Brandweer
K R A N T
van Nederland
N
U M M E R
19
Herfst 2016
Huiskamer
5
Ten minste één op de vijf bezoekers van de Brandveilig Leven Stand van Brandweer Hollands Midden onderneemt na zijn bezoek actie om de eigen woning brandveiliger te maken. Het geheim van dit succes?
Steunpunt
‘Als brandweerman krijg je te maken met ingrijpende gebeurtenissen. Dat hoort erbij en daar leer je mee omgaan. Ik kon het altijd wel een plekje geven. Dacht ik. Maar ik werd prikkelbaar, afwezig en angstig. Heel, heel geleidelijk aan, voel je dat er iets niet klopt.’
‘Anno 2016 in je onderbroek op straat!’
Arbeidshygiëne in de praktijk: de dilemma’s
6
Onderkleding aantrekken als het alarm afgaat. Afspoelen na iedere inzet met rook. Op straat omkleden. Vuile kleding in zakken stoppen. Steeds meer collega’s doen het. Makkelijk is het soms niet. Waar lopen ze in de praktijk tegenaan? Wat zijn de dilemma’s op straat? Brandweer Amsterdam-Amstelland zet ze op een rij.
Lees verder op pagina 2
Uitzonderlijk ongeval met Tesla
9
Gefeliciteerd!
Het ABWC en Brandweer Nederland feliciteren alle ploegen die in september deelnamen aan de landelijke vaardigheidstoetsen van het ABWC. Lees hier welke ploegen zich landskampioen mogen noemen.
10
Virtueel blussen
Een eenzijdig ongeval in Baarn met een Tesla leverde voor de brandweer van Veiligheidsregio Utrecht een flinke uitdaging op. Vanwege de veiligheid van de hulpverleners, de instabiele situatie en uit respect voor het overleden slachtoffer zijn de brandweermensen uiterst voorzichtig te werk gegaan.
Officier van Dienst Bas Gul: ‘Door de klap van het ongeluk bleek de elektrisch aangedreven auto zo beschadigd en instabiel dat de veiligheidsvoorzieningen niet meer
werkten. Vanwege de kans op hoogspanning en omdat het slachtoffer bij de crash al overleden was, hebben we besloten geen onnodige risico’s te nemen.’ Lees verder op pagina 2
‘Je kunt dit het beste vergelijken met een rijopleiding. Ook daar zien we steeds vaker dat men eerst in een simulator begint voordat men daadwerkelijk met een auto de weg op gaat’, licht Jansen het gebruik van virtueel blussen toe.
2 Leerpunten
Koninklijk vervolg van de voorpagina
Arbeidshygiëne in de praktijk: de dilemma’s ‘De komende maanden zetten we belangrijke stappen om schoner werken uit te rollen binnen heel Brandweer Amsterdam-Amstelland. Maar het gaat ook om bewustwording van het feit dat rook schadelijk is. Contact met rook en roet voorkomen we niet, maar we kunnen er wel voor zorgen dat het zo min mogelijk en zo kort mogelijk is’, vertelt bevelvoerder Stephane Conings. Hij werkt samen met collega’s van de uitrukdienst, stafafdelingen, de OR, en de korpsleiding aan schoner werken binnen brandweer Amsterdam-Amstelland. ’Wat een gedoe, eerst onderkleding aantrekken’ De bezettingen van de kazernes Hendrik en Teunis hebben onderkleding getest. ‘We trekken het aan bij alarm voor brand.’ Maar hoe zit het met een OMS-melding of oriënteren? ‘Dat is nu nog een persoonlijke keuze’, zegt Stephane. ‘Maar het advies is om ervoor te zorgen dat waar je ook bent, je zelf kunt bepalen of je onderkleding aantrekt. Want je weet nooit of je volgende alarm een brand is.’
‘Moet ik in een door en door nat pak terug naar de kazerne?’ Door elkaar af te spoelen, blijft het grootste gedeelte van de rook en roet op het brandadres achter. Maar moet dit ook na een brandend pannetje vet? ‘Ja’, stelt Stephane. ‘Ook al lijkt de besmetting gering, het advies blijft afspoelen zodra je gemaskerd hebt en dus in de rook bent geweest. Het betekent overigens niet dat je uitrukpak meteen moet worden gewassen.’ ‘Anno 2016 in je onderbroek op straat!’ Hendrik en Teunis kleden zich al een tijdje om op het brandadres. ‘Het omkleden is een kwestie van doen. In het begin is het onwennig, maar al snel ontstaat een routine. Feit blijft dat het onder sommige omstandigheden veel vraagt van een ploeg. De vuile kleding moet je checken op lege zakken, ritsen en klittenband moeten dicht en je moet de zak labelen met naam, stamboeknummer en kazerne. Overigens hoef je niet in je onderbroek op straat te staan; er zijn speciale tenten die binnen vijf seconden zijn opgezet.’
‘We missen een uitruk door het omkleden’ Beïnvloedt het aantrekken van onderkleding of het omkleden na een inzet de uitruktijd? ‘Op Hendrik en Teunis hebben we er geen hinder van ondervonden. Omdat het omkleden straks voor iedereen geldt, maakt het ook geen verschil’, aldus Stephane.
In oktober 1916 werd in Utrecht de Nederlandsche Brandweervereniging (NBV) opgericht. In de decennia daarna is de naam van de vereniging meermalen aangepast tot en met het ontstaan van Brandweer Nederland vier jaar geleden. Juist door die samenwerking tussen de korpsen zijn we in staat geweest veel kennis te ontwikkelen en te delen. Logisch dat het thema 100 jaar samenwerkende brandweer centraal staat tijdens het Brandweercongres. Om dat te bekrachtigen krijgt de brandweer bezoek van Koning Willem-Alexander. Zijne Majesteit woont op 6 oktober de opening in het Wilminktheater in Enschede bij en hij bezoekt de Twente Safety Campus, waar de tweede dag van het congres plaatsvindt. Daar ben ik als voorzitter ontzettend trots op, zoals ik dat ook ben op onze Congrescommissie. Zij hebben weer een bijzonder programma voor de brandweer samengesteld. Ik heb iets met innovaties omdat we prachtige initiatieven zien ontstaan die het verschil kunnen maken. Met een vergrijzende bevolking is de logische verwachting dat als we niets doen het
‘Die onderkleding is mij te heet’ De onderkleding is van het sportkledingmerk Helly Hansen en speciaal voor de brandweer geselecteerd. Stephane: ‘Het kan zijn dat je meer transpireert of warmte vasthoudt, dan met de huidige kleding onder je uitrukpak. Je moet dus - nog meer dan anders – alert zijn op de signalen van hittestuwing.’
‘Innovaties kunnen het verschil maken’ aantal brandslachtoffers onder ouderen toeneemt. Er zijn innovaties die bij de aanpak van dit probleem kunnen helpen. Brandweer Nederland organiseerde daarom in september een Innovatie Event. Samen met andere partijen die een rol kunnen vervullen bij een veilige woonomgeving stelden we de problematiek rond vergrijzing en brandveiligheid centraal en maakten we kennis met mooie innovaties. We bespraken oplossingen maar hoe we die oplossingen precies in de praktijk kunnen brengen, is vaak nog onderwerp van discussie. Bovendien zijn gemeenten, zorgaanbieders en woningbouwcorporaties zich vaak nog onvoldoende bewust van de rol die zij kunnen vervullen.
Vervolg van de voorpagina
Uitzonderlijk ongeval met Tesla Officier van Dienst Bas Gul: ‘Met behulp van de accuspecialisten van Tesla hebben we de situatie veilig genoeg gemaakt voor de politie om het technisch onderzoek te kunnen uitvoeren. Na het vrijgeven van het plaats delict hebben we uiteindelijk het lichaam geborgen.’
Landelijke leerpunten Als brandweer zijn we getraind op incidenten met elektrisch aangedreven auto’s. De techniek is bekend en de korpsen weten hoe ze in dergelijke situaties moeten handelen. Deze situatie was echter zo uitzonderlijk dat het lang
duurde voordat het slachtoffer geborgen kon worden. De regio doet samen met Tesla en de Brandweeracademie onderzoek naar het ongeval en hoopt hier landelijk leerpunten uit te kunnen trekken voor het brandweeroptreden.
Naast innovatie is ook ‘Business Intelligence’ belangrijk. We weten nog onvoldoende over de effecten van onze inspanningen. Daarom zet de brandweer zwaar in op onderzoek, onderwijs en het gebruik van (big) data. Meten is weten. Er moet nog veel gebeuren, maar ik ben positief: er zit beweging in. Het is nu zaak elkaar ruimte te geven, het enthousiasme erin te houden en de rijdende trein niet meer te stoppen. Alleen dan krijgen deze nieuwe ontwikkelingen een echte kans. Stephan Wevers, voorzitter van de Raad van Brandweercommandanten
Platform 3
Brandweerkrant V A N N E D E R LA N D
‘Ik wilde me naast het brandweerwerk meer gaan inzetten voor preventie’
Met Karin ‘op bezoek’ bij Loket Brandveilig leven Tijdens het Brandveilig leven Innovatie Event is de website Loket Brandveilig leven gelanceerd. Op deze website kan iedereen verschillende projecten, initiatieven en producten vinden die allemaal een bijdrage leveren aan een brandveiligere samenleving. We ‘bezoeken’ het loket met brandweervrijwilligster Karin Willemse. Als eerste ziet Karin een overzicht van Brandveilig leven-projecten in diverse regio’s. Ze reageert meteen enthousiast: ‘Tijdens het Brandweercongres 2015 kwam ik in contact met een collega uit Amsterdam. Hij werkte aan een mooi Brandveilig leven-project waar ik graag meer van wilde weten. Ik ben ervan overtuigd dat er nog veel meer van dat soort projecten zijn, waar ik nu geen weet van heb. Het is leuk om daar meer over te lezen en bovendien vinden we als regio’s dan niet steeds zelf het wiel opnieuw uit. We kunnen op die manier van elkaar leren. Mooi dat het Brandveilig Leven Loket daarbij helpt.’ Zelf up to date blijven Naast de projecten vind je ook informatie over de nieuwste technische middelen die regio’s gebruiken, zoals een geschakelde rookmelder of een rooksimulatiebril. Karin veert op als ze informatie ziet staan die
ze kan gebruiken tijdens haar voorlichting aan een schoolklas of een groep ouderen. ‘Het is fijn om af en toe iets nieuws aan je verhaal te kunnen toevoegen. Zo blijft mijn verhaal up-to-date.’ Samenstellen oefenscenario Karin ziet dat er op de website ook informatie te vinden is over samenwerkingspartners. ‘Dat is heel handig. Daar ga ik zeker regelmatig naar kijken. We kunnen die informatie bijvoorbeeld gebruiken bij het samenstellen van oefenscenario’s voor onze post. Wanneer je weet dat bepaalde organisaties zich al inzetten voor een brandveiligere samenleving, is het makkelijker om ze hiervoor te benaderen en bij de oefening te betrekken.’ Favorietenlijst websites Op de vraag of Karin zelf projecten kan bedenken die thuis horen op het Loket, zegt ze: ‘Jazeker, ik kan zo een drietal projecten opnoemen: het scholenprogramma, Bezoekje Brandweer en het Seniorenpanel. Dit zijn projecten waar ik zelf een bijdrage aan mag leveren en waar anderen wellicht iets mee kunnen. Daarnaast hoop ik uiteraard dat ook andere mensen projecten op het Loket gaan zetten. Alleen al uit pure interesse ga ik dit goed in de gaten houden en volgen. Ik heb op mijn computer een lijstje met favoriete websites en daar komt Loket Brandveilig leven zeker tussen te staan!’
Passie voor Brandveilig leven Brandweervrijwilligster Karin Willemse over haar passie voor Brandveilig leven: ‘Ik ben al sinds 2005 vrijwilliger in de regio Limburg-Noord en wilde me naast het brandweerwerk meer gaan inzetten voor preventie. Sinds een aantal jaren ben ik dan ook nauw betrokken bij Brandveilig leven en draag ik mijn steentje bij aan verschillende projecten. Ik vind het leuk om met mensen in contact te zijn en ze informatie te geven zodat ze zichzelf kunnen redden. Niemand haalt graag een slachtoffer uit een brandende woning, we hebben het liefst dat iedereen al veilig buiten staat.’
Staat jouw informatie al op het loket? Loket Brandveilig leven is in het leven geroepen om met elkaar kennis te delen over projecten op het gebied van Brandveilig leven. Het uitgangspunt: een brandveilig Nederland, dat doen we samen. Naast de interne behoefte van de
brandweer om steeds meer inzicht te krijgen in de laatste ontwikkelingen, ontstaat een externe vraag naar wat Brandveilig leven voor onze partners kan betekenen. De externe professional en de georganiseerde burger worden geprikkeld en raken nieuwsgierig. Het Loket Brandveilig leven speelt in op zowel de informatiebehoefte van de brandweercollega, als de externe professional als de geor-
ganiseerde burger. Dit nieuwe platform, dat mede door de inzet van collega’s van de regio’s Brabant-Noord, LimburgNoord en Flevoland kon starten, biedt een centrale en overzichtelijke vindplek voor informatie over allerlei projecten en initiatieven. Je kunt zoeken op thema en op regio. Je kunt ook zelf informatie over een afgerond project toevoegen aan de site.
Neem maar eens een kijkje op www.loketbrandveiligleven.nl
4 Samen
Magirus brandweerauto terug in Zwijndrecht Na vijfentwintig jaar is de Magirus tankautospuit weer terug in Zwijndrecht. De auto kwam in 1978 in dienst bij de Zwijndrechtse Brandweer en is in 1991 verkocht aan een bedrijfsbrandweerkorps. Een enthousiaste groep brandweervrijwilligers heeft de tankautospuit weer teruggehaald. Onze Magirus Deutz (170D11F) brandweerauto is op zaterdag 9 maart 1978 officieel in dienst gekomen bij de brandweer in Zwijndrecht. Voor die tijd was het een erg moderne auto. Slangen, straalpijpen, ademluchtapparatuur zijn op aanwijzing van het eigen brandweerpersoneel destijds ingebouwd. Het voertuig is voorzien van één 90 meter en twee 60 meter lange hogedrukslangen. In de wagen is een watertank van 1350 liter en tank voor schuimvormend middel van 150 liter inhoud. De auto biedt zitplaats aan tien mensen.
De restauratie kun je bekijken op onze website www.magiruszwijndrecht.nl of volg ons op Facebook: www.facebook.com/magiruszwijndrecht
Bewoners redden ‘baby’ uit container vol rook Alle bewoners van de Orteliuskade in Amsterdam West krijgen de komende periode persoonlijk tips en trucs om brand én inbraak te voorkomen. De buurtvoorlichters van Zone3, een leerwerktraject voor langdurig werklozen, en de adviseurs van Brandweer Amsterdam-Amstelland gaan langs alle deuren. De bewoners krijgen ook een gratis rookmelder en tijdschakelaar aangeboden.
Gerolf Bouwmeester, de voorzitter van stadsdeel West in Amsterdam, trapte donderdag 7 juli de actie af: hij redde een ‘baby’ uit een container vol rook. Daarna probeerden bewoners van de Orteliuskade en medewerkers van Zone3 ook slachtoffers te redden. Dat viel niet altijd mee. ‘Ik heb twee baby’s gered, maar kon de moeder niet vinden’, vertelt een van de bewoners. Zelf doen Bouwmeester: ‘We willen graag aandacht vragen voor wat bewoners zelf kunnen doen om een inbraak en brand te voorkomen.’ De actie is een samenwerking van politie, brandweer, Zone3, woningcorporatie Stadgenoot en stadsdeel West.
Historie behouden Collega’s, zowel oud als jong, en voormalig korpsleden samen aan het werk om dit stukje rijdende historie te behouden. Het resultaat mag er nu al zijn. Maar we zijn er nog lang niet. We brengen de tankautospuit zoveel als mogelijk terug in de staat zoals hij heeft gediend in de periode bij brandweer Zwijndrecht (1978-1991).
Veilig 5
Brandweerkrant V A N N E D E R LA N D
Bezoek aan brandgevaarlijke huiskamer brengt mensen in actie Ten minste één op de vijf bezoekers van de Brandveilig Leven Stand van Brandweer Hollands Midden onderneemt na zijn bezoek actie om de eigen woning brandveiliger te maken. Het geheim van dit succes? ‘Zoek tien brandgevaren’. Die opdracht krijgen bezoekers van markten, open dagen en veiligheidsdagen voorgelegd voordat ze zich vrijwillig onderdompelen in een 3D real life zoekplaatje. Want in de ‘huiskamer’ van de sector Risicobeheersing van Brandweer Hollands Midden (BHM) is nogal wat mis: overbelaste stekkerdozen, een loshangende brandmelder, kaarsen bij een gordijn. Nadenken en bewuste keuzes maken Volgens Julia Kooijman van Brandweer Hollands Midden gaat het erom dat bezoekers van de stand nadenken over brandveiligheid en daarin zelf bewuste keuzes maken. ‘We stellen drie aanvullende vragen: “Welk cijfer geef jij voor de veiligheid in jouw woning?”, “Welke brandveiligheidsvoorzieningen heb je in je huis?” en “Ga je iets veranderen in je huis nu je onze stand hebt bezocht?”
‘Het gaat het erom dat bezoekers nadenken over brandveiligheid en zelf bewuste keuzes maken’
Mail en enquête In de weken daarna krijgen de bezoekers van de stand ook nog twee e-mails: eentje om kort terug te blikken op het standbezoek met daarbij de nodige brandveiligheidstips en een mail met daarin een kleine enquête. Kooijman: ‘Daarin vragen we of de bezoeker ook daadwerkelijk nieuwe brandveiligheidsmaatregelen heeft doorgevoerd in huis. En wat blijkt? Ongeveer twintig procent van de
Wil je meer informatie? Mail dan naar brandveiligheid@brandweer.vrhm.nl
bezoekers geeft aan op dat gebied actie te hebben ondernomen.’ Kracht van de herhaling Hoe de kwaliteit is van de veranderingen die de bezoekers in hun huis doorvoeren op het
gebied van brandveiligheid, dat checkt BHM niet. ‘Maar feit is wel dat veel mensen na bezoek aan onze stand gaan nadenken over hun brandveiligheid en in een substantieel aantal gevallen ook nog eens tot actie overgaan. En daar is het ons om te doen’, aldus Kooijman.
Nieuwe tankautospuiten Zeeland Veiligheidsregio Zeeland gunde na een Europese aanbestedingsprocedure de opdracht voor de bouw en levering van 22 nieuwe tankautospuiten aan Dutch Rescue Vehicles (DRV)/Rosenbauer. Het was een lang traject waaraan veel collega’s, zowel vrijwilligers als beroeps, hebben meegewerkt. Het gaat om een moderne volwaardige tankautospuit die is ingericht voor standaard zes personen. Door veel technische innovatie is het
Friese brandweer ‘supporter’ van Fryslân Hartveilig In Fryslân krijgen wekelijks 12 mensen een hartstilstand buiten het ziekenhuis. De kans op overleving is nu ongeveer 15%. Met een netwerk van getrainde burgerhulpverleners kan dit percentage omhoog. Onlangs ondertekenden Walle Jelsma en Bernard Postma van Brandweer Fryslân namens Veiligheidsregio Fryslân het manifest ‘Hart voor Fryslân’. Daarmee is de veiligheidsregio ‘supporter’ van Fryslân Hartveilig, een stichting die zich inzet voor het opbouwen van een reanimatienetwerk in de noordelijke provincie.
De specificaties • Rosenbauer CL 1500 / 50-25 / 6 tankautospuit • Chassis: MAN TGL 12.250 BBF 4 x 2 WB 3300 • Automatisch schakelende versnellings bak: ZF 12 Tipmatic • Opbouw: Rosenbauer CL High End met geïntegreerde manschappencabine (zitconfiguratie 2 + 2 + 2)
voertuig ook geschikt om veilig met vier personen te kunnen optreden. Hiermee heeft Zeeland niet alleen een modern voertuig voor de veiligheid van de burgers, maar juist ook voor de veiligheid van de eigen mensen. Met de aanbesteding is een bedrag van circa € 7.480.000 gemoeid. Naar verwachting wordt het eerste voertuig medio oktober 2017 geleverd. De nieuwe tankautospuiten zijn van het model Compact Line. DRV/Rosenbauer heeft meer dan vijftien jaar ervaring met de bouw van dit model voertuig. • Bluspomp: Rosenbauer NH 25 (LD 2.500 liter bij 10 bar en HD 400 bij 40 bar) met drukluchtschuimsysteem (volledig geautomatiseerd) • Watertank: 1500 liter • SVM-tanks: 50 liter klasse A en 25 liter oefen-SVM • Zitplaatsen: 6, alle uitgevoerd met ademluchthouders • Veiligheid: Telemetriesysteem Smart Device (straalpijptelemetrie)
Overlevingskans vergroten Elders in Nederland heeft een goede dekking van reanimatie-burgerhulpverleners en aangemelde AED’s bewezen de overlevingskans na een hartstilstand te vergroten. Fryslân loopt nu nog achter op die gebieden. Fryslân Hartveilig wil daar verandering in brengen. Inmiddels zijn bijna 700 personen in Fryslân actief als burgerhulpverlener. De stichting wil dat aantal verdubbelen. Bij een volledige dekking in de provincie kunnen jaarlijks zestig tot zeventig levens extra worden gered. Dankbaar werk Jelsma en Postma zijn zelf burgerhulpverlener en hopen dat veel collega’s hun voorbeeld volgen. Postma: ‘Als brandweer zijn we goed getraind. Gaat de pieper? Dan weten we dat elke seconde telt en moet je snel kunnen schakelen. Als burgerhulpverlener kun je per sms worden opgeroepen om een AED op te halen of te reanimeren. Het is belangrijk en dankbaar werk waar we graag aan bijdragen.’
Neem voor meer informatie contact op met Cees Ars, c.ars@vrzeeland.nl
6 Luisterend oor
Veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond al 10 jaar midden in de samenleving! De Veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond (VRR), waar Brandweer Rotterdam-Rijnmond onderdeel van uitmaakt, bestaat tien jaar. De VRR pakte in september tijdens de Wereldhavendagen groots uit om dit te vieren.
De Rotterdamse wereldhavendagen zijn al jarenlang een begrip. De inzet van de brandweer tijdens de verschillende demonstraties voor het publiek, de oude en nieuwe brandweervoertuigen en de goede tips van team Veilig Leven waren ook dit jaar weer grote publiekstrekkers voor jong en oud. Spectaculaire familievoorstelling Voor deze verjaardag werd voor de helden van de brand-
weer en hun collega’s van ambulance, politie, VRR en familieleden eenmalig een spectaculaire voorstelling met dans, muziek, theater en live demonstraties georganiseerd. Het verhaal speelt zich af in een woonhuis en bij de bewoners gaat werkelijk alles mis. Maar... gelukkig zijn daar de helden van de VRR om ze uit (en door) de brand(weer) te helpen. Op deze spectaculaire en humoristische wijze liet de VRR zien wat voor een mooie en interessante organisatie zij is.
Steunpunt Brandweer van start
‘Praten helpt je verder’ Ogenschijnlijk was er met Demis Jansen niks aan de hand. Als toegewijde vader en brandweerman deed hij zijn werk en stond hij altijd voor anderen klaar. Maar in werkelijkheid voerde Demis een verborgen gevecht tegen emoties waar hij zich geen raad mee wist.
Tot zijn vrouw Bianca aan de noodrem trok. Ze zochten hulp en hij kreeg de diagnose PTSS. Maar daarmee was zijn strijd bepaald niet gestreden. Bureaucratische mallemolen ‘PTSS? Ik wist niet eens wat dat was’, vertelt Demis, bevelvoerder bij de brandweer Driebergen-Rijssenburg. ‘Maar toen ik me in de
Aanvulling op collegiale nazorg
diagnose verdiepte, vielen veel puzzelstukjes op zijn plek. En ik dacht: nu word ik eindelijk geholpen.’ Maar in plaats daarvan belandden Demis en Bianca in een bureaucratische mallemolen. Lange tijd zochten ze hun weg naar de juiste hulpverlening en naar manieren om de impact van de PTSS op hun leven te leren hanteren.
Als je klachten hebt die vergelijkbaar zijn aan die van Demis Jansen, dan kun je terecht bij het Steunpunt Brandweer. Het steunpunt is een landelijk loket en een aanvulling op de collegiale nazorg op de werkvloer door de BOT, COT en TCO-teams.
Boos en bang ‘Als brandweerman krijg je te maken met ingrijpende gebeurtenissen. Dat hoort erbij en daar leer je mee omgaan. Ik kon het altijd wel een plekje geven. Dacht ik.’ Maar stilletjes aan werd Demis prikkelbaar, afwezig en angstig. ‘Ik werd boos om de kleinste dingen en was bang in een pretpark. Ik was overbezorgd naar mijn kinderen, extreem alert en erg vergeetachtig. Heel, heel geleidelijk aan, voel je dat er iets niet klopt.’ Dat merkte Bianca ook: ‘Eerst waren het kleine dingen, maar langzaamaan veranderde Demis’ hele persoonlijkheid. Hij trok zich steeds meer terug en ontweek elk gesprek daarover. Dat had veel invloed op ons gezinsleven en onze relatie. Toen hij aangaf dat hij zich met zijn problemen teveel voelde in het leven, heb ik zijn baas gebeld en gezegd: je moet nu met Demis komen praten.’
Steunpunt Brandweer Bij het Steunpunt Brandweer staan maatschappelijk werkers van Stichting de Basis voor je klaar. Deze organisatie is gespecialiseerd in psychosociale hulp en steun aan (oud-) geüniformeerden die in hun werk te maken hebben (gehad) met ingrijpende gebeurtenissen. Zij bieden een luisterend oor, beantwoorden vragen en bekijken wat er nodig is om van je klachten af te komen.
Het volledige verhaal van Demis Jansen lees je op www.brandweernederland.nl/nazorg
Praten helpt. Neem voor hulp en advies contact op met het Steunpunt Brandweer. Het steunpunt is zeven dagen per week van 08.00 - 24.00 uur bereikbaar. Zie de afbeelding links voor de contactgegevens
Divers 7
Brandweerkrant V A N N E D E R LA N D
Dan bellen we toch de brandweer… Sommige mensen weten voor alles de brandweer te vinden. De moeder van deze peuter wist niet wat te doen toen ze de peutertoiletbril niet van het hoofd van haar dochter kreeg. De buurvrouw wist
ook geen raad. ‘Bel de brandweer’, moeten de dames gedacht hebben. De ploeg in Bemmel rukte uit. De mannen stelden het kind gerust en zaagden heel voorzichtig de zitverkleiner van haar hoofd.
(Ont)moeten we vaker doen Vorig jaar organiseerde het Netwerk Brandweervrouwen de netwerkdag ‘De Kracht van Anders’. De deelnemers reageerden zo enthousiast, dat er op vrijdag 18 en zaterdag 19 november 2016 in Haarlem een vervolg komt. Tijdens deze tweedaagse, met het thema ‘Ontmoeten’, is er van alles te beleven en te leren. ‘We zijn bezig een gevarieerd programma samen te stellen waarbij we diversiteit en het belang daarvan telkens zichtbaar proberen te maken’, vertelt Ellen Buskens, voorzitter van het Netwerk Brandweervrouwen. ‘Diversiteit is veel meer dan alleen man-vrouw. Diversiteit zit ook in de verschillende kwaliteiten van mensen, in de manier van werken en de manier van denken. Diversiteit is nodig om als organisatie mee te kunnen gaan met een veranderende samenleving.’ Gevarieerd programma Buskens vervolgt: ‘Er zijn verschillende excursies en workshops zoals de workshops Psychosociale hulpverlening, Dier in nood, THV Praktijk en Vitaal coach. Bij verschillende workshops steek je daadwerkelijk de handen uit de mouwen maar je kunt ook deelnemen aan workshops waarin je met elkaar van gedachten wisselt over uiteenlopende onderwerpen. Verder is er een presentatie over de renovatie van de Sluizen van IJmuiden, een lastige klus door de vondst van bommen en granaten.’
‘Diversiteit is nodig om als organisatie mee te kunnen gaan met een veranderende samenleving’
Iedereen welkom! ‘We sluiten de eerste dag af met een gezellig feest om op zaterdagochtend fris te beginnen met een bootcamp of mindfullness op het strand. Vervolgens is er na een gezamenlijk ontbijt keuze uit een bedrijfsbezoek bij twee zeer aansprekende bedrijven in de omgeving: Schiphol en de sluizen van IJmuiden. Aan het einde van de ochtend keer je met nieuwe ideeën en frisse energie weer huiswaarts.’ Tot slot voegt
Buskens nog toe: ‘Iedereen is welkom bij deze tweedaagse van het netwerk Brandweervrouwen. Houd de komende tijd dus onze website in de gaten voor aanvullingen op het programma en een aanmeldformulier. We ontmoeten je dan graag!’ De tweedaagse wordt georganiseerd in samenwerking met de collega’s van Veiligheidsregio Kennemerland. Zet 18 en 19 november alvast in je agenda.
Meer informatie vind je op: www.brandweernederland.nl/brandweervrouwen
8 Uniek Wel zo hygiënisch
Autoblusdeken voor éénmalig gebruik
Brandweer Hoogeveen heeft in het kader van arbeidshygiëne het bedrijf Firetexx gevraagd een autoblusdeken voor eenmalig gebruik te ontwikkelen.
De nadelen van de oude blusdeken waren het gewicht en de problemen met het reinigen. In het kader van arbeidshygiëne was het wenselijk deze werkwijze te herzien. Daarom zijn de mogelijkheden onderzocht voor een blusdeken bij autobranden, voor éénmalig gebruik en tegen redelijke kosten.
Firetexx ontwikkelde daarop een blusdeken die makkelijk inzetbaar is, licht in gewicht en milieuvriendelijk. De afgelopen maanden zijn tests uitgevoerd met deze blusdeken. De uitkomsten hiervan waren positief. Inmiddels is de blusdeken in gebruik bij Brandweer Hoogeveen.
Innovaties vergroten brandveiligheid ouderen
Dit kunnen we niet alleen Op donderdag 15 september vond het eerste Brandveilig leven Innovatie Event plaats. Op Oefencentrum Crailo deelden de brandweer en vele externe partijen innovaties en ideeën met elkaar om de problematiek rond vergrijzing en brandveiligheid aan te pakken. Diverse bedrijven demonstreerden innovaties op het gebied van brandveiligheid in de woonomgeving. De brandweer lanceerde de praktische website: www.loketbrandveiligleven.nl (zie ook het artikel op pagina 3).
Bezoekers Onder de 400 aanwezigen waren collega’s uit diverse veiligheidsregio’s en veel mensen van organisaties die een rol spelen bij hulp of zorg voor senioren, zoals ouderenbonden, woningbouwcorporaties en thuiszorg- en welzijnsorganisaties. De reacties: ‘Ik vond het een mooie dag doordat informatie over onderzoeken werd gecombineerd met praktische demonstraties.’ ‘Deze dag vraagt om een vervolg.’ ‘Ik ben blij dat steeds meer organisaties, ook buiten de brandweer, zien dat de brandveiligheid thuis beter moet.’ Heb je de dag gemist, bekijk dan het filmpje op www.brandweernederland.nl/bvl
Vooropletters: ‘Voorop voor veiligheid’ ‘De demonstraties lieten het belang zien van brandveiligheid thuis’
Om burgers zelf aan de slag te laten gaan met hun eigen veiligheid heeft veiligheidsregio Midden- en West-Brabant gekozen voor een aanpak met ambassadeurs. Betere ambassadeurs zijn er eigenlijk niet! Vooropletter, dat is de naam van de publiekscampagne die wij de komende jaren gaan voeren. We willen laten zien dat iedereen een Vooropletter kan zijn. Dat doen we door hele concrete tips te geven over wat zelf kan doen aan de eigen veiligheid. Geen grote dingen die ze toch niet doen omdat het te moeilijk is of omdat de boodschap niet zo geloofwaardig overkomt. Klein en herkenbaar, dat is waarin we geloven. Meer info: louise.schneider @veiligheidsregiomwb.nl
Winst 9
Brandweerkrant V A N N E D E R LA N D
Uitrukken op maat
Regio’s slaan handen ineen In 2014 is het landelijk kader Uitruk op maat bij brand vastgesteld. De regio’s zijn aan de slag gegaan om hier invulling aan te geven. Zoveel regio’s, zoveel experimenten en pilots. Meerdere regio’s slaan nu de handen ineen met een gezamenlijk onderzoek. Het anders uitrukken dan met de standaard tankautospuit met zes personen roept veel discussie op over veiligheid, effectiviteit, slagkracht en kosten. De minister van Veiligheid en Justitie heeft de brandweer dan ook opgeroepen vooral gezamenlijk op zoek te gaan naar een juiste methode van brandweerzorg. Het verzamelen van goede gegevens vormt hiervan een belangrijk onderdeel. Deelnemende regio’s Acht brandweerregio’s, Noord-Holland Noord, ZaanstreekWaterland, Kennemerland, Amsterdam-Amstelland,
Drenthe, Limburg-Zuid, Zuid-Holland Zuid en Gooi en Vechtstreek, hebben de samenwerking gezocht om met elkaar gegevens te verzamelen over Uitrukken op maat. Mogelijk dat er nog meer regio’s aanhaken. Vragenlijst Projectleider Hendrik Jongerden licht toe: ‘Het is de bedoeling dat binnen de deelnemende regio’s de aangewezen posten na iedere uitruk een vragenlijst invullen. Deze gaat in op de kenmerken van de brand of het gebouw, of er is opgeschaald en of er bijvoorbeeld slachtoffers waren. Naast het ontwikkelen van een instrument om de uitrukken te kunnen meten, wordt in het onderzoek geprobeerd relaties te leggen tussen bijvoorbeeld de manier van uitrukken en het aantal keer dat is opgeschaald of tussen de manier van uitrukken en het kwadrantenmodel. Het onderzoek gaat geen antwoord geven op de vraag of de deelnemende regio’s op een juiste manier werken met Uitrukken op Maat.’
Meer informatie Het onderzoek wordt begeleid door de Wetenschappelijke Raad Brandweer en wordt uitgevoerd binnen de deelnemende regio’s. Het onderzoek startte vorige maand en eindigt rond mei 2017. Wil je meer weten over het project? Kijk dan op YouTube en zoek op ‘gezamenlijke gegevensverzameling’ of neem contact op met projectleider Hendrik Jongerden: Hendrik.Jongerden@brandweergooivecht.nl
Kampioenen gefeliciteerd! Wil je meer weten over de
Het ABWC en Brandweer Nederland feliciteren alle ploegen die in september deelnamen aan de landelijke vaardigheidstoetsen
Klasse TS-HD: Brandweer Oeffelt, Brabant-Noord
vaardigheidstoetsen van het ABWC? Kijk op www.abwc.nl
Oppervlakte Redding: Brandweer Oude-Tonge, Rotterdam-Rijnmond
van het ABWC. Gefeliciteerd!
Hoofdklasse: Brandweer Neerijnen-West, Gelderland-Zuid
Komend jaar mogen de volgende ploegen zich landskampioen noemen:
Klasse 112: Brandweer Marken, Zaanstreek-Waterland
Geen Nachtwacht maar Brandwacht Maar liefst 30 Twentse brandweermensen hebben zich laten fotograferen voor de Brandwacht. Een ‘remake’ van de Nachtwacht van Rembrandt van Rijn, maar dan gefigureerd door brandweermensen. Het resultaat is prachtig. Het idee kwam van producent Müfide Halaceli, art director van Müfide Hair & Art. Eerder maakte ze al een Dameswacht. Aanleiding voor dit portret was de aanschaf van nieuwe uitrukkleding voor alle Twente brandweermensen. Daarom is ook TenCate, producent van de stof van de pakken, bij dit unieke project betrokken. Fotograaf Willem van Walderveen is tevreden met het resultaat: ‘De Brandwacht is een logisch vervolg op de Dameswacht. Dit nieuwe portret zet een speciale groep mensen op een artistieke wijze neer in hun dagelijkse beschermende werkkleding. De totstandkoming met alle betrokken brandweerlieden en TenCate was heel bijzonder. De sfeer tijdens het fotograferen was speciaal. Het resultaat laat dat ook zien. De brandweerlieden stralen stuk voor stuk. Je ziet hun trots en beroepseer van het portret spatten!’ Alle 31 kazernes van Brandweer Twente hebben het schilderij van TenCate aangeboden gekregen. In de kazerne in Enschede hangt een levensgroot formaat.
10 Uitgeblust?
Oude blusboot De Gelderland naar Iran
Op 6 september voer de oude blusboot De Gelderland van de regio Gelderland-Zuid na 35 jaar trouwe dienst naar Antwerpen. Vanuit de haven van Antwerpen wordt de blusboot op een later moment naar zijn nieuwe bestemming in Iran verscheept. De oude blusboot Batouwe staat nog in de verkoop. In 2015 heeft de Veiligheidsregio GelderlandZuid twee nieuwe blusboten in gebruik genomen. Ook de nieuwe blusboten varen onder de namen De Gelderland en Batouwe.
Buren helpen elkaar met ‘gekoppelde rookmelders’ Bij brand telt elke minuut. De meeste slachtoffers vallen door het inademen van rook. Rookmelders zijn dus van levensbelang! Dit besef kwam ook bij de Bornse gemeenschap. Het idee van Noaberschap is dat buren elkaar helpen. ‘En dit kan natuurlijk ook bij brand’, dachten ze bij Nije Noaberschap. Op initiatief van deze werkgroep is een pilotproject gestart om rookmelders van buren aan elkaar te koppelen. Er was onder de inwoners veel animo voor dit project en de deelnemers zijn bijzonder enthousiast. Het verschil maken Voordat de brandweer na een brandmelding ter plaatse is, gaan er kostbare minuten voorbij. In deze tijd kan een brand zich snel ontwikkelen. Als je verminderd zelfredzaam bent en dus minder snel de woning kunt verlaten, is burenhulp meer dan welkom. Een vitale buurman of buurvrouw die tegelijkertijd gealarmeerd wordt, kan dan het verschil maken tussen leven en dood.
Direct gewaarschuwd Bij deze pilot zijn in totaal 30 woningen (verdeeld over vijf groepen) in Oud-Borne en Zenderen voorzien van gekoppelde rookmelders die draadloos met elkaar verbonden zijn. Wanneer er één woning een rookmelder in alarm gaat, gaan ze in de gekoppelde woningen ook af. Hierdoor wordt iedereen die is aangesloten direct gewaarschuwd en kan er door de buren snel hulp geboden worden. Dat is niet alleen belangrijk bij brand in een woning van personen die afhankelijk zijn van hulp, maar ook wanneer er bijvoorbeeld brand uitbreekt als er niemand thuis is. Want als hulp te laat komt of brand te laat wordt ontdekt, kan dat desastreuze gevolgen hebben. Samenwerking Nije Noaberschap is een samenwerking tussen Brandweer Twente, de gemeente Borne, de politie, het dorpshuis Kulturhus, de woningbouwvereniging Welbions en een vertegenwoordiging van Bornse burgers.
‘Het idee van Noaberschap is dat buren elkaar helpen’
Hulp 11
Brandweerkrant V A N N E D E R LA N D
Blussen in virtuele omgeving levensecht De deelnemer heeft een echte straalpijp in handen en ziet in het beeld direct hoe en waar het water terechtkomt. Het vuur in beeld reageert zoals het in het echt ook zou reageren.
Kiest de deelnemer voor een gebonden straal, dan reageert het vuur alsof er een gebonden straal op staat. Ook als het eigenlijk een sproeistraal had moeten zijn. Bij de opleiding van manschappen is realistisch oefenen van groot belang. Om hiervan maximaal profijt te hebben, is er een virtuele leeromgeving ontwikkeld waar de brandweermannen en -vrouwen in spé kunnen ervaren wat de verschillende blustechnieken
doen. Reden voor Brabant-Noord om virtuele straalpijpvoering een vast onderdeel te maken van de manschappenopleiding. Vaardigheden verbeteren Emiel Jansen is vanuit Brabant-Noord betrokken bij de ontwikkeling van deze virtuele omgeving. ‘Je ziet vaak dat deelnemers in de manschappenopleiding bij een realistische training in het begin vooral bezig zijn om te ontdekken wat de effecten van de straalpijpvoering in de praktijk zijn. Daar gaat kostbare trainingstijd op het oefencentrum mee verloren die je juist vooral wilt gebruiken om vaardigheden te verbeteren. Omdat we ze eerst een training in de virtuele leeromgeving met ADMS firefighter geven, kunnen we daar op het oefencentrum direct mee beginnen.’ Hoog leerrendement ‘Je kunt dit het beste vergelijken met een rijopleiding. Ook daar zien we steeds vaker dat men eerst in een simulator begint voordat men daadwerkelijk met een auto de weg op gaat’, legt Jansen uit. ‘De deelnemer heeft de basisvaardigheden dan al beter onder de knie. Naast de theorie uit boeken en presentaties kan virtueel oefenen een mooie overgang vormen naar het praktisch leren in de post en op een oefencentrum. In ADMS Firefighter is het mogelijk om de deelnemers verschillende levensechte situaties voor te schotelen. We kunnen dat in een veel hoger tempo dan op een oefencentrum. Het leerrendement is daardoor veel hoger.’
‘Het leerrendement in ADMS firefighter is veel hoger dan op een oefencentrum’
Brandveiligheid doen we samen We komen als brandweer vaak als het leed al is geschied. Wij kunnen onmogelijk alle inwoners van onze regio allemaal van persoonlijk advies voorzien. Daar hebben we hulp bij nodig. Hulp om de regio (brand)veiliger te maken! Om die reden startte de gemeente Breda, in samenwerking met Brandweer Midden- en West-Brabant, de Ambassadeurs Brandveilig leven. Via een oproep is een netwerk van burgers opgezet die zich belangeloos inzetten om de brandveiligheid te verbeteren.
Gerard ‘Door de opleiding die we van de brandweer krijgen, kunnen we goede instructies geven over brandveilig leven’
Manon ‘Studenten maken er af en toe een rommeltje van. Ik wil graag dat ze bewust brandveiliger gaan leven’
Ambassadeurs Een ambassadeur heeft een voorbeeldfunctie en zet zich in voor een brandveilige woonomgeving in onze stad. Na een korte opleiding brengen zij nu de basiskennis over brandveiligheid in de woonomgeving over op andere inwoners van de stad. Van jong tot oud, bij mensen thuis of in de buurt of juist voor groepen. De ambassadeurs kunnen andere inwoners helpen met adviezen hoe mensen brand kunnen voorkomen, vroeg-tijdig kunnen ontdekken en ontvluchten.
Goed van start Het is een nieuw, innovatief en vooruitstrevend project met enthousiaste deelnemers. Met de nodige huisbezoeken en voorlichtingsbijeenkomsten zijn de ambassadeurs goed van start gegaan en hopen brandweer, gemeente en ambassadeurs op een netwerk dat zich verder uitbreidt. Want brandveiligheid doen en kunnen we alleen maar samen. Alle ambassadeurs Brandveilig leven zijn ook Vooropletter uit de publiekscampagne waarover je kunt lezen op pagina 8.
Angelique ‘Ik help graag jonge gezinnen met het maken van een vluchtplan voor hun eigen woning zodat ze weten wat ze moeten doen bij een brand’
Janes ‘Senioren die slechter van geheugen worden en thuis zitten, help ik graag een veilige oude dag te beleven’
12 Achterop
Bijzondere laatste kilometers Vierdaagse Nijmegen Op maandag 18 juli vormden de uitrukhal van Post Nijmegen-Centrum en de warme zomerzon het decor voor de jaarlijkse vierdaagse-ontvangst.
Brandweerkrant V A N N E D E R LA N D
Zo’n 250 collega’s uit het hele land maakten van het aanbod van Brandweer Gelderland-Zuid en de VRGZ gebruik om in het gezellige Nijmegen een hapje te eten en samen te toasten op een fantastische Vierdaagseweek. In détachement De lopers van de deelnemende brandweerkorpsen en veiligheidsregio’s legden op vrijdag 22 juli de laatste vijf kilometer voor het eerst af in détachement. ‘Een bijzondere ervaring’ en ‘volgend jaar weer’, waren veelgehoorde reacties.
Weer eens wat anders: een kalf in de TS Post Bemmel wordt zondagmiddag 26 juni gealarmeerd voor het in veiligheid brengen van een koe die vastzit in de modder. Ze rukken uit naar de uiter-
’t is nooit saai!
waarden in Gendt. Ter plaatse blijkt dat een pas geboren kalf in het water heeft gelegen en onderkoeld is. Deze was al uit het water gehaald door twee leden van de post Doornenburg, die toevallig in de buurt waren.
‘Je moet de verhalen van de die oudjes eens opschrijven!’ Deze bijna terloopse opmerking leidde tot het vastleggen van stoere, spannende en ontroerende verhalen van dertig Utrechtse brandweermensen.
Op zijn nek Moederkoe kijkt niet naar haar kalf om, de eigenaar is niet bekend en het dier heeft verzorging nodig in de vorm van warmte en melk. Een van de bemanningsleden van de Bemmelse tankautospuit Richel Reijnen is in het dagelijks leven manegehouder/ rundveehouder. Hij ontfermt zich over het dier en stelt de bevelvoerder voor om het kalf naar zijn bedrijf te brengen. De bevelvoeder stemt in en Richel neemt het kalf op zijn nek en draagt het de dijk op.
Het boek werd geschreven door Diana van Oort, destijds partner van een Utrechtse beroepsbrandweervrouw: “De brandweermensen vertellen openhartig over alle facetten van hun leven bij de brandweer. De leuke kanten, maar ook minder leuke kanten en problemen. Dit levert, verdeeld over twee boeken, een uniek inkijkje in de brandweerwereld door de jaren heen.” Deel 1 van ’t is nooit saai! Verscheen in juni van dit jaar en gaat over de periode tot 1980, met wat verbindingen naar de periodes daarna omdat een deel van de geïnterviewde brandweermensen nog in dienst was toen de interviews tussen 2005 en 2008 werden afgenomen. Deel 2 verschijnt in december van dit jaar. Het behandelt de periode 1980-2008 en de verwerking van uitrukken die een brandweerman of -vrouw altijd bij zal blijven.
Wat staat er in de volgende krant? De volgende Brandweerkrant van Nederland verschijnt in december 2016. Weet je een leuk onderwerp waarover we in deze krant kunnen schrijven? Mail ons dan: communicatie @ brandweernederland.nl
>
Bedankt Eenmaal op het boerenbedrijf van Reijnen is het kalf in de stal gelegd en gevoed. In de tussentijd meldt de eigenaar van het kalf zich. Dat blijkt een brandweerman van Post Gendt te zijn. Hij heeft het dier weer meegenomen en bedankt zijn collega’s van Post Bemmel voor de goede zorgen.
Wil je 24/7 op de hoogte blijven? www.facebook.com/NLBrandweer
www.linkedin.com/groups?gid=3225709
www.twitter.com/Brandweer_NL
Instagram.com/brandweernl
www.brandweernederland.nl
Pinterest.com/brandweernl
Colofon
Meer informatie (026) 355 24 55 of communicatie@brandweernederland.nl
Aan deze uitgave werkten mee:
Met dank voor de inhoudelijke bijdragen vanuit de regio’s:
redactie Team Communicatie Brandweer Nederland teksten de communicatieadviseurs van het Netwerk Cobra en Team Communicatie Brandweer Nederland
fotografie Sanneke Fisser, Henk Baron, Arie van Honk, Jeffrey Koper, Maarten van der Voorde fotografie vormgeving HSTotaal, Haarlem druk MediaCenter Rotterdam verspreiding Netwerk Cobra
Gelderland-Midden, Midden- en West-Brabant, Zuid-Holland Zuid, Amsterdam-Amstelland, Zeeland, Rotterdam-Rijnmond, LimburgNoord, Hollands Midden, Fryslan, Gelderland-Zuid, Twente, BrabantNoord, Gooi en Vechtstreek, Drenthe en Utrecht
bezoek Kemperbergerweg 783 6816 RW Arnhem post Postbus 7010 6801 HA Arnhem internet www.brandweer nederland.nl