Construction τευχος 09 by BOUSSIAS

Ο Κ Τ Ω Β Ρ Ι Ο Σ 2 0 2 1 | Τ Ε Υ ΧΟ Σ 0 9

T I M H: 9 € | I S S N : 2 7 3 2 - 69 50

Νικόλαος Σηφάκης (Eurocert): Η αναγκαιότητα των EPD για τα δομικά υλικά Α Ν Α Β ΡΑ Σ Μ Ό Σ Σ Τ Η Ν Α ΓΟ ΡΆ Γ Ι Α ΤΑ Α Κ Ρ Ι Β ΌΤ Ε ΡΑ ΔΟ Μ Ι Κ Ά ΥΛ Ι Κ Ά 8 Α. ΔΗΜΗΤΡΙΆΔΗΣ: Η ΑΣΦΆΛΙΣΗ ΤΕΧΝΙΚΏΝ ΈΡΓΩΝ ΈΧΕΙ ΣΎΜΜΑΧΌ ΤΗΣ ΤΗΝ ΟΤΕ ΑΣΦΆΛΙΣΗ 18 ΑΦΙΈΡΩΜΑ ΣΤΙΣ ΥΠΟΔΟΜΈΣ ΤΗΣ ΚΡΉΤΗΣ 22-41 | ΑΣΦΆΛΕΙΑ: ΤΟ Α ΚΑΙ Ω ΣΤΙΣ ΥΠΟΔΟΜΈΣ 42

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2021 - ΤΕΥΧΟΣ 009

Αρχισυντάκτης

Γιάννης Πισπιρίγκος E: gpispirigos@boussias.com

6 NEWS

Σύμβουλοι Έκδοσης

INDUSTRY TALKS

8 12

Αναβρασμός στην αγορά για τα ακριβότερα δομικά υλικά Συνέδριο ΣΕΓΜ: Ο κατασκευαστικός κλάδος, καταλύτης ανάπτυξης

COVER STORY

Νικόλαος Σηφάκης (Eurocert): Η αναγκαιότητα των EPD για τα δομικά υλικά

Γιώργος Βλάχος, Νίκος Μαρσέλλος

Συντακτική ομάδα

Φωτεινή Δαϊλά, Γιώργος Κατσιμιλής, Βάιος Κρόκος

Υπεύθυνη Διαφήμισης

Ματίνα Δημητριάδου E: mdimitriadou@boussias.com

Creative Director

Γιώργος Τριχιάς

Γραφιστική Επιμέλεια Νίκος Γαζετάς

Φωτογράφος

Κορνήλιος Σαραντίογλου

INTERVIEWS

SPECIAL REPORTS

Άρης Δημητριάδης: Η ασφάλιση τεχνικών έργων έχει σύμμαχό της την ΟΤΕ Ασφάλιση Γιάννης Παρασκευόπουλος: Ιδιαίτερα θετικές οι προοπτικές για την ελληνική κτηματαγορά

ΑΦΙΈΡΩΜΑ ΣΤΙΣ ΥΠΟΔΟΜΈΣ ΤΗΣ ΚΡΉΤΗΣ Σταύρος Αρναουτάκης: Ύψιστη προτεραιότητα της Κρήτης ο ΒΟΑΚ ΒΟΑΚ: Ο μεγαλύτερος αυτοκινητόδρομος στην Ευρώπη Στην επόμενη φάση περνά το Αεροδρόμιο Καστελίου Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα Διαχείρισης Έργων Περιφέρειας Κρήτης Κ. Αράπογλου: Οικοδομικός οργασμός στην Κρήτη

Ασφάλεια: Το Α και Ω στις υποδομές Οικοδομικά υλικά: Πώς συνδέονται με την καινοτομία, την κυκλική οικονομία και τη βιώσιμη ανάπτυξη; Η τεχνητή νοημοσύνη στην παραγωγική διαδικασία

Image Bank

www.stock.adobe.com

Υπεύθυνη Συνδρομών

Βίκυ Θεοδωρίδου E: vtheodoridou@boussias.com

Υπεύθυνη Κυκλοφορίας Ρίτα Κανδάκη

Γραμματεία

Δήµητρα Σπανού

Εκτύπωση-Βιβλιοδεσία

Pressious Arvanitidis

Συσκευασία/Ένθεση/Επικόλληση

Presstime

Λογιστήριο

Κωσταντίνος Χασιώτης, Αλέξης Σουλιώτης, Λίνα Γκολοµάζου

Συνδρομές (Ετήσιες)

Εταιρειών: €99 Στελεχών/Ιδιωτών: €60 Φοιτητών: €50 Κύπρου-Εξωτερικού: €150

Εκδότης

Μιχάλης Κ. Μπούσιας

OPINIONS 50

60 66

Γιάννης Κοντούλης: Πυροπροστασία κτιρίων – Ελλείψεις και δράσεις Έλλη Παγουρτζή: Προστασία κρίσιμων υποδομών στη νέα πραγματικότητα Κωνσταντίνος Κωστόπουλος: Πράσινη δόμηση και υλικά Γιάννης Ρεφανίδης: Η Τεχνητή Νοημοσύνη ως καταλύτης της παραγωγικής διαδικασίας

Διευθύντρια Περιοδικών Εκδόσεων

Κατερίνα Πολυμερίδου

Διευθύντρια Πωλήσεων Νένα Γιαννακίδου

Επικοινωνία BOUSSIAS ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ Ε.Π.Ε. Τ: 210 6617777, F: 210 6617778, Κλεισθένους 338, 153 44 Γέρακας

www.boussias.com Κωδικός ΕΛΤΑ: 210183 ISSN 2732-6950 www.constructionmag.gr

MONTH 2021

CONSTRUCTION |

E HD E IATDOERRI A L

ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΌΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΌΣ ΓΙΑ ΝΑ ΈΧΟΥΜΕ ΤΑ «ΣΩΣΤΆ ΈΡΓΑ» Γ Ι Α Ν Ν Η Σ Π Ι Σ Π Ι Ρ Ι Γ ΚΟ Σ

ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΚΤΗΣ

λοι ανεξαιρέτως οι παράγοντες της αγοράς των υποδομών και κατασκευών συμφωνούν στο ότι η Ελλάδα βρίσκεται σε ένα κομβικό σταυροδρόμι. Μετά από μια δεκαετία, τουλάχιστον, επενδυτικής ανομβρίας σε μεγάλα τεχνικά έργα, πλέον έχουμε την ευκαιρία με το Ταμείο Ανάκαμψης και τους άλλους ευρωπαϊκούς και εθνικούς πόρους να κινητοποιηθεί η βιομηχανία των υποδομών, εξασφαλίζοντας σημαντικό κέρδος για σημαντικά μεγάλο μέρος της ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας. Σε αυτό το πλαίσιο, όμως, απαιτείται από την πλευρά όσων λαμβάνουν τις αποφάσεις και συμμετέχουν στον διάλογο για την ανάταξη της αγοράς ο Εθνικός Στρατηγικός Σχεδιασμός. Ο Στρατηγικός Σχεδιασμός, λαμβάνοντας υπόψη τις αναγκαίες προτεραιότητες και τους στόχους, υπολογίζοντας τα χρονοδιαγράμματα και τους ορίζοντες, προσδιορίζοντας τις αναγκαίες επενδύσεις με προστιθέμενη αξία, και εξασφαλίζοντας τα απαραίτητα χρηματοδοτικά εργαλεία και τους πόρους που απαιτούνται, ενεργοποιεί όλα τα μέρη με την κατάστρωση κατάλληλων προγραμμάτων μελετών και έργων, ώστε να επιτευχθούν έγκαιρα και αποτελεσματικά οι στόχοι. «Ο σχεδιασμός των υποδομών πρέπει να συστηματοποιηθεί και συνδεθεί με την εκπόνηση αξιόπιστων πρόδρομων μελετών και βάσεων δεδομένων (Αναλύσεις Κόστους-Ωφελειών/Αποτελεσματικότητας, Πρόδρομες Τεχνικές Μελέτες, Στρατηγικές Μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, Γεωλογικοί Χάρτες, Μητρώα Γεωτρήσεων κ.λπ.) και με την ουσιαστική χρήση τους στη λήψη αποφάσεων. Παράλληλα, η μελέτη των έργων πρέπει να υπόκειται

στις αρχές του κύκλου ζωής (λειτουργία, συντήρηση, ενέργεια κ.λπ.), ασφαλούς συστήματος (safe system approach), διαχείρισης της αξίας (value management, value planning, value engineering) και να ακολουθεί ευέλικτες πρακτικές (flexible design)», όπως έχει γράψει παλιότερα ο Σέργιος Λαμπρόπουλος, πρόεδρος του ΕΣΒΥΚ, σε άρθρο του στο περιοδικό. Στο ίδιο μήκος κύματος, βέβαια, εντάσσονται και οι λεγόμενες Προτάσεις Καινοτομίας, ένα μοντέλο σχεδιασμού δημοσίων έργων (ή έργων που γίνονται με τη σύμπραξη ιδιωτών, είτε ΣΔΙΤ είτε παραχωρήσεις), η οποία εκμεταλλεύεται την ήδη ανεπτυγμένη τεχνογνωσία του ιδιωτικού τομέα στη σύλληψη και κυρίως στην ωρίμανση νέων έργων με ισχυρό αναπτυξιακό αποτύπωμα. Όπως χαρακτηριστικά επεσήμανε ο Γιώργος Συριανός, πρόεδρος του ΣΤΕΑΤ, κατά την τοποθέτησή του στο συνέδριο του ΣΕΓΜ (που διεξήχθη 30 Σεπτεμβρίου - 1 Οκτωβρίου): «Οι προτάσεις καινοτομίας με πρωτοβουλία του Ιδιωτικού Τομέα - οι οποίες εφαρμόζονται ήδη σε χώρες της ΕΕ – έρχονται να συμβάλλουν στην ταχύτερη και οικονομικότερη υλοποίηση του Σχεδιασμού τεχνικών έργων. Ουσιαστικά ιδιωτικοί φορείς μπορούν να διαμορφώσουν και να υποβάλουν πρόταση για ένα έργο για το οποίο δεν υπάρχει εν εξελίξει διαγωνιστική διαδικασία – στη μέχρι σήμερα διαδικασία βάσει νόμου την πρωτοβουλία έχει πάντα το Δημόσιο. Οι προτάσεις καινοτομίας είναι η απάντηση στην επιτακτική ανάγκη για ρυθμίσεις που θα διευκολύνουν την απορρόφηση πόρων με ταχύτερους ρυθμούς και πιο ευέλικτες διαδικασίες – απαγκιστρωμένες από αγκυλώσεις και γραφειοκρατία».

Οι Προτάσεις Καινοτομίας προωθούν τη σύλληψη και ωρίμανση έργων με αναπτυξιακό αποτύπωμα

4 | CONSTRUCTION

MONTH 2021

NEWS

Γ. Σ ΤΑ Σ Ι Ν Ό Σ : Σ Φ Ι Χ ΤΌ Χ Ρ Ο Ν ΟΔ Ι Ά Γ ΡΑ Μ Μ Α Γ Ι Α ΤΑ ΑΝΤΙΠΛΗΜΜΥΡΙΚΆ Έ Ρ ΓΑ

Για χρονοβόρες διαδικασίες έκανε λόγο, απαντώντας σε ερώτηση μέσων για το θέμα των αντιπλημμυρικών έργων σε πυρόπληκτες περιοχές και τις διαδικασίες δημοσίων συμβάσεων, ο πρόεδρος του ΤΕΕ, Γιώργος Στασινός. Όπως ανέφερε, η εκπόνηση και ολοκλήρωση μελετών αντιδιαβρωτικών και αντιπλημμυρικών έργων, σε λιγότερο από 1,5 μήνα, είναι πραγματικά πολύ γρήγορες με βάση τα δεδομένα. «Όσον αφορά τους χρόνους διαγωνισμών μελετών και δημοπράτησης έργων αλλά και της υλοποίησης και παράδοσής τους στη χώρα μας, έχω αναφέρει πολλές φορές δημόσια ότι είναι αρκετά μεγάλοι», σημείωσε ο κ. Στασινός. Όπως τόνισε, «η διαδικασία ανάθεσης μελέτης ή έργου ξεπερνά κατά μέσο όρο τους 6 μήνες και η υλοποίηση ξεπερνά τα 2 έτη.

Προφανώς, εξαρτάται πάντα, όσον αφορά στην υλοποίηση, από το μέγεθος της μελέτης και του έργου». Συγκεκριμένα, όσον αφορά τις πυρόπληκτες περιοχές, σχετικά με τα αντιπλημμυρικά έργα, υπογράμμισε ότι «είναι αδύνατον, ακόμη και αν γίνουν απευθείας αναθέσεις μελετών και έργων, να υλοποιηθούν σε λιγότερο από 1 χρόνο». Τέλος, ο πρόεδρος του ΤΕΕ ανέφερε ότι «η εκπόνηση και ολοκλήρωση μελετών αντιδιαβρωτικών και αντιπλημμυρικών έργων σε λιγότερο από 1,5 μήνα από τις αρμόδιες δασικές υπηρεσίες του ΥΠΕΝ είναι πραγματικά πολύ γρήγορες για τα δεδομένα της δημόσιας διοίκησης και συμβάλλουν ουσιαστικά στην κατά το δυνατόν συντομότερη υλοποίηση των αναγκαίων έργων».

ΕΛΒΑΛΧΑΛΚΟΡ: 1,5 ΔΙΣ. ΕΥΡΏ ΕΠΕΝΔΎΣΕΙΣ ΜΈΣΑ ΣΤΗΝ ΚΡΊΣΗ

Η ΕΛΒΑΛ και η ΧΑΛΚΟΡ είναι εταιρείες που έχουν μεγαλώσει οργανικά και όχι μέσω κάποιας εξαγοράς, έχουν βασιστεί στη συνέχεια, τη συσσώρευση εμπειρίας, την εξωστρέφεια και την ποιότητα, τόνισε ο πρόεδρος του ΔΣ της ΕΛΒΑΛΧΑΛΚΟΡ Μ. Στασινόπουλος, σημειώνοντας ότι τα τελευταία χρόνια “από τότε που μεταφέρθηκε στο εξωτερικό η έδρα της Viohalco, οι εταιρείες της επένδυσαν 1,5 δισ. ευρώ στην ελληνική οικονομία”. Ο κ. Στασινόπουλος υπογράμμισε τις θετικές προοπτικές που ανοίγονται στο μέλλον για τις δύο εταιρείες σημειώνοντας ότι τόσο η ΕΛΒΑΛ όσο και η ΧΑΛΚΟΡ έχουν μπροστά τους τα mega trends στους κλάδους του αλουμινίου και του χαλκού, που αφορούν στη μετάβαση στην πράσινη κυκλική οικονομία και την ενεργειακή αποδοτικότητα. Συγκεκριμένα για τη ΧΑΛΚΟΡ η ψύξη και η θέρμανση βρίσκονται στο επίκεντρο με την εταιρεία να παράγει προϊόντα όπως οι εναλλάκτες θερμότητας, προϊόντα που αφορούν στην ηλεκτροκίνηση και προϊόντα που έχουν σχέση με την αγωγιμότητα του χαλκού. Αντίστοιχα στην ΕΛΒΑΛ οι αλλαγές στη συσκευασία των προϊόντων, η πράσινη δόμηση, οι αλλαγές χρήσης στα αυτοκίνητα, αλλά και οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, έχουν φέρει στο προσκήνιο των μεγάλων αγορών τα μη σιδηρούχα μέταλλα. “Είχαμε την ωριμότητα αλλά και την τύχη να μεγαλώσουμε τις εταιρείες αυτές και να βρίσκονται μπροστά τόσο στην παραγωγή όσο και στην εταιρική ευθύνη” ανέφερε ο κ. Στασινόπουλος, φέρνοντας ως παράδειγμα τις επενδύσεις για ανακύκλωση νερού, αλουμινίου και χαλκού.

6 | CONSTRUCTION

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2021

ΔΙΠΛΉ ΔΙΆΚΡΙΣΗ ΣΤΑ MANUFACTURING EXCELLENCE AWARDS 2021 ΓΙΑ ΤΟΝ ΌΜΙΛΟ ΗΡΑΚΛΉΣ Διπλή βράβευση απέσπασε ο όμιλος Ηρακλής στα Manufacturing Excellence Awards 2021, που διοργανώθηκαν για τρίτη συνεχόμενη χρονιά από την Boussias με στόχο να επιβραβεύσουν τις βέλτιστες και καινοτόμες πρακτικές στην ελληνική βιομηχανία. Συγκεκριμένα, ο όμιλος Ηρακλής απέσπασε το χρυσό βραβείο στην κατηγορία «Περιβαλλοντική και Ενεργειακή Πολιτική» για τις πρωτοβουλίες που υλοποιεί για την ταχύτερη μετάβαση σε κλιματικά ουδέτερες και κυκλικές κατασκευές. Επιπλέον, ο όμιλος Ηρακλής έλαβε το ασημένιο βραβείο στην κατηγορία «Στρατηγική́ για τα ESG» για την αφοσίωσή

του στη συνεχή βελτίωση των επιδόσεών του σε σχέση με το περιβάλλον, την κοινωνία και τη διακυβέρνηση. Η Εύη Ιωαννίδου, Διευθύντρια Επικοινωνίας & Δημοσίων Σχέσεων του ομίλου Ηρακλής, ανέφερε σχετικά: «Οι διακρίσεις μας είναι άρρηκτα συνυφασμένες με την αφοσίωσή μας να κάνουμε πράξη το όραμά μας για ένα πιο βιώσιμο σήμερα και ένα καλύτερο αύριο. Με επίκεντρο τον άνθρωπο, το περιβάλλον και την κοινωνία, δεσμευόμαστε να συνεχίσουμε να συμβάλουμε στη βιώσιμη ανάπτυξη της χώρας, ως παράγοντας οικονομικής δραστηριότητας και δημιουργίας προστιθέμενης αξίας για όλους τους κοινωνικούς μας εταίρους».

Μ Ε Τ Ρ Ό Θ Ε Σ Σ Α ΛΟ Ν Ί Κ Η Σ : « Κ Λ ΕΊ Δ Ω Σ Ε » Σ Τ Η Ν Ά Κ Τ Ω Ρ Σ Ύ Μ Β Α Σ Η 1 7, 4 Ε Κ ΑΤ. Ε Υ Ρ Ώ Την κατακύρωση του Διαγωνισμού και την ανάθεση της σύμβασης «Μελέτη, προμήθεια, εγκατάσταση και θέση σε λειτουργία συστημάτων τηλεπικοινωνιών, ασθενών ρευμάτων και ελέγχου της επέκτασης του μετρό Θεσσαλονίκης προς Καλαμαριά», εκτιμώμενου αρχικού προϋπολογισμού 19,1 εκατ. ευρώ, στην εταιρεία Άκτωρ αποφάσισε το διοικητικό συμβούλιο της Αττικό Μετρό. Το έργο πήγε στον κατασκευαστικό βραχίονα του ομίλου Ελλάκτωρ με υποβληθείσα οικονομική προσφορά 17.381.000 ευρώ (χωρίς ΦΠΑ). Σύμφωνα με την προκήρυξη του διαγωνισμού που είχε κυκλοφορήσει πέρυσι, τα συστήματα τηλεπικοινωνιών, ασθενών ρευμάτων, και τηλεχειρισμού και ελέγχου παροχής ισχύος που περιλαμβάνονται στο αντικείμενο της παρούσας σύμβασης, είναι τα κάτωθι: 1) κλειστό κύκλωμα τηλεόρασης (CCTV) 2) σύστημα δημόσιων αναγγελιών (PA) 3) ψηφιακό σύστημα μετάδοσης δεδομένων (DTS) 4) σύστημα ασφαλείας και προστασίας (SMS) 5) σύστημα ανίχνευσης μη εξουσιοδοτημένης εισόδου (IDS) 6) σύστημα ελέγχου πρόσβασης (ACC) 7) σύστημα ασύρματης επικοινωνίας (TETRA)

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2021

8) σύστημα πληροφόρησης επιβατών (PIS) 9) ενοποιημένο κεντρικό σύστημα ελέγχου τηλεπικοινωνιών (ICCS) 10) σύστημα τηλεχειρισμού και ελέγχου παροχής ισχύος (PRCS).

CONSTRUCTION |

I N D U S T R Y TA L K S

ΑΝΑΒΡΑΣΜΌΣ ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΆ ΓΙΑ ΤΑ ΑΚΡΙΒΌΤΕΡΑ ΔΟΜΙΚΆ ΥΛΙΚΆ Π Α Ρ Ε Μ Β Α Σ Η ΥΦΥ Π ΟΥ Ρ ΓΟΥ Υ Π ΟΔΟ Μ Ω Ν , Γ Ι Ω Ρ Γ Ο Υ Κ Α ΡΑ Γ Ι Α Ν Ν Η , Γ Ι Α Τ Ο Ζ Η Τ Η Μ Α Τ Ω Ν Σ Υ Ν Τ Ε Λ Ε Σ Τ Ω Ν

Τα μεταφορικά κόστη εκτίναξαν τις τιμές των υλικών. Για ασφυκτικές συνθήκες μιλούν στελέχη της αγοράς. Οι κίνδυνοι και οι λύσεις. ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΠΙΣΠΙΡΙΓΚΟΥ

8 | CONSTRUCTION

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2021

Σε

«αδιέξοδο» απειλούν να οδηγήσουν τον ευρύτερο κλάδο των κατασκευών και της οικοδομής οι υπέρογκες ανατιμήσεις βασικών δομικών υλικών και καυσίμων, καθώς το κόστος δεν συνάδει πλέον με τους προϋπολογισμούς των αναληφθέντων έργων. Όπως επισημαίνουν στελέχη της αγοράς στο Construction, είναι ορατός ο κίνδυνος εξόδου πολλών εταιρειών από τον κλάδο με τον υφυπουργό Υποδομών, Γιώργο Καραγιάννη, να προαναγγέλλει τον ορισμό συντελεστών αναθεώρησης με υπουργική απόφαση, για κατασκευαστικές εργασίες που έχουν επηρεαστεί.

ΠΡΌΒΛΗΜΑ ΔΙΑΡΚΏΣ ΕΠΙΔΕΙΝΟΎΜΕΝΟ

Επιχειρώντας να περιγραφεί ένα φαινόμενο που απασχολεί όχι μόνο την ελλη-

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2021

νική αλλά τη διεθνή αγορά, ο Σπύρος Μουντρουίδης, οικονομολόγος και γενικός διευθυντής του Πανελλήνιου Συνδέσμου Τεχνικών Εταιρειών (ΣΑΤΕ), κάνει λόγο για ένα πρόβλημα που δεν εμφανίστηκε εξαρχής με την ίδια ένταση, αλλά πλέον έχει γενικευθεί και ενταθεί σε περισσότερες κατηγορίες προϊόντων. «Η ανάγνωση που ως Σύνδεσμος είχαμε κάνει στην αρχή του τρέχοντος έτους ήταν ότι οφειλόταν στην απότομη παύση των κατασκευαστικών δραστηριοτήτων εξαιτίας της πανδημίας του Covid -19, παύση η οποία οδήγησε σε κατάρρευση της τελικής ζήτησης των προϊόντων των χαλυβουργιών και των δομικών προϊόντων στην Ευρώπη με συνέπεια πολλές παραγωγικές μονάδες και χαλυβουργίες να σταματήσουν να λειτουργούν και να εξυπηρετούν μέσω αποθεμάτων τις αγορές. Με δεδομένο ότι η ζήτηση για τα δομικά προϊόντα επέστρεψε σε πιο φυσιολογικά επίπεδα από το καλοκαίρι του 2020 και μετά, τα αποθέματα πλέον δεν μπορούσαν να ικανοποιήσουν την ζήτηση και μέχρι την πλήρη επαναλειτουργία της βιομηχανίας και των χαλυβουργιών υπάρχει μεγάλη αναντιστοιχία μεταξύ ελλιπούς προσφοράς και ισχυρής ζήτησης, αναντιστοιχία η οποία πιέζει υπέρμετρα τις τιμές», σημειώνει ο κ. Μουντρουίδης. Συνεχίζοντας, προσθέτει: «Αυτή μπορεί να ήταν η πραγματικότητα στην αρχή του έτους αλλά οι εξελίξεις δείχνουν ότι η τάση μεγάλων ανατιμήσεων έχει γενικευθεί καθ’ όλη την διάρκεια του διαστήματος που έχει μεσολαβήσει σε πολλές κατηγορίες δομικών υλικών, αφού τα νεότερα δεδομένα αφορούν στην μεγάλη αύξηση των τιμών της ενέργειας, αύξηση που αφορά οριζόντια όλες τις οικονομικές δραστηριότητες, παγκοσμίως». Όσον αφορά τις ποσοστιαίες αυξήσεις των υλικών και το συνακόλουθο κατασκευαστικό κόστος, ο γενικός διευθυντής του ΣΑΤΕ επισημαίνει ότι «οι απαντήσεις ποικίλουν ανάλογα με το χρονικό διάστημα αναφοράς, ανάλογα του προμηθευτή / εισαγωγέα / παραγωγού, αναλόγως του μεγέθους της παραγγελίας κάθε υλικού και αναλόγως της γεωγραφικής περιοχής παράδοσης του υλικού. Ως Σύνδεσμος έχουμε αναφορές ότι σε ορισμένες περιοχές της Ελλάδας διαπιστώνονται αυξήσεις στις τιμές σιδηροπλισμού άνω του 75% κατά το τελευταίο 10μηνο, περίπου 50% σε τιμές πλαστικών, 40% στις τιμές χαλκού και αλουμινίων και 30% στην ξυλεία και στο σκυρόδεμα. Όσοι

δραστηριοποιούνται στην κατασκευή κτιριακών έργων αναφέρουν ότι αντιμετωπίζουν αυξημένο κατασκευαστικό κόστος κατά 35%, μέσα σε μόλις ένα έτος. Εάν σε αυτήν την κατάσταση προστεθεί η εικόνα που περιγράφουν οι πιο ειδικοί για την πορεία των τιμών στις ενεργειακές αγορές το αμέσως προσεχές διάστημα καταλαβαίνετε ότι η κατάσταση είναι τουλάχιστον εκρηκτική».

ΟΡΑΤΌΣ Ο ΚΊΝΔΥΝΟΣ ΠΤΏΧΕΥΣΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΏΝ

Το ακανθώδες ερώτημα όμως που αποτυπώνει πλήρως την έκταση του προβλήματος είναι το κατά πόσο ικανές είναι οι εταιρείες να διαχειριστούν τα ακριβότερα υλικά και το μεγαλύτερο κόστος της κατασκευής. Σύμφωνα με τον κ. Μουντρουίδη, η απάντηση στην ερώτηση για το αν μπορούν να απορροφηθούν οι εν λόγω ανατιμήσεις, η απάντηση είναι «κατηγορηματικά όχι». «Εάν εστιάσουμε στην πλειοψηφία των συμβάσεων δημοσίων έργων που έχουν ανατεθεί μέσω διαγωνιστικών διαδικασιών με μοναδικό κριτήριο την τιμή (μειοδοτικοί διαγωνισμοί) είναι παράλογο να αναμένουμε ότι μπορούν να υλοποιηθούν, όπως σχεδιάστηκαν και συμβασιοποιήθηκαν, με δεδομένες τις προαναφερόμενες αυξήσεις. Για να γίνει πιο κατανοητή η κατάσταση σημειώνω ότι σήμερα εκτελούνται έργα που αναλήφθηκαν με προσφορές που συντάχθηκαν προς ενός και δύο ετών, χρονικό διάστημα, δηλαδή, που τίποτα δεν προμήνυε μία τέτοια εξέλιξη στις τιμές των υλικών και του κόστους ενέργειας», σημειώνει χαρακτηριστικά και προσθέτει: «Το αδιέξοδο που ως Σύνδεσμος περιγράφαμε στις επαναλαμβανόμενες παρεμβάσεις μας έχει έρθει ως κανονικότητα στον χώρο των δημόσιων συμβάσεων έργων και νομοτελειακά θα οδηγήσει στην πτώχευση και έξοδο από τον κλάδο πολλών, υγιών μέχρι και χθες, επιχειρήσεων. Το ζήτημα είναι αντικειμενικό και όσο μακραίνει η επίλυσή του τόσο δυσχεραίνουν οι προοπτικές διατήρησης ενός ικανού ρυθμού ανάπτυξης του κλάδου παραγωγής δημοσίων έργων. Θυμίζω ότι σε όλη τη διάρκεια της πανδημίας ο κατασκευαστικός κλάδος είναι ο μόνος από τους σημαντικούς κλάδους της ελληνικής οικονομίας που παρέμεινε ανοικτός και έχει συνεισφέρει σημαντικά στην προσπάθεια, ώστε η συρρίκνωση των βασικών μεγεθών της οικονομίας, ΑΕΠ και απασχόληση, να είναι όσο το δυνατό πιο διαχειρί-

CONSTRUCTION |

I N D U S T R Y TA L K S σιμη και αντιμετωπίσιμη. Παράλληλα, είναι ίσως ο μόνος κλάδος που κατάφερε, εν μέσω πανδημίας, να αυξήσει την παραγωγικότητά του, σε αντίθεση δηλαδή, με την εικόνα άλλων κλάδων της οικονομίας, στηρίζοντας και σε αυτό το πεδίο την διεθνή εικόνα της ελληνικής οικονομίας και την συνολική παραγωγικότητά της». Για τον ΣΑΤΕ, το ζήτημα αντιμετώπισης της οξύτατης αύξησης των τιμών βασικών υλικών «θα πρέπει να επιλυθεί τάχιστα προκειμένου οι, καίριες για τη συγκυρία, δημόσιες συμβάσεις έργων να συνεχίσουν να υλοποιούνται απρόσκοπτα». Από την πλευρά του, ο Δημήτριος Καψιμάλης, πρόεδρος της Ένωσης και Ομοσπονδίας Κατασκευαστών Κτιρίων Ελλάδος, περιγράφει με μελανά χρώματα την κατάσταση στην οποία βρίσκονται οι κατασκευαστές κτιρίων. «Καταγράφονται αυξήσεις στο σίδηρο στο αλουμίνιο στο χαλκό στα πλαστικά κ.λ.π. και οι κατασκευαστές που έχουν πουλήσει ακίνητο στην αρχή της ανέγερσης των κτιρίων ευρίσκονται εκτεθειμένοι σε ένα νέο κόστος που τους απορροφά το κέρδος από την πώληση», τονίζει και υπογραμμίζει: «Εντείνονται οι διαμαρτυρίες από τους κατασκευαστές κτιρίων διότι είναι αδιανόητο να αυξάνονται οι τιμές των οικοδομικών υλικών 20% - 50% με δικαιολογία την αύξηση των μεταφορικών και του αυξημένου ενεργειακού κόστους». Περιγράφοντας τις συνέπειες του φαινομένου, μάλιστα, σημειώνει πως αναμένεται αύξηση της τιμής των νεόδμητων ακινήτων και «να μη μπορεί ο Έλληνας επενδυτής που ήδη ευρίσκεται ένεκα πανδημίας covid -19 με μειωμένο εισόδημα να αποκτήσει νεόδμητο και αντισεισμικό

ακίνητο. Η μείωση της ζήτησης θα επηρεάσει αρνητικά την εύρυθμη λειτουργία 150 παραγωγικών κλάδων της χώρας που εμπλέκονται με την οικοδομική δραστηριότητα και θα αυξήσει την ανεργία στη χώρα». Καταλήγοντας, τονίζει πως «οι βιοτέχνες βιομήχανοι και όλοι οι άλλοι εμπλεκόμενοι πρέπει να κατανοήσουν ότι η οικονομία εν μέσω πανδημίας θέλει θυσίες από όλους για να παραμείνει όρθια και υγιής». Το μέγεθος του προβλήματος όμως είναι τέτοιο που πιέζει κυρίως τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις του κλάδου, αλλά και προβληματίζει τους μεγάλους κατασκευαστικούς ομίλους της αγοράς. Όπως χαρακτηριστικά μεταφέρουν στο Construction πηγές της εταιρείας Mytilineos, «η άνοδος του κόστους των υλικών είναι ένα παγκόσμιο φαινόμενο και πλέον λαμβάνει πολύ μεγάλες διαστάσεις. Η συγκυρία της πανδημίας σε συνάρτηση με την αύξηση της ζήτησης, σε συνδυασμό με τις διεθνείς ανατιμήσεις σε όλα τα προϊόντα και υπηρεσίες, συνθέτουν ένα ανησυχητικό παζλ και κανείς αυτή τη στιγμή δεν μπορεί να προβλέψει αν οι αυξήσεις θα ανακοπούν σύντομα ή θα σταθεροποιηθούν». Την ίδια άποψη επιβεβαιώνει και ο Ελευθέριος Τριβουλίδης, Εντεταλμένος Σύμβουλος της εταιρείας Μηχανική Α.Ε. «Για όλες τις εταιρείες, από τον ατομικό εργολάβο που αναλαμβάνει ένα δημοτικό έργο έως τον μεγάλο όμιλο, υπάρχει ένα τεράστιο πρόβλημα λόγω του όγκου των προμηθειών. Μόνος ζημιωμένος είναι η εργοληπτική επιχείρηση, γιατί οι προμηθευτές αυτό που θα πουλήσουν θα το πουλήσουν, το υπουργείο ζητά να προχωρούν τα έργα, αλλά ζημιωμένοι της

υπόθεσης είναι οι εργοληπτικές και τα έργα που δεν προχωρούν». Δίνοντας ένα παράδειγμα της επιβάρυνσης που βιώνει η εταιρεία, σημειώνει: «Έχουμε αυξήσεις των τιμών στον σίδηρο, της τάξης περίπου 50%. Με βάση το σκεπτικό ότι για να ολοκληρώσουμε το έργο χρειαζόμαστε 20.000 τόνους σίδηρο, αυτή η αύξηση είναι περίπου 200 ευρώ τον τόνο. Με έναν πολύ πρόχειρο υπολογισμό αυτό σημαίνει ζημία 4 εκατ. ευρώ, που δεν θα μπορούσε να προϋπολογιστεί από την αρχή». Από την πλευρά του, ο CEO του ομίλου Αναδομώ, Νίκος Κωνσταντινίδης, υποστηρίζει πως «οι αυξήσεις επηρεάζουν μεν, αλλά όποτε ακούμε για ένα υλικό που έχει φτάσει με 40% αύξηση ως πρώτη ύλη στην οικοδομή, την επηρεάζει λιγότερο λαμβάνοντας υπόψη και τους άλλους παράγοντες. Σίγουρα υπάρχουν αυξήσεις, αλλά δεν είναι τόσο εντυπωσιακές ώστε να αποτρέψουν κάποιον να προβεί σε μια επένδυση. Βέβαια σε πολύ δυσχερή θέση βρίσκονται οι μικρές εταιρείες κυρίως, επειδή δεν έχουν τη δυνατότητα να κάνουν μαζική παραγγελία, ώστε να πετύχουν καλύτερες τιμές και συνήθως χρειάζονται μεγαλύτερη επικέρδεια για να ανταπεξέλθουν στα λειτουργικά έξοδα ενός έργου». Για τον επικεφαλής της Αναδομώ, υπάρχουν σημαντικότερα προβλήματα που πρέπει να απασχολήσουν τους εμπλεκόμενους, όπως «η έλλειψη του εργατοτεχνικού προσωπικού» αλλά και το φαινόμενο ορισμένων «κακών επαγγελματιών που εκμεταλλεύονται τη συγκυρία για να κερδοσκοπήσουν υπολογίζοντας επιπλέον αυξήσεις».

Σπύρος Μουντρουίδης, γενικός διευθυντής ΣΑΤΕ

Δημήτριος Καψιμάλης, πρόεδρος της ΈνωσηςΟμοσπονδίας Κατασκευαστών Κτιρίων Ελλάδος

Νίκος Κωνσταντινίδης, CEO του ομίλου Αναδομώ

10 | C O N S T R U C T I O N

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2021

ΟΙ ΛΎΣΕΙΣ

Περνώντας στο «διά ταύτα» του προβλήματος, δηλαδή στο πώς μπορεί να συγκρατηθούν αυτές οι αυξήσεις και να δοθεί ανάσα στον τεχνικό κόσμο, η συζήτηση επικεντρώνεται στο ζήτημα της αναθεώρησης των συντελεστών των τιμών. «Η Mytilineos παρακολουθεί την κατάσταση που διαμορφώνεται τόσο στην Ελλάδα, όσο και στο εξωτερικό, καθώς η δραστηριότητά της είναι διεθνής και υψηλού επιπέδου. Εν όψει και των επενδυτικών ευκαιριών που αναμένονται μέσω των κεφαλαίων του Ταμείου Ανάκαμψης, μία αναθεώρηση των συντελεστών των τιμών των βασικών υλικών (άλλωστε έχουν περάσει σχεδόν 10 χρόνια από την προηγούμενη διαδικασία) φαίνεται αναγκαία όπως και να εξεταστούν και όλοι οι υπόλοιποι παράμετροι που επιβαρύνουν ένα έργο, από τις συνεχείς ανατιμήσεις. Ως μία από τις κορυφαίες ελληνικές εταιρείες συμμετέχουμε στο θεσμικό διάλογο και προσβλέπουμε σε εποικοδομητικές λύσεις για το σύνολο του κλάδου. Παράλληλα, παρακολουθούμε τις διεθνείς εξελίξεις ώστε να συμβάλουμε με τις βέλτιστες πρακτικές που εφαρμόζονται και να συμμετέχουμε ουσιαστικά στην οικονομική ανάπτυξη της χώρας», υπογραμμίζουν οι πηγές της εταιρείας. «Ως ΣΑΤΕ θεωρούμε ότι η ταχεία εφαρμογή των νόμων που η ίδια η κυβέρνηση στήριξε και ψήφισε απαντούν σε αυτό το ερώτημα. Η μεσοπρόθεσμη λύση στο πρόβλημα είναι η συγκρότηση και παραγωγική λειτουργία του Εθνικού Συστήματος Τεχνικών Προδιαγραφών και Τιμολόγησης Τεχνικών ¨Έργων και Μελετών που θα μπορεί να δίνει μία αξιόπιστη προσέγγιση τιμών υλικών, ημερομισθίων και μισθωμάτων μηχανημάτων έργων. Συνιστά πάγιο αίτημα του ΣΑΤΕ για περισσότερο από μία δεκαετία, και ευελπιστούμε ότι οι σχετικές ενέργειες του Υπουργείου, που βρίσκονται σε εξέλιξη, θα ευδοκιμήσουν. Ως άμεση λύση στο πρόβλημα των μεγάλων ανατιμήσεων ο ΣΑΤΕ έχει αναδείξει και προτείνει δύο θεσμικές δυνατότητες, οι οποίες και θα μπορούσαν να λειτουργήσουν συμπληρωματικά: η πρώτη, αφορά στην δυνατότητα που δίνει ο νόμος για έκδοση υπουργικής απόφασης όταν διαπιστώνονται μεγάλες αποκλίσεις από τις τιμές του τριμήνου δημοπράτησης. Αυτή η επιλογή θα μπορούσε, υπό συνθήκες, να δώσει, βραχυπρόθεσμα, κάποια ανάσα

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2021

Γ. ΚΑΡΑΓΙΆΝΝΗΣ, ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ ΥΠΟΔΟΜΩΝ: ΓΝΩΡΊΖΟΥΜΕ ΤΟ ΠΡΌΒΛΗΜΑ, ΈΡΧΟΝΤΑΙ ΛΎΣΕΙΣ Κληθείς να σχολιάσει το πρόβλημα που απασχολεί την κατασκευαστική αγορά, ο υφυπουργός Υποδομών, Γιώργος Καραγιάννης, εκφράζει την αποφασιστικότητα του αρμόδιου υπουργείου να προβεί στις απαραίτητες κινήσεις για την ποιοτική και χωρίς εκπτώσεις ολοκλήρωση των έργων. «Οι επιπτώσεις της πανδημίας παγκόσμια, έχουν επηρεάσει σημαντικά στρατηγικούς τομείς της αγοράς, ένας εκ των οποίων, η αγορά των υλικών, που αναπόφευκτα έχει δημιουργήσει ένα πληθωριστικό κύμα αυξήσεων σε όλους τους κλάδους της οικονομίας συμπεριλαμβανομένου του κατασκευαστικού τομέα. Στο πλαίσιο αυτό, στον τομέα των Δημοσίων Έργων, έχουμε να αντιμετωπίσουμε μια πρωτόγνωρη συγκυρία, αφενός θετικών εξελίξεων με τα έργα 13 δις € που έχουμε σχεδιάσει μεθοδικά στο Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών και σταδιακά υλοποιούμε, σηματοδοτώντας την επιστροφή του κατασκευαστικού κλάδου στη θέση που του αξίζει, αφετέρου περιορίζοντας τις αρνητικές επιπτώσεις της αύξησης των πρώτων υλών στον κατασκευαστικό κλάδο. Η συνεχιζόμενη άνοδος των τιμών των πρώτων υλών που ξεκίνησε να επιδρά σημαντικά στις τιμές των εργασιών από τις αρχές του 2021, είναι κάτι που στη Γενική Γραμματεία Υποδομών μας έχει ήδη απασχολήσει καθώς έχουμε πάντα ανοιχτά τα αυτιά μας στην αγορά και ακούμε τις ανησυχίες και τους προβληματισμούς της, προσπαθώντας πάντα να δίνουμε λύσεις που να επιτρέπουν την ολοκλήρωση των έργων, έχοντας ως γνώμονα το δημόσιο συμφέρον. Με γνώμονα την παραπάνω συνθήκη, σύντομα θα είμαστε σε θέση να ανακοινώσουμε συντελεστές αναθεώρησης για εργασίες που επηρεάζονται άμεσα από την συνεχιζόμενη αυξητική τάση των τιμών των υλικών σε παγκόσμιο επίπεδο και έχουν δημιουργήσει ανασφάλεια στον κατασκευαστικό κλάδο για την εξέλιξη των έργων, αφού μετά και τη διαπιστωμένη μεγάλη απόκλιση των τιμών με τις τιμές δημοπράτησης σε έργα της Γενικής Γραμματείας Υποδομών, μπορεί να ενεργοποιηθεί η δυνατότητα του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών να καθορίζει συντελεστές. Μετά λοιπόν από μια μακρά περίοδο υποεπένδυσης στο χώρο των υποδομών, είμαστε αποφασισμένοι και να δημιουργήσουμε τις συνθήκες για την επιστροφή των νέων μηχανικών, που είχαν στραφεί σε χώρες του εξωτερικού, σε νέες θέσεις εργασίας που δημιουργούμε αλλά και να διασφαλίσουμε την κατασκευή των έργων χωρίς καμία έκπτωση στην ποιότητα, με διαφάνεια και τηρώντας πάντα τις δεσμεύσεις μας», σημειώνει ο κ. Καραγιάννης στην παρέμβασή του.

στον τεχνικό κόσμο. Η δεύτερη, αφορά στην επαναλειτουργία της Επιτροπής Διαπίστωσης Τιμών Δημοσίων Συμβάσεων Έργων μέχρι την πλήρη λειτουργία του Εθνικού Συστήματος Τεχνικών Προδιαγραφών και Τιμολόγησης Τεχνικών ¨Έργων και Μελετών. Η αυτόματη αναθεώρηση των τιμών που προβλέπεται στην νομοθεσία επί σειρά δεκαετιών - και η οποία έχει ανασταλεί από το τέλος του 2012 λόγω των ανισορροπιών της περιόδου – θα μπορούσε να επανέλθει ως ένα αυτοματοποιημένο σύστημα αναπροσαρ-

μογής του εργολαβικού ανταλλάγματος μίας εργολαβίας δημοσίου έργου ένεκα αυξομειώσεων των τιμών της αγοράς, με τελικό σκοπό τη διατήρηση της αρχικής οικονομικής ισορροπίας της συμβάσεως δημοσίου έργου καθ’ όλη τη διάρκεια της εκτέλεσής της. Εκτιμώ ότι είμαστε στο οριακό σημείο όπου η ταχύτητα με την οποία θα αποφασισθεί και θα αναληφθεί η όποια δράση επηρεάζει καίρια τον βαθμό αποτελεσματικότητάς της. Δεν υπάρχει άλλο περιθώριο», αναφέρει ο κ. Μουντρουίδης.

CONSTRUCTION |

I N D U S T R Y TA L K S

ΣΥΝΈΔΡΙΟ ΣΕΓΜ: Ο ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΌΣ ΚΛΆΔΟΣ, ΚΑΤΑΛΎΤΗΣ ΑΝΆΠΤΥΞΗΣ Ο ρόλος των μελετητών στην ανάκαμψη της χώρας, η πράσινη-ψηφιακή μετάβαση και οι προκλήσεις ΑΠΌ ΤΟΥΣ ΓΙΆΝΝΗ ΠΙΣΠΙΡΊΓΚΟ, ΛΉΔΑ ΔΕΛΗΓΙΆΝΝΗ, ΧΡΙΣΤΊΝΑ ΠΑΠΑΓΙΆΝΝΗ

12 | C O N S T R U C T I O N

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2021

ον διαχρονικά σημαντικό και κομβικό για την ανάταξη της ελληνικής οικονομίας ρόλο της βαριάς βιομηχανίας των υποδομών, κατασκευών και μεγάλων τεχνικών έργων περιέγραψαν κορυφαία στελέχη της κατασκευαστικής αγοράς και του ακαδημαϊκού κόσμου, στο πλαίσιο του Συνεδρίου του Συνδέσμου Ελληνικών Εταιρειών-Γραφείων Μελετών (ΣΕΓΜ), που διεξήχθη στις 30 Σεπτεμβρίου και 1 Οκτωβρίου. Το Construction σταχυολογεί τις τοποθετήσεις που ξεχώρισαν και αναδεικνύει τα μηνύματα που εκπέμπει η αγορά των υποδομών για το σήμερα και πολύ περισσότερο για το μέλλον του κατασκευαστικού κλάδου.

Γ. ΚΑΡΑΓΙΆΝΝΗΣ: ΈΡΧΕΤΑΙ ΣΥΜΦΩΝΊΑ-ΠΛΑΊΣΙΟ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΜΕΛΕΤΗΤΈΣ

Στη δημοπράτηση μία νέας μεγάλης συμφωνίας - πλαισίου αποκλειστικά για μελέτες, μέσω της οποίας θα σχεδιαστούν τα μεγάλα έργα της επόμενης δεκαετίας προσανατολίζεται το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, όπως έκανε γνωστό από το βήμα του ΣΕΓΜ ο υφυπουργός Υποδομών, Γιώργος Καραγιάννης, περιγράφοντας την κίνηση αυτή ως μία win – win συνθήκη για όλο τον κλάδο των δημοσίων έργων. Στο πλαίσιο στήριξης του κλάδου των μελετητών, ο υφυπουργός αναφέρθηκε σε δράσεις που θα δώσουν παράταση ζωής σε μεγάλα έργα υποδομών που λόγω παλαιότητας και ελλιπούς συντήρησης χρειάζονται ενίσχυση την οποία θα παράσχουν οι νέες μελέτες. «Πρέπει να σχεδιάσουμε τα έργα μας σύμφωνα με τις νέες συνθήκες που αφορούν τη κλιματική αλλαγή και τη περίοδο επαναφοράς ακραίων φαινομένων και να μοντελοποιήσουμε ακριβέστερα την ανθρώπινη συμπεριφορά για πιο αποτελεσματικά συστήματα μεταφορών», επισήμανε ο κ. Καραγιάννης, αναφερόμενος και στην αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών από τον τεχνικό κόσμο. Αναφορικά με αυτό, ο ίδιος γνωστοποίησε επίσης τη χρήση του ΒΙΜ σε όλα τα μεγάλα δημόσια έργα, αρχής γενομένης από τη Γραμμή 4 του μετρό, όπου το ΒΙΜ θα λειτουργήσει πιλοτικά για να ενσωματωθεί και στις συμβάσεις που έπονται.

Γ. ΣΤΑΣΙΝΌΣ: «ΟΧΙ» ΣΕ ΑΤΕΡΜΟΝΕΣ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ

«Ο μελετητικός κλάδος μπορεί και πρέπει να συμβάλει στην ανάκαμψη της χώρας.

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2021

«Πρέπει να σχεδιάσουμε τα έργα μας σύμφωνα με τις νέες συνθήκες που αφορούν τη κλιματική αλλαγή και τη περίοδο επαναφοράς ακραίων φαινομένων και να μοντελοποιήσουμε ακριβέστερα την ανθρώπινη συμπεριφορά για πιο αποτελεσματικά συστήματα μεταφορών».

Γιώργος Καραγιάννης, Υφυπουργός Υποδομών

«Ο όγκος της δουλειάς είναι τεράστιος, δεν έχουμε περιθώρια να καθυστερήσουμε μελέτες γιατί θα χάσουμε τις χρηματοδοτήσεις. Να δούμε πώς θα κάνουμε πιο γρήγορα και πιο ποιοτικά τη δουλειά μας».

Γιώργος Στασινός, Πρόεδρος Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος

Έχετε τα εχέγγυα να το πετύχετε», τόνισε από την πλευρά του ο Γιώργος Στασινός, πρόεδρος του ΤΕΕ, κατά την τοποθέτησή του στο συνέδριο. Ιδιαίτερη αναφορά έκανε ο κ. Στασινός στο εθνικό πρόγραμμα αντιμετώπισης γηρασκουσών υποδομών, το οποίο «αποτελεί προτεραιότητα που πρέπει να τρέξουμε, γιατί θα πρέπει να συντηρήσουμε ή να αντικαταστήσουμε πολλά από τα έργα που ήδη υπάρχουν». «Ο όγκος της δουλειάς είναι τεράστιος, δεν έχουμε περιθώρια να καθυστερήσουμε μελέτες γιατί θα χάσουμε τις χρηματοδοτήσεις», συμπλήρωσε ο επικεφαλής του ΤΕΕ, επισημαίνοντας πως πρέπει «να δώσουμε ευκαιρίες σε νέους συναδέλφους, και θα πρέπει να δούμε πώς θα κάνουμε πιο γρήγορα και πιο ποιοτικά τη δουλειά μας». Ολοκληρώνοντας, τόνισε: «Ναι μόνο στον γόνιμο ανταγωνισμό, όχι σε προσφυγές και ατέρμονες διελκυστίνδες».

Θ. ΣΚΥΛΑΚΆΚΗΣ: ΝΑ ΑΞΙΟΠΟΙΗΘΕΊ ΤΟ ΔΥΝΑΜΙΚΌ ΤΟΥ ΚΛΆΔΟΥ, ΕΝΤΌΣ ΚΑΙ ΕΚΤΌΣ ΣΥΝΌΡΩΝ

Τη σημασία του Ταμείου Ανάκαμψης ως μοχλού κινητοποίησης δημόσιων και ιδιωτικών επενδύσεων εξήρε ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών, Θεόδωρος Σκυλακάκης, επισημαίνοντας μάλιστα τον «τεράστιο φόρτο εργασίας στους μελετητές, που είναι μια πρόκληση που μας αφορά όλους. Αν δεν αλλάξουμε

τον τρόπο που λειτουργούσαμε δεν θα πετύχουμε τον διπλασιασμό των ιδιωτικών επενδύσεων μέσα σε έναν χρόνο και να κρατήσουμε αυτόν τον ρυθμό για μια 4ετία». Σύμφωνα με τον κ. Σκυλακάκη, «λείπει το εξειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό, και θα ανέβουν οι αμοιβές για αυτό το καταρτισμένο προσωπικό - είναι μαθηματικά βέβαιο. Μπροστά μας θα έχουμε από πλευράς ιδιωτικής αγοράς, για 2-3 χρόνια, αύξηση της ζήτησης και μετά θα πέσει. Οι μελετητικές θα πρέπει ταυτόχρονα να κάνουν προσπάθεια εξωστρέφειας προς το εξωτερικό μετά την πτώση της εσωτερικής ζήτησης. Θα πρέπει δηλαδή να διαχειριστούν το δυναμικό που θα έχουν προσλάβει. Πρέπει να ανταποκριθείτε στην πρόκληση και ταυτόχρονα να στρέψετε το βλέμμα σας στην αξιοποίηση του δυναμικού εσωτερικά και εξωτερικά», είπε. Κομβικής σημασίας για την επιτάχυνση των επενδύσεων, όπως εξήγησε ο κ. Σκυλακάκης, είναι η αποφυγή των εντάσεων και ο εκμηδενισμός των ερίδων που μπορούν να επιλυθούν στους διοικητικούς μηχανισμούς. «Όχι σε υπερβολικές

Θεόδωρος Σκυλακάκης, Αναπληρωτής Υπουργός Οικονομικών

CONSTRUCTION |

I N D U S T R Y TA L K S «Το πρόβλημα των εκπτώσεων στον χώρο των μελετητών είναι ακόμα μεγαλύτερο από εκείνο στα δημόσια έργα με φαινόμενα υποβολής προσφορών που ξεπερνούν το 70 ή και 80%. Μεγάλη τομή η περιβαλλοντική διάσταση που είναι υποχρεωτική και βασικός παράγοντας για την ενσωμάτωση των ευρωπαϊκών Οδηγιών».

Παναγής Τονιόλος, πρόεδρος ΣΕΓΜ

εκπτώσεις γιατί σε περιόδους κατασκευαστικής έντασης αυτή η τακτική οδηγεί σε καταστροφή έργων και ανεπανόρθωτες ζημίες», υπογράμμισε με νόημα.

Π. ΤΟΝΙΌΛΟΣ: ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΊ ΜΕ ΠΟΙΟΤΙΚΆ ΚΡΙΤΉΡΙΑ, ΚΑΙ ΌΧΙ ΜΌΝΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΆ

Τον κομβικό ρόλο των μελετητικών γραφείων για την έγκαιρη αξιολόγηση, ωρίμανση, τον έλεγχο και τη διαχείριση των έργων επεσήμανε ο Παναγής Τονιόλος, πρόεδρος του ΣΕΓΜ, από το βήμα του συνεδρίου, σημειώνοντας την ανάγκη αλλαγής του μοντέλου των διαγωνισμών για τις μελέτες. Όπως είπε είναι καιρός να δούμε ένα πιο σύγχρονο μοντέλο το οποίο θα συνδέεται με ποιοτικά κριτήρια και όχι κατ’ ανάγκη μόνο με την έκπτωση. «Το πρόβλημα των εκπτώσεων στον χώρο των μελετητών είναι ακόμα μεγαλύτερο από εκείνο στα δημόσια έργα με φαινόμενα υποβολής προσφορών που ξεπερνούν το 70 ή και 80%», ανέφερε, χαρακτηρίζοντας ως μεγάλη τομή για τις μελέτες την περιβαλλοντική διάσταση που είναι υποχρεωτική και είναι βασικός παράγοντας για την ενσωμάτωση των ευρωπαϊκών Οδηγιών. Ιδιαίτερη σημασία απέδωσε στην εξωστρέφεια που υπάρχει σε αρκετά μέλη του ΣΕΓΜ καθώς είναι απαραίτητη καθώς έτσι λειτουργούν εμπροσθοβαρώς για το σύνολο της οικονομίας της χώρας. Ωστόσο, όπως διευκρίνισε, περιμένει

τη στήριξη της Πολιτείας. «Οι μελετητές αποτελούν καταλύτη ανάπτυξης γιατί μπορούν να δώσουν τις σωστές λύσεις ούτως ώστε τα χρήματα να επενδύονται σε σωστά έργα», υπογράμμισε. Κλείνοντας, ο πρόεδρος του ΣΕΓΜ περιέγραψε τις προϋποθέσεις για να έχουμε πετυχημένη μελετητική ωρίμανση: Σύγχρονες προδιαγραφές και διαφανείς όροι διαγωνισμών, επιλογή μελετητών με ποιοτικά κριτήρια, ικανοποιητικές αμοιβές, αυστηρή επίβλεψη και value engineering, κίνητρα συγχωνεύσεων.

Σ. ΛΑΜΠΡΌΠΟΥΛΟΣ: Η ΧΏΡΑ ΈΧΕΙ ΑΝΆΓΚΗ ΙΔΙΩΤΙΚΆ ΚΑΙ ΈΡΓΑ ΣΔΙΤ

Τα έργα υποδομής που έχει ανάγκη η Ελλάδα «ξεπερνούν κατά πολύ τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και του ΕΣΠΑ», επεσήμανε ο πρόεδρος του Εθνικού Συμβουλίου Βιομηχανίας Υποδομών και Κατασκευών (ΕΣΒΥΚ), Σέργιος Λαμπρόπουλος, ενθαρρύνοντας πρωτοβουλίες για να κινηθούν περισσότερα «ιδιωτικά κεφάλαια για πολύ περισσότερα έργα και συμπράξεις Ιδιωτικού και Δημόσιου Τομέα». Προς αυτόν τον στόχο, μάλιστα, ζήτησε να νομοθετηθούν άμεσα οι Προτάσεις Καινοτομίας. Συνεχίζοντας, ο πρόεδρος του ΕΣΒΥΚ, βάζοντας ένα ασφαλές κριτήριο για το αν ένα έργο χρηματοδοτείται από ιδιωτικά ή δημόσια κεφάλαια, είπε ότι ένας καλός διαχωρισμός γίνεται με βάση το κριτήριο του «ποιος αναλαμβάνει τον κίνδυνο» για την επένδυση στο έργο αυτό. Τόνισε δε

«Να χρηματοδοτούνται κατά προτεραιότητα έργα που αποφέρουν άμεσο κέρδος και ανάπτυξη στο άμεσο μέλλον (invest) γιατί αλλιώς θα έχουμε μεγάλη αύξηση του χρέους. Αν ο μελετητικός κόσμος υιοθετήσει το value engineering, μπορεί να βελτιώσει τα κόστη των έργων ακόμη και κατά 50%».

Σέργιος Λαμπρόπουλος, πρόεδρος ΕΣΒΥΚ

14 | C O N S T R U C T I O N

ότι θα πρέπει «να χρηματοδοτούνται κατά προτεραιότητα έργα που αποφέρουν άμεσο κέρδος και ανάπτυξη στο άμεσο μέλλον (invest) γιατί αλλιώς θα έχουμε μεγάλη αύξηση του χρέους». Σαν καλό παράδειγμα έργου που το value engineering εξοικονόμησε αξιοσημείωτους πόρους, έφερε το «Flyover» στη Θεσσαλονίκη, που θα δημοπρατηθεί με €380 εκατ., λέγοντας πως, αν ο μελετητικός κόσμος στο σύνολό του υιοθετήσει αυτό το «εργαλείο», μπορεί να μειώσει τα κόστη των έργων ακόμη και κατά 50%.

Γ. ΣΥΡΙΑΝΌΣ: ΑΝΑΓΚΑΊΟ ΝΑ ΥΠΆΡΧΕΙ ΜΑΚΡΟΠΡΌΘΕΣΜΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΌΣ

Ελπίδες για ανάταση του κατασκευαστικού κλάδου φαίνεται να γεννούν τα πολυπόθητα κεφάλαια που απελευθερώνει το Σχέδιο Ανάκαμψης, καθώς η επικείμενη ενεργοποίηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης ώθησε τις προσδοκίες του τεχνικού κόσμου σε θετικό έδαφος τον Απρίλιο του 2021, για πρώτη φορά μετά τα τέλη του 2008. Αυτά είναι στοιχεία που προκύπτουν από έρευνα του ΙΟΒΕ και τα οποία αξιοποίησε ο πρόεδρος του Συνδέσμου Τεχνικών Εταιριών Ανωτέρων Τάξεων και διευθύνων σύμβουλος της Άκτωρ Παραχωρήσεις, Γιώργος Συριανός, μιλώντας για την επόμενη μέρα. Με βάση τις εκτιμήσεις του ΣΤΕΑΤ, ενθαρρυντική είναι και η προβλεπόμενη συμβολή του τεχνικού κλάδου στην ελληνική οικονομία, καθώς θα φτάσει σε επίπεδα ρεκόρ την επόμενη διετία. Μιλώντας με αριθμούς ενώ η συμμετοχή της βιομηχανίας υποδομών κατασκευών έφτανε στο 1% του ΑΕΠ το 2010 και σε 2,3% το 2013, 2,5% το 2019 και 3,7% πέρσι, φέτος η συμμετοχή του κλάδου στο ΑΕΠ εκτιμάται ότι θα ανέλθει σε 4,9% και θα διαμορφωθεί σε 5,8% το 2022, 5,5% το 2023 και 2,5% το 2027. Στο κόκκινο θα φτάσει και το κοντέρ των κεφαλαίων που θα πέσουν στην αγορά, αν συνδυαστούν όλες οι χρηματοδοτικές πηγές που θα δώσουν ώθηση στην ελληνική κατασκευαστική αγορά. Όπως ανέφερε ο κ. Συριανός, οι προβλεπόμενοι πόροι από το Ταμείο Ανάκαμψης, λαμβάνοντας υπόψη τον προϋπολογισμό του ταμείου και τους ιδιωτικούς πόρους, από το ΕΣΠΑ 2021 – 2017 και άλλες παροχές, όπως το Horizon 2020 και το Invest EU είναι 95 δισ. και υπολογίζεται ότι περιλαμβάνουν κεφάλαια ύψους 30,5 δισ. ευρώ

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2021

από το Ταμείο Ανάκαμψης (17,8 δισ. από επιδοτήσεις και 12,7 δισ. από δάνεια), ανεβάζοντας τους συνολικούς πόρους σε 57,5 δισ., επιπλέον 26,2 δισ. ευρώ από το ΕΣΠΑ 2021 – 2027, αλλά και περίπου 10 δισ. ευρώ από άλλες παροχές. «Πέρα από τις ειδικότερες δράσεις στον πράσινο και τον ψηφιακό εκσυγχρονισμό, πρέπει να προωθηθούν έργα με βασικό στοιχείο τον μακροπρόθεσμο σχεδιασμό και όχι τον αυτοσχεδιασμό, τον χαρακτήρα επένδυσης και όχι κατανάλωσης, τη λειτουργία τους ως μοχλός για άλλες πηγές χρηματοδότησης, ενώ είναι σημαντική η διασφάλιση της περιβαλλοντικής προστασίας, στα οποία ανήκουν έργα αντιμετώπισης του σοβαρού κυκλοφοριακού προβλήματος, έργα σταθερής τροχιάς, ανάπτυξης υποδομών αποβλήτων και ΑΠΕ», κατέληξε ο πρόεδρος του ΣΤΕΑΤ.

Δ. ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΊΔΗΣ: ΣΔΙΤ ΑΞΊΑΣ 2 ΔΙΣ. ΡΊΧΝΕΙ ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΆ ΤΟ ΥΠΑΑΤ

Τον δεύτερο μεγαλύτερο «εργοδότη» των τεχνικών εταιρειών που θα ριχτούν στη μάχη των δημοσίων έργων φιλοδοξεί να αποτελέσει το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. Όπως ανέφερε από το βήμα του συνεδρίου ο Δημήτρης Παπαγιαννίδης, γενικός γραμματέας Ενωσιακών Πόρων και Υποδομών του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, το προσεχές διάστημα θα πέσουν στην κατασκευαστική αγορά έργα ΣΔΙΤ ύψους περίπου 2 δισε-

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2021

«Να προωθηθούν έργα με βασικό στοιχείο τον μακροπρόθεσμο σχεδιασμό και όχι τον αυτοσχεδιασμό, τον χαρακτήρα επένδυσης και όχι κατανάλωσης, τη λειτουργία τους ως μοχλός και για άλλες πηγές χρηματοδότησης».

Γιώργος Συριανός, πρόεδρος ΣΤΕΑΤ

Α. ΜΠΟΥΝΤΟΥΒΉΣ: ΟΙ ΕΛΛΗΝΙΚΈΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΈΣ ΑΝΤΑΓΩΝΊΖΟΝΤΑΙ ΤΟΥΣ ΔΙΕΘΝΕΊΣ ΟΜΊΛΟΥΣ

Δημήτρης Παπαγιαννίδης, γ.γ. Ενωσιακών Πόρων-Υποδομών, Υπ. Αγροτικής Ανάπτυξης

κατομμυρίων, προϋπολογισμός τον οποίο θα ξεπεράσει μόνο αυτός του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών. Αυτά τα ΣΔΙΤ, όπως εξήγησε ο κ. Παπαγιαννίδης, θα περιλαμβάνουν χρονική περίοδο συντήρησης 20 έως 25 χρόνων και αναμένουν να λάβουν έγκριση από τη Γενική Γραμματεία Ιδιωτικών Επενδύσεων και ΣΔΙΤ και τη Διυπουργική Επιτροπή Στρατηγικών Επενδύσεων, να φτάσουν στα χέρια των ελεγκτικών εταιρειών και έπειτα να φτάσουν στο στάδιο της δημοπράτησης.

Ανδρέας Μπουντουβής, πρύτανης ΕΜΠ

Ο πρύτανης του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, Ανδρέας Μπουντουβής, κάνοντας μια ιστορική ανασκόπηση του κατασκευαστικού τομέα από το 1828 έως τη σύγχρονη εποχή, τόνισε πως «ο κατασκευαστικός κλάδος συνέβαλε στην αναγέννηση της Ελλάδας, αντιμετωπίζοντας το πρόβλημα της στέγης, ενώ τα ενεργειακά έργα κάλυψαν τις απαιτήσεις της χώρας. Η οικοδομή και τα δημόσια έργα αποτέλεσαν δύο από τους βασικότερους τομείς της απασχόλησης». Συνεχίζοντας είπε πως στη σύγχρονη εποχή ο κλάδος προσεκτικά ξεκινά την ανάπτυξή του, ενώ η κλίμακα, η οργάνωση και ο χρόνος κατασκευής είναι τα βασικά κριτήρια ανάπτυξης μιας εταιρείας. Σύμφωνα με τον πρύτανη του ΕΜΠ, η παρούσα συγκυρία είναι από τις πιο δημιουργικές, ενώ μονόδρομο αποτελούν οι συγχωνεύσεις και οι εξαγορές εταιρειών. «Η μεγέθυνση των εταιρικών σχημάτων είναι η μόνη λύση για να αντιμετωπιστεί ο ανταγωνισμός», τόνισε, προσθέτοντας «οι ελληνικές κατασκευαστικές εταιρείες ανταγωνίζονται επί ίσοις όροις τους διεθνείς ομίλους».

CONSTRUCTION |

COVER STORY

Ν. ΣΗΦΆΚΗΣ: Η ΑΝΑΓΚΑΙΌΤΗΤΑ ΤΩΝ EPD ΓΙΑ ΤΑ ΔΟΜΙΚΆ ΥΛΙΚΆ Η ΣΗΜΑΣΊΑ ΤΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΏΝ ΔΗΛΏΣΕΩΝ ΠΡΟΪΌΝΤΩΝ ΚΑΙ Η ΕΠΑΛΉΘΕΥΣΉ ΤΟΥΣ ΑΠΌ ΔΙΑΠΙΣΤΕΥΜΈΝΟΥΣ ΦΟΡΕΊΣ ΠΙΣΤΟΠΟΊΗΣΗΣ

Με τις Δηλώσεις EPD οι εταιρείες δομικών υλικών μπορούν να αποδείξουν το περιβαλλοντικό αποτύπωμα των προϊόντων τους και να βελτιώσουν τις περιβαλλοντικές επιδόσεις τους, όπως τονίζει στο Construction ο Νικόλαος Σηφάκης, Χημικός Μηχανικός, ΜΒΑ, Product Manager της Eurocert. ΣΥΝΈΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ ΓΙΆΝΝΗ ΠΙΣΠΙΡΊΓΚΟ

Η Ε.Ε. έχει ταχθεί υπέρ της βιωσιμότητας, αειφορίας και των αρχών της κυκλικής οικονομίας στις υποδομές και τα δομικά υλικά. Πόσο κομβικός αναδεικνύεται, πλέον, ο ρόλος της επαλήθευσης της περιβαλλοντικής επίδοσης των δομικών προϊόντων; Σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο κατασκευαστικός κλάδος είναι υπεύθυνος για περισσότερο από το 35% της συνολικής παραγωγής αποβλήτων της Ε.Ε. Οι εκπομπές αερίων θερμοκηπίου από την εξόρυξη υλικών, την κατασκευή δομικών προϊόντων, καθώς και την κατασκευή και την ανακαίνιση κτιρίων υπολογίζονται στο 5-12% των συνολικών εθνικών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Η χρήση υλικών μεγαλύτερης αποδοτικότητας θα μπορούσε να οδηγήσει σε εξοικονομήσεις της τάξεως του 80% των εκπομπών αυτών. Με σκοπό τη βελτίωση της αποδοτικότητας των υλικών και τη μείωση των επιπτώσεων στο κλίμα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει θέσει μια νέα ολοκληρωμένη συνεκτική στρατηγική για το κλίμα, την ενεργειακή απόδοση, την αποδοτικότητα των φυσικών πόρων και των υλικών και τη διαχείριση των αποβλήτων από τον κατασκευαστικό κλάδο. Η στρατηγική αυτή

16 | C O N S T R U C T I O N

περιλαμβάνει την προώθηση των αρχών βιώσιμης ανάπτυξης σε όλο τον κύκλο ζωής των κτιρίων. Βασικός άξονας της στρατηγικής αυτής είναι η έκδοση αναθεωρημένων κανονισμών για τα δομικά προϊόντα που θα προάγουν την κατασκευή κλιματικά ουδέτερων κτιρίων, την κυκλική οικονομία και την αποδοτικότητα των υλικών, και θα συμπεριλαμβάνουν απαιτήσεις για το ποσοστό ανακυκλωμένου περιεχομένου σε ορισμένα δομικά προϊόντα. Επιπλέον, η αξιολόγηση του κύκλου ζωής θα είναι αναπόσπαστο κομμάτι στις δημόσιες συμβάσεις και στο πλαίσιο αειφόρου χρηματοδότησης της ΕΕ. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, οι Περιβαλλοντικές Δηλώσεις Προϊόντος (EPD) μπορούν να αποτελέσουν πολύτιμο αρωγό για τις εταιρείες που επιθυμούν να αποδείξουν και να κοινοποιήσουν το περιβαλλοντικό αποτύπωμα των προϊόντων τους και στοχεύουν στη βελτίωση των περιβαλλοντικών επιδόσεων τους. Στις διεθνείς αγορές είναι αρκετά διαδεδομένη η επαλήθευση Περιβαλλοντικών Δηλώσεων Προϊόντων (EPD). Ποια είναι τα χαρακτηριστικά της που τη διαφοροποιεί από τις άλλες πιστοποιήσεις και πόσο γνωστή είναι στην ελληνική αγορά;

Οι Περιβαλλοντικές Δηλώσεις Προϊόντων (EPD) παρέχουν ένα αξιόπιστο, διαφανές, συγκρίσιμο και επαληθεύσιμο περιβαλλοντικό προφίλ του προϊόντος και δίνουν τη δυνατότητα δημοσιοποίησης των περιβαλλοντικών του επιδόσεων με βάση τις εκτιμήσεις του κύκλου ζωής (LCA), σύμφωνα με τα διεθνώς αναγνωρισμένα Πρότυπα και τα διαθέσιμα ποσοτικά περιβαλλοντικά δεδομένα. Από τις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας άρχισαν να λειτουργούν, σε διάφορες χώρες του εξωτερικού, προγράμματα τα οποία θέτουν κανόνες και διαχειρίζονται βάσεις δεδομένων στις οποίες οι ενδιαφερόμενες εταιρείες μπορούν να καταχωρούν τις Περιβαλλοντικές Δηλώσεις των προϊόντων τους. Η πιο αντιπροσωπευτική περίπτωση ενός τέτοιου Προγράμματος είναι το INTERNATIONAL EPD® SYSTEM το οποίο είναι ένα παγκόσμιο πρόγραμμα για περιβαλλοντικές δηλώσεις τύπου III που λειτουργούν σύμφωνα με το πρότυπο ISO 14025. Σκοπός του Προγράμματος είναι η επαλήθευση και η καταχώριση των Δηλώσεων EPD και η διατήρηση μιας δημόσιας διαθέσιμης βιβλιοθήκης επαληθευμένων περιβαλλοντικών δηλώσεων, με σκοπό τη μελέτη, την αξιολόγηση ή τη συγκριτική μελέτη τους από κάθε ενδιαφερόμενο.

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2021

Επιπλέον, εδώ και αρκετά χρόνια, σχήματα αξιολόγησης κτιρίων, όπως το LEED, το BREEAM, το GREENSTAR, το HQE, κ.ά., τα οποία είναι ενταγμένα στο θεσμικό πλαίσιο πολλών χωρών, όπως οι ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γαλλία κ.ά, παρέχουν πλεονεκτήματα για έργα για τα οποία είναι διαθέσιμες οι Περιβαλλοντικές Δηλώσεις των χρησιμοποιούμενων υλικών (π.χ. με επιπλέον μονάδες βαθμολόγησης) και ενθαρρύνουν τη χρήση προϊόντων με πληροφορίες για όλο τον κύκλο ζωής τους. Με τον τρόπο αυτό, δημιουργούνται βάσεις δεδομένων προϊόντων, με τη βοήθεια των οποίων προάγεται η βελτίωση της αποδοτικότητάς τους και η μείωση του συνολικότερου περιβαλλοντικού αποτυπώματός τους. Οι μέχρι στιγμής συνήθεις περιβαλλοντικές πιστοποιήσεις (π.χ. σύμφωνα με το πρότυπο Συστημάτων Περιβαλλοντικής Διαχείρισης ISO 14001) επικεντρώνονται στη συνολική περιβαλλοντική επίδοση των επιχειρήσεων και δεν δίνουν βαρύτητα στη βελτίωση της περιβαλλοντικής επίδοσης συγκεκριμένων προϊόντων. Πλέον οι επιχειρήσεις μπορούν να έχουν στην φαρέτρα τους ένα πολύ ισχυρό εργαλείο για την ανάπτυξη, τη βελτίωση και την προώθηση των προϊόντων τους στη νέα εποχή της βιώσιμης ανάπτυξης. Μέχρι και το τέλος του 2020, ελάχιστες ελληνικές εταιρείες είχαν προχωρήσει στη δημοσίευση επαληθευμένης περιβαλλοντικής Δήλωσης των προϊόντων τους. Στις αρχές του 2021, η Eurocert, αποτέλεσε τον πρώτο Φορέα Πιστοποίησης στην Ελλάδα, και από τους ελάχιστους παγκοσμίως, ο οποίος διαπιστεύτηκε από το ΕΣΥΔ για να επαληθεύει περιβαλλοντικές δηλώσεις μίας ευρείας γκάμας προϊόντων. Το γεγονός αυτό αποτέλεσε κομβικό σημείο για την έναρξη της δραστηριότητας δημοσιοποίησης επαληθευμένων Περιβαλλοντικών Δηλώσεων, καθώς ήδη η Eurocert έχει επαληθεύσει σημαντικό αριθμό προϊόντων μερικών από τις μεγαλύτερες ελληνικές επιχειρήσεις στον κλάδο των δομικών προϊόντων. Πώς σχετίζεται η Δήλωση EPD με την αγορά δομικών υλικών και ποια τα οφέλη που κερδίζει μια εταιρεία δομικών υλικών με τη συγκεκριμένη περιβαλλοντική δήλωση; Οι πρώτες Δηλώσεις EPD ξεκίνησαν ως αναγκαιότητα από τον κλάδο των δομικών προϊόντων, καθώς μέσω αυτών μπορούσαν να αναγνωριστούν και να επιλεγούν ευκολότερα εκείνα τα δομικά υλικά με το μικρότερο περιβαλλοντικό αντίκτυπο.

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2021

Οι περιβαλλοντικές δηλώσεις προϊόντων αποτελούν μία βάση που επιτρέπει στις εταιρείες: ● να θέτουν μια περιβαλλοντική βάση αναφοράς για περαιτέρω βελτίωση, ● να μειώνουν και να μετριάζουν τις περιβαλλοντικές τους επιπτώσεις, ● να ελαχιστοποιούν τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, ● να εξοικονομούν οικονομικούς πόρους βελτιώνοντας συγκεκριμένους περιβαλλοντικούς δείκτες επίδοσης (π.χ. ενεργειακή αποδοτικότητα), ● να αποδεικνύουν και να κοινοποιούν την περιβαλλοντική υπεροχή των προϊόντων τους, ● να πληρούν τις απαιτήσεις των πελατών τους και να αυξάνουν τη φήμη τους. Μιλήστε μας για τα κριτήρια που πρέπει να πληροί μια εταιρεία για να λάβει αυτή την αναγνώριση από τη Eurocert. Επίσης, ποια είναι η διαδικασία και τα βήματα που ακολουθείτε για να αποδώσετε σε μια εταιρεία δομικών υλικών τη συγκεκριμένη πιστοποίηση; Οποιαδήποτε εταιρεία επιθυμεί, μπορεί να υποβάλει αίτημα στο οργανισμό μας για τον έλεγχο και την επαλήθευση της Δήλωσης EPD της. Η ανάπτυξη και η δημοσιοποίηση Περιβαλλοντικής Δήλωσης EPD στο International EPD System περιλαμβάνει τα ακόλουθα κύρια βήματα: 1. Την υλοποίηση της μελέτης Ανάλυσης του Κύκλου Ζωής του προϊόντος (LCA Report).

2. Τη σύνθεση πληροφοριών στη Δήλωση EPD σε καθορισμένο μορφότυπο. 3. Την επαλήθευση των σχετικών στοιχείων και εγγράφων από τον ανεξάρτητο διαπιστευμένο οργανισμό. 4. Την καταχώριση και τη δημοσίευση της Δήλωσης EPD στην πλατφόρμα του International EPD System, με διάρκεια ισχύος 5 έτη και, 5. Τη διενέργεια ετήσιων επιτηρήσεων για τη επιβεβαίωση της διατήρησης της εγκυρότητας της Δήλωσης. Πόσο διαδεδομένη είναι γενικότερα η κουλτούρα της πιστοποίησης στις ελληνικές επιχειρήσεις του τεχνικού-κατασκευαστικού κλάδου; Ο κατασκευαστικός κλάδος, και ιδιαίτερα αυτός της παραγωγής δομικών προϊόντων, είναι ιδιαίτερα θεσμοθετημένος και διέπεται από πολύ αυστηρή νομοθεσία, πρότυπα και προδιαγραφές σε ό,τι αφορά την παραγωγή και τις τελικές ιδιότητες των προϊόντων αυτών. Επομένως, οι εταιρείες αυτού του είδους διαθέτουν ήδη την κουλτούρα της πιστοποίησης, καθώς υφίστανται αυστηρούς ελέγχους για την ικανοποίηση των απαιτήσεων, τόσο από την πολιτεία, όσο και από τους φορείς πιστοποίησης. Εκτός τις επαληθεύσεις Δηλώσεων EPD, ποιες άλλες πιστοποιήσεις διαθέτει η Eurocert που αφορούν τον ευρύτερο κλάδο των υποδομών-κατασκευών; Η Eurocert είναι ένας Ελληνικός Ανεξάρτητος Φορέας Πιστοποίησης διαπιστευμένος από ελληνικούς και διεθνείς φορείς διαπίστευσης σε περισσότερες από 50 διαπιστευμένες υπηρεσίες και με παρουσία σε περισσότερες από 35 χώρες στην Ευρώπη και στην Ασία. H Eurocert δραστηριοποιείται, μεταξύ άλλων, στον τομέα της πιστοποίησης δομικών προϊόντων (σήμανση CE) και είναι ο μόνος φορέας στην Ελλάδα που έχει διαπιστευτεί από το ΕΣΥΔ για να διοργανώνει διεργαστηριακές δοκιμές σύγκρισης για το τσιμέντο, το σκυρόδεμα και τα αδρανή. Η Eurocert αποτελεί τον μοναδικό Φορέα στην Ελλάδα, και από τους ελάχιστους παγκοσμίως, ο οποίος είναι διαπιστευμένος σύμφωνα με τα Διεθνή Πρότυπα ISO 17065 και ISO 14025 για να επαληθεύει περιβαλλοντικές δηλώσεις μίας ευρείας γκάμας προϊόντων, όπως δομικά, χημικά, πλαστικά, αλλά και υπηρεσιών. Αξίζει να σημειωθεί ότι το απόλυτο εχέγγυο αξιοπιστίας και αποδοχής των επαληθευμένων Δηλώσεων EPD διεθνώς είναι αυτές να έχουν πραγματοποιηθεί από διαπιστευμένο Φορέα.

CONSTRUCTION |

INTERVIEW

«Η ΑΣΦΆΛΙΣΗ ΤΕΧΝΙΚΏΝ ΈΡΓΩΝ ΈΧΕΙ ΣΎΜΜΑΧΌ ΤΗΣ ΤΗΝ ΟΤΕ ΑΣΦΆΛΙΣΗ» Α Κ Ο Μ Α Κ Α Ι ΤΑ Π Ι Ο Ε Ξ Ε Ι Δ Ε Ι Κ Ε Υ Μ Ε Ν Α Ε Ρ ΓΑ Μ Π Ο Ρ Ο Υ Ν Ν Α Β Ρ Ο Υ Ν Α Σ Φ Α Λ Ι Σ Τ Ι Κ Η Κ Α ΛΥ Ψ Η , Τ Ο Ν Ι Ζ Ε Ι Ο Α Ρ Η Σ ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗΣ

ΣΥΝΈΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ ΓΙΆΝΝΗ ΠΙΣΠΙΡΊΓΚΟ

18 | C O N S T R U C T I O N

OCTOBER 2021

πως επισημαίνει στο Construction ο Πρόεδρος της εταιρείας και Executive Director Compliance, ERM & Insurance του Ομίλου ΟΤΕ, κ. Άρης Δημητριάδης: «Η ΟΤΕ Ασφάλιση είναι σε θέση να υποστηρίξει έργα μεγάλα σε όγκο και πολυπλοκότητα, αλλά και έργα απλά και μικρότερα». Ο κ. Δημητριάδης δίνει έμφαση στην ανάγκη ασφαλιστικής κουλτούρας και συνείδησης και τονίζει πως «αν κάτι δεν μπορείς να το μειώσεις, προσπαθείς να το μεταβιβάσεις, και συνεπώς η πιο ορθή μεταβίβαση ρίσκου γίνεται έναντι ενός ασφαλίστρου». Τι σημαίνει ασφάλιση τεχνικών έργων και τι πρέπει να γνωρίζει ο μηχανικός, ο εργολάβος και ο κατασκευαστής; Στη σημερινή εποχή, όσοι συμμετέχουν στον σχεδιασμό και στην κατασκευή ενός τεχνικού έργου, δηλαδή από τον απλό μηχανικό έως τον εργολάβο και τον ανάδοχο του έργου, πέραν των γνωστών υποχρεώσεών τους προς τις δημόσιες υπηρεσίες (όπως π.χ. η Πολεοδομία), οφείλουν να υπολογίζουν και τους κινδύνους που ελλοχεύουν στο κατασκευαζόμενο έργο. Πρόκειται για αστοχίες που ενδέχεται να προκύψουν, ατυχήματα σε τρίτους ή στο προσωπικό του εργοταξίου, και φυσικά θέματα μετακίνησης και βλάβης των μηχανημάτων. Η ασφάλιση τεχνικών έργων, λοιπόν, είναι το απαραίτητο εργαλείο του μηχανικού, του εργολάβου και του κατασκευαστή ενός έργου, καθώς περιλαμβάνει το φάσμα των λύσεων που θα εξασφαλίσουν την ποιοτική παροχή της δικής τους υπηρεσίας. Τα στελέχη των τεχνικών και κατασκευαστικών εταιρειών γνωρίζουν πλέον καλά ότι χρειάζεται να λαμβάνουν τα απαραίτητα μέτρα για να μειώσουν την πιθανότητα και την επίπτωση κάποιας ζημιάς. Να έχουν δηλαδή ασφαλιστική κουλτούρα. Γιατί αν κάτι δεν μπορείς να το μειώσεις, προσπαθείς να το μεταβιβάσεις, και συνεπώς η πιο ορθή μεταβίβαση ρίσκου γίνεται έναντι ενός ασφαλίστρου. Τέτοιες προτάσεις μπορεί να σχεδιάσει και να υλοποιήσει μόνο ένας ασφαλιστικός πράκτορας με εμπειρία και τεχνογνωσία στη διαχείριση ασφαλιστικών επιχειρηματικών προγραμμάτων. Σε αυτό ακριβώς το σημείο αναλαμβάνει η ΟΤΕ Ασφάλιση. Ένας από τους μεγαλύτερους ασφαλιστικούς πράκτορες στη χώρα, που προσφέρει λύσεις και υπηρεσίες προσαρμοσμένες αποκλειστικά στις ανάγκες και τις ιδιαιτερότητες του τεχνικού κόσμου.

OCTOBER 2021

Ποιοι είναι οι σημαντικότεροι κίνδυνοι (risks) που μπορούν να προκύψουν κατά τη διάρκεια της μελέτης ή και της κατασκευής ενός τεχνικού έργου; Ασφαλίζονται όλα τα ρίσκα; Η κατασκευή ενός έργου, ανάλογα φυσικά και με την κλίμακά του, είναι μια χρονοβόρα και πολύπλοκη διαδικασία, που περιέχει πολλά στάδια. Αν συνειδητοποιήσουμε πως για να κατασκευαστεί ένα έργο πρέπει να λυθούν σχεδόν ταυτόχρονα ζητήματα χρηματοδότησης, μελέτης και επίβλεψης, προμήθειας υλικών και μηχανημάτων και, βεβαίως, της ίδιας της εργασίας, μοιραία ενυπάρχουν αρκετοί κίνδυνοι (risks). Οι επαγγελματίες του τεχνικού κόσμου γνωρίζουν τον κίνδυνο του λάθους, της αμέλειας ή του ρίσκου που αν δεν προβλεφθούν μπορεί να προκαλέσουν σοβαρά προβλήματα και καθυστερήσεις. Αντιλαμβάνονται πως από λάθος υπολογισμό ή ημιτελή εφαρμογή της μελέτης μπορεί να προκύψει ζημιά (υλική ή σωματική), τόσο στο ίδιο το έργο (στο εργοτάξιο, στον εξοπλισμό, στη μεταφορά των υλικών, στην παρακείμενη περιουσία και στο κόστος αποκομιδής ερειπίων), όσο και σε τρίτους ή εργαζόμενους στο έργο (η λεγόμενη «εργοδοτική ευθύνη»). Αυτά τα ρίσκα, λοιπόν, αν δεν προβλεφθούν από την αρχή μπορεί να προκαλέσουν ζημιές που μπορεί να καθυστερήσουν την παράδοση του έργου. Σε αυτή την περίπτωση, το σφάλμα θα μεταφραστεί σε απώλεια μελλοντικού κέρδους ή και αυξημένου κόστους εργασίας, προκειμένου η εταιρεία να είναι εμπρόθεσμη και να προλάβει τα χρονοδιαγράμματα. Εδώ θα ήθελα να επισημάνω πως το μεγαλύτερο ποσοστό των τεχνικών έργων, όπως είναι τα οικοδομικά έργα (είτε πρόκειται για ανακαινίσεις, είτε για ανεγέρσεις νέων κτιρίων), τα έργα οδοποιίας, οι σταθμοί βάσης, η ανάπτυξη και συντήρηση τηλεπικοινωνιακών δικτυών, καθώς και η κατασκευή υπεράκτιων έργων ανανεώσιμης ενέργειας (offshore), αποτελούν πλέον καθημερινότητα για την ασφαλιστική αγορά. Μάλιστα, ακόμα και τα πιο εξειδικευμένα έργα μπορούν να βρουν ασφαλιστική κάλυψη με κατάλληλη αναζήτηση στις αγορές. Και εδώ αναδεικνύεται ο ρόλος και η ευθύνη της ΟΤΕ Ασφάλιση. Η ΟΤΕ Ασφάλιση καλύπτει αυτούς τους κινδύνους; Ως ένας από τους μεγαλύτερους και πιο έμπειρους ασφαλιστικούς πράκτορες στη χώρα, η ΟΤΕ Ασφάλιση είναι σε θέση να

υποστηρίξει έργα μεγάλα σε όγκο και πολυπλοκότητα, αλλά και έργα απλά και μικρότερα. Η εμπειρία από την ασφάλιση των έργων του Ομίλου ΟΤΕ, μιας από τις μεγαλύτερες εταιρείες τηλεπικοινωνιών στα Βαλκάνια, αλλά και της ΟΤΕ Estate, ενός από τους σημαντικότερους παίκτες real estate της αγοράς, είναι απτά παραδείγματα της πορείας και των δυνατοτήτων μας. Στο portfolio των πελατών μας εκτός ομίλου ΟΤΕ που έχουν επιλέξει την ΟΤΕ Ασφάλιση, περιλαμβάνονται αρκετές τεχνικές εταιρείες και κατασκευαστικοί όμιλοι. Να σημειωθεί ότι για τα πιο πολύπλοκα έργα, σε απαιτήσεις κεφαλαίων κάλυψης η ΟΤΕ Ασφάλιση έχει τη συνδρομή της DT Assekuranz. Όσον αφορά στα ασφαλιστικά προγράμματα που απευθύνονται στον τεχνικό κλάδο, ένα από τα δημοφιλέστερα είναι η «Ασφάλιση Τεχνικών Έργων», που περιλαμβάνει: ● Ασφάλιση Κατά Παντός Κινδύνου Εργολάβων (CAR). Ασφαλίζει την οικοδομική δραστηριότητα για την κατασκευή έργων, όπως είναι τα κτίρια κατοικιών και γραφείων, νοσοκομεία, σχολεία, θέατρα, στάδια κ.λπ., εργοστάσια, σταθμοί παραγωγής ενέργειας, δρόμοι, αεροδρόμια, σιδηροδρομικές εγκαταστάσεις, λιμάνια, γέφυρες, σήραγγες, κανάλια, δίκτυα ύδρευσης και αποχέτευσης. ● Ασφάλιση Μηχανικού Εξοπλισμού Κατασκευής Τεχνικών Έργων. Καλύπτει τον ασφαλιστικό κίνδυνο για τον τεχνικό εξοπλισμό για το διάστημα της αδράνειας μεταξύ έργων. Επίσης ύστερα από ειδική συμφωνία, μπορεί να ασφαλίσει και τη μεταφορά του εξοπλισμού από το ένα εργοτάξιο στο άλλο.

CONSTRUCTION |

INTERVIEW

Άρης Δημητριάδης, Πρόεδρος της ΟΤΕ Ασφάλιση

● Ασφάλιση Κατά Παντός Κινδύνου Ανέγερσης – Συναρμολόγησης (EAR). Καλύπτει τον ασφαλιστικό κίνδυνο κατά τη συναρμολόγηση από έτοιμα τμήματα ή κομμάτια: στροβίλων, γεννητριών, ατμολέβητων, συμπιεστών μηχανών εσωτερικής καύσης, ηλεκτροκινητήρων, μετασχηματιστών, ανορθωτών αντλιών, ανελκυστήρων, γερανών, εκσκαφέων, ταινιόδρομων, τυπογραφικών μηχανών, μηχανών κατασκευής χάρτου ή υφασμάτων, εναέριων γραμμών μεταφοράς ενέργειας, σωληνώσεων, δεξαμενών, μεταλλικών γεφυρών κ.λπ. Ποια είναι τα χαρακτηριστικά των υπηρεσιών της ΟΤΕ Ασφάλιση για τον τεχνικό κόσμο, που τη διαφοροποιούν από τους άλλους ασφαλιστικούς πράκτορες; Η πολυετής εμπειρία, η εξειδίκευση και η κατάρτισή μας αποτελούν τα βασικά χαρακτηριστικά που κάνουν την ΟΤΕ Ασφάλιση να ξεχωρίζει. Εξασφαλίζουν την ολοκληρωτική, αδιάλειπτη και συνεχή (end to end) ασφαλιστική κάλυψη των αναγκών των πελατών μας. Στα τεχνικά έργα αυτό σημαίνει ότι αναλαμβάνουμε την κάλυψη του έργου, όπως την ασφάλιση της μελέτης, την εγγυητική επιστολή (συμμετοχή καλής εκτέλεσης), την ασφάλιση του ίδιου του έργου (απώλεια κερδών-αποπερατωμένα έργα μηχανικού) και, τέλος, την ασφάλιση της περιουσίας. Οι έμπειροι και πιστοποιημένοι ασφαλιστικοί μας πράκτορες βρίσκονται καθημερινά 24/7 δίπλα στον πελάτη για να εγγυηθούν σιγουριά και να προτείνουν

20 | C O N S T R U C T I O N

την κατάλληλη ασφαλιστική κάλυψη. Με ποιότητα και αξιοπιστία. Αυτό αποτελεί ένα ακόμα συγκριτικό μας πλεονέκτημα. Το γεγονός ότι μας εμπιστεύονται κάποιες από τις μεγαλύτερες τεχνικές εταιρείες της χώρας, αποδεικνύει εμπράκτως το επίπεδο των υπηρεσιών μας. Αξίζει να τονίσουμε πως για να επιτύχουμε την καλύτερη δυνατή λύση για τις τεχνικές εταιρείες, συνεργαζόμαστε με κορυφαίες ελληνικές και διεθνείς ασφαλιστικές εταιρείες, όπως οι AIG, Allianz, AXA, Εθνική, ERGO, Eurolife ERB, HDI, Interamerican, Generali, Groupama, ανταποκριτές των LLOYD’S κ.ά. Μετά την οικονομική κρίση, ο τεχνικός κόσμος ήρθε αντιμέτωπος με την ύφεση της πανδημίας. Πόσο προσιτές και ελκυστικές είναι οι υπηρεσίες της ΟΤΕ Ασφάλιση; Στην ΟΤΕ Ασφάλιση, έχοντας καλή γνώση των ασφαλιστικών προγραμμάτων, μπορούμε να προτείνουμε το κατάλληλο πρόγραμμα στον κατάλληλο πελάτη, με αποτέλεσμα να του εξασφαλίζουμε οικονομία και καλύτερες παροχές. Μετά την οικονομική κρίση, τα ασφάλιστρα έχουν παραμείνει ως ένα ποσοστό τοις χιλίοις (μίας ή δύο μονάδων) επί του προϋπολογισμού του έργου. Με άλλα λόγια, η ασφαλιστική κάλυψη δεν έρχεται να επιβαρύνει τον προϋπολογισμό ενός έργου, αλλά να εξασφαλίσει την έγκαιρη και επιτυχή ολοκλήρωσή του. Παράλληλα, έχουμε παρατηρήσει πως η κρίση έχει εντείνει την ασφαλιστική συνείδηση του κόσμου, τόσο σε επιχειρηματικό όσο και σε ατομικό επίπεδο, κάνοντας καλύτερη τη διαχείριση του ρίσκου. Σε κάθε περίπτωση, η ΟΤΕ Ασφάλιση βρίσκεται στο πλευρό του τεχνικού κόσμου, αναγνωρίζοντας τις δυσκολίες και τις ανησυχίες που βιώνουν όλα τα μέρη στην κατασκευή ενός έργου και προσφέροντας ασφαλίσεις προσαρμοσμένες στις ξεχωριστές ανάγκες της κάθε επιχείρησης και κάθε επαγγελματία. Και κάτι ακόμη. Όταν ασφαλιζόμαστε δεν πρέπει να επιλέγουμε την εταιρεία που έχει απλά το χαμηλότερο ασφάλιστρο, αλλά αυτή που καλύπτει το σύνολο των ασφαλιστικών μας αναγκών και θα είναι μαζί μας όταν πραγματικά τη χρειαστούμε. Ποια είναι τα μεγάλα έργα υποδομών που αναμένει η ελληνική ασφαλιστική αγορά; Η αγορά των υποδομών και των κατασκευών, έπειτα από δεκαετίες έλλειψης έργων, έχει την ευκαιρία, μέσω της χρημα-

τοδότησης του Ταμείου Ανάκαμψης αλλά και των ΣΔΙΤ, να ανακάμψει. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των αναλυτών, κατά την επόμενη δεκαετία αναμένονται μεγάλα τεχνικά έργα στη χώρα μας, η αξία των οποίων μπορεί και να ξεπεράσει τα 15 δισ. ευρώ. Πρόκειται για έργα που θα δώσουν δυναμική ώθηση στην οικονομία μας, ορισμένα εκ των οποίων βρίσκονται ήδη σε φάση κατασκευής, ενώ τα υπόλοιπα θα ξεκινήσουν το πρώτο εξάμηνο του 2022. Τέτοια παραδείγματα είναι η Γραμμή 4 του Μετρό, το Μετρό Θεσσαλονίκης, το βόρειο τμήμα του αυτοκινητόδρομου Ε65, ο Βόρειος Οδικός Άξονας Κρήτης, η υποθαλάσσια ζεύξη Περάματος-Σαλαμίνας, η νέα Ανατολική Εσωτερική Περιφερειακή Θεσσαλονίκης, το γνωστό «Flyover». Σημαντική, όμως, είναι και η ανάπτυξη της οικοδομικής δραστηριότητας, αλλά και μικρότερα τεχνικά έργα από δήμους, ιδιώτες κ.ο.κ. Σε όλα αυτά τα έργα θα συμμετάσχουν όχι μόνο οι μεγάλοι κατασκευαστικοί όμιλοι, αλλά και πλήθος μικρότερων μελετητικών, τεχνικών και κατασκευαστικών εταιρειών. Κάτι που θα συμβάλει στη διάθεση του παραγόμενου πλούτου σε ένα σημαντικά μεγάλο μέρος της αγοράς και της κοινωνίας. Κατά πόσο είναι προετοιμασμένη όμως η ασφαλιστική αγορά της χώρας για να ανταποκριθεί στις δεσμεύσεις και τα χρονοδιαγράμματα αυτών των μεγάλων τεχνικών έργων; Τόσο η εγχώρια όσο και η διεθνής αγορά είναι έτοιμες να ανταποκριθούν στις ολοένα και μεγαλύτερες απαιτήσεις που προκύπτουν. Όπως έχουμε δει στη συνεργασία μας με κορυφαίους ασφαλιστικούς ομίλους, η εμπειρία τους σε σύνθετα έργα καθιστούν ικανές τις ασφαλιστικές εταιρείες να χειριστούν στενά χρονοδιαγράμματα, ενώ οι δεσμεύσεις στα κεφάλαια επιτυγχάνονται μέσω των αντασφαλίσεων. Από την πλευρά μας, στην ΟΤΕ Ασφάλιση, δεσμευόμαστε να παρέχουμε τις καλύτερες ασφαλιστικές λύσεις για την αγορά των κατασκευών μέσω της προσωπικής επαφής με τους πελάτες μας, αναπτύσσοντας μια άμεση και αποτελεσματική συνεργασία μαζί τους. Τέλος, οι έμπειροι ασφαλιστικοί σύμβουλοι και συνεργάτες μας μπορούν να σχεδιάσουν εξατομικευμένες λύσεις για κάθε τεχνική επιχείρηση κατανοώντας τον τρόπο λειτουργίας της, καταγράφοντας και ιεραρχώντας τους κινδύνους, βρίσκοντας και υλοποιώντας την κατάλληλη λύση για κάθε ανάγκη.

OCTOBER 2021

Πιστοποίηση Επαγγελματιών Τεχνίτης συστημάτων Ξηράς δόμησης και συναφών πυράντοχων συστημάτων

Tεχνίτης τοποθέτησης ικριωμάτων

Διασφάλισε το επαγγελματικό σου μέλλον. Απόδειξε την επάρκειά σου με τρόπο δίκαιο, αντικειμενικό και αξιόπιστο.

Online exams, anytime, anywhere! Τεχνίτης έτοιμων σοβάδων KNAUF και THERMOPROSOPSIS KNAUF

Στέλεχος Διαχείρισης έργου

www.tuvhellas.gr

INTERVIEW

22 | C O N S T R U C T I O N

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2021

Α Φ ΙΈ Ρ Ω Μ Α Σ Τ Ι Σ Υ Π Ο Δ Ο Μ Έ Σ Τ Η Σ Κ Ρ Ή Τ Η Σ

Σ. ΑΡΝΑΟΥΤΆΚΗΣ: ΎΨΙΣΤΗ ΠΡΟΤΕΡΑΙΌΤΗΤΑ ΤΗΣ ΚΡΉΤΗΣ Ο ΒΟΑΚ ΤΑ ΜΕΓΆΛΑ ΤΕΧΝΙΚΆ ΈΡΓΑ ΠΟΥ ΒΡΊΣΚΟΝΤΑΙ ΣΤΟ ΕΠΊΚΕΝΤΡΟ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΈΡΕΙΑΣ

Στην κατάρτιση ενός ολοκληρωμένου Στρατηγικού Σχεδίου έχει προχωρήσει η Περιφέρεια Κρήτης με στόχο την ταχεία και αποτελεσματική υλοποίηση των μεγάλων υποδομών που έχει ανάγκη το νησί, όπως περιγράφει ο Περιφερειάρχης Κρήτης, Σταύρος Αρναουτάκης. ΣΥΝΈΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ ΓΙΆΝΝΗ ΠΙΣΠΙΡΊΓΚΟ

Πόσο σημαντικά θεωρείτε τα έργα του ΒΟΑΚ και του Αεροδρομίου στο Καστέλι για την Κρήτη και την τοπική κοινωνία; Παρά τα σημαντικά συγκριτικά της πλεονεκτήματα, όπως είναι η στρατηγική θέση της ως προς τις θαλάσσιες μεταφορές, τη σημαντική βιομηχανική δραστηριότητα, την επίσης σημαντική γεωργική παραγωγή, το φυσικό περιβάλλον, τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, και το πλούσιο ιστορικό, πολιτιστικό και τουριστικό της απόθεμα, η Κρήτη έχει άμεση ανάγκη μεγάλων αναπτυξιακών παρεμβάσεων. Ένας σύγχρονος αυτοκινητόδρομος, ευρωπαϊκών προδιαγραφών, όπως επανειλημμένα έχει προταθεί και απαιτηθεί από την Περιφέρεια Κρήτης, αποτελεί τη βασική αναπτυξιακή στρατηγική προτεραιότητα για τον τόπο. Την ίδια στιγμή, η ολοκλήρωση των κάθετων οδικών αξόνων αλλά και η συντήρηση του συνόλου του υπάρχοντος οδικού

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2021

δικτύου, βρίσκονται στην κορυφή της ατζέντας τόσο για την Περιφέρεια, όσο και για τους φορείς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης της Κρήτης. Με δεδομένη βέβαια και την έναρξη των εργασιών κατασκευής του νέου διεθνούς αεροδρομίου στο Καστέλι, αισιοδοξούμε πως τα επόμενα χρόνια θα αλλάξει οριστικά η θέση της Κρήτης ως προς το δίκτυο μεταφορών και υποδομών. Για τον ΒΟΑΚ, επαναλαμβάνουμε την πεποίθησή μας πως η κατασκευή του παραμένει στην κορυφή των προτεραιοτήτων μας από την Κίσσαμο ως τη Σητεία. Αποτελεί, και το τονίζω, την πρωταρχική επιδίωξή μας για το αμέσως επόμενο διάστημα. Συγκεκριμένα, χρονοδιαγράμματα για τα τμήματα του έργου που θα κατασκευαστούν άμεσα έχουν ανακοινωθεί από το αρμόδιο Υπουργείο. Για το τμήμα του ΣΔΙΤ, Χερσόνησος - Νεάπολη, έχει ξεκινήσει και η Β’ Φάση του Διαγω-

CONSTRUCTION |

INTERVIEW

νισμού και ενδεχομένως αρχές του 2022 να υπάρχει προσωρινός ανάδοχος. Επίσης, έχουν κατατεθεί και οι Μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας για έγκριση, για το μεγάλο τμήμα Χανιά - Ηράκλειο, θέμα που θα συζητηθεί στο Περιφερειακό συμβούλιο τον Οκτώβριο. Για το τμήμα Κίσσαμος - Χανιά έχουν ανατεθεί και ολοκληρώνονται ήδη οι μελέτες ενώ εκπονούνται οι μελέτες για το τμήμα Σούδα - Αεροδρόμιο Χανίων όπως και το τμήμα Χανιά - Καστέλι. Ποια είναι τα προβλήματα και οι καθυστερήσεις που αντιμετωπίζετε όσον αφορά την εξέλιξη αυτών των υποδομών; Για τα έργα υποδομής η Περιφέρεια Κρήτης, έχει προχωρήσει στην κατάρτιση ενός ολοκληρωμένου Στρατηγικού Σχεδίου. Μέσα από την ανάδειξη της συμπληρωματικότητας των χρηματοδοτήσεων για να καλυφθούν τα κενά, ενώ με το συγχρονισμό των χρηματοδοτήσεων συνεχίζουμε την προσπάθεια απορρόφησης των πόρων από το ΕΣΠΑ 2014-2020. Επιδιώκουμε τα έργα που υλοποιούνται να αντιμετωπίζουν τις εκκρεμότητες του παρελθόντος. Να αξιοποιούν τις ευκαιρίες και τις προκλήσεις που έχουμε μπροστά μας. Την ίδια συνδρομή και συμβολή θέλουμε να έχουμε ως Περιφέρεια για την ορθή αξιοποίηση των κοινοτικών πόρων που θα λάβει η χώρα μας από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης. Με βάση την εμπειρία των προηγούμενων χρόνων, ο σχεδιασμός μας πρέπει να είναι αμεσότερος και πιο αποτελεσματικός. Από

24 | C O N S T R U C T I O N

κοινού οφείλουμε να ξεπεράσουμε τις καθυστερήσεις και τις δυσλειτουργίες των προηγούμενων προγραμματικών περιόδων. Γραφειοκρατικές αγκυλώσεις πρέπει να ξεπεραστούν άμεσα. Έχουμε υποχρέωση να κατευθύνουμε τους διαθέσιμους πόρους σε δράσεις που απαντούν στις πραγματικές ανάγκες της κοινωνίας και αξιοποιούν τα συγκριτικά πλεονεκτήματα και τις δυνατότητες όλων των Δήμων του νησιού. Με αποκέντρωση πόρων και αρμοδιοτήτων, με τον διάλογο και τη συνεργασία που συνεχίζουμε είμαι βέβαιος ότι θα συμφωνήσουμε σε αυτά που πρέπει να κρατήσουμε. Θα επαναπροσδιορίσουμε τις προτεραιότητες, τις αξίες και τους στόχους μας. Σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να επαναλάβουμε τα λάθη στην απορρόφηση των ευρωπαϊκών πόρων. Ως εκ τούτου, επιβάλλεται να χαράξουμε και να περπατήσουμε νέους δρόμους, υπερβαίνοντας κοντόφθαλμες αντιλήψεις και πρακτικές. Να εμπλουτίσουμε την πολιτική μας ατζέντα με τις εκκρεμούσες προτεραιότητες σε έργα μακράς πνοής. Σε ποιες ενέργειες έχετε προχωρήσει ως Περιφέρεια, προκειμένου να ενισχύσετε τα αντιπλημμυρικά έργα του νησιού; Οι επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης αφορούν το σύνολο των παραγωγικών δραστηριοτήτων. Με αυτό το δεδομένο, η Περιφέρεια Κρήτης ολοκλήρωσε τη «Μελέτη του Περιφερειακού Σχεδίου για την Προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή». Για την εκπόνηση της μελέτης έχει εργαστεί μία ομάδα εμπειρογνωμόνων, οι οποίοι συνεργάζονται με τα στελέχη της Περιφέρειας αλλά και με διακεκριμένους

καθηγητές και ερευνητές του Πανεπιστημίου, του Πολυτεχνείου και του ΙΤΕ. Παράλληλα, δημιουργήσαμε και έναν νέο ιστότοπο για το περιβάλλον και το κλίμα: το safe crete (σέιφ Κρητ). Ο συγκεκριμένος σχεδιασμός στοχεύει: στον προσδιορισμό και την ιεράρχηση των απαραίτητων μέτρων και δράσεων προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή, στην ενδυνάμωση των δομών της Περιφέρειας που θα κληθούν να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα, και βεβαίως στην ανάπτυξη ενός τοπικού συστήματος παρακολούθησης του προγράμματος προσαρμογής. Γνωρίζετε, επίσης, πως η Κρήτη επλήγη από έντονα πλημμυρικά φαινόμενα, τα οποία άφησαν ισχυρό αποτύπωμα σε πολλές περιοχές του νησιού. Για την αποκατάσταση των ζημιών πριν λίγες εβδομάδες μεταξύ άλλων χρηματοδοτήσεων, για παράδειγμα στην Περιφερειακή Ενότητα Χανίων, υπογράψαμε τη χρηματοδότηση με τρία εκατομμύρια ευρώ που προορίζονται για επείγουσες αποκαταστάσεις αντιμετώπισης καθιζήσεων στο επαρχιακό οδικό δίκτυο της Κισσάμου και του δήμου Καντάνου-Σελίνου. Ενώ, ποσό της τάξης του 1,8 εκατ. ευρώ προορίζεται για τη βελτίωση των επαρχιακών οδών σε χωριά του δήμου Πλατανιά που είχαν πληγεί από τα πλημμυρικά φαινόμενα του Φεβρουαρίου του 2019. Και πάλι ενδεικτικά σας αναφέρω ότι για τις πλημμύρες του 2019 στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων έχουν ενταχθεί και υλοποιούνται έργα δεκάδων εκατομμυρίων. Να επισημάνω, παράλληλα, πως και στις τέσσερις Περιφερειακές Ενότητες της Κρήτης σε

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2021

Α Φ ΙΈ Ρ Ω Μ Α Σ Τ Ι Σ Υ Π Ο Δ Ο Μ Έ Σ Τ Η Σ Κ Ρ Ή Τ Η Σ ετήσια βάση υλοποιούνται οι απαραίτητοι καθαρισμοί ρεμάτων και ποταμών, προς αποφυγή δυσάρεστων καταστάσεων. Τη δεδομένη χρονική στιγμή, ο σχεδιασμός μας επικεντρώνεται στην αντιμετώπιση των μεγάλων καταστροφών που προξένησε ο σεισμός της 27ης Σεπτεμβρίου. Από την πρώτη μέρα το ανθρώπινο δυναμικό μας βρίσκεται στην περιοχή και σε συνεργασία με τους Δήμους, το Υπουργείο Πολιτικής Προστασίας, Υποδομών, με τους υγειονομικούς φορείς και τα σώματα ασφαλείας, προσπαθούμε να αντιμετωπίσουμε τις αυξημένες ανάγκες στέγασης των συμπολιτών μας και βεβαίως να καλύψουμε, μαζί με τους Δήμους και τις Κτιριακές Υποδομές, τους εκατοντάδες μαθητές που έχουν βρεθεί εκτός σχολικών αιθουσών. Με συνεργασία και σωστό σχεδιασμό είμαι αισιόδοξος ότι θα ξεπεράσουμε και αυτή την κρίση. Σε ποιο στάδιο βρίσκεται η δημοπράτηση των Μονάδων Επεξεργασίας Απορριμμάτων στη Σητεία και τη Χερσόνησο; Η δημοπράτηση της Μονάδας στη Σητεία έχει δημοσιευθεί. Έχουν κατατεθεί οι προσφορές. Σύμφωνα με τη διαδικασία που προβλέπεται από το θεσμικό πλαίσιο αξιολογούνται οι τεχνικές προδιαγραφές. Επίσης, για τη μονάδα στη Χερσόνησο η διαδικασία προχωρά σύμφωνα με τον νόμο, καθώς και για αυτήν τη μονάδα η δημοπρασία έχει δημοσιευθεί. Υπάρχει στα σχέδια κάποιο νέο έργο διαχείρισης απορριμμάτων και ποια

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2021

Σταύρος Αρναουτάκης, Περιφερειάρχης Κρήτης

η συνολικότερη σημασία των εν λόγω έργων για το νησί; Η Περιφέρεια Κρήτης, σε συνεργασία με όλους τους Δήμους και τους φορείς διαχείρισης, ανέλαβε από το 2011 τη συστηματική πρωτοβουλία για τη διαβούλευση και οριστική διαμόρφωση του Περιφερειακού Σχεδιασμού Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΠΕΔΣΑ). Καταλήξαμε σε ένα τεχνοκρατικά άρτιο σχέδιο με συναίνεση. Ταυτόχρονα, δεσμευτήκαμε ότι θα εξασφαλίσουμε τις χρηματοδοτήσεις από δημόσιες πηγές για την υλοποίηση των έργων. Επιδίωξή μας ήταν η δημιουργία των κατάλληλων υποδομών επεξεργασίας να πραγματοποιηθεί έγκαιρα, με χαμηλό

κόστος και παράλληλη διασφάλιση ποιοτικών υπηρεσιών προς τους πολίτες. Μέχρι σήμερα έχουν δρομολογηθεί οι διαδικασίες για την ολοκλήρωση εργοστασίων επεξεργασίας σε όλες τις Περιφερειακές Ενότητες της Κρήτης. Με τη χρηματοδότηση της Μονάδας Επεξεργασίας και Αξιοποίησης Απορριμμάτων του Ηρακλείου, ο σχεδιασμός αυτός ολοκληρώνεται με επιτυχία. Διασφαλίσαμε τη δημόσια χρηματοδότηση του εκσυγχρονισμού της Μονάδας Επεξεργασίας Αποβλήτων του Ηρακλείου με 30 εκατ. ευρώ. Συνολικά, την περασμένη δεκαετία έχουμε διασφαλίσει χρηματοδοτήσεις ύψους 150 εκατομμυρίων για την υλοποίηση των υποδομών. Παράλληλα, είμαστε έτοιμοι να ξεκινήσουμε έναν νέο κύκλο παρεμβάσεων. Έχουμε δημιουργήσει το κατάλληλο υπόβαθρο σε όλη την Περιφέρεια. Στόχος μας, με ταχείς ρυθμούς και κοινωνικά δίκαιο τρόπο, να μεταβούμε στην κυκλική οικονομία, για να παραχθούν νέες αξίες από την αξιοποίηση των αποβλήτων: δευτερογενή προϊόντα και ενέργεια. Ως Περιφέρεια Κρήτης έχουμε, παράλληλα, διασφαλίσει τη χρηματοδότηση για την εκπόνηση των σχετικών μελετών, για την αναθεώρηση του Περιφερειακού Σχεδιασμού και την προσαρμογή στις τελευταίες ευρωπαϊκές κατευθύνσεις. Σε συνεργασία με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς θέτουμε τους στόχους της επόμενης δεκαετίας.

CONSTRUCTION |

SPECIAL REPORT

ΒΟΑΚ: Ο ΜΕΓΑΛΎΤΕΡΟΣ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΌΔΡΟΜΟΣ ΣΤΗΝ ΕΥΡΏΠΗ Ο Ι Π Ρ Ο Κ Λ Ή Σ Ε Ι Σ Κ Α Ι ΤΑ Σ Φ Ι Χ ΤΆ Χ Ρ Ο Ν Ο Δ Ι Α Γ ΡΆ Μ Μ ΑΤΑ ΤΟΥ Έ Ρ ΓΟΥ

Από τις αρχές του 2022 η Κρήτη θα γίνει ένα απέραντο εργοτάξιο για τον μεγάλο οδικό άξονα, προϋπολογισμού 1,8 δισ. ευρώ. ΤΟΥ ΓΙΆΝΝΗ ΠΙΣΠΙΡΊΓΚΟΥ

26 | C O N S T R U C T I O N

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2021

Α Φ ΙΈ Ρ Ω Μ Α Σ Τ Ι Σ Υ Π Ο Δ Ο Μ Έ Σ Τ Η Σ Κ Ρ Ή Τ Η Σ

ετά την ολοκλήρωση του διαγωνισμού για την κατασκευή της Γραμμής 4 του Μετρό αλλά και την υπογραφή της σύμβασης για το βόρειο τμήμα του αυτοκινητόδρομου Ε65, τα βλέμματα των κατασκευαστικών ομίλων στρέφονται στον Βόρειο Οδικό Άξονα Κρήτης. Υπενθυμίζεται πως πρόκειται για ένα κατασκευαστικό έργο, συνολικού προϋπολογισμού 1,8 δισ. ευρώ, και έχει χωριστεί σε τρεις διαγωνισμούς.

ΑΠΌΛΥΤΗ ΠΡΟΤΕΡΑΙΌΤΗΤΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΥΒΈΡΝΗΣΗ

«Η Κρήτη από την ανατολική έως τη δυτική της πλευρά από το 2022 έως το 2023 θα γίνει ένα απέραντο εργοτάξιο», έχει επισημάνει σε δηλώσεις του ο υφυπουργός Υποδομών, Γιώργος Καραγιάννης, τονίζοντας πως ο οδικός άξονας αποτελεί προτεραιότητα του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη. Σύμφωνα με τον υφυπουργό, τους τελευταίους 25 μήνες έγινε συστηματική και μεθοδική δουλεία για να παραχθεί συγκεκριμένο αποτέλεσμα. «Και ποιο είναι αυτό; Ότι εδώ και 4-5 μήνες έχουμε συγκεκριμένη χάραξη όλου του ΒΟΑΚ, από τον Κίσσαμο έως τη Σητεία, έχουμε εξασφαλισμένη χρηματοδότηση ύψους 1,027 δισ. και τηρούμε τα χρονοδιαγράμματα μας», είπε, τονίζοντας πως το έργο αυτό είναι, σήμερα, ο μεγαλύτερο αυτοκινητόδρομος που θα υλοποιηθεί στην Ευρώπη. Όπως εξήγησε ο κ. Καραγιάννης, είναι σημαντικό να γίνει το έργο γιατί η Κρήτη έχει από τα μεγαλύτερα ποσοστά τροχαίων δυστυχημάτων στην Ελλάδα. «Όταν είδαμε τον αριθμό των θανατηφόρων τροχαίων ατυχημάτων πάθαμε σοκ», είπε, σημειώνοντας ότι η Κρήτη έχει το τετραπλάσιο ποσοστό θανατηφόρων ατυχημάτων σε σχέση με τον μέσο όρο της επικράτειας. «Μόνο να σας πω ότι το 53% των ατυχημάτων γίνονται στην Αττική. Ξέρετε πόσα είναι τα θανατηφόρα; Μόλις το 3%. Στην Κρήτη πόσα είναι; Δυστυχώς 30%!» είπε, διευκρινίζοντας ότι αυτός ο αυτοκινητόδρομος που θα γίνει τα επόμενα χρόνια είναι απόλυτα αναγκαίος και για την οδική ασφάλεια και για την ανάπτυξη του νησιού. Η Κρήτη θα είναι ένα success story, και για τον υπερσύγχρονο δρόμο που θα κατασκευασθεί και για τις νέες θέσεις εργασίας που θα δημιουργηθούν. Θα δώσουμε στους Κρητικούς αυτό που τους αξίζει», κατέληξε ο υφυπουργός Υποδομών.

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2021

Στο ερώτημα για το χρονοδιάγραμμα του έργου ο κ. Καραγιάννης είπε ότι έχουν γίνει πολλές παρεμβάσεις, όπως: «Ενοποιήσαμε το έργο σε τεχνικό επίπεδο, δηλαδή από τον Κίσσαμο έως τη Σητεία. Οριστικοποιήσαμε και εξασφαλίσαμε η χρηματοδότηση όλου του έργου, γιατί έχει και Σύμβαση παραχώρησης και ΣΔΙΤ και Δημόσιο έργο. Αναθέσαμε πάνω από 16 μελέτες οι οποίες ολοκληρώθηκαν σε 18 μήνες όταν οι κανονικοί χρόνοι είναι 4-5 χρόνια. Αναβαθμίσαμε τα χαρακτηριστικά του δρόμου αφού οι πρώτες προβλέψεις ήταν για 80 χλμ./ώρα και πήγε στα 110 χλμ./ώρα. Ακόμη, εντάξαμε στο έργο τις παρακάμψεις των μεγάλων πόλεων των Χανίων, του Ρεθύμνου και του Ηρακλείου και δημοπρατήσαμε παρεμβάσεις για να βελτιωθούν τα επίπεδα οδικής ασφάλειας». Όσον αφορά τα χρονοδιαγράμματα ο κ. Καραγιάννης είπε: «Η εκτίμηση που έχουμε είναι ότι στο κομμάτι του ΣΔΙΤ, Χερσόνησος-Νεάπολη, μέχρι τα τέλη του χρόνου θα έχουμε προσωρινό ανάδοχο και εντός του 2022 θα ξεκινήσουν οι κατασκευαστικές εργασίες. Το ίδιο θα συμβεί και στο κομμάτι Δημοσίου Έργου που είναι το Νεάπολη-Άγιος Νικόλαος. Αυτό προκηρύσσεται τέλος του 2021 , οπότε εντός του 2022 ξεκινούν οι εργασίες. Τέλος, αναφορικά με το κομμάτι της Σύμβασης Παραχώρησης, που είναι πιο σύνθετη η διαδικασία, το Χανιά-Χερσόνησος και η προαίρεσή του, που είναι το Κίσσαμος-Χανιά, μέχρι τέλος του χρόνου εκτιμούμε ότι θα έχουμε λάβει την περιβαλλοντική αδειοδότηση, οπότε και θα προχωρήσει η διαδικασία του διαγωνισμού».

ΔΎΣΚΟΛΗ ΕΞΊΣΩΣΗ ΤΑ ΧΡΟΝΟΔΙΑΓΡΆΜΜΑΤΑ

Η χρηματοδότηση του έργου από τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης μπορεί αφενός να εξασφαλίζει την υλοποίησή του, αφετέρου συνοδεύεται από αυστηρά χρονιά πλαίσια, κάτι που θα απαιτήσει πολύ προσεκτικούς σχεδιασμούς και εκτέλεση από την πλευρά των εταιρειών ή των κοινοπραξιών που θα αναλάβουν τα υπό κατασκευή τμήματα. Προς το παρόν, αναμένουμε την έναρξη του διαγωνισμού για το έργο Νεάπολη-Άγιος Νικόλαος, ύψους περίπου 140 εκατ. ευρώ. Η δημοπράτηση θα πρέπει να ολοκληρωθεί σε χρόνο-ρεκόρ για τα ελληνικά δεδομένα για να υπάρχουν ρεαλιστικές πιθανότητες το έργο να

Η ΤΑΥΤΌΤΗΤΑ ΑΝΆ ΤΜΉΜΑ ΚΊΣΣΑΜΟΣ-ΧΑΝΙΆ (ΠΡΟΑΊΡΕΣΗ ΣΤΗ ΣΎΜΒΑΣΗ ΠΑΡΑΧΏΡΗΣΗΣ):

• Μήκος αυτοκινητόδρομου: 37,5 χλμ. • Η τυπική διατομή του αυτοκινητόδρομου έχει πλάτος οδοστρώματος 21,5 μέτρα με 2 λωρίδες κυκλοφορίας ανά κατεύθυνση με ΛΕΑ και κεντρική νησίδα. Εκτιμώμενο κόστος 180 εκατ. ευρώ. • Χανιά-Ηράκλειο (Χερσόνησος) • Μήκος αυτοκινητόδρομου: 157,5 χλμ. και παράπλευρου/κάθετου δικτύου περίπου 150 χλμ. • Η τυπική διατομή του αυτοκινητόδρομου έχει πλάτος οδοστρώματος 21,5 μέτρα από 12,50 σήμερα με 2 λωρίδες κυκλοφορίας ανά κατεύθυνση με ΛΕΑ. • 26 σήραγγες μονού κλάδου συνολικού μήκους περίπου 34 χλμ. • 10,80 χλμ. νέες γέφυρες, 23 εκ των οποίων υπερβαίνουν τα 100 μέτρα μήκος. • 20 νέοι ανισόπεδοι κόμβοι και αναβάθμιση των υπαρχόντων 18 ανισόπεδων κόμβων στις παρακάμψεις Χανίων, Ρεθύμνου και Ηρακλείου.

ΧΕΡΣΌΝΗΣΟΣ-ΝΕΆΠΟΛΗ

• Μήκος αυτοκινητόδρομου: 22,5 χλμ. • 3 σήραγγες μήκους 4,3χλμ • 5 ανισόπεδοι κόμβοι (Χερσόνησος, Σταλίδα, Μάλια, Σίσι, Σεληνάρι) • 5 γέφυρες μήκους 1,3χλμ.

ΝΕΆΠΟΛΗ-ΆΓΙΟΣ ΝΙΚΌΛΑΟΣ

• Μήκος αυτοκινητόδρομου: 14,5 χιλιόμετρα ενώ περιλαμβάνει επίσης 11,2 χιλιόμετρα παράπλευρου δικτύου. • Η τυπική διατομή του αυτοκινητόδρομου θα έχει πλάτος οδοστρώματος 21,5 μέτρα με 2 λωρίδες κυκλοφορίας ανά κατεύθυνση με ΛΕΑ. • 4 νέοι ανισόπεδοι κόμβοι σε Νεάπολη, Λίμνες, Λακκώνια και Άγιο Νικόλαο. • 6 γέφυρες μήκους 865 μέτρων.

CONSTRUCTION |

SPECIAL REPORT ολοκληρωθεί στα τέλη του 2025. Τυχόν απαλλοτριώσεις θα πρέπει επίσης να ολοκληρωθούν τάχιστα. Το ίδιο ισχύει και για τον διαγωνισμό της ΣΔΙΤ για το τμήμα Χερσόνησος-Νεάπολη. Ο διαγωνισμός βρίσκεται στη Β’ φάση και το κρίσιμο στάδιο που είναι η κατάθεση των προσφορών εκτιμάται πως είναι όχι και τόσο μακριά, αλλά σαφώς το 2022. Πιο χαλαρές είναι οι προθεσμίες για το μεγαλύτερο τμήμα που αφορά το έργο παραχώρησης, στο τμήμα Χανιά-Χερσόνησος. Εδώ απαιτείται η ολοκλήρωση του 15% της συνολικής προόδου του έργου. Συμπυκνώνεται περισσότερο στις παρακάμψεις Χανίων, Ρεθύμνου και Ηρακλείου και έργα στα τμήματα Βρύσες-Ατσιπόπουλο και Αμάρι-Σκαλέτα. Ένας άλλος σημαντικός αστάθμητος παράγοντας είναι, όπως σε κάθε έργο, οι αρχαιολογικές ανασκαφές που μπορεί να δημιουργήσουν τοπικές ανασχέσεις στην πρόοδο των έργων. Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι η Κρήτη έχει πλούσιο αρχαιολογικό παρελθόν και οι πιθανότητες για αρχαιολογικά ευρήματα δεν είναι λίγες.

ΤΑ ΤΜΉΜΑΤΑ

Το πρώτο τμήμα, το κύριο τμήμα του αυτοκινητόδρομου, είναι από τα Χανιά μέχρι τη Χερσόνησο μήκους 157,5 χιλιομέτρων. Συνδέει Χανιά, Ρέθυμνο και Ηράκλειο και θα έχει την μεγαλύτερη ημερήσια κίνηση. Ο διαγωνισμός είναι με τη μορφή της παραχώρησης για 25 χρόνια και έχει προϋπολογισμό 1,32 δισ. ευρώ. Σήμερα βρισκόμαστε στη Β’ φάση του διαγωνισμού με 4 σχήματα: 1. Άκτωρ Παραχωρήσεις, 2. Τέρνα, 3. Άβαξ, 4. Vinci, 5. κοινοπραξία Μυτιληναίος-Intertoll. Η ΜΠΕ όπως αναφέρθηκε έχει κατατεθεί και σήμερα βρίσκεται στη φάση της διαβούλευσης. Στο δεύτερο τμήμα από τη Χερσόνησο μέχρι τη Νεάπολη μήκους 22,5 χλμ, επιλέχθηκε η μέθοδος ΣΔΙΤ με διάρκεια 30 χρόνια. Το κόστος του αγγίζει τα 360 εκατ. ευρώ. Επίσης έχει κατατεθεί η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) και αναμένεται η έγκρισή της. Στη Β’ φάση του διαγωνισμού έχουν περάσει: 1. Άκτωρ Παραχωρήσεις, 2. Τέρνα, 3. Άβαξ (με το fund Marguerite), 4. κοινοπραξία Μυτιληναίος-Intertoll. Το τρίτο τμήμα Νεάπολη-Άγιος Νικόλαος θα δημοπρατηθεί όπως αναφέραμε και παραπάνω ως δημόσιο έργο πιθανότατα μέχρι τις αρχές του 2022.

28 | C O N S T R U C T I O N

ΑΝΤΙΔΡΆΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΧΆΡΑΞΗ ΚΑΙ ΤΑ ΔΙΌΔΙΑ Η χάραξη και τα διόδια του νέου ΒΟΑΚ που θα ενώνει όλη την Κρήτη είναι τα δύο ζητήματα που «καίνε» άρδην τους Κρητικούς σε σχέση με το μεγάλο έργο, όπως μπορεί κανείς να αντιληφθεί εύκολα, ρίχνοντας μια ματιά στα σχόλια, στις παρατηρήσεις και στις ενστάσεις που έχουν υποβληθεί μέχρι τώρα στο πλαίσιο της δημόσιας διαβούλευσης επί των Μελετών Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων για το έργο παραχώρησης του τμήματος του νέου ΒΟΑΚ από την Κίσσαμο Χανίων έως τη Χερσόνησο (τυπικά αναφέρεται ως τμήμα «Χανιά-Ηράκλειο»). Μάλιστα, δεδομένης της σημασίας του θέματος αλλά και του ενδιαφέροντος που αποτυπώνεται από πλευράς φορέων, συλλογικοτήτων και απλών πολιτών, δόθηκε παράταση στη δημόσια διαβούλευση μέχρι τις 11 Οκτωβρίου. Η παράταση ανακοινώθηκε επισήμως από την Περιφέρεια Κρήτης, η οποία γνωστοποίησε ότι «η έκφραση άποψης επί των Μελετών Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων για τον ΒΟΑΚ, τμήμα “Χανιά-Ηράκλειο” (διαβούλευση), παρατάθηκε έως τις 11 Οκτωβρίου 2021». Τι επισημαίνεται όμως από πολίτες και φορείς στη μέχρι τώρα πορεία της δημόσιας διαβούλευσης επί του έργου ανακατασκευής του ΒΟΑΚ από Κίσσαμο μέχρι Χερσόνησο; Κυρίαρχο κομμάτι έχει ο προβληματισμός που αποτυπώνεται στις τοπικές κοινωνίες επιμέρους περιοχών της δυτικής Κρήτης (ουσιαστικά από το κομμάτι των Βρυσών Αποκόρωνα μέχρι τον Πετρέ, τη Γεωργιούπολη και εν συνεχεία τη Σκαλέτα Ρεθύμνου) ως προς τη χάραξη που προτείνεται να έχει ο νέος αυτοκινητόδρομος. Κοινή συνισταμένη είναι το αίτημα για μετατόπιση της όδευσης του νέου ΒΟΑΚ λίγο πιο νότια, με τους αντιδρώντες να διευκρινίζουν ωστόσο ότι αντιτίθενται στη χάραξη και όχι σε αυτό καθαυτό το έργο. Τέλος, υπάρχουν σχόλια και για το ζήτημα των διοδίων, και μάλιστα δεν λείπουν και συγκεκριμένες προτάσεις με βάση πρακτικές στο εξωτερικό. Συγκεκριμένα, προτείνεται η λειτουργία των διοδίων μόνο στην αρχή και στο τέλος του άξονα, με βάση τη χιλιομετρική χρέωση.

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2021

Backhoe Loaders ΤΡΕΙΣ ΝΕΟΙ ΕΚΣΚΑΦΕΙΣ ΓΙΑ ΝΑ ΔΙΑΛΕΞΕΤΕ ΑΥΤΟΝ ΠΟΥ ΣΑΣ ΤΑΙΡΙΑΖΕΙ 55kW / 70kW / 74.5 kW

• Ισχύς Κινητήρα • Βάρος Λειτουργίας • Βάθος Εκσκαφής

8206 kG 4778 mm / 5700 mm (τηλεσκοπικός βραχίονας)

• Δύναμη Αποκοπής στον Φορτωτή

54.3 kN

• Χειριστήρια

Μοχλοί για φορτωτή / Μοχλοί για εκσκαφέα

428

(Joystick κατ’επιλογή για εκσκαφέα)

55kW / 70kW / 74.5 kW 8206 kG 4778 mm / 5700 mm (τηλεσκοπικός βραχίονας) 54.3 kN

• Ισχύς Κινητήρα • Βάρος Λειτουργίας • Βάθος Εκσκαφής • Δύναμη Αποκοπής στον Φορτωτή

432

Μοχλοί για φορτωτή / Μοχλοί για εκσκαφέα

• Χειριστήρια

(Joystick κατ’επιλογή για εκσκαφέα) • Ισχύς Κινητήρα

74.5 kW / 82 kW

• Βάρος Λειτουργίας

9462 kG

• Βάθος Εκσκαφής

• Δύναμη Αποκοπής στον Φορτωτή

4826 mm / 6218 mm (ενισχυμένος τηλεσκοπικός βραχίονας) 62.4 kN

444

Joystick στο κάθισμα

• Χειριστήρια

10%

ΕΩΣ

ΕΠΙΛΟΓΕΣ

ΧΑΜΗΛΟΤΕΡΗ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΚΑΥΣΙΜΟΥ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ ΕΞΥΠΝΗΣ ΠΟΥ ΣΑΣ ΛΥΝΟΥΝ ΤΑ ΧΕΡΙΑ ΕΥΕΛΙΚΤΟΥΣ ΚΑΙ ΑΠΟΔΟΣΗ ΓΙΑ ΑΚΡΙΒΕΙΣ ΧΕΙΡΙΣΜΟΥΣ

ΕΝΙΣΧΥΜΕΝΗ www.eltrak.gr info@eltrak.gr

ADVERTORIAL

ΛΙΌΝΤΟΣ & ΣΥΝΕΡΓΆΤΕΣ: «ΠΑΡΏΝ» ΣΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ ΒΟΑΚ Ε Ξ Ε Ι Δ Ί Κ Ε Υ Σ Η Κ Α Ι Κ ΑΤΆ Ρ Τ Ι Σ Η Σ Τ Η Μ Ε Λ Έ Τ Η Έ Ρ Γ Ω Ν

Ήδη από το 1978, το μελετητικό γραφείο «Λιόντος & Συνεργάτες ΕΠΕ» δραστηριοποιείται στους τομείς της μελέτης, της επίβλεψης και διαχείρισης έργων, εντός και εκτός της χώρας, έχοντας ως κύρια προμετωπίδα του τον σχεδιασμό των έργων.

30 | C O N S T R U C T I O N

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2021

εμπειρία της εταιρείας περιλαμβάνει έργα πολλών κατηγοριών στον τομέα της μελέτης, ένα εκ των οποίων είναι η Προκαταρτική Στατική Μελέτη του υπό κατασκευή Βόρειου Οδικό Άξονα της Κρήτης. O Βόρειος Οδικός Άξονας Κρήτης (ΒΟΑΚ) είναι η ονομασία που δόθηκε στην στρατηγική προσπάθεια αναβάθμισης της υπ’ αρ. 90 Εθνικής Οδού της χώρας και αποτελεί τη βασική αναπτυξιακή συγκοινωνιακή υποδομή της Κρήτης συνδέοντας όλες τις πρωτεύουσες των νομών, τα μεγάλα λιμάνια και τα αεροδρόμιά της καθώς και τους ισχυρούς οικονομικούς πόλους (ΒΙ.ΠΕ., εγκαταστάσεις τουριστικού ενδιαφέροντος κ.λπ.). Ο ΒΟΑΚ, με συνολικό μήκος 300 χλμ. περίπου, διατρέχει σχεδόν ολόκληρη τη Βόρεια Κρήτη, εκτεινόμενος από το Καστέλι Κισάμου στα δυτικά έως τη Σητεία στα ανατολικά. Ο μέσος χρόνος διάνυσής του σήμερα ξεπερνά συνήθως τις τέσσερις ώρες.

Η Προκαταρκτική Στατική Μελέτη εκπονήθηκε βάσει των σύγχρονων κανονιστικών πλαισίων που διέπουν τη μελέτη έργων της κλίμακας του ΒΟΑΚ, σε συνεργασία με τους μελετητές των άλλων ειδικοτήτων ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΈΝΗ ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΉ ΣΤΑΤΙΚΉ ΜΕΛΈΤΗ

Μετά τον χαρακτηρισμό του ΒΟΑΚ ως οδού ταχείας κυκλοφορίας (απόφαση ΔΜΕΟ/ε/ 0/670/ΦΕΚ525Δ/4-7-2001) και την ένταξή του στα διευρωπαϊκά δίκτυα (ΤΕΝ-Τ), συγχρηματοδοτήθηκε η βελτίωση και αναβάθμιση διαφόρων τμημάτων του (Γούρνες – Χερσόνησος – Μάλια, Άγιος Νικόλαος – Καλό Χωριό κ.λπ.) ενώ ευρίσκεται υπό αναβάθμιση το τμήμα Αυχένας Αγκαθιάς – Σητεία στον Ν. Λασιθίου. Στα πλαίσια αυτής της αναβάθμισης προκύπτει η ανάγκη κατασκευής μιας πληθώρας τεχνικών έργων, όπως γέφυρες, σήραγγες υπόγειας και ανοικτής εκσκαφής κ.λπ.. Στο σύνολο του έργου προβλέπεται η κατασκευή: ● 87 γεφυρών της κύριας αρτηρίας, συνολικού μήκους 16 χλμ. ● 8 γεφυρών άνω διάβασης οδών από τον ΒΟΑΚ. ● 60 τεχνικών κάτω διάβασης. ● 34 σηράγγων υπόγειας εκσκαφής, δίδυμων και μονών, συνολικού μήκους 40 χλμ. ● 18 σηράγγων ανοικτής εκσκαφής (C&C), συνολικού μήκους 5 χλμ. ● Τοίχων αντιστήριξης συνολικού μήκους 45 χλμ. ● Πασσαλότοιχων συνολικού μήκους 8 χλμ. Η Προκαταρτική Στατική Μελέτη εκπονήθηκε βάσει των σύγχρονων κανονιστικών πλαισίων που διέπουν τη μελέτη αυτών των

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2021

έργων (Ευρωκώδικες, Ο.Μ.Ο.Ε. και λοιπά σχετικά κείμενα), σε πλήρη συνεργασία με τους μελετητές των υπόλοιπων ειδικοτήτων και πάντα έχοντας ως μέλημα την αρτιότητα των προτάσεων, την κατασκευασιμότητα, καθώς και την εναρμόνιση των τεχνικών με τον περιβάλλοντα χώρο τους και τις υφιστάμενες υποδομές.

ΠΛΗΘΏΡΑ ΈΡΓΩΝ

Από την πρώτη στιγμή, και καθώς επεκτεινόταν το φάσμα δραστηριοτήτων, η εταιρεία ανέπτυξε μια φιλοσοφία σύμφωνα με την οποία το κάθε έργο, ανεξαρτήτως μεγέθους, πρέπει να αντιμετωπίζεται με το ίδιο ενδιαφέρον και με τον υψηλότερο επαγγελματισμό. Κάποια ενδεικτικά έργα είναι τα εξής: ● Μελέτη Γέφυρας Μαυροζούμαινας επί της 7ης επαρχιακής οδού Εύα-Μελιγαλά και υποστηρικτικές μελέτες. ● Εκπόνηση μελετών αναβάθμισης της υποδομής του τμήματος της σιδηροδρομικής γραμμής Θεσσαλονίκης – Προμαχώνα για την εγκατάσταση ηλεκτροκίνησης (Α.Π. 3000). ● Μελέτη γεφύρωσης του ποταμού Αράχθου στο ύψος του τριγώνου με τις απαιτούμενες προσβάσεις. ● Μελέτη ελέγχου στατικής επάρκειας και ενίσχυσης μεταλλικής γέφυρας ποταμού Ευρώτα της εθνικής οδού 85 Χάνια Κροκέων – Μονεμβασιά. ● Μελέτη κατασκευής νέας γέφυρας στον ποταμό Ευρώτα πλησίον της υπάρχουσας μεταλλικής γέφυρας στη Σκάλα Λακωνίας. Συνεχής σκοπός της εταιρείας είναι να παρακολουθεί τις εξελίξεις στον τεχνικό κόσμο, είτε αφορούν λογισμικό, είτε αφορούν τεχνολογίες. Το ανθρώπινο δυναμικό αποτελείται από μηχανικούς και σχεδιαστές που ενστερνίζονται τη φιλοσοφία της εταιρείας για ικανοποίηση των αναγκών του κάθε πελάτη, κάτι το οποίο επιτυγχάνεται μέσω της άρτιας τεχνικής κατάρτισης.

ΛΙΌΝΤΟΣ & ΣΥΝΕΡΓΆΤΕΣ ΕΠΕ Α: Χείρωνος 3, Μεταμόρφωση, 14451 Τ: 210 6411406 Ε: info@liontos.gr liontos.gr

CONSTRUCTION |

SPECIAL REPORT

ΣΤΗΝ ΕΠΌΜΕΝΗ ΦΆΣΗ ΠΕΡΝΆ ΤΟ ΑΕΡΟΔΡΌΜΙΟ ΚΑΣΤΕΛΊΟΥ Προχωρά η μεγάλη επένδυση που αγγίζει το μισό δισεκατομμύριο ευρώ ΤΟΥ ΓΙΆΝΝΗ ΠΙΣΠΙΡΊΓΚΟΥ

32 | C O N S T R U C T I O N

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2021

Α Φ ΙΈ Ρ Ω Μ Α Σ Τ Ι Σ Υ Π Ο Δ Ο Μ Έ Σ Τ Η Σ Κ Ρ Ή Τ Η Σ

Το

«πράσινο φως» στο master plan ανοίγει τον δρόμο των κύριων κατασκευαστικών εργασιών. Επανδρώνεται το εργοτάξιο. «Γκάζι» και στα οδικά έργα που θα διασυνδέονται με το νέο αεροδρόμιο. Παρά τις τεράστιες δυσκολίες που έχει προκαλέσει η πανδημία του κορονοϊού στις μετακινήσεις, την εργασία και την προμήθεια υλικών αλλά και υπηρεσιών, το έργο του νέου αεροδρομίου στο Καστέλι εκτελείται χωρίς ιδιαίτερες αποκλίσεις. Μάλιστα, οι τελευταίες εξελίξεις προοιωνίζονται επιτάχυνση των διαδικασιών που εκτελούνται στο εργοτάξιο της Κρήτης,

και σύντομα αναμένεται να περάσουμε από τις πρόδρομες εργασίες που διήρκεσαν καθ΄ όλη τη διάρκεια του 2020 στην εκκίνηση του κυρίως έργου. Υπενθυμίζεται πως το νέο αεροδρόμιο στο Καστέλι είναι μια επένδυση ύψους 480 εκατ. ευρώ και αναμένεται να ολοκληρωθεί το 2025 έχοντας ως βασικές υποδομές: ένα τέρμιναλ 72.000 τ.μ., έναν διάδρομο προσαπωγείωσης 3.200 μέτρων και παράλληλο τροχόδρομο, άλλους συνδετήριους τροχόδρομους και χώρους στάθμευσης αεροσκαφών, 11 κτίρια διαφόρων χρήσεων, εμπορικές χρήσεις 400 στρεμμάτων, οδικά έργα περίπου 45 χλμ. εκ των οποίων τα 18 χλμ. αυτοκινητόδρομος κ.ά. Το νέο αεροδρόμιο θα αντικαταστήσει τον υφιστάμενο αερολιμένα «Νίκος Καζαντζάκης» στην περιοχή του Καστελίου Κρήτης. Το «Νίκος Καζαντζάκης» αποτελεί σήμερα το δεύτερο πιο πολυσύχναστο αεροδρόμιο στην Ελλάδα, ακολουθώντας τον Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών, έχοντας, ήδη, ξεπεράσει κατά πολύ τη χωρητικότητα της επιβατικής του κίνησης, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει δυνατότητα απορρόφησης περαιτέρω αύξησης της κίνησης. Επίσης, το υφιστάμενο αεροδρόμιο αντιμετωπίζει περιορισμούς λόγω συμφόρησης ιδιαίτερα κατά τους μήνες αιχμής, περιορίζοντας μια σημαντική θετική προοπτική. Κατά συνέπεια, οι υφιστάμενες εγκαταστάσεις του αεροδρομίου μειονεκτούν σε σχέση με τις προδιαγραφές των σύγχρονων αεροδρομίων που εξυπηρετούν δημοφιλείς προορισμούς. Ο Νέος Διεθνής Αερολιμένας, στο Καστέλι, θα κατασκευαστεί σύμφωνα με ένα σύνολο τεχνικών και λειτουργικών προδιαγραφών προκειμένου να ικανοποιήσει τις παρούσες και μελλοντικές ανάγκες κίνησης καθ’ όλη τη διάρκεια της περιόδου παραχώρησης. Μεταξύ των έργων που θα υλοποιηθούν περιλαμβάνονται και οι οδικές συνδέσεις του νέου αεροδρομίου.

ΕΓΚΡΊΘΗΚΕ ΤΟ MASTER PLAN

Στο «κυρίως πιάτο», στις εργασίες δηλαδή των βασικών υποδομών και χώρων, περνά πλέον η πορεία υλοποίησης του νέου διεθνούς αεροδρομίου στο Καστέλι και των οδικών του συνδέσεων, καθώς εγκρίθηκε το επικαιροποιημένο σχέδιο ανάπτυξης (το γνωστό δηλαδή master plan), το οποίο αποτελούσε τη βασική τελευταία διαδικαστική εκκρεμότητα.

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2021

ΟΙ ΥΠΟΔΟΜΈΣ ΤΟΥ ΝΈΟΥ ΑΕΡΟΔΡΟΜΊΟΥ Το νέο αεροδρόμιο θα περιλαμβάνει: • 1 διάδρομο προσγείωσης-απογείωσης μήκους 3.200 μέτρων κατηγορίας κατά ICAO 4E • 1 παράλληλο τροχόδρομο κίνησης αεροσκαφών ίσου μήκους • 8 συνδετήριους τροχόδρομους του διαδρόμου με τον παράλληλο τροχόδρομο • 2 συνδετήριους τροχόδρομους με τον διάδρομο του Στρατιωτικού Αεροδρομίου • Χώρο στάθμευσης αεροσκαφών (apron) για 27 απομακρυσμένες θέσεις στάθμευσης αεροσκαφών κατηγορίας κατά ICAO C & 5+1 θέσεις τύπου MARS κατηγορία κατά ICAO E (ή 10+2 σταθερές θέσεις στάθμευσης Κατηγορίας C) • 1 Τερματικό κτίριο Αεροσταθμού (Terminal Building) 5 επιπέδων συνολικής επιφάνειας 72.000 τ.μ. εκ των οποίων περί τα 13.000 τ.μ. χώροι εμπορικών χρήσεων και περίπου 1.000 τ.μ. μόνιμοι εκθεσιακοί χώροι • 11 Κτίρια/Εγκαταστάσεις απαιτήσεων λειτουργίας αεροδρομίου: Πύργος Ελέγχου, Πυροσβεστική, Αστυνομία, Συντήρησης Αεροδρομίου, Εγκατάστασης εταιρειών επίγειας εξυπηρέτησης, Κέντρο ενέργειας, Υποσταθμός 150kV, Δεξαμενές Νερού, Εγκατάσταση Βιολογικού Καθαρισμού, Εγκατάσταση αποθήκευσης καυσίμων και ανεφοδιασμού αεροσκαφών μέσω υπόγειου συστήματος Hydrant, Εγκατάσταση συλλογής απορριμμάτων αεροδρομίου • Χώρους στάθμευσης και εξυπηρέτησης οχημάτων (ΙΧ, Ταξί, Αστικά-Εμπορικά Λεωφορεία) • Εσωτερικό δίκτυο οδοποιίας • Οδό πρόσβασης 2 κλάδων με 4 κυκλικούς κόμβους • Χώρο Εμπορικών Χρήσεων επιφάνειας 400 στρ.

CONSTRUCTION |

SPECIAL REPORT

Το master plan έρχεται να ανοίξει τον δρόμο για να περάσουμε από τις πρόδρομες εργασίες στις κύριες εργασίες στους βασικούς χώρους και υποδομές του νέου αεροδρομίου. Βάσει του εγκεκριμένου σχεδίου ανάπτυξης, θυμίζουμε, θα ξεκινήσουν οι κύριες εργασίες κατασκευής του αεροδρομίου και όλων των χώρων που το αποτελούν (τερματικός σταθμός, διάδρομος προσαπογείωσης, βοηθητικοί διάδρομοι, κτήρια, χώροι στάθμευσης αεροπλάνων κ.ά.). Το επικαιροποιημένο master plan για το έργο του νέου αεροδρομίο, παρά τις δύσκολες συνθήκες της πανδημίας, συντάχθηκε από την παραχωρησιούχο κοινοπραξία, που συνθέτουν ο όμιλος ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ με τον ινδικό όμιλο GMR, και εστάλη πριν από μήνες προς έγκριση στον ανεξάρτητο μηχανικό του έργου (την αμερικανικών συμφερόντων πολυεθνική εταιρεία Hill International) και προς την ΥΠΑ. Όπως έγινε γνωστό, ο διευθυντής της ΥΠΑ Γιώργος Δριτσάκος υπέγραψε και έστειλε ήδη στις αρμόδιες υπηρεσίες του υπουργείου Υποδομών, στον ανεξάρτητο μηχανικό του έργου, την αμερικανική εταιρεία Hill International, και στην εταιρεία Διεθνής Αερολιμένας Ηρακλείου Κρήτης, την απόφαση έγκρισης του Ανανεωμένου Επικαιροποιημένου Βασικού Σχεδίου Ανάπτυξης Έργου «Μελέτη- Κατασκευή- Χρηματοδότηση- Λειτουργία- Συντήρηση και Εκμετάλλευση του Νέου Διεθνούς Αερολιμένα Κρήτης & Μελέτη- Κατασκευή και Χρηματοδότηση των Οδικών του Συνδέσεων». Αναλυτικά η απόφαση: «Αποφασίζουμε: Την έγκριση του τμήματος Β1 (σύμφωνα με το άρθρο 3.1.29.Α της

34 | C O N S T R U C T I O N

Σύμβασης Παραχώρησης) του Ανανεωμένου Επικαιροποιημένου Βασικού Σχεδίου Ανάπτυξης Έργου “Μελέτη- ΚατασκευήΧρηματοδότηση- Λειτουργία- Συντήρηση και Εκμετάλλευση του Νέου Διεθνούς Αερολιμένα Κρήτης & Μελέτη- Κατασκευή και Χρηματοδότηση των Οδικών του Συνδέσεων”, όπως υποβλήθηκε στην ΥΠΑ από τον Ανεξάρτητο Μηχανικό με την υπ’ αριθμ. πρωτ. HIL.LET0456/21.07.2021 επιστολή της Hill International όπως αυτό διαμορφώνεται με τις δεσμεύσεις της Εταιρείας ΔΑΗΚ και του Ανεξάρτητου Μηχανικού Hill International που αποτυπώνονται στον Πίνακα 1 HIL.LET.0456_ Ανανεωμένο Επικαιροποιημένο Βασικό Σχέδιο Ανάπτυξης - Σχόλια ΑΜ, με τις οποίες έχουν συμφωνήσει και υποχρεούνται να συμμορφωθούν πλήρως, σύμφωνα με την παρ. 17.2.Α.6 της Σύμβασης Παραχώρησης, δεδομένου ότι οι εν λόγω δεσμεύσεις δεν αποτελούν αντικείμενο της παρ. 17.2.Α.3 της Σύμβασης Παραχώρησης. Αναπόσπαστο τμήμα της έγκρισης αποτελεί ο Πίνακας 1 HIL.LET.0456_ Ανανεωμένο Επικαιροποιημένο Βασικό Σχέδιο Ανάπτυξης - Σχόλια ΑΜ, ο οποίος απεστάλη στην ΥΠΑ με την υπ’ αρ. πρωτ. HIL.LET.0456/21.07.2021 επιστολή της Hill International».

ΑΠΑΛΛΟΤΡΙΏΣΕΙΣ, ΕΡΓΑΣΊΕΣ ΚΑΙ ΕΠΙΠΛΈΟΝ ΑΝΤΙΣΕΙΣΜΙΚΉ ΠΡΟΣΤΑΣΊΑ Εν τω μεταξύ, η εξέλιξη στο θέμα των απαλλοτριώσεων και των αρχαιολογικών εργασιών δημιουργούν τις κατάλληλες συνθήκες για την πορεία της επένδυσης.

Συγκεκριμένα, όπως πληροφορούμαστε, έχουν εκχερσωθεί οι απαραίτητες απαλλοτριωθείσες εκτάσεις όπου θα δημιουργηθεί το εργοτάξιο, αλλά και εκεί όπου θα στηθεί ο τερματικός σταθμός του αεροδρομίου. Επίσης, σε σημαντικό βαθμό έχουν προχωρήσει και οι αρχαιολογικές εργασίες παράλληλα με τις κρίσιμες μελέτες, δημιουργώντας έτσι το κατάλληλο περιβάλλον για την ολοκλήρωση όλων των πρόδρομων εργασιών εντός του χρονικού πλαισίου που έχει τεθεί και χωρίς ιδιαίτερες αποκλίσεις. Στον εργοταξιακό χώρο του αεροδρομίου, ακόμη, έχει ήδη ολοκληρωθεί ο χώρος στον οποίο θα εδρεύει η διοίκηση του έργου, η οποία θα ελέγχει και θα συντονίζει τις εργασίες. Σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες, σε αυτόν τον χώρο περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων χώροι γραφείων, συσκέψεων, εργαστηρίων, συνεργείων, ιατρείων, κοινόχρηστοι χώροι κ.ά. Ακόμη, έχουν ήδη συγκεντρωθεί περίπου 200 μηχανήματα-οχήματα έργου με τον αριθμό να αναμένεται να αυξηθεί περαιτέρω τους επόμενους μήνες. Το ίδιο συμβαίνει και με το προσωπικό που απασχολείται. Σήμερα εργάζονται σχεδόν 200 άτομα, ενώ στην πλήρη ανάπτυξη του έργου θα απασχολούνται άμεσα περισσότεροι από 2.000 εργαζόμενοι όλων των βαθμίδων. Σε αυτά δεν περιλαμβάνονται οι συνεργασίες-υπεργολαβίες με τοπικές επιχειρήσεις, που θα τονώσουν την τοπική οικονομία. Παράλληλα, στον εργοταξιακό χώρο έχουν εγκατασταθεί εσωτερικές μονάδες παραγωγής υλικών (σκυροδέματος, ασφαλτομίγματος κ.λπ.), όπως ακριβώς είχε κάνει η ΤΕΡΝΑ κατά την κατασκευή του Κέντρου Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος στο Παλαιό Φάληρο Αττικής. Τέλος, σε αυτό το σημείο αξίζει να επισημάνουμε πως έχουν περατωθεί και οι γεωλογικές μελέτες που αφορούν την ευρύτερη περιοχή του αεροδρομίου. Η έμπειρη ομάδα των μηχανικών έχει λάβει υπόψη της εξαρχής την ύπαρξη του ρήγματος στη γειτονική περιοχή του Αρκαλοχωρίου και έχει προνοήσει από το καλοκαίρι ώστε να εξασφαλιστούν αυστηρότερες αντισεισμικές προδιαγραφές για την υποδομή του αεροδρομίου.

ΟΔΙΚΆ ΈΡΓΑ ΔΙΑΣΎΝΔΕΣΗΣ

Ένας ακόμη πυλώνας του μεγάλου έργου στο Καστέλι του Ηρακλείου είναι η εξέλιξη των οδικών έργων, καθώς το νέο αεροδρόμιο, στην πλήρη του ανάπτυξη,

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2021

Α Φ ΙΈ Ρ Ω Μ Α Σ Τ Ι Σ Υ Π Ο Δ Ο Μ Έ Σ Τ Η Σ Κ Ρ Ή Τ Η Σ θα πρέπει να διασυνδέεται με κομβικούς άξονες. Το αεροδρόμιο, βάσει της σύμβασης, θα συνδεθεί με τον ΒΟΑΚ, με έναν αυτοκινητόδρομο που θα συνδέει το Καστέλι με τη Χερσόνησο και κατ’ επέκταση με το Ηράκλειο. Μέχρι τη στιγμή που γράφονταν αυτές οι γραμμές, έχουν εκπονηθεί μελέτες και εκτελούνται εργασίες σε τμήματα των οδικών συνδέσεων του αεροδρομίου εκτός των τμημάτων με αρχαιολογικά ευρήματα. Αναλυτικότερα, όπως έχει ανακοινώσει η κατασκευάστρια εταιρεία, στα τοπικά έργα σύνδεσης συμπεριλαμβάνονται: ● Παρεμβάσεις επί του ΒΟΑΚ για την κατασκευή του νέου Α/Κ Χερσονήσου με επεμβάσεις αναβάθμισης των χαρακτηριστικών των τοπικών οδών προς Χερσόνησo. ● Οδός σύνδεσης Αεροδρομίου με τον ΒΟΑΚ στο ύψος του οικισμού Χερσονήσου μήκους περίπου 18 χλμ., 2 κλάδων με 2 λωρίδες κυκλοφορίας ανά κατεύθυνση και παράπλευρο δίκτυο σε όλο το μήκος. ● Αποκατάσταση της υφιστάμενης Ε.Ο. Χερσόνησος – Καστέλι στα σημεία επιρροής από την νέα οδό σύνδεσης ΒΟΑΚ – Αεροδρομίου. ● Οδός σύνδεσης Αεροδρομίου με την Οδό Αρκαλοχωρίου-Βιάννος μήκους περίπου 6 χλμ., με 1 λωρίδα κυκλοφορίας ανά κατεύθυνση και παράπλευρο δίκτυο σε όλο το μήκος. ● Περιμετρική οδός Καστελίου μήκους 1,5 χλμ. ● Εξωτερικό περιμετρικό δίκτυο Αεροδρομίου με την αναβάθμιση των χαρακτηριστικών των υφιστάμενων οδών που επηρεάζονται εκτιμώμενου συνολικού μήκους 20 χλμ.

ΚΡΑΤΙΚΆ ΈΣΟΔΑ ΆΝΩ ΤΩΝ 2 ΔΙΣ. ΕΥΡΏ

Σε περίπου 2,6 δισ. ευρώ τοποθετούνται τα έσοδα για το Δημόσιο από την 35ετή περίοδο παραχώρησης στο σχήμα ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ-GMR Airports του νέου αεροδρομίου στο Καστέλι Ηρακλείου Κρήτης, σύμφωνα με όσα ανέφερε η έκθεση του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, που συνόδευσε το σχέδιο νόμου της σύμβασης παραχώρησης, το 2019. Σύμφωνα με την έκθεση του Γενικού Λογιστηρίου, η μελλοντική αύξηση των δημοσίων εσόδων τοποθετείται σε 2,6 δισ. ευρώ, ποσό που προέρχεται από την είσπραξη, κατά την περίοδο λειτουργίας του νέου αεροδρομίου και έως την λήξη

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2021

της 35ετούς περιόδου παραχώρησης: ● μερισμάτων και διανομών της εταιρείας ύψους 1,22 δισ. ευρώ, ● φόρου εισοδήματος επί των κερδών της εταιρείας ύψους 1,03 δισ. και ● φόρου επί του μερίσματος των ιδιωτών μετόχων (250 εκατ. ευρώ). Επιπρόσθετα, το Γενικό Λογιστήριο τοποθετούσε συνολικά σε 114,8 εκατ. ευρώ την αύξηση των δημοσίων εσόδων από την είσπραξη του αντισταθμιστικού ανταλλάγματος που θα καταβάλλει στο Δημόσιο η εταιρεία. Το αντισταθμιστικό αντάλλαγμα αντιστοιχεί σε 2% επί των συνολικών εσόδων εκμετάλλευσης της εταιρείας αεροδρομίου και είναι καταβλητέο κάθε οικονομικό έτος. Εκτός από τα εκτιμώμενα έσοδα της τάξης των 2,6 δισ. ευρώ, σύμφωνα πάντοτε με την έκθεση του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους., τα οφέλη για το Δημόσιο προέρχονται από: ● την αύξηση του χαρτοφυλακίου του Δημοσίου από την κατοχή ποσοστού 35% των μετοχών της εταιρείας και ● τη μελλοντική αύξηση -μετά την 35ετή περίοδο παραχώρησης- από την περιέλευση του έργου στην κυριότητα του Δημοσίου.

ΠΌΤΕ ΟΛΟΚΛΗΡΏΝΕΤΑΙ ΚΑΙ ΑΠΌ ΠΟΙΟΥΣ ΤΟ ΧΡΟΝΟΔΙΆΓΡΑΜΜΑ

Συμβατική διάρκεια Περιόδου Παραχώρησης: 35 έτη από την Ημερομηνία Έναρξης Παραχώρησης (Φεβρουάριος 2020) και συμπεριλαμβάνει την Περίοδο Μελέτης-Κατασκευής. Συμβατική διάρκεια Περιόδου Μελέτης-Κατασκευής: έως (60) μήνες από την Ημερομηνία Έναρξης Παραχώρησης.

ΕΜΠΛΕΚΌΜΕΝΑ ΜΈΡΗ

Εταιρεία Αεροδρομίου κατά την Ημερομηνία Έναρξης Παραχώρησης: Ελληνικό Δημόσιο (45,90%) - ΤΕΡΝΑ Α.Ε. (32,46%) - GMR Airports Ltd (21,64%) Κατασκευαστής: ΤΕΡΝΑ Α.Ε. (100%)

CONSTRUCTION |

OPINION

ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΈΝΟ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΌ ΣΎΣΤΗΜΑ ΔΙΑΧΕΊΡΙΣΗΣ ΈΡΓΩΝ ΠΕΡΙΦΈΡΕΙΑΣ ΚΡΉΤΗΣ Πώς σχεδιάστηκε, για ποιους λόγους αναπτύχθηκε τι προσφέρει, λαμβάνοντας υπόψη τον «κύκλο ζωής» του έργου ΤΗΣ ΤΖΟΎΛΙΑΣ ΜΠΑΡΤΟΛΌΤΣΙ

Περιφέρεια Κρήτης καινοτομεί αναπτύσσοντας και εφαρμόζοντας ένα Ολοκληρωμένο Σύστημα Διοίκησης και Λήψης Αποφάσεων για την αποτελεσματικότερη διαχείριση των έργων της. Το Σύστημα Διοίκησης υποστηρίζεται από μια διαδικτυακή ηλεκτρονική πλατφόρμα, με δυνατότητα διαβαθμισμένης πρόσβασης των χρηστών στα στοιχεία των έργων. Η μεθοδολογία προσεγγίζει συνολικά τον «κύκλο ζωής» ενός έργου, από τον σχεδιασμό του, τη διαδικασία δημοπράτησης, τη φάση εκτέλεσης, μέχρι την ολοκλήρωση της κατασκευής και έναρξη της λειτουρ-

36 | C O N S T R U C T I O N

γίας του. Η πρωτοποριακή τεχνολογική λύση εμπλέκει ενεργά τα διαφορετικά επίπεδα διοίκησης της Περιφέρειας, από την Αιρετή Διοίκηση, την Προϊσταμένη Αρχή μέχρι τη Διευθύνουσα Υπηρεσία και τον Επιβλέποντα Μηχανικό. Καθένας από τους παραπάνω εμπλεκόμενους έχει τον ρόλο του στην πορεία σχεδιασμού και υλοποίησης του έργου, καθώς το νέο σύστημα παρέχει δυνατότητα διαβαθμισμένης πρόσβασης σε πληροφόρηση, υποστηρίζοντας ταυτόχρονα την έγκαιρη λήψη αποφάσεων σε όλα τα επίπεδα. Επιπρόσθετα, το πληροφοριακό σύστημα συνδέει

τα υφιστάμενα κανάλια πληροφορίας, ενισχύοντας το παραγόμενο αποτέλεσμα. Ειδικότερα, διασφαλίζεται η διαλειτουργικότητα της νέας υποδομής με το εσωτερικό Σύστημα Διαχείρισης Εγγράφων, και επιτυγχάνεται έτσι η ολοκληρωμένη ηλεκτρονική διαχείριση έργων, δημιουργώντας πλήρη ψηφιακό φάκελο για κάθε έργο με ενιαία δομή υποφακέλων. Ταυτόχρονα, με την ενσωμάτωση πρότυπων εντύπων δίνεται η δυνατότητα αυτόματης δημιουργίας εγγράφων για συγκεκριμένα θέματα, ενιαίων για όλες τις εμπλεκόμενες Υπηρεσίες της Περιφέρειας.

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2021

Α Φ ΙΈ Ρ Ω Μ Α Σ Τ Ι Σ Υ Π Ο Δ Ο Μ Έ Σ Τ Η Σ Κ Ρ Ή Τ Η Σ Με βάση τα παραπάνω, η Περιφέρεια Κρήτης κατά τον σχεδιασμό του Συστήματος υιοθέτησε τις βασικές αρχές της Μεθοδολογίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής PM2, η οποία περιγράφει και συμπεριλαμβάνει ολόκληρο τον κύκλο ζωής ενός έργου. Επιπρόσθετα, διασφαλίζεται η διαλειτουργικότητα με την υποδομή γεωχωρικών δεδομένων της Περιφέρειας (GIS Crete), συνδυάζοντας πληροφορίες διαφορετικών επιπέδων (υποδομές, κλιματική αλλαγή, πολιτική προστασία κ.λπ.) και ενδυναμώνοντας περαιτέρω την αποτελεσματικότητα του Συστήματος. Ως η νέα ψηφιακή μέθοδος σχεδιασμού, προγραμματισμού και ελέγχου ενός project, όχι μόνο στο στάδιο της υλοποίησης αλλά και σε κάθε κρίσιμη καμπή πριν, κατά τη διάρκεια κατασκευής, αλλά και σε όλη τη διάρκεια ζωής των υποδομών, θα συμπεριλαμβάνει 2 ακόμα καινοτομίες, κάνοντας το συνολικό σύστημα “the game changer”: τη Γεωχωρική Πληροφορία (GIS) και την απεικόνιση Εδαφικής Τρωτότητας (SAR Interferometry). Και οι δύο πληροφορίες στηρίζονται στην αδιάλειπτη λήψη δορυφορικών δεδομένων και στη βέλτιστη αξιοποίησή τους προς όφελος των πολιτών.

ΛΌΓΟΙ ΑΝΆΠΤΥΞΗΣ

Σε ένα συνεχώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον οι εμπλεκόμενες Υπηρεσίες της Περιφέρειας αντιμετωπίζουν καθημερινά τεχνικές, κανονιστικές και επιχειρησιακές προκλήσεις στη διαχείριση ενός μεγάλου αριθμού έργων, ενώ καλούνται να πάρουν έγκαιρα τις σωστές αποφάσεις στα διαφορετικά επίπεδα διοίκησης. Η πολυεπίπεδη διακυβέρνηση, η πολυπλοκότητα διαδικασιών, οι διαφορετικές προσεγγίσεις διαχείρισης, η διαφορετική ερμηνεία νομικών απαιτήσεων, η διατήρηση μεγάλων - συχνά δύσκολα προσβάσιμων - φυσικών αρχείων και η ελλιπής μηχανοργάνωση ήταν παράγοντες που δυσχέραιναν σε μεγάλο βαθμό την αποτελεσματική λήψη αποφάσεων. Ηλεκτρονικά συστήματα διαχείρισης που χρησιμοποιήθηκαν κατά το παρελθόν εγκαταλείφθηκαν από τους χρήστες τους λόγω ανεπαρκούς ανάλυσης απαιτήσεων, της μη φιλικότητας τους προς τον χρήστη καθώς και της αδυναμίας τους να παρέχουν αξιόπιστη και προσωποποιημένη πληροφόρηση. Σε επιχειρησιακό επίπεδο, οι υπεύθυνοι έργων και οι προϊστάμενοι των αρμόδιων μονάδων είχαν περιορισμένη ενημέρωση για την πορεία υλοποίησής σε φυσικό και

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2021

οικονομικό αντικείμενο, για τα ποσοστά απορρόφησης καθώς και για κρίσιμες ημερομηνίες και ορόσημα. Επιπρόσθετα, το διοικητικό κόστος ήταν πολύ υψηλό λόγω των διαφορετικών και χρονοβόρων διαδικασιών, της ανεπαρκούς τυποποίησης και των συχνών ορθών επαναλήψεων σε κρίσιμα στάδια της διαδικασίας δημοπράτησης όσο και κατά την εκτέλεση των έργων. Το νέο Σύστημα Διοίκησης αντιμετωπίζει τα παραπάνω ζητήματα και συνεισφέρει στη δημιουργία πρότυπων Τεχνικών Υπηρεσιών της Περιφέρειας, βασισμένη στους πυλώνες της πελατοκεντρικής προσέγγισης, της διαφάνειας συναλλαγών και της βέλτιστης διαχείρισης πόρων. Οι χρήστες έχουν πλέον πλήρη και ακριβή γνώση της προόδου των έργων, σε φυσικό και οικονομικό αντικείμενο, ενώ η ενιαία αποτύπωση των φάσεων του έργου, το ενιαίο σύστημα ψηφιακής αρχειοθέτησης, η διασφάλιση της ακεραιότητας και συνέχειας της πληροφορίας, η δυνατότητα παρακολούθησης των χρονοδιαγραμμάτων, η διαχείριση γνώσης και η αξιοποίηση γεωχωρικής πληροφορίας ενισχύουν σημαντικά την αποτελεσματικότητα και αποδοτικότητα των Υπηρεσιών.

ΣΤΌΧΟΙ

Κύριοι Στόχοι του νέου Συστήματος Διοίκησης Έργων είναι η επίτευξη συντονισμού της ενιαίας λειτουργίας των υπηρεσιών της Περιφέρειας, η εφαρμογή της πολυεπίπεδης διακυβέρνησης, η αποτελεσματική διαχείριση του σύνθετου κύκλου ζωής των έργων, η ενεργή και προδραστική παρακολούθηση των χρονοδιαγραμμάτων, η ενιαία αρχειοθέτηση και η κοινή γλώσσα μεταξύ των Τεχνικών Υπηρεσιών, η άντληση και η διαχείρισή της Γνώσης, η ορθή και έγκαιρη λήψη αποφάσεων καθώς και ο σχεδιασμός πολιτικών

που συναρτώνται με τα έργα δημόσιων υποδομών. Με την καινοτομία αυτή η Περιφέρεια Κρήτης στοχεύει στη διαρκή βελτίωση της συνολικής ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών, στην εξασφάλιση ποιοτικών δημόσιων υποδομών στους πολίτες, στη βελτίωση των συνθηκών εργασίας των εργαζομένων, στην ενίσχυση της αποδοτικότητας των Υπηρεσιών καθώς και στη διασφάλιση της διαφάνειας καθ’ όλη τη διαδικασία σχεδιασμού και υλοποίησης ενός έργου. Επίσης, επιτυγχάνεται η ενδυνάμωση της θεσμικής μνήμης, η επίτευξη ελέγχου και επίβλεψης των διαδικασιών, η βελτίωση της επικοινωνίας μεταξύ εμπλεκομένων, η εξασφάλιση και η συνέχεια της πληροφορίας – γνώσης και η ευθυγράμμιση της λειτουργίας των υπηρεσιών με το Στρατηγικό Σχέδιο και Επιχειρησιακό Πρόγραμμα της Περιφέρειας.

ΆΜΕΣΑ ΚΑΙ ΈΜΜΕΣΑ ΑΠΟΤΕΛΈΣΜΑΤΑ

Στο πληροφοριακό σύστημα έχουν πλέον καταχωρηθεί περίπου 1400 έργα και μελέτες της Περιφέρειας Κρήτης με πλήρη στοιχεία φυσικού και οικονομικού αντικειμένου. Τα έργα αφορούν όλο το γεωγραφικό εύρος του νησιού και αντιστοιχούν σε πρόγραμμα 685.000.000 ευρώ. Πλέον, για όλα τα παραπάνω, υπάρχει σε πραγματικό χρόνο ακριβής και έγκυρη πληροφορία, προσαρμοσμένη στις ανάγκες ενημέρωσης του εκάστοτε χρήστη. Οι χρήστες του συστήματος με διαβαθμισμένη πρόσβαση είναι έως σήμερα περισσότεροι από 190, καλύπτοντας το σύνολο της πολυεπίπεδης διακυβέρνησης έργων καθώς και της οργανωτικής δομής της Περιφέρειας σε μορφή matrix. Σύμφωνα με τις πρώτες ενδείξεις, υπάρχει εκτίμηση για τα άμεσα αναμενόμενα

CONSTRUCTION |

OPINION αποτελέσματα, όπως είναι η μείωση του χρόνου των εργασιών κατά περίπου 40% και η βελτίωση της παραγωγικότητας των εργαζομένων σε τηλεργασία κατά 25%. Ως έμμεσα αποτελέσματα, που ήδη προκύπτουν από τη χρήση του πληροφοριακού συστήματος, μπορούν να αναφερθούν τα ακόλουθα: 1. Οι λειτουργίες των Υπηρεσιών ευθυγραμμίζονται με το Στρατηγικό Σχεδιασμό της Περιφέρειας. 2. Βελτιώνεται η επικοινωνία μεταξύ των εμπλεκομένων καθώς καθορίζονται με σαφήνεια οι αρμοδιότητες και υποχρεώσεις του καθενός και εξασφαλίζεται η συνέχεια της πληροφορίας. 3. Επιτυγχάνεται καλύτερος έλεγχος και παρακολούθηση των διαδικασιών μέσα από τυποποιημένες και τεκμηριωμένες διαδικασίες. 4. Βελτιστοποιείται η λειτουργία των διαδικασιών και εντοπίζονται πιθανοί κίνδυνοι, πριν ακόμα εκδηλωθούν προβλήματα στις διαδικασίες. 5. Ικανοποιούνται οι διαφορετικές ανάγκες πληροφόρησης κάθε επιπέδου Διοίκησης Έργου (Επιβλέπων, Προϊστάμενος, Διευθυντής, Γενικός Διευθυντής, Αιρετή Διοίκηση).

ΣΧΕΔΙΑΣΜΌΣ – ΕΦΑΡΜΟΓΉ – ΔΙΆΔΟΣΗ

Το καινοτόμο Σύστημα Διοίκησης σχεδιάστηκε, προτυποποιήθηκε και αναπτύχθηκε από την Ομάδα Συντονισμού Έργου σε συνεργασία με στελέχη των Διευθύνσεων Τεχνικών Έργων της Περιφέρειας. Η δέσμευση και έμπρακτη υποστήριξη της ηγεσίας ήταν ιδιαίτερα κρίσιμη για τον επιτυχή σχεδιασμό του έργου. Στο στάδιο του σχεδιασμού, συστάθηκε πενταμελής Ομάδα Συντονισμού της Περιφέρειας Κρήτης στην οποία συμμετέχουν ο Εκτελεστικός Γραμματέας, κ. Νικόλαος Ραπτάκης, η Γενική Διευθύντρια Υποδομών, κα. Ελένη Δοξάκη, η Προϊσταμένη του Τμήματος Συγκοινωνιακών Έργων της Διεύθυνσης Τεχνικών Έργων της Έδρας, κα. Τζούλια Μπαρτολότσι, η Υπεύθυνη της Υποδομής Γεωχωρικών Δεδομένων, κα Ερμιόνη Γιαλύτη, και ο Προϊστάμενος της Διεύθυνσης Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, κ. Στέλιος Μπονάτος. Η ομάδα συνεργάστηκε με δύο εξωτερικούς συνεργάτες για την τεχνική υποστήριξη του έργου και με μια ευρύτερη ομάδα σχεδιασμού της Περιφέρειας, τα μέλη της οποίας προήλθαν από τη Γενική Διεύθυνση Υποδομών, αξιοποιώντας την εμπειρία και τις γνώσεις τους και ενσωματώνοντας προτάσεις βελτίωσης της λειτουργικότητας του συστήματος.

38 | C O N S T R U C T I O N

Το έργο παρουσιάστηκε αρχικά στην επιτελική ομάδα Διοίκησης της Περιφέρειας και στη συνέχεια στο πλαίσιο 6 προγραμματισμένων συναντήσεων, σε όλες τις αρμόδιες υπηρεσίες και στο σύνολο των Περιφερειακών Ενοτήτων. Κατά την παραπάνω διαδικασία λήφθηκε ανατροφοδότηση από τα συμμετέχοντα στελέχη και αξιολογήθηκαν οι ιδέες και προτάσεις τους. Η πιλοτική εφαρμογή του έργου διενεργήθηκε στη Διεύθυνση Τεχνικών Έργων της έδρας της Περιφέρειας, ακολουθώντας μεθοδολογικά τον Κύκλο Συνεχούς Βελτίωσης PDCA (Σχεδιάζω-Εκτελώ-Ελέγχω-Βελτιώνω) και είχε διάρκεια 2 μηνών. Στην πιλοτική εφαρμογή συμμετείχαν 15 στελέχη της Διεύθυνσης και εντάχθηκαν 40 έργα κατά το διάστημά της. Η λειτουργία του Συστήματος ξεκίνησε τον Ιανουάριο του 2021 με απόφαση της αιρετής και διοικητικής ηγεσίας της Περιφέρειας. Τα στελέχη των Διευθύνσεων Τεχνικών Έργων ενημερώθηκαν σε επιμέρους συναντήσεις και τηλεδιασκέψεις με όλες τις Περιφερειακές Ενότητες καθώς και στην έδρα της Περιφέρειας. Παράλληλα υλοποιείται η εκπαίδευση των στελεχών και των ομάδων υποστήριξης, οι οποίοι σε σύντομο χρονικό διάστημα καταχώρισαν τα έργα ευθύνης τους στην πλατφόρμα, παρακολουθώντας τα πλέον μέσω αυτής. Έχει πραγματοποιηθεί επίσης αναλυτική παρουσίαση στα στελέχη διοίκησης και θα ακολουθήσουν επιμέρους εκπαιδεύσεις για τις θεματικές κατηγορίες και τις λειτουργίες της πλατφόρμας. Στο νέο πληροφοριακό σύστημα έχουν διαβαθμισμένη πρόσβαση η αιρετή διοίκηση, οι Υπηρεσίες της Γενικής Διεύθυνσης Υποδομών καθώς και η Γενική Διεύθυνση Αναπτυξιακού Προγραμματισμού. Παράλληλα, η καινοτομία διαδίδεται μέσω της παρουσίασής της σε ομάδες εργασίας άλλων Δημόσιων Οργανισμών, μέσω της δημοσίευσής της σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης και δικτυακούς τόπους καθώς και με έκδοση ενημερωτικών δελτίων τύπου.

ΔΙΑΠΙΣΤΏΣΕΙΣ ΑΠΌ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΉ ΤΟΥ ΣΥΣΤΉΜΑΤΟΣ

Η δέσμευση για αλλαγή διοικητικής κουλτούρας, παράλληλα με την εφαρμογή τεχνολογικών λύσεων που ενσωματώνουν σχεδιαστικά καινοτόμες μεθοδολογίες μπορούν βάσιμα να συντελέσουν στην

οργανωσιακή αλλαγή σε όφελος των πολιτών, της ποιότητας ζωής τους, να συμβάλλουν στην επίτευξη των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών. Ιδιαίτερα σε μια νησιωτική Περιφέρεια όπως η Κρήτη, όπου τα τελευταία χρόνια οι συνέπειες της κλιματικής αλλαγής είναι ορατές και με αρνητικό αντίκτυπο στο περιβάλλον και στα έργα υποδομών, το καινοτόμο αυτό σύστημα διαχείρισης και παρακολούθησης έργων με την ενσωμάτωση δορυφορικής γεωχωρικής πληροφορίας και απεικόνιση της τρωτότητας σε πραγματικό χρόνο, δίνουν την δυνατότητα σχεδιασμού αλλά και παρακολούθησης σε όλο το νησί των έργων που θα χωροθετούνται σε ασφαλή σημεία. Όλα τα έργα θα μπορούν να απεικονιστούν μέσω ενεργού παραθύρου σε χάρτη, είτε ολοκληρωμένα, είτε σε εξέλιξη, ενώ η διαλειτουργικότητα των συστημάτων θα εξασφαλίζει την καταγραφή ΜίαΜόνο-Φορά και μάλιστα σε πραγματικό χρόνο. Το σύστημα επιπλέον θα αποδώσει τελικά, ένα χάρτη τρωτότητας του νησιού, πάνω στον οποίο θα αποτυπώνονται όχι μόνο οι καταγεγραμμένες (από το 2015) κατολισθήσεις, αλλά και οι περιοχές δυνητικής αστάθειας, βάσει μετρήσεων των μικρομετακινήσεων. Επίσης, σε επίπεδο σχεδιασμού, η μέθοδος θα οδηγήσει στη σωστή χωροθέτηση των υποδομών, ιδιαίτερα αν γίνεται συνδυασμένη χρήση των πληροφοριών με μετακινήσεις που έχουν καταγραφεί στην ίδια περιοχή, πέριξ του έργου. Η Περιφέρεια Κρήτης, αξιοποιώντας με τον καλύτερο τρόπο την εμπειρία των στελεχών της, επέλεξε να σχεδιάσει από την αρχή ένα νέο Σύστημα Διοίκησης και Λήψης Αποφάσεων για τη Διαχείριση Έργων, εφαρμόζοντας τη μεθοδολογία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής PM2, η οποία προσεγγίζει ολόκληρο τον κύκλο ζωής ενός έργου. Η καινοτομία είναι μοναδική για τα ελληνικά και ευρωπαϊκά δεδομένα, συμβάλλοντας σημαντικά στην επίτευξη των στρατηγικών και επιχειρησιακών στόχων της Περιφέρειας. Η δυνατότητα μεταφοράς της προτεινόμενης καινοτομικής λύσης σε άλλες εθνικές Δημόσιες Οργανώσεις, Αυτοδιοικητικές ή της Γενικής Κυβέρνησης ακόμη και σε Ευρωπαϊκές είναι επιθυμητή. *H κυρία Τζούλια Μπαρτολότσι είναι Αν. Προϊσταμένη Τμήματος Συγκ/κών Έργων, Δ/νση Τεχνικών Έργων, Περιφέρεια Κρήτης

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2021

ΥΠΟ ΤΗΝ ΑΙΓI∆Α

23.11.2021

LIVE ΟN YOUR SCREEN

A R LY -20% EΩΣ 2 B I R D 2/10/2021

S.M.A.R.T I Agile I Digital I Sustainable Τα κατασκευαστικά έργα είναι το αποτέλεσμα μίας βέλτιστης εξίσωσης, μεταξύ μίας σειράς τεχνών, τεχνικών και πόρων, αλλά και συνισταμένων όπως οι τρέχουσες συνθήκες, οι απρόβλεπτοι παράγοντες, η νομοθεσία και οι παγκόσμιες τάσεις στον κλάδο. Για την επιτυχή Διαχείριση τους, απαιτούνται επικαιροποιημένες γνώσεις, νέες δεξιότητες, εργαλεία μεγάλης εξειδίκευσης καθώς και στοχευμένη δικτύωση. Το 1ο συνέδριο CPM θα αναδείξει τις επίκαιρες και σημαντικές τάσεις της Βιομηχανίας των Υποδομών και Κατασκευών και θα προσεγγίσει τις εξελίξεις της σύγχρονης Διοικητικής Επιστήμης στον τομέα των κατασκευών.

Η συμμετοχή στο συνέδριο προσφέρει 8 PDUs

www.cpmconference.gr

ΤΙΜΗΤΙΚΗ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ

Περιεχόμενο: Χρύσα Δέμη, T: 210 6617777 (ext. 171), E: cdemi@boussias.com Συμμετοχές: Μαρία Βασιλικούδη, Τ: 210 661 7777 (εσωτ. 109), E: mvasilikoudi@boussias.com Χορηγίες: Ματίνα Δημητριάδη, T: 210 6617777 (ext. 331), E: mdimitriadou@boussias.com Κυριακή Μανθοπούλου, T: 210 6617777 (ext. 156), E: kmanthopoulou@boussias.com

Official Publications

INTERVIEW

Κ. ΑΡΆΠΟΓΛΟΥ: ΟΙΚΟΔΟΜΙΚΌΣ ΟΡΓΑΣΜΌΣ ΣΤΗΝ ΚΡΉΤΗ Α Ν Ά Π Τ Υ Ξ Η Μ Ε Σ Η Μ Α Ν Τ Ι Κ Έ Σ Π Ρ Ο Ο Π Τ Ι Κ Έ Σ Π Α ΡΑΤ Η Ρ Ε Ί ΤΑ Ι Σ Τ Η Ν Κ Τ Η Μ ΑΤΑ Γ Ο ΡΆ Τ Ο Υ Ν Η Σ Ι Ο Ύ

Την κατάσταση που διαμορφώνεται στην αγορά ακινήτων της Κρήτης μετά την πανδημία αλλά και ενόψει των μεγάλων έργων περιγράφει ο νομικός, πρόεδρος της Ένωσης Ιδιοκτητών Ακινήτων του νομού Ηρακλείου, Κώστας Αράπογλου. ΣΥΝΈΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ ΓΙΆΝΝΗ ΠΙΣΠΙΡΊΓΚΟ

40 | C O N S T R U C T I O N

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2021

Α Φ ΙΈ Ρ Ω Μ Α Σ Τ Ι Σ Υ Π Ο Δ Ο Μ Έ Σ Τ Η Σ Κ Ρ Ή Τ Η Σ Πόσο έχει επηρεαστεί η αξία των ακινήτων με αφορμή τα μεγάλα έργα που δρομολογούνται στο νησί, όπως ο οδικός άξονας ΒΟΑΚ και το αεροδρόμιο στο Καστέλι; Οι περιοχές που θα επηρεαστούν περισσότερο από τις υποδομές στις οποίες αναφέρεστε είναι στο βόρειο παραλιακό μέτωπο του νομού Ηρακλείου και του Λασιθίου. Είναι περιοχές που προορίζονται για παραθεριστικές κατοικίες και τουρισμό, και θα έχουν καλύτερη πρόσβαση στο αεροδρόμιο Καστελίου, το οποίο θα έχει αυξημένο όγκο επιβατών, σε σχέση με το υπάρχον αεροδρόμιο. Ήδη, λοιπόν, έχουν αυξηθεί οι τιμές των ακινήτων κατά 15% σε σχέση με πέρυσι και επίσης έχουν αυξηθεί και οι αγοραπωλησίες κατά το ίδιο ποσοστό για τα ακίνητα αυτών των παραθαλάσσιων περιοχών. Ποιες κατηγορίες ακινήτων προσελκύσουν το μεγαλύτερο ενδιαφέρον; Αυτές είναι τα παραθεριστικά ακίνητα, που προορίζονται για μίσθωση σε αλλοδαπούς επισκέπτες είτε με βραχυχρόνια μίσθωση ή με μακροχρόνια, αλλά και οι ξενοδοχειακές μονάδες. Μάλιστα, τα ακίνητα που διατίθενται είναι περιορισμένα για τον σκοπό αυτό, όμως παρατηρείται κινητικότητα στις αγοραπωλησίες ήδη λειτουργούντων μονάδων, οι οποίες αγοράζονται και ανακαινίζονται από ξένους επενδυτές. Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι ο επενδυτικός όμιλος Hines ο οποίος πλειοδότησε στον διαγωνισμό για το Capsis Out of the Blue στην Αγία Πελαγία. Πιστεύετε όμως ότι οι τιμές θα συνεχίσουν την ανοδική πορεία τους και οι αγοραστές θα μπορούν να ανταποκριθούν σε αυτές, δεδομένης της ύφεσης που προκάλεσε η πανδημία; Δεν πιστεύω ότι υπάρχει ύφεση, αντιθέτως βλέπω προοπτική να ανέβουν οι τιμές των ακινήτων ακόμη περισσότερο, όσο προχωρούν τα μεγάλα έργα. Προβλέπω, μάλιστα, διπλασιασμό των τιμών σε βάθος χρόνου. Ειδικά στις αγοραπωλησίες δεν υπάρχει ύφεση, καθώς σύμφωνα με την ΤτΕ έχουν αυξηθεί οι καταθέσεις κατά 19,9 δισ. λόγω του lockdown. Δεν ξοδεύονταν χρήματα σε καταναλωτικές συνήθειες (ταξίδια, αναψυχή κ.ά.), με αποτέλεσμα τα νοικοκυριά να σωρεύσουν καταθέσεις, οι οποίες αναζητούν διέξοδο στην ασφαλή αγορά των ακινήτων με αποτέλεσμα να υπάρχει αύξηση τιμών και αγοραπωλησιών. Επίσης, η αύξηση των τιμών πανελλαδικά κυμαίνεται γύρω στο 8% σε σχέση με πέρυσι, ενώ των αγοραπωλησιών άνω του 10%.

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2021

Να τονίσουμε όμως ότι υπάρχει δυσλειτουργία στην ταχύτητα των αγοραπωλησιών, λόγω του ότι υπάρχουν καθυστερήσεις στην επεξεργασία των φορολογικών δηλώσεων από τη ΔΟΥ Ηρακλείου λόγω έλλειψης προσωπικού, αλλά και λόγω της τηλεργασίας. Για να είμαι πιο συγκεκριμένος, η καθυστέρηση της επεξεργασίας των δηλώσεων φτάνει τους τέσσερις μήνες, και αυτό παρά το γεγονός ότι ήδη έχει εφαρμοστεί η ηλεκτρονική υποβολή των δηλώσεων φόρου μεταβίβασης. Για να γίνει όμως η ηλεκτρονική υποβολή πρέπει ο τίτλος του πωλητή να συμφωνεί απόλυτα με την πραγματική έκταση του ακινήτου. Οπότε οι περισσότερες δηλώσεις γίνονται αντικείμενο επεξεργασίας με βάση το παραδοσιακό σύστημα (αυτοψία υπαλλήλου κ.λπ.), κάτι που καθυστερεί. Ένας ακόμη λόγος καθυστέρησης αφορά το κτηματολογικό γραφείο Ηρακλείου, που καθυστερεί λόγω της υποστελέχωσης, με αποτέλεσμα να ματαιώνονται αγοραπωλησίες. Τι συμβαίνει με το χτίσιμο νέων κατοικιών; Υπάρχει οικοδομικός οργασμός στην Κρήτη αυτήν τη στιγμή. Σύμφωνα με

Κώστας Αράπογλου, Πρόεδρος της Ένωσης Ιδιοκτητών Ακινήτων Νομού Ηρακλείου

τη Στατιστική Υπηρεσία, έχει αυξηθεί ο όγκος των οικοδομικών αδειών κατά 56% πανελλαδικά σε σχέση με πέρυσι, κάτι που δείχνει ότι υπάρχει δυναμική και στις αγοραπωλησίες και στην κατασκευή. Κατά προσέγγιση στη Κρήτη ο όγκος των αδειών είναι όσο και ο μέσος όρος της Ελλάδας. Παρά την άνοδο του κόστους κατασκευής, λοιπόν, υπάρχει έντονη αύξηση της οικοδομικής δραστηριότητας και έχουν αρχίσει να κατασκευάζονται οικοδομές με σκοπό τη μεταπώληση. Το κόστος των υλικών όμως δεν έχει «φρενάρει» την κατασκευαστική δραστηριότητα; Η αύξηση του κατασκευαστικού κόστους δεν είναι αρκετή για να ανακόψει τη δυναμική που υπάρχει. Σε αυτό έχει βοηθήσει ψυχολογικά και η ανακοίνωση, από τον πρωθυπουργό, της αύξησης των αφορολόγητων ορίων των γονικών παροχών, της κατάργησης της εισφοράς αλληλεγγύης για τα εισοδήματα από ενοίκια-οικοδομές, και ότι ο ΕΝΦΙΑ θα είναι χαμηλότερος το 2022. Αρνητικό στοιχείο είναι όμως το ζήτημα της δανειοδότησης, καθώς τα δάνεια που χορηγούν οι τράπεζες τα χορηγούν με ακριβά επιτόκια, είναι προσεκτικές στη χορήγηση λόγω του φόβου των επισφαλειών, γι’ αυτό και ο δανεισμός καλύπτει το 60-70% της αξίας του ακινήτου. Εδώ αξίζει να σημειώσω πως όσον αφορά την κατασκευή της α’ κατοικίας η τάση είναι να αγοράζουν οικόπεδα όσοι θέλουν κατοικία σε κοντινές περιοχές των πόλεων της Κρήτης και να χτίζουν μονοκατοικίες, πετρόχτιστες ή προκάτ, για να αποφύγουν την αγορά ενός διαμερίσματος με όλες τις αρνητικές συνέπειες. Τέλος, θεωρώ ότι η επιστροφή στη μονοκατοικία θα ενισχυθεί έτι περαιτέρω.

CONSTRUCTION |

SPECIAL REPORT

ΑΣΦΑΛΕΙΑ: ΤΟ Α ΚΑΙ ΤΟ Ω ΣΤΙΣ ΥΠΟΔΟΜΕΣ Ο Ι ΑΥ Ξ Η Μ Έ Ν Ε Σ Α Π Α Ι Τ Ή Σ Ε Ι Σ Κ Α Ι Ο Ι Κ Α Θ Ο Ρ Ι Σ Τ Ι Κ Έ Σ ΤΆ Σ Ε Ι Σ

Οι υποδομές οφείλουν να διαθέτουν τον κατάλληλο και σύγχρονο εξοπλισμό σε ό,τι αφορά τα συστήματα ασφαλείας και πυροπροστασίας αλλά και τους ανελκυστήρες, ώστε να προστατεύουν τους χρήστες και τα ίδια τα κτίρια. Ποιες όμως είναι οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουν τα συστήματα αυτά στις υποδομές και ποιες οι προδιαγραφές τους, πόσο σημαντικός είναι ο αυτοματισμός και η συντήρηση, και ποιες οι τελευταίες τεχνολογικές τάσεις που ξεχωρίζουν; ΤΗΣ ΦΩΤΕΙΝΉΣ ΔΑΪΛΆ

42 | C O N S T R U C T I O N

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2021

επιστήμης και της τεχνολογίας. Σχετίζεται με την επιλογή των κατάλληλων υλικών και συστημάτων, χωρίς παρεκκλίσεις και εκπτώσεις στην ποιότητά τους, καθώς και με την ικανότητα των ειδικών που θα εμπιστευτούμε να τα εφαρμόσουν. Σχετίζεται τέλος, με την ικανότητα των συστημάτων να επιτελέσουν το έργο για το οποίο έχουν τοποθετηθεί, κάτι που εξασφαλίζεται μόνο με την καλή και συνεχή συντήρησή τους», υπογραμμίζει.

ΑΝΕΛΚΥΣΤΗΡΕΣ

Οι υποδομές, όποια κι αν είναι η χρήση τους, έχουν αυξημένες απαιτήσεις σε ό,τι αφορά θέματα που άπτονται της ασφάλειας. Οι ιδιαίτερες συνθήκες λειτουργίας και ο αυξημένος αριθμός χρηστών είναι δύο σημαντικοί παράγοντες που επιβάλλουν τον -ακόμα περισσότερο- προσεκτικό και λεπτομερή σχεδιασμό των μελετών εξοπλισμού με ανελκυστήρες, συστήματα ασφάλειας και πυροπροστασίες, σε σύγκριση με τις μικρότερες κτιριακές υποδομές. «Εν αρχή είναι η ασφάλεια», τονίζει ο Νικόλαος Ζώκας, Διπλ. Ηλεκτρολόγος Μηχανικός και Υπεύθυνος Βορείου Ελλάδος της εταιρείας ΤΑΚΗΣ Γ. ΖΑΡΙΦΟΠΟΥΛΟΣ Α.Ε. «Όσο κοινότυπο και να ακούγεται, αυτή είναι η κόκκινη γραμμή που πρέπει να διαπνέει την κάθε μας δραστηριότητα, είτε αυτή σχετίζεται με την ασφάλεια των υποδομών κτιριακών, βιομηχανικών ή δικτύων, είτε ή και προπάντων με την ζωή των χρηστών τους. Μία αρχή που σχετίζεται με τον σχεδιασμό και την αποτελεσματικότητά του στο επίπεδο της μελέτης, σύμφωνα με τις αυστηρές προδιαγραφές των κανονισμών και τα επιτεύγματα της

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2021

Για τον Νίκο Σπυρόπουλο, KLEEMANN Group Engineering Manager, η πρόβλεψη του κατάλληλου χώρου, οι κυκλοφοριακές μελέτες του κτιρίου και η ασφαλής και αξιόπιστη λειτουργία των ανελκυστήρων είναι προκλήσεις για κάθε κτίριο. «Οι ιδιοκτήτες και οι κατασκευαστές κτιρίων καλούνται να προβλέψουν τους κατάλληλους χώρους για την εγκατάσταση ανελκυστήρων, όπως επίσης να προβούν σε κυκλοφοριακές μελέτες του κτιρίου για να εκτιμήσουν τον κατάλληλο αριθμό ανελκυστήρων και των βασικών χαρακτηριστικών τους (ταχύτητα, χωρητικότητα), ελαχιστοποιώντας τους χρόνους αναμονής. Οι κατασκευαστές και οι συντηρητές των ανελκυστήρων με τη σειρά τους, καλούνται να φροντίσουν για την ασφαλή και αξιόπιστη λειτουργία τους, μειώνοντας κατά το δυνατό τις βλάβες, τις δυσλειτουργίες, καθώς και τον θόρυβο που παράγεται στο κτίριο κατά την κίνηση τους», αναλύει. Σε ό,τι αφορά τις παραμέτρους που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη, η Έφη Παπαδογιάννη, Managing Director της KONE AE, επισημαίνει πως η βελτιστοποίηση της ροής των ανθρώπων, ή και των προϊόντων, είναι άμεσα συνυφασμένη με τον σωστό σχεδιασμό. Σύμφωνα με την ίδια, «στόχος είναι η βελτιστοποίηση της ροής των ανθρώπων (People Flow), ή και των προϊόντων, στις υποδομές, μέσω της Ασφαλούς, Αποτελεσματικής και Αξιόπιστης λειτουργίας των ανελκυστήρων, που ταυτόχρονα είναι Ενεργειακά αποδοτική και βιώσιμη (όπως ‘regenerative’και ‘stand by’ λύσεις). Όλα ξεκινούν με σωστό σχεδιασμό, κατανοώντας την διάταξη των εγκαταστάσεων και το πλήθος των ανθρώπων, ώστε να επιλεχθεί ο κατάλληλος αριθμός, τύπος/ταχύτητα, μέγεθος και τοποθεσία των ανελκυστήρων (π.x. να ικανοποιούνται προσβασιμότητα σε ΑΜΕΑ, διαδικασίες ασφαλείας και έκτακτων αναγκών όπως πυροπροστασία, προστασία από βανδαλισμούς, με βάση

και Ευρωπαϊκά πρότυπα). Στις υποδομές, η ανάγκη ελαχιστοποίησης του χρόνου εκτός λειτουργίας των ανελκυστήρων, είναι ακόμη μεγαλύτερη. Αυτό υποστηρίζεται από λύσεις παρακολούθησης, σε πραγματικό χρόνο, της κατάστασης και κίνησης του ανελκυστήρα, αυξάνοντας την αξιοπιστία και τη διαθεσιμότητά του αλλά και την ασφάλεια των χρηστών». Από τη μεριά του, ο κ. Σπυρόπουλος (KLEEMANN) προκρίνει τη σημασία των -ανώτερων πλέον- εθνικών και διεθνών προτύπων. «Οι ανελκυστήρες διέπονται από εθνικά και διεθνή πρότυπα τα οποία ορίζουν κανόνες για την ασφάλεια επιβατών και τεχνικών επίβλεψης και συντήρησης. Τα περισσότερο διαδεδομένα πρότυπα ασφαλείας είναι τα ευρωπαϊκά ΕΝ 81-20 και ΕΝ 81-50, το πρότυπο ASME A17.1 των ΗΠΑ και Καναδά, καθώς επίσης ορισμένα πρότυπα από Ρωσία (GOST) και Ιαπωνία (JIS). Θα πρέπει να σημειωθεί ότι το επίπεδο ασφάλειας των προτύπων τα τελευταία χρόνια έχει αυξηθεί σε πολύ μεγάλο βαθμό οδηγώντας σε σημαντική μείωση των ατυχημάτων», σημειώνει. Από τις τεχνολογικές εξελίξεις/τάσεις, η κα Παπαδογιάννη (ΚΟΝΕ ΑΕ) στέκεται -μεταξύ άλλων- στα “Destination Controls”, την “touchless” τεχνολογία και τους ΑΙ ανελκυστήρες. Για την ίδια, «η τεχνολογία, η αστικοποίηση και η βιωσιμότητα ως μέγα-τάσεις αποτελούν σαφώς κίνητρο για πολλές εξελίξεις. Πλέον συναντάμε πολλαπλούς θαλάμους στο ίδιο φρεάτιο, “Destination Controls” που βελτιστοποιούν τις διαδρομές, “touchless” τεχνολογία, εξαιρετικές ταχύτητες σε πολύ ψηλά κτίρια, συνεχώς πιο χαμηλές καταναλώσεις και αποδοτικότητα ως προς τον διαθέσιμο χώρο, AΙ ανελκυστήρες που μπορούν να ανταλλάσσουν πληροφορίες σε πραγματικό χρόνο μέσω Cloud, ειδοποιούν για επικείμενη βλάβη, συντελώντας στην προληπτική συντήρηση και διασφαλίζοντας μεγαλύτερη επικοινωνία και φυσικά το Digital Experience των επιβατών καθώς ο ανελκυστήρας θα μπορεί να συνδέεται με εφαρμογές των χρηστών ή τρίτων, όπως ρομπότ παράδοσης, έξυπνες εφαρμογές κατοικιών, λύσεις διαχείρισης επισκεπτών και έξυπνης πρόσβασης». Ο κ. Σπυρόπουλος ξεχωρίζει και το ΙoΤ (Internet of Things), λέγοντας πως «οι τελευταίες τάσεις στο χώρο αφορούν τη χρήση IoT για την πρόβλεψη πιθανών μελλοντικών βλαβών (predictive maintenance) και τη δυνατότητα πληθώρας smart λειτουργιών, όπως για παράδειγμα

CONSTRUCTION |

SPECIAL REPORT η αναγνώριση από τον ανελκυστήρα του ορόφου προορισμού του κάθε επιβάτη. Πρόσφατα, η πανδημία του Covid19 οδήγησε τους κατασκευαστές στην ανάπτυξη λύσεων για την ασφαλή χρήση του ανελκυστήρα από τους επιβάτες (air purifier, touchless κομβία)». Κλείνοντας, η κα Παπαδογιάννη (KONE AE) δηλώνει πως «η προληπτική συντήρηση και ο έγκαιρος εκσυγχρονισμός των ανελκυστήρων, ιδιαίτερα στις υποδομές όπου η χρήση τους είναι πιο απαιτητική -κάτι που μπορεί να σημαίνει και ιδιαίτερο προγραμματισμό-, αποτελούν βασικές προϋποθέσεις, καθώς διατηρούνται ασφαλείς και αξιόπιστοι, υποστηρίζεται η εύρυθμη λειτουργία τους μεγιστοποιώντας τον χρόνο λειτουργίας τους, ενώ διαφυλάσσεται η διάρκεια ζωής τους».

Έφη Παπαδογιάννη, Managing Director KONE AE

ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ

Ο Ιωάννης Μαθιουδάκης, Δ/νων Σύμβουλος της ΚΕΜΕΤΑ ΑΕ, σε ό, τι αφορά τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν τα συστήματα ασφαλείας στις υποδομές, επισημαίνει πως οι υποδομές, «λόγω του μεγέθους τους και των ιδιαίτερων απαιτήσεων τους, όπως είναι η αθρόα προσέλευση πολιτών, επιβάλλουν την χρήση εξελιγμένων συστημάτων συναγερμού, συστημάτων περιμετρικής προστασίας, ελέγχου πρόσβασης και κλειστών κυκλωμάτων τηλεόρασης. Το μέγεθος και η έκταση που καλύπτουν αυτά τα συστήματα καθιστούν απαραίτητη για την υλοποίηση τους την χρήση καλωδίων οπτικών ινών. Αντίστοιχα αυξημένες είναι και οι απαιτήσεις των συστημάτων CCTV, τόσο για την επεξεργασία των σημάτων video των δικτυακών καμερών υψηλής ανάλυσης, όσο και για την αποθήκευση πολύ μεγάλου όγκου δεδομένων σε συστοιχίες σκληρών δίσκων. Η τεχνολογία εδώ έρχεται να βοηθήσει τον χρήστη μέσω της τεχνητής νοημοσύνης (artificial intelligence) και των αλγoρίθμων βαθιάς εκμάθησης (deep learning algorithms) που ενσωματώνονται ολοένα και περισσότερο στα συστήματα CCTV, τα οποία σε αντίθεση με τα υπόλοιπα βρίσκονται σε συνεχή και αλματώδη εξέλιξη». Για το ίδιο θέμα, ο Δημήτρης Μητρόπουλος, Ιδιοκτήτης και Γενικός Διευθυντής της iSecurity στέκεται στα συστήματα ασφαλείας Grade 3 ή 4 και την κατάλληλη εκπαίδευση των ανθρώπων που τα χειρίζονται. «Όταν καλούμαστε να σχεδιάσουμε ένα σύστημα ασφαλείας για μεγάλες και πολύπλοκες υποδομές (πχ. μετρό, τράπεζες, δημόσια κτίρια κλπ.), οι προκλήσεις που

44 | C O N S T R U C T I O N

Ιωάννης Μαθιουδάκης, Δ/νων Σύμβουλος ΚΕΜΕΤΑ ΑΕ

Παύλος Παύλου, Company Head Director Π. & Κ. Παύλου ΟΕ - Fire Protection Specialist

αντιμετωπίζουμε είναι υψηλότερες και ιδιαίτερες. Για τον λόγο αυτό, μιλάμε αποκλειστικά για συστήματα ασφαλείας Grade 3 ή 4, τα οποία δεν αφήνουν περιθώρια παράκαμψης. Το κρίσιμο σημείο είναι η επαρκής εκπαίδευση των ανθρώπων που θα κληθούν να χειριστούν τα συστήματα υψίστης ασφαλείας», υπογραμμίζει. Για τις προδιαγραφές των συστημάτων ασφαλείας, ο κ. Μητρόπουλος τονίζει ότι τα συστήματα θα πρέπει να είναι εύκολα στον χειρισμό για να περιορίζεται η πιθανότητα του ανθρώπινου λάθους. «Η κάθε περίπτωση είναι διαφορετική. Άλλες είναι οι ανάγκες ασφάλειας που έχει μια τράπεζα και άλλες οι ανάγκες ασφάλειας ενός αεροδρομίου, για παράδειγμα. Σε κάθε περίπτωση, πρέπει να γίνει ενδελεχής μελέτη, όχι μόνο των χώρων αλλά και των επιμέρους κινδύνων. Δεν περιοριζόμαστε μόνο στην κλοπή ή την πυρκαγιά, αλλά εξετάζουμε και επιμέρους περιπτώσεις που κινδυνεύει η ασφάλεια των εργαζομένων. Κοινός παρονομαστής είναι ο σχεδιασμός του πλέον σύγχρονου συστήματος ασφαλείας που θα είναι απλό στην χρήση του, θα διευκολύνει τη δουλειά των ελεγκτών που θα το διαχειρίζονται και θα μειώνει – μέσω αυτοματισμών – την πιθανότητα του ανθρώπινου λάθους. Για παράδειγμα, με τις σύγχρονες τεχνολογίες video analytics, επιτυγχάνεται η πλήρης καταγραφή όλων των ανθρώπινων κινήσεων με τη χρήση σύγχρονων καμερών οι οποίες είναι έξυπνα τοποθετημένες σε κρίσιμα σημεία. Έτσι, έχουμε τη δυνατότητα αυτόματου εγκλωβισμού ατόμου, εφόσον έχουν καταγραφεί εκ των προτέρων «ύποπτες» κινήσεις», επισημαίνει. Ο κ. Μαθιουδάκης (ΚΕΜΕΤΑ ΑΕ) στέκεται στη σημασία του αυτοματισμού και τα λογισμικά που ενοποιούν διαφορετικά υποσυστήματα σε ένα ενιαίο και διαδραστικό περιβάλλον. Σύμφωνα με τον ίδιο, «το μέγεθος, η πολυπλοκότητα και η απαιτούμενη αλληλεπίδραση μεταξύ των υποσυστημάτων ασφάλειας και πυρασφάλειας μίας σύγχρονης εγκατάστασης κατέστησαν απαραίτητο τον κεντρικό και αυτοματοποιημένο έλεγχο τους, έτσι ώστε να επιτευχθεί η εύκολη, πρακτική και αποτελεσματικότερη λειτουργία τους, με στόχο την ορθότερη και αμεσότερη ανταπόκριση του προσωπικού σε έκτακτα συμβάντα συναγερμού. Για την ικανοποίηση αυτής της ανάγκης έχουν αναπτυχθεί λογισμικά που είναι σε θέση να ενοποιήσουν υποσυστήματα διαφορετικού σκοπού εγκατάστασης και, πολλές

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2021

CONSTRUCTION |

SPECIAL REPORT φορές, διαφορετικών κατασκευαστών, σ’ ένα ενιαίο υπολογιστικό και διαδραστικό περιβάλλον, επιτυγχάνοντας την πλήρη διασύνδεση και αλληλεπίδραση των υποσυστημάτων μεταξύ τους. Με την βοήθεια αυτών των υπολογιστικών πλατφόρμων ολικής διαχείρισης κινδύνων (danger management systems), πραγματοποιείται η σύγχρονη ολιστική διαχείριση και ο έλεγχος των διαφορετικών υποσυστημάτων σ’ ένα ενιαίο γραφικό περιβάλλον εργασίας επί των κατόψεων της εγκατάστασης». Ο κ. Μητρόπουλος (iSecurity) τονίζει τη μεγάλη σημασία και το απαραίτητο της συντήρησης και του εκσυγχρονισμού των συστημάτων ασφαλείας. «Είναι απολύτως σημαντικές. Η συντήρηση θα πρέπει να γίνεται βάσει αυστηρών προδιαγραφών και αναλυτικού τεχνικού εγχειριδίου. Παράλληλα, ο εκσυγχρονισμός των συστημάτων ασφαλείας είναι επίσης απαραίτητος καθώς οι κίνδυνοι μεταλλάσσονται αλλά και οι τεχνολογίες αναπτύσσονται ραγδαία και μας δίνουν τη δυνατότητα να τους αντιμετωπίζουμε αποτελεσματικά» δηλώνει σχετικά. Ο κ. Μαθιουδάκης (ΚΕΜΕΤΑ ΑΕ) τονίζει ότι η συντήρηση είναι μια αναγκαία συνθήκη ενώ πολλές φορές αντιμετωπίζεται ως κόστος, ακόμα και σε πολλές δημόσιες υποδομές. «Η λειτουργία των σύγχρονων συστημάτων ασφάλειας και πυρασφάλειας απαιτεί εκπαιδευμένους χρήστες -και όχι τον παραδοσιακό φύλακα του παρελθόντος. Αντίστοιχα επιβάλλεται η συντήρηση των συστημάτων σύμφωνα με τη νομοθεσία, τα πρότυπα και τις οδηγίες των οίκων κατασκευής. Εξαιτίας της πολυπλοκότητας των σύγχρονων συστημάτων, ολοένα και περισσότερο απαιτείται η εξειδικευμένη γνώση και εκπαίδευση των τεχνικών που επιφορτίζονται με την συντήρηση τους και την αποκατάσταση πιθανών βλαβών. Η συντήρηση των συστημάτων πολλές φορές εκλαμβάνεται ως μία δυσάρεστη κοστοβόρα διαδικασία, αλλά είναι μία αναγκαία συνθήκη έτσι ώστε η αρχική επένδυση της απόκτησης ενός συστήματος να αποσβεστεί σε όσο το δυνατόν μεγαλύτερο βάθος χρόνου. Αυτό το φαινόμενο παρατηρείται δυστυχώς σε μεγάλο μέρος των δημοσίων υποδομών, με αποτέλεσμα μετά από ελάχιστα χρόνια από την παράδοση των συστημάτων σε επιχειρησιακή λειτουργία, αυτά να υπολειτουργούν στην καλύτερη περίπτωση, ασυντήρητα», καταλήγει.

46 | C O N S T R U C T I O N

ΠΥΡΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑ

Δημήτρης Μητρόπουλος, Ιδιοκτήτης & Γενικός Διευθυντής iSecurity

Νίκος Σπυρόπουλος, KLEEMANN Group Engineering Magager

Νικόλαος Ζώκας, Υπεύθυνος Βορείου Ελλάδος ΤΑΚΗΣ Γ. ΖΑΡΙΦΟΠΟΥΛΟΣ ΑΕ

Ο Παύλος Παύλου, Company Head Director της εταιρείας Π. & Κ. Παύλου ΟΕ, και Fire Protection Specialist, τονίζει ότι στην Ελλάδα μία πρόκληση είναι το ότι η πυρασφάλεια αντιμετωπίζεται περισσότερο ως υποχρεωτικότητα από τον νόμο, και όχι ως μέσο πρόληψης/καταστολής. «Η κύρια πρόκληση που καλούμαστε να διαχειριστούμε ως Εξειδικευμένη Εταιρεία Πυροπροστασίας & Πυρασφάλειας, είναι ότι η πυρασφάλεια, σε αντίθεση με το εξωτερικό, κατατάσσεται πολύ χαμηλά ως προς την αναγκαιότητα και τη σπουδαιότητα στην υποδομή και αντιμετωπίζεται περισσότερο ως υποχρεωτικότητα από τον νόμο παρά σαν προληπτικό ή/και κατασταλτικό μέσο για την προστασία της ανθρώπινης ζωής και περιουσίας. Συνέπεια αυτής της αντίληψης είναι η επιλογή των υλικών τόσο στην παθητική πυροπροστασία (επιλογή ποιότητας υλικών που χρησιμοποιούνται από το αρχικό στάδιο κατασκευής) όσο και την ενεργητική (ποιότητα συστημάτων έγκαιρης ανίχνευσης για φωτιά και κατάλληλων υλικών που απαιτούνται για την κατάσβεση)να γίνεται βάσει του κόστους και όχι της ποιότητάς τους», δηλώνει χαρακτηριστικά. Σε ό,τι αφορά τις προδιαγραφές που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη, ο κ. Παύλου ξεχωρίζει τη δυνατότητα σύνδεσης του συστήματος πυρασφάλειας με άλλα συστήματα ελέγχου. Αναλυτικότερα, σχολιάζει πως «έχοντας ως αυτονόητες τις παραμέτρους της Αξιοπιστίας και της Ποιότητας Κατασκευής, το επόμενο απολύτως απαραίτητο χαρακτηριστικό ενός συστήματος θα έλεγα ότι είναι η «Επικοινωνία». Η δυνατότητα σύνδεσης και συνεργασίας (Επικοινωνία) του συστήματος πυρασφάλειας με άλλα συστήματα ελέγχου όπως π.χ. κάμερες ασφαλείας, access control, alert messages κ.α., προσφέρει στον χρήστη την δυνατότητα συγκεντρωτικής και στοχευμένης διαχείρισης του κινδύνου και την ταχύτερη απόκριση σε ένα ενδεχόμενο συμβάν, προστατεύοντας ουσιαστικά καλύτερα τις ανθρώπινες ζωές και περιορίζοντας παράλληλα τις υλικές ζημιές». Για τον Παύλο Κούσση, Μηχανολόγο Μηχανικό ΑΠΘ & Υπεύθυνο τεχνικού τμήματος και εγκαταστατών ΜΟΒΙΑΚ ΑΕ, ο μελετητής και ο εγκαταστάτης του συστήματος πρέπει να ακολουθεί συγκεκριμένα πρότυπα και τις απαιτήσεις τους. «Οι προδιαγραφές που πρέπει να ικανο-

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2021

ποιούν τα συστήματα πυροπροστασίας, αναφέρονται με σαφήνεια στο σχετικά νέο Προεδρικό Διάταγμα 41/2018, αλλά και στην παλαιότερη Πυροσβεστική Διάταξη 15/2014. Για την σύνταξη κάθε τεχνικής περιγραφής συστήματος, ο μελετητής πρέπει να ακολουθεί για τους υπολογισμούς του κάθε συστήματος τα συγκεκριμένα πρότυπα, αλλά και ο εγκαταστάτης επίσης τις απαιτήσεις του κάθε προτύπου», επισημαίνει. Για τις εξελίξεις/τάσεις στα συστήματα πυροπροστασίας, ο κ. Παύλου (Π. & Κ. Παύλου ΟΕ) σχολιάζει πως «η εμφάνιση σύνθετων πυρανιχνευτών που ενσωματώνουν τεχνολογία ανίχνευσης καπνού/ θερμότητας/CO και εμπεριέχουν οπτικοακουστική ειδοποίηση, ή επίσης οι ανιχνευτές ανάλυσης αέρα που ανιχνεύουν σε πραγματικό χρόνο την αύξηση των μικροσωματιδίων άνθρακα που εκλύονται κατά την υπερθέρμανση ενός υλικού προ της εκδήλωσης καπνού, είναι κάποια από τα επιτεύγματα που δίνουν λύση στους μελετητές και αυξάνουν το αίσθημα της ασφάλειας και την αποτελεσματικότητα στη διαχείριση του κινδύνου από φωτιά».

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2021

Ο κ. Κούσσης (ΜΟΒΙΑΚ ΑΕ) ξεχωρίζει τα clean agent συστήματα, λέγοντας πως «η επιλογή ενός συστήματος πυροπροστασίας για κατάσβεση σε Εγκαταστάσεις/ Υποδομές κρίσιμης σημασίας, είναι μια σύνθετη διαδικασία. Οι τάσεις πλέον αφορούν συστήματα κατάσβεσης με μέσα κατάσβεσης φιλικά στο περιβάλλον, ασφαλή για τον άνθρωπο τα οποία επιτυγχάνουν την κατάσβεση χωρίς ζημιές στον χώρο που προστατεύουν (χωρίς υπολείμματα και ηλεκτρικά μη αγώγιμο), δηλαδή τα γνωστά σε όλους clean agent συστήματα».

Tα συστήματα οφείλουν να επιτελούν το έργο για το οποίο έχουν τοποθετηθεί

Όσον αφορά τον αυτοματισμό, όπως επισημαίνει ο κ. Κούσσης (MOBIAK AE), ο χρόνος κατάσβεσης είναι ιδιαίτερα σημαντικός στις υποδομές. «Η επιλογή των σωστών υλικών σε ένα σύστημα αυτόματης κατάσβεσης είναι η σίγουρη λύση για τον μελετητή, εγκαταστάτη και χρήστη ενός συστήματος κατάσβεσης. Είναι εύκολα κατανοητό, όταν μιλάμε για κατάσβεση σε χώρους υποδομών (π.χ. Server Room), η ιδιαίτερη σημασία που έχει ο χρόνος. Ο αυτοματισμός, λοιπόν, στη λειτουργία των συστημάτων πυροπροστασίας και η γνώση της εγκατάστασης ενός συστήματος, είναι τα στοιχεία που θωρακίζουν τις υποδομές», καταλήγει. Τέλος, ο κ. Παύλου (Π. & Κ. Παύλου ΟΕ) τονίζει ότι, μετά το πέρας 10 χρόνων, οποιοδήποτε σύστημα πρέπει να εκσυγχρονίζεται. Σύμφωνα με τον ίδιο, «όπως κάθε σύστημα ασφαλείας, προαπαιτούμενο για την καλή λειτουργία του είναι η τακτική συντήρηση. Θεωρούμε ότι οποιοδήποτε σύστημα ξεπερνά τη δεκαετία, χρειάζεται να εκσυγχρονίζεται ώστε να βελτιώνεται το επίπεδο της πυροπροστασίας βάσει των νέων προδιαγραφών ασφαλείας».

CONSTRUCTION |

ADVERTORIAL

ΑΙΣΘΗΤΗΡΑΣ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΥΠΕΡΘΕΡΜΑΝΣΗΣ ΤΩΝ ΚΑΛΩΔΙΩΝ Π Ρ Ο Σ ΤΑΤ Ε Ύ Ε Ι ΤΟ Ν Η Λ Ε Κ Τ Ρ Ι ΚΌ Π Ί Ν Α Κ Α ΚΑΙ ΤΙΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΈΣ ΣΥΝΔΈΣΕΙΣ

ποια κι αν είναι η εγκατάστασή σας, είναι σίγουρο πως θέλετε να αποτρέψετε την υπερθέρμανση των ηλεκτρικών καλωδίων του πίνακα και την πρόκληση πυρκαγιάς. Για να αποφευχθεί αυτό, χρειάζεστε έναν έξυπνο και προηγμένο αισθητήρα που θα αντιλαμβάνεται έγκαιρα την υπερθέρμανση των καλωδίων και των ηλεκτρικών συνδέσεων. Η Schneider Electric πρωτοπορεί στον ψηφιακό μετασχηματισμό, τη διαχείριση ενέργειας και τον αυτοματισμό και οδηγεί την ασφάλεια του κτιρίου στο επόμενο επίπεδο, προσφέροντας τον νέο έξυπνο αισθητήρα PowerLogicTM HeatTag, ένα επαναστατικό προϊόν που παρέχει πρόληψη πυρκαγιάς σε ηλεκτρικούς πίνακες διανομής. Το PowerLogicTM HeatTag καινοτομεί και εκμεταλλεύεται την Τεχνητή Νοημοσύνη και τις δυνατότητές της, επιτρέποντας σε πραγματικό χρόνο τη συνεχή ανάλυση του αέρα μέσα στον ηλεκτρικό πίνακα και την ανίχνευση της υπερθέρμανσης των καλωδίων. Σε περίπτωση εντοπισμού μιας ανωμαλίας, ο κάτοχος του αισθητήρα ενημερώνεται αμέσως με ειδοποίηση στο κινητό του.

ΈΛΕΓΧΟΣ ΣΥΝΘΗΚΏΝ ΜΕ ΤΕΧΝΗΤΉ ΝΟΗΜΟΣΎΝΗ

Ο έξυπνος αισθητήρας της Schneider Electric είναι εξοπλισμένος με αλγόριθμο Τεχνητής Νοημοσύνης και διαθέτει τρία (3) επίπεδα ειδοποιήσεων ανάλογα με τη σοβαρότητα της υπερθέρμανσης, χωρίς να αντικαθιστά το σύστημα πυρασφάλειας του κτιρίου. Το PowerLogicTM HeatTag παρακολουθεί και καταγράφει συνεχώς την ποιότητα του αέρα που κυκλοφορεί στον πίνακα διανομής, τη θερμοκρασία αλλά και την υγρασία του περιβάλλοντος, προσφέροντας ακόμα πιο ακριβή αποτελέσματα.

ΕΎΚΟΛΗ ΤΟΠΟΘΈΤΗΣΗ

Το PowerLogicTM HeatTag τοποθετείται εύκολα σε ράγα DIN και ασύρματη επικοινωνία, με αποτέλεσμα να μην απαιτείται κάποια

48 | C O N S T R U C T I O N

ιδιαίτερη εργασία κατά την εγκατάστασή του. Επίσης, είναι δυνατή η τοποθέτησή του σε οποιονδήποτε πίνακα διανομής που δεν διαθέτει σύστημα εξαναγκασμένου εξαερισμού, αλλά και σε όλα τα συστήματα διαχείρισης κτιρίων τύπου BMS.

ΠΡΟΗΓΜΈΝΗ ΣΥΝΔΕΣΙΜΌΤΗΤΑ

Ο έξυπνος αισθητήρας PowerLogicTM HeatTag αποτελεί τμήμα του ευρύτερου οικοσυστήματος ψηφιακού μετασχηματισμού της Schneider Electric. Αφού εγκατασταθεί με απλό τρόπο, αμέσως πραγματοποιείται η σύνδεση με την πλατφόρμα IoT EcoStruxureTM. Έπειτα, ο χρήστης διαχειρίζεται την εφαρμογή «Συνεχής θερμική μέτρηση» μέσω του EcoStruxure Power Monitoring Expert για την αποθήκευση δεδομένων, του ιστορικού του εξοπλισμού και όλων των ειδοποιήσεων. Χάρη στο σύνολο των τεχνολογικών δυνατοτήτων και καινοτομιών της Schneider Electric, μπορείτε να προλαμβάνετε το ενδεχόμενο υπερθέρμανσης των ηλεκτρικών καλωδίων του πίνακα διανομής, παρακολουθώντας σε βάθος χρόνου τις ηλεκτρικές συνδέσεις της εγκατάστασής σας.

SCHNEIDER ELECTRIC A: Αγίου Θωμά 27, Μαρούσι 15124 Τ: 210 6295200 Ε: gr-ccc@schneider-electric.com www.se.com/gr/el

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2021

presents OUTLINE

ΝΕΑ ∆Ε∆ΟΜΕΝΑ. ΝΕΑ ΕΠΟΧΗ. ΝΕΑ ∆ΥΝΑΜΙΚΗ.

Τα πρώτα ελληνικά βραβεία για τα δομικά υλικά και τα συστήματα δόμησης ανανεώθηκαν και επιστρέφουν δυναμικά!

Υποβολή Υποψηφιοτήτων έως:

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 12/11/2021 Μάθετε περισσότερα στο:

NEGATIVE

www.buildingmaterialsawards.gr

Υποψηφιότητες: Θάλεια Σπυράτου, Τ: 210 6617777 (εσωτ. 163), Ε: tspyratou@boussias.com Χορηγίες: Ματίνα Δημητριάδου, Τ: 210 6617777 (εσωτ. 331), Ε: mdimitriadou@boussias.com Πληροφορίες: Δανάη Τριγκάκη, Τ: 210 6617777 (εσωτ 175), Ε: dtrigkaki@boussias.com

Official Publications

OPINION Του ΔΡ. ΓΙΆΝΝΗ ΚΟΝΤΟΎΛΗ

ΠΥΡΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΚΤΙΡΙΩΝ: ΕΛΛΕΙΨΕΙΣ ΚΑΙ ΔΡΑΣΕΙΣ Ο πρόσφατος Κανονισμός Πυροπροστασίας, σχεδόν 30 χρόνια μετά τον πρώτο, έθεσε νέες, πιο σύγχρονες βάσεις για την πυρασφάλεια των κατασκευών. Όμως, συνεχίζουν να υπάρχουν κενά τα οποία πρέπει να ληφθούν υπόψη, αλλά και δράσεις οι οποίες πρέπει να πραγματοποιηθούν, ώστε να βελτιωθεί ο κανονισμός και να είναι πλέον ενημερωμένος.

χουν περάσει τρία χρόνια από την έκδοση του Κανονισμού Πυροπροστασίας κτιρίων Π.Δ. 41/2018. Από τότε έχουν αλλάξει πολλά πράγματα: έχουν εκδοθεί πυροσβεστικές διατάξεις, έχει εκδοθεί ερμηνευτική εγκύκλιος από το υπουργείο, έχουμε νέες απαιτήσεις που προέκυψαν από εκτεταμένες πυρκαγιές και είναι σαφέστατα καιρός να γίνει επικαιροποίηση του κανονισμού. Αυτή η ανάγκη δεν προκύπτει μόνο από αλλαγές που έχουν επέλθει.

ΟΙ ΕΛΛΕΊΨΕΙΣ ΚΑΙ ΤΑ ΣΗΜΕΊΑ ΠΟΥ ΧΡΉΖΟΥΝ ΒΕΛΤΊΩΣΗΣ

Δυστυχώς υπάρχουν και πολλά πράγματα που δεν έχουν αλλάξει καθόλου και τα οποία πρέπει να αλλάξουν. Για παράδειγμα, ενώ προτείνουμε σήμερα -και καλά κάνουμε-, επικαιροποίηση του κανονισμού πυροπροστασίας του 2018, τα ξενοδοχεία μας, η βαριά εξαγωγική βιομηχανία της Ελλάδας, υπάγονται στον προηγούμενο Κανονισμό Π.Δ. 71/1988. Έχουμε λοιπόν τα πιο σημαντικά κτίρια για τον ελληνικό τουρισμό, που παρέχουν τις υπηρεσίες τις οποίες εξάγουμε, δεν υπάγονται στον νεότερο νόμο αλλά να υπάγονται σε ένα νόμο παλαιό και απαρχαιωμένο, 33 ετών. Επιπλέον, ανεξάρτητα με το αν ο νόμος, μαζί με τις διευκρινίσεις που έχουν γίνει σε αυτόν, είναι επίκαιρος ή όχι, υπάρχει ένα σημαντικό έλλειμμα στον μηχανισμό ελέγχου. Όπως πολύ πικρά διαπιστώσαμε

50 | C O N S T R U C T I O N

και κατά τη διάρκεια της πανδημίας, οι κανονισμοί και οι νόμοι, δεν επαρκούν από μόνοι τους αν δεν υπάρχει ένας ικανός μηχανισμός ελέγχου για να τους επιβάλει. Στην περίπτωση του κανονισμού πυροπροστασίας, ο μηχανισμός αυτός απλώς λείπει. Είναι σημαντικό, και πρέπει να το τονίσουμε, ότι με μια Πυροσβεστική Διάταξη, την υπ’ αρ. 19/2020 Πυροσβεστική Διάταξη με θέμα «Διαδικασία επιβολής διοικητικών προστίμων για παραβάσεις επί κανονιστικών διατάξεων νομοθεσίας πυροπροστασίας», μέρος του Κανονισμού Πυροπροστασίας, το τμήμα που αποκαλούμε ενεργητική πυροπροστασία, απέκτησε την απαρχή ενός μηχανισμού ελέγχου. Δηλαδή κατηγοριοποιήθηκαν οι παραβάσεις και δόθηκαν ύψη για τα πρόστιμα. Αυτό είναι πάρα πολύ σημαντικό, διότι μειώνεται σημαντικά το φαινόμενο της αυθαιρεσίας των κατά τόπους αρχών και μπαίνει ένας κεντρικός κανονισμός για το πώς θα αντιμετωπίζονται όσοι δεν υπακούν στο νόμο. Από την άλλη μεριά, το τμήμα που αφορά την παθητική πυροπροστασία δεν υπόκειται σε κανέναν έλεγχο απολύτως. Δεν είναι παράλογο, λοιπόν, να πιστεύουμε ότι όσοι μηχανικοί και ιδιοκτήτες υπακούν το νόμο το κάνουν από πατριωτισμό, ή από έναν αόριστο φόβο ότι αν κάποτε δημιουργηθεί φωτιά, τότε και μόνο τότε, θα το ψάξει κάποιος και τότε πιθανόν να βρεθούν ένοχοι με σοβαρότατα προβλήματα με τη δικαιοσύνη. Είναι αυτό όμως επιθυμητό; Δεν είναι

σωστότερο να έχουμε έναν υγιή μηχανισμό ελέγχου με βάση δειγματοληψίες και σε μεγαλύτερα κτίρια βάσει συστηματικών καθολικών ελέγχων; Θυμίζω ότι στη Γερμανία το αεροδρόμιο του Βερολίνου (Berlin Brandenburg) είχε προβλήματα τέτοιου είδους: Πρώτα κατασκευάστηκε και μετά, όταν επρόκειτο να παραδοθεί για χρήση από το κοινό, το 2011, διαπιστώθηκε (έστω και εκ των υστέρων) ότι υπήρχαν σημαντικά προβλήματα στην πυροπροστασία τα οποία όταν ελέγχθηκαν ενδελεχώς διαπιστώθηκε ότι έπρεπε να γίνει σημαντικότατη ανακατασκευή σε μεγάλο κομμάτι. Αυτό κόστισε στο γερμανικό λαό εννέα χρόνια (το αεροδρόμιο εγκαινιάστηκε τον Οκτώβριο του 2020) και δισεκατομμύρια για τον προϋπολογισμό του αεροδρομίου. Το κόστος το 2013 είχε φτάσει 4,3 δισ. ευρώ, ενώ το κόστος πέρασε τα 7,3 δισ. ευρώ το 2018. Γυρνώντας στο δικό μας περιβάλλον, τι θεωρείτε πιο πιθανό να γινόταν; Σε κάθε περίπτωση τέτοια φαινόμενα δεν είναι αποδεκτά και χρειαζόμαστε ένα σοβαρό και σταθερό πλαίσιο λειτουργίας το οποίο θα βελτιώνει την ποιότητα των κτιρίων μας και θα τα κάνει πιο ασφαλή για τον άνθρωπο. Με έγκαιρο έλεγχο. Ένα άλλο σημαντικό ζήτημα που έχουμε κάθε καλοκαίρι, είναι οι δασικές πυρκαγιές οι οποίες απειλούν τα σπίτια που βρίσκονται στην ζώνη μίξης δασών-οικισμών. Ο Κανονισμός Πυροπροστασίας δεν αναφέρει τίποτα για αυτά –δεν αναγνωρίζει ζώνες μίξης δασών - οικισμών. Πρέπει να

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2021

αναγνωρίσουμε ότι η Πυροσβεστική Υπηρεσία έχει εκδώσει οδηγία με προαιρετικό χαρακτήρα η οποία όμως δεν είναι αρκετή (Εγκύκλιος Πυροσβεστικού Σώματος Α.Π. 35380 Φ.700.5/ 11-6-2019, «Προτεινόμενα μέτρα και μέσα πυροπροστασίας υφιστάμενων κατοικιών εντός ή πλησίον δασών και δασικών εκτάσεων»). Το Κράτος πρέπει να λάβει πρόνοια μέσα από τον Κανονισμό Πυροπροστασίας για να προστατεύσει και τους ανθρώπους και τις κατασκευές από τη φωτιά στη ζώνη μίξης δασών-οικισμών. Είναι κατανοητό ότι φυσικά φαινόμενα όπως οι πυρκαγιές δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν εύκολα Αυτό όμως που μπορούμε σαφέστατα να κάνουμε είναι να αυξήσουμε την ανθεκτικότητα των κτιρίων στις ζώνες δασών - οικισμών ακριβώς με τον ίδιο τρόπο που αυξήσαμε, και με μεγάλη αποτελεσματικότητα μάλιστα, την ανθεκτικότητα των κτιρίων στις ζώνες υψηλής σεισμικής δραστηριότητας. Το κράτος λοιπόν έχει εμπειρία. Ακριβώς αυτό το οποίο συζητάμε για τη φωτιά το έχει κάνει και για τους σεισμούς. Αυτή η διαφοροποίηση είναι κάτι το οποίο πρέπει να ενσωματωθεί στον ενημερωμένο Κανονισμό Πυροπροστασίας. Επιπλέον, έχουμε σημαντικότατο έλλειμμα στην ακαυστότητα των προσόψεων υψηλών κτιρίων. Το πρώτο παράδειγμα που το κράτος θα βρει μπροστά του είναι ο πύργος ο οποίος θα φτιαχτεί στην επένδυση του Ελληνικού. Είναι σαφές και στο κράτος ότι το Π.Δ. 41 δεν επαρκεί. Είναι προφανές ότι πρέπει να γίνει εφαρμογή αυστηρά πιστοποιημένων δομικών υλικών και συστημάτων, χρειάζεται να είμαστε σίγουροι ότι αυτά αναφέρονται στην οικοδομική άδεια ή στα σχετικά έγγραφα που κατατίθενται και επιπλέον πρέπει να δημιουργηθεί νέο πρότυπο δοκιμής μεγάλης κλίμακας προσόψεων. Και όλα αυτά πρέπει να ελέγχονται στη φάση της εφαρμογής. Είναι αναγκαίο λοιπόν να προχωρήσουμε σε αποδοχή ότι μπορούν να χρησιμοποιηθούν μελέτες με βάση την απόδοση (performance-based) για περιπτώσεις που δεν μπορούν να καλυφθούν από την μέθοδο των προδιαγραφών (prescriptionbased) που περιγράφονται στον Κανονισμό Πυροπροστασίας και καλύπτουν τις συνηθισμένες περιπτώσεις. Για να μπορέσει όμως να κρίνει κανείς τα αποτελέσματα μελέτης με βάση την απόδοση, θα πρέπει να υπάρχουν και άνθρωποι οι οποίοι μπορούν να κατανοήσουν τέτοιες μελέτες. Είναι απαραίτητο λοιπόν να

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2021

θεσμοθετηθεί περίγραμμα του επαγγέλματος του πυρομηχανικού. Στο κομμάτι αυτό και της εκπαίδευσης αλλά και του επαγγέλματος έχουμε κατά βάση απουσία του Κράτους και εκεί θα πρέπει να δοθεί βάρος. Το ΕΛΙΠΥΚΑ, το Ελληνικό Ινστιτούτο Πυροπροστασίας Κατασκευών, γνωρίζοντας το έλλειμμα στα θέματα εκπαίδευσης για την πυροπροστασία προετοιμάζει ήδη πρόγραμμα εκπαίδευσης για ειδικούς πυροπροστασίας ώστε να βάλει τη βάση για τη βελτίωση του ανθρώπινου δυναμικού της χώρας στο ζήτημα της πυροπροστασίας. Υπάρχει και σειρά άλλων μέτρων τα οποία πρέπει να ληφθούν όπως είχε παρουσιαστεί στο 1ο συνέδριο του ΕΛΙΠΥΚΑ: Μπορεί να γίνει ανάλυση των γεωχωρικών δεδομένων με ψηφιακούς χάρτες ώστε από εκεί το κράτος να προετοιμαστεί για πιθανές καταστροφές για τη φωτιά (κάτι που ήδη έχει αρχίσει να γίνεται από την Πολιτική Προστασία), αλλά και να σχεδιάσει και να καθορίσει που θα ισχύουν οι κανονισμοί για τη δόμηση στις ζώνες δασών-οικισμών. Δεν πρέπει όμως να αναφερόμαστε μόνο στα νέα κτίρια. Τα νέα κτίρια είναι ένα ιδιαίτερα μικρό ποσοστό στο δομημένο περιβάλλον. Ο σημαντικά μεγαλύτερος αριθμός κτιρίων είναι αυτός των παλαιότερων και σύμφωνα με τους κανονισμούς τα παλαιότερα κτίρια μπορεί και να μην υπάγονται σε κανέναν κανονισμό. Είναι όμως δυνατόν προγράμματα όπως το Νέο Εξοικονομώ να εγκρίνουν ανακαίνιση ολόκληρης της πρόσοψης χωρίς καμία αναφορά στον Κανονισμό Πυροπροστασίας; Υπογραμμίζουμε ότι ο όρος Κανονισμός παραπέμπει σε υποχρεωτικότητα εφαρμογής. Είναι δυνατόν παλαιότερες κατασκευές να αποκτούν καινούργια πρόσοψη η οποία σύμφωνα με τον υπάρχοντα κανονισμό να μην έχει καμία προδιαγραφή πυροπροστασίας; Θεωρούμε ότι κάτι τέτοιο είναι απαράδεκτο και ότι το Κράτος πρέπει να φροντίσει ώστε να μην έχουμε τέτοιες «βελτιώσεις» που μπορούν να εγκυμονούν σημαντικούς κινδύνους. Δεν είναι δυνατόν να γίνεται χρηματοδότηση με κρατικά χρήματα για κατασκευές που δεν είναι ασφαλείς από την άποψη της φωτιάς. Να σας θυμίσω την περίπτωση του Grenfell στο Λονδίνο. Μπορεί να μην το έχουμε όλοι υπόψη μας, αλλά το αρχικό κτίριο το οποίο είχε κατασκευαστεί, δεν είχε τα προβλήματα που απέκτησε το κτίριο που κάηκε. Διότι πριν καεί όλη η πρόσοψη του κτιρίου είχε

θωρακιστεί θερμικά για να βελτιωθεί από άποψη ενεργειακής απόδοσης. Δυστυχώς, όμως, αυτή η ενεργειακή βελτίωση, δεν συνοδεύτηκε με βελτίωση από της σκοπιά της πυροπροστασίας, αντίθετα η κατασκευή η οποία προκρίθηκε, με βάση κάποιες δοκιμές και την ανοχή των αρχών, ήταν εύφλεκτη με αποτέλεσμα να φτάσουμε στο αποτέλεσμα που είδαμε και στην απώλεια τόσων ανθρώπινων ζωών. Επιπλέον, και κάτι που δεν είναι ευρύτερα γνωστό, είναι ότι αρκετές ανακαινίσεις του ιδίου τύπου εντοπίστηκαν στο Ηνωμένο Βασίλειο και τα κτίρια αυτά εκκενώθηκαν άρον-άρον για να μην έχουμε πιθανή επανάληψη του Grenfell.

ΤΙ ΠΡΈΠΕΙ ΝΑ ΓΊΝΕΙ

Χρειάζεται λοιπόν να προχωρήσουμε σε ένα νέο μοντέρνο περιβάλλον, με νέο και ενημερωμένο κανονισμό πυροπροστασίας. Ο κανονισμός αυτός πρέπει να περιλαμβάνει και τα ξενοδοχεία, πρέπει να φροντίσουμε να έχουμε πιστοποιημένα δομικά υλικά, τα υλικά αυτά να αναφέρονται στην άδεια κατασκευής, να έχουμε δοκιμές μεγάλης κλίμακας ώστε να έχουμε ελεγμένες κατασκευές ιδιαίτερα σε ψηλά κτίρια, πρέπει να έχουμε ειδικό τμήμα του κανονισμού προσαρμοσμένο στις ανάγκες των κτιρίων στα όρια μίξης δασών-οικισμών, πρέπει να υπάρχει μηχανισμός ελέγχου, ένα οργανωμένο περιβάλλον, πρέπει η ανθεκτικότητα του κτιρίου στη φωτιά να αναφέρεται ως μέρος της ηλεκτρονικής ταυτότητάς του, πρέπει τα προγράμματα επιδότησης όπως το Νέο Εξοικονομώ να φροντίζουν ώστε οι κατασκευές να μην έχουν μόνο χαμηλότερη ενεργειακή κατανάλωση αλλά να έχουν και καλύτερη ανθεκτικότητα στη φωτιά. Το κράτος έχει τεράστιο ρόλο να παίξει σε όλα αυτά αλλά επειδή δεν μπορούμε να τα περιμένουμε όλα από το κράτος, το ΕΛΙΠΥΚΑ προχωρά σε κάθε ένα από τα βήματα που αναφέραμε και με δικές του δυνάμεις. Έχει φροντίσει και έχει εκδώσει έγγραφο που περιλαμβάνει και τον Κανονισμό Πυροπροστασίας Π.Δ. 41 και όλες τις διατάξεις που ακολούθησαν και το τροποποιούν. Προχωρά σε θέματα εκπαίδευσης όσων ασχολούνται με την πυροπροστασία, αλλά και προτείνει στο κράτος τις ενέργειες που θεωρεί απαραίτητες να γίνουν και στις οποίες το ΕΛΙΠΥΚΑ θα είναι αρωγός. Ο Δρ. Γιάννης Κοντούλης είναι Πρόεδρος του ΔΣ του Ελληνικού Ινστιτούτου Πυροπροστασίας Κατασκευών (ΕΛΙΠΥΚΑ).

CONSTRUCTION |

OPINION ΤΗΣ ΈΛΛΗΣ ΠΑΓΟΥΡΤΖΉ

ΠΡΟΣΤΑΣΊΑ ΚΡΊΣΙΜΩΝ ΥΠΟΔΟΜΏΝ ΣΤΗ ΝΈΑ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΌΤΗΤΑ Οι στόχοι του πιλοτικού Συντονιστικού Κέντρου του ΚΕ.ΜΕ.Α. και τα στοιχεία που το αποτελούν.

Το

ΚΕ.ΜΕ.Α., στο πλαίσιο της Δράσης συγχρηματοδοτούμενης σε ποσοστό 75% από κοινοτικούς πόρους και 25% από Εθνικούς πόρους με τίτλο «Στοχευμένες Δράσεις για την Αύξηση της Προστασίας των Εθνικά Χαρακτηρισμένων Ευρωπαϊκών Υποδομών Ζωτικής Σημασία» και της σχετικής του δραστηριότητας για την Προστασία των Υποδομών Ζωτικής σημασίας, αναπτύσσει στις εγκαταστάσεις του πιλοτικό Συντονιστικό Κέντρο, κατόπιν προμήθειας εξοπλισμού και λογισμικό Γεωγραφικών Συστημάτων Πληροφοριών τελευταίας τεχνολογίας και υψηλών δυνατοτήτων. Κύριος στόχος του Κέντρου είναι η δυνατότητα ανταλλαγής ενημέρωσης και πληροφοριών μεταξύ των φορέων διαχείρισης κρίσεων και πρώτης ανταπόκρισης και των λειτουργών και διαχειριστών των Υποδομών Ζωτικής σημασίας, σε θέματα ασφάλειας. Η εθνική πλατφόρμα ΕΥΖΣ και το υπό ανάπτυξη πληροφοριακό σύστημα στοχεύουν στη συστηματική πληροφόρηση των Υποδομών για το επίπεδο επικινδυνότητά τους, κατόπιν ανάλυση φυσικών και τεχνολογικών κινδύνων και ανθρωπογενών απειλών. Επιπλέον, οι λειτουργοί των υποδομών καλούνται να παρέχουν πιλοτικά αναφορά των έκτακτων περιστατικών ασφάλειας που υπερβαίνουν τα όρια της Υποδομής τους, μέσω ασφαλούς διαδικτυακής εφαρμογής, με σκοπό την ενημέρωση των αρμόδιων φορέων καθώς και την αποτύπωση περιστατικών ασφάλειας. Η επιστημονική επεξεργα-

52 | C O N S T R U C T I O N

σία των τελευταίων, σε συνεργασία με τις Υποδομές και τους επιχειρησιακούς φορείς, γίνεται για λόγους βελτίωσης του σχεδιασμού προστασίας των υποδομών σε εθνικό επίπεδο. Το κέντρο και οι λειτουργίες του αναπτύσσονται στα πρότυπα των ευρωπαϊκών CIWIN και ERNCIP. Ως «Προστασία» νοούνται όλες οι δραστηριότητες που αποσκοπούν στην εξασφάλιση της λειτουργικότητας, της συνέχειας και της ακεραιότητας των υποδομών ζωτικής σημασίας με στόχο την αποτροπή, τον μετριασμό και την εξουδετέρωση απειλής, κινδύνου ή τρωτού σημείου (ΠΔ 39/2011).

ΚΎΡΙΟΙ ΣΤΌΧΟΙ ΤΟΥ ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΙΚΟΎ ΚΈΝΤΡΟΥ

Το Συντονιστικό κέντρο (ΣΚ) έχει ως στόχους τους παρακάτω: ● Ενδυνάμωση της συνεργασίας και επικοινωνίας δημόσιου-ιδιωτικού τομέα σε θέματα ασφάλειας. ● Συνεχής ανταλλαγή απόψεων και καλών πρακτικών βελτίωσης του επιπέδου ασφάλειας των υποδομών.

Στόχος του ΣΚ είναι η διαχείριση των κινδύνων

● Δυνατότητα ενημέρωσης και ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ: α) των Εθνικών Αρχών, β) των εμπλεκόμενων Φορέων αντιμετώπισης εκτάκτων καταστάσεων, γ) των λειτουργών/διαχειριστών των Υποδομών Ζωτικής Σημασίας. ● Επίσης στόχος του ΣΚ είναι η διαχείριση των κινδύνων, όπως : ⊲ Ανθρωπογενείς απειλές (Threats), ⊲ Φυσικοί κίνδυνοι (Natural Hazards), ⊲ Τεχνολογικοί κίνδυνοι (Technological hazards). ● Αναπόσπαστο κομμάτι του ΣΚ αποτελεί το Πληροφοριακό Σύστημα, που στοχεύει στην: ⊲ Συστηματική πληροφόρηση για το επίπεδο επικινδυνότητας, ⊲ Εφαρμογή Αναφοράς Έκτακτων Περιστατικών, ⊲ Αποτύπωση των περιστατικών ασφάλειας σε χάρτη σε επίπεδο χώρας, ● Στο Πληροφοριακό Σύστημα του ΣΚ εντάσσεται κάθε κίνδυνος/απειλή η εκδήλωση του οποίου μπορεί να έχει αντίκτυπο στη λειτουργία των υποδομών στην περιοχή που θα εκδηλωθεί, έχει δηλαδή χωρική διάσταση και μπορεί να οριστεί με γεωγραφικές διαστάσεις. ● Ο τρόπος διαχείρισης της πληροφορίας για τους κινδύνους/απειλές απο το ΣΚ είναι ο ίδιος, ανεξαρτήτως του είδους του κινδύνου (all hazards approach). ● Συστηματική χαρτογράφηση φυσικών κινδύνων και απειλών σε χαρτογραφικό υπόβαθρo υψηλής ανάλυσης, στο

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2021

οποίο αποτυπώνονται επεξεργασμένα δεδομένα από διαφορετικές πηγές και υπηρεσίες για την ενημέρωση των υποδομών για το περιβάλλον ασφάλειας στην περιοχή τους. ● Εκτίμηση και χαρτογραφική απεικόνιση του επιπέδου της διακινδύνευσης (risk) κάθε Υ.Ζ.Σ ως προς επιμέρους κινδύνους και απειλές, καθώς και του ενδεχόμενου αντικτύπου σε διασυνδεδεμένες Υποδομές. ● Αναφορά και καταγραφή έκτακτων περιστατικών (ασφάλεια) στις Υ.Ζ.Σ σε πραγματικό χρόνο για τη διασφάλιση αποτελεσματικού συντονισμού και έγκαιρης ανταπόκρισης, καθώς και αποθήκευση, διαχείριση και στατιστική ανάλυση των περιστατικών με σκοπό τη βελτίωση του σχεδιασμού προστασίας των υποδομών σε περιφερειακό και εθνικό επίπεδο.

ΤΟ ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΙΚΌ ΚΈΝΤΡΟ ΑΠΟΤΕΛΕΊΤΑΙ ΑΠΌ:

● τον φυσικό χώρο φιλοξενίας και λειτουργίας του ΣΚ, ● την υλικοτεχνική υποδομή ηλεκτρονικών υπολογιστών και λογισμικών (h/w

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2021

Αναπόσπαστο τμήμα του Συντονιστικού Κέντρου αποτελεί το Πληροφοριακό Σύστημα που στοχεύει, μεταξύ άλλων, στη συστηματική πληροφόρηση για το επίπεδο επικινδυνότητας ζωτικής σημασίας υποδομών και εγκαταστάσεων

-s/w ), Video wall, σύστημα τηλεδιάσκεψης, workstations, servers, και servers Γεωγραφικών συστημάτων Πληροφοριών GIS, ● την εθνική πλατφόρμα με τα υποσυστήματα εκτίμησης επικινδυνότητας (RISK): ⊲ Σύστημα Γεωγραφικών Πληροφοριών GIS ⊲ Λογισμικό για δημιουργία χαρτών χωρικής κατανομής επικινδυνότητας για κρίσιμες υποδομές . ● την εθνική πλατφόρμα με τα υποσυστήματα καταγραφής και αναφοράς περιστατικών (REPORTING). Στο υποσύστημα καταγράφονται τα στοιχεία του λειτουργού της υποδομής, τα στοιχεία της υποδομής ( Είδος/ Τομέας, Θέση), τα στοιχεία του περιστατικού, όπως: ώρα έναρξης/λήξης, προέλευση (φυσικής, ανθρωπογενής, ατύχημα), ο αντίκτυπος και ο χαρακτηρισμός σοβαρότητας του περιστατικού. Η κα Έλλη Παγουρτζή είναι Δρ. Ηλεκτρολόγος Μηχανικός και Μηχανικός Η/Υ και Project Manager Δράσης Προστασίας Κρίσιμων Υποδομών ΚΕ.ΜΕ.Α.

CONSTRUCTION |

SPECIAL REPORT

ΟΙΚΟΔΟΜΙΚΑ ΥΛΙΚΑ: ΠΩΣ ΣΥΝΔΕΟΝΤΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ, ΤΗΝ ΚΥΚΛΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΚΑΙ ΤΗ ΒΙΩΣΙΜΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ; Είναι γεγονός πως ακούμε πολύ συχνά τις λέξεις - φράσεις «καινοτομία», «κυκλική οικονομία» και «βιώσιμη ανάπτυξη» στην ίδια πρόταση, ακόμα και στον τομέα των οικοδομικών υλικών. Και αυτό δεν είναι τυχαίο. ΤΗΣ ΦΩΤΕΙΝΉΣ ΔΑΪΛΆ

54 | C O N S T R U C T I O N

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2021

σότερη καινοτομία, ενώ διέπεται από τις αρχές της κυκλικής οικονομίας και της βιώσιμης ανάπτυξης.

ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ, ΚΥΚΛΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΚΑΙ ΒΙΩΣΙΜΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ

κυκλική οικονομία, ένα νέο μοντέλο βιώσιμης ανάπτυξης, δεν αφορά μόνο την οικονομία. Αφορά και την παραγωγή και κατανάλωση υλικών, στα οποία συμπεριλαμβάνονται και τα οικοδομικά, ενώ προσπαθεί απαντήσει σε μια σειρά πιεστικών ζητημάτων όπως η κλιματική κρίση, η αλόγιστη χρήση των πλουτοπαραγωγικών πηγών και η καταστροφή των οικοσυστημάτων. Παράλληλα, δημιουργεί και νέες προκλήσεις για τον κατασκευαστικό κόσμο. Αλλαγή του τρόπου παραγωγής και κατανάλωσης οικοδομικών υλικών, βιομηχανική συμβίωση, ενίσχυση της έρευνας και ανάπτυξη νέων διεργασιών, τεχνολογιών και προϊόντων (ή αξιοποίηση παραδοσιακών, σε νέα βάση). Έτσι, δεν είναι περίεργο που ο κλάδος των οικοδομικών υλικών χαρακτηρίζεται από ολοένα και περισ-

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2021

Ο Κωνσταντίνος Ασλάνης, Διευθυντής Έρευνας - Ανάπτυξης και Τεχνικής Υποστήριξης της Isomat, συνδέει την καινοτομία με τη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος και την ικανότητα λήψης πιστοποίησης των προϊόντων. «Η ανάπτυξη νέων καινοτόμων προϊόντων γίνεται πάντοτε με κριτήριο τον περιορισμό των περιβαλλοντικών τους επιπτώσεων και σχεδιάζονται με τέτοιον τρόπο ώστε να μπορούν να λάβουν πιστοποιήσεις, όπως το Οικολογικό Σήμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης Eco-Label, τα Green Building πρωτόκολλα αλλά και τα ευρωπαϊκά πρότυπα συστημάτων εξωτερικής θερμομόνωσης ETICS», σχολιάζει σχετικά. Η Ιουλία Αντωνακοπούλου, QESH Manager της Vitex, τονίζει τη σύνδεση κυκλικής οικονομίας και ανάπτυξης καινοτόμων προϊόντων, ενώ ξεχωρίζει και δύο καλές πρακτικές. «Απαραίτητη προϋπόθεση για να συνεχίσει να αναπτύσσεται η κοινωνία μας και να εξασφαλίζεται η επάρκεια φυσικών πόρων είναι να ακολουθηθεί ένα νέο οικονομικό μοντέλο ανάπτυξης, η κυκλική οικονομία. Ένα μοντέλο ανάπτυξης στο οποίο δίνεται έμφαση στη μείωση της κατανάλωσης μη ανανεώσιμων φυσικών πόρων, στην επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση υλικών που αναλώθηκαν και στην επιμήκυνση του κύκλου ζωής των προϊόντων. Η μετάβαση σε μία κυκλική οικονομία ενθαρρύνει την αναζήτηση καινοτόμων λύσεων με την ανάπτυξη νέων καινοτόμων/εναλλακτικών οικοδομικών υλικών. Στον τομέα μας, δύο καλές πρακτικές για την ενσωμάτωση των αρχών της κυκλικής οικονομίας στην αλυσίδα των παραγωγικών δραστηριοτήτων, κάτι που ως εταιρεία εφαρμόζουμε κι εμείς, είναι τα απόβλητα που προκύπτουν από την κύρια παραγωγική διαδικασία των χρωμάτων να εισάγονται εκ νέου στην παραγωγική διαδικασία της μονάδας παραγωγής των υγρών ασφαλτικών προϊόντων, και η ενσωμάτωση πλήρως ανακυκλωμένων πρώτων υλών στα ασφαλτικά μίγματα των στεγανωτικών μεμβρανών», δηλώνει χαρακτηριστικά. Η Άννα Δήμα, Διευθύντρια Επικοινωνίας & Marketing της Vechro στέκεται στην αξιοποίηση των αποβλήτων της παραγωγικής

διαδικασίας και την προώθηση της κυκλικής οικονομίας. «Βάσει του ορισμού που δόθηκε από την Επιτροπή Brundtland το 1987, η βιώσιμή ανάπτυξη εκφράζει μια ‘’διαδικασία ανάπτυξης που ανταποκρίνεται στις ανάγκες του παρόντος χωρίς να διακυβεύεται η ικανότητα των μελλοντικών γενεών να ικανοποιήσουν τις δικές τους ανάγκες”. Στις μέρες μας, περισσότερο από κάθε άλλη στιγμή, η ανάγκη για μείωση της κατανάλωσης των φυσικών πόρων και της ενέργειας είναι επιτακτική. Ο κατασκευαστικός κλάδος, καταναλώνει μεγάλο όγκο φυσικών πόρων και ενέργειας και κατά συνέπεια παράγει ένα μεγάλο όγκο αποβλήτων και ρύπων. Είναι προφανές ότι για την βελτίωση της κατάστασης πρέπει να αξιοποιηθούν τα παραγόμενα απόβλητα και να προωθηθεί η κυκλική οικονομία. Σημαντικός είναι και ο ρόλος που διαδραματίζει η παραγωγική διαδικασία. Στην Vechro γίνεται προσπάθεια να μειώνεται η κατανάλωση φυσικών πόρων και ενέργειας κατά την παραγωγική διαδικασία», επισημαίνει. Για τον Άγγελο Καλογεράκο, Γενικό Διευθυντή Ελλάδας της ΤΙΤΑΝ, είναι σαφές πως ο στόχος της ανθρακικής ουδετερότητας της ευρωπαϊκής τσιμεντοβιομηχανίας μέχρι το 2050 συνδέεται με την κυκλική οικονομία. Σύμφωνα με τον ίδιο, «η ανάπτυξη δομικών υλικών χαμηλού αποτυπώματος άνθρακα -με υψηλά ποιοτικά χαρακτηριστικά- συνεισφέρει σημαντικά στη βιώσιμη ανάπτυξη και την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Η ευρωπαϊκή τσιμεντοβιομηχανία έχει θέσει έναν πολύ φιλόδοξο στόχο επίτευξης ανθρακικής ουδετερότητας μέχρι το 2050, σε ευθυγράμμιση με τους στόχους της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, και έχει αναπτύξει έναν οδικό χάρτη που προβλέπει τη μείωση των εκπομπών άνθρακα σε όλη την αλυσίδα και όλο τον κύκλο ζωής των προϊόντων -από το τσιμέντο έως το έτοιμο σκυρόδεμα. Για την επίτευξη του στόχου αυτού σημαντική είναι και η υιοθέτηση του μοντέλου της κυκλικής οικονομίας, που συμβάλλει στη μείωση του αποτυπώματος άνθρακα στην παραγωγή τσιμέντου μέσω της ανάκτησης υλικών και ενέργειας από απόβλητα και της χρήσης βιομάζας ως καυσίμου». Από την πλευρά του, ο Κωνσταντίνος Κολέτσος, Marketing Manager της KNAUF, στέκεται στη σύνδεση της κυκλικής οικονομίας με τη μείωση των ενσωματωμένων εκπομπών άνθρακα των κατασκευών. Όπως αναλύει, « συχνά αναφέρεται ότι

CONSTRUCTION |

SPECIAL REPORT τα κτίρια ευθύνονται για το 40% περίπου των παγκόσμιων εκπομπών CO2. Ωστόσο, σπανιότερα αναγνωρίζεται ότι πάνω από το ένα τέταρτο αυτών των εκπομπών οφείλονται στην κατασκευή των κτιρίων και όχι στη λειτουργία τους. Ο ενσωματωμένος άνθρακας στις κατασκευές αυξάνεται ως ποσοστό του συνολικού άνθρακα επειδή η λειτουργία των κτιρίων γίνεται ενεργειακά αποδοτικότερη σε πολλές χώρες, συμπεριλαμβανομένης και της χώρας μας. Η κυκλική οικονομία μπορεί να συμβάλλει στη μείωση των ενσωματωμένων εκπομπών, με την επαναχρησιμοποίηση τόσο του υφιστάμενου κτιριακού αποθέματος όσο και των εγκαταστημένων δομικών συστημάτων. Όπου απαιτούνται νέα δομικά συστήματα, ο στόχος πρέπει να είναι αφενός η μείωση του ενσωματωμένου άνθρακα των χρησιμοποιούμενων υλικών και αφετέρου η ανάπτυξη νέων μεθόδων και υλικών που θα επιτρέπουν τον αναστρέψιμο σχεδιασμό». Ο Χρήστος Χατζηάστρου, Διευθυντής Τεχνικής Υποστήριξης της Fibran, σχολιάζει πως «η βασική πρόκληση σε αυτό που ονομάζουμε βιώσιμη ανάπτυξη δεν είναι άλλη από τη διασφάλιση της ευημερίας των επόμενων γενεών. Σημαντική συνιστώσα, αν όχι η σημαντικότερη, για την επίτευξη του παραπάνω στόχου αποτελεί ο σχεδιασμός και η εφαρμογή αναπτυξιακών πολιτικών που στοχεύουν στην ελαχιστοποίηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί όταν ο σχεδιασμός κεντρώνεται στην επίτευξη του βέλτιστου βαθμού ανακύκλωσης και επαναχρησιμοποίησης

πάσης φύσης υλικών, διεργασίες που η κυκλική οικονομία επιτάσσει για την κατά το δυνατόν μεγαλύτερη παράταση του κύκλου ζωής ενός αρχικώς παραγόμενου υλικού. Στο παραπάνω πλαίσιο, η επιλογή των συστημάτων δόμησης που χρησιμοποιούνται στον κατασκευαστικό κλάδο, τα επιμέρους οικοδομικά υλικά που τα απαρτίζουν και οι πρώτες ύλες που συνθέτουν τα υλικά αυτά, αποτελούν πλέον βασικά αντικείμενα έρευνας και ανάπτυξης προϊόντων των σοβαρών εταιριών παραγωγής καινοτόμων/εναλλακτικών οικοδομικών υλικών με χαμηλό περιβαλλοντικό αποτύπωμα».

ΝΕΕΣ ΤΑΣΕΙΣ/ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟ ΑΠΟΤΥΠΩΜΑ ΤΩΝ ΥΛΙΚΩΝ

Κωνσταντίνος Ασλάνης, Δ/ντής Έρευνας Ανάπτυξης & Τεχνικής Υποστήριξης Isomat

Κωνσταντίνος Κολέτσος, Marketing Manager KNAUF

Άννα Δήμα, Δ/ντρια Επικοινωνίας & Marketing Vechro

56 | C O N S T R U C T I O N

Σε ό,τι αφορά τις νέες τάσεις/εξελίξεις, ο κ. Ασλάνης (Isomat) ξεχωρίζει την αξιοποίηση των αστικών απορριμμάτων και των αποβλήτων των κατασκευών στα πλαίσια της κυκλικής οικονομίας και της αειφορίας. «Όπως είναι γνωστό, η χρήση συμβατικών υλικών αυξάνει το περιβαλλοντικό αποτύπωμα δημιουργώντας την ανάγκη εξεύρεσης καινοτόμων λύσεων. Οι λύσεις αυτές ενδεχομένως να βρίσκο-

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2021

νται στην αξιοποίηση υφιστάμενων υλικών μέσω της κυκλικής οικονομίας και της αειφορίας. Για παράδειγμα, τα αστικά απορρίμματα και τα κατασκευαστικά απόβλητα φαίνεται ότι μπορούν να αποτελέσουν εναλλακτική λύση με σκοπό τον περιορισμό της εύρεσης νέων πρώτων υλών, αλλά και την ανάπτυξη νέων μεθόδων παραγωγής ενέργειας», υπογραμμίζει. Η κα Αντωνακοπούλου (Vitex) προκρίνει τη δεδομένη, όπως η ίδια χαρακτηρίζει, άνοδο των EPDs. «Λόγω της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας (European Green Deal), η τάση για ανακαινισμένα και ενεργειακά αποδοτικά κτίρια δημιουργεί την

ανάγκη για τον σχεδιασμό προϊόντων που μεγιστοποιεί την αξία τους, με μεγαλύτερη διάρκεια ζωής και χαμηλό περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Θεωρούμε δεδομένη την άνοδο των περιβαλλοντικών δηλώσεων προϊόντων (Environmental Product Declarations – EPDs) που παρέχουν ποσοτικοποιημένη την περιβαλλοντική πληροφορία, ως βασικό εργαλείο διασφάλισης της βιωσιμότητας των προϊόντων σε διεθνές επίπεδο (B2B/B2C), αλλά και της διαμόρφωσης ενός βιώσιμου/υπεύθυνου brand», σχολιάζει. Ο κ. Καλογεράκος (ΤΙΤΑΝ) στέκεται και αυτός στα EPDs, λέγοντας πως «νέα

Άγγελος Καλογεράκος, Γενικός Δ/ντής Ελλάδας ΤΙΤΑΝ

Ιουλία Αντωνακοπούλου, QESH Manager Vitex

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2021

τάση είναι η διαφάνεια των περιβαλλοντικών επιδόσεων δομικών υλικών, για την οποία μελετητές, ιδιοκτήτες και τελικοί καταναλωτές ενημερώνονται μέσω των EPDs. Στα EPDs δομικών υλικών βασίζεται η βελτιστοποίηση του αειφόρου αποτυπώματος κτιρίων και έργων υποδομών, σε ολόκληρο τον κύκλο ζωής τους. Ενδιαφέρουσες εξελίξεις στην ανάπτυξη καινοτόμων υλικών αναμένουμε και από την άμεση ενσωμάτωση στο ελληνικό κανονιστικό πλαίσιο του νέου ευρωπαϊκού προτύπου για το τσιμέντο (ΕΝ 197-5), που προάγει την παραγωγή και διάθεση τσιμέντων με χαμηλότερο ανθρακικό αποτύπωμα». Σύμφωνα με την κα Δήμα (Vechro), «παρατηρείται μια τάση προς τα βιώσιμα υλικά σε όλους τους κλάδους, όπως είχε ξεκινήσει η προσπάθεια των οικολογικών προϊόντων πριν από αρκετά χρόνια. Αυτό μας επιδεικνύει την ευαισθητοποίηση του καταναλωτικού κοινού, και όχι μόνο, σε περιβαλλοντικά θέματα. Η προσπάθεια της εταιρείας να παράγει ποιοτικά ανώτερα προϊόντα, τα οποία πρωτίστως ικανοποιούν τις διαρκώς μεταβαλλόμενες νομοθετικές απαιτήσεις, ταυτόχρονα με την ικανοποίηση των πολύ αυστηρών Οικολογικών Κριτηρίων, οδηγεί στη δημιουργία νέων καινοτόμων/εναλλακτικών προϊόντων που υπηρετούν τις ανάγκες της βιώσιμης ανάπτυξης και του οράματος της, που δεν είναι άλλο από «ένα περιβάλλον με αξία για την ανθρώπινη ζωή στον πλανήτη». Ο κ. Κολέτσος (KNAUF) στέκεται στις ευρωπαϊκές κανονιστικές ρυθμίσεις ως

Χρήστος Χατζηάστρου, Δ/ντής Τεχνικής Υποστήριξης Fibran

CONSTRUCTION |

SPECIAL REPORT προς τον ενσωματωμένες εκπομπές άνθρακα. «Παρά τη σημαντική συμβολή των υλικών στις συνολικές εκπομπές CO2, υπάρχει ελάχιστη κανονιστική ρύθμιση ως προς τον ενσωματωμένο τους άνθρακα. Πρωτοπόροι σε αυτόν τον τομέα είναι η Ολλανδία και οι Σκανδιναβικές χώρες. Η Ολλανδία είναι η πρώτη χώρα που εφάρμοσε νομοθεσία που επιβάλλει όρια στις ενσωματωμένες εκπομπές άνθρακα από κτίρια. Η πόλη του Όσλο στη Νορβηγία εργάζεται για την κατασκευή εργοταξίων μηδενικών εκπομπών έως το 2030, ενώ στην Φινλανδία ξεκίνησε διαβούλευση με στόχο την καταγραφή του ανθρακικού αποτυπώματος των νέων κτιρίων καθ’ όλον τον κύκλο της ζωής τους έως το 2025. Παράλληλα, βιομηχανίες οικοδομικών υλικών και οργανισμοί δείχνουν επίσης αυξημένη ευαισθητοποίηση σχετικά με τη συμβολή του ενσωματωμένου άνθρακα», καταλήγει. Σύμφωνα με τον κ. Χατζηάστρου (Fibran,) «τα τελευταία χρόνια παρατηρείται επέκταση της έρευνας στον σχεδιαστικό τομέα και τη μεθοδολογία κατασκευής, καθώς ένα προηγμένο, χαμηλού περιβαλλοντικού αποτυπώματος, υλικό μπορεί να είναι εν τέλει ένα κακό υλικό αν είναι τοποθετημένο με τέτοιο τρόπο που είτε περιορίζεται η διάρκεια ζωής του είτε καθίσταται δύσκολη και κοστοβόρα η ανάκτηση του. Έτσι, νέα τάση διεθνώς είναι οι μεγάλες εταιρίες να απασχολούν ερευνητικό προσωπικό και να χρησιμοποιούν εξειδικευμένα λογισμικά στην ανάπτυξη μεθοδολογιών που καθορίζουν τη βέλτιστη θέση και τον τρόπο εφαρμογής των οικοδομικών υλικών και των συστημάτων στα δομικά στοιχεία, τόσο για την αποφυγή προβλημάτων κτηριακής παθολογίας, συνεπώς για την κατά το δυνατόν μεγαλύτερη επέκταση της διάρκειας ζωής της κατασκευής, όσο και μετά το πέρας της ζωής της κατασκευής, για την κατά το δυνατόν χαμηλού κόστους και ευκολότερη ανάκτηση για επαναχρησιμοποίηση των επιμέρους οικοδομικών υλικών».

ΠΕΡΙ ΕΛΚΥΣΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΒΕΛΤΙΩΣΗΣ ΤΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΩΝ

Για τον κ. Ασλάνη (Isomat), ένα κτίριο που έχει κατασκευαστεί με οικοδομικά υλικά που σχεδιάζονται στα πλαίσια της βιώσιμης ανάπτυξης μπορεί να «διεκδικήσει»

58 | C O N S T R U C T I O N

μια περιβαλλοντική πιστοποίηση όπως το LEED. «Πλέον η σύγχρονη αγορά έχει γίνει ιδιαίτερα απαιτητική στον τομέα της ανάπτυξης κτιριακών εγκαταστάσεων. Ένα περιβαλλοντικά βιώσιμο κτίριο, κατασκευάζεται και λειτουργεί για να ελαχιστοποιεί τις συνολικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις και να προστατεύει τους φυσικούς πόρους. Χρησιμοποιώντας οικοδομικά υλικά σχεδιασμένα με βάση τις αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης ένα τέτοιο κτίριο μπορεί να αποκτήσει τις αντίστοιχες περιβαλλοντολογικές πιστοποιήσεις (LEED, BREEAΜ κτλ.)», τονίζει. Ακολούθως, ο κ. Καλογεράκος (ΤΙΤΑΝ) στέκεται και στη σχέση των κτιρίων που είναι πιστοποιημένα πχ με LEED και την αυξημένη αξία μεταπώλησης/ενοικίασής τους. Σύμφωνα με τα λεγόμενά του, «βιώσιμα κτίρια και υποδομές παίζουν κεντρικό ρόλο στην επίτευξη του στόχου τόσο για μια οικονομία χαμηλών εκπομπών άνθρακα όσο και για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή. Τσιμέντο και σκυρόδεμα μειώνουν το περιβαλλοντικό αποτύπωμα, συνεισφέροντας σε ενεργειακά αποδοτικά κτίρια χαμηλών εκπομπών, με βελτιωμένα κόστη λειτουργίας. Οι υποδομές αυτές προστατεύουν από τα ακραία φαινόμενα της κλιματικής αλλαγής και βελτιώνουν σημαντικά την ποιότητα ζωής των κατοίκων στο αστικό περιβάλλον. Η ευρωπαϊκή τάση δείχνει ότι η αξία μεταπώλησης/ενοικίασης κτιρίων πιστοποιημένων κατά LEED, BREAM κλπ. είναι σημαντικά βελτιωμένη έναντι μη πιστοποιημένων». Από την πλευρά της, η κα Αντωνακοπούλου (Vitex) σχολιάζει πως οι βιώσιμες κατασκευές δεν είναι μόνο ποιοτικές, αλλά και οικονομικά αποδοτικές. Όπως επισημαίνει σχετικά, «η χρήση οικοδομικών υλικών που διέπονται από τις αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης δημιουργούν και βιώσιμες ποιοτικές κατασκευές, ελάχιστα επιβαρυντικές στο εσωτερικό και εξωτερικό περιβάλλον, ανθεκτικές ως προς την έκθεση στις δυσμενείς περιβαλλοντικές/ κλιματικές συνθήκες και αλλαγές και εν τέλει οικονομικά αποδοτικές στους χρήστες, τους ιδιοκτήτες, τους κατασκευαστές και στην κοινωνία». Η κα Δήμα (Vechro) στέκεται στο πώς το «σύνδρομο των άρρωστων κτιρίων» και η ανάπτυξη εναλλακτικών υλικών οδήγησε στα «πράσινα κτίρια». «Η αντίληψη ότι κατασκευές στις οποίες χρησιμοποιήθηκαν οικοδομικά υλικά που διέπονται από τις αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης

είναι πιο ελκυστικές, διαρκώς κερδίζει έδαφος. Ξεκινώντας από τη Γερμανία, άρχισε να γίνεται γνωστό το ‘’σύνδρομο των άρρωστων κτιρίων’’ (sick building syndrome), το οποίο οδήγησε στην ανάγκη εύρεσης νέων εναλλακτικών οικοδομικών υλικών, τα γνωστά ’’πράσινα’’ υλικά, για την κατασκευή των λεγόμενων ‘’πράσινων κτιρίων’’», αναφέρει σχετικά. Ο κ. Κολέτσος σχολιάζει πως (KNAUF) «πρωτεύοντα ρόλο στην επιλογή βιώσιμων υλικών έχουν οι ίδιοι οι ιδιοκτήτες των κτιρίων. Αυτοί καλούνται να δώσουν την κατεύθυνση στο σχεδιασμό και την κατασκευή με βάση τις αρχές της κυκλικής οικονομίας. Ένα ενεργειακά και περιβαλλοντικά αποδοτικό κτίριο καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του αυξάνει την εμπορική του αξία, το κάνει ευέλικτο ως προς τη χρήση του και, τέλος, συμβάλλει στο κοινό όφελος». Τέλος, ο κ. Χατζηάστρου (Fibran) στέκεται στο παράδειγμα της χρήσης του πετροβάμβακα στις θερμοπροσόψεις και τα πλεονεκτήματά του για να τονίσει πώς τα υλικά που διέπονται από τις αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης καθιστούν πιο ποιοτική και ελκυστική μία κατασκευή. «Ίσως το πλέον χαρακτηριστικό παράδειγμα για το πώς τα οικοδομικά υλικά που διέπονται από τις αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης κάνουν και πιο ελκυστικές τις κατασκευές, είναι η χρήση του πετροβάμβακα στα συστήματα θερμοπρόσοψης. Ιστορικά το θερμομονωτικό υλικό που χρησιμοποιήθηκε κατά κόρον ήταν η διογκωμένη πολυστερίνη. Ωστόσο, ως πλαστικό υλικό παραπροϊόν του πετρελαίου, η χρήση της στις θερμοπροσόψεις αντικαθίσταται πλέον από τον πετροβάμβακα. Ο πετροβάμβακας προσφέρει θερμομόνωση, πυροπροστασία, ηχομόνωση, μεγαλύτερη θερμική αδράνεια, συνεπώς υψηλότερη διαστατική σταθερότητα και διάρκεια ζωής των επιχρισμάτων, παθητική διαπνοή και υψηλότερη ποιότητα θερμικής άνεσης, αφύγρανση των δομικών στοιχείων με περιορισμό φαινομένων ενανθράκωσης και γαλβανικής οξείδωσης συνεπώς επέκταση συνολικά της διάρκειας ζωής του κτηρίου. Μετά το πέρας της ζωής ενός κτηρίου, υπάρχει σοβαρό πρόβλημα ανακύκλωσης της διογκωμένης πολυστερίνης. Αντίθετα ο πετροβάμβακας, ως κατά βάση πέτρα, διέπεται από τις αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης, έχει εύκολη διαχείριση και δυνατότητα επαναχρησιμοποίησης», καταλήγει.

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2021

OPINION

«ΠΡΑΣΙΝΗ» ΔΟΜΗΣΗ ΚΑΙ ΥΛΙΚΑ Τα «πράσινα» δομικά υλικά και πώς συνδέονται με τα πρότυπα βιωσιμότητας. ΤΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΊΝΟΥ ΚΩΣΤΌΠΟΥΛΟΥ

60 | C O N S T R U C T I O N

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2021

πό τα αρχαία χρόνια οι άνθρωποι χρησιμοποιούσαν υλικά προσαρμοσμένα στις ανάγκες τους και τις τοπικές συνθήκες, και από ανάγκη ήταν πολύ προσεκτικοί και επιμελείς στη διαχείριση των πόρων. Υλικά που ήταν διαθέσιμα επί τόπου, όπως η πέτρα και το χώμα, και υλικά που αναπληρώνονταν εύκολα, όπως το ξύλο ή το μπαμπού, ενώ όπου ήταν δυνατόν μετασκευάζανε τις παλιές κατασκευές για να εξυπηρετήσουν νέες ανάγκες, διασώζανε και επαναχρησιμοποιούσανε κάθε ανακτημένο υλικό προκειμένου να αποφύγουν την κατανάλωση δυσεύρετων νέων πόρων. Με την εκβιομηχάνιση και την μαζική παραγωγή υλικών και κατασκευών, η φιλοσοφία και οι πρακτικές της βιωσιμότητας σταδιακά ξεχάστηκαν. Η «Πράσινη δόμηση» (Green building), ή η φιλική προς το περιβάλλον κατασκευή με φυσικά υλικά, είναι μια ιδέα που υφίσταται εδώ και αρκετές δεκαετίες. Οι αυξήσεις των τιμών της ενέργειας και η ανάγκη για εξοικονόμηση ενέργειας κατά τη θέρμανση ή την ψύξη των κτιρίων την έφεραν πρόσφατα στο προσκήνιο, καθώς και πολλές από τις ξεχασμένες πρακτικές της προβιομηχανικής εποχής. Το 1993 σχηματίστηκε το Συμβούλιο «Πράσινης Δόμησης» των ΗΠΑ (USGBC), το οποίο έχει αναπτύξει ένα σύστημα αξιολόγησης κτιρίων που ονομάζεται Leadership in Energy and Environmental Design (LEED). Αντίστοιχα συστήματα πιστοποίησης που επιβεβαιώνουν τη βιωσιμότητα των κτιρίων είναι το βρετανικό BREEAM για κτίρια και μεγάλης κλίμακας ανάπτυξη και το σύστημα DGNB στη Γερμανία που συγκρίνει την απόδοση βιωσιμότητας των κτιρίων, εσωτερικών χώρων και περιοχών.

ΤΑ «ΠΡΆΣΙΝΑ» ΔΟΜΙΚΆ ΥΛΙΚΆ

Δομικά υλικά που τυπικά θεωρούνται «πράσινα» περιλαμβάνουν ξυλεία από δάση που έχουν πιστοποιηθεί με κατάλληλα δασικά πρότυπα, ταχέως ανανεώσιμα φυτικά υλικά όπως το μπαμπού και το άχυρο, η πέτρα και τα ανακυκλωμένα προϊόντα της, το χώμα, το ανακυκλωμένο μέταλλο, καθώς και άλλα μη τοξικά, επαναχρησιμοποιήσιμα, ανανεώσιμα ή και ανακυκλώσιμα προϊόντα. Η πέτρα έχει ένα μεγάλο πλεονέκτημα έναντι του χάλυβα, του σκυροδέματος, του υαλοπίνακα και των πλαστικών πλαστικοποιημένων, των οποίων η παραγωγή είναι ενεργειακά εντατική και δημιουργεί σημαντική ρύπανση του αέρα και

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2021

του νερού. Ως απολύτως φυσικό προϊόν, πλεονεκτεί επίσης έναντι των συνθετικών/τεχνητών προϊόντων της πέτρας. Μια απαίτηση του LEED προβλέπει ότι η διάσταση της πέτρας που χρησιμοποιείται σε ένα «πράσινο» κτίριο εξορύσσετε σε ακτίνα 800 μιλίων από το κτίριο που κατασκευάζεται.

Η βιώσιμη αρχιτεκτονική συχνά ενσωματώνει τη χρήση ανακυκλωμένων ή μεταχειρισμένων υλικών Το χώμα και τα προϊόντα του, όπως οι ωμόπλινθοι και η συμπιεσμένη γη, έχουν εξαιρετική δυναμική ως προς τη βιωσιμότητα, καθώς το χώμα αποτελεί την οικονομικότερη πρώτη ύλη, που βρίσκεται σε αφθονία σε πολλά μέρη στον πλανήτη, ενώ παρουσιάζει ευεργετικές περιβαλλοντικές ιδιότητες στο κτισμένο περιβάλλον. Μελέτες δείχνουν ότι τα κτίρια που κατασκευάζονται κυρίως με ξύλο, το κατεξοχήν βιώσιμο υλικό, έχουν χαμηλότερη ενσωματωμένη ενέργεια από αυτά που κατασκευάζονται από τούβλο, σκυρόδεμα ή χάλυβα. Η βιώσιμη αρχιτεκτονική συχνά ενσωματώνει τη χρήση ανακυκλωμένων ή μεταχειρισμένων υλικών, όπως ανακυκλωμένη ξυλεία και ανακυκλωμένο χαλκό. Η μείωση της χρήσης νέων υλικών δημιουργεί αντίστοιχη μείωση της ενσωματωμένης ενέργειας (ενέργεια που χρησιμοποιείται στην παραγωγή υλικών). Το ξύλο ως δομικό υλικό εκπέμπει λιγότερο CO2 από το σκυρόδεμα και το χάλυβα, όταν παράγεται με βιώσιμο τρόπο. Τα «πράσινα» κτίρια συχνά περιλαμβάνουν μέτρα για τη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας - τόσο την ενσωματωμένη ενέργεια που απαιτείται για την εξαγωγή, επεξεργασία, μεταφορά και εγκατάσταση δομικών υλικών όσο και την ενεργειακή ενέργεια για την παροχή υπηρεσιών όπως θέρμανση και ισχύ για εξοπλισμό. Τα «πράσινα» προϊόντα πρέπει να περιέχουν λιγότερες πτητικές οργανικές ενώσεις VOC

για την διασφάλιση της υγείας και του περιβάλλοντος. Καθώς τα κτίρια υψηλής απόδοσης χρησιμοποιούν λιγότερη ενέργεια για τη λειτουργία τους, η ενσωματωμένη ενέργεια έχει λάβει πολύ μεγαλύτερη σημασία - και μπορεί να αποτελεί έως και το 30% της συνολικής κατανάλωσης ενέργειας του κύκλου ζωής. Δεν είναι λοιπόν έκπληξη ότι τα συστήματα πιστοποίησης δίνουν ιδιαίτερη σημασία στην ποιότητα, προέλευση και λοιπές ιδιότητες των υλικών κατασκευής. Όσον αφορά το «πράσινο» κτίριο, τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μια στροφή, από μια προσέγγιση η οποία προϋποθέτει ότι ορισμένες προδιαγεγραμμένες πρακτικές είναι καλύτερες για το περιβάλλον, προς την επιστημονική αξιολόγηση της πραγματικής απόδοσης μέσω της αξιολόγησης του κύκλου ζωής (LCA).

Ο ΚΎΚΛΟΣ ΖΩΉΣ

Η αξιολόγηση του κύκλου ζωής στα υλικά, όπως και στις κατασκευές, βοηθάει στην αποφυγή μιας στενής αντίληψης όσον αφορά περιβαλλοντικά, κοινωνικά και οικονομικά ζητήματα, αξιολογώντας ένα πλήρες φάσμα επιπτώσεων που σχετίζονται με όλα τα στάδια, από το λίκνο έως την έξοδο μιας διαδικασίας: από την εξαγωγή πρώτων υλών μέσω της επεξεργασίας υλικών, την κατασκευή, διανομή, χρήση, επισκευή και συντήρηση και διάθεση ή ανακύκλωση. Συστήματα όπως το LEED έχουν αναπτύξει πρότυπα και διαδικασίες που ενθαρρύνουν τη χρήση προϊόντων και υλικών για τα οποία υπάρχουν πληροφορίες για τον κύκλο ζωής τους, και που έχουν περιβαλλοντικά, οικονομικά και κοινωνικά προτιμώμενες επιπτώσεις στον κύκλο ζωής των κατασκευών. Επιβραβεύουν την επιλογή προϊόντων από κατασκευαστές που έχουν εξακριβωμένα βελτιωμένες περιβαλλοντικές επιπτώσεις στον κύκλο ζωής. Αν και η αξιολόγηση του κύκλου ζωής συχνά θεωρείται υπερβολικά περίπλοκη και χρονοβόρα για τακτική χρήση από επαγγελματίες σχεδιαστές, ερευνητικοί οργανισμοί στο Ηνωμένο Βασίλειο και στη Βόρεια Αμερική εργάζονται για να το κάνουν πιο προσβάσιμο. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, ο πράσινος οδηγός προδιαγραφών BRE προσφέρει βαθμολογίες για 1.500 οικοδομικά υλικά με βάση το LCA. *Ο κ. Κωνσταντίνος Κωστόπουλος είναι Επίκουρος Καθηγητής στο Τμήμα Αρχιτεκτόνων του ΕΜΠ

CONSTRUCTION |

SPECIAL REPORT

Η ΤΕΧΝΗΤΉ ΝΟΗΜΟΣΎΝΗ ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΉ ΔΙΑΔΙΚΑΣΊΑ Ο Ι Χ Ρ Ή Σ Ε Ι Σ Τ Η Σ Τ Ε Χ Ν Η Τ Ή Σ Ν Ο Η Μ Ο Σ Ύ Ν Η Σ Σ Τ Η Ν Π Α ΡΑ Γ Ω Γ Ή Κ Α Ι Η Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Ή Π ΡΑ Γ Μ ΑΤ Ι Κ Ό Τ Η ΤΑ

Ολοένα και περισσότερες επιχειρήσεις διαθέτουν συστήματα τεχνητής νοημοσύνης, ώστε να βελτιστοποιήσουν την παραγωγή τους και να αυτοματοποιήσουν τις λειτουργικές τους διαδικασίες. Στην Ελλάδα, αν και γίνεται περιορισμένη εφαρμογή της συγκεκριμένης τεχνολογίας, γίνονται αξιόλογες προσπάθειες εκσυγχρονισμού, δημιουργώντας αισθήματα αισιοδοξίας για το μέλλον. ΤΟΥ ΓΙΏΡΓΟΥ ΚΑΤΣΙΜΙΛΉ

62 | C O N S T R U C T I O N

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2021

τίας της ικανότητας τους να αναλύουν πληροφορίες του περιβάλλοντος, ώστε να πετύχουν συγκεκριμένους στόχους. Δρώντας με σχεδόν πλήρη αυτονομία, μπορούν να λαμβάνουν κρίσιμες αποφάσεις, να επιλύουν στρατηγικά προβλήματα και να κάνουν έγκυρες προγραμματιστικές προβλέψεις. Η κύρια ιδέα είναι, ότι το υπολογιστικό σύστημα λαμβάνει δεδομένα, τα επεξεργάζεται και βάσει αυτών καταλήγει σε πορίσματα.

Η ΤΕΧΝΗΤΉ ΝΟΗΜΟΣΎΝΗ ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΓΩΓΉ

Οι

σύγχρονες βιομηχανίες χρησιμοποιούν πλήθος καινοτόμων τεχνολογιών, προκειμένου να αυξήσουν την παραγωγικότητα τους και να μειώσουν το κόστος και τον χρόνο υλοποίησης οικοδομημάτων. Στην κορυφή της τεχνολογικής πυραμίδας, δικαίως βρίσκονται τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης, τα οποία λόγω των πλεονεκτημάτων που προσφέρουν, αναμένεται να αποκτήσουν πρωταγωνιστικό ρόλο στον κόσμο των κατασκευών. Πλήθος εταιρειών φαίνεται να ασπάζεται αυτή την άποψη και να δαπανά μεγάλα χρηματικά ποσά, προκειμένου να ανταποκριθεί στις νέες τεχνολογικές εξελίξεις. Σύμφωνα με την αμερικανική International Data Corporation, το 2023 παγκοσμίως οι επενδύσεις, που θα αφορούν την τεχνητή νοημοσύνη, θα ανέλθουν στα 97,9 δις ευρώ, ποσό αυξημένο κατά 28,4% συγκριτικά με τα δεδομένα του 2018. Με τον όρο τεχνητή νοημοσύνη ορίζουμε τις τεχνολογίες, που μπορούν να αποδώσουν την ανθρώπινη συμπεριφορά, εξαι-

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2021

Η τεχνητή νοημοσύνη έχει πολλαπλές εφαρμογές. που μπορούν να συντελέσουν στην βελτίωση της παραγωγής και στην εξομάλυνση των λειτουργικών διαδικασιών κάθε επιχείρησης. Ενδεικτικά, ο Βαγγέλης Γκιώνης, Product Application Engineer της Schneider Electric αναφέρει: «Χρησιμοποιώντας τεχνητή νοημοσύνη και μηχανική μάθηση επιτελείται σχολαστική πρόβλεψη, καθώς τα συστήματα μπορούν να δοκιμάσουν εκατοντάδες μαθηματικά μοντέλα δυνατοτήτων παραγωγής και αποτελέσματος και να είναι πιο ακριβή στην ανάλυση και τα αποτελέσματά τους. Με τη χρήση αισθητήρων που παρακολουθούν τις συνθήκες του εξοπλισμού και αναλύουν τα δεδομένα σε συνεχή βάση, πραγματοποιείται προγνωστική συντήρηση. Η τεχνολογία επιτρέπει στα μηχανήματα να αξιολογούν τις δικές τους συνθήκες, να παραγγέλνουν ανταλλακτικά και να προγραμματίζουν έναν τεχνικό πεδίου, όταν χρειάζεται. Επιπλέον, η νοημοσύνη λογισμικού επιτρέπει στις εταιρείες να προχωρήσουν την εξατομίκευση στο επόμενο στάδιο, δημιουργώντας προϊόντα και υπηρεσίες που είναι ιδιαίτερα συναφή με μεμονωμένους καταναλωτές. Συμπληρώνοντας, η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να χρησιμοποιηθεί για ποιοτικό έλεγχο, αξιολογώντας εικόνες από τη γραμμή παραγωγής, που της επιτρέπουν να εντοπίσει, σε πραγματικό χρόνο, αποκλίσεις από τα πρότυπα ποιότητας. Τέλος, επιτυγχάνεται αυτοματοποιημένη προμήθεια υλικού. Τα Analytics σε συνδυασμό με τη μηχανική μάθηση θα καταγράψουν και θα επικρίνουν τα πάντα, συμπεριλαμβανομένων των αρχικών σταδίων εισαγωγής και καθιέρωσης της αλυσίδας εφοδιασμού». Ο ΣΕΒ, έπειτα από σχετική του έρευνα, κατέγραψε τις θετικές επιδράσεις των τεχνολογιών της τεχνητής νοημοσύνης στον βιομηχανικό κλάδο. Πιο συγκεκρι-

μένα, παρατηρήθηκε αύξηση έως 5% στην αποδοτικότητα παραγωγής . Επί του θέματος σχολιάζει ο Πέτρος Χονδρονάσιος, διευθυντής μηχανογράφησης της Cosmos aluminium : «Με χρήση της τεχνητής νοημοσύνης η επιχείρηση μας έχει καταφέρει την απλούστευση των διαδικασιών παραγωγής, την αυτοματοποιημένη διακίνηση τελάρων και παρτίδων, τον καλύτερο έλεγχο της διαδικασίας, την μείωση του χρόνου προετοιμασίας και αποστολής της παραγγελίας, τον περιορισμό των «νεκρών χρόνων» και την αποφυγή λαθών. Έχει καταφέρει να διαχειρίζεται μεγαλύτερο όγκο προϊόντων, τα οποία απαιτούν μεγαλύτερες ποσότητες α’ και β’ υλών. Πλέον διακινούνται γρηγορότερα και με ασφάλεια μέσα στη μονάδα, εξασφαλίζοντας έγκαιρες παραδόσεις και κυρίως την καλή ποιότητα των προϊόντων. Υπάρχει εξοικονόμηση πόρων στον τομέα της προληπτικής συντήρησης και της αναπλήρωσης των ανταλλακτικών που απαιτούνται. Τέλος έχει πετύχει σημαντική βελτίωση των δεικτών κατανάλωσης ενέργειας με χρήση συσκευών IoT. Την περίοδο αυτή υλοποιείται εφαρμογή με χρήση ΤΝ για τον διαμοιρασμό των εντολών παραγωγής στις πρέσες, έχοντας ως στόχο τον βέλτιστο προγραμματισμό που θα έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση της παραγωγικότητας των μηχανημάτων και τη μείωση του χρόνου παράδοσης». Για τον καταλυτικό ρόλο που έχει η τεχνητή νοημοσύνη στις λειτουργικές διαδικασίες και στην παραγωγική διαδικασία κάνει λόγο ο Αντώνης Κύρκος, Group

Βαγγέλης Γκιώνης, Product Application Engineer, Schneider Electric

CONSTRUCTION |

SPECIAL REPORT

Πέτρος Χονδρονάσιος, Διευθυντής Μηχανογράφησης, Cosmos Aluminium

Transformation and Strategic Planning Director της Τιτάν. Πιο συγκεκριμένα υπογραμμίζει: «Η τεχνητή νοημοσύνη αποτελεί μία από τις βασικές τεχνολογίες της 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης που χρησιμοποιούμε στον Όμιλο ΤΙΤΑΝ, στο πλαίσιο του ψηφιακού μετασχηματισμού μας. Τα αποτελέσματα από τη χρήση αλγορίθμων, οι οποίοι στηρίζονται στην τεχνητή νοημοσύνη και την παραμετροποίηση των χαρακτηριστικών της διαδικασίας παραγωγής και διανομής του τσιμέντου, βελτιστοποιώντας τη λειτουργία εξοπλισμού και διαδικασιών, αποδεικνύονται άκρως εντυπωσιακά. Κάποια παραδείγματα εφαρμογών αποτελούν οι πλήρως αυτοματοποιημένοι και αυτόνομοι αλγόριθμοι, που αυξάνουν την παραγωγικότητα του εξοπλισμού των εργοστασίων σε πραγματικό χρόνο - συχνά σε ποσοστό πάνω του 10% - ενώ ταυτόχρονα μειώνουν την κατανάλωση θερμικής και ηλεκτρικής ενέργειας, τα μοντέλα προγνωστικής συντήρησης που αυξάνουν την αξιοπιστία της γραμμής παραγωγής πάνω από 99% και τα μοντέλα βελτιστοποίησης αποθέματος ανταλλακτικών, που μειώνουν τα αποθέματα ταχέως κινούμενων υλικών και αναλωσίμων σε ποσοστό πάνω από 20%». Στη συνέχεια η ΕΛΤΡΑΚ, παρουσιάζει την άποψη της για τα πολλαπλά οφέλη της τεχνητής νοημοσύνης στη γραμμή παραγωγής: «Εξ’ όσων γνωρίζουμε, η τεχνητή νοημοσύνη έχει υιοθετηθεί από κάποιες ελληνικές εταιρίες στον τομέα της παρα-

64 | C O N S T R U C T I O N

γωγής και μάλιστα με επιτυχία, καθώς η αυτοματοποίηση των διαδικασιών μέσω των αυτοματοποιημένων και ρομποτικών συστημάτων, φέρνει εξοικονόμηση χρόνου και καλύτερη εξυπηρέτηση των καταναλωτών. Επίσης βελτιώνεται η ποιότητα των παραγόμενων προϊόντων και ενισχύεται και το απομακρυσμένο management.». Για αυξημένη αποδοτικότητα μιλά και ο Β. Γκιώνης : «Η Schneider Electric δημιούργησε μια προγνωστική λύση αναλύσεων IoT βασισμένη στην υπηρεσία Microsoft Azure Machine Learning και το Azure IoT Edge για τη βελτίωση της ασφάλειας των εργαζομένων, την ελαχιστοποίηση του κόστους και την επίτευξη στόχων βιωσιμότητας. Οι επιστήμονες δεδομένων χρησιμοποιούν πληροφορίες από το πεδίο πετρελαίου για να δημιουργήσουν τα μοντέλα που προβλέπουν πότε και πού απαιτείται συντήρηση. Στη συνέχεια, χρησιμοποιούν τις αυτόματες δυνατότητες μηχανικής μάθησης για να επιλέξουν έξυπνα τα βέλτιστα μοντέλα μηχανικής μάθησης και να συντονίσουν αυτόματα τις παραμέτρους του μοντέλου μηχανής για εξοικονόμηση χρόνου και αυξημένη αποδοτικότητα. Όταν η εταιρεία ανέπτυξε τη λύση βασισμένη στην υπηρεσία Azure Machine Learning, βοήθησε τους χειριστές να αυξήσουν την αποδοτικότητα κατά 10 έως 20 τοις εκατό σε μόλις δύο ημέρες».

ΕΛΛΗΝΙΚΉ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΌΤΗΤΑ

Στην Ευρώπη έχει γίνει αποδεκτό ότι η τεχνητή νοημοσύνη αποτελεί σημαντικό παράγοντα για την ανάπτυξη των επιχειρήσεων, της οικονομίας και της ευρύτερης κοινωνίας, με συνέπεια να κάνει γοργά βήματα προς αυτή την κατεύθυνση. Ωστόσο στη χώρα μας η τάση αυτή είναι ακόμη σε πρώιμο στάδιο. Σε έρευνα που πραγματοποίησε η Accenture σε συνεργασία με τη Microsoft, προκύπτει ότι ενώ οι περισσότεροι Έλληνες επιχειρηματίες αναγνωρίζουν τα πλεονεκτήματα της τεχνητής νοημοσύνης, θεωρούν σε ποσοστό 54%, ότι είναι πολύ νωρίς να επενδύσουν στη συγκεκριμένη τεχνολογία. Μάλιστα μόλις το 3% των επιχειρήσεων της χώρας μας έχει αξιοποιήσει συστήματα τεχνητής νοημοσύνης. Ως κυριότεροι λόγοι που αποτρέπουν τη μαζική χρήση της τεχνολογίας, αναφέρθηκαν η έλλειψη κατάρτισης και δεξιοτήτων, η ένδεια σε ψηφιακές υποδομές και η χαμηλή ποιότητα δεδομένων.

Αντώνης Κύρκος, Group Transformation and Strategic Planning Director, Τιτάν

«Καταρχήν είναι πολύ θετικό το γεγονός ότι στη χώρα μας συντελείται μια ραγδαία μετάβαση, καθώς όλο και περισσότερες εταιρίες και οργανισμοί αντιλαμβάνονται την αξία των εφαρμογών της τεχνητής νοημοσύνης. Τροχοπέδη αποτελεί το ότι πολλές ελληνικές επιχειρήσεις δεν έχουν την κατάλληλη ψηφιακή υποδομή για τη συλλογή, αποθήκευση και επεξεργασία μεγάλου όγκου λειτουργικών δεδομένων (big data)» επισημαίνει ο Α. Κύρκος και συμπληρώνει: «Επιπλέον, υπάρχει αναμφισβήτητα ανάγκη προσωπικού με ειδικές δεξιότητες, καθώς και ενός τεχνολογικού οικοσυστήματος, που να περιλαμβάνει νεοφυείς επιχειρήσεις και κέντρα έρευνας και ανάπτυξης τεχνολογικών λύσεων, με τη σύμπραξη του ιδιωτικού και ακαδημαϊκού τομέα». Το κόστος και η ανεπαρκής εκπαίδευση του προσωπικού είναι οι κυριότεροι παράγοντες, οι οποίο εμποδίζουν τη διάδοση της τεχνητής νοημοσύνης, σύμφωνα με τον Π. Χονδρονάσιο: «Τα κυριότερα εμπόδια που αποτρέπουν πολλές φορές την μαζική χρήση της τεχνητής νοημοσύνης στη χώρα μας είναι κυρίως η έλλειψη γνώσης της ύπαρξης των νέων τεχνολογιών και ποιος είναι ο σκοπός τους. Ένας άλλος αποτρεπτικός παράγοντας είναι το κόστος και η πολυπλοκότητα της ένταξης των νέων αυτών τεχνολογιών στις διαδικασίες των επιχειρήσεων. Η έλλειψη ψηφιακών δεξιοτήτων ενδοεταιρικά αποτελεί σημαντικό εμπόδιο, ώστε να κατανοήσουν οι επιχειρήσεις τις νέες τεχνολογίες και πώς

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2021

αυτές μπορούν να φανούν χρήσιμες. Οι επιχειρήσεις χρειάζεται να εκπαιδεύσουν τους εργαζομένους τους στις νέες τεχνολογίες. Η αντίδραση στην αλλαγή και η έλλειψη εμπιστοσύνης στις νέες τεχνολογίες δυσκολεύουν την μαζική χρήση. Τέλος αρκετές είναι οι εταιρείες που δε διαθέτουν το χρόνο και τους πόρους για την έρευνα και την αγορά των διαθέσιμων εργαλείων που να ανταποκρίνεται στις ανάγκες τους, που είναι συνήθως πολύ συγκεκριμένες». Παρόμοια είναι και η θέση της ΕΛΤΡΑΚ, η οποία δηλώνει: «Ο ρυθμός της μαζικής χρήσης της τεχνητής νοημοσύνης προχωρά με αργούς ρυθμούς. Οι βασικότεροι λόγοι είναι η απόφαση της σημαντικής επένδυσης, που απαιτείται για τα συστήματα ρομποτικής και αυτοματοποιημένων διαδικασιών, καθώς και η αλλαγή της νοοτροπίας της διοίκησης. Οι δομές λειτουργείας των ελληνικών εταιριών, στέκονται επιφυλακτικές απέναντι στην τεχνητή νοημοσύνη, προβάλλοντας ακόμα και λόγους ασφάλειας τόσο ως προς την εφαρμογή, όσο και ως προς τη διαχείριση των δεδομένων». Με τη σειρά του ο Β. Γκιώνης υποστηρίζει: «Για να δημιουργηθεί μια μηχανή που μιμείται την ανθρώπινη λογική, χρειάζεται άφθονος χρόνος και πόροι. Έτσι, το κόστος δημιουργίας και εφαρμογής της τεχνητής νοημοσύνης είναι αγωνιώδες. Ένας άλλος περιορισμός με τις μηχανές είναι ότι η απόκριση τους περιορίζεται στα δεδομένα που έχουν προ-τροφοδοτηθεί και στην περίπτωση της τεχνητής νοημοσύνης, σε προηγούμενες εμπειρίες. Ένα ακόμη ζήτημα αποτελεί η προοπτική εργασίας. Μόλις ανατεθεί μια εργασία σε AI, απαιτείται ελάχιστη ανθρώπινη παρέμβαση με αποτέλεσμα να χαθούν αρκετές ευκαιρίες εργασίας, που υπήρχαν κάποτε. Επιπλέον η τεχνητή νοημοσύνη είναι εξαιρετική στην αρχική υποστήριξη, ωστόσο για κάθε επείγουσα κατάσταση, η ανθρώπινη παρέμβαση είναι απαραίτητη. Ένα bot δεν μπορεί να αντικαταστήσει κανένα ανθρώπινο συναίσθημα ή να αναπτύξει κοινωνικούς δεσμούς. Κλείνοντας, επισημαίνω ότι η ηθική δεν μπορεί να σχεδιαστεί ή να μεταφερθεί μέσω της τεχνολογίας. Λάθος τεχνολογία σε λάθος χέρια μπορεί πραγματικά να έχει επικίνδυνα αποτελέσματα για την ανθρωπότητα. Πρέπει να σκεφτούμε αφάνταστα σενάρια και να ορίσουμε τα σωστά πρωτόκολλα για τη διαχείριση τέτοιων καταστάσεων».

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2021

ΤΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΌ ΜΈΛΛΟΝ

Με γνώμονα τα έως τώρα στοιχεία, είναι σχεδόν βέβαιο, ότι τα αυτοματοποιημένα συστήματα και η τεχνητή νοημοσύνη θα κυριαρχήσουν στον κόσμο των κατασκευών. Παρόλο που η Ελλάδα έχει μείνει πίσω σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη, γίνονται αργά, αλλά σπουδαία βήματα ψηφιοποίησης και τεχνολογικού εκσυγχρονισμού. Σταδιακά, αρχίζει και αλλάζει η κουλτούρα των ελληνικών επιχειρήσεων, οι οποίες γίνονται πιο δεκτικές προς τα νέα τεχνολογικά μέσα, αναγνωρίζοντας τον επιβοηθητικό τους χαρακτήρα. Συνεπώς γεννάται το ερώτημα: Πώς αναμένεται να εξελιχθεί η τεχνητή νοημοσύνη στην Ελλάδα στο άμεσο μέλλον;

Η τεχνητή νοημοσύνη αναμένεται να αποτελέσει κύριο παράγοντα της επιχειρηματικής ανάπτυξης Στο φλέγον αυτό ζητούμενο απαντά η ΕΛΤΡΑΚ: «Εφόσον, η τεχνητή νοημοσύνη έχει μπει στη ζωή μας, θα αποτελέσει σίγουρα το μέλλον και λοιπών ελληνικών επιχειρήσεων. Άλλωστε με την πανδημία του κορωνοϊού, που αύξησε κατακόρυφα τις παραγγελίες μέσω του e-commerce, είδαμε την τεχνητή νοημοσύνη να εισβάλει κυριολεκτικά στον κλάδο των logistics. Πολλές εταιρίες επενδύουν πλέον στα αυτόματα συστήματα διαλογής, οπότε θεωρούμε ότι μέσα στα λίγα επόμενα χρόνια, ο συγκεκριμένος κλάδος δεν θα έχει καμία σχέση με την εικόνα που υπάρχει σήμερα στην αγορά, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και διεθνώς». Σημείο κλειδί της επιχειρηματικής δραστηριότητας θα αποτελέσει η τεχνητή νοημοσύνη, τονίζει ο Π. Χονδρονάσιος: «Θεωρώ ότι οι ελληνικές επιχειρήσεις σήμερα βρίσκονται αρκετά πίσω σε σχέση με τις επιχειρήσεις των άλλων χωρών στο

ποσοστό αξιοποίησης τεχνολογιών ΤΝ. Η ΤΝ δεν αποτελεί πλέον προϊόν επιστημονικής φαντασίας, αλλά πραγματικότητα την οποία οι ελληνικές επιχειρήσεις οφείλουν να εντάξουν στη στρατηγική τους, αν θέλουν να παραμείνουν ανταγωνιστικές τα επόμενα χρόνια. Η ΤΝ στο βραχυπρόθεσμο μέλλον θεωρώ ότι θα συνεχίσει να «περνάει» από τα ακαδημαϊκά εργαστήρια, όλο και περισσότερο στις επιχειρήσεις, δίνοντας σημαντικές λύσεις στις διαδικασίες τους. Θα αποτελέσει σημαντικό μέσο για την αποτελεσματικότητα και την αποδοτικότητα σε όσες επιχειρήσεις υιοθετήσουν την ΤΝ στις δραστηριότητές τους. Θα επιταχυνθούν οι διαδικασίες λήψης αποφάσεων με αξιόπιστα δεδομένα που θα προέρχονται από τη μηχανική μάθηση και τη αξιοποίηση των Big data. Στο μέλλον, η χρήση μεθόδων Τεχνητής Νοημοσύνης αναμένεται να εξορθολογήσει και να βελτιστοποιήσει τις διαδικασίες λειτουργίας των επιχειρήσεων και θα αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητάς τους». Ακολούθως, ο Α. Κύρκος αναφέρεται στα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα που μπορούν να προσφέρουν τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης και στην υποχρέωση κάθε εταιρείας να προσαρμόζεται στις νέες τάσεις, προκειμένου να αναπτυχθεί. Πιο αναλυτικά δηλώνει: «Η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να αποτελέσει το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα για την ελληνική επιχειρηματικότητα, ακριβώς επειδή είναι εφαρμόσιμη σε κάθε εταιρεία, ανεξαρτήτως μεγέθους. Η χρήση της εξασφαλίζει σημαντικά οφέλη, όπως ευελιξία στις διαδικασίες, μείωση κόστους παραγωγής, αποτελεσματικότερη διαχείριση της λειτουργίας της εφοδιαστικής αλυσίδας, καθώς και δημιουργία νέων θέσεων εργασίας με αυξημένη προστιθέμενη αξία. Οι εξελίξεις είναι και θα είναι ραγδαίες και οφείλουμε να τις παρακολουθούμε και να εξελισσόμαστε μαζί τους σε πραγματικό χρόνο». Συμπερασματικά, η τεχνητή νοημοσύνη και οι λοιπές ανερχόμενες τεχνολογίες θα αλλάξουν ριζικά τον κατασκευαστικό κλάδο το προσεχές διάστημα. Οι εξελίξεις είναι ραγδαίες και όλες οι εταιρείες καλούνται να προσαρμοστούν το ταχύτερο δυνατό στα νέα δεδομένα. Οι σωστές στρατηγικές επενδύσεις, οι οποίες αφορούν πρωτοποριακούς εξοπλισμούς στην παραγωγική διαδικασία, πιθανότατα να αποτελέσουν καταλύτη στην ομαλή ανάπτυξη της κάθε επιχείρησης.

CONSTRUCTION |

OPINION ΤΟΥ ΓΙΆΝΝΗ ΡΕΦΑΝΊΔΗ

Η ΤΕΧΝΗΤΉ ΝΟΗΜΟΣΎΝΗ ΩΣ ΚΑΤΑΛΎΤΗΣ ΤΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΉΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΊΑΣ Οι τεχνολογίες που βασίζονται στην τεχνητή νοημοσύνη και ποιες εφαρμογές μπορεί να έχουν χρήση στη βελτιστοποίηση της παραγωγικής διαδικασίας των μεγάλων επιχειρήσεων.

Τεχνητή Νοημοσύνη (ΤΝ) ξεκίνησε επίσημα ως κλάδος της Επιστήμης των Υπολογιστών το 1956, θέτοντας ως στόχο την κατασκευή συστημάτων ικανών να σκέφτονται ή/και να ενεργούν σαν τον άνθρωπο. Μπορεί ο φιλόδοξος αυτός στόχος να μην έχει επιτευχθεί (και ίσως να μην επιτευχθεί ποτέ), τα επιμέρους όμως επιτεύγματά της ΤΝ είναι σημαντικά και επηρεάζουν κάθε πτυχή της οικονομίας, από το εμπόριο και τη βαριά βιομηχανία μέχρι την καθημερινότητα, ενώ προβάλλονται αρκούντως από τα μέσα ενημέρωσης, συγκρινόμενα ίσως μόνο με αυτά της βιοτεχνολογίας.

ΧΡΉΣΕΙΣ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΤΉΣ ΝΟΗΜΟΣΎΝΗΣ

Κάτω από τον γενικό τίτλο «Τεχνητή Νοημοσύνη» καλύπτονται πλήθος τεχνολογιών, ανεξάρτητων, αλλά και επικαλυπτόμενων μεταξύ τους. Οι σημαντικότερες εξ αυτών είναι: ● Συστήματα υποβοήθησης λήψης αποφάσεων: Βασικό χαρακτηριστικό των παραδοσιακών συστημάτων ΤΝ είναι η αναπαράσταση γνώσης, είτε με τη μορφή της Αριστοτέλειας Λογικής, είτε ως πιθανοκρατικά μοντέλα. Έχοντας αναπαραστήσει τη γνώση για ένα πεδίο εφαρμογής, το επόμενο βήμα είναι η αξιοποίησή της για την εξαγωγή συμπερασμάτων και τη λήψη αποφάσεων. Το

66 | C O N S T R U C T I O N

εύρος των εφαρμογών εκτείνεται από προγράμματα που παίζουν επιτραπέζια παιχνίδια (π.χ., σκάκι), έως προγράμματα που πραγματοποιούν ιατρικές διαγνώσεις ή καταστρώνουν επιχειρησιακά πλάνα (π.χ., προβλήματα logistics). ● Επεξεργασία και κατανόηση φυσικής γλώσσας: Ο αυτοματοποιημένος χειρισμός της φυσικής γλώσσας, τόσο σε προφορική όσο και σε γραπτή μορφή, επιτρέπει μεγάλο πλήθος εφαρμογών, όπως γραμματική/συντακτική διόρθωση κειμένου, μετάφραση, κατηγοριοποίηση κειμένου, σύνοψη κειμένου, έως έξυπνους βοηθούς, που είναι σε θέση να διεξάγουν συζήτηση και να αποσπάσουν πληροφορίες από τον συνομιλητή τους. ● Μηχανική όραση: Αφορά την αναγνώριση αντικειμένων μέσω μίας ή περισσοτέρων καμερών. Οι εφαρμογές της κυμαίνονται από έλεγχο αντικειμένων σε γραμμή παραγωγής, αναγνώριση της οδικής κίνησης, αναγνώριση προσώπων, έως και εντοπισμό στόχων σε στρατιωτικές εφαρμογές. ● Μηχανική μάθηση: Αποτελεί ίσως τoν πιο προβεβλημένο κλάδο της ΤΝ, έχοντας επιδείξει σημαντική πρόοδο τα τελευταία 10 χρόνια, υποβοηθούμενη από την τεράστια διαθεσιμότητα δεδομένων (big data) και την πρόοδο στις δυνατότητες των σύγχρονων υπολογι-

στών, συνεπικουρούμενων από την επεξεργαστική ισχύ των καρτών γραφικών (GPUs). Ουσιαστικά η μηχανική μάθηση αποτελεί μετεξέλιξη της κλασικής στατιστικής και της θεωρίας πιθανοτήτων, όπου όμως, τα μοντέλα που χτίζονται με χρήση μεθόδων ΤΝ (κυρίως Νευρωνικών Δικτύων, αλλά όχι μόνο) δεν είναι ισχυρά θεμελιωμένα σε πιθανοκρατικά μοντέλα, αλλά βασίζονται σε εμπειρική αξιολόγησή τους σε μεγάλους όγκους δεδομένων. Η πρόοδος στο χώρο της μηχανικής μάθησης έχει βοηθήσει και όλους τους προαναφερθέντες κλάδους της ΤΝ, με αποτέλεσμα πολλά από τα σύγχρονα επιτεύγματά σε αυτούς να βασίζονται σε εφαρμογή μεθόδων μηχανικής μάθησης. ● Ρομποτική: Η ρομποτική αποτελεί έναν κλάδο στον οποίο συναντώνται η ΤΝ με τις επιστήμες του μηχανικού, ειδικότερα του μηχανολόγου και του ηλεκτρολόγου. Η ΤΝ αναλαμβάνει να κατασκευάσει το «μυαλό» ενός ρομπότ, το οποίο λαμβάνει ερεθίσματα από το περιβάλλον του και αποφασίζει τις ενέργειές του. Τα βιομηχανικά ρομπότ έχουν αυτοματοποιήσει πολλές εργασίες σε γραμμές συναρμολόγησης και παραγωγής, όμως ο χώρος έχει ακόμη μεγάλες δυνατότητες εξέλιξης. Στην κατηγορία της ρομποτικής μπορούν να ενταχθούν και τα αυτόνομα οχήματα.

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2021

ΕΦΑΡΜΟΓΈΣ ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΓΩΓΉ

Υπάρχουν πολλές ευκαιρίες αξιοποίησης των μεθόδων της ΤΝ στην παραγωγική διαδικασία. Ουσιαστικά πρόκειται για μετεξέλιξη των παλαιότερων μεθόδων αυτοματισμού, ενισχυμένων με αυξημένες δυνατότητες ανάλυσης μεγάλων όγκων δεδομένων και λήψης άμεσων αποφάσεων. Ως παραδείγματα θα μπορούσαν να αναφερθούν τα εξής: ● Παρακολούθηση λειτουργίας βιομηχανικών μηχανημάτων μέσω αισθητήρων, εκμάθηση μοντέλων κανονικής λειτουργίας με δυνατότητα έγκαιρης διάγνωσης βλαβών μέσω ανίχνευσης μη-αναμενόμενων σημάτων. ● Επιτήρηση χώρων, παρακολούθηση κίνησης, καταμέτρηση εισερχομένων/ εξερχομένων σε εγκαταστάσεις με δυνατότητα ταυτοποίησης προσώπων, έλεγχος τήρησης προδιαγραφών (π.χ., ατομικά μέτρα προστασίας/ασφάλειας), κλπ. ● Βελτιστοποίηση χρήσης αποθηκευτικού χώρου, με αυτόνομα ρομπότ εισαγωγής/εξαγωγής προϊόντων σε αποθήκες. Δυνατότητα οπτικής αναγνώρισης των προϊόντων, χωρίς να είναι απαραίτητη η αποθήκευσή τους σε συγκεκριμένες θέσεις. ● Βελτιστοποίηση δρομολόγησης προϊόντων, μέσων μεταφοράς και προσωπικού. Πρόκειται για μια από τις κλασικές εφαρμογές της ΤΝ, η οποία επιτρέπει

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2021

σε επιχειρήσεις με μεγάλο στόλο οχημάτων και πολλά προϊόντα, που πρέπει να μεταφερθούν μεταξύ των αποθηκών και των τελικών πελατών, να οργανώσουν τις μετακινήσεις τους με τον βέλτιστο δυνατό τρόπο. ● Έξυπνη και αυτοματοποιημένη γεωργία, από την παραγωγή των προϊόντων (παρακολούθηση των χωραφιών, αυτοματοποίηση των γεωργικών εργασιών με χρήση αυτόνομων οχημάτων και ρομπότ, από το όργωμα μέχρι τη συγκομιδή), μέχρι τη διανομή τους στους τελικούς καταναλωτές. Ο μελλοντικός «γεωργός» θα μπορεί να συντονίζει τις εργασίες από το σπίτι του, χωρίς να χρειάζεται να βρίσκεται (αυτός ή κάποιος άλλος) δίπλα στο χωράφι. Υπηρεσίες μεταφοράς προϊόντων μπορούν να αξιοποιηθούν από πολλές μικρές αγροτικές επιχειρήσεις (και όχι μόνο), όπου αλγόριθμοι ΤΝ θα υπολογίζουν τη βέλτιστη δρομολόγηση των προϊόντων, ώστε να ελαχιστοποιήσουν τόσο τον χρόνο μεταφοράς τους, όσο και το κόστος. ● Χρήση αυτόνομων εναέριων οχημάτων (drones) για επιτήρηση χώρων και μεταφορά προϊόντων. ● Εξελιγμένα λογισμικά συνομιλίας (chat bots) για αυτοματοποιημένη εξυπηρέτηση πελατών. ● Έξυπνη προώθηση προϊόντων, μέσα από στοχευμένες και εξατομικευμένες διαφημίσεις, αξιοποιώντας τις τεχνικές

συνεργατικής μάθησης. Δημιουργία έξυπνων προφίλ χρηστών, με σεβασμό στη νομοθεσία περί προστασίας προσωπικών δεδομένων, με αξιοποίηση των δεδομένων για τα οποία οι χρήστες έχουν παραχωρήσει την άδεια χρήσης των.

ΚΊΝΔΥΝΟΣ ΣΤΗΝ ΠΡΆΞΗ

Ο παραπάνω κατάλογος εφαρμογών της ΤΝ στην παραγωγή σε καμία περίπτωση δεν είναι εξαντλητικός. Εξάλλου, τόσο οι ερευνητές, όσο και οι επιχειρήσεις, συνεχώς μας καταπλήσσουν με τις φρέσκες ιδέες τους. Δεν θα πρέπει ωστόσο να μας αφήνει αδιάφορους η υποκατάσταση πολλών θέσεων εργασίας από αυτοματοποιημένα συστήματα ΤΝ. Η εισαγωγή της ΤΝ στην παραγωγή θα πρέπει να συνοδευτεί από διαρκή επιμόρφωση του εργατικού δυναμικού σε νέες τεχνολογίες, με έμφαση στη νέα γενιά, με αναπροσανατολισμό της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης προς σύγχρονες παραγωγικές ειδικότητες, ικανές να στηρίξουν τη χώρα μας στις επόμενες δεκαετίες. Ειδάλλως, υπάρχει ο κίνδυνος η αυξημένη παραγωγή να μην βρίσκει αγοραστές που θα την απορροφήσουν. *Ο κ. Γιάννης Ρεφανίδης είναι καθηγητής του Τμήματος Εφαρμοσμένης Πληροφορικής του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, με γνωστικό αντικείμενο την Τεχνητή Νοημοσύνη

CONSTRUCTION |

INTERVIEW

Γ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΌΠΟΥΛΟΣ: ΙΔΙΑΊΤΕΡΑ ΘΕΤΙΚΈΣ ΟΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΈΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΉ ΚΤΗΜΑΤΑΓΟΡΆ Παράπλευρα οφέλη για την αγορά ακινήτων και από τη μετάβαση στην πράσινη, ψηφιακή οικονομία επισημαίνει ο General Manager της Danos Group. ΣΥΝΈΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ ΒΆΙΟ ΚΡΌΚΟ

ια εφ’ όλης της ύλης συνέντευξη στο «Construction» δίνει ο General Manager της Danos Group (International Property Consultants & Valuers – An alliance member of BNP Paribas Real Estate), κ. Γιάννης Παρασκευόπουλος για την πορεία του real estate εν καιρώ πανδημίας. Πού υπάρχει μεγαλύτερο ενδιαφέρον, τι γίνεται με τις μεγάλες επενδύσεις και πώς επηρεάζονται οι τιμές. Ποιες οι επιπτώσεις της πανδημίας στο real estate σε επίπεδο ακινήτων ιδιωτικής και εμπορικής χρήσης αντίστοιχα; Η ελληνική κτηματαγορά, κατά την περίοδο της υγειονομικής κρίσης, αποδείχθηκε αρκετά ανθεκτική. Το γεγονός αυτό οδηγεί στο συμπέρασμα πως οι μεσοπρόθεσμες προοπτικές του κλάδου για το διάστημα μετά το τέλος της πανδημίας θα είναι ιδιαίτερα θετικές. Αν και κατά τη διάρκεια του 2020, η αγορά σε μεγάλο βαθμό επιβράδυνε τους ρυθμούς ανάπτυξης του 2019, κυρίως εξαι-

68 | C O N S T R U C T I O N

τίας της στάσης αναμονής που τήρησαν τόσο οι επενδυτές όσο και οι πωλητές, το επενδυτικό ενδιαφέρον εξακολουθούσε να παραμένει ενεργό, ενώ η δυναμική της αγοράς ακινήτων δείχνει σταδιακά να επανέρχεται στα προ κρίσης επίπεδα. Η ζήτηση επικεντρώνεται σε ακίνητα με ποιοτικά χαρακτηριστικά, με τον κλάδο των βιοκλιματικών γραφείων (με πιστοποιήσεις LEED, Well κ.λπ.), τον κλάδο των logistics υψηλών προδιαγραφών αλλά και αυτόν των high-end κατοικιών να συγκεντρώνουν το πιο ζωηρό ενδιαφέρον. Υπάρχουν μεγάλες προσδοκίες για έργα υποδομών με το Ταμείο Ανάκαμψης; Τι πιστεύετε; H Ελλάδα είναι μια από τις χώρες με τα υψηλότερα ποσοστά υποδοχής κεφαλαίων του Ταμείου Ανάκαμψης ως ποσοστού του ΑΕΠ, ενώ και η ελληνική πρόταση «Ελλάδα 2.0» επιταχύνει επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις με έμφαση στα έργα υποδομών, στον ψηφιακό μετασχηματισμό,

στην καινοτομία, στην πράσινη, αειφόρο, ανάπτυξη κ.λπ. Είναι ακόμη βέβαια νωρίς να κρίνουμε την επίπτωση στην αγορά ακινήτων, αλλά και τα κονδύλια που τυχόν θα κατευθυνθούν προς τη συγκεκριμένη αγορά. Σίγουρα η αγορά των Data Centers, με τις ήδη δρομολογημένες επενδύσεις από πολυεθνικούς Ομίλους στην Ελλάδα, των logistics με την συνεχώς αυξανόμενη ζήτηση για νέους χώρους (και λόγω της αύξησης του e-commerce), αλλά και η ανάπτυξη νέων αναπτύξεων γραφειακών χώρων υψηλών προδιαγραφών αποτελούν τις μεγαλύτερες ευκαιρίες για την ελληνική κτηματαγορά. Τα έργα αυτά θα επηρεάσουν την αξία των ακινήτων; Όπως αναφέρθηκε, είναι πολύ νωρίς να κρίνουμε πώς θα επηρεάσουν συγκεκριμένες δράσεις συγκεκριμένες αγορές, όταν ακόμη δεν γνωρίζουμε πού θα κατευθυνθούν οι συγκεκριμένοι πόροι.

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2021

Καθηµερινή ενηµέρωση για το κτίριο, τις κατασκευές, την αρχιτεκτονική και τα υλικά

ο Build είναι το πρώτο συνδροµητικό καθηµερινό ηλεκτρονικό newsletter που αφορά στις κατασκευές, την Αρχιτεκτονική και το Design, το Real Estate και στα σηµαντικότερα επενδυτικά έργα. Παρακολουθεί τις νέες τάσεις στο hospitality, στο retail, στους επαγγελµατικούς χώρους, τα innovative projects σε Ελλάδα και εξωτερικό, αλλά και ειδήσεις που αφορούν στον ευρύτερο δηµόσιο τοµέα. Με ρεπορτάζ, µόνιµες στήλες αρθρογράφους, το Build προσφέρει σφαιρική ενηµέρωση και φιλοδοξεί να αποτελέσει δίαυλο επικοινωνίας και γνωριµίας των επαγγελµατιών του κλάδου.

Θεµατολογία Ειδήσεις από τον κλάδο των κατασκευών, της αρχιτεκτονικής, του design και του real estate n Επενδύσεις και στρατηγικές κινήσεις εταιριών σε Ελλάδα και εξωτερικό n Retail, hospitality, well being, the future of workspace n Βιώσιµη ανάπτυξη n Οικονοµικές ειδήσεις n Προκηρύξεις και διαγωνισµοί n Market news από διεθνείς αγορές n Consumer insights n Ηµερολόγιο όλων των εκθέσεων, των διοργανώσεων και των συνεδρίων n

Περιεχόµενο: Γιώργος Λαµπίρης, T: 210-66.17.777 (εσωτ. 389) E: glampiris@boussias.com Εµπορικό: Ματίνα ∆ηµητριάδου, T: 210-66.17.777 (εσωτ. 331) E: mdimitriadou@boussias.com Συνδροµές: Βίκυ Θεοδωρίδου, T: 210-66.17.777 (εσωτ. 101) E: vtheodoridou@boussias.com

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2021

CONSTRUCTION |

INTERVIEW Είναι όμως βέβαιο πως η μετάβαση σε μια πράσινη, καινοτόμα και ψηφιακή οικονομία θα δημιουργήσει σίγουρα παράπλευρα οφέλη για την αγορά ακινήτων. Τι ισχύει στην περίπτωση του Ελληνικού, εντός του project και στην υπόλοιπη αγορά ακινήτων πέριξ; Το Ελληνικό αποτελεί το μεγαλύτερο αντίστοιχο project που έχει υλοποιηθεί ποτέ στη χώρα μας και ένα από τα μεγαλύτερα που υλοποιούνται στην Ευρώπη. Το ενδιαφέρον είναι ιδιαίτερα υψηλό, με σημαντική ζήτηση και για τους επιμέρους τομείς ακινήτων, πέραν του οικιστικού, με σημαντικές συμφωνίες να έχουν ήδη ανακοινωθεί, μεταξύ άλλων, αναφορικά με την αγορά γραφειακών χώρων από Eurobank και Τράπεζα Πειραιώς και τη συνεργασία με την ΤΕΜΕΣ για τη λειτουργία ξενοδοχείων, αλλά και τη σημαντική ζήτηση, π.χ., από εκπαιδευτικούς οργανισμούς για συμμετοχή σε αντίστοιχες αναπτύξεις, καθώς και την πιθανολογούμενη συνεργασία με δημοφιλείς Έλληνες αθλητές για τη δημιουργία ακαδημιών και σχολών αθλητισμού. Είναι βέβαια δεδομένο πως βραχυπρόθεσμα η ανάπτυξη του Ελληνικού θα επηρεάσει τις αναπτύξεις στους όμορους δήμους, ιδιαιτέρως στον τομέα των κατοικιών, καθώς οι τιμές πώλησης που έχουν ανακοινωθεί θα είναι ιδιαίτερα ανταγωνιστικές με τις νέες αναπτύξεις εκτός Ελληνικού, αλλά θεωρούμε πως σε μεσο-μακροπρόθεσμο ορίζοντα θα βοηθήσει στην ποιοτική βελτίωση του προϊόντος (των νέων κατασκευών) και στη συνολική σταθεροποίηση τιμών σε υψηλότερα επίπεδα. Αναφορικά με την άνοδο των τιμών. Μήπως εν δυνάμει αγοραστές πιέζονται οικονομικά λόγω πανδημίας; Επίσης η στεγαστική πίστη παραμένει σε χαμηλά επίπεδα… Η άνοδος τιμών των οικιστικών ακινήτων είχε αρχίσει να λαμβάνει χώρα από το 2019 και η ισχυρή, συγκεκριμένη, τάση ανακόπηκε μερικώς με την πανδημία, παρουσιάζοντας όμως αξιοσημείωτη ανθεκτικότητα και επανακάμπτοντας τους τελευταίους μήνες (γεγονός που επιβεβαιώνεται και από τα πορίσματα της ΤτΕ). Αυτό βέβαια αφορά περισσότερο νεόδμητα ακίνητα, σε περιοχές υψηλής ζήτησης, γεγονός που επιβεβαιώνει το άνοιγμα της ψαλίδας μεταξύ prime και secondary assets. Η συγκεκριμένη άνοδος τιμών επιβεβαιώνεται και από την αύξηση των νέων κατα-

70 | C O N S T R U C T I O N

σκευών ιδιαίτερα στα νότια προάστια και στο κέντρο της Αθήνας. Υπάρχει βέβαια και η εξήγηση για τη μεγάλη αύξηση της ζήτησης στην παντελή έλλειψη νέων αναπτύξεων κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης (2010-2018). Αναφορικά με τη στεγαστική πίστη αξίζει να τονισθεί πως σύμφωνα με την τελευταία έρευνα τραπεζικών χορηγήσεων της ΤτΕ, το β’ τρίμηνο του 2021 ήταν το 14ο συνεχόμενο τρίμηνο, που παρατηρείται ενίσχυση των εκταμιεύσεων (το 2021 αναμένεται να κλείσει με ρεκόρ πολλών ετών, καθώς με βάση την έως και τον Ιούνιο δυναμική, τα νέα δάνεια εκτιμάται πως θα προσεγγίσουν τα 800 εκατ. ευρώ από τα 600 εκατ. το 2020, τα 500 εκατ. του 2019 και τα 400 εκατ. του 2018). Σημαντικές είναι και οι επενδύσεις από μεγάλες ΑΕΕΑΠ. Ποια είναι η εικόνα σήμερα; Οι μεγάλες ΑΕΕΑΠ είχαν σημαντικό μερίδιο στη συνολική επενδυτική δραστηριότητα ακόμη και την περίοδο της οικονομικής κρίσης. Η συγκεκριμένη τάση αναμένεται να συνεχιστεί, καθώς έχουν προσαρμόσει και τη στρατηγική τους στις σημερινές ανάγκες, είτε ανακοινώνοντας επενδύσεις σε project αειφορίας, είτε αναδιαρθρώνοντας το χαρτοφυλάκιό τους σε πιο στοχευμένες επενδύσεις, είτε προχωρώντας και σε αγορές ακινήτων προς ανάπτυξη. Βέβαια έχουν πλέον σημαντικό ανταγωνισμό από private equity funds και άλλες επενδυτικές εταιρείες (ελληνικές ή πολυεθνικές), οι οποίες αναγνωρίζοντας τις επενδυτικές ευκαιρίες σκανάρουν και επενδύουν κατά προτίμηση σε logistics, γραφεία υψηλών προδιαγραφών ή και ξενοδοχεία. Τι άλλαξαν στην αγορά Airbnb και στις άλλες πλατφόρμες; Η πανδημία και τα περιοριστικά μέτρα που έλαβαν οι κυβερνήσεις επηρέασαν τα ταξίδια και τον τουρισμό γενικότερα με αποτέλεσμα οι βραχυχρόνιες μισθώσεις να δεχτούν ισχυρό πλήγμα. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της AirDNA, η μείωση των εγγεγραμμένων ακινήτων στην πλατφόρμα βραχυχρόνιας μίσθωσης Airbnb αγγίζει το 39,95% με το σύνολο των εγγεγραμμένων ακινήτων να αριθμούν τα 4.996, όταν το 2019 την ίδια χρονική περίοδο ήταν 7.684. Η επιστροφή σημαντικού αριθμού διαμερισμάτων στην παραδοσιακή μακροχρόνια μίσθωση δεν επηρέασε όμως ιδιαίτερα τις τιμές των ενοικίων, καθώς η κατηγο-

ρία των ακινήτων που αφορούσε βραχυχρόνιες μισθώσεις είχε συγκεκριμένα χαρακτηριστικά και δεν αποτελεί συνήθως αντικείμενο ζήτησης, π.χ., από οικογένειες. Τι γίνεται με τους γραφειακούς χώρους; H πανδημία επιτάχυνε την τάση που είχε διαφανεί ήδη από την περίοδο προ της εξάπλωσης του COVID 19 και αφορούσε το άνοιγμα της ψαλίδας ανάμεσα στα γραφεία υψηλών προδιαγραφών σε κεντρικά σημεία και στα γραφεία μέτριας ή κακής κατάστασης συντήρησης σε δευτερεύουσες αγορές. Η δεκαετής οικονομική κρίση είχε για πολύ μεγάλο διάστημα σχεδόν εκμηδενίσει τις νέες αναπτύξεις με αποτέλεσμα, αν και από το 2017 το κλίμα αναφορικά με τις νέες κατασκευές είχε βελτιωθεί σημαντικά, να εξακολουθεί να υπάρχει σημαντικό έλλειμμα ποιοτικών χώρων γραφείων που να πληρούν τις απαιτήσεις των χρηστών. Το γεγονός αυτό επαληθεύεται από τα υψηλά τιμήματα που έχουν καταγραφεί σε πρόσφατες πωλήσεις οικοπέδων προς αξιοποίηση πέριξ του άξονα της Λεωφόρου Κηφισίας, αλλά και από τις υψηλές τιμές μίσθωσης που ξεπερνούν σε αρκετές περιπτώσεις τα 20 ευρώ/τ.μ./μήνα σε γραφεία υψηλών προδιαγραφών. Το μέγεθος και η δομή της συντριπτικής πλειοψηφίας των εταιρειών στην Ελλάδα δεν ευνοεί ιδιαίτερα την καθιέρωση της τηλεργασίας και, επιπλέον, η ανάγκη για τήρηση των υγειονομικών πρωτοκόλλων για επαρκείς αποστάσεις και αερισμό πιθανότατα θα διαμορφώσει νέες ανάγκες για μεγαλύτερες επιφάνειες γραφείων. Ένα σχόλιο για τα ξενοδοχεία; Ο κλάδος των ελληνικών ξενοδοχείων, παρά το πολύ άσχημο 2020 και τα αρνητικά οικονομικά αποτελέσματα λόγω της πανδημίας, δείχνει να επανακάμπτει με γοργούς ρυθμούς, εκμεταλλευόμενος τη θετική εικόνα της χώρας σχετικά με την αντιμετώπιση του COVID 19, με αποτέλεσμα η φετινή θερινή σεζόν να δείχνει ότι η επαναφορά στα έσοδα του 2019, ιδιαίτερα στα resort hotels, θα είναι πιο σύντομη απ’ ό,τι αναμενόταν. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΞΕΕ, η πληρότητα των εν λειτουργία ξενοδοχείων πανελλαδικά τον Αύγουστο ήταν περί το 80% (με το αντίστοιχο ποσοστό το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Ιουλίου να αγγίζει το 70%), ενώ τα εν λειτουργία ξενοδοχεία τον Αύγουστο ήταν άνω του 95% του συνόλου, όταν τον Ιούνιο ήταν περί το 77%.

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2021

Προστατεύουµε, Φροντίζουµε, Νοιαζόµαστε.