Self Service T. 556

556

ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2025 2025

ISSN 1105 - 4972

ΑΓΟΡΑ Η χρηματοοικονομική εικόνα του κλάδου το 2023

σελ.16

Τι σχεδιάζουν οι μεγάλοι του κλάδου φέτος

σελ.21

Ανήσυχα Τραμπ-αλίσματα

σελ.28

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ Παναγιώτης Μπορέτος, Circana: Οι αλλαγές στην καταναλωτική συμπεριφορά δεν είναι συγκυριακές σελ.36 Βάιος Δημοράγκας, NielsenIQ: Το 2024 ήταν μια καλή χρονιά για τα FMCG, χρονιά σταθεροποίησης

σελ.39

ΡΕΠΟΡΤΑΖ Απορρυπαντικά ρούχων: Κυρίαρχες οι πολυεθνικές, φιλόδοξες οι ελληνικές

σελ.56

ΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΛΙΑΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ

556

ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2025

ISSN 1105 - 4972

ΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΛΙΑΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ

Editorial

Χαίρετε

ταν άνοιξη του 1990 όταν συνεργάστηκα πρώτη φορά με το «σελφ σέρβις», ευκαιριακά υπέθετα. Το αντικείμενό του ήταν μακράν των επαγγελματικών μου ενδιαφερόντων, αλλά το «χαμηλού στάτους» ρεπορτάζ του ειδικού κλαδικού τύπου, τότε, πληρωνόταν σχετικά καλά στη δημοσιογραφική πιάτσα. Ήταν περίπου ενάμιση χρόνο πριν τη διάλυση της ΕΣΣΔ. Ο κόσμος άλλαζε ταχύτερα απ’ όσο το κατανοούσαμε και γινόταν πλανητικά ενιαίος. Αν κι ένιωθα για χρόνια «προσωρινά» βιοποριζόμενος από το «σελφ σέρβις», άρχισα να βουτάω στα βαθιά του κόσμου των FMCG, παρακολουθώντας τις επιδράσεις των παγκόσμιων κοινωνικοοικονομικών και γεωπολιτικών ανακατατάξεων στην καθημερινότητα της αγοράς και στις στρατηγικές των επιχειρήσεων. Ανέλαβα τελικά την αρχισυνταξία του στην αδιανόητη συγκυρία της 11ης Σεπτεμβρίου του 2001. Και με αυτή την ιδιότητα, μελετώντας την επιτάχυνση της συγκέντρωσης της αγοράς ως συνέπεια της απορρύθμισής της, έζησα την αντικατάσταση της δραχμής από το ευρώ, την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση, την πτώχευση της χώρας και τα μνημόνια, την πανδημία και το ουκρανικό, την ενεργειακή κρίση και το άγαρμπο αλλά προσοδοφόρο για τις μεγάλες εταιρείες ξύπνημα του πληθωρισμού.

Ή

Αισθάνομαι λοιπόν ότι τώρα κλείνει η μεγάλη παρένθεση που άνοιξε το 1990 και δεν εννοώ στη ζωή μου, αλλά αυτήν που κλείνει η νέα αμερικανική διοίκηση, ακυρώνοντας τις θεσμικές παρακαταθήκες του προηγούμενου αιώνα στις διεθνείς σχέσεις, μαζί και της ηγεμονίας των ΗΠΑ στις διαφορετικές φάσεις της. Ο Πρόεδρος Τραμπ πράγματι, με διατάγματα, εξαγγελίες και δηλώσεις υπουργών του, αποδομεί το ήδη υπονομευμένο θεσμικό αρχιτεκτόνημα της

4 | σελφ σέρβις | Φεβρουάριος 2025

όποιας παγκοσμιοποίησης, γυρίζοντας το ρολόι του χρόνου στην εποχή του laissez faire και των αποικιοκρατικών ανταγωνισμών. Ήταν, τάχα, τυχαίο που ανέλαβε αυτοπροσώπως τα ηνία των ΗΠΑ η οικονομική ελίτ της υπερδύναμης ή η ριζοσπαστική, έστω, μερίδα της; Το βέβαιο είναι ότι αυτή ξέρει βιωματικά και με το χρήμα της τη σημασία του σοκαριστικού αιφνιδιασμού στο κυνήγι ευκαιριών, όταν μάλιστα αυτές ανθίστανται υπό την αιγίδα «αχρείαστων» πια διεθνών προστατευτικών θεσμών. Σιγά μην άφηνε την υπόθεση της ηγεμονίας της στους πολιτικούς και τους γραφειοκράτες του βραδυκίνητου βαθέως αμερικανικού κράτους, τώρα που βλέπει θορυβημένη τις πλάτες των Κινέζων στις τεχνολογίες αιχμής και που ο παγκόσμιος Νότος άρχισε να τη ζορίζει με το οικονομικό και δημογραφικό του εκτόπισμα. Το αποτέλεσμα του αιφνιδιασμού είναι κιόλας ορατό: Η πειθήνια σύμμαχος Ευρώπη των σκληρών δημοσιονομικών κανόνων και των «πράσινων» καινοτομιών ψωνίζει σοκαρισμένη όλο και περισσότερο ντελικατέσεν αμερικανικό LNG εις βάρος της ανταγωνιστικότητάς της, παροτρύνεται να υπερεξοπλιστεί στρατιωτικά υπό την απειλή της εξόδου των Αμερικανών απ’ το ΝΑΤΟ –στρατηγικό εγγυητή της πολιτικής ενότητάς της– και διασύρεται πολιτικά παραγκωνισμένη από τις απευθείας αμερικανορωσικές διαπραγματεύσεις λήξης του πολέμου στη γειτονιά της, μένοντας εκτεθειμένη με τον δαπανηρό μουτζούρη του Ζελένσκι στα χέρια. Στο μεταξύ, ενόσω οι ευρωπαϊκές οικονομικές ελίτ προσκαλούνται να επενδύουν στις ΗΠΑ των φοροαπαλλαγών, η διοίκηση Τραμπ διαλύει την ομοσπονδιακή κυβέρνηση των ΗΠΑ και απαιτεί από εταίρους και συμμάχους, διαπραγματευόμενη ετεροβαρώς (αποκλειστικά

διμερώς) μαζί τους, να πληρώνουν αυτοί στο εξής τη χρηματοδότησή της με τη μορφή δασμών! Η νέα διοίκηση της υπερδύναμης φέρεται αποφασισμένη να ανακόψει την οικονομική επέκταση του συγκεντρωτικού κινεζικού μοντέλου ανάπτυξης με την ισοπέδωση των δικής της έμπνευσης κανόνων που το κατέστησαν επεκτατικό, και το επιχειρεί προς ενίσχυσή της εις βάρος όλων των εταίρων και συμμάχων της. Η ετερογονία των σκοπών έφερε τα ύστερα του κόσμου: Η Κίνα σήμερα προβάλλει σαν εγγυητής της παγκοσμιοποίησης, οι ΗΠΑ σαν παράγοντας διεθνούς αστάθειας, ενώ η ΕΕ απλώς δεν υπάρχει! Συνεπώς, ενόσω ο ίλιγγος των εξελίξεων υπερβαίνει τις δυνατότητες αφομοίωσης της σημασίας τους, το λιγότερο που μπορεί να απασχολεί τις κορυφές του επιχειρηματικού μας κόσμου είναι τι έντασης πληθωριστικές πιέσεις θα εκδηλωθούν στην εσωτερική αγορά από την επιβολή αμερικανικών δασμών, σε τι ποσοστό ίσως θιγούν οι ελληνικές εξαγωγές κοκ. Διότι το παιχνίδι πλέον διεξάγεται με νέους όρους: Η σύμπλευση με τη στρατηγική της υπερδύναμης ισοδυναμεί με παραίτηση από τη σχετική οικονομική αυτονομία και με απευθείας εξάρτηση από τις αμερικανικές ελίτ εν είδει franchise. Η διαμεσολάβηση των επιχειρηματικών συμφερόντων από την εθνική και την ευρωπαϊκή στρατηγική ολίγον κατ’ ολίγον εξαερώνεται, με ό,τι μπορεί να σημαίνει τούτο από άποψη εικόνας της επιχειρηματικής μας τάξης απέναντι σε μια κοινωνία τσακισμένη από τη δημοσιονομική λιτότητα… Αυτά λοιπόν. Χαίρετε.

Νικόλας Παπαδημητρίου Σύμβουλος έκδοσης

Περιεχόμενα

editorial 03 Χαίρετε

επικαιρότητα

08 Τα νέα της ελληνικής αγοράς

διεθνή

θέμα

42 Commodities: Ασκήσεις ψυχραιμίας, ενώ ο Τραμπ τραβά το σκοινί

θεσμικά

44 Εκθέσεις Βιωσιμότητας: Δεν(;) χρειάζεται πανικός

16 Η χρηματοοικονομική εικόνα του κλάδου το 2023 21 Τι σχεδιάζουν οι μεγάλοι του κλάδου φέτος 25 Κώδικας Δεοντολογίας προσφορών-εκπτώσεων: Περίοδος ελαστικότητας και επιείκειας πριν τις «καμπάνες» 26 Ανάβει το πάρε-δώσε των εξαγορών και συγχωνεύσεων 28 Ανήσυχα Τραμπ-αλίσματα 31 ΕΥΣ: Πάνω από 100 εκατ. ευρώ η επένδυση στην Πίτσος 32 Metro: Η τεχνολογία στην πρώτη γραμμή των επενδύσεων

ρεπορτάζ

46 Online σουπερ μάρκετ: Ανάπτυξη πωλήσεων 9% το 2024, με ευνοϊκές προοπτικές

προϊόν

51 Ελαιόλαδο: Αρχίζει η εξομάλυνση της αγοράς

ρεπορτάζ

56 Απορρυπαντικά ρούχων: Κυρίαρχες οι πολυεθνικές, φιλόδοξες οι ελληνικές

οικονομία το βήμα της ΕΣΕ

34 Περικλής Θανόπουλος: Προκλήσεις και ευκαιρίες ενός μικρού αλλά δυναμικού «παίκτη»

συνέντευξη

36 Παναγιώτης Μπορέτος Circana: Οι αλλαγές στην καταναλωτική συμπεριφορά δεν είναι συγκυριακές 39 Βάιος Δημοράγκας, NielsenIQ: Το 2024 ήταν μια καλή χρονιά για τα FMCG, χρονιά σταθεροποίησης

ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ ΝΙΚΟΛΑΣ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΚΤΗΣ ΦΩΤΗΣ ΤΣΟΛΑΚΟΣ

14 Τα διεθνή νέα

αγορά

www.selfservice.gr

62 Η κληρονομιά των διαρθρωτικών προβλημάτων 64 Οικονομικοί δείκτες 66 Οι δείκτες της αγοράς από την Circana

72

επικοινωνία

74

νέα προϊόντα

ΣΥΝΤΑΚΤΕΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΠΕΣΤΙΜΑΛΤΖΟΓΛΟΥ ΝΑΤAΣΑ ΣΙΝΙΩΡΗ ΚΩΣΤΑΣ ΣΤΟΦΟΡΟΣ ΑΦΡΟΔΙΤΗ ΤΖΙΑΝΤΖΗ ΕΙΔΙΚΟΣ ΣΥΝΕΡΓΑΤΗΣ ΔΙΕYΘΥΝΣΗ ΔΙΑΦHΜΙΣΗΣ ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΚΕΑ kbousboukea@boussias.com ΓΡΑΦΙΣΤΡΙΑ ΧΡΥΣΑ ΔΑΝΙΗΛΙΔΟΥ TMHMA ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ ΒΙΚΥ ΘΕΟΔΩΡΙΔΟΥ vtheodoridou@boussias.com ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟ ∆ΙΑΜΑΝΤΟΥΛΑ ΓΟΥΡΓΟΥΛΕΤΗ ΔΙΕΥΘΥΝΟΥΣΑ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΑΝΤΩΝΙΑ ΚΑΤΣΟΥΛΙΕΡΗ ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ ΣΥΝΤΑΞΗΣ ΕΚΔΟΣΕΩΝ ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΠΟΛΥΜΕΡΙΔΟΥ GROUP ΑDVERTISING DIRECTOR ΛΗΔΑ ΠΛΑΤΗ ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ: 99€

ΚΛΑΔΙΚΑ ΜΕΣΑ ΜΟΝ ΙΚΕ Λ. Κηφισίας 125-127 - Αθήνα Τ.Κ. 115 24 Κτίριο Cosmos Center Τ.: 210 710 2452 ΚΩΔΙΚOΣ ΕΛΤA: 21-1243 ISSN: 1105 - 4972

6 | σελφ σέρβις | Φεβρουάριος 2025

Περιεχόμενα

Η χρηματοοικονομική εικόνα του κλάδου το 2023

Ανήσυχα Τραμπ-αλίσματα

Παναγιώτης Μπορέτος, Circana:

Προσθέτοντας στα δεδομένα της έκδοσής μας «Πανόραμα των Ελληνικών Σούπερ Μάρκετ 2024» τα στοιχεία οκτώ επιπλέον αλυσίδων, φαίνεται πως 43 κλαδικές επιχειρήσεις το 2023 έκαναν τζίρο 12,53 δισ. ευρώ, αυξημένο κατά 9,72% συγκριτικά με το 2022, ενώ τα καθαρά αποτελέσματά τους έφτασαν τα 230,70 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 33,94% αντίστοιχα.

Μερικώς απαισιόδοξη, αλλά το σημαντικότερο: ψύχραιμη εμφανίζεται η επιχειρηματική κοινότητα σε ό,τι αφορά τις δυνητικές επιπτώσεις στην εγχώρια οικονομία και αγορά από μια ενδεχόμενη επιβολή αμερικανικών δασμών στην Ευρώπη. Μας μίλησαν οι κ. Αρ. Παντελιάδης (ΕΣΕ), Κ. Μαχαίρας, Ν. Βέττας (ΙΟΒΕ) και Β. Κορκίδης (ΕΒΕΠ).

Οι αλλαγές στην καταναλωτική συμπεριφορά δεν είναι συγκυριακές Εντείνεται η στροφή του καταναλωτικού κοινού στα σούπερ μάρκετ όχι μόνο για βασικές αγορές, αλλά και για προϊόντα που παλιότερα κατανάλωνε αποκλειστικά εκτός σπιτιού. Η στροφή της ζήτησης στα PL δεν είναι συγκυριακή, καθώς, μολονότι ο ρυθμός της ανάπτυξής τους επιβραδύνθηκε, η δυναμική τους παραμένει ισχυρή.

σελ.16-20

σελ.28-30

σελ.36-38

Βάιος Δημοράγκας, NielsenIQ:

Online σούπερ μάρκετ:

Ελαιόλαδο:

σελ.39-41

σελ.46-50

Το 2024 ήταν μια καλή χρονιά για τα FMCG, Ανάπτυξη πωλήσεων 9% το 2024, χρονιά σταθεροποίησης με ευνοϊκές προοπτικές Παρά την απαισιοδοξία των καταναλωτών Με δυναμική ανάπτυξης πωλήσεων υπερτριπλάσια δεν υπήρξε μείωση των πωλήσεων σε όγκο. της αντίστοιχης των φυσικών καταστημάτων Αντίθετα, τόσο η κλαδική αγορά όσο και ο καταναλωτής εξελίχθηκε το 2024 ο τζίρος των online σούπερ επέδειξαν περισσότερες αντοχές από άλλες μάρκετ (335 εκατ. ευρώ). Το μεταφορικό κόστος συγκρίσιμες δυτικοευρωπαϊκές αγορές. Το 2025 των παραγγελιών εξακολουθεί να είναι ο μεγάλος θα είναι ακόμα μια καλή χρονιά, με μικρότερη ίσως πονοκέφαλος του online σούπερ μάρκετ μέχρι ανάπτυξη ή σταθεροποίηση της κατανάλωσης. εξαφανίσεως του καθαρού περιθωρίου κέρδους του.

Αρχίζει η εξομάλυνση της αγοράς Πέρυσι η πτώση του όγκου πωλήσεων ελαιόλαδου ήταν της τάξης του 13,5% συγκριτικά με το 2023, ωστόσο, τις πωλήσεις του σε αξία οι ανατιμήσεις τις εκτόξευσαν κατά 33,4% συγκριτικά με το 2023. Μετά την αυξητική τάση της ελαιοπαραγωγής φέτος, προβλέπεται η σταδιακή αποκατάστασή της σε εύρος τριετίας, πράγμα που θα συμβάλλει στη μείωση των τιμών. σελ.51-55 Φεβρουάριος 2025 | σελφ σέρβις | 7

ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ

ΑΒ Βασιλόπουλος: Τρία Βραβεία Ανώτερης Γεύσης για τα προϊόντα Nature’s Promise Στα φετινά Βραβεία Ανώτερης Γεύσης, που διοργανώνονται από το International Taste Institute, διακρίθηκε για άλλη μια χρονιά η ΑΒ Βασιλόπουλος, κερδίζοντας τρία βραβεία για τα προϊόντα Nature’s Promise. Πρόκειται για τα βιολογικά προϊόντα της σειράς που παράγονται από Έλληνες παραγωγούς και τα οποία πληρούν αυστηρές προδιαγραφές. Η αλυσίδα απέσπασε ακόμα μια διάκριση, καθώς αναδείχθηκε για ακόμα μία φορά «Κορυφαίος Εργοδότης» στην Ελλάδα για το 2025 από το Top Employers Institute. Επιπλέον, υλοποιήθηκε με επιτυχία η πρωτοβουλία «Δώρο Αγάπης» κατά την οποία συγκεντρώθηκε ποσό ύψους 44.293 ευρώ, το οποίο θα διατεθεί για την υποστήριξη του έργου των Παιδικών Χωριών SOS Ελλάδος.

Μασούτης: Ενίσχυση δομών για μια κοινωνία που δεν θα αποκλείει κανέναν Η Μασούτης πραγματοποίησε μια σημαντική δράση αλληλεγγύης, συγκεντρώνοντας 40.000 ευρώ, που διατέθηκαν για την ενίσχυση δομών που υποστηρίζουν άτομα με αναπηρία ή γενετική διαταραχή. Κάθε μία από τις παρακάτω δομές έλαβε 10.000 ευρώ: Ο σύλλογος «Περπατώ» που σκοπό έχει την διεκδίκηση των δικαιωμάτων των αναπήρων ατόμων και την βελτίωση αυτών πρώτα στην Κομοτηνή, έπειτα στην Θράκη και τέλος στην υπόλοιπη Ελλάδα. Ο σύλλογος «Ηλιαχτίδα» που βοηθάει άτομα με σύνδρομο Down και τις οικογένειές τους. Ο οργανισμός Race for Autism GR που πληροφορεί και ευαισθητοποιεί την κοινή γνώμη για τις διαταραχές του φάσματος του αυτισμού και φροντίζει για τις ανάγκες των αυτιστικών ατόμων και των οικογενειών τους. Και ο Σύνδεσμος Κοινωνικής Ευθύνης για Παιδιά και Νέους (Σ.Κ.Ε.Π.) που υλοποιεί εκπαιδευτικά προγράμματα εξοικείωσης με την αναπηρία.

Metro Cash & Carry και My market: Δέκα διακρίσεις στα e-volution Awards 2025 Δέκα βραβεία απέσπασαν τα e-shop των Metro Cash & Carry και My market στα e-volution Awards 2025, έναν θεσμό ιδιαίτερα ανταγωνιστικό και αναγνωρίσιμο για το ηλεκτρονικό εμπόριο. Η εταιρεία διακρίθηκε με πέντε gold βραβεία, δύο silver και τρία bronze. Σημειώνεται ότι τα Metro Cash & Carry συμμετείχε στην έκθεση HO.RE.CA. για 5η συνεχόμενη χρονιά, με περίπτερο που φιλοξένησε live events με πρωταγωνιστές τον chef κ. Πέτρο Συρίγο, τον bar consultant κ. Βασίλη Κυρίτση και τον F&B specialist κ. Νίκο Δαδίτσιο. Ο κ. Κυρίτσης και ο κ. Δαδίτσιος μίλησαν για σημαντικά trends της αγοράς, όπως η βιωσιμότητα και το food waste.

Και η Αγγελάκης στην πρωτοβουλία Ελλα-Δικά Μας Η Αγγελάκης είναι και επίσημα μέλος του Ελλα-Δικά Μας: Με γνώμονα τον καταναλωτή και την αειφόρο ανάπτυξη, ήθος και υπευθυνότητα, η εταιρεία εντασσεται σε μια κοινότητα εξωστρεφών, παραγωγικών επιχειρήσεων, ελληνικής ιδιοκτησίας, που δημιουργούν υπεραξία για την εθνική οικονομία. Τα προϊόντα Αγγελάκης θα φέρουν πλέον το σήμα Ελλα-Δικά Μας, αποτελώντας πρεσβευτές της ελληνικής παραγωγής και του ελληνικού κοτόπουλου στις διεθνείς αγορές. Επιπλέον, η Αγγελάκης έλαβε και την πιστοποίηση ETHOS, ένα Πρότυπο Αξιολόγησης Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης που αναπτύχθηκε από κοινού από το Ελληνικό Δίκτυο για την Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη (CSR HELLAS) και τον φορέα EUROCERT. Η συγκεκριμένη πιστοποίηση εντάσσεται στο πλαίσιο της γενικότερης ESG στρατηγικής που εφαρμόζει η εταιρεία με απόλυτο σεβασμό στους εργαζομένους της, την κοινωνία και το περιβάλλον.

8 | σελφ σέρβις | Φεβρουάριος 2025

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΝΑΤΑΣΑ ΣΙΝΙΩΡΗ

Lidl Ελλάς: Ενισχύει τη διεθνή δέσμευσή της για τη συνειδητή διατροφή μαζί με το WWF Η Lidl ενισχύει τη δέσμευσή της για συνειδητή διατροφή εναρμονίζοντας περαιτέρω τη γκάμα των προϊόντων της με τον οδηγό “Δίαιτα Πλανητικής Υγείας- Planetary Health Diet ” έως το 2050. Μέχρι το 2030, η Lidl θα αυξήσει το ποσοστό των φυτικών τροφίμων που πωλούνται, όπως φυτικές πηγές πρωτεΐνης, δημητριακά ολικής άλεσης, φρούτα και λαχανικά, κατά 20% σε σύγκριση με το 2022. Η Lidl είναι η πρώτη εταιρεία λιανικού εμπορίου που χρησιμοποίησε διαφάνεια για όλες τις ομάδες τροφίμων που προσφέρει, και στις 31 χώρες με καταστήματα Lidl. Για να το πετύχει, αξιοποίησε τη μεθοδολογία του WWF, δίνοντας έτσι τη δυνατότητα στους καταναλωτές να κάνουν περιβαλλοντικά συνειδητοποιημένες και πιο υγιεινές επιλογές. Αξίζει να σημειωθεί ότι πρόσφατα η εταιρεία αναδείχθηκε «Κορυφαίος Εργοδότης» από το Top Employers Institute για 9η συνεχόμενη χρονιά στην Ελλάδα.

Παπουτσάνης: Αύξηση πωλήσεων κατά 6,3% με ενίσχυση των εξαγωγών το 2024 Ο κύκλος εργασιών της Παπουτσάνης ανήλθε σε 66,2 εκατ. ευρώ (έναντι 62,3 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2023), σημειώνοντας αύξηση κατά 6,3%, με την αξία των εξαγωγών να αντιπροσωπεύει το 55% του συνολικού κύκλου εργασιών. Όσον αφορά την συνεισφορά των τεσσάρων τομέων δραστηριότητας στον κύκλο εργασιών του 2024, επισημαίνεται ότι το 30% των συνολικών εσόδων προέρχεται από πωλήσεις επωνύμων προϊόντων της Παπουτσάνης στην Ελλάδα και το εξωτερικό, το 17% από πωλήσεις στην ξενοδοχειακή αγορά, το 36% από παραγωγές τρίτων και το 17% από βιομηχανικές πωλήσεις ειδικών σαπωνομαζών. Για το 2025, η εταιρεία προβλέπει διψήφια ανάπτυξη του κύκλου εργασιών, τόσο ως αποτέλεσμα της επέκτασης των υφιστάμενων και της έναρξης σημαντικών νέων συνεργασιών, όσο και χάρη στην περαιτέρω ενίσχυση των πωλήσεων των επωνύμων προϊόντων, με δυναμική επέκταση σε νέες κατηγορίες και κανάλια, τόσο σε τοπικό όσο και σε διεθνές επίπεδο.

ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ

ΑΒ Βασιλόπουλος: Αποχώρησε η κ. Ζέτα Χειμωνίδου Αποχώρησε μετά από 13 χρόνια στην ΑΒ Βασιλόπουλος, η κ. Ζέτα Χειμωνίδου, Vice President Digital & Technology, Head of Ecommerce. Κατά τη διάρκεια της πολυετούς θητείας της στην ΑΒ, η κ. Χειμωνίδου υπήρξε και Vice President Marketing and Strategy. Εντάσσεται τώρα στην οικογένεια της Leroy Merlin, αναλαμβάνοντας τη θέση της OmniCommerce Business Leader για την Ελλάδα και την Κύπρο. Στο παρελθόν δε, έχει υπάρξει, μεταξύ άλλων, Marketing Director στην PG Nikas SA αλλά και στη Diageo Hellas. Όπως έχει δηλώσει η κ. Χειμωνίδου για τις αλλαγές, «η κάθε αλλαγή είναι ευπρόσδεκτη, ως ο μόνος τρόπος να μετεξελιχθείς και να αποκτήσεις μια νέα αλλά και πιο σοφή ματιά απέναντι στα τεκταινόμενα, στους ανθρώπους και στον ίδιο σου τον εαυτό».

Endless EC: Ετήσιο Συνέδριο Πωλήσεων Οι μεταβολές στις καταναλωτικές συνήθειες και προτεραιότητες, τα νέα κανάλια διανομής, αλλά και η συνολική αποτύπωση της ελληνικής αγοράς λιανικής ήταν κάποια από τα θέματα που αναλύθηκαν στο Ετήσιο Συνέδριο Πωλήσεων της Endless EC. Παράλληλα, παρουσιάστηκε η πορεία των προϊόντων της εταιρείας κατά το 2024, όπως αυτή σηματοδοτήθηκε από την διεύρυνση του αποτυπώματός της στην αγορά των καθαριστικών γενικής χρήσης και μαλακτικών με τη σειρά #goodmood. Κατά τη διάρκεια του συνεδρίου περιεγράφηκαν οι στόχοι σε επίπεδο πωλήσεων για την χρονιά που τώρα ξεκινάει, ενώ τα μέλη της ομάδας διοίκησης παρουσίασαν τις προτεραιότητες και πολιτικές που θα απασχολήσουν τα αντίστοιχα τμήματα της εταιρείας φέτος.

Ολυμπιακή Ζυθοποιία: Αποχωρεί η κ.Τζελίνα Σούχλα Μετά από 12 χρόνια επιτυχημένης πορείας και καθοριστικής συνεισφοράς στην Ολυμπιακή Ζυθοποιία, η κ. Τζελίνα Σούχλα, η οποία κατείχε τη θέση της Communication Manager, αποχωρεί από την εταιρεία. Η κ. Σούχλα αποτελεί ένα από τα πιο έμπειρα στελέχη στον κλάδο της επικοινωνίας. Κατά τη διάρκεια της θητείας της έπαιξε καίριο ρόλο στην επικοινωνιακή στρατηγική και την ανάπτυξη της εταιρείας, με σημεία ορόσημο τόσο το επαναλανσάρισμα της μπύρας ΦΙΞ, όσο και την περίοδο της συγχώνευσης της Μύθος Ζυθοποιίας και της Ολυμπιακής Ζυθοποιίας το 2015, που οδήγησε στη δημιουργία του δεύτερου μεγαλύτερου παίκτη στον κλάδο της ζυθοποιίας στην Ελλάδα. Τα επόμενα επαγγελματικά της βήματα δεν έχουν ακόμη ανακοινωθεί.

Ok Anytime Markets: Νέος Supply Chain Director ο κ. Χριστόφορος Γκόκας

ΜΕΓΑ: Στηρίζει το σωματείο «Αντιμετώπιση Παιδικού Τραύματος» για 6η χρονιά Η εταιρεία ΜΕΓΑ βρίσκεται δίπλα στο σωματείο «Αντιμετώπιση Παιδικού Τραύματος» για 6η συνεχόμενη χρονιά, προσφέροντας σύγχρονο εξοπλισμό σε παιδιατρικά τμήματα νοσοκομείων σε όλη την Ελλάδα. Σύμφωνα με τα ετήσια στατιστικά στοιχεία των νοσοκομείων κατά το έτος 2024, οι δωρεές της εταιρείας συνέβαλαν στη φροντίδα 18.647 παιδιών, ενώ από το 2018 μέχρι σήμερα έχουν επωφεληθεί συνολικά περισσότερα από 96.200 παιδιά. Οι δωρεές της εταιρείας ενίσχυσαν κρίσιμα παιδιατρικά τμήματα σε νοσοκομεία, όπως το Νοσοκομείο Παίδων Πεντέλης και Αγίας Σοφίας, το Γενικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης Γ. Γεννηματάς, το Ιπποκράτειο Γενικό νοσοκομείο Θεσσαλονίκης, το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Ηρακλείου, το Αρεταίειο, το Γενικό Νοσοκομείο Νίκαιας και το Νοσοκομείο Λάρισας, όπου παρείχαν ιατρικό εξοπλισμό.

ΕΑΣΕ: Νέος σύμβουλος διοίκησης ο κ. Βασίλης Ραμπάτ Τη θέση του συμβούλου διοίκησης στην Ένωση Ανωτάτων Στελεχών Επιχειρήσεων (ΕΑΣΕ) ανέλαβε ο κ. ο Βασίλης Ραμπάτ , τέως πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Xerox Hellas. Πέρα από ανώτατο στέλεχος με σημαντική πορεία στο χώρο των επιχειρήσεων, ο κ.Ραμπάτ έχει μακρά θητεία ως μέλος της ΕΑΣΕ με συμμετοχή σε πολλά διοικητικά συμβούλια, ενώ έχει διατελέσει πρόεδρός της για δύο συνεχόμενες θητείες , πριν τον διαδεχθεί ο νυν πρόεδρος κ. Γιάννης Παπαχρήστου. «Η ΕΑΣΕ ήταν πάντα το δεύτερο σπίτι μου και μαζί με το νέο διοικητικό συμβούλιο θα έχουμε την ευκαιρία, να αναβαθμίσουμε περαιτέρω το έργο της, δήλωσε ο κ. Ραμπάτ.

10 | σελφ σέρβις | Φεβρουάριος 2025

Ο κ. Χριστόφορος Γκόκας ανακοίνωσε μέσω του προσωπικού του λογαριασμού στο LinkedIn ότι αναλαμβάνει τη θέση του Supply Chain Director στην Ok Anytime Markets. Ο κ. Γκόκας διαθέτει ένα «πλούσιο» βιογραφικό. Ξεκίνησε να εργάζεται στο χώρο των FMCG το 1984 και έχει εργαστεί για καταξιωμένες εταιρείες, και του κλάδου των σούπερ μάρκετ αλλά και των προμηθευτών τους. Ενδεικτικά, έχει εργαστεί στην KRAFT-ΠΑΥΛΙΔΗΣ, στη Μelissa-Kikizas και στη The Mart, ενώ πριν την ένταξή του στην Οk Anytime ήταν γενικός διευθυντής Λειτουργίας-Μαρκετινγκ-Logistics στη SYNKA, όπου εργάστηκε για περισσότερα από τέσσερα χρόνια.

Αθηναϊκή Ζυθοποιία: Νέος γενικός διευθυντής ο κ. Sebastian Sanchez Από την 1η Απριλίου 2025, καθήκοντα γενικού διευθυντή στην Αθηναϊκή Ζυθοποιία αναλαμβάνει ο κ. Sebastian Sanchez, διαδεχόμενος τον Αλέξανδρο Δανιηλίδη, ο οποίος από τον Νοέμβριο του 2024 έχει αναλάβει τον ρόλο του Managing Director G9 Europe της ΗΕΙΝΕΚΕΝ, καλύπτοντας τις χώρες Ελλάδα, Βουλγαρία, Κροατία, Ουγγαρία, Ρουμανία, Σερβία, Σλοβακία, Σλοβενία και Τσεχία. Ο κ. Sanchez κατείχε τα τελευταία τέσσερα χρόνια τη θέση του γενικού διευθυντή στη ΗΕΙΝΕΚΕΝ Παναμά, ρόλος στον οποίο ανταπεξήλθε με πολύ μεγάλη επιτυχία, καθώς βελτίωσε σημαντικά τις επιδόσεις της εταιρείας στην τοπική αγορά, κατατάσσοντάς την στην πρώτη θέση.

Danone: Πιστοποιήθηκε για 3η συνεχόμενη χρονιά ως Great Place to Work Η Danone Ελλάδος αναδείχθηκε για τρίτη συνεχόμενη χρονιά ως Great Place to Work, σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας Trust Index από την Great Place to Work®. Πάνω από το 90% των εργαζομένων της Danone δηλώνουν πως: Έχουν τη δυνατότητα να παίρνουν άδεια από την εργασία τους όποτε το χρειάζονται, αισθάνονται ότι υπάρχει δίκαιη αντιμετώπιση ανεξάρτητα από το φύλο, τη φυλή ή τον σεξουαλικό προσανατολισμό και πιστεύουν ότι η διοίκηση είναι ειλικρινής και ηθική στις επιχειρηματικές της πρακτικές.

Μάκβελ-Eurimac: Χρυσή διάκριση EcoVadis για βιωσιμότητα και εταιρική υπευθυνότητα Τη χρυσή διάκριση EcoVadis για την συνεχή δέσμευσή της στον τομέα της περιβαλλοντικής, κοινωνικής και διακυβερνητικής ευθύνης (ESG) απέσπασε η Μάκβελ-Eurimac. Η διάκριση αυτή κατατάσσει τηn εταιρεία ανάμεσα στο 5% των κορυφαίων οργανισμών παγκοσμίως, που ξεχωρίζουν για τις εξαιρετικές επιδόσεις τους στη βιωσιμότητα και την κοινωνική εταιρική ευθύνη. Η EcoVadis είναι μια παγκόσμια πλατφόρμα αξιολόγησης επιχειρηματικής βιωσιμότητας, η οποία αξιολογεί τις πολιτικές, τη διαχείριση και τις πρακτικές σε θέματα βιωσιμότητας σχετικά με το Περιβάλλον, την Κοινωνία, τη Διακυβέρνηση και την Εφοδιαστική Αλυσίδα.

Ελαΐς Unilever: Επιστρέφει ο κ. Γρηγόρης Αντωνιάδης ως σύμβουλος επικοινωνίας

'Ηπειρος: Κορυφαία βραβεία σε δύο διεθνείς διαγωνισμούς Με τέσσερις νέες μεγάλες διακρίσεις σε δύο διεθνείς διαγωνισμούς υψηλών απαιτήσεων ξεκίνησε το 2025 για την Ήπειρος. Η εταιρεία έλαβε δύο χρυσά βραβεία στα DLG Awards 2025 της DLG (Deutsche LandwirtschaftsGesellschaft - Γερμανική Γεωργική Εταιρεία) για τα προϊόντα Ήπειρος Βιολογική Φέτα ΠΟΠ και Ήπειρος Κατσικίσιο Λευκό Τυρί, καθώς κι ένα ασημένιο βραβείο για την Ήπειρος Φέτα ΠΟΠ. Η Ήπειρος Φέτα ΠΟΠ, η φέτα που έχει βραβευτεί πολλαπλώς στην Ελλάδα και το εξωτερικό για τη γευστική της υπεροχή, ξεχώρισε και στον φετινό διαγωνισμό Superior Taste Awards 2025 του ΙΤΙ (International Taste Institute - Διεθνές Ινστιτούτο Γεύσης), αποσπώντας δύο αστέρια.

Unilever: Ο κ. Γιώργος Γεραντώνης νέος General Manager στον τομέα του παγωτού Νέος General Manager για τον τομέα παγωτού της Unilever στην Ελλάδα είναι από τον Ιανουάριο ο κ. Γιώργος Γεραντώνης . Ο κ. Γεραντώνης ξεκίνησε την καριέρα του στην ελληνική θυγατρική της Unilever το 2017, αναλαμβάνοντας τον ρόλο του Regional Sales Manager για τη Νότια Ελλάδα στον τομέα Out of Home, Ice Cream. Στη συνέχεια, προήχθη σε National Sales Manager Out of Home, Ice Cream τον Ιούλιο του 2018, ενώ από τον Ιανουάριο του 2023 κατείχε τη θέση του Head of Sales Out of Home & National Execution Lead. Πριν την ένταξή του στη Unilever, ο κ. Γεραντώνης εργάστηκε για 8 χρόνια στην JTI.

Στην Ελαΐς Unilever επιστρέφει ο κ. Γρηγόρης Αντωνιάδης, αναλαμβάνοντας καθήκοντα συμβούλου επικοινωνίας. Υπενθυμίζεται ότι κ. Αντωνιάδης υπήρξε υψηλόβαθμο στέλεχος της Ελαΐς Unilever για 34 χρόνια, από το 1984 έως το 2018. Η συμφωνία της Ελαΐς Unilever αφορά εξωτερική συνεργασία, καθώς ο ίδιος εξακολουθεί να παραμένει μέλος του ΔΣ της Ελληνικής Ζυθοποιίας Αταλάντης (ΕΖΑ). Ο κ. Αντωνιάδης πρόκειται να ενισχύσει την ηγετική θέση της Ελαΐς Unilever στην Ελλάδα και στην ανάπτυξή της στην Ευρώπη. Σε δηλώσεις του στο DailyFax είπε ότι είναι ευτυχής και συγκινημένος που επιστρέφει: «Είναι κάπως σαν να επιστρέφω σπίτι μου».

Φεβρουάριος 2025 | σελφ σέρβις | 11

ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ

Ιταλική εμπειρία καφέ από την Beverage World και την Lavazza Για ακόμα μια χρονιά, η Beverage World έφερε στη HORECA την αυθεντική ιταλική εμπειρία καφέ με το brand Lavazza. Η Lavazza παρουσίασε τις νέες επιλογές καφέ φίλτρου κάτω από την ομπρέλα της σειράς “Tales of Italy”, καθώς και τις νέες κάψουλες “Tales of Italy” για την σειρά μηχανών Blue, το καινοτόμο σύστημα Lavazza Blue. Στο περίπτερό της υπήρχε ειδικά διαμορφωμένος χώρος cupping, όπου οι συμμετέχοντες, baristas αλλά και λάτρεις του καφέ, είχαν την ευκαιρία να συμμετέχουν σε μια γευστική εμπειρία με origins & varieties που περιλαμβάνονται στα blends της σειράς Tales of Italy.

Α.Π.Σ.Ι. Πίνδος: Growth Pioneer στα Growth Awards 2024 Η Πίνδος αναδείχθηκε ως Growth Pioneer, στις είκοσι πιο δυναμικές επιχειρήσεις στο πλαίσιο των Βραβείων Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας “Growth Awards”, που διοργανώθηκαν για όγδοη χρονιά από την Eurobank και την Grant Thornton. Ο θεσμός των “Growth Awards” αναγνωρίζει επιχειρήσεις που επιτυγχάνουν υψηλές οικονομικές επιδόσεις, διαμορφώνοντας παράλληλα ένα νέο πρότυπο επιχειρηματικότητας και καινοτομίας. Η τελετή απονομής πραγματοποιήθηκε στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, όπου η Πίνδος ξεχώρισε ανάμεσα σε 8.000 εταιρείες. Η βράβευση αυτή αποτελεί επιστέγασμα της στρατηγικής ανάπτυξης που ακολουθεί η Πίνδος, των υψηλών οικονομικών της επιδόσεων και της δέσμευσής της στην ενίσχυση της ελληνικής οικονομίας και της τοπικής κοινωνίας.

11η Εξποτρόφ - The B2B Fine Food Exhibition Η 11η Εξποτρόφ- The B2B Fine Food Exhibition, που αποτελεί το γαστρονομικό γεγονός της χρονιάς, έλαβε χώρα αρχές Φεβρουαρίου στο εκθεσιακό κέντρο MEC Παιανίας, με τιμώμενη περιφέρεια την Δυτική Ελλάδα. Η έκθεση, που αποτελεί σημείο αναφοράς για την αγορά των τροφίμων και ποτών, φιλοξένησε περισσότερους από 13.000 καταξιωμένους επαγγελματίες της ελληνικής και διεθνούς βιομηχανίας και λάτρεις της γαστρονομίας φέρνοντας στο προσκήνιο προϊόντα υψηλής ποιότητας. Κατά τη διάρκεια της, πραγματοποιήθηκαν 1.250 Β2Β συναντήσεις μεταξύ των εκθετών και των Ελλήνων και ξένων αγοραστών που παρευρέθηκαν, διευρύνοντας και οι δύο πλευρές το δίκτυό τους. Στο πλαίσιο της 11ης Εξποτρόφ ,μεταξύ άλλων δράσεων, πραγματοποιήθηκαν τα βραβεία γεύσης και ποιότητας Athens Fine Food Awards (AFFA) 2025. Η κριτική επιτροπή, αποτελούμενη από διακεκριμένους Έλληνες chef με βραβεία Michelin, εξειδικευμένους sommelier, F&B Managers και δημιουργούς οπτικής επικοινωνίας, αξιολόγησε εκλεκτά προϊόντα σε πλήθος από κατηγορίες τροφίμων.

Βίκος: Συμμετείχε στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Καλών Πράξεων Το φυσικό μεταλλικό νερό Βίκος συμμετέχει στο Παγκόσμιο Σχολικό Πρωτάθλημα Καλών Πράξεων της we4all, έναν νέο θεσμό που δίνει στους μαθητές την ευκαιρία να αναλάβουν δράση για να ένα πιο πράσινο μέλλον. Στο πρωτάθλημα μπορούν να συμμετάσχουν σχολεία όλων των βαθμίδων από την Ελλάδα και το εξωτερικό αναλαμβάνοντας πρωτοβουλίες που συμβάλλουν στην προστασία του περιβάλλοντος και την ενίσχυση της κοινωνικής αλληλεγγύης. Μέσο ενός συστήματος πόντων, οι μαθητές οργανώνουν δραστηριότητες όπως δενδροφυτεύσεις, καθαρισμούς γειτονιών, βοήθεια σε αδέσποτα και ηλικιωμένους, φροντίδα σχολικών χώρων και πολλές άλλες δράσεις. Οι μαθητικές δράσεις θα αξιολογούνται από τη We4all και οι πιο ενεργές συμμετοχές θα επιβραβεύονται στο τέλος της σχολικής χρονιάς, ενθαρρύνοντας τη συνεργασία, την ευγενή άμιλλα και τη θετική αλλαγή.

12 | σελφ σέρβις | Φεβρουάριος 2025

Γιώτης: Συνεχίζει για 7η χρονιά το πρόγραμμα «Μια ελπίδα γεννιέται!» Για 7η χρονιά συνεχίζεται το πρόγραμμα εταιρικής κοινωνικής ευθύνης «Μια ελπίδα γεννιέται!», για τη μείωση της υπογεννητικότητας, της Γιώτης που υλοποιεί σε συνεργασία με την ΑΜΚΕ HOPEgenesis. Στο πρόγραμμα εντάσσονται 90 απομακρυσμένα χωριά στις περιφερειακές ενότητες Άρτας, Ευρυτανίας, Φωκίδας, Φθιώτιδας και Εύβοιας, σε 14 δημοτικές ενότητες των δήμων Κεντρικών Τζουμέρκων, Καρπενησίου, Δωρίδος, Λαμιέων, Μακρακώμης και Καρύστου. Κοινός παρονομαστής των απομακρυσμένων αυτών χωριών είναι ότι παρουσίαζαν αρνητικό ισοζύγιο γεννήσεων-θανάτων. Για τις γυναίκες που εντάσσονται στο η εταιρία αναλαμβάνει την κάλυψη όλων των εξόδων της εγκυμοσύνης και του τοκετού τους. Επίσης, προσφέρει τη μέγιστη δυνατή φροντίδα στα μωρά που γεννιούνται, καλύπτοντας τις διατροφικές τους ανάγκες σε βρεφικές τροφές για τα δύο πρώτα χρόνια της ζωής τους. Μέχρι στιγμής έχουν γεννηθεί 75 μωράκια και αναμένονται να γεννηθούν άλλα 5 μωρά. Ως αποτέλεσμα, τα αρνητικά ποσοστά γεννήσεων στα απομακρυσμένα αυτά χωριά αρχίζουν να αναστρέφονται.

Coca-Cola Τρία Έψιλον: Κορυφαίος εργοδότης για 6η συνεχόμενη χρονιά H Coca-Cola Τρία Έψιλον αναδείχτηκε για 6η συνεχή χρονιά ως «Κορυφαίος Εργοδότης» στην Ελλάδα, σύμφωνα με την αξιολόγηση του διεθνούς οργανισμού Top Employers Institute. Ενδεικτικά, το 50% της ανώτερης διοίκησης, το 42,5% των διευθυντικών στελεχών, καθώς και το 49% των «Κορυφαίων 60» στελεχών της εταιρείας είναι γυναίκες. Παράλληλα, η εταιρεία παρουσίασε πρόσφατα μία νέα εσωτερική καμπάνια για να ευαισθητοποιήσει τους εργαζομένους της σχετικά με την ποικιλομορφία των γενεών που υπάρχουν στο εργατικό δυναμικό της (Baby Boomers 4%, Generation X 35%, Generation Y 53% και Generation Z 11%).

ΔΙΕΘΝΗ

Ahold Delhaize: Στόχος το 50% των πωλήσεων να προέρχεται από plant-based προϊόντα Η Ahold Delhaize επιδιώκει ίσο μερίδιο πωλήσεων πρωτεϊνών ζωικής και φυτικής προέλευσης έως το 2030. Σύμφωνα με ανακοίνωση της εταιρείας, ο εν λόγω στόχος της θα συμβάλλει στη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα και των επιπτώσεών τους στη φύση και θα ενθαρρύνει τους καταλανωτές να επιτύχουν διατροφικούς σκοπούς. Η εταιρεία σχεδιάζει να προσφέρει γευστικές, θρεπτικές και προσιτές επιλογές, καλύπτοντας ποικίλες ανάγκες και προτιμήσεις των καταναλωτών. Ο κ. Claude Sarrailh, διευθύνων σύμβουλος της Ahold Delhaize Ευρώπης και Ινδονησίας, σχολίασε: «Στόχος μας είναι να εξυπηρετήσουμε όλους τους πελάτες και να τιμήσουμε τις διαφορετικές διατροφικές τους προτιμήσεις, παροτρύνοντάς τους παράλληλα να εξερευνήσουν τις plant-based επιλογές. Ακόμα και μικρές αλλαγές στις αγοραστικές συνήθειες εκατομμυρίων πελατών κάθε εβδομάδα μπορεί να έχουν συλλογικά θετικό αντίκτυπο στην υγεία των ανθρώπων και του πλανήτη». Πε-

ρίπου το 95% των εκπομπών της εταιρείας οφείλεται σε δραστηριότητες που δεν είναι δικές της αλλά της αλυσίδας αξίας, τονίζεται εκ μέρους της εταιρείας (στο ποσοστό αυτό, δηλαδή, περιλαμβάνεται το αποτύπωμα όλων των προϊόντων που εμπορεύεται). Τα προϊόντα που περιέχουν πρωτεΐνες ζωικής

προέλευσης έχουν τις υψηλότερες εκπομπές, λόγω της χρήσης γης, των ζωοτροφών και των δραστηριοτήτων επεξεργασίας. Ο όμιλος λιανικής στοχεύει στην αντιμετώπιση των εκπομπών με την εξισορρόπηση των πωλήσεων plant-based και προϊόντων πρωτεϊνών ζωικής προέλευσης.

Οι καταναλωτές στα Βαλκάνια μποϊκοτάρουν τα σούπερ μάρκετ Οι καταναλωτές στα Βαλκάνια έχουν ενώσει τις δυνάμεις τους και μποϊκοτάρουν τα σούπερ μάρκετ, προκειμένου να διαμαρτυρηθούν για την αύξηση των τιμών των τροφίμων και την επιδείνωση του κόστους ζωής, σύμφωνα με το περιοδικό European Supermarket Magazine (ESM). Το μποϊκοτάζ, το οποίο ξεκίνησε στην Κροατία στις 24 Ιανουαρίου, εξαπλώθηκε μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης στην Βοσνία-Ερζεγοβίνη, το Μαυροβούνιο, την Βόρεια Μακεδονία και την Σερβία. Οι καταναλωτές μοιράζονται στα κοινωνικά δίκτυα παραδείγματα πανομοιότυπων προϊόντων, που κοστίζουν περισσότερο στην πατρίδα τους από ό,τι σε γειτονικές χώρες ή σε άλλες χώρες της ΕΕ, ακόμα κι όταν παράγονται εγχωρίως. Η κροατική ομάδα καταναλωτών Halo Inspektore ξεκίνησε το κίνημα, καλώντας στη συνέχεια σε μποϊκοτάζ επιλεγμένων αλυσίδων σούπερ μάρκετ για μια εβδομάδα, στοχοποιώντας τις για υποτιθέμενες αποκλίσεις τιμών σε σύγκρι-

14 | σελφ σέρβις | Φεβρουάριος 2025

ση με άλλες χώρες της ΕΕ. Τα στοιχεία απο τις κροατικές φορολογικές αρχές έδειξαν μείωση 44% των συναλλαγών στα σούπερ μάρκετ την πρώτη ημέρα του μποϊκοτάζ, με τις συνολικές πωλήσεις να μειώνονται κατά 53%. Την τελευταία τριετία οι τιμές των τροφίμων αυξήθηκαν κατά 30%, ενώ βασικά είδη διατροφής όπως τα αυγά και το ψωμί ανατιμήθηκαν ακόμα περισσότερο. Ομάδες καταναλωτών υποστηρίζουν ότι οι τιμές έχουν αυξηθεί από τότε που η

Κροατία υιοθέτησε το ευρώ. Ορισμένοι Κροάτες επιλέγουν να ψωνίζουν σε γειτονικές χώρες, όπως η Ιταλία κι η Σλοβενία, για φθηνότερα προϊόντα. Η κροατική κυβέρνηση απάντησε στις διαμαρτυρίες, επεκτείνοντας την λίστα των βασικών αγαθών με περιορισμένες τιμές και αρκετοί λιανοπωλητές ανταποκρίθηκαν με μειώσεις και πάγωμα των τιμών. Στη δε Σερβία η ένωση καταναλωτών Efektiva προέτρεψε τους πολίτες να συμμετάσχουν στο μποϊκοτάζ, τονίζοντας ότι η συλλογική δράση επηρεάζει τους εμπόρους και το κράτος, ενώ στο Μαυροβούνιο ο πρωθυπουργός της χώρας υποστήριξε δημοσίως το μποϊκοτάζ. Στην Βόρεια Μακεδονία το κυβερνών κόμμα VMRO-DPMNE υποστήριξε την εκστρατεία μποϊκοτάζ, επικρίνοντας τους εμπόρους για την αδικαιολόγητη αύξηση των τιμών, ενώ ο πρωθυπουργός της χώρας, κ. Mickoski, εξέφρασε την κατανόησή του για τις ενέργειες των πολιτών, επικρίνοντας τις επιχειρήσεις.

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΝΑΤΑΣΑ ΣΙΝΙΩΡΗ

Κατά το 97% οι Πορτογάλοι προτιμούν τα φυσικά καταστήματα και το 22% τα e-shops Παρά το γεγονός ότι το 22% των Πορτογάλων ψωνίζουν πλέον online, τα φυσικά καταστήματα παραμένουν δημοφιλή. Το 97% των Πορτογάλων τα προτιμούν, σύμφωνα με μια νέα μελέτη που πραγματοποιήθηκε από την In-Store Media και τη Nielsen. Τα σούπερ μάρκετ και οι υπεραγορές συνεχίζουν να είναι οι προτιμώμενες μορφές αγορών ειδών παντοπωλείου. Οι υπεραγορές σημείωσαν μικρή αύξηση στην εμβέλεια των πελατών (1,6%), ενώ τα σούπερ μάρκετ παρουσίασαν αύξηση 1,1% της μέσης δαπάνης ανά αγορά. Αντίθετα, οι χονδρέμποροι λιανικής εμφάνισαν μικρή μείωση της απήχησής τους στους πελάτες (-0,8%) και των συνολικών τους πωλήσεων (-0,5%). Οι online αγοραστές έδωσαν προτεραιότητα στις προσφορές (12%) και στο χαμηλότερο κόστος παράδοσης (11%), ενώ οι αγοραστές από τα φυσικά καταστήματα αξιολογούν την ποιότητα και την τιμή (22%) και την βολική τοποθεσία (15%). Η καταναλωτική δαπάνη αυξήθηκε τόσο στα ηλεκτρονικά όσο και στα φυσικά καταστήματα. Ενώ το μέσο κόστος ανά

αγορά δεν άλλαξε, οι καταναλωτές ψωνίζουν συχνότερα, ιδίως στα φυσικά καταστήματα (περισσότερες από τρεις φορές την εβδομάδα έναντι μίας τον μήνα στο διαδίκτυο). Το καλάθι των διαδικτυακών αγορών ανήλθε κατά μέσο όρο στα 51 ευρώ, μέσος όρος υπερδιπλάσιος εκείνου των αγορών από το φυσικό κατάστημα (22 ευρώ). Οι αγοραστές επέδειξαν ισχυρή αφοσίωση στις μάρκες καφέ (43%), στις τροφές

για τα κατοικίδια (39%) και στη μπίρα (35%). Αντίθετα, σε κατηγορίες όπως τα σνακ (11%), τα βιολογικά τρόφιμα (9%) και τα έτοιμα γεύματα (7%) παρατηρήθηκε μικρότερη αφοσίωση και μεγαλύτερη ευαισθησία στην τιμή, ιδίως για τα σνακ/τσιπς (71%) και τα γλυκά/σοκολάτα (70%). Οι αγοραστές καφέ (28%) και μπίρας (26%) επηρεάστηκαν λιγότερο από τις προσφορές. Επιπλέον, οι μάρκες καταστημάτων είχαν σημαντική παρουσία στα προϊόντα υγιεινής και καθαρισμού (92%) και στα έτοιμα γεύματα (91%), αποτελώντας συχνά μια αξιόπιστη εναλλακτική λύση για τους καταναλωτές. Τέλος, η έρευνα εντόπισε τέσσερις διακριτές ομάδες καταναλωτών: Τους αφοσιωμένους αγοραστές (ηλικίας 18-35 ετών, επηρεασμένους από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης), τους κυνηγούς προσφορών (κυρίως γυναίκες ηλικίας 35-55 ετών), τους προσεκτικούς αγοραστές (ηλικίας 55-65 ετών) και τους συγκρατημένους αγοραστές (της ίδιας ηλικίας, που είναι ευαίσθητοι με τις τιμές και δείχνουν προτίμηση στις ιδιωτικές ετικέτες).

Καινούργιος CEO της Lidl Δανίας ανέλαβε o «δικός μας» Γιώργος Τοκατλής Ο κ. Γιώργος Τοκατλής ορίστηκε νέος διευθύνων σύμβουλος της Lidl Δανίας, αντικαθιστώντας τον κ. Jens Stratmann, ο οποίος αποχωρεί από τον ρόλο του. Σε ανακοίνωσή της η Lidl Δανίας ανέφερε ότι ο κ. Τοκατλής, ο οποίος στο παρελθόν διετέλεσε διευθύνων σύμβουλος της Lidl Σουηδίας, έχει εκτεταμένη εμπειρία συνεργασίας με την αλυσίδα discounter σε πολλές ευρωπαϊκές αγορές. Τους επόμενους μήνες θα συνεργαστεί στενά με τον κ.

Stratmann, ο οποίος αποχωρεί από τη Lidl μετά από περισσότερα από είκοσι χρόνια στην επιχείρηση, ώστε να ενημερωθεί και να εξοικειωθεί με τις δραστηριότητες, την ομάδα και τις τρέχουσες συνθήκες της αγοράς της Δανίας. Η Lidl Δανίας συμπληρώνει φέτος είκοσι χρόνια λειτουργίας. Ο κ. Τοκατλής δήλωσε ότι η αλυσίδα έχει καθιερωθεί στη συνείδηση των Δανών ως αλυσίδα καταστημάτων, οι πελάτες των οποίων γνωρίζουν ότι η ποιότητα που απολαμβάνουν αντιστοιχεί στα χρήματά τους, ότι προσφέρουν μια καλή εμπειρία αγορών κι ότι αναλαμβάνουν την ευθύνη για την υγεία τους. «Προσβλέπω στη συνέχιση της καλής δουλειάς με περαιτέρω επέκταση, στην επίτευξη ακόμη υψηλότερου μεριδίου αγοράς στη Δανία και στη συμβολή σε σημαντικά για την κοινωνία προγράμματα», σχολίασε.

Φεβρουάριος 2025 | σελφ σέρβις | 15

ΑΓΟΡΑ

Η χρηματοοικονομική εικόνα του κλάδου το 2023 Τα στοιχεία και οι αναλύσεις της έκδοσής μας «Πανόραμα των Ελληνικών Σούπερ Μάρκετ 2024» στηρίχθηκαν στους ισολογισμούς 35 εταιρειών του κλάδου, καθώς κάποιες μικρότερες από τις εταιρείες του καθυστέρησαν τη δημοσίευση των ισολογισμών τους. Περιλαμβάνονται, όμως, όλες οι μεγάλες επιχειρήσεις του κλάδου, με την εξαίρεση της Lidl, εφόσον ως μη ΑΕ δεν δημοσιεύει οικονομικές καταστάσεις. Στο άρθρο που ακολουθεί περιλάβαμε τα στοιχεία επιπλέον οκτώ αλυσίδων του κλάδου, ανεβάζοντας το δείγμα των εξεταζόμενων εταιρειών του «Πανοράματος» στις 43, προκειμένου ο απαιτητικός αναγνώστης μας να έχει την πληρέστερη δυνατή εικόνα του κλάδου.

Ο

ι πληθωριστικές πιέσεις ως απότοκο της πανδημίας το 2021 και εντονότερα το 2022 ήταν ο κύριος μοχλός των αλλαγών στον κλάδο και, κυρίως, της μεγέθυνσής του. Αυτό είναι εμφανές στις λογιστικές καταστάσεις των επιχειρήσεων του κλάδου και το 2023, των οποίων τα περισσότερα οικονομικά μεγέθη και οι σχετικοί δείκτες εμφάνισαν ακόμα μια χρήση θετική εξέλιξη. Από την άλλη πλευρά, όμως, παρά τη θετική πορεία των σχετικών μεγεθών, η κερδοφορία τους παραμένει χαμηλή και όλα τους τα κόστη αυξάνονται, λειτουργικά και μη, κάτι που σίγουρα προκαλεί προβληματισμό για τις προοπτικές. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, η συνολική εικόνα του κλάδου αποτελεί τεκμήριο της υγειούς ανάπτυξής του.

Η ΓΕΝΙΚΉ ΕΙΚΌΝΑ ΤΩΝ 43 ΑΛΥΣΊΔΩΝ

Οι 43 υπό μελέτη επιχειρήσεις του δείγματος το 2023 πραγματοποίησαν πωλήσεις αξίας 12,53 δισ. ευρώ, αυξημένες κατά 1,11 δισ. ευρώ ή κατά 9,72% συγκριτικά με το 2022 και κατά 34,35% συγκριτικά με το 2019 (9,11 δισ. ευρώ). Ως μέτρο σύγκρισης, αν το ποσό στο οποίο αναλογεί η άνοδος του κλαδικού τζίρου το 2023, αφορούσε τις ετήσιες πωλήσεις μιας επιχείρησης σούπερ μάρκετ, τότε αυτή θα κατείχε την τέταρτη θέση στην ιεραρχία του κλάδου. Σημειώνεται πως πρόκειται για την έβδομη συνεχόμενη χρονιά σημαντικής ανόδου των πωλήσεων. Σωρευτικά την τε-

16 | σελφ σέρβις | Φεβρουάριος 2025

λευταία πενταετία η αύξηση των κλαδικών πωλήσεων υπερβαίνει το 57% και τα 4,46 δισ. ευρώ, πράγμα που αποδίδεται, πρώτον, στις επιδράσεις της πανδημίας και των lockdowns, δεύτερον, στην πλήρη επαναδραστηριοποίηση του άλλοτε δικτύου της Μαρινόπουλος, τρίτον, στην οργανική ανάπτυξη του κλάδου έναντι ανταγωνιστικών προς αυτόν δικτύων και, τέταρτον, στον πληθωρισμό από το δεύτερο εξάμηνο του 2021 έως τα τέλη του 2023.

Η εικόνα των πωλήσεων των 43 αλυσίδων σούπερ μάρκετ του δείγματος βρίσκεται σχετικά κοντά με την εικόνα των πωλήσεων του συνόλου του λιανεμπορίου τροφίμων. Πράγματι, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, το 2023 η αγορά τροφίμων εμφάνισε αύξηση κύκλου εργασιών 8,59%, δηλαδή κοντά στην αύξησή του βάσει των στοιχείων των ισολογισμών των στοιχείων που παρουσιάζονται εδώ (9,72%), αλλά και βάσει των στοιχείων

ΤΟΥ ΛΕΥΤΕΡΗ ΚΙΟΣΕ

της ΕΛΣΤΑΤ για τις πωλήσεις των «μεγάλων καταστημάτων τροφίμων», ήτοι των σούπερ μάρκετ (8,02%). Το μέγεθος της αύξησης των κλαδικών πωλήσεων των σούπερ μάρκετ ακολούθησαν και οι πωλήσεις των άλλων καναλιών διάθεσης τροφίμων, τα οποία, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, αύξησαν περισσότερο τις πωλήσεις τους κατά 11,80%. Σημειώνεται ότι τα online σούπερ μάρκετ, σύμφωνα με τα στοιχεία της Convert Group, παρουσίασαν αύξηση πωλήσεων 15,04% το 2023.

ΟΙ ΔΈΚΑ ΜΕΓΑΛΎΤΕΡΟΙ ΌΜΙΛΟΙ ΚΑΙ ΕΤΑΙΡΕΊΕΣ: ΑΎΞΗΣΗ ΠΩΛΉΣΕΩΝ, ΜΕΊΩΣΗ ΚΕΡΔΏΝ

Στην παρούσα ενότητα εξετάζονται τα βασικά οικονομικά μεγέθη των δέκα μεγαλύτερων από άποψη πωλήσεων εταιρειών του κλάδου, λαμβάνοντας υπόψιν και τους ενοποιημένους ισολογισμούς όσων εξ αυτών δημοσιεύουν. Στις ενότητες που θα ακολουθήσουν χρησιμοποιούνται τα στοιχεία των εταιρικών ισολογισμών. Τις υψηλότερες πωλήσεις και δη με τη μεγαλύτερη αύξηση σε αξία στον κλάδο τις είχε ο όμιλος Ελληνικές Υπεραγορές Σκλαβενίτης

Οι 43 κλαδικές επιχειρήσεις του δείγματός μας το 2023 πραγματοποίησαν πωλήσεις 12,53 δισ. ευρώ, αυξημένες κατά 1,11 δισ. ευρώ ή κατά 9,72% συγκριτικά με το 2022 και κατά 34,35% συγκριτικά με το 2019 (9,11 δισ. ευρώ)

ΠΙΝΑΚΑΣ 1: ΚΥΡΙΟΤΕΡΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΜΕΓΕΘΗ ΤΟΥ ΚΛΑΔΟΥ ΤΩΝ ΣΟΥΠΕΡ ΜΑΡΚΕΤ (τα ποσά σε χιλ. ευρώ) Μεγέθη ενεργητικού-παθητικού

2022

2023

Διαφορά

Μεταβολή

Σύνολο παγίου ενεργητικού

5.439.768

5.626.476

186.708

3,43%

Αποθέματα

1.262.264

1.283.641

21.376

1,69%

Σύνολο ιδίων κεφαλαίων

1.455.493

1.545.398

89.906

6,18%

Εμπορικές υποχρεώσεις

2.701.937

2.827.324

125.387

4,64%

Σύνολο Μ/ΠΡ υποχρεώσεων

2.734.448

2.937.758

203.310

7,44%

Τράπεζες λογ. Β/ΠΡ υποχρεώσεων

307.757

240.494

-67.263

-21,86%

Σύνολο τραπεζικών χρηματοδοτήσεων

1.488.770

1.575.676

86.906

5,84%

Σύνολο υποχρεώσεων

6.270.429

6.577.091

306.661

4,89%

2022

2023

Διαφορά

Μεταβολή

Κύκλος εργασιών (πωλήσεις)

11.419.515

12.529.149

1.109.635

9,72%

Συνολικά αποτελέσματα εκμετάλλευσης

3.031.145

3.354.712

323.567

10,67%

Συνολικές δαπάνες

2.722.838

2.888.621

165.783

6,09%

Λειτουργικά αποτελέσματα εκμετάλλευσης (κέρδη ή ζημιές)

308.307

466.091

157.784

51,18%

Συνολικά ανόργανα και έκτακτα έσοδα-έξοδα

-23.022

-79.033

-56.011

243,30%

Συνολικά διάφορα χρημ/κά και επενδυτικά έσοδα-έξοδα

-113.074

-156.564

-43.490

38,46%

Αποτελέσματα προ αποσβέσεων

502.489

584.023

81.534

16,23%

Αποσβέσεις παγίων στοιχείων και εξόδων εγκατάστασης

330.241

353.322

23.081

6,99%

Καθαρά αποτελέσματα εκμετάλλευσης

172.249

230.701

58.453

33,94%

2022

2023

Διαφορά

Μεταβολή

Ρευστότητα

64,66%

68,56%

-

3,90%

Συνολική δανειακή επιβάρυνση

81,16%

80,97%

-

-0,19%

Μακροπρόθεσμη δανειακή επιβάρυνση

35,39%

36,17%

-

0,78%

Κυκλοφοριακή ταχύτητα αποθεμάτων

6,90

7,43

-

0,54

Μέσος χρόνος πληρωμών

111,72

106,68

-

-5,05

Οι κυριότεροι δείκτες σε % των πωλήσεων

2022

2023

Διαφορά

Μεταβολή

Αποτελέσματα: κέρδη/ζημιές

Οι κυριότεροι δείκτες ενεργητικού-παθητικού

Συνολικά αποτελέσματα εκμετάλλευσης

26,54%

26,78%

-

0,23%

Λειτουργικό κόστος

23,84%

23,06%

-

-0,79%

Χρηματοοοικονομικό κόστος

-0,99%

-1,25%

-

-0,26%

Λειτουργικό περιθώριο

2,70%

3,72%

-

1,02%

Καθαρό περιθώριο

1,51%

1,84%

-

0,33%

Απόδοση ιδίων κεφαλαίων

11,83%

14,93%

-

3,09%

5,59%

6,54%

-

0,95%

Περιθώριο προ χρηματοοικονομικού κόστους και αποσβέσεων (EBITDA)

Φεβρουάριος 2025 | σελφ σέρβις | 17

ΑΓΟΡΑ

ΠΙΝΑΚΑΣ 2: ΟΙ ΠΩΛΗΣΕΙΣ ΤΩΝ 43 ΑΛΥΣΙΔΩΝ ΣΟΥΠΕΡΜΑΡΚΕΤ (τα ποσά σε χιλ. ευρώ) Α/Α

Επωνυμία

2022

2023

Μεταβολή

1 2

Ελληνικές Υπεραγορές Σκλαβενίτης ΑΕΕ

3.714.124

4.314.862

16,17%

Άλφα Βήτα Βασιλόπουλος ΜΑΕ

1.981.870

1.970.319

-0,58%

3

ΜΕΤΡΟ ΑΕΒΕ

1.501.414

1.589.184

5,85%

4

Δ. Μασούτης ΑΕ

923.798

1.076.658

16,55%

5

Πέντε ΑΕ

513.516

535.648

4,31%

6

ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός ΑΕ

497.813

702.014

41,02%

7

ΜΑΡΤ Κας & Κάρυ ΑΕΕ

407.142

432.154

6,14%

8

Market In AE

375.301

403.331

7,47%

9

Bazaar ΑΕ

223.583

244.918

9,54%

10

Χαλκιαδάκης ΑΕ

190.860

220.186

15,37%

11

ΣΥΝ.ΚΑ. Προμηθ. & Καταναλ. Συν/σμος ΠΕ

187.996

170.892

-9,10%

12

Σούπερ Μάρκετ Εγνατία ΑΕ

160.080

187.127

16,90%

13

Συνεργαζόμενοι Παντοπώλες ΑΕΕ

98.405

7.965

-91,91%

14

OK Anytime Market AE

68.336

74.743

9,38%

15

Ανδρικόπουλος ΑΕΒΕ

54.050

59.310

9,73%

16

Δ. Θανόπουλος ΑΕ

51.046

54.504

6,77%

17

Αφοί Παναγιωτόπουλοι ΑΕΒΕ

43.678

45.945

5,19%

18

Σκόντο ΕΠΕ

42.687

36.028

-15,60%

19

Ι. & Φ. Κονταράτου ΑΕ

42.028

41.255

-1,84%

20

Πιτσιάς ΑΕ

31.371

40.455

28,96% -3,29%

21

Φαιστός ΑΕΒΕ

27.061

26.171

22

Λέων ΑΕ

25.119

27.457

9,31%

23

Σ. Κάντζας ΑΕΒΕ

24.115

23.480

-2,63%

24

Β. Παναγιώτας ΑΕ

23.875

25.734

7,79%

25

Καλαμβόκη ΑΕΒΕ

22.662

25.310

11,68%

26

Αφροδίτη ΑΕΕ

21.711

22.003

1,35% -32,21%

27

Family Supermarket ΑΕ

20.369

13.808

28

Υιοι Χρ. Αγγελή ΑΕ

19.814

19.625

-0,95%

29

Αφοί Π. Μούργη ΑΕ

19.327

23.405

21,09%

30

Ελληνική Διατροφή Δυτικής Μακεδονίας ΑΕ

17.819

19.079

7,07%

31

Β. Παπαγεωργίου ΑΕ

15.335

14.731

-3,94%

32

Σ. Μιχαήλ και Υιοί ΑΕ

14.186

15.574

9,78%

33

Ελληνική Διατροφή Θεσσαλίας ΑΒΕΕ

13.599

14.856

9,24%

34

Τοτάλ Μαρκετ ΕΠΕ

10.874

13.639

25,44%

35

Πτολεμαΐς ΕΠΕ

6.951

6.992

0,59%

36

Ευρωδιάθεση ΑΕ

5.338

6.021

12,81%

37

ΥΠΕΡ Γρηγοριάδης ΙΚΕ

5.044

5.322

5,49%

38

Συνεταιριστικά Σουπερμάρκετ ΑΕ

4.718

4.980

5,55% 0,37%

39

Προμηθέας ΑΕΒΕ

4.285

4.301

40

Γεργατσούλης ΑΕ

3.496

3.732

6,78%

41

Αφοί Ριζόγλου ΑΕ

1.776

1.875

5,56%

42

Αφοι Τρ. Σκούρα ΑΕ

1.677

2.144

27,82%

43

Ελληνική Διατροφή Πελοποννήσου Κέρδος ΑΕ

1.266

1.411

11,44%

Τ1

Γενικό Σύνολο

11.419.515

12.529.149

9,72%

18 | σελφ σέρβις | Φεβρουάριος 2025

(ΕΥΣ). Ήταν της τάξης των 5,16 δισ. ευρώ, αυξημένες κατά 15,24% έναντι του 2022 ή κατά 682,19 εκατ. ευρώ, που έφεραν τον όμιλο άνετα πάνω από το όριο των 5 δισ. ευρώ. Αυτά τα 682 εκατ. ευρώ ως μέγεθος αντιστοιχούν στις πωλήσεις της πέμπτης επιχείρησης του δείγματος στην κατάταξη των 35 εταιρειών. Στη δεύτερη θέση βρέθηκε η Άλφα Βήτα Βασιλόπουλος με ετήσιες πωλήσεις 1,97 δισ. ευρώ, με μικρή μείωση -0,58% συγκριτικά με το 2022. Τρίτη στην κατάταξη ήταν η Μετρό με αξιόλογη αύξηση πωλήσεων 5,85% και ετήσιο τζίρο 1,59 δισ. ευρώ. Ακολούθησε ο όμιλος Δ. Μασούτης με μεγάλη αύξηση πωλήσεων, κατά 14,51%, ξεπερνώντας το φράγμα του 1 δισ. ευρώ στα 1,08 δισ. ευρώ. Τη μεγαλύτερη ποσοστιαία ανάπτυξη τζίρου μεταξύ των δέκα μεγαλύτερων εταιρειών του δείγματος εμφάνισε η ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός, καταλαμβάνοντας πλέον την πέμπτη θέση στην κατάταξη, με άνοδο 41,38% και ετήσιες πωλήσεις 703,78 εκατ. ευρώ (η εταιρεία τη διετία 2021-2022 πραγματοποίησε σημαντικές εξαγορές) και τη δεύτερη μεγαλύτερη αύξηση την πέτυχε η Εγνατία, με αύξηση 16,90% στα 187,13 εκατ. ευρώ. Η Πέντε βρέθηκε στην έκτη θέση, με αύξηση κατά 4,31% και πωλήσεις 535,65 εκατ. ευρώ. Ακολούθησε η Market In με πωλήσεις 403,33 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 7,47%, ενώ τη δεκάδα έκλεισαν η Bazaar, με πωλήσεις 244.92 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 9,54% έναντι του 2022 και ο ΣΥΝ.ΚΑ. με πωλήσεις 170,89 εκατ. ευρώ, μειωμένες κατά 9,10%.

ΔΙΌΡΘΩΣΗ ΤΗΣ ΚΕΡΔΟΦΟΡΊΑΣ

Αθροιστικά οι 43 εταιρείες παρουσίασαν το 2023 αυξημένα κέρδη, επανερχόμενες στα επίπεδα του 2021 (αλλά με αρκετά περισσότερες πωλήσεις). Συνολικά εμφάνισαν καθαρά αποτελέσματα προ φόρων (κέρδη) 230,70 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 33,94% συγκριτικά με το 2022, αλλά χαμηλότερα από το 2021, οπότε είχαν διαμορφωθεί στα 234,37 εκατ. ευρώ. Ως εκ τούτου ο δείκτης καθαρής κερδοφορίας διαμορφώθηκε στο 1,84% έναντι 1,51% το 2022 και 2,03% το 2021. H καθαρή κερδοφορία του συνόλου των δέκα μεγαλύτερων εταιρειών του δείγματος, βάσει των πωλήσεών τους, το 2023 ήταν λίγο χαμηλότερα και διαμορφώθηκε σε καθαρό περιθώριο κέρδους 1,69% έναντι 1,42% το 2022.

41,38%

50

40

38,97%

ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 1: ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΠΩΛΗΣΕΩΝ ΣΥΝΟΛΙΚΟΥ ΜΙΚΤΟΥ ΠΕΡΙΘΩΡΙΟΥ 2022/2023

Πωλήσεις Συνολικό Μικτό Περιθώριο

10,67%

9,72%

19,54%

16,90%

11,41%

9,54%

7,47%

4,51%

8,39%

4,31%

11,24%

14,51%

Σύνολο 43 Εταιρείες

Bazaar ΑΕ

Market In AE

Πέντε ΑΕ

[Όμιλος] ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός ΑΕ

[Όμιλος] Δ. Μασούτης ΑΕ

ΜΕΤΡΟ ΑΕΒΕ

Άλφα Βήτα Βασιλόπουλος MΑΕ

-20

Εγνατία ΑΕ

-9,10%

-10

-11,05%

-0,58%

0

-0,71%

10

6,68%

5,85%

20

16,05%

30

[Όμιλος] ΣΥΝ.ΚΑ. Προμηθ. & Καταναλ. Συν/σμος ΠΕ

Η απόδοση των ίδιων κεφαλαίων είχε αντίστοιχη πορεία, με την αύξηση των ιδίων κεφαλαίων να υστερεί εκείνης των κερδών. Στο σύνολο των 43 εταιρειών η μεταβολή ήταν 14,93% από 11,83%.

γενικής ρευστότητας αυξήθηκε εκ νέου από 64,66% σε 68,56% και πλέον βρίσκεται σε ικανοποιητικό επίπεδο (είχε φτάσει στο 56,94% το 2020). Ο δείκτης άμεσης ρευστότητας αυξήθηκε μετά από αρκετά χρόνια εντονότατα από 28,96% σε 33,29% (είχε φτάσει στο 27,09% το 2020). Πρόκειται για μια σημαντική βελτίωση της ρευστότητας συνολικά σε συνήθη επίπεδα για τον κλάδο, αν και σε χαμηλό επίπεδο παραμένει η άμεση ρευστότητα.

Η σημαντική αύξηση των πωλήσεων και το 2023 απέδωσε μία αναλογικά πολύ μικρότερη αύξηση των υποχρεώσεων προς τους προμηθευτές, κάτι που σε συνδυασμό με την αύξηση του κυκλοφορούντος ενεργητικού ώθησε σε αύξηση την γενική ρευστότητα. Παράλληλα, επειδή καταγράφηκε σημαντική αύξηση των διαθεσίμων σημειώθηκε αύξηση και της άμεσης ρευστότητας. Έτσι, ο δείκτης

15,24%

Μια πιο ρεαλιστική εικόνα δίνει ο δείκτης προ Χρηματοοικονομικού Κόστους και Αποσβέσεων (EBITDA), ο οποίος, ενσωματώνοντας την αυξητική τάση των αποσβέσεων και ειδικά των αποσβέσεων μισθώσεων (που πρωτοεμφανίστηκαν το 2019), παρουσίασε αύξηση και διαμορφώθηκε σε υψηλά επίπεδα για τον κλάδο συγκριτικά με προηγούμενα χρόνια, από 5,59% το 2022 σε 6,54% το 2023 για τις 43 εταιρείες του δείγματος. Πρακτικά, μετά την εφαρμογή των νέων λογιστικών προτύπων, οι ενδείξεις του συγκεκριμένου δείκτη θα είναι πάντα υψηλότερες συγκριτικά με το παρελθόν, πράγμα που πρέπει πάντα να λαμβάνεται υπόψιν. Επισημαίνουμε ότι ο δείκτης EBITDA (Earnings Before Interest, Tax, Depreciation and Amortization) είναι, ίσως, αποκαλυπτικότερος, καθώς ακυρώνει την επίδραση της διαχείρισης των παγίων, της υπεραξίας και ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια των ιδιομορφιών δανεισμού κάθε επιχείρησης.

ΑΎΞΗΣΗ ΤΗΣ ΓΕΝΙΚΉΣ ΡΕΥΣΤΌΤΗΤΑΣ

[Όμιλος] Ελληνικές Υπεραγορές Σκλαβενίτης ΑΕΕ

Σε ό,τι αφορά τους υπόλοιπους δείκτες κερδοφορίας, ο δείκτης συνολικού μικτού κέρδους έμεινε αμετάβλητος στο 26,54% έναντι 26,78% το προηγούμενο έτος. Υπενθυμίζεται ότι η ισχύς του νόμου 4903/2022 «πάγωσε» τα περιθώρια κέρδους των προϊόντων διαβίωσης-διατροφής στο επίπεδο του Αυγούστου του 2021. Το λειτουργικό κόστος, αν και παρουσίασε νέα αύξηση 6,09% επεκτεινόμενο κατά 165,78 εκατ. ευρώ, η ένδειξη του σχετικού δείκτη έπεσε στο 23,06% –από 23,64% το 2022– εξαιτίας της αύξησης των πωλήσεων. Σημειώνεται ότι το 60% περίπου του λειτουργικού κόστους αφορά τις μισθολογικές δαπάνες των επιχειρήσεων. Ως εκ τούτου ο δείκτης λειτουργικού περιθωρίου κέρδους (EBIT προ χρηματοοικονομικού κόστους) αυξήθηκε αρκετά στο 3,72% έναντι 2,70% την προηγούμενη χρονιά σε συνήθη για τον κλάδο επίπεδα. Παράλληλα, το χρηματοοικονομικό κόστος (κυρίως δηλαδή το κόστος δανεισμού) εμφάνισε αύξηση στο 1,25% έναντι 0,99% το 2022 το οποίο έφτασε τα 156,45 εκατ. ευρώ.

Φεβρουάριος 2025 | σελφ σέρβις | 19

ΑΓΟΡΑ

Σε γενικές γραμμές οι σχετικές εξελίξεις μπορεί να αποδοθούν στην ομαλοποίηση της αγοράς μετά τις έντονες πληθωριστικές πιέσεις του 2022 και ως τα μέσα του 2023, με την κατάσταση να παρουσιάζει βελτίωση έκτοτε.

ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 2: ΚΑΘΑΡΟ ΠΕΡΙΘΩΡΙΟ % ΠΩΛΗΣΕΩΝ 2022/2023

7

2022

6,77%

8 2023

ΣΥΜΠΕΡΆΣΜΑΤΑ

0,43%

0,28%

0,44%

1,50%

1,51%

2,37%

3,18% 0,41%

0,71%

0,38%

0,91% -0,11%

0

0,77%

1,98%

1,88%

1

Σημειώνουμε ότι, λόγω των ιδιαιτεροτήτων λειτουργίας του κλάδου και συγκεκριμένα των αναγκών μεγάλης κυκλοφοριακής ταχύτητας των αποθεμάτων (η οποία αυξάνει δυσανάλογα τις ανάγκες πίστωσης από τους προμηθευτές), είναι σύνηθες φαινόμενο διεθνώς οι αλυσίδες σούπερ μάρκετ να επιτυγχάνουν χαμηλότερους δείκτες ρευστότητας σε σύγκριση με άλλους κλάδους. Η κυκλοφοριακή ταχύτητας των αποθεμάτων

20 | σελφ σέρβις | Φεβρουάριος 2025

Σύνολο 43 Εταιρείες

Εγνατία ΑΕ

[Όμιλος] ΣΥΝ.ΚΑ. Προμηθ. & Καταναλ. Συν/σμος ΠΕ

Bazaar ΑΕ

Market In AE

Πέντε ΑΕ

[Όμιλος] ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός ΑΕ

ΜΕΤΡΟ ΑΕΒΕ

[Όμιλος] Ελληνικές Υπεραγορές Σκλαβενίτης ΑΕΕ

-2

Άλφα Βήτα Βασιλόπουλος MΑΕ

-1,08%

-1

[Όμιλος] Δ. Μασούτης ΑΕ

2

1,75%

3

2,63%

4

3,19%

5

1,84%

3,99%

6

αυξήθηκε το 2023 σε αντίθεση με τις προηγούμενες χρήσεις, εξαιτίας της μικρότερης αύξησής των αποθεμάτων (1,69%) σε σχέση με το κόστος πωληθέντων (9,59%) και διαμορφώθηκε στο 7,43 έναντι 6,90 το 2022, αυξημένη κατά 0,54. Παράλληλα, ο μέσος χρόνος πληρωμών (πρόκειται για χρηματοοικομικό δείκτη και όχι για πραγματικό μέγεθος) μειώθηκε σημαντικά από τις 111,7 ημέρες στις 106,7.

Το 2023 ήταν μια καλή χρονιά από χρηματοοικονομική άποψη για τις εταιρείες του κλάδου ως συνέχεια των επιδόσεών τους την περίοδο της πανδημίας. Όπως το 2022, έτσι και το 2023 χαρακτηρίστηκε από τις πληθωριστικές πιέσεις, που αύξησαν μεν τις πωλήσεις, αλλά βελτίωσαν ελάχιστα την κερδοφορία. Οι δείκτες κερδοφορίας και ειδικά της καθαρής κερδοφορίας απαντούν ασφαλώς στις αιτιάσεις πολλών σχετικά με την υποτιθέμενη αισχροκέρδεια των σούπερ μάρκετ, πράγμα που σε καμία περίπτωση δεν προκύπτει από την ανάλυση των οικονομικών τους καταστάσεων. Το 2023 οι περισσότερες επιχειρήσεις του κλάδου αύξησαν τις πωλήσεις τους λόγω των ανατιμήσεων, αλλά οι πωλήσεις τους σε όγκο μειώθηκαν, ενώ τα αυξημένα κόστη της προμήθειας των προϊόντων και της λειτουργίας τους ώθησαν σε μία ασθενική διόρθωση την κερδοφορία τους. Δεδομένης της εφαρμογής σχεδόν καθ’ όλο το 2022 και το 2023 του νόμου 4903/2022, που «πάγωσε» τα περιθώρια κέρδους των προϊόντων διαβίωσης-διατροφής στο επίπεδο του Αυγούστου του 2021, αλλά και της υιοθέτησης διάφορων άλλων αντιπληθωριστικών μέτρων, το τελικό αποτέλεσμα των επιχειρήσεων αξιολογείται θετικά. Οι οικονομικές καταστάσεις του 2024 δεν αναμένεται ότι θα εμφανίσουν έντονες διακυμάνσεις. Οι ανατιμήσεις από τον Μάρτιο πέρυσι έχουν καμφθεί σχεδόν πλήρως στον κλάδο, η χρονιά έκλεισε με αρνητικό πληθωρισμό και η αγορά εμφάνισε ανάπτυξη του όγκου πωλήσεων. Όμως, οι περιορισμοί στην διαμόρφωση των περιθωρίων κέρδους συνεχίζονται, το μισθολογικό κόστος αυξάνεται, καθώς γίνεται όλο και πιο δύσκολη η κάλυψη των κενών θέσεων εργασίας κυρίως τα καλοκαίρια, ενώ επανέρχεται η ανησυχία για την αύξηση του ενεργειακού κόστους. Η διαχείριση του κόστους αναμφίβολα θα απασχολήσει έντονα τον κλάδο τα επόμενα χρόνια. Οι προσδοκίες βρίσκονται πλέον στην ανάπτυξη της εθνικής οικονομίας. 

[Όμιλος] Ελληνικ Άλ

TOY EIΔΙΚΟΥ ΣΥΝΕΡΓΑΤΗ

Τι σχεδιάζουν οι μεγάλοι του κλάδου φέτος Στο «κόκκινο» θα παραμείνει και φέτος το θερμόμετρο της κλαδικής αγοράς, με τους συμμετέχοντες στην πρώτη δεκάδα των εταιρειών του (από άποψη μεγέθους του ετήσιου τζίρου τους) να διαγκωνίζονται για υψηλότερα μερίδια αγοράς, ταχύτερους ρυθμούς ανάπτυξης και επενδύσεις, οι οποίες χρόνο με τον χρόνο καθίστανται όλο και πιο «ακριβό σπορ». Αν δεν συμβεί κάποιο έκτακτο γεγονός, τα φώτα της δημοσιότητας αναμένεται να κλέψει φέτος η Μασούτης, στο βαθμό που καταλήξει θετικά στις διαπραγματεύσεις της για την εξαγορά της ΑΝΕΔΗΚ Kρητικός.

K

ατά τα λοιπά ο market leader του κλάδου θα υπερβεί τα 5,5 δισ. ευρώ ενοποιημένου τζίρου, η Lidl θα καταβάλλει κάθε δυνατή προσπάθεια να κρατήσει τη δεύτερη θέση στην κατάταξη των εταιρειών του κλάδου, βάσει του τζίρου τους, η ΑΒ Βασιλόπουλος θα επιδιώξει την επαναφορά στην ανάπτυξη, η Metro θα επιμείνει στη σταθερά αναπτυξιακή πορεία της, η Πέντε «θα τα δώσει όλα», προκειμένου να ζωντανέψουν εκ νέου

τα μεγέθη της, μετά την περιπέτεια των καταστροφικών επιπτώσεων της κακοκαιρίας Daniel στις υποδομές της τον Σεπτέμβριο του 2023, η Market In φέρεται αποφασισμένη να υλοποιήσει ένα μπαράζ εξαγορών, η Bazaar θα επιδιώξει να εκπέμψει πειστικά το μήνυμά της στους προμηθευτές ότι είναι ικανή να προάγει από νέα ισχυρότερη βάση την ανάπτυξη και επέκταση του σήματος Spar στην Ελλάδα και η Χαλκιαδάκης να επιβεβαιώσει ακόμα μια χρονιά ότι παραμένει status στην αγορά της Κρήτης.

Ας δούμε, όμως, αναλυτικότερα σε τι προβλέπουν οι ισχυροί του κλάδου φέτος, ποιες είναι οι προθέσεις τους και ποιες οι στρατηγικές τους επιλογές.

ΕΛΛΗΝΙΚΈΣ ΥΠΕΡΑΓΟΡΈΣ ΣΚΛΑΒΕΝΊΤΗΣ (ΕΥΣ)

Για τη ΕΥΣ και το 2025 θα αποτελέσει ακόμη μια χρονιά θετικών εξελίξεων, τόσο στον τομέα των επενδύσεων όσο και στο πεδίο των πωλήσεων και των μεριδίων αγοράς. Τα στελέχη

Φεβρουάριος 2025 | σελφ σέρβις | 21

ΑΓΟΡΑ

της εκτιμούν ότι η χρονιά θα κλείσει με ρυθμό ανάπτυξης σαφώς υψηλότερο του μέσου όρου της κλαδικής αγοράς. Αυτό για τα συνολικά έσοδα του ομίλου θα σημάνει έξτρα εισπράξεις της τάξης των περίπου 400 εκατ. ευρώ, δίχως να υπολογίζονται σε αυτά τα πρόσθετα έσοδα από τυχόν εξαγορές τοπικών εταιρειών ή καταστημάτων. Σε ό,τι αφορά την επέκταση του δικτύου της με νέα καταστήματα, η διοίκησή της έχει αποφασίσει την εγκαινίαση της λειτουργίας ενός νέου σούπερ μάρκετ στην Ερμιόνη, το οποίο θα ανοίξει τις πόρτες του στο κοινό το ερχόμενο Πάσχα. Άλλα νέα καταστήματα φαίνεται πως δεν θα υπάρξουν το 2025 κι αυτό διότι όλο το ενδιαφέρον της διοίκησης της εταιρείας είναι στραμμένο για τα επόμενα δύο χρόνια στην πλήρη αναδόμηση των αποθηκευτικών και παραγωγικών υποδομών του ομίλου. Πάντως, στο διετές αυτό διάστημα θα συνεχιστεί το πρόγραμμα ανακαινίσεων παλαιότερων καταστημάτων της εταιρείας, με στόχο την αναβάθμιση ανά έτος είκοσι έως τριάντα σούπερ μάρκετ.

LIDL

Με συνεχείς επενδύσεις, εστιασμένες στο δίκτυο πωλήσεων και τις αποθηκευτικές της εγκαταστάσεις, συνεχίζει την ανάπτυξή της η Lidl. Η εταιρεία δημιουργεί ένα νέο κατάστημα στο Παγκράτι, στο ακίνητο που στέγαζε τον ιστορικό κινηματογράφο Παλλάς, με την προοπτική η λειτουργία του να εγκαινιαστεί το 2026. Ο σχεδιασμός της προβλέπει, επίσης, τη δημιουργία κι άλλων νέων καταστημάτων, ενώ έχει θέσει σε εφαρμογή ένα γενναίο ετήσιο επενδυτικό πλάνο ύψους 100 εκατ. ευρώ, στο πλαίσιο του οποίου έχει προϋπολογισθεί η κατασκευή ενός νέου logistic center 60.000τμ στην περιοχή της Ελευσίνας που, όπως εκτιμάται, θα λειτουργήσει το 2029. Το εν λόγω επενδυτικό πλάνο θα καλύψει ακόμα τα προγράμματα ανακαινίσεων παλαιότερων καταστημάτων της αλυσίδας και αναβάθμισης των εταιρικών συστημάτων μηχανογράφησης κ.ά. Η Lidl Hellas, το δίκτυο της οποίας έχει σήμερα συνολικά 231 καταστήματα, θα συνεχίσει τη συνεργασία της με Έλληνες παραγωγούς αγροτικών προϊόντων, τα αγαθά των οποίων προωθεί τόσο στο εγχώριο δίκτυό της όσο και σε καταστήματα του ομίλου Lidl σε άλλες χώρες. Ανάλογες συνεργασίες έχει συνάψει με περισσότερους από τετρακόσους Έλληνες

22 | σελφ σέρβις | Φεβρουάριος 2025

παραγωγούς. Σε ό,τι αφορά την εξέλιξη των εσόδων της, κατά την πεποίθηση των στελεχών της θα είναι και φέτος ρυθμού ανάπτυξης αρκετά υψηλότερου του μέσου όρου της αγοράς, εξασφαλίζοντας στην εταιρεία μεγαλύτερο μερίδιο αγοράς, αλλά και μεγαλύτερη απόσταση από τον τρίτο κατά σειρά ετήσιου τζίρου «παίκτη» του κλάδου, την ΑΒ Βασιλόπουλος, η οποία συντηρεί τις πωλήσεις της στο επίπεδο των 2 δισ. ευρώ.

ΑΒ ΒΑΣΙΛΌΠΟΥΛΟΣ

Για την ΑΒ Βασιλόπουλος το 2025 αναμένεται να είναι η πρώτη χρονιά μετά από μεγάλο διάστημα, που το δίκτυό της πιθανώς θα εμφανίσει αύξηση κύκλου εργασιών. Οι πρώτες εκτιμήσεις της διοίκησής της λένε ότι φέτος θα αρχίσει να αποδίδει ο σχεδιασμός της σχετικά με την πλήρη αναδιάρθρωση του εμπορικού της δικτύου, ο οποίος προβλέπει τις μετατροπές εταιρικών καταστημάτων σε μονάδες franchise, το κλείσιμο ζημιογόνων καταστημάτων και τη δημιουργία νέων κερδοφόρων, την καθιέρωση νέων τμημάτων εντός των σούπερ μάρκετ, καθώς και τον στρατηγικό προσανατολισμό του δικτύου χονδρικής ENA Cash & Carry προς τις αγορές Ho.Re.Ca., με την προοπτική ο τζίρος του να αρχίσει να κινείται ανοδικά. Έχοντας αφήσει πίσω της μια χρονιά στη διάρκεια της οποίας οι επενδύσεις της ανήλθαν στα 64 εκατ. ευρώ, η ΑΒ Βασιλόπουλος σχεδιάζει φέτος ένα νέο κύκλο επενδύσεων, αξίας μεταξύ 40 έως 50 εκατ. ευρώ. Στο πλαίσιο αυτό, η εταιρεία σχεδιάζει τη δημιουργία ενός νέου σούπερ μάρκετ στην Ρόδο, τη συνέχιση του προγράμματος ανακαινίσεων παλαιότερων καταστημάτων της και τη βελτίωση-επέκταση των αποθηκευτικών της εγκαταστάσεων. Σε ό,τι αφορά το υπό εξέ-

λιξη σχέδιο δυναμικότερου ανοίγματός της στο franchise, με την ανάπτυξη νέων συνεργασιών και με τη μετατροπή εταιρικών καταστημάτων έκτασης έως 600τμ σε μονάδες franchise, αναμένεται ότι φέτος θα ενταθεί, δεδομένου ότι, όπως εκτιμάται, το δίκτυο δικαιόχρησης θα αυξηθεί περίπου κατά 60 καταστήματα. Πέρυσι η εταιρεία πρόσθεσε στο δίκτυό της 48 νέα καταστήματα franchise, εκ των οποίων τα 23 προήλθαν από μετατροπή παλαιότερων εταιρικών σούπερ μάρκετ σε καταστήματα δικαιόχρησης, ενώ προσθέσετε στο δυναμικό της τρία νέα εταιρικά σούπερ μάρκετ, στη Χερσόνησο, την Πάρο και τους Αγίους Αναργύρους.

METRO

Σε ένα θετικό 2025 προσβλέπει η διοίκηση της Metro, η οποία έχοντας εντείνει τις επενδύσεις της σε επίπεδο υψηλότερο των 60 εκατ. ευρώ για τη λειτουργία έξι νέων καταστημάτων, ευελπιστεί ότι θα εξασφαλίσει εκ νέου αύξηση μεριδίου αγοράς και τόνωση της επισκεψιμότητας των πελατών της. Ειδικότερα, η εταιρεία σχεδιάζει φέτος να εγκαινιάσει τη λειτουργία πέντε νέων My Market και ενός Metro Cash & Carry, όπως και να συνεχίσει την υλοποίηση του προγράμματος επέκτασης των αποθηκών της. Παράλληλα, συνεχίζει να επενδύει στην αγορά της Κύπρου, όπου σύντομα θα εγκαινιάσει το δεύτερο κατάστημά της χονδρικής πώλησης. Στη διάρκεια του έτους η εταιρεία θα συνεχίσει τις ανακαίνισης παλαιότερων καταστημάτων της, ενώ θα εντείνει τις προσπάθειές της για την επέκταση του εταιρικού δικτύου δικαιόχρησης, μετά από μια χρονιά στην οποία δημιούργησε 36 τέτοια καταστήματα. Επίσης προγραμματίζει την αύξηση των self chec out ταμείων στα καταστήματά της, όπως και τις

Ο όμιλος της ΕΥΣ θα υπερβεί φέτος τα 5,5 δισ. ευρώ τζίρου, η Lidl θα προσπαθήσει να μείνει στη δεύτερη θέση του κλάδου, βάσει τζίρου, η ΑΒ Βασιλόπουλος και η Πέντε θα επιδιώξουν να ανακάμψουν, η Metro να διατηρήσει σταθερό ρυθμό ανάπτυξης, η Market In να επεκτείνει επιθετικά το δίκτυό της κοκ

ψηφιακές ετικέτες στα ράφια τους, έχοντας από το 2024 την εμπειρία της επιτυχούς πιλοτικής λειτουργίας υποδομών προς τις δύο κατευθύνσεις. Ακόμα, σε ό,τι αφορά το δίκτυο franchise, πρόθεση της εταιρείας είναι να διευρυνθεί ο αριθμός των καταστημάτων που σερβίρουν καφέ, είτε εντός είτε στη λογική του take it away.

ΜΑΣΟΎΤΗΣ

Μεγαλεπήβολα είναι τα σχέδια της Μασούτης για τη φετινή χρονιά. Ευρισκόμενη εδώ και καιρό σε διαπραγματεύσεις για την εξαγορά της ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός, η προσοχή της διοίκησής της, όπως και όλου του κλάδου, είναι εστιασμένη σε αυτό ακριβώς το deal, διότι, εφόσον έχει θετική κατάληξη, πράγμα το οποίο θεωρείται πια σχεδόν βέβαιο, θα αλλάξουν πολλά στην κλαδική αγορά. Όπως έχει δημοσιεύσει το «σελφ σέρβις», οι δύο επιχειρηματίες φέρονται αποφασισμένοι να καταλήξουν σε συμφωνία, οπότε μείνει να φανεί πότε θα συμβεί αυτό και υπό ποιες προϋποθέσεις θα κλείσει το deal. Στο βαθμό που όλα κυλήσουν ομαλά, η Μασούτης αναμένεται να διαμορφώσει το 2025 κύκλο εργασιών που θα πλησιάζει τα 2 δισ. ευρώ. Βέβαια, προϋπόθεση είναι να κρατήσει σε ακμή τον τζίρο της ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός, που σήμερα υπολογίζεται στα 800 εκατ. ευρώ, και κυρίως να διασφαλίσει ότι οι συνεργασίες δικαιόχρησης που σήμερα έχει η προς εξαγορά εταιρεία και που αφορούν εκατοντάδες μικρά καταστήματα, θα παραμείνουν ενεργές. Πέραν αυτού, όμως, η Μασούτης επιμένει να επενδύει στην ανάπτυξη του δικτύου των καταστημάτων της κυρίως σε τουριστικές περιοχές, όπως και στην αγορά της πρωτεύουσας, όπου ήδη χτίζει ένα δυναμικά εξελισσόμενο δίκτυο πωλήσεων. Παράλληλα, στην περιοχή Τρεις Γέφυρες συνεχίζει την ανέγερση ενός οικιστικού συγκροτήματος, το οποίο περιλαμβάνει και τη λειτουργία ενός ακόμη Grand Μασούτης. Η διοίκηση της εταιρείας θεωρεί το 2025 κρίσιμη χρόνια, διότι, εφόσον προχωρήσει η προαναφερόμενη εξαγορά, το 2026 θα βρει την Μασούτης με διαφορετικό στάτους στον κλάδο και με παρουσία στο σύνολο της επικρατείας.

ΠΈΝΤΕ

Έχοντας αφήσει πίσω της μία χρόνια στην οποία οι πωλήσεις της διατηρήθηκαν περίπου σταθερές, η Πέντε, που δραστηριοποιείται με

τα σούπερ μάρκετ Γαλαξίας, προσβλέπει φέτος στην ανάπτυξη των πωλήσεών της. Πλέον η λειτουργία των υποδομών της που επλήγησαν από την θεομηνία Daniel στη Θεσσαλία, δηλαδή των καταστημάτων της στην περιοχή και του τοπικού κέντρου logistics, έχει αποκατασταθεί πλήρως, πράγμα που επιτρέπει στην εταιρεία να αναπτύσσεται απρόσκοπτα, άρα να αισιοδοξεί ότι θα μπορέσει να επιτύχει ανοδικό ρυθμό πωλήσεων. Η στόχευση της Πέντε περιλαμβάνει –πέραν της ανόδου του τζίρου της– την περαιτέρω βελτίωση του περιθωρίου κέρδους της, την αναδιάρθρωση της εταιρείας για την αντιμετώπιση των προκλήσεων της τρέχουσας περιόδου, την πλήρη αναβάθμιση και ανασυγκρότηση των υποδομών logistics (σχεδιάζεται μία νέα μονάδα στον Ασπρόπυργο), όπως και τη λειτουργία e-Shop, ώστε να καλύπτει τις ανάγκες και των νεότερων γενιών καταναλωτών, που στρέφονται όλο και περισσότερο στις ηλεκτρονικές αγορές, την επιπλέον αναβάθμιση της μηχανογράφησης της εταιρείας και τον εξορθολογισμό των αποθεμάτων της για την άμεση τροφοδοσία των καταστημάτων. Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία, ο κύκλος εργασιών της Πέντε το 2023 ανήλθε στα 535,6 εκατ. ευρώ, αυξημένος κατά 4,31% συγκριτικά με τα 513,5 εκατ. ευρώ το 2022 και τα προ φόρων κέρδη της ανήλθαν σε 16,9 εκατ. ευρώ, αυξη-

μένα κατά 4,02% σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Τα κέρδη της μετά φόρων ανήλθαν στα 13,68 εκατ. ευρώ, καταγράφοντας άνοδο 8,52% συγκριτικά με τα 12,6 εκατ. ευρώ το 2022.

MARKET IN

Ένα ιδιαίτερα δυναμικό πλάνο επέκτασης του δικτύου της αναμένεται να εφαρμόσει φέτος η Market In. Η διοίκησή της θα επιδιώξει να αυξήσει τον αριθμό των καταστημάτων της κατά δεκαπέντε νέα σούπερ μάρκετ, διεκδικώντας ισχυρότερη παρουσία σε αρκετές περιοχές της επικράτειας. Ιδιαίτερη έμφαση αναμένεται να δώσει στην εξάπλωση του δικτύου της στη νησιωτική χώρα και κυρίως στα τουριστικά θέρετρα. Οι προβλέψεις της για την τρέχουσα χρήση είναι ιδιαίτερα αισιόδοξες, αν ληφθεί υπόψιν ότι επιδιώκει να αυξήσει τον τζίρο της στα 480 εκατ. ευρώ από 405 εκατ. ευρώ το 2024, εμφανίζοντας, δηλαδή, ρυθμό ανάπτυξης 20%. Δεν αποκλείεται την επιδίωξη αυτή να την εκδηλώσει επιθετικά, δηλαδή μέσω των εξαγορών τοπικών κλαδικών δικτύων και μεμονωμένων σούπερ μάρκετ. Ο σχεδιασμός της φέτος προβλέπει και τη σημαντική αύξηση των ηλεκτρονικών της πωλήσεων, που σήμερα υποστηρίζονται μόνο στην Αττική, την Άνδρο, την Χίο και την Πάρο. Σύντομα οι πωλήσεις του εταιρικού e-Shop θα επεκταθούν και σε άλλες μεγάλες πόλεις της

Φεβρουάριος 2025 | σελφ σέρβις | 23

ΑΓΟΡΑ

χώρας, ξεκινώντας από την Θεσσαλονίκη. Η ανάπτυξη του e-Shop της Market In υποστηρίζεται κυρίως από μεγάλα καταστήματα της αλυσίδας, που λειτουργούν και ως hub για τις κατ’ οίκον παραδόσεις των παραγγελιών.

BAZAAR

Φέτος η Bazaar έχει θέσει δύο στόχους. Ο πρώτος αφορά την ταχύτερη δυνατή ανάπτυξη των πωλήσεών της και ο δεύτερος την καθιέρωση του εμπορικού σήματος Spar στην εγχώρια αγορά, το οποίο διαχειρίζεται κατόπιν της πρόσφατης σχετικής συμφωνίας. Ειδικότερα η εταιρεία προσβλέπει φέτος στην αύξηση του τζίρου της κατά 4%-5%, κοντά στα 275 εκατ. ευρώ, εξασφαλίζοντας ανάπτυξη, τόσο από τα υφιστάμενα καταστήματά της όσο και από την εγκαινίαση της λειτουργίας συνολικά πέντε καινούργιων σούπερ μάρκετ. Σε ό,τι αφορά το δίκτυο Spar, το πρώτο κατάστημά του λειτουργεί στις Στήλες του Ολυμπίου Διός, δηλαδή σε μια κατεξοχήν τουριστική περιοχή της Αθήνας, σύμφωνα ακριβώς με το σχέδιο της ανάπτυξής του, ενώ θα ακολουθήσουν και νέα εταιρικά καταστήματα, συνολικά τρία ή τέσσερα φέτος, επίσης σε περιοχές έντονης τουριστικής κίνησης. Στη συνέχεια θα ξεκινήσει η ανάπτυξη του σχετικού δικτύου franchise, αφού πρώτα ολοκληρωθεί η μετεγκατάσταση των αποθηκών της εταιρείας στο Μοσχάτο, απ’ όπου θα εξυπηρετείται το

24 | σελφ σέρβις | Φεβρουάριος 2025

Ο τζίρος της Μασούτης, εφόσον εξαγοράσει την ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός, θα πλησιάσει φέτος τα 2 δισ. ευρώ υπό τον όρο ότι θα κρατήσει εν ακμή τον τζίρο της ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός, που ανέρχεται περίπου στα 800 εκατ. ευρώ, στηριζόμενος σε μεγάλο βαθμό στους συνεργάτες της franchisees δίκτυο δικαιόχρησης. Βασικό στοίχημα της Bazaar, σε ό,τι αφορά το δίκτυο Spar, είναι να ενταχθούν σε πρώτη φάση στο δυναμικό του όσες επιχειρήσεις δούλεψαν υπό το εν λόγω σήμα με το προηγούμενο καθεστώς. Σημειώνουμε ότι ο στόχος της Bazaar αναφορικά με τον ρυθμό ανάπτυξης των πωλήσεών της φέτος (4%-5%), ετέθη χωρίς να προϋπολογίζονται τα προσδοκώμενα έσοδα από το δίκτυο Spar.

ΧΑΛΚΙΑΔΆΚΗΣ

Έχοντας αυξήσει τις πωλήσεις της στο επίπεδο των 250 εκατ. ευρώ, η διοίκηση της κρητικής αλυσίδας σούπερ μάρκετ Χαλκιαδάκης ευελπιστεί ότι και φέτος οι πωλήσεις της θα κινηθούν με υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης,

υψηλότερες του μέσου επιπέδου της κλαδικής αγοράς και ως εκ τούτου θα επεκτείνει το μερίδιό της, σε μία περιοχή που την χαρακτηρίζει ο έντονος ανταγωνισμός και η μεγάλη τουριστική ανάπτυξη. Κύριος στόχος της εταιρείας είναι να κερδίσει και φέτος την προσοχή τόσο κατοίκων της Κρήτης όσο και των τουριστών που την κατακλύζουν. Γι’ αυτό εμπλουτίζει συνεχώς την ποικιλία των κωδικών προϊόντων που εμπορεύεται με νέα προϊόντα, προερχόμενα κυρίως από τοπικούς παραγωγούς. Η Χαλκιαδάκης σήμερα λειτουργεί στην Κρήτη δίκτυο 42 καταστημάτων, εκ των οποίων τα 38 είναι σούπερ μάρκετ, ένα είναι cash & carry και τρία φέρουν το σήμα Happy Home και ειδικεύονται στο εμπόριο ειδών σπιτιού. 

ΚΩΔΙΚΑΣ ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ ΠΡΟΣΦΟΡΩΝ-ΕΚΠΤΩΣΕΩΝ

Περίοδος ελαστικότητας και επιείκειας πριν τις «καμπάνες» Η αγορά του κλάδου μετρά αντίστροφα για την εφαρμογή του νέου Κώδικα Δεοντολογίας σχετικά με τη διενέργεια των προσφορών και εκπτώσεων και τη σχετική ενημέρωση των καταναλωτών, ώστε να αποφεύγονται τα κρούσματα παραπλάνησης και οι κερδοσκοπικές ή άλλες παράτυπες εμπορικές πρακτικές, σε μια περίοδο που ο πληθωρισμός αρχίζει να δείχνει πάλι τα δόντια του. μοαπωθητικών ή αντηλιακών προϊόντων, που παραμένουν στις αποθήκες των αλυσίδων από το προηγούμενο καλοκαίρι. Οι ίδιοι παράγοντες εκφράζουν την ελπίδα ότι οι ελεγκτές δεν θα εξαντλήσουν την αυστηρότητά τους, αλλά θα εμείνουν στη γενικότερη εφαρμογή του νέου Κώδικα Δεοντολογίας, εστιάζοντας την προσοχή τους στα προϊόντα καθημερινής κατανάλωσης, όπου συγκεντρώνεται ο κύριος όγκος των πωλήσεων κι όχι σε ειδικές κατηγορίες προϊόντων.

Ό

πως έχει ήδη δημοσιεύσει το «σελφ σέρβις», ο καθορισμός των εκπτωτικών τιμών θα βασίζεται πλέον στην τιμή αναφοράς, για τον υπολογισμό της οποίας ο νέος Κώδικας Δεοντολογίας ορίζει ένα πολύ συγκεκριμένο και αυστηρό πλαίσιο εφαρμογής, που σε κάθε περίπτωση οδηγεί σε απόλυτα μετρήσιμα τιμολογιακά στοιχεία. Πληροφορίες αναφέρουν ότι είναι ζήτημα ολίγων ημερών ο νέος Κώδικας να δοθεί στην δημοσιότητα, ώστε η αγορά να είναι σε θέση να τον εφαρμόσει από την 1η Μαρτίου, οπότε και θα ενεργοποιηθεί επίσημα. Ωστόσο, κατά τις ίδιες πληροφορίες, από το Υπουργείο Ανάπτυξης δόθηκε άτυπη προθεσμία στην αγορά, προκειμένου να εφαρμόζονται στο ακέραιο όσα προβλέπει το νέο καθεστώς μετά το πέρας του πρώτου εξαμήνου του έτους. Στο μεσοδιάστημα οι αλυσίδες σούπερ μάρκετ και οι προμηθευτές τους θα μπορέσουν να διαθέσουν στην κατανάλωση όσα προϊόντα έχουν ήδη παραχθεί σε on puck συσκευασίες, οι

οποίες αναγράφουν ενδείξεις που αποκλίνουν από τα προβλεπόμενα στον Κώδικα. Σημειώνουμε ότι στο βαθμό που δεν δινόταν ατύπως η ευκαιρία προσαρμογής των παραγόντων της προσφοράς, τα εν λόγω αποθέματα προϊόντων θα έπρεπε να καταστραφούν, επιβαρύνοντας με ζημιές τους βιομηχανικούς παραγωγούς τους. Πάντως, το υπουργείο είναι αποφασισμένο να επιβάλλει με αυστηρότητα την εφαρμογή συγκεκριμένου άρθρου του Κώδικα, που ορίζει την απαγόρευση της παραγωγής άλλων on puck προϊόντων μετά την 1η Μαρτίου.

ΑΛΛΑΓΉ ΠΕΡΠΑΤΗΣΙΆΣ… Παράγοντες της αγοράς σχολιάζουν ότι ως το τέλος του πρώτου εξαμήνου του έτους πιθανότατα θα έχουν διατεθεί σε προσφορά τα πλέον ταχυκίνητα προϊόντα από τα εν λόγω. Όμως, δεν θα συμβεί το ίδιο για άλλα, βραδύτερα κινούμενα προϊόντα, προπάντων για πολλά αποθεματοποιημένα εποχιακά είδη. Όπως χαρακτηριστικά λένε, πιθανώς να ξεμείνουν στα ράφια των σούπερ μάρκετ κάποιες μεμονωμένες ποσότητες on puck κωδικών, όπως π.χ. εντο-

Οι πρώτες επισκέψεις ελεγκτικών κλιμακίων αναμένονται από την 1η Μαρτίου. Ο σκοπός τους θα είναι μάλλον να «πείσουν» παραγωγούς και λιανοπωλητές για την προσαρμογή τους στο νέο καθεστώς το ταχύτερο δυνατό, προκειμένου ο Κώδικας Δεοντολογίας να τύχει απόλυτης εφαρμογής με την έναρξη του καλοκαιριού. Σε ό,τι αφορά την πορεία του πληθωρισμού, τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ δείχνουν ότι τον Ιανουάριο παρέμειναν ανοδικές οι πιέσεις, πριμοδοτημένες κυρίως από τις τιμές του φυσικού αερίου, του ηλεκτρικού ρεύματος, των ενοικίων και των ασφαλίστρων. Ειδικότερα, ο γενικός ΔΤΚ τον Ιανουάριο φέτος ήταν αυξημένος κατά 2,7% έναντι του Ιανουαρίου του 2024 και μειωμένος κατά 0,7% έναντι του προηγούμενού του μήνα, Δεκεμβρίου του 2024. Ο μέσος ΔΤΚ του δωδεκαμήνου Φεβρουάριος 2024-Ιανουάριος 2025 σε σύγκριση με τον αντίστοιχο δείκτη του δωδεκαμήνου Φεβρουάριος 2023-Ιανουάριος 2024 αυξήθηκε κατά 2,7% έναντι αύξησης 3,2% κατά την αντίστοιχη σύγκριση του δωδεκαμήνου Φεβρουάριος 2023-Ιανουάριος 2024 με το δωδεκάμηνο Φεβρουάριος 2022-Ιανουάριος 2023. 

Φεβρουάριος 2025 | σελφ σέρβις | 25

ΑΓΟΡΑ

Ανάβει το πάρε-δώσε των εξαγορών και συγχωνεύσεων Ταραχή στην αγορά του κλάδου φέρνουν τουλάχιστον τρεις αλυσίδες, κινούμενες επιθετικά με σκοπό τη μεγέθυνση των μεριδίων τους. Πρόκειται για τη Μασούτης, η οποία διαπραγματεύεται την εξαγορά της ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός, την Market In που ήδη προέβη σε μια πρώτη για φέτος εξαγορά τοπικής αλυσίδας και την Core Innovations, θυγατρική του ομίλου Motor Oil, η οποία με στοχευμένες κινήσεις στη μικρή λιανική επεκτείνεται με convenience stores.

Σ

ύμφωνα με σχόλια παραγόντων του κλάδου, οι προαναφερόμενες ενέργειες δεν είναι παρά μόλις ένα μέρος όσων διαδραματίζονται πίσω από τα φώτα της δημοσιότητας. Όπως χαρακτηριστικά λένε, τα τηλέφωνα των μεγάλων «παικτών» του κλάδου δέχονται σχεδόν καθημερινά κλήσεις από διοικητικά στελέχη μικρότερων επιχειρήσεων, τα οποία, έχοντας αντιληφθεί την επιτάχυνση της τάσης συγκέντρωσης του κλάδου, επιδιώκουν να προλάβουν τις εξελίξεις με τους καλύτερους δυνατούς όρους γι’ αυτά. Ακούγεται ότι αρκετές τοπικές αλυσίδες δυναμικού τριών-τεσσάρων έως είκοσι σούπερ μάρκετ συζητούν το ενδεχόμενο της πώλησής τους και θεωρείται βέβαιο ότι σύντομα θα υπάρξουν νεότερα, είτε μέσω επίσημων ανακοινώσεων είτε βάσει πληροφοριών της αγοράς. Σε κάθε περίπτωση τέτοιου είδους εξελίξεις υπονομεύουν περαιτέρω τη συνοχή και την όποια ισχύ των ομίλων αγορών, «εκβιάζοντάς» τους να επισπεύσουν, ίσως, τη δομική συνένωση του δυναμικού τους.

ΣΤΑ ΣΚΑΡΙΆ Η ΕΞΑΓΟΡΆ ΤΗΣ ΑΝΕΔΗΚ ΚΡΗΤΙΚΌΣ ΑΠ’ ΤΗ ΜΑΣΟΎΤΗΣ

Το ενδιαφέρον όλων σε αυτή τη φάση είναι στραμμένο στη Μασούτης, η οποία τους τελευταίους μήνες διαπραγματεύεται την εξαγορά της ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός. Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι οι δύο πλευρές εκδηλώνουν τη διάθεσή τους να καταλήξουν σε συμφωνία. Αυτό όμως δε σημαίνει ότι οι διαπραγματεύσεις είναι εύκολες, δεδομένου ότι οι δύο εταιρείες έχουν διαφορετικά μοντέλα οργάνωσης των δικτύων τους και λειτουργίας των δομών

26 | σελφ σέρβις | Φεβρουάριος 2025

τους. Η Μασούτης, προκειμένου να καταλήξει σε κάποιου είδους συμφωνία –πέραν του να συγκλίνει με την ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός στο τίμημα της εξαγοράς–, φαίνεται πως αξιολογεί μια σειρά άλλων σημαντικών παραμέτρων. Όπως ακούγεται, ένα από τα βασικά ζητήματα που προβληματίζουν τη διοίκησή της είναι το πώς θα κρατήσει ζωηρό το δίκτυο των εκατοντάδων μικρών λιανεμπορικών καταστημάτων που συνδέονται με το σύστημα franchising της ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός ή, αλλιώς, το πώς θα ανανεώσει τις συμβάσεις δικαιόχρησης μαζί τους, δίχως σοβαρές διαρροές συνεργατών. Η σχετική ελευθερία προμηθειών που έχουν μέχρι σήμερα οι franchisees της προς εξαγοράν εταιρείας, είναι θέμα που λογικά πρέπει να απασχολεί τη Μασούτης, εφόσον επιθυμεί οι νέοι συνεργάτες της να προμηθεύονται τις μεγαλύτερες δυνατές ποσότητες κεντρικά από αυτήν κι όχι από άλλους προμηθευτές.

Ζητούμενο επίσης είναι η αξιολόγηση των μισθωτηρίων συμβάσεων των περισσότερων καταστημάτων της ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός, προκειμένου να σταθμιστεί κατά πόσο θα επιβαρυνθεί το λειτουργικό κόστος ανά ενοικιαζόμενο κατάστημα στη φάση της ανανέωσής τους. Ένα ακόμη στοιχείο προβληματισμού της Μασούτης είναι το πόσα από τα καταστήματα Κρητικός είναι κερδοφόρα, πόσα μπορεί να γίνουν περισσότερο κερδοφόρα και πόσα πρέπει πιθανώς να κλείσουν, δεδομένης και της γειτνίασής τους με δικά της καταστήματα. Επίσης, καλείται να λύσει και το δύσκολο «σταυρόλεξο» της πλήρους αναδιοργάνωσης του συστήματος τροφοδοσίας του δικτύου της ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός, της οποίας η κεντρικοποιημένη διαχείριση, όπως λέγεται, δεν συγκαταλέγεται στα συγκριτικά πλεονεκτήματά της. Υπό εξέταση είναι ασφαλώς και οι υποχρεώσεις της προς προμηθευτές, τράπεζες κ.α.

Παράγοντες της αγοράς σχολιάζουν ότι ακόμα κι αν οι δύο πλευρές υπογράψουν κάποιο προσύμφωνο, αυτό πρέπει να υποβληθεί στην Επιτροπή Ανταγωνισμού για έγκριση και, εφόσον αυτή ανάψει το «πράσινο φως» μετά κάποιους μήνες, θα κινηθούν οι διαδικασίες για την υπογραφή του τελικού συμφωνητικού, ώστε η ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός να περάσει υπό τον έλεγχο της Μασούτης, οπότε θα κινηθεί η διαδικασία ενσωμάτωσης του δικτύου της και απορρόφησης, όπως κατά πάσα πιθανότητα θα συμβεί, του νομικού προσώπου της από τη βορειοελλαδίτικη εταιρεία.

ΕΠΙΘΕΤΙΚΉ ΕΠΈΚΤΑΣΗ ΤΗΣ MARKET IN

Ανάλογη πορεία χαράσσει η Market In, η οποία πρόσφατα κατέληξε σε συμφωνία εξαγοράς της αλυσίδας Market 4u Κάκαβος, που λειτουργεί τρία σούπερ μάρκετ στα Ιωάννινα κι ένα τέταρτο, το μεγαλύτερο όλων, στο Καλπάκι Ιωαννίνων. Με την εν λόγω εξαγορά η Market In αυξάνει τoν αριθμό των καταστημάτων της στον Νομό Ιωαννίνων στα έξι. Στο μεταξύ, πληροφορίες αναφέρουν ότι πέραν της εν λόγω εξαγοράς, τα στελέχη της διαπραγματεύονται την απόκτηση ενός ακόμη τοπικού δικτύου, πράγμα που δείχνει ότι η εταιρεία φέτος έχει ένα δυναμικό πλάνο επέκτασης του δικτύου της, στο πλαίσιο του οποίου προγραμματίζει και τη δημιουργία νέων καταστημάτων.

Η CORE INNOVATIONS ΕΞΑΠΛΏΝΕΤΑΙ ΣΤΗ ΜΙΚΡΉ ΛΙΑΝΙΚΉ

Κινητικότητα υπάρχει και στον τομέα της μικρής λιανικής. Ειδικότερα, η Core Innovations, θυγατρική του ομίλου Motor Oil, προέβη στην εξαγορά της αλυσίδας καταστημάτων Twenty 4 Shopen (Convenience Stores), η οποία λειτουργεί από το 2010 και ελέγχει περισσότερα από 25 μικρά καταστήματα πώλησης προϊόντων παντοπωλείου, καφέ, αρτοσκευασμάτων και ειδών περιπτέρου. Η εξαγορά αυτή αποτελεί βασικό βήμα στη στρατηγική της Motor Oil για τη δημιουργία ενός ολοκληρωμένου οικοσυστήματος καταστημάτων ευκολίας υπό το εμπορικό σήμα Smartshop. Ήδη περισσότερα των ογδόντα τέτοιων καταστημάτων δραστηριοποιούνται με το εν λόγω σήμα. Σημειώνουμε ότι στην πλειονότητά τους στεγάζονται στα πρατήρια καυσίμων της Shell, που ανήκουν στον όμιλο Motor Oil. Η Core Innovations διαχειρίζεται, παράλληλα, το ηλεκτρονικό κατάστημα allSmart.gr, το οποίο διαθέτει περισσότερα από 5.000 προϊόντα, έχει παρουσία με καταστήματά της και στα self-service πλυντήρια του ομίλου υπό το σήμα Plinto, ενώ ενισχύει τη δραστηριότητά της στον τομέα των B2B υπηρεσιών, αντιπροσωπεύοντας κορυφαίους οίκους της ευρωπαϊκής αγοράς, όπως και στη διανομή και τα logistics των προϊόντων που εμπορεύεται και αντιπροσωπεύει. 

Φεβρουάριος 2025 | σελφ σέρβις | 27

ΑΓΟΡΑ

Ανήσυχα Τραμπ-αλίσματα Μερικώς απαισιόδοξη, αλλά το σημαντικότερο: ψύχραιμη εμφανίζεται η επιχειρηματική κοινότητα σε ό,τι αφορά τις δυνητικές επιπτώσεις στην εγχώρια οικονομία και ειδικότερα στο εμπόριο από μια ενδεχόμενη επιβολή δασμών στην Ευρώπη από τις ΗΠΑ του Ντόναλντ Τραμπ. Το «σελφ σέρβις» απευθύνθηκε σε τέσσερα επιφανή στελέχη της αγοράς, ζητώντας την άποψή τους σχετικά με το πώς και το κατά πόσο θα επηρεαστεί η οικονομία της χώρας, αν οι ΗΠΑ κηρύξουν εμπορικό πόλεμο στην Ευρώπη.

Η

επιβολή νέων δασμών από τις ΗΠΑ στην Κίνα, όπως και η αναστολή για ένα περίπου μήνα της επιβολής δασμών στο Μεξικό και τον Καναδά κατόπιν διαπραγμάτευσης με τον απρόβλεπτο Αμερικανό Πρόεδρο, πράγμα που συνέβη νωρίτερα και με την Κολομβία, δείχνουν ότι η περίοδος που ακολουθεί επιφυλάξει στις διεθνείς αγορές αστάθεια με πολλά «σκωτσέζικα ντους». Ο Αμερικανός Πρόεδρος δεν χάνει ευκαιρία να τοποθετείται επιθετικά έναντι της ΕΕ, δηλώνοντας, πάντως, την «αγάπη» του για την Ευρώπη. Στην ουσία δηλώνει την πρόθεσή του να υποβαθμίσει την ΕΕ ως πολυμερή θεσμό, μέσω της πρόταξης των διμερών σχέσεων με τα κράτη-μέλη της Ένωσης, στο πλαίσιο των οποίων θα διαπραγματεύεται με καθένα χωριστά τις εμπορικές συναλλαγές της χώρας του και την επιβολή διαφορετικών ποσοστών αμερικανικών δασμών. Αν και τις ημέρες που γράφονταν αυτές οι γραμμές ήταν ακόμα αόριστο και ασαφές το στίγμα των αποφάσεων του κ. Τραμπ, τα στελέχη της αγοράς μας διέβλεψαν κραδασμούς στο ευρωπαϊκό οικονομικό οικοδόμημα. Διότι και μόνο η ιδέα της επιβολής δασμών στην Ευρώπη εκ μέρους των ΗΠΑ οδηγεί αβίαστα στην πρόβλεψη ότι θα ακριβύνουν άμεσα πολλές και ποικίλες πρώτες ύλες, θα αυξηθεί το ενεργειακό κόστος και το κόστος παραγωγής πλείστων αγαθών, ακυρώνοντας κάθε προσπάθεια ελέγχου του πληθωρισμού και δημιουργώντας αναστάτωση και εντάσεις στην αγορά εργασίας. Σε κάθε περίπτωση, το γενικό κλίμα στην ευρωπαϊκή οικονομία

28 | σελφ σέρβις | Φεβρουάριος 2025

θα επιδεινωθεί άρδην σε μία περίοδο, μάλιστα, που η ευρωζώνη υποφέρει, εμφανίζοντας χαμηλούς ρυθμούς ανάπτυξης και αντιμετωπίζοντας τον κίνδυνο διολίσθησης στην ύφεση, που ήδη στοιχειώνει τη γερμανική οικονομία, και στον στασιμοπληθωρισμό.

ΕΛΠΊΔΕΣ ΌΤΙ Η ΕΛΛΆΔΑ «ΘΑ ΠΈΣΕΙ ΣΤΑ ΜΑΛΑΚΆ»

Σε ό,τι αφορά ειδικότερα την εγχώρια αγορά, οι πρώτες εκτιμήσεις λένε ότι αρχικά οι επιπτώσεις θα είναι έμμεσες, αλλά εφόσον κλιμακωθούν ευρύτερα στην ενιαία ευρωπαϊκή αγορά, οι πιέσεις που θα ασκηθούν στην ελληνική οικονομία θα είναι σαφώς εντονότερες και, όπως συνήθως συμβαίνει στην περίπτωση της χώρας μας, θα εκδηλωθούν με κάποια χρονική καθυστέρηση σε σχέση με τις εξελίξεις γενικότερα στην ευρωζώνη. Το ζητούμενο είναι το κατά πόσο η μερική ανάταξη της ελληνικής οικονομίας μετά τις αλλεπάλληλες κρίσεις (χρέους, πανδημίας, ενέργειας) θα μπορέσει να κρατήσει την εγχώρια αγορά κατά το δυνατόν μακρύτερα από τις φουρτούνες της νέας διεθνούς περιπέτειας. Βέβαια, αυτό που «σώζει» εν μέρει την κατάσταση είναι το γεγονός ότι οι ΗΠΑ, αν και εμφανίζουν αρνητικό εμπορικό ισοζύγιο από τις σχέσεις τους με την Ελλάδα, εντούτοις η αξία των διμερών συναλλαγών είναι επουσιώδης για τα μεγέθη της αμερικανικής οικονομίας. Ειδικότερα, σύμφωνα με τα στοιχεία εντεκαμήνου του 2024, η χρονιά φαίνεται ότι έχει κλείσει με πλεόνασμα για την Ελ-

λάδα. Όπως προκύπτει από την Eurostat, η αξία των ελληνικών εξαγωγών εμπορευμάτων προς τις ΗΠΑ το εντεκάμηνο πέρυσι διαμορφώθηκε στα 2,193 δισ. ευρώ. Την ίδια περίοδο η αξία των εισαγωγών εμπορευμάτων από τις ΗΠΑ ανήλθε στα 1,99 δισ. ευρώ. Κατά συνέπεια, το ισοζύγιο εμπορευμάτων Ελλάδας-ΗΠΑ ήταν πλεονασματικό στα 203,5 εκατ. ευρώ την εν λόγω περίοδο. Από τα στοιχεία αυτά φαίνεται ότι για τις ΗΠΑ οι οικονομικές σχέσεις με την Ελλάδα περνούν πιθανώς σε δεύτερο πλάνο, σε ό,τι αφορά το ενδεχόμενο επιβολής δασμών σε βάρος της χώρας. Σημειώνουμε ότι οι ΗΠΑ είναι ο πέμπτος κατά σειρά εθνικός αγοραστής ελληνικών προϊόντων και ο δέκατος-τέταρτος προμηθευτής στη λίστα των εισαγωγών της Ελλάδας. Ας δούμε, όμως, τι σκέφτονται σχετικά οι επιφανείς συνομιλητές μας, γνωστά στελέχη της επιχειρηματικής και της ακαδημαϊκής κοινότητας.

ΑΡΙΣΤΟΤΈΛΗΣ ΠΑΝΤΕΛΙΆΔΗΣ, πρόεδρος ΕΣΕ

«Κρίνοντας από το γεγονός ότι οι τοποθετήσεις του νέου Προέδρου των ΗΠΑ για την Ευρώπη είναι γενικού περιεχομένου, αν και μας προϊδεάζουν για την πρόθεσή του να λειτουργήσει παρεμβατικά, εκτιμώ ότι σήμερα πολύ δύσκολα κανείς έχει τη δυνα-

τότητα να προβλέψει με σχετική ασφάλεια τις επιπτώσεις που μπορεί να υπάρξουν για την ελληνική οικονομία. Σε αυτή τη φάση αξιολογούμε τις δηλώσεις Τραμπ, ψυχολογώντας μάλλον τον Αμερικανό Πρόεδρο και ελπίζοντας ότι όλες αυτές οι απειλές του δεν θα υλοποιηθούν, αλλά θα αποτελέσουν για τον ίδιο μια πολύ καλή βάση διαπραγμάτευσης με την Ευρώπη. Ήδη το βλέπουμε αυτό να συμβαίνει με το Μεξικό και τον Καναδά. Πάντως, εύχομαι τα όσα «υπόσχεται» να μην λάβουν πραγματικές διαστάσεις, διότι σε μια τέτοια περίπτωση δεν έχουμε παρά να περιμένουμε αύξηση

του κόστους κτήσης πρώτων υλών από την Ευρώπη, άρα και αύξηση του κόστους παραγωγής βασικών αγαθών, με ό,τι αυτό θα σημαίνει για τον πληθωρισμό».

ΚΩΝΣΤΑΝΤΊΝΟΣ ΜΑΧΑΊΡΑΣ, σύμβουλος επιχειρήσεων

«Στην Ελλάδα δεν θα υπάρξουν άμεσα επιδράσεις από την πολιτική του Προέδρου Τραμπ, ο οποίος εκ πρώτης δείχνει πως κρατά φιλελληνική στάση. Η Ελλάδα στις ΗΠΑ εξάγει κυρίως ελαιόλαδο, τυροκομικά και γαλακτοκομικά, μέλι, εμφιαλωμένα κρασιά –

Η επιβολή αμερικανικών δασμών στην Ευρώπη οδηγεί αβίαστα στην πρόβλεψη ότι θα ακριβύνουν πολλές πρώτες ύλες και θα αυξηθεί το ενεργειακό και παραγωγικό κόστος στην ΕΕ, με συνέπεια την έξαρση του πληθωρισμού και την αναστάτωση στην αγορά εργασίας

εν γένει τρόφιμα–, τα οποία θα είναι και τα μόνα που θα υποστούν τις συνέπειες, στο βαθμό που ο κ. Τραμπ επιβάλει τελικά δασμούς. Γενικότερα άμεσες συνέπειες δεν νομίζω ότι θα υπάρξουν. Ωστόσο έμμεσα, δηλαδή εφόσον θελήσει ο Αμερικανός Πρόεδρος να τιμωρήσει την Ευρώπη, αναμένονται προβλήματα, τα οποία όμως θα τα ζήσουμε σε προοπτική χρόνου. Αν έχει κάτι πραγματικά ανάγκη η Ελλάδα, είναι να παραμείνουν ήρεμα τα «νερά» στις σχέσεις της με την Τουρκία, ώστε η οικονομία της να εξελιχθεί ανεμπόδιστα και να καταφέρει να ισοσκελίσει τις όποιες απώλειες υποστεί από ένα ενδεχόμενο αρνητικό κλίμα στην Ευρώπη. Ωστόσο, αν πραγματικά επιθυμούμε να αποκτήσουμε μια καλύτερη θωράκιση απέναντι σε μελλοντικές διεθνείς οικονομικές κρίσεις, οφείλουμε να γίνουμε μια περισσότερο παραγωγική οικονομία, μέσω βαθιών τομών στη γεωργική-κτηνοτροφική μας οικονομία και βιομηχανία, ώστε να αποκτήσουμε τη μεγαλύτερη δυνατή αυτάρκεια τροφίμων και να βελτιώσουμε το

Φεβρουάριος 2025 | σελφ σέρβις | 29

ΑΓΟΡΑ

Αυτό που εν μέρει «σώζει» την κατάσταση είναι το ότι οι ΗΠΑ, αν και εμφανίζουν αρνητικό εμπορικό ισοζύγιο από τις σχέσεις τους με τη χώρα μας, εντούτοις η αξία των διμερών συναλλαγών είναι επουσιώδης για τα μεγέθη της αμερικανικής οικονομίας εμπορικό μας ισοζύγιο. Άλλωστε, δύσκολα η Ελλάδα μπορεί να αποκτήσει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στον τεχνολογικό τομέα, δεδομένης της μεγάλης εξάρτησής της από άλλες ισχυρές αγορές. Όμως, στον τομέα των τροφίμων-ποτών έχει μια μεγάλη ευκαιρία, η οποία δεν πρέπει να χαθεί. Στο βαθμό που τελικά επιβληθούν δασμοί από τις ΗΠΑ, θα ανατροφοδοτηθεί γενικότερα ο πληθωρισμός στην Ευρώπη, λόγω των ανατιμήσεων στις οποίες θα καταφύγουν πολλές εταιρείες, προκειμένου να περιορίσουν τις όποιες απώλειες από τη μείωση των εξαγωγών τους. Αλλά εφόσον ο πόλεμος στην Ουκρανία λήξει και οι αγορές πάρουν μια ανάσα, δεν αποκλείεται οι πληθωριστικές πιέσεις να περιοριστούν, καθότι οι διεθνείς όμιλοι θα επανακάμψουν στους εθνικούς χώρους από τους οποίους είχαν αποχωρήσει, ενώ η τροφοδοσία των αγορών με φθηνές πρώτες ύλες, όπως σπορέλαια και σιτάρι από την Ουκρανία, θα μειώσει το κόστος παραγωγής βασικών αγαθών».

ΝΊΚΟΣ ΒΈΤΤΑΣ, γενικός διευθυντής ΙΟΒΕ

«Σε μια οικονομία που χρειάζεται επενδύσεις, η αβεβαιότητα δεν βοηθάει. Οι φόβοι για την επιβολή δασμών στην Ευρώπη ίσως καθυστερήσει τις επενδυτικές αποφάσεις, ιδίως αν επιβραδυνθούν οι μειώσεις των επιτοκίων. Ήδη διαφαίνεται η επαναφορά των τάσεων εμπορικού προστατευτισμού από τη νέα αμερικανική διοίκηση, παραμένουν οι γεωπολιτικές εντάσεις και αναμένεται επιβράδυνση των πρωτοβουλιών αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής, ενώ εγκυμονεί ο κίνδυνος για μη ευθύγραμμη αποκλιμάκωση του πληθωρισμού και του κόστους χρημα-

30 | σελφ σέρβις | Φεβρουάριος 2025

τοδότησης. Ίσως οι αρνητικές επιδράσεις στην Ελλάδα να καθυστερήσουν, ωστόσο δεν αποκλείονται. Αρκεί να θυμηθούμε τι είχε συμβεί κατά την κρίση της Lehman Brothers, που, ναι μεν τη βιώσαμε με σχετική καθυστέρηση, όμως είχε σαφώς ισχυρότερη δριμύτητα, διότι η ελληνική οικονομία δεν διέθετε παραγωγική δυνατότητα. Αυτή τη φορά οι επιδράσεις στην εγχώρια οικονομία θα είναι έμμεσες και θα τροφοδοτηθούν από το γενικότερο αρνητικό κλίμα στην Ευρώπη. Άμεσες συνέπειες θα υπάρξουν από την ενεργειακή αγορά, καθότι, όπως είναι γνωστό, εισάγουμε ενεργειακούς πόρους, το κόστος των οποίων προφανώς και θα αυξηθεί, βάλλοντας κατά της ελληνικής ανταγωνιστικότητας, ενώ το αρνητικό κλίμα θα επηρεάσει και την επενδυτική διάθεση. Βεβαίως, εφόσον καταλαγιάσουν οι πληγές στην Ουκρανία, θα υπάρξουν θετικές επιδράσεις. Το μεγαλύτερο ρίσκο το δημιουργεί ο κίνδυνος να ασκηθούν νέες πληθωριστικές πιέσεις, αλλά και να αποσταθεροποιηθούν οι αγορές. Το κρισιμότερο όλων σε αυτή την περίπτωση είναι το πόσο αποτελεσματικά θα αντιδράσουν οι κεντρικές τράπεζες».

ΒΑΣΊΛΗΣ ΚΟΡΚΊΔΗΣ, πρόεδρος του ΕΒΕΠ

«Αναταράξεις αναμένεται να προκαλέσει στο ελληνικό εμπόριο το ενδεχόμενο της επιβολής δασμών από τις ΗΠΑ στις χώρες της ΕΕ. Ο Αμερικανός Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ με δηλώσεις του ξεκαθάρισε ουσιαστικά ότι μετά τον Καναδά, το Μεξικό και την Κίνα, χώρες στις

οποίες επέβαλε δασμούς από 10% έως 25% σε προϊόντα, θα επιβάλει δασμούς και στις χώρες της ΕΕ. Μένει να δούμε, φυσικά, αν θα τους επιβάλλει σε κάποιες συγκεκριμένες χώρες ή σε όλες. Οι ελληνικές εξαγωγές προς τις ΗΠΑ ανέρχονται στα περίπου 2,1 δισ. ευρώ, ενώ οι εισαγωγές φτάνουν το 1,5 δισ. ευρώ. Δηλαδή η χώρα μας έχει ένα πλεόνασμα, που υπερβαίνει τα 600 εκατ. ευρώ. Είναι πολύ σημαντικό να αναφερθεί ότι η αγορά των ΗΠΑ είναι σημαντική για τις ελληνικές εξαγωγικές επιχειρήσεις, καταλαμβάνοντας την πέμπτη θέση στις ελληνικές εξαγωγές. Αυτό που πρέπει να γίνει κατανοητό, είναι ότι στην περίπτωση της επιβολής δασμών στα προϊόντα που εισάγει η Αμερική από τις χώρες της ΕΕ και κατ’ επέκταση και από την χώρα μας, τα συγκεκριμένα προϊόντα θα πωλούνται πιο ακριβά στην αμερικανική αγορά. Συνεπώς τα ελληνικά προϊόντα θα είναι λιγότερα ανταγωνιστικά από ομοειδή, που θα εισάγουν οι ΗΠΑ από κάποιες άλλες χώρες. Αυτό θα επηρεάσει τις ελληνικές εξαγωγές τροφίμων, όπως για παράδειγμα του ελαιόλαδου και των γαλακτοκομικών. Η μείωση όμως των εξαγωγών θα έχει επιπτώσεις στις ελληνικές επιχειρήσεις, οι αντοχές των οποίων δοκιμάζονται από διαδοχικές κρίσεις –την οικονομική, την ενεργειακή και την υγειονομική– την τελευταία δεκαπενταετία. Ωστόσο, οι ελληνικές επιχειρήσεις έχουν μάθει να επιβιώνουν κάτω από αντίξοες συνθήκες όλα αυτά τα χρόνια. Γι’ αυτό είμαι βέβαιος ότι και στο ενδεχόμενο της επιβολής αμερικανικών δασμών στα ελληνικά προϊόντα οι εγχώριες εξαγωγικές επιχειρήσεις θα φροντίσουν να βρουν διέξοδο σε άλλες αγορές, είτε ευρωπαϊκές είτε τρίτων χωρών. Τα ελληνικά προϊόντα, με σύμμαχό τους την ποιότητα, γίνονται ανάρπαστα σε όλον τον κόσμο και είμαι σίγουρος ότι θα υπάρχουν πάντα χώρες, που θέλουν να τα εισάγουν. Ως Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Πειραιώς ευελπιστούμε ότι η αμερικανική κυβέρνηση δεν θα επιβάλει δασμούς στην ναυτιλία, δεδομένου ότι με ελληνόκτητα πλοία μεταφέρεται περίπου το 85% των προϊόντων που εισάγονται και εξάγονται στην ΕΕ». 

ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΥΠΕΡΑΓΟΡΕΣ ΣΚ Λ ΑΒΕΝΙΤΗΣ

Πάνω από 100 εκατ. ευρώ η επένδυση στην Πίτσος Σε ένα από τα υψηλότερα σε αξία επενδυτικά project αναμένεται να εξελιχθεί το έργο για την πλήρη αναμόρφωση του παλαιού εργοστασίου της Πίτσος, το οποίο έχει περιέλθει υπό την ιδιοκτησία της Ελληνικές Υπεραγορές Σκλαβενίτης (ΕΥΣ) και σχεδιάζεται η μετατροπή του σε σύγχρονο εμπορικό πολυχώρο. Σύμφωνα με πληροφορίες, η ήδη δρομολογημένη επένδυση υπολογίζεται ότι θα ξεπεράσει τα 100 εκατ. ευρώ. χικές εργασίες ανακατασκευής του κτιρίου δεν θα αργήσουν, αν ληφθεί υπόψιν ότι η ΕΥΣ προγραμματίζει την εγκαινίαση της λειτουργίας του πολυχώρου περί τα τέλη του 2026.

ΩΡΙΜΆΖΕΙ Η ΙΔΈΑ ΤΗΣ ΕΠΈΚΤΑΣΗΣ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΌ

Η

επένδυση θα περιλαμβάνει την οργάνωση και λειτουργία στεγασμένων χώρων συνολικής έκτασης 55.000τμ. Ο πολυχώρος, ο οποίος θα διαθέτει έναν σημαντικό αριθμό θέσεων πάρκινγκ, υπολογίζεται ότι θα φιλοξενεί καθημερινά περί τους επτά έως οκτώ χιλιάδες επισκέπτες. Θα δομηθεί βάσει τριών αξόνων. Ο πρώτος προβλέπει τη λειτουργία εμπορικών καταστημάτων που θα διαθέτουν κυρίως γνωστά brands, ο δεύτερος τη φιλοξενία πολλών και διαφορετικών concepts εστίασης και ο τρίτος τη διαμόρφωση σύγχρονων χώρων διοργάνωσης εκδηλώσεων.

χώροι του θα είναι αφιερωμένοι κυρίως στα τρόφιμα και τα ποτά. Πάντως, επί του παρόντος δεν έχει καθοριστεί επακριβώς πώς θα οργανωθούν εσωτερικά οι χώροι του υπέρ μάρκετ, δεδομένου ότι ακόμα εκκρεμεί η αδειοδότηση συνολικά του γενικού project.

Σημειώνουμε ότι στις εν λόγω εγκαταστάσεις δεν προγραμματίζεται η λειτουργία αιθουσών κινηματογράφου, δεδομένου ότι σε μικρή απόσταση δραστηριοποιείται γνωστή αλυσίδα αιθουσών κινηματογράφου.

Η σχετική διαδικασία για την έκδοση των προβλεπόμενων από τον νόμο πολεοδομικών αδειών αναμένεται να κινηθεί στο αμέσως προσεχές διάστημα, οπότε θα ληφθούν οι οριστικές αποφάσεις για τη χωροθέτηση των καταστημάτων, των εστιατορίων και των χώρων εκδηλώσεων. Για την εταιρεία, πάντως, η βασικότερη άδεια –αυτή που θα καθόριζε όχι μόνο τις χρήσεις του κτιρίου, αλλά και τη μορφή του, όπως και το είδος των απαιτούμενων εργασιών–, ήδη έχει δοθεί. Δεν είναι άλλη από την άδεια που ορίζει ότι πέραν της εξωτερικής του όψης το κτίριο δεν αποτελεί διατηρητέο ακίνητο.

Στις εγκαταστάσεις θα στεγαστεί μια υπεραγορά τροφίμων Σκλαβενίτης, η οποία θα είναι έκτασης άνω των 15.000τμ και θα αποτελέσει το μεγαλύτερο υπέρ μάρκετ της αλυσίδας. Οι

Σε εκκρεμότητα παραμένουν και οι περιβαλλοντικές άδειες, οι οποίες ωστόσο δεν προβληματίζουν τη διοίκηση της εταιρείας. Βάσει του σχετικού σχεδιασμού της, οι αρ-

Σε ό,τι αφορά το ενδεχόμενο επέκτασης των δραστηριοτήτων του ομίλου της ΕΥΣ εκτός συνόρων –πέραν της Κύπρου–, πληροφορίες αναφέρουν ότι εξετάζονται ταυτόχρονα αρκετές εθνικές αγορές. Μεταξύ αυτών είναι χώρες των Βαλκανίων, αλλά και η Πολωνία. Κατά τις ίδιες πηγές, τυχόν επέκταση του ομίλου βόρεια των συνόρων της χώρας προϋποθέτει είτε την εξαγορά τοπικών επιχειρήσεων είτε τη σύναψη στρατηγικής συνεργασίας με τοπικούς λιανέμπορους. 

Πιλότος-μπεργκεράδικο! Η ΕΥΣ άρχισε να εφαρμόζει πιλοτικά τη λειτουργία Epic Burger στο κατάστημά της στην Αμφιθέας, όπου το μπεργκεράδικο έχει πρόσβαση και από το εσωτερικό του καταστήματος και από το πεζοδρόμιο, προκειμένου να παραμένει ανοικτό και εκτός ωραρίου λειτουργίας των εμπορικών καταστημάτων. Σύντομα η διοίκηση της ΕΥΣ θα λάβει τις οριστικές της αποφάσεις για το πώς θα αναπτύξει περαιτέρω το σχετικό project.

Φεβρουάριος 2025 | σελφ σέρβις | 31

ΑΓΟΡΑ

METRO

Η τεχνολογία στην πρώτη γραμμή των επενδύσεων Με συστηματικό και μεθοδικό τρόπο η Metro επενδύει στις νέες τεχνολογίες, αντιλαμβανόμενη ότι η αξιοποίηση προηγμένων συστημάτων ανάλυσης πληροφοριών εξασφαλίζει σε κάθε εταιρεία ένα εξαιρετικό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, το οποίο οδηγεί στην αποδοτικότερη διαχείριση των προϊόντων, σε σημαντικές περικοπές κόστους και στη λήψη ορθολογικών και αποτελεσματικών αποφάσεων.

Σ

το πλαίσιο αυτό, η εταιρεία δαπανά ετησίως σημαντικά κεφάλαια για την εγκατάσταση και εφαρμογή εξειδικευμένων προγραμμάτων, τα περισσότερα εκ των οποίων δεν είναι ορατά στον τελικό καταναλωτή. Πρόκειται για εφαρμογές που δίδουν «έξυπνες» λύσεις στα στελέχη και το υπόλοιπο ανθρώπινο δυναμικό της εταιρείας, καθιστώντας την εργασία όλων ταχύτερη και αποτελεσματικότερη. Μία από τις πρωτοβουλίες που θα συνεχίσει να υποστηρίζει η Metro, αφορά την επέκταση της εγκατάστασης self check out ταμειακών μηχανών σε περισσότερα από τριάντα καταστήματα My Market, ώστε σταδιακά το πελατειακό κοινό να εξοικειωθεί γενικότερα με τη χρήση των αυτόματων ταμειακών μηχανών. Παράλληλα, θα επεκτείνει σε επτά ή οκτώ καταστήματά της τα ηλεκτρονικά καρτελάκια με τις τιμές των προϊόντων, ώστε αυτές να αναγράφονται και να ανανεώνονται στα ράφια με ακρίβεια, όπως και να αξιολογούνται και να αναλύονται ταχύτερα από τις αρμόδιες διευθύνσεις της εταιρείας. Επίσης, η Metro σχεδιάζει την εγκατάσταση προηγμένων-αυτοματοποιημένων συστημάτων διαχείρισης των διακινουμένων προϊόντων από τη νέα της αποθήκη, την οποία πρόκειται να λειτουργήσει στον Ασπρόπυργο. Ουσιαστικά πρόκειται για μία εξαιρετικά μεγάλης αξίας επένδυση, η οποία θα αυξήσει έως και 40% το συνολικό ύψος των κεφαλαίων που θα διατεθούν για τη συγκεκριμένη αποθήκη. Ειδικότερα εκτιμάται ότι, ενώ υπό άλλους όρους η Metro θα επένδυε περί τα 50 εκατ. ευρώ για το συγκεκριμένο έργο, το επενδυτικό της κεφά-

32 | σελφ σέρβις | Φεβρουάριος 2025

λαιο θα αυξηθεί τελικά στα 70 εκατ. ευρώ. Σε αυτή τη φάση η εταιρεία εξετάζει ποιο εκ των εναλλακτικών σεναρίων που προσφέρουν οι νέες τεχνολογίες είναι το καταλληλότερο για να επενδύσει ανάλογα. Όπως εξηγούν παράγοντες της Metro, μία τόσο υψηλού κόστους επένδυση μπορεί να υλοποιηθεί μόνο σε εγκαταστάσεις που διακινούν μεγάλους όγκους αγαθών, ώστε οι νέες τεχνολογίες –που προϋποθέτουν και ειδικές διευθετήσεις σε δομικά στοιχεία του αποθηκευτικού κέντρου– να χρησιμοποιούνται τακτικότητα, επιταχύνοντας κατά το δυνατόν την απόσβεση της σχετικής επένδυσης.

ΤΟ «ΘΑΥΜΑΤΟΥΡΓΌ» SOFTWARE Πέραν των προαναφερόμενων η Metro εφαρμόζει και ένα νέο software, που δίνει τη δυνατότητα αυτόματων παραγγελιών. Πρόκειται για ένα πρόγραμμα που «διαβάζει» το ράφι, την ταμειακή μηχανή, το ιστορικό της ζήτησης του προϊόντος, τα αποθέματά του στις αποθήκες και «αποφασίζει» για τον όγκο των προμηθειών, όπως και για τις ποσότητες

των εμπορευμάτων τροφοδοσίας ανά κατάστημα. Το πρόγραμμα αυτό σχεδιάζεται να εγκατασταθεί σε όλο το δίκτυο των My Market (αφορά μόνο τα προϊόντα ξηρού φορτίου), με την προοπτική η λειτουργία του να επεκταθεί και στα καταστήματα χονδρικής, όπως και στις αποθηκευτικές εγκαταστάσεις της εταιρείας. Ένα ακόμη προηγμένο μηχανογραφικό σύστημα εγκαθιστά η Metro πιλοτικά, το οποίο αφορά τον ηλεκτρονικό προγραμματισμό των βαρδιών των εργαζομένων. Το πρόγραμμα αυτό υπολογίζει όχι μόνο τις οκτάωρες, τετράωρες, πεντάωρες και εξάωρες βάρδιες των εργαζομένων, αλλά και το πότε θα πρέπει να δίδονται οι άδειες στο προσωπικό, τι ισχύει στις γιορτές, όπως και το πώς μπορεί να καλύπτονται τα κενά στις θέσεις εργασίας σε περιπτώσεις έκτακτων απουσιών μελών του προσωπικού. Σημειώνουμε ότι κάθε χρόνο η εταιρεία δαπανά περίπου 1 εκατ. ευρώ, προκειμένου να αναβαθμίζει ανάλογα προγράμματα software. 

ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΕΣΕ

ΤΟΥ ΠΕΡΙΚΛΗ ΘΑΝΟΠΟΥΛΟΥ *

Προκλήσεις και ευκαιρίες ενός μικρού αλλά δυναμικού «παίκτη Οι μεγάλες προκλήσεις που αντιμετωπίζει, όπως και οι ευκαιρίες που προσφέρονται σε μια μικρή σε μέγεθος αλλά επιτυχημένη και ανερχόμενη αθηναϊκή αλυσίδα σούπερ μάρκετ, όπως η Δ. Θανόπουλος ΑΕ –εταιρεία με μακρά ιστορία και υψηλούς στόχους αναφορικά με την πρόοδο του ηλεκτρονικού εμπορίου και την ενσωμάτωση της τεχνητής νοημοσύνης (ΑΙ) στον κλάδο μας–, είναι κατά την άποψη μου οι ακόλουθες:

• Πολυνομία/κρατικός παρεμβατισμός: Μια εταιρεία του μεγέθους μας δεν διαθέτει inhouse νομικά τμήματα για τη στενή παρακολούθηση των συνεχών αλλαγών στη νομοθεσία. Η πολυνομία και ο κρατικός παρεμβατισμός πρέπει να δώσουν τη θέση τους στον ελεύθερο υγιή ανταγωνισμό για το καλό όλων.

• Μείωση κερδοφορίας: Το μισθολογικό κόστος αυξάνεται κάθε χρόνο, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι μεγαλώνει αντίστοιχα ο κύκλος εργασιών. Το ποσοστό του μικτού κέρδους είναι κλειδωμένο με νόμο, ενώ όλα τα λειτουργικά κόστη ανεβαίνουν. Επιπλέον όσο ανεβαίνει το ποσοστό του τζίρου που προέρχεται από τις ηλεκτρονικές και τηλεφωνικές παραγγελίες, μειώνεται ο συντελεστής καθαρής κερδοφορίας από το επιπλέον κόστος συλλογής προϊόντων και delivery, που ως γνωστόν ο πελάτης δεν είναι διατεθειμένος να πληρώνει.

•Ε ύρεση προσωπικού: Τα τελευταία χρόνια η εύρεση κατάλληλου προσωπικού είναι πιο δύσκολη υπόθεση. Οι νέες γενιές δεν διαθέτουν το φιλότιμο των παλαιών γενεών, εγκαταλείπουν με την πρώτη δυσκολία. Οι εταιρείες πρέπει να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα.

• Ανταγωνισμός: Οι μεγάλες εταιρείες του κλάδου μας εκτός του ότι προμηθεύονται φθηνότερα τα προϊόντα, διαθέτουν οργάνωση με στελέχη εξειδικευμένα στην εξεύρεση λύσεων βελτιστοποίησης των λειτουργιών τους, ενώ επωφελούνται από τις οικονομίες κλίμακος σε ό,τι κι αν κάνουν. Λαμβανομένου υπόψιν ότι και το μέγεθος του κύκλου εργασιών τους ευκολύνει τον πειραματισμό τους με καινοτόμες επενδύσεις, τα προαναφερόμενα

34 | σελφ σέρβις | Iανουάριος 2025

συνιστούν γι’ αυτές ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Στο μεταξύ, ο ανταγωνισμός στον κλάδο έχει εμπλουτιστεί με νέα ηλεκτρονικά καταστήματα, που παραδίδου ν groceries σε μισή ή μια ώρα, όπως και Περικλής Θανόπουλος με περισσότερα μικρά φυσικά καταστήματα που λειτουργούν και τις Κυριακές, πιέζοντας το μερίδιο των παραδοσιακών αλυσίδων σούπερ μάρκετ.

•Α λλαγές συνθηκών της κοινωνίας: Η κλιματική αλλαγή, η γήρανση πληθυσμού και η ακρίβεια επηρεάζουν τα αποτελέσματα όλου του κλάδου, όμως για κάποιες μικρές τοπικές αλυσίδες τα προβλήματα αυτά έχουν μεγαλύτερες συνέπειες.

ΟΙ ΣΗΜΑΝΤΙΚΌΤΕΡΕΣ ΕΥΚΑΙΡΊΕΣ • Δ υνατότητα χρήσης τεχνητής νοημοσύνης σε όλα τα τμήματα: Εργασίες όπως η συνεχής παρακολούθηση της συμπεριφοράς των πελατών και η χάραξη στρατηγικής μάρκετινγκ, βασισμένης στα big data, μέχρι πρότινος απαιτούσε μια στρατιά εξειδικευμένων στελεχών, που μια αλυσίδα του μεγέθους μας ήταν αδύνατο να διαθέτει. Ωστόσο, με τα τελευταία μοντέλα ΑΙ τέτοιου είδους εργασίες πραγματοποιούνται πολύ γρηγορότερα, οικονομικότερα και κυρίως αποτελεσματικότερα. Το clustering πελατών μπορεί να αντικατασταθεί με ένα AI marketing agent, που μπορεί ακόμα και να διαμορ-

φώνει ξεχωριστές πολιτικές μάρκετινγκ ανά πελάτη!

• Δυνατότητα διεύρυνσης πελατείας ηλεκτρονικού καταστήματος: Μια τοπική αλυσίδα μπορεί να αυξήσει τον τζίρο της σημαντικά, εφόσον μπορέσει να ξεπεράσει τα προβλήματα του αυξημένου κόστους picking και delivery. To quick commerce είναι η νέα τάση που, εφόσον βρεθεί ο τρόπος να είναι κερδοφόρο, είναι η λύση για την αύξηση του μεριδίου αγοράς.

• Λύσεις μείωσης του κόστους ή βελτίωσης της αγοραστικής εμπειρίας: Πλέον οι αυτοματισμοί και τα εξειδικευμένα λογισμικά μπορούν να μειώνουν τα κόστη μιας μικρής ή μεσαίας αλυσίδας, όπως και να βελτιώνουν την αγοραστική εμπειρία των πελατών της.

• Ευελιξία στις αποφάσεις: Συγκριτικά με τους μεγάλους ανταγωνιστές τους οι διοικήσεις των μικρότερων αλυσίδων είναι σε θέση να παίρνουν γρηγορότερα τις αποφάσεις τους, όπως και να προσαρμόζουν αποτελεσματικότερα το προϊοντικό μείγμα τους και τις υπηρεσίες τους στις πραγματικές ανάγκες των πελάτων τους.

•Δ υνατότητα δραστικών λύσεων για το περιβάλλον: Πόσο εύκολα, τάχα, μια μεγάλη αλυσίδα μπορεί να δηλώσει σήμερα ότι το 100% της ενέργειας που καταναλώνει είναι «πράσινη» ή ότι ο στόλος των οχημάτων της για την κατ’ οίκον διανομή των παραγγελιών είναι εξολοκλήρου ηλεκτρικός; Το πρώτο, λοιπόν, εμείς το πετύχαμε και ήδη προχωρούμε στο δεύτερο.  * Ο κ. Περικλής Θανόπουλος, διευθύνων σύμβουλος της ιστορικής εταιρείας σούπερ μάρκετ Δ. Θανόπουλος ΑΕ, συμμετέχει στη διοίκηση της ΕΣΕ.

Πληθαίνουν φέτος οι «άγνωστοι Χ»… Ο ι δύο επικεφαλής των μεγάλων εταιρειών ερευνών, που παρακολουθούν εβδομάδα την εβδομάδα την εξέλιξη του κλαδικού τζίρου, ο κ. Παναγιώτης Μπορέτος, διευθύνων σύμβουλος και αντιπρόεδρος της Circana Hellas, και ο κ. Βάιος Δημοράγκας, διευθύνων σύμβουλος της NielsenIQ Hellas, αναδεικνύουν και εξηγούν με τις συνεντεύξεις τους στους αναγνώστες του «σελφ σέρβις» τα χαρακτηριστικά των πωλήσεων του κλάδου το 2024. Επισημαίνουμε την επιφυλακτικότητα προβλέψεων και των δύο αναφορικά με την επίδραση του Κώδικα Δεοντολογίας για τις προσφορές και εκπτώσεις στις σχετικές δραστηριότητες προμηθευτών και λιανεμπόρων, στην τιμολόγηση των προϊόντων και στις αντιδράσεις των καταναλωτών. Κρατούμε τη διαπίστωση του κ. Μπορέτου ότι εντείνεται η στροφή του καταναλωτικού κοινού στα σούπερ μάρκετ όχι μόνο για βασικές αγορές, αλλά και για προϊόντα που παλιότερα κατανάλωνε αποκλειστικά εκτός σπιτιού, ενόσω αυτά προσελκύουν και τους επισκέπτες των παραδοσιακών

ειδικών καταστημάτων τροφίμων για λόγους οικονομίας. Επίσης, σημειώνουμε την εκτίμησή του ότι η στροφή της ζήτησης στα PL δεν είναι συγκυριακή, καθώς, μολονότι ο ρυθμός της ανάπτυξής τους επιβραδύνθηκε, η δυναμική τους παραμένει ισχυρή, δείχνοντας πως η στροφή των καταναλωτών σε πιο οικονομικές λύσεις είναι μια τάση που παγιώνεται. Κρατούμε τις διαπιστώσεις του κ. Δημοράγκα ότι παρά την απαισιοδοξία των εγχώριων καταναλωτών δεν υπήρξε μείωση των πωλήσεων σε όγκο. Αντίθετα, τόσο η κλαδική αγορά όσο και ο καταναλωτής επέδειξαν αντοχές και μάλιστα περισσότερο από άλλες συγκρίσιμες δυτικοευρωπαϊκές αγορές. Επίσης, επισημαίνουμε την εκτίμησή του ότι, εάν δεν συμβεί φέτος κάτι που θα άλλαζε τα δεδομένα παγκοσμίως (π.χ. μια γενίκευση των δασμολογικών πολιτικών με επιπτώσεις στην αγοραστική δύναμη των καταναλωτών), το 2025 θα είναι ακόμα μια καλή χρόνια για τον κλάδο, με μικρότερη ίσως ανάπτυξη ή σταθεροποίηση του όγκου των πωλήσεων.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ ΣΤΟΝ ΦΩΤΗ ΤΣΟΛΑΚΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΝΑΤΑΣΑ ΣΙΝΙΩΡΗ

Φεβρουάριος 2025 | σελφ σέρβις | 35

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΜΠΟΡΕΤΟΣ, CIRCANA

Οι αλλαγές στην καταναλωτική συμπεριφορά δεν είναι συγκυριακές «Όταν οι μακροοικονομικές συνθήκες δυσκολεύουν, το αγοραστικό κοινό λειτουργεί με τη λογική του «επαγγελματία καταναλωτή». Κατά το 40% οι καταναλωτές άρχισαν να περιορίζουν τις αγορές φρέσκων προϊόντων, στρεφόμενοι στα κατεψυγμένα τρόφιμα. Μάλιστα, ενοχλούνται ιδιαίτερα από τη μείωση της ποσότητας των προϊόντων χωρίς μια αντίστοιχη μείωση τιμής, πρακτική που κατά το 76% οι καταναλωτές τη θεωρούν εκνευριστική και κατά το 25% την απορρίπτουν εντελώς», επισημαίνει ο κ. Παναγιώτης Μπορέτος, αντιπρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Circana.

Π

αρά την αύξηση το 2024 του συνολικού τζίρου των σούπερ μάρκετ από την πώληση των σταθερών barcode FMCG στη χώρα (περιλαμβανομένων των πωλήσεων της Lidl και εξαιρουμένου του τζίρου των νησιών του Αιγαίου και του Ιονίου) στα 12,15 δισ. ευρώ, η κατάσταση είναι πιο περίπλοκη. Ο τζίρος των cash & carry υποχώρησε κατά 7%, η αγοραστική συμπεριφορά αλλάζει και η άνοδος των private label (PL) προϊόντων είναι μια νέα πραγματικότητα. Παράλληλα, οι Έλληνες φαίνεται ότι περιορίζουν τις σπατάλες, αναπροσαρμόζουν τις προτεραιότητές τους, στρέφονται στα υπέρ μάρκετ για μαζικές αγορές και στα μικρά καταστήματα για τα συμπληρωματικά καθημερινά τους ψώνια, ενώ η κυβερνητική πίεση για μείωση των τιμών δημιουργεί ερωτήματα σχετικά με τις προωθητικές στρατηγικές στον κλάδο. σελφ σέρβις: Πώς διαμορφώθηκε ο τζίρος της οργανωμένης λιανικής και χονδρικής το 2024 και τι συμπεράσματα προκύπτουν; Παναγιώτης Μπορέτος: Ο κλάδος των σούπερ μάρκετ συνέχισε να εμφανίζει ανοδική πορεία, καθώς ο συνολικός του τζίρος πέρυσι έφτασε τα 12,15 δισ. ευρώ έναντι 11,836 δισ. ευρώ το 2023. Ωστόσο, πίσω από αυτή την αύξηση κρύβεται μία πιο σύνθετη πραγματικότητα. Το πιο ανησυχητικό στοιχείο έρχεται από την αγορά των cash & carry, ο τζίρος της οποίας υποχώρησε κατά 7% –από τα 1,464 δισ. ευρώ το 2023 στα 1,362 δισ. ευρώ πέρυσι– κι αυτή η μείωση δεν ήταν τυχαία. Παρότι

36 | σελφ σέρβις | Φεβρουάρίος 2025

οι αφίξεις τουριστών στη χώρα μας αυξήθηκαν, η κατανάλωσή τους ήταν κατώτερη των προσδοκιών, πράγμα το οποίο πιθανώς οφείλεται τόσο στην έλλειψη εργατικού δυναμικού στην τουριστική αγορά, που κράτησε κλειστά πολλά καταστήματα και ξενοδοχεία, περιορίζοντας έτσι τις συνολικές δαπάνες, όσο και στις πιέσεις που δέχονται πλέον τα εισοδήματα και των υπόλοιπων Ευρωπαίων.

Ο «ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΊΑΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΉΣ» σ. σ.: Ποιες αλλαγές διαπιστώνετε στην καταναλωτική συμπεριφορά εξαιτίας της ακρίβειας ποιες είναι οι στρατηγικές των καταναλωτών για την αντιμετώπισή της; Π. Μ.: Σε περιόδους οικονομικής σταθερότητας οι καταναλωτές διαχωρίζουν τα προϊόντα σε δύο κατηγορίες, στα βασικά (όπως ψωμί, γάλα, τυρί) και τα διακριτά (όπως τα αρωματικά σπιτιού, τα σνακ κ.ά.). Στα πρώτα η τιμή έχει μικρότερη σημασία, αφού είναι απαραίτητα και αγοράζονται ανεξαρτήτως προσφορών. Στα διακριτά η τιμή παίζει μεγαλύτερο ρόλο, καθώς η κατανάλωσή τους εξαρτάται από την εισοδηματική διαθεσιμότητα του καταναλωτή. Όταν όμως οι μακροοικονομικές συνθήκες δυσκολεύουν, η καταναλωτική συμπεριφορά μεταβάλλεται. Τα βασικά προϊόντα διαχωρίζονται περαιτέρω στα core must (απολύτως αναγκαία) και στα essentials (λιγότερο αναγκαία). Ένα τόστ λ.χ. χρειάζεται τυρί (must), αλλά το αλλαντικό μπορεί να παραλειφθεί. Οι καταναλωτές αρχίζουν να αγοράζουν μικρότερες ποσότητες, αναζητούν καλύτερες τιμές σε διαφορετικά

καταστήματα και λειτουργούν με τη λογική του «επαγγελματία καταναλωτή». Τα στοιχεία δείχνουν ότι κατά το 60% οι καταναλωτές είναι πλήρως ενήμεροι για την αύξηση των τιμών, λόγω της συνεχούς ενασχόλησης των ΜΜΕ με το κόστος ζωής. Κατά το 95% αναγνωρίζουν τη γενική ακρίβεια στα σούπερ μάρκετ, ενώ κατά το 40% ήδη προσέχουν περισσότερο όταν ψωνίζουν φρέσκα προϊόντα, μειώνουν τη σπατάλη τους και στρέφονται στα κατεψυγμένα τρόφιμα που διαρκούν περισσότερο. Ιδιαίτερα έντονη είναι η ενόχληση των καταναλωτών από τη μείωση της ποσότητας προϊόντων ανά συσκευασία, χωρίς μια αντίστοιχη μείωση τιμής, μια πρακτική που κατά το 76% τη θεωρούν εκνευριστική και κατά το 25% την απορρίπτουν εντελώς. σ. σ.: Αυτού του είδους η εξέλιξη των καταναλωτικών συνηθειών πώς επιδρά στο λιανεμπόριο τροφίμων και στη μαζική εστίαση; Π. Μ.: Ένα από τα «παράδοξα» που αναδεικνύονται, είναι η εντεινόμενη στροφή του κοινού στα σούπερ μάρκετ όχι μόνο για βασικές αγορές, αλλά και για προϊόντα που παλιότερα κατανάλωνε αποκλειστικά εκτός σπιτιού. Η τάση αυτή φαίνεται από την αύξηση των πωλήσεων συγκεκριμένων κατηγοριών προϊόντων, όπως τα κατεψυγμένα τρόφιμα, τα έτοιμα γεύματα, τα σνακ, τα αλκοολούχα και μη ποτά. Πλέον πολλοί καταναλωτές ετοιμάζουν τον καφέ τους στο σπίτι, αγοράζουν έτοιμα γεύματα από το σούπερ μάρκετ αντί να παραγγέλνουν φαγητό από τη μαζική εστίαση ή διοργανώ-

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ ΦΩΤΗ ΤΣΟΛΑΚΟ

νουν πάρτι στα σπίτια με ποτά αγορασμένα από τα σούπερ μάρκετ. Το φαινόμενο αυτό δείχνει τη στροφή των νοικοκυριών προς μία πιο «έξυπνη» διαχείριση των εξόδων τους, που δεν περιορίζεται μόνο στη διασκέδαση. Παράλληλα, τα στοιχεία δείχνουν ότι το αγοραστικό κοινό μετακινείται περαιτέρω από τα παραδοσιακά καταστήματα τροφίμων της γειτονιάς προς τα σούπερ μάρκετ, καθώς τα νοικοκυριά βρίσκουν εκεί οικονομικότερες επιλογές αγορών.

ΟΙ ΚΕΡΔΙΣΜΈΝΟΙ ΤΟΥ 2024 σ. σ.: Ποιες ήταν οι τάσεις του τζίρου στα διαφορετικά μεγέθη καταστημάτων; Π. Μ.: Το τοπίο αλλάζει διαρκώς, καθώς οι καταναλωτές ισορροπούν ανάμεσα στη λογική της οικονομίας και την ανάγκη για άμεση εξυπηρέτηση. Τα τελευταία στοιχεία δείχνουν ότι τα μικρότερα καταστήματα, έκτασης μέχρι 400τμ, είχαν τον μεγαλύτερο ρυθμό ανάπτυξης πωλήσεων, 5,5%, ενώ τα υπέρ μάρκετ, έκτασης άνω των 2500τμ, ακολούθησαν με ρυθμό 3,1%. Ουσιαστικά η οργανωμένη λιανική κινείται με δύο ταχύτητες, από τη μία ο καταναλωτής γεμίζει το καρότσι του στις υπεραγορές κι από την άλλη κάνει τις καθημερινές, συμπληρωματικές του αγορές στα μικρά καταστήματα των αλυσίδων στη γειτονιά του. Οι μεγάλες αλυσίδες, παρατηρώντας αυτή την αλλαγή, ενισχύουν την παρουσία τους και στις δύο κατευθύνσεις, επενδύοντας τόσο σε υπέρ μάρκετ όσο και στα μικρότερα καταστήματα μέσω του franchise. Αυτό δεν είναι τυχαίο. Με την ακρίβεια να πιέζει τα νοικοκυριά, ο κόσμος προσαρμόζει τις συνήθειες του, αναζητώντας λύσεις που μειώνουν το κόστος και εξοικονομούν χρόνο. Τα υπέρ μάρκετ παραμένουν ελκυστικά, λόγω της ποικιλίας και των προσφορών τους, ενώ τα μικρά καταστήματα προσφέρουν ευκολία και ταχύτητα, αποφεύγοντας τον πειρασμό των περιττών αγορών. Σημειώστε ότι τα μεσαίου και μεγάλου μεγέθους καταστήματα είχαν μικρότερη ανάπτυξη, 1,5% έως 2,6% αντίστοιχα. σ. σ.: Πώς εξελίχθηκαν οι πωλήσεις πέρυσι ανά γεωγραφική περιοχή; Π. Μ.: Το 2024 ανέδειξε δύο «πρωταγωνιστές» στην ανάπτυξη των πωλήσεων, την Κρήτη, με ρυθμό 5,2%, και τη Βόρεια Ελλάδα με 3,9%, αφήνοντας πίσω περιοχές όπως η Αττική, που ο τζίρος είχε ρυθμό

Παρότι ο ρυθμός της ανάπτυξης των PL επιβραδύνθηκε συγκριτικά με το 2023, η δυναμική τους παραμένει ισχυρή, δείχνοντας πως η στροφή των καταναλωτών σε πιο οικονομικές λύσεις είναι μια τάση που παγιώνεται Φεβρουάριος 2025 | σελφ σέρβις | 37

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

ανάπτυξης 2%, και η Κεντρική Ελλάδα, με 1,7% αντίστοιχα. Οι τάσεις αυτές ανακλούν τα σημαντικά πλεονεκτήματα συγκεκριμένων τοπικών αγορών. Η Κρήτη λ.χ. διατηρεί ισχυρή καταναλωτική δυναμική, ενισχυμένη από τον τουρισμό και τη στροφή στα τοπικά προϊόντα. Η Βόρεια Ελλάδα επωφελείται από τη γεωγραφική της θέση, καθώς τα τελευταία χρόνια εξελίσσεται σε δημοφιλή προορισμό των βαλκανικών χωρών, ενώ σημαντική αύξηση τζίρου 3,1% εμφανίζει και η Πελοπόννησος, ωφελούμενη από την εγγύτητά της με την Αττική. Η Αθήνα πέρυσι από άποψη κατανάλωσης απέφερε το 46,2% των κλαδικών πωλήσεων.

Η ΣΤΡΟΦΉ ΣΤΑ PL ΔΕΝ ΕΊΝΑΙ ΣΥΓΚΥΡΙΑΚΉ σ. σ.: Πώς ερμηνεύετε την ανάπτυξη του μεριδίου των PL προϊόντων στην εγχώρια αγορά σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο; Π. Μ.: Η στροφή των καταναλωτών προς τα PL προϊόντα δεν είναι συγκυριακή. Είναι το αποτέλεσμα μιας συνειδητής αλλαγής των αγοραστικών συνηθειών, που τη διαμορφώνουν αφενός ο παράγων «τιμή» και αφετέρου η αντίληψη περί ποιότητας. Η διαφορά τιμής μεταξύ επώνυμων και PL προϊόντων στην Ελλάδα είναι γύρω στο 30%, ενώ στην υπόλοιπη Ευρώπη κυμαίνεται γύρω στο 20%. Αυτό πώς ερμηνεύεται; Είτε τα PL είναι σχετικά πιο φθηνά στην Ελλάδα από τα επώνυμα, είτε τα επώνυμα είναι πιο ακριβά συγκριτικά με το εξωτερικό, είτε συμβαίνουν και τα δύο. Όταν το διαθέσιμο εισόδημα πιέζεται, οι καταναλωτές γίνονται πιο επιλεκτικοί και αναζητούν τη βέλτιστη σχέση ποιότητας/ τιμής. Τα ερευνητικά δεδομένα δείχνουν ότι χοντρικά το 25% των καταναλωτών αγοράζουν σχεδόν αποκλειστικά επώνυμα προϊόντα και το 25% ψωνίζουν συστηματικά PL.

Κατά το υπόλοιπο 50% κινούνται μεταξύ των δύο κατηγοριών, επιλέγοντας PL σε ορισμένα είδη και επώνυμα σε άλλα. Εδώ θέλω να παρατηρήσω ότι το 50% των καταναλωτών που επιλέγουν κυρίως είτε branded προϊόντα είτε ιδιωτικής ετικέτας, θεωρούν ότι τα PL είναι πλέον ισάξια των επώνυμων, καθώς η ποιότητα και η εικόνα τους έχει βελτιωθεί σημαντικά από το 2000 και μετά. Στην Ελλάδα το μερίδιο σε αξία της ιδιωτικής μάρκας έφτασε πέρυσι το 26,7% επί του συνόλου του κλαδικού τζίρου, ενώ ο ευρωπαϊκός μέσος όρος πλησιάζει το 35%. Σε ορισμένες χώρες της Ευρώπης, μάλιστα, το ποσοστό αυτό φτάνει έως 50%-55%.

ΠΕΡΑΙΤΈΡΩ ΠΕΡΙΘΏΡΙΑ ΑΝΆΠΤΥΞΗΣ ΤΩΝ PL σ. σ.: Με τι ρυθμό αναπτύχθηκε πέρυσι το μερίδιο των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας και ποιες είναι οι προβλέψεις σας φέτος; Π. Μ.: Το 2024 το μερίδιο των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας αυξήθηκε κατά 4,4%

Αν με τα νέα μέτρα μειωθεί η τιμή καταλόγου, θα διατηρηθεί ή θα μειωθεί η χρονική διάρκεια, το βάθος των προσφορών και η καθημερινή συχνότητα των προωθητικών ενεργειών; Πώς θα αντιδράσουν οι καταναλωτές; 38 | σελφ σέρβις | Φεβρουάρίος 2025

έναντι 2,6% της συνολικής ανάπτυξης των FMCG σταθερού barcode. Παρότι ο ρυθμός της ανάπτυξης των PL επιβραδύνθηκε συγκριτικά με το 2023, η δυναμική τους παραμένει ισχυρή, δείχνοντας πως η στροφή των καταναλωτών σε πιο οικονομικές λύσεις είναι μια τάση που παγιώνεται. Παράλληλα, η διαφορά τιμών μεταξύ επώνυμων και ιδιωτικής ετικέτας προϊόντων εξακολουθεί να διευρύνεται. Ακόμα κι αν και οι δύο κατηγορίες προϊόντων ακριβαίνουν με παρόμοιο ρυθμό, η χαμηλότερη αρχική τιμή των PL κάνει τη διαφορά να γίνεται σταδιακά μεγαλύτερη. Για παράδειγμα, αν ένα επώνυμο προϊόν κοστίζει 2 ευρώ κι ένα αντίστοιχο PL 1,4 ευρώ, η διαφορά είναι 0,6 ευρώ. Όμως, αν οι τιμές τους αυξηθούν κατά 10%, το μεν επώνυμο προϊόν θα φτάσει τα 2,2 ευρώ, το δε PL τα 1,54 ευρώ, αυξάνοντας τη διαφορά στο 0,66 ευρώ. Γι’ αυτό τα PL έχουν ακόμα περιθώρια ανάπτυξης στην αγορά μας.

ΠΡΟΣ ΑΛΛΑΓΉ ΜΟΝΤΈΛΟΥ ΤΙΜΟΛΌΓΗΣΗΣ; σ. σ.: Πώς εξελίσσονται οι τιμές λιανικής στον κλάδο σε σχέση με τον πληθωρισμό και πώς εκτιμάτε ότι επιδρά η κυβερνητική πολιτική στις τιμολογιακές στρατηγικές των επιχειρήσεων; Π. Μ.: Ενώ ο πληθωρισμός στην Ελλάδα έχει σταθεροποιηθεί στο 2,5%, η πραγματική εικόνα των τιμών στο σούπερ μάρκετ είναι διαφορετική. Οι ανατιμήσεις σε βασικά προϊόντα –εξαιρουμένου του ελαιολάδου– έχουν επιβραδυνθεί, με την Ελλάδα να καταγράφει τη χαμηλότερη αύξηση τιμών μεταξύ έξι ευρωπαϊκών χωρών, για τις οποίες έχουμε διαθέσιμα συγκρινόμενα στοιχεία. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι η χώρα μας είναι φθηνότερη. Οι τελικές τιμές παραμένουν στον ευρωπαϊκό μέσο όρο, ενώ σε ορισμένες κατηγορίες προϊόντων είναι υψηλότερες από χώρες όπως η Ισπανία και η Γερμανία. Αν, λοιπόν, με τα νέα μέτρα μειωθεί η τιμή καταλόγου, τα ερωτήματα που προκύπτουν είναι τα εξής: Η χρονική διάρκεια, το βάθος των προσφορών και η καθημερινή συχνότητα των προωθητικών ενεργειών θα διατηρηθεί ή θα κοπάσει; Πώς θ’ αντιδράσουν οι καταναλωτές; Θα προσαρμοστούν σε μια αγορά με λιγότερες προσφορές και πιο σταθερές τιμές ή θα συνεχίσουν να κυνηγούν τις εκπτώσεις, ακόμα και αλλάζοντας καταστήματα και μάρκες; Σε λίγους μήνες θα ξέρουμε… 

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΗΝ ΝΑΤΑΣΑ ΣΙΝΙΩΡΗ

ΒΑΙΟΣ ΔΗΜΟΡΑΓΚ ΑΣ, NIELSENIQ

Το 2024 ήταν μια καλή χρονιά για τα FMCG, χρονιά σταθεροποίησης «Το 2024 ο τζίρος της οργανωμένης λιανικής των FMCG στο σύνολο της επικράτειας, περιλαμβανομένων των νησιών, έφθασε τα 14,8 δισ. ευρώ εμφανίζοντας ανάπτυξη 3,6% σε σύγκριση με το 2023. Η ανάπτυξη αυτή προήλθε αποκλειστικά από τον όγκο των πωλήσεων, δηλαδή από την κατανάλωση. Πέρυσι είχαμε προβλέψει ότι το στοίχημα για τον κλάδο θα ήταν η ανάπτυξη του όγκου πωλήσεων. Μπορούμε λοιπόν να πούμε με βεβαιότητα ότι αυτό το στοίχημα κερδήθηκε», τονίζει ο κ. Βάιος Δημοράγκας, διευθύνων σύμβουλος της NielsenIQ.

Ό

πως εξηγεί ο συνομιλητής μας στην έναρξη της συνέντευξης, «το 2024 ήταν μια καλή χρονιά για τον κλάδο των FMCG, μια χρονιά σταθεροποίησης των τιμών. Τα δύσκολα για τους καταναλωτές έχουν περάσει, τουλάχιστον προσωρινά, καθώς κανείς δεν ξέρει τι επιφυλάσσει το μέλλον. Αυτό δεν σημαίνει βέβαια ότι οι τιμές άρχισαν να μειώνονται, αν και σε κάποιες non-food κατηγορίες έχουν μειωθεί. Όμως, κοιτώντας τα FMCG συνολικά, παρέμειναν σταθερές». Ο κ. Δημοράγκας επισημαίνει ότι «σε πρόσφατη μελέτη της NielsenIQ, η οποία ανέλυε την πορεία του κλάδου στην Ελλάδα μεταξύ 2007 και 2024, διαπιστώσαμε ότι, ενώ ο όγκος των πωλήσεων παρέμεινε ουσιαστικά σταθερός, οι τιμές αυξήθηκαν περίπου κατά 28% και το μεγαλύτερο μέρος αυτής της αύξησης έγινε την περίοδο 2022-23». Όπως εξηγεί, η γενικά καλή πορεία στα FMCG των τελευταίων χρόνων παρά τις τιμαριθμικές προκλήσεις οφείλεται στις συνήθειες που απέκτησαν οι καταναλωτές στη διάρκεια της πανδημίας και τις οποίες διατήρησαν μετά το πέρας των επιδράσεών της, στη μετατόπιση στην οικιακή κατανάλωση και στη συμβολή του τουρισμού. Ως προς την τελευταία σχολιάζει: «Οι περιοχές που παρουσίασαν πέρυσι τη μεγαλύτερη ανάπτυξη τζίρου ήταν οι πιο τουριστικές, η Κρήτη με ανάπτυξη 5,8% και οι νησιωτικές περιοχές με 6,5%. Ακολούθησε η Μακεδονία-Θράκη (χωρίς τον αστικό ιστό

Φεβρουάριος 2025 | σελφ σέρβις | 39

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

ΕΞΕΛΙΞΗ ΚΑΛΑΘΙΟΥ FMCG 2006-2023 Mεταβολή όγκου (%) σε σύγκριση με την προηγούμενη χρονιά χρονιά Mεταβολή μέσης τιμής τεμαχίου (%) σε σύγκριση με την προηγούμενη χρονιά Ονομαστική μεταβολή σε αξίες (%) σε σύγκριση με την προηγούμενη χρονιά

Index τιμής τεμαχίου 2024 (YTD Σεπτ) σε σχέση με 2006

Index όγκου 2024 (YTD Σεπτ) σε σχέση με 2006

Πηγή: NielsenIQ Scantrack Plus

της Θεσσαλονίκης) με ανάπτυξη 5,1%. Η περιοχή με τη χαμηλότερη ανάπτυξη τζίρου, μόλις 2,1%, ήταν η Αττική». Όπως σχολιάζει, μάλιστα η υποχώρηση του τζίρου των cash&carry κατά 1,8% συγκριτικά με το 2023, οδηγεί στην εκτίμηση ότι ενδεχομένως τα σούπερ μάρκετ απορρόφησαν ένα μέρος του τζίρου της μαζικής εστίασης…». Και καταλήγει: «Εξάλλου, ως προς την επίδραση του τουρισμού στον κλαδικό τζίρο επισημαίνω ότι η μεγαλύτερη ανάπτυξή του πραγματοποιήθηκε μεταξύ Μαΐου και Οκτωβρίου ως αποτέλεσμα της αύξησης της κατανάλωσης. Αντίθετα, το τελευταίο δίμηνο του έτους υπήρξε μεγαλύτερη συγκράτηση και του τζίρου και της κατανάλωσης. Στο πλαίσιο των προαναφερόμενων, εκτιμώ λοιπόν ότι η πορεία του όγκου των πωλήσεων θα είναι πιο συγκρατημένη φέτος».

Η ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΑΥΞΗΘΗΚΕ ΣΕ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ σ. σ.: Πώς εξελίχθηκε ο τζίρος των μεγάλων κατηγοριών προϊόντων και τι συμπεράσματα προκύπτουν; Β. Δ.: Σε όλες τις μεγάλες κατηγορίες διαπιστώθηκε αύξηση της κατανάλωσης. Αυτό όμως που διαφοροποίησε την πορεία των τροφίμων-ποτών σε σχέση με τις non-food κατηγορίες ήταν η εξέλιξη των τιμών. Τα τρόφιμα-ποτά εμφάνισαν πέρυσι μια μικρή πληθωριστική πίεση, πολύ μικρότερη συγκριτικά με την προηγούμενη διετία, με ανατιμήσεις της τάξης του 1,2%. H ανάπτυξή τους σε αξία έφθασε σχεδόν στο 4,7% και σε όγκο στο 3,4%. Ισχυρή ήταν η κατανάλωση και

40 | σελφ σέρβις | Φεβρουάρίος 2025

στις κατηγορίες των προϊόντων προσωπικής περιποίησης και οικιακής φροντίδας, στις οποίες είχαμε μια πιο ξεκάθαρη πτωτική τάση στις τιμές. Στα προϊόντα Health & Beauty ο όγκος πωλήσεων αναπτύχθηκε κατά 4,4%, ενώ οι τιμές εμφάνισαν πτώση κατά 3% και συνολική ανάπτυξη σε αξία 1,4%, ενώ τα Household προϊόντα εμφάνισαν άνοδο του όγκου των πωλήσεων κατά 2,6% και μείωση τιμών κατά 3,8%, με το σύνολο της αξίας να μειώνεται κατά 1,2%.

ΠΙΘΑΝΩΣ ΘΑ ΣΤΑΘΕΡΟΠΟΙΗΘΕΙ ΤΟ ΜΕΡΙΔΙΟ ΤΩΝ PL σ. σ.: Πώς κλιμακώθηκε στη διάρκεια του έτους η προωθητική πίεση και το μερίδιο των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας (PL) και τι εκτιμάτε για την εξέλιξή του φέτος; Β. Δ.: Στη χώρα μας η προωθητική πίεση εκδηλώθηκε πέρυσι στο 67,5% των branded προϊόντων, δηλαδή τα δύο στα τρία προϊόντα εκτέθηκαν στο ράφι με κάποια προώθηση. Το ποσοστό αυτό ήταν κατά μία ποσοστιαία μονάδα μικρότερο απ’ όσο το 2023, κάτι που δεν αλλάζει όμως το έντονα προωθητικό περιβάλλον στο οποίο λειτουργεί ο Έλληνας καταναλωτής. Στα προϊόντα PL υπήρξε μια σταθεροποίηση μεριδίου στο 24,7% σε αξία. Παρότι οι τιμές τους τα τελευταία χρόνια αυξήθηκαν, μάλιστα περισσότερο από αυτές των branded προϊόντων, η διαφορά τιμών μεταξύ τους απεδείχθη πιο ελκυστική για τους καταναλωτές απ’ ότι την προ πληθωρισμού περίοδο. Επιπλέον, το γεγονός ότι σε μεγάλο βαθμό τα PL συμπερι-

λήφθηκαν σε ενέργειες κατά μία έννοια προωθητικές, όπως το «Καλάθι του Νοικοκυριού», έπαιξε σημαντικό ρόλο στην περαιτέρω ανάπτυξή τους. Επειδή, όμως, αυτού του είδους οι ενέργειες πλέον «ξεθυμαίνουν», δεν ξέρω αν θα δούμε ισχυρή και γρήγορη ανάπτυξη του μεριδίου τους φέτος. Εάν δεν αλλάζει κάτι ριζικά, ώστε να ταρακουνηθεί η αγορά, δεν προβλέπω αξιοσημείωτες αλλαγές, τουλάχιστον φέτος. Το μερίδιό τους θα συνεχίσει να έχει τάσεις σταθεροποίησης. σ. σ.: Πώς εκτιμάτε ότι θα επιδράσει ο νέος νόμος για τις προσφορές και προωθήσεις στη σχετική δραστηριότητα φέτος; Β. Δ.: Βρισκόμαστε σε φάση κατανόησης του τι συμβαίνει, σε στάση αναμονής. Η εικόνα δεν είναι πλήρης. Αυτό που έχει σημασία, όμως, είναι πώς θα αντιδράσει ο καταναλωτής. Θα επανεκπαιδευτεί, άραγε, σε μια λογική διαφορετική από αυτή που έχει συνηθίσει; Εάν επικρατήσει η λογική του «every day low price», που επιδιώκει το Υπουργείο Ανάπτυξης, πώς θα αντιδράσει, έχοντας εθιστεί σε προωθητικές ενέργειες του τύπου «1+1 δώρο» ή «2+1 δώρο» ή σε μειώσεις τιμών σχεδόν μόνιμες στο ράφι; Δεν πιστεύω ότι θα επηρεαστεί, ιδίως εφόσον πρόκειται για προϊόντα απόλυτης ανάγκης ή προτεραιότητας. Θα συνεχίσει να αγοράζει και να καταναλώνει με τον ίδιο τρόπο. Ενδεχομένως θα αντιδράσει διαφορετικά σε περιπτώσεις προϊόντων δεύτερης προτεραιότητας, που προσελκύουν το ενδιαφέρον επειδή ακριβώς είναι σε προσφορά.

ΤΑ CONVENIENCE ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΑ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΖΟΝΤΑΙ σ. σ.: Τα τελευταία χρόνια το επιχειρηματικό ενδιαφέρον για τα καταστήματα convenience εντείνεται. Πώς τα πήγαν πέρυσι από άποψη τζίρου και πώς εξελίσσεται ο αριθμός τους; Β. Δ.: Καταστήματα convenience χαρακτηρίζουμε όσα είναι επιφάνειας χώρου πωλήσεων κάτω των 100τμ. Η ανάπτυξη του τζίρου τους πέρυσι ήταν μεγαλύτερη της μέσης ανάπτυξης του κλάδου, αλλά πρόκειται για το πιο «πληθωρισμένο» κανάλι διανομής σε σχέση με όλα τα άλλα. Καθώς το εύρος των προϊοντικών κατηγοριών στα μικρά μαγαζιά είναι μικρότερο, η επίδραση του πληθωρισμού είναι μεγαλύτερη –ενδεχομένως και λόγω των προϊόντων που διαθέτουν (π.χ. όλα τα σοκολατοειδή επηρεάζονται από τις τιμές του κακάο). Επιπλέον, η

τουριστική κίνηση έχει σημαντική συμβολή στον τζίρο τους. Τα convenience καταστήματα στη χώρα μας σήμερα είναι περίπου 22.000 σε Ηπειρωτική Ελλάδα και Κρήτη (περιλαμβάνονται και τα αρτοποιεία), ενώ υπάρχουν και περίπου 4.400 περίπτερα. Το σημαντικό είναι ότι αυτός ο τύπος καταστήματος βελτιώνει διαρκώς την ποικιλία των προϊόντων που προσφέρει. Δείτε, για παράδειγμα, τη διάθεση καφέ on the go κοκ. σ. σ.: Πώς εξελίσσεται γενικότερα η συγκέντρωση στη μικρή λιανική και πώς επιδρά στον τζίρο της; Β. Δ: Ας ρίξουμε μια ματιά στην περίπτωση των περιπτέρων. Ενώ το 2011 υπήρχαν 9.130 περίπτερα, σήμερα έχουν μειωθεί στο μισό. Ο τζίρος τους, όμως, μειώθηκε αντίστοιχα; Σίγουρα όχι στον ίδιο βαθμό, γιατί υπάρχει μεγαλύτερη συγκέντρωση, αλλά και επέκταση των δραστηριοτήτων τους. Κάτι αντίστοιχο συμβαίνει με τα convenience, που έφταναν σχεδόν τα 30.000 το 2011. Αυτός ο τύπος καταστημάτων και ο αμέσως επόμενός τους (δηλ. οι «σουπερέτες», έκτασης μεταξύ 100τμ και 400τμ) είχαν πέρυσι τη μεγαλύτερη ανάπτυξη τζίρου συγκριτικά με όλα τα άλλα μεγέθη καταστημάτων. Αυτό συμβαίνει γιατί έχουν αναβαθμιστεί κατόπιν εξαγορών, αλλά και εξαιτίας του ενδιαφέροντος των μεγάλων αλυσίδων του κλάδου για την ανάπτυξη και την επέκτασή τους και μέσω αυτών. Στο πλαίσιο αυτό, ακόμα και ο όρος «μπακάλικο» τείνει να εξαφανιστεί. Δεν είναι πια «μπακάλικα» ή «small groceries», είναι convenience, δηλαδή κάτι μεγαλύτερο και ευρύτερης κάλυψης αναγκών. Συνεπώς τα convenience μετασχηματίζονται και, σε συνδυασμό με τις μεγαλύτερου εύρους ανατιμήσεις

σε αυτό το κανάλι, η μικρή λιανική παρουσιάζει έντονη ανάπτυξη τζίρου, 5,9% πέρυσι συγκριτικά με το σύνολο των καταστημάτων του κλάδου, που ήταν 3,6%. Ο επόμενος σε ανάπτυξη τύπος καταστήματος εξακολουθεί να είναι και φέτος το υπέρ μάρκετ (καταστήματα άνω των 2.500τμ), που ταιριάζει πολύ, όπως φαίνεται, στον Έλληνα καταναλωτή, πράγμα που το διαπιστώσαμε και μέσα στην πανδημία.

ΕΠΑΝΑΛΑΝΣΑΡΙΣΜΑ ΤΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ E-COMMERCE σ. σ. : Πώς εξελίχθηκαν πέρυσι οι ηλεκτρονικές πωλήσεις του κλάδου; Β. Δ.: Με την ευκαιρία επιτρέψτε μου να αναφερθώ στο e-commerce, τη νέα υπηρεσία που επαναλανσάρουμε σε μεγαλύτερο εύρος, αντλώντας τα σχετικά στοιχεία από τους μεγαλύτερους λιανέμπορους της αγοράς μας (ΕΥΣ, ΑΒ Βασιλόπουλος, Μασούτης και ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός), στο πλαίσιο της αναβάθμισης των υπηρεσιών της NielsenIQ. Αποκτώντας λοιπόν την τεχνική δυνατότητα, βάσει των στοιχείων που μάς παρέχουν οι εν λόγω λιανέμποροι, να διαχωρίζουμε τις online πωλήσεις από εκείνες των φυσικών καταστημάτων, διαπιστώσαμε ότι πέρυσι οι online πωλήσεις τους αναπτύχθηκαν κατά 21%, πέντε φορές περισσότερο σε σχέση με την ανάπτυξη των αντίστοιχων φυσικών καταστημάτων! Ως προς το μερίδιο των ηλεκτρονικών πωλήσεων στο σύνολο του τζίρου τους, ανήλθε στο 3,1%. Συνεπώς ο ρυθμός ανάπτυξης των τεσσάρων αυτών λιανεμπόρων στο πεδίο αυτό είναι πιο γρήγορος. Πρόκειται για μια ενδιαφέρουσα τάση που αξίζει να παρακολουθούμε, καθώς το e-commerce στα FMCGs στη χώρα μας έχει πολλά περιθώρια ανάπτυξης.

Εάν δεν συμβεί κάτι που θα άλλαζε τα δεδομένα παγκοσμίως, λ.χ. μια γενίκευση των δασμολογικών πολιτικών με επιπτώσεις στην αγοραστική δύναμη των καταναλωτών, θεωρώ ότι και το 2025 θα είναι μια καλή χρονιά, πιθανώς με πιο συγκρατημένη πορεία του όγκου ων πωλήσεων, σε συνάρτηση με το «συγκοινωνούν δοχείο» των τιμών

Η ΑΓΟΡΑ ΑΠΟΔΕΙΧΘΗΚΕ ΑΝΘΕΚΤΙΚΗ ΤΗ ΔΙΕΤΙΑ 2022-2023 σ. σ.: Ποια είναι τα συμπεράσματα των ερευνών σας σχετικά με την επίδραση του πληθωρισμού στην καταναλωτική συμπεριφορά; Β. Δ.: Ο καταναλωτής ανέκαθεν θεωρούσε ακριβό το σούπερ μάρκετ, επειδή η κάλυψη των βασικών του αναγκών τού ασκεί καθημερινά πίεση. Ακόμα και σε σχετικά πρόσφατες εποχές μηδενικού πληθωρισμού ή και αποπληθωρισμού στα προϊόντα του σούπερ μάρκετ, οι καταναλωτές δήλωναν στις έρευνές μας ότι αισθάνονται ότι οι τιμές αυξάνονται, όχι γιατί ίσχυε αυτό, αλλά γιατί η εισοδηματική τους δυνατότητα υστερούσε σε σχέση με την επιθυμία τους να καλύπτουν το σύνολο των αναγκών τους. Αντιλαμβάνεστε πόσο πιο δύσκολα έγιναν τα πράγματα γι’ αυτόν με τόσο σημαντικές ανατιμήσεις μόλις σε δύο χρόνια, πόσο επιδεινώθηκε η ψυχολογία του. Πώς να είναι αισιόδοξος, όταν η πίεση που δέχεται από τις τιμές των βασικών αγαθών καθημερινά είναι τόσο έντονη; Παρ’ όλα αυτά, όμως, δεν υπήρξε μείωση της κατανάλωσης, σε αντίθεση με τις προβλέψεις έμπειρων αναλυτών της αγοράς. Η αγορά αποδείχθηκε ανθεκτική τη διετία 2022-2023. Ο καταναλωτής αποδείχθηκε ανθεκτικός και μάλιστα περισσότερο από τους καταναλωτές συγκρίσιμων αγορών της Δυτικής Ευρώπης, όπου σε κάποιες χώρες υπήρξε υποχώρηση των πωλήσεων σε όγκο της τάξης του 1,5%-2,5%, ένα ποσοστό καθόλου μικρό όταν μιλάμε για προϊόντα καθημερινής ανάγκης. σ. σ.: Ποια είναι τα σενάρια των προβλέψεών σας για την εξέλιξη των πωλήσεων φέτος; Β. Δ.: Εάν δεν συμβεί κάτι που θα άλλαζε τα δεδομένα παγκοσμίως, όπως για παράδειγμα μια γενίκευση των δασμολογικών πολιτικών με επιπτώσεις στην αγοραστική δύναμη των καταναλωτών, θεωρώ ότι και το 2025 μπορεί να είναι άλλη μια καλή χρόνια για τον κλάδο των FMCG, με μικρότερη ίσως ανάπτυξη ή και τάση προς σταθεροποίηση του όγκου των πωλήσεων, πάντα σε συνάρτηση με το πώς θα διαμορφωθούν οι τάσεις στις τιμές, καθώς αυτά τα δύο είναι συγκοινωνούντα δοχεία. Επίσης, μια γενικότερη μείωση των παγκόσμιων εισοδημάτων λόγω δασμών, πιθανώς θα μετρίαζε τη ροή τουριστών στη χώρα, στερώντας κάτι από την ανάπτυξη της οργανωμένης λιανικής, και μετατοπίζοντας την ‘πηγή’ της ανάπτυξης στο να είναι περισσότερο πληθωριστική παρά καταναλωτική. 

Φεβρουάριος 2025 | σελφ σέρβις | 41

ΘΕΜΑ

COMMODITIES

Ασκήσεις ψυχραιμίας, ενώ ο Τραμπ τραβά το σκοινί Το ενδιαφέρον των διεθνών αγορών εμπορευμάτων είναι στραμμένο, όπως είναι φυσικό, στις επιπτώσεις της νέας εμπορικής πολιτικής της δεύτερης προεδρίας Τραμπ. Πάντως, η σχετικά μικρή έκθεση της χώρας μας στο εξωτερικό εμπόριο με τις ΗΠΑ την καθιστά λιγότερο επισφαλή συγκριτικά με άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Όπως προειδοποιούν τραπεζικοί αναλυτές, όμως, οι σοβαρότεροι κίνδυνοι προέρχονται από τις δευτερογενείς επιπτώσεις, στο πλαίσιο των οποίων είναι πιθανό να μειωθούν οι ελληνικές εξαγωγές και στις χώρες της ΕΕ.

Η

άνοδος της τιμής του φυσικού αερίου συνεπεία της αυξημένης χειμερινής ζήτησής του και των διαταραχών στις παραδοσιακές οδούς εφοδιασμού δοκιμάζει τις ευρωπαϊκές αγορές. Οι χώρες της νοτιοανατολικής Ευρώπης, όπως η Ελλάδα, είναι σε δυσμενέστερη θέση. Καθώς ήδη πληρώνουμε μία από τις υψηλότερες τιμές χονδρεμπορικού ρεύματος στην Ευρώπη, οι συνέπειες για την οικονομία είναι πολλαπλές, επηρεάζοντας αρνητικά την κατανάλωση των νοικοκυριών, τη διάρθρωση του βιομηχανικού κόστους, το εμπόριο, τις υπηρεσίες και τον τουρισμό, λόγω της αύξησης των τιμών των καυσίμων. Νευρικότητα χαρακτηρίζει και τις διεθνείς χρηματιστηριακές τιμές των βασικών αγροδιατροφικών προϊόντων. Τους πρώτους δύο μήνες του 2025 τα Συμβόλαια Μελλοντικής Εκπλήρωσης (futures) για προϊόντα όπως τα σιτηρά, το καλαμπόκι, τα φυτικά έλαια και η ζάχαρη κινήθηκαν ανοδικά, ενώ συνεχίστηκε το ξέφρενο ράλι στις τιμές του καφέ, με μηνιαίες αυξήσεις άνω του 30%. Αντίθετα, η τιμή του κακάο αποκλιμακώθηκε κατά 10%, αλλά είναι αμφίβολο αν η σχετική τάση θα διατηρηθεί, δεδομένου ότι οι ετήσιες τιμές του παραμένουν σε ιστορικά υψηλά. Στην Ελλάδα οι τιμές παραγωγού στα αγροτικά προϊόντα κινούνται πτωτικά, κυρίως λόγω της υποχώρησης της τιμής του ελαιολάδου άνω του 32%.

42 | σελφ σέρβις | Φεβρουάριος 2025

ΠΏΣ ΜΑΣ ΕΠΗΡΕΆΖΟΥΝ ΟΙ ΔΑΣΜΟΊ ΤΡΑΜΠ Σε αντίθεση με τις σαφείς αναφορές σε Κίνα, Καναδά και Μεξικό, η Ευρώπη δεν αναφέρθηκε ονομαστικά στο πρώτο διάταγμα που υπέγραψε ο Τραμπ την ημέρα ανάληψης των καθηκόντων του, το περίφημο America First Trade Policy. Όμως, το περίγραμμα όσων ακολούθησαν –και όσων έπονται στο εξής– τέθηκε ευκρινώς. Ανάγοντας σε βασικό πυλώνα της νέας εμπορικής πολιτικής των ΗΠΑ την «αντιμετώπιση του αθέμιτου και μη-ισοσκελισμένου εμπορίου», το America First Trade Policy προανήγγειλε την επιβολή δασμών, την επαναξιολόγηση εμπορικών συμφωνιών, τη λήψη μέτρων αντι-ντάμπινγκ και μέτρων μη δασμολογικού χαρακτήρα (ποσοστώσεις, τελωνειακές διαδικασίες κ.λπ.).

Πάντως, το κουμπί πατήθηκε την τρίτη εβδομάδα της προεδρικής θητείας, με την οριζόντια επιβολή δασμών 25% στις εισαγωγές χάλυβα και αλουμινίου απ’ όπου κι αν προέρχονται, περιλαμβανομένης της ΕΕ. Σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες από τον Λευκό Οίκο, από την ανακοίνωση της επιβολής δασμών ως την εφαρμογή τους θα μεσολαβήσουν κάποιοι μήνες. Ο σκοπός είναι στο μεσοδιάστημα να πιεστούν οι χώρες-εμπορικοί εταίροι των ΗΠΑ, προκειμένου να κάνουν όσο το δυνατόν περισσότερες παραχωρήσεις στην Ουάσιγκτον. Οι πρώτες αντιδράσεις της ΕΕ δια στόματος της προέδρου της Κομισιόν, κ. Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν, ήταν ότι «οι δασμοί των ΗΠΑ δεν θα μείνουν χωρίς απάντηση», προϊδεάζοντας για αυστηρά αντίμετρα.

ΤΗΣ ΑΦΡΟΔΙΤΗΣ ΤΖΙΑΝΤΖΗ

Σε ό,τι αφορά την ελληνική οικονομία, σε ανάλυση της Εθνικής Τράπεζας αναφέρεται ότι μια πιθανή αύξηση των αμερικανικών δασμών στα ελληνικά προϊόντα κατά 10% θα οδηγούσε σε άνοδο των τιμών τους στις ΗΠΑ κατά 7%. Η άμεση επίπτωση στις ελληνικές εξαγωγές, λόγω των αυξημένων τιμών, εκτιμάται ότι δεν θα υπερβεί το 0,3% του συνόλου των εξαγωγών μας, με αμελητέες επιπτώσεις στο ΑΕΠ της τάξης του 0,05%.

επακόλουθο την υποχώρηση και των τιμών του πετρελαίου.

AΒΕΒΑΙΌΤΗΤΑ ΓΙΑ ΤΑ ΑΓΡΟΔΙΑΤΡΟΦΙΚΆ COMMODITIES

ΣΕΝΆΡΙΑ ΕΜΠΟΡΙΚΟΎ ΠΟΛΈΜΟΥ

Οι διαμαρτυρίες των Ελλήνων αγροτών για τις χαμηλές τιμές παραγωγού στα αγροτικά προϊόντα επιβεβαιώνονται εν μέρει από τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΣΤ για τον Δείκτη Τιμών Εκροών Γεωργίας-Κτηνοτροφίας, που έκλεισε το 2024 με πτώση των τιμών παραγωγού κατά 3,4% έναντι αύξησης άνω του 9% το 2023.

Υπενθυμίζεται ότι οι ΗΠΑ είναι ο πέμπτος μεγαλύτερος εξαγωγικός προορισμός των ελληνικών προϊόντων. Η αξία των ελληνικών εξαγωγών το 2024 αναμένεται να κλείσει στα 2,4 δισ. ευρώ, σύμφωνα με τη Εurobank, αυξημένη κατά 4,9% συγκριτικά με το 2023. Το ισοζύγιό μας με τις ΗΠΑ είναι πλεονασματικό κατά 203,5 εκατ. ευρώ. Το μεγαλύτερο πλεόνασμα εμφανίζεται στα τρόφιμα και τα ζώντα ζώα, υπερβαίνοντας τα 520 εκατ. ευρώ, ενώ τα ορυκτά καύσιμα εμφάνισαν το μεγαλύτερο έλλειμμα, της τάξης των 399 εκατ. ευρώ.

Η μεγαλύτερη μείωση, μετά το ελαιόλαδο, αφορά τα δημητριακά, που οι τιμές τους υποχωρούν κατά 9%. Ωστόσο, σχεδόν όλα τα άλλα φυτικά προϊόντα κινούνται ανοδικά. Οι μεγαλύτερες ετήσιες αυξήσεις αφορούν τα λαχανικά-κηπευτικά και είναι της τάξης του 6,7% –είχαν προηγηθεί το 2023 αυξήσεις 18,7%. Η ίδια τάση, αν και με πιο συγκρατημένο ρυθμό, διαπιστώνεται στα φρούτα, καθώς το 2024 έκλεισε με αυξήσεις 3,7% έναντι αυξήσεων 14,5% το 2023.

Οι αναλυτές των συστημικών τραπεζών συγκλίνουν στο ότι οι συνέπειες των αμερικανικών δασμών στην Ελλάδα θα είναι κυρίως έμμεσες. Από την Εθνική Τράπεζα εκτιμάται ότι μια ενδεχόμενη οριζόντια αύξηση των δασμών κατά 10% σε όλα τα εξαγόμενα προϊόντα της ΕΕ προς τις ΗΠΑ θα μείωνε τις συνολικές ελληνικές εξαγωγές περίπου κατά 1,7% και το ελληνικό ΑΕΠ κατά 0,4% σωρευτικά ως τα τέλη του 2026. Ο εν λόγω κίνδυνος μπορεί να μετριαστεί σημαντικά, αν επιβεβαιωθούν οι προβλέψεις για υποτίμηση του δολαρίου έναντι του ευρώ, με

Παρά τις μειώσεις στις εγχώριες τιμές παραγωγού, στα ράφια των σούπερ μάρκετ έχουν αρχίσει να γίνονται έντονα αισθητές οι αυξήσεις των διεθνών τιμών βασικών προϊόντων, με κυρίαρχο τον καφέ και το κακάο. Σύμφωνα με το ενημερωτικό δελτίο του ΙΕΛΚΑ, τον Ιανουάριο φέτος διαπιστώθηκε αύξηση τιμών σχεδόν 9% στην κατηγορία «μπισκότα, σοκολάτες, ζαχαρώδη». Εκτός από τα γλυκά και τα ροφήματα, οι ανατιμήσεις συμπαρασύρουν και την κατηγορία των προϊόντων για το πρωινό, που περιλαμβάνει πολλά είδη με σοκολάτα.

Οι υψηλότεροι δασμοί θα ξεσηκώσουν νέα κύματα πληθωριστικών πιέσεων, πλήττοντας την παγκόσμια ανάπτυξη και θέτοντας σε κίνδυνο την περαιτέρω χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής, με συνακόλουθες επιπτώσεις και στον αγροδιατροφικό τομέα

Αυξημένες είναι συνολικά και οι τιμές στο κρέας, οι οποίες αποδίδονται στη μείωση του ζωικού κεφαλαίου, λόγω των ασθενειών των ζώων.

ΠΡΟΒΛΈΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ 2025 Σχετικά με το ερώτημα «προς τα πού θα κινηθούν οι διεθνείς τιμές των αγροτικών προϊόντων;», στο τελευταίο ενημερωτικό δελτίο της Τράπεζας Πειραιώς υπογραμμίζεται ότι οι προκλήσεις θα συνεχιστούν φέτος. Οι πολιτικές προστατευτισμού στο παγκόσμιο εμπόριο, που επαναφέρει ο Πρόεδρος Τραμπ στη δεύτερη θητεία του, ενισχύουν την αβεβαιότητα στην αγορά, πράγμα που αναμένεται να εκδηλωθεί με ανατιμητικές τάσεις και στα αγροτικά προϊόντα. Όπως εκτιμάται, οι υψηλότεροι δασμοί θα ξεσηκώσουν νέα κύματα πληθωριστικών πιέσεων, πλήττοντας την παγκόσμια ανάπτυξη και θέτοντας σε κίνδυνο την περαιτέρω χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής, με συνακόλουθες επιπτώσεις και στον αγροδιατροφικό τομέα. Ωστόσο, επισημαίνεται ότι είναι ακόμα πολύ νωρίς για να αποτιμηθούν οι συνέπειες της νέας εμπορικής πολιτικής των ΗΠΑ. Όλα θα εξαρτηθούν από το ύψος και το εύρος των δασμών, από το σε ποιους τομείς της οικονομίας και της εφοδιαστικής αλυσίδας θα εφαρμοστούν, αλλά και από την έκταση των αντιποίνων των πληττόμενων χωρών. Όπως και άλλοι αναλυτές, έτσι και της Πειραιώς εναποθέτουν τις ελπίδες τους στην αποδυνάμωση του δολαρίου έναντι του ευρώ, προσδοκία που, αν επιβεβαιωθεί, θα ενισχύσει τη ζήτηση. Το κλίμα παραμένει αστάθμητος παράγοντας. Σύμφωνα με τις μέχρι τώρα προγνώσεις των διεθνών μετεωρολογικών οργανισμών, αναμένεται μια σύντομη και αδύναμη φάση του φαινομένου Λα Νίνια, που θα διαρκέσει ως τον Απρίλιο φέτος. Τo Λα Νίνια, που είναι το αντίθετο του Ελ Νίνιο, προκαλεί ψυχρότερες θερμοκρασίες και βροχοπτώσεις, διαταράσσοντας τον κύκλο των καλλιεργειών. Όμως, μετά από περιόδους έντονης ξηρασίας, ενδεχομένως ωφελεί κάποιες καλλιέργειες, όπως του καλαμποκιού, των σιτηρών και της σόγιας. Είναι ενδεικτικό ότι ο δείκτης τροφίμων του FAO, της Παγκόσμιας Οργάνωσης Τροφίμων και Γεωργίας του ΟΗΕ, κινήθηκε πτωτικά τον Ιανουάριο, λόγω και των βελτιωμένων προβλέψεων για την αγροτική παραγωγή φέτος. 

Φεβρουάριος 2025 | σελφ σέρβις | 43

ΘΕΣΜΙΚΑ

ΕΚΘΕΣΕΙΣ ΒΙΩ ΣΙΜΟΤΗΤΑ Σ

Δεν(;) χρειάζεται πανικός Η εφαρμογή των ευρωπαϊκών προτύπων υποβολής εκθέσεων βιωσιμότητας (ESRS) αποτελεί πρόκληση για τις μεγάλες (και υπόχρεες δημοσίευσης) επιχειρήσεις, λόγω των πολλών βασικών δυσκολιών, με πρώτη το ότι απαιτούνται λεπτομερείς γνωστοποιήσεις που καλύπτουν περιβαλλοντικούς, κοινωνικούς και σχετικούς με τη διακυβέρνηση (ESG) παράγοντες, για τις οποίες οι εταιρείες ακολουθούν περίπλοκες και χρονοβόρες αξιολογήσεις σημαντικότητας. τεράστιος όγκος δεδομένων προέρχεται συχνά από διαφορετικά τμήματα και εξωτερικές πηγές σε ολόκληρη την αλυσίδα αξίας, που δύσκολα ενεργοποιούνται. Η δε διασφάλιση της ακρίβειας, της συνέπειας και της αξιοπιστίας των δεδομένων αυτών φαίνεται ανυπέρβλητη, ειδικά για εταιρείες που δεν έχουν την εμπειρία μετρήσεων ESG. Αλλά ακόμη και για όσες έχουν υποβάλλουν ήδη εκθέσεις, βάσει GRI, SASB ή TCFD, η εναρμόνιση παράγει επιπλέον πονοκεφάλους.

Ο

Το ενδεχομένως ακόμη αναπάντητο ερώτημα, που αφορά προς το παρόν τους ορκωτούς ελεγκτές, αναφέρεται στο πώς θα ενσωματωθεί το ESRS στις υφιστάμενες διαδικασίες χρηματοοικονομικής και μη χρηματοοικονομικής πληροφόρησης. Δυστυχώς δεν θα είναι το μόνο αναπάντητο, αφού το ESRS εξελίσσεται και οι εταιρείες πρέπει να παρακολουθούν τις επικαιροποιήσεις και να προσαρμόζονται συνεχώς. Αν μάλιστα προστεθεί και η ανάγκη για επενδύσεις σε τεχνολογία, λογισμικό, συμβουλευτικές υπηρεσίες και εκπαίδευση των εμπλεκομένων στελεχών, η επιπλέον οικονομική επιβάρυνση δυσχεραίνει την υλοποίηση, πολύ περισσότερο στην περίπτωση των μεσαίων επιχειρήσεων. Ωστόσο, η υλοποίηση είναι μονόδρομος, καθώς οι επενδυτές, οι ρυθμιστικές αρχές, οι εργαζόμενοι και οι πελάτες αναμένουν σαφείς και αξιόπιστες εκθέσεις βιωσιμότητας, προκειμένου να αποσοβείται ο κίνδυνος οι επιχειρήσεις να κατηγορούνται για παραπλανητικούς ισχυρισμούς.

ΑΠΛΆ ΒΉΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΤΑΙΡΕΊΕΣ ΣΟΎΠΕΡ ΜΆΡΚΕΤ

Οι μεγάλες λιανεμπορικές επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν μοναδικές προκλήσεις σε ό,τι αφορά τη συμμόρφωση με το ESRS, λόγω των

44 | σελφ σέρβις | Φεβρουάριος 2025

μεγάλων αλυσίδων εφοδιασμού τους, της υψηλής κατανάλωσης ενέργειας και της πολυπλοκότητας της διαχείρισης αποβλήτων. Μπορούν, όμως, να διαχειριστούν αποτελεσματικά το ESRS με συγκεκριμένα βήματα:

ΑΞΙΟΛΌΓΗΣΗ ΣΗΜΑΝΤΙΚΌΤΗΤΑΣ: Η ΑΡΧΉ ΤΩΝ ΠΆΝΤΩΝ

Πριν προχωρήσει οποιαδήποτε διαδικασία, η επιχείρηση πρέπει πρώτα απ’ όλα να προχωρήσει στον εντοπισμό των πιθανών ενδιαφερόμενων μερών στο εσωτερικό και το εξωτερικό της περιβάλλον. Κατόπιν να πραγματοποιήσει έναν ειλικρινή, ουσιαστικό κι όχι προσχηματικό διάλογο μαζί τους, προκειμένου να εντοπιστούν και ιεραρχηθούν τα ουσιώδη ζητήματα που επηρεάζουν τη βιωσιμότητά της. Αφού ληφθούν υπόψιν τα σχετικά παγκόσμια, ευρωπαϊκά, εθνικά ή και κλαδικά παραδείγματα και αποτιμήσεις, διαμορφώνεται ένας δομημένος χάρτης εταιρικών στόχων, κινδύνων και ευκαιριών, βάσει του οποίου οργανώνονται τα επόμενα βήματα.

• Σταδιακή προσέγγιση: Για μια εταιρεία που δεν έχει ξαναδημοσιεύσει Έκθεση Βιωσιμότητας, η εστίαση σε πρώτη φάση πρέπει να γίνει σε τομείς υψηλού αντίκτυπου –π.χ. στο αποτύπωμα άνθρακα, τις εργασιακές σχέσεις, τη σπατάλη τροφίμων, τη συσκευασία και τη διαφάνεια της αλυσίδας εφοδιασμού (κώδικας δεοντολογίας προμηθειών). Φυσικά, οι αξιολογήσεις πρέπει να ενσωματώνουν και τα οικονομικά δεδομένα.

• Οργάνωση συλλογής (ποιοτικών) δεδομένων: Δεδομένου ότι εφεξής οι εκθέσεις θα είναι και απολογιστικές, απαιτείται η καταγραφή με αυτοματοποιημένο τρόπο της παρακολούθησης των δεικτών ενέργειας, αποβλήτων και εκπομπών, χρησιμοποιώντας ακόμη και «έξυπνους» μετρητές. Σίγουρα πρέπει να χρησιμοποιούνται πληροφορίες για προμηθευ-

τές και πελάτες σε δεδομένα εκπομπών CO2, πιστοποιήσεις Fairtrade, Rainforest Alliance, MSC, FSC κλπ.

• Ενσωμάτωση του ESRS στα συστήματα ERP: Εναλλακτικά μπορεί να χρησιμοποιηθεί το υπάρχον λογισμικό ERP, εφόσον αναβαθμιστεί, ή να αποκτηθεί ένα συμπληρωματικό –εννοείται ευθυγραμμισμένο με το ESRS και το EU Taxonomy– για την παρακολούθηση των δεδομένων ESG. • Ενεργοποίηση ανθρώπινου δυναμικού και προμηθευτών: Τα διευθυντικά στελέχη της λιανεμπορικής αλυσίδας, οι περιφερειακοί, όλα τα στελέχη των διευθύνσεων προσωπικού και αγορών πρέπει να είναι καταρτισμένα και συμμέτοχα στο εν λόγω εγχείρημα. Συγχρόνως οι προμηθευτές (εμπορευμάτων και υπηρεσιών) καλούνται να ενεργοποιηθούν με γνώμονα τα πρότυπα βιωσιμότητας ESRS, ενδεχομένως με την ανάπτυξη κινήτρων για την ευθυγράμμιση με τους στόχους ESG. • Προετοιμασία για ελέγχους και επαλήθευση: Δεδομένου ότι προσεχώς θα εφαρμοστεί η δέουσα επιμέλεια και οι εκθέσεις βιωσιμότητας, πρέπει να προετοιμαστεί η επιχείρηση με τη διεξαγωγή εσωτερικών ελέγχων βιωσιμότητας πριν από την εξωτερική επαλήθευση.

• Επικοινωνία της βιωσιμότητας: Οι επιχειρήσεις είναι κερδοσκοπικοί οργανισμοί, που πρέπει πάντα να φροντίζουν για την εξωστρέφειά τους και την ενημέρωση των πελατών τους. Συνεπώς μια ειλικρινής πληροφόρηση των καταναλωτών για την ενεργοποίηση των διαδικασιών βιωσιμότητας είναι κάτι περισσότερο από επιβεβλημένη.

ΣΤΟΙΧΕΙΏΔΗ ΠΕΡΙΕΧΌΜΕΝΑ ΤΗΣ ΈΚΘΕΣΗΣ ΒΙΩΣΙΜΌΤΗΤΑΣ

Αφού ικανοποιηθούν τα προαναφερόμενα, μπορεί κανείς να ξεκινήσει με γρήγορες νίκες

ΤΩΝ ΣΤΕΦΑΝΟΥ ΚΟΜΝΗΝΟΥ & ΓΙΩΡΓΟΥ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΥ *

υψηλού αντίκτυπου σε πεδία όπως των εργασιακών σχέσεων, της μείωσης της σπατάλης τροφίμων και της βελτίωσης της διαφάνειας ESG των προμηθευτών, χτίζοντας παράλληλα τις προϋποθέσεις της συμμόρφωσης μακροπρόθεσμα. Οι συμβατές με ESRS εκθέσεις για να είναι διαφανείς, ελέγξιμες και προσβάσιμες στους ενδιαφερόμενους, καλούνται να συμπεριλάβουν τα εξής στοιχεία: • Εισαγωγή και στρατηγική: Το όραμα για τη βιωσιμότητα, τη δομή διακυβέρνησης και τους στόχους ESG που θα ευθυγραμμίζονται με την ταξινομία της ΕΕ, τη συμφωνία του Παρισιού και τους ΣΒΑ των Ηνωμένων Εθνών.

• Διαδικασία και περιεχόμενο αξιολόγησης διπλής σημαντικότητας, τόσο για τον οικονομικό αντίκτυπο (πώς το ESG επηρεάζει τις επιχειρήσεις) όσο και για τον αντίκτυπο στην κοινωνία και το περιβάλλον, όπως θα έχει προκύψει από τις διαβουλεύσεις με τα ενδιαφερόμενα μέρη και τις εκτιμήσεις κινδύνου και ευκαιριών.

• Β ασικές μετρήσεις για το περιβάλλον: Αποτύπωμα άνθρακα (εκπομπές Scope 1, 2, 3), δεδομένα αποβλήτων και ανακύκλωσης, κατανάλωση νερού και ενέργειας, βιώσιμες προμήθειες και συσκευασία.

• Βασικές μετρήσεις για κοινωνικά δίκαιες εργασιακές πρακτικές, ηθικές προμήθειες και κοινωνική συμμόρφωση προμηθευτών, υγεία και ασφάλεια των καταναλωτών (π.χ. μέσω της μείωσης των υπερεπεξεργασμένων τροφίμων ή της πρότασης πιο υγιεινών επιλογών).

• Βασικές μετρήσεις για τη Διακυβέρνηση: Πολιτικές καταπολέμησης της διαφθοράς, διαχείριση κινδύνων ESG και εποπτεία διοικητικού συμβουλίου, στοχοθεσία και σχέδιο δράσης, μελλοντικές πρωτοβουλίες και δεσμεύσεις.

ΚΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΚΑΤΑΓΡΑΦΉ ΤΗΣ ΑΛΥΣΊΔΑΣ ΑΞΊΑΣ;

Ως αλυσίδα αξίας μιας επιχείρησης ορίζεται το πλήρες φάσμα δραστηριοτήτων, πόρων και σχέσεων που αναφέρονται στο επιχειρηματικό μοντέλο της και στο περιβάλλον που δραστηριοποιείται, όπως και στις σχετικές προϋποθέσεις που βασίζεται η επιχείρηση για τη δημιουργία αγαθών (προϊόντων ή υπηρεσιών) από τη σύλληψη έως την παράδοση, την κατανάλωση και το τέλος του κύκλου ζωής τους. Σε αυτές περιλαμβάνονται όσες δρουν στην ίδια την επιχείρηση (π.χ. ανθρώπινοι πόροι) και όσες βρίσκονται κατά μήκος των διαύλων

εφοδιασμού, εμπορίας και διανομής (π.χ. η προμήθεια υλικών και υπηρεσιών, η πώληση και παράδοση προϊόντων και υπηρεσιών και το χρηματοδοτικό, γεωγραφικό, γεωπολιτικό και κανονιστικό περιβάλλον στο οποίο δραστηριοποιείται η επιχείρηση). Εύρος της αλυσίδας αξίας: Ανάντη και κατάντη Επιχειρήσεις ανάντη της δηλούσας επιχείρησης (π.χ. προμηθευτές) παρέχουν προϊόντα ή υπηρεσίες που χρησιμοποιούνται για την ανάπτυξη των προϊόντων ή υπηρεσιών της ίδιας της επιχείρησης. Οι κατάντη της δηλούσας επιχείρησης (π.χ. διανομείς, πελάτες, διαχείριση αποβλήτων) είτε λαμβάνουν, είτε χρησιμοποιούν προϊόντα ή υπηρεσίες της δηλούσας επιχείρησης, είτε σχετίζονται με τη ροή αποβλήτων από τους πελάτες ή τους τελικούς χρήστες. Οι σχέσεις που διατηρεί η επιχείρηση με επιχειρηματικούς εταίρους, αφορούν οντότητες στην αλυσίδα αξίας της και κάθε άλλη κρατική ή μη οντότητα που συνδέεται άμεσα με τις επιχειρηματικές δραστηριότητες, τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες της. Οι επιχειρηματικές σχέσεις δεν περιορίζονται στις άμεσες συμβατικές σχέσεις. Περιλαμβάνουν έμμεσες επιχειρηματικές σχέσεις στην αλυσίδα αξίας της επιχείρησης πέραν της πρώτης βαθμίδας και μετοχικές θέσεις σε κοινοπραξίες ή επενδύσεις.

ΤΙ ΑΠΑΙΤΕΊΤΑΙ ΝΑ ΣΥΜΠΕΡΙΛΗΦΘΕΊ

Δεν απαιτούνται πληροφορίες για κάθε φορέα της αλυσίδας αξίας, αλλά μάλλον η συμπερίληψη ουσιωδών πληροφοριών, δηλαδή ουσιωδών IRO στην αλυσίδα αξίας. Κατά την αξιολόγηση των σημαντικών IRO πρέπει να λαμβάνονται υπόψη όλοι οι σχετικοί παράγοντες (και στις άμεσες και τις έμμεσες σχέσεις). Ωστόσο, η αξιολόγηση πρέπει να επικεντρώνεται στις σχέσεις που είναι πιθανό να συνδέονται με σημαντικούς IRO, για παράδειγμα με • παράγοντες συνδεδεμένους με «καυτά σημεία», που ίσως εκτεθούν στην πιθανότητα πραγματικών και δυνητικών επιπτώσεων εις βάρος των ανθρώπων και/ή του περιβάλλοντος, οι οποίες με τη σειρά τους μπορεί να αποτελέσουν πηγές κινδύνων (ή ευκαιριών) ή • παράγοντες σε σχέση με τους οποίους το εκάστοτε επιχειρηματικό μοντέλο παρουσιάζει βασικές εξαρτήσεις όσον αφορά τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες (δημιουργώντας έτσι κινδύνους και ευκαιρίες για την επιχείρηση). 

* Οι κ. Στέφανος Κομνηνός και Γιώργος Παπαγεωργακόπουλος είναι αναλυτές αγοράς και επιχειρηματικοί μέντορες της Netrino Advisory

Φεβρουάριος 2025 | σελφ σέρβις | 45

ΡΕΠΟΡΤΑΖ

ΤΗΣ ΑΦΡΟΔΙΤΗΣ ΤΖΙΑΝΤΖΗ

ONLINE ΣΟΥΠΕΡ ΜΑΡΚΕΤ

Ανάπτυξη πωλήσεων 9% το 2024, με ευνοϊκές προοπτικές Με δυναμική ανάπτυξης πωλήσεων υπερτριπλάσια της αντίστοιχης των φυσικών καταστημάτων του κλάδου εξελίχθηκε το 2024 ο τζίρος των online σούπερ μάρκετ, αναδεικνύοντας τις προοπτικές ενός καναλιού διανομών, που γνώρισε εκρηκτική ανάπτυξη την περίοδο της πανδημίας και έκτοτε εξελίσσεται με διακυμάνσεις ανοδικά. Σύμφωνα με την Convert Group, ο τζίρος των εγχώριων online σούπερ μάρκετ πέρυσι ανήλθε στα 335 εκατ. ευρώ, αυξημένος κατά 9% σε σύγκριση με το 2023, οπότε είχε φτάσει τα 306 εκατ. ευρώ.

Ο

ρυθμός ανάπτυξης των πωλήσεων του ηλεκτρονικού καναλιού χαμήλωσε μεν ταχύτητα, αφού το 2023 είχε σημειωθεί αύξηση 15%. Αυτό όμως οφείλεται κυρίως στην υποχώρηση του πληθωρισμού, καθώς η μέση αύξηση της online τιμής των αγαθών ήταν 1% έναντι αύξησης 8% το 2023. Ανοδικά κινήθηκε και η μέση αξία των online παραγγελιών, στα 85 ευρώ, αυξημένη κατά 6% συγκριτικά με τον μέσο όρο του 2023, πράγμα που αποδίδεται κυρίως στην

46 | σελφ σέρβις | Φεβρουάριος 2025

αύξηση των τεμαχίων ανά παραγγελία. Από την αρχή ως το τέλος του 2024 το μέσο online «καλάθι» ακρίβυνε κατά 7,4 ευρώ (από τα 82,8 ευρώ τον Ιανουάριο πέρυσι στα 90,2 ευρώ στα τέλη του έτους), ενώ «βάρυνε» ως προς τον μέσο αριθμό τεμαχίων, αφού «μπήκαν» στο «καλάθι» περισσότερα από 34 τεμάχια έναντι 32 το 2023.

ΚΛΙΜΑΚΩΤΈΣ ΟΙ ΧΡΕΏΣΕΙΣ ΤΩΝ ΠΕΛΑΤΏΝ

Η αύξηση του όγκου και του κόστους του ψηφιακού «καλαθιού» συνδέεται και με την επιβολή κλιμακωτών χρεώσεων στις online

παραγγελίες, ανάλογα με το ύψος του λογαριασμού. Η σχετική τάση που ξεκίνησε τα προηγούμενα έτη –με πρώτη διδάξασα την ΕΥΣ– γενικεύθηκε στον κλάδο το 2024. Το μεταφορικό κόστος των παραγγελιών εξακολουθεί να είναι η μεγαλύτερη επιβάρυνση του online λιανεμπορίου ειδών σούπερ μάρκετ μέχρι εξαφανίσεως του καθαρού περιθωρίου κέρδους του, αν όχι και ζημίωσής του… Υπενθυμίζουμε ότι την τελευταία πενταετία ο ετήσιος τζίρος των online σούπερ μάρκετ έχει αυξηθεί περισσότερο του 300%, με έτος-ορόσημο το 2020, όταν ξεπέρασε τα

ΡΕΠΟΡΤΑΖ 100 εκατ. ευρώ υπό συνθήκες lockdowns. Αν πάλι η σύγκριση γίνει με την προ πανδημίας περίοδο, το ποσοστό αύξησης είναι ιλιγγιώδες, αφού το 2019 ο ετήσιος οnline τζίρος ήταν μόλις 46,7 εκατ. ευρώ. Ωστόσο, παρά τη συνεχή του ανάπτυξη το online κανάλι συμβάλλει πολύ λίγο στον κλαδικό τζίρο συγκριτικά με τα ισχύοντα στην υπόλοιπη Ευρώπη. Ειδικότερα, τα 335 εκατ. ευρώ πωλήσεων των online σούπερ μάρκετ πέρυσι αναλογούν μόλις στο 2,8% του ετήσιου τζίρου του κλάδου των σούπερ μάρκετ (12,15 δισ. ευρώ σύμφωνα με την Circana). Το ποσοστό αυτό είναι ελάχιστα αυξημένο σε σύγκριση με το 2023 (2,6%) και εξακολουθεί να υπολείπεται κατά πολύ του μεριδίου των online σούπερ μάρκετ στην αγορά της Ευρώπης, που σύμφωνα με σχετική έρευνα της Mc Kinsey, προσδιορίζεται γύρω στο 6%, στα ίδια επίπεδα με το 2023.

ρωσο-ουκρανικού πολέμου, που έκανε τους καταναλωτές πιο επιφυλακτικούς και περισσότερο ευαισθητοποιημένους στο θέμα των τιμών. Τη διετία 2025-26 το e-grocery αναμένεται να ανακάμψει με σχετικά χαμηλούς ρυθμούς ανάπτυξης, από 4% (στην Γαλλία) ως 9% (στην Γερμανία).

ΠΑΝΕΥΡΩΠΑΪΚΉ ΕΠΙΒΡΆΔΥΝΣΗ ΤΟΥ E-GROCERY

Σε πανευρωπαϊκό επίπεδο η ανάπτυξη του e-grocery, όπως αναφέρεται η κατηγορία των online σουπερμάρκετ στις έρευνες της PriceWater House Coopers, παρουσίασε επιβράδυνση την προηγούμενη διετία. Σε παραδοσιακά μεγάλες αγορές, όπως της Γερμανίας και της Ολλανδίας, το e-grocery εμφάνισε στασιμότητα, ενώ στη Γαλλία παρουσίασε οριακή κάμψη, σύμφωνα πάντα με τα στοιχεία της PwC που δημοσιεύθηκαν στα τέλη του 2024.

Με ρυθμό ανάπτυξης 20% κινούνται οι online πωλήσεις της Μασούτης, σύμφωνα με τον κ. Αλέξανδρο Παπαδόπουλο, e-commerce operations manager της βορειοελλαδίτικης αλυσίδας. Πρόκειται για ποσοστό διπλάσιο του ρυθμού ανάπτυξης που εμφανίζει το σύνολο των online σούπερ μάρκετ, πράγμα που δηλώνει την έμφαση της εταιρείας στο συγκεκριμένο πεδίο δραστηριοτήτων. Η δυναμική του e-commerce είναι διαρκώς αυξανόμενη, σημειώνει ο κ. Παπαδόπουλος, εκτιμώντας ότι η ανοδική του πορεία θα συνεχιστεί τα επόμενα χρόνια.

Στις αιτίες αυτής της αναδίπλωσης αναφέρεται το «ξεφούσκωμα» της έκρηξης του online λιανεμπορίου μετά την πανδημία και η επιστροφή του κοινού στα φυσικά καταστήματα. Ανασχετικά λειτούργησε και η κρίση κόστους ζωής, ιδίως μετά την έναρξη του

Π ρ ο ς τ ο π α ρ όν οι πωλ ήσεις του e-commerce αντιστοιχούν περίπου στο 2,5% του ετήσιου κύκλου εργασιών της Μασούτης. Πρόκειται για ένα ποσοστό ανάλογο του μεριδίου του online λιανεμπορίου στο σύνολο του κλαδικού τζίρου. Ο συνομιλη-

Στην Ελλάδα οι ψηφιακές πωλήσεις του κλάδου, αν και ξεκίνησαν από χαμηλά, αναπτύσσονται ταχύτερα από τις μεγάλες αγορές της ΕΕ, έχοντας περιθώρια περεταίρω αύξησης του μεριδίου τους στον συνολικό κλαδικό τζίρο. Η τάση αυτή επιβεβαιώνεται από την άνοδο του Q-commerce, (quick commerce), το οποίο, σύμφωνα με την Convert, κερδίζει συνεχώς μερίδιο στην αγορά.

MΑΣΟΎΤΗΣ: ΡΥΘΜΌΣ ΑΝΆΠΤΥΞΗΣ ΤΖΊΡΟΥ 20%

Το μεταφορικό κόστος των παραγγελιών εξακολουθεί να είναι η μεγαλύτερη επιβάρυνση του online λιανεμπορίου ειδών σούπερ μάρκετ μέχρι εξαφανίσεως του καθαρού περιθωρίου κέρδους του, αν όχι και ζημίωσής του…

48 | σελφ σέρβις | Φεβρουάριος 2025

τής μας παραδέχεται ότι η συνεισφορά του διαδικτυακού καναλιού παραμένει σχετικά χαμηλή ως απόλυτο μέγεθος. Επισημαίνει, πάντως, ότι ο ρυθμός ανάπτυξης των ψηφιακών πωλήσεων των σούπερ μάρκετ είναι πέντε φορές υψηλότερος από τον αντίστοιχο μέσο ρυθμό αύξησης του τζίρου των φυσικών καταστημάτων. Στο ερώτημα πώς αντιμετωπίζει η εταιρεία του την επιβάρυνση του μεταφορικού κόστους των παραγγελιών, δηλώνοντας ότι τα λειτουργικά κόστη είναι πάντα ιδιαίτερα υψηλά, λόγω της φύσης της εξυπηρέτησης, εξηγεί: «Τα δίκτυα διανομής, ιδίως στις περιπτώσεις εξωτερικών συνεργατών, συνεχίζουν να αποτελούν το μεγαλύτερο αγκάθι για τα ελάχιστα περιθώρια κέρδους που μπορεί να έχει αυτό το κανάλι πώλησης. Γι’ αυτό όλοι πλέον οι λιανέμποροι χρεώνουν τις υπηρεσίες τους με κλιμακωτή χρέωση, ανάλογη με την αξία της παραγγελίας. Αυτό απλώς μετριάζει σε ένα πολύ μικρό βαθμό το συνολικό κόστος και συμβαίνει μόνο και μόνο για να μπορούμε να συνεχίσουμε να παρέχουμε τις υπηρεσίες μας στα υψηλά στάνταρ, που έχουμε συνηθίσει τους e-πελάτες μας». Σημειώνουμε ότι η Μασούτης από τον Μάρτιο πέρυσι έχει αναπροσαρμόσει την πολιτική των χρεώσεων των πελατών της, μειώνοντας το ελάχιστο κόστος παραγγελίας από τα 40 στα 20 ευρώ, με χρέωση 3,5 ευρώ μεταφορικά. Δωρεάν παραμένουν οι αποστολές μόνο για αγορές από 90 ευρώ και άνω, καθώς και για ηλεκτρονική παραγγελία και παραλαβή από το κατάστημα. Φαίνεται ότι προς το παρόν τα ελληνικά e-market δεν δίνουν τόση έμφαση στην αξιοποίηση των δυνατοτήτων των retail media μέσω των ιστοσελίδων τους –π.χ. σε ό,τι αφορά την προσφορά διαφημιστικού χώρου σε προμηθευτές. Η ιστοσελίδα του Μασούτης e-shop, η οποία έχει λάβει πιστοποίηση ποιότητας στις υπηρεσίες ηλεκτρονικού εμπορίου ISO 9001, είναι εστιασμένη στην ασφάλεια των συναλλαγών και τη βελτιστοποίηση των υπηρεσιών. «Θωρακίζουμε τις διαδικασίες από τη στιγμή της αποστολής μιας παραγγελίας, μέχρι την παράδοσή της», τονίζεται χαρακτηριστικά.

ΡΕΠΟΡΤΑΖ

Το online shopping της ΑΒ Βασιλόπουλος αυξάνει συνεχώς το μερίδιό του στο σύνολο των πωλήσεων της εταιρείας. Η συμμετοχή του στον τζίρο της πέρυσι έφτασε το 5%, ενώ το μερίδιό του στο σύνολο της αγοράς των online σούπερ μάρκετ ανέρχεται στο 30%

ανταγωνιστές της το έχουν ανεβάσει μέχρι και τα 100 ευρώ. «Στην ελληνική αγορά οι πελάτες δεν έχουν συνηθίσει να πληρώνουν το μεταφορικό κόστος για παραγγελίες προϊόντων βασικής ανάγκης, όπως τα είδη του σούπερ μάρκετ. Στην ΑΒ Βασιλόπουλος διατηρούμε αυτό το κόστος όσο πιο χαμηλά γίνεται, μεριμνώντας για την αποτελεσματική διαχείριση του στόλου των οχημάτων μας παράδοσης των παραγγελιών, εξυπηρετώντας ακόμα και τις μικρότερες», σημειώνουν οι εκπρόσωποι της αλυσίδας.

«Προσφέρουμε στους καταναλωτές αναβαθμισμένη εμπειρία αγορών, με εύκολη πλοήγηση στη σελίδα, γρήγορη και ποιοτική εξυπηρέτηση και αυθημερόν παράδοση. Επιπλέον, παρέχουμε όλες τις προσφορές που ισχύουν στα φυσικά μας καταστήματα, καθώς και προνόμια και εκπτώσεις μέσω της mascard, με δυνατότητα συλλογής και εξαργύρωσης πόντων, άτοκες δόσεις και ηλεκτρονικά κουπόνια άμεσης εξαργύρωσης στο καλάθι», τονίζει ο κ. Παπαδόπουλος. Το μοντέλο της μετατροπής του e-shop σε marketplace, που υιοθετήθηκε για μικρό χρονικό διάστημα το 2022, πλέον δεν προσφέρεται μέσω της ιστοσελίδας.

Η ΑΒ στοχεύει άμεσα να δραστηριοποιηθεί στο χώρο των retail media, μέσω της ιστοσελίδας της, διερευνώντας τις προϋποθέσεις στρατηγικών συνεργασιών. «Υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον από προμηθευτές αλλά και από άλλες μεγάλες εταιρείες εκτός του κλάδου να χρησιμοποιήσουν τα μέσα μας, καθώς γνωρίζουν πολύ καλά ότι μπορούν να έχουν έτσι μεγάλο reach και αποδεδειγμένη αποτελεσματικότητα. Αυτό που προσπαθούμε πάντα, γνωρίζοντας το κοινό μας, είναι το περιεχόμενο των συγκεκριμένων συνεργασιών να είναι σχετικό με τα ενδιαφέροντα των πελατών μας, προκειμένου να μη βομβαρδίζονται με πολλά μηνύματα ενδεχομένως αδιάφορα γι’ αυτούς», όπως εξηγείται.

Για την ανάπτυξη γενικά των δικτύων σούπερ μάρκετ και ειδικότερα του e-commerce κομβικό ρόλο παίζουν τα hubs ως σταθμοί logistics, ένας τομέας στον οποίο πραγματοποιήθηκαν δαπανηρές επενδύσεις όλα τα προηγούμενα χρόνια, ενώ συνεχίζεται η επέκτασή τους. Για την υποστήριξη του τομέα των online πωλήσεων η Μασούτης αξιοποιεί το δίκτυο των φυσικών της καταστημάτων, ένα σύγχρονο logistics center και ένα darkstore στην Αττική –το πρώτο του είδους του στο λεκανοπέδιο. Το e-commerce της εταιρείας καλύπτει πενήντα πόλεις και νησιά σε όλη τη χώρα, καθώς αξιοποιούνται τα κατά τόπους φυσικά καταστήματά της και ως hubs. Ορόσημο για το εταιρικό e-commerce ήταν τα εγκαίνια του darkstore της Αττικής το 2022. Όπως εξηγεί ο κ. Παπαδόπουλος, σκοπός του είναι «το ύψιστο επίπεδο εξυπηρέτησης των καταναλωτών σε μια περιοχή που τα τελευταία χρόνια είναι σε ανάπτυξη το δίκτυο των φυσικών μας καταστημάτων. Λειτουργεί με αποθεματικό τρόπο, μηδενίζοντας τις ελλείψεις των προϊόντων που επιλέγουν οι πελάτες. Απευθύνεται σε όλη την Αττι-

50 | σελφ σέρβις | Φεβρουάριος 2025

κή και καθημερινά προσεγγίζει πελάτες, οι οποίοι ενίοτε δεν έχουν ενδεχομένως πρόσβαση στο φυσικό μας δίκτυο». Εδώ και δύο χρόνια η αλυσίδα έχει παρουσία, μέσω συνεργάτη, και στο q-commerce, έναν τομέα που, όπως τονίζει ο κ. Παπαδόπουλος, έχει ιδιαίτερη ανάπτυξη.

ΑΒ ΒΑΣΙΛΌΠΟΥΛΟΣ: ΜΕΡΊΔΙΟ ΤΖΊΡΟΥ 30% ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΆ ΤΟΥ ONLINE

Διψήφιου ποσοστού είναι η αύξηση των πωλήσεων του online καταστήματος της AB Bασιλόπουλος, σύμφωνα με εκπροσώπους της. Για την πλειονότητα των ψηφιακών πελατών η γνωριμία με το e-shop της εταιρείας έγινε την περίοδο της πανδημίας. Όπως σημειώνουν οι εκπρόσωποί της, «η περίοδος της πανδημίας ήταν μόνο η αρχή. Οι πελάτες δοκίμασαν την υπηρεσία, έμειναν ευχαριστημένοι και συνέχισαν να την προτιμούν, αυξάνοντας τις αγορές τους. Η άνοδος προέρχεται μέσα από τη χρήση της εφαρμογής AB, αλλά και από τη συνεχώς αυξανόμενη ζήτηση της παράδοσης παραγγελιών αυθημερόν και του fast delivery». Το online shopping της ΑΒ αυξάνει συνεχώς το μερίδιο του στο σύνολο των πωλήσεων της εταιρείας. Η συμμετοχή του στο τζίρο της πέρυσι έφτασε το 5%, ενώ το μερίδιό του στο σύνολο της αγοράς των online σούπερ μάρκετ ανέρχεται στο 30%. Οι εκπρόσωποι της εταιρείας εκτιμούν ότι η ανάπτυξη αυτή θα επιταχυνθεί τα επόμενα χρόνια. Σε ό,τι αφορά το μεταφορικό κόστος των παραγγελιών, η ΑΒ Βασιλόπουλος δεν ακολουθεί τη γενική τάση της αύξησης των χρεώσεων στους πελάτες, διατηρώντας το όριο παραγγελίας για τις δωρεάν αποστολές σε χαμηλό επίπεδο, στα 45 ευρώ, όταν άλλοι

Όπως και για τις άλλες επιχειρήσεις του κλάδου, έτσι και για την ΑΒ το online και το offline λιανεμπόριο «συνομιλούν», δηλαδή το ένα είναι συμπλήρωμα του άλλου. «Οφείλουμε να διατηρούμε πλήρη ισορροπία και αρμονία. Η ΑΒ είναι μια εταιρεία και ο πελάτης πρέπει να έχει την ίδια εξαιρετική εμπειρία, ανεξαρτήτων του πεδίου επικοινωνίας μαζί μας», τονίζεται χαρακτηριστικά. Η επιχείρηση έχει επενδύσει σε hubs για το online λιανεμπόριο, δημιουργώντας το Home Shop Center στον Ρέντη, δομή που εξυπηρετεί τις παραγγελίες του e-shop της ΑΒ Βασιλόπουλος. «Πρόκειται για μια μεγάλη επένδυση, που δημιουργήθηκε κατά την περίοδο της πανδημίας, με καινοτόμες κτιριακές εγκαταστάσεις. Η ύπαρξη hubs βοηθά στη γρήγορη και άμεση επέκταση της υπηρεσίας σε νέες περιοχές. Παράλληλα, διατηρούμε hubs σε μεγάλα καταστήματά μας διάσπαρτα σε όλη τη χώρα, προκειμένου να εξυπηρετούνται καλύτερα οι πελάτες μας», τονίζουν οι εκπρόσωποι της εταιρείας. 

ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΣΤΟΦΟΡΟΥ

ΕΛΑΙΟΛΑΔΟ

Αρχίζει η εξομάλυνση της αγοράς Η πτώση της κατανάλωσης του ελαιόλαδου την τελευταία διετία εξαιτίας των υπέρογκων ανατιμήσεων του προϊόντος έστρεψε τη ζήτηση στα ιδιωτικής ετικέτας ελαιόλαδα και εναλλακτικά στα φθηνότερα σπορέλαια. Η βελτίωση της ελαιοπαραγωγής φέτος ωθεί στην αποκλιμάκωση των τιμών του προϊόντος, πράγμα που θα αρχίσει να γίνεται αισθητό στους καταναλωτές από τα τέλη του Φεβρουαρίου, αν και η πλήρης εξομάλυνση της αγοράς του θα απαιτήσει μια τριετία. Αν δεν την αναστατώσουν εκ νέου, φυσικά, οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής…

T

ο 2023-2024 ήταν άσχημη χρονιά για τους ελαιοπαραγωγούς. «Η συνολική παραγωγή ήταν μικρή, ενώ κατά ένα μεγάλο μέρος της χτυπήθηκε από τον δάκο. Η παραγόμενη ποσότητα ελαιόλαδου μειώθηκε δραματικά συγκριτικά με την προηγούμενη χρονιά κι αυτό είχε συνέπεια την μεγάλη αύξηση των τιμών παραγωγού και αντίστοιχα των τιμών λιανικής. Γι’ αυτό μειώθηκε η κατανάλωση ελαιόλαδου και επιτραπέζιων ελιών», εξηγεί ο κ. Γιάννης Μόσχος, εμπορικός διευθυντής Moschos Olives. Πέρυσι η πτώση του όγκου πωλήσεων ελαιόλαδου ήταν πράγματι σημαντική, της τάξης του 13,5% συγκριτικά με το 2023, χρονιά επίσης μείωσης της κατανάλωσης του προϊόντος. Ωστόσο, τις πωλήσεις του σε αξία οι ανατιμήσεις τις εκτόξευσαν κατά 33,4% συγκριτικά με το 2023. Εντυπωσιακή ήταν η άνοδος των πωλήσεων του ελαιόλαδου ιδιωτικής ετικέτας, κατά 9,7% σε όγκο και 46,2% σε αξία. Η κ. Γεωργία Παπουνίδου, Dry Food Products Assistant της Μασούτης, επισημαίνει πως «η ραγδαία αύξηση τιμής κατά 56,70% (Ιούλιος 2023-2024) συγκριτικά με την προηγούμενη ελαιοκομική περίοδο είχε αποτέλεσμα οι καταναλωτές να στραφούν είτε σε φθηνότερες κατηγορίες ελαίων, όπως τα σπορέλαια-ηλιέλαια-πυρηνέλαια, είτε σε ελαιόλαδα ιδιωτικής ετικέτας, που διατήρησαν την ανταγωνιστικότητά τους έναντι των επώνυμων προϊόντων. Η συμμετοχή των PL στην κατηγορία αυξήθηκε κατά 40%», πράγμα αναμενόμενο, δεδομένου ότι αυτά «προσφέρουν οικονομικότερες λύσεις, χωρίς να θυσιάζεται η ποιότητα. Ωστόσο, και τα φυτικά έλαια (ηλιέλαιο, αραβοσιτέλαιο, καλαμποκέλαιο) έδωσαν μία εξίσου σημαντική

εναλλακτική επιλογή, όπως φαίνεται από τα στοιχεία, καθώς είναι φθηνότερα», προσθέτουν οι συνομιλητές μας από την Metro. Πράγματι, η αύξηση του όγκου πωλήσεων των σπορελαίων έφτασε το 11,3%, ενώ στα PL ξεπέρασε το 20%. Σε αξία, πάντως, οι πωλήσεις στην κατηγορία τους υποχώρησαν κατά 1,8%, αλλά στα PL αυξήθηκαν κατά 6%.

ΣΤΑΔΙΑΚΉ Η ΕΞΟΜΆΛΥΝΣΗ ΤΩΝ ΤΙΜΏΝ ΡΑΦΙΟΎ

Είναι προφανές πως οι καταναλωτές αντικατέστησαν σε σημαντικό ποσοστό το ελαιόλαδο με σπορέλαια. Το ερώτημα είναι κατά πόσο αυτή η αλλαγή στη συμπεριφορά της ζήτησης θα αποδειχθεί συγκυριακή. Όπως σημειώνει ο κ. Μόσχος, «οι τιμές λιανικής αυξήθηκαν δραματικά και ο καταναλωτής δεν το άντεξε. Επίσης, σε

ευρωπαϊκές αγορές που το ελαιόλαδο δεν είναι τόσο απαραίτητο όσο στη μεσογειακή διατροφή, η στροφή στο ηλιέλαιο και το καλαμποκέλαιο ήταν ευκολότερη. Προβλέπω ότι η επιστροφή στο ελαιόλαδο θα είναι δύσκολη, επειδή πολλοί καταναλωτές είναι διατεθειμένοι να θυσιάσουν την ποιότητα, επιλέγοντας φθηνότερα έλαια». Σε ό,τι αφορά τις αιτίες του μεγάλου κύματος ανατιμήσεων του ελαιολάδου η κ. Παπουνίδου σημειώνει: «Η κλιματική αλλαγή επηρεάζει σημαντικά την παραγωγή ελαιόλαδου στην Μεσόγειο, μειώνοντας σημαντικά την ποσότητά της, φαινόμενο που το βλέπουμε και στη χώρα μας. Η εγχώρια παραγωγή το 2023-2024 ανήλθε στους 155.000 τόνους, λόγω αφορίας, ενώ σημαντικός παράγοντας στη διαμόρφωση της τιμής του προϊόντος ήταν και η αισθητά μειωμένη παραγωγή του στην Ισπανία (853.000 τόνοι), που είναι η

Φεβρουάριος 2025 | σελφ σέρβις | 51

ΠΡΟΪΟΝ μεγαλύτερη ελαιοπαραγωγός χώρα. Βάσει των προαναφερόμενων, η τιμή λιανικής του ελαιόλαδου στη χώρα μας κυμάνθηκε μεταξύ 12 και 16 ευρώ το λίτρο». Με την αναμενόμενη πτώση της τιμής του προϊόντος θα υπάρξουν διαφοροποιήσεις στις καταναλωτικές τάσεις, πιστεύει η κ. Παπουνίδου, επισημαίνοντας ότι «η φετινή ελαιοπαραγωγή στην Ελλάδα αναμένεται αρκετά καλή, στους 250.000 τόνους, ποσότητα ικανή να καλύψει την εγχώρια αγορά. Σε συνδυασμό, μάλιστα, με την αναμενόμενη ανάκαμψη της παραγωγής στην Ισπανία, η πίεση που ασκείται στην τιμή παραγωγού είναι σημαντική. Από τις αρχές του 2025 η μείωση της τιμής του προϊόντος εκ μέρους των προμηθευτριών εταιρειών είναι σημαντική –μεσοσταθμικά 20%– και ήδη περνά στο ράφι, ώστε το ελαιόλαδο να ξαναβρεί τη θέση του στις προτιμήσεις των καταναλωτών. Σαφώς απέχουμε από τα επίπεδα τιμών του προ του 2023, αλλά η μείωση τιμής είναι σημαντική συγκριτικά με το 2024 και αναμένουμε μεγαλύτερη βελτίωση». «Η τιμή του προϊόντος παρουσίασε σημαντική μείωση ήδη από τον περασμένο Δεκέμβριο, μετά και την έναρξη της φετινής ελαιοσυγκομιδής. Τον Ιανουάριο αρκετές εταιρείες του κλάδου εφάρμοσαν μειωμένο τιμοκατάλογο. Οι νέες τιμές περνούν απευθείας στη λιανική. Ο Φεβρουάριος και ο Μάρτιος θα είναι οι κομβικοί μήνες σε ό,τι αφορά τη σταδιακή εξομάλυνση των τιμών ραφιού», τονίζεται εκ μέρους της Metro.

Πέρυσι η πτώση του όγκου πωλήσεων ελαιόλαδου ήταν της τάξης του 13,5% συγκριτικά με το 2023, χρονιά επίσης μείωσης της κατανάλωσης του προϊόντος. Ωστόσο, τις πωλήσεις του σε αξία οι ανατιμήσεις τις εκτόξευσαν κατά 33,4% συγκριτικά με το 2023 52 | σελφ σέρβις | Φεβρουάριος 2025

Έλαια: Όγκος πωλήσεων (σε χιλ. λίτρα) 2021

2022

2023

2024

Διαφορά

Ελαιόλαδο σύνολο

19.479,3

19.104,85

15.934,4

13.789,2

-13,5%

Ιδιωτική ετικέτα

6.228,7

6.425,6

4.577,6

5.022,7

9,7%

Σπορέλαια σύνολο

31.943,6

32.427,4

31.395,6

34.954,9

11,3%

Ιδιωτική ετικέτα

20.709,3

20.165,4

19.350,7

23.249,7

20,1%

Πηγή Circana

Έλαια: Αξία πωλήσεων (σε χιλ. ευρώ) 2021

2022

2023

2024

Διαφορά

Ελαιόλαδο σύνολο

88.534

102.428,9

112.199,3

149.728,6

33,4%

Ιδιωτική ετικέτα

25.152

32.459,7

34.639,7

50.627,1

46,2%

Σπορέλαια σύνολο

67.390,7

92.843,9

78.677,8

77.287

-1,8%

Ιδιωτική ετικέτα

41.174,5

54.181,4

47.236,7

50.070,4

6,0%

Πηγή Circana

Ο κ. Μόσχος θεωρεί σημαντικό να εκφραστεί αναλογικά και άμεσα η μείωση της τιμής του προϊόντος στις τιμές ραφιού, επισημαίνοντας: «Το αν θα είναι ανάλογη η μείωση τιμών στο ράφι, δεν το ξέρουμε, διότι υπάρχουν πολλοί μεσάζοντες που κερδοσκοπούν, αλλά μείωση τιμών θα υπάρξει».

ΑΝΑΚΑΤΑΤΆΞΕΙΣ ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΆ ΤΟΥ ΧΎΜΑ ΕΛΑΙΌΛΑΔΟΥ

Μεγάλη αναστάτωση προκάλεσε η απόφαση του Υπουργείου Οικονομικών (ΦΕΚ Β’ 4570/2024), που υπέγραψαν ο υφυπουργός, κ. Χρίστος Δήμας, και ο διοικητής της ΑΑΔΕ, κ. Γιώργος Πιτσιλής, βάσει της οποίας το ελαιόλαδο σε συσκευασία 17κιλου δοχείου από την 1η Απριλίου φέτος θα διακινείται υποχρεωτικά με έκδοση ψηφιακού δελτίου αποστολής και ψηφιακού τιμολογίου. Η σχετική διάταξη εξαιρεί τις συσκευασίες των πέντε κιλών, οι οποίες επιτρέπεται να διατίθενται από τον παραγωγό στον καταναλωτή με την υποχρέωση έκδοσης ηλεκτρονικού παραστατικού. Από την υποχρέωση αυτή εξαιρούνται τα φυσικά πρόσωπα που πωλούν προϊόντα ή υπηρεσίες ευκαιριακά (συναλλαγές έως 10.000 ευρώ), καθώς και οι αγρότες ειδικού καθεστώτος ΦΠΑ. «Η μεταφορά μικρών ποσοτήτων συμβαίνει άτυπα στην ελληνική πραγματικότητα. Για όσους θέλουν να είναι απολύτως νομότυποι, μπορούν να χρησιμοποιούν μικρότερες συσκευασίες των πέντε λίτρων», τόνισε ο κ. Δήμας στην ΕΡΤ, διευκρινίζοντας ότι ουσιαστικά το θεσμικό

πλαίσιο ρυθμίσεων της μεταφοράς του προϊόντος ισχύει από το 2017. «Η πώληση χύμα ελαιόλαδου παρουσιάζει πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα», σχολιάζει ο κ. Μόσχος, εξηγώντας ότι «από τη μία πλευρά επιτρέπει στους καταναλωτές να προμηθεύονται το ελαιόλαδο απευθείας από τους παραγωγούς, συχνά σε χαμηλότερες τιμές, αλλά από την άλλη πλευρά η έλλειψη τυποποίησης και ελέγχων εγκυμονεί κινδύνους υποβάθμισης της ποιότητάς του και νοθείας». «Η πώληση ελαιόλαδου σε τενεκέ από τους παραγωγούς ενισχύει μεν την άμεση διάθεση των τοπικών προϊόντων, αλλά εγείρει θέματα ποιότητας και εμπιστοσύνης του καταναλωτή», επισημαίνουν οι συνομιλητές μας από την Metro, προσθέτοντας ότι «το χύμα ελαιόλαδο περιορίζει τη δυνατότητα διαφοροποίησης και εμπορικής αξίας, ενώ δυσκολεύει τον ανταγωνισμό με τους οργανωμένους τυποποιητές, που επιδιώκουν να δίνουν προστιθέμενη αξία στα προϊόντα τους. Παρότι η χύμα διάθεση του προϊόντος είναι χρήσιμη σε τοπικό επίπεδο, εκτιμούμε ότι η μακροπρόθεσμη ανάπτυξη του κλάδου απαιτεί τη στροφή στα τυποποιημένα προϊόντα εγγυημένης ποιότητας, ισχυρής ταυτότητας και επαγγελματικής προβολής για την ανάδειξη συγκεκριμένων αξιών καθενός προϊόντος. Η εταιρεία μας μέσω των συχνών ποιοτικών ελέγχων, διασφαλίζει την ποιότητα και την αυθεντικότητα κάθε προϊόντος που έχει στα ράφια της, ενισχύοντας με αυτό τον τρόπο την εμπιστοσύνη των καταναλωτών».

ΠΡΟΪΟΝ

Όπως σημειώνει η κ. Παπουνίδου, «οι νέες ρυθμίσεις θα συμβάλλουν στη μείωση της παραοικονομίας, στην αντιμετώπιση των παράνομων ελληνοποιήσεων και στην ακριβή παρακολούθηση των παραγόμενων ποσοτήτων, ενώ διατηρούν το δικαίωμα του παραγωγού στην ατομική κατανάλωση, στη διακίνηση για επαγγελματικούς σκοπούς ή στην άμεση πώληση. Η πώληση χύμα ελαιόλαδου δεν εγγυάται την ασφάλεια του προϊόντος, σε αντίθεση με την τυποποίηση που εγγυάται την ποιότητά του, την αποφυγή νοθείας και την τήρηση των κανόνων υγιεινής και προστασίας από τη θερμότητα, το φως και την οξείδωση καθ’ όλη τη διάρκεια της αποθήκευσης και της διακίνησής του προς όφελος της ασφάλειας του καταναλωτή. Η διασφάλιση της αυθεντικότητας και της ποιότητας των προϊόντων του τομέα επιτυγχάνεται μόνο με τα επώνυμα τυποποιημένα προϊόντα, που έχουν επί δεκαετίες καταξιωθεί, κερδίζοντας την εμπιστοσύνη των καταναλωτών». Ωστόσο, όπως επισημαίνει ο κ. Μόσχος, «πρέπει να καταλάβουμε ότι η αγορά χύμα ελαιολάδου είναι μέρος της παράδοσης της κοινωνίας μας. Άλλωστε, όλοι μας γνωρίζουμε άμεσα ή έμμεσα κάποιον ελαιοπαραγωγό. Οι νέες ρυθμίσεις –που δεν είναι και ξεκάθαρες– «χτυπούν» την πώληση του χύμα ελαιόλαδου, αγνοώντας βασικά συναλλακτικά ήθη της κοινωνίας μας. Το ζητούμενο είναι να δημιουργηθεί ένα πλαίσιο εντός του οποίου θα προστατεύεται ο παραγωγός, διότι είναι αναγκαία η αγροτική ανάπτυξη. Ρυθμίσεις σαν αυτή είναι προς την άλλη κατεύθυνση…».

ΑΙΣΙΌΔΟΞΗ ΠΡΟΟΠΤΙΚΉ

«Είμαι αισιόδοξος, εφόσον το ελαιόλαδο και η επιτραπέζια ελιά είναι τα βασικά προϊόντα της μεσογειακής διατροφής», λέει ο κ. Μόσχος, συμπληρώνοντας πως «τα οφέλη στον οργανισμό μας από την κατανάλωσή τους γίνονται ευρύτερα γνωστά και παντού στον κόσμο υιοθετούνται όλο και περισσότερο στην διατροφή των ανθρώπων. Χρειάζεται όμως η κρατική υποστήριξη των εξαγωγικών επιχειρήσεων του κλάδου, πρέπει να τους δοθούν κίνητρα να συμμετάσχουν σε διεθνείς εκθέσεις, να οργανώσουν επιχειρηματικές αποστολές, να ανοίξει γι’ αυτές η χρηματοδότηση των τραπεζών ώστε να αναπτυχθούν. Έτσι λειτουργούν, άλλωστε, οι ξένοι ανταγωνιστές μας. Μόνο εδώ παλεύουμε μόνοι μας…».

54 | σελφ σέρβις | Φεβρουάριος 2025

Προωθητικές ενέργειες και διαφήμιση «Τα ελαιόλαδα, προκειμένου να διατηρούν και να αυξάνουν τη συμμετοχή τους στον τζίρο της εταιρείας μας, είναι απαραίτητο να προωθούνται με έντονες ενέργειες, συνήθως με την μορφή έκπτωσης προς τον καταναλωτή. Οι συνεχείς και στοχευμένες εκπτώσεις βοηθούν στην αύξηση της κατηγορίας, η οποία πέρυσι εμφάνισε μείωση 18%», τονίζει εκ μέρους της Μασούτης η κ. Παπουνίδου, ενώ ο κ. Μόσχος σημειώνει ότι «η στόχευσή μας είναι η υψηλή ποιότητα των προϊόντων μας. Δεν πιστεύουμε τόσο στην επικοινωνία και στο μάρκετινγκ όσο στην υψηλή ποιότητα όσων κάνουμε. Αυτή είναι για εμάς η συνταγή της επιτυχίας». Η εταιρεία Κορέ λάνσαρε μια νέα καμπάνια για το ελαιόλαδο Χρυσελιά, που εξυμνεί την ελληνική παράδοση και την βαθιά σύνδεσή της με τον καρπό της ελιάς. Η ανάπτυξη της καμπάνιας περιλαμβάνει παρουσία σε SoMe, έντυπα αλλά και σε Out Of Home διαφήμιση. Η κ. Μαριάννα Μηλάκη, Marketing Director της Κορέ ΑΕ, δήλωσε σχετικά: «Με τη νέα μας επικοινωνία δηλώνουμε τον σεβασμό μας στη φύση και τις αξίες που διαφυλάττει το ελαιόλαδο στο πέρασμα των χρόνων. Θέλουμε να υπενθυμίσουμε ότι η δεκαπενταετής παρουσία του Ελαιολάδου Χρυσελιά, που κατέχει μια από τις πρώτες θέσεις στις καρδιές των Ελλήνων, είναι πάνω απ’ όλα «Θέλημα καρπού»…».

Πρωτοβουλία της «Μινέρβα» για τη βιωσιμότητα Η Μινέρβα, τιμώντας τα 120 χρόνια από την ίδρυσή της, ανακοίνωσε μια σημαντική συνεργασία της με το Πολυτεχνείο Κρήτης και το Ελληνικό Μεσογειακό Πανεπιστήμιο, αντικείμενο της οποίας είναι η εκπόνηση έρευνας με σκοπό την καταγραφή των πιθανών επιπτώσεων της κλιματικής κρίσης στην παραγωγή ελαιόλαδου στην Ελλάδα και την πρόταξη βιώσιμων γεωργικών πρακτικών που θα βοηθήσουν τους Έλληνες παραγωγούς να προσαρμοστούν στις νέες κλιματικές συνθήκες. Στο πλαίσιο αυτό, η διευθύνουσα σύμβουλος της Μινέρβα, κ. Κατερίνα Βλάχου, τόνισε ότι «μέσω αυτής της πρωτοβουλίας, φιλοδοξούμε να συμβάλουμε στη διαμόρφωση ενός οδικού χάρτη για τη βιώσιμη παραγωγή ελαιόλαδου στη χώρα μας, αξιοποιώντας την τεχνογνωσία και την επιστημονική γνώση των δύο εξειδικευμένων ακαδημαϊκών ιδρυμάτων».

Η κ. Παπουνίδου, επισημαίνοντας ότι το ελαιόλαδο είναι αναπόσπαστο στοιχείο της ελληνικής κουλτούρας και ιστορίας από την αρχαιότητα ως σήμερα, υπογραμμίζει την αντιοξειδωτική του δράση, σε ό,τι αφορά τη διατροφική του αξία, και τη συμβολή του στην εγχώρια οικονομία, ιδίως σήμερα που η Ελλάδα είναι η τρίτη δύναμη της παγκόσμιας ελαιοπαραγωγής, μετά την Ισπανία και την Ιταλία. Στο ίδιο πλαίσιο, αναφερόμενη στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής που επηρεάζουν σημαντικά την παραγωγή της ελιάς, τονίζει την

ανάγκη λήψης μέτρων στήριξης των ελαιοπαραγωγών, προκειμένου να ανταποκρίνονται στο αυξημένο καλλιεργητικό κόστος και το κόστος διαχείρισης της παραγωγής, με όρους διατήρησης της τιμής του προϊόντος σε χαμηλό επίπεδο. «Παρά τις δυσκολίες η αγορά του ελαιόλαδου συνεχίζει και πρέπει να συνεχίσει να επενδύει σε προϊόντα υψηλής ποιότητας, που ανταποκρίνονται στις σύγχρονες επιθυμίες και ανάγκες των καταναλωτών για προϊόντα, τα οποία προάγουν έναν πιο υγιεινό τρόπο ζωής», τονίζει. 

ΓΙΏΡΓΟΣ ΜΗΤΡΆΚΟΣ, ΔΙΕΥΘΥΝΤΉΣ ΤΟΥ Σ ΥΝΔΈΣΜΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΏΝ ΒΙΟΜΗΧ ΑΝΙΏΝ Τ ΥΠΟΠΟΙΉΣΕΩΣ ΕΛ ΑΙΟΛ ΆΔΟΥ

Ο κλάδος θα συνεχίσει να αντιμετωπίζει προκλήσεις

«Οι αντίξοες κλιματικές συνθήκες οδήγησαν στη μείωση της παραγωγής βασικών ελαιοπαραγωγικών χωρών, με αποτέλεσμα την αύξηση των τιμών του και τη μείωση της κατανάλωσής του, καθώς πολλοί καταναλωτές, λόγω ανατιμήσεων, περιόρισαν την κατανάλωση, ενώ άλλοι στράφηκαν σε άλλα βρώσιμα έλαια. Η κλιματική κρίση ήταν η βασική αιτία της μείωσης της παραγωγής πέρυσι. Οι υψηλές θερμοκρασίες τόσο την καλοκαιρινή περίοδο όσο και τον χειμώνα, σε συνδυασμό με την ανομβρία, είχαν σημαντικές επιπτώσεις στην παραγωγή. Η κλιματική κρίση φαίνεται πως ήρθε για να μείνει. Οι παραγωγοί θα πρέπει να βρουν τρόπους να αυξήσουν την παραγωγή τους.

O

ι εταιρείες ήδη έχουν μειώσει αρκετά τις τιμές τους, αλλά οι σχετικές μειώσεις δεν έχουν φανεί ακόμα στη λιανική, λόγω των αποθεμάτων της περσινής σεζόν. Η αποκλιμάκωση των τιμών αναμένεται ότι θα γίνει αισθητή στον καταναλωτή από τα τέλη του Φεβρουαρίου.

ΚΑΤΆ ΤΗΣ ΕΜΠΟΡΊΑΣ ΧΎΜΑ ΕΛΑΙΟΛΆΔΟΥ

»Οι ανατιμήσεις του προϊόντος έστρεψαν σημαντικά την κατανάλωση σε επιλογές που θεωρούνται οικονομικότερες –είτε στα PL είτε σε άλλα πιο προσιτά φυτικά έλαια. Οι ρυθμίσεις σχετικά με την πώληση ελαιόλαδου σε τενεκέ είναι προς τη σωστή κατεύθυνση. Η ΕΕ θέσπισε από τον Νοέμβριο του 2003 την πλήρη απαγόρευση της διακίνησης συσκευασιών άνω των πέντε λίτρων, ανώνυμων, μη τυποποιημένων, σε όλο το φάσμα της εσωτερικής κατανάλωσης στην λιανική πώληση, κάτι το οποίο δεν εφαρμόζεται, όμως, στην ελληνική επικράτεια. Ως ΣΕΒΙΤΕΛ είμαστε κατά της εμπορίας χύμα ελαιολάδου, το οποίο δεν εξασφαλίζει την καλύτερη δυνατή ποιότητα του προϊόντος, δεν προστατεύει τον καταναλωτή από φαινόμενα νοθείας και απάτης, ενώ ενισχύει τα φαινόμενα φοροδιαφυγής. Ως σύνδεσμος είμαστε σε συζητήσεις για κάποιες ενέργειες, με σκοπό την αύξηση των

πωλήσεων του τυποποιημένου ελαιόλαδου, καθώς και για μια σειρά δράσεων τόνωσης των εξαγωγών ελληνικού ελαιόλαδου.

ΑΠΟΚΑΤΆΣΤΑΣΗ ΣΕ ΒΆΘΟΣ ΤΡΙΕΤΊΑΣ »Παρά τις θετικές ενδείξεις ο κλάδος θα συνεχίσει να αντιμετωπίζει προκλήσεις, όπως οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, η ανάγκη για βιώσιμες μεθόδους καλλιέργειας και η διαχείριση των μεταβαλλόμενων καταναλωτικών προτιμήσεων. Μετά την αυξητική τάση της παραγωγής φέτος, προβλέπεται η σταδιακή αποκατάστασή της σε εύρος τριετίας, πράγμα που θα συμβάλλει στην εξισορρόπηση της προσφοράς και την μείωση των τιμών. Ο στόχος είναι οι καταναλωτές να επιστρέψουν στο τυποποιημένο ελαιόλαδο. Ωστόσο, είναι απαραίτητη η συνδρομή της πολιτείας. Πρέπει να εφαρμοστούν οι διατάξεις που προβλέπουν την απαγόρευση της πώλησης χύμα ελαιολάδου, καθώς και τη χρήση ελαιολάδου στη μαζική εστίαση σε επαναχρησιμοποιούμενες συσκευασίες και να αυξηθούν οι σχετικοί έλεγχοι. Τα μέτρα στήριξης, οι επενδύσεις στην έρευνα και τις νέες τεχνολογίες, καθώς και οι πολιτικές προώθησης στην εγχώρια και τη διεθνή αγορά, είναι όροι απαραίτητοι για να διασφαλιστεί η ανταγωνιστική και ανθεκτική πορεία του κλάδου στο μέλλον. Επίσης, είναι απαραίτητη η θέσπιση εθνικής πολιτικής για το ελαιόλαδο, προκειμένου να γίνει πιο ανταγωνιστικό διεθνώς».

Φεβρουάριος 2025 | σελφ σέρβις | 55

ΡΕΠΟΡΤΑΖ

ΤΟΥ ΦΩΤΗ ΤΣΟΛΑΚΟΥ

ΑΠΟΡΡΥΠΑΝΤΙΚΑ ΡΟΥΧΩΝ

Κυρίαρχες οι πολυεθνικές, φιλόδοξες οι ελληνικές Εξαρτημένη από πολυεθνικούς κολοσσούς, η εγχώρια αγορά απορρυπαντικών ρούχων αλλάζει με την είσοδο ελληνικών εταιρειών, που τολμούν να εισέλθουν στο «παιχνίδι» και να διεκδικήσουν το δικό τους μερίδιο. Τόσο η Endless όσο και η Παπουτσάνης επενδύουν στη συγκεκριμένη κατηγορία ενισχύοντας την παρουσία των ελληνικών brands στα ράφια των σούπερ μάρκετ, σε μία χρονική περίοδο, στην οποία η εικόνα των πωλήσεων παραμένει περίπλοκη για τα επώνυμα απορρυπαντικά. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Circana, στις περισσότερες υποκατηγορίες της εν λόγω αγοράς, οι πωλήσεις σε αξία το 2024 εμφανίζονται μειωμένες σε σχέση με το 2023, όταν την ίδια στιγμή τα pl απορρυπαντικά κερδίζουν την εμπιστοσύνη των καταναλωτών, που αναζητούν ποιοτικές αλλά οικονομικότερες λύσεις.

T

ο μέγεθος της παγκόσμιας αγοράς απορρυπαντικών ρούχων πλυντηρίου αποτιμάται σε 73,31 δισ. δολάρια ΗΠΑ και αναμένεται να φθάσει τα 88,29 δισ. δολάρια ΗΠΑ έως το 2030, με μέσο ρυθμό ανάπτυξης (CAGR) 3,79% κατά την περίοδο πρόβλεψης 2025-2030, με βάση τις εκτιμήσεις της συμβουλευτικής-ερευνητικής εταιρείας Mordor Intelligence. Στην εγχώρια αγορά, αναλύοντας τα δεδομένα των πωλήσεων απορρυπαντικών και σχετικών προϊόντων της εταιρείας ερευνών Circana, παρατηρούνται σαφείς τάσεις και διαφοροποιήσεις στις προτιμήσεις των καταναλωτών. Στην υποκατηγορία των απορρυπαντικών «πλύσιμο στο χέρι», οι πωλήσεις όγκου παρουσιάζουν μείωση κατά 3,3% το 2024 σε σχέση με το 2023, φτάνοντας τα 1.229.832 λίτρα, ενώ η μείωση της αξίας είναι ακόμα μεγαλύτερη, καθώς συρρικνώθηκαν οι πωλήσεις κατά 11,1%, πέφτοντας στα 4.6 εκατ. ευρώ από τα 5,2 εκατ. ευρώ που ήταν το 2023. Αντίθετα, τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας «πλύσιμο στο χέρι» καταγράφουν αύξηση 4,3% στον όγκο πωλήσεων φτάνοντας τις 313.777 λίτρα, και 1,0% στην αξία, η οποία μεταφράζεται σε 790 χιλ. ευρώ.

«ΠΛΗΘΑΊΝΟΥΝ» ΤΑ PL

Σε ό,τι αφορά τις άλλες υποκατηγορίες της συγκεκριμένης αγοράς, σύμφωνα με τη Circana, το 2024 οι πωλήσεις των επώνυμων

56 | σελφ σέρβις | Φεβρουάριος 2025

απορρυπαντικών ρούχων στο πλυντήριο αυξήθηκαν σε όγκο, αλλά σημείωσαν οριακή πτώση σε αξία σε σχέση με το αντίστοιχο περσινό διάστημα, ενώ αξιοσημείωτα ανοδικές ήταν οι πωλήσεις των pl απορρυπαντικών πλυντηρίου, που εξελίχθηκαν με ρυθμό 15,9% σε αξία και 19,5% σε όγκο. Στο ίδιο διάστημα, οι πωλήσεις των αποσκληρυντικών νερού παρουσίασαν πτωτική τάση, αφού σε αξία συρρικνώθηκαν κατά 6% και σε όγκο κατά 4,2%, και όσον αφορά τα μαλακτικά ρούχων, είναι η μόνη υποκατηγο-

ρία που τα επώνυμα προϊόντα σημείωσαν καλύτερες επιδόσεις από τα private labels. Αυτό που συμπεραίνουμε και πρέπει να υπογραμμίσουμε είναι ότι η μείωση των πωλήσεων της αξίας των επώνυμων απορρυπαντικών, φαίνεται να συνδέεται με τη στρατηγική της βιομηχανίας να ανταγωνιστεί την αυξανόμενη δημοτικότητα των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας, τα οποία συνεχίζουν να κερδίζουν έδαφος με τη μεγαλύτερη αύξηση να παρατηρείται στην υποκατηγορία των απορρυπαντικών πλυντηρίου.

ΡΕΠΟΡΤΑΖ

Πωλήσεις απορρυπαντικών ρούχων σε όγκο (σε χιλ. λίτρα) 2021

2022

2023

2024

Διαφορά

Πλύσιμο στο χέρι

1.477,4

1.373,5

1.272.441

1.229.832

-3,3%

Πλύσιμο στο χέρι ιδιωτική ετικέτα

353,7

301,6

300.861

313.777

4,3%

Απορρυπαντικά ρούχων/ πλυντήριο

56.577,3

55.326,5

54.907,1

57.001,1

3,8%

Απορρυπαντικά ρούχων/ πλυντήριο -ιδιωτική ετικέτα

6.625,7

6.945,1

9.344,8

11.166

19,5%

Μαλακτικά ρούχων

36.254,2

34.239

34.115,9

35.023

2,7%

Μαλακτικά ρούχων -ιδιωτική ετικέτα

4.959,2

5.288,3

6.555,5

6.396,2

-2,4%

Αποσκληρυντικά νερού

1.098,4

1.022

1.016,3

973,8

-4,2%

Αποσκληρυντικά νερού -ιδιωτική ετικέτα

200,2

173,7

223

235

5,4%

Πωλήσεις απορρυπαντικών σε αξία (σε χιλ. ευρώ) 2021

2022

2023

2024

Διαφορά

4.856,3

4.855,5

5.249,2

4. 666,1

-11,1%

Πλύσιμο στο χέρι ιδιωτική ετικέτα

734,7

711,6

782,6

790,3

1%

Απορρυπαντικά ρούχων/ πλυντήριο

155.472

165.189,5

191.732,6

190.779,6

-0,5

Απορρυπαντικά ρούχων/ πλυντήριο -ιδιωτική ετικέτα

10.050,2

11.789,9

16.600,9

19.232,8

15.9%

Μαλακτικά ρούχων

77.202,7

78.547

87.276,8

90.367,6

3,5%

Μαλακτικά ρούχων -ιδιωτική ετικέτα

4.241,5

5.578,8

7.349,3

7.470,8

1,7%

Αποσκληρυντικά νερού

10.748,3

10.217,8

10.080,1

9.478,5

-6%

Αποσκληρυντικά νερού -ιδιωτική ετικέτα

1.177,3

952

1.318,8

1.306,1

-1%

Πλύσιμο στο χέρι

Πηγή: Circana

ΑΠΟΡΡΥΠΑΝΤΙΚΑ:2,18% ΤΟΥ ΚΛΑΔΙΚΟΥ ΤΖΙΡΟΥ

Απαντώντας σε ερώτηση του σελφ σέρβις ποιο είναι το ποσοστό του συνολικού τζίρου που προέρχεται από την κατηγορία των απορρυπαντικών ρούχων, η κ. Ελένη Ζάρκου, Cosmetics Assistant Purchasing της Διαμαντής Μασούτης σημειώνει «χρησιμοποιώντας στατιστικά στοιχεία, για την εταιρία Διαμαντής Μασούτης, το 2,35% του συνολικού τζίρου προέρχεται από την κατηγορία απορρυπαντικά ρούχων, ενώ για το σύνολο του κλάδου της οργανωμένης λιανικής τροφίμων, η αντίστοιχη συμμετοχή διαμορφώνεται σto ποσοστό 2,18%. Στο σημείο αυτό, αξίζει να αναφερθεί ότι για το 2024, λόγω της θεσμοθετημένης μείωσης τιμοκαταλόγων σε βασικές κατηγορίες συμπεριλαμβανομένων και των απορρυπαντικών ρούχων, καταγράφηκε αρνητική πορεία συμμετοχής.

58 | σελφ σέρβις | Φεβρουάριος 2025

Σύμφωνα με τα δεδομένα, η μεταβολή από το 2023 στο 2024 είναι περίπου -6% για το σύνολο της αγοράς των απορρυπαντικών ρούχων. Στην ίδια ερώτηση, στέλεχος της ΑΒ Βασιλόπουλος επισημαίνει «η κατηγορία των απορρυπαντικών ρούχων αποτελεί περίπου το 1,5% του συνολικού τζίρου της εταιρείας παραμένοντας σχετικά σταθερή τα τελευταία χρόνια. Παρά την υψηλή συγκέντρωση στα μεγάλα πολυεθνικά brands που κατέχουν περίπου τα 2/3 της αγοράς, αξιόλογο μερίδιο στην κατηγορία φαίνεται να διεκδικούν και τα private labels, το μερίδιο των οποίων ξεπερνά το 9%, καθώς και επώνυμες «value for money» επιλογές που κερδίζουν συνεχώς έδαφος». Σε ερώτημα προς της Metro, αν παρατηρούν αυξημένη ζήτηση για φθηνότερες ή πιο "value for money" επιλογές, στέλεχος της εταιρείας

σημειώνει «κατά τη διάρκεια του 2023 και στις αρχές του 2024, υπήρξε μια μερική αύξηση των πωλήσεων προϊόντων χαμηλότερης τιμής (επωνύμων και κυρίως private label). Πλέον, όμως, έχει ισορροπήσει λόγω της μείωσης της μέσης τιμής ανά μεζούρα που ξεκίνησε σε όλα τα απορρυπαντικά από τα μέσα του 2024. Παράλληλα, παρατηρείται έντονα η στροφή των καταναλωτών στην αγορά μεγάλων συσκευασιών (70-90 μεζούρες) που έχουν χαμηλότερη τιμή ανά μεζούρα».

ΠΡΟΤΕΡΑΙΌΤΗΤΑ ΣΤA BRANDED

Σύμφωνα με την κ. Εύη Οικονόμου, Commercial Director της Endless, το μεγάλο πλεονέκτημα των goodmood απορρυπαν τικών είναι η συμπυκνωμένη σύνθεση, τα αρώματα που προΕύη Οικονόμου, σφέρουν μία ευχάEndless ριστη αίσθηση και η minimal σχεδιαστική προσέγγιση που τα διαφοροποιούν στο ράφι. «Oι φιάλες είναι διαφανείς και εύχρηστες προς εξυπηρέτηση του καταναλωτή. Κάθε κωδικός έχει το αντίστοιχο refill του και η συσκευασία των pouches είναι μειωμένου περιβαλλοντικού αποτυπώματος, καθώς έχει κατά 65% λιγότερο πλαστικό από τη φιάλη. Η σύνθεση των προϊόντων αυτών βασίζεται σε μικροκάψουλες νέας γενιάς χωρίς μικροπλαστικά και στη χρήση αποκλειστικά φυτικών κατιόντων» εξηγεί η κ. Οικονόμου συμπληρώνοντας παράλληλα ότι η εταιρεία σημειώνει σημαντικές επιδόσεις στην κατηγορία των μαλακτικών προϊόντων με τον κωδικό goodmood dream να πλησιάζει να γίνει το best-seller, αφού οι προβλέψεις παραγωγής και πωλήσεων ξεπεράστηκαν κατά 142%. Σε ερώτηση ποιο ποσοστό των πωλήσεων της Endless προέρχεται από αγορές εκτός Ελλάδας, απαντάει «οι εξαγωγές είναι εδώ και πολλά χρόνια μέρος της δραστηριότητάς μας με το ποσοστό να κυμαίνεται στο 5% του συνολικού τζίρου. Τα χαρτικά προϊόντα λόγω όγκου και βάρους δεν ευνοούνται εξαγωγικά. Η πορεία της εταιρείας και οι παραγωγικές της δυνατότητες, όπως αυτές έχουν διαμορφωθεί τα τελευταία χρόνια, τοποθετούν το κομμάτι των εξαγωγών σε κεντρικότερο ρόλο σε ό,τι αφορά

ΡΕΠΟΡΤΑΖ

Οι προμηθευτικές εταιρείες δεν περιορίζονται μόνο στα κλασικά προϊόντα, αλλά συνεχώς εξελίσσονται και αναπτύσσουν νέα προϊόντα που ανταποκρίνονται στις σύγχρονες ανάγκες των καταναλωτών τη στρατηγική των πωλήσεών μας. Στο πλαίσιο αυτό, η επένδυση στα goodmood απορρυπαντικά θα υπηρετήσει σημαντικά, εκτιμώ, την αναθεωρημένη εξαγωγική μας πολιτική. Επιπλέον, ένα μέρος της παραγωγής μας διαχρονικά αφορά τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας και τη συνεργασία με αλυσίδες της λιανικής. Χάρη στο επενδυτικό πλάνο ύψους 17 εκατ. ευρώ που ολοκληρώσαμε προ τετραετίας και που αφορούσε σε νέο εξοπλισμό και την αναμόρφωση και επέκταση των εγκαταστάσεων, η εταιρεία ενίσχυσε και διεύρυνε τις δυνατότητές της για την ανάπτυξη και παραγωγή επώνυμων προϊόντων. Τα απορρυπαντικά goodmood είναι η απτή απόδειξη αυτών των δυνατοτήτων με το 65% του τζίρου της εταιρείας να προέρχεται από τις πωλήσεις των επώνυμων προϊόντων και το 35% από τις πωλήσεις προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας».

ΠΡΟΪΌΝΤΑ ΝΈΑΣ ΓΕΝΙΆΣ

Όσον αφορά την αγορά των λευκαντικών, η Εύρηκα αποτελεί τον ηγέτη της αγοράς έχοντας σταθερό μερίδιο άνω του 60%, με τον ο κ. Αναστάσιο Λοπατατζίδη, Brand Manager της Εύρηκα Hellas, να Αναστ. Λοπατατζίδης, υπογραμμίζει ότι το Eύρηκα Ηellas λευκαντικό «Εύρηκα Classic» είναι το best-seller προϊόν, καθώς αντιπροσωπεύει το 31% του συνολικού τζίρου των ενισχυτικών πλύσης και απορρυπαντικών που αφορούν τα branded προϊόντα της εταιρείας. «Η νέα σύνθεση του «Εύρηκα Classic» με ένζυμα νέας γενιάς και λευκαντικούς παράγοντες χαρίζει εξαιρετική λευκότητα και λάμψη από την πρώτη κιόλας πλύση. Η εταιρεία δεν περιορίζεται μόνο στα κλασικά προϊόντα, αλλά συνεχώς εξελίσσεται και αναπτύσσει νέα προϊόντα που

60 | σελφ σέρβις | Φεβρουάριος 2025

ανταποκρίνονται στις σύγχρονες ανάγκες των καταναλωτών. Το «Εύρηκα Quick White» είναι ιδανικό για σύντομα προγράμματα πλύσης, ενώ το «Εύρηκα Bright» και το «Εύρηκα Quick Color» εξαλείφουν λεκέδες και προστατεύουν τις ίνες. Στη σειρά βρεφικών προϊόντων, το Εύρηκα Baby και το Εύρηκα Newborn προσφέρουν ασφαλή καθαρισμό με φυσικά συστατικά. Το Εύρηκα Μασσαλίας και το Εύρηκα Care Black φροντίζουν ευαίσθητα και σκούρα ρούχα και το Εύρηκα Express προσφέρει γρήγορη καθαριότητα με aloe vera». Από την Ανατολική Ευρώπη και τις ΗΠΑ έως την Ασία και την Αφρική, η εξαγωγική δραστηριότητα του ομίλου Εύρηκα επεκτείνεται σε περισσότερες από 20 διεθνείς αγορές, αποτελώντας το 20% των συνολικών πωλήσεων στην κατηγορία των απορρυπαντικών/ενισχυτικών πλύσης. Όσον αφορά τα private label, ο κ. Λοπατατζίδης προσθέτει ότι ο όμιλος αξιοποιεί την εξειδίκευση και την τεχνογνωσία από τα επώνυμα προϊόντα και συνεργάζεται με λιανικές αλυσίδες για την παραγωγή προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας, διατηρώντας μακροχρόνιες συνεργασίες τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό.

ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΈΣ ΙΣΧΥΡΉΣ ΠΡΟΏΘΗΣΗΣ

Η κ. Αφροδίτη Σωτήρη, Brand Manager Laundry Specialties GR & CY της Henkel Hellas, μας εξηγεί ότι το Persil διαφοροποιείται από τον ανταγωνισμό με τη σύνθεση τριπλής δράσης η οποία καθαρίζει απαλά τα ρούχα, ανανεώνει τα χρώματα και τις ίνες αφήνοντας ένα υπέροχο άρωμα φρεσκάδας. Η ισχυρή του σύνθεση διεισδύει στις ίνες των ρούχων, αφαιρεί κόμπους, χνούδια και θαμπάδα, ενώ ανανεώνει τα μαύρα και χρωματιστά υφάσματα σε μόλις 10 πλύσεις. «Η επιτυχία του Persil στην αγορά είναι αδιαμφισβήτητη, με το Black 28sc να κατατάσσεται ως το best-seller προϊόν της μάρκας και την Persil να καταλαμβάνει την πρώτη θέση στην κατηγορία των ειδικών απορρυπαντικών. Για την

ενίσχυση της παρουσίας του brand στην οργανωμένη λιανική, η Henkel Hellas ακολουθεί στρατηγικές που περιλαμβάνουν ισχυρή τοποθέτηση στο ράφι, στοχευμένες προωθητικές ενέργειες μέσα στο Αφροδίτη Σωτήρη, κατάστημα, εκτεταHenkel Hellas μένες καμπάνιες ATL και Digital, και στρατηγικές συνεργασίες με influencers» προσθέτει η κ. Σωτήρη τονίζοντας τη στροφή του καταναλωτή σε απορρυπαντικά που προσφέρουν φρεσκάρισμα, επεκτείνουν τη διάρκεια ζωής των ρούχων με την καλύτερη διατήρηση χρωμάτων και ινών και είναι ιδανικά για πλύσεις σε χαμηλή θερμοκρασία.

ΙΣΧΥΡΟΠΟΊΗΣΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΏΝ BRANDS

Με τη νέα σειρά Aromatics, η εταιρεία Παπουτσάνης εισέρχεται στην κατηγορία των μαλακτικών ρούχων και ενισχύει τη θέση της στην αγορά της φροντίδας των ρούχων με την κ. Λίλιαν Κραψίτη, Senior Brand Manager της Λίλιαν Κραψίτη, εταιρείας να διευκριΠαπουτσάνης νίζει ότι τα προϊόντα Aromatics υπόσχονται κάτι εντελώς καινοτόμο. «Η 100% vegan, συμπυκνωμένη σύνθεσή τους με εξελιγμένες φόρμουλες, φροντίζει τις ίνες των ρούχων και χαρίζει μοναδική αίσθηση απαλότητας. Παράλληλα, σύμφωνα με αποτελέσματα πρόσφατης καταναλωτικής έρευνας, το 85% των καταναλωτών που δοκίμασαν τα νέα μας προϊόντα, δήλωσε ότι το μαλακτικό Aromatics δίνει στα ρούχα τους ένα υπέροχο άρωμα που τους ακολουθεί όλη μέρα, ενώ 8 στους 10 συμφώνησαν ότι, αφού χρησιμοποιήσουν το προϊόν, το σπίτι τους μυρίζει για μέρες. Επιπλέον, παραμένοντας πιστοί στη δέσμευσή μας απέναντι στην προστασία του περιβάλλοντος, είμαστε από τις λίγες εταιρείες που φέρνουν την επιλογή των συσκευασιών refill και στην κατηγορία των μαλακτικών, για περισσότερη οικονομία αλλά και λιγότερο πλαστικό». 

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Η κληρονομιά των διαρθρωτικών προβλημάτων Το 2024 μας άφησε σημαντικές οικονομικές παρακαταθήκες που θα προσδιορίσουν τις προοπτικές δυναμικής ανάπτυξης, στασιμότητας ή και οπισθοχώρησης της ελληνικής οικονομίας. Αυτές τις ποιοτικές και ποσοτικές εξελίξεις μελέτησε το ΙΝΕ της ΓΣΕΕ και τις παρουσίασε στην Ενδιάμεση Έκθεσή του για το 2024. Σύμφωνα με τους επιστήμονες του ινστιτούτου η πορεία της ελληνικής οικονομίας στο εννεάμηνο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου πέρυσι ήταν ήπια ανοδική, πράγμα που αξιολογείται θετικά, αφού συνέβη σε ένα διεθνές περιβάλλον έντονων οικονομικών και γεωπολιτικών ανισορροπιών.

Ω

στόσο, η αβεβαιότητα που

πλήττει τις χώρες του πυρήνα της ΕΕ και κυρίως η κάμψη της βιομηχανικής παραγωγής της Γερμανίας, η οποία αποτελεί βασικό εξαγωγικό προορισμό των ελληνικών προϊόντων, όπως και η όξυνση των εμπορικών ανταγωνισμών των υπερδυνάμεων του πλανήτη, συνιστούν τροχοπέδη στον αναπτυξιακό μετασχηματισμό της ελληνικής οικονομίας. Ταυτόχρονα, καθιστούν αναγκαία την προσπάθεια ποιοτικής ενδυνάμωσης και κλαδικής εμβάθυνσης του παραγωγικού της συστήματος. Στην πρόσφατη Έκθεση Ντράγκι (Δεκέμβριος 2024) αναδείχθηκε η σημαντική παραγωγική και τεχνολογική υστέρηση της χώρας μας συγκριτικά με την ΕΕ ως όλον, η οποία υπονομεύει τις αναπτυξιακές προοπτικές της οικονομίας και την αγοραστική δύναμη και την ευημερία των νοικοκυριών της. Σε προγενέστερη έρευνα του ινστιτούτου για την παραγωγική δομή και ικανότητα της ελληνικής οικονομίας καταγράφηκε η διαχρονική υστέρησή της και η διαπίστωση πως η Ελλάδα έχει περιορισμένο χρόνο να ανακατανείμει τους παραγωγικούς της πόρους, αν θέλει να επιβιώσει και να ευημερεί στην κοινή ευρωπαϊκή αγορά. Σύμφωνα με την Ενδιάμεση Έκθεση του ΙΝΕ

της ΓΣΕΕ, τα βασικά οικονομικά δεδομένα του 2024 δείχνουν την ανάγκη προσαρμογής του δημοσιονομικού ισοζυγίου, μείωσης του μεγάλου εμπορικού ελλείμματος, βελτίωσης του χαμηλού διαρθρωτικού αποτυπώματος των επενδύσεων και εισοδηματικής θωράκισης των νοικοκυριών. Αναλυτικότερα, αναφορικά

62 | σελφ σέρβις | Φεβρουάριος 2025

με την εξέλιξη του πραγματικού ΑΕΠ της Ελλάδας το 2024 οι προβλέψεις του Υπουργείου Οικονομικών, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, του ΟΟΣΑ και του ΔΝΤ συγκλίνουν σε έναν ρυθμό μεγέθυνσής του μεταξύ 2,1% και 2,3%, υψηλότερα, πάντως, του μέσου όρου της ΕΕ. Η κατανάλωση αποτελεί μεν πρωταρχικό προσδιοριστικό παράγοντα της αύξησης του ΑΕΠ, αλλά τα εισοδήματα των μισθωτών και των αυτοαπασχολούμενων έχουν μικρή συμβολή (1% και 1,76% αντίστοιχα) στη μεταβολή του εισοδήματος και της κατανάλωσης. Με βάση τα στοιχεία της Eurostat, η συμβολή της κατανάλωσης ως ποσοστό του ΑΕΠ στην Ελλάδα το πρώτο εξάμηνο πέρυσι ανήλθε στο 68,4% (όσο και το 2023), ενώ στην ΕΕ ήταν της τάξης του 52,9% (έναντι 52,8% το 2023).

ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΉ ΑΝΕΠΆΡΚΕΙΑ

Το ίδιο εξάμηνο οι επενδύσεις στην Ελλάδα

ανήλθαν στο 13,8% του ΑΕΠ (αντίστοιχα με το 2023) έναντι 21,3% στην ΕΕ (22,1% το 2023), ενώ ειδικά το δεύτερο τρίμηνο του 2024 ήταν οι δεύτερες χαμηλότερες στην ΕΕ. Σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, το τρίτο τρίμηνο του έτους οι επενδύσεις έμειναν σχεδόν στάσιμες (0,3% αύξηση του όγκου τους έναντι του αντίστοιχου τριμήνου του 2023). Παρά τη σημαντική μεγέθυνσή τους από το 2021, κυρίως εξαιτίας των πόρων του ΤΑΑ, οι επενδύσεις εξακολουθούν να καταλαμβάνουν ένα μικρό μέρος του ΑΕΠ, πράγμα δηλωτικό του ανεμικού παραγωγικού και μακροοικονομικού μετασχηματισμού, που συνιστά παράγο-

ΤΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΠΕΣΤΙΜΑΛΤΖΟΓΛΟΥ

ντα υπονόμευσης μεσο-μακροπρόθεσμα των θεμελίων της ελληνικής οικονομίας. Εκτός του μεγέθους των επενδύσεων σημα-

ντικό ρόλο στην προοπτική ανάπτυξης της οικονομίας παίζει ασφαλώς η κατεύθυνσή τους. Από αυτή την άποψη μεγάλη ήταν η ποσοστιαία άνοδος των επενδύσεων σε κατοικίες, η οποία μεταξύ πρώτου εξαμήνου του 2019 και πρώτου εξαμήνου του 2024 ξεπέρασε το 140%. Ενδεικτικό της κατεύθυνσης των επενδύσεων είναι πως στις κατοικίες επενδύουν ακόμα και εταιρείες του μεταποιητικού κλάδου (τροφίμων-ποτών και ένδυσης), γιατί εκεί υπάρχουν μεγαλύτερα περιθώρια κέρδους. Συνολικά οι επενδύσεις της κατασκευαστικής δραστηριότητας ανήλθαν το ίδιο διάστημα στο 5,2% του ΑΕΠ, οι επενδύσεις σε μηχανολογικό εξοπλισμό και οπλικά συστήματα στο 6,2%, σε εξοπλισμό τεχνολογίας πληροφορικής και επικοινωνίας μόλις στο 1,5% και στα προϊόντα διανοητικής ιδιοκτησίας στο 2,4% του ΑΕΠ.

ΔΙΑΡΘΡΩΤΙΚΉ Η ΑΝΙΣΟΡΡΟΠΊΑ ΤΟΥ ΕΜΠΟΡΙΚΟΎ ΙΣΟΖΥΓΊΟΥ

Αναφορικά με τις εξαγωγικές επιδόσεις

της ελληνικής οικονομίας, το πρώτο εξάμηνο πέρυσι το εμπορικό έλλειμμα χειροτέρευσε κατά 0,3 ποσοστιαίες μονάδες συγκριτικά με το αντίστοιχο εξάμηνο του 2023, ενώ οι καθαρές εξαγωγές αντιστοιχούσαν στο -4,6% του ΑΕΠ έναντι 4,9% στην ΕΕ, με συνέπεια τη διαρκή απώλεια της αγοραστικής δύναμης των Ελλήνων και την αύξηση του εξωτερικού χρέους της οικονομίας. Σύμφωνα με την Eurostat, τη μεγαλύτερη επίπτωση στο ισοζύγιο προϊόντων είχαν τα ενδιάμεσα προϊόντα. Σε σύγκριση με το πρώτο εξάμηνο του 2023 τα ενδιάμεσα προϊόντα επιδείνωσαν το εμπορικό ισοζύγιο κατά 932 εκατ. ευρώ, ενώ τα κεφαλαιουχικά και τα καταναλωτικά προϊόντα περίπου κατά 400 εκατ. ευρώ αντίστοιχα. Το τρίτο τρίμηνο του 2024 το έλλειμμα στα ενδιάμεσα προϊόντα μεγάλωσε κατά 425 εκατ. ευρώ, όταν το έλλειμμα στα κεφαλαιουχικά προϊόντα αυξήθηκε μόλις κατά 23 εκατ. ευρώ, ενώ στα καταναλωτικά περιορίστηκε κατά 35 εκατ. ευρώ. Το εύρημα αυτό αποτυπώνει την εξάρτηση της εγχώριας παραγωγής από τα εισαγόμενα ενδιάμεσα προϊόντα και κατά συνέπεια αναδεικνύει, αφενός, τη σοβαρή ανεπάρκεια του παραγωγικού μας συστήματος σε όρους στρατηγικής αυτονομίας και, αφετέρου, την επιτακτική ανάγκη σχεδιασμού μιας σύγχρονης βιομηχανικής πολιτικής.

Σύμφωνα με την Eurostat, η συμβολή της κατανάλωσης ως ποσοστό του ΑΕΠ στην Ελλάδα το πρώτο εξάμηνο πέρυσι ήταν 68,4%, ενώ στην ΕΕ ήταν 52,9%. Αντίστοιχα, οι επενδύσεις στην Ελλάδα ανήλθαν στο 13,8% του ΑΕΠ έναντι 21,3% στην ΕΕ Το δημόσιο χρέος το 2024, αν και κατέγραψε σημαντική αποκλιμάκωση, αφού από 172,5% του ΑΕΠ το δεύτερο τρίμηνο του 2023 έπεσε στο 163,6% το αντίστοιχο τρίμηνο πέρυσι, κυμάνθηκε σε πολύ υψηλά επίπεδα και η αποπληρωμή του «επιβάλλει» πρωτογενή δημοσιονομικά πλεονάσματα, με ό,τι αυτό σημαίνει για τα νοικοκυριά. Επιπλέον, η ακρίβεια έχει πλήξει τις περισσότερες κατηγορίες αγαθών και υπηρεσιών από τον Νοέμβριο του 2020 έως τον Νοέμβριο του 2024. Ωστόσο, αν και τον Δεκέμβριο πέρυσι ο πληθωρισμός διαμορφώθηκε αποκλιμακούμενος στο 2,9% έναντι 3,7% τον Δεκέμβριο του 2023, συνεχίζει να επηρεάζει αρνητικά την αγοραστική δύναμη των πολιτών, δημιουργώντας σοβαρά προβλήματα στο επίπεδο αξιοπρεπούς διαβίωσης μεγάλων τμημάτων του πληθυσμού.

ΕΙΣΟΔΉΜΑΤΑ ΚΑΙ ΑΓΟΡΆ ΕΡΓΑΣΊΑΣ

Στις επιπτώσεις του πληθωρισμού πρέπει

να συνυπολογιστεί το πολύ χαμηλό επίπεδο των αποδοχών των μισθωτών –το 2023 ο μέσος μισθός ανήλθε στα 17.013 ευρώ, κάτω από το αντίστοιχο μέγεθος του 2009–, που σπρώχνουν τη χώρα στις τελευταίες θέσεις της ΕΕ στη σχετική κατάταξη, σε συνδυασμό με την υπερβολική επιβάρυνση του κόστους στέγασης. Είναι ενδεικτικό πως στην πενταετία 2020-2024 οι ονομαστικές αμοιβές ανά απασχολούμενο εμφάνισαν σωρευτική αύξηση 13,2%, δηλαδή άνοδο που απέχει από την αντίστοιχη άνοδο του γενικού επιπέδου των τιμών (16,1% το εννεάμηνο Ιανουάριος-Σεπτέμβριος 2024 σε σύγκριση με το αυτό εννεάμηνο του 2019). Η αγορά εργασίας παρά τη βελτίωση των πο-

σοτικών μεγεθών της παρουσιάζει διαρθρωτικά προβλήματα. Συγκεκριμένα, παρά την ανάγκη

ποιοτικής, παραγωγικής και υψηλής ειδίκευσης απασχόλησης με σταθερές εργασιακές σχέσεις, στο ελληνικό παραγωγικό μοντέλο αντικατοπρίζεται μια κλαδική διάρθρωση πολύ εύθραστη. Είναι χαρακτηριστικό ότι συγκριτικά με το τρίτο τρίμηνο του 2009, το τρίτο τρίμηνο του 2024 το μερίδιο των θέσεων εργασίας στον δευτερογενή τομέα παραγωγής στον συνολικό όγκο της απασχόλησης ήταν χαμηλότερο κατά 4,7 ποσοστιαίες μονάδες (16,7% από 21,4%), στον πρωτογενή τομέα κατά μία ποσοστιαία μονάδα (10,2% από 11,2%), ενώ, αντίθετα, το μερίδιο των θέσεων απασχόλησης στους κλάδους του τομέα των υπηρεσιών ενισχύθηκε σε 73,1% από 67,4%! Με βάση τα προαναφερόμενα, όπως εκτιμά

η έκθεση του ΙΝΕ της ΓΣΕΕ σχετικά με την παραγωγική ανασυγκρότηση της Ελλάδας, τα βασικά κριτήρια για την οικονομική ανάπτυξη σχετίζονται με την ικανότητα δομικού μετασχηματισμού, με την δυνατότητα έρευνας και εφαρμογής νέων καινοτόμων μεθόδων παραγωγικής λειτουργίας και με την οργανική εγκόλπωση των τεχνολογιών αιχμής στην υφιστάμενη παραγωγική τους βάση. Στο πλαίσιο αυτό, αναδεικνύονται η ανάγκη σχεδιασμού και άσκησης συγκροτημένης βιομηχανικής πολιτικής, η αναδιάρθρωση των παγιωμένων διασυνδέσεων και η μετάβαση προς ένα διαφορετικό παραγωγικό πρότυπο, που θα πυκνώνει τις συνέργειες μεταξύ κλάδων της οικονομίας και θα εξελίσσει το απαιτούμενο επίπεδο εξειδίκευσης των εργαζομένων. Η θέση του ΙΝΕ της ΓΣΕΕ είναι πως η όποια ανάπτυξη πρέπει πρωτίστως να είναι ανθρωποκεντρική και να επικεντρώνεται στη δημιουργία αξιοπρεπών θέσεων εργασίας με μισθούς αξιοπρεπούς διαβίωσης, αποτέλεσμα της διεξαγωγής συλλογικών διαπραγματεύσεων και συμβάσεων εργασίας. 

Φεβρουάριος 2025 | σελφ σέρβις | 63

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Εξέλιξη της ανεργίας (Νοέμβριος 2019-2024) 20 17,0

17,2

15

13,2 11,8

10,8

9,6

10

5

0

2019

2020

2021

2022

2023

Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, το εποχικά διαρθρωμένο ποσοστό της ανεργίας τον Νοέμβριο του 2024 ήταν 9,6% έναντι 10,8% τον Νοέμβριο του 2023 και 9,8% τον Οκτώβριο του 2024. Η πορεία του ποσοστού ανεργίας είναι καθοδική από το 2019 ως τις ημέρες μας, πράγμα αναμφισβήτητα θετικό για την εξέλιξη της εγχώριας αγοράς εργασίας. Ωστόσο, οι ανάγκες για ποιοτική, παραγωγική και υψηλή ειδίκευση της απασχόλησης, με σταθερές εργασιακές σχέσεις και αξιοπρεπείς μισθούς, είναι ακόμα ζητούμενο.

2024

Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ

Εισαγωγές-εξαγωγές (Ιανουάριος-Νοέμβριος 2022/2024) 2022

50.000

2024

2023

40.000

30.000

0

Εισαγωγές Ε.Ε.

Εξαγωγές Ε.Ε.

Εισαγ. Τρίτες χώρες

20.535,50

20.142,60

22.501,20

37.925,50

37.612,50

49.395,00

25.333,30

27.135,70

28.535,00

39.453,90

38.335,70

10.000

37.495,00

20.000

Η συνολική αξία των εισαγωγών μεταξύ Ιανουαρίου και Νοεμβρίου του 2024 ανήλθε στα 77.379,3 εκατ. ευρώ, ενώ η συνολική αξία των εξαγωγών την ίδια περίοδο ανήλθε στα 45.868,8 εκατ. ευρώ. Συνεπώς το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου το εν λόγω ενδεκάμηνο πέρυσι ανήλθε στα 31.510,5 εκατ. ευρώ έναντι 28.669,9 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο ενδεκάμηνο του 2023, παρουσιάζοντας αύξηση 9,9%. Η μεγαλύτερη επιδείνωση του εμπορικού ισοζυγίου οφείλεται στα εισαγόμενα ενδιάμεσα προϊόντα, από τα οποία εξαρτάται η εγχώρια παραγωγή, πράγμα που δείχνει τη σοβαρή ανεπάρκεια του παραγωγικού μας συστήματος από άποψη στρατηγικής αυτονομίας.

Εξαγ. Τρίτες χώρες

Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ

Εξέλιξη του επιχειρηματικού τζίρου (Νοέμβριος 2019-2024) 35.000 30.000 25.000 20.000 15.000 19.490,732

18.351,039

25.528,820

30.734,685

29.965,400

30.973,102

10.000

Νοέμ. 2019

Νοέμ. 2020

Νοέμ. 2021

Νοέμ. 2022

Νοέμ. 2023

Νοέμ. 2024

5.000 0

Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ

64 | σελφ σέρβις | Φεβρουάριος 2025

Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, ο κύκλος εργασιών του συνόλου των εγχώριων επιχειρήσεων που υποχρεούνται να τηρούν διπλογραφικά βιβλία, τον Νοέμβριο 2024 ανήλθε στα 30.973.102 χιλ. ευρώ, αυξημένος κατά 3,4% συγκριτικά με τον Νοέμβριο του 2023, οπότε είχε ανέλθει στα 29.965.400 χιλ. ευρώ. Τη μεγαλύτερη άνοδο τζίρου τον Νοέμβριο πέρυσι συγκριτικά με τον Νοέμβριο του 2023 είχαν οι επιχειρήσεις του τομέα των κατασκευών (15,9%). Μάλιστα, η αυξητική μεταβολή του τζίρου των κατασκευαστικών εταιρειών τον προηγούμενο μήνα συγκριτικά με τον Οκτώβριο του 2023 ήταν της τάξης του 29,5%! Γι’ αυτό αρκετές επιχειρήσεις των κλάδων τροφίμων-ποτών και ενδυμάτων στρέφονται προς τα εκεί.

ΤΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΠΕΣΤΙΜΑΛΤΖΟΓΛΟΥ

Σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία της εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού το 2024, το ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού παρουσίασε πλεόνασμα ύψους 300 εκατ. ευρώ έναντι στόχου ελλείμματος 3.601 εκατ. ευρώ και ελλείμματος 3.760 εκατ. ευρώ το 2023. Το πρωτογενές αποτέλεσμα διαμορφώθηκε σε πλεόνασμα 8.629 εκατ. ευρώ έναντι στόχου 4.635 εκατ. ευρώ και πρωτογενούς πλεονάσματος 3.920 εκατ. ευρώ το 2023. Ακόμα κι αν αφαιρεθούν ορισμένα ταμειακά έσοδα (ΠΔΕ, εξοπλιστικά, μεταβιβάσεις ΟΚΑ) η θετική διαφορά του πρωτογενούς πλεονάσματος έναντι του στόχου ανήλθε σε 735 εκατ. ευρώ, εκ της οποίας τα 467 εκατ. ευρώ αφορούν την υπέρβαση των φορολογικών εσόδων μετά επιστροφών.

Πρωτογενές αποτέλεσμα κρατικού προϋπολογισμού 2024

Πρωτογενές αποτέλεσμα 2023

3,920

Πρωτογενές αποτέλεσμα 2024

8,629

Στόχος πρωτoγενούς αποτελ. 2024

4,635

Εκτιμήσεις προϋπολογισμού 2025

4,635 0

2

4

6

8

10

Πηγή: Υπουργείο Οικονομικών

Σύμφωνα με έρευνα της διαΝΕΟσις, η παγκόσμια πληθωριστική κρίση των τελευταίων ετών είχε ασύμμετρα μεγαλύτερη ένταση σε μια σειρά από βασικές εισροές για την αγροτική παραγωγή, με προεξάρχουσα την ενέργεια (άνοδος 29% μεταξύ 2019 και 2023), τα λιπάσματα (72,3%) και τις ζωοτροφές (39,3%), ενώ το σύνολο των εισροών του αγροτικού τομέα είχε μεταβολές κόστους που ξεπερνούσαν τον πληθωρισμό. Κατά συνέπεια το μεν εισοδηματικό περιθώριο των αγροτών συμπιέστηκε ακόμα περισσότερο, το δε κόστος πέρασε στις τιμές των προϊόντων.

Δείκτης επιχειρηματικών προσδοκιών στο λιανεμπόριο, 2024 120 100 80 60

104,7

107,3

115,0

97,5

98,3

100,8

107,9

114,6

93,1

0

98,0

20

114,8

40

110,1

Σύμφωνα με το ΙΟΒΕ, ο δείκτης επιχειρηματικών προσδοκιών στο λιανικό εμπόριο εξασθένησε ήπια τον Δεκέμβριο και διαμορφώθηκε στις 100,8 μονάδες έναντι 104,6 μονάδων τον Νοέμβριο πέρυσι. Ειδικότερα, ο δείκτης στον κλάδο λιανικής τροφίμων-ποτών-καπνού υποχώρησε αισθητά τον Δεκέμβριο και διαμορφώθηκε στις 99,9 (από τις 109,4) μονάδες, χαμηλότερα συγκριτικά με το επίπεδο του 2023 (111,7 μονάδες). Οι εκτιμήσεις για τις τρέχουσες πωλήσεις εξασθένισαν σημαντικά (15 από 33 μονάδες), ενώ η αισιοδοξία προσδοκιών για τις πωλήσεις της επόμενης περιόδου υποχώρησαν έντονα (59 από τις 72 μονάδες). Το έντονα θετικό ισοζύγιο των προβλέψεων για την απασχόληση εξασθενεί ελαφρά, ενώ οι πληθωριστικές τάσεις των τιμών κλιμακώνονται έντονα (52 από τις 32 μονάδες).

Ιαν.

Φεβ.

Μαρ

Απρ.

Μ.

Ιουν.

Ιουλ.

Αυγ.

Σεπ.

Οκτ. Νοεμ. Δεκ. Πηγή: ΙΟΒΕ

Σωρευτική μεταβολή τιμών στις εισροές του αγροτικού τομέα (2019-2023) Σπόροι & φυτευτ. υλικό

15,9

Ενέργεια & λιπαντικά

29,0

Λιπάσμ. & βελτιωτ. εδάφους

72,3 16,8

Φυτοπροστατ. προϊόντα

55,1

Κτηνιατρικές υπηρ. Ζωοτροφές

39,3 24,3

Συντήρηση υλικών Συντήρηση κτηρίων

32,9

Άλλα αγαθά και υπηρ.

16,0

Μοναδ. κόστος επενδ. παγίου κεφαλαίου

22,5 0

10

20

30

40

50

60

70 Πηγή: διαΝΕΟσις

Φεβρουάριος 2025 | σελφ σέρβις | 65

80

ΕΡΕΥΝΑ

Αποκλειστικό: οι δείκτες της αγοράς

T

o «σέλφ σέρβις» σε συνεργασία με την Circana (πρώην IRI) παρουσιάζει πολύτιμα στοιχεία, στα οποία αποτυπώνονται οι πλέον πρόσφατες εξελίξεις και τάσεις της αγοράς των προϊόντων ευρείας κατανάλωσης, που διακινούνται μέσω των αλυσίδων σούπερ μάρκετ, στην ηπειρωτική Ελλάδα και την Κρήτη. Συγκεκριμένα, οι πίνακες και τα διαγράμματα που ακολουθούν καταγράφουν την ποσοστιαία μεταβολή πωλήσεων -σε αξία και σε όγκο- σε 27 σημαντικές κατηγορίες καταναλωτικών προϊόντων, το μερίδιο πωλήσεων των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας (PL) στις αντίστοιχες κατηγορίες, τις πωλήσεις που πραγματοποιήθηκαν μέσω εκπτωτικής ενέργειας, τη διακύμανση των τιμών λιανικής πώλησης των κωδικών μιας κατηγορίας (ανώτατη, μέση, κατώτατη τιμή), καθώς και τους 20 top κωδικούς σε πωλήσεις, σε όγκο και αξία.

66 | σελφ σέρβις | Φεβρουάριος 2025

Πίνακας 1: Ποσοστιαία μεταβολή πωλήσεων, Δεκέμβριος 2024 / Δεκέμβριος 2023 (%) Σε αξία

Σε τεμάχια

ΑΝΑΨΥΚΤΙΚΑ

-2,1

-5,1

ΑΠΟΡΡΥΠΑΝΤΙΚΑ ΠΛΥΝΤΗΡΙΟΥ ΡΟΥΧΩΝ

-7,0

-1,0

ΑΦΡΟΛΟΥΤΡΑ

-2,6

11,6

ΓΑΛΑ ΕΒΑΠΟΡΕ

-1,4

-1,1

ΓΙΑΟΥΡΤΙ

3,2

4,9

ΜΠΑΡΕΣ ΔΗΜΗΤΡΙΑΚΩΝ

-2,4

3,2

ΕΛΑΙΟΛΑΔΑ

18,4

13,6

ΕΜΦΙΑΛΩΜΕΝΟ ΝΕΡΟ

8,2

3,9

ΚΑΤΕΨΥΓΜΕΝΑ ΛΑΧΑΝΙΚΑ

-3,5

-5,4

ΚΑΤΕΨΥΓΜΕΝΑ ΕΤΟΙΜΑ ΓΕΥΜΑΤΑ

3,0

4,5

ΚΑΦΕΣ ΦΙΛΤΡΟΥ

-0,6

-1,7

ΚΡΟΥΑΣΑΝ

0,7

2,7

ΜΑΛΑΚΤΙΚΑ ΡΟΥΧΩΝ

-2,2

-2,2

ΜΑΡΓΑΡΙΝΕΣ

-1,6

-0,9

ΜΠΥΡΑ

-5,7

-5,8

ΟΔΟΝΤΟΚΡΕΜΕΣ

-5,8

8,5

ΟΥΙΣΚΙ

-13,6

-14,3

ΠΑΙΔΙΚΕΣ ΠΑΝΕΣ

-13,9

-1,4

ΠΡΟΪΟΝΤΑ STYLING

-1,2

-1,9

ΣΑΜΠΟΥΑΝ

-7,0

-2,6

ΣΠΟΡΕΛΑΙΑ

7,3

10,9

ΥΓΡΑ ΠΛΥΣΙΜΑΤΟΣ ΠΙΑΤΩΝ

-10,8

-2,0

ΦΡΕΣΚΟ ΓΑΛΑ

-4,6

-2,6

ΧΥΜΟΙ

-6,0

-10,8

ΖΥΜΑΡΙΚΑ

-2,8

0,2

ΡΥΖΙ

4,1

1,7

ΚΑΤΕΨΥΓΜΕΝΗ ΠΙΤΣΑ

16,3

18,6

Πηγή: Circana FMCG Νovember, 2024

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΕΡΕΥΝΑΣ 1. Η έρευνα πραγματοποιείται σε εβδομαδιαία βάση από την Circana, στο σύνολο των τυποποιημένων καταναλωτικών προϊόντων που πωλούνται μέσω των σούπερ μάρκετ σε ηπειρωτική Ελλάδα και Κρήτη. Από αντιπροσωπευτικό δείγμα 1.650 καταστημάτων προερχόμενο από 35 και πλέον λιανεμπορικές αλυσίδες, λαμβάνονται στοιχεία πωλήσεων scanners που με την κατάλληλη στατιστική προβολή, καλύπτουν όλη την αγορά των σούπερ μάρκετ.

2. Οι πίνακες περιέχουν στοιχεία σημαντικών, από πλευράς πωλήσεων, κατηγοριών. Τα στοιχεία αυτά παραχωρούνται κατ’ αποκλειστικότητα στο περιοδικό μας από την Circana ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση των ανωτέρω χωρίς την έγγραφη άδεια της Circana, της οποίας αποτελούν ιδιοκτησία.

Φεβρουάριος 2025 | σελφ σέρβις | 67

ΕΡΕΥΝΑ

Πίνακας 2: Μερίδιο προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας σε αξία (%) Δεκέμβριος 2024

Δεκέμβριος 2023

ΑΝΑΨΥΚΤΙΚΑ

6,2

6,1

ΑΠΟΡΡΥΠΑΝΤΙΚΑ ΠΛΥΝΤΗΡΙΟΥ ΡΟΥΧΩΝ

9,5

8,5

ΑΦΡΟΛΟΥΤΡΑ

8,4

7,1

ΓΑΛΑ ΕΒΑΠΟΡΕ

26,0

27,6

ΓΙΑΟΥΡΤΙ

21,1

20,8

ΜΠΑΡΕΣ ΔΗΜΗΤΡΙΑΚΩΝ

20,4

17,4

ΕΛΑΙΟΛΑΔΑ

29,4

31,8

ΕΜΦΙΑΛΩΜΕΝΟ ΝΕΡΟ

18,0

20,4

ΚΑΤΕΨΥΓΜΕΝΑ ΛΑΧΑΝΙΚΑ

32,2

32,5

ΚΑΤΕΨΥΓΜΕΝΑ ΕΤΟΙΜΑ ΓΕΥΜΑΤΑ

60,0

62,4

ΚΑΦΕΣ ΦΙΛΤΡΟΥ

29,0

30,2

ΚΡΟΥΑΣΑΝ

28,5

25,4

ΜΑΛΑΚΤΙΚΑ ΡΟΥΧΩΝ

7,7

8,3

ΜΑΡΓΑΡΙΝΕΣ

6,5

7,0

ΜΠIΡΑ

8,8

9,9

ΟΔΟΝΤΟΚΡΕΜΕΣ

1,2

1,2

ΟΥΙΣΚΙ

2,1

1,6

ΠΑΙΔΙΚΕΣ ΠΑΝΕΣ

9,6

10,9

ΠΡΟΪΟΝΤΑ STYLING

8,1

7,7

ΣΑΜΠΟΥΑΝ

3,8

3,1

ΣΠΟΡΕΛΑΙΑ

65,4

60,4

ΥΓΡΑ ΠΛΥΣΙΜΑΤΟΣ ΠΙΑΤΩΝ

16,6

16,0

ΦΡΕΣΚΟ ΓΑΛΑ

18,7

18,8

ΧΥΜΟΙ

28,2

26,5

ΖΥΜΑΡΙΚΑ

29,8

28,1

ΡΥΖΙ

51,5

50,4

ΚΑΤΕΨΥΓΜΕΝΗ ΠΙΤΣΑ

40,8

40,1

Πηγή: Circana FMCG December, 2024

68 | σελφ σέρβις | Φεβρουάριος 2025

Top 20 κωδικοί Παρουσιάζονται οι 20 πρώτοι από πλευράς πωλήσεων κωδικοί προϊόντων, που ανήκουν σε βασικές κατηγορίες τροφίμων, για την περίοδο 25/11/2024-29/12/2024.

Πίνακας 3α: Κατάταξη σύμφωνα με τις πωλήσεις σε αξία 1

ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΑΦΕΣ ΠΑΠΑΓΑΛΟΣ ΛΟΥΜΙΔΗΣ 200GR

2

ΟΥΙΣΚΙ JOHNIIE WALKER RED LABEL 700ML

3

NESCAFE CLASSIC 200GR

4

NOYNOY FAMILY 3.5% 1,5LT (NEW)

5

BABYCARE REFILL 3 X 72 TEMAXIA (-6€)

6

LURPAK ΒΟΥΤΥΡΟ ΑΝΑΛΑΤΟ 250GR

7

ΜΠΙΡΑ ΑΛΦΑ ΚΟΥΤΙ 5Χ330ML (+1 ΔΩΡΟ)

8

COCA COLA ZERO KOYTI 6X330ML

9

COCA COLA 2X1,5LT (-0.50€)

10

ΝΟΥΝΟΥ FAMILY LIGHT 1,5% 1,5LT

11

COCA COLA ZERO 2X1.5LT (-0.50€)

12

COCA COLA KOYTI 6X330ML

13

ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΑΦΕΣ ΠΑΠΑΓΑΛΟΣ ΛΟΥΜΙΔΗΣ 100GR

14

FERRERO ROCHER ΣΟΚΟΛΑΤΑΚΙΑ 16 ΤΕΜ 200GR

15

SUGARTIA ΖΑΧΑΡΗ ΛΕΥΚΗ ΚΡΥΣΤΑΛΛΙΚΗ 1ΚG

16

ΔΕΛΤΑ MMMMILK ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟ ΠΛΗΡΕΣ 1,5LT

17

ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ ΓΕΥΣΗ2 ΨΩΜΙ ΤΟΣΤ ΣΙΤΟΥ 700GR

18

KAΡΑΜΟΛΕΓΚΟΣ ΨΩΜΙ ΤΟΣΤ ΣΙΤΟΥ 705GR

19

GIN GORDON'S DRY 37,5% ΑΛΚΟΟΛ 700ML

20

NESCAFE CLASSIC 100GR

Πίνακας 3β: Κατάταξη σύμφωνα με τις πωλήσεις σε τεμάχια 1

SUGARTIA ΖΑΧΑΡΗ ΛΕΥΚΗ ΚΡΥΣΤΑΛΛΙΚΗ 1ΚG

2

ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΑΦΕΣ ΠΑΠΑΓΑΛΟΣ ΛΟΥΜΙΔΗΣ 200GR

3

ΖΑΓΟΡΙ NEΡΟ 500ML

4

NOYNOY FAMILY 3.5% 1,5LT (NEW)

5

ΜΕΛΙΣΣΑ ΣΠΑΓΓΕΤΙ N6 500GR

6

ΙΟΝ ΣΟΚΟΦΡΕΤΑ ΓΑΛΑΚΤΟΣ 38GR

7

ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ ΓΕΥΣΗ2 ΨΩΜΙ ΤΟΣΤ ΣΙΤΟΥ 700GR

8

ΚΑΡΑΜΟΛΕΓΚΟΣ ΨΩΜΙ ΤΟΣΤ ΣΙΤΟΥ 705GR

9

ΒΙΤΑΜ ΜΑΡΓΑΡΙΝΗ ΚΛΑΣΙΚΗ 70% 200GR

10

ZAXAΡΗ ΚΡΥΣΤΑΛΛΙΚΗ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ

11

ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΑΦΕΣ ΠΑΠΑΓΑΛΟΣ ΛΟΥΜΙΔΗΣ 100GR

12

BABYCARE REFILL 3 X 72 TEMAXIA (-6€)

13

ΒΙΚΟΣ NEΡΟ 500ML

14

ΝΟΥΝΟΥ FAMILY LIGHT 1,5% 1,5LT

15

NOΥΝΟΥ ΠΛΗΡΕΣ 400GR

16

ΒΙΚΟΣ 5Χ1,5LT (+1 ΔΩΡΟ)

17

ΚΑΤΣΕΛΗΣ ΔΙΠΛΟΖΥΜΩΤΟ ΣΤΑΡΕΝΙΟ ΜΕ ΠΡΟΖΥΜΙ ΣΕ ΦΕΤΕΣ 500GR

18

ΓΙΩΤΗΣ BAKING POWDER 2X20GR (+1 ΔΩΡΟ)

19

HELL ENERGY DRINK 250ML

20

ΚΑΤΣΕΛΗΣ ΤΟΣΤ ΣΤΑΡΕΝΙΟ ΚΑΝΟΝΙΚΕΣ ΦΕΤΕΣ 720GR

Φεβρουάριος 2025 | σελφ σέρβις | 69

ΕΡΕΥΝΑ Διάγραμμα 1 Πωλήσεις (%) μέσω εκπτωτικής ενέργειας ανά κατηγορία προϊόντων. Παρουσιάζονται στοιχεία για 27 σημαντικές κατηγορίες προϊόντων, που αφορούν τον Δεκέμβριο του 2024.

% πωλήσεων που έγινε % πωλήσεων που έγινε χωρίς κάποια ενέργεια τιµής κάτω από κάποια ενέργεια τιµής % πωλήσεων που έγινε % πωλήσεων που έγινε χωρίς κάποια ενέργεια τιµής κάτω από κάποια ενέργεια τιµής 69,7%

ΑΝΑΨΥΚΤΙΚΑ ΑΝΑΨΥΚΤΙΚΑ ΑΠΟΡΡΥΠΑΝΤΙΚΑ ΠΛΥΝΤΗΡΙΟΥ ΡΟΥΧΩΝ ΑΠΟΡΡΥΠΑΝΤΙΚΑ ΠΛΥΝΤΗΡΙΟΥ ΡΟΥΧΩΝ ΑΦΡΟΛΟΥΤΡΑ

81,5%

67,6% 67,6% 78,6%

ΑΦΡΟΛΟΥΤΡΑ ΓΑΛΑ ΕΒΑΠΟΡΕ ΓΑΛΑ ΕΒΑΠΟΡΕ ΓΙΑΟΥΡΤΙ ΜΠΑΡΕΣ ∆ΗΜΗΤΡΙΑΚΩΝ

78,6%

72,3%

ΓΙΑΟΥΡΤΙ

72,3%

66,2%

ΜΠΑΡΕΣ ∆ΗΜΗΤΡΙΑΚΩΝ ΕΛΑΙΟΛΑ∆Α

66,2%

52,3% 52,3%

ΕΛΑΙΟΛΑ∆Α ΕΜΦΙΑΛΩΜΕΝΟ ΝΕΡΟ

92,5%

ΕΜΦΙΑΛΩΜΕΝΟ ΝΕΡΟ ΚΑΤΕΨΥΓΜΕΝΑ ΛΑΧΑΝΙΚΑ

92,5%

73,5%

ΚΑΤΕΨΥΓΜΕΝΑ ΛΑΧΑΝΙΚΑ ΚΑΤΕΨΥΓΜΕΝΑ ΕΤΟΙΜΑ ΓΕΥΜΑΤΑ

73,5%

62,2% 62,2% 67,5%

ΚΑΤΕΨΥΓΜΕΝΑ ΕΤΟΙΜΑ ΓΕΥΜΑΤΑ ΚΑΦΕΣ ΦΙΛΤΡΟΥ ΚΑΦΕΣ ΦΙΛΤΡΟΥ ΚΡΟΥΑΣΑΝ

67,5% 77,8%

ΚΡΟΥΑΣΑΝ ΜΑΛΑΚΤΙΚΑ ΡΟΥΧΩΝ

78,9%

ΜΑΛΑΚΤΙΚΑ ΡΟΥΧΩΝ ΜΑΡΓΑΡΙΝΕΣ

78,9% 52,3%

ΜΠΥΡΑ

86,7% 86,7%

66,6%

Ο∆ΟΝΤΟΚΡΕΜΕΣ ΟΥΙΣΚΙ ΠΑΙ∆ΙΚΕΣ ΠΑΝΕΣ

66,6%

65,6%

65,6% 73,4%

ΟΥΙΣΚΙ

ΠΑΙ∆ΙΚΕΣ ΠΑΝΕΣ ΠΡΟΙΟΝΤΑ STYLING

73,4%

51,6% 51,6% 64,3%

ΠΡΟΙΟΝΤΑ STYLING ΣΑΜΠΟΥΑΝ

64,3% 71,6%

ΣΑΜΠΟΥΑΝ ΣΠΟΡΕΛΑΙΑ ΣΠΟΡΕΛΑΙΑ ΥΓΡΑ ΠΛΥΣΙΜΑΤΟΣ ΠΙΑΤΩΝ

71,6%

52,0%

ΥΓΡΑ ΠΛΥΣΙΜΑΤΟΣ ΠΙΑΤΩΝ ΦΡΕΣΚΟ ΓΑΛΑ

52,0%

85,6%

ΦΡΕΣΚΟ ΓΑΛΑ ΧΥΜΟΙ ΖΥΜΑΡΙΚΑ

85,6%

76,1%

ΧΥΜΟΙ

76,1%

69,3% 69,3% 79,2%

ΖΥΜΑΡΙΚΑ ΡΥΖΙ ΚΑΤΕΨΥΓΜΕΝΗ ΠΙΤΣΑ

77,8%

52,3%

ΜΑΡΓΑΡΙΝΕΣ ΜΠΥΡΑ Ο∆ΟΝΤΟΚΡΕΜΕΣ

30,3%

69,7% 81,5%

ΡΥΖΙ

79,2%

65,0%

ΚΑΤΕΨΥΓΜΕΝΗ0 ΠΙΤΣΑ

20 0

70 | σελφ σέρβις | Φεβρουάριος 2025

40 20

60 40

65,0% 60

80

18,5%

30,3%

32,4%

18,5%

21,4%

32,4%

27,7%

21,4%

33,8%

27,7%

47,7%

33,8%

7,5%

47,7%

26,5%

7,5%

37,8%

26,5%

32,5%

37,8%

22,2%

32,5%

21,1%

22,2%

47,7%

21,1%

13,3%

47,7%

33,4%

13,3%

34,4%

33,4%

26,6%

34,4%

48,4%

26,6%

35,7%

48,4%

28,4%

35,7%

48,0%

28,4%

14,4%

48,0%

23,9%

14,4%

30,7%

23,9%

20,8%

30,7%

35,0%

20,8% 35,0%

100 80

100

Διάγραμμα 2 ΡΥΖΙ Τιμές λιανικής (κατώτατη – μέση – ανώτατη) Παρουσιάζεται η χαμηλότερη, η υψηλότερη και η μέση σταθμισμένη λιανική τιμή των κωδικών μίας κατηγορίας. Οι κωδικοί που επιλέγονται είναι οι 20 πρώτοι από πλευράς πωλήσεων για την εβδομάδα που τελειώνει στις 29/12/2024.

κατώτατη κατώτατη

µέση µέση

ανώτατη ανώτατη 2,81 2,81

AGRINO AGRINOΡΥΖΙ ΡΥΖΙ BASMATI BASMATI 500GR 2,00 2,00

AGRINO AGRINOΡΥΖΙ ΡΥΖΙAMERICA AMERICA BELLA BELLA 500GR

2,63 2,63 2,71 2,71

1,37 1,37 1,66 1,66 1,94 1,94 1,13 1,13 1,43 1,43 1,69 1,69 2,54 2,54

AGRINO ΛΑΙΣ ΛΑΙΣ ΡΥΖΙ ΡΥΖΙ 500GR AGRINO AGRINOΡΥΖΙ ΡΥΖΙ ΣΟΥΠΕ ΣΟΥΠΕ 500GR AGRINO AGRINOAMERICA AMERICA BELLA BELLA 1KG 1KG AGRINO

3,41 3,41 2,43 2,43

AGRINO WILD WILD RICE RICE 500GR 500GR AGRINO UNCLEBEN'S BEN'SBASMATI BASMATIΣΕ ΣΕΣΑΚΟΥΛΑΚΙ ΣΑΚΟΥΛΑΚΙ 4X125GR 4X125GR UNCLE 1,55 1,55

3AΡΥΖΙ ΡΥΖΙ BASMATI BASMATI 500GR 500GR 3A

3A ΡΥΖΙ ΚΑΡΟΛΙΝΑ 500GR 3A ΡΥΖΙ ΚΑΡΟΛΙΝΑ 500GR AGRINO ΛΑΙΣ ΚΑΡΟΛΙΝΑ 1KG AGRINO ΛΑΙΣ ΚΑΡΟΛΙΝΑ 1KG

1,91 1,91

UNCLE BEN'S 10 ΛΕΠΤΩΝ ΣΑΚΟΥΛΑΚΙ 4X125GR UNCLE BEN'S 10 ΛΕΠΤΩΝ ΣΑΚΟΥΛΑΚΙ 4X125GR

1,12 1,12 1,54 1,54 1,84 1,84

AGRINO ΦΙΝΟ ΡΥΖΙ 500GR AGRINO ΦΙΝΟ ΡΥΖΙ 500GR UNCLE BEN'S ΡΥΖΙ BASMATI 500GR UNCLE BEN'S ΡΥΖΙ BASMATI 500GR

4,58 4,58 4,93 4,93

3,47 3,47 3,63 3,63 3,08 3,08 4,00 4,00 4,21 4,21

2,53 2,53

1,44 1,44 1,91 1,91 2,30 2,30 1,31 1,31 1,63 1,63 1,94 1,94 2,58 2,58

3A ΡΥΖΙ 500GR 3A ΡΥΖΙ 500GR

3,34 3,34 3,46 3,46

3,43 3,43

3,23 3,23

4,27 4,27

2,60 2,602,93 2,93

2,86 2,86

3,80 3,80 3,94 3,94

AGRINO ΡΥΖΙ BASMATI 1KG AGRINO ΡΥΖΙ BASMATI 1KG

4,64 4,64

6,38 6,38 6,52 6,52

1,05 1,25 1,05 1,25 1,75 1,75 1,70

ΩΜΕΓΑ SPECIAL ΡΥΖΙ ΚΑΡΟΛΙΝΑ 500GR ΩΜΕΓΑ SPECIAL ΡΥΖΙ ΚΑΡΟΛΙΝΑ 500GR AGRINO ΡΥΖΙ JASMINE 500GR AGRINO ΡΥΖΙ JASMINE 500GR

2,50 2,55 2,50 2,332,55 2,50 2,33 2,77 2,50 2,77 1,90 1,90 2,50 2,502,90 2,90 1,50 1,60 1,50 2,10 1,60 2,10 2

1,70

UNCLE BEN'S 10 ΛΕΠΤΩΝ 500GR UNCLE BEN'S 10 ΛΕΠΤΩΝ 500GR UNCLE BEN'S 20 ΛΕΠΤΩΝ GLUTEN FREE 500GR UNCLE BEN'S 20 ΛΕΠΤΩΝ GLUTEN FREE 500GR AGRINO ΦΑΝΣΥ ΡΥΖΙ 500GR AGRINO ΦΑΝΣΥ ΡΥΖΙ 500GR 0 0

2

4

6

4

8

6

8

Φεβρουάριος 2025 | σελφ σέρβις | 71

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ

Lidl Ελλάς ΠΏΣ ΦΑΝΤΑΖΌΜΑΣΤΕ ΤΟ ΑΎΡΙΟ; Η ετήσια ταινία εταιρικής υπευθυνότητας της Lidl Ελλάς είναι «στον αέρα» και ταξιδεύει τον τηλεθεατή σε ένα καλύτερο αύριο, με πρωταγωνιστή τον σεναριογράφο και πρεσβευτή της εταιρείας κ. Γιώργο Καπουτζίδη. Η ταινία παρουσιάζει όλες εκείνες τις δράσεις της εταιρείας που φέρνουν ένα καλύτερο αύριο λίγο πιο κοντά: Τις δράσεις για την κοινωνία, το περιβάλλον και τους ανθρώπους. Η Lidl Ελλάς μεριμνά για το περιβάλλον, με αναδασώσεις και καθαρισμούς ακτών και βυθών, στοχεύοντας σε έναν

κόσμο χωρίς πλαστικά, ενώ συνεργάζεται με τη UNICEF και «Το Χαμόγελο του Παιδιού» και προσφέρει προϊόντα

στις πιο ευάλωτες κοινωνικές ομάδες. Επενδύει στη νέα γενιά, προσφέροντας υποτροφίες και υλοποιώντας εκπαιδευτικά προγράμματα, ενώ συμμετέχει σε μαραθώνιους και φιλανθρωπικούς αγώνες και στηρίζει οργανισμούς όπως το «Μαζί για το Παιδί», το Ορφανοτροφείο Μέλισσα και το Δίκτυο Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Αρωγής. Η νέα ταινία καλεί το κοινό να οραματιστεί και να δημιουργήσει μαζί με την εταιρεία ένα καλύτερο αύριο, «το αύριο που φανταζόμαστε σήμερα!».

Kαλλιμάνης «TΑΡΆΖΕΙ ΤΑ ΝΕΡΆ» Η ΝΈΑ ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΉ ΚΑΜΠΆΝΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΣΕΙΡΆ ΤΟΥ ΤΌΝΟΥ

Η νέα καμπάνια 360° του τόνου Καλλιμάνης, που δημιουργήθηκε και υλοποιήθηκε από την attp, συνοδεύει το λανσάρισμα της σειράς τόνου Καλλιμάνης. Περιλαμβάνει τηλεοπτι72 | σελφ σέρβις | Φεβρουάριος 2025

κό σποτ, ψηφιακή επικοινωνία μέσω Instagram, Facebook, YouTube και TikTok, διαφημίσεις σε βαγόνια του μετρό, καθώς και ισχυρή παρουσία στα καταστήματα. Οι ενέργειες αυτές

πλαισιώνονται από γευστικές δοκιμές και προωθητικές καμπάνιες. Το μήνυμα της καμπάνιας «ταράζει τα νερά» συμπληρώνει τη φιλοσοφία των προϊόντων Καλλιμάνης «Ένα με τη θάλασσα», εκφράζοντας το ισχυρό δέσιμο του brand με τo φυσικό του περιβάλλον, τη θάλασσα. Ο τόνος Καλλιμάνης προέρχεται από ελεύθερη αλιεία. Οι κωδικοί του σε ελαιόλαδο και σε νερό, όπως και οι τονοσαλάτες, παρασκευάζονται με κιτρινόπτερο τόνο, μια από τις πλέον premium ποικιλίες. Όλα τα προϊόντα της σειράς έχουν πιστοποιήσεις Dolphin Safe και Friend of the Sea.

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΝΑΤΑΣΑ ΣΙΝΙΩΡΗ

Xρυσά Αυγά ΤΑ ΧΡΥΣΆ ΑΥΓΆ ΓΙΟΡΤΆΖΟΥΝ 70 ΧΡΌΝΙΑ ΣΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΌ ΤΡΑΠΈΖΙ Με αφορμή τον εορτασμό των 70 τους χρόνων, τα Χρυσά Αυγά δημιουργούν μια νεά επετειακή καμπάνια που υπογράφει η διαφημιστική εταιρεία New Age. Mε κεντρικό μήνυμα «70 χρόνια μεγαλώνουμε μαζί», η καμπάνια μεταφέρει τον τηλεθεατή σε προηγούμενες δεκαετίες, κάνοντας μια αναδρομή στις συνήθειες και τις διατροφικές τάσεις ανά τα χρόνια, τονίζοντας τη διαχρονική θέση των Χρυσών Αυγών στην καθημερινότητα των Ελλήνων. Κάθε εικόνα παραπέμπει στις εποχές της αθωότητας, θυμίζοντας ότι τα αυγά, για να είναι Χρυσά, πρέπει να φτάνουν στο τραπέζι του νοικοκυριού αγνά, όπως παλιά. Η καμπάνια είναι στον αέρα με Native Ads σε όλα τα digital κανάλια, αλλά και με δικό της microsite https://www.golden-eggs.gr/ 70-years/.

Ηπειρωτική Βιομηχανία Εμφιαλώσεων ΒΊΚΟΣ COLA: ΔΊΨΑ ΓΙΑ ΔΙΨΑ «Την απολαμβάνεις επειδή διψάς; Ή μήπως διψάς για να την απολαμβάνεις;». Με αυτά τα λόγια ξεκινά η νέα τηλέοπτική καμπάνια της Βίκος Cola, σε σενάριο της Soho Square Athens, παραγωγή της Filmiki Productions και με τη ματιά του κινηματογραφιστή Ευάγγελου Πολυχρονόπουλου. Η ταινία δημιουργεί ένα ανατρεπτικό και παιχνιδιάρικο τηλεοπτικό σποτ, που αποτυπώνει τη λαχτάρα για το προϊόν της Βίκος Cola. Το προϊόν προσκαλεί το κοινό να γίνει μέρος της πιο απολαυστικής εμπειρίας, απολαμβάνοντας κάθε γουλιά με τρόπο που μόνο η Βίκος Cola μπορεί να προσφέρει. Ένα ατέλειωτο παιχνίδι «δίψας και απόλαυσης» που καταλήγει πάντα στο ίδιο συμπέρασμα: «Δίψαγιαδίψαγιαδίψα για Βίκος Cola». Φεβρουάριος 2025 | σελφ σέρβις | 73

ΝΕΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ Νέα Echo κρέμα με UREA 5% από την Farcom Η Echo διευρύνει τη γκάμα της με τη νέα Echo κρέμα με UREA 5%, ειδικά σχεδιασμένη για πλούσια ενυδάτωση και ανακούφιση στην πολύ ξηρή και ευαίσθητη επιδερμίδα. Περιέχει φυσικής προέλευσης ενυδατικά συστατικά, 100% οργανικό εκχύλισμα ελιάς και UREA 5%, τα οποία συμβάλλουν στη διατήρηση της φυσικής υγρασίας του δέρματος, στην προστασία από το σκάσιμο και στην αντιμετώπιση της επιδερμικής αφυδάτωσης. Είναι δερματολογικά ελεγμένη, vegan και απαλλαγμένη από μικροπλαστικά. Κυκλοφορεί σε σωληνάριο των 75ml και σε βάζο των 200ml. Διατίθεται από τα σούπερ μάρκετ και τα καταστήματα καλλυντικών.

Παπουτσάνης: Εισέρχεται στην κατηγορία των μαλακτικών ρούχων Στην κατηγορία των μαλακτικών ρούχων εισέρχεται η Παπουτσάνης με τη νέα σειρά Aromatics Μαλακτικά Ρούχων. Διατίθενται σε τέσσερα μαλακτικά ρούχων σε μπουκάλι του ενός λίτρου (50 μεζούρες): Το Aromatics Μαλακτικό Ρούχων Musk και το Aromatics Μαλακτικό Ρούχων Love (και τα δύο διατίθενται και σε συσκευασία refill), το Aromatics Μαλακτικό Ρούχων Ylang Ylang και το Aromatics Μαλακτικό Ρούχων Cotton Fresh. Η συμπυκνωμένη και 100% vegan σύνθεσή τους φροντίζει τις ίνες των ρούχων. Τα μπουκάλια της σειράς περιέχουν 30% ανακυκλωμένο πλαστικό.

Κρι Κρι: Super Spoon High Protein με 21g φυσικής πρωτεΐνης γάλακτος Η σερραϊκή γαλακτοβιομηχανία Κρι Κρι προχωρά σε ένα νέο λανσάρισμα στην κατηγορία των λειτουργικών γιαουρτιών. Η νέα σειρά επιδόρπιων στραγγιστού γιαουρτιού Super Spoon High Protein, με 21g φυσικής πρωτεΐνης γάλακτος ανά κύπελλο, είναι η πρώτη σειρά επιδόρπιων στραγγιστού γιαουρτιού στην ελληνική αγορά με τόσο υψηλή περιεκτικότητα πρωτεΐνης. Kυκλοφορεί σε δύο γεύσεις, Φράουλα και Καραμέλα-αχλάδι και δεν περιέχει λιπαρά, λακτόζη και ζάχαρη. Παρασκευάζεται με φυσικά γλυκαντικά.

74 | σελφ σέρβις | Φεβρουάριος 2025

Ritter Sport Cornflakes και Rum Raisins & Hazelnuts από την Ritter Sport Η Ritter Sport, που παράγει σοκολάτες φ τ ιαγ μέ νες αποκλειστικά από 100% πιστοποιημένο βιώσιμο κακάο, λανσάρει τη Ritter Sport Cornf lakes, με τραγανές νιφάδες καλαμποκιού, και τη Rum Raisins & Hazelnuts με σταφίδες βυθισμένες σε αυθεντικό ρούμι Τζαμάικας, συνδυασμένες με τραγανά φουντούκια. Η Ritter Sport εισέρχεται στην ελληνική αγορά συνεργαζόμενη με την Ατλάντα, η οποία με το ισχυρό δίκτυο διανομής της εξασφαλίζει ότι τα προϊόντα Ritter Sport είναι διαθέσιμα στην Ελλάδα. το μοναδικό προϊόν που συνδυάζει αυτά τα δύο πλούσια ελληνικά συστατικά, προσδίδοντας έντονη γεύση και βελούδινη υφή στο φαγητό.

KYKNOΣ: Νέες σάλτσες πίτσας Με το σύνθημα «Στην καρδιά της απόλαυσης, στην καρδιά της σπιτικής πίτσας», η ΚΥΚΝΟΣ παρουσίασε τη νέα της σειρά Pizza Sauces. Η σειρά περιλαμβάνει τρεις γεύσεις: BBQ, Basilico και Spicy. H εταιρεία υποστηρίζει την τοπική παραγωγή παράγοντας τα εν λόγω προϊόντα από 100% ελληνικές τομάτες. Οι σάλτσες δεν περιέχουν γλουτένη ή συντηρητικά και είναι πιστοποιημένες για vegan καταναλωτές.