1
INDEX_34
2
EDITORIAL
INDEX_ Μηνιαίο περιοδικό για το βιβλίο Τεύχος #34 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ - ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ '09 ISSN: 1790-6741 ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ / ΕΚΔΟΣΗ ΕKΔOΣEIΣ OΞY Α.Ε. ΕΚΔΟΤΕΣ Τάσος Βογιατζής (editor@avopolis.gr), Νίκος Χατζόπουλος (nickh@oxy.gr) ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ Χριστίνα Οικονομίδου (chrisoiko@gmail.com) Μάκης Τσίτας (mtsitas@otenet.gr) ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΥΛΗΣ Γιώτα Συκιώτη (yotsyk@yahoo.gr) ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ Em Kei Studio ΔIOPΘΩΣH KEIMENΩN Σοφία Θεοδωρή ΣΥΝΤΑΚΤΕΣ Zέτα Eλισσαίου, Ζέφη Κόλια, Επιστήμη Μπινάζη, Γιώργος Τσακνιάς, Sabine von Traute, Γιώργος Φλωράκης ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΤΕΥΧΟΥΣ Αγγελική Βαρελά, Γιώργος Βέης, Παναγιώτης Γούτας, Βούλη Ζώγου, Ελπιδοφόρος Ιντζέμπελης, Σπύρος Κάλμπαρης, Καλλιόπη Καλογεράκη-Λότση, Ανδρέας Καρακίτσιος, Κατερίνα Κουτσούκη, Διονύσης Κωστίδης, Νίκη Κώτσιου, Ειρήνη Μανδηλαρά, Δημήτρης Μουρατίδης, Κωνσταντίνος Μπούρας, Νίκος Νικολαΐδης, Kυριάκος Nτελόπουλος, Σιδέρης Nτιούδης, Χρίστος Παπαγεωργίου, Θανάσης Παπαθανασόπουλος, Κατερίνα Ποδότα, Αριστοτέλης Ρούντης, Φίλιππος Φιλίππου, Κυριακή Χρυσομάλλη-Henrich, Cristofer Lein ΕΚΤΥΠΩΣΗ – ΒΙΒΛΙΟΔΕΣΙΑ ΕΝΩΣΗ ΕΚΤΥΠΩΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Α.Ε. ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Γεωργία Λαμπροπούλου ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟ Άννα Δουλγερίδου ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ – ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ Δέσποινα Παντελίδου
κοινοσ τοποσ... Εν μέσω προεκλογικής περιόδου, οι υποσχέσεις δίνουν και παίρνουν, καλλιεργώντας ακόμα περισσότερο τη δυσπιστία των πολιτών απέναντι στους πολιτικούς θεσμούς και πετυχαίνοντας το ακριβώς αντίθετο αποτέλεσμα απ’ αυτό που επιδιώκουν οι «άρχοντες» της κάθε παράταξης. Τι είναι, άραγε, αυτό που εμποδίζει τους πολιτικούς μας –στη συντριπτική τους πλειοψηφία- να αναγνωρίσουν τα πλέον κοινότοπα; Άτονοι, άνευροι και μολαταύτα αλαζόνες και ασυγχώρητα αναχρονιστικοί, μοιάζουν με ατάλαντους ηθοποιούς που μας προσκαλούν να ψηφίσουμε σ’ έναν… θεατρικό διαγωνισμό που έχει απαξιωθεί μέσα μας. Κι εμείς, ελλείψει εναλλακτικής, στριμωγμένοι στο διάκενο ανάμεσα στην ένδεια και την απαξίωση, την απογοήτευση και την απελπισία, θα προσέλθουμε βαρύθυμα μ’ ένα κερί αναμμένο. Για να μην σκοντάφτουμε, τουλάχιστον, σε κάθε μας ελπίδα…
INDEX_34
Θεμιστοκλέους 80, 106 81 Αθήνα Τηλ. Κέντρο: 210 5226609 Fax: 210 5227768 e-mail: info@indexmag.gr www.indexmag.gr
Tο εξώφυλλο του index φιλοξενεί την πρόταση μιας διαφορετικής κάθε φορά διαφημιστικής εταιρείας για την προβολή του βιβλίου. Για πληροφορίες απευθυνθείτε στη διεύθυνση του περιοδικού.
4
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ_ ΤΕΥΧΟΣ 34
24
συνδρομές Το index κυκλοφορεί σε 30.000 αντίτυπα. Θα το βρείτε σε 500 επιλεγμένα σημεία σε όλη την Ελλάδα. Μπορείτε να λαμβάνετε το index στο σπίτι σας, με τη σιγουριά ότι δεν θα χάσετε ούτε ένα τεύχος, επιλέγοντας μία από τις παρακάτω δυνατότητες συνδρομής:
1. 10€ το χρόνο + το μεθυσμένο ημερολόγιο του Hunter S. Thompson (εκδόσεις ΟΞΥ)
02
42
08
54
10
Δημήτρης Βαρβαρήγος Παναγιώτης Παγιάτης Μάνος Κοντολέων Εύη Λαμπροπούλου
editorial βιβλία που μας άφησαν άφωνους focus
Ma Jian Henner Von Heberg
14
flyers
Eιδήσεις, σχόλια, προσκλήσεις και προκλήσεις
18
ΓΝΩΡΙΜΙΕΣ
βιτρίνα αυτοπαρουσιάσεις
56
ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΗ ΒΙΤΡΙΝΑ
66
ΣΤΑΥΡΟΔΡΟΜΙΑ
Βυζαντινοί ύμνοι και δημοτικά τραγούδια
68
ΑΝΑΓΝΩΣΗ ΚΑΙ...
Αργυρώ Μαντόγλου Τηλέμαχος Κώτσιας Άννα Ιορδανίδου
Κινηματογράφος, μουσική παράσταση
24
ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ INDEX
70
34
Βιβλιόφιλες αστρολογικές προβλέψεις
Γεύσεις demi-saison
Στέλλα Φλωρά
38
69
top 5
INDEX_34
20€ το χρόνο + 1 βιβλίο των εκδόσεων EMΠEIPIA: O ηττημένος
3. 7€ το χρόνο και το index κάθε μήνα στο σπίτι σας.
69
εκπαιδευση: ΑΚΑΔΗΜΙΕΣ ΤΕΧΝΗΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΕΝΑ ΣΤΟ ΠΙΡΟΥΝΙ ΚΑΙ... ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΑ
2.
Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΣΦΟΝΤΥΛΙ
67
ΕΚ ΤΩΝ ΕΣΩ
ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ INDEX
ΤΑ ΕΞΟΔΑ ΑΠΟΣΤΟΛΗΣ ΔΙΚΑ ΜΑΣ! Στείλτε ταχυδρομική επιταγή με το ανάλογο ποσό στη διεύθυνση: ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ index Θεμιστοκλέους 80, 106 81 Αθήνα με τα στοιχεία σας (όνομα, τηλέφωνο, διεύθυνση, e-mail) και θα λαμβάνετε το index κάθε μήνα για ένα χρόνο.
T: 210 5226609
INBOX
6
Γειά σου index, Αγαπητέ κύριε Γιώτη, Ευχαριστώ για την απάντηση στην επιστολή μου. Μπορεί, πράγματι, να διαβάσατε την επιστολή μου αλλά δεν την προσέξατε ιδιαίτερα. Εγώ αναφέρθηκα στον Παπανούτσο - δοκιμιογράφο με το Δίκαιο της πυγμής και δεν έκρινα τον Παπανούτσο - σύμβουλο στο Υπουργείο Παιδείας και εκπαιδευτικό μεταρρυθμιστή. Εσείς μάλλον κρίνετε συνολικά κάποιον. Αν (για παράδειγμα) ο Γιώργος Αλογοσκούφης έγραφε ένα καταπληκτικό ερωτικό μυθιστόρημα, εσείς θα τον κρίνατε σαν υπουργό οικονομικών. Γι’ αυτό όμως που σας χαίρομαι είμαι πως διατηρείτε επαφές με τους περισσότερους τέως συμμαθητές σας και συμμαθήτριες και μάλιστα συζητάτε ακόμα για τον Παπανούτσο. Αφού λέτε ότι τον «απεχθάνονται» μιλάτε και για το σήμερα. Όσο για το e-book και το βιβλίο προτιμώ να το διαβάζω με τη μορφή που έχει, να το αγγίζω, να το μυρίζω και έτσι να το απολαμβάνω. Τέλος, για τον αναχρονισμό στον οποίο αναφέρεστε και σας ώθησε να γράψετε την απαντητική επιστολή σας, δεν έχω πρόβλημα να αποδεχτώ τον χαρακτηρισμό σας. Για την αγωνία σας με το μυθιστόρημα που γράφω και τις απορίες σας, σας λέω ότι δεν έχω να αναθεωρήσω καμιά άποψη (στην προκειμένη). Μην ανησυχείτε, το κείμενό μου και το
μυθιστόρημα θα είναι σύγχρονο και θα αφορά το σήμερα με τη σκοπιά που βλέπω εγώ τα πράγματα. Εγώ ο αναχρονιστικός συνεχίζω το μυθιστόρημά μου αναφερόμενος στην εποχή μας, στις σχέσεις που διαμορφώνονται σήμερα με το internet. Με όλους αυτούς που εμφανίζονται στα διάφορα σόου κοινωνικής επικοινωνίας και δικτύωσης με πλαστή ταυτότητα. Άντρες που εμφανίζονται σαν γυναίκες, γυναίκες που υποδύονται τους άντρες και άντρες και γυναίκες με άλλη απ’ την πραγματική ηλικία, άλλη επαγγελματική ιδιότητα, παντρεμένοι που εμφανίζονται ανύπαντροι κ.λπ. Όλα αυτά που με δυο λέξεις χαρακτηρίζει ο θεατρικός συγγραφέας Λεωνίδας Σούλης «διαδικτυακά απάτια». Και εκτός από αναχρονιστικός είμαι και ρομαντικός νοσταλγός της καλής, αγνής εποχής της αλληλογραφίας. Άρης Αλεξάνδρου, μελλοντικός συγγραφέας, (6945341384)
Mπορείτε να στείλετε τα κείµενά σας (max. 300 λέξεων) είτε στη διεύθυνση του περιοδικού για τη στήλη inbox είτε στο
info@indexmag.gr.
Σας ευχαριστούµε για το ενδιαφέρον και τις παρατηρήσεις σας.
INDEX_34
8
ΒΙΒΛΙΑ ΠΟΥ ΜΑΣ ΑΦΗΣΑΝ ΑΦΩΝΟΥΣ
Σταύρος Κρητιώτης Τα συρτάρια της γνώμης του Άγνωστες παραθεματικές τεχνικές του Εμμανουήλ Ροΐδη ΤΟΠΟΣ Για την τεκμηριωμένη επιχειρηματολογία, το σθένος της έρευνας που προηγήθηκε, την πρωτότυπη πρωτοβουλία του και την ολική επανεξέταση των πηγών, το προτείνω ανεπιφύλακτα. Διαβάζεται άλλωστε είτε ως το ποίημα της ζωής του Ροΐδη είτε ως το νέο μυθιστόρημα της Πάπισσας Ιωάννας: εξαρτάται την κάθε φορά από την ευαισθησία του συγκεκριμένου αναγνώστη…
Edgar Allan Poe Ο μαύρος γάτος ΟΞΥ Εξαιρετικής αισθητικής και αναγνωστικής απόλαυσης. Πρόκειται για ένα από τα γνωστότερα και πιο μακάβρια διηγήματα του Πόε, που έδωσε και τον τίτλο στη συλλογή αυτή. Η εικονογράφηση εμπνευσμένη και η απόδοση στη γλώσσα μας πιστή στις προθέσεις του συγγραφέα. Sabine von Traute
Νάνος Βαλαωρίτης Μα το Δία
Γιώργος Βέης
ΗΛΕΚΤΡΑ
Περικλής Κοροβέσης Ανθρωποφύλακες ΗΛΕΚΤΡΑ Να ποιό είναι το θέμα του βιβλίου: Ο ανθρώπινος λόγος και το σώμα αντιμετωπίζουν το ά-λογο, το γρύλισμα, το ρόπαλο, το σκοινί και τον θάνατο. «“Είναι εικοστός αιώνας (....) θα σας καταγγείλω”, λέει ο κρατούμενος Κοροβέσης στον βασανιστή, αστυνόμο Σπανό. Απάντηση: “Θα μου κλάσεις τ΄ αρχίδια”». «Aυτό το βιβλίο περιέχει μία από τις μεγαλύτερες σε ένταση και λιτότητα αφηγήσεις ενός ανθρώπου που πέρασε από βασανιστήρια» - Guardian.
Ίσως είναι το πιο ανορθόδοξο και πιο ενδιαφέρον, ως τώρα, βιβλίο του -88χρονου πια- Νάνου Βαλαωρίτη. Στην ιδιότυπη πλοκή του εμπλέκονται υπαρκτά πρόσωπα της παγκόσμιας λογοτεχνίας και πολιτιστικής σκηνής, του χτες και του σήμερα. Χριστίνα Οικονομίδου
Ανθολόγηση Τζέφρι Ευγενίδης Της αγάπης μου ο σπουργίτης πέταξε Διαδρομές αγάπης από τον Τσέχοφ στη Μάνρο
Ζέφη Κόλια
LIBRO
Ρολάν Μπαρτ Ο φωτεινός θάλαμος ΚΕΔΡΟΣ Η φωτογραφία ως τυχαιότητα, ως επιφάνεια, ως μερικότητα, ως καθολικότητα, ως φαντασιακό, ως πραγματικό. Ένα σπουδαίο κείμενο.
Ένα εκπληκτικό κράμα 25 ερωτικών διηγημάτων, (εξαιρετικά δείγματα λογοτεχνίας 25 έξοχων συγγραφέων) τα οποία ποικίλουν τόσο ως προς την πλοκή όσο και ως προς το ύφος και τη μορφή τους. Αναπάντεχη ευχαρίστηση. «[…] το να διαπιστώνει κανείς ότι, όσο οδυνηρά κι αν είναι τα βάσανα της καρδιάς, η αγάπη προσφέρει μεγάλες ανταμοιβές – κι αυτή η ανθολογία ανήκει σ’ αυτές». –L.A. Times” Γιώτα Συκιώτη
Γιώργος Φλωράκης
Θ. Δοστογέφσκη Το Έγκλημα και η Τιμωρία ΙΔΕΟΓΡΑΜΜΑ Πραγματική συνάντηση γιγάντων: το αριστούργημα του Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι σε μετάφραση Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη και πρόλογο Εμμα νουήλ Ροΐδη. Μάκης Τσίτας
Eσάµςας;την άποψή Γράψτε α αγαπηµέν σας για τα . σας βιβλία µε κείµενά Περιµένου σας στο r dexmag.g gnomi@in
INDEX_34
10
FOCUS_ΠOPTPAITA
ΑΠΟ ΤH ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΠΟΔΟΤΑ
Ma Jian
φωτό: Flora Drew
Λογοτεχνία της πολιτικής εξορίας
Ο Μα Γιαν γεννήθηκε το 1953 στο Qingtao. Έζησε έναν περιπετειώδη βίο. Με ανολοκλήρωτη την εγκύκλιο μόρφωσή του, λόγω της Πολιτιστικής Επανάστασης, μαθήτευσε ως βοηθός ωρολογοποιού. Εργάστηκε αρχικά ως ζωγράφος αφισών πολιτικής προπαγάνδας και αργότερα ως φωτογράφος σε διάφορα περιοδικά. Στις αρχές της δεκαετίας του ’80 συμμετείχε σε μια σειρά από «υπόγειες» καλλιτεχνικές κινήσεις ως ζωγράφος, αλλά και ως ποιητής. Στιγματισμένος ως συγγραφέας για «μικροαστική παρεκτροπή» και «πνευματική μόλυνση», από την πρώτη του ακόμα συλλογή διηγημάτων για το Θιβέτ, που εκδόθηκε το ‘86, ο Μα Γιαν ζούσε αυτοεξόριστος στο Χονγκ Κονγκ. Επέστρεψε στο Πεκίνο και ήταν ένας από τους ελάχιστους Κινέζους που βρέθηκαν δίπλα στους φοιτητές στο κίνημα του ‘89. «Ήμουν εκεί», διηγείται ο ίδιος, «στις πρόχειρα στημένες σκηνές τους, τραγουδούσα μαζί τους τη “Διεθνή”». Έφυγε από το Πεκίνο και επί τρία χρόνια περιπλανήθηκε στην κινεζική
INDEX_34
ενδοχώρα με τελική κατάληξη το Θιβέτ. Αποτέλεσμα των προηγουμένων περιπλανήσεών του το ταξιδιωτικό αλλά οξύτατα πολιτικό Red Dust (2001) -βραβείο Thomas Cook (2002)- εξαιρετικά επίκαιρο σήμερα. Από το 1997, ο Μα Γιαν ζει μακριά από την πατρίδα του αυτοεξόριστος στο Λονδίνο. Η λογοτεχνία του είναι μια «αντικαθεστωτική» λογοτεχνία της πολιτικής εξορίας, όπου ο συγγραφέας διατηρώντας ακέραιες εικόνες και αισθήσεις της πατρίδας του, επιστρέφει στο παρελθόν για να ασκήσει οξύτατη πολιτική κριτική. Στην Ελλάδα τον γνωρίσαμε με το βιβλίο του Ο Μακαρονοποιός (πρώτη έκδοση Χονγκ Κονγκ, 1993, Ελληνική έκδοση Πάπυρος, 2008), ένα σκοτεινό, σκληρό, παιγνιώδες βιβλίο, γραμμένο αμέσως μετά τα γεγονότα της πλατείας Τιεν Αν Μεν, όπου απεικονίζεται η σταδιακή μεταμόρφωση της κινεζικής κοινωνίας που μεταγγίζει στον πολιτικό σχολιασμό υπαρξιακή αγωνία και την κοινωνική καταγγελία με ένα σχεδόν «κουντερικό» χιούμορ.
Στο τελευταίο του μυθιστόρημα Πεκίνο σε κώμα, που μόλις κυκλοφόρησε (εκδόσεις Πάπυρος σε μετάφραση Μαριάννας Μπεμπετίδη), ο Μα Γιαν επανέρχεται (είκοσι χρόνια μετά τα γεγονότα) με ακρίβεια ιστορικής μαρτυρίας, στην ανοιχτή πληγή των γεγονότων της πλατείας Τιεν Αν Μεν για να κάνει μέσω της λογοτεχνίας ό,τι πεισματικά αρνούνται αρχές και πολίτες της Κίνας: να αφήσουν την Ιστορία να μιλήσει. «Είκοσι χρόνια μετά, η Κίνα μοιάζει να έχει ξεχάσει τα θύματα. Όμως εγώ πιστεύω», υποστηρίζει ο Μα Γιαν, «ότι η δύναμη της λογοτεχνίας είναι μεγαλύτερη από την εξουσία της τυραννίας». Για τον ίδιο «υπάρχει μια συνεχής πάλη ανάμεσα στις δικτατορίες που θέλουν να λογοκρίνουν την ιστορία και τους συγγραφείς που θέλουν να διαδώσουν τα γεγονότα». Αυτό ακριβώς κάνει και στο μυθιστόρημά του, θυμίζει γεγονότα που η εξουσία θέλει να εξαλείψει. «Θέλησα να περιγράψω όλα αυτά τα γεγονότα», σημειώνει, «και ύστερα να τα καρφώσω σαν καρφιά σε ένα κομμάτι ξύλο, ώστε κανείς να μην μπορεί να τα ξεχάσει ποτέ».
Το Πεκίνο σε κώμα ΠΑΠΥΡΟΣ
12
FOCUS_ΠOPTPAITA
ΑΠΟ τOΝ Αριστοτέλη Ρούντη
HENNER VON HEBERG
Η πλέον ουσιώδης έκφραση του ρωμαϊκού πολιτισμού
Τα έργα της αρχιτεκτονικής θεωρούνταν ανέκαθεν ως η πλέον ουσιώδης έκφραση του ρωμαϊκού πολιτισμού. Πολλές φορές προσπάθησαν οι μελετητές να ορίσουν τον ιδιαίτερο χαρακτήρα της ρωμαϊκής αρχιτεκτονικής σε αντιδιαστολή προς την ελληνική αρχιτεκτονική. Η αρχιτεκτονική ορίζει σε όλες τις εποχές το πλαίσιο του βίου και αυτό με τη σειρά του, όσον αφορά τον ρωμαϊκό πολιτισμό, συνδέεται κυρίως με τον αστικό χώρο. O Henner von Heberg (γεννημένος στις 24 Δεκεμβρίου 1947 στο Lüneburg) είναι καθηγητής της Κλα-
σικής Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Κολωνίας και από τον Νοέμβριο του 2006 Διευθυντής του Γερμανικού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου στη Ρώμη -ειρήσθω εν παρόδω, το εν λόγω Ινστιτούτο διαθέτει μια από τις σημαντικότερες αρχαιολογικές βιβλιοθήκες στον κόσμο για την κλασική αρχαιολογία, σημείο αναφοράς στις κλασικές σπουδές- και το επιστημονικό του έργο επικεντρώνεται στη μελέτη της ρωμαϊκής πολεοδομίας, του ρωμαϊκού αρχιτεκτονικού διακόσμου και των ρωμαϊκών ταφικών μνημείων. Στο βιβλίο του Ρωμαϊκή Αρχιτεκτονική με εντυπωσιακό τρόπο παρουσιάζει μια συνολική εικόνα της ρωμαϊκής αρχιτεκτονικής. Τα έργα εξετάζονται ως κύριο συστατικό στοιχείο του ρωμαϊκού πολιτισμού, εκφράζοντας έτσι αφενός το αίσθημα της συλλογικότητας και αφετέρου τους κανόνες συμβίωσης, μια και τα οικοδομήματα αποτελούσαν από πολλές απόψεις τη βάση και το αντικείμενο επικοινωνίας και της αυτεπίγνωσης στο πλαίσιο της ρωμαϊκής κοινωνίας. Εστιάζει σε επιμέρους ιδιότητες των κτιρίων, αρχιτεκτονικούς τύπους ή ακόμα και διάφορες ομάδες προσώπων που συμμετείχαν σε διαφορετικό βαθμό στη διαμόρφωση, αλλά και τη χρήση των κτιρίων και δείχνει ότι η αρχιτεκτονική δεν είναι παρούσα μόνον στη μορφή ενός οικοδομήματος, αλλά ότι πέρα από την υλική του υπόσταση ενσωματώνει μια ολόκληρη σειρά από δραστηριότητες, οι οποίες είναι εξίσου σημαντικές για την κατανόηση μιας εποχής. Με τη βοήθεια των αρχαίων πηγών, παρουσιάζονται στο εκπληκτικό αυτό βιβλίο και παίρνουν τη θέση που τους
αξίζει οι δωρητές, οι αρχιτέκτονες, οι οικοδόμοι και, τέλος, οι επισκέπτες και οι χρήστες των κτιρίων. Η μελέτη της ρωμαϊκής αρχιτεκτονικής μπορεί να βοηθήσει να κατανοήσουμε ευκολότερα τη σημερινή αρχιτεκτονική. Ακόμα και σήμερα χρησιμοποιούμε τα κτίρια για να δημιουργήσουμε πυρήνες στον δημόσιο χώρο προκειμένου να αναδείξουμε την ιδιομορφία του, για να δώσουμε μορφή στις ιδέες μας και να τις αντιπαραβάλουμε με άλλες. Δεν χρειάζεται να είναι κανείς ούτε αρχαιολόγος ούτε αρχιτέκτονας για να απολαύσει αυτή την εκτενή, ευανάγνωστη και πλούσια εικονογραφημένη ανάλυση. «Ο τρόπος που αντιμετωπίζουμε τα αρχιτεκτονήματα προϋποθέτει μια συνεχή κριτική στάση απέναντί τους διότι η ύπαρξή τους μπορεί πολύ εύκολα να μας παρασύρει, ώστε να δούμε σε αυτά τις εγγυήσεις μιας ασφαλούς ιδιωτικής ή συλλογικής ύπαρξης», με επιστημονική οξυδέρκεια παρατηρεί ο καθηγητής Henner von Heberg.
ΡΩΜΑΪΚΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ UNIVERSITY STUDIO PRESS
INDEX_34
FLYERS _ΕΙΔHΣΕΙΣ, ΣΧOΛΙΑ, ΠΡΟΣΚΛHΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΚΛHΣΕΙΣ
14
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: SABINE VON TRAUTE
Ο δικός μου δάσκαλος
Βίλχελμ Ράιχ
Αντρέ Μπρετόν Κάποτε είχα μάθει να συνδέω τη λέξη με το νόημά της. Ο Μπρετόν με δίδαξε να τα αποσυνδέω. Γιώργος Φλωράκης
Στο βιβλίο του Άκου ανθρωπάκο. H πρώτη γραφή που ένιωσα να με συγκλονίζει έντονα και να περνάει μέσα μου σαν τρόπος σκέψης και στάση ζωής. Όλα τα σχολικά βιβλία μου ήταν στολισμένα με τσιτάτα του. «Καμιά αστυνομική δύναμη στον κόσμο δεν θα ήταν ικανή να σε συντρίψει, αν διέθετες στην καθημερινή σου ζωή έστω και μια στάλα αυτοσεβασμού (…) Σε φοβάμαι Ανθρωπάκο, σε τρέμω, επειδή από εσένα εξαρτάται το μέλλον της ανθρωπότητας».
Μάρκος Αυρήλιος Τα εις εαυτόν ΘΥΡΑΘΕΝ «Ένδον σκάπτε, ένδον η πηγή του αγαθού και αεί αναβλύει δυναμένη, εάν αεί σκάπτης» και «[…]αναμίμνησκε σεαυτόν, ότι ούτε ο μέλλον ούτε το παρωχηκός βαρεί σε αλλά αεί το παρόν». Γιώτα Συκιώτη
Μισέλ Φουκώ Για την αντι-θεσμική προσέγγισή του, σ’ ό,τι αφορά όχι μόνο την πρακτική αλλά και -κυρίως- την ίδια τη σκέψη. «Σκέφτομαι για να ξεχνώ. Ό,τι έχω πει στο παρελθόν δεν έχει καμιά απολύτως σημασία. Γράφουμε κάτι όταν πια έχει φθαρεί πολύ στο μυαλό μας. Αναιμικές σκέψεις, να τι γράφουμε. Αυτά που έχω γράψει δεν με ενδιαφέρουν. Με ενδιαφέρει μόνο ό,τι θα μπορούσα να γράψω και ό,τι θα μπορούσα να κάνω». (Από συνέντευξή του.) Sabine von Traute
Ζέφη Κόλια
Σαν σχολική τιμωρία…
Τζων Στάινμπεκ Tα σταφύλια της οργής ΓΡΑΜΜΑΤΑ Εις ανάμνηση του Κοσμά Πολίτη που έκανε τη μετάφραση. Γιώτα Συκιώτη
Β. Ι. Λένιν Κράτος και Επανάσταση ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΠΟΧΗ
Γκαστόν Μπασλάρ Η ψυχανάλυση της φωτιάς ΕΡΑΤΩ
Λέων Τολστόι Πόλεμος και ειρήνη ΠΑΤΑΚΗ
Ποτέ δεν αντιμετώπισα το διάβασμα σαν τιμωρία, εκτός από το πραγματικό σχολικό διάβασμα. Όμως, με δυσκόλεψαν τα μαρξιστικά βιβλία που διάβασα σαν «κομματικό καθήκον» την εποχή που ήμουν στην ΚΝΕ (μια αιωνιότητα κι έναν αιώνα πριν). Κυρίως, το Κράτος και Επανάσταση του Β. Ι. Λένιν, που πραγματευόταν τη σχέση της σοσιαλιστικής προλεταριακής επανάστασης με το Κράτος, κι εγώ έπρεπε να το διαβάσω 17 χρονών, καλοκαίρι και φουλ ερωτευμένη…
Το βιβλίο είναι πολύ καλό. Περίμενα όμως μια επανάληψη της ποίησης που είχε το Νερό και τα Όνειρα. Το τελείωσα με το ζόρι και πολύ αργότερα ανακάλυψα τη σημασία του.
Ας με συγχωρέσουν οι απανταχού λάτρεις των ιστορικών μυθιστορημάτων και των επικών έργων, αλλά τα βρίσκω άκρως βαρετά… Έλα όμως που θεωρείται ένα από τα αριστουργήματα της παγκόσμιας λογοτεχνίας…
Ζέφη Κόλια
INDEX_34
Γιώργος Φλωράκης
Sabine von Traute
16
FLYERS _ΕΙΔHΣΕΙΣ, ΣΧOΛΙΑ, ΠΡΟΣΚΛHΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΚΛHΣΕΙΣ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: SABINE VON TRAUTE
3ος ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗΣ
ATHENS POETRY SLAM Aνία, οι μέρες σου είναι μετρημένες: Tα Εξάρχεια για τρία βράδια γίνονται εστία ποίησης. Στις 2, 3 και 4 Νοεμβρίου 2009 στο Βarbara’s Food Company, γωνία Μπενάκη και Μεταξά, στο Café Dasein, Σολωμού 12 και στο Floral-Books+Coffee, Θεμιστοκλέους 80, πλατεία Εξαρχείων, αντιστοίχως, λανσάρεται το Athens Poetry Slam. Κατά το πρώτο κύμα θα δοθούν τρίλεπτες ποιητικές παραστάσεις με οκτώ ποιητές/ποιήτριες, σε καθέναν από τους χώρους διοργάνωσης. Θα βγουν δύο νικητές από κάθε σετ παραστάσεων για τον τελικό που θα ανακοινωθεί αργότερα. Τους ποιητές προεπιλέγουν, αξιολογούν και βαθμολογούν τρεις αυτόνομες τριμελείς επιτροπές. Όσοι ενδιαφέρεστε δηλώστε συμμετοχή άμεσα στους διοργανωτές που είναι τα έντυπα (δε)κατα - info@dekata.gr , 210-3623-792, Index - info@indexmag.gr, 6944-216639, Poetix - poetix@dardanosnet.gr, 210-3642-003, το ηλεκτρονικό περιοδικό e-poema.eu - siliodaprile@ hotmail.com, 6976-442011 και Book Press - info@bookpress.gr, 210-7216376. Μέγας τελικός την άνοιξη του 2010 σε μεγάλο δημόσιο χώρο της Αθήνας. To Athens Poetry Slam ενώνει κοινό, ποιητές, θεατές και ακροατές της ποιητικής τέχνης για να αναβαθμίσουν όλοι μαζί την ποιότητα της προφορικής ποίησης.
ΒΡΑΒΕΙΟ ΠΟΙΗΣΗΣ Με το αλβανικό βραβείο ποίησης «Ali Asllani» βραβεύθηκε από τους συμπατριώτες του ο ποιητής και συγγραφέας Λουάν Τζούλις, γεννημένος έξω από την Κορυτσά, ως ο καλύτερος λυρικός ποιητής για το 2008. Η ποιητική του συλλογή που κυκλοφόρησε στα αλβανικά με τίτλο Τη μέρα ονειρεύομαι, τη νύχτα ξαγρυπνώ κατέκτησε τους συμπατριώτες του, οι οποίοι τον τίμησαν με μία από τις σημαντικότερες διακρίσεις των Γραμμάτων στη χώρα τους που φέρει το όνομα ενός από τους πλέον καταξιωμένους ποιητές τους. Η συλλογή περιέχει –μεταξύ άλλων– ποιήματα που συμπεριλαμβάνονται σε δύο βιβλία του που κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα: Η βιογραφία των ματιών (2006) και Πού να ζητήσω συγγνώμη (2009). Η βράβευση πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 19 Σεπτεμβρίου στην Αλβανική Πρεσβεία Αθηνών, στο πλαίσιο του εορτασμού των πέντε χρόνων κυκλοφορίας του αλβανικού περιοδικού Λόγου και Τέχνης Pelegrin.
INDEX_34
Το κολέγιο ΒΟΡΓΙΑΣ θέλοντας ν’ αναδείξει τη δημιουργικότητα και το ταλέντο δόκιμων ή νέων καλλιτεχνών που δεν είχαν έως τώρα αυτή την ευκαιρία, προκηρύσσει τον 3ο πανελλήνιο διαγωνισμό ζωγραφικής. Ο διαγωνισμός είναι ανοικτός για κάθε σπουδαστή ή καλλιτέχνη άνω των 18 ετών. Το θέμα του διαγωνισμού είναι «Ελπίδα». Υλικά: ακρυλικό, λάδι, τέμπερα, μικτή τεχνική. Διαστάσεις: 60 x 80cm, 60 x 90cm, 70 x 100cm, 80 x 100cm, 80 x 120cm, 90 x 120cm. Επιφάνεια: Καμβάς ή ξύλο. Τα έργα θα παραδοθούν στο Κολέγιο Εικαστικών Τεχνών ΒΟΡΓΙΑΣ – FINE ART & DESIGN έως το Σάββατο 14 Νοεμβρίου. Τα 50 αρτιότερα έργα, κατά την κρίση της 8μελούς επιτροπής των καθηγητών του Κολεγίου, θα εκτεθούν σε δημόσιο χώρο από τις 7 έως τις 12 Δεκεμβρίου. Στα εγκαίνια της έκθεσης, τη Δευτέρα 7 Δεκεμβρίου, η επιτροπή θα επιλέξει τους 3 πρώτους νικητές του πανελλήνιου διαγωνισμού ζωγραφικής 2009. Επίσης, το κοινό θα ψηφίσει τους 3 δικούς του νικητές. Όλοι οι νικητές θα προβληθούν από το site του κολεγίου και από τον ημερήσιο τύπο. Για τα έπαθλα και τις λεπτομέρειες του διαγωνισμού, παρακαλούμε απευθυνθείτε στη γραμματεία ή στο site του κολεγίου. www.borgias.gr - Τηλ.: 210 988 2866
ΕΝΑ ΔΕΝΤΡΟ, ΜΙΑ ΦΟΡΑ Είκοσι πέντε χρόνια μετά την κλασική πλέον Φρουτοπία και δύο χρόνια μετά Το ποντικάκι που ήθελε να αγγίξει ένα αστεράκι, ο ποιητής παραμυθιών Ευγένιος Τριβιζάς επιστρέφει στην ελληνική τηλεόραση με μία ακόμα χριστουγεννιάτικη ιστορία η οποία απευθύνεται στα παιδιά αλλά και στους μεγάλους. Το Ένα δέντρο, μια φορά, ένα από τα πιο αγαπητά βιβλία του, που προάγει την οικολογική ευαισθητοποίηση και μεταδίδει επίκαιρα μηνύματα που αφορούν στη ζωή των περιθωριοποιημένων ατόμων στις σύγχρονες μεγαλουπόλεις, γίνεται ταινία υψηλής ποιότητας τρισδιάστατων κινουμένων σχεδίων (3d animation). Η ΕΡΤ σε συμπαραγωγή με την Time Lapse Pictures υλοποιεί εκ νέου τη δημιουργία ενός ημίωρου προγράμματος υψηλών προδιαγραφών, που όχι μόνο θα εκπροσωπήσει την Ελλάδα σε διεθνείς τηλεοπτικές αγορές, αλλά θα αποτελέσει και την επιτυχημένη συνέχεια του εγχειρήματος που εγκαινιάσθηκε το 2007 στον χώρο των κινουμένων σχεδίων. Την ταινία σκηνοθετεί ο Παναγιώτης Ράππας και, εκτός από την εγχώρια προβολή της, θα διανεμηθεί στην παγκόσμια αγορά τόσο σε τηλεοπτικούς σταθμούς όσο και στη διεθνή αγορά video και DVD.
18
ΦΩΤΟ: Βίκυ Λαφαζάνη
ΓΝΩΡΙΜΙΑ
'Οταν οι ήρωες γράφουν το δικό τους βιβλίο
ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΡΙΑ, ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ, ΚΡΙΤΙΚΟΣ, ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΟΥΝ ΑΥΤΕΣ ΟΙ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΣΑΣ; Φυσικά και υπάρχει αλληλεπίδραση και όχι μόνο ανάμεσα στις προαναφερθείσες ιδιότητες, αλλά και σε άλλες λιγότερο σχετικές με τη γραφή. Σίγουρα πρόκειται για τρεις παραπληρωματικές δραστηριότητες οι οποίες προϋποθέτουν την ικανότητα ανάγνωσης και ερμηνείας, παρ’ ότι η κάθε μια από αυτές απαιτεί διαφορετικό βαθμό «εμπλοκής», πνευματικής ετοιμότητας και ψυχικής διαθεσιμότητας. Η μεταφορά του έργου ενός άλλου συγγραφέα στη γλώσσα σου είναι η στενότερη επαφή που μπορεί να έχεις με ένα κείμενο, αλλά και
INDEX_34
η ευκαιρία διείσδυσης σε ένα ξένο εργαστήρι. Κατά τη μετάφραση δεν παρεμβαίνω στα ξένα κείμενα παρά μόνο στα σημεία όπου κρίνεται απαραίτητο για την ευρύτερη κατανόησή τους. Όσον αφορά την κριτική, θεωρώ πως οι συγγραφείς είναι οι πλέον στενά ενδιαφερόμενοι αναγνώστες, και επομένως, αρμόδιοι για να «μιλήσουν» για τα βιβλία ομότεχνών τους. Η γραφή, επίσης, είναι κι αυτή μια κάποιου είδους ερμηνεία. Μια μετάφραση του κόσμου, των μυστηρίων, των άρρητων πληροφοριών και ερεθισμάτων στους κοινώς αποδεκτούς κώδικες, μια επένδυση του απόκρυφου με λέξεις προκειμένου να περάσει στη συμβολική τάξη και να γίνει προσιτό
και σε άλλους. Ο συγγραφέας σχετίζεται με τον κόσμο αποκαλύπτοντάς τον, ενίοτε «μεταφράζοντας» ακόμα και τον εαυτό του στον εαυτό του. ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΕΤΕ ΕΝΑΝ ΑΣΥΝΗΘΙΣΤΟ ΦΕΜΙΝΙΣΜΟ ΣΤΑ ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑΤΑ ΣΑΣ. ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΕΚ ΠΡΩΤΗΣ ΟΨΕΩΣ ΑΔΥΝΑΜΕΣ ΠΛΗΝ ΟΜΩΣ ΣΥΝΕΙΔΗΤΟΠΟΙΗΜΕΝΕΣ. ΠΙΣΤΕΥΕΤΕ ΠΩΣ ΤΟ «ΑΔΙΕΞΟΔΟ» ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΟΦΕΙΛΕΤΑΙ ΣΤΗΝ ΚΑΤΑΠΙΕΣΜΕΝΗ ΕΚΦΡΑΣΗ ΤΩΝ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΑΝΗΣΥΧΙΩΝ ΤΟΥΣ; Οι ηρωίδες μου μπορεί να δείχνουν μεν αδύναμες -αν και θα έλεγα πως είναι απλώς
19
ΓΝΩΡΙΜΙΑ
ανθρώπινες- αλλά έχουν το θάρρος μιας δυναμικής έκφρασης της αδυναμίας τους. Αυτό που κάνουν είναι να μην εξορίζουν το συναίσθημα, να μην υποπίπτουν στην κατηγορία των «αντρικών» γυναικών -παγίδα στην οποία έχουν υποπέσει πολλές σύγχρονες γυναίκες υιοθετώντας αντρικούς τρόπους και αξίεςσύνδρομο των πρώην καταπιεσμένων. Κυρίως, προσπαθούν να κατανοήσουν πρώτα αυτό που συμβαίνει εντός τους και μετά γύρω τους και κατόπιν να το αρθρώσουν, να το κοινωνήσουν. Η αποκάλυψη απρόσμενων, ενδόμυχων διαστάσεων τους, η παροχή της δυνατότητας έκφρασης των άλλων άγνωστων γυναικών εντός τους, αποκαλύπτει την ύπαρξη ενός φεμινισμού νέας κοπής, καθ’ όλα παρεμβατικού. Ο ψυχισμός τους είναι πολυφωνικός κι έτσι μειώνεται η πιθανότητα άφιξης σε κάποιο αδιέξοδο. Το αδιέξοδο προκύπτει όταν δεν δοκιμάζεις τις δικές σου δυνάμεις και προτιμάς τις ξένες διαδρομές. Ο δικός σου δρόμος μπορεί να είναι μεν μοναχικός, αλλά ποτέ αδιέξοδος. Σίγουρα θα σε βγάλει κάπου, σε κάποιο ξέφωτο απ’ όπου εκκινούν άλλοι δρόμοι, άλλες πορείες. Θα έλεγα, λοιπόν, πως το μεγαλύτερο αίτημα των ηρωίδων μου είναι η εξάντληση της περιέργειας και η εξερεύνηση του τι θα μπορούσαν να είχαν γίνει, τι θα μπορούσαν να είναι, αλλά και η απόπειρα να γίνουν αυτό που ονειρεύονται. «BODYLAND, ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΔΡΟΜΟΥ ΚΑΙ ΤΡΟΜΟΥ». ΥΠΑΡΧΕΙ ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΧΩΡΙΣ ΤΡΟΜΟ; Όχι, αλλά ο τρόμος ενυπάρχει σε κάθε διαδρομή.
βιβλία:
Στη συγκεκριμένη συλλογή διηγημάτων, ο τρόμος είναι η μαμή της εμπειρίας. Μιας μεταμορφωτικής εμπειρίας. Οι ηρωίδες μη αντέχοντας τον χώρο που βρέθηκαν, φεύγουν και περιπλανώνται. Κατά την περιπλάνηση τους συχνά συναντούν την ενσάρκωση των εσωτερικών τους δαιμόνων που τις αναγκάζουν να δράσουν αλλιώς, να επινοήσουν άλλους τρόπους και κυρίως να «δουν». Η καινούργια, νεόκοπη όραση, ανατρέπει το προφανές και τις μαθαίνει να μην εγκλωβίζονται στα αναπαυτικά κλισέ. Ο τρόμος επιταχύνει την καταβαράθρωση των κλισέ, και τις υποχρεώνει να ζήσουν αλλιώς, δηλαδή να γίνουν δημιουργικές. Να συναντηθούν με τον Μέγα Άγνωστο, τον εαυτό τους. Οι στιγμές τρόμου προκύπτουν όταν υποψιάζονται το τι είναι ικανές να κάνουν και για το τι προορίζονται, η συνειδητοποίηση μιας δύναμης που κατέχουν μεν, αλλά τις υπερβαίνει. ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΟ ΤΩΝ ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑΤΩΝ ΣΑΣ Η ΑΝΑΤΡΟΠΗ. ΤΟ ΕΝΑ ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ ΣΑΣ ΔΙΑΔΕΧΕΤΑΙ ΤΟ ΑΛΛΟ ΣΑΝ ΠΟΡΕΙΑ ΕΝ ΕΞΕΛΙΞΕΙ ΓΙΑ ΝΑ ΦΘΑΣΕΤΕ ΣΤΟ ΌΛΑ ΣΤΟ ΜΗΔΕΝ. Αν υπάρχει κάποια συνέχεια ή πορεία στα βιβλία μου δεν είμαι εγώ αυτή που θα το κρίνω. Αυτό που σίγουρα επιδιώκω είναι να αφήσω τους ήρωες μου να ζήσουν τη δική τους περιπέτεια. Η ανατροπή είναι απαραίτητη για να δούμε τι θα μπορούσε να είχε προκύψει αν γίνονταν άλλοι συνδυασμοί, αν το τυχαίο αναλάμβανε τα ηνία και αν οι άνθρωποι μπορούσαν να ζήσουν πιο ευφάνταστα. Ενίοτε, όμως, η ανατροπή παράγεται και από την αποδοχή της στασιμότητας, της αμετάβλη-
της φύσης κάποιων πραγμάτων. Οι ήρωες του Όλα στο μηδέν δεν ανατρέπουν τίποτα, αποδέχονται αυτό που τους συμβαίνει και αυτό είναι μέρος της πορείας τους: ο συμβιβασμός με τα πάθη τους. ΥΠΑΡΧΕΙ ΚΑΘΑΡΣΗ ΧΩΡΙΣ ΠΑΘΟΣ; Η κάθαρση επέρχεται μετά από μια σειρά δοκιμασιών και ψυχικών περιπετειών. Οπότε κατά μια έννοια, το πάθος είναι μια μυητική διαδικασία μέσα από την οποία οι ήρωες δοκιμάζονται βιώνοντας κάποιες αναπάντεχες εκδοχές της πραγματικότητας, ρισκάροντας προκειμένου να αγγίξουν τις φαντασιώσεις τους. Με άλλα λόγια, δίνουν οι ίδιοι σχήμα και περιεχόμενο στη ζωή τους: Γράφουν το δικό τους βιβλίο. Η κάθαρση επέρχεται κάθε φορά που τολμούν να ζήσουν. Οι ήρωες του Όλα στο μηδέν δεν ξεχνούν πως πρέπει να ζήσουν. Έστω και αν χάνουν, παίζουν, δεν αποσύρονται από το παιχνίδι, έχοντας βαθιά μέσα τους κατανοήσει πως αυτό το μονότονο, ριψοκίνδυνο, ατελέσφορο, κουραστικό αλλά διεγερτικό παιχνίδι είναι η ίδια η ζωή, και από αυτή δύσκολα παραιτούνται. Ευτυχώς!
info: Η Αργυρώ Μαντόγλου σπούδασε Αγγλική Λογοτεχνία, Φιλοσοφία και Κριτική Θεωρία στην Αγγλία. Κείμενά της και κριτικά σημειώματα έχουν δημοσιευθεί σε λογοτεχνικά περιοδικά και εφημερίδες. Συνεργάζεται με το ένθετο Βιβλιοθήκη της Ελευθεροτυπίας. Έχει δημοσιεύσει δύο ποιητικές συλλογές, μια νουβέλα, τέσσερα μυθιστορήματα και έναν αριθμό μεταφράσεων. Το τελευταίο της μυθιστόρημα με τίτλο Όλα στο μηδέν κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα.
ΟΛΑ ΣΤΟ ΜΗΔΕΝ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ
INDEX_34
20
ΓΝΩΡΙΜΙΑ
ΟΙ ΜΕΓΑΛΕΣ ΣΑΣ ΣΥΓΚΙΝΗΣΕΙΣ ΑΠΟ ΠΟΥ ΠΡΟΕΡΧΟΝΤΑΙ; Από τον πόνο των ανθρώπων. Από τα γεγονότα που συμβαίνουν γύρω μας. Ο πόνος είναι μια αστείρευτη πηγή συγκινήσεων και όσο πιο βαθιά διεισδύσει ο συγγραφέας μέσα στα σκοτάδια της ψυχής του ανθρώπου, τόσο πιο δυνατές συγκινήσεις θα εξορύξει. Από την άλλη, απλά γεγονότα της καθημερινότητας, ανθρώπινες αδυναμίες, ατέλειες του χαρακτήρα, μικρές χαρές, πάθος για τη ζωή, αποτελούν το ανεξάντλητο πλαγκτόν της συγγραφικής τροφής, αρκεί να σκάψεις λίγο πιο βαθιά από την επιδερμίδα των πραγμάτων και θα δεις τι θαυμάσια λέμφος κυκλοφορεί μέσα στην ανθρώπινη ψυχή, τι παλμός, τι αίμα, τι νύχτες, τι χτυποκάρδια. Όσο για το τελευταίο βιβλίο, η έμπνευση ήρθε από την ιστορία της γενέτειράς μου. Η ανάγκη να γραφτεί ήταν σχεδόν βιολογική. Με πίεζε εδώ και πολλά χρόνια και δεν θα ησύχαζα αν δεν το έγραφα. Θα χαρώ αν ο αναγνώστης μαζί με τα γεγονότα μιας εποχής στα οποία θα βυθιστεί, θα μυρίσει και το άρωμα του τόπου μου, θα νοιώσει και τους παλμούς του. ΤΙ ΘΑ ΘΕΛΑΤΕ ΝΑ ΑΛΛΑΞΕΤΕ ΣΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΟΤΗΤΑ ΣΑΣ; Πολλά θα ήθελα να αλλάξω. Για να είμαι ειλικρινής, στην παρούσα φάση θα ήθελα, τουλάχιστον, να έχω περισσότερο ελεύθερο χρόνο για να χαρώ τη ζωή που έχω.
Οι επεξηγήσεις βλάπτουν σοβαρά την ανάγνωση
ΜΕ ΡΕΑΛΙΣΤΙΚΗ ΓΡΑΦΗ…. Δεν νομίζω ότι είμαι κριτής της κοινωνίας περισσότερο από έναν συνηθισμένο άνθρωπο και ούτε πιστεύω πως μία ωραία πρωία η κοινωνία θα γίνει τέλεια. Ωστόσο, πιστεύω
βιβλία:
Στην απέναντι όχθη ΨΥΧΟΓΙΟΣ
INDEX_34
21
ΓΝΩΡΙΜΙΑ
πως μια καλή λογοτεχνία εξευγενίζει την ψυχή του ανθρώπου, εμπνέει το καλό και ίσως βοηθήσει την κοινωνία να φτιάξει έναν καλύτερο άνθρωπο. Η αδικία γενικά με κάνει να αγανακτώ, μπορώ να πω ότι είναι η βενζίνη που ανάβει τις μηχανές της λογοτεχνικής μου δημιουργίας. Αρχίζω να πιστεύω, αν και δεν είμαι τόσο σίγουρος, ότι σε μια τέλεια και ιδανική κοινωνία ο συγγραφέας, και κυρίως ο πεζογράφος, θα χάσει το βασικό κίνητρο. Οι αδικίες είναι οι ρωγμές που οδηγούν στα βάθη της ανθρώπινης ψυχής και χωρίς αυτές ο συγγραφέας θα δυσκολευόταν να βρει τον δρόμο του. Αυτό νομίζω ότι συμβαίνει κατ’ εξοχήν στο τελευταίο μου μυθιστόρημα. Το γεγονός όμως ότι το έχουν χαρακτηρίσει ιστορικό, πολιτικό, και τα λοιπά, δεν θα μετρούσε αν δε μιλούσε στην ανθρώπινη ψυχή, στην ίδια την ανθρώπινη ύπαρξη. ΕΙΣΑΣΤΕ ΚΑΠΟΙΟΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΗΡΩΕΣ ΤΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ ΣΑΣ; Όταν διαδραματίζονταν τα γεγονότα του τελευταίου μυθιστορήματος εγώ ήμουν κάτω από δέκα ετών. Άρα, αποκλείεται στο βιβλίο αυτό να είμαι κάποιος ήρωας. Είναι όμως γνωστοί και συγγενείς μου, της γενιάς πριν από μένα. Στα προηγούμενα βιβλία μου βρίσκω περισσότερο τον εαυτό μου ανάμεσα στους ήρωες. Μπορώ να πω ότι είμαι μέσα στον κάθε ήρωα, καλό ή κακό. Είμαι ένας αδιόρατος που κυκλοφορώ ανάμεσά τους χωρίς να γίνομαι αντιληπτός. Αν με καταλάβουν, το θεωρώ αποτυχία, σαν να κάηκε το φιλμ. Αποκαλύπτεται η μαγεία του ταχυδακτυλουργού. Τα παρασκήνια αφορούν τον συγγραφέα και όχι τον αναγνώστη. Ο αναγνώστης λύνει τις απορίες του -όσες λύνει- μόνο με όσα διαβάζει από το κείμενο. Οι
επεξηγήσεις βλάπτουν σοβαρά την ανάγνωση. Όταν κάποιος διηγείται ένα ανέκδοτο, ποτέ δε σου λέει πού πρέπει να γελάσεις. Ο κάθε αναγνώστης καταλαβαίνει ό,τι νομίζει. Μάλιστα έχει τύχει αναγνώστες μου να έχουν καταλάβει πράγματα που ούτε εγώ τα είχα σκεφτεί. ΠΟΙΟ ΠΡΩΙΝΟ ΘΑ ΘΥΜΑΣΤΕ ΓΙΑ ΠΑΝΤΑ; Πολλά. Η αναφορά αυτή στο βιβλίο είναι ένα λογοτεχνικό τρικ. Και είμαι σίγουρος ότι ακόμα κι ο ήρωάς μου θα θυμάται κι άλλα πρωινά για όλη του τη ζωή. ΤΙ ΨΑΧΝΕΤΕ ΣΤΗ ΖΩΗ; Μακάρι να ‘ξερα! ΚΑΝΤΕ ΜΙΑ ΕΥΧΗ. Να θελήσει ο Θεός να κάνει τους ανθρώπους να αναλογιστούν τη σύντομη ζωή με τη μεγάλη απληστία που τους διακατέχει.
info: Ο Τηλέμαχος Κώτσιας γεννήθηκε το 1951 στο χωριό Βρυσερά της Δρόπολης, στη Βόρεια Ήπειρο. Μαθητής του Λυκείου Αργυροκάστρου, διακρίθηκε για την κλίση του στα γράμματα. Φοιτητής στο Ανώτατο Γεωπονικό Ινστιτούτο διώχθηκε για πολιτικούς λόγους. Με την αλλαγή του καθεστώτος άρχισε να δημοσιεύει ξανά στο Λογοτεχνικό Λαϊκό Βήμα, όργανο της Ελληνικής Μειονότητας στην Αλβανία. Ζει και εργάζεται στην Αθήνα από το 1990. Έχει δημοσιεύσει διηγήματα σε εφημερίδες και περιοδικά. Από τις εκδόσεις Κέδρος έχουν κυκλοφορήσει: οι συλλογές διηγημάτων Περιστατικό τα μεσάνυχτα και Τρεις γενιές Αμερικάνοι, οι νουβέλες Το τελευταίο καναρίνι, Το τραγούδι εκείνης της νύχτας, Βροχή στο μνήμα, και τα μυθιστορήματα Τα εφτά παράθυρα και Τεκμήριο αθωότητας. Το τελευταίο του μυθιστόρημα με τίτλο Στην απέναντι όχθη κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ψυχογιός.
INDEX_34
22
ΓΝΩΡΙΜΙΑ
23
ΓΝΩΡΙΜΙΑ
μέχρι να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα. Για παράδειγμα, η παλαιότερη γραφή μπύρα θεωρείται πλέον λανθασμένη, γιατί οι λέξεις που προέρχονται από άλλες γλώσσες (δάνεια) γράφονται με τον απλούστερο τρόπο. Η ΔΙΑΦΟΡΑ ΓΡΑΠΤΟΥ ΚΑΙ ΠΡΟΦΟΡΙΚΟΥ ΛΟΓΟΥ ΕΞΑΚΟΛΟΥΘΕΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΜΕΓΑΛΗ, ΟΠΩΣ Π.Χ. ΠΡΟ 50ΕΤΙΑΣ; Καμία σύγκριση με την εποχή της διγλωσσίας, όπου επίσημη γραπτή γλώσσα ήταν η καθαρεύουσα και προφορική ήταν η δημοτική. Η κατάργηση της καθαρεύουσας το 1976 οδήγησε στην καθιέρωση της «κοινής νεοελληνικής» τόσο στον γραπτό όσο και στον προφορικό λόγο. Πλέον μιλάμε για διαφορές προφορικού-γραπτού λόγου ανάλογα με την περίσταση επικοινωνίας και το ύφος (επίσημο-ανεπίσημο). ΣΗΜΕΡΑ ΥΠΑΡΧΕΙ ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΜΕΤΑΞΥ «ΛΟΓΙΑΣ» ΚΑΙ «ΚΟΙΝΗΣ» ΓΛΩΣΣΑΣ; Αναφερόμαστε στην «κοινή νεοελληνική», που βασίστηκε στη δημοτική (όπως αποτυ-
πώθηκε στη Γραμματική Τριανταφυλλίδη) και στην οποία έχουν ενσωματωθεί και λόγια στοιχεία, π.χ. παρατατικός θεωρούνταν/εθεωρείτο-εθεωρούντο.
γλωσσολόγος πρέπει να είναι γλωσσομαθής, μπορεί να είναι γλωσσοπλάστης, καλό θα ήταν να μην είναι γλωσσοκοπάνα και οπωσδήποτε να μην είναι γλωσσαμύντορας.
Η ΑΠΛΟΥΣΤΕΥΣΗ ΤΗΣ ΓΡΑΦΗΣ ΤΩΝ ΛΕΞΕΩΝ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΣΗΜΑΙΝΕΙ «ΦΤΩΧΕΙΑ» ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ; Τι εννοούμε «απλούστευση»; Η ορθογραφική ρύθμιση της Γραμματικής Τριανταφυλλίδη (σχολική Γραμματική) προβλέπει διατήρηση της ιστορικής ορθογραφίας για τις λέξεις αρχαιοελληνικής προέλευσης και απλοποιημένη γραφή για τις λέξεις που προέρχονται από άλλες γλώσσες, π.χ. πάρτι. Η άποψη ότι θα έπρεπε να γράφουμε πάρτυ για να αποδώσουμε την αγγλική γραφή party είναι αστήρικτη. Το σημαντικό στην ορθογραφία είναι να υπάρχει ορθολογικό σύστημα, για ευκολία κατανόησης και διδασκαλίας.
ΚΑΝΤΕ ΜΙΑΝ ΕΥΧΗ. Να συνδυάζουμε δημιουργικά την ιδιαιτερότητα της προσωπικής μας γλωσσικής έκφρασης με την αποτελεσματική γλωσσική επικοινωνία με τους άλλους. Μέσω της γλώσσας να βρούμε την ισορροπία ανάμεσα στο εγώ και στο εμείς.
ΠΕΙΤΕ ΜΑΣ ΠΕΝΤΕ ΛΕΞΕΙΣ ΜΕ ΠΡΩΤΟ ΣΥΝΘΕΤΙΚΟ ΤΗ «ΓΛΩΣΣΑ». Να δοκιμάσω με χιουμοριστικό τρόπο; Ένας
Μέσω της γλώσσας να βρούμε την ισορροπία ανάμεσα στο εγώ και στο εμείς
ΤΙ ΣΑΣ ΩΘΗΣΕ ΝΑ ΓΡΑΨΕΤΕ ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΣΑΣ ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΤΩΝ ΛΕΞΕΩΝ ΚΑΙ ΣΥΝΗΘΙΣΜΕΝΕΣ ΓΛΩΣΣΙΚΕΣ ΑΠΟΡΙΕΣ; Από καιρό ήθελα να σχεδιάσω μια σειρά μικρών χρηστικών λεξικών της νέας ελληνικής και την ευκαιρία μού πρόσφερε η συνεργασία μου με την Άσπρη Λέξη (www.asprilexi. com). Η δυνατότητα διαδικτυακού διαλόγου αποτέλεσε σημαντικό κίνητρο για τη συνεργασία αυτή, εφόσον έτσι εξασφαλίζεται η συνεχής ενημέρωση και ανανέωση των λεξικών. Οι συγγραφικές ομάδες συγκροτούνται κυρίως από άτομα που συμμετέχουν στα σεμινάρια-εργαστήρια Λεξικογραφίας που οργανώνουμε. Για τις Συνηθισμένες γλωσσικές απορίες, ειδικότερα, αξιοποιήθηκε και υλικό
INDEX_34
από απορίες που απευθύνουν στην Άσπρη Λέξη οι επισκέπτες της. ΤΑ ΓΛΩΣΣΙΚΑ ΛΑΘΗ ΟΦΕΙΛΟΝΤΑΙ ΣΤΗΝ ΑΓΝΟΙΑ ΤΗΣ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗΣ Η ΣΤΙΣ «ΑΛΛΑΓΕΣ» ΤΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ; Ο όρος «γλωσσικά λάθη» πρέπει να χρησιμοποιείται με προσοχή. Είναι απαραίτητο να ορίζουμε τα κριτήρια με βάση τα οποία χαρακτηρίζουμε κάτι «λάθος». Για παράδειγμα, το γνωστό ερώτημα κτίριο ή κτήριο δεν μπορεί να απαντηθεί με αναγωγή σε «σωστό» και «λάθος», εφόσον και οι δύο γραφές υποστηρίζονται με βάση συγκεκριμένα κριτήρια. Από την άλλη πλευρά, περιπτώσεις όπως την
οδός χαρακτηρίζονται λάθη, εφόσον αποκλίνουν από το σύστημα κλίσης της νέας ελληνικής. Η βασική γραμματική δομή είναι γνωστή («εσωτερικευμένη», όπως λέμε) στους φυσικούς ομιλητές μιας γλώσσας, άρα είναι λίγα τα γραμματικά λάθη που αναμένεται να κάνουν. Η συστηματική διδασκαλία της γραμματικής στο σχολείο συντελεί σημαντικά στην αποφυγή τους. Για τους μη φυσικούς ομιλητές, για τους οποίους η νέα ελληνική είναι ξένη γλώσσα, η διδασκαλία της γραμματικής έχει ακόμα μεγαλύτερη βαρύτητα. Ειδικότερα στη χώρα μας, αλλαγές όπως η καθιέρωση της δημοτικής και του μονοτονικού συστήματος μπορεί να δημιουργήσουν ανασφάλεια στους χρήστες της γλώσσας,
βιβλία:
Συνηθισμένες γλωσσικές απορίες ΑΣΠΡΗ ΛΕΞΗ
info:
Το ταξίδι των λέξεων ΑΣΠΡΗ ΛΕΞΗ
Η Άννα Ιορδανίδου είναι καθηγήτρια Γλωσσολογίας στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Πατρών. Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1954. Είναι πτυχιούχος της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών και διδάκτορας Γλωσσολογίας του Πανεπιστημίου Paris VII της Γαλλίας. Είναι υπεύθυνη γλωσσολογικού σχεδιασμού ηλεκτρονικών εργαλείων ορθογραφικής διόρθωσης, συλλαβισμού και θησαυρού συνωνύμων-αντιθέτων της νέας ελληνικής σε συνεργασία με τις εταιρείες πληροφορικής Neurosoft και Neurolingo. Ήταν, επίσης, επιστημονική υπεύθυνη του υποέργου «Δημιουργία λεξικού για εφήβους» του προγράμματος Εκπαίδευση Μουσουλμανοπαίδων 2002-2007 (Υπουργείο Παιδείας και Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών).
INDEX_34
24
25
Ακαδημίες τέχνης και πολιτισμού Η συντακτική ομάδα του index εντόπισε και σας παρουσιάζει μερικά από τα πιο σημαντικά κέντρα πολιτισμού, που αντιστέκονται στην «αντιπολιτιστική» εποχή μας.
θέμα
Εκπαίδευση INDEX_34
INDEX_34
26 26
ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
BORGIAS
EL MUNDO
To κoλέγιο Borgias – Fine Art & Design διδάσκει εικαστικές τέχνες από το 1993. Σε συνεργασία με το κρατικό πανεπιστήμιο του Bolton (UK) από το 2004, από το οποίο είναι Validated in Fine Art, παρέχει το πτυχίο BA (Hons) με 3 έως 5 έτη σπουδών στην Ελλάδα. Πλήρη τμήματα σπουδών στον εικαστικό τομέα και το design, σε συνδυασμό με θεωρητικά και φιλοσοφικά μαθήματα, παρέχουν στον σπουδαστή έναν πολύ καλό επαγγελματικό προσανατολισμό. Tα κυριότερα προγράμματα, είναι: Πανεπιστημιακό Fine Art BA (Hons), επιπλέον τρία διαφορετικά τμήματα Ζωγραφικής για κάθε επίπεδο, Κεραμική - Γλυπτική, Αρχιτεκτονική & Διακόσμηση εσ. χώρων, Εικονογράφηση, Γραφικές τέχνες, Φωτογραφία, Κόσμημα, Συντήρηση έργων τέχνης, Χειροποίητες κατασκευές, Θεατρική αγωγή (σκηνοθεσία), Αισθητική , Ιστορία τέχνης, Μη δυτικές τέχνες, Δημιουργική γραφή, Ιστορία Ελλήνων εικαστικών. Μαθητές της Β’ ή Γ’ Λυκείου, που θέλουν να ενταχθούν στο πανεπιστημιακό πρόγραμμα Fine Art εισέρχονται χωρίς εξετάσεις στο 1ο έτος σπουδών, παρακολουθώντας το προπαρασκευαστικό Access Course, κατά τη διάρκεια της Β’ ή Γ’ Λυκείου.
Βρίσκεται στο κέντρο της Αθήνας, μόνο δύο λεπτά από την στάση του μετρό Ακρόπολη. Το El mundo δεν είναι μόνο ένα κέντρο ξένων γλωσσών αλλά ένας χώρος όπου ο σπουδαστής έρχεται σε επαφή με την κουλτούρα και την ισπανική πραγματικότητα. Προσφέρει μαθήματα για ενήλικους και παιδιά, όλων των γλωσσών της Ιβηρικής χερσονήσου -ισπανικά, πορτογαλικά, καταλανικά, βάσκικα και γαλικιανά-, ενώ λειτουργούν τμήματα μετάφρασης (ελληνικά-ισπανικά-ελληνικά), προφορικής εξάσκησης, προετοιμασίας για διπλώματα DELE (Inicial, Intermedio, Superior) και PLE, σεμινάρια λογοτεχνίας και ιστορίας της τέχνης. Η συνεχής πολιτιστική του δραστηριότητα καλύπτει μια μεγάλη γκάμα ενδιαφερόντων των σπουδαστών όπως εκθέσεις ζωγραφικής, διαγωνισμούς φωτογραφίας, σεμινάρια flamenco και θεματικές βραδιές αφιερωμένες σε παραδοσιακές εκδηλώσεις; tango, flamenco, capoeira, κ.α. Για όσους θέλουν να συνδυάσουν θεατρική ερμηνεία και ισπανικά, από πέρσι λειτουργεί στο El mundo θεατρικό εργαστήριο με έργα του Lorca και με κείμενα του ισπανικού κινηματογράφου. Παράλληλα, οι μαθητές έχουν καθημερινά πρόσβαση σε ειδικά διαμορφωμένη αίθουσα προβολής, όπου μπορούν να έρθουν σε επαφή με ισπανόφωνα τηλεοπτικά προγράμματα και αφιερώματα στοv λατινοαμερικάνικο και ισπανικό κινηματογράφο. Οι καθηγητές έχουν όλοι μητρική τους γλώσσα την ισπανική ή την πορτογαλική, με μεγάλη εμπειρία στο χώρο της εκπαίδευσης και της κουλτούρας. Τα πρωινά του Σαββάτου λειτουργούν τμήματα και για παιδιά όπου μέσα από παιχνίδια, τραγούδια, παραμύθια και θέατρο, τους δίνεται η ευκαιρία να μάθουν την ισπανική γλώσσα Καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους δημιουργούνται νέα τμήματα.
LE MONDE Ο Εκπαιδευτικός Όμιλος Le Monde είναι ο μοναδικός Εκπαιδευτικός Τουριστικός Όμιλος στην Ελλάδα που έχει πιστοποιηθεί από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Τουρισμού. Οι ειδικότητες που οδηγούν σε πτυχίο ειδίκευσης είναι: Hotel Management - Ειδικός Ξενοδοχειακών Υπηρεσιών και Τροφοδοσίας, Tourism Management - Eιδικός Τουριστικού Πρακτορείου, Chef - Επαγγελματική Μαγειρική και Pastry Chef - Επαγγελματική Ζαχαροπλαστική – Αρτοποιία. Παράλληλα, προσφέρει προγράμματα μετεκπαίδευσης που απευθύνονται σε απόφοιτους τουριστικών σπουδών και απόφοιτους τουριστικών σχολών και επαγγελματίες του χώρου και τα οποία είναι: Bar & Restaurant Management – Διεύθυνση Εστιατορίου, Eurochef – Μετεκπαίδευση στην επαγγελματική μαγειρική, Europastry Chef – Μετεκπαίδευση στην επαγγελματική ζαχαροπλαστική & αρτοποιία, Sommelier – Οινοχόος. Το σημείο το οποίο αναμφισβήτητα ξεχωρίζει τον εκπαιδευτικό όμιλο Le Monde είναι η πετυχημένη λειτουργία του Γραφείου Επαγγελματικής Σταδιοδρομίας, το οποίο μέσα από την άμεση συνεργασία με πάνω από 900 ξενοδοχειακές και τουριστικές επιχειρήσεις στην Ελλάδα και την Κύπρο, οργανώνει και συντονίζει την αμειβόμενη πρακτική των σπουδαστών και συστηματικά προωθεί τους σπουδαστές και αποφοίτους σε θέσεις εργασίας στα καλύτερα ξενοδοχεία και τουριστικές επιχειρήσεις της χώρας. Με ένα επιτελείο καθηγητών, εισηγητών, τεχνικών συμβούλων, ειδικών επιστημόνων, με σύγχρονες εργαστηριακές εγκαταστάσεις 3.500 τ.μ στο κέντρο της Αθήνας, με σημαντικές διακρίσεις σε διαγωνισμούς στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, με πρόσθετες παροχές όπως εξειδικευμένα επιμορφωτικά σεμινάρια, ο εκπαιδευτικός όμιλος Le Monde έχει κερδίσει την εμπιστοσύνη των σπουδαστών του και της τουριστικής βιομηχανίας.
INDEX_34 INDEX_34
28
NEW YORK COLLEGE FILM & TV STUDIES
Το τμήμα Film & TV Studies, του New York College, είναι μια Ανωτάτη Σχολή Σκηνοθεσίας Κινηματογράφου και Τηλεόρασης. Tα μαθήματα (συνολικά 21), καλύπτουν ολόκληρο το φάσμα της οπτικοακουστικής γνώσης: Σκηνοθεσία, Σενάριο, Φωτογραφία, Ήχος, Μοντάζ, Ιστορία και Αισθητική, Παραγωγή, Υποκριτική, Art Direction, Νέες Τεχνολογίες, κ. α. Διδάσκονται κυρίως κάτω από το πρίσμα των αναγκών ενός σκηνοθέτη. Ο σπουδαστής του Τμήματος έχει 2 επιλογές: α) Να ολοκληρώσει τα 21 μαθήματα και να αποκτήσει το CERTIFICATE της Σχολής, επικυρωμένο από το πανεπιστήμιο του GREENWICH. β) Να συνεχίσει τις σπουδές του με 4 ακόμα μαθήματα και να αποκτήσει BACHELOR από το ίδιο πανεπιστήμιο (GREENWICH). Κάθε σπουδαστής επιλέγει όσα και όποια μαθήματα επιθυμεί (από 2 έως 5 μαθήματα) κάθε 6 μηνο. (Υπάρχουν δύο εξάμηνα το χρόνο: Οκτώβριο-Φεβρουάριο και Φεβρουάριο- Ιούνιο). Χάρη στο πρωτοποριακό αυτό σύστημα, ο ίδιος ο σπουδαστής καθορίζει τη διάρκεια των σπουδών του, ανάλογα με τις ανάγκες του, τον χρόνο του και τα χρήματά του. Έτσι, μπορούν να γραφτούν και σπουδαστές που παρακολουθούν ήδη άλλες σχολές, όπως επίσης και ενδιαφερόμενοι κάθε ηλικίας. Διδάσκοντες καθηγητές: Παντελής Βούλγαρης, Αντώνης Κόκκινος, Δημήτρης Παναγιωτάτος, Νίκος Γραμματικός, Γιώργος Μαυροψαρίδης, Βίκυ Xασάνδρα, Ευγενία Λυρούδια, Ηλέκτρα Βενάκη, Αναστασία Αρσένη, Κατερίνα Μαραγκουδάκη, Δήμητρα Χατούπη, Βαγγέλης Αντωνόπουλος, Ευθύμης Χατζής κ.α. Διευθυντής Σπουδών είναι ο σκηνοθέτης Δημήτρης Παναγιωτάτος.
INDEX_34
ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
VORTEX Το Vortex Studio στεγάζεται στο ισόγειο ενός ανακαινισμένου νεοκλασικού στο κέντρο της πόλης και διοργανώνει σεμινάρια για το video art, (χρήση της κάμερας, ψηφιακό μοντάζ, sound design, export web movie), την ψηφιακή φωτογραφία (βασικές αρχές, λήψη και επεξεργασία εικόνας, photoshop) και το κόσμημα (με πρώτη ύλη το μέταλλο και πλήθος τεχνικών), ενώ παράλληλα διοργανώνονται εκθέσεις, συζητήσεις και διαλέξεις. Το Vortex Studio λειτουργεί σαν μία μικρή καλλιτεχνική ακαδημία για ανθρώπους κάθε ηλικίας που αναζητούν την καλλιτεχνική έκφραση. Τα εργαστήρια είναι πλήρως εξοπλισμένα και παρέχουν τις απαραίτητες τεχνικές και θεωρητικές γνώσεις από καταξιωμένους καλλιτέχνες. Σημαντικά στοιχεία της φιλοσοφίας του χώρου είναι η έρευνα, ο πειραματισμός και η ενθάρρυνση της προσωπικής έκφρασης. Δουλεύοντας πάντα με μικρές ομάδες ανθρώπων (6-10 άτομα) μπορεί να εξασφαλίσει την εξέλιξη των δυνατοτήτων του καθενός, την ουσιαστική δουλειά μέσα στο εργαστήριο και την πορεία από την πρακτική εξάσκηση στην πραγματοποίηση ολοκληρωμένων έργων. Όλα τα εργαστήρια διοργανώνουν εκθέσεις κάθε χρόνο με τα έργα που έχουν δημιουργηθεί κατά τη διάρκειά τους.
30 30
ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
ΑΣΠΡΗ ΛΕΞΗ Η 'Ασπρη Λέξη παρουσιάζει σειρά επιμορφωτικών σεμιναρίων για τη περίοδο 10/2008 - 01/2010 με κεντρικό άξονα τη γλώσσα και τη λεξικογραφία. Τα σεμινάρια της 'Ασπρης Λέξης απευθύνονται σε όλους όσους επιθυμούν να αποκτήσουν εξειδικευμένες γνώσεις στον τομέα αυτό με την καθοδήγηση πανεπιστημιακών και ειδικών σε κάθε τομέα. Το σχεδιασμό των σεμιναρίων λεξικογραφίας έχει η καθηγήτρια του πανεπιστημίου Πατρών Άννα Ιορδανίδου. Τα σεμινάρια φιλοξενούνται στο σπίτι της 'Ασπρης Λέξης, στο γλωσσικό εργαστήρι από όπου καθημερινά ξεκινά το ταξίδι της η άσπρη λέξη της ημέρας. Στόχος των σεμιναρίων αυτών είναι εκτός από την επιμόρφωση των συμμετεχόντων και η ανάδειξη ικανών λεξικογράφων με σκοπό την ενσωμάτωση τους στη λεξικογραφική ομάδα της 'Ασπρης Λέξης. Σεμινάρια Γλώσσας 2009-2010: Λεξικογραφία και Διαδίκτυο, Εισαγωγή στη Λεξικογραφία, Λεξικογραφία και Διάλεκτοι της Ελληνικής Γλώσσας, Λεξικογραφία και Σώματα Κειμένων, Λεξικογραφία και Ορολογία. Σεμινάρια Διαδικτύου 2009-2010: Βασικές αρχές χρήσης Διαδικτύου και Βασικές αρχές χρήσης Διαδικτύου για παιδιά κα εφήβους.
ΕΘΝΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΕΡΕΥΝΩΝ Το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών (ΕΙΕ) διοργανώνει, επί σειρά ετών, τις Ειδικές Μορφωτικές Εκδηλώσεις «Επιστήμης κοινωνία» με στόχο τη διάχυση της επιστημονικής γνώσης και πληροφορίας στην επιστημονική κοινότητα και το ευρύτερο κοινό. Ως μοναδικό ερευνητικό κέντρο μετωπικής έρευνας, καλύπτει ένα ευρύ φάσμα γνωστικών πεδίων τόσο των ανθρωπιστικών όσο και των θετικών και τεχνολογικών επιστημών. Στο πλαίσιο του προγράμματος αυτού διοργανώνονται κύκλοι ομιλιών, στρογγυλά τραπέζια, εκθέσεις, πολιτιστικά και εκπαιδευτικά δρώμενα, πολυμεσικές εφαρμογές, προβολές, παραγωγή επιστημονικών ντοκιμαντέρ και εκδόσεις. Η θεματική τους απορρέει, κυρίως, από τα ερευνητικά προγράμματα που εκπονούνται στα ινστιτούτα του ΕΙΕ και επιλέγεται πάντα με γνώμονα την επικαιρότητα, το ενδιαφέρον και την προβληματική του κοινού, προσφέροντας έτσι μια σοβαρή επιστημονική ενημέρωση. Ως ομιλητές συμμετέχουν, κατά κύριο λόγο, οι ερευνητές του Ιδρύματος καθώς και λοιποί διακεκριμένοι ερευνητές της ημεδαπής και αλλοδαπής αλλά και προσωπικότητες των γραμμάτων και των τεχνών. Την τρέχουσα χρονιά, το ΕΙΕ, αξιοποιώντας τις εφαρμογές της σύγχρονης τεχνολογίας, πραγματοποιεί μια ακόμη πρωτοβουλία: «Οι μορφωτικές εκδηλώσεις στο διαδίκτυο». Με τον τρόπο αυτό δίνει τη δυνατότητα σε όλους τους χρήστες του διαδικτύου να παρακολουθούν τα υψηλής ανάλυσης video των κύκλων ομιλιών και των εκδηλώσεων που διοργανώνει, συμβάλλοντας στην ευρύτερη διάδοση της γνώσης και της επιστήμης.
INDEX_34 INDEX_34
ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗΣ (ΕΚΕΜΕΛ) Το Ευρωπαϊκό Κέντρο Μετάφρασης (ΕΚΕΜΕΛ), διοργανώνει για τη φετινή σεζόν τα εξής εργαστήρια και σεμινάρια: -Τμήματα Λογοτεχνικής Μετάφρασης από τα αγγλικά, γαλλικά, γερμανικά, ισπανικά, ιταλικά, καταλανικά, ρωσικά, τουρκικά, αραβικά. -Τμήμα Μετάφρασης Κοινοτικών Εγγράφων (γαλλικά, αγγλικά). -Το Εργαστήρι του Συγγραφέα. Συναντήσεις με δέκα Έλληνες συγγραφείς. Δεύτερος κύκλος. Το ΕΚΕΜΕΛ συνεχίζει τις συναντήσεις των ελλήνων συγγραφέων με το αναγνωστικό κοινό. Συμμετέχουν: Ρέα Γαλανάκη, Γιώργης Γιατρομανωλάκης, Άλκη Ζέη, Νίκος Θέμελης, Γιάννης Κοντός, Άρης Μαραγκόπουλος, Γιάννης Ξανθούλης, Στρατής Πασχάλης, Έρση Σωτηροπούλου, Τηλέμαχος Χυτήρης Το σεμινάριο πραγματοποιείται με την ευγενική στήριξη των συγγραφέων. -Εργαστήρι Συγγραφής Σεναρίου. «Το σενάριο: αφηγηματικές σχέσεις κινηματογράφου – λογοτεχνίας». Διδάσκει ο Φώτος Λαμπρινός. Οι σχέσεις λογοτεχνίας και κινηματογράφου εξετάζονται με εκτενή παραδείγματα από έργα της κλασικής λογοτεχνίας, που γράφτηκαν πολύ πριν ανακαλυφθεί το σινεμά και τα οποία, παραδόξως, αναδεικνύουν τις αφηγηματικές συγγένειες ανάμεσα στις δύο τέχνες. -Εργαστήρια Δημιουργικής Γραφής: Ποίηση. Διδάσκει ο Χάρης Βλαβιανός. Θέατρο. Διδάσκει ο Ανδρέας Στάικος. Γράφοντας για εφημερίδες. Διδάσκει η Κατερίνα Σχινά. -Εργαστήρι Επιμέλειας Κειμένων. «Η γλώσσα και τα κείμενα: από τους κανόνες του παιχνιδιού στο παιχνίδι των κανόνων». Διδάσκει ο Ανδρέας Παππάς.
32
ΜΟΝΤΕΡΝΟΙ ΚΑΙΡΟΙ Οι Μοντέρνοι Καιροί είναι μια Ανώτερη Σχολή Θεάτρου, αναγνωρισμένη από το κράτος, που προσφέρει στους σπουδαστές της μια συγκεκριμένη, σύγχρονη μέθοδο θεατρικής εκπαίδευσης. Τα συστήματα του Στανισλάφσκι, του Γκροτόφσκι, του Λεκόκ, η μέθοδος του Μπρεχτ, οι τεχνικές της παντομίμας και του θεάτρου μαριονετών, ο Μπρούκ, η Μνιουσκίν, ο Όιντα, η Μάρσαλ, καθώς και τα σοβαρά σύγχρονα συστήματα εκπαίδευσης ηθοποιών, εμπνέουν και συνθέτουν την εκπαιδευτική μεθοδολογία της σχολής. Το πλαίσιο σπουδών έχει διαμορφωθεί με στόχο τη μέγιστη ανάπτυξη των εκφραστικών μέσων του ηθοποιού. Ο αυτοσχεδιασμός αποτελεί βασικό εργαλείο στην εκπαίδευση, το ίδιο και η σωματική εξάσκηση. Ως εκ τούτου δίνονται καθημερινά μαθήματα αυτοσχεδιασμού και κίνησης με στόχο τη χαλάρωση, την απελευθέρωση, την ανάπτυξη της φαντασίας και της δημιουργικότητας. Στον τομέα της υποκριτικής, οι σπουδαστές δουλεύουν πάνω σε μια πλατιά κλίμακα ρεπερτορίου, από την αρχαία τραγωδία και τον Σαίξπηρ, ως το επικό θέατρο του Μπρεχτ και το θέατρο του Παραλόγου. Οι σπουδές εμπλουτίζονται με σεμινάρια που πραγματοποιούνται κατά τη διάρκεια του διδακτικού έτους. Οι διδάσκοντες είναι σημαντικοί δάσκαλοι του θεάτρου, με εμπειρία και μέθοδο. Οι χώροι της σχολής είναι σύγχρονοι, ευχάριστοι, και με υψηλές τεχνικές προδιαγραφές. Στη σχολή των Μοντέρνων Καιρών λειτουργεί επίσης Εργαστήρι Ελευθέρων Σπουδών καθώς και Ειδικό Τμήμα Προετοιμασίας για τις εισαγωγικές εξετάσεις στις Δραματικές σχολές, του Υπουργείου Πολιτισμού.
ΠΕΡΙ ΓΗΣ Το εργαστήριο Περί γης λειτουργεί εδώ και 5 περίπου χρόνια στον Άγιο Δημήτριο, έχοντας καταφέρει να γίνει τόπος δημιουργικής απόδρασης. Τα μαθήματα κεραμικής γίνονται με παρεΐστικη διάθεση, μια φορά την εβδομάδα σε ομάδες αρχαρίων αλλά και προχωρημένων. Μοναδικές προϋποθέσεις συμμετοχής είναι το ομαδικό πνεύμα και η «παιδικότητα». Τα μαθήματα ξεκινούν με την εκμάθηση βασικών τεχνικών επεξεργασίας του πηλού και προχωρούν με τη διακόσμηση των αντικειμένων χρησιμοποιώντας όλα σχεδόν τα υλικά και τις τεχνικές της κεραμικής τέχνης. Ο πηλός είναι ένα ζωντανό, φυσικό υλικό. Καθώς έχει άμεση σχέση με τη γη και η επεξεργασία του γίνεται με τα χέρια, βοηθάει στην εκτόνωση της έντασης και στην αποδέσμευση από το άγχος και το stress. Στο Περί γης διεγείρεται η φαντασία και ενισχύεται ο αυθορμητισμός ενώ παράλληλα τονώνεται η αυτοπεποίθηση μέσα από τη χαρά της δημιουργίας. Αποκτώντας σχεδόν «ερωτική» σχέση με το υλικό, στόχος του εργαστηρίου είναι να βρει τον τρόπο αλλά και τον δρόμο για να απελευθερωθεί ο καλλιτέχνης που όλοι κρύβουμε μέσα μας. Στο εργαστήριο Περί γης υποστηρίζεται έντονα η προσωπική δημιουργία μακριά από τυποποιήσεις και μαζικότητες. Έναρξη τον Οκτώβρη.
INDEX_34
ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
ΠΟΛΥΧΩΡΟΣ ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ O Πολυχώρος Μεταίχμιο συνεχίζοντας τη δραστηριότητά του και υποστηρίζοντας τη διά βίου μάθηση έχει προγραμματίσει έως τα τέλη του έτους ένα πλούσιο πρόγραμμα σεμιναρίων. Πέρα από τα επιτυχημένα σεμινάρια Κατάρτισης Επιμελητών - Διορθωτών Κειμένων και Δημιουργικής Γραφής που διοργανώνονται για τρίτη συνεχή χρονιά, στο πρόγραμμα εντάσσονται και δύο σεμινάρια μεγάλου ενδιαφέροντος από καταρτισμένους επαγγελματίες. Συγκεκριμένα, το σεμινάριο Συγγραφής Σεναρίου, που θα διδάξει ο συγγραφέας Νίκος Παναγιωτόπουλος και το σεμινάριο Η Ελληνική Ποίηση της Μεταπολίτευσης (1974-2009), που θα διδάξει ο Ευριπίδης Γαραντούδης, Αναπληρωτής Καθηγητής Νεοελληνικής Φιλολογίας στο Τμήμα Φιλολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών. Πιο συγκεκριμένα τα σεμινάρια είναι: - Κατάρτιση Επιμελητών - Διορθωτών Κειμένων (διάρκεια: 90 διδακτικές ώρες) Επιστημονική υπεύθυνη - Διδασκαλία: Άννα Ιορδανίδου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Γλωσσολογίας Πανεπιστημίου Πατρών ΕΝΑΡΞΗ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟΥ: 15 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2009 - Επιμέλεια - Διόρθωση Λογοτεχνικών Κειμένων (διάρκεια: 30 διδακτικές ώρες) Επιστημονική υπεύθυνη - Διδασκαλία: Άννα Ιορδανίδου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Γλωσσολογίας Πανεπιστημίου Πατρών ΕΝΑΡΞΗ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟΥ: 7 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2009 - Δημιουργική Γραφή (διάρκεια: 30 διδακτικές ώρες) Συντονιστής - Υπεύθυνος σεμιναρίου – Διδασκαλία: Γιώργος Ξενάριος, συγγραφέας ΕΝΑΡΞΗ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟΥ: 12 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2009 - Συγγραφή Σεναρίου (διάρκεια: 24 διδακτικές ώρες) Υπεύθυνος σεμιναρίου – Διδασκαλία: Νίκος Παναγιωτόπουλος, συγγραφέας ΕΝΑΡΞΗ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟΥ: 21 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2009 - Η Ελληνική Ποίηση της Μεταπολίτευσης (1974-2009) (διάρκεια: 18 διδακτικές ώρες) Υπεύθυνος σεμιναρίου – Διδασκαλία: Ευριπίδης Γαραντούδης, Αναπληρωτής Καθηγητής Νεοελληνικής Φιλολογίας, Τμήμα Φιλολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών ΕΝΑΡΞΗ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟΥ: 22 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2009
ΔΙΕΥΘΥΝΣΕΙΣ
BORGIAS Θέμιδος 6, 9 και 19, Παλαιό Φάληρο Τηλ: 210 9882 866 www.borgias.gr EL MUNDO Λεωφ. Συγγρού 9 (μετρό Ακρόπολη), Αθήνα Τηλ. 210 9246901 www.elmundo.gr LE MONDE Χαλκοκονδύλη 60, Αθήνα Τηλ. 210 5230530, 210 8211700 www.lemonde.edu.gr NEW YORK COLLEGE Λ. Αμαλίας 38, Σύνταγμα Τηλ: 210 3233337 www.nyc.gr VORTEX Ιθάκης 24 και Ι. Δροσοπούλου, Αθήνα Τηλ. 210 8259994 www.vortexstudio.gr ΑΣΠΡΗ ΛΕΞΗ Μαντζάρου 6, Αθήνα Τηλ. 210 3608008 www.asprilexi.com ΕΘΝΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΕΡΕΥΝΩΝ Βασ. Κωνσταντίνου 48, Αθήνα Τηλ. 210 7273700 www.eie.gr ΕΚΕΜΕΛ Λυκαβηττού 2 & Ακαδημίας, Αθήνα Τηλ: 210 3639520 www.ekemel.gr ΜΟΝΤΕΡΝΟΙ ΚΑΙΡΟΙ Ευρυμέδοντος 4, Κεραμεικός Τηλ. 210 3470670, 6977 217492 www.modernoikairoi.gr ΠΕΡΙ ΓΗΣ Κοντά στο σταθμό μετρό Άγιος Δημήτριος Τηλ. 210 9764781, 6944 632698 ΠΟΛΥΧΩΡΟΣ ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ Ιπποκράτους 118, Αθήνα Τηλ.: 211 3003580 www.metaixmio.gr
34
Φ
Απo την πένα στο πιρούνι και… αντiστροφα
INDEX_34
35
ΑΠO ΤΗΝ ΠΕΝΑ ΣΤΟ ΠΙΡΟΥΝΙ ΚΑΙ… ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΑ
ΑΠΟ ΤΗ ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΟΥ ΚΑΙ ΤΗ ΓΙΩΤΑ ΣΥΚΙΩΤΗ
θινόπωρο σημαίνει -εκτός των άλλων- και επιστροφή στο σπίτι, είτε μας αρέσει είτε όχι... Τέλος τα πολλά τσιμπολογήματα με ουζάκι στα παραλιακά ταβερνάκια. Σιγά σιγά μπαίνουμε στο πρόγραμμα. Αρχής γενομένης από τη διατροφή μας, η οποία μετά το καλοκαίρι θα πρέπει να έχει υψηλή περιεκτικότητα σε βιταμίνες, μέταλλα και αντιοξειδωτικά, έτσι ώστε όχι μόνο να συμβάλει στην απώλεια των περιττών κιλών που φέραμε πίσω απ’ τις διακοπές, αλλά και να ενισχύσει την ασπίδα προστασίας του οργανισμού έναντι των ιώσεων και αλλεργιών, οι οποίες είναι πολύ συχνές το φθινόπωρο, χωρίς, βέβαια, να μας φάει και το άγχος της κουζίνας. Μεταβατική η εποχή; Μεταβατική και η μαγειρική. Εύκολες και γρήγορες συνταγές με υλικά… πρώτης ζήτησης και ανάγκης που βρίσκονται σε κάθε ντουλάπι και σε κάθε ψυγείο.
Αυγά/Ρύζι/Ζυμαρικά/Όσπρια
Ab ovum λέγανε οι Λατίνοι και κάτι ξέρανε. Αυγά, λοιπόν, για γρήγορο, νόστιμο, θρεπτικό φαγάκι απ’ το πρωί ως το βράδυ. Αυγά ανακατωτά με λουκάνικα, ομελέτα με κολοκυθάκια, ομελέτα με κιμά, αυγά βραστά με πράσινη σαλάτα, αυγά μάτια με ντομάτα στον φούρνο και αυγά… με φαντασία. Τα αυγά δύο-τριών εβδομάδων δεν σημαίνει ότι είναι λιγότερο θρεπτικά. Απλώς αλλάζουν τα χαρακτηριστικά τους. Έτσι, τα πολύ φρέσκα αυγά είναι καταλληλότερα για τηγάνισμα (μάτια) ή ποσέ, τα πιο παλιά είναι καταλληλότερα για βραστά (εύκολο ξεφλούδισμα). Και προσοχή! Μη βάζετε τ’ αυγά κατευθείαν από το ψυγείο στη φωτιά. Δεν είναι τυχαίο που τα δύο τρίτα του πληθυσμού της γης έχουν σαν κύριο συστατικό της διατροφής τους το ρύζι. Πολύ λίγα δημητριακά έχουν τη διατροφική αξία του ρυζιού. Πλούσιο σε φυτικές ίνες, σύνθετους υδατάνθρακες, πρωτεΐνες, βιταμίνες και άλλα ανόργανα στοιχεία, είναι εύπεπτο, δεν προκαλεί αλλεργία (σε αντίθεση με το σιτάρι), δεν περιέχει χοληστερόλη και άλλα λίπη ούτε και νάτριο. Ρύζι με λαχανικά, (σπανακόρυζο, πρασόρυζο), ρύζι με πιπεριές, ντομάτες γεμιστές, ρυζοσαλάτα (ζεστή ή κρύα), αλλά και πανεύκολο και πεντανόστιμο ρυζόγαλο για πρωινό ή για dessert. Για να διατηρήσετε το σκούρο ρύζι αναλλοίωτο, διατηρείστε το σε αεροστεγώς κλειστά δοχεία (κατά προτίμηση γυάλινα) και φυλάξτε το στο ψυγείο, όπου μπορεί να διατηρηθεί μέχρι και έναν χρόνο. Μία πηγή ενέργειας εύπεπτη και υγιεινή, με ευεργετικές επιδράσεις στον οργανισμό και χαμηλή περιεκτικότητα σε λίπη είναι τα ζυμαρικά. Αναμφίβολα, τα μακαρόνια είναι ένα από τα πιο διαδεδομένα και αγαπημένα φαγητά στον κόσμο. Εύκολα και γρήγορα στο μαγείρεμα, και πλούσια σε ωφέλιμα συστατικά, μπορούν να συνδυαστούν υπέροχα με σχεδόν οτιδήποτε. Σήμερα παράγονται σχεδόν 300 διαφορετικά είδη ζυμαρικών: σπαγγέτι, πένες, κοφτό μακαρονάκι, ριγκατόνι, ταλιατέλες, λαζάνια, βίδες, φιδές, κοχύλια, κ.α. Η πρώτη συνταγή ζυμαρικών καταγράφεται στα μέσα του 15ου αιώνα στο βιβλίο του μάγειρα Martino da Como και αργότερα συναντάμε τα ζυμαρικά στα κείμενα του Bartolomeo Sacchi, ο οποίος μας λέει ότι τα μακαρόνια πρέπει να βράζονται για όσο διαρκούν τρία «Πάτερ Ημών». Αναφορές στα μακαρόνια κάνει και ο Βοκκάκιος, ο οποίος στο Δεκαήμερο περιγράφει μία φανταστική χώρα με βουνά από τριμμένη παρμεζάνα όπου ζει ένας λαός που δεν κάνει τίποτε άλλο από το να φτιάχνει μακαρόνια και ραβιόλια, αποδεικνύοντας ότι τα μακαρόνια αποτελούσαν πια μέρος της ζωής στην Ιταλία. Ο δε Άγγλος συγγραφέας Σώμερσετ Μώμ, εξυμνεί τα ζυμαρικά: «Μου αρέσουν όλα τα απλά πράγματα. Βραστά αυγά, στρείδια και χαβιάρι, σολομός και ψητό αρνί, κρύα πέρδικα και πουτίγκα ρυζιού... Από όλα όμως τα απλά πράγματα, το μόνο που μπορώ να τρώω κάθε μέρα, όχι μόνο χωρίς αποστροφή αλλά και με την ανυπομονησία μίας όρεξης που δεν εμποδίζεται από την υπερβολή, είναι τα μακαρόνια». (Από το διήγημα The hairless Mexican). Η δεύτερη πιο σημαντική κατηγορία φαγώσιμων σπόρων, μετά τα σιτηρά, είναι τα όσπρια. Είναι γνωστή τροφή από τα πολύ παλιά χρόνια. Οι φακές φαίνεται να είναι από τα πρώτα όσπρια που καλλιέργησε ο άνθρωπος, σχεδόν συγχρόνως με το κριθάρι και το σιτάρι. Από τις πιο σημαντικές ρωμαϊκές οικογένειες, οι Φάβιοι, οι Πίσιοι, οι Λέντουλοι αλλά και ο πιο γνωστός απ’ τους Ρωμαίους, ο Κικέρων, πήραν το όνομά τους από τα τέσσερα πιο σημαντικά
όσπρια: τη φάβα, από τον πισό (τον αρακά), τις φακές ή τα… cicer arienum τα καθ’ ημάς ρεβίθια, όπερ φανερώνει την εκτίμηση που είχαν οι Ρωμαίοι στα όσπρια, λόγω της μεγάλης διατροφικής τους αξίας. Οι πρωτεΐνες που περιέχουν μπορούν να υποκαταστήσουν ως έναν βαθμό τις ζωικές πρωτεΐνες, που είναι απαραίτητες για τη διατροφή του ανθρώπου. Η κατανάλωση των οσπρίων βοηθά στη μείωση της χοληστερόλης του αίματος. Πριν μερικές δεκάδες χρόνια τα όσπρια αποτελούσαν ένα από τα πιο περιφρονητέα είδη διατροφής, ήταν «το κρέας των φτωχών». Λόγω της περιεκτικότητάς τους σε πρωτεΐνες και της χαμηλής τους τιμής αποτελούσαν εναλλακτική λύση στα ζωικά τρόφιμα. Σήμερα, τα όσπρια αναγνωρίστηκαν ως πανίσχυρο είδος διατροφής, «εργοστάσιο παραγωγής πολυτίμων συστατικών», βρίσκονται στη βάση της Μεσογειακής Πυραμίδας και ανήκουν στις τροφές που πρέπει να καταναλώνονται με μεγάλη συχνότητα. Μπορούν να παρασκευαστούν με πολλούς τρόπους: σούπα, με λαχανικά (φασόλια με σπανάκι), ως σαλάτες, πουρέ (χούμους, φάβα) κ.α. Ένας από τους καλύτερους συνδυασμούς, βέβαια, που καταναλώνεται σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας είναι όσπρια με ρύζι.
ΟΙ ΓΕΣ ΣYNTA
Ρυζόγαλο 4 κούπες γάλα 1/2 κούπα ρύζι γλασέ λίγο αλάτι 1/2 κούπα ζάχαρη 1 βανίλια 2 κουταλιές του γλυκού κορν-φλαουρ Κανέλα Βάζουμε το ρύζι να βράσει στην κατσαρόλα με μια κούπα νερό και λίγο αλάτι. Ταυτόχρονα ζεσταίνουμε τις 3 ½ κούπες γάλα με τη ζάχαρη για να λιώσει. Στην άλλη μισή κούπα διαλύουμε το κορν-φλαουρ με τη βανίλια. Μόλις βράσει το ρύζι και πιει το νερό, ρίχνουμε το γάλα με τη ζάχαρη. Χαμηλώνουμε τη φωτιά και αφήνουμε να βράσει για 10-15 λεπτά, ανακατεύοντας κατά διαστήματα. Στη συνέχεια ρίχνουμε το γάλα με το κορν-φλαουρ και τη βανίλια και ανακατεύουμε συνέχεια μέχρι να πήξει. Μοιράζουμε σε μπολάκια και ρίχνουμε από πάνω κανέλα.
INDEX_34
36
ΑΠO ΤΗΝ ΠΕΝΑ ΣΤΟ ΠΙΡΟΥΝΙ ΚΑΙ… ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΑ
Πένες με σολομό και βότκα 1 κουταλιά ελαιόλαδο ½ κρεμμύδι ψιλοκομμένο 350 γρ. κρέμα γάλακτος 300 γρ. πέννες 300 γρ. σολομός φρέσκος κομμένος σε μικρά κομμάτια 4 κουταλιές βότκα αλάτι μαύρο και πράσινο πιπέρι φρεσκοαλεσμένο Βράζουμε και στραγγίζουμε τις πέννες. Στο μεταξύ, σε μια μικρή κατσαρόλα σοτάρουμε με το ελαιόλαδο το κρεμμύδι μέχρι να ροδίσει ελαφρά. Προσθέτουμε το αλάτι, το πιπέρι και τον σολομό και σοτάρουμε για λίγο. Τέλος, προσθέτουμε τη βότκα και την κρέμα, ανακατεύουμε με τις πένες και σερβίρουμε σε ζεσταμένα πιάτα.
Ρεβύθια στο φούρνο ½ κιλό ρεβύθια 1 μεγάλο κρεμμύδι κομμένο στα τέσσερα 6 φλιτζάνια νερό 1 κουταλιά της σούπας σόδα φαγητού 12 κουταλιές της σούπας ελαιόλαδο αλάτι, φρεσκοτριμμένο πιπέρι 2 κουταλάκια ξερό δενδρολίβανο Μουσκεύουμε τα ρεβύθια για 12 ώρες. Τα στραγγίζουμε, πασπαλίζουμε με τη σόδα και τα αφήνουμε να σταθούν για 10 λεπτά ακόμα. Στη συνέχεια τα ξεπλένουμε πολύ καλά και τα τοποθετούμε σε μια κατσαρόλα με τα 6 φλιτζάνια νερό. Αφήνουμε να πάρουν βράση και με μία τρυπητή κουτάλα αφαιρούμε τον αφρό που θα σχηματιστεί. Προσθέτουμε το κρεμμύδι και τα αφήνουμε να βράσουν. Όταν τα ρεβύθια είναι έτοιμα, τα ρίχνουμε μαζί με το κρεμμύδι και το ζουμί τους σ’ ένα ταψί και προσθέτουμε το ελαιόλαδο, το αλάτι, το πιπέρι και το δενδρολίβανο. Ανακατεύουμε καλά και τα βάζουμε στον φούρνο στους 200 βαθμούς. Ψήνουμε για 40 περίπου λεπτά, μέχρι να αποκτήσουν μία ωραία κρούστα. Παρακολουθούμε, ώστε να μην χάσει το φαγητό όλο το ζουμί του.
INDEX_34
38
top 5
top 5
39
Η οδυνηρή ανάδυση του σπόρου της ατομικότητας
βιτρίνα EΠIΛOΓEΣ KAI KPITIKEΣ BIBΛIΩN
επιμέλεια:
Xριστίνα Oικονομίδου Γιώτα Συκιώτη Mάκης Tσίτας
«…Το Καπρίτσιο του κυρίου Μπέβεριτζ, το Καπρίτσιο του λόρδου Μπάυρον, το Καπρίτσιο του Ξυλουργού κ.ο.κ. Αυτό το μυθιστορηματικό καπρίτσιο γράφτηκε σε πολύ μεγάλο βαθμό για τον ίδιο λόγο όπως αυτές οι μουσικές της εποχής στην οποία είναι τοποθετημένο, μελωδίες που δεν είχαν ιδιαίτερο τίτλο: από εμμονή για το θέμα», γράφει το 1985 ο Τζων Φώουλς προλογίζοντας το Ένα καπρίτσιο. Το μυθιστόρημα αυτό διαδραματίζεται στον 18ο αιώνα: Απρίλιος 1736, έτος σημαδιακό ανάμεσα στην Αγγλική Επανάσταση του 1688 και στη Γαλλική Επανάσταση του 1978. Μια ιστορική στιγμή «αισθηματικού διαφωτισμού», η οδυνηρή ανάδυση του σπόρου της ατομικότητας μέσα στο σκληρό έδαφος μιας κοινωνίας ανορθολογικής και δέσμιας των παραδόσεων. Σε αυτό το πλούσιο και πολυεπίπεδο μυθιστόρημα, που αλλάζει εύκολα φόρμες (περνάει από την τριτοπρόσωπη αφήγηση στην επιστολική γραφή και από εκεί σε διαλόγους που κινούνται σε ρυθμούς ανάκρισης) και θα μπορούσε να θεωρηθεί επίσης αστυνομικό ή φιλοσοφικό, με μοναδική ικανότητα ο Φώουλς φωτίζει το μυστήριο, τις αιρετικές φιλοσοφικές και θρησκευτικές απόψεις. Ο κόσμος αποκαλύπτεται με την αρσενική, τετράγωνη και επιστημονική του όψη ή με τη θηλυκή, εσωστρεφή και καλλιτεχνική· στιχομυθίες, ανακρίσεις και επιστολές του 18ου αιώνα ξετυλίγονται με μαεστρία από έναν αφηγητή του 20ού αιώνα. Περνάει από την τριτοπρόσωπη αφήγηση στην επιστολική γραφή και από εκεί σε διαλόγους που κινούνται σε ρυθμούς ανάκρισης. Παραμονή Πρωτομαγιάς. Πέντε έφιπποι ταξιδιώτες -ο γιος ενός αριστοκράτη, ο κωφάλαλος υπηρέτης του, μια πόρνη και δύο ηθοποιοί- καλπάζουν με κατεύθυνση ένα πανδοχείο της νοτιοδυτικής Αγγλίας. Λίγο καιρό αργότερα, ο υπηρέτης βρίσκεται κρεμασμένος στο δάσος με ένα μπουκέτο βιολέτες στο στόμα. Ο δικηγόρος Αίυσκοφ αναλαμβάνει την έρευνα για λογαριασμό ενός ανώνυμου και πανίσχυρου αριστοκράτη. Ο Τζων Φώουλς, από τους μεγαλύτερους πεζογράφους του 20ού αιώνα (που κατατάχθηκε από τους αναγνώστες της εφημερίδας Γκάρντιαν στους εκατό μεγαλύτερους όλων των εποχών), ο συγγραφέας του Μάγου και της Ερωμένης του Γάλλου υποπλοιάρχου, κατασκευάζει στο κύκνειο αυτό άσμα του έναν αστυνομικό γρίφο, απολαμβάνοντας παράλληλα το τελευταίο του καπρίτσιο.
Τζων Φώουλς Ένα καπρίτσιο ΕΣΤΙΑ
1
Μια χαρακτηριστική και παραμελημένη μορφή της δημοκρατικής σκέψης Πρόκειται για μια εκλεπτυσμένη και φιλόδοξη προσπάθεια της κλασικής φιλολόγου Cynthia Farrar να επισκοπήσει τη σκέψη του Πρωταγόρα, του Θουκυδίδη και του Δημόκριτου και να την τοποθετήσει μέσα σε ένα ιστορικό πλαίσιο. Το βιβλίο επιχειρεί να δείξει ότι Δημοκρατία και πολιτική θεωρία (και τα δύο δημιουργήματα των Ελλήνων) δεν είναι δύο διαφορετικά δημιουργήματα. Αναλύοντας τα κείμενα του σοφιστή Πρωταγόρα, του ιστορικού Θουκυδίδη και του φυσικού Δημόκριτου στο πλαίσιο των πολιτικών εξελίξεων και θεωριών για το σύμπαν, το βιβλίο αποκαλύπτει την ύπαρξη μιας χαρακτηριστικής προσέγγισης της δημοκρατικής τάξης. Επειδή η προσέγγιση αυτή δεν είναι αφηρημένη ούτε αποστασιοποιημένη από την πολιτική εμπειρία δεν αναγνωρίστηκε γενικότερα ως δημοκρατική θεωρία: αυτές οι ιδιότητες της αφαίρεσης και της αποστασιοποίησης αποτελούν τη βάση του κύρους των θεωριών εκείνων που μιλούν για την ανθρώπινη αυτοσυνειδησία σε μια δημοκρατική κοινωνία. Σκοπός του βιβλίου είναι να αποκαταστήσει μια χαρακτηριστική και παραμελημένη μορφή της δημοκρατικής σκέψης και να δείξει ότι α) οι ομοιότητες αποκαλύπτουν συνοχή στην κριτική ανάλυση του δημοκρατικού ανθρώπου, δηλ. της δυνατότητας να επιτευχθεί τάξη και ελευθερία όταν όλοι οι πολίτες, πλούσιοι και πτωχοί εξασκούν την αυτονομία και β) ότι οι διαφορές αποκαλύπτουν τη δυσκολία να διατηρήσουμε σταθερή και ολοκληρωμένη άποψη για τον δημοκρατικό άνθρωπο και να αποφεύγουμε τις ακρότητες όσον αφορά την τάξη ή την ελευθερία. Είναι ένα βιβλίο που απευθύνεται σε ένα ευρύ αναγνωστικό φάσμα καθότι αφορά την ιστορία της αρχαιότητας, την ιστορία των ιδεών, τη φιλοσοφία, την κλασική φιλολογία και την πολιτική επιστήμη.
Cynthia Farrar Οι αρχές της δημοκρατικής σκέψης στην κλασική Αθήνα ΠΑΠΑΔΗΜΑ
2
INDEX_34
TOP 5
40
TOP 5
Ανιχνεύοντας τον λαβύρινθο των ανθρώπινων σχέσεων «Οι ιστορίες μου είναι μια παραλλαγή των αστυνομικών ιστοριών μυστηρίου, στην οποία αστυνομικός είναι ο αναγνώστης και μυστήριο είναι το κίνητρο για τη συμπεριφορά των προσώπων». Πωλ Μπόουλς.
Μυθιστόρημα-ύμνος στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια Ο Βαλεντίν Ατσάκ Ντενγκ, πρόσφυγας από τον εμφύλιο πόλεμο του Σουδάν, ένα από τα χιλιάδες «χαμένα παιδιά», κυνηγημένα από την πολιτοφυλακή, τους κυβερνητικούς στρατιώτες, τα λιοντάρια και τις ύαινες, που ζήτησαν καταφύγιο πρώτα στην Αιθιοπία και μετά στην Κένυα, γίνεται μυθιστόρημα-ύμνος στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια, την καλοσύνη και την ελπίδα από τον Ντέιβ Έγκερς. Ο συγγραφέας έπλασε αυτό το μυθιστόρημα με βάση τα κύρια περιστατικά της ζωής του αφηγητή και παρότι έχει μυθιστορηματικό χαρακτήρα, θα πρέπει να επισημανθεί ότι ο κόσμος που περιγράφεται μέσα στις σελίδες του βιβλίου δεν διαφέρει πολύ από την πραγματικότητα. Άλλωστε, ζούμε σε μια εποχή κατά την οποία μπορούν να συμβούν ακόμα και τα πιο φρικτά περιστατικά - όπως έχουν συμβεί σε πολλές περιστάσεις. Είναι μια εκ βαθέων, συναισθηματικά φορτισμένη περιγραφή, από τη στιγμή που χωρίστηκε από την οικογένειά του και τα δεκατρία χρόνια που πέρασε στα προσφυγικά στρατόπεδα της Αιθιοπίας και της Κένυας, μέχρι τα συναπαντήματά του με τον λαμπερό δυτικό πολιτισμό, στην Ατλάντα και αλλού, όπου μαζί με άλλους 4.000 συμπατριώτες του θα αρχίσει ένας πολύ διαφορετικός αγώνας για την επιβίωση. Σκιαγραφώντας τον ήρωά του, ο συγγραφέας παροτρύνει τον αναγνώστη να εξερευνήσει τον κόσμο και τον εαυτό του. Είναι ο θρίαμβος της ελπίδας και της ανθρώπινης αντοχής επί της τραγωδίας και της καταστροφής. Συναρπαστικό μυθιστόρημα και απαραίτητο σε όποιον θέλει να κατανοήσει τις πολιτικές και συναισθηματικές συνέπειες της καταπίεσης. Πραγματικά, ένα κλασικό βιβλίο.
Ντέιβ Έγκερς Τότε που σκοτείνιασε ο ουρανός ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ
INDEX_34
3
Ο Πωλ Μπόουλς (1910-1999) ξεκίνησε στα τέλη της δεκαετίας του 1920 γράφοντας ποίηση, συνέχισε τη δεκαετία του 1930 συνθέτοντας μουσική και τη δεκαετία του 1940 μεταπήδησε στον πεζό λόγο. Το Τσάι στη Σαχάρα (1949) του χάρισε τεράστια φήμη και η συγγραφική του δραστηριότητα επισκίασε όλες τις άλλες. Στο έργο του χαρτογραφεί τη σύγκρουση ανάμεσα στον «πολιτισμένο» Δυτικό και τις κοινωνίες που επισκέπτεται, τις οποίες δεν θα μπορέσει ποτέ του να καταλάβει. Το βιβλίο Ψηλά πάνω από τον κόσμο δημοσιεύθηκε το 1966 και ήταν το τελευταίο του μυθιστόρημα. Σε αυτό το μυθιστόρημα, ο Πωλ Μπόουλς, ακριβής όσο και πνευματώδης παρατηρητής της συμπεριφοράς και των κινήτρων των Αμερικανών και των ντόπιων, φέρνει τους χαρακτήρες του μπροστά σε άγνωστες και τρομακτικές δυνάμεις εξωτερικές ή εσωτερικές, ανιχνεύοντας τον λαβύρινθο των ανθρώπινων σχέσεων και των μεταβαλλόμενων συναισθημάτων, το ανθρώπινο σκοτάδι. Η αντιπαλότητα των φύλων και το παιχνίδι των ρόλων αναδεικνύονται με χιούμορ. Στην ταράτσα ενός πολυτελούς διαμερίσματος, ένα τυπικό ζευγάρι Αμερικανών τουριστών, ο γιατρός Σλέιντ και η νεαρή γυναίκα του, απολαμβάνουν τη δύση του ηλίου με θέα την πρωτεύουσα μιας χώρας της Κεντρικής Αμερικής. Είναι περιηγητές χωρίς προκατασκευασμένο σχέδιο περιήγησης. Έχουν χρόνο και χρήματα - και σκοπεύουν να τα χαρούν. Οικοδεσπότης τους είναι ένας νεαρός, ιδιαίτερα γοητευτικός, με τη μικρή ερωμένη του. Το ζευγάρι των Αμερικανών φαίνεται να ζει το είδος της τυχαίας γνωριμίας που κάθε ταξιδιώτης ελπίζει ενδόμυχα πως θα του συμβεί. Ο νεαρός υφαίνει ένα δίχτυ πνιγηρής προστασίας γύρω από το ζευγάρι. Ώσπου, τη νύχτα του τοπικού πανηγυριού, που οι υπηρέτες λείπουν, η δράση πυκνώνει και οι κρυμμένες προθέσεις αποκαλύπτονται. Αλλά, το ζευγάρι των Σλέιντ, με την τεράστια διαφορά ηλικίας, έχει τους τρόπους του να επικοινωνεί σιωπηλά. Φαίνεται πως ο ένας γνωρίζει τα χούγια του άλλου. Στην κουβέντα, ανάμεσα στις φιλοφρονήσεις, μια παρατήρηση του νεαρού οικοδεσπότη τους θα αποδειχθεί προφητική: «Δεν είναι αυτό ακριβώς που νομίζετε».
Πωλ Μπόουλς Ψηλά πάνω από τον κόσμο ΑΠΟΠΕΙΡΑ
4
Ένα διαχρονικό ταξίδι στην παράδοση της πολιτικής σκέψης «Ο νόμος υποδηλώνει την προβλέψιμη και επιστημονικά παρατηρήσιμη κίνηση της Ιστορίας, καθώς αυτή ξετυλίγεται». Στις αρχές της δεκαετίας του 1950, η Χάνα Άρεντ είχε συγκεντρώσει ένα ογκώδες υλικό -διαλέξεις, πραγματείες, ομιλίες και ημερολογιακές καταχωρίσεις- για δυο βιβλία που σχεδίαζε να εκδώσει: Ολοκληρωτικά Στοιχεία στον Μαρξισμό και Εισαγωγή στην Πολιτική. Το εγχείρημα δεν τελεσφόρησε, το υλικό όμως εκείνο αποτέλεσε τον πυρήνα για τη συγκεκριμένη συλλογή κειμένων. «Εξακολουθεί η πολιτική να έχει κάποιο νόημα σε έναν κόσμο που έχει βιώσει την εμπειρία τόσο των ολοκληρωτικών καθεστώτων όσο και των όπλων μαζικής καταστροφής;» διερωτάται η Άρεντ. Η Υπόσχεση πολιτικής προσκαλεί τον αναγνώστη σε ένα διαχρονικό ταξίδι στην παράδοση της πολιτικής σκέψης: στις απαρχές και στην ιστορική της εξέλιξη, στην παραδοσιακή ρήξη μεταξύ σκέψης και πράξης, στις κρίσεις και προκαταλήψεις κατά της πολιτικής, στην ουσία της πολιτικής εμπειρίας. Από τον Σωκράτη και τον Πλάτωνα μέχρι τον Μοντεσκιέ, τον Χέγκελ και τον Μαρξ, η κορυφαία Γερμανοεβραία φιλόσοφος εξετάζει τι είναι πολιτική, διασαφηνίζοντας το θεμελιακό της στοιχείο: την ανθρώπινη πολλότητα, τον πλουραλιστικό χαρακτήρα των ανθρώπινων όντων και την κριτική τους ικανότητα ως εφαλτήριο πολιτικής δράσης και ελευθερίας. Σύμφωνα με την ερμηνεία της κορυφαίας Γερμανοεβραίας φιλοσόφου και πολιτειολόγου, η πράξη απουσιάζει σε μεγάλο βαθμό από την παράδοση της πολιτικής και της φιλοσοφικής σκέψης που θεμελιώθηκε και κληροδοτήθηκε από τους στοχαστές. Το πρώτο μισό του παρόντος τόμου πραγματεύεται την ιστορική προέλευση, την εξέλιξη και το αποκορύφωμα της παράδοσης, ενώ στην αρχή του δεύτερου μισού γίνεται αναφορά στις παραδοσιακές προκαταλήψεις κατά της πολιτικής εν γένει και στις πρόωρες κρίσεις σχετικά με την πολιτική δράση συγκεκριμένα, στον δε επίλογο περιγράφει μεταφορικά έναν ερημικό κόσμο με ζωογόνες οάσεις φιλοσοφίας και τέχνης, αγάπης και φιλίας.
Χάνα Άρεντ Υπόσχεση πολιτικής ΚΕΔΡΟΣ
5
INDEX_34
βιτ42ρίνα
Πλάτων Μαλλιάγκας Το πείραμα της Αριάδνης ΑΓΚΥΡΑ «[…] Ήταν δύσκολο να εξηγήσει τον τρόπο με τον οποίο, κατά τη θεώρησή της, εμπλεκόταν η τέχνη με τη ζωή και ούτε ήθελε να μπει σε ανάλογο κόπο. Το σημαντικό ήταν ότι η εγγύτητα που προσδοκούσε είχε εντέλει επιτευχθεί[…]».
Η Αριάδνη, τελειόφοιτη της Σχολής Καλών Τεχνών, περνάει δύσκολες μέρες. Ο χωρισμός της απ’ τον Κωστή απ’ τη μια και η διπλωματική που πρέπει να παραδώσει σε σύντομο διάστημα από την άλλη και με τον χρόνο να πιέζει, αμβλύνουν την κρίση της. Αποφασίζει, προκειμένου να εντυπωσιάσει, να πειραματιστεί με τους ανύποπτους γείτονές της και να χρησιμοποιήσει στην εργασία της στοιχεία της καθημερινότητάς τους. Δεν διστάζει να τοποθετήσει μικρόφωνα στα διαμερίσματά τους, να φωτογραφίσει ιδιαίτερες στιγμές τους και να κλέψει προσωπικά τους αντικείμενα. Ο φόβος μήπως αποκαλυφθεί δεν φαίνεται ικανός να τη σταματήσει. Έτσι, βρίσκει την ευκαιρία να διεισδύσει στον «λαβύρινθο» της πολυκατοικίας, να μπει σε ξένα διαμερίσματα, να κρυφοκοιτάξει άγνωστες ζωές, να γνωρίσει τις ανομολόγητες επιθυμίες τους, τα μυστικά και τα αδιέξοδά τους. Παρασύρεται σε μια περιπέτεια που θα αναστατώσει τη ζωή της καθώς και τις ζωές των συγκατοίκων της, με απροσδόκητα για όλους αποτελέσματα. Ένα συναρπαστικό μυθιστόρημα για τους άγνωστους βίους που κινούνται δίπλα μας.
Έφη Παπανδρέου Η φυλή των Πεχόνε ΑΓΚΥΡΑ «[…]Τα παιδιά, στριμωγμένα το ’να πάνω στ’ άλλο, σχηματίζοντας μια πυραμίδα πίσω απ’ τη μισάνοιχτη πόρτα, δεν έχαναν κίνηση. […] -Τους πήραν; Πώς τους πήραν; -Τους κουκούλωσαν μ’ ένα σακί και τους έκλεψαν. Χτύπησαν τον Ραφαήλ στο κεφάλι…». Πέντε αγόρια και τρία κορίτσια. Οκτώ παιδιά χωρίς γονείς ή στενούς συγγενείς. Άγνωστα μεταξύ τους. Ηλικίες: από εννέα έως δεκαπέντε ετών. Τα διάλεξαν με προσοχή και τα παρακολουθούσαν στενά τους τελευταίους έξι μήνες. Μετά από άπειρες συζητήσεις και συμβούλια έγινε η ψηφοφορία. Αποφάσισαν να το ρισκάρουν. Ναι, θα τα χρησιμοποιούσαν. Έτσι κι αλλιώς βρίσκονταν σε αδιέξοδο. Στο κάτω κάτω παιδιά ήταν, τι δύναμη μπορεί να έχουν οκτώ παιδιά. Ο κίνδυνος πλησίαζε και δεν είχαν άλλα χρονικά περιθώρια να το ξανασκεφτούν. Το μόνο που έμενε τώρα ήταν να μελετήσουν τις ώρες και να ετοιμάσουν τις προσκλήσεις... Η Έφη Παπανδρέου με γλαφυρή γλώσσα έγραψε αυτή την υπέροχη ιστορία για τη δύναμη της φιλίας και την επιτακτική ανάγκη που έχουμε όλοι να ανήκουμε σε μια οικογένεια και ο Ιούλιος Μαρουλάκης την τόνισε με τις εικονογραφήσεις του.
Margaret Doody Ο Αριστοτέλης και τα Ελευσίνια μυστήρια ΑΙΩΡΑ «Ω, θεϊκή Μητέρα και Κόρη, κάντε τη διήγηση αυτή να γίνει λιβανωτό στο όνομά σας. Να πω για την αδιάντροπη ληστεία και ξετσίπωτη κλεψιά, για αίμα που χύθηκε αδάκρυτα. Μα ατιμώρητη οι Θεές δεν θ’ άφηναν τέτοια ανομία. Εσείς, ιερές δύο, μας σώσατε, με τη βοήθεια του Αριστοτέλη, που η μακαρίτισσα γυναίκα του ήταν πιστή δούλη της Δήμητρας. Σε σας προσεύχομαι να μας σώσετε από τη μαύρη φυλακή, νυν και αεί».
INDEX_34
43
BITPINA Το τέταρτο βιβλίο της σειράς ιστορικών μυθιστορημάτων περιπέτειας Ο Αριστοτέλης ντετέκτιβ, με ήρωα τον φιλόσοφο Αριστοτέλη, που κυκλοφορούν με μεγάλη επιτυχία σε οκτώ γλώσσες. Τον χειμώνα του 330-329 π.Χ. στην Αθήνα, που υποφέρει από μια σειρά ανησυχητικών κλοπών, ο φιλόσοφος Αριστοτέλης με τον μαθητή του Στέφανο ερευνούν μια διάρρηξη μετά φόνου στο σπίτι ενός από τους Αθηναίους γείτονές του. Από τη στιγμή που ο Στέφανος ανακοινώνει την απόφασή του να αποκαλύψει τον ένοχο, αρχίζουν να του συμβαίνουν διάφορα δεινά, ενώ μάλιστα προετοιμάζει τον γάμο του. Πτώματα συνεχίζουν να συσσωρεύονται κι όλοι αναρωτιούνται ποιο θα είναι το επόμενο θύμα. Ο Στέφανος παντρεύεται τη Φιλομήλα, η οποία κατάγεται από την Ελευσίνα, τόπο τέλεσης των ομώνυμων μυστηρίων. Ο Στέφανος, η Φιλομήλα και ο Αριστοτέλης αποφασίζουν να μυηθούν. Στη διάρκεια της μύησής τους, ανακαλύπτουν ότι η Ελευσίνα κρύβει πολλά μυστικά. Η αποκάλυψη της αλήθειας θα γίνει τη νύχτα του μυστικιστικού εορτασμού. Ένα ιστορικό μυθιστόρημα με πλοκή και ρυθμό καλοδομημένου θρίλερ που προσφέρει στον αναγνώστη συναρπαστικές πληροφορίες για τα Ελευσίνια Μυστήρια, τα συμπόσια στην αρχαία Αθήνα, τη ζωή των Ελλήνων πριν από 2.300 χρόνια, αλλά και για τη ζωή και το έργο του μεγάλου φιλοσόφου.
Συλλογικό έργο Μαγικά πλάσματα ΑΡΧΕΤΥΠΟ «Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία οι Γοργόνες, θυγατέρες του Φόρκυος, ήταν τρεις: η Σθενώ, που όπως προδιαθέτει και το όνομά της έχει να κάνει με το σθένος […] η Ευρυάλη […] έχει να κάνει με την πλατιά θάλασσα και η πιο γνωστή, η Μέδουσα[…]». Δράκοι, κένταυροι, γοργόνες, Πήγασος, γίγαντες, Σφίγγα, ντέβας, μονόκερως, νεράιδες, γκόλουμ, χίμαιρα, νέφιλιμ, κάβειροι, όντα διαχρονικά που περνούν από γενιά σε γενιά μέσα από τους μύθους, τους θρύλους και τις παραδόσεις των λαών σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης, των οποίων η μορφή και οι ιδιότητές τους ξεπερνούν κατά πολύ τα ανθρώπινα δεδομένα και αγγίζουν τη σφαίρα της φαντασίας. Γενικά, οι μυθικές ή οι φανταστικές αυτές μορφές συνιστούν αρχέτυπα, η σημασία των οποίων δεν είναι εξαρχής δεδομένη, αντιθέτως θα πρέπει εμείς να ενδιαφερθούμε και να προσπαθήσουμε να την «ξεκλειδώσουμε». Σε καθένα από αυτά τα μαγικά πλάσματα υπάρχει ένα κομμάτι ανθρώπινης ψυχολογίας και μοίρας, ένα ψήγμα από αμέτρητα συναισθήματα κάθε είδους που έχουν επαναληφθεί άπειρες φορές στη διάρκεια της Ιστορίας μας και ακολουθούν σχεδόν πάντα την ίδια πορεία. Ο αναγνώστης πληροφορείται, ταξιδεύει, συγκινείται αλλά και προβληματίζεται γιατί οι μύθοι δεν είναι νεκρά απομεινάρια του παρελθόντος, αλλά ζωντανά στοιχεία μιας «άλλης πραγματικότητας» που η δυναμική της είναι αδιαμφισβήτητη και η οποία πολλές φορές επαναλαμβάνεται ακόμα και σήμερα.
Αρκάντι & Μπόρις Στρουγκάτσκι Πικνίκ δίπλα στο δρόμο ΑΩ «[…] Τι περιμένεις; Ξεκινούν πολλές κατασκευές. Το Ινστιτούτο σηκώνει τρία νέα κτίρια και εκτός απ’ αυτό σχεδιάζουν να περιστοιχίσουν τη Ζώνη από το κοιμητήριο ως την παλιά φάρμα. Οι καλές μέρες τελειώνουν για τους κυνηγούς. Και πότε ήταν αυτές οι καλές μέρες για τους κυνηγούς;[…]». Το βιβλίο στο οποίο βασίστηκε ο Αντρέϊ Ταρκόφσκι και γύρισε τη γνωστή ταινία Στάλκερ, Πικνίκ δίπλα στο δρόμο, είναι το σημαντικότερο έργο των αδελφών Στρουγκάτσκι, των πλέον γό-
νιμων και αγαπητών σοβιετικών συγγραφέων επιστημονικής φαντασίας, μεταφράστηκε σε όλες τις δυτικές γλώσσες και είχε εκδοθεί στην Αμερική από το 1976 και είχε αποσπάσει διθυραμβικές κριτικές. Είναι δύσκολο να θυμηθεί κανείς κάτι ανάλογο με το Πικνίκ δίπλα στο δρόμο. Φέρνει στο μυαλό την παράθεση της οδυνηρής ανθρώπινης αδυναμίας όπως αυτή καταγράφεται στο έργο του άλλου μεγάλου αυτής της λογοτεχνικής νοοτροπίας, στο Σολάρις του Στάνισλαβ Λεμ, απέναντι σε πρωτοφανή και ανεξήγητα φαινόμενα που επιδρούν πρωτίστως στην ψυχή. Το έργο αφορά τα υπολείμματα μιας επίσκεψης από άλλον κόσμο, τα οποία και αποτελούν θήραμα για διάφορους τυχοδιώκτες, τους επονομαζόμενους κυνηγούς ή στάλκερ. Τα αντικείμενα αυτά βρίσκονται στη Ζώνη Επίσκεψης -μιας αποκλεισμένης από τον Ο.Η.Ε. περιοχής- η οποία, επίσης, είναι πεδίο εκδήλωσης ποικίλλων αλλόκοτων περιστατικών, πολύ συχνά ανατριχιαστικών. Οι κυνηγοί (στάλκερ), παίζουν τη ζωή τους κορώνα-γράμματα για κάθε πολύτιμο λάφυρο...
Χ. Φ. Λάβκραφτ Ο υπερφυσικός τρόμος στη λογοτεχνία ΑΙΟΛΟΣ
«[…] Ο σημιτικός νους, όπως επίσης ο κελτικός και ο τευτονικός, φαίνεται να διαθέτει σημαντικές μυστικιστικές κλίσεις, ενώ ο πλούτος των κρυφών παραδόσεων φρίκης που επιζούν στα γκέτο και στις συναγωγές πρέπει να είναι πολύ πιο μεγάλος από όσο θεωρούνταν γενικά». Το αρχαιότερο και ισχυρότερο συναίσθημα της ανθρωπότητας είναι ο φόβος και το αρχαιότερο και ισχυρότερο είδος φόνου είναι ο φόνος του αγνώστου. Η παραδεδεγμένη αυτή αλήθεια εδραιώνει, κατ’ ανάγκη, την υψηλή θέση της ιστορίας υπερφυσικού τρόμου ως λογοτεχνική μορφή. Γενικά, η γοητεία του υπερφυσικά μακάβριου απευθύνεται σε περιορισμένο κοινό, επειδή απαιτεί από τον αναγνώστη έναν ορισμένο βαθμό φαντασίας και μια κάποια ικανότητα αποστασιοποίησης από την καθημερινή ζωή. Είναι ευτύχημα που ο Χάουαρντ Φίλιπς Λάβκραφτ, ένας από τους μεγαλύτερους συγγραφείς της λογοτεχνίας του κοσμικού τρόμου, αποφάσισε να γράψει αυτό το δοκίμιο ιστορίας, κριτικής και αισθητικής πάνω στη λογοτεχνία του τρόμου. Αν και δεν αναφέρεται καθόλου στον εαυτό του, μιλάει για τη διαμόρφωση της ίδιας της τέχνης του, μέσα από τη μελέτη του έργου συγγραφέων όπως ο Ουόλπολ, ο Στόουκερ, ο Ε. Άλαν Πόε, ο Μάχεν, ο Ντάνσανι, καθιστώντας έτσι πιο κατανοητές τις απαράμιλλες ιστορίες του και δεν πληροφορεί τον αναγνώστη με σαφήνεια και πληρότητα μόνον για τις καταβολές, τους συγγραφείς και την εξέλιξη του λογοτεχνικού είδους, αλλά, κυρίως, υποδεικνύει εκείνους που τον επηρέασαν ή που θαύμαζε, καθώς και τις απόψεις του για ποικίλα θέματα που εμφανίζονται στις ιστορίες του.
Robin Higham Το ημερολόγιο μιας καταστροφής Η βρετανική βοήθεια στην Ελλάδα 1940-1941 ΓΚΟΒΟΣΤΗ «Οι πόλεμοι δεν κερδίζονται αποκλειστικά και μόνον από τις δυνάμεις της στρατιωτικής ισχύος και της διπλωματίας […] τελικά, οι πόλεμοι πρέπει να διεξάγονται και να κερδίζονται από την εμμονή στις αρχές του πολέμου, οι οποίες σήμερα δεν περιλαμβάνουν μόνον τη συγκέντρωση των δυνάμεων σε καθορισμένους αντικειμενικούς σκοπούς, αλλά επιπλέον και την κατανόηση των αναγκών και περιορισμών της υπάρχουσας τεχνολογίας». Το ημερολόγιο μιας καταστροφής είναι η βρετανική ιστορική εκ-
δοχή της ένδοξης και συνάμα τραγικής ελληνικής αντίστασης στους Ιταλούς κατά τα έτη 1940-1941. Στο κέντρο αυτής της ιστορίας βρίσκεται η μελέτη της αλληλεπίδρασης μεταξύ ηρωικών και δημοφιλών προσωπικοτήτων, όπως ο Τσόρτσιλ και ο Ήντεν που είχαν μια ασαφή μόνον αντίληψη των πραγματικών συνθηκών ενός πολέμου ο οποίος διεξαγόταν σε ένα απομακρυσμένο θέατρο και των στρατηγών Wavell και Μεταξά, οι οποίοι λάμβαναν αποφάσεις για την απειλούμενη περιοχή. Πρόκειται για ένα σπάνιο ντοκουμέντο Διπλωματικής και Στρατιωτικής Ιστορίας, γραμμένο από έναν ιστορικό ειδικευμένο στη Στρατιωτική ιστορία. Το βιβλίο αυτό συνδέει διπλωματικούς στόχους και στρατιωτικά μέσα στο πλαίσιο του πολέμου των ετών 1940-1941. Πολλά μπορεί να διδαχθεί ο κάθε αναγνώστης από αυτήν τη σύνδεση στόχων και μέσων.
Άρης Αποστολάκης Άρωμα Ζωής ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ «Άνθρωπος με όρια, αντοχές και πυγμή. Εκείνος όμως την παρέλυσε. Προστυχιά η κάθε του. Τον τρέλαναν τα πλούτη και τα απωθημένα του. Είχε φτάσει πόσο χρονών και ακόμη και το τελευταίο γραμμάριο τεστοστερόνης ήθελε να το σπαταλήσει». Το θαμμένο παρελθόν επιστρέφει δεκαπέντε χρόνια μετά σ’ εκείνη τη σκοτεινή και αλαφροΐσκιωτη νύχτα που χάθηκαν δυο μάνες, τότε που μια γυναίκα τόλμησε να πετάξει τη βέρα της, μια άλλη για να γλυτώσει τον ζουρλομανδύα καταφεύγει σ’ ένα μοναστήρι, μέχρι που τα νερά του ποταμού ξέβρασαν εκεί τη χαμένη ύπαρξη από το καταχνιασμένο χθες. Οι πληγές αιμορραγούν ακόμη. Πολλά τα μυστικά, τα κρυμμένα πρόσωπα και οι αλήθειες. Πολλές κι οι ανατροπές και το δίλλημα παραμένει βαθύ. Μέσα σε αυτήν την ουτοπία, εξωπραγματικά όντα έχουν ρόλο πρωταγωνιστικό.
Σεμπαστιάνο Ρουίζ Μινιόνε Ο θησαυρός του Μεγάλου Σουλτάνου ΚΑΛΕΙΔΟΣΚΟΠΙΟ «[…] Ο Μονγκάρ και οι σύντροφοί του […] αφού πέρασαν δρόμους και δρομάκια κατά μήκος του λιμανιού, πήραν έναν δρόμο που ανέβαινε προς ένα λοφάκι που έβλεπε στη θάλασσα. Εκεί βρέθηκαν μπροστά σε ένα λευκό παλάτι με απαλές καμπύλες. Στη στέγη του κυμάτιζε μια πράσινη σημαία με δύο γιαταγάνια χιαστί». Τα βιβλία με θέμα τους πειρατές παρουσιάζουν διαχρονικό ενδιαφέρον για όλα τα παιδιά. Ένας από τους «αγαπημένους» πειρατές είναι ο πειρατήςκουρέας-οδοντογιατρός Μονγκάρ. Σε αυτή την περιπέτεια ο Μονγκάρ με τους άντρες του μόλις περνούν το Ακρωτήριο της Καλής Ελπίδας και αποβιβάζονται σε ένα έρημο νησί για να προμηθευτούν νερό όπου συναντούν έναν κοκαλιάρη και τριχωτό ανθρωπάκο που κάποιοι είχαν εγκαταλείψει πριν από χρόνια και ζούσε σε ημιάγρια κατάσταση. Είναι ο Παναγιώτης. Ένας Έλληνας κλέφτης που είχε προσπαθήσει να κλέψει τον θησαυρό του Μεγάλου Σουλτάνου της Κωνσταντινούπολης αλλά δεν τα είχε καταφέρει. Ο Παναγιώτης δηλώνει ότι είναι πάντα έτοιμος να ξαναδοκιμάσει να κλέψει τον θησαυρό μια και έχει το κλειδί μιας μυστικής πόρτας που οδηγεί στο θησαυροφυλάκιο. Για τους πειρατές, όμως, η λέξη θησαυρός λειτουργεί σαν μαγνήτης. ‘Έτσι, αποφασίζουν να τολμήσουν οι ίδιοι να πάρουν μέρος σε αυτή την τρελή επιχείρηση. Έτσι το «Γεράκι» με την «Κοϊμπρα» από πίσω του βάζουν πλώρη για την Κωνσταντινούπολη. Ένα παιδικό μυθιστόρημα που διευρύνει το πεδίο των ενδια-
INDEX_34
44
φερόντων των νεαρών αναγνωστών, καλλιεργεί τη φαντασία τους, δίνει ιστορικές πληροφορίες και ανέκδοτα από τον κόσμο των πειρατών και οδηγεί σε αναζητήσεις.
Νόαμ Τσόμτσι Περί αναρχισμού ΚΕΔΡΟΣ «[…] Ό,τι παρουσιάζεται με ωραία λόγια στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων θα προκαλούσε το γέλιο και τον τρόμο σε μια κοινωνία με αυθεντικά ελεύθερη και δημοκρατική πενυματική κουλτούρα». Ο Νόαμ Τσόμσκι δεν χρειάζεται συστάσεις. Για να τον κατανοήσει κανείς, πρέπει να κατανοήσει τις ιδέες του για κοινωνική αλλαγή και ριζική ανασυγκρότηση της κοινωνίας. Το όραμά του για έναν κόσμο όπου κάθε άτομο θα συμμετέχει άμεσα στις αποφάσεις που επηρεάζουν την καθημερινή του ζωή. Η δριμύτατη κριτική του στο καπιταλιστικό σύστημα, στον αμερικανικό ιμπεριαλισμό, στα ΜΜΕ, σε κάθε μορφής καταπίεση και εκμετάλλευση έχει εδραιώσει τη φήμη του Αμερικανού πολιτικού στοχαστή προκαλώντας ταυτόχρονα ποικίλα σχόλια και συζητήσεις. Τα δοκίμια και οι συνεντεύξεις που συγκεντρώνονται στον παρόντα τόμο, κείμενα που κάποια δημοσιεύονται για πρώτη φορά, αποκαλύπτουν μια άλλη διάσταση του έργου του κορυφαίου Αμερικανού στοχαστή: τη σχέση του με το αναρχικό κίνημα και το πώς αυτό επηρέασε τη σκέψη του. Ο Τσόμσκι διερωτάται, προκαλεί, θέτει σημαντικά ερωτήματα. Τονίζει αυτό που θεωρεί ως την ουσία του αναρχισμού: πρέπει να αποδειχθεί η αναγκαιότητα της εξουσίας. Σκιαγραφεί το όραμά του για μια ριζική ανασυγκρότηση της κοινωνίας χωρίς ιεραρχικές δομές, για έναν κόσμο όπου κάθε άτομο θα συμμετέχει άμεσα στις αποφάσεις που αφορούν στη ζωή του. Το βασικότερο: επιβεβαιώνει την αντίληψή του για τον τρόπο που πρέπει να οργανώσουμε τη ζωή μας ενόψει των δύσκολων αγώνων του σήμερα και του αύριο.
Μανώλης Ανδριωτάκης 33 ΟΞΥ «Το 33 είναι ένα υβρίδιο, ίσως το υβρίδιο που είναι ο εμπνευστής του, το υβρίδιο που είσαι εσύ, που είμαστε όλοι. Τώρα πια δεν είμαι 33. Από δω και στο εξής, όλα εξαρτώνται από εσένα. Εσύ θα αποφασίσεις εάν ο τόμος αυτός θα είναι ένα βιβλίο που θα περιγράφει τις περιπέτειές μου και θα έχει τις δεξιές σελίδες κενές. Εσύ θα αποφασίσεις εάν θα ανταποκριθείς στις προτροπές μου και θα χρησιμοποιήσεις τον τόμο αυτό καθοδηγούμενος/η από τις προτάσεις μου. Εσύ θα αποφασίσεις εάν θα το μετατρέψεις σε ένα απλό σημειωματάριο. Εσύ θα αποφασίσεις εάν θα το ακολουθήσεις ως ημερολόγιο, ή ακόμα ως μπλοκ σχεδίων. Σε κάθε περίπτωση αναγκαστικά θα το μοιραστείς μαζί μου». Πρόκειται για ένα βιβλίο υβρίδιο, που θα μπορούσε να διαβαστεί ως ποιητικό graphic novel είτε να χρησιμοποιηθεί ως διαδραστικό ημερολόγιο. Τα κείμενα και οι εικόνες του 33 είναι φτιαγμένα εξ’ ολοκλήρου από το χέρι του Μανώλη Ανδριωτάκη. Το 33 εικονογραφεί και αφηγείται, μέσα απ’ το ατομικό βίωμα του συγγραφέα, τα αδιέξοδα και τις προοπτικές μιας ολόκληρης γενιάς τριαντάρηδων στη σημερινή Ελλάδα και τους προτρέπει να συνομιλήσουν μαζί του. Ο Μανώλης Ανδριωτάκης είναι δημιουργός ντοκιμαντέρ, δημοσιογράφος και συγγραφέας των βιβλίων Σχέδια Πόλης, Πέμπτη Εξουσία, Blog. [Ειδήσεις απ’ το δικό σου δωμάτιο. www.andriotakis.gr]
INDEX_34
45
BITPINA
Diana Markides Κύπρος 1957-1963 ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ «Ο κυριότερος λόγος για τη διαίρεση της τουρκοκυπριακής ηγεσίας ήταν η τακτική χειρισμού του θέματος των Δήμων. […] Ο Ντεκτάς υποστήριζε ότι αφού οι Ελληνοκύπριοι απέτυχαν να παρουσιάσουν χάρτες με αποδεκτά όρια, οι Τουρκοκύπριοι έπρεπε να προσφύγουν στο Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο. Οι υποστηριχτές της διχοτόμησης φοβούνταν ότι η συνεχιζόμενη καθυστέρηση θα “έσβηνε το αγωνιστικό πνεύμα των Τουρκοκυπρίων”[…]». Μεγάλος αριθμός βιβλίων έχουν εκδοθεί τα τελευταία χρόνια που έχουν ασχοληθεί με την τελευταία περίοδο της βρετανικής κυριαρχίας στην Κύπρο, ξεκινώντας από τη Διασκεπτική Συνέλευση, τα τελευταία χρόνια της δεκαετίας του 1940, μέχρι και την ανεξαρτησία τον Αύγουστο του 1960. Η εμπεριστατωμένη μελέτη της Νταϊάνας Μαρκίδου -αποτέλεσμα διεξοδικής έρευνας- συνδέει την κυπριακή ανεξαρτησία με τα μετα-αποικιοκρατικά γεγονότα για την περίοδο από το 1957 μέχρι την κατάρρευση των διακανονισμών για ανεξαρτησία τον Δεκέμβριο του 1963. Η συγγραφέας επικεντρώνει ειδικότερα στο θέμα των χωριστών Δήμων και στον τρόπο με τον οποίο λειτουργούσαν τα Δημαρχεία - μια επιμέρους πτυχή, η οποία συνόψιζε την ευρύτερη διαμάχη. Η συγγραφέας ιχνηλατεί την πορεία των Δημαρχείων καθώς άλλαζαν μορφή, έπαυαν να είναι η βασική παραδοσιακή πλατφόρμα της ελληνοκυπριακής κοινωνίας απ’ όπου προωθούνταν τα ιδανικά της Ένωσης, και μετατρέπονταν απλώς σε ένα ζωτικό πρόσχημα πάνω στο οποίο τα τουρκικά, πολύ περισσότερο από τα τουρκοκυπριακά, συμφέροντα στο νησί έβρισκαν έρεισμα.
Κύριο ρόλο στη μελέτη έχει αναπόφευκτα η διαδικασία που οδήγησε στις Συμφωνίες Ζυρίχης-Λονδίνου, και η οποία διαμόρφωσε τη δομή της ανεξαρτησίας. Σχετικά με αυτή ακριβώς τη διαδικασία η συγγραφέας παρουσιάζει για πρώτη φορά στην ιστορική ανάλυση στοιχεία και εκτιμήσεις που βοηθούν τον τρόπο αντίληψης και κατανόησης των γεγονότων που ακολούθησαν...
Σαλίμ Μπασί Η σιωπή του Μωάμεθ ΝΕΦΕΛΗ «[…] Από τότε που γύρισε, όλο τρέμει και χτυπάει τα δόντια, κι ύστερα κοιμάται μ’ ιδρωμένο μέτωπο. Ξυπνάει απότομα και μου μιλά: μες τη νύχτα ή τάχα την αυγή, μες τη σπηλιά ή στο δρόμο του γυρισμού, ο ουρανός, μου λέει σχίστηκε απ’ άκρη σ’ άκρη. Ήταν μέρα, ήταν νύχτα, κι ο Άγγελος ήρθε, με όλο το αγγελικό του ύφος και μεγαλείο». Ο Μωάμεθ, άνθρωπος ιδιαίτερος, γεμάτος πάθος, που αμφισβητήθηκε από τους δικούς του στην αρχή της διδασκαλίας του, είναι ένας ορφανός που απέκτησε περιουσία χάρη στον γάμο του με την πολύ μεγαλύτερή του Χαντίτζα. Πλούσιος έμπορος και αγωγιάτης, που δέχτηκε επίσκεψη από τον Θεό στα σαράντα του χρόνια, προφήτης και οραματιστής πολιτικός στα πενήντα του, εραστής και ανελέητος κατακτητής, ο Μωάμεθ δεν παύει να γοητεύει και να φλογίζει τις ψυχές για περισσότερο από δεκατέσσερις αιώνες μετά το θάνατό του στη Μεδίνα, στην αγκαλιά της Αϊσά, του τελευταίου του έρωτα. Τώρα, γίνεται και πρόσωπο μυθιστορήματος. Ενός μυθιστορήματος που εκτυλίσσεται γύρω στο 600 μ.Χ., μεταξύ Μέκκας και Μεδίνας, από τις άμμους της αραβικής ερήμου μέχρι τα περίχωρα της Ιερουσαλήμ. Ο αναγνώστης βλέπει τον Μωάμεθ να γεννιέται, να ζει και να πεθαίνει, μέσα από τις εξομολογήσεις της πρώτης του γυναίκας, της Χαντίτζα, του καλύτερου φίλου του, του χαλίφη Αμπού Μπακρ, του παρορμητικού Χαλίντ, του στρατηγού που κατέκτησε το Ιράκ μετά από επικές μάχες, και τέλος της νεαρής Αϊσά, που έγινε σύζυγός του σε ηλικία εννέα ετών. Ένα μυθιστόρημα έξυπνο, απενοχοποιημένο, που ξαφνιάζει με την προσέγγισή του πάνω σε αυτό το «τετριμμένο» θέμα, που αποκαλύπτει διαφορετικές όψεις ενός κόσμου που μπορεί να προσλαμβάνουμε συχνά ως οικείο και νοσταλγικό, παραμένει όμως ουσιαστικά άγνωστος στην πολυπλοκότητα και τις εσωτερικές αντιφάσεις του.
Oliver Bottini Έγκλημα στον κόσμο του Ζεν ΜΕΛΑΝΙ «[…]Τίποτα δεν θα ήταν πια το ίδιο όπως πριν από την πράξη. Η πράξη –αδιάφορο ποια απ’ όλες τις πράξειςάλλαζε το σύστημα για πάντα. Άφηνε πίσω τις ουλές, κενά, αινίγματα. Άνθρωποι είχαν εξαφανιστεί. Κι εκείνοι που ήταν ακόμα εκεί, είχαν αλλάξει». Το μοναχικό σαββατοκύριακο της σαρανταδιάχρονης επιθεωρητή της Υπηρεσίας Δίωξης Εγκλήματος του Φράιμπουργκ, Λουίζε Μπονί διακόπτεται από το ενοχλητικό τηλεφώνημα του διοικητή της υπηρεσίας για να της αναθέσει την πιο παράξενη αποστολή στην μέχρι τώρα καριέρα της: Να εντοπίσει έναν ασιάτη μοναχό που περιφέρεται μέσα στην πυκνή χιονοθύελλα, φορώντας μόνον το ράσο του και σανδάλια. Η αποστολή της είναι να ανακαλύψει ποιος είναι. Από πού έρχεται και τι ακριβώς συμβαίνει. Όταν βρίσκει τον μοναχό, τραυματισμένο και καταδιωκόμενο, η Λουίζε βρίσκεται αντιμέτωπη με ένα φρικιαστικό έγκλημα, η δίνη του οποίου θα αλλάξει ριζικά τη ζωή της. Δυνατό και γλαφυρό αστυνομικό μυθιστόρημα, το οποίο δίκαια κατέλαβε την Τρίτη θέση στη βράβευση των καλύτερων αστυνομικών μυθιστορημάτων του 2005 (Deutscher Krimipreis 2005).
Γιάννης Ψυχοπαίδης Νόστος Μικρά κείμενα για την τέχνη ΚΕΔΡΟΣ «Σε άμεση γειτνίαση με την ιστορική Πύλη του Βραδεμβούργου […] βρίσκεται το μνημείο που τιμά τη μνήμη των Εβραίων που δολοφονήθηκαν κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο […]Στον αντίποδα αυτής της οδυνηρής υπέργειας σκηνογραφίας μεγάλου γεωγραφικού και καλλιτεχνικού εύρους, βρίσκεται […] στην πλατεία Μπέμπελ το μνημείο του καψίματος των βιβλίων από τους ναζιστές, ένα σημαντικό καλλιτεχνικό έργο απουσίας και υπόγειας, ελλειπτικής μορφής». Μια συλλογή 28 μικρών κειμένων, που καλύπτουν το χρονικό διάστημα 1991-2008, δημοσιευμένα τα περισσότερα σε διάφορα περιοδικά και εφημερίδες. Γραπτά=διαδρομές που συνομιλούν με πόλεις, τόπουςμνημεία, δημιουργούς και πρωτοπορίες, λέξεις και εικόνες αποτυπώνοντας με οξυδέρκεια και ευαισθησία τη βαθιά σχέση του δημιουργού και τη βαθιά αίσθηση και καλλιτεχνική παράδοση και το ελληνικό τοπίο. Αναδεικνύουν με γνώση και με ευαισθησία τη βαθύτερη ευθύνη του δημιουργού-ανθρώπου απέναντι στην κοινωνία και στο περιβάλλον που τον ενέπνευσαν. Είκοσι οκτώ μικρά κείμενα καλλιτεχνικού ήθους και συλλογικής μνήμης.
Όνομα;; Το παιχνίδι του Ντε Νίρο ΠΑΠΥΡΟΣ «Όταν πλησιάζεις τον εχθρό από πίσω για να του κόψεις την καρωτίδα, πρέπει να τον βουτήξεις από το πιγούνι όχι από το στόμα, γιατί αλλιώς μπορεί να σου δαγκώσει το χέρι, σωστά;». Μια καθηλωτική ιστορία προδοσίας και εκδίκησης, το οποίο συμπυκνώνει ευφυώς τις διάπυρες ζωές των ηρώων μέσα σε ένα σχετικά σύγχρονο σκηνικό. Καταγράφει με μαύρο χιούμορ τον παραλογισμό του εμφύλιου στη Βηρυτό, μεταφέρει αυθεντικές μνήμες μέσα από μια αφήγηση σκληρή, αλλά και έντονα ποιητική και δημιουργεί εικόνες που «ανατινάζουν σαν χιλιάδες βόμβες» τη φαντασία του αναγνώστη. Η ιστορία των δύο αδελφικών φίλων που προσπαθούν να επιβιώσουν όπως μπορούν μέσα στο χάος του εμφυλίου στη Βηρυτό της δεκαετίας του ’80. Σε μια πόλη όπου ο θάνατος είναι αναπόσπαστο στοιχείο της καθημερινότητας, τα καψουροτράγουδα της λαϊκής τραγουδίστριας Φεϊρούζ αντηχούν μαζί με τις σειρήνες και τα κλάματα. O ένας από τους δύο φίλους θα καταταγεί στη χριστιανική εθνοφρουρά της Ανατολικής Βηρυτού και θα βρεθεί στο Ισραήλ και ο άλλος ονειρεύεται τη Ρώμη και θα καταφέρει να φτάσει σαν λαθρομετανάστης στο Παρίσι. Η κινηματογραφική ένταση αυτού του μυθιστορήματος, που εξελίσσεται σε αγωνιώδες θρίλερ, διαφαίνεται ήδη από τον τίτλο που παραπέμπει στον Ελαφοκυνηγό, είναι ένα λογοτεχνικό έργο που συμβάλλει στην ιστορική μνήμη.
Βασίλειος Χριστόπουλος Αναζητώντας το Θεό ΚΕΔΡΟΣ «[…] Ποτέ δεν με έφερε σε δύσκολη θέση να τον ενημερώνω για τις εξελίξεις. Από μόνος μου ποτέ δεν αποφάσισα να του πω τι είχε γίνει. […] Και στην περίπτωση που κάτι θα καταλάβαινε, γιατί να τον στενοχωρήσω; Θα ήταν σαν να του γκρέμιζα το Θεό του. Αυτόν που μια ζωή αναζητούσε και, τελικά, πίστεψε πως τον είχε βρει εδώ στην πατρίδα».
INDEX_34
46
BITPINA
Ο τσιγγάνος Ασημάκης Μπέλος παίζει ζουρνά στο πανηγύρι του Αϊ Συμιού και αναζητά κουμπάρο μπαλαμό για να του βαφτίσει το παιδί. Ο πολιτικός πρόσφυγας Στέλιος Χαϊκάλης το 1981 επιστρέφει από την Τασκένδη σε μια Ελλάδα που πανηγυρίζει τη σοσιαλιστική αλλαγή. Ο Αμερικανός Πίτερ Λοστ μαθαίνει σε μεγάλη ηλικία ότι είναι υιοθετημένο Πατρινόπουλο των ετών 1950-1955 και ταξιδεύει στην Πάτρα να συναντήσει το αίμα του. Ο Πατρινοϊταλός Σπύρος Κριτσέτι το 1945, ένα χρόνο μετά την απελευθέρωση, μαζί με άλλους 3.000 Πατρινοϊταλούς απελαύνεται. Ο Πατρινός έμπορος Κώστας Μιχαλόπουλος το 1820 ταξιδεύει στην Ευρώπη να ενημερωθεί από τους σοφούς για την υπόθεση του Γένους. Ο Αρβανίτης Φώτο Ζήκο από το Σούλι της Ηπείρου αρνείται να πολεμήσει τον Αλή Πασά και εξορίζεται από το συμβούλιο της φάρας. Με την οικογένειά του εγκαθίσταται στο Σούλι του Βοδιά... Όλοι με πάθος αναζήτησης μιας καλύτερης ζωής. Με σχέδια και όνειρα. Πάντοτε μέσα στα όρια της Ιστορίας, που μόνο αυτή γνωρίζει τις κινητήριες δυνάμεις της: οικονομία, ιδεολογίες, κοινωνικές αντιπαραθέσεις και τη βία που σχεδόν πάντα ακολουθεί.
Ανδρέας Κάλβος Ωδαί ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ «Θέλει αρετήν και τόλμη η Ελευθερία». Με όσες πληροφορίες μας κληροδότησε η παράδοση για τον βίο και την πολιτεία του Κάλβου, με νεότερα στοιχεία που συγκεντρώθηκαν από μελετητές και με άλλες έμμεσες μαρτυρίες θα μπορούσε να συγγράψει κάποιος ένα ιστορικό μυθιστόρημα περιπέτειας και μυστηρίου, διασταυρώνοντας τεκμήρια, ακολουθώντας κρυφές διαδρομές, εντοπίζοντας ίχνη, συγκολλώντας φήμες. Πρώτα πρώτα ο ίδιος ο ποιητής: αντιφατικός και παράξενος, με δύσκολο χαρακτήρα και ιδιόρρυθμη συμπεριφορά, κρυψίνους, σκοτεινός και ανεξερεύνητος, ομιχλώδης. Αυτή η έκδοση φιλοδοξεί να προσφέρει στο ευρύ κοινό το έργο του Ανδρέα Κάλβου. Σε έναν τόμο συγκεντρώνονται όλα τα ποιήματα που έγραψε ο Κάλβος στα ελληνικά κατά χρονολογική σειρά. Τα ποιήματα δίνονται στο μονοτονικό σύστημα και συνοδεύονται από εκτενή γλωσσικό και ερμηνευτικό σχολιασμό. Επιπροσθέτως περιλαμβάνει μεθοδική εισαγωγή για τον βίο και το έργο του ποιητή, εμπεριστατωμένο χρονολόγιο και αντιπροσωπευτική βιβλιογραφία. Συνοδεύεται από CD και διαβάζει ο Βασίλης Παπαβασιλείου.
Μάρεκ Κραγιέφσκι Το σημάδι του σκορπιού ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ «Σελίδα 2: Σήμερα το βράδυ αυτοκτόνησε στο κελί του το βαμπίρ του Μπρέσλαου Ισίντορ Φριντλέντερ. Σκότωσε τον εαυτό του με τρόπο εξίσου μακάβριο όπως τα θύματά του: Έκοψε με τα δόντια τις φλέβες του…». Πολωνία, Μπρέσλαου, 1933: τα πτώματα μιας βαρονέσας και της γκουβερνάντας της κείτονται στο βαγόνι ενός τρένου. Σκορπιοί στριφογυρίζουν στην ανοιγμένη κοιλιά της δεκαεφτάχρονης. Στον τοίχο θα βρεθεί γραμμένο με αίμα ένα σημείωμα σε κάποια άγνωστη ανατολίτικη γλώσσα. Ο Έμπερχαρντ Μοκ, διευθυντής της Δίωξης Εγκλήματος καλείται μαζί με τον Χέρμπερτ Άνβαλντ να ανακαλύψουν τόσο το κίνητρο όσο και την ταυτότητα του δολοφόνου. Η εξιχνίαση όμως ενός μυστηρίου δεν είναι και τόσο απλό ζήτημα στο Μπρέσλαου που ζει υπό τη σκιά της Γκεστάπο. Σε μια πόλη που βουλιάζει στον φόβο, αυτή η σκοτεινή, απόκρυφη υπόθεση θα οδηγήσει τους δύο ερευνητές στα όρια
INDEX_34
της αντοχής τους πριν καταφέρουν να βρουν τη λύση. Το σεξ και ο σαδισμός κυριαρχούν. Ιστορίες για την πολιτική που ασκούν τα ίδια τα κορμιά, ενταγμένες στην πλοκή ερεθίζουν την περιέργεια του αναγνώστη, αλλά αυτό που πραγματικά στοιχειώνει τη σκέψη του είναι η διαρκής αίσθηση του επικείμενου κακού.
Μαρίζα Ντεκάστρο Το Νέο Μουσείο της Ακρόπολης ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ «Τα μουσεία είναι σχολεία. Οι καταλληλότεροι χώροι για την πρόσληψη της ιστορίας. Και οι πόρτες, οι πύλες ή τα Προπύλαιά τους είναι ιδανικά ανοίγματα για να μπαίνουν οι μαθητές στον κόσμο των Αρχαίων». Πάνος Βαλαβάνης Αναπλ. Καθ. Κλασικής Αρχαιολογίας Παν. Αθηνών». Ένας οδηγός για παιδιά και νέους, μέσα από τις σελίδες του δεν γίνεται απλώς μια ξενάγηση αλλά με εύληπτο τρόπο «παίρνει τα παιδιά από το χέρι» και τα οδηγεί μέσα στις αίθουσες του μεγάλου μουσείου, ξέροντας που θα σταθεί, πού θα ρίξει ιδιαίτερο βάρος, ποια στοιχεία θα προβάλει για να γοητεύσει. Είναι ένα βιβλίο για τα μνημεία της Ακρόπολης, για τα θαυμαστά έργα των αρχαίων Αθηναίων, που μιλάει για τον κόπο των ανθρώπων, την τέχνη, τις συνήθειες, τα υλικά, τους καλλιτέχνες και τους τεχνίτες, που «κρύβονται» πίσω από κάθε έκθεμα του Νέου Μουσείου της Ακρόπολης. Το βιβλίο ακολουθεί τη διάταξη του Νέου Μουσείου της Ακρόπολης ώστε ο επισκέπτης κρατώντας το μπορεί να περιηγηθεί στους χώρους, να θαυμάσει τα εκθέματα και να μάθει την ιστορία τους. Είναι ένα εργαλείο παιδείας, βασισμένο στις αρχές της Μουσειοπαιδαγωγικής και προσφέρει με απλό τρόπο πλούσιες γνώσεις «για τα έργα που παρήγαγε ένας μικρός ελληνικός τόπος σε μια σπουδαία περίοδο, η οποία στο κέντρο του ενδιαφέροντός της είχε θέσει τη βελτίωση και τον εξευγενισμό των ανθρώπων», όπως γράφει στο εισαγωγικό του σημείωμα ο καθηγητής Πάνος Βαλαβάνης. Η έκδοση κυκλοφορεί και στα αγγλικά.
Πολ Γουότερς Ήρωες και εραστές ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ «[…] Ρήτορας είναι ο άνθρωπος που εμφορείται από το κοινό καλό και χρησιμοποιεί τις ικανότητες του για να πείσει τους άλλος γι’ αυτό. Δημαγωγός απεναντίας είναι κάποιος που θα πει ό,τι χρειάζεται προκειμένου να κερδίσει εξουσία και να πλουτίσει». Ο συγγραφέας είναι ένας πολυταξιδεμένος κλασικιστής, ο οποίος έχει περάσει μεγάλο μέρος της ζωής του ταξιδεύοντας στην Αφρική, την Αμερική και την Ελλάδα. Σε αυτό -το πρώτο του- μυθιστόρημα με φόντο την ιστορική περίοδο του τέλους του πολυετή πολέμου της Ρώμης με την Καρχηδόνα και την εμφάνιση στο ιστορικό προσκήνιο του αδίστακτου, φιλόδοξου βασιλιά της Μακεδονίας Φίλιππου Ε΄, ταξιδεύει τον αναγνώστη σε διάφορες πόλεις της Ελλάδας και της Ιταλίας, σε πεδία μαχών και σε μέτωπα πολιτικών συγκρούσεων και πεδία πολιτισμικών αλλαγών. Ο νεαρός Ρωμαίος Μάρκος μαζί με τον πατέρα του σαλπάρουν από την Ιταλία για την Κέρκυρα. Στο ταξίδι πέφτουν στην ενέδρα πειρατών και ο πατέρας του Μάρκου θυσιάζει τη ζωή του για να σώσει το γιο του. Ο Μάρκος ορκίζεται να πάρει εκδίκηση για τον θάνατο του πατέρα του ξεκινώντας έτσι ένα ταξίδι πνευματικής και συναισθηματικής εξέλιξης που θα διαπλάσει τον χαρακτήρα του.
48
Λίντα Μπλερ Antistress Πώς να ξεπεράσεις το άγχος και να σκέφτεσαι θετικά ΨΥΧΟΓΙΟΣ «Φυσικά, πολλοί από εσάς θα θελήσετε να ανακαλύψετε πώς και γιατί ξεκίνησε ο πόνος σας και οι κακές συνήθειές σας..[…] Όμως είτε διερευνάται το παρελθόν με λεπτομέρειες είτε όχι, θα σας πρότεινα να θυμάστε ότι, όσο επικεντρώνεστε στα αρνητικά συναισθήματα […] επιτρέπετε στους διώκτες σας να συνεχίζουν να κατευθύνουν την πορεία της ζωής σας».
Αγγελική Κώττη Γιάννης Ρίτσος - Ένα σχεδίασμα βιογραφίας
Ένα βιβλίο αυτοβοήθειας, πρακτικό και εύχρηστο. Με απλό, άμεσο και κατανοητό τρόπο κατευθύνει τον αναγνώστη να λύσει μόνος του τα προβλήματά του και να βρει τις εναλλακτικές που του ταιριάζουν μέσα από μια ποικιλία πρακτικών συμβουλών της ειδικευμένης στην αναπτυξιακή ψυχολογία Λίντας Μπλερ. Δίνει απλές και αποτελεσματικές συμβουλές για να αντιμετωπίσουμε τα πιο συνηθισμένα προβλήματα της καθημερινότητας, όπως είναι η αϋπνία, οι κρίσεις πανικού και οι αρνητικές σκέψεις. Προτείνει στρατηγικές που έχει σχεδιάσει με ασθενείς της και μοιράζεται τις ιστορίες και τις επιτυχίες τους. Βοηθά να βρούμε τρόπους για να γίνουμε πιο ευτυχισμένοι και ικανοποιημένοι. Προσφέρει γνώσεις για κάθε πρόβλημα χωριστά, αλλά και πρακτικούς τρόπους αντιμετώπισης, ακολουθώντας μια γνωστικήσυμπεριφοριστική προσέγγιση.
Νίκι Φρεντς Μοιραίο χαμόγελο
ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ
ΨΥΧΟΓΙΟΣ
«Πάλεψε με τις λέξεις, με το χρόνο, με τα πράγματα Έδωσε θέση στην πεταλούδα, στο χαλίκι, στ’ αλογάκι της
Παναγίας, στους ολονύκτιους στεναγμούς των άστρων, στη δροσοστάλα που πέφτει απ’ το ροδόφυλλο, στ’ άρρωστο αηδόνι, στις μεγάλες σημαίες, στο γαλάζιο, στο κόκκινο, στο κίτρινο. Πλούτισε τον κόσμο με μόχθο κι εγκαρτέρηση».
Μια μοναδική στην ελληνική βιβλιογραφία βιογραφία του Γιάννη Ρίτσου, γραμμένη από τη δημοσιογράφο Αγγελική Κώττη, επιμελήτρια του αρχείου αυτογράφων έργων Γιάννη Ρίτσου, το οποίο είναι κατατεθειμένο στα Ιστορικά Αρχεία του Μουσείου Μπενάκη. Το Σχεδίασμα βιογραφίας είχε κυκλοφορήσει το 1996 (και τότε από τα Ελληνικά Γράμματα), επανεκδόθηκε σε αναθεωρημένη και εμπλουτισμένη μορφή. Η νέα έκδοση συμπίπτει με τον εορτασμό του Έτους Ρίτσου, για τα 100 χρόνια από τη γέννησή του. Ένα μεγάλο μέρος του υλικού του βιβλίου συγκεντρώθηκε όταν ο ποιητής ήταν εν ζωή και πρόκειται για δικές του αφηγήσεις. Ένα άλλο μέρος στηρίζεται σε γραπτές πηγές ή σε αφηγήσεις του Γιάννη Ρίτσου προς τρίτους και το υπόλοιπο υλικό προέρχεται από αφηγήσεις ανθρώπων του στενού περιβάλλοντός του προς τη συγγραφέα και από έρευνα αρχειακού υλικού. Το Σχεδίασμα βιογραφίας παρακολουθεί τη ζωή του ποιητή, με τις ανόδους και τις καμπές, τις διαψεύσεις και τις πικρίες, αλλά και τις βεβαιότητές του από τη γέννησή του (Πρωτομαγιά του 1909). Τα πρώτα ξένοιαστα παιδικά χρόνια στη Μονεμβασιά, την οικονομική κατάρρευση της οικογένειας, τις νοσηλείες σε σανατόρια σε θέση απόρου, τις εξορίες, τους διωγμούς, τις απαγορεύσεις της ποίησής του, αλλά και τις βραβεύσεις, τους έρωτες, τις φιλίες και τις ήρεμες οικογενειακές στιγμές. Και πάνω απ’ όλα, η «Ποίηση». Μέσα από αυτήν, να τον θυμόμαστε.
INDEX_34
49
BITPINA
θα αγοράσεις».
«Είναι επικίνδυνο να αγοράζεις σπίτι. Ξέρεις αν σου αρέσει πριν ακόμη πατήσεις το πόδι σου μέσα. Είναι σχεδόν σαν μια σχέση, όπου λένε ότι μετρούν πιο πολύ τα πρώτα δευτερόλεπτα, εκείνη η ακαριαία πριν από τη λογική εντύπωση. Πρέπει να ερωτευτείς το σπίτι που
Το διεθνώς επιτυχημένο συγγραφικό δίδυμο και ανδρόγυνου Νίκι Τζέραρντ και Σον Φρεντς γνωρίζουν με κάθε λεπτομέρεια τι είναι αυτό που τρομάζει. Ξέρουν ακριβώς πώς να κλιμακώσουν το σασπένς και να ανασύρουν τους χειρότερους φόβους με κομψότητα και απόλυτη μαεστρία. Ένα ψυχολογικό θρίλερ γεμάτο με εικόνες των παράξενων συμβιβασμών που συνθέτουν τις σύγχρονες σχέσεις. Ο χειρότερος εφιάλτης μιας γυναίκας είναι να ερωτευτεί έναν άνδρα που θα της κάνει τη ζωή μαρτύριο. Πόσο μάλλον όταν ο εφιάλτης γίνεται πραγματικότητα. Κανένας δεν καταφέρνει να ζωντανέψει τη σκοτεινή πλευρά του σεξ στην πόλη καλύτερα από αυτό το συγγραφικό δίδυμο. Κρατάει καθηλωμένο τον αναγνώστη μέχρι την τελευταία σειρά. Πολλά μπορεί να διδαχθεί ο κάθε αναγνώστης από αυτήν τη σύνδεση στόχων και μέσων.
Αλμπέρτ Χουρανί Η ιστορία του αραβικού κόσμου ΨΥΧΟΓΙΟΣ «Από την εμφάνιση του Ισλάμ, […]η επιθυμία για αγνή προαίρεση είχε οδηγήσει σε ασκητικές πρακτικές, ενδεχομένως υπό την επιρροή χριστιανών μοναχών της Ανατολής. […] Οι απόψεις αυτές και οι πρακτικές τις οποίες θεμελίωσαν, εξελίχθηκαν περαιτέρω κατά τους επόμενους αιώνες.[…] Αυτή η δράση προς μία επαφή με το Θεό επηρέαζε τόσο τα συναισθήματα όσο και το νου και την ψυχή, […]βαθμιαία αναπτύ-
χθηκε ένα σύστημα ποιητικών ρητορικών σχημάτων μέσω των οποίων οι ποιητές επιχειρούσαν να αποδώσουν την κατάσταση χάριτος που μπορεί να βιώσει κάποιος στο μονοπάτι προς τη γνώση του Θεού[...]». Ο Αλμπέρτ Χουρανί (1915-1993), ένας από τους σημαντικότερους μελετητές της ιστορίας της Μέσης Ανατολής κατά το δεύτερο ήμισυ του 20ού αιώνα, στην Ιστορία του αραβικού κόσμου αποτελεί μια μαρτυρία για την πλούσια πνευματική, πολιτική και πολιτιστική κληρονομιά αυτού του ξεχωριστού πολιτισμού μέσα από δεκατρείς αιώνες πολέμου και ειρήνης αλλά και μέσα από τη θρησκεία, που αναμφίβολα έπαιξε και παίζει βαρύνοντα ρόλο. Ο συγγραφέας κατάφερε να συμπεριλάβει σε έναν τόμο την ιστορία του αραβικού κόσμου από την εμφάνιση του Ισλάμ μέχρι το Παλαιστινιακό ζήτημα, από τον Προφήτη Μωάμεθ μέχρι τον Μουαμάρ Καντάφι. Η προσέγγισή του ευρύτατη και σε βάθος. Δεν καλύπτει μόνο θέματα πολιτικής ιστορίας αλλά και τον πολιτισμό, την κοινωνία και τη φιλοσοφία. Γραμμένο με χάρη και σοφία, αποτελεί μια ενδιαφέρουσα πρόταση για τον καθένα. Είναι η Ιστορία σε όλο το μεγαλείο της. Μια εξαιρετική μελέτη, όπου ο συγγραφέας αφήνει τον αναγνώστη να φανταστεί το μέλλον της Μέσης Ανατολής, γης προ αιώνων αμφισβητούμενης, στην οποία έζησαν λαοί ένδοξοι, με πανάρχαια ιστορία.
Gerhard Jaeger Εισαγωγή στην κλασική φιλολογία ΠΑΠΑΔΗΜΑ «Βασική προϋπόθεση για την κατανόηση ενός κειμένου ως γλωσσικού και νοηματικού δημιουργήματος είναι η εξασφάλιση των αυθεντικών γραφών του». Θέμα του βιβλίου αποτελούν οι στόχοι και τα προβλήματα, οι μέθοδοι και τα βοηθήματα της κλασικής φιλολογίας. Παρουσιάζει με συνοπτικό τρόπο σημαντικά ζητήματα της κλασικής φιλολογίας όπως την ιστορία της, αλλά και τα προβλήματα και τις μεθόδους της, δίνοντας πληροφορίες για τα χειρόγραφα των αρχαίων συγγραφέων, την κριτική των κειμένων και την κατάρτιση της κριτικής έκδοσης, η οποία αποτελεί τον απώτερο στόχο της προηγούμενης σχετικής έρευνας και μελέτης στον τομέα της κλασικής φιλολογίας. Το κέντρο βάρους πέφτει στις δυνατότητες μιας μεθοδικής σταδιακής προσέγγισης των επιμέρους επιστημονικών κλάδων. Η συστηματική κατάταξη των βιβλιογραφικών δεδομένων για την εύκολη αναζήτηση στοιχείων και η χρήσιμη βιβλιογραφία που δίνει, κάνει το βιβλίο αυτό σημαντικό βοήθημα και οδηγό ακόμη και για καθηγητές καθώς και για κάθε βιβλιόφιλο που μελετά τα κλασικά γράμματα και ασχολείται με τις ανθρωπιστικές σπουδές.
Αλεξάντερ Πούσκιν Μπόρις Γκοντούνοφ ΚΟΡΟΝΤΖΗ «Πούσκιν: Μας κυβερνάει σαν τον Ιβάν. Τι ωφελεί που δεν δικάζει φανερά που δεν μας καίνε τις πλατείες και δεν συνδαυλίζει ο ίδιος τη φωτιά; Είμαστε βέβαιοι για τη ζωή μας; […]Εξαρτιόμαστε απ’ τον πρώτο αλήτη που θέμε να τιμωρήσουμε. Δεν είμαστε πια κύριοι στα κτήματά μας […] Έχεις ακούσει και στα χρόνια του Ιβάν να ‘γινε τέτοιο κακό;». Πριν από τον Πούσκιν δεν είχε γραφτεί ούτε μια αυθεντική ρωσική τραγωδία. Ο Μπόρις Γκοντούνοφ αποτελεί μια πραγματική πινακοθήκη χαρακτήρων της αυλής, του λαού και του κλήρου. Ο Πούσκιν βασίστηκε στην ιστορία του Καραμζίν και τα παλιά αυθεντικά χρονικά και περιγράφει τον σφετερισμό του θρό-
νου της Ρωσίας από τον Μπόρις Γκοντούνοφ που δολοφονεί τον διάδοχο του θρόνου Δημήτριο (1598-1601) για να πάρει τη θέση του, τηρώντας πιστά τις χρονολογίες, αλλά και όλα τα πρόσωπα που πήραν μέρος στις δολοπλοκίες της «εποχής των ταραχών». Η τραγωδία του Πούσκιν εκδόθηκε το 1831, αλλά απαγορεύτηκε η κυκλοφορία του έργου από τις τσαρικές αρχές μέχρι το 1866. Στο θέατρο ανεβάστηκε για πρώτη φορά το 1870 ενώ ο Μουσόρσκι γράφει τη μουσική του έργου για την Όπερα. Από τότε μέχρι σήμερα το έργο συνεχίζει να ανεβαίνει στα θέατρα και στις λυρικές σκηνές όλης της Ευρώπης.
Brian Leiter Νίτσε και ηθική Ένας οδηγός ανάγνωσης ΟΚΤΩ «[…]να αναγνωρίσουν ότι ο Νίτσε είναι ο βαθύτερος και επινοητικότερος επικριτής υποτιθέμενων ηθικών βεβαιοτήτων και αληθειών της εποχής μας.[…]». Από τους σημαντικότερους και ίσως ο πιο αμφιλεγόμενος στοχαστής στην ιστορία της φιλοσοφίας, ο Νίτσε, το έργο του οποίου δεν κατατάσσεται εύκολα σε κάποια σχολή σκέψης και έχει υποστεί πολλές παραναγνώσεις και εσφαλμένες ερμηνείες, έχει μελετηθεί ευρέως, από φιλοσόφους και μη, θεωρείται ο δριμύτερος και πιο επινοητικός επικριτής των ηθικών παραδοχών του νεότερου κόσμου. Πολλές από τις ιδέες του είναι εντυπωσιακές όσο και προκλητικές, έχουν αποτελέσει έναυσμα σημαντικών διαφωνιών και έχουν επηρεάσει καθοριστικά πολυάριθμα πνευματικά κινήματα. Καθώς η ανάλυση της ηθικής φιλοσοφίας του Νίτσε δεν είναι δυνατή χωρίς τη μελέτη των υπόλοιπων έργων του, το βιβλίο πραγματεύεται την ηθική φιλοσοφία του Νίτσε στο σύνολό της και, συγκεκριμένα, το πρόγραμμα που ο ίδιος αποκαλεί «επαναξιολόγηση των αξιών». Λαμβάνοντας υπόψη το ιστορικό πλαίσιο και το πολιτιστικό περιβάλλον όπου έζησε ο Νίτσε, αξιοποιώντας και υποβάλλοντας σε κριτική επιλεγμένα μείζονα έργα που έχουν γραφτεί γι’ αυτόν, ο συγγραφέας αποτιμά με σαφήνεια και ακρίβεια το νιτσεϊκό έργο. Το βιβλίο αυτό είναι μια εμπεριστατωμένη ανάλυση του έργου του φιλοσόφου Γενεαλογία της ηθικής, στο οποίο εμφανίζονται πολλές από τις έννοιες για τις οποίες ο Νίτσε είναι κατεξοχήν γνωστός, όπως η μνησικακία, η εξέγερση των δούλων στην ηθική, η θέληση για δύναμη, η γενεαλογία, ο προοπτικισμός, το ασκητικό ιδεώδες και αποτελεί αναφορά για κάθε ερευνητικό έργο που πραγματεύεται το θέμα της ηθικής.
Franz K. Stanzel Θεωρία της αφήγησης UNIVERSITY STUDIO PRESS «[…] ο αφηγητής είναι αυτός που αξιολογεί, αισθάνεται, βλέπει. Συμβολίζει τη γνωσιολογική αντίληψη που μας είναι γνωστή από τον Καντ, ότι δεν αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο όπως είναι καθεαυτός αλλά όπως παρουσιάζεται μέσω ενός πνεύματος που τον παρατηρεί[…]». Πρόκειται για ένα έργο το οποίο διαλέγεται με τα σπουδαιότερα θεωρητικά ρεύματα της επιστήμης της λογοτεχνίας, την παραδοσιακή φιλολογία και ιστορία της λογοτεχνίας. Διερευνά τις βασικές κατηγορίες του αφηγητή, της προοπτικής και του γραμματικού προσώπου εκφοράς και οργανώνει αυτές τις κατηγορίες σε ένα εύληπτο σύστημα τριών δυαδικών αντιθέσεων: αφηγητής/ενδοσκοπητής, εσωτερική/εξωτερική προοπτική, πρωτοπρόσωπη/ τριτοπρόσωπη αφήγηση. Πάμπολλα κειμενικά παραδείγματα -από την αγγλική κυρίως λογοτεχνία- τεκμηριώνουν τις θέσεις του συγγραφέα, ο οποίος επεδίωξε και επέτυχε συνδυασμό της θεωρητικής σκέψης με την πρακτική εφαρμογή της. Η θεωρία της αφήγησης μπορεί να αναγνωστεί ως γενικό έργο της
INDEX_34
50 αφηγηματογραφίας, αλλά και ως βοήθημα για επιμέρους προβλήματα του πεζού λόγου.
Επιμέλεια: Νίκος Αξαρλής - Βάσιας Τσοκόπουλος Πειραιάς Ανθολόγιο αφηγήσεων ΤΣΑΜΑΝΤΑΚΗ «… εις τα νερά σου επάνω τα γαλήνια η τρικυμία της ζωής δεν κοπάζει ποτέ…». Παύλος Νιρβάνας Στον τόμο προβάλλονται εκλεκτά κείμενα Ελλήνων λογοτεχνών που κατάγονται από τον Πειραιά ή έζησαν στην πόλη και έγραψαν γι’ αυτήν. Έχουν επιλεγεί κείμενα που αποδίδουν μια ιδιαίτερη ατμόσφαιρα της πόλης - πειραϊκές αναμνήσεις- όπως για παράδειγμα τα χρονογραφήματα του Παύλου Νιρβάνα, που είναι εξαιρετικές αφηγήσεις ή ένα κείμενο του Άγγελου Κοσμή χωρίς αξιώσεις ύφους αλλά με τη χαρακτηριστική περιγραφή μιας εικόνας του πειραϊκού παιδόκοσμου των αρχών του 20ού αιώνα. Επίσης, κείμενα αυτοβιογραφικά. Είτε πρόκειται για αφήγηση της ζωής και των αναμνήσεων όπως στην περίπτωση των ρεμπετών, είτε για «λόγιες αυτοβιογραφίες», αναμνήσεις διυλισμένες με λογοτεχνικό τρόπο. Υπάρχουν ακόμα τα κείμενα των ξένων επισκεπτών της πόλης, γραμμένα στο ύφος του περιηγητισμού και των ταξιδιωτικών εντυπώσεων. Τα περισσότερα κείμενα αφορούν ιστορίες, αληθινές ή αληθοφανείς, ανθρώπων στον Πειραιά. Η πολυμορφία των ιστοριών που ανθολογούνται δίνει την ελευθερία στον αναγνώστη να τις διαβάσει παράλληλα και να κάνει συσχετισμούς συνδέοντας τις λογοτεχνικές αφηγήσεις με τις πραγματικές ιστορίες. Το ανθολόγιο αυτό μπορεί να λειτουργήσει σαν μια μοντέρνα Πειραϊκή πατριδογνωσία. Χωρίς να κρύβει ή να εξιδανικεύει, χωρίς να παραπατά στη νοσταλγία ή τον τοπικισμό προσπαθεί να μιλήσει για τον Πειραιά και το πραγματικό του πρόσωπο.
Ραμπιντρανάθ Ταγκόρ Το σπίτι και ο κόσμος ΠΑΠΥΡΟΣ «Αναρωτιέμαι τι έγινε μέσα μου το αίσθημα της ντροπής. Το γεγονός είναι πως δεν είχα πια καιρό να συλλογίζομαι τον εαυτό μου. Οι μέρες μου και οι νύχτες μου περνούσανε σαν σ΄ ένα νερορούφουλα -σαν σε μια δίνη που είχε εμένα για κέντρο. Δεν ήταν πουθενά άνοιγμα για να μπει μέσα ο δισταγμός και η φυσική σεμνότητα». Το μοναδικό μυθιστόρημα του μεγάλου (τιμημένου με Βραβείο Νόμπελ λογοτεχνίας 1913) Ινδού ποιητή, πεζογράφου και στοχαστή Ραμπιντρανάθ Ταγκόρ. Πρόκειται για ένα νεωτερικό μυθιστόρημα, τολμηρό τόσο στο περιεχόμενο όσο και στη μορφή του. Τα θέματα που αγγίζει, όπως ο εθνικισμός, η σχέση του ανθρώπου με την πνευματική του παράδοση και οι προκλήσεις που του θέτει η ιστορία, η σχέση άνδρα και γυναίκας, η ανάγκη της γυναίκας για χειραφέτηση ήταν εξαιρετικά ευαίσθητα στην εποχή του, τόσο στην Ινδία όσο και στη Δύση. Η πλοκή εκτυλίσσεται στη Βεγγάλη των αρχών του 20ού αιώνα και αμφισβητεί δύο πίστες τις οποίες οι κοινωνίες και τα έθνη θεωρούσαν ιερές και απαραβίαστες: τη συζυγική πίστη και την πίστη στο έθνος, όμως ο «μοντέρνος», περίτεχνος και εντυπωσιακός τρόπος με τον οποίο ο Ταγκόρ χειρίζεται τα θέματα αυτά καθιστά το έργο βαθιά επίκαιρο και διαχρονικό και δύσκολα θα βρει κανείς στη δυτική λογοτεχνία έργο που να πραγματεύεται ταυτόχρονα με τόση δεινότητα τα δύο αυτά θέματα - το «σπίτι» και τον «κόσμο», τον «οίκο» και τον «δήμο», το «μέσα» και το «έξω». Αγνοημένο για πολλά χρόνια, το έργο επανεκδίδεται σε μετάφραση της Ειρήνης Καλκάνη και με εκτενή πρόλογο του Άρη Μπερλή, σε μια εποχή που ο εθνικισμός στη δημόσια σφαίρα όσο και στη σφαίρα του «οίκου» είναι οξύτερος παρά ποτέ. Η επικαιρότητα του μυθιστορήματος είναι αναμφισβήτητη και η επανέκδοσή του αποτελεί καίρια εκδοτική επιλογή.
Αλαίν Ζερμαίν Η κουζίνα του διαβόλου ΚΕΔΡΟΣ
Βούλα Ηλιάδου Ματωμένη Πορφύρα ΓΚΟΒΟΣΤΗ «[…]Φορτωμένος με τα στρατιωτικά παράσημα, το στέμμα και το σκήπτρο, στάθηκε μπροστά τους ο μικρός Συμβασιλιάς κι έκανε άλλη μια υπόκλιση, στρέφοντας τα σύμβολα και τα εμβλήματα προς το έδαφος, σε ένδειξη χαιρετισμού. Εκείνη τη στιγμή, άρχισε η ανάγνωση από τον άμβωνα του πρωτόκολλου της στέψης, με ταυτόχρονη αναφώνηση του ονόματος του Αυτοκράτορα Ρωμανού Β΄ και του νέου Συμβασιλιά γιού του, Βασιλείου Β΄». Μέσα στις σελίδες αυτού του βιβλίου, παράλληλα με τη δραματική εξέλιξη της αγάπης της Μιροσλάβας για τον ηρωικό κατάσκοπο του Βυζαντίου, Ασώτη Ταρωνίτη, ξετυλίγονται οι πιο σημαντικές περίοδοι της ζωής του σπουδαιότερου αυτοκράτορα της Μακεδονικής δυναστείας και ενός από τους ενδοξότερους του Βυζαντίου, Βασιλείου Β΄, μιας ζωής γεμάτης από περιπέτειες και δυνατές συγκινήσεις. Οι ίντριγκες και οι συνομωσίες των μηχανισμών της εξουσίας, οι άγριες δολοφονίες και οι άνομοι έρωτες δεν αμαυρώνουν τις στιγμές της δόξας και του μεγαλείου των ηρώων που πορεύονται αποφασιστικά, μαθαίνοντας να αντιμετωπίζουν τις γλυκόπικρες όψεις της ζωής. Πέρα απ’ αυτά, υπάρχουν ακόμη οι εικόνες της παράδοσης και της καθημερινής ζωής των Βυζαντινών όλων των κοινωνικών τάξεων. Προπαντός υπάρχει η παρουσία της ιστορίας που διατρέχει όλες τις σελίδες του μυθιστορήματος, φωτογραφίζοντας τα γεγονότα με ζωντάνια, ώστε να γίνονται οικεία και προσιτά, ικανά να καθηλώσουν τον αναγνώστη και να τον κατακτήσουν.
INDEX_34
51
BITPINA
«[…]Το γλύκισμα το αποτελούσαν τρεις σοκολάτες: λευκή, νουγκατίνα, πραλίνα και μαύρη σοκολάτα αρωματισμένη με θυμάρι, που συνένωναν την Αφρική, τον Ισημερινό και τα νησιά της Ινδονησίας και των Φιλιππίνων στο ίδιο πιάτο». Στο εστιατόριο τριών αστέρων «Γαλάζιος φασιανός» υπάρχουν γεύσεις που απολαμβάνεις μέχρι θανάτου: Μπλε αστακός ψημένος στη χόβολη με δεντρολίβανο και απόσταγμα από φραγκοστάφυλα. Πάπια «apicius» ψητή με μέλι και μπαχαρικά, συνοδευμένη από άγρια λαχανικά. Κενέλ λούτσου Αικατερίνη των Μεδίκων. Όμως, μια σκιά θανάτου πέφτει πάνω από το εστιατόριο. Στο αστυνομικό αυτό μυθιστόρημα ο αναγνώστης παρακολουθεί δύο ιστορίες που η άμεση σύνδεσή τους έχει να κάνει με το φαγητό, η έμμεση όμως με την Ιστορία. Την αφορμή για την εξέλιξη της πλοκής δίνει η «Νύχτα του Αγίου Βαρθολομαίου», η νύχτα δηλαδή της 23ης προς 24ης Αυγούστου 1572, όταν οι φανατικοί καθολικοί κατέσφαξαν χιλιάδες ουγενότους με την ενθάρρυνση της Αικατερίνης των Μεδίκων, που έπεισε γι’ αυτό τον γιο της, βασιλιά Κάρολο. Κατά τον Ζερμέν, μεταμελημένη στη συνέχεια η Αικατερίνη δεν θέλει να επαναληφθεί η αιματοχυσία και αποφασίζει να δολοφονήσει τους πλέον φανατισμένους ανάμεσα στους ηγέτες των καθολικών. Ο εξομολογητής της της προτείνει να τους δηλητηριάσουν στη διάρκεια εκπληκτικών γευμάτων. Η εξέλιξη της πλοκής, που λαμβάνει χώρα σε παρόντα χρόνο, αφορά τον μυστηριώδη θάνατο τριάντα έξι λατρών της καλής κουζίνας διαρκούντος ενός γεύματος αφού δοκίμασαν το μενού «ντεγκουστασιόν»…. από τις συνταγές της Αικατερίνης των Μεδίκων. Ο αστυνόμος Λεγκράν και ο φίλος του γιατρός Οτερίβ διεισδύουν
στα άδυτα του εστιατορίου και στην τέχνη του διάσημου σεφ του, Εντμόντ Μπουλόν, για να εξιχνιάσουν το μυστήριο και μπλέκονται σε μια «δηλητηριώδη» παράδοση μαγειρικής (είναι δεκάδες οι αληθινές ή φανταστικές συνταγές οι οποίες περιγράφονται) και φόνων που διατρέχει τους αιώνες.
Δημήτρης Χρ. Χατζηδήμου Εισαγωγή στην παιδαγωγική ΑΦΟΙ ΚΥΡΙΑΚΙΔΗ Πρόκειται για μία σύντομη ιστορική επισκόπηση της Παιδαγωγικής Επιστήμης, μέσω της οποίας διαφαίνεται και αναδεικνύεται η εξέλιξή της και στη συνέχεια συζητούνται η αυτοτέλεια, το αντικείμενο και οι μέθοδοι έρευνάς της, τίθενται και παρουσιάζονται εκπαιδευτικά προβλήματα, παιδαγωγικά και διδακτικά ερωτήματα και αντικείμενα, τα οποία συναντά ο εκπαιδευτικός της πράξης στο έργο του και οφείλει να επιλύσει κατά την άσκηση του επαγγέλματός του. Η παρουσίαση και η συζήτηση των προβλημάτων ενημερώνει τον υποψήφιο εκπαιδευτικό για ζητήματα παιδαγωγικής φύσης που ήδη έχουν προκύψει ή που θα προκύψουν κατά τη διάρκεια της αρχικής, βασικής κατάρτισής του στο πανεπιστήμιο και, κυρίως, στην καριέρα του αργότερα ως εκπαιδευτικού, και βοηθά τον υπηρετούντα εκπαιδευτικό στην άσκηση του επαγγελματικού του έργου. Επίσης, παρατίθενται και συζητούνται θέσεις, αντιθέσεις και προβληματισμοί για θέματα παιδαγωγικής, διδακτικής και κοινωνιολογικής φύσης, τα οποία αποβλέπουν στην ενημέρωση και πληροφόρηση κάθε αναγνώστη (εκπαιδευτικού ή μη).
Σόνια Ζαχαράτου Τρεις νύχτες του Αυγούστου (και μία ημέρα) ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ «Δεν θέλω να μάθω, δεν θέλω μα ξέρω, δεν μπορώ να κοιτώ, δεν μπορώ ν’ ακούω, να κρυφτώ θέλω, να μη σκέφτομαι την Ανέζα θέλω, λιοντάρι ανήμερο είναι η Ανέζα και σκορπά το θάνατο […] τα δάκρυά της φτιάχνουν λίμνες γύρω της και κανείς δεν μπορεί να την πλησιάσει[…]». Μια γυναίκα μεγαλώνει με τα παραμύθια ενός δαχτυλιδιού. Tι συμβαίνει όταν τα παραμύθια γίνονται εφιάλτες και η πέτρα του δαχτυλιδιού οδηγεί στη θάλασσα αλλά από δρόμους διαφορετικούς; Tι μπορεί να αλλάξει την εσώτερη ζωή ενός ανθρώπου; Μια γυναίκα, μια προφητεία. Μια γυναίκα, δύο φόνοι. Όλα συμβαίνουν στα μέσα Αυγούστου και στη διάρκεια τριών νυχτών και μίας ημέρας: Η Ανέζα λεηλατεί την ψυχή της, παίρνει τους δρόμους του φεγγαριού, ερωτεύεται, ποθεί, πονά, ματώνει, καταστρέφει και καταστρέφεται, ελευθερώνει τα πλέον ζοφερά ένστικτά της. Επιλέγει την πιο ιδιότυπη «αποχώρηση» και συμπαρασύρει τον αγαπημένο της, κλείνοντας τον κύκλο της προφητείας Τι απέγιναν, όμως, οι ενδιάμεσες δύο ημέρες; Πώς χάνονται από τη ζωή της; Τι την οδηγεί στο σκοτεινό ταξίδι και στην προσωπική της κόλαση; Πώς μπορεί να εξαγνισθεί και να κερδίσει την παντοτινή αγάπη; Μια νουβέλα, ένα θρίλερ με ψυχολογικές προεκτάσεις.
Γιώργος Κατσάγγελος Από την Camera Obscura… στο CCD UNIVERSITY STUDIO PRESS «Η εφεύρεση της φωτογραφίας προϋπέθετε δύο τεχνολογικές και επιστημονικές παραμέτρους, τη διατύπωση των νόμων της οπτικής και την ανάπτυξη της απαραίτητης χημείας».
Το βιβλίο περιέχει μέρος της ερευνητικής δουλειάς του συγγραφέα με αφορμή τους προβληματισμούς που του δημιουργήθηκαν στο πλαίσιο των μαθημάτων του στο Εικαστικό Τμήμα της Σχολής Καλών Τεχνών του Α.Π.Θ. Επίσης, περιέχει τις προτάσεις που αναπτύχθηκαν για τη δημιουργία εκθέσεων σχετικά με τη φωτογραφική εικόνα αλλά και την παρουσίαση κάθε είδους μουσειακού εκθέματος μέσα από τη φωτογραφία. Το κύριο μέρος του βιβλίου αφορά στα βήματα που έκανε η φωτογραφία μέχρι σήμερα με έμφαση στην τεχνολογική εξέλιξη. Αναλύονται οι εθνικές φωτογραφικές βιομηχανίες με άξονα την ιδιαίτερη χρονική στιγμή και τον τρόπο που συνέβαλαν στη συνολική ανάπτυξη της φωτογραφίας. Ιδιαίτερο βάρος δίνεται στη σύγχρονη ψηφιακή τεχνολογία και στις πρόσφατες εξελίξεις που έγιναν προς αυτήν την κατεύθυνση. Στο παράρτημα με τα μικρά κείμενα που υπάρχει στο τέλος του βιβλίου αναλύονται θέματα από την αισθητική και την ιστορία της φωτογραφίας.
Dominique Urvoy - Marie-Therese Urvoy Ισλάμ Λέξεις - Έννοιες - Σύμβολα ΚΕΔΡΟΣ «Σήμερα και από την εποχή του προφήτη, αυτές οι προσταγές βιώνονται και γίνονται αποδεκτές πανομοιότυπα από την πλειονότητα των μουσουλμάνων διότι πρόκειται για τον λόγο του Θεού λόγο άκτιστο και απαραβίαστο». Τι πραγματικά γνωρίζουμε στον δυτικό κόσμο για το Ισλάμ; Πόσο οι αντιλήψεις μας εδράζονται σε στερεότυπα για τη σύγκρουση των πολιτισμών ή στη σύγχυση ανάμεσα στο θρησκευτικό δόγμα και στην πολιτική ιδεολογία; Από το «φικχ», το μουσουλμανικό δίκαιο, και την «ούμμα», τη μουσουλμανική κοινότητα στο σύνολό της, μέχρι τις «χαράμ», τις διατροφικές απαγορεύσεις, τις «ζινά», τις σεξουαλικές απαγορεύσεις και την «ουάκφ», χαρακτηριστικό γνώρισμα της οικονομικής ιστορίας των μουσουλμανικών χωρών, το βιβλίο καλύπτει μια διπλή ανάγκη που είναι ταυτόχρονα και μια διπλή πρόκληση. Επιθυμεί να συμβάλει στην κατανόηση του Ισλάμ, που έχει καταστεί σημαντικό ζήτημα στην κοινωνία μας, φωτίζοντας μέσα από τις διακόσιες σελίδες του, εκτός από τις θρησκευτικές, τις ιστορικές, κοινωνικές, νομικές και πολιτισμικές διαστάσεις του θέματος, τα βασικότερα σημεία του. Εξετάζοντας πρωτίστως το ιδρυτικό του κείμενο, το Κοράνιο, και τη διαχρονικότητα των θρησκευτικών του αναφορών, συνεισφέρει σε μία από τις πλέον επίμαχες συζητήσεις-αντιπαραθέσεις της εποχής μας. Καλύπτει μια μακρά χρονική περίοδο και μπορεί να αναγνωστεί είτε ως λεξικό είτε ως μελέτη.
Χρήστος Ηρ. Αντωνίου Εκπαίδευση εκπαιδευτικών ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ «[…] ‘Όσο η κοινωνία θα εξελίσσεται και η τεχνολογία θα αναπτύσσεται με το γνώριμο πλέον ραγδαίο ρυθμό, τόσο πιο επιτακτική θα διαφαίνεται η ανάγκη για την όσο το δυνατόν επαρκέστερη εκπαίδευση των εκπαιδευτικών». Το θέμα της εκπαίδευσης των εκπαιδευτικών αποκτά διαρκώς όλο και μεγαλύτερη σημασία σε παγκόσμιο επίπεδο. Στην παρούσα εργασία ο όρος «εκπαιδευτικός» σημαίνει τον επαγγελματία πολίτη που εκπαιδεύτηκε συστηματικά από την Πολιτεία με σκοπό να ασκήσει το επάγγελμα του εκπαιδευτικού στο σχολείο, σε όλες τις σχολικές βαθμίδες και σε όλους τους τύπους σχολείων ενός Κράτους. Επιχειρεί να εξετάσει το θεωρητικό πλαίσιο του θεσμού της εκπαίδευσης των εκπαιδευτικών ή, αλλιώς, να συνθέσει ένα ολοκληρωμένο Σχέδιο Προγράμματος εκπαίδευσης εκπαιδευτικών. Το θέμα προσεγγίζεται μέσα από τρεις θεματικές ενότητες: Στην πρώτη εξετάζεται ο θεσμός της εκπαίδευσης των εκπαι-
INDEX_34
52
BITPINA
δευτικών, δηλαδή οι ιστορικές καταβολές του και η σχέση του με το εκπαιδευτικό σύστημα και την εκπαιδευτική πολιτική. Στη δεύτερη διερευνώνται αναλυτικά οι προϋποθέσεις της εκπαίδευσης των εκπαιδευτικών, δηλαδή οι αρχές, τα μοντέλα και το Πρόγραμμα Σπουδών και εξετάζονται ενδελεχώς θέματα όπως η επιστημονική ειδίκευση, η παιδαγωγική κατάρτιση, η διδακτική κατάρτιση, η πρακτική άσκηση κ.ά. Τέλος, η τρίτη ενότητα αφορά το θέμα της επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών. Η Εκπαίδευση Εκπαιδευτικών απευθύνεται σε όλους τους Οργανισμούς και σε όλα τα εκπαιδευτικά ιδρύματα που ασχολούνται με προγράμματα εκπαίδευσης εκπαιδευτικών, καθώς και στο σύνολο των Ελλήνων υποψηφίων και των εν ενεργεία εκπαιδευτικών όλων των βαθμίδων.
Ίλζε Άιχινγκερ Επίκαιρη συμβουλή Μικρά πεζά και ποιήματα ΡΟΕΣ «Λεκέδες. […] Και θα ήταν ο κόσμος διαφορετικός χωρίς αυτούς τους λεκέδες; Η ερώτηση είναι ανώφελη. Θα ήταν διαφορετικός. Θα ήταν χωρίς αυτούς τους λεκέδες». Η Ίλζε Άιχινγκερ, η «μεγάλη αουτσάιντερ» της γερμανόφωνης μεταπολεμικής λογοτεχνίας, όπως την αποκαλεί η κριτική, αποτελεί μια σταθερή και επίμονη παρουσία στα γράμματα, από το πρώτο της μυθιστόρημα το 1948 έως την πρόσφατη συλλογή της το 2006. Τιμήθηκε με τα πλέον σημαντικά λογοτεχνικά βραβεία του γερμανόφωνου χώρου και η διαφοροποίηση από τις εκάστοτε μόδες και ρεύματα, ο υπονομευτικός τρόπος σκέψης αλλά και χρήσης της γλώσσας και η εμμονή της σε μια κριτική στάση απέναντι στο ιστορικοπολιτικό γίγνεσθαι αναγνωρίστηκαν από νωρίς ως το «σήμα κατατεθέν» της γραφής της Άιχινγκερ. Με την παρούσα έκδοση παρουσιάζονται για πρώτη φορά στο ελληνικό κοινό διηγήματα, μικρά πεζά και ποιήματα, χαρακτηριστικά δείγματα γραφής της: Ιστορίες για τον άνδρα που ξυπνά μια μέρα δεσμώτης, τη γυναίκα που χάνεται όταν βγάζει τα γυαλιά ηλίου της, το αγόρι της αφίσας που θέλει να μάθει να χορεύει, αλλά και κείμενα για τον Ηρώδη, για λεκέδες, πάτρια μπαλκόνια και κακές λέξεις. Τα κείμενα συνοδεύει, εν είδει εισαγωγής στον τρόπο γραφής της, ένα δοκίμιο σχετικά με την ποιητική της Ίλζε Άιχινγκερ, που αποσκοπεί στο να αναδείξει κάποιες πτυχές του σημαντικού αυτού έργου και να διευκολύνει την πρόσληψή του.
Παναγιώτης Δ. Ξωχέλλης Λεξικό της παιδαγωγικής ΑΦΟΙ ΚΥΡΙΑΚΙΔΗ Για το παρόν επίτομο λεξικό συνεργάστηκαν 112 ειδικοί επιστήμονες, μέλη του διδακτικού προσωπικού των Πανεπιστημίων και των Ανώτατων Τεχνολογικών Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων από την Ελλάδα και το εξωτερικό, πρώην εκπαιδευτικοί σύμβουλοι, στελέχη του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, σχολικοί σύμβουλοι, εκπαιδευτικοί Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, καθώς και νέοι επιστήμονες κάτοχοι μεταπτυχιακού τίτλου σπουδών και υποψήφιοι διδάκτορες με ειδίκευση στην Παιδαγωγική. Καταβλήθηκε προσπάθεια τα λήμματα να είναι σύντομα και περιεκτικά, ώστε να αποτελούν μια πρώτη ενημέρωση του αναγνώστη-χρήστη του λεξικού και να παραπέμπουν σε κάποια βασική βιβλιογραφία για περαιτέρω μελέτη. Καταβλήθηκε, επίσης, προσπάθεια να περιέχονται οπωσδήποτε αναφορές στην ελληνική εκπαιδευτική βιβλιογραφία και πραγματικότητα, πέρα από τα απαραίτητα γενικά στοιχεία, καθώς και κριτικές παρατηρήσεις των συγγραφέων. Αποτελεί ένα χρήσιμο και απαραίτητο εργαλείο για κάθε επιστήμονα, εκπαιδευτικό και φοιτητή, όπου γίνεται πρώτα λόγος για την αυτοτέλεια, το αντικείμενο και τις μεθόδους έρευνας της Παιδαγωγικής και στη συνέχεια τίθενται και συζητούνται εκπαιδευτικά προβλήματα, παιδαγωγικά και διδακτικά ερω-
INDEX_34
τήματα και ζητήματα τα οποία επηρεάζουν αποφασιστικά όχι μόνο τον υποψήφιο, αλλά και τον υπηρετούντα εκπαιδευτικό στο έργο του. Επίσης, παρατίθενται και αναπτύσσονται θέσεις, αντιθέσεις και προβληματισμοί που αποβλέπουν στην ενημέρωση και πληροφόρηση του κάθε αναγνώστη, ανεξάρτητα από επάγγελμα.
Denis Bablet – Jacqueline Jomaron Ιστορία σύγχρονης σκηνοθεσίας UNIVERSITY STUDIO PRESS
1919, στη Βαϊμάρη».
«ΤΟ ΜΠΑΟΥΧΑΟΥΖ:ΤΕΧΝΙΚΗ ΚΑΙ ΑΦΑΙΡΕΣΗ Οι πιο πρωτοπόρες θεατρικές αναζητήσεις λαμβάνουν χώρα στη Γερμανία, στα πλαίσια της Σχολής του Μπάουχαουζ (Bauhaus) που ίδρυσε ο Βάλτερ Γκρόπιους το
Όσο πιστοί κι αν θέλουμε να είμαστε στο θεατρικό έργο και στις προθέσεις του συγγραφέα του, σκηνοθεσία είναι πρώτα απ’ όλα η επιλογή μιας προσωπικής αντίληψης για το κείμενο στο οποίο επιθυμούμε να δώσουμε σκηνική ζωή. Ο σκηνοθέτης είναι ο διάμεσος, ο μεσολαβητής ανάμεσα στο έργο και στο κοινό. Σε κάθε εποχή υπήρχαν στο θέατρο επιφορτισμένοι με το συντονισμό των διάφορων τεχνικών στοιχείων της παράστασης και από τον 19ο αιώνα περνάμε ανεπαίσθητα από την «τεχνική διαχείριση» στη σκηνοθεσία, όπως την αντιλαμβανόμαστε σήμερα. Στους δύο αυτούς μικρούς τόμους παρουσιάζονται οι σημαντικότερες σκηνικές εμπειρίες και θεωρίες και εξετάζονται τα κυριότερα ρεύματα, ο προσανατολισμός και η σημασία τους, δηλώσεις σκηνοθετών καθώς και κρίσεις που εξέφρασαν οι μεν για τους δε. Ο πρώτος τόμος ασχολείται με την περίοδο μεταξύ 1887, έτος ίδρυσης του Theatre Libre από τον Αντρέ Αντουάν και 1914 -έτος έναρξης του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου- και ο δεύτερος καλύπτει την περίοδο από το 1914 έως 1940 -έτος έναρξης του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου- μία από τις πιο γόνιμες και σύνθετες περιόδους που γνώρισε ποτέ το θέατρο.
Rawi Hage Το παιχνίδι του Ντε Νίρο ΠΑΠΥΡΟΣ «Όταν πλησιάζεις τον εχθρό από πίσω για να του κόψεις την καρωτίδα, πρέπει να τον βουτήξεις από το πιγούνι όχι από το στόμα, γιατί αλλιώς μπορεί να σου δαγκώσει το χέρι, σωστά;». Μια καθηλωτική ιστορία προδοσίας και εκδίκησης, το οποίο συμπυκνώνει ευφυώς τις διάπυρες ζωές των ηρώων μέσα σε ένα σχετικά σύγχρονο σκηνικό. Καταγράφει με μαύρο χιούμορ τον παραλογισμό του εμφύλιου στη Βηρυτό, μεταφέρει αυθεντικές μνήμες μέσα από μια αφήγηση σκληρή, αλλά και έντονα ποιητική και δημιουργεί εικόνες που «ανατινάζουν σαν χιλιάδες βόμβες» τη φαντασία του αναγνώστη. Η ιστορία των δύο αδελφικών φίλων που προσπαθούν να επιβιώσουν όπως μπορούν μέσα στο χάος του εμφυλίου στη Βηρυτό της δεκαετίας του ’80. Σε μια πόλη όπου ο θάνατος είναι αναπόσπαστο στοιχείο της καθημερινότητας, τα καψουροτράγουδα της λαϊκής τραγουδίστριας Φεϊρούζ αντηχούν μαζί με τις σειρήνες και τα κλάματα. O ένας από τους δύο φίλους θα καταταγεί στη χριστιανική εθνοφρουρά της Ανατολικής Βηρυτού και θα βρεθεί στο Ισραήλ και ο άλλος ονειρεύεται τη Ρώμη και θα καταφέρει να φτάσει σαν λαθρομετανάστης στο Παρίσι. Η κινηματογραφική ένταση αυτού του μυθιστορήματος, που εξελίσσεται σε αγωνιώδες θρίλερ, διαφαίνεται ήδη από τον τίτλο που παραπέμπει στον Ελαφοκυνηγό, είναι ένα λογοτεχνικό έργο που συμβάλλει στην ιστορική μνήμη.
54
αυτοπαρουσιάσεις
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΒΑΡΒΑΡΗΓΟΣ
BITPINA
Η ιστορία αυτού του βιβλίου είναι αληθινή και προέκυψε από ένα κιτρινισμένο χαρτί που βρήκα σε κάποιο συρτάρι και ανέφερε το γενεαλογικό δέντρο της οικογένειας Μοντανάρη με διάφορες μικρές σημειώσεις. Οι μικρές αναφορές σε γεγονότα ήταν τόσο συναρπαστικές που δεν χρειάστηκε δεύτερη σκέψη για να στρωθώ στο γράψιμο. Ο μύθος ξεκινάει στη Φλωρεντία του 1860. Ο δυνατός έρωτας της Μαρίας Ρόζας και του Σαλιβέρειου Μοντανάρη βρίσκει εμπόδιο στον πατέρα της. Η κοινωνική τάξη του πλούσιου Καλτσέτη απαγορεύει να παντρευτεί η κόρη του έναν κατώτερό της. Ο έρωτας τους, όμως, καρπίζει στα σπλάχνα της και για να μην μαρτυρήσει το μυστικό με πρακτικά μέσα, μόνη της, ρίχνει το μωρό, αλλά αιμορραγεί επικίνδυνα. Η Φραντζέσκα, η οικονόμος, κρυφά απ’ όλους τη μεταφέρει στο Νοσοκομείο των Αθώων. Μέρες αργότερα, ο Σαλιβέρειος με τη βοήθεια των φίλων του Βερονέζε και της Σίβυλλα κλέβει την αγαπημένη του και φεύγουν από την Ιταλία. Η ψυχικά άρρωστη μητέρα της Μαρίας Ρόζας για να καθυστερήσει την
αναζήτησή τους από τον Καλτσέτη βάζει μέσα στη φόδρα του φορέματός της βαριά ασημικά και πέφτει στα παγωμένα νερά του Άρνο ποταμού και δίνει την ευκαιρία στην κόρη της να ξεφύγει. Το νέο και δύσκολο ξεκίνημα της ζωής τους αρχίζει στη Ζάκυνθο, την εποχή της συνένωσης των Επτανήσων με την Ελλάδα. Στην Παναγιά των Αγγέλων, με μια τελετή βαφτίζονται και παντρεύονται. Αποκτούν το πρώτο παιδί τον Γιάννη, τον κατοπινό πειρατή Ντίνο Σαρακηνό. Τα όνειρά τους βρίσκουν εστία να μεγαλώσουν, όμως ένας σεισμός… Θεωρώ πως οι αληθινές ιστορίες είναι πολύ τρυφερές, σαν όλες αυτές που χαρίστηκαν στο όνομα της πίστης, στον άνθρωπο και στον έρωτα. Ταυτίζουν όλους αυτούς που συνάντησαν αισθήσεις αλήθειας.
55
ΜΑΝΟΣ ΚΟΝΤΟΛΕΩΝ
Ό,τι αγαπήσαμε πίσω έμεινε
Ό,τι κάποτε υπήρξα εξακολουθώ να ’μαι. Κι όμως, ο κάθε χρόνος που περνά με κάνει να βλέπω διαφορετικά τους άλλους και τον εαυτό μου. Το παρελθόν και το παρόν - και τα δυο μαζί σχεδιάζουν το μέλλον μου. Ίσως και γι’ αυτό άλλοτε γράφω για παιδιά (παιδί υπήρξα, άρα και είμαι) κι άλλοτε για ενήλικες - νέους, ώριμους. Υπήρξα, άρα και είμαι, νέος, ώριμος…, σε λίγο ηλικιωμένος. Ο ενήλικος εαυτός μου ξέρει πως η γραφή αμφισβητεί την απώλεια. Ξέρει πως η Τέχνη αμφισβητεί τη λήθη. Και αυτή τη γνώση θέλησε να τη δει με τη μορφή μιας ιστορίας για παιδιά - να γιατί έγραψα το Ελίτσα ή Παπαρούνα. Αλλά ό,τι έχω μάθει δεν θέλω μόνο να το μοιράζομαι με άλλους, θέλω και να το εφαρμόζω. Ο συγγραφέας ίσως να χρησιμοποιεί τον εαυτό του και ως πειραματόζωο. Όλοι μας μεγαλώνουμε - και ο συγγραφέας μεγαλώνει. Γερνά. Και το σώμα με τις ορέξεις του, τον προδίδει. Κάποια συναισθήματα αμβλύνονται στους ηλικιωμένους - έτσι λένε. Λένε; Αποφάσισα να το διαπιστώσω. Δεν
χρειάστηκε να το ζήσω. Απλώς το έγραψα, Λεβάντα της Άτκινσον, ένα μυθιστόρημα που αντιτίθεται στη φθορά των σωμάτων και αναζητά τρόπους ανανέωσης των συναισθημάτων. Δύο βιβλία μου εντελώς διαφορετικά μεταξύ τους - κι όμως αλληλένδετα. Ή μάλλον το ένα συνέχεια του άλλου. Το αγόρι του Ελίτσα ή Παπαρούνα που γίνεται συγγραφέας για να μπορέσει να κρατήσει ζωντανή τη μνήμη του χαμένου του σκύλου, νομίζω -ίσως να είμαι και σίγουρος- πως είναι ο πενηνταπεντάρης Μενέλαος του Λεβάντα της Άτκινσον που προσπαθεί μέσα από το παιχνίδι της τέχνης να σκηνοθετήσει τη ζωή του. Ο ένας το μέλλον του άλλου, ο ένας το παρελθόν του άλλου. Με ρωτάνε συχνά πως γίνεται να γράφω και για παιδιά και για μεγάλους. Χαμογελώ. Τι να απαντήσω; Πως δεν χωρίζεται η ζωή ενός ανθρώπου στη μέση - αυτό μόνο.
Ελίτσα ή Παπαρούνα
Λεβάντα της Άτκινσον
ΑΓΚΥΡΑ
ΠΑΤΑΚΗΣ
ΑΓΚΥΡΑ
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΠΑΓΙΑΤΗΣ
Η εικονογράφηση του παιδικού βιβλίου Μέλο και Τζέλο: οι ντεντέκτιβ με το αερόστατο αποτελεί την πρώτη μου απόπειρα αυτού του είδους. Η ευκαιρία μου δόθηκε αναπάντεχα και, αν και γνώριζα ότι δεν είχα ακόμη αναπτύξει σε μεγάλο βαθμό τις απαιτούμενες τεχνικές δεξιότητες, θεώρησα από την αρχή ότι με λίγη σκληρή δουλειά θα κατάφερνα να δώσω ζωή σε δύο ήρωες που θα γίνονταν αγαπητοί στα παιδιά. Και πράγματι, κατά τη διάρκεια της εικονογράφησης είχα περισσότερο κατά νου τους μικρούς αναγνώστες παρά την τεχνοτροπία. Εξάλλου, αισθανόμουν ότι δεν είχα την πολυτέλεια -χρονική κυρίως- να επιδοθώ σε ριψοκίνδυνα πειράματα. Δουλεύοντας το βιβλίο είχα κατά κύριο λόγο δύο πράγματα στο μυαλό μου: να δημιουργήσω ένα ζεστό περιβάλλον μέσα στο οποίο θα μπορούσε να σταθεί η παιδική φαντασία, και να πλάσω καλοσυνάτους, χαρωπούς χαρακτήρες που θα αποτελούσαν ασφαλή παραδείγματα ή έστω μια θετική πηγή έμπνευσης για τους μικρούς εξερευνητές της ζωής, τα παιδιά. Τελικά, αναλογιζόμενος εκ των υστέρων τη
Μέλο και Τζέλο: Οι ντεντέκτιβ με το αερόστατο
δουλειά μου, συνειδητοποιώ ότι είχα για τα καλά βουτήξει σε έναν φανταστικό κόσμο τον οποίο μπορούσα με μεγάλη ελευθερία να μεταβάλω με τη ζωγραφική και το σχέδιο. Ταυτόχρονα, ένιωθα ότι είχα στο πλάι ένα φανταστικό παιδάκι κριτή που είτε επιδοκίμαζε ζωηρά είτε αποδοκίμαζε σιωπηλά τις εκάστοτε σχεδιαστικές μου επιλογές-απόπειρες. Ευχαριστώ όλα τα παιδάκια που στάθηκαν ή θα σταθούν για λίγο πάνω από τις ζωγραφιές μου!
ΕΥΗ ΛΑΜΠΡΟΠΟΥΛΟΥ
Ένα μεσημέρι ξύπνησα με την επίγνωση ότι, σε μια σχέση ο καθένας δίνει τελείως διαφορετική ερμηνεία σε ένα συμβάν ανάλογα με τις αδυναμίες του, με αποτέλεσμα παρεξηγήσεις. Ας πούμε, όταν εκείνος λέει ότι όταν την πρωτοείδε του φάνηκε «ενδιαφέρουσα», αυτή βασανίζεται από τη σκέψη ότι δεν την πόθησε από την όψη, ότι η επιθυμία του ήταν αντανάκλαση της δικής της επιθυμίας. Ή, της σχολιάζει τα φαγωμένα της νύχια, πράγμα που αυτή ερμηνεύει αρνητικά -και χαλιέται- ενώ εκείνος εννοούσε ότι είναι χαριτωμένα. Μ’ αυτό το κόλλημα των παρεξηγήσεων ξεκίνησα. Και ήθελα να γράψω κάτι πιο εστιασμένο από τα προηγούμενα βιβλία μου που καλύπτουν παρέες ή γενιές: μια σκέτη ερωτική ιστορία. Αντιπαράθεσα δυο ανθρώπους που γουστάρονται, καίγονται να επικοινωνήσουν αλλά πετάνε ο ένας στον άλλο τις ανασφάλειές τους σαν κατσαρόλες. Φοβούνται να διαλυθούν στη σούπα του έρωτα. Ήθελα να γράψω για το ρίσκο που παίρνεις όταν ερωτεύεσαι και την ανάγκη να το ακολουθήσεις, αν είναι τέλος πάντων να ζήσεις.
Στα βιβλία μου, ειδικά στο Χάπι Λου, η υπόγεια αγωνία των ηρώων είναι να καταφέρουν να ζήσουν τη ζωή που τους ταιριάζει. Για να συμβεί αυτό πρέπει πρώτα να τη βρουν. Τα περιφερόμενα ρεμάλια, δηλαδή, δεν είναι ρεμάλια: ψάχνουν αυτό που τους ταιριάζει - αλλά μένουν σαστισμένοι, μπλοκάρονται όταν το βρουν. Στο Όλα τα Μήλα χρησιμοποίησα και συγγενείς μου: καθώς το έγραφα πέθαινε η αγαπημένη μου γιαγιά. Παρ’ ότι το έβρισκα άθλιο, δε μπόρεσα ν’ αντισταθώ στο να καταγράφω τον θάνατό της: χώθηκε στο βιβλίο. Είναι η ψυχαναλύτρια της ηρωίδας, βλέπει τα ψέματα που λέει στον εαυτό της και της πετάει ατάκες συμπυκνωμένης λογικής. Η γιαγιά συγχρονίζεται: καθώς καθιζάνει προς τον θάνατο, η ερωτική ιστορία τραβάει κι αυτή προς ένα κρεσέντο, έτσι ώστε κάποια στιγμή η αγωνία -για τον θάνατο, και για τον θάνατο του έρωτα- κορυφώνεται.
'Ολα τα μήλα ΚΕΔΡΟΣ
ΜΠΙΡΗ
INDEX_34
INDEX_34
57
Λένα Μερίκα Η Νίτσα Χελωνίτσα αλλάζει σπίτι! ΨΥΧΟΓΙΟΣ Ωραίες είναι οι αλλαγές. Ποιος δεν τις θέλει; Είναι λίγο πληκτικό να μένεις πάντα στο ίδιο σπίτι. Το βαριέσαι. Ύστερα, είναι και η ζήλεια: γιατί η ψηλομύτα γάτα Μιμή να μένει σ’ ένα... ανάκτορο κι εσύ στο ταπεινό σου καβούκι; Κάτι τέτοια σκέφτεται η Νίτσα η Χελωνίτσα και θέλει ν’ αλλάξει σπίτι. Μια χαρά περνούσε στο καβουκάκι της, αλλά δεν είχε μυαλό. Έτσι αποφάσισε να μετακομίσει στο άδειο κουκλόσπιτο της Μπάρμπι, ύστερα όμως από ορισμένα περιστατικά απρόβλεπτα και σουρεαλιστικά θα ξαναγυρίσει στα γνωστά της λημέρια και θα ψιθυρίσει ανακουφισμένη: «Γλυκό μου σπιτάκι, εσένα αγαπώ. Σαν εσένα πού να βρω; Ήμουν χαζή, τ’ ομολογώ!». Ένα χαριτωμένο παραμυθάκι της πολυγραφότατης Λένας Μερίκα με μήνυμα επίκαιρο, που προκύπτει αβίαστα μέσα από διασκεδαστικές ανατροπές. Εμπνευσμένη και κεφάτη η εικονογράφηση του Σπύρου Γούση καθιστά το βιβλιαράκι ιδιαίτερα ελκυστικό για παιδιά προσχολικής και πρώτης σχολικής ηλικίας. Αγγελική Βαρελλά
Στο Ο Τέταρτος μια παρέα ανδρών, αριστερών και δεξιών, σε ένα χωριό παίζουν χαρτιά για να σκοτώσουν την ώρα τους και κάποτε ανακαλύπτουν πώς σκόρπισε η ζωή τους. Στο Σεξουαλική παρενόχληση ένας υπάλληλος της Εφορίας από την Παρνασσίδα που του αρέσει το διάβασμα και οι λέξεις ανακαλύπτει όψιμα το ποιητικό του ταλέντο. Στο Οι Βάκχες ένας συνθέτης μουσικής για κωμωδίες του Αριστοφάνη ανακαλύπτει τα σκυλάδικα, τα μπουζούκια και τον υπόκοσμο. Στο Μηδέν εις το πηλίκιον διαβάζουμε για τις κόντρες ανάμεσα σε εσατζήδες και πρασινοσκούφηδων στην πλατεία Κουμουνδούρου. Το κάψιμο του Ιούδα μας μεταφέρει στο 1949, στην εποχή του εμφυλίου, όπου ένας καταδιωκόμενος αντάρτης καταδίδεται στις αρχές από έναν συγχωριανό του, πράξη που τιμωρείται πενήντα χρόνια αργότερα. Το παραμύθι Το μυρμηγκάκι και η πυγολαμπίδα είναι μια παραβολή για τη δύναμη του έρωτα. Όλα τα διηγήματα είναι διανθισμένα με στιχάκια, άλλα σκαμπρόζικα, άλλα ερωτικά και άλλα φιλοσοφικά. Ο ποιητής που εδώ εμφανίζεται ως συγγραφέας γράφει με παραδοσιακό -και ενίοτε με ποιητικό- τρόπο ιστορίες, τραγικές μα και γελοίες, με φόντο την ελληνική επαρχία, μα και την Αθήνα, αλλά με ήρωες ανθρώπους από χωριά που αδυνατούν να εγκλιματιστούν στη ζωή της μεγαλούπολης και να υποταχθούν στους ρυθμούς της. Φίλιππος Φιλίππου
Δημήτρης Λέντζος Η μεγάλη διαδήλωση του ενός
πίσω από τη βιτρίνα Στις σελίδες που ακολουθούν θα βρείτε κριτικές και παρουσιάσεις βιβλίων από δόκιμους συγγραφείς, βιβλιοκριτικούς και αρθρογράφους αλλά και από «απλούς» αναγνώστες. Όπως πάντα, το περιοδικό είναι ανοιχτό σε όλους και υποδεχόμαστε με χαρά τις κριτικές σας για τα βιβλία που αγαπήσατε ή αντιπαθήσατε. gnomi@indexmag.gr
ΜΕΤΡΟΝΟΜΟΣ Ο Δημήτρης Λέντζος γεννήθηκε το 1960 στις Μηλιές Ηλείας και είναι ποιητής. Έχει εκδώσει δύο ποιητικές συλλογές, ενώ ποιήματά του έχουν μελοποιηθεί από τον Χρήστο Λεοντή, τον Μιχάλη Τερζή, τον Νεοκλή Νεοφυτίδη και άλλους συνθέτες. Το παρόν βιβλίο είναι πεζογραφικό και αποτελείται από οχτώ διηγήματα και ένα παραμύθι. Το πρώτο διήγημα, το Η μεγάλη διαδήλωση του ενός περιέχει την ιστορία του Ανδρέα Παπαδόπουλου από την Αρκαδία, οδηγού φορτηγού εταιρείας μπισκότων. Είναι οικογενειάρχης, μυείται στα συνδικαλιστικά, πηγαίνει στις πορείες και ενδιαφέρεται για τα κοινά. Σε μια συγκέντρωση για το ασφαλιστικό ζήτημα, όπου είναι και ομιλητής, παίρνει μια ντουντούκα, αλλά φτάνει στον χώρο της εκδήλωσης καθυστερημένος, οπότε κάνει διαδήλωση μόνος του, κάτι πρωτοφανές για την Αθήνα, αφήνοντας κατάπληκτους τους αστυνομικούς που φυλάνε τα δημόσια κτίρια. Στο διήγημα Ο Αυτιάς διαβάζουμε την ιστορία ενός αγοριού στην επαρχία, με ανησυχίες και ερωτικές προσδοκίες που φτάνει στην πρωτεύουσα, μπλέκει με παπατζήδες της οδού Αθηνάς, αρχίζει τις μικροκομπίνες εκμεταλλευόμενος την ευαισθησία στην ακοή του, αλλά η ζωή του δεν είναι ρόδινη. Στο Η Φιλική Εταιρεία μια ομάδα τριών παιδιών σε χωριό της Ηλείας δημιουργούν μια μυστική οργάνωση και την περίοδο της χούντας εξευτελίζουν τους χωροφύλακες ανατινάζοντας το κρατητήριο, ωστόσο η πορεία των τριών δεν είναι το ίδιο ελπιδοφόρα.
Τζέημς Α. Όουεν, Έρχονται οι δράκοι ΨΥΧΟΓΙΟΣ Πολυεπίπεδο και πολυδιάστατο αφήγημα. Δεν είναι επαρκώς ορατή η παρουσία ηρώων και χαρακτήρων νεανικής ηλικίας ούτε υπάρχουν στοιχεία και μοτίβα που να μετατρέπουν την εξιστόρηση των περιπετειών σε διαδικασία ωρίμανσης και μύησης του έφηβου στην κοινωνική πραγματικότητα. Η παρουσία διακειμενικών νύξεων και θρυλικών συσχετίσεων αποζημιώνει το νεαρό αναγνώστη. Κεντρικό θέμα του μυθιστορήματος: μια νύχτα συναντώνται τρεις άνδρες και αντιμετωπίζουν ένα πρόβλημα βγαλμένο από τους θρύλους, τις παραδόσεις και τα παραμύθια. Μαζί με την εντυπωσιακή πλοκή, τον γοργό ρυθμό αφήγησης και τους εύστοχους διάλογους, αναγνωρίζεται μια ανανεωτική οπτική αναπαράστασης του φανταστικού χώρου και των άπειρων εκδοχών του. Ανδρέας Καρακίτσιος
Louis Landero Ο κιθαρίστας GEMA Είναι αλήθεια πως οι ισπανόφωνοι συγγραφείς έχουν μια ιδιαίτερη ικανότητα να αποκρυπτογραφούν μέσα από τη γραφή τους τα
συναισθήματα του εσωτερικού τους κόσμου. Τα θέματα που διαλέγουν είναι από την καθημερινή ζωή, από ιστορίες που έχουν προέλθει από βιώματα και γι’ αυτό με την πένα της γραφής πολλές φορές σε καθηλώνουν. Ο έρωτας για τη ζωή, η αγάπη για τη μουσική, η προσπάθεια για να βρουν εργασία αλλά και η διέξοδος μέσα από το όνειρο σε ταξιδεύουν στα μονοπάτια της λογοτεχνίας. Έτσι, πολλοί αναγνώστες αγαπούν την ισπανόφωνη λογοτεχνία και ονειρεύονται μέσα από τις σελίδες των βιβλίων πως κάποια μέρα θα μπορέσουν και αυτοί να επισκεφτούν αυτά τα μέρη και να γνωρίσουν αυτούς τους ανθρώπους, που τους θεωρούν ότι βρίσκονται κοντύτερά τους από άλλους λαούς γιατί μοιάζουν με τη νοοτροπία που έχουν οι μεσογειακοί λαοί. Γνωρίζοντας όλα αυτά ο εκδοτικός οίκος GEMA μετέφρασε το μυθιστόρημα του Louis Landero στην ελληνική γλώσσα και σε μια προσεγμένη έκδοση το πρόσφερε στους αναγνώστες. Ο συγγραφέας παίρνοντας αφορμή από τα δικά του βιώματα και γράφοντας σε πρώτο πρόσωπο γράφει την ιστορία του Εμίλιο που εργάζεται σε ένα συνεργείο αυτοκινήτων και το βράδυ πηγαίνει σε νυχτερινό σχολείο. Αν και δυσκολεύεται να τα βγάλει πέρα με στήριγμα τη μητέρα του ονειρεύεται ένα καλύτερο αύριο. Μια μέρα εμφανίζεται ο ξάδερφός του Ραιμούντο που του μιλά για τις επιτυχίες του ως κιθαρίστα φλαμένκο. Ο Εμίλιο παρασύρεται από το όνειρο της μποέμικης ζωής και μαθαίνει να παίζει κιθάρα με την ελπίδα να γλιτώσει από το συνεργείο και το σχολείο. Η δεξιοσύνη του στις χορδές θα τον φέρει σε στενή επαφή με τη γυναίκα του αφεντικού, την Αδριάνα, στην οποία θα κάνει μαθήματα κιθάρας. Αν και ο Εμίλιο διαισθάνεται ότι η ζωή του μπορεί να πέσει σε μια παγίδα, ακολουθεί το ένστικτό του και δέχεται πρόθυμα την πρόσκληση. Διαβάζοντας το συγκεκριμένο μυθιστόρημα νομίζεις πως έχεις μπροστά σου μια προβλεπόμενη ερωτική ιστορία. Ευτυχώς, διαψεύδεσαι από την οξύνοια του συγγραφέα, που με ένα απρόσμενο σασπένς, σε αφήνει άναυδο και ευχαριστημένο που διάβασες το υπέροχο βιβλίο του. Ελπιδοφόρος Ιντζέμπελης
David Irving Γκαίρινγκ ΓΚΟΒΟΣΤΗ Εξαιρετικό βιβλίο, πολύ διαφωτιστικό, αναφερόμενο στον βίο και τα έργα του ισχυρότερου μετά τον Χίτλερ ναζιστή ηγέτη του λεγόμενου τρίτου γερμανικού ράιχ. Βασιζόμενο σε έγκυρα στοιχεία και ντοκουμέντα, σκιαγραφεί τον «στρατάρχη του Ράιχ» με απόλυτη πειστικότητα αλλά και αντικειμενικότητα. Είναι αυτός που διακήρυξε ότι η δουλειά του δεν είναι «να αποδώσει δικαιοσύνη, αλλά να εξολοθρεύσει, να εξοντώσει». Υπήρξε πρόεδρος της Καγκελαρίας, διοικητής των ταγμάτων εφόδου, εκ των ιδρυτών της κακουργηματικής Γκεστάπο και επομένως των στρατοπέδων εξοντώσεως εκατομμυρίων αθώων Εβραίων και των άλλων θυμάτων
του ναζισμού. Το βιβλίο παρέχει πλήρη στοιχεία για τη ζωή και το «έργο» του. Παντρεύτηκε δύο φορές, ήταν μορφινομανής, άνθρωπος των συνομωσιών, αντιφατική, πάντως, προσωπικότητα. Κάποτε ωμός στις διατυπώσεις του, αλλά πολλές φορές, δήθεν ευγενικών προθέσεων. Το αληθινό πρόσωπό του έδειξε και στη Δίκη της Νυρεμβέργης. Υποκρινόμενος ότι ελάχιστες κακουργίες γνώριζε, προσπάθησε να εμφανίσει τον εαυτό του ως κύριο πρόσωπο διαμορφώσεως της ευρωπαϊκής ιστορίας, αλλά έδειχνε καταπτοημένος όταν αισθανόταν το φάσμα του θανάτου υπεράνω της κεφαλής του. Υποχωρούσε τότε και η βιασμένη υπεροπτική συμπεριφορά. Εξαιρετική εργασία και από μεταφραστικής, όπως και εκδοτικής πλευράς, οι εκδόσεις Γκοβόστη προσφέρουν ένα χρησιμότατο βιβλίο για όλους τους σοβαρούς μελετητές της φοβερής εποχής του ναζισμού. Διον. Κωστίδης
Λαμπρίνα Μαραγκού Το καλοκαίρι με τη Μέδουσα ΑΓΚΥΡΑ Ο νεαρός φοιτητής της αρχαιολογίας γίνεται για την έφηβη Αλεξάνδρα, που παραθερίζει οικογενειακά σε ένα ελληνικό νησί, ο θεός του Έρωτα, του ιδανικού και ανεκπλήρωτου και ταυτόχρονα -χωρίς η ίδια να το καταλαβαίνει, στην αρχή- ο μυσταγωγός της σε έναν μαγικό κόσμο: στο πλούσιο σύμπαν της αρχαίας ελληνικής μυθολογίας. Ο πλατωνικός έρωτας των δύο νέων εξελίσσεται σε μία βαθιά ψυχική σχέση αλληλο-φώτισης και ανακάλυψης του εαυτού στο Έτερον, στο Άλλο, όχι με τη ματαιόδοξη αντανάκλαση του Νάρκισσου στο «βυθό» των ματιών του ερωτευτή, αλλά με τη βαθιά εκείνη φιλοδοξία -και ανάγκη- του «γνώθι σαυτόν». Ο έφηβος βγαίνοντας από την ασφάλεια της οικογενειακής θαλπωρής, με τα πρώτα ερωτικά σκιρτήματα, ετοιμάζεται να ανοίξει τα φτερά του και να πετάξει μακριά. Βέβαια, θα χρειαστούν πολλές δοκιμαστικές πτήσεις μέχρι την οριστική αναχώρηση από το παιδικό κρεβάτι προς την ερωτική κλίνη του ενήλικα, όμως ακριβώς αυτά τα πρώτα φτερουγίσματα μένουν ανεξίτηλα στη μνήμη όλων των ενηλίκων. Η Λαμπρίνα Μαραγκού είναι διδάκτωρ Φιλολογίας, συγγραφέας μιας μονογραφίας για το έργο του Γιώργου Χειμωνά, ενός μυθιστορήματος και πολυάριθμων κριτικών άρθρων και μελετών για ποιητές της μεταπολεμικής Ελλάδας. Αυτό είναι το τρίτο της βιβλίο που απευθύνεται σε εφηβικό -και όχι μόνο- κοινό. Αποσυμβολίζοντας τον μύθο της Μέδουσας, που την αποκεφαλίζει ο Περσέας, αποφεύγοντας να την κοιτάξει κατάματα, αλλά αλιεύοντας στη γυαλιστερή επιφάνεια της ασπίδας του την αντανάκλαση του φρικτού κεφαλιού του τέρατος που έχει αντί για βοστρύχους φίδια. Λέει ο ερωτικός φοιτητής στην έφηβη προστατευόμενη του: «Άρα, λοιπόν, τα φίδια στο γοργόνειο της θεάς Αθηνάς
58
το βιβλίο της άμμου ΑΝΘΟΛΟΓΗΣΗ ΓΙΩΡΓΟΣ ΤΣΑΚΝΙΑΣ
συμβολίζουν τη γνώση, την τόλμη μας. Γι’ αυτό σου το έδωσα σαν φυλαχτό. Δεν είναι πια σύμβολο της ματαιοδοξίας και της ανοησίας, όπως ήταν πριν ο Περσέας σκοτώσει τη Μέδουσα, αλλά σύμβολο της ανέλιξης, της ύψωσης δηλαδή του ανθρώπινου νου προς το φως, τη γνώση. Δίνει θετική ενέργεια και μας βοηθάει να ξεπερνάμε τους κινδύνους. Καταλαβαίνεις τώρα, πόσο θα σε βοηθήσει, τώρα που θα φύγεις; Άλλωστε, αν παίξεις λίγο με τα γράμματα της λέξης «όφις» αλλάζοντάς τους τη θέση και προσθέτοντας ένα -αθα σχηματίσεις τη λέξη σοφία. Η σοφία, δηλαδή, αντίθετη με την άγνοια και την κακία. Γι’ αυτό την χρησιμοποιούσε και η θεά. Όποιος επιχειρούσε να πλησιάσει τη γνώση-σοφία με ματαιοδοξία και ιδιοτέλεια, αντίκριζε το αποκρουστικό πρόσωπο της Μέδουσας, δηλαδή του εαυτού του. Και πρέπει τότε να καταλάβει τα ελαττώματά του και να τα αποβάλει για να μπορέσει να προσεγγίσει τη σοφία, αλλά και την καλοσύνη» (σ. 126). Όμως, δεν είναι όλο το κείμενο διδακτικό. Μέσα από τα ερωτικά σκιρτήματα, τις κυκλοθυμίες της έφηβης παρθένας, τον κρυστάλλινο ουρανό της Μεσογείου και τα καταγάλανα νερά, συνυφαίνεται ένας ρεαλιστικός αφηγηματικός ιστός, που συμπαρασύρει με την αληθοφάνειά του τον αναγνώστη σε αναπόληση της δικής του εφηβείας, με όλους τους καημούς και τις λύπες, αλλά και τις χαρές που αυτή συνεπάγεται. Κι όπως λένε, «ο πρώτος έρωτας δεν λησμονιέται ποτέ». Για τη μικρή Αλεξάνδρα, ο πρώτος της έρωτας ήταν καλή αφορμή για να μυηθεί στο μαγικό σύμπαν της αρχαίας ελληνικής μυθολογίας και να αντιληφθεί ότι κάτω από τα σύμβολα κρύβεται κωδικοποιημένη η σοφία αιώνων. Κωνσταντίνος Μπούρας, www.konstantinosbouras.gr
Χρήστος Παπαγεωργίου Το γήπεδο γέρνει ΥΨΙΛΟΝ
Χρήσιμα βιβλία Ο Φρίτριχ ήταν αδερφός της Ελίζας και μια τέτοια χυλόπιτα θα ’κανε καλό στην οικογένεια. Εκτός όμως απ’ αυτό άξιζε και η ίδια η Όλγα να της ριχτεί κανείς. Ο Ρόλανδσεν την είχε γνωρίσει από μικρό κοριτσάκι∙ στο σπίτι τους δεν είχανε πολλές αρχοντιές, κάθε άλλο, κι έπρεπε να παλιώσει ολωσδιόλου επάνω της τα ρούχα που φορούσε, για να κάμει καινούργια, μα ήτανε δροσερή και νοστιμούλα και της πήγαινε μια χαρά η ντροπαλοσύνη που είχε. Ο Ρόλανδσεν την είχε ανταμώσει δυο μέρες κατά σειρά. Το κατόρθωσε, τραβώντας ίσα στο σπίτι της για να φέρει τάχα από ένα βιβλίο στον πατέρα της κάθε μέρα. Έπρεπε να τα φορτώσει με κάθε τρόπο αυτά τα βιβλία στο νεωκόρο, που ο καημένος ο γέρος ούτε τα ’θελε ούτε τα καταλάβαινε. Ο Ρόλανδσεν έπρεπε να στέκει στο πόδι και να βάλει όλο του το ζήλο για τα βιβλία. Είναι τα πιο χρήσιμα βιβλία που υπάρχουν στον κόσμο, έλεγε, και θέλω να εργαστώ για τη διάδοσή των.
Κνουτ Χάμσουν Διηγήματα, από το διήγημα «Όβε Ρόλανδσεν» μετάφραση Ι. Ν. Γρυπάρης Σοκόλη
INDEX_34
59
ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΗ ΒΙΤΡΙΝΑ
Στην τελευταία ποιητική συλλογή του Χρήστου Παπαγεωργίου Το γήπεδο γέρνει, τα μικρής φόρμας και ποικίλης νοοτροπίας ποιήματα είναι αποτέλεσμα άρρηκτα συνδεδεμένο με τη διαδρομή του γόνιμου πλέον ποιητικού έργου ενός πολύ ικανού τεχνίτη. Θα ακολουθήσουμε τον διαχωρισμό των ενοτήτων του βιβλίου προκειμένου να διατυπώσουμε τις σκέψεις μας. Στην πρώτη, λοιπόν, ενότητα, η ψυχή -γιατί περί αυτής είναι πάντα ο λόγος, αυτή είναι αποδέκτης, διαχειριστής και αποστολέαςφαίνεται να κρατά την ψυχραιμία της, τη στωικότητά της κατά τη δύσβατη διαδρομή του βίου, καθώς παγιώνει τις δυσκολίες και τις μισοκρύβει μέσα στις λέξεις. Η ακρίβεια μέσα στη ρευστότητα. Το ποιητικό ένστικτο του δημιουργού γίνεται φανερό άλλοτε στη γοητευτική αλχημεία της ποίησης που δεν θέλεις να ερευνήσεις αλλά μόνον να απολαύσεις, όπως «εύφλεκτα υλικά», και άλλοτε σε κάποια πεζότητα που δεν της χρειάζεται κανένα στολίδι, αφού στηρίζεται στην αβίαστη ροή και την ακρίβεια, όπως στο Το τάλαντο και άλλοτε στην απόλυτη γυμνότητα του καιρού, όπως στο Κατεδαφιζόμεθα και συχνά η σύμπτυξη του χρόνου, όταν τον διανύει πατώντας σε απροσδόκητα περάσματα, όπως για παράδειγμα στο Παιχνίδι που επιπλέον η αρχική μεταφορά δίνει αναδρομικά την ουσία και την ποιητικότητα στο ποίημα. Στο μικρότατο Ύποπτος φαινομένων -έννοια καβαφική, αλλά εδώ με τρόπο παιγνιώδη κι ακαριαίο: Ξεκινάω για κει/ Παίξε περιμένει ο ίσκιος μου/ Αφού σίγουρα θα γυρίσω/ Και θα ξαναφύγω? Για κει που τον παράτησα. Στη δεύτερη ενότητα η ψυχή πονά πιο φανερά, ο ρεαλισμός εδώ είναι έντονος, ωστόσο ο πόνος ξεμυτά σιγά-σιγά από μικρά και ασήμαντα πράγματα και είναι αναγνωρίσιμος και έντονα δραστικός, όπως στα Κηδεία, 2008, Δεν άντεξες. Στην τρίτη ενότητα έχει κανείς την αίσθηση ότι τα περισσότερα ποιήματα υπηρετούν το ατελέσφορο. Αλλά για να συμβεί αυτό σαν αποτέλεσμα επιθυμητό, ο δημιουργός μας υπενθυμίζει πως η τελέσφορη θέση των λέξεων δεν είναι πάντα αυτονόητη. Τελειώνοντας αυτές τις σκέψεις για την τελευταία ποιητική συλλογή του Χρήστου Παπαγεωργίου, αισθάνομαι ότι δεν μπόρεσα να διατυπώσω το σπουδαιότερο: το σκίρτημά του και του αναγνώστη κατά την αποκαλυπτική στιγμή της αλήθειας του ποιήματος που δεν είναι άλλο από την ακριβή κατάθεση της ψυχής του ποιητή. Τη σχέση αυτή, το σκίρτημα δηλαδή που είναι και το ζητούμενο για να ανοίξει ο δρόμος της επικοινωνίας ανάμεσα στο έργο και τον αναγνώστη. Ο Παπαγεωργίου την ελέγχει πλήρως και μάλλον προς όφελος του
δεύτερου αφού η συλλογή κρατά το ενδιαφέρον αμείωτο μέχρι το τέλος και η σκέψη της δεύτερης ανάγνωσης έχει ήδη εγκατασταθεί στο νου. Θα κλείσω με δύο στίχους από το ποίημα Τινάζεις που τους θεωρώ καθοριστικούς της συλλογής: Είσαι πια όπως όλες οι αλήθειες/ Γι’ αυτό καις. Καλλιόπη Καλογεράκη Λότση
Γιώργος Τσελώνης Patti Smith. Sketches of Pain Εξόριστη στη Λεωφόρο του Rock and Roll ΟΞΥ Το βιβλίο Patti Smith-Sketches of Pain - Εξόριστη στη Λεωφόρο του Rock and Roll (εκδ. ΟΞΥ) του συγγραφέα Γιώργου Τσελώνη έπεσε στα χέρια μου καθώς κοίταζα τι κυκλοφορεί στην Ελλάδα σε σχέση με τη διεθνή ροκ σκηνή. Το πήρα από περιέργεια, μα ανταμείφθηκα εν τέλει, αφού στον χώρο του βιβλίου σπανίζουν τα τόσο προσεγμένα και ενδελεχή αφιερώματα. Ένα απίστευτο λεύκωμα που ξεκινά με τη βιογραφία της Patti από τον συγγραφέα και συνεχίζει με αριστοτεχνικά μεταφρασμένα ποιήματα και στίχους. Δίπλα στις μεταφράσεις και το πρωτότυπο κείμενο -κά-
τι που πολλοί αποφεύγουν τελευταίως- μα ο Γιώργος Τσελώνης δεν έχει παρά να είναι περήφανος για το έργο που μας χάρισε. Οι φωτογραφίες αποκαλυπτικές και σπουδαία τοποθετημένες σε κάθε σελίδα, τόσο ώστε να μην ξέρεις τι απ’ όλα να θαυμάσεις πρώτο! Και δεν τελειώνει εκεί το πράγμα, καθώς πέραν από τις συνεντεύξεις, τα σχόλια και τα κείμενα που επέλεξε να μεταφράσει για μας, ο Τσελώνης θέτει τόσο στον πρόλογο όσο και στον επίλογο σημαντικά ερωτήματα για το τι εστί τέχνη και πώς πορεύεται ο ίδιος ο καλλιτέχνης σήμερα στην επίπονη διαδικασία της δημιουργίας. Απολαυστικά καυστικό, ιδιαίτερα διαφωτιστικό (σε ό,τι αφορά ρεύματα ποίησης, μουσικής, λογοτεχνίας), μα πάνω απ’ όλα εμπνευσμένο, έχει κερδίσει περίοπτη θέση στη βιβλιοθήκη μου! Μακάρι να ακολουθήσουν κι άλλα βιβλία του, καθώς τα περιμένω σαν όαση στην έρημο των μουσικών βιογραφιών στη χώρα μας. Cristofer Lein
Διονύσης Κωστίδης Επιλεγμένα αφηγήματα κρύφιας ζωής ΙΩΛΚΟΣ Ο Διονύσης Κωστίδης μας είναι γνωστός από αρκετά παλιά ως πεζογράφος, κυρίως
όμως ως κριτικός της πνευματικής ζωής με επαγωγικές και πνευματοφόρες παρατηρήσεις πάνω στη σύγχρονή μας βιβλιοπαραγωγή. Αλλά και ως πεζογράφος έχει το ενδιαφέρον του, αφού ο τρόπος γραφής του θυμίζει τους κλασικούς εργάτες του ελληνικού και του παγκόσμιου πνεύματος. Πρόκειται για οξυνούστατο καλλιτέχνη που ξέρει τα περιγράμματα της τέχνης του και τους τρόπους εκφοράς των διανοημάτων του. Στο νέο πολυσέλιδο (περίπου 600 σελίδες) παρόν που δίνει με τον παρακάτω τίτλο, παρουσιάζει κυρίως αφηγήματα, αλλά και κείμενα ευρύτερης πνευματικότητας που δεν έπρεπε να συστεγάζονται για κείμενα αντιπροσωπευτικής πεζογραφίας. Εμείς όλα θα τα προσέξουμε, όπως τους αξίζει, κυρίως όμως θα μείνουμε στη στενή πεζογραφική προσφορά του και ειδικότερα σ’ εκείνη της διηγηματογραφίας του που μας θυμίζει το κυριολεκτικώς αριστούργημά του Το αργό βάδισμα της Αίθρας, που θα ’λεγε κανείς ακόμα ότι είναι έτοιμο σενάριο για κινηματογράφο εποχής. Σε όλα τα διηγήματα καθώς και τα ευρύτερα από απόψεως εκτάσεως έργα του ανά χείρας ογκώδους τόμου ο αφηγηματικός δρόμος είναι βατός, οι λύσεις όμως που δίνει ενίοτε είναι υπερβατικές και αληθινά πνευματοφόρες. Λύσεις, θα έλεγε ο απαιτητικός αναγνώστης, που μηχανεύεται η πιο προωθημένη μοντερνιστική πεζογραφία. Δεν θα μείνω στα καθέκαστα των διηγημάτων, γιατί αυτό θα με πήγαινε μακριά, αλλά στη γενικά πνευματοφόρο γραμμή που τα διέπει, μια γραμμή, όπου το φως της πνευ-
60 ματικότητας πνευματοφορεί και αγάλλεται με τον κάποτε συντριβόμενο άνθρωπο, ο οποίος όμως ευρίσκει πάντα τον θαυματουργό δρόμο της εξανάστασης και της σωτηρίας. Η τριβή των ηρώων με τα γεγονότα είναι συνεχής και οι περιγραφές λιτές παρ’ όλο που η αφήγηση συχνά τον ωθεί προς τη συναισθηματική διάχυση και τον άφθονο λόγο. Έτσι, βλέπουμε η εξέλιξη του μύθου να προωθείται ομαλά ως τη φυσιολογική λογική έξοδό του. Η πεζογραφία του Διονύση Κωστίδη είναι ένας λόγος ενάρετος και προικισμένος, δηλαδή μια πνευματική κατάσταση αληθινή, ωραία και πνευματοφόρα. Θανάσης Παπαθανασόπουλος
Thomas Bernhard Το ασβεστοκάμινο
σαφήνεια θα επρόκειτο απλώς για μια ιστορία, που δεν αποκλίνει από μια συνηθισμένη. Ωστόσο, ήδη από τις πρώτες σελίδες του βιβλίου γίνεται φανερή η ιδιαίτερη σημασία της αφηγηματικής προσέγγισης, λόγου χάρη, με τις αόριστες διατυπώσεις στην υποτακτική του πλάγιου λόγου, με το νήμα της αφήγησης που όλο και κόβεται, με την ιδιοφυή δομή της επανάληψης έτσι ώστε όλα αυτά να καθιστούν Το ασβεστοκάμινο ένα από τα πιο υπέροχα έργα της αυστριακής και... παγκόσμιας λογοτεχνίας. Ένα έργο που ταυτοχρόνως είναι κι από τα δυσκολότερα του προκλητικότατου Bernhard, μιας κι αποτελεί «έρευνα για μια βίαιη δολοφονία, μια πείσμωνα ανάλυση ενός πείσμονoς μονομανούς ανθρώπου, μια κοινωνική μελέτη ασθένειας και μια ποιητική πραγματεία για τις δυσκολίες της αφήγησης και την κρίση του μυθιστορήματος» (der Hörverlag).
Οι βαμπίρς δεν στοιχειώνουν πλέον τη φαντασία μου απόκοσμα όμορφοι κι ερωτικοί. Έγιναν γκροτέσκ, σκοτεινοί, αποκρουστικοί, με μία αλλόκοτα μακριά και μυώδη γλώσσα/κεντρί διψασμένη για το πολύτιμο αίμα μου. Οι 552 σελίδες του βιβλίου χρειάστηκαν περίπου τρεις μέρες να διαβούν μπροστά από τα μάτια μου, αλλά μου είναι άγνωστος -προς το παρόν- ο χρόνος που θα χρειαστεί ο 45χρονος Μεξικανός σκηνοθέτης να τις μετατρέψει σε κινηματογραφική ταινία και το πότε θα κυκλοφορήσουν τα δύο επόμενα βιβλία της τριλογίας. Θα συνιστούσα την ανάγνωση του σε βιβλιόφιλους που δεν φοβούνται ιδιαίτερα τον Η1Ν1 και αρέσκονται πότε-πότε να χαλαρώνουν… τρομάζοντας!!!
Βούλη Ζώγου, Μόναχο
Ειρήνη Μανδηλαρά, Bookbuyer βιβλιοπωλείων «Ελευθερουδάκη»
Guillermo Del Toro & Chuck Hogan
Συλλογικό έργο
Το ίχνος
Ο Απεραθίτικος πολιτισμός
ΛΙΒΑΝΗΣ
ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΦΙΛΩΝ ΤΩΝ ΜΟΥΣΕΙΩΝ ΚΑΙ ΤΗΣ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗΣ Ν. Ν. ΓΛΕΖΟΥ
ΑΓΡΩΣΤΙΣ Στο εν λόγω μυθιστόρημά του, ο Αυστριακός Thomas Bernhard -«της γερμανικής λογοτεχνίας σκοτεινότατος ποιητής και δριμύτατος προφήτης» σύμφωνα με τον κριτικό λογοτεχνίας Μarcel Reich- Ranicki… αν και ο ίδιος ο συγγραφέας ( 1931-1989) έβλεπε το έργο του ως φιλοσοφικό πρόγραμμα γέλιου- αναπτύσσει για πρώτη φορά ένα από τα κεντρικότερα λογοτεχνικά θέματά του, τον καλλιτέχνη που αδυνατεί να τελειοποιήσει το έργο του. Ο εκκεντρικός, πέρα για πέρα δειλός Κόνραντ αποτραβιέται με τη γυναίκα του σε ένα εγκαταλελειμμένο ασβεστοκάμινο για να πραγματοποιήσει τη συγγραφή της μελέτης του «περί ακοής». Για τους σκοπούς της μελέτης χρησιμοποιεί την πολύ όμορφη αλλά ανάπηρη σύζυγό του, κυρίως εφαρμόζοντας πάνω της ώρες ολόκληρες με τρόπο βασανιστικό τη μέθοδο του εξευγενισμού, υπαγορεύοντάς της πότε στο ένα και πότε στο άλλο καταπονεμένο αυτί της συνέχεια προτάσεις και λόγια τα οποία πρέπει αυτή να επαναλαμβάνει... Το πειραματόζωό του, όμως, κάνει συνήθως απροσεξίες κι αυτό δυσκολεύει τα παράξενα πειράματα του Κόνραντ, ο οποίος μάταια πλέον περιμένει την ιδανική στιγμή της καταγραφής τούτου του «τεράστιου έργου ζωής». Αντιθέτως, οι προϋποθέσεις γίνονται όλο και δυσχερέστερες με το πέρασμα του χρόνου, τόσο που η καταγραφή της μελέτης την οποία ήδη επί δεκαετίες έχει ολοκληρωμένη στο μυαλό του, καθίσταται αδύνατη... Στο ασβεστοκάμινο, τούτο τον μονάχα φαινομενικά ιδανικό τόπο, δεν αποτυχαίνει μονάχα η μελέτη αλλά και η βασανιστική συμβίωση του ζεύγους Κόνραντ, γιατί από τότε που αποτραβήχτηκαν από την κοινωνία μέσω μιας «φιλοσοφικής μεταφυσικής πράξης βίας», αυτό που τους συνδέει με τον εξωτερικό κόσμο είναι μονάχα η ανάγνωση. Αναπόφευκτα ακολουθεί η τραγωδία. Τη νύχτα της 24ης προς την 25η Δεκεμβρίου ο Κόνραντ σκοτώνει με βάναυσο τρόπο τη γυναίκα του και δυο μέρες αργότερα οι αστυνομικοί τον βρίσκουν στον παγωμένο βόθρο του ασβεστοκάμινου... Η πλοκή του εν λόγω μυθιστορήματος είναι λιγοστή, έτσι που αν ο Thomas Bernhard την εξιστορούσε με αυστηρή αφηγηματική
INDEX_34
61
ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΗ ΒΙΤΡΙΝΑ
Διαβάζοντας το οπισθόφυλλο του ογκώδους αυτού βιβλίου είχα καταρχάς την εντύπωση πως πραγματεύεται άλλη μία τετριμμένη μυθιστορηματική εκδοχή της προαιώνιας, επικής μάχης του καλού και του κακού. Από τη μία οι βρικόλακες -επιβλητικοί, δαιμονικοί κι αιμοδιψείς όσο ποτέ- ξεκινούν τη μακάβρια επέλασή τους στο Μανχάταν με σκοπό -τι άλλο;- να κατακτήσουν σαν κυρίαρχα όντα τον κόσμο μας. Κι από την άλλη δύο επιδημιολόγοι κι ένας γηραιός κι άρρωστος επιζών του Ολοκαυτώματος, οι μόνοι θνητοί που κατάλαβαν από την αρχή το αποτρόπαιο και φρικιαστικό σχέδιο τους, γίνονται υπερασπιστές/μονομάχοι της ανθρωπότητας σε σωρείες άνισων αγώνων με αμφίβολο αποτέλεσμα. Αυτό που με κάνει ωστόσο να χαρακτηρίσω το μυθιστόρημα αυτό ως γνήσιο page turner (και σαφώς τρομακτικότερο του Salem’s Lot και του Thirty days night) δεν είναι οι εκ πρώτης όψεως ομοιότητες του με τα άλλα μυθιστορήματα της ίδιας θεματογραφίας που προηγήθηκαν, αλλά οι διαφορές κι ιδιαιτερότητές του, που έγιναν εμφανείς εξάπτοντας μου το ενδιαφέρον από τις πρώτες κιόλας σελίδες του βιβλίου. Η αρχή του κακού δεν λαμβάνει χώρα σε κάποιο βρώμικο, εγκαταλελειμμένο υπόγειο μιας σύγχρονης μεγαλούπολης ή στις καταρρέουσες αίθουσες κάποιου ξεχασμένου μεσαιωνικού πύργου. Όλα ξεκινούν σε μία πτήση από τις πολλές που ενώνουν καθημερινά το Βερολίνο με τη Ν. Υόρκη. Γιατί το Boeing 777 προσγειώνεται «σκοτεινό»; Τι προκαλεί αυτούς τους περίεργους, στατικούς ήχους που έρχονται από τo εσωτερικό του; Η οδυνηρή μετάλλαξη σε βαμπίρ συντελείται μέσω ενός τερατώδους, άγνωστου ιού που «ασπρίζει» το αίμα και παραμορφώνει το σώμα. Μετά από ένα μόλις εικοσιτετράωρο από την προσβολή του ανθρώπου από το παράσιτο αυτό και μέσω της… τροφής ενεργοποιείται η βαμπιρική του υπόσταση!
Το βιβλίο τούτο αποτελεί μια συλλογική εργασία των κ.κ. Μανώλη Γλέζου, Κυριακής Αγαπητού, Ειρήνης Γ. Γρατσία, Μαρίας Δεουδέ, Αντώνη Κατσουρού, Σοφίας Κατσουρού, Λογοθέτη Κρητικού και Αντώνη Ν. Φραγκίσκου, όπου αναλύεται διεξοδικά η αρχιτεκτονική έκφραση των σπιτιών της Απεράθου, τα οποία δεν προσβάλλουν αισθητικά το φυσικό περιβάλλον και αποτελούν τη συνέχεια της γης σαν ένα αναπόσπαστο μέρος της. Η Απεραθίτικη Αρχιτεκτονική παρ’ όλο που διέπεται από τους κανόνες της Κυκλαδίτικης Αρχιτεκτονικής ξεχωρίζει από τα εξής στοιχεία: α) την εγκοπή, δηλ. το κόψιμο της γωνίας των σπιτιών στα σαράντα εκατοστά από το έδαφος μέχρι σε ύψος δύο μέτρα για μπορούνε να περνούν τα φορτωμένα ζώα τη στιγμή που στρίβουν τη γωνία του σπιτιού ούτως ώστε να μην καταστρέφουν τα φορτία τους, ούτε να γκρεμίζουν τις γωνίες των σπιτιών, β) τους ανεφανούς, δηλ. τους ιδιότυπους καπνοδόχους, γ) την παραστιά, δηλ. την καμινάδα, δ) το εσωτερικό παράθυρο, δηλ. το παράθυρο από δωμάτιο σε δωμάτιο με μαρμάρινο πλαίσιο και ε) τις μαρμαρόστρωτες ρύμνες. Άλλο στοιχείο του Απεραθίτικου πολιτισμού συναντάμε στο λαϊκό τραγούδι, όπου οι απεραθίτικοι στίχοι προκαλούν τον θαυμασμό των ξένων όταν ακούνε πολλούς Απεραθίτες να συνθέτουν αμέσως τραγούδια δίστιχα για να τα στείλουν σε φιλικά ή συγγενικά τους πρόσωπα που βρίσκονται μακριά τους ή και να τα τραγουδήσουν, ακόμη, μπροστά μας. Στο Απεραθίτικο υφαντό συναντάμε άλλο στοιχείο του πολιτισμού. Ρούχα ένδυσης από αντρικές φανέλες, γυναικείες πουκαμίσες, τραπεζομάντηλα, χράμια, ντιβανοσκεπάσματα κι ό,τι μπορεί να φανταστεί ο ανθρώπινος νους. Ένα από τα άλλα στοιχεία του πολιτισμού στ’ Απεράθου είναι το αρχαιολογικό του Μουσείο, το οποίο δημιουργήθηκε στη δεκαετία
του ’60 με τη συμβολή του Μιχάλη Μπαρδάνη για να περισώσει ό,τι μπορούσε από τις λαθραίες ανασκαφές που μάστιζαν πολλές περιοχές της Νάξου. Επίσης, την ίδια δεκαετία ιδρύθηκε το Γεωλογικό Μουσείο της Απεράθου με εκατοντάδες εκθέματα. Το Μουσείο,επίσης, Φυσικής Ιστορίας ιδρύθηκε το 1996 με πρωτοβουλία του Μανώλη Γλέζου. Το 2008 ιδρύθηκε το Μουσείο Εικαστικών Τεχνών από τον Σύλλογο Φίλων των Μουσείων και της Βιβλιοθήκης Νίκου Ν. Γλέζου. Τέλος, άλλο στοιχείο που συμβάλει στη διατήρηση του Απεραθίτικου Πολιτισμού είναι η βιβλιοθήκη του Νίκου Ν. Γλέζου, που τη διαδρομή της αναλύει διεξοδικά στο παρόν βιβλίο η Σοφία Αντ. Κατσουρού. Ένα βιβλίο που πρέπει να διαβαστεί από όλους τους Ναξιώτες και όχι μόνον. Σπύρος Κάλμπαρης , ikalbari@yahoo.gr
Τζον Λε Καρέ Οι άνθρωποι του Σμάιλι ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗΣ Τριάντα χρόνια μετά την πρώτη του έκδοση, μεταφράστηκε στα ελληνικά το τρίτο μέρος της τριλογίας του Λε Καρέ, της τριλογίας του Κάρλα. Στα βιβλία της σειράς «εξιστο-
ρείται η μονομαχία, με όπλο την ευφυΐα, μεταξύ του Τζορτζ Σμάιλι, της Βρετανικής Μυστικής Υπηρεσίας την οποία αποκάλεσα Σέρκους και του αντιπάλου του στην KGB και alter ego του, με το κωδικό όνομα Κάρλα». Τη δεκαετία του ’70, ο Ψυχρός Πόλεμος βρισκόταν στο αποκορύφωμά του και ο κάθε ένας από τους αντιπάλους προσπαθούσε αφενός μεν να τοποθετήσει ανθρώπους στις υπηρεσίες του άλλου, αλλά και να εξολοθρεύσει τους αντίπαλους πράκτορες. Η ιστορία ξεκινά όταν ο στρατηγός Βλάντιμιρ βρίσκεται νεκρός στο Λονδίνο. «Για τρία ατελείωτα χρόνια ο Βλάντιμιρ ήταν η καλύτερη πηγή που είχαμε ποτέ, σχετικά με τις σοβιετικές δυνατότητες και προθέσεις και μάλιστα στο αποκορύφωμα του ψυχρού πολέμου. Βρισκόταν κοντά στους ανθρώπους τους στο χώρο των πληροφοριών κι έστελνε αναφορές και γι’ αυτούς». Οι άνθρωποι του Σέρκους ανακαλούν «άτυπα» πάλι στην ενεργό υπηρεσία τον Τζορτζ Σμάιλι, τον διοπτροφόρο, παχουλό κι ευφυέστατο πράκτορα, για να αντιμετωπίσει για μια ακόμη φορά τον Κάρλα, τον μεγάλο του αντίπαλο. «Συνειδητοποίησε ότι δεν γνώριζε το αληθινό όνομα του εχθρού του για να του απευθύνει το λόγο με αυτό. Μόνο μια κωδική ονομασία και μάλιστα γυναικεία. Ως κι ο στρατιωτικός του βαθμός ήταν ένα μυστήριο». Έτσι ξεκινά μια περιπλάνηση σε Γαλλία, Αγγλία, Ελβετία, Γερμανία, για να επιλεγεί η κατάλληλη τοποθεσία που θα δοθεί η τελική «μάχη», η οποία θα αναδείξει τον νικητή. Το τέλος, βέβαια, είναι προδιαγεγραμμένο και οι «τίτλοι του τέλους» θα πέσουν στην
αγαπημένη πόλη του συγγραφέα, το (διαιρεμένο τότε) Βερολίνο. Ο Σμάιλι θα αποδείξει ότι «Αβοήθητος, ακόμα και παρεμποδιζόμενος από εκείνους που τον κάλεσαν πίσω στην ενεργό υπηρεσία, πάλεψε ως τη φάση όπου μπορούσε με το χέρι στην καρδιά να πει ότι διέρρηξε και την τελευταία σημαντική κλειδαριά. Αν και η ηλικία του ήταν προχωρημένη, οι επαγγελματικές του ικανότητες δεν ήταν ποτέ καλύτερες και για πρώτη φορά στη σταδιοδρομία του είχε το πλεονέκτημα έναντι του παλιού του αντιπάλου». Ο Σμάιλι θα καταγάγει μια σημαντική νίκη και θα καταφέρει ένα σημαντικό χτύπημα στις αντίπαλες μυστικές υπηρεσίες, αφού θα τις στερήσει την ηγεσία τους. Όμως, αυτό που έχει σημασία είναι ο τρόπος με τον οποίο έφτασε σε αυτό το αποτέλεσμα, τις προσεκτικές κινήσεις που έκανε σε αυτήν την παρτίδα σκάκι και οι οποίες του επέτρεψαν να είναι πάντα ένα βήμα μπροστά από τον αντίπαλό του και αυτό θα απολαύσει ο αναγνώστης του βιβλίου. Ο Τζον Λε Καρέ γεννήθηκε το 1931 ως Ντέηβιντ Κόρνγουελ. Μετά τις σπουδές του εργάστηκε για πέντε χρόνια στις βρετανικές μυστικές υπηρεσίας, αλλά η καριέρα του έληξε όταν το όνομά του διέρρευσε στην KGB. Ξεκίνησε το 1961 όσο ακόμα δούλευε ως μυστικός πράκτορας. Μέχρι σήμερα έχει γράψει 24 μυθιστορήματα, πολλά από τα οποία έχουν μεταφερθεί στον κινηματογράφο και τα περισσότερα από τα οποία έχουν μεταφραστεί στα ελληνικά. Δημήτρης Μουρατίδης
62
Χάλεντ Ελ Χαμίσι ΤΑΞΙ στους δρόμους του Καΐρου ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ Στο Κάϊρο τα ταξί είναι περισσότερα από 80.000 και οι ταξιτζήδες περίπου 250.000. Τα ταξί είναι συνήθως παλιά ή μεταχειρισμένα και οι ταξιτζήδες φτωχοί μεροκαματιάρηδες. Οδηγούν πάντα με κόρνα, δεν χρησιμοποιούν ταξίμετρο και το αντίτιμο της διαδρομής προκαθορίζεται σε συνεννόηση με τον πελάτη. Ο Χαμίσι σπούδασε Πολιτικές Επιστήμες στο Πανεπιστήμιο του Καΐρου, ενώ ασχολείται με τον κινηματογράφο και τη δημοσιογραφία. Στο πρώτο του βιβλίου ΤΑΞΙ στους δρόμους του Καΐρου, που είχε σημαντική απήχηση στον αραβικό κόσμο, αφουγκράζεται τους ταξιτζήδες του Καΐρου. Έχουν πολλά να του αφηγηθούν κι ο συγγραφέας, ανοίγοντας διάπλατα τις κεραίες του, προσέχει, ακούει και καταγράφει. Η σερμαγιά που αποκομίζει νόστιμη κι ενδιαφέρουσα. Πενήντα οχτώ, μικρά σε έκταση, αφηγήματα συναποτελούν ένα ενιαίο ψηφιδωτό που αφορά την οικονομική, πολιτική και πολιτισμική κατάσταση της σημερινής Αιγύπτου. Πάνω απ’ όλα όμως, αυτή η συλλογή αποτελεί ένα κολάζ καθημερινών εικόνων, στιγμών και διαλόγων με τους πιο καθημερινούς πολίτες της χώρας σε δράση: τους ταξιτζήδες. Διαβάζοντας τα ζωντανά αυτά αφηγήματα συλλέγουμε τύπους ταξιτζήδων του Καΐρου. Έχουμε, λοιπόν, και λέμε: Ταξιτζήδες που κοιμούνται στο τιμόνι για να ξοφλήσουν χρέη κι άλλοι που ερωτεύονται τυφλά κοινές γυναίκες. Υποσιτισμένοι, που, όσα βγάζουν στο τιμόνι, τα τρώνε αμέσως, απάνθρωποι τύποι που δεν εξυπηρετούν φτωχούς λούστρους, κι άλλοι, πονόψυχοι, που μεταφέρουν δωρεάν φτωχά παιδιά στα σχολεία τους. Οδηγοί που πληρώνουν μίζα στην Τροχαία για να πάρουν πίσω την άδειά τους κι άλλοι που διάβηκαν το κατώφλι της τρέλας για να την ανανεώσουν προσωρινά. Ταξιτζήδες που δεν έκαναν οικογένεια για να καπνίζουν αιώνια κι άλλοι που κάνουν λαθρεμπόριο τσιγάρων. Μορφωμένοι, με μεταπτυχιακά, που κάνουν δεύτερη δουλειά για να τα φέρουν βόλτα και ποδοσφαιρόφιλοι που δεν έχουν χρήματα για να αγοράσουν ένα εισιτήριο της εθνικής Αιγύπτου. Ταξιτζήδες που παίζουν στο χρηματιστήριο, κι άλλοι που επαιτούν, επινοώντας απίθανες ιστορίες για να συγκινήσουν τον πελάτη. Άνθρωποι που παίρνουν κουράγιο κοιτώντας σιωπηλά τα νερά του Νείλου, άλλοι που παρενοχλούν ερωτικά ανήλικα κορίτσια, κι άλλοι που σκοτώνονται στη δουλειά για τα ιδιαίτερα μαθήματα των παιδιών τους. Ταξιτζήδες που πιστεύουν σε δαιμόνια, που συμπαθούν το Ιράκ και βρίζουν τους Αμερικάνους, τα καρτοκινητά και τις γυναίκες. Νοσταλγοί του Σαντάτ, υποστηρικτές της κυβέρνησης Μουμπάρακ ή φανατικοί επικριτές του τελευταίου. Τα αφηγήματα διαβάζονται απνευστί και, με την πρώτη ματιά, δεν διεκδικούν ιδιαίτερες λογοτεχνικές δάφνες. Σ’ ένα δεύτερο επίπεδο ανάγνωσης, και με δεδομένο ότι έχουμε να κάνουμε με αραβόφωνη λογοτεχνία που έχει τις δικές της ιδιαιτερότητες,
INDEX_34
63
ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΗ ΒΙΤΡΙΝΑ η γραφή αναδεικνύεται πρωτότυπη και ασυνήθιστη. Το μοτίβο, βέβαια, σε κάθε ιστορία φαντάζει μονότονο. Ο συγγραφέας πάντα βρίσκεται μόνος στον δρόμο, παίρνει ταξί και ο ταξιτζής του εξομολογείται την ιστορία της ζωής του. Εντούτοις, όλες οι ιστορίες εκπέμπουν γνησιότητα, ειλικρίνεια και αλήθεια. Ακόμα κι αν υποθέσουμε πως όλο αυτό είναι ένα εύρημα, μια μεταμόρφωση του συγγραφέα για να μιλήσει ο ίδιος μέσα από στόματα φτωχών, καθημερινών ανθρώπων για τη συνολική κατάσταση της χώρας του, δεν έχουμε λόγο να μην πιστέψουμε πως έτσι έγιναν τα πράγματα, όπως μας τα αφηγείται ο Χαμίσι στις σελίδες του, και πως οι εξομολογήσεις των ταξιτζήδων είναι αυθεντικές. Η Πέρσα Κουμούτση, που ανέλαβε το δύσκολο εγχείρημα της μετάφρασης του βιβλίου από τα αραβικά στα ελληνικά, πέτυχε να μεταφέρει αυτούσια τη θυμοσοφία των απλών ανθρώπων του Καΐρου και να αναδείξει το διακριτικό χιούμορ του συγγραφέα. Κλείνω με δύο σχόλια για το βιβλίο και τους ταξιτζήδες του Χαμίσι. Μ’ άρεσε που ο αφηγητής μιλά ελάχιστα στις ιστορίες του και -ως έμπειρος δημοσιογράφος που δείχνει ότι είναι- δίνει το μικρόφωνο στους ταξιτζήδες εκμαιεύοντας τις αλήθειες τους. Τους ακούει υπομονετικά, ακόμη κι όταν διαφωνεί μαζί τους. Δεν νουθετεί, δεν διδάσκει, δεν αλλάζει γνώμες. Αφουγκράζεται και καταγράφει. Και κάτι τελευταίο για τους ταξιτζήδες του Καΐρου. Παρά τη φτώχεια, την εξαθλίωση, ακόμα και τον τυχοδιωκτισμό μερικών, όλοι τους είναι βαθιά θρησκευόμενοι, μιλούν ευγενικά στον πελάτη και τον αποκαλούν, με σεβασμό, κύριε, Πασά μου, ή αφέντη. Μπορεί η οδήγησή τους να είναι ριψοκίνδυνη, μπορεί το μίσθωμα να ανεβοκατεβαίνει από τα παζάρια, μπορεί το αμάξι να είναι σκέτο σαράβαλο, αλλά έρχονται στιγμές που θα το σκεφτόταν κανείς αν θα έπρεπε να τους προτιμήσει σε κάποια διαδρομή του από τους συναδέλφους τους της Αθήνας ή της Θεσσαλονίκης. Παναγιώτης Γούτας, πεζογράφος και βιβλιοκριτικός.
Δημήτρης Σωτάκης Το θαύμα της αναπνοής ΚΕΔΡΟΣ Δεν είναι ασφαλώς τυχαίο το γεγονός ότι ο νέος, αλλά δόκιμος πλέον συγγραφέας Δημήτρης Σωτάκης, με κάθε του εμφάνιση προκαλεί ποικίλες αντιδράσεις, κυρίως για την ακραία του μυθοπλαστική συμπεριφορά, η οποία δομείται με εντελώς ρεαλιστικούς τρόπους, ούτως ώστε η φαντασία να εκπέμπει το μήνυμα ή την ιδεολογική επιλογή εντελώς αντανακλαστικά. Πράγματι, και μετά το εκπληκτικό πεζογραφικό ιδεογράφημα Ο άνθρωπος καλαμπόκι, επανέρχεται βάζοντας τις αναγνωστικές παραμέτρους σε μια εφιαλτική προοπτική, μ’ ένα κατ’ ευφημισμόν μυθιστόρημα, το οποίο υπενθυμίζει, όπως ο Ζορζ Περέκ στα Πράγματα, πως η συνεχής εμμονή στην υπερκατανάλωση θα οδηγήσει βαθμιαία στην πλήρη ανυπαρξία
αναπνοής και κατά συνέπεια στον θάνατο. Αυτή, βέβαια, η κατάληξη δεν θα συμβεί από τη μια στιγμή στην άλλη, το αντίθετο, θα επέλθει πολύ αργά και βασανιστικά, σκορπώντας όλο και περισσότερες τραγικές επιπτώσεις, τόσο σ’ εκείνον που υφίσταται το μαρτύριο, όσο και σ’ εκείνους που τον πλαισιώνουν και οι οποίοι είναι απελπιστικά λίγοι: η άρρωστη μητέρα, ο ζωγράφος φίλος και η εργαζόμενη ερωμένη. Ο Σωτάκης –κάτοχος πλέον αυτής της τεχνικής- δουλεύει με τη μέθοδο των μικρών κεφαλαίων, στο καθένα από τα οποία, παράλληλα με την επικοινωνία που ο ήρωας μπορεί να έχει με όσους τον αγαπούν, δέχεται και μια νέα μεταφορά επιπλέον, απ’ την εταιρεία για την οποία εργάζεται, έτσι ώστε απάνθρωπα και με μέθοδο ολόκληρο το διαμέρισμά του καλύπτεται από ντουλάπες, γραφεία, σαλόνια, κομοδίνα, βιβλιοθήκες, καναπέδες, φωτιστικά, ηλεκτρικές κουζίνες, ψυγεία, πλυντήρια κ.ο.κ. οτιδήποτε δηλαδή καταλαμβάνει έναν χώρο, τον χώρο του στο οίκημα. Για κάθε μεταφορά ένα σημαντικό ποσό κατατίθεται στην τράπεζα στο όνομά του. Από κάποιο όριο και μετά ο ίδιος αδυνατεί, λόγω έλλειψης έστω και υποτυπώδους τετραγωνικού μέτρου, να τραφεί, να πιει νερό, τέλος να αναπνεύσει, καθώς πάνω στο στήθος του όσο και στο πρόσωπό του στοιβάζονται άχρηστα αντικείμενα. Έτσι, σ’ ένα διαμέρισμα το οποίο απλώς αποτελεί μια αποθήκη, όπου πετάγονται διάφορα πράγματα, δεν απομένει το παραμικρό μόριο οξυγόνου και παράλληλα η δυνατότητα να αναπνεύσει κανείς, έτσι το μυθιστορηματικό πρόσωπο, ως τραγική φιγούρα που υπέστη τα πάνδεινα, εκπνέει. Το φιλοσοφικό περίβλημα που η τέτοιου είδους μυθοπλασία εμπεριέχει είναι φυσικά περιεχόμενο που άπτεται των κατ’ ανάγκην συνθηκών στο σύγχρονο γίγνεσθαι, καθώς κριτικάρει με τρόπο απροκάλυπτο και οδυνηρό μια πραγματικότητα που δεν θα φτάσει ποτέ σ’ ένα τέτοιο φινάλε, σίγουρα όμως θα προκαλέσει πολλούς επί μέρους εγκλωβισμούς και εγκεφαλικούς αλλά και τυπικούς και ουσιαστικούς. Οι συγγραφείς αυτής της δημιουργίας –μαζί τους και ο Σωτάκης- φτάνουν τις καταστάσεις στα άκρα, όχι τόσο για να προλάβουν αυτές τις μάλλον μικροαστικών αντιλήψεων νοοτροπίες και επιφανειακές διεργασίες άνοων συμπεριφορών, όσο για να δηλώσουν την πλήρη τους αποστροφή σ’ ένα κοινωνικό φαινόμενο, το οποίο τείνει να πάρει ανεξέλεγκτες διαστάσεις, Άρα, με την επισήμανσή τους πως ο ζωτικός χώρος μέσα στο σπίτι είναι όχι απλώς απαραίτητος αλλά αναγκαίος, οι πεζογράφοι αυτής της σχολής δεν προσδοκούν αποτελέσματα αλλά ως κεντρί σφήκας θέτουν το ερέθισμα στο σώμα του αναγνώστη, ούτως ώστε να προσβληθεί, να νοσήσει, να θεραπευτεί. Σε μια τέτοια δημιουργία, λοιπόν, κάθε συμβουλευτική απόπειρα αυτόματα μηδενίζεται, άρα η παιδευτική πλευρά της λογοτεχνίας δεν ανοίγει φτερά, το αντίθετο, αφήνει σκέψεις μελαγχολικές, έρχεται ως βροχή από έναν απελπιστικά γκριζόμαυρο απ’ τα πυκνά σύννεφα ουρανό. Έτσι, η βιαιότητα του κειμένου, το πλήρες κενό, το αποτρόπαιο δρώμενο, το βάναυσο της περιγραφής και το υποψιασμένο της αφήγησης θα λειτουργήσουν, μετά από κάποιο χρονι-
κό διάστημα υποταγής των συνιστωσών στο σώμα του μυθιστορήματος, ως καθαρτήρια οδός προς ένα μέλλον που προσομοιάζει αφοπλιστικό και χωρίς το δικαίωμα επιλογών, παρά την ηχώ των σειρήνων, που κάποιοι νωρίτερα έθεσαν σε συναγερμό. Θα είναι δηλαδή μια ματαιότητα για το θαύμα της αναπνοής, που όλοι αναγνωρίζουν ως το κυριότερο για την ύπαρξη ζωής. Χρίστος Παπαγεωργίου, Ποιητής - Κριτικός λογοτεχνίας
Franz Stanzel
εφευρέσεις του γαλλικού στρουκτουραλισμού. Στην ελληνική έκδοση, ο αναγνώστης θα βρει εκτενείς πίνακες ορολογίας και στις δύο γλώσσες, οι οποίοι του επιτρέπουν να χρησιμοποιήσει το βιβλίο και ως βοήθημα για επιμέρους προβλήματα του πεζού λόγου. [Ο παρών τόμος περιέχει εισαγωγή και πίνακες-γλωσσάρια ορολογίας: ελληνογερμανικό, γερμανο-ελληνικό καθώς και πίνακες ονομάτων και τίτλων έργων]. Κυριακή Χρυσομάλλη-Henrich, διδάσκει Ελληνική Γλώσσα και Λογοτεχνία στο Πανεπιστήμιο Κιέλου
Θεωρία της αφήγησης University Studio Press
Άντζελα Δημητρακάκη
Το έργο αυτό παρουσιάστηκε σε πλήρη ελληνική μετάφραση το 1999 και βρήκε σημαντική ανταπόκριση στο ειδικό φιλολογικό κοινό. Εφημερίδες (Ελευθεροτυπία-Βαγγέλης Χατζηβασιλείου, Βήμα-Βάσος Μαθιόπουλος, Μακεδονία-Δ. Κυριαζής) και περιοδικά (Σύγκριση-Ζ. Σιαφλέκης, Πόρφυρας-Χριστόφορος Χαραλαμπάκης, Νέα Εστία-Μαρία Ιατρού) παρουσίασαν βιβλιοκριτικές από επώνυμους επιστήμονες που τόνιζαν τη σημασία του για την έρευνα της πεζογραφίας. Ο συγγραφέας, Φραντς Στάντσελ, χρημάτισε καθηγητής της θεωρίας της λογοτεχνίας και της αγγλικής φιλολογίας στα πανεπιστήμια του Graz, Harvard, ErlangenNürnberg και είναι μέλος της Αυστριακής Ακαδημίας Επιστημών. Έχει στο ενεργητικό του ένα μεγάλο κατάλογο δημοσιευμάτων στον χώρο της αφηγηματολογίας. Η Θεωρία του (1979, έκτη έκδ. 1995) είναι ένα έργο που, ξεφεύγοντας από το πλαίσιο του στρουκτουραλισμού, διαλέγεται αδιάκοπα με τα σπουδαιότερα θεωρητικά ρεύματα της επιστήμης της λογοτεχνίας, την παραδοσιακή φιλολογία και ιστορία της λογοτεχνίας, το ρωσικό και τσέχικο φορμαλισμό, τη νέα υφολογία, το γαλλικό δομισμό κτλ. Προσφέρει ένα πλήρες εργαλειακό απόθεμα για τη διερεύνηση των βασικών κατηγοριών του αφηγητή, της προοπτικής και του γραμματικού προσώπου εκφοράς. Καθώς ο συγγραφέας κατείχε ιδιαίτερα καλά την αγγλική λογοτεχνία στο σύνολό της, τα κειμενικά παραδείγματα που χρησιμοποιεί για τις πρακτικές εφαρμογές των κατηγοριών του τα παίρνει κυρίως από εκεί. Στην ελληνική έκδοση ο αναγνώστης θα βρει τόσο το ξενόγλωσσο παράθεμα όσο και την ελληνική του μετάφραση, κάτι που έγινε με συνειδητή απόφαση της μεταφράστριας που θέλησε να διευκολύνει τον αναγνώστη στην κατανόηση θεωρίας και εφαρμογής. Η θεωρία του Στάντσελ χωρίς να έχει κανονιστικό χαρακτήρα δεν είναι απλώς περιγραφική: η συνεπής εφαρμογή των κατηγοριών μπορεί να οδηγήσει σε αξιολογικά συμπεράσματα ως προς τη λογοτεχνικότητα των κειμένων, κάτι που του αναγνώρισαν η Dorrit Kohn και ο Gérard Genette, ο οποίος στο Nouveau discours du récit, 1983, ονόμασε το σύστημα Στάντσελ «θαυμαστό ρόδακα», αποδίδοντάς του συγχρόνως και την πατρότητα ιδεών που ως τότε κυκλοφορούσαν ως
Μέσα σ’ ένα κορίτσι σαν κι εσένα ΕΣΤΙΑ Μετά από τον αιφνίδιο θάνατο της αγαπημένης της μητέρας, η Κατίνα Μελά αποφασίζει ν’ αφήσει την Αμερική, όπου έζησε και μεγάλωσε, και να κάνει μια στάση στην Αθήνα. Εκεί θα επιχειρήσει να διαχειρισθεί το πένθος και μία σειρά από άλλα επείγοντα ζητήματα που δε θα μπορέσει όμως να διευθετήσει. Αφού, ωστόσο, κλείσει κάποιους ανοιχτούς λογαριασμούς με το θυελλώδες παρελθόν της, η Κατίνα θα αναχωρήσει για άλλους, πολύ μακρινούς προορισμούς. Άνθρωπος καλών προθέσεων, με ανοιχτό μυαλό και δυνατή μόρφωση, η Κατίνα νιώθει να παραπαίει στο μάλλον αφιλόξενο Αθηναϊκό περιβάλλον, όπου τα μοναδικά της ουσιαστικά ερείσματα είναι η θεία και η ξαδέλφη της. Ο σεξουαλικός της προσανατολισμός (λεσβία) λειτουργεί μάλλον σαν τροχοπέδη αφού υπάρχει διάχυτος στην ατμόσφαιρα ο ρατσισμός και η εχθρότητα προς τις όποιες μειονότητες. Επιπλέον, η Κατίνα διαπιστώνει τη διάχυση της βίας παντού μέσα στην αθηναϊκή καθημερινότητα, μιας βίας που γίνεται ενίοτε ακραία και φρικώδης. Το βιβλίο συγκροτείται πάνω σε πολλά μοτίβα φυγής. Τα πρόσωπα, γένους θηλυκού και λεσβίες, φεύγουν μακριά από την πατρίδα (τη γη του πατέρα), φεύγουν μακριά από την ανεπιθύμητη ταυτότητα που θέλησε να τους φορέσει η ανδροκρατούμενη κοινωνία, αρνούνται παραδοσιακούς ρόλους, απορρίπτουν πατρογονικές αξίες και ανοίγονται σ’ έναν καινούργιο κόσμο επιλογών και δυνατοτήτων με σκοπό να κοινωνικοποιήσουν απεριόριστα το είναι τους. Πρόκειται για μία φυγή προς τα εμπρός, άνευ όρων και ορίων, που, παρά τα όποια εμπόδια, καθίσταται επιτακτική ανάγκη για πλάσματα που, σαν την Κατίνα και τη μητέρα της, αρέσκονται να εξερευνούν τον αχαρτογράφητο, έτσι κι αλλιώς, τόπο της ατομικής αλλά και της συλλογικής ελευθερίας. Το μητρικό στοιχείο, ενσαρκωμένο από τη μυστηριώδη ποιήτρια «Θαλασσία Ύλη» που με την παρουσία – απουσία της στοιχειώνει ολόκληρο το βιβλίο, συναιρεί μέσα του κάθε δύναμη ζωής, έρωτα και δημιουργίας χωρίς να εξαντλείται μόνο στην έννοια της μητρότητας. Το ίδιο αυτό στοιχείο, το επονομα-
ζόμενο μητρικό, ρευστό και ευμετάβλητο, αρνούμενο κάθε περιχαράκωση και ορισμό, ξεφεύγει από τα όρια και παρασύρει την ηρωίδα σε μία αναζήτηση του εαυτού της χωρίς τέλος, σε όλα τα μήκη και τα πλάτη μιας απέραντης ανθρωπογεωγραφίας που διαχέεται κι εξαπλώνεται προς κάθε δυνατή κατεύθυνση. Βουτηγμένη στα έγκατα του εαυτού της και απορροφημένη από τη μνήμη μιας ανεξιχνίαστης και μαγικής μητέρας, η πρωταγωνίστρια θα βυθιστεί στη μέθη μιας ανελέητης εξερεύνησης αφήνοντας πίσω βεβαιότητες και φλερτάροντας με το όραμα μιας επικίνδυνης ελευθερίας. Θολή και αδιευκρίνιστη στην αρχή, πιο συμπαγής και πιο συγκεκριμένη στη συνέχεια, η αινιγματική «Θαλασσία Ύλη» θα αναρριπίσει με τα ποιήματά της όχι μόνο τις υπαρξιακές αλλά και τις φιλολογικές αναζητήσεις της, έτσι κι αλλιώς, ανήσυχης Κατίνας. Στην περίπτωση της Κατίνας, γραφή και ζωή αλληλοσυμπλέκονται αξεδιάλυτα και, για να βγάλει κάποια συμπεράσματα για τη ζωή της, χρειάζεται προηγουμένως να περάσει μεσ’ από την ερμηνεία των κειμένων έτσι ώστε να ξεκλειδώσει τους κώδικες που θα φωτίσουν και θα αποκαλύψουν τις ρίζες της, τις καταβολές της. Η «Θαλασσία Ύλη» θα έρθει την κατάλληλη στιγμή να νοηματοδοτήσει ένα κόσμο που αλλιώς θα φάνταζε κενός και μάταιος. Διεκδικώντας σθεναρά το δικαίωμα του αυτοπροσδιορισμού, που ο περίγυρος αρνείται πεισματικά να της εκχωρήσει, η ηρωίδα θα δοκιμασθεί ποικιλοτρόπως, εισπράττοντας εκδικητικότητα, χλεύη και απόρριψη αλλά δε θα πτοηθεί και πολύ. Αν και «χαμένη στη μετάφραση» για λίγο καιρό και μέχρι να συνέλθει από το πρώτο σοκ, η Κατίνα θα μπορέσει να ανασυγκροτηθεί και να συνεχίσει την πορεία της, όχι χωρίς μια κάποια διάθεση τυχοδιωκτισμού, αλλά και με τη σοβαρή κι υπεύθυνη αποφασιστικότητα του Ταξιδευτή που έχει βάλει σκοπό να γνωρίσει, μεσ’ από το ταξίδι, τον εαυτό του. Το τελευταίο αυτό βιβλίο της Άντζελας Δημητρακάκη, αποπνέοντας δροσιά και νιότη, διαβάζεται με λαχτάρα κι ανυπομονησία. Η ζεστή αμεσότητα της πρωτοπρόσωπης αφήγησης δημιουργεί ένα ύφος παλλόμενο από τα έντονα συναισθήματα που δονούν την ψυχή της νεαρής αφηγήτριας ενώ η μορφή επιστολών και ημερολογιακών καταχωρίσεων προσδίδει επιπλέον ζωντάνια και γλαφυρότητα. Τα στοιχεία της νεολαιίστικης αργκό σε συνδυασμό με το «άγχος» της αφηγήτριας να γράψει καλά Ελληνικά (ας μην ξεχνάμε πως η Κατίνα Μελά είναι Ελληνοαμερικάνα και προσπαθεί να εκφρασθεί όσο πιο άρτια και σωστά γίνεται) δημιουργούν μία κομψή αλλά ανεπιτήδευτη γραφή, που σφύζει από γνησιότητα κι αυθεντικότητα. Το βιβλίο πραγματικά ρέει, από την πρώτη μέχρι και την τελευταία σελίδα, και, μολονότι πλούσιο σε ιδέες και νοήματα, διαθέτει ένα λόγο τόσο λαμπερό και καλοδουλεμένο, που ποτέ δε «βαραίνει», ποτέ δε μοιάζει επίπλαστο ή χαλκευμένο, όσο ασυνήθιστες κι αν είναι οι συνθήκες και ίσως τα πρόσωπα που παρουσιάζει. Νίκη Κώτσιου
64
ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΗ ΒΙΤΡΙΝΑ
all time classic ΑΠΟ ΤΗ ΓΙΩΤΑ ΣΥΚΙΩΤΗ
Εντουάρντο Ντε Φιλίππο
Γ
εννήθηκε στη Νάπολη στις 24 Μαΐου 1900, νόθο παιδί του μεγαλύτερου ναπολιτάνου πρωταγωνιστή, συγγραφέα και σκηνοθέτη εκείνης της εποχής, του Εντουάρντο Σκαρπέτα και της Λουΐζα Ντε Φιλίππο, ηθοποιού στον θίασο του Σκαρπέτα. Όταν στα 11 του χρόνια ανακάλυψε ότι ήταν νόθος υπέστη τρομερό σοκ και η νοσηρή περιέργεια των ανθρώπων γύρω του λόγω της ασυνήθιστης, για την εποχή, περίπτωσης, τον έκανε να υστερεί σε ψυχική και πνευματική ισορροπία. Μεγάλωσε στο θεατρικό περιβάλλον της Νάπολης και πήρε το βάπτισμα του πυρός σε ηλικία 4 ετών με ένα μικρό ρόλο Γιαπωνέζου, στην οπερέτα Γκέισα που είχε ανεβάσει ο πατέρας του. Μαζί με τα δύο αδέρφια του την Τιτίνα και τον Πεππίνο δούλεψαν στη δεκαετία του ‘20 σε διάφορα θέατρα και σιγά σιγά περνώντας από διάφορες δουλειές ως κομπάρσος, σκηνογράφος και διευθυντής σκηνής, έφτιαξε ένα πολύ καλό όνομα σαν ηθοποιός, σαν σκηνοθέτης του θεάτρου και της όπερας και αργότερα σαν καλός συγγραφέας. Έγραψε περισσότερα από 60 θεατρικά έργα, κυρίως «νεορεαλιστικές», ηθογραφικές κωμωδίες. Το παλιότερο είναι το Farmacia di turno το οποίο εκδόθηκε το 1920 και ανήκει στη συλλογή Cantata dei giorni pari. Άλλο σημαντικό του έργο είναι Χριστούγεννα στο σπίτι των Κουμπιέλο, το οποίο έγραψε το 1931 για τον θίασο Molinari. Από τα γνωστότερα και διεθνώς πολυπαιγμένα έργα του είναι τα Φιλουμένα Μαρτουράνο (1946), Αχ, αυτά τα φαντάσματα (1946) και Σάββατο, Κυριακή, Δευτέρα (1959). Έγραψε, επίσης, και παραδοσιακές κωμωδίες στις οποίες αναβίωσε τον τύπο του Πουλτσινέλο. Ο Ντε Φιλίππο το 1932 δημιούργησε τον θίασο «I De Filippo» ο οποίος διαλύθηκε το 1944, όταν ο αδερφός του, Πεππίνο Ντε Φιλίππο, ακολούθησε καριέρα στον κινηματογράφο. Ύστερα από μια περίοδο πνευματικής κρίσης εξαιτίας του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου και λόγω της απόφασης του Πεππίνο να ακολουθήσει διαφορετική επαγγελματική πορεία, επιστρέφει δυναμικά το 1948 αγοράζοντας το μισοκατεστραμμένο θέατρο San Ferdinando στη Νάπολι, επενδύοντας όλα
INDEX_31 INDEX_34
του τα χρήματα στην ανακατασκευή του. Το θέατρο εγκαινιάστηκε τον Γενάρη του 1954 με το έργο Palummela zompa e vola. Σιγά σιγά παίχτηκαν τα έργα του στη σκηνή του θεάτρου του, όπως επίσης και πολλών άλλων ναπολιτάνων συγγραφέων. Πολλά από τα χαρακτηριστικά του θεάτρου του Ντε Φιλίππο ανάγονται στο πολιτιστικό και λογοτεχνικό κλίμα αυτών της μεταπολεμικής εποχής. Υπάρχει εμφανέστατα ένας ρητός νοτιοκρατισμός. Έχει ελάχιστη σχέση με τον σύγχρονό του νεορεαλισμό. Ωριμάζοντας μέσα από μακρόχρονη και σκληρή εξάσκηση ως ηθοποιός, στη διάρκεια των προηγούμενων δεκαετιών, έκανε θησαυρό εμπειρίας το ναπολιτάνικο θέατρο των Εντουάρντο Σκαρπέτα και Ραφαέλε Βιβιάνι. Στα έργα του πραγματεύεται καταστάσεις αληθινές, ανθρώπινες, που όταν γίνονται αντιληπτές «πονάνε». Θέματά του είναι η απιστία, ο συμβιβασμός στις σχέσεις, το χρήμα, η αλλοτρίωση. Ανθρώπινοι χαρακτήρες που περιπλέκονται σε γεγονότα μέσα από τις ίδιες τους τις πράξεις. Ο Ντε Φίλιππο κρίνει, καυτηριάζει και τα δύο. Καυτηριάζει την κοινωνία που περιστρέφεται γύρω από τα ίδια ζητήματα μέχρι σήμερα. Το κωμικό και το τραγικό στοιχείο διαπλέκονται αδιάρρηκτα και η ενδεχόμενη ρεαλιστική λεπτομέρεια, με μια ικανότητα σχεδόν αλάνθαστη, επαναφέρεται στο υπαρξιακό καλούπι που την προσδιόρισε. Η γλώσσα του θεάτρου του Ντε Φιλίππο ήταν η ναπολιτάνικη διάλεκτος, γιατί όπως έλεγε ο ίδιος δεν μπορούσε να γράψει σε άλλη γλώσσα. Στα ιταλικά θα ήταν σαν να έγραφε σε μια ξένη γλώσσα. Οι ηθοποιοί που διάλεγε ήταν όλοι Ναπολιτάνοι και συνήθως άνθρωποι που είχε δουλέψει πολύ καιρό μαζί τους, είχε δεσμό μαζί τους. Ενώ άφηνε στους ηθοποιούς αρκετή ελευθερία λόγω του ότι ήταν μπασμένοι σε αυτό το είδος της Commedia Dell’ Arte (χωρίς ωστόσο να έχουν φοιτήσει σε καμία θεατρική σχολή), επέμενε σε ορισμένα πράγματα, όπως να μην παρατραβούν ορισμένα αστεία. Ο επιτυχημένος συγγραφέας κέρδισε το 1963 το βραβείο «Feltrinelli» για το έργο του Il sindaco del rione Sanità (το οποίο μεταφέρθηκε και στην τηλεόραση με πρωταγωνιστή τον Άντονι Κουϊν) και το 1973 με το έργο Gli esami non finiscono mai κέρδισε και το κοινό της Ρώμης, και το οποίο το 1974 του απέφερε άλλο ένα βραβείο. Το βραβείο «Pirandello». Επίσης, έλαβε δύο πτυχία τιμής ένεκεν: από το πανεπιστήμιο του Μπίρμινγκαμ (1977) και από το πανεπιστήμιο της Ρώμης (1980). Το 1981 ανακηρύχτηκε ισόβιος γερουσιαστής της Ιταλικής Δημοκρατίας. Ο Εντουάρντο Ντε Φιλίππο απεβίωσε στη Ρώμη, στις 31 Οκτωβρίου 1984.
66 66
ΣΤΑΥΡΟΔΡΟΜΙΑ
ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΥΤΣΟΥΚΗ Κ ΚΑΤΕΡΙΝΑ
Η ΚΥΡΙΑ ΣΤΕΛΛΑ ΦΛΩΡΑ ΣΥΝ - ΙΔΙΟΚΤΗΤΡΙΑ ΤΩΝ ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΩΝ ΦΛΩΡΑΣ ΜΑΣ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΕΙ ΕΚ ΤΩΝ ΕΣΩ...
by The Presleys
Ο
INDEX_34 INDEX_32 INDEX_34
ΕΚ ΤΩΝ ΕΣΩ
ΑΠΟ ΤΟΝ ΜΑΚΗ ΤΣΙΤΑ
Elvis
Έλβις Άρον Πρίσλεϊ, «The King» ή «Βασιλιάς του Rock ‘n’ Roll» γεννήθηκε στο Τουπέλο του Μισισίπι στις 8 Ιανουαρίου 1935 . Αποκτά την πρώτη του κιθάρα το 1945 κα το 1948 η οικογένεια μετακομίζει στο Μέμφις του Τενεσί. Ολοκλήρωσε τις σπουδές του το 1953 και έκανε διάφορες δουλειές μέχρι τον Δεκέμβριο του 1957 οπότε παίρνει φύλλο πορείας για την υποχρεωτική θητεία του στον Αμερικανικό στρατό. Τον Μάρτιο του 1958 παρουσιάστηκε κανονικά στη μονάδα του στο Friedberg της Γερμανίας και κατά την παραμονή του στη Γερμανία γνώρισε τη δεκατετράχρονη Priscilla Beaulieu με την οποία και παντρεύτηκε το 1967. Λίγο αργότερα γεννήθηκε η μοναχοκόρη τους Lisa Marie, αλλά το ζεύγος χώρισε το 1972. Ο Έλβις Πρίσλεϊ, ο μύθος: Τραγουδιστής, μουσικός και ηθοποιός ενώ θεωρείται ως ένας από τους μεγαλύτερους show men (διασκεδαστές) των τελευταίων 50 ετών. Η φωνή του θύμιζε τραγουδιστές των rhythm-and-blues και gospel. Άλλωστε, έχει επηρεαστεί ιδιαίτερα από τη μπλουζ μουσική αλλά και από την εκκλησιαστική μουσική gospel, που άκουγε νεαρός στην εκκλησία. Οι μουσικές αυτές υπήρξαν οι κύριες επιρροές για τη μετέπειτα πορεία του και το θεμέλιο όλης της μουσικής του παιδείας. Μπορούσε να ερμηνεύει πολλά είδη μουσικής, πάντα με την ίδια επιτυχία, χάρη στην άκρως προσαρμόσιμη φωνή του. Ήταν ένας βαρύτονος του οποίου η φωνή είχε τεράστια όρια και πολυποίκιλα ηχοχρώματα. Κάλυπτε δύο οκτάβες και 1/3, με πιο ιδανική τη μεσαία οκτάβα. Ξεκίνησε τραγουδώντας rockabilly για την εταιρεία Sun Studios, με πολλά κομμάτια rhythm and blues, gospel και country, ενώ ο συνδυασμός όλων αυτών τον οδήγησε προς την καθαρή rock & roll μουσική. Γνώρισε εξίσου μεγάλη επιτυχία τραγουδώντας μπαλάντες αλλά και κομμάτια country, μπλουζ, ποπ, φολκ, αγγίζοντας κάποιες στιγμές ακόμη και τη τζαζ. Ιστορική στιγμή για τον Έλβις στάθηκε η γνωριμία του με τον Τομ Πάρκερ (γνωστό και σαν «συνταγματάρχη»), ο οποίος πήρε και τον πλήρη έλεγχο της καριέρας του. Ο Πάρκερ μετέφερε τον Πρίσλεϊ από τη Sun Studios στην RCA Records το 1955, εξαγοράζοντας το συμβόλαιό του για $35.000. Το πρώτο single του Έλβις για την RCA, Heartbreak Hotel πούλησε πολύ γρήγορα ένα εκατομμύριο αντίτυπα. Το 1957 ήταν ο πιο διάσημος διασκεδαστής παγκοσμίως. Αυτό ενέπνευσε τραγουδιστές από πολλά μέρη του κόσμου να φτιάξουν τα δικά τους τραγούδια βασισμένα στη μουσική του. Ξεκίνησε την κινηματογραφική του καριέρα με την ταινία Love Me Tender (1956) και μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του ‘60 πρωταγωνίστησε συνολικά σε 33 κινηματογραφικές ταινίες, κυρίως μιούζικαλ, οι οποίες και σημάδεψαν τη μεταμόρφωσή του από επαναστάτη rocker σε διασκεδαστή για όλη την οικογένεια. Ιστορικές έχουν μείνει και οι τηλεοπτικές εμφανίσεις του και τα ειδικά αφιερώματα που του έγιναν. Το άστρο του είχε αρχίσει να τρεμοσβήνει την εποχή που ο ίδιος αφιερώνονταν εξ ολοκλήρου στην κινηματογραφική του καριέρα και η βρετανική «επιδρομή» στις H.Π.Α., με επικεφαλής τους
67 ΤΩΝ ΕΣΩ ΕΚ
Beatles, ήταν πλέον γεγονός. Ο Έλβις είχε να δώσει ζωντανή παράσταση από το 1961 στο Περλ Χάρμπορ. Μετά από μία δεκαετία κινηματογραφικών ταινιών, η δεκαετία του ‘70 σηματοδότησε την επιστροφή του καλλιτέχνη σε μια καθαρά μουσική καριέρα. Η αρχή έγινε με το single Kentucky Rain το οποίο μόνο στις ΗΠΑ πούλησε πάνω από 500.000 αντίτυπα. Ακολούθησε μια σειρά επιτυχημένων δίσκων και παραστάσεων. Δίνοντας μάχη με την πολύ κακή του υγεία, έκανε την τελευταία του ζωντανή εμφάνιση στην Ινδιανάπολις, στις 26 Ιουνίου 1977. Ο Έλβις Πρίσλεϊ κυκλοφόρησε 75 albums ανάμεσα στο 1956 και το 1977. Υπολογίζεται πως έως σήμερα έχουν πουληθεί πάνω από 1 δισεκατομμύριο αντίτυπα, περισσότερα από κάθε άλλον καλλιτέχνη. Πολλά από αυτά έγιναν χρυσά ή πλατινένια, ακόμη και περισσότερες από μία φορές. Εκτός αυτών, τιμήθηκε με 14 υποψηφιότητες για βραβείο Grammy, εκ των οποίων 3 φορές ήταν και ο νικητής και σε ηλικία 36 ετών τιμήθηκε με το Grammy Lifetime Achievement Award, για το σύνολο της καριέρας του. Τελευταία του σύντροφος, η Ginger Alden, έμελλε να είναι και αυτή που θα τον έβρισκε να έχει αφήσει την τελευταία του πνοή από καρδιακή αρρυθμία στις 16 Αυγούστου 1977 σε ηλικία 42 ετών. Η κηδεία του Έλβις Πρίσλεϊ ήταν εθνικό γεγονός. Την παρακολούθησαν εκατοντάδες χιλιάδες φίλοι του, θαυμαστές και δημοσιογράφοι. Η ταφή του αρχικά έγινε στο νεκροταφείο του Forest Hill στο Μέμφις, δίπλα από τη μητέρα του, αλλά για λόγους ασφαλείας οι σωροί μεταφέρθηκαν στη Graceland. Μετά τον θάνατό του άρχισαν να κυκλοφορούν διάφορες φημολογίες, από τον τρόπο με τον οποίο πέθανε μέχρι και το αν βρίσκεται ακόμη στη ζωή. Το βιβλίο άλμπουμ Elvis by The Presleys από τις εκδόσεις Εμπειρία Εκδοτική είναι ένα ταξίδι μνήμης στη Γκρέϊσλαντ. Ίσως είναι το καλύτερο βιβλίο για τη ζωή αυτού του θρύλου. Αυτό δε που κάνει το βιβλίο ξεχωριστό είναι το πλούσιο φωτογραφικό υλικό που έχει δοθεί από την ίδια την οικογένεια. Οικογενειακές φωτογραφίες -οι περισσότερες ανέκδοτες- και περιστατικά άγνωστα για τη ζωή του από έξι πρόσωπα που σημάδεψαν την προσωπική και καλλιτεχνική του πορεία: τη σύζυγό του Πρισίλα, την κόρη τους Λίζα Μαρί, την εξαδέλφη του Πάτσι και τη μητέρα, τον πατέρα και την αδελφή της Πρισίλα.
Elvis by The Presleys ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΕΚΔΟΤΙΚΗ
67 BIBΛIOΘEPAΠEIA ΠΕΙΤΕ ΜΑΣ ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΩΝ ΣΑΣ. Τα Βιβλιοπωλεία Φλωράς ιδρύθηκαν το 1974 από τον Γιάννη και τη Μαίρη Φλωρά στο γνωστό υπόγειο της Μπενάκη 5, ίσως το πιο πολυσύχναστο υπόγειο στην Αθήνα μετά το μετρό της Ομόνοιας. Σήμερα, στο τιμόνι βρίσκονται τα τρία παιδιά της οικογένειας, ο Γιώργος, η Λώρα και η υποφαινόμενη και φυσικά η τρομερή μας, ακούραστη μητέρα. Σήμερα αριθμούμε 10 βιβλιοπωλεία, ένα ηλεκτρονικό κατάστημα (florasfun.gr) και ένα κατάστημα τηλεπωλήσεων που εξυπηρετούν όλη την Ελλάδα. ΤΙ ΠΙΣΤΕΥΕΤΕ ΟΤΙ ΕΙΝΑΙ ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΣΑΣ ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΕΙ ΑΠΟ ΤΑ ΥΠΟΛΟΙΠΑ ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΑ; Εάν θα έπρεπε να επιλέξω το πιο σημαντικό στοιχείο, θα έλεγα ότι είναι το ότι σκεφτόμαστε σαν πελάτες και με αυτόν τον γνώμονα χαράζουμε πορεία. Για παράδειγμα, ως καταναλωτές εξοργιζόμαστε από το καθεστώς των επιστροφών «Αφού-την-πάτησεςκαλά-να-πάθεις!» που επικρατεί στη λιανική αγορά, με την άρνηση των επιχειρηματιών να επιστρέψουν χρήματα στον πελάτη που δεν επιθυμεί -για τον οποιονδήποτε λόγο- ένα
προϊόν. Έτσι, στα Βιβλιοπωλεία Φλωράς έχουμε ως πάγια πολιτική να επιστρέφουμε πλήρως τα χρήματα σε τέτοια περίπτωση. Θέλουμε ο πελάτης μας να νοιώθει ασφαλής και μετά την απομάκρυνση από το ταμείο και αυτή η φιλοσοφία διέπει κάθε κίνησή μας. Επίσης, μας αρέσει να κάνουμε τα πράγματα λίγο διαφορετικά, π.χ. το Floras TV, το youtube κανάλι των Βιβλιοπωλείων μας που παρουσιάζει ζωντανά τους αγαπημένους λογοτέχνες στο κοινό και πάει απίστευτα καλά με ευνοϊκά σχόλια από κοινό, εκδότες και συγγραφείς. Επίσης, η συλλογή Παιδική καθημερινότητα όπου ο γονιός θα βρει συγκεντρωμένα τα βιβλία της αγοράς που έχουν σχέση με τις αλλαγές στη ζωή του παιδιού (γέννηση, χωρισμός, απώλεια, κακές συνήθειες κλπ). ΘΑ ΜΠΟΡΟΥΣΑΤΕ ΝΑ ΜΑΣ ΠΕΡΙΓΡΑΨΕΤΕ ΤΟ ΠΡΟΦΙΛ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΩΝ ΠΟΥ ΕΠΙΣΚΕΠΤΟΝΤΑΙ ΤΑ ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΑ ΣΑΣ; Όλοι! (LOL) Αν και φέρουμε ανεξίτηλη τη σφραγίδα του μαθητικού βιβλιοπωλείου, αφού εξυπηρετούμε περίπου το 10% της αγοράς του ξενόγλωσσου βιβλίου στην Αττική, εν τούτοις, τα τελευταία χρόνια έχουμε χτίσει ένα σοβαρό προφίλ στον χώρο της λογοτεχνίας, με καλές τιμές και εξυπηρέτηση. ΟΙ ΠΕΛΑΤΕΣ ΣΑΣ ΖΗΤΟΥΝ ΣΥΧΝΑ ΤΗ ΣΥΜΒΟΥΛΗ ΤΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΣΑΣ Η ΔΙΑΛΕΓΟΥΝ ΜΟΝΟΙ ΤΟΥΣ ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΠΟΥ ΑΓΟΡΑΖΟΥΝ; Kαι τα δύο! Κύριο μέλημά μας είναι να εξυπηρετούμε τον κάθε πελάτη με βάση τις προσωπικές του ανάγκες, ούτως ώστε να τον εξυπηρετούμε καλύτερα. ΤΙ ΕΙΔΟΥΣ ΒΙΒΛΙΑ ΕΧΟΥΝ ΤΗ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΚΙΝΗΣΗ ΣΤΑ ΔΙΚΑ ΣΑΣ ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΑ; Στα φυσικά σημεία πώλησης κινείται ιδιαίτερα ότι αφορά την Ελληνίδα, το παιδί και την ελληνική οικογένεια. Το Telebook και το florasfun.gr διακινούν τα πάντα! Από πάνινα βιβλία για μωρά, έως άκρως εξειδικευμένα βιβλία για ειδικούς αναγνώστες.
ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜ Ο: Στέλλα Φλωρά ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΠΟ ΛΥΤΕΛΕ Η ερωτική μου σχέση ΙΑ: με το διαδίκτυο ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΚΑ Ι ΤΟ ΓΕΝΝΗΣΗΣ: Αθήνα ΠΟΣ 15/02/1965 ΤΟΠΟΣ ΔΙΑΜΟΝΗ Σ: Αθήνα ΕΥΣΕΒΗΣ ΠΟΘΟ Σ: Να κάνω ραδιόφωνο και να τελειώσω, επιτέλους, το πρώτο μου βιβλίο.
ΜΠΟΡΕΙΤΕ ΝΑ ΘΥΜΗΘΕΙΤΕ ΚΑΠΟΙΟ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟ ΠΟΥ ΝΑ ΣΑΣ ΕΧΕΙ ΚΑΝΕΙ ΙΔΙΑΙΤΕΡΗ ΕΝΤΥΠΩΣΗ ΟΛΑ ΑΥΤΑ ΤΑ ΧΡΟΝΙΑ; Μπορώ να θυμηθώ κάθε κακή εμπειρία που είχα προσωπικά σε συναλλαγές με διάφορα καταστήματα στη ζωή μου και να εξασφαλίσω πως δεν θα συμβεί κάτι ανάλογο στους δικούς μας πελάτες! ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΑ ΣΑΣ ΣΧΕΔΙΑ; Η επέκταση των Βιβλιοπωλείων Φλωράς πανελλαδικά με τη μέθοδο franchising, κάτι που είναι ήδη στα σκαριά.
INDEX_34
INDEX_34
68
ANAΓNΩΣH KAI... BIBΛIOΘEPAΠEIA
69
ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ INDEX
ΤΟ INDEX ΠΡΟΤΕΙΝΕΙ... τον οκτωβριο ΣΤΟ Floral - Books + Coffee
KINHMATOΓΡΑΦΟΣ Νύχτες πρεμιέρας 15ο διεθνές φεστιβάλ κινηματογράφου της Αθήνας Θεσμός που συμπίπτει με την έναρξη της νέας σεζόν, οι Νύχτες Πρεμιέρας αποτέλεσαν και φέτος πόλο έλξης των σινεφίλ της Αθήνας που αγκάλιασαν με ενθουσιασμό το Φεστιβάλ γεμίζοντας τις αίθουσες και δημιουργώντας sold out σε πολλές προβολές. Η πρεμιέρα δόθηκε με το φιλμ Μια κάποια εκπαίδευση της Λόνε Σέρφινγκ και για 12 ημέρες προβλήθηκαν περισσότερες από 110 ταινίες, ανάμεσα τους η βραβευμένη με Χρυσό Φοίνικα στις Κάννες Λευκή Κορδέλα του Μίκαελ Χάνεκε, οι τελευταίες δουλειές των Ανγκ Λι (Έτσι πήραμε το Γούντστοκ), Τζαντ Άπατοου (Πεθαίνω στα γέλια), Γιαν Κουνέν (Coco Chanel & Igor Stravinsky) Στίβεν Σόντερμπεργκ με δύο φιλμ (The Informant!) και (Συνοδός Πολυτελείας) όπως και οι αναμενόμενες δημιουργίες των Ελλήνων σκηνοθετών Φίλιππου Τσίτου (Ακαδημία Πλάτωνος), Πάνου Χ. Κούτρα (Στρέλλα) και Γιώργου Νούσια (Το κακό στην εποχή των ηρώων). Η διοργάνωση ολοκληρώθηκε με την απονομή των βραβείων και την πρώτη πανελλήνια προβολή της νέας ταινίας του Πέντρο Αλμοδόβαρ Ραγισμένες Αγκαλιές. Πέρα των διακρίσεων που δίνονται κάθε χρόνο στα δύο διαγωνιστικά τμήματα Διεθνές και Μουσική και Φιλμ, φέτος θεσμοθετήθηκαν και τρία νέα βραβεία για πρωτοεμφανιζόμενο σκηνοθέτη, πρωτοεμφανιζόμενο ηθοποιό, άνδρα και γυναίκα αντίστοιχα, από ελληνική ταινία της προηγούμενης χρονιάς. Επίσης, το φετινό πρόγραμμα μας σύστησε το έργο τριών σημαντικών δημιουργών, του Πολωνού Σμπίγκνιου Ριμπζίνσκι πρωτοπόρου στη χρήση των ειδικών εφέ, του Δανού ανθρωπολόγου, ποιητή, κριτικού της τζαζ και σπουδαίου σκηνοθέτη ντοκιμαντέρ Γιόργκεν Λεθ και του Ιάπωνα μετρ των μεταφυσικών θρίλερ Σίον Σόνο. Στα αξιοσημείωτα και η παρουσία στη χώρα μας του σκηνοθέτη Πίτερ Γκρίναγουει με αφορμή το φιλμ Το Κατηγορώ του Ρέμπραντ, ένα ιδιόρρυθμο ντοκιμαντέρ σχετικά με το έργο Νυχτερινή Περίπολος του κορυφαίου ζωγράφου, ο οποίος έδωσε ένα master class πάνω στο μέλλον του κινηματογράφου και του ρόλου της νέας τεχνολογίας και των πολυμέσων στην εξέλιξή του. Νίκος Νικολαΐδης
ΜΟΥΣΙΚΗ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ
Τρίτη 6/10: A trip to Los Angeles
Μια βραδιά αφιερωμένη στη ροκ σκηνή του Λος Άντζελες. Μουσική από το soundtrack του βιβλίου της Σώτης Τριανταφύλλου και του Πέτρου Νικόλτσου Λος Άντζελες (εκδόσεις Μελάνι, 2006). Στα decks…η Σώτη Τριανταφύλλου. Από τις 10 το βράδυ.
Δευτέρα 12/10: Λέσχη ανάγνωσης
Κάτι νέο ξεκινάει…μια Λέσχη Ανάγνωσης. Μια φορά το μήνα το Floral-Books+Coffee θα αποτελεί σημείο συνάντησης για τα άτομα που αγαπούν την ανάγνωση και τη λογοτεχνία. Στην πρώτη αυτή συνάντηση θα συζητήσουμε για τη θεματολογία και τα λογοτεχνικά είδη με τα οποία θα ασχοληθούμε. Στις 7 το απόγευμα.
Τρίτη 13/10: Παρουσίαση & υπογραφή βιβλίου Θα σε περιμένω & Έκθεση για τους Γιατρούς του Κόσμου
Η συγγραφέας Ελένη Μπεντίλλα παρουσιάζει και υπογράφει το μυθιστόρημά της Θα σε περιμένω από την Εμπειρία Εκδοτική. Παράλληλα, στο χώρο του Floral-Books+Coffee
θα εκτίθεται, από το πρωί μέχρι το βράδυ, μια μικρή συλλογή της συγγραφέως από έγχρωμα φωτογραφικά έργα τυπωμένα σε καμβά, με τίτλο Μοτίβα στη Φύση, τα οποία θα διατεθούν εξ ολοκλήρου υπέρ των Αποστολών Εσωτερικού των Γιατρών του Κόσμου (www.mdmgreece.gr.). Για το μυθιστόρημα θα μιλήσουν οι συγγραφείς Αργυρώ Κοκορέλη και Ιφιγένεια Μαστρογιάννη. Την έκθεση θα προλογίσει ο πρόεδρος των Γιατρών του Κόσμου Ελλάδος κ. Νικήτας Κανάκης. Στις 8 το βράδυ.
Δευτέρα 19/10: Κωνσταντίνος Τζούμας
Ο Κωνσταντίνος Τζούμας μέσα από τα δύο αυτοβιογραφικά του βιβλία Ως εκ θαύματος και Complete Unknown (εκδόσεις Καστανιώτη). Συζήτηση με τη Σώτη Τριανταφύλλου. Στις 8 το βράδυ.
Τρίτη 20/10: Πρώτη παρουσίαση του 33
Ο συγγραφέας και δημοσιογράφος Μανώλης Ανδριωτάκης παρουσιάζει το 33, ένα βιβλίο υβρίδιο, που θα μπορούσε να διαβαστεί ως ποιητικό graphic novel, ή να χρησιμοποιηθεί ως διαδραστικό ημερολόγιο. Τα κείμενα και οι εικόνες του 33 είναι φτιαγμένα εξ’ ολοκλήρου από το χέρι του Ανδριωτάκη.
Το 33 εικονογραφεί και αφηγείται, μέσα απ’ το ατομικό βίωμα του συγγραφέα, τα αδιέξοδα και τις προοπτικές μιας ολόκληρης γενιάς τριαντάρηδων στη σημερινή Ελλάδα και τους προτρέπει να συνομιλήσουν μαζί του. Σχέδια του βιβλίου θα εκτίθενται στο χώρο του Floral-Books + Coffee. Στις 8 το βράδυ.
Τρίτη 27/10: Drinks, Music & Books by... Πέτρος Τατσόπουλος
Κάθε μήνα το Floral-Books+Coffee θα φιλοξενεί έναν συγγραφέα που θα φτιάχνει κοκτέιλ, θα επιλέγει cd με τα αγαπημένα του κομμάτια και θα συζητά μαζί σας. Στις 27 Οκτωβρίου, ο συγγραφέας Πέτρος Τατσόπουλος από τις εκδόσεις Μεταίχμιο σάς περιμένει για να φτιάξει το δικό του κοκτέιλ, να επιλέξει τις αγαπημένες του funky μουσικές και να υπογράψει βιβλία του. Ειδικά για τη συγκεκριμένη ημέρα, τα βιβλία του συγγραφέα θα δίνονται με 10% έκπτωση. Στις 8 το βράδυ.
Τον προηγούμενο μήνα: Tribute to Tom Waits Γεωργία Συλλαίου and the Poison Band Η Γεωργία Συλλαίου και η Poison Band είναι ένα νεοσύστατο σχήμα και στο πλαίσιο της 7ης Γιορτής της Τζαζ παρουσίασε σε παγκόσμια πρώτη μια παράσταση αφιερωμένη στον Tom Waits. Στο πρόγραμμα, εκτός από γνωστά και λιγότερο γνωστά τραγούδια του Tom Waits, δίνεται ιδιαίτερη σημασία στην ποιητική υπόσταση του δημιουργού. Ο Tom Waits, που χαρακτηρίστηκε «ο τελευταίος των Mοϊκανών», είναι ένας μοναδικός performer, συνθέτης και ποιητής της ζωής. Αυτός ο Καλιφορνέζος μουσικός με τις ευρωπαϊκές ρίζες και την πολυσύνθετη καλλιτεχνική δημιουργία, κινητοποιεί με τη φωνή του, την ποίηση, τα ηχοχρώματά του και τα συγκλονιστικά τραγούδια του ανθρώπους όλων των ηλικιών. Η Γεωργία Συλλαίου και η Poison Band δίνουν τη δική τους ερμηνεία και πίνουν στην υγειά του, ολοκληρώνοντας την παράσταση με ένα δικό τους κομμάτι σε ποίηση της ερμηνεύτριας και μουσικές παρεμβάσεις της μπάντας.
1
Γεωργία Συλλαίου: τραγούδι, απαγγελία Γιάννης Φιλιππουπολίτης: πλήκτρα Αγαμέμνων Μάρδας: κοντραμπάσο Χρήστος Γερμένογλου: τύμπανα Βασίλης Σωτηρίου: ηλεκτρική κιθάρα, τραγούδι
2
Σάββατο, 19 Σεπτεμβρίου - Μύλος, Θεσσαλονίκη Sabine Von Traute
INDEX_34
1. Περιοδικό POST MEDIA 2. Σώτη Τριανταφύλλου
INDEX_34
70
Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΣΦΟΝΤΥΛΙ_ΒΙΒΛΙΟΦΙΛΕΣ ΑΣΤΡΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗ ΖΕΤΑ ΕΛΙΣΣΑΙΟΥ
Τα ζώδια του διμήνου: ΠΑΡΘΕΝΟΣ, ΖΥΓΟΣ
Ο Γκαίτε, ο Λέων Τολστόι, ο Χ. Λ. Μπόρχες, ο Χούλιο Κορτάσαρ, ο Γιόσεφ Ροτ, ο Ζόρζ Μπατάιγ, είναι μερικοί από τους Παρθένους συγγραφείς, ενώ οι: Θερβάντες, Μαρίνα Τσβετάγιεβα, Γκράχαμ Γκρην, Τ. Σ. Έλιοτ, Ουίλιαμ Φώκνερ, Τρούμαν Καπότε και άλλοι πολλοί ανήκουν στο ζώδιο του Ζυγού.
ΚΡΙΟΣ
ΔΙΔΥΜΟΙ
ΛΕΩΝ
21/3-19/4
21/5-21/6
23/7-22/8
Μπορεί να τα καταφέρνετε στα περισσότερα μόνοι σας, αλλά μην το παίρνετε κι επάνω σας! Δεν είναι αυτό το πιο σημαντικό. Ζητήστε βοήθεια και γιατί το χρειάζεστε αλλά και γιατί η «δήθεν» αυτάρκειά σας μπορεί να παρεξηγηθεί και μετά… καλά ξεμπερδέματα! Ούτε ο σύντροφός σας ούτε οι συνεργάτες σας μπορούν να καταλάβουν, από μόνοι τους, πότε τους έχετε πραγματικά ανάγκη και πότε το «παίζετε» παντοδύναμοι για δική σας κατανάλωση… ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΜΗΝΑ Salman Rushdie Η γητεύτρα της Φλωρεντίας ΨΥΧΟΓΙΟΣ
ΤΑΥΡΟΣ 20/4-20/5
Για κάποιον ανεξιχνίαστο λόγο, βρίσκεστε διαρκώς διχασμένοι ανάμεσα σε μεταφυσικές ανησυχίες και γήινες ανάγκες. Κι εκεί που φαίνεται πως κάπως ισορροπείτε, έρχεται ο αληθινός σας εαυτός (αν υπάρχει αυτός, γενικώς…) και σας «προδίδει». Το τι θα προκύψει, τόσο στα επαγγελματικά όσο και στα ερωτικά, εξαρτάται από αυτόν τον εαυτό και την «αλήθεια» του… ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΜΗΝΑ Ολιβιέ Μανιταρά Οι Εσσαίοι: από τον Ιησού... έως τις μέρες μας ΕΣΣΑΙΩΝ ΕΚΔΟΣΕΙΣ
INDEX_34
Όσο κι αν σας φαίνεται περίεργο, το βάρος πέφτει αυτόν τον μήνα στα επαγγελματικά σας. Το άγχος σας δε, είναι αδικαιολόγητο. Και τα οικονομικά θα βελτιωθούν και τα ερωτικά θα πάρουν τον δρόμο τους. Ποιος θα είναι αυτός, θα σας γελάσω… Από εσάς εξαρτάται κι ας νομίζετε το αντίθετο. Τα άστρα φαίνεται να συνδράμουν τις ενέργειες και όχι τις προθέσεις σας. Οπότε, επικεντρωθείτε στον στόχο σας (αν μπορείτε ως δίδυμοι να διακρίνετε ποιος είναι αυτός) και όλα θα πάνε καλύτερα… ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΜΗΝΑ Λουκία Ρικάκη Παραμύθια της αγάπης και της ελπίδας ΑΠΟΠΕΙΡΑ
Δεν ήταν εύκολη η «επανένταξη» μετά τις διακοπές, αλλά μην το κάνετε και τόσο μεγάλο θέμα! Στο χέρι σας είναι να βελτιώσετε την κατάσταση τόσο στον επαγγελματικό όσο και στον ερωτικό τομέα. Στον οικονομικό, βέβαια, τα πράγματα είναι λίγο πιο δύσκολα αλλά -όπως πάντα- θα καταφέρετε όχι μόνο να επιβιώσετε αλλά και να το γυρίσετε στο μέλλον προς όφελός σας (ξέρετε εσείς…). ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΜΗΝΑ Νίκος Κουνενής Ο μύθος του Ηρακλή Σπίλου ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ
ΖΥΓΟΣ
ΑΙΓΟΚΕΡΩΣ
23/9-23/10
22/12-19/1
Νιώθετε να έχετε χάσει τη «μπάλα» σε όλα τα επίπεδα. Κι αυτό που σας τη δίνει περισσότερο στα νεύρα είναι το οικονομικό. Δεν σας αδικώ. Και, δυστυχώς, δεν μπορώ να πω με σιγουριά ότι θα βελτιωθούν τα πράγματα. Αν δείξετε κάποια σύνεση, κάτι θα γίνει πάντως. Σ’ ό,τι αφορά τα ερωτικά, ακόμα προσπαθείτε να αποκαταστήσετε την ισορροπία (που λέει ο λόγος…) που ανέτρεψε το «μπάχαλο» της προηγούμενης περιόδου. Θα τα καταφέρετε; ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΜΗΝΑ Ιωάννης Κεχράς Η σύγχρονη κοστολόγηση κατά δραστηριότητα ΣΤΑΜΟΥΛΗΣ
Οι καταστάσεις και τα γεγονότα σας αρπάζουν απ’ τα μούτρα τον τελευταίο καιρό κι εσείς δεν έχετε, είτε τη δυνατότητα είτε τον χρόνο είτε τη διάθεση να τα επεξεργαστείτε και να αντιδράσετε αναλόγως. Τουλάχιστον προσπαθήστε, μέσα σ’ αυτό το κλίμα, να μη «μαδηθείτε» με τους κοντινούς σας ανθρώπους και να μη χαθείτε σε ανώφελες οικονομικές ή προσωπικές περιπέτειες. ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΜΗΝΑ Δημήτρης Μπέκος Οι ροζ ιστορίες της ελληνικής μυθολογίας ΚΛΕΨΥΔΡΑ
ΥΔΡΟΧΟΟΣ ΣΚΟΡΠΙΟΣ
20/1-18/2
Μοιάζει να είστε οι ευνοημένοι αυτής της περιόδου. Η διάθεσή σας είναι σημαντικά καλύτερη από των υπόλοιπων ζωδίων κι αυτό σας δίνει ήδη ένα πλεονέκτημα. Προσέξτε, όμως, μην τη χάσετε την εύνοια από επιπολαιότητα και χάσετε ταίρι, χρήματα και αξιοπιστία. Είναι η ώρα να πάρετε τα ρίσκα σας, αλλά αφού υπολογίσετε πρώτα τις πιθανές συνέπειες.
Δεν είναι και τόσο σκούρα τα πράγματα για σας και δεν ήταν και το τελευταίο δίμηνο. Μπορεί να παραπονιέστε γιατί δεν ήρθαν όλα όπως τα θέλατε αλλά, αν το καλοσκεφτείτε, πολλά πράγματα πήραν τον δρόμο τους μετά από χρόνιες «εκκρεμότητες». Ίσως γι’ αυτό, χωρίς ακριβώς να το συνειδητοποιείτε, είστε και αισιόδοξοι. Τίποτα δεν θα αλλάξει σημαντικά το επόμενο διάστημα εκτός από ένα: Για κάποιον μυστήριο πλανητικό λόγο, ο έρωτας σας χτυπά την πόρτα με δύναμη. Θα τον ακούσετε;
ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΜΗΝΑ Ilse Aichinger Επίκαιρη συμβουλή ΡΟΕΣ
ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΜΗΝΑ Michael Roizen ΕΣΥ: μείνε νέος ΕΣΟΠΤΡΟΝ
ΤΟΞΟΤΗΣ
ΙΧΘΕΙΣ
22/11=21/12
19/2-20/3
ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΜΗΝΑ Gary R. Renard Η εξαφάνιση του σύμπαντος ΚΕΔΡΟΣ
ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΜΗΝΑ Δημήτρης Βαρβαρίγος Ό,τι αγαπήσαμε πίσω έμεινε ΑΓΚΥΡΑ
24/10-21/11
ΠΑΡΘΕΝΟΣ ΚΑΡΚΙΝΟΣ 22/6-22/7
Αφήστε κατά μέρος το μελό και πιάστε δουλειά. Ζητήστε τη συνδρομή φίλων και οικείων και μην εξαντλείστε και εξαντλείτε μαζί και τα περιθώρια που σας δίνει η τύχη σε όλους τους τομείς. Κάντε υπομονή (το ξέρω, είναι δύσκολο…) και όλα θα πάρουν τον δρόμο τους. Τα επαγγελματικά, κυρίως. Τα ερωτικά δεν είναι και στην καλύτερη φάση τους… ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΜΗΝΑ Ραμπιντρανάθ Ταγκόρ Το σπίτι και ο κόσμος ΠΑΠΥΡΟΣ
23/8-22/9
Ό,τι και να πούμε ήταν ένα μάλλον δύσκολο καλοκαίρι. Όμως, ο Σεπτέμβρης έχει ήδη αρχίσει να σας κανακεύει και ο Οκτώβρης προβλέπεται ακόμα καλύτερος. Σ’ ό,τι αφορά τα ερωτικά σας, πάντα. (Κάτι σε νέο πρόσωπο, κάτι σε παλιό που ζωντανεύει… κάπως έτσι). Γιατί, στα οικονομικά θα πρέπει να παραμείνετε συγκρατημένοι όσο και αν αυτό (το ξέρω…) σας κάνει να νιώθετε σχεδόν δυστυχείς… ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΜΗΝΑ Stephenie Meyer Χαραυγή ΠΛΑΤΥΠΟΥΣ
Αντίθετα με τους φίλους(;) Σκορπιούς, εσείς μάλλον περνάτε μεγαλύτερο ζόρι. Όχι ότι είναι και δραματικά τα πράγματα αλλά, κάτι οι πλανήτες κάτι η διάθεσή σας, πάλι στη συντήρηση σας ρίχνουν… Συγκρατημένα, λοιπόν, θα πρέπει να κινηθείτε τόσο στα επαγγελματικά όσο και στα ερωτικά - που, για να είμαστε ειλικρινείς, δεν καταλαβαίνουμε γιατί τσιτώνετε…
Ένα είναι σίγουρο: Επιτέλους αποφασίσατε να επικεντρωθείτε στις ανάγκες σας. Κάθε περίοδος ξεσκαρταρίσματος είναι, βέβαια, δύσκολη, πόσο μάλλον όταν δεν είστε σίγουροι γι’ αυτόν/ην/ους που αφήνετε πίσω. Μην πανικοβάλλεστε. Τίποτα δεν είναι οριστικό στη ζωή. Αφήστε πίσω σας ό,τι δεν χρειάζεστε, χωρίς ενοχές. Όλα θα πάνε καλά. Δεν το λέω εγώ, τ’ άστρα το λένε…
72
ΣΗΜΕΙΑ ΟΠΟΥ ΘΑ ΒΡΕΙΤΕ ΤΟ INDEX ΑΤΤΙΚΗ Α Π Ο Π Ε Ι ΡΑ • ΝΑΥΑ Ρ Ι Ν ΟΥ 1 8 , ΑΘ Η ΝΑ | Α Π Ρ Ο ΒΛ Ε Π Τ Ο • Ρ Η ΓΑ Φ Ε ΡΑ Ι ΟΥ 2 5 , ΗΛΙΟΥΠΟΛΗ | ΑΣΠΡΗ ΛΕΞΗ • ΜΑΝΤΖΑΡΟΥ 6, ΚΟΛΩΝΑΚΙ | BAΣIΛEIA∆H • AΓ. MEΛETIOY 114, ΑΘHNA | ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙO AIΘPA • MEΣOΛOΓΓIOY 1, ΑΘHNA | BIBΛIOΠΩΛEIO BHTA IATPIKΩN EKΔOΣEΩN • AΔPIANEIOY 3, AΘHNA | ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ ΔΡΟΜΩΝ • ΣΟΛΩΝΟΣ 99, ΑΘΗΝΑ| ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΑ ΕΚΦΡΑΣΗ • EΛ. BENIZEΛOY 133, ΠΛ. EΘN. ANTIΣTAΣEΩΣ, HΛIOYΠOΛH ▶ ΚΥΠΡΟΥ 1 6 , Α Ρ Γ Υ Ρ Ο Υ Π Ο Λ Η ▶ Γ E N N H M ATA 8 1 , A N Ω ΓΛY ΦA Δ A | Β Ι Β Λ Ι Ο Π Ω Λ Ε Ι Ο Ε Θ Ν Ι Κ Ο Υ Ι ∆ Ρ Υ Μ ΑΤ Ο Σ Ε Ρ Ε Υ Ν Ω Ν • ΒΑ Σ . Κ Ω Ν Σ ΤΑ Ν Τ Ι Ν ΟΥ 4 8 , ΑΘ Η ΝΑ | ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ ΕΚ∆ΟΤΙΚΟΥ ΟΜΙΛΟΥ ΙΩΝ • ΣΟΛΩΝΟΣ 85, ΑΘΗΝΑ | ΒΙΒΛΙΟΠ ΩΛΕΙΟ EKΔOTIKOY OPΓANIΣMOY ΠAΠYPOΣ • ΠANEΠIΣTHMIOY 46 & XAP. TPIKOYΠH, AΘHNA | ΒΙΒΛΙΟΠ ΩΛΕΙΟ ΤΗΣ ΕΣΤΙΑΣ • ΣΟΛΩΝΟΣ 60, ΑΘΗΝΑ | ΒΙΒΛΙΟΠ ΩΛΕΙΟ EK∆OΣEΩN KE∆POΣ KAI EΣOΠTPON • Σ T OA B I B Λ I OY, Π E Σ M AT Z O ΓΛOY 5 , ΑΘΗΝΑ | ΤΟ ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ • ΣΚΡΑ 97-99, ΚΑΛΛΙΘΕΑ | ΒΙΒΛΙΟΤΟΠΙΑ • ΛΑΖΑΡΑΚΗ 21-23, ΓΛΥΦΑ∆Α ▶ 25ΗΣ ΜΑΡ ΤΙΟΥ 9, Ν. ΣΜΥΡΝΗ ▶ ΠΑΤΗΣΙΩΝ 126, ΑΘΗΝΑ ▶ ΕΘΝ. ΑΝΤΙΣΤΑΣΕΩΣ 23, ΠΕΙΡΑΙΑΣ | ΒΙΒΛΙΟΤYΠO • X P. Σ MY P N H Σ 1 5 2 - 1 5 6, BY P Ω NA Σ | ΓΕΩΡΓΙΑ∆ΗΣ • ΣΟΛΩΝΟΣ 114, ΑΘΗΝΑ | ΓΡΑΦΗ • ΑΝΑΣΤΑΣΕΩΣ 121, ΧΟΛΑΡΓΟΣ | ΔΑΤΣΙΟΥ ΦΩΤΕΙΝΗ • ΑΝΔΡΟΜΑΧΗΣ 215, ΚΑΛΛΙΘΕΑ | ∆Ω∆ΩΝΗ • ΑΝ∆ΡΕΟΥ ΜΕΤΑΞΑ 28, ΕΞΑΡΧΕΙΑ | EΘNIKO KENTPO BIBΛIOY • ΣΤΟΑ ΒΙΒΛΙΟΥ, ΠΕΣΜΑΖΟΓΛΟΥ 5, ΑΘΗΝΑ | ΕΛΕΥΘΕΡΟΥ∆ ΑΚΗΣ • ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ 1 7 , ΑΘ Η ΝΑ ▶ ∆ Α ΒΑ Κ Η 3 - 5 , Ε ΡΥΘ Ρ ΟΣ ΣΤΑΥΡΟΣ, ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΟΙ ▶ ΛΑΖΑΡΑΚΗ 27, ΓΛΥΦΑ∆Α ▶ ΛΕΩΦ. ΚΗΦΙΣΙΑΣ 294, ΨΥΧΙΚΟ ▶ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ 39, ΑΘΗΝΑ ▶ ΚΩΝ/ΝΟΥ ΠΑΛΑΙΟΛΟΓ ΟΥ 2, Ν. ΣΜΥΡΝΗ ▶ ΣΙΝΩΠΗΣ 2, ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΟΙ ▶ ΘΗΒΩΝ 228, ΑΓ. ΙΩΑΝΝΗΣ ΡΕΝΤΗΣ ▶ ΓΡΑΒΙΑΣ 6, ΑΓ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ▶ ΠΑΝΑΓΙΤΣΑΣ 3, ΚΗΦΙΣΙΑ ▶ ΝΙΚΗΣ 20, ΑΘΗΝΑ ▶ ΕΡΥΘΡΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ 6, ΜΑΡΟΥΣΙ ▶ ΚΑΛΛΙΓΑ 31, ΦΙΛΟΘΕΗ ▶ ΛΕΩΦ. ΚΗΦΙΣΙΑΣ 268, ΚΗΦΙΣΙΑ | NEWSSTAND ΕΛΕΥΘΕΡΟΥ∆ΑΚΗΣ • ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ 41, ΑΘΗΝΑ | ΕΠΙ ΣΚΗΝΗΣ • ΤΡΙΤΩΝΟΣ 47, ΠΑΛ. ΦΑΛΗΡΟ | ΕΠΙΚΑΙΡΑ • ΑΓ. ΙΩΑΝΝΗ 41, ΑΓ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ | ΕΠΙΚΕΝΤΡΟ • ΑΓΙΩΝ ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ 3, ΑΓ.ΑΝΑΡΓΥΡΟΙ | ΕΥΡΙΠΙ∆ΗΣ • ΒΑΣ. ΚΩΝ/ΝΟΥ 8, ΧΑΛΑΝ∆ΡΙ | ΕΥΡΙΠΙ∆ΗΣ ΣΤΗ ΣΤΟΑ • ΒΑΣ. ΚΩΝ/ΝΟΥ 11, ΧΑΛΑΝ∆ΡΙ | ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ • ΓΡΑΜΜΟΥ 40, ΒΡΙΛΗΣΣΙΑ | ΖΑΦΕΙΡΙΟΥ • ΠΑΤΡΟΚΛΟΥ 77, ΙΛΙΟΝ | ΤΟ ΘΕΜΑ • Π. ΤΣΑΛ∆ΑΡΗ 30, ΒΥΡΩΝΑΣ ▶ Κ Υ Π Ρ ΟΥ 6 & Φ ΡΥ Ν Η Σ , ΒΥ Ρ Ω ΝΑ Σ ▶ ΦΙΛΟΛΑΟΥ 62 & ΕΚΦΑΝ ΤΙ∆ΟΥ, ΠΑΓΚΡΑΤΙ | ΙΑΝΟΣ • ΣΤΑ∆ΙΟΥ 24, ΑΘΗΝΑ | ΚΑ ΝΑΚΗ • ΖΩΟ∆ΟΧΟΥ ΠΗΓΗΣ 2-4, ΑΘΗΝΑ | ΚΑΡ∆ΑΜΙΤΣΑ • ΙΠΠΟΚΡΑΤΟΥΣ 8, ΑΘΗΝΑ | ΚΑΣΙΑΚΟΥ ΕΛΕΝΗ • ΕΛΑΙΩΝ 41, Ν. ΚΗΦΙΣΣΙΑ | ΚΟΚΚΑΛΗΣ • ΤΑΞΙΑΡΧΩΝ 24, ΚΟΡΥ∆ΑΛΛΟΣ ▶ ΧΙΜΑΡΡΑΣ 24, ΚΟΡΥ∆ΑΛΛΟΣ ▶ ∆ΗΜΗΤΡΑΚΟΠΟΥΛΟΥ 28, ΚΟΡΥ∆ΑΛΛΟΣ | ΚΟΡΑΗΣ • ΒΑΣ. ΚΩΝ/ΝΟΥ 6, ΧΑΛ ΑΝ∆ΡΙ | KΨM • Z. ΠHΓHΣ 55, EΞAPXEIA | λεµονι • ΗΡΑΚ ΛΕΙ∆ΩΝ 22, ΘΗΣΕΙΟ | λεΣΧΗ ΤΟΥ ∆ΙΣΚΟΥ ΣΤΟ ΜΕΓΑΡΟ ΜΟΥΣΙΚΗΣ • ΒΑΣ. ΣΟΦΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΚΚΑΛΗ, ΑΘΗΝΑ | ΜΕ ΝΑΝ∆ΡΟΣ • ∆ΡΟΣΙΝΗ 9, ΚΗΦΙΣΙΑ | ΜΙΚΡΟΣ ΚΟΡΑΗΣ • ΠΑΠΑΓΟΥ ΚΑΙ ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΟΥΣ , ΧΑΛΑΝ∆ΡΙ | ΝΑΤΣΗΣ • ΧΡΗΣΤΟΥ ΜΑΤΙΚΑ & ΧΡ. ΣΜΥΡΝΗΣ, ΡΑΦΗΝΑ| NIKOΛAKHΣ • 3ης ΣEΠTEMBPIOY 91, AΘHNA | ΞΗΡΟΓΙΑΝΝΗΣ • Α ΡΑ Π Α Κ Η 8 1 - 8 3 , Κ Α Λ Λ Ι Θ Ε Α | OK T Ω • Π A Π A N I KO Λ H 8 , M E TA M O P Φ Ω Σ H | ΠΑΠΑ∆ΗΜΑΣ • ΙΠΠΟΚΡΑΤΟΥΣ 8, ΑΘΗΝΑ |
Παλαιότερα τεύχη του index θα βρείτε στο Bιβλιοπωλείο της EΣTIAΣ • Σόλωνος 60, AΘHNA
INDEX_34
ΠΑΠΑΣΩΤΗΡΙΟΥ • ΣΤΟΥΡΝΑΡH 35, ΑΘΗΝΑ ▶ ΣΤΟΥΡΝΑΡΗ 37, ΑΘΗΝΑ ▶ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΕΩΣ 55, ΠΕΡΙΣΤΕΡΙ ▶ ΑΝ∆Ρ. ΠΑ ΠΑΝ∆ΡΕΟΥ 35, ΜΑΡΟΥΣΙ, «THE MALL» ▶ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ 37, ΑΘΗΝΑ | ΠΑΤΑΚΗΣ • ΑΚΑ∆ΗΜΙΑΣ 65, ΑΘΗΝΑ | ΠΑραµετροσ • ΜΕΤΩΝΟΣ 62, ΧΟΛΑΡΓΟΣ ▶ ΠΕΡΙΚΛΕΟΥΣ 56, ΧΟΛΑΡΓΟΣ | ΠΑΡ’ ΗΜΙΝ • ΧΑΡ. ΤΡΙΚΟΥΠΗ 11Α, ΑΘΗΝΑ | ΠEP∆IKHΣ • ΧΑΡOKOΠOY 5355, KAΛΛIΘEA | ΠΟΛΙΤΕΙΑ • ΑΣΚΛΗΠΙΟΥ 1, ΑΘΗΝΑ | ΠΟΛΥΠΛΕΥΡΟ • ΕΛ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ 159, Ν. ΕΡΥΘΡΑΙΑ | ΠΟΛΥΧΩΡΟΣ ΑΓΚΥΡΑ • ΣΟΛΩΝΟΣ 124, ΑΘΗΝΑ | ΠΟΛΥΧΡΩΜΟΣ ΠΛΑΝΗΤΗΣ • ΑΝΤΩΝ ΙΑ∆ΟΥ 6, ΑΘΗΝΑ | ΠΟΤΑΜΟΣ • ΣΚΟΥΦ Α 32, ΚΟΛΩΝ ΑΚΙ | ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ • ΕΥΒΟΙΑΣ & ΒΟΙΩΤΙΑΣ 1, Κ. ΧΑΛΑΝ∆ΡΙ | ΠΡΩΤΟΠΟΡΙΑ • ΓΡΑΒΙΑΣ 3 - 5 , ΑΘ Η ΝΑ | Π Y Ξ I Δ A • BY Z A N T I OY 31, KAΛOΓPEZA | ΡΟΚΚΑΣ • ΒΑΡΝΑΛΗ & Γ Κ Ι Ν ΟΣ ΑΤ Η 6 0 , Μ Ε ΤΑ Μ Ο Ρ Φ Ω Σ Η | ΤΣΑΜΑΝΤΑΚΗΣ • ΚΑΡΑΟΛΗ ∆ΗΜΗΤ ΡΙΟΥ 32, ΠΕΙΡΑΙΑΣ | ΦΑΚΙΝΟΣ • Ν. ΠΛΑΣΤΗΡΑ 8, ΜΑΡΟΥΣΙ | ΦΛΩΡΑΣ • ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ 59, ΑΘΗΝΑ ▶ ΚΟΥΝΤΟΥΡΙΩΤ ΟΥ 14, ΠΛ. ΕΘΝ. ΑΝΤΙΣΤΑΣΕΩΣ, ΗΛΙΟΥΠΟΛΗ ▶ ΗΡΩ∆ΟΥ ΑΤΤΙΚΟΥ 4, ΠΛΑΤΕΙΑ ∆ΟΥΡΟΥ, ΧΑΛΑΝ∆ΡΙ ▶ ΜΙΛΤΙΑ∆ΟΥ 16 και ΡΟ∆ΟΥ, ΜΑΡΟΥΣΙ ▶ ΣΤ. ΣΑΡΑΦΗ , ΠΛ. ΕΣΤΑΥΡΩΜΕΝΟΥ, ΑΙΓΑΛΕΩ ▶ ΚΟΥΝΤΟΥΡΙΩΤΟΥ 54-56, ΚΟΡΥ∆ΑΛΛΟΣ ▶ ΖΩΣΙΜΑ∆ΩΝ 46, ΠΕΙΡΑΙΑΣ | ΧΡΙΣΤΑΚΗΣ • ΙΠΠΟΚΡΑΤΟΥΣ 10-12, ΑΘΗΝΑ | EX LIBRIS • A. Mεταξα 4, εξαρχεια | IN TO THE BAG • Γ. ΠΑΠΑΝ∆ΡΕΟΥ 35, ∆ΑΣΟΣ ΧΑΙ∆ΑΡΙΟΥ | Κ ΟΑ Ν /A t h e n s Vo i c e • Σ ΚΟΥΦΑ 6 4 , ΚΟΛΩΝΑΚΙ | LEADER BOOKS • Π. ΚΥΡΙΑΚΟΥ 17, ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΟΙ ▶ ΑΓ. ΙΩΑΝΝΟΥ 58, ΑΓΙΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ▶ ΠΑΝΟΡΜΟΥ 19 ΚΑΙ ΣΜΥΡΝΗΣ, ΑΙΓΑΛΕΩ ▶ ΑΝΑΛΗΨ ΕΩΣ 7, Β Ρ Ι Λ Η Σ Σ Ι Α ▶ Φ Ω Κ Ι Ο Ν ΟΣ Ν Ε Γ Ρ Η 8 4 , ΚΥΨΕΛΗ ▶ ΑΓ. ΓΕΩΡΓΙΟΥ 54, ΚΟΡΥ∆ΑΛΛΟΣ ▶ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΣΧΟΛΗ, ΠΑΝΕΠΙΣΤΗ ΜΙΟΥΠΟΛΗ ΖΩΓΡΑΦΟΥ ▶ ΣΧΟΛΗ ΘΕΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜ ΩΝ, ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥΠ ΟΛΗ ΖΩΓΡΑΦ ΟΥ | LIBRO • ΠΑΤΡ. ΙΩΑΚΕΙΜ 8, ΚΟΛΩΝΑΚΙ | monogram - πετριδησ •κηφισιασ 236 (ΕΝΤΟΣ ΑΙΘΡΙΟΥ), ΚΗΦΙΣΙΑ | NOTOS • ΟΜΗΡΟΥ 15, ΑΘΗΝΑ | PAPER TOWN • ΛΕΩΦ. ΚΗΦΙΣΙΑΣ 135 & ΛΑΜΨΑ 1, ΑΜΠΕΛΟΚ ΗΠΟΙ | GRAFICA • ΤΡΙΠΟΛΕΩΣ 6 8 , Ε Λ Λ Η Ν Ι ΚΟ | B A Z A A R B O OK S • ΑΝ∆ΡΕΟΥ ΜΕΤΑΞΑ 4, ΕΞΑΡΧΕΙΑ | BEST BOOK HUNTERS • ΣΟΛΩΝΟΣ 47, ΑΘΗΝΑ | BOOKSTARS • EΛAIΩN 34, N. KHΦIΣIA | N A K A S PA P E R • N AYA P I N O Y 1 3 & MAYPOMIXAΛH, AΘHNA ▶ KHΦIΣΣIAΣ 281, KHΦIΣIA | PUBLIC • KAPAΓEΩPΓH ΣEPBIAΣ 1, ΠΛ.ΣYNTAΓMATOΣ, AΘHNA ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΑΓΝΩΣΤΗ ΚΑΝΤΑΘ • ΑΙΜ. ΓΡΕΒΕΝΩΝ 6 & ∆ΗΜ. ΓΟΥΝΑΡΗ | ΑΝΙΚΟΥΛΑ Ε.∆.Ι.ΑΛΕΞΙΚΟΣ ΟΕ • ∆ΗΜ.ΓΟΥΝΑΡΗ 44 | ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ ΠΛΑΤΩΝΟΣ (ΕΚ∆ΟΣΕΙΣ ΖΗΤΡΟΣ) • ΠΛΑΤ ΩΝΟΣ 2 | ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΠΩΛΕΙΟ • ΣΕΡ. ΤΣΑΚΜΑΝΗ 11, ΛΑΓΚΑ∆ΑΣ | ΒΙΒΛΙΟΠ ΩΛ ΕΙΟ ΨΑΡΑ • ΦΙΛ. ΕΤΑΙΡ ΕΙΑΣ 39 | ΒΙΒΛΙΟΣ TOK • ΠATP. IΩAKEIM 8 | ΕΛΕΥΘΕΡΟΥ∆ ΑΚΗΣ • ΕΘΝ.ΑΝΤΙΣΤΑΣΕΩΣ 131 ▶ ΚΑΛΑΜΑΡΙΑ | ΙΑΝΟΣ • ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ 7, ΜΕΤΑΜ ΟΡΦΩΣΕΩΣ 24, ΚΑΛΑΜΑΡΙΑ ▶ Μ Α Ρ Τ Ι ΟΥ 4 5 , Φ Ι Λ Ι Π Π ΟΥ Π ΟΛ Ε Ω Σ 5 7 ▶ Α Μ Π Ε ΛΟ Κ Η Π Ο Ι , ΒΟ ΓΑΤ Σ Ι ΚΟΥ 1 4 | ΜΠΑΡΜΠΟΥΝΑΚΗΣ • ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ 4 ▶ Λ. ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ 75, ΡΕΤΖΙΚΙ | TO ΚΑΤΩΙ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ • ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ 6 | ΠΡΩΤΟ ΠΟΡΙΑ • ΝΙΚΗΣ 3 | ΡΑΓΙΑΣ • ΕΡΜΟΥ 44 | ΤΡΕΥΛ Α • ΑΜΠΕΛΟΚΗΠ ΩΝ 55, ΠΕΡΑΙΑ | HIPPO • ΙΩΑΝΝΙ∆ΟΥ 4, ΠΑΝΟΡΑΜΑ | NAKAS PAPER• ΠΛAΣTHPA 19, XAPIΛAOY | PUBLIC •
ΕΜΠ. ΚΕΝΤΡΟ MEDITERRANEAN COSMOS, 11ο ΧΛΜ. ΘΕΣ/ΝΙΚ ΗΣ-Ν. ΜΟΥ∆ΑΝΙΩΝ, ΠΥΛΑΙΑ ΑΛΛΕΣ ΠΟΛΕΙΣ ΛΕΣΧΗ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ • ΑΒ. ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ∆Η 2 , Α Γ Ρ Ι Ν Ι Ο | Ε Λ Ε Υ Θ Ε Ρ Ο Υ∆ Α Κ Η Σ • ΠΑΠΑΣΤΡΑΤΟΥ 50, ΑΓΡΙΝΙΟ | ∆ΕΜΕΝΑΓΑ • Ι Ο ΥΛ Ι ∆ Α , Κ Ε Α | ∆ Η Μ Η Τ Ρ Ι Α ∆ Η Σ • Ε.ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ 49-Ι.ΚΑΒΥΡΗ 4, Α Λ Ε Ξ Α Ν ∆ Ρ ΟΥ Π ΟΛ Η | Σ Ι Σ Μ Α Ν Ι ∆ Η Σ • ΜΑΚΡΗΣ 20, Ν.ΧΙΛΗ, ΑΛΕΞΑΝ∆ΡΟΥΠΟΛΗ | BIBΛIOΠANOPAMA - ΔHMHTPOΠOYΛOΣ • EPMOY & AΘ. ΔIAKOY, AMAΛIAΔA | ΕΚ ΠΡΟΟΙΜΙΟΥ • ΝΙΚΗΤΑΡΑ 15, ΑΡΓΟΣ | ΣΥΜΒΟΛΗ • ΠΛΑΤΕΙΑ ΛΟΧΑΓΟΥ ΠΑΣΣΙΑ, ΑΡΙ∆ΑΙΑ | H ΠOΛYΘPONA TOY NITΣE • ΦIΛEΛΛHNΩN 26-28, APTA | ΧΡΙΣΤΟ∆ΟΥΛΟΥ • ΤΕΜΠΕΣΙΝΑΣ & ΚΟΝΙΤΣΗΣ 15, ΒΕΡΟΙΑ | ΗΡΙ∆ΑΝΟΣ • 2ας ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 64, ΒΟΛΟΣ | ΠΕΝΝΑ • ΣΠ. ΣΠΥΡΙ∆Η 21, ΒΟΛΟΣ | ΓΡΑΜ ΜΑΤΑ • ΕΘΝ. ΑΓΩΝΩΝ 51, Ν. ΙΩΝΙΑ, ΒΟΛΟΣ | PUBLIC • OΓΛ 28 & KONTAPATOY 9, BOΛOΣ | ΚΑΡΑΚΑΣΟΓΛΟΥ • ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ 128, ΓΙΑΝΝΙΤΣΑ | ΤΣΙΤΑ - ΑΝΑΡΓΥΡΟΠΟΥΛΟΥ • ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ 125, ΓΙΑΝΝΙΤΣΑ | ΤΖΙΟΓΚΙ∆ΟΥ • ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ 96, ∆Ι∆ΥΜΟΤΕΙΧΟ | ΠΑΤΣΗΣ • ΜΕΓ. ΑΛΕΞΑΝ∆ΡΟΥ 6, ∆ΡΑΜΑ | ΚΑΛΤΣΑ • ΠΑΥΛΟΥ ΜΕΛΑ 10, Ε∆ΕΣΣΑ | ΚENTPO N E OT H TA Σ Θ H B A Σ • O I ∆ I Π O ∆ O Σ 8 , ΘHBA | ∆ΟΚΙΜΑΚΗΣ • ΤΑΓΜ. ΤΖΟΥΛΑΚΗ 8 , Η ΡΑ Κ Λ Ε Ι Ο | Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ • Ε ΒΑ Ν Σ 8 5 , Η ΡΑ Κ Λ Ε Ι Ο | ΚΟ Κ Κ Ι ΝΟΥ • Ε ΒΑ Ν Σ 5 6 - 5 8 , Η ΡΑ Κ Λ Ε Ι Ο | Π Ε Ρ Ι Σ Υ Ν Α Κ Η • Κ Α Ν ΤΑ Ν ΟΛ ΕΟ Ν Τ Ο Σ 1 3 , Η ΡΑ Κ Λ Ε Ι Ο | ΚΑΝΟΥΠΑΚΗΣ • ΙΕΡΑΠΕΤΡΑ | ΣΑΡΕΙ∆ΑΚΗΣ • ΙΕΡΑΠΕΤΡΑ | ΧΑΡΤΕΞ • ΜΕΓ. ΑΛΕΞΑΝ∆ΡΟΥ 111, ΙΩΑΝΝΙΝΑ | ΣKANNEΛOΣ • ABEPΩΦ 47, ΙΩΑΝΝΙΝΑ | ΣΙΑΜΑΝΤΑΣ • ΟΜΟΝΟΙΑΣ 133, ΚΑΒΑΛΑ | ΤΟΛΟΥ∆ΗΣ • ΟΜΟΝΟΙΑΣ 46, ΚΑΒΑΛΑ | ∆ΗΜΗΤΡΙΑ∆ΗΣ • ΑΡΙΣΤΟ∆ΗΜΟΥ 89, ΚΑΛΑΜΑΤΑ |ΠΑΙ∆ΕΙΑ-ΒΙΒΛΙΟΠ ΩΛΕΙΑ • ΗΡΩΩΝ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥ 6-8, ΚΑΡ∆ΙΤΣΑ| ΚΟΥΡΚΑΚΗΣ • ΚΑΡΑΪΣΚΑΚΗ 31Α, ΚΑΡ∆ΙΤΣΑ | ΜΑΝΟΥ • Μ. ΑΛΕΞΑΝ∆ΡΟΥ 11, ΚΑΣΤΟΡΙΑ | ΜΑΤΙ • ΠΑΡΜΕΝΙΩΝΟΣ 2, ΚΑΤΕΡΙΝΗ | ΜΟΥ ΣΤΑΚΗ • ∆ΗΜ. ΚΑΒΒΑ∆Α 16, ΚΕΡΚΥΡΑ | ΧΡΥΣΑ ΣΤΑΜΑΤΕΛΑΤΟΥ • ΛΙΘΟΣΤΡΩΤΟ 1, ΑΡΓΟΣΤΟΛΙ, ΚΕΦΑΛΟΝΙΑ | ΕΠΙΛΟΓΕΣ • ∆ΗΜΗΤΡΑΚΟΥ 5, ΚΙΛΚΙΣ | ΠΑΠΥΡΟΣ • 28ης ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1, ΚΟΖΑΝΗ | ΕΚΛΟΓΗ • ΘΗΣΕΩΣ 1, ΚΟΜΟΤΗΝΗ | ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ • ΠΥΛΑΡΙΝΟΥ 61, ΚΟΡΙΝΘΟΣ | ΘΑΛΑΣΣΙΝΟΥ • ΚΟΡΥΤΣΑΣ & Α Ρ Γ Υ Ρ Ο Κ Α Σ Τ Ρ ΟΥ, Κ Ω Σ | Ο Ι Ω ΝΟΣ • ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗ 11, ΛΑΜΙΑ | ΕΠΙΠΕ∆Ο • ΑΒΕΡΩΦ 5, ΛΑΜΙΑ | ΠΑΙ∆ΕΙΑ-ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΑ • ΜΑΝ∆ΗΛ ΑΡΑ 12, ΛΑΡΙΣΑ ▶ ΚΑΝΑΡΗ 11, ΛΑΡΙΣΑ ▶ ΜΕΓ. ΑΛΕΞΑΝ∆ΡΟΥ 6, ΛΑΡΙΣΑ ▶ ΚΑΝΑΡΗ 12, ΛΑΡΙΣΑ | ΤΣΙΑΡΑΣ • ΑΘ. ∆ΙΑΚΟΥ 2, ΛΑΡΙΣΑ | ΣΚΑΛΑ • ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ 24, ΛΑΡΙΣΑ | ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΚΦΡΑΣΗ • ΠΕΣ. ΜΑΧΗΤΩΝ 47, ΛΕΙΒΑ∆ΙΑ | ΤΣΙΡΙΜΠΑΣΗΣ • ΜΕΛΑ 134, ΛΕΥΚΑ∆Α | ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΠΩΛΑ • ΜΥΚΟΝΟΣ | ΧΑΤΖΗ∆ΑΝΙΗΛ Ι. ΚΛΕΙΩ • ΕΡΜΟΥ 19Β, ΜΥΤΙΛΗΝΗ | ΑΡΤΙΟΝ • 25ης ΜΑΡΤΙΟΥ 31, ΝΑΥΠΛΙΟ | ΣΠΑΝΙ∆ΗΣ • ΘΕΡΜΟΠΥΛΩΝΠΛΑΤΩΝΟΣ 11, ΞΑΝΘΗ | ΧΑΡΑΛΑΜΠΙ∆ΗΣ • ΑΓ. ΘΕΟ∆ΩΡΩΝ 95, ΟΡΕΣΤΙΑ∆Α | ΠΟΛΥ ΧΡΩΜΟ • ΠΑΡΟΙΚΙΑ, ΠΑΡΟΣ | ΛΕΞΙΣ • ΚΟΡΙΝΘΟΥ 352, ΠΑΤΡΑ | ΠΑΠΑΧΡΙΣ ΤΟΥ • ΑΓ. ΝΙΚΟΛΑΟΥ 32, ΠΑΤΡΑ | ΠΡΩΤΟΠΟΡΙΑ • ΓΕΡΟΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ 31, ΠΑΤΡΑ | ΠΡΟΤΥΠΟ • ΜΕΓ. ΑΛΕΞΑΝ∆ ΡΟΥ 84, ΠΟΛΥΚΑΣΤΡΟ ΚΙΛΚΙΣ | ΝΤΑΛΑΜΑΓΚΑΣ • ΛΕΩΦ. ΕΙΡΗΝΗΣ 39, ΠΡΕΒΕΖΑ | AΘANAΣIOY • AXEPONTOΣ 51, KANAΛAKI N.ΠPEBEZHΣ | EΠI XAPTOY • 25ης ΜΑΡΤΙΟΥ 79, ΠΤΟΛΕΜΑΙ∆Α | ΠΑΠΑ ΜΙΧΑΗΛ • 25ης ΜΑΡΤΙΟΥ 48, ΠΤΟΛΕΜΑΙ∆Α | LEXIS • ΜΑΙΖ ΩΝΟΣ 38-40, ΠΑΤΡΑ ▶
ΜΙΑΟΥΛΗ 3, ΠΥΡΓΟΣ ΗΛΕΙΑΣ ▶ AΘHNΩN 11, PIO | ΣΠΟΥ∆Η • ΠΡΕΒΕΛΑΚΗ 17, ΡΕΘΥΜΝΟ | AΦOI KΛAΨINAKH • ΗΓΟΥΜΕΝΟΥ ΓΑΒΡΙΗΛ 59, ΡΕΘΥΜΝΟ | ΚΑΒΑΛΙΕΡΟΣ • ΧΕΙΜΑΡΑΣ 14, ΡΟ∆ΟΣ | ΦΩΤΙΟΥ • ΜΕΡΑΡΧΙΑΣ 41, ΣΕΡΡΕΣ | ΠΑΠΑ∆ΑΚ ΗΣ • ΜΥΣΩΝΟΣ 72, ΣΗΤΕΙΑ ΚΡΗΤΗΣ | ΤΣΙΚΑΛΑΚΗ • ΠΑΠΑ ΝΑΣΤΑΣΙΟΥ 25, ΣΗΤΕΙΑ ΚΡΗΤΗΣ | ΤΟΥΝΤΑΣ • ΧΩΡΑ, ΣΚΥΡΟΣ | ΕΡΜΗΣ • ΕΘΝΑΡΧΟΥ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ 24, ΣΟΥ∆Α ΧΑΝΙΩΝ ΚΡΗΤΗΣ | ΕΠΙΛΟΓΗ • ΙΑΚΩΒΑΚΗ 5, ΤΡΙΚΑΛΑ | ΚΗΡΗΘΡΕΣ • ΑΣΚΛΗΠΙΟΥ 34, ΤΡΙΚΑΛΑ | ΤΣΙΟΠΕΛΑΚΟΣ • ΑΣΚΛΗΠΙΟΥ 15, ΤΡΙΚΑΛΑ | Ω ΡΑ • ΟΥΑ Σ Ι Γ Κ Τ Ω Ν 2 1 , Τ Ρ Ι Π ΟΛ Η | ΠΑΠΑΝΕΣΤΩΡΑΣ • ΜΕΓ. ΑΛΕΞΑΝ∆ΡΟΥ 49, ΦΛΩΡΙΝΑ | ∆ΙΑΜΕΤΡΟΣ • ΠΑΡΟ∆ΟΣ ΙΦΙΓΕΝΕΙΑΣ, ΧΑΛΚΙ∆Α | ΠΕΡΓΑΜΑΛΗΣ • ΧΑΡΩΝΔΑ 14, ΧΑΛΚΙΔΑ | ΠΟΡΘΜΟΣ • ΚΡΙΕΖΗ 17, ΧΑΛΚΙ∆Α | ΣΧΗΜΑ • ∆ΗΜ Ο ΚΡΑΤΙΑΣ 38, ΧΑΝΙΑ | ΒΙΒΛΙΕΜΠΟΡ ΙΚΗ • ΒΟΛΟΥ∆ΑΚΗ∆ΩΝ 14, ΧΑΝΙΑ | ΚΑΛΑΙΤΖΑΚΗΣ ΖΑΧΑΡ ΙΑΣ • ΤΣΟΥ∆ΕΡΩΝ 31, ΧΑΝΙΑ | ΜΑΡΚ ΑΚ ΗΣ • ∆ΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ 10, ΧΑΝΙΑ | ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ • ΜΥΛΩΝΟΓΙΑΝΝΗ 31, ΧΑΝΙΑ | ΞΕΡΟΓ ΙΑΝΝΑΚΗ • ΚΟΡΑΚΑ 32, ΧΑΝΙΑ | ΠΕΤΡΑΚΗ • ΧΑΤΖΗΜΙΧΑΛΗ ΓΙΑΝΝΑΡΗ 68, ΧΑΝΙΑ | ΠΑΠΥΡΟΣ • ΑΠΛΩΤΑΡΙΑΣ 44, ΧΙΟΣ | ΣΥΡΙΩ∆Η • ΑΠΛΩΤΑΡΙΑΣ 34, ΧΙΟΣ | KYΠPOΣ PUBLIC • EMΠOPIKO KENTPO THE MALL OF CYPRUS, BEPΓINAΣ 3, ΣTPOBOΛOΣ, ΛEYKΩΣIA ■ ∆ΙΣΚΟΠΩΛΕΙΑ ROCK N ROLL CIRCUS • Σινα 21, ΑΘΗΝΑ | LA SI DO • Οµηρου 49, Ν. ΣΜΥΡ ΝΗ | MUSIC HOUSE • ΣαλαµινοΣ 3 6 , ΑΧΑΡΝΑΙ | HIGH FIDELITY • ΣΤΑΙΚΟΠΟΥΛΟΥ 27, ΝΑΥΠΛΙΟ ■ CAFÉ | CELLIER CAFE • ΠANEΠIΣTHMIOY 10, ΣYNTAΓMA | ΦΙΛΙΟΝ • ΣΚΟΥΦΑ 35, ΚΟΛΩΝΑΚΙ | CAFE ALU • OMHPOY 58 & ΣKOYΦA, ΚΟΛΩΝΑΚΙ | EN ∆EΛΦOIΣ • ∆EΛΦΩN 5, ΚΟΛΩΝΑΚΙ | TRIBECA • ΣKOYΦA 46 & OMHPOY, ΚΟΛΩΝΑΚΙ | KOKKOI KAΦE • AΣKΛHΠIOY 39 & ∆I∆OTOY, ΚΟΛΩΝΑΚΙ | ROSEBUD • ΣKOYΦA 40 & OMHPOY 60, ΚΟΛΩΝΑΚΙ | ΣKOYΦAKI KAΦE • ΣKOYΦA 47-49, ΚΟΛΩΝΑΚΙ| SHELTER • ΠΑΠΑΓΟΥ 92, ΖΩΓΡΑΦΟΥ | Kι επίσης σε 420 café και παιδότοπους (ΑΙΓΛΗ CAFÉ • FLOCAFE • HAGEEN DAAΖ • PALMIE BISTRO κ.ά.) σε όλη την Ελλάδα από την εταιρεία Plan & Fun καθώς και σε επιλεγµένα bars και bar-restaurants. ■ ΧΩΡΟΙ ΤΕΧΝΗΣ - ΑΛΛΑ ΣΗΜΕΙΑ ΜΙΚΡΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ • ΠΛ. ΑΣΩΜΑΤΩΝ 7, ΘΗΣΕΙΟ | ΦΟΥΡΝΟΣ • ΜΑΥΡΟΜΙΧΑΛΗ 1 6 8 , ΑΘ Η ΝΑ | Φ Ι Λ Ω Ν - Δ Ω Ρ Η Μ Α • ΠΙΝΔΟΥ 86, ΜΟΣΧΑΤΟ | CLIPART • ΜΠΟΤΑΣΗ 6, ΑΘΗΝΑ | EL MOUNDO • Λ. ΣΥΓΓΡΟΥ 9, ΑΘΗΝΑ ■ KABEΣ XAΛAPH • A K T H M OY T ΣO Π OY ΛOY 74, ΠEIPAIAΣ.. XAP. TPIKOYΠH 64 & BAΛTETΣIOY, AΘHNA ■ Στα 30 καταστήµατα σε όλη την Eλλάδα της αλυσίδας VIDEORAMA HOME ENTERTAIMENT