Δυνάμεις της ομοσπονδιακής κυβέρνησης διενήρ-
γησαν τον χειμώνα του 1927-28 μια ασυνήθιστη
έρευνα, που την κάλυπτε πλήρης μυστικότητα
και αφορούσε τις συνθήκες που επικρατούσαν
στο Ίνσμουθ – το πανάρχαιο εκείνο λιμάνι στην
πολιτεία της Μασαχουσέτης. Το κοινό πληροφο-
ρήθηκε για τις κυβερνητικές δράσεις μόλις τον Φεβρουάριο, όταν έλαβε χώρα ένας τεράστιος
αριθμός από επιδρομές και συλλήψεις, και στη συνέχεια προγραμματισμένες πυρπολήσεις και –με τη λήψη των απαραίτητων μέτρων πρόνοιας–ανατινάξεις με δυναμίτη ενός γιγαντιαίου αριθμού
σκουληκοφαγωμένων και υπό κατάρρευση σπιτιών
κατά μήκος της εγκαταλειμμένης προκυμαίας που
υποτίθεται πως ήταν άδεια. Όσοι δεν πολυνοιάζονταν να μάθουν γιατί πραγματικά έγιναν όλα
αυτά, θεώρησαν πως επρόκειτο για μια από τις
πιο αποφασιστικές συγκρούσεις στα πλαίσια του
σπασμωδικού πολέμου ενάντια στο λαθρεμπόριο των οινοπνευματωδών.
Όσοι όμως παρακολουθούσαν με μεγαλύτερη
προσοχή τις εξελίξεις αναρωτήθηκαν σε τι οφειλόταν ο εντυπωσιακά μεγάλος αριθμών των συλ-
λήψεων, η τόσο πολυάνθρωπη δύναμη καταστολής
που συμμετείχε σ’ αυτές και η μυστικότητα που
τηρήθηκε για την τύχη των συλληφθέντων. Δεν
ανακοινώθηκε ότι θα γίνουν δίκες, μάλιστα δεν απαγγέλθηκαν ποτέ συγκεκριμένες κατηγορίες
ούτε εμφανίστηκαν μετέπειτα οι συγκεκριμένοι κρατούμενοι στα κανονικά σωφρονιστικά ιδρύματα της χώρας. Υπήρξαν ασαφείς αναφορές περί ασθενειών, λόγω των οποίων προτιμήθηκε η μεταφορά
τους σε στρατόπεδα συγκέντρωσης, ενώ αργότε-
ρα υποστηρίχτηκε πως είχαν σταλεί σε διάφορες
στρατιωτικές και ναυτικές φυλακές, αλλά αυτές οι αναφορές δεν επικυρώθηκαν ποτέ από επίσημα
χείλη. Όσο για το Ίνσμουθ, σχεδόν ερημώθηκε
από τη συγκεκριμένη επιχείρηση και ακόμα και
τώρα μετά βίας αρχίζει να δείχνει σημάδια μιας
αναβίωσης που πραγματοποιείται με εξαιρετικά
βραδύ ρυθμό. Τα διαβήματα διαμαρτυρίας που
έγιναν από πολλούς οργανισμούς προάσπισης των
ανθρωπίνων δικαιωμάτων απαντήθηκαν με χρονοβόρες συζητήσεις, το περιεχόμενό των οποίων
δεν ανακοινώθηκε προς τα έξω, και εκπρόσωποι εκείνων των οργανισμών προσκλήθηκαν σε ορισμένα από τα στρατόπεδα και τις φυλακές όπου
βρίσκονταν οι κρατούμενοι. Το αποτέλεσμα ήταν
να φανούν μετά απ’ αυτό οι οργανισμοί τους αξιο-
περίεργα υποτονικοί και να κρατήσουν αποστάσεις
από το ζήτημα. Η διαχείριση των αντίστοιχων
διαμαρτυριών που παρουσιάστηκαν στον περιοδικό τύπο ήταν δυσκολότερη, όμως στο τέλος και οι δημοσιογράφοι έμοιαζαν να ομονοούν με την
κυβέρνηση και να είναι συνεργάσιμοι. Μόνο ένα
έντυπο –μια φυλλάδα που δεν είχε καμία υπόληψη
λόγω της πάγιας τακτικής της να κάνει κινήσεις
εντυπωσιασμού– αναφέρθηκε στο υποβρύχιο
του Διαβόλου. Το συγκεκριμένο άρθρο, πάντως, που το θέμα του κατά τύχη το άκουσε ο αρθρογράφος σ’ ένα στέκι ναυτών, έμοιασε όντως
αρκετά παρατραβηγμένο, διότι εκείνος ο χαμηλός μαύρος ύφαλος βρίσκεται πάνω από ενάμισι μίλι μακριά από το λιμάνι του Ίνσμουθ.
Οι κάτοικοι των γύρω περιοχών, και των
κοντινών πόλεων, μουρμούρισαν διάφορα μεταξύ τους, όμως ελάχιστα είπαν προς τα έξω. Άλλωστε μιλούσαν για το Ίνσμουθ, το μισοερημωμένο και ετοιμοθάνατο εδώ και σχεδόν έναν αιώνα, και τίποτα από τα νέα συμβάντα δεν μπορούσε να παραβληθεί με όσα υπαινίσσονταν ή ψιθύριζαν εδώ και χρόνια, ούτε ως προς την παραδοξότητα ούτε ως προς τη φρίκη. Τους χαρακτήριζε μυστικοπάθεια, που διαμορφώθηκε από πολλές πηγές, και επί του παρόντος δεν αισθάνονταν καμία ανάγκη να μετα-
βάλουν αυτή την στάση. Εξάλλου τα όσα γνώριζαν
ήταν ελάχιστα – επειδή εκτεταμένες αλυκές, μέρη
ερημικά και χωρίς πληθυσμό, κρατούν το Ίνσμουθ
αποκομμένο από τους γειτονικούς πληθυσμούς της ενδοχώρας.
Τώρα όμως εγώ θα μιλήσω, παρά τη λογοκρισία
που υπάρχει για το θέμα. Τα αποτελέσματα της
κυβερνητικής επέμβασης είμαι πεπεισμένος πως
ήταν αμετάκλητα, συνεπώς θεωρώ ότι δεν μπορεί
να βλάψει το κοινό η αναφορά μου σ’ εκείνο που
βρέθηκε από τους τρομαγμένους επιδρομείς στο
Ίνσμουθ – το μόνο που μπορούν να προξενήσουν στο κοινό τα λόγια μου είναι ίσως μια έντονη αποστροφή. Μάλιστα εκείνο που βρέθηκε ίσως να επιδέχεται και διαφορετική εξήγηση.. Δεν μπορώ
να πω με βεβαιότητα εάν γνωρίζω ολόκληρη την
ιστορία ή απλώς ένα τμήμα της, και έχω πολλούς λόγους να μην επιδιώκω να αποσαφηνίσω ποτέ
αυτό το σημείο. Διότι με το ζήτημα με συνδέει στενότερη σχέση από κάθε άλλον που δεν έπαιξε
ενεργό ρόλο στην επιδρομή και οι εντυπώσεις που
μου άφησε εκείνο το μέρος ακόμα και τώρα απει-
λούν να με οδηγήσουν σε πολύ έντονα διαβήματα.
Εγώ ήμουν που έφυγα τρέχοντας απεγνωσμένα
μακριά από το Ίνσμουθ τις πρώτες πρωινές ώρες
της 16ης Ιουλίου του 1927 και ήταν οι δικές μου
ανησυχητικές ικεσίες προς την κυβέρνηση, να διε-
ξάγει έρευνα και να πάρει μέτρα, που οδήγησαν
σε αυτό που συνέβη. Όσο ακόμα η υπόθεση ήταν
πρόσφατη και η εξέλιξή της δεν είχε καθοριστεί, παρέμενα σε έναν βαθμό διατεθειμένος να κρατήσω
τη σιωπή μου, τώρα όμως που ο καιρός πέρασε και
το ενδιαφέρον του κοινού, καθώς και η περιέργειά
του, έχουν ατονήσει, αισθάνομαι μια παράδοξη
επιθυμία να μιλήσω, έστω ψιθυριστά, για τις τρομακτικές ώρες που πέρασα σ’ εκείνο το κακόφημο
και σκεπασμένο από μια δυσοίωνη σκιά λιμάνι
του θανάτου και της άθλιας απόκλισης από κάθε
τι φυσιολογικό. Το να διηγηθώ την εμπειρία μου θα με βοηθήσει να επανακτήσω την εμπιστοσύνη στην
ικανότητά μου να σκέφτομαι λογικά – να επιβεβαι-
ώσω ότι δεν ήμουν απλώς ο πρώτος που υπέκυψε
σε κάποια μεταδοτική και εφιαλτική παραίσθηση.
Επίσης θα με βοηθήσει να πάρω μια απόφαση σχετικά με ένα συγκεκριμένο, και φρικτό, βήμα που
μένει να γίνει.
Για το Ίνσμουθ δεν είχα ακούσει το παραμικρό
πριν από την παραμονή της ημέρας που βρέθηκα
εκεί για πρώτη και –μέχρι τώρα– μοναδική φορά.
Γιόρταζα την ενηλικίωσή μου, πραγματοποιώντας
ένα ταξίδι σε όλη την Νέα Αγγλία, βλέποντας αξι-
οθέατα, μαθαίνοντας για το χρονικό της περιοχής
και συλλέγοντας πληροφορίες για το γενεαλογικό
μου δέντρο – και σκόπευα να μεταβώ αμέσως από
το αρχαίο Νιούμπεριπορτ στο Άρκαμ, που είναι
ο τόπος καταγωγής των παππούδων μου από την
πλευρά της μητέρας μου. Δεν διέθετα αυτοκίνητο
και ταξίδευα με το τρένο, το τρόλεϊ και το λεω -
φορείο, αναζητώντας πάντα το φτηνότερο μέσο
μεταφοράς. Στο Νιούμπεριπορτ μου είπαν πως το
ατμοκίνητο τρένο ήταν αυτό που έπρεπε να επιλέ-
ξω για να πάω στο Άρκαμ και μόνο όταν έφτασα
στον σταθμό, όπου και διαμαρτυρήθηκα για
και την ομιλία που φανέρωνε πως δεν
ήταν από την περιοχή, έμοιασε να συμμερίζεται τις
προσπάθειές μου να κάνω οικονομία και αναφέρθη-
κε σε μια δυνατότητα που κανένας από τους άλλους
δεν μου είχε επισημάνει.
«Υποθέτω ότι θα μπορούσες να πάρεις εκείνο
το παλιό λεωφορείο», είπε, διστάζοντας λιγάκι,
«αν και εδώ δεν χαίρει εκτίμησης. Περνάει από το
Ίνσμουθ –ίσως να το έχεις ακουστά– και για τον
λόγο αυτό οι ντόπιοι δεν το προτιμούν. Ανήκει σε
κάποιον από το Ίνσμουθ –τον Τζο Σάρτζεντ– όμως
ποτέ δεν έχει πελάτες από εδώ, και μάλλον ούτε
από το Άρκαμ. Αναρωτιέμαι πώς κατορθώνει να
το κρατά σε λειτουργία. Εικάζω πάντως πως το
εισιτήριό του είναι φτηνό, αν και ποτέ μου δεν το
είδα να έχει περισσότερους από δυο τρεις επιβάτες,
όλοι τους γηγενείς του Ίνσμουθ. Αναχωρεί από την
πλατεία –μπροστά από το φαρμακείο του Χάμοντ–
στις δέκα το πρωί και μετά στις επτά το απόγευμα, εκτός εάν το δρομολόγιό του άλλαξε πρόσφατα.
Παρουσιάζει εικόνα διάλυσης – προσωπικά δεν το έχω χρησιμοποιήσει ποτέ».
Αυτή ήταν η πρώτη φορά που άκουσα για το Ίνσμουθ, το μέρος που καλύπτεται από τη σκιά.
Κάθε αναφορά σε μια πόλη που δεν καταγράφεται στους χάρτες ούτε κατονομάζεται στους τουριστικούς οδηγούς ήταν επόμενο να μου κινήσει το ενδιαφέρον, και οι δυσοίωνοι υπαινιγμοί στα λόγια του πράκτορα με έκαναν αληθινά να νιώσω περίεργα. Μια κωμόπολη που μπορεί να προξενήσει τόση αντιπάθεια στους γειτονικούς της πληθυσμούς θα πρέπει, σκέφτηκα, να έχει τουλάχιστον κάτι το
ασυνήθιστο, που θα αξίζει να το δει ένας περιστα-
σιακός επισκέπτης της περιοχής. Εάν βρισκόταν
πριν από το Άρκαμ τότε θα έκανα μια στάση
εκεί – γι’ αυτό ζήτησα από τον πράκτορα να μου
δώσει λίγες πληροφορίες για το μέρος. Έδειχνε να
έχει κατασταλάξει σε όσα μου δήλωσε και πήρε
εξαρχής ένα ύφος που υπονοούσε ότι αισθανόταν
ανωτερότητα απέναντι στα άτομα για τα οποία θα
μου μιλούσε.
«Το Ίνσμουθ; Είναι μια παράξενη κωμόπολη
που βρίσκεται στην εκβολή του ποταμού Μανου-
ξέτ. Παλιότερα ήταν σχεδόν ολόκληρη πόλη –
υπήρξε σημαντικό λιμάνι πριν από τον πόλεμο του
1812– όμως κάθε ελπίδα για σχετική ανάπτυξη
κηδεύτηκε οριστικά εδώ και εκατό περίπου χρόνια.
Πλέον δεν φτάνει εκεί ο σιδηρόδρομος – η B & M
ποτέ δεν επέκτεινε τις γραμμές τις ως εκεί, και η ιδέα να γίνει σύνδεση από την παλιά γραμμή που φτάνει στο Ρόουλι
»Τα άδεια
εδώ και χρόνια.
καμία επιχειρηματική δραστηριότητα άξια λόγου. Το εμπόριο
της περιοχής πραγματοποιείται κυρίως εδώ ή στο Άρκαμ και το Ίπσουιτς. Παλιότερα είχαν αρκετά
εργοστάσια, αλλά πλέον δεν έχει μείνει τίποτα
εκτός από ένα διυλιστήριο χρυσού που αριθμεί
ελάχιστο προσωπικό και υπολειτουργεί.
»Αλλά εκείνο το διυλιστήριο ήταν κάποτε πολύ
σημαντικό και ο γερο-Μαρς, στον οποίο ανήκει, πρέπει να είναι πλουσιότερος και από τον Κροί -
σο. Αλλόκοτος άνθρωπος, όμως, και δεν βγαίνει
ποτέ από το σπίτι του. Υποτίθεται πως, πριν
από κάποια χρόνια, το δέρμα του προσβλήθηκε
από μια ασθένεια που το παραμόρφωσε και για
τον λόγο αυτό δεν εμφανίζεται δημόσια. Είναι ο
εγγονός του πλοιάρχου Όμπεντ Μαρς, του ιδρυ-
τή της επιχείρησης. Η μητέρα του φαίνεται πως
έχουν πάντα όταν πρόκειται
για ανθρώπους από το Ίνσμουθ, διότι εδώ και στις
άλλες γύρω περιοχές όλοι θέλουν να κρύψουν την
οποιαδήποτε συγγένεια εξ αίματος με πληθυσμό
από το Ίνσμουθ. Πάντως τα παιδιά και τα εγγό-
τον λόγο για τον οποίο όλοι αντι -
παθούν τόσο το Ίνσμουθ... Λοιπόν, νέε μου, δεν
είναι ανάγκη να δώσεις και τόση σημασία σε όσα
λέγονται από τους ανθρώπους στο Νιούμπεριπορτ.
Δύσκολα αποφασίζουν να μιλήσουν, αλλά εάν αρχίσουν να μιλούν για κάτι δεν σταματούν πλέον με τίποτα. Και για το Ίνσμουθ λένε πράγματα –κυρίως ψιθυριστά– εδώ και εκατό χρόνια, ή περίπου
τόσα, και μου φαίνεται πως κυρίως τους προξενεί
φόβο παρά κάτι άλλο. Ορισμένες από τις ιστορίες
που ακούγονται θα σου δημιουργούσαν θυμηδία
– για παράδειγμα ο ισχυρισμός ότι ο γέρος πλοί-
αρχος Μαρς έκανε μια συμφωνία με τον διάβολο
κι έφερε δαίμονες από την κόλαση στο Ίνσμουθ,
ή οι φήμες για ένα είδος σατανικής λατρείας και
φρικτών τελετών που συνέβαιναν κοντά στις αποβάθρες και τις οποίες ανακάλυψαν τυχαία κάποιοι
γύρω στο 1845. Εγώ όμως κατάγομαι από το
Πάντον, στην πολιτεία του Βερμόντ, και τέτοιες
διηγήσεις δεν τις πιστεύω.
»Σε κάθε περίπτωση, πρέπει ν’ ακούσεις τι
λένε μερικοί από τους πιο προχωρημένης ηλικίας
κατοίκους για τον μαύρο ύφαλο λίγο έξω από την
ακτή – τον Ύφαλο του Διαβόλου, όπως τον ονομάζουν. Τον περισσότερο χρόνο αυτός προεξέχει
ιδιαίτερα από την επιφάνεια του νερού, ενώ ποτέ
δεν βρίσκεται πολύ χαμηλότερα απ’ αυτήν, και
πάλι όμως θα ήταν υπερβολικό να θεωρηθεί ως
νησί. Η ιστορία που διηγούνται γι’ αυτό το μέρος
είναι πως μερικές φορές εμφανίζεται μια ολόκληρη
λεγεώνα από διαβόλους εκεί – περιφέρονται σε όλη
την επιφάνειά του ή μπαινοβγαίνουν από σπήλαια
που έχουν τα στόμιά τους κοντά στην κορυφή του
υφάλου. Η μορφολογία του είναι τραχιά, με πολλές
προεξοχές, ξεπερνάει αρκετά το ένα μίλι σε μήκος
και, στο τέλος της εποχής που εξακολουθούσε να
υπάρχει ναυτιλιακή κίνηση στο Ίνσμουθ, οι ναυτι-
κοί ήταν διατεθειμένοι να κάνουν μεγαλύτερο ταξί-
δι προκειμένου να μην περάσουν από κοντά του.
το έκανε αυτό, πραγματικά, διότι τολμώ να πω
ότι εκείνος ο βράχος έχει ενδιαφέρον και υπάρχει
περίπτωση να έψαχνε εκεί για παλιά λεία των
επιδημία του 1846, κατά τη διάρκεια της οποίας χάθηκε ο μισός πληθυσμός του Ίνσμουθ. Ποτέ δεν
αποσαφηνίστηκε το είδος της ασθένειας, αλλά μάλ-
λον επρόκειτο για κάποια ξενόφερτη ασθένεια, που
έφτασε με τα καράβια από την Κίνα ή κάποιο άλλο μέρος. Σίγουρα ήταν κάτι φρικτό – συνέβησαν
τότε λαϊκές εξεγέρσεις και πολλά αποκρουστικά
πράγματα που υποθέτω ότι τα περισσότερα δεν
ακούστηκαν καθόλου προς τα έξω, και το τελικό
αποτέλεσμα ήταν το μέρος να υποβαθμιστεί ιδιαίτερα. Και ποτέ δεν ανέκαμψε – δεν νομίζω πως
πλέον μένουν εκεί περισσότεροι από τριακόσιοι ή
τετρακόσιοι άνθρωποι.
»Αν και ο βασικός λόγος που οι άνθρωποι στο
Νιούμπεριπορτ αντιμετωπίζουν εχθρικά εκείνο το
μέρος είναι οι φυλετικές διακρίσεις – και μ’ αυτό
δεν θέλω να πω ότι τους κατηγορώ για τη στάση
τους. Κι εγώ μισώ τους κατοίκους του Ίνσμουθ και
δεν θα ήθελα καθόλου να επισκεφτώ την πόλη τους.
κά– πολλά από τα πλοία συμφερόντων της Νέας
Αγγλίας είχαν δοσοληψίες με περίεργα λιμάνια
στην Αφρική, την Ασία, τις νότιες θάλασσες και
κάθε άλλο σημείο της υφηλίου, και συχνά έφερναν από εκεί κάθε είδους παράξενα άτομα. Μάλλον θα
άκουσες για εκείνον από το Σάλεμ που επέστρεψε
από ένα τέτοιο ταξίδι με μια Κινέζα σύζυγο και
ίσως να γνωρίζεις πως στην περιοχή γύρω από το
Ακρωτήριο Κοντ εξακολουθούν να υπάρχουν αρκε-
τοί άνθρωποι με καταγωγή από τα νησιά Φίτζι.
»Λοιπόν, κάτι σχετικό πρέπει να ισχύει και με τους κατοίκους του Ίνσμουθ. Το μέρος τους ήταν
πάντοτε αποκομμένο από την ενδοχώρα από έλη
και χειμάρρους και δεν γίνεται να μάθουμε στα
σίγουρα τι κινήσεις πληθυσμών πραγματοποιή -
θηκαν από το λιμάνι – όμως είναι προφανές ότι ο
γερο-πλοίαρχος Μαρς έφερε μαζί του ορισμένα
άθλια υποκείμενα τον καιρό που εξακολουθούσαν
να ταξιδεύουν και τα τρία από τα πλοία του, τις
δεκαετίες του ’20 και του ’30. Και σίγουρα υπάρχει
κάτι αξιοπερίεργο στους τωρινούς κατοίκους του
Ίνσμουθ – δεν ξέρω πώς να το περιγράψω, αλλά
σε κάνει να ανατριχιάζεις. Θα το αναγνωρίσεις, σε έναν βαθμό, και στον Σάρτζεντ, αν επιβιβαστείς
στο λεωφορείο του. Κάποιοι απ’ αυτούς έχουν
παράξενα, στενόμακρα κεφάλια με επίπεδες
μύτες και πρησμένα μάτια που κοιτούν επίμονα
και δίνουν την αίσθηση ότι δεν κλείνουν ποτέ, και το δέρμα τους δεν είναι εντελώς φυσιολογικό. Είναι
τραχύ και ψωραλέο και τα πλαϊνά μέρη του λαιμού
τους ζαρωμένα ή γεμάτα ρυτίδες. Και χάνουν τα
μαλλιά τους από πολύ μικρή ηλικία. Οι γεροντότεροι παρουσιάζουν το χειρότερο θέαμα απ’ όλους
– για να είμαι ειλικρινής, δεν νομίζω πως είδα ποτέ κάποιον τέτοιο που να έφτασε σε αληθινά προχωρημένη ηλικία. Υποθέτω πως πεθαίνουν με το που βλέπουν τον εαυτό τους στον καθρέφτη! Τα ζώα
τούς μισούν – τον καιρό που δεν υπήρχαν αυτο -
κίνητα αντιμετώπιζαν ιδιαίτερο πρόβλημα με τη
συμπεριφορά των αλόγων.
»Κανένας εδώ ή στο Άρκαμ ή στο Ίπσουιτς
δεν θέλει να έχει επαφές μαζί τους, ενώ
ενώ είναι ανύπαρκτη στις γύρω περιοχές – για
προσπάθησε όμως να ψαρέψεις εκεί και θα δεις
πώς θα σε πάρουν στο κυνήγι οι ντόπιοι! Έρχονταν
εδώ με τον σιδηρόδρομο –όταν εγκαταλείφθηκε η
γραμμή που συνέδεε άμεσα τις περιοχές περπα-
τούσαν μέχρι το Ρόουλι και μετά επιβιβάζονταν
στο τρένο– πλέον όμως χρησιμοποιούν εκείνο το λεωφορείο.
»Ναι, το Ίνσμουθ διαθέτει ξενοδοχείο –ονομάζεται Γκίλμαν Χάους– αλλά πολύ αμφιβάλλω ότι
θα είναι κάτι της προκοπής. Δεν θα σε συμβούλευα
να καταλύσεις εκεί. Καλύτερα να μείνεις εδώ και να πάρεις αύριο το πρωί το λεωφορείο των δέκα – στη συνέχεια μπορείς να επιβιβαστείς εκεί στο απογευματινό δρομολόγιο, στις 8, για το Άρκαμ. Κάποτε επισκέφτηκε το ξενοδοχείο Γκίλμαν ένας ελεγκτής
εργοστασιακών εγκαταστάσεων και άφησε πολλά αρνητικά υπονοούμενα για το μέρος. Φαίνεται
πως οι συνηθισμένοι ένοικοι του ξενοδοχείου είναι
περίεργοι, αν κρίνουμε από το γεγονός ότι αυτός
ο άνθρωπος άκουσε φωνές από τα άλλα δωμάτια
–παρόλο που τα περισσότερα ήταν κενά– που τον
τρόμαξαν. Η αίσθησή του ήταν πως μιλούσαν μια
ξένη γλώσσα, αλλά σημείωσε ότι το άσχημο ήταν
όχι η ακατανόητη γλώσσα αλλά η ίδια η φωνή
που κατά περιόδους ακουγόταν να μιλά. Ήταν
πολύ αφύσικη –έμοιαζε να αλλάζει συνεχώς τόνο,
είπε– και γι’ αυτό δεν τόλμησε ούτε να ξεντυθεί για
να πέσει να κοιμηθεί. Απλώς έμεινε άγρυπνος κι
έφυγε με το πρώτο φως της μέρας. Άκουγε πάντως
εκείνη την ομιλία για σχεδόν ολόκληρο το βράδυ.
»Αυτό το άτομο –λεγόταν Κέισι– ανέφερε διάφορα για τον τρόπο που τον κοιτούσαν οι άνθρωποι
του Ίνσμουθ. Έμοιαζαν πολύ επιφυλακτικοί απέναντί του. Το διυλιστήριο του Μαρς του έκανε περίεργη εντύπωση – είναι ένα παλιό εργοστάσιο δίπλα
στους πιο χαμηλούς από τους καταρράκτες του Μανουξέτ. Αυτά που είπε ανταποκρίνονται και σε όσα έχω ακούσει από αλλού. Τα λογιστικά βιβλία εκείνης της επιχείρησης είναι σε κακή κατάσταση
και καμιά δοσοληψία δεν καταγράφεται λεπτομερώς. Και, ξέρεις, ήταν πάντοτε απορίας άξιο το
πού βρίσκουν οι Μαρς τον χρυσό που διυλίζουν: δεν
φαίνεται να έκαναν ποτέ ιδιαίτερες αγορές αυτού του είδους, αλλά πριν από μερικά χρόνια εξήγαγαν
έναν τεράστιο αριθμό από ράβδους χρυσού.
»Παλιά λέγονταν διάφορα για έναν ασυνήθιστο
τύπο κοσμημάτων που οι ναυτικοί και οι εργαζόμενοι στο διυλιστήριο πουλούσαν καμιά φορά
στα κρυφά, ή που το φορούσαν ορισμένες από τις
γυναίκες της οικογένειας των Μαρς. Υπήρχε η
πιθανότητα, σύμφωνα με πολλούς, ο γερο-πλοί-
αρχος Όμπεντ να το είχε αποκτήσει με ανταλλαγή
προϊόντων, σε κάποιο ξένο λιμάνι μιας μη χριστια-
νικής χώρας, κι αυτή η εξήγηση έμοιαζε αληθοφανής διότι συχνά παράγγελνε μεγάλες ποσότητες
από γυάλινες χάντρες και άλλα μικροπράγματα
του είδους, που τα παλιά χρόνια χρησιμοποιούσαν
οι ναυτικοί για να συναλλάσσονται με τους ινδιά-
νους. Άλλοι ήταν της γνώμης –και συνεχίζουν να πιστεύουν πως αυτό ισχύει– ότι βρήκε έναν παλιό θησαυρό των πειρατών στον Ύφαλο του Διαβόλου.
Πάντως υπάρχει
φορτίο δεν διακινήθηκε από το Ίνσμουθ από την εποχή του Εμφυλίου,
Μαρς εξακολουθούν να αγοράζουν μερικά από εκείνα τα αντικείμενα – κυρίως γυάλινα και λαστιχένια φτηνοπράγματα, σύμφωνα με τις πληροφορίες που έχω. Ίσως οι κάτοικοι του Ίνσμουθ να
θέλουν αυτά τα πράγματα για να βλέπουν την ίδια
τους τη μορφή να καθρεφτίζεται στην επιφάνειά
τους – άλλωστε έχουν πλέον γίνει σχεδόν το ίδιο άγριοι με τους κανίβαλους των νότιων θαλασσών
και τους ιθαγενείς της Γουινέας.
»Εκείνη η επιδημία του ’46 πρέπει να αφαίρεσε
το υγιέστερο τμήμα του πληθυσμού. Όπως και να
έχει, πλέον είναι σε πλήρη ανυποληψία – ακόμα
και οι Μαρς και οι άλλοι πλούσιοι εκεί είναι στην
ίδια μοίρα με όλους τους υπόλοιπους. Όπως σου
είπα, δεν είναι πιθανό να μένουν περισσότεροι από
τετρακόσιοι άνθρωποι σε ολόκληρη την κωμόπολη, παρά τον μεγάλο αριθμό των δρόμων που λέγεται
πως έχει. Υποθέτω πως είναι αυτό που αποκαλούν
επιτιμητικά στον Νότο “σκουπίδια της λευκής
φυλής”, δηλαδή άνομοι και ύπουλοι, απασχολη -
μένοι με ένα σωρό μυστικά πράγματα. Στα ύδατά
τους υπάρχει πλούσια αλιεία, αστακοί, και όλα
αυτά τα εξάγουν με φορτηγά. Είναι παράξενο πώς
τα ψάρια συχνάζουν μονάχα εκεί.
»Κανείς δεν μπορεί να καταγράψει επισήμως τα
στοιχεία του πληθυσμού τους και οι υπεύθυνοι των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων της πολιτείας, όπως και όσοι διενεργούν απογραφές, αντιμετωπίζουν τεράστια προβλήματα στο έργο τους. Μπορείς να είσαι βέβαιος ότι στο Ίνσμουθ δεν υποδέχονται με ανοιχτές αγκάλες τους ξένους που κάνουν ερωτήσεις.
Προσωπικά, έχω ακούσει για περισσότερες από
μία περιπτώσεις επιχειρηματιών ή κυβερνητικών
υπαλλήλων που εξαφανίστηκαν στην περιοχή, και κυκλοφορεί η φήμη πως ένας απ’ αυτούς τρελάθηκε
και πλέον βρίσκεται στο ψυχιατρείο του Ντάνβερς.
Μάλλον θα του έπαιξαν κανένα εξαιρετικά άσχημο
παιχνίδι.
»Για τον λόγο αυτό, εάν ήμουν στην θέση σου
δεν θα πήγαινα εκεί τη νύχτα. Ποτέ μου δεν πήγα
εκεί κι ούτε θέλω να πάω, όμως φαντάζομαι ότι
κατά τη διάρκεια της μέρας δεν θα είναι επικίνδυνο
να ταξιδέψεις – παρόλο που αν ρωτήσεις άλλους
εδώ θα σε συμβουλεύσουν να μην κάνεις ούτε κι
αυτό. Αν βέβαια το μόνο που σε ενδιαφέρει είναι
τα αξιοθέατα και ψάχνεις γραφικά μέρη, τότε το Ίνσμουθ μάλλον θα είναι ακριβώς αυτό που ζητάς».
Ως εκ τούτου, πέρασα ένα μέρος εκείνου
του απογεύματος στη δημόσια βιβλιοθήκη του Νιούμπεριπορτ, ψάχνοντας πληροφορίες για το Ίνσμουθ. Όταν επιχείρησα να ρωτήσω τους ντόπιους στα καταστήματα, στο εστιατόριο, στα γκαράζ και στον σταθμό της πυροσβεστικής, ανακάλυψα πως ήταν ακόμα πιο δύσκολο και απ’ ό,τι υπέθεσε ο ταξιδιωτικός πράκτορας να τους αποσπάσω το παραμικρό – και συνειδητοποίησα πως στον ελάχιστο χρόνο που είχα στη διάθεσή μου αποκλειόταν να κατανικήσω την αρχική τους ενστικτώδη αντίσταση να μιλήσουν. Διακρίνονταν από ένα είδος περίεργης φιλυποψίας, σαν να υπήρχε κάτι αφύσικο στο κάθε άτομο που έδειχνε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για το Ίνσμουθ. Στη
Χριστιανική Ένωση, όπου έκανα μια στάση, ο υπάλληλος απλώς με αποθάρρυνε να επισκεφτώ
ένα τόσο φρικτό και παρηκμασμένο μέρος – και οι
άνθρωποι στη βιβλιοθήκη τήρησαν την ίδια στάση.
Ήταν προφανές πως, για τους μορφωμένους της
περιοχής, το Ίνσμουθ αποτελούσε απλώς μια ειδεχθή περίπτωση εκφυλισμού ενός πληθυσμού που
κάποτε ήταν αστικός.
και ευημερίας με
αφορμή τη ναυτιλία στις αρχές του 19ου αιώνα, και ότι αργότερα ήταν ένα από τα περιφερειακά
κέντρα της βιομηχανίας, τροφοδοτούμενη με
ενέργεια από τον ποταμό Μανουξέτ. Η επιδημία
και οι αναταραχές του 1846 αναφέρθηκαν πολύ
αποσπασματικά, διότι έμοιαζαν να θεωρούνται
ως γεγονότα που δυσφημούν την ευρύτερη περιο-
χή. Ελάχιστα στοιχεία δίνονταν για την παρακμή
της πόλης, αν και ήταν αδύνατον να παραβλεφθεί
η σχετική σημασία του κομματιού του χρονικού
που είχε να κάνει με τα πιο πρόσφατα χρόνια:
μετά τον Εμφύλιο, όλη η βιομηχανική δραστη -
ριότητα εντοπιζόταν στο διυλιστήριο του Μαρς
και η πώληση των ράβδων χρυσού αποτελούσε τη
μοναδική εναπομείνασα εμπορική δραστηριότητα, πέρα από τη γνωστή αλιεία. Και η αλιεία γινόταν
όλο και λιγότερο επικερδής, διότι η τιμή των προϊόντων της έπεσε κι επίσης οι τοπικές επιχειρήσεις
παραγκωνίστηκαν από μεγάλες εταιρείες με έδρα
άλλες πόλεις, ωστόσο ποτέ δεν παρουσίασε έλλειψη
στο λιμάνι του Ίνσμουθ. Σπάνια παρατηρούνταν
μετακινήσεις ξένων πληθυσμών στο μέρ ος και
το χρονικό ανέφερε κάποιες ενδείξεις –που όμως
παρουσιάζονταν συγκαλυμμένα– για την ιδιαίτερα έντονη αντίδραση των κατοίκων σε ορισμένους
Πολωνούς και Πορτογάλους που είχαν προσπαθή-
σει να εγκατασταθούν στην περιοχή αλλά τελικά εκδιώχτηκαν.
Μεγαλύτερο ενδιαφέρον εμφάνιζε μια σύντομη
αναφορά στα παράξενα κοσμήματα των οποίων
η προέλευση συνδεόταν, ασαφώς, με το Ίνσμουθ.
Φαινόταν πως αυτά προξένησαν ιδιαίτερη αίσθη-
ση σε ολόκληρη την επικράτεια και δείγματά
τους υπήρχαν στο μουσείο του Πανεπιστημίου
του Μισκατόνικ, στο Άρκαμ και στον εκθεσιακό
χώρο της λέσχης των Φίλων της Ιστορίας του Νιούμπεριπορτ. Ο τρόπος καταγραφής αυτών
των στοιχείων ήταν αποσπασματικός, πεζός και έβριθε από κοινοτοπίες, αλλά μου φάνηκε πως υπαινισσόταν την ύπαρξη ενός ολόκληρου υποστρώματος παράξενων ιδιοτήτων του Ίνσμουθ.
Αυτά που διάβασα ήταν τόσο παράξενα, και υπό
μία έννοια προκλητικά, που μου ήταν αδύνατον να
τα ξεχάσω και παρά το γεγονός ότι η ώρα ήδη ήταν
αρκετά περασμένη πήρα την απόφαση να δω, εάν
κάτι τέτοιο ήταν δυνατό, το δείγμα που σύμφωνα
με το χρονικό φυλασσόταν στην περιοχή – και το
οποίο φαίνεται πως ήταν ένα μεγάλο αντικείμενο
με παράξενες αναλογίες· κάποιο είδος στέμματος.
ότι η ώρα δεν ήταν υπερβολικά
περασμένη, να με οδηγήσει στο κτίριο που βέβαια
ήδη είχε κλείσει. Η συλλογή τους
αντικείμενο που, έτσι όπως έπεφταν πάνω του τα ηλεκτρικά φώτα, έλαμπε σ’ ένα γωνιακό ντουλάπι.
Δεν υπήρχε ανάγκη ιδιαίτερης ευαισθησίας
απέναντι στο κάλλος ώστε να μείνω στην κυριολεξία με το στόμα ανοιχτό κοιτάζοντας εκείνο το απόκοσμα υπέροχο, ξενόφερτο και μεγαλοπρεπές
αντικείμενο που είχε τοποθετηθεί εκεί, πάνω σ’ ένα μοβ μεταξένιο μαξιλάρι. Ακόμα και τώρα μετά
βίας είμαι σε θέση να περιγράψω αυτό που είδα, παρόλο που προφανώς επρόκειτο, όπως σημειωνόταν και στην επίσημη περιγραφή του, για ένα
είδος στέμματος. Το μπροστινό μέρος του ήταν
πολύ ψηλό και η περιφέρειά του είχε ιδιαίτερα
μεγάλη έκταση και δεν εμφάνιζε τη συνηθισμένη
κανονικότητα, δίνοντας την αίσθηση πως σχεδιάστηκε για να φορεθεί σε κάποιο κεφάλι με σχεδόν
αφύσικα ελλειπτικό περίγραμμα. Το κύριο υλικό
του φαινόταν πως ήταν το χρυσάφι, αν και μια πιο παράξενη, ηπιότερη λάμψη πρόδιδε πως υπήρχε
κι ένα ασυνήθιστο δεύτερο στοιχείο, δηλαδή ήταν
αμάλγαμα. Το δεύτερο αυτό στοιχείο, κάποιο
εξίσου όμορφο μέταλλο, δεν ήταν όμως εύκολο να
προσδιοριστεί. Η κατάσταση του εκθέματος ήταν άριστη και θα μπορούσε να περάσει κανείς ώρες εξετάζοντας τον εντυπωσιακό, και πρωτότυπο σε βαθμό που ξάφνιαζε,
γνωστά ενάλια θέματα, και όλα αυτά είχαν χαραχθεί ή πλαστεί σε έντονα ανάγλυφα με μια τεχνική που υποδήλωνε εξαιρετική καλλιτεχνική δεινότητα και προσέδιδε στο σύνολο απαράμιλλη χάρη.
Όσο περισσότερο το κοιτούσα, τόσο περισσό-
τερο με συνάρπαζε – αλλά στο συναίσθημα που με είχε κατακλύσει συνυπήρχε κι ένα στοιχείο που
μου δημιουργούσε αναστάτωση χωρίς να μπορώ να
το εξηγήσω, ούτε να το εντάξω σε κάποια από τις
γνωστές κατηγορίες ψυχικών φαινομένων. Στην
αρχή διαμόρφωσα τη γνώμη πως η ανησυχία μου
είχε προκληθεί από την αλλόκοτη και απόκοσμη
τεχνοτροπία. Όλα τα άλλα έργα τέχνης που είχα
δει ανήκαν σε μια γνωστή φυλετική ή εθνική τεχνοτροπία, ή τουλάχιστον αποτελούσαν συνειδητά
σύγχρονες παραλλαγές παλιότερων και γνωστών
τεχνοτροπιών. Δεν ίσχυε τίποτε από τα δύο γι’
αυτό το στέμμα. Προφανώς είχε προκύψει από
μια τεχνική δοκιμασμένη και εδραιωμένη που είχε
φτάσει στην απόλυτη τελειότητα, αλλά διέφερε σε τεράστιο βαθμό απ’ όλες τις άλλες –ανατολικές ή
δυτικές, αρχαίες ή σύγχρονες– που είχα ποτέ δει ή
τις είχα έστω ακουστά. Λες και το συγκεκριμένο
αντικείμενο ήταν κάτι που είχε δημιουργηθεί σ’
έναν ξένο πλανήτη.
Πάντως δεν άργησα να προσέξω ότι η αναστάτωσή μου είχε κι έναν δεύτερο και ίσως κυριότερο λόγο, ο οποίος αφορούσε τις υπόνοιες που άφηναν εκείνα τα σχέδια, είτε λόγω των εικόνων που σχημάτιζαν είτε με αφορμή μαθηματικού τύπου
σχέσεις που διακρίνονταν σ’ αυτά. Όλα τους έμοιαζαν να σχετίζονται με απρόσιτα και καλά κρατημένα μυστικά, ανήκουστες αβύσσους χωρικές και χρονικές, ενώ η διαρκής σύνδεση των ανάγλυφων
μορφών με το θαλάσσιο περιβάλλον μού προξένησε
σχεδόν από μόνη της έντονη φρίκη. Στις μορφές
που υπήρχαν στα ανάγλυφα συγκαταλέγονταν
παράδοξα τέρατα που το αλλόκοτο σχήμα τους
δημιουργούσε απέχθεια και έδινε την αίσθηση
και αμήχανη εντύπωση πως συνδεόταν με κάποια
υπερμνησία1, διότι ήταν σαν να επέβαλλε στα ίδια
τα κύτταρά σου να ανακαλέσουν μια μορφή που
είχε καταγραφεί αυτόματα μέσα τους από τις δικές
τους λειτουργίες – που είναι εντελώς αρχέγονες και
εξ ολοκλήρου κληροδοτημένες. Υπήρξαν στιγμές
που φανταζόμουν πως κάθε περίγραμμα εκείνων
των βλάσφημων μορφών των ψαριών-βατράχων
ξεχείλιζε από την άγνωστη πεμπτουσία ενός κακού που ξεπερνούσε τα ανθρώπινα μέτρα.
Ήταν παράδοξα αταίριαστη με τα χαρακτηριστικά του στέμματος η σύντομη και ανιαρή αναφορά της ιστορίας του, όπως μου ειπώθηκε από
την κυρία Τίλτον. Ένας μεθυσμένος άνδρας από το Ίνσμουθ, που λίγο αργότερα έχασε τη ζωή του σε κάποια αψιμαχία, το είχε παραχωρήσει σ’ ένα ενεχυροδανειστήριο στην οδό Στέιτ, το 1873, έναντι ευτελούς ποσού. Η Λέσχη το αγόρασε απευθείας
από τον ενεχυροδανειστή και ακολούθως το πρόβαλε αμέσως με τον τρόπο που άξιζε σε ένα τόσο σημαντικό απόκτημα. Επισήμως καταχωρήθηκε στα εκθέματα ως αντικείμενο που κατά πάσα πιθανότατα προερχόταν από τις ανατολικές Ινδίες ή την
1. Η διατήρηση στη μνήμη στοιχείων που είχε παρατηρήσει κανείς στα βάθη του παρελθόντος και μπορεί να τα αναγνωρίσει σε κάτι άλλο χωρίς να θυμάται που τα πρόσεξε για πρώτη φορά.
Ινδοκίνα, αν και η εν λόγω καταγραφή ήταν καθαρά
θεωρητικού χαρακτήρα και όχι εμπεριστατωμένη.
Η
κυρία Τίλτον, ενώ μου παρουσίαζε συγκριτικά όλες τις υποθέσεις που είχαν γίνει για την προέλευση του αντικειμένου και την άφιξή του
στη Νέα Αγγλία, δήλωσε πως η δική της αίσθηση
ήταν πως μάλλον αποτελούσε τμήμα κάποιου ξενόφερτου θησαυρού των πειρατών, τον οποίο ανακάλυψε κάποτε ο γερο-πλοίαρχος Όμπεντ Μαρς. Άλλωστε αυτή η θεώρηση δεν αντέφασκε καθόλου
με τις επίμονες προσφορές που έκαναν οι Μαρς να
αγοράσουν το αντικείμενο, καταβάλλοντας μεγάλα
ποσά, οι οποίες άρχισαν αμέσως μόλις τους έγινε
γνωστή η ένταξή του στα εκθέματα της Λέσχης
και συνέχιζαν ακόμα και τώρα, παρά τις διαρκείς
αρνήσεις της Λέσχης να το πουλήσει.
Ενώ η ευγενική κυρία με ξεπροβόδιζε, μου
κατέστησε σαφές πως η θεωρία σύμφωνα με την
οποία το αντικείμενο ήταν μέρος της λείας των
πειρατών που ακολούθως ανακαλύφθηκε από τους
Μαρς, ήταν εκείνη με την οποία συμφωνούσαν οι
περισσότεροι από τους μορφωμένους κατοίκους
της περιοχής. Η προσωπική της γνώμη για το
καλυμμένο από τη σκιά Ίνσμουθ –το οποίο ποτέ
της δεν είχε επισκεφθεί– ήταν πως πρόκειται για
μια αποκρουστικά εκφυλισμένη κοινότητα, που ως
προς το πολιτισμικό επίπεδο έχει γκρεμιστεί σ’
ένα άθλιο βάραθρο, και με βεβαίωσε πως οι φήμες
που κυκλοφορούν περί λατρείας του διαβόλου εκεί
έχουν κάποια βάση, διότι πράγματι μια παράξενη
αίρεση είχε αποκτήσει έρεισμα στους κατοίκους
και παραγκώνισε όλες τις καθιερωμένες και ευυ-
πόληπτες εκκλησίες.
Η αίρεση αυτή ονομαζόταν, όπως μου είπε, «Τάγμα των μυστών του Ντάγκον» και αναμφι-
σβήτητα επρόκειτο για μια αλλοιωμένη εκδοχή
μιας λατρείας σχεδόν παγανιστικής, που έφτασε
εκεί από την Ανατολή πριν από έναν αιώνα, δηλαδή ακριβώς την εποχή που η αλιεία στο Ίνσμουθ έμοιαζε να έχει στερέψει. Η απήχησή της στα
κατώτερα στρώματα του πληθυσμού δεν θα έπρεπε λοιπόν να ξαφνιάζει κανέναν, διότι λίγο μετά την εμφάνισή της η αλιεία ξαφνικά έγινε πάλι πλούσια
και αυτό διατηρήθηκε στο εξής. Ως εκ τούτου, η
αίρεση δεν άργησε να γίνει κυρίαρχη στη μικρή
πόλη, αντικαθιστώντας πλήρως την παλιά κοινό-
τητα των μασόνων και δημιουργώντας το δικό της
κέντρο επιχειρήσεων στην παλιά μασονική στοά
στο Νιου Τσερτς Γκριν.
Όλα αυτά αποτελούσαν για την ευσεβή κυρία
Τίλτον λόγους για να αποφεύγει κανείς οτιδήποτε
σχετιζόταν μ’ εκείνη την παμπάλαια πόλη που
τόσο είχε παρακμάσει και που ο πληθυσμός της
είχε μειωθεί δραματικά – για εμένα, όμως, ήταν
ένα ακόμα κίνητρο για να τη δω. Στην προσμονή
μου να παρατηρήσω στοιχεία αρχιτεκτονικού και ιστορικού ενδιαφέροντος είχε πλέον προστεθεί κι
ένας έντονος ζήλος για ανθρωπολογικής φύσεως
επισημάνσεις, και μετά βίας κατάφερα να κοιμηθώ
στο μικρό μου δωμάτιο στο «Υ»2 καθώς η νύχτα
έφτανε στο τέλος της.
Λίγο πριν τις δέκα, το επόμενο πρωί, στάθηκα με μια μικρή αποσκευή μπροστά από το φαρμακείο
του Χάμοντ, στην πλατεία της παλιάς αγοράς, περιμένοντας το λεωφορείο για το Ίνσμουθ. Όσο πλησίαζε η ώρα της άφιξής του, παρατήρησα πως
οι αργόσχολοι εκεί γύρω άρχισαν να απομακρύνονται, πηγαίνοντας λίγο παραπέρα ή προτιμώντας
να επισκεφθούν το εστιατόριο στην άλλη άκρη της
πλατείας. Όπως φαινόταν, ο ταξιδιωτικός πράκτορας δεν είχε υπερβάλει με όσα μου ισχυρίστηκε
για την αντιπάθεια που τρέφουν οι ντόπιοι για το
Ίνσμουθ και τους κατοίκους του. Λίγες στιγμές
αργότερα φάνηκε ένα μικρό λεωφορείο, σε ιδιαίτε-
2. Πιθανότατα αναφορά στον ξενώνα της Χριστιανικής Ένωσης (YMCA).
ρα κακή κατάσταση, χρωματισμένο μ’ ένα γκρίζο χρώμα που παρέπεμπε σε βρωμιά, κάνοντας
μεγάλο θόρυβο καθώς κινούνταν στην οδό Στέιτ, πριν τελικά στρίψει για να σταματήσει στην άκρη
του πεζοδρομίου. Διαισθάνθηκα πως ήταν εκείνο
που περίμενα – και τη διαίσθησή μου επιβεβαίωσε σύντομα η επιγραφή στον υαλοκαθαριστήρα του λεωφορείου, που ήταν πολύ δυσανάγνωστη αλλά
σημείωνε πως πρόκειται για το όχημα που εκτελεί
το δρομολόγιο ανάμεσα στο Άρκαμ, το Ίνσμουθ
και το Νιούμπεριπορτ.
Είχε μόνο τρεις επιβάτες –μελαψούς, ατημέλητους άνδρες που η όψη τους ήταν μελαγχολική
και φαίνονταν σχετικά μικρής ηλικίας– και με το που σταμάτησε το όχημα εκείνοι σύρθηκαν έξω
και άρχισαν να περπατούν στην οδό Στέιτ, βουβά
και σχεδόν φοβισμένα. Αποβιβάστηκε τότε και ο
οδηγός και τον είδα να πηγαίνει στο φαρμακείο για
να αγοράσει κάτι. Σκέφτηκα πως αυτός πρέπει να
ήταν ο Τζο Σάρτζεντ που μου είχε αναφέρει ο ταξι-
διωτικός πράκτορας – και, πριν ακόμα να προσέξω
κάτι περισσότερο, ένιωσα να με κατακλύζει μια
πηγαία αίσθηση αποστροφής που δεν κατάφερα να
την ερμηνεύσω ούτε να την καταπνίξω. Ξαφνικά
μου φάνηκε απόλυτα εύλογο να μην επιθυμούν
καθόλου οι ντόπιοι να χρησιμοποιήσουν ένα λεωφορείο που ήταν ιδιοκτησία ενός τέτοιου ανθρώπου,
και επιπρόσθετα τον είχε για οδηγό, ή να θέλουν
να επισκέπτονται συχνότερα τον τόπο όπου έμενε
αυτός και οι συγγενείς του. Όταν ο οδηγός βγήκε
από το κατάστημα τον κοίταξα πιο προσεκτικά, προσπαθώντας να εξακριβώσω τον λόγο που με
έκανε να σχηματίσω μια τόσο αρνητική εντύπωση.
Ήταν ένας λεπτός άνδρας με πεσμένους ώμους, που το ύψος του θα πρέπει να έφτανε το ένα και ογδόντα, ντυμένος με χαμηλής ποιότητας πολιτικά ρούχα μπλε χρώματος, και φορούσε στο κεφάλι ένα ξεφτισμένο γκρίζο καπέλο του γκολφ. Θα ήταν
περίπου τριάντα πέντε χρονών, αν και οι παράξενες
και έντονες ρυτίδες στα πλαϊνά του λαιμού του θα
τον έκαναν να δείχνει αρκετά μεγαλύτερος εάν η προσοχή του παρατηρητή δεν επικεντρωνόταν στη νωθρή και ανέκφραστη φυσιογνωμία του. Το κεφά-
λι του ήταν στενόμακρο, τα μάτια του προεξείχαν, ήταν γαλανά και δακρυσμένα κι έμοιαζαν να μην
ανοιγοκλείνουν ούτε στιγμή, η μύτη του ήταν επί-
πεδη, το μέτωπό του και το πηγούνι του κόντευαν
να χαθούν, ενώ τα αυτιά του εμφάνιζαν μια εντελώς
ασυνήθιστη ατροφία. Τα μακριά και παχιά χείλη
και τα τραχιά, γεμάτα μεγάλους πόρους γκριζωπά
μάγουλά του έδιναν την εντύπωση πως στο πρόσωπο δεν υπήρχε καθόλου τριχοφυΐα, εκτός από ορισμένες ξανθές τρίχες που εμφανίζονταν σπασμωδικά, κυρτωμένες και στριφογυριστές· και σε
κάποια τμήματα του προσώπου η επιφάνεια ήταν
ακανόνιστη, σαν να είχε εν μέρει ξεφλουδιστεί από
μια δερματική πάθηση. Τα χέρια του ήταν μεγάλα
και γεμάτα με φλέβες σε ασυνήθιστο χρώμα –
γκρίζο και γαλανό. Τα δάχτυλα ήταν σε αναλογία
με το υπόλοιπο σώμα: εντυπωσιακά μικρά, με μια
τάση να κυρτώνουν προς τις τεράστιες παλάμες.
Καθώς βημάτιζε προς το λεωφορείο πρόσεξα πως
το βάδισμά του έμοιαζε σε παράδοξο βαθμό με
σύρσιμο, και είδα ότι τα πόδια του ήταν γιγαντιαία
σε σύγκριση με τα υπόλοιπα χαρακτηριστικά του.
Όσο περισσότερο τα κοιτούσα τόσο περισσότερο απορούσα πού έβρισκε παπούτσια να του κάνουν.
Μια γενικευμένη ρυπαρότητα πάνω του τον έκανε
ακόμα πιο άξιο περιφρόνησης. Προφανώς περνούσε
ώρα στην προκυμαία, εκεί που ψάρευαν, είτε περιεργαζόμενος είτε έχοντας μια δεύτερη δουλειά, και έφερε πάνω του μια ισχυρή δόση από τη χαρακτηριστική οσμή της περιοχής. Μου ήταν αδύνατον να
εικάσω από πού προερχόταν το προφανώς ξενικό
αίμα που κυλούσε στις φλέβες του. Τα αλλόκοτα
χαρακτηριστικά του σίγουρα δεν προσιδίαζαν
σε Ασιάτη, Πολυνήσιο, Λεβαντίνο ή νέγρο, αλλά
και πάλι κατανοούσα πλήρως γιατί οι ντόπιοι τον
θεωρούσαν ξένο. Προσωπικά ωστόσο θα έτεινα να
υποθέσω ότι τα στοιχεία της μορφής του δεν οφεί-
λονταν σε ξενική καταγωγή, αλλά σε μια δριμεία
αλλοίωση του οργανισμού του.