een uitgave van buma•s te mra z omer 2013
Het koninkrijk van
Laura Jansen COO Jolanda van de Kamer Tim Knol Verslag Algemene Ledenvergadering Buma NL Buma 100 Events Nieuwe ledenraad Wereld Muziek Concours
SEPTEMBER 2013 | 19 ’S-HERTOGENBOSCH
19| SEPTEMBER 2013 ’S-HERTOGENBOSCH
CONFERENTIE EN FESTIVAL VOOR DE HOLLANDSE MUZIEK BUMA-LEDEN BETALEN € 45,- (I.P.V. € 70,-) REGISTREER NU VIA WWW.BUMA.NL/BUMA-LEDEN
n In dit nummer van buma•stemra magazine
20
COO Jolanda van de Kamer
Mike Breeuwer
De nieuwe Chief Operating Officer (COO) van Buma/Stemra geeft vanuit deze directiefunctie leiding aan de backoffice, met name gericht op de optimalisatie van processen, distributie en IT. Ze is ook verantwoordelijk voor de internationale operationele samenwerkingen. Een interview ter introductie.
10 Laura Jansen
Singer-songwriter Laura Jansen verdeelt haar tijd tussen de VS en Nederland. Ze grijpt alle kansen die op haar weg komen: van een tour in China tot samenwerken met Armin van Buuren. Haar nieuwe album Elba gaat als een speer. Stap voor stap bouwt ze haar koninkrijk op.
16 Buma 100 Events
Om Buma’s 100-jarig bestaan te vieren vinden er dit jaar zeven events in zeven verschillende genres plaats. Op de middenpagina’s het verslag van drie daarvan: pop, jazz en dance.
28 Verslag Algemene Ledenvergadering
Het was de eerste jaarvergadering met een verkleind bestuur en een ledenraad. Een verslag.
En verder 4 Evenementen Buma Cultuur op komst • 6 Update • 13 Verslag
Buma Rocks! • 14 Componisten van het Wereld Muziek Concours 18 Tim Knol op de Muzikantendag • 24 De nieuwe ledenraad 27 Muzieklicenties op internet • 32 Buma/Stemra presenteert… Navarone
n Colofon buma•stemra magazine© is een uit gave van auteursrechtenorganisatie Buma/Stemra. Het magazine verschijnt vier keer per jaar en wordt gezonden aan meer dan twintig duizend componisten, tekstdichters en muziekuitgevers in Nederland en daarbuiten die hun auteursrechten hebben toevertrouwd aan Buma/Stemra. Daarnaast wordt Buma Stemra Magazine gelezen door ruim duizend gebruikers van muziek en door functionarissen bij overheid en media.
Redactieadres Vereniging Buma/Stichting Stemra Afdeling Communicatie & PR Postbus 3080, 2130 KB Hoofddorp Tel. 023 799 7999, Fax 023 799 7777 redactie@bumastemra.nl
Bas Erlings, Monique Paauw, Layla Sala, Erik Verzijl (Buma/Stemra)
Hoofdredactie Frank Helmink (Buma/Stemra - Buma Cultuur)
Vormgeving Marcel Willemsen, Keijser 18 Mediaproducties bv (ontwerp), Gilles Graafland, Lisbeth van Lintel, Sanne van den Berg, LandGraphics bv (lay-out)
Redactie en redactiemanagement Erk Willemsen en Mark van Schaick (Keijser 18 Mediaproducties bv), Erik de Boer (Boardroom), Joris Bos,
Eindredactie Tineke van Brederode
Druk Grafisch Bedrijf Tuijtel Aan deze editie werkten verder mee Dennis Boxem, Miranda Fieret, Jan van der Plas
Coverfoto Lalo Gonzalez Advertentieacquisitie Keijser 18 Mediaproducties bv Ronald Willemsen Tel. 020 675 5308 Fax 020 531 2019 ronald@k18.nl
Publicatie van artikelen is toe gestaan, mits met bronvermelding en na toestemming van de uitgever. © 2013 Buma/Stemra www.bumastemra.nl Lezers van Buma Stemra Magazine worden van harte uitgenodigd te reageren op de onderwerpen in het magazine. U kunt dit doen door een mailtje te sturen naar redactie@bumastemra.nl.
zomer 2013 buma•stemra magazine
3
buma•stemra magazine evenementen Buma NL - D e Parade, ’s-Hertogenbosch, 19 september
Evenementen Buma Cultuur Conferentie en festival voor de Hollandse muziek De vierde editie van Buma NL vindt plaats op donderdag 19 september 2013. Het Evenement, dat zich volledig richt op de Hollandse muziek, strijkt wederom neer in ’s-Hertogenbosch. Buma NL bestaat uit een uitgebreid conferentieprogramma en een muziekfestival dat bekend en nieuw talent presenteert aan publiek en professionals uit de muziekbranche.
B
uma NL, het gezamenlijke initiatief van Buma, Sena en Buma Cultuur, heeft inmiddels drie succesvolle edities achter de rug, waarbij enerzijds de muziekindustrie wordt geïnformeerd en gemobiliseerd, en anderzijds het publiek een muziekfestival wordt aangeboden. Buma NL is een belangrijk evenement voor professionals uit de Hollandse muziek. De conferentie gaat in op voor het Hollandse lied belangwekkende onderwerpen als streamingmuziekdiensten, succesvolle festivalconcepten en het belang van hitlijsten en marktcijfers. Tal van prominente sprekers en panelleden uit de muziek-
4
buma•stemra magazine zomer 2013
industrie delen tijdens de conferentie hun ervaringen en inzichten. Buma NL bestaat uit een conferentie, een showcasefestival en een awardshow.
Conferentie Tijdens de conferentie overdag komen in diverse panels onderwerpen aan bod die actueel de muziekindustrie van de Hollandse muziek raken. In een speciaal stand-van-zakenpanel zullen vooraanstaande personen uit de industrie hun visie laten horen op wat er de afgelopen jaren is gebeurd op het vlak van distributie en airplay en wat de verwachting voor de komende jaren is. Bijna vanzelfsprekend is er ook een social media panel, waarin tips en adviezen naar voren komen aangaande hoe je ook de achterban van artiesten in dit muziekgenre steeds beter kan bereiken via Facebook en Twitter. Streaming is hot, en voor de Hollandse muziek ligt die materie wellicht net even anders dan voor andere muziek-
genres. Ook daarover een panel onderwerp.
Demo-panel Net als vorig jaar kunnen artiesten hun muziek een-op-een laten horen aan een demo-panel van experts van labels en gespecialiseerde radiozenders. Je demo wordt beluisterd en je krijgt opbouwend commentaar. En misschien word je wel ontdekt! In ieder geval kiezen de experts één talent uit de demo’s die die dag beoordeeld worden. Hij of zij krijgt de kans diezelfde avond nog een optreden te doen op het Talent Stage.
Frans Bauer keynote interview Hij is hét boegbeeld van het Hollandse lied. Frans Bauer bouwde zijn carrière van de grond af aan op totdat hij recordhouder Ahoy’-concerten werd. Hij kan als geen ander vertellen over hoe hij die carrière opbouwde, over zijn motivatie en dromen, en over de do’s en don’ts in
Buma Cultuur ondersteunt en promoot het Nederlands muziekauteursrecht in zowel Nederland als in de belangrijkste exportmarkten voor de Nederlandse muziek. Het doel is enerzijds het aandeel op de Nederlandse markt te vergroten en anderzijds een hogere inkomstenstroom door het gebruik van Nederlands muziekauteursrecht op buitenlandse markten te stimuleren. Buma Cultuur organiseert daartoe jaarlijks diverse evenementen. Het komend half jaar vindt een aantal belangrijke evenementen plaats. Vooraankondigingen van Amsterdam Dance Event, Buma Rotterdam Beats en Eurosonic Noorderslag staan op de Update-pagina’s vermeld. Op deze pagina’s een introductie op Buma NL.
in de komende maanden Agenda vanaf half oktober Amsterdam Dance Event • Amsterdam, 16 t/m 20 oktober 2013 Buma Rotterdam Beats • Rotterdam, 14 t/m 16 november 2013 Eurosonic Noorderslag • Groningen, 15 t/m 18 januari 2014 In de volgende editie van Buma Stemra Magazine volgt meer nieuws over deze evenementen van Buma Cultuur.
de business. Bauer opent de conferentie met een keynote interview.
Showcasefestival Tijdens het festival presenteert bekend en nieuw talent zichzelf in showcases aan de Parade in ’s-Hertogenbosch.
Awardshow Ook dit jaar zullen er weer diverse awards uitgereikt worden tijdens het evenement. Het SBS-programma Nederland Muziekland is mediapartner van Buma NL. Het verslag van de Buma NL Awards zal op 21 september te zien zijn tijdens de uitzending van de show op SBS6.
Op de website van BumaNL worden de panelonderwerpen en -bezettingen bekendgemaakt. Registratie en kaartverkoop ook via de website. Buma NL is een gezamenlijk initiatief van Buma Cultuur, Sena en Buma. Buma NL wordt geproduceerd door Brand New Live. www.buma.nl
zomer 2013 buma•stemra magazine
5
buma•stemra magazine update
Beleidsplan
Frank Helmink Directeur Buma Cultuur Manager PR & Communicatie Buma/Stemra
6
buma•stemra magazine zomer 2013
Mike Breeuwer
“Het ondersteunen en promoten van het Nederlands muziekauteursrecht in zowel Nederland als in de belangrijkste exportmarkten voor de Nederlandse (niet per se Nederlandstalige) muziek, met als doel enerzijds het aandeel op de Nederlandse markt te vergroten en anderzijds een hogere inkomstenstroom door het gebruik van Nederlands muziekauteursrecht uit buitenlandse markten te stimuleren. Met haar zichtbare activiteiten wil Buma Cultuur indirect het imago van Buma positief laden.” Dat is onze missie. En dat blijft onze missie. Zoals ook tijdens de Algemene Ledenvergadering in mei al met u gedeeld, is het nieuwe Beleidsplan 2013-2016 goedgekeurd – althans totdat er in het kader van good governance bestuurlijk enige veranderingen zijn doorgevoerd. Tijdens die ALV hebben we u ook kunnen laten zien (en horen) op welke vlakken Buma Cultuur de afgelopen jaren grote stappen heeft gezet. Zo is het Amsterdam Dance Event uitgegroeid tot het grootste en belangrijkste dance-event ter wereld, waarvoor iedereen die een invloedrijke rol speelt in die sterk groeiende industrie van de electronic dance music, in oktober zorgt een week in Amsterdam te zijn. Vijf dagen lang hebben Nederlandse dj’s en producers alle kans om hun (nieuwe) muziek te ‘verkopen’ aan de grootst denkbare internationale markt. Ondertussen zitten we ook midden in een tv-serie onder de naam Music Academy. Afgelopen schooljaar hebben vijftig scholen meegedaan aan het eerste jaar van de Buma Music Academy, waarbij leden van Buma ervoor zorgen dat muziekonderwijs weer terug komt op middelbare scholen. Voor het schooljaar 2013-2014 hebben zich nu al meer dan honderd scholen ingeschreven. Daarnaast hebben enkele bedrijven zich inmiddels gemeld, omdat zij dit initiatief net zo belangrijk vinden als wijzelf. Ook de ministers van Onderwijs (Bussemaker) en Economische Zaken (Kamp) hebben tijdens diverse Algemene Overleggen in de Tweede Kamer het belang van Buma Cultuur in het algemeen en Buma Music Academy in het bijzonder onderstreept. De promotieactiviteiten van Buma Cultuur zijn in mei verbreed. Met een uitverkocht Buma ROCKS! hebben we ook dat genre een duw in de rug gegeven. Dat geldt dit jaar ook meer en meer voor de Jazzdag. Daar waar de Jazzdag zich voorheen richtte op de Nederlandse markt, werden dit jaar de eerste stappen gezet naar een meer op export gerichte programmering. Voorlopig nog geen zomervakantie in Hilversum, want ook het Wereld Muziek Concours is volop aan de gang en Buma NL ligt in het verschiet. Promotie van uw muziek is veel leuker en belangrijker.
Cees Schrama lid van verdienste
Tijdens de Algemene Ledenvergadering werd Cees Schrama (76) benoemd tot lid van verdienste. Hij kreeg de daarbij behorende onderscheiding opgespeld, een gratis lidmaatschap voor het leven en, veelzeggend, een staande ovatie door de hele zaal. Schrama heeft zich de afgelopen vijftig jaar op vele gebieden verdienstelijk gemaakt voor de Nederlandse muziek en het auteursrecht. Als sessiepianist en -organist speelde hij mee op platen van onder meer de Golden Earrings, Boudewijn de Groot, Shocking Blue, Rob de Nijs, en Mouth & MacNeal. Met zijn eigen Casey and the Pressure Group had hij eind jaren zestig een grote hit met zijn eigen compositie Soul Tango. Daarna was hij jarenlang werkzaam als a&r-manager en producer bij
Red Bullet en presentator van het TROS-radioprogramma Sesjun. Binnen Buma/Stemra was Cees Schrama actief als bestuurslid en lid van de Raad van Toezicht. Bestuursvoorzitter Leo de Wit roemde Cees Schrama als een ambassadeur voor de Nederlandse muziek, in het bijzonder voor de jazz van eigen bodem. “Binnen Buma/ Stemra heb je altijd enorm veel inzet getoond. Daarvoor zijn we je dankbaar.” Hoewel hij inmiddels geen officiële functies meer vervult, is Cees Schrama nog altijd strijdbaar, zo liet hij weten. In zijn dankwoord riep hij de jongere leden op pal te gaan staan voor het auteursrecht. “Vecht voor uw recht. Als we dat niet doen is de zaak onherroepelijk verloren.”
Buma Rotterdam Beats
Buma Rotterdam Beats, Rotterdam, 14 t/m 16 november 2013
Het internationale festival voor urban bass en beats, Buma Rotterdam Beats, vindt dit jaar plaats van 14 tot en met 16 november, gestoken in een nieuw jasje en op een nieuwe plek. Het hart van het evenement verhuist naar de gele route vlakbij Rotterdam Centraal, die als een loper diverse voor de lokale cultuur belangrijke plekken met elkaar verbindt. “Buma Rotterdam Beats is in een zeer korte tijd uitgegroeid tot een begrip en positieve stimulans voor deze voor de internationale popmuziek zo belangrijke scene”, zegt festival directeur Roger Brouwn. Als je je voor 6 september registreert, kost registratie 90 euro, daarna tot 1 november 110 euro; walk-upregistratie kost 130 euro. Wil je een showcase aanbieden, ga dan naar de website en vul het deelnameformulier in. www.bumarotterdambeats.nl
Mike Breeuwer
releases
door Erik Verzijl
Meld je aan voor Eurosonic Noorderslag
Hans Bakker - Dances of Eternity (Navona Records) Verzamel-cd op Amerikaans label, met twee fraaie orkestrale stukken van componist Hans Bakker met unieke feature: je kunt de partituur op de pc meelezen bij het afspelen!
Half januari vindt de 28ste editie van Eurosonic Noorderslag plaats. Als je in aanmerking wilt komen voor een showcase kun je je tot 1 september 2013 aanmelden. Bij het inschrijven heb je als act twee keuzes. Of je schrijft je in via Sonicbids, ’s werelds grootste netwerksite voor opkomende acts: www.sonicbids.com/esns2014 voor € 5,- inschrijfgeld, met kans op
Soo Cho Jass United - Pandora (Curling Legs) Kwartet rond pianiste Soo Cho: topjazz met een klassieke achtergrond, waarbij ze ook volop de ruimte geeft aan haar medemuzikanten zoals saxofonist en fluitist Javier Girotto.
Jeroen Kant - De Lafaard Kapitein (Bastaard Platen) Grillige, nukkige en tegendraadse singer-songwriter Jeroen Kant met zijn derde album. Rauwe, theatrale en romantische liederen, een aanwinst voor de Nederlandstalige pop.
een reisstipendium als je geselecteerd wordt. Of je schrijft je rechtstreeks bij Eurosonic Noorderslag in via deze link: http://marcatoapp.com/web/ eurosonic/artists/new. Eurosonic Noorderslag, Groningen, 15 t/m 18 januari 2013
www.eurosonic-noorderslag.nl
Boy Edgar Prijs voor Oene van Geel
The Silhouettes - The Silhouettes (Goomah) Lo-fi surfpop van duo Ben Rider en Marthe Jellema met compacte songs die smaken naar meer. Zonnige pop geworteld in de sixties, maar met een moderne bite.
Diederik Rijpstra - The Living City (TryTone) Ambitieus en eigenzinnig album van trompettist Diederik Rijpstra, geïnspireerd door het leven in de grote stad met flarden street noise als onderdeel van de composities. Een ode aan New York!
Cloudmachine - A Gentle Sting (RJWH) Al enige tijd uit, maar toch graag aandacht voor de vierde cd van Ruud Houweling en zijn kompanen, met nummers als schilderijen: met lichte streken opgezet en de meerdere lagen schijnen erdoorheen, waardoor je steeds wat verrassends hoort.
Mariecke Borger - Through My Eyes (Volkoren) Zangeres omringd door muzikale familieleden en vrienden met debuutalbum vol breekbare sobere folksongs over het leed dat liefde heet, gezongen met een heldere, engelachtige stem.
Agnes van der Horst - De Andriessens (Lias) Lezenswaardig boek over de Andriessendynastie. Focus ligt op componisten Hendrik en zoons Jurriaan en de terecht wereldberoemde Louis, maar ook andere creatieve familieleden worden niet vergeten.
Diverse Artiesten - Sranan Gowtu (Top Notch) De levensloop en ontwikkeling van de Surinaamse muziek wordt door Top Notch vastgelegd in een unieke verzamelreeks. Deze eerste release met Surinaams Goud bevat evergreens van onder anderen Max Woiski, Lieve Hugo, Happy Boys, Master Blaster, Trafassi, Aptijt en La Rouge. In de zomer volgen verzamelaars van Lieve Hugo en Max Nijman.
Andreas Terlaak
Caro Emerald - The Shocking Miss Emerald (Grandmono) Na het megasucces van het debuut kozen Emerald en haar mannen voor meer van hetzelfde: fijne catchy songs, deze keer wat meer geïnspireerd door Parijse sferen en de Côte d’Azur: très bien!
De VPRO/Boy Edgar Prijs, de belangrijkste prijs in Nederland op het gebied van jazz en geïmproviseerde muziek, is toegekend aan altviolist en componist Oene van Geel (1973). De prijs is 9 juni aan hem uitgereikt, tijdens een door Van Geel zelf samengestelde concertavond in het Bimhuis, onderdeel van de prijs. Bij de prijs hoort een geldbedrag van 12.500 euro en een plastiek van Jan Wolkers. Oene van Geel is een muzikale avonturier. Beïnvloed door jazz, Indiase muziek, kamermuziek en vrije improvisatie, zet hij zijn virtuoze improvisatievaardigheden en zijn compositietalent in voor een breed scala aan muzikale activiteiten. Hij tourde in Europa, India, Japan, de Verenigde Staten en Canada. Als speler is hij momenteel actief met Zapp 4, Estafest, The Nordanians en zijn nieuwe multimediaproject OOOO. Volgens de jury onderscheidt Van Geel zich met een superieure swing, een groot improvisatievermogen, een grondige kennis van de jazzgeschiedenis en een permanente nieuwsgierigheid naar andere muziekgenres, waarmee hij op atypische wijze een voorbeeld stelt binnen de wereld van de cross-over: “Zowel wat betreft spel als wat betreft compositorische kwaliteit weet Van Geel een sprankelend, overtuigend en verrassend pleidooi voor jazz als actuele, open kunstvorm te formuleren.”
voorjaar 2013 buma•stemra magazine
7
buma•stemra magazine update
The Amsterdam Initiative In mei is er in Amsterdam overleg geweest tussen diverse Europese auteursrechten organisaties om de handen ineen te slaan om een gezamenlijke organisatie voor licencering en administratie voor de Europese online- en mobiele markt op te richten. Dit overleg kreeg in juni een vervolg in Washington tijdens de CISAC World Creator’s Summit Conference. Daar hebben al zestien sociétés zich achter dit initiatief gesteld. De door de Europese Commissie voorgestelde richtlijnen voor het collectieve rechtenbeheer zal een grote impact hebben op de manier waarop auteursrechtenorganisaties
hun werkzaamheden uitvoeren. Samenwerking tussen de nationale organisaties zal noodzakelijk zijn om leden effectief van dienst te kunnen blijven, om muziekrepertoire te kunnen blijven beschermen, en om de belangrijke rol van kleine en middelgrote organisaties in Europese context te kunnen behouden. Hun gezamenlijke wens is om een efficiënte multiterritoriale, multirepertoire licentieen administratieorganisatie op te richten. Daarmee wordt de waarde van lokaal repertoire binnen Europa verhoogd, de culturele diversiteit gewaarborgd, en de kosten voor zowel rechthebbenden als organisaties verlaagd.
De mogelijkheden hiervoor zullen worden onderzocht op basis van: • Onestopshop voor muziekgebruikers waar repertoire van meerdere sociétés kan worden gelicenseerd • Gelijke behandeling voor alle repertoire • Deelname op basis van non-exclusiviteit • Tijdige, accurate, efficiënte en gecentraliseerde kosteneffectieve afhandeling Er is een team samengesteld om deze mogelijkheden tot samenwerking verder en gedetailleerder te onderzoeken. De uitkomsten van de onderzoeken worden in oktober verwacht.
De intentieverklaring is overeengekomen door Nederland (Buma/Stemra), Kroatië (HDS), Denemarken (Koda), Roemenië (UCMR-ADA), Tsjechië (OSA), België (SABAM), Slowakije (SOZA), Polen (ZAIKS), Israël (ACUM), Zwitserland (SUISA), Griekenland (AEPI SA), Noorwegen (TONO), Ierland (IMRO), Finland (TEOSTO), Oostenrijk (AKM), Oostenrijk (Austro Mechana).
- advertentie -
8
buma•stemra magazine zomer 2013
Buma Music Academy valt goed in Den Haag Buma/Stemra is blij dat minister Bussemaker van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap de Buma Music Academy geroemd heeft tijdens het Popdebat in de Tweede Kamer. De afgelopen jaren is het muziek onderwijs door bezuinigingen vrijwel geheel verdwenen van de scholen, ondanks dat uit onderzoek blijkt hoe belangrijk muziek is voor de ontwikkeling van jongeren. Reden voor Buma/Stemra om de Buma Music Academy te starten om dit onderwijs te herintroduceren. Buma Music Academy is het afgelopen schooljaar gestart op ruim vijftig scholen door het hele land. Artiesten, componisten, tekstdichters en muziekuitgevers zijn betrokken bij het project en geven leerlingen onderwijs over muziek in de breedste zin van het woord. Zo hebben Caro Emerald en Eric van Tijn meegewerkt aan het lespakket. Buma/Stemra heeft het initiatief genomen voor de Buma Music Academy en heeft de financiering verzorgd. Het is de bedoeling dat in de komende periode partners en sponsors gaan deelnemen. Op deze manier kan het aantal scholen en het lesprogramma uitgebreid worden. De Buma Music Academy is een unieke manier om op school
- advertentie -
met muziek bezig te zijn. Een klein jaar lang doen jongeren uit klas 2 t/m 4 van de middelbare school mee aan een project waarbij ze kennis maken met alle facetten van de muziekwereld. Niet alleen het maken van muziek, de promotie ervan, het vormen en managen van een band, maar ook het schrijven van een liedje. Hierbij is een belangrijke rol weggelegd voor social media. Enerzijds om het bereik te vergroten, anderzijds om interactie te bewerkstelligen. Bijvoorbeeld, hoe gebruiken artiesten social media om fans te creëren en wat is het belang van legaal downloaden. www.bumamusicacademy.nl
ADE blijft verder uitbouwen Amsterdam Dance Event was al het grootste evenement op haar gebied in de wereld. In oktober zal deze conferentie annex showcasefestival nog grotere vormen aannemen. Als je die dagen in Amsterdam bent, zal het logo je van alle kanten toelachen. Inmiddels begint het programma vorm te krijgen. Voor de conferentie zijn klinkende namen geboekt als Nile Rodgers, Om’Mas Keith, Allan Eshuijs, Armin van Buuren en Richie Hawtin. Voor het festival komen in ieder geval Dave Clarke, Paul Oakenfold en Henrik Schwarz. Het Amsterdam Dance Event wordt georganiseerd door Stichting Amsterdam Dance Event, een initiatief van Buma Cultuur. Amsterdam Dance Event, Amsterdam, 16 t/m 20 oktober 2013
www.amsterdam-dance-event.nl
zomer 2013 buma•stemra magazine
9
n profiel
Laura Jansen
“Ik maak er mijn eigen koninkrijk van” Haar debuutalbum Bells scoorde platina en haar nieuwe album Elba gaat als een speer. De singer-songwriter grijpt alle kansen die op haar weg komen: van een tour in China tot samenwerken met Armin van Buuren. Stap voor stap bouwt Laura Jansen haar eigen koninkrijk op. - door Miranda Fieret
N
oem een willekeurige stad en je hebt grote kans dat Laura Jansen er heeft gewoond. Als kind was ze altijd al op pad. Met een Nederlandse vader en een Amerikaanse moeder groeide ze op in beide landen. En niet altijd even gelukkig. Zo werd ze in haar jeugd gepest en leerde ze al vroeg emoties als angst en verdriet te goed kennen. Met de piano als haar baken van rust, wist ze al snel hoe belangrijk muziek voor haar was: “Ik ben al mijn hele leven met muziek bezig. De piano was de bekende plek in het nieuwe huis. Muziek was altijd aanwezig.” Sinds de laatste paar maanden heeft ze naast haar huis in Los Angeles ook een woning in Amsterdam. “Dat moest ook wel. Er kwam een nieuwe plaat, met Nederlandse muzikanten. Dan moet je hier ook zijn om alle voorbe reidingen goed aan te kunnen pakken. Maar LA is nog wel mijn thuis.”
John Ewbank Laura Jansen is tevreden. De piano verhuist niet meer. Ze heeft er nu twee: één in Nederland en één in Los Angeles. “Ik hoor bij Nederland en Amerika. Ik ben niet anders gewend. Al voelt het nu wel alsof alles in een stroomversnelling is terechtgekomen.” Een e-mail van haar neef aan John Ewbank was het begin van een muzikale carrière. De gouden tip die haar neef
10
buma•stemra magazine zomer 2013
aan Ewbank gaf, zorgde ervoor dat Ewbank en Jansen kennismaakten en het pad werd geplaveid voor een verrassend andere toekomst. In amper vier jaar tijd heeft Jansen een hoop opgebouwd. Twee albums, een duet met Marco Borsato en een met Tom Chaplin van Keane, en vele reizen langs clubs waar ze alleen maar van droomde er te spelen. En dat allemaal terwijl ze helemaal geen muzikale carrière ambieerde. “Ik wilde eigenlijk graag de politiek in”, zegt Jansen geamuseerd. Ze studeerde politicologie en werkte voor de Verenigde Naties in Genève. Maar toen een goede vriend en mensenrechtenactivist werd gedood in Afrika, vluchtte ze naar de muziek. Dat zijn haar momenten van bezinning als ze de wereld om haar heen even niet begrijpt. Pas na een heftige breuk met haar vriend schreef ze haar eerste echte nummer. “Ik heb veel muziek gespeeld, veel geluisterd, maar mijn eerste eigen lied kwam heel laat. Dat was Bells. Natuurlijk schreef ik wel eens flarden op, maar Bells is echt honderd procent van mij. Het was alsof de liedjes altijd in een cocon hebben gezeten. Ze had den heel lang nodig, maar zijn er wel in een complete vorm uit gekomen.”
Relaties Wie naar de muziek van Laura Jansen luistert, kan er niet omheen: de inspiratie komt voort uit de liefde en
Discografie Melancholisch, persoonlijk en vol intense emoties. Allemaal in een jasje van catchy popsongs die iedereen meezingt. Het klinkt als twee verschillende werelden, maar Laura Jansen krijgt het voor elkaar om ze te verenigen. Van Bells tot Elba. • Trauma (ep; 2007) • Single Girls (ep; 2009) • Bells (2009) • Elba (2013)
(gebroken) relaties. “Ik zie relaties als je levenswerk. Je bouwt samen iets op en leert ook veel over jezelf. Het is het meest menselijke in je leven, de school waar ik veel uit haal.” Ze zucht even. “Tja, de romantische relaties zijn het heftigst, hè. Als het dan stukloopt of er is een ruzie, dan ga ik mijn gevoel niet uit de weg. Ik ga achter de vleugel zitten en maak muziek. Dat is mijn uitlaatklep, mijn rode draad door het leven.” Deze manier van verwerken zorgt ervoor dat ze wel eens een telefoontje krijgt van een ex-vriendje. “Gaat dat liedje over mij, vragen ze dan. Ik hou het altijd vaag. Maar ik heb nog nooit een nummer gebruikt voor een wraakactie hoor. Wie weet komt dat nog”, lacht ze.
Elba Kom bij Jansen niet aan met vrolijke niemendalletjes. “Was het maar zo”, zucht ze. “Met een ukelele aan het strand zingen over geluk past nou eenmaal niet bij mij. Ik ben een sociaal mens, maar ik heb ook melancholie nodig.” Ze geeft haar diepste gevoelens de ruimte. “Ik wil niet zwaar overkomen, maar ik ben het soms wel. Maar wees niet bang; ik zwelg er niet in. Ik vind het gewoon fijn om mezelf erin terug te trekken. Mijn eigen ‘Elba’.” Jansen duikt voor de volle honderd procent het leven in en gaat emoties als pijn niet uit de weg. “Ik geef mezelf
Lalo Gonzalez
“Ik heb ook het geluk gehad dat het publiek mij mezelf liet zijn”
zomer 2013 buma•stemra magazine
11
n profiel Laura Jansen daar speciale periodes voor. Nú kan ik bijvoorbeeld echt niet zo diep gaan. Als je aan promotie doet of aan het touren bent, krijg je andere energie, een andere inspiratiebron. Ik heb wel altijd een boekje bij me, en mijn laptop staat vol flarden tekst. Ik schrijf het liefst in het vliegtuig. Je bent dan letterlijk even van de wereld.”
Vincent Hoekzema
Armin van Buuren Ook al trekt Jansen zich graag terug in haar eigen wereld, andere werelden wil ze ook maar al te graag ontdekken. Ze stond nog niet zo lang geleden voor een zaal vol fans van… trance. “Ik kende de muziekstijl eigenlijk niet echt, totdat ik Armin van Buuren sprak. Hij had een remix gemaakt van Use Somebody, en dat werd een hitje. Dus hij vroeg me of hij het uit kon brengen. Na een kop koffie merkte ik al dat ik veel van Armin kon leren. Hij is als een soort broer voor me. Ik vind het knap dat hij zijn leven zo functioneel kan indelen, terwijl hij toch in een bizarre wereld leeft. Toen hij in Los Angeles zat, kwam hij bij me eten en toen bleken we allebei Kate Bush-fan te zijn. Dus we hebben lekker oude platen gedraaid en muziek gemaakt. Later heb ben we in zijn studio, achter de keuken, vier liedjes gemaakt. Daarvan is Sound of the Drums op zijn album gekomen.” Van intieme popzaal naar een grote zaal voor pompende trancebeats: Laura gaat het niet uit de weg. Ze schuurt graag tegen grenzen aan die de buiten wereld impliciet aan haar genre geeft. “Ik kende Armins wereld niet, maar ik was meteen verkocht. Als je een zaal vol positieve vibes, in euforische stem ming voor je hebt, denk je maar één ding: wow! Dat wil toch iedere artiest bereiken!” Jansen tourde met Van Buuren mee door Canada en Amerika. “Het was zo mooi! Ik heb dan ook een hekel aan muzikaal elitaire mensen die daar op neer kijken. Armin is oprecht en hij waardeert me. Het voelde heel natuur lijk. Ik heb ook het geluk gehad dat het publiek mij mezelf liet zijn.”
Hiphop “Ik ben me nu heel erg aan het focus sen op Nederlandse hiphop. Dat vind ik fascinerend. The Opposites, De Jeugd Van Tegenwoordig, Flinke Namen, daar luister ik nu veel naar. Laatst heb ik bij 3FM een mash-up gemaakt van Sukkel voor de Liefde. Ik vind dat zo’n
12
buma•stemra magazine zomer 2013
“Als een relatie stukloopt of er is een ruzie, dan ga ik achter de vleugel zitten en maak muziek” goed nummer. Heel knap wat ze met taal doen in een toch erg Amerikaans genre. Daar heb ik heel veel respect voor.” Laura Jansen zoekt graag de grenzen op, maar zelf de hiphop ingaan ziet ze niet gebeuren. “Er hangen nog een hoop andere plannen in de lucht. Mijn album Elba komt binnenkort in Engeland, Duitsland en Frankrijk uit. In het najaar ga ik touren door Amerika en Azië. Vorig jaar ben ik ook al in China geweest, en dat ging erg goed.” Maar dat betekent niet dat ze haar vrienden niet mist. “Gelukkig hebben we Skype! Ik zie mijn vrienden de laatste jaren een stuk minder, maar ik heb wel een hechte groep om me heen die daar begrip voor heeft. Ik heb ook lange tijd
alléén getourd. Nu ik een band heb, vind ik het wel een stuk fijner. De bandleden zijn als een soort familie voor me. We weten van elkaar wat onze eigenaardigheden zijn, onze routines, bij wie je moet aankloppen om uit eten te gaan en met wie je lekker die ene televisieserie kan kijken.” De singer-songwriter voelt zich prettig bij het leven wat ze nu heeft. “De combi natie van reizen en muziek past bij me. Ik weet dat ik twee koffers heb, meer heb ik niet nodig. Ik word rustig van deze onrust. Daar komt het thema van mijn laatste album Elba ook vandaan. Hoe ik leef is eigenlijk een rare vorm van verbanning. En ik maak er mijn eigen koninkrijk van.”
The Charm The Fury, met vocaliste Caroline Westendorp
n Buma Cultuur Evenement
rek
Adje Vandenberg in gesp met Tjerk Lammers
“Nieuwe mensen, nieuwe smaken”
Buma ROCKS!
Buma ROCKS! kijkt terug op een succesvolle eerste editie. Het conferentie- en showcaseprogramma voor de heavy muziekscene was nog bescheiden van opzet, maar trok op 31 mei toch zo’n vierhonderd geïnteresseerden naar Doornroosje in Nijmegen. - door Mark van Schaick, fotografie Bart Heemskerk
N
a een korte opening door Frank Helmink, directeur van Buma Cultuur en initiator van Buma ROCKS!, was het aan auteur Tjerk Lammers en gitarist Adje Vandenberg om de keynote speech te leveren. Het keynote interview, liever gezegd, want het was op aangeven van Lammers dat Vandenberg de belang rijkste stappen in zijn internationaal succesvolle carrière belichtte. Vanden berg riep de ambitieuze Nederlandse muzikanten op om vooral eerlijk tegen zichzelf te zijn, en kritisch over de eigen prestaties. Een rockmuzikant moet moed hebben en opportunistisch durven zijn. “Pak die kans als hij zich aandient, dat ben je verschuldigd aan alle Nederlandse muzikanten die het proberen te maken.”
Tinfoil of metal Eric Corton presenteerde de talkshow rond het thema ‘If it ain’t Dutch it ain’t much’, waarin zes gasten werkzaam in de muziekbusiness hun mening gaven over de positie van Nederlandse ‘loud music’ in binnen- en buitenland. Mojo’s Jeps Salfischberger was rond uit positief over de Nederlandse scene, met nagenoeg uitverkochte festivals en een vitale underground, en ziet ruimte voor verandering in de business, dankzij downloads, streaming en het daarmee
Buma ROCKS! Op 31 mei vond de eerste editie plaats van Buma Rocks!, geafficheerd als ‘The international conference and showcase festival for loud music’. Initiator Frank Helmink legt uit: “Nederland blinkt internationaal uit in de niche, in specifieke muzieksoorten zoals dance en jazz. Zo ook in rock en metal. Daar maken Nederlandse bands het onderscheid, denk aan Epica, Within Temptation en Textures. Daar mogen we trots op zijn.”
gepaard gaande nieuwe distributienet werk. “Nieuwe mensen, nieuwe smaken.” Zangeres Charlotte Wessels zette kanttekeningen bij de zogenaamde voordelen van zelfpromotie via internet en pleitte er daarnaast voor om metal minder rigide onder te verdelen in sub genres. Het feit dat haar band Delain ooit is bestempeld als tinfoil in plaats van metal, werkt de band soms tegen. “Voor sommige metalfestivals worden we op voorhand te licht bevonden, en voor een gewoon popfestival zijn we te heavy.”
Goede fanbase essentieel Daniel Regan, manager van Epica, was kritisch over vrijwel het hele media landschap, dat hij als een van de factoren ziet waardoor Nederlandse bands al snel naar het buitenland kijken. “De scene heeft het in andere Europese landen echt beter.” De grote man achter het succesvolle platenlabel Mascot Records, Ed van Zijl, was van mening dat een goede fanbase voor een act essentieel is, en belangrijker dan mediasupport. Toewijding wint het van gedoe met een sponsor. Volgens Van Zijl kan zeker een jonge band niet zonder label. “Omdat je veel dingen nog niet weet. Zoek gewoon goed uit wat een label doet, en wat het voor jou kan doen.” Volgens Bob Schoenmaekers, program
meur van de Graspop Metal Meeting in Vlaanderen, zal sponsoring in de heavy scene nauwelijks een rol van belang spelen. Aan een lange adem heb je meer: “Wat goed is komt vanzelf naar boven.”
Muzikale ideeënrijkdom Na een door platenmaatschappij Suburban aangeboden netwerkbarbecue traden vijf heel diverse bands op, die met deze showcases mooi lieten horen en zien wat Nederland kan betekenen op het gebied van moderne rock en metal. The Charm The Fury maakt metalcore en tekende onlangs een platendeal in Frankrijk. Frontvrouw Caroline is een sterke troef, en aan energie ontbrak het de band bepaald niet. Het jonge trio Black-Bone houdt het bij zeer beproefde heavy rock ’n’ roll, waarbinnen zangergitarist Steef voor vuurwerk zorgde met zijn riffs en solo’s. De zwaarste metal mix kwam van From Earth, met onder anderen ex-leden van Born From Pain in de gelederen. John Coffey was daarna bijna lichtvoetig te noemen, gezien de soms jolige klap- en meezingpraktijken, maar wist het publiek moeiteloos voor zich te winnen. Textures idem dito; deze band heeft alles. Geweldige muzi kanten, muzikale ideeënrijkdom en een reputatie van hier tot aan de Himalaya – de perfecte afsluiter van Buma ROCKS!, kortom!
zomer 2013 buma•stemra magazine
13
n feature
Jan de Haan, Johan de Meij, Rob Goorhuis en Alexander Comitas
Componisten van het Wereld Muziek Concours Eens in de vier jaar vindt het Wereld Muziek Concours plaats, ’s werelds meest prestigieuze evenement op het gebied van blaasmuziek. Een kennismaking met vier Nederlandse componisten die werken leverden voor het concours. - door Erk Willemsen
O
p 4 juli is de 17de editie van het Wereld Muziek Concours (WMC) begon nen. Het blaasmuziek evenement duurt nog tot 28 juli. Dan zijn 20.000 deelnemers uit 35 landen in Kerkrade met elkaar de strijd aangegaan om wereldtitels in de wacht te slepen op het gebied van orkestmuziek (harmo nieën, fanfare, brassbands en percussieensembles) en mars, marsparade en showwedstrijd. Zo’n 500.000 bezoekers hebben dan de evenementen bijgewoond.
HaFaBra-industrie Buma Cultuur is partner geworden van het WMC. Daarmee wil ze com ponisten uit de Nederlandse HaFaBraindustrie behulpzaam zijn om hun repertoire nog breder onder de aandacht te brengen, zowel nationaal als inter nationaal. Directeur Buma Cultuur Frank Helmink: “Het past helemaal binnen ons beleid om zo breed mogelijk aanwezig te zijn op de Nederlandse componisten-, tekstdichters- en uit geversmarkt.” Reg van Loo, voorzitter van de stichting WMC: “Het is niet alleen dat Buma Cultuur ons financieel ondersteunt, maar we gaan ook activi teiten organiseren waar alle partijen hun voordeel mee kunnen doen.” Vier componisten die zogenaamde ‘verplichte werken’ leverden voor het concours, zijn Jan de Haan, Johan de Meij, Rob Goorhuis en Alexander Comitas. We vroegen hen naar hun
14
buma•stemra magazine zomer 2013
ervaringen met het WMC en met Buma, en waren vanzelfsprekend geïnteresseerd in hun mening over de stand van zaken in de blaasmuziek en hun werkwijze bij het componeren van de blaasmuziek.
Wereldwijde uitstraling Rob Goorhuis schreef voor de Fanfare Concertdivisie het verplichte werk In Memoriam Piebe Bakker. Hij zegt: “Het WMC is sinds jaar en dag een broedplaats voor ontwikkelingen in de blaasmuziek. De uitstraling beperkt zich niet tot Nederland, maar strekt zich uit over een groot deel van de wereld. Voor Nederland is het een venster op hetgeen zich wereldwijd afspeelt.” Johan de Meij, van wie voor Harmonie 1ste divisie zijn compositie Extreme Beethoven als verplicht werk is opgevoerd, is al even enthousiast: “Het WMC is wat mij betreft wereldwijd het belangrijkste podium voor de blaas muziek. De orkesten zijn – met name in de hoogste afdelingen – van absolute topklasse. Het competitie-element zorgt er mede voor dat er ongelooflijk goed muziek gemaakt wordt.” Eduard de Boer, alias Alexander Comitas, componist van Vita Aeterna voor Fanfare 1ste divisie, onderschrijft dit: “Ik ben er heel blij mee dat Neder land voor de blaasmuziek zoiets groots heeft, met zo’n grote internationale uitstraling, als het WMC. Daarbij leidt elk WMC er opnieuw toe dat er nieuwe
Programma Het enorm uitgebreide programma van het Wereld Muziek Concours is op de website van het WMC te vinden. www.wmc.nl
composities worden geschreven.” Jan de Haan, van wie dit keer het driedelige concertwerk Musica Helvetica werd gekozen als verplicht werk voor Brassband 3de Divisie: “Het WMC is een evenement dat zijn weerga niet kent in de blaasmuziekwereld.” De Haan is een van de belangrijke personen in de blaasmuziekwereld en het WMC, zowel betrokken als jurylid en dirigent. Hij is voormalig eigenaar van bladmuziek uitgeverij De Haske en legt zich nu vol ledig toe op componeren en arrangeren.
Componeren in opdracht De vier componisten werken alle vier voornamelijk in opdracht en hebben over verzoeken niet te klagen. De Haan: “Toen ik De Haske had verkocht, had ik niet kunnen denken dat ik al snel de ene na de andere compositieopdracht zou krijgen.” Goorhuis: “De meeste werken ontstaan in opdracht. Tijd voor eigen initiatief is er nauwelijks. Ook uitgevers participeren in opdrachten die ik krijg, zodat het uitgeven in de regel geen probleem is.” De Meij: “Ik com poneer meestal in opdracht en breng sinds 1988 mijn muziek en cd’s uit bij mijn eigen uitgeverij Amstel Music.” Comitas omschrijft beeldend hoe zijn
Wereldkampioen Concertdivisie 2009: Koninklijke Harmonie Sainte Cecile Eijsden
Wereldkampioen Mars 2009: Drum- en Showfanfare DVS Katwijk
Jan de Haan Johan de Meij
Rob Goorhuis
Alexander Comitas
composities tot stand komen: “Er ont staat iets, ik noteer dat, en dat groeit vervolgens. Het ontstaansproces doet me nog het meest denken aan het op komen van sneeuwklokjes aan het eind van de winter: er komt er ergens eentje uit de grond, dan ergens verderop weer een, enzovoort, en op een zeker moment is er een heel veld met sneeuw klokjes.” Goorhuis: “De tijd dat ik aan de piano zat en mijn handen hun weg zochten op de toetsen ligt heel ver achter me. Ik werk vrijwel altijd vanuit een technisch concept, aan tafel, schetsend met pot lood op papier. Dat noem ik mijn palet. Daarop meng ik mijn kleuren en geef ik mijn ideeën vorm. Als een en ander voldoende is uitgewerkt, breng ik het in de computer in. Ik schrijf dan altijd direct in de uiteindelijke partituur.”
Promotionele rol Natuurlijk vervult Buma/Stemra voor hen een belangrijke rol. De Meij: “Ik ben al sinds 1977 aangesloten en ben over het algemeen goed te spreken over de samenwerking, met name de laatste tijd. Er was een tijdlang een enorm verloop, waardoor ik bijna jaar lijks een andere contactpersoon kreeg toegewezen. Dat lijkt nu gestabiliseerd, en ik werk al jaren prettig samen met Hans van Stekelenburg, Esther Maijer en Marcel van der Boor.” Goorhuis: “Buma/Stemra behartigt mijn auteursbelangen. Voor een auteur
Johan de Meij: “Het competitie-element zorgt er mede voor dat er ongelooflijk goed muziek gemaakt wordt” is het onmogelijk om dit zelf te doen. De promotionele rol van Buma zou zich nog wel wat nadrukkelijker tot de blaasmuziek mogen uitstrekken. Deze vorm van muziek bereikt immers heel veel mensen, maar is desalniettemin weinig via de landelijke mediakanalen te beluisteren, dus minder bekend. Juist dit aspect is voor componisten belang rijk, omdat uitzendingen inkomsten genereren.” Blaasmuziek wordt ondanks de crisis in de cultuursector op hoog niveau bedreven, vinden de componisten. “Maar”, zegt Goorhuis, “de overheid schept onvoldoende voorwaarden via het onderwijs, en het particulier initia
tief schiet tekort. Blaasmuziek is nog steeds niet chique, en de impact ervan wordt door buitenstaanders veelal onderschat, waar het de artis tieke en maatschappelijke waarde ervan betreft.” Comitas vult aan: “Ik heb vaak meegemaakt dat een orkest een hoog niveau wist te berei ken, omdat de wil daartoe groot was. Ik ben soms verbaasd over wat jonge spelers allemaal kunnen, en hoe snel ze dingen kunnen op nemen.” De Meij besluit: “Ik heb erg uitgekeken naar deze editie van het WMC. Ik ben alle weekenden aanwezig, en probeer zo veel moge lijk uitvoeringen mee te maken.”
Buma Cultuur & WMC De samenwerking tussen Buma Cultuur en het WMC bestaat uit een diversiteit aan activiteiten. De verplichte concertwedstrijden van de 250 internationale orkesten zijn uitgebreid met Nederlands repertoire. Daarnaast is er Buma International Round Table, waarbij Nederlandse componisten en dirigenten nationale composities intensief onder de aandacht brengen van de decisionmakers uit de internationale blaasmuziek. Ook zal Buma Cultuur behulpzaam zijn bij de stimulering van jong Nederlands blaastalent, en voorlichting geven over wat Buma is en hoe daarmee om te gaan. Voor deze jonge talenten zal een evenement worden georganiseerd, waarbij nieuw, speciaal geschreven repertoire ten gehore zal worden gebracht.
zomer 2013 buma•stemra magazine
15
n Buma evenement
Buma 100 jaar evenementen
Delen en vieren met Buma is 100 jaar geleden opgericht. Om het jubileum luister bij te zetten organiseert Buma zeven evenementen. De opbrengsten van de evenementen komen ten goede aan Buma Music Academy, een lesprogramma dat muziekonderwijs terugbrengt op basisscholen en stimuleert op middelbare scholen. Op deze pagina’s van drie van die evenementen een fotoreportage. - fotografie Mike Breeuwer
dance Het Atlantisstrand van Almere stond 1 juni in het teken van de dance. Met een fantastische line-up en goed festivalweer was het feest van het Buma Dance Event compleet.
16
buma•stemra magazine zomer 2013
Negen dj’s, waaronder Roog, The Flexican, Mr. Polska en Lucien Foort, deden een set op het Buma Dance Event.
Inmiddels hebben ook het Buma Holland Event en het Buma Kleinkunst Event plaatsgevonden. In het najaar komen er ook nog een Buma Multimedia Event en een Buma Klassiek Event. De evenementen waren allemaal voor een milde toegangsprijs van € 5,- toegankelijk. Want behalve vieren, wilde Buma ook delen. Dat doet ze ook door de opbrengst van de ticketverkoop geheel ten goede te laten komen van de Buma Music Academy en dus van het muziekonderwijs op Nederlandse basis- en middelbare scholen.
pop, dance en jazz Krystl
Caro Emerald
Kraantje Pappie
pop Op de Drafbaan in Groningen speelden 8 juni artiesten als Caro Emerald, Waylon en Krystl op het Buma Pop Event. Ze kregen de bezoekers aan het dansen, springen en zingen. Het zonnetje stond hoog aan de hemel en de sfeer was uitstekend.
Ntjam Rosie
Sabrina Starke
Michiel Borstlap
jazz In een druk bezocht Singer in Laren traden topartiesten als Wouter Hamel, het Peter Beets Quartet, het Cor Bakker Trio en vele anderen op tijdens het succesvolle Buma 100 Jazz Event.
zomer 2013 buma•stemra magazine
17
n feature
Tim Knol op Muzikantendag
“Componeren gaat me gemakkelijk af” Singer/songwriter zijn is trend. Tim Knol stond aan het begin van die ontwikkeling. Op de Muzikantendag in Groningen vertelde hij over componeren en tekstschrijven. - door Erk Willemsen
H
ij is een jonge twintiger maar heeft al twee hit-albums op zijn conto staan. Hij werd in 2009 ontdekt door het Excelsior-label, dat hem koppelde aan Matthijs van Duijvenbode, die al furore had gemaakt met Johan en Anne Soldaat. Samen schreven ze zijn eerste album, Tim Knol, dat in 2010 meteen de twaalfde plaats van de Album Top 100 bereikte. Knols songschrijverschap werd overal geroemd. Een jaar later volgde het album Days, met opnieuw groot succes. Momenteel
is Knol zijn nieuwe cd aan het afwerken. “Ik hoef alleen nog voor drie nummers de teksten te schrijven. Muziek com poneren gaat me gemakkelijk af, maar teksten schrijven vind ik moeilijk. Maar voor die drie nummers heb ik al een verhaallijn, dus het komt wel goed. Maar ik laat me niet opjutten. Het móet goed zijn. “Teksten zijn wel heel belangrijk. Ze kunnen écht iets toevoegen aan de muziek. Maar ik heb soms wel moeite mezelf bloot te geven. Ik heb het één keer gedaan, met Music in My Room.
Daarin verplaats ik me in een vriend van me die net overleden was. De tekst is een dankwoord van de zoon aan zijn ouders. Maar zoals Townes Van Zandt dat doet, bijvoorbeeld, dat durf ik niet. Nou is hij ook wel iemand die heel veel heeft meegemaakt. Veel ellende ook. En dat geldt niet voor mij. Misschien is dat wel nodig om zulke heftige teksten te kunnen schrijven.”
16+ “Ik pik soms een verhaal op dat ik in een café hoor. Het nummer Sam vertelt het relaas van een alcoholverslaafde. Ik hoorde dat laatst op YouTube door een negenjarige meezingen… No real love, only one night stands. Drunk n coked to the brim again. Ik denk dat ik er maar 16+ op moet gaan zetten. “Een refrein maken is het makkelijkst. Een goed tweede couplet schrijven is het lastigst. In het eerste couplet vertel je je verhaal al. Daarna moet het niet gekunsteld worden. Je kunt het oplossen door een conclusie te trekken aan het eind, of door een vraag-en-antwoordspelletje met jezelf te beginnen, of door in het tweede couplet het eerste te relativeren. De brug levert ook vaak problemen op. “Ik heb twee liedjes in het Nederlands geschreven, maar ik vind het doodeng. Want het is onwijs direct. Mijn Nederlands is gewoon niet zo goed. En ik wil niet op fouten betrapt worden zoals laatst gebeurde met dat Koningslied.”
Helden
Richard Tas
18
buma•stemra magazine zomer 2013
“Ik was 14 toen ik The Byrds hoorde. Toen wist ik dat ik liedjes wilde gaan maken. Hun versie van Mr. Tambourine Man (geschreven en gecomponeerd door Bob Dylan; red.) is zo catchy, met zulke mooie koortjes. Ik heb me bij het componeren lange tijd gebaseerd op wat
mijn helden schreven. Dan was het de truc om het net even anders te maken, net even origineler, net wat gekker. “Toen Excelsior me vroeg, had ik nog geen eigen liedjes. Dan moet je die maar eens gaan schrijven, zei Ferry Rosenboom toen. En dat ben ik gaan doen, samen met Matthijs van Duijvenbode. When I Am King maakten we. Dat was heel erg naar Anne Soldaats voorbeeld, ook een van mijn helden. En nu zit hij in mijn band. Ongelofelijk dat dat nog maar vier jaar geleden is. “Met Matthijs klikte het enorm. Als ik iets op gitaar speelde, wist hij dat met een melodie op zijn Wurlitzer direct te vervolmaken. We sloten ons twee weken ergens in Friesland op. Met veel drank – mag ik dat wel zeggen? – en heel veel naar muziek luisteren kwam de inspiratie. Tot diep in de nacht speelden we.”
Duco de Vries
Maatje “Voor mijn nieuwe album ben ik voor het eerst in m’n eentje aan het schrijven. Pro Tools is nu mijn maatje. Een enorme uitdaging. Zonder klankbord als Matthijs is het lastig oordelen of een liedje goed is. Ik laat het drie weken liggen en als het daarna nog goed klinkt, houd ik het. Ik neem alles op, ook als ik onderweg ben. In de trein typ ik de tekst gauw in op mijn iPad. Als me onderweg mooie akkoorden invallen, neem ik ze op met mijn telefoon, en thuis zet ik mijn ideeën meteen in Pro Tools. Dan kan ik er zo de studio mee in.” Tim Knol besluit zijn workshop met het laten horen van een nummer dat hij net met zijn sideproject The Miseries heeft gemaakt – onvervalste punk. “Ik ga er ook mee touren!” Vindt je manager dat wel goed, vraagt moderator Fer Abrahams. “Dat kan me niet schelen. Als muzikant moet je de muziek maken die je zelf wilt.”
zomer 2013 buma•stemra magazine
19
n achtergrond
Nieuwe COO Jolanda van de Kamer
“Buma/Stemra keert steeds meer een-op-een uit” Ze legt helder uit, lijkt als nieuwe directielid binnen een half jaar compleet ingevoerd in de complexe materie van het reilen zeilen van Buma/Stemra, en is vast van plan de transparantie van de organisatie nog verder te verbeteren. Een interview met de nieuwe COO, Jolanda van de Kamer. - door Erk Willemsen, fotografie Mike Breeuwer
I
nmiddels is ze een half jaar Chief Operating Officer (COO) van Buma/Stemra. Jolanda van de Kamer geeft vanuit deze directie functie leiding aan de backoffice, met name gericht op de optimalisatie van processen, distributie en IT. Ze is ook verantwoordelijk voor de internationale operationele samenwerkingen. Tot november bestond de directie van Buma/Stemra uit drie leden: Hein van der Ree (CEO, ofwel directievoorzitter), Wieger Ketellapper (CFO, ofwel finan cieel directeur), en Anja Kroeze (general counsel, verantwoordelijk voor juridische zaken; zie ook het interview met haar in Buma Stemra Magazine winter 2012). Op 1 november 2012 trad Jolanda van de Kamer toe tot de directie als COO, ofwel ‘operationeel directeur’. Het is een functie die een tijd lang niet binnen Buma/Stemra had bestaan. Jolanda van de Kamer daarover: “De laatste vijf, zes jaar was er wel eind verantwoordelijkheid maar geen directe aansturing. In die tijd was er net veel geoutsourced en leefde het idee dat er dan niemand meer directe leiding hoefde te geven vanuit onze eigen organisatie. Zeker sinds we de enorme uitdaging met de onlineverwerking zijn aange gaan, is wel duidelijk geworden dat er iemand extra nodig was om dit in
20
buma•stemra magazine zomer 2013
goede banen te leiden. Hein van der Ree zag dat er iemand bij moest. We hebben nu vier mensen in het directie overleg en dat werkt erg prettig.”
De bank Van de Kamer werkte dertig jaar in de bankwereld in allerlei functies: “Na mijn HEAO Bedrijfseconomie aan het Leidseplein in Amsterdam ben ik begonnen bij de AMRO-bank. Ik ben binnen het bankwezen opgegroeid en heb allerlei commerciële en operationele functies gehad, zoals drie jaar lang voor de ING in Singapore werken als COO. Sommige van mijn functies vertonen veel overeenkomsten met het werk dat ik nu bij Buma/Stemra doe. Ik heb bijvoorbeeld een paar jaar het service center Betalen en Cashmanagement van de ING geleid. “Er zijn ook verschillen natuurlijk, want ik heb nooit eerder in de muziek gewerkt. Ik vind het heel verfrissend. Ik krijg hier dan wel wat minder salaris, maar je krijgt er veel voor terug. In het bankwezen ga je naast alle goede col lega’s ook met mensen om die veel met bonussen en variabele beloningen bezig zijn. Dat is hier niet zo. Hier is alles nieuw, maar ik kan heel veel gebruiken van wat ik bij de bank geleerd heb. En
Carrière Jolanda van de Kamer is afkomstig van de ING waar zij vanaf 1998 diverse commerciële en operationele/IT-functies heeft vervuld zowel in Nederland als internationaal. Haar laatste functie was COO aan de insurancekant van de ING voor Oost- en Centraal Europa. Daarvoor was zij COO voor de regio Azië aan de Wholesale Bank-kant vanuit Singapore.
dat je in een directie zit is leuk, want als je het goed doet, kan het veel impact hebben. En het is ook veelzijdig. Je hebt een internationaal aspect vanwege het overleg met de zusterorganisaties, er is ook een politieke invloed, nationaal en vanuit Europa, en dan is er ook nog een hele poot techniek, zoals fingerprinting, radiodetectie – allerlei zaken die opkomen met internet, met grote providers zoals Google. We moeten ons bedrijfsmodel omturnen in verband met online. Al die verschillende elementen heeft het, maar op een kleinere schaal dan bij de bank.”
Transparanter Voor iemand die vanuit een andere branche binnenkomt is het imago dat in sommige geledingen van de buitenwereld over Buma/Stemra leeft wellicht een drempel om zo’n job aan te nemen. Van de Kamer: “Dat was me helemaal ontgaan! Pas toen ik mijn omgeving ging vertellen dat ik bij Buma/Stemra ging werken, begon eerst mijn neefje erover dat zijn studentenvereniging toch zo veel moest betalen voor een beetje muziek in de bar. En daarna klaagde een vriend die een zwembad runt dat hij moest afrekenen op basis van de vierkante meters van zijn zwembad terwijl hij de muziek alleen maar als
“Mijn ambitie is om helderder uit te leggen wat we doen, waarom we het doen en welke overwegingen we daarbij hebben in het belang van de leden”
Mike Breeuwer
zomer 2013 buma•stemra magazine
21
n achtergrond Jolanda van de Kamer Mike Breeuwer
achtergrond gebruikt. Maar goed, dat was bij de bank niet anders, want daar klaagde mijn omgeving dat ze bankkosten moesten betalen en dat hun geldautomaat het niet deed… “Ik denk dat, als wij een nog transpa rantere uitleg geven over ons productie proces, dat ons imago ook verder zal verbeteren. Daar wil ik me hard voor maken. Ik ben onder de indruk van hoe ons proces loopt. Mijn ambitie is om helderder uit te leggen wat we doen, waarom we het doen en welke overwe gingen we daarbij hebben in het belang van de leden.”
Een-op-een Een van de zaken die regelmatig genoemd wordt als kritiekpunt op Buma/Stemra is dat het geïnde geld niet altijd bij de juiste rechthebbende terechtkomt. Jolanda van de Kamer maakt zich sterk om ook dat proces te verbeteren.: “Buma/Stemra keert
22
buma•stemra magazine zomer 2013
steeds meer een-op-een uit – dat als iets in een bepaalde categorie binnenkomt, ook daarop uitbetaald wordt. Wat we nu gedaan hebben is een enquête houden waaruit we een representatieve distributie kunnen doen. Dus we kun nen daar inmiddels uitkeren aan exact de groep die dat ook verdient. Daar wil len we nog beter in worden en daarom zijn we continu bezig om dit verder te ontwikkelen.”
Bagatellen Bij de verbetering van al die processen moet er continu voor gewaakt worden dat er efficiënt gewerkt wordt. “Uit eindelijk moet je toch ergens een grens trekken. We noemen dat ‘bagatellen’. Er is een grens waar een uitbetaling duurder wordt dan wat je overmaakt of verwerkt. Er is een grens waar het verwerken van een paar streams duurder wordt dan wat het oplevert. Van YouTube, Spotify en iTunes krijgen we
maandelijks miljoenen regels informatie binnen. Die spoelen we in onze bestanden. Er wordt gekeken naar wat er hoe lang gedraaid wordt en van wie het is. Dat gebruik gaan we eerst ordenen. Als alle liedjes van een componist bij elkaar staan, moeten we alles onder, bijvoor beeld, een euro wegstrepen, want het proces van registratie en distributie wat daarna zou moeten plaatsvinden zou duurder worden dan die euro. Dat is zo’n ‘bagatel’. Dat er in ons online- en offlineproces grenzen worden in gebouwd om efficiëntie te behouden, is alleen maar in het belang van de leden. Je kunt best een discussie voeren over de hoogte van die grenzen. Maar dat ze er zijn is logisch.”
Uitbetalen De functie die Van de Kamer heeft aangenomen is een pittige. Het betreft immers zaken die de leden direct raken. Leden hebben zich in het verleden af
gevraagd waarom er maar eens per jaar uitgekeerd wordt. Van de Kamer: “Het is één keer per jaar een grote distributie in oktober en gedurende de rest van het jaar circa 75 overige distributies. Je bouwt gebruik en handelingen op tot een bepaald moment, en je moet eerst die pot geld binnen hebben voordat je het kunt uitkeren. Als je dan naar het kalenderjaar kijkt, kom je al gauw in de tweede helft van het jaar. “We zijn wel aan het onderzoeken of we de frequentie kunnen opvoeren, maar dan moet er nog veel in de systemen aangepast worden. We hebben wel nu al een post-distributie ingesteld. Stel dat iemand te laat was met het leveren van de eigendomsinformatie, dan kan die toch nog mee in de post-distributie van november. En we hebben nu ook een maandelijkse service call-distributie. Als je een terechte commentaar hebt, wordt die zo snel mogelijk uitgekeerd en hoef je niet nog een jaar te wachten op geld dat je terecht hebt verdiend. “Dit soort mechanismes uitleggen aan de leden is een uitdaging. Dat we echt allerlei verbeteringen op de kalender hebben staan en alles beter willen commu niceren wil trouwens niet zeggen dat we het slecht doen. Maar een herijking is altijd goed. Het is een continu proces van verbetering.”
Werkendatabase Tot slot heeft Jolanda van de Kamer het opzetten van internationale samen werkingsvormen onder haar bewind. Dat betekent dat ze banden aangaat met andere sociétés om processen door samenwerking efficiënter te laten verlo pen. Zo is er de samenwerking met ICE (International Copyright Enterprise; red.). Van de Kamer legt uit: “Neelie Kroes heeft uitgevaardigd dat er een Global Repertoire Database (GRD)
“Er is een tendens naar internationale samenwerking met zusters die alles effectiever maakt, zodat elke rechthebbende uiteindelijk meer overhoudt” moet komen, een wereldwijde database waar de googles van deze wereld kun nen raadplegen wie de eigenaar is van een muziekwerk. Eén waarheid over wie recht heeft op welk werk. Dat was leuk bedacht, maar dat is natuurlijk een gigawerk. Dat hebben de sociétés inmiddels wel opgestart. Ook Buma/ Stemra investeert in het opzetten van die database. Nú is het zo dat als Adele een nieuw nummer componeert, de ruim tweehonderdtwintig sociétés in de wereld de gegevens in hun afzonderlijke databases invoeren. Dat is natuurlijk niet efficiënt. Er is een tendens naar internationale samenwerking met zus ters die dit allemaal effectiever maakt, zodat elke rechthebbende uiteindelijk meer overhoudt. “Wij zijn gaan praten met ICE, een samenwerking tussen PRS (UK) en STIM (Zweden). Zij zijn opgericht om van die twee sociétés de werkendatabase te gaan combineren. Wij worden binnenkort klant van ICE, vooralsnog geen mede-eigenaar. Dit zijn belangrijke ontwikkelingen die nodig zijn om Buma/Stemra klaar te stomen voor de toekomst, maar deze beslissingen hebben ook een keerzijde. Er worden straks achttien medewerkers boventallig. Dat is toch tien procent van het aantal werknemers hier in Hoofddorp. Dat valt niet mee. “Over het gezamenlijk administreren
van mechanisch recht zijn we bespre kingen aan het voeren met het NCB (Nordish Copyright Bureau; red.), een samenwerkingsverband van de sociétés uit Finland, Noorwegen, Zweden, Denemarken, IJsland en de Baltische staten. We móeten dus efficiencymaatregelen nemen, om het langer vol te kunnen houden Stemragelden aan de rechthebbenden uit te keren.”
Betrokkenheid Er ligt veel op het bord van de nieuwe COO. Maar ze is vol vertrouwen, wil de uitdaging aangaan, communiceert helder en neemt met de blik van de buitenstaander met expertise alle pro cessen onder de loep. Jolanda van de Kamer wil vooral de leden zelf erbij betrekken: “We moeten onze ge bruikers en rechthebbenden nog meer betrekken bij het verstrekken van de juiste informatie, waardoor wij weer beter kunnen uitkeren. Een beetje zoals het bij de banken is gegaan. Tien jaar geleden lachte men je uit dat je je eigen bankgiro’s zou moeten verwerken – nu wil niemand liever dan zelf het bankverkeer regelen met internetbankieren. En omdat we het zelf doen, doen we het foutloos en metéén. Wij moeten dat ook kunnen! Met onze portal.”
Functie en taken Jolanda van de Kamer Jolanda van de Kamer geeft vanuit haar directiefunctie leiding aan de Buma/Stemra backoffice, met de focus op de optimalisatie van de uitgevoerde processen en van de distributie van de gelden. Tevens is zij verantwoordelijk voor de internationale operationele samenwerkingen. Van de Kamer: “Het IT-systeem van Buma/Stemra bestaat uit backoffice, frontoffice en boekhouding. De hele IT is geoutsourced naar Accenture en dat contract valt onder mijn eindverantwoordelijkheid. De backoffice zit hier in Hoofddorp, maar wordt
geleid door Accenture. Wij laten het matchen van de werken met het gebruik in India doen, omdat dat daar natuurlijk goedkoper is. Dan blijft er voor de leden weer meer over. Wij gaan daar een, twee keer per jaar heen om de binding te houden.“Daarnaast vallen de afdelingen Regieorganisatie en Distributie onder mijn verantwoordelijkheid. De eerste wordt geleid door Henk Dekker, hoofd IT; die doet alle projecten en stuurt Accenture aan. En Distributie wordt geleid door Jessica Göbel. “Tot slot vallen de internationale samenwerkingsverbanden onder mijn directietaak, zoals met ICE (UK en Zweden) wat betreft de werkendatabase, en met NCB (noordelijke landen; zie hoofdtekst) wat betreft mechanisch recht.”
zomer 2013 buma•stemra magazine
23
n achtergrond
De nieuwe ledenraad
Brug tussen leden en bestuur Sinds kort kent Buma/Stemra een nieuwe bestuursstructuur van een verkleind bestuur met een nieuw ingestelde ledenraad. Wat zijn functie en taak van de ledenraad? - fotografie Mike Breeuwer
D
e ledenraad is een onderdeel van de nieuwe bestuurs structuur van Buma/Stemra. Ze bestaat uit twaalf leden, onderverdeeld in acht auteurs en vier uitgevers. Kort gezegd is de ledenraad de schakel tussen het bestuur en de leden. Het bestuur opereert belangenover stijgend, de ledenraad functioneert juist als platform ter vertegenwoordiging van de leden en hun (deel)belangen. Daarmee wordt de afstand tussen leden en bestuur kleiner en wordt tevens de voorgenomen scheiding van belangenbehartiging en integrale bestuurlijke verantwoordelijk heid doorgevoerd.
Adviezen Ledenraadvoorzitter Ward Henselmans legt aan Buma Stemra Magazine de ins en outs van functie en taak van de leden raad uit: “In de oude situatie zonder leden raad was er een aantal leden dat vond dat
24
buma•stemra magazine zomer 2013
het bestuur te ver af stond van de leden, en daardoor onbereikbaar was. Daarnaast was belangenoverstijgend besturen lastig, omdat de afzonderlijke bestuursleden zo nu en dan ook opkwamen voor de belangen van hun eigen beroepsgroep. Er was immers geen ander orgaan waarin dat mogelijk was. “In de nieuwe situatie mét een leden raad is dat probleem uit de wereld. Als het bestuur nu een onderwerp behandelt waarbij tegengestelde belangen een rol kunnen spelen, zoals bijvoorbeeld het flexibel beheer van rechten, dan vraagt het bestuur de ledenraad om een advies. De ledenraad is een adviesorgaan en geeft dus alleen adviezen aan het bestuur. Daarnaast kan de ledenraad ook zelf onderwerpen aandragen bij het bestuur, onderwerpen die naar voren komen uit wat er speelt bij de achterban.” Wat hebben Buma/Stemra-leden aan de ledenraad?
Ledenraadvoorzitter Ward Henselmans
“Het bestuur van Buma/Stemra kan veel beter functioneren als het zich niet bezig hoeft te houden met de belangen van de verschillende beroepsgroepen, maar zich op een belangenoverstijgende manier kan richten op de doelstellingen van Buma/Stemra.” Hoe weet de ledenraad wat er speelt bij de leden? “Allereerst zijn we alle twaalf actief in het werkveld. Daarnaast hebben de individuele ledenraadsleden nauw contact met hun beroepsverenigingen. Maar we willen ook leden bereiken die niet aan gesloten zijn bij een beroepsvereniging. Zo zullen ledenraadsleden aanwezig zijn bij events als Eurosonic Noorderslag en Buma Music in Motion, en we zullen publiceren in Buma Stemra Magazine. Ook zijn we aanwezig bij de Town Hall Meetings, en natuurlijk bij de Algemene Ledenvergadering.” Als de ledenraad eenmaal besluit een onderwerp te behandelen, hoe komt zij dan tot een advies? En wat is de rol van de leden hierin? “Wanneer het een duidelijk onderwerp betreft dat geen verdere verdieping
De leden van de ledenraad 1
behoeft, komen we in een vergadering tot een advies. Als het een onderwerp betreft dat wel meer input van de leden nodig heeft, dan zullen we die eerst verzamelen,
bijvoorbeeld door een hearing te orga niseren waar leden langs kunnen komen en hun kijk op de zaak kunnen geven. Op die manier hoopt de ledenraad de schakel te zijn tussen het bestuur en de leden.” Tot slot zitten ledenraadsleden in commissies. Commissies van Buma/ Stemra adviseren het bestuur over één specifiek (deel)onderwerp. Ledenraads leden zitten in zo’n commissie als het een onderwerp betreft waarbij verschil lende belangen een rol kunnen spelen. Zo zitten ledenraadsleden onder meer in de Commissie Repartitiestromen. Samengevat is de ledenraad dus de schakel tussen het bestuur en de leden. De primaire taak van de ledenraad is om het bestuur gevraagd en ongevraagd te voorzien van adviezen, gefundeerd op de visie van de achterban. Adviezen over onderwerpen waarbij verschillende belangen een rol spelen. Deze onderwer pen kunnen op handen zijnde besluiten van het bestuur zijn, of onderwerpen waar de ledenraad zelf mee komt. Op deze manier hoopt de ledenraad de schakel te zijn die er vroeger niet was.
Brian Dessaur - uitgever (2) General Manager Strengholt Music Bestuurslid NMUV 2
Ad van Dongen - componist (3) Mede-eigenaar Big Orange Music
3
4
5
6
7
Spelregels voor e-mails aan de ledenraad De ledenraad ziet graag dat er contact met hen opgenomen wordt, maar ledenraadvoorzitter Ward Wenselmans voegt hieraan toe: “Mocht u een probleem of een goed idee hebben, dan is het wel belangrijk om te weten dat u bij de ledenraad alleen terecht kunt met zaken die een gemeenschappelijk belang betreffen. De Ledenraad kan vanuit haar opdracht alleen aandacht besteden aan problemen en ideeën met een algemene strekking, problemen en ideeën die raken aan het belang van meerdere leden en aangeslotenen. Bijvoorbeeld: ik loop steeds tegen het probleem aan dat ik mijn rechten niet flexibel kan beheren. Voor individuele belangen zoals: ik heb voor dit werk mijn geld niet gekregen, of: ik heb een specifieke klacht die al een lange tijd in behandeling is, kunnen als vanouds Buma/Stemra-medewerkers aangesproken worden. “Dit willen we vermelden omdat we graag zichtbaar willen zijn, maar willen voorkomen dat we iedere maand veel mails moeten behandelen die niet of niet genoeg raakvlak hebben met de materie waar de ledenraad zich mee bezig houdt. Daarnaast is het zo dat we het bestuur niet kunnen overladen met adviezen, dus zullen we een prioritaire volgorde moeten maken. We hopen dat u dit begrijpt.”
Mark Bremer - uitgever (1) Managing Director Universal Music Publishing Benelux
8
Hans Everling - componist (4) Eigenaar SOB Audio Imaging Managing Director Groves Netherlands Marcin Felis - componist (5) Gastdocent Fontys Hogeschool voor de Kunsten, basgitarist Moke Ward Henselmans - componist (6) Vennoot Joosten & Kuitenbrouwer Hans Kosterman - componist/ tekstdichter (7) Bestuurslid PALM http://Popauteurs.nl musicus in Braak, schrijver/producent muziektheater programma’s Maarten van Norden - componist (8) Bestuurslid Componisten 96 Beatrice van der Poel - componist/ tekstdichter (9) Uitvoerend muzikant, performer, oprichter platenlabel Moerasgas, producer theatertournees, stemactrice en medeauteur luisterboeken
9
10
11
Gé Reinders - componist/tekstdichter (10) Producent cd’s Toon Hermans, Lenette van Dongen en Suzan Seegers, auteur van Het Zakdoekje, medeoprichter Studio Rendier Jan Tiemersma - uitgever (11) General Manager muziekuitgeverij De Haske Hal Leonard Ronald Visser - uitgever (12) International Business Manager bij Talpa Music bv
ledenraad@bumastemra.nl 12
zomer 2013 buma•stemra magazine
25
n achtergrond
“Muziek laten horen is altijd een nieuwe openbaarmaking”
Licenties voor muziek op internet Toen Buma in januari aankondigde intensiever muziek op internet te gaan licenseren, werd er her en der protest aangetekend. Waarom zou je YouTube-video’s niet gratis mogen embedden? Frank Lucassen legt uit.
H
et deed nogal wat stof opwaaien toen directievoorzitter Hein van der Ree op Eurosonic aangaf: “Buma zoekt naar gebruik van muziek. Als er een zogenaamde openbaarmaking plaatsvindt, is het de taak van Buma om daar een tarief voor in de markt te zetten.” Betalen voor het embedden van YouTube-video’s, dat in 2009 tij delijk door Buma/Stemra in de ijskast was gezet, werd daarmee weer actueel. Muzieksites als FileUnder en Kicking the Habit tekenden protest aan. Immers, door kleine blogs en sites aan te pakken, zou talent de nek omgedraaid worden doordat ze dan geen aandacht meer op internet zouden krijgen. Van der Ree reageerde ongelovig dat hij zich niet kon voorstellen dat een site als Kicking the Habit niet honderddertig euro per jaar wil betalen voor het gebruik van muziek.
Stroomversnelling Frank Lucassen, Manager Business Development bij Buma/Stemra, zegt: “Wat wij doen is techniek-onafhankelijk. Wij kijken naar het eindresultaat. Als iemand muziek laat horen, waar dan ook, dan is dat een nieuwe openbaarmaking. We worden daarin gesteund door de recente uitspraak van de rechter over Nederland FM. Daardoor is een en ander ook weer in een stroomversnelling terechtgekomen. “YouTube betaalt voor de muziek die op hun site ten gehore wordt gebracht. Daarvoor betalen ze een deel van hun
Frank Lucassen Frank Lucassen is Manager Business Development bij Buma/Stemra.
omzet. Op het moment dat door het embedden van YouTube-video’s op ándere sites die video’s vaker bekeken worden, daalt de streamwaarde, omdat YouTube níet meer omzet krijgt door die extra streams elders. Díe streams zijn een nieuwe openbaarmaking, dáár wordt geld mee verdiend, en daarom moet er bij díe openbaarmaking ook een factuur gestuurd worden. “Ook in de sfeer van de traditionele media werkt dat zo. Bedrijven betalen een vergoeding als zij de radio aan hebben staan, want ook dat is een nieuwe openbaarmaking. De radio betaalt én de bedrijven betalen. Vandaag de dag vinden we dat heel normaal. Bij een website is dat honderd procent vergelijkbaar.”
Embedden versus linken “Als je via een link verwijst, en je opent dus de site van YouTube of de software van Spotify, dan is het geen nieuwe openbaarmaking. Dan ben je weg uit je eigen omgeving. Op het moment dat een bedrijf zijn site en bedrijf profileert door een YouTubevideo of SoundCloud-file te embedden,
en dus op de eigen site muziek ten gehore brengt, is het wél een openbaarmaking. “We rekenen slechts aan een paar grote partijen onze hoogste tarieven. Vrijwel alle sites – dat gaat tot 200.000 streams per video- of audiofile – betalen de lage vaste tarieven voor een jaarlicentie: 130 euro tot 40.000 streams, 260 euro tot 80.000 streams en 650 euro tot 200.000 streams. Daarboven, of als je een omzet van meer dan € 6.500 per jaar hebt, ga je 10 procent van de omzet betalen die je met die streams realiseert, met een minimumtarief van € 0,0033 per stream. Dat laatste tarief geldt dus maar voor heel weinig sites. Sommige sites zijn bang dat ze in de toekomst veel meer moeten gaan betalen, maar daar hoeven ze echt niet bang voor te zijn. Dat heeft Buma in haar honderdjarig bestaan nog nooit eerder gedaan.”
Rechtenvrij “Het argument dat iets promotie is en daarom niet betaald hoeft te worden, is niet valide. Dan kan je elke openbaarmaking als promotie zien en hoeft niemand meer iets te betalen. Ook hoor ik wel eens dat een site zegt alleen muziek van niet-aangeslotenen te gebruiken. Als dat zo is, dan kunnen ze dat aantonen en hoeven ze géén licentie te betalen. Dat is hetzelfde als dat een Chinees restaurant alleen rechten-vrije muziek draait; die hoeven ook niet te betalen.”
Frank Lucassen: “Wat wij doen is techniek-onafhankelijk. Wij kijken naar het eindresultaat” zomer 2013 buma•stemra magazine
27
n achtergrond
Positieve sfeer Algemene Ledenvergadering
Veel om tevreden over Directievoozitter Hein van der Ree
In een positieve sfeer heeft de Algemene Ledenvergadering 15 mei plaatsgevonden, voor het eerst met verkleind bestuur. Het enthousiasme over de recordomzet werd door directievoorzitter Hein van der Ree enigszins getemperd. - door Jan van der Plas, foto’s Mike Breeuwer
M
et een recordomzet aan uitvoeringsrechten kan Buma/Stemra terug kijken op een succesvol 2012. Een jaar ook waarin op bestuurs niveau veel vernieuwingen werden doorgezet en de organisatie zich verder positioneerde voor een toekomst waarin digitale media steeds belangrijker zullen zijn. Toch tempert directeur Hein van
der Ree voor de komende jaren de verwachtingen. “De crisis zal ook aan Buma/Stemra niet voorbijgaan.” In zijn toelichting op de jaarcijfers tijdens de Algemene Ledenvergadering op 15 mei 2013 maakte directeur Hein van der Ree bekend dat Buma in 2012 een recordomzet behaalde van 148 miljoen euro. “De cijfers zijn wat geflatteerd”, aldus Van der Ree. “Er
zit voor twee jaar kabelgeld in, wat vertekent. En de gevolgen van de crisis worden ook bij ons zichtbaar. Met name de inkomsten uit de horeca dalen. Waar we in voorgaande jaren zagen dat restaurants die de deuren sloten enkele maanden later met een nieuwe eigenaar weer open gingen, blijven ze nu dicht.”
Een van de efficiëntste
Jaarverslag 2012 - uit het voorwoord De leden hebben tijdens de Algemene Ledenvergadering het Jaarverslag 2012 goedgekeurd. Bestuursvoorzitter Leo de Wit in het voorwoord: “Er is veel ten goede veranderd. De directie en de medewerkers hebben zich daar uit volle overtuiging en met veel energie voor ingezet. Het is ons vaste voornemen om de ingeslagen weg te vervolgen. Auteurs en uitgevers hebben recht op een eerlijke vergoeding en bescherming van hun rechten. In 2013 zullen we ons daar wederom volledig voor inzetten.”
28
buma•stemra magazine zomer 2013
De toename van de omzet uit het muziekgebruik op internet is niet voldoende om de verliezen op andere fronten te compenseren. Van der Ree: “Online is weliswaar anderhalf keer zo veel als het jaar ervoor, maar een be drag van 2,1 miljoen euro is nog altijd heel weinig als je dat afzet tegen het muziekgebruik en het economisch
Jaarverslag 2012 - uit de toelichting van de directie
te zijn
“De omzet van Buma steeg in 2012 met 5,3 miljoen euro naar 148,2 miljoen (2011: 142,9 miljoen). (…) De categorie Uitvoeringsrecht Radio & TV nam met 0,2 miljoen euro toe tot 52,1 miljoen, en is daarmee net als in 2011 de categorie die de grootste bijdrage levert aan de omzet van Buma, namelijk ruim 35 procent. De groei was het gevolg van de goede resultaten van een aantal commerciële zenders.”
Omzetontwikkeling Buma en Stemra Buma Omzet in miljoenen �
Stemra Omzet in miljoenen � 148,2
150
50
120
40
90
30
60
20
30
10
30,4
0
De nieuwe Ledenraad was voltallig aanwezig op de jaarvergadering
belang van het internet. Daar gaan we de komende tijd keihard aan werken.” Niettemin is er veel om tevreden over te zijn, meent Van der Ree. “Mede dankzij een positief resultaat op onze beleggingen is onze bedrijfsvoering zeer doelmatig. Met een kostenpercentage van 7,8 procent mag Buma een van de efficiëntste auteursrechtenorganisaties van Europa heten. Bij Stemra zitten we op 12,6 procent, en ook dat is inter nationaal gezien een goede score.”
De Algemene Ledenvergadering 2013 was de eerste jaarvergadering met een vekleind bestuur en een ledenraad
0 2012
2008
2009
2010 2011
2012
140,0 136,4 140,3 142,9 148,2
45,0
40,7
35,7
30,4
2008
2009 2010
2011
32,1
Percentuele Omzetverdeling Buma en Stemra
Buma
Stemra
Internationale samenwerking 35,2% Uitvoeringsrecht Radio & TV 14,1% Podia
34,1% Phono-Mechanisch recht BIEM/ Central Licensing
9,1% Horeca
21,2% Special Licensing/Loonpersing
12,0% Werkruimten
18,0% Mechanisch recht Radio & TV
8,5% Verkoopruimten
5,8% Mechanisch recht Online Licensing
1,4% Uitvoeringsrecht Online Licensing
2,7% Thuiskopie/Leenrecht
11,3% Kabel
2,5% Reprografisch Recht
8,4% Uitvoeringsrecht Buitenland
15,7% Mechanisch recht Buitenland
148,2 miljoen
30,4 miljoen
De dalende cd-verkopen hebben geleid tot een afname van de omzet bij Stemra: van 29,1 miljoen euro in 2011 naar 27,7 miljoen in 2012. Lichtpuntjes zijn evenwel de groei in de categorieën Online en Buitenland. “De Nederlandse popmuziek doet het over de grens prima. Met Buma Cultuur dragen we daar met succesvolle internationale congressen als Eurosonic Noorderslag en het Amsterdam Dance Event, die een sleutel rol vervullen in die markt, ons steentje
zomer 2013 buma•stemra magazine
29
n achtergrond Algemene Ledenvergadering
Bestuursvoorzitter Leo de Wit
aan bij. Daar mogen we met z’n allen heel trots op zijn.” De ontwikkelingen in de markt wijzen er echter op dat de omzet bij Stemra de komende jaren verder zal dalen. Van der Ree: “Het antwoord zal moeten liggen in internationale samenwerking. Op dit moment moeten bedrijven die iets willen met muziek op internet in ieder land apart een licentie regelen. Dat moet een onestopshop worden. Wij zijn druk doende om daar inter nationaal afspraken over te maken. Samenwerking kan ook leiden tot meer efficiëntie. Op dit moment worden de auteursgegevens van de nieuwe single van Lady Gaga nog in ieder land apart ingevoerd. Dat is dubbel werk en kan ook nog eens leiden tot fouten. Op dat vlak valt veel winst te behalen.”
Sociaal-culturele doelen Zoals bekend wordt acht procent van de omzet van Buma besteed aan sociaal-
Ledenraadvoorzitter Ward Henselmans
Bestuursvoorzitter Leo de Wit. “Wij vinden het belangrijk te laten zien wie er voor u actief is” culturele doelen. Hieruit worden onder meer de activiteiten van Buma Cultuur, de toezeggingen van het Sociaal Fonds Buma, de toeslag ernstig en de activitei ten van Stichting Brein gefinancierd. Vanuit deze pot werd ook jaarlijks ongeveer vier miljoen euro gestort in het beroepspensioenfonds voor zelf standig kunstenaars AENA. Nu per 1 januari 2013 de overheidsbijdrage aan deze stichting is stopgezet, is een zelf standige voortzetting van dit fonds geen optie meer. Van der Ree: “Besloten is dat het wordt opgeheven en dat de pen sioenen elders worden ondergebracht. Wij van Buma willen onze bijdrage aan de pensioenen van onze auteurs graag voortzetten. Op dit moment bekijken we hoe dat het beste kan. Uitgangs punten daarbij zijn dat het zo flexibel
Omzet De omzet van Buma is in 2012 gestegen, maar de directie verwacht voor 2013 toch een daling van 6 miljoen euro, veroorzaakt door de marktomstandigheden.
Jaarverslag 2012 - uit de toelichting van de directie “De online verspreiding van muziek is gemeengoed geworden. Van de omzet in 2012 van 178,6 miljoen euro was nog een zeer bescheiden deel – 3,9 miljoen van Buma en Stemra samen – afkomstig van het internet. Met de voortgaande verschuiving van offline naar online verwachten wij dat de onlineomzet de komende jaren een groter deel van de totale omzet zal gaan bedragen. Tegelijk zetten wij steeds meer in op online- en digitale media om de dienstverlening te verbeteren en kosten te verlagen.”
30
buma•stemra magazine zomer 2013
mogelijk moet en niet te duur voor de auteur.”
Voltallig ledenbestuur Bij de ledenvergadering zat het vol tallige ledenbestuur achter de tafel. Een statement, aldus bestuursvoorzitter Leo de Wit. “Vorig jaar hebben we gekozen voor een nieuwe bestuursstructuur en een nieuw bestuur. Wij vinden het belangrijk te laten zien wie er voor u actief is.” Het nieuwe bestuur is inmiddels volop aan de slag. Zoals afgesproken zijn er commissies geformeerd rond de belangrijke thema’s als de repartitie, de sociaal-culturele gelden, de bedrijfs voering, de beleggingen en de viering van het honderdjarig bestaan van Vereniging Buma. De Wit: “Hierin heb ben de bestuursleden zitting, samen met mensen uit de ledenraad. Ze adviseren het bestuur over te nemen beslissingen. De afweging van de verschillende be langen van leden worden in deze com missies bediscussieerd, zodat het gesprek in het bestuur zelf echt kan gaan over het belang van de organisatie als geheel.”
Ledenraad volop actief Ook de ledenraad is inmiddels volop actief, zo lichtte voorzitter Ward
n column
PS.
Feest in alle stijlen
D
Nieuw bestuurslid Pieter Perquin (Perquisite)
Jaarverslag 2012 - uit de toelichting van de directie “Om tot de juiste afstemming en het best mogelijke beleid te komen, is in 2012 door Buma Cultuur een klantonderzoek onder de leden van Buma uitgevoerd. Daaruit kwam naar voren dat zichtbaarheid, transparantie en betrokkenheid als essentieel worden gezien. In 2013 zal daar dan ook extra aandacht aan worden gegeven, onder meer door intensivering van het overleg met de bestaande stuurgroepen binnen onze leden en consultatie van de nieuw ingestelde ledenraad.”
Rob Becker
Henselmans toe. “Wij zijn een nieuw orgaan, dus het is even zoeken naar de juiste vorm en insteek. Inmiddels zijn de leden van de ledenraad lid van diverse bestuurscommissies en is de agenda gevuld met de nodige onderwerpen. Onze rol is dat wij de schakel zijn tussen de leden en het bestuur. Als er sprake is van tegengestelde belangen, zoals bijvoorbeeld bij het flexibel beheer van rechten, dan vraagt het bestuur ons om een advies. “Daarnaast kunnen wij ook zelf, op eigen initiatief of op dat van indi viduele leden, met een advies komen. Iedereen met een goed idee of een belangrijke kwestie die het individuele belang overstijgt, kan contact met ons opnemen. Wij nemen dat dan mee in onze vergadering. En mocht dat nodig zijn, dan organiseren wij een hearing.”
e festiviteiten rond het honderdjarig bestaan zijn in volle gang. Jazz, dance, pop, Nederlandstalig en kleinkunst zijn inmiddels aan bod gekomen, en klassiek en multimedia zijn na de zomer aan de beurt. Een voor een prachtige evenementen die een geheel eigen publiek trekken en een geheel eigen sfeer hebben. Evene menten die laten zien hoe rijk het aanbod in Nederland is op muziekgebied. Het honderdjarig bestaan delen en vieren we met muziek liefhebbers in Nederland. We vieren dat het dit jaar honderd jaar geleden is dat een groep auteurs en uitgevers tot de conclusie kwam dat wanneer ze een eerlijke vergoeding wilden hebben voor het gebruik van hun werk, ze gezamenlijk zouden moeten optrekken. Een individuele auteur die naar een orkest ging met de mededeling dat hij recht had op een vergoeding voor het gebruik van zijn werk kreeg te horen dat het orkest dan wel werk van een andere componist zou spelen. Door er een collec tief van te maken, stonden ze sterk en kregen ze dit wel voor elkaar. En dat is nu, honderd jaar later, nog steeds de reden dat Buma voor auteurs, componisten en muziekuitgevers van essentieel belang is. Daarnaast delen we het honderdjarig bestaan ook met Nederland. De inkomsten van de kaartverkoop van de evenementen gaat in zijn geheel naar de Buma Music Academy. Dit is een lesprogramma met het doel om muziek onderwijs terug te brengen naar lagere en middelbare scholen. Het afgelopen jaar is dit programma zeer succesvol van start gegaan op vijftig scholen. Momenteel wordt er druk gezocht naar partners om er samen voor te gaan zorgen dat nog veel meer scholen van het lesprogramma gebruik kunnen maken. Zo dragen we met elkaar ons steentje bij aan de ontwikkeling van al het nieuwe talent dat het muzikale landschap in de komende honderd jaar zal gaan vormgeven.
Hein van der Ree Directievoorzitter Buma/Stemra
zomer 2013 buma•stemra magazine
31
Buma/Stemra presenteert...
Navarone
Een goedlopend debuutalbum, optredens op Noorderslag en in De Wereld Draait Door en een prima bezochte clubtour. De stevig op de seventies leunende rockmuziek van Navarone doet het momenteel uitstekend. Debuut A Darker Shade of White kwam in september uit en kreeg vrijwel overal positieve recensies. Een van de twee gitaristen, Kees Lewiszong, zegt: “We hebben anderhalf jaar de tijd genomen om de plaat voor te bereiden. We wilden echt een krachtig geheel neerzetten: de riffs, de songs, het geluid, de opnames. Er staan slechts zeven nummers op, maar de plaat is erg gevarieerd en duurt bijna veertig minuten.” De band doet bijna alles zelf, van boekingen tot promotie en perscontacten. Drummer Robin Assen: “We zijn een band, met vijf personen, en dat is anders dan een frontman met een begeleidingsact. Natuurlijk willen we niets liever dan fulltime met deze band bezig zijn, maar dat betekent dan wel dat er vijf salarissen verdiend moeten worden.” Hij zit ook met enige regelmaat op de drumkruk bij singer-songwriter Fabiana Dammers en startte met twee studiegenoten van het conservatorium The Dam Studios, waar ze filmmuziek en soundtracks componeren. “Ik hou wel van die afwisseling. In het weekend is het dus stoer kijken en rechtdoor rammen met Navarone, en doordeweeks is het geld verdienen met soundtracks en muziek bij commercials. Ik heb het prima naar m’n zin zo.” - door Dennis Boxem
Menno Hendriks