Σελφ Σέρβις Τεύχος 521 by BOUSSIAS

521

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2021

ISSN 1105 - 4972

ΑΓΟΡΑ Βαρύ το φινάλε του 2021

σελ. 18

«Ακτινογραφία» επιδόσεων του «Top 10» του κλάδου

σελ. 21

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ Σπύρος Πελτέκης, Smile Kiosk Την αξία του περιπτέρου τη δημιουργεί ο περιπτεράς σελ. 36 ΡΕΠΟΡΤΑΖ Φέτα Ανακατατάξεις στη «ναυαρχίδα» των ΠΟΠ

σελ. 46

ΠΡΟΪΟΝ Σοκολάτα Εξισορρόπηση πωλήσεων μετά τη μεγάλη άνοδο

σελ. 54

OIKONOMIA Περί οικονομικών δεικτών και αβεβαιοτήτων

σελ. 60

ΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΛΙΑΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ

Editorial

Το σύστημα νοσεί… ι προκλήσεις απαιτούν να συνεργαστούμε με συγκεκριμένο τρόπο και ενεργά. Η διεθνής κοινότητα το χρειάζεται για να διανοίξει δρόμους ειρήνης μέσω μιας πολυμέρειας που δε θα ασφυκτιά από υπερβολικές εθνικιστικές διεκδικήσεις. Η πολιτική το χρειάζεται για να θέσει τις κοινές ανάγκες πάνω από τα ιδιωτικά συμφέροντα. Μπορεί να φαντάζει ως μία ουτοπία, ως ένα ταξίδι δίχως ελπίδα σε μία ταραγμένη θάλασσα, ως μία μακρά και άπιαστη Oδύσσεια. Ωστόσο τούτο το ταξίδι σε μία θαλασσοταραχή, όπως διδάσκει το μεγάλο ομηρικό έπος, συχνά είναι ο μόνος τρόπος και η μόνη οδός». Αυτά τα λόγια ακούστηκαν στο Προεδρικό Μέγαρο από τον Πάπα Φραγκίσκο, κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στη χώρα μας.

οδηγεί τους πολίτες σε απογοήτευση και σε αμφισβήτηση της δύναμής τους να διεκδικήσουν ένα άλλο σύστημα, που θα μπορεί να εγγυηθεί πως οι θεσμοί ενός κράτους και οι εκπρόσωποί τους λειτουργούν με διαφάνεια και κοινωνική συνείδηση.

κάλυπτα υποτιμητικές της νοημοσύνης των πολιτών δημόσιες τοποθετήσεις πολιτικών και επιστημόνων, που καταρρίπτουν τον ισχυρισμό τους περί αντικειμενικότητας και ανεξαρτησίας, όλα αυτά και άλλα πολλά ενισχύουν την κρίση εμπιστοσύνης στους θεσμούς.

Σε περίοδο κρίσης οι αντιφάσεις κάθε συστήματος έρχονται με μεγαλύτερη ένταση στην επιφάνεια, καθώς κριτήριο αποδοχής της αξίας του εκ μέρους των πολιτών είναι η ικανότητά του να εγγυάται ότι κάθε δράση που επηρεάζει τη ζωή τους προάγει βασικά ζητούμενα του συνόλου της κοινωνίας και αντιμετωπίζει τις εκάστοτε προκλήσεις με την ορθολογική αξιοποίηση του παραγόμενου από τους πολίτες πλούτου, χωρίς να υποθηκεύει το μέλλον χάριν μεμονωμένων συμφερόντων.

Σε ένα κοινωνικό σύστημα που νοσεί, ούτε ο επιχειρηματικός κόσμος μπορεί να νιώθει καλά, ακόμη και όταν θεωρητικά ανήκει σε εκείνο το τμήμα του συστήματος που έχει μεγαλύτερη δυνατότητα επηρεασμού του σχεδιασμού του μέλλοντος και του τρόπου υλοποίησης των σχετικών αποφάσεων, από ό,τι ο κάθε απλός πολίτης.

Πόσοι περίμεναν να ακούσουν από έναν εκπρόσωπο εκκλησίας, αλλά και μιας πόλης-κράτους με βαριά κληρονομιά σε σκάνδαλα, οικονομικά και άλλα, τέτοιου περιεχομένου μηνύματα, που κηρύττουν την επιστροφή σε μια κοινωνία ισότητας, αδελφοσύνης και δικαιοσύνης; Σίγουρα ελάχιστοι…

Η αύξηση των επικοινωνιακών δηλώσεων σχετικά με δράσεις προστασίας του περιβάλλοντος, όταν την ίδια στιγμή αυξάνονται οι θεσμικές παρεμβάσεις στην κατεύθυνση της προώθησης μιας ανάπτυξης με βασικό κριτήριο την εμπορική εκμετάλλευση και το ιδιωτικό κέρδος, με ελάχιστη συμμετοχή των πολιτών στη λήψη των σχετικών αποφάσεων, η άρνηση ουσιαστικής ενίσχυσης του δημόσιου τομέα υγείας, σε συνδυασμό με την υλοποίηση σχεδίων ενίσχυσης του ιδιωτικού, στην εποχή της πανδημίας, που ήδη έχει στοιχίσει τη ζωή σε πάνω από 19.000 ανθρώπους τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές, η υποβάθμιση της παιδείας και του ρόλου της, τα προβλήματα στην απονομή δικαιοσύνης, εκπρόσωποι της οποίας μοιάζουν να έχουν δύο μέτρα και δύο σταθμά στη ζυγαριά τους, οι ατεκμηρίωτες, μεταβαλλόμενες ανάλογα με τις περιστάσεις και απρο-

«Ο

Το απρόσμενο της διατύπωσης ενός λόγου διαφορετικού από τον κατά κανόνα εκφραζόμενο εκ μέρους θρησκευτικών και κοσμικών ηγετών, ιδίως στο πλαίσιο μιας επίσκεψης σε ξένο κράτος, αποτελεί μια ακόμη επιβεβαίωση της μεγάλης κρίσης των θεσμών. Και αυτή η κρίση στη χώρα μας, και, για να μην πάμε πολύ μακριά, σε πολλές χώρες της Ευρώπης, οδηγεί, σκόπιμα ή μη, σε οργή, όπως επισημαίνουν όλο και συχνότερα αναλυτές της πολιτικής και κοινωνικής πραγματικότητας. Ακόμα χειρότερα,

4 | σελφ σέρβις | Δεκέμβριος 2021

Οι αντιθέσεις μεταξύ δηλωμένων στόχων και έργων δημιουργούν μια ακόμη εστία αμφισβήτησης, ιδίως όταν διαπιστώνεται πως τα έργα υλοποιούνται με την αξιοποίηση των κενών του συστήματος δημόσιου ελέγχου, αλλά και με εμπόδια σε όσους έχουν επιλέξει να λειτουργούν με συνέπεια και σεβασμό στις αρχές τους. Η αμφισβήτηση, όταν δεν υπάρχει η δυνατότητα ουσιαστικά ελεύθερης έκφρασής της και επίλυσης των προβλημάτων που αφορά, οξύνει την ένταση και υποδαυλίζει την οργή, έναν κακό σύμβουλο λήψης αποφάσεων σε όλα τα πεδία, μεταξύ αυτών και όσων αφορούν το μέλλον των επιχειρήσεων και την οικοδόμηση των ανέκαθεν επιθυμητών δεσμών τους με τους πελάτες, υψώνοντας την ίδια στιγμή άλλο ένα εμπόδιο στον δρόμο προς μια επωφελή για τη χώρα οικονομική ανάπτυξη. Ξένια Μαντζιώρη Διευθύντρια Σύνταξης

Περιεχόμενα

editorial

04 Το σύστημα νοσεί…

θεσμικά

08 Τα νέα της ελληνικής αγοράς

50 Ευρωπαϊκός Κανονισμός για τις ψηφιακές αγορές Εμπορική & τεχνολογική σύγκρουση ΕΕ - ΗΠΑ

διεθνή

βραβεία

επικαιρότητα

16 Τα διεθνή νέα

αγορά

18 Βαρύ το φινάλε του 2021 21 «Ακτινογραφία» επιδόσεων του «Top 10» του κλάδου 23 Έρχεται διάταξη απαγόρευσης του price signaling 24 Το σχέδιο της ΕΥΣ για τις e-πωλήσεις 26 Σε τριετή κύκλο ανάπτυξης προσβλέπει η ΑΒ Βασιλόπουλος 28 Συνεργαζόμενοι Παντοπώλες Στον αναπτυξιακό νόμο επένδυση της εταιρείας 30 Στα σκαριά και νέες εξαγορές από την ΟΚ!

θέμα

32 Λίγο πριν τους παγετώνες...

συνέντευξη

34 Παναγιώτης Καρανίκας, EDPS Η ψηφιακή εποχή δεν συγχωρεί καθυστερήσεις 36 Σπύρος Πελτέκης, Smile Kiosk Την αξία του περιπτέρου τη δημιουργεί ο περιπτεράς

52 Shopper Marketing Awards 2022 Στην κορυφή ΑΒ Βασιλόπουλος και Sales Promotion Center

προϊόν

54 Σοκολάτα Εξισορρόπηση πωλήσεων μετά τη μεγάλη άνοδο

τεχνολογία

58 Έλεγχος ασφάλειας και ποιότητας τροφίμων Πολύτιμα εργαλεία οι τεχνολογίες αιχμής

οικονομία

60 Περί οικονομικών δεικτών και αβεβαιοτήτων 62 Οικονομικοί δείκτες 64 Οι δείκτες της αγοράς από την IRI

επικοινωνία

40 12ο Συνέδριο ΙΕΛΚΑ Τα πεδία εξέλιξης σούπερ μάρκετ και FMCG στη σύγχρονη εποχή

70 Lidl Αλήθειες για το συσκευασμένο κρέας και ψάρι Coca-Cola Η αληθινή μαγεία των Χριστουγέννων 72 Fischer 62ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης Johnnie Walker Keep Walking Together Tour

ρεπορτάζ

συνέδριο

46 Φέτα Ανακατατάξεις στη «ναυαρχίδα» των ΠΟΠ

6 | σελφ σέρβις | Δεκέμβριος 2021

νέα προϊόντα

ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ ΣΥΝΤΑΞΗΣ ΞΕΝΙΑ ΜΑΝΤΖΙΩΡΗ xmantziori@boussias.com ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΚΤΗΣ ΝΙΚΟΛΑΣ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ npapadimitriou@boussias.com ΡΕΠΟΡΤΑΖ ΠΛΑΤΩΝΑΣ ΤΣΟΥΛΟΣ, ΚΩΣΤΑΣ ΣΤΟΦΟΡΟΣ, ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΟΥΡΑΤΙΔΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΠΕΣΤΙΜΑΛΤΖΟΓΛΟΥ ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΚΕΑ, kbousboukea@boussias.com ΓΡΑΦΙΣΤΙΚΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΧΡΥΣΑ ΔΑΝΙΗΛΙΔΟΥ IMAGEBANK Adobe Stock TMHMA ΠΩΛΗΣΕΩΝ & ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΦΑΡΑΟΣ dfarao@boussias.com ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ ΡΙΤΑ ΚΑΝΔΑΚΗ ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΑΣΙΩΤΗΣ, ΛΙΝΑ ΓΚΟΛΟΜΑΖΟΥ, ΑΛΕΞΗΣ ΣΟΥΛΙΩΤΗΣ ΕΚΤΥΠΩΣΗ PRESSIOUS ΑΡΒΑΝΙΤΙΔΗΣ ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΑ-ΕΝΘΕΣΗ-ΕΠΙΚΟΛΛΗΣΗ PRESSTIME ΚΩΔΙΚΟΣ ΤΑΧΥΔΡΟΜΕΙΟΥ 011243 http://www.selfservice.gr Find us on Facebook http://www.facebook.com/selfservice

ΕΚΔΟΤΗΣ ΜΙΧΑΛΗΣ Κ. ΜΠΟΥΣΙΑΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ ΠΕΡΙΟΔΙΚΩΝ ΕΚΔΟΣΕΩΝ ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΠΟΛΥΜΕΡΙΔΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΣΥΝΕΔΡΙΩΝ & ΒΡΑΒΕΙΩΝ ΝΙΚΟΛΑΣ ΚΟΝΔΑΚΗΣ CREATIVE DIRECTOR ΓΙΩΡΓΟΣ ΤΡΙΧΙΑΣ BOUSSIAS ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ Ε.Π.Ε. ΚΛΕΙΣΘΕΝΟΥΣ 338, Τ.Κ. 153 44 ΓΕΡΑΚΑΣ ΤΗΛ.: 210 661 7777, FAX: 210 661 7778 e-mail: info@boussias.com, http://www.boussias.com

Περιεχόμενα

Βαρύ το φινάλε του 2021

«Ακτινογραφία» επιδόσεων του «Top 10» του κλάδου

Λίγο πριν τους παγετώνες…

σελ. 18-20

σελ. 21-22

σελ. 32-33

Σπύρος Πελτέκης, Smile Kiosk

Σοκολάτα

Περί οικονομικών δεικτών και αβεβαιοτήτων

Το σαρωτικό κύμα των ανατιμήσεων, ο φόβος για τις ελλείψεις στα ράφια και το άπιαστο όνειρο για πωλήσεις αντίστοιχες των ανέλπιστα υψηλών πέρυσι –ελέω lockdown– θα δυσκολέψουν τις αλυσίδες σούπερ μάρκετ να κρατήσουν τη στάθμη των επιδόσεών τους σε ένα επίπεδο ανεκτό από άποψη συγκρίσεων με του περσινού Δεκεμβρίου…

Η αναγέννηση της μικρής λιανικής Εντυπωσιακές ανατροπές μεριδίων αγοράς, Η υποχώρηση του κλαδικού τζίρου τον μεγαλύτερη συγκέντρωση τζίρου στις υψηλές Νοέμβριο περίπου κατά 6,5%, σύμφωνα με την θέσεις, αλλά και πολλές εκπλήξεις στην πρώτη αξιολόγηση των στοιχείων πωλήσεων κερδοφορία επιφύλαξε το 2020 για το «Top από τους αναλυτές της IRI, δείχνει ότι η αγορά 10» των σούπερ μάρκετ, όπως προκύπτει από του κλάδου, παρά το σοκ της απότομης βύθισης τα στοιχεία του Πανοράματος των Ελληνικών μετά από πολύ καιρό, «κάθισε στα μαλακά». Σούπερ Μάρκετ 2021… Για την ώρα…

Εξισορρόπηση πωλήσεων μετά τη μεγάλη άνοδο Μια μικρή κάμψη των πωλήσεων, μετά την άρση των περιοριστικών μέτρων, φαίνεται ότι δεν εμπνέει ανησυχία για την εξέλιξη του τζίρου της κατηγορίας, την οποία ενισχύουν τώρα οι healthy και premium προτάσεις προϊόντων της βιομηχανίας και η ανταπόκριση των καταναλωτών. Είναι έτσι;

Η αισιοδοξία για είσοδο της οικονομίας σε τροχιά ανάπτυξης προκύπτει, μεταξύ άλλων, από τη μείωση της ανεργίας και την εξέλιξη των επενδύσεων, ιδίως μετά τις εξαγορές ελληνικών περιουσιακών στοιχείων από ξένους επενδυτές. Αλλά οι εστίες της αβεβαιότητας για την ανάπτυξη τσαλακώνουν τη γοητεία των οικονομικών δεικτών…

σελ. 36-38

σελ. 54-56

σελ. 60-61 Δεκέμβριος 2021 | σελφ σέρβις | 7

ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ

ΑΒ Βασιλόπουλος: Υποστηρίζει τις ΜΕΘ του «Ευαγγελισμού» Η ΑΒ Βασιλόπουλος δώρισε στο ΕΣΥ ιατρικό εξοπλισμό νέας γενιάς, αξίας μισού εκατ. ευρώ, ο οποίος ήδη βρίσκεται σε πλήρη λειτουργία στη νέα πτέρυγα του Νοσοκομείου «Ευαγγελισμός», καλύπτοντας ανάγκες για περισσότερες από τριάντα κλίνες ΜΕΘ του νοσοκομείου. Ειδικότερα, το «πακέτο» του εξοπλισμού περιλαμβάνει τριάντα monitors για ΜΕΘ, τρεις σχετικούς κεντρικούς σταθμούς διαχείρισης και παρακολούθησης, ένα ψηφιακό φορητό ακτινολογικό μηχάνημα, δύο φορητά συστήματα υπερηχοτομογραφίας, δέκα καρδιογράφους κ.ά.

Επεκτείνεται το Wolt Market σε Θεσσαλονίκη και Αττική

Metro: Με θέση κατά της έμφυλης βίας H Metro, στην οποία εργάζονται περισσότερες από 6.500 γυναίκες στο σύνολο των 11.300 υπαλλήλων της, στήριξε τη δράση ενημέρωσης κι ευαισθητοποίησης της Rich Passion Jewellery υπό τον τίτλο #REDress, παίρνοντας θέση κατά της κακοποίησης των γυναικών και των έμφυλων διακρίσεων. Με κυρίαρχο στοιχείο το κόκκινο χρώμα, που προσελκύει την προσοχή της κοινής γνώμης, περισσότεροι από εκατό άνθρωποι της εταιρείας φωτογραφήθηκαν και άφησαν το δικό τους αποτύπωμα, φορώντας το βραχιόλι που σχεδιάστηκε από τη Rich Passion Jewellery ειδικά γι’ αυτόν τον σκοπό. Μέρος των εσόδων της καμπάνιας, θα διατεθεί για τη στήριξη του Κέντρου Γυναικείων Μελετών και Ερευνών, «Διοτίμα».

Νέο OK! Anytime Markets στην Θεσσαλονίκη Ακόμα ένα κατάστημα OK! Anytime Markets ξεκίνησε πρόσφατα τη λειτουργία του στην Σταυρούπολη Θεσσαλονίκης επί των οδών Μακρυγιάννη και Φιλώτα 16. Πρόκειται για το δεύτερο κατάστημα της εταιρείας στην Θεσσαλονίκη και το πρώτο που εγκαινιάζεται μετά την πρόσφατη εξαγορά της Kosmothess, η οποία εντάσσεται στη στρατηγική ανάπτυξης του δικτύου της εκτός της Αττικής.

Μασούτης: Ενέργεια της mascard Μεταξύ 1ης και 19ης Δεκεμβρίου πραγματοποιήθηκε η εξαργύρωση των επιταγών της ειδικής ενέργειας των καταστημάτων Μασούτης, που διήρκεσε ως τις 27 Νοεμβρίου, στο πλαίσιο της οποίας με αγορές άνω των 60 ευρώ με τη mascard, οι πελάτες της αλυσίδας κέρδισαν την επιστροφή του 10% της αξίας των αγορών τους σε δωροεπιταγές για επόμενες αγορές τους. Η προσφορά ίσχυσε και για αγορές από το eshop.masoutis.gr. 8 | σελφ σέρβις | Δεκέμβριος 2021

Στη Θεσσαλονίκη επεκτείνεται πλέον η υπηρεσία Wolt Market, πρώτη φορά εκτός Αττικής και σε σύντομο χρονικό διάστημα από το επίσημο λανσάρισμά της το 2021. Παράλληλα, ένα νέο dark store στο Περιστέρι προστίθεται στο δίκτυό της, προκειμένου να καλύπτει τις ανάγκες των ανατολικών προαστίων της πρωτεύουσας. Οι online παραγγελίες ειδών σούπερ μάρκετ φτάνουν πλέον στην πόρτα του πελάτη της Wolt περίπου σε 20 λεπτά, επτά ημέρες την εβδομάδα, από τις 7:30 το πρωί ως τα μεσάνυχτα. Περισσότεροι από 2.500 κωδικοί προϊόντων, οι συλλογές των οποίων διαρκώς επεκτείνονται, βρίσκονται στα ψηφιακά ράφια του Wolt Market. Οι συναλλαγές γίνονται με κάρτα ή μετρητά, ενώ παρέχεται η δυνατότητα προγραμματισμού της παράδοσης σε ημέρα και ώρα που εξυπηρετεί τον πελάτη. Οι περιοχές που εξυπηρετούνται από το νέο dark store της εταιρείας στη Θεσσαλονίκη είναι οι Θέρμη, Καλαμαριά, Πυλαία, Χαριλάου, Άνω και Κάτω Τούμπα, Τριανδρία, Σαράντα Εκκλησιές, Άγιος Παύλος, Κέντρο, Συκιές και Ξυροκρίνη. Αντίστοιχα στην Αττική με το νέο dark store στο Περιστέρι αποκτούν κάλυψη οι περιοχές Νέας Φιλαδέλφειας, Κάτω Πατησίων, Κυψέλης, Σεπολίων, Ταύρου, Ρέντη, Νίκαιας, Κορυδαλλού, Αγίας Βαρβάρας, Χαϊδαρίου, Αιγάλεω, Ίλιου, Πετρούπολης, Περιστερίου και Αγίων Αναργύρων.

ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ

Συνεργασία Μέγα-My market για ένα «Καθαρό Αιγαίο» Με συνεργάτες τα My market και τον περιβαλλοντικό οργανισμό «Εναλεία», η Μέγα Προϊόντα Ατομικής Υγιεινής υλοποίησε στην Αστυπάλαια την περιβαλλοντική δράση συλλογής πλαστικών απορριμμάτων καθαρισμού της θάλασσας «Καθαρό Αιγαία», αφήνοντας μετρήσιμο περιβαλλοντικό αποτύπωμα 134.550 ευρώ. Το πλαστικό που συγκεντρώθηκε μεταφέρθηκε σε εγκαταστάσεις ανακύκλωσης, σε συνεργασία με πιστοποιημένους συνεργάτες της «Εναλεία», για να ενσωματωθεί στην κυκλική οικονομία. Το πρόγραμμα «Καθαρό Αιγαίο» εντάσσεται στο συνολικό πρόγραμμα της Μέγα «Act Green» που, περιλαμβάνοντας μετρήσιμους στόχους βιωσιμότητας, προάγει τον κοινωνικό και περιβαλλοντικό αντίκτυπο της εταιρείας.

Convert Group: Η Black Friday αύξησε τις online πωλήσεις Ανοδικά κινήθηκαν και τη φετινή Black Friday οι πωλήσεις των online φαρμακείων και σούπερ μάρκετ, καθώς αναπτύχθηκαν κατά 115% και 27% αντίστοιχα σε σύγκριση με τη μέση αξία τους τις τρεις προηγούμενες Παρασκευές του Νοεμβρίου, σύμφωνα με την Convert Group. Ωστόσο, o συνολικός online τζίρος της φετινής Black Friday στα εν λόγω κανάλια δεν υπερέβη τον αντίστοιχο της περσινής, οπότε τα φυσικά καταστήματα ήταν κλειστά λόγω lockdown. Σύμφωνα με τις αρχικές εκτιμήσεις της εταιρείας, οι πέντε κατηγορίες προϊόντων που πρωταγωνίστησαν στην ανάπτυξη τζίρου στα μεν online φαρμακεία ήταν οι ηλεκτρικές οδοντόβουρτσες (209%), οι κρέμες αντιγήρανσης (164%), τα προϊόντα περιποίησης ματιών (156%), τα προϊόντα καθαρισμού προσώπου (149%) και οι ανοιχτές πάνες (138%). Στα δε online σούπερ μάρκετ ήταν τα κόκκινα κρασιά (116%), τα ουίσκι (115%), η βότκα (99%), τα ροζέ κρασιά (91%), και τα λευκά κρασιά (82%). Στη σχετική ανακοίνωση αναφέρεται ότι ο online καταναλωτής προσθέτει περισσότερα προϊόντα στις αγορές του τη Black Friday, αφού η μέση παραγγελία στο online φαρμακείο ήταν 44,80 ευρώ και περιείχε 5,1 τεμάχια έναντι 43,10 ευρώ και 4,8 τεμαχίων τις τρεις προηγούμενες Παρασκευές, ενώ στο σούπερ μάρκετ είχε αξία 81,50 ευρώ και περιείχε 36,8 τεμάχια έναντι 75,50 ευρώ και 35,9 τεμαχίων αντίστοιχα. Η Convert Group εκτιμά ότι η αξία των οnline αγορών από σούπερ μάρκετ και φαρμακεία θα κυμανθεί το 2021 τα 500 εκατ. ευρώ.

Chep: Τεχνολογία track & trace στις παλέτες Η Chep, με τη συνεργασία της BXB Digital (αμφότερες είναι μέλη του ομίλου Brambles), ανέπτυξε ψηφιακές λύσεις βασισμένες στο Internet of Things, που επιδιώκουν να αυξήσουν την αποτελεσματικότητα των εφοδιαστικών αλυσίδων των πελατών της. Στο πλαίσιο αυτό, ένας αριθμός επαναχρησιμοποιήσιμων παλετών και containers της Chep σε όλη τη Νότια Ευρώπη έχουν εξοπλιστεί με συσκευές παρακολούθησης και ανίχνευσης, για τη βελτίωση της εποπτείας του εξοπλισμού και των μεταφερόμενων εμπορευμάτων. Έντεκα μεγάλοι λιανέμποροι και διανομείς της Ισπανίας, Γαλλίας, Ιταλίας και Πορτογαλίας συμμετείχαν στις σχετικές δοκιμές, συμβάλλοντας στην ανίχνευση των δυσκολιών και των αιτίων απώλειας στοιχείων του εξοπλισμού στις εφοδιαστικές τους αλυσίδες. Σύντομα αναμένεται να ξεκινήσουν δοκιμές και στην Ελλάδα.

Ελπιδοφόρο το μήνυμα της έκθεσης Startups in Greece 2021-2022

Με την υποστήριξη της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας Επενδύσεων, παρουσιάστηκε στις 7 Δεκεμβρίου η έκθεση Startups in Greece 2021-2022, από το Found.ation και το EIT Digital, σε συνεργασία με το Velocity.Partners. Σύμφωνα με την έκθεση, που παρουσιάζει αναλυτικά στοιχεία για το ελληνικό οικοσύστημα, τα επιτεύγματα των νεοφυών επιχειρήσεων στη χώρα και τις ευκαιρίες χρηματοδότησης, το 2021 αποτέλεσε χρονιά με νέα ρεκόρ στην αναπτυσσόμενη ελληνική startup σκηνή. Ενδεικτικά, ο συνολικός αριθμός των startups που χρηματοδοτήθηκαν το 2021 είναι μεγαλύτερος των εβδομήντα, ήτοι 30% περισσότερες σε σχέση με πέρυσι, ενώ οι συνολικές επενδύσεις που εξασφαλίστηκαν σχετικά υπερβαίνουν τα 500 εκατ. ευρώ. Σημειωτέον ότι οι δέκα κορυφαίες ελληνικές νεοφυείς επιχειρήσεις φέτος συγκέντρωσαν συνολικά 397 εκατ. ευρώ, ποσό υπερδιπλάσιο σε σχέση με αυτό 2020. Επίσης, το 2021 σημειώθηκαν και κάποια exits, τρία από τα οποία μπήκαν απευθείας στη λίστα των δέκα κορυφαίων όλων των εποχών, σε όρους αξίας. Εξετάζοντας τα ποσά που οι εταιρείες ζητούν από τα funds, παρατηρείται αξιοσημείωτη αύξηση στην περιοχή των 100.000-200.000 ευρώ, όπως και των 400.000-500.000 ευρώ, πράγμα που σηματοδοτεί τη δημιουργία ενός νέου κύματος νεοφυών επιχειρήσεων το 2022. Οι τρεις κορυφαίοι τομείς στους οποίους δραστηριοποιούνται, παραμένουν οι Life Sciences, Retail και AgriTech, με τις startups των Maritime Tech και Deep Tech να συνεχίζουν να βρίσκονται σε ανοδική πορεία. Η συμμετοχή μη Ελλήνων επενδυτών σε επενδυτικούς γύρους ελληνικών εταιρειών, επισημαίνεται στην έκθεση, ανεβαίνει στο εντυπωσιακό 84,9%, επικυρώνοντας την ανάπτυξη του τοπικού οικοσυστήματος. Δεκέμβριος 2021 | σελφ σέρβις | 9

ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ

General Mills: Τα ευρωπαϊκά προϊόντα ζύμης στην Cérélia Η General Mills ανακοίνωσε στρατηγική συμφωνία πώλησης των ευρωπαϊκών προϊόντων ζύμης στη Cérélia. Η συμφωνία περιλαμβάνει τα επώνυμα και ιδιωτικής ετικέτας προϊόντα ζύμης σε Γερμανία, Ηνωμένο Βασίλειο και Ιρλανδία, περιλαμβανομένων των brands Knack & Back και Jus-Rol. Η συμφωνία αναμένεται ότι θα ολοκληρωθεί έως τα τέλη του 2022. Διεθνώς η General Mills προωθεί τον επανασχεδιασμό του χαρτοφυλακίου της, με σκοπό τη βιώσιμη και κερδοφόρο ανάπτυξη

Μέλισσα Κίκιζας: Εξολοκλήρου στα χέρια της η Terra Creta Η Μέλισσα Κίκιζας εξαγόρασε το 100% του μετοχικού κεφαλαίου της εταιρείας Terra Creta, η οποία δραστηριοποιείται στον κλάδο της παραγωγής έξτρα παρθένου ελαιόλαδου, με έδρα το Κολυμβάρι Χανίων. Αξίζει να σημειωθεί ότι το Εξαιρετικό Παρθένο Ελαιόλαδο Terra Creta Grand Cru ποικιλίας Κορονέικη, κατατάχθηκε το 2020 μεταξύ των δέκα καλύτερων ελαιολάδων παγκοσμίως και ως το υπ’ αριθμόν ένα περισσότερο βραβευμένο ελληνικό ελαιόλαδο στον κόσμο. Η Terra Creta έχει ετήσιο τζίρο ο οποίος ανέρχεται σε 19 εκατ. ευρώ. Το 95% της παραγωγής της επιχείρησης εξάγεται σε τριάντα χώρες.

Τα νέα της πρωτοβουλίας Ελλα-Δικά Μας Στις 20 Νοεμβρίου δώδεκα μέλη της πρωτοβουλίας Ελλα-Δικά Μας συμμετείχαν στην Ημέρα Καριέρας του ΟΑΕΔ στην Αθήνα, στο πλαίσιο της οποίας περισσότεροι από 2.000 υποψήφιοι εργαζόμενοι όλων των ηλικιών εκδήλωσαν το ενδιαφέρον τους για τις ανοικτές θέσεις εργασίας, που είχε ανακοινώσει ο ΟΑΕΔ κατόπιν συνεννόησης με επιχειρήσεις της εγχώριας αγοράς. Μεταξύ των τελευταίων, εκ μέρους της πρωτοβουλίας συμμετείχαν οι εταιρείες Agrino, Χήτος-Ζαγόρι, Ζυμαρικά Ήλιος, Ευβοϊκή Ζύμη, Skag, Μανδρέκας, Μύλοι Δάκου, Μύλοι Θράκης, Μέλι Αττική, Οικογένεια Στεργίου, Sabo, Septona και ο φορέας πιστοποίησής τους Eurocert. Εξάλλου, με την ευκαιρία της συμπλήρωσης πενήντα χρόνων από την ίδρυση των σούπερ μάρκετ Γαλαξίας, μεταξύ 17 και 30 Νοεμβρίου πραγματοποιήθηκε συνέργεια της πρωτοβουλίας με την αλυσίδα, στο πλαίσιο της οποίας αναδείχθηκε στα 166 καταστήματα του δικτύου το σήμα «Ελλα-Δικά Μας», υποστηριζόμενο από το φυλλάδιο προσφορών Γαλαξίας, ειδική σηματοδότηση στα ράφια και ζωντανή προώθηση. Στη δράση συμμετείχαν 17 εταιρείες-μέλη της πρωτοβουλίας, οι Agrino, Έψα, Χήτος-Ζαγόρι, Καλαμάτα Παπαδημητρίου, Ζυμαρικά Ήλιος, Νήσος, Ευβοϊκή Ζύμη, Κύκνος, Βιολάντα, Endless-Ευρωχαρτική, Aβγά Βλαχάκη, Χρυσά Αυγά, Ούζο Πλωμαρίου, Χιών, Φάρμα Κουκάκη, Septona και Ιωνική Σφολιάτα.

10 | σελφ σέρβις | Δεκέμβριος 2021

Στην Λουξ το 42,34% των μετοχών της Δίρφυς Η εταιρεία Εμφιάλωσης Νερού Δίρφυς ΑΕ, μετά και την ολοκλήρωση της σχετικής διαδικασίας πλειστηριασμού, γνωστοποίησε την αγορά του 42,34% των μετοχών της από την Λουξ-Μαρλαφέκας ΑΒΕΕ αντί 1,2 εκατ. ευρώ.

Στρατηγική συνεργασία Χήτος-Danone Waters, αποχώρηση στελέχους Η Χήτος ΑΒΕΕ ανακοίνωσε τη συνεργασία της με τη γαλλική Danone Waters, με αντικείμενο την αποκλειστική διανομή, εμπορία, merchandising και μάρκετινγκ των προϊόντων Evian και Ferrarelle στην Ελλάδα από την 1η Ιανουαρίου του 2022. Η προσθήκη των δύο προϊόντων στο χαρτοφυλάκιό της ενισχύει ιδιαίτερα τη θέση της στην εγχώρια premium αγορά ho.re.ca. Για πρώτη φορά λανσάρονται στην ελληνική αγορά το ανθρακούχο νερό Evian σε γυάλινη φιάλη 750ml και το φυσικό αεριούχο νερό Ferrarelle 750ml. Η γκάμα των προϊόντων περιλαμβάνει επίσης τους ταχυκίνητους κωδικούς Evian, σε PET και rPET φιάλες για τη ζεστή αγορά. Στις αρχές Δεκεμβρίου, ανακοινώθηκε και η αποχώρηση του κ. Γιώργου Λιάρου, από την εταιρεία, μετά από σχεδόν τέσσερα χρόνια ως PR & Marketing Coordinator, κατά τη διάρκεια των οποίων συνέβαλε σημαντικά στην αναδιάρθρωση του τμήματος PR & Marketing στην οποία προχώρησε η Χήτος ΑΒΕΕ, στο πλαίσιο του αναπτυξιακού της πλάνου, με γνώμονα την ανάπτυξη της εταιρικής και εμπορικής επικοινωνίας και την ενίσχυση της προβολής των brands της εταιρείας. Υπενθυμίζεται ότι από τις αρχές Οκτωβρίου, τη θέση της διευθύντριας Επικοινωνίας και Εταιρικής Υπευθυνότητας της εταιρείας έχει αναλάβει η Χριστίνα Δούμα, ενώ τη θέση της διευθύντριας Marketing έχει αναλάβει η κ. Tίνα Εξάρχου. Σε ό,τι αφορά τις διακρίσεις που κατέκτησε πρόσφατα η εταιρεία, ανακοινώθηκε πως το Φυσικό Μεταλλικό Νερό Ζαγόρι βραβεύτηκε ως Business Superbrand 2021-2022 στην κατηγορία «Μη Αλκοολούχα Ποτά» για τρίτη συνεχόμενη φορά, στο πλαίσιο του θεσμού των Superbrands Greece.

ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ

Η ελληνική συμμετοχή China International Import Export H Enterprise Greece διοργάνωσε επιτυχώς την εθνική συμμετοχή στην 4η China International Import Export, που πραγματοποιήθηκε στην Σαγκάη μεταξύ 5 και 10 Νοεμβρίου. H χώρα μας συμμετείχε με ψηφιακό και φυσικό κλαδικό περίπτερο στην έκθεση, αφιερωμένο στην αγροδιατροφή προς ενίσχυση της εξωστρέφειας των συμμετεχουσών επιχειρήσεων και αύξηση των ελληνικών εξαγωγών. Συνολικά συμμετείχαν 14 ελληνικές εταιρείες τροφίμων. Μόλις τέσσερα χρόνια από την πρώτη διοργάνωση της έκθεσης το 2018, αυτή έχει εξελιχθεί σε μια σημαντική πλατφόρμα εμπορίου, προώθησης επενδύσεων, πολιτιστικών ανταλλαγών και συνεργασίας της Κίνας με άλλες χώρες. Φέτος προσέλκυσε περισσότερες από 3.000 επιχειρήσεις-εκθέτες από 127 χώρες και περισσότερους από 600.000 επισκέπτες. Εξάλλου, η Enterprise Greece και η Eurobank διοργάνωσαν την 1η Δεκεμβρίου διαδικτυακή εκδήλωση με θέμα «Επένδυση με κριτήρια ESG: Μια μεγάλη ευκαιρία για την επέκταση των ελληνικών επιχειρήσεων», αποβλέποντας στην ενημέρωση των ελληνικών επιχειρήσεων για τις ευκαιρίες που απορρέουν από την υιοθέτηση περιβαλλοντικών, κοινωνικών και σχετικών με τη διακυβέρνηση προτύπων (ΠΚΔ-ESG) για την προσέλκυση επενδυτικών κεφαλαίων, την επέκτασή τους σε διεθνείς αγορές και την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητάς τους.

Δέλτα: Με δύο βραβεία στα Ermis Awards Η Δέλτα διακρίθηκε στα βραβεία δημιουργικότητας Ermis ’21, κερδίζοντας ένα ασημένιο βραβείο για τη δυναμική επικοινωνία της καμπάνιας Milko Hoodmakeover στην κατηγορία «Branded Entertainment & Content» και ένα χάλκινο για τη σειρά της συσκευασιών γάλακτος και γιαουρτιού «Μικρές Οικογενειακές Φάρμες» στην κατηγορία «Branding & Design».

Coca-Cola Hellas: Έμπρακτη φιλοπεριβαλλοντική δράση Σε πρόσθετη δωρεά 800 χιλ. ευρώ προχώρησε η Coca-Cola Hellas για την αποκατάσταση καμένης έκτασης 3.900 στρεμμάτων στην περιοχή Βαρυμπόμπης-Τατοΐου, στο πλαίσιο της από κοινού επίσκεψης στην περιοχή πρόσφατα κλιμακίου διοικητικών στελεχών της και του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Κ. Σκρέκα, με σκοπό τη διαπίστωση της προόδου των έργων προστασίας από τη διάβρωση του εδάφους και αντιπλημμυρικής προστασίας, τα οποία αναμένεται ότι θα ολοκληρωθούν σε ένα μήνα. Η εν λόγω δωρεά προστίθεται στην αρχική της εταιρείας, ύψους ενός εκατ. ευρώ, για το σκοπό αυτό. Εξάλλου, η κοινωνική πλατφόρμα Zero Waste Future της Coca-Cola στην Ελλάδα, που ξεκίνησε το 2018 από τη Θεσσαλονίκη, διευρύνει το πεδίο δράσης της στην Αθήνα. Μετά το Γκάζι, αγκαλιάζει την περιοχή από την πλατεία Μαβίλη ως το τέλος της οδού Πανόρμου, προσφέροντας τον απαραίτητο εξοπλισμό για την υπεύθυνη ανακύκλωση και την κυκλική οικονομία, δηλαδή ειδικούς κάδους για την απόρριψη πλαστικών μπουκαλιών, χάρτινων, μεταλλικών και άλλων πλαστικών υλικών και συσκευασιών, και εκπαιδεύοντας σχετικά τους πολίτες και τους επαγγελματίες της καφεστίασης της περιοχής.

12 | σελφ σέρβις | Δεκέμβριος 2021

Ευρωχαρτική: Κορυφαία στα Business Superbrands 2021-2022

Θανάσης Χριστόπουλος (αριστερά) & Γιώργος Τρακάκης (δεξιά)

Στην τελετή της απονομής των βραβείων Business Superbrands Greece 2021-2022, που πραγματοποιήθηκε την 1η Δεκεμβρίου στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, η Ευρωχαρτική αναδείχθηκε ως μία από τις Κορυφαίες Εταιρικές Επωνυμίες στην Ελλάδα και για δεύτερη συνεχόμενη φορά ως κορυφαία στην κατηγορία «Οικιακή Καθαριότητα-Χαρτικά». O θεσμός των Superbrands πραγματοποιείται σε περίπου 90 χώρες, με σκοπό την προώθηση του branding και την επιβράβευση των κορυφαίων επωνυμιών κάθε χώρας. «Misko: Μας αρέσουν οι σάλτσες».

Euricom Hellas: Υποστήριξε το Plant Based Conference 2021 Τα προϊόντα Ευτοπία στήριξαν το συνέδριο Plant Based Conference 2021 της Boussias, που πραγματοποιήθηκε στις 3 Δεκεμβρίου. Οι συνεχώς μεταβαλλόμενες καταναλωτικές συμπεριφορές επιβάλλουν την υιοθέτηση των νέων τάσεων στους κλάδους της διατροφής, της τεχνολογίας, της υγείας και της βιωσιμότητας. Η Εuricom Ηellas, με εικοσαετή εμπειρία στην παραγωγή, επεξεργασία και τυποποίηση ρυζιού, συμβάλλει στην υγιεινή διατροφή με ποιοτικά και υψηλής διατροφικής αξίας προϊόντα, με νέες ανακυκλώσιμες συσκευασίες.

ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ

P&G: Μέριμνα για τους ανθρώπους με προβλήματα ακοής

ΕΛΟΠΥ: Αισιοδοξία και προβληματισμοί

Στην Ελλάδα εκτιμάται ότι υπάρχουν περί τα 1,2 εκατομμύρια άνθρωποι με προβλήματα ακοής, για τους οποίους συνήθεις καθημερινές δραστηριότητες, όπως η παρακολούθηση τηλεόρασης, συνιστούν πρόβλημα. Με αφορμή την 3η Δεκεμβρίου, Παγκόσμια Ημέρα Ατόμων με Αναπηρία, και σε συνεργασία με τα τηλεοπτικά κανάλια Alpha, Ant1, Mega, Open, Skai και Nova Life, η P&G υπενθύμισε ότι οι διαφημίσεις των προϊόντων της ανταποκρίνονται στις ανάγκες των τηλεθεατών με προβλήματα ακοής, καθώς παρέχουν τη δυνατότητα στον τηλεθεατή να ενεργοποιεί, μέσω του τηλεκοντρόλ, την εμφάνιση υποτίτλων στην οθόνη του. Σήμερα, περισσότερες από τις μισές τηλε-διαφημίσεις της P&G έχουν υπότιτλους. Ως τα τέλη του 2022 ο στόχος της εταιρείας είναι να έχουν όλες.

Η αισιοδοξία για τις προοπτικές ανάπτυξης των ελληνικών προϊόντων ιχθυοκαλλιέργειας, αλλά και οι προβληματισμοί για τις μακροχρόνιες επιπτώσεις της πανδημίας στις επιχειρήσεις του κλάδου καταγράφονται στα συμπεράσματα της 7ης Ετήσιας Έκθεσης Υδατοκαλλιέργειας, που εκδόθηκε φέτος από την Ελληνική Οργάνωση Παραγωγών Υδατοκαλλιέργειας (ΕΛΟΠΥ). Σύμφωνα με την έκδοση, η παραγωγή τσιπούρας και λαβρακιού το 2020 ανήλθε σε 117.000 τόνους, αξίας 546,2 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας πτώση όγκου 3%, αλλά σταθερότητα ως προς την αξία πωλήσεων σε σχέση με το 2019, ενώ το 2021 εκτιμάται ότι οι επιδόσεις του κλάδου επανήλθαν στα προ της πανδημίας επίπεδα. Το 2020 οι εξαγωγές του αυξήθηκαν κατά 5,6%, ανερχόμενες σε 92.000 τόνους και 427 εκατ. ευρώ. Το 79% της παραγωγής του εξήχθη σε σαράντα χώρες, κυρίως σε Ισπανία, Ιταλία και Γαλλία (56% των εξαγωγών). Ωστόσο, η αυξημένη παραγωγή κυρίως της Τουρκίας δημιουργεί πίεση στις τιμές. Όπως επισημαίνεται, βραχυπρόθεσμα ο κλάδος απορρόφησε εν μέρει τους κραδασμούς, λόγω των επιπτώσεων της πανδημίας και του ανταγωνισμού, αλλά μακροπρόθεσμα η πίεση του διεθνούς ανταγωνισμού, σε συνδυασμό με τις ανατιμήσεις όλων των βασικών πρώτων υλών υδατοκαλλιέργειας, συνθέτουν μια δύσκολη εξίσωση για όλες τις επιχειρήσεις του κλάδου.

Η L’Oréal Paris κατά της σεξουαλικής παρενόχλησης Την 25η Νοεμβρίου, Διεθνή Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών, η L’Oréal Paris σε συνεργασία με τη ΜΚΟ WIN Hellas πραγματοποίησαν press conference για το διεθνές εκπαιδευτικό πρόγραμμα Stand Up. Το εν λόγω πρόγραμμα από την ενεργοποίησή του διεθνώς στις 8 Μαρτίου του 2020 εξελίσσεται σε σχολεία, στα ΜΜΜ, στο διαδίκτυο, σε φεστιβάλ κ.α. στην κατεύθυνση της ευαισθητοποίησης της κοινωνίας κατά της σεξουαλικής παρενόχλησης των γυναικών στο δημόσιο χώρο –θέμα πρώτης προτεραιότητας την περίοδο της πανδημίας, οπότε τεκμαίρεται η κατακόρυφη αύξηση των κρουσμάτων βίας κατά των γυναικών σε όλο τον κόσμο. Για την εδραίωση του παγκόσμιου σχετικού κινήματος η εταιρεία προσβλέπει στην εκπαίδευση των τοπικών κοινοτήτων με τη συνεργασία ΜΚΟ, που εργάζονται για την ισότητα των φύλων. Μια τέτοια στην Ελλάδα είναι η WIN Hellas, σε συνεργασία με την οποία η εταιρεία εκπαίδευσε σε διάστημα λίγων μηνών περισσότερα από 500 άτομα.

Συνεργασία ΘΕΣγη-Αθηναϊκής Ζυθοποιίας O Συνεταιρισμός ΘΕΣγη συμμετέχει σε πιλοτικό πρόγραμμα της Αθηναϊκής Ζυθοποιίας, το οποίο αποσκοπεί στη διερεύνηση νέων πρακτικών στις καλλιέργειες, που συντελούν στη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Η προσπάθεια πραγματοποιείται στο πλαίσιο του Προγράμματος Συμβολαιακής Καλλιέργειας Βυνοποιήσιμου Κριθαριού της Αθηναϊκής Ζυθοποιίας με τον Συνεταιρισμό Αγροτών Θεσσαλίας και της στρατηγικής των δύο συμβαλλόμενων για την αναζήτηση λύσεων βιώσιμης ανάπτυξης. Ειδικότερα, στην περιοχή του Κραννώνα της Λάρισας επιλέχθηκε ένας αγρός τριάντα στρεμμάτων βυνοποιήσιμου κριθαριού, στον οποίο θα πραγματοποιηθεί πιλοτικά μειωμένη χρήση συνθετικών αζωτούχων λιπασμάτων.

Δεκέμβριος 2021 | σελφ σέρβις | 13

ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ

Metaxa Twelve Challenge Το Metaxa Twelve Challenge, ο παγκόσμιος διαγωνισμός του Metaxa, επέστρεψε, στο πλαίσιο του θεσμού Athens Bar Show, όπου δώδεκα finalists διαγωνίστηκαν στη δημιουργία ανατρεπτικών cocktails με βάση το Metaxa 12 αστέρων. Ο διαγωνισμός εξελίχθηκε σε δυο φάσεις, τους τοπικούς προκριματικούς, που πραγματοποιήθηκαν σε πολλές από τις βασικές αγορές που δραστηριοποιείται το προϊόν, και τον τελικό, που πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα στις 9 Νοεμβρίου, στο πλαίσιο του Athens Bar Show.

ΕΦΕΤ: Έρευνα καταναλωτή για το ελαιόλαδο Στο πλαίσιο της δράσης «Οι Δρόμοι της ελιάς», διενεργήθηκε για λογαριασμό του ΕΦΕΤ από τη Hellenic Research House πανελλαδική μελέτη σχετικά με τις γνώσεις, τη στάση και τη συμπεριφορά των Ελλήνων καταναλωτών ως προς την επιλογή, την ασφάλεια και τη νοθεία του ελαιόλαδου και της επιτραπέζιας ελιάς. Σύμφωνα με την έρευνα, η κατανάλωση του ελαιολάδου είναι εξαιρετικά υψηλή στην Ελλάδα, χρησιμοποιείται δε σε όλους τους τρόπους μαγειρέματος. Κατά το 57% τα νοικοκυριά χρησιμοποιούν εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο που προμηθεύονται από συγγενείς, φίλους και γνωστούς σε ποσοστό 74%. Το 59% όσων δεν έχουν πρόσβαση στην παραγωγή του, αγοράζουν τυποποιημένο, έναντι πολύ μικρού αριθμού (7%) όσων έχουν πρόσβαση. Για όσους αγοράζουν τυποποιημένο ελαιόλαδο, τα βασικά κριτήρια επιλογής τους είναι η τιμή (54%), η οξύτητα (44%) και η γεωγραφική ένδειξη (39%), ενώ το 63% αγοράζει σταθερά συγκεκριμένη μάρκα. Γενικά το ελαιόλαδο θεωρείται από τους Έλληνες καταναλωτές ως ανώτερο των άλλων φυτικών ελαίων (91% το θεωρούν πιο θρεπτικό/υγιεινό). Παρότι κατά το 54% γνωρίζουν ότι το εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο έχει οξύτητα μικρότερη του 0,8, μόνο το 19% γνωρίζει ότι ένα ελαιόλαδο μπορεί να είναι πικρό ή πικάντικο στη γεύση, επειδή είναι πλούσιο σε φαινολικά συστατικά. Η αποθήκευσή του γίνεται από το 95% των νοικοκυριών σε σκιερό και δροσερό μέρος, όμως χρησιμοποιούνται σε μεγάλο βαθμό ακατάλληλα δοχεία (κατά 61% μεταλλικά δοχεία και τενεκέδες). Επίσης, οι Έλληνες καταναλωτές δεν ανησυχούν ιδιαίτερα για τη νοθεία του (μόνα κατά το 16% ανησυχούν), καθώς εμπιστεύονται την πηγή προμήθειάς του από τον προσωπικό τους κύκλο, ενώ το κύριο μέτρο που παίρνουν εκείνοι που ανησυχούν, είναι η αγορά τυποποιημένου ελαιολάδου συγκεκριμένης εταιρείας (56%). Το κοινό εμπιστεύεται σε μεγάλο βαθμό τα ελαιοτριβεία και τους κρατικούς φορείς ελέγχου, όμως η εμπιστοσύνη στις εταιρείες ελαιολάδου είναι περιορισμένη. 14 | σελφ σέρβις | Δεκέμβριος 2021

Συνεχής η συρρίκνωση του γηγενούς πληθυσμού Σύμφωνα με το τελευταίο τεύχος «flash news» του προγράμματος DIRAP («Δημογραφικά Προτάγματα στην Έρευνα και Πρακτική στην Ελλάδα»), η μείωση του συνολικού πληθυσμού της χώρας μας την εξαετία 2014-2019 προκύπτει αποκλειστικά από την μείωση των «γηγενών» κατοίκων της, η δε μικρή αύξηση του πληθυσμού των μεταναστών δεν επαρκεί για να αντισταθμίσει την μείωση του πληθυσμού των γηγενών. Σε αντίθεση με την χώρα μας, στην ΕΕ-27 η μετανάστευση υπερκαλύπτει την συρρίκνωση του γηγενούς πληθυσμού, οδηγώντας σε μια περιορισμένη αύξηση του συνολικού πληθυσμού της. Όσον αφορά το συνολικό φυσικό ισοζύγιο του πληθυσμού (γεννήσεις-θάνατοι) στην Ελλάδα, αυτό είναι αρνητικό, καθώς οι θάνατοι των γηγενών υπερβαίνουν κατά πολύ τις γεννήσεις, οι δε γεννήσεις των μεταναστών, αν και είναι περισσότερες από τους θανάτους, δεν επαρκούν για να καλύψουν το κενό που δημιουργείται από το φυσικό ισοζύγιο των πρώτων. Αν και το ίδιο συμβαίνει στην ΕΕ-27 (το φυσικό ισοζύγιο των γηγενών είναι αρνητικό, ενώ των μεταναστών θετικό), υπάρχει μια διαφορά: Το φυσικό ισοζύγιο των μεταναστών στην Ελλάδα (θετικό) δεν διαφέρει από το αντίστοιχο επίσης θετικό των μεταναστών στην ΕΕ-27, ενώ αυτό των γηγενών στη χώρα μας είναι κατά πολύ αρνητικότερο από το αντίστοιχο των γηγενών στο σύνολο της ΕΕ-27. Τέλος, η υπεροχή των γεννήσεων επί των θανάτων στους μετανάστες τόσο στην Ελλάδα όσο και στη ΕΕ-27, οφείλεται κυρίως στο ότι είναι νεότεροι από τους γηγενείς, και λιγότερο στο ότι κάνουν περισσότερα παιδιά κατά μέσο όρο. Συμπερασματικά, χωρίς την παρουσία των μεταναστών, ο πληθυσμός της ΕΕ-27 θα μειώνονταν διαχρονικά, μείωση που θα ήταν ακόμη πιο έντονη στην Ελλάδα, λόγω της συρρίκνωσης του γηγενούς πληθυσμού της.

ΚΥΚΛΟΦΟΡΗΣΕ!

Τα στοιχεία των ισολογισμών των σούπερ μάρκετ και το δίκτυο των καταστημάτων τους περιλαμβάνονται και σε USB, που διατίθεται μαζί με την έντυπη έκδοση.

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ: Κατερίνα Μπουσµπουκέα, E: kbousboukea@boussias.com, Τ: +30 210 661 7777 (εσωτ. 128)

ΔΙΕΘΝΗ

Οι δέκα τάσεις του λιανεμπορίου για τη νέα χρονιά Δέκα σημαντικές τάσεις που αφορούν το λιανεμπόριο τροφίμων παρουσίασε η εταιρεία ερευνών και συμβουλευτικών υπηρεσιών Brick Meets Click. Η πρώτη αφορά την αξιοποίηση των ψηφιακών λύσεων (digitalization), ως σημαντικό μέσο ενίσχυσης του ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος των επιχειρήσεων. Η έμφαση δίνεται στην τεχνητή νοημοσύνη, που διευκολύνει την ανάλυση των δεδομένων, ενώ η τεχνολογία cloud κάνει πιο εύκολη και πιο αποτελεσματική την επικοινωνία. Άρα, σημειώνει η εταιρεία, οι επιχειρήσεις έχουν τη δυνατότητα να είναι πιο ευέλικτες και να απαντούν ταχύτερα στις ταχέως μεταβαλλόμενες καταναλωτικές συνήθειες, αλλά και στις κινήσεις του ανταγωνισμού. Η δεύτερη τάση αφορά τη στοχευμένη ανάπτυξη. Όλο και περισσότερες εταιρείες, σημειώνουν οι αναλυτές, αναζητούν αναξιοποίητες περιοχές για να αναπτυχθούν και τα ψηφιακά εργαλεία τούς προσφέρουν τη δυνατότητα εντοπισμού μικρών, υπο-εξυπηρετούμενων περιοχών ζήτησης. Αυτό που πρέπει να κάνουν είναι να εξετάσουν πιο προσεκτικά τις ανάγκες των πελατών που δεν ικανοποιούνται από το υφιστάμενο δίκτυο και να αξιολογήσουν τις ευκαιρίες κερδοφόρου ανάπτυξής τους. Στο επίκαιρο θέμα του πληθωρισμού, που θα προκαλέσει αλλαγές στην τιμολογιακή πολιτική, αλλά και σε άλλα πεδία στρατηγικής, σημειώνεται πως θα πρέπει να διερευνηθεί η αξιοποίηση της καινοτομίας για την εξοικονόμηση κεφαλαίων. Σε αυτό το πεδίο έχουν πλεονέκτημα οι πιο ευέλικτες επιχειρήσεις. Όταν η τιμή αυξάνει την βαρύτητά της, θα πρέπει να δοθούν στους πελάτες τα κατάλληλα μέσα ώστε να κατανοήσουν ότι δεν αγοράζουν προϊόντα σε χαμηλότερες τιμές από τον ανταγωνισμό λόγω χαμηλότερης ποιότητας ή λόγω προσφοράς υπηρεσιών χαμηλότερης αξίας. Μια ακόμη σύγχρονη τάση, αφορά την αύξηση εκ μέρους των FMCG του αριθμού των μαρκών και των προϊόντων που πωλούν αποκλειστικά σε έναν λιανέμπορο, λόγω της ανάγκης των προμηθευτών να κερδίσουν ευνοϊκότερους όρους σε επίπεδο διαχείρισης των νέων τους προϊόντων στο ράφι και να αυξήσουν την παρουσία τους στα social media και στο οικοσύστημα της λιανεμπορικής επιχείρησης. Αυτό σημαίνει πως οι μεγαλύτερες αλυσίδες 16 | σελφ σέρβις | Δεκέμβριος 2021

θα έχουν ένα έστω προσωρινό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, καθώς θα αποτελούν το μόνο σημείο από όπου οι καταναλωτές θα μπορούν να προμηθευτούν συγκεκριμένα προϊόντα. Οι υπόλοιποι λιανέμποροι θα πρέπει να αναζητήσουν αντίστοιχες ευκαιρίες δημιουργίας ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος. ΟΙ ΠΑΡΑΔΌΣΕΙΣ Στον τομέα του e-grocery, σημειώνεται πως λόγω της ανάπτυξης λύσεων παράδοσης μειωμένου κόστους, υπάρχει η τάση μείωσης του κόστους παράδοσης των online παραγγελιών. Παράλληλα, η παράδοση των αγορών σε καταστήματα ή σε οργανωμένα από την επιχείρηση σημεία, δημιουργεί νέες ευκαιρίες αύξησης των πωλήσεων. Οι τρόποι παράδοσης αναμένεται να αυξηθούν, με την αξιοποίηση νέων μοντέλων. Η παραλαβή της παραγγελίας από τον ίδιο τον πελάτη αυξάνει τη δημοφιλία της και αυτό σημαίνει πως τα αυτοματοποιημένα συστήματα θα δώσουν στο μέλλον ακόμη περισσότερες ευκαιρίες αποτελεσματικής και οικονομικής ολοκληρωμένης διαχείρισης των online παραγγελιών και, σε ορισμένες περιπτώσεις, σε απομακρυσμένα από το κατάστημα σημεία. Η ΒΕΛΤΙΣΤΟΠΟΊΗΣΗ ΤΗΣ ΠΡΟΣΦΟΡΆΣ Η βέλτιστη πρόταση, σε ό,τι αφορά τη γκάμα των προσφερόμενων προϊόντων, αποτελεί κρί-

σιμο παράγοντα επιτυχίας των στόχων πωλήσεων. Σε περιόδους πληθωριστικών πιέσεων είναι πιο συμφέρουσα η αύξηση της κυκλοφορίας των αποθεμάτων, άρα, επισημαίνουν οι αναλυτές, είναι προς το συμφέρον του λιανέμπορου η αύξηση της πίεσης για διεύρυνση του χρόνου πληρωμών και η επικέντρωση στην αναζήτηση καινοτόμων τρόπων αύξησης της κυκλοφορίας των προϊόντων στο ράφι. Σε ό,τι αφορά το discount, σημειώνεται πως υπάρχει σημαντική τάση ενίσχυσης της επιρροής του. Η Aldi αναπτύσσει με πρωτοφανή ταχύτητα το δίκτυο καταστημάτων της, ενώ η Lidl, όπως και άλλες αλυσίδες, ισχυροποιούν την διοικητική τους ομάδα και υιοθετούν νέες στρατηγικές ανάπτυξης. Καθώς οι εκπτωτικές αλυσίδες ισχυροποιούν την παρουσία τους σε έναν αυξανόμενο αριθμό αγορών, οι καταναλωτές που έχουν ως βασικό κριτήριο επιλογής καταστήματος την τιμή θα έχουν ακόμη περισσότερες επιλογές για αγορές σε χαμηλές τιμές. Τέλος, επισημαίνεται ο ανασχεδιασμός της αγοραστικής εμπειρίας, στον δρόμο του Amazon Fresh. Το συγκεκριμένο project έχει αποδείξει τη δύναμη του σχεδιασμού καταστημάτων και γκάμας προϊόντων κατά περίπτωση, σύμφωνα με τις ανάγκες των καταναλωτών και τους λόγους για τους οποίους επισκέπτονται το κάθε κατάστημα.

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΞΕΝΙΑ ΜΑΝΤΖΙΩΡΗ

Ενίσχυση των εκπτωτικών αλυσίδων Στα 34 δισ. λίρες Αγγλίας προβλέπεται πως θα φτάσει ο τζίρος των εκπτωτικών αλυσίδων στο σύνολο των κλάδων λιανεμπορίου του Ηνωμένου Βασιλείου, όπως αναφέρει η σχετική έρευνα της Mintel, σε δείγμα 2.000 ατόμων ηλικίας άνω των 16 ετών (Ιούλιος 2021). Η έρευνα περιέχει και άλλα ενδιαφέροντα στοιχεία, όπως για παράδειγμα πως κατά 34% οι πελάτες των εκπτωτικών αλυσίδων (τροφίμων και μη), που έχουν τα υψηλότερα εισοδήματα (πάνω από 50.000 λίρες Αγγλίας οικογενειακό εισόδημα), πραγματοποιούν με μεγαλύτερη ένταση αγορές από το συγκεκριμένο κανάλι σε σχέση με την προ πανδημίας εποχή, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό είναι 42% μεταξύ των ανδρών 25-44 ετών. Επίσης, μόλις το 30% όσων αγοράζουν προϊόντα από εκπτωτικές αλυσίδες οι οποίες διαθέτουν e-commerce υπηρεσίες τις αξιοποιούν για τις αγορές τους. Σύμφωνα με τη Mintel, η αύξηση των πωλήσεων κατά το 2022, για εκπτωτικές αλυσίδες τροφίμων και μη τροφίμων θα φθάσει σε ποσοστό το 6,6%, ευνοούμενη από τη συνεχιζόμενη οικονομική αβεβαιότητα. Αυτή η αύξηση έρχεται μετά την προβλεπόμενη μείωση για το 2021, που ακολούθησε μια ιδιαίτερα θετική χρονιά, το 2020, οπότε οι πωλήσεις είχαν φθάσει στα 32,7 δισ. λίρες Αγγλίας, με ποσοστό αύξησης κατά

9,2%. Μιλώντας ειδικότερα για τον κλάδο των τροφίμων, οι εκπτωτικές αλυσίδες, όπως οι Aldi και Lidl, που κατέχουν μερίδιο περίπου 14% της αγοράς των ειδών παντοπωλείου στο Ηνωμένο Βασίλειο, αναμένεται να αυξήσουν τον τζίρο τους το 2022 κατά 6,1%, στα 22,5 δισ. λίρες Αγγλίας. Συνολικά οι εκπτωτικές αλυσίδες τροφίμων και μη κατείχαν το 9,5% των λιανικών πωλήσεων το 2020, ενώ για το 2021 προβλέπεται μικρή μείωση του μεριδίου τους, στο 9,1%. Αξίζει να σημειωθεί πως στο πλαίσιο της έρευνας, οι πελάτες των εκπτωτικών αλυσίδων δηλώνουν κατά ένα ιδιαίτερα υψηλό ποσοστό (ένας τους δέκα ή κατά 67%), πως βρίσκουν τα προϊόντα των luxury σειρών PL των discounters εξίσου ποιοτικά με των αντίστοιχων σειρών των σούπερ μάρκετ. Επίσης, ενδιαφέρον έχει η σημείωση των αναλυτών ότι τα φρέσκα προϊόντα αρτοποιίας είναι μεταξύ των ειδών που προσελκύουν τους νεότερους σε ηλικία βρετανούς στις εκπτωτικές αλυσίδες, καθώς το 42% των ατόμων ηλικίας 16-24 ετών αγοράζουν αυτά τα προϊόντα από discounters, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό στους ηλικίας άνω των 65 ετών είναι πολύ χαμηλότερο (32%). Ο Piers Butel, Retail Analyst της Mintel, σχολιάζοντας τα ευρήματα της έρευνας ανέφερε μεταξύ άλλων πως παρά την ανησυχία που προκάλεσε η

πανδημία σχετικά με την πορεία των πωλήσεων στα εκπτωτικά καταστήματα, κυρίως λόγω της υστέρησης έναντι άλλων κλάδων στον τομέα των e-commerce υπηρεσιών, αλλά και του φόβου που είχαν οι πελάτες για επίσκεψη στα φυσικά καταστήματα, οι εκπτωτικές αλυσίδες είδαν τις πωλήσεις τους να αυξάνονται. Βασικοί λόγοι ήταν, μεταξύ άλλων, το άνοιγμα νέων καταστημάτων από τις ισχυρότερες επιχειρήσεις του κλάδου και η οικονομική αβεβαιότητα, που κάνει πιο ελκυστικά τα εκπτωτικά καταστήματα, ιδίως στις νέες οικογένειες, στις οποίες προστέθηκαν νέα μέλη, οι οποίες κατά 99%, σύμφωνα με την έρευνα, πραγματοποιούν αγορές από discounters.

Κίνητρα από τη Walmart για τον εμβολιασμό των εργαζομένων Καθώς η νέα μετάλλαξη του κορωνοϊού δημιουργεί πρόσθετους κινδύνους για την υγεία και επιπλέον ανησυχία σε πολίτες και επιστήμονες, ο μεγαλύτερος λιανεμπορικός όμιλος των ΗΠΑ ανακοίνωσε, με αφορμή την εμφάνιση της μετάλλαξης «Όμικρον», πως παρέχει ειδικές άδειες και κίνητρα στους υπαλλήλους του, ώστε να περιοριστεί ο κίνδυνος ασθένειάς τους και μετάδοσης του ιού. Συγκεκριμένα, στις αρχές Δεκεμβρίου η Walmart δήλωσε πως θα παρέχει έως το τέλος Μαρτίου 2022 πληρωμένη άδεια εργασίας μέχρι 15 ημέρες σε όσους υπαλλήλους ασθενήσουν ή διαγνωστούν με Covid-19, καθώς και στην περίπτωση που άτομο του στενού τους οικογενειακού περιβάλλοντος μπει σε καραντίνα λόγω νόσησης, ή όταν απαιτηθεί να μπουν οι ίδιοι σε καραντίνα, κατόπιν εντολής αρμόδιου οργανισμού υγείας ή της εταιρείας. Επίσης, παρέχει ως κίνητρο για τον εμβολιασμό των υπαλλήλων τής πρώτης γραμμής 150 δολάρια σε όσους εμβολιαστούν πλήρως, κατά την ίδια περίοδο, ενώ δίνει την απαιτούμενη άδεια στους εργαζόμενους για να πραγματοποιήσουν τον εμβολιασμό τους, σε ειδικά κέντρα ή στις σχετικές δομές των καταστημάτων της. Δεκέμβριος 2021 | σελφ σέρβις | 17

ΑΓΟΡΑ

Βαρύ το φινάλε του 2021 Με τριπλό «φρένο» στην ανάπτυξη θα φτάσει η αγορά του κλάδου ως τις γιορτές, που δεν θα θυμίζουν σε τίποτα τις αντίστοιχες του 2020. Το σαρωτικό κύμα των ανατιμήσεων, ο φόβος για τις ελλείψεις στα ράφια και το άπιαστο όνειρο για πωλήσεις αντίστοιχες των ανέλπιστα υψηλών πέρυσι –ελέω lockdown– θα δυσκολέψουν τις αλυσίδες σούπερ μάρκετ να κρατήσουν τη στάθμη των επιδόσεών τους σε ένα επίπεδο ανεκτό από άποψη συγκρίσεων με του περσινού Δεκεμβρίου. Κάποιες φαίνεται, μάλιστα, ότι θα δυσκολευτούν ακόμη και να διατηρήσουν το θετικό πρόσημο στον ετήσιο τζίρο τους. ΤΟΥ ΠΛΑΤΩΝΑ ΤΣΟΥΛΟΥ

κόσμος της αγοράς το συζητούσε ήδη από την άνοιξη ότι το τελευταίο δίμηνο του 2021 έμελλε δύσκολο. Και μόνο το γεγονός ότι στο δίμηνο Νοεμβρίου-Δεκεμβρίου πέρυσι η κλαδική αγορά εμφάνιζε αναπτύξεις τζίρου της τάξης του 10% έως 20%, ανάλογα με την εταιρεία, λόγω του μακρού lockdown, έκανε προφανές ότι θα ήταν αδύνατο να ξεπεράσει τον εαυτό της. Όμως αυτό που κάνει μαρτυρική τη λήξη της χρονιάς φέτος για τις αλυσίδες είναι η συγκυρία των άνευ προηγουμένου εδώ και πολλά χρόνια πληθωριστικών πιέσεων στην οικονομία, που αφαιρούν εισόδημα από το μέσο καταναλωτή και παγώνουν την αγοραστική του διάθεση, όπως και οι ελλείψεις μιας σειράς προϊόντων από το λιανεμπορικό ράφι, που κανείς σήμερα δεν μπορεί να εκτιμήσει τι έκταση θα λάβουν ως τα τέλη του χρόνου, δηλαδή πάνω στις γιορτές.

ΧΆΘΗΚΕ ΤΟ ΠΡΟΒΛΕΠΌΜΕΝΟ 2,5%

Η εύλογη ανησυχία για την εξέλιξη του κλίματος στην αγορά ωθεί τα στελέχη της στο συμπέρασμα ότι ο κλάδος εντέλει δεν θα πιάσει το στόχο μιας μέσης ανάπτυξης του ετήσιου τζίρου του κατά 2,5%, όπως προβλεπόταν μέχρι τις αρχές του φθινοπώρου. Είναι πλέον ξεκάθαρο ότι η χρονιά θα κλείσει μεν θετικά, αλλά με πρόσημο σαφώς χαμηλότερο του μέσου κατά το δεκάμηνο Ιανουαρίου-Οκτωβρίου. Σύμφωνα με τις πιο πρόσφατες εκτιμήσεις, ο ρυθμός ανάπτυξης του τζίρου φέτος θα είναι χαμηλότερος του 2% με βάση εκκίνησης το 1,5%, ενώ αναμένεται ότι οι βασικοί «παίκτες» του κλάδου

18 | σελφ σέρβις | Δεκέμβριος 2021

θα εμφανίσουν έντονα διαφοροποιημένη εικόνα μεταξύ τους σε ό,τι αφορά τις επιδόσεις καθενός. Όπως λέγεται, ορισμένων οι πωλήσεις θα κινηθούν μεν ανοδικά, αλλά συγκρατημένα, ενώ άλλων θα ακολουθήσουν καθοδική πορεία. Ως ξεχωριστή περίπτωση εκτιμάται η εξέλιξη των πωλήσεων του leader του κλάδου. Πράγματι, φαίνεται πως θα είναι από τους πιο κερδισμένους της χρονιάς και μάλιστα με διαφορά από τους ανταγωνιστές του, αν και το δίκτυό του έχει μεγάλο αριθμό υπέρ μάρκετ, τα οποία δοκιμάζονται περισσότερο σε αυτή τη φάση. Σε κάθε περίπτωση τούτο δεν σημαίνει κάτι περισσότερο από την επιβεβαίωση της γενικής αρχής ότι «ο μεγαλύτερος έχει παντού τη μεγαλύτερη μερίδα», μια αρχή που έχει ισχύ τόσο στα τυχερά παιχνίδια όσο και στο «παίγνιο» του οικονομικού ανταγωνισμού και που οι εξαιρέσεις της, κατά κανόνα λόγω της έλλειψης φρόνησης, απλώς την επιβεβαιώνουν από την ανάποδη…

ΜΕ ΤΡΕΙΣ ΤΑΧΎΤΗΤΕΣ

Ειδικότερα, θεωρείται ότι ως το τέλος της χρονιάς φέτος οι πωλήσεις των κλαδικών δικτύων θα εξελιχθούν σε τρεις βασικά ταχύτητες. Η πρώτη είναι για τους λίγους και θα οριστικοποιηθεί πάνω από το μέσο ρυθμό ανάπτυξης του κλαδικού τζίρου, η δεύτερη θα κυμανθεί μεταξύ της μηδενικής ανάπτυξης και του μέσου ρυθμού της αγοράς και η τρίτη, που κινείται με την όπισθεν, θα εμφανίσει από ελαφρώς έως έντονα αρνητική ανάπτυξη. Συνεπώς αρκετές αλυσίδες του κλαδικού «top 20» στην έξοδο του 2021 θα είναι εμφανώς τραυματισμένες, με απώλειες μεριδίων αγοράς, και θα εκκι-

νήσουν με χαμηλή ταχύτητα στην κούρσα του ανταγωνισμού το 2022, αντιμέτωπες, μάλιστα, στο ξεκίνημά της μ’ ένα δύσκολο τετράμηνο. Διότι ας μην λησμονείται ότι το τετράμηνο Ιανουαρίου-Απριλίου του 2021 η αγορά λειτούργησε υπό το καθεστώς του μακρού lockdown, οπότε τα σούπερ μάρκετ εξακολούθησαν να επωφελούνται από την επιβεβλημένη αργία στην λοιπή αγορά. Στο βαθμό, λοιπόν, που ως την ερχόμενη άνοιξη το εμπόριο λειτουργήσει σε συνθήκες σχετικής κανονικότητας, είναι αναμενόμενο έως προκαταβολικά βέβαιο ότι ο κλάδος θα εμφανίσει σοβαρή κάμψη εσόδων.

Ο ρυθμός ανάπτυξης του τζίρου φέτος θα είναι χαμηλότερος του 2% με βάση εκκίνησης το 1,5%, ενώ αναμένεται ότι οι βασικοί «παίκτες» του κλάδου θα εμφανίσουν έντονα διαφοροποιημένη εικόνα μεταξύ τους σε ό,τι αφορά τις επιδόσεις καθενός

ΑΓΟΡΑ

Αν και είναι νωρίς για σχετικές εκτιμήσεις, ήδη παράγοντες της αγοράς προβλέπουν ότι το 2022 θα εξελιχθεί για τα σούπερ μάρκετ με υποχώρηση του τζίρου κάτω από το όριο του 0%, στο -1,7%, και με σοβαρές απώλειες εσόδων κυρίως στο πρώτο τετράμηνο του έτους. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, οι αλυσίδες σούπερ μάρκετ βρίσκονται σε κατάσταση ετοιμότητας, καθώς οι συνθήκες παραμένουν εξαιρετικά ευμετάβολες, κυρίως εφόσον η αφρικανική μετάλλαξη του Covid-19, η Omicron, απειλώντας με εμπρησμό τα συστήματα υγείας της ΕΕ, ενδέχεται να ανατρέψει κάθε σχεδιασμό στο εμπόριο και την οικονομική δραστηριότητα εν γένει.

ΟΙ ΕΛΛΕΊΨΕΙΣ ΣΤΟ ΡΆΦΙ

Σαν να μην έφθαναν οι αναποδιές της πανδημίας, του πληθωρισμού και της διαρκούς υπονόμευσης των εισοδημάτων και της

καταναλωτικής διάθεσης, πρώτη φορά φέτος εγγράφεται στην ατζέντα της οργανωμένης λιανικής ακόμη ένα πρόβλημα: Αυτό των ελλείψεων προϊόντων πρώτης ανάγκης από τα ράφια της, ιδίως δε προϊόντων που την περίοδο των γιορτών έχουν υψηλή ζήτηση. Αν και οι εκτιμήσεις για την ώρα λένε ότι η κατάσταση την περίοδο των γιορτών «δεν θα είναι τραγική» από άποψη ελλείψεων, κανείς δεν είναι σε θέση να αξιολογήσει με κάποια ασφάλεια το πρόβλημα σε προοπτική διμήνου-τριμήνου. «Στα σούπερ μάρκετ δεν πρόκειται να δούμε άδεια ράφια, όπως συμβαίνει π.χ. στο Ηνωμένο Βασίλειο, όπου το εμπόριο επηρεάζεται από το Brexit. Ωστόσο, τουλάχιστον σε κάποιες κατηγορίες αγαθών αναμένεται κάποια ανάσχεση πωλήσεων, εξαιτίας του ότι οι προμηθευτές

δεν θα μπορέσουν να καλύψουν απόλυτα στις ανάγκες της ζήτησης», αναφέρουν παράγοντες του κλάδου, προσθέτοντας ότι οι σοβαρότερες ελλείψεις αναμένεται να υπάρξουν στις κάβες των αλκοολούχων ποτών, σύμφωνα με τα μηνύματα των εισαγωγέων τους προς τις αλυσίδες σούπερ μάρκετ. Το πρόβλημα, βέβαια, αφορά όλη την Ευρώπη. Ελλείψεις εκτιμάται ότι θα υπάρξουν και σε ορισμένα είδη bazaar, ιδίως σε προϊόντα χριστουγεννιάτικου στολισμού, λόγω των μεγάλων καθυστερήσεων στις διεθνείς μεταφορές και τις παραλαβές. Καθυστερήσεις παραδόσεων διαπιστώνονται, επίσης, και στα είδη δώρων, αλλά η επίδρασή τους στις πωλήσεις των σούπερ μάρκετ είναι περιορισμένη. Περισσότερο θα θιγούν σχετικά τα δίκτυα των υπέρ μάρκετ, που έχουν εκτεταμένα τμήματα πώλησης ειδών bazaar.

Δεκέμβριος 2021 | σελφ σέρβις | 19

ΑΓΟΡΑ

σίας να καθυστερήσουν κατά το δυνατόν– τις παραλαβές εμπορεύματος με αυξημένους τιμοκαταλόγους χονδρικής. Με άλλα λόγια, να επιβραδύνουν τη μετακύληση των ανατιμήσεων στο ράφι.

ΣΕ ΠΛΗΘΩΡΙΣΤΙΚΌ ΚΛΟΙΌ

ΠΡΌΝΟΙΕΣ ΚΑΤΆ ΤΩΝ ΕΛΛΕΊΨΕΩΝ

Πάντως, στελέχη του κλάδου επισημαίνουν ότι, στο πλαίσιο της μέριμνάς τους για την αποφυγή των ελλείψεων, ο προγραμματισμός των παραγγελιών τους για τις γιορτές φέτος έγινε πιο νωρίς απ’ όσο συνήθως και ότι τα μηνύματα των προμηθευτών τους, τουλάχιστον στα τέλη του Νοεμβρίου, δεν δημιουργούσαν την εντύπωση για το ενδεχόμενο εκπρόθεσμης παράδοσης των παραγγελιών. Ωστόσο, δηλώνουν τη βεβαιότητά τους για μια σχετική δοκιμασία φέτος τον Δεκέμβριο στη σχέση προσφοράς και ζήτησης, η έκταση της οποίας, όπως λένε, θα φανεί εκ των υστέρων στον απολογισμό της περιόδου. Η αισιοδοξία των στελεχών του κλάδου για περιορισμένη έκταση των ελλείψεων στην εγχώρια αγορά αποδίδεται σε δύο βασικά λόγους. Στο ότι στην Ελλάδα δεν υπήρξαν εκδηλώσεις αγοραστικού πανικού εκ μέρους των καταναλωτών, όπως συνέβη στο Ηνωμένο Βασίλειο, και στο ότι οι περισσότερες αλυσίδες έχουν φροντίσει να αποθεματοποιήσουν έγκαιρα αρκετά προϊόντα, ώστε να ανταποκριθούν επαρκώς στη ζήτηση. Πλην όμως η αποθεματοποίηση ήταν ανέφικτο να περιλάβει το σύνολο των προϊόντων, που πιθανώς θα λείψουν από το ράφι πηγαίνοντας προς τα Χριστούγεννα. Το βέβαιο είναι ότι το πρωτεύον επιχείρημα για τη δημιουργία υψηλών στοκ στις αποθήκες των αλυσίδων ήταν η πρόνοια να προλάβουν –επί της ου-

20 | σελφ σέρβις | Δεκέμβριος 2021

Όπως επισημαίνουν ανώτατα στελέχη του κλάδου, συνήθως οι ανατιμήσεις περνούν στο ράφι περίπου ένα δίμηνο μετά την ανακοίνωσή τους από τους προμηθευτές στις αλυσίδες. Σε πρώτη φάση περνούν κατά το ήμισυ και, μετά την παρέλευση ενός-δύο μηνών, εμφανίζονται ολόκληρες στις πινακίδες αναγραφής των τιμών λιανικής. Σχολιάζοντας, πάντως, την ένταση των πληθωριστικών πιέσεων σήμερα, τη χαρακτηρίζουν «αμείωτη», προειδοποιώντας ότι θα εξακολουθήσει να ασκείται τουλάχιστον τους πρώτους μήνες του 2022. Χαρακτηριστικά λένε ότι όλο τον Νοέμβριο και τις πρώτες ημέρες του Δεκεμβρίου ένας μεγάλος αριθμός προμηθευτών κυριολεκτικά «βομβάρδισε» τα σούπερ μάρκετ με νέες ανατιμήσεις, κυμαινόμενες οι περισσότερες μεταξύ 3% και 8%. Δεν είναι λίγες, όμως, οι περιπτώσεις αγαθών πρώτης ανάγκης, των οποίων οι ήδη ανακοινωμένες ανατιμήσεις είναι άνω του 10% ή και του 15%. Σε αυτή τη φάση η οργανωμένη λιανική προσπαθεί να συγκρατήσει, όσο γίνεται, την ένταση του ανατιμητικού κύματος, φοβούμενη ότι μια μίξη της δυσθυμίας του κοινού, λόγω των δυσμενών εξελίξεων στο πεδίο της πανδημίας, με τα συναισθήματά του από τις ελλείψεις αγαθών και από μια ανεξέλεγκτη ακρίβεια θα δημιουργήσει αναπόφευκτες εκρήξεις στην αγοραστική συμπεριφορά, με απρόβλεπτες επιπτώσεις στον τζίρο.

ΤΑ ΔΎΣΚΟΛΑ ΈΠΟΝΤΑΙ

Ωστόσο, όπως εξηγούν παράγοντες του κλάδου, μετά τις γιορτές κάθε δράση ανάσχεσης της ανατιμητικής πίεσης θα εξουδετερωθεί. «Τότε ακριβώς ο καταναλωτής θα καταλάβει στο πορτοφόλι του το μέγεθος του προβλήματος, όταν πια θα έχουν εκλείψει όλες οι ανοχές της λιανικής στις μεγάλες πληθωριστικές πιέσεις, όταν θα έχει φορτωθεί και η ίδια τα αυξημένα κόστη της ενέργειας και θα υποχρεωθεί να περάσει το μεγαλύτερο μέρος των ανατιμήσεων στις τελικές τιμές των προϊόντων», λένε. Αυτό που τους τρομάζει ασφαλώς είναι το χαμηλό μέσο εισόδημα των νοικοκυριών, η υψηλή πραγματική ανεργία και η κόπωση του κόσμου από την διάρκεια της πανδημίας και των σκληρών επιπτώσεών της –ατομικά και συλλογικά, στην κοινωνική και την οικονομική ζωή. Κι όλα αυτά με τον πληθωρισμό τον Νοέμβριο σκαρφαλωμένον στο 4,8% σε ετήσια βάση και τον εναρμονισμένο πληθωρισμό στο 4%, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ. Στη Γερμανία ο πληθωρισμός ήδη έφτασε στο 6% τον Νοέμβριο και στην Ισπανία στο 5,9%, προδιαγράφοντας ορισμένως την πορεία του τους επόμενους μήνες στην Ελλάδα, αποτυπωμένη στο δείκτη τιμών καταναλωτή. Διότι ο εγχώριος πληθωρισμός είναι γνωστό πως ακολουθεί με χρονική υστέρηση λίγων μηνών την πορεία του τιμαρίθμου στις μεγάλες ευρωπαϊκές αγορές. Εξάλλου, η πορεία του πληθωρισμού τούς επόμενους μήνες προδιαγράφεται και από την εκρηκτική αύξηση κατά 35,6% των τιμών της ενέργειας τον μήνα Νοέμβριο, όπως και από την κατακόρυφη αύξηση (23,5%) του δείκτη τιμών παραγωγού στη βιομηχανία τον μήνα Οκτώβριο… 

Αν και είναι νωρίς για εκτιμήσεις, ήδη παράγοντες της αγοράς προβλέπουν ότι το 2022 θα εξελιχθεί για τα σούπερ μάρκετ με υποχώρηση του τζίρου κάτω από το όριο της μηδενικής ανάπτυξης, στο -1,7%, με σοβαρές απώλειες εσόδων κυρίως στο πρώτο τετράμηνο του έτους

ΑΓΟΡΑ

«Ακτινογραφία» επιδόσεων του «Top 10» του κλάδου Εντυπωσιακές ανατροπές μεριδίων αγοράς, μεγαλύτερη συγκέντρωση τζίρου στις υψηλές θέσεις της πυραμίδας του κλάδου, αλλά και πολλές εκπλήξεις σε ό,τι αφορά την κερδοφορία επιφύλαξε το 2020 για το «Top 10» του κλάδου των σούπερ μάρκετ. Όπως προκύπτει από τα στοιχεία της φετινής έκδοσης «Πανόραμα των Ελληνικών Σούπερ Μάρκετ», τη διαφορά έναντι όλων την έκανε και πέρυσι η ΕΥΣ, η οποία «έφυγε» μπροστά από τους ανταγωνιστές της και στα έσοδα και στα κέρδη. ΤΟΥ ΠΛΑΤΩΝΑ ΤΣΟΥΛΟΥ

ατ’ αυτόν ο τρόπο η επιτυχία της ΕΥΣ είχε καταλυτική επίδραση στη διαμόρφωση των ενοποιημένων μεγεθών των δέκα ισχυρότερων αλυσίδων σούπερ μάρκετ, όπως και αθροιστικά των οικονομικών μεγεθών ενός συνόλου 34 εταιρειών του κλάδου, οι ισολογισμοί των οποίων αναλύονται στην προαναφερόμενη έκδοση του «σελφ σέρβις». Τα περυσινά οικονομικά στοιχεία του κλάδου ασφαλώς επηρεάστηκαν και από τις επιδράσεις των μέτρων για την ανάσχεση της πανδημίας και των επιπτώσεών τους γενικότερα στη ζωή του εμπορίου, του Ho.Re.Ca και της τουριστικής αγοράς. Στο σύνολό τους οι ισχυροί του κλάδου, σύμφωνα με την ανάλυση όπου εξετάζονται και οι ενοποιημένοι ισολογισμοί, εμφάνισαν υψηλό ρυθμό ανάπτυξης (9,54%) και υψηλότερο ρυθμό αύξησης της κερδοφορίας (167,56%). Όμως, πίσω από αυτές τις μέσες θεαματικές επιδόσεις, τα μεγέθη των πρωταγωνιστών της αγοράς εξελίχθηκαν σε διαφορετικές ταχύτητες, ενώ κάποιες (λίγες) εταιρείες δεν μπόρεσαν να διατηρήσουν το θετικό πρόσημο στα οικονομικά αποτελέσματά τους. Η διαφορετική τοποθέτηση κάθε αλυσίδας στην αγορά, οι αποκλίσεις μεταξύ των στρατηγικών που ακολούθησαν σε ό,τι αφορά τα ζητήματα της τιμολόγησης των προϊόντων τους και της προσέγγισης των καταναλωτών, όπως και ο βαθμός της ετοιμότητάς τους σε ό,τι αφορά την προσαρμογή τους στις τακτικότατες αλλαγές συνθηκών, που επέβαλαν η πανδημία και τα περιοριστικά μέτρα της κυβέρνησης στη

λειτουργία του εμπορίου, καθόρισαν σε μεγάλο βαθμό της περυσινές επιδόσεις τους. Και, φυσικά, ακόμα μια χρονιά ένας εκ των ισχυρών του κλάδου, η Lidl, κράτησε τα χαρτιά του κλειστά, αφού, όπως είναι γνωστό, κατά πάγια πολιτική της η εταιρεία δεν δημοσιοποιεί τα οικονομικά της αποτελέσματα.

ΟΚΤΏ ΣΤΟΥΣ ΔΈΚΑ ΑΎΞΗΣΑΝ ΤΑ ΜΕΡΊΔΙΆ ΤΟΥΣ

Από τα στοιχεία, λοιπόν, των ισολογισμών ομίλων και εταιρειών για τη χρήση του 2020, συνάγονται τα εξής πολύ ενδιαφέροντα συμπεράσματα σε ό,τι αφορά την ισχυρή δεκάδα του κλάδου: Μεγάλος κερδισμένος της χρονιάς αναδείχθηκε ο όμιλος ΕΥΣ, που πέτυχε ρυθμό ανάπτυξης τζίρου 15,59%, δηλαδή σαφώς υψηλότερο του ρυθμού που εμφάνισε η πρώτη δεκάδα της αγοράς, ήτοι 9,54%. Αυτό είχε αποτέλεσμα ο leader του κλάδου να αυξήσει τη συμμετοχή του στον τζίρο του club των

ισχυρών στο 39,1% έναντι 36,8% το 2019. Οι ενοποιημένες πωλήσεις του ομίλου ανήλθαν σε 3,791 δισ. ευρώ επί συνόλου 9,733 δισ. ευρώ της πρώτης δεκάδας. Αύξηση μεριδίων αγοράς εμφάνισαν οι οκτώ από τους δέκα ισχυρότερους ομίλους και εταιρείες του κλάδου, με τη ΣΥΝΚΑ να είναι η μόνη αλυσίδα που είχε μείωση –εξαιτίας ασφαλώς της τοποθέτησής της στη νησιωτική χώρα, η οποία υπέφερε από την κατάρρευση της τουριστικής αγοράς λόγω της πανδημίας– και τη Bazaar να είναι η μόνη που διατήρησε σταθερά τα μεγέθη της. Από την πρώτη δεκάδα πέραν της ΕΥΣ υψηλές επιδόσεις είχαν επίσης η Πέντε, που είδε το τζίρο της να αυξάνεται κατά 13,64% και το μερίδιό της να ενισχύεται στο 5,2% έναντι 5,1% το 2019 και η ΑΔΕΔΗΚ Κρητικός, που πέτυχε ανάπτυξη 11,43% και αύξηση μεριδίου 4,1% έναντι 3,9%. Οι υπόλοιποι «παίκτες» του κλάδου αύξησαν μεν τις πωλήσεις τους, αλλά

Πέρυσι ενισχύθηκε η συγκέντρωση του τζίρου στην κορυφή του κλάδου: ΕΥΣ, ΑΒ Βασιλόπουλος και Metro ελέγχουν το 73,6% των πωλήσεων του «Top 10» έναντι 72,8% το 2019. Περιλαμβανομένων των Μασούτης και Πέντε, οι πέντε πρώτοι ελέγχουν το 88,1% του τζίρου έναντι 86,9% το 2019 Δεκέμβριος 2021 | σελφ σέρβις | 21

ΑΓΟΡΑ

ση της ΣΥΝΚΑ ο τζίρος μειώθηκε κατά 1,57%, στα 186,215 εκατ. ευρώ, όντας πλέον σε απόσταση πνοής από την αμέσως επόμενη αλυσίδα, τη Bazaar, που είχε έσοδα 183,497 δισ. ευρώ. Πέρυσι καταγράφηκε και μικρή ενίσχυση της συγκέντρωσης του τζίρου στις τρεις πρώτες θέσεις του κλάδου, με τις ΕΥΣ, ΑΒ Βασιλόπουλος και Metro να ελέγχουν το 73,6% των εσόδων του «Top 10» έναντι 72,8% το 2019. Ανάλογα αυξημένο ήταν και το μερίδιο του «Top 5» (με την προσθήκη των εταιρειών Μασούτης και Πέντε), το οποίο εντέλει διαμορφώθηκε στο 88,1% έναντι 86,9% ένα χρόνο πριν.

ΣΤΑ ΚΈΡΔΗ ΔΙΑΚΡΊΘΗΚΑΝ ΤΡΕΙΣ ΑΛΥΣΊΔΕΣ

δεν πέρασαν τον πήχη του 9,54%, η επίδοση συνολικά της πρώτης δεκάδας της αγοράς, με αποτέλεσμα να εμφανίσουν απώλειες μεριδίων.

ΕΝΊΣΧΥΣΗ ΤΗΣ ΣΥΓΚΈΝΤΡΩΣΗΣ ΤΟΥ ΤΖΊΡΟΥ

Παρακολουθώντας σε απόλυτη αξία τις πωλήσεις των αλυσίδων το 2020, η ΑΒ Βασιλόπουλος είναι στους λιγότερο κερδισμένους της χρονιάς, καθώς, αν και είδε τις πωλήσεις της να αυξάνονται κατά 3,76%, κρατήθηκε κάτω από τη μέση επίδοση της αγοράς, με αποτέλεσμα το μερίδιό της, μεταξύ των μετεχόντων στην πρώτη δεκάδα του ανταγωνισμού, να μειωθεί περίπου στο 20,8% από 21,8% ένα χρόνο πριν και η απόστασή της από την ΕΥΣ να μεγαλώσει κατά μισό δισεκατομμύριο ευρώ, από το 1,3 δισ. ευρώ το 2019 στο 1,8 δισ. ευρώ. Πρόκειται για μια διαφορά η οποία σε κάθε περίπτωση υποχρεώνει την ΑΒ Βασιλόπουλος να επιχειρήσει ενδεχομένως μια γενναία εξαγορά, εφόσον προτίθεται να διεκδικήσει την πρώτη θέση στην αγορά του κλάδου. Μάλιστα, σύμφωνα με εκτι-

22 | σελφ σέρβις | Δεκέμβριος 2021

μήσεις, η απόσταση μεταξύ των δύο πρώτων του κλάδου πρόκειται να αυξηθεί περαιτέρω φέτος, αν κρίνει κανείς από τις επιδόσεις τους, δεδομένου ότι οι πωλήσεις του leader εξελίσσονται και πάλι με τον υψηλότερο ρυθμό στην αγορά. Μείωση μεριδίου στο 13,7% έναντι 14,2% το 2019 είχε και η Metro, η οποία είδε τα έσοδά της να αυξάνονται το 2020 κατά 6%, στα 1,335 δισ. ευρώ από 1,260 δισ. ευρώ το 2019. Στις τρεις τελευταίες θέσεις του «Top 10» βρίσκονται οι ΣΥΝΚΑ, Bazaar και Συνεργαζόμενοι Παντοπώλες, που διατήρησαν μεν τις δυνάμεις τους σε απόλυτη αξία, αλλά έχασαν μερίδια αγοράς, ενώ είδαν τη Market In να «ξεμακραίνει», δεδομένου ότι οι πωλήσεις της αυξήθηκαν το 2020 κατά 8,91%, με ταχύτητα δηλαδή κοντά στο μέσο ρυθμό της πρώτης δεκάδας. Σημειώνουμε ότι η απόσταση μεταξύ του έβδομου και του όγδοου «παίκτη» της δεκάδας έχει πλέον μεγαλώσει, αφού η Market In αύξησε τον τζίρο της στα 347,139 εκατ. ευρώ πέρυσι (έναντι 318,748 εκατ. ευρώ το 2019), ενώ στην περίπτω-

Αξιολογώντας την αγορά του κλάδου βάσει των καθαρών αποτελεσμάτων (καθαρά αποτελέσματα εκμετάλλευσης προ φόρων), προκύπτουν τα εξής συμπεράσματα για τους μετέχοντες στην πρώτη δεκάδα του ανταγωνισμού: - Τρεις αλυσίδες ξεχώρισαν για τις επιδόσεις τους, καθώς τα κέρδη της περυσινής χρήσης για τη μία πολλαπλασιάστηκαν και για τις άλλες δύο υπερδιπλασιάστηκαν. Η μεν ΕΥΣ μετέτρεψε το αρνητικό κατά 6,846 εκατ. ευρώ αποτέλεσμά της το 2019 σε κέρδη 60,362 εκατ. ευρώ το 2020, βελτιώνοντας την απόδοσή της κατά 981,71%, οι δε Metro και Πέντε κατέγραψαν αύξηση κερδών κατά 133,16% στα 22,164 εκατ. η πρώτη και κατά 117,59% στα 28,412 εκατ. ευρώ η δεύτερη. • Οι τρεις αλυσίδες με τη μεγαλύτερη συμμετοχή στην κερδοφορία του «Τορ 10» ήταν η ΕΥΣ, με τα υψηλότερα σε αξία καθαρά αποτελέσματα, λόγω της διαφοράς τζίρου από τους ανταγωνιστές της, η ΑΒ Βασιλόπουλος, η οποία εμφανίζει κατά παράδοση κάθε χρόνο μια από τις καλύτερες επιδόσεις στον κλάδο, και η Πέντε, η οποία πέρυσι έκανε διπλά την έκπληξη, με θετική εξέλιξη τόσο στο τζίρο όσο και στα κέρδη της. • Από τους δέκα πρώτους οι οκτώ έκλεισαν την περυσινή χρήση με αυξημένη κερδοφορία και οι δύο με μειωμένη. Πρόκειται για τη ΣΥΝΚΑ, που απώλεσε το 29,48% των κερδών της, καθώς και την ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός, η οποία, πάντως, εμφάνισε σαφώς μικρότερες απώλειες (-4,23%). 

ΑΓΟΡΑ

Έρχεται διάταξη απαγόρευσης του price signaling Πρόταση προς την κυβέρνηση για την ψήφιση διάταξης, που θα θεσμοθετεί την πολιτική αποφυγής του price signaling (σηματοδότηση τιμής), υπέβαλε η Επιτροπή Ανταγωνισμού, προκειμένου να δημιουργηθεί μια ακόμη διαδικασία καταγραφής των τιμών και κυρίως μετρίασης των ανατιμητικών τάσεων. Στόχος της εν λόγω διάταξης είναι η αποτροπή εταιρειών που ελέγχουν μεγάλα μερίδια αγοράς, να προαναγγέλλουν δημόσια τις σχεδιαζόμενες ανατιμήσεις τους, με σκοπό να προτρέπουν έμμεσα τους ανταγωνιστές τους σε ανάλογες πρακτικές. ΤΟΥ ΠΛΑΤΩΝΑ ΤΣΟΥΛΟΥ

ρόκειται για μια ρύθμιση που έτυχε εφαρμογής σε άλλες μεγάλες εθνικές αγορές και, όπως υποστηρίζεται, είχε θετικά αποτελέσματα, καθώς απέτρεψε τις συντονισμένες ανατιμήσεις στο εμπόριο. Στην πράξη η σχετική διάταξη απαγορεύει τη δημόσια αναγγελία νέων τιμοκαταλόγων εκ μέρους των εταιρειών, ώστε να μην δίδεται το κίνητρο στους ανταγωνιστές τους, να προβαίνουν συντονισμένα σε αντίστοιχες πρακτικές.

προϋποθέτει τη συγκέντρωση και ανάλυση τεράστιου αριθμού δεδομένων.

ΕΜΠΌΔΙΟ ΣΤΗ ΧΡΟΝΟΤΡΙΒΉ

Η νέα διάταξη θα εστιάζει στην αποτρεπτικότητα ανάλογων ενεργειών σε επίπεδο Β2Β, δηλαδή στην αποφυγή ανατιμήσεων στη χονδρική, που νομοτελειακά οδηγούν σε μαζικές αυξήσεις τιμών στο ράφι. Η απαγόρευση του price signaling θα λειτουργήσει συμπληρωματικά σε όσα προβλέπει ο νόμος που απαγορεύει τις συμπράξεις εταιρειών, οι οποίες ελέγχουν μεγάλα τμήματα των αγορών τους και που έχουν τη δυνατότητα άσκησης συντονισμένων πολιτικών καθορισμού-επιβολής των τιμών σε οριζόντια βάση.

Στις περισσότερες υποθέσεις διερεύνησης του ενδεχόμενου συμπράξεων απαιτείται μια συγκεκριμένη διαδικασία, που περιλαμβάνει αυτεπάγγελτους ελέγχους στην αγορά για τη συγκέντρωση αποδεικτικού υλικού, την αποσφράγιση των σχετικών στοιχειών και την αξιολόγησή τους, το διαχωρισμό των απόρρητων εταιρικών στοιχείων, την καταγραφή και αξιολόγηση αμέτρητων e-mails και άλλων εγγράφων επικοινωνίας μεταξύ ανταγωνιστών, ενώ σε κάθε υπόθεση εμπλέκονται δικηγόροι, καταθέτουν μάρτυρες, υποβάλλονται υπομνήματα, όπως και προσφυγές και ενστάσεις ενώπιον της Επιτροπής Ανταγωνισμού, αλλά και των διοικητικών δικαστηρίων, οπότε η διαχείριση όλων αυτών των στοιχείων απαιτούν μακρό χρόνο, μέχρι η Επιτροπή Ανταγωνισμού να καταλήξει σε ασφαλή συμπεράσματα, μη ανατρεπόμενα στα διοικητικά δικαστήρια.

Παράγοντες της αγοράς επισημαίνουν ότι η αποφυγή του price signaling θα αποτελέσει μια διαδικασία με ταχύτερη εφαρμογή από αυτή του ελέγχου των συμπράξεων. Όπως είναι γνωστό, οι υποθέσεις που αφορούν τον έλεγχο συμπράξεων, συνήθως απαιτούν χρόνια ερευνών για την τεκμηρίωση της όποιας παράβασης, ιδιαίτερα όταν εστιάζονται σε μεγάλες αγορές, όπως η οργανωμένη λιανική, όπου κάθε υπόθεση

Όπως εξηγούν νομικοί κύκλοι, ανάλογες υποθέσεις καταλήγουν σε ετυμηγορία της Επιτροπής Ανταγωνισμού μετά την πάροδο είκοσι έως εκατό μηνών, οπότε μια ρύθμιση που θα εξασφάλιζε την αποφυγή του price signaling, θα έχει πιο άμεσα αποτελέσματα, ιδιαίτερα σε περιόδους έντονων πληθωριστικών πιέσεων, όπως αυτές που ζει σήμερα στο σύνολό της η Ευρώπη και που ήδη τις ζει και η εγχώρια αγορά.

Στο μεταξύ, ανεξάρτητα από τα προαναφερόμενα η Επιτροπή Ανταγωνισμού συνεχίζει τους ελέγχους της στην οργανωμένη λιανική. Ήδη μελετά τιμολογιακά και άλλα στοιχεία που συγκέντρωσε τους προηγούμενους μήνες, στο πλαίσιο αιφνιδιαστικών ελέγχων που πραγματοποίησε σε μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ, αλλά και σε ορισμένους από τους μεγαλύτερους προμηθευτές τους. Παράλληλα, κάθε δύο εβδομάδες καταγράφει τιμές και στοιχεία για τις δομές της αγοράς, σε διαφορετικές χρονοσειρές, ώστε να διασφαλίζεται η ορθή λήψη των τιμολογιακών στοιχείων, ενώ πέραν των σούπερ μάρκετ διερευνά και την αγορά της ενέργειας, σε συνεργασία με στελέχη της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας, εξαιτίας των ιδιαίτερα υψηλών ανατιμήσεων που προκαλούν οι μεγάλες αυξήσεις στο κόστος παραγωγής του ηλεκτρικού ρεύματος και του φυσικού αερίου. 

Δεκέμβριος 2021 | σελφ σέρβις | 23

ΑΓΟΡΑ

Το σχέδιο της ΕΥΣ για τις e-πωλήσεις Τις επόμενες «στάσεις» του e-shop σε μεγάλα αστικά κέντρα της χώρας, αλλά και ένα δεύτερο dark store στην Αθήνα προετοιμάζει η ΕΥΣ το 2022, επιμένοντας στη στρατηγική της για την ταχύτερη δυνατή ανάπτυξη των ηλεκτρονικών πωλήσεων και συνεπώς στην ταχύτερη δυνατή εξασφάλιση κερδών από το κυνήγι του διαδικτυακού τζίρου. ΤΟΥ ΠΛΑΤΩΝΑ ΤΣΟΥΛΟΥ ΠΡΟΣΔΟΚΊΑ ΑΎΞΗΣΗΣ ΤΖΊΡΟΥ ΚΑΙ ΤΟ 2022

Σε ό,τι αφορά το δίκτυο των φυσικών της καταστημάτων της, η ΕΥΣ ανακοίνωσε την ανακαίνιση της μονάδας της υπέρ μάρκετ επί της Λεωφόρου Αθηνών 93-97, η οποία είναι πλέον το μεγαλύτερο κατάστημά της στην Αθήνα, καθώς καταλαμβάνει επιφάνεια χώρου πωλήσεων άνω των 8.000τμ. Εξάλλου, εντός του 2022 σχεδιάζει να ανακαινίσει περισσότερα από σαράντα καταστήματα Σκλαβενίτης σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας.

το πλαίσιο αυτό, η εταιρεία ήδη προγραμματίζει εντός του πρώτου εξαμήνου του 2022 την οργάνωση ενός δεύτερου dark store στην περιοχή της πρωτεύουσας. Πρόκειται για μια επένδυση κατά το πρότυπο της δημιουργίας πρόσφατα ενός e-hub έκτασης 3.200τμ στη Θεσσαλονίκη, στην περιοχή της Πυλαίας, προς υποστήριξη του Sklavenitis.gr. Η λειτουργία του εγκαινιάστηκε στα μέσα του Νοεμβρίου. Οι σχετικές επενδύσεις της ΕΥΣ σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη πραγματοποιούνται με ένταση, λόγω της συγκέντρωσης στις εν λόγω αγορές του μείζονος μέρους του εθνικού κλαδικού τζίρου. Μέχρι σήμερα συμπληρώνονται από την επέκταση του eMarket στη Λάρισα και την Πάτρα. Μάλιστα, σύμφωνα με πληροφορίες, η εταιρεία ήδη εξετάζει την εγκατάσταση αντίστοιχων δομών της για την επέκταση του Sklavenitis.gr σε δύο ακόμα πόλεις, πιθανώς στα Ιωάννινα και σε ένα από τα τέσσερα μεγαλύτερα αστικά κέντρα της Κρήτης.

24 | σελφ σέρβις | Δεκέμβριος 2021

Η επενδυτική πολιτική της εταιρείας στον τομέα των ηλεκτρονικών πωλήσεων αποσκοπεί στην περαιτέρω ενίσχυσή τους με τη δημιουργία περισσότερων dark stores σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη και με την υποστήριξη του Sklavenitis.gr σε πόλεις ισχυρής πληθυσμιακής δύναμης, στις οποίες το δίκτυο της αλυσίδας έχει εγκαταστάσεις υπέρ μάρκετ. Σημειώνουμε ότι το eMarket της ΕΥΣ διαθέτει περισσότερους από 10.000 κωδικούς προϊόντων ευρείας κατανάλωσης και ότι λειτουργεί όλες τις ημέρες και ώρες της εβδομάδας, προσφέροντας όλους τους τρόπους ηλεκτρονικών πληρωμών. Παραδίδει δε παραγγελίες από τη Δευτέρα έως το Σάββατο μεταξύ 8πμ και 10μμ, δωρεάν εφόσον η αξία ανά παραγγελία υπερβαίνει τα 30 ευρώ. Για τη βέλτιστη εξυπηρέτηση των ηλεκτρονικών παραγγελιών η εταιρεία διαθέτει περισσότερα από εξήντα οχήματα και, στο πλαίσιο αυτό, ήδη έχει προβεί σε προσλήψεις ανθρώπινου δυναμικού.

Σχετικά με την εξέλιξη των πωλήσεών της, σύμφωνα με πηγές του «σελφ σέρβις», ο στόχος της διοίκησής της για ρυθμό ανάπτυξης τζίρου 5%-6% το 2021 δεν έχει αναπροσαρμοστεί, καθώς η αλυσίδα πέτυχε ανοδική πορεία πωλήσεων τον Νοέμβριο, όταν στο σύνολό της η κλαδική αγορά κινήθηκε πτωτικά, κυρίως λόγω των συγκρίσεων με τα υψηλά επίπεδα επίδοσης τζίρου τον Νοέμβριο πέρυσι, οπότε η επιβολή του δεύτερου lockdown έδωσε σημαντική ώθηση στις πωλήσεις των σούπερ μάρκετ. Οι προβλέψεις της εταιρείας για την εξέλιξη των εσόδων της τον Δεκέμβριο αναφέρονται σε θετικό πρόσημο ποσοστού ανάπτυξης, μολονότι αναμένεται κάμψη του κλαδικού τζίρου ακριβώς για τον ίδιο λόγο που συνέβη τον Νοέμβριο (για λόγους σύγκρισης με την... εποχή των «παχιών αγελάδων»). Το αξιοσημείωτο είναι ότι τα στελέχη της ΕΥΣ προσβλέπουν σε περαιτέρω ενίσχυση των πωλήσεών της το 2022, δηλαδή σε μια χρονιά στην οποία, υπό συνθήκες σχετικής κανονικότητας (δηλαδή χωρίς άλλα περιοριστικά μέτρα στη λειτουργία της αγοράς λόγω πανδημίας), αναμένεται υποχώρηση του κλαδικού τζίρου. 

ΑΓΟΡΑ

Δεκέμβριος 2021 | σελφ σέρβις | 25

ΑΓΟΡΑ

Σε τριετή κύκλο ανάπτυξης προσβλέπει η ΑΒ Βασιλόπουλος Σε μια νέα, τριετή τροχιά ανάπτυξης προσβλέπει η ΑΒ Βασιλόπουλος, κλείνοντας το 2021 με περιορισμένης έκτασης απώλεια εσόδων έναντι του 2020. Στο πλαίσιο του επενδυτικού σχεδιασμού της, σε εύρος τριετίας θα διαθέσει συνολικά περί τα 180 εκατ. ευρώ στο δίκτυό της, εταιρικό και franchise, ενώ δεν παύει να εκδηλώνει το ενδιαφέρον της για επέκταση μέσω εξαγορών. ΤΟΥ ΠΛΑΤΩΝΑ ΤΣΟΥΛΟΥ

ληροφορίες αναφέρουν ότι στα τέλη της φετινής χρονιάς η αλυσίδα θα εμφανίσει μικρή υποχώρηση τζίρου, δεδομένου ότι η μητρική της, Ahold Delhaize, είχε ανακοινώσει για τη θυγατρική της στην Ελλάδα μια οριακή μείωση των πωλήσεων στο εννεάμηνο από την έναρξη του έτους έναντι του αντίστοιχου περυσινού διαστήματος. Εξάλλου, όπως είναι γνωστό, για το τέταρτο τρίμηνο του έτους όλα τα στελέχη του κλάδου συμφωνούν ότι η αγορά στο σύνολό της θα δεχτεί πιέσεις, λόγω των συγκρίσεων των επιδόσεών της με τις θεαματικές πέρυσι την αντίστοιχη περίοδο εξαιτίας του lockdown. Αυτό σημαίνει ότι ο τζίρος της ΑΒ Βασιλόπουλος φέτος θα διαμορφωθεί σε επίπεδα οριακά χαμηλότερα των 2 δισ. ευρώ, που ήταν το 2020 (στα 2,021 δισ. ευρώ έκλεισε σε ενοποιημένη βάση η χρονιά). Όμως, η κερδοφορία της εταιρείας θα διατηρηθεί σε υψηλό επίπεδο για τα δεδομένα συνολικά του κλάδου.

έλξης του κοινού στη συγκυρία της πανδημίας, όπως και το ότι οι εμπορικές της μονάδες υπεραποδίδουν σε συνθήκες κανονικότητας της κοινωνικής ζωής, εμπόδισαν την εντυπωσιακή ροή πωλήσεων από την έναρξη της κρίσης στη δημόσια υγεία, σημειώνουν χαρακτηριστικά πηγές του «σελφ σέρβις».

Κατά τις ίδιες πληροφορίες, η διοίκηση της ΑΒ Βασιλόπουλος ετοιμάζεται για ένα δυναμικό 2022, εφόσον εκτιμά ότι οι συνθήκες της αγοράς θα λειτουργήσουν υπέρ της. Δηλαδή, όλο το εμπόριο θα επανέλθει σταδιακά σε συνήθεις ρυθμούς δραστηριοτήτων και οι πωλήσεις θα εξελίσσονται εντός αναμενόμενων ορίων. Στο πλαίσιο αυτό, επειδή η ΑΒ Βασιλόπουλος διαθέτει όλες τις αναγκαίες αναπτυξιακές υποδομές, προετοιμάζεται για έναν νέο κύκλο επενδύσεων. Η περιγραφόμενη συνθήκη, όπως εκτιμάται, δεν θα επιτρέψει να ανατραπούν οι θετικές προσδοκίες της διοίκησής της. Το γεγονός ότι η αλυσίδα δεν έχει υπέρ μάρκετ, τα οποία έγιναν πόλος

ΕΠΕΝΔΎΣΕΙΣ 180 ΕΚΑΤ. ΕΥΡΏ

26 | σελφ σέρβις | Δεκέμβριος 2021

Πλέον η εταιρεία βασίζει την εξέλιξη του τζίρου της στον επενδυτικό σχεδιασμό της, στο πλαίσιο του οποίου την επόμενη τριετία θα διαθέσει συνολικά περί τα 180 εκατ. ευρώ. Το ποσό αυτό θα αυξηθεί, εάν η εταιρεία αποφασίσει την οργάνωση ενός νέου κέντρου αποθηκών στην περιοχή της Αθήνας, που θα λειτουργήσει συμπληρωματικά στις σημερινές υποδομές της. Σε ετήσια βάση η ΑΒ Βασιλόπουλος θα επενδύει περίπου 60 εκατ. ευρώ στα δίκτυό της, δηλαδή σε νέα καταστήματα και σε ανακαινίσεις παλαιότερων, όπως και στην υποστήριξη του franchise. Σε ό,τι αφορά το

τελευταίο, σε αυτή τη φάση ολοκληρώνεται η επέκταση του δικτύου των ΑΒ Shop & Go και προετοιμάζεται η σταδιακή επέκταση του δικτύου των μεγαλύτερων καταστημάτων. Η διοίκηση της εταιρείας φέρεται να εξετάζει, πάντως, και την επέκταση του δικτύου της μέσω εξαγορών, γνωρίζοντας, ωστόσο, ότι τα περιθώρια για σχετικές ευκαιρίες ικανές «να κάνουν τη διαφορά», δηλαδή να την οδηγήσουν πιο κοντά στα μεγέθη του leader του κλάδου, είναι πια εξαιρετικά περιορισμένα. Όπως τονίζεται χαρακτηριστικά, «σήμερα πολύ δύσκολα ποντάρει κανείς σε εξαγορές, για να αναπτύξει θεαματικά τις πωλήσεις του». Για τον λόγο αυτό η ΑΒ Βασιλόπουλος εστιάζεται στην οργανική ανάπτυξη, σίγουρη ότι το «στήσιμο» των καταστημάτων της τής εξασφαλίζει υψηλές αποδόσεις ανά τετραγωνικό μέτρο, πράγμα που επιβεβαιώνει, άλλωστε, κάθε νέα εγκαινίαση ή ανακαίνιση παλαιού σούπερ μάρκετ, φέρνοντας σημαντικά έσοδα στην εταιρεία. 

presents

ΑΓΟΡΑ

ΚΡΙΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΠΡΟΕΔΡΟΣ

Ζουμπουλάκης Παναγιώτης

Αναπληρωτής Καθηγητής, Τμήμα Επιστήμης & Τεχνολογίας Τροφίμων, Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής

Celebrating Natural Living Products

Αργυροπούλου Kατερίνα

Γαρδίκης Κωνσταντίνος

Γεωργόπουλος Θεοφάνης

Αγγέλη Κωνσταντίνα

Δημητριάδης Δημήτριος

Αμπελιώτης Κωνσταντίνος

Ανδρούτσος Οδυσσέας

Επικεφαλής Έρευνας & Ανάπτυξης και Βιώσιμης Ανάπτυξης, ΚΟΡΡΕΣ

Καθ. Διαχείρισης Περιβάλλοντος, Χαροκόπειο Παν/μιο

Αν. Καθ. Διαιτολογίας & Σχεδιασμού Διαιτολογίου για Παθολογικές Καταστάσεις, Παν/μιο Θεσσαλίας

Ηλιόπουλος Αριστείδης

Καλιώρα Ανδριάννα

Κανέλλου Αναστασία

Επικεφαλής Έρευνας και Ανάπτυξης, PharmaGnose S.A.

MSc, PhD, R&D Director, APIVITA

Λέκτορας Εφαρμογών, Τμήμα Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής, Παν/μιο Θεσσαλίας

Γενικός Διευθυντής ΔΗΩ

Καθ. Βιολογίας & Γενετικής, Δ/ντής του Εργαστηρίου Βιολογίας, Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ

Αν. Καθηγήτρια Διατροφής του Ανθρώπου & Τροφίμων, Χαροκόπειο Παν/μιο

Καθ. Διατροφής, Σχολή Επιστημών Τροφίμων, Παν/μιο Δυτικής Αττικής

Κεφαλά Βάλια

Κεφαλογιάννης Άρης

Κιοσές Λευτέρης

Κουρέτας Δημήτρης

Κουτσιανάς Νίκος

Κριτσαντώνης Αλέξανδρος

Κωνσταντινίδου Βαλεντίνη

Καθηγήτρια, Τομέας Αισθητικής & Κοσμητολογίας, Παν/μιο Δυτικής Αττικής

Λούλη Εύη

Πρόεδρος, Legendary Food AE

Marketing Director, Μύλοι Λούλη ΑΕ

Γενικός Διευθυντής ΙΕΛΚΑ

Μαυροπούλου Φωτεινή Διαιτολόγος Διατροφολόγος

ΥΠΟΒΟΛH ΥΠΟΨΗΦΙΟΤHΤΩΝ EΩΣ:

17.12.2021

Καθηγητής, Τμήμα Βιοχημείας - Βιοτεχνολογίας, Παν/μιο Θεσσαλίας

Μπαρδάκης Nικόλαος

Sales & Marketing Director, Life NLB Ltd.

Founder Symbeeosis, Founder Apivita

Πασχαλέρη Νάσια

Διαιτολόγος με εξειδίκευση στη γεροντολογία, εμπνεύστρια της εφαρμογής Food Sherlocks

Τεχνικός Εκπαιδευτής Αρτοποιιτικής Ζαχαροπλαστικής Τέχνης

Πατέρα Άννα

Γενική Διευθύντρια, ΠΣΒΑΚ

Λέκτορας Διατροφογενετικής, Ιδρύτρια DNANUTRICOACH®

Χατζηαντωνίου Σοφία

Επικ. Καθηγήτρια, Τμήμα Φαρμακευτικής, Παν/μιο Πατρών, Πρόεδρος, Ελληνική Εταιρεία Κοσμητολογίας

www.naturalandorganicawards.gr

Πληροφορίες: Άννα Μαρία Παπίρη, Τ: 210 6617777 (εσωτ. 377), Μ: 6945753004, Ε: ampapiri@boussias.com Υποψηφιότητες: Χάρης Πορέτσης, T: 210 661 7777 (εσωτ. 139), Μ: 6940550590, Ε: hporetsis@boussias.com

Official Publications

Νοέμβριος 2021 | σελφ σέρβις | 27

ΑΓΟΡΑ

Σ Υ Ν ΕΡΓΑ ΖΟΜ ΕΝΟΙ Π Α Ν ΤΟΠ Ω Λ Ε Σ

Στον αναπτυξιακό νόμο επένδυση της εταιρείας Την ένταξή της στον αναπτυξιακό νόμο σχεδιάζει η Συνεργαζόμενοι Παντοπώλες, με σκοπό τη χρηματοδότηση επένδυσής της για την οργάνωση ενός νέου κέντρου αποθηκών στην ευρύτερη περιοχή της Θεσσαλονίκης. Σύμφωνα με πληροφορίες, το σχετικό έργο αναμένεται να κοστίσει περί τα 5 εκατ. ευρώ και θα περιλαμβάνει την αγορά του οικοπέδου και την κατασκευή των χώρων αποθήκευσης. ΤΟΥ ΠΛΑΤΩΝΑ ΤΣΟΥΛΟΥ

εταιρεία ήδη βρίσκεται στη διαδικασία της αναζήτησης του κατάλληλου ακινήτου για τη στέγαση εγκαταστάσεων συνολικής έκτασης 20.000τμ. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι αναζητά οικόπεδο έκτασης περίπου 50 στρεμμάτων. Κατά τις ίδιες πληροφορίες η διοίκησή της προτίθεται αρχικά να κατασκευάσει στεγασμένο χώρο κάλυψης περίπου 10.000τμ, προκειμένου να αντιμετωπίσει σύγχρονες αλλά και μελλοντικές ανάγκες κεντρικοποιημένης τροφοδοσίας του δικτύου της. Προοπτικά, στο πλαίσιο της ανάπτυξης του, θα επεκτείνει τις εγκαταστάσεις των αποθηκών στο ίδιο οικόπεδο, έχοντας τη δυνατότητα διπλασιασμού των στεγασμένων χώρων. Σύμφωνα με πηγές του «σελφ σέρβις», η διοίκηση της Συνεργαζόμενοι Παντοπώλες σχεδιάζει να εντάξει το επενδυτικό της σχέδιο στο άρθρο του αναπτυξιακού νόμου, το οποίο προβλέπει ως κίνητρο χρηματοδότησης την εξασφάλιση φορολογικής έκπτωσης 35% για το προς επένδυση ποσό κι όχι στη διάταξη περί χρηματοδότησης του 25% της αξίας του. Σημειώνεται ότι η εταιρεία έχει την απαιτούμενη ρευστότητα να χρηματοδοτήσει με ίδια κεφάλαια την επένδυση και εν συνεχεία να επιτύχει υψηλότερη ενίσχυση, μέσω του αναπτυξιακού νόμου, που θα της χορηγηθεί βάσει των αποτελεσμάτων της. Η επιχείρηση στα τέλη του 2020 είχε ρευστότητα περίπου 10,5 εκατ. ευρώ, ενώ η πρόβλεψη των στελεχών της είναι ότι η ολοκλήρωση της χρήσης του 2021 θα την βρει με ρευστότητα της τάξης των 13 εκατ. ευρώ.

28 | σελφ σέρβις | Δεκέμβριος 2021

Η Συνεργαζόμενοι Παντοπώλες αναμένει την ψήφιση του νέου αναπτυξιακού νόμου, προκειμένου να αιτηθεί την επενδυτική της ενίσχυση, εξασφαλίζοντας τα μέγιστα δυνατά χρηματοδοτικά οφέλη.

ΕΠΈΚΤΑΣΗ ΜΈΣΩ ΕΞΑΓΟΡΏΝ

Στο μεταξύ, η ρευστότητα της εταιρείας της παρέχει τη δυνατότητα να αναπτύσσει κινητικότητα στο πεδίο των εξαγορών. Όπως δημοσιεύσαμε στο προηγούμενο τεύχος του «σελφ σέρβις», η Συνεργαζόμενοι Παντοπώλες διαπραγματεύεται σχετικές συμφωνίες με τρεις τοπικές εταιρείες λιανικής, οι οποίες ελέγχουν αθροιστικά ένα δίκτυο 75 καταστημάτων που αποφέρει ετήσιο τζίρο περίπου 65-70 εκατ. ευρώ. Νεότερες πληροφορίες μας αναφέρουν ότι στις δύο περιπτώσεις από τις τρεις οι διαπραγματεύσεις βρίσκονται σε προχωρημένο στάδιο. Μάλιστα, θεωρείται πιθανή η άμεση υπογραφής συμφωνίας εξαγοράς της

μιας εκ των δύο, είτε μέσα στις γιορτές είτε λίγο μετά. Η φετινή χρονιά θα κλείσει για τη Συνεργαζόμενοι Παντοπώλες με το τζίρο της διαμορφωμένο στο επίπεδο των 100 εκατ. ευρώ έναντι 87 εκατ. ευρώ του 2020. Η ανάπτυξή της προέρχεται κατά το ήμισυ από την εξαγορά πέρυσι της εταιρείας Συμεωνίδης, ενώ κατά το υπόλοιπο από την αύξηση των εσόδων της ίδιας της εταιρείας, από τις πωλήσεις της τόσο στη λιανική όσο και στη χονδρική, από την οποία προέρχεται το 60% των εσόδων της. Υπενθυμίζεται ότι υπό το σχήμα της Συνεργαζόμενοι Παντοπώλες εντάσσονται τα σούπερ μάρκετ Ελληνικά Market, Πρόοδος και Ήλιος, καθώς κι η αλυσίδα καταστημάτων καφεπαντοπωλείων Γρήγορα, η οποία πέραν των αγαθών ευρείας κατανάλωσης διακινεί καπνικά προϊόντα και φρεσκοφτιαγμένο καφέ. 

presents

ΥΠΟ ΤΗΝ ΑΙΓΙΔΑ

ΑΓΟΡΑ

19 . 01 .22 LIVE ON YOUR SCREEN

PHILIP KOTLER on

The Future of Marketing

Ο Kotler θα αναπτύξει όλες τις ιδέες και πρακτικές του σύγχρονου marketing, όπως παρουσιάζονται στο νέο του βιβλίο Marketing 5.0

Where the history and future of marketing meet Δημιουργικά μυαλά, top marketers και έμπειρα στελέχη της ελληνικής αγοράς συνομιλούν με τον κορυφαίο thought leader σε ένα μοναδικό event που ενώνει για πρώτη και μοναδική φορά την ιστορία και το μέλλον του σύγχρονου marketing!

www.futureofmarketing.gr

ΧΡΥΣΟΣ ΧΟΡΗΓΟΣ

XOΡΗΓΟI

Πληροφορίες: Μαρία Σαγάνα, Τ: 2106617777 (εσωτ. 307), E: msagana@boussias.com Συμμετοχές: Θανάσης Κωνσταντόπουλος, Τ: 210 6617777 (εσωτ. 228), E: tkonstantopoulos@boussias.com Χορηγίες: Άννα Γυπαράκη, Τ: 210 6617777 (εσωτ. 152), E: agyparaki@boussias.com

Official Publication

Νοέμβριος 2021 | σελφ σέρβις | 29

ΑΓΟΡΑ

Στα σκαριά και νέες εξαγορές από την ΟΚ! Χρονιά νέων εξαγορών αναμένεται να είναι το 2022 για την ΟΚ! Anytime Markets, η οποία πρόσφατα έθεσε υπό τον έλεγχό της τα καταστήματα Happy Market, εξαγοράζοντας την Kosmothess Cash & Carry. H εν λόγω εταιρεία δραστηριοποιείται στη Βόρεια Ελλάδα με τη μέθοδο της δικαιόχρησης, υποστηρίζοντας ένα δίκτυο συνολικά 110 καταστημάτων ευκολίας, χώρου πωλήσεων 80-300τμ και ετήσιου τζίρου 20 εκατ. ευρώ, σε πωλήσεις χονδρικής. ΤΟΥ ΠΛΑΤΩΝΑ ΤΣΟΥΛΟΥ

ύμφωνα με στελέχη της ΟΚ! Anytime Markets, το ενδιαφέρον της εταιρείας για νέες εξαγορές εστιάζεται κυρίως σε περιοχές όπως η Πάτρα, η Δυτική Ελλάδα και η Μακεδονία, δίχως να αποκλείονται και άλλες τοπικές αγορές. Παράλληλα, συνεχίζει την ανάπτυξη του δικτύου της με την ενσωμάτωση και νέων καταστημάτων, εταιρικών και franchise. Η αλυσίδα με την εξαγορά της Kosmothess Cash & Carry πέτυχε μια δυναμική διεύρυνση του δικτύου της στη Βόρεια Ελλάδα, στέλνοντας μήνυμα στην αγορά ότι η στρατηγική της στο εξής αποβλέπει στην εξάπλωση της παρουσία της πέραν των συνόρων της Αττικής, όπου επί δεκαετίες αναπτύσσεται επιτυχώς. Η διοίκηση της ΟΚ! Anytime Markets δείχνει αποφασισμένη να ακολουθήσει το δρόμο των εξαγορών, προσβλέποντας σε μεγαλύτερα μερίδια αγοράς, βασισμένη στην ανάπτυξη convenience stores. Το δίκτυό της περιλαμβάνει 116 καταστήματα, κυρίως μίνι μάρκετ και καταστήματα τύπου grocery, στα οποία προστίθενται πλέον 46 franchise και ένα εταιρικό Happy Market, όπως και 63 ακόμα καταστήματα λιανικής, που εξυπηρετεί η Kosmothess Cash & Carry. Την ευθύνη για τη λειτουργία της Kosmothess Cash & Carry αναλαμβάνει ο κ. Γιώργος Σαρηγιαννίδης, γνωστό στέλεχος του λιανεμπορίου, με πολυετή εμπειρία σε ρόλους ευθύνης σε πολυεθνικές και ελληνικές εταιρείες, στην Ελλάδα και το εξωτερικό.

30 | σελφ σέρβις | Δεκέμβριος 2021

ΤΟ ΣΉΜΑ «ΟΚ!» ΣΤΗ ΒΌΡΕΙΑ ΕΛΛΆΔΑ

Ο σχεδιασμός για την ενσωμάτωση του δυναμικού της νεοαποκτηθείσας εταιρείας στην ΟΚ! Anytime Markets προβλέπει την υπογραφή μέσα στην ερχόμενη διετία νέων συμβάσεων franchise με όσο το δυνατό περισσότερους νέους συνεργάτες. Η ΟΚ! Anytime Markets θα αξιολογεί ξεχωριστά κάθε επιχειρηματία που δραστηριοποιείται υπό το σήμα Happy Market ή υποστηρίζεται από την αλυσίδα, ώστε να τους εντάξει στο δυναμικό της, βάσει των προδιαγραφών λειτουργίας που εφαρμόζει η ίδια. Ο άμεσος στόχος ως το τέλος του 2021 είναι να προσαρμοστούν στο πρότυπο λειτουργίας των «ΟΚ!» τα πρώτα 35 Happy Market , δουλεύοντας πλέον υπό την επωνυμία τους, και στη διετία 2022-2023 να κλείσει επιτυχώς ο κύκλος των μεταγραφών για το σύνολο των Happy Market, όπως και για ορισμένα από τα 63 συνεργαζόμενα καταστήματα της νεοαποκτηθείσας εταιρείας.

Παράλληλα, η ΟΚ! Anytime Markets θα θέσει υπό κεντρική τροφοδοσία το δίκτυο των Happy Market, αξιοποιώντας τις σχετικές υποδομές της Kosmothess Cash & Carry στην Ευκαρπία και τα Μουδανιά Χαλκιδικής, συνολικής έκτασης 4.200τμ. Ταυτόχρονα, θα συνεχίσει το πρόγραμμα ανακαινίσεων των παλαιότερων καταστημάτων της, όπως και το σχεδιασμό ίδρυσης καινούργιων. Σημειώνουμε ότι πλέον η ΟΚ! Anytime Markets έχει παρουσία στην Αττική, τη Μύκονο, την Αράχοβα, τη Τζια, τη Θεσσαλονίκη, τη Χαλκιδική, την Ημαθία, τη Δράμα, το Κιλκίς, την Πέλλα και την Πιερία. Όσο για την πορεία των μεγεθών της, το 2021 ο τζίρος της θα κλείσει στα επίπεδα του 2020, δηλαδή κοντά στα 62 εκατ. ευρώ. Για το 2022 η διοίκησή της προσδοκά ανάπτυξη πωλήσεων της τάξης του 10%, ενόσω τα έσοδά της θα ενισχυθούν περίπου κατά 10 εκατ. ευρώ, λόγω της ενσωμάτωσης ενός μέρους των πωλήσεων της Kosmothess Cash & Carry. 

ΑΓΟΡΑ

OK ANYTIME MARKET AE ΕΔΡΑ: Αφροδίτης 106 Ελληνικό 167 77, Τ: +30 210 9810090 info@okmarkets.gr, www.okmarkets.gr, http://www.facebook.com/okmarkets/, okanytimemarkets Νοέμβριος 2021 | σελφ σέρβις | 31

ΘΕΜΑ

Λίγο πριν τους παγετώνες… Μια μείωση του κλαδικού τζίρου τον Νοέμβριο σε σύγκριση με τον αντίστοιχο μήνα πέρυσι ήταν αναμενόμενη, εφόσον φέτος η οικονομία και οι αγορές της μαζικής εστίασης και διασκέδασης λειτουργούν κανονικά, έστω κι αν απευθύνονται μόνο σε εμβολιασμένους στο δημόσιο χώρο ή σε λιγότερο τρομαγμένους από την πανδημία. Η υποχώρηση, λοιπόν, του κλαδικού τζίρου τον Νοέμβριο περίπου κατά 6,5%, σύμφωνα με την πρώτη αξιολόγηση των στοιχείων πωλήσεων από τους αναλυτές της IRI, δείχνει ότι η αγορά του κλάδου παρά το σοκ της απότομης βύθισης μετά από πολύ καιρό, «κάθισε στα μαλακά». Για την ώρα, όμως… ΤΟΥ ΝΙΚΟΛΑ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ

έμε πως η αγορά «κάθισε στα μαλακά», γιατί η άνοδος των πωλήσεων σε αξία τον Νοέμβριο πέρυσι σε σύγκριση με τον αντίστοιχο μήνα του 2019 ήταν, ελέω lockdown, εκρηκτική: 21,5%! Προφανώς το «φούσκωμα» των τιμών και η κατ’ οίκον ασφυξία των μη εμβολιασμένων, που εκτονώνεται με τα ψώνια από το σούπερ μάρκετ και την οικιακή μαγειρική, συγκρατούν για την ώρα το μεγαλύτερο μέρος των «πανδημικών ωφελημάτων» του κλάδου πέρυσι. Σύμφωνα με την ολοκληρωμένη ανάλυση των στοιχείων πωλήσεων από την IRI, ο κλαδικός τζίρος στο δεκάμηνο Ιανουαρίου-Οκτωβρίου φέτος σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2020 είχε άνοδο σε αξία 2,2%. Σε όγκο, όμως, η ανάπτυξή της ήταν μόλις 0,1%, δηλαδή πουλήθηκαν οι ίδιες ποσότητες με την προηγούμενη χρονιά. Αυτό σημαίνει ότι η αξιακή ανάπτυξη του τζίρου στο δεκάμηνο οφείλεται σχεδόν αποκλειστικά στις ανατιμήσεις (κατά το 2,1%). Ειδικά τον Οκτώβριο οι πωλήσεις σε όγκο υποχώρησαν κατά 1,3%, ενώ σε αξία αυξήθηκαν κατά 0,9%, άρα η συμμετοχή των ανατιμήσεων στην ανάπτυξή τους ήταν της τάξης του 2,2%. Ένα εύρος απωλειών τζίρου σε αξία 6,5% το Νοέμβριο κατά πάσα πιθανότητα σημαίνει μια υποχώρηση των πωλήσεων σε όγκο τουλάχιστον σε αντίστοιχο ποσοστό. Και εδώ είναι που αρχίζει η ψυχρολουσία για προμηθευτές και λιανέμπορους, μετά από ένα εικοσάμηνο χαλαρωτικό θερμόλουτρο… Δεδομένου ότι ο χειμώνας είναι μπροστά μας, μόνο και μόνο οι ανάγκες των νοικοκυριών για θέρμανση στη συγκυρία των εξου-

32 | σελφ σέρβις | Δεκέμβριος 2021

θενωτικών, για τους πολλούς, ανατιμήσεων στα ενεργειακά αγαθά θα ασκήσουν σοβαρή πίεση στις κλαδικές πωλήσεις. Αυτό, χωρίς να λάβουμε υπόψιν την επίδραση μιας ασυγκράτητης, όπως προμηνύεται, εκδήλωσης του ανατιμητικού τσουνάμι στα είδη πρώτης ανάγκης (κι όχι μόνο σε αυτά φυσικά), μετά τα όποια εκπτωτικά αναχώματα των εμπόρων την περίοδο των γιορτών… Οι επιχειρήσεις του κλάδου το λιγότερο που πρέπει να περιμένουν, είναι μια ραγδαία αλλαγή της καταναλωτικής συμπεριφοράς –η κατεύθυνσή της ήδη αποτυπώνεται–, με κεντρικό χαρακτηριστικό τη μαζικότερη από ποτέ καταφυγή των πελατών τους στα φθηνότερα προϊόντα. Και να παρακαλούν ο χειμώνας να εξελιχθεί ήπια...

ΑΛΛΑΓΉ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΉΣ ΤΏΡΑ!

Σχετικά με το παράδοξα μικρό μέγεθος του μεριδίου των PL στην Ελλάδα και τις παραδοξολογίες που ακούγονται στον επίσημο διάλογο, αναφορικά με την εξήγηση του φαινομένου, ασχοληθήκαμε το καλοκαίρι (βλέπε τεύχος Ιουλίου-Αυγούστου 2021: «Private Labels: Μια συζήτηση που ανοίγει όλες τις πληγές…»).

Συνεπώς, βάσει της επιχειρηματολογίας που έχουμε αναπτύξει, δεν μας εκπλήσσει διόλου η καθήλωση του μεριδίου τους το δεκάμηνο φέτος στο 14,6% (πηγή: IRI) επί του συνολικού κλαδικού τζίρου, δηλαδή σε επίπεδο χαμηλότερο απ’ ό,τι το 2011. Όμως, τώρα η πραγματικότητα θέτει μετ’ επιτάσεως στις εταιρείες του κλάδου το ζήτημα της αλλαγής στρατηγικής και στον τομέα των PL. Όποιος αυταπατάται ότι οι ανατιμήσεις απλώς «είναι μπόρα και θα περάσει», θα το βρει μπροστά του. Ας το εξηγήσουμε, όμως, αυτό: Ακόμα και στην ιδεώδη περίπτωση που οι τιμές των ενεργειακών αγαθών υποχωρήσουν στο τέλος του χειμώνα, κανείς δεν είναι αφελής να προσδοκά γενικά την επαναφορά των τιμών των FMCG και εν γένει των καταναλωτικών αγαθών στο επίπεδο που ήταν στην έναρξη της ενεργειακής κρίσης. Κι επειδή εδώ δεν μας ενδιαφέρουν οι τεχνικές διαχείρισης των τιμών καθενός μετά την ενεργειακή κρίση (δηλαδή η περιπτωσιολογία, με επωδό τη γνωστή συζήτηση περί «τιμωρίας» ή «επιβράβευσης» ενός εκάστου από τον καταναλωτή), αλλά το αθροιστικό βάρος των

Χωρίς την αναπροσαρμογή των εισοδημάτων, η στρατηγική των επιχειρήσεων που στηρίζεται σε αυτά, εφόσον δεν αλλάξει, θα αντιμετωπίσει σοβαρή κρίση. Κρίση απ’ αυτές που ευνοούν την απαξίωση και την περαιτέρω συγκεντροποίηση του κεφαλαίου…

ΘΕΜΑ

ανατιμημένων προϊόντων στο μέσο «καλάθι», γνωρίζοντας την κατάσταση των εισοδημάτων σήμερα, θεωρούμε βέβαιο ότι το φτηνότερο ράφι της πιάτσας θα τραβήξει σαν μαγνήτης τον κόσμο! Πολύ περισσότερο, γνωρίζοντας την οικτρή κατάσταση του δημόσιου χρέους και των ελλειμμάτων της χώρας, θεωρούμε ότι όσο χαχόλικος κι αν συμφωνηθεί να είναι ο κορσές της δημοσιονομικής σταθερότητας στην Ευρώπη, πράγμα καθόλου σίγουρο, όταν φορεθεί μετά την χαλάρωση ένεκα της πανδημίας (πιθανώς τέτοια εποχή του χρόνου), τα εγχώρια εισοδήματα από μισθούς, συντάξεις και αυτοαπασχόληση θα στυφτούν ακόμα μια φορά. Άρα, διαβλέποντας και τη μακροπρόθεσμη κατάσταση των εισοδημάτων, φρονούμε ότι χωρίς PL, ουδείς μπορεί να διεκδικήσει το φτηνότερο ράφι της πιάτσας! Επίσης, η ακρίβεια δεν είναι συστημικό πρόβλημα. Απεναντίας, επειδή το φόβητρο του πληθωρισμού βολεύει στην επαναφορά της δημοσιονομικής πειθαρχίας, εφόσον αυτή επιβληθεί, θα αρκέσουν μόλις ένα-δυο χρόνια να «ηρεμίσουν» σε συγκρίσιμη βάση οι δείκτες του πληθωρισμού, οπότε η ακρίβεια των σημερινών κι αυριανών ανατιμήσεων θα μεταμορφωθεί σε κανονικότητα βίου κι ούτε γάτα ούτε ζημιά! Μόνο που χωρίς την αναπροσαρμογή των εισοδημάτων, η στρατηγική των επιχειρήσεων που στηρίζεται σε αυτά, εφόσον δεν αλλάξει, θα αντιμετωπίσει σοβαρή κρίση. Κρίση απ’ αυτές που ευνοούν την απαξίωση και την περαιτέρω συγκεντροποίηση του κεφαλαίου…

ΌΠΛΟ ΟΙΚΟΝΟΜΊΑΣ ΔΥΝΆΜΕΩΝ

Προσώρας η αγορά στο δρόμο για το γιορτινό φινάλε του έτους προσπαθεί να καλμάρει τη διάχυτη αγωνία του κόσμου για την κούρσα των ανατιμήσεων μ’ εκπτώσεις και προσφορές (γιορτές έρχονται, ισολογισμοί χρήσεως θα κλείσουν, τι άλλο να ’κανε; Ό,τι κάνει πάντα!). Για την εξέλιξή τους στο τελευταίο δίμηνο του έτους θα ασχοληθούμε σε επόμενο τεύχος μας. Σε ό,τι αφορά, όμως, τη στάθμιση του προωθητικού τζίρου από την IRI στο δεκάμηνο από την έναρξη του έτους, ξέρουμε ότι στα τρόφιμα, στα οποία αναλογούν περίπου τα επτά δέκατα του κλαδικού τζίρου και που τόσο πέρυσι όσο, κυρίως, φέτος είναι ο βαρύνων φορέας των ανατιμητικών πιέσεων, διαμορφώθηκε από 23% το δεκάμηνο πέρυσι σε

24,4% φέτος, δηλαδή αυξήθηκε κι ήταν αναμενόμενο. Αντίθετα, στις κατηγορίες Health & Beauty υποχώρησε από 35,4% πέρυσι στο 33,9% φέτος, ενώ το ίδιο συνέβη στις κατηγορίες Household, όπου έπεσε από 27,9% στο δεκάμηνο πέρυσι στο 26,3% φέτος. Φυσικά, ένα όπλο οικονομίας δυνάμεων για αλυσίδες και προμηθευτές στη ροπή της καθίζησης του τζίρου τους είναι η μείωση του εκπτωτικού βάθους των προσφορών, που τροφοδοτεί τον κλαδικό πληθωρισμό. Περιμένουμε με ενδιαφέρον τη συνέχεια…

ΠΕΡΊ ΠΡΟΒΛΈΨΕΩΝ…

Όμως, μιλήσαμε απλώς για μια «ιδεώδη περίπτωση που οι τιμές των ενεργειακών αγαθών υποχωρήσουν στο τέλος του χειμώνα…», υποθέτοντας ότι η συρρίκνωση του πυρήνα του πληθωρισμού θα ανακόψει την έξαρση του φαινομένου. Αλλά δεν τη συμμερίζεται ως ενδεχόμενη ο πρόεδρος της FED, κ. Τζ. Πάουελ, ο οποίος τόνισε στις 30 Νοεμβρίου όχι μόνο ότι ο κίνδυνος να παραμείνει ο πληθωρισμός σε υψηλά επίπεδα είναι υπαρκτός, αλλά ζήτησε κιόλας την παράληψη του συνοδευτικού σε αυτόν προσδιορισμού «παροδικός». Ακόμα χειρότερα οι τεχνοκράτες του ΟΟΣΑ προβλέπουν

ότι η μετάλλαξη Omicron του ιού της πανδημίας θα εκτραχύνει τις πληθωριστικές πιέσεις στην Ελλάδα, ωθώντας τον πληθωρισμό το 2022 στο 3,1% και προμηνύοντας συναπτά κύματα ακρίβειας τους επόμενους μήνες. Επισημαίνουν δε ότι οι πληθωριστικές προσδοκίες από τα μέσα του 2021 κινούνται πάνω από τον μέσο όρο των τελευταίων ετών σε μεταποίηση, κατασκευές και λιανεμπόριο, κάνοντας, πάντως, τη σκέψη ότι οι ανατιμήσεις πιθανώς θα περιοριστούν, λόγω «αργοπορημένης παραγωγικής δυναμικότητας της οικονομίας…». Αλλά και το ΔΝΤ, με την προσοχή στραμμένη στη μετάλλαξη Omicron, προϊδέασε για την αναθεώρηση των προβλέψεών του σχετικά με την ανάπτυξη της παγκόσμιας οικονομίας το 2022… Βέβαια, ο υπουργός Αναπτύξεως και Επενδύσεων, κ. Σπυρίδων Άδωνις Γεωργιάδης, επιδαψίλευσε στους μάνατζερ του κλάδου, που τον παρακολούθησαν διαδικτυακά την 1η Δεκεμβρίου στο συνέδριό τους –πρώτη ημέρα του συνεδρίου του ΙΕΛΚΑ–, τη βεβαιότητά του ότι «ως τον Απρίλιο η πανδημία θα είναι δευτερεύον θέμα συζητήσεως…». Αν ήταν με φυσική παρουσία το συνέδριο, θα εισέπραττε, τάχα, χειροκρότημα; Θα μείνουμε με την απορία... 

Δεκέμβριος 2021 | σελφ σέρβις | 33

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ Κ ΑΡΑΝΙΚ ΑΣ, EDPS

Η ψηφιακή εποχή δεν συγχωρεί καθυστερήσεις Η πανδημία επιτάχυνε την έλευση της ψηφιακής εποχής για επιχειρήσεις και καταναλωτές, εξηγεί στη συνέντευξή του στο «σελφ σέρβις» ο κ. Παναγιώτης Καρανίκας, γενικός διευθυντής της EDPS, περιγράφοντας την επόμενη μέρα των ηλεκτρονικών συναλλαγών στο εμπόριο. Επίσης, παρουσιάζει τις νέες καινοτόμες υπηρεσίες της EDPS, που, όπως τονίζει, μακροπρόθεσμα θα συγκλίνουν σε ένα one-stop shop για απαιτητικούς εμπόρους και επιχειρήσεις, που θα συγκεντρώνει και θα παρέχει όλες τις εναλλακτικές μεθόδους αποδοχής πληρωμών. ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ ΠΛΑΤΩΝΑ ΤΣΟΥΛΟ

παντώντας ο κ. Παναγιώτης Καρανίκας σε ερώτησή μας σχετικά με την επίδραση της πανδημίας στις συναλλακτικές σχέσεις, ιδιαίτερα τις B2C, τόνισε ότι «η πανδημία επέφερε ραγδαία αύξηση στις ηλεκτρονικές συναλλαγές και γενικότερα στην χρήση των καρτών, αλλά πολύ περισσότερο στις online αγορές και συναλλαγές, ακόμα και σε κλάδους που παραδοσιακά απείχαν από αυτή την αγορά. Αυτό ώθησε τις επιχειρήσεις να οργανωθούν και να επενδύσουν ακόμη περισσότερο στο ηλεκτρονικό εμπόριο, ανακαλύπτοντας εντέλει νέα κανάλια προσέγγισης των καταναλωτών, κυρίως μέσω των marketplaces αλλά και των παραδοσιακών call-centers, με δυνατότητα τηλεφωνικών παραγγελιών και χρήση payment links. Επίσης, λόγω των περιορισμών εντός των καταστημάτων, έγινε επιτακτική ανάγκη η ταχεία διεκπεραίωση των συναλλαγών στα ταμεία, μέσω ταμειακών και POS. Ταυτόχρονα, η ανάγκη ασύρματων τερματικών από τις επιχειρήσεις πολλαπλασιάστηκε ραγδαία, αλλά την καλύψαμε, καθώς διατηρούμε πάντα απόθεμα τερματικών». σελφ σέρβις: Πόσο εξοικειωμένος είναι ο Έλληνας επιχειρηματίας με τις ψηφιακές συναλλαγές; Επενδύει στην εγκατάσταση σχετικών συστημάτων και εφαρμογών, όπως και στις αναβαθμίσεις τους; Παναγιώτης Καρανίκας: Οι ελληνικές επιχειρήσεις ανταποκρίνονται εξαιρετικά στις ανάγκες των καταναλωτών, έχοντας επενδύσει και σε αναβαθμίσεις συστημάτων και στην υιοθέτηση νέων τεχνολογιών. Βλέπουμε μεγάλη πρόοδο ως προς την ταχύτητα ανταπόκρισης

34 | σελφ σέρβις | Δεκέμβριος 2021

των επιχειρήσεων στις νέες ανάγκες της αγοράς κι αυτό φαίνεται από τις πολυάριθμες συνεργασίες με πλατφόρμες delivery και την ανάπτυξη των σχετικών εφαρμογών, από τις επενδύσεις σε dark-stores κοκ. Οι επιχειρήσεις έχουν αντιληφθεί ότι οι ψηφιακές συναλλαγές κι αυτό που προωθείται ευρέως ως «mobile first» πρέπει να ενταχτούν στο DNA της κουλτούρας τους, προκειμένου να επιβιώσουν σ’ έναν ανταγωνισμό παγκόσμιο μάλλον παρά εγχώριο.

ΕΛΆΧΙΣΤΗ ΑΠΑΊΤΗΣΗ, Η OMNI-CHANNEL ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΊΑ σ. σ.: Τι οφέλη αποκομίζει ο επιχειρηματίας που αποφασίζει να συναλλάσσεται ηλεκτρονικά με το κοινό του; Π. Κ.: Είναι ξεκάθαρο. Οι επιχειρήσεις οφείλουν να επενδύσουν στις ηλεκτρονικές συναλλαγές, διότι μόνον έτσι θα κερδίσουν τις νέες ηλικιακές ομάδες καταναλωτών, οι οποίες υιοθετούν τις καινούργιες τεχνολογίες και επηρεάζουν τις καταναλωτικές συνήθειες. Πρόκειται, άλλωστε, για ηλικιακές ομάδες στις οποίες στοχεύουν οι διαφημιστικές καμπάνιες των πολυεθνικών λιανεμπόρων, άρα όποιος δεν τις ακολουθεί, μένει εκ των πραγμάτων εκτός των εξελίξεων, με μακροπρόθεσμες επιπτώσεις. Η omni-channel διάσταση της επικοινωνίας με τον πελάτη είναι πια το ελάχιστο που απαιτούν οι καταναλωτές από τις επιχειρήσεις, δείχνοντάς τους την επενδυτική προτεραιότητα. σ. σ.: Σε τι βαθμό ο μέσος καταναλωτής θα συνεχίσει να στρέφεται στις ηλεκτρονικές αγορές; Τι μέρος των συνολικών αγορών του θα καταλάβουν; Π. Κ.: Την τελευταία πενταετία βλέπουμε μεγάλες ετήσιες αυξήσεις των ηλεκτρονι-

κών αγορών και με διψήφιο ρυθμό από την έναρξη της πανδημίας. Υπάρχουν διαφορετικοί δείκτες και μετρήσεις για τους επιμέρους κλάδους, όπως των σούπερ μάρκετ, των φαρμακείων, των επιχειρήσεων έτοιμου φαγητού κ.ά. Οι καταναλωτές επέβαλαν να προσαρμοστούν σχετικά ακόμα και αγορές, στις οποίες μέχρι το 2019 δεν υπήρχε ηλεκτρονικό αποτύπωμα, όπως των φρέσκων και κατεψυγμένων τροφίμων, ακόμα και για συναλλαγές πολύ χαμηλής αξίας. Κοινός παρονομαστής είναι η συνεχής αύξηση του ηλεκτρονικού εμπορίου διακλαδικά. Η πανδημία εξελίχθηκε σε «ψηφιακό επιταχυντή» για επιχειρήσεις και καταναλωτές, οι οποίοι μέσω του ηλεκτρονικού εμπορίου μπορούν και αγοράζουν, όπως δείχνουν οι έρευνες, σε καλύτερες τιμές, γρηγορότερα και ασφαλέστερα.

Η ΕΠΌΜΕΝΗ ΗΜΈΡΑ ΤΩΝ E-ΣΥΝΑΛΛΑΓΏΝ σ. σ.: Αισθάνεται ο καταναλωτής ασφάλεια, κάνοντας χρήση πλαστικών καρτών και κυρίως εφαρμογών, που επιτρέπουν τις συναλλαγές με άυλο χρήμα; Π. Κ.: Από την 1η Ιανουαρίου του 2021 είναι υποχρεωτικό στις ηλεκτρονικές συναλλαγές το πρωτόκολλο 3D Secure, βάσει της Ευρωπαϊκής Οδηγίας PSD2. Η ισχυρή ταυτοποίηση του χρήστη (Strong Customer Authentication) μέσω αυτής της διαδικασίας έχει σημαντικά αποτελέσματα στη μείωση της απάτης με συναλλαγές σε ηλεκτρονικά καταστήματα και τη χρήση καρτών. Νέες εφαρμογές, όπως το ApplePay και το GooglePay, και η ευρύτερη χρήση tokenization από τα ίδια τα δίκτυα, όπως

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ η VISA και η Mastercard, επίσης αυξάνουν την ασφάλεια του καταναλωτή και τελικά την εμπιστοσύνη του στις ηλεκτρονικές αγορές.Επισημαίνω ότι στις νεότερες ηλικιακές ομάδες ακόμα και η χρήση της κάρτας αποτελεί παρελθόν, καθώς τα smartphone και smartwatch προτιμώνται στις πληρωμές. σ. σ.: Ποιο είναι μακροπρόθεσμα το μέλλον των ηλεκτρονικών συναλλαγών; Π. Κ.: Ήδη συντελείται μια σημαντική μετατόπιση από τις πλαστικές κάρτες στα ψηφιακά μέσα, όπως τα smartphone και τα smartwatch. Πλέον δεν μιλάμε καν για το ποσοστό των ανέπαφων συναλλαγών, που είναι συντριπτικό, ενώ σύντομα θα καταργηθούν και οι κάρτες παλαιότερων τεχνολογιών, όπως η μαγνητική ταινία. Θα ήταν παράλειψη να μην αναφερθούμε, επίσης, στις δημοφιλείς μεθόδους πληρωμών για δισεκατομμύρια χρήστες στην Ασία, όπως το Alipay και WeChat pay, τα οποία κάνουν εκτεταμένη χρήση QR codes και σε φυσικό και σε ψηφιακό περιβάλλον (e-commerce). Αντίστοιχα, στην άλλη όχθη του Ατλαντικού αναπτύσσονται ραγδαία «ηλεκτρονικά πορτοφόλια», όπως της Facebook και της Amazon. Παράγοντες όπως η ασφάλεια και η ευκολία στη χρήση θα αποτελέσουν τα κυριότερα όπλα στην επικράτηση του δημοφιλέστερου μέσου πληρωμών της επόμενης πενταετίας.

Η omni-channel διάσταση της επικοινωνίας με τον πελάτη είναι πια το ελάχιστο που απαιτούν οι καταναλωτές από τις επιχειρήσεις, δείχνοντάς τους την επενδυτική προτεραιότητα

EDPS: ΠΡΩΤΟΠΟΡΊΑ ΣΤΗΝ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΊΑ ΤΩΝ E-ΠΛΗΡΩΜΏΝ σ. σ.: Ποιες υπηρεσίες διαφοροποιούν την EDPS από τον ανταγωνισμό της; Π. Κ.: Η EDPS είναι μια ανεξάρτητη και αμιγώς ελληνική εταιρεία επεξεργασίας ηλεκτρονικών πληρωμών, η οποία πλέον καλείται να ανταγωνισθεί πολυεθνικές-κολοσσούς, με παρουσία σε πολλές χώρες και αγορές. Η εταιρεία πρωτοπορεί από την ίδρυση της το 1999, παρουσιάζοντας πρώτη στην ελληνική αγορά την υπηρεσία multi-acquiring, δηλαδή την ενσωμάτωση όλων των τραπεζών σε ένα τερματικό και ακολούθως όλων των προγραμμάτων loyalty. Παράλληλα, με την τεχνολογική υπεροχή της επένδυσε στην εξυπηρέτηση των πελατών σε πολλαπλά επίπεδα, από την άμεση εξυπηρέτηση των καταστημάτων έως την παραμετροποίηση στις μοναδικές ανάγκες του κάθε εμπόρου. Είναι στο DNA της εταιρείας να προσφέρει άψογες υπηρεσίες στον πελάτη της, γνωρίζοντας τις ανάγκες και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει. Έχοντας αναπτύξει εξειδικευμένο λογισμικό για τις ανάγκες των μεγάλων δικτύων εντατικής λιανικής (σούπερ μάρκετ), προσφέρει τη γρηγορότερη επεξεργασία συναλλαγής στην Ελλάδα, τα πιο αξιόπιστα σταθερά και ασύρματα τερματικά fast-lane της γαλλικής εταιρείας Worldline και την εξειδικευμένη ενημέρωση λογιστηρίων και back-office, ανάλογα με τις προδιαγραφές τους. Η EDPS ήταν και παραμένει πρώτη στη διασύνδεση με ταμειακά συστήματα καταστημάτων με ή χωρίς καλωδίωση και αποτελεί πάντα έναν αξιόπιστο συνεργάτη όλων των ελληνικών τραπεζών. Είναι κοινώς αποδεκτό ότι η εταιρεία συνέβαλλε στην επιτυχία και αποδοχή από τους καταναλωτές όλων των τραπεζικών προγραμμάτων loyalty.

ΈΝΑ ONE-STOP SHOP ΓΙΑ ΑΠΑΙΤΗΤΙΚΈΣ ΕΠΙΧΕΙΡΉΣΕΙΣ σ. σ.: Τι περιλαμβάνει ο σχεδιασμός σας άμεσα και τι μακροπρόθεσμα; Π. Κ.: Άμεσα επενδύουμε στο e-commerce, αναπτύσσοντας και εξελίσσοντας περαιτέρω τη λύση που προσφέρουμε με plugins και tokenization, ενώ προσθέτουμε μεθόδους πληρωμών, οι οποίες θα αποδώσουν περισσότερες πωλήσεις στους πελάτες μας και τα e-shops τους. Υλοποιούμε λύσεις πρωτοποριακές, όπως τo buy-now-pay-later, οι οποίες αυξάνουν το μέσο καλάθι ενός e-shop και θα

παρουσιάσουμε πρώτοι στην ελληνική αγορά εναλλακτικές μεθόδους αποδοχής πληρωμών, συνεργαζόμενοι με τα μεγαλύτερα δίκτυα εκκαθάρισης συναλλαγών. Επίσης, υλοποιούμε λύσεις self check-out για τα δίκτυα εντατικής λιανικής, όπως και λύσεις αυτόματων πληρωμών για δίκτυα φόρτισης αυτοκινήτων, χώρους στάθμευσης κλπ. Η εταιρεία ολοκλήρωσε μέσα στο 2021 ένα φιλόδοξο και απαιτητικό πλάνο αναβάθμισης υποδομών, κατασκευάζοντας νέο data center, επένδυσε στο ανθρώπινο δυναμικό της και επεκτάθηκε σε νέο σύγχρονο γραφειακό χώρο στη Γλυφάδα. Μακροπρόθεσμα έχουμε στόχο η λύση που προσφέρουμε, να αποτελέσει ένα one-stop shop για απαιτητικούς εμπόρους και επιχειρήσεις, συγκεντρώνοντας και παρέχοντας όλες τις εναλλακτικές μεθόδους αποδοχής πληρωμών. 

Δεκέμβριος 2021 | σελφ σέρβις | 35

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΠΥΡΟΣ ΠΕ ΛΤΕΚΗΣ , SM ILE KIOSK

Την αξία του περιπτέρου τη δημιουργεί ο περιπτεράς Το μοντέλο της ανάπτυξης εταιρικού δικτύου περιπτέρων, σε αντιδιαστολή με την ανάπτυξη μέσω του franchising, αν και έχει υψηλό λειτουργικό κόστος, έχει κερδοφόρο προοπτική «υπό τον όρο ότι η επιλογή των περιοχών εγκατάστασης των σημείων πώλησης γίνεται προσεχτικά και ότι οι άνθρωποι που τα δουλεύουν «μπαίνουν στα παπούτσια του επιχειρηματία», με την έννοια ότι εξυπηρετούν τον πελάτη, όπως αυτός. Διότι «το περίπτερο είναι ο περιπτεράς», δηλαδή η προθυμία, η εξυπνάδα και το χαμόγελό του», τονίζει ο κ. Σπύρος Πελτέκης, General Manager της αλυσίδας περιπτέρων Smile Kiosk. ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ ΝΙΚΟΛΑ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΚΟΡΝΗΛΙΟΣ ΣΑΡΑΝΤΙΟΓΛΟΥ

ε μια αγορά λιανικής, η οποία χρόνια τώρα κυριαρχείται από την τάση συγκέντρωσής της σε λιγότερα χέρια, το κύριο χαρακτηριστικό της αγοράς του περιπτέρου και του συναφούς καταστήματος εξακολουθεί να είναι ο κατακερματισμός. «Ενδεικτικά μέχρι το ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης λειτουργούσαν σε όλη τη χώρα περί τα 32.000 μεμονωμένα σημεία πώλησης προϊόντων καπνού! Βέβαια, ο αριθμός τους πλέον έχει μειωθεί περίπου κατά δέκα χιλιάδες», σχολιάζει ο συνομιλητής μας. Το σίγουρο είναι ότι όσο δεν αλλάζει το παραγωγικό μοντέλο της οικονομίας, η αυτοαπασχόληση στη λιανική θα συνεχίσει να λειτουργεί ως καταφύγιο βιοπορισμού αρκετών επαγγελματιών που, διαθέτοντας ένα μικρό κομπόδεμα, προτιμούν να το ρισκάρουν στην τελική μεταπώληση προϊόντων πρώτης ανάγκης παρά να τους μαραζώνει η εισοδηματική ανασφάλεια. Ωστόσο, το νέο χαρακτηριστικό και της εν λόγω αγοράς είναι ότι «τα τελευταία χρόνια έχουν αρχίσει να εμφανίζονται, κυρίως στα μεγαλύτερα αστικά κέντρα της χώρας, μικρές αλυσίδες περιπτέρων και ψιλικατζίδικων, των οποίων το αθροιστικό δυναμικό των καταστημάτων πιθανώς ήδη υπερβαίνει τα πεντακόσια», λέει ο κ. Σπύρος Πελτέκης, προσθέτοντας ότι «η Smile Kiosk, που ιδρύθηκε το 2008, με 42 σημεία πώλησης σήμερα, είναι από τις μεγάλες αλυσίδες του κλάδου. Όμως υπάρχουν πολλές μικρότερες των πέντε-δέκα έως και τριάντα σημείων πώλησης». Ήδη στον κλάδο

36 | σελφ σέρβις | Δεκέμβριος 2021

έγινε ως γνωστόν και η πρώτη σοβαρή εξαγορά αλυσίδας, της kiosky’s από την Delivery Hero, η οποία, αποκτώντας έτσι βάσεις στη χονδρική και στη λιανική, συναθροίζει για λογαριασμό της τα ποσοστά κέρδους του χονδρέμπορου και του λιανοπωλητή, μαζί με εκείνα του κατ’ οίκον διανομέα, συμπτύσσοντας, ταυτόχρονα, το κόστος αγορών από τους προμηθευτές. Πάντως, η αμιγώς τουριστική ζώνη της χώρας φαίνεται ότι παραμένει ένα πεδίο δράσης κυριαρχούμενο από μεμονωμένα περίπτερα ή μικροκαταστήματα –για την ώρα τουλάχιστον.

ΟΙ ΒΑΣΙΚΈΣ ΤΆΣΕΙΣ σελφ σέρβις: Συνοψίζοντας τις βασικές τάσεις της αγοράς σας, μπορείτε να μου πείτε ποιους επιχειρηματικούς κύκλους συγκινεί επενδυτικά η συγκέντρωσή της; Σπύρος Πελτέκης: Πρώτον, τα σημεία πώλησης, όπως έδειξε η εμπειρία των lockdowns, εξακολουθούν να μειώνονται, αλλά όσα μένουν,

εφόσον εκσυγχρονίζονται, γίνονται πολύ αποδοτικότερα. Δεύτερον, η ανάγκη για φτηνότερες αγορές χονδρικής ωθεί στην οργάνωση και της πολύ μικρής λιανικής, άρα η εμφάνιση αλυσίδων στον κλάδο έχει πολύ μέλλον. Τρίτον, ήδη είναι αισθητή η προσπάθεια του πολύ μικρού σημείου πώλησης να προσφέρει στον πελάτη του μεγαλύτερη ποικιλία προϊόντων, αλλά και νέα προϊόντα, όπως φρεσκοφτιαγμένο καφέ, χυμούς ή σνακ για on the go κατανάλωση, τουλάχιστον όπου το επιτρέπει ο χώρος. Μια τέταρτη τάση είναι ότι η παροχή υπηρεσιών delivery άρχισε πια να αφορά και το περίπτερο. Αυτοί που επενδύουν στη συγκέντρωση της αγοράς του περιπτέρου και του πολύ μικρού συγγενούς καταστήματος είναι κυρίως κάποιοι πετυχημένοι λιανοπωλητές, που εξελίσσονται επιχειρηματικά στήνοντας ένα δεύτερο, τρίτο κοκ σημείο πώλησης, αλλά και ορισμένοι παραδοσιακοί χονδρέμποροι αυτής της αγοράς, που αντιλαμβάνονται ότι το μέλλον είναι στην

Ως εκδοχή προτεραιότητας η δραστηριοποίησή μας σε θέσεις πυκνής διέλευσης κοινού, λόγω των μέτρων για την ανάσχεση της πανδημίας, δοκιμάστηκε πολύ από την κρίση. Αντίθετα, η εκδοχή του περιπτέρου της γειτονιάς μάς αποζημίωσε και με το παραπάνω

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

οργάνωσή της, άρα μακροπρόθεσμα στην επιδείνωση της θέσης τους ως ενδιάμεσων. Αλλά επειδή οι λειτουργικές απαιτήσεις τού πολύ μικρού σημείου πώλησης είναι εξαιρετικά σύνθετες, η σχετική απόφαση προϋποθέτει πολύ καλή γνώση του αντικειμένου και γερά κότσια, πράγμα που αφορά ασφαλώς και όσους επενδύουν στη γρήγορη επέκταση των οργανωμένων δικτύων στην αγορά μας, μέσω του franchising.

Η ΠΑΝΔΗΜΊΑ ΜΑΣ ΈΚΑΝΕ ΣΟΦΌΤΕΡΟΥΣ σ. σ.: Ήδη βρισκόμαστε στην κορυφή του τέταρτου κύματος της πανδημίας. Τι σκέφτεστε εν όψει ενός δεύτερου επιδημιολογικά σκληρού χειμώνα; Σ. Π.: Τα lockdowns ειδικά για την αγορά του περιπτέρου ήταν από ζημιογόνα έως καταστροφικά, καθώς αρκετά περίπτερα μετά τα lockdowns δεν ξανάνοιξαν. Φανταστείτε ότι στην περίπτωση της Smile Kiosk, που τα περίπτερά της είναι στημένα για εικοσιτετράωρη λειτουργία, έπρεπε σε συνθήκες απαγόρευσης της κυκλοφορίας το προσωπικό να παραμένει

στις θέσεις του, δηλαδή σε νεκρές βάρδιες, για λόγους φύλαξης… Συνεπώς δεν θέλω να σκέφτομαι την πιθανότητα μιας έστω περιορισμένης επανάληψης της εφαρμογής τέτοιων μέτρων. Αλλά η συγκυρία μάς έκανε σοφότερους πριν απ’ όλα ως προς την αξιολόγηση των δύο εκδοχών εγκατάστασης των περιπτέρων μας: Ως εκδοχή προτεραιότητας η δραστηριοποίησή μας σε θέσεις πυκνής διέλευσης κοινού, όπως π.χ. οι στάσεις του μετρό, λόγω των μέτρων για την ανάσχεση της πανδημίας, δοκιμάστηκε πολύ από την κρίση. Αντίθετα, η εκδοχή του περιπτέρου της γειτονιάς, εκεί που ο πελάτης «πετάγεται» από το σπίτι του να ψωνίσει, μας αποζημίωσε και με το παραπάνω. Αυτό άλλαξε το σκεπτικό μας, δηλαδή μας ενδιαφέρουν στρατηγικά και οι δύο εκδοχές ανάπτυξης. Επίσης, η συγκυρία της πανδημίας, δίνοντας σπουδαία ώθηση στις online αγορές, μας έστρεψε στη μελέτη της παροχής υπηρεσίας delivery στον πελάτη. Οφείλουμε να του την προσφέρουμε

ως επιλογή. Την εγκαινιάσαμε, λοιπόν, τον Ιούνιο και ήδη ένα εξάμηνο μετά φαίνεται ότι έχει αρχίσει να γίνεται ευρύτερα γνωστή, καθώς από εβδομάδα σε εβδομάδα οι ηλεκτρονικές παραγγελίες πληθαίνουν με ρυθμό 10%-15%. Ακόμα, μας δόθηκε το έναυσμα να δούμε διαφορετικά το μίγμα των προϊόντων μας και το στήσιμο των μαγαζιών μας, ενώ εκδώσαμε φυλλάδια προσφορών, ξαφνιάζοντάς θετικά τον πελάτη. Η μίξη όλων αυτών των στοιχείων προάγει την εικόνα μας, πράγμα που ανακλάται στην καλή πορεία των πωλήσεών μας και πέρυσι και φέτος. σ. σ.: Δεν είναι ασύμφορα υψηλό το κόστος του delivery για τόσο μικρές παραγγελίες; Αλήθεια, επί του συνόλου του τζίρου σας τι μερίδιο έχουν σήμερα οι ηλεκτρονικές παραγγελίες; Σ. Π.: Μέσα στην πανδημία εμφανίστηκαν λύσεις, που δεν τις είχαμε σκεφτεί. Δηλαδή να αναθέσουμε σε άλλον τη διανομή –στη Wolt εν προκειμένω–, πληρώνοντάς τον με το κομμάτι. Έτσι, ο πελάτης πληρώνει το προϊόν στην τιμή που το ψωνίζει από το περίπτερο, εκτός

Δεκέμβριος 2021 | σελφ σέρβις | 37

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ στην περίπτωση των ποτών είναι δικά μας και το μερτσαντάιζινγκ γίνεται αποκλειστικά από το προσωπικό στης Smile Kiosk, βάσει των συμφωνιών με τους προμηθευτές. Σημειώστε ότι διαθέτουμε την πιο παγωμένη μπίρα όλης της αγοράς και μάλιστα και σε βαρελάκι των πέντε λίτρων! Φροντίζουμε, βλέπετε, τη διαφοροποίησή μας με κάθε τρόπο.

αν ο τόπος παραλαβής είναι μακρινός, οπότε χρεώνεται από τη Wolt τη διαφορά. Μη φανταστείτε, βέβαια, ότι οι ηλεκτρονικές μας πωλήσεις είναι υψηλές –δεν φτάνουν καν το 0,50% του τζίρου μας–, αλλά έχει μεγάλη σημασία να ξέρει ο πελάτης ότι έχει πρόσβαση σε μια τέτοια υπηρεσία. Αναφορικά με τη ζήτησή της, εξάλλου, υπάρχει έντονη διαφοροποίηση του ενός σημείου πωλήσεων από το άλλο. Στο ένα μπορεί να αντιστοιχούν π.χ. στο 5%-7% του ημερήσιου τζίρου του και στο άλλο σε δυο-τρεις παραγγελίες.

ΣΤΟΙΧΕΊΑ ΤΑΥΤΌΤΗΤΑΣ ΤΗΣ SMILE KIOSK σ. σ.: Ποια είναι τα «στοιχεία ταυτότητας» του δικτύου σας και των ραφιών του; Σ. Π.: Το δίκτυό μας περιλαμβάνει 42 καταστήματα, όλα στην Αττική. Τα 38 είναι κλασικά περίπτερα, τα τρία στεγάζονται σε ακίνητα, αλλά λειτουργούν με τη δομή του περιπτέρου, προσφέροντας επιπλέον φρεσκοφτιαγμένο καφέ και μη τυποποιημένο σνακ στον πελάτη, ενώ έχουμε κι ένα τυπικό μίνι μάρκετ. Όλα είναι εταιρικά, δηλαδή δεν αναπτυσσόμαστε με franchise, έχουν την ίδια κατανομή ραφιών, το ίδιο μίγμα προϊόντων, κοινές τιμές και αισθητική και διαθέτουν αθροιστικά περί τους 2.000-2.500 κωδικούς προϊόντων, περιλαμβανομένου του Τύπου, ο οποίος, πάντως, επειδή από άποψη τζίρου βαίνει συνεχώς μειούμενος, η τάση είναι να βγαίνει από το μίγμα ραφιού, λόγω των περιορισμών χώρου, και τη θέση του να παίρνουν κερδοφόρα προϊόντα. Μόνο τα καπνιστικά μαζί με τα παρελκόμενά τους αφορούν σχεδόν 500 κωδικούς προϊόντων. Τα ψυγεία –βασικός πυλώνας της δουλειάς μας–

38 | σελφ σέρβις | Δεκέμβριος 2021

σ. σ.: Αισθάνεστε τα σούπερ μάρκετ ανταγωνιστές σας; Πόσο απέχουν οι τιμές σας από τις δικές τους και πόσο από τα μίνι μάρκετ; Ο τουρισμός πώς επιδρά στον τζίρο σας; Σ. Π.: Το κύριο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα των σούπερ μάρκετ έναντί μας είναι ασφαλώς οι χαμηλές τιμές. Το αντισταθμίζει, ωστόσο, το ασύγκριτο πλεονέκτημα της ταχύτητας αγορών που προσφέρει το περίπτερο. Η απόσταση των τιμών μας από των μίνι μάρκετ είναι ελάχιστη, ενδεχομένως μάλιστα σε κάποια προϊόντα είμαστε φθηνότεροι. Σίγουρα έχουμε πιο ανταγωνιστικές τιμές από τους ανεξάρτητους περιπτεράδες, τουλάχιστον κατά 3%-5%, ενώ με τις περιοδικές προσφορές μας του τύπου «με την αγορά μιας σοκολάτας σήμερα παίρνεις μια δεύτερη δώρο» κερδίζουμε τις εντυπώσεις, όπως και με το φυλλάδιο των προσφορών μας. Έτσι διαμορφώνεται τάση, φτιάχνουμε όνομα, δημιουργείται φήμη. Οι θέσεις των περιπτέρων μας δεν βρίσκονται σε τουριστικές περιοχές ούτε καν στο κέντρο της Αθήνας, οπότε ο τζίρος τους δεν επηρεάζεται από την τουριστική κίνηση, τουλάχιστον άμεσα.

ΒΆΣΗ ΣΤΉΡΙΞΗΣ ΟΙ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΈΝΕΣ ΑΓΟΡΈΣ σ. σ.: Αναμένετε επιπτώσεις στις πωλήσεις σας, λόγω των ανατιμήσεων; Τι επίδραση θα υπάρξει στις αυθόρμητες αγορές; Σ. Π.: Ανατιμήσεις ανέκαθεν γίνονταν και κάποιες από αυτές, μάλιστα, τις απορροφούσαμε, αλλά όσα συμβαίνουν σήμερα παγκοσμίως, κυριολεκτικά μας τρομάζουν. Παρακολουθώντας τις τεράστιες ανατιμήσεις στα ενεργειακά αγαθά, το μόνο για το οποίο είμαστε βέβαιοι είναι ότι ως τελικοί μεταπωλητές δεν κρατούμε κανενός είδους «μαγικό ραβδί»… Πάντως, είναι ευρέως διαδεδομένη η εσφαλμένη ιδέα ότι το περίπτερο είναι ο κατεξοχήν τόπος εκδήλωσης της αυθόρμητης ζήτησης. Στην πραγματικότητα το 60%-70% των πωλήσεών του αφορούν προγραμματισμένες αγορές. Φανταστείτε και

μόνο ότι η αγορά των καπνικών προϊόντων αναλογεί περίπου στο μισό του τζίρο. Αυτό ακριβώς είναι που αξιοποιούμε, υποδεχόμενοι τον πελάτη με πιο πλούσιες προτάσεις αγορών, με το φυλλάδιο των προσφορών μας και κυρίως με ζωντανή επικοινωνία μαζί του, σχετικά με όσα του προσφέρουμε, πάντα με το χαμόγελο. Ναι, οι ανατιμήσεις θα ευαισθητοποιήσουν περαιτέρω τον πελάτη στο θέμα των τιμών, αλλά δεν φαντάζομαι ότι θα μειώσει τις αγορές του από το περίπτερο.

ΦΟΡΏΝΤΑΣ «ΤΑ ΠΑΠΟΎΤΣΙΑ ΤΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΊΑ» σ. σ.: Το μοντέλο της ανάπτυξης εταιρικού δικτύου περιπτέρων, σε αντιδιαστολή με την ανάπτυξη μέσω του συστήματος δικαιόχρησης, έχει κερδοφόρο προοπτική, δεδομένου του υψηλού λειτουργικού του κόστους; Σ. Π.: Βεβαίως και έχει υπό τον όρο, όμως, ότι η επιλογή των περιοχών εγκατάστασης των σημείων πώλησης γίνεται προσεχτικά και ότι οι άνθρωποι που τα δουλεύουν μπορούν «να μπουν στα παπούτσια του επιχειρηματία», με την έννοια του να εξυπηρετούν τον πελάτη, όπως εκείνος. Γι’ αυτό η εκπαίδευση των ανθρώπων μας ώστε να νιώθουν περιπτεράδες, εφαρμόζοντας τα εργαλεία που δημιουργούμε, είναι η πρώτη μας μέριμνα. Διότι «το περίπτερο είναι ο περιπτεράς», δηλαδή η προθυμία, η εξυπνάδα και το χαμόγελό του. Κάθε περίπτερό μας στελεχώνεται από πέντε υπαλλήλους, που το λειτουργούν 24 ώρες την ημέρα. Φυσικά, τα τέσσερα στεγασμένα καταστήματά μας λειτουργούν με επιπλέον προσωπικό, επειδή παρέχουν πρόσθετες υπηρεσίες.

ΠΡΟΣΕΧΤΙΚΆ ΒΉΜΑΤΑ ΕΠΈΚΤΑΣΗΣ σ. σ.: Τι πλάνο ανάπτυξης έχει η Smile Kiosk; Σ. Π.: Η πορεία μας σχεδιάζεται πολύ προσεκτικά πάντα εντός Αττικής, όπου οι προοπτικές ανάπτυξης είναι μεγάλες. Δεν μας κυνηγάει η ιδέα της ταχείας επέκτασης. Αναπτυσσόμαστε με αργά βήματα και πάντα με βασικό άξονα την αγορά του περιπτέρου, αλλά φροντίζοντας να αποκτούμε μεγαλύτερη βάση και στον τομέα του κάπως μεγαλύτερου καταστήματος από το περίπτερο, εφόσον μας ενδιαφέρει να αναπτύσσουμε πρόσθετες κατηγορίες προϊόντων, που προσελκύουν σήμερα το ενδιαφέρον του πελάτη. Εγκαινιάζουμε περίπου πέντε νέα σημεία πώλησης το χρόνο. Φυσικά, έχουμε πάντα το νου μας για ενδιαφέρουσες θέσεις νέων σημείων, μελετώντας τις σχετικές ευκαιρίες. 

ΣΥΝΕΔΡΙΟ

12 Ο  Σ Υ Ν Έ Δ Ρ Ι Ο Ι Ε Λ Κ Α

Τα πεδία εξέλιξης σούπερ μάρκετ και FMCG στη σύγχρονη εποχή Σε ένα διήμερο ψηφιακό συνέδριο με τίτλο «Meta-Grocery - Doing Business Unusual», σημαντικοί εισηγητές από επιχειρήσεις σούπερ μάρκετ, προμηθευτών προϊόντων και λύσεων, αλλά και εταιρειών έρευνας, παρουσίασαν τις κυρίαρχες τάσεις και πρωτοβουλίες του κλάδου, που σηματοδοτούν την εξέλιξή του, στο πλαίσιο της ψηφιακής εποχής, αλλά κυρίως της πανδημίας. ΤΗΣ ΞΕΝΙΑΣ ΜΑΝΤΖΙΩΡΗ ΚΑΙ ΤΟΥ ΝΙΚΟΛΑ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟY

τον χαιρετισμό που απηύ-

θυνε στο συνέδριο κατά τη πρώτη ημέρα του, την 1η Δεκεμβρίου, ο υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων, κ. Άδωνις Γεωργιάδης, σημείωσε την ιδιαίτερα αποδοτική συνεργασία του με τον κλάδο των σούπερ μάρκετ, κάνοντας παράλληλα την -απρόσμενα, λόγω των εξελίξεων-, αισιόδοξη πρόβλεψη πως μέχρι την άνοιξη του 2022 η πανδημία θα είναι δεύτερο θέμα συζήτησης και ότι το νέο έτος θα είναι χρονιά ανάπτυξης με ρυθμό που είχε να δει η χώρα από το 2010.

Άδωνις Γεωργιάδης, ΥΠΑΝ Ο πρόεδρος του ΙΕΛΚΑ , κ. Κωνσταντίνος

Μαχαίρας, αφού ανακοίνωσε την αποχώρησή του από τη θέση του προέδρου, ευχαριστώντας όσους του εμπιστεύτηκαν αυτή τη θέση και στήριξαν την δράση του Ινστιτούτου, ξεκίνησε την ομιλία του παρουσιάζοντας τη γενική εικόνα του κλάδου και τη βαρύτητα που έχει στο σύνολο του λιανεμπορίου τροφίμων (220.000 εργαζόμενοι στο λιανεμπόριο τροφίμων, κύκλος εργασιών 19,5 δισ. ευρώ, εκ

40 | σελφ σέρβις | Δεκέμβριος 2021

αλλά και η μελέτη των εξελίξεων για την προσφορά στους πελάτες ποιοτικών προϊόντων και νέων κατηγοριών σε προσιτές τιμές.

ΝΈΟΙ ΤΡΌΠΟΙ ΠΡΟΣΈΓΓΙΣΗΣ ΣΤΗΝ ΈΡΕΥΝΑ

Στη ομιλία του ο κ. Δημήτρης Μαύρος, Διευ-

Κωνσταντίνος Μαχαίρας, ΙΕΛΚΑ

των οποίων 11,5 δισ. ευρώ ο τζίρος των σούπερ μάρκετ -ήτοι μερίδιο 60%-, και συνεισφορά 4% στον σχηματισμό του ΑΕΠ), ενώ στη συνέχεια αναφέρθηκε στις διεθνείς τάσεις της επόμενης διετίας. Σημείωσε πως η διετία 2019-2020 ήταν εξαιρετική για τον κλάδο σε παγκόσμιο επίπεδο (τζίρος 25 τρισ. δολάρια), με ανάπτυξη του e-commerce κατά 16% και με πωλήσεις περί τα 3,5 τρισ. δολάρια (περίπου 14% του συνόλου των πωλήσεων). Με δεδομένη την αυξανόμενη σημασία του ηλεκτρονικού εμπορίου, σημείωσε, δεν είναι παράλογες οι εξαιρετικά υψηλές επενδύσεις διεθνών ομίλων λιανεμπορίου στον συγκεκριμένοι τομέα (μέχρι το 2018 η Amazon επένδυσε 23 δισ. δολάρια στο e-commerce και η Walmart 11 δισ. δολάρια). Σε αυτό το περιβάλλον, τόνισε πως είναι ζωτικής σημασίας η επανεξέταση του concept των φυσικών καταστημάτων εκ μέρους των λιανεμπόρων της χώρας μας, καθώς και του επιπέδου της εξυπηρέτησης που προσφέρουν, η αναδιοργάνωση των ρόλων στους διαφορετικούς τομείς διοίκησης, η επένδυση στην αξιοποίηση των νέων ψηφιακών λύσεων,

θύνων Σύμβουλος, MRB, παρουσίασε στοιχεία ερευνών, όπου καταγράφεται το προφίλ πολιτών και καταναλωτών στη χώρα μας διαχρονικά. Τονίζοντας πως οδεύουμε προς μια νέα συνθήκη, η οποία απέχει από το να ονομαστεί «νέα κανονικότητα», σημείωσε, μεταξύ άλλων, πως οι Έλληνες καταναλωτές αναζητούν μάρκες που ενδυναμώνουν τα στοιχεία τής προσωπικότητάς τους και το αξιακό τους σύστημα, στοιχείο που πρέπει να λάβουν σοβαρά υπόψη τους οι επιχειρήσεις, ιδίως στην προσέγγιση του μάρκετινγκ και της επικοινωνίας. Αναφερόμενος σε έρευνα της PwC, επεσήμανε

ως χρήσιμα για μελέτη από τον κλάδο, μεταξύ άλλων, τα ευρήματα σύμφωνα με τα οποία το

Δημήτρης Μαύρος, ΜRB

ΣΥΝΕΔΡΙΟ

71% των ερωτηθέντων δίνει προτεραιότητα στην εκπαίδευση και την κατάρτιση των νέων, το 61% διαπιστώνει αύξηση των κοινωνικών και οικονομικών ανισοτήτων, ενώ ένα 52% ζητά την πραγματοποίηση καθημερινών δραστηριοτήτων μέσα σε 15 λεπτά, το 54% αυξάνει τη χρήση ψηφιακών υπηρεσιών του δημοσίου, το 63% θεωρεί πως η τηλεργασία είναι το ίδιο ή και περισσότερο παραγωγική, το 57% αναζητεί μεγαλύτερο σπίτι λόγω τηλεργασίας, το 61% ζητά ποιοτικότερα ΜΜΜ, ενώ κατά 49% δήλωσαν πως οι ηλεκτρονικές πωλήσεις τους έχουν κάνει πιο απαιτητικούς. Όπως είπε ο κ. Μαύρος, «ως νέα κανονικότη-

τα ορίζεται από τους ίδιους τους ερωτηθέντες έρευνας της MRB ως η συνεχής ετοιμότητα για την αποτελεσματική αντιμετώπιση κρίσεων και τη μη απώλεια αναπτυξιακών ευκαιριών. Η «συνεχής ετοιμότητα» είναι η φράση κλειδί για τις επιχειρήσεις».

ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΆ

της καταναλωτικής συμπεριφοράς, με τρόπο ώστε να προκύπτουν συνδυαστικά στοιχεία, μέσω των οποίων θα βοηθηθούν οι επιχειρήσεις να κατανοήσουν υπό μια νέα οπτική τις προκλήσεις και της ευκαιρίες της εκάστοτε εποχής. Σε αυτό το πλαίσιο παρουσίασε στοιχεία από την έρευνα για το online σούπερ μάρκετ, όπου καταγράφηκε, μεταξύ άλλων, η κατάκτηση της πρώτης θέσης από το brand Σκλαβενίτης στην απάντηση των ερωτηθέντων σχετικά με το «ποια αλυσίδα σας έρχεται πρώτη στο μυαλό» για ψώνια της εορταστικής

Στέφανος Καράγκος, Xplain O κ. Στέφανος Καράγκος, Ιδρυτής και

CEO, Xplain αναφέρθηκε στην επίδραση της τεχνητής νοημοσύνης στην επιτάχυνση των εξελίξεων στην αγορά, παρουσιάζοντας παραδείγματα αξιοποίησής της για προβλέψεις με ακρίβεια, λύσεις σε καθημερινές προκλήσεις, αλλά για τη βαθιά κατανόηση των καταναλωτών. Μιλώντας ειδικότερα για τις προκλήσεις, ξεχώρισε την αξιοποίηση της τεχνητής νοημοσύνης σε τομείς όπως η βελτιστοποίηση της τιμολογιακής πολιτικής, των προσφορών και της γκάμας προϊόντων, αλλά και τη μείωση των απωλειών τροφίμων, που απασχολεί ιδιαίτερα τον κλάδο τα τελευταία χρόνια. Από την πλευρά του ο κ. Σταμάτης Κάντζας,

Founder & Chief Brand Officer, Braincandy, μίλησε για την εξέλιξη του τρόπου διερεύνησης

Σταμάτης Κάντζας, Braincandy

αγοράς, αγορές της τελευταίας στιγμής και εποχικά προϊόντα, ενώ στις αγορές προϊόντων ειδικής διατροφής η ΑΒ βρέθηκε στην πρώτη θέση. Ο κ. Κάντζας επεσήμανε πως η παρουσία του Jumbo σε υψηλές σχετικά θέσεις -τέταρτη στις εορταστικές αγορές και τρίτη στα εποχικά προϊόντα-, καταδεικνύει την αξία της διατύπωσης ερωτήσεων, στο πλαίσιο της έρευνας, με τρόπο ώστε να αποκαλύπτονται οι βαθύτερες αιτίες διαμόρφωσης του ανταγωνισμού, αλλά και τρόποι απάντησης στις νέες απαιτήσεις.

Τον τρόπο ερευνητικής προσέγγισης της

εταιρεία του στην αγορά του λιανεμπορίου τροφίμων παρουσίασε ο κ. Βαγγέλης Σκούρας, Founder, Long Lust, δίνοντας στοιχεία ποιοτικής και ποσοτικής έρευνας. Όπως σημείωσε, κάθε κατηγορία πελατών των σούπερ μάρκετ («φυλή») επιλέγει για διαφορετικούς λόγους κατάστημα για τις αγορές του. Τα καταστήματα Σκλαβενίτης και ΑΒ Βασιλόπουλος, βρίσκονται στην πρώτη θέση της προτίμησης όλων των κατηγοριών, ενώ οι υπόλοιπες αλυσίδες που εξετάστηκαν έχουν διαφορετική διείσδυση σε κάθε κατηγορία. Ειδικότερα, οι προσανατολισμένοι στην ποικιλία επιλέγουν, πέραν των δύο μεγαλύτερων αλυσίδων, και Bazaar, OK Anytime και Κρητικό, όσοι στοχεύουν σε τιμές και προσφορές στρέφονται και σε Lidl, My Market, Γαλαξία και Market In, ενώ όσοι αναζητούν αναβαθμισμένο περιβάλλον αγορών και εξυπηρέτηση επιλέγουν και OK Anytime και Μασούτη. Όσον αφορά τα κριτήρια επιλογής των αλυσίδων εκ μέρους των πελατών τους, στην πρώτη θέση βρίσκονται οι καλές προσφορές (55%), η γειτνίαση (51%) και η ευκολία στην εύρεση των επιθυμητών προϊόντων (40%) και έπονται η ποικιλία προϊόντων (39%) και η καλή σχέση ποιότητας-τιμής (35%). Ένα γενικό συμπέρασμα του κ. Σκούρα ήταν πως οι προσφορές και η τιμή έχουν ακόμη μεγάλη βαρύτητα στην επιλογή καταστήματος.

Βαγγέλης Σκούρας, Long Lust

Δεκέμβριος 2021 | σελφ σέρβις | 41

ΣΥΝΕΔΡΙΟ E-COMMERCE ΚΑΙ Q-COMMERCE

κατά 42% μικρότερα σε τιμή και κατά 15% σε αριθμό τεμαχίων (στοιχεία e-retail audit), στοιχείο δηλωτικό της εξυπηρέτησης διαφορετικών αναγκών. Το quick commerce ήταν το θέμα της ομιλίας

και δύο εκπρoσώπων επιχειρήσεων με σημαντική παρουσία στο εν λόγω τομέα, των κυρίων Χάρη Τάκα, Marketing Director, efood και Σπύρου Λούρου, διευθυντή Νew Digital Business Development, E-Commerece & Consumer IOT Σ&Κ, Βox. Κέλλυ Πετροπούλου, Convert Group

ΠΆΝΕΛ ΔΙΑΛΌΓΟΥ META-STRATEGY FOR 2030

H κ. Κέλλυ Πετροπολου, Retail Offering

Με συντονιστή τον κ. Κωνσταντίνο Μαχαίρα,

Manager, Convert Group, μίλησε για την ανάπτυξη του e-grocery, αλλά και τη νέα αγοραστική συμπεριφορά. Όπως ανέφερε, οι διαδικτυακές πωλήσεις αναπτύσσονται με ρυθμό που φέτος αναμένεται να φτάσει στο 55%, ενώ εκτιμάται πως ο τζίρος των online σούπερ μάρκετ θα κυμανθεί μεταξύ 240 - 260 εκατ. ευρώ. Σε ό,τι αφορά δε τη διείσδυση Επίσης, το μερίδιο του online εκτιμάται πως θα αγγίξει το 2,1% (επί του συνόλου πωλήσεων των φυσικών καταστημάτων, περιλαμβανομένης και της Lidl), ενώ στο σύνολο πωλήσεων offline και online, το 3,1% (περιλαμβάνεται και το efresh.gr). Σημειώνεται πως το 2020 το αντίστοιχο ποσοστό ήταν 1,8%, αποδεικνύοντας πως η ανάπτυξη του ηλεκτρονικού εμπορίου έχει διάρκεια, σημείωσε η κ. Πετροπούλου, επισημαίνοντας πως σε αυτή την αύξηση συμβάλει και η αλλαγή προτεραιοτήτων των καταναλωτών. Από 46% που είχε διαμορφωθεί ο παράγοντας της τιμής, ως κριτήριο επιλογής online λιανέμπορου για αγορές στην προ πανδημίας εποχή, μετά την πανδημία έπεσε στο 25% και την ίδια στιγμή το κριτήριο της ευκολίας χρήσης του website ανέβηκε στο 68%, με δεύτερο το κριτήριο της ποικιλίας προϊόντων, με 58%, ενώ το 43% κατακτά η γρήγορη παράδοση, τόνισε.

οι κκ Σάββας Τορτοπίδης, Διευθυντής Ψηφιακού Μετασχηματισμού, Δ. Μασούτης, Ζέτα Χειμωνίδου, VP Marketing Strategy, AB Bασιλόπουλος, Χρήστος Τσεντεμεΐδης, Γενικός Διευθυντής, Ορίζοντες και Βαγγέλης Κυπριώτης, CCO, Septona, συζήτησαν για τη στρατηγική των επιχειρήσεων του κλάδου, με στόχο την ανταπόκρισή τους στις απαιτήσεις της τρίτης δεκαετίας του ΄20. Σε ό,τι αφορά το μέλλον του φυσικού κατα-

στήματος, οι συνομιλητές εξέφρασαν την πεποίθηση πως θα εξακολουθήσει να έχει σημαντική συνεισφορά στην ανάπτυξη της αγοράς, εξελισσόμενο στο πλαίσιο ενός ολοένα και περισσότερο ψηφιακού περιβάλλοντος, δίνοντας έμφαση στην omnichannel εμπειρία, αλλά και στην ένταξή του σε ένα συνολικό δίκτυο εξυπηρέτησης του online λιανεμπορίου, ειδικά σε ό,τι αφορά τα μικρά καταστήματα. Όσο για τις νέες τάσεις, το omnichannel, η

βιώσιμη ανάπτυξη, οι υπηρεσίες εστίασης και γρήγορου φαγητού, οι νέες κατηγορίες προϊό-

Το quick commerce αλλάζει ακόμη περισσό-

τερο τα δεδομένα, σημείωσε η κ. Πετροπούλου, θυμίζοντας πως το 2020 υπήρχαν ελάχιστες συνεργασίες επιχειρήσεων σούπερ μάρκετ με πλατφόρμες παραγγελίας προϊόντων και σήμερα υπάρχουν πάνω από πέντε. Δεν είναι τυχαίο πως στα μέσα του 2021 η έρευνα κατέγραφε ότι τέσσερις στους δέκα καταναλωτές είχαν χρησιμοποιήσει μια αντίστοιχη πλατφόρμα παραγγελίας προϊόντων. Επίσης, σημείωσε πως τα online καλάθια των quick commerce εφαρμογών είναι

42 | σελφ σέρβις | Δεκέμβριος 2021

Πάνελ διαλόγου «Meta-Strategy for 2030»

ντων υγιεινής διατροφής, αλλά και η προσωποποιημένη επικοινωνία και προσφορά προϊόντων και υπηρεσιών προς τον καταναλωτή ήταν μεταξύ όσων αναφέρθηκαν με έμφαση κατά τη διάρκεια της συζήτησης, με συχνότερη την αναφορά στην εξέλιξη της αγοραστικής εμπειρίας. Ειδικότερα σε ό,τι αφορά τη βιώσιμη ανά-

πτυξη και συνολικότερα την κοινωνική ευθύνη των επιχειρήσεων, οι συμμετέχοντες στο πάνελ επεσήμαναν πως αποτελεί απαίτηση των καιρών, που διατυπώνεται με έμφαση ιδιαίτερα από τους νέους σε ηλικία πολίτες, καθιστώντας τις σχετικές πρακτικές ζωτικής σημασίας για το μέλλον των επιχειρήσεων. Στο πλαίσιο του προβληματισμού που ανα-

πτύχθηκε στο πάνελ σχετικά με την εξέλιξη της επικοινωνίας και του μάρκετινγκ, τονίστηκε η σημασία της παρακολούθησης της αγοραστικής συμπεριφοράς σε κάθε σημείο επαφής με τον πελάτη και της αξιοποίησης των εργαλείων έρευνας και ανάλυσης για τον πιο αποτελεσματικό σχεδιασμό των επιμέρους πρωτοβουλιών, αλλά και της συνολικής στρατηγικής των επιχειρήσεων, στο φυσικό και το online περιβάλλον. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον είχε η αναφορά στην ευκαιρία που προσφέρουν σε μικρές προμηθευτικές επιχειρήσεις τa e-marketplaces για την πώληση των προϊόντων τους σε ένα εξαιρετικά μεγάλο κοινό, για την εκμετάλλευση της οποίας όμως απαιτείται επένδυση στην ανάδειξη των ανταγωνιστικών τους πλεονεκτημάτων. Η συζήτηση στο πάνελ ολοκληρώθηκε με την

ανάλυση των προκλήσεων που αφορούν τον σχεδιασμό και την προώθηση στην αγορά νέων προϊόντων, αλλά και ζητημάτων που άπτονται της αξιοποίησης του στελεχικού δυναμικού των επιχειρήσεων του κλάδου. 

ΣΥΝΕΔΡΙΟ

Meta-Products, Meta-Trends, Meta-Data Στις νέες τάσεις που αφορούν την προσφορά προϊόντων και εμπειριών στους καταναλωτές της νέας εποχής, αλλά και στα δεδομένα που επιτρέπουν τον σχεδιασμό και την υλοποίηση των σχετικών στρατηγικών εκ μέρους των επιχειρήσεων του κλάδου ήταν αφιερωμένη η δεύτερη μέρα του 12ου συνεδρίου του ΙΕΛΚΑ. ΤΗΣ ΞΕΝΙΑΣ ΜΑΝΤΖΙΩΡΗ & ΤΟΥ ΝΙΚΟΛΑ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ

ατά την έναρξη των εργασι-

ποικιλία που προσφέρουν οι διαφορετικές εθνικές κουζίνες είναι απαραίτητες για τη διατροφή τους, ενώ κατά 77% σημείωσαν ως σημαντικό να γνωρίζουν την προέλευση των τροφίμων.

ών της δεύτερης ημέρας, ο κ. Σπήλιος Λιβανός, Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, παρουσίασε στους συνέδρους την πολιτική και τους στόχους του υπουργείου για την ανάπτυξη ενός εύρωστου και ανθεκτικού συστήματος τροφίμων, «που θα διασφαλίζει πρόσβαση σε επαρκή προσφορά τροφίμων, σε προσιτές τιμές για όλους τους πολίτες, σε καιρούς πανδημίας, αλλά και οικονομικής και κλιματικής κρίσης».

Ένα εξίσου ενδιαφέρον εύρημα της έρευ-

Λευτέρης Κιοσές, ΙΕΛΚΑ Ο υπουργός αναφέρθηκε στον νόμο 42/92

του 2021, «που αφορά τις αθέμιτες πρακτικές μεταξύ επιχειρήσεων στην εφοδιαστική αλυσίδα τροφίμων και έχει στόχο την αύξηση της διαπραγματευτικής δύναμης του παραγωγού, τη σύντομη πληρωμή και κατ΄ επέκταση τη διασφάλιση ρευστότητας, τη δυνατότητα επένδυσης σε καινοτόμους μεθόδους παραγωγής, την αύξηση της ανταγωνιστικότητας τη βελτίωση της ποιότητας των προϊόντων, τη μείωση του κινδύνου δημιουργίας καρτέλ, την αύξηση της εξαγωγικής τους δραστηριότητας, κλπ», όπως σημείωσε. Τέλος, τοποθετούμενος σχετικά με το θέμα του συστήματος Nutriscore, επιβεβαίωσε τη σταθερή αρνητική θέση του υπουργείου για την υιοθέτησή του.

Ο κ. Λευτέρης Κιοσές, Γενικός Διευθυ-

ντής, ΙΕΛΚΑ, αξιοποιώντας ερευνητικά ευρήματα του Ινστιτούτου, μίλησε για τις τάσεις στη διατροφή των πολιτών. Αναφέρθηκε σε πρόσφατη έρευνα του ΙΕΛΚΑ (Νοέμβριος 2021), όπου καταγράφονται τάσεις, όπως της vegan διατροφής. Σε αυτό το πλαίσιο, σημείωσε πως το 19% των καταναλωτών θεωρεί ότι οι φυτικές εναλλακτικές προτάσεις στα ζωικά συστατικά (πχ γάλα αμυγδάλου) είναι πιο υγιεινές, ενώ το 11% είναι θετικό στην κατανάλωση κρέατος παρασκευασμένου στο εργαστήριο ή από φυτικές πρωτεΐνες. Τα στοιχεία αυτά είναι ενδεικτικά των δυνατοτήτων διεύρυνσης της διείσδυσης νέων προτάσεων σε ένα κοινό που αναζητά υγιεινές και προσιτές εναλλακτικές λύσεις διατροφής. Το ίδιο συμπέρασμα προκύπτει και από τις απαντήσεις σχετικά με τη μείωση της κατανάλωσης αλατιού και ζάχαρης (37% δηλώνει ότι γενικότερα αποφεύγει την κατανάλωση γλυκών και ζάχαρης και 48% πως επιθυμεί τη μείωση του αλατιού). Παράλληλα, οι έρευνες του ΙΕΛΚΑ κατέ-

Σπήλιος Λιβανός, Υπ. Αγρ. Ανάπτ. & Τροφίμων

γραψαν τόσο τη δύναμη των ελληνικών προϊόντων (κατά 45% οι καταναλωτές δήλωσαν πως επιλέγουν πάντα προϊόντα ελληνικής παραγωγής), αλλά και της επιθυμίας για ποικιλία, καθώς κατά 24% θεωρούν πως η

νας αφορά την αυξανόμενη σχέση μεταξύ διατροφής και κοινωνικών δικτύων, καθώς το 53% του κοινού δηλώνει πως μαγειρεύει έχοντας ανοιχτό το κινητό του για να βλέπει συνταγές, ενώ το 26% έχει ζητήσει συμβουλές μέσω των social media, σημείωσε ο ομιλητής, τονίζοντας σε αυτό το σημείο και την αυξανόμενη επίδραση των influencers. Όσον αφορά την ευαισθητοποίηση του

κοινού σε θέματα κοινωνικής ευθύνης των επιχειρήσεων, επεσήμανε πως η πρόθεση αγοράς με κριτήριο την ειλικρίνεια και τη διαφάνεια των επιχειρήσεων σχετικά με τον τρόπο λειτουργίας τους φθάνει σε ποσοστό το 77%, ενώ το 67% δηλώνει ότι είναι σημαντικό τα προϊόντα να παράγονται με φιλικές πρακτικές προς το περιβάλλον και το 32% πως έχει την πρόθεση να πληρώσει υψηλότερη τιμή για προϊόντα που έχουν παραχθεί με προδιαγραφές και διαδικασίες πιο φιλικές προς το περιβάλλον. Τέλος, παρουσίασε στοιχεία που δείχνουν

πως επτά στους δέκα Έλληνες πετούν τρόφιμα πριν τα καταναλώσουν, είτε επειδή περισσεύουν είτε επειδή λήγουν, σημειώνοντας πως το 6% των αγοραζόμενων τροφίμων καταλήγει στα σκουπίδια, ποσοστό που αντιστοιχεί σε πάνω από 300 χιλ. τόνους ετησίως και σε κατανάλωση τροφίμων από 200 χιλ. άτομα. Οι καταναλωτές ζητούν τη συμβολή των επιχειρήσεων για την αντιμετώπιση του προβλήματος και πεδία στα οποία θα μπορούσαν να παρέμβουν σχετικά είναι η συσκευασία, αλλά και η γκάμα των προϊόντων, είπε ο ομιλητής.

Δεκέμβριος 2021 | σελφ σέρβις | 43

ΣΥΝΕΔΡΙΟ

Για τα plant-based προϊόντα και την εξέλι-

ξή τους μίλησε η κ. Verena Wiederkehr, PlantBased Evolution Lead, Beyond meat, ενώ στις κρίσιμες προκλήσεις σχετικά με την ανάδειξη της ελληνικής καινοτομίας, με σύμμαχο τις σύγχρονες διατροφικές τάσεις, αναφέρθηκε ο κ. Ανδρέας Σιούτης, Γενικός Διευθυντής, Organic 3s. Η κ. Μαργαρίτα Στεργίου, Υπεύθυνη Εταιρικών Υποθέσεων & Επικοινωνίας, Upfield, παρουσίασε ομιλία για το μέλλον των φυτικών και των vegan τροφίμων, ενώ ο κ. Ole Lund Haugen, Managing Director, OLH Consulting, ανάλυσε το σύστημα Deposit Return System (DRS), που ενισχύει την προσπάθεια ανακύκλωσης των πλαστικών φιαλών σε πανευρωπαϊκό επίπεδο.

ΟΙ ΠΡΟΚΛΉΣΕΙΣ ΤΗΣ ΝΈΑΣ ΧΡΟΝΙΆΣ

Ο κ. Γιώργος Δουκίδης, επιστημονικός σύμ-

βουλος του ΙΕΛΚΑ, τονίζοντας ότι στον πυρήνα των προκλήσεων της νέας χρονιάς βρίσκονται η ακρίβεια, οι ηλεκτρονικές αγορές, η πανδημία κι ο ανταγωνισμός, εξήγησε ότι οι τιμές είναι και πάλι ο σημαντικότερος παράγων επίδρασης στις αγοραστικές αποφάσεις. Όπως είπε, οκτώ στους δέκα καταναλωτές «αισθάνονται» τις ανατιμήσεις, αλλά στην πλειονότητά τους αναγνωρίζουν ότι η αιτία τους είναι εξωγενής κι ότι το πλεονέκτημα του κλάδου είναι οι προσφορές, μέσω των οποίων οι καταναλωτές εξοικονομούν ετησίως το 10%-13% του κόστους των αγορών τους, προτείνοντας στο εξής την πιο «έξυπνη» αξιοποίησή τους. Ως προς τις online αγορές εκτίμησε ότι μετά την «έκρηξή» τους στη συγκυρία της πανδημίας έχουν τάση σταθεροποίησης (4 στους 10 χρήστες του διαδικτύου αγοράζουν από e-shops και 1 στους

Γιώργος Δουκίδης, ΙΕΛΚΑ

44 | σελφ σέρβις | Δεκέμβριος 2021

10 από e-σούπερ μάρκετ) κι ότι ο κλάδος, έχοντας εξαπλασιάσει τις σχετικές πωλήσεις του σε ενάμιση χρόνο, επιδεικνύει αντανακλαστικά προσαρμοστικότητας, καθώς ήδη έχει μειώσει κατά μέσο όρο στις 1,2 ημέρες την παράδοση της online παραγγελίας, ενώ ο ένας στους τέσσερις online πελάτες του θεωρείται πια «ώριμος» να συνεχίσει να ψωνίζει ψηφιακά. Σχετικά με την πρόκληση της πανδημίας, τόνισε ότι οι δύο στους τρεις καταναλωτές αξιολογούν θετικά τα σούπερ μάρκετ για τη σχετική ανταπόκρισή τους, αλλά οι μισοί επηρεάζονται από τα επιδημιολογικά δεδομένα στην αγοραστική τους συμπεριφορά. Προειδοποίησε ότι, ενόσω οι καταναλωτές εκτιμούν πως η οικονομική κρίση θα διαρκέσει και το 2022, προοπτικά πολλές συνήθειες που απέκτησαν στη συγκυρία της πανδημίας θα εξακολουθήσουν να εκδηλώνονται και μετά την αποκλιμάκωσή της. Αναφορικά με τον ανταγωνισμό επισήμανε ότι η συγκυριακή άνοδος του τζίρου δεν δικαιολογεί εφησυχασμό, αφού πχ η λαϊκή αγορά αξιολογείται θετικά σε πλήθος ποιοτικών κριτηρίων, ενώ προειδοποίησε ότι η πρωτοφανής κινητικότητα των καταναλωτών μεταξύ διαφορετικών καταστημάτων υπό το ζόφο την πανδημίας αφήνει παρακαταθήκες, ενώ επέστησε την προσοχή στη διαχείριση του ενεργειακού κόστους και του πληθωρισμού, τονίζοντας ότι στο δυναμικό περιβάλλον της νέας κανονικότητας ο ανταγωνισμός αναμένεται εντονότερος.

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΊΣΤΕ ΤΟΝ ΠΛΗΘΩΡΙΣΜΌ ΨΎΧΡΑΙΜΑ

Όπως επισήμανε ο κ. Βάιος Δημοράγκας,

διευθύνων σύμβουλος της NielsenIQ, παγκοσμίως σήμερα η ανάπτυξη των πωλήσεων των FMCG προέρχεται κυρίως από τον πληθωρισμό παρά από την αύξηση της κατανάλωσης, κάτι εμπεδωμένο και προ πανδημίας στην Ευρώπη, όπου το ξέσπασμα της κρίσης στη δημόσια υγεία ώθησε σε αύξηση τις πωλήσεις των FMCG το 2020 και στη σταθεροποίησή τους στο εξής, μέχρι το φθινόπωρο, οπότε ο πληθωρισμός άρχισε να πιέζει την κατανάλωση. Στην Ελλάδα, όπως είπε, περάσαμε από το χρόνιο αποπληθωρισμό στον επιταχυνόμενο πληθωρισμό, ο οποίος κατά το ήμισυ οφείλεται στις ανατιμήσεις των ενεργειακών αγαθών. Σήμερα η εγχώρια αγορά των FMCG εξελίσσεται με μέση ετήσια ανάπτυξη τζίρου 1,6%, με πρωταθλητές τα τρόφιμα-ποτά και μικρή

Βάιος Δημοράγκας, ΝielsenIQ

υποχώρηση στα προϊόντα οικιακής φροντίδας και προσωπικής περιποίησης. Όπως τόνισε, με μέση αύξηση τιμών 1,8% στο τρίτο τρίμηνο του έτους η κατανάλωση, πάντως, αυξήθηκε, ενώ με αντίστοιχη αύξηση τιμών 1% τον Οκτώβριο σταθεροποιήθηκε ο όγκος πωλήσεων, πράγμα που δείχνει μάλλον την έμμεση ως τώρα επίδραση γενικά του πληθωρισμού (σήμερα 3,4%) στις αγορές των FMCG. Στο πλαίσιο αυτό, ήδη από τον Ιούλιο φαίνεται μια ανάκαμψη του μεριδίου των PL, αντιστοιχούμενη μάλλον στην κάμψη της προωθητικής έντασης στα τρόφιμα-ποτά. Εντέλει «βλέποντας τις επιδόσεις των FMCG τον Οκτώβριο, που ήταν ο πιο πληθωριστικός μήνας του δεκαμήνου, δεν μπορούμε να πούμε ότι υπάρχει μια σαφής διαφοροποίηση στις πωλήσεις παρά μόνο ενδείξεις σε κάποιες κατηγορίες ότι η παγίωση του πληθωρισμού οδηγεί σε πτώση της κατανάλωσης», εξήγησε ο κ. Δημοράγκας. Εκτίμησε, ωστόσο, ότι ένας υψηλός πληθωρισμός στην οικονομία γενικά και ειδικά στα FMCG, θα συμβάλει στην ανάσχεση της κατανάλωσης, «αλλά η αγορά προσαρμόζεται…». Στο πλαίσιο αυτό, συμβούλευσε «κάθε «παίχτης» να αξιολογεί στο εξής τη θέση του σε σχέση με τον ανταγωνισμό του, την ελαστικότητα της κατηγορίας του, της μάρκας του ή και των διαφορετικών κωδικών της». Οι δύο πρώτες εβδομάδες του Νοεμβρίου εξελίχθηκαν μεν αρνητικά, είπε, «αλλά συγκρατημένα αρνητικά, συγκριτικά με μια αγορά σε lockdown πέρυσι, οπότε αυτό είναι ένα θετικό μήνυμα…».

ΤΟ ΟΙΚΟΣΎΣΤΗΜΑ ΤΩΝ LOGISTICS ΚΑΙ FULFILMENT ΤΟΥ ΜΈΛΛΟΝΤΟΣ

Οι επιχειρήσεις του κλάδου χρειάζονται

νέες ικανότητες και συστήματα, προκειμένου να αντιπαρέλθουν από πλεονεκτική

ΣΥΝΕΔΡΙΟ

Αθανάσιος Μαύρος, EY

θέση την αύξηση του κόστους και των απαιτήσεων για υψηλότερο επίπεδο εξυπηρέτησης, τόνισε ο κ. Αθανάσιος Μαύρος, Partner επικεφαλής του Τμήματος Εφοδιαστικής Αλυσίδας και Διεπιχειρησιακών Λειτουργιών CESA της ΕΥ. Τα logistics και fulfilment του μέλλοντος είναι ένα οικοσύστημα με οκτώ κρίσιμα συστατικά, είπε. Τρία αφορούν τη διασυνδεδεμένη ορατότητα και περιλαμβάνουν το integrated digital logistics control tower, τα real time decision making tools και τα advanced analytics, περιλαμβανομένων της μηχανικής μάθησης και της τεχνητής νοημοσύνης. Δύο αφορούν τη στρατηγική και συσχετίζονται με το workforce of the future, το global trade και το financial supply chain. Και τρία αφορούν τις λειτουργίες, με τη χρήση core logistics execution systems, ΟΤ/ ΙΤ Sensor Loops, αυτοματισμών και ρομποτικής. Η δημιουργία ενός ολιστικού ψηφιακού και διασυνδεδεμένου πύργου ελέγχου, που διατρέχει ολόκληρη την εφοδιαστική αλυσίδα, τόνισε, είναι επιβεβλημένη, καθώς διασφαλίζει τον πανεποπτικό έλεγχο για την αποτελεσματική ενορχήστρωση του έργου. Επίσης, προέτρεψε στην ολιστική αντιμετώπιση των ροών κάθε είδους εμπορευμάτων, με σκοπό τη βέλτιστη λειτουργία της εφοδιαστικής αλυσίδας, δηλαδή με όρους αποτροπής εμποδίων, λειτουργικών και εμπορικών ρίσκων, αλλά και σύμπτυξης του κόστους –μια υπόθεση στην οποία συμπράττουν, με την υποστήριξη της τεχνολογίας, χρηματοοικονομικές, φοροτεχνικές κ.ά. παράμετροι. Προέτρεψε ακόμα στη μέριμνα για συνεχή σε πραγματικό χρόνο μοντελοποίηση της δυναμικής πραγματικότητας των δικτύων, μέσω της αξιοποίησης της μηχανικής μάθησης και της τεχνητής νοημοσύνης, προς

όφελος της περιστολής του κόστους και της βελτίωσης των αποθεμάτων σε όλο το εύρος των δικτύων. «Η ψηφιακή εποχή μάς προτρέπει να δημιουργήσουμε το digital twin του distribution/fulfilment center, με πλείστα οφέλη», τόνισε, ενώ επισήμανε ότι «η αξιοποίηση των αυτοματισμών και των smart picking up solutions στα fulfilment centers, παρά το αρχικά μεγάλο επενδυτικό της κόστος, ανεβάζει την παραγωγικότητα και τους δείκτες της εξυπηρέτησης, συνηγορώντας θετικά στην επένδυση». Οι ηγέτιδες εταιρείες δημιουργούν το αύριο με ένα σκεπτικό μετασχηματισμού, βασισμένο σε τεχνολογίες υψηλής ταχύτητας, σε καινοτομίες κλίμακας, με τους ανθρώπους στο επίκεντρο, κατέληξε ο ομιλητής.

ΨΗΦΙΑΚΌΣ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΌΣ ΒΆΣΕΙ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΎ ΣΧΕΔΊΟΥ

Η πανδημία επιτάχυνε τον ψηφιακό μετα-

σχηματισμό, αλλά αυτός δεν είναι εφικτός χωρίς τα analytics και την τεχνητή νοημοσύνη, υποστήριξε ο κ. Νίκος Σταθάκης, Senior Manager της Deloitte. Όπως είπε, οι σχετικές δομές που άρχισαν να δημιουργούνται υπό την πίεση της πανδημίας, αύξησαν το κόστος και, ταυτόχρονα, το άγχος μπροστά στη γρήγορη ανάδυση νέων καταναλωτικών τάσεων και απαιτήσεων, που επιβάλλουν τη στοχευμένη προσέγγιση του καταναλωτή, νέα επιχειρηματικά μοντέλα και αποτελεσματικό έλεγχο του κόστους. Στο νέο περιβάλλον, όπως είπε, αναδεικνύονται νέα πεδία, στα οποία οι λιανέμποροι οφείλουν να επικεντρωθούν, προκειμένου να διατηρούν/ βελτιώνουν τη θέση τους. Τέτοια είναι η ανα-

ζήτηση προοπτικής στα ψηφιακά κανάλια, μέσω της αύξησης της παρουσίας τους σε αυτά και της διεύρυνσης της γεωγραφικής τους κάλυψης, η μέριμνα για προσωποποιημένη ικανοποίηση των αναγκών του πελάτη, ώστε η επιχείρηση να παραμένει κέντρο αναφοράς του, η αύξηση της αποτελεσματικότητας στις διαδικασίες εν γένει της εφοδιαστικής αλυσίδας, με όρους βέλτιστης εξοικονόμησης κόστους, η αποτελεσματική διαχείριση ραφιού, με όρους βελτίωσης της κερδοφορίας και αποφυγής των ελλείψεων, αλλά και η κυβερνοασφάλεια. Αυτά τα πεδία, εξήγησε ο ομιλητής, εφόσον στηριχθούν στα analytics και την τεχνητή νοημοσύνη, αυξάνοντας την ετοιμότητα, την αποτελεσματικότητα και την ταχύτητα λήψης ορθών αποφάσεων, εξασφαλίζουν την προοπτική στις επιχειρήσεις, τις οποίες και παρότρυνε να προχωρούν στις σχετικές επενδύσεις, ξεκινώντας από μικρής κλίμακας εφαρμογές. Είναι παγίδα, τόνισε, να εκλαμβάνεται ο ψηφιακός μετασχηματισμός απλώς και μόνο ως εφαρμογή τεχνολογιών. Απαιτείται μια ολιστική προσέγγισή του, ένα στρατηγικό πλάνο εμπλοκής προσώπων, οργανωτικών δομών και διαδικασιών, το οποίο, στηριγμένο στα AI, τα data, τις τεχνολογίες, θα έχει δυναμικό χαρακτήρα, εξορθολογίζοντας διαδικασίες και συμπτύσσοντας κόστη. Χωρίς στρατηγική στόχευση, επισήμανε, η επιχείρηση οδηγείται σε ατελέσφορες διαδικασίες και επενδύσεις. «Δεν χρειάζεται να πάμε από το μηδέν στο εκατό σε μια ημέρα! Αρκεί η χάραξη μιας πολύ συγκεκριμένης πορείας, με οριοθετημένους σταθμούς, ώστε ο ψηφιακός μετασχηματισμός να έχει αποτέλεσμα σε κάθε του φάση», κατέληξε. Στη δεύτερη θεματική ενότητα της ημέρας

Νίκος Σταθάκης, Deloitte

υπό τον τίτλο «Meta-Business: Καινοτομία, startups, μέλλον» φιλοξενήθηκαν επίσης οι εισηγήσεις των κ. Αντώνη Λιβιεράτου, επικ. καθ. ΕΚΠΑ («Το ανοικτό μοντέλο καινοτομίας και η εφαρμογή του στο λιανεμπόριο»), Νίκου Μυλωνά, CEO της EdenCore και Φίλιππου Ζεμπίλα, Founder 12gods («Αξιοποίηση τεχνολογιών τεχνητής νοημοσύνης και εικόνας στην αγροδιατροφή. Ο ρόλος της EdenCore»), Πάνου Μήτσιου, Founder, Tekmon, και Γρηγόρη Γούση, Founder, Intale («Αυτοματοποίηση διαδικασιών χωρίς κώδικα»). 

Δεκέμβριος 2021 | σελφ σέρβις | 45

ΡΕΠΟΡΤΑΖ

ΦΕΤΑ

Ανακατατάξεις στη «ναυαρχίδα» των ΠΟΠ Η φέτα ΠΟΠ, ο «λευκός χρυσός» της ελληνικής αγροδιατροφικής παραγωγής, πρωταγωνίστησε στην επικαιρότητα του 2021 εξαιτίας όχι μόνο των αποκαλύψεων για κρούσματα νοθείας, αλλά και των ραγδαίων ανατιμήσεων, με επίκεντρο την εκτόξευση της τιμής του πρόβειου γάλακτος. Στον κλάδο της γαλακτοβιομηχανίας, που χαρακτηρίζεται από έντονη συγκέντρωση και ανακατατάξεις, με την είσοδο νέων «παικτών» και την ισχυροποίηση της παρουσίας διεθνών funds, ο «πόλεμος της φέτας» έχει καθοριστικό ρόλο. ΤΗΣ ΑΦΡΟΔΙΤΗΣ ΤΖΙΑΝΤΖΗ

αράλληλα, οι καταναλωτικές συνήθειες αλλάζουν, τα φυτικά προϊόντα μπαίνουν δυναμικά στο κάδρο, τα πιο οικονομικά «λευκά τυριά» διεκδικούν μερίδιο από τη φέτα, τη «βασίλισσα» του ελληνικού τραπεζιού, και οι αλυσίδες σούπερ μάρκετ επενδύουν στην Private Label συσκευασμένη φέτα. Δεν είναι τυχαίο, λοιπόν, που το πάνελ για τη φέτα ήταν από τα πιο «καυτά» στο πρόσφατο συνέδριο Dairy Conference της Boussias, με κορυφαίους επιχειρηματίες του κλάδου να διασταυρώνουν όχι τα ξίφη τους, αλλά τις διαφορετικές προσεγγίσεις τους στον κοινό στόχο: Στο πώς θα γυρίσει η σελίδα για την ελληνική φέτα εν μέσω οξυμένου ανταγωνισμού και πληθωριστικών πιέσεων, που δεν φαίνεται να αποκλιμακώνονται άμεσα, αλλά και εν όψει μιας αυστηρότερης σχετικής νομοθεσίας, που αναμένεται ότι θα προωθηθεί προς ψήφιση σύντομα.

ΔΙΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΉ: ΠΡΌΚΛΗΣΗ Η ΣΤΉΡΙΞΗ ΤΗΣ ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΊΑΣ

Λίγο πριν τις εκλογές στην Εθνική Διεπαγγελματική Οργάνωση Φέτας (ΕΔΟΦ), ο προσωρινός πρόεδρος του ΔΣ της, κ. Γιάννης Βιτάλης, αντιπρόεδρος της Γαλακτοβιομηχανίας Δωδώνη, μιλά στο «σελφ σέρβις» για τις προκλήσεις και τις προοπτικές της φέτας, της αποκαλούμενης και «ναυαρχίδας» των ελληνικών ΠΟΠ. «Η σημαντικότερη πρόκληση είναι η σωστή καθοδήγηση της πολιτείας για την ενίσχυση της κτηνοτροφίας μας, δεδομένης της έλλειψης γάλακτος που διαπιστώνεται, αφότου ως Διεπαγγελματική αναδείξαμε αποφασιστικά

46 | σελφ σέρβις | Δεκέμβριος 2021

Γιάννης Βιτάλης, ΕΔΟΦ, ΔΩΔΩΝΗ

και δυναμικά την νοθεία, η οποία συντελείται μέσω της «ελληνοποίησης» γάλακτος μακράν κάθε έννοιας κανόνων για τα ΠΟΠ. Το μεγάλο στοίχημα τώρα είναι να δοθούν κίνητρα στη νέα γενιά κτηνοτρόφων, ώστε να επιλέγουν το επάγγελμα όχι επειδή δεν έχουν τη δυνατότητα να ασχοληθούν με κάτι άλλο, αλλά επειδή αντιλαμβάνονται τη σημαντικότητα και διαχρονικότητα του πρωτογενούς τομέα και επιλέγουν συνειδητά να δουλέψουν σε αυτόν». Σχετικά με το φλέγον ζήτημα του πώς θα προστατευθεί η φήμη της φέτας από τις αθέμιτες πρακτικές, ο κ. Βιτάλης τάσσεται υπέρ της ενιαίας προσέγγισης εκ μέρους όλων των εμπλεκόμενων φορέων, χωρίς εξαιρέσεις. «Οι παραβιάσεις απειλούν σε μεγάλο βαθμό τις προσπάθειες που γίνονται για την περαιτέρω ανάπτυξη του προϊόντος και όλα όσα έχουν χτιστεί για την ανάδειξή του ως μοναδικό, εμβληματικό ελληνικό προϊόν. Γι' αυτό απαιτείται πρώτα απ’ όλα ηθική και σεβασμός στους ήδη θεσπισμένους κανόνες, ώστε να μπορέσει να αναπτυχθεί ανταγωνιστικά και το προϊόν και ο κλάδος συνολικά. Στο πλαίσιο αυτό, ο σκο-

πός είναι να παράγουμε όλοι ανεξαιρέτως τη φέτα βάσει κοινών αρχών». Ο συνομιλητής μας, δηλώνοντας τις υψηλές προσδοκίες του από το νέο σχετικό νομοσχέδιο, που μέλλεται να κατατεθεί στη Βουλή εντός του νέου έτους από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, τονίζει: «Αναμένεται πολύ πιο αυστηρό, προβλέποντας για τους παραβάτες μόνιμη ανάκληση της πιστοποίησης και της δυνατότητας παραγωγής ΠΟΠ φέτας, καθώς και πολύ υψηλές ποινές ανάλογα με το μέγεθος και το είδος της παράβασης». Και προσθέτει ότι «ως ΕΔΟΦ θα συμβάλουμε στο έπακρο στη διαμόρφωσή του σήμερα και την τήρησή του αύριο, ώστε να προστατευτεί το προϊόν διεθνώς και να διατηρεί σταθερά την υψηλή αξία του». Υπέρ της αυστηροποίησης των ποινών με μέτρο και αναλογικότητα, βάσει κανόνων δίκαιων, συγκεκριμένων και εφαρμόσιμων, τάσσεται ο κ. Μιχάλης Σαράντης, διευθύνων σύμβουλος των Ελληνικών Γαλακτοκομείων ΑΕ (Όλυμπος-Τυράς). Στην τοποθέτησή του στο Dairy Conference δήλωσε την αντίθεσή του στην επιβολή προστίμου επί του συνολικού τζίρου της εταιρείας που παραβιάζει τους κανόνες ΠΟΠ, αντιπροτείνοντας υψηλότερο αναλογικά πρόστιμο, αλλά μόνο επί του τζίρου της φέτας. «Ο στόχος μας δεν είναι να καταστρέψουμε επιχειρήσεις, αλλά να καταλάβουν όλοι ότι τελείωσαν τα ψέματα», δήλωσε χαρακτηριστικά.

ΣΕΒΓΑΠ: «ΝΑ ΑΛΛΆΞΟΥΜΕ ΝΟΟΤΡΟΠΊΑ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΠΏΛΗΣΗ»

Ως βασικότερη πρόκληση για τον κλάδο της φέτας ο κ. Χρήστος Αποστολόπουλος, πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικών

ΡΕΠΟΡΤΑΖ

Βιομηχανικών Γαλακτοκομικών Προϊόντων, θεωρεί την αύξηση της τιμής της πρώτης ύλης, τουλάχιστον κατά 20%. «Είναι μάλλον αναπόφευκτη» εξηγεί, «καθώς το κόστος παραγωγής του γάλακτος αυξήθηκε πάρα πολύ, λόγω και των ανατιμήσεων στις ζωοτροφές. Το πρόβειο γάλα πουλιόταν πέρυσι προς 80-90 λεπτά το λίτρο, ενώ τώρα προς 1,20-1,30 ευρώ, πράγμα που ανακλάται στις τιμές λιανικής. Δεδομένου ότι περισσότερο του 60% της φέτας που παράγουμε εξάγεται, αυτό σημαίνει την ανατίμηση του εξαγόμενου προϊόντος», άρα τη δημιουργία προβλήματος ανταγωνιστικότητας της φέτας έναντι των λευκών τυριών, ακριβώς επειδή η πληθωριστική κρίση, αδυνατίζοντας την αγοραστική δύναμη των Ευρωπαίων καταναλωτών, τους στρέφει σε φθηνότερες λύσεις. Επίσης ως ση-

μαντικό πρόβλημα, ειδικά φέτος, ο πρόεδρος του ΣΕΒΓΑΠ επισημαίνει τις ελλείψεις γάλακτος, καθώς «μειώθηκε η παραγωγή, ενόσω αυξήθηκαν η κατανάλωση και οι εξαγωγές. Οι κτηνοτρόφοι διστάζουν πια να επενδύουν σε νέες μονάδες ή να ανανεώνουν το ζωικό τους κεφάλαιο, γιατί δεν βλέπουν κέρδος. Μολονότι η τιμή του γάλακτος αυξήθηκε, δεν καλύπτει την αύξηση κόστους των ζωοτροφών που αγοράζουν», σχολιάζει. Με την ευχή τα πρόσφατα κρούσματα νοθείας να είναι τα τελευταία, ο κ. Αποστολόπουλος καλεί τους Έλληνες επιχειρηματίες και εξαγωγείς «να αλλάξουμε νοοτροπία σε σχέση με την πώληση της φέτας. Δεν πρέπει να πωλείται απλώς και μόνο ως παραδοσιακό προϊόν. Έχει εξαιρετικές διατροφικές ιδιότητες και μια μοναδικότητα ποιότητας απλησίαστη από άλλα είδη τυριών. Αν αυτά τα στοιχεία προβληθούν σωστά στους συνεργάτες μας εμπόρους και στους καταναλωτές, η θέση του προϊόντος θα αλλάξει σημαντικά και θα αυξηθεί η προστιθέμενη αξία του».

ΦΈΤΑ ΠΟΠ ΔΩΔΏΝΗ: ΑΝΆΠΤΥΞΗ ΣΕ ΌΛΑ ΤΑ ΠΕΔΊΑ

Χρήστος Αποστολόπουλος, ΣΕΒΓΑΠ

Αλλαγή των συσχετισμών στο τοπίο της γαλακτοβιομηχανίας έφερε η καλοκαιρινή συμφωνία του αμερικάνικου επενδυτικού fund CVC Capital Partners με την Δωδώνη ΑΕ,

μέσω της απόκτησης του πλειοψηφικού πακέτου μετοχών της SI Foods. Σημειώνουμε ότι προηγουμένως η CVC είχε προχωρήσει στην εξαγορά της Vivartia, μητρικής της γαλακτοβιομηχανίας Δέλτα. Ο κ. Γιώργος Αυγερίκος, sales manager της Δωδώνη, αναφερόμενος στα επενδυτικά σχέδια της εταιρείας-παραγωγού της φέτας ΠΟΠ Δωδώνη, ενός προϊόντος με παράδοση 67 χρόνων και ξεχωριστή φήμη στην εγχώρια και τη διεθνή αγορά, σημειώνει: «Η φέτα ΠΟΠ Δωδώνη είναι ένα προϊόν παρασκευασμένο από 100% ελληνικό γάλα, το οποίο συλλέγεται καθημερινά από χιλιάδες συνεργαζόμενους παραγωγούς, που βρίσκονται σε 514 χωριά και συνοικισμούς της Ελλάδας. Είναι ένα πολυβραβευμένο προϊόν, τόσο για την υψηλή του ποιότητα όσο και για τη μοναδική του γεύση… Η εταιρεία μας δίνει έμφαση στην ανάπτυξη τόσο των ήδη υπαρχόντων προϊόντων μας όσο και στην ανάπτυξη νέων, βλέποντας, παράλληλα, τους υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης των μεριδίων μας στην αγορά. Τα τελευταία χρόνια έχουμε λανσάρει νέα προϊόντα, ενώ συνεχίζουμε το επενδυτικό μας πλάνο, εστιάζοντας στην ενίσχυση των χιλιάδων παραγωγών, με τους οποίους συνεργαζόμαστε, στον εκσυγχρονισμό των εγκαταστάσεών μας και στην περαιτέρω ενίσχυση του χαρτοφυλακίου μας με νέα προϊόντα το επόμενο διάστημα». Η εταιρεία

Δεκέμβριος 2021 | σελφ σέρβις | 47

ΡΕΠΟΡΤΑΖ

προσβλέπει στην περαιτέρω αύξηση της εξαγωγικής της δραστηριότητας, που ήδη διαγράφει ανοδική πορεία, έτσι ώστε «οι εξαγωγές να αποτελέσουν το επόμενο διάστημα το 50% του κύκλου εργασιών της επιχείρησης με ναυαρχίδα τη φέτα ΠΟΠ, που εξάγεται σε περισσότερες από σαράντα χώρες». Σχετικά με τις ανατιμήσεις, ο κ. Αυγερίκος πιστεύει ότι θα απασχολήσουν την αγορά της φέτας και το 2022. «Είναι διεθνές φαινόμενο, επακόλουθο των μεγάλων αυξήσεων στην ενέργεια, τα καύσιμα, τις ζωοτροφές και στα μεταφορικά κόστη. Ειδικά για τη φέτα η αύξηση της ζήτησής της στο εξωτερικό, σε συνδυασμό με την περιορισμένη διαθέσιμη πρώτη ύλη στη χώρα μας, ωθεί σε αύξηση το λειτουργικό κόστος. Ως εταιρεία, επειδή θέλουμε να προστατεύσουμε τους καταναλωτές που μας τιμούν εδώ και τόσες δεκαετίες με την επιλογή των προϊόντων μας, απορροφούμε όσο το δυνατόν μεγαλύτερο κομμάτι των ανατιμήσεων».

ΜΕΒΓΑΛ: ΝΈΕΣ ΕΠΕΝΔΎΣΕΙΣ ΚΑΙ ΒΙΟΛΟΓΙΚΉ ΦΈΤΑ

Σε μια χρονιά που χαρακτηρίστηκε από τις εξαγορές επιχειρήσεων από διεθνή funds, η βορειοελλαδίτικη γαλακτοβιομηχανία ΜΕΒΓΑΛ ακολούθησε αντίστροφη πορεία. Η οικογένεια της κ. Μαίρης Χατζάκου, σε συνεργασία με τον επιχειρηματία κ. Σπύρο Θεοδωρόπουλο, επανεξαγόρασε το μερίδιο ενός 43,2% των μετοχών της, που κατείχε η Δέλτα (Vivartia - CVC) αντί 25,863 εκατ. ευρώ, ταράζοντας τα νερά. Ο διευθύνων σύμβουλος της ΜΕΒΓΑΛ, κ. Κωνσταντίνος Παπαδόπουλος Χατζάκος, μιλάει για την κυρίαρχη θέση που έχει η τυροκόμηση φέτας στα επιχειρηματικά πλάνα της ΜΕΒΓΑΛ. «Η φέτα για την ΜΕΒΓΑΛ ήταν και παραμένει μια από τις τρεις βασικές κατηγορίες των γαλακτοκομι-

κών προϊόντων μας. Η ιστορία της ΜΕΒΓΑΛ είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την εξέλιξη της τυροκόμησης, εφόσον ήταν η πρώτη εταιρεία που λάνσαρε την τυποποιημένη φέτα στους Έλληνες καταναλωτές. Πιστεύουμε στη φέτα ως ΠΟΠ προϊόν, γιατί ενισχύει το ελληνικό ΑΕΠ και αποτελεί έναν από τους πιο σημαντικούς πρεσβευτές της ελληνικής διατροφής. Επενδύουμε στον εθνικό μας θησαυρό, που όλοι εμείς –παραγωγοί, λιανέμποροι και κτηνοτρόφοι– έχουμε χρέος να προστατεύσουμε, εξαλείφοντας περιπτώσεις πρακτικών αθέμιτου ανταγωνισμού», δηλώνει στο «σελφ σέρβις». Όπως μας λέει, εντός του 2022 θα ολοκληρωθεί η πρώτη φάση της επένδυσης στο τυροκομείο της ΜΕΒΓΑΛ, η οποία είναι ενταγμένη στον Αναπτυξιακό Νόμο. «Με την ολοκλήρωση της φάσης αυτής, η εταιρεία μας θα έχει ένα από τα πιο σύγχρονα τυροκομεία στα Βαλκάνια. Η επένδυση αποφασίστηκε ως συνέχεια της έναρξης της συνεργασίας μας με την Costco για την παραγωγή βιολογικής φέτας, μια συνεργασία που αποτελεί ψήφο εμπιστοσύνης ενός πολύ μεγάλου διεθνούς λιανέμπορου στην ποιότητα και την αξιοπιστία της ΜΕΒΓΑΛ». Τι σηματοδοτεί η απόκτηση του πλειοψηφικού πακέτου μετοχών της ΜΕΒΓΑΛ από την οικογένεια Χατζάκου, καθώς και η παρουσία του κ. Θεοδωρόπουλου; «Αποφασίσαμε να αυξήσουμε την συμμετοχή μας στην οικογενειακή εταιρεία, παρά την δελεαστική προσφορά του CVC, γιατί πιστεύουμε στην εταιρεία, τα προϊόντα και τους ανθρώπους της. Στην προσπάθεια μας να διατηρήσουμε την ΜΕΒΓΑΛ ελληνική, οικογενειακή και ανεξάρτητη συνέβαλε και ο κ. Θεοδωρόπουλος, ο οποίος αποφάσισε η συμμετοχή του στη ΜΕΒΓΑΛ να είναι η πρώτη του επένδυση, μετά την απεμπλοκή του από την Chipita, πράγμα που μας τιμά ακόμα περισσό-

Για τη βιομηχανία του κλάδου θεωρείται αδύνατη πλέον η απορρόφηση ολόκληρης της αύξησης του κόστους της, λόγω των ανατιμήσεων, και χαρακτηρίζεται αναπότρεπτη η μετακύλιση ενός μέρους αυτού του κόστους στην τελική ζήτηση 48 | σελφ σέρβις | Δεκέμβριος 2021

Ο Κωνσταντίνος Παπαδόπουλος - Χατζάκος, ΜΕΒΓΑΛ

τερο. Είναι δεδομένη και σημαντική η προστιθέμενη αξία που θα εισφέρει η εμπειρία του». Σχετικά με τις ανατιμήσεις στη φέτα, ο CEO της ΜΕΒΓΑΛ εξηγεί: «Οι ανατιμήσεις στο αιγοπρόβειο γάλα έχουν ξεκινήσει εδώ και δύο χρόνια, αλλά οι περισσότερες γαλακτοβιομηχανίες, όπως κι εμείς, επέλεξαν να απορροφούν το επιπλέον κόστος παραγωγής. Σήμερα όμως, με τις αυξήσεις της ενέργειας, των υλικών συσκευασίας και των πρώτων υλών, είναι αδύνατη πλέον η απορρόφηση ολόκληρης της αύξησης του κόστους. Είναι αναπότρεπτη, λοιπόν, για τη βιωσιμότητα των εταιρειών και του κλάδου συνολικά, η μετακύλιση ενός μέρους του κόστους στους τελικούς καταναλωτές».

Η ΝΟΘΕΊΑ ΠΡΌΒΕΙΟΥ ΓΆΛΑΤΟΣ ΑΎΞΗΣΕ ΤΗ ΖΉΤΗΣΉ ΤΟΥ

Ο κ. Δημήτρης Μόσχος είναι μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Φέτας, αντιπρόεδρος του Συνδέσμου Ελλήνων Κτηνοτρόφων και παραγωγός φέτας, ιδιοκτήτης της καθετοποιημένης μονάδας «Φάρμα Μόσχου», που εδρεύει στην Πολυκάπρη Καστοριάς. Όπως εξηγεί, οι φετινές ελλείψεις στην εισκόμιση πρόβειου γάλακτος ήταν επακόλουθο της αυξημένης ζήτησης μετά τις αποκαλύψεις για νοθεία, σε συνδυασμό με τη μείωση της παραγωγής, καθώς πολλοί κτηνοτρόφοι έχουν αποσυρθεί από το επάγγελμα, μετά από χρόνια συμπίεσης των τιμών. «Δυστυχώς η άνοδος του κόστους παραγωγής είναι τόσο μεγάλη, που οι ανατιμήσεις στη χονδρική του γάλακτος δεν θα καταφέρουν να την καλύψουν. Μιλάμε για ανατιμήσεις στις ζωοτροφές τουλάχιστον 40%, στην ενέργεια από 50% ως 600%! Αν δεν ληφθούν άμεσα μέτρα, το επόμενο διάστημα θα έχουμε περαιτέρω μείωση της παραγωγής του γάλακτος», προειδοποιεί. 

ΡΕΠΟΡΤΑΖ

Δεκέμβριος 2021 | σελφ σέρβις | 49

ΘΕΣΜΙΚΑ

ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΣ Κ ΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΨΗΦΙΑΚΕΣ ΑΓΟΡΕΣ

Εμπορική & τεχνολογική σύγκρουση ΕΕ - ΗΠΑ Οι ψηφιακές υπηρεσίες καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα καθημερινών δραστηριοτήτων (15,5% του παγκόσμιου ΑΕΠ το 2019). Κανείς δεν μπορεί πλέον να αρνηθεί ότι έχουν αποφέρει σημαντικά οφέλη στους χρήστες τους και έχουν αναπτύξει την ευρωπαϊκή εσωτερική αγορά, δημιουργώντας επιχειρηματικές ευκαιρίες και διευκολύνοντας το διασυνοριακό εμπόριο. Η διαπίστωση όμως αθέμιτων συμπεριφορών σε πολλαπλά πεδία οδήγησε την ΕΕ στην ανάληψη σχετικών νομοθετικών πρωτοβουλιών. ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΥ, ΕΠΙ3

ι ψηφιακές αγορές, αυξάνουν τις επιλογές για τους καταναλωτές, βελτιώνουν την αποδοτικότητα και την ανταγωνιστικότητα του κλάδου και μπορούν να ενισχύσουν τη συμμετοχή των πολιτών στην κοινωνία. Ωστόσο, παρότι στην ψηφιακή οικονομία της Ευρώπης λειτουργούν περισσότερες από 10.000 επιγραμμικές πλατφόρμες, η πλειονότητα των οποίων είναι ΜΜΕ, το μεγαλύτερο μερίδιο της συνολικής αξίας που δημιουργείται κατέχει ένας μικρός αριθμός μεγάλων επιχειρήσεων. Επωφελούμενες από τα ισχυρά δίκτυα, τα οποία είναι συχνά ενσωματωμένα στα δικά τους οικοσυστήματα, μετατρέπονται σε βασικά δομικά στοιχεία της ψηφιακής οικονομίας, ενεργώντας ως διαμεσολαβητές για την πλειονότητα των συναλλαγών μεταξύ τελικών και επιχειρηματικών χρηστών.

ΟΙ GATEKEEPERS

Παραδείγματα του παρελθόντος, έχουν δείξει ότι η καινοτομία μπορεί να αναδιοργανώσει την ισχύ της αγοράς και να διευκολύνει την είσοδο δυνητικών ανταγωνιστών. Για παράδειγμα, το Facebook αντικατέστησε το MySpace, η Google ξεπέρασε την AltaVista και ο Messenger προσπεράστηκε ως ζη κύρια πλατφόρμα επικοινωνίας που χρησιμοποιείται στο διαδίκτυο. Ωστόσο, ενώ η δεσπόζουσα θέση του MySpace ή της AltaVista διήρκεσε μόνο λίγα χρόνια, φαίνεται ότι η Google ή το Facebook κατάφεραν να εδραιώσουν τη δεσπόζουσα θέση τους εγκαίρως. Στην ορολογία της ψηφιακής οικονομίας, οι εταιρείες αυτές ορίζονται ως πλατφόρμες ψηφιακής διαμεσολάβησης και βρίσκονται στον πυρήνα των επιγραμμικών οικονομικών δρα-

50 | σελφ σέρβις | Δεκέμβριος 2021

στηριοτήτων. Έτσι, οι πλατφόρμες συνδέουν και διευκολύνουν τις αλληλεπιδράσεις μεταξύ των ομάδων οικονομικών παραγόντων από διαφορετικές πλευρές της αγοράς (συνήθως καταναλωτές ή τελικοί χρήστες με επιχειρηματικούς χρήστες). Πολλές από αυτές τις επιχειρήσεις, παρακολουθούν την ψηφιακή συμπεριφορά των χρηστών και καταρτίζουν προφίλ κατά τρόπο ολοκληρωμένο, ενεργώντας ολοένα και περισσότερο ως «πύλες» ή ρυθμιστές της πρόσβασης μεταξύ επιχειρηματικών χρηστών και τελικών χρηστών, γεγονός που ενισχύει τους υφιστάμενους φραγμούς εισόδου στην αγορά. Η ολοένα και μεγαλύτερη εξάρτηση οδηγεί ενίοτε σε αθέμιτη συμπεριφορά που με τη σειρά της οδηγεί σε υψηλότερες τιμές, χαμηλότερη ποιότητα, καθώς και λιγότερες επιλογές και καινοτομία, κάτι που αποβαίνει εις βάρος των ευρωπαίων καταναλωτών. Καθώς τα κράτη μέλη της ΕΕ δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά αυτές τις επιπτώσεις, μοναδική λύση φαίνεται η δράση σε επίπεδο ΕΕ.

Η ΑΝΤΊΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΕΕ

Το πρώτο από τα σημαντικότερα νομοθετήματα της ΕΕ για την ψηφιακή αγορά είναι αυτό

για τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας. Ένα άλλο σχετικό επίτευγμα μπορεί να θεωρηθεί η εφαρμογή του GDPR το 2016, που καθορίζει το νέο ευρωπαϊκό πλαίσιο για τη χρήση και την κυκλοφορία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και έχει σημαντικό αντίκτυπο στους μεγάλους ψηφιακούς παίκτες. Επιπλέον, ο κανονισμός για τις εμπορικές πρακτικές πλατφόρμας προς επιχειρήσεις (P2B) θεσπίστηκε για τη δημιουργία ενός δίκαιου, διαφανούς και προβλέψιμου επιχειρηματικού περιβάλλοντος για τις μικρότερες επιχειρήσεις και τους εμπόρους σε επιγραμμικές πλατφόρμες (Ιούλιος 2020) και αποτρέπει τη στρέβλωση της αγοράς, ενθαρρύνει τον υγιή ανταγωνισμό και απαγορεύει τις αθέμιτες πρακτικές. Το Δεκέμβριο του 2020, η ΕΕ αποφάσισε να αναβαθμίσει την από το 2000 ψηφιακή εργαλειοθήκη της, με ένα σαφές και προβλέψιμο πλαίσιο για την ενιαία αγορά, γρήγορες εξουσίες προληπτικής παρέμβασης και τη δυνατότητα επιβολής κυρώσεων. Εισήγαγε δύο νέα σχέδια κανονισμών με στόχο τη ρύθμιση του περιεχομένου και των υπηρεσιών στο διαδίκτυο, και, συγκεκριμένα, τον νόμο για τις

ΘΕΣΜΙΚΑ

ψηφιακές αγορές (DMA) και τον νόμο για τις ψηφιακές υπηρεσίες (DSA). Σκοπός είναι ένας ασφαλέστερος ψηφιακός χώρος, όπου θα προστατεύονται τα θεμελιώδη δικαιώματα όλων των χρηστών ψηφιακών υπηρεσιών και οι ίσοι όροι ανταγωνισμού, που θα προωθήσουν την καινοτομία, την ανάπτυξη και την ανταγωνιστικότητα, τόσο στην ευρωπαϊκή ενιαία αγορά όσο και παγκοσμίως. Το σχέδιο του κανονισμού για τις ψηφιακές αγορές (Digital Markets Act, DMA), αποσκοπεί στο να διασφαλίσει υψηλότερο βαθμό ανταγωνισμού στις ευρωπαϊκές ψηφιακές αγορές, εμποδίζοντας τις μεγάλες εταιρείες να καταχρώνται την ισχύ τους στην αγορά και επιτρέποντας σε νέους «παίκτες» να εισέλθουν. Ο κανονισμός αυτός στοχεύει στους Gatekeepers, βάσει κριτηρίων που σχετίζονται με τον αριθμό των χρηστών, τον κύκλο εργασιών ή την κεφαλαιοποίησή τους: χωρίς να κατονομάζονται ρητά, ο κατάλογος αυτών οπωσδήποτε θα περιλαμβάνει τους «GAFAM» (Google, Amazon, Facebook, Apple, Microsoft), αλλά όχι μόνο. Παράλληλα, ο κανονισμός καταρτίζει κατάλογο υποχρεώσεων για τους παρόχους. Σε περίπτωση μη συμμόρφωσης σε αυτές τις υποχρεώσεις, θα επιβάλλονται κυρώσεις, συμπεριλαμβανομένων προστίμων έως και 10% του παγκόσμιου κύκλου εργασιών. Το DMA καλύπτει οκτώ διαφορετικούς τομείς που είναι γνωστοί ως Βασικές Υπηρεσίες Πλατφορμών (CPS): 1. Μηχανές αναζήτησης (πχ Αναζήτηση Google) 2. Υπηρεσίες διαμεσολάβησης (πχ Google Play, App store) 3. Κ οινωνικά δίκτυα (πχ Facebook) 4. Πλατφόρμες ανταλλαγής βίντεο (πχ YouTube) 5. Π λατφόρμες επικοινωνίας (πχ WhatsApp, Gmail) 6. Διαφημιστικές υπηρεσίες 7. Λειτουργικά συστήματα (πχ Google Android) 8. Υπηρεσίες υπολογιστικού νέφους Οι προτεινόμενες υποχρεώσεις αφορούν: • Απαγορεύσεις συνδυασμού δεδομένων που συλλέγονται από δύο διαφορετικές υπηρεσίες οι οποίες ανήκουν στην ίδια εταιρεία (για παράδειγμα το Facebook και το WhatsApp) • Διατάξεις για την προστασία των επιχειρηματικών χρηστών των πλατφορμών (συμπερι-

Πίνακας: Κυρίαρχες εταιρείες ψηφιακών υπηρεσιών και μερίδια στην ΕΕ Τομείς

Κυρίαρχη εταιρεία

Μερίδιο της αγοράς ΕΕ

Λειτουργικό σύστημα επιφάνειας εργασίας

Microsoft Windows

78%

Προγράμματα περιήγησης στο Web

Google Chrome

60%

Αναζήτηση

Αναζήτηση Google

95%

Μέσα κοινωνικής δικτύωσης

Facebook

90%

Ηλεκτρονικό εμπόριο

Amazon

30% των χρηστών και 60% όσον αφορά τα έσοδα από την αγορά

Ταξίδια/Κρατήσεις

Booking.com

35%

Ροή βίντεο

Netflix, Amazon Prime, HBO, SKY και DAZN

90% των εσόδων της αγοράς

Ροή ήχου

spotify, Apple Music, Amazon

55% 25%

Κινητό λειτουργικό σύστημα (παγκόσμια αγορά)

Google Android Apple iOS

72% 27%

λαμβανομένων των διαφημιζόμενων και των εκδοτών) • Νομικά μέσα κατά των μεθόδων που χρησιμοποιούνται από πλατφόρμες για την προώθηση των δικών τους προϊόντων (προνομιακά αποτελέσματα για τα προϊόντα της Google κατά τη χρήση της Αναζήτησης Google (προεγκατάσταση ορισμένων υπηρεσιών (GoogleAndroid) • Κανονισμό σχετικά με τις πρακτικές ομαδοποίησης • Διατάξεις για τη διασφάλιση της διαλειτουργικότητας, της φορητότητας και της πρόσβασης σε δεδομένα για τις επιχειρήσεις και τους τελικούς χρήστες πλατφορμών Η πρόταση υποβλήθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις 15 Δεκεμβρίου 2020. Εγκρίνεται εντός του Δεκεμβρίου 2021 από το Ευρωπαϊκό Κοινοßούλιο, δεν αναμένεται όμως να εφαρμοστεί πριν από το 2023, καθώς πρέπει να εγκριθεί και από το Συμßούλιο. Οι ευρωβουλευτές επέβαλλαν πρόσθετες απαιτήσεις σχετικά με τη χρήση δεδομένων για στοχευμένη ή μικρο-στοχευμένη διαφήμιση και τη διαλειτουργικότητα των υπηρεσιών, πx υπηρεσίες διαπροσωπικών επικοινωνιών και υπηρεσίες κοινωνικών δικτύων ανεξάρτητων. Το κείμενο αναφέρει ότι ο Gatekeeper «για δικούς του εμπορικούς σκοπούς δεν θα τοποθετεί διαφημίσεις τρίτων στις δικές του υπηρεσίες, που συνδυάζουν δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα με σκοπό την παροχή στοχευμένης ή μικρο-στοχευμένης διαφήμισης», εκτός εάν υπάρχει «σαφής, ρητή, ανανεωμένη, ενημερω-

μένη συγκατάθεση», σύμφωνα με τον Γενικό Κανονισμό προστασίας δεδομένων. Ειδικότερα, τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα ανηλίκων δεν υποβάλλονται σε επεξεργασία για εμπορικούς σκοπούς, όπως το άμεσο μάρκετινγκ, η κατάρτιση προφίλ και η στοχευμένη διαφήμιση. Το εγκεκριμένο κείμενο προβλέπει ιδίως τη δυνατότητα της Επιτροπής να περιορίζει τους Gatekeepers από το να πραγματοποιούν εξαγορές σε τομείς σχετικούς με την DMA, προκειμένου να αποκαταστήσουν ή να αποτρέψουν περαιτέρω ζημίες στην εσωτερική αγορά. Εάν ένας από αυτούς δεν συμμορφώνεται με τους κανόνες, η Επιτροπή μπορεί να επιβάλει πρόστιμα τουλάχιστον 4%, που δεν θα υπερβαίνουν το 20%» του συνολικού παγκόσμιου κύκλου εργασιών της κατά το προηγούμενο οικονομικό έτος. Οι απόψεις των επιχειρήσεων επιγραμμικών πλατφορμών επί του θέματος διίστανται, καθώς η πλειονότητα των μεγάλων εταιρειών και των αντίστοιχων ενώσεών τους αμφισβήτησε την ανάγκη θέσπισης νέας πράξης για τους ρυθμιστές της πρόσβασης. Από την άλλη πλευρά, πολλές μικρού και μεσαίου μεγέθους πλατφόρμες, ιδίως εκείνες που είναι επιχειρηματικοί χρήστες μεγάλων επιγραμμικών πλατφορμών, εξέφρασαν τη στήριξή τους για τη θέσπιση νέας πράξης για τους ρυθμιστές της πρόσβασης. 

Το περιεχόμενο της στήλης επιμελείται η ΕΠΙ3 (Επιστημονική Επιτροπή Επιχειρηματικότητας) της Netrino

Δεκέμβριος 2021 | σελφ σέρβις | 51

ΒΡΑΒΕΙΑ

SHOPPER MARKETING AWARDS 2022

Στην κορυφή ΑΒ Βασιλόπουλος και Sales Promotion Center Τα βραβεία που θεσμοθετήθηκαν πριν δύο χρόνια από τη Boussias έδωσαν για άλλη μια φορά την ευκαιρία σε σημαντικές πρωτοβουλίες shopper marketing να διακριθούν και να γίνουν ευρύτερα γνωστές στο σύνολο της αγοράς. Στην κορυφή των Shopper Marketing Awards 2022 βρέθηκαν οι ΑΒ Βασιλόπουλος και Sales Promotion Center. Η τελετή απονομής πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή 26 Νοεμβρίου, σε κεντρικό ξενοδοχείο της Αθήνας.

την κορυφαία διάκριση είναι: «Aperol Spirtz on trade & off trade shopper activities», «Palmolive Relaunch CSR Campaign», «PhiladelphiaShoppers’ Inspire Theatralization Event», «Jacobs Phygital Promoter», «Jacobs Phygital Promotion», «L’ OR Shop in Shop», «Famous Grouse Shopper Activation» και «Amita Free Shopper Activation».

έσω των βραβείων αποτυπώθηκε η εξέλιξη του shopper marketing και των εφαρμογών του στην ελληνική αγορά, εν μέσω πανδημίας, αλλά και η ουσιαστική συμβολή του στην ενίσχυση της αξίας του φυσικού καταστήματος και της αγοραστικής εμπειρίας του πελάτη. Πρωταγωνιστικό ρόλο είχαν οι επιχειρήσεις του λιανεμπορίου, των brands και των παρόχων υπηρεσιών προώθησης πωλήσεων και μάρκετινγκ. Το έργο της αξιολόγησης των υποψηφιοτήτων ανέλαβαν 15 εκπρόσωποι από τον επιχειρηματικό και ακαδημαϊκό χώρο, που συνέθεσαν την κριτική επιτροπή, με πρόεδρο τον κ. Κωνσταντίνο Μαχαίρα, Πρόεδρο του ΙΕΛΚΑ.

ΚΟΡΥΦΑΙΕΣ ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ

Τις μεγάλες διακρίσεις των Shopper Marketing Awards 2022 απέσπασαν η ΑΒ Βασιλόπουλος ως Retailer of The Year και η Sales Promotion Center ως Agency of the Year. Τα έργα που έδωσαν στη Sales Promotion Center

52 | σελφ σέρβις | Δεκέμβριος 2021

Η ΑΒ Βασιλόπουλος βρέθηκε στην κορυφή του διαγωνισμού χάρη στις πρωτοβουλίες που αφορούν τo πρόγραμμα επιβράβευσης AB Plus και το νέο κατάστημα ΑΒ Βασιλόπουλος, στο ιστορικό κτήριο Ηλύσια στη Θεσσαλονίκη.

PLATINUM ΒΡΑΒΕΙΑ

Τα έργα που κατέκτησαν τη μεγαλύτερη βαθμολογία στις ενότητες που διαγωνίστηκαν και απέσπασαν Platinum διάκριση είναι τα εξής: «Aperol Spirtz on trade & off trade shopper activities», της Sales Promotion Center, στην ενότητα Consumer Goods Display & Promo, «Concept Store-Η πρώτη phygital εμπειρία ασφάλισης στην Ελλάδα», της insurancemarket.gr, στην ενότητα Marketing-Ready Commercial Spaces και «AB Plus: Ένας κόσμος γεμάτος προνόμια για όλους και τον καθένα ξεχωριστά», της ΑΒ Βασιλόπουλος, στην ενότητα Special Practices.

ΟΙ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ΚΑΙ ΤΑ ΕΡΓΑ ΠΟΥ ΞΕΧΩΡΙΣΑΝ

Μεταξύ των νικητών του διαγωνισμού είναι η Metro ΑΕΒΕ, που διακρίθηκε για το ανανεωμένο My market Κηφισιάς, την My

Instagram Campaign και την πρωτοβουλία «Eshop My market: Δίπλα στους πολίτες κατά τη διάρκεια των Lockdowns», η Intersport Athletics SA, που διακρίθηκε για το flagship κατάστημα Intersport στο κέντρο της Αθήνας και η Nestlé Hellas, με την ενέργεια «Κάνε το καλοκαίρι σου να μετράει. Nescafe Frappe». Επίσης, η Sarantis SA διακρίθηκε για την καμπάνια «Bio-Oil OnLine Shopper Marketing: Αξιοποιώντας το μέλλον των Retail-Media Συνεργασιών», που υλοποίησε με τη συνεργασία της Project Agora Retail Media Network, καθώς και για το «Sanitas Claus» και η Γρηγόρης ΑΒΕΕ για την programmatic καμπάνια «My Big Pizza Battle», για το νέο concept store του Γρηγόρη και την πρωτοβουλία που αφορά την omnichannel εμπειρία των πελατών της. H DEVA συνεργάστηκε με την Πέντε ΑΕ - Γαλαξίας και διακρίθηκαν για την πρωτοβουλία Content campaign «Γένους θηλυκού», που υλοποιήθηκε σε συνεργασία με την ESSITY και ήταν αφιερωμένη στην «Ημέρα της Γυναίκας 2021», καθώς και για το Galaxias Bonus. Η Allbright Advertising απέσπασε βραβεία για το «Sanitas-Ένας κάδος, μια μοναδική σακούλα!» και το «Lay’s & Pepsi Movies In Store Project», ενώ η 3M Hellas για το «Scotch-Brite Omnichannel Brand Campaign: Η Kαθαριότητα αλλάζει τα Πάντα». Η Διαμαντής Μασούτης διακρίθηκε για το e-shop masoutis, η Beiersdorf για το «Launch of Nivea Cellular Luminous 630 - Omnichannel Experience» και η Pharmasept για την καμπάνια «Pharmasept: αποτελεσματική προβολή άρρηκτα συνδεδεμένη με το ταξίδι του καταναλωτή». Χορηγός επικοινωνίας των βραβείων ήταν το Euro2day. 

ΒΡΑΒΕΙΑ

Retailer of the Year ΑΒ Βασιλόπουλος

Insights-Driven Shopper Marketing Campaigns GOLD

ΑΒ Βασιλόπουλος | ΑΒ Plus Προσφορές Μόνο για σένα

SILVER

Πέντε ΑΕ - Γαλαξίας - ESSITY - DEVA | Content campaign «Γένους θηλυκού» σε συνεργασία με την ESSITY, αφιερωμένη στην «Ημέρα της Γυναίκας 2021»

Agency of the Υear Sales Promotion Center SA

Consumer Goods Display & Promo PLATINUM

Τρόφιμα GOLD

Sales Promotion Center SA | Philadelphia – Shoppers’ Inspire Theatralization Event

SILVER

Sales Promotion Center SA | Jacobs Phygital Promotion

BRONZE

Sales Promotion Center SA | Aperol Spirtz on trade & off trade shopper activities GOLD

Intersport Athletics SA | Flagship κατάστημα Intersport στο κέντρο της Αθήνας

SILVER

Sales Promotion Center SA | Jacobs Phygital Promoter

BRONZE

Πέντε ΑΕ - Γαλαξίας - DEVA | Galaxias Bonus Predictive AI & Data Analysis System

Retail+Brand Collaborations

Sales Promotion Center SA | L’OR Shop in Shop

Ποτά

Metro AEBE My market | My Instagram Campaign

Shopper Technology Solutions

SILVER

Allbright Advertising | Sanitas - «Ένας κάδος, μια μοναδική σακούλα!»

GOLD

Sales Promotion Center SΑ | Aperol Spirtz on trade & off trade shopper activities

SILVER

Sales Promotion Center SΑ | Famous Grouse Shopper Activation

GOLD

Sales Promotion Center SΑ | Philadelphia – Shoppers’ Inspire Theatralization Event

Sales Promotion Center SΑ| Amita Free Shopper Activation

SILVER

Sales Promotion Center SΑ | Famous Grouse Shopper Activation

BRONZE

Allbright Advertising | Lay’s & Pepsi Movies In Store Project

BRONZE

Προϊόντα Οικιακής Χρήσης & Προσωπικής Φροντίδας

Visual Merchandising Projects

GOLD

Sales Promotion Center SΑ | Palmolive Relaunch CSR Campaign

SILVER

Sarantis SA | Sanitas Claus

GOLD

Sarantis SA | Bio-Oil OnLine Shopper Marketing

Beiersdorf Hellas | Launch of Nivea Cellular Luminous 630 - Omnichannel Experience

SILVER

Γρηγόρης | «My Big Pizza Battle»

BRONZE

Marketing-Ready Commercial Spaces PLATINUM

Programmatic Shopper Marketing Campaigns

BRONZE

Insurancemarket.gr | Concept Store -– Η πρώτη phygital εμπειρία ασφάλισης στην Ελλάδα!

Store GOLD

Metro AEBE My market | My market Κηφισιάς

SILVER

ΑΒ Βασιλόπουλος | AΒ Λευκού Πύργου: Το νέο κατάστημα ΑΒ Βασιλόπουλος, στο ιστορικό κτήριο Ηλύσια στη Θεσσαλονίκη

Pharmasept | Aποτελεσματική Προβολή Άρρηκτα συνδεδεμένη με το Ταξίδι του Καταναλωτή

Initiative During Covid-19 Crisis GOLD

Sales Promotion Center SΑ | Jacobs Phygital Promoter

SILVER

Metro AEBE My market | Eshop My market: Δίπλα στους πολίτες κατά τη διάρκεια των Lockdowns

BRONZE

Διαμαντής Μασούτης ΑΕ| e-shop masoutis

Customer Loyalty & Engagement

Concept Store GOLD

Insurancemarket.gr | Concept Store Η πρώτη phygital εμπειρία ασφάλισης στην Ελλάδα!

GOLD

ΑΒ Βασιλόπουλος | AB Plus: Ένας κόσμος γεμάτος προνόμια για όλους και τον καθένα ξεχωριστά

SILVER

Intersport Athletics SΑ | Flagship κατάστημα Intersport στο κέντρο της Αθήνας

SILVER

Nestlé Ελλάς | Κάνε το καλοκαίρι σου να μετράει. Nescafé Frappé

BRONZE

Πέντε ΑΕ - Γαλαξίας - DEVA | Galaxias Bonus AI Loyalty System

GOLD

Nestlé Ελλάς | Κάνε το καλοκαίρι σου να μετράει. Nescafé Frappé

SILVER

3M Hellas | Scotch-Brite Omnichannel Brand Campaign: Η Kαθαριότητα αλλάζει τα Πάντα

BRONZE

Γρηγόρης | Ο Γρηγόρης προσφέρει στους πελάτες του, μία wow omnichannel εμπερία!

BRONZE

Γρηγόρης: Το νέο κατάστημα του Γρηγόρη, έχει αναβαθμισμένη αισθητική και απογειώνει την αγοραστική εμπειρία του πελάτη!

Shop-in-Shop GOLD

Sales Promotion Center SΑ | L’OR Shop in Shop

Special Practices PLATINUM

Omnichannel Experience

ΑΒ Βασιλόπουλος | AB Plus: Ένας κόσμος γεμάτος προνόμια για όλους και τον καθένα ξεχωριστά

Δεκέμβριος 2021 | σελφ σέρβις | 53

ΠΡΟΪΟΝ

ΣΟΚΟΛ ΑΤΑ

Εξισορρόπηση πωλήσεων μετά τη μεγάλη άνοδο Η περίοδος της πανδημίας και των μέτρων για την αντιμετώπισή της μολονότι περιέστειλε τις αυθόρμητες αγορές, ευνόησε ιδιαίτερα τις πωλήσεις της σοκολάτας, καθώς το «Μένουμε σπίτι», μετέτρεψε την αγορά της σε προγραμματισμένη. Μια μικρή κάμψη των πωλήσεων, μετά την άρση των περιοριστικών μέτρων, φαίνεται ότι δεν εμπνέει ανησυχία για την εξέλιξη του τζίρου της κατηγορίας, την οποία ενισχύουν τώρα οι healthy και premium προτάσεις προϊόντων της βιομηχανίας και η ανταπόκριση των καταναλωτών. Είναι έτσι; Θα φανεί τους επόμενους μήνες, καθώς οι ανατιμήσεις της σοκολάτας «μετριάζουν» τη γλύκα της... Mακροπρόθεσμα, πάντως, η περαιτέρω ανάπτυξη της αγοράς της παγκοσμίως θεωρείται σίγουρη. ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΣΤΟΦΟΡΟΥ

ο 2020 ο τζίρος της σοκολάτας στην εγχώρια αγορά κινήθηκε έντονα ανοδικά. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι πωλήσεις της σοκολάτας σε ταμπλέτα –του «βαρύτερου» προϊόντος της κατηγορίας – υπερέβησαν τα 100 εκατ. ευρώ, φτάνοντας τα 103,26 εκατ. ευρώ έναντι 90,58 εκατ. το 2019 και 91,74 εκατ. ευρώ το 2018 (πηγή: IRI). Σε όγκο εμφάνισαν αύξηση 17,7% σε σχέση με το 2019, οπότε ήταν αναμενόμενο να υπάρξει μια μικρή κάμψη το 2021, αν και συγκριτικά με την προ lockdown περίοδο οι πωλήσεις της παρέμειναν πολύ υψηλές. Έτσι, στο δεκάμηνο από την έναρξη του 2021 σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2020 υπήρξε μια

54 | σελφ σέρβις | Δεκέμβριος 2021

μείωση της τάξης του 4,6% σε όγκο και 2,2% σε αξία. Πάντως, η σοκολάτα σε ταμπλέτα ιδιωτικού σήματος εμφάνισε νέα αύξηση πωλήσεων κατά 2% σε όγκο και 1,8% σε αξία. Σε άλλες υποκατηγορίες του προϊόντος η άνοδος των πωλήσεων συνεχίστηκε και φέτος. Στο δεκάμηνο ο τζίρος της πραλίνας, για παράδειγμα, ανέβηκε αξιοσημείωτα κατά 8,2% σε όγκο και 10,9% σε αξία, ενώ στην πραλίνα ιδιωτικής ετικέτας εκτινάχθηκε κατά 64,5% σε όγκο και 60,4% σε αξία. «Η κατηγορία της σοκολάτας είναι από αυτές που ευνοήθηκαν την περίοδο των lockdowns, όπως γενικότερα όλη η αγορά του

snacking», λέει ο κ. Μιχάλης Κεχαγιάς, Junior Category Manager-Confectionery Dpt. της ΑΒ Βασιλόπουλος, προσθέτοντας: «Μπορεί η κατανάλωσή της να μην αυξήθηκε τόσο όσο άλλων προϊόντων, όμως η αύξηση είναι εμφανής και κυρίως φαίνεται ότι θα διατηρηθεί ψηλά. Μάλιστα, εφόσον διευρύνθηκαν έτσι οι γευστικοί ορίζοντες του καταναλωτή, άνοιξε ο δρόμος για πιο healthy και premium επιλογές σοκολάτας. Αυτό είναι εμφανές και από την αύξηση πωλήσεων του brand Delicata, που διαθέτει αποκλειστικά η ΑΒ Βασιλόπουλος, προσφέροντας μια γκάμα από ιδιαίτερες premium και healthy γεύσεις. Οι vegan γεύσεις επίσης εμφανίζουν σημαντική αύξηση πωλήσεων».

ΠΡΟΪΟΝ

Σε μελέτη της Euromonitor International (Chocolate Confectionery in Western Europe, February 2021) σημειώνεται ότι η αγορά των σοκολατοειδών την περίοδο των περιοριστικών μέτρων κατά της πανδημίας επλήγη εξαιτίας της πτώσης των αυθόρμητων αγορών. Επίσης, την περίοδο του Πάσχα, λόγω του lockdown, περιορίστηκε η ζήτηση των σοκολατένιων δώρων και των συσκευασιών δώρου με σοκολατάκια. Μάλιστα, πολλές επιχειρήσεις δώρισαν το απούλητο στοκ σε ευάλωτες κοινωνικές ομάδες. Η σοβαρή μείωση της ζήτησης σχετικών συσκευασιών δώρου αποδίδεται και στον περιορισμό των κοινωνικών εκδηλώσεων και των ταξιδιών. Αντίθετα, την αύξηση της ζήτησης της σοκολάτας σε ταμπλέτα και των συσκευασιών με μικρές σοκολάτες την αιτιολογεί η ένταση της οικιακής κατανάλωσης πανευρωπαϊκά την περίοδο των lockdowns. Όπως επισημαίνεται, τάση δημιουργούν οι premium επιλογές σοκολάτας, περιλαμβανομένων των προϊόντων μαύρης σοκολάτας με υψηλότερη περιεκτικότητα κακάο, που θεωρούνται πιο υγιεινές, ενώ οι ανακυκλώσιμες ή από ανακυκλωμένα υλικά συσκευασίες του προϊόντος αποκτούν όλο και μεγαλύτερη σημασία για τον Ευρωπαίο καταναλωτή, όπως, άλλωστε και η ηθική παραγωγή και κατανάλωσή του.

Ταμπλέτες σοκολάτας: Όγκος πωλήσεων (χιλ. κιλά) Ταμπλέτες σοκολάτας Ιδιωτική ετικέτα

2019

2020

Πρώτο 10μηνο 2020

Πρώτο 10μηνο 2021

Διαφορά

7.361,8

8.665,4

6.452,7

6.153,5

-4,6%

560,2

679,3

523,2

533,9

2,0% Πηγή IRI

Ταμπλέτες σοκολάτας: Αξία πωλήσεων (χιλ. ευρώ) Ταμπλέτες σοκολάτας Ιδιωτική ετικέτα

2019

2020

Πρώτο 10μηνο 2020

Πρώτο 10μηνο 2021

Διαφορά

90.589,1

103.266,8

77.811,7

76.064,1

-2,2%

4.308,1

5.146,7

3.987,3

4.058,5

1,8% Πηγή IRI

Πραλίνες: Όγκος πωλήσεων (χιλ. κιλά) Συνολικά Ιδιωτική ετικέτα

2019

2020

Πρώτο 10μηνο 2020

677,9

710,6

386,4

418

8,2%

12,3

10,4

7,1

11,8

64,5%

Η Αφρική, κυρίως η Ακτή του Ελεφαντοστού και η Γκάνα, είναι οι μεγαλύτεροι παραγωγοί κακάο παγκοσμίως. Υπολογίζεται ότι καλύπτουν περίπου το 70% της παγκόσμιας παραγωγής. Οι αποδόσεις των καλλιεργειών, οι πολιτικές διαμάχες στις χώρες παραγωγής κ.ά. επιδρούν στις τιμές του κακάο, ενόσω άγνωστες είναι ακόμα οι επιπτώσεις της μετάλλαξης Omicron του Sars COV-19, που εμφανίστηκε στην Αφρική, στην εξέλιξή τους. Εξάλλου, η αυξανόμενη ζήτηση της μαύρης σοκολάτας ωθεί διαρκώς την τιμή του κακάο προς τα πάνω. Ως γνω-

Διαφορά

Πηγή IRI

Πραλίνες: Αξία πωλήσεων (χιλ. ευρώ) 2019

2020

Πρώτο 10μηνο 2020

Πρώτο 10μηνο 2021

Συνολικά

9.339

9.758,8

5.020

5.565,3

10,9%

Ιδιωτική ετικέτα

121,9

98,5

109,1

60,4%

Διαφορά

Πηγή IRI

ΟΙ ΤΙΜΈΣ ΘΑ ΑΥΞΗΘΟΎΝ ΚΙ ΆΛΛΟ

Το ανατιμητικό κύμα κάθε άλλο παρά ανεπηρέαστη αφήνει την αγορά σοκολάτας. Όπως αναφέρουν παράγοντες της αγοράς, τα κόστη των πρώτων υλών στα φυτικά λιπαρά έχουν σχεδόν τριπλασιαστεί, ενώ αναμένεται και νέα αύξηση της τιμής του κακάο. Όσο για το μεταφορικό κόστος των πρώτων υλών, έχει σχεδόν διπλασιαστεί.

Πρώτο 10μηνο 2021

στόν η παρασκευή της μαύρης σοκολάτας χρειάζεται περισσότερους κόκκους κακάο από τη σοκολάτα γάλακτος.

ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΈΣ ΤΆΣΕΙΣ

Ήδη από το 2016 οι εκθέσεις διεθνών ερευνητικών οργανισμών επισήμαιναν την καταναλωτική προτίμηση πιο υγιεινών σνακ αντί των προϊόντων της ζαχαροπλαστικής. Στις δυτικές αγορές η σχετική τάση δημιούργησε προβλήματα στην αγορά της σοκολάτας, καθώς η κατανάλωσή της άρχισε να κάμπτεται. Ωστόσο, αυτό άνοιξε έναν εναλλακτικό δρόμο, εφόσον ο καταναλωτής που περιόρισε την κατανάλωση «καθαρής» σοκολάτας, συνέχισε να επιλέγει προϊόντα που την περιέχουν, όπως μπισκότα, κέικ, αρτοσκευάσματα και παγωτά. «Η σοκολάτα είναι κυρίως απόλαυση. Συνήθως ό,τι μας αρέσει, δεν το αλλάζουμε εύκολα», σημειώνει ο κ. Κεχαγιάς, προσθέτοντας ότι «το healthy είναι πλέον κάτι που το ψάχνει ο κατα-

ναλωτής και το ψάχνει και στη σοκολάτα. Δεν θέλει να χάσει την απόλαυση της κατανάλωσής της, αλλά θέλει να τη θέλει πιο υγιεινή. Είναι ξεκάθαρο». Η τάση προς την υγιεινή διατροφή έφερε στην κατηγορία της σοκολάτας, μάλλον αναπάντεχα, και «παίκτες» που διευρύνουν της αγορά της με τις καινοτομίες τους. Ένας τέτοιος «παίκτης» είναι η Agrino, που παρουσιάζει τις ρυζογκοφρέτες με σοκολάτα, ένα άμεσα ανταγωνιστικό προϊόν. Το λανσάρισμά της είχε επιτυχία, οπότε διευρύνεται η γκάμα των σχετικών προϊόντων με βάση τη ρυζογκοφρέτα. Όπως επισημαίνει ο κ. Κεχαγιάς, «ο κόσμος πλέον δίνει ιδιαίτερη σημασία και στη συσκευασία της σοκολάτας. Αν αυτή είναι eco friendly, χάρτινη vs πλαστικής κλπ., τότε αυξάνεται πολύ η πιθανότητα να προτιμηθεί, πολύ περισσότερο αν γίνεται από ένα brand που αρέσει στον καταναλωτή».

Δεκέμβριος 2021 | σελφ σέρβις | 55

ΠΡΟΪΟΝ

Όσο αυξάνεται το healthy segment στην κατηγορία, τόσο θα αυξάνεται και η κατανάλωση του προϊόντος. Η σοκολάτα είναι προϊόν απ’ αυτά που λέμε «όσο έχεις, τόσο θα φας!». Αν είναι και healthy, τότε ακόμη περισσότερο μπορείς να το απολαύσεις χωρίς ενοχές

Kokoo στην Γκάνα. Η προέλευση του κακάο είναι απολύτως ανιχνεύσιμη και διαφανής. Οι καλλιεργητές επωφελούνται άμεσα από την πώληση κάθε μπάρας σοκολάτας και μάλιστα εις διπλούν. Τόσο η Fairtrade όσο και η Lidl καταβάλλουν στους καλλιεργητές ένα προκαθορισμένο ποσό: Οι καλλιεργητές εισπράττουν μια ελάχιστη τιμή για το κακάο από τη Fairtrade, έτσι ώστε να προστατεύονται από τις διακυμάνσεις της τιμής του κακάο στην παγκόσμια αγορά, ενώ το ποσό που συνεισφέρει η Lidl διοχετεύεται σε δύο χρηματοδοτούμενα έργα, όπου η Fairtrade και η Lidl συνεργάζονται με σκοπό τη βελτίωση των εισοδημάτων των μικροκαλλιεργητών μακροπρόθεσμα και σε βιώσιμη βάση».

ΒΙΏΣΙΜΗ ΑΝΆΠΤΥΞΗ ΚΑΙ FAIRTRADE

ΠΡΟΟΠΤΙΚΈΣ ΑΝΌΔΟΥ ΤΗΣ ΖΉΤΗΣΗΣ ΠΑΓΚΟΣΜΊΩΣ

«Kάτι που γνωρίζουν οι «ψαγμένοι» της κατηγορίας, αλλά σύντομα και αρκετοί ακόμα, είναι το «100% slave free project» ή αλλιώς «open chain project», που στηρίξει τους αγρότες του κακάο στην Γκάνα και την Ακτή Ελεφαντοστού, δίνοντάς τους μεγαλύτερα περιθώρια κέρδους και κάνοντας την καθημερινότητά τους πιο βιώσιμη», λέει ο κ. Κεχαγιάς, προσθέτοντας ότι «σε αυτό συμμετέχει και η Delicata, μεταξύ άλλων brands, φέρνοντας πολύ ωραίες και σπάνιες γεύσεις στη χώρα μας για τους καταναλωτές κάθε προτίμησης». Η δυναμική παρουσία της σοκολάτας ιδιωτικής ετικέτας επιβεβαιώνεται και από το νέο λανσάρισμα της Lidl Ελλάς τον Μάρτιο του 2021, με το οποίο παρουσίασε τη νέα σειρά προϊόντων Fairtrade σοκολάτας Way To Go. Όπως επισημαίνεται εκ μέρους της εταιρείας, «η Lidl με τις Fairtrade σοκολάτες Way To Go γεφυρώνει το μισθολογικό χάσμα των καλλιεργητών κακάο, με στόχο την αξιοπρεπή διαβίωσή τους: Αγοράζει όλο το κακάο που χρησιμοποιείται στις σοκολάτες Way To Go από τις βιώσιμες καλλιέργειες της οργάνωσης μικροκαλλιεργητών Kuapa

56 | σελφ σέρβις | Δεκέμβριος 2021

Εκ μέρους της εταιρείας επισημαίνεται, επίσης, ότι η ημερήσια αμοιβή των περισσότερων καλλιεργητών είναι χαμηλότερη από δύο δολάρια ΗΠΑ, αμοιβή κάτω από το όριο της φτώχειας στην χώρα, κι ότι οι τιμές του προϊόντος παρουσιάζουν έντονες διακυμάνσεις, ενώ έντονο είναι το πρόβλημα της εκμετάλλευσης της παιδικής εργασίας στις καλλιέργειες κακάο.

Κατά τον κ. Κεχαγιά «η αύξηση της κατανάλωσης σοκολάτας ήρθε για να μείνει. Αυτό

δείχνει και η επέκταση της κατανάλωσής της τους καλοκαιρινούς μήνες. Βλέπουμε ήδη εταιρείες να δραστηριοποιούνται πίσω από αυτό. Όσο αυξάνεται το healthy segment στην κατηγορία, τόσο θα αυξάνεται και η κατανάλωση του προϊόντος. Η σοκολάτα είναι προϊόν απ’ αυτά που λέμε «όσο έχεις, τόσο θα φας!». Αν είναι και healthy, τότε ακόμη περισσότερο μπορείς να το απολαύσεις χωρίς ενοχές. Άλλωστε, η αυξημένη περιεκτικότητα κακάο στο προϊόν έχει οφέλη για τον οργανισμό». Η τάση είναι διεθνής, όχι μόνο ελληνική. Σύμφωνα με στοιχεία της Euromonitor International που παραθέτει η Relkon, η οποία αντιπροσωπεύει πολλά διεθνή brands της κατηγορίας, «οι πωλήσεις σοκολάτας άγγιξαν το 2021 τα 100 δισ. δολάρια παγκοσμίως. Το μέγεθος αυτό θα συνεχίζει να ανεβαίνει κατακόρυφα, καθώς η σοκολάτα θα κατακτά όλες τις νέες τάσεις στις προτιμήσεις και τα γούστα των καταναλωτών». Σύμφωνα με προβλέψεις της, μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια η παγκόσμια αγορά σοκολάτας θα ανεβαίνει ετησίως κατά μέσο όρο με ρυθμό κοντά στο 5%. Σημειώνεται ότι η Δυτική Ευρώπη, η Βόρεια Αμερική και η Ασία κατέχουν τα πρωτεία στην παγκόσμια κατανάλωση του προϊόντος, με μερίδιο άνω του 70% στις συνολικές πωλήσεις του. 

ΝΕΑ ΛΑΝΣΑΡIΣΜΑΤΑ • Η ΙΟΝ λάνσαρε τη Break Crunchy Pop Corn, τη Dark Super Fruits με στέβια και super fruits (ρόδι, μύρτιλο και φραγκοστάφυλο), τη Σοκολάτα Υγείας Φουντουκιού, τη σειρά από μπάρες πρωτεΐνης ΙΟΝ Protein σε γεύσεις καρύδα, φουντούκι και κακάο και τη νέα Nucrema Φουντουκιού με 30% λιγότερη ζάχαρη. • H ΑΒ Βασιλόπουλος εισάγει σε αποκλειστικότητα τις σοκολάτες Delicata, παρουσιάζοντας τέσσερις συλλογές τους. Τις Everyday Happiness, Sparking Happiness, Discover Happiness και Original Happiness. • H Mondelez λάνσαρε στη σειρά γεύσεων της Lacta τη ΜyLacta Peanut Caramel & Cereal, στη σειρά Υγείας Παυλίδη την Παυλίδης 70% με τη γεύση Πορτοκάλι και Ginger, καθώς και στη γκοφρέτα 3ΒΙΤ τη γεμιστή σοκολάτα 3Bitάρα. • Η Oscar λάνσαρε σοκολάτα με κομμάτια Pistachio. • Η Tottis λάνσαρε τα Koukouroukou minis, γκοφρετάκια με σοκολάτα γάλακτος και γέμιση πραλίνας φουντουκιού. • Η Agrino μετά το λανσάρισμα ρυζογκοφρέτας με σοκολάτα, πρόσθεσε τρεις νέες γεύσεις: Με λευκή σοκολάτα και κόκκους καφέ Espresso, με καραμέλα και κομμάτια Salted Caramel και με γιαούρτι και κομμάτια φράουλας.

ΠΡΟΪΟΝ

Δεκέμβριος 2021 | σελφ σέρβις | 57

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ

Ε ΛΕΓ ΧΟΣ Α ΣΦΑ ΛΕΙΑ Σ Κ ΑΙ ΠΟΙΟΤΗΤΑ Σ ΤΡΟΦΙΜΩΝ

Πολύτιμα εργαλεία οι τεχνολογίες αιχμής Οι παράμετροι που επηρεάζουν το κόστος παραγωγής, όπως στην παρούσα συγκυρία η εκτίναξη του κόστους ενέργειας, επιφέρουν συχνά αυξήσεις στις τιμές των προϊόντων ή ακόμη και εκπτώσεις στην ποιότητά τους. Ενώ η πρώτη συνθήκη γίνεται εύκολα αντιληπτή από αγοραστές και καταναλωτές, για τη δεύτερη είναι χρήσιμη η αξιοποίηση σύγχρονων επιστημονικών μεθόδων και τεχνολογικών εργαλείων. ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΜΟΥΡΑΤΙΔΗ

ο 2021 ο ΕΦΕΤ ζήτησε περισσότερες από 20 αποσύρσεις μελισσοκομικών προϊόντων από τα ράφια των καταστημάτων τροφίμων, γεγονός που για τους γνώστες της αγοράς του μελιού δεν μπορεί να χαρακτηριστεί απρόσμενο. Το μέλι είναι ένα ακριβό προϊόν, του οποίου η νοθεία αποφέρει σημαντικό κέρδος. Παράλληλα, είναι ένα από τα προϊόντα στα οποία είναι πολύ δύσκολο να εντοπισθεί. Όπως μας έλεγε επιστήμονας που ασχολείται με την ποιότητα και την ασφάλεια τροφίμων, υπάρχουν παραγωγοί που με μικροφίλτρα μπορούν να αφαιρέσουν από το μέλι τούς γυρεόκοκκους τού λιγότερο ποιοτικού μελιού, οπότε οι γυρεόκοκκοι που μένουν στο νοθευμένο μίγμα είναι αυτοί του ποιοτικότερου. Φυσικά, υπάρχουν και αρκετοί άλλοι τρόποι νοθείας, γνωστοί από το ξεκίνημα της βιομηχανοποίησης της παραγωγής του προϊόντος. Ο έλεγχος της ασφάλειας και της ποιότητας των τροφίμων στηρίζεται στην επιστήμη και επομένως, όπως κάθε επιστημονική διαδικασία, χρησιμοποεί τη μέτρηση. Για παράδειγμα, ένα λάδι που ο παραγωγός του ισχυρίζεται ότι έχει «Χ» οξύτητα και «Ψ» πολυφαινόλες, θα πρέπει να περάσει από ένα εργαστήριο, ώστε με τις κατάλληλες μεθόδους ανάλυσης να επιβεβαιωθεί ο ισχυρισμός. Το ίδιο μπορεί να γίνει με ένα αλεύρι, που ο παραγωγός ισχυρίζεται πως προέρχεται από χαρούπι ή με ένα γιαούρτι που ο παραγωγός ισχυρίζεται ότι έχει παρασκευαστεί μόνο από ελληνικό γάλα. Στις παραπάνω περιπτώσεις η νοθεία δεν είναι συνήθως επικίνδυνη για την υγεία του

58 | σελφ σέρβις | Δεκέμβριος 2021

καταναλωτή. Υπάρχουν όμως και περιπτώσεις που τα συστατικά της νοθείας μπορεί να είναι τοξικά -σε βραχυπρόθεσμο ή μακροπρόθεσμο διάστημα-, όπως για παράδειγμα οι διοξίνες, για τις οποίες είχε γίνει αρκετός θόρυβος το 2003.

ΑΠΌ ΤΙΣ ΠΡΏΤΕΣ ΎΛΕΣ ΜΈΧΡΙ ΤΟ ΤΕΛΙΚΌ ΠΡΟΪΌΝ

Στο κόσμο των τροφίμων, η εξέλιξη της τεχνολογίας αξιοποιείται τόσο από όσους επιθυμούν να νοθεύσουν τα προϊόντα τους, χωρίς να διακινδυνεύσουν την αποκάλυψή τους, αλλά και όσους εργάζονται για να ανακαλύψουν τη νοθεία. Ένα από τα πιο σύγχρονα τεχνολογικά εργαλεία που βοηθά τους δεύτερους είναι η διασταύρωση του DNA. Όπως μας λέει η κ. Αθανασία – Μαρία Δούρου, CTO της εταιρείας BioCoS, «το DNA είναι σαν το δακτυλικό μας αποτύπωμα. Ως εκ τούτου, δεν μπορεί να παραποιηθεί ή να τροποποιηθεί κατά βούληση. Ακόμα και το παραποιημένο DNA των γενετικά τροποποιημένων τροφίμων είναι μοναδικό. Σε σχέση λοιπόν με τις υπάρχουσες μεθόδους, η ανάλυση DNA για την ταυτοποίηση μιας πρώτης ύλης ή ακόμα και η ανίχνευση πρώτων υλών που δεν είναι επιθυμητές (όπως για παράδειγμα η προσθήκη φυτικού ελαίου αντί ελαιολάδου) σε ένα προϊόν, διαφοροποιείται σε ό,τι αφορά την αξιοπιστία του αποτελέσματος». «Με τη χρήση κατάλληλων αλληλουχιών-ανιχνευτών, επισημαίνει η κ. Δούρου, η γενετική ταυτοποίηση των πρώτων υλών μπορούμε να πούμε ότι αποτελεί το μοναδικό DNA αποτύπωμα ενός προϊόντος. Η μέθοδος της γενετικής ταυτοποίησης γνωρίζει

αυξανόμενη προβολή και σε αυτό σημαντικό ρόλο παίζει όχι μόνο η ωριμότητα της μεθόδου, αλλά και αυτή των καταναλωτών και της αγοράς. Η αλυσιδωτή αντίδραση πολυμεράσης (PCR), στην οποία βασίζεται η γενετική ταυτοποίηση, ανακαλύφθηκε το 1985 από τον Μούλις και έκτοτε έχει αποτελέσει σημείο αναφοράς για την εξέλιξη της μοριακής βιολογίας. Μην ξεχνάμε ότι η μεθοδολογία που σήμερα χρησιμοποιείται για την ανίχνευση του SARS-CoV-2 ή από εργαστήρια εγκληματολογίας, δεν διαφέρει σχεδόν σε τίποτα από αυτή που χρησιμοποιούμε για την γενετική ταυτοποίηση των πρώτων υλών. Παράλληλα, οι κλασσικές αναλυτικές μέθοδοι, καλά εδραιωμένες στον ποιοτικό έλεγχο, κατέχουν ακόμα τη μερίδα του λέοντος στην αγορά». Η μέθοδος ταυτοποίησης μέσω ανάλυσης του DNA, αξιοποιείται ήδη από την BioCoS με αρκετές συνεργασίες στον τομέα του ελαιολάδου, όπως η (Mitera GmbH (ελβετική) και η TerraCreta (ελληνική).

ΕΞΤΡΑ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ

Σε μια προσπάθεια να γνωρίσουμε καλύτερα την αγορά υπηρεσιών ελέγχου ποιότητας και ασφάλειας τροφίμων, απευθυνθήκαμε στην εταιρεία QACS, η οποία έχει μια ευρεία γκάμα υπηρεσιών και σχεδόν δύο δεκαετίες παρουσίας στην ελληνική αγορά. Μέσω της θυγατρικής της Erganal Food and Packaging Testing Lab, προσφέρει εξειδικευμένες υπηρεσίες στον τομέα των τροφίμων από το 2015. Όπως μας δήλωσε εκπρόσωπος της εταιρείας, περισσότερο ενδιαφέρον για υπηρεσίες ελέγχου ποιότητας δείχνουν επι-

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ

χειρήσεις που διαθέτουν επώνυμα προϊόντα, επιχειρήσεις με εξαγωγικό χαρακτήρα και επιχειρήσεις που εισάγουν νέα καινοτόμα προϊόντα στην αγορά. Όσο για τις υπηρεσίες ελέγχου, σημείωσε πως «ο νόμος ορίζει ένα κανονιστικό πλαίσιο με κριτήριο την ασφάλεια του καταναλωτικού κοινού. Σε αυτό το πλαίσιο πρέπει να προσαρμόζονται όλοι. Από εκεί και πέρα υπάρχουν υπηρεσίες που θα μπορούσαν να δώσουν προστιθέμενη αξία στο προϊόν και άρα ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Για παράδειγμα, η ανίχνευση σε ένα λάδι μηχανελαίων, εξαιτίας του τρόπου συγκομιδής της ελιάς ή διαρροών λαδιού στις μηχανές του ελαιοτριβείου, είναι κρίσιμη γιατί αφορά κίνδυνο για τη δημόσια υγεία. Αν όμως μια εταιρεία θέλει να ξεχωρίσει για το ελαιόλαδό της, πέρα από τον παραπάνω έλεγχο θα κάνει και μια ανάλυση για την οξύτητα του λαδιού ή και για την περιεκτικότητά του σε πολυφαινόλες. Επίσης, σε περίπτωση που πρόκειται για ΠΟΠ προϊόν, θα μπορούσε το λάδι να συνοδεύεται και από μια DNA ανάλυση, που θα επιβεβαιώνει στον αγοραστή την καταγωγή του».

ΛΟΓΟΙ ΕΠΕΝΔΥΣΗΣ ΣΕ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟ

Για μια εταιρεία παραγωγής γαλακτοκομικών προϊόντων που συλλέγει καθημερινά γάλα από δεκάδες ή εκατοντάδες παραγωγούς και την ίδια ή την επόμενη μέρα θα πρέπει να το διαθέσει στην αγορά ως μεταποιημένο προϊόν, είναι δεδομένο ότι το μεγαλύτερο ποσοστό των ποιοτικών ελέγχων θα πρέπει να γίνεται εντός της εταιρείας. Σε πολλές περιπτώσεις άλλωστε, ο ποιοτικός έλεγχος εντός της εταιρείας είναι επιβεβλημένος από τη νομοθεσία. Μια δεύτερη περίπτωση στην οποία ο ποιοτικός έλεγχος είναι προτιμότερο να γίνεται εντός της εταιρείας είναι η παραγωγή νέων προϊόντων. Στο έντονα ανταγωνιστικό περιβάλλον του τομέα των τροφίμων, είναι λογικό κάποιες εταιρείες να ανησυχούν ότι αν διαρρεύσουν τα χαρακτηριστικά ενός νέου προϊόντος, ο ανταγωνισμός θα μειώσει το χάσμα χρόνου που θα μπορούσε να τους δώσει προβάδισμα στην αγορά.

Αθανασία – Μαρία Δούρου, BioCoS

Η εταιρεία ΑΝΤΙΣΕΛ, η οποία διαθέτει στην ελληνική αγορά εξοπλισμό, μεταξύ άλλων και για ποιοτικό έλεγχο τροφίμων, εκτιμά ότι η εγχώρια αγορά δημιουργεί συνολικό τζίρο 100 εκατ. ευρώ για τις εταιρείες που εμπορεύονται εξοπλισμό και παρέχουν υπηρεσίες ελέγχου τροφίμων, ο οποίος αυξάνεται με ρυθμό 10% ετησίως. Όσον αφορά τις σύγχρονες τάσεις στις μεθόδους ελέγχου, σύμφωνα με την ΑΝΤΙΣΕΛ παρατηρείται μια τάση για αυτοματοποίηση των λειτουργιών, ώστε να υπάρχει μικρότερη παρέμβαση του χρήστη και μεγαλύτερη επαναληψιμότητα. Παράλληλα, νέες τεχνολογίες, όπως η φασματομετρία μάζας και οι μοριακές τεχνικές, μπαίνουν όλο και περισσότερο στον χώρο του ελέγχου τροφίμων, με αποτέλεσμα οι εταιρείες να αναζητούν σύγχρονο και εξειδικευμένο εξοπλισμό.

Από το οικοσύστημα των startups, αυτές που ασχολούνται με τον τομέα των τροφίμων, αναμένεται να δώσουν ώθηση στην ανάπτυξη σύγχρονων τεχνολογιών ποιοτικού ελέγχου, απευθυνόμενες σε ένα κοινό περισσότερο ενημερωμένο και συχνά πιο απαιτητικό όσον αφορά την ποιότητα διατροφής. Όπως έχει συμβεί και σε άλλους κλάδους, η ώθηση αυτή θα οδηγήσει τις μεγαλύτερες εταιρείες να προβάλλουν στους πελάτες τους με ακόμη μεγαλύτερη έμφαση τα στοιχεία ποιότητας των προϊόντων τους, γεγονός που έχει αρχίσει ήδη να φαίνεται στις καμπάνιες τους, όπου ο τόπος παραγωγής και η διατροφική αξία των προϊόντων έχουν όλο και πιο συχνά κεντρικό ρόλο. Αυτός ο ρόλος χρειάζεται τις σύγχρονες επιστημονικές μεθόδους ελέγχου ποιότητας, ώστε να τεκμηριωθεί και να προστατευτεί. 

Δεκέμβριος 2021 | σελφ σέρβις | 59

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Περί οικονομικών δεικτών και αβεβαιοτήτων Η αισιοδοξία για την είσοδο της ελληνικής οικονομίας σε τροχιά πολυετούς ανάπτυξης προκύπτει, μεταξύ άλλων, από τη μείωση της ανεργίας σε συνδυασμό με την εξέλιξη των επενδύσεων, ιδίως μετά την «έκρηξη εξαγορών» ελληνικών περιουσιακών στοιχείων από ξένους επενδυτές. Αλλά οι εστίες της αβεβαιότητας για την οικονομική ανάπτυξη τσαλακώνουν τη γοητεία των οικονομικών δεικτών. ΤΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΠΕΣΤΙΜΑΛΤΖΟΓΛΟΥ

πορεί, σύμφωνα με τη Δι-

εθνή Οργάνωση Εργασίας, οι ώρες που χάθηκαν λόγω πανδημίας φέτος να ισοδυναμούν παγκοσμίως με 125 εκατομμύρια θέσεις εργασίας πλήρους απασχόλησης, αλλά στην Ελλάδα, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για τον Σεπτέμβριο φέτος, η απασχόληση βελτιώνεται! Πράγματι, όπως φαίνεται, η μισθωτή και η πλήρης απασχόληση ανέκαμψαν σημαντικά το δεύτερο τρίμηνο του έτους. Ειδικότερα, το εποχικά διορθωμένο ποσοστό ανεργίας τον Σεπτέμβριο ανήλθε σε 13% έναντι 16,5% τον Σεπτέμβριο του 2020 και του αναθεωρημένου προς τα κάτω 14% τον Ιούλιο και 13,9% τον Αύγουστο φέτος. Οι απασχολούμενοι ανήλθαν σε 4.081.787 άτομα, περισσότεροι κατά 140.839 σε σχέση με τον Σεπτέμβριο του 2020 (αύξηση 3,6%) και κατά 8.177 σε σχέση με τον Αύγουστο φέτος (0,2%). Οι άνεργοι ανήλθαν σε 609.501 άτομα, λιγότεροι κατά 169.335 σε σχέση με τον Σεπτέμβριο του 2020 (-21,7%) και κατά 45.571 σε σχέση με τον Αύγουστο φέτος (-7,0%). Τα άτομα που δεν περιλαμβάνονται στο εργατικό δυναμικό, δηλαδή οι άνθρωποι που δεν εργάζονται ούτε αναζητούν εργασία, ανήλθαν σε 3.164.361, λιγότεροι κατά 4.147 σε σχέση με τον Σεπτέμβριο του 2020 (-0,1%) και περισσότεροι κατά 34.792 σε σχέση με τον Αύγουστο φέτος (1,1%). Επιπλέον, με βάση τα στοιχεία του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων (σύστημα Εργάνη), το ισοζύγιο των ροών μισθωτής απασχόλησης (προσλήψεις μείον αποχωρήσεις) στο εννεάμηνο από την έναρξη του 2021 διαμορφώθηκε σε 284.857 νέες θέσεις εργασίας, μέγεθος που συνιστά την τρίτη υψηλότερη επίδοση στο εν λόγω διάστημα από το 2001 μέχρι σήμε-

60 | σελφ σέρβις | Δεκέμβριος 2021

ρα. Βέβαια, το ισοζύγιο τον Οκτώβριο φέτος ήταν αρνητικό κατά 70.048 θέσεις εργασίας, οπότε το ισοζύγιο των ροών μισθωτής απασχόλησης στο δεκάμηνο έπεσε στις 214.809 θέσεις εργασίας. Είναι εντυπωσιακό, πάντως! Σε μια χώρα

4,08 εκατ. οικονομικά ενεργών ανθρώπων σχεδόν οι μισοί απ’ αυτούς τεκμαίρεται ότι προσλήφθηκαν στο δεκάμηνο φέτος (1.999.631) και μάλιστα μόλις κατά το 54% με πλήρη απασχόληση (1.080.154) –κατά το υπόλοιπο 38% προσλήφθηκαν με μερική απασχόληση (775.106) και κατά το 7,24% με εκ περιτροπής απασχόληση (144.371). Η εικόνα και μόνο της αγοράς εργασίας παραπέμπει σε κινούμενη άμμο, σε μια οικονομία χτισμένη κατά το ήμισυ μάλλον πάνω σε άμμο και με επίπεδο ευημερίας των μισών μισθωτών της χώρας μισοχωμένο στην άμμο…

ΈΚΡΗΞΗ ΕΠΕΝΔΎΣΕΩΝ ΧΑΡΤΟΦΥΛΑΚΊΟΥ

Η αισιοδοξία για την είσοδο της ελληνικής

οικονομίας σε τροχιά πολυετούς ανάπτυξης προκύπτει, φυσικά, και από την εξέλιξη των επενδύσεων, ειδικότερα από την αλλαγή του επιχειρηματικού χάρτη μετά την «έκρηξη εξαγορών» ελληνικών περιουσιακών στοιχείων από ξένους επενδυτές (private equity funds), που έσπευσαν να επωφεληθούν από την εισροή στη χώρα των κεφαλαίων του Ταμείου Ανάκαμψης την επόμενη πενταετία. Σύμφωνα με τον «Οικονομικό Ταχυδρόμο», η Macquarie Infrastructure and Real Assets Group (MIRA) εξαγόρασε το 49% του ΔΕΔΔΗΕ από τη ΔΕΗ έναντι 2,11 δισ. ευρώ, ενώ το CVC Capital Partners έχει αποκτήσει πληθώρα εταιρειών από διάφορους κλάδους

(Εθνική Ασφαλιστική, το 10% της ΔΕΗ, υπηρεσίες υγείας με έξι νοσοκομεία, τρεις εταιρείες ιατροτεχνολογικών προϊόντων, το 26% της skroutz.gr, συμμετοχή στη D Marinas Hellas κ.ά.) επενδύοντας περισσότερα από 1,5 δισ. ευρώ. Επίσης, η ΔΕΠΑ Υποδομών ιδιωτικοποιήθηκε, τα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά εξαγοράστηκαν από τον όμιλο Προκοπίου, η Wind και η Pet City εξαγοράστηκαν από την BC Partners, η Pharmathen από την Partners Group, η Chipita από τη Mondelez International, ο όμιλος Θεοδωρόπουλου εξαγόρασε τη Νίκας και απέκτησε μερίδο στη ΜΕΒΓΑΛ, ενώ οι εταιρείες πληροφορικής Singularlogic, Data Communication, Lamda Hellix, Retail link, Wedia, Cloudfin, Computer Life, Team Candi, Inteli, Optimum, Technolife, Intrasoft International, πέρασαν σε νέους ιδιοκτήτες. Επιπλέον, το 48% του ομίλου Ideal εξαγοράστηκε από το Virtus International Partners, η εταιρεία «Κρητών Άρτος» και το 70% της «Κουλουράδες» από τη Switzgroup, ενώ οι εταιρείες kiosky’s, Alfa διανομές, delivery.gr και e- table του ομίλου Μούχαλη πέρασαν στη Delivery Hero. Στον τομέα των ξενοδοχείων και των εμπορικών κέντρων επενδυτικές κινήσεις γίνονται από τις εταιρείες Blackstone, Hines, Henderson Park, Sterner Stenhus, Varde Partners, Brook Lane Capital κ.ά, ενώ η ναυπηγική βιομηχανία Fincantieri Spa, σε συνεργασία με την Onex Shipyards και τη χρηματοδότηση της αμερικάνικης επενδυτικής τράπεζας DFC, θα επιχειρήσει να εξυγιάνει τα Ναυπηγεία Ελευσίνας. Σύμφωνα με την κυρίαρχη οικονομική ανά-

λυση, οι προαναφερόμενες εξελίξεις οφείλονται στη δρομολόγηση του σχεδίου της ανα-

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

συγκρότησης του παραγωγικού προτύπου της χώρας, με όχημα τις επενδύσεις και εργαλείο προσέλκυσής τους τις μεταρρυθμίσεις, κυρίως της αγοράς εργασίας.

Ο ΧΟΡΌΣ ΤΩΝ ΑΒΕΒΑΙΟΤΉΤΩΝ

Ωστόσο, σημαντικές είναι οι αβεβαιότητες.

Σύμφωνα με ανάλυση της Eurobank, εστίες αβεβαιότητας για την περαιτέρω αύξηση της απασχόλησης και τη μείωση του ποσοστού ανεργίας στην Ελλάδα είναι η άνοδος του κόστους παραγωγής, λόγω της ενεργειακής κρίσης, και η απώλεια ανακλαστικών του ιδιωτικού τομέα όταν αρθούν τα κυβερνητικά μέτρα στήριξής του. Όπως επισημαίνεται, «σε θεωρητικό επίπεδο, η διαταραχή της ενεργειακής κρίσης προκαλεί στασιμοπληθωρισμό (μείωση οικονομικής δραστηριότητας και ύπαρξη ισχυρού πληθωρισμού). Υπό το πλαίσιο ανάλυσης του κλασικού υποδείγματος της αγοράς εργασίας η αύξηση του κόστους της ενέργειας μειώνει την παραγωγικότητα της εργασίας, μειώνει τη ζήτηση εργασίας και με δεδομένη την προσφορά εργασίας, ο πραγματικός μισθός, η απασχόληση και το προϊόν κινούνται καθοδικά…». Εξάλλου, μόλις ανακληθούν τα μέτρα στήριξης, πώς άρα-

Κατά τη Eurobank εστίες αβεβαιότητας για την περαιτέρω αύξηση της απασχόλησης είναι η άνοδος του κόστους παραγωγής, λόγω της ενεργειακής κρίσης, και η απώλεια ανακλαστικών του ιδιωτικού τομέα όταν αρθούν τα κυβερνητικά μέτρα στήριξής του

γε θα ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους οι κοινωνικές κατηγορίες των επαγγελματιών κι εργαζομένων, που βρέθηκαν σε αναστολή; Σχετικά με την ανάπτυξη των επενδύσεων,

σύμφωνα με τον πανεπιστημιακό οικονομολόγο κ. Κώστα Μελά, παρά τις εξαγγελίες και τις εξαγορές επιχειρήσεων η μείωση του πάγιου κεφαλαίου της ελληνικής οικονομίας συνεχίστηκε για ενδέκατο χρόνο (2010-2020). Πράγματι, κατά την ΕΛΣΤΑΤ και τις επεξεργασίες της Eurobank research, οι καθαρές επενδύσεις παγίου κεφαλαίου (δηλ. ακαθάριστες επενδύσεις μείον αποθέματα) την περίοδο 2010-2020 είναι αρνητικές κι έτσι παρέμειναν το πρώτο εξάμηνο φέτος. Ειδικότερα, η συνολική συρρίκνωσή τους μεταξύ 2010 και 2020 ήταν της τάξης των 93,1 δισ. ευρώ (νοικοκυριά -50,6 δισ. ευρώ ή 54,35%, μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις -34,7 δισ., Γενική Κυβέρνηση -9,9 δισ. ή 10,63% και χρηματοοικονομικές επιχειρήσεις 2,1 δισ.). Η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των

επιχειρήσεων και της προσέλκυσης νέων επενδύσεων, μέσω ελαστικοτήτων στην αγορά εργασίας και χαμηλών μισθών, αποτελεί προτεραιότητα της ασκούμενης οικονομικής πολιτικής πλην τα χαμηλά εισοδήματα των νοικοκυριών δεν ευνοούν τις επενδύσεις. Όχι

μόνο δεν τις ευνοούν, για παράδειγμα, στην κατοικία –άρα και στους πάμπολλους κλάδους που συνδέονται με αυτήν–, αλλά υπό το ζόφο του πληθωρισμού και των εκρηκτικών ανατιμήσεων σε καύσιμα, ηλεκτρικό ρεύμα, προϊόντα διατροφής κ.ά. η εκ νέου αύξηση των «κόκκινων δανείων» είναι προ των πυλών! Επιπλέον, η εμμονή στη στενή παραγωγική βάση της χώρας, η μικρή προστιθέμενη αξία των παραγόμενων προϊόντων, οι κρατικές δαπάνες για την αντιμετώπιση της πανδημίας κ.ά. εκτραχύνουν περαιτέρω το δημόσιο χρέος, που εκτοξεύτηκε στο 206,3% το 2020, και το έλλειμμα της Γενικής Κυβέρνησης, που έφτασε το 10,1% (πρωτογενώς στο 7,1%)... Σύμφωνα με τον οικονομολόγο G. Routh

(The Origin of Economic Ideas), «με τη μαγγανεία των ίδιων τους των θεωριών οι οικονομολόγοι έχουν χάσει την ικανότητα να αντιλαμβάνονται τι συμβαίνει και χρειάζονται μια μεγάλη μαγεία να τους απελευθερώσει». Παραμένει ερώτημα, βέβαια, αν η θανατηφόρα «μαγεία» της πανδημίας θα σημάνει ή όχι την καμπάνα στην κυρίαρχη οικονομική σκέψη, πολλώ δε μάλλον εφόσον συνιστά βιασμό κάθε ηθικής αρχής η αξίωση ερμηνείας των οικονομικών εξελίξεων υπεράνω της φρικτής πραγματικότητας της πανδημίας, με ήδη πάνω από 19.000 χιλ. θύματα στη χώρα μας. 

Δεκέμβριος 2021 | σελφ σέρβις | 61

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

176.369

175.510

177.426

2014

2015

2016

2017

2018

2019

167.077

176.715

2013

183.640

175.879

2012

180.387

180.418

200.000

194.179

250.000

216.113

Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν σε σταθερές τιμές έτους 2015 (σε εκατ. €)

150.000

100.000

50.000

2010

2011

Με βάση τα αναθεωρημένα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν το 2020 σε όρους όγκου παρουσίασε μείωση 9% σε σχέση με το 2019. Αναλυτικότερα, η τελική καταναλωτική δαπάνη το 2020 σε όρους όγκου εμφάνισε μείωση κατά 5,5% σε σχέση με το 2019, ενώ αντίστοιχα οι εισαγωγές αγαθών και υπηρεσιών εμφάνισαν μείωση κατά 7,6%, το ίδιο και οι εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών κατά 21,5%. Τα στοιχεία για το 2020 αντανακλούν τις επιπτώσεις που επέφερε στο ΑΕΠ της χώρας η υγειονομική κρίση και τα περιοριστικά μέτρα για την ανάσχεσή της.

2020

Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ

Μεταβολή (%) Γενικού Δείκτη Βιομηχανικής Παραγωγής με αντίστοιχο δείκτη προηγούμενου έτους (ετήσιες μεταβολές) 25

22,7

20 14,2

9,7

Αύγ. ‘21

Σεπ. ‘21

8,1

5,8

4,3

3,6

Ιαν. ‘21

Φεβ. ‘21 Μαρ. ‘21 Απρ. ‘21 Μάιος ‘21 Ιουν. ‘21

Ιούλ. ‘21

Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, ο Γενικός Δείκτης Βιομηχανικής Παραγωγής τον Σεπτέμβριο φέτος σε σύγκριση με την τιμή του τον Σεπτέμβριο του 2020 αυξήθηκε κατά 9,7% έναντι μείωσής του κατά 2,1% στην αντίστοιχη σύγκριση του ίδιου μήνα του 2020 με του 2019. Η σχετική άνοδος οφείλεται στις αυξήσεις των επιμέρους δεικτών της μεταποίησης κατά 11,5%, της παροχής ηλεκτρικού ρεύματος κατά 5,8% και των ορυχείων-λατομείων κατά 2,1%, καθώς και στη μείωση του δείκτη παροχής νερού κατά 0,03%. Η βιομηχανική παραγωγή επιδεικνύει ισχυρές αντοχές παρά τις ανατιμήσεις σε ενέργεια, πρώτες ύλες και υλικά συσκευασίας και είναι συνέπεια της επανεκκίνησης της οικονομικής δραστηριότητας και της υψηλής διεθνούς ζήτησης των ελληνικών προϊόντων του κλάδου τροφίμων-ποτών.

Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ

Ισοζύγιο και Πρωτογενές Ισοζύγιο Γενικής Κυβέρνησης 6

4,3

3,7

4 2

1,1

0,9

0,6

4,1

-10,9

-7,1

0 -2

Σημείωση: το Πρωτογενές Ισοζύγιο Γενικής

-4

Κυβέρνησης διαφέρει από τον ορισμό που

-6

χρησιμοποιείται στο πλαίσιο του Προγράμματος

-8

Οικονομικής Προσαρμογής.

-10 -12

2017

2018

Ισοζύγιο γενικής κυβέρνησης % ΑΕΠ Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ

62 | σελφ σέρβις | Δεκέμβριος 2021

2019

2020

Πρωτογενές ισοζύγιο γενικής κυβέρνησης % ΑΕΠ

Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, το έλλειμμα της Γενικής Κυβέρνησης το 2020 εκτιμάται ότι ήταν 16,7 δισ. ευρώ (-10,1% επί του ΑΕΠ), το πρωτογενές έλλειμμα 11.726 εκατ. ευρώ (-7,1% επί του ΑΕΠ), ενώ το ακαθάριστο ενοποιημένο χρέος της Γενικής κυβέρνησης στο τέλος του 2020 εκτιμάται ότι ήταν 341 δισ. ευρώ (206,3% επί του ΑΕΠ). Ως προς το ύψος του ελλείμματος η Ελλάδα κατέχει τη δεύτερη «τιμητική» θέση στην ΕΕ, με πρώτη την Ισπανία (11% του ΑΕΠ της). Αντίθετα, από άποψη χρέους η Ελλάδα, μετά από μια δεκαετία μνημονίων και δύο χρόνια πανδημίας, διατηρεί τη «μαύρη πρωτιά» με ακόλουθες την Ιταλία (χρέος 155,6% επί του ΑΕΠ της), την Πορτογαλία (135% του ΑΕΠ της) και την Ισπανία (120% του ΑΕΠ). Έλλειμμα και χρέος θέτουν σοβαρά προβλήματα στο κυβερνητικό αφήγημα για την «Ελλάδα 2.0».

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, από τη σύγκριση του Γενικού ΔΤΚ του Οκτωβρίου φέτος με τον αντίστοιχο δείκτη του Οκτωβρίου πέρυσι προκύπτει αύξηση 3,4% έναντι μείωσης 1,8% κατά την αντίστοιχη σύγκριση του 2020 με το 2019. Ο Γενικός ΔΤΚ τον Οκτώβριο σε σύγκριση με τον Σεπτέμβριο φέτος ήταν αυξημένος κατά 1,5% έναντι αύξησης 0,3% στην αντίστοιχη σύγκριση των δύο μηνών του προηγούμενου έτους. Στην Ευρωζώνη ο πληθωρισμός τον Οκτώβριο «έτρεχε» με 4,1%, ενόσω προβλέπεται ότι θα διαμορφωθεί φέτος στο 2,4%, το 2022 στο 2,2% και το 2023 στο 1,4%, λόγω σταδιακής αποκλιμάκωσης των τιμών των ενεργειακών αγαθών. Στην Ελλάδα το άμεσο μέλλον προδιαγράφεται σκληρό για τα νοικοκυριά, αφού αναμένονται ανατιμήσεις στα τρόφιμα έως 15%.

Ετήσιες μεταβολές (%) του ΔΤΚ Οκτωβρίου 2019 / 2020 / 2021

Διατροφή & μη αλκοολούχα ποτά 0,2 0

Αλκοολούχα ποτά & καπνός -0,5

Ένδυση & Υπόδηση

0,4

-4,6

Στέγαση

11,7

-1

Διαρκή αγαθά - Είδη νοικοκυριού & υπηρεσίες

0,8

-1,2

Υγεία Μεταφορές

1,9

-7,2

9,2

-2,5 -2,5

Επικοινωνίες Αναψυχή - Πολιτιστικές δραστηριότητες

-0,4

Εκπαίδευση

-1

-0,7

Ξενοδοχεία - Καφέ - Εστιατόρια Άλλα αγαθά & υπηρεσίες -10

-5

0,9 0,9

-1,3 -1,3 0

ΔΤΚ % Οκτωβρίου 2021/2020

ΔΤΚ % Οκτωβρίου 2020/2019

Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ

Εισαγωγές-αφίξεις, εξαγωγές-αποστολές

Η συνολική αξία των εισαγωγών-αφίξεων μεταξύ Ιανουαρίου και Σεπτεμβρίου φέτος ανήλθε σε 45.345,6 εκατ. ευρώ έναντι 36.194,8 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο εννιάμηνο του 2020, αυξημένη κατά 25,3%. Αντίστοιχα, η συνολική αξία των εξαγωγών-αποστολών ανήλθε σε 28.637,9 εκατ. ευρώ έναντι 22.398,9 εκατ. ευρώ το ίδιο διάστημα του 2020, αυξημένη κατά 27,9%. Το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου στο εννιάμηνο φέτος ανήλθε σε 16.707,7 εκατ. ευρώ έναντι 13.795,9 εκατ. ευρώ το ίδιο διάστημα του 2020, αυξημένο κατά 21,1%. Οι χαμηλοί μισθοί δεν βελτίωσαν την ανταγωνιστικότητα των ελληνικών προϊόντων και υπηρεσιών, δηλαδή την εξαγωγική επίδοση της χώρας. Μένει να δοκιμαστεί το μοντέλο της αύξησης των επενδύσεων, της τεχνολογικής αναβάθμισης της παραγωγής και του μετασχηματισμού του παραγωγικού μοντέλου.

13.021,90

9.413,60

12.134,20

15.616

13.180,10

15000

12.985,30

20.413,80

15.781

20000

21.149,30

20.834,50

25000

21.475,30

30000

23.870,30

Ιανουάριος - Σεπτέμβριος 2019 - 2021 (σε εκατ. €)

10000 5000 0

Εισαγωγές Τρίτες χώρες Ιαν. - Σεπτ. 2019

Αφίξεις Ε.Ε.

Αποστολές Ε.Ε.

Ιαν. - Σεπτ. 2020

Εξαγωγές Τρίτες χώρες

Ιαν. - Σεπτ. 2021

Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ

Σύμφωνα με την έκθεση του προϋπολογισμού για το 2022, οι δαπάνες του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ), του σημαντικότερου μέσου άσκησης πολιτικής για την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας, από το 2012 έως το 2019 κυμάνθηκαν μεταξύ 3,1% και 3,7% του ΑΕΠ. Το 2020 οι δαπάνες του ΠΔΕ ανήλθαν σε 6,4% του ΑΕΠ, αυξημένες κατά 88,7% σε σχέση με το 2019, κυρίως λόγω της χρηματοδότησης έκτακτων δράσεων για την αντιμετώπιση των συνεπειών της υγειονομικής κρίσης. Για φέτος εκτιμάται ότι οι δαπάνες του ΠΔΕ θα μειωθούν κατά 21,6% σε σχέση με το 2020, αντιστοιχώντας στο 4,7% του ΑΕΠ. Για το 2022 προβλέπεται μείωση των εν λόγω δαπανών κατά 6,6% σε σχέση με το 2021, στα όρια ενός 4,2% του ΑΕΠ.

Εξέλιξη δαπανών ΠΔΕ / ΑΕΠ (%) 7

6,4

6 4,7

5 4

4,2 3,7

3,7

3,6

3,2

3,4

3,5

2017

2018

3,1

3 2 1 0

2012

2013

2014

2015

2016

2019

2020

2021

2022

Πηγή: Υπουργείο Οικονομικών

Δεκέμβριος 2021 | σελφ σέρβις | 63

ΕΡΕΥΝΑ

Αποκλειστικό: οι δείκτες της αγοράς

o «σέλφ σέρβις» σε συνεργασία με την IRI παρουσιάζει πολύτιμα στοιχεία, στα οποία αποτυπώνονται οι πλέον πρόσφατες εξελίξεις και τάσεις της αγοράς των προϊόντων ευρείας κατανάλωσης, που διακινούνται μέσω των αλυσίδων σούπερ μάρκετ, στην ηπειρωτική Ελλάδα και την Κρήτη. Συγκεκριμένα, οι πίνακες και τα διαγράμματα που ακολουθούν καταγράφουν την ποσοστιαία μεταβολή πωλήσεων -σε αξία και σε όγκο- σε 27 σημαντικές κατηγορίες καταναλωτικών προϊόντων, το μερίδιο πωλήσεων των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας (PL) στις αντίστοιχες κατηγορίες, τις πωλήσεις που πραγματοποιήθηκαν μέσω εκπτωτικής ενέργειας, τη διακύμανση των τιμών λιανικής πώλησης των κωδικών μιας κατηγορίας (ανώτατη, μέση, κατώτατη τιμή), καθώς και τους 20 top κωδικούς σε πωλήσεις, σε όγκο και αξία.

64 | σελφ σέρβις | Δεκέμβριος 2021

ΕΡΕΥΝΑ

Πίνακας 1: Ποσοστιαία μεταβολή πωλήσεων - Oκτώβριος 2021 vs Oκτώβριος 2020, % Σε αξία

Σε τεμάχια

ΑΝΑΨΥΚΤΙΚΑ

-2,8

-4,6

ΑΠΟΡΡΥΠΑΝΤΙΚΑ ΠΛΥΝΤΗΡΙΟΥ ΡΟΥΧΩΝ

-6,4

-9,1

ΑΦΡΟΛΟΥΤΡΑ

-4,2

-6,4

ΓΑΛΑ ΕΒΑΠΟΡΈ

-7,9

-9,7

ΓΙΑΟΥΡΤΙ

-3,4

-2,4

ΜΠΑΡΕΣ ΔΗΜΗΤΡΙΑΚΩΝ

1,9

6,0

ΕΛΑΙΟΛΑΔΑ

4,2

-5,7

ΕΜΦΙΑΛΩΜΕΝΟ ΝΕΡΟ

-1,5

-4,6

ΚΑΤΕΨΥΓΜΕΝΑ ΛΑΧΑΝΙΚΑ

1,0

-2,7

ΚΑΤΕΨΥΓΜΕΝΑ ΕΤΟΙΜΑ ΓΕΥΜΑΤΑ

13,4

12,4

ΚΑΦΈΣ ΦΙΛΤΡΟΥ

8,5

11,0

ΚΡΟΥΑΣΑΝ

4,5

3,9

ΜΑΛΑΚΤΙΚΑ ΡΟΥΧΩΝ

-2,3

-10,8

ΜΑΡΓΑΡΙΝΕΣ

-6,5

-9,4

ΜΠΥΡΑ

-14,0

-16,0

ΟΔΟΝΤΟΚΡΕΜΕΣ

-7,4

-8,1

ΟΥΙΣΚΙ

15,9

15,5

ΠΑΙΔΙΚΕΣ ΠΑΝΕΣ

-0,1

-3,2

ΠΡΟΪΟΝΤΑ STYLING

-0,1

-1,0

ΣΑΜΠΟΥΑΝ

-2,2

-7,7

ΣΠΟΡΕΛΑΙΑ

28,8

-0,4

ΥΓΡΑ ΠΛΥΣΙΜΑΤΟΣ ΠΙΑΤΩΝ

-2,4

-5,8

ΦΡΈΣΚΟ ΓΑΛΑ

-4,4

-4,7

ΧΥΜΟΙ

-2,2

-1,8

ΖΥΜΑΡΙΚΑ

10,3

8,3

ΡΥΖΙ

3,0

4,4

ΚΑΤΕΨΥΓΜΕΝΗ ΠΙΤΣΑ

14,8

10,7

Πηγή: IRI FMCG Οct. 2021

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΕΡΕΥΝΑΣ 1. Η έρευνα πραγματοποιείται σε εβδομαδιαία βάση από την IRI, στο σύνολο των τυποποιημένων καταναλωτικών προϊόντων που πωλούνται μέσω των σούπερ μάρκετ σε ηπειρωτική Ελλάδα και Κρήτη. Από αντιπροσωπευτικό δείγμα 1.650 καταστημάτων προερχόμενο από 35 και πλέον λιανεμπορικές αλυσίδες, λαμβάνονται στοιχεία πωλήσεων scanners που με την κατάλληλη στατιστική προβολή, καλύπτουν όλη την αγορά των σούπερ μάρκετ. 2. Οι πίνακες περιέχουν στοιχεία σημαντικών, από πλευράς πωλήσεων, κατηγοριών. Τα στοιχεία αυτά παραχωρούνται κατ’ αποκλειστικότητα στο περιοδικό μας από την IRI ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση των ανωτέρω χωρίς την έγγραφη άδεια της IRI, της οποίας αποτελούν ιδιοκτησία.

Δεκέμβριος 2021 | σελφ σέρβις | 65

ΕΡΕΥΝΑ

Πίνακας 2: Μερίδιο προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας σε αξία, % Oκτώβριος 2021

Oκτώβριος 2020

ΑΝΑΨΥΚΤΙΚΑ

1,6

1,9

ΑΠΟΡΡΥΠΑΝΤΙΚΑ ΠΛΥΝΤΗΡΙΟΥ ΡΟΥΧΩΝ

3,3

3,1

ΑΦΡΟΛΟΥΤΡΑ

4,3

ΓΑΛΑ ΕΒΑΠΟΡΈ

20,6

19,9

ΓΙΑΟΥΡΤΙ

7,6

8,1

ΜΠΑΡΕΣ ΔΗΜΗΤΡΙΑΚΩΝ

12,4

13,2

ΕΛΑΙΟΛΑΔΑ

15,2

11,3

ΕΜΦΙΑΛΩΜΕΝΟ ΝΕΡΟ

9,3

10,6

ΚΑΤΕΨΥΓΜΕΝΑ ΛΑΧΑΝΙΚΑ

20,8

23,0

ΚΑΤΕΨΥΓΜΕΝΑ ΕΤΟΙΜΑ ΓΕΥΜΑΤΑ

27,1

28,5

ΚΑΦΈΣ ΦΙΛΤΡΟΥ

8,8

8,6

ΚΡΟΥΑΣΑΝ

11,1

12,4

ΜΑΛΑΚΤΙΚΑ ΡΟΥΧΩΝ

5,0

4,3

ΜΑΡΓΑΡΙΝΕΣ

1,0

ΜΠΥΡΑ

1,5

1,8

ΟΔΟΝΤΟΚΡΕΜΕΣ

0,1

ΟΥΙΣΚΙ

0,8

0,9

ΠΑΙΔΙΚΕΣ ΠΑΝΕΣ

0,4

0,5

ΠΡΟΪΟΝΤΑ STYLING

1,9

2,2

ΣΑΜΠΟΥΑΝ

1,4

1,5

ΣΠΟΡΕΛΑΙΑ

62,9

57,8

ΥΓΡΑ ΠΛΥΣΙΜΑΤΟΣ ΠΙΑΤΩΝ

9,1

9,9

ΦΡΈΣΚΟ ΓΑΛΑ

12,3

ΧΥΜΟΙ

12,0

12,5

ΖΥΜΑΡΙΚΑ

15,2

15,8

ΡΥΖΙ

34,3

33,9

ΚΑΤΕΨΥΓΜΕΝΗ ΠΙΤΣΑ

13,5

12,1

Πηγή: IRI FMCG Οct. 2021

66 | σελφ σέρβις | Δεκέμβριος 2021

ΕΡΕΥΝΑ Top 20 κωδικοί Παρουσιάζονται οι 20 πρώτοι από πλευράς πωλήσεων κωδικοί προϊόντων, που ανήκουν σε βασικές κατηγορίες τροφίμων, για την εβδομάδα που τελειώνει στις 31/10/2021.

Πίνακας 3α: Κατάταξη σύμφωνα με τις πωλήσεις σε αξία 1

ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΑΦΕΣ ΠΑΠΑΓΑΛΟΣ ΚΛΑΣΙΚΟΣ 200GR

NESCAFE CLASSIC 200GR

NOYNOY FAMILY 3.5% 1.5LT (NEW)

BABYCARE REFILL 3X72CT-6E

NOYNOY FAMILY LIGHT 1.5% 1.5LT

JOHNNIE WALKER RED LABEL BOX 700ML

TOTAL 2% 3X200GR

NESCAFE CLASSIC 100GR

ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΑΦΕΣ ΠΑΠΑΓΑΛΟΣ ΚΛΑΣΙΚΟΣ 100GR

KAΡΑΜΟΛΕΓΚΟΣ ΨΩΜΙ ΤΟΣΤ ΣΙΤΟΥ 705GR

ΜΙΜΙΚΟΣ ΦΙΛΕΤΟ ΣΤΗΘΟΣ ΑΠΟ ΝΩΠΟ ΚΟΤΟΠΟΥΛΟ

GIN GORDONS DRY 700ML 37.5%

MMMILK FAMILY 3.5% 1.5LT

TOTAL ΦΑΓΕ 2% 1KG

SEPTONA CHAMOMILLE 3X64CT -50%

ΑΛΦΑ ΜΠΥΡΑ ΚΟΥΤΙ 9X330ML+3 ΔΩΡΟ

ΖΑΓΟΡΙ 5X1.5LT+1ΔΩΡΟ

ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ ΓΕΥΣΗ 2 ΨΩΜΙ ΤΟΣΤ ΣΙΤΟΥ 700GR

JOHNNIE WALKER RED LABEL BOTTLE 700ML

ΔΕΛΤΑ ΠΛΗΡΕΣ 1LT 3.5%

Πίνακας 3β: Κατάταξη σύμφωνα με τις πωλήσεις σε τεμάχια 1

ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΑΦΕΣ ΠΑΠΑΓΑΛΟΣ ΚΛΑΣΙΚΟΣ 200GR

ΖΑΓΟΡΙ 500ML

ΙΟΝ ΣΟΚΟΦΡΕΤΑ ΓΑΛΑΚΤΟΣ 38GR

NOYNOY FAMILY 3.5% 1.5LT (NEW)

KAΡΑΜΟΛΕΓΚΟΣ ΨΩΜΙ ΤΟΣΤ ΣΙΤΟΥ 705GR

ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΑΦΕΣ ΠΑΠΑΓΑΛΟΣ ΚΛΑΣΙΚΟΣ 100GR

NOYNOY FAMILY LIGHT 1.5% 1.5LT

ΜΕΛΙΣΣΑ ΣΠΑΓΓΕΤΙ N6 500GR

ΜΑΡΓΑΡΙΝΗ ΝΕΟ ΒΙΤΑΜ ΠΑΚ. 250GR

ΔΕΛΤΑ ΠΛΗΡΕΣ 1LT 3.5%

NOYNOY FULL FAT 400GR

ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ ΓΕΥΣΗ 2 ΨΩΜΙ ΤΟΣΤ ΣΙΤΟΥ 700GR

ΖΑΓΟΡΙ 5X1.5LT+1ΔΩΡΟ

BABYCARE REFILL 3X72CT-6E

ΙΟΝ ΣΟΚΟΦΡΕΤΑ ΦΟΥΝΤΟΥΚΙ 38GR

ION DERBY 38GR

ΚΑΡΑΜΟΛΕΓΚΟΣ ΨΩΜΙ ΤΟΣΤ ΣΙΤΟΥ ΜΙΝΙ 360ΓΡ

MMMILK FAMILY 3.5% 1.5LT

ΜΑΡΓΑΡΙΝΗ ΝΕΟ ΒΙΤΑΜ ΠΑΚ. 250GR

NOYNOY FULL FAT 400GR

Δεκέμβριος 2021 | σελφ σέρβις | 67

ΕΡΕΥΝΑ Διάγραμμα 1 Πωλήσεις (%) μέσω εκπτωτικής ενέργειας ανά κατηγορία προϊόντων. Παρουσιάζονται στοιχεία για 27 σημαντικές κατηγορίες προϊόντων, που αφορούν τον Οκτώβριο του 2021.

% πωλήσεων που έγινε χωρίς κάποια ενέργεια τιµής

% πωλήσεων που έγινε κάτω από κάποια ενέργεια τιµής

ΑΝΑΨΥΚΤΙΚΑ

83,1%

16,9%

ΑΠΟΡΡΥΠΑΝΤΙΚΑ ΠΛΥΝΤΗΡΙΟΥ ΡΟΥΧΩΝ

82,4%

17,6%

ΑΦΡΟΛΟΥΤΡΑ

78,2%

21,8%

ΓΑΛΑ ΕΒΑΠΟΡΕ

67,9%

32,1%

ΓΙΑΟΥΡΤΙ

74,3%

25,7%

ΜΠΑΡΕΣ ∆ΗΜΗΤΡΙΑΚΩΝ

64,5%

35,5%

ΕΛΑΙΟΛΑ∆Α

72,8%

27,2%

ΕΜΦΙΑΛΩΜΕΝΟ ΝΕΡΟ

94,6%

5,4%

ΚΑΤΕΨΥΓΜΕΝΑ ΛΑΧΑΝΙΚΑ

78,8%

21,2%

ΚΑΤΕΨΥΓΜΕΝΑ ΕΤΟΙΜΑ ΓΕΥΜΑΤΑ

62,9%

37,1%

ΚΑΦΕΣ ΦΙΛΤΡΟΥ

52,6%

47,4%

ΚΡΟΥΑΣΑΝ

79,7%

20,3%

ΜΑΛΑΚΤΙΚΑ ΡΟΥΧΩΝ

73,3%

26,7%

ΜΑΡΓΑΡΙΝΕΣ

59,8%

40,2%

ΜΠΥΡΑ

81,8%

18,2%

Ο∆ΟΝΤΟΚΡΕΜΕΣ

71,0%

29,0%

ΟΥΙΣΚΙ

64,1%

35,9%

ΠΑΙ∆ΙΚΕΣ ΠΑΝΕΣ

53,2%

46,8%

ΠΡΟΪΟΝΤΑ STYLING

61,7%

38,3%

ΣΑΜΠΟΥΑΝ

60,5%

39,5%

ΣΠΟΡΕΛΑΙΑ

91,3%

8,7%

ΥΓΡΑ ΠΛΥΣΙΜΑΤΟΣ ΠΙΑΤΩΝ

54,8%

45,2%

ΦΡΕΣΚΟ ΓΑΛΑ

84,9%

15,1%

ΧΥΜΟΙ

76,1%

23,9%

ΖΥΜΑΡΙΚΑ

61,5%

38,5%

ΡΥΖΙ

84,4%

15,6%

ΚΑΤΕΨΥΓΜΕΝΗ ΠΙΤΣΑ

68,9% 0

68 | σελφ σέρβις | Δεκέμβριος 2021

31,1% 20

100

ΕΡΕΥΝΑ Διάγραμμα 2 ΦΥΤΙΚΑ ΡΟΦΗΜΑΤΑ: Τιμές λιανικής (κατώτατη – μέση – ανώτατη) Παρουσιάζεται η χαμηλότερη, η υψηλότερη και η μέση σταθμισμένη λιανική τιμή των κωδικών μίας κατηγορίας. Οι κωδικοί που επιλέγονται είναι οι 20 πρώτοι από πλευράς πωλήσεων για την εβδομάδα 25/10/2021-31/10/2021.

κατώτατη

µέση

ανώτατη 1,94

2,60

ΟΛΥΜΠΟΣ ΡΟΦΗΜΑ ΑΜΥΓ∆ΑΛΟΥ ΧΩΡΙΣ ΖΑΧΑΡΗ 1ΛΤ 1,68 ALPRO ΡΟΦΗΜΑ ΑΜΥΓ∆ΑΛΟΥ ΧΩΡΙΣ ΖΑΧΑΡΗ 1ΛΤ

2,94

2,10

2,94

2,00

2,52

∆ΕΛΤΑ ΡΟΦΗΜΑ ΑΜΥΓ∆ΑΛΟΥ ΧΩΡΙΣ ΖΑΧΑΡΗ 1ΛΤ

2,92

1,98

2,88

ΟΛΥΜΠΟΣ ΡΟΦΗΜΑ ΑΜΥΓ∆ΑΛΟΥ ΜΕ ΠΡΩΤΕΙΝΗ 1ΛΤ 2,32

2,78

ALPRO ΡΟΦΗΜΑ ΑΜΥΓ∆ΑΛΟΥ ΣΟΚΟΛΑΤΑ 1ΛΤ 1,80

2,60

ALPRO ΡΟΦΗΜΑ ΑΜΥΓ∆ΑΛΟΥ 1LT 1,80

ΟΛΥΜΠΟΣ ΡΟΦΗΜΑ ΑΜΥΓ∆ΑΛΟΥ ΣΟΚΟΛΑΤΑ 500ML

1,56

2,52

∆ΕΛΤΑ ΡΟΦΗΜΑ ΒΡΩΜΗΣ ΜΕ 3 ΣΟΥΠΕΡ ΣΠΟΡΟΥΣ 1ΛΤ 1,92 2,05 2,08

2,68

ALPRO ΡΟΦΗΜΑ ΚΑΡΥ∆ΑΣ 1ΛΤ 1,95

3,02

2,63

ALPRO ΡΟΦΗΜΑ ΣΟΓΙΑΣ ΒΑΝΙΛΙΑ 1ΛΤ 1,44

2,98

2,46

∆ΕΛΤΑ ΡΟΦΗΜΑ ΑΜΥΓ∆ΑΛΟΥ 1ΛΤ 1,48

2,20

ALPRO ΡΟΦΗΜΑ ΣΟΓΙΑΣ 1ΛΤ

2,52

∆ΕΛΤΑ ΡΟΦΗΜΑ ΚΑΡΥ∆ΑΣ 1ΛΤ 1,88 ALPRO ΡΟΦΗΜΑ ΚΑΡΥ∆ΑΣ ΧΩΡΙΣ ΓΛΥΚΑΝΤΙΚΑ 1ΛΤ

2,92 2,72

1,94

2,82

2,48

2,96

1,28 1,40 1,83

ΟΛΥΜΠΟΣ ΚΑΡΠΟΣ ΡΟΦΗΜΑ ΒΡΩΜΗΣ 1ΛΤ 1,90 ALPRO ΡΟΦΗΜΑ ΣΟΓΙΑΣ ΧΩΡΙΣ ΓΛΥΚΑΝΤΙΚΑ 1ΛΤ 1

2,82

2,58 2,73

ΟΛΥΜΠΟΣ ΚΑΡΠΟΣ ΡΟΦΗΜΑ ΒΡΩΜΗΣ ΦΟΥΝΤΟΥΚΙ 1ΛΤ

2,88

2,64

ALPRO ΡΟΦΗΜΑ ΣΟΓΙΑΣ ΣΟΚΟΛΑΤΑ 1ΛΤ

ΟΛΥΜΠΟΣ ΡΟΦΗΜΑ ΑΜΥΓ∆ΑΛΟΥ ΧΩΡΙΣ ΖΑΧΑΡΗ 500ML

2,86

1,86

1,68

0,88

3,46 3,06

2,62

ΟΛΥΜΠΟΣ ΡΟΦΗΜΑ ΑΜΥΓ∆ΑΛΟΥ 1ΛΤ 1,20

3,16

2,33

2,57 2,70 2,70 3

Δεκέμβριος 2021 | σελφ σέρβις | 69

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ

Coca-Cola Η ΑΛΗΘΙΝΉ ΜΑΓΕΊΑ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΟΥΓΈΝΝΩΝ Η Coca-Cola παρουσίασε την καμπάνια «H αληθινή μαγεία των Χριστουγέννων», εστιάζοντας στις στιγμές ενότητας και ελπίδας που φέρνουν τους ανθρώπους κοντά και δημιουργούν την πραγματική μαγεία των εορτών. Όπως επισημαίνει η εταιρεία, «η πραγματική σημασία των εορτών βρίσκεται στις στιγμές που μοιραζόμαστε όλοι μαζί». Η καμπάνια «H αληθινή μαγεία των Χριστουγέννων» βασίζεται σε μια νέα ταινία μικρού μήκους, που υποστηρίζεται από μια σειρά δράσεων στα ψηφιακά κανάλια, πρωτοβουλίες υπέρ της τοπικής κοινότητας και δράσεις σε καταστήματα. «Η ιστορία της αφορά ένα αγόρι, του οποίου η φαντασία, η θέληση και η προσπάθεια συσπειρώνουν μια ολόκληρη κοινότητα σε μια κίνηση καλής θέλησης ανήμερα των Χριστουγέννων, δημιουργώντας μια στιγμή μαγείας για όλους, γύρω από ένα εορταστικό τραπέζι και μια παγωμένη Coca-Cola», σημειώνει η εταιρεία.

Johnnie Walker KEEP WALKING TOGETHER TOUR To Johnnie Walker στηρίζει τη live μουσική, με μια σειρά συναυλιών και live εμφανίσεων στο «Johnnie Walker Keep Walking Together Tour». Σε αυτό το πλαίσιο την Τρίτη 30 Νοεμβρίου, στο Naval, στο Μικρολίμανο, εμφανίστηκε live ο Ερμογένης Σκιτίνης, σε μια μουσική βραδιά με γνωστές ελληνικές επιτυχίες. Λίγοι τυχεροί είχαν τη δυνατότητα να παρακολουθήσουν από κοντά αυτό το exclusive live και να απολαύσουν τα Highball Cocktails του Johnnie Walker, Johnnie & Ginger και Johnnie & Lemon. «Ο ταλαντούχος Ερμογένης, γεννήθηκε στη Λάρνακα και ξεκίνησε να ασχολείται με το τραγούδι σε ηλικία μόλις 16 ετών. Εκτός από την μουσική,

70 | σελφ σέρβις | Δεκέμβριος 2021

μεγάλη του αγάπη είναι και η υποκριτική, κάτι που τον έχει βοηθήσει στο ιδιαίτερο στυλ και το απολαυστικό του χιούμορ όταν βρίσκεται πάνω στην σκηνή. Κατά το παρελθόν, τον έχουμε δει να πρωταγωνιστεί και σε

γνωστές σειρές της ελληνικής τηλεόρασης. Πλέον, ο Ερμογένης μοιράζει τον χρόνο του σε Ελλάδα και Κύπρο και μετρά ήδη αρκετές μουσικές επιτυχίες στο ρεπερτόριό του», επισημαίνει η εταιρεία.

Η Ν Ε Α Ε Π ΌΧ Η Τ Η Σ Β Ι Ό Μ Η Χ Α Ν Ι Α Σ

Το μηνιαίο περιοδικό της BOUSSIAS είναι ένα πολύτιμο στρατηγικό εργαλείο για τους επαγγελματίες του κλάδου της Βιομηχανικής Παραγωγής. Αναλύσεις των πλέον επιδραστικών τάσεων, αποκλειστικές συνεντεύξεις, τεχνολογικές εξελίξεις και παρουσιάσεις καινοτόμων projects δίνουν ένα μοναδικό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στους key stakeholders της αγοράς. ΞΕΦΥΛΛΙΣΤΕ ΤΌ ΠΕΡΙΌΔΙΚΌ

ΓΙΑ ΠΕΡΙΣΣΌΤΕΡΕΣ ΠΛΗΡΌΦΌΡΙΕΣ

Eπικοινωνήστε με τον Αθανάσιο Μουτζίκο Τ: 210-6617777 (Εσωτ. 263) E: amoutzikos@boussias.com

Εγγραφείτε δοκιμαστικά για 2 μήνες:

www.industry-news.gr/manufacturing

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ

Fischer 62Ο ΦΕΣΤΙΒΆΛ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΆΦΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΊΚΗΣ Στο 62ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης η μπίρα Fischer έδωσε για 15η συνεχή χρονιά φωνή και δύναμη στην προτίμηση του κοινού, αναδεικνύοντας τις ταινίες εκείνες που το συνεπήραν. Φέτος η μπίρα Fischer απένειμε έξι βραβεία αντί για τέσσερα. H Jeff Montana, καλλιτέχνης, ηθοποιός και ακτιβίστρια, καθώς και μέλος της κριτικής επιτροπής του φετινού Mermaid Award, ήταν η φετινή παρουσιάστρια της τελετής λήξης του 62ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Μέσα σε 10 περίπου μέρες χιλιάδες θεατές παρακολούθησαν συνολικά πάνω από 100 προβολές. Τόσο το κοινό της Θεσσαλονίκης, όσο και αυτό των επισκεπτών από όλη την Ελλάδα και το εξωτερικό, στήρι-

ξε με τη διαδικτυακή του ψήφο τις ταινίες της αρεσκείας του, διαμορφώνοντας τα αποτελέσματα των Βραβείων Κοινού Fischer. Μεταξύ άλλων, απονεμήθηκαν: Το Βραβείο Κοινού Fischer για ταινία του Διεθνούς Διαγωνιστικού του 62ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης στην ταινία «Αγέλη Προβάτων / Pack of Sheep» του Δημήτρη Κανελλόπουλου, (Ελλάδα-Σερβία-Αλβανία, 2021), και το Βραβείο Κοινού Fischer Ελληνικής Ταινίας-«Μιχάλης Κακογιάννης», αλλά και το Βραβείο Κοινού Fischer για ταινία του διαγωνιστικού τμήματος Meet the Neighbors, στην ταινία «Ο άνθρωπος με τις απαντήσεις / Τhe man with the answers» του Στέλιου Καμμίτση, (Κύπρος – Ελλάδα – Ιταλία, 2020).

Lidl ΑΛΉΘΕΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΣΥΣΚΕΥΑΣΜΈΝΟ ΚΡEΑΣ ΚΑΙ ΨΆΡΙ

Με τη νέα της καμπάνια η Lidl Ελλάς προσκαλεί τους καταναλωτές να γνωρίσουν καλύτερα το συσκευασμένο κρέας και το συσκευασμένο ψάρι, παρουσιάζοντάς τους τεκμηριωμένες αλήθειες. 72 | σελφ σέρβις | Δεκέμβριος 2021

Η καμπάνια, που παρουσιάζεται σε όλα τα μέσα, στέλνει το μήνυμα «Στα Lidl παίρνουμε το φρέσκο κρέας και ψάρι στα σοβαρά» και με βασικό όχημα μια σειρά ταινιών που έχουν πρωταγωνιστές το ψάρι και το κρέας, μιλά για τα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα των συσκευασμένων νωπών κρεάτων και ψαρικών που διαθέτει στα καταστήματά της η αλυσίδα. «Από την επιλογή των παραγωγών έως και τη στιγμή που ο καταναλωτής επιλέγει το προϊόν, κάθε κομμάτι κρέατος και κάθε φρέσκο ψάρι από τα Lidl έχει ποιότητα που αξίζει», σημειώνει η εταιρεία, εστιάζοντας στο φαγητό και στο

ταξίδι που κάνει κάθε κομμάτι κρέας και κάθε φρέσκο ψάρι πριν φτάσει στο τραπέζι. «Όλη αυτή η αφήγηση γίνεται με έναν ατμοσφαιρικό τρόπο, ο οποίος παρουσιάζει το φαγητό με μια καλλιτεχνική απόδοση, ώστε να στηρίξει απόλυτα το βασικό μήνυμα «παίρνουμε το φρέσκο κρέας και το φρέσκο ψάρι στα σοβαρά», τονίζει. Την καμπάνια επιμελήθηκε η διαφημιστική εταιρεία Cream, ενώ την παραγωγή των τηλεοπτικών ταινιών υλοποίησε η Picky Productions, σε σκηνοθεσία Danny & Loco. Την παραγωγή του still content έχει επιμεληθεί ο φωτογράφος Παντελής Ζερβός.

Τ Ε ΤΑ Ρ Τ Η

presents

Plastics

09 ● 02 ● 2022 LIVE ON YOUR SCREEN

E A R LY B IRD -20 % ΕΩΣ 12.01.2

022

Conference Production, Recycling, Sustainability Το Plastics Conference έρχεται για 3η συνεχόμενη χρονιά στην Ελλάδα, καθορίζοντας τις αναπτυξιακές εξελίξεις στον ελληνικό κλάδο των πλαστικών, των συσκευασιών και της ανακύκλωσης! Το Plastics Conference 2022 αποτελεί το σημείο συνάντησης όλων των κλάδων που παράγουν και διαχειρίζονται το πλαστικό. Ανακυκλωτές, εμφιαλωτές, συσκευαστές, κλάδος τροφίμων και ποτών, φαρμακευτικές, κλάδος της εστίασης, προμηθευτές και παραγωγοί μοιράζονται το όραμά τους για τη βιωσιμότητα του κοινού υλικού που χρησιμοποιούν. Φέτος, το Plastics Conference 2022 παρουσιάζει την στρατηγική της ΕΕ για τις πλαστικές φιάλες, εστιάζει στην παραγωγή βιώσιμων υλικών και αποκαλύπτει τις νέες μεθόδους στην ανάκτηση και την ανακύκλωση του πλαστικού.

• Μέλη της EU Plastics

Alliance, της ευρωπαϊκής συνομοσπονδίας βιομηχανικών πλαστικού, παρουσιάζουν την τεχνολογία και τις καινοτομίες που διασφαλίζουν την επόμενη ημέρα στον κλάδο, που υπόκειται πλέον στις πολύ αυστηρές νέες κοινοτικές οδηγίες.

• Οι ελληνικές εταιρίες

πλαστικών «επιδεικνύουν» τη δική τους ισχύ, τη σημαντική συμβολή τους στην ελληνική οικονομία και τις δυνατότητες που έχουν για περεταίρω ανάπτυξη.

• Κατασκευαστικές και

τεχνολογικές εταιρίες «προσφέρουν» τις δικές τους λύσεις για τη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος που έχει η παραγωγή των πλαστικών, την αύξηση της ανάκτησης και της ανακύκλωσης και τον εκμηδενισμό της διαρροής πλαστικών στο περιβάλλον.

www.plasticsconference.gr Συμμετοχές: Ειρήνη Λιβανού, Τ: 210 6617777 (εσωτ. 119), Ε: ilivanou@boussias.com Χορηγίες: Nicole Armoni, Τ: 210 6617 777 (εσωτ. 155), Ε: narmoni@boussias.com Χρήστος Τέγος, Τ: 210 6617 777 (εσωτ. 198), Κ: +30 694 257 0386, Ε: ctegos@boussias.com

Official Publication

ΝΕΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ Νέες γλυκιές ρυζογκοφρέτες Agrino Η Agrino, μετά την εξαιρετικά θετική ανταπόκριση της ελληνικής αγοράς στις ρυζογκοφρέτες με σοκολάτα Agrino, εμπλουτίζει τη σειρά της με τρεις νέες γλυκιές γεύσεις. Συγκεκριμένα, στη σειρά ρυζογκοφρετών με επικάλυψη, που ως τώρα περιλάμβανε τις δημοφιλείς γεύσεις βελγικη μαύρη σοκολάτα και σοκολάτα γάλακτος, προστίθενται οι ρυζογκοφρέτες με λευκή σοκολάτα και αληθινούς κόκκους καφέ espresso, οι ρυζογκοφρέτες με καραμέλα και κομμάτια salted caramel και οι ρυζογκοφρέτες με γιαούρτι και κομμάτια φράουλας. Οι νέες ρυζογκοφρέτες προσφέρουν ενέργεια και απόλαυση χωρίς ενοχές, αφού είναι πηγή φυτικών ινών, περιέχουν 74-84 θερμίδες ανά τεμάχιο, ενώ δεν περιέχουν γλουτένη. Όλη η σειρά παράγεται με βασικό συστατικό το ελληνικό ρύζι Agrino.

Fitness Granola: Μια διαφορετική νότα στη πρωινό Η Nestlé προτείνει στην ελληνική αγορά τα Fitness Granola σε ανανεωμένη συσκευασία, για ένα γευστικό και θρεπτικό πρωινό. Έχοντας ως πρώτη ύλη τη βρώμη ολικής άλεσης, τα Fitness Granola αποτελούν σημαντική πηγή ενέργειας, βιταμινών Β και φυτικών ινών. Mε πάνω από 50% βρώμη ολικής άλεσης και σε δύο γεύσεις -Fitness Granola με σοκολάτα και Fitness Granola με μέλι, προτείνονται για κατανάλωση με γάλα ή με γιαούρτι και φρούτα ή με όποιον άλλο συνδυασμό προτιμούν όσοι επιθυμούν να ξεκινήσουν τη μέρα τους γευστικά, με ενέργεια.

Μαύρες μάσκες προσώπου ΜΕΓΑ Type IIR Η ΜΕΓΑ παρουσίασε τις νέες μαύρες χειρουργικές μάσκες προσώπου ΜΕΓΑ Type IIR, που έχουν σχεδιαστεί σύμφωνα με πολύ αυστηρά κριτήρια ποιότητας, προκειμένου να εξασφαλίζουν αποδεδειγμένη αποτελεσματικότητα και εξαιρετικά υψηλή προστασία. Συγκεκριμένα, οι νέες μαύρες χειρουργικές μάσκες προσώπου ΜΕΓΑ διαθέτουν: • Τρία στρώματα, τα οποία εξασφαλίζουν άριστο φιλτράρισμα (BFE≥98%), σύμφωνα με τα Ευρωπαϊκά πρότυπα (ΕΝ14683), ενώ επιτρέπουν άνετη αναπνοή. Επιπλέον, το ενδιάμεσο στρώμα είναι ένα ειδικό meltblown με ηλεκτροστατική επεξεργασία, για φιλτράρισμα ακόμα και πολύ μικρών σωματιδίων, όπως αυτό του κορωνοϊού SARS-CoV-2. • Ειδική επεξεργασία, χάρη στην οποία προσφέρουν επιπλέον αντοχή σε σταγονίδια (Splash Resistant). • Εξειδικευμένο σχεδιασμό «Perfect fit», με πτυχώσεις στα πλαϊνά, που επιτρέπει στη μάσκα να ακολουθεί το σχήμα του προσώπου, εξασφαλίζοντας άριστη εφαρμογή και μεγιστοποιώντας την αποτελεσματικότητά της. • Καινοτόμα, απαλά υφασμάτινα πλαϊνά (μαύρου χρώματος), για να μην κουράζουν και να μην ερεθίζουν την περιοχή γύρω από τα αυτιά. Κυκλοφορούν σε 3 διαφορετικά μεγέθη (Small, Medium, Large), για ιδανική εφαρμογή και προστασία ανάλογα με τις διαστάσεις κάθε προσώπου.

74 | σελφ σέρβις | Δεκέμβριος 2021

Limited Edition Perrier x Murakami Το Perrier κυκλοφόρησε σε μια νέα limited edition σειρά, με την υπογραφή του διάσημου καλλιτέχνη και εκπρόσωπου της σύγχρονης ιαπωνικής τέχνης Takashi Murakami. Αντλώντας έμπνευση από την παραδοσιακή ιαπωνική ζωγραφική, το sci-fi, το anime και την ποπ κουλτούρα, ο Takashi Murakami σχεδίασε την limited edition σειρά Perrier x Murakami. Στις συσκευασίες απεικονίζονται οι εμβληματικοί χαρακτήρες Kaikai και Kiki του καλλιτέχνη, που αρχικά χρησιμοποιήθηκαν τον 16ο αιώνα ως επίθετα για την περιγραφή του Ιάπωνα ζωγράφου Kano Eitoku, ενώ από τον Takashi Murakami ορίζονται ως «μπράβο» ή «wow»,. Παράλληλα υπάρχουν και τα χαμογελαστά λουλούδια, όπως και άλλα χαρακτηριστικά μοτίβα του καλλιτέχνη, που απογειώνουν τα εικαστικά της συσκευασίας. Από τον Μάρτιο του 2021, κυκλοφορούν στην Ελλάδα οι δύο κωδικοί με την υπογραφή του Takashi Murakami, το Perrier 330ml σε γυάλινη συσκευασία και το Perrier 500ml σε πλαστική συσκευασία.

Schweppes με γεύση ρόδι To Schweppes διευρύνει τη γκάμα του, λανσάροντας το νέο Schweppes με γεύση ρόδι. Η νέα γεύση συμπληρώνει τη σειρά των αναψυκτικών Schweppes Orangeade, Lemonade και Pink Grapefruit, προσφέροντας ιδέες για στιγμές χαλάρωσης και απόλαυσης στο σπίτι ή σε βραδινές εξόδους. Διατηρώντας ως κεντρικό μότο το μήνυμα της ομώνυμης καμπάνιας «Η απόλαυση θέλει χαρακτήρα», και με αφορμή την κυκλοφορία της νέας γεύσης ρόδι, το brand έχει σχεδιάσει ένα ολοκληρωμένο πλάνο επικοινωνίας, που περιλαμβάνει τηλεοπτικό σποτ, digital και outdoor ενέργειες, αλλά και δημιουργικές συνεργασίες με influencers. Σε αυτό το πλαίσιο, μέσα από την online πλατφόρμα του brand, www.schweppes.gr, οι καταναλωτές του Schweppes μπορούν να γίνουν μέλη και να περιηγηθούν σε ένα κόσμο premium εμπειριών, καθώς και να ανακαλύψουν μοναδικούς τρόπους απόλαυσης των αναψυκτικών μέσα από χαρακτηριστικές συνταγές, με ή χωρίς αλκοόλ.

Store Replenishment

Το κλειδί στον εφοδιασμό των Καταστημάτων.

Το έξυπνο Store replenishment, μέρος του Entersoft Supply Chain Management 360, προγραμματίζει τα αποθέματα των καταστημάτων αλυσίδων Λιανεμπορίου και δημιουργεί αυτόματα τις εντολές ανατροφοδοσίας τους, εξασφαλίζοντας τη βέλτιστη εκμετάλλευση των διαθέσιμων αποθεμάτων της κεντρικής αποθήκης, με τον ορθολογικότερο επιμερισμό τους στα σημεία πώλησης.

O No1 πάροχος τεχνολογιών Logistics www.entersoft.gr/SCM360