Financiering van wegenonderhoud
Tips uit de praktijk
Weg Budget?
U maakt een begroting voor wegenonderhoud op basis van harde cijfers: kwaliteit en kwantiteit van het bestaande wegdek, gebruik, veiligheidsnormen en kosten. Zo komt u tot een heldere begroting waarin precies staat hoeveel budget nodig is om de kwaliteit te handhaven. Asfalt heeft daarbij ten opzichte van alle andere begrotingsposten het voordeel dat ruim van te voren duidelijk is wanneer maatregelen noodzakelijk zijn. Maak daar gebruik van!
De route van budgettoekenning
De route van budgettoekenning
Verschillende onderdelen van de gemeenteorganisatie hebben elk hun eigen prioriteiten. Ze gebruiken criteria die soms weinig met harde cijfers te maken hebben. Of uw aanvraag ongehavend uit de strijd komt, hangt van veel factoren af. Toch zijn er wel degelijk manieren om te zorgen dat u voldoende budget krijgt om kwaliteit en veiligheid te waarborgen. In deze waaier vindt u tips voor het veilig stellen van het noodzakelijke budget voor het onderhoud van de asfaltverhardingen.
De route van budgettoekenning
Stuur het succes!
1 Kader
• Hoeveel ongevallen door een slecht wegdek zijn acceptabel? • Hoeveel klachten over achterstallig onderhoud mogen er binnen komen? • Wat mogen spoedreparaties jaarlijks kosten?
Kader
Om discussies over het budget tijdens de behandeling van de begroting te voorkomen is het vastleggen van het kwaliteitsniveau in een beleidskader een goede optie. De elementen van een dergelijk beleidskader moeten zo eenduidig en meetbaar als mogelijk worden vastgelegd:
1
Kader
1
Tip: Een goed onderhouden weg draagt bij aan kostenverlaging voor de gebruiker door minder brandstofgebruik. En minder brandstof spaart het milieu.
Kader
Ook biedt het rationeel wegbeheer houvast. Zo is per wegcategorie vast te leggen wanneer altijd maatregelen getroffen moeten worden. Als op beleidsniveau het minimale kwaliteitsniveau meetbaar vast ligt, wordt de discussie over budgetten van projectniveau naar beleidsniveau getild. Veiligheid is het maatgevende criterium omdat de wegbeheerder aansprakelijk is bij ongevallen door een slecht wegdek.
2 Fundeer met feiten
Maak duidelijk dat financiĂŤle tegenvallers ondanks zorgvuldige voorbereiding kunnen voorkomen.
Fundeer met feiten
Harde, verifieerbare feiten vormen de basis van de budgetaanvraag voor wegbeheer. Wegbeheer heeft hierbij een ruime voorsprong op andere diensten. Aanvullend op de wettelijk verplichte wegenlegger moeten de gegevens over de constructie, data van aanleg, klachten en onderhoudsmaatregelen vastliggen. Zijn van weggedeelten onvoldoende feiten beschikbaar, leg dit dan uit. Transparantie over de beschikbare en niet beschikbare informatie is de basis voor het vertrouwen in de budgetaanvraag.
2
Fundeer met feiten
Fundeer met feiten
Een goed onderhouden wegverharding draagt bij aan de economische waarde van de buurt en dus de belastinginkomsten via de WOZ.
2
Twijfel of onduidelijkheid aan ĂŠĂŠn enkel feitje leidt tot twijfel aan de gehele budgetaanvraag waardoor het geheel onderuit wordt gehaald. Knijpen in het budget voor het bijhouden van gegevens moet daarom worden voorkomen. Overweeg het opnemen van gegevensbeheer in de (externe) opdracht voor weginspectie.
3 Durf
3
Durf
Durf
Is de budgettoekenning lager dan gevraagd, dan moet dit leiden tot een kwaliteit die onder het door het beleid vastgelegde niveau zakt. Zo niet, dan heeft u te veel aangevraagd en wordt u de opvolgende jaren weer gekort. Dat het wegennet niet meer aan de kwaliteitscriteria voldoet moet volgen uit overschrijding van het budget wegens spoedreparaties, klachten of nog erger; schadeclaims. De ondankbare boodschap van budgetoverschrijding moet zo snel en duidelijk mogelijk worden doorgegeven aan de verantwoordelijke beslissers. Daar is durf voor nodig. Maar bij aanlevering van de goede informatie maakt u hen ook tot partner bij de oplossing. Te allen tijde moet u er voor zorgen dat bij calamiteiten door achterstallig onderhoud de verantwoordelijkheid ligt bij degenen die een te laag budget hebben toegekend. Niet bij u!
4 Sta naast de beslissers
4
Sta naast de beslissers
Sta naast de beslissers
Techniek en politiek verschillen. De technische wegbeheerder werkt feitelijke criteria als inspectierapporten uit tot voor hem logische conclusies. Maar de politieke wegbeheerder neemt beslissingen in het licht van het totale pakket aan wensen, inclusief irrationele wensen, van de burgers. Visualiseer met tekeningen en eenvoudige grafieken de essentie. De begrippen uit het overheidsbeleid vormen daarbij de kern. De ontwikkeling van scheurvorming moet worden omgezet in termen als veiligheid, financiĂŤle haalbaarheid, milieu en duurzaamheid. Met deze vertaalslag bent u ook beter voorbereid om de politici te begeleiden bij de contacten met de burger.
4 Sta naast de beslissers
Beslissers willen beslissen. Neem daarom in de budgetaanvraag alternatieven mee. Werk deze ook uit met de bijbehorende consequenties op langere termijn. Ook de optie niets doen vraagt om uitwerking. Leg bondig uit wat de effecten zijn op netwerkniveau voor bereikbaarheid, duur van de overlast tijdens uitvoering en de samenhang met andere diensten (netwerkbeheerders, riolering). Adviseer consequent duurzame en haalbare doelen.
5 Grijp kansen
5
Grijp kansen
Ook het aantreden van een nieuwe gemeenteraad is een mooi moment. Als de leden wijkbezoeken afleggen kunt u ze wijzen op de kwaliteit van het wegdek en hun verantwoordelijkheid.
Grijp kansen
Budgetten veilig stellen is een continu proces. Probeer het belang van goed wegenonderhoud het hele jaar bij de raadsleden naar voren te brengen. Wees alert op, en maak gebruik van, het juiste moment. Is er veel aandacht voor vorstschade? Dan is dat het moment om aandacht te vragen voor onderhoud om bovenmatige schade in de komende winter te voorkomen. Een groot evenement op komst? Grijp de kans om de kwaliteit van de te gebruiken routes extra onder de aandacht te brengen.
5 Grijp kansen
Onderhoud komt telkens terug. Voorkomen van het jaarlijkse gevecht om middelen is gewenst. Als het onderhoud deel uitmaakt van een langjarig contract hoeft daarover niet te worden gestreden. Meerjarige contracten zijn onder bepaalde voorwaarden mogelijk. Bijvoorbeeld als onderdeel van een DBFM constructie.
6 Betrek
6
Betrek
Betrek
Een goed onderhouden wegdek is z贸 gewoon, dat bijna niemand er bij stil staat dat er continu mensen mee bezig zijn. Tenzij ze letterlijk stil staan bij wegwerkzaamheden, die dan vooral lastig gevonden worden. Betrek de beslissers. Stel, u begint aan een flinke onderhoudsoperatie. Vraag de verantwoordelijke wethouder of het raadslid uit de wijk om het offici毛le startsein te geven. Waarbij u in overleg met de afdeling communicatie natuurlijk ook de pers uitnodigt. Zo stelt u de politicus in staat zich te profileren als iemand die betrokken is bij de leefbaarheid en de verkeersveiligheid. Dit werkt door bij de volgende budgetbesprekingen.
7 Toon het resultaat
7
Toon het resultaat
Toon het resultaat
Maak achteraf duidelijk wat de investeringen hebben opgeleverd. Wijs op concrete zaken waar de beslisser zijn voordeel mee kan doen. Een daling van het aantal klachten en ongelukken in relatie tot wegkwaliteit, of benchmarking van de prijs/kwaliteitverhouding in relatie tot andere gemeenten. Toon aan dat doelstellingen gehaald zijn en ‌ vier samen het succes! Zo bouwt u aan een vertrouwensband met de budgetverantwoordelijken die zich op de lange termijn terugbetaalt.
8 Communiceer
8
Communiceer
Opleidingen, trainingen en cursussen kunnen bijdragen om mensen met een technische achtergrond te helpen ook hun andere talenten verder te ontwikkelen. Maak gebruik van de expertise van de aannemer. Zowel voor technisch inhoudelijke ondersteuning als voor het communicatief onderbouwen van aanvragen is bij uw marktpartners veel kennis aanwezig.
Communiceer
Een wegbeheerder is niet per se een succesvolle fondsenwerver of communicatiedeskundige. Soms is het nuttig om een intern of extern specialist in te schakelen. Bijvoorbeeld bij het voorbereiden van presentaties, het opstellen van begrotingsvoorstellen of het verkennen van subsidiekansen.
9 Geluk
Omgekeerd kunt u ook geluk hebben. Een groot stuk in de pers over de veiligheid in relatie tot wegenkwaliteit precies op het moment dat uw begroting behandeld wordt, kan n茅t dat zetje geven wat de beslissers nodig hebben. Komt dat eens voor, geniet er dan van.
Geluk
Zelfs de best voorbereide plannen kunnen mislukken door domme pech. Laat u niet uit het veld slaan als het eens tegen zit. Zie het als een uitdaging om een volgend keer een n贸g solidere basis te leggen met n贸g hardere feiten, zodat uw begroting het dan w茅l ongeschonden haalt.
9
Geluk
Vereniging Stadswerk Nederland Galvanistraat 1, 6716 AE Ede Postbus 416, 6710 BK Ede T 0318 - 69 27 21 F 0318 - 43 76 53 E info@stadswerk.nl W www.stadswerk.nl
VBW-Asfalt Zilverstraat 69, 2718 RP Zoetermeer Postbus 340, 2700 AH Zoetermeer T 079 - 325 22 25 F 079 - 325 22 95 E info@vbwasfalt.nl W www.vbwasfalt.org