ΕΙΣΑΓΩΓΉ: ΈΝΑΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΌΣ ΠΡΌΛΟΓΟΣ Καταρχήν, μια εξομολόγηση και μια προειδοποίηση: Τους έχω δει μόνο πενήντα επτά φορές.
Εξομολόγηση, επειδή στους περισσότερους φυσιολογικούς ανθρώπους ο
αριθμός αυτός θα φανεί (ανάλογα με το γούστο σας στη μουσική) ή υπερβολι-
κός, ή εξοργιστικός, ή γελοίος, και δίκαια. Αν δεις πέντε φορές ζωντανά έναν καλλιτέχνη, αυτό σημαίνει ότι είσαι πιστός οπαδός. Αν τον δεις δέκα φορές, σημαίνει ότι είσαι αφοσιωμένος οπαδός – όπως επίσης και ότι έχεις λεφτά για
ξόδεμα. Αλλά αν ξεπεράσεις τις είκοσι πέντε συναυλίες, για παράδειγμα, θα
μπορούσαμε να πούμε με βεβαιότητα ότι δεν συμβαδίζεις με τους περισσότε-
ρους υπεύθυνους ενήλικες, χωρίς να σημαίνει ότι αυτό είναι απαραίτητα κακό. Ωστόσο, και μια προειδοποίηση. Στην κλίμακα των φίλων των Pearl Jam,
βρίσκομαι κάπου στη μέση – είμαι σχετικός, αλλά όχι αυθεντία – σε σύγκριση με εκείνους στην πρώτη σειρά των συναυλιών ή μπροστά - μπροστά στο κάγκελο. Σ’ αυτή την ομάδα ανθρώπων είναι σχετικά συχνό φαινόμενο να γνωρίζεις κάποιο κατά τα άλλα λογικό άτομο που έχει δει 100 φορές τους Pearl Jam
ζωντανά, που έχει πάρει άδεια μήνες ολόκληρους από τη δουλειά του για να
πάει σε όλες τις συναυλίες, σε οποιοδήποτε μέρος του κόσμου, που μπορεί να σου πει ποια κομμάτια έπαιξε το συγκρότημα σε οποιαδήποτε ημερομηνία τις
τελευταίες τρεις δεκαετίες. Με άλλα λόγια, υπάρχουν κάποιοι που θα σε αντιμετώπιζαν σκωπτικά επειδή θα είχες το θράσος να γράψεις ένα βιβλίο έχοντας
δει μόνο πενήντα επτά συναυλίες, και δεν θα διαφωνούσα μαζί τους. Προσωπικά, ντρέπομαι για τον ερασιτεχνισμό μου. ***
10 | N O T F O R Y O U
Σύμφωνα με τα κριτήρια των περισσοτέρων, είμαι ο τυπικός οπαδός των Pearl
Jam. Όπως λέει κι ένα αγαπημένο τραγούδι, μιλάω από την άποψη ενός παιδιού της δεκαετίας του ’90. Γεννήθηκα το 1978 και κόντευα τα δεκατρία όταν
προβλήθηκε για πρώτη φορά το βιντεοκλίπ του «Alive» το 1991. Δύο χρόνια αργότερα, ήμουν ένας από τους 950.000 που αγόρασαν το Vs., το δεύτερο
άλμπουμ τους, την εβδομάδα που κυκλοφόρησε. Με τους φίλους μου στην
Τρίτη Γυμνασίου συζητούσαμε για τους Nirvana, τους Weezer και τους Nine Inch Nails – ποιοι ήταν αυθεντικοί και ποιοι «ξεπουλημένοι» – και αντιλαμβα-
νόμασταν ή υποψιαζόμασταν ότι συνέβαινε κάτι ασυνήθιστο στη μουσική και γενικότερα στη νεανική κουλτούρα. Τελείωσα το λύκειο το 1997, πήγα πρώτη
φορά σε συναυλία τους αδικαιολόγητα αργά (στην περιοδεία του Yield), απο-
φοίτησα από το πανεπιστήμιο το 2001 και άρχισα να τους βλέπω συχνά μόλις
το 2003. Κυρίως – για να αναφερθώ άλλη μια φορά σ’ αυτούς – είμαι, όπως και να το κάνουμε, λευκός αμερικανός άντρας [W.M.A.: white, male, American].
Έχω εβραϊκή καταγωγή αλλά δεν είμαι θρησκευόμενος, οι πολιτικές μου πεποιθήσεις είναι πιο αριστερές από του Μπέρνι Σάντερς, αλλά παρά ταύτα παραμένω λευκός αμερικανός άντρας.
Ωστόσο, σύμφωνα με κάποια άλλα κριτήρια – αν θέλω να κολακέψω τον
εαυτό μου – δεν είμαι και τόσο τυπικός οπαδός. Το μεγαλύτερο μέρος της ζωής
μου το έχω περάσει δουλεύοντας στη μουσική, αλλά – πώς να το πω; – όχι στο είδος της μουσικής που παίζουν οι Pearl Jam. Εργάζομαι στον χώρο της κλασικής μουσικής, στο σύμπαν της ορχήστρας, ή της σύγχρονης κλασικής μουσι-
κής, όπως θα έλεγαν μερικοί. Δεν είναι ακριβώς η πιο συνηθισμένη αφετηρία για έναν φανατικό των Pearl Jam. Στο σπίτι μου είναι πιο πιθανό να ακούσω
Μπαχ, Μπετόβεν, ή Boards of Canada, παρά ροκ. Έχω σπουδάσει αγγλική και αμερικανική λογοτεχνία και έγραψα μια διατριβή για το σύγχρονο μυθιστόρημα, σε ένα πανεπιστήμιο που κάνει ομοιοκαταληξία με τη λέξη φυλακή στα
αγγλικά [jail – Yale]. Αν έπρεπε να πάρω μαζί μου μια ηχογράφηση σε ένα ερη-
μονήσι, δεν θα ήταν των Pearl Jam ή των Radiohead (του συγκροτήματος που έχω δει τις περισσότερες φορές μετά τους Pearl Jam), αλλά του ουκρανού πιανίστα Σβιατοσλάβ Ρίχτερ να παίζει Μπαχ και Σούμπερτ. Δεν το λέω αυτό για να
παινέψω τον εαυτό μου, αλλά για να αναφερθώ σε μια σκέψη που μου περνάει
συχνά από το μυαλό στις συναυλίες των Pearl Jam: τι δουλειά έχω εγώ εδώ πέρα, μετά από τόσα χρόνια;
Ο Ι P E A R L J A M Σ Ε Χ Ρ Ό Ν Ο Ε Ν Ε Σ Τ Ώ Τ Α | 11
*** Η ιδέα για το βιβλίο αυτό μού ήρθε στο Ρίγκλεϊ Φιλντ, στο Σικάγο, στις 22 Αυγού-
στου του 2016. Ήταν η τέταρτη και τελευταία συναυλία ενός χαλαρού σκέλους
της περιοδείας στο τέλος του καλοκαιριού, που είχε ξεκινήσει από το Φένγουεϊ στη Βοστόνη. Ο ήλιος έδυε. Το κοινό μαζευόταν σιγά - σιγά. Είχα έρθει αεροπορικώς στο Σικάγο πριν από δυο μέρες για να παρακολουθήσω την πρώτη
συναυλία στο Ρίγκλεϊ, που μου άφησε μια χλιαρή εντύπωση (υπερβολικά πολλές διασκευές και σχετικά κοινότοπη επιλογή τραγουδιών). Τους είχα δει νωρί-
τερα στην ίδια περιοδεία στο Μαϊάμι, στο Φορτ Λόντερντεϊλ, στη Νέα Υόρκη,
στη Φιλαδέλφεια και τη δεύτερη και δυστυχώς κατώτερη βραδιά στο Φένγουεϊ.
Φαίνεται πως ο κόσμος γνώριζε τι είχε συμβεί στη συναυλία στο Ρίγκλεϊ το 2013 – ήταν μια επική εμφάνιση, με τριάντα τρία εκρηκτικά κομμάτια, που διακό-
πηκε λόγω βροχής και τελείωσε στις τρεις το πρωί – και η ερώτηση στο μυαλό όλων ήταν αν η αποψινή βραδιά θα περνούσε επίσης στην ιστορία.
Εγώ καθόμουν μόνος μου πίσω από τη μέση του γηπέδου, επειδή ο φίλος μου
είχε καταφέρει να βρει από κάπου ένα βραχιολάκι και βρισκόταν πολύ μπροστά. Ξαφνικά εμφανίστηκαν δύο πανύψηλοι, επιβλητικοί τύποι με άρια χαρα-
κτηριστικά, ήδη στουπί στο μεθύσι, και κάθισαν κοντά μου. Από τον τρόπο με τον οποίο περπατούσαν προς το κέντρο, όπου είχε την καλύτερη θέα, χωρίς να σταματάνε για να ελέγξουν τους αριθμούς στα καθίσματα, ήταν προφανές ότι πήγαιναν να καθίσουν σε θέσεις που δεν ήταν δικές τους – μια ασήμαντη απάτη, που την είχα κάνει κι εγώ όποτε μου είχε δοθεί η ευκαιρία. Από τον
τρόπο που όρισαν μόνοι τους την επικράτειά τους και άρχισαν να φωνάζουν την
αγαπημένη, καθιερωμένη ιαχή «Ε-ΝΤΙ! Ε-ΝΤΙ! Ε-ΝΤΙ!», εναλλάξ με τη φράση «ΔΕΙΞΕ ΜΟΥ ΤΑ ΒΥΖΙΑ ΣΟΥ!» , παρασύροντας και άλλους, ήταν εξίσου προφανές τι είδους παρέα θα είχα τις επόμενες δυόμισι ώρες.
Ύστερα από ένα λεπτό, μου συστήθηκαν: λαμπερά δόντια, χειραψία τανά-
λια, ο ένας ασχολιόταν με την πληροφορική, ο άλλος με τα οικονομικά, και οι δύο είχαν έρθει από το «Βάλεϊ», εννοώντας το Σίλικον Βάλεϊ. Ήταν ο ορισμός
των ατόμων που κάποιοι σαν κι εμένα θα χαρακτήριζαν υποτιμητικά ως ζωντό-
βολα: μεγαλόσωμοι, μυώδεις τύποι με στρατιωτικό παντελόνι, καπελάκι του μπέιζμπολ και σαγιονάρες, τύποι που σίγουρα είχαν κάποια επαφή με το
λακρός, το πινγκ πονγκ με μπίρα και τον Ντέιβ Μάθιους. Δηλαδή ακριβώς οι τύποι που βλέπεις εν αφθονία στις συναυλίες των Pearl Jam. (Αφού έγιναν οι
12 | N O T F O R Y O U
εκλογές, ύστερα από δέκα εβδομάδες, οι φωτογραφίες των λευκών αντρών που εκδήλωναν με φανατισμό την υποστήριξή τους στον Τραμπ θύμιζαν περισσότερο απ’ όλα αυτή τη συγκεκριμένη μερίδα ανθρώπων.)
Οι τύποι με ρώτησαν από πού είμαι και στη συνέχεια μου απευθύνονταν με
την ονομασία του Δήμου μου («Και γαμώ, Μπρούκλιν!»), αφού πρώτα μου έριξαν φιλικές γροθιές στον ώμο και μου ευχήθηκαν «καλή συναυλία».
Είναι εύκολο να κοροϊδεύεις τέτοια άτομα, πρώτον, επειδή δεν είναι εδώ για
να υπερασπιστούν τον εαυτό τους και δεύτερον, επειδή κανένας δεν πρόκειται
να δικαιολογήσει ένα «αδέρφι» από το Σίλικον Βάλεϊ. Παρ’ όλα αυτά, άρχισα να αναρωτιέμαι κάποια πράγματα.
Πώς έγινε και, παρά την απόκλισή μας στις πολιτικές πεποιθήσεις, στις
επαγγελματικές δραστηριότητες και στο υπόβαθρό μας, θα περνούσαμε τις
επόμενες δυόμισι ώρες δίπλα δίπλα, τραγουδώντας φάλτσα με ενθουσιασμό και πιστεύοντας, ενάντια σε κάθε ένδειξη, ότι όλα θα πήγαιναν καλά στον κόσμο;
Πώς έγινε και, παρά τις διαφορές μας σε οτιδήποτε εκτός από τους Pearl
Jam, όλοι καταλάβαμε ότι θα βλέπαμε μια κλασική συναυλία μόλις ξεκίνησαν με το «Oceans», συνέχισαν με το «Footsteps» και μετά πέρασαν στο «Off He
Goes»; Τη στιγμή που θα τελείωνε η συναυλία, δεν θα είχαμε πια ξανά τίποτα κοινό, αλλά προς το παρόν, σ’ αυτό το γήπεδο, με τη βοήθεια μόνο των τραγουδιών και ίσως και της μπίρας, ήμασταν συνδεδεμένοι μέσω της μουσικής.
Η απάντηση είναι προφανής: αυτό κάνουν οι Pearl Jam. (Και, για μένα του-
λάχιστον, κανείς άλλος.)
Υποθέτω πως είναι ένα χόμπι ή ένας εθισμός. Και όπως και αρκετοί άλλοι
εθισμοί, υπάρχουν φορές που σου φαίνεται σαν αρρώστια.
Τη μέρα που ανακοινώνεται μια περιοδεία, παρουσιάζονται ευδιάκριτα
συμπτώματα (ναυτία, στηθάγχη και μια μόνιμη αίσθηση πανικού). Τότε ξυπνάει
η αρρώστια από τη χειμερία νάρκη της και κάνει την εμφάνισή της. Είναι άμεσα αναγνωρίσιμη, όπως η εισαγωγή του «Long Road»: νιώθεις ζαλισμένος και νευ-
ρικός, οι παλάμες και οι μασχάλες σου ιδρώνουν· σε πιάνει ένας αμυδρός φόβος που μέχρι τώρα είχε καταλαγιάσει, επειδή ίσως να μην καταφέρεις να πας σε
κάποιες συναυλίες. Και ύστερα οι ερωτήσεις: Πόσες συναυλίες μπορώ να δω και με ποιον θα πάω; Πού θα μείνω; Πώς θα πάω μέχρι εκεί; Και, γαμώτο μου, τι θα γίνει με τα εισιτήρια;
Ο Ι P E A R L J A M Σ Ε Χ Ρ Ό Ν Ο Ε Ν Ε Σ Τ Ώ Τ Α | 13
Ο εθισμός αυτός έχει πολλαπλά στάδια. Δεν κάνει διακρίσεις – είτε είσαι
εργάτης, είτε υπάλληλος σε γραφείο, είτε είσαι από πολιτεία των Δημοκρατικών
είτε των Ρεπουμπλικάνων – αν και, βλέποντας το κοινό, θα πίστευες το αντί-
θετο. Σε κυριεύει ύπουλα, τη μια μέρα είσαι απλός θαυμαστής που αρκείται να βλέπει μία συναυλία στις τόσες. Ξαφνικά, γίνεσαι ψυχοπαθής, έχεις άποψη για
το ποια είναι η καλύτερη εκτέλεση του «Daughter». Μια μέρα βλέπεις με χαρά
ότι το συγκρότημα διαθέτει στο κοινό ηχογραφήσεις από συναυλίες της τελευ-
ταίας του περιοδείας και αποφασίζεις να βρεις δυο τρεις. Πριν το καταλάβεις, ντρέπεσαι επειδή έχεις καταλήξει με 585 εκτελέσεις του «Even Flow».
Θεωρητικά, λογικά, μπορώ να πω στον εαυτό μου ότι θα έπρεπε να μου
φτάνει μία συναυλία – άντε, δύο, ή τρεις το πολύ. Μπορώ να υπενθυμίσω στον
εαυτό μου ότι οι περισσότεροι άνθρωποι δεν βλέπουν τρεις συναυλίες μέσα
σε έναν χρόνο, πόσο μάλλον σε μια εβδομάδα. Μπορώ να θυμηθώ τον αριθμό
των κατάφωρα απογοητευτικών συναυλιών που έχω δει, αν θέλω να επιβάλλω κάποια αίσθηση του μέτρου στον εαυτό μου. Έπειτα όμως θα παίξουν ολόκληρο
το Vs. ή το Yield από την αρχή ως το τέλος – χωρίς φυσικά να το έχουν ανακοινώσει εκ των προτέρων – στη Νότια Καρολίνα, ή στο Γουισκόνσιν, και θα υποσχεθώ στον εαυτό μου ότι δεν θα χάσω καμιά συναυλία πια, ποτέ, εφόσον περνάει από το χέρι μου.
*** Δεν είναι ακριβώς ότι φοβάμαι μήπως χάσω κάτι, αλλά φοβάμαι μήπως χάσω
κάτι εξαιρετικό, πράγμα που δεν είναι καθόλου απίθανο με τους Pearl Jam. Γιατί, όπως θα σου πει κάθε αφοσιωμένος οπαδός, είτε έχει δει δύο συναυλίες
είτε είκοσι, κάθε φορά είναι μοναδική και διαφορετική. Θα πίστευες ότι μετά
από τριάντα χρόνια θα ξέραμε τι να περιμένουμε από εκείνους, αλλά όχι. Αν μη τι άλλο σήμερα το συγκρότημα είναι πιο απρόβλεπτο από ποτέ στις ζωντανές
εμφανίσεις – σε αντίθεση με το στούντιο. Οι συναυλίες είναι διαφορετικές, είτε
με προφανείς τρόπους (επιλογή κομματιών), είτε με πιο ανεπαίσθητους (ανάλογα με την περίσταση). Κάθε βράδυ, κάθε συναυλία είναι μοναδική, μέχρι και από την άποψη αν ένα τραγούδι έχει παιχτεί στη συγκεκριμένη πόλη ή όχι.
Κάθε συναυλία αρχίζει και τελειώνει διαφορετικά. Είναι αλήθεια ότι πολ-
λές τελειώνουν με το «Yellow Ledbetter» και είναι αλήθεια ότι υπάρχουν στατιστικά μοτίβα. Είναι εγγυημένο ότι θα παίξουν μια σειρά από δυναμικά κομ-
14 | N O T F O R Y O U
μάτια («Hail, Hail», «Why Go», «Last Exit») την πρώτη ώρα, ή κάποια κομμά-
τια με τα οποία τους αρέσει να ξεκινούν («Release», «Corduroy», «Long Road»). Πιθανότατα, είτε θέλετε είτε όχι, θα παίξουν τα «Given to Fly», «Even Flow» και
«Small Town». Αλλά μπορεί καμιά φορά να αρχίσουν με το «Present Tense»
(Λόντον, Οντάριο, 2013), ή με το «Crazy Mary» (Μάντισον Σκουέαρ Γκάρντεν, 2003), ή με το «Rain» των Beatles (Μπέλο Οριζόντε, Βραζιλία, 2015), ή με το «Hard to Imagine» (σε διάφορα μέρη το καλοκαίρι του 2008), και τότε σκέφτεσαι: πρέπει να ήταν υπέροχο. Ή: γιατί δεν είχα πάει; Πού ήμουν τότε;
Μπορεί το συγκρότημα να παίξει από την αρχή ως το τέλος ένα ήσυχο σετ
(«Of the Girl», «Low Light»), ή να μας πετάξει τα μάτια έξω με μια σειρά από δυναμίτες («Brain of J», «Spin the Black Circle»), ή να ξεστρατίσει στην ψυχε-
δέλεια («Rearviewmirror», «Porch»), σε πολυμερείς σουίτες («Present Tense»,
«Immortality»), σε ρυθμικές ασκήσεις («Rats», «In My Tree»), σε τζαμαρίσματα μπλουζ ύφους («Smile», «1/2 Full»), σε συναισθηματικά τραγούδια που τραγουδάς γύρω από τη φωτιά («Better Man», «Black»), ή σε κομμάτια που ξεσηκώνουν αυτόματα το κοινό («Breath», «Go»). Μπορεί να επιλέξουν να παίξουν
το μεγαλύτερο μέρος του πιο πρόσφατου άλμπουμ τους (1998, 2006, 2013), ή μπορεί να μας καλοπιάσουν και να αγνοήσουν τελείως τα πιο καινούρια τρα-
γούδια τους (2005, 2008, 2016). Μπορεί να μας πρήξουν με άσκοπες διασκευές («Driven to Tears», κυριολεκτικά), να παίξουν σχετικά εκ του ασφαλούς (συνή-
θως σε κάποιο φεστιβάλ), ή να χαρίσουν στους πιο φανατικούς οπαδούς τους ένα σετ με σπάνια κομμάτια, κάνοντάς τους να χάσκουν με ανοιχτό το στόμα. Οποιαδήποτε στιγμή είναι εξίσου πιθανό ν’ ακούσεις ένα τραγούδι που θα παί-
ξουν μόνο μία ή δύο φορές σε μια περιοδεία, όπως και ένα που μάλλον παίζουν υπερβολικά συχνά. Για πόσους καλλιτέχνες μπορεί να ειπωθεί κάτι τέτοιο;
Η ποικιλία, η πειθαρχία και η απόλαυση με τις οποίες οι Pearl Jam εφευρί-
σκουν εκ νέου τον εαυτό τους στις ζωντανές εμφανίσεις, παίζοντας κομμάτια από ολόκληρο το υλικό που έχουν κυκλοφορήσει και πολλά περισσότερα εκτός
απ’ αυτό, είναι ασυναγώνιστες για ένα συγκρότημα του μεγέθους τους. Το να αλλάζουν το σετ κάθε βράδυ ήταν κάτι που έκαναν οι Fugazi, απ’ όπου και το εμπνεύστηκαν εν μέρει οι Pearl Jam. Φυσικά, το έκαναν και οι Phish και οι
Dead και το κάνουν επίσης ένα σωρό αυτοσχεδιαστικές μπάντες, αλλά καμία που να βρίσκεται σε τέτοιο επίπεδο δημοτικότητας παγκοσμίως. Σχεδόν οπου-
δήποτε κι αν δεις τους U2, είναι βέβαιο ότι η συναυλία θα μοιάζει πολύ με την προηγούμενή της, όπως και με την προηγούμενη από εκείνη, θα σου φανεί πιο
Ο Ι P E A R L J A M Σ Ε Χ Ρ Ό Ν Ο Ε Ν Ε Σ Τ Ώ Τ Α | 15
πολύ προκαθορισμένη παρά αυθόρμητη. Από την άλλη, μπορεί να δεις τους
Pearl Jam και να ψοφήσεις στη βαρεμάρα ή να μείνεις με το στόμα ανοιχτό από το μεγαλείο, και ύστερα να ξαναπάς την επόμενη μέρα στον ίδιο χώρο και να
δεις μια συναυλία αναθεωρημένη με ενθουσιασμό, ή, αντίθετα, να απογοητευτείς λιγάκι.
Πράγμα που σημαίνει ότι με τους Pearl Jam δεν ξέρεις ποτέ αν θα δεις κάτι
ξεχωριστό ή κάτι απλά μέτριο. Απ’ αυτή την άποψη, έχω την εντύπωση ότι
εκφράζουν κάτι ωφέλιμο σχετικά με τη ζωή και το πώς να τη ζήσεις. Για τους περισσότερους από εμάς, οι μέρες της εβδομάδας δεν διαφέρουν ιδιαίτερα μεταξύ τους. Αν μη τι άλλο, οι περισσότερες μέρες είναι εξοργιστικά μονότο-
νες και ρουτινιάρικες. Η μέρα που έρχονται στην πόλη οι Pearl Jam όμως είναι εξ ορισμού πολλά υποσχόμενη. Στις οκτώ η ώρα, ή κάπου εκεί, οι πιθανότητες
να συμμετάσχουμε σε ένα μεγαλειώδες γεγονός, να υπερβούμε την καθημερι-
νότητα, να νιώσουμε μια αίσθηση κοινότητας και χαράς, είναι πάντα άνω του
μετρίου. Πόσο συχνά μπορούμε να το πούμε αυτό τις άλλες μέρες της χρονιάς; Τι μας λέει το συγκρότημα με το παράδειγμά του για την τέχνη του αυτοσχεδιασμού και τον αυθορμητισμό στην καθημερινή ζωή; Και πώς μπορούμε οι υπόλοιποι να το χρησιμοποιήσουμε αυτό για να κάνουμε τη ζωή μας πιο πλήρη, να ζούμε πιο έντονα τη στιγμή, να ζούμε σε χρόνο ενεστώτα; *** Μου φαίνεται σωστό να πω εξαρχής τι είναι αυτό το βιβλίο – ή τι φιλοδοξεί να είναι – και τι δεν είναι.
Πρώτα και κύρια: Δεν πρόκειται για μια εγκεκριμένη βιογραφία, ούτε
καν για βιογραφία καθαυτή. Κανείς από τους Pearl Jam δεν έχει ανάμιξη στο βιβλίο. Δεν είναι ένα βιβλίο που προβάλλει ισχυρισμούς παρασκηνιακής πρόσβασης, ούτε διεκδικεί αξιώσεις εμπειρογνωμοσύνης. Δεν αποτελεί πηγή αποκαλυπτικών ειδήσεων, πέρα από τα ήδη γνωστά. Αντίθετα, αυτό που είναι – για
να δανειστώ τον τίτλο ενός μυθιστορήματος – είναι οι σημειώσεις ενός οπαδού.
Δεν είμαι ούτε δημοσιογράφος, ούτε μουσικός, ούτε φίλος με το συγκρότημα,
αλλά οπαδός, κάποιος που δεν τους έχει γνωρίσει ποτέ προσωπικά, που δεν έχει βρεθεί ποτέ σε παρασκήνια, που τους έχει δει μόνο από τη θέση του στο κοινό. Μετάφραση: κάποιος που δεν έχει περισσότερα διαπιστευτήρια από εσάς.
16 | N O T F O R Y O U
*** Σ’ ένα βιβλίο για τον ποιητή Έθριτζ Νάιτ, ο Τέρανς Χέιζ γράφει το εξής: Όταν άρχισα να μιλάω με ανθρώπους και να μαζεύω ιστορίες για τον Έθριτζ Νάιτ, πάνω από δέκα χρόνια πριν, είπα, κυρίως στους λίγους που στρίμωξα για να μιλήσω μαζί τους, ότι δεν θα έγραφα βιογραφία του, γιατί θα μου
έπαιρνε πάνω από μια δεκαετία για να την ολοκληρώσω. Το βιβλίο αυτό
δεν είναι βιογραφία. Ίσως όμως να ενθαρρύνει έναν μελλοντικό βιογράφο
του Νάιτ. Θεωρήστε το μια συλλογή κειμένων που είναι βασισμένα σε εικο-
τολογίες, βρίθουν από αντιφάσεις και μοιάζουν ακυβέρνητα, όπως ήταν κι ο ίδιος ο Νάιτ.
Θα ήταν θράσος να πει κανείς για ένα συγκρότημα με πωλήσεις ογδόντα πέντε
εκατομμυρίων αντιτύπων ότι βρίθει από αντιφάσεις και μοιάζει ακυβέρνητο, αλλά το βασισμένα σε εικοτολογίες ταιριάζει σ’ αυτή την περίπτωση. Για να
μνημονεύσουμε τον κύριο Χέιζ λοιπόν, θεωρήστε το βιβλίο αυτό μια εκτενή
εικοτολογία, μια συλλογή κειμένων, επιχειρημάτων, παραλειπόμενων και πιθανολογιών. Δεν είναι ακριβώς βιογραφία, ούτε πρόκειται να ενθαρρύνει
τη συγγραφή κάποιας βιογραφίας στο μέλλον. Πάνω απ’ όλα, είναι ένα βιβλίο γραμμένο από έναν παθιασμένο, ισχυρογνώμονα, ενίοτε ξεροκέφαλο και όχι υπερβολικά ευσεβή οπαδό, που αναφέρεται και στα καλά και στα κακά. Όπως
συμβαίνει πάντα με αυτού του είδους την προσέγγιση, θα διαβάσετε μερικές
δηλώσεις που θα σας φανούν ύποπτες, κάποιες γνώμες που θα σας φανούν
αντιδραστικές – πιθανότατα για το Ten – και τουλάχιστον μια ιδέα που ελπίζω
ότι θα σας κάνει να αλλάξετε γνώμη ή θα σας προτρέψει να ακούσετε.
Ο Χέιζ πίστευε ότι θα χρειαζόταν τουλάχιστον μια δεκαετία για να γρά-
ψει μια βιογραφία του Έθριτζ Νάιτ. Το συμμερίζομαι. Εκτός από τις σόλο δουλειές, τα σάουντρακ, τα επτά ή οκτώ DVD που έχουν κυκλοφορήσει επίσημα,
τα χριστουγεννιάτικα σινγκλ, το σάουντρακ του Singles και τα έντεκα στού-
ντιο άλμπουμ, υπάρχουν τουλάχιστον 1100 μπούτλεγκ των Pearl Jam (επίσημα, ανεπίσημα και ενδιάμεσα), τουλάχιστον 382 βίντεο (ερασιτεχνικού επι-
πέδου, επαγγελματικού επιπέδου ή και απαράδεκτα) με ολόκληρες συναυλίες στο YouTube, δέκα χιλιάδες κριτικές, συνεντεύξεις και παρουσιάσεις και πολύ
περισσότερα αποτελέσματα στο Google Books απ’ ό,τι θα φανταζόσασταν. Για
Ο Ι P E A R L J A M Σ Ε Χ Ρ Ό Ν Ο Ε Ν Ε Σ Τ Ώ Τ Α | 17
να είμαι ειλικρινής, δεν μπορώ να πω ότι τα είδα ή τα διάβασα όλα. Είδα και διάβασα τα περισσότερα όμως και, για να πούμε την αλήθεια, πάλι πολλά είναι.
Αφήνοντας στην άκρη τις εξηγήσεις, προτείνω να ασχοληθούμε σοβαρά για μια
φορά με μια κοινότητα, μια καριέρα κι έναν κατάλογο, ή τουλάχιστον να τα εξετάσουμε χωρίς προκαταλήψεις.
*** Σε μια εποχή που κυριαρχούν η ποπ, το χιπ-χοπ και η χορευτική μουσική, είναι μια γενικώς παραδεκτή αλήθεια πως όποιος εξακολουθεί να αντιμετωπίζει σοβαρά το ροκ θα πρέπει οπωσδήποτε, με τον έναν τρόπο ή τον άλλο, να κάνει
πλάκα. Τα αναγνωρίζω όλα αυτά χωρίς αντίρρηση, αλλά και πάλι συνεχίζουν να μου τρέχουν τα σάλια στην προοπτική μιας περιοδείας των Pearl Jam σε στά-
δια. Κοινώς, καταλαβαίνω γιατί σε πολύ κόσμο δεν αρέσουν οι Pearl Jam· αυτό που δεν καταλαβαίνω είναι γιατί εξακολουθούν να έχουν τόση μεγάλη σημασία
για μένα, παρόλο που δεν δηλώνω πάντα περήφανα, ούτε δημόσια, ότι είμαι οπαδός τους. Πώς γίνεται να σου αρέσει πολύ ένας καλλιτέχνης, αλλά ταυτόχρονα να αισθάνεσαι ντροπή γι’ αυτό, να αμφιταλαντεύεσαι ή και να νιώθεις
και λίγες ενοχές; Είμαι σε θέση να αποπειραθώ να εκτιμήσω αντικειμενικά τη μουσική με την οποία μεγάλωσα; Θα είμαστε πάντα αιχμάλωτοι των καλλιτεχνών που αγαπήσαμε στα νιάτα μας, ακόμα και αν καταλήξουν να… μην είναι και πολύ καλοί;
«Δεν ισχυρίζομαι ότι οι New York Dolls ήταν οι καλύτεροι, αλλά παραμέ-
νουν το αγαπημένο μου ροκ συγκρότημα», έγραψε ο κριτικός Πολ Νέλσον, «και
σίγουρα θα σας καταλάβω αν πείτε ότι δεν σας αρέσουν. Θα σας καταλάβω, αλλά βαθιά μέσα μου δεν θα θέλω να σας ξέρω». *** Συμφωνώ με τον Πολ Νέλσον και θα επαυξήσω κιόλας. Πρέπει κάποια στιγμή να ειπωθεί, και για διάφορους λόγους κανένας μας δεν ήταν πρόθυμος να το
πει. Οι ίδιοι οι Pearl Jam αποκλείεται να ισχυρίζονταν ποτέ κάτι τέτοιο, σε αντίθεση φερ’ ειπείν με τους επίσης δεινόσαυρους U2, ούτε οι περισσότεροι μου-
σικοκριτικοί θα συμφωνούσαν με έναν τέτοιο ισχυρισμό. Παρ’ όλα αυτά είναι
ώρα να παραδεχτούμε κάτι που κανείς δεν ήθελε να πει: ότι οι Pearl Jam ήταν
18 | N O T F O R Y O U
με μεγάλη διαφορά το καλύτερο αμερικανικό γκρουπ της δεκαετίας του ’90, αν όχι το απόλυτο συγκρότημα μιας απίστευτα πλούσιας δεκαετίας. Πιο πολύ κι
απ’ τους Nirvana, τους Rage Against the Machine, τους Fugazi, τις SleaterKinney και τους Pavement – για να περιοριστούμε προσωρινά στη μία πλευρά
του Ατλαντικού – η δεκαετία ανήκε στους Pearl Jam (το λιγότερο που μπορεί να πει κανείς).
Ακόμα κι αν δεν έβγαλαν ποτέ ένα άλμπουμ τόσο ριζοσπαστικό όσο το Exile
in Guyville, τόσο σημαντικό από πλευράς επίδρασης όσο το The Chronic, τόσο κολλητικό όσο το Crooked Rain, Crooked Rain, ή τόσο υπνωτιστικό όσο το In the Aeroplane Over the Sea, μπορούμε να πούμε ότι κανείς δεν είχε μια δεκαετία που
να συναγωνίζεται τα Ten, Vs., Vitalogy, No Code και Yield, για να μην αναφερ-
θούμε στους Temple of the Dog, στο σάουντρακ του Singles, στους Mad Season
και σε καμιά δεκαριά κλασικές δεύτερες πλευρές από σινγκλ. Το ότι κυκλοφόρησαν πέντε σχεδόν άψογους δίσκους σε επτά χρόνια είναι από μόνο του κατόρθωμα. Το ότι το έκαναν ενώ ταυτόχρονα εκτοξεύθηκαν σε κωμικό και οδυνηρό
επίπεδο διασημότητας, δίνοντας εκατοντάδες θρυλικές συναυλίες, κάνοντας
ως γνωστόν τα πάντα για χάρη των οπαδών τους, θέτοντας ένα απαράμιλλο παράδειγμα επιτυχίας χωρίς συμβιβασμούς, και μάλιστα με παρρησία, ψυχικό
σθένος και συνείδηση, αν και όχι πάντα με διπλωματία, αυτό είναι κάτι τελείως διαφορετικό. Και αν η ποιότητα των κυκλοφοριών τους έπεσε μετά τα παρα-
γνωρισμένα Binaural και Riot Act… εντάξει, κανείς δεν είναι τέλειος, ή τουλάχιστον όχι για πάντα.
*** Αυτό είναι ένα βιβλίο για τους Pearl Jam· μιλάει για το πώς κατέληξαν να βρεθούν μεταξύ τους μια χούφτα περιφερόμενοι μουσικοί, πώς έγραψαν μια απίστευτη ποσότητα τραγουδιών μέσα σε λιγότερο από μια δεκαετία και πώς κατάφεραν να μείνουν ενωμένοι για τριάντα χρόνια και βάλε.
Είναι όμως επίσης και η ιστορία μιας κουλτούρας, μιας κοινότητας, ενός
ήθους και μιας περιόδου, όταν δεν είχαμε τα πάντα στα δάχτυλά μας. Μιλάει
για μια στάση πολιτική και προοδευτική, συνειδητή αλλά και εμπορική, ανεξάρτητη αλλά ενεργή. Αναφέρεται σε μια εποχή κατά την οποία δεν ήταν καθόλου αξιοπερίεργο να δίνει κατάθεση ένα συγκρότημα σε μια επιτροπή του
Κογκρέσου σχετικά με το ζήτημα του εταιρικού μονοπωλίου, σε μια εποχή όταν
Ο Ι P E A R L J A M Σ Ε Χ Ρ Ό Ν Ο Ε Ν Ε Σ Τ Ώ Τ Α | 19
η διαδικασία της ανακάλυψης – απτή, χρονοβόρα και διαδραστική – δεν ήταν απλώς εφικτή, αλλά επιτακτική, όταν οι πιο επιτυχημένοι καλλιτέχνες αντιμε-
τώπιζαν τον ρόλο τους σαν δημόσιο λειτούργημα και τάσσονταν ανεπιφύλακτα με το μέρος του δικαίου, όταν το αντίστοιχο του σημερινού Avengers: Endgame ήταν, κατά ανεξήγητο τρόπο, το Vitalogy και το Vs. *** Ένα βιβλίο για τους Pearl Jam είναι ένα βιβλίο για τους Nirvana, για το Σιάτλ
και την εντυπωσιακή αναζωπύρωση της αμερικανικής μουσικής στις αρχές της δεκαετίας του ’90: In Utero, Enter the Wu-Tang, Midnight Marauders, Siamese
Dream, Ready to Die, The Downward Spiral, What’s the 411?, Live Through This, Illmatic, The Blue Album, Southernplayalisticadillacmuzik, Automatic for the People
και Superunknown, για να αναφέρουμε μερικά παραδείγματα. Δυστυχώς, είναι
επίσης ένα βιβλίο για τους Silverchair, τους Candlebox και τους Collective Soul, για τον Νιουτ Γκίνγκριτς, τον Μπιλ Κλίντον και τον Ραλφ Νέιντερ, για
την Ticketmaster, τις τηλεπικοινωνίες, τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου και τελικά για το πώς καταλήξαμε στη σημερινή κατάσταση.
Οι Pearl Jam είναι σχεδόν το μοναδικό αμερικανικό συγκρότημα του οποίου
η ιστορία συνεχίζεται τον εικοστό πρώτο αιώνα. Σε αντίθεση με τους Nirvana ή τους Pavement – τους μόνους συγχρόνους τους που άσκησαν αντίστοιχη επιρ-
ροή – η πορεία από το «Alive» μέχρι το «Off He Goes», από το «Black» μέχρι το «Bugs», από το «Indifference» μέχρι το «Arc» και απ’ το Ten ως το Let’s Play Two
αποτελεί τμήμα μιας παραδόξως συμμετρικής ιστορίας – από την Επιχείρηση Καταιγίδα της Ερήμου μέχρι τις Dixie Chicks, από την Ανίτα Χιλ μέχρι την Κριστίν Φορντ, από τον Μάλις Γκριν μέχρι τον Μάικλ Μπράουν και τον Τζορτζ Φλό-
ιντ, από το «Jeremy» μέχρι το Κολουμπάιν και το Πάρκλαντ, από τον Άντι Γουντ
μέχρι τον Κερτ Κομπέιν και τον Κρις Κορνέλ. Θα ήταν υπερβολικό να πούμε ότι πρέπει να τα γνωρίζει κάποιος όλα αυτά για να αγαπήσει το συγκρότημα που
έγραψε το «Yellow Ledbetter». Όμως, ο ίδιος ο Εντ θα σας πει ότι γράφτηκε για έναν στρατιώτη που επέστρεψε από τον Περσικό Κόλπο, ένα θέμα στο οποίο
θα αναφερθεί επανειλημμένα το συγκρότημα στην τριαντάχρονη καριέρα του. ***
20 | N O T F O R Y O U
Οι Pearl Jam ήταν το πιο δημοφιλές συγκρότημα της δεκαετίας του ’90,
εκείνο που άσκησε τη μεγαλύτερη επιρροή και αντιγράφτηκε εμφανώς από
πολλά άλλα. Σχεδόν κανείς δεν το αμφισβητεί αυτό. Ήταν όμως και το συγκρό-
τημα που δέχτηκε την πιο δριμεία κριτική, με έναν τρόπο που διαφέρει από τους Stone Temple Pilots, φερ’ ειπείν. Το σχίσμα ξεκίνησε από το 1989, προτού πάρουν το όνομα Pearl Jam, και είχε σαν αφορμή την προθυμία τους να κάνουν ό,τι περνούσε από το χέρι τους για να γνωρίσουν επιτυχία. Από τη μία τους έχρισαν εκπροσώπους μιας γενιάς κι από την άλλη τους κατήγγειλαν ως καιρο-
σκόπους, από τη μία τους επιδοκίμασαν για την ακεραιότητά τους και από την άλλη τους επέπληξαν για υπερβολική σοβαρότητα. Τους κατηγόρησαν ότι ήταν
καριερίστες και ύστερα τους κατηγόρησαν ότι σαμποτάρισαν οι ίδιοι την καρι-
έρα τους. Πουλούσαν πάρα πολλούς δίσκους και ύστερα πουλούσαν πάρα πολύ λίγους. Και όταν οι ίδιοι αναρωτήθηκαν δημοσίως αν άξιζε να υπομένουν όλα αυτά, η εχθρότητα απέναντί τους φούντωσε κι άλλο.
Η ιστορία που προέκυψε και παγιώθηκε ως επικρατούσα άποψη είναι γνω-
στή σε όλους τους μελετητές εκείνης της περιόδου και είναι πάνω κάτω η ακόλουθη. Στις αρχές της δεκαετίας του ’90 οι Pearl Jam έβγαλαν τρεις κλασι-
κούς δίσκους που γνώρισαν τεράστια επιτυχία, το Ten, το Vs. και το Vitalogy, και ύστερα, σαν την Γκάρμπο, αποτραβήχτηκαν από τη μάζα. Στα άλμπουμ
αυτά οι Pearl Jam συνδύασαν το ροκ των σταδίων της δεκαετίας του ’70 με την εμμονή της δεκαετίας του ’90 με την αυθεντικότητα. Δεν εξέφρασαν αφοσί-
ωση σε κάποιο συγκεκριμένο κίνημα, είτε μουσικό είτε όχι, αλλά έπαιξαν με
τους δικούς τους κανόνες και ακολούθησαν μια πολιτική χωρίς αποκλεισμούς, ανορθόδοξη και ανοιχτή προς όλους, μέχρι ένα σημείο. Στην πορεία άλλαξαν τις προσδοκίες μιας ολόκληρης γενιάς για το τι μπορεί να καταφέρει ένα συγκρό-
τημα με ήθος. Η επιτυχία τους ήταν κάτι το παράδοξο, ένα φαινόμενο, και η ιστορία τους ήταν πραγματικά ασυνήθιστη. *** Δεν είναι τυχαίο ότι η χρυσή εποχή του γκραντζ συμπίπτει ακριβώς με την
έναρξη της περιόδου διακυβέρνησης του Κλίντον, με την αρχική αισιοδοξία και την απογοήτευση που ακολούθησε. Από την άποψη αυτή οι Pearl Jam ήταν το πιο αντιπροσωπευτικό συγκρότημα της περιόδου του Κλίντον. Από όλους τους
μουσικούς που ανήλθαν στο προσκήνιο στις αρχές της δεκαετίας του ’90, είτε
Ο Ι P E A R L J A M Σ Ε Χ Ρ Ό Ν Ο Ε Ν Ε Σ Τ Ώ Τ Α | 21
στο ροκ, είτε στο χιπ-χοπ, είτε οπουδήποτε αλλού, οι Pearl Jam κυκλοφόρησαν
τα πιο σημαντικά άλμπουμ και είχαν ανάμιξη στις περισσότερες αποφασιστι-
κές στιγμές (MTV Unplugged, Λολαπαλούζα, το σάουντρακ του Singles, Κερτ Κομπέιν και Ticketmaster). Οι δοκιμαστικές ηχογραφήσεις για το Ten γίνο-
νται το καλοκαίρι του 1990, τον Αύγουστο, μόλις λίγες ημέρες μετά την εισβολή του Σαντάμ Χουσεΐν στο Κουβέιτ, ενώ το άλμπουμ κυκλοφορεί όταν αρχίζει η
κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης. Η ηχογράφηση του Vs. ξεκινάει μια εβδομάδα μετά την ορκωμοσία του Κλίντον και συνεχίζεται ενώ η κυβέρνηση αντι-
μετωπίζει θρησκευτικούς εξτρεμιστές στο Γουέικο του Τέξας και ταραχές σε κλινικές αμβλώσεων στον νότο. Το Vitalogy κυκλοφορεί μόλις λίγες μέρες αφό-
του οι Ρεπουμπλικάνοι απέκτησαν την πλειοψηφία στο Κογκρέσο, με τον Νιουτ Γκίνγκριτς. Το No Code βγαίνει τη χρονιά των μεταρρυθμίσεων για την κοινωνική πρόνοια, του σκανδάλου Γουαϊτγουότερ και του νόμου περί τηλεπικοινωνιών. Το Yield βγαίνει την εποχή του σκανδάλου με τη Μόνικα Λιουίνσκι και το
Binaural ανάμεσα στην αποκαλούμενη Μάχη του Σιάτλ και στις εκλογές του 2000.
Το 1991 το ροκ εν ρολ ήταν μια παρηκμασμένη, κατεστημένη και εξαντλη-
μένη μορφή τέχνης. Η μουσική σκηνή του Λος Άντζελες εξακολουθούσε να παράγει μέταλ συγκροτήματα που αναπαρήγαγαν πιστά κάποια τετριμμένα πρότυπα μισογυνισμού και σεξισμού που υπήρχαν ήδη για μια δεκαετία. Η
χώρα έβγαινε από την εποχή του Ρέιγκαν. Μόλις δεκαέξι χρόνια είχαν περάσει από το Βιετνάμ, λιγότερα απ’ όσο διαρκεί ο πόλεμος στο Αφγανιστάν. Η ετήσια
ψηφοφορία των μαθητών λυκείου στο Παγκόσμιο Αλμανάκ ανέδειξε τον Νόρμαν
Σβάρτσκοπφ, τον διοικητή των στρατευμάτων των ΗΠΑ στον Περσικό Κόλπο, ως το δημόσιο πρόσωπο που έχαιρε της μεγαλύτερης εκτίμησης. (Στη δεύτερη
θέση ήταν η Τζούλια Ρόμπερτς, πρωταγωνίστρια του Pretty Woman, και στην
τρίτη ο Πρόεδρος Μπους.) Οι μαθητές επέλεξαν το «More Than Words» των Extreme και το «I Wanna Sex You Up» των Color Me Badd ως τα αγαπημένα τους τραγούδια της χρονιάς. Οι αγαπημένες τηλεοπτικές εκπομπές τους ήταν
το Χτυποκάρδια στο Μπέβερλι Χιλς και Ο Πρίγκιπας του Μπελ Αιρ. Είχε έρθει η ώρα για μια ριζική αναθεώρηση του χαρακτήρα του ροκ εν ρολ.
«Η παλιά τάξη απέρχεται, μια καινούρια γενιά ανέρχεται», έγραφε η Πέγκι
Νούναν, λογογράφος του Ρέιγκαν, σε μια στήλη στους New York Times δύο
μέρες μετά τη νίκη του Κλίντον. «Και θέλει μια νέα ιστορία, ένα νέο πρωτοσέλιδο, νέες ειδήσεις». Και οι Pearl Jam, συγκλίνοντας με το πνεύμα των και-
22 | N O T F O R Y O U
ρών, ήρθαν για να φέρουν μια νέα ρητορική. Ενώ προηγουμένως η φωνή της
νεολαίας και των μελών της εργατικής τάξης αποτελούσε στην καλύτερη περίπτωση κάτι το αξιοπερίεργο, το επίτευγμα του γκραντζ παρείχε σε μια ολό-
κληρη γενιά το έναυσμα για να βιώσει από κοινού μια αυθεντική, μαχητική και εξαιρετικά δημοφιλή μορφή τέχνης. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα τα συγκροτήματα και η μουσική τους να βοηθήσουν στη δημιουργία, προσωρινά, μιας καινούριας νεανικής κουλτούρας – λαϊκής, προοδευτικής, συνειδητής και αφοσιωμένης – για μια ιδιαίτερη, καινούρια δεκαετία. *** Γράφοντας μετά τον θάνατο του Κρις Κορνέλ, ο μουσικός Χανκ Στίμερ παρατήρησε το εξής:
Έχω την εντύπωση ότι η ροκ μουσική που άκουγα όταν ήμουν μικρός αντι-
μετωπίζεται τώρα γενικώς με χλευασμό. Τα φανελένια καρό πουκάμισα και το υπαρξιακό άγχος της δεκαετίας του ’90 συχνά υποτιμούνται αναδρο-
μικά όπως η μουσική και το κοινωνικό περιβάλλον των συγκροτημάτων με μαλλί κομμωτηρίου της δεκαετίας του ’80… Προσέξτε, όμως: το ροκ εκείνης της εποχής είναι κλασικό. Έχετε ακούσει πρόσφατα – εννοώ αν έχετε
ακούσει προσεκτικά – τραγούδια όπως το «Would?», ή το «State of Love and
Trust» (δεν είναι τυχαίο ότι τα παραδείγματα στα οποία αναφέρομαι για πολλά από εκείνα τα συγκροτήματα συμπεριλαμβάνονται στο σάουντρακ της ταινίας Singles, το οποίο λάτρευα όταν ήμουν σε νεαρή ηλικία και ενδέχεται να είναι το αγαπημένο μου άλμπουμ - συλλογή όλων των εποχών), ή το
«Limo Wreck»; Πρόκειται για μια μουσική με εξαιρετική ένταση και πρωτο-
τυπία, με αριστοτεχνικές συνθέσεις και εκτελέσεις· μια μουσική που, όσο κι αν αγαπώ τα σύγχρονα, φαινομενικά συμβατικά ροκ συγκροτήματα όπως
οι Queens of the Stone Age, οι Mars Volta και οι Mastodon, αποκτά ένα μεγαλείο, μια ανθεκτικότητα και ένα εύρος που ουσιαστικά δεν έχει ξανακουστεί από τότε σε αυτόν τον τομέα.
Ύστερα από τριάντα χρόνια δεν είναι άστοχο να αναρωτηθεί κανείς αν το καθεστώς που υποτίθεται ότι ανάτρεψαν οι Pearl Jam και οι σύγχρονοί τους έχει
εδραιωθεί ξανά, και μάλιστα σε τέτοιο ολοκληρωτικό βαθμό, ώστε τα λίγα απο-
Ο Ι P E A R L J A M Σ Ε Χ Ρ Ό Ν Ο Ε Ν Ε Σ Τ Ώ Τ Α | 23
μεινάρια της περιόδου του γκραντζ να θεωρούνται πια εντελώς ξεπερασμένα.
Τότε, ήταν ο Μάικλ Τζάκσον, ο Γκαρθ Μπρουκς, η Μαράια Κάρεϊ και ο Μπίλι Ρέι
Σάιρους. Σήμερα είναι ο Κάνιε, ο Ντρέικ, ο Εντ Σίραν, η Τέιλορ Σουίφτ και… ο Μπίλι Ρέι Σάιρους. Αν οι Pearl Jam δεν είχαν κυκλοφορήσει ούτε ένα άλμπουμ, μπορεί να πει κανείς αν το τοπίο της μουσικής θα ήταν διαφορετικό; Μπορεί να πει κανείς αν συνεισέφεραν ώστε να γίνει το Σιάτλ – η πόλη της οποίας η κουλτούρα σημάδεψε τη δεκαετία του ’90, για να παραχωρήσει τη θέση της στην
Amazon, στη Microsoft και στη Starbucks – ένα καλύτερο μέρος; Αυτό που εξακολουθεί να τίθεται προς συζήτηση είναι αν η μουσική των πρώτων χρόνων
της δεκαετίας του ’90 ώθησε τον πολιτισμό προς μια θετική κατεύθυνση, ή και αν είχε αξία γενικότερα.
01 ΟΙ ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΈΣ Pearl Jam: σχηματίστηκαν το 1990 στο Σιάτλ. Καλύτερα τραγούδια: «Tremor Christ», «In My Tree», «Hard to Imagine», «Go», «Release», «Hail, Hail»,
«Parting Ways», «Insignificance», «Come Back», «Unthought Known», «Save You», «Grievance», «Down», «Blood», «Leash». Χειρότερο τραγούδι: «Can’t Deny Me».
Έντι Βέντερ: ο τραγουδιστής. Γεννήθηκε το 1964. Μεγάλωσε στο Σικάγο και στο Σαν Ντιέγκο. Καλύτερα τραγούδια: «Off He Goes», «Long Road», «Better
Man», «Corduroy», «Rearviewmirror», «Immortality», «Lukin», «Porch», «Around the Bend», «Green Disease», «Sleeping by Myself». Χειρότερο τρα-
γούδι: «World Wide Suicide». Χαρακτηριστική δήλωση: «Και μια πίτσα να θέλεις να παραγγείλεις, είναι δύσκολο με πέντε άτομα».
Στόουν Γκόσαρντ: ο ιδρυτής. Γεννήθηκε το 1966. Μεγάλωσε στο Σιάτλ. Καλύ-
τερα τραγούδια: «Breath», «Daughter», «Black», «Even Flow», «All Those Yesterdays», «Of the Girl», «Parachutes», «Rival», «No Way», «Alive». Χειρότερο τραγούδι: «Thin Air». Χαρακτηριστική δήλωση: «Έχουμε φοβερό ντρά-
μερ και φοβερό τραγουδιστή. Αυτές είναι οι θέσεις-κλειδιά. Ο Μάικ κι εγώ δεν είμαστε κακοί. Αλλά σε ακτίνα ενός χιλιομέτρου από εδώ υπάρχουν σίγουρα εκατό φοβεροί κιθαρίστες».
Μάικ Μακρίντι: ο εντυπωσιακός. Γεννήθηκε το 1966 στην Πενσακόλα. Μεγά-
λωσε στο Σιάτλ. Καλύτερα τραγούδια: «Faithfull», «Brain of J», «Present Tense», «Let Me Sleep (It’s Christmastime)», «Yellow Ledbetter». Χειρότερο
Ο Ι P E A R L J A M Σ Ε Χ Ρ Ό Ν Ο Ε Ν Ε Σ Τ Ώ Τ Α | 25
τραγούδι: «Marker in the Sand». Χαρακτηριστική δήλωση: «Ποιο [τραγούδι μας] δεν μου αρέσει; Ίσως ένα παράξενο κομμάτι που δεν παίζουμε ποτέ, με τίτλο “Bugs”. Επίσης, βαριέμαι λίγο να παίζω το “Corduroy”, αλλά μην το πεις στον Έντι γιατί θα τσαντιστεί».
Τζεφ Έιμεντ: το θεμέλιο. Γεννήθηκε το 1963. Μεγάλωσε στο Μπιγκ Σάντι της Μοντάνα. Καλύτερα τραγούδια: «Why Go», «Pilate», «Low Light», «Smile»,
«Jeremy», «Rats». Χειρότερο τραγούδι: «Sweet Lew». Χαρακτηριστική δήλωση:
«Βασικά, υπάρχουν πολλές ομοιότητες [με το μπάσκετ]. Παίζεις με άλλα τέσσερα άτομα. Όταν τα πράγματα λειτουργούν πολύ καλά, είναι σαν μια ομάδα
με καλή χημεία. Με τους Pearl Jam είναι σαν να παίζεις στους Λέικερς του ’88». Ματ Κάμερον: ο βιρτουόζος. Γεννήθηκε το 1962. Μεγάλωσε στο Σαν Ντιέγκο. Καλύτερα τραγούδια: «The Fixer», «You Are». Χειρότερο τραγούδι:
«Evacuation». Χαρακτηριστική δήλωση: «Το «Limo Wreck» [των Soundgarden] είναι ένα συνηθισμένο μοιρολόι σε 15/8». Ιούνιος 1987 Μέσα στα επόμενα τρία χρόνια το σούπερ βαρύ ροκ του Σιάτλ θα συναγωνίζεται
τη σκηνή του Ντιτρόιτ στις αρχές της δεκαετίας του ’70. Πιστεύω ότι συγκροτήματα σαν τους Green River και τους Soundgarden είναι εξίσου σπουδαία με
τους Stooges και τους MC5. Για να υποστηρίξω τα λεγόμενά μου, δανείστηκα
2000 δολάρια από τον πατέρα μου για να βοηθήσω τους Green River να βγάλουν το πιο πρόσφατο ΕΡ τους, το Dry as a Bone (Sub Pop). Κατά τη γνώμη μου,
τραγούδια σαν το «This Town» και το «PCC» είναι εξίσου σκληρά και βαριά με οτιδήποτε αντίστοιχο έχω ακούσει. Σας παρακαλώ, αγοράστε αυτόν τον δίσκο, για να ξεπληρώσω τον πατέρα μου! Απρίλιος 1989 Η εποχή μετά τους Guns N’ Roses έχει αρχίσει. Ύστερα από την εντυπωσιακή
επιτυχία που γνώρισε το συγκρότημα χάρη στο ανελέητο ροκ του, εμφανίζονται κι άλλοι που επιλέγουν να ακολουθήσουν το ίδιο μονοπάτι. Τρανό παράδειγμα:
οι Mother Love Bone. Υπάρχουν κοινά σημεία ανάμεσα στα δύο συγκροτή-
26 | N O T F O R Y O U
ματα, αλλά η βασική διαφορά είναι εκείνο το στοιχείο που ξεχωρίζει τους πρωτοπόρους από τους μιμητές.
Υπάρχουν στον δίσκο λίγες αξιοπρεπείς ιδέες διάσπαρτες εδώ κι εκεί, και ο
τραγουδιστής Άντριου Γουντ είναι σίγουρα αρκετά σκληρός. Αλλά το άλμπουμ
περιέχει σε μεγάλες ποσότητες τους θυμωμένους στίχους και τις αιχμηρές κιθάρες που έχουν πατεντάρει οι Guns. ΒΑΘΜΟΣ: Γ
Δεκέμβριος 1990 Τα τελευταία δέκα χρόνια το χέβι μέταλ έχει γίνει ένα είδος μουσικής στο οποίο κυριαρχούν καραγκιόζηδες με ελαστικά κολάν, που εξαπολύουν σόλο κιθάρας
με ταχύτητα πολυβόλου… Οι Alice in Chains από το Σιάτλ, που έδωσαν μια
συναυλία το Σάββατο βράδυ στο Θέατρο Μουρ, επιστρέφοντας στη γενέτειρά τους, μοιάζουν να είναι μια από τις ευδιάκριτες εξαιρέσεις από τη συμβατικότητα της φριχτής υπερβολής. Αν και το συγκρότημα παρουσιάζει κάποιες ομοι-
ότητες με τα καθιερωμένα ονόματα του χαρντ ροκ, έχει περισσότερα κοινά με την «γκραντζ» σκηνή του εναλλακτικού ροκ του Σιάτλ απ’ ό,τι με το συμβατικό χέβι μέταλ.
Η ειρωνεία είναι ότι οι Alice in Chains απέδωσαν καλύτερα τον Ήχο του
Σιάτλ από εκείνους που θα περίμενε κανείς, δηλαδή τους Mookie Blaylock, το συγκρότημα που άνοιξε τη συναυλία. Οι τελευταίοι περιλαμβάνουν στις τάξεις
τους τον Στόουν Γκόσαρντ και τον Τζεφ Έιμεντ, που έπαιζαν σε ένα άλλο ιστορικό γκραντζ συγκρότημα, τους Green River … Ωστόσο, η μουσική έφερνε
πιο πολύ προς το κακό κάντρι ροκ της δεκαετίας του ’70 (θυμηθείτε τους Bad Company), παρά στο πανκ μέταλ υπαρξιακό άγχος των Green River ή στους επιδεικτικούς ρυθμούς των Mother Love Bone. Ούτε καν η απρόσμενη εμφά-
νιση του Κρις Κορνέλ και του Ματ Κάμερον των Soundgarden δεν κατάφερε να προσδώσει κάποιο ενδιαφέρον στους Blaylock. Φεβρουάριος 1991 Οι Mookie Blaylock παίζουν απόψε στο Λος Άντζελες. Πώς είπατε; Ο ήχος των Mookie Blaylock συγκρίνεται συχνά με εκείνον του ροκ συγκροτήματος U2.
Και πάλι, πώς είπατε; Ο σεμνός πόιντ γκαρντ των Νετς έγινε ροκ σταρ; Όχι
Ο Ι P E A R L J A M Σ Ε Χ Ρ Ό Ν Ο Ε Ν Ε Σ Τ Ώ Τ Α | 27
ακριβώς. Είτε το πιστεύετε είτε όχι, υπάρχουν δύο Mookie Blaylock. Ο ένας
παίζει στην ομάδα μπάσκετ του Νιου Τζέρζι και το άλλο είναι το όνομα ενός και-
νούριου συγκροτήματος από το Σιάτλ. Γιατί όμως επέλεξαν το όνομα Mookie Blaylock;
«Έπρεπε να βρούμε ένα όνομα για να περιοδεύσουμε και μας φάνηκε
ωραίο», λέει ο Τζεφ Έιμεντ, ο μπασίστας των Mookie Blaylock και παλιός πόιντ γκαρντ στην ομάδα μπάσκετ του λυκείου του. «Προσπαθήσαμε να είμαστε δια-
φορετικοί και διαλέξαμε το αουτσάιντερ. Αν λεγόμασταν Magic Johnson, θα ήταν πολύ τετριμμένο».
Άσχημα νέα. Το Mookie Blaylock ήταν ένα προσωρινό όνομα. Το άλμπουμ
του συγκροτήματος αναμένεται να κυκλοφορήσει τον Ιούνιο, και πρέπει να
βρουν καινούριο όνομα. Ο Έιμεντ είπε ότι δεν πρόκειται σίγουρα να είναι το Daron O’Shea Blaylock. Αυτό είναι το πραγματικό όνομα του Μούκι και δεν είναι και τόσο ωραίο. Δεκέμβριος 1991 Δεν χρειάζεται να είσαι ιδιοφυΐα για να καταλάβεις ότι η πιο αναμενόμενη
ζωντανή εμφάνιση αυτής της εβδομάδας είναι ένα τριπλό πακέτο, που φέρνει τους Red Hot Chili Peppers, τους Nirvana και τους Pearl Jam στο Ντελ Μαρ Φέαργκράουντς το Σάββατο. Οι Peppers, βασισμένοι στο μανιακό μακελειό του
μπασίστα Flea, δεν θα έλεγες ακριβώς ότι παίζουν, αλλά ότι σου επιτίθενται. Η ασταθής ισορροπία οπτικής και μουσικής εξαλλοσύνης του συγκροτήματος κιν-
δυνεύει να εκτροχιαστεί και να ξεφύγει από κάθε έλεγχο, αλλά το ταλέντο και η ειλικρίνειά τους δίνουν ένα νόημα σε ένα αποτέλεσμα που χωρίς αυτά θα ήταν το αισθητικό αντίστοιχο μιας βίαιης ληστείας στον δρόμο.
Στο μεταξύ, οι Nirvana, με τα ροκάδικα κομμάτια με τα πανκ ριφ, έχουν
κάνει τον υπόκοσμο της εναλλακτικής μουσικής να παραληρεί, ενώ οι Pearl Jam – μια από τις πιο πολυδιαφημισμένες μπάντες της χρονιάς – περιλαμβά-
νουν στις τάξεις τους έναν ντόπιο, τον τραγουδιστή Έντι Βέντερ, πρώην κάτοικο Σαν Ντιέγκο. Η διασκέδαση αρχίζει στις 7 μ.μ. Φεβρουάριος 1992 Είναι πολύ περίπλοκο να προσπαθείς να διατυπώσεις με λέξεις πώς αισθάνεσαι ξαφνικά για ένα συγκρότημα που ξέρεις ότι θα επηρεάσει ριζικά τη ζωή σου,
28 | N O T F O R Y O U
ή τουλάχιστον θα σου αλλάξει την αντίληψη για τη δύναμη της μουσικής. Και
είναι εξίσου δύσκολο, ακόμα κι αν η μουσική αποτελεί σημαντικό κομμάτι της ζωής σου. Είναι κάτι Μεγάλο και Σημαντικό, και για να το αναλύσεις, χρειάζεται να επιστρατεύσεις και το μυαλό σου και την καρδιά σου ταυτόχρονα. Βλέποντας όμως τον Βέντερ να τραγουδάει εκείνα τα τραγούδια, βλέποντας τα μάτια
του να γυρίζουν στις κόχες τους και ένα σαρδόνιο χαμόγελο να σχηματίζεται στο πρόσωπό του, βλέποντάς τον να σφίγγει τα δόντια του σαν να θέλει να τα
σπάσει… πώς είναι δυνατόν να νιώθει τόσο πόνο, τόσο μίσος, κι απ’ την άλλη να
σου προσφέρει τέτοια ψυχική ανάταση μέσω της μουσικής του; Πρόκειται για μυστήριο. Αυτοί είναι οι Pearl Jam. Αγαπήστε τους. Απρίλιος 1992 Ο αγαπημένος του στόχος είναι οι Pearl Jam, επίσης από το Σιάτλ, τους οποί-
ους χαρακτήρισε υποτιμητικά «μίξη εμπορικού, εναλλακτικού και μάτσο ροκ» σε μια συνέντευξή του σε ένα πρόσφατο τεύχος του περιοδικού Musician. «Σε όλα τα άρθρα που έχουν γραφτεί γι’ αυτούς, αναφέρονται σε εμάς και το διατυ-
μπανίζουν», λέει ο Κομπέιν καθισμένος οκλαδόν στο κρεβάτι. «Πολύ θα ήθελα
να πάψουν να με συνδέουν με αυτό το συγκρότημα και με άλλα εμπορικά ροκ συγκροτήματα, όπως είναι οι Nymphs και μερικοί άλλοι εγκληματίες. Νιώθω
ότι είναι καθήκον μου να προειδοποιήσω τα παιδιά για την κάλπικη μουσική
που ισχυρίζεται ότι είναι εναλλακτική ή αντεργκράουντ. Πάνε να προσκολληθούν στο άρμα της εναλλακτικής μουσικής». Μάιος 1993 Από τη γελοία φάση «κάτι γκράντζ, κάτι καινούριο» του Μαρκ Τζέικομπς… μέχρι τη στολή για ένα γκραντζ σαββατοκύριακο του ταχυδρομικού καταλόγου των καταστημάτων Τζέι Κρου, αυτό που δεν καταλαβαίνουν όλοι αυτοί οι υποκριτές είναι ότι δεν υπάρχει τίποτα λιγότερο κουλ στο ροκ σήμερα από τους
Pearl Jam. Τώρα που ο κάθε σπυριάρης έφηβος είναι καλεσμένος στο πάρτι, μαίνεται ήδη έντονη αντίδραση ενάντια στο γκραντζ. Και για όσους βρεθούν ανάμεσα στα διασταυρούμενα πυρά, το πλήγμα θα είναι πιο επώδυνο κι από χτύπημα αρβύλας στο κεφάλι από κάποιον που βουτάει από τη σκηνή.
Ο Ι P E A R L J A M Σ Ε Χ Ρ Ό Ν Ο Ε Ν Ε Σ Τ Ώ Τ Α | 29
Οκτώβριος 1993 Δεν έχουν φτιάξει ακόμα το Rock and Roll Hall of Fame στο Κλίβελαντ του
Οχάιο, αλλά όταν το φτιάξουν, καλά θα κάνουν να κρατήσουν χώρο για τον Έντι Βέντερ. Ο Βέντερ έχει όλα τα απαραίτητα χαρακτηριστικά ενός ροκ ειδώλου.
Διαθέτει βασανισμένο, σκιώδες παρελθόν; Μάλιστα. Διαθέτει έναν αέρα κιν-
δύνου και αισθησιακότητας που θυμίζει τον Τζιμ Μόρισον; Σίγουρα. Αρνείται να υιοθετήσει τις φανφάρες των ροκ σταρ, επιδεικνύοντας μ’ αυτόν τον τρόπο
ότι είναι προσγειωμένος και δεν έχει ανάγκη από το σταριλίκι; Αδιαμφισβή-
τητα. Είναι ευχαριστημένος που εμφανίζεται στο εξώφυλλο του περιοδικού Time; Με τίποτα.
Φεβρουάριος 1994 Ο Έντι Βέντερ είναι ο κύριος Βασανισμένος, ο κύριος Δυστυχισμένος. Είναι τόσο γλυκερός, που θέλεις να τον αλείψεις με βούτυρο και να τον αλατίσεις. Ξέρετε κάτι, όμως; Δεν είναι φρέσκος επειδή κάνει κάτι που δεν έχει γίνει ποτέ ξανά, αλλά επειδή για πολλούς ανθρώπους είναι εντελώς ξεκάθαρο ότι κάνει
κάτι που δεν το έχει ξανακάνει ποτέ ο ίδιος. Και ούτε ο ίδιος ξέρει ποια θα είναι η κατάληξη, δεν ξέρει πώς θα τελειώσει το τραγούδι. Και ξέρετε πώς μεταφρά-
ζεται αυτό; Ως εξής: είναι φρέσκος επειδή ο κόσμος αναγνωρίζει ότι δεν έχει
ξαναδεί κάποιον σαν κι αυτόν και μπορεί να μην ξαναδεί ποτέ κάτι αντίστοιχο.
Είναι λίγο τρομακτικό, καταλαβαίνετε; Τη Λιζ Φέαρ τη βλέπεις όλη σου τη ζωή, σε όλες τις διαφημίσεις στην τηλεόραση. Φεύγει, και πάλι εδώ είναι. Όμως ο Έντι Βέντερ σού δίνει την αίσθηση ότι μπορεί να εξαφανιστεί από στιγμή σε στιγμή, κι αν το έκανε, τότε θα αποχωρούσε πραγματικά. Ιούνιος 1994 Ένας εκπρόσωπος της Ticketmaster χαρακτήρισε με απαξίωση την ενέργεια
των Pearl Jam ως «εξαιρετικό διαφημιστικό κόλπο» για να πουλήσουν δίσκους και λέει ότι η εταιρεία «κινείται πλήρως μεταξύ των παραμέτρων της σχετικής
νομοθεσίας». Οι πρακτικές της Ticketmaster τέθηκαν στο μικροσκόπιο το 1991, όταν το αντιμονοπωλιακό τμήμα του Υπουργείου Δικαιοσύνης επέτρεψε στην
εταιρεία να αγοράσει κάποια συγκεκριμένα περιουσιακά στοιχεία από έναν ανταγωνιστή της.
30 | N O T F O R Y O U
«Ο Λευκός Οίκος είναι εντυπωσιασμένος με την αφοσίωση των Pearl Jam
στους οπαδούς τους», λέει ο Τζορτζ Στεφανόπουλος, ανώτερος σύμβουλος του
Προέδρου σε θέματα πολιτικής και στρατηγικής. «Θέλουμε να καταστήσουμε
απολύτως σαφές ότι δεν μπορούμε να κρίνουμε την εγκυρότητα των ισχυρισμών του συγκροτήματος ενάντια στην Ticketmaster, ούτε να προκαταλά-
βουμε την απόφαση του Υπουργείου Δικαιοσύνης με κανένα τρόπο. Ωστόσο, θεωρούμε ότι ο στόχος να γίνουν οι τιμές των εισιτηρίων προσιτές σε όλους είναι αξιέπαινος. Είναι κάτι που πιστεύουμε κι εμείς». Νοέμβριος 1994 Ο Βέντερ προσπάθησε να είναι το καλό παιδί με τους οπαδούς του. Σε μερικές
περιπτώσεις πέρασε πολλές ώρες μετά από συναυλίες συνομιλώντας μαζί τους κι έφτασε μέχρι το σημείο να δώσει τον αριθμό τηλεφώνου του σπιτιού του στον
αέρα σε μια ραδιοφωνική εκπομπή, έτσι ώστε να έρθουν σε επαφή μαζί του. Μερικοί οπαδοί όμως δεν σταματούν πουθενά. Του γράφουν ή προσπαθούν να
τον πετύχουν σε περιοδεία και του ζητούν να τους δώσει χρήματα ή να τους βοηθήσει στα προβλήματά τους.
«Έξω από το στάδιο θα στέκονται οπαδοί και θα ουρλιάζουν, κι αυτός θα
είναι πολύ ευγενικός με ενενήντα πέντε άτομα, αλλά κάποια στιγμή θα πρέπει
να φύγει και ο ενενηκοστός έκτος θα πει: “Είσαι μαλάκας”. Τον ενοχλεί αυτό. Νιώθει ότι απογοήτευσε κάποιον». Φεβρουάριος 1995 Μια τρελαμένη οπαδός των Pearl Jam διέρρηξε πρόσφατα το σπίτι του Έντι Βέντερ, σύμφωνα με τον Μάικ Γουάτ. Ο Βέντερ είναι ένας από τους διάσημους που συμμετέχουν στο άλμπουμ του Γουάτ με τίτλο Ball-Hog or Tugboat?
Στη συνέντευξή του στο Melody Maker της περασμένης εβδομάδας ο Γουάτ
δήλωσε: «Ο Έντι μού είπε ότι μια γυναίκα διέρρηξε το σπίτι του πριν από λίγες
μέρες. Έκαψε την εξώπορτα, άδειασε το ψυγείο του και δεν έλεγε να φύγει. Εκείνος αναγκάστηκε να καλέσει την αστυνομία. Οι περισσότεροι πανκ ρόκερ
δεν έχουν αντιμετωπίσει ποτέ κάτι τέτοιο! Όμως ο Έντι πήρε τηλέφωνο τον ψυχίατρο της γυναίκας προτού καλέσει την αστυνομία. Τέτοιος τύπος είναι ο Έντι, αλλά αυτό δεν θα το μάθεις, παρά μόνο αν τον γνωρίσεις. Είναι ένας
Ο Ι P E A R L J A M Σ Ε Χ Ρ Ό Ν Ο Ε Ν Ε Σ Τ Ώ Τ Α | 31
πραγματικά προσγειωμένος τύπος, που έτυχε να κερδίσει το λαχείο. Η μπάντα
του έγινε μεγάλη, αλλά νομίζω ότι και να μη γινόταν μεγάλη, θα ήταν ο ίδιος άνθρωπος».
Πάντως, εκπρόσωποι της αστυνομίας και της Epic, της δισκογραφικής εται-
ρείας των Pearl Jam, αρνούνταν όλη την περασμένη εβδομάδα ότι γνώριζαν το περιστατικό. Ιούνιος 1995 Ο Νιλ Γιανγκ μεταβλήθηκε από προσκεκλημένο σε μια συναυλία των Pearl Jam σε έκτακτο αντικαταστάτη του Έντι Βέντερ, όταν ο τραγουδιστής έφυγε από τη σκηνή επειδή ήταν άρρωστος. Ο Βέντερ εγκατέλειψε μετά από έξι τραγούδια το Σάββατο το βράδυ στο Πάρκο Γκόλντεν Γκέιτ. Λίγες ώρες πριν τη συναυλία βρισκόταν σε έναν θάλαμο στα επείγοντα περιστατικά ενός νοσοκομείου.
«Μόλις πέρασα το χειρότερο εικοσιτετράωρο της ζωής μου», είπε σε ένα
κοινό περίπου 50.000 ατόμων.
Ο Γιανγκ έπαιξε για μιάμιση ώρα κλασικά και καινούρια τραγούδια. Ήταν
αδύνατον να μη διακρίνεις την απογοήτευση του κοινού.
«Θέλουμε να μάθουμε πού διάολο είναι ο Έντι», είπε η Λίσα Χάρισον από το
Ντάμπλιν της Καλιφόρνιας. «Δεν με νοιάζει αν ξερνάει. Δεν ήρθα να δω τον Νιλ Γιανγκ. Ήρθα να δω τους Pearl Jam».
Ο μπασίστας Τζεφ Έιμεντ αποδοκιμάστηκε έντονα στο τέλος του δίωρου
σετ, όταν προσπάθησε να ζητήσει συγγνώμη. Ιανουάριος 1996
Το «If This Is Seattle, Where’s Eddie’s House?» μπορεί να το προμηθευτεί
κανείς γράφοντας στη διεύθυνση: Αν Ντράφνερ, 2300 Λίνκολν Παρκ Γουέστ, Αρ. 812, Σικάγο, Ιλινόι 60614, ΗΠΑ (4 δολάρια το ένα, 6 τα δύο).
Είναι μάλλον απίθανο τα μέλη των διαφόρων συγκροτημάτων, στο παρελ-
θόν των οποίων ανατρέχει το φανζίν, να το υποδεχτούν θερμά. Πάντως, αν
εξαιρέσουμε την Κόρτνι Λοβ, δεν περιλαμβάνεται η τωρινή διεύθυνση κανενός. Ωστόσο, το γεγονός ώθησε τον κιθαρίστα των Pearl Jam Μάικ Μακρίντι να
σχολιάσει: «Είναι απαίσια ιδέα. Συνειδητοποιείς πόσοι ψυχοπαθείς και ανώμαλοι, καταστροφικοί άνθρωποι υπάρχουν εκεί έξω; Αυτό πρέπει να σταματήσει,
32 | N O T F O R Y O U
για χάρη της συλλογικής μας επιβίωσης. Το συγκρότημά μας θα πάψει να υπάρχει αν συνεχιστούν αυτού του είδους τα πράγματα». Νοέμβριος 1996 Ο Βέντερ έμοιαζε φτιαγμένος για να γίνει ο ιδανικός εκπρόσωπος για τη δυσαρεστημένη γενιά του γκραντζ. Ήταν ένας τσαντισμένος επαναστάτης με πονεμένους στίχους και βραχνή, οργισμένη φωνή, που είχαν τις ρίζες τους στην άσχημη παιδική ηλικία του και στη μοναξιά και την αποξένωση που ένιωθε κατά
την εφηβεία του… Ωστόσο, σύμφωνα με εκείνους που γνώριζαν τον Βέντερ
πριν γίνει διάσημος, η άνοδος του τραγουδιστή δεν ήταν καθόλου τυχαία. «Ξέρει καλά τι συμβαίνει σ’ αυτή τη δουλειά», λέει ένας φίλος του Βέντερ από την εποχή πριν γίνει μέλος των Pearl Jam. «Δεν είναι μια μικρή, χαμένη ψυχή
που γράφει φοβερά τραγούδια». Σύμφωνα με πολλές μαρτυρίες, η άνοδος του Βέντερ ήταν αποτέλεσμα συγκροτημένης προσπάθειας, που βοηθήθηκε από τη φυσική του ικανότητα να δημιουργήσει μια καινούρια, δραματοποιημένη ταυ-
τότητα για τον εαυτό του, από την ασταμάτητη επιμονή του να ακουστεί και
από μια ατσαλένια αποφασιστικότητα να ελέγξει τη δημόσια εικόνα του. «Ξέρει
πολύ καλά να χειρίζεται τους ανθρώπους και τις καταστάσεις», λέει μια πηγή από την Epic. «Και ξέρει πολύ καλά να διαχειρίζεται την εικόνα του». Δεκέμβριος 1997 Οι οπαδοί των Pearl Jam δεν θα μπορούν να αγοράσουν το καινούριο άλμπουμ
του γκρουπ στην Epic Records πριν τις 3 Φεβρουαρίου, αλλά αν θέλουν να πάρουν μια γεύση από τα μισά σχεδόν κομμάτια του άλμπουμ αυτόν τον μήνα,
και μάλιστα δωρεάν, το μόνο που χρειάζονται είναι μια κάποια εξοικείωση με τους υπολογιστές.
Η εξέλιξη αυτή – λέγεται ότι είναι η πρώτη φορά που ένα τόσο μεγάλο τμήμα
ενός ακυκλοφόρητου άλμπουμ από κορυφαίο καλλιτέχνη έχει διαδοθεί παρά-
νομα στο διαδίκτυο – εγείρει σημαντικά ερωτήματα για το πώς θα καταφέρουν οι δισκογραφικές εταιρείες να καταπολεμήσουν την πειρατεία στην ψηφιακή εποχή.
«Εδώ βλέπουμε πολλές ενδείξεις για το τι πρόκειται να συμβεί στο μέλλον»,
είπε ο [Μάικλ] Γκόλντμπεργκ. «Αφού ένας μεγάλος αριθμός ανθρώπων απο-
Ο Ι P E A R L J A M Σ Ε Χ Ρ Ό Ν Ο Ε Ν Ε Σ Τ Ώ Τ Α | 33
κτήσει μόντεμ, θα φτάσουμε σε ένα σημείο όπου ο κόσμος θα ανταλλάσσει τραγούδια σε πολύ καλή ποιότητα μέσω e-mail. Είμαι σίγουρος ότι οι δισκογραφικές εταιρείες τραβάνε τα μαλλιά τους σ’ αυτή την προοπτική». Σεπτέμβριος 1998 Όταν οι Pearl Jam ξεκίνησαν το πρόσφατο σκέλος της περιοδείας τους μια Δευτέρα του περασμένου μήνα, τη μοιραία ημέρα που ο Πρόεδρος Κλίντον κατέ-
θεσε μπροστά σε ειδική επιτροπή ενόρκων, το συγκρότημα άλλαξε τους στίχους του γνωστότερου ίσως τραγουδιού του, του «Jeremy».
Ο Έντι Βέντερ τραγούδησε: «Ο Πρόεδρος μίλησε στο δικαστήριο σήμερα».
Στην ίδια συναυλία, οι Pearl Jam πρόβαλαν ένα βίντεο με ένα απόσπασμα από την ομιλία του Κλίντον στο εθνικό δίκτυο τηλεόρασης, λίγο αφότου είχε μεταδοθεί ζωντανά. Ο Βέντερ διάβασε κι άλλα αποσπάσματα από την ομιλία και πρόσθεσε και το δικό του συντακτικό σχόλιο: «Θα πω μόνο μια λέξη», είπε. «Συναινετική».
Όμως αφιέρωσε το «Better Man» στο ανκόρ στον Μπιλ και τη Χίλαρι Κλί-
ντον. Φεύγοντας, έδωσε την εξής συμβουλή στο κοινό: «Να συμπεριφέρεστε όπως οι ροκ σταρ, όχι όπως ο Πρόεδρος».
Μια μέρα αργότερα, στο Ιστ Λάνσινγκ του Μίσιγκαν, ο Βέντερ αφιέρωσε το
«Dissident» «σε μια κοπέλα που τη λένε Μόνικα».
Την επόμενη βραδιά, στο Μόντρεαλ, πρόσθεσε έναν στίχο που θύμιζε τους
Pink Floyd στο κομμάτι του με τίτλο «Daughter»: «Πρόεδρε, άσε ήσυχα τα παιδιά».
Δεκέμβριος 1999 Όταν άρχισαν να σπάνε τα τζάμια και το πλήθος στράφηκε στο κατάστημα Niketown, ένα από τα ανθεκτικότερα και δυναμικότερα συγκροτήματα του
Σιάτλ βρισκόταν στο στούντιο. Στις 30 Νοεμβρίου ο Παγκόσμιος Οργανισμός
Εμπορίου συνεδρίασε στην πόλη. Το ίδιο έκανε κι ένας τεράστιος συνασπισμός από φιλελεύθερους, αντι-εταιρικούς ακτιβιστές, συνδικαλιστές, οικολογικούς
τρομοκράτες και ακραίους ταραχοποιούς. Η διαδήλωση, όπως ήταν μοιραίο και αναπόφευκτο, κλιμακώθηκε και κατέληξε σε ταραχές.
34 | N O T F O R Y O U
«Αισθάνθηκα πραγματικά περήφανος για την πόλη μας», λέει ο Έντι Βέντερ
των Pearl Jam. «Θέλω να πω, δεν ήμουν σίγουρος τι επρόκειτο να συμβεί, αλλά
τελικά έγινε κάτι πολύ θετικό. Έχει μεγάλη σημασία το ότι ο κόσμος δραστηρι-
οποιήθηκε και προκάλεσε τέτοιον σαματά, γιατί αρχίζεις να τρελαίνεσαι όταν σκέφτεσαι πράγματα που, απ’ ό,τι φαίνεται, δεν σκέφτεται κανείς».
Ο Μάικ Μακρίντι αποκαλεί το Σιάτλ «παράξενη πόλη. Στα λόγια όλοι είναι
υπέρ της δημιουργικότητας και της τέχνης, αλλά υπάρχει επίσης κι ένα τεράστιο ποσοστό συντηρητισμού. Όλοι αυτοί που πλούτισαν από τη Microsoft.
Είναι αηδιαστικό. Υπάρχουν ένα σωρό νεόπλουτοι που προσπαθούν να το παί-
ξουν ότι και καλά προέρχονται από παλιές οικογένειες πλουσίων. Και θες να τους πεις: “Κάνε μας τη χάρη, ρε μαλάκα! Αφού δεν είσαι τέτοιος!”»
«Παλιά, πριν από δέκα χρόνια, ήμασταν σχετικά μποέμ πόλη, υπήρχε μια
ωραία ενέργεια», αναπολεί ο Βέντερ. «Είναι παράξενο αν είσαι σε μπάντα που ταξιδεύει ή αν φύγεις από την πόλη για δυο μήνες. Όταν γυρνάς, ολόκληροι δρόμοι έχουν αλλάξει τελείως». Ιούνιος 2000 Έβρεχε όλη μέρα, ενώ 50.000 άτομα, νεαρής ηλικίας κυρίως, είχαν συγκεντρω-
θεί την Παρασκευή σε ένα κτήμα καμιά σαρανταριά χιλιόμετρα δυτικά της Κοπεγχάγης, της πρωτεύουσας της Δανίας, για να παρακολουθήσουν τη δεύτερη μέρα του τετραήμερου μουσικού φεστιβάλ Ροσκίλντε. Ωστόσο, η βροχή
ενέτεινε την εορταστική ατμόσφαιρα ενός από τα μακροβιότερα και μεγαλύ-
τερα μουσικά φεστιβάλ της Ευρώπης, όπου εμφανίζονται 170 καλλιτέχνες, μεταξύ των οποίων ο Γουίλι Νέλσον, ο Λου Ριντ και οι Iron Maiden.
Λίγο πριν τα μεσάνυχτα όμως, η πανηγυρική ατμόσφαιρα μεταβλήθηκε σε
εφιάλτη, όταν ανέβηκαν στη σκηνή οι Pearl Jam από το Σιάτλ. Χιλιάδες οπαδοί
έτρεξαν μπροστά. Ο Έντι Βέντερ, ο χαρισματικός τραγουδιστής του συγκροτήματος, αντιλήφθηκε τον κίνδυνο και έκανε εκκλήσεις στον κόσμο να οπισθοχωρήσει.
Η αστυνομία είπε ότι από την πίεση σκοτώθηκαν εννιά νέοι, τρεις τραυμα-
τίστηκαν σοβαρά και άλλοι 26 χρειάστηκε να διακομιστούν σε νοσοκομείο. Τα θύματα ήταν από τη Δανία, τη Γερμανία, τη Σουηδία και την Ολλανδία, είπε η αστυνομία. Ήταν όλοι έφηβοι ή εικοσάρηδες.
Ο Ι P E A R L J A M Σ Ε Χ Ρ Ό Ν Ο Ε Ν Ε Σ Τ Ώ Τ Α | 35
Αύγουστος 2000 Τα μέλη του ροκ συγκροτήματος Pearl Jam, που βρίσκονται σε εκούσια απομόνωση μετά τον θάνατο εννιά οπαδών κατά τη διάρκεια της εμφάνισής τους στη
Δανία στις 30 Ιουνίου, έσπασαν τη σιωπή τους για να δικαιολογήσουν τις ενέρ-
γειές τους στη συναυλία και να ζητήσουν από τις αρχές να ερευνήσουν σε βάθος την τραγωδία.
Αντιδρώντας σε μαρτυρίες σύμφωνα με τις οποίες η προκαταρκτική έρευνα
της δανέζικης αστυνομίας βρήκε τους Pearl Jam «ηθικά υπεύθυνους» για την
τραγωδία, το συγκρότημα είπε: «Αισθανόμαστε ηθικά υπεύθυνοι να φέρουμε στο φως την αλήθεια σχετικά με το τι συνέβη εκείνη τη βραδιά». Νοέμβριος 2000 Ένας συνασπισμός από εξέχοντες αμερικανούς πολίτες συνήλθε για να καταπο-
λεμήσει την αυξανόμενη απειλή του Νέιντερ … Ο Ντον Χένλεϊ μίλησε μάλλον εξ ονόματος όλων, λέγοντας ότι εξοργίστηκε ιδιαίτερα όταν έμαθε πως ο γκραντζ
ρόκερ Έντι Βέντερ υποστήριξε την υποψηφιότητα του Νέιντερ. «Όταν έμαθα ότι τραγούδησε το “The Times They Are A-Changin’”, μου ανέβηκε το αίμα στο
κεφάλι. Είναι ώρα να μιλήσουμε ανοιχτά. Η Τίπερ είναι η νούμερο ένα οπαδός των Grateful Dead. Παίζει κι η ίδια ροκ ντραμς».
Ένας άλλος ροκ μουσικός είπε: «Τρελαίνομαι όταν τον βλέπω να παίζει
κιθάρα. Αυτό ήταν το όργανο που χρησιμοποιήσαμε για να βάλουμε ένα τέλος
στον πόλεμο του Βιετνάμ, για να σταματήσουμε τις φυλετικές διακρίσεις, για να σώσουμε το περιβάλλον, και τώρα εκείνος το χρησιμοποιεί για να καταστρέψει το Δημοκρατικό Κόμμα».
Ο Βέντερ, που έγινε κάτι σαν καλτ μορφή ως μέλος των Pearl Jam, ενός
συγκροτήματος που διακρίνεται για τους σκοτεινούς, καταθλιπτικούς στίχους
του και τις δυνατές, κακόηχες κιθάρες του, δεν βρέθηκε για να σχολιάσει το γεγονός. Ωστόσο, ακούστηκαν πολλά σχόλια στους δρόμους, ύστερα από μια σεμνή προεκλογική συγκέντρωση του Νέιντερ, που προσέλκυσε 10.000 άτομα,
σύμφωνα με κάποιες εκτιμήσεις. Νεαροί εικοσάρηδες με μαλλιά κάθε χρώματος ήταν πολύ πρόθυμοι να κοινοποιήσουν τις πεποιθήσεις τους.
36 | N O T F O R Y O U
Ιούνιος 2001 Οι Pearl Jam, το συγκρότημα που έχει επιβιώσει από την εποχή του γκραντζ, κυκλοφορούν ήδη συνολικά 72 επίσημα μπούτλεγκ από όλες τις συναυλίες της περιοδείας τους το 2000. Και ήδη αυτός ο καταιγισμός από άλμπουμ έχει γράψει ιστορία στους καταλόγους επιτυχιών.
Όταν κυκλοφόρησαν τα πρώτα 25 άλμπουμ πέρυσι το φθινόπωρο, τα πέντε
μπήκαν ταυτόχρονα στα 200 πρώτα του Billboard. Δεν ήταν απλώς η πρώτη
φορά που ένα συγκρότημα είχε πάνω από ένα ζωντανά ηχογραφημένο άλμπουμ στους καταλόγους επιτυχιών, αλλά και η πρώτη φορά που πέντε τίτλοι από τον
ίδιο καλλιτέχνη βρέθηκαν στο Billboard την πρώτη εβδομάδα κυκλοφορίας τους
(οι συναυλίες που σημείωσαν τις περισσότερες πωλήσεις ήταν αυτές στο Κατο-
βίτσε της Πολωνίας, στο Μιλάνο, στη Βερόνα, στο Λονδίνο και στο Αμβούργο). Άλλοι δύο τίτλοι δεν μπήκαν στον κατάλογο επιτυχιών για λιγότερα από 1.000 αντίτυπα: οι συναυλίες στο Μάντσεστερ της Αγγλίας και στο Κάρντιφ της Ουαλίας.
Οι Pearl Jam έσπασαν το ρεκόρ που κατείχαν οι ίδιοι από τον Φεβρουάριο,
όταν κυκλοφόρησαν 23 ζωντανά άλμπουμ από το πρώτο σκέλος της αμερικανι-
κής περιοδείας τους. Εκείνη τη φορά είχαν μπει ταυτόχρονα επτά τίτλοι στους
καταλόγους επιτυχιών. Οι κυκλοφορίες αυτές δημιουργούν προβλήματα στα μαγαζιά λιανικής πώλησης, πολλά από τα οποία δυσκολεύονται να βρουν χώρο και για τους 72 τίτλους. Σεπτέμβριος 2001 Ο τηλεμαραθώνιος που έγινε την Παρασκευή με τη συμμετοχή μιας πλειάδας
αστέρων για να συγκεντρωθούν χρήματα για τα θύματα των τρομοκρατικών επιθέσεων της 11ης Σεπτεμβρίου απέφερε πάνω από 150 εκατομμύρια δολάρια, είπαν χθες το βράδυ οι οργανωτές. Η εκπομπή με τίτλο «Αμερική: Ένας Φόρος
Τιμής στους Ήρωες» είχε περίπου 59 εκατομμύρια θεατές. Χωρίς ματαιοδοξίες
διασημοτήτων και τις συνηθισμένες χολιγουντιανές φανφάρες, η δίωρη εκπομπή ήταν μια ειλικρινής έκφραση λύπης, που ο Τομ Χανκς, ως παρουσιαστής, αποκάλεσε «μια απλή εκδήλωση ενότητας».
Ανάμεσα στις πιο συγκινητικές στιγμές ήταν η γεμάτη συναίσθημα εκτέ-
λεση του «Imagine» του Τζον Λένον από τον Νιλ Γιανγκ και η ερμηνεία του Πολ
Ο Ι P E A R L J A M Σ Ε Χ Ρ Ό Ν Ο Ε Ν Ε Σ Τ Ώ Τ Α | 37
Σάιμον στο «Bridge Over Troubled Water», το τραγούδι του που μόλις την προηγούμενη εβδομάδα απαγορεύτηκε στο ραδιόφωνο, επειδή κάποιοι φοβήθηκαν ότι μπορεί να προκαλούσε επιπρόσθετη στενοχώρια στους ακροατές. Πήρε
μέρος επίσης και ο Έντι Βέντερ των Pearl Jam, ο οποίος έπαιξε το «The Long Road», ένα τραγούδι που ηχογράφησε με τον Νούσρατ Φατέ Άλι Χαν, τον μακα-
ρίτη πακιστανό τραγουδιστή που δημιούργησε ένα κύμα ενδιαφέροντος στις ΗΠΑ για τη μουσική της Μέσης Ανατολής. Μάρτιος 2002 Ο Έντι Βέντερ των Pearl Jam θύμισε σε όλους τη νοοτροπία του πανκ τη Δευ-
τέρα στην τελετή του Rock and Roll Hall of Fame, όταν βγήκε στη σκηνή για να παρουσιάσει τον Ντι Ντι, τον Τόμι, τον Τζόνι και τον Μάρκι Ραμόν, μοστράροντας κούρεμα Μοϊκανού και κρατώντας ένα μπουκάλι κρασί.
«Ναι, κουρεύτηκα σε στιλ Μοϊκανού, αλλά δεν το έκανα ειδικά για αυτή την
αξιοσέβαστη περίσταση. Προέκυψε από τη δυσαρέσκειά μου για τους βομβαρδισμούς και για τα γεγονότα στον κόσμο, και αποφάσισα να ξεσπάσω στα μαλλιά μου», είπε ο Βέντερ πριν παρουσιάσει τους Ramones.
«Απόψε συμβαίνει εδώ κάτι πολύ ασυνήθιστο: ο κλάδος αυτός αποδίδει τον
σεβασμό του στους Ramones», είπε ο Βέντερ, μιλώντας για πολλή ώρα και διακόπτοντας δυο φορές για να πιει κρασί από το μπουκάλι. Απρίλιος 2003 Εξοργισμένοι οπαδοί αποχώρησαν από συναυλία των Pearl Jam αφού ο τραγουδιστής Έντι Βέντερ κάρφωσε μια μάσκα του Προέδρου Μπους σε μια βάση
μικροφώνου και στη συνέχεια άρχισε να την κοπανάει στη σκηνή. Τα περισσότερα αντιπολεμικά σχόλια του Βέντερ νωρίτερα στη συναυλία στο Πέπσι Σέντερ
έγιναν δεκτά με ανάμεικτες ιαχές και σκόρπιες αποδοκιμασίες. Δεκάδες αγανακτισμένοι οπαδοί έφυγαν κατά τη διάρκεια του ανκόρ, εξαιτίας της μακάβριας επίδειξης με τη μάσκα του Μπους, την οποία φόρεσε ο Βέντερ για το τρα-
γούδι «Bushleaguer», ένα κομμάτι που ειρωνεύεται τον Μπους, από το Riot Act, το τελευταίο άλμπουμ του συγκροτήματος.
38 | N O T F O R Y O U
Νοέμβριος 2003 Αυτά με το ροκ και τις εκλογές. Ο υποψήφιος των Δημοκρατικών και επίδοξος πρόεδρος Τζον Κέρι, τον οποίο υποστηρίζουν μεγάλα ονόματα του ροκ, όπως ο
Μπρους Σπρίνγκστιν, οι R.E.M., οι Pearl Jam, ο Τζον Μέλενκαμπ και οι Green
Day, είχε στο πλευρό του πολλές διασημότητες όταν ξεκίνησαν οι εκλογές την Τρίτη. Και όλοι υπέθεταν ότι θα είχε με το μέρος του τον πολυπόθητο και διόλου ευκαταφρόνητο κύκλο των οπαδών εκείνων των καλλιτεχνών.
Ωστόσο, οι αμερικανοί ψηφοφόροι δεν «ψήφισαν για την αλλαγή», όπως
τους είχαν ικετεύσει ο Σπρίνγκστιν και οι φίλοι του. Παρά τις όλες παραινέσεις των καλλιτεχνών, το χαμηλό ποσοστό των νεαρών ψηφοφόρων δεν αυξήθηκε. Άραγε, η πολιτική επιρροή του ροκ υπερεκτιμήθηκε; Ή μήπως η πολυδιαφημισμένη συμμαχία του Κέρι με το ροκ στρατόπεδο γύρισε μπούμερανγκ εναντίον
των Δημοκρατικών, με αποτέλεσμα να καταλήξουμε σε μια δεύτερη τετραετία του Τζορτζ Μπους του νεότερου; Μάιος 2006 Κάθε λίγα χρόνια, όταν οι Pearl Jam ετοιμάζονται για τα αποκαλυπτήρια
του τελευταίου τους πονήματος, οι υπεύθυνοι των δημοσίων σχέσεών τους κατακλύζουν τους πάντες με υποσχέσεις ότι αυτή τη φορά οι παλιοί θεοί του
γκραντζ έχουν υπερβεί τα όρια που οι ίδιοι έχουν επιβάλει στον εαυτό τους και
«επιστρέφουν στις δόξες τους», και μας λένε ότι «ειλικρινά, αυτή τη φορά απο-
δεικνύουν ότι δεν είναι απλώς το συγκρότημα που ευθύνεται για την ίδρυση χιλίων γκρουπ σαν τους Candlebox». Ωστόσο, παρόλο που οι Pearl Jam έχουν επιβιώσει μέχρι σήμερα, σε αντίθεση με όλους σχεδόν τους συγχρόνους τους από το γκραντζ, δεν έχουν ξεστρατίσει σχεδόν ποτέ από την παραδοσιακή προσέγγιση που τους έφερε στο προσκήνιο του σύμπαντος του ροκ το 1991. Αύγουστος 2007 Η ζωντανή αναμετάδοση στο διαδίκτυο της συναυλίας των Pearl Jam στο Σικάγο, στο μουσικό φεστιβάλ Λολαπαλούζα την Κυριακή, κύλησε απρόσκοπτα, ώσπου ο τραγουδιστής Έντι Βέντερ κατέκρινε τον Πρόεδρο Μπους. Οι
Ο Ι P E A R L J A M Σ Ε Χ Ρ Ό Ν Ο Ε Ν Ε Σ Τ Ώ Τ Α | 39
υπεύθυνοι της αναμετάδοσης της συναυλίας έκοψαν κάποιους στίχους που επέκριναν τον Πρόεδρο.
Οι στίχοι που παραλείφθηκαν από την εκπομπή – η οποία είχε σπόνσορα
την ΑΤ&Τ και προβλήθηκε στην ιστοσελίδα «The Blue Room» της ΑΤ&Τ – ήταν
«Τζορτζ Μπους, άσε ήσυχο τον κόσμο» και «Τζορτζ Μπους, βρες άλλο σπίτι», από την εκτέλεση του τραγουδιού «Daughter». Την Τετάρτη, ένας εκπρόσωπος
της ΑΤ&Τ επιβεβαίωσε την παράλειψη, αποδίδοντάς την σε λάθος ενός εργαζόμενου που δούλευε για μια εταιρεία που ήταν συμβεβλημένη με την ΑΤ&Τ. Ιούνιος 2009 Χθες, όταν άρχισαν να κυκλοφορούν φήμες στο διαδίκτυο ότι οι Pearl Jam θα γύριζαν ένα διαφημιστικό για την αλυσίδα πολυκαταστημάτων Τάργκετ σε σκηνοθεσία Κάμερον Κρόου, η προοπτική έμοιαζε ανησυχητική. Άραγε το
συγκρότημα με την ανεξάρτητη νοοτροπία, που κάποτε κινήθηκε δικαστικά
εναντίον της Ticketmaster, θα έκλεινε αποκλειστική συμφωνία με τα Τάργκετ
για την κυκλοφορία του επόμενου άλμπουμ του, τώρα που έληξε το συμβόλαιό του με τη Sony; Και ναι και όχι.
Σύμφωνα με αναφορές του Billboard, τα Τάργκετ και οι Pearl Jam έχουν
συμφωνήσει για τη διάθεση του νέου άλμπουμ του γκρουπ, που αναμένεται το φθινόπωρο και έχει τον προσωρινό τίτλο Backspacer, αλλά τα συγκεκρι-
μένα πολυκαταστήματα δεν θα είναι το μοναδικό μέρος απ’ όπου θα μπορεί να
προμηθευτεί κανείς τον δίσκο. Απ’ ό,τι φαίνεται, ο δίσκος, που δεν κυκλοφο-
ρεί από δισκογραφική εταιρεία, θα διατίθεται από διάφορους εταίρους, όπως «ένα κατάστημα λιανικής πώλησης στο διαδίκτυο, μια εταιρεία κινητής τηλε-
φωνίας, μια εταιρεία βιντεοπαιχνιδιών και ένα δίκτυο ή δίκτυα ανεξάρτητων δισκάδικων». Προσοχή, νέο επιχειρηματικό μοντέλο! Αύγουστος 2011 Αφού πέρασαν σχεδόν δυο δεκαετίες στη φυλακή για τον φόνο τριών αγοριών,
οι Ντέιμιεν Έκολς, Τζέισον Μπόλντουιν και Τζέσι Μισκέλι Τζούνιορ, κοινώς γνωστοί ως οι Τρεις του Δυτικού Μέμφις, στάθηκαν στο δικαστήριο την Παρασκευή και διακήρυξαν την αθωότητά τους, παρόλο που δήλωσαν ένοχοι για τις κατηγορίες, και ύστερα από λίγα λεπτά αφέθηκαν ελεύθεροι.