Περιοδικό - 100 Γεγονότα που Άλλαξαν τον Κόσμο - Εκδόσεις Archive by Brainfood

Ο ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΣ ΑΡΜΟΣΤΗΣ

Ο Αριστείδης Στεργιάδης και ο Αύγουστος του 1922

Από τις εκδόσεις

ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΠΟΥ ΑΛΛΑΞΑΝ

ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ Τα 100 γεγονότα που καθόρισαν τον ρου της Ιστορίας

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΕΣ ΑΝΑΚΑΛΎΨΕΙΣ ΚΑΙ ΕΦΕΎΡΕΣΕΙΣ • ΑΎΤΟΚΡΑΤΟΡΙΕΣ ΚΑΙ ΑΠΟΙΚΙΟΚΡΑΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΔΟΚΙΕΣ • ΠΟΛΕΜΙΚΕΣ ΣΎΡΡΑΞΕΙΣ, ΔΟΛΟΦΟΝΙΕΣ, ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΕΙΣ • ΤΕΧΝΕΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ • ΠΟΛΙΤΙΚΑ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΚΙΝΗΜΑΤΑ

ΕΠΙΠΛΕΟΝ

Ο ΕΚΑΤΟΝΤΑΕΤΉΣ ΠΟΛΕΜΟΣ: Η ΣΦΟΔΡΗ ΣΎΡΡΑΞΗ ΠΟΎ ΣΤΙΓΜΑΤΙΣΕ ΑΓΓΛΙΑ ΚΑΙ ΓΑΛΛΙΑ ΟΙ ΓΎΝΑΙΚΕΣ ΣΑΜΟΎΡΑΙ • Η ΑΡΧΑΙΑ ΠΟΛΗ ΤΗΣ ΠΕΤΡΑΣ • Η ΜΑΧΗ ΤΟΎ ΜΠΑΤΑΑΝ

ΤΕΎΧΟΣ 36 • ΤΙΜΉ €6.99

www.brainfood.gr

Στις 21 Δεκεμβρίου 1898 η Μαρί Κιουρί ανακαλύπτει το ράδιο. Χάρη στις ανακαλύψεις της, προετοίμασε το έδαφος για την εξεύρεση θεραπειών για τον καρκίνο, αλλά και για την εξέλιξη ακριβέστερων μηχανημάτων ακτινών Χ

Editorial Η αναζήτηση των μυστικών της ζωής μακριά από ένα πλαίσιο θεολογικό συνιστά μια από τις σημαντικότερες πνευματικές παρακαταθήκες της κλασικής φιλοσοφίας. Ο Νίκος Καζαντζάκης, συστηματικός μελετητής της κλασικής φιλοσοφίας, όπως γίνεται σαφές από τις μεταφράσεις του των πλατωνικών διαλόγων, καθόρισε με αποφθεγματικά σαφή τρόπο την έννοια της ζωής ως εξής: «Ερχόμαστε από μια σκοτεινή άβυσσο· καταλήγουμε σε μια σκοτεινή άβυσσο· το μεταξύ φωτεινό διάστημα το λέμε Ζωή». Μ’ αυτά τα λόγια ξεκινά η πνευματική αυτοβιογραφία, γνωστότερη με τον τίτλο Ασκητική. Στο ίδιο έργο, σε άλλο σημείο δηλώνει πως «ο Σκοπός της εφήμερης ζωής είναι η αθανασία». Αν η αθανασία συνδέεται με την υστεροφημία που ανέδειξε ο Καζαντζάκης στη δική του Οδύσσεια μετά τον Όμηρο και τον Δάντη, ως ένα ταξίδι στη γνώση, τότε η συγκεκριμένη οπτική συνδέει την ατομική αναζήτηση με τη συλλογική. Στην αναγωγή, συνεπώς, από τη σφαίρα της ιδιωτικής ζωής στη δημόσια είναι εύκολο κανείς να αναγνωρίσει πως το Carpe Diem του Οράτιου στο πέρασμα του χρόνου και στο αποκαλούμενο διάβα της Ιστορίας μετατρέπεται σε στιγμές που καθόρισαν τις ζωές των ανθρώπων. Στο παρόν τεύχος σταχυολογούνται ακριβώς 100 μεμονωμένα γεγονότα που «στιγμάτισαν», θετικά ή αρνητικά, την ανθρώπινη εξέλιξη. Η επιλογή, όπως μπορεί να παρατηρήσει ο αναγνώστης, υλοποιήθηκε αναζητώντας αυτές στο ευρύτερο φάσμα της ανθρώπινης δραστηριότητας. Συνεπώς,

δεν παρελαύνουν στις σελίδες μόνο πολεμικά κατορθώματα ή πολιτικές εξελίξεις, αλλά αναδεικνύονται και κομβικές στιγμές στον χώρο των επιστημών και των τεχνών. Αξίζει να σημειωθεί πως, όσο κι αν αναλόγου περιεχομένου αφιερώματα τείνουν να εστιάζουν στα γεγονότα, εδώ γίνεται προσπάθεια, έστω και υπαινικτικά, η παρουσίασή τους να ενταχθεί στο ιστορικό πλαίσιο που τα διαμόρφωσε. Επιβεβαιώνεται και αναδεικνύεται μέσω αυτής της επιλογής η ακρίβεια του στίχου του Οδυσσέα Ελύτη πως ο κάθε Ήλιος για να γυρίσει θέλει δουλειά πολλή. Η σύνθετη φύση των ιστορικών εξελίξεων αναδεικνύεται στο σύνολο των θεμάτων του περιοδικού μ’ έναν τρόπο εύληπτο, κατανοητό, που προσφέρει αφορμές προβληματισμού χωρίς να κουράζει. Εκλαϊκεύοντας, τέλος, την όποια γνώση σε καμία περίπτωση δεν την υποβιβάζεις ούτε την ευτελίζεις. Αντιθέτως, διαμορφώνεται μ’ αυτόν τον τρόπο ένας προσωπικός μηχανισμός προστασίας και αντιμετώπισης φαινομένων εκχυδαϊσμού και παραποίησης της Ιστορίας με σκοπό την αποκόμιση πρόσκαιρων εντυπώσεων. Αυτό συνιστά το προσδοκώμενο πνευματικό ζητούμενο των συντελεστών του περιοδικού. Καλή ανάγνωση Χρυσόστομος Μπομπαρίδης Ιστορικός – Τμήμα Αρχαίας Ιστορίας, Πανεπιστήμιο Σιένας

Highlights του τεύχους 20

Κάστρα και μουσεία

Πέντε μέρη για να μάθετε σχετικά με την ιστορία και την κληρονομιά του Εκατονταετούς Πολέμου

H Λαίδη Σαμουράι της Ιαπωνίας

Σκαλίζουμε την ιαπωνική ιστορία για να αποκαλύψουμε τις φοβερές επιδέξιες πολεμίστριες όνα μπουγκέισα

Οι τελευταίες ημέρες του αρμοστή

Συνέντευξη με τον συγγραφέα Κωνσταντίνο Δ. Βλάσση με αφορμή το βιβλίο του «Οι τελευταίες ημέρες του αρμοστή»

ΠΕΡΙΕΧ ΜΕΝΑ

ΤΕΥΧΟΣ 36

ΤΑ ΠΑΝΤΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΚΑΤΟΝΤΑΕΤΗ ΠΟΛΕΜΟ

10 12 14 15

Βασικά γεγονότα Χρονολόγιο του Εκατονταετούς Πολέμου

Ιστορικές λεπτομέρειες Κάστρο Μπόντιαμ

Ανατομία ενός… Άγγλου τοξότη

16 18 20

Ιστορικοί θησαυροί

Hall of Fame Οι κυρίαρχοι παίκτες

Συνέντευξη Ο καθηγητής Nigel Saul μιλά για την προέλευση της ιπποσύνης

Μέρη για εξερεύνηση Κάστρα και Μουσεία

Ο τάφος του Μαύρου Ιππότη Εδουάρδου

ΑΦΙΕΡΩΜΑΤΑ

Τα 100 γεγονότα που άλλαξαν τον κόσμο

24 Επιστήμη και καινοτομία 30 Αποικιοκρατία και αυτοκρατορίες 32 Συγκρούσεις, δολοφονίες και επαναστάσεις 37 Τέχνες και πολιτισμός 40 Πολιτική και κοινωνικά κινήματα 44 Ποια ήταν η Λαίδη Σαμουράι της Ιαπωνίας; 60 Πέτρα: Σταυροδρόμι πολιτισμών 68 Επιστολές που έγραψαν Ιστορία 72 «Οι τελευταίες ημέρες του Αρμοστή» Οι σημαντικότερες επινοήσεις και ανακαλύψεις Ιστορικά παγκόσμια γεγονότα

Οι πόλεμοι και οι επαναστάσεις που διαμόρφωσαν τον κόσμο μας Τα σημαντικότερα βιβλία και κοινωνικά γεγονότα

Οι ιδέες και οι άνθρωποι που άλλαξαν την Ιστορία

Ανακαλύπτουμε τις γυναίκες πολεμίστριες της Ιαπωνίας

Εξερευνούμε το πανάρχαιο πολιτιστικό σύμβολο της Ιορδανίας

Από την πένα διάσημων προσωπικοτήτων στο φως της δημοσιότητας

Συνέντευξη με τον συγγραφέα Κωνσταντίνο Δ. Βλάσση

ΜΟΝΙΜΕΣ ΣΤΗΛΕΣ

04 50 56 4

Καθοριστικές στιγμές Φωτογραφικά στιγμιότυπα που απαθανατίζουν ιστορικές στιγμές

Μεγάλες μάχες Η Πτώση του Μπαταάν

Τι θα είχε συμβεί αν... είχε πετύχει το πραξικόπημα του Καπ;

74 76 80

Βιβλιοκριτικές 4 βιβλία που αξίζει να διαβάσεις αυτό τον μήνα

Ιστορικές απορίες Σύντομες απαντήσεις σε ιστορικά θέματα

Ιστορία και Έβδομη Τέχνη Ιστορικά γεγονότα και καλλιτεχνική δημιουργία στη μεγάλη οθόνη

allabouthistorygr

Μ Ι Κ ΡΆ Β Ι Β Λ Ι Ά , Μ Ε ΓΆ Λ Ε Σ Σ Κ Ε Ψ Ε Ι Σ ...

Δυτική σκέψη και ανατολική φιλοσοφία, φλεγματική χιουμοριστική γραφή και θεμελιώδη δοκίμια, διαχρονική ποίηση και αθάνατη μικρή πεζογραφία. Κείμενα που σφράγισαν την εποχή τους και πέρασαν στην αιωνιότητα. Βιβλία που οφείλουν να βρίσκονται σε κάθε βιβλιοθήκη.

4 ΔΙΑΝΟΜΉ

Εμπεδοκλέους 28 • 12131 - Περιστέρι Τ 210 2514123 E contact@brainfood.gr W brainfood.gr

ΣΤΗΝ ΙΔΙΑ ΣΕΙΡΑ : ΒΟΛΤΑΊΡΟΣ › ΜΙΚΡΟΜΕΓΆΣ // KAHLIL GIBRAN › Ο ΠΡΟΦΉΤΉΣ // HENRY JAMES › ΤΟ ΣΤΡΙΨΙΜΟ ΤΉΣ ΒΙΔΆΣ // JEROME K. JEROME › ΟΙ ΤΕΜΠΕΛΙΚΕΣ ΣΚΕΨΕΙΣ ΕΝΟΣ ΤΕΜΠΕΛΉ // RUDYARD KIPLING › ΆΝ // STEPHEN LEACOCK › ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΆ ΕΥΤΡΆΠΕΛΆ // JACK LONDON › Ή ΦΩΤΙΆ // NICOLÓ MACHIAVELLI › Ο ΉΓΕΜΟΝΆΣ // KAKUZO OKAKURA › ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΤΣΆΓΙΟΥ // GEORGE ORWELL › ΆΝΤΆΠΟΚΡΙΣΕΙΣ ΆΠΟ ΤΆ ΧΆΡΆΚΩΜΆΤΆ ΤΟΥ 20ού ΆΙΩΝΆ // ROBERT ATHLYI ROGERS › Ή ΒΙΒΛΟΣ ΤΩΝ ΕΚΛΕΚΤΩΝ // ARTHUR SCHOPENHAUER › Ή ΤΕΧΝΉ ΤΟΥ ΝΆ ΕΧΕΙΣ ΠΆΝΤΆ ΔΙΚΙΟ // HENRY DAVID THOREAU › ΠΕΡΠΆΤΩΝΤΆΣ • ΠΟΛΙΤΙΚΉ ΆΝΥΠΆΚΟΉ // LAO TZU › ΤΆΟ ΤΕ ΚΙΝΓΚ // SUN TZU › Ή ΤΕΧΝΉ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ // MARY WOLLSTONECRAFT › Ή ΆΝΆΓΝΩΡΙΣΉ ΤΩΝ ΔΙΚΆΙΩΜΆΤΩΝ ΤΉΣ ΓΥΝΆΙΚΆΣ // ΟΥΠΆΝΙΣΆΔΕΣ Ι

Καθοριστικές στιγμές

23 Φεβρουαρίου 1954

ΠΑΙΔΙΑ ΕΜΒΟΛΙΑΖΟΝΤΑΙ ΜΕ ΤΟ ΠΡΏΤΟ ΕΜΒΟΛΙΟ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΠΟΛΙΟΜΥΕΛΙΤΙΔΑΣ

Αφού δοκίμασε το εμβόλιό του κατά της πολιομυελίτιδας σε εθελοντές, ο δρ. Τζόνας Σολκ άρχισε τις πρώτες του δοκιμές σε μια ομάδα παιδιών στο Δημοτικό Σχολείο Άρσεναλ στο Πίτσμπουργκ της Πενσιλβάνιας. Αυτός ήταν ο πρώτος μαζικός εμβολιασμός παιδιών κατά της πολιομυελίτιδας, μιας σοβαρής ιογενούς λοίμωξης που επηρέαζε κυρίως τα μικρά παιδιά. Χάρη στο εμβόλιο, η πολιομυελίτιδα έχει ουσιαστικά εξαλειφθεί στα περισσότερα μέρη του κόσμου.

Καθοριστικές στιγμές

15 Φεβρουαρίου 1942

Κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, οι ιαπωνικές δυνάμεις εισέβαλαν επιτυχώς στη Σιγκαπούρη, μια αποικία του βρετανικού στέμματος. Η παράδοση των δυνάμεων υπό τους Βρετανούς ήταν η μεγαλύτερη στην ιστορία και περίπου 80.000 Βρετανοί, Ινδοί και Αυστραλοί στρατιώτες κατέληξαν αιχμάλωτοι πολέμου. Στη φωτογραφία, ο αντιστράτηγος Άρθουρ Πέρσιβαλ (άκρη δεξιά) βαδίζει για να παραδοθεί στους Ιάπωνες.

Η ΠΤΏΣΗ ΤΗΣ ΣΙΓΚΑΠΟΥΡΗΣ

ΤΑ ΠΑΝΤΑ ΓΙΑ ΤΟΝ

ΕΚΑΤΟΝΤΑΕΤΗ ΠΟΛΕΜΟ

Ανακαλύπτουμε πώς αυτή η μακρά περίοδος συγκρούσεων ανάμεσα στις δυνάμεις της Δυτικής Ευρώπης συνέβαλε στην αναδιαμόρφωση του μεσαιωνικού κόσμου

ΣΤΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟΥ ΜΠΟΝΤΙΑΜ

ΑΝΑΤΟΜΙΑ ΕΝΟΣ ΑΓΓΛΟΥ ΤΟΞΟΤΗ

ΗΓΕΤΙΚΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ

Από τους Jessica Leggett, Melanie Clegg, Murray Dahm

ΟΙ ΑΠΑΡΧΕΣ ΤΗΣ ΙΠΠΟΣΥΝΗΣ

Main image source: © Alamy

Η Γενιά του ’30 «ζωντανεύει» στη μικρή οθόνη

«Γενιά του ’30» αποτελεί μια γενιά κορυφαίων Ελλήνων λογοτεχνών που άνθισε στην τρίτη δεκαετία του 20ου αιώνα. Στράτης Μυριβήλης, Γιώργος Θεοτοκάς, Γιώργος Σεφέρης, Ηλίας Βενέζης, Ανδρέας Εμπειρίκος, Μ. Καραγάτσης, Κοσμάς Πολίτης, Γιάννης Ρίτσος, Νίκος Εγγονόπουλος, Άγγελος Τερζάκης, Παντελής Πρεβελάκης, Νίκος Πεντζίκης, Ανδρέας Εμπειρίκος, Γιώργος Σαραντάρης, Δημήτρης Αντωνίου δημιούργησαν έργα «αθάνατα» στον χρόνο, που ξεχώρισαν εντός κι εκτός ελληνικών συνόρων. Ποιο είναι όμως το έργο τους και πώς η ζωή τους αποτέλεσε έμπνευση για τη δημιουργία του; Γιατί η λογοτεχνική προσέγγιση αυτής της γενιάς αποτέλεσε τομή στη νεότερη πεζογραφία και ποίηση; Τις απαντήσεις δίνει η δραματοποιημένη σειρά ντοκιμαντέρ της COSMOTE TV, με τίτλο «Η Γενιά του ’30». Το docuseries, σε σενάριο και σκηνοθεσία του Γιώργου Γκικαπέππα, αποτελείται από δεκαπέντε αυτοτελή επεισόδια, αφιερωμένα στη γενιά-ορόσημο της νεοελληνικής λογοτεχνίας που διαμόρφωσε με το έργο τους μια νέα μοντέρνα ταυτότητα για τον νεοελληνικό πολιτισμό. Σε κάθε επεισόδιο, εκτός από τους ίδιους τους λογοτέχνες, «ζωντανεύουν» οι ήρωες των πιο εμβληματικών τους έργων, όπως «Γιούκερμαν» (Μ. Καραγάτσης), «Η δασκάλα με τα χρυσά μάτια» (Στράτης Μυριβήλης), «Δεσμώτες» (Άγγελος Τερζάκης) και πολλά άλλα.

Με ένα εξαιρετικό καστ Ελλήνων ηθοποιών Στους πρωταγωνιστικούς ρόλους συναντάμε κορυφαίους Έλληνες ηθοποιούς, όπως τον Νίκο Ψαρρά στον ρόλο του Κοσμά Πολίτη, τον Όμηρο Πουλάκη στον ρόλο του Άγγελου Τερζάκη, τον Πέρη Μιχαηλίδη στον ρόλο του Νίκου Εγγονόπουλου, τον Γιάννη Νταλιάνη στον ρόλο του Παντελή Πρεβελάκη, τον Στέλιο Ξανθουδάκη στον ρόλο του Στράτη Μυριβήλη, τον Κωστή Καλλιβρετάκη στον ρόλο του Ηλία Βενέζη, τον Αντίνοο Αλμπάνη στον ρόλο του Γιώργου Σαραντάρη, τον Κωνσταντίνο Παπαθεοδώρου στον ρόλο του Γιώργου Θεοτοκά, τον Σπύρο Σταμούλη στον ρόλο του Δημήτρη Αντωνίου, τον Κωνσταντίνο Ασπιώτη στον ρόλο του Ανδρέα Εμπειρίκου κ.ά. Στο καστ συμμετέχουν, επίσης, οι ηθοποιοί Αλεξάνδρα Αϊδίνη, Σοφία Σεϊρλή, Βίκυ Παπαδοπούλου, Λουκία Μιχαλοπούλου, Γιώργος Καραμίχος, Βίκυ Βολιώτη, Νεφέλη Κουρή, Βασιλική Τρουφάκου, Νίκος Γεωργάκης, Θάνος Τοκάκης, Άλκηστις Πουλοπούλου, Αλέξανδρος Χρυσανθόπουλος, Μενέλαος Χαζαράκης, Κωνσταντίνος Αβαρικιώτης, Σύρμω Κεκέ, Βαγγέλης Στρατηγάκος κ.ά. Η σειρά «Η Γενιά του ’30» αποτελεί μία πρωτότυπη παραγωγή της COSMOTE TV και προβάλλεται κάθε Σάββατο στις 21.00 στο COSMOTE HISTORY. Όλα τα επεισόδια της σειράς είναι διαθέσιμα και on demand.

Σύμφωνα με ένα αγγλικό ανέκδοτο, τα ψάρια του Σλος πρέπει να μιλούν γαλλικά από τους πολλούς Γάλλους που σκοτώθηκαν στη μάχη.

Η ΜΑΧΗ ΤΟΥ ΣΛΟΣ 1340

Ο αγγλικός στόλος με μόνο 150 πλοία αντιμετωπίζει έναν πολύ μεγαλύτερο γαλλικό στο λιμάνι Σλος της Φλάνδρας. Οι Άγγλοι υπερνικούν στους ελιγμούς τα γαλλικά πλοία, κυριεύοντας τα περισσότερα και προκαλώντας μεγάλες απώλειες, επιβεβαιώνοντας την αγγλική ναυτική υπεροχή.

ΑΞΙΏΣΕΙΣ ΣΤΟΝ ΘΡΟΝΟ 1337

Ο Εδουάρδος Γ΄ της Αγγλίας ανανεώνει τις αξιώσεις του στον γαλλικό θρόνο όταν ο Φίλιππος των Βαλουά λέει ότι η Γασκώνη, μια περιοχή που κατέχουν οι Άγγλοι, πρέπει να ελέγχεται από τους Γάλλους.

Ο ΜΑΥΡΟΣ ΘΑΝΑΤΟΣ

ΘΑΝΑΤΟΣ ΤΟΥ ΜΑΥΡΟΥ ΠΡΙΓΚΙΠΑ 1376

1348

Το 1348 η πανούκλα φτάνει στην Αγγλία και τη Γαλλία και μέσα στα επόμενα τρία χρόνια θανατώνει το 30% με 60% του πληθυσμού.

Ο Εδουάρδος, ο Μαύρος Πρίγκιπας, είναι ένας από τους ικανότερους Άγγλους διοικητές στον πόλεμο. Ηγήθηκε στο Κρεσί και στο Πουατιέ, αλλά πεθαίνει πριν από τον πατέρα του.

1337

1376

Η ΠΟΛΙΟΡΚΙΑ ΤΟΥ ΚΑΛΑΙ 1347

Μετά το Κρεσί, οι Άγγλοι πολιορκούν το Καλαί. Το λιμάνι κυριεύεται τον Αύγουστο του 1347 και θα παραμείνει σε αγγλικά χέρια μέχρι το 1558.

Ο ΠΟΛΕΜΟΣ ΑΝΑΖΏΠΥΡΏΝΕΤΑΙ 1369

Ο Κάρολος Ε΄ αναζωπυρώνει τον πόλεμο. Ο Ιωάννης Β΄ πέθανε αιχμάλωτος των Άγγλων το 1364 (επέστρεψε στην αιχμαλωσία μετά την απόδραση ενός από τους γιους του).

Η Αγγλία και η Γαλλία αντιμετωπίζουν εσωτερικές διενέξεις και την εποχή που πέθανε ο Εδουάρδος η Γαλλία έχει ανακτήσει πολλά εδάφη από εκείνα που είχε παραχωρήσει στην Αγγλία, κυρίως χάρη στον Μπερτράν ντι Γκεκλέν.

ΜΑΧΗ ΤΟΥ ΠΟΥΑΤΙΕ 1356 wiki/Bibliotheque Nationale de France

ΜΑΧΗ ΤΟΥ ΚΡΕΣΙ 1346

Ο αγγλικός στρατός αποβιβάζεται στη βορειοδυτική Γαλλία και απειλεί το Παρίσι. Ένας γαλλικός στρατός καταδιώκει τους Άγγλους, οι οποίοι ετοιμάζονται να πολεμήσουν στο Κρεσί, παρότι ολιγάριθμοι. Οι Άγγλοι τοξότες και οι στρατιώτες νικούν τους Γάλλους ιππότες, που αναγκάζονται να μετακινηθούν σε έναν λασπωμένο λόφο.

ΘΑΝΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΔΟΥΑΡΔΟΥ Γ΄ 1377

Ο πρίγκιπας της Ουαλίας Εδουάρδος αντιμετωπίζει έναν πολύ μεγαλύτερο γαλλικό στρατό στο Πουατιέ της Ακουιτανίας, στη Δυτική Γαλλία. Οι Γάλλοι ηττώνται οικτρά από τους έμπειρους στρατιώτες του Εδουάρδου (πολλοί είναι βετεράνοι του Κρεσί). Ο βασιλιάς της Γαλλίας Ιωάννης Β΄ αιχμαλωτίζεται.

wiki/Bibliotheque Nationale de France

wiki/ Bibliotheque Nationale de France

Βασικά γεγονότα

ΤΑ ΠΑΝΤΑ ΓΙΑ ΤΟΝ

ΕΚΑΤΟΝΤΑΕΤΗ ΠΟΛΕΜΟ

Σύμφωνα με μια θεωρία, το σήμα της νίκης (V) προέρχεται από τους Άγγλους τοξότες στο Αζενκούρ.

ΜΑΧΗ ΤΟΥ ΑΖΕΝΚΟΥΡ 1415

Ο ολιγάριθμος στρατός του Ερρίκου αντιμετωπίζει τον πολυάριθμο γαλλικό κοντά στο Αζενκούρ. Και πάλι οι Άγγλοι τοξότες αποδεικνύονται ανώτεροι των Γάλλων ιπποτών, που εφορμούν κάτω από αντίξοες συνθήκες. Χιλιάδες Γάλλοι πεθαίνουν μαζί με εκατοντάδες ευγενείς τους. Πολλοί περισσότεροι αιχμαλωτίζονται.

Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΤΗΣ ΖΑΝ ΝΤ’ ΑΡΚ 1431

1413

Σχεδόν αμέσως μετά την ενθρόνισή του, ο Ερρίκος Ε΄ ανανεώνει τον πόλεμο στην ήπειρο, ο οποίος είχε τελματώσει.

ΤΡΕΙΣ ΒΑΣΙΛΙΑΔΕΣ 1422

Ο βασιλιάς Ερρίκος Ε΄ πεθαίνει τον Αύγουστο και τον Οκτώβριο τον ακολουθεί ο Κάρολος ΣΤ΄. Αντί ο θρόνος να περάσει στον μόλις εννέα μηνών γιο του Ερρίκου, βασιλιάς της Αγγλίας στέφεται ο Κάρολος Ζ΄.

Η ΠΟΛΙΟΡΚΙΑ ΤΗΣ ΟΡΛΕΑΝΗΣ 1428

Μετά από συνεχείς επιτυχίες, οι Άγγλοι πολιορκούν τη σημαντική πόλη της Ορλεάνης. Μετά από έξι μήνες προόδου, η πολιορκία λύνεται μέσα σε μόλις εννέα μέρες.

1413

1431

ΣΥΝΘΗΚΗ ΤΗΣ ΤΡΟΥΑ 1420

Οι συνεχείς επιτυχίες στη Γαλλία επιτρέπουν στον Ερρίκο Ε΄ να διαπραγματευτεί ότι με τον θάνατο του Καρόλου ΣΤ΄ θα στεφθεί βασιλιάς της Γαλλίας, αποκληρώνοντας τον Δελφίνο, Κάρολο Ζ΄.

ΜΑΧΗ ΤΟΥ ΒΕΡΝΕΙΓ 1424

ΣΥΝΘΗΚΗ ΤΟΥ ΑΡΑΣ 1435

Ο πόλεμος αναζωπυρώνεται από τον Άγγλο δούκα του Μπέντφορντ για λογαριασμό του Ερρίκου ΣΤ΄, ο οποίος νικάει στη μάχη του Βερνέιγ στη Νορμανδία.

Η ειρήνη ανάμεσα στους Βουργουνδούς και το γαλλικό στέμμα στερεί από τους Άγγλους έναν σημαντικό σύμμαχο στη Γαλλία και επιτρέπει στους Γάλλους να συγκεντρωθούν στην εδραίωση της εξουσίας τους.

wiki/Hermitage Museum wiki/Rob Koopman, wiki/Museo del Prado, wiki/États pontificaux, wiki/ Mediaeval and Modern History, wiki/ Ruggerofilippo, wiki/Google Cultural Institute

ΒΑΣΙΛΙΑΣ ΕΡΡΙΚΟΣ Ε΄

wiki/Google Cultural Institute, wiki/ Paul Barlow, wiki/britannica.com, wiki/Gallica, wiki/Google Cultural Institute, wiki/Library and Archives Canada

wiki/Musée de l’armée

Ένα κορίτσι από το Ντομρεμί της βορειοανατολικής Γαλλίας ισχυρίζεται ότι βλέπει οράματα και εμπνέει τους Γάλλους υπερασπιστές στην Ορλεάνη να σπάσουν την πολιορκία. Ακολουθούν κι άλλες νίκες, αλλά το 1430 οι Βουργουνδοί αιχμαλωτίζουν τη Ζαν και την παραδίδουν στους Άγγλους, που τη δικάζουν. Καίγεται στην πυρά.

wiki/National Archive

ΣΥΝΘΗΚΗ ΤΟΥ ΜΠΡΕΤΙΝΙ 1360

Με τον βασιλιά τους ακόμα αιχμάλωτο και το βασίλειό τους σε αναταραχή, συμφωνείται μια διαπραγμάτευση για ειρήνη που ευνοεί την Αγγλία. Η Αγγλία κερδίζει μεγάλος μέρος εδαφών, ενώ παραχωρεί όσο το δυνατόν λιγότερα.

Προκειμένου να πληρώσει τα λύτρα του, ο βασιλιάς Ιωάννης έκοψε το πρώτο φράγκο (αξίας 20 σολδίων).

wiki/ Gallica Digital Library

ΜΑΧΗ ΤΗΣ ΚΑΣΤΙΓΙΟΝ 1453

Ο Κάρολος Ζ΄ ανακαταλαμβάνει τη Νορμανδία και κατόπιν εισβάλλει στη Γασκώνη, κυριεύοντας την πρωτεύουσα Μπορντό το 1451. Ο αγγλικός στρατός υπό τον Τζον Τάλμποτ επιτίθεται στους Γάλλους, αλλά ηττάται χάρη στη χρήση πυροβολικού από τον γαλλικό στρατό. Αυτή είναι η τελευταία μάχη του πολέμου.

Ιστορικές λεπτομέρειες

ΚΑΣΤΡΌ ΜΠΌΝΤΙΑΜ

ΈΝΑ ΤΈΤΡΑΓΩΝΙΚΌ ΚΑΣΤΡΌ Το Μπόντιαμ χτίστηκε σε τετράγωνο σχήμα, με ένα εξωτερικό τείχος, σε τετράγωνο περίπου σχήμα κι αυτό, το οποίο περιέβαλλε ένα εσωτερικό προαύλιο. Κάθε είσοδος είχε έναν τετράγωνο πύργο, κυκλικό στις γωνίες. Πρέπει να υπήρχαν κινητές γέφυρες ανάμεσα στην πολεμίστρα και τη γέφυρα πρόσβασης προς το νησί, καθώς και μία ακόμη στην πίσω πλευρά του κάστρου.

Ρόμπερτσμπριτζ, Ανατολικό Σάσεξ, Μεγάλη Βρετανία 1385-92

ο Κάστρο Μπόντιαμ χτίστηκε το 1385, στη μέση του Εκατονταετούς Πολέμου, από τον σερ Έντουαρντ Ντάλινγκριτζ, έναν βουλευτή για το Σάσεξ που είχε κάνει την περιουσία του στη Γαλλία ως μισθοφόρος την περίοδο 1367-77. Επειδή ο Έντουαρντ ήταν ο μικρότερος γιος, δεν μπορούσε να κληρονομήσει τα κτήματα του πατέρα του· όταν όμως επέστρεψε στην Αγγλία παντρεύτηκε την Ελίζαμπεθ Βαρντό, μέσω της οποίας απέκτησε ένα αρχοντικό στο Μπόντιαμ. Όταν επικράτησε πανικός από τη συγκέντρωση ενός γαλλικού στόλου στο Σλος της Φλάνδρας το 1385, ο βασιλιάς Ριχάρδος Β΄ επέτρεψε στον Έντουαρντ να οχυρώσει το αρχοντικό. Έτσι χτίστηκε ένα νέο κάστρο με φαρδιά τάφρο και εντυπωσιακές θέσεις άμυνας. Χτίστηκε γρήγορα και μόνο σε μία φάση διάρκειας επτά ετών (αντίθετα με πολλά άλλα κάστρα που περνούσαν δεκαετίες για να ολοκληρωθούν). Αυτό το οικοδόμημα, που χτίστηκε τόσο γρήγορα, εν μέρει ενίσχυε την άμυνα των ακτών της νότιας Αγγλίας από την απειλή μιας εισβολής των Γάλλων (μεταξύ 1377 και 1380, το Ράι, το Φόλκστοουν και το Γουίντσελσι είχαν υποστεί επιδρομές). Ο Έντουαρντ υπηρέτησε σε δέκα κοινοβούλια και ήταν Φύλακας του Πύργου και κυβερνήτης της πόλης το 1392-3 (πέθανε γύρω στο 1395). Ο γιος του, Τζον, κληρονόμησε το κάστρο και συνέχισε να υποστηρίζει τον Ριχάρδο Β΄ και τον διάδοχό του, Ερρίκο Δ΄. Με το τέλος του Εκατονταετούς Πολέμου το 1453, το κάστρο ενεπλάκη στον αγώνα για τον θρόνο της Αγγλίας ανάμεσα στους οίκους του Λάνκαστερ και της Υόρκης από το 1455. Το κάστρο το κληρονόμησε η οικογένεια Λιούκνορ και ο σερ Τόμας Λιούκνορ υποστήριξε τον Οίκο των Λάνκαστερ. Το 1483 το κάστρο πολιορκήθηκε από υποστηρικτές του Ριχάρδου Γ΄ (της Υόρκης). Πουλήθηκε αρκετές φορές κατά τον 16ο και 17ο αιώνα, πριν τελικά εγκαταλειφθεί (πιθανώς κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου Πολέμου το 1644) για να αποτραπεί η χρήση του ως οχυρού. Στο εφεξής έγινε ένα γραφικό ερείπιο και πουλήθηκε αρκετές φορές ακόμα. Το 1916 ο Τζορτζ Κούρζον, λόρδος Κούρζον του Κέντλστον, αγόρασε το κάστρο και άρχισε την αποκατάστασή του δωρίζοντάς το στην υπηρεσία διατήρησης μνημείων το 1925.

ΤΌ ΤΈΛΈΙΌ ΚΑΣΤΡΌ; Το Μπόντιαμ θεωρείται η πεμπτουσία του μεσαιωνικού κάστρου και έχει χρησιμοποιηθεί σε αρκετές ταινίες και τηλεοπτικές εκπομπές. Είναι επίσης ένα από τα πιο καλοδιατηρημένα κάστρα του είδους του. Σχεδιάστηκε για αμυντικούς λόγους, αλλά και ως κατοικία. Δεν είχε κεντρικό πύργο και κατά μήκος του εξωτερικού τείχους υπήρχαν κάμαρες για διαμονή. Υπάρχει η άποψη ότι τα μεγάλα παράθυρα στο εξωτερικό τείχος (όπως και το σχετικά μικρό πάχος των τειχών) σήμαιναν πως δεν ήταν τόσο επιβλητικό όσο φαίνεται.

ΈΝΑ ΈΝΙΑΙΌ ΌΡΑΜΑ Το Μπόντιαμ χτιζόταν αδιάκοπα από το 1385 έως περίπου το 1392 από αμμόλιθο που τον εξόρυσσαν από το κοντινό Γουάντχερστ. Τα περισσότερα κάστρα, που χρειάζονταν περισσότερο χρόνο για να χτιστούν, φανερώνουν εξέλιξη σε ιδέες, σχεδιασμό και γούστο. Ο συνδυασμός στρογγυλών και τετράγωνων πύργων σε ένα σχέδιο ήταν πρωτοποριακός για τον σχεδιασμό ενός κάστρου στα τέλη του 14ου αιώνα. Η τάφρος, η γέφυρα και μια σειρά από φυλάκια ήταν όλα για την άμυνα και η θέα της γύρω υπαίθρου από τους πολλούς πύργους ήταν επιβλητική.

ΈΝΤΥΠΩΣΙΑΚΉ ΤΑΦΡΌΣ Μέχρι σήμερα, μία από τις πιο εντυπωσιακές πλευρές του Κάστρου Μπόντιαμ είναι η φαρδιά τάφρος που επέτρεπε επίθεση μόνο από τη γέφυρά του. Όταν όμως πολιορκήθηκε (το 1483), το κάστρο φαίνεται να παραδόθηκε γρήγορα και λέγεται ότι η τάφρος μπορεί να είχε ξεραθεί κι έτσι να εξαπολύθηκε επίθεση στα τείχη. Η τάφρος περιέχει πάντως αρκετές πηγές κι έτσι ακόμα και σήμερα είναι δύσκολο να ξεραθεί.

ΤΑ ΠΑΝΤΑ ΓΙΑ ΤΟΝ

ΜΙΑ ΑΝΈΤΉ ΚΑΤΌΙΚΙΑ Το σχέδιο των κτηρίων για οικιακή χρήση μέσα στο κάστρο ήταν τέσσερις σειρές κατά μήκος των αντίστοιχων επάλξεων. Στο εξωτερικό τείχος (αν και όχι κατά μήκος της βόρειας πλευράς – από εκεί όπου θα ερχόταν κάθε εισβολέας) είχαν ανοιχτεί παράθυρα για να παρέχουν φωτισμό. Το κάστρο διέθετε 28 τουαλέτες που άδειαζαν στην τάφρο και πολλούς άλλους σημαντικούς χώρους, όπως διαμερίσματα, ένα παρεκκλήσι, διάφορες αίθουσες, κουζίνες και κοιτώνες για το υπηρετικό προσωπικό και τους ακολούθους.

ΈΚΑΤΌΝΤΑΈΤΉ ΠΌΛΈΜΌ ΚΥΡΙΑΡΧΙΑ ΣΤΌ ΤΌΠΙΌ Στη μέση της φαρδιάς τάφρου του, το Μπόντιαμ δέσποζε στο γύρω τοπίο. Ένα χαρακτηριστικό του σχεδιασμού του ήταν ότι, έτσι όπως ήταν η θέση του, το κάστρο φαίνεται μεγαλύτερο και πιο επιβλητικό από όσο πραγματικά είναι. Μεγάλο μέρος του γύρω εδάφους ήταν ανοιχτό για να υποστηρίζει το κάστρο και οι πύργοι του είχαν θέα πολλά χιλιόμετρα γύρω. Επειδή όμως εύκολα μπορούσε να το δει κανείς, ήταν ένας μαγνήτης για κάθε εχθρό εκεί κοντά.

ΑΔΈΙΑ ΓΙΑ ΚΑΤΑΣΚΈΥΉ ΠΡΌΠΥΡΓΙΩΝ Τον Οκτώβριο του 1385 ο βασιλιάς Ριχάρδος Β΄ έδωσε στον Έντουαρντ Ντάλινγκριτζ την άδεια να «κατασκευάσει προπύργια» στο αρχοντικό του. Αυτό σήμαινε να το οχυρώσει και να το μετατρέψει σε κάστρο για την άμυνα της περιοχής. Τα προπύργια προστάτευαν τους υπερασπιστές από βέλη και πέτρες (και άλλα βλήματα) που εκτόξευαν οι επιδρομείς, ενώ ταυτόχρονα τους επέτρεπαν να ανταποδίδουν τα πυρά.

ΌΧΥΡΩΜΈΝΉ ΠΥΛΉ

Το βασικό φυλάκιο της πύλης προς το Μπόντιαμ ήταν το πιο επιβλητικό χαρακτηριστικό του. Αν και κάποιοι ισχυρίζονται ότι το κάστρο δεν ήταν κατασκευασμένο για στρατιωτικό σκοπό, το φυλάκιο αυτό ήταν κατασκευασμένο ακριβώς γι’ αυτό τον λόγο. Είχε ένα πυργί και ισχυρούς πύργους σχεδιασμένους έτσι ώστε οι υπερασπιστές να πλήττουν τους επιδρομείς από ψηλά. Μέσα στο φυλάκιο υπήρχαν επίσης «φονικές τρύπες», μέσω των οποίων οι αμυνόμενοι έχυναν καυτό λάδι σε όποιον κατάφερνε να φτάσει ως εκεί.

ΤΌ ΌΚΤΑΓΩΝΙΚΌ ΝΉΣΙ Σήμερα η πρόσβαση στο κάστρο γίνεται από μια ευθεία γέφυρα από τον βορρά. Αρχικά όμως η γέφυρα άρχιζε στη δυτική όχθη με πρόσβαση στο οκταγωνικό νησί μπροστά από το πυργί της πύλης. Κατόπιν η γέφυρα έστριβε 90 μοίρες προς το κάστρο (αυτό επέτρεπε στους υπερασπιστές να πλήττουν όποιον εχθρό πλησίαζε). Το νησί, γνωστό ως Το Οκτάγωνο, φυλασσόταν αλλά μπορεί να μην ήταν οχυρωμένο.

Illustration by: Adrian Mann

ΤΌ ΦΥΛΑΚΙΌ ΤΉΣ ΠΥΛΉΣ

Η οχυρωμένη πύλη ήταν ο μόνος δρόμος για το κάστρο. Αυτό ήταν ένα από τα σημαντικότερα πλεονεκτήματα του κάστρου, καθώς ο έλεγχος της πρόσβασης σε αυτό γινόταν μόνο μέσω μίας και μοναδικής γέφυρας που κατέληγε στην πύλη. Όταν το κάστρο εγκαταλείφθηκε στον Εμφύλιο Πόλεμο, φαίνεται ότι αρκούσε η καταστροφή της γέφυρας και της πύλης, αφού οι υπόλοιπες οχυρώσεις παρέμειναν άθικτες. Σε άλλα κάστρα κατέστρεφαν τα τείχη.

Ανατομία ενός

Γαλλία 1337-1453

ΓΕΝΝΗΜΕΝΟΣ ΓΙ’ ΆΥΤΟ Ο επιδέξιος χειρισμός του αγγλικού τόξου ήταν μια επιδίωξη ζωής που απαιτούσε χρόνια εκπαίδευσης και εξάσκησης. Το τέντωμα αυτών των μακριών τόξων ήταν πολύ δύσκολο, εκτός κι αν ο τοξότης ήταν συνηθισμένος σε αυτό (γι’ αυτό τον λόγο δεν βρίσκουμε γαλλικούς στρατούς να χρησιμοποιούν τοξότες με μακριά τόξα, παρόλο που ήξεραν την αποτελεσματικότητά τους).

ΕΛΆΦΡΥ ΚΆΙ ΕΥΚΆΜΠΤΟ Συνήθως οι τοξότες δεν φορούσαν πανοπλία, το πολύ έναν χιτώνα με επένδυση ή έναν αλυσιδωτό θώρακα. Πολλοί φορούσαν μόνο περισκελίδες και ένα χιτώνιο. Συχνά τα χιτώνια αυτά ήταν στο χρώμα της στολής του ιππότη ή της μονάδας στην οποία υπηρετούσε ο τοξότης. Οι γερές μπότες ήταν επίσης απαραίτητες, επειδή οι τοξότες πήγαιναν όπου πήγαινε ο στρατός.

ΒΕΛΗ, ΒΕΛΗ, ΒΕΛΗ! Ο τοξότης μπορούσε να εκτοξεύει μέχρι δέκα βέλη το λεπτό κι έτσι κατασκευάζονταν μεγάλες ποσότητες βελών, που συχνά μετέφεραν στο πεδίο της μάχης μικρά αγόρια για αγγαρείες και τα παρέδιδαν στους τοξότες σε δέσμες των 24. Είχαν διαφορετικές αιχμές ανάλογα με τις ανάγκες του πεδίου της μάχης.

Οι τοξότες έπρεπε να έχουν μαζί τους εφεδρικές χορδές τόξου (μια χορδή μπορούσε να σπάσει ανά πάσα στιγμή κι αυτό θα εξουδετέρωνε τον τοξότη). Έπρεπε να τις κρατούν στεγνές με κάθε κόστος κι έτσι τις αποθήκευαν σε ένα πουγκί, ακόμα και κάτω από το κράνος ή το καπέλο τους.

ΔΟΥΛΕΜΕΝΆ ΧΕΡΙΆ Οι τοξότες έπρεπε να προστατεύουν τα χέρια τους. Τα χοντρά γάντια για το χέρι που τέντωνε (για την προστασία των δαχτύλων) και ένα περικάρπιο στον καρπό του άλλου (για να προστατεύει τον πήχη από το πέρασμα του βέλους και τη χορδή) ήταν ουσιώδη. Αντίθετα από ό,τι βλέπουμε σήμερα σε ταινίες και στην τηλεόραση, κανένας άλλος δεν φορούσε τέτοιο προστατευτικό για τον πήχη.

ΥΣΤΆΤΗ ΆΜΥΝΆ Ο τοξότης μπορεί να χρειαζόταν να υπερασπιστεί τον εαυτό του (κάτι που σήμαινε ότι η μάχη δεν είχε καλή εξέλιξη για τους Άγγλους) ή να καταδιώξει έναν ηττημένο αντίπαλο. Έτσι, μερικοί ήταν εφοδιασμένοι με απλά σπαθιά και άλλα όπλα, αλλά και με μια μικρή στρογγυλή ασπίδα.

ΤΟ ΟΠΛΟ ΕΠΙΛΟΓΗΣ Το αγγλικό μακρύ τόξο ήταν μια σύνθετη κατασκευή και πέρασαν αιώνες για να εξελιχθεί. Συνήθως οι βέργες κατασκευάζονταν από ξύλο ιτάμου που ξεραινόταν για αρκετά χρόνια και στη συνέχεια, για αρκετά ακόμα, διαμορφωνόταν μέχρι να αποκτήσει σχήμα «D». Η βέργα κατασκευαζόταν από ένα ξύλο μήκους σχεδόν δύο μέτρων, που το αποτελούσαν ένα εσωτερικό τμήμα (για αντοχή) και ένα απαλότερο από σομφό για να λυγίζει.

Illustration by: Kevin McGivern

ΆΓΓΛΟΥ ΤΟΞΟΤΗ

ΜΆΚΡΙΆ ΆΠΟ ΥΓΡΆΣΙΆ

ΤΑ ΠΑΝΤΑ ΓΙΑ ΤΟΝ

ΕΚΑΤΟΝΤΑΕΤΗ ΠΟΛΕΜΟ

Ιστορικοί θησαυροί

Ο ΤΑΦΟΣ ΤΟΎ ΜΑΎΡΟΎ ΊΠΠΟΤΗ ΕΔΟΎΑΡΔΟΎ Ένα από τα ωραιότερα μεσαιωνικά μνημεία Αγγλία, 1376 πόντος στη ζωή. Τα ομοιώματα και τα μνήματα στην κάτω πλευρά τους ήταν συχνά διακοσμημένα με οικόσημα για να υπογραμμίζεται η βασιλική και αριστοκρατική καταγωγή του νεκρού. Να σημειωθεί ότι, ενώ μερικοί άνθρωποι ήταν σε θέση να αφήνουν πίσω τους συγκεκριμένες λεπτομέρειες για το σχέδιο του μνήματος και του ομοιώματος, οι οδηγίες δεν λαμβάνονταν πάντα υπόψη. Το τελικό αποτέλεσμα μπορεί να επηρεαζόταν σημαντικά από τους υπεύθυνους για την ανάθεση του τάφου, αν αυτός δεν είχε ήδη κατασκευαστεί, ή αν δεν υπήρχε καμία οδηγία. Ο συγκεκριμένος τάφος ανήκει στον Εδουάρδο, Πρίγκιπα της Ουαλίας, που είναι γνωστότερος ως ο Μαύρος Πρίγκιπας – ένα υποκοριστικό που συνδέθηκε μαζί του από τον 16ο αιώνα και μετά, πιθανώς λόγω της μαύρης πανοπλίας που φορούσε.

Ο Μαύρος Πρίγκιπας ήταν γιος του βασιλιά Εδουάρδου Γ΄ και θεωρείται ως ένας από τους σπουδαιότερους Άγγλους διοικητές στον Εκατονταετή Πόλεμο, κυρίως για τον ρόλο του στην ήττα του γαλλικού στρατού στη Μάχη του Κρεσί, όταν ήταν μόλις 16 ετών. Στη διάρκεια της ζωής του, ο Εδουάρδος ήταν η επιτομή του ευγενούς ιππότη παρά τη φήμη του για βαναυσότητες σε βάρος των Γάλλων. Πέθανε το 1376 σε ηλικία 45 ετών, έναν χρόνο πριν από τον θάνατο του πατέρα του, με αποτέλεσμα να στεφθεί βασιλιάς ο γιος του, Ριχάρδος. Στη διαθήκη του, ο πρίγκιπας είχε αφήσει λεπτομερείς οδηγίες για την κηδεία, τον τάφο και την επιτύμβια επιγραφή, και ενταφιάστηκε στο Παρεκκλήσι της Αγίας Τριάδος στον καθεδρικό του Καντέρμπουρι, όπου βρίσκεται σήμερα.

ΣΎΜΒΟΛΊΣΜΟΣ ΖΏΏΝ

ΣΗΜΑΣΊΑ ΣΤΗ ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΊΑ

Το ομοίωμα του πρίγκιπα είναι από επιχρυσωμένο χαλκό και τον απεικονίζει με την πανοπλία του, που είναι διακοσμημένη με τον θυρεό του, ως υπαινιγμός για τα ιπποτικά του κατορθώματα. Στο προσκέφαλό του υπάρχει ένας εστεμμένος λέοντας, ένα ζώο που συνδέεται με την ανδρεία, ενώ τα πόδια του ακουμπούν πάνω σε μια λεοπάρδαλη.

Το μνημείο του τάφου είναι από μάρμαρο και από πάνω κρέμεται ένας ξύλινος θόλος που απεικονίζει την Αγία Τριάδα (δεν φαίνεται στη φωτογραφία). Τα εραλδικά σύμβολα του Εδουάρδου (το μεσοφόρι, το θηκάρι, το κράνος, η ασπίδα και τα γάντια του) διατηρούνται και εκτίθενται σε μια γυάλινη βιτρίνα.

ΣΎΜΒΟΛΑ ΗΓΕΜΟΝΊΑΣ

Το ταφικό μνημείο του Εδουάρδου είναι διακοσμημένο με τον θυρεό του και με το έμβλημα με το μαύρο φτερό στρουθοκαμήλου, που θεωρείται ως η έμπνευση πίσω από το διάσημο ψευδώνυμό του. Ο κρίνος στον θυρεό του αντιπροσωπεύει τη διεκδίκηση του Εδουάρδου Γ΄ στο γαλλικό στέμμα, όπως και οι λέοντες των Πλανταγενετών.

ΠΡΟΣΏΠΊΚΟΣ ΕΠΊΤΑΦΊΟΣ

Στην πλαγιοτομή του μνημείου είναι χαραγμένο ένα γαλλικό ποίημα που είχε διαλέξει ο ίδιος ο Εδουάρδος και υπήρχε στη διαθήκη του, καθώς ήθελε να το βλέπουν όλοι οι περαστικοί. Το ποίημα δηλώνει την ευσέβειά του, ίσως και μετάνοια για τις αμαρτίες του, χρησιμεύοντας επίσης και ως προειδοποίηση για άλλους.

τη μεσαιωνική και την πρώιμη σύγχρονη Αγγλία, τα ταφικά ομοιώματα (γλυπτά σε φυσικό μέγεθος) ήταν ένας τρόπος για τη διατήρηση της μνήμης και της ισχύος ενός ανθρώπου. Συνήθως μόνο οι πλούσιοι είχαν την πολυτέλεια γι’ αυτά τα υπέροχα ξαπλωμένα ομοιώματα, τα οποία εμφανίστηκαν αρχικά στη Γαλλία κατά τον 12ο αιώνα και ήταν γνωστά ως «gisants», από τη γαλλική λέξη «ξαπλώνω». Λίγο αργότερα τα υιοθέτησαν μέλη της αγγλικής βασιλικής οικογένειας και της αριστοκρατίας. Όπως με τις προσωπογραφίες, τα ομοιώματα συχνά απεικόνιζαν εξιδανικευμένες εκδοχές των εκλιπόντων. Τους παρουσίαζαν σαν να ήταν ακόμα ζωντανοί, με τα μάτια ανοιχτά και τα χέρια σταυρωμένα σε θέση προσευχής, ενώ φορούσαν ρούχα που δήλωναν την κοινωνική θέση του εκλι-

Hall of Fame

ΟΙ ΚΥΡΙΑΡΧΟΙ ΠΑΙΚΤΕΣ

Ελάχιστες περίοδοι υπήρξαν τόσο δραματικές και αιματηρές ή δημιούργησαν μια τόσο πλούσια γκάμα χαρακτήρων όσο ο Εκατονταετής Πόλεμος

ΚΑΡΟΛΟΣ ΣΤ΄ ΓΑΛΛΟΣ, 1368-1422

Ο Κάρολος ΣΤ΄ έγινε διάδοχος του γαλλικού θρόνου σε ηλικία 11 ετών, μετά τον θάνατο του πατέρα του, αλλά ανέλαβε προσωπικά τη χώρα, την οποία στο μεταξύ κυβερνούσαν οι θείοι του, μόνο όταν έγινε 21. Αν και ο Κάρολος ήταν ένας δημοφιλής ηγεμόνας, η βασιλεία του αμαυρώθηκε από πολλούς νευρικούς κλονισμούς, στη διάρκεια των οποίων τη χώρα κυβέρνησε αποτελεσματικά η αντιπαθής σύζυγός του, Ιζαμπώ της Βαυαρίας. Η Γαλλία έγινε λεία μιας σειράς αποσταθεροποιητικών ανταγωνισμών και διενέξεων ανάμεσα σε διάφορες φατρίες της αυλής που υποδαύλιζε ο Ερρίκος Ε΄ στην προσπάθειά του να καταλάβει τον γαλλικό θρόνο.

Γαλλίδα, π. 1412-31 Μετά τον θάνατο του Ερρίκου Ε΄, η Αικατερίνη συνήψε σχέσεις με τον Όουεν Τυδώρ, ένα μέλος του οίκου της, και μαζί του έκανε τέσσερα παιδιά, ανάμεσά τους και τον Εδμόνδο Τυδώρ, πατέρα του Ερρίκου Ζ΄.

ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΤΩΝ ΒΑΛΟΥΑ

ΓΑΛΛΊΔΑ, 1401-37

Ως η μικρότερη κόρη του Καρόλου ΣΤ΄ και της αυταρχικής συζύγου του Ιζαμπώ της Βαυαρίας, η Αικατερίνη των Βαλουά μπορεί αρχικά να μην έδειχνε ότι προοριζόταν για μεγαλεία. Όμως οι διαπραγματεύσεις για να παντρευτεί τον Ερρίκο, τον μεγαλύτερο γιο του Ερρίκου Δ΄ της Αγγλίας, άρχισαν όταν ήταν ακόμα παιδί. Αν και αρχικά το σχέδιο απέτυχε, αργότερα, όταν ο Ερρίκος ανέβηκε στον θρόνο, το επανέφερε και επέμεινε να γίνει ο γάμος στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων μετά τη νίκη του στο Αζενκούρ. Η Αικατερίνη θα χήρευε, μένοντας με τον νεογέννητο γιο της, ο οποίος διαδέχτηκε τον πατέρα του μόλις δύο χρόνια αργότερα ως Ερρίκος ΣΤ΄.

Ένα αγράμματο κορίτσι από το Ντομρεμί της Πικαρδίας μπορεί να μην έμοιαζε ως η πιθανότερη υποψήφια για να γίνει εθνική ηρωίδα, αλλά η Ζαν ντ’ Αρκ λειτούργησε σαν φάρος ελπίδας σε μια εποχή όπου η πολιορκημένη της χώρα είχε απελπιστική ανάγκη από θεία έμπνευση. Υποστηρίζοντας ότι είχε δει οράματα διαφόρων αγίων, κέρδισε την προσοχή του Καρόλου Ζ΄, ο οποίος δεν είχε ακόμα στεφθεί παρότι είχε κληρονομήσει τον θρόνο επτά χρόνια νωρίτερα. Με τη βοήθεια της Ζαν, ο Κάρολος θα στεφόταν τον Ιούλιο του 1429, αλλά όταν εκείνη συνελήφθη δεν ήταν σε θέση να τη σώσει από την πυρά.

ΦΙΛΙΠΠΟΣ Ο ΤΟΛΜΗΡΟΣ, ΔΟΥΚΑΣ ΤΗΣ ΒΟΥΡΓΟΥΝΔΙΑΣ ΓΑΛΛΟΣ, 1342-1404

Ο Φίλιππος, ο τέταρτος γιος του Ιωάννη Β΄ της Γαλλίας και της Μπον της Βοημίας, κέρδισε το προσωνύμιο «Τολμηρός» σε ηλικία 14 ετών, όταν αιχμαλωτίστηκε από τους Άγγλους στη Μάχη του Πουατιέ. Μετά την απελευθέρωσή του τέσσερα χρόνια αργότερα ανέλαβε το δουκάτο της Βουργουνδίας και παρά τη σχετικά χαμηλή του θέση στη βασιλική οικογένεια θέλησε να εδραιώσει την εξουσία του και να αυξήσει τα ήδη αχανή εδάφη του χάρη στον γάμο του με τη Μαργαρίτα της Φλάνδρας. Ο Φίλιππος ήταν πολύ ευφυής, φιλόδοξος και πολιτικά ικανός, και θα ασκούσε μεγάλη επιρροή στην αυλή, με τη δύναμή του να κορυφώνεται στη διάρκεια της ανηλικιότητας και των πολυάριθμων νευρικών κλονισμών του ανιψιού του, Καρόλου ΣΤ΄.

Ζαν ντ’ Αρκ

Η Ζαν ντ’ Αρκ ισχυριζόταν ότι είχε δει το πρώτο θεόπνευστο όραμα του Αγίου Μιχαήλ, της Αγίας Αικατερίνης και της Αγίας Μαργαρίτας όταν ήταν μόλις 13 ετών.

ΤΑ ΠΑΝΤΑ ΓΙΑ ΤΟΝ

ΕΚΑΤΟΝΤΑΕΤΗ ΠΟΛΕΜΟ Ισαβέλλα της Γαλλίας

ΕΔΟΥΑΡΔΟΣ ΤΟΥ ΓΟΥΝΤΣΤΟΚ, Ο ΜΑΥΡΟΣ ΠΡΙΓΚΙΠΑΣ ΑΓΓΛΟΣ, 1330-76

Γαλλίδα, 1295-1358

Ο Εδουάρδος του Γούντστοκ, ο πρωτότοκος γιος του Εδουάρδου Γ΄, φημιζόταν ως ένας από τους πιο φοβερούς πολεμιστές της γενιάς του και ήταν γνωστός ως Μαύρος Πρίγκιπας χάρη στην τρομερή του φήμη στη Γαλλία, όπου διοίκησε τις δυνάμεις του πατέρα του με συντριπτικές επιτυχίες. Αυτές περιλάμβαναν και την ήττα των Γάλλων στις μάχες του Κρεσί και του Πουατιέ, όπου αιχμαλώτισε τον Γάλλο βασιλιά. Δυστυχώς, ο Εδουάρδος πέθανε από φυσικά αίτια το 1376 πριν προλάβει να κληρονομήσει τον θρόνο.

Η Ισαβέλλα, η μοναχοκόρη του Φιλίππου Δ΄ της Γαλλίας, έμεινε στην ιστορία ως Λύκαινα της Γαλλίας και ήταν γνωστή από μικρή για την ομορφιά και την εξυπνάδα της. Στα 12 της την έστειλαν στην Αγγλία για να παντρευτεί τον Εδουάρδο Β΄ αλλά, ενώ ο γάμος ξεκίνησε καλά, τελικά το ζεύγος θα αποξενωνόταν τελείως. Αυτό κλιμάκωσε τις εντάσεις ανάμεσα σε Αγγλία και Γαλλία, που κορυφώθηκαν όταν ο γιος της, Εδουάρδος Γ΄, διεκδίκησε για λογαριασμό του τον γαλλικό θρόνο.

Ερρίκος Ε΄ Άγγλος, 1386-1422 Όταν ο νεαρός πρίγκιπας Ερρίκος τέθηκε υπό την προστασία του θείου του, Ριχάρδου Β΄, έγινε γρήγορα σαφές ότι το αγόρι είχε μεγάλο ταλέντο στις πολεμικές τέχνες. Όταν κληρονόμησε τον θρόνο το 1413, ο Ερρίκος ξεκαθάρισε γρήγορα ότι σκόπευε να προβάλει αξιώσεις στον γαλλικό θρόνο, κάτι που κορυφώθηκε με τη μεγάλη νίκη του στο Αζενκούρ τον Οκτώβριο του 1415. Έτσι εδραίωσε τη θέση του ως διάδοχος του Γάλλου βασιλιά Καρόλου ΣΤ΄, αλλά θα κατάφερνε να απολαύσει τους καρπούς της επιτυχίας του μόνο για επτά χρόνια, πριν πεθάνει από δυσεντερία το 1422.

ΙΩΑΝΝΗΣ ΤΗΣ ΓΑΝΔΗΣ ΑΓΓΛΟΣ, 1340-99

Όπως και ο μεγαλύτερος αδελφός του, ο Μαύρος Πρίγκιπας, έτσι και ο Ιωάννης της Γάνδης, ο τρίτος γιος του Εδουάρδου Γ΄, είχε τη φήμη ατρόμητου και επιδέξιου πολεμιστή στο πεδίο της μάχης – γι’ αυτό και καθιερώθηκε ως ένας από τους πιο αναγνωρισμένους στρατιωτικούς διοικητές της Ευρώπης. Χρησιμοποίησε τη θέση του, τον πλούτο του και τον επιφανή γάμο του με τη Λευκή του Λάνκαστερ για να ασκήσει τεράστια επιρροή στην αυλή, καθιερώνοντας τελικά τον Οίκο του Λάνκαστερ.

Ο Εδουάρδος Γ΄ θεωρείται από πολλούς ως ένας από τους σπουδαιότερους Άγγλους μονάρχες και στα 50 χρόνια που έμεινε στον θρόνο αντέστρεψε τελείως τη ζημιά που είχε προκαλέσει η καταστροφική βασιλεία του πατέρα του, ενώ ο ίδιος έγινε κυρίαρχος παίκτης στην ευρωπαϊκή σκηνή. Αφού παραλίγο να υποτάξει τη Σκωτία, πήρε θάρρος και έστρεψε την προσοχή του στη Γαλλία για να αρχίσει έναν πόλεμο διακηρύσσοντας ότι εκείνος ήταν ο νόμιμος βασιλιάς, επικαλούμενος το δικαίωμα της μητέρας του, Ισαβέλλας, στον γαλλικό θρόνο.

wiki/ National Portrait Gallery

ΕΔΟΥΑΡΔΟΣ Γ΄ ΑΓΓΛΟΣ, 1312-77

Στα 16 του ο Ερρίκος κόντεψε να πεθάνει όταν χτυπήθηκε στο πρόσωπο από βέλος στη Μάχη του Σριούσμπερι. Οι βασιλικοί γιατροί έσωσαν τη ζωή του αλλά του έμεινε μια βαθιά ουλή.

Ως κληρονόμος του Καρόλου ΣΤ΄, ο νεαρός Κάρολος είχε κάθε δικαίωμα να πιστεύει ότι τον περίμενε ένα ένδοξο μέλλον. Καθώς όμως η σύγκρουση ανάμεσα στην οικογένειά του και τους Βουργουνδούς εξαδέλφους τους και ο πόλεμος εναντίον της Αγγλίας κλιμακωνόταν, η θέση του γινόταν ολοένα και πιο ασταθής. Μετά τη γαλλική ήττα στο Αζενκούρ, ο νικητής, Ερρίκος Ε΄, τον αντικατέστησε ως κληρονόμος στον γαλλικό θρόνο. Αν και μετά τον θάνατο του πατέρα του οι πιστοί υποστηρικτές του τον θεωρούσαν βασιλιά, πέρασαν επτά χρόνια μέχρι τη στέψη του.

ΚΑΡΟΛΟΣ Ζ΄ ΓΑΛΛΟΣ, 1403-61

Συνέντευξη

ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ NIGEL SAUL

O επίτιμος καθηγητής Ιστορίας στο Royal Holloway του Πανεπιστημίου του Λονδίνου εξηγεί την προέλευση της ιπποσύνης ελευθερία έναντι λύτρων. Η ιπποσύνη εξιδανίκευε τον μεμονωμένο ιππότη και εγκωμίαζε την απόδοση των κατορθωμάτων των πλανόδιων ιπποτών, που συχνά ο στόχος τους ήταν να κερδίσουν το χέρι μιας αρχόντισσας. Η ιπποτική λογοτεχνία, που έγινε ιδιαίτερα δημοφιλής χάρη στον βασιλιά Αρθούρο και τους Ιππότες της Στρογγυλής Τραπέζης, συνέβαλε σημαντικά στη διάδοση των ιπποτικών αξιών. Γιατί η άνοδος της ιπποσύνης συνέπεσε με τις αρχές του Εκατονταετούς Πολέμου; Αν και η επικρατούσα άποψη είναι ότι η ιπποσύνη συνέπεσε με την αρχή του Εκατονταετούς Πολέμου το 1337, η ανάδειξή της στην ευρωπαϊκή κουλτούρα είναι παραπλανητική. Οι απαρχές της ιπποσύνης χρονολογούνται στα τέλη του 11ου με αρχές του 12ου αιώνα, όταν συναντάμε τις πρώτες αναφορές για την οργάνωση κονταρομαχιών, ενός από τους βασικούς

Ο Nigel Saul του Royal Holloway είναι αυθεντία παγκοσμίου φήμης στην ιστορία της μεσαιωνικής Αγγλίας. Έχει γράψει πολλά βιβλία για το θέμα, ανάμεσά τους τα: The Oxford Illustrated History of Medieval England, Chivalry in Medieval England και The Three Richards.

Nigel Saul

Μπορείτε να εξηγήσετε την έννοια και τη σημασία της ιπποσύνης; Ο όρος «ιπποσύνη» περιγράφει τον κώδικα συμπεριφοράς της τάξης των Ευρωπαίων ιπποτών και αριστοκρατών ανάμεσα στα τέλη του 11ου αιώνα και τις αρχές του 16ου. Ο όρος είναι σύγχρονος και εμπεριέχει μια σειρά υποθέσεων, μανιερισμών και ενεργειών, τα οποία στον βαθμό που παραπέμπουν σε εκείνη την εποχή συνδέονταν με τον όρο «ιπποτισμός». Αυτή η λέξη και η σύγχρονη εκδοχή της έχουν τις ρίζες τους στο γαλλικό «chevalier», που σημαίνει τον ιππότη, και που με τη σειρά του προέρχεται από το «cheval», τον ίππο. Η ιπποσύνη ήταν άρρηκτα συνδεδεμένη με τον τίτλο του ιππότη, δηλαδή του επιδέξιου έφιππου μαχητή. Στον πυρήνα του κώδικα βρίσκεται η ιδέα της έντιμης συμπεριφοράς των ιπποτών μεταξύ τους. Αν ένας ιππότης νικούσε έναν αντίπαλο ιππότη στη μάχη, δεν τον σκότωνε αλλά του χάριζε τη ζωή και την

ΑΡΙΣΤΕΡΑ Το Τάγμα της Περικνημίδας υπάρχει μέχρι σήμερα με περιορισμένο αριθμό μελών, που δεν ξεπερνά τα 24

θεσμούς της ιπποσύνης. Ο πιο διάσημος ιππότης της εποχής ήταν ίσως ο Ουίλιαμ Μάρσαλ (περί το 1147-1219), ο οποίος κέρδισε φήμη και πλούτη σε ένα τουρνουά κονταρομαχιών στη Γαλλία επί βασιλείας Ερρίκου Β΄ και τέλειωσε τη ζωή του ως μαρκήσιος του Πέμπροουκ και αντιβασιλέας της Αγγλίας μέχρι να ενηλικιωθεί ο εγγονός του βασιλιά, Ερρίκος Γ΄. Αυτό που συνέβη στον 14ο αιώνα είναι ότι η ιπποσύνη άρχισε να εμποτίζεται όλο και περισσότερο με τις αξίες της λογοτεχνικής ιπποσύνης, ιδίως με τις ρομαντικές ιστορίες για τον Αρθούρο, που απηχούσαν και ταυτόχρονα επηρέαζαν τις ιπποτικές αξίες. Τώρα οι ιππότες εμπνέονταν ώστε να ενεργούν σύμφωνα με τις ιστορίες που είχαν ακούσει από αφηγήσεις. Ο πιο εμπνευσμένος χρονικογράφος του Εκατονταετούς Πολέμου ήταν ο Ζαν Φρουασάρ, που περιέγραψε πλείστα ιπποτικά περιστατικά. Γιατί ο Εδουάρδος Γ΄ καθιέρωσε το Τάγμα της Περικνημίδας; Εκ φύσεως η ιπποσύνη ήταν μια αποκεντρωμένη λατρεία η οποία εξιδανίκευε τους άθλους μεμονωμένων πλανόδιων ιπποτών. Υπογράμμιζε τη συνάφεια ανάμεσα σε ιππότες διαφορετικής αφοσίωσης και εθνικότητας, και ως εκ τούτου ήταν αντίθετη με την ανάπτυξη της αλληλεγγύης με βάση τις αναδυόμενες εθνικές μοναρχίες. Αυτό που έκανε ο Εδουάρδος Γ΄ καθιερώνοντας το Τάγμα της Περικνημίδας, το πρώτο ευρωπαϊκό τάγμα ιπποτών, το 1348, ήταν να αξιοποιήσει τις πολεμικές τάσεις των ιπποτών προς όφελος του αγγλικού στέμματος στον πόλεμο εναντίον της Γαλλίας. Οι Εταίροι Ιππότες, μόλις εντάσσονταν στο Τάγμα, ορκίζονταν υποταγή στον βασιλιά ως επικεφαλής του Τάγματος και αυτό τους δέσμευε στην προσωπική του υπηρεσία. Η επιτυχία των αγγλικών όπλων στον πόλεμο γρήγορα έκανε την Περικνημίδα το πιο διακεκριμένο ευρωπαϊκό τάγμα ιπποτών στη διάρκεια του Μεσαίωνα.

ΤΑ ΠΑΝΤΑ ΓΙΑ ΤΟΝ

ΕΚΑΤΟΝΤΑΕΤΗ ΠΟΛΕΜΟ

Ο κώδικας της ιπποσύνης τηρούνταν στο πεδίο της μάχης; Στο πεδίο της μάχης οι ιππότες εν γένει τηρούσαν σχολαστικά τον κώδικα της ιπποσύνης. Φρόντιζαν να χαρίζουν ο ένας τη ζωή του άλλου στις μονομαχίες εκ του συστάδην και οι μάχες (όπως, για παράδειγμα, η Μάχη του Κρεσί το 1346) όπου σκοτώνονταν πολλοί ιππότες ήταν σχετικά

λούνταν και όσοι επιβίωναν κατέληγαν δούλοι. Με την ανάπτυξη της νομισματοποίησης της ευρωπαϊκής οικονομίας από τον 11ο αιώνα αυτή η συμπεριφορά δεν είχε πλέον νόημα και άρχισε να εφαρμόζεται το σύστημα των λύτρων. Όταν το 1356 ο Μαύρος Πρίγκιπας αιχμαλώτισε τον βασιλιά της Γαλλίας στο Πουατιέ και τον οδήγησε στο Μπορντό, του παρέθεσε

«Οι ιππότες φρόντιζαν να χαρίζουν ο ένας τη ζωή του άλλου στις μονομαχίες εκ του συστάδην» σπάνιες. Η αβροφροσύνη της ιπποτικής συμπεριφοράς όμως δεν ίσχυε για τις χαμηλότερες τάξεις μέχρι το πεζικό, όπου εν γένει οι αιχμάλωτοι σφαγιάζονταν καθώς το κέρδος από τα λύτρα ήταν ελάχιστο. Ο πόλεμος στην περίοδο των ιπποτών ήταν σημαντικά βελτιωμένος σε σχέση με το παρελθόν. Στον πρώιμο Μεσαίωνα τα μέλη των ηττημένων στρατών συνήθως εκτε-

επίσημο γεύμα και τον διασκέδασε πριν τον μεταφέρει στην Αγγλία, όπου το μέγεθος των λύτρων έγινε βασικό στοιχείο στις ειρηνικές διαπραγματεύσεις ανάμεσα στην Αγγλία και τη Γαλλία. Γιατί η ιπποσύνη παρήκμασε; Αυτό το ζήτημα συνδέεται άρρηκτα με το πότε παρήκμασε. Από τα τέλη του 13ου

αιώνα στην Αγγλία παρατηρείται μια πιο τραχιά συμπεριφορά, όταν η θνησιμότητα των ιπποτών στη μάχη άρχισε να αυξάνεται. Στη Μάχη του Λίνκολν το 1217 είχαν σκοτωθεί μόνο τέσσερις ιππότες. Το 1265 στο Ίβσχαμ, όπου οι υποστηρικτές του ντε Μόντφορτ ηττήθηκαν, αρκετές δεκάδες ιππότες βρήκαν τον θάνατο, ενώ το πτώμα του Μόντφορτ διαμελίστηκε. Στους Πολέμους των Ρόδων οι απώλειες των ιπποτών ήταν ακόμα μεγαλύτερες και η Μάχη του Τάουτον το 1461 πιθανώς να ήταν η πιο αιματηρή που διεξήχθη ποτέ σε αγγλικό έδαφος. Ο λόγος για την αύξηση του ποσοστού της θνησιμότητας σε μάχες εμφυλίων πολέμων οφείλεται στην όλο και μεγαλύτερη ισχύ της μοναρχίας, που έδινε την ευκαιρία στους βασιλιάδες να καταφέρονται με μεγαλύτερη σκληρότητα απέναντι στους προδότες. Ωστόσο, πέρα από τη βαρβαρότητα, παρατηρείται και μια άλλη εξέλιξη, όταν το 1500 οι ιπποτικές αρχές αναπροσαρμόστηκαν στην ιδέα της υπηρεσίας προς τον βασιλιά σε καιρό ειρήνης, κάτι που έκανε τους ιππότες και τους ευγενείς υπηρέτες και διαχειριστές παρά στρατιώτες και μισθοφόρους.

ΕΠΑΝΩ Ο Μαύρος Πρίγκιπας αιχμαλωτίζει τον βασιλιά Ιωάννη Β΄ της Γαλλίας στη Μάχη του Πουατιέ, 1356

Μέρη για εξερεύνηση

ΚΆΣΤΡΆ ΚΆΙ ΜΟΥΣΈΙΆ

Πέντε μέρη για να μάθετε σχετικά με την ιστορία και την κληρονομιά του Εκατονταετούς Πολέμου 1

ΤΟ ΚΈΝΤΡΟ «ΆΖΈΝΚΟΥΡ 1415» ΆΖΈΝΚΟΥΡ, ΠΆ ΝΤΈ ΚΆΛΆΙ

Καμία λίστα με μέρη για να εξερευνήσετε τον Εκατονταετή Πόλεμο δεν είναι πλήρης χωρίς μια επίσκεψη στο πεδίο της μάχης του Αζενκούρ. Το προσφάτως ανακαινισθέν Κέντρο «Αζενκούρ 15» είναι ένα μουσείο αφιερωμένο στην εξερεύνηση των ιστορικών, οικονομικών, πολιτικών και κοινωνικών πτυχών της Μάχης του Αζενκούρ, επιδιώκοντας να ρίξει φως στην καθημερινή ζωή των ανθρώπων του Μεσαίωνα. Είναι ιδανικό για οικογενειακές επισκέψεις με πολλές διαδραστικές οθόνες και παιχνίδια για τη διασκέδαση των παιδιών, ενώ μια διαδρομή οδηγεί τους επισκέπτες στο πεδίο της μάχης, όπου υπάρχει μια βίγλα με θαυμάσια θέα της τοποθεσίας. Το κέντρο θεωρείται μουσείο και τόπος μνήμης και στεγάζει ένα μνημείο αφιερωμένο στους νεκρούς της μάχης. Το μουσείο έχει δύο ξεναγήσεις: η μια διαρκεί μία ώρα για όσους επιθυμούν μια γρήγορη επίσκεψη, ενώ η άλλη διαρκεί από δυο έως τρεις ώρες. Ανοιχτό όλο τον χρόνο, 10 π.μ.-5.30 μ.μ., κλειστό τις Τρίτες. Το μέσο εισιτήριο για τους ενήλικες κοστίζει 9 ευρώ και γίνονται και εκπτώσεις. azincourt1425.com Μια ματιά μέσα στο Κέντρο «Αζενκούρ 1415»

2 1 5 3 4

ΚΆΣΤΡΟ ΚΈΝΙΛΓΟΥΈΡΘ ΚΈΝΙΛΓΟΥΈΡΘ, ΓΟΥΟΡΓΟΥΙΚΣΆΪΡ

Το Κένιλγουερθ ήταν ένα από

τα αγαπημένα ησυχαστήρια Το Κάστρο Κένιλγουερθ έχει του Ερρίκου Ε΄ ιστορία 900 ετών και υπήρχε κατά τον Εκατονταετή Πόλεμο. Η σύγκρουση μεγάλωσε τους φόβους μιας γαλλικής εισβολής στην Αγγλία με αποτέλεσμα να χτιστούν πολλά κάστρα σε όλη τη χώρα. Σε αυτό βοήθησε το γεγονός ότι πολλοί από τους διοικητές κέρδιζαν πολλά χρήματα στη διάρκεια εκστρατειών. Το Κένιλγουερθ προϋπήρχε ως φρούριο και τον 14ο αιώνα ο Τζον Γκαντ, ένας γιος του βασιλιά Εδουάρδου Γ΄, το διαμόρφωσε σε παλάτι. Λέγεται επίσης ότι στις αρχές του 1415 ο βασιλιάς Ερρίκος Ε΄ έμεινε στο Κένιλγουερθ, όταν έλαβε ως δώρο μπαλάκια του τένις από τον Δελφίνο της Γαλλίας, ο οποίος τον χλεύαζε ως έναν νεαρό άνδρα που θα ήταν καλύτερο να περνά τον καιρό του παίζοντας παρά πολεμώντας. Αυτό οδήγησε τον Ερρίκο στην απόφαση να εξαπολύσει την εκστρατεία στο Αζενκούρ. Αν και σήμερα το κάστρο είναι ερειπωμένο, εξακολουθεί να συναρπάζει ως μια ιστορική τοποθεσία που αξίζει εξερεύνηση.

Ανοιχτό τα Σαββατοκύριακα, 10 π.μ.-4 μ.μ. Το μέσο εισιτήριο για ενήλικες κοστίζει 13,90 λίρες, συμπεριλαμβανομένης μιας δωρεάς. www.english-heritage.org.uk/ visit/places/kenilworth-castle/

ΤΑ ΠΑΝΤΑ ΓΙΑ ΤΟΝ

ΈΚΆΤΟΝΤΆΈΤΗ ΠΟΛΈΜΟ Το Κάστρο Γουίντσορ είναι η κατοικία της βασίλισσας Ελισάβετ Β΄

Το Σατό ντε Σινόν, ένα πρώην βασιλικό φρούριο στην όχθη του ποταμού Βιέν, ήταν η κατοικία του βασιλιά Καρόλου Ζ΄. Η Ζαν ντ’ Αρκ έφτασε στον πύργο για να συναντήσει τον Κάρολο, έχοντας βιώσει θεία οράματα που της έλεγαν να τον βοηθήσει στη διεκδίκηση του γαλλικού θρόνου και στην εκδίωξη των Άγγλων από τη Γαλλία. Λέγεται ότι για να δοκιμάσει τη Ζαν, ο Κάρολος μεταμφιέστηκε σε αυλικό. Του ζήτησε έναν στρατό για να λύσει την πολιορκία της Ορλεάνης, ο Κάρολος έκανε δεκτό το αίτημά της και μέσα σε μόλις εννέα μέρες η Ζαν είχε εξασφαλίσει τη νίκη. Ο πύργος αναπαλαιώθηκε τη δεκαετία του 2000 και σήμερα είναι δημοφιλής τουριστικός προορισμός στην περιοχή. Οι επισκέπτες θα δουν τα βασιλικά διαμερίσματα, όπου στεγάζονται εκθέσεις για

την ιστορία του κάστρου και μια αρχαιολογική συλλογή από τεχνουργήματα που ανακαλύφθηκαν κατά τις ανασκαφές στην τοποθεσία. Υπάρχουν, ασφαλώς, δύο αίθουσες αφιερωμένες στη Ζαν ντ’ Αρκ με πολλούς σχετικούς πίνακες, ενώ τα δωμάτια του Καρόλου περιλαμβάνουν ανακατασκευές της επίπλωσής του. Μια ταινία δίνει την ευκαιρία στους επισκέπτες να ρίξουν μια ματιά στην ιστορία του πύργου μέσα από τα μάτια σημαντικών προσώπων που έζησαν εκεί, ενώ υπάρχουν πολλές διαδραστικές δραστηριότητες για παιδιά που περιλαμβάνουν κυνήγι θησαυρού.

ΣΙΝΟΝ, ΚΟΙΛΆΔΆ ΤΟΥ ΛΙΓΗΡΆ

Καθημερινά 9 π.μ.-6 μ.μ. Τετάρτη και Κυριακή μόνο οργανωμένες ξεναγήσεις

ΜΟΥΣΈΙΟ ΖΆΝ ΝΤ’ ΆΡΚ ΡΟΥΈΝ, ΝΟΡΜΆΝΔΙΆ

Το Μουσείο της Ζαν ντ’ Αρκ έχει δύο σκοπούς: να βοηθήσει τους ανθρώπους να ανακαλύψουν τη ζωή της Ζαν και να εξετάσουν τον μύθο που εξελίχθηκε τους πέντε τελευταίους αιώνες γύρω από αυτήν, δημιουργώντας μια διαρκή κληρονομιά που τη βλέπουμε και σε σημερινά μέσα ενημέρωσης. Βρίσκεται στο Αρχιεπισκοπικό Παλάτι της Ρουέν, όπου το 1431 η Ζαν καταδικάστηκε σε θάνατο ως αιρετική και όπου αθωώθηκε σε μια νέα δίκη το 1456. Αντίθετα με τα τυπικά μουσεία που εκθέτουν αντικείμενα, το μουσείο της Ζαν προσφέρει ένα διαδραστικό ταξίδι στην αξιόλογη ιστορία της, που δίνει την ευκαιρία στους επισκέπτες να παρακολουθήσουν και να συμμετέχουν στη δεύτερη δίκη της. Είναι γεμάτο με τριδιάστατους χάρτες, προβολές και οθόνες, και μπορείτε να εξερευνήσετε την τοποθεσία μέσω ατομικής ή ομαδικής ξενάγησης, ανάλογα με τις προτιμήσεις σας.

Παράθυρα με βιτρό στο Μουσείο της Ζαν ντ’ Αρκ

Ανοιχτό Τρίτη-Κυριακή, 10 π.μ.-7 μ.μ. Το μέσο εισιτήριο για ενήλικες κοστίζει 10,50 ευρώ, ενώ γίνονται εκπτώσεις. historial-jeannedarc.fr/en

ΚΆΣΤΡΟ ΓΟΥΙΝΤΣΟΡ ΓΟΥΙΝΤΣΟΡ, ΜΠΈΡΚΣΆΪΡ

Το Κάστρο Γουίντσορ είναι το παλιότερο και μεγαλύτερο κατοικημένο κάστρο στον κόσμο και η ιστορία του, που συνδέεται με τον Εκατονταετή Πόλεμο, είναι συναρπαστική. Σε μεγάλο βαθμό χτίστηκε ξανά από τον βασιλιά Εδουάρδο Γ΄, o οποίος εκστράτευσε δυναμικά στη Γαλλία ανάμεσα στο 1357 και το 1377· χάρη σε αυτές τις εκστρατείες χρηματοδότησε τον μετασχηματισμό του κάστρου σε γοτθικό στιλ με κόστος 50.000 λίρες. Το 1348 ο Εδουάρδος ίδρυσε το Τάγμα της Περικνημίδας με έδρα το Γουίντσορ και η τελετή για το Τάγμα πραγματοποιείται ακόμα στο κάστρο. Μετά την αιχμαλωσία του στη Μάχη του Πουατιέ το 1356, ο βασιλιάς Ιωάννης Β΄ της Γαλλίας κρατήθηκε αιχμάλωτος στο Κάστρο Γουίντσορ μαζί με τον γιο του. Ανάμεσα στα διάφορα που ξεχωρίζουν στο Γουίντσορ είναι τα Κρατικά Διαμερίσματα, τα Ημι-κρατικά Διαμερίσματα, οι Περίβολοι του Κάστρου και η Αίθουσα της Τάφρου, η οποία στεγάζει ένα μπρούντζινο μοντέλο του κάστρου όπως ήταν το 1377. Η Κρύπτη, το κύριο κελάρι και χώρος αποθήκευσης κατά τον 14ο αιώνα, είναι από τα ελάχιστα κομμάτια των ανακαινίσεων του Εδουάρδου που διασώζονται μέχρι σήμερα. Οι επισκέπτες αξίζει επίσης να επισκεφθούν το Παρεκκλήσι του Αγίου Γεωργίου, όπου βρίσκονται ενταφιασμένοι δέκα μονάρχες, ανάμεσά τους ο Ερρίκος ΣΤ΄, ο τελευταίος Άγγλος βασιλιάς που βασίλεψε στη διάρκεια του Εκατονταετούς Πολέμου και ήταν γεννημένος στο κάστρο. Ανοιχτό Πέμπτη-Δευτέρα, 10 π.μ.-5 μ.μ., τελευταία είσοδος στις 4 μ.μ. Το μέσο εισιτήριο για τους ενήλικες κοστίζει 23,50 λίρες και γίνονται εκπτώσεις. www.rct. uk/visit/windsor-castle

ΣΆΤΟ ΝΤΈ ΣΙΝΟΝ

Το Σατό ντε Σινόν είναι ένα εκπληκτικό παράδειγμα μεσαιωνικής αρχιτεκτονικής