβάνοντας υπόψη και τη διεθνή ζήτηση σε συνδυασμό με το υψηλό κόστος ενέργειας, δεν αποτελεί έκπληξη ότι στην Ευρώπη το 85% του αλουμινίου που χρησιμοποιείται στις κατασκευές προέρχεται από ανακύκλωση. Φυσικά και στην Ελλάδα,

20 | C O N S T R U C T I O N

που υπολείπεται αισθητά στις τεχνολογίες ανάκτησης υλικών, ο τομέας του αλουμινίου επιτυγχάνει ένα από τα υψηλότερα ποσοστά ανακύκλωσης». «Ένα περιβαλλοντικά βιώσιμο κτίριο, που σχεδιάζεται, κατασκευάζεται και λειτουργεί για να ελαχιστοποιεί τις συνολικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις και να προστατεύει τους φυσικούς πόρους, πρέπει να διαθέτει μια ποικιλία συστημάτων με πιστοποιήσεις, οι οποίες να εξασφαλίζουν την αντικειμενική μέτρηση σημαντικών περιβαλλοντικών δεικτών. Το αλουμίνιο είναι ένα ιδιαίτερο μέταλλο, καθώς είναι 100% ανακυκλώσιμο συμβάλλοντας έτσι στη βιωσιμότητά του σαν υλικό. Πρόκειται για ένα μέταλλο που πέραν της φιλικότητας προς το περιβάλλον, διατηρεί επ’ άπειρον τις μηχανικές του ιδιότητες, χωρίς να υποβαθμίζεται ποιοτικά από την ανακύκλωσή του» επισημαίνει ο Θ. Πανουριάς και συμπληρώνει: «αξίζει να σημειωθεί πως η ενέργεια που απαιτείται για την ανακύκλωσή του είναι 5% εκείνης που καταναλώνεται για την αρχική του παραγωγή. Η ανακύκλωση του αλουμινίου, είναι μια πρακτική ιδιαίτερα σημαντική και απαραίτητη για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη, καθώς συμβάλλει σε μεγάλο βαθμό στην εξοικονόμηση φυσικών πόρων και ενέργειας, με τα κτίρια και

τον κατασκευαστικό κλάδο να ευθύνονται για το ένα τρίτο της ενεργειακής χρήσης του πλανήτη». «Το αλουμίνιο είναι ένα μέταλλο φιλικό προς το περιβάλλον, διότι καταρχήν είναι 100% ανακυκλώσιμο, ενώ ταυτόχρονα διαθέτει εξαιρετική αντοχή στην οξείδωση και ανταποκρίνεται πλήρως στις ενεργειακές απαιτήσεις που πρέπει πλέον να πληρούν όλα τα καινούρια κτίρια για την ελαχιστοποίηση των εκπομπών του διοξειδίου του άνθρακα» δηλώνει ο Μ. Χατζημανωλάκης. Συμπερασματικά, διαπιστώνουμε ότι το αλουμίνιο θεωρείται ένα από τα σπουδαιότερα δομικά υλικά στον τομέα των κατασκευών και αναμένεται να αποκτήσει ακόμη σημαντικότερη θέση τα επόμενα χρόνια. Τις τελευταίες δεκαετίες χρησιμοποιείται συχνά στις προκατασκευές και στα βιομηχανικά κτίρια, τόσο σε εσωτερικούς όσο και σε εξωτερικούς χώρους των υφιστάμενων κατασκευών. Οι φυσικές ιδιότητες του μετάλλου, που το καθιστούν ελαφρύ και ανθεκτικό στην διάβρωση, συνδυαστικά με την ικανότητα του να ανακυκλώνεται πλήρως, καταναλώνοντας ελάχιστα ποσά ενέργειας, δικαιολογούν τον λόγο για τον οποίο το αλουμίνιο είναι τόσο διαδεδομένο στον κατασκευαστικό κλάδο. ■

Ι Ο ΥΛ Ι Ο Σ – ΑΥ Γ Ο Υ Σ Τ Ο Σ 2 0 2 2

FE 10 THIN

Υψηλών προδιαγραφών αυτοεπιπεδούμενο κονίαμα δαπέδων για χαμηλά πάχη από 2 mm έως 10 mm.

ΓΙΑ ΕΠΙΠΕΔΑ ΔΑΠΕΔΑ ΥΨΗΛΩΝ ΑΝΤΟΧΩΝ Ιδανική λύση σε εφαρμογές εξισωτικών στρώσεων πολύ χαμηλού πάχους.

KNAUF ΓΥΨΟΠΟΙΙΑ ΑΒΕΕ Ευριπίδου 10, Καλλιθέα. Τηλ.: 210 9310567 E-mail: knauf@knauf.gr www.knauf.gr Ι Ο ΥΛ Ι Ο Σ – ΑΥ Γ Ο Υ Σ Τ Ο Σ 2 0 2 2

CONSTRUCTION |

SPECIAL REPORT

ΚΤΙΡΙΑΚΟ ΚΕΛΥΦΟΣ: ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΚΑΙ ΑΙΣΘΗΤΙΚΗΣ Στο Construction αυτού του μήνα ανοίγουμε τον φάκελο του κτιριακού κελύφους. Τρεις καταξιωμένοι αρχιτέκτονες μιλούν για τα υλικά, τις παρεμβάσεις στα υπάρχοντα και τη λειτουργία της μελετητικής ομάδας όταν καλείται να καταπιαστεί με ένα «δυναμικό στοιχείο του κτιρίου». ΤΟΥ ΔΙΟΝΥΣΗ ΝΟΤΑΡΑΚΗ

22 | C O N S T R U C T I O N

Ι Ο ΥΛ Ι Ο Σ – ΑΥ Γ Ο Υ Σ Τ Ο Σ 2 0 2 2

«Έ

να κτίριο πρέπει να εξυπηρετεί κάποια λειτουργία. Αυτή η λειτουργία δίνει στο κτίριο τη μορφή του. Διαφορετικά, οποιεσδήποτε κι αν είναι οι επιδιώξεις του αν δεν είναι λειτουργικό, τότε το κτίριο δεν έχει κανένα νόημα». Η φράση αυτή αποδίδεται στον διάσημο αρχιτέκτονα Νίκο Βαλσαμάκη. Παραμένει επίκαιρη; Πόσο έχουμε απομακρυνθεί από την αρχή αυτή; Και τι πιστεύουν για τις μορφές των κτιρίων οι σημερινοί δημιουργοί; «Αναφέρατε μια φράση, που ίσως εκφράζει ό,τι σημαντικότερο, κατά την άποψή μου, στην αρχιτεκτονική. Εκφράζει την κεντρική ιδέα, τον άξονα που κατά την γνώμη μου, πρέπει να βασίζεται η αρχιτεκτονική σύλληψη, ο σχεδιασμός του οποιουδήποτε χώρου ή κτιρίου», μας λέει η αρχιτέκτων Νάση Δημοπούλου, από την οποία ζητήσαμε να σχολιάσει τη συμπυκνωμένη αυτή ρήση. «Η αρχή αυτή, που εισήλθε στον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό στις αρχές του προηγούμενου αιώνα όταν κοινωνικοί και οικονομικοί κυρίως λόγοι καθόρισαν τη φιλοσοφία του σχεδιασμού, εξακολουθεί και σήμερα να είναι βασικός άξονας σχεδιασμού και έκφρασης στον χώρο», συμπληρώνει, υπογραμμίζοντας πως η λειτουργία που επιτελείται στον εσωτερικό χώρο, εκφράζεται μέσω της μορφής του κτιρίου. «Η μορφή, το κέλυφος του κτιρίου, είναι η προστασία του αλλά και ταυτόχρονα ο ‘προσδιορισμός του’ στον χώρο. Ο τρόπος του να δηλώνεται και να ‘συνομιλεί’ με το περιβάλλον του», αναφέρει χαρακτηριστικά.

λύσεις προκύπτουν όταν το κέλυφος δεν αντιμετωπίζεται απλά ως μία «επιφάνεια διακόσμησης», αλλά όταν το αισθητικό αποτέλεσμα είναι συνδυασμός παραμέτρων σχετικών με την απόδοση και τη λειτουργία του κελύφους. «Με τα νέα εργαλεία μπορείς να διαχειριστείς πολλές παραμέτρους με μεγάλη ακρίβεια, να γίνεις πολύ συγκεκριμένος, να εστιάσεις σε διαφορετικές περιοχές του κελύφους και το τελικό αποτέλεσμα να είναι ιδιαίτερα ακριβές», υπογραμμίζει.

Στην Ελλάδα, η θερμομόνωση του κελύφους συστήθηκε στον κατασκευαστικό

κόσμο στα τέλη της δεκαετίας του ’70. Όχι μόνο κυριάρχησε και εκλαϊκεύθηκε, αλλά υπήρξε η πρώτη μίας σειράς εννοιών που είναι συνώνυμες με το «σοβαρό ζήτημα» της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων. «Αυτό που έχει αλλάξει πλέον είναι ότι το κέλυφος αξιολογείται με όρους απόδοσης. Θερμομόνωση, σκίαση, φυσικός φωτισμός και αερισμός αποτελούν, μεταξύ άλλων, πολύ σημαντικά κριτήρια για τον σχεδιασμό κελύφους», αναφέρει από την πλευρά του ο αρχιτέκτονας Ηλίας Παπαγεωργίου, υπογραμμίζοντας παράλληλα πως το κέλυφος αποτελεί ένα δυναμικό στοιχείο του κτιρίου που συμμετέχει ενεργά στην ποιότητα του εσωτερικού του. Οι απαιτήσεις γεννούν νέα τεχνολογικά εργαλεία που βοηθούν τους κατασκευαστές να αγγίξουν νέα όρια. «Σταδιακά και με τη χρήση νέων σχεδιαστικών εργαλείων οι απαιτήσεις για επιδόσεις συναντούν την αισθητική», σημειώνει ο κ. Παπαγεωργίου. Για εκείνον οι πιο ενδιαφέρουσες προτάσεις και σχεδιαστικές

Ηλίας Παπαγεωργίου, Αρχιτέκτονας, PILA Studio

Χάρης Σαββίδης, Αρχιτέκτονας, ΕΛΥΤΡΟΝ αρχιτεκτονική + πολεοδομία

Νάση Δημοπούλου, Αρχιτέκτων, ΩΜ Μελετητική

ΕΝΑΣ ΝΕΟΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ: ΟΙ ΕΠΙΔΟΣΕΙΣ

Ι Ο ΥΛ Ι Ο Σ – ΑΥ Γ Ο Υ Σ Τ Ο Σ 2 0 2 2

Η ΚΑΛΗ ΜΕΛΕΤΗ ΩΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ

Η τεχνολογία προσφέρει λύσεις, οι σχεδιαστικές προκλήσεις όμως παραμένουν. Ποιες είναι οι μεγαλύτερες και ποια στοιχεία καθιστούν μία μελέτη επιτυχημένη; «Είμαστε από τα γραφεία που αντιμετωπίζουν την αρχιτεκτονική ως μια ομαδική τέχνη, ακόμα και αν η θέση του αρχιτέκτονα είναι όπως του σκηνοθέτη σε μια

CONSTRUCTION |

SPECIAL REPORT κινηματογραφική ταινία», μας λέει ο αρχιτέκτονας Χάρης Σαββίδης. «Έτσι λοιπόν, ο αρχιτέκτονας αποφασίζει για τα βασικά υλικά τα οποία θα χρησιμοποιήσει στο κτίριο άλλα ταυτόχρονα τα υλικά αυτά θα προσαρμοστούν στις ενεργειακές ανάγκες και τις ανάγκες θερμομόνωσης του κτιρίου», αναφέρει, προσθέτοντας πως η μελέτη του κελύφους είναι καθοριστική για την εξυπηρέτηση της αρχιτεκτονικής λύσης που προτείνει ο αρχιτέκτονας για το κτίριο. Πού έρχεται λοιπόν το κομμάτι των συνεργασιών; «Αφού οι μηχανολόγοι λάβουν στοιχεία για τα ανοίγματα του κτιρίου, θα υπολογίσουν τις θερμομονωτικές ιδιότητες που θα απαιτηθεί να καλύπτει το κέλυφος», μας λέει, συμπληρώνοντας πως στο σημείο αυτό η συνεργασία μεταξύ αρχιτέκτονα, μηχανολόγου και στατικού είναι καίρια. «Η μεγαλύτερη πρόκληση και το ζητούμενο δηλαδή από αυτή τη συνεργασία είναι η κατά το δυνατόν λεπτότερη, ανθεκτική στα καιρικά φαινόμενα, με την ελάχιστη συντήρηση, πρόσοψη», υπογραμμίζει εμφατικά.

ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΣΤΟ ΑΠΟΘΕΜΑ

Οι νομοθετικές ρυθμίσεις, η περιβαλ λοντική ευαισθητοποίηση και η ολοένα μεγαλύτερη ανάγκη για εξοικονόμηση ενέργειας καλούν για παρεμβάσεις και στα υπάρχοντα κτίρια που κατασκευάστηκαν

24 | C O N S T R U C T I O N

Το κέλυφος είναι ένα δυναμικό στοιχείο του κτιρίου που συμμετέχει ενεργά στην ποιότητα του εσωτερικού του σε άλλες εποχές όπου κυριαρχούσαν διαφορετικές αντιλήψεις και πρότυπα, αλλά έδειξαν αξιοσημείωτη αντοχή μέσα στον χρόνο. Τι υλικά προτιμά ο μελετητής σε αυτές τις περιπτώσεις και με ποια κριτήρια; «Εξαρτάται από το κάθε έργο. Εμείς δεν δουλεύουμε με μία συγκεκριμένη παλέτα υλικών. Ανάλογα με τη φύση του έργου επιλέγουμε τα υλικά με βάση τα κριτήρια που σας ανέφερα πριν, σε συνάρτηση τόσο με τους στόχους που έχουμε θέσει για τις αποδόσεις του κτιρίου όσο και τις προσδοκίες μας για το αισθητικό αποτέλεσμα», μας λέει ο κ. Παπαγεωργίου. «Βλέπουμε παλιά κτίρια που έχουν αντέξει πολλά χρόνια. Χρήζουν συντήρησης, αλλά αντιλαμβανόμαστε ότι παλιώνουν με έναν όμορφο τρόπο. Υποδέχθηκαν πολλές διαφορετικές χρήσεις και υλικά τους έδειξαν αντοχή. Με γνώμονα το βάθος χρόνου προσπαθούμε να σχεδιάσουμε τις επεμβάσεις μας. Νομίζω πως αυτό αποτελεί

μεγάλη αξία», προσθέτει, συμπληρώνοντας πως μια επέμβαση πρέπει να είναι ευέλικτη καθώς το κτίριο θα λειτουργήσει για πολλά χρόνια και οι χρήσεις, που δεν μπορεί πάντα ο μελετητής να προβλέψει, θα αλλάξουν. «Το κτίριο ζει περισσότερο από εμάς», υπογραμμίζει ο συνομιλητής μας. Ένα ζήτημα επιπλέον είναι και αυτό του ενσωματωμένου άνθρακα. «Πρέπει να σκεφτεί κανείς τι επιπτώσεις έχει το κάθε υλικό στο περιβάλλον σε σχέση τόσο με την ενέργεια που έχει καταναλωθεί για να παραχθεί, όσο και με τη συμπεριφορά του μέσα στον χρόνο, αν δηλαδή χρειάζεται συντήρηση, που αποτελεί επίσης μια ενεργοβόρα διαδικασία».

ΜΕΙΩΝΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

Η μείωση των ενεργειακών αναγκών ενός κτιρίου αποτελεί ζητούμενο. Πώς το κέλυφος συντελεί στη μείωση κατανάλωσης ενέργειας; «Θα σας ζητούσα να δείτε το κέλυφος ως μια διακοπή μεταξύ δύο συνθηκών περιβάλλοντος με διαφορετικές τιμές θερμοκρασίας, υγρασίας, πίεσης», μας λέει ο κ. Σαββίδης και διευκρινίζει: εσωτερικά, οι τιμές είναι αυτές που απαιτεί η χρήση του κτιρίου, εξωτερικά είναι οι τιμές που επικρατούν την κάθε εποχή. «Έτσι, ενώ μέσα από το κέλυφος επικρατεί μια θερμοκρασία από 20 έως 25 βαθμούς Κελσίου, εξωτερικά μπορεί να επικρατεί

Ι Ο ΥΛ Ι Ο Σ – ΑΥ Γ Ο Υ Σ Τ Ο Σ 2 0 2 2

μια θερμοκρασία από 8 βαθμούς Κελσίου τη νύχτα μέχρι 30 βαθμούς τη μέρα», μας λέει. Τι σημαίνει αυτό; «Αυτό σημαίνει πως όσο πιο καλή και αποδοτική είναι η διακοπή, τόσο πιο εύκολα οι εσωτερικές συνθήκες δεν επηρεάζονται από τις εξωτερικές και τόσο λιγότερη ενέργεια θα δαπανήσω για να τις κρατήσω στα επίπεδα που τις χρειάζομαι».

ΤΑ ΝΕΑ ΥΛΙΚΑ ΚΑΙ Η ΜΟΡΦΗ ΤΩΝ ΚΤΙΡΙΩΝ

Τα νέα υλικά, που χρησιμοποιούνται για τις μονώσεις, έρχονται να αλλάξουν τη μορφή ενός κτιρίου. Πώς αναμένεται να επιδράσει αυτό στην αρχιτεκτονική ποικιλομορφία; «Τα νέα υλικά και η τεχνολογία των σύγχρονων υλικών διαμόρφωσης του κελύφους των κτιρίων, προέκυψαν σαν ανάγκη από ένα νέο κεφαλαιώδες ζήτημα που καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε σαν ανθρωπότητα και σύγχρονος πολιτισμός. Την προστασία του πλανήτη και την μείωση του ενεργειακού μας αποτυπώματος», απαντά η κυρία Δημοπούλου κάνοντας λόγο για φλέγοντα ζητήματα, επιβίωσης. «Κατά την γνώμη μου», συνεχίζει, «ο αρχιτεκτονικός σχεδιασμός πρέπει να αντιμετωπίσει την πρόκληση του συγκερασμού της έκφρασης του κτιρίου με την προστασία του και την ελαχιστοποίηση των ενεργειακών αναγκών του. Και βέβαια σε όλα αυτά να συνυπολογιστεί και το κόστος

Ι Ο ΥΛ Ι Ο Σ – ΑΥ Γ Ο Υ Σ Τ Ο Σ 2 0 2 2

κατασκευής». Ποιες είναι οι προκλήσεις για τους αρχιτέκτονες σε αυτή τη νέα συνθήκη και ποιες οι προσδοκίες από τον κλάδο τεχνολογίας υλικών; Για τη συνομιλήτριά μας βρισκόμαστε ακόμη στην αρχή της ανάπτυξης των τεχνολογιών αυτών. «Αναμένουμε την είσοδο στην αγορά και πολλών νέων τεχνολογιών, όπως τα πρόσμικτα μάζας, που μαζί με την απόσβεση του κόστους έρευνας και παραγωγής, θα εξασφαλίσουν την απαραίτητη ενεργειακή θωράκιση των κατασκευών με την εξασφάλιση πολλών περισσότερων εργαλείων σχεδιασμού και έκφρασης του κελύφους», μας λέει, αναφέροντας ενδεικτικά την ελευθερία χρήσης στις όψεις εμφανούς σκυροδέματος και την ελευθερία στην έκφραση

ενός κτιρίου που η βασική του λειτουργία έχει έμφαση στη «διαφάνεια».

ΤΟ ΚΟΣΤΟΣ ΚΑΙ Η ΑΠΟΣΒΕΣΗ

Το τελευταίο διάστημα ο κατασκευαστικός κλάδος δοκιμάζεται από την αύξηση της τιμής των υλικών. Το γεγονός αυτό, παρότι προκαλεί προβληματισμό, δεν φαίνεται να ανακόπτει τη διάθεση για αποδοτικές επεμβάσεις. «Από τη δική μας πλευρά, επειδή οι επεμβάσεις δεν γίνονται μόνο με αισθητικά κριτήρια, δεν υπάρχει κάτι που μπορείς να αφαιρέσεις. Η αισθητική προκύπτει από τις επιδόσεις. Αν μία επέμβαση έχει σχεδιαστεί με αυτή τη λογική η απόσβεση της επένδυσης θα έρθει σε βάθος χρόνου», υποστηρίζει ο κ. Παπαγεωργίου. ■

ΕΙΔΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ, ΟΙ ΑΝΑΓΚΕΣ ΚΑΙ ΤΑ ΥΛΙΚΑ Πέρα από τα «συμβατικά» κτίρια οι ειδικές κατασκευές, όπως τα νοσοκομεία, έχουν υψηλές και συνεχείς απαιτήσεις σε ενέργεια. Ποιες οι ιδιαιτερότητες και ποια υλικά κρίνονται προτιμητέα; «Τα νοσοκομεία είναι κτίρια με πολύ υψηλή κατανάλωση ενέργειας. Γιατί είναι κτίρια που δουλεύουν 24/7. Κανένα άλλο κτίριο δεν έχει τόσο υψηλές απαιτήσεις σε ενέργεια», μας λέει ο κ. Σαββίδης, διευκρινίζοντας πως κτίρια γραφείων παραμένουν κλειστά για πολλές ώρες ημερησίως, ακόμα και τα σπίτια και τα διαμερίσματα έχουν μειωμένες ανάγκες σε ενέργεια για ορισμένες ώρες κάθε ημέρα. «Τα νοσοκομεία αντιθέτως, όχι μόνο είναι διαρκώς ενεργά αλλά και σε συνδυασμό με υπηρεσίες που απαιτούν πρόσθετη κατανάλωση ενέργεια οφείλουν να είναι στην πρώτη γραμμή κάθε πρωτοβουλίας για εξοικονόμηση ενέργειας», μας λέει, προσθέτοντας πως τα υλικά δεν διαφέρουν από αυτά άλλων κτιρίων, φτάνει να έχουν μεγάλες αντοχές στη βαριά χρήση όπως αυτή ενός δημοσίου κτιρίου. «Συνήθως όμως, λόγω και των αναγκών σε φυσικό φως, διακρίνουμε μια τάση στη χρήση υαλοπετασμάτων καθώς επίσης και εξωτερικών συστημάτων προστασίας από τον ήλιο», προσθέτει.

CONSTRUCTION |

ADVERTORIAL

ELVAL COLOUR: ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΉ ΑΠΌΔΟΣΗ ΚΑΙ ΑΙΣΘΗΤΙΚΉ ΣΤΑ ΚΤΊΡΙΑ Η Elval Colour έχει αναπτύξει μια σειρά προϊόντων που είναι αφιερωμένα στη βελτίωση της περιβαλλοντικής απόδοσης των κτιρίων, στην αύξηση της βιωσιμότητας των προσόψεων και των οροφών και στη μείωση των επιπτώσεων στο περιβάλλον.

ια περιβαλλοντικά βιώσιμη λύση επένδυσης κτιρίου έχει ως αποτέλεσμα τη σημαντική μείωση της κατανάλωσης ενέργειας για θέρμανση και ψύξη, ενώ παράλληλα συμβάλλει στη βελτίωση της εμφάνισης και της μακροζωίας της πρόσοψης ή/και της οροφής.

ΕΞΟΙΚΟΝΌΜΗΣΗ ΕΝΈΡΓΕΙΑΣ ΠΑΝΤΌΣ ΚΑΙΡΟΎ

Τα Σύνθετα Πάνελ Αλουμινίου etalbond® προτείνονται να τοποθετούνται σύμφωνα με την αρχή της αεριζόμενης πρόσοψης, είτε σε υφιστάμενη ή σε νέα κατασκευή. Πρόκειται για μια εύκολη και ταχεία μέθοδο αναβάθμισης, από άποψη τόσο τεχνική όσο και αισθητική. Το σύστημα συνίσταται σε δύο προσόψεις, οι οποίες χωρίζονται με διάκενο αέρα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την απομάκρυνση του θερμού αέρα και της

υγρασίας με άμεση συνέπεια τη μεγάλη μείωση των ψυκτικών φορτίων κατά τη διάρκεια των θερινών μηνών. Επίσης, τους χειμερινούς μήνες η αεριζόμενη πρόσοψη συγκρατεί περισσότερο τη θερμότητα στο εσωτερικό, με αποτέλεσμα τη μείωση των θερμικών φορτίων και την απαίτηση του κτιρίου για θέρμανση, συμβάλλοντας στη βελτιστοποίηση της ενεργειακής απόδοσής του.

ΙΔΑΝΙΚΌΣ ΣΥΝΔΥΑΣΜΌΣ ΑΙΣΘΗΤΙΚΉΣ ΚΑΙ ΠΟΙΌΤΗΤΑΣ

Τα προϊόντα της Elval Colour είναι διαθέσιμα σε μεγάλη ποικιλία χρωμάτων και υφών, όπως απομίμηση ξύλου, μαρμάρου, πέτρας, σε συνδυασμό με ειδικές λειτουργικές επιστρώσεις, όπως το agraphon® και arypon® που προσδίδουν επιπλέον ιδιότητες στη βαμμένη επιφάνεια και συμβάλουν σημαντικά στον

Το Sky Park Offices στη Σλοβακία ξεχωρίζει τόσο για την αρχιτεκτονική του όσο και για τις έξυπνες περιβαλλοντικές του λύσεις, από τους αρχιτέκτονες Zaha Hadid Architects

26 | C O N S T R U C T I O N

Ι Ο ΥΛ Ι Ο Σ – ΑΥ Γ Ο Υ Σ Τ Ο Σ 2 0 2 2

Το εντυπωσιακό Galvani Business Center στη Σλοβακία, σχεδιασμένο από το αρχιτεκτονικό γραφείο Sebo Lichy

Το σύγχρονο κτίριο γραφείων στην Ισπανία ντυμένο με etalbond®FR, ξεχωρίζει για τον συνδυασμό χρωμάτων

Το κτίριο γραφείων Fabryczna Office Park στην Πολωνία, με μοντέρνο σχεδιασμό που ανέλαβε το αρχιτεκτονικό γραφείο IMB Asymetria

Το HighField Hospital εμπνευσμένο από τη φύση, για την πρόσοψη του επιλέχθηκε etalbond® σε απόχρωση απομίμησης ξύλου

αειφόρο και οικολογικό σχεδιασμό κτιρίων. Η σειρά χρωματολογίων περιλαμβάνει μια πλήρη συλλογή χρωμάτων και υφών, που ανταποκρίνεται στις ανάγκες κάθε αρχιτεκτονικού έργου ή εφαρμογής. Επιπλέον, καλύπτουν όλες τις απαιτήσεις με μια μεγάλη γκάμα μεταλλικών χρωμάτων, ανοδιωμένων επιφανειών, και πρισματικών/dual.

ΔΊΠΛΑ ΣΤΟΝ ΣΥΝΕΡΓΆΤΗ ΜΕ ΚΑΙΝΟΤΌΜΕΣ ΛΎΣΕΙΣ

Η παραγωγή και η παράδοση των προϊόντων της Elval Colour στηρίζεται σε μια πελατοκεντρική στρατηγική και στη δέσμευση που επιδεικνύει η εταιρία απέναντι στους πελάτες της. Η συνεχής έρευνα και ανάπτυξη σε διάφορους κλάδους επιτρέπει τη

Ι Ο ΥΛ Ι Ο Σ – ΑΥ Γ Ο Υ Σ Τ Ο Σ 2 0 2 2

σταθερή βελτίωση των τεχνολογικών, ποιοτικών και περιβαλλοντικών προτύπων. Η εταιρία παραμένει πιστή στο όραμα και τις αξίες της, με διαδικασίες παραγωγής και προϊόντα φιλικά προς το περιβάλλον. Επιπλέον εστιάζει στην καινοτομία, στις ανάγκες της αγοράς και στη συνεχή βελτίωση, ώστε να υπερβαίνει τις προσδοκίες των πελατών της σε θέματα ποιότητας, χρόνων παράδοσης και κόστους. ■

A: 3ο χλμ. Περιφ. Οδού Οινοφύτων Άγιος Θωμάς, Βοιωτία, 32011 Τ: 22626 08502 Ε: ecs@elval-colour.com www.elval-colour.com/en/home

CONSTRUCTION |

INTERVIEW

«Οι ΚΛΕΙΏ ΑΞΑΡΛΉ: Η ΑΞΊΑ ΤΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΉΣ ΑΝΑΒΆΘΜΙΣΗΣ ΤΟΥ ΚΕΛΎΦΟΥΣ Η ομότιμη καθηγήτρια του τμήματος Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του ΑΠΘ μιλάει στο Construction για το κτιριακό κέλυφος, την αξία της ενεργειακής του αναβάθμισης και τις προκλήσεις των παρεμβάσεων. ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ: ΔΙΟΝΥΣΗΣ ΝΟΤΑΡΑΚΗΣ

28 | C O N S T R U C T I O N

πρώτες προσπάθειες για να κατανοήσουμε τη σχέση του κελύφους με τις ενεργειακές απώλειες μπορούν να τοποθετηθούν το 1979, όταν θεσμοθετήθηκε και εφαρμόστηκε ο πρώτος κανονισμός θερμομόνωσης», μας λέει η κυρία Αξαρλή συμπληρώνοντας πως τότε, για τους περισσότερους μηχανικούς, η θερμομόνωση αποτελούσε ένα άγνωστο θέμα παρότι είχε εφαρμοστεί σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες και υπήρχε κινητικότητα στην ακαδημαϊκή κοινότητα. «Η θερμομόνωση αποτελεί ένα πολύ σημαντικό ζήτημα. Ο περιορισμός των θερμικών απωλειών είναι ο πρωταρχικός στόχος. Υπάρχουν όμως και δευτερογενείς. Επιτυγχάνοντας υψηλότερες επιφανειακές θερμοκρασίες αποφεύγεται η υγροποίηση των υδρατμών και ο σχηματισμός μούχλας», επισημαίνει.

Ι Ο ΥΛ Ι Ο Σ – ΑΥ Γ Ο Υ Σ Τ Ο Σ 2 0 2 2

«Στην αρχή διστακτικά, στη συνέχεια με ταχύτερα βήματα, η θερμομόνωση ξεκίνησε να εφαρμόζεται στα κτίρια. Αρχικά μόνο στις τοιχοποιίες, ύστερα στα δοκάρια, στα τοιχία και στα υποστυλώματα και τέλος η θωράκιση του κελύφους ολοκληρώθηκε με την τοποθέτηση κουφωμάτων με διπλούς υαλοπίνακες». Παράλληλα, επιστημονικές μελέτες ανέδειξαν ότι το 40% των ενεργειακών δαπανών οφείλεται στον κτιριακό τομέα. Έτσι οι προσπάθειες για τη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας των κτιρίων συνεχίστηκαν και ευρωπαϊκές οδηγίες άρχισαν να ενσωματώνονται στην εθνική νομοθεσία. «Είχε αρχίσει να διαφαίνεται η σοβαρότητα του ζητήματος», μας λέει, σχολιάζοντας την πύκνωση των ευρωπαϊκών οδηγιών για την περιστολή των ενεργειακών δαπανών. «Ώσπου φτάσαμε στον σημερινό Κανονισμό Ενεργειακής Απόδοσης των Κτιρίων (ΚΕΝΑΚ) ο οποίος είναι απαραίτητος να εφαρμοστεί, τόσο για την έκδοση μίας οικοδομικής άδειας, όσο και για τη ριζική ανακαίνιση του κτιρίου». Όπως σημειώνει η συνομιλήτριά μας, ο ΚΕΝΑΚ και η υποχρέωση εναρμονισμού οδήγησαν στη θέσπιση μέτρων κανονιστικού χαρακτήρα, όπως τα ενεργειακά πιστοποιητικά και σε κίνητρα προς τους πολίτες για την ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων, όπως τα προγράμματα «εξοικονομώ».

ΟΙ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΙΔΙΑΙΤΕΡΟΤΗΤΕΣ

Η πορεία του εκσυγχρονισμού των κατασκευών δεν ήταν απρόσκοπτη. «Η θέσπιση νέων μέτρων από την ΕΕ συνέπεσε με την ελληνική οικονομική κρίση κατά τη διάρκεια της οποίας η οικοδομική δραστηριότητα μειώθηκε σημαντικά. Ήταν δύσκολο να εναρμονίσουμε τη νομοθεσία μας με απαιτήσεις και όρια κατανάλωσης που θα βασίζονταν στην ενεργειακή απόδοση νέων κτιρίων», τονίζει η κυρία Αξαρλή. Σε ποιο στάδιο βρισκόμαστε σήμερα; «Κατά διαστήματα ο ΚΕΝΑΚ επικαιροποιείται και πλέον προχωράμε προς το μηδενικής κατανάλωσης κτίριο στο οποίο θα μειώσουμε σημαντικά τις ενεργειακές του απαιτήσεις και το υπόλοιπο θα καλύπτεται από ΑΠΕ. Έτσι θα φτάνουμε στη μηδενική κατανάλωση από συμβατικές πηγές ενέργειας». «Κάθε χώρα έχει τις δικές τις ιδιαιτερότητες», υποστηρίζει, συμπληρώνοντας πως το κέλυφος αποτελεί ένα «βασικό θέμα» καθώς πρέπει να είναι καλά θερμομονωμένο, ώστε να μειωθούν οι ενεργειακές

Ι Ο ΥΛ Ι Ο Σ – ΑΥ Γ Ο Υ Σ Τ Ο Σ 2 0 2 2

απαιτήσεις «κατά τη θέρμανση τον χειμώνα και κατά την ψύξη το καλοκαίρι». «Δεν πρέπει να το ξεχνάμε αυτό και ιδιαίτερα για το δικό μας κλίμα», επισημαίνει η ομότιμη καθηγήτρια του ΑΠΘ, εξηγώντας πως αν κάτι μας διαφοροποιεί από την κεντρική Ευρώπη είναι η κατανάλωση ενέργειας για την ψύξη, για την οποία καταναλώνουμε ηλεκτρισμό και συγχρόνως απάγουμε θερμότητα στο περιβάλλον, αυξάνοντας ακόμη περισσότερο τις εξωτερικές θερμοκρασίες. «Οφείλουμε να βρούμε τρόπους ώστε να εκμεταλλευόμαστε καλύτερα τη φυσική ψύξη αξιοποιώντας ρεύματα αέρα και κατάλληλα υλικά και να μειώσουμε τη χρήση του κλιματισμού». Ισχύει το ίδιο για τη θέρμανση; «Ναι, αλλά σε μικρότερο βαθμό. Το κλίμα της χώρας μας κυμαίνεται από αυτό του Νευροκοπίου έως εκείνο της Κρήτης. Ο κανονισμός δεν δίνει τα ίδια κίνητρα, ούτε θέτει τους ίδιους στόχους για όλες τις κλιματικές περιοχές. Για τις βόρειες περιοχές, όπου η θερμαντική περίοδος ξεκινάει τον Οκτώβριο και διαρκεί έως τον Μάιο, πρέπει να βοηθήσουμε ώστε να μειωθούν σημαντικά οι ενεργειακές ανάγκες θέρμανσης».

της θερμομόνωσης. Η κάθε λύση έχει μειονεκτήματα και πλεονεκτήματα», αναφέρει, συμπληρώνοντας πως η τάση είναι να προτιμάται η εξωτερική τοποθέτηση. Στα δώματα, όπως και στις πιλοτές, οι λύσεις είναι πιο απλές καθώς «η καλή θερμομόνωση σε συνδυασμό με την καλή στεγάνωση θα ενισχύσει το κτίριο χωρίς να διαταράξει τη λειτουργία του». «Εύκολο, αλλά δαπανηρό, είναι η αλλαγή κουφωμάτων. Σχεδόν τα 2/3 των απωλειών προέρχονται από εκεί. Προκρίνονται νέα με διπλό υαλοπίνακα με ευγενή αέρια στο διάκενο ή ακόμη και με τριπλό υαλοπίνακα». Τι γίνεται όμως με τα υλικά που χρησιμοποιούμε; «Τα υλικά που φτάνουν από την παραγωγή πρέπει να είναι πιστοποιημένα ως προς την αποτελεσματική μείωση της μετάδοσης της θερμότητας. Πιστοποιημένοι πρέπει να είναι και οι κατασκευαστές. Δεν μπορούμε να αντιμετωπίζουμε το ζήτημα με ελαστικότητα», επισημαίνει η κυρία Αξαρλή, αναφέροντας πως σε μεγαλύτερα έργα, όπως σχολεία, ξενοδοχεία ή αεροδρόμια, οι προδιαγραφές τηρούνται με μεγαλύτερη σχολαστικότητα.

ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΣΤΑ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΑ ΚΤΙΡΙΑ

ΖΗΤΟΥΜΕΝΟ Ο ΚΑΛΥΤΕΡΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ

«Ο χρόνος ζωής των κτιρίων έχει μεγαλώσει, δεν απαξιώνονται τόσο γρήγορα», μας λέει η κυρία Αξαρλή προσθέτοντας πως πρέπει να δώσουμε βάρος στο υφιστάμενο απόθεμα. Δεν είναι μόνο θέμα εξοικονόμησης ενέργειας. «Ένα καλά θερμομονωμένο κτίριο παρέχει θερμική άνεση και καλύτερες συνθήκες διαβίωσης στον χρήστη». Ωστόσο, σε ένα υφιστάμενο κτίριο μειώνονται οι δυνατότητες επέμβασης. «Σκεφτείτε πως για τις εξωτερικές τοιχοποιίες έχουμε δύο επιλογές, την εξωτερική και την εσωτερική τοποθέτηση

Βελτίωση της νομοθεσίας, ενίσχυση των γνώσεων και βιοκλιματικός σχεδιασμός

«Με παρεμβάσεις στο κέλυφος μπορούμε να περιορίσουμε τη ροή θερμότητας τον χειμώνα και το καλοκαίρι. Αυτό όμως που πρώτιστα οφείλουμε να κάνουμε είναι καλύτερο σχεδιασμό. Βιοκλιματικό Σχεδιασμό. Διδάσκουμε τις σχετικές αρχές στα πανεπιστήμια, ωστόσο δύσκολα εφαρμόζονται στους πυκνούς αστικούς ιστούς», υποστηρίζει, επισημαίνοντας ότι μπορούμε να διδαχθούμε από την παραδοσιακή αρχιτεκτονική, αξιοποιώντας παράλληλα τις τεχνολογικές λύσεις του σήμερα και νέα υλικά που μπορούν να βελτιώσουν την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων. Ζητούμενο είναι και ο περαιτέρω θεσμικός εκσυγχρονισμός, με τη βελτίωση της πολεοδομικής νομοθεσίας, αλλά και η ενίσχυση των γνώσεων των αρχιτεκτόνων. «Μόνο έτσι θα μπορέσουμε να πείσουμε τους πελάτες μας για επιπλέον εφαρμογές, όπως οι ηλιακές καμινάδες στο κτίριο που δημιουργούν ελκυσμό του αέρα και δροσίζουν το χώρο, ή οι γυάλινοι νότιοι χώροι που παρέχουν δωρεάν θερμότητα από τον ήλιο το χειμώνα. Λύσεις που η παραδοσιακή αρχιτεκτονική έχει εφαρμόσει και μπορούμε να τις προσαρμόσουμε στις σημερινές κατασκευές με πιο σύγχρονες μεθόδους». ■

CONSTRUCTION |

COVER STORY

ΝΕΑ ΝΟΣΟΚΟΜΕΊΑ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ ΣΤΑΥΡΟΣ ΝΙΑΡΧΟΣ (ΙΣΝ): ΥΠΟΔΟΜΈΣ ΥΓΕΊΑΣ, ΚΑΤΑΣΚΕΥΈΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΊΑΣ Ο ΆΝΘΡΩΠΟΣ ΣΤΟ ΕΠΊΚΕΝΤΡΟ

Το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ) χρηματοδοτεί τον σχεδιασμό, την κατασκευή και τον εξοπλισμό τριών νέων δημόσιων νοσοκομείων που φέρουν την «υπογραφή» του Renzo Piano, έχουν ως στόχο ένα καλύτερο σύστημα υγείας για όλους και εκπροσωπούν τα νοσοκομεία του μέλλοντος. ΕΠΙΜΈΛΕΙΑ: ΓΙΆΝΝΗΣ ΠΙΣΠΙΡΊΓΚΟΣ

30 | C O N S T R U C T I O N

Ι Ο ΥΛ Ι Ο Σ – ΑΥ Γ Ο Υ Σ Τ Ο Σ 2 0 2 2

«Ό

ποιος και να είσαι, πρέπει να έχεις δικαίωμα και γρήγορη πρόσβαση στην υγεία», είπε ο Ανδρέας Δρακόπουλος, Πρόεδρος του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ), μιλώντας στο Blue Magazine της Aegean Airlines. «Δεν είναι πολυτέλεια, είναι αναγκαίο αγαθό για όλους. Δημόσιο αγαθό». Από το 2017, όταν ανακοινώθηκε για πρώτη φορά η Πρωτοβουλία για την Υγεία του ΙΣΝ, έως σήμερα ο προϋπολογισμός έχει φτάσει γύρω στα 750 εκατομμύρια δολάρια, τα οποία προορίζονται μεταξύ άλλων για το νέο Γενικό Νοσοκομείο Κομοτηνής ΙΣΝ, το νέο Πανεπιστημιακό Παιδιατρικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης ΙΣΝ, το νέο Γενικό Νοσοκομείο Σπάρτης ΙΣΝ, για προγράμματα προμήθειας εξοπλισμού για το ΕΚΑΒ και δημόσια νοσοκομεία, καθώς και για δωρεές που σχετίζονται με την ψυχική υγεία, μεταξύ άλλων. Το όραμα, που μοιράστηκαν από την πρώτη στιγμή το ΙΣΝ με το αρχιτεκτονικό γραφείο Renzo Piano Building Workshop (RPBW) και σε συνεργασία με τη Betaplan, έχει ως στόχο όχι απλά να παραδοθούν στο δημόσιο σύστημα υγείας τρία ακόμη νοσοκομεία, αλλά τρεις υπερσύγχρονες και πρότυπες νοσοκομειακές υποδομές, διεθνών προδιαγραφών, με έδρα περιοχές με περιορισμένη πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας, που βρίσκονται στην ελληνική περιφέρεια, παρέχοντας ισότιμη και ποιοτική υγειονομική περίθαλψη για όλους. Με την ολοκλήρωση και παράδοσή τους να έχει προγραμματιστεί εντός του 2025, τα τρία νέα νοσοκομεία φιλοδοξούν να καταστούν διεθνή σημεία αναφοράς στον τομέα των νοσοκομειακών υποδομών.

ΈΝΑ ΠΕΡΙΒΆΛΛΟΝ ΕΥΕΞΊΑΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΊΣ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΕΡΓΑΖΟΜΈΝΟΥΣ

Λαμβάνοντας υπόψη τη χρήση ενός νοσοκομείου, συνειδητοποιούμε ότι σκοπός του δεν είναι τόσο να εντυπωσιάσει αλλά κυρίως να παράσχει περίθαλψη. Στην περίπτωση λοιπόν των τριών νοσοκομείων του ΙΣΝ, σε Κομοτηνή, Θεσσαλονίκη και Σπάρτη, ακολουθήθηκε κατά τη φάση της αρχιτεκτονικής σύλληψης η λογική του Ασκληπιείου της αρχαίας Ελλάδας, σύμφωνα με την οποία για να υπάρχει σωματική υγεία πρέπει πρωτίστως να υπάρχει ψυχική ευεξία. Ως εκ τούτου, οι τρεις νοσοκομειακές υποδομές του ΙΣΝ σχεδιάστηκαν και θα κατασκευαστούν έχοντας στο επίκεντρο τον άνθρωπο,

Ι Ο ΥΛ Ι Ο Σ – ΑΥ Γ Ο Υ Σ Τ Ο Σ 2 0 2 2

προσφέροντας στους εργαζομένους έναν χώρο εργασίας που θα τους εμπνέει να δίνουν τον καλύτερο εαυτό τους, και στους ασθενείς ένα συμπονετικό περιβάλλον αξιοπρέπειας, ιδιωτικότητας και φροντίδας. Και όλα αυτά προέκυψαν κατόπιν συνεχών διαβουλεύσεων και ανοιχτών συζητήσεων με τις τοπικές ιατρικές κοινότητες, το ιατρονοσηλευτικό προσωπικό των νοσοκομείων, τους κατοίκους των τριών περιοχών και τους εμπλεκόμενους φορείς του εκάστοτε νοσοκομείου. Κομβικό γνώρισμα της φυσιογνωμίας των τριών νοσοκομείων του ΙΣΝ είναι η σχέση με τη φύση και το φως. Όπως στην αρχαία Ελλάδα, έτσι και στις νέες υποδομές που κατασκευάζονται, τα πάρκα, οι κήποι, οι παιδικές χαρές και τα αίθρια αποτελούν αναπόσπαστο μέρος του σχεδιασμού των νοσοκομείων, με ανοιχτούς χώρους για τους ασθενείς και το κοινό, διαδραστικούς χώρους για τα παιδιά, όμορφα μονοπάτια στη σκιά των δέντρων και εσωτερικές αυλές. Οι ασθενείς θα μπορούν να περπατούν μέσα στους θεραπευτικούς κήπους, να ακούν, να βλέπουν, να μυρίζουν και να ακουμπούν τα δέντρα, τους θάμνους και τα λουλούδια, γεγονός που θα συμβάλει στη διαδικασία αποκατάστασης και στην ενίσχυση της ψυχοσωματικής υγείας τους. Μέσα από διαφανείς επιφάνειες και κατακόρυφα ανοίγματα, και τα τρία νοσοκομεία θα δημιουργήσουν μία ισχυρή σύνδεση με τον περιβάλλοντα χώρο, δημιουργώντας ένα περιβάλλον ηρεμίας και ενισχύοντας την αίσθηση του προσανατολισμού για τους ασθενείς και τις οικογένειές τους, καθώς και για όλο το νοσοκομειακό προσωπικό. Το φυσικό φως θα είναι άπλετο στους κοινόχρηστους και κλινικούς χώρους των νοσοκομείων, από τις αίθουσες αναμονής και τους χώρους εκπαίδευσης μέχρι τα δωμάτια νοσηλείας, τους κλινικούς διαδρόμους, καθώς και

Τρεις υπερσύγχρονες νοσοκομειακές υποδομές διεθνών προδιαγραφών CONSTRUCTION |

COVER STORY τις αίθουσες των χειρουργείων και τις μονάδες εντατικής θεραπείας. Χαρακτηριστικά, το Πανεπιστημιακό Παιδιατρικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης ΙΣΝ θα αναπτυχθεί μέσα σε ένα δάσος που θα αφομοιώσει την υπάρχουσα βλάστηση με την ανάπτυξη παιδικών θεραπευτικών κήπων και διαδραστικών παιδικών χαρών και με το ευρύτερο φυσικό περιβάλλον. Όλα τα στοιχεία έχουν σχεδιαστεί ώστε να αλληλοσυμπληρώνονται, σε μία σειρά από παρεμβάσεις στο τοπίο, βελτιώνοντας την καθημερινότητα για το προσωπικό, τα παιδιά και τους φροντιστές, ενισχύοντας, παράλληλα, τις θεραπευτικές ιδιότητες της φύσης. Οι εσωτερικοί χώροι του παιδιατρικού νοσοκομείου έχουν διαφανείς και διαπερατές συνδέσεις με τις βεράντες και το υπαίθριο πάρκο, ώστε το προσωπικό και οι ασθενείς να απολαμβάνουν το φυσικό φως, την καταπραϋντική θέα προς το δάσος στην πλαγιά του λόφου και τη μακρινή θέα προς τη θάλασσα.

ΠΡΟΗΓΜΈΝΑ, ΑΕΙΦΌΡΑ ΚΑΙ ΒΙΏΣΙΜΑ

Ο στόχος που τέθηκε εξαρχής τα τρία νέα νοσοκομεία να ακολουθήσουν τα πρότυπα των Ασκληπιείων, δεν θα είχε κανέναν απολύτως νόημα αν ο σχεδιασμός,

32 | C O N S T R U C T I O N

η κατασκευή και ο εξοπλισμός τους δεν είχαν στο επίκεντρό τους την περιβαλλοντική βιωσιμότητα. Τα τρία νέα νοσοκομεία του ΙΣΝ έρχονται να διαφοροποιηθούν από τις γνωστές ενεργοβόρες νοσοκομειακές υποδομές και να καινοτομήσουν ως προς την ενεργειακή αποδοτικότητά τους, από την επιλογή των υλικών κατασκευής μέχρι και τη δυνατότητα των κτιρίων να καλύψουν μεγάλο μέρος των ενεργειακών αναγκών τους με φωτοβολταϊκές στέγες και γεωθερμικά συστήματα. Στο νέο Γενικό Νοσοκομείο Κομοτηνής ΙΣΝ, ενδεικτικά, η φωτοβολταϊκή οροφή θα καλύπτει σημαντικό μέρος των αναγκών του νοσοκομείου σε ηλεκτρική ενέργεια, ενώ τα γεωθερμικά συστήματά του θα υποστηρίξουν το 90%-100% των αναγκών του σε θέρμανση και το 35%-40% των αναγκών του σε ψύξη. Παράλληλα, αξίζει να σημειωθεί σε αυτό το σημείο πως και τα τρία νέα νοσοκομεία του ΙΣΝ θα προχωρήσουν στη μηδενική χρήση χαρτιού, με την πλήρη ψηφιοποίηση των κλινικών υπηρεσιών τους, διασφαλίζοντας την αειφορία και τη βιωσιμότητά τους για το μέλλον, και λειτουργώντας παράλληλα ως σημείο αναφοράς για ολόκληρο το Εθνικό Σύστημα Υγείας της Ελλάδας.

ΤΑ ΠΡΏΤΑ ΚΤΊΡΙΑ ΜΕΓΆΛΗΣ ΚΛΊΜΑΚΑΣ ΜΕ ΣΎΝΘΕΤΗ ΞΥΛΕΊΑ

Μια ακόμη κατασκευαστική καινοτομία των νοσοκομείων, που κατά τη φάση ολοκλήρωσης δεν θα είναι ορατή στο γυμνό μάτι αλλά θα συμβάλει καθοριστικά στην ενεργειακή απόδοση των κτιρίων, είναι το γεγονός ότι θα αποτελούν τα πρώτα κτίρια μεγάλης κλίμακας στη χώρα μας με σύνθετη ξυλεία. Αν και το ξύλο ως δομικό είναι γνωστό στις ελληνικές ιδιωτικές κατασκευές, όπου συνδυάζεται με άλλα υλικά (όπως το μπαγδατί και ο τσατμάς, στη Βόρεια Ελλάδα), στην περίπτωση των τριών νοσοκομείων του ΙΣΝ το ξύλο επανέρχεται με μια πιο σύγχρονη (και πρωτόγνωρη για τα ελληνικά δεδομένα) μορφή. Όπως εξηγεί ο Δρ πολιτικός μηχανικός και Managing Director της Penelis Consulting Engineers, Γρηγόρης Πενέλης, «η ανωδομή των νοσοκομείων δεν γίνεται με συμβατικό τρόπο, καθώς αποτελείται από σύνθετη ξυλεία (CLT και Glulam)». Με αυτόν τον τρόπο, συμπληρώνει, «καταφέρνουμε να περάσουμε το μήνυμα πως μπορούμε να έχουμε κτίρια με μηδενικό αποτύπωμα κατά τη φάση της κατασκευής τους, και έτσι τα τρία νοσοκομεία θα είναι τα πρώτα πολυώροφα κτίρια

Ι Ο ΥΛ Ι Ο Σ – ΑΥ Γ Ο Υ Σ Τ Ο Σ 2 0 2 2

αυτού του μεγέθους που θα αποτελούνται από σύνθετη συγκολλητή ξυλεία στη χώρα μας». Επίσης, όσον αφορά την αντισεισμική θωράκισή τους, ο κ. Πενέλης εξηγεί πως οι πυρήνες (ανελκυστήρες, κλιμακοστάσια) των κτιρίων θα είναι από μπετόν, για να παραλαμβάνουν το 100% των φορτίων της σεισμικής δόνησης. «Επειδή λοιπόν χρησιμοποιείται η ξυλεία, τα κτίρια είναι πολύ ελαφριά, με μικρότερη μάζα και, συνεπώς, θα έχουν μεγαλύτερη ασφάλεια», επισημαίνει.

ΚΟΡΥΦΑΊΟΣ ΕΞΟΠΛΙΣΜΌΣ ΚΑΙ ΟΛΙΣΤΙΚΆ ΠΡΟΓΡΆΜΜΑΤΑ ΠΕΡΊΘΑΛΨΗΣ

Από τα τρία νοσοκομεία του ΙΣΝ δεν θα απουσιάζει ο κορυφαίος ιατρικός και ο πιο σύγχρονος τεχνολογικός εξοπλισμός. Στο νέο Γενικό Νοσοκομείο Κομοτηνής ΙΣΝ, για παράδειγμα, οι τελευταίες συζητήσεις με τους τελικούς χρήστες (Δεκέμβριος 2020) οδήγησαν σε σημαντική επέκταση των προγραμματισμένων παρεχόμενων ιατρικών υπηρεσιών του νοσοκομείου, με την προσθήκη ενός μαγνητικού τομογράφου (3-tesla MRI), ενός μηχανήματος μαστογραφίας, ενός συγκροτήματος γ-camera

Ι Ο ΥΛ Ι Ο Σ – ΑΥ Γ Ο Υ Σ Τ Ο Σ 2 0 2 2

(gamma camera), επιπλέον χειρουργικών αιθουσών, καθώς και χώρου θεραπευτικής άσκησης και αποκατάστασης, μεταξύ άλλων, καθώς και την προετοιμασία του χώρου για τη μελλοντική ανάπτυξη ενός εργαστηρίου καρδιακού καθετηριασμού. Επίσης, στο Πανεπιστημιακό Παιδιατρικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης ΙΣΝ θα προσφέρονται όλες οι βασικές καθώς και εξειδικευμένες κλινικές υπηρεσίες, από επείγοντα περιστατικά και πλήθος χειρουργικών ειδικοτήτων, μέχρι τμήματα

Η ΒΑΣΙΚΉ ΟΜΆΔΑ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΎ Architectural design: Renzo Piano Building Workshop, Betaplan Healthcare design & planning services: Llewelyn Davies Structural Project: Milan Ingegneria SpA, Penelis Consulting Engineers S.A. MEP engineering & installations: LDK Consultants, Tetras S.A. Landscape architecture: H. Pangalou and Associates Sustainability consulting: DCarbon Project Manager: Hill International

καρδιολογίας, αιμοκάθαρσης και ογκολογίας, καθώς και νεογνική και παιδιατρική εντατική φροντίδα. Ακόμη, στο νέο Γενικό Νοσοκομείο Σπάρτης ΙΣΝ το προγραμματισμένο κλινικό πρόγραμμα εμπλουτίσθηκε με την προσθήκη ενός μαγνητικού τομογράφου (3-tesla MRI), ενός μηχανήματος μαστογραφίας, ενός εργαστηρίου καθετηριασμού, και επιπλέον χειρουργικών αιθουσών, τον Μάιο του 2021. Τα κλινικά τους προγράμματα, επίσης, έχουν σχεδιαστεί όχι μόνο για να καλύψουν τις υφιστάμενες ανάγκες στις τρεις περιοχές, αλλά και τις μελλοντικές, καθώς και μοντέλα παροχής υπηρεσιών που διευκολύνουν την καινοτομία και τη βελτιστοποίηση των υπηρεσιών. Τέλος, έχει προβλεφθεί η παροχή εξειδικευμένων υπηρεσιών υγειονομικής φροντίδας και φροντίδας ψυχικής υγείας, ενώ οι ασθενείς θα νοσηλεύονται αποκλειστικά σε μονόκλινα και δίκλινα δωμάτια. Και τα τρία νέα νοσοκομεία σε Κομοτηνή, Θεσσαλονίκη και Σπάρτη θα περιλαμβάνουν ειδικά διαμορφωμένους χώρους για οικογένειες και παιδιά, ώστε να διασφαλίζεται η περαιτέρω αίσθηση ασφάλειας, κοινότητας και ανήκειν για τους ασθενείς και τους φροντιστές τους. ■

CONSTRUCTION |

SPECIAL REPORT

ΤΕΧΝΙΚΆ ΈΡΓΑ: Η ΜΕΛΈΤΗ ΩΣ ΑΠΑΡΑΊΤΗΤΗ ΣΥΝΘΉΚΗ ΥΨΗΛΉΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΌΤΗΤΑΣ Η μελέτη ως κομβικός παράγοντας υλοποίησης ενός τεχνικού έργου και οι προδιαγραφές κατασκευής που εγγυώνται την αντισεισμική προστασία. Ποια είναι τα σύγχρονα τεχνολογικά εργαλεία του ηλεκτρομηχανολογικού τομέα και γιατί ο βιοκλιματικός σχεδιασμός συνιστά κύριο άξονα της βιώσιμης ανάπτυξης; ΤΗΣ ΚΑΤΕΡΊΝΑΣ ΤΣΙΤΟΎΡΑ

34 | C O N S T R U C T I O N

Ι Ο ΥΛ Ι Ο Σ – ΑΥ Γ Ο Υ Σ Τ Ο Σ 2 0 2 2

τη λειτουργικότητα ενός τεχνικού έργου σε επίπεδο design αλλά και σε επίπεδο υλικών, εφαρμογών και εναλλακτικών πρακτικών βιοκλιματικού σχεδιασμού.

ΒΙΟΚΛΙΜΑΤΙΚΌΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΌΣ: ΜΕ ΤΗ ΔΎΝΑΜΗ ΤΗΣ ΦΎΣΗΣ

Ο κατασκευαστικός κλάδος έχοντας ως κύρια χαρακτηριστικά του τη σταθερότητα, την ασφάλεια και την προοπτική ανακτά τη δυναμική του, μεταδίδοντας την αναπτυξιακή του ώθηση στην οικονομία και την κοινωνία. Καθώς το διοξείδιο του άνθρακα συνιστά το αέριο του θερμοκηπίου που παράγεται κυρίως από τις ανθρώπινες δραστηριότητες, προκαλώντας το 63% της υπερθέρμανσης του πλανήτη, τα τελευταία χρόνια εντείνονται οι προσπάθειες για τη μειώσή του. Ο βιοκλιματικός σχεδιασμός συνιστά κύριο άξονα της βιώσιμης ανάπτυξης αφού αξιοποιεί τις διαθέσιμες περιβαλλοντικές πηγές όπως τον ήλιο, τον αέρα, το νερό και το έδαφος, εξασφαλίζοντας τις απαραίτητες εσωκλιματικές συνθήκες με την ελάχιστη δυνατή κατανάλωση ενέργειας. Ανάμεσα στις τεχνικές του βιοκλιματικού σχεδιασμού εντοπίζουμε τις τεχνικές και τα συστήματα φυσικού δροσισμού και φυσικού φωτισμού, τα παθητικά ηλιακά συστήματα, τη θερμική προστασία του κελύφους και ορισμένες τεχνικές ορθολογικής χρήσης ενέργειας όπως η αποθήκευση θερμότητας στα δομικά στοιχεία του κτιρίου. Στην Ελλάδα, η εξοικονόμηση ενέργειας στα βιοκλιματικά κτίρια αγγίζει το 30% σε σχέση με συνήθη συμβατικά κτίρια ενώ εκτοξεύεται

τιδήποτε είναι ωραίο και ευγενές συνιστά το αποτέλεσμα λογικής και υπολογισμού, είχε πει κάποτε ο Γάλλος ποιητής Σαρλ Μπωντλαίρ και αναμφισβήτητα τα τεχνικά έργα που προκύπτουν μέσα από προσεκτικό σχεδιασμό και μελέτη οδηγούν σε εντυπωσιακά αποτελέσματα. Καθώς ο κατασκευαστικός κλάδος βρίσκεται ξανά σε περίοδο άνθησης, με το ανεκτέλεστο των μεγάλων κατασκευαστικών ομίλων να έχει φτάσει στα 9,38 δισ. ευρώ και σύμφωνα με τις προβλέψεις, βάσει των διαγωνισμών που βρίσκονται σε τελικό στάδιο, να αναμένεται να αγγίξει τα 15 δισ. ευρώ ως το 2023, στο μικροσκόπιο τίθενται οι ηλεκτρομηχανολογικές, στατικές και αρχιτεκτονικές μελέτες που εκτοξεύουν

Ι Ο ΥΛ Ι Ο Σ – ΑΥ Γ Ο Υ Σ Τ Ο Σ 2 0 2 2

στο 80% συγκριτικά με παλαιότερα αμόνωτα κτίρια.

ΠΡΑΚΤΙΚΈΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΞΟΙΚΟΝΌΜΗΣΗ ΤΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΉΣ ΚΑΤΑΝΆΛΩΣΗΣ

Οι πρακτικές που εφαρμόζουμε είναι, μεταξύ άλλων, η προσαρμογή στο τοπικό κλίμα για την ελαχιστοποίηση της ενεργειακής κατανάλωσης και των πόρων που χρησιμοποιούνται, η χρήση βιώσιμων υλικών όπως το ξύλο, η πέτρα και οι φυσικές ίνες, η χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, έξυπνων τζαμιών και πλακιδίων, μας λέει ο Ευάγγελος Καλογιάννης, Διευθύνων Σύμβουλος της Athe Constructions. Στα στοιχεία και τις τεχνικές που βοηθούν στην υλοποίηση του βιοκλιματικού σχεδιασμού συγκαταλέγονται ο προσανατολισμός, το μέγεθος, το ύψος, η διάταξη, ακόμη και το χρώμα των κτιρίων, η μείωση της επιφάνειάς τους, τα συστήματα εξαερισμού, η χρήση του νερού και των φυτών για τη δημιουργία δροσερών

Ο βιοκλιματικός σχεδιασμός συνιστά κύριο άξονα της βιώσιμης ανάπτυξης

ΕΥΆΓΓΕΛΟΣ ΚΑΛΟΓΙΆΝΝΗΣ, ΔΙΕΥΘΎΝΩΝ ΣΎΜΒΟΥΛΟΣ, ATHE CONSTRUCTIONS «Οι πρακτικές που εφαρμόζουμε είναι, μεταξύ άλλων, η προσαρμογή στο τοπικό κλίμα για την ελαχιστοποίηση της ενεργειακής κατανάλωσης και των πόρων που χρησιμοποιούνται, η χρήση βιώσιμων υλικών και ανανεώσιμων πηγών ενέργειας»

ΚΩΝΣΤΑΝΤΊΝΟΣ ΓΟΥΡΓΙΏΤΗΣ, CEO, ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΉ ΑΕ «Η χρήση καινοτόμων δομικών υλικών συνιστά τη βάση για την επίτευξη της βελτίωσης της ποιότητας, της λειτουργικότητας και του κύκλου ζωής κάθε κατασκευής»

CONSTRUCTION |

SPECIAL REPORT

ΕΠΑΜΕΙΝΏΝΔΑΣ Β. ΚΑΠΕΤΑΝΆΚΗΣ, ΑΡΧΙΤΈΚΤΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΌΣ Ε.Μ.Π., MSCΣΎΜΒΟΥΛΟΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΎ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΎ, HARBOUR ARCHITECTURE «Η τεχνολογική εξέλιξη στον τομέα της επιστήμης των υλικών τα τελευταία χρόνια είναι αλματώδης, συνεπικουρώντας προς την κατεύθυνση της δημιουργίας κτιρίων βιώσιμων και φιλικών προς το περιβάλλον»

ΆΛΚΗΣ Λ. ΚΟΎΛΛΗΣ, ΑΡΧΙΤΈΚΤΟΝΑΣ, B.ARCH M.ARCH, ÖKOHAUS GER «Σύγχρονες και υψηλές τεχνολογικά μέθοδοι με χρήση υλικών νανοτεχνολογίας, καθιστούν δεδομένη και εγγυημένη την επ’ αορίστου χρήση και αντοχή μιας οικολογικής κατοικίας ÖKOHAUS GER»

περιοχών και οι θερμικοί συσσωρευτές, μας πληροφορεί. Κάθε έργο αποτελεί μια μοναδική, μια ξεχωριστή περίπτωση με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που απαιτούν μια προσαρμοσμένη προσέγγιση για την υλοποίησή του, σημειώνει ο Κωνσταντίνος Γουργιώτης, CEO στη Δημιουργική ΑΕ, συμπληρώνοντας πως η χρήση καινοτόμων δομικών υλικών συνιστά τη βάση για την επίτευξη της βελτίωσης της ποιότητας,

36 | C O N S T R U C T I O N

της λειτουργικότητας και του κύκλου ζωής κάθε κατασκευής. Εφαρμόζοντας τις αρχές του βιοκλιματικού σχεδιασμού κατοικίας, επιτυγχάνεται η εξοικονόμηση ενέργειας λόγω της βελτιωμένης προστασίας του κελύφους, μας λέει ο Κωνσταντίνος Γουργιώτης, εξηγώντας μας πως η δημιουργία συνθηκών θερμικής άνεσης ελαττώνει τις απαιτήσεις σε θέρμανση και ψύξη, με αποτέλεσμα να καλύπτονται οι ανάγκες του κτιρίου

οικονομικότερα και χωρίς μεγάλη ενεργειακή κατανάλωση. Η τεχνολογική εξέλιξη στον τομέα της επιστήμης των υλικών τα τελευταία χρόνια είναι αλματώδης και συνεπικουρεί προς την κατεύθυνση της δημιουργίας κτιρίων βιώσιμων και φιλικών προς το περιβάλλον, δηλώνει στο Construction o Επαμεινώνδας Β. Καπετανάκης Αρχιτέκτων Μηχανικός Ε.Μ.Π.- Msc, Σύμβουλος Περιβαλλοντικού Σχεδιασμού στη Harbour Architecture, αναφέροντας ως χαρακτηριστικά παραδείγματα τα λεγόμενα υλικά αλλαγής φάσης που υπό κατάλληλες συνθήκες μεταβάλλουν τη φυσική τους κατάσταση, απελευθερώνοντας ή δεσμεύοντας σημαντική ποσότητα ενέργειας. Όπως επισημαίνει, στον κτιριακό τομέα τα συγκεκριμένα υλικά μπορούν να αξιοποιηθούν κυρίως είτε μέσω της ενσωμάτωσής τους στο κέλυφος και στα δομικά στοιχεία του κτιρίου είτε στις μονάδες αποθήκευσης θερμότητας και ψύξης. Με της αξιοποίηση των καινοτόμων αυτών υλικών επιτυγχάνεται σημαντική μείωση της καταναλισκόμενης ενέργειας (της τάξης του 10-50%), επιφέροντας σημαντική εξοικονόμηση πόρων και συμβάλλοντας στην προστασία του περιβάλλοντος, υπογραμμίζει ο Επαμεινώνδας Β. Καπετανάκης.

Ι Ο ΥΛ Ι Ο Σ – ΑΥ Γ Ο Υ Σ Τ Ο Σ 2 0 2 2

SPECIAL REPORT

Το αυξανόμενο κόστος των καυσίμων και η σοβαρή - σχεδόν ανεξέλεγκτη ρύπανση του περιβάλλοντος οδήγησαν στο να δοθεί η αναμενόμενη πλέον αναγνώριση στον παραμελημένο βιοκλιματικό σχεδιασμό και στην εκτενή χρήση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, μας λέει ο Άλκης Λ. Κούλλης, Αρχιτέκτονας B.Arch M.Arch στην ÖKOHAUS GER τονίζοντας πως η ενσωμάτωση των ΑΠΕ

σε επίπεδο κτιρίου και κατ’ επέκταση σε οικιστικό σύνολο θα μπορούσε να καθορισθεί στις ακόλουθες εφαρμογές: Φωτοβολταικό σύστημα για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, ηλιακοί συλλέκτες για θέρμανση νερού χρήσης, σύστημα αερισμού μέσω της μεθόδου ανάκτησης της θερμότητας, συλλογή, αποθήκευση και χρήση των ομβρίων υδάτων, εγκατάσταση ανεμογεννήτριας για παραγωγή

ΔΗΜΉΤΡΗΣ ΜΠΑΪΡΑΚΤΆΡΗΣ, ΔΡ. ΠΟΛΙΤΙΚΌΣ ΜΗΧΑΝΙΚΌΣ, Δ ΜΠΑΪΡΑΚΤΑΡΗΣ ΚΑΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΕΠΕ «Μια εμφανής έλλειψη επισημαίνεται στην αντισεισμική ανάλυση των υπόγειων κατασκευών, όπου οι μάζες δεν είναι ελεύθερα ταλαντούμενες αλλά υφίστανται την αλληλεπίδραση από την κυρίαρχη ταλάντωση της εδαφικής μάζας»

ΕΛΕΥΘΈΡΙΟΣ ΠΑΡΊΣΗΣ, ΔΙΕΥΘΎΝΩΝ ΣΎΜΒΟΥΛΟΣ, ARCHIKATT «Τα νέα καινοτόμα προϊόντα έχουν υψηλό συντελεστή θερμικής αγωγιμότητας -θερμοπερατότητας και θερμοχωρητικότητας και εξοικονομούν χρήματα και χρόνο»

38 | C O N S T R U C T I O N

ηλεκτρικής ενέργειας και απομάκρυνση ζεστού αέρα κατά τους θερμούς μήνες με ανεμιστήρες οροφής. Όπως σημειώνει, πιο εξειδικευμένη πρόταση συνιστά η ψύξη μέσω εδάφους, δηλαδή η εγκατάσταση υπεδάφιου συστήματος αγωγών που χρησιμοποιείται για τον δροσισμό του εσωτερικού του κτιρίου αξιοποιώντας το έδαφος, του οποίου η θερμοκρασία είναι σταθερά χαμηλότερη κάτω από συγκεκριμένο υψόμετρο. Ολοκληρώνοντας ο Άλκης Λ. Κούλλης σημειώνει τη δυνατότητα εκμετάλλευσης της γεωθερμικής ενέργειας, με τη χρήση και κυκλοφορία ζεστού νερού για θέρμανση μέσω και πάλι συστήματος υπεδάφιων αγωγών.

ΜΕΛΈΤΗ ΤΕΧΝΙΚΟΎ ΈΡΓΟΥ ΚΑΙ ΑΝΤΙΣΕΙΣΜΙΚΉ ΠΡΟΣΤΑΣΊΑ

Στις μέρες μας η ορθολογική διαχείριση οικονομικών πόρων και ο χρονικός προγραμματισμός συνιστούν καθοριστικούς παράγοντες σχεδιασμού, μας λέει ο Γιάχος Ζαχαρίας, Πολιτικός Μηχανικός Ε.Μ.Π. στο Τεχνικό Γραφείο Βασιλική Πλατανίτη σημειώνοντας πως η χρήση των σύγχρονων εργαλείων BIM αναδεικνύει την αναγκαιότητα βασικών μελετών και ανοίγει μια νέα

Ι Ο ΥΛ Ι Ο Σ – ΑΥ Γ Ο Υ Σ Τ Ο Σ 2 0 2 2

σελίδα σε επίπεδο επιστήμης, τη μελέτη κατασκευασιμότητας. Βέλτιστες επιλογές διατομών, υλικών, μορφολογίας και λοιπών παραμέτρων που συντελούν το τεχνικό έργο, επιτυγχάνονται μέσω επαναλαμβανόμενων προσομοιώσεων κατά το στάδιο της μελέτης με ταυτόχρονη εξάντληση της καλώς εννοούμενης οικονομίας, αναφέρει διευκρινίζοντας πως εύστοχη προσομοίωση (επιλογή μοντέλου), ορθή επιλογή θεμελίωσης, δυνατότητα ανάπτυξης επαρκούς π ελαστιμότητας και ορθολογική μορφολογία στατικού φορέα - μοντέλου φορτίσεων, σε συνδυασμό με την επιλεχθείσα στάθμη επιτελεστικότητας, συνιστούν κρίσιμες συνιστώσες προς την αποτελεσματική αντισεισμική απόκριση των κατασκευών. Σε μια εποχή, όπου η τεχνολογία των υπολογιστικών , σχεδιαστικών εργαλείων αλλά και των υλικών, είναι υψηλών δυνατοτήτων, καθίσταται εφικτή η τμηματική ή και εξ΄ ολοκλήρου κατασκευή αντικειμένων και δομικών μελών μέσω 3D printing, τονίζει ο Γιάχος Ζαχαρίας. Η μελέτη κάθε τεχνικού έργου πρέπει να αποβλέπει στην άριστη κατά το δυνατόν ανταπόκριση στις προδιαγραφόμενες απαιτήσεις που αφορούν την αντοχή, την ανθεκτικότητα στο χρόνο, τη λειτουργικότητα, την αισθητική, την οικονομία, την προσαρμογή στο περιβάλλον, τον επιθυμητό χρόνο ολοκλήρωσης, τα διαθέσιμα υλικά και μέσα κατασκευής κ.λπ., δηλώνει στο Construction ο Δημήτρης Μπαϊρακτάρης, Δρ. Πολιτικός Μηχανικός στη Δ ΜΠΑΪΡΑΚΤΑΡΗΣ ΚΑΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΕΠΕ, υπογραμμίζοντας πως ο σύνθετος χαρακτήρας των έργων συνεπάγεται την εκπόνηση ενός συνόλου επί μέρους μελετών από διαφορετικές ειδικότητας μελετητών. Για τον επιτυχή αρχικό γενικό σχεδιασμό κάθε έργου απαιτείται ενεργός συμμετοχή όλων των επί μέρους ειδικοτήτων ενώ η ρεαλιστική επιλογή των λύσεων διευκολύνεται σημαντικά από την αρχική σαφή ιεράρχηση των απαιτήσεων, σημειώνει εξαίροντας τη συμβολή της διαδικασίας ΒΙΜ στην αυτόματη ανταλλαγή και ενσωμάτωση πληροφοριών μεταξύ των ειδικοτήτων, με προϋπόθεση βέβαια την ύπαρξη αρχικού γενικού σχεδιασμού.

ΑΝΤΙΣΕΙΣΜΙΚΉ ΘΩΡΆΚΙΣΗ ΤΩΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΏΝ

Σε ό,τι αφορά την αντισεισμική θωράκιση των κατασκευών, ο Δημήτρης Μπαϊρακτάρης μας εξηγεί ότι αυτή βασίζεται στην εφαρμογή των

Ι Ο ΥΛ Ι Ο Σ – ΑΥ Γ Ο Υ Σ Τ Ο Σ 2 0 2 2

ΓΙΆΧΟΣ ΖΑΧΑΡΊΑΣ, ΠΟΛΙΤΙΚΌΣ ΜΗΧΑΝΙΚΌΣ Ε.Μ.Π, ΤΕΧΝΙΚΌ ΓΡΑΦΕΊΟ ΒΑΣΙΛΙΚΉ ΠΛΑΤΑΝΊΤΗ «Η πιστή εφαρμογή της μελέτης εφαρμογής αποτελεί μονόδρομο για την επίτευξη του συνόλου των προδιαγραφών του εκάστοτε τεχνικού έργου»

σύγχρονων κανονισμών και ειδικότερα του Ευρωκώδικα 8, που προβλέπουν την απόσβεση της σεισμικής καταπόνησης με την αποδοχή πλαστικής συμπεριφοράς επιτρεπτού μεγέθους σε κατάλληλες θέσεις της κατασκευής. Η συγκεκριμένη μεθοδολογία εξασφαλίζει επαρκώς την αντισεισμική θωράκιση των συνήθων έργων υποδομής και των κτιριακών και γενικά των κατασκευών που αποτελούνται από ελεύθερα ταλαντούμενες μάζες, τονίζει διευκρινίζοντας πως για ειδικές κατασκευές, όπως τα πολύ υψηλά κτίρια, τα υψηλά βάθρα γεφυρών και οι καλύψεις μεγάλων ανοιγμάτων, είναι σκόπιμο να εξετάζεται η επίπτωση των τοπικών μόνιμων παραμορφώσεων στην συνολική συμπεριφορά τους, με ενδεχόμενη συνέπεια την ανάγκη του περιορισμού τους ή και τον αποκλεισμό τους. . Η ιστορία της ARCHIKATT ξεκινάει από το 1961 με εμπειρία στο σχεδιασμό -μελέτη και την κατασκευή δηλώνει στο Construction o Ελευθέριος Παρίσης, συμπληρώνοντας πως οι μελετητικές ομάδες ή τα γραφεία θα πρέπει να είναι σε άμεση συνεργασία με την εκάστοτε κατασκευαστική εταιρεία, η οποία με την εμπειρία της θα βοηθήσει στη σωστή μελέτη του έργου προκειμένου να κερδηθεί χρόνος και χρήμα στην υλοποίησή του -κάτι που έως τώρα δε συνέβαινε στην πράξη. Παρατηρείται αναθεώρηση της μελέτης κατά την κατασκευή, σύμφωνα και με τις παρεμβάσεις της εκάστοτε κατασκευαστικής εταιρείας, μας λέει, επισημαίνοντας πως μια μελέτη από κατασκευαστική εταιρεία είναι πιο ασφαλής για τους επενδυτές σε ό,τι σχετίζεται με την επίτευξη του επιθυμητού χρονοδιαγράμματός και την αποφυγή απροόπτων, που καθυστερούν την ολοκλήρωση των εργασιών και, συγχρόνως, αποδεικνύονται κοστοβόρα. Σε ό,τι αφορά τις προδιαγραφές του αντισεισμικού σχεδιασμού ο Ελευθέριος Παρίσης αναφέρει ως πρότυπο ασφάλειας την Ιαπωνία.

ΤΑ ΣΎΓΧΡΟΝΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΆ ΕΡΓΑΛΕΊΑ

ΣΤΙΣ ΥΠΗΡΕΣΊΕΣ ΤΟΥ ΗΛΕΚΤΡΟΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΚΟΎ ΤΟΜΈΑ Κατά τη διάρκεια της πανδημίας του Covid 19 πραγματοποιήθηκε αλματώδης πρόοδος παγκοσμίως στον τομέα του ψηφιακού μετασχηματισμού, με το 67% των κατασκευαστών να επιταχύνουν τα ψηφιακά έργα τους σύμφωνα με την Αξιολόγηση Ψηφιακού Μετασχηματισμού 2021 της IBM. Ανάμεσα στα σύγχρονα τεχνολογικά εργαλεία που τίθενται στις υπηρεσίες του τεχνολογικού τομέα είναι και το VR/AR. Μέσω του VR οι εταιρείες προσομοιώνουν επικίνδυνα βιομηχανικά σενάρια χωρίς να βάζουν τους υπαλλήλους τους σε πραγματικούς κινδύνους ενώ με το AR παρέχονται στους μηχανικούς και τους τεχνικούς πληροφορίες σε πραγματικό χρόνο σχετικά με τα βιομηχανικά συστήματα με τα οποία εργάζονται, με αποτέλεσμα να ακολουθούν πιο ενημερωμένες προσεγγίσεις για τις επισκευές και τη συντήρηση. Το μέγεθος της παγκόσμιας αγοράς τεχνητής νοημοσύνης προβλέπεται να επεκταθεί με σύνθετο ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης 38,1% από το 2022 έως το 2030. H τεχνητή νοημοσύνη διευκολύνει τα καθήκοντα των ηλεκτρολόγων μηχανικών σε ένα βιομηχανικό περιβάλλον, με εργασίες όπως η ανίχνευση δομικών ανωμαλιών στον εξοπλισμό. Επιπλέον, η πράσινη μηχανική κερδίζει συνεχώς έδαφος, αντιστοιχώντας στον σχεδιασμό, την εμπορευματοποίηση και τη χρήση διαδικασιών και προϊόντων με τρόπο που μειώνει τη ρύπανση, προάγει τη βιωσιμότητα και ελαχιστοποιεί τον κίνδυνο για την ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον χωρίς να θυσιάζεται η οικονομική βιωσιμότητα και αποτελεσματικότητα. Αξιοσημείωτη είναι και η εκτόξευση του IoT, καθώς το 2021 υπήρχαν σχεδόν 27,1 δισεκατομμύρια συσκευές συνδεδεμένες σε αυτό. Το IIoT εστιάζει στη βελτίωση της αποτελεσματικότητας και της ακρίβειας μιας ποικιλίας λειτουργιών μηχανικής, όπως ο έλεγχος ποιότητας και οι εποπτικοί έλεγχοι. ■

CONSTRUCTION |

SPECIAL REPORT

ΙΣΧΥΡΈΣ ΠΙΈΣΕΙΣ ΑΛΛΆ ΚΑΙ ΑΙΣΙΟΔΟΞΊΑ ΓΙΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΈΣ ΚΑΙ REAL ESTATE Ο Ι Π ΡΆ Σ Ι Ν Ε Σ Κ ΑΤΑ Σ Κ Ε Υ Έ Σ Κ Α Ι Ο Ι Π Ρ Ώ Τ Ε Σ ΎΛ Ε Σ , ΣΤΟ ΕΠΊΚΕΝΤΡΟ

Όλοι οι παίκτες των κατασκευών και του real estate βρίσκονται αντιμέτωποι με σοβαρές προκλήσεις, αλλά ο τρόπος που θα τις διαχειριστούν θα κρίνει την τύχη τους. ΕΠΙΜΈΛΕΙΑ: ΓΙΆΝΝΗΣ ΠΙΣΠΙΡΊΓΚΟΣ

40 | C O N S T R U C T I O N

Ι Ο ΥΛ Ι Ο Σ – ΑΥ Γ Ο Υ Σ Τ Ο Σ 2 0 2 2

επενδύσεις και σημαντικές μειώσεις στην παραγωγικότητα, στους τζίρους και στο προσωπικό των εταιρειών. Η αλλαγή προς το καλύτερο που συντελείται από το 2018 είναι η αρχή μίας νέας εποχής, και παρόλο τον ερχομό της πανδημίας, ο κλάδος δείχνει τις αντιστάσεις και την ανθεκτικότητά του, κάτι που προσδίδει αισιοδοξία για την πορεία του στο μέλλον. Το σήμα για αυτό δίνουν τα μεγάλης εμβέλειας επενδυτικά πλάνα στους τομείς των logistics, data centers και των πράσινων κατασκευών. Ο Αλέξανδρος Βελδέκης, Partner, Audit, KPMG στην Ελλάδα, με αφορμή τα αποτελέσματα της έρευνας σχολίασε: «Ο κατασκευαστικός κλάδος στην Ελλάδα μετά την επίδραση της πανδημίας, που φαίνεται να εξασθενεί, εισέρχεται σε μια μορφή ανάπτυξης. Την ίδια στιγμή, αντιμετωπίζει μια σειρά από νέες προκλήσεις με κυριότερη τη διαταραχή στην εφοδιαστική αλυσίδα, το αυξανόμενο κατασκευαστικό κόστος λόγω αύξησης πρώτων υλών και ενέργειας, την αβεβαιότητα από τις νέες γεωπολιτικές ανισορροπίες και τη δυσκολία εξεύρεσης εξειδικευμένου προσωπικού, στοιχεία που μπορεί να συντελέσουν στην εγκατάλειψη ή την αναβολή των κατασκευαστικών

έργων. Αναμφίβολα, η επιτυχία των εταιρειών του κλάδου αυτού εξαρτάται από το κατά πόσον θα μπορέσουν να αντιδράσουν άμεσα στις τρέχουσες προκλήσεις και να τις αντιμετωπίσουν επιτυχώς. Διάχυτη παραμένει η αισιοδοξία για τον κλάδο καθώς, μια σειρά από κολοσσιαία κατασκευαστικά έργα που ξεκινούν το προσεχές διάστημα σηματοδοτούν μια πρωτοφανή μελλοντική ανάπτυξη του κατασκευαστικού κλάδου που μπορεί να δώσει ώθηση, όχι μόνο στην κοινωνία μέσω νέων λειτουργικών υποδομών και θέσεων εργασίας, αλλά και στην ευρύτερη οικονομία με τη δημιουργία ενός ισχυρού επενδυτικού κλίματος».

Ο «ΧΆΡΤΗΣ» ΤΩΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΏΝ

Όπως σημειώνεται στη μελέτη της KPMG, στον τομέα των κατασκευών, υπάρχουν λίγοι μεγάλοι παίκτες που κατέχουν πολύ υψηλό ποσοστό της αγοράς. Είναι κλάδος με ένταση κεφαλαίου και τα εμπόδια εισόδου νέων εταιρειών είναι πολύ υψηλά. Ως εκ τούτου, οι ηγέτες είναι δύσκολο να αμφισβητηθούν από τους ανερχόμενους παίκτες.

TERNA 445 (14.8%)

AVAX 444 (14.8%)

Rest

ημαντικότατα ευρήματα για το πού βρίσκεται ο κατασκευαστικός κλάδος και η αγορά των ακινήτων εξάγονται από τη μελέτη που δημοσιοποίησε η KPMG, με τίτλο «The Future of Real Estate & Construction». Σε αυτήν, παρουσιάζονται οι επιδόσεις του κλάδου παγκοσμίως και οι σχετικές μεταβολές του εξαιτίας σημαντικών γεγονότων της τελευταίας εικοσαετίας, όπως η Ευρωπαϊκή νομισματική ένωση, η παγκόσμια οικονομική και μετέπειτα Ευρωπαϊκή κρίση, και καταλήγει στην πανδημία και τις άνευ προηγουμένου επιπτώσεις της. Σύμφωνα με την μελέτη, οι πιέσεις που δέχεται ο κλάδος από το 2012 είναι πολυεπίπεδες και μεταφράζονται σε χαμηλές

Ι Ο ΥΛ Ι Ο Σ – ΑΥ Γ Ο Υ Σ Τ Ο Σ 2 0 2 2

1 377 (46%)

AKTOR 366 (12.2%) INTRAKAT

METKA

159

209

(5.3%)

(6.9%)

Τα μερίδια αγοράς σε εκατ. ευρώ (βάσει δημοσιευμένων οικονομικών στοιχείων χρήσης 2020)

CONSTRUCTION |

SPECIAL REPORT 86 61

11 3

AKTOR

TERNA

AVAX

INTRAKAT

METKA

Τα EBITDA των ομίλων σε εκατ. ευρώ (βάσει δημοσιευμένων οικονομικών στοιχείων χρήσης 2020)

Βάσει των οικονομικών αποτελεσμάτων των εταιρειών του 2020, ο κλάδος των κατασκευών εμφανίζει πολύ υψηλή συγκέντρωση, με τους πέντε μεγάλους ομίλους να συσσωρεύουν το 54% του μεριδίου αγοράς του κλάδου. Η Τέρνα και ο Άβαξ πρωτοστατούν με μερίδιο αγοράς 14,8%. Ακολουθεί ο Άκτωρ με μερίδιο 12,2%, ενώ Μέτκα και Ιντρακάτ συγκεντρώνουν 6,9% και 5,3%, αντίστοιχα. Όσον αφορά το EBITDA του 2020, η μελέτη αναφέρει πως Ιντρακάτ, Μέτκα και Τέρνα είχαν EBITDA 3 εκατ., 11 εκατ. και 15 εκατ. ευρώ, αντίστοιχα. Ο Άβαξ και ο Άκτωρ πέτυχαν και οι δύο σημαντικά υψηλότερα θετικά EBITDA κατά 61 εκατ. ευρώ και 86 εκατ. ευρώ, αντίστοιχα. Αξίζει να σημειωθεί ότι η συντριπτική πλειοψηφία των εταιρειών του κλάδου των κατασκευών είχε θετικό EBITDA. Τα καθαρά Κέρδη των πέντε κορυφαίων επιχειρήσεων στον κλάδο των κατασκευών χαρακτηρίστηκαν από αρνητικά μεγέθη το 2020. Πιο συγκεκριμένα, τα

καθαρά κέρδη της Άκτωρ έπεσαν στα -105 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας ωστόσο αύξηση 25% σε σχέση με το 2019. Τα καθαρά κέρδη της Άκτωρ ήταν τα χαμηλότερα μεταξύ των επιχειρήσεων του κλάδου. Η Τέρνα κατέγραψε καθαρά κέρδη -22 εκατ. ευρώ, το δεύτερο χαμηλότερο μεταξύ των επιχειρήσεων του κλάδου. Η Ιντρακάτ είχε αρνητικά καθαρά κέρδη 7,3 εκατ., ενώ Άβαξ και Μέτκα πέτυχαν καθαρά κέρδη 14,9 εκατ. και 36 εκατ. ευρώ, αντίστοιχα – αποτελώντας τις δύο μοναδικές εταιρείες μεταξύ των πέντε κορυφαίων του κλάδου με θετικά καθαρά κέρδη.

ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΆ ΈΡΓΑ ΠΟΥ ΞΕΧΩΡΊΖΟΥΝ

Εν τω μεταξύ, στο επίκεντρο των μεγάλων αλλά και των μικρότερων εταιρειών όλης της βιομηχανίας των υποδομών βρίσκεται μια σειρά μεγάλων εμβληματικών έργων. Το Μητροπολιτικό Πάρκο ΕλληνικούΑγίου Κοσμά είναι το μεγαλύτερο έργο

36.4 14.9 AKTOR

TERNA

-7.3 AVAX

INTRAKAT

METKA

-22.3

-105 Τα καθαρά κέρδη των ομίλων (βάσει δημοσιευμένων οικονομικών στοιχείων χρήσης 2020)

42 | C O N S T R U C T I O N

της Ελλάδας. Πρόκειται για επένδυση 8 δισ. ευρώ στο παροπλισμένο αεροδρόμιο του Ελληνικού, με στόχο να γίνει το μεγαλύτερο αστικό πάρκο της Ευρώπης. Ο Αυτοκινητόδρομος 90, ή αλλιώς Βόρειος Οδικός Άξονας Κρήτης (ΒΟΑΚ), είναι ένα έργο 2 δισ. ευρώ και το μεγαλύτερο οδικό έργο που θα κατασκευαστεί στην Ευρώπη, έως το 2028 (300 χλμ.). Η (πρώτη φάση) της Γραμμής 4 του μετρό Αθηνών είναι έργο 1,5 δισ. ευρώ, το οποίο θα χρηματοδοτείται από πόρους του ΕΣΠΑ, θα περνά από δεκαπέντε πυκνοκατοικημένες περιοχές της Αθήνας, εξυπηρετώντας 530.000 επιβάτες την ημέρα. Έχει προγραμματιστεί να ολοκληρωθεί το 2028. Η σιδηροδρομική σύνδεση της Θεσσα λονίκης με το νέο λιμάνι της Καβάλας και τους Τοξότες Ξάνθης (μήκους 206 χλμ.) είναι έργο προϋπολογισμού 1,3 δισ. ευρώ. Αναμένεται να ενισχύσει τη συνδεσιμότητα μεταξύ του βορειότερου τμήματος της χώρας με τη Βουλγαρία και την Τουρκία. Η κατασκευή της νέας γραμμής του προαστιακού σιδηρόδρομου από τον κόμβο Κορωπίου έως το λιμάνι του Λαυρίου (391 εκατ.), και η σύνδεση της Ραφήνας και του λιμένα της με τον υφιστάμενο σιδηρόδρομο δίκτυο (309 εκατ. ευρώ). Το νέο αεροδρόμιο στο Καστέλι, στην Κρήτη, θα αντικαταστήσει το δεύτερο μεγαλύτερο αεροδρόμιο της χώρας. Προϋπολογίζεται στα 480 εκατ. ευρώ και αναμένεται να δημιουργήσει 7 έως 7,5 χιλιάδες άμεσες νέες θέσεις εργασίας. Το αεροδρόμιο πρόκειται να λειτουργήσει το 2025.

ΟΙ ΠΑΊΚΤΕΣ ΤΟΥ REAL ESTATE DEVELOPMENT

Όπως ο τομέας των κατασκευών, έτσι και αυτός του real estate παρουσιάζει μεγάλη συγκέντρωση. Ο κλάδος της αγοράς και ανάπτυξης ακινήτων, σύμφωνα πάντα με τη μελέτη της KPMG, θα γνωρίσει μεγάλη άνθηση λόγω της ανάπλασης του Ελληνικού, όπου πολλά ακίνητα οικιστικής και εμπορικής χρήσης θα είναι διαθέσιμα. Όσον αφορά τα μερίδια αγοράς, πέντε εταιρείες κατέχουν το 57% του κλάδου. Βάσει των οικονομικών στοιχείων του 2020, η Prodea Investments και η Redex κατείχαν το 28% και το 11% της αγοράς, αντίστοιχα. Οι Konkat, Lamda Olympia Village και Γαία ΟΣΕ ακολουθούν με 7%, 6% και 5%, αντίστοιχα. ■

Ι Ο ΥΛ Ι Ο Σ – ΑΥ Γ Ο Υ Σ Τ Ο Σ 2 0 2 2

Prodea Investments 102 (28%)

ΒΑΣΙΚΆ ΣΥΜΠΕΡΆΣΜΑΤΑ •

Τιμές κατοικιών: Στην εποχή της πανδημίας, οι τιμές των κατοικιών αυξάνονται. Παρά την επιβράδυνση της οικονομικής δραστηριότητας, η αποταμίευση των νοικοκυριών και το χαμηλό κόστος δανεισμού οδήγησαν τη ζήτηση σε υψηλότερα επίπεδα από αυτά προ της πανδημίας.

•

Πρώτες Ύλες: Η διαταραχή στην αλυσίδα αξίας και εφοδιασμού μαζί με την κορύφωση της ζήτησης στις υπηρεσίες κατασκευών και διαχείρισης ακινήτων αποτελούν, συνδυαστικά, δύο κρίσιμους παράγοντες των πρωτόγνωρων ανατιμήσεων στις πρώτες ύλες και στα υλικά.

•

Προοπτικές στον Ελληνικό κλάδο: Καθώς η ελληνική οικονομία οδεύει προς την κανονικότητα και η κυβέρνηση υλοποίησε μέσω παρεμβάσεών της πλήθος μέτρων που επικεντρώθηκαν στη στέγαση και τις υποδομές, ο κλάδος δείχνει τις αντιστάσεις και την ανθεκτικότητά του συνεχίζοντας την πορεία ανάπτυξής.

•

Αναδυόμενα θέματα: Πράσινες Κατασκευές και σύγχρονα Data & Logistics Centers έχουν δώσει νέα πνοή και δυναμική στον κλάδο και παραμένουν στην μετά COVID-19 εποχή.

•

Παράγοντες αλλαγής: Η ψηφιοποίηση, το internet of things, η τρισδιάστατη χαρτογράφηση / χαρτογράφηση και η εν γένει προσφορά υπηρεσιών που επικεντρώνονται στη βιωσιμότητα των κτηρίων, δίνουν το έναυσμα για ταχεία αλλαγή στον κλάδο των κατασκευών και ακινήτων.

•

Καινοτομία: Η εμφάνιση ολοκληρωμένων συστημάτων PMIS, BIM και data analytics τοποθετούνται στην κορυφή των τάσεων καινοτομίας καθιστώντας τις επενδύσεις στον κλάδο αποδοτικές και βιώσιμες.

Rest 157 (43%)

Gaia OSE 19 (5%)

Konkat 27 (7%)

Redex 40 (11%)

Lamda Olympia Village 21 (6%)

Τα μερίδια αγοράς στο Real Estate (χρήση 2020)

18 -5 Prodea

Gaia OSE

Lamda

Konkat

Redex

Olympia Τα EBITDA των εταιρειών (χρήση 2020)

Prodea

Gaia OSE

-10

Lamda

Konkat

Redex

Olympia

Τα καθαρά κέρδη των εταιρειών στην αγορά-ανάπτυξη ακινήτων (χρήση 2020)

Ι Ο ΥΛ Ι Ο Σ – ΑΥ Γ Ο Υ Σ Τ Ο Σ 2 0 2 2

CONSTRUCTION |

NEWS

ΟΙ ΠΡΟΤΆΣΕΙΣ ΤΟΥ ΤΕΕ ΓΙΑ ΤΟΝ ΨΗΦΙΑΚΌ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΌ Ο Ι Ψ Η Φ Ι Α Κ Έ Σ Υ Π Η Ρ Ε Σ Ί Ε Σ , ΤΑ Π Ρ Ο Γ ΡΆ Μ Μ ΑΤΑ Κ Α Ι ΤΑ Χ Ρ Η Μ ΑΤ Ο Δ Ο Τ Ι Κ Ά Ε Ρ ΓΑ Λ Ε Ί Α

Ο Πρόεδρος του ΤΕΕ, Γιώργος Στασινός, έστειλε ηχηρό και επιτακτικό μήνυμα συνεχούς συνεργασίας και δημιουργικής συμπόρευσης όλων των παραγωγικών δυνάμεων. ΕΠΙΜΈΛΕΙΑ: ΓΙΆΝΝΗΣ ΠΙΣΠΙΡΊΓΚΟΣ

«Το

ΤΕΕ αναλαμβάνει την ευθύνη των αλλαγών, δημιούργησε και λειτουργεί ήδη με επιτυχία ψηφιακές υπηρεσίες και προωθεί νέες δραστηριότητες, έργα και προγράμματα, που υλοποιούν τις μεγάλες αλλαγές, που θέσαμε εδώ και χρόνια στο δημόσιο διάλογο ως αναγκαίες μεταρρυθμίσεις για το ψηφιακό και πράσινο μετασχηματισμό της χώρας. Υλοποιούμε όσα δεν έχουν μπορέσει να γίνουν – αν και έπρεπε – στο παρελθόν. Όσα δεν αναλάμβανε να κάνει κανείς άλλος και δεν θα γίνονταν», τόνισε ο Πρόεδρος του ΤΕΕ Γιώργος Στασινός, κηρύσσοντας την έναρξη του Συνεδρίου του ΤΕΕ, «Green Deal Greee 2022», που πραγματοποιήθηκε στο Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος.

Ο ΡΌΛΟΣ ΤΟΥ ΤΕΕ

Ο Γιώργος Στασινός ανέδειξε «τον θεσμικό και μεταρρυθμιστικό ρόλο ενός ιστορικού θεσμού, του ΤΕΕ, που κοντεύει τα 100 χρόνια στην ελληνική κοινωνία». Μιλώντας σε προσωπικό τόνο, είπε ότι «θα ήμουν πρόεδρος του ΤΕΕ είτε κάναμε όλα αυτά που κάνουμε είτε δεν κάναμε τίποτα αλλά θα έχανε η χώρα τις χρηματοδοτήσεις και θα γυρίζαμε πίσω στα χρόνια και τις συνθήκες της απραξίας και της μεγάλης κρίσης, χωρίς καμία προοπτική για πολλές παραγωγικές γενιές να ξεφύγουμε από αυτές». Υπογράμμισε τη σπουδαιότητα των μεταρρυθμιστικών αλλαγών που έχει αναλάβει το ΤΕΕ, όπως χαρακτηριστικά μεταξύ των πολλών άλλων την

44 | C O N S T R U C T I O N

ολοκλήρωση του πολεοδομικού σχεδιασμού, «το πιο δύσκολο εγχείρημα που έχω αναλάβει στη ζωή μου», όπως είπε, για το οποίο εξήγησε ότι με τα μέχρι τώρα ισχύοντα η έγκριση των μελετών και σχεδίων θα γίνονταν σε 80 έως 85 χρόνια και εμείς προσπαθούμε να το ολοκληρώσουμε σε τρία χρόνια, «να κάνουμε ένα θαύμα».

τους παρελθόν, να αναδείξουμε την ωφέλεια που μπορεί να έχει για την κοινωνία και την οικονομία, με διαφάνεια, αξιοπιστία, λογοδοσία, ανταγωνιστικότητα και ποιότητα».

ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΌΣ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΌΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΌΣ ΣΤΗΝ ΠΡΆΞΗ

Συνεχίζοντας παρουσίασε το πλέγμα στόχων και δράσεων του ΤΕΕ:

«Θέλουμε το κράτος να γίνει πραγματικά επιτελικό και να καταφέρει επιτέλους να σχεδιάσει την ανάπτυξη του τόπου».

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΈΣ ΥΠΗΡΕΣΊΕΣ ΠΑΝΤΟΎ

ΕΝΙΣΧΥΜΈΝΟΣ ΡΌΛΟΣ ΤΟΥ ΜΗΧΑΝΙΚΟΎ

ΚΡΆΤΟΣ ΒΟΗΘΌΣ ΚΑΙ ΌΧΙ ΔΥΝΆΣΤΗΣ ΤΟΥ ΠΟΛΊΤΗ

ΒΙΏΣΙΜΗ ΑΝΆΠΤΥΞΗ ΜΕ ΝΈΕΣ ΔΟΥΛΕΙΈΣ ΓΙΑ ΌΛΟΥΣ

«Θέλουμε ο μηχανικός, οι πολίτες, οι επιχειρήσεις και εν τέλει η δημόσια διοίκηση να καταφέρουν να εξυπηρετούνται για όλα μέσα από ηλεκτρονικά συστήματα αιχμής».

«Θέλουμε να απελευθερώσουμε τις δυνάμεις της δημόσιας διοίκησης από το κακό

Με το Εθνικό Μητρώο Υποδομών η Πολιτεία θα επιταχύνει την ωρίμανση των έργων

«Θέλουμε για μια ακόμη φορά στην ιστορία της χώρα τον μηχανικό στυλοβάτη της ανάπτυξης. Με νέα προσόντα, με ενισχυμένο ρόλο, με πολλαπλούς ρόλους και έργα».

«Θέλουμε πολιτικές που διαχέονται στην κοινωνία, που συμβάλλουν παράλληλα στην προστασία του περιβάλλοντος και στη δημιουργία νέου πλούτου, που δημιουργούν καλά αμειβόμενες νέες θέσεις εργασίας, Με μοναδικούς πόρους διαθέσιμους, μέσω Ταμείου Ανάκαμψης Ανθεκτικότητας και νέου ΕΣΠΑ, το στοίχημα είναι η έμπρακτη διάχυση στην κοινωνία όλων των ωφελημάτων», ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Στασινός. «Η ανάπτυξη πρέπει να μας περιλαμβάνει όλους. Επιστήμονες, επιχειρηματίες, και τεχνίτες. Νέους και μεγαλύτερους σε

Ι Ο ΥΛ Ι Ο Σ – ΑΥ Γ Ο Υ Σ Τ Ο Σ 2 0 2 2

ηλικία. Δεν γίνεται να προχωρήσουν μπροστά μόνο κάποιοι, δεν προοδεύει έτσι η κοινωνία», τόνισε. Όσον αφορά τα σημαντικότερα επιτεύγματα, τόνισε:

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΉ ΤΑΥΤΌΤΗΤΑ ΚΤΙΡΊΟΥ

Από το 2021 ξεκίνησε επισήμως η εφαρμογή της Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Κτιρίου (και Διηρημένης Ιδιοκτησίας). Είναι το λεγόμενο παλαιότερα «μαύρο κουτί» των οικοδομών, που το ΤΕΕ και ο τεχνικός κόσμος διεκδικούσαν να καθιερωθεί επί δεκαετίες. Με ένα νέο τρόπο και περιεχόμενο, ψηφιακό και σύγχρονο, η Πολιτεία αποκτά για πρώτη φορά πραγματική εικόνα για τα τεχνικά στοιχεία κάθε οικοδομής στην πραγματική της, σημερινή, κατάσταση. Επιπλέον οι ιδιοκτήτες συγκεντρώνουν σε έναν ψηφιακό φάκελο κάθε απαραίτητη για την ιδιοκτησία τους τεχνική – και όχι μόνο – πληροφορία που διευκολύνει, με ασφάλεια δικαίου, τις συναλλαγές και ακολουθεί για πάντα το ακίνητο, υπό την ευθύνη μηχανικού.

E-ADEIES

Η καθιέρωση του ηλεκτρονικού συστήματος έκδοσης οικοδομικών αδειών το 2018 αποτέλεσε τομή στον τεχνικό κλάδο.

Ι Ο ΥΛ Ι Ο Σ – ΑΥ Γ Ο Υ Σ Τ Ο Σ 2 0 2 2

Πλέον οι οικοδομικές άδειες σε όλη τους τη διαδικασία διεκπεραιώνονται ηλεκτρονικά και διαδικτυακά, γλιτώνοντας χρόνο, κόπο και χρήμα για όλους, προάγοντας τη λογοδοσία και η διαφάνεια σε ατομικό επίπεδο. Οι συνεχείς επεκτάσεις του με νέες διαδικασίες αποτελούν συστατικό στοιχείο. Το σύστημα μπορεί να αποτελέσει τη βάση πάνω στην οποία θα πατήσει ένα ενιαίο κεντρικό αδειοδοτικό σύστημα του κράτους για κάθε έργο και δραστηριότητα.

ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΙΚΉ – ΑΣΤΥΝΟΜΊΑ ΣΤΟ E-ADEIES

Μέχρι πριν λίγους μήνες δεν υπήρχε πουθενά στο κράτος ψηφιακή, ηλεκτρονική αποτύπωση σε χάρτη των ορίων ευθύνης κάθε αστυνομικού τμήματος και κάθε τοπικής πυροσβεστικής υπηρεσίας. Με την καθοριστική συμβολή του ΤΕΕ, πλέον υπάρχουν. Έτσι να ενημερώνονται οι αστυνομικές αρχές για τις άδειες δόμησης που εκδίδονται και ισχύουν αλλά και οι πυροσβεστικές υπηρεσίες για τις άλλες διαδικασίες. Ειδικά για την Πυρασφάλεια, ξεκίνησε πριν λίγους μήνες μια θεσμική τομή. Οι Μελέτες Πυρασφαλείας υποβάλλονται και εγκρίνονται πλέον ηλεκτρονικά μέσω του e-adeies και ηλεκτρονικά εκδίδονται και τα Πιστοποιητικά Ενεργητικής Πυροπροστασίας. Ένα παρελθόν

ατελείωτων φακέλων και επισκέψεων σε υπηρεσίες αποτελεί πλέον παρελθόν και για την Πυροσβεστική και για τους μηχανικούς και για τις επιχειρήσεις.

ΣΥΜΒΟΎΛΙΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΉΣ ΣΤΟ E-ADEIES

Η διαδικασία εγκρίσεων – γνωμοδοτήσεων από Συμβούλια Αρχιτεκτονικής για έργα σε οικοδομές, ανακινήσεις και νέα ακίνητα σε περιοχές προστασίας (ιστορικά κέντρα πόλεων, προστατευόμενους οικισμούς κλπ) καθυστερούσε υπερβολικά. Το ΤΕΕ σε συνεργασία με το ΥΠΕΝ προσπάθησε να στελεχωθούν τα Συμβούλια και μετασχημάτισε τη διαδικασία και τις συνεδριάσεις σε ηλεκτρονική μορφή, ώστε να βελτιωθεί η διαθεσιμότητα, η αποτελεσματικότητα και οι χρόνοι.

ΕΛΕΓΚΤΈΣ ΔΌΜΗΣΗΣ

Η πετυχημένη εφαρμογή του θεσμού των πιστοποιημένων, έμπειρων ιδιωτών Ελεγκτών Δόμησης βασίζεται πάνω στις εφαρμογές του ΤΕΕ και το τμήμα Μητρώου. Ο έλεγχος των νέων οικοδομών σε κάθε στάδιο που προβλέπεται γίνεται πλέον πιο εύκολα, με περισσότερο αντικειμενικό τρόπο, με μεγαλύτερη ταχύτητα. Καθιερώνεται επίσης μια κουλτούρα ελέγχου στις οικοδομές που δεν υπήρχε στις προηγούμενες δεκαετίες. Ο θεσμός

CONSTRUCTION |

NEWS αποτελεί πλέον πρότυπο και για άλλες ελεγκτικές διαδικασίες που μπορεί το Δημόσιο να αναθέσει σε πιστοποιημένους επαγγελματίες, ιδίως μηχανικούς.

E-ΚΤΗΜΑΤΟΛΌΓΙΟ

Η υλοποίηση των νέων Ηλεκτρονικών υπηρεσιών του Ελληνικού Κτηματολογίου βασίζεται στην καλή συνεργασία με το ΤΕΕ και τη χρήση εργαλείων και εφαρμογών που παρέχει το ΤΕΕ, όπως ακριβώς το ΤΕΕ χρησιμοποιεί την εθνική γεωχωρική υποδομή που παρέχει το Κτηματολόγιο. Η κατάθεση τοπογραφικών διαγραμμάτων, η διόρθωση στοιχείων και τόσες άλλες υπηρεσίες που συμβάλλουν να ολοκληρωθεί το μεγαλύτερο μεγάλο έργο της χώρας, ώστε να αποκτήσει επιτέλους η Ελλάδα κτηματογράφηση, βασίζεται στη δουλειά χιλιάδων μηχανικών και τη συνεργασία των δύο δημόσιων φορέων.

ΝΈΟ ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΏ 2021

Το ΤΕΕ πρότεινε αναγκαίες θεσμικές αλλαγές, όπως την κατάργηση της χρονικής προτεραιότητας και τη συγκριτική αξιολόγηση των αιτήσεων με βάση κριτήρια ενεργειακής απόδοσης. Επίσης σχεδίασε και λειτουργεί το νέο πληροφοριακό σύστημα για την εφαμογή του προγράμματος Εξοικονομώ 2021, αντικαθιστώντας την παλαιότερη εφαρμογή του ΥΠΕΝ που δημιούργησε πολλά προβλήματα.

ΥΠΟΣΤΉΡΙΞΗ – HELP DESK ΠΡΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΎΣ

Το ΤΕΕ τα τελευταία χρόνια παρέχει στους μηχανικούς μέλη του συνεχώς νέα υπηρεσίες υποστήριξης (ιδιωτικών έργων, νομική, φορολογική κλπ) και help desk (Εξοικονομώ, ΚΕΝΑΚ, e-adeies κλπ) για τη διευκόλυνση του επιστημονικού και επαγγελματικού τους έργου.

ΕΝΙΑΊΟΣ ΨΗΦΙΑΚΌΣ ΧΆΡΤΗΣ

Το ΤΕΕ πρότεινε και η Πολιτεία νομοθέτησε μία ολοκληρωμένη, θεσμικά θωρακισμένη και σύγχρονη λύση για τη δημιουργία ενός και μόνο ψηφιακού χάρτη, κοινού για όλη την δημόσια διοίκηση αλλά και τους πολίτες, με όλες τις «θεσμικές γραμμές», δηλαδή με όλα τα απαραίτητα γεωχωρικά δεδομένα για την αδειοδότηση κάθε είδους επένδυσης και δραστηριότητας. Τελικός στόχος είναι να μπορεί ο οποιοσδήποτε πολίτης, μηχανικός ή επενδυτής, από το σπίτι του ή το γραφείο του, με το πάτημα ενός κουμπιού στον υπολογιστή του, να πάρει ολοκληρωμένη, έγκυρη και θεσμικά ασφαλή πληροφορία, με ισχύ διοικητικής πράξης, για το τί επιτρέπεται, τί απαγορεύεται, με ποιους όρους και προϋποθέσεις, για να φτιάξει αυτό που τον ενδιαφέρει. Και να αποτελέσει, όταν ολοκληρωθεί αυτή η μεταρρύθμιση, το βασικό εργαλείο έκδοσης διοικητικών πράξεων

που περιέχουν γεωχωρικά δεδομένα. Είναι μια θεσμική μεταρρύθμιση που προτάθηκε, σχεδιάσθηκε και υλοποιείται από τους Έλληνες Μηχανικούς και το ΤΕΕ για το καλό της οικονομίας και της κοινωνίας.

ΕΘΝΙΚΌ ΜΗΤΡΏΟ ΥΠΟΔΟΜΏΝ

Το Εθνικό Μητρώο Υποδομών αποτελεί θεμέλιο του σχεδιασμού των μελλοντικών έργων – διότι δεν είναι λογικό να σχεδιάζεις χωρίς να ξέρεις τις πραγματικές συνθήκες των υφιστάμενων έργων. Αλλά και εργαλείο για να υπάρξει επιτέλους ένα ολοκληρωμένο, κοστολογημένο και συνεπές πρόγραμμα συντήρησης και αναβάθμισης των υποδομών που δημιουργήθηκαν τις προηγούμενες δεκαετίες. Το Εθνικό Μητρώο Υποδομών είναι ένα ηλεκτρονικό σύστημα καταγραφής και εντοπισμού στην πραγματική – as is – κατάστασης κάθε δημοσίου και δημοτικού έργου, κάθε υποδομής. Είναι μια ηλεκτρονική ταυτότητα έργου με όλα τα απαραίτητα στοιχεία, αρχεία και δεδομένα – όπως έχει αντίστοιχα σήμερα κάθε νέο κτίριο. Με το Εθνικό Μητρώο Υποδομών θα μπορέσει επιτέλους η Πολιτεία με έναν συνολικό τρόπο να προγραμματίσει σε βάθος χρόνου τα αναγκαία έργα συντήρησης, να δημιουργήσει συνθήκες πιο γρήγορης ωρίμανσης διαδικασιών και ποιο θελκτικές προκηρύξεις έργων – είτε ως δημόσιων είτε ως ΣΔΙΤ, να ξεκαθαρίσει αρμοδιότητες και να ελέγχει τους υπευθύνους.

ΨΗΦΙΟΠΟΊΗΣΗ ΤΩΝ ΑΡΧΕΊΩΝ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΉΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΊΑΣ

Το έργο «Ψηφιοποίηση Αρχείων Πολεοδομικής Πληροφορίας», με χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας είναι από τα μεγαλύτερα έργα που σχεδιάζονται όσον αφορά την ψηφιοποίηση του δημοσίου τομέα. Το φυσικό αρχείο των πολεοδομιών με τις οικοδομικές παρελθόντων ετών (προ της λειτουργίας του συστήματος e-adeies) περιλαμβάνει μεγάλο πλήθος φακέλων με έγγραφα και σχέδια των οποίων η φύλαξη αλλά και η αναζήτηση εγγράφων από πολίτες και μηχανικούς κοστίζει δεκάδες εκατομμύρια ανά έτος. Επιπρόσθετα, το φυσικό αρχείο απειλείται από φυσικές καταστροφές (έχει συμβεί αρκετές φορές) αλλά και από την φυσική γήρανση του χαρτιού που επέρχεται με τον χρόνο. Το ΤΕΕ ανέλαβε ως αναθέτουσα αρχή να προχωρήσει το έργο της Ψηφιοποίησης Αρχείων Πολεοδομικής Πληροφορίας

46 | C O N S T R U C T I O N

Ι Ο ΥΛ Ι Ο Σ – ΑΥ Γ Ο Υ Σ Τ Ο Σ 2 0 2 2

μέσω του οποίου επιδιώκεται η ψηφιοποίηση, ψηφιακή καταχώρηση, αρχειοθέτηση και γεωκωδικοποίηση, των φακέλων των αδειών δόμησης, που υπάρχουν στις Υπηρεσίες Δόμησης των Δήμων όλης της χώρας.

ΑΝΑΠΡΟΣΑΡΜΟΓΉ ΤΙΜΟΛΟΓΊΩΝ ΈΡΓΩΝ – ΥΛΙΚΏΝ

Το ΤΕΕ διεκδίκησε την αναπροσαρμογή των τιμολογίων για τα δημόσια έργα προκειμένου να καλυφθούν οι ανατιμήσεις στις τιμές των υλικών λόγω πληθωρισμού και ακρίβειας.

ΘΕΣΜΙΚΈΣ ΑΛΛΑΓΈΣ ΣΤΗ ΝΟΜΟΘΕΣΊΑ ΔΗΜΟΣΊΩΝ ΣΥΜΒΆΣΕΩΝ

αναμένεται να συμβάλει ουσιαστικά στην εξυπηρέτηση των πολιτών και την ταχύτερη διενέργεια συναλλαγών σε ακίνητα με ασφάλεια δικαίου.

ΝΈΕΣ ΤΟΤΕΕ

Το ΤΕΕ προχώρησε για πρώτη φορά μετά από πολλά χρόνια στην μελέτη, σύνταξη και έκδοση νέων Τεχνικών Οδηγιών ΤΕΕ σε κρίσιμα σημεία της παραγωγής έργων όπου λείπει η «κοινή γλώσσα» μεταξύ των εμπλεκομένων. Ήδη έχουν συνταχθεί νέες ΤΟΤΕΕ για τους Υαλοπίνακες, τον Οδοφωτισμό και υπό έκδοση βρίσκονται πολλές «ενεργειακές» ΤΟΤΕΕ, νέες και υπό αναθεώρηση, για την εξοικονόμηση ενέργειας και τις ΑΠΕ.

Το ΤΕΕ πιέζει συνεχώς και προτείνει αλλαγές στη νομοθεσία περί δημοσίων συμβάσεων προκειμένου να βελτιωθεί το σύστημα παραγωγής δημοσίων έργων. Μεταξύ άλλων για την καταπολέμηση του φαινομένου των αδικαιολόγητα υψηλών εκπτώσεων, τη μείωση της γραφειοκρατίας, τη μείωση των προθεσμιών, την καθιέρωση νέων εργαλείων όπως οι πράσινες και οι πρότυπες συμβάσεις.

ΠΡΟΏΘΗΣΗ ΤΟΥ BUILDING INFORMATION MODEL

ΔΙΑΠΙΣΤΕΥΜΈΝΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΌΣ ΣΤΟ ΚΤΗΜΑΤΟΛΌΓΙΟ

Καταλήγοντας, παρουσίασε όσα πρόκειται να γίνουν:

Ο θεσμός του Διαπιστευμένου Μηχανικού στο Κτηματολόγιο για την καταχώριση αιτημάτων και κτηματογραφικών πράξεων

Ι Ο ΥΛ Ι Ο Σ – ΑΥ Γ Ο Υ Σ Τ Ο Σ 2 0 2 2

Το ψηφιακό μέλλον των κατασκευών περνά μέσα από το Building Information Model, όπως δείχνουν οι πρακτικές σε ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο. Το ΤΕΕ εδώ και χρόνια πιέζει την Πολιτεία προς την προώθηση αυτού του εργαλείου και συμμετέχει σε κάθε σχετική ευρωπαϊκή πρωτοβουλία.

ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΜΈΝΟΙ ΜΗΧΑΝΙΚΟΊ ΕΠΙΒΛΈΠΟΝΤΕΣ ΣΤΑ ΔΗΜΌΣΙΑ ΈΡΓΑ

Μέσα από τη δημιουργία μητρώου έμπειρων, πιστοποιημένων και εξειδικευμένων – ανά τομέα, κατηγορία έργου/μελέτης κλπ – μηχανικών, προωθούμε τη δυνατότητα ανάθεσης έργου σύνταξης μελέτης, επίβλεψης μελέτης ή έργου, ελέγχου προόδου κλπ σε ιδιώτες ελεύθερους επαγγελματίες, για όποιους δημόσιους φορείς δεν έχουν το απαραίτητο τεχνικό προσωπικό. Το κράτος ήδη νομοθέτησε και διατηρεί τον επιτελικό του ρόλο και το ρόλο διασφάλισης του δημοσίου συμφέροντος αλλά αναθέτει κομμάτι εργασιών σε πιστοποιημένους μηχανικούς μέσα από σχετικό μητρώο και εφαρμογή του ΤΕΕ.

ΝΈΑ ΜΗΤΡΏΑ ΣΤΟ ΥΠΟΥΡΓΕΊΟ ΥΠΟΔΟΜΏΝ

Το ΤΕΕ συμβάλει στην ψηφιοποίηση και δημιουργία όλων των μητρώων που προβλέπει η νομοθεσία στο Υπουργείο Υποδομών για τον τεχνικό κλάδο και τον τομέα δημοσίων έργων και μελετών.

ΊΔΡΥΜΑ ΜΙΚΡΟΠΙΣΤΏΣΕΩΝ ΑΠΌ ΤΟ ΤΜΕΔΕ

Το ΤΕΕ συμβάλει μέσα από τις συνέργειες με το ΤΜΕΔΕ στην καθιέρωση του θεσμού των μικροπιστώσεων στην ελληνική αγορά και ιδίως στον τεχνικό τομέα, για τις επιχειρήσεις που δεν μπορούν ή δεν θέλουν να έχουν χρηματοδοτική σχέση με τον επίσημο τραπεζικό τομέα. ■

CONSTRUCTION |

SPECIAL REPORT

ΣΤΟΝ «ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΌ ΔΙΆΛΟΓΟ» ΤΟ ΝΈΟ ΚΤΊΡΙΟ ΤΗΣ ΓΕΝΙΚΉΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΊΑΣ ΥΠΟΔΟΜΏΝ ΤΑ Σ Χ Ή Μ ΑΤΑ Π Ο Υ Π Ρ Ο Κ Ρ Ί Θ Η Κ Α Ν

Προχωρά στην επόμενη φάση ο διαγωνισμός για το νέο κτίριο της Γενικής Γραμματείας Υποδομών. Τα χαρακτηριστικά και τα οφέλη. ΕΠΙΜΈΛΕΙΑ: ΓΙΆΝΝΗΣ ΠΙΣΠΙΡΊΓΚΟΣ

48 | C O N S T R U C T I O N

Ι Ο ΥΛ Ι Ο Σ – ΑΥ Γ Ο Υ Σ Τ Ο Σ 2 0 2 2

την επόμενη φάση προχωρά ο διαγωνισμός για το νέο κτίριο της Γενικής Γραμματείας Υποδομών το οποίο θα κατασκευαστεί στην οδό Πειραιώς, κατόπιν της απόφασης του υπουργείου να εγκριθεί το πρακτικό διενέργειας για την πρόσκληση σε διάλογο που αφορά τη Β.Ι φάση της διαδικασίας. Το εν λόγω έργο έχει προσελκύσει το ενδιαφέρον μεγάλων εταιρειών, οι οποίες δημιούργησαν ισχυρές συμμαχίες, λόγω της σταθερότητας και της σχεδόν μηδενικής οικονομικής έκθεσης που έχουν.

ΔΙΆΡΚΕΙΑ 30 ΕΤΏΝ

Ο πλήρης τίτλος του έργου είναι «ΑΝΕΓΕΡΣΗ ΚΤΗΡΙΑΚΩΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΓΙΑ ΤΗ ΣΤΕΓΑΣΗ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΗΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑΣ ΥΠΟΔΟΜΩΝ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΥΠΟΔΟΜΩΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΧΩΡΟΥ, ΜΕΣΩ Σ.Δ.Ι.Τ.». Σύμφωνα με την προκήρυξη, το νέο έργο με προϋπολογισμό με ΦΠΑ 139,59 εκατ. ευρώ (ποσό χωρίς ΦΠΑ 112,57 εκατ. ευρώ) χωροθετείται διοικητικά στον Δήμο Ταύρου-Μοσχάτου. Το έργο θα κατασκευαστεί βάσει του σχεδίου αρχιτεκτονικού διαγωνισμού που έλαβε χώρα το 2020. Το αντικείμενο αφορά τη μελέτη, χρηματοδότηση, κατασκευή, ασφάλιση και συντήρηση ενός λειτουργικού, σύγχρονου κτιριακού συγκροτήματος που θα στεγάσει τις υπηρεσίες της Γ.Γ.Υ. του ΥΠΥΜΕ και

Ι Ο ΥΛ Ι Ο Σ – ΑΥ Γ Ο Υ Σ Τ Ο Σ 2 0 2 2

το οποίο θα σχεδιαστεί με βάση τις «αρχές» του βιοκλιματικού σχεδιασμού, στις οποίες συνυπάρχουν το περιβάλλον και η ενέργεια, και θα πρέπει να επιτύχει πιστοποίηση LEED (Silver ή ανώτερο), και 1 πεζογέφυρας επί της οδού Πειραιώς που εξασφαλίζει την πρόσβαση στο κτίριο. Επιπλέον, περιλαμβάνει την ανάπλαση τού περιβάλλοντος χώρου, τμήμα του οποίου βρίσκεται σε όμορο οικόπεδο ιδιοκτησίας της ΟΣΕ Α.Ε., που διαχειρίζεται η ΓΑΙΑΟΣΕ Α.Ε., το οποίο θα αποτελεί ουσιαστικά την πρόσβαση μεταξύ του υπό ανέγερση κτιριακού συγκροτήματος και του σταθμού «Ρουφ» του Προαστιακού Σιδηροδρόμου. Στο αντικείμενο της σύμβασης περιλαμβάνεται και η διάνοιξη οδού που προβλέπει το εγκεκριμένο ρυμοτομικό σχέδιο, καθώς και η κατεδάφιση των υφιστάμενων κτισμάτων. Η διάρκεια του έργου ορίστηκε σε 360 μήνες (30 χρόνια), εκ των οποίων οι πρώτοι 36 αφορούν την κατασκευαστική περίοδο και οι υπόλοιποι την περίοδο λειτουργίας και συντήρησης.

ΤΑ ΕΠΌΜΕΝΑ ΒΉΜΑΤΑ

Το νέο μεγάλο κτιριακό έργο, που υλοποιείται με τη μέθοδο της Σύμπραξης Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ), έλαβε το πράσινο φως να προχωρήσει στη Β.Ι φάση της διαγωνιστικής διαδικασίας, το λεγόμενο «ανταγωνιστικό διάλογο». Σε αυτό το βήμα θα καθοριστεί με κάθε λεπτομέρεια το τεχνικό αντικείμενο καθώς και οι

απαιτούμενες εγκρίσεις, εκ των οποίων η σημαντικότερη είναι η έγκριση περιβαλλοντικής μελέτης. Όπως έγινε γνωστό με απόφαση του υπουργείου πριν από δύο μήνες, τέσσερα επιχειρηματικά σχήματα έχουν προκριθεί στη νέα φάση: ● Άβαξ Α.Ε. ● Γεκ-Τέρνα Α.Ε. ● Ένωση Προσώπων Ιντρακάτ Α.Ε. – Redex Α.Ε. ● Ένωση Προσώπων Μυτιληναίος Α.Ε. – Dimand Α.Ε. Στη συνέχεια θα ακολουθήσουν η σύνταξη των Τευχών Δημοπράτησης και η τελική φάση του διαγωνισμού, όπου οι συμμετέχοντες θα πρέπει να υποβάλουν τεχνική και οικονομική προσφορά.

ΕΞΟΙΚΟΝΌΜΗΣΗ ΚΑΙ ΑΠΟΔΟΤΙΚΌΤΕΡΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΊΑ

Με την κατασκευή του νέου κτιρίου της Γενικής Γραμματείας Υποδομών, θα επιτευχθούν εξοικονόμηση πόρων, ενέργειας και δαπανών από τη συντήρηση και τον καθαρισμό των υφιστάμενων κτιρίων, καθώς και από τη χρήση της ψηφιακής πλατφόρμας «Σύζευξις» (διασύνδεση χιλιάδων φορέων του Δημοσίου μέσα από ένα δίκτυο υποδομών και υπηρεσιών). Επίσης, θα καταργηθούν έξοδα επικοινωνίας και μετακίνησης των υπηρεσιών της Γενικής Γραμματείας, και θα εξασφαλιστεί η εύρυθμη λειτουργία αυτών. ■

CONSTRUCTION |

SPECIAL REPORT

«ΠΡΆΣΙΝΟ» ΣΚΥΡΌΔΕΜΑ ΑΠΌ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΈΣ ΠΡΏΤΕΣ ΎΛΕΣ Π Ρ Ω Τ Ο Π Ό ΡΑ Έ Ρ Ε Υ Ν Α Τ Ο Υ Π Α Ν Ε Π Ι Σ Τ Η Μ Ί Ο Υ Π ΑΤ Ρ Ώ Ν

Στο πλαίσιο της μαινόμενης περιβαλλοντικής κρίσης, η βιομηχανία κατασκευών καλείται να υιοθετήσει βιώσιμες μεθόδους παραγωγής σκυροδέματος και να προάγει προϊόντα φιλικά προς το περιβάλλον με μεγάλο κύκλο ζωής. ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΚΑΤΣΙΜΙΛΗ

50 | C O N S T R U C T I O N

Ι Ο ΥΛ Ι Ο Σ – ΑΥ Γ Ο Υ Σ Τ Ο Σ 2 0 2 2

προς το περιβάλλον υλικά. Επομένως, γεννάται το ερώτημα, σε ποιο στάδιο έχουν φτάσει σήμερα οι επιστημονικές μελέτες και πόσο εφαρμόσιμες είναι στην πράξη;

Η ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΩΝ ΚΑΙ Η ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΚΡΙΣΗ

Τα

τελευταία χρόνια, η οικοδομική δραστηριότητα έχει αυξηθεί κατακόρυφα σε παγκόσμιο επίπεδο με αποτέλεσμα το σκυρόδεμα να έχει καταστεί ένα από τα πιο πολύτιμα υλικά. Πρόκειται για ένα δομικό υλικό, το οποίο χρησιμοποιείται σχεδόν σε κάθε έργο, με συνέπεια να είναι το δεύτερο πιο αναλώσιμο αγαθό μετά το νερό. Εξίσου μεγάλη ζήτηση, όπως είναι εύλογο, έχουν και δυο ακόμη υλικά που αποτελούν μέρος του σκυροδέματος: τα λεπτά και χονδρά αδρανή. Παρά τις πολλαπλές εφαρμογές που βρίσκουν στη βιομηχανία κατασκευών, δεν υπάρχει επάρκεια στην αγορά και κατ’ επέκταση δημιουργούνται ανά περιόδους ελλείψεις. Έτσι, έχουν γίνει αρκετές επιστημονικές έρευνες ώστε να αντικατασταθούν τα παραδοσιακά αδρανή με ανανεώσιμα και πιο φιλικά

Ι Ο ΥΛ Ι Ο Σ – ΑΥ Γ Ο Υ Σ Τ Ο Σ 2 0 2 2

Η ποσότητα των οικοδομικών απορριμμάτων αυξάνεται ραγδαία χρόνο με τον χρόνο, ειδικά σε χώρες με έντονη δραστηριότητα όπως η Ινδία και η Κίνα. Ενώ οι φυσικοί πόροι εξαντλούνται, ο αριθμός των κατασκευαστικών αποβλήτων ακολουθεί αυξανόμενη πορεία. Η αυξημένη ζήτηση για την ανέγερση νέων κατασκευών έχει οδηγήσει σε υπερεκμετάλλευση των κοιτασμάτων πρώτων υλών, προκαλώντας τεράστια περιβαλλοντολογικά προβλήματα. Κατά προσέγγιση, 275 εκατομμύρια τόνοι νέων αδρανών εξορύσσονται ετησίως στο Ηνωμένο Βασίλειο, αριθμός που εκτιμάται ότι αυξάνεται με ρυθμό 1% κάθε χρόνο. Παράλληλα, η διαταραχή του οικοσυστήματος και η παραγωγή αερίων του θερμοκηπίου είναι σοβαρά ζητήματα που έχουν τεθεί στην ατζέντα της παγκόσμιας κοινότητας. Ήδη με την πράσινη συμφωνία της Ε.Ε. και με το Σχέδιο Δράσης για τη Νέα Κυκλική Οικονομία, γίνεται μία συλλογική προσπάθεια, ώστε να κατασκευάζονται κτίρια με μηδενικό ανθρακικό αποτύπωμα, χρησιμοποιώντας αποκλειστικά, υλικά φιλικά προς το περιβάλλον και με μεγάλο κύκλο ζωής. Σε αρκετά κράτη έχει ξεκινήσει με γοργούς ρυθμούς η ανακύκλωση των αδρανών ουσιών και των λοιπών οικοδομικών αποβλήτων, όμως η διαδικασία αυτή βρίσκεται σε πρώιμο στάδιο και σε καμία περίπτωση δεν συμβαδίζει με τον ρυθμό παγκόσμιας ρύπανσης. Συνεπώς, η ανακάλυψη νέων δομικών υλικών που θα βρίσκονται σε αφθονία στη φύση και θα διακρίνονται από μεγάλο κύκλο ζωής, θεωρείται πιο επιτακτική ανάγκη από ποτέ.

Η ΜΑΚΡΑ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΣΚΥΡΟΔΕΜΑΤΟΣ

Το τσιμέντο είναι άμεσα συνδεδεμένο με τις κατασκευαστικές δραστηριότητες και κάνει την εμφάνιση του από τις απαρχές της ανθρώπινης ιστορίας. Το αρχαιότερο σκυρόδεμα που έχει βρεθεί βρίσκεται στην περιοχή του σημερινού Ισραήλ και αποτελείται από μίγμα ασβέστη με πέτρες, ενώ έχει ηλικία περίπου 7.000 ετών. Οι

Ασσύριοι και οι Βαβυλώνιοι κατόρθωσαν να φτιάξουν δομές, τμήματα των οποίων επιβιώνουν μέχρι και σήμερα, χρησιμοποιώντας ένα είδος σκυροδέματος που ως συνδετική ουσία είχε τον πηλό. Αντίστοιχα, οι Αιγύπτιοι χρησιμοποιούσαν συχνά ασβέστη και γύψο. Η μεγαλύτερη εξέλιξη και ανάπτυξη του σκυροδέματος έγινε κατά τα Ρωμαϊκά χρόνια, όταν οι αυτοκράτορες επιθυμούσαν να φτιάξουν μεγαλεπήβολες κατασκευές, οι οποίες θα ήταν ανέφικτο να υλοποιηθούν μόνο με την πέτρα, που ήταν το δημοφιλέστερο δομικό υλικό της εποχής. Χαρακτηριστικά μνημεία απαράμιλλης ομορφιάς και αρχιτεκτονικής της περιόδου είναι τα Λουτρά, το Κολοσσαίο και το Πάνθεον. Το πρώτο βήμα για τη δημιουργία του σύγχρονου σκυροδέματος έγινε από τον Βρετανό μηχανικό John Smeaton, ο οποίος στα μέσα του 1700 μ.Χ. εφηύρε ένα μίγμα τσιμέντου που μπορούσε να στεγνώσει τόσο στον αέρα όσο και στο νερό. Χρησιμοποίησε το υλικό για να κατασκευάσει έναν φάρο κοντά στην περιοχή του Plymouth και η καινοτομία του διαδόθηκε ραγδαία σε όλα τα μήκη και πλάτη της χώρας. Η συστηματικότερη όμως παρασκευή τσιμέντου αποδίδεται στον Άγγλο μηχανικό Joseph Aspdin, ο οποίος δημιούργησε το πρώτο αληθινό τεχνητό τσιμέντο με καύση αλεσμένου ασβεστόλιθου και πηλού μαζί. Το νέο υλικό ονομάστηκε από τον ίδιο «τσιμέντο Portland», διότι το χρώμα του σκληρυμένου τσιμέντου ήταν πολύ κοντά στο χρώμα των πετρωμάτων της ομώνυμης περιοχής. Ακόμη και σήμερα έχει παραμείνει η κυρίαρχη μορφή τσιμέντου που χρησιμοποιείται στην παραγωγή σκυροδέματος. Στη συνέχεια, το 1818 ο Βρετανός μηχανικός Ralph Dodd απέκτησε δίπλωμα ευρεσιτεχνίας για την προσθήκη ράβδων σφυρήλατου σιδήρου στο σκυρόδεμα. Λίγα χρόνια αργότερα, το 1849, εφευρέθηκε από τον παριζιάνο κηπουρό Joseph Monier το λεγόμενο οπλισμένο σκυρόδεμα για την ενίσχυση των γλαστρών και παρουσίασε την πατέντα του στην Έκθεση του Παρισιού του 1867. Σταδιακά η εφεύρεση άρχισε να βρίσκει όλο και περισσότερες εφαρμογές. Το 1902 ο August Rerrert κατασκεύασε στο Παρίσι πολυκατοικία με χρήση συστήματος οπλισμένου σκυροδέματος όπως το ονόμασε. Αυτή ήταν και η πρώτη εμφάνιση κτιρίου με φέροντα οργανισμό από υποστυλώματα, δοκούς και πλάκες χωρίς φέρουσες τοιχοποιίες.

CONSTRUCTION |

SPECIAL REPORT ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗ ΤΩΝ ΒΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΑΠΟΡΡΙΜΑΤΩΝ

Αντιμετωπίζοντας καθημερινά τις συνέπειες της περιβαλλοντικής κρίσης, η διεθνής κοινότητα έχει αρχίσει να αναζητά εναλλακτικές λύσεις. Πιο συγκεκριμένα, στη βιομηχανία κατασκευών έχουν χρησιμοποιηθεί διάφορα ανακυκλωμένα απόβλητα για τη δημιουργία σκυροδέματος, όπως άργιλος, τέφρα, απορρίμματα γυαλιού, θρύμματα τούβλων ή γυαλιού, κομμάτια από καουτσούκ, τμήματα κεραμικών και πλαστικά. Επιπλέον, εχουν διεξαχθεί αρκετές μελέτες για να παρατηρηθεί η επίδραση του γυαλιού και των κεραμικών στο παραγόμενο σκυρόδεμα, εξετάζοντας κυρίως την αντοχή και την απόδοση του υλικού. Όπως αποδείχθηκε,και τα δύο είδη θα μπορούσαν να αντικαταστήσουν μερικώς τα αδρανή και να ανακουφίσουν τις αγοραστικές ανάγκες. Πολλοί ερευνητές έχουν επιχειρήσει την ολική αντικατάσταση των λεπτών και χονδροειδών αδρανών, ενώ άλλοι έχουν χρησιμοποιήσει θρυμματισμένη άσφαλτο -συνηθισμένο παραπροϊόν της οδοποιίαςως υποκατάστατο. Στις μέρες μας, εξαιτίας των αυξημένων διατροφικών αναγκών του Δυτικού Πολιτισμού, η βιομηχανία τροφίμων εκτρέφει έναν τεράστιο αριθμό οικόσιτων ζώων, όπως πρόβατα, κατσίκες

52 | C O N S T R U C T I O N

και αγελάδες, τα οποία χρησιμοποιούνται για την παραγωγή εδώδιμων ειδών που στηρίζονται στο κρέας. Καθ’ όλη τη διαδικασία παραγωγής, προκύπτουν μεγάλες ποσότητες βιολογικών απορριμμάτων, τα οποία αποτελούνται κατά βάση από οστά. Αυτού του είδους τα απόβλητα θα μπορούσαν να βρουν ωφέλιμες εφαρμογές στον κατασκευαστικό κλάδο και πιο συγκεκριμένα στα εργοστάσια δομικών υλικών. Αρκετοί επιστήμονες θέλοντας να μειώσουν του ρυπογόνους παράγοντες και ταυτόχρονα να φτιάξουν ένα οικολογικό προϊόν, επιχείρησαν να αντικαταστήσουν τα αδρανή του σκυροδέματος με θρυμματισμένα οστά ζώων. Μάλιστα, έχουν παρουσιαστεί κάποια σχετικά δείγματα και τα αποτελέσματα είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικά. Βάσει της περιεκτικότητας σε οστά, αποδείχθηκε ότι το πειραματικό σκυρόδεμα μπορεί να είναι έως και τρεις φορές πιο ελαφρύ, γεγονός που μπορεί να περιορίσει αισθητά τους κινδύνους που εγκυμονεί ένα σεισμικό φαινόμενο, καθώς οι σεισμικές δυνάμεις είναι ανάλογες του βάρους κατασκευής. Από την άλλη πλευρά, το συγκεκριμένο είδος παρουσιάζει μικρότερη αντοχή, η οποία μπορεί να ενισχυθεί με την προσθήκη επιπλέον υλικών. Αναμφίβολα, το οπλισμένο σκυρόδεμα έχει καθιερωθεί ως ένα από τα σημαντικότερα δομικά υλικά για τη βελτίωση της

μηχανικής απόδοσης των κατασκευαστικών έργων. Ειδική κατηγορία αποτελεί το ινοπλισμένο σκυρόδεμα (FRC) , το οποίο ανάλογα της ίνας που φέρει, παρουσιάζει καλύτερες ιδιότητες και μπορεί να συμβάλλει στη μείωση της ποσότητας της συμβατικής ενίσχυσης. Μία από τις σπουδαιότερες διαφορές μεταξύ του FRC και του συμβατικού οπλισμένου σκυροδέματος είναι ότι το πρώτο παρουσιάζει μεγαλύτερη αντοχή σε φαινόμενα ρωγμών και τα ρήγματα δεν διαδίδονται τόσο γρήγορα κατά μήκος του υλικού. Έχοντας τα παραπάνω υπόψη, η επιστημονική κοινότητα έχει αρχίσει να σκέφτεται το ενδεχόμενο ενίσχυσης του σκυροδέματος -σε αντοχή, συμπίεση και κάμψη- με ίνες προερχόμενες από τρίχες ανθρώπων και ζώων. Οι τελευταίες, επειδή βρίσκονται σε αφθονία και αποτελούν κύριο βιολογικών απόβλητων των κουρείων, αποτελούν ιδανική επιλογή.

Η ΚΑΙΝΟΤΟΜΟΣ ΠΡΟΤΑΣΗ ΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΠΑΤΡΩΝ

Ακολουθώντας τις διεθνείς τάσεις, η επιστημονική ομάδα του τμήματος Γεωλογίας του Πανεπιστημίου Πατρών, σε συνεργασία με τον Ελληνικό Γεωργικό Οργανισμό Δήμητρα, παρουσίασαν δείγματα σκυροδέματος, στα οποία τα αδρανή είχαν αντικατασταθεί από απόβλητα οικοδομικών

Ι Ο ΥΛ Ι Ο Σ – ΑΥ Γ Ο Υ Σ Τ Ο Σ 2 0 2 2

δραστηριοτήτων και άλλα ανακυκλώσιμα φυσικά υλικά. Η μεγαλύτερη καινοτομία της ομάδας ήταν η κατασκευή τσιμέντου από οστά ζώων που προμηθεύτηκαν από κρεοπωλεία και σφαγεία, καθώς και από ανθρώπινες τρίχες που αποτέλεσαν απορρίμματα των κομμωτηρίων. Στόχος της μελέτης είναι να βρεθεί ένα ισχυρό δομικό υλικό εφάμιλλο του συμβατικού σκυροδέματος, το οποίο δεν θα είναι απλώς φιλικό προς το περιβάλλον, αλλά θα συντελεί στη μείωση των βιολογικών και οικοδομικών αποβλήτων . Συνοπτικά, τα αποτελέσματα της έρευνας είναι τα ακόλουθα: ● Αποδείχθηκε ότι η μερική αντικατάσταση των φυσικών αδρανών με οστά ζωικών οργανισμών μπορεί να πραγματοποιηθεί για την παραγωγή κανονικών δειγμάτων σκυροδέματος. ● Τα θρύμματα οστών, αφού ενισχυθούν τεχνητά επικαλύπτοντάς τα με αστάρι χαλαζιακής ρητίνης ισχυρής πρόσφυσης, φαίνεται να συμβάλλουν θετικά στην τελική αντοχή των δειγμάτων σκυροδέματος. ● Με την προσθήκη 1,5% ανά όγκο ανθρώπινης τρίχας συγκεκριμένου μεγέθους, είναι δυνατό να αυξηθεί η

Ι Ο ΥΛ Ι Ο Σ – ΑΥ Γ Ο Υ Σ Τ Ο Σ 2 0 2 2

ομοιογένεια του ετερογενούς μίγματος σκυροδέματος, άρα και η τελική αντοχή του. ● Η συμπερίληψη μιας συγκεκριμένης αναλογίας τροποποιημένων ανθρώπινων τριχών στη δομή του σκυροδέματος φαίνεται να έχει σημαντική επίδραση στην αύξηση της αντοχής του τελικού προϊόντος. ● Κάνοντας σύγκριση με δείγματα που εμπεριείχαν άλλα υλικά, όπως τμήματα κεραμικού ή γυαλί, φαίνεται ότι εκείνα που περιείχαν οστά ζώων και ανθρώπινες τρίχες αυξημένης μικροτοπογραφίας είναι τα πιο ιδανικά για την αντικατάσταση των αδρανών υλικών στο σκυρόδεμα. Η πρωτοποριακή έρευνα της ελληνικής επιστημονικής ομάδας με τίτλο «An Innovative experimental petrographic study of concrete produced by animal bones and human hair fibers» απέδειξε ότι είναι εφικτό να δημιουργηθεί ένα είδος σκυροδέματος από τρίχες και οστά, το οποίο θα είναι οικολογικό και θα έχει παρόμοιες φυσικές ιδιότητες με το συμβατικό. Με τις κατάλληλες παρεμβάσεις, μάλιστα, μπορεί να υπάρξει ποικιλία προϊόντων, με διαφορετική

αντοχή και ευκαμψία, ώστε να καλύπτονται στο έπακρο οι ανάγκες κάθε σύγχρονης κατασκευής. Η εν λόγω μελέτη προτείνει στην παγκόσμια κοινότητα να ανατρέξει σε έξυπνες επενδύσεις, που θα αποφέρουν δομικά υλικά βασισμένα στην έννοια της κυκλικής οικονομίας. Η αντικατάσταση των λεπτών και χονδροειδών αδρανών υλικών με απορρίμματα που προκύπτουν από καθημερινές δραστηριότητες, προστατεύει διττά το περιβάλλον. Αφενός μειώνεται το ποσοστό εξόρυξης των φυσικών πόρων, ενώ παράλληλα υπάρχει επάρκεια στην αγορά, αφετέρου αξιοποιείται ένας τεράστιος όγκος αποβλήτων, που θα κατέληγε υπό άλλες συνθήκες ρυπογόνος παράγοντας για την ατμόσφαιρα και τα ύδατα. Η ανθρώπινη επιβίωση και εξέλιξη είναι συνυφασμένη με τη φύση και κάθε μορφής αδράνεια σε ζητήματα περιβαλλοντικού χαρακτήρα μπορεί να υπονομεύσει το μέλλον. Η ομάδα του Πανεπιστημίου Πατρών προτείνοντας λειτουργικές και κυρίως βιώσιμες λύσεις, έβαλε το δικό της λιθαράκι στο να γίνουν οι οικοδομικές διαδικασίες πιο «πράσινες» και να αλλάξει ριζικά το πρόσωπο του κατασκευαστικού κλάδου. ■

CONSTRUCTION |

D I G I TA L C O N S T R U C T I O N

ΠΏΣ ΤΟ ΒΙΜ ΑΝΟΊΓΕΙ ΤΟΝ ΔΡΌΜΟ ΓΙΑ ΤΑ ΒΙΏΣΙΜΑ ΚΤΊΡΙΑ Εν μέσω των προκλήσεων που εγείρονται εξαιτίας της κλιματικής κρίσης, πώς μπορούν οι κατασκευαστές και οι αρχιτέκτονες να επωφεληθούν από τη χρήση της τεχνολογίας; ΕΠΙΜΈΛΕΙΑ: ΓΙΆΝΝΗΣ ΠΙΣΠΙΡΊΓΚΟΣ

54 | C O N S T R U C T I O N

Ι Ο ΥΛ Ι Ο Σ – ΑΥ Γ Ο Υ Σ Τ Ο Σ 2 0 2 2

κατασκευαστικός κλάδος είναι μια τεράστια αγορά, που απασχολεί εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον πλανήτη. Σύμφωνα με τους ειδικούς αναλυτές, η αξία των κατασκευών θα ανέλθει στα 15,5 τρισεκατομμύρια δολάρια έως το 2030 – μια ανάπτυξη που είναι κάτι περισσότερο από απαραίτητη λόγω των κρίσεων που αντιμετωπίζει ο κλάδος, αλλά ενδεχομένως επιζήμια για το περιβάλλον. Η κατασκευαστική δραστηριότητα, σύμφωνα με τα δεδομένα που έχει συλλέξει ο ΟΗΕ, ευθύνεται για το 25% με 45% των παγκόσμιων εκπομπών άνθρακα. Σε αυτό το ποσοστό περιλαμβάνονται όλα τα στάδια στη διάρκεια ζωής ενός έργου, από τη συλλογή και επεξεργασία των πρώτων υλών που απαιτούνται για τη δημιουργία των δομικών και οικοδομικών προϊόντων, έως την κυρίως κατασκευή αλλά και τη λειτουργία του έργου. Η βιωσιμότητα λοιπόν δεν αποτελεί πλέον σενάριο θεωρητικής έρευνας, αλλά αναγκαιότητα στην οποία πρέπει να προσαρμοστεί ο κλάδος. Και για να γίνει αυτό υπάρχουν πολλοί τρόποι, με τη χρήση της τεχνολογίας και ειδικά του Building Information Modeling (BIM) να είναι ένας από αυτούς.

Η «ΠΡΆΣΙΝΗ» ΠΛΕΥΡΆ ΤΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΊΑΣ

Η ιδέα του ΒΙΜ είναι γνωστή ήδη από τη δεκαετία του 1970, αλλά τη δεκαετία του 2000 απέκτησε την ταυτότητα του ψηφιακού εργαλείου μέσω του οποίου

Ι Ο ΥΛ Ι Ο Σ – ΑΥ Γ Ο Υ Σ Τ Ο Σ 2 0 2 2

μπορούμε να δημιουργήσουμε ένα λεπτομερές τρισδιάστατο μοντέλο ενός κτιρίου, το οποίο οι μηχανικοί και οι αρχιτέκτονες μπορούν να χρησιμοποιήσουν σε όλη τη διαδικασία σχεδιασμού και κατασκευής, και αργότερα στη φάση λειτουργίας. Για να πάρουμε τα πράγματα με τη σειρά τους, το BIM παρέχει περισσότερη διαφάνεια κατά τη φάση του σχεδιασμού για όλα τα εμπλεκόμενα μέρη, ειδικά για όσους αναλαμβάνουν το ζήτημα των υλικών, πολύ πριν ξεκινήσουν τις εργασίες οι εργολάβοι. Το BIM δίνει στους αρχιτέκτονες τα εργαλεία για να δουν πώς θα μοιάζει το κτίριο και πώς θα λειτουργεί πριν ξεκινήσει η κατασκευή, αλλά και τη δυνατότητα να υπολογίζουν το περιβαλλοντικό αποτύπωμα του έργου. Αυτή, επίσης, είναι μία από τις κομβικότερες φάσεις για τη μετέπειτα αξιολόγηση του έργου κατά το πρότυπο του LEED. Όσο σχεδιάζουμε έχοντας κατά νου αυτές τις πιστοποιήσεις και τα κριτήρια που τις συνοδεύουν, τόσο πιο εύκολη και λιγότερο χρονοβόρα κάνουμε τη φάση της αξιολόγησης του έργου. Μόλις ολοκληρωθούν η μελέτη και ο σχεδιασμός του έργου, το ΒΙΜ μπορεί να συμβάλει στην εξοικονόμηση των πόρων κατά τη φάση της κατασκευής, είτε με ρομποτικά συστήματα ή με χρήση προκατασκευασμένων στοιχείων, τα οποία μειώνουν αισθητά τον χρόνο ολοκλήρωσης του έργου. Ακόμη, επειδή βιωσιμότητα δεν είναι απλώς η επιλογή ανακυκλωμένων υλικών, με το ΒΙΜ είναι δυνατή η εκ των προτέρων επιλογή της

ακριβούς ποσότητας των προϊόντων που θα χρειαστούν κατά την κατασκευή. Αυτό, κατ’ επέκταση, σημαίνει και ελεγχόμενη ποσότητα των αποβλήτων από ανακαινίσεις και κατασκευές που καταλήγουν στις χωματερές. Η ολοκλήρωση όμως της κατασκευής δεν θα σημάνει αυτομάτως και τη λήξη στη χρήση του ΒΙΜ. Κατά τη φάση της λειτουργίας του έργου, ο κύριος ή ιδιοκτήτης του έργου μπορεί κάνοντας χρήση του ΒΙΜ και συνοδών τεχνολογιών, όπως το Διαδίκτυο των Πραγμάτων (ΙοΤ), να ελέγχει το περιβαλλοντικό αποτύπωμα του -ολοκληρωμένου πια- κτιρίου, εξασφαλίζοντας ορθολογική λειτουργία συστημάτων φωτισμού και θέρμανσης.

ΜΟΝΌΔΡΟΜΟΣ ΓΙΑ ΤΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΊΑ

Η βιωσιμότητα μπορεί να είναι το τσιτάτο για το οποίο όλοι μιλούν το 2022, αλλά είναι κάτι περισσότερο από ένα απλό τέχνασμα μάρκετινγκ. Κάθε κλάδος πρέπει να επικεντρωθεί στη βιωσιμότητα, αλλά το βάρος πέφτει περισσότερο σε αυτούς που παράγουν τα περισσότερα απόβλητα και εκπομπές. Η κατασκευή εμπίπτει σε αυτήν τη λίστα και η δημιουργία ενός βιώσιμου μέλλοντος είναι ευθύνη όλη της βιομηχανίας υποδομών. Το BIM, αποδεδειγμένα, βοηθά στον εξορθολογισμό της διαδικασίας, προβλέποντας δαπανηρές αστοχίες και εξασφαλίζοντας την έγκαιρη ολοκλήρωση του έργου, με περιβαλλοντικό αποτύπωμα. ■

CONSTRUCTION |

D I G I TA L C O N S T R U C T I O N

Η ΜΕΓΑΛΎΤΕΡΗ ΓΈΦΥΡΑ ΠΟΥ ΘΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΕΊ ΜΌΝΟ ΜΕ 3D ΣΧΈΔΙΑ Μοναδική στο είδος της υποδομή χάρη στο Βuilding Information Modeling. Σημαντική εξοικονόμηση χρόνου και πόρων. ΕΠΙΜΈΛΕΙΑ: ΓΙΆΝΝΗΣ ΠΙΣΠΙΡΊΓΚΟΣ

56 | C O N S T R U C T I O N

Ι Ο ΥΛ Ι Ο Σ – ΑΥ Γ Ο Υ Σ Τ Ο Σ 2 0 2 2

ίγο έξω από το Όσλο, την πρωτεύουσα της Νορβηγίας, κατασκευάζεται η γέφυρα Randselva. Φαινομενικά, πρόκειται για μια απλή οδογέφυρα, για αυτοκίνητα και φορτηγά και με ήπια καμπυλότητα, που διασχίζει ένα ποτάμι, μια κοιλάδα, μια σιδηροδρομική γραμμή και λόφους. Εκτείνεται σε 634 μέτρα, ή 2.080 πόδια, και βρίσκεται περίπου 54 μέτρα πάνω από το έδαφος στο υψηλότερο σημείο της. Δεν είναι όμως αυτά τα τεχνικά χαρακτηριστικά που την καθιστούν εντυπωσιακά ασυνήθιστη, αλλά το γεγονός ότι σχεδιάστηκε αποκλειστικά και μόνο σε τρισδιάστατο ψηφιακό περιβάλλον. Αντί για τα παραδοσιακά δισδιάστατα σχέδια, η σουηδική εταιρεία μηχανικών Sweco ανέπτυξε ένα μοντέλο BIM που περιέχει περίπου 300.000 διαφορετικά εξαρτήματα και όλες τις απαραίτητες πληροφορίες για την υλοποίηση του έργου. Μάλιστα, το έργο κέρδισε το πρώτο βραβείο (μεταξύ 130 υποψηφιοτήτων) σε έναν διεθνή διαγωνισμό έργου BIM που διοργανώθηκε από την εταιρεία παροχής λογισμικού Tekla. «Αυτό το έργο δείχνει την αποτελεσματικότητα που μπορεί να επιτευχθεί μέσω της παραμετρικής μοντελοποίησης και της διεπιστημονικής συνεργασίας, μαζί με τη δημιουργικότητα και τις δομικές δυνατότητες που προσφέρει η τεχνολογία μοντελοποίησης σε απίστευτα πολύπλοκα και μεγάλα έργα. Με τον παραμετρικό σχεδιασμό είναι εύκολο να κάνετε αλλαγές, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε ξανά το σχέδιο, είναι εύκολο να μεταφέρετε πώς θα είναι το τελικό αποτέλεσμα και διευκολύνει μια καλύτερη και στενότερη συνεργασία μεταξύ όλων των εμπλεκόμενων παραγόντων», τόνισε με αφορμή τη βράβευσή της η εταιρεία Sweco.

«Κάθε αντικείμενο στο μοντέλο έχει δεδομένα συνδεδεμένα με αυτό», λέει ο Ulvestad. Καθώς κάθε τμήμα κατασκευάζεται και σαρώνεται, οποιεσδήποτε ανεπαίσθητες αλλαγές στη δομή μπορούν να αντικατοπτρίζονται αμέσως στο μοντέλο, καθιστώντας εύκολη την προσαρμογή των μελλοντικών τμημάτων που θα κατασκευαστούν. Εάν ένα νέο τμήμα πρέπει να ανυψωθεί ή να χαμηλώσει μια ίντσα, το μοντέλο θα δείξει ακριβώς πώς αλλάζει το μέγεθος κάθε τεμαχίου δομικού υλικού για να προσαρμοστεί η αλλαγή. Αντί να χτίζουν σύμφωνα με τις αρχικές προδιαγραφές, οι εργαζόμενοι στις εγκαταστάσεις θα γνωρίζουν να ακολουθούν τα ενημερωμένα σχέδια, χρησιμοποιώντας tablet και επαυξημένη πραγματικότητα για να δουν τι πρέπει να κατασκευαστεί στη συνέχεια και πού. «Είδαμε ότι θα εξοικονομούσαμε αρκετά χρήματα με λιγότερα λάθη», λέει ο Ulvestad. Σε ένα τυπικό κατασκευαστικό έργο υπάρχουν πολλές πιθανότητες να πάνε τα πράγματα στραβά. Ο Ulvestad λέει ότι η γέφυρα έχει περισσότερα από 250.000 μεμονωμένα τεμάχια ενισχυτικών ράβδων και περίπου 250 χαλύβδινα καλώδια μεγάλου ανοίγματος που χρησιμεύουν για να κρατούν τη γέφυρα στη σωστή τάση. Οι τακτικές τρισδιάστατες σαρώσεις του έργου βοηθούν στη διατήρηση του μοντέλου ενημερωμένο και επισημαίνουν πού χρειάζονται αλλαγές.

ΣΤΟ 30% Η ΕΞΟΙΚΟΝΌΜΗΣΗ ΠΌΡΩΝ

Η Sweco έχει σχεδιάσει μικρότερα έργα χρησιμοποιώντας αυτήν την προσέγγιση και ο Ulvestad λέει ότι η εξοικονόμηση

κόστους σε αυτά τα έργα ήταν περίπου 10% σε σύγκριση με τις συμβατικές κατασκευές, κυρίως λόγω της αποφυγής των αστοχιών αλλά και των σωστών υπολογισμών στην ποσότητα των υλικών. Λέει ότι τα δεδομένα εξακολουθούν να έρχονται στη γέφυρα Randselva, αλλά αναμένει ότι η εξοικονόμηση θα είναι ακόμη μεγαλύτερη, ίσως και άνω του 30%. Άλλες εξοικονομήσεις κόστους είναι επίσης δυνατές, λέει, επειδή τα υλικά μπορούν να παραγγελθούν και να αποθηκευτούν ανάλογα με τις ανάγκες, επιτρέποντας στους εργολάβους να αγοράσουν μόνο τα εξαρτήματα και τα κομμάτια που χρειάζονται με βάση τυχόν ανεπαίσθητες αλλαγές στο έργο καθώς κατασκευάζεται. «Ξέρεις πάντα ακριβώς πόσο χάλυβα, πόσο οπλισμό και πόσο σκυρόδεμα θα χρειαστείς», λέει ο Ulvestad. «Κάνει τη ζωή στο εργοτάξιο πιο ευέλικτη και εύκολη».

ΣΤΟ ΚΑΤΏΦΛΙ ΤΟΥ ΨΗΦΙΑΚΟΎ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΎ

Ο Ulvestad λέει ότι η εξάλειψη των 2D σχεδίων είναι μέρος ενός ακόμη μεγαλύτερου μετασχηματισμού που έρχεται στον κατασκευαστικό κλάδο. Χρησιμοποιώντας μοντέλα BIM, υπογραμμίζει, πολλά κατασκευαστικά έργα θα μπορούν σύντομα να κατασκευαστούν σε μεγάλο βαθμό μέσω αυτοματισμού. «Αυτήν τη στιγμή οι άνθρωποι διαβάζουν αυτά τα μοντέλα BIM, αλλά τελικά αυτό που κάνουμε είναι να προετοιμαζόμαστε για ένα μέλλον όπου τα ρομπότ θα τα διαβάζουν», σημειώνει. Κάποτε, δεν θα λείπουν μόνο σχέδια από μεγάλα κατασκευαστικά έργα. Θα λείψει και ο κόσμος… ■

ΈΛΕΓΧΟΣ ΣΕ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΌ ΧΡΌΝΟ

Η Sweco λοιπόν επέλεξε μια πλήρως ψηφιακή προσέγγιση, χρησιμοποιώντας ένα μοντέλο του έργου που θα χρησιμοποιούνταν και θα τροποποιούνταν σε όλη τη διαδικασία σχεδιασμού και κατασκευής. Χρησιμοποιώντας μια προσέγγιση BIM που ενεργοποιήθηκε από το λογισμικό μοντελοποίησης της Tekla, το έργο κατάφερε να εξαλείψει την ανάγκη για 2D σχέδια και αντ’ αυτού επέτρεψε τη χρήση του τρισδιάστατου μοντέλου από τους εργολάβους για κάθε βήμα της κατασκευής, σύμφωνα με τον Oystein Ulvestad, BIM developer της Sweco.

Ι Ο ΥΛ Ι Ο Σ – ΑΥ Γ Ο Υ Σ Τ Ο Σ 2 0 2 2

CONSTRUCTION |

SPECIAL REPORT

Ο ΝΈΟΣ ΣΤΑΘΜΌΣ ΚΤΕΛ ΣΤΟΝ ΕΛΑΙΏΝΑ ΜΕ ΝΈΑ ΚΤΊΡΙΑ ΚΑΙ ΣΎΝΔΕΣΗ ΜΕ ΤΟ ΜΕΤΡΌ

Μια σύγχρονη συγκοινωνιακή πύλη για τις οδικές υπεραστικές μεταφορές από και προς την Αθήνα. Η επένδυση θα ξεπεράσει τα 100 εκατ. ευρώ. ΕΠΙΜΈΛΕΙΑ: ΓΙΆΝΝΗΣ ΠΙΣΠΙΡΊΓΚΟΣ

58 | C O N S T R U C T I O N

Ι Ο ΥΛ Ι Ο Σ – ΑΥ Γ Ο Υ Σ Τ Ο Σ 2 0 2 2

Τα

υπουργεία Περιβάλλοντος και Υποδομών έχουν, πλέον, τον κύριο λόγο για το έργο της κατασκευής του νέου σταθμού ΚΤΕΛ στον Ελαιώνα. Κι αυτό ύστερα από τη θετική γνωμοδότηση της Περιφέρειας Αττικής για την Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων της επένδυσης της οποίας το ύψος εκτιμάται ότι θα ξεπεράσει τα 100 εκατ. ευρώ. Ο νέος σταθμός ΚΤΕΛ, μεταξύ άλλων, θα διαθέτει 4 κτίρια, συνεδριακό κέντρο, ξενοδοχείο, χώρους ελέγχου εισόδου προς τις αποβάθρες τύπου αεροδρομίου, 70 θέσεις λεωφορείων ΚΤΕΛ, εμπορικά καταστήματα και υπηρεσίες, αλλά και σύνδεση με το Μετρό. Πλέον, το υπουργείο Περιβάλλοντος θα πρέπει να εγκρίνει την μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων, ώστε στη συνέχεια να προσδιοριστεί το χρηματοδοτικό μοντέλο, όπως και εάν το έργο υλοποιηθεί ως ΣΔΙΤ ή ως παραχώρηση. Στόχος, πάντως, είναι ο διαγωνισμός για την κατασκευή του νέου σταθμού να λάβει χώρα μέσα στο επόμενο εξάμηνο.

ΑΝΑΒΆΘΜΙΣΗ ΥΠΗΡΕΣΙΏΝ-ΥΠΟΔΟΜΏΝ ΚΑΙ ΑΝΆΠΤΥΞΗ

Ο Κεντρικός Σταθμός Υπεραστικών Λεωφορείων (ΚΣΥΛ) χωροθετείται σε οικόπεδο έκτασης 66.420 τ.μ. στην περιοχή του Ελαιώνα εντός των ορίων του Δήμου Αιγάλεω. Η έκταση περικλείεται από τον παράδρομο της Λ. Κηφισού, την Ιερά Οδό και τις οδούς Αγ. Άννης και Πιερίας εντός των διοικητικών ορίων του Δήμου Αιγάλεω. Θα συνδέεται σχεδόν άμεσα με τον σταθμό Μετρό «Ελαιώνας της Γραμμής 3, ενώ θα υπάρχει η δυνατότητα άμεσης πρόσβασης στην Εθνική Οδό Αθηνών-Λαμίας (Λ. Κηφισού), στο βασικό οδικό δίκτυο της Αττικής (Ιερά Οδός, Ορφέως, Αγ. Πολυκάρπου). Μέσω της κατασκευής του νέου Κεντρικού Σταθμού Υπεραστικών Λεωφορείων (ΚΣΥΛ) στον Ελαιώνα, επιδιώκονται: η αναβάθμιση του επιπέδου εξυπηρέτησης των επιβατικών μεταφορών, η ικανοποίηση των αναγκών των χρηστών του ΚΣΥΛ σε σύγχρονες εγκαταστάσεις/υποδομές, η διευκόλυνση των μετεπιβιβάσεων σε προαστιακό, λιμάνι και αεροδρόμιο, με την άμεση πρόσβαση σε σταθμό μετρό, η βελτίωση του επιπέδου οδικής ασφάλειας τόσο για τον κυκλοφοριακό φόρτο όσο και για τις ασφαλείς πεζή μετακινήσεις που θα εξυπηρετούνται εντός και πέριξ του ΚΣΥΛ,

Ι Ο ΥΛ Ι Ο Σ – ΑΥ Γ Ο Υ Σ Τ Ο Σ 2 0 2 2

η αύξηση της κυκλοφοριακής ικανότητας των οδικών τμημάτων που θα εξυπηρετούν την πρόσβαση στον χώρο του ΚΣΥΛ. Σύμφωνα με την μελέτη, ο νέος σταθμός Ελαιώνα θα αποτελέσει πόλο έλξης, με τις χρήσεις (γραφεία, τράπεζες, καταστήματα, συνεδριακό κέντρο, ξενοδοχείο) που θα διαθέτει το συγκρότημα να αναμένεται ότι θα αναβαθμίσουν την ευρύτερη περιοχή.

Η «ΑΝΑΤΟΜΊΑ» ΤΟΥ ΝΈΟΥ ΣΤΑΘΜΟΎ

Το ΚΤΕΛ Ελαιώνα θα αποτελείται από τέσσερα κτίρια. Στο πρώτο θα πραγματοποιείται η στάθμευση 66 λεωφορείων και τεσσάρων βοηθητικών αυτοκινήτων. Στο ίδιο κτίριο θα υπάρχει επίπεδο αναμονής επιβατών, ενώ στους υπόγειους χώρους του θα αναπτυχθούν 572 θέσεις πάρκινγκ. Επίσης, θα δημιουργηθεί κέντρο διακίνησης (cargo) ασυνόδευτων δεμάτων των οποίων η διακίνηση αποτελεί σημαντική πηγή εσόδων των ΚΤΕΛ. Στο κτίριο αυτό θα κατασκευαστεί και ξενοδοχείο του οποίου όμως ο χώρος υποδοχής θα συνδέεται με το δεύτερο κτίριο. Η ξενοδοχειακή μονάδα που συνοδεύει τον σταθμό αντιστοιχεί σε διώροφο τμήμα του Κτιρίου Α, που αναπτύσσεται στις στάθμες +47.40μ και +51.60μ. Περιλαμβάνει δωμάτια, αθροιστικής δυναμικότητας 90 κλινών, που προσεγγίζονται από διάδρομο που περιβάλλει, περιμετρικά ένα διώροφο εσωτερικό αίθριο. Τα δωμάτια διατάσσονται σε δύο συστοιχίες. Μία προς τα ανατολικά, με θέα προς την κεντρική περιοχή της Αθήνας και προς τον Ιερό Βράχο και μία προς τα δυτικά, προς τη φυτεμένη στέγαση του υπόλοιπου τμήματος του Κτιρίου Α και προς το αστικό πάρκο του Δήμου Αιγάλεω, το οποίο θα διαμορφωθεί (υπό συζήτηση) στο γειτονικό προς τον

ΚΣΥΛ οικόπεδο (σήμερα χρησιμοποιείται από τα απορριμματοφόρα οχήματα του Δήμου Αθηναίων). Το δεύτερο κτίριο αποτελεί τον πυρήνα υποδοχής των επιβατών και επισκεπτών του σταθμού και χωροθετείται στην «καρδιά» του κτιριακού συγκροτήματος. Εντός του κτιρίου (1ος όροφος) περιλαμβάνονται εμπορικές χρήσεις υπηρεσιών, όπως γραφεία, τραπεζικά καταστήματα και ασφαλιστικές εταιρίες. Στον 2ο όροφο θα περιλαμβάνονται εμπορικές χρήσεις καταστημάτων, αναψυκτήρια και χώροι εστίασης. Επίσης προβλέπονται χώροι πολιτιστικού ενδιαφέροντος όπως Αμφιθέατρο-Συνεδριακό Κέντρο 693 θέσεων και Εκθεσιακοί χώροι. Το Κτίριο Γ της στάθμευσης των λεωφορείων διεθνών προορισμών αντιστοιχεί περισσότερο σε μια περιοχή ελαφρών στεγάστρων, παρά σε κλειστή κτιριακή κατασκευή. Μπορεί να εξυπηρετήσει 25 θέσεις στάθμευσης. Από αυτές οι 24 μπορούν να φιλοξενήσουν λεωφορεία μήκους 12 ή 15 μέτρων και η μία (1) βοηθητικό ηλεκτρικό όχημα. Το Κτίριο Δ σχεδιάστηκε σε συμπλήρωση προς τις κεντρικές κτιριακές μονάδες του σταθμού, στο ακάλυπτο σήμερα τμήμα των χώρων προς την οδό Πιερίας. Ο χώρος αυτός αποτελείται από δύο τμήματα. Το πρώτο από αυτά που εφάπτεται στο κτίριο Γ, αναπτύσσεται στη στάθμη +31.40 μ., χωρίς υπόγειο χώρο, καθώς κάτω από το τμήμα αυτό προγραμματίζεται υπόγεια μελλοντική ανάπτυξη του αμαξοστασίου της Αττικό Μετρό. Στο τμήμα αυτό του κτιρίου Δ έχουν προβλεφθεί 13 θέσεις στάθμευσης, όπως και το απαραίτητο και προβλεπόμενο από τον νόμο πρατήριο καυσίμων, για τον ανεφοδιασμό των λεωφορείων. ■

CONSTRUCTION |

SPECIAL REPORT

ΟΙ ΥΠΟΔΟΜΈΣ ΠΟΥ «ΑΝΕΒΆΖΟΥΝ» ΤΗΝ ΚΡΉΤΗ Σ Ε Ε Ξ Έ Λ Ι Ξ Η Μ Ε ΓΆ Λ Α Τ Ε Χ Ν Ι Κ Ά Έ Ρ ΓΑ

Ο διαγωνισμός για το Λιμάνι Ηρακλείου, η παραχώρηση της έκτασης στις Γούρνες, τα έργα στο παλιό και το νέο αεροδρόμιο αλλάζουν τα δεδομένα. ΤΟΥ ΓΙΆΝΝΗ ΠΙΣΠΙΡΊΓΚΟΥ

60 | C O N S T R U C T I O N

Ι Ο ΥΛ Ι Ο Σ – ΑΥ Γ Ο Υ Σ Τ Ο Σ 2 0 2 2

το επίκεντρο του επενδυτικού ενδιαφέροντος βρίσκεται όλη η περιφέρεια Κρήτης λόγω των υποδομών που βρίσκονται σε εξέλιξη και πρόκειται να αναβαθμίσουν τις οικονομικές προοπτικές και το τουριστικό προϊόν του νησιού. Για τα έργα υποδομής η Περιφέρεια Κρήτης έχει προχωρήσει στην κατάρτιση ενός ολοκληρωμένου Στρατηγικού Σχεδίου. Μέσα από την ανάδειξη της συμπληρωματικότητας των χρηματοδοτήσεων για να καλυφθούν τα κενά ενώ με τον συγχρονισμό των χρηματοδοτήσεων συνεχίζεται η προσπάθεια απορρόφησης των πόρων από το ΕΣΠΑ καθώς και από Ταμείο Ανάκαμψης. Ποια είναι όμως τα μεγάλα έργα που θα αναβαθμίσουν το νησί; Κατ’ αρχάς παραχωρείται η πρώην αμερικανική βάση στις Γούρνες Ηρακλείου από το ΤΑΙΠΕΔ. Δεύτερον, πωλείται η πλειοψηφία του μετοχικού κεφαλαίου του Οργανισμού Λιμένος Ηρακλείου από το ΤΑΙΠΕΔ. Τρίτον, βρίσκονται σε εξέλιξη εργασίες για το νέο αεροδρόμιο στο Καστέλλι Ηρακλείου. Εκτός αυτών, βεβαίως, αναμένονται εξελίξεις στις τρεις επιμέρους διαγωνιστικές διαδικασίες για τον βόρειο οδικό άξονα της Κρήτης, καθώς και στις διαδικασίες ωρίμανσης για τον διαγωνισμό αξιοποίησης του αεροδρομίου «Νίκος Καζαντζάκης».

ΤΟ «ΜΙΚΡΌ ΕΛΛΗΝΙΚΌ» ΣΤΙΣ ΓΟΎΡΝΕΣ ΗΡΑΚΛΕΊΟΥ

Όσον αφορά την παραχώρηση της πρώην αμερικανικής βάσης στις Γούρνες Ηρακλείου από το ΤΑΙΠΕΔ, προτιμητέος επενδυτής με προσφορά 40,2 εκατ. έχει αναδειχθεί η θυγατρική της Ελλάκτωρ, Reds, που σχεδιάζει να αναπτύξει στην έκταση των 350 στρεμμάτων μεγάλο ολοκληρωμένο τουριστικό συγκρότημα με καζίνο. Η Reds αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες εταιρείες ανάπτυξης ακινήτων στη χώρα μας. Δραστηριοποιείται στην Ελλάδα και τη Ρουμανία με χαρτοφυλάκιο που αποτελείται από βραβευμένα έργα διεθνών διακρίσεων. Το επενδυτικό της ενδιαφέρον επικεντρώνεται στην ανάπτυξη εμπορικών πάρκων, εμπορικών και ψυχαγωγικών κέντρων, οργανωμένων οικιστικών συγκροτημάτων, εκθεσιακών κέντρων, καθώς και κτηρίων γραφείων και μικτών χρήσεων. Με την ανάδειξη του αναδόχου για την αξιοποίηση της έκτασης ανοίγει και ο δρόμος για την επιμέρους ξεχωριστή επένδυση του καζίνου, η οποία εντάσσεται μεν

Ι Ο ΥΛ Ι Ο Σ – ΑΥ Γ Ο Υ Σ Τ Ο Σ 2 0 2 2

στον όλο σχεδιασμό αξιοποίησης, αλλά προωθείται με ξεχωριστή διαδικασία. Ειδικότερα η άδεια του καζίνο στις Γούρνες, θα ακολουθήσει το μοντέλο του Ελληνικού. Αυτό σημαίνει ότι πρώτα θα επιλεγεί ο επενδυτής που θα αξιοποιήσει την έκταση και στην συνέχεια θα γίνει η παραχώρηση της άδειας καζίνο. Οι ενδιαφερόμενοι για την άδεια καζίνο στις Γούρνες Ηρακλείου θα πρέπει να διαπραγματευτούν τόσο με το Δημόσιο όσο και με τον παραχωρησιούχο της έκτασης. Η υπό αξιοποίηση παραθαλάσσια έκταση, συνολικής επιφάνειας 345.567 τ.μ., βρίσκεται 13 χλμ. από το αεροδρόμιο «Νίκος Καζαντζάκης» και 16 χλμ. από την πόλη του Ηρακλείου. Σε όμορες εκτάσεις του ακινήτου έχουν αναπτυχθεί τα τελευταία 20 χρόνια το Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών, το Ενυδρείο «Θαλασσόκοσμος», το Διεθνές Εκθεσιακό και Συνεδριακό Κέντρο Κρήτης κ.ά. Το σχέδιο που προωθείται προβλέπει μια σειρά αναπτύξεων, μεταξύ των οποίων ξενοδοχεία (4 και 5 αστέρων), ξενώνες, συνεδριακό-εκθεσιακό κέντρο, παραθεριστικές κατοικίες, εμπορικά κέντρα, μαρίνα, ελικοδρόμιο και άλλες χρήσεις. Το ακίνητο βρίσκεται σε επαφή (μέτωπο 320 μ.) με την παλαιά Εθνική Οδό Ηρακλείου-Αγίου Νικολάου και διαθέτει άμεση και ευχερή πρόσβαση στον Βόρειο Οδικό Άξονα Κρήτης. Η απόστασή του από το λιμάνι και την πόλη του Ηρακλείου είναι 16 χλμ, 13 χλμ. από το Διεθνές Αεροδρόμιο Ηρακλείου

«Νίκος Καζαντζάκης» και 20 χλμ. από το Νέο Διεθνές Αεροδρόμιο που προβλέπεται να αναπτυχθεί στον οικισμό Καστέλι την προσεχή πενταετία.

ΟΚΤΏ «ΜΝΗΣΤΉΡΕΣ» ΓΙΑ ΤΟ ΛΙΜΆΝΙ ΤΟΥ ΗΡΑΚΛΕΊΟΥ

Οκτώ σχήματα συνεχίζουν στον διαγωνισμό του ΤΑΙΠΕΔ για το λιμάνι του Ηρακλείου Κρήτης. Το Διοικητικό Συμβούλιο του ΤΑΙΠΕΔ κατά την τελευταία του συνεδρίαση προεπέλεξε τα επενδυτικά σχήματα, τα οποία πληρούν τα κριτήρια συμμετοχής στη Β’ φάση (υποβολή Δεσμευτικών Προσφορών) για την απόκτηση πλειοψηφικού ποσοστού συμμετοχής 67% στο μετοχικό κεφάλαιο της εταιρείας «Οργανισμός Λιμένος Ηρακλείου» (ΟΛΗ Α.Ε.). Ειδικότερα, τα προεπιλεγέντα επενδυτικά σχήματα είναι εξής (με αλφαβητική σειρά): 1. OLETE LIMITED 2. Κοινοπραξία GRIMALDI EUROMED S.p.A. – ΜΙΝΩΪΚΕΣ ΓΡΑΜΜΕΣ ΑΝΩΝΥΜΗ ΝΑΥΤΙΛΙΑΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ 3. Κοινοπραξία PORTEK INTERNATIONAL PRIVATE LIMITED - GPH CRUISE PORT FINANCE LTD 4. Κοινοπραξία ΑΚΤΩΡ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΕΙΣ ΑΕ - ATTICA GROUP 5. Κοινοπραξία ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ Α.Ε. – AVIAREPS ΕΛΛΑΣ Α.Ε. 6. Κοινοπραξία ΣΕΚΑΒΙΝ Α.Ε. – GOLDENSTEP SHIPPING LIMITED 7. Κοινοπραξία ΤΕΚΑΛ Α.Ε. - – JCC S.A.L. 8. ΟΛΘ Α.Ε.

CONSTRUCTION |

SPECIAL REPORT «ΓΚΆΖΙ» ΣΤΟ ΑΕΡΟΔΡΌΜΙΟ ΚΑΣΤΕΛΊΟΥ

Στην πρώτη φάση εκδήλωσης ενδιαφέροντος συμμετείχε και η κοινοπραξία «Καράτζη Βιομηχανικές Επιχειρήσεις» και «FHL Κυριακίδης Μάρμαρα Γρανίτες», η οποία προφανώς κόπηκε στην προεπιλογή. Τα προεπιλεγέντα επενδυτικά σχήματα, αφού υπογράψουν τις σχετικές Συμβάσεις Εμπιστευτικότητας, θα λάβουν τα τεύχη της Β’ φάσης του διαγωνισμού (υποβολή Δεσμευτικών Προσφορών) και

62 | C O N S T R U C T I O N

θα αποκτήσουν πρόσβαση στην εικονική αίθουσα τεκμηρίωσης (Virtual Data Room), όπου θα έχουν αναρτηθεί στοιχεία και λοιπές πληροφορίες σχετικά με τον Οργανισμό Λιμένος Ηρακλείου. Στον Οργανισμό Λιμένος Ηρακλείου έχει παραχωρηθεί από το Ελληνικό Δημόσιο το δικαίωμα αποκλειστικής χρήσης και λειτουργίας των γηπέδων, κτιρίων και εγκαταστάσεων της χερσαίας λιμενικής ζώνης του λιμένος Ηρακλείου.

Παρά τις τεράστιες δυσκολίες που έχει προκαλέσει η πανδημία του κορονοϊού στις μετακινήσεις, την εργασία και την προμήθεια υλικών αλλά και υπηρεσιών, το έργο του νέου αεροδρομίου στο Καστέλι εκτελείται χωρίς ιδιαίτερες αποκλίσεις. Μάλιστα, οι τελευταίες εξελίξεις προοιωνίζονται επιτάχυνση των διαδικασιών που εκτελούνται στο εργοτάξιο της Κρήτης, και σύντομα αναμένεται να περάσουμε από τις πρόδρομες εργασίες που διήρκεσαν καθ΄ όλη τη διάρκεια του 2020 στην εκκίνηση του κυρίως έργου. Υπενθυμίζεται πως το νέο αεροδρόμιο στο Καστέλι είναι μια επένδυση ύψους 480 εκατ. ευρώ και αναμένεται να ολοκληρωθεί το 2025 έχοντας ως βασικές υποδομές: ένα τέρμιναλ 72.000 τ.μ., έναν διάδρομο προσαπωγείωσης 3.200 μέτρων και παράλληλο τροχόδρομο, άλλους συνδετήριους τροχόδρομους και χώρους στάθμευσης αεροσκαφών, 11 κτίρια διαφόρων χρήσεων, εμπορικές χρήσεις 400 στρεμμάτων, οδικά έργα περίπου 45 χλμ. εκ των οποίων τα 18 χλμ. αυτοκινητόδρομος κ.ά. Το νέο αεροδρόμιο θα αντικαταστήσει τον υφιστάμενο αερολιμένα «Νίκος Καζαντζάκης» στην περιοχή του Καστελίου Κρήτης. Το «Νίκος Καζαντζάκης» αποτελεί σήμερα το δεύτερο πιο πολυσύχναστο αεροδρόμιο στην Ελλάδα, ακολουθώντας τον Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών, έχοντας, ήδη, ξεπεράσει κατά πολύ τη χωρητικότητα της επιβατικής του κίνησης, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει δυνατότητα απορρόφησης περαιτέρω αύξησης της κίνησης. Επίσης, το υφιστάμενο αεροδρόμιο αντιμετωπίζει περιορισμούς λόγω συμφόρησης ιδιαίτερα κατά τους μήνες αιχμής, περιορίζοντας μια σημαντική θετική προοπτική. Κατά συνέπεια, οι υφιστάμενες εγκαταστάσεις του αεροδρομίου μειονεκτούν σε σχέση με τις προδιαγραφές των σύγχρονων αεροδρομίων που εξυπηρετούν δημοφιλείς προορισμούς. Ο Νέος Διεθνής Αερολιμένας, στο Καστέλι, θα κατασκευαστεί σύμφωνα με ένα σύνολο τεχνικών και λειτουργικών προδιαγραφών προκειμένου να ικανοποιήσει τις παρούσες και μελλοντικές ανάγκες μετακίνησης-κυκλοφορίας καθ’ όλη τη διάρκεια της περιόδου παραχώρησης. Μεταξύ των έργων που θα υλοποιηθούν περιλαμβάνονται και οι οδικές συνδέσεις του νέου αεροδρομίου. ■

Ι Ο ΥΛ Ι Ο Σ – ΑΥ Γ Ο Υ Σ Τ Ο Σ 2 0 2 2

Backhoe Loaders ΤΡΕΙΣ ΝΕΟΙ ΕΚΣΚΑΦΕΙΣ ΓΙΑ ΝΑ ΔΙΑΛΕΞΕΤΕ ΑΥΤΟΝ ΠΟΥ ΣΑΣ ΤΑΙΡΙΑΖΕΙ 55kW / 70kW / 74.5 kW

• Ισχύς Κινητήρα • Βάρος Λειτουργίας • Βάθος Εκσκαφής

8206 kG 4778 mm / 5700 mm (τηλεσκοπικός βραχίονας)

• Δύναμη Αποκοπής στον Φορτωτή

54.3 kN

• Χειριστήρια

Μοχλοί για φορτωτή / Μοχλοί για εκσκαφέα

428

(Joystick κατ’επιλογή για εκσκαφέα)

55kW / 70kW / 74.5 kW 8206 kG 4778 mm / 5700 mm (τηλεσκοπικός βραχίονας) 54.3 kN

• Ισχύς Κινητήρα • Βάρος Λειτουργίας • Βάθος Εκσκαφής • Δύναμη Αποκοπής στον Φορτωτή

432

Μοχλοί για φορτωτή / Μοχλοί για εκσκαφέα

• Χειριστήρια

(Joystick κατ’επιλογή για εκσκαφέα) • Ισχύς Κινητήρα

74.5 kW / 82 kW

• Βάρος Λειτουργίας

9462 kG

• Βάθος Εκσκαφής

• Δύναμη Αποκοπής στον Φορτωτή

4826 mm / 6218 mm (ενισχυμένος τηλεσκοπικός βραχίονας) 62.4 kN

444

Joystick στο κάθισμα

• Χειριστήρια

10%

ΕΩΣ

ΕΠΙΛΟΓΕΣ

ΧΑΜΗΛΟΤΕΡΗ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΚΑΥΣΙΜΟΥ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ ΕΞΥΠΝΗΣ ΠΟΥ ΣΑΣ ΛΥΝΟΥΝ ΤΑ ΧΕΡΙΑ ΕΥΕΛΙΚΤΟΥΣ ΚΑΙ ΑΠΟΔΟΣΗ ΓΙΑ ΑΚΡΙΒΕΙΣ ΧΕΙΡΙΣΜΟΥΣ

ΕΝΙΣΧΥΜΕΝΗ www.eltrak.gr info@eltrak.gr