BRANDING MENTORING PODRĘCZNIK
BRANDING MENTORING BUDOWANIE MARKI PRZEDSIĘBIORSTW UE POPRZEZ MENTORING
Wszystkie prawa zastrzeżone Projekt jest realizowany przy wsparciu finansowym Komisji Europejskiej. Publikacja odzwierciedla jedynie stanowisko autora. Komisja Europejska ani Narodowa Agencja nie ponoszą
odpowiedzialności
za
umieszczoną
w
niej
zawartość merytoryczną ani za sposób wykorzystania zawartych w niej informacji. Projekt Nr: 2018-1-HU01KA202-047759
Designed by Chariclea A. Yiangou
BRANDING MENTORING PODRĘCZNIK
2
SPIS TREŚCI PODRĘCZNIK 6
Projekt Branding Mentoring
8
Współpraca partnerska
11
Program Erasmus+
15
Wprowadzenie
ROZDZIAŁ 1 19
Co to jest branding i ekstrawersja?
19
Branding i ekstrawersja Podstawowe definicje
26
Materiały źródłowe w projekcie Branding Mentoring
27
28
Branding and Extroversion Handbook - a guide for SMEs (przewodnik dla MŚP) Branding and Extrovert Entrepreneurial Attitude Complex Training Program (BRANDING EU Training) – training materials (materiały szkoleniowe)
29
BRANDING EU Trainer’s Guidelines (wytyczne dla trenera)
30
Podsumowanie rozdziału
ROZDZIAŁ 2 32
Co to jest mentoring?
33
Definicja mentoringu
33
Rodzaje mentoringu
36
Rola mentora
38
Rola podopiecznego
40
Proces mentoringu
42
Zadania i obowiązki w ramach Branding Mentoring
42
Zadania, obowiązki i prawa mentora
44
Zadania, obowiązki i prawa podopiecznego
BRANDING MENTORING PODRĘCZNIK
46
Definicja coachingu
46
Rodzaje (podejścia i metody), zadania i relacje w coachingu
48
Cele coachingu
49
Rola coacha oraz elementy skutecznego coachingu
49
Rola oraz potrzeby klientów
50
Różnice między mentoringiem, coachingiem i doradztwem
52
3
56
Dobra praktyka nr 2: Szkolenie online dla mentorów „Art of Mentoring” (Sztuka mentoringu) w Australii
57
Dobra praktyka nr 3: 'Generation HR Management Mentoring' (Mentoring w dziedzinie zarządzania zasobami ludzkimi) w Rumunii
58
Dobra praktyka nr 4: Program mentoringu dla kobiet rozpoczynających działalność w Polsce
59
Dobra praktyka nr 5: Stowarzyszenie Mentorów PROMENTOR w Polsce
60
Obserwacja - studium przypadku od naszych ekspertów
65
Wnioski...
Podsumowanie rozdziału...
ROZDZIAŁ 3 54
Dobre praktyki w Europie
55
Dobra praktyka nr 1: Program mentoringu i coachingu z dziedziny marketingu dla przedsiębiorców na Węgrzech
ROZDZIAŁ 4 67
Metodyka Branding Mentoring: Synteza mająca na celu osiągnięcie wspólnego i solidnego przygotowania zawodowego.
67
Metodyka projektu Branding Mentoring
BRANDING MENTORING PODRĘCZNIK
68
Szkolenie w zakresie mentoringu
71
Kryteria wyboru oczekiwania i wyzwania
72
Dobieranie mentorów i podopiecznych
74
Programy mentoringu
78
Programy mentoringowe Praktyki zrezalizowane przez naszych mentorów
79
Praktyki: Etap wstępny (wzajemne poznanie się mentora i podopiecznego)
83
Praktyki: Ustalanie celów, priorytetów, strategii, działań
92
Praktyki: Budowanie marki
96
Praktyki: Etap końcowy (podsumowanie procesu, refleksja, weryfikacja, ocena itp.)
4
99
Praktyki: Inne: Ciągłość na wszystkich etapach programu
101 Podsumowanie rozdziału...
ZAKOŃCZENIE 102 Handbook concluding thoughts. 103
Bibliografia
105
Dane kontaktowe partnerów
108
ZAŁĄCZNIKI
108
Program szkolenia „Szkolenie mentorów”
111
Dokumenty robocze/ szablony
144
Guide "Step by step to the brand"
Andraž Osim, Słowenia MARKA MOŻE BYĆ TAKŻE POSTRZEGANA JAKO SWEGO RODZAJU WYZNANIE. BEZ WIARY WE WŁASNĄ MARKĘ I BEZ ZROZUMIENIA JEJ HISTORII NIE OSIĄGNIEMY ROZWOJU, NIE OTRZYMAMY UZNANIA ANI NIE ZNAJDZIEMY ODPOWIEDNIO WYKWALIFIKOWAEJ KADRY DLA DŁUGOTERMINOWEJ WSPÓŁPRACY.
CYTATY
EKSPERTÓW
PhD Wiesław Talik, Polska
Lina Tsaltampasi, Grecja BRANDING TO RZECZYWISTOŚĆ PRODUKTU, KTÓRY DOSTARCZASZ KLIENTOWI.
MENTORING JEST JAK PODRÓŻ NOWICJUSZA Z DOŚWIADCZONYM PODRÓŻNIKIEM MOŻESZ DOSTRZEC RZECZY, KTÓRE SAM BYŚ PRZEGAPIŁ, ODKRYWASZ NOWE MIEJSCA, DO KTÓRYCH PRAWDOPODOBNIE SAM BYŚ NIE DOTARŁ, ZAGLĄDASZ W CIEKAWE ZAKAMARKI, O KTÓRYCH WIĘKSZOŚĆ TURYSTÓW NIE WIE, ZWRACASZ UWAGĘ NA SZCZEGÓŁY NIE OPISANE W PRZEWODNIKACH TURYSTYCZNYCH PRZED TOBĄ WIELE WYZWAŃ I DZIAŁAŃ, A TAKŻE EKSCYTUJĄCE CHWILE W BEZPIECZNEJ I GODNEJ ZAUFANIA ATMOSFERZE.
Andreas Mesarites, Cypr MENTORING TO DOŚWIADCZENIE, MĄDROŚĆ I WIEDZA, KTÓRE NABYŁA DOŚWIADCZONA OSOBA I PRZEKAZUJE PODOPIECZNEMU JAKO WZÓR MYŚLENIA I DZIAŁANIA. MENTORING TO GRA POLEGAJĄCA NA 'DOSTRZEGANIU, DZIAŁANIU, UCZENIU SIĘ', W KTÓREJ KAŻDY WYGRYWA.
Gergő Berta, Węgry GDY NAZWA TWOJEJ MARKI ZOSTAJE UŻYWANA W FORMIE CZASOWNIKA, TO JESTEŚ NA ŚWIETNYM ETAPIE BUDOWANIA MARKI.
6
PROJEKT BRANDING MENTORING „BRANDING Mentoring - Budowanie marki przedsiębiorstw UE poprzez Mentoring” 2-letni projekt realizowany w ramach programu Erasmus+. Jego celem
było
wsparcie,
mentoring
i
doradztwo
dla
początkujących
przedsiębiorców, samozatrudnionych, kadry kierowniczej małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) oraz start-upów, start-upów, w rozwijaniu umiejętności i kompetencji związanych z technikami i strategiami budowania świadomości marki oraz marketingiem ich produktów i usług. Branding to jeden z najważniejszych aspektów każdej firmy, który może stać się kluczem do sukcesu rynkowego. Aby to osiągnąć, w ramach tego projektu zorganizowano i wdrożono programy mentoringowe w zakresie brandingu i budowania marki, skierowane zarówno do podopiecznych jak i mentorów. Projekt Branding Mentoring bazuje na rezultatach poprzedniego projektu "Branding EU - Branding and Extroversion of EU enterprises", które cieszyły się dużym powodzeniem u odbiorców. Podczas gdy projekt, Branding EU, koncentrował się na budowaniu marki, a także na opracowaniu podręcznika oraz pomocniczych materiałów dydaktycznych, projekt Branding Mentoring skupiał się na rozwoju kompetencji mentorów poprzez szkolenia oraz przygotowanie ich do wsparcia ekspertów w procesie budowania marki.
BRANDING MENTORING PODRĘCZNIK
7 Rezultaty, które powstały w ramach projektu: 1. Międzynarodowy Raport Porównawczy, opisujący obecne potrzeby grup docelowych w zakresie brandingu i mentoringu, przegląd właściwej literatury oraz zbiór przykładów dobrych praktyk krajach biorących udział w projekcie. 2. Podręcznik dla trenerów i mentorów opisujący metodykę i model pracy przyjęte w projekcie Branding Mentoring oraz 3. Programy mentoringowe organizowane i wdrażane w krajach projektu.
W ten sposób krótko- i długoterminowy wpływ projektu na zaangażowane grupy docelowe był wieloaspektowy, a mianowicie przyczynił się do: Wzmocnienia umiejętności i kompetencji uczestników w zakresie budowania marki, a także tworzenia sieci kontaktów; Zwiększenia potencjału mentorów w zakresie szkolenia i współpracy; Zwiększenia możliwości rozwoju zawodowego mentorów; Stworzenia
i
ustanowienia
nowego
paradygmatu
alternatywnej
i
innowacyjnej metodyki prowadzenia szkoleń dla dowolnej grupy osób, które mogą mieć trudności z angażowaniem się w bardziej tradycyjne systemy uczenia się; Wywierania wpływu na wszelkie formalne i nieformalne instytucje i organizacje szkoleniowe, które mogą wykorzystywać i upowszechniać to nowe podejście w innych dziedzinach; Zwiększenia konkurencyjności organizacji na rynkach krajowych i za granicą; Wzbogacenia krajach biorących udział w projekcie Otwartych Zasobów Edukacyjnych (OZE); Wymiany dobrych praktyk między krajami i sektorami; Zwiększenia wartości realizacji planu działania na rzecz przedsiębiorczości do 2020 r. (Entrepreneurship 2020 Action Plan); Promowania brandingu oraz mentoringu.
8
WSPÓŁPRACA PARTNERSKA Partnerstwo projektu składa się z 7 organizacji z 5 krajów UE: z Węgier, Grecji, Cypru, Polski i Słowenii, posiadających wieloletnie doświadczenie w rozwoju biznesu i szkoleniu profesjonalistów. Partnerzy biorący udział w projekcie to: KVA (Węgry, Koordynator) wspiera małe i średnie przedsiębiorstwa od ponad dziesięciu lat. Działa poprzez budowanie odpowiedniej infrastruktury, która wspomaga
funkcjonowanie
przedsiębiorstw
i
dostarcza
im
wszelkich
potrzebnych informacji w dziedzinie ekonomii, prawa itp. oraz poprzez promowanie przedsiębiorstw w celu nawiązania kontaktu i współpracy biznesowej z partnerami. Oprócz doradztwa w zakresie przedsiębiorczości, inne ważne działania organizacji obejmują krajowe i międzynarodowe projekty wspierania biznesu oraz mikrofinansowanie korporacyjne. Chamber of Commerce and Industry for Győr-Moson-Sopron County (izba handlowo-przemysłowa) (Węgry) rozpoczęła swoją działalność 1 stycznia 1995 roku. Misją tej organizacji jest zwiększenie powodzenia biznesowego firm członkowskich, poprawa życia gospodarczego na tym obszarze, promowanie relacji międzynarodowych, wspieranie rozwoju i organizacji gospodarki, bezpieczeństwo transakcji biznesowych oraz uczciwych praktyk rynkowych, prezentowanie ogólnych i wspólnych zainteresowań osób prowadzących działalność gospodarczą. Izba ma na celu dotarcie do każdego środowiska BRANDING MENTORING PODRĘCZNIK
biznesowego, niezależnie od branży czy położenia geograficznego.
9 OECON GROUP (Grecja) jest europejską firmą konsultingową w zakresie zarządzania,
wiodącym
doradcą
w
zakresie
strategii
biznesowej
oraz
przedsiębiorczości społecznej oraz organizatorem kształcenia dorosłych oraz kształcenia i szkolenia zawodowego z siedzibą w Salonikach w Grecji. OECON współpracuje z klientami z sektora prywatnego, publicznego i non-profit we wszystkich
regionach,
możliwości,
sprostać
aby
zidentyfikować
najbardziej
ich
krytycznym
najbardziej
wartościowe
wyzwaniom,
przekształcić
organizacje i przeszkolić personel. Jej indywidualne podejście łączy w sobie głęboki wgląd w dynamikę MŚP i rynków w odniesieniu do potrzeb społeczeństwa i odpowiednich grup docelowych. Gwarantuje to, że klienci OECON osiągają trwałą przewagę konkurencyjną, budują organizacje o większych możliwościach i mają zapewnione trwałe wyniki. Chamber of Chalkidiki (Grecja) jest publicznym podmiotem prawnym oraz organem konsultingowym i doradczym państwa, którego celem jest lokalny rozwój gospodarczy, a w szerszej perspektywie krajowy wzrost gospodarczy. Jego celem jest ochrona i rozwój handlu, przemysłu, rzemiosła i biznesu w ramach narodowych interesów gospodarczych, a zwłaszcza zapewnienie informacji, ochrony i rozwoju swoim członkom. Eurosuccess Consulting (Cypr) jest organizacją konsultingowo-szkoleniową działającą w dziedzinie zarządzania projektami, szkoleń i usług konsultingowych. Składa się z dynamicznego zespołu młodych naukowców, którzy dążą do zapewnienia kompleksowego pakietu usług odpowiadających na potrzeby różnych grup docelowych i organizacji w zakresie możliwości uczenia się przez całe życie na Cyprze i za granicą. Obecnie EUROSUCCESS oferuje różnorodne usługi dla sektora publicznego oraz prywatnego na Cyprze. Aktywnie uczestniczy również w programach międzynarodowych zapośrednictwem powszechnie uznanej i stabilnej sieci partnerów za granicą. Wobecnym czasie organizacja jest zaangażowana w ponad 45 programów dotyczących uczenia się przez całe życie, ERASMUS+ i JUSTICE.
10 Fundacja
OIC
Poland
(Polska)
należy
do
czołowej
grupy
organizacji
szkoleniowych na Lubelszczyźnie. Głównym celem Fundacji jest przeciwdziałanie bezrobociu i wspieranie rozwoju gospodarczego poprzez realizację programów edukacyjno-doradczych skierowanych do mieszkańców regionu. Fundacja realizuje swoje cele poprzez: 1. unikalne przedsięwzięcia - (kursy, seminaria, konferencje, doradztwo, złożone projekty) skierowane do właścicieli MŚP, profesjonalistów oraz grup społecznych znajdujących się w niekorzystnej sytuacji - mające na celu tworzenie miejsc pracy i możliwości samozatrudnienia, rozpowszechnianie wiedzy, dobrych praktyk i rozwój zasobów ludzkich; 2. usługi szkoleniowe zarówno dla osób fizycznych, zainteresowanych nabyciem nowych umiejętności lub kwalifikacji, jak i firm czy instytucji zlecających szkolenia, odpowiadające potrzebom swoich pracowników. Chamber of Commerce and Industry of Slovenia - Institute for Business Education (CPU) (Słowenia) (Izba handlowo-przemysłowa - Instytut kształcenia biznesowego).
Misją
CPU
jest
dostarczanie
firmom
wysokiej
jakości,
nowoczesnej i praktycznej wiedzy wzbogaconej o doświadczenia krajowe i międzynarodowe oraz przykłady dobrych praktyk biznesowych, zgodnie z zasadą "practice to practice" (praktyka dla praktyki). CPU jest jednym z dostawców usług edukacyjnych i szkoleniowych z najbogatszą tradycją i doświadczeniem w opracowywaniu, organizowaniu i realizacji profesjonalnych i technicznych
seminariów,
szkoleń,
warsztatów,
kursów
krótko-
i
długoterminowych oraz innych wydarzeń na potrzeby klientów. Zorientowanie na faktyczne wymagania dotyczące kształcenia, szkolenia i kompetencje na edukacyjnych i szkoleniowych na Słowenii. CPU zorganizowało i przeprowadziło ponad 500 wydarzeń edukacyjnych i szkoleniowych dla ekspertów i kadry zarządzającej, w których wzięło udział około 10 000 uczestników. Ważną częścią działalności instytutu jest również potwierdzenie i poświadczenie krajowych kwalifikacji zawodowych.
BRANDING MENTORING PODRĘCZNIK
rynku pracy pozwoliło CPU stać się jednym z największych dostawców usług
11
PROGRAM ERASMUS + Erasmus+ to program UE wspierający edukację, szkolenia, młodzież i sport w Europie. Celem programu Erasmus + jest przyczynienie się do budowania strategii „Europa 2020” na rzecz rozwoju, zatrudnienia, równości oraz integracji społecznej, a także cele ET 2020 - strategiczne ramy europejskiej współpracy w dziedzinie kształcenia i szkolenia. Erasmus+ ma również na celu promowanie zrównoważonego rozwoju swoich partnerów w dziedzinie szkolnictwa wyższego i przyczynianie się do osiągnięcia celów strategii UE na rzecz młodzieży. Szczegółowe kwestie poruszane w ramach programu to: Zmniejszenie bezrobocia, zwłaszcza wśród ludzi młodych; Promowanie kształcenia się przez osoby dorosłe, zwłaszcza w zakresie nowych umiejętności i umiejętności wymaganych na rynku pracy; Zachęcanie młodych osób do udziału w demokracji europejskiej; Wspieranie innowacji, współpracy i reform; Zmniejszenie poziomu przedwczesnego kończenia nauki szkolnej; Promowanie współpracy i mobilności z krajami partnerskimi UE;
KTO MOŻE WZIĄĆ UDZIAŁ? Erasmus+ oferuje możliwości zarówno dla osób fizycznych, jak i organizacji. Możliwości dla osób w każdym wieku, które pomagają im wzbogacać i dzielić się wiedzą oraz doświadczeniem w instytucjach i organizacjach w różnych krajach, ale także możliwości dla wielu organizacji, w tym uniwersytetów, dostawców usług edukacyjnych i szkoleniowych, ośrodków analitycznych, organizacji badawczych, i firm prywatnych. Osoby fizyczne mogą skorzystać z wielu możliwości finansowanych w ramach programu Erasmus+, chociaż większość osób musi z nich skorzystać za pośrednictwem organizacji uczestniczących w programie. Kwalifikowalność osób i organizacji zależy od kraju, w którym przebywają lub mają siedzibę.
12 Kwalifikujące się kraje są podzielone na dwie grupy: kraje objęte programem i kraje partnerskie. Kraje objęte danym programem kwalifikują się do wszystkich działań w ramach programu Erasmus+, a kraje partnerskie mogą wziąć udział tylko w niektórych działaniach i podlegają określonym warunkom.
KTO PEŁNI FUNKCJĘ ZARZĄDZAJĄCA? Programem Erasmus+ zarządzają: Komisja Europejska, Agencja Wykonawcza ds. Edukacji, Kultury i Sektora Audiowizualnego (EACEA), agencje krajowe w krajach objętych programem oraz biura krajowe w niektórych krajach partnerskich. Wyżej wymienione informacje są dostępne na oficjalnej stronie internetowej programu Erasmus+. Możliwości programu Erasmus+ są niezmierne, więc nie mogą zostać szczegółowo opisane w niniejszym podręczniku. Szczegółowe informacje na temat tych możliwości, w tym kryteria kwalifikowalności, są dostępne w Przewodniku po programie Erasmus +. Przewodnik jest dostępny w 23 językach.
BRANDING MENTORING PODRĘCZNIK
RESEARCH
REKLAMA
MEDIA SPOŁECZNOŚCIOWE
POMYSŁ
BRANDING
PRODUKT KREATYWNOŚĆ
MARKA
“The delicate balance of mentoring someone is not creating them in your own image, but giving them the opportunity to create themselves.� - Steven Spielberg
15
WPROWADZENIE Główne założenia podręcznika Branding Mentoring Głównym założeniem podręcznika Branding Mentoring jest zwiększenie potencjału i wzbogacenie wiedzy mentorów, a także poprowadzenie ich przez proces mentoringu i metodykę zastosowaną w projekcie Branding Mentoring. Dzięki temu możliwe będzie wspieranie nowych i obecnych przedsiębiorców, osób samozatrudnionych, start-upów. w procesie budowania marki. Podręcznik może służyć jako podstawowy materiał do nauki w zakresie brandingu, z którego będą korzystać zarówno mentorzy, jak i podopieczni w świetle nowo wprowadzonego podejścia mentoringowego. Podręcznik jasno opisuje innowacyjną metodykę mentoringu, której należy przestrzegać, etapy programów
mentoringu,
wytyczne,
dokumenty
robocze
i
mechanizmy
zapewniania jakości. Podręcznik ten aspiruje do roli narzędzia wykorzystywanego w celu rozwoju osobistego i zawodowego, ponieważ zawiera definicje mentoringu, jego główne korzyści i wskazówki dotyczące rozwijania efektywnych relacji mentorskich. Opisuje również strategie brandingowe, umiejętności i wiedzę, które mają być wykorzystane jako możliwość osiągnięcia ekstrawersji biznesowej, poznawania nowych rynków i wzrostu sprzedaży itp. Wszystkie rozdziały są wzbogacone o dobre praktyki i przykłady o charakterze międzynarodowym oraz krajowym, historie sukcesu, referencje itp.
16 Wartość dodana niniejszego podręcznika mentorskiego polega na tym, że przedstawia on nowy model szkolenia, który można zastosować także do innych tematów lub celów poza budowaniem marki, przyczyniając się w ten sposób do ogólnej
poprawy
danego
obszaru
w
ramach
kształcenia
i
szkolenia
zawodowego. Co więcej, partnerzy projektu przewidują, że treści Podręcznika mentoringu staną się integralną częścią ich własnych programów i procedur szkoleniowych po zakończeniu projektu, podnosząc wartość ich organizacji oraz członków. Ze względu na potrzeby edukacyjne i cel wydania podręcznika, jego struktura została opracowana w poniżej przedstawiony sposób.
STRUKTURA PODRĘCZNIKA W pierwszym rozdziale zdefiniowane zostały pojęcia brandingu i ekstrawersji w małych i średnich przedsiębiorstwach oraz ich znaczenie we wzmacnianiu konkurencyjności MŚP oraz sposoby, w jakie MŚP mogą wyróżnić swój produkt lub usługę od swoich konkurentów za pomocą brandingu i ekstrawersji. Rozdział ten przedstawia osiągnięcia poprzedniego europejskiego projektu „Branding EU - Branding and Extroversion of EU enterprises”, który stanowi podstawę programu szkoleniowego podczas działań Branding Mentoring. Opracowane rezultaty to: „Branding and Extroversion Handbook - a Guide for SME's”, the “Branding and Extrovert Entrepreneurial Attitude Complex Training Program (BRANDING EU Training) – training materials” oraz “BRANDING EU Trainer’s Guidelines”.
mentoringu, przedstawiając jednocześnie rolę mentora i podopiecznego oraz ich relacje w procesie mentoringu. Druga część rozdziału obejmuje wyjaśnienie terminu
coaching
oraz
różnic
i
podobieństw
między
mentoringiem
i
coachingiem, przez co rozwiane zostają wątpliwości dotyczące metodyki, która zostanie wykorzystana przez mentorów oraz osoby korzystające z podręcznika podczas działań Branding Mentoring.
BRANDING MENTORING PODRĘCZNIK
Rozdział drugi zawiera wyjaśnienia dotyczące pojęcia mentoringu oraz rodzaje
17 Rozdział trzeci przedstawia dobrych praktyk w zakresie przedsiębiorczości, budowania marki, mentoringu w krajach europejskich lub pozaeuropejskich. Dobre praktyki zostały wybrane z raportów krajowych, przygotowane przez partnerów projektu Branding Mentoring na etapie identyfikacji potrzeb grup docelowych. Przedstawiono wady i zalety każdej dobrej praktyki oraz krótki opis jej założeń i grup docelowych. Rozdział czwarty szczegółowo opisuje metodykę Branding Mentoring, której celem
jest
zapewnienie
przedsiębiorcom
wspólnego
oraz
trwałego
doświadczenia zawodowego. Zwięźle wyjaśnia kontekst i rozpoznane potrzeby, które doprowadziły do opracowania metodyki projektu Branding Mentoring. Rozdział ten obejmuje również kryteria wyboru mentorów i podopiecznych, oczekiwania oraz wyzwania. Ponadto zawiera on informacje o programach mentoringu,
procesie
mentoringu,
ważnych
etapach
programów
oraz
procedurach ewaluacji i monitorowania. W załącznikach do niniejszego podręcznika czytelnicy mogą również znaleźć wszystkie niezbędne dokumenty robocze/ szablony, które są potrzebne do przygotowania,
realizacji,
monitorowania
oraz
ewaluacji
programów
mentoringu. Podręcznik wraz z załącznikami jest również dostępny w językach partnerów projektu, tj. w języku węgierskim, greckim, słoweńskim i polskim. Można go także znaleźć na oficjalnej stronie internetowej projektu.
Rozdział 1
“Mentoring is about listening to people, helping them go over what the issues are and how to clarify ways to deal with any problems that may arise.” - Mildred Dresselhaus
19
Rozdział 1 - Co to jest branding i ekstrawersja? Wprowadzenie BRANDING I EKSTRAWERSJA - WSPÓLNE MINIMUM ZAWODOWE
Szanse na przetrwanie i pomyślne funkcjonowanie przedsiębiorstwa można znacznie zwiększyć poprzez świadomość budowania marki oraz otwartość środowiskową i zawodową przedsiębiorstwa. Być może sam wiesz już z doświadczenia jak te kwestie mogą znacząco przyczynić się do Twojego sukcesu. Celem tego rozdziału jest wypracowanie wspólnego podejścia zawodowego, systematycznego oraz profesjonalnego minimum dla przyszłych mentorów w zakresie budowania marki i ekstrawersji. Przegląd oraz systematyzacja nie zaczyna się od podstaw, czyli rozważania i budowania w oparciu o fakt, że przyszli mentorzy to wyszkoleni oraz praktykujący eksperci. Wręcz przeciwnie, to przegląd i usystematyzowanie marki oraz otwartego zachowania przedsiębiorczego ma na celu zapewnienie punktów
wyjścia
oraz
złożonych
sposobów
myślenia
dla
skutecznego
mentoringu.
BRANDING I EKSTRAWERSJA - PODSTAWOWE DEFINICJE Dla mentorów istotne jest zdefiniowanie wspólnego języka oraz profesjonalnych treści, aby wypracować wspólne podejście i minimum zawodowe. W tym celu korzystamy z treści „BRANDING AND EXTROVERSION Handbook” opracowanego w ramach projektu BRANDING EU. „BRANDING AND EXTROVERSION Handbook” również zawiera następujące definicje, które uważamy za najbardziej istotne w tym temacie.
20 Marka Pomimo tego, że istnieje wiele różnych definicji terminu „marka”, wszystkie z nich obejmują jedną główną ideę: identyfikacja produktu i odróżnienie go od produktów konkurencyjnych. Marka to coś więcej niż logo, nazwa handlowa czy znak towarowy, choć te elementy są jej częścią. Marka nawiązuje do renomy, rozpoznawalności i możliwości przyciągania lojalnych klientów, którzy będą rozpowszechniać i promować markę. Elementy tworzące markę powinny być proste, zrozumiałe i łatwe do zapamiętania, aby przyciągnąć zainteresowanie grupy docelowej do Twojego produktu lub biznesu. Marka jest kluczowym elementem relacji firmy z klientami – reprezentuje postrzeganie i odczucia konsumentów dotyczące produktu i jego wydajności. Produkt lub usługa, niezależnie od swojej jakości, może zostać zdefiniowana na podstawie jej marki. Dlatego też, ważne jest, aby przedsiębiorcy zaplanowali charakter swojej marki. Więcej informacji na stronach: 4-9 „BRANDING AND EXTROVERSION Handbook”.
https://ec.europa.eu/programmes/erasmus-plus/project-result-content/aada0b7a-192b-4d28-9b37a59a1e6f2dfe/Branding%20EU%20Handbook%20EN%20(A5).pdf
Branding (budowanie swiadomości marki) Proces budowania marki danej firmy w świadomości konsumentów jest określany jako branding. Głównym celem brandingu jest stworzenie silnej obecności na rynku, która przyciągnie klientów, którzy staną się lojalni wobec danego produktu czy firmy. Branding to nieustanny proces, który wymaga następnie budowanie spójnej osobowości firmy i jej produktów. Branding wyzwala emocje i umysły ludzi, związane z budowaniem tożsamości firmy: odczucie tego, kim jesteś, kim chcesz zostać i w jaki sposób chcesz, aby firma była postrzegana. Więcej informacji na stronach: 10-15 „BRANDING AND EXTROVERSION Handbook”. https://ec.europa.eu/programmes/erasmus-plus/project-result-content/aada0b7a-192b-4d28-9b37a59a1e6f2dfe/Branding%20EU%20Handbook%20EN%20(A5).pdf
BRANDING MENTORING PODRĘCZNIK
ciągłej uwagi i rozważania przeszłych i obecnych doświadczeń Twojej firmy, a
21 Proces brandingu
Główne obszary procesu: Analiza rynku Pozycjonowanie
Rozwój Zintegrowany proces komunikacji
Budowanie marki nigdy się nie kończy. Marka powinna być widoczna oraz powinna odzwierciedlać wszystkie aspekty dostrzegane przez klientów (oraz te niedostrzegane): w mediach online i offline. Budowanie silnej marki polega na zrozumieniu tego, co reprezentuje marka, a następnie upewnieniu się, że wszyscy inni również rozumieją to przesłanie. Budowanie marki rozpoczyna się od odpowiedzi na kilka pytań dotyczących produktu lub biznesu: Kim są nasi klienci? Jakich klientów potrzebujemy? Kim są nasi konkurenci? Jaka jest pozycja marki naszych konkurentów? Przed jakimi problemami staje nasza firma? Czy ktoś się tym interesuje? Jaka jest moja propozycja w kwestii wartości? Czy się wyróżnia? Czy jest to istotne dla naszych klientów?
22 Jakie uczucia i skojarzenia powinni mieć nasi klienci odnośnie do naszej firmy czy produktu? Czy są wyjątkowe? Czy możemy nimi pokierować? Jakie korzyści funkcjonalne zapewniamy naszym klientom? Jakie są emocjonalne korzyści, które tylko my zapewniamy naszym klientom? Jaką osobowość będzie miała nasza marka? Więcej informacji na stronach: 16-29 „BRANDING AND EXTROVERSION Handbook”. https://ec.europa.eu/programmes/erasmus-plus/project-result-content/aada0b7a-192b-4d28-9b37a59a1e6f2dfe/Branding%20EU%20Handbook%20EN%20(A5).pdf
Ochrona marki Budowanie marki to rozwijanie tożsamości oraz stworzenie logo i sloganu, które jasno definiują Twoją firmę. Piractwo produktowe oraz znaków towarowych staje
się
coraz
poważniejszym
zagrożeniem
dla
firm
z
branży
dóbr
konsumpcyjnych. Ze względu na takie działania, firmy osiągają niższą sprzedaż oraz ich wizerunek lub wizerunek ich marki zostaje uszkodzony ze względu na fałszywy produkt, zmniejszający rozpoznawalność danej marki. Termin piractwo w odniesieniu do produktów i marek odnosi się do handlu towarami, które naruszają prawa własności intelektualnej. Przede wszystkim dotyczy to marek i patentów, praw do wzorów, wzorów użytkowych, praw autorskich i powiązanych praw przemysłowych. Istnieje lista różnych aspektów, które firma powinna wziąć pod uwagę i uwzględnić w swojej strategii ochrony marki. Własność intelektualna może obejmować wiele różnych obszarów: od logo i ofertę biznesową. Nie ma wątpliwości, że wiele firm odniosło korzyści z masowego korzystania z Internetu, ponieważ Internet pomaga firmom zwiększyć swoją widoczność przy stosunkowo niskich kosztach. Jednak Internet ma również negatywny wpływ na świat biznesu, ponieważ wraz z rozwojem Internetu
zwiększają
się
możliwości
kradzieży
własności
intelektualnej.
Niezależnie od tego, czy firma jest duża czy mała, jest ona narażona na ryzyko naruszenia unikalnych pomysłów, produktów lub usług, nawet jeśli znajduje się ona na drugim końcu świata. Dlatego też ochrona własności intelektualnej ma obecnie ogromne znaczenie.
BRANDING MENTORING PODRĘCZNIK
tożsamości korporacyjnej po produkty, usługi i procesy, które wyróżniają Twoją
23 Własność intelektualna jest chroniona na różne sposoby w zależności od kraju, przez prawa autorskie oraz prawa własności przemysłowej, takie jak patenty, znaki towarowe, ochrona wzorów itp., cο umożliwia twórcom uzyskanie uznania lub czerpanie korzyści ze swoich wynalazków lub prac. Więcej informacji na stronach: 30-35 „BRANDING AND EXTROVERSION Handbook”. https://ec.europa.eu/programmes/erasmus-plus/project-result-content/aada0b7a-192b-4d28-9b37a59a1e6f2dfe/Branding%20EU%20Handbook%20EN%20(A5).pdf
Wartość marki Wartość marki to wartość i siła marki, która decyduje o jej pozycji. Innymi słowy jest to zróżnicowany wpływ znajomości marki na reakcję konsumentów na marketing marki. Wartość marki jest to możliwość wyboru konsumenta na rynku. Pojęcie wartości marki pojawia się, gdy konsument dokonuje wyboru produktu lub usługi. Oznacza to, że konsument zna markę i zachowuje w pamięci pozytywne oraz silne skojarzenia związane z daną marką. Czynniki wpływające na wartość marki to świadomość marki, skojarzenia z marką, lojalność wobec marki, postrzegana jakość, zastrzeżone aktywa marki. Firma o silnej wartości marki ma potencjał osiągnięcia długoterminowego sukcesu, ponieważ wartość pomaga firmie radzić sobie z wyzwaniami makroekonomicznymi o wiele łatwiej niż firmom o niewielkiej lub ujemnej wartości marki. Więcej informacji na stronach: 40-42 „BRANDING AND EXTROVERSION Handbook”. https://ec.europa.eu/programmes/erasmus-plus/project-result-content/aada0b7a-192b-4d28-9b37a59a1e6f2dfe/Branding%20EU%20Handbook%20EN%20(A5).pdf
Rebranding Jak już zostało wspomniane wcześniej, budowanie marki jest procesem stałym nie kończy się na stworzeniu nazwy i wizerunku. Niezbędne jest ciągłe monitorowanie produktu oraz rynku. Regularna analiza rynku oraz obserwacja istniejących i nowych konkurentów pomoże Ci utrzymać swoją pozycję na rynku. Jeśli czujesz, że Twoja marka lub rynek został poddany zmianom, musisz postarać się być na bieżąco i dostosować swoją markę do potrzeb rynku.
24 Regularne aktualizowanie marki może wpłynąć na wzbogacenie jej wartości oraz pozytywne kształtowanie doświadczeń klientów. Rynek nieustannie się zmienia, dlatego należy mieć świadomość, że rebranding może być dobrym sposobem na nadanie firmie świeżego oraz bardziej nowoczesnego wizerunku. Kluczem do rebrandingu jest zachowanie spójności - pierwotnego wizerunku marki oraz rozpoznawalności. Marki można efektywnie ulepszać poprzez aktualizację starych stylów, z zachowaniem jej korzeni. Więcej informacji można znaleźć na stronach 43-47 „Podręcznika BRANDING AND EXTROVERSION”. https://ec.europa.eu/programmes/erasmus-plus/project-result-content/aada0b7a-192b-4d28-9b37a59a1e6f2dfe/Branding%20EU%20Handbook%20EN%20(A5).pdf
Ekstrawertyczna postawa przedsiębiorcza Ekstrawersja jest ważnym i definiującym czynnikiem w procesie brandingu przedsiębiorstwa. Cechy osobowości przedsiębiorcy są ważnymi czynnikami stymulującymi emocjonalną więź między marką a konsumentem. Podejście osobowościowe obejmuje trzy tematy pomocnicze: zgodność osobowości, konsumenta i marki. Czerpie ono z teorii psychologicznej na temat kategoryzacji ludzkiej osobowości oraz może stać się siłą napędową dla silnych relacji konsument-marka. Taka symboliczna interakcja między marką a konsumentem motywuje konsumenta do wyboru danej marki. Z uwagi na fakt, że osobowość marki inicjuje
proces
społecznej
identyfikacji
między
marką
a
osobowością
konsumenta, w podejściu osobowościowym przyjmuje się, że spełnienie i wyrażenie siebie jest jedną z najsilniejszych podstawowych sił napędowych, zainteresowanie i uwagę konsumentów, którzy czują, że mogą wykorzystać symboliczne korzyści marki w wyrażaniu siebie. Dlatego ekstrawertyczny przedsiębiorca w brandingu to ten, któremu udaje się nawiązać taką relację ze swoimi konsumentami.
BRANDING MENTORING PODRĘCZNIK
które skłaniają konsumentów do wyboru danej marki. Osobowość marki budzi
25 Osobowość marki budzi zainteresowanie i uwagę konsumentów, którzy czują, że mogą wykorzystać symboliczne korzyści marki w wyrażaniu siebie. Dlatego ekstrawertyczny przedsiębiorca w brandingu to ten, któremu udaje się nawiązać taką relację ze swoimi konsumentami. Umiejętności przedsiębiorcy ekstrawertycznego: kreatywność i otwartość umysłu umiejętności przywódcze doskonałe umiejętności społeczne Więcej informacji na stronach: 51-55 „BRANDING AND EXTROVERSION Handbook”. https://ec.europa.eu/programmes/erasmus-plus/project-result-content/aada0b7a-192b-4d28-9b37a59a1e6f2dfe/Branding%20EU%20Handbook%20EN%20(A5).pdf
26
Materiały źródłowe w projekcie Branding Mentoring W celu wspierania procesu budowania świadomości marki mikro, małych i średnich przedsiębiorstw, wykorzystane zostały materiały opracowane w ramach poprzedniego projektu. Zapoznanie się z tymi materiałami jest kluczowe dla przyszłych mentorów BRANDING MENTORING. Z jednej strony, umożliwi to wypracowanie wspólnego podejścia zawodowego oraz osiągnięcie właściwego poziomu przygotowania merytorycznego. Z drugiej strony, przyszły mentor może poznać znaczenie roli ekspertów podczas złożonego procesu wsparcia (proces mentoringu z programem szkoleniowym) oraz czynniki, które mają wpływ na uczestników zainteresowanych brandingiem. Materiał źródłowy BRANDING Mentoringowi składa się z trzech powiązanych ze sobą elementów z punktu widzenia grupy docelowej. Są to: BRANDING AND EXTROVERSION Handbook - a guide for SMEs (przewodnik dla MŚP) Training materials of the BRANDING EU Complex Training (materiały szkoleniowe) BRANDING EU Trainer’s Guidelines (wytyczne dla trenera) Materiały są dostępne w języku angielskim, węgierskim, greckim i hiszpańskim.
27 Branding and Extroversion Handbook - a guide for SMEs (przewodnik dla MŚP) „BRANDING AND EXTROVERSION HANDBOOK – a guide for SMEs” (przewodnik dla MŚP) jest pierwszym etapem we wspieraniu procesu brandingu mikro, małych i średnich przedsiębiorstw. Osoby zainteresowane tym tematem mogą z niego korzystać samodzielnie, w ramach samorozwoju. Podręcznik
jest
skierowany
przedsiębiorców,
do
przyszłych
przedsiębiorców oraz kadry zarządzającej w celu poznania korzyści oraz znaczenia budowania zauważyć,
świadomości że
nie
jest
marki. to
Należy
podręcznik
marketingowy, ale praktyczny przewodnik.
Jest on polecany zarówno przyszłym mentorom, jak i przyszłym podopiecznym w celu zapoznania się z podstawowymi definicjami, procesami, związkami, itp. Ponadto mentorzy powinni poznać treść przewodnika w celu wypracowania wspólnego podejścia i właściwego przygotowania zawodowego. Główne rozdziały w „BRANDING AND EXTROVERSION HANDBOOK”: Wprowadzenie do brandingu Proces budowania marki krok po kroku Branding i ekstrawersja - związek i podobieństwa Literatura i źródła online „BRANDING AND EXTROVERSION HANDBOOK – a guide for SMEs” w linku. https://ec.europa.eu/programmes/erasmus-plus/project-result-content/aada0b7a-192b-4d28-9b37a59a1e6f2dfe/Branding%20EU%20Handbook%20EN%20(A5).pdf
28 Branding and Extrovert Entrepreneurial Attitude Complex Training Program (BRANDING EU Training) – training materials (materiały szkoleniowe) W
celu
lepszego
zrozumienia
podstaw, powiązań i procesów, przy pomocy i wsparciu trenerów, opracowano
program
szkoleniowy o nazwie ”Branding and
Extrovert
Attitude
Entrepreneurial
Complex
Program
Training
(BRANDING
EU
Training)”, który pokrywa się z tematami wyżej wspomnianego przewodnika. Program szkoleniowy składa się z sześciu modułów przedstawionych poniżej: Branding i ekstrawertyczna postawa przedsiębiorcza - wprowadzenie Ogólny przegląd, podstawowe powiązania, przemowa w windzie (ang. elevator speech). Marketing dla brandingu Marketing i branding, strategia budowania marki i marketing, marketing online. Marka, proces budowania marki Strategia marki, nazwa marki, logo i slogan. Proces planowania, elementy planowania biznesowego, analiza SWOT, model CANVAS. Ekstrawertyczne przedsiębiorstwo, networking Korzyści networkingowe, kryteria odnoszące się do sukcesów przedsiębiorców, budowanie sieci biznesowych, pomysły. Technologie informacyjno-komunikacyjne (TIK) Systemy TIK, dostosowanie i wykorzystanie narzędzi TIK w biznesie.
BRANDING MENTORING PODRĘCZNIK
Planowanie biznesowe i strategiczne
29 Moduły zawierają odniesienia do poprzednich modułów, a także odniesienia do kolejnych modułów i odpowiednich części przewodnika „BRANDING AND EXTROVERSION HANDBOOK”. W celu ustanowienia wspólnej postawy zawodowej istotne jest, aby przyszły mentor
zapoznał
się
z
treścią
modułów
szkoleniowych
(prezentacja
multimedialna). Otrzymuje on w ten sposób wgląd w powiązane kwestie i szczegóły przygotowania zawodowego.
Materiały szkoleniowe można pobrać bezpłatnie tutaj.
BRANDING EU Trainer’s Guidelines (wytyczne dla trenera) Aby skutecznie powiązać proces mentoringu z modułami szkoleniowymi, przyszli mentorzy powinni również zapoznać się z zadaniami dla trenerów, celami, narzędziami oraz treściami zawartymi w tych wytycznych.
Wytyczne zapewniają interesujący wgląd w zadania przygotowujące do szkolenia, w cele każdego modułu szkoleniowego, a także w narzędzia i metody, z których korzysta trener dla efektywnego przeprowadzenia szkolenia.
Materiały BRANDING EU Trainer’s Guideline można pobrać bezpłatnie tutaj. https://ec.europa.eu/programmes/erasmus-plus/project-result-content/aada0b7a-192b-4d28-9b37a59a1e6f2dfe/Branding%20EU%20Handbook%20EN%20(A5).pdf
30 Podsumowanie rozdziału...
Podczas
opracowywania
programu
mentoringu
„BRANDING
Mentoring”
przeanalizowaliśmy wiele rozwiązań i dobrych praktyk mentoringowych. W celu zapewnienia najefektywniejszego wsparcia dla osób potrzebujących pomocy w zakresie brandingu i przedsiębiorczości, uważamy że niniejszy podręcznik jest niezbędny do przeszkolenie przyszłych mentorów. Na podstawie wniosków z analizy rynku, stwierdziliśmy, że nie został opracowany podobny program, w którym przyszli mentorzy są przygotowani i szkoleni zarówno pod kątem biznesowym (branding), jak i pod kątem realizacji procesów mentorskich. Pierwszym krokiem jest ujednolicenie wiedzy zawodowej przyszłych mentorów i wypracowanie minimum zawodowego. Krok ten został zrealizowany zgodnie z wytycznymi w poprzednim rozdziale. Drugą kluczową kwestią jest przygotowanie przyszłych mentorów do procesu mentoringu - etapy przygotowania, realizacji i ewaluacji. Zostaną one omówione w następnych rozdziałach. …Trzecia kwestia to szkolenie przyszłych mentorów w ramach specjalnego programu szkolenia mentorskiego. Oczywiście zostanie to również omówione w kolejnych rozdziałach!
BRANDING MENTORING PODRĘCZNIK
Ale najpierw sprawdźmy, czym jest mentoring!
Rozdział 2
"Mentoring is a brain to pick, an ear to listen, and a push in the right direction." - John C. Crosby
32
Rozdział 2 - Co to jest mentoring? Wprowadzenie Relacja Mentor-Trener-Uczeń-Podopieczny jest jedną z najstarszych form uczenia się i osiągania rozwoju zawodowego. Większość firm zgadza się, że wiedzę teoretyczną należy uzupełnić wiedzą praktyczną. Osoby z dużym doświadczeniem praktycznym zdają sobie również sprawę, że w dzisiejszych czasach, zmiany następują szybko - wraz z pojawianiem się nowych technologii, musimy nieustannie podnosić swój poziom edukacji i zdobywać nową wiedzę. Aby odnieść sukces i dostosować się do zmieniającego się świata, konieczne jest nie tylko rozwijanie swoich osobistych umiejętności, ale także dostosowywanie się do tych zmian.
W tym rozdziale omówimy dwie metody szkolenia pracowników, a mianowicie mentoring i coaching. Celem niniejszego rozdziału jest rozpoznanie i porównanie różnic i podobieństw między mentoringiem a coachingiem. Ostatnim założeniem rozdziału jest określenie znaczenia mentoringu dla rozwoju zawodowego i osobistego. Zarówno coaching, jak i mentoring to procesy, które mogą pomóc osobom lub grupom w życiu osobistym, jak i zawodowym. Mogą koncentrować się na pewnej strefie szczegółowej lub ogólnej. Jednak pomimo kilku podobieństw istnieją bardzo ważne różnice między tymi dwoma podejściami.
33 Definicja mentoringu Aby popełnić jak najmniej niepotrzebnych błędów oraz zdobyć znaczącą wiedzę i doświadczenie, a przede wszystkim, aby osiągnąć cel szybciej i lepiej, potrzebujemy wsparcia i wskazówek. Potrzebujemy kogoś, kto nam pomoże oraz poprowadzi nas za pośrednictwem wskazówek, przykładów oraz pomysłów. Z pewnością istnieje wiele dostępnych rozwiązań. Kto może nam pomóc w znalezieniu rozwiązań? Jedną z opcji jest wsparcie mentora. Mentorzy prowadzą oraz wspierają nas na różnych etapach życia, od lat najmłodszych, (Kermavnar, 2009, s. 65-76). Naukowcy Europejskiej Rady ds. Coachingu i Mentoringu, David Clutterbuck i David Megginson (Megginson, 2004), definiują mentoring jako zewnętrzną pomoc jednej osoby na rzecz drugiej w poszukiwaniu wiedzy, pracy lub zmiany sposobu myślenia. Mentoring pomaga jednostce podążać utartą ścieżką starszych i mądrzejszych kolegów, którzy mogą przekazać jej wiedzę, doświadczenie i nowe możliwości.
Rodzaje mentoringu Istnieje wiele rodzajów mentoringu, możemy wyróżnić mentoring indywidualny, mentoring na odległość, mentoring grupowy, mentoring rówieśniczy, mentoring sytuacyjny, mentoring nadzorczy, mentoring oparty na zasobach, mentoring szkoleniowy, mentoring ustrukturyzowany, mentoring wirtualny itp. W niniejszej publikacji (Buell, 2004) skupimy się na dwóch rodzajach mentoringu, a mianowicie na mentoringu formalnym i nieformalnym. Mentoring nieformalny to przekazywanie wiedzy podopiecznemu przez mentora poprzez relację, która nie jest ściśle sprecyzowana. Mentoring formalny to uporządkowany system relacji oparty na zasadach i programie mentoringu.
Mentoring nieformalny Kermavnar (2009, s. 70-71) zauważa, że na początku naszej ścieżki życiowej najwięcej wiedzy zdobywamy w środowisku rodzinnym. Dlatego też często naszymi pierwszymi nieformalnymi mentorami są członkowie rodziny. Na kolejnym etapie życia równie często naszym nieformalnym mentorem staje się nasz rówieśnik.
34 Wszyscy nieformalni mentorzy są wybierani na podstawie wrażenia, jakie na nas wywierają, są dla nas wzorem do naśladowania, pozostawiają ślad w naszym życiu i wpływają na nasze dalsze decyzje i kroki. Osoba, którą wybieramy, jako naszego nieformalnego mentora jest zwykle bardziej doświadczona i rozsądniejsza, a także rzetelna, cierpliwa, wyrozumiała czy przyjazna - jest dla nas wzorem i jest naszym przyjacielem. Krótko mówiąc, posiada wszystkie cechy, które, według definicji, powinien posiadać dobry mentor. Szanujemy tę osobę, dlatego jesteśmy gotowi uczyć się i przyjmować od niej nową wiedzę i rady. Często mentor i podopieczny nie są świadomi swoich ról oraz dzielą wspólne zainteresowania. Relacja ta rozwija się spontanicznie, bez zobowiązań. Niektóre osoby przyjmują rolę mentora z własnej inicjatywy, ponieważ czują, że mogą wesprzeć i pomóc innej mniej doświadczonej osobie. Nieformalni mentorzy są zwykle starsi niż ich podopieczni. Z pewnością są bardziej doświadczeni w dziedzinie mentoringu (Kranjc, 2012).
Mentoring formalny Mentoring formalny jest najczęściej formą kształcenia i szkolenia realizowaną w miejscu pracy w celu osiągnięcia awansu zawodowego lub uzyskania wsparcia w ramach mentoringu formalnego. Mentor zwykle otrzymuje świadczenia dodatkowe za wykonaną pracę
w ramach mentoringu formalnego. W
większości przypadków formalny mentoring jest regulowany umową, która jasno określa obowiązki mentora, podopiecznego i organizacji. Mentoring to relacja,
która
wpływa
na
wszystkie
zaangażowane
strony:
mentora,
mentoringu. Wielu mentorów uważa, że główną nagrodą za przeprowadzony mentoring jest wiedza, jaką zdobyli od swoich podopiecznych, w tym rozwój osobisty i zawodowy, nowe wyzwania, satysfakcja osobista, reputacja, korzyści zawodowe. Najlepszą nagrodą dla podopiecznego jest osiągnięcie celu oraz rozwój zawodowy, który jest odczuwalny już na początku procesu. W ramach tej relacji podopieczny zdobywa nową wiedzę, poszerza horyzonty oraz sieć kontaktów biznesowych (Carpintero, 2015, s. 256).
BRANDING MENTORING PODRĘCZNIK
podopiecznego i organizację. Każda strona czerpie korzyści z tego rodzaju
35 Cele mentoringu Parsloe i Leedham (2009) definiują cele mentoringu jako pomaganie i wspieranie osób, którzy chcą się uczyć, aby zwiększyć swój potencjał oraz osiągnięcia, rozwijać umiejętności, a tym samym budować swoją tożsamości zawodową oraz osobistą. Zerzan, Hess, Schur, Phillips i Rigotti (2009) definiują mentoring jako proces trwający całe życie oraz szczególnie istotny dla rozwoju kariery biznesowej i naukowej podopiecznego. Kluczowym aspektem jest, aby podopieczny nabrał pewności do swojej pracy. Umożliwia to planowanie kariery, awans zawodowy, produktywną pracę oraz pozyskiwanie środków finansowych. Mentoring to symbiotyczna relacja mająca na celu promowanie rozwoju kariery i satysfakcji osobistej mentora i podopiecznego. Ta dynamiczna współpraca i wzajemne relacje są ukierunkowane na rozwój zawodowy i osobisty podopiecznego. W środowisku akademickim mentoring może rozwijać się spontanicznie i opiera się na wspólnych zainteresowaniach (pisanie artykułów, opracowywanie prototypu, projektowanie nowego produktu itp.). Mentoring jest często definiowany instytucjonalnie, w formie umowy lub porozumienia. Powinien mieć taką formę w przypadku, gdy proces mentoringu jest ograniczony w czasie i może mieć konsekwencje finansowe. Konieczne jest określenie i uzgodnienie systemu uczestnictwa w procesie mentoringu. Mentor i podopieczny powinni wspólnie ustalić wspólny cel, zgodny z pomyślnym zakończeniem procesu mentoringu. Mogą wspólnie przygotować harmonogram realizacji zadań, prowadzących do osiągnięcia ich celu. Dzięki temu mentor i podopieczny wiedzą, czego mogą od siebie oczekiwać. Powinni wspólnie śledzić postęp w realizacji harmonogramu i wyznaczać cele pośrednie. Dzięki temu będą mogli określić, czy są na dobrej drodze. W przypadku poważnych odchyleń muszą uzgodnić zmianę harmonogramu oraz, w razie konieczności, ograniczyć pewne zadania. Proces mentoringu kończy się sukcesem, jeśli podopieczny osiąga początkowo wyznaczony cel (Priest, K. & Donley, S., 2014).
36
ROLA MENTORA Misją mentora jest ułatwienie podopiecznemu osiągnięcie upragnionego celu, który został wyznaczony na początku współpracy. Mentor zostaje wybrany przez podopiecznego lub wyznaczony przez organizację, ze względu na swoje doświadczenie, wiedzę, postawę oraz profesjonalizm. Mentor powinien dążyć do zapewnienia podopiecznego, że jest osobą godną zaufania podczas całej współpracy. Mentor powinien poświęcić czas na stworzenie
pozytywnej
atmosfery
i
poczucia
bezpieczeństwa,
oferując
odpowiednie porady lub pomoc swojemu podopiecznemu. Mentor powinien kilkakrotnie zaoferować pomoc, zwłaszcza gdy czuje, że podopieczny napotyka na problemy, aby zachęcić go do ukończenia procesu. Mentor musi nawiązać przyjazne relacje z podopiecznym, starając się w ten sposób stworzyć luźne, ale też dynamiczne środowisko pracy. Mentor powinien być wzorem do naśladowania ze względu na swoją pracę oraz postawę. Podopieczni powinni umieć wyrazić swoje opinie i poglądy na omawiany temat. Carpinter (2015) definiuje cechy, które musi posiadać mentor, aby odnieść sukces w procesie mentoringu: szczera chęć wspierania i pomagania mniej doświadczonym osobom, szacunek pomimo braku doświadczenia (młodzież), aktywne słuchanie, empatia, wiedza umożliwiająca znalezienie rozwiązań i możliwości, elastyczność oraz otwartość. Oprócz wyżej wymienionych cech, dla dobrej i przynoszącej korzyści relacji pomiędzy mentorem a podopiecznym ważne są również następujące czynniki: motywacja, wytrwałość, wiedza, komunikacja, zaufanie, metodyka, poświęcenie, wzajemność, doświadczenie oraz płeć. BRANDING MENTORING PODRĘCZNIK
37 Jako Mentor - Twoje zaangażowanie przyniesie korzyści Tobie i Twojej organizacji (CIPD, 2017): Rozwój i praktyka w zakresie umiejętności mentorskich; Zaangażowanie na rzecz równości i tolerancji; Zrozumienie różnorodnych kwestii i wyzwań, z którymi zmagają się specjaliści HR; Dzielenie się zdobytą wiedzą i doświadczeniem; Udział w innowacyjnym projekcie; Zwiększenie satysfakcji z pracy, motywacji oraz uznania wśród rówieśników; Zachęcenie do autorefleksji oraz rozwijanie określonych umiejętności.
38
ROLA PODOPIECZNEGO Zerzan i in. (2009, s. 140) twierdzą, że podopieczny to osoba posiadająca wiedzę i przekonania, która nie podąża ślepo za wskazówkami mentora i nie akceptuje wszystkich jego porad. Podopieczny to aktywny uczestnik, który jest częścią relacji mentorskiej. Podopieczny powinien przez cały czas dążyć do podjęcia własnej inicjatywy, samooceny swojej pracy, reagowania i kształtowania odpowiedzialnego, uczciwego i pełnego szacunku stosunku do swojego mentora. Ważną rolą podopiecznego jest podjęcie inicjatywy w nawiązaniu relacji z mentorem. Warto poinformować mentora o swoich oczekiwaniach i skorzystać z metody komunikacji z mentorem, która najbardziej odpowiada podopiecznemu. Podopieczny, który jest wysoce zmotywowany, może dążyć do prowadzenia relacji z mentorem poprzez planowanie i prowadzenie dziennika pracy. Taka osoba słucha aktywnie oraz próbuje zapamiętać lub zanotować jak najwięcej informacji podczas spotkań z mentorem, wykonuje wyznaczone zadania na czas i chętnie przyjmuje informację zwrotną. Uporządkowana relacja znacznie
ułatwia
pracę
mentora
i
umożliwia
bardziej
efektywną
i
satysfakcjonującą komunikację między mentorem a podopiecznym. Rolą podopiecznego jest okazywanie zainteresowania oraz przejmowanie inicjatywy
i
odpowiedzialności
za
swój
rozwój
i
zdobywanie
nowych
umiejętności. Podopieczny powinien przygotować swój plan spotkań z mentorem i wykonywać wyznaczone zadania w ustalonych terminach. Podopieczny powinien być jak najbardziej niezależny w swojej pracy, a także wykazywać się kreatywnością i rozsądkiem. Podopieczny powinien prosić o wskazówkami i radami mentora. Podopieczny powinien starać się stosować zdobytą wiedzę i umiejętności w swojej pracy oraz pozostać w kontakcie ze swoim mentorem nawet po zakończeniu okresu mentoringu (Priest, K. & Donley, S. (2014).
BRANDING MENTORING PODRĘCZNIK
pomoc i radę zawsze, gdy tego potrzebuje oraz postępować zgodnie ze
39 Jako podopieczny - Twoje zaangażowanie przyniesie korzyści Tobie i Twojej organizacji (CIPD, 2017): Zwiększenie zrozumienia siebie oraz różnych sytuacji; Rozwijanie i ćwiczenie umiejętności słuchania; Uczenie się od mentora; Zwiększenie satysfakcji z pracy, motywacji oraz uznania wśród rówieśników; Zachęcenie do autorefleksji oraz rozwijanie określonych umiejętności; Opracowanie planu kariery;
40
PROCES MENTORINGU Właściwy proces mentoringu ma kluczowe znaczenie dla rezultatów, jakie chciałbyś
osiągnąć
poprzez
mentoring.
W
literaturze
można
znaleźć
nieskończoną liczbę propozycji na temat tego, jak powinien wyglądać proces mentoringu. W tym dokumencie przedstawimy model, który integruje najważniejsze kroki do wykonania w każdej relacji mentorskiej. Proces mentoringu przyjęty przez naszych partnerów zostanie szczegółowo opisany w rozdziale dotyczącym metodyki Branding Mentoring. Podstawowe kroki w mentoringu: Krok 1 — Promowanie Promowanie programu mentoringowego jest elementem kluczowym. Może ono przybierać różne formy, w tym rozpowszechnianie za pośrednictwem Internetu, e-maili lub wydarzeń. Krok 2 — Rekrutacja Kolejnym krokiem procesu jest rekrutacja mentorów i podopiecznych. Ta część procesu obejmuje spotkania, podczas których mentorzy i podopieczni dobierają się pod względem zainteresowań, pochodzenia czy ogólnego wrażenia. Krok 3 — Dobieranie Najczęściej omawiana część procesu mentoringu: dobieranie. Dobieranie jest istotnym elementem procesu mentoringu. Ten element strategii obejmuje uzgodnienie celów programu (dobieranie w oparciu o kryteria zgodne z celami wyznaczonymi w programie mentoringowym) oraz uzgodnienia w kwestii BRANDING MENTORING PODRĘCZNIK
rodzaju kontaktu (kontakt bezpośredni, e-mail).
41 Krok 4 — Doradztwo Mentorzy i podopieczni zwykle nie mają doświadczenia mentorskiego. Potrzebują różnych zasobów i materiałów, które umożliwią im przeprowadzenie mentoringu, np. umowy, listy kontrolne, dzienniki oraz propozycje tematów na początku i w trakcie mentoringu. Krok 5 — Ewaluacja Ostatnim elementem w procesie mentoringu jest zakończenie programu oraz ocenienie i zgłoszenie osiągnięć mentora i podopiecznego.
EWALUACJA Krok 5
PROMOWANIE Krok 1
Proces mentoringu
DORADZTWO Krok 4
REKRUTACJA DOBIERANIE Krok 3
Krok 2
42
Zadania i obowiązki w ramach Branding Mentoring [1]
Zadania, obowiązki i prawa mentora Ważne jest, aby zdefiniować ramy procesu mentoringu. W tym celu konieczne jest określenie i zapisanie zadań, obowiązków i praw mentora. Ramy te odnoszą się również do relacji mentor-podopieczny, procesu mentoringu oraz części mentoringu nawiązujacego do treści zawodowych.
Zadania: Powiększanie sieci kontaktów zawodowych i networking Pomoc w określaniu celów Rozwijanie odpowiedniego środowiska mentoringu Wyjaśnienie granic Zaprojektowanie odpowiedniego programu mentoringu Zapewnienie materiałów szkoleniowych, nadzór Wykorzystanie informacji zwrotnych dla dalszego rozwoju Planowanie i komunikacja Organizacja Kontrola Koordynacja Nadzór Ewaluacja Podjęcie inicjatywy oraz utrzymanie stałego kontaktu Dokumentacja BRANDING MENTORING PODRĘCZNIK [1]Wszelkie informacje zawarte w tej pozycji pochodzą z „Badania i przygotowanie - raport końcowy”, który został przeprowadzony przez konsorcjum projektu Branding Mentoring
43 Obowiązki: EZachęcanie do odkrywania siebie Znajomość przedmiotu Zachęcanie do rozwiązywania problemów w oparciu o indywidualne umiejętności i cechy podopiecznego Tworzenie możliwości dla podopiecznego Oferowanie alternatywnych perspektyw i źródeł informacji Zachowanie poufności Zwrócenie uwagi (uzasadnione względami zawodowymi) na sytuacje i okoliczności zagrażające przedsiębiorstwu Osiągnięcie celów wyznaczonych dla procesu mentoringu (jeśli podopieczny jest chętny do współpracy) Brak zakłóceń podczas sesji mentoringu
Prawa: Otrzymanie odpowiedniego szkolenia oraz materiałów potrzebnych do wykonania pracy Utrzymanie orientacji programu w kierunku podopiecznego Uzasadniona odmowa współpracy z jakimkolwiek podopiecznym Bycie traktowanym z szacunkiem Odmowa
pracy,
jeśli
mentor
uważa,
że
nieodpowiednia Akceptacja lub odmowa próśb podopiecznego Zaangażowanie eksperta lub doradcy Zakończenie procesu mentoringu
jest
ona
nieetyczna
lub
44
Zadania, obowiązki i prawa podopiecznego Efektywna praca dobrze przygotowanego mentora może zostać zakłócona, jeśli podopieczny nie jest przygotowany i zmotywowany oraz jeśli nie zapoznał się z procesem lub ramami mentoringu. Dlatego też ważne jest określenie oczekiwań, obowiązków oraz zadań podopiecznych w procesie mentoringu.
Zadania: Informowanie
mentora
o
swoich
mocnych
stronach,
potrzebach
rozwojowych, ambicjach itp. Dbanie o własny rozwój i wykorzystanie w pełni możliwości uczenia się Bycie otwartym i szczerym Przestrzeganie zasad poufności zgodnie z ustaleniami z mentorem Opowiadanie o własnych doświadczeniach na potrzeby dyskusji Określenie celów Odpowiedzialność za rozwój osobisty i zawodowy Zapewnienie informacji zwrotnej Umożliwienie mentorowi prowadzenia procesu mentoringu Wzięcie pod uwagę wszystkich rad i sugestii Obowiązki: Zobowiązanie się do wykonania uzgodnionych zadań rozwojowych Zdefiniowanie i uzgodnienie oczekiwań dotyczących relacji Odpowiedzialność za opracowanie własnych planów rozwoju osobistego Dzielenie się informacjami oraz posiadaną wiedzą na temat organizacji, Szacunek wobec mentora oraz punktualność Akceptowanie nowych możliwości Praktyka refleksyjna Proszenie o pomoc i wsparcie zawsze, gdy podopieczny jej potrzebuje Utrzymywanie kontaktu
BRANDING MENTORING PODRĘCZNIK
zawodu i kariery, aby umożliwić mentorowi udzielanie porad i wsparcia
45 Słuchanie, zadawanie pytań oraz realizacja dalszych zadań, korzystając z informacji dostarczonych przez mentora Wykonywanie pracy wyznaczonej przez mentora Obecność na spotkaniach, wzajemny szacunek Wybór mentora zgodnie ze swoimi obecnymi potrzebami duchowymi, zawodowymi lub osobistymi Uczenie się
Prawa: Korzystanie z innych źródeł porad i informacji Akceptacja różnych perspektyw Przyjmowanie oferowanego wsparcia i zachęt do działania
Praca z mentorem, który posiada odpowiednią wiedzę na dany temat i jest profesjonalny Uzasadniona odmowa współpracy z jakimkolwiek mentorem Otrzymywanie terminowych odpowiedzi na zapytania
Poufny charakter procesu Akceptacja lub odrzucenie rad lub sugestii mentora Zakończenie procesu mentoringu
Zarówno mentorzy, jak i podopieczni muszą być świadomi swoich praw, obowiązków i zadań.
46 Definicja coachingu Proces coachingu jest oparty na relacji coach - klient. Coaching jest to systematyczny
oraz
interaktywny
proces
obejmujący
strategie
oraz
profesjonalne wsparcie, który koncentruje się na poszukiwaniu rozwiązań i dążeniu do osiągnięcia wyników. Proces coachingu pomaga osobom i firmom zwiększyć
świadomość
i
przejąć
odpowiedzialność.
Jest
to
proces
transformacyjny, który polega na wspieraniu klienta, a tym samym pomaga mu przejść ze stanu, w którym się obecnie znajduje do stanu, który chce osiągnąć. Sukces coachingu zależy głównie od umiejętności i doświadczenia trenera (Cukjati, 2009, s. 22-25).
Rodzaje (podejścia i metody), zadania i relacje w coachingu W coachingu najczęściej wyróżnia się dwa podejścia: coaching osobisty oraz zawodowy. Coaching osobisty i zawodowy różnią się sposobem zarządzania procesem, wyborem celów (osobistych lub zawodowych), wyborem metod pracy i obszarów pracy. W obu przypadkach jest to systematyczny proces mający na celu osiągnięcie wyników i znalezienie nowych rozwiązań (Cukjati, 2009, s. 22). Michael Bungay Stanier (Stainer, 2016) proponuje siedem podstawowych pytań coachingowych, aby przedstawić, w jaki sposób poprzez zadawanie większej liczby pytań można opracować metody coachingu, które przynoszą wspaniałe rezultaty: Pytanie wprowadzające („O czym myślisz?”) Pytanie ukierunkowujące uwagę (skup się na kluczowym problemie, nie na pierwszym problemie) Pytanie
bazowe
(dowiedz
się,
czego
naprawdę
potrzebuje
Twój
współpracownik) Leniwe pytanie (zamiast spieszyć się, zapytaj „jak mogę pomóc?”) Pytanie strategiczne (zachowaj równowagę między zgadzaniem się i nie zgadzaniem się ze swoim współpracownikiem) Pytanie kształcące (dowiedz się, co było najbardziej przydatne dla twojego współpracownika podczas sesji coachingowej)
BRANDING MENTORING PODRĘCZNIK
Pytanie mocne („I co jeszcze?”, służy do generowania większej liczby opcji)
47 Coaching powinien być realizowany jako proces, a nie jednorazowe wydarzenie. Dokonywanie zmian poprzez ten proces ma trwałe skutki na funkcjonowanie i pracę jednostki (Žirovnik Bocelli, 2010). Na osiągnięcia coachingu duży wpływ mają początkowo ustalone relacje między klientem a coachem. Dobre relacje coach-klient są niezbędne, ponieważ relacje są ważniejsze niż teorie i metody. Nawet najbardziej doświadczony coach z dużą wiedzą oraz operujący różnymi metodami nie może zagwarantować realizacji celów przez klienta, jeśli nie nawiąże z nim dobrych relacji. Coaching nie powinien sprawiać trudności, jeśli relacja między coachem a klientem jest odpowiednia. Pytanie oraz niepewność, czy uda się zbudować dobrą relację i dzięki temu współpracować, zwykle pojawia się na początku procesu (Rak, 2010, s. 30).
Coaching kariery Coaching osobisty zapewnia całościowy wgląd w życie klienta. W coachingu osobistym często uczestniczą klienci, którzy nie wiedzą dokładnie, czego mogą oczekiwać w tym procesie. Rzadko się zdarza, ażeby klienci mieli przygotowaną listę jasno zdefiniowanych celów osobistych, do osiągnięcia których potrzebują pomocy. W coachingu konieczne jest określenie, jakie zmiany są istotne i mogą prowadzić do postępu w procesie. Dlatego też coach zapewnia systematyczne wsparcie od celu do celu, przypominając o kwestiach, które są istotne w danej chwili. Wskazane jest, aby klient i coach umówili się na spotkanie przed sesją coachingową w celu sprawdzenia i uzgodnienia, czy dana relacja przyniesie korzystne rezultaty. Coaching można przeprowadzić na wiele sposobów: przez telefon, Skype lub osobiście. Koszt zajęć coachingowych zwykle zależy od sposobu ich przeprowadzenia. Wyróżniamy trzy podstawowe modele coachingu osobistego: model „I can do”, model ACE (działanie, poznanie, emocje) i model skoncentrowany na rozwiązaniu (Cukjati, 2009, s. 22-25).
Business coaching Termin coaching kariery obejmuje wszystkie rodzaje coachingu związanego z daną organizacją. Coach w tym obszarze określany jest jako coache zarządzający lub zarządzający firmą. Może to być pracownik organizacji lub ekspert zewnętrzny.
48 Coaching kariery koncentruje się na osiągnięciach jednostki w organizacji (jej rozwoju zawodowym). Coaching kariery polega na odkrywaniu umiejętności uczenia się i rozwoju jednostki. Jest to nowoczesne pojecie, która łączy w sobie najlepsze aspekty z dziedziny psychologii, filozofii, duchowości, biznesu, komunikacji, mentoringu, doradztwa, finansów i sportu. W coachingu kariery uwaga jest skierowana na karierę zawodową klienta i jego obecne stanowisko. Ciężko jest oddzielić życie zawodowe od życia osobistego, dlatego coaching kariery często nawiązuje do innych tematów, które mają wpływ na rozwój zawodowy klienta.
CELE COACHINGU Celem coachingu jest zapewnienie znaczącej i trwałej zmiany, ponieważ proces ten umożliwia stały wgląd i otrzymanie informacji zwrotnej dzięki nieustannej analizie. Coaching ma na celu odkrycie potencjału klienta oraz odpowiedź na pory nie zadawaliśmy sobie właściwych pytań. Celem coachingu jest przedstawienie
klientowi
różnych
metod,
o
których
zastosowaniu
nie
pomyślałby w normalnych okolicznościach. Coaching polega na zadawaniu pytań, a nie na udzielaniu odpowiedzi, ponieważ nie chodzi tu o naukę, konsultacje czy mentoring. Coaching to sztuka, która przyspiesza proces osiągania celów poprzez rozmowę (Sanchez, 2011). Celem coachingu jest maksymalizacja
osiągnięć
klienta
i
zmniejszenie
barier
utrudniających
osiągnięcie celu poprzez wsparcie w pełnym wykorzystaniu swojego potencjału (Sanchez, 2012).
BRANDING MENTORING PODRĘCZNIK
kluczowe pytania, które prowadzą do osiągnięcia celu. Tak więc, być może do tej
49 Rola coacha oraz elementy skutecznego coachingu Filozofia coachingu opiera się na założeniu, że klient jest z natury kreatywny i zaradny oraz posiada potrzebne cechy. Rolą coacha jest zapewnienie wsparcia oraz zwiększenie umiejętności odkrywania i wykorzystywania tych umiejętności (Sanchez, 2012). Kwestie takie jak: czym jest coaching, jak przebiega proces oraz jakie oczekiwania powinien mieć klient zostają przedstawione coachowi przed rozpoczęciem procesu coachingu (Sanchez, 2011, s. 15-19). Zwykle wystarczy jedno osobiste spotkanie z klientem, jeśli coach mieszka i pracuje za granicą. Pozostałe spotkania można odbyć przez telefon, wideokonferencję lub Skype (Anžur Černič, 2009). Trener nie dzieli się wskazówkami, ponieważ jest myślicielem, a nie badaczem. Jego rola znacznie różni się od roli doradcy. Na początku procesu coachingowego coach musi wyjaśnić swoją rolę i jasno określić jej ograniczenia, a następnie nie osądzać i nie oceniać, słuchać i pytać, a przede wszystkim nawiązać z klientem odpowiednią relację (Gruban, 2009). Rolą coacha jest przedstawienie klientowi innego spojrzenia na rozwiązania, tak aby mógł wybrać to rozwiązanie, które uważa za optymalne. Stawia klienta przez pytaniami, których on sam by sobie nie postawił (Anžur Černič, 2009). Coach często
zadaje
rzeczywiste,
niekiedy
trudne
czy
prowokacyjne
pytania,
przedstawiając klientowi inny pogląd na przeszkodę, problem lub wyzwanie i zachęcając do innego sposobu myślenia. Rola oraz potrzeby klientów Jeśli coach oraz klient są zaangażowani w proces coachingu, mówimy tutaj o coachingu indywidualnym. Ten proces jest łatwiejszy do przeprowadzenia. Jednak często w procesie coachingu biorą udział trzy strony. Jest to trójstronna relacja pomiędzy klientem, coachem i organizacją, która zazwyczaj odpowiada za kwestie finansowe. Każda z nich ma inne oczekiwania, inne cele i poglądy na coaching. Strony posiadają również też różne uprawnienia i obowiązki. Między wszystkimi uczestnikami rozwijają się także relacje dwustronne, co ma istotny wpływ na coaching i jego wyniki. Dlatego bardzo ważne jest, aby cele, które należy
osiągnąć,
zostały
uzgodnione
(zdefiniowane)
uczestnikami na początku procesu coachingu.
między
wszystkimi
50 Kolejną ważną kwestią jest przygotowanie klienta. Nie powinien on traktować tego procesu jako kara, wyrażać braku zainteresowania, niechęci oraz pozycji pasywnej. Takie czynniki negatywnie wpływają na proces tworzenia. Podstawą dobrego coachingu jest wyznaczanie celów i wymiernych rezultatów, zarówno jakościowych, jak i ilościowych. (Sanchez, 2011, s. 15–19).
RÓŻNICE MIĘDZY MENTORINGIEM, COACHINGIEM I DORADZTWEM Choć może się wydawać, że te terminy odnoszą się do podobnych procesów, mimo wszystko dzielą je różnice. Mogą różnić się stopniem formalności, czasem trwania oraz pożądanymi celami i wynikami (MTD, 2013). Proces mentoringu wymaga czasu i obejmuje wspólne dopasowanie osobowości i zainteresowań, podczas gdy coaching polega na wykonaniu wyznaczonego zadania, nie wpływa na osobowość uczestników i jest uważany za zakończony po osiągnięciu celu. Doradca może obrać rolę mentora lub coacha, ale podstawowa różnica między doradcą a coachem oraz mentorem polega na tym, że doradca zazwyczaj otrzymuje wynagrodzenie za wykonanie konkretnego zadania. Doradca zwykle nie koncentruje się na konkretnym działaniu, ale na całym procesie lub koncepcji (np. obsługa klienta).
BRANDING MENTORING PODRĘCZNIK
51
Różnice między mentoringiem, coachingiem i doradztwem
Aspekty
Mentoring
Coaching
Doradztwo
Wyznaczenie celów
Razem z podopiecznym
Klient wyznacza cele
Klient wyznacza cele
Przekazywanie wiedzy i doświadczenia, uczenie się, doradztwo, wzorce do naśladowania
Brak elementu przekazywania wiedzy i doświadczenia, uczenia się oraz poradnictwa, zachęcanie do działania i refleksji
Dostarczenie dokładnego rozwiązania, pomysłów i alternatyw przez doradcę
Proces
Profesjonalizm w zakresie mentoringu, doświadczenie
Nie jest wymagana żadna wiedza w tej dziedzinie, specjalista prowadzi proces
Doświadczony ekspert w tej dziedzinie
długoterminowy
Uzgodniony
Na podstawie umowy
doradztwo w zakresie rozwoju zawodowego i
Zadawanie pytań, opracowanie procesu
Poradnictwo, udzielanie porad
Treść
Wsparcie, ostrzeżenie o błędach
Odpowiednie pytania
Rady, wskazówki, metody, techniki i informacje
Plan
Plan przygotowany wspólnie z podopiecznym
Tylko ramy planu w zależności od postępu
plan przygotowany z klientem
Inicjatywa
Podopieczny
Coach.
Klient
Sposób
Kreatywny
Niekreatywny
Niekreatywny
Wiedza specjalistyczna
Czas trwania
Role
Źródło: adapted from iMentoring. https://mentoringgroup.com/mentor-vs-coach-differences.html
52 Podsumowanie rozdziału... Potrzebujesz coachingu, jeśli: Twoja organizacja poszukuje specjalisty, który pomoże Twoim pracownikom rozwinąć odpowiednie kompetencje przy pomocy specjalistycznych narzędzi w krótkim czasie; Zatrudniasz w swojej organizacji utalentowanych pracowników, ale ich wydajność nie spełnia Twoich oczekiwań; Twoja organizacja wdraża nową strukturę lub program; W Twojej organizacji istnieje podział, który wymaga podniesienia pewnych kompetencji; Kadra kierownicza Twojej organizacji potrzebuje doszkolenia w celu poszerzenia zakresu ich obowiązków. Potrzebujesz mentoringu, jeśli: Pracownicy oraz kadra zarządzająca. Twojej firmy potrzebują zwiększyć swoje umiejętności; Twoja organizacja chce przezwyciężyć przeszkody, które stoją na drodze do osiągnięcia przez nią sukcesu; Istnieje
potrzeba
kompleksowego
rozwoju
umiejętności
Twoich
pracowników poprzez doskonalenie umiejętności i poszerzanie wiedzy; Twoja
organizacja
opowiada
się
za
budowaniem
profesjonalizmu
pracowników i dzielenia się nim z potencjalnymi współpracownikami; Kierownictwo Twojej organizacji chciałoby zachować równowagę między
Potrzebujesz doradztwa, jeśli: Musisz rozwiązać problem; Potrzebujesz natychmiastowej poprawy sytuacji; Problem nie ma trwałej wartości.
BRANDING MENTORING PODRĘCZNIK
pracą a życiem prywatnym.
Rozdział 3
"Branding is deliberate differentiation." - Debbie Millman
54
Rozdział 3 - Dobre praktyki w Europie Wprowadzenie Na etapie analizy źródeł wtórnych partnerzy projektu zidentyfikowali najbardziej obiecujące dobre praktyki w zakresie programów i szkoleń mentorskich w swoich krajach (Polska, Słowenia, Węgry, Grecja, Cypr) i poza nimi. W rezultacie zebrano 64 dobre praktyki, które są dostępne w raportach krajowych, a także w końcowym raporcie - resultat pracy intelektualnej (IO1). Pełny tekst raportu dostępny jest w dziale aktualności na stronie: http://brandingmentoring.eu W tym rozdziale omówiono zalety i wady 5 wybranych dobrych praktyk zawartych w Raporcie Końcowym (IO1), wartych rozpowszechnienia wśród nowych firm i mentorów. Podkreślone zostały nie tylko istotne elementy ich sukcesu, ale także uniwersalność ich zastosowania oraz słabe punkty przedstawionych podejść, które również powinne zostać wzięte pod uwagę.
BRANDING MENTORING PODRĘCZNIK
55 Dobra praktyka nr 1: Program mentoringu i coachingu z dziedziny marketingu dla przedsiębiorców na Węgrzech Pierwszą dobrą praktyką jest program mentoringu i coachingu z dziedziny marketingu dla przedsiębiorców, który został opracowany na Węgrzech. Program jest dość krótki - trwa tylko 3 miesiące. Jest to indywidualnie dostosowany program obejmujący tematy takie jak: strategia marki i produktu, komunikacja i sieć. Zalety programu: indywidualnie dopasowany do każdego uczestnika, korzystny dla start-upów i młodych firm, opiera się na wiedzy organizatora programu, który jest specjalistą ds. marketingu i posiada praktyczne umiejętności w tym zakresie, jest idealny dla brandingu. Wady programu: musisz zapłacić określoną kwotę pieniędzy, organizowany tylko na Węgrzech, ograniczenia dotyczące liczby uczestników.
Źródło: (2019). Retrieved 11 December 2019, from https://tolgyessyzsofi.hu/coaching-programok/szeretem-avallalkozasom-coaching-program/
56 Dobra praktyka nr 2: Szkolenie online dla mentorów „Art of Mentoring” (Sztuka mentoringu) w Australii Druga praktyka to szkolenie online dla mentorów. Szkolenie jest połączeniem instrukcji, pokazów mentorskich i wywiadów z doświadczonymi mentorami i podopiecznymi, materiałów do czytania, ćwiczeń oraz narzędzi i formularzy. Jest podzielone na moduły. Zalety programu: korzystny dla start-upów i młodych firm, opiera się na wiedzy organizatora programu (firma rodzinna z Australii), jest w pełni dostępny online, jest idealny dla mentorów i podopiecznych, kurs open source. Wady programu: musisz dość dobrze mówić po angielsku, jest nakierowany na zostanie mentorem, a nie na branding czy marketing, nie
jest
dostosowywany
indywidualnie,
zawiera
tylko
wstępnie
przygotowane instrukcje, próbki i ćwiczenia.
from https://artofmentoring.net/
BRANDING MENTORING PODRĘCZNIK
Źródło: (2019). Retrieved 11 December 2019,
57 Dobra praktyka nr 3: 'Generation HR Management Mentoring' (Mentoring w dziedzinie zarządzania zasobami ludzkimi) w Rumunii Trzecia dobra praktyka nosi nazwę „Generation HR Management Mentoring”, program ten pochodzi z Rumunii. Jego celem jest wspieranie i rozwój osób, które od kilku lat pracują w branży HR lub planują pracę w tej branży. Zalety programu: jest dostosowany do mentorów z branży HR, to dynamiczny program opracowany przez młodych specjalistów z działu HR, Wady programu: jest skierowany do mentorów i pracowników HR w Rumunii, jest ograniczony pod względem obszaru oraz czasu.
Źródło: Hobson, A., Castanheira, P., Zoltán Csigás, K., & Clutterbuck, D. (2016). Rozdział 13: Next Generation HR Management Mentoring (Romania). In the Mentoring across Professions (Map) Project: What Can Teacher Mentoring Learn from International Good Practice in Employee Mentoring And Coaching?. The Gatsby Charitable Foundation. Pobrane z
http://eprints.brighton.ac.uk/17051/1/hobson-et-al-2016-mentoring-across-the-professions-
final300816.pdf
58 Dobra praktyka nr 4: Program mentoringu dla kobiet rozpoczynających działalność w Polsce Program mentoringu dla kobiet rozpoczynających działalność powstał w ramach projektu „Pod skrzydłami mentora – model wsparcia instytucji rynku pracy w budowaniu przewagi konkurencyjnej kobiecych start-upów”. Projekt został zrealizowany przez Fundację OIC Polska, organizacje szkoleniową INGENIO oraz Fundację SEED z Węgier. Jest to indywidualny program mentoringowy dla kobiet, mający na celu wzmocnienie ich pozycji w biznesie. Biorąc pod uwagę złożoność tego programu mentorskiego i jego intensywne podejście (w tym proces rekrutacji, szkolenia mentorów, system certyfikacji mentorów, instytucje wdrażające i szkoleniowe, zasady sesji, wsparcie nadzorcy, dokumentacja wspierającą proces mentoringu, ewaluacja itp.), model ten zasługuje na rozpowszechnienie i wdrożenie na szerszą skalę. Zalety programu: mentoring dostosowany do potrzeb kobiet rozpoczynających działalność gospodarczą lub będących na wczesnym etapie jej prowadzenia, funkcje mentorskie dostosowane do potrzeb kobiet-przedsiębiorców, odpowiednie dla określonej grupy docelowej, kobiety-przedsiębiorcy zdają sobie sprawę z wartości mentora w celu wprowadzenia firmy na drogę długoterminowego rozwoju, złożone kryteria kwalifikacyjne dla mentorów (doświadczenie biznesowe, wartość opracowanego programu szkoleniowego dla przyszłych mentorów (podręcznik metodyczny dla trenera, szczegółowy scenariusz zajęć).
BRANDING MENTORING PODRĘCZNIK
kwalifikacje, umiejętności),
59 Wady programu: model jest ograniczony dla określonej grupy docelowej, wymaga, aby zmiany mogły być przenoszone na inne grupy docelowe, model powstał w oparciu o działania charytatywne mentorów, którzy dobrowolnie poświęcili swój czas na realizację określonych obowiązków, instytucja wdrażająca model powinna mieć do dyspozycji dużą liczbę mentorów, aby klienci mogli wybrać, z kim chcą pracować (zgodnie z ich oczekiwaniami, potrzebami i osobowością), co może nie być łatwym zadaniem, zwłaszcza w związku z wolontariackim charakterem pracy mentorów. Źródło: Pod skrzydłami mentora - Fundacja OIC. (2019). Retrieved 11 December 2019, from https://www.oic.lublin.pl/pod-skrzydlami-mentora_4,101,308.html
Dobra praktyka nr 5: Stowarzyszenie Mentorów PROMENTOR w Polsce Stowarzyszenie skupia osoby, które mają doświadczenie w pracy z mentorem lub same są mentorami, a także osoby, które zainspirowane metodą poszukują narzędzi do pracy w zakresie rozwoju naukowego i edukacji.
Celem stowarzyszenia jest budowanie nowych standardów mentoringu w Polsce, poszukiwanie nowych narzędzi mentoringu oraz budowanie bazy wiedzy, z której mogą skorzystać inne osoby. Stowarzyszenie prowadzi Międzynarodową Szkołę Mentorów PROMENTOR. Program i metodyka szkoły zostały akredytowane przez wiodącą brytyjską organizację zarządzającą - The Institute of Leadership and Management. Ponadto
stowarzyszenie
autoryzowany
przez
organizuje
Institute
of
trzydniowy
Leadership
and
kurs
mentoringowy,
Management.
Kurs
mentoringowy PROMENTOR to pierwszy poziom zdobywania kompetencji (wiedzy i umiejętności) z zakresu procesów mentoringowych w biznesie i organizacjach.
60 Zalety programu: bogata oferta, dzięki której każdy zainteresowany mentoringiem znajdzie odpowiedni dla siebie program i zajęcia, międzynarodowa współpraca ukierunkowana na kształcenie przyszłych mentorów, wielu mentorów, szeroki wachlarz usług i propozycji mentoringu jednej instytucji. Wady programu: opłaty za szkolenie, ze względu na prawa autorskie nie ma możliwości udostępniania wypracowanych rozwiązań (np. programów szkoleniowych) i ich wdrażania przez inne instytucje. Źródła: Hnat, K., Hnat, K., Hnat, K., & Hnat, K. (2019). Strona główna - promentor.pl. Retrieved 11 December 2019, from https://www.promentor.pl/
OBSERWACJA - STUDIUM PRZYPADKU OD NASZYCH EKSPERTÓW Praktyka biznesowa i doświadczenie potwierdzają, że obecnie w szybko rozwijającej się gospodarce światowej nie ma miejsca na pomysły, które nie są precyzyjne oraz innowacyjne. Działania te powinny zostać przeprowadzone w każdego biznesu powinno opierać się na założeniu, że jedyną stałą w gospodarce są ciągłe zmiany. Rekomendowanym
modelem
dla
młodego
przedsiębiorcy
jest
próba
zlokalizowania potrzeb rynkowych dla danego produktu lub usługi, analiza rynku oraz opracowanie modelu biznesowego. Nowoczesne technologie umożliwiają testowanie usług lub produktów na etapie, gdy nie są one jeszcze dostępne. Usługi lub produkty można przetestować w wirtualnym biznesie lub w sieciach społecznościowych.
BRANDING MENTORING PODRĘCZNIK
odpowiednich ramach czasowych, nie przekraczających 6 miesięcy. Rozkręcanie
61 Przykłady dobrych praktyk można spotkać praktycznie wszędzie w sieci. Żyjemy w czasach, w których możemy oceniać i omawiać różne produkty przed pojawieniem się ich na rynku. Pewne usługi lub produkty przyciągają naszą uwagę, inne nie zostają zauważone. W obecnych czasach budowanie marki jest dużo łatwiejsze niż dwadzieścia lat temu. W Internecie można znaleźć praktycznie wszystko. Aby dotrzeć do swojej grupy docelowej, wystarczy tylko kliknąć. Proces ten jest wymierny i możliwy do osiągnięcia pod względem finansowym. Interakcja rynkowa jest ustanawiana błyskawicznie. PRZYKŁAD - Modernizacja odnoszącej sukcesy firmy z branży nieruchomości poprzez konsolidację istniejącej znanej marki, zmianę modelu biznesowego w tej samej branży, wykorzystanie zasobów internetowych do prowadzenia firmy.
Firma deweloperska powstała dzięki doświadczeniu pracowników z tej branży oraz dążeniu do obrania innego podejścia rynkowego. Rynek przyjął ulepszoną koncepcję, a firma wciąż się rozwija. Na początku firma chciała zwiększyć swoje zasoby pracowników zdalnych, zwłaszcza w przypadku rynków krajów sąsiadujących. Testowanie różnych modeli nie przyniosło efektów,
dopóki
firma
nie
utworzyła
swojej
grupy
na
portalach
społecznościowych, umożliwiając jej członkom dzielenie się doświadczeniami oraz publikowanie wiadomości na temat sprzedaży i wynajmu swoich nieruchomości. Firma nie ukryła informacji dotyczących założyciela grupy. Członkowie poznawali założyciela podczas pierwszego kontaktu - marka, pod której nazwą funkcjonuje. Zaskakującym faktem dla założyciela grupy było to, że konkurujące firmy zaczęły wykorzystywać grupę jako dodatkowy darmowy kanał sprzedaży i nie odczuwały żadnych przeciwskazań w związku z reklamowaniem się w grupie moderowanej przez firmę konkurencyjną. Grupa została również uznana za dobry kanał sprzedaży na sąsiednim rynku. Korzystają z niej zarówno agencje, jak i osoby prywatne. Grupa istnieje już od ponad dwóch lat, rozwija się i odnotowuje wzrost reklamowania użytkowników.
62 Reklamowanie w zakresie usług związanych z nieruchomościami również wzrasta - firmy budowlane, oferty meblowe, usługi prawne itp. Istnienie grupy umacnia założyciela, że jego sposób myślenia i rozpoznanie niszy rynkowej było słuszne, a rozwój w dotychczasowym kierunku zapewni dalszy wzrost i stabilniejszą pozycję w konkurencyjnym środowisku. Pozytywnym skutkiem ubocznym grupy dla właściciela jest również to, że dzięki moderacji grupy kontaktują się z nimi nowi klienci. Powody
modernizacji
-
Zmiana
modelu
biznesowego
i
kierunku
działalności rozpoznawalna marka na rynku nieruchomości rozwiązania dla dalszego rozwoju o wyższej wartości dodanej branding wypełnianie niszy rynkowej za pomocą badania mediów społecznościowych stworzenie nowego modelu biznesowego w oparciu o poprzednie udane operacje i zaufanie rynku rozszerzenie działalności na rynek sąsiedni i zwiększenie liczby pracowników konsolidacja marki na szerszą skalę Z powyższego wynika, że nawet dobra marka bez wprowadzania zmian nie może konkurować na zmieniającym się rynku w jednakowy sposób. Dobrym przykładem na zrozumienie znaczenia budowania, konsolidowania i ulepszania marki poprzez dodatkowy wkład jest również to, że w czasach, gdy głównym produktem dla transportu była uprząż dla konia, istniały firmy, które nawet dobre i ugruntowane marki biczów zaczęły zanikać, ponieważ do celów transportu było teraz potrzebne paliwo. Bez względu na to, jak specyficzna jest marka i jak wyrafinowany technologicznie produkt, który za nią stoi, potrzeba wnoszenia nowego wkładu lub ulepszonych modeli biznesowych jest konieczna dla długoterminowego funkcjonowania firmy.
BRANDING MENTORING PODRĘCZNIK
produkowały baty. Wraz z rewolucją przemysłową i wynalezieniem samochodu,
63 Marka może być także postrzegana jako swego rodzaju wyznanie. Bez wiary we własną markę i bez zrozumienia jej historii nie osiągniemy rozwoju, nie otrzymamy uznania ani nie znajdziemy odpowiednio wykwalifikowanej kadry dla długoterminowej współpracy. Dowodem na znaczenie marki jest również badanie przeprowadzone w Słowenii wśród osób poszukujących pracy w sektorze finansowym. Poszukujący pracy zostali zapytani, dla jakiej firmy chcieliby pracować.
Pierwsze miejsce zajął bank o ugruntowanej pozycji, który oferował pracę na pełny etat, stałe wynagrodzenie, bezpłatne nadgodziny i ustawowy wymiar urlopu. Drugie miejsce zajęła mała prywatna kasa oszczędnościowa, która oferowała pracę w pełnym wymiarze godzin z podstawowym wynagrodzeniem, wynagrodzeniem za nadgodziny i pojazdem służbowym do celów prywatnych. 96% wyszukujących wybrało pierwszą instytucję z następujących powodów: Firma jest rozpoznawalna - świetna marka; Solidna marka zapewnia większe bezpieczeństwo pracy; Solidna marka zapewnia pracownikowi wyższą reputację w środowisku społecznym;
Dobry towar stanowi dowód wartości pracownika, ponieważ istnieje niepisana zasada, że rozpoznawalne firmy zazwyczaj zatrudniają aktywnych i zdolnych pracowników; Solidna
marka
zapewnia
również
pracownikowi
szerszy
wachlarz
potencjalnych nowych miejsc pracy u innych pracodawców, są oni bardziej wartościowym celem dla łowców talentów. Odpowiedzi pozostałych 4% ankietowanych były ciekawe: Dlaczego mała prywatna kasa oszczędnościowa?
Lepsze warunki pracy Wyższe wynagrodzenie oraz część zmienna
Samochód służbowy Więcej wolnego czasu.
64 Znaczenie silnej marki w dobie globalizacji oznacza większe bezpieczeństwo firmy w pozyskiwaniu pracowników. Solidna marka oznacza zaufanie oraz lojalność
pracowników
i
rynku.
Ma
większe
możliwości
integracji
międzynarodowej, ponieważ znane marki poszukują sojuszy biznesowych z firmami na tym samym poziomie zaufania i rozpoznawalności.
Łączą się z partnerami o podobnych notowaniach, którymi cieszą się na rynku krajowym. Ze względu na silną markę w firmie tworzone jest środowisko oparte na systemie, które optymalizuje przepływ pracy. Pozwala to specjalistom ds. marketingu komunikować się łatwiej, ponieważ marka jest znana na rynku, co oznacza, że wiele osób ma do niej zaufanie, więc jeszcze wiele osób po nią sięgnie. Ponadto współpraca z firmą o silnej marce zapewnia wiarygodność. Każda relacja biznesowa czy współpraca oparta jest na analizie tego, co taka współpraca przynosi i jak bardzo może wpłynąć na lepsze osiągnięcia lub ugruntować pozycję na rynku. Budowanie marki nie jest procesem, który można pominąć, jeśli firma dąży do osiągnięcia sukcesu i rozpoznawalności, dlatego budowanie marki jest jedną z budowania marki i nie uważają go za istotny nie przetrwają na rynku dłużej niż dwa lata.
BRANDING MENTORING PODRĘCZNIK
kluczowych usług doradczych. Firmy lub osoby, które nie rozumieją procesu
65 Wnioski... Świadomość znaczenia rozwoju marki od samego początku zapewnia firmie orientacje perspektywiczną, która może i musi zostać zinternalizowana zarówno przez pracowników, jak i klientów usług lub produktów. Bez jasnej wizji, misji i identyfikacji wizualnej firma staje się „persona non grata”.
Podobnie jak jednostki, tak i firmy, pielęgnują i dbają o własny wizerunek.
Rozdział 4
"It takes 20 years to build a reputation and five minutes to ruin it. If you think about that, you'll do things differently." - Warren Buffett
67
Rozdział 4 - Metodyka Branding Mentoring: Synteza mająca na celu osiągnięcie wspólnego i solidnego przygotowania zawodowego Wprowadzenie Tak jak omówiliśmy w poprzednim rozdziale, mentoring może przybierać róże postacie i chociaż jest wiele programów mentoringowych dostępnych na rynku, nie mogliśmy zidentyfikować programu mentoringu poświęconego zagadnieniom brandingu. Projekt Branding Mentoring dostarcza innowacyjne rozwiązanie, proponując wsparcie mentora posiadającego dużą wiedzę biznesową oraz doświadczenie w brandingu dla początkujących przedsiębiorców i start-upów. Mentor oferuje wsparcie przy budowaniu marki oraz działaniach marketingowych.
METODYKA PROJEKTU BRANDING MENTORING
Metodyka Branding Mentoring została oparta na projekcie „BRANDING Mentoring - budowanie marki przedsiębiorstw UE poprzez Mentoring”. Projekt Branding Mentoring miał na celu - poprzez wieloaspektowy plan pracy obejmujący badania, identyfikację, rekrutację, szkolenie i ocenę uczestników zorganizować i wdrożyć programy mentoringu w zakresie brandingu i budowania marki, z korzyścią zarówno dla podopiecznych, jak i mentorów, którzy
uczestniczyli
w
programach.
Wdrożono
unikalne
podejście
mentoringowe, w ramach którego doświadczeni przedsiębiorcy z tej samej dziedziny biznesowej, z tego samego regionu, a także o podobnych cechach społecznych i osobistych (np. wiek, płeć, poziom wykształcenia) zostali dobrani do młodszych i mniej doświadczonych osób, przedsiębiorcy - podopieczni. W ten sposób projekt odnosił sukcesy nie tylko w procesie mentoringu przez cały czas jego trwania, ale także umożliwił nawiązanie relacji międzyludzkich, w których mentor był postrzegany jako opiekun przedsiębiorcy o mniejszym doświadczeniu, a co więcej współpraca biznesowa była kontynuowana nawet po oficjalnym zakończeniu projektu.
68 Jest to również nowatorskie podejście dla wielu osób i organizacji z krajów uczestniczących w projekcie. Niekiedy strach przed ujawnieniem kwestii zawodowych sprawił, że stali się oni bardziej konserwatywni i introwertyczni w relacjach zawodowych w porównaniu do bardziej zaawansowanych środowisk biznesowych (takich jak Niemcy, USA).
Podopieczni uczestniczący w takim programie będą mieli szansę: Poznać,
współpracować
i
śledzić
pracę
bardziej
doświadczonych
przedsiębiorców z tego samego sektora; Wzmocnić swoje umiejętności w zakresie budowania marki, rozwijać ogólne umiejętności biznesowe i osiągać lepsze wyniki na rynku; Poznać świat biznesu i zredefiniować swoje cele zawodowe.
Mentorzy uczestniczący w takim programie będą mieli szansę: Rozwijać swoje umiejętności i kompetencje w zakresie mentoringu, szkolenia i coachingu, zwłaszcza w zakresie budowania świadomości marki; Uzyskać aktualne informacje zwrotne na temat utrzymywania relacji biznesowych; Ustanowić synergie i sieci współpracy, które mogą zostać podtrzymane długo po zakończeniu projektu.
Szkolenie w zakresie mentoringu Ponadto program szkolenia w zakresie mentoringu jest rozpatrywany jako istotny dla realizacji metodyki branding mentoring i dla osiągnięcia ogólnych mentorów z różnych środowisk, aby mogli się poznać, współpracować ze sobą i wymienić się dobrymi praktykami, a co najważniejsze, aby zostali przeszkoleni w zakresie metodyki mentoringu i zestawu narzędzi brandingowych, które powinny zostać wykorzystane. Innymi słowy, będzie to szkolenie dla doświadczonych przedsiębiorców, coachów itp. przygotowujące ich do pełnienia funkcji mentora i współpracy z podopiecznymi. Zgodnie z oczekiwaniami, mentorzy nabędą zdolności specjalistyczne oraz doświadczenie z zakresie brandingu oraz będą korzystać z wytycznych oraz instrukcji przygotowanych na rzecz szkolenia.
BRANDING MENTORING PODRĘCZNIK
celów z nią związanych. Celem programu jest zgromadzenie przyszłych
69 Ponadto mentorzy będą musieli zrozumieć, co oznacza relacja mentorska na poziomie osobistym i psychologicznym (dla mentora i podopiecznego) oraz jasno określić funkcje i obowiązki tych osób na czas trwania projektu, zgodnie z odpowiednim kodeksem etyki. Będzie to niezbędny krok, który doda wartości całemu procesowi w programach mentoringu i pomoże uczestnikom pozostać na bieżąco z dobrymi praktykami, a także stworzyć sieć komunikacji, która będzie wykorzystywana do konsultacji i wymiany doświadczeń oraz podniesie jakość ich osiągnięć.
Szkolenie mentorskie powinno obejmować 3-dniowy program. Ten okres czasu pozwoli lepiej zapoznać się z dokładną metodyką projektu „BRANDING Mentoring”, zestawem narzędzi do wykorzystania w projekcie (w tym podręcznikiem mentoringu) i ogólnymi celami projektu. Mentorzy będą również mieli okazję współpracować z innymi ekspertami na tym samym poziomie z innych krajów i branż, wymieniać się doświadczeniami i dobrymi praktykami w zakresie technik mentoringu i brandingu, a ostatecznie podnieść swoje umiejętności i kompetencje ze względu na własne przedsięwzięcia i rozwój zawodowy.
70 W związku z tym programy, które mają być wdrażane podczas szkolenia, będą obejmowały budowanie zdolności „technicznych” i „społecznych”, a mianowicie: Zorientowanie na „BRANDING Mentoring” i jego zasoby, w tym przydatne informacje i odniesienia; Wykorzystanie materiałów szkoleniowych „BRANDING EU” oraz zwiększanie ich wartości; Poznanie obowiązków i zadań mentora oraz podopiecznego; Zrozumienie różnic w podejściu i oczekiwanych rezultatach pomiędzy mentorem, coachem i doradcą; Nauczenie się, jak budować i utrzymywać relacje mentorskie (np. ustalanie granic, radzenie sobie ze stresującymi sytuacjami itp.); Przestrzeganie określonego kodeksu etyki; Uczenie się i rozwój poprzez zdobywanie doświadczenia mentorskiego (np. zachowanie
obiektywności,
prowadzenie
kogoś
bez
bezpośredniego
mówienia mu, co ma robić); Wzmocnienie swojej sieci biznesowej i zawodowej oraz podopiecznych.
6 godzin dziennie (plus przerwa na kawę). Ponadto istnieje możliwość zorganizowania wizyty studyjnej w odpowiedniej jednostce zewnętrznej po 3 dniach trwania programu szkoleniowego, podczas której mentorzy będą mieli możliwość kontaktu z instytucją lokalną, organizacją lub firmą, która zapewni im dostęp do dobrych praktyk z danej dziedziny.
BRANDING MENTORING PODRĘCZNIK
Szkolenie mentorów powinno opierać się na aktywnym uczestnictwie oraz trwać
71 Kryteria wyboru - oczekiwania i wyzwania
Zrekrutowani mentorzy powinni spełniać większość z poniższych kryteriów, a mianowicie:
Doświadczenie na stanowisku kierowniczym
Minimum 5 lat doświadczenia w brandingu lub rozwoju marki itp.
Umiejętności interpersonalne
KRYTERIA
Zaangażowanie w działania wolontariackie na rzecz społeczeństwa
Dobre umiejętności analizy i interpretacji
Doświadczenie w doradztwie.
Ponadto, aby zapewnić potencjał wzrostowy i dotrzeć do jak największej liczby potencjalnych mentorów, można zastosować rekrutacyjną metodę kuli śnieżnej, która składa się z następujących kroków: Wskaż osobę, która spełnia kryteria ustalone dla realizacji programów mentoringu. Poproś tę osobę o wskazanie osób, którzy spełniają kryteria w tej samej lub innej dziedzinie. Zwykle jedna osoba, która spełnia kryteria, może wskazać znajome osoby, które również spełniają te kryteria w tej samej lub innej dziedzinie. Celem tej metody jest poproszenie każdego uczestnika o wskazanie nowego potencjalnego uczestnika, w ten sposób kula staje się coraz większa. Jednak w trakcie procesu wyznaczone osoby mogą zacząć się powtarzać wraz ze wzrostem ich liczby. Pozwoli nam to również określić czy wszyscy potencjalnie odpowiedni kandydaci zostali wskazani.
72 Dobieranie mentorów i podopiecznych Jednym z najważniejszych kroków przed wdrożeniem programów mentoringu jest dobranie mentorów i podopiecznych w każdym kraju objętym projektem w celu nawiązania relacji międzyludzkich, która jest kluczowa, aby projekt osiągnął sukces. Dobieranie odbędzie się w ramach otwartych wydarzeń, w których weźmie udział wielu zainteresowanych interesariuszy i przedsiębiorców. Oprócz potencjalnych mentorów, zostaną wybrani także potencjalni podopieczni. Przed spotkaniem, podczas którego mentorzy i podopieczni zostają do siebie dopasowani, należy poprosić podopiecznych, aby wypełnili i przesłali Formularz Zgłoszeniowy Podopiecznego (patrz: Załącznik „Dokumenty robocze / szablony”. Dzięki temu mentorzy będą mogli zapoznać się z formularzami przed spotkaniem, sprawdzić, którzy podopieczni są naprawdę zainteresowani udziałem w procesie mentoringu, i z tą wiedzą podejść do uczestników podczas spotkania oraz dobrać pasujące do siebie osoby. Przed rozpoczęciem wdrażania programu szkoleniowego większość mentorów zostanie zidentyfikowanych, dzięki czemu poznamy również ich branże. Po zapoznaniu się z branżami potencjalnych podopiecznych, zalecane jest wykorzystanie techniki lustrzanego odbicia, która obejmuje dwa etapy: Α. Przed wydarzeniem: Poproś mentorów, aby przesłali Ci 4 lub 5 pytań, na które chcieliby uzyskać odpowiedzi od kandydatów (podopiecznych) podczas wydarzeń. przeanalizować na podstawie swoich doświadczeń. Przygotuj identyfikatory w kolorach, które będą odnosiły się do różnych branż. Poinformuj mentorów i podopiecznych, że osoby, które mają te same kolory identyfikatorów pracują w tej samej branży.
BRANDING MENTORING PODRĘCZNIK
Wyślij pytania do podopiecznych przed wydarzeniem, aby mogli je
73 Β. Podczas wydarzenia:
Podczas dobierania zachęcaj podopiecznych i mentorów do rozmowy z osobami, które mają ten sam kolor identyfikatora i zachęć ich do podzielenia się odpowiedziami na poprzednie pytania. Celem jest ocena wspólnych celów i zadań, zrozumienie znaczenia relacji mentorskiej oraz ustalenie formy kontaktu. Dzięki temu uczestnicy wydarzeń sprawdzą, czy pasują do drugiej osoby oraz czy będą mogli zbudować silną relację mentorską. Note: Technika lustrzanego odbicia wywodzi się z praktyk stosowanych w USA, wydarzenia organizowane w restauracjach mające na celu pomoc osobom samotnym w poznaniu innych osób, które mają podobne zwyczaje czy zainteresowania. Uczestnicy takich spotkań rozmawiają z każdą osobą przez 510 minut. Ponadto, aby uzyskać korelację pozycji zawodowych oraz cech osobistych następujące czynniki są brane pod uwagę: Złożoność i wielkość firm;
Płeć;
Rodzaj doświadczenia zawodowego;
Miejsce zamieszkania;
Różnica wieku;
Wykształcenie; Inne cechy osobiste.
74 Programy mentoringu Gdy dopasowanie się powiedzie, pomiędzy obiema stronami (mentorem i podopiecznym) zostanie podpisana deklaracja współpracy mentorskiej, która będzie stanowić deklarację chęci uczestnictwa na czas trwania programów mentoringowych.
Podczas programów mentoringowych zostaną zorganizowane różne działania, dla których zostały przygotowane zadania i szablony. Ich celem jest przyniesienie korzyści dla mentorów i podopiecznych z realizowanego programu. Realizacja działań w określonej kolejności (selekcja, dobieranie, szkolenie, ewaluacja itp.) nie odbiera programom elastyczności, jaką mógłby wprowadzić
bardziej
doświadczony
mentor,
ani
nie
umniejsza
roli
podopiecznego, który jest niezbędnym elementem tej relacji.
Cały proces potrwa 10 miesięcy, przy czym pierwsze 2 miesiące będą przeznaczone na rekrutację mentorów i podopiecznych, szkolenie tych osób Pozostałe 8 miesięcy będzie to okres mentoringu, którego celem będzie zwiększenie wiedzy podopiecznych na temat brandingu, nauczenie ich różnych strategii i technik brandingu, zarówno od strony teoretycznej, jaki praktycznej, oraz zapoznanie ich z rzeczywistymi praktykami biznesowymi i komunikacją biznesową.
BRANDING MENTORING PODRĘCZNIK
oraz wydarzenia, podczas których mentorzy i podopieczni zostaną dobrani.
75 Podopieczni będą obserwować mentorów i uczestniczyć w operacjach biznesowych oraz działaniach na rzecz budowania marki, aby czerpać korzyści z doświadczeń i nauki w czasie rzeczywistym. Jednocześnie mentorzy - poza komunikacją - będą odwiedzać podopiecznych w ich miejscu pracy, aby zapoznać się z ich praktykami i wyzwaniami związanymi z brandingiem, a także przekazać informacje zwrotne oraz spostrzeżenia. Ogólnym celem tych programów
będzie
wyciąganie
wniosków
z
podobnych
doświadczeń
i
odniesienie sukcesu w budowaniu marki własnych produktów i/ lub usług zarówno w kraju, jak i za granicą. W szczególności podopieczni będą dążyć do: Zwiększenia swoich umiejętności budowania marki; Poznania przedsiębiorców, którzy już poradzili sobie z problemami, przed którymi obecnie stoją podopieczni; Uzyskania pomocy w osiągnięciu sukcesu w świecie biznesu; Lepszego zrozumienia swoich celów osobistych; Zwiększenia zaufania do marki i osiągnięcia wysokiej jakości strategii brandingowych. Jednocześnie mentorzy będą dążyć do:
Rozwijania swoich umiejętności mentorskich i coachingowych; Dzielenia się doświadczeniem, aby pomagać innym; Obrania nowego spojrzenia na swoje doświadczenie zawodowe; Zaangażowania się w sieć nowych przedsiębiorców;
synergii,
zakończeniu projektu.
które
mogą
zostać
podtrzymane
długo
po
BRANDING MENTORING PODRĘCZNIK
Ustanowienia
76 Dlatego programy mentoringu będą rozpoczynać się od określonych procedur monitorowania i oceny, które zapewnią kontrolę jakości relacji mentorskich. Wszystkie wzory dokumentów, które należy wykorzystać, znajdują się na końcu niniejszego podręcznika jako załączniki. Mogą one zostać wykorzystane do: Oceny relacji (proces i model); Oceny informacji zwrotnej; Oceny wyników zawodowych czy biznesowych; Utrzymania motywacji i zaangażowania w projekcie; Sprawdzenia i oceny programów mentoringu w trakcie ich realizacji; Zebrania informacji, aby zaplanować nowe programy mentoringu; Ulepszenia praktyk w poszczególnych przypadkach;
W przypadku poważnych nieporozumień między mentorem a podopiecznym, opiekunowie z każdego kraju, którzy będą niezależnie monitorować relacje, zostaną wezwani do działania jako mediatorzy na podstawie wstępnych deklaracji współpracy, kodeksu etycznego i otrzymanej informacji zwrotnej. Pod koniec programów mentoringu, osoba nadzorująca, która zgromadziła wszystkie dokumenty i regularnie kontaktowała się z obiema stronami, będzie odpowiedzialna za przygotowanie odpowiedniego raportu oceniającego dany program mentorski i wskazującego wszelkie dobre praktyki, które będą mogły zostać zastosowane w innych programach. BRANDING MENTORING PODRĘCZNIK
77 W skrócie, cały proces mentoringu zalecany przez partnerów projektu Branding Mentoring został zobrazowany na poniższym wykresie:
78 PROGRAMY MENTORINGOWE - PRAKTYKI ZREZALIZOWANE PRZEZ NASZYCH MENTORÓW Po realizacji Programów Mentoringu w krajach uczestniczących w projekcie, konsorcjum we współpracy z doświadczonymi mentorami wybrało szereg praktyk, które zostały zrealizowane przez mentorów podczas indywidualnego procesu mentoringu. Praktyki te zapewniły podopiecznym doświadczenie w procesie budowania marki i okazały się skuteczne dla osiągnięcia obranego celu. Lista praktyk, które są wymienione poniżej, jest podzielona na pięć kategorii w oparciu o czas, w którym każda praktyka została zrealizowana w ramach mentoringu indywidualnego. Są to: A. Etap wstępny (wzajemne poznanie się mentora i podopiecznego) B. Ustalanie celów, priorytetów, strategii, działań C. Budowanie marki D. Etap końcowy (podsumowanie procesu, refleksja, weryfikacja, ocena itp.) E. Inne
BRANDING MENTORING PODRĘCZNIK
79 A. ETAP WSTĘPNY (WZAJEMNE POZNANIE SIĘ MENTORA I PODOPIECZNEGO) 1. Tytuł praktyki: “BrandMe!!! via Network”: Liczba sesji potrzebnych do wykonania tego ćwiczenia: 2-3 sesje, ale może to być również proces ciągły. Opis (przygotowanie przez trenera, zadania/ ćwiczenia dla podopiecznego itp.) Michael Viraldi często przypomina podczas przeprowadzania szkoleń w organizacjach, że Twoja sieć jest Twoją wartością netto. Dzięki mojej towarzyskiej, uczciwej i pozytywnej postawie, którą utrzymuje od samego początku mojej kariery, zbudowałem ogromną sieć kontaktów. Jednak powyższe słowa Viraldiego wpłynęły na moje możliwości skorzystania z tej opcji osobiście i zawodowo. Podczas pierwszych spotkań z moimi podopiecznymi na etapie wstępnym poczułem, że od samego początku powinienem pomóc im nawiązać kontakty z określonymi osobami, aby wesprzeć ich rozwój i dążenie do sukcesu. Od naszego drugiego spotkania i przez wszystkie sesje, ustalając cele, priorytety, strategie i działania, starałem się pomóc im rozwinąć ich niewykorzystany potencjał w kilku obszarach: biznes, środowisko akademickie i co najważniejsze świat korporacyjny Zrozumiałem, że możliwości moich podopiecznych są ograniczone, jeśli nie mają wystarczającego dostępu do informacji, wiedzy i narzędzi ze strony określonych jednostek i specjalistów. Moje wysiłki natychmiast skoncentrowały się na zdefiniowaniu podstawowych problemów osobowości i kompetencji moich podopiecznych, zarówno w ich życiu osobistym, jak i zawodowym, stojących na przeszkodzie osiągnięcia przez nich celów. Następnie połączyłem ich z ekspertami, którzy mogliby pomóc im sprostać wyzwaniom, np.: potrzeby rynku, odpowiednie technologie itp.
80 Przed spotkaniami podopiecznych z różnymi ekspertami, omówiłem i podkreśliłem znaczenie ich osobistego brandingu podczas spotkań z osobami, od których oczekują bezpłatnej porady czy pomocy. Komunikacja werbalna i niewerbalna, etykieta, dyplomacja, robienie dobrego pierwszego wrażenia, profesjonalne podejście i wystąpienia publiczne były to aspekty ważne zarówno dla mnie, jak i dla mojego podopiecznego, aby ta osoba jak najwięcej wyniosła z pierwszego spotkania. Po zakończeniu spotkań ocenialiśmy wpływ tych działań networkingowych. Dużą wagę przywiązywaliśmy również do zaleceń ekspertów. Odczułem ogromną satysfakcję, ponieważ każdy ekspert oferował przydatne i jakościowe wskazówki oraz bardzo się angażował w celu osiągnięcia celu przez każdego podopiecznego. Opracowaliśmy holistyczne podejście do wskaźników projektu w kilku dziedzinach: zdolności, struktura, kultura, strategia, innowacyjny model biznesowy. Wszystkie te spotkania i kontakty dostarczyły podopiecznym wiele narzędzi, których potrzebowali, aby w pełni wykorzystać potencjał brandingu ich produktu czy usługi. Korzyści były znaczące i wyraźne. Podopieczny zapoznali się ze sposobami na ominięcie pułapek i niemarnowanie czasu. Czuję, że poprzez zaoferowanie możliwości nawiązywania kontaktów moim podopiecznym, zapoznałem ich z koncepcją niekończącej się podróży.
81 2. Tytuł praktyki: „Product Positioning” (Pozycjonowanie produktu) Liczba sesji potrzebnych do wykonania tego zadania:1 Opis (przygotowanie przez trenera, zadania/ ćwiczenia dla podopiecznego itp.) Jako były szef kuchni i obecny doradca kulinarny spotykam wielu producentów lokalnych produktów, a także właścicieli restauracji, którzy naprawdę wierzą, że ich produkty są najlepsze i mogą zdobyć wyjątkową pozycję na rynku, prowadzącą do wysokiego zysku ze sprzedaży i rozpoznawalności marki. Po zapoznaniu się z moją podopieczną - która uprawia i sprzedaje odmianę dobrze znanych oliwek Chalkidiki - przystąpiłem do testu, który często wykonuję i którego celem jest ujawnienie prawdziwej pozycji produktu na rynku w porównaniu
z
podobnymi
produktami
konkurencji.
Poprosiłem
moją
podopieczną, aby zakryła oczy, a następnie położyłem jej oliwki obok 4 innych oliwek tej samej odmiany, ale od innych producentów, z różnych regionów, w tym niektórych odmian z dużych sieci supermarketów. Poprosiłem ją, żeby spróbowała oliwki i wskazała, która z nich jest wyprodukowana przez nią - którą do tej pory uważała za najlepszą na rynku. Kiedy skończyła i dokonała wyboru, była bardzo sfrustrowana, kiedy poinformowałem ją, że wybrała oliwkę pochodzącą z dużej sieci supermarketów o najniższej cenie. Było to dla niej zaskoczeniem, ale dzięki temu uświadomiła sobie pewne rzeczy. Jeśli chodzi na przykład o smak, doszła do wniosku, że jej oliwki są trochę za słone - cecha, której nigdy wcześniej nie brała pod uwagę! To doświadczenie pomogło jej również obniżyć jej przedsiębiorcze ego i zrozumieć, że produkty mogą zdobyć lepszą pozycję, jeśli uzyska się obiektywną opinię na ich temat. Inne komentarze, wskazówki dla mentorów Oczywiście jest to metoda, której nauczyłem się w przeszłości, a także, którą można zastosować w odniesieniu do innych produktów, a nawet usług.
82 3. Tytuł praktyki: “Understanding well the scope of the mentees’ profession and business strategy” (Zapoznanie się z zawodem i strategią biznesową podopiecznego) Ta praktyka odnosi się do etapu wstępnego w procesie mentoringu, aby zminimalizować nieporozumienia między mentorem a podopiecznym, dotyczące proponowanej taktyki dla istniejącej marki. Liczba sesji potrzebnych do wykonania tego zadania: 2 Opis (przygotowanie przez trenera, zadania/ ćwiczenia dla podopiecznego itp.) Podczas etapu wstępnego istotne było dla mnie, jako mentora, zrozumienie dokładnej koncepcji biznesowej oraz powodu, dla którego wybrana i wprowadzona na rynek marka (Valtinger) była ważna dla stworzenia wyjątkowego punktu sprzedaży dla firmy oraz planu funkcjonowania na rynku. Pomimo kontrowersyjnych okoliczności na lokalnym rynku mało znanych marek piw, w związku z efektem pandemii koronawirusa i związanymi z tym ograniczeniami komunikacyjnymi, trzeba było odwiedzić i spotkać się z podopiecznym w jego miejscu pracy, aby uzyskać obiektywne wyobrażenie o biznesie i zrozumieć zakres już istniejącej i wprowadzonej na rynek marki. Biznesplan firmy, który został opracowany głównie pod kątem ubiegania się o finansowanie
koncepcji
biznesowej,
zawierał
odniesienia
zarówno
do
Sposoby na wdrażanie marki widoczne były poprzez etykiety na butelkach i materiały promocyjne. Pozwoliły mi one zrozumieć, jakie aspekty mogłyby zostać ulepszone podczas szkolenia, a także zweryfikować, w jakim stopniu podopieczny jest skłonny dostosować się i wprowadzić zmiany.
BRANDING MENTORING PODRĘCZNIK
pochodzenia marki, jak i sposobu, w jaki planowano go zrealizować.
83 B. USTALANIE CELÓW, PRIORYTETÓW, STRATEGII, DZIAŁAŃ 1. Tytuł praktyki: Tuning and emphasizing on some branding procedures in accordance with the business plan (Doposowanie i podkreślenie niektórych technik brandingowych zgodnie z planem biznesowym) Liczba sesji potrzebnych do wykonania tego zadania: 2 Opis (przygotowanie przez trenera, zadania/ ćwiczenia dla podopiecznego itp.) Na tym etapie szkolenia najważniejsze było zidentyfikowanie obszarów, w których marka została już wdrożona (np. karty, etykiety, materiały promocyjne, opakowania itp.) lub została wykluczona z procedury wdrożeniowej (Internet, brak strony internetowej i wszelkiej komunikacji cyfrowej). Podopieczny przedstawił profil swoich klientów i ich potrzeby, a także ich reakcje na podobne konkurencyjne produkty. Sesje obejmowały ustalenie priorytetów dla konkretnych działań oraz organizację wydarzeń promocyjnych. Jedną z propozycji była próba nawiązania strategicznej współpracy z lokalnymi supermarketami
i
innymi
sklepami
spożywczymi
(piekarnie
itp.)
oraz
restauracjami. Celem było przekonanie lokalnych przedsiębiorców z branży spożywczej do umieszczenia odpowiedniego materiału promocyjnego w najczęściej odwiedzanych miejscach ich lokalu.
sprzedaży bezpośredniej jako alternatywy w celu tworzenia lepszej świadomości produktów.
BRANDING MENTORING PODRĘCZNIK
Sporo czasu poświęcono także na analizę i rozważenie możliwości w zakresie
84 Inne komentarze, wskazówki dla mentorów Mentorzy powinni zawsze starać się realizować oczekiwania i pomysły podopiecznych, dotyczące planów budowania świadomości marki oraz unikać promowania i narzucania osobistych upodobań i poglądów na temat podstaw rozwoju działalności. Działając jako Mentor w konkretnej działalności i w kontrowersyjnym okresie czasu z powodu międzynarodowej pandemii, bardzo trudno było utrzymać dystans od angażowania się w codzienne działania sprzedażowe Podopiecznego, które napotykały wiele problemów i trudności.
85 2. Tytuł praktyki: „Using Design Thinking Methodology” (Wykorzystanie metod myślenia projektowego) Liczba sesji potrzebnych do wykonania tego zadania: 3 Opis (przygotowanie przez trenera, zadania/ ćwiczenia dla podopiecznego itp.) Wyznaczanie celów, priorytetów, strategii i działań jest bardzo trudnym zadaniem dla początkującego przedsiębiorcy i często oznacza miesiące pracy, nawet przy korzystaniu z odpowiedniej pomocy. Aby wesprzeć młodych przedsiębiorców, wykorzystaliśmy metodę design thinking do wyznaczania celów. Design thinking to usystematyzowany proces, wykorzystywany przez zespoły do zrozumienia
użytkowników,
kwestionowania
założeń,
redefiniowania
problemów i tworzenia innowacyjnych rozwiązań w zakresie prototypowania i testowania. Obejmuje pięć etapów - empatia, definicja, rozwiązania, prototypy, testy - przydatnych w rozwiązywaniu problemów, które są źle zdefiniowane lub nieznane.
Zespoły projektowe wykorzystują metodę design thinking do rozwiązywania źle zdefiniowanych lub nieznanych problemów poprzez osadzenie tych problemów w kontekście społecznym i skoncentrowanie się na użytkownikach. Biorąc pod uwagę wszystkie procesy myślenia projektowego, design thinking jest najlepszych rozwiązaniem dla kreatywnego myślenia. Przykłady z życia wzięte - design thinking: Budowa windy z wykorzystaniem design thinking Dostawa jedzenia z Uber Eats Nowe podejście do farmacji dzięki PillPact
86 Istnieją różne metody na każdym z 5 etapów myślenia projektowego. Poniżej przedstawione zostały niektóre z tych metod: Krok 1: Odkrywanie Wywiad z zainteresowanymi stronami Wywiad z użytkownikami Analiza konkurencji Zapoznanie się z dobrymi praktykami Obserwowanie użytkowników Krok 2: Definiowanie Tworzenie wizerunku Mapa podróży użytkownika Mapa empatii Określenie problemu Krok 3: Tworzenie pomysłu Burza mózgów Wybór pomysłów Krok 4: Prototypowanie Prototyp o niskiej wierności Prototyp o wysokiej wierności Krok 5: Testing Przeprowadzanie testu Tworzyliśmy z uczestnikami fikcyjne projekty, przeszliśmy przez każdy z wykorzystaniem co najmniej jednej metody, aby uzyskać wyniki.
BRANDING MENTORING PODRĘCZNIK
87 3. Tytuł praktyki: „How to start branding” (Jak rozpocząć proces budowania świadomości marki) Praktyka ta została zrealizowana w dwóch etapach: Ustalanie celów, priorytetów, strategii, działań Budowanie marki Liczba sesji potrzebnych do wykonania tego zadania: 3 Opis (przygotowanie przez trenera, zadania/ ćwiczenia dla podopiecznego itp.) Decydując się na stworzenie marki dla nowej firmy, niezwykle ważne jest, aby położyć dobre fundamenty. Jest to szczególnie ważne dla małych i średnich przedsiębiorstw, ponieważ w ich przypadku firma powstaje na podstawie pomysłu jednej osoby lub niewielkiej grupy osób, entuzjastycznie nastawionych do
realizacji
pomysłu
przedsiębiorczego.
Proces
ukierunkowany
na
wypracowanie rozpoznawalności marki oparty jest na refleksji nad tym, kim jesteśmy, co oferujemy, komu chcemy zaoferować, czy istnieje rynek dla naszych usług i jakie istnieją różnice między nami a konkurencją. Byliśmy mentorami dla małej firmy, która powstała w 2020 roku i właśnie położyła fundamenty pod usługę, którą chce oferować na rynku. Po rozmowie z dyrektorem firmy zdaliśmy sobie sprawę, że musimy zbudować tę markę od podstaw.
88 Postanowiliśmy wykonać następujące kroki: określenie misji, wizji, celów i wartości Przedsiębiorcy zastanawiają się i zapisują, jaki jest ich cel, co chcą robić, dlaczego i w jaki sposób chcą pracować oraz jak widzą siebie i swoją firmę za 5, 10 lat. podstawowy przegląd rynku (konkurenci i potencjalni nabywcy) Sprawdziliśmy, kim są nasi główni konkurenci, czym się zajmują, jak zachowują się na rynku i w jaki sposób są postrzegani przez potencjalnych klientów. Sprawdziliśmy również profil potencjalnych klientów usług, które świadczymy oraz ich cechy, pragnienia, potrzeby itp. kształtowanie procesów usługowych Na podstawie wyników badań, zaprojektowaliśmy usługę, którą można uznać za najbardziej odpowiednią lub potencjalnie interesującą dla klientów, do których chcemy dotrzeć. przygotowanie strony internetowej Zaprojektowaliśmy stronę internetową zgodnie z nowoczesnym podejściem do projektowania stron internetowych. Zawarliśmy najważniejsze informacje o firmie, zdefiniowaliśmy wizję, misję, sposób ewaluacji, osoby kontaktowe, podstawowe usługi oraz logo. Niestety, strona jest obecnie na etapie rozwoju i nie jest jeszcze dostępna. Wierzymy, że marka może odnieść sukces, jeśli zbudujemy dobre fundamenty, rozwijać.
BRANDING MENTORING PODRĘCZNIK
będziemy się wyróżniać i jeśli będziemy świadomi, że markę trzeba stale
89 4. Tytuł praktyki: „How to start branding 2” (Jak rozpocząć proces budowania świadomości branding) Praktyka ta została zrealizowana w dwóch etapach: Ustalanie celów, priorytetów, strategii, działań Budowanie marki Liczba sesji potrzebnych do wykonania tego zadania: 3 Opis (przygotowanie przez trenera, zadania/ ćwiczenia dla podopiecznego itp.) Pierwsze spotkania grupowe, podczas których dokonaliśmy prezentacji projektu, pokazały, że wielu przedsiębiorców nie rozumie dokładnie, co oznacza marka i jak ją tworzyć. Większość z nich myślało, że to logo firmy, pięknie zaprojektowana wizytówka oraz przejrzysta i przyjazna dla odwiedzającego strona internetowa. Było to jeszcze bardziej widoczne w rozmowach indywidualnych, które przeprowadziliśmy z wybranymi podopiecznymi. Ich oczekiwania były bardzo różne. Nawet rozumienie pojęcia mentoringu różniło się wśród kandydatów. Podczas spotkań wprowadzających wyjaśniliśmy w pierwszej kolejności znaczenie pojęcia marka i mentoring. Zauważyliśmy, że będziemy musieli wspierać podopiecznych w każdy możliwy sposób w procesie tworzenia marki. Musieliśmy również uszanować konkretne życzenia i potrzeby podopiecznych. Po raz kolejny dostosowaliśmy nasz plan do ich oczekiwań i potrzeb. Podążaliśmy w określonym kierunku, aby osiągnąć cele mentoringu. Aby pomóc podopiecznym, zdecydowaliśmy się skorzystać z poradnika mentoringowego dla MŚP, który powstał w ramach projektu BRANDING EU. Postanowiliśmy również napisać krótki poradnik. Z pomocą przewodnika łatwiej było nam osiągnąć nasze cele i zamierzone rezultaty.
90 Poradnik zawiera następujące kroki: Krok 1 - Podstawy Krok 2 - Biznesplan Krok 3 - Badanie rynku i marketing mix Krok 4 - Tworzenie marki Krok 5 - Ochrona znaków towarowych Krok 6 - Integracja marki Krok 7 - Monitorowanie rebrandingu Podsumowując, zdaliśmy sobie sprawę, że przewodnik był bardzo przydatny i zapewniał rzeczywistą wartość dodaną, jako świetne przypomnienie o każdym niezbędnym elemencie do tworzenia i utrzymania pozycji marki. Przewodnik (dostępny tylko w języku angielskim) znajduje się w załączniku do podręcznika.
5. Tytuł dobrej praktyki: „The preparation of an effective professional branding mentoring” (Przygotowanie skutecznego oraz profesjonalnego procesu mentoringu w zakresie brandingu) Liczba sesji potrzebnych do wykonania tego zadania: co najmniej dwie formy kontaktu Opis (przygotowanie przez trenera, zadania/ ćwiczenia dla podopiecznego Wszyscy podopieczni biorący udział w mentoringu byli zaangażowani w optymalizację procesu branding, ale w niektórych przypadkach nie byli w pewni, czy ich działalność jest do tego przystosowana. Dlatego wprowadziliśmy etap pośredni przed ustaleniem konkretnych celów i rozpoczęciem profesjonalnego mentoringu. Przed zdefiniowaniem celów i priorytetów działania zbadaliśmy, czy obecna sytuacja, w której znajduje się przedsiębiorstwo pozwala na rozpoczęcie procesu brandingu.
BRANDING MENTORING PODRĘCZNIK
itp.)
91 Mentorzy i podopieczni przeanalizowali oraz, w razie potrzeby, zdefiniowali i przedefiniowali podstawowe elementy marketingu mix w odniesieniu do obecnych i przyszłych planów przedsiębiorstwa: Czego dotyczy oferta: produktu czy usługi? Produktu oraz usługi? Kim jest grupa docelowa, gdzie znajduje się rynek docelowy? Biorąc pod uwagę ofertę, grupę docelową, kanał sprzedaży, jaka jest propozycja cenowa? Czy istnieją, a jeśli tak, to jakie elementy wizerunku marki są dostępne oraz jakie
działania
marketingowe
komunikacyjne
i
promocyjne
zostały
zrealizowane w przedsiębiorstwie do tej pory? Podopieczni i ich przedsiębiorstwa, dzięki takiemu przygotowaniu, miały możliwość: wykorzystać potencjalne korzyści płynące z brandingu, skutecznie realizować etapy procesu brandingu, efektywnie pracować nad brandingiem z pomocą profesjonalnego mentora, W związku z tym działania mentorów dotyczyły nie tylko kwestii związanych z brandingiem, ale również kwestii ogólnych związanych z rozwojem biznesu.
Inne komentarze, wskazówki dla mentorów Znajomość grupy docelowej oraz jej potrzeb i problemów, a także rynku docelowego i kanałów sprzedaży jest niezbędna do zbudowania dobrej marki i opracowania strategii brandingowej. Bardzo przydatne było ogólne zapoznanie się z firmami podopiecznych przed rozpoczęciem mentoringu w zakresie brandingu, dlatego radzimy mentorom, aby poświęcili trochę czasu na ogólne kwestie związane z rozwojem biznesu przed rozpoczęciem części programu mentoringowego dotyczącej brandingu.
92 C. BUDOWANIE MARKI 1.Tytuł praktyki: „Setting a brand strategy” (Wyznaczanie strategii marki) Liczba sesji potrzebnych do wykonania tego zadania: 3 Opis (przygotowanie przez trenera, zadania/ ćwiczenia dla podopiecznego itp.) W
związku
z
pandemią
organizowaliśmy
spotkania
online
z
naszymi
podopiecznymi. Na początku zrobiliśmy krótkie wprowadzenie do projektu Branding
Mentoring,
a
potem
odbyło
się
indywidualne
spotkanie
z
przedsiębiorcami. Podczas indywidualnych spotkań uświadomiliśmy sobie, że przedsiębiorcy nie posiadają jasnej wizji swojej marki oraz strategii jej systematycznego rozwijania. Tak więc zapoznaliśmy ich z podstawami tworzenia własnej marki. Należy mieć na uwadze, że strategia, która była korzystna w przeszłości może już nie być aktualna. W dawnych czasach firma pracowała nad rozwojem marki w celu przyciągnięcia klientów i w rezultacie w celu utrzymania pozycji firmy na rynku. Jednak w dzisiejszych czasach to firma wybiera klientów, a następnie buduje markę, aby w ten sposób stale podtrzymywać pozycję firmy.
BRANDING MENTORING PODRĘCZNIK
93 Podczas tworzenia strategii Podczas tworzenia strategii marki, należy odpowiedzieć na następujące pytania: Jaka jest nasza wizja? Komu oferujemy nasze usługi? Kim jest nasza konkurencja? Dzięki czemu odnosimy sukcesy? Dzięki czemu się rozwijamy? W celu odpowiedzi na powyższe pytania, wprowadziliśmy „Build Development Process” (proces rozwoju marki). Aby znaleźć fundament marki, przedsiębiorcy muszą rozpoznać tzw. tożsamość marki, która wpływa na atmosferę marki wspieraną przez UX/UI design. Kroki te są stale powtarzane w celu ulepszenia rezultatów otrzymywanych z każdego wykonanego kroku.
94 2. Title of the practice: “Studia przypadków - branding” Liczba sesji potrzebnych do wykonania tego zadania: 1-2 Opis (przygotowanie przez trenera, zadania/ ćwiczenia dla podopiecznego itp.) Ciekawym rozwiązaniem dla początkujących przedsiębiorców jest praca na studiach przypadków, przykładach z rynku jak ktoś już uczył się działań brandingowych i jakie czynność, czy zadania w ramach tego wykonał. Idealnie jest wybrać taki przykład, który dotyczy branży młodej firmy lub jest bardzo zbliżony pod względem konkretnych działań. Idąc dalej trzeba zwrócić uwagę na to, czy dana początkująca firma jest zaznajomiona z podstawową analizą ryzyk w budowaniu odpowiedniej strategii brandingowej. Należy zwrócić uwagę na kilka podstawowych zasad, które są dobrą praktyką dla osób zaangażowanych w proces mentoringowych z zakresu brandingu: Analiza stanu obecnego – co firma posiada obecnie, jakie zasoby ludzkie, jakich partnerów, jakie możliwości działań rynkowych Analiza konkurencji pośredniej i bezpośredniej Analiza zastrzeżeń prawnych (logotypy, użycia, kolory) Analiza potrzeb w zakresie wizerunkowych, do jakiej grupy klientów chcemy dotrzeć, jaki dana grupa ma preferencje i wymagania, jakie kanały komunikacji są dla nich istotne, jak możemy zainteresować daną grupę klientów, czy branding może w tym pomóc, a jaki wpływ działania Analiza możliwości w zakresie stosowanych kształtów, kolorów, obostrzeń ze względu na zastrzeżenia prawne i konkurencyjne Analiza finansowa w zakresie jakie potrzeby z zakresu brandingu stoją przed firmą a jakie posiada możliwości finansowania takich działań
BRANDING MENTORING PODRĘCZNIK
brandingowe mogą mieć w zakresie utrzymania klienta
95 W moim mniemaniu w mentroingu jest ważne działanie na faktach a nie wirtualnych zakresach czy obietnicach, ważne jest pokazywanie przykładów z innych firm czy projektów, żeby wciągnąć mentee w zakres analizowania poczynań firm, co zrobiły dobrze a co było do skorygowania, jakie czynniki były krytyczne dla danego przykładu. Co sami by zmienili a jak oceniali dane studia przypadku eksperci z branży lub osoby zaangażowane w proces brandingowy w danych firmach i co „po fakcie” stwierdzili, że musieli poprawić lub co zmienili w zakresie wcześniejszych działań. W zakresie pracy na studiach przypadku i zachowania wartości niesionych przez mentoring jest wystrzeganie się układu szkoleniowego,
lecz
pełna
współpraca
w
wykonywaniu
poszczególnych
elementów z pełnego zakresu, dzielenie się spostrzeżeniami, wyłapywanie poprawnych zachowani i kultywowanie ich. Istotne jest również umiejętne blokowanie lub wyhamowywanie niepożądanych wątków myślowych i działań.
Inne komentarze, wskazówki dla mentorów Korzystaj z prawdziwych przykładów, studiów przypadków nowych firm Zadawaj pytania zachęcające do dyskusji i refleksji Traktuj mentoring jako współpracę, a nie szkolenie!
96 D. ETAP KOŃCOWY (PODSUMOWANIE PROCESU, REFLEKSJA, WERYFIKACJA, OCENA ITP.) 1. Tytuł praktyki: „From Mentor to Business Angel!” (Od Mentora do Anioła Biznesu) Liczba sesji potrzebnych do wykonania tego zadania: nieokreślona Opis (przygotowanie przez trenera, zadania/ ćwiczenia dla podopiecznego itp.) Podczas naszych spotkań i dyskusji na temat wzmocnienia procesu brandingu (i spełniania oczekiwań klientów) w firmie produkującej miód od trzech pokoleń, która chce zrobić krok do przodu, różne kwestie zostały wzięte pod uwagę. Nasze opinie na temat obecnego stanu firmy były podobne, podopieczny zgadzał się z moimi zaleceniami z uwagi na moje doświadczenie, ale przede wszystkim osiągnęliśmy porozumienie w kwestii celów, do których osiągnięcia firma powinna dążyć.
Uzgodniliśmy, że zostanę tzw. Aniołem Biznesu tej firmy, czyli zainwestuję w tę sukcesem,
otrzymam
odpowiednie
wynagrodzenie
równe
nadwyżce
przychodów osiągniętych dzięki mojej inwestycji. Jednocześnie zachowam rolę mentora i będę starał się doradzać mojemu byłemu Podopiecznemu i obecnemu potencjalnemu partnerowi w zakresie moich kompetencji, z korzyścią dla obu stron.
BRANDING MENTORING PODRĘCZNIK
firmę na rzecz rozwoju brandingu i marketingu i jeśli ta inwestycja okaże się
97 Inne komentarze, wskazówki dla mentorów W takich przypadkach trzeba pamiętać, że dla firmy jestem inwestorem z zewnątrz, nie angażuję się w codzienne zarządzanie firmą.
2. Tytuł najlepszej praktyki: „Closing of the mentoring proces” (Zakończenie procesu mentoringu) Liczba sesji potrzebnych do wykonania tego zadania: 2 Opis (przygotowanie przez trenera, zadania/ ćwiczenia dla podopiecznego itp.) Mentoring można określić jako skuteczny, tylko w przypadku realizacji zadań etapu końcowego. Zarówno dla mentora, jak i dla podopiecznego ważne jest, aby proces mentoringu był zakończony zarówno z perspektywy zawodowej, jak i ludzkiej.
W
wielu
przypadkach
oznacza
to
wypełnienie
prostego
i
niewymagającego kwestionariusza. Na etapie końcowym, duży nacisk został położony zarówno na perspektywę zawodową, jak i ludzką.
98 Mentorzy byli przygotowani do odbycia przedostatniego planowego spotkania z podopiecznymi - refleksja nad procesem mentoringu od etapu wstępnego do końcowego. Wspólnie omówili i zebrali najważniejsze etapy procesu, problemy, które się pojawiły oraz zastosowane rozwiązania. Oznaczało to zakończenie zawodowej części procesu, a także wskazanie kolejnych możliwych do podjęcia w przyszłości kroków. Pod koniec spotkania mentorzy poprosili swoich podopiecznych o wypełnienie oraz odesłanie ankiet ewaluacyjnych przed ostatnim spotkaniem. Podczas ostatniego spotkania mentorów i podopiecznych, odpowiedzi podane w ankietach ewaluacyjnych zostały ocenione i wspólnie omówione. Wraz z zakończeniem tego spotkania formalna relacja mentor-podopieczny została zamknięta. W większości przypadków obie strony zgodziły się, że chcą podtrzymać swoje relacje zawodowe. W takiej sytuacji mentor zapewnił swojego podopiecznego, że poza formalną relacją zawodową będzie dostępny do dalszych konsultacji i dyskusji w przyszłości. Inne komentarze, wskazówki dla mentorów W programie Branding Mentoring ankiety ewaluacyjne to jedyna stosowana metoda na etapie końcowym. Protokół końcowy, który wykorzystaliśmy, okazał się skuteczny, z uwagi na informacje zwrotne uzyskane od podopiecznych. W związku z tym zalecamy skorzystanie nie tylko z ankiet, ale również przeprowadzenie sesji końcowej, podczas której można omówić wszystkie rezultaty, korzyści płynące z programu, a także informacje zwrotne uzyskane od podopiecznych.
99 E. INNE: CIĄGŁOŚĆ NA WSZYSTKICH ETAPACH PROGRAMU 1. Tytuł praktyki: „Effective communication and collaboration during the unprecedented Covid-19 period” (Efektywna komunikacja i współpraca w okresie pandemii Covid-19) Liczba sesji potrzebnych do wykonania tego działania: działanie stałe, realizowane podczas wszystkich sesji programu mentoringu. Opis (przygotowanie przez trenera, zadania/ ćwiczenia dla podopiecznego itp.) Covid-19 stale wywiera wpływ na gospodarkę krajową i globalną, a także na życie ludzkości. Pandemia dotknęła nas wszystkich w znaczący sposób, zarówno na poziomie zawodowym, jak i osobistym. Narzucony dystans społeczny wpłynął na konieczność obrania nowych metod komunikacji i prowadzenia biznesu. Skuteczna komunikacja i współpraca biznesowa mają kluczowe znaczenie dla przetrwania i sukcesu każdej firmy, zwłaszcza tej znajdującej się na początkowym etapie rozwoju. Mając na uwadze to nowe i restrykcyjne środowisko biznesowe, z jakim mamy do czynienia, jako mentor musiałem zainicjować nowe, efektywne sposoby komunikacji i budowania zespołu. Dlatego wykorzystałem możliwości, jakie oferują komunikacja internetowa i media społecznościowe. Jako zespół (ja i moje dwie podopieczne) stworzyliśmy jedną grupę na WhatsApp, za pośrednictwem której często się komunikowaliśmy. Udostępnialiśmy informacje i artykuły będące przedmiotem wspólnego zainteresowania, w tym, co składa się na skuteczny branding oraz przykłady z życia wzięte dotyczące efektywnych metod brandingu wykorzystywanych przez inne firmy. Dzieliliśmy się również wiadomościami o naszych firmach i pomysłami na temat postępowania w różnych sytuacjach, np. które nowe logo przyjąć i dlaczego, jaki styl prezentacji i sformułowań wykorzystać w materiałach promocyjnych, jak wykorzystywać nowe perspektywy biznesowe itp.
100 Ogólnie rzecz biorąc, dzieliliśmy się wiedzą i nowymi pomysłami, wspieraliśmy się w kreatywnym myśleniu, szukaliśmy nowych możliwości dostępnych na rynku bez zbędnego przywiązania do przestarzałych pomysłów i praktyk. Omówiliśmy
również
strategie
dalszego
tworzenia
sieci
kontaktów
i
przedstawiliśmy podopiecznych firmom i osobom, które mogłyby wspomóc je w promowaniu ich marki i w procesie sprzedaży. Co najważniejsze, wspieraliśmy się nawzajem w tych trudnych czasach, poprzez założenie, że niezależnie od trudności, jakie doświadcza firma, podopieczni mogą skontaktować się z nami przez czat grupowy w każdym momencie w celu zasięgnięcia porady. Głównym celem było zapewnienie wspólnego wsparcia. Udało nam się stworzyć zgrany zespół, który umożliwił nam wzmacnianie poczucia
zaufania
i
współpracy
pomiędzy
wszystkimi
zaangażowanymi
stronami. W wyniku pandemi większość ludzi odczuwała dodatkowy stres, który nieuchronnie miał na nich niekorzystny wpływ. Niemniej jednak dzięki staraniom naszego zespołu, program mentoringowy był postrzegany jako pozytywne doświadczenie, a nie dodatkowe obciążenie. To z kolei zaowocowało stworzeniem wspólnego środowiska pracy oraz środowiska społecznego, którego będzie nam bardzo brakować po zakończeniu programu. Budowanie unikalnego zespołu wsparcia, dzielenie się pomysłami i pomaganie sobie nawzajem w tworzeniu sieci są to kluczowe aspekty dla rozwoju i przetrwania nowej firmy. Jak powiedział Arystoteles, „całość to więcej niż suma jej składników”!
dotyczy warzenia lokalnego piwa na Chalkidikach w Grecji według specjalnych receptur opracowanych przez właściciela, a także handlu innymi podobnymi lokalnymi greckimi markami.
BRANDING MENTORING PODRĘCZNIK
Valtinger Beer to mała firma, działająca od około 1 roku. Jej główna działalność
101 Podsumowanie rozdziału... Mentoring ma różne formy i chociaż na rynku dostępnych jest wiele programów mentoringowych,
nie
łatwo
jest
znaleźć
spersonalizowane
programy
mentoringowe w zakresie budowania świadomości marki. Dlatego
projekt
Branding
Mentoring
zapewnia
innowacyjne
podejście
polegające na wyborze mentora z rozległą wiedzą biznesową i doświadczeniem w budowaniu marki dla początkujących przedsiębiorców i start-upów, aby wesprzeć ich w procesie budowania marki oraz działaniach marketingowych.
102 ZAKOŃCZENIE... Podręcznik Branding Mentoring powstał z myślą o mentorach pracujących z początkującymi i obecnymi przedsiębiorcami.
Sam podręcznik nie zawiera
żadnych wskazówek dotyczących konkretnego programu mentoringu, w którym mógłby uczestniczyć mentor. Wręcz przeciwnie, koncentruje się na udzieleniu wsparcia mentorskiego w celu budowania marki i ekstrawersji. Z uwagi na brak spersonalizowanych programów mentoringowych w zakresie brandingu, partnerzy
projektu
stworzyli
nowy
program
bazując
na
materiałach
dydaktycznych opracowanych w ramach projektu Branding EU.
Podręcznik
Branding
schematów
Mentoring
przedstawia
unikalne
podejście
do
mentoringowych, zawiera podstawy teoretyczne i metodyczne, materiały i narzędzia edukacyjne przydatne w prowadzeniu sesji mentoringowych w zakresie budowania marki. Oczywiście, każdy mentor może dopasować metodykę oraz narzędzia Branding Mentoring do indywidualnych potrzeb każdego podopiecznego, tak aby zapewnić skuteczne wsparcie. Jeśli masz jakieś pytania lub chciałbyś otrzymać więcej informacji na temat metodologii Branding Mentoring, możesz również skontaktować się z dowolnym partnerem projektu. Dane kontaktowe wszystkich organizacji uczestniczących w projekcie dostępne są na ostatnich stronach Podręcznika.
BRANDING MENTORING PODRĘCZNIK
103
BIBLIOGRAFIA Buell, C. (2004). Models of Mentoring in Communication. Communication Education, 53(3), 56-73. Bungay Stanier, Michael (Open Library) (2016). Coaching habit: say less, ask more and change the way you lead forever. Toronto, ON : Box of Crayons Press 227 pages Carpintero, S. (2015). Qualities That Mentors in the University Setting Should Have. Procedia-Social and Behavioral Sciences,197, 255-258. CIPD, (2017). Mentoring Programme. West Yorkshire Branch. Reach 2.10.2019 at: https://www.cipd.co.uk/knowledge/fundamentals/people/development/coachin g-mentoring-factsheet Cukjati, B. (2009). Osebni coaching. HRM, 7(29), 22-25. Ferjan, E. (2010). Coaching timov. HRM, 8(35), 18. Gruban, B. (2009). Individualni vedenjski coaching (IVC). HRM, 7(29), 12-18. Kermavnar, N. (2009). Neformalno mentorstvo. Andragoška spoznanja. The Andragogic Perspectives, 15(1), 65-76. Kranjc, A. (2012). Individualizacija izobraževanja vodi v mentorstvo. Andragoška spoznanja. The Andragogic Perspectives, 18(2), 19-30. Megginson, D. Clutterbuck D (2004). Techniques for Coaching and Mentoring Paperback, Rutledge
104
BIBLIOGRAFIA MTD Training Academy (2013) ebook reachable at https://bookboon.com/en/coaching-and-mentoring-ebook on 2.10.2019 Parsloe, E., & Leedham, M. (2009). Coaching and mentoring: practical conversations to improve learning (2nd ed.). London; Philadelphia: Kogan Page Priest, K. & Donley, S. (2014). Developing Leadership for Life: Outcomes from a Collegiate Student-Alumni Mentoring Program. Journal of Leadership Education. 13. 107-117. 10.12806/V13/I3/A2. Sanches, K.E. (2012). Eticčni kodeks in vrednote pri coachingu . HRM, 10( 50) , 015. Tacer, B. (2011). Psihološke dimenzije coachinga. HRM, 9( 44), 10-14. Zerzan, J.T., Hess, R., Schur, E., Phillips, R.S., & Rigotti N. (2009). Making the Most of Mentors: A Guide for Mentees. Academic medicine Journal of the Assocciation of American Medical Colleges, 84(1), 140-144. Žirovnik Bocelli, M. (2010). Uporaba metod NLP pri coachingu. HRM, 8(35), 3134.
BRANDING MENTORING PODRĘCZNIK
DANE KONTAKTOWE
WĘGRY
WĘGRY
CYPR
Tompa Krisztián
Borbély Sándor
Giorgos Giorgakis
tompakrisztian@g ymskik.hu
sandor.borbely@k va.hu
george@eurosc.eu
Győr-Moson-Sopron Megyei Kereskedelmi és Iparkamara www.gymskik.hu
GRECJA
Kisalföldi Vállalkozásfejlesztés i Alapítvány www.kva.hu
GRECJA
Eurosuccess Consulting www.eurosc.eu
CYPR
Lina Tsaltampasi
Giannis Koufildis
Chara Triteou
lina@oecon.gr
euprograms@epic hal.gr
chara@eurosc.eu
OECON Group www.oecon.gr
Chamber of Chalkidiki www.epichal.gr
Eurosuccess Consulting www.eurosc.eu
DANE KONTAKTOWE
SŁOWENIA
SŁOWENIA
POLSKA
Aleš Dremel
Mojca Cek
Ewelina Iwanek
Ales.Dremel@cpu. si
Mojca.Cek@cpu.si
ewelina.iwanek@o ic.lublin.pl
CPU - Chamber of Commerce and Industry of Slovenia www.cpu.si
CPU - Chamber of Commerce and Industry of Slovenia www.cpu.si
Fundacja OIC Poland www.oic.lublin.pl/
"Your brand is what other people say about you when you're not in the room." - Jeff Bezos
108
ZAŁĄCZNIKI Sekcja A. Dzień pierwszy - Dzień brandingu z elementami mentoringu 1 dzień - Dzień Brandingu z pozycjonowaniem mentorskim
BRANDING MENTORING PODRĘCZNIK
109
Dzień drugi - Metodyka i proces mentoringu
Dzień trzeci - Relacja mentorska
110
Dodatkowy czas - wizyta studyjna Ponadto istnieje możliwość zorganizowania wizyty studyjnej w odpowiedniej jednostce zewnętrznej po 3 dniach trwania programu szkoleniowego, podczas której mentorzy będą mieli możliwość kontaktu z instytucją lokalną, organizacją lub firmą, która zapewni im dostęp do dobrych praktyk z danej dziedziny. Uwagi ogólne Opracowane materiały szkoleniowe mogą być każdorazowo dowolnie tłumaczone na języki ojczyste organizatorów danego szkolenia i mogą być aktualizowane o bieżące informacje i inne istotne zasoby. Szkolenie jest realizowane w formie warsztatu, a nie tradycyjnego szkolenia.
111 Sekcja B.
Poniższa lista dokumentów roboczych została stworzona, aby służyć różnym fazom procesu mentoringu, czyli rekrutacji mentorów i podopiecznych, umowom o współpracy i kwestiom etycznym, procesowi wdrażania, refleksji i ewaluacji. Dokumenty robocze/ szablony
Formularz zgłoszeniowy mentora Formularz zgłoszeniowy podopiecznego Deklaracja współpracy mentora Deklaracja współpracy podopiecznego Kodeks etyczny mentoringu Relacja mentor-podopieczny, spotkanie orientacyjne Dziennik mentoringu Dziennik autorefleksji mentora Dziennik autorefleksji podopiecznego Kwestionariusz oceny końcowej dla podopiecznych
112
Mentor Application Form Name and Surname*: Email: Phone number: Address:
If relevant, Name of the Business: Place of the Business: Webpage of the Business: Founding year of the Business: *Together with the application form, please attach your CV.
113
1. What raised your interest in becoming a mentor? What is your motivation? Please justify your answer in 4-5 sentences!
2. What marketing or brand building experience do you have (practical experience, Degrees, etc.)? Please describe briefly the competences you attained during your experience!
3. Please mark how many years of marketing and brand building experience you have. 2 years 2 - 4 years Over 4 years 4. How could you contribute to your mentee’s development?
114
5. What do you think you will personally gain during mentoring?
6. Have you been part of a mentoring program in the past? Yes No
7. If you answered yes to the previous question, did you participate as mentor or mentee in that program? Mentor Mentee
8. What were your experiences and main responsibilities with that other mentoring program? Please describe them briefly.
115
9. In which business sectors and sub-sectors do you prefer conducting mentoring?
10. Are you committed to mentor new entrepreneurs or representatives of an enterprise in the course of 6 months? You need to stay in contact with your mentees for at least once a month, have personal meetings, online consultation (e-mails, Skype, etc.) Yes No
11. Would you like to further develop or refresh your brand building knowledge? Yes No
12. Further comments or remarks in regards to your participation in this Branding Mentoring Scheme.
116
Let us know a bit more about yourself! This will help us match you with your mentee. For example, which are your personal interests, hobbies, habits or activities?
The use of mentees’ personal data is exclusively for the purposes of the Branding Mentoring project in accordance with the General Personal Data Protection Regulation 2016/679/EU and the current national and European legal and regulatory framework for the protection of personal data.
I consent to the provision and process of personal data, based on the above statement.
………………………………………. Mentor (signature)
117
Mentee Application Form Name and Surname: Email: Phone number: Address:
If relevant, Name of the Business: Place of the Business: Webpage of the Business: Founding year of the Business: Business profile – short description: Number of employees:
118
1. Please describe in 2-3 lines your business idea.
2. Do you have a marketing plan? Yes No Other. Please specify. 3. Have you built an own brand? Yes No Other. Please specify. 4. Did you build your brand on your own or with the help of an expert? Yes No Other. Please specify.
119
5.
Have you participated in any marketing or brandbuilding development program in the past? Yes No
6. If yes, please specify the type (e.g. training, advisory, mentoring, other, specifically‌) and how it helped you.
7.
Why would you like to participate as Mentee in this program? What is your motivation? Please provide an answer in 4-5 sentences!
8. What are your expectations for the BRANDING Mentoring professional mentor and the mentoring program?
120
9. Do you have the necessary time and commitment to attend a mentoring program where you need to keep in contact with your mentor for at least once a month for a period of 6 months? Besides personal meetings, communication can also take place through online consultations (emails, Skype, etc.) Yes No 10. Do you have any further questions regarding brand building professional mentoring?
11. Let us know a bit more about yourself! This will help us match you with the ideal mentor. For example, which are your personal interests, hobbies, habits or activities?
121
Your personal data will be processed strictly for the purposes of the Branding Mentoring project in accordance with the General Personal Data Protection Regulation 2016/679/EU and the current national and European legal and regulatory framework for the protection of personal data. I consent to the provision and process of my personal data, based on the above statement.
………………………………………. Mentee (signature)
122
Mentor Cooperation Declaration I the undersigned, ………………………………..............…………, do hereby take upon myself, to participate in the project called BRANDING Mentoring (Grant Agreement number: 2018-1-HU01-KA202047759) in accordance to which I cooperate as a mentor for the entire duration of the project and fulfil following duties: -
-
-
I will regularly stay in contact with the 1 - 2 entrepreneurs or representatives of an enterprise assigned to me, helping in developing their brand, and/or brand building advancement; During the monthly check ups, we will go through the learning materials of the given month, I will share my knowledge and experiences with them, and I will answer any arising questions; I will attend the events, workshops, and trainings related to the Branding Mentoring Schemes; I keep a record of my mentoring activities in the mentoring framework, in my mentoring journal; I will fulfil my mentoring duties, meeting my deadlines, and execute my assigned tasks to the best of my knowledge.
Project period: ……………………………………………………………………
123
I consent to the use of any photos taken of me to be included in promotional materials, on the website of the project and its consortium, after such use has been brought to my attention. I consent to the use of mentees’ personal data only for the purposes of the Branding Mentoring project in accordance with the General Personal Data Protection Regulation 2016/679/EU and the current national and European legal and regulatory framework for the protection of personal data.
I offer to be available for media appearances during the project period as much as my circumstances permit.
Date: …………………………………………….
………………………………………. Organization (signature)
………………………………………. Mentor (signature)
124
Mentee Cooperation Declaration I the undersigned, ………………………………..............……… do hereby take upon myself, to participate in the project called BRANDING Mentoring (Grant Agreement number: 2018-1-HU01-KA202047759) under which I cooperate as a mentee (entrepreneur or a representative of an enterprise), in accordance to which I subject myself to the following terms: -
-
-
-
I will regularly stay in contact with my mentor supporting my development process during the mentoring process; During the monthly meetings with my mentor, we will go through all important and relevant issues. Concerning the topics, I will share all my knowledge and questions with my mentor and discuss his feedback. I will attend the workshops organized within the framework of this mentoring process, about which I will be notified by the leader of the mentoring process in advance. I will use the IT infrastructure helping my advancement (Knowledge base, I want to know everything surface), which offers the opportunity to advance my skills between personal meetings and provide additional means to keep in contact, to the best of my knowledge. I will record my progress in the Mentoring Log, providing as much detail as possible. I will do so after each meeting as soon as I am able, but no later than within 2 weeks of the last meeting. I acknowledge that keeping this diary is an administrative duty essential to the progress.
125
Project period: …………………………………………………………………… I consent to the use of any photos taken of me in promotional materials, on the website of the mentoring process after such use has been brought to my attention. I consent that my personal data are processed only for the purposes of the Branding Mentoring project in accordance with the General Personal Data Protection Regulation 2016/679/EU and the current national and European legal and regulatory framework for the protection of personal data. I offer to be available for media appearances during the project period as much as my circumstances permit. Date: …………………………………………….
………………………………………. Organization (signature)
………………………………………. Mentee (signature)
126
Mentoring Code of Ethics Preamble The reason behind creating the Mentoring Code of Ethics is to introduce certain ethical norms which are very important during the whole operation of the BRANDING Mentoring process. The Code of Ethics reflects and comes in line with the mission of our Organization, that is, to strengthen the sustainable economy and offer equal opportunities while encouraging and advancing ethical, conscious and effective entrepreneurial behaviour. The Organization conducts mentoring in spirit of the aforementioned basic principles, the goal of which is to increase the mentoring network’s sphere of influence (in aspects of geographical reach, industrial sector and activity). The aim of the BRANDING Mentoring is to create a network, in which mentors are able to support and help the enterprises and to develop the related branding, brand building practice. The purpose of the BRANDING Mentoring is, that mentors within the network should conduct their duties in accordance with a unified professional normative system, while their activity is in accordance with the duties as well as the qualitative and ethic expectations established.
127
Fundamental Rules The present Code of Ethics includes seven fundamental rules, which present in detail what attitude is being expected from the Mentors and Mentees during the mentoring process. Proactivity, motivation, availability The Mentors and Mentees are selected according to their own practice. During the selection process, Mentees need to meet the following qualities: proactivity and motivation. Proactivity: Involvement in the program by their own initiative. Motivation: Examining the business, or the reason of their intent to join the Mentoring Network and Concept. Impartiality and objectiveness The Mentor is obliged to provide carefully considered, impartial professional feedback and development ideas during the analysis of the Mentee’s activities or plans and to deliver suggestions for development and to do other constructive professional activities; Professional confidentiality During the mentoring process, any information being exchanged especially during the Mentor-Mentee communication is considered confidential, and as such, no information may be made available to third parties without the authorization of both parties. All participants of the BRANDING Mentoring consider this basic rule binding.
128
Responsibility and Respect Mentors and mentees should collaborate with respect towards each other’s beliefs, cultural values and practices, local rules, working time and company’s history/past. Both parties must avoid discrimination in all activities and operations, including discrimination on the basis of age, race, gender expression, ethnicity, sexual orientation, religion, national origin or disability. Know-how development Mentors are obligated to constantly maintain and develop their professional know-how and strive to encourage the same attitude in their Mentee during the mentoring process, in the spirit of lifelong learning.
Regarding the Code, it is also worth emphasizing, that the Code cannot and does not contain guidance for every possible situation and subject that could arise. If anyone is in doubt how a situation is to be approached, help can be requested from the organizer of the BRANDING Mentoring program using the central email address. The personal scope of the Code of Ethics extends to Mentors, Mentees and other people involved in the processes of the BRANDING Mentoring.
129
Mentor – Mentee relationship, Orientation meeting
Mentor:
Mentee:
Date:
Location:
1. Clarifying technical issues When, where, how often should we meet, how long should the meeting’s duration be?
130
2. Clarifying roles – Define the responsibilities and tasks of mentors and mentees
Mentor
Mentee
131
3. What is the methodology of mentoring? Put it into words what it means to you! - Why is mentoring branding important for you? - In what question or dilemma do you need my help? - How can I help, what do you expect of me as your mentor?
4. Clarifying goals and expectations - What is the mentee’s designated goal? Formulating goals. - What is your initial situation and where do you want changes to lead you? - What change would you like to achieve? - Why do you want a change? - What will change as we reach the end of the program? - How will others benefit from this change? 5. Taking responsibility - Are you open to challenges and new points of view? - Are you willing to take responsibility for what you are currently, and what you aim to achieve?
132
- Are you ready to do your best and to refrain from sabotaging your own development in either way? - Do you want to change and are you willing to take the steps leading to it?
……………………………. Mentor
………………………………. Mentee
Your personal data will be strictly processed for the purposes of the Branding Mentoring project and activities and in accordance with the General Personal Data Protection Regulation 2016/679/EU and the current national and European legal and regulatory framework for the protection of personal data.
133
Mentoring Log This document is confidential and will be used strictly for the purposes of reporting under the Branding Mentoring project. Mentor-mentee diary about the meetings, discussions:
Mentor:
Mentee:
Date:
Location (if relevant):
Method of contact: - Personal - Skype - Phone - Email (only to convey information) Aim of the mentoring session and description of the given topic (in brief):
134
Topics of the meeting The topic of the current meeting as well as the short summary of other discussed topics, if any. - Personal development - Marketing general - Financial aspects - Brand building - Process - Design, logo, slogan - ITC – Information and communication technologies - Branding communication - Other, namely ________________________________ Accomplishments – Please share some general remarks in regards to the achievements of this session
135
Mentor’s suggestions - Mentor’s suggestions about improvements in procedures, tasks, etc.
Other comments
Your personal data will be strictly processed for the purposes of the Branding Mentoring project and activities and in accordance with the General Personal Data Protection Regulation 2016/679/EU and the current national and European legal and regulatory framework for the protection of personal data.
136
Mentor self-reflection Diary Meeting Date:
Meeting topics:
Location (if relevant):
137
Topic What went easily?
What went hard?
What have I learned about myself during this meeting?
Mentor notes, comments
138
Mentee self-reflection Diary
Meeting Date:
Meeting topics:
Location (if relevant):
139
Topic What went easily?
What went hard?
What have I learned about myself during this meeting?
Mentee’s notes, comments
140
Final Evaluation Questionnaire for Mentees Name: Date: Mentor who supervised you:
1. How was the mentoring process for you? How did you get on with your mentor?
2.
Was it easy to get the relationship off the ground?
3. Did one of you take the lead or was the relationship running on an equal footing?
141
4. What type of support you asked from him/her?
5. What support was the mentor giving you?
6. Which subjects were tackled? What did you talk about?
7.
Was it easy to set the dates, time and location of the meetings? How were the sessions organized? Was the duration of the sessions sufficient? Please elaborate. In case there were delays, cancelled meetings or lack of punctuality, please describe how this was approached by the mentors and the organizers and solutions found.
8. What have you learned after the end of the mentoring program? Which characteristics or skills have you developed through your relationship with your mentor?
142
9. On a scale from 1-10, please evaluated your level of agreement with the below statements, where 1 means strongly disagree and 10 strongly agree.
Statement The organizational aspects of the mentoring process were wellorganized The procedures and documents were clear There has been a significant progress in my branding, brand building approach The mentoring process met my expectations I would recommend this BRANDING Mentoring process to someone else
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10. Do you have any other information to share? Recommendations - suggestions for improvement to both organizers and mentors?
10
143
Thank you for your time and contribution. The Branding Mentoring Partnership
Your personal data will be strictly processed for the purposes of the Branding Mentoring project and activities and in accordance with the General Personal Data Protection Regulation 2016/679/EU and the current national and European legal and regulatory framework for the protection of personal data.
144
Section C. Guide "Step by step to the brand" The path to a brand is a evolving process based on a reflection on who we are, what we offer, to whom we want to offer, whether there is a market for our service or product and what makes us different from others. Every business start-up requires answers to this questions! Write answers on the paper, think about answers and clear up any ambiguities.
1. Step - Basis Main areas of brand building include: Market research; Positioning; Development; Brand communication.
To begin with, let's define our activity - our service: 1. Briefly describe who you are? 2. What is your purpose? Why do you want to go into this business? How would you define your mission? 3. How would you define your vision? Where do you want to be in 5, 10 years? 4. What are your goals? 5. What are your values?  
2. Step - Business Plan The prepared business plan serves as a basis and guide for the development of our business. We write down and define the key internal and external factors that affect or could affect the performance of our business.
145 In the business plan we expose:
1. Business analysis - SWOT analysis, PESTEL analysis ... 2. Market overview - analysis of the market, customers, competitors, external factors 3. Marketing goals - smart goals (specific, measurable, achievable, realistic, time-bound) 4. Marketing strategy - marketing mix 5. Special activities - to achieve market goals 6. Finance - market budget planning 7. Regular monitoring of development and activities performed
3. Step - Market Research and Marketing Mix In this step, we clarify concepts about the market, our competitors and our potential customers. Let's answer the following questions. 1. Who are my customers? 2. What kind of customers we would like? 3. Who are my competitors? 4. How are they positioning their brand? 5. What problem am I solving for my clients? Does anyone need such a product/service at all? 6. What is my market value? What makes me different? Does this even matter to my clients? 7. What do we want potential customers to think, feel, or what association do they get when they hear about us, when they see our brand? Are we special, are we unique? 8. What added value can we offer to customers? How are we different from others? 9. How will customers feel when they work with us and when the service is completed? 10. What kind of personality do we want our brand to have? Based on all this information, we can create a marketing mix.
146
4. Step - Brand Creation Based on the results of the previous steps, we start creating a brand. Choice of name - different, short, verbal and has to sound different, easily translatable into foreign languages, possibility of registration and protection. Graphic logo design - simple, memorable, versatile, timeless and appropriate. Creating a basic message - short and concise with the essence we want to convey.
The hardest part is understanding the difference between what a logo is, what a company identity is, and what a brand is.
147 The logo is:
Presentation of the company in the simplest form; A visual representative of the company or service; The most important element that triggers consumer feelings; Crucial to the visibility of the organization; The fastest recognizable part of the brand. The identity is: The various physical elements of the business that work together to affect customers. The complete package of company materials: your logo, business cards, e-mail signatures, websites, advertisements, employee uniforms, exterior design, company communication, etc.
The brand is: A concept, not a concrete subject; The foundation of the overall market framework; The emotional and psychological relationship between the company and consumers; What people think and feel when they work with your company (their feelings).
148 5. Step - Brand Protection Brand protection is very important. With great visibility and quality of service, your imitators / competitors can take on the image of your brand and still your customers. You need to decide at what level you will protect the brand. You can protect it only in your country or at the European level. http://www.uil-sipo.si/uil/dodatno/koristni-viri/pogosta-vprasanja/znamke/
6. Step - Brand Integration Through the brand, you create the identity of your company, services and general recognition. Consider how and when you will present your brand / service. You can opt for one option or a combination of several. Depending on your service, time, financial capabilities and customers. When your brand physically meets customers, you can use: Business cards, pre-printed envelopes, pre-printed letterhead, ... Promotional materials (toys, pen, balloon, cloths), Packaging, Interior of business premises, Team of employees (behavior, dress - uniform, communication, ...), Small promotional events and other events in the company (gifts, space, program), Billboards, advertisements in magazines, catalogs, newsletters ... On the Web: LinkedIn website, twitter/twitter/profile; Instagram, Pinterest; Sending emails, news, online magazines, blogs ...
149 7. Step - Monitoring and Rebranding Today, public opinion about your service is visible on the internet. You need to monitor the look of your brand and post about your brand on multiple websites and social networks. It is necessary to establish constant control over the events and the identity of your brand in order to avoid possible harmful and malicious publications that could weaken the good reputation and recognizability of your brand. We suggest that you use the various online tools available to you for control. Rebranding involves several steps. It is important to tackle brand changes at the right time and not because nothing has changed in a long time. You need to get customer feedback before you make a change to know what works and what doesn’t. It will help you create and develop a new story that should send the right message. Make sure that all company communication supports a changed brand - a new identity (from employee communication to the website). You need to constantly promote your new image and never stop supporting it.