Digital Finance Τεύχος 009 by BOUSSIAS

009 | ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021

ISSN: 2732-7361

Το νέο πρόσωπο της Eurobank είναι Phygital ΙΑΚΩΒΟΣ ΓΙΑΝΝΑΚΛΗΣ EUROBANK

Ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΤΟΖΑΚΙΔΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ ΔΙΑΜΕΣΟΛΑΒΗΣΗ

ΤΟ ISLAMIC FINANCE ΓΙΝΕΤΑΙ ΟΛΟ ΚΑΙ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΕΣ

ΤΟ ΠΑΡΟΝ ΚΑΙ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΟΥ ΨΗΦΙΑΚΟΥ ΕΥΡΩ

presents

Rewarding Excellence in Digital Banking and Digital Insurance

Αναδείξτε τις καινοτόμες, ψηφιακές λύσεις και υπηρεσίες σας, τα τελευταία δύο χρόνια, δίνοντας το στίγμα της νέας εποχής στο Digital Banking και το Digital Insurance. Γνωρίστε τα Μέλη της Επιτροπής

DIGITAL BANKING

Γνωρίστε τα Μέλη της Επιτροπής

DIGITAL INSURANCE

LOGO

ΤΕΛΙΚΗ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΥΠΟΨΗΦΙΟΤΗΤΩΝ ΕΩΣ

ΔΗΛΩΣΤΕ ΥΠΟΨΗΦΙΟΤΗΤΑ

Παρασκευή 03 Δεκεμβρίου www.digitalfinanceawards.gr colours 2021 #c9a660 #414042 Χορηγός Επικοινωνίας

Περιεχόμενο - Πληροφορίες: Βίκυ Παυλάτου, Μ: +30 6943 627 371, Ε: pavlatou@boussias.com Πληροφορίες: Έλενα Παναγή, Μ: +30 6945 580 556, Ε: epanagi@boussias.com Χορηγίες: Θάνος Θώμος, Τ: +30 210 6617777 (εσωτ. 322), Ε: tthomos@boussias.com Λίζα Αντωνιάδη, Τ: +30 210 6617777 (εσωτ. 158), Ε: lantoniadi@boussias.com

Official Publication

ΠΕΡΙΕ ΧΟΜΕΝ Α

Proxima Nova Bold, Regular

Digital Finance T E C H N O L O G Y

I N N O V AT I O N

I N

F I N A N C I A L

S E R V I C E S

OUTLINE

30 World

Το ευρωπαϊκό οικοσύστημα FinTech αναπτύσσεται ραγδαία

32 Back Cover Story

Ο Νικήτας Κλαδάκης, CEO της Netbull, προβλέπει αύξηση των κυβερνοεπίθεσεων και προτείνει μια ολιστική προσέγγιση για την προστασία των χρηματοοικονομικών οργανισμών

36 Digital Game Changers

Ξενοφών Λιαπάκης εγκαινιάζει Ο τη μόνιμη του στήλη στο Digital Finance με ένα αφιέρωμα στις νέες τεχνολογίες

38 Feature Story

6 News

Το «ναυάγιο» της εξαγοράς της Mapfre Asistencia από τη Hellas Direct, το συνέδριο Agile Finance της BOUSSIAS, και η επίσκεψη του CEO International της Generali στην Ελλάδα

10 Cover Story

Γενικός Διευθυντής Retail Ο Banking της Eurobank, Ιάκωβος Γιαννακλής, ξεδιπλώνει το νέο προφίλ της τράπεζας που περνάει σε μια νέα, phygital εποχή

42 Analysis

20 Feature Story ψηφιακός μετασχηματισμός στις Ο Συνεταιριστικές τράπεζες είναι παράδειγμα προς μίμηση

H Παναγιώτα Κοβάνη, Head of Insurance στη Βρετανική Bearing Point, καταγράφει και αναλύει τις τάσεις που επικρατούν στην Ευρώπη για τον ασφαλιστικό τομέα

ΣΥΝΤΑΚΤΗΣ Βαγγέλης Βαγγελάτος ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΙ ΣΥΝΤΑΚΤΕΣ Γιάννης Ριζόπουλος, Γιάννης Μουρατίδης ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ ΠΩΛΗΣΕΩΝ Νένα Γιαννακίδου ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ Λίζα Αντωνιάδη E: lantoniadi@boussias.com CREATIVE DIRECTOR Γιώργος Τριχιάς ΓΡΑΦΙΣΤΙΚΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ Αλέξανδρος Καρβουτζής ΦΩΤΟΓΡΑΦΟΣ Κορνήλιος Σαραντίογλου IMAGE BANK www.stock.adobe.com ΤΜΗΜΑ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ Aµαλία Ψιλούδη E: apsiloudi@boussias.com ΥΠΕYΘΥΝΗ ΚΥΚΛΟΦΟΡIΑΣ Ρίτα Κανδάκη ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ Δήµητρα Σπανού ΕΚΤΥΠΩΣΗ-ΒΙΒΛΙΟΔΕΣΙΑ Pressious Arvanitidis ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΑ/ΕΝΘΕΣΗ/ ΕΠΙΚΟΛΛΗΣΗ Presstime

Η Λίνα Γρηγοράτου, Chief Operation Officer της SAP Hellas, Cyprus & Malta της SAP εξηγεί πώς λειτουργεί ο «ψηφιακός μετασχηματισμός με το μήνα»

λα όσα ειπώθηκαν στο 4ο Ό BankTech Conference που διοργάνωσε η Mellon Technologies

ΕΚΔΟΤΗΣ: Μιχάλης Μπούσιας ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ ΠΕΡΙΟΔΙΚΩΝ ΕΚΔΟΣΕΩΝ Κατερίνα Πολυμερίδου ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ: Κλεισθένους 338, 153 44 Γέρακας Τ: 210 6617777, F: 210 6617778,

56 Startup Corner

www.boussias.com www.digital-finance.gr

ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ (ΕΤΗΣΙΕΣ) Εταιρειών: €99 Στελεχών/Ιδιωτών: €60 Φοιτητών: €50 Κύπρου-Εξωτερικού: €150 Κωδικός ΕΛΤΑ : 210186 ISSN 2732-7361

24 Interview

HEAD OF BUSINESS UNIT Βίκυ Παυλάτου E: pavlatou@boussias.com

ΛΟΓΙΣΤHΡΙΟ Κωσταντίνος Χασιώτης, Αλέξης Σουλιώτης, Λίνα Γκολοµάζου

50 BancTech Conference

Γ ιατί το Islamic Finance αποκτά όλο και πιο πιστούς οπαδούς

48 Interview

16 End User Ο Γιάννης Τοζακίδης, Πρόεδρος της ΠΣΣΑΣ και ιδρυτής της Liberty Insurance Agents, σκιαγραφεί το προφίλ του σύγχρονου ασφαλιστικού διαμεσολαβητή

ο τερματικό της Bloomberg μπορεί Τ να αποκτήσει έναν σοβαρό ανταγωνιστή: τη Microsoft.

44 Feature Story

ο ψηφιακό ευρώ βρίσκεται στα Τ σκαριά και όλοι ευελπιστούν να θέσει την Ευρώπη στο επίκεντρο των παγκόσμιων εξελίξεων γύρω από τα CBDCs

AΡΧΙΣΥΝΤΑΚΤΗΣ Άγγελος Ανδρέου E: aandreou@boussias.com

H Norbloc καινοτομεί με KYC τεχνολογία και γίνεται περιζήτητη

58 Emerging Tech

Ο Γιάννης Ριζόπουλος γράφει για τα real-time data, και τους κινδύνους που υποκρύπτουν DIGITAL FINANCE

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021

ΕDITORIAL

Marhaban ΑΓΓΕΛΟΣ ΑΝΔΡΕΟΥ

Αρχισυντάκτης

Ένας δυτικός και ένας μουσουλμάνος στο κέντρο του Λονδίνου τσακώνονται για το ποιο χρηματοικονομικό σύστημα είναι το καλύτερο. Το κείμενο που ακολουθεί βασίζεται σε αληθινά γεγονότα.

ε τον Khaled γνωριστήκαμε μέσω Couchsurfing λίγο πριν το ξέσπασμα της Αραβικής Άνοιξης. Ήρθε στην Ευρώπη από τη Συρία για μεταπτυχιακές σπουδές σε Πανεπιστήμιο του Λονδίνου, προτού η πατρίδα του βυθιστεί στον σπαρακτικό εμφύλιο που τη βασανίζει μέχρι και σήμερα. Στους δύο μήνες που τον φιλοξένησα στο σπίτι μου συνέβησαν δύο «μεγάλα» γεγονότα: πρώτον γίναμε φίλοι – αυτοκόλλητοι, και δεύτερον μου έμαθε πώς οι μουσουλμάνοι Άραβες δεν «αναγνωρίζουν» τη συμβατική δυτική τραπεζική και έχουν φτιάξει ένα δικό τους χρηματοοικονομικό σύστημα, αυτό που έμαθα ότι λέγεται Islamic Finance. Το αμιγώς «δυτικότροπο» μυαλό μου αρνείτο κατηγορηματικά να συλλάβει πώς μπορεί μια τράπεζα να μην επιβάλλει τόκους σε ένα δανεισμό και αρχικά απέρριψα το σύστημα τους, κυρίως λόγω της «θεοκρατικής» φύσης του, αλλά και γιατί μου φαινόταν ένα ξεκάθαρα ουτοπικό εγχείρημα που είχε μόλις λίγες δεκαετίες ζωής προτού διαλυθεί ολοκληρωτικά. Εν τω μεταξύ βέβαια, η Lehman Brothers είχε προ διετίας καταρρεύσει, η παγκόσμια – δυτική – οικονομία βάδιζε με μαθηματική ακρίβεια στην καταστροφή, και στην Ελλάδα ορδές ανθρώπων κατέκλυζαν τους δρόμους της Αθήνας εναντίον των μέτρων λιτότητας. Λεπτομέρειες. Τουλάχιστον, εμείς είχαμε τόκους. Πέρα από τους αστεϊσμούς, η ιστορία αποδεικνύει πόσο δίκιο είχε ο Khaled σε έναν από τους ομηρικούς καβγάδες μας σχετικά με την πορεία της οικονομίας (διότι αν δε τσακωθείς με τον καλύτερο σου φίλο για την παγκόσμια τάξη και ιστορία, τότε με ποιον;), όταν υποστήριζε πως το Islamic Finance όχι DIGITAL FINANCE

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021

μόνο δεν είναι φούσκα, αλλά θα γιγαντωθεί και εξαπλωθεί σε ολόκληρο τον μουσουλμανικό κόσμο. Όχι γιατί το θέλει ο Αλλάχ, αλλά γιατί είναι ένα σύστημα που αποσοβεί πιστωτικούς κινδύνους, τους οποίους ο δυτικός καπιταλισμός δε μπορεί να ελέγξει. Ερχόμαστε, λοιπόν, στο σήμερα, όπου ως αρχισυντάκτης του Digital Finance, θέλησα να δω πώς πηγαίνει το Islamic Finance και φυσικά να αναδείξω ένα θέμα που έρχεται ως τάση στα παγκόσμιο τραπεζικό σύστημα. Η εξαιρετική έρευνα του Βαγγέλη Βαγγελάτου ήταν αποκαλυπτική. Διαβάζουμε ότι: «Αυτή τη στιγμή το Islamic Finance περιλαμβάνει πάνω από 520 τράπεζες και 1700 mutual funds, σε 135 χώρες (από 70 το 2012). Τα assets ανέβηκαν από το 1.7 τρις δολάρια το 2012 στα 2.8 τρις δολάρια το 2019 και εκτιμάται να φτάσουν στα 3.7 τρις δολάρια ως το 2024. Ακόμη και εν μέσω πανδημίας το 2019, ο ρυθμός ανάπτυξης πέρασε στο 10%, ενώ σύμφωνα με εκτιμήσεις των Global Ratings της Standard & Poor's, για το διάστημα 2021-22 θα ανέβει τουλάχιστον στο 12%.» Από τη μία έχουμε μια έκρηξη του Islamic Finance, ενώ σιγά σιγά ξεθαρρεύει και το αντίστοιχο κομμάτι fintech, που έρχεται να «δέσει» με την οικονομική πραγματικότητα. Μάλιστα, το Islamic Fintech είναι ένας τομέας που ανθίζει ειδικά τα τελευταία δύο χρόνια, και ειδικά σε χώρες όπως τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και η Μαλαισία, χώρες δηλαδή που αποτελούν τα hotspots της τεχνολογικής ανάπτυξης του μουσουλμανικού κόσμου. Μπορεί να πέρασαν κάμποσα χρόνια από τότε, αλλά χρωστάω μια συγγνώμη. Khaled, είχες δίκιο. Ana Asaf, mate. Ana Asaf.

NEWS

ΣΤΗΝ ΕΛΛΆΔΑ Ο CEO INTERNATIONAL ΤΗΣ GENERALI

α γραφεία της Generali στην Ελλάδα επισκέφθηκε πρόσφατα ο Jaime Anchustegui, CEO International του διεθνούς ασφαλιστικού ομίλου, προκειμένου να επιβλέπει την απορρόφηση της ΑΧΑ Ασφαλιστικής ΑΕ. Κατά τη διάρκεια της επίσκεψης ο κ. Anchustegui και τα υπόλοιπα μέλη της αποστολής κ.κ. Riccardo Candoni, Regional Manager International, Patricia Espirito Santo, Head HR International, Valentina Sarrocco, Head of Legal International και Lorenzo Ioan, Head of Business Transformation, συναντήθηκαν με τη Διοίκηση της Generali Hellas και ενημερώθηκαν για την πορεία των εργασιών της συγχώνευσης. Απευθυνόμενος στους εργαζόμενους εξέφρασε την βαθιά ικανοποίησή του για την πορεία των έργων και την τήρηση των προγραμματισμένων ενεργειών, προκειμένου να επιτευχθούν η ομαλή συνέχιση εργασιών αλλά και οι επιχειρηματικοί στόχοι για το 2021. Αναφερόμενος στην 30ετή εμπειρία του ως στέλεχος του ασφαλιστικού Ομίλου Generali και έχοντας υπηρετήσει από θέσεις ευθύνης τόσο του τεχνικού (technical) ασφαλιστικού τομέα όσο και του λειτουργικού (operational), ο κ. Jaime Anchustegui τόνισε ότι: «Η ομάδα του International Business Region του Ομίλου, στέκεται αρωγός στις προσπάθειες της τοπικής Διοίκησης για την επίτευξη του βέλτιστου αποτελέσματος και είμαι σίγουρος ότι οι απαιτούμενες ενέργειες θα ολοκληρωθούν με επιτυχία, θέτοντας τα θεμέλια για μια επιτυχή

πορεία το επόμενο διάστημα». Ενώ, απευθυνόμενος στους εργαζόμενους τόνισε ότι «αποτελούν μέλη ενός επιτυχημένου οργανισμού με παγκόσμια παρουσία, που κατέχει την πρώτη θέση στον κλάδο retail ασφαλίσεων στην Ευρώπη, τον καλύτερο δείκτη combined ratio στον κλάδο και ισχυρή κεφαλαιακή θέση, η οποία διατηρήθηκε ακόμη και εν μέσω πανδημίας, λόγω της σταθερής επένδυσης στην ψηφιοποίηση και την καινοτομία, εκπληρώνοντάς την υπόσχεσή της Generali να αποτελεί τον Lifetime Partner των πελατών της».

EUROBANK: ΔΥΝΑΤΌΤΗΤΑ ΠΛΗΡΩΜΉΣ ΜΕ GOOGLE PAY Το ψηφιακό πορτοφόλι Google Pay προσφέρει πλέον στους πελάτες της η Eurobank, επιτρέποντας στους κατόχους καρτών Eurobank Visa και Eurobank Mastercard, να πραγματοποιούν πληρωμές, απλά και γρήγορα, χρησιμοποιώντας μόνο το android κινητό ή το ρολόι τους, χωρίς να απαιτείται χρήση κάρτας στη φυσική της μορφή ή η πληκτρολόγηση του ΡΙΝ αυτής στο τερματικό αποδοχής καρτών (POS).ταστήματα που διαθέτουν τερματικά πληρωμών (POS) ανέπαφων συναλλαγών, καθώς και στις online αγορές τους.Το ψηφιακό πορτοφόλι Google Pay βασίζεται στην τεχνολογία του tokenization, όπου για την ασφάλεια των συναλλαγών δημιουργείται ένας κρυπτογραφημένος αριθμός κάρτας, ο οποίος χρησιμοποιείται για την ολοκλήρωση της συναλλαγής. Η εφαρμογή του Google Pay™ είναι εύκολη στην εγκατάστασή της και πραγματοποιείται από τον κάθε χρήστη, μέσω του Play Store, με απλό τρόπο και λιγα βήματα, σε όλες τις συμβατές κινητές συσκευές και smartwatches. Οι κάτοχοι καρτών Eurobank, μπορούν να προσθέτουν τις κάρτες τους στο Google Pay, είτε μέσω του Google Pay app, είτε μέσω του Eurobank Mobile App.

DIGITAL FINANCE

NOEMBΡΙΟΣ 2021

ΚΑΙ ΕΓΈΝΕΤΟ… KYNDRYL Σε πλήρη διαχωρισμό από την IBM προχώρησε η αμερικανική εταιρεία τεχνολογίας Kyndryl, κηρύσσοντας την «ανεξαρτησία» της κατά την είσοδό της στο χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης. Η Kyndryl ξεκινά την αυτόνομη πορεία της μέσα από μια διαφοροποιημένη προσέγγιση που ενσωματώνει την ανάπτυξη, την ασφάλεια και τη λειτουργία τους. Οι 90.000 επαγγελματίες της Kyndryl παγκοσμίως προσφέρουν υπηρεσίες στον σχεδιασμό, την υλοποίηση και τη διαχείριση περιβαλλόντων πληροφορικής σε περισσότερους από 4.000 διεθνείς πελάτες - στους οποίους περιλαμβάνεται το 75% των εταιριών Fortune 100, καθώς και κορυφαίες εταιρίες χρηματοοικονομικών υπηρεσιών, τηλεπικοινωνιών, λιανικών πωλήσεων, αερογραμμών και αυτοκίνησης. Η Kyndryl ξεκινά με ετήσιο τζίρο 19 δισ. δολαρίων ΗΠΑ, αξιολογήσεις επενδυτικής βαθμίδας και μακρόχρονες πελατειακές σχέσεις που οδηγούν σε σταθερές ετήσιες ροές εσόδων. «Η Kyndryl ξεκινάει την πορεία της όντας ήδη ο σύμβουλος που εμπιστεύονται οι μεγαλύτερες επιχειρήσεις στην Ελλάδα και την Κύπρο και με μια ομάδα με ασυναγώνιστη τεχνική κατάρτιση και πείρα» δήλωσε ο Απόστολος Λεωνιδόπουλος, Managing Director της Kyndryl στην Ελλάδα και την Κύπρο. «Δεσμευόμαστε να παράσχουμε εξαιρετικής ποιότητας υπηρεσίες στους πελάτες μας σε στενή συνεργασία με το ευρύτερο οικοσύστημα εταιριών του κλάδου».

ΝΑΥΆΓΗΣΕ ΤΟ DEAL HELLAS DIRECT – MAPFRE ASISTENCIA Δε θα προχωρήσει τελικά η απορρόφηση της Mapfre Asistencia Greece με την Hellas Direct, όπως γνωστοποίησαν πρόσφατα και οι δύο πλευρές. Σύμφωνα με τα δημοσιεύματα, η συμφωνία που είχε ανακοινωθεί τον Ιούλιο αυτής της χρονιάς, και περιλάμβανε την εξαγορά του υποκαταστήματος της Mapfre Asistencia Greece από την Hellas Direct, δεν ευοδώθηκε καθώς με βάση τους όρους που περιλαμβάνονταν στην εν λόγω συμφωνία, θα έπρεπε να έχουν ολοκληρωθεί οι απαραίτητες ενέργειες και από τις δύο πλευρές. Για άγνωστους λόγους μέχρι στιγμής, οι δεσμεύσεις αυτές δεν τηρήθηκαν εντός της προθεσμίας που είχε δοθεί, με αποτέλεσμα η Hellas Direct να αποχωρήσει από τη συμφωνία. Από την πλευρά της η Mapfre Asistencia, σε δηλώσεις της είπε ότι το ελληνικό τμήμα του Ισπανικού ασφαλιστικού κολοσσού, θα συνεχίσει απρόσκοπτα τη λειτουργία του στην Ελλάδα, μέχρι νεωτέρας.

ΤΟ ΠΡΌΒΛΗΜΑ ΜΕ ΤΟ FACIAL RECOGNITION

α biometrics είναι μια βιομηχανία που γνωρίζει τεράστια άνθηση ειδικά σε ό,τι αφορά τον χρηματοοικονομικό τομέα, αφού το facial recognition έρχεται να αντικαταστήσει την πιστοποίηση των πελατών κατά τη διάρκεια των συναλλαγών τους με τις τράπεζες και τις ασφαλιστικές εταιρείες. Ωστόσο, τα interfaces αυτών των τεχνολογιών έχουν ένα μεγάλο πρόβλημα. Δεν έχουν κατασκευαστεί για να αναγνωρίζουν trans ή non-binary πρόσωπα, με αποτέλεσμα να ενισχύονται οι διακρίσεις εναντίον της LGBTQI+ κοινότητας. Σύμφωνα με την Εθνική Έρευνα για τις Διακρίσεις σε Transgender άτομα, που διεξήχθη στις ΗΠΑ, μόλις το ένα πέμπτο (21%) των τρανς ατόμων έχουν μπορέσει να ενημερώσουν τις ταυτότητες και τα δημόσια έγγραφα τους με το νέο τους φύλο, ενός το 33% δηλώνει ότι δεν έχει μπορέσει να ενημερώσει ούτε ένα έγγραφο. Υπό αυτό το πρίσμα, σύμφωνα με ανακοίνωση του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ, είναι δύσκολο να αντιμετωπιστεί το φαινόμενο της ψευδο-ταυτοποίησης από τους αλγόριθμους. Γι’αυτό καλεί τις εταιρείες λογισμικού να εργαστούν πάνω σε αυτό το πρόβλημα, προκειμένου να εξαλειφθούν οι διακρίσεις στον τομέα του facial recognition. Ακτιβιστές της LGBTQI+ κοινότητας, παράλληλα, καλούν τις εταιρείες λογισμικού να εστιάσουν σε άλλες βιομετρικές μεθόδους, όπως τα δακτυλικά αποτυπώματα, προκειμένου να μην υπάρχουν προβλήματα και διακρίσεις στην διαδικασία ταυτοποίησης.

DIGITAL FINANCE

NOEMBΡΙΟΣ 2021

NEWS

H APCOPAY ΔΙΑΘΕΤΕΙ ΤΗΝ ΥΠΗΡΕΣΙΑ FASTLINK ΜΕΣΩ ΤΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ

presents

ο διεθνές brand πληρωμών Apcopay, μέλος της Apco Systems, ανακοινώνει σε συνεργασία με την Τράπεζα Πειραιώς, τη νέα υπηρεσία Fastlink στην ελληνική αγορά. H νέα υπηρεσία προσφέρει σε μεγάλες αλλά και μικρoμεσαίες επιχειρήσεις τη δυνατότητα να δέχονται ηλεκτρονικές πληρωμές μέσω links και QR codes, είτε δραστηριοποιούνται στο ηλεκτρονικό εμπόριο είτε όχι. Μέσα σε λιγότερο από 30 δευτερόλεπτα, κάθε επιχείρηση και έμπορος μπορούν να δημιουργούν εξατομικευμένα links πληρωμών ή και QR Codes και να τα στέλνουν αυτοματοποιημένα μέσω email στους πελάτες τους ή αξιοποιώντας εναλλακτικούς τρόπους όπως SMS, messaging apps κ.α. Το μόνο που έχουν να κάνουν οι καταναλωτές είναι να εισάγουν τα στοιχεία της κάρτας τους και να πληρώσουν, ενώ η επιχείρηση λαμβάνει ενημέρωση σε πραγματικό χρόνο (ακόμα και μέσω του ERPσυστήματος που διαθέτει) προκειμένου να προχωρήσει άμεσα στην πραγματοποίηση της παραγγελίας. Η υπηρεσία Fastlink δεν απαιτεί την ύπαρξη ηλεκτρονικού καταστήματος, ούτε τεχνικό εξοπλισμό (π.χ. POS, ePOS), ενώ οι συναλλαγές πραγματοποιούνται με απόλυτη ασφάλεια, μέσω της PCIDSS (level 1) πιστοποιημένης πλατφόρμας πληρωμών της Apcopay, εφαρμόζοντας όλα τα σύγχρονα πρωτόκολλα ασφάλειας (Strong Customer Authentication -SCA & 3D Secure 2.0). Απευθύνεται σε μεγάλες και μικρομεσαίες επιχειρήσεις και σε εμπόρους, όπως στο λιανεμπόριο, ασφαλιστικές, ξενοδοχεία, εταιρείες ενέργειας, mini-markets, κάβες, fast food, καφετέριες, βιβλιοπωλεία, ηλεκτρονικά φαρμακεία, είδη επίπλων και σπιτιού κ.α.

ΕΡΧΟΝΤΑΙ ΤΑ ΙοΤ AWARDS ΤΗΣ BOUSSIAS Τα IoT Awards είναι τα βραβεία που σε ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον, αναδεικνύουν και επιβραβεύουν τις πιο καινοτόμες IoT εταιρείες , εφαρμογές IoT ή apps (τόσο για χρήστες όσο και για παρόχους), αναγνωρίζοντας ότι τα δεδομένα σε πραγματικό χρόνο είναι όλο και πιο σημαντικά για το κράτος, την βιομηχανία και τους πολίτες. Τα βραβεία απευθύνονται σε όλες τις επιχειρήσεις, οργανισμούς, δημόσιους φορείς, καθώς και σε παρόχους σχετικών υπηρεσιών & λύσεων της αγοράς του Internet-of-Things. Στόχος των βραβείων είναι να: • Κινητοποιήσουν επιχειρήσεις και οργανισμούς για τη διαρκή βελτίωση των επιδόσεων τους αναφορικά με την αξιοποίση των δεδομένων σε πραγματικό χρόνο • Αναδείξουν και να γνωστοποιήσουν τις προσφερόμενες λύσεις & τεχνολογίες για την αποτελεσματική διαχείριση των δεδομένων σε πραγματικό χρόνο • Προβληθούν οι νικητές, να ξεχωρίσουν στην αγορά τους και να αξιοποιηθούν οι προσπάθειές τους από άλλες επιχειρήσεις, ως φωτεινά παραδείγματα • Λειτουργήσουν ως μέσο καταγραφής και συγκριτικής αξιολόγησης των πλεονεκτημάτων που απορρέουν από τη αξιοποίηση των λύσεων ΙoT • Προσάψουν την απαιτούμενη έμφαση στα θέματα της μεταφοράς δεδομένων σε πραγματικό χρόνο που που απασχολεί όλες τις επιχειρήσεις και το κράτος Πρόεδρος της Κριτικής Επιτροπής είναι η Καθηγήτρια Νάνσυ Αλωνιστιώτη, Αντιπρόεδρος Τμήματος Πληροφοριακής & Τηλεποικοινωνιών στο Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών.

DIGITAL FINANCE

NOEMBΡΙΟΣ 2021

COVER STORY

ΙΆΚΩΒΟΣ ΓΙΑΝΝΑΚΛΉΣ

Το νέο πρόσωπο της Eurobank είναι Phygital Η EUROBANK σχεδιάζει και διαμορφώνει τη νέα αντίληψη που θα προσδιορίσει την τραπεζική λειτουργία και εξυπηρέτηση στη νέα εποχή. Αυτό ακριβώς περιγράφει στη συνέντευξη που μας παραχώρησε ο Ιάκωβος Γιαννακλής, Γενικός Διευθυντής Retail Banking της EUROBANK. Συνέντευξη στον Α Γ Γ Ε Λ Ο Α Ν Δ Ρ Ε Ο Υ

DIGITAL FINANCE

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021

DIGITAL FINANCE

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021

COVER STORY

Οι ελληνικές τράπεζες την τελευταία δεκαετία κλήθηκαν να διαχειριστούν τις συνέπειες της χρηματοπιστωτικής κρίσης. Έχοντας ολοκληρώσει αυτόν τον κύκλο και περνώντας μέσα και από την κρίση του Covid-19, φαίνεται ότι μια νέα εποχή ξεκινά για το ελληνικό τραπεζικό σύστημα. Ποια είναι τα διδάγματα της 10χρονης αυτής εμπειρίας και ποια η στόχευση για το μέλλον; DIGITAL FINANCE

Πράγματι, διανύσαμε μια περίοδο στην οποία η μεγάλη αγωνία ήταν η διαχείριση προβλημάτων. Η αντιμετώπιση των κόκκινων δανείων, που κληροδότησε στις ελληνικές τράπεζες αυτή η δεκαετής κρίση και η ανταπόκριση σε ένα ιδιαίτερα αυστηρό εποπτικό και ελεγκτικό πλαίσιο, γινόταν παράλληλα με το μέλημα της προστασίας καταθετών και μετόχων και τη χρηματοδότηση της οικονομίας για να εδραιωθεί η ανάκαμψη μετά από μιας τέτοιας

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021

κλίμακας ύφεση. Για αρκετό καιρό, πριν την πανδημία, είχαμε καταφέρει να μη μιλάμε πια μόνο για προβλήματα, αλλά περισσότερο για προοπτική. Όσο θα φθίνει η υγειονομική κρίση θα επικεντρωνόμαστε πάλι όλο και περισσότερο στη θετική προοπτική που υπάρχει. Και είναι ισχυρή. Η EUROBANK υλοποιεί ήδη το δεκαετή επιχειρησιακό της σχεδιασμό προς την EUROBANK 2030 με το προβάδισμά μας στη διαχείριση των κόκκινων δανείων καθώς ο δείκτης των NPEs μας υποχωρεί κάτω από το 7,5% στο τελευταίο τρίμηνο. Αυτό που κυρίως μάθαμε από τα λάθη του παρελθόντος είναι να πρωτοπορούμε με προσεκτικές αλλά όχι διστακτικές κινήσεις, όπως κάναμε και στη διαχείριση των NPEs, δημιουργώντας μια καλή πρακτική – οδηγό για το ελληνικό τραπεζικό σύστημα. Μάθαμε επίσης πως για να πετύχουμε ευημερία για όλους και ανάπτυξη με διάρκεια στο χρόνο, πρέπει όλοι, ιδιωτικός, δημόσιος τομέας και φορείς να συμπράξουμε γρήγορα και αποτελεσματικά, προς αυτή την κατεύθυνση. Η ισχυρή ανάκαμψη που σύμφωνα με όλους τους φορείς αναμένεται φέτος είναι μια πολύ καλή αφετηρία για το μεγάλο στόχο: Tην εδραίωση μέσης ανάπτυξης 3,5-4% κατ’ έτος για τα επόμενα πέντε χρόνια με επενδύσεις που θα καλύψουν το επενδυτικό κενό των σχεδόν 100 δισ. ευρώ που χαρακτηρίζει την οικονομία μας.

Τι σημαίνουν αυτά για την EUROBANK; Από τη δική σας οπτική γωνία, πού βρίσκεται η EUROBANK σήμερα και ποια είναι η επόμενη μέρα για αυτήν. Η πρόσφατη εταιρική καμπάνια της Τράπεζας αποτυπώνει το όραμα για τη EUROBANK του 2030: Ανάπτυξη με κοινωνικό αποτύπωμα και τεχνολογίες αιχμής στην υπηρεσία ενός ανθρωποκεντρικού μοντέλου εξυπηρέτησης. Με κύριο μέλημα την ανάπτυξη, υποστηρίζουμε τις ελληνικές οικογένειες και όλες τις επιχειρήσεις (μικρές, μεσαίες και μεγάλες) που θα αδράξουν τις ευκαιρίες είτε μέσω επιδοτούμενων προγραμμάτων με εθνικούς και κοινοτικούς πόρους είτε μέσω τραπεζικής χρηματοδότησης, για να αναπτυχθούν και να δημιουργήσουν αξία. Είμαστε δίπλα και στις μικρότερες επιχειρήσεις προσφέροντας, εκτός από χορηγήσεις, συμβουλευτικές υπηρεσίες, συνέργειες με μεγάλες επιχειρήσεις για να γίνουν π.χ. ψηφιακά πιο ανταγωνιστικές, έξυπνες λύσεις με την τελευταία λέξη της τεχνολογίας, όπως η υπηρεσία Smart POS με την οποία επιχειρήσεις κάθε μεγέθους μετατρέπουν ένα κινητό σε POS, ώστε να δέχονται ανέπαφα πληρωμές.

Επιδιώκουμε την απόλυτη ισορροπία μεταξύ ψηφιακού και φυσικού κόσμου. Επενδύουμε στους ανθρώπους μας, όπως επενδύουμε και στην τεχνολογία ώστε να προσφέρουμε στους πελάτες μας μια ολοκληρωμένη και σύγχρονη εμπειρία Επενδύουμε στην τεχνολογία, αξιοποιώντας την στην καθημερινότητα της δουλειάς μας και στην εξυπηρέτηση των πελατών μας. Υιοθετούμε ένα νέο υβριδικό μοντέλο το οποίο ονομάζουμε Phygital, για να εκφράσουμε την ένωση του φυσικού (physical) με τον ψηφιακό κόσμο (digital).

Τι σημαίνει αυτό το νέο μοντέλο εξυπηρέτησης για τους πελάτες σας; Επιδιώκουμε την απόλυτη ισορροπία μεταξύ ψηφιακού και φυσικού κόσμου ώστε να προσφέρουμε στους πελάτες μας μία ολοκληρωμένη και σύγχρονη εμπειρία. Τόσο μέσω των φυσικών όσο και των ψηφιακών καναλιών, οι πελάτες μας έχουν τη δυνατότητα να αλληλοεπιδράσουν ψηφιακά με την Τράπεζα, απολαμβάνοντας το ίδιο επίπεδο εξυπηρέτησης με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο. Έτσι, μία συναλλαγή μπορεί να ξεκινήσει στο m-Banking και να ολοκληρωθεί μέσω ενός άλλου καναλιού, όπως το e-Banking ή το κατάστημα. Μια αίτηση στεγαστικού δανείου μπορεί για παράδειγμα να ξεκινήσει στο site της Τράπεζας και να συνεχιστεί με video κλήση με εξειδικευμένο στέλεχος. Αναδιαμορφωνόμαστε και εσωτερικά, για απλούστερες εσωτερικές διαδικασίες με τη χρήση της τεχνολογίας προς όφελος των πελατών και των εργαζομένων. Έχουμε δημιουργήσει υποδομές μειώνοντας τα έγγραφα που ζητούνται από τον πελάτη ενώ σε μεγάλο ποσοστό τα παραστατικά είναι πλέον ψηφιακά. Αξιοποιούμε τη ρομποτική ώστε να αυξήσουμε την ταχύτητα ανταπόκρισης και να απελευθερώσουμε χρόνο του προσωπικού μας για πιο σύνθετες και δημιουργικές εργασίες. Αναζητάμε συνεχώς νέες ιδέες που αξιολογούμε μαζί με τους πελάτες μας στο Innovation & UX lab, ενώ αναπτύσσουμε συνεργασίες με εταιρείες Fintech, για ταχύτερη προσφορά νέων σύγχρονων εφαρμογών και υπηρεσιών στους πελάτες μας.

DIGITAL FINANCE

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021

COVER STORY

Θα μπορούσατε να αναφέρετε παραδείγματα τέτοιων υπηρεσιών με τεχνολογία «αιχμής» που έχετε ήδη θέσει στη διάθεση των πελατών σας και ποια είναι η ανταπόκρισή τους; Οι πελάτες ζητούν με ολοένα μεγαλύτερη ένταση να ολοκληρώνουν τις καθημερινές τους συναλλαγές γρήγορα και απλά, ακόμη και εν κινήσει. Μέσω του mobile app και εφαρμογών όπως apple pay, google pay, garmin pay, ο πελάτης μπορεί να κάνει με ασφάλεια πληθώρα συναλλαγών όπως αγορές, πληρωμές, ακόμη και ανάληψη μετρητών χωρίς χρήση φυσικής κάρτας. Μέσω του EUROBANK mobile app οι πελάτες μας μπορούν να αποκτήσουν ακόμη και καταναλωτικό δάνειο: το Fast loan, με το οποίο ο πελάτης μπορεί να λάβει €5,000 σε λιγότερο από 5 λεπτά. Ήδη 65% των αιτήσεων καταναλωτικών δανείων γίνονται μέσω του mobile app μας. Επιπλέον, από το e-Banking μας, οι πελάτες μπορούν να επιλέξουν να βλέπουν τους λογαριασμούς και τις κάρτες τους σε όλες τις τράπεζες, ενώ μέσω της υπηρεσίας “Payment Initiation” τους δίνεται η δυνατότητα να πραγματοποιούν χρηματικά εμβάσματα, χρεώνοντας λογαριασμούς που τηρούν και σε άλλες τράπεζες.

Πώς διαμορφώνεται ο ρόλος των ανθρώπων σας σε αυτό το μοντέλο; Ο ρόλος των ανθρώπων μας εξελίσσεται, αποτελώντας ζωτικής σημασίας κομμάτι του νέου μοντέλου μας. Ο παράγοντας άνθρωπος βρίσκεται στο επίκεντρο του σχεδιασμού μας. Πελάτης και εργαζόμενος. Εργαζόμενος και πελάτης. Επενδύουμε στους ανθρώπους μας, όπως επενδύουμε και στην τεχνολογία. Η τεχνολογία μαζί με τα τεχνολογικά επιτεύγματα που υπάρχουν διαθέσιμα και χρησιμοποιούμε μας βοηθάει να καλύψουμε σε μεγάλο βαθμό τις ανάγκες των πελατών μας, με τον πιο γρήγορο και αποτελεσματικό τρόπο. Πιστεύουμε στη συμπληρωματικότητα των συγκριτικών πλεονεκτημάτων σε κάθε κατηγορία.

Ανάπτυξη με κοινωνικό αποτύπωμα και τεχνολογίες αιχμής στην υπηρεσία ενός ανθρωποκεντρικού μοντέλου εξυπηρέτησης DIGITAL FINANCE

Για παράδειγμα, εξ’ αποστάσεως μέσω Video καλύπτουμε σύνθετες ανάγκες πελατών, όπως ένα νέο στεγαστικό ή ένα νέο επαγγελματικό δάνειo που απαιτούν ζωντανή αλληλεπίδραση. Μια καλή πρακτική είναι σίγουρα η πρωτοποριακή μας υπηρεσία v-Βanking προς μικρομεσαίες επιχειρήσεις και ιδιώτες, μέσω της οποίας εξυπηρετούμε ήδη 40.000 πελάτες.

Όλες οι πρωτοποριακές υπηρεσίες και δυνατότητες που αναφέρετε, είναι διαθέσιμες online και αποτελούν μέρος της νέας «sofabanking» εποχής. Πώς διαμορφώνεται ο ρόλος του Τραπεζικού καταστήματος σε αυτή τη νέα εποχή; Όπως ανέφερα, επενδύουμε στο μοντέλο phygital. Στην άριστη ισορροπία ανθρώπινου παράγοντα και τεχνολογίας. Η αντίληψη αυτή αποτυπώνεται με τον καλύτερο τρόπο στα νέα μας καταστήματα που εγκαινιάσαμε στις 10 Νοεμβρίου, που ανασχεδιάστηκαν ενσωματώνοντας στο σχεδιασμό τους την προσέγγιση αυτή, η οποία φυσικά σηματοδοτείται και με την απόφασή μας να αλλάξουμε και το λογότυπό μας. Τους δώσαμε το όνομα «καταστήματα νέας γενιάς» γιατί αποτυπώνουν τη νέα αντίληψη για τη σχέση μας με τους πελάτες, μέσα από όλες τις ψηφιακές και τεχνολογικές ευκολίες που ενσωματώνουν, αλλά και τον σχεδιασμό τους. Το κατάστημα της «Νέας Εποχής» προσφέρει ένα φιλόξενο περιβάλλον, με ζεστά χρώματα, πρωτοποριακό και minimal σχεδιασμό με τη λογική του less is more, με φόρμες που ακολουθούν τις τελευταίες εξελίξεις στο design – άνεση, απλότητα, φιλικότητα ώστε να δημιουργούν το κατάλληλο κλίμα για τους εργαζόμενους και τους πελάτες, οι οποίοι αισθάνονται ότι εργάζονται και εξυπηρετούνται αντίστοιχα σε ένα περιβάλλον ‘beyond a bank’.

Ποιες είναι οι καινοτομίες που θα συναντήσει ο πελάτης στα νέα καταστήματα της EUROBANK, μέρος της νέας εμπειρίας τραπεζικής εξυπηρέτησης που θέλετε να προσφέρετε; Έχοντας καταργήσει γκισέ και τείχη και με «ανοιχτή» οπτική πρόσβαση στο εσωτερικό του καταστήματος, υπογραμμίζουμε και σημειολογικά τη διαφάνεια που επιδιώκουμε στη σχέση με τους πελάτες μας. Η νέα γενιά καταστημάτων κατασκευάζεται με υλικά φιλικά προς το περιβάλλον, χωρίς χαρτιά, ενώ η εφαρμογή ψηφιακών μέσων δεν καθιστά απαραίτητες αφίσες και έντυπα. Με την είσοδό του στο κατάστημα ο πελάτης «πλοηγείται» στο πώς μπορεί να κάνει απλές συναλλαγές σε πέντε λεπτά μέσω διαδραστικών service bars.

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021

Στο κέντρο του καταστήματος έχουν τοποθετηθεί φιλικές στη χρήση οθόνες, μέσα από τις οποίες ο πελάτης μπορεί να ενημερωθεί για προϊόντα & υπηρεσίες της Τράπεζας ή ακόμα και για νέα της τοπικής κοινωνίας. Εφόσον ο πελάτης ενδιαφέρεται για κάποια πιο σύνθετη υπηρεσία, προσφέρουμε ειδικά σχεδιασμένα γραφεία που διευκολύνουν τη συνεργασία. Για το prime πελατολόγιο έχουμε διαμορφώσει ειδικά meeting rooms, όπου οι πελάτες έχουν τη δυνατότητα να συνομιλήσουν με τον εξειδικευμένο Σύμβουλό τους και να συζητήσουν για λύσεις στα μελλοντικά σχέδια τους. Η ηλεκτρονική υπογραφή σε tablet και η αποστολή μέσω email όλων των εγγράφων των πελατών μας μηδενίζει την ανάγκη εκτύπωσης τραπεζικών παραστατικών.

Κοιτάζοντας μπροστά ποιοι είναι οι επόμενοι στόχοι όσον αφορά τη «νέα εποχή» που περιγράψατε; Στόχος μας είναι να γίνουμε συνολικά ‘Phygital’ στην κουλτούρα μας. Για να το πετύχουμε αυτό θα βελτιώνουμε συνεχώς τα digital εργαλεία μας και το λειτουργικό μας μοντέλο. Επιπρόσθετα, πολύ σημαντικό είναι να μεταδώσουμε την ‘Phygital’ κουλτούρα στους ανθρώπους μας. Σε όλο αυτό το ταξίδι οι άνθρωποι αποτελούν το πολυτιμότερο αγαθό μας και όταν σχεδιάζαμε το μέλλον, η ενδυνάμωσή τους σε όλα τα μέτωπα ήταν το μέλημά μας. Ξεκινήσαμε από τις αρχές του 2020, μια ακαδημία ψηφιακών δεξιοτήτων για όλους τους υπαλλήλους της Τράπεζας, με στόχο την ευαισθητοποίηση σχετικά με τις δραστικές αλλαγές στον τραπεζικό κλάδο. Η ακαδημία βοηθά να αναπτύξουν προσαρμοστικότητα στην αλλαγή, ενώ παράλληλα προσφέρει δεξιότητες στη χρήση ψηφιακών εργαλείων και μέσων που παρέχει ο οργανισμός για ευέλικτο, πελατοκεντρικό τρόπο εργασίας. Όπως ανέφερα και νωρίτερα, η νέα γενιά καταστημάτων είναι μέρος του αναπτυξιακού ανασχεδιασμού που έχει ξεκινήσει η Eurobank προς μια phygital εποχή τραπεζικής εξυπηρέτησης. Το ταξίδι προς τη νέα εποχή αγγίζει όλους τους τομείς της Τράπεζας: εξέλιξη των ψηφιακών μας καναλιών, βελτιστοποίηση της πιστωτικής μας διαδικασίας, αξιοποίηση των ευκαιριών στην αγορά μέσω της δημιουργίας οικοσυστημάτων και της προσφοράς, τραπεζικών και μη, πακέτων υπηρεσιών στους πελάτες μας. Όλα αυτά συγκροτούν μια νέα τράπεζα έτοιμη να πρωτοπορήσει σε ένα νέο οικονομικό και κοινωνικό περιβάλλον, συγκροτούν τη «Νέα Εποχή» της Eurobank. DIGITAL FINANCE

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021

END USER

ΙΩΆΝΝΗΣ ΤΟΖΑΚΊΔΗΣ

Οφείλουμε να προσαρμοζόμαστε εύκολα στις νέες συνθήκες Με πάνω από 40 χρόνια στην ασφαλιστική διαμεσολάβηση, o Ιωάννης Τοζακίδης, προεδρος του Πανελλήνιου Συνδέσμου Συντονιστών Ασφαλιστικών Συμβούλων (ΠΣΣΑΣ) και ιδρυτής της Liberty Insurance Agents, σκιαγραφεί τη μεταμόρφωση του ρόλου του ασφαλιστικού διαμεσολαβητή και θεωρεί εκ των ων ουκ άνευ τη συμπόρευση με τις νέες τεχνολογίες. Συνέντευξη στον ΑΓΓΕΛΟ ΑΝΔΡΕΟΥ

ε αφορμή τα Digital Finance Awards, ο Χρήστος Τοζακίδης αναλύει με λεπτομέρεια το νέο ρόλο που καλείται να διαδραματίσει στην σύγχρονη αγορά ο ασφαλιστικός σύμβουλος, ένας ρόλος που εξελίσσεται διαρκώς και πρέπει να συμβαδίζει με τις ανάγκες των νέων πελατών αλλά και τη διαθέσιμη τεχνολογία.

Συμμετέχετε στην κριτική επιτροπή Digital Insurance τι περιμένετε να δείτε από τις υποψηφιότητες και τι σημαίνουν αυτά τα βραβεία; Με τα Digital Finance Awards υιοθετείται ένας νέος τρόπος επιβράβευσης εκείνων των επιχειρήσεων που έχουν δουλέψει αρκετά νωρίτερα για να μπορέσουν να αντιμετωπίσουν το σημερινό περιβάλλον, τόσο από τη χρηματοοικονομική πλευρά όσο και του μάρκετινγκ. Τώρα όσο αφορά τα βραβεία, θεωρώ ότι είναι μια εξαιρετική πρωτοβουλία από την πλευρά σας, γιατί δεν έχει μέχρι τώρα γίνει κάτι ανάλογο από όσο γνωρίζω, να υπάρχει μια επιβράβευση που να μην μένει απλώς στα χαρτιά αλλά να βγει και προς τα έξω, δηλαδή προς το κοινό και να αναδείξει εταιρείες που έχουν δουλέψει πάνω στον ψηφιακό μετασχηματισμό στην ουσία, όχι απλώς για τα προϊόντα τους και την προβολή τους, αλλά και για την εξυπηρέτηση του καταναλωτή. Για εμένα, ο ψηφιακός μετασχηματισμός είναι η υιοθέτηση μιας

νέας κουλτούρας από την πλευρά των επιχειρήσεων, που έχει να κάνει με μια ολιστική προσέγγιση ως προς την οργάνωση της επιχείρησης με το προϊόν και την υπηρεσία που θα βγει στην αγορά, ενώ παράλληλα εξυπηρετείται ο καταναλωτής και ικανοποιούνται όσο το δυνατόν περισσότερο οι επιθυμίες του. Αυτό σημαίνει ότι δίνεται η ευκαιρία μέσω των βραβείων, στο χρηματοοικονομικό περιβάλλον να συμμετάσχουν όχι μόνο οργανισμοί και μεγάλα brand, αλλά κυρίως μικρομεσαίες επιχειρήσεις που έχουν μεγαλύτερη ανάγκη να προβάλλουν το έργο τους μέχρι σήμερα. Δίνεται λοιπόν αυτή η δυνατότητα, μέσω μια κριτικής επιτροπής που αποτελείται από ανθρώπους έμπειρους, να μπορεί κάθε επιχείρηση ειδικά η μικρομεσαία, που είναι και ο κορμός της ελληνικής οικονομίας, να έχει μεγαλύτερη αναγνωρισιμότητα. Επιπλέον, οι επιχειρήσεις θα κατανοήσουν τα περιθώρια βελτίωσης τους, διότι η διαδικασία αυτή είναι σαν να κοιτάνε τον εαυτό τους στον καθρέφτη, όπου στην προκειμένη περίπτωση ο καθρέφτης είναι η αγορά, οι καταναλωτές και μια κριτική επιτροπή, που μπορεί να αξιολογήσει βάση συγκεκριμένων δεδομένων. Αυτό βοηθάει νομίζω πάρα πολύ όπως και στο κομμάτι της προβολής και άρα να ενισχυθούν οι πωλήσεις. Εκείνο όμως το οποίο περισσότερο νομίζω ότι στην εποχή μας παίζει σημαντικό ρόλο, είναι ότι έτσι αναδεικνύεται μέσω DIGITAL FINANCE

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021

των βραβείων ότι ένα καλό αποτέλεσμα δεν είναι δουλειά ενός ανθρώπου, αλλά είναι ομάδων. Έτσι λοιπόν η διάκριση αυτή αναγνωρίζει όχι μόνο το brand αλλά και την αξία των ανθρώπων που είναι πίσω από όλα αυτά. Άρα η ομαδική εργασία νομίζω μέσω της επιβράβευσης αυτής και των βραβείων που θα δοθούν, θα δώσουν αυτοπεποίθηση σε ανθρώπους κυρίως νέους οι οποίοι θα φανεί το έργο τους και θα προσπαθήσουν ακόμα περισσότερο.

Έχετε μια επαγγελματική πορεία 42 χρόνων, πως έχετε δει να αλλάζει ο ρόλος του ασφαλιστκού διαμεσολαβητή και πια είναι τα χαρακτηριστικά που πρέπει να έχει κάποιος σήμερα για να επιτύχει στη θέση αυτή; Ο ρόλος έχει αλλάξει αρκετά, σταδιακά φυσικά, σε σχέση με το παρελθόν. Εγώ θεωρώ ότι ο ασφαλιστικός διαμεσολαβητής -ο οποίος συμπεριλαμβάνει 3 κατηγορίες: των μεσιτών ασφαλίσεων, του συντονιστή ασφαλιστικών πρακτόρων και του ασφαλιστικού πράκτορα- θεωρώ ότι πλέον είναι πάρα πολύ επίκαιρος και άκρως απαραίτητος. Γιατί το περιβάλλον με τις πολλές και γρήγορες αλλαγές που γίνονται δίπλα μας είναι πάρα πολύ δύσκολο, όπως και η υιοθέτηση της τεχνολογίας δεν είναι από όλη την αγορά τόσο εύκολη. Οι γρήγορες

αυτές αλλαγές μαζί κυρίως με τις αλλαγές στη ζωή των ανθρώπων της οικογένειας, του επιχειρηματία, χρειάζεται πολύ περισσότερη συμβουλή και όχι προϊόντα. Η μέτρηση στην ουσία των οικονομικών κινδύνων που μπορεί να έχει ένας πελάτης και υποψήφιος αλλά και η ασφάλιση των αναγκών που θα έχει ξεφεύγει από την απλή σύγκριση των προϊόντων. Το να συγκρίνεις τιμές είναι το πιο εύκολο, το δύσκολο είναι να μπορείς να χαράξεις ένα business plan, μια πορεία ζωής ενός ανθρώπου που ενδιάμεσα υπάρχουν σταθμοί, με καλά που μπορούν να συμβούν, αλλά και δύσκολες καταστάσεις οι οποίες θα πρέπει να αντιμετωπιστούν. Αυτή η πρόβλεψη δεν μπορεί να γίνει ούτε από ψηφιακές πλατφόρμες ούτε από ένα μεμονωμένο προϊόν. Χρειάζεται σχεδιασμός, εξατομικευμένες λύσεις. Αυτή τη δουλειά σήμερα την προσφέρει σαν υπηρεσία ο ασφαλιστικός σύμβουλος σε ένα δύσκολο περιβάλλον, λόγω του ότι όλα αλλάζουν γρήγορα. Η ταχύτητα των αλλαγών και της ζωής μας και της οικογένειας και των επαγγελματιών χρειάζεται έναν ειδικό. Γι’ αυτό και ο ασφαλιστικός διαμεσολαβητής για να υπάρξει σήμερα στην αγορά εκπαιδεύεται συνεχώς επίσημα, από την Τράπεζα Ελλάδος, κάθε χρόνο, ανανεώνει κάθε τρία

χρόνια το πολύ την άδεια του και χρειάζεται πάρα πολλές πιστοποιήσεις. Ακριβώς γιατί έχει αντιληφθεί και η πολιτεία πόσο σημαντικό είναι το έργο του. Όσο αφορά τώρα το προφίλ που έτσι συνοπτικά είτε νέος, είτε έμπειρος πρέπει να έχει, το πρώτο είναι να είναι προσαρμοστικός. Να προσαρμόζεται γρήγορα στις νέες καταστάσεις που δημιουργούνται. Πρέπει να έχει γνώση που να ανανεώνεται συνεχώς. Πρέπει να υιοθετεί την τεχνολογία. Είναι αδύνατον σήμερα χωρίς την τεχνολογία κάποιος να μπορεί να είναι γρήγορος, αποτελεσματικός και χρήσιμος προς τους πελάτες. Να έχει συνεχώς τη διάθεση να εκπαιδεύεται, να έχει ατομική πειθαρχία και, θα μπορούσα να πω, ότι αυτά είναι αρκετά, μαζί με την ατομική κρίση και την ευρύτητα μυαλού, είναι βασικά στοιχεία πέραν μιας τυπικής άδειας.

Αναφερθήκατε στην τεχνολογία, ποιες είναι οι τεχνολογίες που πρέπει να έχει ένας τραπεζικός διαμεσολαβητής και πώς αξιοποιούνται; Υπάρχουν σήμερα ευτυχώς πάρα πολλά εργαλεία που -ατομικά και όχι μέσω μεγάλων εταιρειών που χρειάζονται αρκετά χρήματα- μπορεί κάποιος να υιοθετήσει, DIGITAL FINANCE

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021

όπως να ενοικιάσει πλατφόρμες. Θα πρέπει να υιοθετήσει το email marketing σε ένα επίπεδο αρκετά επαγγελματικό, θα πρέπει να έχει ένα website που να αναδεικνύει διαρκώς το έργο του όπου να μπορεί ένας πελάτης ή υποψήφιος να επισκέπτεται. Ένα επαγγελματικό προφίλ στα social media μπορεί να δημιουργήσει μια κοινότητα από τους πελάτες τους οποίους έχει. Είναι άκρως απαραίτητο για την επικοινωνία με πελάτες για να γλιτώνουν και οι δύο πλευρές χρόνο. Στην εκπαίδευση να υιοθετούνται τα webinars, υπάρχει ένα αξιόπιστο που μπορεί να νοικιάσει κάποιος ένα CRS σύστημα για να παρακολουθεί τις ανάγκες των πελατών. Τώρα από εκεί και πέρα υπάρχουν κι άλλες δυνατότητες αλλά προχωρώντας σταδιακά. Μπορεί όμως σήμερα κάποιος να υιοθετήσει αυτά τα εργαλεία όπως και όλη την επικοινωνία, μέσα από πλατφόρμες όπως είναι το zoom, της Microsoft το Teams, τo Webex, δεν μπορεί αυτά να μην τα έχει μέσα στα εργαλεία του ούτως ώστε να μπορεί να έχει μια πιο αποτελεσματική επικοινωνία. Γιατί το να καλύψεις σήμερα αποστάσεις είναι χρονοβόρο και δαπανηρό. Σήμερα υπάρχουν πλατφόρμες οι περισσότερες από αυτές ακόμα και δωρεάν.

Πως είδατε τον ασφαλιστικό κλάδο να προσαρμόζεται στις ανάγκες εσπευσμένου μετασχηματισμού που έφερε η πανδημία; Στην αρχή φάνηκε αρκετά δύσκολο γιατί όπως κάθε τι καινούργιο που συμβαίνει μάς βγάζει σαφώς μέσα από συνήθειες. Ο χρόνος όμως κύλισε και θα έβαζα θετικό πρόσημο και ως προς τις αλλαγές που έγιναν με πολύ μεγαλύτερη ταχύτητα. Αυτά που έγιναν σε ενάμιση δύο χρόνια πιθανώς να γινόταν μετά 7-8 σταδιακά. Αυτά έγιναν πάρα πολύ γρήγορα και ο κλάδος τα πήγε πάρα πολύ καλά. Ανταποκρίθηκε καλά για δύο βασικούς λόγους. Πρώτον γιατί η σκέψη ενός ασφαλιστικού διαμεσολαβητή, επειδή συνήθως ο διαμεσολαβητής είναι πολύ πρακτικό μυαλό, κατάλαβε ότι πρέπει να κινηθεί πάρα πολύ γρήγορα. Δόθηκε ο χρόνος με τις καραντίνες να μπορεί να μελετήσει πολύ περισσότερο και να προετοιμαστεί και όχι να μπει στην καθημερινότητα και να κάνει τις αλλαγές όλες μαζί. Το δεύτερο είναι ότι βεβαίως και οι ασφαλιστικές εταιρείες όπως και οι τράπεζες ανταποκρίθηκαν εξαιρετικά γρήγορα. Επειδή είναι συγκοινωνούντα δοχεία η διαμεσολάβηση με τις ασφαλιστικές εταιρείες βοήθησε ο ένας τον άλλο. Γι’ αυτό έχουμε σήμερα στα αποτελέσματα του οκταμήνου του 2021 αύξηση του τζίρου 9,5%. Αυτό για τον κλάδο το δικό μας είναι σημαντικό επίτευγμα. Αυτό δεν έγινε μόνο του, ούτε οι καταναλωτές χτυπάνε την πόρτα του κάθε επαγγελματία και ζητούν να ασφαλιστούν. Αυτό σημαίνει ότι ήταν τα αντανακλαστικά πολύ γρήγορα. Έχει ξεπεράσει ακόμα και τις αρχικές προσδοκίες που υπήρχαν και όχι μόνο λόγω του αποτελέσματος αλλά και λόγω της προσαρμογής. Με αυτές όμως τις αλλαγές δημιουργήθηκαν και ευκαιρίες. Οι εργασιακές συνήθειες άλλαξαν πάρα πολύ. Εξοικονομήθηκε χρόνος στη μετακίνηση, ενώ η ταχύτητα διεκπεραίωσης, ιδίως στην εξυπηρέτηση του πελάτη βελτιώθηκε ιδιαίτερα. Παράλληλα αυξήθηκε η επικοινωνία με τον πελάτη και όχι μόνο με το τηλέφωνο, αλλά με το email, τις ψηφιακές πλατφόρμες με τις τηλεδιασκέψεις και μίκρυνε το κόστος για όλα αυτά, που είναι μικρότερο από ότι ήταν παλιότερα. Έτσι λοιπόν θα έλεγα ότι ο ασφαλιστικός

διαμεσολαβητής έχει σήμερα μια τεράστια ευκαιρία, αρκεί να υιοθετήσει ακόμα περισσότερο σαν μέσο εξυπηρέτησης και αύξησης εργασιών την τεχνολογία. Διότι πιστεύω πάρα πολύ ότι δεν μπορεί να αντικατασταθεί ο ασφαλιστικός διαμεσολαβητής από καμία ψηφιακή πλατφόρμα –υπάρχουν φυσικά και αυτές, αλλά για πολύ περιορισμένα προϊόντα «ανάγκης» όπως θα τα έλεγα. Ο ασφαλιστικός διαμεσολαβητής έχει τη δυνατότητα να έχει μια υβριδική επικοινωνία. Με μια ψηφιακή πλατφόρμα κάποιος πελάτης μπορεί να μπαίνει μέσα να συγκρίνει και να βλέπει κάτι, ενώ ο ασφαλιστικός διαμεσολαβητής χρησιμοποιεί και την τεχνολογία και την προσωπική επαφή. Γιατί αυτή η επαφή είναι εκείνη που διαφοροποιεί τις σχέσεις. Κανένα μηχάνημα δεν μπορεί να το κάνει. Η ανθρώπινη ζεστασιά, η παρουσία, το συναίσθημα είναι αλληλένδετα και ακολουθούν μια σχέση επαγγελματική με έναν άνθρωπο ο οποίος στον πόνο του ή στη χαρά του θέλει κάποιον να πάει να του το πει. Αν ο κίνδυνος είναι καλυπτόμενος, ο πελάτης θα πάει στον σύμβουλο του. Εκείνο το οποίο θα έλεγα εκτός από την εμπειρία μου στο χώρο της ασφαλιστικής διαμεσολάβησης είναι ότι πρόκειται για το μόνο κλάδο που επίσημα και από την νομοθεσία ασχολείται με την ανάπτυξη επαγγελματιών. Αυτό σημαίνει ότι ο ρόλος του μάνατζερ είναι διττός, δηλαδή είναι ταυτόχρονα και συντονιστής και ασφαλιστικός πράκτορας, γιατί δεν θα μπορούσε να γίνει αλλιώς, έχει δύο άδειες και ο σκοπός είναι ακριβώς η ανάπτυξη της αγοράς. Για να αναπτυχθεί μια αγορά θα πρέπει ή οι πελάτες να πληρώνουν περισσότερα ασφάλιστρα, κάτι το οποίο δεν μπορεί να γίνει, γιατί οι οικονομικές συνθήκες δεν το επιτρέπουν και ο δεύτερος τρόπος είναι να ενισχυθεί η συνείδηση του καταναλωτή όσο το δυνατόν περισσότερο και να μπουν νέοι άνθρωποι και να παραμείνουν στην

αγορά, ακριβώς για να μπορέσουν να βοηθήσουν, τώρα που η τεχνολογία βοηθάει ιδιαίτερα και την έχουν υιοθετήσει από την εφηβική ηλικία οι νέοι. Σχετικά με τις πιστοποιήσεις τις παρέχει η Τράπεζα Ελλάδος, αλλά υπάρχει και συνεχής εκπαίδευση δια βίου, με παγκόσμιους οργανισμούς οι οποίοι βοηθάνε την ανάπτυξη και είναι υιοθετημένες εδώ στην Ελλάδα όπως η Gamma Global Hellas, την οποία ο σύλλογος των συντονιστών την εκπροσωπεί για Ελλάδα και Κύπρο με τεράστιο έργο εκπαιδευτικό, σε μοντέρνα συστήματα προσαρμοσμένα στην ελληνική και κυπριακή αγορά. Οι βασικοί πυλώνες ανάπτυξης της αγοράς είναι θα έλεγα πέντε. Στην κορυφή είναι ο καταναλωτής, άρα λοιπόν η διαφάνεια, η ποιότητα και η ταχύτητα της εξυπηρέτησης είναι από τα πρωταρχικά. Δεύτερον είναι τι κάνει η πολιτεία πως βοηθάει δηλαδή να μεταφερθεί το βάρος από τους φορολογούμενους στην ατομική κατά κάποιο τρόπο ευθύνη. Τι εννοώ: Δεν είναι δυνατόν σήμερα να μην φοροαπαλλάσσεται κάποιος για τα ασφάλιστρα υγείας και περιουσίας από φυσικές κατστραφορές, όταν βοηθάει γενικότερα το κρατικό σύστημα. Η πολιτεία να προσέχει και να εφαρμόζει τον νόμο. Δηλαδή ποιες εταιρείες μπαίνουν στην αγορά αλλά και να εφαρμόζεται η επάρκεια κεφαλαίων. Ο άλλος πυλώνας είναι οι ίδιες οι ασφαλιστικές εταιρείες να σχεδιάζουν προϊόντα και λύσεις μακροπρόθεσμα και με όσο το δυνατόν λιγότερη μεταφορά αύξησης κόστους στον καταναλωτή. Ρόλο έχουν και οι τράπεζες γιατί ασχολούνται μέσω του bancassurance να σέβονται τον πελάτη, να μην επιβάλλουν τη γνώμη του. H ευθύνη της ασφαλιστικής διαμεσολάβησης, η οποία έχει ένα σημαντικό ρόλο και ο πιο σημαντικός είναι να προσέχει τον πελάτη, να ασχολείται με τον πελάτη, να νιώθει σιγουριά ο πελάτης, για να αυξηθεί και η ασφαλιστική συνείδηση.

Είναι αδύνατον σήμερα χωρίς την τεχνολογία κάποιος να μπορεί να είναι γρήγορος, αποτελεσματικός και χρήσιμος προς τους πελάτες DIGITAL FINANCE

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021

presents

Blockchain in Business

ΤΕΤΑΡΤΗ

08 ● 12 ● 2021

LIVE ON YOUR SCREEN

Conference

Structuring the new business environment Ο ραγδαίος ψηφιακός μετασχηματισμός που βιώνουμε έχει ως βασικά χαρακτηριστικά του την αποκέντρωση και την ψηφιοποίηση, συνεπώς η χρήση των αποκεντρωμένων τεχνολογιών DLT (Distributed Ledger Technologies) αποτελεί το κύριο θεμέλιο της οικοδόμησης του Web 3.0. Οι επιχειρήσεις που θα καταφέρουν να αξιοποιήσουν σωστά αυτές τις τεχνολογίες θα είναι ικανές να επιταχύνουν τη ψηφιακή τους μετάβαση και τελικά να διαπρέψουν στον κλάδο τους.

www.blockchainconference.gr Συμμετοχές: Κωνσταντίνος Τσαντάς, Ε: ktsantas@boussias.com Χορηγίες: Θάνος Θώμος, Τ: +30 210 6617777 (εσωτ. 322), Ε: tthomos@boussias.com Λίζα Αντωνιάδη, Τ: +30 210 6617777 (εσωτ. 158), Ε: lantoniadi@boussias.com Περιεχόμενο: Γρηγόρης Γραμμένος, Μ: 6982096319, Ε: grigorisgrammenos@gmail.com

Official Publication

F E AT U R E S T O R Y

Συνεταιριστικές τράπεζες με κουλτούρα βιώσιμου ψηφιακού μετασχηματισμού Συστήματα διοίκησης μικρότερης πολυπλοκότητας, προϋπολογισμοί που δεν αφήνουν περιθώρια για σφάλματα και κουλτούρα προσωπικής επαφής με τον πελάτη, είναι στοιχεία που χαρακτηρίζουν τις συνεταιριστικές τράπεζες και επομένως καθορίζουν τα βήματα τους στη διαδρομή του ψηφιακού μετασχηματισμού. Τoυ Γ Ι Α Ν Ν Η Μ Ο Υ ΡΑΤ Ι Δ Η DIGITAL FINANCE

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021

έργα να έχουν ολοκληρωθεί και αρκετά ακόμα να ξεκινούν. Στη συζήτηση που είχαμε με τον Ιωάννη Τσαβδαρίδη, Διευθυντή Πληροφορικής & Ψηφιακής Τραπεζικής, Συνεταιριστική Τράπεζα Ηπείρου διαπιστώσαμε μια κουλτούρα σύγχρονης τράπεζας με στόχους και ανησυχίες που είναι συντονισμένες με την τρέχουσα πραγματικότητα.

Φαίνεται πως πρόσφατα κάνατε ένα σημαντικό βήμα όσον αφορά το ψηφιακό μετασχηματισμό, αντικαθιστώντας το core banking σύστημα σας. Μπορείτε να μας περιγράψατε το γιατί και το πως; Το Core Banking που είχαμε, είχε ολοκληρώσει το κύκλο ζωής του, καθώς λειτουργούσε από το 2003. Η ψηφιακή μετάβαση που η τράπεζα ξεκίνησε το 2016, απαιτούσε την βελτίωση και εκσυγχρονισμό του κεντρικών υποδομών μας στις οποίες θα στηρίξουμε τις μελλοντικές μας σκέψεις και σχέδια που έχουμε προς υλοποίηση στο τριετές business plan. Η αλήθεια είναι ότι, αυτό το αρκετά δύσκολό έργο, καταφέραμε να το ολοκληρώσουμε σε διάστημα 10 μηνών και να μεταβούμε στο νέο σύστημα σχεδόν αναίμακτα. Ο πλέον καθοριστικός παράγοντας της επιτυχημένης μετάβασης, ήταν η εξαιρετική ομάδα, από τεχνικούς και άλλους συναδέλφους, αλλά και η βοήθεια του προμηθευτή, ο οποίος έχει μεγάλη εμπειρία σε αυτόν τον τομέας. Η Natech, με έδρα στα Ιωάννινα, είναι ο προμηθευτής μας στο Core Banking, το οποίο εχει αναπτυχθεί σε μοντέρνες τεχνολογίες, έχει εξαιρετική αρχιτεκτονική, διαθέτει όλες τις απαραίτητες υπηρεσίες που πρέπει να έχει ένα Core Banking και είναι πλήρως παραμετροποιήσιμο.Η ασφάλεια των χρηστών, των συναλλαγών είναι επίσης σημαντική αλλαγή – βελτίωση στο Core Banking, το οποίο έχει ενσωματωμένο σύστημα AML, δυνατότητα εύκολης δημιουργίας και χρήσης αναφορών. Επίσης, βασικό πλεονέκτημα της εφαρμογής είναι η online λογιστική, που μας δίνει τη δυνατότητα να υπάρχει 24/7 διαθεσιμότητα του συστήματος, χωρίς να απαιτείται να μεταφερθούμε σε stand in, λειτουργία.

ε μια περίοδο που η τεχνολογική εξέλιξη είναι συνώνυμη με την επιβίωση των οργανισμών, τα φώτα της δημοσιότητας είναι συνήθως στραμμένα σε εταιρείες που πρωταγωνιστούν. Ωστόσο μια ματιά σε λιγότερο λαμπερά σημεία του χωροχρόνου, αποκαλύπτει ότι το έργο που γίνεται εκεί είναι ισάξιο και σε κάποιες περιπτώσεις περισσότερο αποτελεσματικό, δεδομένου ότι οι διαθέσιμοι πόροι είναι περιορισμένοι και η ευελιξία μεγαλύτερη. Προκειμένου να αποτυπώσουμε αυτήν την εικόνα, συζητήσαμε με δύο συνεταιριστικές τράπεζες, από τις τρεις συνολικά που προσεγγίσαμε και τα συμπεράσματα παρουσιάζουν αρκετό ενδιαφέρον.

Συνεταιριστική Τράπεζα Ηπείρου Για την Συνεταιριστική Τράπεζα Ηπείρου, ο ψηφιακός μετασχηματισμός βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη με πολλά και σημαντικά DIGITAL FINANCE

Σε παγκόσμιο επίπεδο το θέμα της κυβερνοασφάλειας είναι πλέον συχνά στις επικεφαλίδες των ειδήσεων. Τι είναι αυτό που κσας διαχωρίζει από άλλους οργανισμούς που έχουν πέσει θύματα επιθέσεων; Πολύ σωστά κάνετε αναφορά, την αύξηση των επιθέσεων σε παγκόσμιο επίπεδο. Οι τράπεζες επειδή είναι από τους ποιο ελκυστικούς οργανισμούς για να δεχθεί επίθεση, προσπαθούν να προφυλάξουν τα συμφέροντα τους και κατ επέκταση των πελατών τους. Η Τράπεζα Ηπείρου, αν και μία περιφερειακή τράπεζα, θέλοντας να περιφρουρήσει και διασφαλίσει τη λειτουργία των συστημάτων της, προέβει στην αρχή του 2021 στην 24/7 λειτουργία , S.O.C. (Security Operation Center) σε συνεργασία με την εταιρία Netbull, υπηρεσία που μας διαφοροποιεί από τον ανταγωνισμό. Θέλοντας η ασφάλεια των πληροφοριακών συστημάτων να γίνει κουλτούρα στον οργανισμό, σχεδιάζουμε και υλοποιούμε ενημερωτικές ενέργειες που αφορούν τους συναδέλφους και τους πελάτες μας, καθώς πολλές από τις επιθέσεις βρίσκουν το δρόμο τους μέσω ατόμων που δεν έχουν την απαραίτητη γνώση.

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021

Πολλές τράπεζες κάνουν λόγο για εξατομικευμένες προωθητικές ενέργειες. Εσείς έχετε αξιοποιήσει τα data analytics και την τεχνητή νοημοσύνη προς αυτήν την κατεύθυνση;

Υπάρχει κάποια νοοτροπία που χρωματίζει τις δράσεις στο ψηφιακό μετασχηματισμό;

Στην Τράπεζα Καρδίτσας όταν μιλάμε για ψηφιακό μετασχηματισμό, εννοούμε κάτι που Τα data analytics και η αξιοποίηση τους είναι είναι πέρα από συστήματα και υπηρεσίες και σε εμβρυακό στάδιο στον οργανισμό μας. Θέλοντας η ασφάλεια έχει περισσότερο να κάνει με την κουλτούΕίναι στα μελλοντικά μας σχέδια η αξιοποίρα που διέπει τον οργανισμό. Η νοοτροπία ηση τους, καθώς θα μας βοηθήσουν όλες οι των πληροφοριακών μας είναι ότι χρησιμοποιούμε ότι εργαλείο τεχνολογικές αλλαγές που πραγματοποιή- συστημάτων να έχουμε στη διάθεση μας, προκειμένου να σαμε εντός του 2021, όπως το νέο e-Banking, γίνει κουλτούρα βελτιώσουμε την σχέση μας με τους πελάm-Banking, νέο website, τελευταίας τεχνοτες, μέσα από ένα διαρκές ταξίδι σταδιακής λογίας ATMs. Η απουσία 24/7 Help Desk στον οργανισμό, βελτίωσης της εξυπηρέτησής τους. Σε αυτό στον οργανισμό μας, είναι ένα κίνητρο για σχεδιάζουμε το ταξίδι δεν είναι στόχος μας να κόψουμε την αξιοποίηση εφαρμογών που βασίζονται ενημερωτικές το δεσμό της άμεσης επικοινωνίας με τους στην τεχνητή νοημοσύνη, όπως τα chatbots, πελάτες μας, οπότε η χρήση της τεχνολογίώστε να εξυπηρετούμε αλλά και να αφου- ενέργειες για τους ας δε θέλουμε να μας απομακρύνει, αλλά το γκραζόμαστε τις ανάγκες των πελατών μας. συναδέλφους και αντίθετο να κάνει αυτό τον δεσμό περισσότετους πελάτες, καθώς ρο ουσιαστικό. Αυτή η νοοτροπία αφορά και τους εργαζόμενους μας, οι οποίοι θα πρέπει Τα διαπιστευτήρια εισόδου στο πολλές επιθέσεις να θεωρούνται εξίσου σημαντικοί με τους e-banking θα μπορούσαν στο μέλβρίσκουν το δρόμο πελάτες μας στην διαδικασία του ψηφιακού λον να είναι τα μόνα διαπιστευτήρια μετασχηματισμού και για αυτό σε κάποιες για όλες τις ψηφιακές υπηρεσίες που τους μέσω ατόμων περιπτώσεις ονομάζονται και “εσωτερικοί χρησιμοποιει ο πολίτης; Σε αυτήν την που δεν έχουν την πελάτες”. Επομένως, οι εργαζόμενοι μας συπερίπτωση, οι ψηφιακές υπογραφές απαραίτητη γνώση. νεχίζουν να είναι ο πολυτιμότερος κρίκος για γιατί θα ήταν απαραίτητες για τους τη λειτουργία της τράπεζας και αυτός είναι ο πελάτες; λόγος που θέλουμε να μπορούν να αφομοιΙΩΆΝΝΗΣ Είμαστε πολύ κοντά να γίνει πραγματικότητα ώνουν τις εξελίξεις και να προσαρμόζονται τα διαπιστευτήρια εισόδου στο e-banking ΤΣΑΒΔΑΡΊΔΗΣ γρήγορα στα νέα συστήματα. Ενδεικτικά να να είναι τα μόνα διαπιστευτήρια για όλες ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΤΙΚΉ ΤΡΆΠΕΖΑ αναφέρω ότι πριν από τρία χρόνια θέσαμε τις ψηφιακές υπηρεσίες που χρησιμοποιεί ΗΠΕΊΡΟΥ σε εφαρμογή ένα ευρύ πρόγραμμα ενίσχυο πολίτης. Επειδή, βρίσκομαι στο χώρο της σης των ψηφιακών δυνατοτήτων των εργατεχνολογίας και ειδικά στο τραπεζικό κλάζομένων μας, ακριβώς για να μπορέσουν να δο από το 1982, έχουν γίνει και στο παρελθόν διερευνητικές ανταποκριθούν μακροπρόθεσμα στις απαιτήσεις που ο ψηφιακός συζητήσεις με συναδέλφους για το πως θα χρησιμοποιούσαμε μετασχηματισμός της Τράπεζας θα επιφέρει. Το σκεπτικό ήταν μοναδικούς κωδικούς εισόδους σε διάφορες υπηρεσίες.Θεωρώ ότι δεν μπορούμε να μιλάμε για σύγχρονες ψηφιακές υπηρεσίες ότι καθοριστικός παράγοντας είναι η τεχνολογική εξέλιξη υπηρε- στους πελάτες, αν εμείς πρώτα δεν τις έχουμε κατανοήσει. Οι σιών του Δημοσίου και η εξαιρετική δουλειά που έχει ξεκινήσει αυτοματισμοί λοιπόν που εισάγει η τεχνολογία, δεν θα αξιοποιστο Υπουργείο Ψηφιακής διακυβέρνησης. ηθούν πρωτεύοντος από εμάς για να αντικατασταθούν θέσεις Στη Τράπεζα Ηπείρου είμαστε πρωτοπόροι στο κλάδο μας, για εργαζόμενων αλλά περισσότερο να ενισχυθεί ο ρόλος τους και να χρήση των ψηφιακών υπηρεσιών, οπότε δεν θα μπορούσαμε να αξιοποιηθούν στο έπακρο οι δυνατότητες που έχει το ανθρώπινο μην συμμετέχουμε στη διαδικασία ψηφιακών υπογραφών, είτε δυναμικό της Τράπεζας. αυτό αφορά τις εσωτερικές μας διαδικασίες, είτε αφορά τη σχέση μας με τους πελάτες.

Θεωρείτε ότι είστε πιο ευέλικτοι ως μικρή τράπεζα;

Συνεταιριστική Τράπεζα Καρδίτσας Οι αυτοματισμοί είναι πάντα ένα εργαλείο για τη μείωση του λειτουργικού κόστους ενός οργανισμού. Στη συζήτηση που είχαμε με τον Παναγιώτη Τουρναβίτη, CEO της τράπεζας, διαπιστώσαμε μια έντονα ανθρωποκεντρική προσέγγιση στη νοοτροπία της διοίκησης, η οποία στόχος είναι να διατηρηθεί και στο μέλλον. DIGITAL FINANCE

Σίγουρα ναι. Η ευελιξία μιας μικρής τράπεζας οφείλεται σε αρκετούς παράγοντες. Ο σημαντικότερος πιστεύω είναι η έλλειψη πολυπλοκότητας στα επίπεδα ιεραρχίας. Οπότε, οι όποιες αποφάσεις λαμβάνονται με μεγαλύτερη ταχύτητα. Επίσης, από τη στιγμή που θα ληφθεί η απόφαση, μπορεί να γίνει ταχύτερα η υλοποίηση της και έτσι το αποτύπωμα ενός έργου γίνεται ορατό πολύ σύντομα. ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021

Για παράδειγμα, η αποδοχή της χρήσης ψηφιακών υπογραφών από την τράπεζα μας έγινε σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα και ήδη τα οφέλη της σε εξοικονόμηση χαρτιού, αλλά και ταχύτητα διαδικασιών είναι ορατά στη διοίκηση.

Χρεώνεται τις ψηφιακές υπογραφές στους πελάτες σας; Όχι βέβαια. Αυτό θα ήταν αντίθετο με τη νοοτροπία της διοίκησης της τράπεζας, η οποία έχει θέσει ως στόχο τη δημιουργία εσόδων και κερδών από ουσιαστικές υπηρεσίες προς τον πελάτη και όχι από προμήθειες σε υπηρεσίες που πρακτικά μειώνουν το λειτουργικό κόστος μας και διευκολύνουν τις διαδικασίες μας. Για παράδειγμα, τα εισερχόμενα εμβάσματα είναι δωρεάν για τους πελάτες μας ή στην περίπτωση που απαιτείται μια πιο πολύπλοκη διαδικασία, η τιμολόγηση είναι η ελάχιστη δυνατή. Για αυτό και το μεγαλύτερο ποσοστό των εσόδων μας προέρχονται από παραδοσιακές τραπεζικές εργασίες, εν αντιθέσει με το σύνηθες πλέον φαινόμενο της υπερχρέωσης προμηθειών στους πελάτες των Τραπεζών.

Δεδομένου ότι η τράπεζα έχει ιστορία 25 ετών, λογικά βρέθηκε στο όριο της μετάβασης από τα UNIΧ συστήματα στα Windows based. Εσείς τι επιλέξατε;

δυνατό ποσοστό αποτυχίας. Αυτό μας κρατά σε μια εγρήγορση όσον αφορά αναπτυξιακά έργα, π.χ. ΕΣΠΑ στα οποία μπορούμε να συμμετέχουμε και έτσι να καλύψουμε κάποιες δαπάνες τους ψηφιακού μας μετασχηματισμού.

Πριν από τρία χρόνια θέσαμε σε εφαρμογή ένα ευρύ πρόγραμμα ενίσχυσης των ψηφιακών δυνατοτήτων των εργαζομένων μας. Το σκεπτικό ήταν ότι δεν μπορούμε να μιλάμε για σύγχρονες ψηφιακές υπηρεσίες στους πελάτες, αν εμείς πρώτα δεν τις έχουμε κατανοήσει. ΠΑΝΑΓΙΏΤΗΣ ΤΟΥΡΝΑΒΊΤΗΣ

ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΤΙΚΉ ΤΡΆΠΕΖΑ ΚΑΡΔΊΤΣΑΣ

To 1998 που στήσαμε τις πληροφορικές υποδομές της τράπεζας, είχαμε την τύχη να συνεργαστούμε με την εταιρεία NATECH, η οποία από την πρώτη στιγμή βασίστηκε σε τεχνολογίες Microsoft και επομένως σε servers που δεν ανήκαν στην κατηγορία των mainframes. Έκτοτε, διαρκώς προσθέτουμε υπηρεσίες με ευκολία και φυσικά βλέπουμε το cloud ως μεσοπρόθεσμη επιλογή. Οι συνεργάτες μας έχουν ήδη τροποποιήσει το λογισμικό τους ώστε να είναι cloud based και δεδομένου ότι η Microsoft δημιουργεί και ένα data center στην Ελλάδα, έχουμε έναν ακόμα λόγο να προχωρήσουμε γρηγορότερα προς αυτήν την κατεύθυνση με χρονικό ορίζοντα συντομότερο της τριετίας. Ήδη έχουμε ξεκινήσει να εξετάζουμε τη μεταφορά του disaster recovery στο cloud και αυτό το έργο θα λειτουργήσει και ως οδηγός για τα επόμενα βήματα της Τράπεζας μας.

Είναι μειονέκτημα ένας μικρός προϋπολογισμός; Δε το βλέπουμε ακριβώς ως μειονέκτημα, αλλά ως ένα παράγοντας πίεσης ώστε οι επιλογές μας να έχουν το μικρότερο DIGITAL FINANCE

Ποια είναι τα επόμενα σημαντικά έργα για εσάς; Το πιο σημαντικό έργο για εμάς αυτήν την περίοδο είναι η παροχή ολοκληρωμένων λύσεων όσον αφορά τον τομέα των πληρωμών ώστε να διαθέσουμε στην αγορά μια λύση που ανταποκρίνεται στις ανάγκες του σύγχρονου επαγγελματία και επιχείρησης. Μέχρι το τέλος Νοεμβρίου θα διαθέσουμε στην αγορά τη δική μας σειρά Android POS και μέχρι τέλος του πρώτου τριμήνου του 2022, όλοι οι πελάτες μας θα έχουν στην διάθεση τους καινούργιες κάρτες πληρωμών, οι οποίες θα υποστηρίζουν λειτουργικότητα μέσω Google Pay και Apple Pay. Το επόμενο σημαντικό έργο για εμάς είναι η αναβάθμιση του τραπεζικού συστήματος, η οποία αφορά τόσο το core banking, όσο και τα web και mobile banking και τέλος, όπως προανέφερα είναι η μετάβαση λειτουργιών της τράπεζας μας σε υποδομές cloud.

Tο ανοιχτό λογισμικό το βλέπετε ως επιλογή; Χρησιμοποιούμε ήδη ανοιχτό λογισμικό, αλλά σε λειτουργίες που έχουμε και την εμπειρία, αλλά και τους ανθρώπινους πόρους για να το διαχειριστούμε. Για παράδειγμα ενώ χρησιμοποιούμε το Office 365 εδώ και αρκετά χρόνια, θα ήταν δύσκολο για εμάς να έχουμε κάνει την επιλογή του Libre Office, γιατί πιθανότατα θα έπρεπε να δαπανήσουμε περισσότερους ανθρώπινους πόρους για την υποστήριξη και διασύνδεση με τα συστήματα της Τράπεζας και επομένως αντί για όφελος θα είχαμε αύξηση στο λειτουργικό μας κόστος.

Αν σας δίνονταν η δυνατότητα να κάνετε ένα τεχνολογικό άλμα, τι θα επιλέγατε; Θεωρώ πως θα ζήταγα ένα άλμα στην τεχνητή νοημοσύνη, παράλληλα όμως με ένα άλμα στο διάλογο για το ηθικό πλαίσιο της χρήσης της.

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021

INTERVIEW

ΠΑΝΑΓΙΏΤΑ ΚΟΒΆΝΗ

Έρχεται η δύση του παραδοσιακού finance Οι σαρωτικές αλλαγές στην ασφάλιση, ο ρόλος της τεχνολογίας, οι νέες τάσεις και η ευελιξία ως κύριο χαρακτηριστικό ενός σύγχρονου ασφαλιστικού οργανισμού βρέθηκαν στο επίκεντρο της συζήτησης μας με την Παναγιώτα Κοβάνη, Head of Insurance στην βρετανική Bearing Point. Συνέντευξη στον Α Γ Γ Ε Λ Ο Α Ν Δ Ρ Ε Ο Υ

ια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα συνομιλία με έναν άνθρωπο που γνωρίζει σε βάθος τη ευρωπαϊκή ασφαλιστική αγορά, με τεκμηριωμένη άποψη για το πώς ένας ασφαλιστικός οργανισμός θα καταφέρει να βγει κερδισμένος από τις αλλαγές που συντελούνται στον κλάδο του αλλά και στον ευρύτερο χρηματοοικονομικό τομέα. Η Παναγιώτα Κοβάνη είναι από τους επαγγελματίες που μπορεί να εξηγήσει με πολύ απλά λόγια τι συμβαίνει μεταξύ ασφάλισης και τεχνολογίας, πολύ απλά γιατί γνωρίζει το επάγγελμά της, έχοντας τα «ραντάρ» της συνεχώς σε εγρήγορση για κάθε τι νέο που προκύπτει. Ως Head of Insurance, η Παναγιώτα Κοβάνη κλήθηκε από το Digital Finance να αξιολογήσει τις συμμετοχές στα πρώτα Digital Finance Awards που διοργανώνει το περιοδικό και η Boussias – άρα ήταν μια εξαιρετική ευκαιρία να αφήσει και το αποτύπωμα της στο περιοδικό και να μεταφέρει τόσο την εμπειρία της αλλά και τις τάσεις που έρχονται από την Ευρώπη στον ασφαλιστικό κλάδο, και που αργά ή γρήγορα θα δούμε και στη χώρα μας.

Τι σημαίνουν για σας τα Digital Finance Awards; Με τα Digital Finance Awards δείχνει ότι χαράζει μια νέα εποχή για την Ελλάδα. Μιλάμε για digital finance πολλά χρόνια, ιδίως στο εξωτερικό στα μεγάλα οικονομικά και tech κέντρα του κόσμου αλλά συνήθως στην Ελλάδα είμαστε μερικά βήματα πιο πίσω. Οι ρυθμοί τώρα έχουν αυξηθεί και στην χώρα μας. Ακολουθούμε από πολύ πιο κοντά τα διάφορα trends που υπάρχουν στο χώρο, αλλά για μένα αυτά τα βραβεία δείχνουν ότι η Ελλάδα πλέον αγκαλιάζει την digital εποχή, όχι αποκλειστικά για το insurance αλλά για όλο το χρηματοοικονομικό τομέα. Προφανώς έχουμε πολλά ταλαντούχα άτομα στην Ελλάδα και αυτό αναγνωρίζεται και στο εξωτερικό. Βλέποντας και τις επενδύσεις που γίνονται στη χώρα μας αλλά και τις διάφορες μνείες που γίνονται στα αντίστοιχα περιοδικά στο χώρο του finance καταλαβαίνεις ότι δίνουν ψήφο εμπιστοσύνης την Ελλάδα και στο fintech τομέα της. DIGITAL FINANCE

Τα βραβεία αυτά είναι μια επικύρωση και αναγνώριση ότι περάσαμε σε αυτή την εποχή και μιλάμε πια για digitization και financial service. Από εδώ και πέρα στην Ελλάδα θα μιλάμε μόνο για Digital Finance και το παραδοσιακό finance όπως το ξέρουμε θα αρχίσει να βλέπει τη δύση του. Αυτό το σηματοδοτούν και πρωτοβουλίες και μέσα στην Ελλάδα. Το Μάιο η Κεντρική Τράπεζα της Ελλάδος σε συνεργασία με την Αναπτυξιακή Τράπεζα ξεκίνησαν το regulatory sandbox ώστε να μπορούν τα διάφορα fintechs να πειραματίζονται με καινούργιες ιδέες και αυτό που μένει να βγαίνει μετά στην αγορά ως ένα innovative service product. Οπότε προσπαθούμε να θεμελιώσουμε στην Ελλάδα και θεσμικά και από άποψη κανονισμών ότι από εδώ και πέρα μιλάμε για digital finance.

Τι περιμένετε από τις υποψηφιότητες των βραβείων; Από τις υποψηφιότητες περιμένω να δω τέσσερα πράγματα. Το πρώτο και κύριο για εμένα είναι δω μέσα από το οποιοδήποτε product as a service παράγει οποιαδήποτε υποψηφιότητα ότι σπρώχνουν λίγο πιο πέρα τα παραδοσιακά ελληνικά όρια που ξέραμε μέχρι στιγμής στα ασφαλιστικά προϊόντα και υπηρεσίες. Βλέπουμε και ομαδοποιημένα προϊόντα ή καινούργια προϊόντα και υπηρεσίες που ενδεχομένως η ελληνική αγορά δεν έχει δει μέχρι στιγμής. Το δεύτερο είναι η customer-first προσέγγιση. Να βλέπουμε προϊόντα εξειδικευμένα για τον κάθε πελάτη. Προϊόντα που να μιλάνε στον εκάστοτε πελάτη και όχι αυτά τα generic προϊόντα όπου η Χ,Ψ και Ω ασφαλιστική είχαν αυτά τα προϊόντα στην ασφάλιση υγείας, για παράδειγμα ή στην ασφάλεια ζωής. Περιμένω κάτι που θα δίνει τη δυνατότητα στις ασφαλιστικές εταιρείες με το οποίο θα μπορούν να διαμορφώσουν ένα προϊόν και μια υπηρεσία που να ταιριάζει «γάντι» στον πελάτη. Το τρίτο που θέλω να δω είναι το user experience. Ότι προσφέρουν ένα προϊόν με το στόχο την εμπειρία του χρήστη. ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021

Ο καταναλωτής από τη στιγμή που μπαίνει στο site, βλέπει τις υπηρεσίες και τα προϊόντα που χρειάζεται, ψάχνει κι αγοράζει μέχρι και που έχει υπογράψει το συμβόλαιο του, ανεξάρτητα από πιο κανάλι χρησιμοποίησα είτε μίλησα στο τηλέφωνο κάποιον σύμβουλο, είτε μπήκα από το website, ενδεχομένως και από το κινητό, να έχω πάρει την ίδια ποιότητα εμπειρίας και όλο αυτό να έχει γίνει χωρίς δυσκολίες. Με άλλα λόγια, αυτό το προϊόν βοηθάει είτε την ασφαλιστική είτε τον πελάτη να λάβει την ίδια ποιότητα εμπειρίας; Ή κόβεται σε κάποιο σημείο οπότε πρέπει να σταματήσω να πάρω κάποιον τηλέφωνο και να περιμένω στη γραμμή να με εξυπηρετήσει; Και το τελευταίο πράγμα που περιμένω να δω είναι το «fast and first to market». Δηλαδή μια τεχνολογία που θα μου δώσει την δυνατότητα να μπορώ να προσφέρω ένα καινούργιο προϊόν ή υπηρεσία είτε πρώτος στην αγορά ή πολύ γρήγορα. Δηλαδή, μίλησα σήμερα με τον πελάτη, δημιουργήθηκε το προϊόν και σήμερα έχω κλείσει αυτόν τον πελάτη. Είτε θα έχει δημιουργήσει μια δέσμη προϊόντων είτε ένα προϊόν πολύ γρήγορα για τον συγκεκριμένο πελάτη το οποίο δεν έχει υπάρξει για κάποιον άλλο. DIGITAL FINANCE

Θα ήθελα να μας μεταφέρετε την εμπειρίας από το Λονδίνο και την Ευρώπη γενικότερα. Ποιες τάσεις κυριαρχούν στις τεχνολογίες και τι βλέπετε να επικρατεί στο άμεσο μέλλον; Υπάρχει πάρα πολύ υψηλό focus στο user experience. Μέχρι πριν από πέντε χρόνια υπήρχε πολύ το brand loyalty. Άπαξ και ήσουν πελάτης μιας ασφαλιστικής εταιρείας έμενες εκεί, επειδή ήσουν χρόνια πελάτης και γενικά ήσουν ευχαριστημένος. Οπότε έπαιρνες όλα σου τα προϊόντα από τον ίδιο πάροχο. Αυτό έχει αλλάξει πάρα πολύ τα τελευταία 5 χρόνια και η αγορά κινείται πια καθαρά σε μοντέλο καλύτερων τιμών. Αυτό ασκεί μεγάλη πίεση στις ασφαλιστικές και στα margins που έχουν, αλλά και επειδή έχουν μικρές ποσοστιαίες διαφορές μετράει και πάρα πολύ τι εμπειρία είχε ο καταναλωτής αγοράζοντας το προϊόν. «Μπορούσα να αποφασίσω εγώ μέσα σε μισή ώρα σε ποιον πάροχο θα πάω; Μπορούσα να το κάνω στο web ή στο κινητό; Θα μιλούσα σε κάποιον agent τηλεφωνικά;». Εδώ παίζει ρόλο το ποιος κερδίζει «την καρδιά» του πελάτη, δηλαδή ποιος προσφέρει την καλύτερη εμπειρία.

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021

Γι’ αυτό βλέπεις ειδικά στις ασφαλιστικές έντονα την υιοθέτηση τεχνολογιών που έχουν να κάνουν ακριβώς με τη βελτίωση της εμπειρίας χρήστη. Η Salesforce, για παράδειγμα, είναι μια τεχνολογία που την βλέπεις πάρα πολύ πλέον διαδεδομένη στις ασφαλιστικές εταιρείες, και μπήκε και πολύ επιθετικά μέσα στο χώρο. Δηλαδή ξεκίνησαν κάποιες ασφαλιστικές να εφαρμόζουν salesforce και βλέπεις ότι έχουν κάποια επιθετικά πλάνα για την επόμενη διετία όπου έχουν εφαρμόσει το κάθε ένα στοιχείο του salesforce σε όλο το φάσμα του business. Εκεί δηλαδή που λέγαμε ότι θα το χρησιμοποιήσουμε σε ότι να κάνει για παράδειγμα με την ασφάλεια αυτοκινήτων, τώρα πλέον μιλάμε για εφαρμογή σε όλα τα προϊόντα, σε όλο το εμπορικό κομμάτι. Γιατί θέλουν να αναπτυχθούν γρήγορα και επίσης η δυνατότητα που τους δίνει μια τεχνολογία σαν το salesforce είναι να έχουν υπό συνολική εποπτεία τον πελάτη. Έχουν όλα τα δεδομένα για το τι αγοράζεις εσύ, τι ανάγκες έχεις σε ασφάλεια ζωής ή σπιτιού, αυτοκινήτου οπότε μπορούν να κάνουν πουλήσουν διάφορα προϊόντα πολύ εύκολα. Ακόμα βλέπεις σε πολύ μεγάλο βαθμό τεχνολογίες σαν το GuideWire το οποίο δίνει την δυνατότητα να μεταφέρονται όλα τα ΙΤ services στο cloud, ώστε να είναι ο οργανισμός πιο ευέλικτος. Γιατί ο μεγάλος πόνος των ασφαλιστικών εταιρειών -και γενικότερα του χρημαοοικονομικού κλάδου αλλά το banking είναι λίγο πιο μπροστά- είναι τα legacy συστήματα. Κόστιζαν πάρα πολύ να τα συντηρούν απλά για υπάρχουν και αν συζητούσαμε για την εισαγωγή ενός καινούριου προϊόντος, ήταν πολύ μεγάλος πονοκέφαλος, με τα legacy συστήματα. Τώρα έρχεται το GuideWire και κάνει μια «προϊοντικοποίηση» των IT υπηρεσιών καθώς τα μεταφέρει στο cloud. Οπότε αυτό που λέγαμε τόσα χρόνια, να προσπαθήσουμε να ευθυγραμμίσουμε το ΙΤ με τα επιχειρηματικά αποτελέσματα τώρα πλέον γίνεται από μόνο του. Τα δυο αυτά στοιχεία συμβαδίζουν, και η δημιουργία ενός καινούριο προϊόντος θα γίνεται πολύ εύκολα. Έτσι ο οργανισμός γίνεται πια ευέλικτος. Αυτή η τεχνολογία υιοθετείται πια κατά κόρον, και το πόσο το χρειάζεται η αγορά φαίνεται και από το πόσο γρήγορα βγαίνουν και οι εκδόσεις του προϊόντος. To Μάιο η GuideWire έβγαλε την τρίτη έκδοση του Cortina το οποίο είναι μια cloudbased πλατφόρμα που έχουν για υπηρεσίες Property & Casualty και ουσιαστικά, όπου πραγματικά η ενσωμάτωση με τα συστήματα γίνεται «με το πάτημα ενός κουμπιού». Θα έλεγα ότι αυτές είναι οι δύο πιο δημοφιλείς τεχνολογίες στον κλάδο. Αυτό που θα δούμε στα επόμενα 5 χρόνια στον κλάδο σε ό,τι αφορά τις τάσεις στην τεχνολογία θα είναι ό,τι έχει να κάνει με cloud, ή την ψηφιοποίηση των ασφαλιστικών διαδικασιών. Για παράδειγμα, είτε μιλάμε για αξίωση αποζημιώσεων, είτε για αποθήκευση δεδομένων, θα είναι διαδικασίες που θα γίνονται πλέον χωρίς να έχουμε μεγάλα τμήματα, μεγάλες ομάδες ανθρώπων, που θα τα αναλαμβάνουν. Η διαδικασία θα είναι end to end, μια straight-through επεξεργασία χωρίς πολύ μεγάλη παρέμβαση του ανθρωπίνου παράγοντα για να γίνεται γρήγορα και να μειώνει το κόστος για την εταιρεία. Μια άλλη τάση είναι αυτό που ήδη αναφέραμε, δηλαδή η «προϊοντικοποίηση» του IT. Πλέον το ΙΤ τμήμα μιας εταιρίας DIGITAL FINANCE

δεν είναι κάτι αποκομμένο από την υπόλοιπη εταιρεία αλλά είναι ευθυγραμμισμένο με τους επιχειρηματικούς στόχους και συμβαδίζει με την οργάνωση παραγωγής προϊόντων της εταιρείας και τα βλέπουμε πλέον ως ένα. Τέλος, πλέον μιλάμε για data analytics 2.0. Πάντα μιλούσαμε για το πόσο σημαντικά είναι τα data analytics, αλλά πλέον τα ανάγουμε σε ένα επόμενο επίπεδο όπου προσπαθούμε να καταλάβουμε τη σημασιολογία τους. Γιατί ωραία τώρα πια έχουμε μαζέψει πάρα πολλά data, τι σημαίνουν αυτά για τον πελάτη μου; Προσπαθούμε να καταλάβουμε τι εικόνα ζωγραφίζουν για τον πελάτη για να μπορέσουμε και μετά να πουλήσουμε τα κατάλληλα προϊόντα που θα μιλάνε στον συγκεκριμένο πελάτη.

Στο Ηνωμένο Βασίλειο, υπήρξε η πανδημία παράγοντας επιτάχυνσης της ανάπτυξης της τεχνολογίας; Υπήρξε σε σημεία, αλλά σε τομείς όπως η ψηφιοποίηση των υπηρεσιών είχε γίνει πολύ πριν την πανδημία. Ειδικά για τον κλάδο αυτό των financial services έγινε πολύ εύκολα. «Πόσοι είμαστε σε αυτή την εταιρεία; 2000 άτομα; Δουλεύουμε όλοι τώρα από το σπίτι. Δεν έγινε και τίποτα». Επίσης τα ασφαλιστικά προϊόντα προ πολλού προσφέρονταν εξ αποστάσεως, γιατί προ πολλού ο πελάτης δεν ήθελε να μιλήσει με agent, δεν ήθελε να πάει αυτοπροσώπως σε κάποιο υποκατάστημα που πια δεν ξέρω και αν υπάρχουν. Η αλλαγή έγινε περισσότερο στις προτιμήσεις του κόσμου και λιγότερο στην ψηφιοποίηση των υπηρεσιών. Σε πρόσφατη έρευνα από μεγάλη συμβουλευτική ρώτησαν τους πελάτες για τις προτιμήσεις τους σε ασφαλιστικά προϊόντα, πως τους επηρέασε ο Covid-19. Γύρω στο 20% για τις ηλικίες 25 – 45 ετών απάντησε ότι λόγω του κορωνοϊού είναι πιο πιθανό να αγοράσουν ασφάλεια ζωής. Oι άνω των 45 απάντησαν ότι τους ενδιαφέρει και η ασφάλεια ζωής αλλά περισσότερο φοβούνται τον αντίκτυπο που θα έχει η πανδημία στο πλάνο συνταξιοδότησης, οπότε αναμένεται να προχωρήσουν σε μια αναθεώρηση του πλάνου τους. Αυτό ωθεί τις ασφαλιστικές να στραφούν προς αυτό το κομμάτι των ασφαλειών. Η αγοραστική συμπεριφορά και το πώς σκέφτεται ο κόσμος άλλαξε, και αυτό διαμόρφωσε το καινούριο business plan των ασφαλιστικών εταιρειών. Κάποιες επιχειρήσεις που είχαν προγραμματίσει κάποια μεγάλα τεχνολογικά projects, στην ουσία η πανδημία τους ανάγκασε να τα επισπεύσουν για να τα κλείσουν μέσα στην επόμενη χρονιά.

Από εδώ και πέρα θα μιλάμε μόνο για digital finance στην Ελλάδα και το παραδοσιακό finance όπως το ξέρουμε θα αρχίσει να βλέπει τη δύση του ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021

Κακά τα ψέματα, το risk analysis και το crisis planning είναι στην καρδιά των ασφαλιστικών επιχειρήσεων, όποιες δεν είναι πολύ καλές σε αυτό δεν είναι και πολύ βιώσιμες, εκ των πραγμάτων. Γι’ αυτό όλες ήταν καλά προετοιμασμένες για το ενδεχόμενο πανδημίας.

Ποιες είναι οι τάσεις που δημιουργούνται σε επίπεδο corporate; Αυτό που σίγουρα θα δούμε άμεσα μέσα στα επόμενα δύο με τρία χρόνια, γιατί έχουν ήδη ξεκινήσει τα στρατηγικά πλάνα να μπαίνουν σε εφαρμογή, είναι το integration of customer interaction channels. Ο καταναλωτής δηλαδή να έχει ίδια εμπειρία στο κινητό το τηλέφωνο ή το web και να μπορεί να αλλάζει αυτά τα κανάλια πολύ εύκολα, σε περίπτωση που ενδιαφέρεται για κάποιο προϊόν. Να μπορεί να ξεκινά την έρευνα αγοράς εύκολα στην εφαρμογή, να μπορεί να μιλήσω σε κάποιο αν θέλει και να ολοκληρώσει την αγορά του στο διαδίκτυο. Και αυτή η διαδικασία να γίνεται εύκολα, χωρίς να χρειάζεται να δώσει τα στοιχεία του δυο φορές. Να σηκώνει ο σύμβουλος το τηλέφωνο και να είναι ενημερωμένος, χωρίς να χρειάζεται κάθε φορά να κάνει εκ νέου τις διαδικασίες ο πελάτης. Σε αυτό επενδύουν οι εταιρείες πάρα πολύ γιατί πιστεύουν ότι είναι κάτι που θα κερδίσει τους πελάτες. DIGITAL FINANCE

Το άλλο που θα δούμε από οικονομική άποψη και ίσως προσωπική άποψη είναι ότι οι ασφαλιστικές θα ισχυροποιήσουν τους οικονομικούς ισολογισμούς γιατί αυτό που φάνηκε τώρα ήταν ότι είχαν πάρα πολύ μεγάλες αιτήσεις αποζημίωσης από μεγάλες εταιρείες. Από ναυτιλιακές επιχειρήσεις σε αεροπορικές εταιρείες, οι αξιώσεις ήταν πολλών εκατομμυρίων και οι ασφαλιστικές επηρεάστηκαν πολύ. Είχαν τη ρευστότητα, βέβαια, για να ανταπεξέλθουν αλλά πιστεύω ότι θα κοιτάξουν πώς να ενισχύσουν και να ισχυροποιήσουν τους ισολογισμούς τους. Μερικοί τρόποι για αυτό και έχει ήδη ξεκινήσει στην Αγγλία είναι οι εξαγορές άλλων εταιρειών, όπως της Hastings Insurance από την LV. Επιπλέον θα επεκτείνουν τα μη βασικά στοιχεία. Θα είναι μια μεγάλη ευκαιρία να δουν πού βρίσκεται η ρευστότητα τους και να το ισχυροποιήσουν, μέσω τέτοιων στρατηγικών. Θα κάνουν επανεξετάσουν για να δουν αν έχουν καλής ποιότητας liquid assets, για να καταλάβουν αν σε περίπτωση ρευστοποίησης θα μπορούν να την κάνουν γρήγορα. Και λόγω της πίεσης στα περιθώρια κέρδους θα κοιτάξουν να επενδύσουν σε υψηλής απόδοσης και υψηλού ρίσκου επενδύσεις, γιατί είναι ο μοναδικός τρόπος αυτή τη στιγμή με τη μεταβλητότητα που έχει η αγορά προκειμένου να ανταγωνιστούν μεταξύ τους στα low margins.

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021

Σε επίπεδο λειτουργιών επιχείρησης ποιες είναι οι αλλαγές που συντελούνται;

Πώς βλέπετε να αλλάζει ο κόσμος που εργάζεται στον ασφαλιστικό τομέα;

Μετακινούνται τα legacy στο cloud, γιατί το cloud σου δίνει μεγάλη υπολογιστική δύναμη, γιατί με τη συγκέντρωση των δεδομένων των πελατών, το cloud δίνει τη δυνατότητα της εκμετάλλευσής τους και να δώσουν κάποιο νόημα. Επίσης είναι καιρός που οι ασφαλιστικές εταιρείες εφαρμόζουν το εφαρμοσμένο ΑΙ. Εφαρμόζουν δηλαδή την τεχνητή νοημοσύνη στις διαδικασίες που έχουν με σκοπό να γίνουν πιο ικανές να προβλέπουν τι θα γίνει. Επίσης οι εταιρείες επενδύουν και προωθούν πολύ το Internet of Things. Αγοράζει κάποιος ιατρική κάλυψη από ασφαλιστική και του κάνει δώρο το apple watch το οποίο μαζεύει biometrics, health και activity data και τα χρησιμοποιούν για να δουν με βάση το lifestyle τι πιθανότητες έχεις να έχει για παράδειγμα ένα ατύχημα στο γόνατο, ή ένα θέμα με την καρδιά του. Χρησιμοποιούν το ΙοΤ για να γνωρίσουν καλύτερα τον πελάτη και να τιμολογούν καλύτερα. Προετοιμάζουν δηλαδή τον οργανισμό και κάνουν την κατάλληλη πώληση στον πελάτη. Τέλος, βλέπουμε και το process automation επόμενης γενιάς. Μέχρι τώρα μιλούσαμε μόνο για τη ρομποτική όπου γίνονταν μια αντιγραφή της διαδικασίας που την έκανε το ρομποτ, επαναλάμβανε δηλαδή την ίδια διαδικασία. Η επόμενη γενιά του process automation θα κοιτάζει για την αποδοτικότητα. To οποιοδήποτε RPA ή εργαλείο αυτοματοποίησης θα μαζεύει δεδομένα από διαφορετικές πηγές και θα βελτιώνει την διαδικασία και σε καλύτερους χρόνους.

Σε ότι αφορά την διαμόρφωση των ασφαλιστικών στο μέλλον, πρέπει να μιλήσουμε για το talent και τον κόσμο που βλέπουμε να δουλεύει στο insurance. Είναι ένας παλιός και παραδοσιακός κλάδος και τα άτομα που έβλεπες ήταν 20 χρόνια σε αυτόν, με αυστηρή και βαθιά γνώση του κλάδου. Είναι προφανώς αναγκαίο να υπάρχουν γιατί ένας λογιστής ή ένας risk manager πρέπει να γνωρίζει το αντικείμενο του. Αλλά σε θέματα τεχνολογίας, στρατηγικής και μετασχηματισμού βλέπουμε να έχουν μπει στο χώρο άτομα από μη παραδοσιακούς κλάδους. Βλέπεις πολύ άτομα που έρχονται από τον τομέα της τεχνολογίας. Αλλά και ανθρώπους που έρχονται από τον κλάδο του retail, και αυτό γιατί από το retail έχουν μάθει να αντιδρούν πάρα πολύ γρήγορα στις αλλαγές των τάσεων και των προτιμήσεων των πελατών. Άρα διαμορφώνουν την στρατηγική και αντιδρούν πολύ γρήγορα. Έχουν έρθει δε στην ασφάλιση για να αλλάξουν λίγο το mindset και την νοοτροπία, χρειαζόμαστε και αυτού του είδους τα skills. Θα βλέπουμε πλέον τις ασφαλιστικές εταιρείες να δουλεύουν σε ένα οικοσύστημα. Δεν θα μπορούν να επιβιώσουν αν δουλεύουν μόνες τους. Είτε θα δουλεύει με fintech που θα το παίρνουν υπό την αιγίδα τους, είτε θα γίνεται αυτό που ονομάζουμε κάθετη ενσωμάτωση. Δηλαδή, οι ασφαλιστικές θα δουλεύουν και με άλλους κλάδους για να κερδίσουν κι άλλο κομμάτι από την πίτα. Για παράδειγμα, αν αγοράσεις ένας πελάτης ασφάλεια ζωής θα πάρει επιπλέον 200 λίρες δωροεπιταγή από την Αmazon. Υπάρχει μια συνεργασία ανάμεσα στο retail και το insurance, μια win-win σχέση με την οποία αποκτούν περισσότερους πελάτες και οι δύο. Αυτό το βλέπουμε πάρα πολύ, ξεκίνησε από τη Σκανδιναβία, μετά στην Αγγλία και τώρα και στην ηπειρωτική Ευρώπη. Κάποιες ασφαλιστικές εταιρείες να δουν τους εαυτούς τους όχι μόνο ως παρόχους ασφαλιστικών προϊόντων αλλά να γίνονται μεγάλοι πάροχοι δεδομένων πελατών και να διαμορφώνουν διάφορες tech υπηρεσίες γύρω από αυτό, τις οποίες πουλάνε σε άλλες ασφαλιστικές εταιρείες. Η Allianz για παράδειγμα έχει δημιουργήσει ένα ξεχωριστό μέλος στην εταιρεία, όπου έχει φτιάξει διάφορες τεχνολογίες και πουλάνε τα εργαλεία τις μεθοδολογίες σε άλλες ασφαλιστικές. Αυτό είναι μια επιπλέον πηγή εισοδήματος. Μπορούμε να δούμε παραδοσιακές εταιρείες να μετατρέπονται σε tech providers.

Insurtechs όπως η Lemonade και η Roots – αν και παλιές, πια – έχουν μπει για τα καλά στην ασφαλιστική αγορά. Πώς βλέπετε την είσοδο των insurtechs στο χώρο; Παρόλο που έχουν παλιώσει έχουν πάρει μερίδιο του πληθυσμού όχι τόσο στην Ευρώπη που είναι πίσω σε σχέση με Αμερική. Γενικότερα είναι μια καλή ιδέα αλλά οι ασφαλιστικές είναι κολοσσοί με τέτοια legacy systems που κάνουν τον οργανισμό λιγότερο ευέλικτο οπότε το βρίσκουν λίγο δύσκολο να ακολουθήσουν τις insurtechs. H Lemonade για παράδειγμα, δεν έχει κανένα φυσικό σημείο. H Roots έχει μια επιχειρηματική τακτική όπου δίνει την ανάλογη ασφάλεια οδήγησης, αφού ζητήσει από τους πελάτες να οδηγήσουν το αυτοκίνητο τους και συλλέξουν τα δεδομένα από την οδήγησή του. Μιλάμε δηλαδή για τη φιλοσοφία της εξατομίκευσης προϊόντων και υπηρεσιών που την ενστερνίζονται οι εταιρείες αλλά δεν μπορούν να το κάνουν στο βαθμό που το κάνουν οι Lemonade και η Roots γιατί έχουν γιγαντιαία συστήματα. Αυτές έχουν τα πάντα στημένα στο cloud με νέες τεχνολογίες, και είναι ευέλικτες. Σίγουρα υπάρχει μεγάλη ανάγκη στην αγορά για αυτό αφού οι millennials σε πέντε χρόνια θα είναι το μεγαλύτερο μέρος του αγοραστικού κοινού. Το θέμα για τις μεγάλες ασφαλιστικές είναι πριν κυριαρχήσουν οι millennials πληθυσμιακά να έχουν καταφέρει τη μετάβαση. DIGITAL FINANCE

Πάντα μιλούσαμε για το πόσο σημαντικά είναι τα data analytics αλλά τώρα τα ανάγουμε σε ένα next level όπου προσπαθούμε να καταλάβουμε τη σημασία τους ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021

24●11●21

presents

Χρυσοί Χορηγοί

LIVE ON YOUR SCREEN

Μεγάλοι Χορηγοί

Στο 19ο Συνέδριο Bank Management αναλύουμε τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι Τράπεζες στην ψηφιακή μετεξέλιξη τους σε Customer-facing Οργανισμούς. International Panel “Roadmapping towards a customer-centric transformation and actionable digital initiatives - Critical Issues and breakthrough solutions”

Moderator

Dr. Dimitrios Salampasis

Panel Participants

Alexander Kaiser

Zennon Kapron

Assistant Professor, Swinburne University, Australia

Managing Director, Vicenda Australia

Founder and Director, Kapronasia

Panagiotis Kriaris

Dr. Michael Salmony

Dr. Jane Thomason

Head of Business Development, Unzer

Executive Adviser, Worldline

Χορηγοί

Co-Founder British Blockchain & Frontier Technology Association

Panels of Discussion 1ο Panel Moderator

2ο Panel Moderator

3ο Panel Moderator

George Pallioudis

Panagiotis Anastasakis Priority

(ISC)2 Hellenic Chapter

Panel Participants

Ioannis Vougioukas

Alexandros Hanialidis

George Nasoulis

Panagiotis Tournavitis

Konstantinos Kalogerakis

Effie Presvia

Dimitris Strogilopoulos

Ioannis Kitixis

Panagiotis Soulos

Nassos Pavlidis

Dionisis Theodossiou

Accenture

Epirus Cooperative Bank Bank of Karditsa Alpha Bank

Konstantina Vitoratou Eurobank

Attica Bank

Hellenic Development Bank Eurobank

Alpha Bank

Dr. John Iliadis

Piraeus Bank

Τιμητική υποστήριξη

Attica Bank

Intrum Hellas

HSBC Continental Europe

Nikolaos Vassilopoulos Alpha Bank

Χορηγός επικοινωνίας

www.bankmanagement.gr

Digital Finance

Συμμετοχές: Χαρά Κατσαρού, Τ: 210 6617777 (ext. 233) Κ: 6951 007 127, Ε: xkatsarou@boussias.com Χορηγίες: Θάνος Θώμος Τ: 210 6617 777 (ext. 322), Ε: tthomos@boussias.com Λίζα Αντωνιάδη Τ: 210 6617 777 (ext. 158), Ε: lantoniadi@boussias.com Περιεχόμενο: Βίκυ Παυλάτου Τ: 6943627371, Ε: pavlatou@boussias.com

Official Publication

WORLD

Σταθερά ανοδική η πορεία του FinTech οικοσυστήματος στην ΕΕ Μπορεί η Covid να είναι ακόμα στην επικαιρότητα, αλλά από το 2020 και μετά, οι ευρωπαϊκές αγορές κεφαλαίων φαίνεται να μην επηρεάζονται σημαντικά από την πανδημία και επιπλέον έχουν κατασταλάξει όσον αφορά τις μεταβολές που προκάλεσε το Brexit. Τoυ Γ Ι Α Ν Ν Η Μ Ο Υ ΡΑΤ Ι Δ Η

πανδημία επηρέασε τη ροή λειτουργίας του μεγαλύτερου ποσοστού των εταιρειών παγκοσμίως, αρκετές εκ των οποίων χρειάστηκε να ζητήσουν ενίσχυση από την αγορά κεφαλαίων. Το ενδιαφέρον και παράλληλα ευχάριστο στοιχείο που προκύπτει από την 4η έκδοση της αναφοράς που δημοσιεύει η Association for Financial Markets in Europe (AFME), την οποία παρουσίασε μέσα στον Οκτώβρη, είναι ότι οι αγορές ανταποκρίθηκαν υπέρ του δέοντος στη ζήτηση. Ένας από τους δείκτες της αναφοράς είναι αφιερωμένος στην αγορά FinTech και στόχος του είναι να αξιολογήσει τα οικοσυστήματα FinTech των χωρών της Ευρώπης, βασιζόμενος στην ωριμότητα των ρυθμιστικών πλαισίων, τη διαθεσιμότητα οικονομικών πόρων για τις επιχειρήσεις, στην καινοτομία και τέλος στο ταλέντο των ανθρώπινων πόρων.

Παραπάνω από επαρκής η ροή κεφαλαίων

Το πρώτο μισό του 2021 χαρακτηρίστηκε από σημαντική ανάπτυξη παγκοσμίως με τις ΗΠΑ και τη Βρετανία να οδηγούν την κούρσα. Το μεγαλύτερο ποσοστό των επενδύσεων, όπως είναι αναμενόμενο προέρχεται από ιδιωτικά κεφάλαια από το σύνολο των οποίων 40 δισεκατομμύρια δολάρια έχουν προέλευση τις ΗΠΑ, ακολουθεί η Βρετανία με 10,5 δισεκατομμύρια δολάρια και η ΕΕ με 8,5 δισεκατομμύρια δολάρια. Για τις ΗΠΑ οι νέες επενδύσεις είναι λίγο παραπάνω από διπλάσιες σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2020, αλλά το ίδιο ισχύει και για την ΕΕ, η οποία δείχνει διάθεση να καλύψει το χαμένο έδαφος. Η ροή κεφαλαίων είχε άμεση επίδραση στην αξία των FinTech εταιρειών, η οποία παρουσίασε ανάπτυξη 2,4x σε παγκόσμιο επίπεδο. Ειδικά στην ΕΕ, ενώ το 2020, υπήρχαν μόλις 4 unicorns με συνολική αξία 11,8 δισεκατομμύρια δολάρια, το πρώτο μισό του 2021, έχουμε 13 unicorns με συνολική αξία 76 δισεκατομμύρια δολάρια. Επιπλέον, οι εταιρείες της ΕΕ κατάφεραν να αυξήσουν τον αριθμό πατεντών, φτάνοντας στο ίδιο επίπεδο με αυτές που παράγονται σε Κίνα και ΗΠΑ. Η Ελλάδα βρίσκεται μεταξύ των χωρών που πέτυχαν σημαντική αύξηση του FinTech Indicator σε σχέση με το 2019.

νέων regulatory sandboxes, όπου δοκιμάζονται οι νέες υπηρεσίες πριν γίνουν διαθέσιμες στην αγορά και τη δημιουργία τοπικών hubs καινοτομίας. Το 2020, η Ελλάδα ήταν μια από τις χώρες που δημιούργησε ένα regulatory sandbox, το οποίο στην αρχική φάση δεν καλύπτει τη αγορά των securities. Την ίδια χρονιά βήματα προόδου έγιναν από την Αυστρία και την Ουγγαρία. Πριν ολοκληρωθεί η δημοσίευση της αναφοράς, η Ιταλία είχε ανακοινώσει ότι το ερχόμενο διάστημα αναμένεται να ξεκινήσει το δικό της regulatory sandbox. Σύμφωνα με την τετράμηνη αναφορά της BIS “Funding for FinTechs: patterns and drivers”, τα sandboxes έχουν συσχετιστεί με σημαντική αύξηση των επενδύσεων στην αγορά των FinTech. Συγκεκριμένα, η μελέτη αναφέρει ότι “οι επενδύσεις ως ποσοστό του ΑΕΠ, αυξάνονται κατά μέσο σε ποσοστό 75%, μετά τη λειτουργία των sandboxes. Είναι αξιοσημείωτο ότι από την εκκίνηση δοκιμής στο regulatory sandbox θα χρειαστούν 6 έως 12 μήνες μέχρι η εφαρμογή να είναι διαθέσιμη για εμπορική χρήση.

Τα πιλοτικά έργα δείχνουν μια τάση προς CBDCs και DLT εφαρμογές Παρά το γεγονός ότι η μελέτη της AFME δεν εστιάζει στις κατηγορίες των έργων που έχουν το μεγαλύτερο ποσοστό στο FinTech οικοσύστημα, υπάρχουν αρκετές ενδείξεις για μια τάση προς την έρευνα και ανάπτυξη των ψηφιακών νομισμάτων, τα

China

United Kingdom

60 50 40 30 20 10 0 2014

2015

Τα ρυθμιστικά πλαίσια βελτιώνονται

2016

2017

2018

2019

2020

2021 H1

▲ Global investment activity in FinTech: amount 2014-2021H1 (USDbn)

Σταθερά τα περασμένα χρόνια, οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες βελτιώνουν τα ρυθμιστικά τους πλαίσια με τη δημιουργία DIGITAL FINANCE

Source: Dealroom ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021

China

United Kingdom

70 60

China

United Kingdom

60 50 50 40 40 30 30 20 20 10 10 0 0

2014

2015

2016

2017

2018

2019

2020

2021 H1

2014

2015

2016

2017

2018

2019

2020

2021 H1

United Kingdom

Cyprus Cyprus

Bulgaria Bulgaria

Ital yItal y

Romania Romania

Malta Malta

Slovakia Slovakia

Slovenia Slovenia

Croatia Croatia

Czechia Czechia

Latvia Latvia

Belgium Belgium

Portugal Portugal

France France

Luxembourg Luxembourg

Estonia Estonia

Spain Spain

Germany Germany

Funding

Talent Pool

Regulation

Innovation

Funding

Talent Pool

Regulation

Innovation

Denmark Sweden

Lithuania Denmark

Austria Lithuania Austria

Ireland Ireland

FinTech ranking

Sweden United Kingdom

DIGITAL FINANCE

Finland Finland

Greec e e Greec

Hungary Hungary

Poland Poland

Austria Austria

Netherlands Netherlands

Lithuani a a Lithuani

Sweden Sweden

Denmark Denmark

United Kingdom United Kingdom

οποία έχουν ήδη ανακοινώσει οι σημαντικότερες κεντρικές ματοπιστωτικούς οργανισμούς και FinTechs να συν-λειτουργήτράπεζες μεταξύ των οποίων και η ΕΚΤ. Η Σουηδία και ηSource: Λι- Dealroom σουν σε ένα περιβάλλον δοκιμών, το οποίο ωστόσο δεν είναι Source: Dealroom θουανία έχουν ξεκινήσει κάποια πρώιμα rollouts των ψηφιακών live market, σε αντίθεση με τα τρέχοντα προτεινόμενα DLT τους νομισμάτων, ενώ η Τράπεζα της Αγγλίας έχει ξεκινήσει πιλοτικά προγράμματα. Στόχος του LBChain είναι να βοηθήσει τις επαφές με τους συμμετέχοντες στην αγορά, προκειμένου startups να δημιουργήσουν προϊόντα ταχύτερα και με μικρότερο να τους ενημερώσει για τις επιπτώσεις της εισόδου στην αγο- κόστος. Ήδη 5 startups έχουν αξιοποιήσει την πλατφόρμα και ρά της ψηφιακής λίρας Αγγλίας. Επίσης, η High-Level Task έχουν αναπτύξει τα προϊόντα τους μέχρι λίγο την εμπορική 6.8: Fintech indicator by countries: 2019 and 2021 Force on Central Bank Digital Currency του Ευρωσυστήματος τους έκδοση. 6.8: Fintechindicator indicatorbased by countries: 2019 and 2021 funding availability, innovation, and talent pool Composite on regulatory landscape, έχει ξεκινήσει μια 24μηνη φάση διερεύνησηςComposite σχετικά με το indicator based on regulatory landscape, funding availability, innovation, and talent pool [0: Min, 1: Max] [0:και Min,οι 1: Max] σχεδιασμό του ψηφιακού ευρώ. Υπάρχουν όμως αντίθε2021 2019 0.7 2021 2019 τες φωνές, όπως αυτή της Κεντρικής Τράπεζας της Δανίας, οι 0.6 0.7 οποίες θεωρούν ότι σε αυτήν τη φάση, ένα ψηφιακό νόμισμα 0.5 0.6 0.4 0.5 δεν θα είναι εύκολο να ανταποκριθεί στις αλλαγές που το ίδιο 0.3 0.4 θα επιφέρει στην αγορά. 0.2 0.3 0.1 0.2 Μια δεύτερη τάση αφορά στην ανάπτυξη πιλοτικών προγραμ0.0 0.1 0.0 μάτων που αξιοποιούν την Distributed Ledger Technology (DLT) και το πρώτο από αυτά προτάθηκε από την ΕΕ το Σεπτέμβριο του 2020, ενώ ένα παρόμοιο πρόγραμμα ανακοινώθηκε από τη ▲ Fintech indicator by countries: Composite indicator Βρετανία τον Απρίλιο του 2021. Αυτά τα προγράμματα είναι based on regulatory landscape, funding, availability, Source: AFME παρόμοια με τα regulatory sandboxes και στόχος τους είναι να innovation, and talent pool Source:AFME υποστηρίξουν την ανάπτυξη νέων τεχνολογιών και επιχειρη6.9: Fintech indicator by components. Top 5 countries (ranking 1: top; 28: bottom)[0: Min, 1: Max] ματικών μοντέλων. Η βασική διαφορά είναι ότι πιλοτικά 6.9:στα Fintech indicator by components. Top 5 countries (ranking 1: top; 28: bottom) προγράμματα, οι συμμετέχοντες λειτουργούν σε ένα περιβάλλον 1 1 2 1 2 live market, με κάποιους περιορισμούς, όπως στο μέγεθος των 12 12 24 11 0 21 ασφαλειών και στην κεφαλαιοποίηση της αγοράς. 3 5 12 61 2 2 4 110 24 5 16 4 34 5 12 11 Πρόκειται για μια προσέγγιση που επιτρέπει στις εταιρείες να 13 8 45 24 5 11 184 5 13 8 1 8 περάσουν από το στάδιο έρευνας και δοκιμών σε ένα στάδιο Ranked 1 R anked 28 που είναι πιο κοντά στην εμπορική έκδοση των προϊόντων Ranked 1 anked 28 Higher rankings LowerR rankings Higher rankings Lower rankings τους. Επίσης, οι εταιρείες εξοικειώνονται με διαφορετικά πλαίσια κανόνων, τα οποία τους επιβάλλουν να διαμορφώνουν το ρίσκο που αναλαμβάνουν. Σε αυτό το πλαίσιο η Τράπεζα της ▲ Fintech indicators by components: Top 5 countries Λιθουανίας παρουσίασε τον Μάρτιο του 2018, μια πλατφόρμα Πηγή: AFME βασισμένη σε blockchain (LBChain), η οποία επιτρέπει σε χρηΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021

BACK COVER STORY

ΝΙΚΗΤΑΣ ΚΛΑΔΑΚΗΣ

Πρέπει να υπάρχει ενιαία στρατηγική για την κυβερνοασφάλεια Στα χρόνια του ψηφιακού μετασχηματισμού, οι νέες τεχνολογίες μπορούν εύκολα να μετατραπούν από «όπλα» του χρηματοοικονομικού συστήματος σε «πληγές» και ευπάθειες που θα προκαλέσουν ανεπανόρθωτη ζημιά. Στη συζήτηση με τον Νικήτα Κλαδάκη, CEO της Netbull, έγινε σαφές πως το ζήτημα μπορεί να αντιμετωπιστεί με μια συνολική αρχιτεκτονική ασφαλείας. Συνέντευξη στον Α Γ Γ Ε Λ Ο Α Ν Δ Ρ Ε Ο Υ

ο λεγόμενο cybersecurity δεν είναι απλώς ένα «trend» ούτε κάτι το οποίο πρέπει να αντιμετωπίζεται αποσπασματικά. Και αυτό γιατί η ψηφιακή πραγματικότητα στην οποία εισερχόμαστε ενέχει κινδύνους, πολλές φορές αόρατους ή και ύπουλους. Οι νέες τεχνολογίες, όπως η τεχνητή νοημοσύνη, έχουν δύο πλευρές. Την καλή και την κακή. Γιατί η αυτοματοποίηση και η μηχανική εκμάθηση μπορεί να γλυτώνουν χρόνο και χρήμα, ωστόσο μπορεί εύκολα να χρησιμοποιηθεί από επίδοξους κυβερνοληστές, οι οποίοι την αξιοποιούν για να μπορέσουν να αρπάξουν τη ψηφιακή τους «λεία» πιο γρήγορα και αποτελεσματικά. Ο Νικήτας Κλαδάκης μάλιστα επισημαίνει πως μια αποσπασματική ή «λάθος» επιλογή στις λύσεις κυβερνοασφάλειας μπορεί να αποβεί μοιραία για κάποιον οργανισμό. Με τις επιθέσεις συνεχώς να αυξάνονται, όσο επεκτείνεται η ψηφιοποίηση των υπηρεσιών, χρειάζονται προσεκτικές και ολοκληρωμένες κινήσεις στη σκακιέρα της ασφάλειας.

Κύριε Κλαδάκη προτείνετε ως εταιρεία μια «ολική» προσέγγιση στο θέμα του cybersecurity. Μπορείτε να μας την εξηγήσετε; Κατ’ αρχάς, η Netbull, πρωτοπόρος στον τομέα της ασφάλεια πληροφοριών, δημιουργήθηκε για να παρέχει ποιοτικές υπηρεσίες και τεχνολογικές λύσεις. Στόχος μας ήταν να δημιουργήσουμε μια εταιρεία πρότυπο στην Ελλάδα, η οποία να μπορεί να καλύψει τις ανάγκες και τις απαιτήσεις των επιχειρήσεων στην κυβερνοασφάλεια και να λειτουργήσει ως το τμήμα ασφαλείας που θα πρέπει να διαθέτουν. DIGITAL FINANCE

Η δομική βάση των υπηρεσιών και των λύσεων μας είναι η αρχιτεκτονική ασφάλειας nSA (netbull Security Architecture), η οποία βασίζεται στην αρχιτεκτονική μηδενικής εμπιστοσύνης (zero trust), και ενοποιεί όλους τους τομείς της κυβερνοασφάλειας, από τις δικτυακές υποδομές, τα τελικά σημεία (endpoints), μέχρι και στις υπηρεσίες νέφους και τις εφαρμογές, καλύπτοντας μ’ αυτό τον τρόπο όλες τις ανάγκες ενός οργανισμού. Οι λύσεις και οι υπηρεσίες που παρέχουμε διακρίνονται σε τέσσερις βασικούς τομείς: Ο πρώτος τομέας είναι οι τεχνολογικές λύσεις, μέσα από συνεργασίες με κορυφαίους κατασκευαστές λογισμικού και υλικού εξοπλισμού ασφάλειας, όπως την IBM, τη Checkpoint και τη Cisco. Ο δεύτερος τομές είναι η παρακολούθηση και η διαχείριση περιστατικών ασφαλείας 24x7 σε πραγματικό χρόνο, μέσω τεχνητής νοημοσύνης και μηχανικής εκμάθησης. Ο τρίτος τομέας είναι η ασφάλεια ως υπηρεσία κυρίως για υποδομές cloud και τέλος ο τομέας των συμβουλευτικών υπηρεσιών. Μιλάμε όλο και πιο πολύ για τον ψηφιακό μετασχηματισμό, ο οποίος αλλάζει τον τρόπο με τον οποίον οι επιχειρήσεις αναπτύσσονται στην παγκοσμιοποιημένη οικονομία. Ο εν λόγω ψηφιακός μετασχηματισμός έφερε μια σειρά από νέες τεχνολογίες στη ζωή μας, όπως το cloud, η τεχνητή νοημοσύνη, τα big data, τεχνολογίες που επαναπροσδιόρισαν τον τρόπο με τον οποίο οι οργανισμοί λειτουργούν και δημιούργησαν μια νέα στρατηγική. Οι νέες τεχνολογίες έφεραν καινούριες απαιτήσεις και ένα καινούριο περιβάλλον επικινδυνότητας ο οποίος μέχρι τώρα δεν υπήρχε.

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021

BACK COVER STORY

Όπως και εμείς εξελισσόμαστε, έτσι εξελίσσονται και οι hackers, δημιουργώντας ένα νέο τοπίο απειλών. Μέσα από το Επιχειρησιακό Κέντρο Ασφάλειας (SOC) που διαθέτουμε έχουμε παρατηρήσει ότι πάρα πολλές επιθέσεις έχουν μετατεθεί στους απομακρυσμένους χρήστες και σε υπηρεσίες cloud. Ο λόγος είναι ότι οι παραδοσιακοί μηχανισμοί ασφαλείας όπως η περιμετρική ασφάλειας δεν μπορούν να μας προστατέψουν πλέον. Ο λόγος είναι ότι πλέον η υποδομή και τα δεδομένα ενός οργανισμού δεν περιορίζονται στα στενά όρια ενός τοπικού δικτύου αλλά επεκτείνονται στα οικιακά δίκτυα, στις υπηρεσίες νέφους στην κινητή υπολογιστική κ.λπ. Αυτό είναι κατανοητό από τους hackers, που πλέον επιτίθονται στους απομακρυσμένους χρήστες και στις υπηρεσίες νέφους. Έτσι βρίσκουν τον τρόπο μέσα από τις κερκόπορτες των τελικών χρηστών να περάσουν και στο δίκτυο του οργανισμού. Αυτή η μεθοδολογική προσέγγιση επίθεσης δεν αντιμετωπίζεται πλέον μόνο με μεμονωμένες λύσεις ή υπηρεσίες. Πρέπει να αλλάξει όλη η στρατηγική που ακολουθούν οι οργανισμοί ως προς το θέμα της κυβερνοασφάλειας. Να υιοθετήσουν την αρχιτεκτονική μηδενικής εμπιστοσύνης, και να ενσωματώσουν στους μηχανισμούς ασφαλείας την ανθεκτικότητα. Εδώ είναι που αποτυγχάνουν οι μηχανισμοί ασφαλείας. Ανθεκτικότητα σημαίνει, να δεχθούμε ότι η υποδομή μας σε κάποια στιγμή θα παραβιαστεί και να ετοιμαστούμε για τον εντοπισμό και την εξάλειψη της οποιαδήποτε απειλής. Εδώ παρατηρούνται και τα πρώτα μεγάλα κενά τα οποία μπορούν να αντιμετωπιστούν μόνο με μια ολιστική προσέγγιση, και με υπηρεσίες πρόβλεψης, έγκαιρης ανίχνευσης, προστασίας και απόκρισης. DIGITAL FINANCE

Πολλές τράπεζες ή ασφαλιστικοί οργανισμοί χρησιμοποιούν ακόμα τα legacy συστήματα τους. Πώς μπορεί ένα σύγχρονο και ολοκληρωμένο σύστημα ασφαλείας να «κουμπώσει» πάνω σε αυτά τα συστήματα; Οι περισσότεροι οργανισμοί στον χρηματοοικονομικό τομέα έχουν legacy συστήματα τα οποία δεν δέχονται εύκολα τις όποιες επεμβάσεις, ή τροποποιήσεις έτσι ώστε να ενταχθούν σε ένα σύγχρονο και ασφαλές περιβάλλον. Παρ' όλα αυτά, η αρχιτεκτονική nSA που έχουμε αναπτύξει, μας επιτρέπει να επέμβουμε και να αναπτύξουμε τους μηχανισμούς ασφαλείας στα επίπεδα που δεν εμποδίζουν τη λειτουργία των legacy συστημάτων. Αναλύοντας την δομή των επιθέσεων, διαπιστώνουμε ότι η φάση προετοιμασίας μιας επίθεσης από τους hacker έχει μεγάλη διάρκεια. H εν λόγω φάση διακρίνεται σε δύο στάδια: στη συγκέντρωση πληροφοριών και την επιλογή του "όπλου", δηλαδή στον τρόπο με τον οποίο θα επιτεθεί. Έτσι ξεκινά η αναζήτηση των πληροφοριών, στα κοινωνικά δίκτυα, σε ιστότοπους, στο dark/deep web για πληροφορίες προκειμένου να σχηματίσει μια εικόνα του στόχου. Αυτήν την εικόνα την αναφέρουμε συνήθως ως επιφάνεια επίθεσης, δηλαδή η επιφάνεια από την οποία ο hacker θα εντοπίσει το σημείο που θα προσπαθήσει να εισβάλει. Οι επιθέσεις συνήθως βασίζονται σε ένα email που έχει σκοπό να παραπλανήσει τους χρήστες ή τους πελάτες μίας τράπεζας με σκοπό την κλοπή των διαπιστευτηρίων τους ή την εισαγωγή κακόβουλου κώδικα. Στη συνέχεια με μία σειρά από τακτικές και τεχνικές εισέρχεται στο εσωτερικό δίκτυο και επιτίθεται στη συνέχεια στα legacy συστήματα. Η προσέγγιση μας είναι να υλοποιήσουμε μία πολυεπίπεδη προστασία γύρω από τα legacy συστήματα με

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021

σκοπό τον εντοπισμό μία επίθεσης κατά το πρώιμο στάδιο της συλλογής πληροφοριών και της επιλογής του όπλου της επίθεσης μέσω υπηρεσιών έγκαιρης προειδοποίησης που πρόσφατα ενσωματώσαμε στο Επιχειρησιακό Κέντρο Ασφάλειας.

Πόσο έχει αλλάξει η φύση και η πολυπλοκότητα των επιθέσεων τα τελευταία χρόνια; Δύο είναι οι σημαντικότεροι παράγοντες αλλαγής των επιθέσεων τα τελευταία χρόνια: Από την μία oι hackers πλέον με την χρήση τεχνητής νοημοσύνης, ολοκληρώνουν με επιτυχία μία επίθεση σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα. Φανταστείτε λοιπόν, μηχανισμό τεχνητής νοημοσύνης να ανιχνεύει και να εντοπίζει ευπάθειες σε έναν οργανισμό, να τις εκμεταλλεύεται, να παραβιάζει την υποδομή και να επιτρέπει σε λίγα λεπτά στον hacker να εισέλθει μέσα στο δίκτυο του οργανισμού. Από την άλλη η τηλεργασία δημιούργησε μία νέα επιφάνεια επίθεσης: τα οικιακά δίκτυα και τον απομακρυσμένο χρήστη. Πολλές εταιρείες έκαναν το λάθος και επέτρεψαν στους απομακρυσμένους χρήστες να συνδέονται στο δίκτυο του οργανισμό από τους προσωπικούς τους υπολογιστές. Αυτό πλέον επιτρέπει στους hackers, μετά από μία επιτυχημένη επίθεση στους εν λόγω χρήστες και οικιακά δίκτυα, να δημιουργούν μία κερκόπορτα μέσω της οποίας εισέρχονται σε έναν οργανισμό. Όπως καταλαβαίνετε όταν οι hackers χρησιμοποιούν τόσο εξιδεικευμένες επιθέσεις, εμείς δεν μπορούμε να αμυνθούμε με παραδοσιακούς μηχανισμούς ασφαλείας οι οποίοι βασίζονται σε κανόνες και υπογραφές, αλλά να επενδύσουμε σε νέες τεχνολογίες που επιτρέπουν τον άμεσο εντοπισμό και την έγκαιρη διερεύνηση, ακόμα και για άγνωστες και μη ταξινομημένες απειλές. Η εταιρεία μας, πρώτη στην Ελλάδα, ενσωματώσετε υπηρεσίες τεχνητής νοημοσύνης και μηχανικής εκμάθησης για τον άμεσο εντοπισμό και μετριασμό επιθέσεων. Η τεχνητή νοημοσύνη έχει ανοίξει νέους ορίζοντες στην διαδικασία εντοπισμού και μετριασμού των κυβερνοεπιθέσεων. Ένα μοντέλο εκμάθησης των απειλών μπορεί να συμβάλει αποτελεσματικά και να βελτιώσει την απόκριση έναντι οποιασδήποτε απειλής. Αυτό το μοντέλο μαθαίνει πώς λειτουργούν οι σταθμοί εργασίας, οι εξυπηρετητές και οι χρήστες σε έναν οργανισμό. Η οποιαδήποτε απόκλιση από τη φυσιολογική συμπεριφορά, για παράδειγμα μιας συσκευής - μπορεί να είναι κακόβουλο λογισμικό που εκτελείται ή κακόβουλες συνδέσεις προς το εσωτερικό δίκτυο ή το διαδίκτυο. Η Netbull, μέσω της πλατφόρμας eASIS, έχει βραβευτεί για την καινοτόμο τεχνολογία της τεχνητής

Την εμπιστοσύνη πλέον στα καινούρια περιβάλλοντα τη θεωρούμε ευπάθειαπάντα επαληθεύουμε ποτέ δεν εμπιστευόμαστε νοημοσύνης με την οποία μπορούμε να διασφαλίσουμε υποδομές ΙΤ, IoT, cloud, υβριδικά περιβάλλοντα, συσκευές, δίκτυα, τελικά σημεία, οπουδήποτε και αν βρίσκονται.

Μιλήσατε πολύ για την Τεχνητή Νοημοσύνη. Κατά πόσο οι οργανισμοί πρέπει να είναι προσεκτικοί με τις νέες τεχνολογίες; Όπως κάθε τεχνολογία, έτσι και η τεχνητή νοημοσύνη έχει δύο πλευρές: Την "καλή πλευρά" η οποία βοηθά τις επιχειρήσεις στην αύξηση των κερδών και στην βελτίωση της εμπειρίας των πελατών της, και την “κακή” η οποία επιτρέπει στους εισβολείς να εκτελούν με ταχύτητα ισχυρές επιθέσεις. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να την αντιμετωπίζουμε ως ένα ακόμη εν δυνάμει όπλο, και όχι ως πανάκεια στην ασφάλεια. Μην περιμένουμε, και αυτό αποτελεί το μεγάλο λάθος όλων, ότι με την χρήση της τεχνητής νοημοσύνης είμαστε 100% ασφαλής. Πρέπει να υιοθετήσουμε μία πολυεπίπεδη προστασία η οποία βασίζεται στην αρχιτεκτονική μηδενικής εμπιστοσύνης. Η εμπιστοσύνη πλέον στα καινούρια περιβάλλοντα, θεωρείται ευπάθεια. Πάντα επαληθεύουμε ποτέ δεν εμπιστευόμαστε. Θα πρέπει να ελέγχουμε την ταυτότητα κάθε χρήστη, κάθε συσκευής και κάθε πελάτη, ο οποίος συνδέεται στα συστήματα μας.

Ποια είναι τα πιο συνηθισμένα λάθη που κάνουν οι οργανισμοί στον τομέα της ασφάλειας; Γενικότερα το λάθος που κάνουν οι οργανισμοί είναι η έλλειψη σύγχρονης στρατηγικής η οποία διασφαλίζει τον οργανισμό. Μπορεί να υλοποιήσουμε τις καλύτερες τεχνολογίες: τεχνητή νοημοσύνη, firewalls, DLP κ.λπ. αλλά στην πραγματικότητα να μη μπορούν να λειτουργήσουν αποτελεσματικά διότι δεν υπάρχει μια σαφή στρατηγική και προσέγγιση. Πρέπει να υλοποιήσουμε ένα μοντέλο διακυβέρνησης, κάτω από το οποίο θα λειτουργεί η κυβερνοασφάλεια. Πρέπει να ορίσουμε σαφείς ρόλους και αρμοδιότητες, να εντοπίσουμε τις απειλές από τις οποίες κινδυνεύει ο οργανισμός μας και να εκπονήσουμε ένα σχέδιο ασφαλείας με το οποίο θα αντιμετωπίσουμε τις εν λόγω απειλές.

DIGITAL FINANCE

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021

D I G I TA L G A M E C H A N G E R S

ΞΕΝΟΦΏΝ ΛΙΑΠΆΚΗΣ

Οι τάσεις και τεχνολογίες που συνθέτουν την νέα ψηφιακή κανονικότητα Στη νέα στήλη του περιοδικού, ο Ξενοφών Λιαπάκης, θα γράφει για τις τεχνολογίες και τις τάσεις που επικρατούν στην αγορά, σε μια εποχή που ο ψηφιακός μετασχηματισμός είναι το ζητούμενο. Στο πρώτο του άρθρο, ο κ. Λιαπάκης υποστηρίζει ότι το επιχειρηματικό περιβάλλον υποκείται σαρωτικές αλλαγές και παρουσιάζει το «μέλλον» όπως σκιαγραφείται από τη διεθνή αγορά.

λοι συμφωνούμε ότι δραστηριοποιούμαστε σε ένα επιχειρηματικό περιβάλλον που την τελευταία δεκαετία αλλάζει με ταχύτατους ρυθμούς. Σημαντικό ρόλο σε αυτό παίζουν η τεχνολογία που αναπτύσσεται με ξέφρενους ρυθμούς, η αλλαγή της συμπεριφοράς, των αναγκών και των απαιτήσεων των καταναλωτών, καθώς και ο ανταγωνισμός μεταξύ των εταιριών που αυξάνει σημαντικά. Νέοι disruptive παίκτες εμφανίζονται από το πουθενά πιέζοντας τις επιχειρήσεις ασφυκτικά μειώνοντας τα περιθώρια κέρδους τους, ενώ τα κανονιστικά πλαίσια που τις διέπουν γίνονται ολοένα και πιο αυστηρά. Εάν σε όλα τα παραπάνω προσθέσουμε την άνευ προηγούμενου υγειονομική κρίση που ζούμε τα δύο τελευταία σχεδόν χρόνια, και την επιβεβλημένη για λόγους υγείας, στροφή στον κοινωνικό αποκλεισμό που αυτή έφερε, και η οποία οδήγησε στην υπέρμετρη χρήση της τεχνολογίας και μια σειρά από σημαντικές αλλαγές σε βασικούς τομείς της ζωής μας, επιβεβαιώνει με το παραπάνω ότι ο κόσμος μας είναι απρόβλεπτος, αλλάζει ακόμη ταχύτερα και γίνεται ακόμη πιο digital, διαμορφώνοντας για τις επιχειρήσεις μια νέα κανονικότητα. Οι επιχειρήσεις σε όλο τον κόσμο, αναγνωρίζοντας την νέα αυτή κανονικότητα, συνεχίζουν να μετασχηματίζονται με στόχο να γίνουν πιο ευέλικτες και να μπορούν να προσαρμόζονται με μεγαλύτερη ταχύτητα στις νέες συνθήκες που διαμορφώνονται, δημιουργώντας νέες υπηρεσίες και επιχειρηματικά μοντέλα, εκμεταλλευόμενες παράλληλα τις νέες ευκαιρίες και προκλήσεις που παρουσιάζονται. Υιοθετούν και προσαρμόζονται στις νέες τάσεις και τεχνολογίες αναγνωρίζοντας ότι: • Το παραδοσιακό management είναι πλέον ξεπερασμένο δεDIGITAL FINANCE

δομένου ότι τα όρια των ιεραρχικών δομών γίνονται ολοένα και πιο δυσδιάκριτα και η ανάγκη για έναν πιο agile οργανισμό είναι πλέον επιτακτική. Για τον λόγο αυτό αναζητούν το κατάλληλο role-based leadership που θα κάνει drive τον μετασχηματισμό και την προσαρμογή στη νέα πραγματικότητα, θα συμβάλλει στη διαμόρφωση της κατάλληλης εταιρικής κουλτούρας, θα εμπνεύσει και θα διαχειριστεί την αντίσταση που φυσιολογικά φέρνουν οι μεγάλες αλλαγές και θα οδηγήσει τον οργανισμό στην νέα digital εποχή. • Ο τρόπος εργασίας αλλάζει, γίνεται πιο ευέλικτος με το remote working, το global sourcing και το work from anywhere να είναι οι τάσεις που επικρατούν, αντιμετωπίζοντας παράλληλα τις προκλήσεις που έχουν σχέση με το onboarding νέων συναδέλφων, τη διαφύλαξη της εταιρικής κουλτούρας, την διασφάλιση της ποιότητας, την παρακολούθηση της αποτελεσματικότητας και επίτευξης των στόχων που θέτουν. • Οι λόγοι και η συχνότητα για μετακινήσεις/ επαγγελματικά ταξίδια ελαχιστοποιούνται και οι συναντήσεις πλέον πραγματοποιούνται μέσω tele-conference κάνοντας χρήση των αντίστοιχων εργαλείων. • Οι επενδύσεις που σχετίζονται με την αναβάθμιση επαγγελματικών χώρων είτε αναθεωρούνται είτε ακυρώνονται. • Η δια βίου μάθηση, που δεν είναι τίποτα άλλο από την συνεχή βελτίωση των hard και soft δεξιοτήτων, αποτελεί την νέα κανονικότητα, ειδικά στο χώρο της Πληροφορικής. Η αλλαγή του παραδοσιακού τρόπου εκπαίδευσης, περνώντας από τις τάξεις και την δια ζώσης εκπαίδευση στο e-learning και e-πιστοποίηση έρχεται να συμβάλλει σημαντικά σε αυτό το re-skilling και up-skilling που διαρκώς απαιτείται. ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021

• Το e-Commerce αυξάνει εκθετικά αναπτύσσοντας παράλληλα ανέπαφες υπηρεσίες παράδοσης και πληρωμής. Ανάλογα αυξάνει και το ποσοστό των πελατών που υιοθετούν την phygital προσέγγιση που συνδυάζει την digital και την physical εμπειρία. • Τα Big data γίνονται Bigger data, και οι επενδύσεις αυξάνονται σε ολοένα και περισσότερους χώρους, από το social-listening, customer value & segmentation και scoring, leads management, fraud detection, predictive modelling έως και την ασφάλεια των συστημάτων με την χρήση προηγμένων log analytics, με στόχο να μετατρέψουν τον οργανισμό τους σε ένα data-driven decision making οργανισμό. Κάνοντας χρήση προηγμένων ΑΙ τεχνολογιών με δυνατότητα επεξεργασίας υπερβολικά μεγάλου όγκου δεδομένων πελατών από πολλαπλές πηγές όπως τα commercial data, citizen data, social media; τυχόν open data, και location tracking, εξάγουν σημαντικά συμπεράσματα σχετικά με τη συμπεριφορά, τα ενδιαφέροντα και τις προτιμήσεις των χρηστών περνώντας στην Internet of Behaviour εποχή. • Η υιοθέτηση cloud λύσεων αυξάνεται παγκοσμίως, και οι επενδύσεις σε υποδομές ασφάλειας, αποτελούν για όλους την πρώτη τους προτεραιότητα, δεδομένου ότι τα cyber-attacks πολλαπλασιάζονται εκθετικά και αποτελούν τον μεγαλύτερο κίνδυνο για αυτές. • Η ενσωμάτωση στην καθημερινότητα τους ολοένα και περισσότερο προηγμένων τεχνολογιών όπως το Artificial intelligence με την ανάπτυξη μοντέλων και αλγορίθμων και machine learning μηχανισμών, και τα Robotics συμβάλλουν σημαντικά στην αυτοματοποίηση των υπηρεσιών τους και την βελτίωση του customer experience των πελατών τους. • Την δυνατότητα βελτίωσης των υφιστάμενων ή δημιουργίας νέων business models με την χρήση προηγμένων τεχνολογιών όπως: - Των virtual και augmented reality τεχνολογιών τα οποία στην πρώτη περίπτωση σε μεταφέρουν σε μια άλλη πραγματικότητα από αυτή που βρίσκεσαι ενώ στην άλλη περίπτωση σου συμπληρώνουν την πραγματικότητα που βλέπεις. Η χρήση των παραπάνω τεχνολογιών βοηθά από την εκπαίδευση σε προϊόντα, υπηρεσίες, περιήγηση χώρων μέχρι και το Digital Twin τη δημιουργία δηλαδή ενός ακριβές αντίγραφου του φυσικού κόσμου που μας επιτρέπει τη δοκιμή και βελτίωση των στρατηγικών τάσεων της τεχνολογίας και αποτρέπει τις δαπανηρές αστοχίες. - Των Virtual Assistance τεχνολογιών όπως τα chatbots ή robots που παρέχουν υπηρεσίες στους πελάτες τους με την χρήση text & sentiment analytics, voice2text και image2text τεχνολογιών. - Το 3D printing που χρησιμοποιείται ολοένα και περισσότερο για την παρασκευή εξαρτημάτων, προϊόντων, σπιτιών κ.α. - Της Blockchain τεχνολογίας κυρίως λόγω της υψηλής ασφάλειας , των smart contracts και της δυνατότητας διαχείρισης μεγάλων όγκων πληροφορίας ενώ παράλληλα δίνει τη δυνατότητα μείωσης του κόστους μια και δεν υπάρχει ανάγκη ύπαρξης ενδιάμεσων και του κόστους που αυτοί συνεπάγονται. DIGITAL FINANCE

• Η είσοδος του 5G δικτύου πέμπτης γενεάς, με ταχύτητες που υπολογίζονται να είναι 100πλάσιες του σημερινού 4G και του WiFi6 ασύρματου πρότυπου νέας γενιάς, έρχεται να καλύψει τις αυξημένες διαδικτυακές απαιτήσεις που φέρνει ο πολλαπλασιασμός των online χρηστών και η χρήση ολοένα και ποιο απαιτητικών εφαρμογών όπως της τηλεϊατρικής, των βιντεοδιασκέψεων, της εικονικής πραγματικότητας κ.ά. Άλλωστε οι προβλέψεις των ειδικών σχετικά με το τι θα έχει συμβεί μέχρι το 2030 δείχνουν τις αλλαγές που έρχονται σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα και δεν αφήνουν κανένα περιθώριο για καθυστερήσεις. Προβλέψεις όπως: • Πάνω από το 50% των σημερινών εταιρειών του Fortune 500 θα έχουν εξαφανιστεί. • Ο βασικός προγραμματισμός ηλεκτρονικών υπολογιστών θα θεωρείται βασική δεξιότητα που απαιτείται σε πάνω από το 20% όλων των θέσεων εργασίας. • Πάνω από το 10% όλων των παγκόσμιων οικονομικών συναλλαγών θα διεξάγονται μέσω κρυπτονομισμάτων. • Έναν αυξανόμενο αριθμό αυτοκινητοδρόμων που θα χαρακτηρίζονται ως μόνο χωρίς οδηγό. • Θα εισέλθει στη βιομηχανία του διαστημικού τουρισμού πραγματοποιώντας τακτικές πτήσεις προς το διαστημικό της ξενοδοχείο. • Η μεγαλύτερη εταιρεία Διαδικτύου στον κόσμο θα είναι μια εταιρεία για την οποία δεν έχουμε ακούσει ακόμη. • Πάνω από το 20% όλων των νέων κατασκευών θα είναι «τυπωμένα» κτίρια. • Πάνω από 2 δισεκατομμύρια θέσεις εργασίας θα έχουν εξαφανιστεί, απελευθερώνοντας ταλέντα για πολλές νέες νεοφυείς βιομηχανίες. • Η παραδοσιακή εκπαίδευση θα αλλάξει δραματικά ανοίγοντας το δρόμο για την ανάδυση μιας ολόκληρης νέας βιομηχανίας εκπαίδευσης. Όλες οι επιχειρήσεις στο κόσμο έχουν αντιληφθεί ότι η προσαρμογή σε αυτή την νέα κανονικότητα, με την υιοθέτηση των νέων τάσεων και τεχνολογιών, είναι ο μοναδικός game changer που θα τους δώσει την δυνατότητα να επιβιώσουν και να διαφοροποιηθούν από τον ανταγωνισμό. Με την τεχνολογία να βρίσκεται στο κέντρο αυτής της νέας πραγματικότητας, ο CIO του εκάστοτε οργανισμού είναι αυτός ο οποίος αναλαμβάνει την μεγάλη πρόκληση να οδηγήσει την επιχείρηση του στη νέα εποχή και κανονικότητα.

Οι επιχειρήσεις συνεχίζουν να μετασχηματίζονται για να γίνουν πιο ευέλικτες και να προσαρμόζονται στις νέες συνθήκες 37

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021

F E AT U R E S T O R Y

Digital Euro: Το μεγάλο στοίχημα της Ευρωζώνης Ένας από τους μεγαλύτερους και πιθανόν πιο δυσεπίλυτους γρίφους για την ευρωπαϊκή οικονομία (και όχι μόνο, καθώς οι επιπτώσεις του επεκτείνονται σε πλήθος άλλους τομείς της καθημερινότητάς μας), είναι το εάν και κυρίως πότε η γηραιά ήπειρος θα αποκτήσει το δικό της ψηφιακό νόμισμα, το δικό της digital coin, digital Euro ή όπως αλλιώς ονομαστεί, τελικά. Τoυ Γ Ι Α Ν Ν Η Ρ Ι Ζ Ο Π Ο ΥΛ Ο Υ

DIGITAL FINANCE

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021

σο τα κρυπτονομίσματα γίνονται μέρος της ζωής μας, όσο ασχολούμαστε περισσότερο με αυτά και εξοικειωνόμαστε μαζί τους, τόσο θα αυξάνουν και θα πληθαίνουν τα ερωτηματικά, σχετικά με τις μελλοντικές εξελίξεις. Πολύ περισσότερο, όταν η εμφάνιση ολοένα και περισσότερων ιδιωτικών stable coins ως μέσων πληρωμών, δίπλα και παράλληλα με το κρυπτοχρήμα, αυξάνει τον κίνδυνο άναρχης εξάπλωσής τους ως αποθεματικών νομισμάτων και «φλερτάρει» με μεγάλες ανατροπές (δεν είναι τυχαίες οι εκκλήσεις των ειδημόνων στις ΗΠΑ για την υπαγωγή των πρώτων σε κάποιο ρυθμιστικό πλαίσιο), υπονομεύοντας τις «κρατικές» προσπάθειες για τη δημιουργία ψηφιακού εναλλακτικού χρήματος, ως συμπλήρωμα των παραδοσιακών fiat. Κατά την McKinsey, η αξία των stable coins (Tether και USDC, για παράδειγμα) που διακινήθηκαν μόνο στο πρώτο εξάμηνο του 2021, άγγιξε τα 3 τρις $. Από την άλλη πλευρά, οι λόγοι προσχώρησης στον ψηφιακό κόσμο, είναι σαφείς: σύμφωνα με το ΔΝΤ, τα CBDCs (Central Bank Digital Currencies) έχουν πολύ μικρότερο κόστος στις συναλλαγές τους σε σχέση με το φυσικό χρήμα, μπορούν να μειώσουν το χάσμα με τους μη-έχοντες τραπεζικό λογαριασμό αφού το ψηφιακό διακινείται με ασφάλεια μέσω του κινητού τους, μπορούν να συμβάλουν στη διαφάνεια στον χώρο με την παροχή κατάλληλων κινήτρων περιορίζοντας τις παράνομες δραστηριότητες και, τέλος, μπορούν να συμβάλουν στην ταχύτερη και καλύτερη υλοποίηση κάθε νομισματικής πολιτικής. Εμείς, στην Ευρώπη, τι κάνουμε, λοιπόν; Όντως καθυστερούμε ή όχι; Η έρευνα που κάναμε, τις τελευταίες εβδομάδες, στη διεθνή βιβλιογραφία δεν δίνει σαφή εικόνα – περισσότερο «δηλώσεις προθέσεων» και προειδοποιήσεις καταγράψαμε εκ μέρους «αρμόδιων χειλέων», όπως η Christine Lagarde της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και οι αναλυτές της Τράπεζας Διεθνών Διακανονισμών (BIS) – περισσότερα θα διαβάσετε στη συνέχεια. Την ίδια ώρα, μεγάλες (βλέπε, Κίνα) και περιφερειακές (βλέπε Σιγκαπούρη) δυνάμεις, αλλά και πολύ μικρότερες χώρες (βλέπε, Γκάνα, Νιγηρία και Ελ Σαλβαντόρ) δρομολογούν ψηφιακά νομίσματα, ξεκινώντας κάθε μια με τους δικούς της στόχους και τα δικά της κίνητρα. Παράλληλα με την έρευνα, ζητήσαμε και τη γνώμη μιας ιδιαίτερα έμπειρης οικονομολόγου, της Μαρίνας Νιφόρου, καθηγήτριας στο πολύ γνωστό HEC Business School του Παρισιού και παρατηρητή στο EU Blockchain Observatory, με σημαντική συμβολή στις τρέχουσες εξελίξεις, καθώς είναι μια από τους 24 experts τους οποίους κάλεσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή να καταθέσουν απόψεις σ’ αυτό το μείζον θέμα, ώστε σταδιακά (και μέσα από πρωτοβουλίες, υποχωρήσεις και συμβιβασμούς, όπως γίνεται πάντα στα ευρωπαϊκά θέματα κοινής αποδοχής) να διαμορφωθεί η στρατηγική για το κοινό ψηφιακό μας νόμισμα.

Σχετικά με αυτό και τις προοπτικές του, δήλωσε τότε πως «στην ΕΚΤ πιστεύουμε ότι πρέπει να είμαστε έτοιμοι, με την κατάλληλη τεχνολογία διαθέσιμη, για να ανταποκριθούμε στις απαιτήσεις των πελατών μας. Αν αυτοί προτιμούν να χρησιμοποιούν ψηφιακό χρήμα, αντί για μετρητά, θα πρέπει να τους το διαθέσουμε, αφού προηγουμένως βεβαιωθούμε ότι πρόκειται για μια λύση ευρωπαϊκή, ασφαλή, φιλική προς τον χρήστη, η οποία μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως μέσο πληρωμών με λογικούς όρους και, επίσης, δεν υπονομεύει όλο το τραπεζικό μας σύστημα, το οποίο θα πρέπει να συμμετέχει σ’ αυτή την πρόταση». Για να προσθέσει ότι «αυτός είναι ο λόγος που αποφασίσαμε (ΣΣ. τον περασμένο Ιούλιο) να προχωρήσουμε σε ένα διετές πείραμα, προκειμένου να εξασφαλίσουμε ότι πράγματι μπορούμε να ανταποκριθούμε σ’ αυτά τα ζητούμενα: διαθεσιμότητα, ανάλογη των μετρητών που είναι σήμερα και θα συνεχίσουν να είναι διαθέσιμα όσο τα προτιμούν οι καταναλωτές, φυσική και ψηφιακή ασφάλεια, φιλικότητα προς τον χρήστη, προσιτό κόστος και πραγματοποίηση συναλλαγών με τρόπο ο οποίος θα είναι αναγνωρίσιμος και αποδεκτός όχι μόνο στη ζώνη του Euro, αλλά και σε ολόκληρο τον κόσμο». Πριν από αυτές τις δηλώσεις, είχαν προηγηθεί διαβεβαιώσεις της ΕΚΤ, σύμφωνα με τις οποίες το ψηφιακό Euro δεν θα αντικαταστήσει τα μετρητά, αλλά αντίθετα θα δώσει τη δυνατότητα στους πολίτες των 19 χωρών-μελών του Ευρωσυστήματος να αξιοποιήσουν έναν εναλλακτικό, ασφαλή και ρυθμιζόμενο τρόπο χρήσης του «παραδοσιακού» Euro. Το πρόβλημα είναι πως κάποιες από αυτές τις χώρες έχουν ήδη (με δεδομένες τις καθυστερήσεις στη διαμόρφωση κοινής πολιτικής) εκπονήσει σχέδια για μετάβαση στο δικό τους ψηφιακό νόμισμα (ανάμεσά τους η Γαλλία, η Αυστρία, η Ολλανδία και η Ισπανία) ενώ κάποιες άλλες (όπως η Γερμανία και η Ιταλία) στηρίζουν την κοινή πρωτοβουλία.

Το «καμπανάκι» της BIS

Αναλυτές της BIS επεσήμαναν σε έκθεσή τους, μόλις τον περασμένο μήνα, ότι η άνοδος των stable coins προκλήθηκε από την αδυναμία να δοθεί κάποια βιώσιμη λύση σε θέματα οικονομικής συμπερίληψης, αλλά και στα προβλήματα των διασυνοριακών πληρωμών στις αναδυόμενες και αναπτυσσόμενες οικονομίες. Σημειώνουν, όμως, πως τέτοιες επιλογές δεν αποτελούν πανάκεια – μπορεί πρόσκαιρα να δώσουν λύση σε κάποια προβλήματα, αλλά ταυτόχρονα φέρνουν μαζί τους πολλές

Τα βασικά κριτήρια για την έγκαιρη μετάβαση στο ψηφιακό νόμισμα είναι η ψηφιοποίηση των πληρωμών και άλλων χρηματοοικονομικών υπηρεσιών

Το διετές πείραμα της ΕΚΤ

Η Christine Lagarde μίλησε στις αρχές Σεπτέμβρη με τον Klaus Schwab, τον ιδρυτή του Οικονομικού Forum του Νταβός, για λογαριασμό αμερικανικού περιοδικού, πάνω σε ευρεία γκάμα θεμάτων, από τα οποία δεν θα μπορούσε να απουσιάζει το ψηφιακό Euro. DIGITAL FINANCE

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021

προκλήσεις σε θέματα μακρο-οικονομίας, ανάπτυξης και διασυνοριακών συναλλαγών τις οποίες αυτές οι χώρες θα συναντήσουν στην πορεία, αφού οι επιλογές τους δεν έχουν δοκιμαστεί διεξοδικά στην πράξη. Κάποιες άλλες χώρες, όμως, στρέφονται στη δημιουργία των δικών τους ψηφιακών νομισμάτων, τουλάχιστον ζυγίζοντας τα υπέρ και τα κατά. Οι αναλυτές της BIS υπογραμμίζουν στη μελέτη τους ότι η διάκριση μεταξύ του token-based και του account-based χρήματος έχει λιγότερη σημασία από τη διάκριση μεταξύ του χρήματος που ελέγχεται από μια Κεντρική και μια μη-Κεντρική Τράπεζα. Θεωρούν δε ότι οι καινοτομίες, που κάποιες ιδιαίτερα ικανές fintech ενσωματώνουν σε υπάρχουσες χρηματοοικονομικές δομές, μπορούν να δώσουν λύσεις στα περισσότερα ζητήματα που αντιμετωπίζουν αυτές οι χώρες, όπως πχ. τα θέματα ταυτοποίησης, το ηλεκτρονικό χρήμα και το mobile banking.

για παράδειγμα, ποιος είναι ο ρόλος του τραπεζικού συστήματος; θα διαφοροποιηθεί; δεν θα διαφοροποιηθεί; θα διατηρήσει όλες τις αρμοδιότητες που είχε στο παρελθόν ή μόνο ορισμένες, πχ. τη «χονδρική». Ποιος θα είναι ο ρόλος του; Ποιος θα αναλάβει πλέον τα ηνία και πού θα σταματήσει αυτό; Είναι αρκετά σθεναρό το ευρωπαϊκό Υπάρχουν σύστημα για να ανταπεξέλθει; γιατί έχει jurisdictions που ήδη δεχθεί αρκετά χτυπήματα και, μετά τη έχουν κάποιο Βασιλεία, έχει πολύ μεγαλύτερη ρύθμιση απ’ ό,τι οι άλλοι… Έχει γίνει lean; παγκόσμιο σχέδιο Για να κοιτάξουμε και την πλευρά του κι άλλα που απλώς banking –καθώς αυτό είναι σήμερα το κύριο το κάνουν για τη χρηματοδοτικό όργανο που έχει η Ευρώπη– αν φάει κι άλλο χτύπημα, θα μείνουδική τους επιβίωση. με χωρίς plumbing, θα υπάρξει πρόβλημα! Το ερώτημα είναι, Βλέποντας τις δυσκολίες που αντιμετωπίμπορεί η Ευρώπη ζουν οι περισσότερες τράπεζες (έχοντας κάνει ορισμένα σεμινάρια με ελληνικές να παραμείνει τράπεζες και άλλες επιχειρήσεις, όπου μιανταγωνιστική, αν λάμε για ψηφιακό μετασχηματισμό, fintech πίσω από το ευρώ και πώς να σκέφτεσαι σαν αυτές) μπορώ να πω ότι είμαστε πολύ μακριά και δεν σκέδεν υπάρχει ένα Πρέπει να πάρεις φτονται οργανικά, τι σημαίνει εσωτερικά εφάμιλλο ψηφιακό συγκεκριμένη θέση αν γίνουν αυτά – για να μην μιλήσω για Η Μαρίνα Νιφόρου υποστηρίζει, από την νόμισμα; τις ελλείψεις σε θέματα δεξιοτήτων, όσον πλευρά της, πως σε μείζονα θέματα, όπως αφορά στο προσωπικό και τις δυνατότητες τα CBDCs, πρέπει να πάρεις συγκεκριμέ- ΜΑΡΊΝΑ ΝΙΦΌΡΟΥ των στελεχών τους. Μιλάω γενικά, ούτε τα νη θέση, έστω κι αν χρειαστεί «να σπάσεις HEC BUSINESS SCHOOL, άλλα jurisdictions είναι ακριβώς έτοιμα για αυγά». Να τι δήλωσε, μιλώντας πρόσφατα να κάνουν αυτά τα άλματα, αλλά η Ελλάδα ΠΑΡΊΣΙ στο Digital Finance: έχει μεγαλύτερο πρόβλημα! «Τα μεγάλα ερωτήματα είναι δυο: 1. Το τραπεζικό μας σύ- Η Lagarde έχει πάρει κάποιες πρωτοβουλίες, αλλά δεν έχει στημα είναι σήμερα έτοιμο για μια τέτοια πρωτοβουλία, για πάρει συγκεκριμένη θέση – το θεωρεί ένα σημαντικό project, το τέτοιου είδους μετάβαση 2. Έχουμε τον χρόνο να πράξουμε οποίο πρέπει να αναλάβει η Ευρώπη… Ανακοίνωσαν ανοιχτό κάτι διαφορετικό; Βέβαια, άλλα jurisdictions (δικαιοδοσίες, διάλογο με την Επιτροπή, αλλά από τότε δεν έχει βγει κάτι από γεωπολιτική άποψη) ήδη μπαίνουν πολύ δυναμικά με τα περισσότερο – για παράδειγμα, ανέλαβε κάποια Γενική Διεύδικά τους ψηφιακά νομίσματα, οπότε μπορεί να μην έχουμε θυνση να κάνει μια ανοικτή δημόσια διαβούλευση, να πάρουν κι άλλες επιλογές… Αυτή μάλλον είναι η μη-επίσημη θέση κάποια σχόλια; δεν έχω δει κάτι συγκεκριμένο, για το πώς θα της Κεντρικής Τράπεζας. προχωρήσουμε στο επόμενο βήμα. Η Επιτροπή προσπαθεί Προχωρούν κάποιοι με πολύ συγκροτημένη στρατηγική επ’ να συντονίσει τα πάντα, να συμβιβάσει πολλές διαφορετικές αυτού του θέματος, την οποία εξασκούν στο πεδίο, όπως και απόψεις, χωρίς τελικά να γίνεται κάτι… άλλοι οι οποίοι δεν έχουν την ίδια επιθετικότητα, όπως πχ. η Την ίδια ώρα, Κίνα, Νιγηρία, Γκάνα, Σαλβαντόρ κ.ά. προχωρούν Σιγκαπούρη, που κάνει διάφορα tests με πολλή hands-on και για διαφορετικούς λόγους και με διαφορετικά κίνητρα κάθε go-to-market προσέγγιση… μια, αλλά κάνουν αυτό το βήμα. Για παράδειγμα, Κίνα και Υπάρχουν jurisdictions που έχουν κάποιο παγκόσμιο σχέδιο κι Σιγκαπούρη διαφέρουν – η δεύτερη ψάχνει έναν μηχανισμό άλλα που απλώς το κάνουν για τη δική τους επιβίωση, όμως για τη δική της οικονομία, επειδή «ζει στη σκιά των μεγάλων προχωρούν γρήγορα. Το ερώτημα είναι, μπορεί η Ευρώπη να ελεφάντων». Η Κίνα έχει άλλη οπτική γωνία, το διαχειρίζεπαραμείνει ανταγωνιστική, αν πίσω από το Euro δεν υπάρχει ται αλλιώς. Εμείς, στην Ευρώπη, ακόμα σκεφτόμαστε τι να ένα εφάμιλλο ψηφιακό νόμισμα; κάνουμε…» Μετά, βέβαια, μπαίνεις στα θέματα της εκτέλεσης: ποιες υποδομές θα διαλέξεις; Blockchain; Κάτι άλλο; Υπάρχουν Η NEXI, τα TIPS και οι επιφυλάξεις 2-3 επιλογές και το πιο σημαντικό για μένα είναι ότι θέτονται Μπορεί ακόμα να σκεφτόμαστε τι πρέπει να κάνουμε στην πολύ σημαντικά οργανικά θέματα. Μαζί με τα digital currencies Ευρώπη, αλλά αυτές οι σκέψεις -απ’ ό,τι φαίνεται- περνούν μπαίνουν και θέματα χρηματοοικονομικής φύσεως, τεχνικά, μέσα από το φίλτρο της NEXI. Η εξ Ιταλίας ορμώμενη κοDIGITAL FINANCE

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021

ρυφαία ευρωπαϊκή εταιρία πληρωμών συνεργάζεται -κατά τηλεοπτική δήλωση του CEO της, Paolo Bertoluzzo, στα τέλη Σεπτεμβρίου- με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα πάνω στην ανάπτυξη του ευρωπαϊκού CBDC. Δικαιολογώντας αυτή την επιλογή, ο κ. Bertoluzzo υπογράμμισε ότι «πρόκειται για μια νέα μορφή μετρητών, κι αυτός ακριβώς είναι ο λόγος της συνεργασίας μας με την ΕΚΤ». Η εταιρία του έχει μερίδιο της τάξεως του 70% στην ιταλική αγορά πληρωμών και αρκετές εξωστρεφείς δραστηριότητες, στις οποίες συγκαταλέγεται και η συμφωνία με τη δική μας Alpha Bank. Αρκετούς μήνες νωρίτερα, πάντως, στα τέλη Ιανουαρίου, ο διοικητής της Banca d’ Italia και από τους κύριους διαμορφωτές της πολιτικής της ΕΚΤ, Ignazio Visco, είχε δηλώσει πως «αν και όταν παρουσιαστεί το ψηφιακό Euro, θα μπορούσε να αξιοποιήσει την υποδομή και τη λειτουργικότητα του TIPS (Target Instant Payments Settlement – δείτε περισσότερα γι’ αυτό το θέμα, στο προηγούμενο τεύχος του Digital Finance), η οποία ήδη προσφέρει μεταβιβάσεις ποσών σε πανευρωπαϊκό επίπεδο και σε πραγματικό χρόνο. Τότε, μάλιστα, είχε αποκαλύψει πως γίνονταν οι ανάλογες τεχνικές δοκιμές. Όμως, άλλες πηγές της Κεντρικής Τράπεζας της Ιταλίας διέρρευσαν ότι περισσότερο ψάχνουν για συνέργειες μεταξύ του TIPS και της τεχνολογίας DLT (Distributed Ledger Technology) – αποκεντρωμένου ψηφιακού συστήματος, το οποίο καταγράφει τις συναλλαγές σε διάφορες τοποθεσίες σε πραγματικό χρόνο, όπως το blockchain. Πάντως, το γεγονός ότι ξεκίνησαν από τον περασμένο μήνα τα «πειράματα», καθόλου δεν σημαίνει ότι η δημιουργία κοινού ευρωπαϊκού ψηφιακού χρήματος είναι «τελειωμένη υπόθεση». Μιλώντας μόλις πριν από μερικές εβδομάδες, στο πλαίσιο σχετικού συνεδρίου, ο Jürgen Schaaf, ένας εκ των συμβούλων της διοίκησης της ΕΚΤ, υπογράμμισε ότι η τελική απόφαση θα εξαρτηθεί από τα συμπεράσματα τα οποία θα εξαχθούν κατά τη διετή περίοδο, κυρίως από το «εάν τα πλεονεκτήματα θα υπερισχύσουν των μειονεκτημάτων»… Κι ας ομολογούσε η Cristine Lagarde, πέρυσι, ότι η Ευρώπη έχει μείνει πίσω, σε σχέση με άλλες χώρες. «Δεν είμαστε κι οι τελευταίοι», διαμαρτυρήθηκε ο κ. Schaaf, καθώς “δεν έχει λογική να συγκρίνουμε ολόκληρη ΕΚΤ με την Κεντρική Τράπεζα στις Μπαχάμες, που έθεσε από πέρυσι σε κυκλοφορία το ψηφιακό Sand Dollar, ούτε με το Ελ Σαλβαντόρ, που κυκλοφόρησε με συνοπτικές διαδικασίες, τον Ιούνιο, το δικό του επίσημο ψηφιακό νόμισμα. Αυτό που θα κυκλοφορήσουμε εμείς, θα πρέπει να είναι στέρεο και ασφαλές – δεν παίζεις με την παροχή του χρήματος, γιατί μπορείς να προκαλέσεις μεγάλες ανατροπές στο σύστημα και την κοινωνία…»

δημοφιλή και επιτυχημένα ψηφιακά νομίσματα. Μια τέτοια εξέλιξη, ομολογεί ότι θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο τη σταθερότητα της ζώνης του Euro, χωρίς να αποκλείεται ακόμα και μαζική φυγή, ειδικά των εταιριών υψηλής τεχνολογίας, των οποίων ο ρόλος είναι κρίσιμος για την ομαλότητα στην Ευρώπη. Προφανώς, ανάλογα κριτήρια (αλλά και σκοπιμότητες, που δεν λέγονται ούτε γράφονται, αλλά εννοούνται) ώθησαν το Πεκίνο στη δημιουργία του ψηφιακού γουάν, τον περασμένο Αύγουστο, το οποίο χρησιμοποιήθηκε αρχικά στις τοπικές προθεσμιακές αγορές, έπειτα από πολλές δοκιμές. Και δεν είναι το μόνο: σύμφωνα με την επίσημη ιστοσελίδα του Atlantic Council, του γνωστού αμερικανικού think tank στον χώρο των διεθνών σχέσεων, 87 χώρες (που αθροιστικά αντιπροσωπεύουν πάνω από το 90% του παγκόσμιου ΑΕΠ) ενδιαφέρονται σήμερα για τη δημιουργία CBDCs, σε σύγκριση με μόλις 35 πριν από 18 μήνες, τον Μάιο του 2020. Εκτός από τις επτά χώρες, στις οποίες ήδη κυκλοφορεί επίσημο ψηφιακό χρήμα, σε άλλες 17 πραγματοποιούνται πιλότοι, ενώ δεν λείπουν και κάποιες διασυνοριακές δοκιμές, όπως αυτή μεταξύ Νότιας Αφρικής, Μαλαισίας, Σιγκαπούρης και Αυστραλίας, καθώς όλοι κατανοούν πως ένα από τα μεγαλύτερα μελλοντικά προβλήματα θα είναι το χάος, που μοιραία θα παρουσιαστεί λόγω έλλειψης διαλειτουργικότητας στις συναλλαγές, αν δεν υπάρχουν κοινές προδιαγραφές. Πάντως, αν εστιάσουμε μονάχα στις σημαντικές Κεντρικές Τράπεζες του δυτικού κόσμου (το αμερικανικό Federal Reserve, την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, την Τράπεζα της Ιαπωνίας και την Τράπεζα της Αγγλίας), τα στοιχεία του Atlantic Council δείχνουν ότι λιγότερο προετοιμασμένο γι’ αυτή τη μετάβαση (ακόμα και από τους Ευρωπαίους) είναι το Fed. The Bells of (Digital) Freedom μάλλον πρέπει να ηχήσουν στην Ουάσιγκτον…

ΕΝ ΟΛΙΓΟΙΣ Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα πρέπει να πάρει γρήγορα τις αποφάσεις της, για την έγκαιρη δημιουργία του δικού μας, κοινού ψηφιακού νομίσματος, το οποίο θα λειτουργήσει συμπληρωματικά ως προς το φυσικό χρήμα και θα δώσει εφικτές λύσεις στα σημεία όπου αυτό υστερεί. Η διετής περίοδος «πειραματισμού», που εξαγγέλθηκε, ίσως μας στοιχίσει ακριβά στον αδιάκοπο αγώνα δρόμου για την εξασφάλιση επιρροής στο παγκόσμιο χρηματοοικονομικό σύστημα.

Τα κριτήρια για την ψηφιακή μετάβαση

Ο Γερμανός οικονομολόγος θεωρεί ότι τα βασικά κριτήρια (και ταυτόχρονα οι αφορμές) για την έγκαιρη μετάβαση στο ψηφιακό νόμισμα είναι η ψηφιοποίηση των πληρωμών και άλλων χρηματοοικονομικών υπηρεσιών, η ολοένα μικρότερη χρήση μετρητών (καταλυτικό ρόλο σ’ αυτό έπαιξε, προφανώς, η πανδημία), καθώς και ο κίνδυνος να κερδίσουν πόντους στις αγορές άλλοι διεθνείς «παίκτες» που θα εμφανίσουν νωρίτερα DIGITAL FINANCE

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021

A N A LY S I S

Η μόνη της Bloomberg απειλή Η αμερικανική εταιρία συλλογής και διάθεσης χρηματοοικονομικών πληροφοριών παγκοσμίως σε πραγματικό χρόνο ελέγχει σήμερα το μεγαλύτερο μερίδιο της αγοράς και θεωρείται ακλόνητη στη θέση της, παρότι πολλοί την εποφθαλμιούν. Ο μόνος κίνδυνος (;) μια πιθανή εξαγορά. Οι φήμες θέλουν τη Microsoft να εξετάζει από αρκετό καιρό αυτό το ενδεχόμενο. Τoυ Γ Ι Α Ν Ν Η Ρ Ι Ζ Ο Π Ο ΥΛ Ο Υ

ια από τις πιο αταλάντευτες σταθερές στο χρηματοοικονομικό σύμπαν τα τελευταία 30 χρόνια, όταν όλα γύρω μας αλλάζουν ραγδαία, είναι αναμφισβήτητα το… τερματικό της Bloomberg, με το πολύχρωμο πληκτρολόγιό του. Πανταχού παρόν, στα γραφεία κάθε λογής οργανισμών, σε επιτελικές αίθουσες και dealing rooms προσφέρει πληροφόρηση, αλλά και πλήθος ευκολίες σε πραγματικό χρόνο σ’ όσους έχουν τη δυνατότητα να πληρώσουν την «τσουχτερή» μηνιαία συνδρομή για τη χρήση του, που ξεκινάει από τα 2000 δολάρια ανά μήνα και ανά άτομο. Μάλλον κάτι θα πρέπει να κάνει καλά, λοιπόν, αυτή η εταιρία – κι όχι απλώς καλά, αλλά πολύ καλά, αφού όχι μόνο ευημερεί, αλλά αποφέρει και πολύ σημαντικά κέρδη στον συνιδρυτή, μεγαλομέτοχο (ελέγχει το 88% της εταιρίας, με το υπόλοιπο να ανήκει στη Merrill Lynch) και CEO της, τον 79χρονο σήμερα δισεκατομμυριούχο Michael Bloomberg, ο οποίος μάλιστα χρημάτισε και δήμαρχος της Νέας Υόρκης, την περίοδο 2002 – DIGITAL FINANCE

2013. Η ιδιωτική εταιρία, που δραστηριοποιείται στους χώρους του λογισμικού, των δεδομένων, των ΜΜΕ και, βεβαίως, των χρηματοοικονομικών, είχε έσοδα 10,5 δις δολαρια το 2019, η κεφαλαιοποίησή της φτάνει τα 22,5 δις δολάρια και σήμερα απασχολεί πάνω από 20.000 εργαζομένους ανά τον κόσμο.

Η δύναμη του δικτύου

Γύρω (και πίσω) από το τερματικό -για το οποίο λέγεται χαρακτηριστικά, ότι αποτελεί τον «χρυσό κανόνα» τόσο ως trading tool, όσο και ως πηγή πληροφόρησης- έχει στηθεί όλα αυτά τα χρόνια ένα τεράστιο δίκτυο συγκέντρωσης και αναδιανομής δεδομένων από χιλιάδες πηγές σ’ όλο τον κόσμο επί παντός του επιστητού, με την αξιοποίηση της τελευταίας λέξης της τεχνολογίας και στόχο την καλύτερη δυνατή εμπειρία του πελάτη. Οι περισσότεροι από 325.000 χρήστες απανταχού της Γης (στην πλειοψηφία τους μεγάλοι θεσμικοί επενδυτές, διαχειριστές χαρτοφυλακίων και χρηματοοικονομικοί αναλυτές) έχουν στη ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021

διάθεσή τους αναλύσεις δεδομένων επιχειρήσεων και αγορών, δεδομένα συναλλαγών, ακριβείς πληροφορίες για ευρύτατη γκάμα θεμάτων, από νομοθεσία και ρυθμιστικά θέματα έως τίτλους, αξίες, χρεόγραφα, παράγωγα - ουσιαστικά μπορούν να έχουν ό,τι στοιχείο ζητήσουν στις οθόνες τους σε πραγματικό χρόνο, κάτι ιδιαίτερα κρίσιμο για τη λήψη σωστών αποφάσεων, ειδικά σε επενδυτικά θέματα, ενώ μπορούν να κάνουν ακόμα και chat με άλλους χρήστες. Τέλος, μπορούν να δώσουν μέσω αυτού εντολές για αγορές και πωλήσεις μετοχών και άλλων αξιών, καθώς το τερματικό είναι, τελικά, ένα «εργαλείο για πάσα χρήση». Δεν είναι παράξενο, λοιπόν, ότι «πολλοί εζήλωσαν τη δόξα του», ιδιαίτερα καθώς το ύψος της μηνιαίας συνδρομής σίγουρα κάνει αρκετούς νυν και υποψήφιους χρήστες να ψάχνουν για εναλλακτικές λύσεις. Όμως, το terminal παραμένει κραταιό, ελέγχοντας πάντα το μεγαλύτερο μερίδιο της αγοράς. Κι όπως λένε οι ειδήμονες, οι ανταγωνιστές του δείχνουν να ξεχνούν ή να μην υπολογίζουν ότι η Bloomberg έχει αποδειχθεί μια από τις καλύτερες δημιουργούς λογισμικού στην ιστορία. Το τερματικό είναι μεν «παλαιάς κοπής» (κι αυτό, στη fancy εποχή μας μόνο καλό δεν μοιάζει), όμως αφενός η συγκεντρωμένη πληροφορία είναι «ανεκτίμητη», αφετέρου το επίπεδο εξυπηρέτησης σ’ αυτό το ‘κλειστό και ακριβό club’ χρηστών είναι «απλά απίστευτο».

Οι ανταγωνιστές και η «άλλη λύση»

Παρά τους διθυράμβους και την υπερ-θετική εικόνα (με εξαίρεση την τιμή, βεβαίως) για το τερματικό της Bloomberg, στην αγορά υπάρχουν ανταγωνιστές με σημαντικότερο την Thomson Reuters Group κι έτσι πρέπει – τα μονοπώλια φέρνουν πάντα στρεβλώσεις. Κάθε χρόνο, λοιπόν, κάνουν την εμφάνισή τους γνώμες και απόψεις για το ποια υπηρεσία κάνει αυτό ή εκείνο καλύτερα σε σχέση με την πρώτη διδάξασα (γιατί, απ’ ό,τι καταλαβαίνουμε, δεν υπάρχει πρόταση που να τα κάνει όλα το ίδιο καλά), με λιγότερο κόστος ή ακόμα και δωρεάν. Έτσι, ως καλύτερες εναλλακτικές λύσεις για το 2021 βρήκαμε στη διεθνή βιβλιογραφία (συγκεκριμένα, στο Investopedia) αναφορές στο FactSet (ως Best Overall), το Koyfin (Best Free Terminal), το Refinitiv Eikon (Best for Financial Data & Analytics), το Symphony (Best for Live Chat), το YCharts (Best for Data Visualization) και το Alpha Search (Best for Market Research). Κι αν θέλετε να μάθετε πόσο κοστίζει η δεύτερη καλύτερη υπηρεσία, το ετήσιο κόστος του FactSet είναι ακριβώς το μισό – 12.000 $, με σοβαρότερη παρατήρηση εκ μέρους των (επι)κριτών ότι η λειτουργία του δεν είναι και τόσο φιλική προς τον χρήστη, όσο κάποιων άλλων υπηρεσιών. Άτρωτο, λοιπόν, το «ιερό» τερματικό; Για την ώρα ναι, αλλά οι φήμες καλά κρατούν και -συνήθως- όπου υπάρχει καπνός, υπάρχει και φωτιά, πολύ περισσότερο όταν οι φήμες έχουν συγκεκριμένο όνομα και διεύθυνση: Microsoft και Redmond, Wash. Αρχικά, έκαναν την εμφάνισή τους το 2019, όταν ο Michael Bloomberg διεκδίκησε την προεδρεία των ΗΠΑ (αποσύρθηκε σχετικά νωρίς, αφού ξόδεψε σχεδόν 1 δις $, από την κούρσα για το χρίσμα των Δημοκρατικών, την οποία τελικά κέρδισε -μαζί με τον Λευκό Οίκο- ο νυν πρόεδρος, Τζο Μπάιντεν), με αφορμή τη δήλωσή του ότι -αν εκλεγεί- θα πουλήσει την εταιρία του. DIGITAL FINANCE

Δεν εξελέγη και δεν την πούλησε, αλλά οι φήμες φούντωσαν, μαζί με τις εικασίες για την τιμή εξαγοράς που στη Wall Street την όριζαν μεταξύ 40 και 70 δις $, αρκετά παραπάνω από τα 26,2 δις $ που είχε δώσει η Microsoft το 2016, για την LinkedIn – την ως τώρα μεγαλύτερη εξαγορά της.

Τα κίνητρα και οι εξελίξεις

Τι θα την κάνει την Bloomberg η Microsoft; Θα μπορούσε να αξιοποιήσει τον τεράστιο πλούτο των δεδομένων της καλύτερα και ευρύτερα (σε συνδυασμό με τα δικά της προϊόντα Power BI και Dynamics) απ’ ό,τι οι σημερινοί ιδιοκτήτες της, αλλά και να αναβαθμίσει τις υπηρεσίες του τερματικού, προκειμένου να προσελκύσει περισσότερους πελάτες από τον χρυσοφόρο χώρο των χρηματοοικονομικών υπηρεσιών, για να περιοριστούμε μονάχα σ’ αυτόν. Διακινείται, βέβαια, κι ένα σενάριο σε κύκλους του City που φέρνει τη Microsoft να διερευνά το ενδεχόμενο μετεξέλιξης και αναβάθμισης του Teams σε υπηρεσία ανάλογη εκείνης του διάσημου τερματικού, όμως, εκτός από το Chat (που προφανώς θα είναι καλύτερο) για την ώρα της λείπει όλη η υποδομή της συγκέντρωσης και αναδιανομής των χρηματοοικονομικών δεδομένων και όχι μόνο, την οποία ήδη διαθέτει η Bloomberg. Πιο σίγουρο είναι, λοιπόν, να αγοράσεις τον (μελλοντικό) ανταγωνιστή σου, αν εποφθαλμιάς τη θέση του και δεν μπορείς να τον ανταγωνιστείς, αλλιώς. Προφανώς, μια τέτοια εξέλιξη θα της δώσει σημαντικό προβάδισμα απέναντι στους βασικούς ανταγωνιστές της στο cloud, την Amazon Web Services και την Google-Alphabet, που δείχνουν ιδιαίτερη κινητικότητα σ’ έναν χώρο ο οποίος βιάζεται να καλύψει καθυστερήσεις χρόνων και να μετασχηματιστεί ψηφιακά το ταχύτερο δυνατό, τηρώντας πάντα αφενός τις προδιαγραφές των ρυθμιστικών αρχών, αφετέρου τις αναγκαίες προφυλάξεις σε θέματα κυβερνοασφάλειας. Η πρώτη προχωρεί σε ολοένα περισσότερες συνέργειες για χρηματοοικονομικά προϊόντα με μεγάλα ονόματα της αγοράς σε συνδυασμό με παροχές cloud, ενώ η δεύτερη μπήκε μόλις πριν από μερικές ημέρες στον χώρο των χρηματιστηριακών υπηρεσιών, επενδύοντας 1 δις $ στο Χρηματιστήριο του Σικάγου, CME, όπου διαπραγματεύονται σημαντικά προθεσμιακά συμβόλαια εμπορευμάτων. Τα δυο μέρη υπέγραψαν δεκαετή συμφωνία βάσει της οποίας η Google Cloud θα υποστηρίζει στο εξής ηλεκτρονικά, με νέες και ταχύτερες υπηρεσίες, τη διαχείριση συναλλαγών αρκετών τρισεκατομμυρίων δολαρίων ημερησίως. Θα απαντήσει γρήγορα η Microsoft, με μια κίνηση που θα κάνει μπαμ; Ίδωμεν!

Άτρωτο, λοιπόν, το «ιερό» τερματικό; Για την ώρα ναι, αλλά οι φήμες καλά κρατούν και -συνήθως- όπου υπάρχει καπνός, υπάρχει και φωτιά 43

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021

F E AT U R E S T O R Y

Islamic Finance: Μηδενικά επιτόκια - υψηλή δυναμική H ραγδαία άνοδος του Islamic Finance δείχνει έναν άλλο εναλλακτικό δρόμο για βιώσιμη τραπεζική που ανταλλάσσει τα επιτόκια και την εντατικοποίηση του κέρδους για μια πιο σταθερή, βιώσιμη επιχειρηματικότητα, με την ψηφιακή εργαλειοθήκη στο κέντρο της. Τoυ Β Α Γ Γ Ε Λ Η Β Α Γ Γ Ε Λ ΑΤ Ο Υ

Finance Development Report: Progressing through Adversity» δείχνει την δυναμική της Ισλαμικής τραπεζικής να ενισχύεται. Αυτή τη στιγμή το Islamic Finance περιλαμβάνει πάνω από 520 τράπεζες και 1700 mutual funds, σε 135 χώρες (από 70 το 2012). Τα assets στον έλεγχο της ανέβηκαν από το 1.7 τρις δολάρια το 2012 στα 2.8 τρις δολάρια το 2019 και εκτιμάται να φτάσουν στα 3.7 τρις δολάρια ως το 2024. Ακόμη και εν μέσω πανδημίας το 2019, ο ρυθμός ανάπτυξης της πέρασε στο 10%, ενώ σύμφωνα με εκτιμήσεις των Global Ratings της Standard & Poor's, για το διάστημα 2021-22 θα ανέβει τουλάχιστον στο 12%. Όλα αυτά, παρά το γεγονός πως η πανδημία συνδυάστηκε με πτώση της τιμής του πετρελαίου το 2019, το οποίο πολλοί θεωρούν το μυστικό όπλο πίσω από την επιτυχία του Islamic banking.

δυναμική της Ισλαμικής τραπεζικής δεν είναι κάτι πρωτόγνωρο. Αντιστρόφως ανάλογη του μεγέθους της, εντυπωσίασε ήδη, όταν, μεσούσης της οικονομικής κρίσης του 2009, αυτή αναπτυσσόταν και αύξανε το σύνολο των assets της από τα μόλις 5 δισεκατομμύρια δολάρια στο τέλος της δεκαετίας του 1980, σε ένα τρις λίγο πριν το 2011. Σε μια πορεία μάλιστα ανεπηρέαστη από την κατακλυσμιαία καταστροφή, με σταθερότητα παγοθραυστικού, που προκαλούσε ερωτήματα. Μια δεκαετία αργότερα αυτά τα ερωτήματα είναι σήμερα πιο επίκαιρα από ποτέ. Η πρόσφατη μελέτη του Islamic Corporation for the Development of the Private Sector (ICD), -παράρτημα της Islamic Development Bank (IsDB) – σε συνεργασία με την διεθνή εταιρεία οικονομικών μελετών Refinitiv, με τίτλο « Islamic DIGITAL FINANCE

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021

Τι είναι όμως το Islamic Banking;

νημένη τιμή ενός αγαθού που ακόμα δεν Γνωστό και ως Islamic Finance, “Shari’ahέχει παραχθεί ως «salam» και «istisna». Compliant Finance” ή η επί του ελληνικόΤα εξαιρετικά δημοφιλή διεθνώς Ισλατερου Ισλαμική τραπεζική, είναι το σύνολο μικά ομόλογα «shukuk», η ασφάλιση των χρηματοπιστωτικών δραστηριοτήτων πραγμάτων «takaful», η φύλαξη τους ως που διεκπεραιώνονται με βάση τον Ισλαμικό «wadi’ah» και πολλά ακόμη προϊόντα ή νόμο ή «Σαρία». Αυτή απαγορεύει την αισυνδυασμοί τους, για τα οποία απαιτείται σχροκέρδεια, την τοκογλυφία, τον τζόγο, την Η προοπτική έγκριση από ειδικούς στον ιερό νόμο πριν συμμετοχή ή χρηματοδότηση με οποιοδήποεκδοθούν αν πλησιάζουν τα όρια του. τε έμμεσο ή άμεσο τρόπο σε οποιασδήποτε της Ισλαμικής Όπως μας εξηγεί ο Δρ. Βενέτης, η Ισλαδραστηριότητα παραβιάζει τον ιερό νόμο, τραπεζικής στην μική τραπεζική προσφέρει έτσι μια πιο (από τα τυχερά παίγνια και τις ανήθικες δρα- Ελλάδα θα μπορούσε «ανθρώπινη» διάσταση των χρηματοπιστηριότητες, το αλκοόλ, μέχρι την επένδυση στωτικών υποθέσεων, κυρίως των δανείσε μονάδες παραγωγής χοιρινού). Αλλά -το να είναι εξαιρετική ων που είναι η ραχοκοκαλιά των σχέσεων όσον αφορά τις εντυπωσιακότερο- γενικώς, τον τόκο. του τραπεζικού συστήματος με τον απλό Η φιλοσοφία της είναι τόσο αντίθετη με αυτή οικονομικές πολίτη. «Οι μουσουλμάνοι τραπεζίτες της γνωστής μας συμβατικής τραπεζικής, βάζουν ευθύς εξαρχής ένα συγκεκριμένο ώστε απευθυνθήκαμε στον Δρ. Ευάγγελο Βε- διαδικασίες αφού χρονοδιάγραμμα απόσβεσης του δανείου, νέτη ειδικό μελετητή του Ισλάμ και της Μέ- δίνει την ευκαιρία για με συγκεκριμένα ποσοστά κέρδους και σης Ανατολής και συγγραφέα μεταξύ άλλων μια επιπλέον πηγή δίνουν και τη δυνατότητα στον δανειτου “Embracing Islamic Finance in Greece. A ζόμενο να βγει από ένα αδιέξοδο δάνειο, χρηματοδότησης της με όρους που θα είναι αποδεκτοί και από Preliminary Analysis” του ΕΛΙΑΜΕΠ. «Η Ισλαμική τραπεζική διαφέρει από την οικονομίας της χώρας τους δύο και δεν θα βλάπτουν τον δανειέντοκη -συμβατική σε δύο επίπεδα. Στο ζόμενο σε τέτοιο βαθμό που έχουμε δει πρακτικό κυρίως διαφωνεί στο ζήτημα του ΔΡ. ΕΥΆΓΓΕΛΟΣ στο συμβατικό τραπεζικό σύστημα. Δεν τόκου, τον οποίο θεωρεί καταχρηστικό και μπορεί ένα δάνειο να λιμνάζει επί έτη ανήθικο. Για το Ισλάμ ο τόκος είναι κάτι ΒΕΝΈΤΗΣ ανεβάζοντας παράλληλα και τα τοκοχρεαπάνθρωπο, ένα μέσο εξανδραποδισμού και ολύσια και το συνολικό χρέος. υποδούλωσης του δανειολήπτη. Παρότι συμφωνεί με την Πέρα από την ηθική διάσταση, είναι παράλληλα ένας υγιής έννοια του κέρδους και το αμοιβαίο όφελος. τρόπος διατήρησης της οικονομικής βάσης της κοινωνίας, Σε δεύτερο επίπεδο η Ισλαμική Τραπεζική απορρέει από ώστε δάνεια που γίνονται αδιέξοδα ή «κόκκκινα» όπως λέμε μια μεταφυσική προβιομηχανική αντίληψη του Ισλαμικού στην συμβατική τραπεζική να αποχρωματίζονται. Αυτό δίνει κόσμου, σε ότι αφορά τη διαχείριση των χρηματοπιστωτικών την δυνατότητα της επανεκκίνησης στη ζώσα και κινητήριο υποθέσεων των μουσουλμάνων» μας εξηγεί. δύναμη της οικονομίας και της κοινωνίας, ώστε να μην μπαίνει σε φαύλους κύκλους χρεών, έλλειψης ρευστότητας κλπ».

Τραπεζική χωρίς επιτόκιο: Ο τρόπος του Ισλάμ

Σε αυτή τη φιλοσοφία ο νόμος απαγορεύει τον τόκο «riba», τον τζόγο και «σπεκουλάρισμα» «maysir», την συναλλαγή με οτιδήποτε φέρει επισφάλεια «gharar» ή να γίνονται δοσοληψίες χωρίς «πραγματικό» αντικείμενο, όπως τα options. Ενθαρρύνει όμως την επένδυση και τον δανεισμό, σε μια βάση διαμοιρασμού του κέρδους και της ζημιάς μιας επιχείρησης, «Μudarabah», μέσω συμβολαίων συμφωνιών. Έτσι με το «Μurabaha» η τράπεζα, αγοράζει το προϊόν που ο πελάτης της χρειάζεται, αλλά δεν διαθέτει το κεφάλαιο για να αποκτήσει και του το μεταπωλεί, με ένα πρόσθετο τίμημα ως κέρδος της, ενώ η αποπληρωμή του τελικού ποσού γίνεται σε δόσεις. Στα πλαίσια του Ισλαμικού joint venture, του «Musharakah», πελάτης και τράπεζα βάζουν από κοινού κεφάλαιο και management, γνώση και εργασία και να μοιράζονται κέρδη και ζημιές από την επιχείρηση σε προσυμφωνημένα ποσοστά. Υπάρχει ακόμα το leasing ως «ijara» με την ενοικίαση του δικαιώματος χρήσης ενός αντικειμένου. Η προαγορά σε προσυμφωDIGITAL FINANCE

Δυτικό banking Ισλαμικών προδιαγραφών;

Αυτό το σετ «αυστηρών προδιαγραφών λειτουργίας», πέρα από ότι μειώνει τα ρίσκα και χαρίζει επιπλέον σταθερότητα, προσδίδει και μια νέα ηθική διάσταση, δημιουργώντας και μια niche αγορά που φλερτάρει και το υπόλοιπο τραπεζικό οικοσύστημα. Έτσι τον περασμένο Ιούλιο η Visa ανακοίνωσε την κυκλοφορία νέων καρτών και προιόντων της στο Μπαγκλαντές -μετά τη Μαλαισία, τη Μέση Ανατολή και την Ινδονησία- που λειτουργούν σε συμμόρφωση με τις αρχές του Islamic banking. Τον Αύγουστο ακολούθησε η National Australia Bank, εκδίδοντας πρώτη στην Αυστραλία sharia compliant δάνεια ύψους 5 εκατομμυρίων δολαρίων, ακολουθούμενη από αρκετές τράπεζες σε διαδικασία έκδοσης ειδικής άδειας λειτουργίας σε καθεστώς ισλαμικής τραπεζικής στο πρότυπο της Islamic Banking Australia (IBA), της πρώτης sharia-compliant digital bank της χώρας. Τον Ιούλιο επίσης λανσαρίστηκε η πρώτη αποκλειστικά ψηφιακή διεθνής ισλαμική τραπεζική του Ηνωμένου βασιλείου,

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021

η Nomo. Μέρος του Boubyan Bank Group ισλαμικών κρατών με το διεθνές τραπεζικαι της BLME (Bank of London and The κό σύστημα, όπου αξιολογούνται θετικά. Middle East) φιλοδοξεί μέσω ενός iphone «Αρκετοί βλέπουν την Ισλαμική τραπεζιapp της να δώσει την δυνατότητα να επενκή σαν μέσο εξυγίανσης των λιμναζόντων δύσει κανείς τα κεφάλαια του από τη Μέση χρεών του χρηματοπιστωτικού συστήματος Ανατολή και το Κουβέιτ στο βρετανικό διεθνώς. Αλλά και των αδυναμιών του σε τραπεζικό περιβάλλον, ψηφιακά και σε επίπεδο ηθικής, όπου το τραπεζικό κεφάαρμονία με τον Ισλαμικό νόμο. λαιο δρα αμιγώς κερδοσκοπικά, με υψηλά Οι ισλαμικές Ομολογουμένως τα απόλυτα μεγέθη της επίπεδα διαφθοράς και χωρίς καμία αναφοΙσλαμικής τραπεζικής είναι ελάχιστα σε τράπεζες βρίσκονται ρά στον άνθρωπο. Σε παγκοσμιοποιημένο σχέση με της κυρίαρχης τραπεζικής βιο- σε προνομιακή επίπεδο αυτή η μουσουλμανική αντίληψη μηχανίας, αφού όπως μας εξηγεί και ο Δρ. θέση, καθώς είναι αποκτά δυνατότητες διεύρυνσης και σε μη Βενέτης, βασική προϋπόθεση της ισλαμιμουσουλμανικές κοινωνίες» συμπληρώνει κής τραπεζικής, όπως και της ισλαμικής πιο γρήγορες και ο Δρ. Βενέτης. θρησκείας είναι η διασύνδεση της με την πιο ευέλικτες από πολιτική. Σε αντίθεση με το συμβατικό τις αντίστοιχές Διεύρυνση ή περιχαράκωση; τραπεζικό σύστημα -το σύστημα «ΙουδαΤι θα κρίνει την τελική του πορεία; Όπως ϊκής τραπεζικής» αν μιλάμε με όρους θρη- συμβατικές, με εξηγεί ο Δρ. Βενέτης, υπάρχουν επιμέρους σκειών και τραπεζικής όπως λέει- που σε μεγάλη επιθυμία για Ισλαμικές χώρες που διεκδικούν η κάθε μία επίπεδο αρχών είναι διαχωρισμένο διεθνώς ψηφιακά προϊόντα ξεχωριστά ένα μερίδιο από τον διεθνή κύκλο από την πολιτική ζωή των κοινωνιών στις τραπεζικών εργασιών. Όλα αυτά επηρεάζοαπό τους πελάτες οποίες δρα. νται όμως από το βαρόμετρο της διεθνούς Ο Ισλαμικός κόσμος πάλι δεν αποτελεί τους πολιτικής και στην προκειμένη περίπτωση ενιαία οντότητα, οπότε οι οποιεσδήποτε την κατάσταση στη Μέση Ανατολή, το Παπροσπάθειες τραπεζικής είναι αποσπα- ΜΑΡΊΝΑ λαιστινιακό και ευρύτερα το Μεσανατολικό. σματικές και ακόμα γεωγραφικά περιοριΓια παράδειγμα οι τράπεζες από Ισλαμικές σμένες κυρίως σε Ισλαμικά κράτη. Καθώς ΠΟΛΥΜΕΝΆΚΟΥ χώρες που έχουν καλές σχέσεις με το δυτικό τα περισσότερα από αυτά έχουν μικρούς Temenos κόσμο, τις ΗΠΑ και το Ισραήλ, έχουν μεγαπληθυσμούς, δεν έχουν το γεωπολιτικό λύτερες ευκαιρίες επενδύσεων στο συμβατιπεριθώριο ασφάλειας, ώστε σε περίπτωση μακρο-ανταγωνι- κό χρηματοπιστωτικό σύστημα, από αυτές των χωρών που είναι σμών σε διεθνές επίπεδο να μπορούν να διασφαλίσουν την γεωπολιτικά αντίθετες προς την Δύση. Αυτή είναι ειδοποιός λειτουργία τους, τον κύκλο εργασιών και τις επενδύσεις τους. διαφορά για την ερμηνεία και την πρόβλεψη της εξέλιξης της Αυτό είναι αποτυπωμένο και στην ιστορία της Ισλαμικής τρα- ισλαμικής τραπεζικής διεθνώς. Είναι άμεσα συνδεδεμένη με πεζικής. Η πρώτη ισλαμική τράπεζα ήταν η μικρή αποταμι- τις γεωπολιτικές εξελίξεις και αυτές θα καθορίσουν την συμπεευτική Mit-Ghamr Savings Bank του δόκτορα Ahmed Alnajar ριφορά της, αλλά και αυτή του διεθνούς χρηματοπιστωτικού και άνοιξε τις πόρτες τις στο κοινό το 1963 στην πόλη Μιτ συστήματος απέναντι της. Γκαμρ της Αιγύπτου. Δεν παρείχε επιτόκιο στους καταθέτες «Αν οι αντιαμερικανικές δυνάμεις του Ισλαμικού κόσμου αυτης, αλλά τους έδινε τη δυνατότητα να λαμβάνουν μικρής ξήσουν την επιρροή τους, λογικά η Ισλαμική τραπεζική θα έκτασης βραχυπρόθεσμα δάνεια για παραγωγικούς σκοπούς συρρικνωθεί σε διεθνές επίπεδο, αλλά θα ενισχύσει τις εσωχωρίς, επιτόκιο. Επέλεγε ανάμεσα τους πολύ προσεκτικά σε τερικές της δυνάμεις και θα αποκτήσει μια ευρύτερη αμιγώς ποιους έδινε δάνεια εγκρίνοντας μόνο το 40% των αιτήσεων, Ισλαμική αγορά που αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει» προβλέπει αλλά σε αυτά κατάφερε να έχει μηδενικό ποσοστό default ο Δρ. Βενέτης. δανείων! Παρόλα αυτά έκλεισε το 1967 για πολιτικούς λόγους. Εξ ου και στην Ελλάδα οι όποιες προσπάθειες σε πολύ πρώιμο Ακολούθησε η ίδρυση της επίσης αιγυπτιακής Nasser Social στάδιο, δεν απέφεραν καρπούς, μιας και το Ελληνικό τραπεζικό Bank από την Αιγυπτιακή Κυβέρνηση το 1971, ως πρώτη κρα- σύστημα, είναι μέρος του δυτικού τραπεζικού συστήματος. «Πατική μουσουλμανική τράπεζα χωρίς επιτόκια. Το 1975 ακολού- ρόλο που η προοπτική της Ισλαμικής τραπεζικής στην Ελλάδα θησε η Dubai Islamic Bank και το Πακιστάν, η Ιορδανία και το θα μπορούσε να είναι εξαιρετική όσον αφορά τις οικονομικές Σουδάν με δικές τους ισλαμικές τράπεζες. Το Ιράν, το 1983, διαδικασίες αφού δίνει την ευκαιρία για μια επιπλέον πηγή μετά την επανάσταση και την εθνικοποίηση της οικονομίας, χρηματοδότησης της οικονομίας της χώρας, σε επιμέρους «πειδια νόμου επέβαλε όλες οι τράπεζες να λειτουργούν χωρίς τό- ραματικά» προγράμματα και μπορεί, εφόσον αυτή προέρχεται κους. Ποιος να μάντευε ότι δεκαπέντε χρόνια μετά, το 1999 θα από χώρες με καλές σχέσεις με την Δύση, να αναδείξουν τις προέκυπτε ο Dow Jones Islamic Market Index, από την ζήτηση αρετές του Ισλαμικού χρηματοπιστωτικού συστήματος προς την των επενδυτών για «shari’ah compliant» μετοχικά σχήματα; κατεύθυνση και της μεγαλύτερης ρευστότητας και ενός άλλου Σήμερα κατά τον Δρ. Βενέτη η διαρκής άνοδος του φαινομέ- κώδικα ηθικής της τραπεζικής, που δεν υπάρχει στην Ελλάδα νου έχει να κάνει με την διασύνδεση και συνεργασία κάποιων αλλά και στην Δύση γενικότερα» όπως διαβλέπει ο δρ. Βενέτης. DIGITAL FINANCE

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021

Islamic Fintech

Η τεχνολογία είναι ο κυριότερος facilitator στην εξέλιξη του Islamic finance, γιατί λύνει προβλήματα του συχνά φτωχού σε αναλογικές παραδοσιακές τραπεζικές δομές τοπίου όπου αυτό κινείται. Είναι ευκολότερο για παράδειγμα να στήσεις ένα δίκτυο mobile banking, από ένα δίκτυο με υποκαταστήματα τράπεζας στη Βόρεια Αφρική. Επιπλέον, το κοινό της Ισλαμικής τραπεζικής είναι νεότερο και πιο εξοικειωμένο με τις διαδικασίες της ψηφιακής τραπεζικής, από ότι της γερασμένης Δύσης. Σύμφωνα με την μελέτη με τίτλο “Faith and finance: The changing face of Islamic banking” που διεξήγαγε σε νεαρούς Μουσουλμάνους σε όλο τον κόσμο η SaaS, cloud-banking πλατφόρμα “Mambu”, η διαθεσιμότητα online banking ήταν απόλυτος dealbreaker παράγοντας για το 76% του κοινού. Το 70% απαίτησε να επενδύει χωρίς ανθρώπινη διαμεσολάβηση, 74% απαραίτητα ένα mobile banking app και 80% τραπεζικές υπηρεσίες οποτεδήποτε και από οπουδήποτε στον πλανήτη. «Η βιομηχανία του Islamic Banking είναι μόνο 40 ετών και έχει ήδη αποδειχθεί τρομερά επιτυχής, αλλά και λαμπρό παράδειγμα «ηθικής» τραπεζικής. Οι νεότερες γενιές θα της αποφέρουν πάνω από τα τρία τέταρτα του συνολικού της revenue ως το 2023, οπότε αναγκαστικά ακούει τις απαιτήσεις των digital natives της, τόσο στη Μέση Ανατολή όσο και εκτός από αυτή, για να διατηρήσει την δυναμική της» έχει δηλώσει ο Miljan Stamenkovic γενικός διευθυντής Μέσης Ανατολής και Βόρειας Αφρικής της Mambu. «Είναι μια tech savvy γενιά που κινείται παγκοσμίως πολύ περισσότερο από τους προγόνους της και θέλει τραπεζικές υπηρεσίες ανάλογες τόσο του lifestyle τους όσο και των αξιών τους, χωρίς να συμβιβάζεται σε ευελιξία ή ευχρηστία». «Η Ισλαμική τραπεζική ενημερώνεται και εκσυγχρονίζεται, επειδή ακριβώς έχει μικρό κύκλο εργασιών, οπότε έχει και μεγαλύτερο χρονικό περιθώριο ελιγμών, προσαρμογής και επιτάχυνσης. Οι μουσουλμάνοι τραπεζίτες ακολουθούν πάντοτε τις εξελίξεις και τις ακολουθούν ταχύτατα, σε μερικές χώρες μάλιστα ταχύτερα από τη Δύση» μας εξηγεί και ο Ευάγγελος Βενέτης. Οι τάσεις αποτυπώνονται και στην δυναμική του Islamic Fintech, με 27 Islamic fintechs στο Λονδίνο, 19 στη Μαλαισία 19 και 15 στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη της συμβουλευτικής σε θέματα τεχνολογίας Technavio, «Global Islamic Banking Software Market 20212025» το ευρύτερο οικοσύστημα του Islamic Banking Software αναμένεται να αναπτυχθεί κατά 3,88 δισεκατομμύρια δολάρια κατά την περίοδο 2021-2025, με επιβράδυνση σε CAGR 19,33% κατά την περίοδο πρόβλεψης. Και με κυριότερους παίκτες τους ICS Financial Systems Ltd., Infosys Ltd., International Turnkey Systems Group, Nucleus Software Exports Ltd., Oracle Corp. Path Solutions K.S.C.C., SAB Sopra Steria Group, Tata Consultancy Services Ltd. Και Temenos AG. «Οι ισλαμικές τράπεζες βρίσκονται σε προνομιακή θέση, καθώς είναι πιο γρήγορες και πιο ευέλικτες από τις αντίστοιχές συμβατικές, με μεγάλη επιθυμία για ψηφιακά προϊόντα από τους πελάτες τους» μας επιβεβαιώνει και η Μαρίνα ΠολυμεDIGITAL FINANCE

νάκου Regional BSG Manager, της Temenos Greece. Η Temenos AG, που το 2019 βραβεύτηκε για δεύτερη συνεχή χρονιά ως “Best Islamic Banking & Finance Technology Provider” στα World Finance Magazine Awards, επένδυσε σημαντικά στο πάντρεμα της ισλαμικής τραπεζικής με ψηφιακές λύσεις State of the Art που αναπτύσσει ήδη από το 1993. «Τα δαπανηρά και παρωχημένα legacy software systems, σε συνδυασμό με την έλλειψη προηγμένου τραπεζικού λογισμικού συμβατού με το νόμο της Shari'ah, δυσκόλευαν στο παρελθόν τις ισλαμικές τράπεζες να καινοτομήσουν. Σήμερα, ωστόσο, κανόνες όπως το «fiqh al-muamalat» (οι οικονομικοί κανόνες της Σαρία) ή οι θεμελιώδεις αρχές του Κορανίου δεν εμποδίζουν πλέον το μέλλον της ισλαμικής ψηφιακής τραπεζικής!» μας εξηγεί η Μαρίνα Πολυμενάκου. «Η Temenos, που παρέχει το πιο αναπτυγμένο ισλαμικό τραπεζικό λογισμικό παγκοσμίως, σύμφωνα με την IBSI Annual Sales League Report 2021, θεωρεί ως μια από τις βασικές τάσεις τη χρήση APIs για την ενοποίηση με περιφερειακά συστήματα. Αυτό έχει ήδη υιοθετηθεί από Τράπεζες όπως η Al Rajhi Bank, η Qatar Islamic Bank και η Bank Al Bilad. Επιπλέον, o τομέας του Islamic Banking ενισχύεται και από την λειτουργία των νεοψηφιακών τραπεζών (digital banks), όπως φαίνεται από τη Vista Bank στην Αφρική, τη Hilal Bank στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα ή τη Kuwait International Bank. Τέλος, σημαντική ανάπτυξη προέρχεται και από την επεκτασιμότητα και την ευελιξία του Islamic Banking ως Υπηρεσία (SaaS), το οποίο η Alain Finance και η Reem Finance έχουν ήδη εφαρμόσει στην περιοχή της Μέσης Ανατολής» μας εξηγεί. Στην ίδια γραμμή κινείται και η εκτίμηση της S&P, που θέλει την εντονότερη ψηφιοποίηση και συνεργασία με fintechs, ζωτικής σημασίας για την Ισλαμική τραπεζική. Αφού θα τις δώσει μεγαλύτερη ανθεκτικότητα και θα ξεκλειδώσει νέες προοπτικές ανάπτυξης για το άμεσο μέλλον. Διακρίνει μάλιστα τρεις άξονες στην τεχνολογική αναβάθμιση του Islamic finance που θα καθορίσουν το μέλλον του: Την καθολική ανάπτυξη ψηφιακής τραπεζικής και υπηρεσιών, την έκδοση των ομολόγων «shukuk» σε ψηφιακές πλατφόρμες με τεχνολογία blockchain και την ενίσχυση της κυβερνοασφάλειας του περιβάλλοντος της.

ΕΝ ΟΛΙΓΟΙΣ H χρηματοπιστωτικές δραστηριότητες με βάση τον Ισλαμικό νόμο που απαγορεύει τον τόκο, κερδίζουν έδαφος, χάρη τη σταθερότητα και την πιο «ανθρωποκεντρική» διάσταση που επιφέρουν ειδικά στην τραπεζική, αλλά και την πίστη τους στο ψηφιακό fintech οικοσύστημα.

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021

INTERVIEW

ΛΊΝΑ ΓΡΗΓΟΡΆΤΟΥ

Ψηφιακός μετασχηματισμός με τον μήνα Η Λίνα Γρηγοράτου, Chief Operation Officer της SAP Hellas, Cyprus & Malta, περιγράφει την καινοτόμο προσέγγιση της δημιουργού επιχειρηματικού λογισμικού στο «φλέγον» θέμα της εποχής, τη μετάβαση οργανισμών και επιχειρήσεων στο ψηφιακό οικοσύστημα. Συνέντευξη Σ Τ Ο Ν Γ Ι Α Ν Ν Η Ρ Ι Ζ Ο Π Ο ΥΛ Ο

ψηφιακός μετασχηματισμός ήταν μέχρι πριν από λίγους μήνες μια από εκείνες τις υποχρεώσεις που όλοι οι οργανισμοί και οι επιχειρήσεις ήξεραν πως πρέπει κάποια στιγμή να την κάνουν πράξη -κάποιες όντως το έκαναν εγκαίρως και τώρα χαμογελούν με καμάρι- αλλά οι περισσότερες είτε ξεκινούσαν απρόθυμα τη σχεδίαση και την υλοποίηση, είτε τη μετέθεταν «εν ελθέτω χρόνο». Η πανδημία, που μπήκε ξαφνικά στη ζωή μας στις αρχές του προηγούμενου χρόνου, ακύρωσε κυριολεκτικά εν μια νυκτί όλες τις δικαιολογίες, έκαμψε τις όποιες αντιστάσεις και -αντίθετα- επέβαλε τη μετάβαση των πάντων, ανεξαρτήτως τομέα και κλάδου, στο ψηφιακό οικοσύστημα, ει δυνατόν, χθες. Κι αυτό, όσο εύκολο είναι να το λες, τόσο δύσκολο είναι να το κάνεις, πολύ περισσότερο καθώς η πίεση του χρόνου και η οικονομική στενότητα (ειδικά στους κλάδους που «έθιξε» η πανδημία) χτύπησαν «κόκκινο». Όσοι είχαν ξεκινήσει «πάτησαν γκάζι», όσοι το σκέφτονταν πήραν άμεσα αποφάσεις κι όσοι δεν είχαν καν αρχίσει, έτρεξαν για λύσεις, καθώς οι νέοι κανόνες του παιχνιδιού επιβάλλουν πλέον τη μετάβαση στο cloud, την αλλαγή σε δομές και τρόπο λειτουργίας, την υιοθέτηση νέας φιλοσοφίας όχι πρόσκαιρα αλλά για πάντα, με στόχο η καθημερινότητα στον οργανισμό ή την επιχείρηση να γίνεται ευφυέστερη, ταχύτερη και περισσότερο ευέλικτη. Γιατί, ο ψηφιακός μετασχηματισμός είναι, στην πραγματικότητα, ένα «ταξίδι» χωρίς τέλος. Ανάμεσα στις πολλές λύσεις που όλες, βεβαίως, υλοποιούνται πλέον με τον χαρακτήρα του κατεπείγοντος, μια προσέγγιση -το Rise with SAP- ξεχωρίζει, γιατί είναι διαφορετική: εφαρμόζει συνδρομητικό μοντέλο και σταδιακή υλοποίηση, προσφέροντας ουσιαστικά Business Transformation–as–a-Service. Το Digital Finance ζήτησε από την Λίνα Γρηγοράτου, COO της SAP για Ελλάδα, Κύπρο & Μάλτα να μας μιλήσει γι’ αυτήν. DIGITAL FINANCE

Ποια ανάγκη έρχεται να καλύψει το Rise with SAP και ποια είναι η δική σας προσέγγιση; Ο μετασχηματισμός των επιχειρήσεων και των οργανισμών, όπως απέδειξε και η πανδημία, είναι ουσιαστικά μονόδρομος, ενώ βλέπουμε πως η επαγγελματική και προσωπική μας ζωή υποστηρίζεται όλο και περισσότερο από τα ψηφιακά μέσα. Άρα, το νέο περιβάλλον που διαμορφώνεται σε όλους τους κλάδους της οικονομίας καθιστά υποχρεωτική την αξιοποίηση της τεχνολογίας για έναν επιτυχή επιχειρησιακό μετασχηματισμό. Για να καλύψει αυτή την ανάγκη, η SAP έρχεται να προτείνει το Rise with SAP - Business Transformation as a Service, μια μοναδική -θεωρούμε- πρόταση στο cloud, η οποία περιλαμβάνει το πλαίσιο κι όλα τα εργαλεία που χρειάζεται ένας οργανισμός, για να σχεδιάσει και να υποστηρίξει το πρόγραμμα του επιχειρησιακού μετασχηματισμού του. Απευθύνεται σε όλο το εύρος της αγοράς και σε όλους τους κλάδους, στον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα, σε μεγάλες και αναπτυσσόμενες επιχειρήσεις, σε όποιον θέλει να ξεκινήσει το «ταξίδι» του επιχειρηματικού μετασχηματισμού. Επιπλέον η SAP προσφέρει 25 κάθετες και ειδικές λύσεις, κάθε μια προσαρμοσμένη στα προβλήματα και τις ανάγκες του εκάστοτε κλάδου, συμπεριλαμβανομένου βεβαίως, εκείνου των τραπεζών και των ασφαλιστικών εταιριών.

Ποια είναι η ως τώρα πορεία του και πώς έχει γίνει δεκτό, τόσο διεθνώς, όσο και στη χώρα μας; Η επίσημη ανακοίνωση έλευσης του Rise with SAP έγινε σε παγκόσμια κλίμακα τον Ιανουάριο του ‘21 από τον CEO της SAP, Christian Klein, και ακολούθησαν οι ενημερώσεις στις τοπικές αγορές. Στην Ελλάδα ξεκινήσαμε άμεσα την ενημέρωση των πελατών και των συνεργατών μας, ενώ τον Απρίλιο διοργανώσαμε το Business Transformation Tour, όπου μιλήσαΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021

με διεξοδικά για το περιεχόμενο της πρότασης. H αγορά έχει υποδεχτεί το Rise with SAP με ιδιαίτερο ενδιαφέρον και πολύ θετικά σχόλια. Ήδη, πραγματοποιούνται πολλά έργα διεθνώς, με κάποιες υλοποιήσεις να έχουν πια ολοκληρωθεί, ενώ και στην Ελλάδα είμαστε σε συζητήσεις με πολλούς πελάτες. Η πρώτη συμφωνία ήδη υπεγράφη, κάποιες άλλες είναι στο τελικό στάδιο και αναμένονται σύντομα. Πιστεύω ότι ως το τέλος του χρόνου θα μπορούμε να πούμε περισσότερα, επισήμως.

Ποιο είναι το μοντέλο κοστολόγησης αυτών των υπηρεσιών; Το Rise with SAP προσφέρεται με τη λογική συνδρομητικού μοντέλου και περιλαμβάνει τις υποδομές στο cloud, τη συντήρηση του λογισμικού, την ασφάλεια κι ένα προνομιακό SLA, όλα αυτά στο ίδιο συμβόλαιο. Επί πλέον, διαθέτει εργαλεία αυτοματισμών και βελτίωσης διαδικασιών, μαζί με καινοτόμες λύσεις και υπηρεσίες που ψηφιοποιούν την επιχείρηση εντός και εκτός των τειχών της, δηλαδή και τις συναλλαγές με τους εμπορικούς της εταίρους. Η υλοποίησή του είναι ευέλικτη για κάθε οργανισμό, ανάλογα με τις ανάγκες και την ψηφιακή του ετοιμότητα. Ο στόχος μας είναι πάντα η δημιουργία μιας ‘ευφυούς και ανθεκτικής’ επιχείρησης.

Η πρόταση, ως προς τη δομή της, είναι ένα σύνολο modules; Το Rise with SAP περιλαμβάνει ένα αρχικό, κοινό και ολοκληρωμένο μενού λύσεων, υπηρεσιών και εργαλείων, πάνω στο οποίο διαμορφώνουμε την τελική και μοναδική πρόταση για κάθε οργανισμό. Ξεκινάμε, λοιπόν, από τον βασικό κορμό της πρότασης, αλλά επειδή βεβαίως κάθε οργανισμός είναι μοναδικός ενώ από την άλλη υπάρχει δυνατότητα αγοράς πρόσθετων υπηρεσιών, εφαρμογών και εργαλείων, ικανοποιούμε πλήρως όλες τις ανάγκες που διαφέρουν από εταιρία σε εταιρία και στο τέλος διαμορφώνουμε τη βέλτιστη πρόταση. Το Rise with SAP παραμετροποιείται σαν προσφορά για να καλύψει ακριβώς τις ανάγκες κάθε οργανισμού, είναι ένα μενού στα μέτρα σου. Το τελικό ύψος της συνδρομής διαμορφώνεται ανάλογα με τις πρόσθετες δυνατότητες που επιλέγει κάθε πελάτης και περιλαμβάνονται στην πρόταση.

Μέσω ποιου δικτύου γίνεται η διάθεσή του στην Ελλάδα;

Το (συνήθως πολυάσχολο) ανθρώπινο δυναμικό ενός οργανισμού πώς το αντιμετωπίζετε, καθώς ετοιμάζεται για το «ταξίδι» του επιχειρησιακού μετασχηματισμού; Στην πρόταση υπάρχει μέριμνα για την εκπαίδευση και κατάρτιση των στελεχών του πελάτη ως προς τις δυνατότητες και τις λειτουργικότητες του Rise with SAP. Διαθέτουμε ένα πλήρη και ευέλικτο οδηγό σπουδών, ο οποίος προσφέρεται με τη λογική του ασύγχρονου e-learning - δηλαδή, καθένας παρακολουθεί το εκπαιδευτικό πρόγραμμα που τον ενδιαφέρει στο χρόνο και με το ρυθμό που θα επιλέξει, ολοκληρώνοντάς το με την ανάλογη πιστοποίησή του από την SAP. Έτσι βελτιώνουμε τις δεξιότητές και αναβαθμίζουμε τη γνώση του προσωπικού κάθε οργανισμού που υιοθετεί αυτή τη λύση.

Τί γίνεται μετά την αρχική εγκατάσταση; Eσείς, ποιο μοντέλο υποστήριξης ακολουθείτε; Προφανώς, τα πάντα εξελίσσονται, στο πλαίσιο του επιχειρησιακού μετασχηματισμού – πρόκειται για μια «ζωντανή» λύση… Μετά την αρχική εγκατάσταση, η SAP αναλαμβάνει τη συντήρηση της υποδομής, της βάσης και του λογισμικού, άρα και τη διάθεση των νέων εκδόσεων, καθώς και την ασφάλεια της εγκατάστασης στο «νέφος» -είτε είναι στα Data Center της SAP, είτε σ’ εκείνα των hyperscalers (Microsoft Azure, Google, AWS), όλα περιλαμβάνονται στο ίδιο συμβόλαιο. Τυχόν επεκτάσεις και αναβαθμίσεις της λειτουργικότητας των εφαρμογών αναλαμβάνονται είτε από την ίδια την εταιρία, είτε από τον υλοποιητή - μέλος του οικοσυστήματος, με τη δική μας στήριξη, όπου αυτό κριθεί απαραίτητο.

Υπάρχει ανταγωνισμός για το Rise with SAP; Η SAP είναι σήμερα η μόνη εταιρία που προσφέρει λύση βασισμένη στο συνδρομητικό μοντέλο με συνολική πρόταση για επιχειρησιακό μετασχηματισμό – άνθρωποι, διαδικασίες και τεχνολογία έρχονται να αλληλοεπιδράσουν, για να αλλάξουν και να βελτιστοποιήσουν τα λειτουργικά μοντέλα, ώστε να μπορούμε να απαντάμε στις προκλήσεις και τις νέες ανάγκες της αγοράς άμεσα και αποτελεσματικά, χωρίς να υπάρχει διακοπή της εύρυθμης λειτουργίας του κάθε οργανισμού, όπως βιώσαμε στη διάρκεια της πανδημίας και όχι μόνο. Αυτός είναι ο στόχος μας.

ΕΝ ΟΛΙΓΟΙΣ

Η διάθεση γίνεται είτε από την ίδια τη SAP Hellas, είτε μέσω του οικοσυστήματος των συνεργατών μας, οι οποίοι δεν είναι απλά μεταπωλητές, διαθέτουν και τις απαραίτητες πιστοποιήσεις για την υλοποίησή του. Το οικοσύστημά μας περιλαμβάνει σήμερα περισσότερους από 10 Rise with SAP συνεργάτες σε Ελλάδα, Κύπρο, Μάλτα, ενώ συζητάμε και τη διεύρυνσή του. Απαραίτητη, όμως, προϋπόθεση για την υποβολή κάθε πρότασης, είτε από την SAP είτε από τους συνεργάτες της, είναι η συζήτηση με τον πελάτη και η αναγνώριση των αναγκών και προτεραιοτήτων του. DIGITAL FINANCE

Το Rise with SAP είναι ένα ολοκληρωμένο σύστημα στο cloud που υποστηρίζει τον ψηφιακό μετασχηματισμό των επιχειρήσεων, μέσα από εξειδικευμένα εργαλεία. Αυτή τη στιγμή, επιχειρήσεις από την Ελλάδα, την Κυπρο και τη Μάλτα χρησιμοποιούν την υπηρεσία, η οποία υποστηρίζεται με συνεχείς εκπαιδεύσεις του προσωπικού για την αξιοποίησή της.

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021

BANKTECH CONFERENCE

Ψηφιοποίηση με επίκεντρο τον πελάτη Στο 40 BankTech Conference διοργάνωσε η Boussias με τη Mellon Technologies, ο ψηφιακός μετασχηματισμός των τραπεζών αναδείχθηκε πρωταγωνιστής. Ωστόσο, όλοι συμφώνησαν ότι αυτός ο μετασχηματισμός θα πρέπει πρωτίστως να εξυπηρετεί τις ανάγκες των πελατών. Το υ Α Γ Γ Ε Λ Ο Υ Α Ν Δ Ρ Ε Ο Υ

πό τις phygital υπηρεσίες στα «συμβουλευτικά κέντρα» και από το Cloud σε ένα πανίσχυρο mobile app, το μέλλον των τραπεζών συζητήθηκε εκτενώς από τους συμμετέχοντες στο 4o BankTech Conference. Είναι

σίγουρο πως η τραπεζική εμπειρία στο μέλλον δε θα είναι καθόλου ίδια με αυτή που έχουμε συνηθίσει, σύμφωνα με όσα εξαιρετικά ενδιαφέροντα ειπώθηκαν κατά τη διάρκεια του συνεδρίου.

BANKTECH CONFERENCE

Σταυρούλα Καμπουρίδου CEO, DIAS Interbanking Systems SA Το όραμα των άμεσων πληρωμών στην Ελλάδα αναμένεται να πάρει σάρκα και οστά από τα μέση Δεκέμβρη, όπου το 98% των τραπεζικών πελατών θα μπορεί να συναλλάσσεται διατραπεζικά μέσα σε λιγότερο από δέκα δευτερόλεπτα. Το σύστημα TIPS, το οποίο δουλεύουν οι ελληνικές τράπεζες υπό την καθοδήγηση της ΔΙΑΣ και την υποστήριξη της Κεντρικής Τράπεζας της Ελλάδας αλλά και της Αναπτυξιακής Τράπεζας, αναμένεται να αλλάξει άρδην την τραπεζική εμπειρία. Οι πολίτες θα αποκτήσουν συναλλαγές έυκολες και γρήγορες, κι αυτό θα επηρεάσει και τη λειτουργία της αγοράς, η οποία εκτιμούμε ότι θα αναβαθμιστεί και θα λειτουργεί με καλύτερες συνθήκες και προϋποθέσεις. Μέχρι στιγμής, οι περισσότερες τράπεζες έχουν ενταχθεί σε αυτό το σύστημα, ενώ από το Γενάρη του 2022, θα έχουν ενταχθεί και οι υπόλοιπες. Πρόκειται για ένα project στο οποίο δούλεψαν σκληρά όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς, ήταν μια δουλειά που έγινε με τη βοήθεια όλων. Μάλιστα, η Κεντρική Τράπεζα της Ελλάδας θα διαδραματίσει σημαντικό ρόλο αφού θα λειτουργεί ως η τράπεζα του δημοσίου στις συναλλαγές του δημοσίου με τους πολίτες. Οι άμεσες πληρωμές ήταν βασική προτεραιότητα το 2021, αφού η Ελλάδα θα πρέπει να εναρμονιστεί με το ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα, και το πανευρωπαϊκό όραμα για άμεσες και φθηνές συναλλαγές.

Άκης Γιούχας COO, Optima bank Οι ελληνικές τράπεζες πρέπει να «αγκαλιάσουν» τις νέες τεχνολογίες, καθώς η ψηφιακή εποχή έχει μπει για τα καλά στην καθημερινότητα μας. Είναι δεδομένο ότι κάθε καινούρια συνθήκη προκαλεί ανασφάλεια σε έναν παραδοσιακό οργανισμό, αλλά πρέπει όλοι να βγουν από τη λεγόμενη «ζώνη ασφαλείας» τους, για να μπορέσουν να συμβαδίσουν με τις απαιτήσεις της νέας εποχής. Αν δεν γίνει κάτι τέτοιο, υπάρχει σοβαρό ενδεχόμενο να όχι απλά να μείνει πίσω ένας οργανισμός, αλλά και να υποστεί ανεπανόρθωτη ζημιά. Η Optima Bank όταν ξεκίνησε δεν είχε legacy συστήματα ούτε παλιά data warehouses, και αυτό της έδωσε ανταγωνιστικό πλεονέκτημα έναντι τραπεζών που είχαν παλιές τεχνολογίες και είτε δίσταζαν να κάνουν το άλμα προς την υιοθέτηση των νέων τεχνολογιών είτε δε μπορούσαν να εναρμονίσουν τις νέες τεχνολογίες με τα παλιά συστήματα. Το θέμα είναι να υπάρχει ένα καλό στρατηγική σχέδιο για την υιοθέτηση αυτών των τεχνολογιών. Δεν αρκεί να γίνονται σπασμωδικές κινήσεις, χρειάζεται ένα καλό ΙΤ πλάνο, το οποίο θα επιτρέψει στον εκάστοτε οργανισμό να εναρμονίσει τις διαδικασίες του και να εντάξει ομαλά τις νέες τεχνολογίες όπως το Cloud, στις εσωτερικές του λειτουργίες. Τέλος είναι πολύ σημαντικό να μη διστάζουν να ζητήσουν βοήθεια από εξωτερικούς εξειδικευμένους συνεργάτες, ενώ θα πρέπει να εκπαιδεύουν το προσωπικό τους, προκειμένου να εδραιώσουν μια νέα ψηφιακή κουλτούρα μέσα στην επιχείρηση. DIGITAL FINANCE

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021

Έφη Πρεσβεία Chief Technology & Operating Officer, Attica Bank Οι ανάγκες των τραπεζών δεν έχουν αλλάξει, απλώς έχουν αλλάξει οι τρόποι με τους οποίους θα πρέπει να τις ικανοποιήσουν. Πάντα οι τράπεζες είχαν τρεις κύριους άξονες που έπρεπε να προσέξουν. Την ικανοποίηση των πελατών τους, την εναρμόνιση με τα κανονιστικά πλαίσια και τον περιορισμό του κόστους τους. Όλα αυτά, πλέον γίνονται υπό το πρίσμα των νέων τεχνολογιών, οι οποίες ήρθαν για να βοηθήσουν την συνεχώς αυξανόμενη απαίτηση των πελατών για ψηφιακές υπηρεσίες και προϊόντα, αλλά και την συμμόρφωση με τους κανονισμούς. Οι νέες τεχνολογίες πλέον είναι απαραίτητο εργαλείο, καθώς γλιτώνουν χρόνο και κόστος για τις τράπεζες. Η τεχνητή νοημοσύνη, τα data analytics και οι KYC τεχνολογίες παρέχουν στους χρηματοικονομικούς οργανισμούς πολύτιμη στήριξη, καθώς όχι μόνο αυτοματοποιούν τις διαδικασίες, αλλά βοηθούν και στην βελτίωση των υπηρεσιών. Παράλληλα, είναι πολύ σημαντικό το θέμα της κυβερνοασφάλειας, καθώς λόγω της πανδημίας, τα δίκτυα έχουν αποκεντρωθεί, αφού υπάρχει το λεγόμενο work from home, και έτσι οι απειλές δεν εστιάζονται τόσο πολύ στο κεντρικό δίκτυο ενός οργανισμού αλλά στα home networks. Οι τεχνολογίες που καλύπτουν το σοβαρό θέμα του cybersecurity έχουν εξελιχθεί και οι τραπεζικοί οργανισμοί θα πρέπει να τις υιοθετήσουν για να αποφύγουν ενδεχόμενες επιθέσεις που θα κοστίσουν τόσο σε επίπεδο πελατών όσο και σε οικονομικό επίπεδο.

Kostas Tovil Senior Vice President, TBI Bank

Παναγιώτης Διβριώτης Chief Retail Officer, Attica Bank

Marian Ignat Executive Director – Head of Retail Distribution, BCR

Υπάρχει μια ειδοποιός διαφορά ανάμεσα σε ένα ψηφιοποιημένο οργανισμό και έναν ψηφιακό οργανισμό. Και αυτή είναι η κουλτούρα που διέπει το καθένα, καθώς και το mindset με το οποίο βλέπει κανείς την τεχνολογία. Για μια αμιγώς ψηφιακή τράπεζα, η τεχνολογία είναι το μέσο με το οποίο ο πελάτης θα έχει την καλύτερη δυνατή εμπειρία με την τράπεζα του, και ο βοηθός για να δημιουργήσει υπηρεσίες και προϊόντα που θα είναι ανταγωνιστικά και χρήσιμα για τον πελάτη. Στην ουσία, μια ψηφιακή τράπεζα δεν έχει θέμα να μειώσει τα κέρδη της προκειμένου να κρατήσει ευχαριστημένους τους πελάτες, μιας και γι’ αυτήν παίζει καθοριστικό ρόλο το customer engagement. Από την άλλη, επειδή ο στόχος δεν είναι απαραίτητα να εισπράξει όσο το δυνατόν περισσότερα, προσφέρει διευκολύνσεις σε σχέση με την αποπληρωμή των υπηρεσιών της, ενώ χρησιμοποιεί την τεχνολογία για να κάνει πολύ πιο αποτελεσματική την επικοινωνία μεταξύ της τράπεζας και του πελάτη. Υπάρχουν πολλές fintech εταιρείες οι οποίες μπορούν να βοηθήσουν μια τράπεζα να προχωρήσει στις απαραίτητες διαδικασίες ψηφιοποίησης, και να αξιοποιήσει εκείνες τις τεχνολογίες που θα της επιτρέψουν να βελτιώσει τις υπηρεσίες της αλλά και τις εσωτερικές της διαδικασίες. Απλώς θα πρέπει να αλλάξει το βλέμμα της και να γίνει πιο δεκτική σε κάθε νέο που έρχεται να βοηθήσει τον χρηματοοικονομικό τομέα.

Η φύση των τραπεζικών υποκαταστημάτων παραμένει η ίδια εδώ και πάρα πολλές δεκαετίες. Ωστόσο, με την πανδημία του κορωνοϊού καθώς και από πολλούς άλλους παράγοντες, όπως ο ψηφιακός μετασχηματισμός, θα δούμε σαρωτικές αλλαγές στο μέλλον σε ό,τι αφορά τα υποκαταστήματα. Δεν χωρά αμφιβολία πως όλες οι συναλλαγές που αφορούν σε χρήμα πλέον θα γίνονται μέσω κινητών ή άλλων συσκευών ψηφιακά. Ο ρόλος των υποκαταστημάτων δε θα αφορά πια την πρόσωπο με πρόσωπο συναλλαγή, αλλά θα έχει έναν συμβουλευτικό ρόλο προς τους πελάτες. Θα δούμε ότι τα ταμεία θα εκλείψουν και αναγκαστικά τα υποκαταστήματα θα μετατραπούν σε συμβουλευτικά κέντρα, εκεί όπου ο πελάτης θα μπορεί να συνομιλεί με τον εκπρόσωπο της τράπεζας, προκειμένου να λάβει πληροφορίες και συμβουλές για τα προϊόντα και τις υπηρεσίες τις οποίες χρησιμοποιεί από την τράπεζα. Έτσι λοιπόν, οι υπάλληλοι της τράπεζας θα μετατραπούν σε brand ambassadors. Υπάρχουν πολλά να γίνουν σχετικά με αυτό, ωστόσο δεν υπάρχει άλλη επιλογή από το να μετατραπεί το υποκατάστημα σε μια τέτοια νέα μορφή συμβουλευτικού κέντρου. Εκτός αυτού, τα υποκαταστήματα αναμένεται να χρησιμοποιούνται και για άλλους σκοπούς, όπως την παροχή meeting rooms, σε περίπτωση που εταιρικοί πελάτες θέλουν να συζητήσουν κάποιο ζήτημα με την τράπεζα τους ή επιθυμούν να χρησιμοποιησουν κάποια καινούρια υπηρεσία και ζητούν ενημέρωση για τις λεπτομέρειες και τις υποχρεώσεις τους.

Η πανδημία άλλαξε τελείως τον τρόπο που δουλεύουμε, καθώς έπρεπε να εργαστούμε όλοι από το σπίτι μας. Αυτό σήμαινε πως θα έπρεπε να ανασχεδιάσουμε όλη μας τη στρατηγική και την τεχνολογική μας υποδομή, προκειμένου να ανταποκριθούμε στις ανάγκες μιας έκτακτης κατάστασης. Ωστόσο, γρήγορα καταλάβαμε πως αυτός ο μετασχηματισμός δε θα πρέπει να σχεδιαστεί για να ικανοποίηση κάτι έκτακτο, αντίθετα θα πρέπει να έχει μια μακροπρόθεσμη στρατηγική, καθώς όχι μόνο οι εργασιακές συνθήκες άλλαξαν, αλλά άλλαξε και ο τρόπος με τον οποίον συμπεριφέρονται οι πελάτες μας. Πλέον, η ζήτηση για μια πιο ψηφιοποιημένη τράπεζα έχει αυξηθεί δραματικά, και όλοι έχουμε εξοικειωθεί περισσότερο με την ψηφιακή πραγματικότητα. Ο κόσμος συνειδητοποίησε την ευκολία και την ταχύτητα με την οποία μπορούν να διεκπεραιώσουν τις υποχρεώσεις τους ψηφιακά, αλλά και να επωφεληθούν από τα ψηφιακά προϊόντα, καθώς γλιτώνουν χρόνο και χρήμα. Με αυτό στο μυαλό, ξεκινήσαμε έναν ψηφιακό μετασχηματισμό, προσπαθώντας να αξιοποιήσουμε όλες τις διαθέσιμες τεχνολογίες που θα μπορούσαν να μας βοηθήσουν για να πετύχουμε μια ομαλή μετάβαση προς μια ένα νέο ψηφιακό περιβάλλον. Πρέπει κανείς να λάβει υπόψη του ότι η χρήση των τεχνολογιών δεν μπορεί να γίνεται μόνο και μόνο για να λέμε ότι τις χρησιμοποιούμε. Πρέπει να έχουν ένα σκοπό, που δεν είναι άλλος από την εξυπηρέτηση τόσο το ίδιου του τραπεζικού οργανισμού όσο και του πελάτη. Και αυτό χρειάζεται προσεκτικό χειρισμό .

DIGITAL FINANCE

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021

BANKTECH CONFERENCE

Andrzej Pyka Chief Retail Transformation Officer, Santander Bank Polska Το open banking είναι μια τάση η οποία φαίνεται ότι λειτουργεί και εξυπηρετεί τόσο τις τράπεζες όσο και πολλές επιχειρήσεις. Χρειάζεται ακόμα πολύς δρόμος και δουλειά προκειμένου να δείξει τις δυνατότητές του, ωστόσο βρίσκεται σε μια κατεύθυνση που ίσως για πολλούς λειτουργεί θετικά. Είναι ένα ενδιαφέρον εγχείρημα το οποίο μετρά μόλις λίγα χρόνια ζωής, και φυσικά οι περισσότερες τράπεζες προσπαθούν να το ενσωματώσουν, προκειμένου να παρέχουν καλύτερες υπηρεσίες. Είναι μια καλή ιδέα, που ίσως έχει υπερτιμηθεί από την αγορά. Ωστόσο, το concept του open banking βοηθά περισσότερο και κατά κύριο λόγο τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, να έχουν μια καλύτερη οικονομική εικόνα των πελατών τους, αλλά και συνεχή επικοινωνία με την τράπεζα τους. Έχουν σε μια εφαρμογή όλα όσα χρειάζονται για να τρέξουν την επιχείρησή τους. Επιπλέον, είναι βολικό για έναν πελάτη να έχει το λεγόμενο home ecosystem, να χρησιμοποιεί δηλαδή μια ενιαία πλατφόρμα για τις οικονομικές του ανάγκες. Αλλά το πιο σημαντικό εργαλείο του είναι η χρηματοδότηση του e-commerce. Αυτό είναι μια πτυχή του open banking που εξερευνάται κυρίως από τις fintech εταιρείες και λιγότερο από τις τράπεζες, αλλά ίσως είναι η πιο χρήσιμη χρήση του open banking γιατί διευκολύνει πολύ τις συναλλαγές στο e-commerce.

Viktor Stoyanov Head of Remote Services and Digital Channels at UniCreditBulbank Το μέλλον της τραπεζικής βρίσκεται στις εφαρμογές των κινητών συσκευών, ξεκάθαρα. Οι περισσότεροι πελάτες πια έχουν εξοικειωθεί με τα mobile apps, εκτελώντας τις συναλλαγές τους καθημερινά μέσω κινητού. Γι’ αυτό οι τράπεζες θα πρέπει να επικεντρωθούν στο να διαθέσουν μια εφαρμογή που να είναι εύχρηστη και λειτουργική για το χρήστη, που θα βελτιώσει την εμπειρία του με τις ηλεκτρονικές συναλλαγές. Ένα mobile app το οποίο λειτουργεί χωρίς προβλήματα θα πρέπει να είναι η πρώτη προτεραιότητα του ψηφιακού τομέα μιας τράπεζας, ο οποίος δε μπορεί να παρέχει μόνο τις βασικές υπηρεσίες συναλλαγών. Φτάνουμε σιγά σιγά στην εποχή, όπου μια τραπεζική εφαρμογή θα πρέπει να παρέχει όλες εκείνες τις υπηρεσίες που ο πελάτης βρίσκει στα υποκαταστήματα. Θα πρέπει να μπορεί να εκδίδει δάνειο με ένα κλικ, για παράδειγμα, ή να παρακολουθεί τα χαρτοφυλάκια των επενδύσεων του και να μπορεί να ενεργεί πάνω σε αυτά. Όσο η τεχνολογία εξελίσσεται, και όσο η ψηφιακός αλφαβητισμός αυξάνεται, τα mobile apps θα εξελιχθούν ακόμα περισσότερο, προσφέροντας μη τραπεζικές υπηρεσίες. Μπορεί να ακούγεται σενάριο επιστημονικής φαντασίας, αλλά δε βρισκόμαστε πολύ μακριά από το να προσφέρει μια τραπεζική εφαρμογή δυνατότητες E-shop, αφού ο χρήστης θα μπορεί να κάνει τις αγορές του όντας συνδεδεμένος με τον τραπεζικό του λογαριασμό, χωρίς να χάνει χρόνο να συμπληρώνει τα στοιχεία σε μια φόρμα. DIGITAL FINANCE

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021

Petr Baron CEO, TBI Bank Έχει αλλάξει ριζικά η σχέση του κόσμου με την τράπεζα του. Είναι γεγονός πως πλέον ο πελάτης που επισκέπτεται ένα κατάστημα δεν περιμένει ούτε να κάνει κάποια κατάθεση, ούτε κάποια άλλη συναλλαγή, αλλά κυρίως για να διευθετήσει θέματα τα οποία δεν μπορεί να επιλύσει είτε τηλεφωνικά είτε μέσω το e-banking και του mobile banking. Η εμπειρία έχει δείξει πως αυτή η τάση ξεκίνησε πολύ πριν την πανδημία του κορωνοϊού, ωστόσο από εκεί και μετά παρατηρήθηκε μια «έκρηξη» του φαινομένου, αφού τα lockdowns και ο φόβος της πανδημίας απέτρεψε πολλούς από το να επισκέπτονται κλειστούς χώρους. Είναι φυσικό και επόμενο, λοιπόν, τα υποκαταστήματα των τραπεζών να μετασχηματίζονται και αυτά. Το πιο βιώσιμο μοντέλο είναι λειτουργίας για τους οργανισμούς είναι το phygital μοντέλο, το οποίο παρέχει ψηφιακά όλες τις υπηρεσίες και τα προϊόντα και χρησιμοποιεί τα υποκαταστήματα για έναν τελείως διαφορετικό ρόλο από αυτόν που έπαιζαν μέχρι τώρα. Έναν ρόλο που έχει κυρίως υποστηρικτικό χαρακτήρα και ενισχύει το customer service, παρεμβαίνοντας εκεί που η ψηφιακή πραγματικότητα δείχνει να «τελματώνει». Με άλλα λόγια, ψηφιοποίηση και υποκατάστημα γίνονται δυο συγκοινωνούντα και αλληλοσυμπληρούμενα στοιχεία της τράπεζας, που «κουμπώνουν» προκειμένου να παρέχουν τη βέλτιστη τραπεζική εμπειρία. Με αυτό το σχεδιασμό θα πρέπει να προχωρήσουν οι τράπεζες.

Alexander Boyko Deputy CEO, Altbank Αυτό που οι τράπεζες πρέπει να λάβουν υπόψη τους είναι ότι οι πελάτες δεν νοιάζονται τόσο για τις διαδικασίες που πρέπει να γίνουν προκειμένου να εξυπηρετήσουν τις ανάγκες τους αλλά να γίνει η δουλειά τους αποτελεσματικά και χωρίς πολύ κόπο. Με άλλα λόγια, οι διαδικασίες πρέπει να είναι απλές και να υπηρετούν το σκοπό για τον οποίο έχει επιλέξει ένας πελάτης την τράπεζα του. Αυτό σημαίνει ότι οι διαθέσιμες τεχνολογίες, όπως το open banking αλλά και πλήθος άλλων νεών τεχνολογιών, θα πρέπει να χρησιμοποιούνται με τέτοιο τρόπο έτσι ώστε να συντελούν στην δημιουργία ενός τελικού προϊόντος που θα είναι χρήσιμο για τον πελάτη. Δεν πρέπει να ξεχνάμε, πως οι τεχνολογίες δεν είναι εργαλεία για να διευκολύνουν μόνο τη δική μας επιχειρήση ή οργανισμό αλλά κυρίως και πρωτίστως για να μπορούμε να φέρουμε ένα διαφορετικό αποτελεσμα στον πελάτη. Ένα αποτέλεσμα το οποίο θα τον διευκολύνει στιις συναλλαγες του και θα αφήσει θετικό πρόσημο στην τραπεζική του εμπειρία. Είναι σημαντικό η τράπεζα να χτίσει ένα οικοσύστημα το οποίο να είναι διαθέσιμο και έτοιμο για χρήση, και να περιλαμβάνει όλα τα εκείνα τα προϊόντα και τις υπηρεσίες που ανταποκρίνονται στα ζητούμενα του κάθε πελάτη. Η εξατομίκευση του οικοσυστήματος δίνει μια προστιθέμενη αξία στην τράπεζα και ισχυροποιεί του δεσμούς του με την πελατειακή του βάση.

Michel Léger EVP Innovation, Ingenico Groupυ Πολλοί λένε ότι θέλουν να καινοτομήσουν, αλλά στην ουσία, δεν παρέχουν ούτε τα εργαλεία, ούτε τη χρηματοδότηση ούτε το χώρο για να αναπτυχθεί η καινοτομία στον οργανισμό τους. Αυτό είναι ένα πολύ κλασικό πρόβλημα των μεγάλων παραδοσιακών τραπεζικών οργανισμών, οι οποίοι πιστεύουν ότι αν φτιάξουν ένα mobile app θα έχουν κάνει τη μεγαλύτερη καινοτομία παγκοσμίως. Είναι απόλυτα λογικό, ωστόσο, όταν επί δεκαετίες χρησιμοποιείται μια συγκεκριμένη δομή και λειτουργία που πηγαίνει καλά, να υπάρχει ο φόβος της αλλαγής και του καινούριου. Αυτό που θα πρέπει να γίνει είναι να αλλάξει η κουλτούρα μέσα στις τράπεζες και να υιοθετηθεί ένα πολύ πιο ελεύθερο μοντέλο διακυβέρνησης σε σχέση με την καινοτομία. Οι fintech εταιρείες πετυχαίνουν – και μερικές από αυτές εισέρχονται δυναμικά στις τραπεζικές υπηρεσίες – γιατί δεν φοβούνται να πειραματιστούν, γιατί ξέρουν και πως η αποτυχία είναι μέσα στο πρόγραμμα. Οι τράπεζες που έχουν μια σταθερή δομή και λογική γενικώς την αποτυχία τη φοβούνται. Γι’ αυτό βλέπουμε πως μερικές εξ αυτών έχουν αντιληφθεί την αδυναμία τους και έχουν επιλέξει έναν τρίτο δρόμο, αυτό της συνεργασίας. Η συνεργασία με μια fintech startup μπορεί πραγματικά να φέρει το επιθυμητό αποτέλεσμα για μια τράπεζα, χωρίς να χρειαστεί σαρωτικές αλλαγές στον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί. DIGITAL FINANCE

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021

Radu Topliceanu Deputy CEO, Head of Retail Banking, BRD - Groupe Societe Generale Κάθε ψηφιακός μετασχηματισμός σε μία τράπεζα πρέπει να έχει ως επίκεντρο του την ικανοποίηση των αναγκών του πελάτη. Δεν μπορείς να κάνεις έναν μετασχηματισμό γιατί πρέπει να τον κάνεις, ή γιατί κάποιος άλλος σου λέει ότι πρέπει να χρησιμοποιήσεις την τελευταία τεχνολογία. Το σχέδιο του ψηφιακού μετασχηματισμού πρέπει να είναι κομμένο και ραμμένο στις ανάγκες των πελατών. Για παράδειγμα, δεν μπορεί μια τοπική τράπεζα να έχει τους ίδιους πελάτες με έναν διεθνή όμιλο. Έχουν διαφορετικό κοινό το οποίο έχει διαφορετικές ανάγκες. Φυσικά και η ψηφιοποίηση είναι καθολική αλλά οι υπηρεσίες που προσφέρεις θα πρέπει να ψηφιοποιηθούν με τέτοιο τρόπο έτσι ώστε να ταιριάζουν στο προφίλ των πελατών. Παράλληλα, θα πρέπει να γίνει εκπαίδευση του προσωπικού της τράπεζας, προκειμένου να εξοικειωθούν με την ψηφιακή πραγματικότητα, έτσι ώστε να μπορούν να βοηθήσουν τους πελάτες γρήγορα και αποτελεσματικά. Η ψηφιακή κουλτούρα πρέπει να γίνει αναπόσπαστο κομμάτι, και αυτό ξεκινά από πάνω προς το κάτω. Ξεκινά δηλαδή από τα ανώτατα στελέχη μια τράπεζας και φτάνει μέχρι και τον τελευταίο υπάλληλο. Το μόνο σίγουρο είναι πως ενω οι αλλαγές φαίνονται δυσθεώρητες, υπάρχουν τρόποι για να την ενσωματούσμε στη λειτουργία της τράπεζας μας.

S TA R T U P C O R N E R

Norbloc: Blockchain λύσεις για KYC προβλήματα H Eλληνο-σουηδική fintech startup Norblock λύνει το πρόβλημα τις χρονοβόρας και κοστοβόρας ψηφιακής ταυτοποίησης χρηστών και πελατών για τράπεζες και οργανισμούς, με την χρήση της τεχνολογίας blockchain. Του ΒΑΓΓΈΛΗ ΒΑΓΓΕΛΆΤΟΥ

ε όλο και περισσότερους χρήστες, εταιρείες και οργανισμούς να συναλλάσσονται μέσω της ψηφιακής τους υπόστασης, η διαδικασίες ψηφιακής ταυτοποίησης άρχισαν να παρουσιάζουν ανάγκες, προκλήσεις αλλά και ευκαιρίες για όποιον θα μπορούσε να δώσει μια πραγματικά έξυπνη λύση. Ο Aστυάναξ Κανακάκης, διευθύνων σύμβουλος και συνιδρυτής της Norbloc, έχοντας ήδη εργαστεί μεταξύ άλλων στην Boston Consulting Group, την Lehman Brothers και την συμβουλευτική εταιρεία McKinsey, είδε στην τεχνολογία blockchain την λύση στο πρόβλημα του χρόνου, του κόστους και της ασφάλειας της διαδικασίας ταυτοποίη-

σης στις συναλλαγές μέσω της ψηφιακής ταυτότητας, ανάμεσα σε χρήστες και οργανισμούς. Έτσι ξεκίνησε την Norbloc το 2016, στον παράδεισο της startup επιχειρηματικότητας, τη Σουηδία, στήνοντας στην Ελλάδα το Development Hub που ανέλαβε το R&D της εταιρείας. «Η ιδέα να επικεντρώσουμε το ενδιαφέρον μας στο τομέα της ταυτοποίησης προσώπων και εταιρειών (Know-Your-Customer ή KYC) ήρθε από τους ίδιους τους μελλοντικούς πελάτες μας!» εξηγεί ο Αστυάναξ Κανακάκης καθώς αναρωτιόμαστε για το πώς ακριβώς προκύπτει μια τέτοια ιδέα. Με την εταιρεία να κάνει ακόμα τα πρώτα της βήματα, προσέφεραν επιμορφωτικά σεμινάρια για την τεχνολογία blockchain DIGITAL FINANCE

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021

σε μεγάλες ευρωπαϊκές τράπεζες. Στα πλαίσια αυτών τις ρώτησαν ποια είναι τα μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν και πιστεύουν ότι θα μπορούσε να τους λύσει η τεχνολογία αυτή. Το KYC ήταν πάντα μέσα στις πρώτες απαντήσεις. Και αυτοί είχαν την ικανότητα να ακούσουν πραγματικά προσεκτικά τις ανάγκες της αγοράς. «Κοιτώντας με μεγαλύτερη προσοχή το χώρο είδαμε ότι υποφέρει από παθογένειες που οφείλονται στην αδυναμία διαμοιρασμού πληροφοριών, που έχουν νομική ισχύ, μέσα σε ένα αποκεντροποιημένο δίκτυο. Έτσι αποφασίσαμε να φτιάξουμε εμείς την υποδομή για ένα τέτοιο δίκτυο” όπως λέει χαρακτηριστικά.

Το «βάσανο» των «συστάσεων» σε ένα ψηφιακό κόσμο

Όπως μας περιγράφει, σε παγκόσμια κλίμακα, οι τράπεζες πρέπει βάση νόμου να επαληθεύουν την ταυτότητα των πελατών τους και να επικαιροποιούν τα στοιχεία τους, ανά τακτά χρονικά διαστήματα. Αν κάποιος είναι πελάτης σε τρεις τράπεζες, πρέπει να κάνει την ίδια διαδικασία ταυτοποίησης σε κάθε μια από αυτές. Αυτή η διαδικασία για εταιρικούς πελάτες μπορεί να πάρει έως και εβδομάδες. Σε διάστημα 5 ετών, μια εταιρεία μπορεί να σπαταλήσει μέχρι και 15-20 εβδομάδες σε αυτή τη διαδικασία. «Με τις πλατφόρμες μας, συνδέουμε τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, αλλά και κυβερνητικούς οργανισμούς και επιτρέπουμε σε ιδιώτες και επιχειρήσεις να δημιουργήσουν έναν ηλεκτρονικό φάκελο σε αυτό το οικοσύστημα, που μπορούν μετά να μοιραστούν με όποιον οργανισμό θέλουν. Οπότε τα στοιχεία τους πρέπει να τα δώσουν ή ανανεώσουν μία φορά, ανεξάρτητα από τον αριθμό των ιδρυμάτων με τα οποία συνεργάζονται. Ουσιαστικά μειώνουμε την όλη διαδικασία για τους πελάτες, αλλά και για τις τράπεζες κατά 60%. Επιπροσθέτως, δημιουργούμε μεγαλύτερη διαφάνεια και έλεγχο στους πελάτες των τραπεζών, για το ποιος έχει πρόσβαση στα δεδομένα τους, ακριβώς ότι πρεσβεύει η GDPR νομοθεσία». Έτσι η Norbloc ξεχώρισε και αυτή τη στιγμή είναι η μονή εταιρεία στον κόσμο που έχει καταφέρει να δημιουργήσει ένα τέτοιο δίκτυο KYC πληροφοριών σε μεγάλη κλίμακα και χρήση. Αυτή τη στιγμή η πλατφόρμα της χρησιμοποιείται από περισσοτέρους από 360,000 εταιρικούς πελάτες και 11 τράπεζες και κυβερνητικούς οργανισμούς. Ο οίκος αξιολόγησης Moody’s χαρακτήρισε τα δίκτυά της ως “άκρως θετικά για την σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού χώρου” σε μια έκθεση του αρχές του 2020. Βρίσκεται μάλιστα, όπως μας λέει ο Αστυάναξ Κανακάκης, σε προχωρημένες συζητήσεις με κεντρικές τράπεζες και οργανισμούς σε 4 χώρες για την περαιτέρω δημιουργία KYC δικτύων. Παρόλα αυτά ο ίδιος αναγνωρίζει ότι αυτή η πορεία αυτή, παρότι εντυπωσιακή, είχε τις προκλήσεις της. «Η τεχνολογία που χρησιμοποιούμε είναι άκρως πρωτοποριακή. Επιτρέπει τεράστια οφέλη και καινούργια επιχειρηματικά μοντέλα.

Όσο θετικά και αν ακούγονται αυτά όμως, όταν οι πελάτες σου είναι μεγάλα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, τα οποία είναι από την φύση τους συντηρητικά, απαιτούνται πολλαπλές συναντήσεις και συζητήσεις πριν οποιαδήποτε υλοποίηση». Ακόμα όπως μας εξηγεί, καθώς δημιουργούν δίκτυα, απαιτείται και ένας συντονισμός όλων των οργανισμών που συμμετέχουν, που πολλές φορές είναι και μεταξύ τους ανταγωνιστές. «Τα δύο αυτά χαρακτηριστικά του χώρου μας απαιτούν επίπονη προσπάθεια αλλά και υπομονή, που μόνο μεγάλες εταιρείες κατέχουν».

Η ανάγκη για ασφάλεια και το «κακόφημο» blockchain

Από την ίδρυσή της μέχρι σήμερα, η Νorbloc έχει συνολικές χρηματοδοτήσεις ύψους 3,9 εκατ. δολαρίων από τη Marathon VC και τη Venture Friends και μπήκε στη λίστα RegTech100 με τις 100 πιο καινοτόμες regtech startups παγκοσμίως. Πρόσφατα άνοιξαν το παράρτημα τους στο Ντουμπάι όπου συμμετέχουν εθνικό σύστημα για την ανταλλαγή επαληθευμένων δεδομένων KYC των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων. H Norbloc θεωρείται αυτή τη στιγμή πρωτοπόρα στον χώρο της σε παγκόσμιο επίπεδο, έχει υλοποιήσει ή συμβουλεύσει σε πιλοτικά προγράμματα στον χώρο, πάνω από 10 χώρες και συνεργάζεται με μερικές από τις μεγαλύτερες εταιρείες στο τομέα τραπεζικής τεχνολογίας παγκοσμιώς. Ανάμεσα στα σχέδια και project τους για το μέλλον είναι η δημιουργία δικτύων για προσωπικά και εταιρικά δεδομένα μεταξύ τράπεζων και κυβερνήσεων σε τουλάχιστον τρεις χώρες τα επόμενα δύο χρόνια.«Ευελπιστούμε και προσπαθούμε να διατηρήσουμε αυτή τη θέση» σχολιάζει ο Αστυάναξ Κανακάκης πριν η συζήτηση περάσει στην επίδραση της τεχνολογίας blockchain στον χρηματοπιστωτικό τομέα. Όπως εξηγεί, η τεχνολογία blockchain μπορεί να είναι σε μεγάλο βαθμό συνδεδεμένη με τα κρυπτονομίσματα για μεγάλο μέρος του κόσμου, όμως οι χρήσεις της είναι πολλαπλές. Στον χρηματοπιστωτικό τομέα, εκτός από τον τομέα του KYC, υπάρχουν εφαρμογές στους τομείς των πληρωμών, του trade finance κτλ. Ήδη πολλές τράπεζες χρησιμοποιούν την τεχνολογία, ιδιαίτερα για εσωτερική χρήση για σύνδεση των θυγατρικών τους ανά τον κόσμο. DIGITAL FINANCE

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021

Τα επόμενα πέντε χρόνια θα δούμε ραγδαία εξάπλωση της τεχνολογίας με μεγάλα οφέλη για τους χρήστες, αλλά χωρίς αναγκαστικά να “διαφημίζεται” η χρήση της. ΑΣΤΥΆΝΑΞ ΚΑΝΑΚΆΚΗΣ

Co-Founder Norbloc

«Τα επόμενα 5 χρόνια θα δούμε ραγδαία εξάπλωση της τεχνολογίας με μεγάλα οφέλη για τους χρήστες, αλλά χωρίς αναγκαστικά να “διαφημίζεται” η χρήση της. Και αυτό είναι ένα δείγμα της ωρίμανσής της» μας λέει. «Η μεγαλύτερη επίδραση της τεχνολογίας θα είναι στην δημιουργία αποκεντρωμένων επιχειρηματικών μοντέλων. Ήδη υπάρχει μεγάλη δυναμική σε αυτό τον τομέα, αλλά με την ωρίμανση των χρήσεων πιστεύω ότι θα περιοριστούν οι εφαρμογές σε αυτές που πραγματικά ωφελούνται από αποκεντροποίηση. Ταυτόχρονα, οι κυβερνήσεις και οι κεντρικές τράπεζες θα εκδώσουν τα δικά τους κρυπτονομίσματα, τα οποία ουσιαστικά θα είναι ψηφιακές εκδοχές των νομισμάτων που χρησιμοποιούμε σήμερα». Παρόλα αυτά από την εμπειρία του μας περιγράφει τη στάση του τραπεζικού και του ευρύτερου χρηματοπιστωτικού τομέα απέναντι σε τέτοιου είδους νέες τεχνολογίες να είναι τουλάχιστον συντηρητική και σε λίγες περιπτώσεις εχθρική. «Η τεχνολογία blockchain έχει συνδεθεί με κρυπτονομίσματα, που έχουν συνδεθεί με ξέπλυμα χρήματος. Είναι απλοϊκή αυτή η προσέγγιση. Ελπίζω όσο ωριμάζει η τεχνολογία να ωριμάζει και το κοινό της!".

EMERGING TECH

Τα real-time data αλλάζουν την οικονομία Ο Γιάννης Ριζόπουλος υποστηρίζει πως τα real-time data και οι νέες τεχνολογίες όπως η Τεχνητή Νοημοσύνη διαμορφώνουν τις αποφάσεις των αγορών και τις τάσεις στην οικονομική ζωή, ωστόσο η εξέλιξη αυτή δεν έρχεται χωρίς κινδύνους. Τoυ Γ Ι Α Ν Ν Η Ρ Ι Ζ Ο Π Ο ΥΛ Ο Υ

να από τα πολύ σημαντικά παράπλευρα κέρδη της -κατά τα άλλα οδυνηρής- περιπέτειας της ανθρωπότητας με την πανδημία που δυστυχώς συνεχίζεται, είναι χωρίς αμφιβολία η «απογείωση» της ψηφιακής επανάστασης, με τον επιχειρηματικό μετασχηματισμό οργανισμών και επιχειρήσεων να κυριαρχεί ως τάση και να κερδίζει καθημερινά ολοένα και περισσότερο έδαφος. Κι αφού όλα γίνονται πλέον δικτυακά, μπορούμε εύκολα να συλλέξουμε και τα ανάλογα δεδομένα -κάθε λογής και πάμφθηνοι πια αισθητήρες μπορούν να μετρήσουν και να διαβιβάσουν ό,τι μπορεί να βάλει ο νους του ανθρώπου, για τον ίδιο και για τον περίγυρό του, σε τοπικό ή υπερτοπικό, εθνικό ή διεθνές επίπεδο. Δεδομένα είχαμε και παλιότερα, βεβαίως, όμως αυτό που μετράει περισσότερο και κάνει τη διαφορά, είναι ότι σήμερα τα έχουμε σε πραγματικό χρόνο, καθώς η υπολογιστική ισχύς γίνεται ολοένα και πιο προσιτή και τα δίκτυα, ενσύρματα και ασύρματα, καλύπτουν τους πάντες και τα πάντα. Κάθε λεπτό διακινούνται τεράστιοι όγκοι δεδομένων και είναι διαθέσιμοι σε όποιον θέλει να τους αναλύσει, με τη βοήθεια ειδικών λογισμικών και όλου του περί την Τεχνητή Νοημοσύνη οικοσυστήματος λύσεων και εφαρμογών, για να καταλήξει σε συμπεράσματα και να λάβει αποφάσεις, εδώ και τώρα - είτε πρόκειται για την κυκλοφοριακή συμφόρηση σε έναν κόμβο, είτε για μια φυσική καταστροφή, είτε για αυξομειώσεις στις τιμές κάποιου αγαθού, είτε ακόμα και για

τη διαμόρφωση μιας δημόσιας πολιτικής. Μάλιστα, η χρήση ΑΙ στο άκρο, στο edge, στον ίδιο τον αισθητήρα, έχει αξιοποιηθεί τον τελευταίο καιρό με επιτυχία ως πρώτο «φίλτρο», ώστε να διαβιβάζονται κεντρικά μόνο τα χρήσιμα δεδομένα και να μην υπερφορτώνονται τα δίκτυα με άχρηστο περιεχόμενο. Πανεπιστημιακοί και ερευνητές φτάνουν στο σημείο να προβλέπουν ακόμα και την εξάλειψη του κλάδου της μακροοικονομίας, όσο θα βελτιώνονται οι τρόποι συλλογής και ανάλυσης δεδομένων από κυβερνήσεις, οργανισμούς και επιχειρήσεις, όσο θα μειώνονται τα λάθη που μπορεί να οδηγήσουν σε καταστροφικές αποφάσεις κι όσο οι πειραματισμοί των τελευταίων χρόνων θα δίνουν τη θέση τους σε στέρεες και αποδεδειγμένες στην πράξη μεθόδους επεξεργασίας, με τη βοήθεια της πανταχού παρούσας πλέον, Μηχανικής Μάθησης.

Η real-time λήψη αποφάσεων έχει ως αποτέλεσμα μεγαλύτερη συνέπεια και διαφάνεια κι ακόμα καλύτερη συμμόρφωση με τα κανονιστικά πλαίσια DIGITAL FINANCE

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021

Ειδικά στον χώρο της οικονομίας, όπου περισσότερο από άλλους κλάδους «ο χρόνος είναι χρήμα», η λήψη αποφάσεων σε πραγματικό χρόνο μπορεί -κατά τους ειδικούς- να έχει ως αποτέλεσμα μεγαλύτερη συνέπεια, περισσότερη διαφάνεια κι ακόμα καλύτερη συμμόρφωση με το εκάστοτε ισχύον κανονιστικό πλαίσιο. Εδώ, η θεωρία κάνει ένα βήμα πίσω και αφήνει την πράξη να ορίσει τους νέους κανόνες του παιχνιδιού, με τη συνεχή ροή δεδομένων να «προκαλεί» αναλύσεις και αποφάσεις. Οι ίδιοι ειδικοί, όμως, επισημαίνουν ταυτόχρονα τους κινδύνους που κρύβει η άμεση και άκριτη ανταπόκριση στην παραμικρή διακύμανση κάποιου μεγέθους, ειδικά αν αφήνουμε στις μηχανές την απόφαση της όποιας παρέμβασης. Και, βέβαια, είναι αλήθεια πως το σημερινό ψηφιακό χάσμα παίζει τον ρόλο του και σ’ αυτή την περίπτωση. Γιατί, άλλο όγκο στοιχείων συγκεντρώνει μια πολυεθνική εταιρία με εκατομμύρια πελάτες, όγκος ο οποίος διαφοροποιεί την ποσότητα και την ποιότητα των δεδομένων που θα λάβει και θα αναλύσει, κι άλλον μια μικρή τοπική αλυσίδα καταστημάτων - ακόμα κι αν έχει όλη τη θέληση και τη γνώση για να το κάνει, η δεύτερη πάντα θα υστερεί στην «πρώτη ύλη». Όμως, και μόνο το γεγονός ότι -της πανδημίας βοηθούσης, που επιτάχυνε τα πάντα- τα πολλά πλέον δεδομένα αναλύονται και αξιοποιούνται σε πραγματικό χρόνο, αντί να συνδιαμορφώνουν μήνες αργότερα κάποιους στατιστικούς δείκτες, είναι από μόνο του πολύ μεγάλο επίτευγμα.

5th

E A R LY B IRD -20%

presents

EΩΣ 13.12.2

021

InsurTech

Conference

25 •01 •2022

LIVE ON YOUR SCREEN

Customer-first Insurance-The Τech-led Growth leap Για 5η συνεχή χρονιά το Συνέδριο θα διερευνήσει και θα αποκαλύψει τις εξελισσόμενες ψηφιακές πρωτοβουλίες και την ενσωμάτωση της υψηλής τεχνολογίας που οδηγούν και αναδιαμορφώνουν καταλυτικά το Customer-first Insurance. Το Συνέδριο

Η Ασφαλιστική Βιομηχανία αντιμετωπίζει τεράστιες προκλήσεις στη νέα πραγματικότητα της κλιματικής αλλαγής, των περιβαλλοντικών διαταραχών και της επίδρασης του covid-19. Το Insurtech οικοσύστημα, από την άλλη πλευρά, στοχεύει να ενδυναμώσει τον στοχευμένο ψηφιακό μετασχηματισμό και τα νέα ψηφιακά επιχειρηματικά μοντέλα, ενισχύοντας την προσέλκυση πελατών με έμφαση και προτεραιότητα στις εξατομικευμένες ανάγκες τους. Διερευνούμε τεχνολογίες αιχμής για την προώθηση καινοτόμων «έξυπνων» προϊόντων, αυτοματοποίηση των κύκλων διεπαφών με την αγορά, βελτίωση στα κόστη, ενίσχυση του φάσματος των συναλλαγών, βελτιστοποίηση του underwriting και του claims management, καθώς και την ενίσχυση των ψηφιακών πωλήσεων και του after-sales automated support.

Σημεία Εστίασης

• Προσεγγίσεις που τοποθετούν στο επίκεντρο το Customer-first Insurance & Customer Experience • Νέο προφίλ των Ασφαλιστικών - Ψηφιακός μετασχηματισμός & διαφοροποίηση των λειτουργικών μοντέλων • Οι απαραίτητες συμμαχίες μεταξύ Insurtechs & Ασφαλιστικών στην αναζήτηση ευελιξίας και προσαρμοστικότητας • Ισχυρή Ανάπτυξη για το Insurance-asa-Service (IaaS). • Κλιματική & Περιβαλλοντική αλλαγή, Φυσικές καταστροφές, Πράσινη Ενέργεια • Ανάγκες για μία νέα γενιά Υπηρεσιών Υγείας

www.insurtechconference.gr ΣΥΜΜΕΤΟΧΕΣ: Χαρά Κατσαρού,Τ: 210 6617777 (εσ.233), M: 6951007127, e: xkatsarou@boussias.com ΧΟΡΗΓΙΕΣ: Λίζα Αντωνιάδη, T: 210 6617777 (εσωτ. 158), e: lantoniadi@boussias.com | Θάνος Θώµος, T: +30 210 6617777 (εσωτ. 322), e: tthomos@boussias.com ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ: Βίκυ Παυλάτου, T: 694 3627 371, e: pavlatou@boussias.com

Official Publication Proxima Nova Bold, Regular

Digital Finance T E C H N O L O G Y

I N N O V AT I O N

I N

OUTLINE

F I N A N C I A L

S E R V I C E S

009 | ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2021

ISSN: 2732-7361

Πρέπει να υπάρχει ενιαία στρατηγική για την κυβερνοασφάλεια ΝΙΚΗΤΑΣ ΚΛΑΔΑΚΗΣ NETBULL

Ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΤΟΖΑΚΙΔΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ ΔΙΑΜΕΣΟΛΑΒΗΣΗ

ΤΟ ISLAMIC FINANCE ΓΙΝΕΤΑΙ ΟΛΟ ΚΑΙ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΕΣ

ΤΟ ΠΑΡΟΝ ΚΑΙ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΟΥ ΨΗΦΙΑΚΟΥ ΕΥΡΩ