Στα βουνά της τρέλας
Ι
Αναγκάζομαι να μιλήσω επειδή άνθρωποι της επιστήμης αρνήθηκαν να ακολουθήσουν τη συμβουλή μου χωρίς να απαιτήσουν εξηγήσεις. Το να εκθέσω τους λόγους που αντιτίθεμαι στην επικείμενη καταπάτηση της Ανταρκτικής –με το απεριόριστο κυνήγι του ορυκτού πλούτου, τις μαζικές γεωτρήσεις και το λιώσιμο των παγόβουνων– είναι ενάντια στην επιθυμία μου. Και είμαι ακόμα πιο διστακτικός γιατί αυτή η προειδοποίηση μπορεί να είναι μάταιη. Η αμφισβήτηση των πραγματικών γεγονότων, που πρέπει να τα αποκαλύψω, είναι αναπόφευκτη. Ωστόσο, αν απέκρυπτα ό,τι μπορεί να φανεί υπερβολικό και απίστευτο δεν θα έμενε τίποτα. Οι φωτογραφίες που έχω συγκεντρώσει ως τώρα, τόσο οι απλές όσο και οι εναέριες, θα στηρίξουν τα λεγόμενά μου αφού είναι εξαιρετικά καθαρές και παραστατικές. Εντούτοις, η γνησιότητά τους σίγουρα θα αμφισβητηθεί επειδή υπάρχουν πλέον πολύ έξυπνες τεχνικές για την παραποίηση μιας φωτογραφίας. Τα σκίτσα, φυσικά, θα τα αποδοκιμάσουν ως προφανείς απάτες, παρά την παράξενη 7
H . P. L O V E C R A F T
τεχνοτροπία που ίσως εντοπίσουν οι ειδικοί στην τέχνη και ίσως τους προβληματίσει. Τελικά, πρέπει να βασιστώ στην κρίση και στη θέση των ελάχιστων πρωτοπόρων της επιστήμης που έχουν από τη μια πλευρά αρκετά ανεξάρτητη σκέψη, ώστε να ζυγίσουν τα δεδομένα που θα τους δώσω με βάση την ίδια την εξαιρετικά πειστική αξία τους ή με βάση κάποιους αρχέγονους και αρκετά παράξενους μύθους, και απ’ την άλλη αρκετή επιρροή για να αποτρέψουν τον εξερευνητικό κόσμο στο σύνολό του από οποιοδήποτε βιαστικό και υπερβολικά φιλόδοξο πρόγραμμα στην περιοχή που βρίσκονται εκείνα τα βουνά της τρέλας. Είναι εξαιρετικά ατυχές που σχετικά ασήμαντοι άνθρωποι όπως εγώ και οι συνεργάτες μου –που δεν προερχόμαστε παρά από ένα μικρό πανεπιστήμιο– έχουν ελάχιστες πιθανότητες να τραβήξουν την προσοχή γύρω από θέματα εξαιρετικά αλλόκοτα και αμφιλεγόμενα. Είναι επίσης εναντίον μας που δεν είμαστε, με την πιο στενή έννοια, ειδικοί στους τομείς που ερευνούν κυρίως αυτά τα θέματα. Οδήγησα την αποστολή του Πανεπιστημίου Μισκατόνικ ως γεωλόγος, με αποκλειστικό σκοπό ν’ αποκτήσω δείγματα πέτρας και χώματος από μεγάλα βάθη σε διάφορα σημεία της Ανταρκτικής, με τη βοήθεια του καθηγητή Φρανκ Χ. Παμπόντι του τμήματος 8
Σ ΤΑ Β Ο ΥΝΆ Τ Η Σ Τ Ρ ΈΛ ΑΣ
Μηχανολογίας-Μηχανικής, που κατασκεύασε ένα τρομερό τρυπάνι. Δεν σκόπευα να πρωτοπορήσω σε κάποιον άλλο τομέα, ήλπιζα μόνο πως με τη χρήση αυτού του νέου μηχανήματος σε διάφορα σημεία απ’ όπου είχαν περάσει άλλες αποστολές στο παρελθόν θα έρχονταν στο φως υλικά που δεν είχαν καταφέρει να συλλέξουν άλλοι με τις καθιερωμένες μεθόδους. Το τρυπάνι του Παμπόντι, όπως είναι ήδη δημοσίως γνωστό από τις αναφορές μας, ήταν μοναδικό και ριζοσπαστικό ως προς το μικρό του βάρος, τη φορητότητα και τη δυνατότητά του να συνδυάζει τη βασική αρχή του κλασικού τρυπανιού γεωτρήσεων με το μικρό κυκλικό τρυπάνι πέτρας, μ’ έναν τρόπο που του επέτρεπε να διαπερνά εύκολα στρώματα διαφορετικής σκληρότητας. Ατσάλινη κεφαλή, αρθρωτοί διωστήρες, βενζινοκίνητο μοτέρ, σπαστός ξύλινος γερανός, σύνεργα ανατίναξης με δυναμίτη, καλωδίωση, τρυπάνι καθαρισμού και τμηματική σωλήνωση για γεωτρήσεις δεκατριών εκατοστών σε διάμετρο ως και τριακοσίων μέτρων σε βάθος, τα πάντα, μαζί με τα αξεσουάρ τους, μπορούσαν να μεταφερθούν με τρία έλκηθρα των επτά σκύλων. Αυτό το καταφέραμε με το πρωτοποριακό κράμα αλουμινίου από το οποίο ήταν φτιαγμένα τα περισσότερα μεταλλικά αντικείμενα. Τέσσερα μεγάλα αεροπλάνα Ντορνιέ, ειδικά 9
H . P. L O V E C R A F T
σχεδιασμένα για το φοβερό υψόμετρο πτήσης που είναι αναγκαίο στην Ανταρκτική, και με πρόσθετες συσκευές για τη θέρμανση των καυσίμων σε γρήγορη ανάφλεξη, που έφτιαξε ο Παμπόντι, θα μετέφεραν ολόκληρη την αποστολή από μια κατασκήνωση βάσης στην άκρη του μεγάλου παγετώνα σε διάφορα κατάλληλα σημεία στο εσωτερικό, κι από εκείνα τα σημεία θα μας εξυπηρετούσε ο ανάλογος αριθμός σκύλων. Σκοπεύαμε να καλύψουμε όσο μεγαλύτερη επιφάνεια μας επέτρεπε μια εποχή της Ανταρκτικής –ή ακόμα και περισσότερες, αν ήταν απολύτως απαραίτητο– κυρίως στις οροσειρές και στην πεδιάδα νότια της Θάλασσας του Ρος, περιοχές που είχαν εξερευνήσει λίγο πολύ ο Σάκλετον, ο Αμούδ σεν, ο Σκοτ και ο Μπερντ. Με αρκετές αλλαγές βάσης, που θα γίνονταν με αεροπλάνο και θα αφορούσαν αποστάσεις αρκετά μεγάλες ώστε να έχουν κάποια γεωλογική σημασία, πιστεύαμε πως θα φέρναμε στο φως πολύ περισσότερα δείγματα απ’ όσα είχαν υπάρξει στο παρελθόν – ειδικά από την προκάμβρια στιβάδα, που ως τότε ελάχιστα δείγματα είχαν ανασυρθεί από την Ανταρκτική. Θέλαμε επίσης να συλλέξουμε όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ποικιλία ανώτερων στρωμάτων πέτρας που περιείχαν απολιθώματα, καθώς η πρωτόγονη ιστορία σ’ αυτό το γυμνό βασίλειο του πάγου και του θανάτου 10
Σ ΤΑ Β Ο ΥΝΆ Τ Η Σ Τ Ρ ΈΛ ΑΣ
είναι εξαιρετικής σημασίας για τη συνολική εικόνα του παρελθόντος της Γης. Το γεγονός ότι η Ανταρκτική ήταν κάποτε εύκρατη ή ακόμα και τροπική, με άφθονη χλωρίδα και πανίδα απ’ την οποία έχουν απομείνει μόνο οι λειχήνες, η θαλάσσια πανίδα, τα αραχνοειδή και οι πιγκουίνοι του Βόρειου Πόλου είναι γνωστό, και ελπίζαμε να επεκτείνουμε τις ήδη υπάρχουσες γνώσεις σε ποικιλία, ακρίβεια και λεπτομέρεια. Όταν μια απλή γεώτρηση θα έφερνε στο φως ίχνη απολιθωμάτων, θα μεγαλώναμε το άνοιγμα με έκρηξη για να πάρουμε τα κατάλληλα δείγματα σε μέγεθος και ποιότητα. Οι γεωτρήσεις μας, που θα είχαν διάφορα μεγέθη, ανάλογα με το πόσο ελπιδοφόρα θα ήταν τα δείγματα από τα ανώτερα στρώματα του εδάφους, θα περιορίζονταν στις εκτεθειμένες ή σχεδόν εκτεθειμένες επιφάνειες – που αναπόφευκτα θα ήταν πλαγιές και ράχες, αφού τα χαμηλότερα επίπεδα καλύπτονταν από ενάμισι με τρία χιλιόμετρα καθαρού πάγου. Δεν είχαμε τη δυνατότητα να τρυπήσουμε έναν μεγάλο όγκο πάγου, αν και ο Παμπόντι είχε σχεδιάσει να βάλουμε χάλκινα ηλεκτρόδια σε μεγάλες τρύπες και να λιώσουμε ορισμένα σημεία του πάγου με ρεύμα από μια βενζινοκίνητη γεννήτρια. Αυτό το σχέδιο –που δεν μπορούσαμε να το εφαρμόσουμε παρά μόνο πειραματικά σε μια αποστολή σαν τη δική μας– 11
H . P. L O V E C R A F T
είναι που θέλει να ακολουθήσει και η αποστολή των Στάρκγουεδερ και Μουρ, παρά τις προειδοποιήσεις μου όταν επιστρέψαμε από την Ανταρκτική. Ο κόσμος ξέρει για την Αποστολή Μισκατόνικ από τις συχνές αναφορές μας μέσω τηλέγραφου στην Arkham Advertiser και το Associated Press, καθώς και από τα άρθρα που γράψαμε αργότερα με τον Παμπόντι. Ήμασταν τέσσερις από το Πανεπιστήμιο –ο Παμπόντι, ο Λέικ του τμήματος Βιολογίας, ο Άτγουντ του Φυσικού, και μετεωρολόγος, κι εγώ, που εκπροσωπούσα τη Γεωλογία και είχα τον πρώτο λόγο– και δεκαέξι βοηθοί: επτά μεταπτυχιακοί φοιτητές από το Μισκατόνικ και εννέα έμπειροι μηχανικοί. Από τους δεκαέξι, οι δώδεκα ήταν διπλωματούχοι πιλότοι και όλοι εκτός από δύο ικανοί ασυρματιστές. Οι έξι μπορούσαν να χαράξουν πορεία με πυξίδα και εξάντα, ανάμεσα σ’ αυτούς ο Παμπόντι, ο Άτγουντ κι εγώ. Και φυσικά, τα δύο πλοία μας –ξύλινα πρώην φαλαινοθηρικά, ενισχυμένα για τους πάγους και με βοηθητικό σύστημα ατμού– που ήταν πλήρως επανδρωμένα. Το Ίδρυμα Ναθάνιελ Ντέρμπι Πίκμαν και ορισμένοι ειδικοί χορηγοί χρηματοδότησαν την αποστολή και η προετοιμασία μας ήταν άψογη παρόλο που το θέμα δεν πήρε μεγάλη δημοσιότητα. Τα σκυλιά, τα έλκηθρα, οι μηχανές, ο κατασκηνωτικός εξοπλισμός και τα ασυναρμολόγητα κομμάτια 12
Σ ΤΑ Β Ο ΥΝΆ Τ Η Σ Τ Ρ ΈΛ ΑΣ
των πέντε αεροπλάνων μας ήρθαν στη Βοστόνη κι εκεί φορτώθηκαν τα πλοία μας. Ήμασταν εξαιρετικά εξοπλισμένοι για τον σκοπό μας και σε όλα τα θέματα που σχετίζονταν με τις προμήθειες, τη διατροφή, τη μετακίνηση και το στήσιμο της βάσης είχαμε το πλεονέκτημα πως μπορούσαμε να ακολουθήσουμε το παράδειγμα των πολλών πρόσφατων και ιδιαίτερα σημαντικών αποστολών που είχαν προηγηθεί. Ήταν ο ασυνήθιστος αριθμός και η δόξα που συνόδευε αυτές τις αποστολές που έκανε τη δική μας, παρόλο που ήταν πλήρης, να περάσει σε γενικές γραμμές απαρατήρητη. Όπως έγραψαν οι εφημερίδες, αποπλεύσαμε από το λιμάνι της Βοστόνης στις 2 Σεπτεμβρίου του 1930 και ακολουθήσαμε μια εύκολη πορεία κατά μήκος της ακτής μέχρι και τη διώρυγα του Παναμά, σταματήσαμε στη Σαμόα, στο Χόμπαρτ και στην Τασμανία, απ’ όπου και πήραμε τις τελευταίες μας προμήθειες. Κανείς από την ομάδα δεν είχε ξαναπάει στον Νότιο Πόλο, γι’ αυτό και όλοι στηριζόμασταν πολύ στους καπετάνιους μας –τον Τζ. Μπ. Ντάγκλας, καπετάνιο στο μπρίκι Άρκαμ και διοικητή του πληρώματος, και τον Γκέοργκ Θόρφινσεν, καπετάνιο στο μπάρκο Μισκατόνικ– που ήταν και οι δυο τους πρώην φαλαινοθήρες στα νερά της Ανταρκτικής. Καθώς αφήναμε τον κατοικημένο κόσμο πίσω 13
H . P. L O V E C R A F T
μας, ο ήλιος βούλιαζε όλο και πιο βαθιά στον βορρά και κάθε μέρα έμενε όλο και πιο ψηλά στον ορίζοντα. Σε γεωγραφικό πλάτος περίπου 62ο Νότια είδαμε τα πρώτα παγόβουνα –σαν κατακόρυφα οροπέδια– και λίγο προτού φτάσουμε στον ανταρκτικό κύκλο, που τον περάσαμε στις 20 Οκτωβρίου με τις απαραίτητες παράξενες και διασκεδαστικές τελετές, μας ταλαιπώρησε πολύ ο πάγος. Η πτώση της θερμοκρασίας με ενόχλησε σημαντικά μετά το μακρύ ταξίδι μας στους τροπικούς, αλλά προσπάθησα να προετοιμαστώ για τις χειρότερες κακουχίες που θα έπονταν. Σε πολλές περιπτώσεις τα παράξενα ατμοσφαιρικά φαινόμενα πραγματικά με μάγεψαν, ανάμεσά τους κι ένας εντυπωσιακά αληθοφανής αντικατοπτρισμός –ο πρώτος μου– όπου τα μακρινά παγόβουνα έγιναν επάλξεις απίστευτων συμπαντικών κάστρων. Σπρώχνοντας τον πάγο, που ευτυχώς δεν ήταν πάρα πολύς ούτε πολύ παχύς, βγήκαμε και πάλι στ’ ανοιχτά σε γεωγραφικό πλάτος 67ο Νότια και γεωγραφικό μήκος 175ο Ανατολικά. Το πρωί της 26ης Οκτώβρη μια μεγάλη λάμψη φάνηκε στον νότο και πριν από το μεσημέρι νιώσαμε όλοι μια συγκίνηση όταν είδαμε μια μεγάλη, επιβλητική και χιονισμένη οροσειρά που ανοιγόταν και κάλυπτε όλο τον ορίζοντα. Επιτέλους, φτάσαμε στο φυλάκιο της μεγάλης άγνωστης ηπείρου και 14
Σ ΤΑ Β Ο ΥΝΆ Τ Η Σ Τ Ρ ΈΛ ΑΣ
στον μυστηριώδη κόσμο του παγωμένου θανάτου. Αυτές οι κορυφές ανήκαν προφανώς στην οροσειρά Αντμίραλτι, αυτήν που ανακάλυψε ο Ρος, και τώρα θα ήταν το δικό μας έργο να πάμε γύρω απ’ το ακρωτήριο Αντάρε και να πλεύσουμε στην ανατολική ακτή της Γης της Βικτωρίας, μέχρι τη βάση που είχαμε κατά νου, στην ακτή του πορθμού του Μακμούρντο, στους πρόποδες του όρους Έρεβος σε γεωμετρικό πλάτος 77ο 9΄. Το τελευταίο κομμάτι του ταξιδιού ήταν έντονο και διεγερτικό για τη φαντασία. Μεγάλες και μυστηριώδεις γυμνές κορυφές διαγράφονταν διαρκώς στη δύση, καθώς ο χαμηλός βόρειος ήλιος του μεσημεριού ή ο ακόμα χαμηλότερος νότιος ήλιος του μεσονυχτίου, που έγδερνε τον ορίζοντα, έλουζε με τις θαμπές κόκκινες ακτίνες του το λευκό χιόνι, τον γαλαζωπό πάγο, τους υδάτινους δρόμους και τα μαύρα κομμάτια που προεξείχαν στις γρανιτένιες πλαγιές. Τις μοναχικές κορυφές έδερναν σποραδικά οι άγριες ριπές του τρομερού ανέμου της Ανταρκτικής, που ο ρυθμός τους θύμιζε κάποιες φορές αόριστα ένα φρενιασμένο και διαπεραστικό αύλισμα με νότες που εκτείνονταν σε μεγάλο εύρος, ένα εύρος που για κάποιον ασυνείδητο λόγο μου φαινόταν ανησυχητικό και τρομακτικά σκοτεινό. Κάτι στο σκηνικό μού θύμιζε τους παράξενους και τρομακτικούς πίνακες της Ασίας του Νίκολας 15
H . P. L O V E C R A F T
Ρέριχ και τις ακόμα πιο περίεργες και πιο ενοχλητικές περιγραφές για το μοχθηρό μυθικό τοπίο του Λενγκ, από το τρομερό Νεκρονομικόν του τρελού άραβα Αμπντούλ Αλχαζρέντ. Αργότερα, το μετάνιωσα πικρά και μόνο που είχα ανοίξει εκείνο το φριχτό βιβλίο στη βιβλιοθήκη του πανεπιστημίου. Στις 7 Νοεμβρίου, ενώ είχαμε χάσει προσωρινά τη θέα της οροσειράς στα δυτικά, περάσαμε το νησί Φράνκλιν και την επόμενη μέρα είδαμε τους κώνους των βουνών Έρεβος και Τρόμος στο νησί Ρος μπροστά μας, όπως και τα βουνά Πάρι που υψώνονταν μεγαλοπρεπή από πίσω. Στα ανατολικά απλωνόταν τώρα η χαμηλή, λευκή γραμμή του παγωμένου συνόρου, που ορθωνόταν κατακόρυφα στα εξήντα μέτρα σαν τους βράχους του Κεμπέκ θέτοντας τα όρια της εξερεύνησης προς τον νότο. Το απόγευμα μπήκαμε στον πορθμό Μακμούρντο και μείναμε έξω απ’ την ακτή, στην απανεμιά του όρους Έρεβος που κάπνιζε. Η κορυφή του ηφαιστείου υψωνόταν περίπου στα τέσσερα χιλιόμετρα στην ανατολή, σαν γιαπωνέζικο αντίγραφο του ιερού Φουτζιγιάμα, ενώ πίσω του ορθωνόταν το λευκό σαν φάντασμα όρος Τρόμος, τρία χιλιόμετρα σε ύψος, που ήταν πλέον ένα νεκρό ηφαίστειο. Από το Έρεβος έβγαιναν κατά διαστήματα τολύπες καπνού κι ένας από τους μεταπτυχιακούς βοηθούς –ένας εξαίρετος νέος που τον έλεγαν 16
Σ ΤΑ Β Ο ΥΝΆ Τ Η Σ Τ Ρ ΈΛ ΑΣ
Ντάνφορθ– μας έδειξε κάτι που έμοιαζε με λάβα στη χιονισμένη πλαγιά και παρατήρησε πως αυτό το βουνό, που ανακαλύφθηκε το 1840, πρέπει να ήταν οπωσδήποτε η έμπνευση της εικόνας του Πόε όταν έγραφε, επτά χρόνια αργότερα: Η λάβα που κυλά ασίγαστη Ποτάμι θειάφι κάτω στον Γιάανεκ Στ’ ακραία κλίματα του Πόλου, Αυτός ο βρυχηθμός, καθώς κυλάει απ’ το όρος Γιάανεκ Στα βασίλεια του Βόρειου Πόλου. Ο Ντάνφορθ διάβαζε πολλά παράξενα κείμενα και μίλησε πολύ για τον Πόε. Με ενδιέφερε κι εμένα γιατί η Ανταρκτική ήταν το φόντο στη μοναδική μεγάλη ιστορία του Πόε, το παράξενο και αινιγματικό μυθιστόρημα Άρθουρ Γκόρντον Πιμ. Στην άδεια ακτή και στο επιβλητικό, παγωμένο σύνορο πίσω της, μυριάδες αλλόκοτοι πιγκουίνοι έκρωζαν και χτυπούσαν τα πτερύγιά τους, ενώ βλέπαμε πολλές χοντρές φώκιες στα νερά, να κολυμπούν ή να ξαπλώνουν σε μεγάλα κομμάτια πάγου που κινούνταν αργά. Χρησιμοποιώντας μικρές βάρκες, καταφέραμε να προσαράξουμε με δυσκολία στο νησί Ρος λίγο μετά τα μεσάνυχτα της 9ης, κατεβάσαμε 17
H . P. L O V E C R A F T
ένα σύρμα από κάθε πλοίο και μ’ αυτό τον τρόπο ετοιμαστήκαμε να ξεφορτώσουμε τις προμήθειες. Τα συναισθήματά μας, όταν πατήσαμε για πρώτη φορά στο έδαφος της Ανταρκτικής, ήταν έντονα και ανάμικτα, παρόλο που σ’ αυτό το συγκεκριμένο σημείο είχαν προηγηθεί οι αποστολές του Σκοτ και του Σάκλετον. Η κατασκήνωσή μας στην παγωμένη ακτή κάτω απ’ την πλαγιά του ηφαιστείου ήταν προσωρινή και βάση μας παρέμενε το Άρκαμ. Κατεβάσαμε τα τρυπάνια, τα σκυλιά, τα έλκηθρα, τις σκηνές, τις προμήθειες, τα ντεπόζιτα της βενζίνης, τον πειραματικό εξοπλισμό για το λιώσιμο του πάγου, τις φωτογραφικές μηχανές, τόσο τις απλές όσο κι αυτές για την εναέρια φωτογράφιση, τα κομμάτια των αεροπλάνων και άλλα εξαρτήματα, μαζί με τρεις ασύρματους εξοπλισμούς –πέρα από εκείνους των αεροπλάνων– που μπορούσαν να επικοινωνήσουν με τον μεγάλο ασύρματο του Άρκαμ από οποιοδήποτε σημείο της Ανταρκτικής μπορεί να επισκεπτόμασταν. Ο ασύρματος του πλοίου, που ήταν σε επαφή με τον έξω κόσμο, θα έστελνε ειδήσεις στον μεγάλο ασύρματο της Arkham Advertiser στο Κίνγκσπορτ Χεντ της Μασαχουσέτης. Ελπίζαμε να ολοκληρώσουμε την έρευνά μας σ’ ένα καλοκαίρι της Ανταρκτικής, αλλά, αν αυτό αποδεικνυόταν αδύνατον, θα ξεχειμωνιάζαμε στο Άρκαμ και θα στέλναμε το Μισκατόνικ βόρεια, 18
Σ ΤΑ Β Ο ΥΝΆ Τ Η Σ Τ Ρ ΈΛ ΑΣ
προτού παγώσουν οι πάγοι, για προμήθειες που θα αρκούσαν για ένα ακόμα καλοκαίρι. Δεν χρειάζεται να επαναλάβω όσα ήδη δημοσιεύτηκαν στις εφημερίδες για το πρώιμο έργο μας: για την ανάβασή μας στο όρος Έρεβος, τις επιτυχημένες γεωτρήσεις μας για ορυκτά σε διάφορα σημεία του νησιού Ρος και την ανεπανάληπτη ταχύτητα με την οποία τις ολοκλήρωσε το μηχάνημα του Παμπόντι, παρ’ όλες τις στρώσεις της πέτρας, για τη δοκιμή που κάναμε στη μικρή συσκευή για το λιώσιμο του πάγου, την επικίνδυνη ανάβαση στο μεγάλο σύνορο με έλκηθρα και προμήθειες και τη συναρμολόγηση, τέλος, πέντε τεράστιων αεροπλάνων στη βάση πάνω στο σύνορο. Η υγεία της ομάδας ξηράς –είκοσι άντρες και πενήντα πέντε σκύλοι Αλάσκας– ήταν εξαιρετική, αν και προς το παρόν δεν είχαμε φυσικά συναντήσει πραγματικά καταστροφικές θερμοκρασίες ή ανεμοθύελλες. Στο μεγαλύτερο διάστημα, το θερμόμετρο έδειχνε μεταξύ -17ο και -6ο με -3ο και η εμπειρία μας απ’ τον χειμώνα της Νέας Αγγλίας μας είχε προετοιμάσει για τέτοιες κακουχίες. Η βάση στο σύνορο ήταν ημιμόνιμη, με σκοπό να αποθηκεύουμε εκεί βενζίνη, προμήθειες, δυναμίτη και άλλα εφόδια. Χρειαζόμασταν μόνο τέσσερα από τα αεροπλάνα μας για να κουβαλήσουμε τον εξερευνητικό 19
H . P. L O V E C R A F T
εξοπλισμό, ενώ αφήσαμε το πέμπτο μ’ έναν πιλότο και δύο άντρες από τα πλοία στο σημείο που συγκεντρώσαμε τα εφόδια, ώστε να μπορέσουν να έρθουν σ’ εμάς από το Άρκαμ σε περίπτωση που χάναμε όλα τα εξερευνητικά αεροπλάνα. Αργότερα, όταν δεν θα τα θέλαμε πια για τη μετακίνηση του εξοπλισμού, θα χρησιμοποιούσαμε ένα ή δύο για τη σύνδεση αυτής της κατασκήνωσης με κάποια άλλη μόνιμη βάση στο μεγάλο οροπέδιο, περίπου χίλια χιλιόμετρα νότια, μετά τον παγετώνα Μπίαρντμορ. Παρότι όλες οι αναφορές μιλούσαν για τρομερούς ανέμους και θύελλες που ξεχύνονταν από το οροπέδιο, αποφασίσαμε να μη φτιάξουμε ενδιάμεσες βάσεις και πήραμε το ρίσκο μας σε θέματα οικονομίας και πιθανής ευελιξίας. Στον ασύρματο έγιναν αναφορές για την εντυπωσιακή, τετράωρη και χωρίς διακοπή πτήση μας πάνω από το υψίπεδο στις 21 Νοεμβρίου, με τις τεράστιες κορυφές να υψώνονται στα δυτικά και την αβυσσαλέα σιωπή να αντηχεί στον ήχο των μηχανών μας. Ο άνεμος δεν μας ταλαιπώρησε πολύ και οι ηλεκτρομαγνητικές πυξίδες μας μας βοήθησαν να περάσουμε την πυκνή ομίχλη που συναντήσαμε. Όταν το τεράστιο ύψωμα εμφανίστηκε μπροστά μας, σε γεωγραφικό πλάτος μεταξύ 83ο και 84ο, ξέραμε πως είχαμε φτάσει στον παγετώνα Μπίαρντμορ, τη μεγαλύτερη παγωμένη κοιλάδα 20
Σ ΤΑ Β Ο ΥΝΆ Τ Η Σ Τ Ρ ΈΛ ΑΣ
στον κόσμο, και πως η παγωμένη θάλασσα έδινε τώρα τη θέση της σε μια άγρια και βραχώδη ακτογραμμή. Επιτέλους, μπαίναμε πράγματι στον λευκό κι από αιώνες νεκρό κόσμο του απόλυτου νότου. Πριν καλά καλά το καταλάβουμε, είδαμε την κορυφή του όρους Νάνσεν στο βάθος ανατολικά, να υψώνεται στα τεσσεράμισι χιλιόμετρα. Η επιτυχής δημιουργία της νότιας βάσης πάνω από τον παγετώνα σε γεωγραφικό πλάτος 86ο 7΄ και γεωγραφικό μήκος 174ο 23΄ Ανατολικά και οι εξαιρετικά γρήγορες και αποτελεσματικές γεωτρήσεις και εκρήξεις σε διάφορα σημεία όπου φτάσαμε με τα έλκηθρα και τις σύντομες πτήσεις μας έχουν γράψει ήδη ιστορία. Το ίδιο ισχύει και για την κοπιαστική και επιτυχημένη ανάβαση του όρους Νάνσεν από τον Παμπόντι και δύο μεταπτυχιακούς φοιτητές –τον Γκέντνι και τον Κάρολ– από τις 13 ως τις 15 Σεπτεμβρίου. Ήμασταν περίπου δυόμισι χιλιόμετρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας και, όταν οι πειραματικές γεωτρήσεις αποκάλυψαν πως σε ορισμένα σημεία υπήρχε σκληρή γη μόλις τριάμισι μέτρα κάτω απ’ το χιόνι και τον πάγο, χρησιμοποιήσαμε εκτενώς τη μικρή συσκευή για το λιώσιμο του πάγου, ανοίξαμε τρύπες και προκαλέσαμε εκρήξεις σε διάφορα σημεία απ’ όπου κανείς άλλος εξερευνητής δεν είχε σκεφτεί να πάρει ορυκτά δείγματα. Ο γρανίτης από την 21
H . P. L O V E C R A F T
προκάμβρια περίοδο και ο λαμπερός ψαμμίτης που πήραμε μ’ αυτή τη μέθοδο επιβεβαίωσε την πίστη μας πως αυτό το υψίπεδο είχε την ίδια σύσταση με την κύρια χερσαία έκταση της ηπείρου στα δυτικά, αλλά κάπως διαφορετική απ’ τα μέρη που βρίσκονταν ανατολικά, κάτω από τη Νότιο Αμερική – που τότε νομίζαμε πως αποτελούσε ξεχωριστή και μικρότερη ήπειρο η οποία χωριζόταν από τη μεγαλύτερη μ’ ένα παγωμένο τμήμα των θαλασσών Ρος και Ουέντελ, μια θεωρία που έκτοτε διέψευσε ο Μπερντ. Σε ορισμένα δείγματα ψαμμίτη που ήρθαν στο φως με τον δυναμίτη και το καλέμι αφότου τα αποκάλυψε η γεώτρηση, βρήκαμε ορισμένα πολύ ενδιαφέροντα ίχνη και κομμάτια απολιθωμάτων. Για την ακρίβεια βρήκαμε φτέρες, φύκια, τριλοβίτες, κρινοειδή και μαλάκια όπως βραχιόποδα και γαστερόποδα, που όλα τους φαίνονταν να έχουν παίξει σημαντικό ρόλο στην πρωτόγονη ιστορία της περιοχής. Βρέθηκε επίσης ένα παράξενο τριγωνικό σχήμα με αυλακώσεις και μήκος περίπου τριάντα εκατοστά στη μακρύτερη απόσταση μεταξύ των πλευρών και ο Λέικ το συναρμολόγησε με τρία κομμάτια σχιστόλιθου που βγάλαμε από μεγάλο βάθος μετά από έκρηξη. Αυτά τα κομμάτια προήλθαν από ένα σημείο κοντά στην οροσειρά της Βασίλισσας Αλεξάνδρας στα δυτικά και ο Λέικ, ως 22
Σ ΤΑ Β Ο ΥΝΆ Τ Η Σ Τ Ρ ΈΛ ΑΣ
βιολόγος, βρήκε αυτά τα σχήματα πολύ παράξενα και εντυπωσιακά, αν και στα δικά μου ανεκπαίδευτα μάτια δεν ήταν κάτι πέρα από τους τυπικούς κυματισμούς που εμφανίζονται στα ιζηματογενή πετρώματα. Εφόσον ο σχιστόλιθος δεν είναι παρά ένα μεταμορφωσιγενές πέτρωμα όπου συμπιέζεται ένα ιζηματογενές στρώμα, και εφόσον η πίεση από μόνη της προκαλεί περίεργες παραμορφώσεις στα ήδη υπάρχοντα σχήματα, δεν έβλεπα τον λόγο να μου κάνει τόση εντύπωση το αυλακωτό σχέδιο. Στις 6 Ιανουαρίου του 1931, ο Λέικ, ο Παμπόντι, ο Ντάνφορθ, οι έξι φοιτητές, τέσσερις από τους μηχανικούς κι εγώ πετάξαμε απευθείας πάνω από τον Νότιο Πόλο με δύο μεγάλα αεροπλάνα και μια φορά προσγειωθήκαμε αναγκαστικά λόγω ενός ξαφνικού δυνατού ανέμου, που ευτυχώς δεν εξελίχθηκε σε καταιγίδα. Αυτή ήταν, όπως έγραψαν οι εφημερίδες, μια από τις πολλές αναγνωριστικές πτήσεις στην προσπάθειά μας, μεταξύ άλλων, να διακρίνουμε νέα τοπογραφικά χαρακτηριστικά σε περιοχές όπου δεν είχαν φτάσει παλιότερα εξερευνητές. Οι πρώτες πτήσεις μας ήταν απογοητευτικές απ’ αυτή την άποψη, παρόλο που μας πρόσφεραν κάποια εξαιρετικά δείγματα από τους πλούσιους και παραπλανητικούς αντικατοπτρισμούς των πολικών περιοχών, μετά τη σύντομη γεύση που είχαμε πάρει και στο θαλάσσιο ταξίδι 23
H . P. L O V E C R A F T
μας. Τα μακρινά βουνά λες και πλανιούνταν στον ορίζοντα σαν μαγεμένες πολιτείες και συχνά ολόκληρος ο λευκός κόσμος διαλυόταν σε μια χρυσή, ασημένια και άλικη γη βγαλμένη από τις ονειρικές ιστορίες του λόρδου Ντάνσανι, γεμάτη περιπέτειες και προσδοκίες κάτω από τον μαγευτικό ήλιο του μεσονυχτίου. Στις συννεφιασμένες μέρες μάς ήταν αρκετά δύσκολο να πετάξουμε, εξαιτίας της τάσης της χιονισμένης γης και του ουρανού να ενώνονται σ’ ένα μυστηριώδες ιριδίζον κενό, χωρίς ορατό ορίζοντα που να συμβολίζει το σημείο που συναντιούνταν. Τελικά, αποφασίσαμε ν’ ακολουθήσουμε το αρχικό μας σχέδιο και να πετάξουμε οχτακόσια χιλιόμετρα ανατολικά και με τα τέσσερα εξερευνητικά αεροπλάνα μας και να φτιάξουμε μια νέα μικρή βάση σ’ ένα σημείο που θα ήταν κατά πάσα πιθανότητα στη μικρότερη ήπειρο, όπως λανθασμένα πιστεύαμε. Με τα γεωλογικά δείγματα που θα παίρναμε εκεί, θα κάναμε τις συγκρίσεις μας. Η υγεία μας ως εκείνη τη στιγμή ήταν άριστη – η σταθερή δίαιτα με κονσέρβες και παστά συμπληρωνόταν με χυμό λάιμ και οι σχετικά υψηλές για την περιοχή θερμοκρασίες μας επέτρεπαν να μη φοράμε τις πιο χοντρές γούνες. Τώρα βρισκόμασταν στα μέσα του καλοκαιριού και, αν ήμασταν γρήγοροι και προσεκτικοί, ίσως να ολοκληρώναμε 24
Σ ΤΑ Β Ο ΥΝΆ Τ Η Σ Τ Ρ ΈΛ ΑΣ
το έργο μας ως τον Μάρτη και να αποφεύγαμε τον μακρύ χειμώνα στη μεγάλη νύχτα της Ανταρκτικής. Πολλές άγριες θύελλες ξέσπασαν από τα δυτικά, ωστόσο αποφύγαμε τη ζημιά χάρη στην ικανότητα του Άτγουντ να κατασκευάζει υποτυπώδη σκέπαστρα για τα αεροπλάνα και ανεμοφράκτες από μεγάλα κομμάτια χιόνι, καθώς και να ενισχύει τα βασικά τμήματα της βάσης μας με χιόνι. Η καλή μας τύχη ήταν εξωπραγματική και η αποτελεσματικότητά μας σχεδόν αφύσικη. Ο έξω κόσμος γνώριζε φυσικά το πρόγραμμά μας, κι έμαθε επίσης για την παράξενη και ακλόνητη επιμονή του Λέικ για μια ερευνητική αποστολή στα δυτικά –ή μάλλον στα βορειοδυτικά– προτού αλλάξουμε οριστικά πορεία για τη νέα βάση. Απ’ ό,τι φαίνεται σκεφτόταν πολύ, και με ανησυχητικά ριζοσπαστικές διαθέσεις, εκείνο το τριγωνικό αυλακωτό σχήμα στον σχιστόλιθο, έβλεπε κάποιες αντιθέσεις στη φύση του και στη γεωλογική περίοδο της προέλευσής του που διέγειραν εξαιρετικά την περιέργειά του και τον έκαναν να ανυπομονεί ν’ ανοίξει κι άλλες τρύπες με τρυπάνι ή δυναμίτη στον σχηματισμό στα δυτικά, όπου προφανώς ανήκαν τα κομμάτια που είχαμε ξεθάψει. Ήταν όλως παραδόξως πεπεισμένος πως το σχήμα ήταν το αποτύπωμα ενός ογκώδους, άγνωστου και αταξινόμητου οργανισμού, εξαιρετικά προηγμένου, 25
H . P. L O V E C R A F T
παρόλο που η πέτρα στην οποία βρισκόταν ήταν πανάρχαια –από την κάμβρια, αν όχι από την προκάμβρια περίοδο– και απέκλειε την πιθανότητα όχι μόνο της ύπαρξης μιας εξελιγμένης μορφής ζωής αλλά ζωής εν γένει, πέρα από τους μονοκύτταρους οργανισμούς ή, το πολύ, τους τριλοβίτες. Αυτά τα κομμάτια πέτρας με τα παράξενα σημάδια πρέπει να ήταν από πεντακοσίων εκατομμυρίων μέχρι ενός δισεκατομμυρίου ετών. ΙΙ Υποθέτω πως η φαντασία του κόσμου κεντρίστηκε με τα νέα που στέλναμε μέσω ασυρμάτου για τη βορειοδυτική πορεία του Λέικ σε περιοχές που δεν πάτησε ποτέ ανθρώπινο πόδι ούτε εισχώρησε ποτέ η ανθρώπινη φαντασία, παρόλο που δεν αναφέραμε τις τραβηγμένες ελπίδες του να ανατρέψει ολόκληρες τις επιστήμες της Βιολογίας και της Γεωλογίας. Το δοκιμαστικό ταξίδι του με τα έλκηθρα, μαζί με τον Παμπόντι και άλλους πέντε, που κράτησε από τις 11 ως τις 18 Ιανουαρίου –και στιγματίστηκε από την απώλεια δύο σκύλων που ανατράπηκαν καθώς η ομάδα περνούσε ένα από τα μεγάλα ρήγματα στον πάγο–, και οι πρώτες γεωτρήσεις έφεραν στο φως κι άλλα 26
Σ ΤΑ Β Ο ΥΝΆ Τ Η Σ Τ Ρ ΈΛ ΑΣ
κομμάτια από τον αρχαϊκό σχιστόλιθο. Μέχρι κι εγώ ενδιαφέρθηκα για τα άφθονα ίχνη σ’ αυτή την πανάρχαια στιβάδα. Τα αποτυπώματα, ωστόσο, ανήκαν σε πολύ πρωτόγονες μορφές ζωής και δεν υπήρχε κάτι το τρομερά παράδοξο, πέραν του ότι ήταν περίεργο που υπήρχαν ίχνη σε μια πέτρα που ανήκε στην προκάμβρια περίοδο. Εξακολουθούσα λοιπόν να μην καταλαβαίνω την επιμονή του Λέικ ν’ αλλάξει το πρόγραμμά μας, που είχε στόχο την οικονομία χρόνου – μια αλλαγή που περιλάμβανε τη χρήση και των τεσσάρων αεροπλάνων μας, πολλούς άντρες και όλο τον μηχανικό εξοπλισμό της αποστολής μας. Τελικά δεν έφερα αντίρρηση στο σχέδιό του, αλλά αποφάσισα να μην ακολουθήσω την ομάδα που θα πήγαινε βορειοδυτικά, παρά την παράκληση του Λέικ που ήθελε την επιστημονική μου γνώμη για τα γεωλογικά ζητήματα. Για όσο έλειπαν, θα έμενα στη βάση με τον Παμπόντι και πέντε άντρες και θα σχεδίαζα το τελικό πλάνο για την πορεία μας στα ανατολικά. Γι’ αυτό τον σκοπό, ένα από τα αεροπλάνα είχε αρχίσει να φέρνει βενζίνη από τον πορθμό Μακμούρντο, αλλά αυτό μπορούσαμε προσωρινά να το αναβάλουμε. Είχα μαζί μου ένα έλκηθρο με εννέα σκυλιά, καθώς δεν ήταν καλή ιδέα να μείνω ούτε στιγμή χωρίς μεταφορικό μέσο σ’ έναν κόσμο που είχε πεθάνει εδώ και αιώνες και δεν είχε ούτε έναν κάτοικο. 27
H . P. L O V E C R A F T
Η αποστολή του Λέικ στο άγνωστο, όπως θα θυμούνται όλοι, έστελνε από τους πομπούς των αεροπλάνων στα βραχέα τις δικές της αναφορές, που τις έπιαναν ταυτόχρονα και η δική μας συσκευή στη νότια βάση και το Άρκαμ στον πορθμό Μακμούρντο, απ’ όπου αναμεταδίδονταν προς τον έξω κόσμο σε μήκη κύματος που έφταναν τα πενήντα μέτρα. Η αποστολή ξεκίνησε στις 22 Ιανουαρίου στις 4 π.μ. και λάβαμε το πρώτο μήνυμα μόλις δύο ώρες αργότερα, όταν ο Λέικ είπε πως ξεκινούσαν την κατάβαση για να λιώσουν τον πάγο και να κάνουν μια μικρή γεώτρηση σ’ ένα σημείο περίπου τετρακόσια ογδόντα χιλιόμετρα μακριά μας. Έξι ώρες αργότερα, ακολούθησε ένα δεύτερο μήνυμα που έλεγε πως είχαν ανοίξει μια τρύπα δουλεύοντας σε φρενήρεις ρυθμούς και είχαν ανατινάξει ένα κομμάτι πάγου, με αποτέλεσμα τελικά να βρουν σχιστόλιθο γεμάτο ίχνη περίπου σαν αυτά που είχαν προβληματίσει τον Λέικ αρχικά. Τρεις ώρες αργότερα, μας ανακοινώθηκε μ’ ένα σύντομο μήνυμα πως θα πετούσαν και πάλι, παρότι φυσούσαν άγριοι, θυελλώδεις άνεμοι. Όταν διαμαρτυρήθηκα για τους επιπλέον κινδύνους, ο Λέικ απάντησε κοφτά πως με τα νέα δείγματα που είχε βρει άξιζε να πάρει οποιοδήποτε ρίσκο. Έβλεπα πως με τον ενθουσιασμό που είχε σκεφτόταν μέχρι και την ανταρσία και δεν μπορούσα να κάνω τίποτα 28
Σ ΤΑ Β Ο ΥΝΆ Τ Η Σ Τ Ρ ΈΛ ΑΣ
για να τον συνεφέρω, παρόλο που έβαζε απερίσκεπτα σε κίνδυνο ολόκληρη την αποστολή. Ωστόσο ανατρίχιαζα καθώς σκεφτόμουν ότι ορμούσε όλο και πιο βαθιά σ’ αυτό το παραπλανητικό και επικίνδυνο λευκό χάος, που ήταν γεμάτο θύελλες και απέραντο μυστήριο και απλωνόταν για περίπου δυόμισι χιλιόμετρα στη σχεδόν άγνωστη και σε μεγάλο βαθμό υποθετική ακτογραμμή της Γης της Βασίλισσας Μαίρης και της Γης του Νοξ. Μετά από περίπου μιάμιση ώρα, ήρθε το δυο φορές πιο ενθουσιώδες μήνυμα από το εν πτήσει αεροπλάνο του Λέικ, που σχεδόν ανέτρεψε τα συναισθήματά μου και μ’ έκανε να εύχομαι να είχα ακολουθήσει κι εγώ την ομάδα: «10:05 μ.μ. Στο φτερό. Μετά τη χιονοθύελλα φάνηκε στον ορίζοντα ψηλότερη οροσειρά απ’ ό,τι άλλο έχουμε δει ως τώρα. Μπορεί να είναι σαν τα Ιμαλάια, εξαρτάται από το ύψος που έχει το υψίπεδο. Πιθανό γεωγραφικό πλάτος 76ο 15΄, γεωγραφικό μήκος 113ο 10΄ Α. Εκτείνεται ως εκεί που φτάνει το μάτι δεξιά κι αριστερά. Υποψία καπνού σε δύο κορυφές. Όλες μαύρες και χωρίς χιόνι. Ο άνεμος που φυσάει από κει μάς δυσκολεύει». Μετά απ’ αυτό, ο Παμπόντι, οι άντρες κι εγώ περιμέναμε με κομμένη την ανάσα πάνω από τον ασύρματο. Η ιδέα αυτού του τεράστιου βουνίσιου προμαχώνα χίλια και παραπάνω χιλιόμετρα 29
H . P. L O V E C R A F T
μακριά ξυπνούσε μέσα μας το βαθύτερο ένστικτο της περιπέτειας, και χαρήκαμε που η αποστολή μας, αν όχι εμείς οι ίδιοι προσωπικά, έκανε αυτή την ανακάλυψη. Μισή ώρα αργότερα, ο Λέικ επικοινώνησε και πάλι: «Το αεροπλάνο του Μόλτον έκανε αναγκαστική προσγείωση σε υψίπεδο στους πρόποδες, αλλά κανείς δεν χτύπησε και ίσως να μπορεί να επισκευαστεί. Τα απαραίτητα θα μεταφερθούν στα άλλα τρία αεροπλάνα για την επιστροφή ή για περαιτέρω μετακινήσεις αν χρειαστεί, αλλά προς το παρόν δεν είναι αναγκαίες μεγάλες μεταφορές. Τα βουνά είναι πέρα από κάθε φαντασία. Θα πάω για ανίχνευση με το αεροπλάνο του Κάρολ, χωρίς βάρος. »Είναι πέρα από κάθε φαντασία. Οι ψηλότερες κορυφές πρέπει να ξεπερνούν τα δέκα χιλιόμετρα σε ύψος. Πιο ψηλές κι από το Έβερεστ. Ο Άτγουντ θα μετρήσει το ύψος με τον θεοδόλιχο, ενώ εγώ με τον Κάρολ θ’ ανέβουμε πάνω. Μάλλον έκανα λάθος για τον καπνό, οι σχηματισμοί δείχνουν να είναι στρωσιγενείς. Μάλλον ήταν προκάμβριοι αναμεμιγμένοι με άλλες στρώσεις. Παράξενα φαινόμενα στον ορίζοντα – στις ψηλότερες κορυφές διαφαίνονται κανονικοί κύβοι. Το σύνολο είναι μαγευτικό στο χρυσοκόκκινο φως του πεσμένου ήλιου. Σαν τη μυστηριώδη χώρα ενός ονείρου ή σαν την πύλη ενός άγνωστου κόσμου γεμάτου ανεπανάληπτα 30
Σ ΤΑ Β Ο ΥΝΆ Τ Η Σ Τ Ρ ΈΛ ΑΣ
θαύματα. Μακάρι να ήσουν εδώ να το μελετήσεις». Παρόλο που κανονικά ήταν η ώρα του ύπνου, κανείς απ’ όσους άκουγαν δεν σκέφτηκε στιγμή να αποσυρθεί. Το ίδιο πρέπει να ίσχυε και στον πορθμό Μακμούρντο, όπου η αποθήκη και το Άρκαμ έπαιρναν επίσης τα μηνύματα, επειδή ο καπετάνιος Ντάγκλας έστειλε ένα μήνυμα που συνέχαιρε τους πάντες για τη σπουδαία ανακάλυψη, πράγμα που έκανε και ο Σέρμαν, ο υπεύθυνος για τις προμήθειες. Λυπόμασταν φυσικά για το αεροπλάνο που έπαθε ζημιά, αλλά ελπίζαμε πως θα φτιαχνόταν εύκολα. Έπειτα, στις 11 μ.μ., ήρθε κι άλλο μήνυμα από τον Λέικ: «Είμαστε με τον Κάρολ πάνω από τους ψηλότερους πρόποδες. Δεν τολμούμε να πάμε στις πραγματικά ψηλές κορυφές μ’ αυτό τον καιρό, αλλά θα το κάνουμε αργότερα. Η ανάβαση θα είναι πολύ δύσκολη, και λόγω ύψους, αλλά αξίζει τον κόπο. Η οροσειρά είναι μεγάλη και σε γενικές γραμμές ενιαία, γι’ αυτό δεν μπορώ να δω τι γίνεται πιο πίσω. Οι ψηλότερες κορυφές ξεπερνούν εκείνες των Ιμαλαΐων και είναι πολύ περίεργες. Η οροσειρά μοιάζει να είναι από προκάμβριο σχιστόλιθο, με ξεκάθαρα σημάδια πως υπάρχουν κι άλλα στρώματα. Έκανα λάθος για τα ηφαίστεια. Δεξιά κι αριστερά συνεχίζει πέρα από κει που φτάνει το μάτι. Από τα εξίμισι χιλιόμετρα και πάνω δεν έχει χιόνι. 31
H . P. L O V E C R A F T
»Είναι παράξενοι οι σχηματισμοί στις πλαγιές των ψηλότερων βουνών. Μεγάλοι κύβοι χαμηλά, με ίσες πλευρές, και ορθογώνιοι χαμηλοί προμαχώνες που υψώνονται κάθετα, σαν παλιά ασιατικά κάστρα στα απόκρημνα βουνά στους πίνακες του Ρέριχ. Είναι πολύ εντυπωσιακά από απόσταση. Πετάξαμε κοντά σε κάποια και ο Κάρολ νόμιζε πως είναι φτιαγμένα από μικρότερα κομμάτια, αλλά μάλλον αυτό είναι αποτέλεσμα φθοράς. Οι περισσότερες γωνίες είναι σπασμένες και στρογγυλεμένες, σαν εκτεθειμένες στις καταιγίδες και τις κλιματικές αλλαγές για εκατομμύρια χρόνια. »Ειδικά τα επάνω κομμάτια μοιάζουν πιο ανοιχτόχρωμα απ’ οποιοδήποτε πέτρωμα έχουμε δει στις πλαγιές, και προφανώς είναι κάποιο κρυσταλλικό στρώμα. Πετώντας πιο κοντά είδαμε πολλά στόμια από σπηλιές, μερικά ασυνήθιστα συμμετρικά, τετράγωνα ή ημικυκλικά. Πρέπει να έρθεις να ερευνήσεις. Νομίζω πως είδα έναν προμαχώνα ακριβώς πάνω σε μια κορυφή. Το ύψος φαίνεται να είναι περίπου εννέα με δεκάμισι χιλιόμετρα. Εγώ είμαι στα εξίμισι και το κρύο είναι πολύ τσουχτερό. Ο άνεμος σφυρίζει και στριγκλίζει καθώς περνάει μέσα απ’ τις σπηλιές, αλλά προς το παρόν η πτήση δεν είναι επικίνδυνη». Από εκείνη τη στιγμή και για την επόμενη μισή ώρα ο Λέικ μας βομβάρδιζε με μηνύματα, 32
Σ ΤΑ Β Ο ΥΝΆ Τ Η Σ Τ Ρ ΈΛ ΑΣ
λέγοντας πως ήθελε να σκαρφαλώσει σε κάποιες κορυφές. Απάντησα πως θα πήγαινα να τον βρω μόλις μου έστελνε ένα αεροπλάνο και πως θα καταστρώναμε με τον Παμπόντι το καλύτερο σχέδιο για την εξοικονόμηση βενζίνης – δηλαδή το πού και το πώς θα φυλούσαμε τα καύσιμά μας, δεδομένου πως οι στόχοι της αποστολής είχαν αλλάξει. Προφανώς, οι γεωτρήσεις του Λέικ και οι πτήσεις του θα είχαν πολλές απαιτήσεις λόγω της νέας βάσης που σκόπευε να φτιάξει στους πρόποδες των βουνών, και ήταν πιθανό η πτήση στα ανατολικά να μη γινόταν τελικά εκείνο το καλοκαίρι. Σχετικά μ’ αυτό το θέμα, κάλεσα στον ασύρματο τον καπετάνιο Ντάγκλας και του ζήτησα να ξεφορτώσει από το πλοίο όσα περισσότερα πράγματα μπορούσε και να τα στείλει με τα τελευταία σκυλιά που είχαμε αφήσει εκεί. Αυτό που στην πραγματικότητα έπρεπε να φτιάξουμε ήταν μια άμεση σύνδεση ανάμεσα στην άγνωστη περιοχή όπου βρισκόταν ο Λέικ και στον πορθμό Μακμούρντο. Ο Λέικ με κάλεσε αργότερα για να μου πει πως αποφάσισε ν’ αφήσει τη βάση στο σημείο που ο Μόλτον έκανε την αναγκαστική προσγείωση και όπου είχε ήδη προχωρήσει κάπως με την επισκευή. Το στρώμα του πάγου ήταν πολύ λεπτό και σε κάποια σημεία το σκούρο χώμα από κάτω φαινόταν· θα άνοιγε μερικές τρύπες εκεί και θα ανατί33
H . P. L O V E C R A F T
ναζε ορισμένα σημεία, προτού εξερευνήσει κάποια περιοχή με το έλκηθρο ή ξεκινήσει την ανάβαση. Μιλούσε για το απερίγραπτο μεγαλείο του τοπίου και το πόσο παράξενα ένιωθε που βρισκόταν στην απανεμιά των τεράστιων, σιωπηλών πυραμίδων που υψώνονταν σαν τείχος που έφτανε ως τον ουρανό στην άκρη του κόσμου. Οι μετρήσεις του Άτγουντ με τον θεοδόλιχο τοποθετούσαν τις πέντε ψηλότερες κορυφές στα εννέα με δέκα χιλιόμετρα. Το μέρος μαστιζόταν από τους ανέμους, κάτι που ξεκάθαρα ενοχλούσε τον Λέικ, αφού σήμαινε πως κατά διαστήματα θα σημειώνονταν άγριες θύελλες, πιο βίαιες απ’ όσες είχαμε συναντήσει ως τότε. Η κατασκήνωσή του βρισκόταν περίπου οκτώ χιλιόμετρα από το σημείο που οι ψηλότεροι λόφοι υψώνονταν απότομα στους πρόποδες της οροσειράς. Μπορούσα σχεδόν να διακρίνω κάποια σημάδια ανησυχίας στα λόγια του –που έτρεχαν σ’ ένα παγωμένο κενό χιλίων χιλιομέτρων– καθώς βιάστηκε να μας προτρέψει να τακτοποιήσουμε το ζήτημα όσο πιο γρήγορα γινόταν, για να ξεμπερδέψουμε με την καινούργια περιοχή το συντομότερο. Ήταν έτοιμος να ξεκουραστεί τώρα, μετά από μια κοπιαστική μέρα που είχε δουλέψει ασταμάτητα και με απαράμιλλη ταχύτητα και του είχε αποφέρει εξαιρετικά αποτελέσματα. Το πρωί είχα μια κουβέντα στον ασύρματο 34
Σ ΤΑ Β Ο ΥΝΆ Τ Η Σ Τ Ρ ΈΛ ΑΣ
με τον Λέικ και τον καπετάνιο Ντάγκλας, στις απομακρυσμένες μεταξύ τους βάσεις. Συμφωνήσαμε πως ένα από τα αεροπλάνα του Λέικ θα ερχόταν στη βάση μου για να πάρει τον Παμπόντι, τους πέντε άντρες κι εμένα, καθώς και όσα καύσιμα μπορούσε να κουβαλήσει. Τα υπόλοιπα ζητήματα σχετικά με τα καύσιμα, ανάλογα με το τι θα αποφασίζαμε για το ταξίδι στ’ ανατολικά, μπορούσαν να περιμένουν μερικές ημέρες, αφού ο Λέικ είχε αρκετά για να ζεστάνει τη βάση και να ανοίξει τρύπες. Τελικά, η παλιά βάση στον νότο θα ανεφοδιαζόταν, αν όμως αναβάλλαμε το ταξίδι στα ανατολικά δεν θα χρησιμοποιούσαμε αυτά τα εφόδια ως το επόμενο καλοκαίρι, και στο ενδιάμεσο ο Λέικ έπρεπε να στείλει ένα αεροπλάνο να ελέγξει τη σύντομη διαδρομή που ανακάλυψε ανάμεσα στα βουνά και τον πορθμό Μακμούρντο. Ο Παμπόντι κι εγώ ετοιμαστήκαμε να κλείσουμε τη βάση μας για λίγο ή πολύ, ανάλογα με τις εξελίξεις. Αν ξεχειμωνιάζαμε στην Ανταρκτική, μάλλον θα πετούσαμε απευθείας από τη βάση του Λέικ στο Άρκαμ χωρίς να επιστρέψουμε σ’ αυτό το σημείο. Κάποιες από τις κωνικές σκηνές μας είχαν ήδη ενισχυθεί με μεγάλα κομμάτια σκληρού χιονιού και τώρα αποφασίσαμε να ολοκληρώσουμε τη δουλειά φτιάχνοντας έναν μόνιμο καταυλισμό σαν των Εσκιμώων. Ευτυχώς είχαμε πολλές 35
H . P. L O V E C R A F T
επιπλέον σκηνές και ο Λέικ είχε μαζί του ό,τι θα χρειαζόταν η βάση του, ακόμα και μετά την άφιξή μας. Έστειλα μήνυμα πως ο Παμπόντι κι εγώ θα ήμασταν έτοιμοι να κινηθούμε βορειοδυτικά μετά από μια μέρα δουλειάς και μια νύχτα ξεκούρασης. Οι εργασίες μας, ωστόσο, δεν προχώρησαν όπως ελπίζαμε μετά τις 4 μ.μ., γιατί εκείνη περίπου την ώρα ο Λέικ άρχισε να στέλνει κάποια πολύ παράξενα και ενθουσιώδη μηνύματα. Η μέρα του είχε ξεκινήσει άσχημα, καθώς μια αναγνωριστική πτήση πάνω από τις σχεδόν ακάλυπτες από χιόνι περιοχές έδειξε πως εκείνα τα αρχαϊκά και πρωτόγονα στρώματα που έψαχνε και που αποτελούσαν τόσο σημαντικό μέρος των κολοσσιαίων κορυφών που υψώνονταν απειλητικά σε βασανιστική απόσταση από τη βάση απουσίαζαν εντελώς. Κάποια ήταν από ψαμμίτη της ιουρασικής ή της κομαν τσιανής περιόδου, ή από σχιστόλιθο της πέρμιας και της τριασικής περιόδου, και κατά διαστήματα διακρινόταν ένα μαυριδερό υαλώδες κοίτασμα σαν σκληρός λιθάνθρακας που θύμιζε σχιστόλιθο. Αυτό έριξε αρκετά το ηθικό του Λέικ, που όλα τα σχέδιά του βασίζονταν στο να φέρει στο φως δείγματα παλαιότερα κατά πέντε εκατομμύρια χρόνια. Ήταν ξεκάθαρο για εκείνον πως για να αποκαλύψει την αρχαιοζωική σχιστολιθική φλέβα όπου είχε βρει τα παράξενα ίχνη, θα έπρεπε να κάνει ένα μακρύ 36