Raad van State doet verrassende uitspraak

‘Wij zijn er om gevaar weg te nemen, het nablussen is voor de ondernemer’

Mag je als overheidsbrandweer het nablussen van een brand overdragen aan een particuliere brandweerorganisatie? Die vraag stond centraal tijdens een juridische procedure van een afvalverwerkingsbedrijf tegen de Provincie Groningen. Een procedure die de afvalverwerker startte na een grote brand in november 2017. Eind 2020 kwam het antwoord van de Raad van State: ja, dat mag.

De bewuste brand brak op 27 november 2017 uit, in een afvalberg op het terrein van het afvalverwerkingsbedrijf in Stadskanaal. ‘Een brand met veel vuur en behoorlijk wat rook’, vertelt Piet Tolsma, toen Hoofdofficier van Dienst. ‘Veel bedrijven in de omgeving moesten hun ramen en deuren sluiten. De bult afval was flink ingedikt en het was lastig om er goed bij te komen.’

Afblussen overdragen

Na 36 uur was de situatie redelijk stabiel. Maar het was duidelijk dat de brand nog dagen zou duren. Brandweer Groningen, de gemeente Stadskanaal en Provincie Groningen stelden samen vast dat het afblussen van de brand een verantwoordelijkheid was voor het afvalverwerkingsbedrijf. Piet: ‘We hadden nog dagen bij die rokende bult kunnen blijven staan. Maar we hadden al veel vrijwilligers moeten inzetten; het had impact op onze inzetbaarheid.’ De ondernemer kreeg de tijd om een particuliere brandweerorganisatie in te zetten. Hij vond echter dat deze verantwoordelijkheid niet bij hem lag. Uiteindelijk leidde dit tot bestuursdwang. ‘Dat betekent dat de provincie de beslissing neemt en een particuliere brandweerorganisatie inzet’, aldus Piet.

Juist gehandeld

De brand werd geblust, maar de ondernemer liet het er niet bij zitten. De afvalverwerker startte een juridische procedure tegen de Provincie Groningen. ‘Hierbij ging het om de vraag of wij het afblussen inderdaad hadden mogen overdragen’, licht bedrijfsjurist Hans van der Veen toe. ‘Daarbij keek de rechter naar twee dingen: was er daadwerkelijk geen gevaar meer voor de omgeving? En heeft de ondernemer een redelijke termijn gekregen om een particuliere organisatie in te schakelen?’ Na ook een hoger beroep kwam eind 2020 de uitspraak: ‘We hebben aan beide voorwaarden voldaan. Dat betekent dat we - Brandweer Groningen en Provincie Groningen - juist hebben gehandeld.’

Snel het gesprek aangaan

Die uitspraak geeft helderheid, vindt Hans. ‘Nu weten we dat we ook wettelijk gezien het afblussen mogen overdragen. De overheidsbrandweer is er om het eerste gevaar weg te nemen. Daarna ligt de verantwoordelijkheid bij de ondernemer. Uiteindelijk moet de ploeg ook weer paraat staan voor andere incidenten.’ Inmiddels kijken de mannen terug op een leerzame situatie. Ze hebben dan ook een advies voor andere regio’s: ‘Als je voorziet dat een brand lang gaat duren, ga dan snel het gesprek aan met de ondernemer. Houd wel rekening met zijn of haar emoties. Als die een beetje zijn bekoeld, ga dan om tafel. Zodat je alles in goede samenspraak kunt regelen.’

Wil je meer informatie hierover, neem dan contact op met Piet Tolsma, piet.tolsma@vrgroningen.nl