Cirkel | Editie 13

Hét magazine voor duurzaam bouwen winter 2023/2024 | nr. 13

Bouwcenter Logus - De Hoop Houtvezelisolatie SDS Ommen Duurzame stalen daken LJ Solutions Duurzaamheid is nooit alles of niets Ursa Pallet retour Tips Werken met biobased materialen

BOUWCENTER

Duurzaam rentmeesterschap Bij Bouwcenter hebben we nog niet zo lang geleden onze strategie herijkt. Wat mij daarbij opviel was dat we ondanks de onderlinge verschillen (elk aangesloten familiebedrijf is immers uniek) een opvallende gemene deler hadden. En dat is de focus op de lange termijn, of meer specifiek de langetermijnopgaven waar we als samenleving voor staan.

Ik denk daarbij natuurlijk aan de klimaatverandering, maar ook aan de noodzakelijke energietransitie of het gebruik van biobased en circulaire materialen.

Allemaal zaken die vragen om een blik én een inzet die verder reikt dan de vier jaar die in de landelijke politiek meestal leidend zijn. Je zou het, met een ouderwets woord, ook duurzaam rentmeesterschap kunnen noemen. Een focus op de lange termijn betekent ook: je steeds opnieuw weer aanpassen aan de nieuwe realiteit. Ook daarvan zijn we ons bij Bouwcenter – en zeker ook bij Bouwcenter Logus – De Hoop - heel goed bewust.

2 ) Cirkel 13 | winter 2023/2024

Om te beginnen hebben we bij Logus – De Hoop zelf fors geïnvesteerd in onder meer ledverlichting, elektrische heftrucks en zo’n 12.000 zonnepanelen.

Daarnaast verdiepen we ons in de meest duurzame oplossingen die we via diverse fabrikanten kunnen leveren. We volgen nieuwe ontwikkelingen op de voet, zoals op het gebied van de ‘losmaakbaarheid’ van het gebouwontwerp of het hergebruik van materialen. En we houden nieuwe wet- en regelgeving nauwlettend in de gaten, bijvoorbeeld ten aanzien van de MilieuPrestatie Gebouwen (MPG).

Deze kennis delen we intern via onze ambassadeurs op de vestigingen en via informatiesessies met onze klanten en relaties.

In evenwicht met wat de aarde ons kan geven En wat die toekomst betreft: er is nog veel werk aan de winkel. Het Rijk gaat op zoek naar grote locaties waar na 2030 minstens 3.000 woningen kunnen worden gebouwd. In totaal moeten er nog eens een miljoen woningen bij komen volgens demissionair minister De Jonge. Voor ons staat voorop dat we die woningen moeten bouwen op een manier die in evenwicht is met wat de aarde ons kan geven.

Kortom, we doen er alles aan om voor onze klanten niet ‘zomaar’ een leverancier van bouwmaterialen te zijn, maar een partner in duurzaam bouwen. Nu, en in de toekomst.

Christiaan Strating

En daarin proberen wij als Bouwcenter een – bescheiden – rol te spelen, met de juiste materialen en met goed onderbouwde adviezen. Op die manier willen we de bouwsector blijven stimuleren om verder te verduurzamen!

Bouwcenter Logus – De Hoop, Goes

Cirkel 13 | winter 2023/2024 ( 3

-advertorial-

AKAB Alu-Iso Lichtgewicht, duurzaam en uiterst stabiel

Kies samen met FAKRO de weg naar duurzame dakrenovatie Door een veranderend klimaat veranderen de eisen voor een deur continu. Waar tot voor kort massieve deuren de norm waren, worden deze nu steeds meer vervangen door geïsoleerde deurrompen. Een deur kan namelijk een ongewenste koudebrug zijn in een goed geïsoleerde woning. Een ander bijkomend effect hiervan is dat een deur steeds meer te voorduren krijgt tijdens warme zomers. De temperaturen in een deur lopen daardoor enorm op, waardoor een deur stabieler uitgevoerd dient te worden. Naar aanleiding van deze veranderende omstandigheden is AKAB haar okoume-alu deur gaan doorontwikkelen. De uitkomst hiervan is de Alu-Iso.

FAKRO staat bekend als een vooraanstaande producent van dakramen van topkwaliteit: met FAKRO creëer je ‘t mooiste licht in huis. FAKRO wil samen met de koplopers in de Nederlanse woningsector de weg inslaan naar duurzame dakraamrenovatie en ontwikkelde hiervoor FAKRO Life Cycle Service. Hiermee creëren we ‘t mooiste licht van vandaag én morgen.

De Alu-Iso is rondom voorzien van 100% FSC

hogere isolatiewaarde en een van lager gewicht.

FAKRO Lifeficeerd Cycle Service is dé projectmatige vervanging minimaal gecertif Meranti, dit totaaloplossing zorgt voor een voor duurzame, Door deze geïsoleerde kern heeft de Alu-Iso een stabiliteit in de deur en draagt door het 50hogere dakramen.

Gericht op de verduurzaming van bestaande woningen, maar ook geschikt voor de bouw van 5x hogere isolatiewaarde dan een standaard FSC-keurmerk bij aan de duurzaamheid van het okoume-alu deurromp.

Dit zorgt, samen met de product.

De slotstijl van de Alu-Iso is extra partijen die bij het kiezen voor circulaire bouw net als nieuwe, duurzame woningen.

Voor ambitieuze FAKRO stabielere opbouw van de deur, voor een enorme gestabiliseerd met LVL en een stabilisatiestrip. energiebesparing gedurende koude winters en nietDeafwachten maar aanpakken. dekplaat betreft een Okoume toplaag van 6 mm dik met daaronder een aluminium inlage.

De kern bestaat uit een XPS-schuimvulling welke zorgt voor een hogere isolatiewaarde en een lager gewicht.

verhoogt het leefcomfort in de warme zomers.

Een bijkomend voordeel van deze opbouw is dat de Alu-Iso 8KG lichter is p/m2 ten opzichte van een okoume-alu deurromp. Dit maakt het inhangen van de deur een stuk prettiger.

Meer informatie hierover op www.fakro.nl/lifecycleservice

De AKAB Alu-Iso (100% FSC) is verkrijgbaar onder het Bouwcenter Private Label assortiment en leverbaar door alle aangesloten vestigingen.

inhoud MPG

pagina 6

Cirkel Nieuws

pagina 10

Ursa

pagina 14

Tips

pagina 17

SDS

pagina 18

Algemeen nieuws

pagina 20

Bouwcenter Logus-De Hoop

pagina 23

CO2-uitstoot verminderen

pagina 26

Florim

pagina 29

LJ-solutions

pagina 32

Tips

pagina 35

Voor kleine bedrijven

Nieuwe producten uit de markt

Project pallet retour

Werken met biobased bouwmaterialen

Stalen daken: in meedere opzichten duurzaam

Ontwikkelingen in de markt

Houtvezelisolatie voor getransformeerde boederij

Renoveren met ecologische bouwmaterialen op komst

Bcorp-certificering voor duurzaamheid

Duurzaamheid is nooit alles of niets

Beschermde diersoorten bij isolatie

COLOFON Winter 2023/2024– nr. 13 © Bouwcenter, Gorinchem In samenwerking met de Bouwcentervestigingen en Duurzaam Gebouwd. Deze Cirkel is met zorg samengesteld.

Voorbehouden zijn zet- en drukfouten. Niets uit deze uitgave mag zonder toestemming worden gedupliceerd.

Hoofdredactie: Marvin van Kempen en Marketing team Bouwcenter Teksten: Tim van Dorsten, Bart van Ratingen en Tseard Zoethout Vormgeving en ontwerp cover: Marketing team Bouwcenter Cirkel 13 | winter 2023/2024 ( 5

Wat betekent de MPG voor kleine bouwers?

Meten is weten bij duurzaam (ver)bouwen Sinds 2012 is de MPG (Milieu Prestatie Gebouwen) voor grotere kantoren en nieuwbouw verplicht. Deze MPG meet de materiaalgerelateerde milieu-impact van een gebouw over de hele levensduur en wordt vanaf januari 2025 aangescherpt. “Hoewel de verplichting van een MPG niet geldt voor de bestaande bouw, is het toch een handig hulpmiddel voor klussers en aannemers die duurzaamheid bij renovatie en verbouw voorop stellen”, zegt David Anink van W/E adviseurs.

Anink is senior adviseur en onderzoeker circulariteit bij W/E adviseurs, een stichting die de landelijke overheid, gemeenten, woningcorporaties, vastgoedbeleggers en ketenpartners adviseert bij het verduurzamen van woningen en gebieden. W/E adviseurs ondersteunt uitvoerende partijen met kennis en software zoals ‘GPR gebouw’ waarmee de duurzaamheid van een gebouw in vijf thema’s wordt gevat (energie, milieu, gezondheid, gebruikskwaliteit en toekomstwaarde). Ook levert W/E het gevalideerde rekeninstrument GPR Materiaal voor de MPG-berekening. Het resultaat is de MKI (of milieukostenindicator). In deze MKI zijn de scores van 19 milieueffecten tot één cijfer teruggebracht om gebouwen te vergelijken. Kort gezegd komt het erop neer dat de MKI een fictieve prijs is voor de kosten die je zou moeten maken om de negatieve milieueffecten van de productie en het gebruik van 1 m2 bruto vloeroppervlakte (BVO) tijdens één jaar te compenseren.

Het lijkt moeilijker dan het is. “De MPG werkt als een kostenberekening”, legt Anink uit. “De hoeveelheid product die je in een gebouw wil gaan toepassen, wordt vermenigvuldigd met de milieuprijs per eenheid product.

In GPR Materiaal kies je uit producten uit de Nationale Milieu Database (NMD). Die bestaat uit drie categorieën: merkproducten, producten die de branche als gemiddeld beschouwt en generieke producten. De eerste twee categorieën zijn onafhankelijk getoetst, de laatste door de stichting NMD. Generieke producten hebben een opslagfactor van 30% op de MKI. Als je als bouwer bij de vergunningsaanvraag voor een generiek product hebt gekozen, dan heb je later wel meer vrijheid dan bij de eerste twee categorieën.”

6 ) Cirkel 13 | winter 2023/2024

Vanaf eerste ontwerp Volgens Amory Lovins, directeur van het RMI (Rocky Mountains Institute), een innovatieve denktank uit Colorado die een groot aantal overheden en marktpartijen adviseert, ‘zijn energie- en milieuverliezen een gevolg van slecht ontwerp’, vertelde hij eind 2007 in het Schumacher College (Devon) tijdens een interview voor P+. Anink beaamt dat.

“Wie een nieuw huis of een kantoorpand (>100 m2 BVO) wil bouwen”, licht hij toe, “is verplicht om de MPG volgens het Bouwbesluit op te geven. Vanaf januari 2025, maar waarschijnlijk eerder, wordt de Wet Kwaliteitsborging ingevoerd. Nu is de MPG vooral een administratieve handeling waarop amper wordt getoetst omdat de eis toch wel wordt gehaald. Als de MPG wordt aangescherpt, zullen bouwers al bij het ontwerp moeten kijken naar duurzaamheid, vooral naar installaties en het energieconcept.

De private kwaliteitsborger let er bij aanscherping alerter op dat de realisatie klopt met de afgegeven vergunning.”

Materiaalkeuze Klussers en aannemers – die een bestaande woning willen renoveren of uitbreiden – zijn niet verplicht om de MPG te overleggen. “De methode is wel een handig hulpmiddel om duurzaamheid bij renovatie en verbouw voorop stellen”, vervolgt Anink. ‘Materialen en producten zijn niet goed of slecht, het gaat om de combinaties en hoe je ze toepast. Wil je een zo laag mogelijke MKI score bereiken, dan zal je uitkragingen zoveel mogelijk moeten vermijden.

De milieu- en energielast is het kleinst in een bolvorm. Ook beschikbaarheid van materialen speelt een rol. Ga je aan het eind van het traject zoeken naar specifieke houtsoorten voor een gevel of kozijn, dan kan het gebeuren dat de MKI hoger uitvalt, omdat juist jouw soort niet voorradig bleek te zijn.’

Ook de MKI van hernieuwbare en op fossiele brandstoffen gebaseerde materialen ligt iets genuanceerder dan je zou denken. Weliswaar heeft beton door de hoge CO2-uitstoot tijdens de cementproductie een zwaardere milieulast en legt kalkhennep juist CO2 vast, maar de ‘devil is in the details’: wie een materiaal of product verkeerd in de woning gebruikt, kan voor vervelende verrassingen komen te staan.

Anink geeft een voorbeeld. “Bij houtskeletbouw zie je dat vloeren vaak uit stortbeton bestaan, in plaats van uit een biobased materiaal”, zegt hij. “Vanuit het oogpunt van duurzaamheid lijkt dat onlogisch, maar toch kan dat anders uitpakken. Biobased vloeren zijn gevoeliger voor uitvoeringsfouten: beton hardt snel uit, terwijl kalkhennep weken moet drogen. Als dit de levensduur van de vloer – en daarmee het gehele gebouw – negatief beïnvloedt, dan zou de milieu-impact bij een betonnen vloer lager uitvallen.”

Cirkel 13 | winter 2023/2024 ( 7

-advertorial-

Duurzaam douchen!

Koud leidingwater stroomt normaliter direct naar de douchekraan. Met de ACO ShowerDrain X gaat het koude water, eerst via de ingebouwde warmtewisselaar in de douchegoot, naar de douchekraan. Tijdens het douchen wordt het warme douchewater opgevangen in de douchegoot. Hier stroomt het langs de koperen buizen van de warmtewisselaar, die deze warmte afgeven aan het toestromende koude water.

Hierdoor wordt het leidingwater tot 20 graden

Productvoordelen

opgewarmd. Dit voorverwarmde water stroomt verder naar de douchekraan, waardoor de cvketel of warmtepomp minder heet water hoeft te

• efficiënte warmteterugwinning uit douchewater

leveren voor de gewenste douchetemperatuur.

Door te investeren in een wtw-douchegoot

• geen risico’s voor de volksgezondheid door

wordt bij iedere douchebeurt energie en geld bespaard!

volgens NEN 7120 en NTA8800 • geheel volgens de norm uitgevoerd

contaminatie of legionellagevaar, volgens DIN1717 • besparing door minder warmwatergebruik • besparing op energiekosten

Richt de badkamer in met een mooi RVS Quatro rooster of kies voor een minimalistisch design met een betegelbaar rooster Tile (ook geschikt voor een gietvloer), zodat er slechts een smal sleufje zichtbaar blijft in de douchevloer.

• douchegoot volgens NEN-EN1253-1

Milieu-impact De grootste milieu-impact hebben installaties. Die bepalen ruim de helft van de MPG. Hoe kan je die impact het beste reduceren? Het antwoord is eenvoudig (maar verre van simpel): het gaat niet alleen om de keuze van installaties met een lage MKI, maar ook om reductie van de warmtevraag, het energieconcept en de gebouwschil. “Met een gevel kan je het verschil maken”, zegt Anink. “Welke kozijnen, glas en isolatie kies je en in welke hoeveelheden?

Behalve de impact van de materialen boek je ook indirecte winst door minder grote installaties. Natuurlijk moet je in het ontwerp ook ventilatie meenemen: het is een samenspel.”

De komende jaren gaan W/E adviseurs zich richten op de milieu-impact van materialen in de bestaande bouw. “MPG Verbouw en transformatie, de bestaande bouwversie van de MPG, is in de laatste versie van GPR Materiaal ingebouwd. Daarmee kan je goed sturen op de materiaallast bij renovaties en verbouwingen. Samen met onderhoudsbedrijven beproeven we nu ook de rekentool MKI-onderhoud. Hiermee zijn op een hoger detailniveau berekeningen mogelijk; aan één gebouwelement in plaats van het hele gebouw. Mogelijk komt die rekentool op termijn beschikbaar voor de klusser.”

Inhaalslag In de NMD zijn alleen de milieukenmerken van producten opgenomen, niet de prijs. Bouwers zullen uit andere bronnen moet putten om nadere info op te halen. Ook ontbreken er veel producten. Volgens Anink is Stichting NMD bezig met een inhaalslag. Een extra slag is nodig voor producten die toegepast worden bij reparaties, verbouwingen en renovaties.

“Verkrijgbaarheid en ervaring met een product zijn belangrijke factoren waarmee een aannemer rekening dient te houden. Met hernieuwbare materialen als vlas, hout en hennep kan je een mooi bedrijfsmodel voor de bestaande bouw opbouwen. De uitvoering luistert nauwer dan bij een traditioneel concept, maar leidt wel tot een lagere MPG.” Warmtepompen staan plotseling hoger qua milieulast, vooral vanwege het gebruik van de koelmiddelen met een aanzienlijk GWP (global warming potential). De rekensom begin 2023 was wel even schrikken. “Ondanks dat leveren warmtepompen toch een relevante bijdrage aan verlaging van de milieu-impact. Als je de winsten aan de energiekant meeneemt, dan blijkt dat een warmtepomp vergeleken met een standaard CV-ketel netto beter is voor het milieu”, besluit hij.

Cirkel Cirkel1313| | winter winter2023/2024 2023/2024 ( 9

NIEUWS Duurzaam werken. We helpen je er graag bij. Speciaal voor Cirkel selecteren wij de meest duurzame alternatieven en noviteiten uit ons brede assortiment.

Zo zorgen wij ervoor dat jij je klus klaart.

Comfort Bouwblok Als het aan ons ligt hoef jij de verwarming niet lager te zetten in de winter en bespaar je kosten. Met de bouwblokken van Comfort Bouwblok zit jij er namelijk gegarandeerd comfortabel bij in de winter.

NelfKoopmans Met wind- en zonne-energie produceert NelfKoopmans haar verf en coatings in het Friese Marrum. Duurzaamheid is onderdeel van de Missie & Visie van NelfKoopmans.

Met de introductie van Nelfagreen Aquaprotect zetten zij dit kracht bij. Buitenlakken op waterbasis met 90% minder oplosmiddelen, duurzaamheid tot 10 jaar en verwerking als traditionele lak.

Plastica Een gevelbekleding van prachtig hout, O/S kwaliteit, fijnbezaagd en uitsluitend in zwart. Dat is Nordhiil, de nieuwe lijn vurenhout gevelbekleding van Plastica. Heel eerlijk, geschikt, uiterst subtiel én een tikje eigenwijs. De complete productie van de gevelbekleding vindt plaats in Europa en dat bespaart kilometers en kosten.

10 ) Cirkel 13 | voorjaar | winter 2019 2023/2024

Aantoonbaar duurzame deuren met Cradle-to-Cradle Van Vuuren heeft als enige Europese producent van utiliteitsdeuren een bronzen certificaat ontvangen van Cradle to Cradle Certified voor twee deurtypes: PicoSpec en de brandwerende deur Pico30. Beiden zijn combineerbaar met geluidswerendheid.

Gyproc Ga met Gyproc LOOPD® voor flexibiliteit en een duurzaam wandsysteem. Tot op heden waren Metal Stud® wanden geschikt voor eenmalig gebruik. Voor nu kan door de losmaakbare voeg van Gyproc LOOPD® een ruimte eenvoudig opnieuw worden ingedeeld met dezelfde Metal Stud® wanden. Samen werken we aan een betere wereld!

Skantrae NEXT; dé nieuwe generatie buitendeuren De samengestelde plaatconstructie van onze NEXT modellen is opgebouwd uit een isolerende kern met aluminium platen aan weerszijden. De kern bestaat uit een XPS hardschuim plaat die drukvast, vochtbestendig en licht van gewicht is en een verhoogde isolatiewaarde heeft. Dit betekent een lager energieverbruik, dus maximaal wooncomfort!

De aluminium platen dragen bij aan een hoge vormstabiliteit van de buitendeur, waardoor eventueel krimpen/zwelgedrag sterk wordt verminderd.

En door het gebruik van lichtgewicht materialen is een NEXT buitendeur zeer gemakkelijk te verwerken in tegenstelling tot zware massief hardhouten deuren. De oppervlakte platen zijn 100% FSC® meranti multiplex.

CirkelCirkel 13 | winter 2023/2024 | voorjaar 2019 ( 11( 11

Pallet retour project Ursa werpt vruchten af Verschillende paden leiden tot minder CO2-uitstoot Door het gebruik van gerecycled en hergebruikt materiaal in haar minerale wol te verhogen naar 80 procent, wil URSA Benelux zich niet alleen profileren op het gebied van circulair bouwen, maar ook zorgen voor minder CO2-uitstoot. De fabrikant van isolatieproducten heeft ook een andere manier gevonden om haar CO2-uitstoot te verminderen.

Sinds afgelopen september werkt URSA Benelux met het zogeheten ‘Pallet? Retour! Check’-project, waarbij haar klanten de herbruikbare pallets gratis kunnen laten ophalen. Dit nieuwe systeem moet niet alleen CO2-uitstoot besparen, maar ook leiden tot het gebruik van minder hout en zorgen voor minder afval. “Voor een wegwerppallet is zo’n 15 kilo hout nodig”, vertelt Gerty Delange van URSA Benelux.

“Voor 100.000 pallets moeten dus zo’n 1.500 bomen worden gekapt.

Door met herbruikbare pallets te werken, verminderen we het houtverbruik aanzienlijk. Daarnaast zorgt het opnieuw inzetten van 100.000 herbruikbare pallets voor een besparing van zo’n 1.340 ton CO2-uitstoot.”

Het idee achter het project kent een dubbele oorsprong. Zo kreeg URSA Benelux steeds vaker vragen van klanten over het gebruik van herbruikbare pallets. “In de bouwsector en de industrie werken diverse leveranciers van bijvoorbeeld cement en andere zware producten al met zogeheten waarborgpallets. Voor een bijdrage per pallet vragen ze hun klanten om deze pallets apart te houden en ze vervolgens terug te leveren”, geeft ze aan. “Daarnaast is ons moederbedrijf URSA Insulation sinds juni 2022 onderdeel van het Belgische Etex Group en beide groepen zien het zware belang van circulariteit.”

Succesvol proefproject Nadat vorig jaar een succesvol proefproject in Duitsland met retourpallets plaatsvond, besloten URSA France en URSA Benelux om dit project verder gestalte te geven. Inmiddels levert URSA Benelux de glaswolproducten URSA Terra en URSA inblaaswol op herbruikbare pallets aan haar klanten in België, Nederland, Frankrijk, Luxemburg en het Verenigd Koninkrijk. Om de pallets klaar te maken, voor hergebruik moesten ze wel verstevigd worden. “Hier hebben we met onze palletleveranciers werk van gemaakt. Om de herbruikbare pallets stabieler te maken, is het formaat iets aangepast. Zo was de pallet meer rechthoekig en is de pallet nu vierkant. Daarnaast staan de houten blokken dichter bij elkaar.”

12 ) Cirkel 13 | winter 2023/2024

Deze aanpassingen zijn volgens Delange niet alleen nodig om de pallets steviger te maken. “We vragen al onze klanten om de pallets netjes op elkaar te stapelen, in stapels van maximaal twintig pallets. Dankzij de aanpassingen is zo’n stapel met pallets stabieler. We vragen onze klanten wel om de beschadigde pallets, voor zover mogelijk, boven op iedere stapel te leggen.” De beschadigde pallets gaan namelijk naar de dichtstbijzijnde servicecenter van Boomerang Retour dat voor het transport zorgt, om vervolgens – net als de onbeschadigde pallets – weer naar URSA Benelux in het West-Vlaamse Desselgem te gaan.

Vanwege de overtuiging van URSA Benelux in dit project, heeft het bedrijf ervoor gekozen dat al haar klanten hieraan meewerken. “We zijn afgelopen mei begonnen om onze klanten hierover te informeren, via onder meer informatiesessies en communicatiemiddelen zoals posters”, legt ze uit. “Een van de bezorgdheden die onze klanten hadden, was dat ze geen plaats op hun locatie hebben om pallets op te stapelen. Daarnaast hikten sommige klanten tegen onze eis aan dat ze minimaal veertig pallets moesten verzamelen, om ze te kunnen laten ophalen”, vertelt ze.

“Sommige klanten doen er lang over voordat ze zo veel pallets hebben verzameld. Daarom hebben we klanten de mogelijkheid gegeven om ook zelf een klein aantal pallets bij een servicecenter van Boomerang Retour in te leveren.

Daarnaast heeft Boomerang zelf aangegeven om iets van haar inzamelroute te kunnen afwijken en ook pallets op te kunnen halen bij nabijgelegen bedrijven die nog niet zo veel pallets hebben verzameld. Zo proberen we het al onze klanten zo eenvoudig mogelijk te maken.”

Ursa Group heeft iedere pallet zijn eigen code gegeven, om zo snel te kunnen zien hoe lang een pallet al in omloop is. Naar verwachting kan een pallet zo’n vijf tot acht keer worden hergebruikt. Voor iedere herbruikbare pallet betaalt een klant van URSA Benelux 20 euro. Dit bedrag krijgt het bedrijf terug, zodra de pallet is opgehaald. “We vinden het van belang dat de klant dit volledige bedrag terugkrijgt. Wij nemen de extra kosten voor de stevigere pallet, het ophalen en eventueel herstellen volledig op ons.

Zo tonen we aan dat we ons zelf ook inspannen om dit project tot een succes te maken.”

Cirkel 13 | winter 2023/2024 ( 13

Eerder isoleren…

Het afgelopen decennium heeft URSA Benelux een explosieve toename gezien in duurzame oplossingen, zoals zonnepanelen en warmtepompen, zonder dat hierbij ook isolatiematerialen zijn toegepast. Dit is een gemiste kans, vindt Gerty Delange van de producent van isolatiematerialen. “Het is in eerste instantie belangrijk om zo min mogelijk energie te hoeven gebruiken. Effectief energie besparen gebeurt namelijk het best door de consumptie te vermijden.

Energie-efficiënte gebouwen vormen hierin een cruciale schakel. Het beter isoleren van gebouwen en woningen verlaagt niet alleen het bedrag op de energiefactuur, maar verbetert ook de levenskwaliteit van de bewoners”, legt ze uit.

“Daarom benadrukken we continu het belang van het aanbrengen van isolatiemateriaal, voor te investeren in andere duurzame oplossingen.”

Recycling en hergebruik Het gebruik van de herbruikbare pallets is niet de enige manier waarop URSA Benelux zich profileert op het gebied van duurzaamheid. Ursa heeft ook als doel om te tonen dat ze een pionier is op het gebied van circulaire economie. Zo gebruikte URSA Benelux in 2021 73 procent gerecyclede en hergebruikte grondstoffen om minerale wol te maken en heeft ze als doel dat dit percentage in 2030 is gestegen naar minimaal 80 procent. “Hiervoor gebruiken we zo veel mogelijk gerecycled glas”, geeft Delange aan. “Daarnaast onderzoeken we in proefprojecten de beste manier om de minerale wol, die onze klanten tijdens de productie niet meer kunnen gebruiken, op te halen en een nieuw leven te geven. Deze projecten lopen momenteel in België en Nederland.”

Bij het ophalen voor hergebruik houdt URSA Benelux volgens haar de transportafstand goed in de gaten. “We willen zo veel mogelijk voorkomen dat we onnodig lange transportafstanden afleggen, want transport leidt ook weer tot CO2-uitstoot. Wanneer bij een klant mineraal wol industrieel afval wordt, kijken we rond naar welke andere bedrijven mogelijk dit product kunnen gebruiken.”

Hulp Verder biedt URSA Benelux sinds afgelopen juni op haar site een ondersteuning professionele bouwbedrijven en installateurs bij de plaatsing van haar isolatieproducten, in de vorm van filmpjes en technische specificaties. “Speciaal voor de professionals hebben we ook bestekteksten online geplaatst en adviseren we welke producten ze op welk moment het best kunnen gebruiken. Zo willen we ze helpen om onze producten zo goed mogelijk aan te brengen, waardoor deze ook zo lang mogelijk kunnen meegaan en zo goed mogelijk werken.”

Gerty Delange

Ursa Benelux

14 ) Cirkel 13 | winter 2023/2024

-advertorial-

Verduurzamen bestaande bouw Oplossingen voor duurzame renovatie, onderhoud en energiebesparing

Klaar voor renovatie en (groot)onderhoud De ontwikkelingen in de bouw volgen elkaar in rap tempo op. De verduurzamingsopgave (o.a. verduurzamen van EFG-label woningen), het woningtekort, toenemende onderhoudskosten en veranderende wet- en regelgeving zijn belangrijke drijfveren om steeds vaker te denken in totaaloplossingen voor het verduurzamen van bestaande bouw.

De slimme oplossingen van Tremco CPG Wanneer tijdens onderhoud of renovatie de verduurzamingsmaatregelen worden gecombineerd met slimme oplossingen, wordt de gebruiker zoveel mogelijk ontlast. De oplossingen van Tremco CPG voor het verduurzamen van bestaande bouw zorgen ervoor dat we uitstekend in staat zijn om complexe uitdagingen van VvE-beheerders, vastgoedonderhoudsbedrijven, woningcorporaties, adviesbureaus en aannemers op te lossen bij: • De gebouwschil • Het interieur • Functionele openbare ruimtes • Bouwkundige brandveiligheid Met illbruck bieden wij oplossingen voor het afdichten, verlijmen en isoleren van kozijnen en ramen, evenals gevelconstructies. Met Nullifire leveren wij oplossingen voor passieve brandbeveiliging van voegen, doorvoeren en meterkasten.

Daarnaast bieden we met Flowcrete slimme concepten voor naadloze gietvloeren, ondervloersystemen en vloeren voor balkons en galerijen.

Wij helpen je graag Succes van een project hangt af van meer dan alleen de producten die worden gebruikt. Ook vakmanschap, kennis, advies en ondersteuning op de bouwplaats is nodig om ervoor te zorgen dat onze producten optimaal worden ingezet. Wij werken daarom aan de toekomst met behulp van onze innovatieve benadering, duurzame oplossingen en het delen van kennis. Denk hier bijvoorbeeld aan het vijfstappenplan voor verduurzamen van bestaande bouw. Dit stappenplan vormt een goede leidraad en maakt het integreren van onze oplossingen zo eenvoudig mogelijk.

Nieuwsgierig?

Neem contact met ons op!

Cirkel 12 | zomer 2023 ( 15

-advertorial-

Weg met die koude muur en hoge energiekosten!

Het klimaat blijft veranderen. Naast koude winters, komen steeds vaker hete zomers voor.

Daardoor is het in slecht geïsoleerde woningen tijdens de winter klappertanden, terwijl in de zomer er een lokale hittegolf binnen plaatst vindt.

Om het comfortabel te houden, is er gedurende het jaar veel energie nodig voor het koelen of verwarmen van een woning. Maar met de huidige bewegingen op de energiemarkt is dat duur.

Gelukkig is er een oplossing: de koude muur isoleren met Isover!

Muur isoleren In veel gevallen kan de spouw worden nageïsoleerd met vlokken. Een prima oplossing, maar niet in alle gevallen toepasbaar. Zo is er in veel oude woningen helemaal geen spouw aanwezig. Het plaatsen van een geïsoleerde voorzetwand is dan een uitstekende oplossing.

Helemaal wanneer er dubbellaags geïsoleerd wordt. Bijvoorbeeld met 2 lagen Isover Comfortpanel. Waarbij 45 mm tussen de stijlen worden geplaatst en een laag tussen de stijlen en de bestaande gevel. Door in twee lagen te isoleren wordt de wand niet alleen slanker, maar wordt ook voorkomen dat het hout of het Metal Stud®-frame als koudebrug kan functioneren. En dat zorgt voor een hogere isolatiewaarde. En dus lagere stookkosten.

16 ) Cirkel 12 | zomer 2023

Aan de slag met een geïsoleerde voorzetwand De beste oplossing zit ‘m in de details. Door bijvoorbeeld gebruik te maken van Isover Vario® KM Duplex UV klimaatfolie. Dit is een dampscherm dat zich aanpast aan de seizoenen.

Het heeft een dampremmend effect in de winter (koud seizoen) en een drogend effect in de zomer (warm seizoen). De vochtregulerende Vario® KM Duplex klimaatfolie draagt niet alleen bij aan een verhoogd wooncomfort, maar biedt ook een betrouwbare vochtbescherming van constructieelementen voor onder andere muren.

Isover Isoleer-wijzer Een juist isolatie advies begint met de situatie goed in beeld te krijgen. Met de Isover Isoleerwijzer krijgt u gemakkelijk het juiste isolatie advies door drie vragen te stellen. De Isover Isoleer-wijzer geeft u vervolgens advies.

Download hem nu via www.isover.nl/isoleerwijzer

Tips voor het werken met biobased bouwmaterialen CO2-neutraal bouwen gaat snel gemeengoed worden, verwacht Menno Schokker van adviesbureau Merosch.

Daarna komt CO2-neutraal renoveren aan de beurt. Daarom raadt hij aan om nú ervaring op te doen met hernieuwbare bouwmaterialen, zoals hout, hennep en vlas.

Aanpassingen in je werkzaamheden Zodra de opschaling van het gebruik van deze materialen in de bouwsector heeft plaatsgevonden, gaan bouwbedrijven deze materialen ook bij renovatieprojecten toepassen. Daarom is het voor kleinere bouwbedrijven en zzp’ers van belang om nu ervaring met hernieuwbare bouwmaterialen op te doen. Ga je met deze materialen aan de slag, dan is het goed opletten, want het kan aanpassingen in je werkzaamheden verlangen. Zo kan het gevolgen hebben op de toepassing van de andere bouwmaterialen, om voor de gewenste isolatiewaarde te zorgen. Maar dat moeten bedrijven volgens hem zelf ontdekken: “Als bedrijven nu geen ervaring hiermee opdoen, lopen ze het risico in de toekomst in steeds minder bouwprojecten aan de slag te kunnen.”

‘Kies voor hout en hennep’ Om kleinere bouwbedrijven en zzp’ers te helpen bij hun eerste stappen om aan te slag te gaan met ecologisch en biobased bouwen, heeft Schokker enkele tips. “Kies vaker voor hout en hennep bij bouwwerkzaamheden om ervaring met deze materialen op te doen.” Ook geeft hij een tip om al invulling te geven aan de doelstelling om in 2030 de helft minder primaire grondstoffen te gebruiken: “Ga voor secundaire grondstoffen. Klop daarvoor aan bij sloopbedrijven als Adex Groep en New Horizon. Je kunt dan materialen gebruiken die zij uit gebouwen hebben gehaald voor hergebruik.”

Het mooiste is natuurlijk om materiaal te gebruiken dat dichtbij je projectlocatie vrijkomt. Dat bespaart CO2 in transport en zorgt voor een hogere snelheid in je project.

“Praat ook met houtbouwers. Voor de productie van prefab-onderdelen hebben ze vaak mensen nodig in hun fabriek. Daarnaast kunnen ze met ideeën komen wat goede manieren zijn om met als hout als bouwmateriaal te werken.” Zijn voornaamste tip slaat op de manier van denken. “Veel bouwbedrijven werken op een manier die ze gewend zijn. Verander die mindset en bedenk hoe je biobased bouwen mogelijk kunt maken.”

Cirkel 13 | winter 2023/2024 ( 17

Stalen daken: in meerdere opzichten duurzaam Nederland is een land van dakpannen. Maar waarom zou je daarvoor geen staal gebruiken? Stalen daken zijn voor bijna 100 procent te recyclen en zijn veel lichter. “Prijs is niet allesbepalend. Wij maken stalen daken die er ook nog eens mooi uitzien. Bovendien kan je staal makkelijk combineren met zonnepanelen en houtskeletbouw”, zegt Benny Meijerink, buitendienstmedewerker bij SDS. “Daarnaast hebben onze stalen daken een garantie tot wel vijftig jaar”.

Dit is bijna evenveel als het aantal jaren ervaring dat SDS heeft in het leveren van hoogwaardige stalen daken en -gevelsystemen van Ruukki. Sinds 2019 past het een gepatenteerde groene coating toe waarbij een aanzienlijk deel van de minerale oliën wordt vervangen door koolzaadolie uit Zweden. De coating kenmerkt zich door een lange levensduur en een hoge kras- en UV bestendigheid. Bovendien is deze makkelijk door grote en kleine bouwers toe te passen, ook bij koude temperaturen (tot -15 ˚C). Mede dankzij de coating kan SDS technische garanties bieden van dertig, veertig en zelfs vijftig jaar.. De garanties gaan gepaard met een esthetische garantie tot wel vijfentwintig jaar.

Staalproductie is een bijzonder energie- en kapitaalintensief proces. Dit klinkt tegenstrijdig met de boodschap dat een stalen dak duurzaam is. Bij de productie van één ton staal komt namelijk ongeveer 1,9 ton CO2 vrij. Ook op dit vlak worden stappen gemaakt. Sinds deze herfst is Ruukki, als eerste ter wereld, begonnen met een pilot voor de productie van fossielvrij staal uit gerecyclede grondstoffen door middel van duurzame elektriciteit (in plaats van staalproductie middels cokes).

Momenteel worden deze emissieloze producten alleen onder geselecteerde leveranciers in Scandinavië aangeboden. Het is nog niet bekend wanneer ze in ons land op de markt komen.

‘Staal kan je altijd gebruiken’, licht Meijerink toe. ‘Wij geven onze klanten advies hoe ze stalen daken het beste kunnen toepassen. Van de detaillering tot bouwfysica. Steeds meer gemeenten verlangen groene coatings op staal. We passen onze dak- en gevelsystemen niet alleen in seriematige projecten toe, maar ook op particuliere woningen. Recent hebben we, als contractleverancier van Bouwcenter, voor Bouwcenter Concordia Steenwijk de aanbouw van een boerderij met felsbanen uitgerust. De gevel daarvan is uitgevoerd in rustiek hout.’

Opleiding Stalen daken en gevels zijn relatief onbekend in de Nederlandse markt. Daarom is het belangrijk bouwers te ondersteunen bij de juiste toepassing. SDS heeft een leerschool opgezet, ‘SDS Academy’ genaamd. Het opleidingscentrum geeft workshops die zijn onderverdeeld in drie delen: producttraining, detaillering in de praktijk en een toolbox instructie. Op locatie zijn er workshops in de vorm van een opstarthulp, bouwassistentie en training ‘on the job’ mogelijk.

Aardgasloze opties Hoewel stalen daken ook in de vorm van dakpannen worden uitgevoerd, is voor SDS het meest voorkomende product de classic felsbaan. Deze variant van een stalen dak is vlak, strak en erg duurzaam. “Veel van onze klanten”, vervolgt Meijerink, “kiezen vanuit esthetisch oogpunt voor deze variant. Het grote voordeel van staal ten opzichte van gewone dakpannen is het gewicht. Een betonnen dakpan weegt circa 42 kilo per vierkante meter, terwijl dat voor een stalen dakplaat van 0,5 millimeter ongeveer vijf kilo per vierkante meter is. Voor de aanleg van een stalen dak hoef je dan ook geen sterkteberekening uit te voeren. Door het lichte gewicht zijn stalen daken en gevels prima geschikt voor houtskeletbouw. Dat passen we bijvoorbeeld toe bij prefab starterswoningen.”

Duurzaamheid kan volgens SDS nog een stapje verder met stalen daken en gevels met zonnepanelen. Zelfs als je het extra gewicht daarvan bij het stalen materiaal optelt, dan bedraagt de last iets meer dan de helft van een gewoon pannendak. “De Roofit Solar is een klassieke felsbaan waarin geïntegreerde zonnepanelen zijn verwerkt.

Esthetisch is het een plaatje. Bovendien hoef je geen losse zonnepanelen aan te leggen”, klinkt Meijerink enthousiast.

18 ) Cirkel 13 | winter 2023/2024

Op locatie “We hebben de opstarthulp speciaal ontworpen voor begeleiding tijdens de beginfase van een project”, legt marketingmedewerker Sil Arkes van SDS uit. “De opstarthulp duurt gemiddeld twee uur waarin onze cursisten de kans krijgen om vragen te stellen, problemen te bespreken en inzichten te delen met een SDS medewerker. Tijdens deze sessie doen ze waardevolle kennis en praktische vaardigheden op die ze onmiddellijk voor hun project kunnen toepassen.”

Iets uitgebreider zijn de SDS workshops ‘bouwassistentie’ en ‘training ‘on the job’’. “Bij bouwassistentie loopt er, gedurende een bepaalde periode, een SDS medewerker mee om de cursist de fijne kneepjes te leren voor het correct bevestigen van ons product. Training ‘on the job’ gaat een stap verder.

Het is een intensieve samenwerking waarin een van onze mensen een hele dag volledig meewerkt. Hij laat niet alleen zien hoe het moet, maar zal ook actief deelnemen aan het project om de bouw tot een succes te maken. Op die manier werken we samen aan een zo duurzaam mogelijke inzet van stalen daken.

Meer weten over de mogelijkheden van stalen daken en gevels? Neem dan contact op met de dichtstbijzijnde Bouwcenter-vestiging.”

Cirkel 13 | winter 2023/2024 ( 19

Algemeen nieuws Milieuprestatie Gebouwen naar 0,5 De milieuprestatie-eis voor nieuwe woningen gaat per 1 januari 2025 naar 0,5 en voor nieuwe kantoren naar 0,85, zo heeft demissionair minister Hugo de Jonge voor Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening (VRO) in oktober bekend gemaakt.

De schade die een gebouw in de loop van zijn levensduur toebrengt aan het milieu, zoals de productie van de bouwmaterialen en de CO2-uitstoot tijdens de bouw, wordt uitgedrukt in de Milieuprestatie Gebouwen (MPG). Voor nieuwe woningen staat nu wettelijk vast dat de MPG niet boven de 0,8 mag uitkomen, voor kantoren staat dit op 1. Minister De Jonge heeft bepaald dat deze scores vanaf 1 januari 2025 staan op 0,5 voor woningen en 0,85 voor kantoren. De Jonge: “Dit zijn ambitieuze eisen. De genoemde ambities zijn niet in alle situaties eenvoudig te realiseren, maar zijn wel haalbaar. In de praktijk zie ik dat een deel van de partijen zelf nu ook al meer streeft naar een milieuprestatie van 0,5 voor woningen.” Er komt wel een uitzondering voor kleine grondgebonden woningen, kleine appartementen in woongebouwen met meer dan 300 woningen en woongebouwen van meer dan vijf woonlagen in combinatie met kleine woningen.”

Het convenant ‘Toekomstbestendige Woningbouw’ groeit. (+AFB BAM Wonen) Het convenant Toekomstbestendige Woningbouw heeft als doel om overheden en marktpartijen uit de provincies Utrecht, Flevoland en Noord- en Zuid-Holland sneller tot elkaar te laten komen voor energieneutraal, circulair en klimaatadaptief bouwen. Onlangs heeft ook bouwbedrijf BAM Wonen dit convenant ondertekend. Met de ondertekening onderstreept ook BAM Wonen het belang van uniformiteit in meetmethoden en uitvragen, met een duidelijke visie en ambitie richting 2030. Door naar een landelijke maatlat te gaan, verwachten de ondertekenaars ruimte te creëren voor innovatie en meer te halen uit industriële kracht. Daarbij is ook ruimte voor hoge ambities, door de minimale prestaties op de indicatoren projectmatig te verhogen. Binnen het convenant wordt integraal gewerkt aan zes thema’s: naast energieneutraal, circulair en klimaatadaptief gaat het om natuurinclusiviteit en biodiversiteit, duurzame mobiliteit en een gezonde leefomgeving. Ruim 80 organisaties hebben zich bij dit convenant aangesloten.

Circulair bouwen leidt tot milieuwinst en trots Circulair bouwen resulteert niet alleen in aanzienlijke milieuvoordelen, maar ook in een gevoel van trots. Hoewel circulair bouwen momenteel kostbaar is vanwege de verhoogde arbeidskosten, kan een herverdeling van belastingen deze bouwmethode economisch aantrekkelijker maken.

De milieuwinst van circulair bouwen kan oplopen tot 80 procent, maar de kosten blijven hoger dan bij traditioneel bouwen.

Een aanzienlijke belastingverschuiving is essentieel om circulair bouwen competitief te maken. Dit vereist aanzienlijke verlagingen van arbeidskosten en tegelijkertijd een stijging van de kosten voor primaire grondstoffen. Onderzoek door Copper8 bevestigt deze bevindingen.

Het onderzoek onthult tevens dat circulair bouwen niet alleen milieuvriendelijk is, maar ook bijdraagt aan meer werkplezier en trots. Dit komt voort uit het vakmanschap dat nodig is bij het werken met hergebruikt materiaal, ondanks de verlengde bouwtijd als gevolg van de toegenomen arbeidsintensiteit.

20 ) Cirkel 13 | winter 2023/2024

-advertorial-

Dewin FermaPIR© Vernieuwd met circulaire isolatie

Vanwege de milieuprestatie-eisen is er een toenemende vraag naar circulaire isolatieproducten. “Niet alleen voor nieuwbouw, maar vooral ook bij renovatie”, aldus Denes Elsjan, productspecialist van FermaPIR bij Dewin Isolatie.

Het FermaPIR element voor plafond of wand is samengesteld uit een 10 mm dikke Fermacell© plaat voorzien van een laag PIR-isolatie. Dit element is nu ook leverbaar met circulaire InSus isolatie.

FermaPIR is dé oplossing voor isoleren aan de binnenzijde van gebouwen. De toplaag van Fermacell zorgt voor een robuuste afwerking, die desgewenst behangen, geschilderd, bepleisterd of betegeld kan worden. Maar ook zonder verdere afwerking biedt FermaPIR een esthetisch aanzicht. FermaPIR is leverbaar als handzaam plafondelement met facetafwerking of in grotere maten als wandelement. Door de hoge isolatiewaarde is de dikte van het element beperkt en blijft er méér binnenruimte (BVO) over.

Afwerken en isoleren met 1 plaat!

Cirkel 12 | zomer 2023 ( 21

TEGELWERK OP CO2 NEUTRALE WIJZE MET MAPEI

De zero-lijn van Mapei Als multinational in chemische producten voor de bouwsector ziet Mapei niet alleen de noodzaak in om een bijdrage te leveren aan het verduurzamen van woningen en werkplekken, maar ook aan de strijd tegen de klimaatverandering. Het assortiment en de activiteiten van Mapei Nederland focust zich daarom meer en meer op CO2 gecompenseerde producten. De weg naar CO2 neutraal is in de eerste plaats vooral gericht op het kunnen aanbieden van kwaliteitsproducten met een kleine ecologische voetafdruk. De zero-lijn bestaat uit hoogwaardige producten waarvan de CO2-uitstoot gedurende de hele levenscyclus wordt gemeten met behulp van de Life Cycle Assessment (LCA-)methode. De uitstoot van de producten wordt vervolgens voor 100% gecompenseerd.

Dit gebeurt door te investeren in gecertificeerde projecten voor hernieuwbare energie, herbebossing en bosbescherming.

In de zero-lijn vind je een aantal tegellijmen waaronder Keraflex Maxi S1 Zero. Een vervormbare lijm met een zeer hoge hechtkracht en uitstekende verwerkbaarheid. Daarnaast wordt Keraflex Extra S1 LD Zero geboden. Een hoogwaardige cementlijm met een verlengde open 22 ) Cirkel 13 | winter 2023/2024

tijd en Low Dust technologie. Om het werk van de tegelzetter te verlichten, is de Ultralite S1 Flex Zero toegevoegd. Een lichtgewicht tegellijm met een zeer hoog rendement. Het tegelwerk kan vervolgens CO2 neutraal gevoegd worden met de Ultracolor Plus. Deze voegmortel creëert voegen die uitslagvrij, schimmelbestendig en waterafstotend zijn in ruim 40 verschillende kleuren.

Kijk voor meer informatie over de zero-lijn, onze duurzame aanpak en andere producten op www.mapei.nl.

Houtvezelisolatie voor getransformeerde boerderij Aan de Stelleweg in Kloetinge trekt een bijzondere circulaire renovatie je aandacht. Hier krijgt de boerderij Elsa Hoeve een transformatie naar een zorgvoorziening, met 38 studio’s en appartementen. We spreken Christiaan Strating van Bouwcenter Logus – De Hoop over de biobased oplossing die hier wordt toegepast: houtvezelisolatie.

Om naar de oorsprong van het gebouw terug te blikken moeten we meer dan een eeuw terug in de tijd. Rond 1890 werd het bijzondere pand neergezet. En door onder meer de opmerkelijke neo-renaissance invloeden in de geveldecoraties en het dak werd de boerderij een Rijksmonument. Doordat het een Rijksmonument is, wordt er zorgvuldig gerenoveerd.

Over de aanleiding van de renovatie weet Strating meer: “Vanzelfsprekend is er de maatschappelijke behoefte om meer woningen voor zorgbehoevenden te realiseren. Als de transformatie klaar is kunnen hier mensen wonen die een zwaardere vorm van zorg nodig hebben. Er wordt intensieve begeleiding en uitgebreide verzorging geboden in de vorm van 24-uurs zorg. Het is mooi dat we met een verduurzaming een maatschappelijke opgave invullen.”

Daarnaast speelt er volgens hem ook een praktische urgentie: “Het dak lekte en daar moest op korte termijn een oplossing voor komen. Daarom is de vervanging van het dak al gestart. Het optrekken van de woningen vindt later plaats.”

Bijzondere opgave Dat de hoeve weer toekomstbestendig wordt als gevolg van de renovatie, staat buiten kijf. Maar met welk materiaal pak je zo’n bijzonder werk aan? Bouwcenter Logus – De Hoop adviseerde en leverde voor het project aan Bouwbedrijf J Van de Linde. Hierover vertelt Strating: “We werken al lang samen met Bouwbedrijf Van de Linde en hebben al veel projecten gedaan. Maar het aanpakken van een boerderij voor een functieverandering naar zorgwoningen is natuurlijk een bijzonder project.

We ontvingen informatie in de vorm van onder andere tekeningen en dachten na over de toepassing van producten.”

Cirkel Cirkel 1313| |winter winter2023/2024 2023/2024 ( 23

Natuurlijke en biobased materialen In plaats van reguliere bouwmaterialen werd gekozen voor natuurlijke en biobased bouwmaterialen: houtvezelisolatie in de vorm van beplating. In totaal gaat het om 800 vierkante meter. Strating illustreert de herkomst van het materiaal: “Er zijn diverse fabrikanten die houtvezelisolatie maken. Vaak van restanten uit de houtverwerkende industrie. In Frankrijk en Duitsland is vrij veel restant en daar maken houtvezelisolatiefabrikanten bijvoorbeeld wolplaten van die eruitzien als steen- of glaswol. Als je het perst, krijg je een stevigere houtvezelplaat. We leveren houtvezelisolatie vanuit diverse fabrikanten aan en werken zo aan de meest geschikte oplossing voor het betreffende project. Als het nodig is zorgen we met aanvullende materialen voor een optimale toepassing.”

24 ) Cirkel 13 | winter 2023/2024

Broeikasgassen opslaan Naast de flexibiliteit in toepassing kleven er diverse voordelen aan de toepassing van een biobased bouwmateriaal zoals houtvezelisolatie. Een eerste speelt in op de doelstelling om de uitstoot van schadelijke broeikasgassen te beperken. “Hout slaat zelfs CO2 op en draagt daarmee meteen bij aan klimaatdoelstellingen.

Daarnaast zijn er voordelen voor het binnenklimaat. Zoals het goed kunnen omgaan met vocht, zonder dat het isolatiewaarde inboet. Als de woning te droog is, dan geeft hout vocht af. Het gebouw wordt een ademende jas en dat merkt een bewoner aan het comfort.”

En minstens zo belangrijk: de kans om de scherpe randjes van de steeds extreme zomers te halen. Hout kan veel energie en warmte opslaan en geeft het ook langzaam weer af. “Er is een groot warmtebufferend vermogen en een verkoelend effect. Hout koelt actief in de zomer en daardoor hoef je een airconditioning minder snel aan te zetten of minder hard te laten werken.” Strating adviseert dan ook om goed na te denken over de materialen die je toepast en de functionaliteit en effecten die ze met zich meebrengen. “Natuurlijke bouwmaterialen hebben een positief effect op het binnenklimaat en op koelte in de zomer. Neem dat mee in je ontwerp en uitvraag.”

-advertorial-

Renovatievloeren Lagere energiekosten en gering gewicht

De energiekosten zijn de afgelopen jaren enorm gestegen. De noodzaak om energie te besparen is daardoor – samen met de energietransitie groter dan ooit. Veel woningen met een houten begane grondvloer zijn echter niet of slecht geïsoleerd en zijn ook nog eens oncomfortabel.

Daarnaast hebben bewoners last van tocht, optrekkend vocht en houtrot. De goed geïsoleerde renovatievloeren Reno Acero® en Reno Concreto® van De Hoop Pekso verlagen de energiekosten fors en zorgen voor meer comfort.

Tegelijkertijd wordt een deeloplossing geboden voor aardgasvrije woningen.

Gelukkig is het vervangen van een houten begane grondvloer eenvoudiger dan je denkt en je bespaart ook nog een hoop op de steeds maar stijgende energiekosten. De renovatievloeren van De Hoop Pekso bieden veel voordelen, zoals een gering gewicht, snelle en arbovriendelijke verwerking en een hoge isolatiewaarde. Met de Reno Acero® vervang je een oude houten vloer zelfs in één dag door een moderne geïsoleerde nieuwe vloer.

Twee typen vloeren Voor de vervanging van bestaande houten vloeren heeft De Hoop Pekso twee renovatievloeren ontwikkeld: de Reno Acero® en de Reno Concreto®. Deze zijn verkrijgbaar met Rc-waarden van 3,5 en 5,0 m² K/W. De Reno Acero® is een droog en licht systeem voor minder draagkrachtige funderingen. Deze vloer wordt afgewerkt met een houten beplating.

De Reno Concreto® is de robuuste variant, die afgewerkt wordt met een wapeningsstaalnet en een betonnen druklaag van circa 30 mm. Deze vloer is ook geschikt voor uitbouwen.

Samenvattend bieden beide renovatievloeren een duurzame oplossing voor de bestaande bouw in de energietransitie. Daarbij is de overlast voor bewoners ook minimaal, neemt het comfort toe en dalen de energiekosten ook nog eens!

Cirkel 12 | zomer 2023 ( 25

Renoveren met ecologische bouwmaterialen op komst Terwijl CO2-reductie bij nieuwbouwprojecten steeds vaker een belangrijke rol speelt, staat CO2-zuinig renoveren vooralsnog in de kinderschoenen. Dit gaat veranderen, verwacht Menno Schokker van adviesbureau Merosch. “Ook bij renovatieprojecten gaan bouwbedrijven steeds meer kijken naar het materiaalgebruik om voor CO2-reductie te zorgen.”

De druk op de Nederlandse bouwsector is enorm.

Allereerst staat in het Klimaatakkoord dat de sector in 2030 1,5 miljoen bestaande woningen moet hebben verduurzaamd. In oktober 2022 kwam minister Hugo de Jonge voor Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening met het aanvullende doel dat de sector 900.000 extra woningen moet hebben gebouwd, eveneens in 2030.

De bouw en renovatie van deze woningen kan echter niet plaatsvinden op de bestaande traditionele manier.

Tijdens de bouw van nieuwbouwwoningen in 2021 werd namelijk gemiddeld per vierkante meter zo’n 340 kilo CO2 uitgestoten, terwijl de Europese Unie als doel heeft gesteld dat de CO2-uitstoot in 2030 juist met 55 procent moet zijn gereduceerd ten opzichte van 1990.

“De CO2-uitstoot is steeds vaker een belangrijk thema bij nieuwbouwprojecten”, merkt Menno Schokker, adviseur bij Merosch, een bureau dat de afgelopen jaren steeds vaker betrokken is bij circulaire en biobased projecten. “Bij nieuwbouwprojecten proberen we zo veel mogelijk gebruik te maken van materialen die afkomstig zijn uit gesloopte gebouwen. De moeilijkheidsgraad is afhankelijk van het soort materiaal. Zo zijn tegels eenvoudig opnieuw in een nieuw gebouw toe te passen. Met installatiemateriaal is dit vele malen lastiger, vanwege een veelvoud aan praktische belemmeringen, zoals certificeringen, de mindset van professionals en het afstemmen van vraag en aanbod.”

Het hergebruik van bouwmaterialen vindt vooralsnog met name plaats in nieuwbouwprojecten. Dat heeft een logische reden, legt hij uit. “De CO2-uitstoot van een gebouw vindt op twee manieren plaats: energetisch en door de productie van bouwmaterialen. Aangezien het inmiddels mogelijk is om energieneutrale en energiepositieve gebouwen te bouwen, hebben we als bouwsector onze aandacht verlegd naar het hergebruik van bouwmaterialen om de CO2-uitstoot te reduceren.”

Renovatie Waar de aandacht bij nieuwbouwprojecten inmiddels is verschoven van verduurzaming op energetisch gebied naar verduurzaming op materialengebied, is dit volgens Schokker nog niet het geval bij renovatieprojecten. “Het lastige van renovatieprojecten is dat ieder project anders is en om een andere aanpak vraagt. Gezien de enorme verduurzamingslag die veel gebouwen nog moeten maken, draaien veel renovatieprojecten in eerste instantie nog steeds om het energetisch renoveren.”

26 ) Cirkel 13 | winter 2023/2024

De aangescherpte eis voor de Milieuprestatie Gebouwen (zie kader) gaat niet alleen een toename van het gebruik van biobased en ecologische materialen in nieuwbouwprojecten opleveren, maar gaat ook gevolgen hebben voor renovatieprojecten. “Door een nieuwe zogeheten ‘Whole Life Carbon’-aanpak vinden in de bouwsector veranderingen plaats. In deze aanpak staat de uitstoot over de gehele levensduur van een gebouw centraal: het operationele energiegebruik omgerekend in CO2-uitstoot en de materiaalgebonden CO2-uitstoot.”

Deze aanpak neemt ook het transport van bouwmaterialen naar de bouwplaats mee, al valt de CO2-uitstoot tijdens het transport volgens Schokker erg mee. “De logistiek zorgt doorgaans voor niet meer dan 5 procent van de totale hoeveelheid CO2-uitstoot van een gebouw.”

De ‘Whole Life Carbon’-aanpak gaat in zijn ogen als gevolg hebben dat bouwbedrijven ook in renovatieproject steeds meer voor biobased bouwmaterialen gaan kiezen. “Dit gaat als eerste gebeuren bij het isoleren van gebouwen”, verwacht Schokker. “Zo zijn katoen, hennep, schapenwol en kalkhennep goede biobased materialen om gebouwen mee te verduurzamen. Daarbij komt inmiddels regelmatig een nieuw ecologisch bouwmateriaal op de markt dat bouwbedrijven kunnen gebruiken om bestaande gebouwen te verduurzamen of te renoveren.”

Redding Hij denkt dat het grootschalige gebruik van deze ecologische bouwmaterialen in renovatieprojecten pas echt gaat plaatsvinden zodra deze materialen in reguliere nieuwbouw op grotere schaal worden toegepast. “Het gebruik van ecologische bouwmaterialen kan voor de bouwsector de redding zijn om op dezelfde schaal te kunnen blijven bouwen. Dit betekent dat ze professioneler met deze materialen moet omgaan, zodat het gemeengoed wordt. Ik raad bouwbedrijven dan ook aan om voor zichzelf te bedenken hoe ze biobased bouwen mogelijk kunnen maken.”

Strengere Milieuprestatie Gebouwen Sinds oktober 2023 is hergebruik van materialen in de nieuwbouw belangrijker geworden. Demissionair minister Hugo de Jonge voor Volkshuisvesting en Ruimtelijke ordening heeft de Milieuprestatie Gebouwen (MPG) voor nieuwe woningen aangescherpt van 0,8 naar 0,5. De MPG geeft aan wat de milieubelasting is van de materialen die in een gebouw worden toegepast – hoe lager de MPG, hoe duurzamer het materiaalgebruik. Voor kantoorgebouwen gaat de MPG van 1 naar 0,85. Met beide aanscherpingen, die ingaan per 1 januari 2025, wil De Jonge het gebruik van hernieuwbare materialen en het hergebruik van bouwmaterialen stimuleren en de milieubelasting bij de productie van nieuwe bouwmaterialen verminderen.

Menno Schokker

adviseur bij adviesbureau Merosch Cirkel1313| winter | winter 2023/2024 ( 27 Cirkel 2023/2024 ( 27

-advertorial-

Remix Green Collection Blokkenlijm Duurzame Blokkenlijm met 50% CO2 reductie

Remix Green Collection Blokkenlijm is dé milieubewuste fabrieksmatig vervaardigde blokkenlijm op cementbasis, conform NEN-EN 998-2.

Deze blokkenlijm is geschikt voor het verlijmen van kalkzandsteen, cellenbeton en keramische (snelbouw) blokken als bijvoorbeeld Porotherm Poriso. Voor zowel binnen- als buitentoepassingen.

Ook geschikt voor het uitvullen, egaliseren en dunpleisteren van vlakke, gelijmde binnenwanden tot maximaal 5 mm laagdikte. Door de milieubewuste keuze voor een nieuwe generatie cement met zorgvuldig geselecteerde hulpstoffen en toeslagmaterialen, heeft deze Blokkenlijm een zeer lage MKI met een CO2 reductie van ruim 50%.

De kleur van de Blokkenlijm is in uitgeharde

Remix Green Collection Blokkenlijm is leverbaar als seizoensgebonden mortel en is ook als zodanig te bestellen.

• Zomerlijm: verwerking bij hogere temperaturen (+5°C tot +25°C).

• Winterlijm: verwerking bij lage temperaturen (-3°C tot +15°C).

toestand gebroken wit. Dit zal na stucen of sausen niet meer terug te zien zijn.

Milieubewuste keuze Voor het lijmen van kalkzandsteen, cellenbeton en keramische (snelbouw)blokken is de Remix Green Collection Blokkenlijm dé milieubewuste keuze.

Bcorp-certificering duurzaamheid voor MVO Florim Met de ontvangst van een BCorp-certificering bewees Florim een paar jaar geleden te voldoen aan hoge standaarden op het gebied van duurzaamheid en maatschappelijk verantwoord ondernemen. Een beslissing over de CO2-uitstoot van nieuwe collecties moet bijdragen aan een volgende stap van de Italiaanse keramiekfabrikant om circulair te worden.

Naar eigen zeggen heeft Florim Group in december 2020, als eerste fabrikant van keramische tegels, de BCorp-certificering behaald. Dit was het resultaat van een doorlopend proces, laat een woordvoerder van het Italiaanse bedrijf weten. “De erkenning van het certificaat was het resultaat van een nauwgezet analyse- en evaluatieproces. Zo hebben we in maart 2020 nieuwe statuten aangenomen om bedrijfsdoelen te wijzigen, waarin we het commitment hebben opgenomen om naast winst voor onze aandeelhouders ook een positieve impact op het milieu en de gemeenschap te hebben. Dit heeft ertoe geleid dat de Florim Groep een score van 90,9 behaalde en Florim Italia zelfs een score van 98,1, terwijl de minimumscore 80 bedraagt. Met onze scores hoort Florim bij de hoogste scores in de productie- en industriële sector.”

Het behalen van de BCorp-certificering beschouwde het bedrijf uit Noord-Italië echter niet als een eindpunt.

Dat komt niet alleen omdat een certificering slechts drie jaar geldig is en BCorp-bedrijven dus iedere drie jaar een nieuwe accreditatie moeten behalen. “Het behalen van de certificering betekende voor ons een startpunt naar nog meer duurzaamheid. In ons jaarlijkse Duurzaamheidsrapport en Impactrapport kijken we niet alleen terug op onze prestaties, maar stellen we onszelf ook nieuwe doelen en geven we aan hoe we ons bedrijfsmodel verder willen verbeteren. Zo hebben we in 2021 een verbintenis toegevoegd om een doel van ‘netto nul-uitstoot’ na te streven. En in ons Duurzaamheidsrapport 2022 konden we onder meer vermelden dat onze producten gemiddeld voor 21 procent uit gerecycled materiaal bestaan en dat we 10 procent minder aan primaire grondstoffen voor onze producten gebruiken.”

Cirkel1313| winter | winter 2023/2024 ( 29 Cirkel 2023/2024 ( 29

Compensatie CO2-uitstoot In 2023 heeft Florim een volgende stap gezet naar circulariteit. “Ons streven is om de CO2-uitstoot van ons bedrijf zo veel mogelijk te verminderen. Technologische innovaties maken het vooralsnog niet mogelijk om keramiek te produceren zonder CO2 uit te stoten. Daarom hebben we besloten om de CO2-uitstoot zelf vrijwillig te compenseren.” Dit jaar lanceerde Florim het project ‘CarbonZero’. Onder dit project vallen de assortimenten, zoals de Compatta- en de Stone-collectie, die 10 procent meer compenseren van de CO2-uitstoot gedurende hun levenscyclus door gecertificeerde schone energieprojecten te ondersteunen. “Ook nieuwe collecties van Florim zullen op deze manier aan CO2-besparing bijdragen.”

30 ) Cirkel 13 | winter 2023/2024

Positieve impact Florim is erg enthousiast over de komst van het certificaat, dat sinds 2006 bestaat (zie kader). “Bedrijven die erin slagen om een BCorp-certificaat te behalen, hebben direct bewijs dat ze de wereld leiden in termen van positieve impact. Ze vertegenwoordigen een beweging die tot doel heeft om een nieuw economisch model te bevorderen, waarin bedrijven een centrale rol spelen in sociaal herstel.

Dit herstel houdt niet alleen het verminderen van de impact op de natuur en het milieu in, maar ook het zorgen voor positieve effecten, het creëren van een gedeelde waarde binnen een samenleving en het herstel van de biosfeer.”

Andere bedrijven die ook een BCorp willen worden, adviseert Florim om de zogeheten ‘B Impact Assessment (BIA) in te vullen. Dit is de evaluatietool die BLab gratis beschikbaar stelt. “Dankzij het invullen van een vragenlijst wordt met de BIA direct duidelijk aan welke gebieden een bedrijf meer aandacht moet besteden om de impact van het bedrijf op duurzaamheid en maatschappelijk verantwoord ondernemen te verbeteren. Het invullen van die vragenlijst heeft ons als groep geholpen om voor alle bedrijven binnen de groep de certificering te behalen. In maart 2020 werd Florim een zogeheten ‘benefit company’ en ontving de BCorp-certificering in december van dat jaar”, besluit de woordvoerder van Florim Group.

Wat is een BCorp-certificering?

Een BCorp staat voor ‘Benefit Corporation’ en is in 2006 ontstaan in de Verenigde Staten. Met een internationaal certificaat kunnen bedrijven aantonen dat ze zich niet alleen bezig houden met winst, maar ook met duurzaamheid en maatschappelijk verantwoord ondernemen. Het doel van een BCorpcertificering is dat een bedrijf duurzaamheid holistisch benadert en dus goed met zijn werknemers en de wereld omgaat. Een bedrijf moet uit een vragenlijst een minimale score van 80 behalen om een BCorpcertificaat te ontvangen. De Amerikaanse nonprofitorganisatie BLab verleent de certificering.

-advertorial-

De nieuwe Rockfit generatie Innovatieve productietechnologie verbetert spouwmuur assortiment.

De lichtere generatie De nieuwe generatie spouwplaten zijn lichter - gemiddeld 20% - maar behouden hun uitstekende thermische prestaties en stevigheid.

Dankzij hun lagere gewicht zijn de Rockfit platen zeer gemakkelijk en snel aan te brengen en eenvoudig op maat te snijden. Dankzij de veerkrachtige vezelstructuur sluiten de spouwplaten naadloos aan.

Kleinere ecologische voetafdruk

Slanker en zeer hoge thermische prestaties De Rockfit familie is dit jaar uitgebreid. Met Rockfit Supra silver hebben we een slanke

De nieuwe generatie Rockfit gebruikt minder grondstoffen, is circulair en heeft een zeer lange levensduur van 75 jaar. De Rockfit

spouwplaat toegevoegd aan ons assortiment, die robuust, waterafstotend en licht is. Bovendien presteert de nieuwe spouwplaat thermisch zeer

producten gebruiken minder primaire en secundaire grondstoffen, terwijl de uitstekende thermische prestaties behouden blijven.

goed met een lambdawaarde van 0,032 W/m.K.

ROCKWOOL producten zijn volledig recyclebaar en herbruikbaar met behoud van de oorspronkelijke kwaliteit.

25 Jaar garantie ROCKWOOL staat voor een uitstekende productkwaliteit. Daarom bieden wij 25 jaar garantie op de Rockfit producten. Deze kan aangevraagd worden door de aannemer via de tablet app van de ROCKWOOL Bouwwijzer.

Cirkel | voorjaar 2019 ( 31

Duurzaamheid is nooit alles of niets De ambitie om duurzaam te bouwen of te renoveren heeft impact op alle onderdelen van de constructie, inclusief de gevel. Maar bij uitstek bij gevelbekleding zijn duurzaamheid en circulariteit aspecten die – hoe belangrijk ook - nooit volledig leidend zijn, zegt Roel Tromp van duurzame gevelspecialist LJ Solutions. Dat maakt zorgvuldige communicatie tijdens het bouw- of renovatietraject cruciaal.

In het voorjaar van 2023 meldt het Friese architectenbureau Penta Architecten zich bij Roel Tromp. Of LJ Solutions mee wil denken over een nieuwe gevelbekleding voor de bovenste verdieping van een te renoveren appartementencomplex in Harlingen. Graag zo duurzaam mogelijk, met een lange levensduur en bij voorkeur onderhoudsvrij.

Een veelvoorkomende combinatie van wensen, zegt Tromp – maar niet per se de meest eenvoudige. “Sterker nog in de praktijk worden de begrippen ‘duurzaam’ en ‘lange levensduur’ vaak door elkaar heen gebruikt”, zegt hij. “Een gevelproject heet dan duurzaam als het een levensduur heeft van bijvoorbeeld vijftig jaar. Dat is natuurlijk ook wel duurzaam, in die zin dat het lang duurt voor de gevelpanelen als afval worden afgedankt. Maar het zegt natuurlijk niets over hoe duurzaam die panelen zijn geproduceerd. In onze taal is ‘duurzaamheid’ een containerbegrip. Heel anders dan in het in Engels, waar ‘sustainability’ en ‘durability’ echt twee verschillende begrippen zijn. Dus als architecten of aannemers over een ‘duurzame oplossing’ beginnen, vraag ik altijd goed door wát ze precies bedoelen. Soms is de wens namelijk in eerste plaats een lange levensduur en telt duurzaam productie wat minder zwaar mee.”

Dat Penta Architecten in dit geval wel degelijk een klassiek duurzame oplossing voor ogen had, maakte dat de opdracht goed aansloot bij LJ Solutions. Dat laatste is zeker niet altijd het geval, zegt Tromp. “Zoals veel aannemers van nature focussen op de aanschafprijs en de TCO (Total Cost of Ownership – red.), zo speelt voor architecten altijd het esthetische aspect en het ‘lijnenspel’ een belangrijke rol. Die aspecten bijten elkaar soms. Een echt duurzame oplossing is vaak wat duurder in aanschaf, en niet elk gewenst uiterlijk is haalbaar met het bestaande aanbod aan duurzame gevelpanelen. Soms zie ik ook frictie tussen een architect die echt duurzaam gedreven is en een aannemer die vooral praktisch denkt. Dat betekent wel eens dat je er met elkaar niet uitkomt. Dat is jammer, maar het is niet anders. We denken graag een heel eind mee, maar we houden wel vast aan onze eigen visie op duurzaamheid.”

32 )) Cirkel Cirkel 13| voorjaar | winter 2019 2023/2024

Verplichte brandklasse De duurzame renovatie, uitgevoerd door bouwbedrijf Lont uit Sint Annaparochie , verliep succesvol. Uiteindelijk had dat nét even wat meer voeten in de aarde dan gepland, zegt Tromp.

Hij vertelt: “Er hebben meerdere aannemers aan dit project gerekend en ons viel op dat daarbij werd ingezet op een gevelmateriaal dat niet voldeed aan de wettelijk verplichte brandklasse. Dat hebben we nadrukkelijk besproken met de architect en met onze partner die de materialen zou leveren, Johan Postma van Bouwcenter Concordia in Grijpskerk. Helaas is er tijdens het vergunningstraject bij de aannemer alsnog ergens iets misgegaan waardoor aanvankelijk het verkeerde gevelmateriaal is besteld en de Veiligheidsregio de boel afkeurde. Uiteindelijk is later alsnog onze gevelbekleding Cover 6 gemonteerd. Die bevat 75% aan houtvezels afkomstig uit duurzaam beheerde Europese bossen, maar voldoet door het gebruik van minerale zouten aan de vereiste brandklasse B conform NEN-EN 13501-1.”

Tromp wil maar zeggen: zeker als de ambitie is om duurzaam te werk te gaan, is zorgvuldige communicatie tijdens het bouw- of renovatietraject cruciaal. “Hoe meer je samen op één lijn kunt komen in het voortraject, hoe prettiger de rest van het project verloopt”, zegt hij. “En dat geldt zeker ook voor de calculatie. Vaak wordt er vooraf net iets te makkelijk geroepen dat een project ‘100% duurzaam’ gaat worden en blijkt dan pas gaandeweg de rit dat dat financieel niet kan.

En dan moeten er ineens concessies gedaan worden, waar een project nooit beter van wordt. En de betrokken partijen evenmin.”

Wake-up call Op de vraag wat er is gebeurd met de ‘afgekeurde’ gevelpanelen zegt Tromp: “Die konden wij niet terugnemen, want die worden op bestelling geproduceerd. Omdat Bouwcenter voor ons niet zomaar een handelaar is, maar een echte partner, gaan we samen kijken waar we die materialen in een toekomstig project alsnog kunnen inzetten. Als je samen duurzaam ondernemen als missie hebt, dan help je elkaar in zo’n geval ook om tot een duurzame oplossing te komen.”

Bij het afscheid zegt Tromp: “Ik denk dat dit project voor alle betrokken partijen weer even een wake-up call was: blijf altijd letten op de balans tussen kosten, duurzame ambities, esthetische aspecten én technische aspecten, zoals in dit geval de verplichte brandveiligheid. En blijf steeds met elkaar in gesprek over de afwegingen die je maakt.

Want voordat je het weet valt er iets van tafel.

Zeker in Nederland waar op veel vlakken de wettelijke eisen nóg hoger zijn dan in andere Europese landen.”

Roel Tromp

LJ Solutions

CirkelCirkel 13 | winter 2023/2024 ( 33 | voorjaar 2019 ( 33

-advertorial-

Duurzame kunststof gevelbekleding voor renovatieprojecten

Naast het duurzaam bouwen van nieuwe woningen en panden ligt er een zeer grote uitdaging bij de verduurzaming en renovatie van gebouwde omgeving. De noodzaak hiervan is bekend, maar door de grote vraag in de woningmarkt moet de snelheid in renoveren omhoog. Om twee miljoen woningen voor 2030 te verduurzamen, is efficiënt en betrouwbaar bouwmateriaal van hoge waarde.

Protex®: hoog verwerkingsgemak De kunststof gevelbekleding van Protex vloeit voort uit de vraag voor weerbestendige, efficiënte en onderhoudsarme gevelbekleding. Deze gevelbekleding bestaat uit een unieke, door-en-doorgekleurde massieve kunststof kern. De kern is vervolgens bekleed met een decorfolie en voorzien van een subtiele of dieper ingeperste houtnerfstructuur, afhankelijk van welke uitstraling de gevel moet hebben.

Door de Renolit-folie die op de kunststof plank is geperst, is de gevelbekleding verzekerd van minimaal 10 jaar kleurbehoud. Zo hoeft de gevelbekleding niet vervangen te worden en is het schoonmaken van de planken zeer gemakkelijk; een emmer met water en een spons is al voldoende en je hoeft nooit en te nimmer gebruik te maken van chemische schoonmaakmiddelen.

34 ) Cirkel | voorjaar 2019

Grootschalige renovatie Bij grootschalige renovatieprojecten is snelheid en efficiënte van groot belang. Immers, om de verduurzamingsdeadline te halen is het noodzakelijk om de woningen zo snel mogelijk te renoveren.

Hierin biedt Protex een helpende hand aan de gevelbouwer. De 100% recyclebare gevelbekleding is zeer gemakkelijk en onzichtbaar aan te brengen op de gevel, mede door de massieve kunststof kern.

Zo verwerkt Protex net als houten gevelbekleding en bespaart het de verwerker tijd en kosten.

Dat is Protex: Het beste van twee werelden!

Beschermde diersoorten bij isolatie: hoe pak je dat aan?

Ga je van start met een renovatieproject om een woning te verduurzamen? Begin dan als eerste met de isolatie van de woning. Daar valt de meeste winst te behalen.

Al is isoleren niet overal even eenvoudig, want je kunt bijvoorbeeld beschermde diersoorten aantreffen tijdens de werkzaamheden. Het is verplicht om voorafgaand aan isolatiewerkzaamheden onderzoek te doen naar de aanwezigheid van beschermde diersoorten en maatregelen om deze te beschermen.

Bij een groot aantal woningen en kantoorgebouwen in Nederland is een flinke verduurzamingsslag nog hard nodig.

In totaal moeten tot 2030 2,5 miljoen woningen worden verduurzaamd, zo bleek in april 2022 bij de presentatie van het Nationaal Isolatieprogramma. In eerste instantie ligt de nadruk op de 1,5 miljoen slechtst geïsoleerde woningen, met een energielabel E, F en G. Een woning verliest warmte via buitenmuren, vloeren, dak, ramen en deuren. Als een woning goed geïsoleerd is, dan is dat warmteverlies klein.

Natuurinclusief isoleren Zodra de keuze is gevallen om de woning te isoleren, is het van belang om bij de isolatie rekening te houden met de aanwezigheid van beschermde diersoorten, zoals huismussen, gierzwaluwen en vleermuizen die zich in woningen nestelen en verblijven. Dit natuurinclusief isoleren is verplicht op grond van de Wet natuurbescherming.

Voor het onderbouwen van een gebiedsgerichte aanvraag voor ontheffing op deze wet is een zogeheten soortenmanagementplan (SMP) nodig. Een SMP beschrijft de staat van instandhouding van beschermde soorten in een bepaald gebied en welke maatregelen nodig zijn om bepaalde diersoorten te beschermen. Het doel van dit plan is om populaties van diersoorten in stand te houden. Via deze ontheffing worden voor vijf tot tien jaar ruimtelijke ontwikkelingen in een bepaald gebied toegestaan. Voorwaarde is dan wel dat er maatregelen zijn getroffen om de meest gunstige staat van de beschermde diersoorten in stand te houden.

Het opstellen van een SMP duurt meer dan anderhalf jaar, maar in de meeste gemeenten is er nog geen SMP. De provincie Utrecht bijvoorbeeld heeft daarom in nauwe afstemming met isolatiebrancheorganisatie Venin, ecologen, belangengroepen, provincies en betrokken ministeries de methodiek van het ‘Natuurvriendelijk isoleren onder een pre-SMP’ ontwikkeld. De komende jaren wordt deze methode ook in andere provincies ingevoerd.

Isoleren en beschermde diersoorten - Kies er bij woningen met energielabel E, F en G eerst voor om ze te isoleren - Isolatiemogelijkheden zijn aanwezig bij buitenmuren, vloeren, dak en ramen - Doe voorafgaand aan de isolatiewerkzaamheden onderzoek naar de aanwezigheid van beschermde diersoorten CirkelCirkel 13 | winter 2023/2024 ( 35 | voorjaar 2019 ( 35

BOUWCENTER

warme winter wenst je een

36 ) Cirkel | voorjaar 2019