8858649120946

คูมือครู 㪌»ÃСͺ¡ÒÃÊ͹ËÇÁ¡Ñº

˹ѧÊ×ÍàÃÕ¹ ©ºÑº Í- .

ภาพปกนี้มีขนาดเทากับหนังสือเรียนฉบับจริงของนักเรียน

กระบวนการสอนแบบ 5 Es ชวยสรางทักษะการเรียนรู กิจกรรมมุงพัฒนาทักษะการคิด คำถาม + แนวขอสอบเพื่อยกผลสัมฤทธิ์ O-NET กิจกรรมบูรณาการเตรียมพรอมสู ASEAN 2558

เอกสารประกอบคูมือครู

กลุมสาระการเรียนรู ภาษาไทย

ภาษาไทย

หลักภาษาและการใชภาษา ชั้นประถมศึกษาปที่

5

สําหรับครู

คูมือครู Version ใหม

ลักษณะเดน

ขยายพื้นที่รูปเลมใหญขึ้นกวาเดิม จัดแบงพื้นที่ออกเปนโซน เพื่อคนหาขอมูลไดงาย สะดวก รวดเร็ว และดูเปนระเบียบ กระตุน ความสนใจ

สํารวจคนหา

Engage

Explore

อธิบายความรู Explain

ขยายความเขาใจ Expand

ตรวจสอบผล

กระตุน ความสนใจ

Evaluate

สํารวจคนหา

Engage

Explore

อธิบายความรู Explain

ขยายความเขาใจ Expand

ตรวจสอบผล Evaluate

เปาหมายการเรียนรู สมรรถนะของผูเรียน คุณลักษณะอันพึงประสงค

หน า

โซน 1 กระตุน ความสนใจ

Engage

สํารวจคนหา

Explore

อธิบายความรู

Explain

ขยายความเขาใจ

Expand

ตรวจสอบผล

หน า

หนั ง สื อ เรี ย น

โซน 1

หนั ง สื อ เรี ย น

Evaluate

ขอสอบเนน การคิด

แนว  NT  O-NE T

ขอสอบ

โซน 2

ขอสอบเนน การคิด แนว NT

เกร็ดแนะครู

O-NET

บูรณาการเชื่อมสาระ

โซน 3

กิจกรรมสรางเสริม กิจกรรมทาทาย

นักเรียนควรรู

โซน 3

โซน 2 บูรณาการอาเซียน มุม IT

No.

คูมือครู

คูมือครู

No.

โซน 1 ขั้นตอนการสอนแบบ 5Es

โซน 2 ชวยครูเตรียมสอน

โซน 3 ชวยครูเตรียมนักเรียน

เพื่อใหครูเตรียมจัดกิจกรรมการเรียน การสอน โดยแนะนําขั้นตอนการสอนและ การจัดกิจกรรมแบบ 5Es อยางละเอียด เพื่อใหนักเรียนบรรลุตามตัวชี้วัด

เพื่อชวยลดภาระครูผูสอน โดยแนะนํา เกร็ดความรูสําหรับครู ความรูเสริมสําหรับ นักเรียน รวมทั้งบูรณาการความรูสูอาเซียน และมุม IT

เพือ่ ใหครูสะดวกตอการจัดกิจกรรม โดยแนะนํา กิจกรรมบูรณาการเชื่อมระหวางกลุมสาระ วิชา กิจกรรมสรางเสริม กิจกรรมทาทาย รวมถึงเนือ้ หา ทีเ่ คยออกขอสอบ NT/O-NET เก็งขอสอบ NT/O-NET และแนวขอสอบเนนการคิด พรอมคําอธิบาย และเฉลยอยางละเอียด

ที่ใชในคูมือครู

แถบสีและสัญลักษณ

แถบสีแสดงขั้นตอนการสอนและการจัดกิจกรรม แบบ 5Es เพื่อใหครูทราบวาเปนขั้นการสอนขั้นใด

1. แถบสี 5Es สีแดง

สีเขียว

กระตุน ความสนใจ

เสร�ม

สํารวจคนหา

Engage

2

•

เปนขั้นที่ผูสอนเลือกใช เทคนิคกระตุน ความสนใจ เพื่อโยง เขาสูบทเรียน

สีสม

อธิบายความรู

Explore

•

เปนขั้นที่ผูสอน ใหผูเรียนสํารวจ ปญหา และศึกษา ขอมูล

สีฟา

Explain

•

เปนขั้นที่ผูสอน ใหผูเรียนคนหา คําตอบ จนเกิดความรู เชิงประจักษ

สีมวง

ขยายความเขาใจ

ตรวจสอบผล

Expand

•

Evaluate

เปนขั้นที่ผูสอน ใหผูเรียนนําความรู ไปคิดคนตอๆ ไป

•

เปนขั้นที่ผูสอน ประเมินมโนทัศน ของผูเรียน

2. สัญลักษณ สัญลักษณ

วัตถุประสงค

• เปาหมายการเรียนรู

• หลักฐานแสดง ผลการเรียนรู

• เกร็ดแนะครู

• นักเรียนควรรู

• บูรณาการอาเซียน

• มุม IT

คูม อื ครู

แสดงเปาหมายการเรียนรูที่นักเรียน ตองบรรลุตามตัวชี้วัด ตลอดจนสมรรถนะ ที่จะตองมี และคุณลักษณะที่พึงเกิดขึ้น กับนักเรียน แสดงรองรอยหลักฐานตามภาระงาน ที่ครูมอบหมาย เพื่อแสดงผลการเรียนรู ตามตัวชี้วัด แทรกความรูเสริมสําหรับครู ขอเสนอแนะ ขอควรระวัง ขอสังเกต แนวทางการจัด กิจกรรมและอืน่ ๆ เพื่อประโยชนในการ จัดการเรียนการสอน ขยายความรูเพิ่มเติมจากเนื้อหา เพื่อให ครูนําไปใชอธิบายเพิ่มเติมใหนักเรียน ไดมีความรูมากขึ้น ความรูห รือกิจกรรมเสริม ใหครูนาํ ไปใช เตรียมความพรอมใหกบั นักเรียนกอนเขาสู ประชาคมอาเซียนใน พ.ศ. 2558 โดย บูรณาการกับวิชาทีก่ าํ ลังเรียน แนะนําแหลงคนควาจากเว็บไซต เพื่อให ครูและนักเรียนไดเขาถึงขอมูลความรู ที่หลากหลาย ทั้งไทยและตางประเทศ

สัญลักษณ

ขอสอบ

วัตถุประสงค

O-NET

(เฉพาะวิ เฉพาะวิชา ชัน้ ทีส่ อบ O-NET O-NET)

ขอสอบเนน การคิด

แนว  NT  O-NE T (เฉพาะวิ เฉพาะวิชา ชัน้ ทีส่ อบ NT เพือ่ เตรียมพรอมสอบ O-NET)

ขอสอบเนน การคิด แนว NT (เฉพาะวิชา ชัน้ ทีส่ อบ NT)

บูรณาการเชื่อมสาระ กิจกรรมสรางเสริม

• ชีแ้ นะเนือ้ หาทีเ่ คยออกขอสอบ

O-NET โดยยกตัวอยางขอสอบ พรอมวิเคราะหคาํ ตอบ อยางละเอียด

• เปนตัวอยางขอสอบทีม่ งุ เนน

การคิด และเปนแนวขอสอบ NT/O-NET ในระดับประถมศึกษา มีทงั้ ปรนัย - อัตนัย พรอมเฉลย อยางละเอียด

• แนวขอสอบ NT ในระดับ

ประถมศึกษา มีทงั้ ปรนัย - อัตนัย พรอมเฉลยอยางละเอียด โดยเนน - การอานออกเขียนได - การคิดเลข - ความสามารถดานการคิด และการใหเหตุผล

• แนะนําแนวทางการจัดกิจกรรม

เชือ่ มกับสาระหรือกลุม สาระ การเรียนรู ระดับชัน้ หรือวิชาอืน่ ทีเ่ กีย่ วของ

• แนะนําแนวทางการจัดกิจกรรม ซอมเสริมสําหรับนักเรียนทีค่ วร ไดรบั การพัฒนาการเรียนรู

• แนะนําแนวทางการจัดกิจกรรม กิจกรรมทาทาย

ตอยอดสําหรับนักเรียนทีเ่ รียนรู ไดอยางรวดเร็ว และตองการ ทาทายความสามารถในระดับ ทีส่ งู ขึน้

คําแนะนําการใชคูมือครู การออกแบบกิจกรรมการเรียนการสอน คูม อื ครู รายวิชา ภาษาไทย หลักภาษาและการใชภาษา ป.5 จัดทําขึน้ เพือ่ ใหครูผสู อนนําไปใชเปนแนวทางวางแผน การสอนเพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน และประกันคุณภาพผูเรียน ตามนโยบายของสํานักงานคณะกรรมการ การศึกษาขั้นพื้นฐาน (สพฐ.) โดยใชหนังสือเรียน ภาษาไทย หลักภาษาและการใชภาษา ป.5 ของบริษัท อักษรเจริญทัศน เสร�ม อจท. จํากัด เปนสื่อหลัก (Core Material) ประกอบการสอนและการจัดกิจกรรมการเรียนรูใหสอดคลองกับมาตรฐาน 3 การเรียนรูและตัวชี้วัดของกลุมสาระการเรียนรู ภาษาไทย ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พ.ศ. 2551 โดยออกแบบกิจกรรมการเรียนการสอนตามหลักการสําคัญ ดังนี้ 1 ออกแบบการสอนเปนหนวยการเรียนรูอิงมาตรฐาน คูมือครู รายวิชา ภาษาไทย หลักภาษาและการใชภาษา ป.5 วางแผนการสอนโดยแบงเปนหนวยการเรียนรู ตามลําดับสาระ (Standard) และหมายเลขขอของมาตรฐานการเรียนรูและตัวชี้วัด แตละหนวยจะกําหนดเปาหมาย การสอนและจุดประสงคการเรียนรู (Objective Learning) กิจกรรมการเรียนรู (Learning Activities) และแนวทาง การประเมินผลการเรียนรู (Learning Evaluation) ไวชัดเจน ครูผูสอนสามารถจัดทําแผนการสอนใหครอบคลุม มาตรฐานการเรียนรู ตัวชี้วัด สมรรถนะ และคุณลักษณะอันพึงประสงคที่เปนเปาหมายการเรียนรูตามที่กําหนดไวในสาระ แกนกลาง (ตามแผนภูม)ิ และสามารถบันทึกผลสัมฤทธิท์ างการเรียนของผูเ รียนแตละคนลงในเอกสาร ปพ.5 ไดอยางมัน่ ใจ แผนภูมิแสดงองคประกอบของการออกแบบการเรียนรูอิงมาตรฐานและเนนผูเรียนเปนสําคัญ

า

พผ

ูเ

จุดปร

ะสง

ค ก

ส ภา

รี ย น

ร

รู ีเรยน

มาตรฐานการเรียนรู ตัวชี้วัดชั้นป

ทักษะการคิด การวัดประเมินผล การเรียนรู

กิจกรรมการเรียนรู

เทคนิคการสอน คูม อื ครู

2 การจัดการเรียนรูที่ยึดผูเรียนเปนสําคัญ แนวคิ ด ในการจั ด การเรี ย นการสอนที่ ยึ ด ผู  เ รี ย นเป น สํ า คั ญ พั ฒ นามาจากปรั ช ญาและทฤษฎี ก ารเรี ย นรู  Constructivism ที่เชื่อวาการเรียนรูเปนกระบวนการที่เกิดขึ้นภายในสมองของผูเรียนแตละคน ผูเรียนเปนผูสรางความรู โดยการเชื่อมโยงระหวางสิ่งที่ไดเรียนรูจากบทเรียนใหมกับความรูหรือประสบการณเดิมที่มีอยู ทฤษฎีนี้มีความเชื่อวา ผูเรียนทุกคนไดเรียนรูและมีการสั่งสมความรูความเขาใจเกี่ยวกับสิ่งตางๆ ติดตัวมากอน ทีจ่ ะเขาสูห อ งเรียน ซึง่ เปนการเรียนรูท เี่ กิดจากประสบการณและสิง่ แวดลอมรอบตัวผูเ รียนแตละคน ดังนัน้ การจัดกิจกรรม เสร�ม การเรียนการสอนในแตละหนวยการเรียนรู ผูสอนจะตองคํานึงถึง

4

1. ความรูเดิมของผูเรียน วิธีการสอนที่ดีจะตองเริ่มตนจากจุดที่วา ผูเ รียนมีความรูอ ะไรมาบาง แลวจึงใหความรู หรือประสบการณใหม เพื่อตอยอดจาก ความรูเดิม นําไปสูการสรางความรู ความเขาใจใหม

2. ความรูเดิมของผูเรียนถูกตองหรือไม ผูส อนตองปรับเปลีย่ นความรูค วามเขาใจเดิม ของผูเรียนใหถูกตอง และเปนพฤติกรรม การเรียนรูใ หมทมี่ คี ณุ คาตอผูเรียน เพื่อสราง เจตคติหรือทัศนคติที่ดีตอการเรียนรู สิ่งเหลานั้น

3. ผูเรียนสรางความหมายสําหรับตนเอง ผูสอนตองสงเสริมใหผูเรียนนําความรู ความเขาใจที่เกิดขึ้นไปลงมือปฏิบัติ เพื่อขยายความรูใหลึกซึ้งและมีคุณคา ตอตัวผูเรียนมากที่สุด

แนวคิด Constructivism เนนใหผูเรียนสรางความรูโดยผานกระบวนการคิดและความอยากรูของตนเอง โดยมีผูสอนเปนผูสรางบรรยากาศ

การเรียนรูและกระตุนความสนใจ คอยจัดสถานการณใหผูเรียนเกิดความขัดแยงทางความคิดระหวางประสบการณเดิมกับประสบการณ ความรูใ หม เพือ่ กระตนุ ใหผเู รียนเชือ่ มโยงความรู ความคิด กับประสบการณทมี่ อี ยูเ ดิม แลวสังเคราะหเปนความรูห รือแนวคิดใหมๆ ไดดว ยตนเอง

3 การบูรณาการกระบวนการคิด การเรียนรูของผูเรียนแตละคนจะเกิดขึ้นที่สมอง ซึ่งเปนอวัยวะที่ทําหนาที่รูคิดภายใตสภาพแวดลอมที่เอื้ออํานวย และไดรบั การกระตนุ จูงใจอยางเหมาะสม สอดคลองกับสภาพจิตใจและความตองการของผูเ รียนแตละคน การจัดกิจกรรม การเรียนรูและสาระการเรียนรูที่สอดคลองกับความสนใจและมีความหมายตอผูเรียน จะชวยกระตุนใหสมองของผูเรียน สามารถรับรูและเรียนรูไดอยางมีประสิทธิภาพตามขั้นตอนการทํางานของสมอง ดังนี้ 1. สมองจะเรียนรูและสืบคน โดยการสังเกต คนหา ซักถาม และทดลอง ปฏิบัติ จนทําใหคนพบความรูความเขาใจ ไดอยางรวดเร็ว

2. สมองจะแยกแยะคุณคาของสิ่งตางๆ โดยการตัดสินใจวิพากษวิจารณ แสดง ความคิดเห็น ยอมรับหรือตอตานตาม อารมณความรูสึกที่เกิดขึ้นในขณะที่เรียนรู

3. สมองจะประมวลเนื้อหาสาระ โดยการสรุปเปนความคิดรวบยอดจาก เรื่องราวที่ไดเรียนรูใหมนําไปผสมผสานกับ ความรูห รือประสบการณเดิมทีถ่ กู จัดเก็บอยูใ น สมอง ผานการกลัน่ กรองเพือ่ สังเคราะหเปน ความรูค วามเขาใจใหมๆ หรือเปนทัศนคติใหม ที่จะเก็บบรรจุไวในสมองของผูเรียน

การเรียนรูที่มีประสิทธิภาพจึงตองเปนการเรียนรูที่เกิดจากกระบวนการคิดของผูเรียน เพราะการเรียนรูจะเกิดขึ้น เมื่อสมองรูคิด และตองเปนการคิดไดครบถวนตามขั้นตอนการทํางานของสมองผูเรียน โดยเริ่มตนจาก 1. ระดับการคิดพื้นฐาน ไดแก การสังเกต การจําแนก การคาดคะเน การสื่อความหมาย การรวบรวมขอมูล การสรุปผล เปนตน

คูม อื ครู

2. ระดับลักษณะการคิด ไดแก การคิดกวาง คิดลึกซึ้ง คิดไกล คิดหลากหลาย คิดคลอง คิดอยางมีเหตุผล เปนตน

3. ระดับกระบวนการคิด ไดแก กระบวนการคิดอยางมีวิจารณญาณ กระบวนการแกปญหา กระบวนการ คิดสรางสรรค กระบวนการคิดสังเคราะหวิจัย เปนตน

5Es การจัดกิจกรรมตามขั้นตอนวัฏจักรการเรียนรู 5Es ขั้นตอนการสอนที่สัมพันธกับขั้นตอนการคิดและการทํางานทางสมองของผูเรียนที่นิยมใชอยางแพรหลาย คือ วัฏจักรการเรียนรู 5Es ซึ่งผูจัดทําคูมือครูไดนํามาใชเปนแนวทางออกแบบกิจกรรมการเรียนการสอนในแตละหนวย ตามลําดับขั้นตอนการเรียนรู ดังนี้ ขั้นที่ 1

กระตุนความสนใจ

(Engage)

เสร�ม

5

เปนขัน้ ทีผ่ สู อนนําเขาสูบ ทเรียน เพือ่ กระตุน ความสนใจของผูเ รียนดวยเรือ่ งราวหรือเหตุการณทนี่ า สนใจโดยใชเทคนิควิธกี ารสอน และคําถามทบทวนความรูหรือประสบการณเดิมของผูเรียน เพื่อเชื่อมโยงผูเรียนเขาสูความรูของบทเรียนใหม ชวยใหผูเรียนสามารถ สรุปประเด็นสําคัญที่เปนหัวขอและสาระการเรียนรูของบทเรียนได จึงเปนขั้นตอนการสอนที่สําคัญ เพราะเปนการเตรียมความพรอม และสรางแรงจูงใจใฝเรียนรูแกผูเรียน

ขั้นที่ 2

สํารวจคนหา

(Explore)

เปนขัน้ ทีผ่ สู อนเปดโอกาสใหผเู รียนลงมือศึกษา สังเกต หรือรวมมือกันสํารวจ เพือ่ ใหเห็นขอบขายของปญหา รวมถึงวิธกี ารศึกษา คนควา การรวบรวมขอมูลความรูที่จะนําไปสูการสรางความเขาใจประเด็นปญหานั้นๆ เมื่อผูเรียนทําความเขาใจในประเด็นหัวขอที่จะ ศึกษาคนควาอยางถองแทแลว ก็ลงมือปฏิบัติเพื่อเก็บรวบรวมขอมูลความรู สํารวจตรวจสอบ โดยวิธีการตางๆ เชน สัมภาษณ ทดลอง อานคนควาขอมูลจากเอกสาร แหลงขอมูลตางๆ จนไดขอมูลความรูตามที่ตั้งประเด็นศึกษาไว

ขั้นที่ 3

อธิบายความรู

(Explain)

เปนขั้นที่ผูสอนมีปฏิสัมพันธกับผูเรียน เชน ใหการแนะนํา ตั้งคําถามกระตุนใหคิด เพื่อใหผูเรียนคนหาคําตอบ และนําขอมูล ความรูจากการศึกษาคนควาในขั้นที่ 2 มาวิเคราะห สรุปผล และนําเสนอผลที่ไดศึกษาคนความาในรูปแบบสารสนเทศตางๆ เชน เขียนแผนภูมิ แผนผังแสดงมโนทัศน เขียนความเรียง เขียนรายงาน เปนตน ในขั้นตอนนี้ฝกใหผูเรียนใชสมองคิดวิเคราะหและ สังเคราะหอยางเปนระบบ

ขั้นที่ 4

ขยายความเขาใจ

(Expand)

เปนขั้นที่ผูสอนเลือกใชเทคนิควิธีการสอนตางๆ ที่สงเสริมใหผูเรียนนําความรูที่เกิดขึ้นไปคิดคนสืบคนตอๆ ไป เพื่อพัฒนาทักษะ การเรียนรูและการทํางานรวมกันเปนกลุม ระดมสมองเพื่อคิดสรางสรรครวมกัน ผูเรียนสามารถนําความรูที่สรางขึ้นใหมไปเชื่อมโยง กับประสบการณเดิมโดยนําขอสรุปทีไ่ ดไปใชอธิบายเหตุการณตา งๆ หรือนําไปปฏิบตั ใิ นสถานการณใหมๆ ทีเ่ กีย่ วของกับชีวติ ประจําวัน ของตนเอง เพื่อขยายความรูความเขาใจใหกวางขวางยิ่งขึ้น ในขั้นตอนนี้ฝกสมองของผูเรียนใหสามารถคิดริเริ่มสรางสรรคอยางมี คุณภาพ เสริมสรางวิสัยทัศนใหกวางไกลออกไป

ขั้นที่ 5

ตรวจสอบผล

(Evaluate)

เปนขัน้ ทีผ่ สู อนประเมินมโนทัศนของผูเ รียน โดยตรวจสอบจากความคิดทีเ่ ปลีย่ นไปและความคิดรวบยอดทีเ่ กิดขึน้ ใหม ตรวจสอบ ทักษะ กระบวนการปฏิบัติ การแกปญหา การตอบคําถามรวบยอด และการเคารพความคิดหรือยอมรับเหตุผลของคนอื่น เพื่อการ สรางสรรคความรูร ว มกัน ผูเ รียนสามารถประเมินผลการเรียนรูข องตนเอง เพือ่ สรุปผลวามีความรูอ ะไรเพิม่ ขึน้ มาบาง เกิดความเขาใจ มากนอยเพียงใด และจะนําความรูเหลานั้นไปประยุกตใชในการเรียนรูเรื่องอื่นๆ ไดอยางไร ผูเรียนจะเกิดเจตคติและเห็นคุณคาของ ตนเองจากผลการเรียนรูที่เกิดขึ้น ซึ่งเปนการเรียนรูที่มีความสุขอยางแทจริง

การจัดกิจกรรมการเรียนรูตามขั้นตอนวัฏจักรการสรางความรูแบบ 5Es จึงเปนรูปแบบการเรียนการสอนที่เนน ผูเ รียนเปนสําคัญอยางแทจริง เพราะสงเสริมใหผเู รียนไดลงมือปฏิบตั ติ ามขัน้ ตอนของกระบวนการสรางความรูด ว ยตนเอง และฝกฝนใหใชกระบวนการคิดและกระบวนการกลุมอยางชํานาญ กอใหเกิดทักษะชีวิต ทักษะการทํางานและทักษะการ เรียนรูที่มีประสิทธิภาพ สงผลตอการยกระดับผลสัมฤทธิ์ของผูเรียน ตามเปาหมายของการปฏิรูปการศึกษาทศวรรษที่ 2 (พ.ศ. 2552-2561) ทุกประการ คูม อื ครู

O-NET การเพิ่มผลสัมฤทธิ์ O-NET

การจัดกิจกรรมการเรียนการสอนตามขั้นตอนวัฏจักรการเรียนรู 5Es ในแตละหนวยการเรียนรู ทางผูจัดทํา จะเสนอแนะวิธีสอนรูปแบบกิจกรรมการเรียนรู พรอมทั้งออกแบบเครื่องมือวัดผลประเมินผลที่สอดคลองกับตัวชี้วัด และสาระการเรียนรูแกนกลางไวทุกขั้นตอน โดยยึดหลักสําคัญ คือ เปาหมายของการวัดผลประเมินผล เสร�ม

6

1. การวัดผลทุกครั้งตองนําผล การวัดมาปรับปรุงพัฒนาผูเรียน เปนรายบุคคล

2. การประเมินผลมีเปาหมาย เพื่อพัฒนาการเรียนรูของผูเรียน จนเต็มศักยภาพ

3. การนําผลการวัดและประเมิน ทุกครั้งมาวางแผนปรับปรุงกิจกรรม การเรียนการสอน การเลือกเทคนิค วิธีการสอน และสื่อการเรียนรูให เหมาะสมกับสภาพจริงของผูเรียน

การทดสอบผูเรียน 1. การใชขอสอบอัตนัย เนนการอาน การคิดวิเคราะห และเขียนสรุปเพิ่มมากขึ้น 2. การใชคําถามกระตุนการคิด ควบคูกับการทําขอสอบที่เนนการคิดตลอดตอเนื่องตามลําดับกิจกรรมการเรียนรูและ ตัวชี้วัด 3. การทดสอบตองดําเนินการทั้งกอนเรียน ระหวางเรียน และเมื่อสิ้นสุดการเรียน การทดสอบระหวางเรียน ต อ งใช ข  อ สอบทั้ ง ชนิ ด ปรนั ย และอั ต นั ย และเป น การทดสอบเพื่ อ วิ นิ จ ฉั ย ผลการเรี ย นของผู  เ รี ย นแต ล ะคน เพื่อวัดการสอนซอมเสริมใหบรรลุตัวชี้วัดทุกตัว 4. การสอบกลางภาค (ถามี) ควรนําขอสอบหรือแบบฝกหัดที่นักเรียนสวนใหญทําผิดบอยๆ มาสรางเปนแบบทดสอบ อีกครัง้ เพือ่ ตรวจสอบความรูค วามเขาใจทีถ่ กู ตอง และประเมินความกาวหนาของผูเรียนแตละคน 5. การสอบปลายภาคเรียนเพื่อวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนตามตัวชี้วัดที่สําคัญ ควรออกขอสอบใหมีลักษณะเดียวกับ ขอสอบ O-NET โดยเนนการคิดวิเคราะห สังเคราะห เชื่อมโยงประยุกตใช เพื่อสรางความคุนเคย และฝกฝน วิธีการทําขอสอบดวยความมั่นใจ 6. การนําผลการทดสอบของผูเรียนมาวิเคราะห โดยผลการสอบกอนการเรียนตองสามารถพยากรณผลการสอบ กลางภาค และผลการสอบกลางภาคตองทํานายผลการสอบปลายภาคของผูเ รียนแตละคน เพือ่ ประเมินพัฒนาการ ความกาวหนาของผูเรียนเปนรายบุคคล 7. ผลการทดสอบปลายป ปลายภาค ตองมีคาเฉลี่ยสอดคลองกับคาเฉลี่ยของการสอบ NT ที่เขตพื้นที่การศึกษา จัดสอบ รวมทั้งคาเฉลี่ยของการสอบ O-NET ชวงชั้นที่สอดคลองครอบคลุมมาตรฐานการเรียนรูและตัวชี้วัดสําคัญ เพือ่ สะทอนประสิทธิภาพของครูผสู อนในการออกแบบการเรียนรูแ ละประกันคุณภาพผูเ รียนทีต่ รวจสอบผลไดชดั เจน การจัดการเรียนการสอนในแตละหนวยการเรียนรู ตองใหผูเรียนไดสั่งสมความรู สะสมความเขาใจไปทีละเล็ก ละนอยตามลําดับขัน้ ตอนของกิจกรรมการเรียนรู 5Es เพือ่ ใหผเู รียนไดเติมเต็มองคความรูอ ยางตอเนือ่ ง จนสามารถปฏิบตั ิ ชิ้นงานหรือภาระงานรวบยอดของแตละหนวยผานเกณฑประกันคุณภาพในระดับที่นาพึงพอใจ เพื่อรองรับการประเมิน ภายนอกจาก สมศ. ตลอดเวลา คูม อื ครู

ASEAN การเรียนรูสูประชาคมอาเซียน เพื่ออํานวยความสะดวกแกครูผูสอนในการจัดกิจกรรมการเรียนรูบูรณาการอาเซียนศึกษา ผูจัดทําไดวิเคราะห มาตรฐานการเรียนรู และตัวชี้วัดที่มีสาระการเรียนรูสอดคลองกับองคความรูเกี่ยวกับประชาคมอาเซียนในแงมุมตางๆ ครอบคลุมทัง้ ประชาคมการเมืองและความมัน่ คงอาเซียน ประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน และประชาคมสังคมและวัฒนธรรม อาเซียน เพื่อสงเสริมการเรียนรูใหผูเรียนเกิดความตระหนัก มีความรูความเขาใจเหมาะสมกับระดับชั้นและกลุมสาระ การเรียนรู โดยเสนอแนะวิธีการจัดกิจกรรมบูรณาการเนื้อหาสาระตางๆ ที่เปนประโยชนตอผูเรียนและเปนการชวย เตรียมความพรอมผูเ รียนทุกคนทีจ่ ะกาวเขาสูก ารเปนสมาชิกของประชาคมอาเซียนไดอยางมัน่ ใจตามขอตกลงปฏิญญา เสร�ม ชะอํา-หัวหิน วาดวยความรวมมือดานการศึกษาเพือ่ บรรลุเปาหมายประชาคมอาเซียนทีเ่ อือ้ อาทรและแบงปน จึงกําหนด 7 เปนนโยบายใหกระทรวงศึกษาธิการจัดการเรียนรูเตรียมความพรอมผูเรียนเขาสูประชาคมอาเซียนภายในป พ.ศ. 2558 ตามแนวปฏิบัติที่สําคัญ ดังนี้

การจัดการเรียนรูส ู ประชาคมการเมืองและความมัน่ คงอาเซียน 1. การสรางความรูความเขาใจ และตระหนักถึงความสําคัญของ กฎบัตรอาเซียน และความรวมมือ ของ 3 เสาหลัก ซึง่ กฎบัตรอาเซียน ในขณะนี้มีสถานะเปนกฎหมายที่ ประเทศสมาชิกจะตองปฏิบัติตาม หลักการที่กําหนดไวเพื่อใหบรรลุ เปาหมายของกฎบัตรมาตราตางๆ

2. การสงเสริมหลักการ ประชาธิปไตยและการสราง สิ่งแวดลอมประชาธิปไตย เพื่อการอยูรวมกันอยางกลมกลืน ภายใตวิถีชีวิตอาเซียนที่มีความ หลากหลายดานสังคมและ วัฒนธรรม

4. การตระหนักในคุณคาของ สายสัมพันธทางประวัติศาสตร และมรดกทางวัฒนธรรมที่มี พัฒนาการรวมกัน เพื่อเชื่อม อัตลักษณและสรางจิตสํานึก ในการเปนประชากรของประชาคม อาเซียนรวมกัน

3. การสงเสริมการศึกษาดาน สิทธิมนุษยชน เพื่อสรางประชาคม อาเซียนใหเปนประชาคมเพื่อ ประชาชนอยางแทจริง สามารถ อยูรวมกันไดบนพื้นฐานการเคารพ ในคุณคาของศักดิ์ศรีแหงความ เปนมนุษยเทาเทียมกัน

5. การสงเสริมสันติภาพ ความ มั่นคง และความปรองดองในสังคม ทั้งระดับประเทศและภูมิภาคของ อาเซียนบนพื้นฐานสันติวิธีและการ อยูรวมกันดวยขันติธรรม

คูม อื ครู

การจัดการเรียนรูส ู ประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน

เสร�ม

8

1. การพัฒนาทักษะการทํางาน เพื่อเสริมสรางผูเรียนใหมีทักษะ วิชาชีพที่จําเปนสอดคลองกับ ความตองการของตลาดแรงงาน และสถานประกอบการในอาเซียน สามารถเทียบโอนผลการเรียน และการทํางานตามมาตรฐานฝมือ แรงงานในภูมิภาคอาเซียน

2. การเสริมสรางวินัย ความรับผิดชอบ และเจตคติรักการทํางาน สามารถพึ่งพาตนเอง มีทักษะชีวิต ดํารงชีวิตอยางมีความสุข เห็นคุณคา และภูมิใจในตนเอง ในฐานะที่เปนพลเมืองไทยและ อาเซียน

3. การเรียนรูเพื่อพัฒนาตนเอง อยางตอเนื่องตลอดชีวิต ใหมี ทักษะการทํางานตามมาตรฐาน อาชีพ และคุณวุฒิของวิชาชีพสาขา ตางๆ เพื่อรองรับการเตรียมเคลื่อน ยายแรงงานมีฝมือและการเปน ประชาคมเศรษฐกิจอาเซียนที่ เขมแข็ง เพื่อสรางขีดความสามารถ ในการแขงขันในเวทีโลก

การจัดการเรียนรูส ู ประชาคมสังคมและวัฒนธรรมอาเซียน 1. การเสริมสรางความรวมมือ ในลักษณะสังคมที่เอื้ออาทร ของประชากรอาเซียน โดยยึด หลักการสําคัญ คือ ความงดงาม ของประชาคมอาเซียนมาจาก ความแตกตางและหลากหลายทาง วัฒนธรรมที่ลวนแตมีคุณคาตอ มรดกทางวัฒนธรรมของอาเซียน ซึ่งประชาชนทุกคนตองอนุรักษ สืบสานใหยั่งยืน

2. การเสริมสรางคุณลักษณะ ของผูเรียนใหเปนพลเมืองอาเซียน ที่มีศักยภาพในการกาวเขาสู ประชาคมอาเซียนอยางมั่นใจ เปนผูที่มีสุขภาพสมบูรณแข็งแรง มีทักษะการสื่อสาร ทักษะการ ทํางาน ทักษะทางสังคม สามารถ ทํางานรวมกับผูอื่นไดอยาง สรางสรรค และมีองคความรู เกี่ยวกับอาเซียนที่จําเปนตอการ ดํารงชีวิตอยางมีคุณภาพ

4. การสงเสริมการเรียนรูดาน ศิลปะ วัฒนธรรม ประเพณี วิถชี วี ติ ความเปนอยูข องเพือ่ นบาน ในอาเซียน เพื่อสรางจิตสํานึกของ ความเปนประชาคมอาเซียนและ ตระหนักถึงหนาที่ของการเปน พลเมืองอาเซียนรวมกัน

3. การสงเสริมการเรียนรูภาษา อังกฤษเพื่อการสื่อสารและการ ทํางานตามมาตรฐานอาชีพที่ กําหนดและสนับสนุนการเรียนรู ภาษาอาเซียนและภาษาเพื่อนบาน เพื่อชวยเสริมสรางสัมพันธภาพทาง สังคม และการอยูรวมกันอยางสันติ ทามกลางความหลากหลายทาง วัฒนธรรม

5. การสรางความรูและความ ตระหนักเกี่ยวกับดานสิ่งแวดลอม ปญหาและผลกระทบตอคุณภาพ ชีวิตของประชากรในภูมิภาค รวมทั้งแนวทางการพัฒนาอยาง ยั่งยืน ใหเปนมรดกสืบทอดแก พลเมืองอาเซียนในรุนหลังตอๆ ไป

กระทรวงศึกษาธิการจึงประกาศนโยบายการปฏิรูปการศึกษาทศวรรษที่ 2 (พ.ศ. 2552-2561) เพื่อเรงพัฒนาเด็ก และเยาวชนไทยใหเปนทรัพยากรมนุษยของชาติที่มีทักษะและความชํานาญ พรอมเผชิญกับความเปลี่ยนแปลงและ การแขงขันทั้งในภูมิภาคอาเซียนและภูมิภาคอื่นๆ ของสังคมโลก ทั้งนี้ผูบริหารสถานศึกษา ครูผูสอน และผูปกครอง ควรรวมมือกันอยางใกลชิดในการดูแลชวยเหลือผูเรียนและจัดประสบการณการเรียนรูเพื่อพัฒนาผูเรียนจนเต็มศักยภาพ เพื่อกาวเขาสูการเปนพลเมืองอาเซียนอยางมีเกียรติภูมิและศักดิ์ศรีความเปนมนุษยของตน คณะผูจัดทํา คูม อื ครู

ตัวชี้วัดและสาระการเรียนรูแกนกลาง สาระที่ 1

ภาษาไทย (เฉพาะชั้น ป.5)*

การอาน

มาตรฐาน ท 1.1 ใชกระบวนการอานสรางความรูและความคิด เพื่อนําไปใชตัดสินใจแกปญหาในการดําเนินชีวิต และ มีนิสัยรักการอาน ชั้น

ตัวชี้วัด

สาระการเรียนรูแกนกลาง

หนวยการเรียนรูในหนังสือเรียน

• การอานออกเสียงและการบอกความหมาย • หนวยการเรียนรูที่ 1 การอานคําในภาษาไทย เรื่อง การอานออกเสียงคําในภาษาไทย ของบทรอยแกวและบทรอยกรอง เรือ่ ง การอานออกเสียงบทรอยแกว ที่ประกอบดวย - คําที่มีพยัญชนะควบกลํ้า • หนวยการเรียนรูที่ 6 ถอยคํา 2. อธิบายความหมายของคํา ประโยค คํ า ที ม ่ อ ี ก ั ษรนํ า เรื่อง สํานวนไทย และขอความที่เปนการบรรยายและ เรือ่ ง โวหาร คํ า ที ม ่ ต ี ว ั การั น ต การพรรณนา - อักษรยอและเครื่องหมายวรรคตอน - ขอความทีเ่ ปนการบรรยายและพรรณนา • หนวยการเรียนรูที่ 6 ถอยคํา สํานวนไทย 3. อธิบายความหมายโดยนัยจากเรื่อง เรื่อง ถอยคํา - ขอความที่มีความหมายโดยนัย ที่อานอยางหลากหลาย • การอานบทรอยกรองเปนทํานองเสนาะ

ป.5 1. อานออกเสียงบทรอยแกวและ บทรอยกรองไดถูกตอง

4. แยกขอเท็จจริงและขอคิดเห็นจาก เรื่องที่อาน 5. วิเคราะหและแสดงความคิดเห็น เกี่ยวกับเรื่องที่อานเพื่อนําไปใช 6. อานงานเขียนเชิงอธิบาย คําสั่ง ขอแนะนํา และปฏิบัติตาม

• การอานจับใจความจากสื่อตางๆ เชน - วรรณคดีในบทเรียน - บทความ - บทโฆษณา - งานเขียนประเภทโนมนาวใจ - ขาวและเหตุการณประจําวัน

• หนวยการเรียนรูที่ 2 ชนิดของคํา เรื่อง การแยกขอเท็จจริงและขอคิดเห็น จากเรื่องที่อาน

• การอานงานเขียนเชิงอธิบาย คําสั่ง ขอแนะนํา และปฏิบัติตาม เชน - การใชพจนานุกรม - การใชวัสดุอุปกรณ - การอานฉลากยา - คูมือและเอกสารของโรงเรียน ที่เกี่ยวของกับนักเรียน - ขาวสารทางราชการ ฯลฯ

• หนวยการเรียนรูที่ 7 ราชาศัพท เรื่อง การอานงานเขียนเชิงอธิบาย

9

• หนวยการเรียนรูที่ 8 ภาษาไทย ภาษาถิ่น เรื่อง การวิเคราะหและแสดงความคิดเห็น จากเรื่องที่อาน

7. อานหนังสือทีม่ คี ณุ คาตามความสนใจ • การอานหนังสือตามความสนใจ เชน อยางสมํ่าเสมอและแสดงความ - หนังสือที่นักเรียนสนใจและเหมาะสม คิดเห็นเกี่ยวกับเรื่องที่อาน กับวัย - หนังสือที่ครูและนักเรียนกําหนด รวมกัน ฯลฯ

• หนวยการเรียนรูที่ 8 ภาษาไทย ภาษาถิ่น เรื่อง การเลือกอานหนังสือ

8. มีมารยาทในการอาน

• หนวยการเรียนรูท ี่ 1 การอานคําในภาษาไทย เรื่อง มารยาทในการอานและการสรางนิสยั รัก การอาน

• มารยาทในการอาน

เสร�ม

_________________________________ * สํานักวิชาการและมาตรฐานการศึกษา สํานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน, กระทรวงศึกษาธิการ. สาระการเรียนรูแกนกลาง ตัวชี้วัดและสาระการเรียนรูแกนกลางฯ กลุมสาระการเรียนรูภาษาไทย. (กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพชุมนุมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย, 2551), หนา 7-59.

คูม อื ครู

สาระที่ 2

การเขียน

มาตรฐาน ท 2.1 ใชกระบวนการเขียนสื่อสาร เขียนเรียงความ ยอความ และเขียนเรื่องราวในรูปแบบตางๆ เขียนรายงานขอมูลสารสนเทศและรายงานการศึกษาคนควาอยางมีประสิทธิภาพ ชั้น

เสร�ม

ตัวชี้วัด

ป.5 1. คัดลายมือตัวบรรจงเต็มบรรทัดและ ครึ่งบรรทัด

10

สาระการเรียนรูแกนกลาง

หนวยการเรียนรูในหนังสือเรียน

• การคัดลายมือตัวบรรจงเต็มบรรทัด และครึ่งบรรทัดตามรูปแบบการเขียน ตัวอักษรไทย

• หนวยการเรียนรูท ี่ 2 ชนิดของคํา เรือ่ ง การคัดลายมือ

2. เขียนสื่อสารโดยใชคําไดถูกตอง ชัดเจน และเหมาะสม

• การเขียนสื่อสาร เชน - คําขวัญ - คําอวยพร - คําแนะนําและคําอธิบายแสดงขั้นตอน ฯลฯ

• หนวยการเรียนรูที่ 4 ภาษาตางประเทศ ในภาษาไทย เรื่อง คําขวัญ เรื่อง คําอวยพร

3. เขียนแผนภาพโครงเรื่องและ แผนภาพความคิดเพื่อใชพัฒนา งานเขียน

• การนําแผนภาพโครงเรื่องและแผนภาพ ความคิดไปพัฒนางานเขียน

• หนวยการเรียนรูที่ 4 ภาษาตางประเทศ ในภาษาไทย เรื่อง การเขียนแผนภาพความคิด

4. เขียนยอความจากเรื่องที่อาน

• การเขียนยอความจากสื่อตางๆ เชน • หนวยการเรียนรูที่ 3 ประโยค นิทาน ความเรียงประเภทตางๆ ประกาศ เรื่อง การยอความ แจงความ แถลงการณ จดหมาย คําสอน โอวาท คําปราศรัย ฯลฯ

5. เขียนจดหมายถึงผูปกครองและญาติ • การเขียนจดหมายถึงผูปกครองและญาติ

• หนวยการเรียนรูที่ 5 กาพยยานี 11 เรือ่ ง การเขียนจดหมายถึงผปู กครองและญาติ

6. เขียนแสดงความรูสึกและ ความคิดเห็นไดตรงตามเจตนา

• การเขียนแสดงความรูส กึ และความคิดเห็น • หนวยการเรียนรูที่ 5 กาพยยานี 11

7. กรอกแบบรายการตางๆ

• การกรอกแบบรายการ - ใบฝากเงินและใบถอนเงิน - ธนาณัติ - แบบฝากสงพัสดุไปรษณียภัณฑ

• หนวยการเรียนรูที่ 6 ถอยคํา สํานวนไทย เรื่อง การกรอกแบบรายการ

8. เขียนเรื่องตามจินตนาการ

• การเขียนเรื่องตามจินตนาการ

• หนวยการเรียนรูที่ 6 ประโยค สํานวนไทย เรื่อง การเขียน เรื่อง การเขียนเรื่องตามจินตนาการ

9. มีมารยาทในการเขียน

• มารยาทในการเขียน

• หนวยการเรียนรูที่ 2 ชนิดของคํา เรื่อง มารยาทในการเขียน

สาระที่ 3

เรือ่ ง การเขียนแสดงความรูส กึ และความคิดเห็น

การฟง การดู และการพูด

มาตรฐาน ท 3.1 สามารถเลือกฟงและดูอยางมีวิจารณญาณ และพูดแสดงความรู ความคิด และความรูสึก ในโอกาสตางๆ อยางมีวิจารณญาณและสรางสรรค ชั้น

ตัวชี้วัด

สาระการเรียนรูแกนกลาง

หนวยการเรียนรูในหนังสือเรียน

ป.5 1. พูดแสดงความรู ความคิดเห็น และ • การจับใจความ และการพูดแสดงความรู • หนวยการเรียนรูที่ 3 ประโยค ความรูสึกจากเรื่องที่ฟงและดู ความคิดในเรือ่ งทีฟ่ ง และดูจากสือ่ ตางๆ เชน เรื่อง การพูดรายงาน และการพูดแสดง ความคิดเห็น - เรื่องเลา - บทความสั้นๆ • หนวยการเรียนรูที่ 3 ประโยค 2. ตั้งคําถามและตอบคําถาม เรื่อง ประโยค - ขาวและเหตุการณประจําวัน เชิงเหตุผลจากเรื่องที่ฟงและดู - โฆษณา • หนวยการเรียนรูท ี่ 3 ประโยค 3. วิเคราะหความนาเชื่อถือจากเรื่อง - สื่ออิเล็กทรอนิกส ฯลฯ เรื่อง การพูดแสดงความคิดเห็น ที่ฟงและดูอยางมีเหตุผล • การวิเคราะหความนาเชื่อถือจากเรื่องที่ ฟงและดูในชีวิตประจําวัน

คูม อื ครู

ชั้น

ตัวชี้วัด

ป.5 4. พูดรายงานเรื่องหรือประเด็น ที่ศึกษาคนควาจากการฟง การดู และการสนทนา 5. มีมารยาทในการฟง การดู และการพูด

สาระที่ 4

สาระการเรียนรูแกนกลาง

หนวยการเรียนรูในหนังสือเรียน

• การรายงาน เชน - การพูดลําดับขั้นตอนการปฏิบัติงาน - การพูดลําดับเหตุการณ ฯลฯ

• หนวยการเรียนรูที่ 3 ประโยค เรื่อง การพูดรายงาน

• มารยาทในการฟง การดู และการพูด

• หนวยการเรียนรูที่ 3 ประโยค เรื่อง มารยาทในการฟง การดู และการพูด

เสร�ม

หลักการใชภาษาไทย

มาตรฐาน ท 4.1 เขาใจธรรมชาติของภาษาและหลักภาษาไทย การเปลี่ยนแปลงของภาษาและพลังของภาษา ภูมิปญญาทางภาษา และรักษาภาษาไทยไวเปนสมบัติของชาติ ชั้น

ตัวชี้วัด

สาระการเรียนรูแกนกลาง

หนวยการเรียนรูในหนังสือเรียน

• ชนิดของคํา ไดแก - คําบุพบท - คําสันธาน - คําอุทาน

• หนวยการเรียนรูที่ 2 ชนิดของคํา เรื่อง คําในภาษาไทย

2. จําแนกสวนประกอบของประโยค

• ประโยคและสวนประกอบของประโยค

• หนวยการเรียนรูท ี่ 3 ประโยค เรือ่ ง ประโยค

3. เปรียบเทียบภาษาไทยมาตรฐาน กับภาษาถิ่น

• ภาษาไทยมาตรฐาน • ภาษาถิ่น

• หนวยการเรียนรูที่ 8 ภาษาไทย ภาษาถิ่น เรื่อง ภาษาถิ่น

4. ใชคําราชาศัพท

• คําราชาศัพท

• หนวยการเรียนรูที่ 7 ราชาศัพท เรื่อง คําราชาศัพท

ป.5 1. ระบุชนิดและหนาที่ของคํา ในประโยค

5. บอกคําภาษาตางประเทศในภาษาไทย • คําที่มาจากภาษาตางประเทศ

• หนวยการเรียนรูที่ 4 ภาษาตางประเทศใน ภาษาไทย เรื่อง ภาษาตางประเทศในภาษาไทย

6. แตงบทรอยกรอง

• กาพยยานี 11

• หนวยการเรียนรูที่ 5 กาพยยานี 11 เรื่อง การแตงกาพยยานี 11

7. ใชสํานวนไดถูกตอง

• สํานวนที่เปนคําพังเพยและสุภาษิต

• หนวยการเรียนรูที่ 6 ถอยคํา สํานวนไทย เรื่อง สํานวนไทย

สาระที่ 5

11

วรรณคดีและวรรณกรรม

มาตรฐาน ท 5.1 เขาใจและแสดงความคิดเห็น วิจารณวรรณคดีและวรรณกรรมไทยอยางเห็นคุณคา และนํามาประยุกต ใชในชีวิตจริง ชั้น

ตัวชี้วัด

สาระการเรียนรูแกนกลาง

ป.5 1. สรุปเรือ่ งจากวรรณคดีหรืวรรณกรรม • วรรณคดีและวรรณกรรม เชน ที่อาน - นิทานพื้นบาน - นิทานคติธรรม 2. ระบุความรูและขอคิดจากการอาน - เพลงพื้นบาน วรรณคดีและวรรณกรรมที่ - วรรณคดีและวรรณกรรมในบทเรียน สามารถนําไปใชในชีวิตจริง ตามความสนใจ ฯลฯ 3. อธิบายคุณคาของวรรณคดีและ วรรณกรรม 4. ทองจําบทอาขยานตามที่กําหนด และบทรอยกรองที่มีคุณคา ตามความสนใจ

• บทอาขยานและบทรอยกรองที่มีคุณคา - บทอาขยานตามที่กําหนด - บทรอยกรองตามความสนใจ

หนวยการเรียนรูในหนังสือเรียน

สาระที่ 5 นี้ จะปรากฏในหนังสือเรียน ภาษาไทย วรรณคดีและวรรณกรรม ป.5

• หนวยการเรียนรูที่ 5 กาพยยานี 11 เรื่อง บทอาขยาน

คูม อื ครู

คําอธิบายรายวิชา รายวิชา ภาษาไทย (หลักภาษาและการใชภาษา) ชั้นประถมศึกษาปที่ 5 รหัสวิชา ท…………………………………

เสร�ม

12

กลุมสาระการเรียนรู ภาษาไทย ภาคเรียนที่ 1-2 เวลา 160 ชั่วโมง/ป

ศึกษาและฝกปฏิบตั กิ ารอานออกเสียงบทรอยแกวและบทรอยกรอง งานเขียนเชิงอธิบาย คําสัง่ ขอแนะนํา วรรณคดีและวรรณกรรมทีอ่ า น และหนังสือทีม่ คี ณ ุ คาตามความสนใจ พรอมอธิบายความหมายของคํา ประโยค และขอความที่อาน อธิบายความหมายโดยนัย แสดงความคิดเห็นจากเรื่องที่อาน การเขียนสือ่ สาร เขียนยอความ เขียนจดหมาย เขียนแผนภาพโครงเรือ่ งและแผนภาพความคิด และเขียน เรื่องราวในรูปแบบตางๆ รวมถึงการกรอกแบบรายการตางๆ สามารถเลือกฟงและดูอยางมีวิจารณญาณ และ พูดแสดงความรู ความคิด และความรูสึกในโอกาสตางๆ อยางสรางสรรค พรอมสามารถเขาใจธรรมชาติของ ภาษาและหลักภาษาไทย อาทิ การระบุชนิดและหนาที่ของคําในประโยค จําแนกสวนประกอบของประโยค การเปรียบเทียบภาษาไทยมาตรฐานกับภาษาถิ่น สามารถบอกคําภาษาตางประเทศในภาษาไทย การใช คําราชาศัพท และสํานวนไดถกู ตอง ไดอยางมีมารยาทในการฟง การพูด การดู และการเขียน ศึกษาวรรณคดี และวรรณกรรมเรื่อง นิทานพื้นบานไทย นอมรําลึกพระคุณครู เพลินอานงานพระราชนิพนธ กระเชาใบนอย ของนางสีดา แมโพสพ มิตรแท พระสังขพบพระบิดามารดา บัวนอยคอยคลี่บาน ใหสรุปเรื่อง ระบุความรู และขอคิดที่ได อธิบายคุณคาของเรื่องที่อาน ทองบทอาขยานตามที่กําหนด และบทรอยกรองที่มีคุณคาตาม ความสนใจ โดยใชการฝกทักษะกระบวนการทางภาษา ทั้งในดานการฟง การพูด การอาน และการเขียน ผาน กระบวนการคิด กระบวนการปฏิบัติ กระบวนการกลุม เพื่อใหเกิดเจตคติที่ดีตอการเรียนวิชาภาษาไทย ตั้งใจเรียนและมีสวนรวมในกิจกรรมการเรียน คนควา หาความรูจากแหลงการเรียนรูตางๆ อยางสมํ่าเสมอ ซักถามและสืบคนเพื่อหาขอมูล ใชภาษาไทยไดอยาง ถูกตองเหมาะสม และนํามาประยุกตใชในชีวิตจริง พรอมรักษาภาษาไทยไวเปนสมบัติของชาติ ตัวชี้วัด ท 1.1 ท 2.1 ท 3.1 ท 4.1 ท 5.1

ป.5/1 ป.5/1 ป.5/1 ป.5/1 ป.5/4

ป.5/2 ป.5/2 ป.5/2 ป.5/2

ป.5/3 ป.5/3 ป.5/3 ป.5/3

ป.5/4 ป.5/4 ป.5/4 ป.5/4

ป.5/5 ป.5/5 ป.5/5 ป.5/5

ป.5/6 ป.5/6

ป.5/7 ป.5/7

ป.5/6

ป.5/7

รวม 30 ตัวชี้วัด

คูม อื ครู

ป.5/8 ป.5/8

ป.5/9

กระตุน ความสนใจ Engage

คําควบกลํ้า

กลอง ครู กวาง คําที่มีอักษรนํา ทรัพย ขมีขมัน หมี อยา ถนน อรอย

สํารวจคนหา

อธิบายความรู

ขยายความเขาใจ

ตรวจสอบผล

Explore

Explain

Expand

Evaluate

เปาหมายการเรียนรู

1. อานออกเสียงบทรอยกรองและรอยแกวได ถูกตอง 2. มีมารยาทในการอาน

คําที่มีตัวการันต

แพทย อารมณ โทรทัศน

สมรรถนะของผูเรียน 1. มีความสามารถในการสื่อสาร 2. มีความสามารถในการคิด 3. มีความสามารถในการใชทักษะชีวิต

อักษรยอ

สส. นร. ร.ร. กทม.

คุณลักษณะอันพึงประสงค 1. ใฝเรียนรู 2. มุงมั่นในการทํางาน

หนวยการเรียนรูที่

¡ÒÃÍ‹Ò¹¤íÒã¹ÀÒÉÒä·Â เปาาหมายการเรี หมายการเรียยนรู นรูป ระจําาหน บทที ่ ๑่ ๑ เป  ประจํ วยที

ñ

เมืเมื่อ่อเรีเรียยนจบหน นจบหนววยนี ยนี้ ้ ผูผูเเรีรียยนจะมี นจะมีคความรู วามรูคความสามารถต วามสามารถตออไปนี ไปนี้ ้ บายความสํ าคัญอของพระพุ ทธศาสนา หรือถศาสนาที ่ตนนัทบถื๑.๑ อในฐานะเป ป.๕/๑) นศูนย ๑. ออธิานออกเสี ยงบทร ยแกวและบทร อยกรองได ูกตอง (มฐ. รวมจิ ต ใจของศาสนิ ก ชน [มฐ. ส ๑.๑ ป.๔/๑] ๒. มีมารยาทในการอาน (มฐ. ท ๑.๑ ป.๕/๘) ๒. สรุปพุทธประวัตติ งั้ แตบรรลุธรรมจนถึงประกาศธรรม หรือประวัตศิ าสดาทีต่ นนับถือ ตามที่กําหนด [มฐ. ส ๑.๑ ป.๔/๒] ๓. อธิบายประวัติศาสดาของศาสนาอื่นๆ โดยสังเขป [มฐ. ส ๑.๑ ป.๔/๘]

กระตุน ความสนใจ

Engage

1. ใหนักเรียนดูภาพในหนังสือ หนา 1 แลวให นักเรียนอานคําที่ปรากฏอยูในภาพพรอมกัน โดยครูสงั เกตวานักเรียนสวนใหญอา นออกเสียง ไดถูกตองหรือไม 2. ใหนักเรียนคิดวาในหนวยการเรียนรูนี้ นักเรียน จะไดเรียนรูเรื่องใดบาง 3. ครูบอกใหนักเรียนทราบวาในหนวยที่ 1 นี้ จะไดเรียนรูเรื่องใดบาง 4. ใหนักเรียนเลนเกมแขงขันอานคํา โดยครูชู บัตรคําที่มีอักษรนํา บัตรคําควบกลํ้า บัตรคํา ที่มีตัวการันต และบัตรอักษรยอ ใหนักเรียนดู ทีละคํา ใหนักเรียนแขงกันอานคําใหถูกตอง นักเรียนคนใดอานคําถูกตองมากที่สุด และ อานไดเร็วเปนผูชนะ

เกร็ดแนะครู ในการจัดการเรียนการสอนในหนวยการเรียนรูนี้ ครูควรใหนักเรียนทุกคนฝก อานออกเสียงคําหรือขอความตางๆ พรอมทั้งสังเกตทักษะการอานของนักเรียน แตละคนวา มีความสามารถในการอานอยางไรบาง นักเรียนคนใดตองไดรับ การดูแลเปนกรณีพิเศษ เพื่อใหนักเรียนทุกคนมีทักษะในการอานที่มีคุณภาพ ครูจัดกระบวนการเรียนรู โดยการใหนักเรียนปฏิบัติ ดังนี้ • ฝกทักษะการอานอยางมีมารยาทในการอาน

คูมือครู

1

กระตุน ความสนใจ Engage

สํารวจคนหา

อธิบายความรู

ขยายความเขาใจ

ตรวจสอบผล

Explore

Explain

Expand

Evaluate

กระตุน ความสนใจ

Engage

1. ใหนักเรียนรวมกันอานออกเสียงบทรอยกรอง ในหนังสือ หนา 2 พรอมๆ กัน โดยครูสังเกตวา นักเรียนสวนใหญอานออกเสียงไดถูกตอง 2. ครูถามคําถามใหนักเรียนรวมกันตอบ • นักเรียนเคยไดยนิ หรือเคยอานบทรอยกรองนี้ หรือไม (แนวตอบ ตอบไดหลากหลาย ขึ้นอยูกับ นักเรียนแตละคน) • บทรอยกรองนี้ใหขอคิดในเรื่องใด (ตอบ บทรอยกรองนี้ใหขอคิดในเรื่องการ ประหยัดอดออม ไมใชจา ยฟุม เฟอย เพือ่ ตอไป ในอนาคตจะไดไมลําบาก และใหขอคิดเรื่อง การกตัญูตอพอแม เพราะพอแมมีบุญคุณ ตอเรามาก)

แนวคิดสําคัญ 





การอานออกเสียงคําในภาษาไทย ตองอานใหถกู ตองตามอักขรวิธี และตามความ นิยม การอานออกเสียงบทรอยแกวและบทรอยกรอง ตองอานใหนาฟง ใชนํ้าเสียง เหมาะสม การอานในชีวิตประจําวันมีทั้งการอานในใจและอานออกเสียง ผูอานจะตองนั่ง หรือยืนอานใหถูกสุขลักษณะ และมีมารยาทในการอาน กิจกรรมนําสูการเรียน ËÇÁ¡Ñ¹Í‹Ò¹ÍÍ¡àÊÕ§º·ÃŒÍ¡Ãͧµ‹Í仹ÕéãËŒ¶Ù¡µŒÍ§ 1

มีสลึงพึงประจบใหครบบาท อยาใหขาดสิ่งของตองประสงค จงมักนอยกินนอยคอยบรรจง อยาจายลงใหมากจะยากนาน ไมควรซื้อก็อยาไปพิไรซื้อ ใหเปนมื้อเปนคราวทั้งคาวหวาน เมื่อพอแมแกเฒาชรากาล จงเลี้ยงทานอยาใหอดระทดใจ 2

(สุภาษิตสอนหญิง : สุนทรภู)

๒

เกร็ดแนะครู การสอนการอานออกเสียงคําภาษาไทย ครูอาจสอนโดยใชเทคนิคการสอน แบบอุปนัย คือสอนจากตัวอยางแลวใชตัวอยางเชื่อมโยงเขาสูหลักเกณฑ เพื่อให นักเรียนไดใชทักษะทางการคิดวิเคราะห

นักเรียนควรรู 1 สลึง เปนมาตราเงินไทย 25 สตางค เทากับ 1 สลึง และเปนชื่อมาตราชั่ง สําหรับกําหนดนํ้าหนัก เทากับเงินหนัก 1 ใน 4 บาท หรือ 3.75 บาท 2 สุภาษิตสอนหญิง มีเนื้อหาที่มุงสอนสตรีในดานตางๆ เชน การวางตัว การพูดจา การเลือกคู เปนตน

2

คูมือครู

ขอสอบเนน การคิด

แนว  NT  O-NE T

ขอใดอานไมถูกตอง 1. ปาฏิหาริย อานวา ปา - ติ - หา - ริ 2. โทรศัพท อานวา โท - ระ - สับ 3. กรรมพันธุ อานวา กํา - มะ - พัน 4. พระลักษมณ อานวา พระ - ลัก วิเคราะหคําตอบ ตอบขอ ก. ปาฏิหาริย อานวา ปา - ติ - หาน จึงจะถูกตอง

สํารวจคนหา

กระตุนความสนใจ

อธิบายความรู

Explore

Explain

ขยายความเขาใจ

ตรวจสอบผล

Expand

Evaluate

Engage

สํารวจคนหา

หลักภาษาไทย

การอานออกเสียงคําในภาษาไทย ออกเสียงคําของไทย ฝกอานใหชํานาญ

จงจําไววิธีการ จะเชี่ยวชาญการพูดจา 1

๑. การอานออกเสียงคําที่มีอักษรนํา อักษรนํา คือ พยัญชนะสองตัวเรียงกัน ประสมสระเดียวกัน อานออกเสียงเปน ๒ พยางค พยัญชนะตัวหนาอานออกเสียง อะ กึ่งเสียง พยัญชนะตัวหลังอานออกเสียงตามสระที่ประสม และอาน ออกเสียงวรรณยุกตตามพยัญชนะตัวหนา เชน ขยับ อานวา ขะ-หยับ ฉลาม อานวา ฉะ-หลาม จมูก อานวา จะ-หมูก ตลาด อานวา ตะ-หลาด ตัวอยาง คําที่มีอักษรนํา

ใหนักเรียนรวมกันตอบคําถามเพื่อเปนการ ทบทวนความรู ดังนี้ • อักษรนํา หมายถึงอะไร • คําควบกลํ้า หมายถึงอะไร • อักษรยอ หมายถึงอะไร • เครื่องหมายวรรคตอนที่นักเรียนควรรู มีอะไรบาง

อธิบายความรู

เพลง อักษรนํา อักษรนํานี้โปรดจงไดจดจํา ตัวแรกมีเสียง อะ กึ่งคํา (ซํ้า) พยางคหลังตามมีเสียง ห นํา อยู ไมประวิสรรชนีย เอาแตเสียงควบคู มีตัวอยางใหรู ตลก ขนม เสมอไป ขมิ้น ขยี้ ขยํา ตลับ งามลํ้าจับใจ จดจํานําไปใชใหถูกในเนื้อคํา

  

ขยาย เฉลิม ตลาด ผวา สมอง

จมูก ฉลาด ตวาด ฝรั่ง องุน

จรวด ตลก ถนอม สงบ อราม

Explain

1. ครูสอนนักเรียนรองเพลง อักษรนํา (ทํานอง พมารําขวาน) ดังนี้



กนก จริต ตลับ ถวาย สนุก

Explore

2. ใหนักเรียนรวมกันบอกคําที่มีอักษรนําจาก เนื้อเพลง โดยครูสังเกตวา นักเรียนสวนใหญ บอกคําที่มีอักษรนําจากเนื้อเพลงไดถูกตอง 3. ครูอธิบายเพิ่มเรื่อง การอานออกเสียงอักษรนํา ใหนักเรียนฟง โดยใหนักเรียนดูเนื้อหา ในหนังสือ หนา 3-4 ประกอบ 4. ใหนักเรียนฝกอานออกเสียงตัวอยางคําที่มี อักษรนําในหนังสือ หนา 3 พรอมๆ กัน โดยครูสังเกตวา นักเรียนสวนใหญอาน ออกเสียงไดถูกตอง

๓

ขอสอบ

O-NET

ขอสอบป ’ 51 ออกเกี่ยวกับอักษรนํา ประโยคใดมีอักษรนําตางชนิดกันมากที่สุด 1. นองหญิงรูสึกขยะแขยงเมื่อเห็นหนอนไตบนจานอาหาร 2. คุณจรัสใหหลานเลือกวาอยากไปเที่ยวสวนสนุกหรือศูนยการคา 3. ปลัดเฉลียวเจอหนาดาวตลกที่มาแสดงในงานประจําปของอําเภอ 4. แสวงขับรถอยางรวดเร็วแตพลอยก็ยังสามารถนอนหลับอยางสบาย วิเคราะหคําตอบ ตอบขอ 2. เพราะมีคําที่มีอักษรนําตางชนิดกัน 5 คํา คือ จรัส (อักษรกลางนํา) หลาน หรือ (ห นํา) อยาก (อ นํา ย) สนุก (อักษรสูงนํา) สวน ขอ 1. มีคําที่มี ห นํา (หญิง หนอน) และคําที่มีอักษรสูงนํา (ขยะแขยง) ขอ 3. มีที่มีอักษรสูงนํา (เฉลียว) และคําที่มีอักษรกลางนํา (ปลัด ตลก) ขอ 4. คําที่มี ห นํา (หลับ) คําที่มีอักษรสูงนํา (แสวง) และคําที่มี อ นํา ย (อยาง)

เกร็ดแนะครู เทคนิคการสอนอานออกเสียง ใหใชวิธีการอานนําอานตาม โดยครูหรือ นักเรียนที่อานออกเสียงถูกตองอานนํา แลวใหนักเรียนคนอื่นอานตาม ซึ่งเทคนิคนี้ นักเรียนจะไดใชทักษะการดู คือ ดูคําที่ครูหรือเพื่อนอาน ทักษะการฟง คือ ฟงคําที่ ครูหรือเพื่อนอาน และทักษะการอาน ซึ่งเทคนิคนี้จะทําใหนักเรียนอาน ฟง และดู ไดมีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น

นักเรียนควรรู 1 การอานออกเสียงคําที่มีอักษรนํา บางคําจะไมออกเสียงแบบอักษรนํา เชน สมัชชา อานวา สะ-มัด-ชา สมาชิก อานวา สะ-มา-ชิก เปนตน สาเหตุที่ไมอาน ออกเสียงแบบอักษรนํา เพราะคําเหลานี้มีเสียงไปพองกับคําที่ไมพึงประสงค เชน สมาชิก ถาอานแบบอักษรนํา ตองอานวา สะ-หมา-ชิก ซึ่งมีเสียงพองกับคําวา หมา คูมือครู

3

กระตุนความสนใจ

สํารวจคนหา

Engage

Explore

อธิบายความรู

อธิบายความรู Explain

ขยายความเขาใจ

ตรวจสอบผล

Expand

Evaluate

Explain

1. ใหนักเรียนรวมกันอานออกเสียงคําที่มี ห นํา อักษรเดี่ยว และคําที่มี อ นํา ย ในหนังสือ หนา 4 พรอมๆ กัน โดยครูสังเกตวานักเรียน สวนใหญอานออกเสียงไดถูกตอง 2. ใหนักเรียนชวยกันยกตัวอยางคําที่มีอักษรนํา คําอื่นๆ แลวครูเขียนบนกระดาน 3. ใหนักเรียนเลนเกมสนุกกับอักษรนํา โดยครู เขียนคําวา “หนอน” บนกระดาน แลวให นักเรียนเปลี่ยนคําวา หนอน เปนคําที่มีอักษรนํา คําอื่นๆ โดยเปลี่ยนอักษรทีละตําแหนงตาม ปริศนาคําทายของครู ดังนี้ หนอน เฉลย อะไรเอยที่ทุกคนใชเวลานอน หมอน อะไรเอยคลายเมฆ มักมีมาก ในฤดูหนาว หมอก อะไรเอยเปนกลามเนื้อสวนคอของวัว หนอก อะไรเอยหมายถึงไมไดยิน หนวก อะไรเอยใชสวมศีรษะ หมวก อะไรเอยอยูคูกับพลู หมาก

¡àÇŒ¹ã¹¡Ã³Õµ‹Í仹Õé ¶ŒÒ¾ÂÑ- ª¹ÐµÑÇ˹ŒÒ໚¹ Ë ¹íÒÍÑ¡ÉÃà´ÕèÂÇ àÇÅÒÍ‹Ò¹äÁ‹Í‹Ò¹ ÍÍ¡àÊÕ§ Ë áµ‹Í‹Ò¹¾ÂÒ§¤ ËÅѧµÒÁàÊÕ§ÇÃóÂØ¡µ ¢Í§µÑÇ Ë àª‹¹ Ë§Í ËÁÍ¡ àËÅÒ ËÂÔ¡ ¶ŒÒ Í ¹íÒ Â ¨ÐÍÍ¡àÊÕ§੾ÒР ᵋÍÍ¡àÊÕ§ÇÃóÂØ¡µ µÒÁ Í ¤×Í ÍÂ‹Ò ÍÂÙ‹ Í‹ҧ ÍÂÒ¡ 



1

ตัวอยาง คําที่มี ห นําอักษรเดี่ยว และคําที่มี อ นํา ย

➛ ➛

คําที่มี ห นํา หวัง หยุด แหวน หญิง หลุม

➛ ➛ ➛ ➛

ใหญ หรือ หยอก เหลา หรูหรา

คําที่มี อ นํา ย อยา อยู

หนึ่ง หลับ หยิก เหลือ หลอกหลอน

หมาย ไหว หยุด โหล เหยียดหยาม

อยาง

อยาก

¤íÒ·ÕèÁÕ Í ¹íÒ Â ã¹ÀÒÉÒä·Â ÁÕ ô ¤íÒ ¤×Í ÍÂ‹Ò ÍÂÙ‹ Í‹ҧ ÍÂÒ¡

๔

นักเรียนควรรู 1 อักษรเดี่ยว เปนอักษรตํ่าประเภทหนึ่ง ซึ่งอักษรตํ่า มี 24 ตัว แบงเปน 1) อักษรตํ่าคู คือ อักษรตํ่าที่มีอักษรสูงเปนคู มี 14 ตัว ไดแก ค ต ฆ ช ซ ฌ ฑฒทธพฟภฮ 2) อักษรตํ่าเดี่ยว (อักษรเดี่ยว) คือ อักษรตํ่าที่ไมมีอักษรสูงเปนคู มี 10 ตัว ไดแก ง ญ ณ น ม ย ร ล ว ฬ เทคนิคในการทองจําอักษรตํ่าเดี่ยว คือ “งูใหญนอนอยู ณ ริมวัดโมฬโลก”

บูรณาการอาเซียน ครูอธิบายใหนักเรียนเขาใจวา คําที่มาจากภาษาเขมรที่มีใชในภาษาไทย สวนใหญมักเปนคําที่มีอักษรนํา หรือออกเสียงอยางอักษรนํา เชน โขมด อานวา ขะ-โหมด เขนย อานวา ขะ-เหนย เสวย อานวา สะ-เหวย ดําริ อานวา ดํา-หริ เปนตน

4

คูมือครู

ขอสอบเนน การคิด

แนว  NT  O-NE T คําในขอใดเปนคําที่มีอักษรนํา 1. สรรพคุณ 2. มโนทัศน 3. วรรณยุกต 4. ขนบธรรมเนียม

วิเคราะหคําตอบ ตอบขอ 4. ขนบธรรมเนียม เปนคําที่มีอักษรสูงนํา อักษรตํ่า อานวา ขะ-หนบ-ทํา-เนียม

กระตุนความสนใจ

สํารวจคนหา

Engage

Explore

อธิบายความรู Explain

ขยายความเขาใจ

ตรวจสอบผล

Expand

Evaluate

อธิบายความรู

Explain

1. ครูสอนนักเรียนรองเพลง คําควบกลํ้า (ทํานอง ลําเตย) แลวใหนักเรียนคิดทาทางประกอบ เพลงตามจินตนาการ ดังนี้

๒. การอานออกเสียงคําควบกลํ้า คําควบกลํ้า หมายถึง คําที่มีพยัญชนะที่ควบหรือกลํ้ากับตัว ร ล ว ออกเสียงควบหรือกลํ้าเปนสระเดียวกัน คําควบกลํ้า มี ๒ ชนิด คือ คําควบแท และคําควบไมแท ๑) คําควบแท ไดแก คําทีม่ อี กั ษรควบทีอ่ อกเสียงพยัญชนะตน ทั้งสองตัวพรอมกัน พยัญชนะต นควบกับ ร เชน พรอ้ ม เพราะ ใคร กรอง 1 2 ปรักปรำ ปร ปรับปรุง ครองแครง ขรุขระ พระ ตรง ครั้ง กราบ โปรด ปร ครื้นเครง เครง่ ครัด โปรง่ เปนตน พยัญชนะตนควบกับ ล เชน กลบเกลื่อน กลมกลิ้ง เกลีย้ กลอ่ ม เกลียวคลืน่ เคลือ่ นคลอ้ ย ปลา ปลวก ปลอ่ ย เปลีย่ นแปลง คลุกคลาน เพลิง เพลิดเพลิน คลอ่ งแคลว่ แผล เผลอ ผลออ เปนตน ผล พยัญชนะตนควบกับ ว เชน แกว งงไกว กวงไกว กว กว กวาา่ ขว ขวาง ่ ไกว กวาด ขวา้ งขวาน ขวิด แขวน ขวนขวาย ขวาย ควาย าย เควงควาง เเคว ควง้ ควา้ ง คว ควงคว คว่ำ่ ความ ความ แควน้ ขวัญ ควัน เปนตน ๒) คําควบไมแท ไดแก คําที่มีพยัญชนะ ร กลํ้ากับพยัญชนะ ตัว จ ซ ท ศ ส ประสมสระตัวเดียวกัน เวลาอานไมออกเสียง ร แตออกเสียงเฉพาะพยัญชนะตัวหนาตัวเดียว หรือมิฉะนัน้ ก็ออกเสียง เปนพยัญชนะอื่น (๑) คําควบไมแทที่ออกเสียงเฉพาะพยัญชนะตัวหนา ไดแก พยัญชนะ จ ซ ศ ส ควบกับ ร เชน จริง ไซร เศราสรอย ศรี ศรัทธา เสริมสราง สระ สรง เปนตน

เพลง คําควบกลํ้า คําควบกลํ้านี้หนอ ควบ ร ล มีอยูมากมาย สวนครัวปลูกตะไครเรียงราย พริกยังไมวาย พรอมใจพรวนดิน มะพราวขึ้นขางแปลงผัก กะเพราที่รักขึ้นใกล กระถิน กระทะปรุงอาหารเปนอาจิณ คําควบกลํ้า ทั้งสิ้นเราควรจดจํา 2. ใหนักเรียนรวมกันบอกคําควบกลํ้าจากเพลง 3. ครูอธิบายเพิ่มเติมใหนักเรียนเขาใจเรื่องการ อานออกเสียงคําควบกลํ้า โดยใหนักเรียนดู ขอมูลในหนังสือ หนา 5 ประกอบ 4. ครูใหสุมนักเรียนอานออกเสียงตัวอยาง คําควบกลํ้าในหนังสือ หนา 5 แลวใหนักเรียน ที่เหลือฝกอานออกเสียงตามเพื่อน 5. ครูใหนักเรียนแตละคนยกตัวอยางคําควบกลํ้า ที่นอกเหนือจากในหนังสือมาคนละ 1 คํา

๕

ขอสอบเนน การคิด

แนว  NT  O-NE T

ประโยคใดมีคําควบแท 1. อันที่จริงแลว เธอนั่นแหละคือขโมย 2. ฉันจะยกทรัพยสินที่มีอยูใหกับเธอ 3. หัวหนาทราบเรื่องราวของมารุตแลว 4. เขาประสบอุบัติเหตุจนเปนเจาชายนิทรา

วิเคราะหคําตอบ ตอบขอ 4. คําควบแท คือ คําที่มีอักษรควบที่ออกเสียง พยัญชนะตนทั้งสองตัวพรอมกัน ซึ่งคําวา ประสบ เปนคําควบแท สวน ขอ 1. จริง เปนคําควบไมแท ขอ 2. ทรัพย เปนคําควบไมแท ขอ 3. ทราบ เปนคําควบไมแท

เกร็ดแนะครู ครูแนะนําใหนักเรียนทองจําคําควบไมแทที่ออกเสียงเฉพาะพยัญชนะตัวหนา เพื่อใหนักเรียนอานออกเสียงคําไดถูกตอง ดังนี้ เศรษฐีประเสริฐสราง เสริมสรางสงศรัทธานิยม สรอยศรีสระสรงผม แสรงโศกกําสรวลเยา

อาศรม เสร็จแฮ สรางเศรา กําสรด สิ้นแฮ เลนไซร ไปจริง

นักเรียนควรรู 1 ขรุขระ หมายถึง เปนปุมเปนแง ไมราบเรียบ 2 ปรักปรํา หมายถึง กลาวโทษหรือใหการใสรายเกินความเปนจริง คูมือครู

5

กระตุนความสนใจ

สํารวจคนหา

Engage

Explore

อธิบายความรู

อธิบายความรู Explain

ขยายความเขาใจ

ตรวจสอบผล

Expand

Evaluate

Explain

1. ใหนักเรียนรวมกันวิเคราะหวา คําควบกลํ้าแท และคําควบกลํ้าไมแท แตกตางกันอยางไร 2. ใหนักเรียนรวมกันอานตัวอยางบทรอยกรอง คําควบกลํ้าแท และคําควบกลํ้าไมแท ใน หนังสือ หนา 6 พรอมๆ กัน โดยครูสังเกตวา นักเรียนสวนใหญอานออกเสียงไดถูกตอง

(๒) คําควบไมแทที่พยัญชนะตัวหนาเปน ท ควบกับ ร ออกเสียงเปน ซ เชน ทรง ทราบ ทราม ทราย แทรก ทรุด โทรม 1 มัทรี อินทรี นนทรี พุทรา เปนตน ตัวอยาง คําควบกลํ้าแท ชมไพรสะพรั่งพฤกษ ไคลคลามาแนวเนิน เพราะพริ้งหริ่งเรไร เดินเดี่ยวแสนเปลี่ยวเปลา คํ่าเชาเฝาครํ่าครวญ ดอกไมเกลื่อนกลาดตา ดวงเดือนก็เคลื่อนคลอย กวางไพรไก ไกขานขัน

ลวนพันลึกและเพลิดเพลิน ยลยูงยางชางเพริศเพรา แววไกลไกลพาหงอยเหงา เพราะพลัดพรากจากเคหา ตรึกตรองหวนอาลัยลา ไมปลดเปลื้องเรื่องโศกศัลย นํ้าคางยอยพรอยพราวพรรณ ปลุกใหฟนตื่นนิทรา

(แบบฝกอาน ร, ล และควบกลํ้า ระดับประถมศึกษา : ฐะปะนีย นาครทรรพ)

ตัวอยาง คําควบกลํ้าไมแท จริงไซรสรางทรัพยสิน ขน ขนทราย ทรายไว ไวตนไทร ขนทรายไว สวมสร สวม สรอยแสนโศกเศร ยยแสนโศก แสนโศกเศรา ทรุดโทรมเสร็จงานมา EB GUIDE

นกออกบินอินทรีใหญ ม รวมปราศรั ยทราบศรัทธา ฉะเชิงเทราปลูกพุทรา เสริมอุราทรวงอกเรา

(เรียบเรียงโดย นารีรัตน บุญสม)

http:// www.aksorn.com/lib/p/tha_01 (เรื่อง คําควบกลํ้า)

๖

ขอสอบ

เกร็ดแนะครู ครูแนะนําใหนักเรียนทองจําคําควบไมแทที่พยัญชนะตัวหนาเปน ท ควบกับ ร ออกเสียงเปน ซ เพื่อใหนักเรียนอานออกเสียงคําไดถูกตอง ดังนี้ ทรวดทรงทราบทรามทราย มัทรีอินทรียมี ทรวงไทรทรัพยแทรกวัด ตัว ทร เหลานี้เรา

ทรุดโทรมหมายนกอินทรี เทริดนนทรีพุทราเทรา โทรมนัสฉะเชิงเทรา ออกสําเนียงเปนเสียง ซ

นักเรียนควรรู 1 พุทรา เปนชื่อไมตนชนิดหนึ่ง กิ่งมีหนาม ผลมีทั้งกลมและรี ภาษาถิ่นภาคเหนือและภาคอีสาน เรียก กะทัน ทัน หรือหมากทัน

6

คูมือครู

O-NET

ขอสอบป ’ 53 ออกเกี่ยวกับเรื่อง อักษรควบ ขอใดมีอักษรควบแตกตางกันมากที่สุด 1. หาดทรายจะสวยเมื่อชวยกันรักษาความสะอาด 2. พลอยชอบอานหนังสือเรื่องเจาหญิงนิทรา 3. คุณยายบริจาคทรัพยชวยเหลือผูขาดแคลนเสมอ 4. นกอินทรีโผลงโฉบปลาในสระนํ้าอยางรวดเร็ว วิเคราะหคําตอบ ตอบขอ 4. เพราะมีคําที่มีอักษรควบ 3 คํา คือ นกอินทรี ปลา สระ สวน ขอ 1. มีคําที่มีอักษรควบ 2 คํา คือ ทราย ความ ขอ 2. มีคําที่มีอักษรควบ 2 คํา คือ พลอย นิทรา ขอ 3. มีคําที่มีอักษรควบ 2 คํา คือ ทรัพย แคลน

กระตุนความสนใจ

สํารวจคนหา

Engage

Explore

อธิบายความรู Explain

ขยายความเขาใจ

ตรวจสอบผล

Expand

Evaluate

อธิบายความรู

๓. การอานคําที่มีตัวการันต ตัวการันต หมายถึง ตัวอักษรที่มีทัณฑฆาต ( -์ ) กํากับอยู เวลาอานออกเสียงไมตอ งอานตัวการันต เชน ศุกร อานวา สุก แพทย อานวา แพด เปนตน ทัณฑฆาต หมายถึง เครื่องหมาย -์ ใชเขียนไวบนตัวอักษร เพื่อบังคับไมใหออกเสียงตัวอักษรนั้น ตัวการันต จําแนกเปน ๔ ชนิด คือ ๑) ตัวการันตที่เปนพยัญชนะตัวเดียว เชน สงฆ สิงห องค แพทย เปนตน 1 ๒) ตัวการันตที่เปนพยัญชนะสองตัว เชน เมืองกาญจน วันจันทร เปนตน ๓) ตัวการันตที่เปนพยัญชนะสามตัว ไดแก พระลักษมณ ๔) ตัวการันตทเี่ ปนพยัญชนะและสระ เชน สวัสดิ์ พันธุ เปนตน

Explain

1. ครูสุมนักเรียน 8 - 10 คน ออกมาเขียนคําที่มี ตัวการันตที่นักเรียนรูจักบนกระดาน จากนั้น ครูตรวจสอบความถูกตองของคําที่นักเรียน เขียน แลวใหนักเรียนทุกคนอานออกเสียง คําที่มีตัวการันตบนกระดาน 2. ครูอธิบายเพิ่มเติมใหนักเรียนเขาใจเรื่องการ อานออกเสียงคําที่มีตัวการันต โดยใหนักเรียน ดูขอมูลในหนังสือ หนา 5 ประกอบ 3. ใหนักเรียนรวมกันอานออกเสียงตัวอยางคําที่มี ตัวการันต ในหนังสือ หนา 7 พรอมๆ กัน โดยครูสังเกตวา นักเรียนสวนใหญอาน ออกเสียงไดถูกตอง

ตัวอยาง คําที่มีตัวการันต กรรมพันธุ โจทยเลข ผลลัพธ 5 สภาวการณ

ครองราชย ประสบการณ 4 มัธยัสถ สัปดาห

2

คฤหัสถ ปาฏิหาริย เยาววัย เสาร

3

คอนเสิรต เปรมปรีดิ์ ศุกร อารมณ

๗

ขอสอบ ขอสอบป ’ 51 ออกเกี่ยวกับคําที่มีตัวการันต คําในขอใดเขียนถูกตองทุกคํา 1. พระลักษมณ อัปลักษณ สัญลักษณ 2. โครงการณ ประสบการณ เหตุการณ 3. นงเยาว วัยเยาว ราคาเยาว 4. รถยนต ภาพยนต เครื่องยนต วิเคราะหคําตอบ ตอบขอ 1. เขียนถูกตองทุกคํา สวน ขอ 2. โครงการณ ที่ถูกตองเขียนวา โครงการ ขอ 3. ราคาเยาว ที่ถูกตองเขียนวา ราคาเยา ขอ 4. ภาพยนต ที่ถูกตองเขียนวา ภาพยนตร

O-NET

บูรณาการเชื่อมสาระ

ครูบูรณาการความรูในสาระภาษาไทย กับสาระภาษาตางประเทศภาษา อังกฤษ โดยใหนักเรียนเขียนคําศัพทที่มีตัวการันตที่มาจากภาษาอังกฤษ พรอมทั้งฝกอานออกเสียงใหถูกตอง เชน concert → คอนเสิรต lift → ลิฟต เปนตน

นักเรียนควรรู 1 เมืองกาญจน เปนคําเรียกยอๆ อยางไมเปนทางการของจังหวัดกาญจนบุรี 2 คฤหัสถ อานวา คะ-รึ-หัด หมายถึง ผูที่ไมใชนักบวช ฆราวาส 3 คอนเสิรต เปนคําทับศัพทภาษาอังกฤษวา concert หมายถึง การแสดง ดนตรีของศิลปนหรือนักรองบนเวทีหรือสถานที่ตางๆ ใหคนทั่วไปไดชม 4 มัธยัสถ อานวา มัด-ทะ-ยัด หมายถึง ใชจายอยางประหยัด 5 สภาวการณ อานวา สะ-พา-วะ-กาน หมายถึง เหตุการณที่เปนไปตาม ธรรมชาติ เชน บานเมืองตกอยูในสภาวการณเดือดรอนเพราะภัยธรรมชาติ

คูมือครู

7

กระตุนความสนใจ

สํารวจคนหา

Engage

Explore

อธิบายความรู

อธิบายความรู Explain

ตรวจสอบผล

Expand

Evaluate

Explain

1. ครูถามคําถามใหนักเรียนชวยกันตอบ • ถานักเรียนอานประโยค เปนคํายอ “ระหวาง เดือน ม.ค.-มี.ค. นี้ ทางกทม.ให รร. สง รายชื่อของ นร. ที่เปนตัวแทนการแขงขัน ใหกับ กกท.” จะเกิดผลอยางไร (แนวตอบ อาจทําใหผูฟงไมเขาใจวา ผูพูด ตองการอะไร) 2. ครูอธิบายเพิ่มเติมเกี่ยวกับการอานอักษรยอ ใหนักเรียนเขาใจวา การอานอักษรยอ ตองอาน คําเต็มเทานั้น เพื่อใหผูฟงเขาใจ โดยใหนักเรียน ดูขอมูลในหนังสือ หนา 8 ประกอบ 3. ใหนักเรียนฝกอานออกเสียงตัวอยางอักษรยอ ในหนังสือ หนา 8 พรอมๆ กัน 4. ครูยกตัวอยางประโยคที่มีอักษรยอใหนักเรียน ฝกอานออกเสียงเพิ่มเติม เชน

๔. การอานอักษรยอ อักษรยอ หมายถึง ตัวอักษรที่ใชเขียนยอคํา หรือขอความ ใหสนั้ ลง เพือ่ ความสะดวกรวดเร็วในการเขียน โดยเขียนเครือ่ งหมาย มหัพภาค (.) กํากับไวทายอักษรยอ ʋǹ¡ÒÃÍ‹Ò¹ÍÑ¡ÉÃÂ‹Í µŒÍ§Í‹Ò¹¤íÒàµçÁà·‹Ò¹Ñ鹤‹Ð

ตัวอยาง อักษรยอ

เราจะสอบในวันที่ 23 ก.ย. พ.ศ. 2556 นองเรียนอยูที่ รร. ปราชญวิทยา ผอ. คนใหมทาทางใจดีมาก

ขยายความเขาใจ

เปนตน

พ.ย. รศ.1 2 สว. สส. กกท. กทม. กศท.

ยอมาจาก ยอมาจาก ยอมาจาก ยอมาจาก ยอมาจาก ยอมาจาก ยอมาจาก

ครม. ผวจ. รปภ.

ยอมาจาก ยอมาจาก ยอมาจาก

พฤศจิกายน รองศาสตราจารย สมาชิกวุฒิสภา สมาชิกสภาผูแทนราษฎร การกีฬาแหงประเทศไทย กรุงเทพมหานคร องคการโทรศัพทแหง ประเทศไทย คณะรัฐมนตรี ผูวาราชการจังหวัด รักษาความปลอดภัย

๘

เกร็ดแนะครู ใหนักเรียนรวมกันยกตัวอยางการใชอักษรยอคําอื่นๆที่นักเรียนรูจัก เพื่อให นักเรียนไดรูจักแสดงความคิดเห็น และไดแลกเปลี่ยนประสบการณซึ่งกันและกัน โดยครูเปนผูแนะนําหากนักเรียนยกตัวอยางไมถูกตอง

นักเรียนควรรู 1 รศ. เปนตําแหนงทางวิชาการที่แสดงวา เปนผูมีความรูความสามารถ และ มีผลงานทางวิชาการตรงตามเกณฑที่กําหนด โดยมีหนาที่หลัก คือ สอนวิชาใด วิชาหนึ่งหรือหลายวิชาในสถาบันอุดมศึกษา 2 สว. เปนบุคคลที่ไดรับการเลือกตั้งจากประชาชน เพื่อตรวจสอบการทํางาน ของรัฐบาล

8

คูมือครู

ขอสอบเนน การคิด

แนว  NT  O-NE T หนังสือพิมพเดลิเมล ฉบับประจําวันที่ 31 ธันวาคม พุทธศักราช 2556 จากขอความที่กําหนด สามารถเขียนเปนอักษรยอไดกี่คํา 1. 2 คํา 2. 3 คํา 3. 4 คํา 4. 5 คํา วิเคราะหคําตอบ ตอบขอ 3. จากขอความ สามารถเขียนเปนอักษรยอ ได 4 คํา ดังนี้ 1) หนังสือพิมพ ใชอักษรยอ นสพ.

2) ฉบับ ใชอักษรยอ ฉ.

3) ธันวาคม ใชอักษรยอ ธ.ค.

4) พุทธศักราช ใชอักษรยอ พ.ศ.

กระตุนความสนใจ

สํารวจคนหา

Engage

Explore

อธิบายความรู Explain

ขยายความเขาใจ

ตรวจสอบผล

Expand

Evaluate

อธิบายความรู 1

๕. การอานคําหรือขอความที่มีเครื่องหมายวรรคตอน ๑) การอานคําหรือขอความที่มีเครื่องหมายวงเล็บกํากับอยู ใหอานวา วงเล็บเปด อานคําหรือขอความใน วงเล็บ วงเล็บปด เชน พระสุนทรโวหาร (ภู) อานวา พระสุน-ทอน-โว-หาน-วง-เล็บ-เปด-พู-วง-เล็บ-ปด ๒) การอานคําหรือขอความที่อยู ในเครื่องหมายอัญประกาศ ใหอานวา ในเครื่องหมายคําพูด อานคําหรือ ขอความ เชน … เขาบอกกับแมวา “แมครับ ผมอยากไปเทีย่ ว ทะเล” อานวา เขา-บอก-กับ-แม-วา-ใน-เครื่อง-หมาย-คํา-พูด-แมครับ-ผม-อยาก-ไป-เที่ยว-ทะ-เล ๓) การอานคําหรือขอความที่มีเครื่องหมายยมก ใชเขียนหลังคํา วลี หรือประโยค ใหอานซํ้าคํา ซํ้าวลี หรือประโยคอีกครั้งหนึ่ง โดยไมตองอาน ชื่อเครื่องหมาย เชน เด็กๆ อานวา เด็ก-เด็ก สุนัขตัวเล็กๆ อานวา สุ-นัก-ตัว-เล็ก-เล็ก แตละวันๆ อานวา แต-ละ-วัน-แต-ละ-วัน ในวันหนึ่งๆ อานวา ใน-วัน-หนึ่ง-วัน-หนึ่ง

( )

1. ครูสอนนักเรียนฝกขับรองเพลง เครื่องหมาย วรรคตอน (ทํานองดาวพระศุกร) แลวให นักเรียนคิดทาทางประกอบเพลงตาม จินตนาการ ดังนี้ เพลง เครื่องหมายวรรคตอน มามา รองวาเปนทํานองสนุกเฮฮา เครื่องหมายวรรคตอนที่ตองศึกษา ที่มี ใชมาทั่วกัน นขลิขิต อัญประกาศ สัญประกาศ เสมอภาคเทากัน ไปยาลนอย จุดไขปลา บุพสัญญา ยติภังค ปรัศนีทั้งมหัพภาค นะเรา (สรอย) นิงนอง นิงนอง นิงนอง เรามากลาวรองทํานองดวยเพลง แสนครื้นเครงบรรเลงสุขใจ

“...”

ๆ

Explain

2. ใหนักเรียนรวมกันบอกเครื่องหมายวรรคตอน จากเนื้อเพลง 3. ครูอธิบายเพิ่มเติมเกี่ยวกับการอานคําหรือ ขอความที่มีเครื่องหมายวรรคตอนประกอบ ใหนักเรียนฟง โดยใหนักเรียนดูขอมูลใน หนังสือ หนา 9-10 ประกอบ 4. ใหนักเรียนรวมกันแตงประโยคที่มีเครื่องหมาย วรรคตอน ประมาณ 4-5 ประโยค พรอมทั้ง รวมกันอานออกเสียงประโยคที่รวมกันแตง ใหถูกตอง

๙

ขอสอบเนน การคิด

แนว  NT  O-NE T วันเสารนี้เราจะไปเที่ยวที่จังหวัดนครราชสีมา โคราช ผมและเพื่อน ตื่นเตนมาก เพราะไมเคยเที่ยวที่นี่มากอน แตพอจะทราบวาที่นี่มีแหลง ทองเที่ยวมากมาย เชน ปราสาทหินพิมาย ปราสาทหินเมืองเกา อุทยาน แหงชาติเขาใหญ

นักเรียนควรรู 1 เครื่องหมายวรรคตอน บางเครื่องหมาย เปนเครื่องหมายประกอบคํา หรือ ขอความ เมื่อพบอยูในขอความหรือประโยค ไมตองอานชื่อเครื่องหมายเหลานี้ เชน , ; . : ? ! ”

จากขอความขางตน ตองเติมเครื่องหมายวรรคตอนใดบาง 1. อัญประกาศ วงเล็บ ไปยาลใหญ 2. วงเล็บ ยมก ไปยาลใหญ 3. อัญประกาศ ยมก ไปยาลใหญ 4. วงเล็บ ยมก ไปยาลใหญ วิเคราะหคําตอบ ตอบขอ 4. จากขอความขางตน ตองเติม เครื่องหมายวงเล็บ ยมก และไปยาลใหญ ดังนี้ วันเสารนี้เราจะไปเที่ยวที่ จังหวัดนครราชสีมา (โคราช) ผมและเพื่อนๆ ตื่นเตนมาก เพราะไมเคย เที่ยวที่นี่มากอน แตพอจะทราบวาที่นี่มีแหลงทองเที่ยวมากมาย เชน ปราสาทหินพิมาย ปราสาทหินเมืองเกา อุทยานแหงชาติเขาใหญ ฯลฯ

เครื่องหมาย จุลภาค เครื่องหมาย อัฒภาค เครื่องหมาย มหัพภาค เครื่องหมาย ทวิภาค เครื่องหมาย ปรัศนี เครื่องหมาย อัศเจรีย เครื่องหมาย บุพสัญญา

เปนตน คูมือครู

9

กระตุนความสนใจ

สํารวจคนหา

อธิบายความรู

Engage

Explore

Explain

ขยายความเขาใจ

ขยายความเขาใจ Expand

ตรวจสอบผล Evaluate

Expand

ใหนักเรียนทําแบบฝกหัด ภาษาไทย ป.5 ✓ แบบฝกฯ แบบวัดฯ ใบงาน ภาษาไทย ป.5 ประเมินตัวช�้วัด มฐ. ท 1.1 ป.5/1 กิจกรรมรวบยอด

๑. อานวรรณกรรมเรือ่ ง พระเจาสายนํา้ ผึง้ และพระนางสรอยดอกหมาก แลวเขียนคําที่กําหนดลงในชองวางหัวขอละ ๓ คํา (ตัวอยางคําตอบ) มฐ. ท ๑.๑ ตัวชี้วัด ป. ๕/๑

คําควบแท

๑. พระเจา ๒. ตรวจ ๓. ตระเตรียม

………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………..

คําควบไมแท

๑. นางสรอยดอกหมาก ๒. ทราบ ๓. โศกเศรา

………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………..

เฉลย

…………………………………………………………………………..

คําที่มีตัวการันต

…………………………………………………………………………..

๑. พระราชสาสน ๒. พระองค ๓. อํามาตย

………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………..

คําที่มีอักษรนํา

๑. จั่นหมาก ๒. ไฉน ๓. หยอก

………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………..

๘

ตรวจสอบผล

Evaluate

1. ครูตรวจสอบการอานออกเสียงคําของนักเรียน โดยพิจารณาจากการอานออกเสียงไดถูกตอง ชัดเจน 2. ครูตรวจสอบการทําแบบฝกหัดของนักเรียน โดยพิจารณาจากการเขียนคําที่กําหนดได ถูกตอง 3. ครูตรวจสอบผลการเขียนตามคําบอก โดยพิจารณาจากการเขียนคําศัพทตาม คําบอกไดถูกตอง

๔) การอานเครื่องหมายไปยาลนอย ใชละคํา โดยละสวนทายไว เหลือแตสวนหนา ของคําพอเขาใจ เวลาอานตองอานคําเต็ม โดยไมตองอานชื่อเครื่องหมาย เชน กรุงเทพฯ อานวา กรุง-เทบ-มะ-หา-นะ-คอน ทูลเกลาฯ อานวา ทูน-เกลา-ทูน-กระ-หมอม โปรดเกลาฯ อานวา โปรด-เกลา-โปรด-กระ-หมอม ๕) การอานเครื่องหมายไปยาลใหญ ใหอาน ละ หรือ และอื่นๆ เชน ประเทศไทยอุ ด มสมบู ร ณ ไ ปด ว ย 1 ผลไมนานาชนิด เชน ทุเรียน เงาะ มังคุด นอยหนา ฯลฯ อานวา …ทุ-เรียน-เงาะ-มัง-คุด-นอย-หนา-ละ หรือ …ทุ-เรียน-เงาะ-มัง-คุด-นอย-หนา-และ-อื่น-อื่น ๖) การอานเครื่องหมายไขปลา หรือจุดไขปลา เมื่ออานงานเขียนที่มีเครื่องหมายไขปลา หรือ จุดไขปลา ควรหยุดเล็กนอย แลวจึงอานวา ละละละ แลวหยุดเล็กนอยกอนอานขอความ ตอไป เชน เกิดเปนคนไทย … ควรสามัคคีกันไว อานวา เกิด-เปน-คน-ไท-ละ-ละ-ละ-ควน-สา-มัก-คี-กัน-ไว

ฯ

ฯลฯ

...

๑๐

เกร็ดแนะครู ใหนักเรียนศึกษาเพิ่มเติมเกี่ยวกับเครื่องหมายวรรคตอนอื่นๆ จากแหลง การเรียนรูตาง ๆ แลวจัดทําเปนรายงานสงครูผูสอน เพื่อใหนักเรียนไดใชทักษะ การสืบคน และไดรูจักเครื่องหมายวรรคตอนอื่นๆ เพิ่มมากขึ้น

นักเรียนควรรู 1 ทุเรียน เปลือกทุเรียนสามารถรักษาแผลที่เกิดจากนํ้าเหลืองได โดยนํา เปลือกมาสับเปนชิ้นเล็กๆ แลวนําไปแชนํ้าปูนใส จากนั้นนํานํ้าไปใชชะลางแผล จะชวยใหแผลแหงเร็วขึ้น เพราะเปลือกทุเรียนมีสารที่ชวยยับยั้งการเจริญเติบโต ของแบคทีเรียได

10

คูมือครู

EB GUIDE

http:// www.aksorn.com/lib/p/tha_01 (เรื่อง เครื่องหมายวรรคตอน)

กิจกรรมเขียนตามคําบอก

ครูจัดกิจกรรมเขียนตามคําบอก โดยบอกคําศัพทตางๆ จํานวน 15 คํา ดังนี้ กลาแกรง ขวักไขว รณรงค สนิทสนม หลอกหลอน สาแหรก

บวงสรวง ประโยชน เยาววัย พระโอษฐ ไสยศาสตร เสื่อมโทรม มหาสมุทร สนามกอลฟ รื่นรมย

แลวใหนักเรียนเขียนคําศัพทตามที่ครูบอกทีละคํา เพื่อฝกทักษะการฟง และการเขียนสะกดคําของนักเรียน

กระตุนความสนใจ

สํารวจคนหา Explore

อธิบายความรู

ขยายความเขาใจ

ตรวจสอบผล

Explain

Expand

Evaluate

Engage

สํารวจคนหา

ใหนักเรียนรวมกันตอบคําถามตอไปนี้ • การอานมีความสําคัญอยางไร (แนวตอบ การอานเปนเครื่องศึกษาหาความรู และเปนปจจัยสําคัญในการคิดแกปญหา ตางๆ ใหประสบการณแกผูอาน) • หากนักเรียนอานหนังสือไมออก อาจเกิด ผลอยางไร (แนวตอบ ทําใหไมรูเรื่องราวหรือเหตุการณ ตางๆ และอาจทําใหถูกหลอกลวงไดงาย) • การอานบทรอยแกวและบทรอยกรอง มีวิธีการอานแตกตางกันอยางไร (แนวตอบ การอานออกเสียงบทรอยกรอง จะตองอานตามจังหวะวรรคตอนของ คําประพันธ เนนสัมผัสและเอื้อนเสียง ตามชนิดของคําประพันธ สวนการอาน บทรอยแกว จะอานออกเสียงตามปกติ ไมตองเอื้อนเสียง)

การใชภาษา

การอานออกเสียงบทรอยแกว และบทรอยกรอง รอยแกวและรอยกรอง ฝกอานไมลดละ

เนนทํานองมีจังหวะ แลวหนูจะอานไดดี

๑. ความสําคัญของการอาน การอานเปนเครื่องมือในการศึกษาหาความรู และเปนปจจัย สําคัญในการคิดแกปญ หาตางๆ ใหประสบการณแกผอู า น การอานที่ มีประสิทธิภาพ ผูอ า นจําเปนตองเขาใจจุดมุง หมาย และความนึกคิด ของผูเขียน สามารถจับใจความสําคัญจากเนื้อหาที่อาน แสดงความ คิดเห็นเกี่ยวกับเรื่องที่อานได แลวนําความรูและขอคิดที่ไดรับจาก การอานไปใชในชีวิตประจําวันได ๒. การอานออกเสียงบทรอยแกวและบทรอยกรอง ๑) การอานออกเสียงบทรอยแกว มีหลักการอาน ดังนี้ (๑) ทําความเขาใจบทอาน ความหมายของคํา สํานวน ความคิดสําคัญของเรื่องที่อาน แลวใชนํ้าเสียงใหไพเราะนาฟง เนนถอยคําอยางถูกตองสัมพันธกับเนื้อเรื่อ1ง (๒) อานใหถูกตองตามอักขรวิธีหรืออานใหถูกตองตาม ความนิยม ผูอานจะทราบหลักเกณฑการอานไดโดยการศึกษาวา คําใดอานอยางไร และใชพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถานชวย http:// www.aksorn.com/lib/p/tha_01 (เรื่อง เมื่อฉันอานรอยแกว)

ขอสอบเนน การคิด

แนว  NT  O-NE T

ขอใดแบงวรรคตอนในการอานรอยแกวไดถูกตอง 1. พระมหากษัตริยไทย / ทรงเปนศูนยรวมจิตใจของคนในชาติ 2. ในทองถิ่นแตละแหง / จะมีศาสนาเปนที่ยึดเหนี่ยวทาง / จิตใจของคน / ในชุมชน 3. สถานที่ตางๆ ที่คนในสมัยกอน / ไดรวมกันกอสรางไวบน / แผนดินไทยเปนเวลานาน 4. การศึกษาความเปนมา / ของชนชาติไทยทําให / เราเกิดความภาคภูมิใจ ในบรรพบุรุษ / ของไทย วิเคราะหคําตอบ ตอบขอ 1. พระมหากษัตริยไทย / ทรงเปนศูนยรวม จิตใจของคนในชาติ แบงวรรคตอนการอานถูกตอง ทําใหเขาใจเนื้อความ ถูกตอง

EB GUIDE

Explore

๑๑

เกร็ดแนะครู การสอนเรื่องการอานนั้น ครูควรปลูกฝงใหนักเรียนเห็นคุณคา ความสําคัญ และประโยชนของการอานหนังสือ ที่สามารถนําไปประยุกตใชในชีวิตประจําวัน และบอกใหนักเรียนทราบถึงลักษณะการเปนนักอานที่ดี เพื่อเปนแรงกระตุน ใหนักเรียนสนใจในกิจกรรมการอานมากยิ่งขึ้น

นักเรียนควรรู 1 อักขรวิธี เปนวิธีการเขียนและการใชระบบการเขียนของภาษาหนึ่งๆ และการอานใหถูกตอง เชน การเขียนอานสะกดคํา การเขียนประโยค การใช เครื่องหมายวรรคตอน เปนตน

คูมือครู

11

กระตุนความสนใจ

สํารวจคนหา

Engage

Explore

อธิบายความรู

อธิบายความรู Explain

ขยายความเขาใจ

ตรวจสอบผล

Expand

Evaluate

Explain

1. ใหนักเรียนรวมกันบอกหลักการอานออกเสียง บทรอยแกวและบทรอยกรองตามความเขาใจ ของนักเรียน 2. ครูอธิบายเพิ่มเติมเกี่ยวกับการอานออกเสียง บทรอยแกวและบทรอยกรองใหนักเรียนฟง โดยใหนักเรียนดูขอมูลในหนังสือ หนา 11-13 ประกอบ

(๓) อานออกเสียงพยัญชนะ สระ และวรรณยุกตถูกตอง ออกเสียงคําที่มี ร ล เปนพยัญชนะตนหรือคําควบกลํ้าใหชัดเจน (๔) อานโดยแบงจังหวะ วรรคตอนใหถูกตอง ผูอานอาจ ฝกฝนดวยการทําเครื่องหมาย / คัน่ ขอความทีเ่ วนวรรค เพราะหาก อานเวนวรรคผิด ความหมายก็ผดิ ไปดวย (๕) อานใหคลองแคลว ไมอา นตะกุกตะกัก โดยตองฝกอาน อยูเสมอ ๒) การอานออกเสียงบทรอยกรอง คือ การอานคําประพันธ 1 ที่เปนโคลง ฉันท กาพย กลอน ราย ที่มีฉันทลักษณ หรือแบบแผน ในการแตงเฉพาะแบบ สามารถอานออกเสียงได ๒ แบบ คือ การอาน บทรอยกรองแบบออกเสียงปกติ และการอานบทรอยกรองเปน ทํานองเสนาะ ซึ่งมีหลักการอาน ดังนี้ (๑) อานใหถูกจังหวะตามฉันทลักษณของคําประพันธ แตละชนิด เชน การอานกลอนสุภาพหรือกลอนแปดเวนจังหวะเปน ๓/๒/๓ หรือ ๓/๓/๓ ดังตัวอยาง 

๑๒

เกร็ดแนะครู การสอนการอานออกเสียงบทรอยกรอง ควรเนนเรื่องการอานออกเสียงเปน ทํานองเสนาะ โดยครูเปนผูอานเอง หรือเปดแผนบันทึกเสียงการอานทํานองเสนาะ ใหนักเรียนฟง แลวใหนักเรียนอานตาม โดยมีจุดมุงหมายใหนักเรียนรับรูถึงความ ไพเราะ และความงามของภาษาที่เกิดจากทํานองการสัมผัสคํา และสํานวนภาษา เพื่อปลูกฝงเจตคติที่ดีตอการเรียนวรรณคดีไทย

นักเรียนควรรู 1 โคลง ฉันท กาพย กลอน ราย เปนคําประพันธของไทยที่ไดเรียบเรียงขึ้น โดยมีขอบังคับ การจํากัดความ และวรรคตอนใหรับสัมผัสกัน ตามกฎเกณฑที่ วางไวตามฉันทลักษณของคําประพันธแตละประเภท แลวเกิดความไพเราะ ฉันทลักษณ หมายถึง ตําราที่วาดวยวิธีเรียบเรียงถอยคําใหเปนไปตาม ลักษณะบังคับที่วางไวเปนแบบอยาง

12

คูมือครู

ขอสอบเนน การคิด

แนว  NT  O-NE T ใครรานใครรุกดาว ไทยรบจนสุดใจ เสียเนื้อเลือดหลั่งไหล เสียชีพไปเสียสิ้น

แดนไทย ขาดดิ้น ยอมสละ สิ้นแล ชื่อกองเกียรติงาม

จากบทรอยกรองที่กําหนด หากตองการอานเปนทํานองเสนาะ ควรอานโดยใช นํ้าเสียงอยางไร เพราะเหตุใด แนวตอบ บทรอยกรองที่กําหนดเปนโคลงสี่สุภาพที่ผูแตง (รัชกาลที่ 6) พระราชนิพนธขึ้นเพื่อปลุกใจใหคนไทยรักชาติ หากจะตองอานบทรอยกรองนี้ เปนทํานองเสนาะ จึงควรใชนํ้าเสียงที่หนักแนน ดุดัน เพื่อปลุกใจผูฟง

กระตุนความสนใจ

สํารวจคนหา

Engage

Explore

อธิบายความรู Explain

ขยายความเขาใจ

ตรวจสอบผล

Expand

Evaluate

อธิบายความรู

Explain

ครูอานออกเสียงบทรอยกรองในหนังสือ หนา 13 เปนทํานองเสนาะใหนกั เรียนฟง แลวให นักเรียนอานออกเสียงบทรอยกรองพรอมๆ กัน โดยครูเนนยํ้าใหนักเรียนนําหลักการอาน บทรอยกรองที่ไดศึกษามาใชในการอานอยาง ถูกตอง

ตัวอยาง การอานกลอนสุภาพ ถึงมวยดิน/สิ้นฟา/มหาสมุทร ไมสิ้นสุด/ความรัก/สมัครสมาน 1 แมเกิดใน/ใตหลา/สุธาธาร ขอพบพาน/พิศวาส/ไมคลาดคลา 2 แมเนื้อเย็น/เปนหวง/มหรรณพ พี่ขอพบ/ศรีสวัสดิ์/เปนมัจฉา 3 4 แมเปนบัว/ตัวพี่/เปนภุมรา เชยผกา/โกสุม/ปทุมทอง 5 เจาเปนถํ้า/อําไพ/ขอใหพี่ เปนราชสีห/สมสู/เปนคูสอง จะติดตาม/ทรามสงวน/นวลละออง เปนคูครอง/พิศวาส/ทุกชาติไป (พระอภัยมณี : สุนทรภู) 

การอานกาพยยานี ๑๑ เวนจังหวะเปน ๒/๓ หรือ

๓/๓ ดังตัวอยาง ตัวอยาง การอานกาพยยานี ๑๑

พรุงนี้ วันพรุงนี้/มากเหลือหลาย ปลอยสบาย/รอพรุงนี้ จงเรงให/เหมาะพอดี เพราะพรุงนี้/ไมรอเรา แมทอดทิ้ง/คอยนิ่งเฝา พรุงนี้มี/กี่หนกัน

พรุงนี้/ผัดพรุงนี้ ทุกสิ่ง/จักเปลาดาย เรื่องราว/ธุระใด กําหนด/เวลามี กิจการ/งานทุกสิ่ง ผัดวัน/พรุงนี้เอา

(คมคํา คมกวี : โชติชวง นาดอน)

๑๓

ขอสอบเนน การคิด

แนว  NT  O-NE T

ขอใดแบงวรรคตอนการอานบทรอยกรองไมถูกตอง 1. ก็ฟูมฟาย / ชลนา / โศกาลัย 2. พระโอรส / รูแจง / ไมแคลงจิต 3. รําคาญ / คิดเสียใจ / มิใครหาย 4. ดวยแมกลับ / อัปลักษณ / เปนยักษราย

วิเคราะหคําตอบ ตอบขอ 3. รําคาญ / คิดเสียใจ / มิใครหาย เวนจังหวะ การอานไมถูกตอง ควรเวนจังหวะการอานเปน รําคาญคิด / เสียใจ / มิใครหาย

นักเรียนควรรู 1 สุธาธาร มาจากคําวา สุธาและธาร ที่หมายถึง นํ้า 2 มหรรณพ หมายถึง หวงนํ้าใหญ ทะเลใหญ มหาสมุทร 3 ภุมรา หมายถึง ภมร แมลงผึ้ง แมลงภู 4 ผกา/โกสุม หมายถึง ดอกไม เปนคําไวพจน 5 อําไพ หมายถึง งาม สวาง สุกใส

มุม IT นักเรียนสามารถศึกษาตัวอยางการอานออกเสียงทํานองเสนาะ ไดจาก http://www.youtube.com โดยคนหา (search) คําวา การอาน ทํานองเสนาะ คูมือครู

13

กระตุนความสนใจ

สํารวจคนหา

อธิบายความรู

Engage

Explore

Explain

ขยายความเขาใจ

✓ แบบฝกฯ ใบงาน แบบวัดฯ ภาษาไทย ป.5 ประเมินตัวช�้วัด มฐ. ท 1.1 ป.5/1 ๔. อานออกเสียงบทรอยกรองตอไปนี้ และเขียน / แบงวรรคตอน ในการอาน มฐ. ท ๑.๑ ตัวชี้วัด ป. ๕/๑

เฉลย

ร ล นึกดูใหแน กับการแปลเปลีย่ นความหมาย กั้นรั้วรอบลอบลอยชาย รวนเรคลายคนโลเล ริรํ่าเรียนเลียนลิเก นกนอนรังลังใสของ ลากรากไมลงชายคลอง กลุมเชลยชะรอยกวน รับขาวคราวขาวลับดวน นักปกครองปากคลองสาน ไมทันกินกลํ้าคําอาน ลิ้นคับปากยากจะตาย

ภาษาไทย ๔ สํานักพิมพจฬุ าลงกรณมหาวิทยาลัย, ๒๕๓๕ : ประภาศรี สีหอําไพ ¤Å‹Í§á¤Å‹ÇµŒÍ§Åͧ½ƒ¡ à Š¹Ö¡´Ùãˌṋ...

๑๐

ตรวจสอบผล

Evaluate

ครูตรวจสอบความถูกตองในการอานทั้งดาน การออกเสียงตามอักขรวิธี การแบงวรรคตอน และ ความคลองแคลวในการอาน

นักเรียนควรรู 1 เอื้อสัมผัส เปนการอานโดยตองคํานึงถึงสัมผัสของบทรอยกรอง 2 อภิวาท ปกติอานวา อะ-พิ-วาด หมายถึง การกราบไหว 3 อดิศร ปกติอานวา อะ-ดิ-สอน หมายถึง ผูเปนใหญ 4 ทอดเสียง เปนการเอื้อนเสียงใหยาวกวาปกติ 5 เนิบนาบ หมายถึง หยอนยาน เทิบทาบ ไมรัดกุม

14

คูมือครู

ตรวจสอบผล

Expand

Evaluate

Expand

1. ใหนักเรียนเลือกนิทาน ขาว หรือบทความ ที่ตนเองชอบ ความยาวประมาณ 5 บรรทัด จากนั้นใหนักเรียนแตละคนออกมาอาน ออกเสียงบทรอยแกวที่ตนเองเลือกตาม หลักการอานที่ไดศึกษามา ที่หนาชั้นเรียน 2. ใหนักเรียนทําแบบฝกหัด ภาษาไทย ป.5

คลองแคลวตองลองฝก มือแปกับผันแปร ประกอบทอดปลากรอบ กลองแกลงแกลงขวนขวาย ศูนยกลางกางวงเวียน เรียงรายลวดลายเปล รื่นรื่นลื่นไถล ลืมเลือนเรือนรับรอง เกล็ดปลาเกร็ดเรื่องราว ปราบปรามปลาบปลื้มชวน รัวเร็วเราเลนลิ้น แขกยามฤๅลนลาน

ขยายความเขาใจ

1

(๒) อานใหเอื้อสัมผัส และคําคลองจอง เชน 2 3 อภิวาท บรมนาถบพิตรอดิศร ขาขอเคารพอภิ คําที่พิมพตัวหนาอานใหเอื้อสัมผัส ดังนี้ อภิวาท อานวา อบ-พิ-วาด เพื่อใหสัมผัสกับคําวา เคารพ อดิศร อานวา อะ-ดิด-สอน เพื่อใหสัมผัสกับคําวา บพิตร 4 (๓) การอานเนนเสียงสัมผัส โดยอานทอดเสียงคําทีร่ บั สง สัมผัสระหวางวรรคใหยาวกวาธรรมดา เชน หมูบานยานชายคลอง ตะวันสองสวางใส นกรองมาไกลไกล เสียงไกขันทุกบานเรือน เปนสุขทุกบานชอง ลวนพี่นองพวกพองเพื่อน ใครใครไมแชเชือน อีกไมชาชวยหากิน (ตาอินกะตานา : เนาวรัตน พงษไพบูลย)

คําทีพ่ มิ พตวั หนานีจ้ ะตองอานออกเสียงใหชดั เจน และ ทอดเสียงใหยาวกวาปกติ (๔) อานรวบคําในวรรคที่มีจํานวนพยางคเกิน โดยอาน พยางคหนาเร็วและเนนเสียงที่พยางคหลัง (๕) การออกเสียงคําแตละคําตองชัดเจน และเนิบนาบกว า 1 เสียงพูดปกติธรรมดา แตจะตองอานใหพอเหมาะ ไมเนิบนาบหรือ เร็วจนเกินไป และเมื่อจะจบ จะตองทอดเสียงหรือจังหวะใหชาลง EB GUIDE

http:// www.aksorn.com/lib/p/tha_01 (เรื่อง รอยกรองไทย)

๑๔

ขอสอบ

O-NET

ขอสอบป ’ 51 ออกเกี่ยวกับเรื่อง การอานออกเสียงบทรอยกรอง ขอใดแบงจังหวะการอานบทรอยกรองที่กําหนดไดถูกตอง 1. มีสลึง/พึงประจบ/ใหครบบาท// อยาใหขาด/สิ่งของ/ตองประสงค// จงมักนอย/กินนอย/คอยบรรจง// อยาจายลง/ใหมาก/จะยากนาน// 2. มีสลึง/พึงประจบ//ใหครบบาท อยาใหขาด/สิ่งของตอง/ประสงค จงมักนอย/กินนอย/คอยบรรจง// อยาจายลง/ใหมากจะ/ยากนาน// 3. มีสลึงพึง/ประจบ/ใหครบบาท// อยาใหขาด/สิ่งของ/ตองประสงค// จงมักนอย/กินนอย/คอยบรรจง// อยาจาย/ลงใหมาก/จะยากนาน// 4. มีสลึง/พึงประจบให/ครบบาท// อยาให/ขาดสิ่งของ/ตองประสงค// จงมักนอย/กินนอยคอย/บรรจง// อยาจายลง/ใหมากจะ/ยากนาน// วิเคราะหคําตอบ ตอบขอ 1. คําประพันธขางตนมีลักษณะการแตงเปน กลอนสุภาพ ซึ่งมีหลักเกณฑในการอานแบงวรรค คือ อานแบงวรรคเปน 3-2-3

กระตุนความสนใจ

สํารวจคนหา Explore

อธิบายความรู Explain

ขยายความเขาใจ

ตรวจสอบผล

Expand

Evaluate

Engage

สํารวจคนหา

ใหนักเรียนรวมตอบคําถาม ดังนี้ • นักเรียนคิดวามารยาทในการอานมีความ สําคัญอยางไร (แนวตอบ ทําใหเปนผูมีบุคลิกภาพดี) • ถานักเรียนอานหนังสือดวยเสียงดัง ในหองสมุด เปนมารยาทที่ดีหรือไม อยางไร (แนวตอบ ไมดี เพราะเปนการรบกวนผูอื่น) • การสรางนิสัยรักการอานสามารถทําได อยางไรบาง (แนวตอบ หมั่นอานหนังสืออยูเสมอ อานหนังสือที่ตนเองชื่นชอบ หลากหลาย ประเภท)

มารยาทในการอานและการสราง นิสัยรักการอาน หนังสือดีมีคุณคา โลกกวางชี้ทางพลัน

จงเลือกหามาอานกัน เพราะเรานั้นอานหนังสือ 1

การอานในชีวิตประจําวัน มีทั้งการอานในใจและอานออกเสียง การอานจะตองมีความระมัดระวังในการปฏิบัติตน เชน การจัดหา ที่ นั่ ง ให ส ะดวกสบาย และนั่ ง หรื อ ยื น อ า นอย า งถู ก สุ ข ลั ก ษณะ ถือหนังสือใหหางจากสายตาในระยะที่เหมาะสม นอกจากนั้นยังตอง คํานึงถึงมารยาทการอานอีกดวย ๑. มารยาทในการอาน มีดังนี้ ๑) ไมอานเสียงดังรบกวน ผู  อื่ น โดยเฉพาะการอ า นในที่ สาธารณะ เชน หองสมุด ๒) ขณะทีผ่ อู นื่ อานหนังสือ ไม ควรยื่ น หน า เข า ไปอ า นด ว ย เพราะไมสุภาพ ๓) เลือกอานหนังสือทีม่ ปี ระโยชน และอานอยางมีวจิ ารณญาณ ๔) ไมพับ ฉีก หรือขีดเขียนลงในหนังสือ ๕) ระมัดระวังในการถือหนังสือมิใหเกิดความเสียหาย และ เมื่ออานหนังสือยังไมจบ ไมควรควํ่าหนังสือหรือพับหนาหนังสือไว เพราะจะทําใหหนังสือชํารุดได ควรใชที่คั่นหนังสือคั่นไว

Explore

อธิบายความรู

Explain

1. ครูอธิบายเพิ่มเติมใหนักเรียนเขาใจเรื่อง มารยาทในการอาน โดยใหนักเรียนดูขอมูล ในหนังสือ หนา 15 ประกอบ 2. ใหนักเรียนรวมกันบอกเลาประสบการณใน การอานหนังสืออยางมีมารยาทในการอาน

๑๕

ขอสอบเนน การคิด

แนว  NT  O-NE T

ใครมีมารยาทในการอาน 1. ออมอานหนังสือในใจในหองสมุด 2. แอยื่นศีรษะเขาไปอานหนังสือที่เพื่อนกําลังอานอยู 3. โออานหนังสือไปพลาง รับประทานอาหารไปพลาง 4. อิ๋วพับมุมหนังสือเพื่อที่เวลาอานครั้งตอไปจะไดทราบวาอานถึงไหน

วิเคราะหคําตอบ ตอบขอ 1. เพราะการอานหนังสือในใจในหองสมุด ถือเปนมารยาทในการอาน ไมเปนการรบกวนผูอื่น และการอานที่มีมารยาท ในการอาน ไมควรยื่นศีรษะเขาไปอานหนังสือในขณะที่ผูอื่นอานอยู ไมควรรับประทานอาหารขณะอาน และเมื่ออานหนังสือคางไวควรหา ที่คั่นหนังสือมาคั่น ไมควรพับมุมหนังสือ เพราะอาจทําใหหนังสือเสียหายได

เกร็ดแนะครู ครูจัดกิจกรรม “มารยาทที่ดีในการอาน” โดยใหนักเรียนจับคูกัน แลวออกมา แสดงบทบาทสมมุติเกี่ยวกับมารยาทในการอาน เพื่อใหนักเรียนสามารถนําเนื้อหา ที่ไดศึกษามาประยุกตใชในชีวิตประจําวันไดอยางถูกวิธี

นักเรียนควรรู 1 อานในใจ เปนการอานโดยไมออกเสียง ซึ่งมีแนวทางในการปฏิบัติ ดังนี้ 1. ใหกวาดสายตาเปนชวงๆ ใหไดชวงละ 5-6 คํา 2. ไมอานยอนหลังจากตอนจบ ใหอานจากซายไปขวา 3. ไมควรทําปากขมุบขมิบหรือใชนิ้วไลตามตัวหนังสือ เพื่อฝกอัตราความเร็ว ของตาและสมอง 4. ทดสอบความเขาใจหลังอานจบ โดยใชวิธีตั้งคําถาม สรุปเรื่องราวที่อาน คูมือครู

15

กระตุนความสนใจ

สํารวจคนหา

Engage

Explore

อธิบายความรู

อธิบายความรู Explain

ขยายความเขาใจ

ตรวจสอบผล

Expand

Evaluate

Explain

1. ใหนักเรียนรวมตอบคําถาม ดังนี้ • นักเรียนคิดวา ผูที่มีนิสัยรักการอาน คือ ผูที่ อานเฉพาะหนังสือที่สงเสริมเรื่องการเรียน เทานั้นใชหรือไม อยางไร (แนวตอบ ไมใช ผูที่มีนิสัยรักการอาน มักจะ อานหนังสือไดทุกประเภท) • การเสริมสรางลักษณะนิสัยรักการอาน สามารถปฏิบัติไดอยางไรบาง (แนวตอบ หมั่นอานหนังสืออยูเสมอเพื่อให เกิดความรักในการอาน) 2. ครูอธิบายเพิ่มเติมเกี่ยวกับการสรางนิสัยรัก การอานใหนักเรียนฟง โดยใหนักเรียนดูขอมูล ในหนังสือ หนา 16 - 17 ประกอบ

๒. การสรางนิสัยรักการอาน การเสริมสรางลักษณะนิสัยรักการอาน สามารถทําได ดังนี้ ๑) รักการอาน สรางความรูส กึ วาหนังสือเปนเพือ่ นทีด่ มี คี ณุ คา หากไดอา น 1 ยอมทวีประโยชนตอตนเอง ผูที่รักการอานมักจะประสบความสําเร็จ ในชีวิต ๒) สรางนิสัยใฝรู มีความกระตือรือรนทีจ่ ะแสวงหาความรูอ ยูเ สมอทัง้ ภายใน และภายนอกโรงเรียน เพราะความรูดังกลาวจะชวยเสริมสรางใหเรา เปนคนรอบรู ๓) เตรียมความพรอม ควรเตรียมความพรอมของตนเองวามีมากนอยเพียงใด ความพรอมดังกลาวนี้ ไดแก (๑) ความพรอมทางกาย คือ สุขภาพดี ไมมีปญหาดาน สายตา (๒) ความพรอมทางใจ คือ มีจดุ หมายแนชดั วาอานสารนีเ้ พือ่ อะไร เพือ่ ความรู เพือ่ สอบ หรือเหตุผล 2 อื่ น ๆ จากนั้ น จึ ง อ า นอย า งมี ส มาธิ แ ละ ปราศจากความกังวลใดๆ (๓) ความพรอมทางสภาพแวดลอม คือ เลือกสถานที่ ในการอานที่เหมาะสม บรรยากาศดี มีแสงสวางเพียงพอ ๑๖

เกร็ดแนะครู ครูอาจใหนักเรียนเลือกอานหนังสือที่นักเรียนชื่นชอบคนละ 1 เลม จากนั้น ใหนักเรียนเขียนสรุปเนื้อหาของหนังสือที่อาน ขอคิดที่ได และความประทับใจที่มีตอ หนังสือที่เลือกอาน เพื่อเปนการสรางเสริมนิสัยการรักการอานใหแกนักเรียน

นักเรียนควรรู 1 ทวี หมายถึง เพิ่มขึ้น มากขึ้น 2 สมาธิ หมายถึง ความตั้งมั่นแหงจิต ความสํารวมใจใหแนวแนเพื่อใหจิตใจ สงบหรือเพื่อใหเกิดปญญาเห็นแจง

16

คูมือครู

ขอสอบเนน การคิด

แนว  NT  O-NE T

ขอใดไมควรปฏิบัติในการอาน 1. ตะโกนอานเสียงดังๆ 2. นั่งหรือยืนอานในทาที่สบาย 3. อานออกเสียงคําควบกลํ้าชัดเจน 4. จับใจความสําคัญของเรื่องที่อาน วิเคราะหคําตอบ ตอบขอ 1. เราไมควรตะโกนอานเสียงดัง เพราะอาจ เปนการรบกวนผูอื่น และทําใหเกิดความรําคาญได

กระตุนความสนใจ

สํารวจคนหา

อธิบายความรู

Engage

Explore

Explain

ขยายความเขาใจ Expand

ตรวจสอบผล Evaluate

ขยายความเขาใจ

๔) จัดสรรเวลาในการศึกษาคนควา มีการแบงเวลาสําหรับศึกษาคนควา และพัฒนาตนเอง ควรกําหนดเวลาสําหรับอานหนังสือ และทบทวนบทเรียน ฝกจน เคยชินเปนนิสัย ๕) นําความรูมาใชใหเกิดประโยชน ความรูที่เราไดจากการศึกษาคนควา ควรนํามาใชใหเกิด ประโยชนทั้งในการเรียนและในชีวิตประจําวัน เพราะยิ่งนําความรู มาใชมากเพียงใด ก็จะกระตุนใหเกิดความรูใหมๆ เพิ่มเติมมากขึ้น ในภายหลังได การฝกนิสัยรักการอาน จะชวยใหนักเรียนเปนนักอานที่ดี และประสบความสําเร็จในชีวติ ได ดังนัน้ นักเรียนจึงควรเริม่ ตนฝกฝน โดยไมทอถอย

Expand

1. ใหนักเรียนนําความรูที่ไดจากการศึกษาเรื่อง มารยาทในการอานและการสรางนิสัยรัก การอาน มาเขียนเปนแผนภาพความคิด โดยตกแตงใหสวยงาม 2. ใหนักเรียนแตงคําขวัญเกี่ยวกับการสรางนิสัย รักการอาน คนละ 1 คําขวัญ แลวนําเสนอ ผลงานที่หนาชั้น จากนั้นใหนักเรียนรวมกัน คัดเลือกผลงานที่ดีที่สุด 3 ลําดับ เพื่อไปติด ที่ปายนิเทศ 3. ใหนักเรียนทําแบบฝกหัด ภาษาไทย ป.5 ✓ แบบฝกฯ ใบงาน แบบวัดฯ ภาษาไทย ป.5 ประเมินตัวช�้วัด มฐ. ท 1.1 ป.5/8 ๗. เขียนมารยาทที่ดีในการอาน โดยอธิบายเปนความเรียงสั้นๆ (ตัวอยางคําตอบ) มฐ. ท ๑.๑ ตัวชี้วัด ป. ๕/๘

ในการอานหนังสือเราควรปฏิบัติตนอยางมีมารยาท คือ ตั้งใจอานโดยไมรบกวนผูอื่น เพราะอาจทําใหผูอื่นเสียสมาธิได โดยเฉพาะการอานหนังสือในหองสมุด ควรอานในใจ เพื่อ ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ไมใหมีเสียงรบกวนผูอื่น นอกจากนี้ ควรจับหรือถือหนังสือ ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ที่อานดวยความระมัดระวัง ไมใหฉีกขาดหรือยับ เพราะหนังสือ ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. เปรียบเสมือนขุมทรัพยที่มีคา จึงควรดูแลรักษาใหดี ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

เฉลย

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

๑๔

http:// www.aksorn.com/lib/p/tha_01 (เรื่อง เทคนิคการอานใหเกง)

ขอสอบเนน การคิด

แนว  NT  O-NE T หนังสือคืออาหารสมอง กอใหเกิดปญญา จากขอความ ขอใดไมใชประโยชนของการอานหนังสือ 1. ทําใหรูขาวสารตางๆ 2. นําขอมูลที่ไดไปใชประโยชน 3. ทําใหเกิดความเพลิดเพลิน และไดความรู 4. ทําใหรางกายและสมองมีการเจริญเติบโต

EB GUIDE

๑๗

เกร็ดแนะครู ครูสามารถสรางนิสัยรักการอานใหกับนักเรียนได โดยปฏิบัติตามขั้นตอน ดังนี้ 1. เราความสนใจใหนักเรียนอยากรูเรื่องราวในหนังสือดวยการใหนักเรียน ดูภาพ เลาเรื่องประกอบภาพ และสนทนาเกี่ยวกับภาพนั้นๆ 2. เลาเรื่องจากหนังสือตางๆ ที่มีความสนุกสนาน แตเลาเพียงครึ่งเรื่อง เพื่อกระตุนใหนักเรียนอยากรูเรื่องแลวไปอานตอเอง 3. จัดกิจกรรมสงเสริมนิสัยรักการอาน เชน ประกวดยอดนักอาน ประกวดเลา นิทานตางๆ เปนตน

วิเคราะหคําตอบ ตอบขอ 4. การอานหนังสือไมไดทําใหรางกายและ สมองเจริญเติบโต แตทําใหมีความรู และนําความรูไปใชใหเกิดประโยชน ในชีวิตประจําวันได

คูมือครู

17

กระตุนความสนใจ

สํารวจคนหา

อธิบายความรู

ขยายความเขาใจ

Engage

Explore

Explain

Expand

ตรวจสอบผล

ตรวจสอบผล Evaluate

Evaluate

1. ครูตรวจสอบการเขียนแผนภาพความคิดของ นักเรียน โดยพิจารณาจากความถูกตองของ เนื้อหา และการใชความคิดสรางสรรคในการ ตกแตงผลงาน 2. ครูตรวจสอบการทําแบบฝกหัดของนักเรียน โดยพิจารณาจากการเขียนมารยาทที่ดีในการ อานไดถูกตอง สื่อความหมายชัดเจน และเขียน สะกดคําถูกตอง

กิจกรรมรวบยอด 

ชวนกันอาน อานออกเสียงคํา และเขียนคําอาน ของคําลงในสมุด

ชรากาล ฉงน กิจการ ขะมักเขมน มหาสมุทร

หลักฐานแสดงผลการเรียนรู 1. แบบประเมินการอานออกเสียงคําในภาษาไทย 2. ผลการเขียนแผนภาพความคิดประโยชนของ การอาน 3. ผลการเขียนคําศัพทตามคําบอก 4. แบบฝกหัด ภาษาไทย ป.5







พฤกษ ประโยชน กรุงเทพฯ ขมีขมัน พิศวาส

นิทรา สวางไสว สภาวการณ สามัคคี มหรรณพ

สัปดาห สส. สัญญา สมัครสมาน ทรามสงวน

ชวนกันคิดและเขียน นักเรียนลองคิดดูวา ประโยชนของการอานมีอะไรบาง แลวเขียนบันทึกเปนแผนภาพความคิดลงในสมุด ชวนกันแตง แตงคําขวัญเกี่ยวกับการสรางนิสัยรักการอาน ๑ คําขวัญ ชวนกันปฏิบัติ อานหนังสือทีม่ ปี ระโยชนคนละ ๑ เลม แลวผลัดกันออกมา พูดแนะนําหนังสือทีอ่ า น สัปดาหละ ๑ เลม ทีห่ นาชัน้ เรียน

๑๘

เฉลย กิจกรรมรวบยอด กิจกรรมชวนกันอาน ชรากาล พฤกษ นิทรา สัปดาห ฉงน ประโยชน สวางไสว สส. กิจการ กรุงเทพฯ

18

อานวา อานวา อานวา อานวา อานวา อานวา อานวา อานวา อานวา อานวา

คูมือครู

ชะ-รา-กาน พรึก นิด-ทรา สับ-ดา หรือ สับ-ปะ-ดา ฉะ-หงน ประ-โหยด สะ-หวาง-สะ-ไหว สะ-มา-ชิก-สะ-พา-ผู-แทน-ราด-สะ-ดอน กิด-จะ-กาน กรุง-เทบ-มะ-หา-นะ-คอน

สภาวการณ สัญญา ขะมักเขมน ขมีขมัน สามัคคี สมัครสมาน มหาสมุทร พิศวาส มหรรณพ ทรามสงวน

อานวา อานวา อานวา อานวา อานวา อานวา อานวา อานวา อานวา อานวา

สะ-พา-วะ-กาน สัน-ยา ขะ-มัก-มะ-เมน หรือ ขะ-หมัก-ขะ-เมน ขะ-หมี-ขะ-หมัน สา-มัก-คี สะ-หมัก-สะ-หมาน มะ-หา-สะ-หมุด พิด-สะ-หวาด มะ-หัน-นบ ซาม-สะ-หงวน