pagina

Cultuur pagina

Nij by útjouwerij Afûk: ‘Passys’ fan Josse de Haan

Skriuwer Josse de Haan ferrast syn trouwe lêzers mei in nije grutte roman: Passys. Hy wurke fiif jier oan dit boek oer in libben yn leafde en literatuer.

In boek dat út syn aard wei ‘autofiksjoneel’ wêze moast. Mar tagelyk hat Josse de Haan dy autobiografyske ynvestearring finaal ûnderút helle, troch in rûts oan perspektiven op dat libben te yntrodusearjen. ‘Myn libben is literatuer en literatuer is myn myn libben.’ - Josse de Haan. Sa ûntstiet yn de roman in rige fan libbens, soms elkoar oerlaapjend, mar altyd optekene fanút in oar moment yn de tiid en fanút ûnderskate personaazjes: Jany - Nannie, Nannes, Nanne, Nanning en Nans. Om dit literêre spul kompleet te meitsjen, wurdt boppedat yn elk haadstik op dy libbens reflektearre oan de hân fan fragminten út romans fan foaral Frânske skriuwers. Josse de Haan (1941) krige yn 2007 de Gysbert Japicxpriis foar syn wichtige bydrage oan de fernijing fan de Fryske literatuer, benammen as romanskriuwer fan Piksjitten op Snyp en de trije dêrop folgjende romans, en foar al syn krewearjen foar de ‘oare literatuer’ as essayist en as útjouwer. Ek syn foarige roman Frou mei mandoline op sofa waard yn 2015 nominearre foar de Gysbert Japicxpriis l

CD presentatie ‘Magnolia’ gaat niet door

Marcel Kapteijn (o.a. Ten Sharp) & Boelo Klat (KLATWERK3) hun CD presentatie ‘Magnolia’ gaat op zaterdag 14 november 2020 in de Nicolaaskerk te Koarnjum niet door. Deze wordt verschoven naar 2021 l

Roeken en katten Wandeltocht uitgesteld naar zaterdag 19 december

Vanwege de sluiting van alle dorpshuizen voor minimaal twee weken in het kader van de Corona maatregelen van het kabinet, is de Roeken en Katten Wandeltocht die op zaterdag 14 november zou worden gehouden, uitgesteld naar zaterdag 19 december 2020. Deze wandeltocht heeft twee afstanden 10 km en 27 km. Starten kan in Ried en in Bitgummole. Voor verdere informatie en (verplichte) inschrijving vooraf zie de site roekenenkatten.nl l

Eerste prijs voor inzending over poterteelt

Bildtboer Doeke Oosterbaan wint in 1977 de eerste prijs van de Friese Maatschappij van Landbouw met zijn inzending ‘Van Haver tot Gasolie’. Op de prijsvraag de veranderingen in het boerenbedrijf te beschrijven, kiest Oosterbaan de beschrijving van zijn bedrijf van 1945 tot 1976. Zijn uiteenzetting verschijnt eind deze maand in It Ark, blad van Vereniging Afron.

Van consumptie naar export

Oosterbaan laat in het eerste deel van zijn verhandeling zien hoe van jaar tot jaar zijn bedrijf zich ontwikkelt. De teelt van pootgoed voor de export wordt gaandeweg belangrijker. Daarbij spelen mechanisatie, en egalisatie, drainage en vergroting van percelen een grote rol. Uit schetsen van een drietal jaren van bij hem in gebruik zijnde percelen blijkt de aanzienlijke vergroting ervan door demping van sloten en aankopen. In het 2e deel bespreekt Oosterbaan meer geleidelijke veranderingen. Zo verdwijnt de teelt van klaver, vlas en erwten, en wordt in de schuur geen hooi, strovrucht en vlas meer opgeslagen, maar pootaardappelen, die eertijds aan de hoop op het land werden bewaard.

Sûnder skiednis gjin takomst

De redacteur van It Ark bespreekt in een nabeschouwing waarom juist ons gebied geschikt is voor de teelt van poters. Ook de gevolgen van de veranderde waterhuishouding worden besproken. Naar zijn mening is nodig dat aanzienlijk meer regenwater in ons gebied blijft èn dat dit wordt geïnfiltreerd in de diepere bodem als tegendruk voor zoute kwel. Hij nodigt lezers uit met ideeën daarvoor te komen. Stiens t/m nov. Fotoexpositie Bob de Boer in winkel Meneer&Mevrouw Hoekstra tijdens openingstijden

Het Bildt 22 nov. 15.43 uur Online de docufilm: De Kraak van de Kluis. Meer info op www.de kraakvandekluis.nl

Allium: stralende nectarbommetjes

Allium steelt niet alleen de show in de tuin; de bloemen zijn ook goed voor insecten. Bijen en vlinders zijn dol op de vele bloemetjes met nectar.

Betekenis

Allium is de botanische naam voor sieruien. Toepasselijk, want het betekent namelijk ‘scherpte’. Dit geeft precies de smaak weer die sieruien geven aan gerechten. De naam Allium heeft door de eeuwen heen meerdere betekenissen gekregen. Zo vertelt de Victoriaanse geschiedenis dat ze geluk en voorspoed brengen. Oude Egyptenaren zagen de ‘rokken’ van de ui als symbool voor eeuwigheid, en beeldden ze daarom af op graven. En de Romeinen gaven Allium de betekenis ‘ui’ of ‘prei’.

Soorten Allium

Van onder de grond groeit Allium uit tot een lange steel met daarop een bolvormige bloem. Er bestaan honderden soorten. Sommige zijn zelfs eetbaar, zoals de ui, sjalot, knoflook, daslook en prei. Maar de grootste groep is bestemd om in de tuin te stralen. Er zijn daarnaast diverse varianten sieruien. De ene soort is ontzettend groot, de andere klein en fijn. Het kleurenpallet bestaat uit allerlei tinten paars, roze en lila en er zijn ook witte varianten.

Biodiversiteit

Vlinders leven van nectar. Dit is een stroperig vocht met suiker, eiwitten en vitaminen. Ze halen dit uit bloemen via hun lange roltong. Vooral de vrouwtjes hebben nectar nodig om eitjes aan te maken. Bijen hebben ook nectar nodig om van te leven én ze maken er honing van. De bloemen van Allium zijn dan ook echte traktaties voor bijen en vlinders. Ze bestaan namelijk uit vele kleine bloemetjes, die samen een bol vormen. In deze bloemetjes zit nectar, waar de insecten van smullen.

Tips

Laat de bloem staan als deze is uitgebloeid. De stervormige bloempjes worden kleine zaaddoosjes. Dit zorgt voor een prachtig silhouet in de herfst en winter. Allium moet, net als tulpen en narcissen, in het najaar geplant worden. Ze bloeien vanaf half mei tot eind juni. De bloemen combineren goed met vaste planten. Door de opvallende structuur en vorm, zijn het echte blikvangers in de border. Zorg ervoor dat de sieruien een zonnig plekje krijgen. Dan bloeien ze op hun mooist. Allium is winterhard. Je kunt ze daarom na het bloeien in de grond laten zitten. Hierdoor geniet je het volgende jaar weer van de bloemen. Kijk voor meer informatie over bloembollen op www.bloembol.org l