INDEX 38 by Brainfood

EDITORIAL

INDEX_ Μηνιαίο περιοδικό για το βιβλίο Τεύχος #38 MAPTIOΣ '10 ISSN: 1790-6741 ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ / ΕΚΔΟΣΗ ΕΝΩΣΗ ΕΚΤΥΠΩΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Α.Ε. ΕΚΔΟΤΕΣ Τάσος Βογιατζής (editor@avopolis.gr), Νίκος Χατζόπουλος (nickh@oxy.gr) ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ Χριστίνα Οικονομίδου (chrisoiko@gmail.com) Μάκης Τσίτας (mtsitas@otenet.gr) ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΥΛΗΣ Γιώτα Συκιώτη (yotsyk@yahoo.gr) ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ Θεοδοσία Ανδριώτη ΔIOPΘΩΣH KEIMENΩN Σοφία Θεοδωρή ΣΥΝΤΑΚΤΕΣ Zέτα Eλισσαίου, Ζέφη Κόλια, Επιστήμη Μπινάζη, Γιώργος Τσακνιάς, Sabine von Traute, Θανάσης Aντωνίου

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: Χρυσή Πατρώνα

ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΤΕΥΧΟΥΣ Γιώργος Βαϊλάκης, Γιώργος Βέης, Παναγιώτης Γούτας, Ελπιδοφόρος Ιντζέμπελης, Σπύρος Κάλμπαρης, Γιάννης Kορίδης, Κατερίνα Κουτσούκη, Nίκη Kώτσιου, Κώστας Μακρυγιάννης, Λεωνίδας Μαριδάκης, Nίκος Nικολαΐδης, Σιδέρης Ντιούδης, Ευτυχία Παναγιώτου, Χρίστος Παπαγεωργίου, Βάσω Παπαδοπούλου, Παναγιώτης Πασπαλιάρης, Δημήτρης Ρουτσώνης, Παναγιώτης Σκορδάς, Γρηγόρης Τεχλεμετζής, Φίλιππος Φιλίππου, Παναγιώτης Χαχής ΕΚΤΥΠΩΣΗ – ΒΙΒΛΙΟΔΕΣΙΑ ΕΝΩΣΗ ΕΚΤΥΠΩΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Α.Ε. ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Γεωργία Λαμπροπούλου ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟ Άννα Δουλγερίδου

Άστεγες αναγνώσεις Δεν υπάρχει ίσως τίποτα που μπορεί να αποκαταστήσει την χαμένη «τιμή» μιας άστεγης. Δεν υπάρχει ίσως τίποτα που μπορεί να αποκαταστήσει την χαμένη μας «αξιοπρέπεια» απέναντι στον εαυτό μας σε καιρούς χαλεπούς. Κι όμως… υπάρχει κάτι που μπορεί να «εξαργυρώσει» την απώλεια των παραπάνω δύο: Η αδιανόητη πίστη στην «ουτοπία» της ζωής. Η κυρία της φωτογραφίας διαβάζει. Τι διαβάζει άραγε; Έχει σημασία; Ανάμεσα στα χιλιάδες σκουπίδια διάλεξε ένα έντυπο. Και μοιάζει –παραδόξως- πλήρης. Δεν ήταν –προφανώς- η πρώτη της προτεραιότητα, δεν ήταν –προφανώς- το μόνο που της προσφερόταν. Ήταν, ωστόσο, καθώς φαίνεται, αυτό που της χρειαζόταν για να «διαβάσει» με άλλα μάτια αυτό τον κόσμο που την απαξιώνει. Το ευχαριστημένο βλέμμα της, τουλάχιστον, αυτό δηλώνει. Συμπέρασμα; Πρώτον: μπορεί η ανάγνωση να μην ανήκει στις βασικές ανάγκες επιβίωσης (τροφή, νερό, στέγη, ένδυση) αλλά αποτελεί σίγουρα την πιο φτηνή διέξοδο για το μυαλό και την ψυχή μας. Δεύτερον: Μην πετάτε μαζί με ανακυκλώσιμα υλικά και σκουπίδια σε σακούλες τα βιβλία που δεν χρειάζεστε/θέλετε πια. Χαρίστε τα στους άστεγους τις γειτονιάς σας ή ακουμπήστε τα προσεκτικά στην άκρη του πεζοδρομίου. Όλο και κάποιος θα βρεθεί που θα τον ενδιαφέρουν.

INDEX_38

ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ – ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ Δέσποινα Παντελίδου Θεμιστοκλέους 80, 106 81 Αθήνα Τηλ. Κέντρο: 210 5226609 Fax: 210 5227768 e-mail: info@indexmag.gr www.indexmag.gr

Φωτογραφία εξωφύλλου: Χρυσή Πατρώνα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ_ ΤΕΥΧΟΣ 38

συνδρομές Το index κυκλοφορεί σε 30.000 αντίτυπα. Θα το βρείτε σε επιλεγμένα σημεία σε όλη την Ελλάδα. Μπορείτε όμως να το λαμβάνετε στο σπίτι σας με τη σιγουριά ότι δε θα χάσετε ούτε ένα τεύχος, επιλέγοντας μία από τις παρακάτω δυνατότητες συνδρομής:

1. 12 € το χρόνο = ετήσια συνδρομή

βιβλία που μας άφησαν άφωνους

Εύη Γερόκωστα Ειρήνη Καμαράτου - Γιαλλούση Πλάτων Μαλλιάγκας Γιώργος Παπαπαναγιώτου

Manuel Vázquez Montalbán John Ajvide Lindqvist

editorial

focus

flyers

Eιδήσεις, σχόλια, προσκλήσεις και προκλήσεις

αυτοπαρουσιάσεις

ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΗ ΒΙΤΡΙΝΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΕΝΑ ΣΤΟ ΠΙΡΟΥΝΙ ΚΑΙ... ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΑ

Θράκη... η «Γέφυρα» που ενώνει Δύση και Ανατολή

Η εποχή των Hippie

Τρύφων Ζαχαριάδης

ΕΚ ΤΩΝ ΕΣΩ

ΕΘΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΒΙΒΛΙΟΥ

Γιάννης Σιδεράκης

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ - ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ

ΑΝΑΓΝΩΣΗ ΚΑΙ...

Mουσική, θέατρο, κινηματογράφος

Βιβλιόφιλες αστρολογικές προβλέψεις

top 5 βιτρίνα INDEX_38

20 € το χρόνο = ετήσια συνδρομή + 1 βιβλίο (επιλογή μεταξύ των βιβλίων: Μεθυσμένο Ημερολόγιο του Hunter S. Thompson από τις εκδόσις ΟΞΥ και Ο ηττημένος του Sir Peter Ustinov από τις εκδόσεις EMΠΕΙΡΙΑ ΕΚΔΟΤΙΚΗ).

ΣΤΑΥΡΟΔΡΟΜΙΑ

ΓΝΩΡΙΜΙΕΣ

Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΣΦΟΝΤΥΛΙ

ΤΑ ΕΞΟΔΑ ΑΠΟΣΤΟΛΗΣ ΔΙΚΑ ΜΑΣ! Στείλτε ταχυδρομική επιταγή με το ανάλογο ποσό στη διεύθυνση: ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ INDEX, Θεμιστοκλέους 80, Τ.Κ. 106 81, Αθήνα, με τα στοιχεία σας (όνομα, τηλέφωνο, διεύθυνση, email) και θα λαμβάνετε το Index κάθε μήνα για όλο το χρόνο.

Τηλέφωνο επικοινωνίας: 210 5226609

ΒΙΒΛΙΑ ΠΟΥ ΜΑΣ ΑΦΗΣΑΝ ΑΦΩΝΟΥΣ

Ντενί Γκετζ Το θεώρημα του παπαγάλου

Μιγκέλ Ντε Θερβάντες Δον Κιχότε ντε λα Μάντσα

ΚΕΔΡΟΣ

ΕΣΤΙΑ

Η αναθεωρημένη μετάφραση του Τεύκρου Μιχαηλίδη έρχεται να μας θυμίσει ένα συναρπαστικό μυθιστόρημα, που καθηλώνει τους αναγνώστες από την αρχή έως το μαθηματικά απροσδόκητο τέλος. Πρόκειται για μια λογοτεχνική περιδιάβαση στον εξαίσιο κόσμο των αριθμών. Έχει κυκλοφορήσει αισίως σε δεκαοχτώ γλώσσες. Το ξαναδιαβάζω με αμείωτο ενθουσιασμό και πάλι. Μην το χάσετε όσες και όσοι δεν το απολαύσατε στην πρώτη του εκδοχή στα ελληνικά πριν από δέκα και πλέον χρόνια.

Ο Δον Κιχότε ντε λα Μάντσα είτε ως ινδαλγός είτε ως ιππότης, αειθαλής και αθάνατος, διαλέγεται με το γίγνεσθαι των δικών μας καιρών. Η λαμπρή νέα μετάφραση της Μελίνας Παναγιωτίδου δημιουργεί τις ιδεώδεις προϋποθέσεις για μια εκ νέου ανακάλυψη του αθάνατου αριστουργήματος. Γιώτα Συκιώτη

Γιώργος Βέης

Peter Laborn Wilson Ο Marx και ο Proudhon δραπετεύουν από τον 19ο αιώνα FUTURA «...Θα μπορούσαμε, για παράδειγμα, να επιστρέψουμε στον καιρό όπου το κοινωνικό κίνημα δεν είχε ακόμα διαχωριστεί ανάμεσα στον Marx και στους αναρχικούς. Γιατί; Επειδή θα θέλαμε να φανταστούμε ένα κίνημα που θα είχε την επιτυχία του μαρξισμού χωρίς την προδοσία του κοινωνικού από τον αυταρχισμό, θα θέλαμε να φανταστούμε έναν 19ο αιώνα αυθεντικής επανάστασης, αντί για την καταστροφή του Stalin και τον θρίαμβο του Κεφαλαίου...». Ή αλλιώς, αν μπορούσαμε να ανασχεδιάσουμε την Ιστορία... Ζέφη Κόλια

Ανν Σέξτον Ερωτικά ποιήματα ΜΕΛΑΝΙ «Οι άνθρωποι φοβούνται πάντα τους συγγραφείς […]. Βρίσκω ότι νιώθουν νευρικότητα δίπλα μου. Νομίζουν πως είμαι κάποιο είδος αλλόκοτου τροφίμου φρενοκομείου που απέδρασε, αλλά μετά αντιλαμβάνονται πως είμαι πάνω-κάτω φυσιολογική, και εκπλήσσονται». Φυσιολογική ίσως, οπωσδήποτε όμως όχι «κανονική» και, μετά βεβαιότητας, «εξ-αιρετική». Χριστίνα Οικονομίδου

Σιμόν ντε Μπωβουάρ Το δεύτερο φύλο ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ

Νίνα Μπερμπέροβα Τσαικόβσκυ, Η ιστορία μιας μοναχικής ζωής ΜΟΥΣΑΙΟ Η βιογραφία του διάσημου συνθέτη είναι γραμμένη με τέτοιο τρόπο ώστε να σε κερδίζει από την πρώτη στιγμή. Διαβάζεται σαν μυθιστόρημα, απολαυστικό και γοητευτικό. Ελπιδοφόρος Ιντζέμπελης

Εξήντα χρόνια πέρασαν από την πρώτη του έκδοση (1949) και το «απόλυτο» έργο αναφοράς του φεμινιστικού κινήματος εξακολουθεί να είναι, δυστυχώς, σε αρκετά ζητήματα, επίκαιρο… Sabine von Traute

Αντουάν Ντε Σαιντ-Εξυπερύ Ο Μικρός Πρίγκιπας ΠΑΤΑΚΗΣ Το κλασικό αριστούργημα (που συνεχίζει μετά από εβδομήντα περίπου χρόνια να συγκινεί μικρούς και μεγάλους) σε μια νέα, μεγάλου σχήματος έκδοση με κινούμενες εικόνες. Χάρμα οφθαλμών. Μάκης Τσίτας

Eσάµςας;την άποψή Γράψτε α αγαπηµέν σας για τα . σας βιβλία µε κείµενά Περιµένου σας στο r dexmag.g gnomi@in

INDEX_36 INDEX_38

FOCUS_ΠOPTPAITA

ΑΠΟ ΤHΝ ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΟΥΤΣΟΥΚΗ

Manuel Vázquez Montalbán Να βλέπεις, να ακούς, να διηγείσαι

Δημοσιογράφος, μυθιστοριογράφος, ποιητής, δοκιμιογράφος, ανθολόγος, συντάκτης προλόγων, ευθυμογράφος, κριτικός, αλλά και γαστρονόμος και «κουλέ», δηλ. οπαδός της ομάδας ποδοσφαίρου της Βαρκελώνης (F. C. Barcelona, όπως δήλωνε ο ίδιος). Γεννήθηκε στη Βαρκελώνη το 1939. Μοναχογιός ενός ράφτη, μέλους του PSUC (Ενιαίο Σοσιαλιστικό Κόμμα της Καταλονίας). Γνώρισε τον πατέρα του σε ηλικία 5 ετών, μετά την αποφυλάκισή του. Από τους πιο θερμόαιμους αντικαθεστωτικούς και δριμύς επικριτής του Φράνκο, το 1961 θα γίνει μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του κόμματος ICV (Πρωτοβουλία για την Καταλονία Πράσινο). Ανέπτυξε πολιτική δράση κατά του καθεστώτος Φράνκο, με αποτέλεσμα να καταδικαστεί το 1962 σε τρία χρόνια φυλάκισης. Θεωρείται ο σπουδαιότερος και ο πλέον παραγωγικός Ισπανός συγγραφέας μετά το τέλος του Ισπανικού Εμφύλιου. Έχει κάνει ρεπορτάζ, έχει γράψει ποιήματα και διαφόρων ειδών μυθιστορήματα, έχει συνθέσει βιογραφίες κι έχει δημοσιεύσει ποικίλα πολιτικά, κοινωνικά ακόμη και γαστρονομικά δοκίμια. Έχει δημοσιεύσει συνολικά πενήντα οκτώ βιβλία. Σπούδασε φιλοσοφία στο Αυτόνομο Πανεπιστήμιο της Βαρκελώνης, άρχισε την επαγγελματική του δραστηριότητα μετά το 1969, ως δημοσιογράφος,

INDEX_38

αρθρογραφώντας στο περιοδικό Triunfo (Θρίαμβος) και στην εφημερίδα El País (Η Χώρα). Το πρώτο του δοκίμιο Informe sobre la Información (Πληροφορίες σχετικά με την Πληροφόρηση) από το 1963 που πρωτοεκδόθηκε, θεωρείται μέχρι σήμερα η καλύτερη δημοσιογραφική μελέτη που εκδόθηκε ποτέ στην Ισπανία. Άρχισε να γράφει ποίηση το 1967 και ήταν ένας από τους novísimos μια και τα ποιήματά του συμπεριλαμβάνονται στην Ποιητική Ανθολογία Nueve novísimos poetas españoles (Εννέα Σύγχρονοι Ισπανοί Ποιητές) του Jose María Castellet. Το πρώτο του μυθιστόρημα Εγώ σκότωσα τον Κένεντι, στο οποίο πρωτοεμφανίζεται ο Πέπε Καρβάλιο, ο πιο γνωστός και μακροβιότερος φανταστικός ντετέκτιβ, αποτελεί τομή στη λογοτεχνία της Ισπανίας, καθιερώνει τη σειρά Πέπε Καρβάλιο. Ο Καρβάλιο είναι ουσιαστικά ένας δημοσιογράφος, όπως και ο Μονταλμπάν, κάποιος που ακολουθεί τη συμβουλή ενός παλιού στον χώρο της δημοσιογραφίας: «να βλέπεις, ν’ ακούς, να διηγείσαι». Ακολουθεί το μυθιστόρημα Οι θάλασσες του Νότου, το λογοτεχνικό βαρόμετρο των τελευταίων 25 χρόνων στην πολιτιστική ζωή της Ισπανίας. Συνδέοντας την Ιστορία με την κοινωνική πραγματικότητα, αναδεικνύει την ευρύτητα της αστυνομικής λογοτεχνίας. «Μέσα από τη ματιά του», λέει ο συγγραφέας «ζούμε το πέρασμα από τα χρόνια της δεκαετίας του ‘60 -όταν ο κόσμος πίστευε πως όλα είναι δυνατάστη σημερινή απογοήτευση χωρίς μέλλον». Τιμάται με το βραβείο Planeta (1979) και το Διεθνές Βραβείο Αστυνομικής Λογοτεχνίας (1981), ενώ η Monde Litteraire κατέταξε το βιβλίο ανάμεσα στους πιο ενδιαφέροντες τίτλους της δεκαετίας 1975-1985. Στο Ερέκ και Ενίντ, οι δοκιμασίες του έρωτα, η έννοια του καθήκοντος, η σημασία της καριέρας, η εσωστρέφεια που γίνεται μοναξιά και το αντίστροφο, η αυτοθυσία και η αλληλεγγύη, οι δύσκολες ανθρώπινες σχέσεις και τα αδιέξοδα του έρωτα, είναι μερικά από τα θέματα που υφαίνει με εξαιρετική μαεστρία και συγκίνηση ο μεγάλος Ισπανός συγγραφέας. Το 1991 του απονέμεται το Εθνικό

Βραβείο Πεζογραφίας (Ισπανία, 1991) και το Ευρωπαϊκό Βραβείο Λογοτεχνίας (1992), για το έργο του Γκαλίντεθ. Το ανώφελο πρόσωπο του θανάτου, στο οποίο μέσα από τον αέναο κύκλο της πολιτικής βίας ο Μονταλμπάν αναδεικνύει το «ανώφελο πρόσωπο του θανάτου». Ακροβατώντας ανάμεσα στο δημοσιογραφικό χρονικό, την ιστορική έρευνα και τη μυθοπλασία αφηγείται ένα πραγματικό ιστορικό γεγονός και ταυτόχρονα, γράφει ένα σκοτεινό και υποβλητικό πολιτικό θρίλερ, που συνδυάζει το ντοκουμέντο με την «αστυνομική» πλοκή. Το 2000, ο Μονταλμπάν κέρδισε το λογοτεχνικό βραβείο Grinzane-Cavour για την προσφορά του στην παγκόσμια λογοτεχνία. Πέθανε από καρδιακή προσβολή τον Οκτώβριο του 2003 στη Μπανγκόγκ, στο ταξίδι της επιστροφής στην πατρίδα του μετά από μία σειρά διαλέξεων στην Αυστραλία. Μετά τον θάνατό του δημοσιεύθηκε το τελευταίο του βιβλίο La aznaridad, ένα χρονικό της διακυβέρνησης της Ισπανίας από τον Χοσέ-Μαρία Αθνάρ. Το Colegio de Periodistas de Cataluńa θέσπισε από το 2004 το Διεθνές Βραβείο Δημοσιογραφίας Manuel Vázquez Montalbán. Επίσης, ο συγγραφέας Andrea Camilleri ονόμασε τον κεντρικό ήρωα των βιβλίων του Salvo Montalbano, για να τιμήσει τη μνήμη του.

ΓΚΑΛΙΝΤΕΘ ΠΑΠΥΡΟΣ

FOCUS_ΠOPTPAITA

ΑΠΟ τH SABINE VON TRAUTE

JOHN AJVIDE LINDQVIST

Ο… Μάγος

Γεννήθηκε το 1968 και μεγάλωσε στο προάστιο Blackeberg της Στοκχόλμης. Ως έφηβος έβγαζε το χαρτζιλίκι του κάνοντας τον… μάγο, διασκεδάζοντας τους τουρίστες με τα ταχυδακτυλουργικά του κόλπα στον δρόμο, στην Παλιά Πόλη της Στοκχόλμης. Πριν γίνει συγγραφέας, εργαζόταν ως… μάγος. Στη συνέχεια και για δώδεκα χρόνια εργάστηκε ως επαγγελματίας ταχυδακτυλουργός με μεγάλη επιτυχία. Κέρδισε τη δεύτερη θέση στο σκανδιναβικό πρωτάθλημα ταχυδακτυλουργικών κόλπων με τράπουλα. Εγκατέλειψε τα μαγικά κόλπα και ασχολήθηκε με τη stand-up comedy. Συγχρόνως με τα μαγικά του κόλπα και την ηθοποιία, έγραφε διηγήματα, το σενάριο μιας δραματικής σειράς για τη σουηδική τηλεόραση καθώς και ένα μεγάλο μέρος του σεναρίου επίσης μιας σειράς της τηλεόρασης, όπως και το σενάριο μιας ταινίας. Όλα αυτά πριν γράψει το Άσε το κακό να μπει, το πρώτο του μυθιστόρημα. Ένα πρωτότυπο, συναρπαστικό, ρομαντικό, ρεαλιστικό, κοινωνικό μυθιστόρημα τρόμου, με βαμπίρ και κόλαση, και συνάμα μια συγκινητική αναφορά

INDEX_38

φιλίας και λύτρωσης, που όχι μόνον μεταφράστηκε σε πολλές γλώσσες αλλά μεταφέρθηκε και στον κινηματογράφο και ο Lindqvist έγραψε και το σενάριο. Επάξια τιμήθηκε με πληθώρα βραβείων, ως το καλύτερο βιβλίο και ως το καλύτερο σενάριο κινηματογραφικής ταινίας από την Academy of Science Fiction, Fantasy & Horror Films, των Η.Π.Α.(2009). Η επιτυχία συνεχίστηκε και με το δεύτερο βιβλίο του (Handling the Undead) που κυκλοφόρησε το 2005 και αναζωπύρωσε τις συζητήσεις για τα ζόμπι και την «επάνοδο στη ζωή» σ’ όλη τη Στοκχόλμη! Το 2006 εκδίδει το τρίτο βιβλίο του –μια συλλογή σύντομων διηγημάτων τρόμου– και το 2007, το μυθιστόρημά του Tindalos δημοσιεύεται σε συνέχειες στη σουηδική εφημερίδα Dagens Nyheter και συγχρόνως ανεβαίνει στην ιστοσελίδα της ίδιας εφημερίδας ως audiobook, όπου διαβάζει ο ίδιος. Είναι φανατικός θαυμαστής του Morrissey και δεν παύει να δηλώνει σε κάθε του συνέντευξη ότι εμπνεύστηκε τον τίτλο του βιβλίου του Άσε το κακό να μπει από το ομότιτλο τραγούδι

του διάσημου τραγουδιστή και όταν εκδόθηκε η αγγλική μετάφραση του βιβλίου δήλωσε ότι είναι ενθουσιασμένος που θα μπορέσει να το διαβάσει ο Morrissey. Είναι ένας συγγραφέας που δικαιολογεί απόλυτα τη θέση του στην καλτ λογοτεχνία ως νέος Stephen King.

ΑΣΕ ΤΟ ΚΑΚΟ ΝΑ ΜΠΕΙ ΟΞΥ

FLYERS _ΕΙΔHΣΕΙΣ, ΣΧOΛΙΑ, ΠΡΟΣΚΛHΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΚΛHΣΕΙΣ

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: SABINE VON TRAUTE

Πηγή ενέργειας…

Της ζωής τα παραμύθια Συλλογικό Οχτώ μοναδικά παραμύθια κι άλλες τόσες υπέροχες εικόνες για την αγάπη και το μίσος, για τον έρωτα και το πάθος, για τις μικρές χαρές και τις μεγάλες λύπες, για τα μεγάλα όνειρα και τις μικρές απογοητεύσεις, για ό,τι αγαπάμε και ελπίζουμε, για όσα θα έρθουν, μα και όσα ποτέ μας δε θα φτάσουμε.

Αρκάς

Πωλ Μπόουλς, Τζέιμς Γκ. Μπάλλαρντ, Ουίλιαμ Μπάροουζ, Ίζαμπελ Έμπερχαρντ, Βλαντίμιρ Ναμπόκοφ, Χόρχε Σεμπρούν… Ανν Σέξτον, Άννα Αχμάτοβα, Κάρολ Ανν Ντάφυ, Ντύλαν Τόμας… Νίκος Καρούζος, Νάνος Βαλαωρίτης, Μάτση Χατζηλαζάρου… και εκατοντάδες ακόμα παλαιότεροι και νεότεροι συγγραφείς τροφοδοτούν και θα τροφοδοτούν την «τρέλα» και την αφοσίωσή μου σ’ αυτό που ονομάζεται «γραφή» -ή μήπως «ζωή»; Sabine von Traute

Ανήκει στις ελάχιστες εκείνες εξαιρέσεις των καλλιτεχνών που ενώ προκαλούν τόσο μεγάλο θαυμασμό για το έργο τους, ως πρόσωπα παραμένουν εκτός δημοσιότητας και -στην προκειμένη περίπτωση- αγνώστου ταυτότητος. Πολυμεταφρασμένος δημιουργός κόμικ-στρίπ μας έχει δώσει μερικούς από τους πιο ανατρεπτικούς ήρωες του ιδιότυπου χιούμορ του. Ο Αρκάς με τη μοναδική του ενέργεια και το κυνικό χιούμορ του σαρώνει την τέχνη, τη σεξουαλικότητα, τους θεσμούς, την οικογένεια, τις καταστροφικές απόρροιες του πόλεμου και της τεχνολογίας, το σωφρονισμό, τους μεταθανάτιους φόβους και ό,τι ενδιαφέρον βρεθεί στο πέρασμά του...

Ντενί Γκετζ Μηδέν ΨΥΧΟΓΙΟΣ «Είναι ενδιαφέρον να βρίσκεις σε κάθε περίπτωση πού βρίσκεται η λογική του πράγματος. Ακόμα και στην τρέλα υπάρχει. Άλλωστε η ψυχιατρική προχώρησε όταν κατανόησε τη λογική που κρύβει η τρέλα».

Κ. Π. ΚΑΒΑΦΗΣ Ο λαμπρός ζωοδότης ήλιος του πλανήτη που λέγεται ελληνική ποίηση.

Με λίγα λόγια, για όσα θα θέλαμε να διηγούνται… της ζωής τα παραμύθια. Τα κείμενα που περιλαμβάνονται στην παρούσα έκδοση διακρίθηκαν στο 3ο Story Telling Festival, που διοργανώθηκε από τη Fnac και το Μικρό Πολυτεχνείο.

Μάκης Τσίτας

Γιώτα Συκιώτη

Ζέφη Κόλια

Δώδεκα Μια ιστορία για την αλήθεια που κρύβουμε μέσα μας

Μόνο για ανακύκλωση;

Επιμέλεια κειμένου: Δημήτρης Κωνσταντάρας Σειρά ΔΙΑΔΡΟΜΗ Τίποτα. Ούτε τα μικυ- μάους. Τα βιβλία ΔΕΝ είναι για πέταμα. Αν δεν σας αρέσει, απλώς αφήστε το σ ένα παγκάκι να το πάρει κάποιος άλλος. Σιγά μην τα ρίξουμε και στην πυρά! Ζέφη Κόλια

Δώδεκα άνθρωποι, δώδεκα ξεχωριστές προσωπικότητες, η καθεμία με τις δικές της «λεπτομέρειες», τις διαστάσεις, τις σπουδές, τα ενδιαφέροντα, την καριέρα, τις ελπίδες, τους φόβους, τις ασχολίες, δώδεκα ξεχωριστά άτομα που δεν είχαν ποτέ βρεθεί κάπου όλα μαζί, έτρεξαν το καλοκαίρι του 2009 μια ιδιαίτερη, πρωτότυπη πνευματική σκυταλοδρομία. Έγραψαν ένα μυθιστόρημα. Κομμάτι-κομμάτι. Όλα αυτά τα εξόχως φαιδρά βιβλία που υποστηρίζουν ότι όποια πέτρα και να σηκώσεις (από τη Βόρεια Κορέα μέχρι τα Φίτζι και από την Ακτή του Ελεφαντοστού μέχρι την Αλάσκα) θα βρεις το αρχαίο ελληνικό μεγαλείο. Μάκης Τσίτας

Josie Hadley, Carol Staudacher Δύναμη της ύπνωσης ΕΣΟΠΤΡΟΝ Μπορεί οι οδηγοί αυτοβοήθειας να είναι πάρα πολύ στη μόδα, όμως ένας τέτοιος οδηγός που ξεκινά από το «Χάστε βάρος» για να καταλήξει στο ουσιώδες «ξεπεράστε την απώλεια και το χωρισμό» καλύτερα να ανακυκλωθεί εκτός παρά εντός μας…

Barbie: Ημέρα γενεθλίων MODERN TIMES

Καθένας αναγνώστης θα γίνεται κομμάτι του Δώδεκα και συνέχειά του. Όπως άλλωστε οι 12 συγγραφείς του.

Προσοχή: Με εικόνες που… ξεπετάγονται! Πω πω… τι βελάκια, τι εκπλήξεις, τι φρου φρου κι αρώματα! Μια Barbie όπως την ξέρατε: σχεδόν ενοχλητικά αδιάφορη και φαιδρή. Πάμε γι’ άλλα… Γιώτα Συκιώτη

Sabine von Traute

Θεμιστοκλέους 80, 106 81, Αθήνα, 210 5226609 INDEX_36 INDEX_38

FLYERS _ΕΙΔHΣΕΙΣ, ΣΧOΛΙΑ, ΠΡΟΣΚΛHΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΚΛHΣΕΙΣ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: SABINE VON TRAUTE

ΤΡΑΜΠΟΥΚΙΣΜΟΙ ΣΕ ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΑ

ΑΦΙΕΡΩΜΑΤΑ 2010 Τον Νίκο Καββαδία και τον Στρατή Τσίρκα τιμά φέτος με τα αφιερώματά του το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου, με αφορμή τα 100 χρόνια από τη γέννηση του πρώτου και τα 30 χρόνια από τον θάνατο του δεύτερου. Αξιοσημείωτο είναι ότι οι δύο λογοτέχνες υπήρξαν και φίλοι, ενώ το έργο τους διαβάστηκε και αγαπήθηκε από το ευρύ κοινό και ενέπνευσε τον κινηματογράφο, τη μουσική και τις εικαστικές τέχνες. Χαρακτηριστική είναι η δημοφιλής μελοποίηση των στίχων του Καββαδία στον Σταυρό του νότου του Θάνου Μικρούτσικου ενώ οι Ακυβέρνητες πολιτείες του Στρατή Τσίρκα έχουν επίσης πάρει τη θέση τους στις καρδιές του ευρύτερου αναγνωστικού κοινού μέσα από την τηλεοπτική μεταφορά τους από τον Ροβήρο Μανθούλη. Πολυάριθμες είναι οι εκδηλώσεις που προγραμματίζονται από το ΕΚΕΒΙ, πέρα από την πρόσκληση που απευθύνει σε πολιτιστικούς φορείς, σχολεία, βιβλιοπωλεία κ.λπ. να συμμετάσχουν κι εκείνοι στον εορτασμό με διοργάνωση σχετικών εκδηλώσεων σε όλη την Ελλάδα.

Παρά το γεγονός ότι συμπαραστεκόμαστε σε κάθε γνήσια έκφραση αντίδρασης στην αδικία που υφίστανται χιλιάδες συμπολίτες μας (και εμείς οι ίδιοι) στις εποχές που διανύουμε, δεν μπορούμε παρά να ενοχληθούμε από τις εκφράσεις α-νόητης βίας απέναντι σε φορείς ιδεών. Ο λόγος γίνεται με αφορμή τις τρεις συνεχόμενες επιθέσεις που δέχτηκε το βιβλιοπωλείο Ιανός -και άλλα βιβλιοπωλεία του κέντρου- μέσα σε δεκαπέντε μόλις μέρες, κατά τη διάρκεια συλλαλητηρίων και διαδηλώσεων. Είναι τουλάχιστον ντροπή να θεωρείται ότι περιφρουρείται το δικαίωμα της αντίδρασης και η ελευθερία του πολίτη μέσα από επιθέσεις σε σημεία διακίνησης ιδεών. Σύντροφοι… ας σοβαρευτούμε!

www.365filoi.gr Η PostScriptum δημιούργησε, σε συνεργασία με το Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης και τις Εκδόσεις Καστανιώτη, ένα διαδραστικό διαδικτυακό ημερολόγιο, στο οποίο φιλοξενείται καθημερινά ένα φωτογραφικό έργο μαζί με ένα λογοτεχνικό σχόλιο. Ο καθένας μπορεί να προτείνει ένα έργο του στο ημερολόγιο αυτό, συμπληρώνοντας τα απαιτούμενα προσωπικά του στοιχεία. Συνεργάτες του Μουσείου Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης, μελετούν τα έργα και επιλέγουν εκείνα που διαθέτουν καλλιτεχνικά και τεχνικά πλεονεκτήματα, τα οποία και αναρτώνται στο ημερολόγιο (ένα έργο κάθε ημέρα). Στη συνέχεια, οι Εκδόσεις Καστανιώτη προωθούν τα επιλεγμένα έργα σε λογοτέχνες και συγγραφείς, για να σχολιάσουν λεκτικά τις εικόνες, μέσα από τη δική τους οπτική αντίληψη. Το κοινό με τη σειρά του μπορεί να σχολιάζει τις φωτογραφίες και να ψηφίζει τη «Φωτογραφία του Μήνα». Στο τέλος του χρόνου οι φωτογραφίες κάθε μήνα θα εκτεθούν σε κεντρικούς χώρους στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη, όπου και θα βραβευτούν.

INDEX_36 INDEX_38

Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης Ένα πλήθος εκδηλώσεων πλαισιώνουν τον εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας Ποίησης (21 Μαρτίου) σε ολόκληρη την Ελλάδα. Ξεχωρίζει η εβδομάδα ποίησης στο Bacaro, στην Αθήνα, στο πλαίσιο της οποίας διεξάγεται και ο ημιτελικός του 1ου Athens Poetry Slam στις 18 Μαρτίου. Εκδηλώσεις, όμως διοργανώνονται και στα βιβλιοπωλεία Ιανός στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη, με τη συμμετοχή πολλών, παλαιότερων και νεότερων ποιητών. Ακόμα, στη Στοά του Βιβλίου στην Αθήνα, στο κατάστημα Public της πλατείας Συντάγματος, αλλά και σε Πνευματικά Κέντρα σε πολλούς Δήμους της χώρας, σε βιβλιοπωλεία της περιφέρειας, ακόμα και σε σχολεία.

ΜΙΛΗΣΤΕ ΜΑΣ ΓΙΑ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΣΑΣ ΠΟΥ ΚΥΚΛΟΦΟΡΕΙ ΜΕ ΤΙΤΛΟ ΠΟΙΟΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΕΙ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΑ ΠΟΙΟΝ. Από την ευρύτερη ψυχαναλυτική οπτική προσεγγίζει το φάσμα των ανθρωπίνων σχέσεων. Ξεκινά από τη συναισθηματική συνάφεια μητέρας-παιδιού την περίοδο κύησης (συντροφικότητα) για να καταλήξει στον θάνατο (αποχωρισμό). Στο ενδιάμεσο διάστημα, ιδιαίτερα στη σχέση με τους γονείς, δημιουργείται αλληλεπίδραση. Αυτό το σχεσιακό μοτίβο για τους γονείς είναι «επανεκπαίδευση» ενώ στα παιδιά σμιλεύει την προσωπικότητα, την κοινωνικότητα, αλλά και την ερωτική τους συμπεριφορά στην ενήλικη ζωή. Στον αναγνώστη διακινούνται συναισθήματα τριών κυρίαρχων ρόλων: Παιδιού, εραστήσυντρόφου και γεννήτορα. Η ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΣΑΣ ΩΣ ΨΥΧΑΝΑΛΥΤΙΚΟΥ ΘΕΡΑΠΕΥΤΗ, ΕΠΙΤΡΕΠΕΙ ΤΗΝ ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗ «ΤΑΜΠΕΛΑΣ» ΣΤΙΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΤΩΝ ΤΕΛΕΥΤΑΙΩΝ ΔΕΚΑΕΤΙΩΝ; Θα υποστήριζα πως ο μεγαλύτερος αριθμός ανθρώπων αναζητά άλλους ανθρώπους για να «ξοδέψει» μαζί τους την εχθρότητα και την αμφιθυμία που περίσσεψε από τη σχέση του με τους γονείς. Η αγάπη με ευρύτερη έννοια χρήζει και αγωγής από τα βρεφικά και νηπιακά χρόνια και υπέρβασης. Όταν μάλιστα στην ανθρώπινη συναλλαγή η ανταποδοτικότητα αγάπης είναι προϋπόθεση, εκεί ματαιώνονται ανάγκες και ελπίδες πολλών γενεών του χθες και του σήμερα αφού δε βρίσκουν αντίκρισμα.

ΤΡΥΦΩΝ ΖΑΧΑΡΙΑΔΗΣ ΝΑ ΣΥΝΥΠΑΡΧΟΥΜΕ ΣΥΝΤΡΟΦΙΚΑ

INDEX_36 INDEX_38

ΓΝΩΡΙΜΙΑ

ΕΝΝΟΕΙΤΕ ΟΤΙ ΔΕΝ ΑΓΑΠΑΜΕ ΣΩΣΤΑ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΚΑΙ ΑΥΤΟ ΕΠΗΡΕΑΖΕΙ ΣΕ ΕΝΑ ΒΑΘΜΟ ΤΟ ΔΙΚΟ ΤΟΥΣ ΑΥΡΙΟ; Τα θετικά συναισθήματα μητέρας προς παιδί που αντιλαμβανόμεθα ως αυτονόητα δεν είναι. Η αγάπη προς το παιδί που γεννήθηκε δεν είναι δεδομένη. Έχει ρίζες στην αγάπη της προγαμιαίας εξέλιξης της γυναίκας, στην οιδιπόδεια πορεία της και στη συγκυριακή της καθημερινότητα. Το δικό της «εσωτερικό παιδί» συναντά συναισθηματικά το παιδί που γεννήθηκε. Αν θα το φροντίσει με αληθινή αγάπη ή απλώς θα το υπερπροστατεύσει νομίζοντας ότι του δίνει αγάπη, ανιχνεύεται στη σχέση που είχε με τους δικούς της γονείς. ΘΕΩΡΕΙΤΕ ΟΤΙ ΤΑ ΠΡΩΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΚΑΘΟΡΙΖΟΥΝ ΤΟΝ ΤΡΟΠΟ ΠΟΥ ΚΙΝΟΥΜΕΘΑ ΩΣ ΕΝΗΛΙΚΕΣ; Λέω χαρακτηριστικά σε ένα σημείο του βιβλίου: «Ως παιδιά ζούμε την παιδική ηλικία που μας επέτρεψαν οι μεγάλοι. Ως ενήλικες ζούμε την παιδική ηλικία που δεν μας επέτρεψαν οι μεγάλοι. Αναδρομικά καταλαβαίνουμε τι αισθάνονται τα παιδιά. Τότε όμως δεν είμαστε παιδιά, αλλά «γέροι» που παιδιαρίζουμε ή «παιδιά» που γερνάμε». ΤΙ ΟΡΙΖΕΤΕ ΩΣ «ΧΡΟΝΟ ΣΤΗ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ»; Στην εγκυμοσύνη, η εμβρυϊκή ζωή του παιδιού και η περίοδος «επώασης» της μητέρας επιτρέπει να «χρονομετρήσουν» υποκειμενικά και αντικειμενικά οι δυο τους την ενανθρώπιση της συνάντησης σπέρματος και ωαρίου, καταγράφοντας ένα περιβάλλον προσωπικού βίου. Αρχικά η διάσταση χρονικής διάρκειας ως εσωτερική μέτρηση προσδιορίζεται

από την «απόσταση» του ενός θηλασμού μέχρι τον επόμενο. Η εικόνα του εαυτού μας στη βρεφική περίοδο γίνεται κατανοητή από την επαρκή δοτικότητα των άλλων όταν επιτακτικά τη διεκδικούμε στο ΤΩΡΑ και όχι στο ΜΕΤΑ. Η αίσθηση του χρόνου ενώ ξεκινά με την κάλυψη των ενορμήσεων ζωής (επιβίωση-έρωτας) διαμορφώνεται σταδιακά ως διεργασία κατανόησης στην ενόρμηση θανάτου. ΠΟΙΕΣ ΕΙΝΑΙ ΟΙ «ΔΕΜΕΝΕΣ» ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΕΣ; Αυτές που δεν επιτρέπουν «να παίρνει κανείς ανάσα». Οι οικογένειες στις οποίες αναφέρομαι κρύβουν απειλή για τα μέλη τους: Από αυτή την οικογένεια κανείς δεν είναι έτοιμος (ώριμος) να αποχωριστεί κανέναν! Και αυτό υποδηλώνει νοσηρότητα. ΠΩΣ ΘΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΖΑΤΕ ΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΣΑΣ; Ανήκω στην κατηγορία ανθρώπων που κατανοούν συναισθηματικά τις ανάγκες των άλλων και φυσικά τις δικές μου. Αυτό μου προσφέρει μια κάποια ισορροπία. ΝΑ ΚΛΕΙΣΟΥΜΕ ΜΕ ΜΙΑ ΕΥΧΗ; Να συνυπάρχουμε συντροφικά, αφού το να κρατάς το χέρι ενός άλλου είναι ελπίδα!

βιβλία:

ΠΟΙΟΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΕΙ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΑ ΠΟΙΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

Ο Τρύφων Ζαχαριάδης γεννήθηκε στην Αθήνα. Παρακολούθησε ζωγραφική στην Ακαδημία Καλών Τεχνών της Bologna. Σπούδασε Πολιτικές Επιστήμες στη Νομική σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Εργάζεται, μετά από πλήρη εκπαίδευση, ως ψυχαναλυτικός θεραπευτής ιδιαίτερα με ομάδες, ζευγάρια και οικογένειες. Είναι διδάσκων και Εκπαιδευτής Αναλυτής στην Ελληνική Εταιρεία Ομαδικής Ανάλυσης και Οικογενειακής θεραπείας. Είναι μέλος της International Association of Group Psychotherapy και του Ερευνητικού και Ακαδημαϊκού Ινστιτούτου Αθηνών. Διευθυντής Ινστιτούτου Σύγχρονης Παιδαγωγικής (1992 - σήμερα). Συνεργάζεται με την Πανεπιστημιακή κλινική του Αιγινήτειου νοσοκομείου, στο πρόγραμμα «ευαισθητοποίησης» των ειδικευόμενων ψυχιάτρων στην ομαδική αναλυτική θεραπεία.

INDEX_38 INDEX_36

19 19

18 Κατρίν Βελισσάρη

ΚΑΡΥΔΟΤΣΟΥΦΛΟ ΣΤΗΝ ΚΡΙΣΗ... η Δευτέρα 8 Μαρτίου, το υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού ανακοίνωσε τη σύνθεση του νέου διοικητικού συμβουλίου στο Εθνικό Κέντρο Βιβλίου (ΕΚΕΒΙ), πρόεδρος του οποίου αναλαμβάνει ο συγγραφέας και κριτικός λογοτεχνίας Τάκης Θεοδωρόπουλος και αντιπρόεδρος ο συγγραφέας και δημοσιογράφος Πέτρος Τατσόπουλος. Η ανακοίνωση έβαλε τέλος σε μια περίοδο ακυβερνησίας στον φορέα που έχει αναλάβει την εφαρμογή της εθνικής πολιτικής βιβλίου, καθώς το ΕΚΕΒΙ ήταν ακέφαλο από τις 20 Δεκεμβρίου. Ταυτόχρονα, η ανακοίνωση αυτή αναπτέρωσε το ηθικό της Κατρίν Βελισσάρη, της διευθύντριας του Κέντρου και των 40 υπαλλήλων -απλήρωτοι όλοι τους από τον Δεκέμβριο και επί ξύλου κρεμάμενοι- καθώς η θητεία της πρώτης και οι συμβάσεις των υπολοίπων έχουν λήξει από τα τέλη του 2009. Την ίδια ώρα, το υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού ετοιμάζει το Προεδρικό Διάταγμα με το οποίο θα εγκριθεί ο Εσωτερικός Κανονισμός Λειτουργίας του Κέντρου, πρώτη φορά μετά από 16 χρόνια λειτουργίας! Οι άνθρωποι του ΕΚΕΒΙ μαζί με τα μέλη του νέου διοικητικού συμβουλίόυ θα πρέπει τώρα να ξεκινήσουν ένα ντεμαράζ προκειμένου να καλύψουν το χαμένο έδαφος για τη διοργάνωση της Διεθνούς Έκθεσης Βιβλίου Θεσσαλονίκης (ΔΕΒΘ), αξιοποιώντας τα χρήματα που έχει δεσμευτεί ότι θα δώσει ο υπουργός και βρίσκονται στον δρόμο από το υπουργείο προς το... Κέντρο Βιβλίου. Γίνονται θαύματα;

από τον Θανάση Αντωνίου* & τον Δημήτρη Ρουτσώνη**

ΕΘΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΒΙΒΛΙΟΥ

θέμα

Δεν θα μπορούσαν, ίσως, να βρουν χειρότερη εποχή οι εργαζόμενοι και η διεύθυνση του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου για να διεκδικήσουν από το Υπουργείο Πολιτισμού και την κυβέρνηση μια καλύτερη μοίρα για τους ίδιους και την υπηρεσία τους. Μολαταύτα ο πολιτισμός είναι η ταυτότητά μας και δεν μπορεί να απαξιώνεται.

INDEX_36 INDEX_38

ΣΤΟ ΠΕΡΙΘΩΡΙΟ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ Την άνοιξη του 2009 στα εγκαίνια της ετήσιας ΔΕΒΘ, την οποία διοργανώνει το ΕΚΕΒΙ, η πολιτική ηγεσία του υπουργείου έλαμψε διά της απουσίας της - δεν απέστειλαν ούτε χαιρετισμό. Το απίστευτο γεγονός καταγγέλθηκε δημόσια από τον τότε πρόεδρο και την τότε αντιπρόεδρο του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου, τους λογοτέχνες Πέτρο Μάρκαρη και Λένα Διβάνη οι οποίοι παραιτήθηκαν λίγες εβδομάδες αργότερα. Εκείνοι, τουλάχιστον, ησύχασαν. Αυτοί όμως που βρίσκονται ακόμα στο μαγγανοπήγαδο του ΕΚΕΒΙ, είναι η διευθύντρια Κατρίν Βελισσάρη και οι 40 υφιστάμενοί της. Μαζί με το πέρας του διοικητικού συμβουλίου, τον περασμένο Δεκέμβριο έληξαν και οι συμβάσεις των 40 εργαζομένων στο Κέντρο. Γιατί όμως δεν έχει μόνιμους υπαλλήλους το ΕΚΕΒΙ; Το Κέντρο ιδρύθηκε χωρίς να έχει τη δυνατότητα πρόσληψης μόνιμου προσωπικού κι αυτό το «κουσούρι» το ταλαιπωρεί μέχρι σήμερα, 16 χρόνια μετά την ίδρυσή του. Αυτό όμως δεν είναι το μόνο «δομικό» πρόβλημά του: το ΕΚΕΒΙ δεν διαθέτει ούτε Εσωτερικό Κανονισμό Λειτουργίας, αν και προβλεπόταν να υπάρξει κανονισμός αμέσως μετά την ίδρυσή του, με αποτέλεσμα η εκάστοτε διεύθυνση να μην μπορεί να υλοποιήσει απρόσκοπτα την πολιτική που έχει κληθεί να υλοποιήσει! Οι εργαζόμενοι του ΕΚΕΒΙ δεν θέλησαν να μιλήσουν επώνυμα στο Index για τα όσα ζούνε αυτό το διάστημα - προτιμούν να βιώσουν κατά μόνας το πρόβλημα που αντιμετωπίζουν. Στις συνομιλίες που είχαμε με κάποιους από αυτούς είναι απογοητευμένοι από τις εξελίξεις, κάποιοι είναι απογοητευμένοι με τον εαυτό τους μιας κι άφησαν άλλες επαγγελματικές ασχολίες, στον ευρύτερο χώρο της επικοινωνίας και του πολιτισμού για να συνδράμουν την προσπάθεια και τώρα είναι πρακτικά... άνεργοι. Αισιοδοξούν, όμως, ότι οι δραστηριότητες που έχει αναπτύξει το κέντρο δεν θα πέσουν στο κενό, πιστεύουν μάλιστα ότι, έστω και τη δωδεκάτη ώρα, τα χρήματα που έχει ανάγκη το Κέντρο θα εκταμιευτούν και θα χρησιμοποιηθούν, ενώ οι ίδιοι θα καταφέρουν να σώσουν τη δουλειά τους. Οι τελευταίες πληροφορίες αναφέρουν ότι το νέο διοικητικό συμβούλιο έλαβε από το υπουργείο διαβεβαίωση ότι οι εργαζόμενοι θα παραμείνουν στις θέσεις τους μέχρι την έγκριση του κανονισμού και στη συνέχεια θα επανεξεταστούν μέσω ΑΣΕΠ, ενδεχομένως με κάποια πριμοδότηση υπέρ τους. Το Index επικοινώνησε με τη διευθύντρια του ΕΚΕΒΙ Κατρίν Βελισσάρη η οποία, παρά τα πολλά προβλήματα που αντιμετωπίζει, δέχτηκε να μας πει δυο λόγια. Μαζί με τους εργαζόμενους έληξε και η δική της θητεία, αλλά η Ελληνογαλλίδα διευθύντρια του Κέντρου που έχει αφήσει -κατά γενική ομολογία- θετικές εντυπώσεις συνεχίζει απτόητη και αισιόδοξη για το μέλλον. « Όσο το ΕΚΕΒΙ δεν θα έχει εσωτερικό κανονισμό, εγκεκριμένο από τα αρμόδια υπουργεία Πολιτισμού και Οικονομικών, δεν θα υπάρχουν μόνιμες εργασιακές θέσεις και το Κέντρο θα πρέπει αναγκαστικά να συνεχίζει να συνάπτει συμβάσεις έργου. Και αυτή η ιστορία διαρκεί 16 χρόνια, δηλαδή από την ίδρυσή του!»

μας λέει με παράπονο και συμπληρώνει, αφήνοντας ένα παράθυρο ανοιχτό στο μέλλον, ότι «σήμερα όμως, ο κανονισμός είναι έτοιμος και το ΥΠΠΟΤ έχει βάλει στην ατζέντα του την υπόθεση ώστε να προχωρήσει με μεγάλη ταχύτητα και να λυθεί το πρόβλημα». Η δυναμική διευθύντρια του Κέντρου θεωρεί πως με το νέο κανονισμό «επιτέλους, το ΕΚΕΒΙ θα έχει ένα σωστό εργασιακό πλαίσιο που θα του επιτρέπει να δουλεύει, όπως οφείλει, σε βάθος χρόνου». Αμέσως μετά την ανακοίνωση για τον διορισμό του νέου διοικητικού συμβουλίου, το Index επικοινώνησε με τη Γενική Γραμματέα του υπουργείου Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, με την οποία είχαμε μια σύντομη κουβέντα για μερικά από τα θέματα που απασχολούν το Κέντρο. Το πρώτο που ζητήσαμε να μάθουμε ήταν η τύχη του νέου κανονισμού. «Το Προεδρικό Διάταγμα για το νέο εσωτερικό κανονισμό λειτουργίας του ΕΚΕΒΙ, το οργανόγραμμά του δηλαδή που εκκρεμούσε για πολλά χρόνια, συντάχθηκε ήδη κι αυτή τη στιγμή το εξετάζουν οι νομικοί σύμβουλοι του κράτους. Τον κανονισμό τον βρήκαμε έτοιμο και αυτή τη στιγμή προωθούμε τις διαδικασίες έγκρισής του. Πριν πάει στο Νομικό Συμβούλιο του Κράτους έγιναν κάποιες τροποποιήσεις από τη Διεύθυνση Γραμμάτων του υπουργείου, στην οποία υπάγεται το ΕΚΕΒΙ και θα ακολουθήσει η συλλογή υπογραφών από τα συναρμόδια υπουργεία» μας είπε η γενική γραμματέας, αναφερόμενη στα υπουργεία Πολιτισμού, Εσωτερικών και Οικονομικών.

ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΗΝ ΑΔΙΑΦΟΡΙΑ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ Τα προβλήματα του ΕΚΕΒΙ ξεκίνησαν τον Ιανουάριο του 2008, όταν παραιτήθηκε ο πρόεδρος Δημήτρης Νόλλας. Στη θέση του ανέλαβε ο συγγραφέας Πέτρος Μάρκαρης, ο οποίος με την αντιπρόεδρο Λένα Διβάνη, μέλος σήμερα στο διοικητικό συμβούλιο της ΕΡΤ, επιχείρησαν να αναστηλώσουν το κύρος του Κέντρου και να φέρουν σε πέρας τη διοργάνωση της έκθεσης στη Θεσσαλονίκη. Η θητεία τους έληξε στις 17 Μαΐου του 2009 κι ενώ όλα έδειχναν ότι θα συνέχιζαν, αυτοί αρνήθηκαν να παραμείνουν στο Κέντρο. Στην επιστολή παραίτησής τους, η οποία δημοσιεύτηκε σχεδόν σε όλο τον Τύπο, κατήγγειλαν την πολιτεία για τη «συνεχιζόμενη αδιαφορία της απέναντι στο Κέντρο και στον σκοπό του», ενώ για τους ίδιους εκτιμούσαν ότι ήταν ανεπιθύμητοι και τόνιζαν ότι η παρουσία τους στο Κέντρο ήταν «εν πολλοίς άκαρπη και προσχηματική». Βαριές καταγγελίες σε βάρος του σημερινού αρχηγού της Νέας Δημοκρατίας Αντώνη Σαμαρά, υπουργού Πολιτισμού εκείνη την περίοδο, ο οποίος δεν άφησε ιδιαίτερο έργο πίσω του... Το ΕΚΕΒΙ δημιουργήθηκε πριν από 16 χρόνια όταν υπουργός Πολιτισμού ήταν ο Θάνος Μικρούτσικος, ενώ η δραστήρια ευρωβουλευτής του ΠΑΣΟΚ Μυρσίνη Ζορμπά υπήρξε η πρώτη διευθύντριά του. Το Κέντρο ξεκίνησε με πολλές φιλοδοξίες στη συνέχεια όμως, οι αρχικοί προϋπολογισμοί που του έδωσαν ώθηση και εξωστρέφεια άρχισαν να περικόπτονται. Η Κατρίν Βελισσάρη ανέλαβε καθή-

INDEX_38 INDEX_36

20 20

EΘNIKO KENTPO BIBΛIOY

Πέτρος Τατσόπουλος, αντιπρόεδρος ΕΚΕΒΙ «Πρέπει να πιέσει και η κοινωνία» Ο μόλις ...24 ωρών αντιπρόεδρος του ΕΚΕΒΙ, λίγο πριν την πρώτη συνεδρίαση του νέου διοικητικού συμβουλίου, στην πρώτη συνέντευξή του στο Index ως θεσμικός παράγοντας, αλλά με την καρδιά και τη μιλιά του λογοτέχνη.

κοντα διευθύντριας τον Απρίλιο του 2004 αντικαθιστώντας τον Χρήστο Λάζο και προερχόμενη από τη διεύθυνση του Ευρωπαϊκού Κέντρου Λογοτεχνικής Μετάφρασης (ΕΚΕΜΕΛ). Δραστήρια και επικοινωνιακή, η Κατρίν Βελισσάρη πιστώνεται, μεταξύ αρκετών άλλων, την ανάπτυξη της Διεθνούς Έκθεσης Βιβλίου στη Θεσσαλονίκη (ΔΕΒΘ). Φέτος τον Μάιο αναμένεται να πραγματοποιηθεί η έβδομη διοργάνωση, ενώ η έκθεση παιδικού και εφηβικού βιβλίου, την οποία διοργανώνει το ΕΚΕΒΙ στο κτίριο της HELEXPO στην Αθήνα, πραγματοποιήθηκε φέτος για τρίτη φορά. Σε ποια κατάσταση βρίσκεται η διοργάνωση της έκθεσης; Θα επαναληφθεί η περυσινή φαρσοκωμωδία των απίστευτων καθυστερήσεων στην εκταμίευση των αναγκαίων κονδυλίων που οδήγησαν σε αγώνα δρόμου της τελευταίας στιγμής προκειμένου να στηθεί η έκθεση; «Έχω τη διαβεβαίωση του Υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού πως θα γίνει το καλύτερο δυνατό. Είχα την ίδια διαβεβαίωση για την έκθεση παιδικού και εφηβικού βιβλίου και όλα πήγαν καλά. Οι δύο αυτές εκθέσεις είναι για το ελληνικό βιβλίο τα δύο μεγάλα ετήσια rendez-vous», μας είπε η Κατρίν Βελισσάρη. Όσο για την προετοιμασία, αυτή έχει μπει στην τελική φάση. «Βρισκόμαστε στο στάδιο της τελικής προετοιμασίας. Το αντίθετο θα ήταν ανησυχητικό! Είμαστε μάλιστα πολύ ικανοποιημένοι από τη συμμετοχή των εκδοτών. Φαίνεται ότι το βιβλίο αντέχει πολύ καλύτερα από τα άλλα πολιτιστικά αγαθά», μας λέει η διευθύντρια του ΕΚΕΒΙ. Αξίζει να σημειώσουμε ότι με τη σύνθεση του νέου διοικητικού συμβουλίου διαψεύστηκαν οι φήμες που ήθελαν το λογοτεχνικό κόσμο να κρατά... αποστάσεις από τον θεσμό. Θέσαμε στη διευθύντρια του ΕΚΕΒΙ το ερώτημα της στελέχωσης του Κέντρου μεταφέροντάς της την εντύπωση ότι οι Έλληνες λογοτέχνες καθώς και οι άνθρωποι του πνεύματος διστάζουν να αποδεχτούν ή απορρίπτουν προτάσεις για να αναλάβουν θέσεις στο διοικητικό συμβούλιο του Κέντρου. «Είναι ακριβώς το αντίθετο!» μας απάντησε η Κατρίν Βελισσάρη, ενοχλημένη από τη διαπίστωση αυτή. «Απ’ όσο γνωρίζω, υπήρχαν πάρα πολλές εκδηλώσεις ενδιαφέροντος να συμμετάσχουν επαγγελματίες και άνθρωποι των γραμμάτων στο Διοικητικό Συμβούλιο του ΕΚΕΒΙ. Το γεγονός ότι 15 εκ των μεγαλύτερων εκδοτικών οίκων έστειλαν επιστολή προς τον Υπουργό και προς τα σωματεία τους, δηλώνοντας πως προτιμούν ως δικό τους εκπρόσωπο την Εύα Καραϊτίδη, ιδιοκτήτρια των εκδόσεων Εστία, είναι μια σαφής ένδειξη. Θέλουν να συνεργαστούν ακόμα πιο στενά με το Κέντρο, ειδικά σε μια εποχή μεγάλων αλλαγών για το βιβλίο. Αν δεν είναι αυτό ενδιαφέρον, τότε τι είναι;» αναρωτιέται η Κατρίν Βελισσάρη.

ΤΟ ΤΑΜΕΙΟ ΕΙΝΑΙ ΜΕΙΟΝ, ΑΛΛΑ... Είναι γνωστό ότι γύρω από το υπουργείο Πολιτισμού στήνεται

INDEX_36 INDEX_38

κάθε χρόνο ένα περίεργο «γαϊτανάκι» επιχορηγήσεων, ότι αρκετοί φορείς με σημαντικές διαφορές μεταξύ τους όσο αφορά στην ποιότητα και τον όγκο του έργου τους, ερίζουν για το ποιος θα πάρει τα περισσότερα. Σε μια κρατικοδίαιτη πολιτιστική πραγματικότητα αυτό είναι αναμενόμενο. Εκείνο που ίσως δεν είναι γνωστό έχει να κάνει με την ίδια την υπόσταση του Κέντρου η οποία αμφισβητείται ανοικτά πλέον από διάφορες πλευρές, καθώς ορισμένοι θεωρούν ότι εκμέτρησε τον βίο του και θα πρέπει να απορροφηθεί και πάλι από το υπουργείο. Θέσαμε τις αιτιάσεις αυτές στη Γενική Γραμματέα Λίνα Μενδώνη, η απάντησή της όμως ήταν κάτι παραπάνω από σαφής. «Ούτε από μένα, ούτε από τον υπουργό έχει τεθεί ποτέ ζήτημα συγχώνευσης του ΕΚΕΒΙ με άλλους εποπτευόμενους από το υπουργείο φορείς ή απορρόφησής του από το ίδιο το υπουργείο, ούτε έχω ακούσει τέτοιες συζητήσεις. Το ΕΚΕΒΙ έχει πολλά να προσφέρει στο βιβλίο και τον πολιτισμό, οφείλουμε όλοι μας όμως να εκσυγχρονίσουμε τη λειτουργία και τις δομές του. Το ΕΚΕΒΙ αποτελεί τμήμα της στρατηγικής για το βιβλίο στην Ελλάδα κι ως τέτοιο μπορεί να επιτελέσει τον ρόλο του αν λειτουργήσει ορθολογικά», μας είπε με αποφασιστικό τόνο η Λίνα Μενδώνη. Η γενική γραμματέας μας ανέφερε ότι η εκταμίευση των χρημάτων για την ενίσχυση του ΕΚΕΒΙ βρίσκεται σε εξέλιξη και πολύ σύντομα θα ανακοινωθεί το ακριβές ποσό - δεν μας προσδιόρισε το ύψος του, άφησε να εννοηθεί όμως ότι θα είναι τόσο που να επιτρέπει στην Κατρίν Βελισσάρη και τους συνεργάτες της να δουλέψουν απρόσκοπτα. Η διευθύντρια του Κέντρου από την πλευρά της, σε σχετική ερώτησή μας ήταν επίσης καθησυχαστική. «Ο προϋπολογισμός είναι πάντοτε καθοριστικός για την κατεύθυνση μιας πολιτικής, όπως και στην περίπτωση του ΕΚΕΒΙ για ό,τι αφορά την εφαρμογή της εθνικής πολιτικής για το βιβλίο» μας είπε και μας πληροφόρησε πως το ΕΚΕΒΙ περιμένει να μάθει τον ετήσιο προϋπολογισμό του, αλλά, παράλληλα «πρέπει να καταλάβουμε πως το Υπουργείο Πολιτισμού με τη σειρά του βρίσκεται σε αναμονή των αποφάσεων του Υπουργείου Οικονομικών, το οποίο περιμένει και αυτό να μάθει το γενικό πλαίσιο, σε διεθνές επίπεδο και σε φόντο κρίσης, μέσα στο οποίο μπορεί να κινηθεί κρατώντας ταυτόχρονα τις απαραίτητες ισορροπίες. Είναι μια ολόκληρη αλυσίδα… και εμείς βρισκόμαστε σχεδόν στο τέλος αυτής της αλυσίδας!». «SOS: ΕΚΕΒΙ καλεί Διεθνές Νομισματικό Ταμείο», λοιπόν, κι ας ελπίσουμε ότι οι μυλόπετρες της λιτότητας που μας επέβαλε το διεθνές χρηματοπιστωτικό κατεστημένο, θα αφήσουν άθικτο τον πολιτισμό και το βιβλίο... ----------------------------------------------------------------------------------Ο Θανάσης Αντωνίου είναι συνεργάτης των Εικόνων στο Έθνος της Κυριακής και ο Δημήτρης Ρουτσώνης είναι συντάκτης της Ελευθεροτυπίας.

«Μου έκαναν την τιμή να με διορίσουν σε αυτή τη θέση σε μια κρίσιμη εποχή για τον πολιτισμό και τον χώρο του βιβλίου ειδικότερα. Ειλικρινά, πιστεύω ότι η πολιτική για το βιβλίο δεν είναι κυρίως ζήτημα χρημάτων διότι απ' όλους τους καλλιτεχνικούς χώρους το βιβλίο είναι, θα μου επιτρέψετε να πω, το πιο «φθηνό» από πλευράς επένδυσης. Σας δίνω ένα παράδειγμα: το πρόγραμμα επιδότησης μεταφράσεων ελληνικών βιβλίων είχε προϋπολογισμό, στο σύνολό του, ίσον με τη χρηματοδότηση μιας ταινίας μεγάλου μήκους. Το πρόγραμμα αυτό, το οποίο αδρανοποιήθηκε αδικαιολόγητα το 2003, με αποτέλεσμα να εκτεθούμε διεθνώς διότι δεν πληρώναμε ακόμα και μεταφράσεις που είχαν παραγγελθεί, θα είναι μια από τις προτεραιότητές μας. Το πρόγραμμα μετάφρασης είναι ζωτικής σημασίας διότι σε μικρές χώρες, όπως είναι η Ελλάδα, είναι δύσκολο να μεταφραστούν βιβλία στο εξωτερικό αν δεν υπάρχει κάποιου είδους πριμοδότηση από το κράτος. Αντίστοιχα, μικρές χώρες όπως η Δανία και η Φιλανδία πριμοδοτούν πλήρως τις μεταφράσεις στο εξωτερικό. Το πρόγραμμα αυτό ενεργοποιείται και πάλι, το δίνει σαν… προίκα το υπουργείο Πολιτισμού προς το νέο διοικητικό συμβούλιο. Θα ενεργοποιήσουμε επίσης όλους τους πυρήνες που υπάρχουν, όπως οι Λέσχες Ανάγνωσης… Πραγματική άνοιξη για το βιβλίο δεν θα έρθει με την αλλαγή ενός διοικητικού συμβουλίου σε έναν θεσμό, αλλά όταν υπάρξει πίεση από την κοινωνία. Αν το βιβλίο παραμείνει τελευταίο στη λίστα «Μια ιστορική ταμπέλα στη σχολική βιβλιοθήκη της Ευαγγελιπροτεραιοτήτων, αν συνεχίσουμε να είμαστε ένας λαός όπου σύμφωνα κής Σχολής,ένας η οποία το 2000, όταν δημιουργήθημε έρευνες στους τοποθετήθηκε δύο δεν διαβάζει ποτέ κανένα βιβλίο και ο άλλος διαβάζει από ένα μέχρι οκτώ βιβλία τον χρόνο, αν συνεχίσουμε κε και εξοπλίστηκε ο χώρος με χρήματα του Β' ΚΠΣ. να αντιμετωπίζουμε το βιβλίο σαν υπνωτικό χάπι λίγο πριν μας πάρει ο ύπνος, πως να γίνει επένδυση στον χώρο του βιβλίου; Στόχος μας είναι να γίνει το βιβλίο μέρος της καθημερινότητας του Έλληνα, να μην θεωρείται είδος πολυτελείας. Είναι δύσκολο απέναντι στην τηλεόραση, γνωρίζω οτι είναι μια εκ θεμελίων προσπάθεια για αλλαγή της νοοτροπίας που δεν πρόκειται να υλοποιηθεί από μερικά άτομα ή μέσα σε μια θητεία ενός διοικητικού συμβουλίου, αλλά σε βάθος χρόνου.

ΕΚΕΒΙ: το νέο διοικητικό συμβούλιο Πρόεδρος: Τάκης Θεοδωρόπουλος/ συγγραφέας, κριτικός λογοτεχνίας Αντιπρόεδρος: Πέτρος Τατσόπουλος/ συγγραφέας

Γραμματέας: Σεσίλ Ιγγλέση Μαργέλλου/ συγγραφέας, μεταφράστρια

Μέλη: Μαρία Παναγοπούλου/ προϊσταμένη της Διεύθυνσης Γραμμάτων Κλαίρη Σωτηριάδου/ εκπρόσωπος των συγγραφέων Ουρανία Ραγιά/ εκπρόσωπος των εκδοτών Γεώργιος Στεφάνου/ εκπρόσωπος των βιβλιοπωλών Βασίλειος Βιτσαξής/ εκπρόσωπος των μεταφραστών Μαρία Αλεξανδράκη/ εκπρόσωπος των βιβλιοθηκονόμων

INDEX_38

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ

θέμα

ι όροι όπως «υπερθέρμανση του πλανήτη» και «φαινόμενο του θερμοκηπίου» δεν μας είναι πλέον άγνωστοι αλλά αποτελούν μέρος της καθημερινότητάς μας.

Δεν είναι εικασίες, ούτε καταστροφολογία. Το θέμα της οικολογικής κρίσης, της απώλειας βιοποικιλότητας σε όλα τα επίπεδα και οι απρόβλεπτες συνέπειες αυτών, θα αποτελέσουν αργά ή γρήγορα «καθημερινό πρόβλημα». Η διατήρηση της ζωής στον πλανήτη πρέπει να γίνει ο βασικός στόχος κάθε συνειδητού πολίτη, ο οποίος οφείλει να αντιδράσει στην υποβάθμιση της ποιότητας ζωής και της καταστροφής του περιβάλλοντος. Η ευαισθησία και η αντίδραση σ’ αυτές τις απειλές πρέπει να γίνει βασικός στόχος μας και απώτερο χρέος είναι ο συνειδητός αγώνας για τη διατήρηση της ζωής και της φύσης. Μέσα στο παγκόσμιο γίγνεσθαι, είμαστε υποχρεωμένοι να αποφασίσουμε με θάρρος, γνώση και σοβαρότητα. Οι ευθύνες είναι κοινές, ο πλανήτης κινδυνεύει. Είμαστε όλοι συνυπεύθυνοι για τα όσα κάνουμε και κυρίως για τα όσα δεν κάνουμε. Το ηθικό μας χρέος δεν μπορεί πια να περιορίζεται μόνο στην «οικονομική τακτοποίηση των παιδιών» αλλά και στην εξασφάλιση της ποιότητας ζωής τους, αν όχι της ίδιας τους της ζωής σε μακροχρόνια βάση. Δεν είναι υπεύθυνοι ούτε μόνο οι πολιτικοί ούτε μόνο οι… άλλοι, για τα όσα έπονται. Υπεύθυνος είναι ο καθένας από μας. Οι παγκόσμιες συνθήκες για την προστασία του περιβάλλοντος επιβάλουν μέτρα τα οποία, ευτυχώς, έχουν αρχίσει να εφαρμόζονται. Προς την κατεύθυνση αυτή κινούνται πλέον όλο και περισσότεροι επιστήμονες, ακτιβιστές, πολιτικοί, επιχειρηματίες, οργανώσεις και κράτη. Η ιστορία της ανακύκλωσης άρχισε την εποχή του Xαλκού: έλιωναν τα μεταλλικά αντικείμενα έτσι ώστε απ’ αυτά να μπορούν να παράγουν νέα προϊόντα. Η κατάσταση άλλαξε με την αλματώδη πρόοδο της βιομηχανίας που έκανε την ανακύκλωση πιο δύσκολη. Το 1970 σε συνέδριο για την ανακύκλωση αποφάσισαν με λογότυπο να σηματοδοτούνται τα ανακυκλώσιμα προϊόντα. Ανακυκλώνουμε σε νέα προϊόντα τα ήδη επεξεργασμένα υλικά, ιδιαίτερα απορρίμματα, αλλά και γυαλί, χαρτί, αλουμίνιο και άλλα μέταλλα όπως τον χαλκό και τον σίδηρο, την άσφαλτο, τα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα και τα πλαστικά. Επίσης ανακυκλώσιμες είναι και οι ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές συσκευές. Με τη μείωση της κατανάλωσης πρώτων υλών και ενέργειας μειώνουμε τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου όχι μόνον γιατί επιβαρύνουν το περιβάλλον αλλά και γιατί βλάπτουν σοβαρά την υγεία μας. Ήδη κυκλοφορούν τα πρώτα υβριδικά αυτοκίνητα, τα οποία εκπέμπουν λιγότερους ρύπους, και οι ακτιβιστές των περιβαλλοντικών οργανώσεων δεν είναι πια γραφικές φιγούρες που παλεύουν με τα θηρία. Ας αρχίσει, λοιπόν, ο καθένας μας την προσπάθεια για να σώσουμε τον πλανήτη ζώντας σε ένα πιο «πράσινο σπίτι».

INDEX_38

ία βιβλ

ΠEPIBAΛΛON - OIKOΛOΓIA - ANAKYKΛΩΣH

Michael Norton 365 τρόποι για να αλλάξεις τον κόσμο ΟΞΥ Γνωρίζετε ότι σύμφωνα με τον ΟΗΕ υπάρχουν 923 εκατομμύρια άνθρωποι στον κόσμο που ζουν σε παραγκουπόλεις και φτωχογειτονιές, σε μη ασφαλείς εγκαταστάσεις, όπου στοιβάζονται πάνω από δύο άτομα σε ένα δωμάτιο, χωρίς πρόσβαση σε επαρκές και φτηνό νερό και πρόσβαση σε τουαλέτα. Οι «365 τρόποι για να αλλάξεις τον κόσμο» είναι το πλέον απαραίτητο εγχειρίδιο όποιου πιστεύει πως η ζωή στον 21ο αιώνα επεφύλαξε στους κατοίκους του πλανήτη δυσάρεστες εκπλήξεις και έχει όρεξη να αναλάβει δράση, και μάλιστα γρήγορα, αλλά δεν ξέρει από πού να ξεκινήσει., Το βιβλίο «365 τρόποι να αλλάξεις τον κόσμο» αποτελεί το τέλος του κυνισμού και την αρχή της κεφάτης δράσης και δημιουργίας. Απρόσμενες ως τρελές προτάσεις που θα κάνουν τον κόσμο μας καλύτερο, μια για κάθε ημέρα του χρόνου, ζωγραφίζουν με αισιόδοξα χρώματα το καλύτερο αύριο των ονείρων μας.

Εμμανουήλ Βελονάκης, Παναγιώτα Σουρτζή Υγεία και εργασία BHTA ΙΑΤΡΙΚΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ Οι συγγραφείς, καθηγητές στον Τομέα Δημόσιας Υγείας με μακρόχρονη διδακτική εμπειρία στο αντικείμενο της υγιεινής της εργασίας, επιχειρούν να περιγράψουν την πολυδιάστατη σχέση υγείας και εργασίας, που σχετίζεται άμεσα και δυναμικά με το αντικείμενο της υγιεινής και ιατρικής της εργασίας, ώστε να αναδεικνύεται η σημασία της προαγωγής υγείας μέσω της εργασίας. Στο παρόν σύγγραμμα εξετάζονται ζητήματα οργάνωσης και επίβλεψης της υγιεινής της εργασίας, εργατικά ατυχήματα και επαγγελματικά νοσήματα, μέθοδοι προαγωγής της υγείας στον εργασιακό χώρο, ενώ εκτεταμένη αναφορά γίνεται στις διάφορες κατηγορίες βλαπτικών παραγόντων. Αναλύονται ζητήματα όπως η εργονομία, οι συνθήκες εργασίας, η επαγγελματική επιδημιολογία, η εκτίμηση της επικινδυνότητας, ενώ το τελευταίο κεφάλαιο αφιερώνεται στην υγιεινή της εργασίας στο νοσοκομείο. Περιεκτικό και ευανάγνωστο, το βιβλίο αυτό καλύπτει τις διδακτικές ανάγκες του φοιτητή, αλλά και προσφέρεται ως εγχειρίδιο αναφοράς για τον λειτουργό που θα κληθεί να αναλάβει την ευθύνη της υγειονομικής επιτήρησης ενός εργασιακού περιβάλλοντος.

Ξενοφών Ίσαρης Ενεργονία ΟΞΥ

Χάρης Σακελλαρίου Μύθοι και περίεργα από τον κόσμο των φυτών

«Το Ενεργόνιο είναι μια μονάδα που μετράει την πολιτική απόδοση, όπως μια ζυγαριά μετράει το πόσο μας κλέβει ο μπακάλης. Το Ενεργόνιο δεν μετράει χρήμα ή κόπο, ούτε καν χρόνο ή την ανθρώπινη ζωή. […] Μετράει, δηλαδή, απόδοση χειρισμού πόρων», γράφει στο πρωτοποριακό από κάθε άποψη βιβλίο του ο τεχνολογικός ευαγγελιστής (technological evangelist) Ξενοφών Ίσαρης, όπου με λεπτή σαρκαστική διάθεση και πρωτοφανή ωριμότητα, μιλάει ρεαλιστικά και ποιητικά για την ευτυχία, αισιοδοξεί ότι οι άνθρωποι είναι έτοιμοι να αρπάξουν την ευκαιρία και προτείνει ένα νέο τρόπο διαχείρισης της ενέργειας, μια εφικτή ουτοπία. Η εργασία για την εργασία και το κυνήγι του πλούτου για την εφήμερη ικανοποίηση του εγώ προβληματίζει τον συγγραφέα, ο οποίος διεισδύοντας στις μύχιες ανθρώπινες σκέψεις τις ξεγυμνώνει και προτείνει να αντιστρέψουμε τους όρους του παιχνιδιού, εκμεταλλευόμενοι την υπερεπάρκεια των ενεργειακών πόρων. Η «Ενεργονία» είναι η καλύτερη πρόταση για έναν κόσμο όπου θεμέλιο λίθο δεν αποτελεί το χρήμα, αλλά η ενέργεια και μοναδικός στόχος η ευτυχία των ανθρώπων.

ΕΣΤΙΑ

Αθηνά Λινού Ιατρική της εργασίας ΒΗΤΑ ΙΑΤΡΙΚΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ Η Αν. Καθηγήτρια Ιατρικής Αθηνά Λινού με το βιβλίο της Ιατρική της εργασίας-Επιδημιολογία και Πρόληψη, προσφέρει αναλυτική και διεξοδική περιγραφή του κλάδου αυτού, των αρχών και μεθοδολογιών του, εμπλουτισμένη με τα τελευταία πορίσματα της έρευνας. Δύο θεμελιώδεις έννοιες προσδιορίζουν τη μορφή του βιβλίου: η σύγχρονη επιδημιολογική αντίληψη και η επιδίωξη πρόληψης, που εξυπηρετεί την υγεία ασφαλέστερα και αποδοτικότερα. Το πρώτο μέρος εξετάζει αναλυτικά τη μεθοδολογία δόμησης μιας έρευνας, παραθέτει χαρακτηριστικά παραδείγματα επιδημιολογικών ερευνών και καταγράφει παράγοντες ιδιαίτερης σημασίας για την εξαγωγή συμπερασμάτων. Το δεύτερο μέρος αναφέρεται σε συγκεκριμένες επαγγελματικές παθήσεις και νόσους, ταξινομημένες κατά συστήματα, ενώ ειδικά κεφάλαια αφιερώνονται στις νεοπλασίες και σε άλλα θέματα. Ακολουθεί η ενότητα της πρόληψης, με ιδιαίτερη αναφορά στο ζωτικό πια τομέα της γεωργίας, ενώ τέλος, γίνεται εκτεταμένη αναφορά σε επιβλαβείς χημικές ουσίες που απαντώνται σε χώρους εργασίας. Ένα ιδιαίτερα ενδιαφέρον βιβλίο, χρήσιμο όχι μόνον στους επαγγελματίες υγείας, σε υπεύθυνους σχεδιασμού εργασιακών χώρων, πολιτειακούς παράγοντες ή και εκπροσώπους εργαζομένων, καθώς και σε οποιοδήποτε ευαισθητοποιημένο άτομο σε περιβαλλοντικά θέματα.

INDEX_38

Όπως οι θεοί, οι άνθρωποι, τα ζώα έχουν τους μύθους τους, έτσι και τα φυτά έχουν τους δικούς τους. Ως ζωντανά κομμάτια του απέραντου κόσμου, που ακολουθούν τον ίδιο πάνωκάτω βιολογικό κύκλο: γεννιούνται, μεγαλώνουν, αφήνουν απογόνους και, τέλος, πεθαίνουν κρύβουν ένα σωρό μυστικά, ένα πλήθος από περίεργα και θαυμαστά, που απ' τα πολύ παλιά χρόνια έχουν βάλει τους ανθρώπους σε σκέψεις. Στο βιβλίο αυτό παρουσιάζονται αρκετοί, οι πιο γνωστοί, οι πιο ωραίοι και χαρακτηριστικοί μύθοι και ιστορίες από τον λαό μας αλλά και από τους λαούς του υπόλοιπου κόσμου για τα φυτά. Αμυγδαλιά, πεύκο, ροδιά, συκιά κι άλλα πολλά δέντρα και λουλούδια, το μυστήριο της γέννησής τους, ο τρόπος που μεγαλώνουν, το σχήμα και το χρώμα ή ακόμα και η τοποθέτηση των φύλλων τους και των κλαδιών τους, η ομορφιά τους δοσμένη μέσα από μύθους. Μια αλλιώτικη μυθολογία γραμμένη από έναν κλασικό συγγραφέα παιδικών βιβλίων και αριστοτεχνικά εικονογραφημένη από τη ζωγράφο Ε. Μιχαήλου.

Συλλογικό έργο Νοιάζομαι για τη γη ΠΑΤΑΚΗ Μια οικογενειακή εγκυκλοπαίδεια, ύμνος στον θαυμάσιο κόσμο μας από την Αρκτική έως τον Αμαζόνιο. Εξερευνεί τα ενδιαιτήματα του πλανήτη μας, εξετάζει πώς επηρεάζουν οι κλιματικές αλλαγές τα ζώα και τα φυτά που ζουν στο καθένα από αυτά και μας συμβουλεύει για τα θετικά, πρακτικά πράγματα που μπορούμε να κάνουμε για να βοηθήσουμε! Γεμάτο φωτογραφίες, απαντά σε όλα όσα θα θέλαμε να ξέρουμε για την οικολογία της Γης. Αρχίζει από το Σύμπαν και τη θέση μας σε αυτό, προχωρεί στην αρχή της ζωής πάνω στον πλανήτη μας και δεν αφήνει ούτε μία γωνιά ανεξερεύνητη: από τα οικοσυστήματα της καυτής ερήμου ως τα τροπικά δάση και από τα ψηλά βουνά ως τα βάθη των ωκεανών, εξηγεί τις λεπτές ισορροπίες που διατηρούν τον πλούτο των οργανισμών. Και, το σημαντικότερο, καθιστά ξεκάθαρο πώς η ανθρώπινη επίδραση καταστρέφει τα οικοσυστήματα και ότι μόνο με τη συμβολή όλων (η οποία δεν περιορίζεται μόνο στην ανακύκλωση) ο πλανήτης αυτός θα υπάρξει για τις επόμενες γενιές. Θα αρέσει στα παιδιά και συγχρόνως θα βγάλει τους γονείς από τη δύσκολη θέση του να δηλώσουν άγνοια για περιβαλλοντικά θέματα.

Γιάννης Α. Τσαλικίδης Αρχιτεκτονική τοπίου ΕΠΙΚΕΝΤΡΟ Το βιβλίο πραγματεύεται αυτό ακριβώς που περιγράφει ο τίτλος του: μια εισαγωγή στην Αρχιτεκτονική Τοπίου. Εισάγει τον αναγνώστη στην επιστήμη και την τέχνη της Αρχιτεκτονικής Τοπίου μέσα από την παράθεση και ανάλυση ενός ολοκληρωμένου υπόβαθρου του γνωστικού αυτού αντικειμένου, παρουσιάζοντας ιστορικά, επαγγελματικά και θεωρητικά στοιχεία του. Αναπτύσσει τις βασικές αρχές του σχεδιασμού εξωτερικών χώρων και γενικότερα του τοπίου και επεξηγεί τις λειτουργικές ιδιότητες και τα αισθητικά χαρακτηριστικά των φυτών, αλλά και των άλλων κατασκευαστικών στοιχείων στο τοπίο. Ο τρόπος παρουσίασης των κειμένων είναι απλός και οι φωτογραφίες, τα σκίτσα και τα σχέδια που τα συνοδεύουν βοηθούν στην κατανόησή τους. Επίσης, στο παράρτημα παρατίθενται δύο ολοκληρωμένες μελέτες Αρχιτεκτονικής Τοπίου, μία ενός μικρού αστικού πάρκου και μία ενός ιδιωτικού κήπου. Αποτελεί μια εμπεριστατωμένη αφετηρία για αυτούς που θέλουν να αρχίσουν να ασχολούνται με το αντικείμενο.

Συλλογικό έργο Δημιουργώντας βιώσιμα σχολικά περιβάλλοντα ΕΠΙΚΕΝΤΡΟ Για να εκπαιδεύσουμε τα παιδιά ως ενεργούς παγκόσμιους πολίτες, έτοιμους να υιοθετήσουν βιώσιμη στάση ζωής, χρειάζεται αντικατάσταση του σχολικού μοντέλου που δίνει έμφαση στην αποτελεσματικότητα και τη βελτίωση του σχολείου με μοντέλα που δίνουν βάση στις εκπαιδευτικές διαδικασίες,. Αυτό το βιβλίο συνδυάζει τη θεωρητική γνώση με τη γνώση που αποκτάται στο πεδίο και με την ατομική γνώση για την επίτευξη συγκεκριμένου στόχου. Παρουσιάζει μια συνολική θεώρηση για τη σχολική ανάπτυξη, τις ολιστικές σχολικές προσεγγίσεις και την αυτο-αξιολόγηση. Αναπτύσσονται σε ξεχωριστά κεφάλαια μελέτες περίπτωσης από ευρωπαϊκά σχολεία, που προωθούν τις ολιστικές σχολικές προσεγγίσεις. Προτείνονται, τέλος, τρόποι για τη σχολική ανάπτυξη μέσα από τις ολιστικές σχολικές προσεγγίσεις και την εκπαίδευση για τη βιώσιμη ανάπτυξη. Απευθύνεται σε όλους τους επαγγελματίες εκπαιδευτικούς και ιδιαίτερα τους μελλοντικούς εκπαιδευτικούς που ενδιαφέρονται για τις ολιστικές σχολικές προσεγγίσεις και την εκπαίδευση για τη βιώσιμη ανάπτυξη και αναζητούν τρόπους για την προώθησή της στο ελληνικό σχολείο.

Robert J. Whittaker Νησιώτικη βιογεωγραφία ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΡΗΤΗΣ Το βιβλίο αυτό είναι το μόνο πρόσφατα γραμμένο εγχειρίδιο που ασχολείται αποκλειστικά με τη νησιωτική βιογεωγραφία. Στο συγκεκριμένο επιστημονικό πεδίο, η σύνθεση των πολυάριθμων εξελίξεων που σημειώθηκαν τα τελευταία χρόνια αποτελεί πλέον επιτακτική ανάγκη. Νησιωτική βιογεωγραφία είναι η μελέτη της κατανομής και της δυναμικής των διαφόρων ειδών στα νησιωτικά περιβάλλοντα. Τα είδη των απομακρυσμένων νησιών προσφέρουν εξαιρετικές ευκαιρίες για την εμφάνιση νέων μορφών, αλλά ταυτοχρόνως αποτελούν και εστίες εξαφάνισής τους. Επιστήμονες από πολύ διαφορετικούς τομείς, όπως η οικολογία, η βιολογία διατήρησης και η εξελικτική βιολογία, τα μελετούν εντατικά. Σε αυτή την έκδοση καταγράφονται τα πρόσφατα βήματα προόδου σ' αυτόν τον συναρπαστικό τομέα και γίνεται σαφές με ποιον τρόπο χρησιμοποιήθηκαν τα συνήθη και τα βιοτοπικά νησιά ως «φυσικά εργαστήρια» για την ανάπτυξη και τον έλεγχο οικολογικών και εξελικτικών θεωριών.

INDEX_38

ΠEPIBAΛΛON - OIKOΛOΓIA - ANAKYKΛΩΣH

Doreen Massey Για το χώρο ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ Η Doreen Massey, διεθνώς διακεκριμένη γεωγράφος, είναι Καθηγήτρια Γεωγραφίας στη Σχολή Κοινωνικών Επιστημών του Open University της Μ. Βρετανίας, τιμημένη με πολλά βραβεία για το έργο της, ανάμεσα στα οποία και το Βραβείο Vautrin Lud (αντίστοιχο του Νόμπελ για τη Γεωγραφία) και το Χρυσό Μετάλλιο Anders Retzius (από τη Σουηδική Ένωση Ανθρωπολόγων και Γεωγράφων). Ο πρωτότυπος τίτλος «For Space» σημαίνει υπέρ χώρου, περί χώρου ή για το χώρο. Η τελευταία εκδοχή προτιμήθηκε καθώς εμπερικλείει τις δύο πρώτες. Ο τρόπος που φανταζόμαστε το χώρο επηρεάζει αφενός το πώς κατανοούμε τον κόσμο γύρω μας και τη συνύπαρξή μας με τους άλλους, και αφετέρου το πώς αντιμετωπίζουμε πολιτικά ζητήματα σχετικά με την πόλη, την παγκοσμιοποίηση, τη μετανάστευση, την ελεύθερη αγορά και το εμπόριο. Στο βιβλίο αυτό η συγγραφέας συγκεντρώνει τα συμπεράσματα στα οποία έχει καταλήξει έπειτα από πολύχρονη ενασχόληση με τις θεωρίες που εξετάζουν τις έννοιες του χώρου και του τόπου. Το βασικότερο συμπέρασμα είναι πως ο τρόπος που αντιλαμβανόμαστε τις συγκεκριμένες έννοιες επηρεάζει δύο κύριους τομείς της ανθρώπινης ζωής με τους οποίους οι τελευταίες σχετίζονται άμεσα: την καθημερινότητα και την πολιτική.

Δέσποινα Βώκου Γενική οικολογία Μια εισαγωγή UNIVERSITY STUDIO PRESS Η συγγραφέας του βιβλίου, καθηγήτρια στο Τμήμα Βιολογίας του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, παράλληλα με την ακαδημαϊκή της δραστηριότητα και τη συναφή ερευνητική της εμπειρία έχει ασχοληθεί με τη διαχείριση της φύσης σε εφαρμοσμένο επίπεδο, μέσα από ποικίλες δράσεις και ιδιότητες, όπως αυτή της προέδρου προστατευόμενης περιοχής της χώρας. Στο βιβλίο αυτό, η συγγραφέας αν και απευθύνεται κυρίως σε προπτυχιακούς φοιτητές βιολογικών και άλλων συναφών επιστημών, μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως πηγή πληροφόρησης και από τον καθένα που θα ήθελε να ενημερωθεί για την Οικολογία γενικά και για ειδικότερα οικολογικά ζητήματα, για τις μεθόδους και τα εργαλεία που χρησιμοποιεί ώστε να τα αντιμετωπίσει και για τις απαντήσεις που μπορεί να δώσει. Aν και γραμμένο σε απλή γλώσσα, είναι μια εισαγωγή στην επιστήμη της Οικολογίας.

INDEX_36

ΠEPIBAΛΛON - OIKOΛOΓIA - ANAKYKΛΩΣH

Αντώνης Παπαγιαννόπουλος Υλοχρηστική θεωρία UNIVERSITY STUDIOPRESS Η οικολογία σε συναπόδειξη με τη φυσική και τα μαθηματικά είναι το θέμα που διαπραγματεύεται αυτό το βιβλίο, είναι η εξίσωση όπου 4α θεωρείται ο διανεμημένος τόκος και το κεφάλαιο «Ρ» εμφανίζεται ως «κοινόχρηστο κτήμα» ανθρώπου και άλλων χρηστών. Κατά τη μεταφορά, όμως, αυτού του φυσικού νόμου στις συναλλακτικές συνήθειες του ανθρώπου - δηλαδή, κατά τη μετατροπή της Φυσικής σε Οικονομική επιστήμη - αναδύεται διάκριση τόσο του τόκου όσο και του κεφαλαίου σε μερίδια μόνο ανθρώπων μέσω διάκρισης ορίων ιδιοκτησιών επί του εδάφους. Είναι, σαφώς, μια ανθρωποκεντρική θεώρηση των εδαφικών πόρων. Το γεγονός, όμως, ότι ο άνθρωπος εξαναγκάζεται να αναλίσκει έργο (δαπάνες, κόπο) για να προστατεύει τις καλλιέργειες του από «εχθρούς» δηλαδή από «άλλους χρήστες», σημαίνει ότι, κατά φυσική επιταγή, οι άλλοι χρήστες παραβλέπουν τις οικονομικές ρυθμίσεις του ανθρώπου, συνεχίζουν να εννοούν τη Γη «κοινόχρηστο κτήμα» και επιβάλλουν έμμεσα τα δικαιώματα τους. Η Οικονομική δεν ανατρέπει τελικά τους νόμους της Φυσικής -θα ήταν αδύνατο άλλωστε...- δεν παύει, όμως, η παραπάνω επιλογή της να συνιστά επικίνδυνη κεφαλαιώδη ασάφεια για πάσης φύσεως οικολογικές αναλύσεις. Αυτήν ακριβώς την ασάφεια διαλύει η Υλοχρηστική θεωρία, έχοντας οδηγό της μια πλειάδα γνωστών προτάσεων της Φυσικής και των Μαθηματικών και ένα πρωτοτύπως εισαγόμενο από την ίδια αξίωμα, την Ομοιοπαθητική αρχή.

Βαγγέλης Ηλιόπουλος Η μικρή Γοργόνα πώς να ζήσει στο Σκουπιδονήσι; Εικονογράφηση: Φραντσέσκα Κοζάντι ΠΑΤΑΚΗ Πρόκειται για το τέταρτο βιβλίο της σειράς «Οικολογήματα» (προηγήθηκαν τα: «Ο κότσυφας απαιτεί το δάσος να σωθεί», «Η Μεσόγειος είμαι εγώ και δεν είμαι πια εδώ!», «Παιδιά σε δράση! Η ώρα να σώσουμε τη Γη έχει φτάσει») που έχει στόχο την ευαισθητοποίηση των παιδιών στα μεγάλα ζητήματα του περιβάλλοντος, ώστε οι μικροί αναγνώστες να αλλάξουν στάση και συνήθειες γύρω από το περιβάλλον, έτσι ώστε να γίνουν αυριανοί ενημερωμένοι πολίτες, που θα ζουν σε αρμονία με τη φύση. Η Μικρή Γοργόνα, δισέγγονη της γοργόνας του Άντερσεν, πηγαίνει στο μεγάλο γοργονοχορό με την ουρά της γεμάτη σκουπίδια. Όλες οι γοργόνες γελούν μαζί της, αφού το νησί της έχει γίνει Σκουπιδονήσι από τα σκουπίδια που πετάνε οι άνθρωποι. Ολόκληρη η Γη κινδυνεύει να γίνει Σκουπιδονήσι. Αποφασίζει τότε να ανέβει στη γη και, αντίθετα με την προγιαγιά της που θυσίασε τη μιλιά της, να μιλήσει στους ανθρώπους και να τους πείσει να μην παράγουν πολλά σκουπίδια, κι όσα σκουπίδια μπορούν να τα ανακυκλώνουν! Αν όμως ερωτευτεί κανένα νεαρό πρίγκιπα; Ε! θα τον πείσει να αγωνιστεί και αυτός για τη μείωση των σκουπιδιών!

Κριστίν Κουαρό Το μικρό βιβλίο του περιβάλλοντος Εικονογράφηση: Κριστίν Κουαρό METAIXMIO Πώς μπορούμε να σώσουμε τον πλανήτη; Ανακυκλώνοντας τα σκουπίδια, εξοικονομώντας νερό, φροντίζοντας τη φύση και προστατεύοντας τα ζώα. Απλές συμβουλές που μαθαίνουν στο παιδί να σέβεται και να αγαπά το περιβάλλον, ξεκινώντας πρώτα από το σπίτι του.

INDEX_36 INDEX_38

Δημήτρης Ν. Λαμπρέλλης Άνθρωπος και φύση NOHΣH Το βιβλίο αυτό απαρτίζεται από τρία επιμέρους δοκίμια τα οποία εστιάζουν την προσοχή τους σε τρεις θεμελιώδεις όψεις της σχέσης του ανθρώπου με τη φύση: την πολιτική, την ηθική και την αισθητική. Στο πρώτο δοκίμιο ορίζεται το πεδίο της πραγματικής οικολογίας, το οποίο πολιτικά διαχωρίζεται σαφώς από αυτό της ψευδο-οικολογίας, καθώς περιλαμβάνει την οικολογία του υποκειμένου και την κοινωνική οικολογία ως στενά και άρρηκτα συνυφασμένες με την οικολογία της φύσης-περιβάλλοντος. Στο δεύτερο δοκίμιο διατυπώνεται η οφειλόμενη ηθική στάση του ανθρώπου απέναντι στα ζώα, μέσα από τη συζήτηση περί της αποδοχής του εντελώς παραγνωρισμένου, κι ωστόσο τόσο σημαντικού, δικαιώματός τους στην απόλαυση. Στο τρίτο, τέλος, δοκίμιο, αναλύεται η αισθητική προσέγγιση της φύσης, μέσα από μία παραδειγματική πραγμάτευσή της η οποία αφορά τη φωτογράφιση των πουλιών και τη σχέση που αναπτύσσει το ανθρώπινο βλέμμα με αυτά.

Άννα Χατζημανώλη Σκουπίδια και ανακύκλωση ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΣΗ: ΚΑΡΙΝ ΜΟΥΣΕΡ-ΣΠΑΣΟΥ ΚΙΡΚΗ Όλοι μας παράγουμε σκουπίδια στην καθημερινή μας ζωή. Αυτό έχει σαν συνέπεια: από τη μόλυνση του αέρα, της γης και του νερού, μέχρι και την απειλή της παγκόσμιας αλλαγής

του κλίματος. Εάν θέλουμε να παραμείνουμε ζωντανοί και υγιείς, πρέπει να ανασκουμπωθούμε: να βάλουμε φρένο στην υπερκατανάλωση, να μειώσουμε την παραγωγή των σκουπιδιών και να κάνουμε ανακύκλωση.

Pοζαλία • Bαλτετσίου 58, Eξάρχεια, Aθήνα Tηλ.: 210 3302933

top 5 βιτρίνα EΠIΛOΓEΣ KAI KPITIKEΣ BIBΛIΩN

επιμέλεια:

Xριστίνα Oικονομίδου Γιώτα Συκιώτη Mάκης Tσίτας

top 5

Μια κιβωτός σοφίας

Σύμβολο μιας «σκοτεινής» εποχής «Ιερά εξέταση», ίσως ο περισσότερο εξάπτων τη φαντασία ιστορικός όρος. Φανατικοί σαδιστές, διώκτες αιρετικών, κυνήγι μαγισσών, σκοτεινά κολαστήρια, μαζικές θανατώσεις στην πυρά. Εξαιτίας του σκοτεινού χαρακτήρα της, η Ιερά Εξέταση θεωρείται στη συλλογική μνήμη υπεύθυνη για μια ολόκληρη «σκοτεινή» εποχή: τον Μεσαίωνα και με τις μελανότερες σελίδες της ιστορίας της Δυτικής Ευρώπης. Έτσι, παραμένει σύμβολο των ολέθριων συνεπειών ενός μηχανισμού πολυθρύλητης βαναυσότητας που επιδίωξε να προασπίσει την αληθινή πίστη με απάνθρωπα μέσα. Η Ιερά εξέταση ταυτίζεται σχεδόν απόλυτα με την «παλαιοευρωπαϊκή» φάση της ιστορίας της Δύσης, κατά την οποία διαμορφώνεται θεσμικά το πολιτικό, θρησκευτικό και οικονομικό καθεστώς. Η μελέτη της Ιεράς εξέτασης σε όλο το χρονικό της εύρος, από τον Μεσαίωνα έως τους νεότερους χρόνους, με κύριους σταθμούς τη μεσαιωνική παπική Ιερά Εξέταση και την ισπανική και ρωμαϊκή (Sanctum Officium) εκδοχή της κατά τους νεότερους χρόνους, από τον καθηγητή ιστορίας των πρώιμων Νεότερων Χρόνων στο Τεχνικό Πανεπιστήμιο της Δρέσδης Γκερντ Σβέρχοφ γίνεται με σεβασμό της ιστορικής αλήθειας, διαχωρίζοντας τον μύθο από την πραγματικότητα, είναι βασισμένη στην επεξεργασία τεράστιου όγκου εγγράφων από τα κατά τόπους δικαστήρια της Ιεράς εξέτασης που παρέχουν πληροφορίες για τον τρόπο λειτουργίας του ιεροεξεταστικού μηχανισμού. Αποκαλύπτει διαφορές αλλά και ομοιότητες μεταξύ της μεσαιωνικής και της νεότερης φάσης της, τις πάμπολλες τοπικές διαφοροποιήσεις και τις εντονότατες διακυμάνσεις στην έκταση των διωγμών, τη σύγκριση ανάμεσα στις ιεροεξεταστικές μεθόδους για τον διωγμό των αιρετικών και τις μεθόδους που εφάρμοζαν άλλα κοσμικά ή εκκλησιαστικά δικαστήρια. Αναφέρεται επίσης στη ζωή των θυμάτων της Ιεράς Εξέτασης, προσφέροντας, παράλληλα, εικόνες από την καθημερινή ζωή, από τις θρησκευτικές αντιλήψεις και τις δραστηριότητες των απλών ανθρώπων της εποχής.

Γκερντ Σβέρχοφ Ιερά εξέταση ΕΣΤΙΑ

Το έργο του Ράινερ Μαρία Ρίλκε αιχμαλώτισε τη φαντασία μουσικών, καλλιτεχνών, συγγραφέων και εραστών της ποίησης και έφερε την ποίηση πιο κοντά σε όλους όσοι ασχολούνται με τον ανθρώπινο λόγο που αρθρώνεται μέσω του στίχου. Η δύναμη των γραπτών του είναι αποτέλεσμα της ικανότητάς του να συνυφαίνει περιγραφές καθημερινών αντικειμένων, αχνών συναισθημάτων, μικρών χειρονομιών και πραγμάτων και γενικά όλων εκείνων των στοιχείων που συνθέτουν τον κόσμο του καθενός με θέματα υπερβατικά. Η επίδραση που άσκησε η ποίησή του στη διαμόρφωση και εξέλιξη της σύγχρονης γερµανικής ποίησης, αλλά και της ευρωπαϊκής λογοτεχνίας εν γένει, είναι σημαντικότατη και ανιχνεύεται στο έργο μεγάλων ποιητών, όπως του Πάουλ Τσέλαν, του Μπορίς Παστερνάκ, της Μαρίνα Τσβετάγεβα και του Γ.Χ. Ώντεν. Στο βιβλίο αυτό -που αποτελεί θησαυρό σοφίας και πνευματικής διορατικότητας- ο Ulrich Baer, επιλέγοντας μέσα από χιλιάδες σελίδες αμετάφραστης αλληλογραφίας, συγκέντρωσε τα καλύτερα κείµενα και τις πιο εύστοχες φιλοσοφικές παρατηρήσεις του Ρίλκε. Τα λόγια εκείνα που ήθελε να χρησιμοποιηθούν στη ζωή και για τη ζωή. Οι σκέψεις του Ρίλκε αποτελούν μια κιβωτό σοφίας και παρουσιάζονται μέσα από τα για πρώτη φορά μεταφρασμένα αποσπάσματα απ’ τα περίπου επτά χιλιάδες γερμανικά και γαλλικά γράμματα του Ρίλκε που έχουν τυπωθεί, χωρισμένα σε θεματικές ενότητες -που καλύπτουν ένα ευρύτατο φάσμα, από την καθημερινή συνύπαρξη µε τους άλλους μέχρι τη µέθη του έρωτα και από την εμπειρία της απώλειας και την αντιμετώπιση των δοκιμασιών μέχρι την έμπνευση- και στα οποία αποκαλύπτει στους παραλήπτες του, με την ίδια ένταση που συναντούμε στην ποίησή του, αλλά χωρίς το βάρος των επίσημων συμβάσεων του λυρισμού, όλα όσα θα μπορούσε να σημάνει ένας «Οδηγός για τη ζωή». Με ύφος που καθηλώνει και γεµάτο µε το θαύµα και το πάθος της γραφής του Ρίλκε, το Η σοφία του Ρίλκε: Ο οδηγός του ποιητή για τη ζωή σίγουρα συγκαταλέγεται ανάμεσα στα πιο σημαντικά και βαθυστόχαστα έργα που έχει να επιδείξει το ευρωπαϊκό πνεύμα.

Ανθολόγηση: Ulrich Baer Η σοφία του Ρίλκε ΠΑΤΑΚΗ

2 INDEX_38 INDEX_36

TOP 5

Η ιδιαίτερη ταυτότητα μιας πόλης Ο γνωστός για την επίδοσή του στον κλάδο της τουρκολογίας διευθυντής του Ιστορικού Αρχείου Μακεδονίας Βασίλης Δημητριάδης καλύπτει ένα μεγάλο κενό που ανιστορεί την ταυτότητα της πόλης σε μια από τις πιο μορφολογικά άγνωστες περιόδους της ιστορίας της. Η τοπογραφία της Θεσσαλονίκης κατά την τουρκοκρατία έχει απασχολήσει πολύ λίγο τους ερευνητές ή παλαιούς περιηγητές, ακόμη και αυτούς που έζησαν στην τουρκοκρατία και γνώρισαν τη Θεσσαλονίκη της εποχής προσφέρουν ελάχιστες πληροφορίες για τη μορφή της πόλης. Ο συγγραφέας με όργανα τη μελέτη, την αντιπαράθεση, τη σύγκριση, την αφοσίωση στην ιστορική αλήθεια και εφόδια τις βαθιές του γνώσεις, την επιστημονική του κατάρτιση και τη μεγάλη του εμπειρία, με αυτό το έργο προσπάθησε να αποδώσει το πολεοδομικό και μνημειακό πρόσωπο της «πρώτης μετά την πρώτη» πόλης της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας και τις ριζικές του εναλλαγές κατά την τουρκοκρατία. Κατά τη μισή χιλιετία, από το 1430 - 1912, η πόλη παρουσιάζει ένα πλήθος όψεων σε μορφές εποπτικών εικόνων πολεοδομικής συγκρότησης, οικοδομημένης επιφάνειας και χωροταξικής διάταξης καθώς και εξέλιξης και διαφοροποίησης μνημείων. Το έργο αυτό επιδιώκει την έξοδο του αναγνώστη από έναν τοπογραφικό και πολεοδομικό δαίδαλο και τη σύγχυση που επικρατεί ως προς την εναλλαγή των όψεων της Θεσσαλονίκης στα χρόνια της τουρκοκρατίας και που επιτείνεται από τις ανεπαλήθευτες παραδόσεις και ερμηνείες των περασμένων εποχών. Επίσης, είναι ένα έργο που θα συμβάλλει στο να προχωρήσουν οι έρευνες ακόμη περισσότερο προς την ίδια κατεύθυνση και να ανιστορηθεί πληρέστερα η ροή της ζωής στη Θεσσαλονίκη. Το έργο αυτό είναι τόσο απαραίτητο όχι μόνον για την επιστήμη της ιστορίας, αλλά και για την παράδοση και γνώση της ιδιαίτερης ταυτότητας της πόλης και των ανθρώπων της.

Βασίλης Δημητριάδης Τοπογραφία της Θεσσαλονίκης Κατά την εποχή της Τουρκοκρατίας 1430-1912 ΑΦΟΙ ΚΥΡΙΑΚΙΔΗ

INDEX_36 INDEX_38

Η ταυτότητα της χριστιανικής μετάφρασης

Επιστήμη και πολιτική πρακτική Ο Michael Oliver, πρωτεργάτης της δημιουργίας των Σπουδών περί Αναπηρίας στην Αγγλία και ο ίδιος ανάπηρος, σε αυτό το βιβλίο, το οποίο αποτελεί σταθμό στον χώρο των Σπουδών περί Αναπηρίας (Disability Studies), δίνει μια εντελώς διαφορετική διάσταση και κατεύθυνση σε σχέση με αυτό που θα ονομάζαμε θεωρητικό και εννοιολογικό πλαίσιο του Κοινωνικού Μοντέλου της Αναπηρίας (Social model of disability). Η μελέτη αυτή δεν περιορίζεται μόνον στον ορισμό του τι είναι αναπηρία, αλλά και στην ανάλυση των παραμέτρων που εξηγούν την αιτία γένεσης της σκέψης της ανικανότητας και της εξάρτησης για τους αναπήρους, καθώς και τους παράγοντες που προσδιορίζουν τη μορφή και την έκβαση της συλλογικής τους δράσης. Ο συγγραφέας κινείται στο διπλό επίπεδο της επιστήμης και της πολιτικής πρακτικής, εκθέτοντας και τα ζητήματα αυτοδιαχείρισης και αυτενεργοποίησης των ανάπηρων πολιτών, που εξακολουθούν να διατηρούν την ιδιότητα του πολιτικά δρώντος προσώπου και κατ’ αυτόν τον τρόπο κατορθώνει να κινηθεί με μια συγκροτημένη συλλογιστική πορεία από το επίπεδο δημιουργίας μιας κοινωνικής θεωρίας στο επίπεδο μιας πρακτικής πολιτικής παρέμβασης. Αντλώντας από την κοινωνιολογική παράδοση μελετά την εξατομικευμένη και ιατρικοποιημένη οπτική της αναπηρίας και περιγράφει τον τρόπο που αυτή παράγεται κοινωνικά. Αντιτίθεται στην ισχύουσα θεώρηση η οποία κατευθύνει την προσοχή μακριά από τις κοινωνικές διαφορές, που αναγκάζουν τους αναπήρους να μειονεκτούν. Διερευνά τα στερεότυπα για τους αναπήρους μέσα από την ιστορική τους εξέλιξη και όχι ως αόρατους και αυθύπαρκτους ρυθμιστές της κοινωνικής συναναστροφής, αλλά ως κοινωνικά προϊόντα. Προσκαλεί σε μια καινούργια θεώρηση των ζητημάτων της αναπηρίας, αναλύει τις δυνατότητες για την επίτευξη πολιτικής αλλαγής στη σύγχρονη εποχή του ύστερου καπιταλισμού και τη σπουδαιότητα της εμφάνισης του κινήματος της αναπηρίας ως μέρους αυτής της διαδικασίας αλλαγής. Το βιβλίο αυτό, αναμφίβολα, είναι ένα ουσιαστικό ανάγνωσμα για όποιον επιθυμεί να κατανοήσει την αληθινή φύση της αναπηρίας.

Michael Oliver Αναπηρία και πολιτική ΕΠΙΚΕΝΤΡΟ

Η μετάφραση αποτελεί αναμφίβολα ένα σημαντικό κεφάλαιο της πολιτισμικής παραγωγής. Οι προβληματισμοί γύρω από την κατά λέξη πιστή ή ελεύθερη μετάφραση, ανάμεσα στο «πνεύμα» και το «γράμμα» του πρωτοτύπου, ανάμεσα στη μετάφραση ως δημιουργία και τη μετάφραση ως μηχανική διαδικασία, το εφικτό ή μη της μετάφρασης, την ύπαρξη ή μη μεταφραστικής θεωρίας και η κοινή διαπίστωση ότι τα μεταφραστικά δεδομένα και ζητούμενα διαφοροποιούνται ανάλογα με το είδος του εκάστοτε μεταφραζόμενου κειμένου διατρέχουν όλα τα κείμενα που επιχειρούν να προσεγγίσουν το θέμα της μετάφρασης. Η μελέτη των αρχαίων μεσαιωνικών λατινικών και ελληνικών μεταφράσεων κειμένων της χριστιανικής γραμματείας παραμένει, κατά τον χαρακτηρισμό του Β. Altaner, magnum et pium desiderium της θεολογικής και ιστορικοφιλολογικής επιστήμης. Η έρευνα και μελέτη των πηγών της χριστιανικής μεταφραστικής γραμματείας και η σχετική βιβλιογραφία, όσον αφορά τα λατινόφωνα κείμενα, είναι ιδιαίτερα πλούσια και διαφωτιστική σε αντίθεση με την εικόνα που προκύπτει σε ό,τι αφορά την ελληνόφωνη γραμματεία, στον χώρο της οποίας η μεταφραστική προβληματική υπήρξε περιορισμένη, με εξαίρεση την κριτική για τη μετάφραση των Εβδομήκοντα και τη μεταφραστική παραγωγή μετά το Σχίσμα και στο πλαίσιο του διαλόγου για την ένωση των Εκκλησιών. Αντικείμενο αυτής της εργασίας είναι η διερεύνηση των κοινών μεταφραστικών προβληματισμών, απόψεων και εκτιμήσεων που εμφανίζονται στον χώρο της ελληνόφωνης και λατινόφωνης χριστιανικής γραμματείας από τις απαρχές της μέχρι τη Σύνοδο της Φεράρας-Φλωρεντίας, με βάση κατεξοχήν τις αυτομαρτυρίες των μεταφραστών. Οι συνθήκες γένεσης της μεταφραστικής αυτής γραμματείας, οι εκάστοτε μεταφραστικές επιλογές, η μεταφραστική κριτική, η στάση του μεταφραστή απέναντι στο πρωτότυπο, το ιδεολογικό του στίγμα, οι απαιτήσεις των αποδεκτών, αποτελούν ορισμένα από τα κεφάλαια αυτής της εργασίας, η οποία συνεισφέρει στην ορθότερη εκτίμηση της ταυτότητας της «χριστιανικής» μετάφρασης και του ρόλου που αυτή διαδραμάτισε και διαδραματίζει στον θεολογικό και εκκλησιαστικό διάλογο Ανατολής και Δύσης.

Για πρώτη φορά στην Ελλάδα, κυκλοφορεί ένας απλός οδηγός ανάλυσης και ερμηνείας των στοιχείων της γέννησης, σύμφωνα με την Κινέζικη μέθοδο γνωστή σαν Ba Zi ή 4 Πυλώνες του Πεπρωμένου. Μάθετε τι κρύβουν για σας οι Πυλώνες του Πεπρωμένου σας! Αποκωδικοποιήστε τους μυστικούς Κώδικες των στοιχείων της γέννησής σας και γίνετε κυρίαρχοι της ζωής και των ονείρων σας! Το βιβλίο πωλείται στα βιβλιοπωλεία και στο www.fsrc.gr

Άννα Κολτσίου-Νικήτα Μεταφραστικά ζητήματα Στην ελληνόφωνη και λατινόφωνη χριστιανική γραμματεία UNIVERSITY STUDIO PRESS

INDEX_35

βιτ34ρίνα

35 Έλενα Αρτζανίδου Τα γυαλάκια της Μαλένας ΨΥΧΟΓΙΟΣ

«Η Μαλένα είναι καναρίνι, Ρίνι, ρίνι, ρίνι, ρίνι Με γυαλάκια φινιστρίνι, Ρίνι, ρίνι, ρίνι, ρίνι». Η Μαλένα είναι ένα γλυκό κοριτσάκι με όμορφα καστανοπράσινα μάτια. Όμως, όλα τα παιδιά στο σχολείο της «κολλάνε» και τη φωνάζουν με διάφορα κοροϊδευτικά, όπως «μπουκαλοματού» ή, ακόμα χειρότερα «στραβούλιακα» γιατί φοράει γυαλάκια. Η Μαλένα στεναχωριέται, ντρέπεται και θυμώνει και θέλει να πετάξει τα κίτρινα γυαλάκια της παρότι όταν τα φοράει τη βοηθούν να βλέπει καλά και μάλιστα καλύτερα από τους άλλους. Αυτή, άλλωστε, βρήκε τη χαμένη μπάλα! Ποιος λέει πως όποιος φοράει γυαλιά δεν είναι έξυπνος, δεν είναι όμορφος και δεν κάνει φίλους; Όσοι το πιστεύουν ας διαβάσουν την ιστορία της Έλενας Αρτζανίδου και όχι μόνον θα αλλάξουν γνώμη αλλά και θα αρχίσουν να «βλέπουν» πιο καθαρά πράγματα που οι άλλοι δεν βλέπουν ή δεν θέλουν να δουν.

Andrew L. Sihler Συγκριτική γραμματική της Αρχαίας Ελληνικής και της Λατινικής ΠΑΠΑΔΗΜΑ «Η Ελληνική και η Λατινική είναι μέλη μιας οικογένειας γλωσσών που ανακαλύφθηκε πολύ νωρίς και είναι η μεγαλύτερη και περισσότερο οικεία, η Ινδοευρωπαϊκή. […] Οι ΙΕ γλώσσες κατέληξαν να ομιλούνται από την πλειονότητα του πληθυσμού στο Νέο Κόσμο[…]». Το μοναδικό έργο στην ελληνική γλώσσα στο οποίο γίνεται μια εξαντλητική παρουσίαση των βασικών ζητημάτων της συγκριτικής γραμματικής των δύο γλωσσών, αξιοποιώντας τα θεωρητικά και αναλυτικά εργαλεία της συγκριτικής γλωσσολογίας. Ο συγγραφέας κατορθώνει να δώσει μια εξονυχιστική, ισορροπημένη και αντικειμενική παρουσίαση των δεδομένων των δύο γλωσσών με μεθοδικότητα, οικονομία και πληρότητα. Ο όρος «συγκριτική» χρησιμοποιείται με την κυριολεκτική σημασία του, δηλαδή αναφέρεται στην παράλληλη συνεξέταση των ιστορικών γραμματικών των δύο γλωσσών. Καλύπτονται με κάθε δυνατή λεπτομέρεια η ιστορική φωνολογία και η μορφολογία της Αρχαίας Ελληνικής και της Λατινικής, ενώ το έργο δεν περιορίζεται στη συνεξέταση της Ελληνικής και Λατινικής, αλλά επεκτείνεται γενικότερα στην Ινδοευρωπαϊκή, με πολλά παραδείγματα από πολλές άλλες γλώσσες από τις υπόλοιπες συγγενείς Ινδοευρωπαϊκές. Είναι ένα βιβλίο απαραίτητο όχι μόνον σε κάθε κλασικό φιλόλογο αλλά και οποιουδήποτε ενδιαφέρεται για ζητήματα ιστορικής και συγκριτικής γλωσσολογίας, ιδιαίτερα για τη μελέτη των ινδοευρωπαϊκών γλωσσών.

Πιερ Μερό Εκτός πραγματικότητας ΕΣΤΙΑ «Μήπως η ζωτική μου δύναμη είναι υψηλότερη κατά ένα χιλιοστό της επιθυμίας μου να πεθάνω;». Το Τρελό Άλογο είναι πάνω απ’ όλα ένας ιδιόρρυθμος εκδότης. Παραγγέλλει για τη νέα λογοτεχνική σαιζόν στον αποπροσανατολισμένο και άνεργο συγγραφέα ένα μυθιστόρημα. «Ο κόσμος θέλει να του μιλάμε για την πραγματικότητα», διευκρινίζει παίρνοντας μια Κόκα-Κόλα απ’ το ψυγείο το Τρελό Άλογο. «Θα σου υπογράψουμε συμβόλαιο! Θα ζεις σε παλάτια!», συνέχιζε να τραγουδάει ο εκδότης, τρώγοντας τα νύχια του. Όμως, ποιο λόγο έχει αυτός -ένας άνδρας σαράντα τεσσάρων

INDEX_36 INDEX_38

ετών, που παίρνει αγχολυτικά εδώ και δεκαπέντε χρόνια, άνθρωπος οριακός που φλερτάρει με το περιθώριο, που ο κόσμος του φαινόταν σαν μια συλλογική καταστροφή, αλλά ταυτόχρονα προσπαθεί να κρατηθεί από την πραγματική ζωή- να αφηγηθεί τη ζωή ενός ταπεινού καθηγητή λυκείου, ο οποίος είναι ανίκανος να αγαπήσει την υπέροχη Ομπλόμοβα και ονειρεύεται ένα βιβλίο που δεν θα τελειώνει, όπως όταν κάνει έρωτα με την Ομπλόμοβα, όταν ξαπλώνει στην κοιλιά της, όταν έχουν όλα ολοκληρωθεί, και θα ήθελε να τον κρατά στα χέρια της μέχρι το τέλος του χρόνου. Μια σύγχρονη εποποιία, μια εορταστική φυγή στο αλκοόλ και τον ιδανικό έρωτα, το χιούμορ και τη Λογοτεχνία, όπου ο ταλαντούχος Πιερ Μερό κάνει του κεφαλιού του.

Μαρία Σούμπερτ Invitation to a Party ΜΠΑΡΤΖΟΥΛΙΑΝΟΣ «Παραμυθάς: Δεν το πιστεύω πια… Αυτό είναι. Τα παραμύθια πέθαναν. Έχουν περάσει τόσες εκατοντάδες χρόνια από τον άνθρωπο που έγινε ιστορία, την ιστορία που έγινε μύθος, τον μύθο που έγινε παραμύθι… Μήπως γέρασα;». Ένα μαύρο θεατρικό παραμύθι με σκοτεινή αλλά και γιορτινή ατμόσφαιρα, παραπαίοντας ανάμεσα στο χιούμορ, την πικρία και το δράμα, για το δικαίωμα στη διαφορετικότητα, για τις ανθρώπινες σχέσεις, αλλά και για την αξία της ζωής ακόμα και στον θάνατο. Τι απογίνονται οι ήρωες των παραμυθιών όταν τελειώσει πια το παραμύθι; Η Μαρία Σούμπερτ βάζει έναν παραμυθά να κατέβει στον Κάτω Κόσμο των Παραμυθιών, όπου μετά τον «θάνατό» τους οι συμπαθείς αυτοί ήρωες ζουν μαζί με τους μεγάλους Παραμυθάδες όλων των εποχών, σε μια άλλη διάσταση, σαν σε αντικατοπτρισμό της δικής μας επίγειας διάστασης μέσα από έναν παραμορφωτικό καθρέφτη. Ο Παραμυθάς, όμως, που κατεβαίνει ζωντανός στον Άδη, δυσκολεύεται να προσαρμοστεί στα πολλά επίπεδα της εναλλακτικής πραγματικότητας που βιώνει εκεί, και παθαίνει μια κρίση ταυτότητας. Όσα δει και όποιους γνωρίσει θα αλλάξουν τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζει τη δική του καθημερινότητα. Οι κωμικές καταστάσεις διαδέχονται η μία την άλλη. Με ατάκες υψηλής επινοητικότητας, τίθενται με ανάλαφρο και ψυχαγωγικό τρόπο φιλοσοφικά ερωτήματα, όπως η διάσταση του «φαίνεσθαι» με το «είναι» ή η σχέση του Έρωτα με τον Θάνατο.

Ιωάννης Παπαδάκης Super Flops Οι μεγαλύτερες εμπορικές γκάφες όλων των εποχών ΣΤΑΜΟΥΛΗΣ «New Coke: Η πιο αναγνωρίσιμη μάρκα παγκοσμίως, ένα blind test και 4 εκατ. δολάρια υπήρξαν τα απαραίτητα συστατικά της συνταγής για τη μεγαλύτερη επιχειρηματική γκάφα του 20ού αιώνα: τη New Coke της Coca-Cola». Ένα προϊόν ορίζεται ως αποτυχημένο όταν αποσύρεται από την αγορά λίγο χρόνο μετά την εισαγωγή του, όταν ο κύκλος ζωής του επισπεύδεται, όταν αποτυγχάνει να αποσπάσει το απαιτούμενο -για να επιβιώσει- μερίδιο αγοράς ή, τέλος όταν παραμένει στην αγορά χωρίς να αποφέρει κέρδη. Στο βιβλίο αυτό παρουσιάζονται αναλυτικά, στο πρώτο μέρος, με τον τίτλο Αποτυχημένες Μάρκες, οι πιο ηχηρές αποτυχίες επώνυμων προϊόντων, αλλά και τι έφταιξε. Στο δεύτερο μέρος, με τίτλο Χαμένοι στη Μετάφραση, παρουσιάζονται συνοπτικά περιπτώσεις προϊόντων που απέτυχαν εξαιτίας, κυρίως, της επιλογής ενός κακού ονόματος ή της επέκτασης στο εξωτερικό και σε άλλες αγορές χωρίς να έχει προηγηθεί σοβαρή έρευνα. Τέλος, στο τρίτο μέρος, που τιτλοφορείται Αποτυχημένες Προβλέψεις, αναφέρονται ορισμένες ιστορικές προβλέψεις που

άφησαν εποχή, όχι επειδή επιβεβαιώθηκαν, αλλά επειδή απέτυχαν παταγωδώς να προβλέψουν το μέλλον. Το βιβλίο αυτό σε καμία περίπτωση δεν έχει πρόθεση να χλευάσει τις αποτυχημένες προσπάθειες των επιχειρήσεων ή να καυτηριάσει τις πρακτικές τους. Τουναντίον, στόχος του βιβλίου είναι να δείξει ότι «η αποτυχία είναι απλώς μια ευκαιρία να αρχίσει κάποιος ξανά, αυτή τη φορά πιο έξυπνα», όπως είχε τονίσει και ο ιδρυτής της Ford.

Φρειδερίκος Νίτσε Η γέννηση της τραγωδίας ή Ελληνισμός και απαισιοδοξία ΕΣΤΙΑ «[…] Φίλοι μου, σεις που πιστεύετε στη διονυσιακή μουσική, ξέρετε επίσης τι σημαίνει για μας η Τραγωδία. Μέσα της βρίσκουμε ξαναγεννημένον από τη μουσική τον τραγικό μύθο - χάρη σ’ αυτόν μπορείτε να ελπίσετε

τα πάντα […]». Ο Νίτσε (1844 - 1900) στα είκοσι έξι του έγραψε το πρώτο δημοσιευμένο έργο του, τη Γέννηση της τραγωδίας, που τον έκανε διάσημο. Πρόκειται για ένα βιβλίο που η μηδαμινή επίδρασή του στις φιλολογικές μελέτες υπήρξε αντιστρόφως ανάλογη προς την τεράστια απήχησή του στη φιλοσοφία και κυρίως στη σχολή του γερμανικού υπαρξισμού και ειδικά στον Χάιντεγγερ. Η φιλοσοφία του Νίτσε είναι τραγική και στη Γέννηση της τραγωδίας θεματοποιεί την αντίθεση της απολλώνιας μορφής που χαρίζει νόημα στο κάθε τι και της διονυσιακής σοφίας που ξέρει ότι αυτό το νόημα είναι αίολο γιατί πατά στην έλλειψη νοήματος της ίδιας της ζωής. Αυτό το αίσθημα της τραγικότητας εκφράζεται από τον Νίτσε κατ’ εξοχήν μέσα από τη μουσική. Γι’ αυτό τον λόγο, η Γέννηση της

τραγωδίας επηρέασε καθοριστικά τις αισθητικές αντιλήψεις από την εποχή της μέχρι σήμερα. Η εισαγωγή του Γιώργου Φαράκλα, που προσπαθεί να δείξει πως το επιχείρημα της νιτσεϊκής φιλοσοφίας εξάγεται από την αρχική θέση της Γέννηση της τραγωδίας για τη γνώση και τα επίμετρα του Μάρκου Τσέτσου και του Πιερ Οσμό συμπληρώνουν την εισαγωγή στις νιτσεϊκές θεματικές προς δύο ειδικότερες κατευθύνσεις, τον Νίτσε ως φιλόσοφο της τέχνης και τον Νίτσε ως φιλόσοφο της ζωής, πλαισιώνουν την εξαιρετικά προσεγμένη νέα μετάφραση του έργου από τον Χρήστο Μαρσέλλο.

Σωτήρης Δημητρίου Τα ζύγια του προσώπου ΠΑΤΑΚΗΣ «Νομίζετε πως εγώ δεν είχα όνειρα ανθρώπου; Αλλά δεν ζήλευα τίποτε απ’ τη ζωή του, τον λάτρευα χωρίς δόλο, αυτή είναι η αγάπη η πραγματική». Η Βάλια και ο Δημήτρης τώρα που είναι πια ζευγάρι θα πάρουν ψυγείο, κουζίνα και τηλεόραση, η Ευανθία ταΐζει τα αδέσποτα γατιά και κοιμάται πάντα με τα ρούχα δίπλα στον έφηβο γιο της με το μωρουδίστικο μυαλό, η Αζερίν που όλες οι προσδοκίες της για την αγάπη ήταν ένα καλοκαιρινό ταξίδι, διάφορα κορίτσια που περπατούν αγέρωχα, προσβλητικά, που τόνιζαν με το ντύσιμό τους τα φυσικά τους χαρίσματα και όλες τους ήξεραν ότι ο πόθος του άντρα κρατάει λίγο και τα βήματά τους τις οδηγούσαν στην αγάπη. Αλλά και ένας συνταξιούχος ζαχαροπλάστης που μένει με την αδελφή του και τον βασανίζουν τα ανίψια του, ένα ατύχημα στην άσφαλτο όπου ελάχιστοι είναι αυτοί που δίνουν χείρα βοηθείας, ένας μισοπάλαβος στο παρκάκι της Εθνικής Βιβλιοθήκης, μια διαδήλωση μεταναστών στο κέντρο της Αθήνας, μια

καθημερινότητα τόσο ίδια και συνάμα τόσο διαφορετική. Είκοσι πέντε διηγήματα, όπου ο συγγραφέας αναδεικνύει ακραίες καταστάσεις μέσα από την καθημερινότητα που έχει μάθει να κρύβεται πίσω από την αδιαφορία και δημιουργεί ανατροπή φέρνοντας στην επιφάνεια τα βαθύτερα ένστικτα και την αλήθεια ανθρώπων ψυχικά τραυματισμένων.

Ηλίας Γκρης Περί ποιήσεως ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΗΣ «Κάθε ποίημα είναι μαρτυρία μιας εποχής, όπως τη βιώνει το ποιητικό υποκείμενο, το πρόσωπο ή το προσωπείο του ποιητή μέσα στο ποίημα. Ως τέτοια (μαρτυρία)υπακούει στον εναγώνιο ρόλο που διαπλέκεται μες το μύθο ως χρόνος (παρόν, παρελθόν και μέλλον)». Μια συστηματική προσέγγιση στα φαινόμενα που επηρεάζουν και συντελούν στη δημιουργία της ποίησης και αντανακλούν, μέσα από την προσωπική αντίληψη του συγγραφέα, το πιστεύω του για την αυθεντική πληρότητα του ποιητικού λόγου. Θέματα όπως η γλώσσα, η ιδεολογία, ο ρυθμός, η παράδοση, η ψυχανάλυση, η αμφισβήτηση, η συγκίνηση, η φιλοσοφία κ.ά. συνθέτουν το πλέγμα του προβληματισμού του σε σχέση με την ποίηση και την ποιητική πράξη. Ένα βιβλίο αυστηρής πειθαρχίας, με ζητούμενο μιαν αισθητική αγωγή, που αρμόζει στην ποίηση.

Μερώπη Κονιδάρη … Γιατί οι συνθήκες δεν το επέτρεπαν! ΖΑΧΑΡΑΚΗΣ

Ρενάτα Δαλιανούδη Μάνος Χατζιδάκις και λαϊκή μουσική παράδοση ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΕΚΔΟΤΙΚΗ Η συγγραφέας σε αυτή τη μονογραφία, με αντικείμενο το έργο και τη σημαντική, προσφορά του Μάνου Χατζιδάκι στον νεοελληνικό πολιτισμό του 20ου αιώνα, διακρίνει συγκεκριμένα στοιχεία πολλών συνθέσεών του και αποκαλύπτει τις πηγές αλλά και τα σημεία και τον τρόπο με τον οποίο ο συνθέτης μορφοποίησε τα ακούσματά του από τη μουσική λαϊκή μας παράδοση. Το κενό που έρχεται να καλύψει στην αστική Εθνομουσικολογία και τη μουσική φιλολογία η παρούσα μονογραφία αφορά και στην αποτύπωση, με μεστό επιστημονικό κι εύληπτο λόγο, των χαρακτηριστικών του «έντεχνου λαϊκού» τραγουδιού και της σχέσης του με τον στίχο και τη χορευτική πράξη. Η έρευνα της Ρενάτας Δαλιανούδη βασίστηκε περισσότερο σε έργα, τα οποία είναι γνωστά και οικεία στον αναγνώστη χωρίς να απουσιάζουν και τα λιγότερο γνωστά, που εμπεριέχουν τα ίδια χαρακτηριστικά που εξετάζει. Οι αναλύσεις της συμβάλλουν στο να κατανοήσουμε λογικά όχι μόνον την ιστορία κάποιον έργων του συνθέτη και τους στόχους τους αλλά συνάμα και τη θέση τους στην αντίληψη που έχουμε για τη μουσική σήμερα. Παράλληλα ορίζει τι ακριβώς σημαίνει «έντεχνο λαϊκό τραγούδι» ποιο το περιεχόμενό του και ποιος ο χαρακτήρας του. Πραγματεύεται τη διαλεκτική σχέση του συνθέτη με την ελληνική λαϊκή μουσική παράδοση, εξετάζοντας τους βασικούς πυλώνες της λαϊκής δημιουργίας: δημοτικό, λαϊκό και ρεμπέτικο τραγούδι, κατά τη διάρκεια της 50ετούς δημιουργίας του Μάνου Χατζιδάκι στον κινηματογράφο, το θέατρο, το μπαλέτο και τους κύκλους τραγουδιών.

INDEX_36 INDEX_38

BITPINA

«Από τότε… Το φεγγάρι ακόμα και σκεπασμένο Από πυκνά μαύρα σύννεφα Χαμογελάει…». Η Μερώπη Κονιδάρη με λυρισμό, τρυφερότητα και ευαισθησία προτρέπει όχι μόνον τους μικρούς αλλά και τους ενήλικες αναγνώστες να κάνουν θετικές σκέψεις και να βλέπουν την αισιόδοξη και φωτεινή πλευρά της ζωής, με οδηγό το φεγγάρι. «...Το φεγγάρι έλαμπε κάθε νύχτα όλο και πιο πολύ όταν ήταν κοντά στο σκεπτικό αστέρι που τρεμόπαιζε. Όμως, το σκεπτικό αστέρι που τρεμόπαιζε δεν το πρόσεχε. Το φεγγάρι πληγωνόταν πολύ γι’ αυτό. Αλλά δεν τολμούσε να του το πει... ...Γιατί οι συνθήκες δεν το επέτρεπαν. Όποιες κι αν είναι οι συνθήκες στη ζωή σας, Είτε το επιτρέπουν είτε δεν το επιτρέπουν να βλέπετε το φεγγάρι ΠΑΝΤΑ να σας χαμογελά».

Βάσω Ψαράκη Στο κάστρο της Σουμουτού Η Τουρουπίτα μαγειρεύει μαζί με τα παιδιά ΠΑΤΑΚΗΣ «Τουρουπίτα… Τουρουπίτα… Αγκινάρες, λάχανα και βλίτα. Στο Κάστρο σου ερχόμαστε Μαζί να μαγειρέψουμε Και τους μάγειρους να παίξουμε». Σ’ αυτό το μαγικό κάστρο, μέσα στο δάσος, μια παρέα παιδιών συναντά την αξιαγάπητη Μάγισσα της Κουζίνας Τουρουπίτα και με παιγνιώδεις τρόπους, τραγούδια, οίστρο και κέφι μαγειρεύουν φαγητά πρωτότυπα, νόστιμα και υγιεινά, που και μόνο η ονομασία τους ανοίγει την όρεξη σε μικρούς και μεγάλους. Η γνωστή εικονογράφος και συγγραφέας για παιδιά και για

νέους Βάσω Ψαράκη, σε αυτήν την εξαιρετική έκδοση των 72 χειρόγραφων σελίδων με τις 24 συνταγές, που τα κείμενα συμπορεύονται με τρόπο ταιριαστό με τις συνακόλουθες εικόνες, δίνει συναρπαστικά ερεθίσματα για ανάγνωση, γνώση και δράση.

Kristen Lippincott Αστρονομία ΕΡΕΥΝΗΤΕΣ «Ο Ουρανός ήταν ο πρώτος πλανήτης που ανακαλύφθηκε αφότου εμφανίστηκε το τηλεσκόπιο. […] Το όνομα Ουρανός προτάθηκε από τον Γερμανό αστρονόμο Γιόχαν Μπόντε». Από τη σειρά Καλειδοσκόπιο της γνώσης κυκλοφορεί ο εντυπωσιακός εικονογραφημένος οδηγός Αστρονομία που εκτοξεύει τους αναγνώστες στον μυστηριώδη κόσμο του Διαστήματος. Με αναλυτικό ευρετήριο, σύντομο γλωσσάρι και διευθύνσεις στο διαδίκτυο για επιπλέον πληροφορίες, το βιβλίο αυτό είναι μια πολύτιμη πηγή πληροφοριών ώστε ο αναγνώστης να γνωρίσει τους γαλαξίες, τα άστρα, τους πλανήτες του Ηλιακού Συστήματος και να ανακαλύψει τα μυστικά του Σύμπαντος και της αρχαιότερης επιστήμης. Να ανακαλύψει την απίστευτη σχέση ανάμεσα στην παλίρροια και τη Σελήνη, ή πώς ο Ήλιος παράγει τεράστιες ποσότητες ενέργειας και τι είναι ο ηλιακός άνεμος. Να ακολουθήσει τα συναρπαστικά ταξίδια των κομητών μέσα στο Ηλιακό Σύστημα. Ένα βιβλίο αναφοράς, απαραίτητο σε κάθε σπίτι και σχολείο. Με πλούσια εικονογράφηση και υλικό από το Βασιλικό Αστεροσκοπείο του Γκρίνουιτς. Αναμφίβολα ένα πολύτιμο βοήθημα για σχολικές εργασίες και παρουσιάσεις, με ελκυστική αφήγηση και ειδικά γραμμένο για να διευκολύνει τόσο τον βιαστικό όσο και τον προσεκτικό αναγνώστη.

Τόμας Πίντσον Ενάντια στη μέρα ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗΣ «[…] δεν είχε σημασία ποιος τους είχε σώσει -στην περίπτωσή μας εσύ «κομπίντσε» […] όσο η ιδέα δύο πανομοιότυπων μισών, μιας αντιστάθμισης ζωών και θανάτων». Το μυθιστόρημα-ποταμός του Τόμας Πίντσον, του συγγραφέα χωρίς πρόσωπο, μιας και δεν έχει ποτέ φωτογραφηθεί και κανένας δεν γνωρίζει αν αυτό είναι το πραγματικό του όνομα ή ψευδώνυμο, διατρέχει την παγκόσμια ιστορία από την Παγκόσμια Έκθεση του 1893 στο Σικάγο και στα χρόνια που ακολουθούν τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και ταξιδεύει από τις εργατικές ταραχές στο Κολοράντο ως τη Νέα Υόρκη των αρχών του 20ού αιώνα, το Λονδίνο και το Γκέτινγκεν, τη Βενετία και τη Βιέννη, τα Βαλκάνια, την Κεντρική Ασία, τη Σιβηρία την εποχή της μυστηριώδους έκρηξης στην Τουνγκούσκα, το Μεξικό κατά τη διάρκεια της επανάστασης, το μεταπολεμικό Παρίσι, το Χόλιγουντ του βωβού κινηματογράφου, και ένα-δυο μέρη που δεν υπάρχουν καν στον χάρτη. Οι πρωταγωνιστές, αναρχικοί, αεροπλόοι, τζογαδόροι, μεγιστάνες του πλούτου, ναρκομανείς, αθώοι και διεφθαρμένοι, μαθηματικοί, τρελοί επιστήμονες, σαμάνοι, πνευματιστές και ταχυδακτυλουργοί, κατάσκοποι, ντετέκτιβ, απατεώνισσες και μισθοφόροι, προσπαθούν να ζήσουν τη ζωή τους, άλλες φορές με επιτυχία και άλλες όχι. Εξασκούνται σε αλλόκοτες σεξουαλικές πρακτικές. Μιλάνε άγνωστες γλώσσες. Βιώνουν μια ψεύτικη θρησκευτικότητα και μια βλακώδη ακαματοσύνη. Αυτό που περιγράφεται ίσως να μην είναι ο πραγματικός κόσμος, αλλά, με μια-δυο μικρές προσαρμογές, ο κόσμος όπως θα μπορούσε να είναι.

38 Aurine Crémieu Όλοι ελεύθεροι και ίσοι ΚΟΝΙΔΑΡΗΣ «Όλοι οι άνθρωποι οφείλουν να συμπεριφέρονται μεταξύ τους με πνεύμα αδελφοσύνης». Τι είναι η Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΟΔΔΑ) και πόσο εφαρμόζεται στις μέρες μας; Οι αξίες που πρεσβεύει ανταποκρίνεται στις προκλήσεις του αιώνα που διανύουμε; Η δημοσιογράφος-συγγραφέας Ορίν Κρεμέ, σε αυτή τη συνοπτική κωδικοποίηση της ΟΔΔΑ, θέτει ερωτήματα και δίνει απαντήσεις με νηφαλιότητα και με χιουμοριστικές εικονογραφήσεις που περιγράφουν άμεσα και γλαφυρά τα σημεία των καιρών, υιοθετεί μια γόνιμη κριτική σκέψη απέναντι στην αντίληψη που κυριαρχεί στον σύγχρονο κόσμο για τα δικαιώματα του ανθρώπου. Ένα βιβλίο που δίνει αφορμή να προβληματιστεί ο καθένας μας, καταδεικνύοντας πόσο επιτακτική είναι σήμερα η ανάγκη να επαναπροσδιορίσουμε τις αξίες που διέπουν τόσο την κοινωνία όπου ζούμε, όσο και τις διαπροσωπικές σχέσεις που χτίζει ο καθένας από εμάς.

Κροίσος Εξομολογήσεις ενός διεφθαρμένου τραπεζίτη ΚΕΔΡΟΣ «Αλήθεια, θέλετε να μάθετε αν θα σας επιστρέψω τα χρήματα που σας έκλεψα όλα αυτά τα χρόνια; Ε, λοιπόν, προτιμώ να σας το πω αμέσως: η απάντηση είναι όχι!». Ένας τραπεζίτης, διευθυντικό στέλεχος μιας από τις μεγαλύτερες τράπεζες της Γαλλίας, αποφάσισε να μιλήσει, εν μέρει για να «εκδικηθεί» αλλά κυρίως για να ξεσκεπάσει την αλαζονεία, τη διαφθορά και τα τραπεζικά μυστικά ενός μικρόκοσμου ιδιοφυών κερδοσκόπων (πρώην συναδέλφων του!) και να δείξει πώς έγινε το κραχ τον Σεπτέμβριο του 2008, διότι η τύχη ή η μοίρα δεν έπαιξαν και σπουδαίο ρόλο. Καταγγέλλει τις καταχρήσεις σε βάρος πελατών, τα εξωφρενικά περιθώρια κέρδους στις συνήθεις πιστώσεις, εξιστορεί τα φημολογούμενα σενάρια περί χρεοκοπίας τα οποία κυκλοφορούσαν πριν από την κατάρρευση της κορυφαίας αμερικανικής τράπεζας Lehman Brothers, τις ραγδαίες εξελίξεις, τις παρασκηνιακές κινήσεις και τη δραματική κλιμάκωση της κρίσης. Αποκαλύπτει τα πραγματικά ονόματα των πρωταγωνιστών και τις αθέατες πτυχές ενός ακήρυχτου πολέμου στον οποίο επιδόθηκε μια συμμορία μεγαλομανών τραπεζικών, επενδυτών, χρηματιστών και ελεγκτικών αρχών. Εξηγεί, τέλος, γιατί η κρίση θα κρατήσει για αρκετά χρόνια ακόμα, παρά τις δήθεν ενθαρρυντικές εξαγγελίες περί ανάκαμψης. Ένα απολαυστικό βιβλίο για όσους θέλουν να βρεθούν εκεί όπου χτυπά η καρδιά του χρήματος.

Κώστας Γ. Γανωτής Περιμένοντας τον Λάκη Ρα ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΤΟΥ ΕΙΚΟΣΤΟΥ ΠΡΩΤΟΥ «Πολλές φορές μεταξύ Βόλου - Θεσσαλονίκης - Πάτρας και Κρήτης πότε διωγμένος, πότε καλοδεχούμενος ή και ενίοτε κατά τα δοκούν της επιχείρησης ριγμένος, αναμετρήθηκα με το βιοπορισμό». Στην αντίπερα όχθη, του εμπορικού, του έντεχνου και όπως αλλιώς θέλουν να ονομάζουν και να κατηγοριοποιούν το ελληνικό τραγούδι, βρίσκεται ο τραγουδοποιός Κώστας Γανωτής. Ο αξιόλογος αυτός δημιουργός αντιστέκεται στο ευτελές, στο εύκολο και στο τυχαίο, «στα λεζαντιάρικα, τα μπροστινά τραπέζια, γραβάτες εμπριμέ, γυναίκες σαν παγώνια, βλέμματα εκστατικά μεταξύ 3 και 5 το πρωί, γύρω από τη γαλάζια αλκοολούχα φλόγα που λαίμαργα καταβρόχθιζε τραπεζομάντιλα, πουκάμισα, σακάκια, γραβάτες, καμία φορά και αυτά τα παντελόνια».

INDEX_36 INDEX_38

BITPINA Στη δικιά του υπόγα κάθε βράδυ και καλύτερα. Ο μουσικός που τολμά και μελοποιεί Καβάφη, Δημουλά αλλά και τον εαυτό του -και το κάνει με μεγάλη επιτυχία!- με έναν τρόπο ταπεινό, όπως ταιριάζει στην ποίηση, όπως ταιριάζει στη μελωδία. Με σεβασμό σε έναν κόσμο που δεν αντέχει το «ότι να ’ναι», που ψάχνει το αληθινό, το καθαρό και το «μεγάλο», ο Κώστας Γανωτής απευθύνεται με τον λιτό, απέριττο, και ουσιαστικό προσωπικό τρόπο γραφής Περιμένοντας τον Λάκη Ρα, αφηγείται τη διαδρομή του στο τραγούδι από τα πατάρια του Βόλου και τα «σκυλάδικα» της επαρχίας μέχρι τη συμμετοχή του στη «Λεωφόρο» του Ανδρέα Βουτσινά.

Αγγελική Σμυρλή Αναφορά στον Νικόλαο Θησέα ΚΕΔΡΟΣ «[…] Ψήφισα ΝΑΙ στο σχέδιο Ανάν, […] το σχέδιο για την επανένωση. […] σ’ ένα σχέδιο που το έκρινα από την αρχή άδικο για μας τους Ελληνοκύπριους, το θεώρησα όμως τη μοναδική ευκαιρία για τη σωτηρία της Κύπρου». Ιστορικό μυθιστόρημα εμπνευσμένο από τη σύγχρονη ιστορία της Κύπρου. Ο Αχιλλέας Κυριακίδης, αγωνιστής στον Απελευθερωτικό Αγώνα της Κύπρου του 1955, ύστερα από πενήντα χρόνια, το 2004, αισθάνεται την ανάγκη να μιλήσει εκ βαθέων για τη ζωή και τη δράση του Κύπριου αγωνιστή του 1821 Νικόλαου Θησέα. Μέσα από τα προσωπικά βιώματα του Αχιλλέα, ο αναγνώστης παρακολουθεί τις μεγάλες στιγμές της κυπριακής εποποιίας του 1955-59 για την αποτίναξη του Αγγλικού ζυγού και την ένωση με την Ελλάδα, τα λάθη, τους ανταγωνισμούς, τις διαφωνίες, τα μίση, τις συνωμοσίες, τις δολοφονίες, τη δράση των παράνομων ΠΟΙΗΤΙΚΟ ΒΗΜΑ

Ανν Σέξτον Ερωτικά ποιήματα ΜΕΛΑΝΙ

«Σήμερα μετέφεραν στο σπίτι το καλοκαίρι μας σε δυο καφάσια τυλιγμένα σε καφέ κερόχαρτο και ραμμένα σε λινάτσα.»

Αργύρης Παλούκας Το αλάτι πίσω από τ’ αυτί ΚΕΔΡΟΣ

«Γιατί δε βάζεις τις βαλίτσες του μέσα στο σπίτι, μητέρα; Γιατί ‘δα στον ύπνο μου πως ήμουν σε μια δεξαμενή και πνιγόμουν. Κι εσύ μου πετούσες μια κλωστή για να πιαστώ. Σε φοβάμαι.»

Έλσα Κορνέτι Ένα μπουκέτο Ψαροκόκαλα ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΗΣ

«Παράξενο Όταν κοιτάς από την κορυφή το βουνό σου γίνεται ένας λόφος από βούτυρο. Το μόνο που σε απασχολεί πια είναι η πτώση η κατάρριψη του κολεόπτερου»

οργανώσεων με αποκορύφωμα τον εμφύλιο σπαραγμό του 1972-74, που οδήγησε στην τουρκική εισβολή με τα γνωστά επακόλουθα. Η αναφορά τελειώνει τον Απρίλιο του 2004 με την απόρριψη του σχεδίου Aνάν για επανένωση της Κύπρου.

Γιώργος Μαρκόπουλος Η ποίηση του Τάσου Λειβαδίτη ΕΚΑΤΗ «(…) πιστεύω στους τρελούς την ώρα που προσεύχονται και στις μηλιές το βράδυ που συλλογιούνται (…)». Μια μονογραφία για την ποιητική πορεία και το έργο του σημαντικού μεταπολεμικού ποιητή. Πρόκειται για μία «ξαναεπεξεργασμένη» (όπως τη χαρακτηρίζει ο ίδιος ο Γιώργος Μαρκόπουλος) μελέτη, την οποία είχε ξαναδημοσιεύσει στο βιβλίο του Η καταφυγή από τη δυστυχία της πραγματικότητας στο όνειρο, την υπέρβαση και τη μεταφυσική και φιλοδοξεί να είναι ένα αναγνωστικό εφαλτήριο για τον αναγνώστη, ώστε να αναζητήσει ο ίδιος το πολυσήμαντο έργο του Τάσου Λειβαδίτη και να παρακολουθήσει την εσωτερική εξελικτική διαδρομή του.

Ολόντα Εκουιάνο Το ενδιαφέρον αφήγημα της ζωής του Ολόντα Εκουιάνο ΑΣΒΟΣ «[…] προσφέρω την παρούσα έκδοση του Αφηγήματός μου στον αμερόληπτο αναγνώστη και σε εκείνους που υποστηρίζουν τον ανθρωπισμό[…] Ο συγγραφέας». Το βιβλίο εκδόθηκε για πρώτη φορά το 1789 και ακολούθησαν εννέα εκδόσεις κατά τη διάρκεια της ζωής του συγγραφέα και είναι από τα πρώτα για τη φύση της δουλείας και αποτελεί σταθμό στη μάχη για την κατάργησή της. Η δομή του είναι άμεσα επηρεασμένη από το κλίμα του Διαφωτισμού και πιο συγκεκριμένα, τις προτεσταντικές αυτοβιογραφίες. Το κείμενο του βιβλίου είναι μια επιλογή κεφαλαίων από το Ενδιαφέρον αφήγημα της ζωής του Ολόντα Εκουιάνο ή Γκουστάβους Βάσσα του Αφρικανού, γραμμένο από τον ίδιο και ξεκινάει με την απαγωγή του Ολόντα από τη γενέτειρά του στην Αφρική και τελειώνει με διάφορες περιγραφές περιστατικών καταπίεσης, βασανισμού που είδε να ασκούνται σε σκλάβους κατά τη διάρκεια της παραμονής του στις Δυτικές Ινδίες από το 1763 μέχρι το 1766 καθώς και κάποιες σκέψεις που απευθύνει προς τους καλλιεργητές και ιδιοκτήτες σκλάβων. Ο Εκουιάνο δεν περιγράφει μόνο τη συναρπαστική ιστορία της ζωής του αλλά και καταθέτει τις διάφορες ταυτότητες του: Νέγρος της Αφρικής, σκλάβος στην Αμερική, ταξιδιώτης,

αυτοδημιούργητος άντρας και σύμβολο της ελευθερίας.

Ταξιάρχης Ανδριτσόπουλος Κήπος και βεράντα στη σκιά ΣΤΑΜΟΥΛΗΣ «Ένα ή περισσότερα πεύκα δεσπόζουν στον κήπο. Ο χώρος κάτω από αυτά είναι σκιερός, το χώμα σκληρό, και η επιφάνειά του καλυμμένη από τις βελόνες τους. Μπορεί κανείς να έχει ένα παρτέρι με λουλούδια εκεί;». Η δυσκολία που αντιμετωπίζουν όσοι έχουν έναν κήπο στη βεράντα τους είναι κυρίως η σκιά που «πέφτει» στη βεράντα ή τον κήπο τους από τα γειτονικά κτίρια ή από μεγάλα δένδρα. Το βιβλίο είναι ένα χρήσιμο βοήθημα για να μετατρέψουμε το μειονέκτημα της σκιάς σε πλεονέκτημα. Στις σελίδες του παρουσιάζονται φυτά κατάλληλα για τέτοιες συνθήκες, η φροντίδα τους και οι ιδιαίτερες ανάγκες τους. Περιλαμβάνονται φυτά που ανήκουν σε όλες τις κατηγορίες: δένδρα, θάμνοι, αναρριχώμενα, μικρά ανθοφόρα εποχικά ή μη, φοινικοειδή και χλόες. Η επιλογή των φυτών έγινε με βάση την εμπειρία και τη βιβλιογραφία, όμως, καθοριστικό ρόλο έπαιξε και η ευκολία με την οποία μπορεί κάποιος να τα βρει στην ελληνική αγορά. Να σημειωθεί ότι υπάρχει και ένα κεφάλαιο με Τα δυσεύρετα, με κατάλληλα μεν φυτά, τα οποία όμως μόνον περιστασιακά ή μέσω ίντερνετ μπορούν να βρεθούν. Το βιβλίο «κλείνει» με μια εύχρηστη κατηγοριοποίηση των φυτών ανάλογα με τα χαρακτηριστικά και τις ιδιότητές τους, που θα βοηθήσει τους αναγνώστες στην επιλογή τους.

Νικηφόρος Β. Αγγελόπουλος Ιατρική ψυχολογία και ψυχοπαθολογία ΒΗΤΑ ΙΑΤΡΙΚΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ «[…] οι πραγματικοί ιατροί, […] δεν έπαψαν να θεωρούν την ψυχολογική οπτική αναπόσπαστο τμήμα της αντίληψής τους για τον άνθρωπο, υγιή ή νοσούντα και θεμελιώδη προϋπόθεση για τη διαμόρφωση της διάγνωσης, της πρόγνωσης καθώς και για την κατάστρωση της θεραπείας […]». Κάθε νόσος, σωματική ή ψυχική, έχει ένα δικό της «ψυχιατρικό βάρος» που ενδέχεται να έχει τεράστια σημασία για την έκβασή της και η προσμέτρησή του κατά την κλινική εκτίμηση είναι δυνατόν να καθορίζει την ποιότητα του ιατρού στον βαθμό που αυτός το επισημαίνει και το αξιοποιεί. Στο πρώτο μέρος του βιβλίου η Ιατρική Ψυχολογία εστιάζεται στη φαινομενολογία της ψυχολογίας της υγείας, σωματικής και ψυχικής. Το δεύτερο μέρος αφορά στην Ψυχοσωματική Ιατρική και αναπτύσσονται τα θέματα που αναφέρονται στις σχέσεις σωματικών και ψυχολογικών παραγόντων μέσα στο πλαίσιο της νόσου. Στον τομέα της Ψυχοπαθολογίας, η προσοχή εστιάζεται

40 στην περιγραφή και κατάταξη ψυχιατρικών συμπτωμάτων, σημείων, συνδρόμων και νόσων και γίνεται προσπάθεια επισήμανσης των πιθανών σχέσεων και αλληλοκαλύψεων που υπάρχουν μεταξύ τους. Το βιβλίο αυτό απευθύνεται στους ψυχιάτρους, τους ειδικευόμενους στην ψυχιατρική αλλά και στους γιατρούς εκείνους που επιθυμούν να εμβαθύνουν στις ψυχικές δραστηριότητες και εκδηλώσεις του ανθρώπου κατά την υγεία και, κυρίως, κατά τη νόσο.

Λήδα Παπαστεφανάκη Εργασία, τεχνολογία και φύλο στην Ελληνική Βιομηχανία Η κλωστοϋφαντουργία του Πειραιά, 1870-1940 ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΡΗΤΗΣ «[…] Οι συχνές μετακινήσεις των εργατριών σε αναζήτηση καλύτερου μεροκάματου δεν αντιμετωπίζεται ως πρόβλημα δομικό της ελληνικής βιομηχανίας, αντιθέτως ερμηνεύεται ως έλλειψη επαγγελματικής κουλτούρας και επαγγελματικής συνείδησης, η οποία παρεμποδίζει τη βιομηχανική ανάπτυξη». Η βαμβακουργία διαδραμάτισε στην Ελλάδα, όπως και σε άλλες χώρες, σημαντικό ρόλο στη βιομηχανική ανάπτυξη, καθώς υπήρξε μία από τις κινητήριες δυνάμεις της εκβιομηχάνισης. Γύρω στα 1870, άνθρωποι, χρηματικά κεφάλαια και μηχανές συγκεντρώθηκαν στα βαμβακουργικά εργοστάσια του Πειραιά. Η συγγραφέας, αξιοποιώντας το αρχείο της βιομηχανίας Ρετσίνα και πολλές άλλες πηγές, δίνει μια σε βάθος ανάλυση της εξέλιξης των κοινωνικών σχέσεων στον χώρο της βιομηχανίας. Η μελέτη θέτει υπό αμφισβήτηση κατεστημένες ιστοριογραφικές απόψεις, προτείνει έναν διαφορετικό τρόπο ανάγνωσης της κοινωνικής και οικονομικής ιστορίας ενώ αξιοποιεί αρχεία βιομηχανικών επιχειρήσεων, προκειμένου να εστιάσει στην ίδια την εργασιακή διαδικασία στους χώρους παραγωγής.

Γιώργος Κατσάγγελος Προσπαθώντας περισσότερο UNIVERSITY STUDIO PRESS «Ο σεβασμός προς τον άλλο χαρακτηρίζει ολόκληρο το έργο του Κατσάγγελου, εκφραζόμενος μέσα από μια σταθερή αποφυγή του εύκολου εντυπωσιασμού σε όλα τα επίπεδα. Γιάννης Σταθάτος». Κοινό θέμα των φωτογραφιών αυτού του φωτογραφικού λευκώματος αποτελεί η εικόνα της γυναίκας που αγωνίζεται άλλοτε με περισσότερη και άλλοτε με λιγότερη επιτυχία να επιβιώσει υλικά αλλά και ψυχολογικά κάτω από συνθήκες όχι μόνον αντίξοες αλλά κυριολεκτικά αδιανόητες για τους περισσότερους από εμάς. Στην Αβάνα, στην Κωνσταντινούπολη, στην Αλβανία, στη Βουλγαρία, ανήλικη μητέρα, νέα κοπέλα, μετανάστρια, χήρα, ηλικιωμένη, η γυναίκα που αποτελεί το μοναδικό οικονομικό αποκούμπι της οικογένειάς της. Κάποιες γυναίκες φωτογραφίζονται στον τόπο εργασίας τους, είτε χωράφι είναι είτε δρόμος, αλλά και σε ιδιωτικούς τους χώρους - σε χώρους που κυμαίνονται από τους σχετικά παστρικούς και τους απλά θλιβερούς μέχρι τους εντελώς απαράδεκτους, όπως μια τσιγγάνικη σκηνή περιστοιχισμένη από σωρούς απορριμμάτων.

Μανουέλ Βάθκεθ Μονταλμπάν Γκαλίντεθ Το ανώφελο πρόσωπο του θανάτου ΠΑΠΥΡΟΣ «[…]Εσείς λέτε, ούτε λίγο ούτε πολύ, ότι η μεσαία τάξη στοχεύει στο να προστατέψει την τσέπη της, καλύπτοντας αυτή τη ρεαλιστική ηθική με άλλη ηθική πρόφαση: την υπεράσπιση των ηθικών αξιών απέναντι στις υλιστικές αξίες του κομμουνισμού».

INDEX_36 INDEX_38

BITPINA Ακροβατώντας ανάμεσα στο δημοσιογραφικό χρονικό, την ιστορική έρευνα και τη μυθοπλασία, ο Μονταλμπάν αφηγείται ένα πραγματικό ιστορικό γεγονός: την εξαφάνιση και δολοφονία του Χεσούς ντε Γκαλίντεθ, του εξόριστου εκπρόσωπου του Βασκικού Εθνικιστικού Κόμματος στη Νέα Υόρκη και συνεργάτη του FBI και της CIA, ο οποίος απήχθη και μεταφέρθηκε από την 5η Λεωφόρο στη Δομινικανή Δημοκρατία, όπου τα ίχνη του χάθηκαν για πάντα. Ο αγώνας για τη δημοκρατία συνομιλεί με την επαναστατική βία, η δράση του πολιτικού ακτιβιστή με αυτήν του πράκτορα μυστικών υπηρεσιών, η βία και διαφθορά δικτατορικών καθεστώτων με αντίστοιχους μηχανισμούς καταστολής και δίωξης της δημοκρατίας. Μέσα από τον αέναο κύκλο της πολιτικής βίας ο συγγραφέας αναδεικνύει το «ανώφελο πρόσωπο του θανάτου». Ένα παράξενο βιβλίο - βίαιο και νοσταλγικό, γεμάτο πάθος αλλά και πικρία, σκοτεινό και υποβλητικό πολιτικό θρίλερ, που συνδυάζει το ντοκουμέντο με την «αστυνομική» πλοκή, πάνω στην πάντα επίκαιρη βία της πολιτικής εξουσίας. Το Γκαλίντεθ: Το ανώφελο πρόσωπο του θανάτου έχει τιμηθεί με το Εθνικό Βραβείο Πεζογραφίας (Ισπανία, 1991) και το Ευρωπαϊκό Βραβείο Λογοτεχνίας (1992).

Ελένη Καλαϊτζή-Οφλίδη Σίμος Οφλίδης Λίαν προσεχώς ΣΥΓΧΡΟΝΟΙ ΟΡΙΖΟΝΤΕΣ «Μια κηδεία πάνω απ’ όλα αποτελεί μια ύψιστη καλλιτεχνική στιγμή, ας πούμε μια θεατρική υπερπαραγωγή. […] Η νεκρώσιμη ακολουθία λειτουργεί ως παράσταση θεατρική από μόνη της». Με όπλο φοβερό και αδιαμφισβήτητο το επίθετό του, Αθανασιάδης, δηλαδή Α-θάνατος, άφησε τη δουλειά του στο εκκοκκιστήριο, που δεν είχε μέλλον για μια δουλειά που είχε να κάνει με το μέλλον. Και τι μέλλον, ολόκληρη την αιωνιότητα! Ο θάνατος είναι πολύ σπουδαία υπόθεση για να τον παίρνει κανείς στα σοβαρά. Έτσι, ο Πολύβιος Αθανασιάδης, τελετάρχης κηδειών, δηλαδή νεκροθάφτης -αν και ο Πόλυς, όπως θέλει να τον αποκαλούν, δηλώνει καλλιτέχνης- καγχάζει και δηλώνει ατρόμητος, συμπαίκτης του και αντίπαλος, παίζει μαζί του. Όχι μόνον αγαπάει το επάγγελμά του, το οποίο θεωρεί λειτούργημα, αλλά κάθε φορά καινοτομεί στον χώρο του με νέες πρωτότυπες ιδέες. Επίσης, ο Πόλυς είναι προικισμένος με εξαιρετικές ιδιότητες της όσφρησης: οσμίζεται τον θάνατο από μακριά όποτε αυτός πλησιάζει κάποιον.

Βασίλης Σαμπράκος Σκίσε το manual ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ «Φίλε, πόσο δίκιο είχες που έλεγες ότι αν όλοι επέμεναν να σκέφτονται όπως εγώ, όπως ο μέσος Έλληνας, δεν θα είχε μείνει τίποτα όρθιο…». Διευθυντής εφημερίδας, παραγωγός ραδιοφώνου και αθλητικός δημοσιογράφος ο 36χρονος Δημήτρης Αλεξάνδρου αποφασίζει να στήσει έντεκα αγώνες του ελληνικού ποδοσφαίρου και να «παίξει» στον αέρα του ραδιοφώνου όλες τις ηχογραφημένες συνομιλίες, τις επαφές με τα πρόσωπα που τον βοήθησαν να καθορίσει τα αποτελέσματα των παιχνιδιών. Τι γράφει το manual της καλής συμπεριφοράς, το manual που αποφασίζει στα 36 του χρόνια να σκίσει ο Αλεξάνδρου για να φωνάξει στην κοινωνία την αλήθεια του; Ο Αλεξάνδρου πυρπολεί το χωριό αυτών που το διοικούν, το εκμεταλλεύονται και το νοθεύουν, για να παραδώσει τη μπάλα σε καθαρά χέρια, στα χέρια που θα ξαναφτιάξουν το παιχνίδι από την αρχή με νέους, καθαρούς κανόνες, με νέο manual. Μέσα από τη διαδρομή του στην αθλητική δημοσιογραφία, τις διηγήσεις των ιστοριών της περιπέτειάς του στα αγαπημένα του πρόσωπα και στα γεγονότα των τελευταίων ημερών πριν από την απόδρασή του σε ένα ισπανικό νησί, την Ίμπιζα, ο αναγνώστης παίρνει την ευκαιρία να κυκλοφορήσει στα ιδιαίτερα διαμερίσματα του ελληνικού επαγγελματικού αθλητισμού και της

δημοσιογραφίας. Να κινηθεί στα παρασκήνια, στους διαδρόμους και στο πεζοδρόμιο της αθλητικής showbiz και να αντιληφθεί πώς παίζεται σήμερα το παιχνίδι.

Georg Heym O κλέφτης ΝΕΦΕΛΗ «Απευθύνομαι στο έθνος! Σ’ εσάς, τους φτωχούς, τους κολασμένους, τους απόβλητους! Σας έχουν προδώσει. Σας αρμέγουν. Σε λίγο καιρό θα τριγυρνάτε ολόγυμνοι, θα πεθάνετε στο πεζοδρόμιο […] Τι λοιπόν και αν πεθάνουμε; Τι άλλο μας μένει; Σάμπως τολμάμε να σηκώσουμε κεφάλι; Μας έχουν γονατίσει, μας έχουν φιμώσει». Ο Γερμανός ποιητής, πεζογράφος και δραματουργός Γκέοργκ Χάυμ (1887-1912) ολοκλήρωσε τη συλλογή Ο κλέφτης το 1911, μόλις έναν χρόνο πριν από τον πρώιμο θάνατό του από πνιγμό στα παγωμένα νερά του ποταμού Χάφελ τον Ιανουάριο του 1912. Επτά αφηγήματα που στρέφονται γύρω από κοινωνικές εξεγέρσεις, μολυσματικές νόσους, κατάκοιτους, μανιακούς δολοφόνους και νεκρούς, όπου ο Χάυμ επέλεξε να καταδείξει ωμά και νηφάλια τη φρίκη και τα αδιέξοδα όχι μόνον της κοινωνίας, αλλά μιας ολόκληρης εποχής, στιγματισμένης από ηθική κατάπτωση, την αλλοτρίωση του ατόμου, την αδιαφορία και τη βαναυσότητα, την άθλια καθημερινότητα των μεγαλουπόλεων την οποία ο ίδιος είχε βιώσει από πρώτο χέρι στο Βερολίνο των αρχών του 20ού αιώνα. Τα αφηγήματα του παρόντος τόμου δικαιολογημένα κατατάσσονται ανάμεσα στα σημαντικότερα πεζογραφικά δείγματα του πρώιμου γερμανικού εξπρεσιονισμού.

Εκατερίνα Γκραφ Το τέρας της Πετρούπολης ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΓΚΟΒΟΣΤΗ «Αν θέλετε να γνωρίσετε τη ζωή, διαβάστε τους Μεγάλους, δήλωνε ο καθηγητής Στάσωφ, το κομπιούτερ δε θα σας μάθει τη ζωή, γιατί δεν ξέρει τι είναι η ζωή!». Η διήγηση αγκαλιάζει την περίοδο από τις αρχές του 18ου αιώνα ως τις μέρες μας. Η υπόθεση εκτυλίσσεται στα Χειμερινά Ανάκτορα, στο Τσάρσκογιε Σελό, στα μεγαλειώδη υπόγεια παλάτια που χτίζονταν από τον Δούκα Ποτέμκιν -κατά τη διάρκεια των

εκστρατειών του- στη Μόσχα, στην Αγία Πετρούπολη, στη Γιάσναγια Πολιάνα, στη Μαδέρα. Ο καθηγητής Στάσωφ -στους κύκλους που σύχναζε, οι άνθρωποι αστειευόμενοι τον φώναζαν το «Τέρας της Πετρούπολης», αυτό το «προσωνύμιο» του το είχαν δώσει οι γυναίκες, και, φυσικά, εκείνες που είχαν τη δυνατότητα να τον εκτιμήσουν ως εραστή- και η Τατιάνα Αμπρικόσοβα είναι οι φανταστικοί ήρωες, αλλά η Μεγάλη Αικατερίνη και ο Δούκας Ποτέμκιν, ο Λέων Τολστόι και η Σόνια είναι ιστορικά πρόσωπα, γνωστά σε όλη την ανθρωπότητα. Σε αυτό το συναρπαστικό μυθιστόρημα περιγράφεται η ζωή αυτών των τριών ζευγαριών. Η σχέση του κάθε ζευγαριού κρύβει το δικό της μυστικό, το δικό της δράμα, τη δική της τραγωδία. Ποιος είναι ο ένοχος, ποιος είναι το πραγματικό «τέρας» και ποιο το θύμα; Ένα πραγματικά συναρπαστικό μυθιστόρημα.

Συλλογικό έργο Επιμέλεια: Τριανταφυλλιά Κωστούλη Ο γραπτός λόγος σε κοινωνικοπολιτισμικά πλαίσια Κειμενικές πρακτικές και διαδικασίες μάθησης ΕΠΙΚΕΝΤΡΟ «Οι συνεργατικές ομάδες παραγωγής γραπτού λόγου προσφέρουν στους φοιτητές και τις φοιτήτριες την ευκαιρία να συμμετάσχουν στην πράξη της κατασκευής και της διαπραγμάτευσης νοημάτων μέσω του γραπτού λόγου […]». Η μάθηση του γραπτού λόγου δεν συνιστά απλώς μια γλωσσική αλλά μια ουσιαστικά κοινωνικοπολιτισμική διαδικασία μέσω της οποίας οι μαθητές και οι μαθήτριες καλούνται να υιοθετήσουν τις έννοιες εκείνες που οικοδομούνται στις κοινότητες και στα ποικίλα πλαίσιά τους μέσα στα οποία τα άτομα λειτουργούν και τα οποία τα ίδια τα άτομα συνδημιουργούν. Ο τόμος αυτός δίνει έμφαση στα σχολικά και ακαδημαϊκά πλαίσια παραγωγής γραπτού λόγου σε διάφορες κουλτούρες και μέσα από τη λεπτομερή ανάλυση γραπτών κειμένων επιδιώκει να συνεισφέρει στην κατανόηση των διαδικασιών που ακολουθούν τα εκπαιδευτικά ιδρύματα στις σύγχρονες αστικές κοινωνίες μέσα από τη μελέτη συγκεκριμένων περιπτώσεων λεκτικών διεπιδράσεων που αντιπροσωπεύουν προσωπικές εμπειρίες μέσα στα ιδρύματα αυτά.

BITPINA

PUBLI

Barry B. Powell – Ian Morris A New Companion to Homer Εγχειρίδιο Ομηρικών Σπουδών ΠΑΠΑΔΗΜΑΣ «[…] Τα παλαιότερα οδυσσειακά χειρόγραφα σε μικρογράμματη γραφή είναι ελάχιστα […]. Μόνο δύο χρονολογούνται πριν από τον 13ο αιώνα […] και οι δύο κώδικες είναι πλέον κολοβοί. Πρόκειται για απλά κείμενα, χωρίς σχόλια[…]». Το Εγχειρίδιο Ομηρικών Σπουδών εκφράζει τη σημαντική μεταστροφή στα φιλολογικά ενδιαφέροντα των δύο τελευταίων γενιών, μια απομάκρυνση από τις παραδοσιακές μορφές της ιστορικής ανάλυσης και μια προσέγγιση γενικότερων πολιτισμικών θεμάτων. Η ομηρική φιλολογία έχει ακολουθήσει απλώς την επίκαιρη τάση που επηρέασε όλες τις ανθρωπιστικές και κοινωνικές επιστήμες. Ο τόμος αυτός προσφέρει μια εξαντλητική επισκόπηση όλων των πεδίων των σύγχρονων ομηρικών σπουδών: τριάντα κορυφαίοι ομηριστές, καθηγητές Ευρωπαϊκών και Αμερικανικών Πανεπιστημίων πραγματεύονται την ομηρική ποίηση από λογοτεχνική, γλωσσολογική, μυθολογική, ιστορική και αρχαιολογική σκοπιά, καλύπτοντας παραδοσιακά θέματα όπως είναι το Ομηρικό ζήτημα αλλά και θέματα επίκαιρα όπως η αφηγηματολογική ανάλυση της Ιλιάδας και της Οδύσσειας.

Γιατί τελικά στο Metropolis ΜΠΟΡΕΙΣ να τα έχεις όλα!

Το κατάστημα Metropolis - Πανεπιστημίου 54 & Εμμ. Μπενάκη, συνδυάζοντας το σύγχρονο με το κλασικό και την ψυχαγωγία με την ενημέρωση, στο ανακαινισμένο νεοκλασικό κτήριό του, προσφέρει στους φίλους του, προτάσεις και λύσεις πολιτισμού και ψυχαγωγίας για όλες τις ηλικίες και όλα τα γούστα!

Ελπιδοφόρος Ιντζέμπελης - Κώστας Φωτεινάκης - Νότης Περγιάλης «Πάμε μια βόλτα στο φεγγάρι» ΦΑΡΦΟΥΛΑΣ

«Η προσωπικότητά του ήταν μια από τις πιο σημαντικές στη δοκιμαζόμενη εποχή του. Γιατί είχε αυτό το σπάνιο που ονομάζεται: άνθρωπος». Ντίνος Δημόπουλος, σκηνοθέτης - συγγραφέας Στην καλαίσθητη αυτή έκδοση επιχειρείται μια προσέγγιση στον άνθρωπο και καλλιτέχνη Νότη Περγιάλη με βάση σπάνιο αρχειακό υλικό, αλλά και την εμπειρία των συγγραφέων που είχαν την τύχη να τον γνωρίσουν από κοντά, να συνομιλήσουν μαζί του και να καταγράψουν μνήμες, εικόνες και σκέψεις του. Ο Νότης Περγιάλης (1920-2009) στην πολύχρονη διαδρομή του, υπηρετώντας τις τέχνες και τα γράμματα, παρήγαγε ένα αρκετά πλούσιο και σε πολλά επίπεδα έργο. Νέος πολέμησε από τις γραμμές του ΕΛΑΣ ενάντια στη Γερμανική Κατοχή. Κατόπιν σπούδασε στο Θεατρικό Σπουδαστήρι του Βασίλη Ρώτα και από το 1949 εργάστηκε ως ηθοποιός και συγγραφέας στο θέατρο και τον κινηματογράφο. Στο πλατύ κοινό έγινε γνωστός από τις συμμετοχές του σε πολλές κινηματογραφικές ταινίες («Ηλέκτρα», «Ταξίδι», «Τα κόκκινα φανάρια»), ενώ χαρακτηριστική έμεινε η ερμηνεία του στον ρόλο του Μαρίνου Αντύπα στην ταινία «Το χώμα βάφτηκε κόκκινο». Στην τηλεόραση διασκεύασε σε σήριαλ το μυθιστόρημα του Νίκου Καζαντζάκη «Ο Χριστός ξανασταυρώνεται». Είναι ο στιχουργός πολλών τραγουδιών, όπως το διάσημο «Πάμε μια βόλτα στο φεγγάρι» (μουσική Μάνος Χατζιδάκις), «Ο λεβέντης», «Τι να την κάνω τη χαρά» (μουσική Μίκης Θεοδωράκης). Ως θεατρικός συγγραφέας που ήταν και η κύρια ασχολία του έγραψε και ανέβασε στη σκηνή πολλά έργα, όπως «Το κορίτσι με το κορδελάκι», «Το χρυσό χάπι», «Η γειτονιά του Τσέχωφ» κ.ά.

ι βιβλιόφιλοι μπορούν να περιηγηθούν στο βιβλιοπωλείο του Metropolis, να ενημερωθούν για όλες τις νέες κυκλοφορίες, να βρουν βιβλία όλων των κατηγοριών της ελληνικής βιβλιογραφίας, καθώς και πλήθος τίτλων ξενόγλωσσης βιβλιογραφίας. Για τους μικρούς μας φίλους, λειτουργεί ειδικά διαμορφωμένος χώρος, με βιβλία, μουσική, παιχνίδια, dvd αλλά και γραφική ύλη! Πιστοί στην παράδοση του Metropolis, προσφέρουμε στον επισκέπτη πλήρη και ενημερωμένη δισκογραφία Ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών, όλες τις νέες κυκλοφορίες, ειδικά διαμορφωμένα τμήματα για τους λάτρεις της κλασσικής μουσικής και του βινιλίου αλλά και προϊόντα με ειδικές τιμές. Στο ξεχωριστό τμήμα των DVD οι φίλοι των ταινιών μπορούν να επιλέξουν ανάμεσα σε χιλιάδες τίτλους νέων και παλαιότερων, αλλά και σε επιλεγμένους τίτλους με ειδικές τιμές, ενώ στο τμήμα των GAMES όσοι αναζητούν ό,τι πιο πρόσφατο υπάρχει στις νέες τεχνολογίες, θα ενθουσιαστούν. Στο φιλόξενο και ήρεμο περιβάλλον του café, μπορεί ο επισκέπτης να απολαύσει την αρχιτεκτονική του νεοκλασικού κτηρίου σε συνδυασμό με τη μοντέρνα διακόσμηση και τους μυρωδάτους καφέδες και ροφήματα καθώς και αρκετά ενδιαφέροντα πιάτα ή γλυκά. Σημαντικό ρόλο παίζουν οι πολιτιστικές εκδηλώσεις στην ειδικά διαμορφωμένη αίθουσα του 3ου ορόφου, το METROPOLIS LIVE STAGE όπου γίνονται παρουσιάσεις νέων δίσκων, ειδικά αφιερώματα, συναυλίες και ζωντανές εμφανίσεις Ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών, παρουσιάσεις βιβλίων, παιδικά δρώμενα και άλλες εκδηλώσεις.

INDEX_38

αυτοπαρουσιάσεις

ΕΥΗ ΓΕΡΟΚΩΣΤΑ

ΕΙΡΗΝΗ ΚΑΜΑΡΑΤΟΥ ΓΙΑΛΛΟΥΣΗ

BITPINA

Όλα ξεκίνησαν από ένα όνειρο. Ξύπνησα ένα πρωί και θυμόμουν την εικόνα ενός ήλιου, περήφανου και μεγαλόπρεπου κι ενός σύννεφου που τον φρόντιζε και τον αγαπούσε. Εκείνο τον καιρό είχα ξεκινήσει να κρατάω «ονειρολόγιο», δηλαδή ημερολόγιο των ονείρων μου. Από συνήθεια λοιπόν, άρχισα να περιγράφω την εικόνα, προσπαθώντας να θυμηθώ κάθε λεπτομέρεια. Έγραφα, έγραφα, ώσπου κατάλαβα ότι έγραφα ένα παραμύθι... Για έξι χρόνια η ιστορία δεν είχε καταφέρει να βρει ένα τέλος, το τέλος που δικαιούνται όλα τα παραμύθια. Την έβδομη χρονιά, κάπως μαγικά κι απρόσμενα, το βρήκε. Στη συνέχεια «ξεκουράστηκε» και βρήκε μια ωραιότατη θέση στο ηλεκτρονικό συρτάρι μου. Μέχρι που κάποια στιγμή «ξύπνησε» ξανά και μου είπε ότι ήθελε να δει το φως... Δεν μπορούσα να της χαλάσω χατίρι, μετά από τόσα χρόνια που με συντρόφευε... Το παραμύθι αυτό το μοιραζόμουν με το κοινό, ως παραμυθού, πολύ πριν γίνει βιβλίο. Ξεκίνησε σαν ένα στοίχημα: θα προσπαθούσα να το αφηγηθώ χωρίς ν’ αποκαλύψω ότι ήταν γραπτό κείμενο, αλλά αφήνοντας το κοινό

ΠΛΑΤΩΝ ΜΑΛΛΙΑΓΚΑΣ

Πώς θα αντιδρούσαμε αν μαθαίναμε ότι κάποιος γείτονάς μας παρακολουθεί στενά, ηχογραφεί τις προσωπικές μας συζητήσεις, φωτογραφίζει εν αγνοία μας τις ιδιωτικές μας στιγμές, κλέβει τα ρούχα που απλώνουμε στην ταράτσα; Ακόμα και πριν το μάθουμε, είναι άραγε δυνατόν να περάσει μυστικά η πληροφορία στο υποσυνείδητό μας, οδηγώντας μας να μεταβάλλουμε τις καθημερινές μας κινήσεις; Κι αν τελικά, όταν θα το ανακαλύπταμε, μας έλεγαν ότι αυτή η συλλογή από σπαράγματα της ζωής μας θα αποτελέσει το τμήμα ενός έργου τέχνης; Ή ότι αυτή η παραβίαση έγινε για «καλό σκοπό», για να απαθανατίσει ένας καλλιτέχνης τον άσημο βίο μας; Θα αλλάζαμε τις αντιδράσεις μας; Αυτά είναι τα ερωτήματα που θέτει στον εαυτό της η νεαρή γλύπτρια, η ηρωίδα του βιβλίου Το πείραμα της Αριάδνης. Πάνω σε αυτήν την ιδέα πειραματίζεται, μέχρι να εμπλακεί σε έναν αδιανόητο λαβύρινθο και τελικά να ανακαλύψει ότι καμιά φορά ο λάθος δρόμος μπορεί να μας οδηγήσει στον σωστό προορισμό. Δεν είναι τυχαίο που διάλεξα ένα

Πώς γεννήθηκαν τα όνειρα

Το πείραμα της Αριάδνης

ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ

ΑΓΚΥΡΑ

Εκτός από τη μεγάλη αγάπη μου για τα παιδιά υπάρχει κι ένας άλλος πολύ σημαντικός λόγος που άρχισα να γράφω παιδικά βιβλία. Ήταν η αγάπη μου για τη φιλοσοφία και την ψυχολογία. Ανακάλυψα πόσο σπουδαίο εργαλείο μπορεί να γίνει ένα παραμύθι για να περάσει κανείς μέσα από αυτό, με τον πιο όμορφο και ευχάριστο τρόπο, μία φιλοσοφική ή μία ψυχολογική έννοια. Ο πονηρούλης και Η πεισματάρα είναι το 41ο και 42ο βιβλίο μου. Κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Ψυχογιός μαζί με άλλα δέκα βιβλία μου και θα μπορούσαμε να πούμε ότι νοηματικά αποτελούν μία σειρά συναισθηματικής νοημοσύνης. Η σειρά αυτή απευθύνεται σε παιδιά μικρής ηλικίας, αλλά και στους γονείς που τους τα διαβάζουν. Είναι μικρά διηγήματα που περιγράφουν χαρακτήρες παιδιών όπως της γκρινιάρας, της ντροπαλούλας, του θυμιούλη, του ζηλιαρούλη, του τεμπελάκου, του ψευτάκου, του ατακτούλη, κ.α. Στα διηγηματάκια αυτά, που υποτίθεται πως κάθε φορά τα αφηγείται ένα μικρό παιδάκι, εντοπίζεται το πρόβλημα, φαίνεται τι το

Η Πεισματάρα ΨΥΧΟΓΙΟΣ

INDEX_38

να θεωρήσει ότι άκουγε ένα παραδοσιακό παραμύθι από κάποια γωνιά του κόσμου. Το στοίχημα το κέρδισα, αφού, μετά από κάθε παράσταση αρκετοί με ρωτούσαν πού είχα βρει αυτό το παραμύθι! Συνέχισα λοιπόν να το αφηγούμαι, κι αυτό με βοήθησε να διορθώσω κάποια σημεία, να αφαιρέσω ό,τι περιττό και να σιγουρευτώ για το τι ήθελα να πω μέσα απ’ αυτό. Κάθε φορά που αφηγούμαι παραμύθια, υπάρχει η αγωνία για το άγνωστο κοινό. Βαθιά μέσα μου, όμως, ξέρω πως ανάμεσα σ’ αυτούς τους ανθρώπους υπάρχουν πάντα κάποιοι που έχουν μάθει ν’ ακούν, που θέλουν ν’ ανοίξουν την ψυχή τους και να λύσουν κόμπους. Αυτό, μάλλον, θέλησα κι εγώ γράφοντας αυτό το παραμύθι,·να λύσω τον κόμπο και να τον κάνω κόκκινη κλωστή...

φωτογραφία: Μαρία Παπίδα

προκαλεί και προτείνεται μία πιθανή λύση. Στην Πεισματάρα, το βιβλίο καταπιάνεται με το παιδικό πείσμα που εκδηλώνεται τόσο έντονα σε πολύ μικρές ηλικίες, την περίοδο δηλαδή που το παιδί προσπαθεί να διαχωρίσει την προσωπικότητά του από εκείνη της οικογένειάς του. Στον Πονηρούλη απεικονίζεται η περίπτωση του παιδιού που υιοθετεί την πονηριά μιμούμενος τους μεγάλους μέχρι να συνειδητοποιήσει πως η πονηριά είναι κουταμάρα και πως τη χρησιμοποιεί κανείς όταν πιστεύει πως δεν μπορεί να καταφέρει αλλιώς στη ζωή του. Αυτή τη σειρά, όπως σχεδόν και όλα τα βιβλία μου, θα έλεγα ότι τη χαρακτηρίζει μία εμφανής επιθυμία για συμφιλίωση της επιστήμης με την τέχνη.

Η αυτοβιογραφία ενός γελοίου

(ο Γ. Παπαπαναγιώτου σήμερα, μετά τη νόσο των χοίρων)

ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΑΠΑΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ

Είμαι παιδί των γονιών μου. Κατά βάθος μετάνιωσαν που με έκαναν. Και εγώ. Ξεκίνησα να γράφω για πλάκα, από χόμπυ. Προσπαθώ ακόμη και τα πιο σοβαρά να τα δίνω με ένα ευχάριστο, πιπεράτο και χιουμοριστικό ύφος. Λατρεύω την «Αριστοφανική» γραφή. Γουστάρω να κάνω τον άλλο να γελάει. Το πιο δύσκολο πράγμα... Τα χώνω, αλλά είμαι αληθινός (αν και κατά βάθος ακόμη δεν ξέρω ποιος είμαι). Δεν περίμενα ότι θα άρεσαν τόσο τα γραπτά μου ώστε να έχω δημιουργήσει ένα τόσο φανατικό αναγνωστικό κοινό που αγοράζει μανιωδώς τα βιβλία μου, με αποτέλεσμα να μπορώ να έχω (και να συντηρώ) μία πολυτελή βίλα, ένα μουράτο σαλέ και 3 πανάκριβα αυτοκίνητα. Εγώ και ο λογιστής μου σας ευχαριστούμε πολύ. Γράφω πάντοτε στον 2ο ενικό. Το θεωρώ άμεσο και διεισδυτικό ύφος. Όπως όταν μιλάς με ένα φιλαράκι. Ίσια, σταράτα, κατανοητά. Τα βιβλία μου είναι βιωματικά. Δεν τα πάω πολύ καλά με την καλπάζουσα φαντασία (αν και κατεβάζει η κούτρα μου τρομερές παπαριές όταν

Ο Πονηρούλης

Ωχ αδερφέ…

ΨΥΧΟΓΙΟΣ

ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΕΚΔΟΤΙΚΗ

τέτοιο θέμα. Με αυτό το βιβλίο θέλησα πρωτίστως να θέσω τα ίδια ερωτήματα με αυτά της Αριάδνης στον εαυτό μου. Ερωτήματα σχετικά με τα όρια και τις συνέπειες της καλλιτεχνικής δημιουργίας. Γιατί οι συγγραφείς δεν κάνουμε τίποτε άλλο από το να παρακολουθούμε ξένες ζωές, να χώνουμε τη μύτη μας παντού για να φέρουμε στην επιφάνεια ξεχασμένες ιστορίες και μύχιες σκέψεις, για να ξεθάψουμε κρυμμένα εγκλήματα και αποσιωπημένους ηρωισμούς. Και πιστεύουμε πως εμείς δεν έχουμε τίποτα κοινό με τις κουτσομπόλες, επειδή, παράλληλα, καλλιεργούμε ένα πάθος για τις λέξεις, επειδή παραλλάσσουμε λίγο τα ονόματα των ανθρώπων για τους οποίους γράφουμε, επειδή τα γραπτά μας φιγουράρουν σαν έργα τέχνης στις προθήκες. Ή ακόμα επειδή οι ζωές των συνανθρώπων μας, όταν αποτυπώνονται στο χαρτί, φαντάζουν περισσότερο σαν ακριβά ορυκτά, παρά σαν καθημερινά, ασήμαντα γεγονότα.

θέλω). Ξεκίνησα το 2004 με την έκδοση του Είσαι για ένα meeting? (Οδηγός Επιβίωσης και Καριέρας στις Ιδιωτικές Εταιρείες). Έμπνευση και αφορμή στάθηκε η αηδία. Η αηδία που ένιωθα γι' αυτά που βίωνα και έβλεπα γύρω μου. Από τις πιπέτες που κάνουν τα πάντα για μία αύξηση ή μία προαγωγή, έως τους κομπλεξικούς Διευθυνταράδες που κατατρέχουν τις γυναίκες που θα κάνουν το «λάθος» να μείνουν έγκυες. Από τους κωλογλύφτες έως τους κατοχικούς ρουφιάνους που δεν χαρίζουν του αγγέλου τους νερό. Το 2009 κυκλοφόρησε το Ωχ αδερφέ… (Οδηγός Καλοπέρασης στη χώρα του Φραπέ). Αυτό το βιβλίο το εμπνεύστηκα από την ελληνική πραγματικότητα. Από τους χιλιάδες μικροτσούτσουνους με τα τεράστια τζιπ που δεν υπολογίζουν κανέναν, μέχρι τους ηλιοκαμμένους «σφίχτουλες» που παίζουν ρακέτες στην παραλία και σου πετάνε το μπαλάκι πάνω στον καφέ. Το βιβλίο αυτό είναι το απόλυτο εγχειρίδιο χρήσης του Έλληνα. Και έπεται συνέχεια… Με απεριόριστη εκτίμηση (σε μένα) Γιώργος Παπαπαναγιώτου

INDEX_38 INDEX_36

Ναούμ Θεοδοσιάδης Μάγισσες ΜΑΓΙΚΟ ΚΟΥΤΙ

πίσω από τη βιτρίνα Στις σελίδες που ακολουθούν θα βρείτε κριτικές και παρουσιάσεις βιβλίων από δόκιμους συγγραφείς, βιβλιοκριτικούς και αρθρογράφους αλλά και από «απλούς» αναγνώστες. Όπως πάντα, το περιοδικό είναι ανοιχτό σε όλους και υποδεχόμαστε με χαρά τις κριτικές σας για τα βιβλία που αγαπήσατε ή αντιπαθήσατε. gnomi@indexmag.gr

Ο Ναούμ Θεοδοσιάδης, συγγραφέας που καταγίνεται με μελέτες πάνω σε θέματα που άπτονται του μεταφυσικού, του μαγικού (Ξωτικά, 1999, Τόλκιν: Ο ονειρευτής και η σκιά του, 2000, Δράκοι και μονόκεροι, 2003), εδώ στο Μάγισσες επιχειρεί να καταγράψει ιστορίες που σχετίζονται με τον κόσμο των μαγισσών. Για τον σκοπό αυτό έχει διαβάσει άπειρα βιβλία κι έχει περιπλανηθεί στον απέραντο κόσμο του Διαδικτύου. Το πολύ ενδιαφέρον αυτό βιβλίο που έχει μιαν Εισαγωγή, έναν Επίλογο και Βιβλιογραφία, αποτελείται από τα εξής κεφάλαια: Μικρή ιστορία των μαγισσών, Sabbath-Η σύναξη των μαγισσών, Κυνήγια και δίκες των μαγισσών, Πορτρέτα Μαγισσών. Στην Εισαγωγή μαθαίνουμε πως πριν από χιλιάδες χρόνια η μαγεία ήταν γνωστή ως «η τέχνη των σοφών», ενώ υπάρχει και ένας ορισμός της μαγείας: «Ας πούμε ότι η μαγεία είναι η μεταβολή της πραγματικότητας με τη βοήθεια υπερφυσικών μεθόδων». Μιαν ιστορία από αυτές είναι εκείνη που καταγράφει ο Νικόλαος Πολίτης στις Παραδόσεις του. Τιτλοφορείται Ο παπάς κι η Τούρκα μάγισσα και αναφέρεται σ’ έναν παπά στην Αθήνα της τουρκοκρατίας που ενώ αγαπούσε μια κοπέλα παντρεύτηκε άλλην. Η προδομένη τότε έγινε μάγισσα και με διάφορα μαγικά κατέστησε άρρωστη τη γυναίκα του παπά που έμεινε άτεκνος. Είναι εμφανής η προσπάθεια του συγγραφέα να ρίξει τις ευθύνες για πολλά κακά που εμφανίστηκαν στον κόσμο στον χριστιανισμό και στην Εκκλησία. Τα θύματα της θρησκευτικής μισαλλοδοξίας είναι αμέτρητα στη διάρκεια των μεσαιωνικών χρόνων. Μόνο στην Ευρώπη -από τις αρχές του 14ου αιώνα έως το 1650- εκτελέστηκαν πάνω από 200.000 μάγοι και μάγισσες, κυρίως γυναίκες, με την κατηγορία ότι ήταν μάγοι, άρα εχθροί του χριστιανισμού. Στον Επίλογό του, ο Θεοδοσιάδης εκφράζει μερικά συμπεράσματα. Εκτιμά ότι δεν είμαστε σίγουροι για το αν τελικά υπήρξαν ή όχι μάγισσες στην Ευρώπη με τη μορφή που παρουσιάζονται στις λαϊκές παραδόσεις. Το σίγουρο είναι πως όλα ξεκίνησαν από τις δεισιδαιμονίες και τους φανταστικούς φόβους των Ευρωπαίων χωρικών που υποδαυλίστηκαν από εκκλησιαστικούς κύκλους και χειραγωγήθηκαν από την εξουσία. Φίλιππος Φιλίππου

Δημήτρης Αλεξίου Τέσσερις ώρες ΕΡΙΦΥΛΗ Οι τέσσερις πεζογραφικές απόπειρες του κατ’ εξοχήν ποιητή Δημήτρη Αλεξίου χαρακτηρίζονται από έντονο ερωτισμό,

σκοτεινή προσαρμογή, ανεκπλήρωτες επιθυμίες και δρομολογημένη μινιμαλιστική προοπτική. Πράγματι, οι «Τέσσερις ώρες» απηχούν ισάριθμες φάσεις μιας νοητής και υπερρεαλιστικής αντίστιξης, όπου ο ήρωας αφηγητής εκπέμπει τα συναισθήματά του, προκειμένου η ισορροπία να ενταχθεί σε πλαίσια μιας ακτιβιστικής έκφρασης. Η συλλεκτική έκδοση του τόμου, με εικονογράφηση του ζωγράφου Δημήτρη Ταλαγάνη, ασφαλώς έρχεται σε πλήρη ταύτιση με τα αριστοκρατικά και καθαρά διηγήματα του Αλεξίου, ο οποίος όντας κάτοχος κάποιων συναισθημάτων σαφέστατα ιδιαίτερων, πριμοδοτεί τη λογοτεχνία με πόρους προσωπικής και μηνυματικής διαστρωμάτωσης. Οι ελάχιστες ώρες που θα απαιτηθούν προκειμένου το βιβλίο να γίνει κτήμα μας, εκπέμπουν μιαν ελάχιστη και σταθερή ευρηματικότητα, έτσι ώστε ο συγγραφέας να ακροβατεί συνεχώς, χωρίς την παραμικρή πίστη, πάνω σ’ ένα τεντωμένο σκοινί, απ’ το οποίο όμως δε γλιστρά ποτέ προς το κενό. Η έντονη επιθυμία του δημιουργού να υμνήσει το γυναικείο φύλο τόσο επίμονα όσο ελάχιστοι, γίνεται φανερή στο πρώτο και τέταρτο διήγημα, χαρακτηριστικά γνωρίσματα των οποίων έχουμε μπροστά μας, ως πρωτόλεια ύλη και πρωτόγνωρα αισθήματα. Όχι φυσικά με την έννοια της ενστικτώδους αντίδρασης σε κάτι το πρωτοφανές, όσο της συναισθηματικής αποτύπωσης στιγμών ερωτικών, που όντως ανοίχτηκαν σε ευθεία γραμμή για να γίνουν διακριτές. Η Τρίτη «ώρα» ασφαλώς παραπέμπει και έχει τις καταβολές της στη διηγηματογραφία των Χατζή και Πλασκοβίτη, δημιουργών του μεταπολέμου, ακριβοί δάσκαλοι και ακραιφνών ερεθισμάτων πόλοι, πάνω στους οποίους ο Αλεξίου καταθέτει το λιθαράκι του με τον αρμόζοντα σεβασμό στο έργο τους. Το δεύτερο, τέλος, κομμάτι με πιο ανοιχτό πολιτικοκοινωνικό στίγμα, γίνεται αντικείμενο ευρείας ανάλυσης και πολλών ερμηνειών, που σχέση έχουν μες τη βιωματική, εργασιακή και αποχτημένη με τα χρόνια εμπειρία, η οποία και καθίσταται εργαλείο για την πολυπλοκότητα της έκφρασης και τη μοναδικότητα του λόγου. Επειδή όμως η φιλοσοφία του συγκεκριμένου βιβλίου βρίσκεται ακριβώς πάνω στον γνώμονα της αφαίρεσης, της ελλειπτικότητας και της απώλειας, βρίσκεται τραυματισμένη σε λάθος φιλολογική αμεσότητα, βρίσκεται εγκατεστημένη σε ουράνιες παρά σε επίγειες αντανακλάσεις και η κριτική του αποτίμηση οφείλει να πράξει το ίδιο: Να διολισθήσει δηλαδή απ’ την ανατομία της συλλογής στο επικαιρικό και να τη δει έτσι, να μην υποπέσει σε πλατειασμούς και να επισπεύσει την κοφτερή σαν μαχαίρι έκφραση, τη βγαλμένη από ποιητικές ρίζες , σε πλήρη ενεργοποίηση. Άρα οφείλει να κλείσει χωρίς να έχει προδώσει τίποτα από κείνο που κάποιες «ώρες» κυριολεκτικά διεκδικούν. Χρίστος Παπαγεωργίου, ποιητής – κριτικός λογοτεχνίας

Γιώργος Λαμπράκος Αναμνήσεις από το ρετιρέ ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΗΣ «Πόσο αντιδραστικός, πόσο συντηρητικός μπορεί να είναι κάποιος που δεν πιστεύει σε τίποτα;». Αξιοπρόσεκτο ντεμπούτο κάνει ο 33χρονος Γιώργος Λαμπράκος γράφοντας ένα βιβλίο-μινιατούρα που ξαφνιάζει με τη δύναμη των λέξεών του. Ο ένας και μοναδικός ήρωας του βιβλίου, ο Μανόλης Αλεξανδράκης, είναι ένας μισάνθρωπος και αντικοινωνικός που, προτού αναχωρήσει για τον άλλο κόσμο, κληροδοτεί, χωρίς αξιώσεις συγγραφέα, ένα ηλεκτρονικό μανιφέστο στους αναγνώστες του (ηλεκτρονικούς και μη). Το μανιφέστο του, ένα είδος «ιδιαίτερης» κοσμοθεωρίας, παρότι αρνείται, δίχως υπερβολή, καθετί που θεωρούμε υπαρκτό, δείχνει τελικά περισσότερη και από τη συνηθισμένη μέριμνα για την ανθρώπινη κατάσταση μα και για τη σύγχρονή μας κοινωνία. Καταθέτοντας σε μορφή αποφθεγμάτων μια φιλοσοφία περί «μοναδιότητας», ο κύριος Αλεξανδράκης ανασκευάζει, λεκτικά και μη, την ιδέα της μοναχικότητας μεταφέροντάς μας παραπέρα, στον χώρο της μοναδικότητας. Δεν πρόκειται ωστόσο για την οραματιστική γη κάποιας ιδανικότητας, αλλά τη συναισθηματική μετάλλαξη του ανθρώπου σε μονάδα. Για να στηρίξει το σύστημά του ο Αλεξανδράκης χρειάζεται προφανώς τον Θεό (το πρώτο κινούν) αλλά και την τεχνολογία (τη μηχανή). Ο Θεός υπάρχει, αλλά έσφαλε με τη δημιουργία του εκτρώματος - ανθρώπινου είδους και πάσχει αποσυρμένος στη μετα-δημιουργική του θλίψη. Ό,τι ανήκει στην κοινωνική σύμβαση, όπως η ανατροφή, το σχολείο, η πολιτική, η τέχνη και οι παραισθησιογόνες ουσίες (ναρκωτικά και αλκοόλ), ακόμη και το σεξ ως συνουσία και συνύπαρξη, απορρίπτονται με τη σπιρτάδα του σαρκασμού σε όψη φιλοσοφικών επιχειρημάτων. Από τον πλανήτη ο Αλεξανδράκης κρατά μονάχα το Διαδίκτυο. Το σφάλμα στη λογική τού να πιστεύει σε κάτι που ο άνθρωπος (τον οποίο θέλει να εξαφανίσει) δημιούργησε, προσπαθεί να το αντιμετωπίσει με μια «θεολογική» αυτο-υπέρβαση: το Διαδίκτυο το είχε οραματιστεί παιδιόθεν ο ίδιος με τη σύλληψη του αόρατου ανθρώπου και, αν ήταν μεγαλύτερος, θα το είχε εφεύρει. Τώρα, μέσω του «μοναδικού ιού» (αφού δεν μπορεί για λόγους ιστορικούς να είναι ο μοναδικός υιός), του «μοναδιού», θα αφανίσει τον «ανθρωπιό». Ο ίδιος είναι ένας μετάνθρωπος, το ενδιάμεσο στάδιο ανάμεσα στον άνθρωπο και τη μονάδα. Κάποιος εκτελεστής- προφήτης. «Εν αρχή ήταν ο λόγος. Κάποιων άλλων. Εντέλει θα είναι πάλι ένας λόγος. Ο δικός μου. // Ευαγγελίζομαι μια νέα τάξη που δεν θα περιλαμβάνει ανθρώπους αλλά μονάδες. Είμαι ένας μετάνθρωπος, είμαι ένας και μοναδικός μετάνθρωπος. Είμαι ο πρώτος που ανήκει εκεί όπου κανείς ακόμα δεν ανήκει. Η νέα τάξη, η τάξη των μονάδων, θα γίνει η μοναδική τάξη […]».

INDEX_38

ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΗ ΒΙΤΡΙΝΑ

το βιβλίο της άμμου ΑΝΘΟΛΟΓΗΣΗ ΓΙΩΡΓΟΣ ΤΣΑΚΝΙΑΣ

Η λογική ανακολουθία σε οποιοδήποτε σύστημα σκέψης μα και η διάψευσή του από την πραγματικότητα την ίδια οδηγούν αναπόφευκτα εκείνον που το συνέλαβε είτε στην αλλαγή στάσης είτε στην παραίτηση. Ο ήρωας, αφοσιωμένος στη φιλοσοφία και ακολούθως στον κεκλεισμένων των θυρών τρόπο ζωής του, επιλέγει με εντιμότητα το δεύτερο. Τα μηνύματα συμπαράστασης που δέχεται από το ηλεκτρονικό του μανιφέστο μάλλον τον «πνίγουν» συναισθηματικά εφόσον ακυρώνουν έμπρακτα την άρνησή του για τον άνθρωπο. Η ανθρώπινη επικοινωνία μοιάζει έτσι αποφατικά εφικτή· με τη συνδρομή μηχανικών συστημάτων, η μηχανή ενώνει - η αγάπη, η καλοσύνη, η ανθρωπιά «εκδικούνται» με σύγχρονα μέσα. Έστω ως λέξεις.) Ο Αλεξανδράκης, κάποιος άγνωστος πλην όμως οικείος σ’ εμάς ευφυής εγκληματίας, με καλοδουλεμένο πλάνο εξόντωσης του κόσμου εγκαταλείπει μεταμορφωμένος σε κάποιον άγιοποιητή, που ενώπιον του ανθρωπινού του καθρέφτη παραδέχεται την ήττα του και τελικά αυτοχειριάζεται. Στο ηλεκτρονικό του μανιφέστο, η διάκριση ανάμεσα στον εγκληματία και τον άγιο είναι εντελώς σχετική και, αναλόγως, η μετάβαση από τη μηχανή (ευφυής εγκληματίας) στον άνθρωπο (άγιος-ποιητής) γίνεται, από άποψη λογοτεχνίας, αριστοτεχνικά. Οι λέξεις, οργανωμένες εξαρχής με καθαρότητα, λακωνικότητα, περιεκτικότητα και μαθηματικό σχεδόν υπολογισμό, τελικά σπάνε, όπως καθενός το γύψινο προσωπείο, με φρίκη, μπρος στα ανθρώπινα συναισθήματα. Που άλλοι τα αντέχουν, κάποιοι άλλοι πάλι όχι. Αυτή η φυσική ανθρώπινη αδυναμία τού «συναισθάνεσθαι» ωστόσο είναι που προσδίδει στο τελευταίο μέρος του κειμένου όλο το βάθος που ανήκει στην τέχνη. Και το ηλεκτρονικό μανιφέστο του «ιδεολόγου» ήρωα εγκολπώνεται όλα τα είδη του λόγου, καταφέρνοντας έτσι να παραμείνει ελεύθερο, ειδολογικά ανένταχτο. Πρόκειται για μια άξια λόγου ιδιοσυγκρασιακή κατάκτηση έξω από τον αδιάφορο ατομισμό. Ευτυχία Παναγιώτου

Κείμενα πνευματικού φωτισμού Τόμος Α2 ΠΝΕΥΜΑΤΙΣΤΙΚΟΣ ΟΜΙΛΟΣ ΑΘΗΝΩΝ

Χ. Ντ. Θόρω Ουόλντεν

Αναζητώντας βιβλία με μεταφυσικό περιεχόμενο βρήκα τα Κείμενα Πνευματικού Φωτισμού (Τόμος Α2 - Δεύτερη Έκδοση). Είναι γεγονός ότι οι αναγνώστες τέτοιων βιβλίων είναι «ειδικών προδιαγραφών», δηλαδή πρέπει να έχουν μεταφυσικές ανησυχίες και να αποδέχονται, αν όχι πλήρως, τουλάχιστον εκ πρώτης όψεως τη δυνατότητα επικοινωνίας με το Υπερπέραν μέσω του Πνευματισμού. Τα υπόλοιπα επαφίενται στην ελεύθερη κρίση τους. Όσοι ανήκουν στην πιο πάνω κατηγορία και ξεφυλλίσουν τις σελίδες του, σίγουρα κάποιος τίτλος θα τραβήξει την προσοχή τους. Είναι τόσα πολλά τα θέματα που θίγονται· καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα της ανθρώπινης ζωής, τόσο της υλικής όσο και της πνευματικής. Εκ πρώτης όψεως, πολλά θέματα θα φανούν γνωστά, χιλιοειπωμένα και αυτονόητα. Όμως, με μια προσεκτικότερη ανάγνωσή τους ανακαλύπτει ο αναγνώστης το βάθος και το ύψος των εννοιών τους. Παράδειγμα: Πόσες σκέψεις δεν μπορεί να κάνει κάποιος διαβάζοντας: «Τα όσα λέγουν οι άνθρωποι είναι πολλά και δεν αποτελούν ηθική Αρχή. Την ηθική αντικατέστησαν διά του ελαστικού μέτρου των, ώστε ό,τι συμφέρει εις το άτομο να είναι ηθικόν και ό,τι δεν το συμφέρει να είναι ανήθικο. Με τοιαύτη ηθική, μόνον ανηθικότητα δημιουργεί ο άνομος». Η αίσθηση που αποκομίζει ο αναγνώστης (αυτός φυσικά που δεν το έχει απορρίψει de facto), είναι ότι έρχεται αντιμέτωπος με την καθαρή, την ωμή Αλήθεια που «σπάει κόκκαλα». «Πίστη δεν είναι να πιστεύεις κάτι και να ακολουθείς άλλην οδό. Πίστη είναι να εφαρμόζεις εκείνο που πιστεύεις διά να ιδείς τα αποτελέσματά του».

μετάφραση Ι. Ζαχαράκη Διεθνής βιβλιοθήκη, Αθήνα 1981.

Kώστας Mακρυγιάννης

Συνέπειες ανάγνωσης… Του Μπρηντ η καλύβα ήταν ακόμη όρθια πριν καμιά δωδεκαριά χρόνια, αν και από καιρό έμενε ακατοίκητη. Ήταν περίπου σαν τη δική μου στο μέγεθος. Κάηκε μια φορά από κάτι παιδιά, μια νύχτα εκλογών αν δεν κάνω λάθος. Ζούσα στην άκρη του χωριού τότε. Ήταν εκείνος ο χειμώνας που έσκαβα ενώ βρισκόμουνα σε λήθαργο. Αυτό θα πρέπει ίσως να το θεωρήσω οικογενειακή αρρώστια, γιατί έχω κι ένα θείο που αποκοιμιέται την ώρα που ξυρίζεται, ή θα πρέπει να το αποδώσω στο ότι προσπαθούσα να διαβάσω μιαν ανθολογία από αγγλικά ποιήματα χωρίς να πηδήσω καμιά σελίδα. Θυμάμαι πως μόλις είχα σκύψει το κεφάλι μου στο βιβλίο όταν άκουσα τις καμπάνες να χτυπούνε.

INDEX_36 INDEX_38

Σιμόν ντε Μποβουάρ Το δεύτερο φύλο ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ Η ιστορία του φεμινισμού είναι μακρά και περίπλοκη μέσα από τις παλινωδίες και τις αντιφάσεις της, με βασικό -πάντααίτημα τον απαιτούμενο σεβασμό στα δικαιώματα, στις ανάγκες και στις ικανότητες των γυναικών. Με την πάροδο του χρόνου, πάντως, το γυναικείο κίνημα θα αποκτούσε μια πιο σαφή φυσιογνωμία: απ’ τη μία, απορρίπτει την παραδοσιακή άποψη ότι ο ορθολογικός τρόπος σκέψης αποτελεί αποκλειστικό προνόμιο του άντρα, με το συναίσθημα να είναι χαρακτηριστικό της γυναίκας -θέση που παγίωσε την υποβάθμιση των γυναικών- και απ’ την άλλη, διεκδικεί την ισότιμη συμμετοχή των γυναικών σε όλα. Η διεκδίκηση αυτή έγινε εντονότερη από την εποχή που -χάρη στη Βιομηχανική Επανάσταση- δημιουργήθηκαν νέα επαγγέλματα τα οποία, σταδιακά, έκαναν δυνατή τη συμμετοχή της γυναίκας στην αγορά εργασίας και πιο εφικτή την ανεξαρτησία της. Όπως και να ’χει, στην ιστορία του φεμινισμού υπάρχουν εντελώς διαφορετικές αντιλήψεις σχετικά με τη θέση της γυναίκας στη σύγχρονη κοινωνία. Η μαρξιστική άποψη -για παράδειγμα- θεωρεί ότι οι γυναίκες δεν θα καταφέρουν να εξισωθούν με τους άντρες εάν προηγουμένως δεν συμμετάσχουν μαζικά στην παραγωγή - αφήνοντας στην κοινωνία τη φροντίδα του σπιτιού και των παιδιών. Όσο για την ψυχαναλυτική προσέγγιση, αντιλαμβάνεται την περιθωριοποίηση των γυναικών ως απόρροια των εμπειριών της παιδικής τους ηλικίας που παγίωσαν μέσα τους την εντύπωση ότι δεν είναι ικανές να υπάρξουν ως αυτόνομες οντότητες. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει και η θεωρία του υπαρξισμού: Η γυναίκα έχει την αίσθηση ότι είναι το άλλο, το διαφορετικό προς τον άντρα, ο οποίος προβάλλεται ως η ανθρώπινη ύπαρξη. Οι γυναίκες, λοιπόν, πρέπει να κατορθώσουν να προσδιορίσουν τον εαυτό τους ως εκείνο που είναι και όχι απλώς να ετεροπροσδιορίζονται ως διαφορετικές από τους άντρες οντότητες. Στη διαμόρφωση αυτής της τελευταίας αντίληψης πρωτοστάτησε μια σπουδαία γυναίκα που προηγήθηκε -δίχως άλλο- της εποχής της: η Σιμόν ντε Μποβουάρ. Μπορεί το όνομά της να συνδέθηκε με εκείνο του συντρόφου της Ζαν Πολ Σαρτρ, αλλά η Μποβουάρ (1908-1986) υπήρξε μία αυτόφωτη και μαχητική προσωπικότητα, με εντυπωσιακές επιδόσεις στο μυθιστόρημα και το δοκίμιο. Και βέβαια, το σημαντικότερο επίτευγμά της είναι το περιώνυμο Δεύτερο Φύλο (1949) - το βιβλίο που έμελλε να θεμελιώσει θεωρητικά το φεμινιστικό κίνημα και να γνωρίσει ευρύτατη απήχηση. Αυτό, κάθε άλλο παρά είναι τυχαίο, αφού πρώτη εκείνη κατάφερε να αναλύσει συστηματικά τη γυναικεία κατάσταση: Η Μποβουάρ θεωρεί ότι η βιολογική διαφορά -την οποία δεν παραβλέπει- έγινε η βάση για να δικαιολογηθεί η αρσενική

κυριαρχία. Εάν, ωστόσο, σε κάποιες ιστορικές περιόδους η υποταγή των γυναικών υπήρξε αναγκαία για να αναπτυχθούν οι αρχαϊκές κοινωνίες, όταν αυτή η αναγκαιότητα έπαψε να υφίσταται, η ιδεολογία της γυναικείας «κατωτερότητας» παρέμεινε ζωντανή. Η συγγραφέας συμφωνεί με τον υπαρξισμό του Σαρτρ: οι άνθρωποι είναι ελεύθεροι αλλά και υπεύθυνοι για όλα όσα τους συμβαίνουν. Με άλλα λόγια, οι συνθήκες και οι καταστάσεις μπορεί να είναι συγκεκριμένες, όμως το άτομο έχει την απόλυτη ευθύνη να τις διαχειριστεί. Αντιστοίχως, λέει η Μποβουάρ, η θηλυκή ταυτότητα -όπως έχει διαμορφωθεί ιστορικά- δεν είναι παρά ένα δημιούργημα της ανδροκρατούμενης κοινωνίας που κρατάει τη γυναίκα συνειδητά σε θέση κατωτερότητας και όχι κάποια αναπόδραστη φυσική αναγκαιότητα: «Δεν γεννιέσαι γυναίκα, γίνεσαι», είναι η φράση-κλειδί της επιχειρηματολογίας της. Με αυτήν, άλλωστε, καλεί διαχρονικά τις γυναίκες να διεκδικήσουν εκείνο που θα έπρεπε -πιανα θεωρείται σε όλο τον κόσμο αυτονόητο: την αξιοπρέπειά τους… Γιώργος Βαϊλάκης

Ανδρέας Μήτσου Η ελεημοσύνη των γυναικών Καστανιώτης Το παρελθόν, πανταχού παρόν, επανέρχεται και στοιχειώνει τους πρωταγωνιστές στα διηγήματα του Ανδρέα Μήτσου. Αναμνήσεις και φαντάσματα της παιδικής ηλικίας, ξεχασμένα πρόσωπα και περιστάσεις που αναδύονται βίαια και απότομα στην επιφάνεια της συνείδησης συμπαρασύροντας μαζί τους μια πλειάδα από θαμπές μέχρι τότε εικόνες που ανακτούν όμως μια τρομακτική διαύγεια καθώς ανασύρονται στον αφρό της μνήμης, όλο αυτό το πλούσιο υλικό συνθέτει τον καμβά πάνω στον οποίο ο συγγραφέας κεντάει ψιλοβελονιά τα μικρά του αραβουργήματα. Ανακατεύοντας περίτεχνα τον θολό βυθό της μνήμης, ατομικής και συλλογικής, κι ενεργοποιώντας μια εκρηκτική φαντασία που ξέρει να μετατρέπει την επίπεδη καθημερινότητα σε αλληγορία και μεταφορά, ο συγγραφέας συνθέτει ένα σύμπαν, φαινομενικά οικείο και γνώριμο, που όμως το διατρέχει και το διαβρώνει μια υπόγεια και σκοτεινή ανησυχία σαν απειλή και σαν υπόσχεση καταστροφής. Τα τοπία της παιδικής ηλικίας, άλλοτε ειδυλλιακά και χαρούμενα, διαποτίζονται από μία μακάβρια αύρα θανάτου καθώς ο αφηγητής τα ατενίζει από απόσταση χρόνου, ενώ οι εμβληματικές φιγούρες που σημάδεψαν τις παιδικές μνήμες μετατρέπονται, καθώς η θύμησή τους ωριμάζει μέσα στον χρόνο, σε τραγικές φυσιογνωμίες μιας αδιευκρίνιστης πάλης της ζωής με τον θάνατο. Στην ψυχή των πρωταγωνιστών, πεδίο σύγκρουσης αντίρροπων δυνάμεων που

μάχονται λυσσαλέα για επικράτηση, μαίνονται αντιφατικά συναισθήματα που τους διαλύουν και τους κομματιάζουν ενώ ο περίγυρος, συνήθως κατώτερος των περιστάσεων, προσπαθεί ανεπιτυχώς να διαχειρισθεί «ακραία» φαινόμενα που ξεπερνούν τις όποιες ανοχές του κι αντοχές του. Τα διηγήματα του Ανδρέα Μήτσου αφουγκράζονται τις κραυγές και τους ψίθυρους μιας λανθάνουσας πραγματικότητας που μοιάζει να υπνώττει μέσα μας αλλά κατά καιρούς ενεργοποιείται λειτουργώντας τότε σαν ηφαίστειο που ξυπνά. Μικροί κι ασήμαντοι σπινθήρες αρκούν για να δυναμιτίσουν τη μνήμη που ξεσπά σε αλλεπάλληλες εκρήξεις μην αφήνοντας τίποτε όρθιο. Το παρελθόν ξερνάει λάβα καθώς επανέρχεται δριμύτερο εγκλωβίζοντας τα πρόσωπα σε απίστευτες παγίδες απ’ όπου δεν υπάρχει καμιά διαφυγή. Εκκρεμότητες του παρελθόντος και λογαριασμοί που έμειναν ανοιχτοί απαιτούν επιτακτικά την αναδρομική διευθέτησή τους, στήνοντας περίτεχνα βρόχια που αιχμαλωτίζουν αμετάκλητα τον εκάστοτε οφειλέτη. Η ενοχή βραχυκυκλώνει τον χρόνο καταδικάζοντάς τον να γυρίζει πίσω ξανά και ξανά. Με μια λιτότητα κοφτερή σα διαμάντι, ο συγγραφέας ενορχηστρώνει το κάθε δράμα δημιουργώντας μια μαγική, αινιγματική ατμόσφαιρα που έχει κάτι από τη μυστηριώδη, σκοτεινή γοητεία των αφηγηματικών δημοτικών τραγουδιών που χαρακτηρίζονται «παραλογές». Εξάλλου, και το τέλος της κάθε ιστορίας δίνεται συνήθως πολύ σύντομα και τηλεγραφικά, θυμίζοντας και σε αυτό το σημείο το τυπικό κλείσιμο των παραλογών. Δεξιοτέχνης της μικρής φόρμας, μετρ του παράδοξου και του ονειρικού, ενίοτε χιουμορίστας αλλά ποτέ σαρκαστικός, ο Ανδρέας Μήτσου αποκαλύπτει τη σκοτεινή κι ανύποπτη πλευρά των πραγμάτων, αναδεικνύοντας περιστατικά παράταιρα που χρωματίζουν τη ζωή με τις πιο απρόβλεπτες αποχρώσεις. Νίκη Κώτσιου

Τάσος Τέλλογλου Το Δίκτυο. Φάκελος Siemens ΣΚΑΪ ΒΙΒΛΙΟ Η πληροφορία που διακινείται στα δημοσιογραφικά γραφεία είναι ότι οι βουλευτές της εξεταστικής επιτροπής για τη Siemens αποφασίζουν ποιον θα καλέσουν να καταθέσει, αλλά και που να ψάξουν τι βασιζόμενοι στο βιβλίο του Τάσου Τέλλογλου Το Δίκτυο. Φάκελος Siemens. Το γεγονός έχει μεγάλη αξία για δυο λόγους: Πρώτον, γιατί αποδεικνύει ότι οι βουλευτές μας διαβάζουν βιβλία (ποιος να το περίμενε!) και δεύτερον, γιατί αποδεικνύει ότι τους πολίτες αυτής της χώρας αξίζει όχι μόνο να τους κλέψει κανείς, αλλά να τους τα πάρει όλα και αφού τους τα πάρει

INDEX_36 INDEX_38

ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΗ ΒΙΤΡΙΝΑ

όλα να τους πουλήσει ως σκλάβους στα σκλαβοπάζαρα της ανατολής και μετά να χωρίσει τη προπατορική τους γη σε οικόπεδα και να τα πουλήσει στους δυτικούς συνταξιούχους. Δεν εξηγείται αλλιώς το γεγονός ότι σε μια τόσο σχολαστική και διαφωτιστική έρευνα, όπου κατονομάζονται ή φωτογραφίζονται επιχειρηματίες και πολιτικοί σε ένα μεγάλο γλέντι που το πληρώνει ο δημόσιος κορβανάς, η κοινωνία έχει αντιδράσει με τόσο υποτονικούς ρυθμούς. Το βιβλίο μπήκε μεν στα best sellers των βιβλιοπωλείων αλλά δεν το συζητάει ο κόσμος, δεν ξεσηκώνεται, δεν απαιτεί και δεν διαμαρτύρεται με βάση τις αποδεδειγμένες και καταδικασμένες από τη γερμανική δικαιοσύνη (τη μόνη σοβαρή παράμετρο της υπόθεσης) πρακτικές. Η υπόθεση λένε κάποιοι πάει για κουκούλωμα και το μόνο που θα μείνει είναι αυτή η διαφωτιστική και με λογοτεχνικές αρετές έρευνα. Εκτός κι αν επιβεβαιωθούν κάποιοι λίγοι που λένε πως το πολιτικό σύστημα έχει φτάσει πια στα όρια του και ότι τα σκάνδαλα σε συνδυασμό με τις αναταραχές που θα φέρουν τα αντιλαϊκά μέτρα θα γεννήσουν την επόμενη μεταπολίτευση. Σε αυτή την περίπτωση αγοράστε το βιβλίο, ίσως γίνει σημείο αναφοράς για μελλοντικές ιστορικές αναλύσεις της περιόδου. Παναγιώτης Πασπαλιάρης

Λοράν Γκοντέ Η πύλη της κόλασης ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ Πώς αλήθεια θα περιέγραφε ένας άθεος την Κόλαση; Μια κάθοδο στον Άδη ενός κόσμου χωρίς Θεό και Σατανά; Πώς θα μπορούσε ένας συγγραφέας να αναμετρηθεί με το κλασικό αυτό θέμα χωρίς να καταφύγει στις ευκολίες μιας πλούσιας μεταφυσικής και λογοτεχνικής παράδοσης; Στην πύλη της κόλασης ο βραβευμένος με Goncourt Λοράν Γκοντέ επιχειρεί με επιτυχία και τα δυο. Ο ήρωάς του Ματέο γίνεται μάρτυρας της δολοφονίας του μικρού του γιου Πίπο σε μια ανταλλαγή πυροβολισμών μελών της Μαφίας στη Νάπολη. Ο κόσμος του καταρρέει. Η γυναίκα του Τζουλιάνα, αρνούμενη να αποδεχτεί την απώλεια του γιού τους και να πενθήσει τον θάνατό του τον εγκαταλείπει. Ο Ματέο αποτυγχάνοντας να πάρει εκδίκηση βυθίζεται στο βαρύ πένθος και τη μοναξιά του. Περιφέρεται άσκοπα στους νυχτερινούς δρόμους της Νάπολης με το άδειο ταξί του. Μια παράξενη συγκυρία θα τον φέρει κάποιο βράδυ σε επαφή με μια ιδιόρρυθμη συντροφιά σε ένα καφενείο: τον ιδιοκτήτη του καφενείου Γκαριμπάλντο, τον γέροντα εφημέριο δον Μαζερότι, τον εκκεντρικό καθηγητή Προβολόνε και την πόρνη Γκρέις. Ακολουθώντας τις αλλόκοτες διαβεβαιώσεις του καθηγητή Προβολόνε πως η Κόλαση υπάρχει πραγματικά και μάλιστα πως

κάποιος μπορεί να κατεβεί σε αυτήν, ο Ματέο, σαν άλλος Ορφέας ή Δάντης, θα επιχειρήσει την κάθοδο αυτή αναζητώντας τον γιό του… Ακροβατώντας ανάμεσα στα όρια μιας γοτθικής ιστορίας ή ενός μυθιστορήματος επιστημονικής φαντασίας, ο Λοράν Γκοντέ κατορθώνει με μαεστρία να διαπραγματευτεί τα ζητήματα της απώλειας, του πένθους, της πίστης και της εκδίκησης με τρόπο μοναδικό. Η λιτότητα της φόρμας και των εκφραστικών του μέσων, το ρυθμικό και υποβλητικό του ύφος συντονίζονται απόλυτα με το ειδικό βάρος του θέματός του. Με φόντο τους άγριους δρόμους μιας παρακμιακής Νάπολης συνθέτει μια ρεαλιστική, ωμή και ταυτόχρονα ποιητική ιστορία. Η κάθοδος στον Άδη δεν είναι λιγότερο τρομακτική από την Κόλαση της Νάπολης και της πραγματικότητας στην επιφάνεια. Παράλληλα το πένθος, η απώλεια, η εκδίκηση και η αγάπη, όπως και η αδυνατότητά τους, φαίνεται να βασανίζουν εξίσου τόσο τους ζωντανούς όσο και τους νεκρούς. Παναγιώτης Χαχής

Elizabeth Lunday Η Μυστική Ζωή των Μεγάλων Ζωγράφων ΑΙΩΡΑ Είναι κάποια βιβλία που σε κερδίζουν με την πρώτη εντύπωση. Ε, λοιπόν το ίδιο συνέβη και σ’ εμένα με το βιβλίο της Elisabeth Lunday. 35 πασίγνωστοι ζωγράφοι που τα έργα τους έχουν κατακτήσει καθολικά την αποδοχή του κόσμου και κοσμούν φλιτζάνια του καφέ, mousepad και μια σειρά από εμπορικά αντικείμενα βιογραφούνται με έναν ιδιαίτερο τρόπο, που ρίχνει φως στη σκοτεινή πλευρά της ζωής τους, και παρουσιάζονται με μια πανέξυπνη εικονογράφηση από τον Mario Zucca και όλα αυτά με ένα ιδιαίτερα επιτυχημένο στήσιμο που κάνουν το βιβλίο ιδιαίτερα ελκυστικό. Η συγγραφέας συνέλεξε τις πιο ακραίες ιστορίες για σπουδαίους καλλιτέχνες που δεν μειώνουν την αξία του έργου τους, αλλά φωτίζουν τις δοκιμασίες και τα τραύματα ζωής που επηρέασαν το έργο τους και όπως επισημαίνει η Lunday «ίσως θα πρέπει να χαιρόμαστε που οι περισσότεροι καλλιτέχνες δεν πέθαναν από ανία». Ιστορίες όπως για τον Μιχαήλ Άγγελο που θεωρούσε τη βρομιά και την αποχή από το σεξ ελιξίριο μακροζωίας, για τον Βίνσεντ Βαν Γκογκ που έτρωγε τοξικές μπογιές κατευθείαν από το σωληνάριο, για τον Σεζάν που απεχθανόταν να τον αγγίζουν, για τον Βερμέερ που η γυναίκα του έκανε 15 παιδιά σε 20 χρόνια θα βρείτε άφθονες στο βιβλίο της Lunday, που ουσιαστικά μας καλεί να ρίξουμε μια ματιά μέσα από την κλειδαρότρυπα στις ζωές διάσημων ζωγράφων, όπως ακόμη ο Νταλί, ο Μουνχ, ο Ματίς, ο Γουόρχολ κ.α. Το βιβλίο είναι γραμμένο με ύφος απλό, διασκεδαστικό και το απόλαυσα.

Σίγουρα δεν θα αλλάξει την εκτίμηση μου στο καλλιτεχνικό έργο π.χ. του Νταλί ή του Βερμέερ, αλλά αντίθετα με βοήθησε στην καλύτερη κατανόηση της επιτυχίας τους. Σιδέρης Ντιούδης

Ρίνο Καμιλέρι Ο ιεροεξεταστής ΔΙΗΓΗΣΗ Πίζα 1247. Σε μία Ευρώπη που βρίσκεται στη φρενίτιδα της απελευθέρωσης του Παναγίου Τάφου. Σε μία Ευρώπη που η Καθολική εκκλησία αντιμετωπίζει έριδες στους κόλπους της, αλλά και πολλαπλές αιρέσεις. Σε μία Ευρώπη που οι φεουδάρχες παλεύουν μεταξύ τους, σε αυτό το ιστορικό πλαίσιο τοποθετεί την ιστορία του ο Ρίνο Καμιλέρι. Ο Ιεροεξεταστής παρουσιάζεται ως ο δίκαιος, δικαστήςερευνητής, μοναχός. Ως εκπρόσωπος του Πάπα συγκεντρώνει στα χέρια του όλες τις εξουσίες στη μικρή πόλη της Πίζας. Καλείται να βρει και να δικάσει τον ένοχο για τη δολοφονία μιας πανέμορφης, «ελευθέρων ηθών» κοπέλας. Μέσα από αυτό το γεγονός παρουσιάζεται μία μικρογραφία των καταστάσεων εκείνης της εποχής, μια εξαιρετική περιγραφή των ηθών, των εθίμων, της φτώχειας, της αγυρτείας, της δολιότητας, των φατριών. Ο Ιεροεξεταστής-ερευνητής-ντετέκτιβ του Καμιλέρι, πέρα από την αποκάλυψη και τιμωρία του φονιά, πρέπει να λύσει και τα προσωπικά του προβλήματα. Προβλήματα που δεν είναι παρά θέματα πίστης. Ως εκ τούτου γίνεται μία ενδοσκόπηση και αναπτύσσονται πολλές σκέψεις και προβληματισμοί σχετικά με αυτά τα θέματα. Υπάρχει δράση, με αναφορές σε πολεμικές τέχνες, παρακολουθήσεις, συμπλοκές, άνθρωποι διαφόρων εθνικοτήτων, εξαιρετικές περιγραφές τοπίων, των κτιρίων και των οδών της πόλης, των συντεχνιών. Η περιγραφή των προσώπων είναι λεπτομερής, ζωντανή, νοιώθεις σαν να τους βλέπεις, να τους αγγίζεις, ιδιαίτερα τα πρόσωπα του Μιχαήλ του Σκώτου, του Αρούντ του Τούρκου, του ζητιάνου, του μοναχού Γκάντο, αλλά και πρόσωπα με μικρή εμπλοκή στην εξέλιξη του μύθου. Ο Ιεροεξεταστής-Κοράντο φαντάζει ως σύγχρονος ερευνητής. Ο Καμιλέρι τον παρουσιάζει κυρίως ως δίκαιο άνθρωπο και κατόπιν ως μοναχό, δεν έχει δε τίποτε να ζηλέψει από τους αγαπημένους ντετέκτιβ άλλων συγγραφέων. Μέσα από όλο αυτό το καλογραμμένο και με ταχύ ρυθμό ανάγνωσμα φτάνουμε στη λύση του όλου θέματος, λύση που λίγο πριν από το τέλος ο αναγνώστης την περιμένει. Οι μεταφραστές έδωσαν τον ρυθμό και την ταχύτητα που χρειαζόταν ο μύθος, έκαναν πολύ καλά τη δουλειά τους. Για τους λάτρεις του αστυνομικού ή του μυθιστορήματος αγωνίας ένα πολύ καλό, ευχάριστο ανάγνωσμα. Βάσω Παπαδοπούλου (papvasso@gmail.com)

Ρήγας Βελεστινλής Θετταλού Χάρτα της Ελλάδος (13 χάρτες διαστάσεων 61Χ83 εκατ. σε ομοιογραφική έκδοση)

Γιώργος Τόλιας Αποχαιρετισμός στο γένος. Αυτοκρατορία και πατριωτισμός στο χαρτογραφικό έργο του Ρήγα (1796-1797) (Επιμέλεια έκδοσης: Νίκος Χατζηγεωργίου, Τεχνική Επιμέλεια: Γεώργιος Κονταδάκης) ΜΕΝΑΝΔΡΟΣ

Στα 1797 ο Ρήγας Βελεστινλής τύπωσε στο τυπογραφείο του Jacob Nitsch στη Βιέννη τους Χάρτες του, αφού προηγουμένως είχαν χαραχθεί από τον γνωστό Βιεννέζο Franz Müller. Ήταν ένα μεγαλόπνοο εθνικό και εκδοτικό έργο που κυκλοφόρησε σε 1220 αντίτυπα με την επιγραφή «Χάρτα της Ελλάδος εν η περιέχονται αι νήσοι αυτής και μέρος των εις την Ευρώπην και Μικράν Ασίαν πολυαρίθμων αποικιών αυτής… το πρώτον εκδοθείσα παρά ΡΗΓΑ ΒΕΛΕΣΤΙΝΛΗ ΘΕΤΤΑΛΟΥ, χάριν των Ελλήνων και Φιλελλήνων - 1797». Μέχρι σήμερα είναι γνωστά 51 συνολικά αντίτυπα αυτής της πρώτης έκδοσης. Ένα από αυτά ανήκει στα Γενικά Αρχεία του Κράτους και φυλάσσεται στη Συλλογή των Χαρακτικών. Μέσα στο 2009 οι Εκδόσεις Μένανδρος σε συνεργασία με τις Ελληνικές Ομοιογραφικές Εκδόσεις και την επιμέλεια του πολύ γνωστού στον χώρο, Νίκου Χατζηγεωργίου, αφού εξασφάλισαν όλες τις δυνατότητες που μας παρέχει η σύγχρονη τεχνολογία και τεχνογνωσία, προχώρησαν σε ομοιογραφική έκδοση (facsimile) του σώματος της Χάρτας που φυλάσσεται στα Γ.Α.Κ., χωρίς να αποσβεσθούν, όμως, τα ίχνη που άφησαν ο χρόνος και οι χρήστες. Για να γίνει κατανοητό το εγχείρημα σημειώνουμε τα παρακάτω τεχνικά χαρακτηριστικά: Η Χάρτα φωτογραφήθηκε με μηχανή SINAR-P με φακούς Rodestak. Οι παραχθείσες διαφάνειες είναι διαστάσεων 10Χ12,5 εκατ. Χρησιμοποιήθηκε χειροποίητο χαρτί του οίκου Fedrigoni: Free Life Vellum 170 gr. Το χαρτί περιέχει ίνες πιστοποιημένες από το Συμβούλιο Διαχείρισης Δασών, καθώς επίσης και 5% ίνες βαμβακιού, γεγονός που το καθιστά το πλησιέστερο σημερινό χαρτί μ’ εκείνο που χρησιμοποιήθηκε στην πρώτη εκτύπωση της Χάρτας. Η Συλλεκτική Ομοιογραφική Έκδοση κυκλοφορεί σε 2.000 αριθμημένα αντίτυπα και αποτελείται από 13 χάρτες διαστάσεων 61Χ83 εκατ. μαζί με αφιερωματικό τόμο με τη μελέτη για τη Χάρτα του Ρήγα του ιστορικού Γιώργου Τόλια, διευθυντή ερευνών του Ι.Ν.Ε. στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών. Οι Χάρτες μαζί με τον τόμο φυλάσσονται σε χειροποίητη κασετίνα. Η μελέτη του Γιώργου Τόλια είναι 78 σελίδες και χωρίζεται στα παρακάτω κεφάλαια: Εισαγωγικό σημείωμα, Προϋποθέσεις, «Φώτα» και Προ-εθνικός Δημοκρατικός Πατριωτισμός, Φαναριώτικες Διαδρομές: από το Βελεστίνο στο Βουκουρέστι, Βιέννη 1796-97: «Φιλελληνισμός» και επανάσταση, Χάρτες για τη Φαναριώτικη Ηγεσία, Γύρω από τον Ανάχαρση, Η Χαρτογραφία του Γένους, Στο εργαστήριο του Ρήγα: Η επεξεργασία των πηγών, Η χαρτογραφική εργασία, Εκτύπωση, Χρηματοδότηση, Διακίνηση, Βιβλιογραφία, Ευρετήριο. «Η Χάρτα της Ελλάδος του Ρήγα είναι σίγουρα ο περισσότερο γνωστός και σχεδόν ο μόνος σχολιασμένος ελληνικός χάρτης της Ελλάδας. Η αιφνίδια εμφάνιση του έργου έπειτα από αιώνες ελληνικής χαρτογραφικής σιωπής, οι μνημειώδεις διαστάσεις του και ο εικονογραφικός του πλούτος, το γεγονός ότι συνδέεται με την πατριωτική και επαναστατική

INDEX_36 INDEX_38

ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΗ ΒΙΤΡΙΝΑ

δράση του Ρήγα, ο μαρτυρικός θάνατος του χαρτογράφου λίγους μήνες μετά την αποπεράτωση της έκδοσης, αλλά και οι πυκνές αναφορές στο έργο στο πλαίσιο των πολιτικών της Μεγάλης Ιδέας, όλα συνέδραμαν, ώστε η Χάρτα να περιβληθεί με εμβληματική εθνική αίγλη, αλλά και πυκνή ιδεολογική αχλή», σημειώνει ο συγγραφέας εντοπίζοντας και τη μεγάλη σημασία που έχει η παρούσα έκδοση για την περαιτέρω έρευνα και μελέτη αυτού του πολύ σημαντικού κεφαλαίου της ιστορίας μας. Την έκδοση προλογίζει ο Κωνσταντίνος Αγγ. Μανάφης, Ομότιμος Καθηγητής Φιλοσοφικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών, Πρόεδρος της Εφορείας των Γενικών Αρχείων του Κράτους. Παναγιώτης Σκορδάς, φιλόλογος

Φίλιππος Φιλίππου Ο άντρας που αγαπούσαν οι γυναίκες ΠΑΤΑΚΗΣ Το νέο βιβλίο του Φίλιππου Φιλίππου, με τον τίτλο Ο άντρας που αγαπούσαν οι γυναίκες, είναι πρωτότυπο γιατί αν και είναι αστυνομικό μυθιστόρημα, καταφέρνει να ξεφύγει από την καθιερωμένη πλοκή, όπου ο επιθεωρητής ψάχνει να διαλευκάνει τον φόνο. Ο Τηλέμαχος Λεοντάρης που είχε κάνει την εμφάνισή του και σε παλιότερα αστυνομικά μυθιστορήματα του συγγραφέα είναι οξύνους ,γιατί πέρα από ότι είναι λαγωνικό είναι και ένας εκκολαπτόμενος δημιουργός. Αυτός ο διπλός του ρόλος μας φέρνει στο φως πληροφορίες για τους συγγραφείς όπως και για τα ενδότερα των λογοτεχνικών σωματείων. Όλα αυτά ο Φιλίππου τα περιγράφει με μια εξαίσια τεχνική, έτσι ώστε να παρακολουθούμε με ενδιαφέρον τα δρώμενα, αλλά και να μαθαίνουμε άγνωστες πτυχές του λογοτεχνικού σιναφιού. Η ανατροπή γίνεται από τον ίδιο τον πρωταγωνιστή, τον Λεοντάρη, όταν διαπιστώνουμε πως είναι και εξαιρετικός εραστής. Ανάμεσα σε δυο γυναίκες ισορροπεί πάνω σε τεντωμένο σχοινί και φτάνοντας στη λύση χάνει το μίτο της αποκάλυψης των διαδοχικών φόνων. Η πείρα όμως του παλιού ντέντεκτιβ φτάνει στη μυρωδιά του δράστη και αυτή η ανακάλυψη ανταμείβει και τον αναγνώστη. Η Πελαγία, η Δήμητρα, η Ταμάρα είναι τα πονηρά θηλυκά που η εξυπνάδα συνδυάζεται με μία εκπληκτική ομορφιά. Πραγματεύοντας την ιστορία ενός εγκλήματος και των συνεπειών του πάνω σε ορισμένους ανθρώπους, ο Φιλίππου ονειρεύεται, πάσχει και σαρκάζεται παρουσιάζοντας τα όρια της παραφροσύνης. Αν και μερικά κεφάλαια έχουν τον χαρακτήρα δοκιμίου, ο συγγραφέας με εκπληκτική άνεση μας διδάσκει ένα μάθημα για το πώς πρέπει να ασκούνται οι δημιουργοί στην περιπέτεια της γραφής. Ελπιδοφόρος Ιντζέμπελης

Περιοδικό Οδός Πανός τ.147 Αφιέρωμα στον Κ. Π. Καβάφη Ιανουάριος-Μάρτιος 2010 Με ένα χορταστικό αφιέρωμα 176 πυκνογραμμένων σελίδων για τον Καβάφη κυκλοφόρησε το τελευταίο τεύχος του περιοδικού Οδός Πανός, που διευθύνει ο πάντα εργατικός και ακούραστος ποιητής και εκδότης Γιώργος Χρονάς. Το αφιέρωμα, όπως ο ίδιος ο Χρονάς δηλώνει, «ξεκίνησε από τη Θεσσαλονίκη», αφού επιμελητής του είναι ο συγγραφέας και κριτικός λογοτεχνίας Διονύσης Στεργιούλας, ο οποίος συμμετέχει και με πρωτότυπο κείμενο τριάντα οκτώ σελίδων αναφορικά με το τελευταίο ποίημα του Καβάφη, ενώ παράλληλα ανθολογεί είκοσι επτά ποιήματα του Μεγάλου Αλεξανδρινού. Άλλες σημαντικές υπογραφές αυτού του τεύχους, εκείνες των: Ντίνου Χριστιανόπουλου, Μένη Κουμανταρέα, Ανδρέα Παγουλάτου, Δημήτρη Κόκορη και Γιώργου Χρονά. Η συμμετοχή των συνεργατών της Θεσσαλονίκης αφορά έξι κείμενα των Χριστιανόπουλου, Στεργιούλα, Κόκορη, Ντανούρα, Ιωαννίδη και Γούτα. Ο Χριστιανόπουλος με το κείμενό του Το χωριό της μητέρας μου και ολίγα καβαφικά αναφέρεται στο Χαράκι της Κυζίκου, ένα χωριό έξω από την Πόλη το οποίο επισκέφτηκε ο Καβάφης τα χρόνια που έζησε στην Κωνσταντινούπολη, και το αναφέρει σε μία μελέτη του δημοσιευμένη στην αλεξανδρινή εφημερίδα Τηλέγραφος. Από το κείμενο του Χριστανόπουλου φαίνεται πως τον Καβάφη τον απασχολούσαν και γλωσσολογικά ζητήματα. Ο Στεργιούλας με Το τελευταίο ποίημα του Καβάφη -πρόκειται για το Εις τα περίχωρα της Αντιοχείας, που ολοκληρώθηκε λίγο προτού πεθάνει ο ποιητής, το 1933- σπάει τους καβαφικούς κώδικες, και ύστερα από πολύχρονη και κοπιαστική πολύπλευρη μελέτη καταλήγει πως ο Ιουλιανός τού ποιήματος αφορά διάσημη πολιτική προσωπικότητα της Ελλάδας εκείνων των χρόνων. Υποδεικνύει νέους τρόπους προσέγγισης και ανάγνωσης των ιστορικών ποιημάτων του Καβάφη, που πιθανότατα σχετίζονταν με ιστορικά γεγονότα της εποχής του, στα οποία ο Καβάφης αναφερόταν υπαινικτικά. Ο Στεργιούλας με τη μελέτη του αυτή διευρύνει τις μελέτες του Σεφέρη και του Τσίρκα για το καβαφικό έργο. Ο Δημήτρης Κόκορης στο δικό του κείμενο αναφέρεται στη μεταστροφή της γνώμης ενός ελάσσονα ποιητή, του Καίσαρα Εμμανουήλ, για τον Κ. Π. Καβάφη. Ο Καίσαρ Εμμανουήλ ξεκίνησε με αρνητική άποψη για την καβαφική ποίηση, για να γράψει τελικά επαινετικά σχόλια. Ένα συνολικό πορτρέτο του Καβάφη, πολύπλευρο και πολυπρισματικό, αποτελεί το κείμενο του ποιητή και Θεσσαλονικιού εικαστικού Βασίλη Ιωαννίδη. Ο αναγνώστης θα συναντήσει στις σελίδες του ένα χρονολόγιο του Καβάφη εμπλουτισμένο με προσωπικά, βιογραφικά, ψυχογραφικά και λογοτεχνικά στοιχεία για το έργο του και τη σημασία του, ενώ προς το τέλος του κειμένου του ο Ιωαννίδης μιλάει

διεξοδικά για τα πορτρέτα, τις ελάχιστες φωτογραφίες αλλά και τα σκίτσα του ποιητή που διασώθηκαν. Η Ελευθερία Ντανούρα στη δική της συνεργασία που τιτλοφορείται Η Αντιόχεια στο έργο του Καβάφη, τονίζει πως η Αντιόχεια θα είναι πάντα η πόλις που θα ακολουθεί τον Αλεξανδρινό. Τέλος, ο υπογράφων αυτό το κείμενο, αναζητά την ερωτική διάσταση των ποιημάτων του Καβάφη μέσα από τα λήμματα κλίνη και κρεββάτι, που συναντούμε πάντα σε υποφωτισμένες κάμαρες, γεμάτες ερωτική αναπόληση και ηδυπάθεια. Ένα αφιέρωμα για τον Καβάφη είναι πάντα ζωντανό και επίκαιρο, αφού το έργο του ποιητή παρά το πέρασμα του χρόνου παραμένει αρυτίδωτο. Ο Καβάφης, ο μετρ της υπαινικτικότητας, ο σκοτεινός, κρυψίνους και εσωστρεφής ποιητής, ο οικουμενικός δημιουργός που πατά σε τρεις ηπείρους και το έργο του αφορά πλέον όλον τον κόσμο, η κορυφαία ποιητική φυσιογνωμία του εικοστού αιώνα μαζί με τον Έλιοτ και τον Πάουντ, ο ποιητής των μόλις 154 ποιημάτων, εξακολουθεί να διαβρώνει την εποχή μας και να συναρπάζει. Πολλοί του στίχοι έχουν γίνει μότο βιβλίων, κορυφαίοι ποιητές έγραψαν ποιήματα για τον ίδιο ή με τον δικό του τρόπο, μέχρι και σε επιφυλλίδες ή ελαφρολαϊκά αναγνώσματα πέρασαν ως ατάκες οι στίχοι του. Σε μια εποχή που εξακολουθεί να συσχετίζει κουτά, στην εποχή της pax Americana και της υποτίμησης των ανθρώπων από άλλους ανθρώπους, σε κοινωνίες κρίσης, αναξιοπρέπειας, ανέχειας και παρακμής όπως οι σημερινές, «ο Καβάφης καλπάζει» κατά τη ρήση του Χριστιανόπουλου. Κλείνω με λίγες σκέψεις για την Οδό Πανός και τον Γιώργο Χρονά. Είναι άξιο θαυμασμού πώς κατορθώνει ένα λογοτεχνικό περιοδικό, όχι απλώς να επιβιώνει, αλλά σε κάποια τεύχη του να προχωρεί και σε ανατυπώσεις, αγγίζοντας νούμερα που θα τα ζήλευε και ένας πετυχημένος μυθιστοριογράφος. Ο Χρονάς χάρη στο ένστικτό του, το ταλέντο του και το εκδοτικό του δαιμόνιο, πέτυχε αυτό που κατόρθωσε κάποτε ο Μουρσελάς στο μυθιστόρημα, ο Σκαμπαρδώνης στο διήγημα και η Δημουλά στην ποίηση. Αγγίζοντας τις μεγάλες μάζες αναγνωστών έκανε ευπώλητο στην Ελλάδα ένα λογοτεχνικό περιοδικό. Παναγιώτης Γούτας, πεζογράφος-βιβλιοκριτικός

Γιάννης Σ. Βερώνης Το παραδοσιακό λιοτρίβι του Δαμαλά ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΔΑΜΑΛΙΩΤΩΝ ΝΑΞΟΥ Με την ευκαιρία της αναπαλαίωσης του μισογκρεμισμένου λιοτριβιού των Δαμαλιωτών, στη Νάξο, ο Γιάννης Βερώνης μας προσέφερε ένα μικρό βιβλίο τιμώντας με αληθινή αγάπη τον σεβασμό που επέδειξαν οι κάτοικοι του Δαμαλά, με πρωτεργάτες τον πρόεδρο του τοπικού Συλλόγου Μανώλη Ι. Δέτση και τον δάσκαλο Μανώ-

λη Σ. Προμπονά, να δώσουν ένα μάθημα χρέους προς τη λαϊκή μας παράδοση και τον λαϊκό μας πολιτισμό. Πλαισιώνοντάς το με 25 αριστοτεχνικά σχέδια με πενάκι, ο Γιάννης Βερώνης μας παραδίδει ένα βιβλίο άψογο από απόψεως βιβλιοδετικής τέχνης και συγγραφικής και λαογραφικής έμπνευσης. «Σπίτια καμιά πενηνταριά χτισμένα στην ανηφοριά ως την Αγιά-Ειρήνη. Πηγάδια δυό κι ένα τριό, ο Δαμαλάς ένα μικρό χωριό μεσ’ στη γαλήνη». Γράφει με ποιητική άνεση ο Στέφανος Ι. Στρούβαλης, και ο ταξιδιώτης ακολουθώντας τον πιστά, θα δει να ξεπροβάλλει, από τη θέση Ανεμόμυλοι, και να τον καλεί με την καλοσύνη των λιγοστών κατοίκων του ένα χωριουδάκι. Είναι ο Δαμαλάς. Στο έμπα του χωριού θα αντικρύσει και το παραδοσιακό αγγειοπλαστείο του Μανώλη Λιμπερτά και το αναπαλαιωμένο παραδοσιακό λιοτρίβι στο οποίο και είναι αφιερωμένο το προαναφερόμενο βιβλίο του Γιάννη Βερώνη. Ο συγγραφέας του, αφού κάνει μια εκτενή αναφορά στην ιστορία του Δαμαλά, της ελιάς και του λαδιού, επιμένει στο λιοτρίβι του Δαμαλά όπου παραθέτει όσο πιο ακριβή στοιχεία κατέχει για την ιστορία του και τη διαδρομή του μέσα στον χρόνο. Ο Γιάννης Βερώνης παραθέτοντας τα λαογραφικά στοιχεία που κατέχει, μας γοητεύει. Το ζητούμενο, όμως, είναι η ελληνική κοινωνία να συνειδητοποιήσει στο σύνολό της τη χρηστικότητα της λαογραφίας και της λογοτεχνίας εν γένει και να κατατάξει τους ανθρώπους αυτούς στη θέση που τους αρμόζει εντάσσοντας στη καθημερινότητά της τα στοιχεία εκείνα που πλουταίνουν το νόημα της ζωής. Αυτή είναι η λαογραφία, αυτή και η αξία της. Όταν κατανοήσουμε την αξία του γεωγραφικού μας χώρου και τις υψηλές δυνατότητες που έχουμε σαν λαός, τότε θα βιώσουμε μια διαφορετική καθημερινότητα. Είμαι ταγμένος στην υπόθεση της δημιουργικής λαογραφίας. Οποιοσδήποτε λοιπόν δημιουργεί και συμβάλλει στην ανάπτυξή της αξίζει όλους τους κόπους του κόσμου. Βέβαια, μπορεί το οικονομικό μέρος να είναι ουσιαστικός μοχλός κίνησης των πάντων, αλλά, ας μην ξεχνάμε ότι υπάρχει η ηθική ικανοποίηση που δίνει η γραφή. Είναι η πίστη του συγγραφέα στη λαογραφική ικανότητα, το πάθος του για τη δημιουργία, η χαρά που του παρέχει ο γεωγραφικός του χώρος και η συνεχής ανανέωση των στόχων του και η υποδειγματική και ισόβια σχέση του συγγραφέα με τον άνθρωπο. Κυρίως σημασία έχει το τι θέλει ο συγγραφέας να εκφράσει κι αυτό καθορίζει ως ένα σημείο και τα μέσα που χρησιμοποιεί. Γι’ αυτό το βιβλίο του είναι ρεαλιστικό και ένα έργο ολοδικής του σφραγίδας, χωρίς στοιχεία που να θυμίζουν άλλους συγγραφείς, χωρίς ωραιολογίες, χωρίς ωραιοπάθειες. Ένα όμορφο, συγκινητικό οδοιπορικό, μια μικρή πολύ μικρή λαογραφική οδύσσεια που ο συγγραφέας την καταγράφει με

ένα στυλ, θα έλεγα, μινιμαλιστικό, να δημιουργεί τη σωστή ατμόσφαιρα με τα σκίτσα του που παρακολουθούν πιστά την πορεία της ιστορίας του χωριού και του λιοτριβιού. Στο πόνημα αυτό του Γιάννη Βερώνη ούτε γίνονται πολλά, ούτε ακούμε πολλά. Μαθαίνουμε όμως πολλά για τη ζωή, τον αγώνα επιβίωσης των Δαμαλιωτών, τη μοναξιά τους, την ανάσα τους. Είναι μια ανθρώπινη, ρεαλιστική αφήγηση που λέει πολλά για ένα λαογραφικό βιβλίο, απ’ αυτά που πρέπει να αναζητούμε και να απολαμβάνουμε. Όσοι χαρακτήρες αναφέρονται είναι άντρες με τα αληθινά τους ονόματα. Έτσι αποκαλύπτει μυστικά της τέχνης τους και ιστορίες όπως τις έζησαν στο διάβα του χρόνου με αληθινές και χρήσιμες λεπτομέρειες για την ελιά, το λάδι, το λιοτρίβι του χωριού, τα αρχιτεκτονικά και μορφολογικά στοιχεία τους, το ιδιοκτησιακό καθεστώς, τους λιοτριβιάρηδες, τον καπετάνιο, τον κουταλητή, τον θερμαστή και τα λιομαζώματα. Η φόρμα του κειμένου αυστηρή και στυλιζαρισμένη και φωτίζει πολλά πράγματα από αυτά που συνήθως δεν παρατηρούμε γύρω μας, και η όλη διήγηση βασίζεται σε τρία επίπεδα: στη μνήμη, στη συνάντηση και στην αναπαράσταση. Σε μια εποχή όπου μέτριες εξουσίες δεν μπορούν να πείσουν κανένα, όπου η νοημοσύνη ταπεινώνεται και η διγλωσσία υμνείται, ο Γιάννης Βερώνης προσπαθεί να αποκαταστήσει έστω κάτι από την αξιοπρέπεια της ζωής, της λαογραφίας, της λογοτεχνίας. Σπύρος Κάλμπαρης

Νατάσα Κεσμέτη Νησί από ελαφρόπετρα ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑ Καλογραμμένο με πλούσια και εύστοχη γλώσσα, γλαφυρή και πιστή σκιαγράφηση και περιγραφή χαρακτήρων και εικόνων, που μοιάζουν να αναδύονται αποσπασματικά από τη μνήμη της συγγραφέως και έχουν συναισθηματική θέρμη και γλυκύτητα, και περιγράφουν τα όντα «κατατετμημένα», άλλοτε σφαιρικά και άλλοτε ελλειπτικά, ενώ απαιτείται η δική μας συμπληρωματική συνεισφορά. Εμβριθείς παρατηρήσεις και σκέψεις, με αξιοσημείωτη συντομία και συχνά υπαινικτικά, παρεμβάλλονται μέσα σε αφηγήσεις και περιγραφές, φτιάχνοντας ένα καλοδουλεμένο μίγμα. Τις περισσότερες φορές το επίκεντρό της είναι μέρη ή πρόσωπα και συμπεριφορές τους, και από εκεί ξετυλίγεται το νήμα της αφήγησης, επιδιώκοντας το «βύθισμα» του αναγνώστη σε αυτή και χρησιμοποιώντας μια σχετικά χαλαρή πλοκή, ενώ συχνά επιδιώκεται η συγκίνηση. Σε αυτό συνεισφέρει και η ακριβής και εύ-

INDEX_36 INDEX_38

ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΗ ΒΙΤΡΙΝΑ

στοχη χρήση της γλώσσας και, γενικά, οι μεγάλες καλοδουλεμένες και σύνθετες προτάσεις της. Κάποιες φορές η αφήγηση πραγμάτων και γεγονότων, που μοιάζουν να έχουν συγκαλυμμένο βιωματικό χαρακτήρα, τη συνεπαίρνει τόσο πολύ, που η συναίσθηση του παρατηρητή αναγνώστη ατονεί και απαιτείται προσεκτική ανάγνωση από μέρους του για να παρακολουθήσει την αφήγηση. Αυτό, όμως, από την άλλη μεριά «ζεσταίνει» και «ζωντανεύει» το κείμενο, δίνοντάς του ένα ιδιαίτερο ύφος. Γίνεται έτσι ξαφνική αναφορά προσώπων που δεν έχουν ενσωματωθεί νωρίτερα στην αφήγηση, όσο και παράπλευρων στοιχείων, καταστάσεων ή γεγονότων που δε συνδέονται άμεσα με αυτή. Βέβαια, συνεισφέρουν και συνδέονται με τη διαμόρφωση του κλίματος και του ύφους που σαφώς πετυχαίνεται δεξιοτεχνικά από μια έμπειρη συγγραφέα. Κατά την ταπεινή μου γνώμη το έργο δεν πρέπει να αναγνωστεί με την έννοια της αυστηρής λογικής προσήλωσης, αλλά της συνολικής αισθητικής προσέγγισης, χωρίς βέβαια να θέλω να πω ότι ξεφεύγει από τη ρεαλιστική πραγματικότητα. Η δομή της άλλοτε είναι σχετικά ταξινομημένη, καθώς περιφέρεται άμεσα γύρω από το θέμα της (π.χ. στο Σούσα η ξενοδόχα), μα συχνότερα είναι πιο ελεύθερη, με τις «αφηγηματικές ψηφίδες» πιο ευδιάκριτες (π.χ. στο Η κυρία Νήρου), ενώ σπανιότερα έχει μια απόλυτα ξεκάθαρη πλοκή και κατεύθυνση (π.χ. στο Τροφώς). Κάποτε χρησιμοποιούνται εγκιβωτισμένες ιστορίες (π.χ. σελ. 169, αλλά και αλλού με συντομότερη έκταση, π.χ. σελ. 197), άλλοτε μυθολογικές αφηγήσεις (π.χ. στο Καμωμένα από νηρίτη), κάποτε αναφορές σε συγγραφείς ή πράγματα ή τεκταινόμενα του παρελθόντος, ενώ αλλού παρατηρούμε τον αυτοσαρκασμό των ηρώων (π.χ. στο Καμωμένα από νηρίτη), η δε εμφάνιση της κυρίας Νηρού ενοποιεί τα αφηγήματα, δίνοντας την αίσθηση ότι αναφέρονται σε πρόσωπα γνωστά μεταξύ τους. Αυτά προσφέρουν ποικιλία στην αφήγηση και κινούν το ενδιαφέρον. Η συγγραφέας συχνά χειρίζεται με δεξιοτεχνία τον μονόλογο, ο οποίος δε μας οδηγεί ποτέ σε ανία, λόγω της αφηγηματικής της ευρηματικότητας και πρωτοτυπίας, τόσο τεχνικά (π.χ. με τη χρήση υπονοούμενων, παρηχήσεων, ευρηματικού και ποικίλου λεξιλογίου, ζωντανών περιγραφών, γλαφυρών ψυχογραφιών κ.ά.), όσο και θεματικά (με πρωτότυπες ιστορίες, ρεαλιστικούς αλλά και αξιοπρόσεκτους χαρακτήρες, χιούμορ, πλοκή όχι μεν αγωνιώδη, αλλά ενδιαφέρουσα κ.ά.). Τα κείμενά της διακατέχονται από το πάθος της να διηγηθεί όσο το δυνατόν περισσότερα πράγματα, που ξεχύνονται χειμαρρώδη, δίνοντας την αίσθηση ότι το μυαλό της Νατάσας Κεσμέτη δε θα στερέψει ποτέ από αφηγήσεις. Γρηγόρης Τεχλεμετζής, www.tehlemetzis.blogspot.com

Κωνσταντίνος Σπηλιώτης Του πάθους φτερουγίσματα Ιωλκός Μεταξύ ελεύθερου στίχου και ομοιοκαταληξίας κινείται η πρώτη συλλογή «Του πάθους φτερουγίσματα» του Κωνσταντίνου Σπηλιώτη. Ενός νέου ανθρώπου όπου γεννήθηκε και ζει στο Ναύπλιο, σπούδασε την επιστήμη της Γεωπονίας και τώρα εργάζεται στο υπουργείο Πολιτισμού. Μ’ αρέσει να πλανιέμαι στα βιβλία των νέων, να χαίρομαι όταν αυτά έχουν να προσθέσουν «κάτι» και ποτέ δεν απαξιώνω την κάθε προσπάθεια. Ο νέος ποιητής διαθέτει δικές του κεραίες, μπορεί και συλλαμβάνει μηνύματα της εποχής, μπορεί και κάνει τον πόνο του τραγούδι. Στα ολιγόστιχά του είναι πιο αληθινός, τεκμηριώνει το θέμα, αφήνοντας πάντα μια γλυκόπικρη γεύση ν’ απλώνεται στα χείλη. Παράδειγμα το «Γραφτό»:

Irvine Welsh ΑΝ ΣΟΥ ΑΡΕΣΕ ΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ, ΘΑ ΛΑΤΡΕΨΕΙΣ ΤΗ ΔΟΥΛΕΙΑ (IF YOU LIKED SCHOOL, YOU’LL LOVE WORK)

Μετάφραση: Αλέξης Καλοφωλιάς Διηγήματα - Σειρά ΠΑΡΑΜΟΡΦΩΣΗ Ο συγγραφέας του Trainspotting μας υπενθυμίζει ότι είναι μάστορας της διηγηματικής φόρμας, εξαιρετικός αφηγητής και αναμφισβήτητα από τους πιο αστείους και ανατρεπτικούς συγγραφείς της Βρετανίας.

Είμαι ο πόνος και είσαι το σώμα. Είμαι το πέλαγος και είσαι ο ορίζοντας. Υπάρχω όταν υπάρχεις. Είμαι η αφή και είσαι τα ακροδάχτυλα. Είμαι ο ανασασμός και είσαι η ηδονή. Υπάρχω γιατί υπάρχεις.

www.brainfood.gr ř www.avopolis.gr

Υπήρξαμε για να βρεθούμε. Υπάρχουν κι άλλα αξιοπρόσεχτα δείγματα, στίχοι σκόρπιοι, που μας σταματούν, όπως: «Του καραβιού μου είσαι και άρμπουρο και ξάρτι, /της μοναξιάς μου Σαρακηνός εχθρός» (Εσύ, σελ. 16), «Απόψε που σε χάνουμε ευχήθηκα να μας ξαναγεννούσες / και κάθε πνοή της ζωής μας σ’ αγαπώ να σου φωνάζαμε» (Δυο λέξεις ψυχορραγούν, σελ. 13), «Τώρα που ορφάνεψε η ψυχή μου / κάθομαι και συλλογιέμαι / πως όλες οι αγάπες μου θα πικραθούν» (Ακριβό μου θάμπος, σελ. 36). Να προχωρήσω; Νομίζω πως είναι χαρακτηριστικά τα παραδείγματα. Η ποίηση υπάρχει ή δεν υπάρχει. Και στο νέο ποιητή υπάρχει. Από τον ίδιο εξαρτάται κατά πόσο θα την υπηρετήσει απαλλαγμένος από ξένα βάρη, ακουμπώντας στις δικές του αντοχές. Όλα είναι θέμα χρόνου, μελέτης και, προπαντός, πίστη σ’ αυτό που αγαπάμε και θέλουμε, ή, έχουμε την ανάγκη να αναδείξουμε. Προέχουν η τριβή και το μεράκι. Δύο λέξεις-κλειδιά στον αγώνα της επιτυχίας. Γιάννης Κορίδης

ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ

ΙΝΔΟΚΙΝΑ

ΝΗΣΙ ΤΟΥ ΠΑΣΧΑ – ΠΑΤΑΓΟΝΙΑ

Σειρά BrainFood Ταξιδιωτικά ημερολόγια Μετά το Νεπάλ και τη Βενεζουέλα, η Ινδοκίνα και το Νησί του Πάσχα είναι οι δύο επόμενοι σταθμοί του Γιώργου Καράμπελα στη σειρά Οδοιπορικό στον κόσμο.

57ΤΩΝ ΕΣΩ ΕΚ

all time classic

ΕΚ ΤΩΝ ΕΣΩ

ΑΠΟ ΤΟΝ ΜΑΚΗ ΤΣΙΤΑ ΑΠΟ ΤΗ ΓΙΩΤΑ ΣΥΚΙΩΤΗ

Η Κυρία που ανήγαγε το αστυνομικό μυθιστόρημα σε υψηλή τέχνη.

εννήθηκε στο Φορτ Γουέρθ του Τέξας στις 19 Ιανουαρίου 1921. Θυγατέρα της Μαίρης Κόουτς και του Τζέι Μπέρναρντ Πλάγκμαν, ο οποίος χώρισε τη μητέρα της ύστερα από 18 μήνες σχέσης. Το επώνυμό της το πήρε από τον πατριό της, τον διάσημο φωτογράφο Στάνλεϊ Χάισμιθ. Σπούδασε στο κολέγιο Μπάρναρντ αγγλικά, λατινικά και ελληνικά, ταξίδεψε στην Ευρώπη, όπου, τελικά, μετοίκησε στα τέλη της δεκαετίας του ’50. Η συγγραφέας που ανήγαγε το αστυνομικό κοινωνικό μυθιστόρημα σε υψηλή τέχνη, μετρ της πλοκής που σχεδιάζεται με τρόπο αριστοτεχνικό και δικαίως θεωρήθηκε η βασίλισσα του μαύρου χιούμορ και του σασπένς. Το πρώτο της βιβλίο Ξένοι στο τρένο εκδόθηκε το 1950 και αμέσως σημείωσε μεγάλη επιτυχία. Μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο από τον Άλφρεντ Χίτσκοκ. Το 1953 με το ψευδώνυμο Claire Morgan δημοσιεύει το

INDEX_38

The Price of Salt, την προκλητική για την εποχή ομοφυλοφιλική ερωτική ιστορία μεταξύ μιας παντρεμένης γυναίκας και μιας πωλήτριας, το οποίο δέχονται με επιφύλαξη οι εκδότες και πωλεί εκατομμύρια αντίτυπα. Το βιβλίο επανεκδόθηκε με Επίλογο το 1991 με τον τίτλο CAROL (ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ, 2004), Η πένα της Πατρίτσια Χάισμιθ θα μεταμορφώσει την ιστορία τους σ’ ένα μαγευτικό ταξίδι θάρρους, αυτογνωσίας και έντονων ανθρώπινων αισθημάτων. Το 1955, έπλασε τον ήρωα Τομ Ρίπλεϊ, έναν γοητευτικό ψυχοπαθή νεαρό αμερικανό απατεώνα κολεγιακής μόρφωσης και ταυτίστηκε σχεδόν μαζί του, λέγοντας ότι είναι το alter ego της, όπως ο Φλωμπέρ έλεγε «η Μαντάμ Μποβαρί είμαι εγώ». Ο Ρίπλεϊ, και στα πέντε μυθιστορήματα που πρωταγωνιστεί, παραμένει ασύλληπτος παρόλα τα εγκλήματά του, παίζει Μπαχ και Σκαρλάτι στο τσέμπαλο, διαβάζει Σίλερ και Μολιέρο, διατηρεί συλλογή με έργα του Βαν Γκογκ, του Μαγκρίτ, και του Πικάσο, συγκινείται μέχρι δακρύων όταν αντικρίζει τον τάφο του Τζον Κιτς και απολαμβάνει ιδιαίτερα τον γδούπο του σώματος όταν πέφτει στον φρεσκοσκαμμένο τάφο! Εξέδωσε είκοσι μυθιστορήματα και εφτά συλλογές διηγημάτων. Αναλύοντας και περιγράφοντας την καθημερινή ζωή, καταλήγει να την παραμορφώνει. Το ύφος της συνδυάζει το κλασικό με την ωμή φρίκη (Το ημερολόγιο της Ήντιθ, εκδ. ΟΛΚΟΣ). Η κινητικότητα των ηρώων και της πλοκής στα μυθιστορήματά της είναι συνεχής και απρόσμενη, εντείνοντας το κλίμα αστάθειας και ανησυχίας, όπου το ασύνορο των καταστάσεων διαδέχεται το άχρονο των πράξεων, λες και ο Τομ στο Ποζιτάνο της Νότιας Ιταλίας δεν «εξαφανίζει» μόνο τον Ντίκι Γκρήνλιφ κλέβοντας την ταυτότητα και τη ζωή του, αλλά σβήνοντας την απόσταση Αμερικής και Ιταλίας, φτώχειας και πλούτου, δουλικότητας και κυριαρχίας, γίνεται με τη σειρά του «άλλος» μέσα στο αλλοιωμένο, καινούριο σύμπαν του. Η Πατρίτσια Χάισμιθ αποκαλύπτει τα μυστικά της τέχνης της με το βιβλίο της Πώς να γράψετε ένα μυθιστόρημα αγωνίας (και δράσης) (ΠΑΤΑΚΗΣ) στο οποίο μιλάει με αμεσότητα για τη χρήση προσωπικών βιωμάτων, τα προβλήματα της πλοκής, το πρώτο και το δεύτερο σχεδίασμα, τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι συγγραφείς. Ένα εγχειρίδιο για ταλαντούχους νέους συγγραφείς -τίποτα δε γίνεται χωρίς ταλέντο- αλλά και για αναγνώστες που θέλουν να ρίξουν ένα αδιάκριτο βλέμμα στη μεγάλη περιπέτεια της γραφής. Όπως έγραψε ο Julian Symons, στο The Sunday Times «Η Χάισμιθ είναι, ίσως, η καλύτερη συγγραφέας αγωνίας στον κόσμο, και το βιβλίο αυτό είναι μια συναρπαστική έκθεση της τέχνης της». Οι γάτες ήταν οι πιο πιστοί σύντροφοι στη ζωή της. Υπήρξαν εποχές που είχε και μέχρι έξι γάτες ταυτόχρονα. Στο βιβλίο της Γάτες (ΑΓΡΑ), γεμάτο ιστορίες, ποιήματα και σκίτσα, με θέμα τις γάτες, ασχολείται αποκλειστικά με τη στενή σχέση της με τα τετράποδα, με τα οποία μοιράστηκε τη ζωή της. Το 1977, ο Βιμ Βέντερς θα κινηματογραφήσει τον Αμερικανό Φίλο, διασκευή του μυθιστορήματός της Το Παιχνίδι του Ρίπλεϊ. Αυτή που χρίστηκε ως «η καλύτερη εκπατρισμένη συγγραφέας της Αμερικής από την εποχή του Χένρι Τζέιμς», άφησε την τελευταία της πνοή στο Λουγκάνο στις 4 Φεβρουαρίου του 1995.

Ο ΚΥΡΙΟΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΙΔΕΡΑΚΗΣ, ΙΔΙΟΚΤΗΤΗΣ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟΥ Η ΠΟΛΥΘΡΩΝΑ ΤΟΥ ΝΙΤΣΕ ΣΤΗΝ ΑΡΤΑ, ΜΑΣ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΕΙ ΕΚ ΤΩΝ ΕΣΩ…

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜ Ο: ΣΙΔΕΡΑΚΗΣ ΓΙΑΝΝ ΗΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΠΟ ΛΥΤΕΛΕΙΑ: ΝΑ «ΤΡΩΩ» ΧΙΛΙΟΜ ΕΤΡΑ ΜΕ ΤΗ ΜΟΤΟΣΥΚΛΕΤΑ ΜΟ Υ. ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΚΑ Ι ΤΟΠΟΣ ΓΕΝΝΗΣΗΣ: ΑΘΗΝ Α, 27 /06/1972 ΤΟΠΟΣ ΔΙΑΜΟΝΗ Σ: ΑΡΤΑ ΕΥΣΕΒΗΣ ΠΟΘΟ Σ: ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΥΓΙΕΙΣ ΚΑΙ ΕΥΤΥΧΙΣΜΕΝΗ Η ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΜΟΥ. ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ: ΒΙΒ ΛΙΟΠΩΛΗΣ

57 BIBΛIOΘEPAΠEIA

ΠΕΙΤΕ ΜΑΣ ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟΥ ΣΑΣ. «Η πολυθρόνα του Νίτσε» ξεκίνησε σαν ένας ευσεβής πόθος, κτίστηκε και «γέμισε» στο μυαλό μου πριν από αρκετό καιρό. Τελικά, πριν από τρία χρόνια και διάφορες περιπέτειες στην απάνθρωπη ζούγκλα της ανασφάλειας, κατάφερα να ξεπεράσω τους φόβους μου, τα πρέπει και τα μη και να στήσω αυτό ακριβώς που ονειρευόμουνα. Έναν χώρο που θα μπορούσε το κάθε ανήσυχο πνεύμα να πάρει μια μικρή γεύση από τον αχανές κόσμο του βιβλίου. ΤΙ ΠΙΣΤΕΥΕΤΕ ΟΤΙ ΕΙΝΑΙ ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΣΑΣ ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΕΙ ΑΠΟ ΤΑ ΥΠΟΛΟΙΠΑ ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΑ; Το σημαντικότερο είναι ότι δεν έχουμε τη νοοτροπία του «μπακάλη», δηλαδή δεν πιστεύουμε ότι μπορούμε να γίνουμε πλούσιοι από ένα βιβλιοπωλείο. Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο, έχουμε επικεντρώσει στο να κάνουμε φίλους, να δημιουργούμε αναγνώστες και όχι να κυνηγάμε πελάτες. Είμαστε βιβλιοπωλείο. Ούτε χαρτοπωλείο, ούτε κατάστημα με εποχιακά είδη. Όσο παράξενο και να σας φαίνεται που το αναφέρω, φανταστείτε πόσο δύσκολο είναι να διατηρηθεί ένα αμιγές βιβλιοπωλείο στην επαρχία.

ΘΑ ΜΠΟΡΟΥΣΑΤΕ ΝΑ ΜΑΣ ΠΕΡΙΓΡΑΨΕΤΕ ΤΟ ΠΡΟΦΙΛ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΩΝ ΠΟΥ ΣΑΣ ΕΠΙΣΚΕΠΤΟΝΤΑΙ; Οι άνθρωποι που μας επισκέπτονται είναι αυτοί που δεν ψάχνουν για την εύκολη λύση του best seller. Είναι αυτοί, που θέλουν να ανακαλύψουν κάτι διαφορετικό πίσω από τις στοίβες των πολυδιαφημισμένων βιβλίων, να νοιώσουν τη χαρά της ανθρώπινης επαφής, να ανταλλάξουν απόψεις και να αγοράσουν εν τέλει κάτι που θα τους δώσει περισσότερα από το χρηματικό αντίτιμο που θα αποχωριστούν, θα τους συντροφεύει και θα τους εμπνέει όταν αυτοί το χρειαστούν. ΟΙ ΠΕΛΑΤΕΣ ΣΑΣ ΖΗΤΟΥΝ ΣΥΧΝΑ ΤΗ ΣΥΜΒΟΥΛΗ ΣΑΣ Η ΔΙΑΛΕΓΟΥΝ ΜΟΝΟΙ ΤΟΥΣ ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΠΟΥ ΑΓΟΡΑΖΟΥΝ; Υπάρχουν δύο είδη ανθρώπων που έρχονται να αγοράσουν βιβλία. Αυτοί που ξέρουν ακριβώς τι θέλουν και δεν χρειάζονται βοήθεια, εκτός ίσως από μια «ξενάγηση» στους νέους τίτλους και αυτοί που θα μπουν στο βιβλιοπωλείο και θα περιμένουν από εμένα να τους προτείνω το επόμενο βιβλίο που θα διαβάσουν. Θα έλεγα πως η δεύτερη ομάδα είναι και η πλειοψηφία. Και στις δύο περιπτώσεις μου δείχνουν ιδιαίτερη εμπιστοσύνη, πράγμα που με χαροποιεί αλλά ταυτόχρονα με αγχώνει. ΤΙ ΕΙΔΟΥΣ ΒΙΒΛΙΑ ΕΧΟΥΝ ΤΗ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΚΙΝΗΣΗ ΣΤΟ ΔΙΚΟ ΣΑΣ ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ; Θα έλεγα, πως η κλασσική λογοτεχνία, έχει τη «μερίδα του λέοντος». Στη συνέχεια, έρχονται τίτλοι που εξάπτουν τη φαντασία και αμφισβητούν. ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΑ ΣΧΕΔΙΑ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ ΣΑΣ; Το όνειρο μου είναι ένας εκδοτικός οίκος που θα δίνει βήμα σε νέους συγγραφείς να δείξουν τη δουλειά τους. Με τα σημερινά δεδομένα όπως τα ξέρουμε όλοι όμως, θα είμαι πολύ ευχαριστημένος αν το βιβλιοπωλείο μου συνεχίσει να λειτουργεί χωρίς να χρειαστεί να υποχωρήσω από την αρχική μου πορεία. Η ΠΟΛΥΘΡΟΝΑ ΤΟΥ ΝΙΤΣΕ Φιλελλήνων 24, ΄Άρτα, τηλ-2681077631, email:ironakis@yahoo.gr

INDEX_38

ΑΠO ΤΗΝ ΠΕΝΑ ΣΤΟ ΠΙΡΟΥΝΙ ΚΑΙ… ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΑ

Απo την πένα στο πιρούνι και… αντiστροφα

H ΣYNT

AΓH ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΥΤΣΟΥΚΗ Κ ΚΑΤΕΡΙΝΑ

Η εποχή των Hippie

ΑΠΟ ΤΗ ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΟΥ & ΤΗ ΓΙΩΤΑ ΣΥΚΙΩΤΗ

Η «Γέφυρα» που ενώνει Δύση και Ανατολή

νάμεσα στο Νέστο και τον Έβρο και υπό τη σκιά της επιβλητικής Ροδόπης, τόπος με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και ατμόσφαιρα από τον οποίο πέρασαν και άφησαν το στίγμα τους διάφοροι λαοί στο πέρασμα των αιώνων. Υγροβιότοποι, δάση, λιμνοθάλασσες στις εκβολές των ποταμών της περιοχής και το βορειότερο αιγαιοπελαγίτικο νησί, η Σαμοθράκη. Πατρίδα του Ορφέα, του Διόνυσου και του Δημόκριτου, η χιλιοτραγουδισμένη Θράκη από τον αρχαίο Έλληνα τραγικό τον Σοφοκλή μέχρι και τη λαϊκή μούσα, πατρίδα του Βάρναλη, του Βιζυηνού, του Μάνου Χατζιδάκι και τόσων άλλων. Περιοχή που, εκτός των άλλων, συνδυάζει άριστα την πένα με το πιρούνι. Οι Θρακιώτες ήταν ανέκαθεν καλοφαγάδες. Το τραπέζι τους ήταν πάντα γεμάτο με εκλεκτά και καλομαγειρεμένα φαγητά. Ο χειμώνας βαρύς, και ένα πιάτο ζεστού τζορμπά (τραχανά), καυτερού από την κόκκινη πιπεριά που περιέχει είναι ό,τι πρέπει για να ξεκινήσει η μέρα. Τα χειμωνιάτικα μεσημέρια ο γιοφκάς (τραχανάς ζυμωμένος με αλεύρι, γάλα και αβγά) είναι απαραίτητος στο τραπέζι. Για γλύκισμα, λαγγίτες: πίτες από ζυμάρι που τηγανίζονταν με λάδι και μετά πρόσθεταν μέλι ή ζάχαρη ή πετμέζι. Έτσι, για αρχή. Στη Θράκη των διασταυρωμένων πεπρωμένων, δεν διασταυρώθηκαν μόνο πεπρωμένα, αλλά και κοσμοαντιλήψεις, ήθη και έθιμα, ιδέες και υλικά, που οδήγησαν σε μερικές από τις πιο ενδιαφέρουσες συνταγές τοπικής γαστρονομίας. Στην Αλεξανδρούπολη, υπόδειγμα ρυμοτομίας, με κοσμοπολίτικο αέρα και την ξεχωριστή αύρα που της προσφέρει απλόχερα το Θρακικό Πέλαγος γίνεται «σαφάρι» ψαροφαγίας στα ταβερνάκια της παραλιακής αλλά και τυροκαυτερή, κοτόπουλο με λάχανο τουρσί ή χοιρινό με λάχανο τουρσί ή χοιρινό με κουσκούς (κισκέκι), στα φιλόξενα εστιατόρια της πόλης. Παρόμοιες είναι η γεύσεις και στο Διδυμότυχο, την καλύτερα διατηρημένη πόλη στην Ευρωπαϊκή Ένωση που χρονολογείται από την εποχή των Πελασγών και τα βυζαντινά του κάστρα αποτελούν σήμα κατατεθέν της. Ομοίως και στην Κομοτηνή, έδρα του Δημοκρίτειου Πανεπιστήμιου Θράκης, όπου η καρδιά της πόλης χτυπά γύρω από την τεράστια πλατεία της. 15χλμ. από τη γέφυρα του Νέστου βρίσκεται η Ξάνθη, έδρα της Πολυτεχνικής Σχολής του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης με τα πασίγνωστα Πομακοχώρια γύρω γύρω αλλά και το βυζαντινό κάστρο της Ξάνθειας. Η Ορεστιάδα, η νεώτερη πόλη του ελληνικού κράτους ιδρύθηκε το 1923 από πρόσφυγες του γειτονικού Κάραγατς και της Αδριανούπολης. Στο Σουφλί, στην πόλη του μεταξιού, η μεσογειακή κουζίνα συναντά την Ανατολή, δημιουργώντας μια κατάσταση μεθυστική. Κάθε πόλη και χωριό της Θράκης έχει τη δική του μακρόχρονη ιστορία και παράδοση, στις οποίες ανήκουν και ένα πλήθος γεύσεων που θα σας συναρπάσουν. Ένα ουζάκι για να σας ανοίξει την όρεξη: τσίροι στη στάχτη ποτισμένοι με ξύδι και κομματιασμένοι στο πιάτο με λάδι και μαϊντανό. Ακόμα, αυγά με λαρδί, καβουρμάς, κεφτέδες σουρβάν, κολοκυθόπιτα στριφτή, μελιτζανοσαλάτα, καπάκια (τοπικό είδος πικάντικου λουκάνικου από μοσχαρίσιο κρέας σε φυσικό έντερο), λαχανοντολμάδες με λάχανο τουρσί και ένα σωρό ακόμα πιάτα δίνουν μια ξεχωριστή ποικιλία στο θρακιώτικο τραπέζι. Ανάμεσα στα γλυκίσματα ξεχωρίζουν τα μικίκια, οι καριόκες, αλλά και τα σαραγλί, τα τουλουμπάκια και τα μπακλαβάκια, Επίσης, σε όλη τη Θράκη την εποχή του τρύγου κάνουν πετμέζια. Ο τρόπος της παρασκευής τους είναι απλός αλλά κουραστικός και η επιτυχία εξαρτάται από την εμπειρία της νοικοκυράς.

INDEX_38

ΣΤΑΥΡΟΔΡΟΜΙΑ

Κοτόπουλο με λάχανο τουρσί 1 κοτόπουλο Λάχανο τουρσί (ανάλογα με την ποσότητα του φαγητού που θέλουμε να μαγειρέψουμε) ελαιόλαδο αλάτι Κόκκινο πιπέρι τριμμένο (γλυκό ή καυτερό, όπως το προτιμά ο καθένας) Ψιλοκόβουμε το λάχανο, στραγγίζουμε το νερό που έχει και το σοτάρουμε σε λίγο ελαιόλαδο. Το σκεπάζουμε και το αφήνουμε να βράσει. Αν χρειαστεί, προσθέτουμε νερό. Προς το τέλος, προσθέτουμε κόκκινο πιπέρι και ανακατεύουμε. Ταυτόχρονα βράζουμε το κοτόπουλο σε ξεχωριστό σκεύος με λίγο αλάτι (προσοχή στην ποσότητα του αλατιού γιατί το λάχανο τουρσί είναι ήδη πολύ αλμυρό). Όταν βράσουνε και τα δυο τα τοποθετούμε σε ένα ταψί και τα ψήνουμε μέχρι να ροδίσει το κοτόπουλο.

δεκαετία του 1960 ήταν η εποχή των μεγάλων αλλαγών για όσους γεννήθηκαν μετά τον Β´ Παγκόσμιο Πόλεμο. Το Λονδίνο, το Σαν Φρανσίσκο, το Λος Άντζελες, η Νέα Υόρκη, το Παρίσι, αλλά και πολλές άλλες μικρότερες πόλεις, ήταν κέντρα ανταλλαγής ιδεών, μυστικιστικών φιλοσοφιών και πειραματισμών με παραισθησιογόνα ναρκωτικά. Ο Μπάρι Μάιλς, 4 χρονών έπαιζε πιάνο και στα 7 του drums. Στα 9 του έπαιζε επαγγελματικά drums και στα 14! ηχογράφησε το πρώτο του άλμπουμ Miles Of Genius, στα τέλη του ‘60 με τους John Dunbar και Peter Asher ιδρύουν στο Λονδίνο τον πολυχώρο «Ιndica» (βιβλιοπωλείο και gallery), το πασίγνωστο στέκι της κουλτούρας και των μπίτνικς, όπου οργανώνονται πρωτοποριακά show και συναυλίες. Λίγο αργότερα, στο ισόγειο στήνει το περιοδικό International Times. Ως διευθυντής του International Times ήταν παρών στις σημαντικότερες ψυχεδελικές μουσικές συναυλίες, όπως οι πρώτες εμφανίσεις των Pink Floyd. Συμμετείχε στη δημιουργία της δισκογραφικής εταιρείας «Zapple» με τους Beatles, ενώ ηχογραφούσε προσωπικά απαγγελίες γνωστών ποιητών και συγγραφέων της εποχής. Υπήρξε από τα κεντρικά πρόσωπα στην ανάπτυξη του κινήματος των Χίπις στο Λονδίνο, φίλος του Paul McCartney, του John Lennon και της Yoko Ono καθώς και πολλών άλλων καλλιτεχνών, ήταν ο βρετανικός σύνδεσμος για πολλούς από τους αρχηγούς του αμερικανικού κινήματος των Χίπις, όπως οι Fugs, o Allen Ginsberg και ο Frank Zappa. Το 1967, ήταν καλεσμένος στη ζωντανή ηχογράφηση του τραγουδιού «All You Need Is Love», που έγινε κατά τη διάρκεια μιας διεθνούς τηλεοπτικής προβολής και στη φωτογράφηση του συγκροτήματος για το εξώφυλλο του δίσκου τους «Sgt. Pepper’s Lonely Hearts Club Band». Στις 29 Απριλίου 1967 οργάνωσε ένα 14ωρο event με τη συμμετοχή ποιητών, διαφόρων καλλιτεχνών και μουσικών με επικεφαλής τους Pink Floyd και το συγκρότημα jazz -rock group Soft Machine. Είναι, αναμφίβολα, ένας από τους πλέον διακεκριμένους βιογράφους των κυριότερων εκπροσώπων της γενιάς των Beat, οι βιογραφίες του John Lennon, των The Beatles και των The Clash. Όντας μάλιστα γνώριμος και λάτρης των William Burroughs, Jack Kerouac, Frank Zappa, Charles Bukowski και Allen Ginsberg, δεν θα μπορούσε να αποφύγει τον πειρασμό να γράψει τις βιογραφίες τους. Το 2002 εκδόθηκαν τα απομνημονεύματά του με τίτλο In the Sixties ενώ έχει συγγράψει το βιβλίο Black Bird με τον Paul McCartney. Τώρα κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΨΥΧΟΓΙΟΣ το βιβλίο του Hippie - για τους άνδρες και γυναίκες μουσικούς, συγγραφείς, σκεπτόμενους, μπούκιδες, μόδιστρους και ονειροπόλους από

κάθε γωνιά του κόσμου που έγιναν γνωστοί ως Hippie ή παιδιά των λουλουδιών. Βλέπει το θέμα του πολιτικά μέσα από τις αντιπολεμικές διαδηλώσεις και την άρνηση για στράτευση στο Βιετνάμ. Αναφέρεται στους «Μαύρους Πάνθηρες», στη δολοφονία του Μάλκολμ Χ αλλά και στην εξέγερση των 35.000 μαύρων στο Γουότς το 1965, που χρειάστηκαν χιλιάδες εθνοφρουροί και στρατιώτες για να κατασταλεί. Περνά και στην άλλη μεριά του Ατλαντικού: στη γαλλική εξέγερση του Μάη 1968 και στο καθρέφτισμά της στο ροκ της εποχής. Ένας ολοζώντανος κόσμος και μια εποχή με πνοή ζωής κι ελευθερίας ξεδιπλώνεται μέσα απ’ τις σελίδες του βιβλίου. Οι τομές στον τρόπο ζωής, τα ναρκωτικά, ο ελεύθερος έρωτας και τα κοινόβια, ο γυμνισμός, η μόδα, οι επιδράσεις από τη λογοτεχνία ή στη λογοτεχνία διατρέχουν το λεύκωμα με την ακρίβεια ενός ειδικού και τον ενθουσιασμό ενός φαν. Οι φωτογραφίες από τις αντιπολεμικές διαδηλώσεις διαδέχονται εκείνες του Γούντστοκ και της Κάρναμπι Στριτ. Το βιβλίο αυτό είναι προϊόν της μεγαλύτερης έρευνας που έχει γίνει μέχρι σήμερα για το κίνημα των Hippie. Mε πλούσιο φωτογραφικό υλικό, την ψυχεδελική ένταση της εποχής από το 1965 έως το 1971 και μετά, παρουσιάζει με λεπτομέρειες τα κινήματα και τα γεγονότα που προηγήθηκαν αλλά και αυτά που ακολούθησαν μετά τις ξέγνοιαστες ημέρες αγάπης και έρωτα.

BARRY Miles HIPPIE ΨΥΧΟΓΙΟΣ

INDEX_38 INDEX_36

ANAΓNΩΣH KAI... BIBΛIOΘEPAΠEIA

ΜΟΥΣΙΚΗ

Μάρθα Φριντζήλα 2 νύχτες στα Μέγαρα

Διπλό cd που κυκλοφόρησε από τη Δισκογραφική εταιρία Μικρός Ήρως τον Δεκέμβριο του 2009. Πρόκειται για τη ζωντανή ηχογράφηση του προγράμματος που παρουσίασε η δημοφιλής ηθοποιός, σκηνοθέτρια και τραγουδίστρια -μαζί με το μουσικό σχήμα της- τον Σεπτέμβριο του 2009 στο αίθριο των Μουσών του Μεγάρου Μουσικής. Η ίδια η Μάρθα Φριντζήλα αναφέρει: «Τραγούδια άλλων σαν δικά μας. Τα 34 αυτά τραγούδια αποτελούν μέρος του soundtrack της ζωής μας για χρόνια. Δύο live cd διαφορετικού ύφους και ατμόσφαιρας: δεκαοχτώ τραγούδια από τους σπουδαιότερους Έλληνες και ξένους συνθέτες των δύο τελευταίων αιώνων και δεκαέξι μοναδικά παραδοσιακά τραγούδια όπως τα καταλάβαμε εμείς». Ρηξικέλευθη επιλογή ρεπερτορίου, εξαιρετικές ενορχηστρώσεις, πάθος, μπρίο και αυθορμητισμός χαρακτηρίζουν αυτή την πλούσια δουλειά που περιέχει μερικά από τα ομορφότερα τραγούδια των Δημήτρη Λάγιου, Μάνου Χατζιδάκι, Μιχάλη Σουγιούλ, Μίκη Θεοδωράκη, Kurt Weill, Ιωάννας Γεωργακοπούλου, Γιώργου Ζαμπέτα, Μίμη Πλέσσα, Θανάση Παπακωνσταντίνου. Λεωνίδας Μαριδάκης

ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ΠΡΟΣΚΥΝΗΜΑ ΣΤΗ ΛΟΥΡΔΗ (LOURDES) Σκην : Jessica Hausner Hθοπ: Sylvie Testud , Lea Seydoux , Bruno Todeschini Διανομή: Νutopia H ανάπηρη Κριστίν επισκέπτεται με ένα γκρουπ εκδρομέων τη Λούρδη στην καρδιά των Πυρηναίων τόπο ιερό και φημισμένο για την πραγματοποίηση θαυμάτων και την ίαση ασθενειών. Μια υποβλητική και μινιμαλιστική ταινία θεολογικού προβληματισμού και υπαρξιακών αναζητήσεων. Η Τζέσικα Χάουσνερ αναπτύσσει με λιτότητα και ακρίβεια την ιστορία της χρησιμοποιώντας σύντομα και φροντισμένα εικαστικά πλάνα. Ελάχιστα την ενδιαφέρει να στηλιτεύσει την εμπορική εκμετάλλευση της θρησκευτικής πίστης ή την αδυναμία της σύγχρονης επιστήμης να εξηγήσει και να επικυρώσει περιστατικά που υπερβαίνουν τα όρια της. Το φιλμ συστήνει μεθοδικά ένα πλέγμα αποριών γύρω από την ανθρώπινη φύση και την ατέλεια της, την αμφιβολία ή την κατηγορηματικότητα της αμαρτίας, τη λατρεία που αποσκοπεί στη θεία ανταπόδοση. Βέβαια, η Χάουσνερ κάπου παρασύρεται από τη φόρμα και την κατανυκτική ατμόσφαιρα του θέματός της χάνοντας μέρος από την αμεσότητά της. Σε χαρακτηριστική σκηνή, η πρωταγωνίστρια Σιλβί Τεστάντ (Γαλλία, Ζωή σαν Τριαντάφυλλο, Το Μυστήριο του Watteau) εξομολογείται πως νιώθει τη ζωή της να κυλάει εν αγνοία της και αναφορικά με αυτή τη συναίσθηση η Αυστριακή δημιουργός καταθέτει την καλλιτεχνική της ανησυχία . Στις αίθουσες από 8 Απριλίου (πιθανή ημερομηνία).

INDEX_36 INDEX_38

11o ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΓΑΛΛΟΦΩΝΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ Το γαλλικό σινεμά ανανεώνει το ραντεβού του με το ελληνικό κοινό για ακόμη μια χρονιά σε μια διοργάνωση που καλύπτει με αναφορές του και ο Τύπος στη Γαλλία. Φετινοί καλεσμένοι η Τζέιν Μπίρκιν, που την είδαμε και στο τελευταίο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, η Φανί Αρντάν με αφορμή το σκηνοθετικό της ντεμπούτο Στάχτες και Αίμα, ο δημοφιλής παρουσιαστής του ραδιοφώνου και της τηλεόρασης Στεφάν Μπερν, ο φωτογράφος Ρενό Μονφουρνί και ο διάσημος σχεδιαστής Ζαν Πολ Γκοτιέ που έχει επιμεληθεί ενδυματολογικά φιλμ γνωστών δημιουργών (Κακή Εκπαίδευση του Πέντρο Αλμοδόβαρ, Το 5ο στοιχείο του Λικ Μπεσόν, Η πόλη των χαμένων παιδιών των Ζενέ και Καρό) και ο οποίος θα παρουσιάσει πέντε αγαπημένες του ταινίες. Περισσότερα από 50 φιλμ θα προβληθούν, πολλά σε πρώτη προβολή ανάμεσα τους Το Καταφύγιο του Φρανσουά Οζόν, Απαγωγή του Λουκά Μπελβό και το La Journėe de la jupe του Ζαν Πολ Λιλιενφέλντ με την Ιζαμπέλ Αντζανί που βραβεύτηκε στα φετινά Σεζάρ για την ερμηνεία της καθώς και αντιπροσωπευτικά δείγματα των γαλλόφωνων χωρών Τυνησία, Καναδά, Ελβετία, Βέλγιο, Λουξεμβούργο. Στο πρόγραμμα εντάσσεται το ντοκιμαντέρ Το σύνδρομο του Τιτανικού σε συνεργασία με την ΑctionAid Hellas και ένα μικρό αφιέρωμα στον Ερίκ Ρομέρ που έφυγε από τη ζωή πριν μερικούς μήνες. Αθήνα 15-25 Απριλίου Αττικόν – Απόλλων – Γαλλικό Ινστιτούτο Θεσσαλονίκη 22-28 Απριλίου Ολύμπιον

Νίκος Νικολαΐδης

Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΣΦΟΝΤΥΛΙ_ΒΙΒΛΙΟΦΙΛΕΣ ΑΣΤΡΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗ ΖΕΤΑ ΕΛΙΣΣΑΙΟΥ

Το ζώδιο του μήνα: IXΘEIΣ

Ο Βίκτωρ Ουγκώ, ο Ρεϋμόν Κενώ, ο Τζον Στάινμπεκ, η Τζέιν Μπόουλς, ο Ντανίλο Κις, ο Τζακ Κέρουακ, η Κρίστα Βολφ, ο Τζον Απντάικ, ο Φίλιπ Ροθ, είναι μερικοί μόνο από τους συγγραφείς που ανήκουν στο ζώδιο των Ιχθύων.

ΚΡΙΟΣ 21/3-19/4

ΔΙΔΥΜΟΙ 21/5-21/6

Δεν έχει σημασία αν δεν το πιστεύετε, είναι όμως γεγονός. Καινοτομίες και αλλαγές, είτε αυτό ονομάζεται σπίτι, οικογένεια ή αίσθημα γενικά δεν ευνοούνται αυτήν την εποχή. Οτιδήποτε και αν συμβεί, εκτός από τις περιπτώσεις που είναι αναπόφευκτη η παρουσία σας, καθίστε στ’ αβγά σας. Κόψτε τους πολλούς καφέδες, γιατί τα νεύρα σας έχουν κτυπήσει κόκκινο και κινδυνεύετε να τινάξετε στον αέρα, σχέσεις, επαγγελματικά και οικονομικά.

Είσαστε διαρκώς στην τσίτα απ’ το πρωί ως το βράδυ. Δεν τη βρίσκετε πουθενά. Δουλεύετε, κάνετε σεξ, πίνετε και καπνίζετε… Κοινώς, κάνετε ό,τι σας περνάει από το κεφάλι και ψάχνετε χωρίς να ψάχνεστε. Ηρεμήστε λίγο και πάψτε να ξαφνιάζετε διαρκώς τους γύρω σας με τις εκκεντρικότητές σας. Φτιάξτε μια οικογενειακή πίτσα ή παραγγείλτε 10 σουβλάκια και φάτε τα μόνοι. Η βαρυστομαχιά θα σας κάνει καλό: θα τεζάρετε και τότε θα έρθει η στιγμή να δείτε ποιοι νοιάζονται για σας.

Το βιβλίο του μήνα Δημήτρης Ψαρούλης Εξαρτησιογόνες ουσίες UNIVERSITY STUDIO PRESS

Το βιβλίο του μήνα Μαρία Ιορδανίδου Λωξάντρα ΕΣΤΙΑ

ΤΑΥΡΟΣ 20/4-20/5

Ως Ταύρος κουτουλάτε τα εμπόδια… και μπουκάρετε ως σε υαλοπωλείο. Συμμαζευτείτε γιατί σας βλέπω με καρούμπαλα να μπαίνετε σε έναν φαύλο και ατέρμονα κύκλο χτυπημάτων του κεφαλιού σας στον τοίχο. Καιρός να συνειδητοποιήσετε, τελικά, τι είναι για σας πρωταρχικό και τι όχι. Πρέπει όμως να αποδείξετε ότι έχετε αυτό το κάτι που μπορεί να διατηρήσει το ενδιαφέρον του/της για το μυαλό σας καθώς και για το κορμί σας. Το σεξ είναι σπουδαίο, αλλά μπορεί να γίνει αγγαρεία αν τα υπόλοιπα δεν ρέουν μεταξύ σας. Το βιβλίο του μήνα Γεώργιος Πιζάνης Κείμενα πνευματικού φωτισμού ΠΝΕΥΜΑΤΙΣΤΙΚΟΣ ΟΜΙΛΟΣ ΑΘΗΝΩΝ

INDEX_36

ΚΑΡΚΙΝΟΣ 22/6-22/7

Προκειμένου να βγείτε απ’ το τέλμα είσαστε ικανοί να γραφτείτε σε πρακτορείο συνοικεσίων, να βάλετε αγγελία για μοναχικές καρδιές για να δείτε ποιος/α θα εμφανιστεί, να κάνετε babysitting στα αντιπαθητικά παιδιά των φίλων σας ή ακόμα και να κάνετε εθελοντική εργασία στο τοπικό γηροκομείο. Έχετε στριμωχτεί απ’ όλες τις μπάντες. Βαρομετρικό χαμηλό στις σχέσεις και μυαλά, κλειδιά, λεφτά και ό,τι άλλο βρει, όλα τα παίρνει ο άνεμος. Αλλά σαν αυθεντικοί και γνήσιοι καρκίνοι θα επανέρθετε γρήγορα στα ίσια σας και θα συνεχίσετε με το κεφάλι ψηλά! Το βιβλίο του μήνα Λιούμπα Γκουρτζίεφ, Marina C. Bear Απομνημονεύματα και συνταγές για τον θείο, το Πριερέ και το μπιστρό ΠΤΕΡΟΕΣΣΑ

ΛΕΩΝ 23/7-22/8

Πολλά πράγματα στη ζωή σας πρέπει να αλλάξουν. Το πότε ακριβώς δεν έχει και μεγάλη σημασία, το πώς όμως έχει. Εδώ είναι που πρέπει να προσπαθήσετε να επιβάλλετε την πρωτοτυπία σας ή τη μεθοδολογία σας. Αν δουλέψετε σωστά, προς το τέλος του μήνα θα καταφέρετε να προωθήσετε ένα επαγγελματικό σας σχέδιο που σας απασχολεί εδώ και καιρό. Α, και... μην ζητάτε περισσότερα απ’ όσα μπορεί να σας δώσει αυτή την περίοδο ο/η σύντροφός σας. Το βιβλίο του μήνα Στιγκ Λάρσον Το κορίτσι που έπαιζε με τη φωτιά ΨΥΧΟΓΙΟΣ

ΠΑΡΘΕΝΟΣ 23/8-22/9

Η κοινωνική σας ζωή θα βρεθεί σε ακμή σε αντίθεση με την ερωτική όπου θα συναντήσετε εμπόδια (αν ξέρετε να τα πηδάτε καλώς), αλλιώς χαλαρώστε και δείτε τι ωραία που είναι… να είσαι μόνος! Καιρός για βαθυστόχαστη σκέψη και περισυλλογή! Τα οικονομικά σας μάλλον ανθίζουν. Τα λεφτά μπορεί να μην φέρνουν την ευτυχία, αλλά δεν τη διώχνουν κιόλας. Το βιβλίο του μήνα Συλλογικό έργο Κοινωνική ψυχολογία ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

ΖΥΓΟΣ

ΑΙΓΟΚΕΡΩΣ

23/9-23/10

22/12-19/1

Περάσατε δύσκολες ώρες. Κλάψατε, πλαντάξατε, χτυπηθήκατε, φτάνει πια. Ρίξτε το έξω. Βγείτε απ’ το καβούκι σας. Κάντε μικρές διακοπές, πάρτε τα βουνά για να αλλάξετε αέρα. Αφήστε τα λόγια, που είναι και φτώχια, και προχωρήστε σε πράξεις. Ξοδέψτε τον χρόνο σας δημιουργικά, κάντε κάτι που σας ευχαριστεί ή απαλλαγείτε από αυτά που σας δυσαρεστούν. Τα άστρα είναι ευνοϊκά από άποψη αλλαγών και επιτυχιών. Το βιβλίο του μήνα Συλλογικό έργο Διασυνδετική ψυχιατρική ΒΗΤΑ ΙΑΤΡΙΚΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ

Ίσως να πρόκειται για μία περίοδο που η φυσική σας κατάσταση θα δοκιμαστεί ιδιαίτερα. Πολλά πράγματα ή καταστάσεις φαίνεται πως συγκρούονται με την επιθυμία σας να πραγματοποιήσετε κάποιο στόχο, αλλά τα πράγματα εξελίσσονται αργά μεν αλλά σταθερά προς το καλό και καταλήγουν όπως θέλετε. Όρεξη να έχετε να ψάχνετε και θα βρείτε την άκρη.. Το βιβλίο του μήνα ΣΕΒΑΣΤΙΑΝΑ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ Πράβδα ΣΗΜΕΙΟ

ΣΚΟΡΠΙΟΣ

ΥΔΡΟΧΟΟΣ

24/10-21/11

20/1-18/2

Διανύετε μια περίοδο που κάτι περνάτε και κάτι σας διαπερνά. Κυκλοθυμία να το πω, ανεμοσκόρπισμα να το πω, ζείτε στην κοσμάρα σας να το πω, θα σας γελάσω και δεν το θέλω. Τη δημιουργικότητά σας τη διακρίνει μάλλον η αναμπουμπούλα και η φαντασία σας έχει χρώμα εκρού του νεκρού. Γνωστοί και φίλοι δεν ξέρουν από πού να σας πιάσουν. Σκόπιμο είναι να προσπαθήσετε να βάλετε τα πράγματα, όλα τα πράγματα -ερωτικά, επαγγελματικά, οικονομικά- σε τάξη. Το βιβλίο του μήνα Μιχάλης Κ. Κυριακίδης Ρεφλεξολογία Π. ΚΥΡΙΑΚΙΔΗ

Με πολύ κέφι και εύθυμη διάθεση τα πράγματα όσο πάει και απογειώνονται. Όλα καλά, πολύ καλά και θα καταλήξουν πάρα πολύ καλά. Διαθέτετε έξτρα ποσότητα ενέργειας και αυτοπεποίθησης και με μεγάλη ευκολία θα κάνετε εντύπωση μέσα και έξω από το περιβάλλον σας. Επιτέλους θα ηρεμήσετε και θα τα δείτε όλα, ερωτικά, οικονομικά, και επαγγελματικά με άλλο μάτι! Το βιβλίο του μήνα Ηλίας Αναγνωστάκης Βυζαντινός οινικός πολιτισμός ΕΘΝΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΕΡΕΥΝΩΝ

ΤΟΞΟΤΗΣ

ΙΧΘΕΙΣ

22/11=21/12

19/2-20/3

Η αισιοδοξία σας και οι υπερβολές σας δεν έχουν όρια. Πού ζείτε; Λάθος εποχή διαλέξατε για να πραγματοποιήσετε τα θέλω… θέλω… θέλω… και το μόνο ρήμα που χρησιμοποιείτε είναι το ξοδεύω. Γενικά, ούτε που σας νοιάζει αν θα μείνετε στον δρόμο αφού ζείτε στα σύννεφα. Το ότι βρήκατε κάποιον να ασχολείται μαζί σας δεν σημαίνει ότι πρέπει να ξεχάσετε την καλή, αγαπημένη, σταθερή δουλίτσα σας γιατί οι καιροί είναι δύσκολοι. Μη φτάνετε στα άκρα. Η κρίση -και στις σχέσεις- είναι εκεί (στα άκρα) ενωμένη, δυνατή. Το βιβλίο του μήνα Edmonde Charles - Roux Η ατίθαση: Η Κοκό πριν τη Σανέλ ΠΑΠΥΡΟΣ

Καλώς να τη δεχτείτε την άνοιξη. Οι πλανήτες είναι μαζί σας για να τα κάνετε όλα σκόνη στο πέρασμά σας χωρίς δεύτερη σκέψη και χωρίς κανένα κώλυμα. Κατ’ αρχάς, τέρμα οι καθυστερήσεις και τα εμπόδια. Κι αυτό είναι μόνο η αρχή. Δίας, Ήλιος, Αφροδίτη και Ερμής θα σας φέρουν όλα τα καλά και κυρίως νέες, άκρως ρομαντικές και αισθησιακές γνωριμίες. Tο βιβλίο του μήνα Τζίνα Καλογήρου Τέρψεις και ημέρες ανάγνωσης ΙΜΠ

ΣΗΜΕΙΑ ΟΠΟΥ ΘΑ ΒΡΕΙΤΕ ΤΟ INDEX ΑΤΤΙΚΗ Α Π Ο Π Ε Ι ΡΑ • ΝΑΥΑ Ρ Ι Ν ΟΥ 1 8 , ΑΘ Η ΝΑ | Α Π Ρ Ο ΒΛ Ε Π Τ Ο • Ρ Η ΓΑ Φ Ε ΡΑ Ι ΟΥ 2 5 , ΗΛΙΟΥΠΟΛΗ | BAΣIΛEIA∆H • AΓ. MEΛETIOY 114, ΑΘHNA | ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙO AIΘPA • MEΣOΛOΓΓIOY 1, ΑΘHNA | BIBΛIOΠΩΛEIO BHTA IATPIKΩN EKΔOΣEΩN • AΔPIANEIOY 3, AΘHNA | ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΑ ΕΚΦΡΑΣΗ • EΛ. BENIZEΛOY 133, ΠΛ. EΘN. ANTIΣTAΣEΩΣ, HΛIOYΠOΛH ▶ ΚΥΠΡΟΥ 26, ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗ ▶ ΓENNHMATA 81, ANΩ ΓΛYΦAΔA | ΒΙΒΛΙΟ ΠΩΛΕΙΟ ΕΘΝΙΚΟΥ Ι∆ΡΥΜΑΤΟΣ ΕΡΕΥΝΩΝ • ΒΑΣ. ΚΩΝΣ ΤΑΝΤΙΝΟΥ 48, ΑΘΗΝΑ | ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ ΕΚ∆ΟΣ ΕΩΝ Ο∆ΥΣΣΕΑΣ • ΣΤΟΑ ΒΙΒΛΙΟΥ, ΠΕΣΜΑΖΟΓΛΟΥ 5, ΑΘΗΝΑ | ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ ΕΚ∆ΟΤΙΚΟΥ ΟΜΙΛΟΥ ΙΩΝ • ΣΟΛΩΝΟΣ 85, ΑΘΗΝΑ | ΒΙΒΛΙΟΠ ΩΛΕΙΟ EKΔOTIKOY OPΓANIΣMOY ΠAΠYPOΣ • ΠANEΠIΣTHMIOY 46 & XAP. TPIKOYΠH, AΘHNA | ΒΙΒΛΙΟΠ ΩΛΕΙΟ ΤΗΣ ΕΣΤΙΑΣ • ΣΟΛΩΝΟΣ 60, ΑΘΗΝΑ | ΒΙΒΛΙΟΠ ΩΛΕΙΟ EK∆OΣEΩN KE∆POΣ KAI EΣOΠTPON • Σ T OA B I B Λ I OY, Π E Σ M AT Z O ΓΛOY 5 , ΑΘΗΝΑ | ΤΟ ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ • ΣΚΡΑ 97-99, ΚΑΛΛΙΘΕΑ | ΒΙΒΛΙΟΤΟΠΙΑ • ΛΑΖΑΡΑΚΗ 2 1 - 2 3 , ΓΛΥΦΑ ∆ Α ▶ 2 5 Η Σ Μ Α Ρ Τ Ι ΟΥ 9 , Ν. ΣΜΥΡΝΗ ▶ ΠΑΤΗΣΙΩΝ 126, ΑΘΗΝΑ ▶ ΕΘΝ. ΑΝΤΙΣΤΑΣΕΩΣ 23, ΠΕΙΡΑΙΑΣ | ΒΙΒΛΙΟΤYΠO • XP. ΣMYPNHΣ 152-156, BYPΩNAΣ | ΒΙΒΛΙΟΦΩΝΟ • ΑΓ. ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ 42, ΒΥΡΩΝΑΣ | ΓΕΩΡΓΙΑ∆ΗΣ • ΣΟΛΩΝΟΣ 114, ΑΘΗΝΑ | ΓΡΑΦΗ • ΑΝΑΣΤΑΣΕΩΣ 121, ΧΟΛΑΡΓΟΣ | ∆Ω∆ΩΝΗ • ΑΝ∆ΡΕΟΥ ΜΕΤΑΞΑ 28, ΕΞΑΡΧΕΙΑ | EΘNIKO KENTPO BIBΛIOY • ΣΤΟΑ ΒΙΒΛΙΟΥ, ΠΕΣΜΑΖΟΓΛΟΥ 5, ΑΘΗΝΑ | ΕΛΕΥΘΕΡΟΥ∆ ΑΚΗΣ • ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ 1 7 , ΑΘ Η ΝΑ ▶ ∆ Α ΒΑ Κ Η 3 - 5 , Ε ΡΥΘ Ρ ΟΣ ΣΤΑΥΡΟΣ, ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΟΙ ▶ ΛΑΖΑΡΑΚΗ 27, ΓΛΥΦΑ∆Α ▶ ΛΕΩΦ. ΚΗΦΙΣΙΑΣ 294, ΨΥΧΙΚΟ ▶ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ 39, ΑΘΗΝΑ ▶ ΚΩΝ/ΝΟΥ ΠΑΛΑΙΟΛΟΓ ΟΥ 2, Ν. ΣΜΥΡΝΗ ▶ ΣΙΝΩΠΗΣ 2, ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΟΙ ▶ ΘΗΒΩΝ 228, ΑΓ. ΙΩΑΝΝΗΣ ΡΕΝΤΗΣ ▶ ΓΡΑΒΙΑΣ 6, ΑΓ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ▶ ΠΑΝΑΓΙΤΣΑΣ 3, ΚΗΦΙΣΙΑ ▶ ΝΙΚΗΣ 20, ΑΘΗΝΑ ▶ ΕΡΥΘΡΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ 6, ΜΑΡΟΥΣΙ ▶ ΚΑΛΛΙΓΑ 31, ΦΙΛΟΘΕΗ ▶ ΛΕΩΦ. ΚΗΦΙΣΙΑΣ 268, ΚΗΦΙΣΙΑ | NEWSSTAND ΕΛΕΥΘΕΡΟΥ∆ΑΚΗΣ • ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ 41, ΑΘΗΝΑ | ΕΠΙ ΣΚΗΝΗΣ • ΤΡΙΤΩΝΟΣ 47, ΠΑΛ. ΦΑΛΗΡΟ | ΕΠΙΚΑΙΡΑ • ΑΓ. ΙΩΑΝΝΗ 41, ΑΓ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ | ΕΠΙΚΕΝΤΡΟ • ΑΓΙΩΝ ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ 3, ΑΓ.ΑΝΑΡΓΥΡΟΙ | ΕΥΡΙΠΙ∆ΗΣ • ΒΑΣ. ΚΩΝ/ΝΟΥ 8, ΧΑΛΑΝ∆ΡΙ | ΕΥΡΙΠΙ∆ΗΣ ΣΤΗ ΣΤΟΑ • ΒΑΣ. ΚΩΝ/ΝΟΥ 11, ΧΑΛΑΝ∆ΡΙ | ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ • ΓΡΑΜΜΟΥ 40, ΒΡΙΛΗΣΣΙΑ | ΖΑΦΕΙΡΙΟΥ • ΠΑΤΡΟΚΛΟΥ 77, ΙΛΙΟΝ | ΤΟ ΘΕΜΑ • Π. ΤΣΑΛ∆ΑΡΗ 30, ΒΥΡΩΝΑΣ ▶ Κ Υ Π Ρ ΟΥ 6 & Φ ΡΥ Ν Η Σ , ΒΥΡ Ω ΝΑ Σ ▶ ΦΙΛΟΛΑΟΥ 62 & ΕΚΦΑΝ ΤΙ∆ΟΥ, ΠΑΓΚΡΑΤΙ | ΙΑΝ ΟΣ • ΣΤΑ∆ΙΟΥ 24, ΑΘΗΝΑ | ΚΑ ΝΑΚΗ • ΖΩΟ∆ΟΧΟΥ ΠΗΓΗΣ 2-4, ΑΘΗΝΑ | ΚΑΡ∆ΑΜΙΤΣΑ • ΙΠΠΟΚΡΑΤΟΥΣ 8, ΑΘΗΝΑ | ΚΑΣΙΑΚΟΥ ΕΛΕΝΗ • ΕΛΑΙΩΝ 41, Ν. ΚΗΦΙΣΣΙΑ | ΚΟΚΚΑΛΗΣ • ΤΑΞΙΑΡΧΩΝ 24, ΚΟΡΥ∆ΑΛΛΟΣ ▶ ΧΙΜΑΡΡΑΣ 24, ΚΟΡΥ∆ΑΛΛΟΣ ▶ ∆ΗΜΗΤΡΑΚΟΠΟΥΛΟΥ 28, ΚΟΡΥ∆ΑΛΛΟΣ | KONTYΛI • ΜΑΝΤΖΑΡΟΥ 6, ΚΟΛΩΝΑΚΙ| ΚΟΡΑΗΣ • ΒΑΣ. ΚΩΝ/ΝΟΥ 6, ΧΑΛ ΑΝ∆ΡΙ | KΨM • Z. ΠHΓHΣ 55, EΞAPXEIA | λεµονι • Η ΡΑ Κ Λ Ε Ι ∆ Ω Ν 2 2 , Θ Η Σ Ε Ι Ο | λε Σ Χ Η ΤΟΥ ∆ΙΣΚΟΥ ΣΤΟ ΜΕΓΑΡΟ ΜΟΥΣΙΚΗΣ • ΒΑΣ. ΣΟΦΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΚΚΑΛΗ, ΑΘΗΝΑ | ΜΕΝ ΑΝ∆ΡΟΣ • ∆ΡΟΣΙΝΗ 9, ΚΗΦΙΣΙΑ | ΜΙΚΡΟΣ ΚΟΡΑΗΣ • ΠΑΠΑΓΟΥ ΚΑΙ ΑΡΙΣΤΟ ΦΑΝΟΥΣ , ΧΑΛΑΝ∆ΡΙ | ΜΠΑΤΣΙΟΥΛΑΣ • ΠΑΝΟΡΜΟΥ 83, ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΟΙ | ΝΑΤΣΗΣ • ΧΡΗΣΤΟΥ ΜΑΤΙΚΑ & ΧΡ. ΣΜΥΡΝΗΣ, ΡΑΦΗ ΝΑ| NIKOΛAKHΣ • 3ης ΣEΠTEMBPIOY 91, AΘHNA | ΞΗΡΟΓΙΑΝΝΗΣ • ΑΡΑΠΑΚΗ 8183, ΚΑΛΛΙΘΕΑ| OKTΩ • ΠAΠANIKOΛH 8 , M E TA M O P Φ Ω Σ H | Π Α Π Α ∆ Η Μ Α Σ •

Παλαιότερα τεύχη του index θα βρείτε στο Bιβλιοπωλείο της EΣTIAΣ • Σόλωνος 60, AΘHNA

INDEX_38

ΙΠΠΟΚΡΑΤΟΥΣ 8, ΑΘΗΝΑ | ΠΑΠΑΣΩΤΗΡΙΟΥ • ΣΤΟΥΡΝΑΡH 35, ΑΘΗΝΑ ▶ ΣΤΟΥΡΝΑΡΗ 37, ΑΘΗΝΑ ▶ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΕΩΣ 55, ΠΕΡΙΣΤΕΡΙ ▶ ΑΝ∆Ρ. ΠΑΠ ΑΝ∆ΡΕΟΥ 35, ΜΑΡΟΥΣΙ, «THE MALL» ▶ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ 37, ΑΘΗΝΑ | ΠΑΤΑΚΗΣ • ΑΚΑ∆ΗΜΙΑΣ 65, ΑΘΗΝΑ | ΠΑραµετροσ • ΜΕΤΩΝΟΣ 62, ΧΟΛΑΡΓΟΣ ▶ ΠΕΡΙΚΛΕΟΥΣ 56, ΧΟΛΑΡΓΟΣ | ΠΑΡ’ ΗΜΙΝ • ΧΑΡ. ΤΡΙΚΟΥΠΗ 11Α, ΑΘΗΝΑ | ΠEP∆IKHΣ • ΧΑΡOKOΠOY 53-55, KAΛΛIΘEA | ΠΟΛΙΤΕΙΑ • ΑΣΚΛΗΠΙΟΥ 1, ΑΘΗΝΑ | ΠΟΛΥΠΛΕΥΡ Ο • ΕΛ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ 159, Ν. ΕΡΥΘΡΑΙΑ | ΠΟΛΥΧΩΡΟΣ ΑΓΚΥΡΑ • ΣΟΛΩΝΟΣ 124, ΑΘΗΝΑ | ΠΟΛΥΧΡΩΜΟΣ ΠΛΑΝΗΤΗΣ • ΑΝΤΩΝ ΙΑ∆ΟΥ 6, ΑΘΗΝΑ | ΠΟΤΑΜΟΣ • ΣΚΟΥΦΑ 32, ΚΟΛΩΝ ΑΚΙ | ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ • ΕΥΒΟΙΑΣ & ΒΟΙΩΤΙΑΣ 1, Κ. ΧΑΛΑΝ∆ΡΙ | ΠΡΩΤΟΠΟΡΙΑ • ΓΡΑΒΙΑΣ 3-5, ΑΘΗΝΑ | ΠYΞIΔA• BYZANTIOY 31, KAΛOΓPEZA | ΡΟΚΚΑΣ • ΒΑΡΝΑΛΗ & ΓΚΙΝΟΣΑΤΗ 60, Μ Ε ΤΑ Μ Ο Ρ Φ Ω Σ Η | Τ Ο Β Ι ΒΛ Ι Ο Π Ω Λ Ε Ι Ο ΤΗΣ ΤΟΣΙΤΣΑ • ΤΟΣΙΤΣΑ 1 Α’, ΑΘΗΝΑ | ΤΣΑΜΑΝΤΑΚΗΣ • ΚΑΡΑΟΛΗ ∆ΗΜΗΤ ΡΙΟΥ 32, ΠΕΙΡΑΙΑΣ | ΦΑΚΙΝΟΣ • Ν. ΠΛΑΣΤΗΡΑ 8, ΜΑΡΟΥΣΙ | ΦΛΩΡΑΣ • ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ 59, ΑΘΗΝΑ ▶ ΚΟΥΝΤΟΥΡΙΩΤ ΟΥ 14, ΠΛ. ΕΘΝ. ΑΝΤΙΣΤΑΣΕΩΣ, ΗΛΙΟΥΠΟΛΗ ▶ ΗΡΩ∆ΟΥ ΑΤΤΙΚΟΥ 4, ΠΛΑΤΕΙΑ ∆ΟΥΡΟΥ, ΧΑΛΑΝ∆ΡΙ ▶ ΜΙΛΤΙΑ∆ΟΥ 16 και ΡΟ∆ΟΥ, ΜΑΡΟΥΣΙ ▶ ΣΤ. ΣΑΡΑΦΗ , ΠΛ. ΕΣΤΑΥΡΩΜΕΝΟΥ, ΑΙΓΑΛΕΩ ▶ ΚΟΥΝΤΟΥΡΙΩΤΟΥ 54-56, ΚΟΡΥ∆ΑΛΛΟΣ ▶ ΖΩΣΙΜΑ∆ΩΝ 46, ΠΕΙΡΑΙΑΣ | ΧΡΙΣΤΑΚΗΣ • ΙΠΠΟΚΡΑΤΟΥΣ 10-12, ΑΘΗΝΑ | EX LIBRIS • A. Mεταξα 4, εξαρχεια | IN TO THE BAG • Γ. ΠΑΠΑΝ∆ΡΕΟΥ 35, ∆ΑΣΟΣ ΧΑΙ∆ΑΡΙΟΥ | Κ ΟΑ Ν /A t h e n s Vo i c e • Σ ΚΟΥΦΑ 6 4 , ΚΟΛΩΝΑΚΙ | LEADER BOOKS • Π. ΚΥΡΙΑΚΟΥ 17, ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΟΙ ▶ ΑΓ. ΙΩΑΝΝΟΥ 58, ΑΓΙΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ▶ ΠΑΝΟΡΜΟΥ 19 ΚΑΙ ΣΜΥΡΝΗΣ, ΑΙΓΑΛΕΩ ▶ ΑΝΑΛΗΨ ΕΩΣ 7, ΒΡΙΛΗΣΣΙΑ ▶ ΦΩΚΙΟΝΟΣ ΝΕΓΡΗ 84, ΚΥΨΕΛΗ ▶ ΑΓ. ΓΕΩΡΓΙΟΥ 54, ΚΟΡΥ∆ΑΛΛΟΣ ▶ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΣΧΟΛΗ, ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜ ΙΟΥΠΟΛΗ ΖΩΓΡΑ ΦΟΥ ▶ ΣΧΟΛΗ ΘΕΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜ ΩΝ, ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥΠΟΛΗ ΖΩΓΡΑΦΟΥ | LIBRO • ΠΑΤΡ. ΙΩΑΚΕΙΜ 8, ΚΟΛΩΝΑΚΙ | NOTOS • ΟΜΗΡΟΥ 15, ΑΘΗΝΑ | PAPER TOWN • ΛΕΩΦ. ΚΗΦΙΣΙΑΣ 135 & ΛΑΜΨΑ 1, ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΟΙ | GRAFICA • ΤΡΙΠΟΛΕΩΣ 68, ΕΛΛΗΝΙΚΟ | BAZAARBOOKS • ΑΝ∆ΡΕΟΥ ΜΕΤΑΞΑ 4, ΕΞΑΡΧΕΙΑ | CUBE BIBΛIOΠΩ ΛEIO • A K A ∆ H M I A Σ K A I E M . M Π E NA K H 3 2 , AΘHNA | BEST BOOK HUNTERS • ΣΟΛΩΝΟΣ 47, ΑΘΗΝΑ | KOZOK • KYKΛA∆ΩN 23 KYΨEΛH | BOOKSTARS • EΛAIΩN 34, N. KHΦIΣIA | NAKAS PAPER• NAYAPINOY 13 & MAYPOMIXAΛH, AΘHNA ▶ KHΦIΣΣIAΣ 281, KHΦIΣIA | PUBLIC • KAPAΓEΩPΓH ΣEPBIAΣ 1, ΠΛ.ΣYNTAΓMATOΣ, AΘHNA ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΑΓΝΩΣΤΗ ΚΑΝΤΑΘ • ΑΙΜ. ΓΡΕΒΕΝΩΝ 6 & ∆ΗΜ. ΓΟΥΝΑΡΗ | ΑΝΙΚΟΥΛΑ Ε.∆.Ι.ΑΛΕΞΙΚΟΣ ΟΕ • ∆ΗΜ.ΓΟΥΝΑΡΗ 44 | ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΗΣ ΕΣΤΙΑΣ • ΕΓΝΑΤΙΑΣ 109 | ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ ΕΚΔΟΣΕΩΝ ΑΔΕΛΦΩΝ ΚΥΡΙΑΚΙΔΗ • ΚΩΝ. ΜΕΛΕΝΙΚΟΥ 5 | ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ ΠΛΑΤΩΝΟΣ (ΕΚ∆ΟΣΕΙΣ ΖΗΤΡΟΣ) • ΠΛΑΤ ΩΝΟΣ 2 | ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΠΩΛΕΙΟ • ΣΕΡ. ΤΣΑΚΜΑΝΗ 11, ΛΑΓΚΑ∆ΑΣ | ΒΙΒΛΙΟΠ ΩΛ ΕΙΟ ΨΑΡΑ • ΦΙΛ. ΕΤΑΙΡ ΕΙΑΣ 39 | ΒΙΒΛΙΟΣ TOK • ΠATP. IΩAKEIM 8 | ΕΛΕΥΘΕΡΟΥ∆ ΑΚΗΣ • ΕΘΝ.ΑΝΤΙΣΤΑΣΕΩΣ 131 ▶ ΚΑΛΑΜΑΡΙΑ | ΙΑΝΟΣ • ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ 7, ΜΕΤΑΜ ΟΡΦΩΣΕΩΣ 24, ΚΑΛΑΜΑΡΙΑ ▶ Μ Α Ρ Τ Ι ΟΥ 4 5 , Φ Ι Λ Ι Π Π ΟΥ Π ΟΛ Ε Ω Σ 5 7 ▶ Α Μ Π Ε ΛΟ Κ Η Π Ο Ι , ΒΟ ΓΑΤ Σ Ι ΚΟΥ 1 4 | ΜΠΑΡΜΠΟΥΝΑΚΗΣ • ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ 4 ▶ Λ. ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ 75, ΡΕΤΖΙΚΙ | TO ΚΑΤΩΙ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ • ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ 6 | ΠΡΩΤΟ

39, ΠΡΕΒΕΖΑ | AΘANAΣIOY • AXEPONTOΣ 51, KANAΛAKI N.ΠPEBEZHΣ | EΠI XAPTOY • 25ης ΜΑΡΤΙΟΥ 79, ΠΤΟΛΕΜΑΙ∆Α | ΠΑΠΑ ΜΙΧΑΗΛ • 25ης ΜΑΡΤΙΟΥ 48, ΠΤΟΛΕΜΑΙ∆Α | LEXIS • ΜΑΙΖ ΩΝΟΣ 38-40, ΠΑΤΡΑ ▶ ΜΙΑΟΥΛΗ 3, ΠΥΡΓΟΣ ΗΛΕΙΑΣ ▶ AΘHNΩN 11, PIO | ΣΠΟΥ∆Η • ΠΡΕΒΕΛΑΚΗ 17, ΡΕΘΥΜΝΟ | AΦOI KΛAΨINAKH • ΗΓΟΥΜΕΝΟΥ ΓΑΒΡΙΗΛ 59, ΡΕΘΥΜΝΟ | ΚΑΒΑΛΙΕΡΟΣ • ΧΕΙΜΑΡΑΣ 14, ΡΟ∆ΟΣ | ΦΩΤΙΟΥ • ΜΕΡΑΡΧΙΑΣ 41, ΣΕΡΡΕΣ | ΚΑΤΣΑΒΟΥΝΗΣ • ΠΑΝ. ΤΣΑΛΔΑΡΗ 20, ΣΕΡΡΕΣ | ΠΑΠΑ∆ΑΚΗΣ • ΜΥΣΩΝΟΣ 72, ΣΗΤΕΙΑ ΚΡΗΤΗΣ | ΤΣΙΚΑΛΑΚΗ • ΠΑΠΑ ΝΑΣΤΑΣΙΟΥ 25, ΣΗΤΕΙΑ ΚΡΗΤΗΣ | ΤΟΥΝΤΑΣ • ΧΩΡΑ, ΣΚΥΡΟΣ | ΕΡΜΗΣ • ΕΘΝΑΡΧΟΥ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ 24, ΣΟΥ∆Α ΧΑΝΙΩΝ ΚΡΗΤΗΣ | ΕΠΙΛΟΓΗ • ΙΑΚΩΒΑΚΗ 5, ΤΡΙΚΑΛΑ | ΚΗΡΗΘΡΕΣ • ΑΣΚΛΗΠΙΟΥ 34, ΤΡΙΚΑΛΑ | ΤΣΙΟΠΕΛΑΚΟΣ • ΑΣΚΛΗΠΙΟΥ 15, ΤΡΙΚΑΛΑ | Ω ΡΑ • ΟΥΑ Σ Ι Γ Κ Τ Ω Ν 2 1 , Τ Ρ Ι Π ΟΛ Η | ΠΑΠΑΝΕΣΤΩΡΑΣ • ΜΕΓ. ΑΛΕΞΑΝ∆ΡΟΥ 49, ΦΛΩΡΙΝΑ | ∆ΙΑΜΕΤΡΟΣ • ΠΑΡΟ∆ΟΣ ΙΦΙΓΕΝΕΙΑΣ, ΧΑΛΚΙ∆Α | ΠΕΡΓΑΜΑΛΗΣ • ΧΑΡΩΝΔΑ 14, ΧΑΛΚΙΔΑ | ΠΟΡΘΜΟΣ • ΚΡΙΕΖΗ 17, ΧΑΛΚΙ∆Α | ΣΧΗΜΑ • ∆ΗΜ Ο ΚΡΑΤΙΑΣ 38, ΧΑΝΙΑ | ΒΙΒΛΙΕΜΠΟΡ ΙΚΗ • ΒΟΛΟΥ∆ΑΚΗ∆ΩΝ 14, ΧΑΝΙΑ | ΚΑΛΑΙΤΖΑΚΗΣ ΖΑΧΑΡ ΙΑΣ • ΤΣΟΥ∆ΕΡΩΝ 31, ΧΑΝΙΑ | ΜΑΡΚ ΑΚ ΗΣ • ∆ΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ 10, ΧΑΝΙΑ | ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ • ΜΥΛΩΝΟΓΙΑΝΝΗ 31, ΧΑΝΙΑ | ΞΕΡΟΓ ΙΑΝΝΑΚΗ • ΚΟΡΑΚΑ 32, ΧΑΝΙΑ | ΠΕΤΡΑΚΗ • ΧΑΤΖΗΜΙΧΑΛΗ ΓΙΑΝΝΑΡΗ 68, ΧΑΝΙΑ | ΠΑΠΥΡΟΣ • ΑΠΛΩΤΑΡΙΑΣ 44, ΧΙΟΣ | ΣΥΡΙΩ∆Η • ΑΠΛΩΤΑΡΙΑΣ 34, ΧΙΟΣ | KYΠPOΣ PUBLIC • EMΠOPIKO KENTPO THE MALL OF CYPRUS, BEPΓINAΣ 3, ΣTPOBOΛOΣ, ΛEYKΩΣIA ■ ∆ΙΣΚΟΠΩΛΕΙΑ RO C K N RO L L C I RCUS • Σ ινα 2 1 , ΑΘΗΝΑ | LA SI DO • Οµηρου 49, Ν. ΣΜΥΡΝΗ | MUSIC HOUSE • ΣαλαµινοΣ 3 6 , ΑΧΑΡΝΑΙ | HIGH FIDELITY • ΣΤΑΙΚΟΠΟΥΛΟΥ 27, ΝΑΥΠΛΙΟ ■ CAFÉ | CELLIER CAFE • ΠANEΠIΣTHMIOY 10, ΣYNTAΓMA | ΦΙΛΙΟΝ • ΣΚΟΥΦΑ 35, ΚΟΛΩΝΑΚΙ | CAFE ALU • OMHPOY 58 & ΣKOYΦA, ΚΟΛΩΝΑΚΙ | EN ∆EΛΦOIΣ • ∆EΛΦΩN 5, ΚΟΛΩΝΑΚΙ | FLORAL • ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΕΟΥΣ 80, ΑΘΗΝΑ | KOKKOI KAΦE • AΣKΛHΠIOY 39 & ∆I∆OTOY, ΚΟΛΩΝΑΚΙ | ROSEBUD • ΣKOYΦA 40 & OMHPOY 60, ΚΟΛΩΝΑΚΙ | ΣKOYΦAKI KAΦE • ΣKOYΦA 47-49, ΚΟΛΩΝΑΚΙ| SHELTER • ΠΑΠΑΓΟΥ 92, ΖΩΓΡΑΦΟΥ | Kι επίσης σε 420 café και παιδότοπους (ΑΙΓΛΗ CAFÉ • FLOCAFE • HAGEEN DAAΖ • PALMIE BISTRO κ.ά.) σε όλη την Ελλάδα από την εταιρεία Plan & Fun καθώς και σε επιλεγµένα bars και bar-restaurants. ■ ΧΩΡΟΙ ΤΕΧΝΗΣ - ΑΛΛΑ ΣΗΜΕΙΑ ΜΙΚΡΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ • ΠΛ. ΑΣΩΜΑΤΩΝ 7, ΘΗΣΕΙΟ | ΦΟΥΡΝΟΣ • ΜΑΥΡΟΜΙΧΑΛΗ 168, ΑΘΗΝΑ | ΦΙΛΩΝ-ΔΩΡΗΜΑ • ΠΙΝΔΟΥ 86, ΜΟΣΧΑΤΟ | CLIPART • ΜΠΟΤΑΣΗ 6, ΑΘΗΝΑ | EL MOUNDO • Λ. ΣΥΓΓΡΟΥ 9, ΑΘΗΝΑ | ΣΙΝΕ ΦΙΛΙΠ • ΘΑΣΟΥ 11, ΠΛ.ΑΜΕΡΙΚΗΣ, ΑΘΗΝΑ | JUST SHOOT ME • Λ. ΝΙΚΗΣ 33, ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ■ KABEΣ XAΛAPH • A K T H M OY T ΣO Π OY ΛOY 74, ΠEIPAIAΣ.. XAP. TPIKOYΠH 64 &