BALIKESİR İLİ SU POTANSİYELİNİN DEĞERLENDİRMESİ Prof.Dr.Cengiz ÖZMETİN Balıkesir Üniversitesi Çevre Mühendisliği Bölümü cozmetin@balikesir.edu.tr BALIKESİR
DÜNYA SU KAYNAKLARI
Dünyadaki toplam su miktarı 1,4 milyar km3 tür. Bu suların % 97,5’u okyanuslarda ve denizlerde tuzlu su olarak, % 2,5’u ise nehir ve göllerde tatlı su olarak bulunmaktadır. Bu tatlı su kaynaklarının % 90’ı kutuplarda ve yeraltında hapsedilmiş olarak bulunmaktadır.
DÜNYA SU KAYNAKLARI
Su varlığına göre ülkeler aşağıdaki şekilde sınıflandırılmaktadır; Su fakiri: yılda kişi başına düşen kullanılabilir su miktarı 1 000 m3 ten daha az Su azlığı: yılda kişi başına düşen kullanılabilir su miktarı 2 000 m3 ten daha az Su zengini: yılda kişi başına düşen kullanılabilir su miktarı 8 000- 10 000 m3 ten daha fazla
ÜLKEMİZ SU KAYNAKLARI
Kişi başına düşen yıllık kullanılabilir su miktarı 1 500 m3 civarındadır.
TÜRKİYE SU KAYNAKLARI SU KAYNAKLARI POTANSİYELİ Yıllık ortalama yağış Türkiye’nin yüzölçümü Yıllık yağış miktarı Buharlaşma Yeraltına sızma Yüzey Suyu akışı Kullanılabilir yüzey suyu Yeraltı suyu çekilebilir su miktarı Toplam Kullanılabilir Su (net)
: : : : : : : : :
643 mm/m2 780 000 km2 501 milyar m3 274 milyar m3 41 milyar m3 186 milyar m3 98 milyar m3 14 milyar m3 112 milyar m3
SEKTÖRLER İTİBARİYLE SU KULLANIMI 2023 YILINDA
MEVCUT DURUMDA
% 11 %20 % 15 %15 %65 % 74
SULAMA İÇMESUYU SANAYİ TOPLAM
34 milyar 7 milyar 5 milyar 46 milyar
m3 m3 m3 m3
SULAMA İÇMESUYU SANAYİ TOPLAM
72.0 milyar 18.0 milyar 22.0 milyar 112.0 milyar
m3 m3 m3 m3
BALIKESİR İLİ SU POTANSİYELİ
BALIKESİR İLİ
Yüzölçümü ( % 1.9) :14 528 km²
Rakım (İl Merkezi 139m):335 m
Yıllık ortalama yağış
:651 mm
SU KAYNAKLARI
Yerüstü suyu(İl çıkışı toplam ortalama akış): 3 230 hm³/yıl (% 1,7) Yeraltısuyu (ildeki toplam emniyetli rezerv): 245 hm³/yıl (% 1,8) Toplam su potansiyeli: 3 475 hm³/yıl (% 1,7)
SU YÜZEYLERİ Doğal göl yüzeyleri :17425 ha Baraj rezervuar yüzeyleri: 4 029 ha Gölet rezervuar yüzeyleri: 712 ha Akarsu yüzeyleri : 1670 ha Toplam su yüzeyi :23836ha
İÇME VE KULLANMA SUYU
İşletmede olan
: 84,82 hm³
İl toplamı
:142,74 hm³
Balıkesir İlinde Olan Barajlar ve Göletler Temelden yüksekliği (m)
Depolama hacmi ( hm3 )
Gövde dolgu hacmi ( hm3 )
İşletmeye açılış yılı
1- Çaygören
62,5
159,5
3,4
1968
2- Sarıbeyler
37,5
15,6
0,5
1985
3-İkizcetepeler
52,0
164,5
1,1
1991
4-Yenice-Gönen
78,0
164,0
2,1
1997
5-Madra
92,4
79,4
3,2
1998
6-Manyas
91,0
404,0
3,3
2008
BARAJIN ADI
Toplam baraj depolama miktarı 21 adet gölet Toplama depolama
987,0 25,0 1 012,0
YAĞIŞ
BALIKESİR 2009 SU YILI (1 Ekim 2008- 31 Mart 2009)
KÜMÜLATİF YAĞIŞLARIN GEÇMİŞ SU YILLARINDAKİ YAĞIŞLAR VE NORMALİYLE KARŞILAŞTIRILMASI
KÜMÜLATİF YAĞIŞ MİKTARI (mm)
700
572,5
600 513,3
500
511,9
425,0 392,0
400
414,7
300 271,9 265,2
198,9
200 NORMAL YAĞIŞLAR
152,1
2007 SU YILI (Enaz Yağış)
91,7
100
2008 SU YILI 2009 SU YILI
38,5
0 EKİM
KASIM
ARALIK
OCAK
ŞUBAT
MART
NİSAN
AYLAR
MAYIS
HAZİRAN
TEMMUZ
AĞUSTOS
EYLÜL
BALIKESİR
15 Mart 2010
2010 SU YILI (1 Ekim 2009- 30 Eylül 2010)
KÜMÜLATİF YAĞIŞLARIN GEÇMİŞ SU YILLARINDAKİ YAĞIŞLAR VE NORMALİYLE KARŞILAŞTIRILMASI
800
NORMAL YAĞIŞLAR 685,6
KÜMÜLATİF YAĞIŞ MİKTARI (mm)
2007 SU YILI (En Az Yağış) 2009 SU YILI 603,9
2010 SU YILI
569,5
600
572,5
413,0
400
265,2
248,2
200 130,1
37,5
0 EKİM
KASIM
ARALIK
OCAK
ŞUBAT
MART
NİSAN
AYLAR
MAYIS
HAZİRAN
TEMMUZ
AĞUSTOS
EYLÜL
Ortalama Sıcaklık Grafiği
30,0
25,0
20,0
15,0
10,0
5,0
0,0 OCAK
ŞUBAT
MART
NİSAN
MAYIS
HAZİRAN TEMMUZ AĞUSTOS
EYLÜL
EKİM
KASIM
ARALIK
YILLIK
UZUN YILLAR
5,0
5,6
8,1
13,3
17,8
22,6
24,4
24,0
20,6
15,7
10,1
6,6
14,5
2007
5,5
6,5
8,8
11,0
19,5
24,9
26,4
26,7
21,1
16,3
8,8
4,3
15,0
2008
1,3
3,6
11,4
14,1
17,2
23,5
25,0
26,2
20,4
15,9
11,2
8,1
14,8
2009
5,2
7,0
8,3
12,0
17,6
22,8
25,5
24,3
20,0
17,4
9,3
8,9
14,9
2010
6,1
9,3
7,7
Yağış-Buharlaşma Grafiği 80 70 60 mm/ay
50
Yağış
40
Buharlaşma
30
Fark
20 10 0 Yağış
Uzun Yıllar
2006
2007
54,916667 48,407778 46,042576
Buharlaşma 5,2382429 5,2714286 6,0285714 Fark
49,678424 43,136349 40,014004
2008
2009
39,67197
71,922727
5,6
5,4714286
34,07197
66,451299
BARAJLAR VE GÖLETLER
16 Mart 2010
64
59
85
87 65
68
81 74
75
16 Mart 2009
100 100
95
100 91
REZERVUAR DOLULUK ORANI (%)
100
100 100
16 Mart 2010 TARİHİ İTİBARİYLE BARAJ GÖLLERİ VE MANYAS GÖLÜNDE DOLULUK ORANLARININ GEÇMİŞ YILLAR İLE KARŞILAŞTIRILMASI
50
25
0 GÖNEN
ÇAYGÖREN İKİZCETEP.
MANYAS BARAJI
MANYAS GÖLÜ
MADRA
SARIBEYLER HAVRAN
REZERVUAR DOLULUK ORANI (%)
100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100
İbirler Karacaören Karakol Kavaklı Kocaavşar Kocabey Korucu Ovacık Soğuksu Söve Şamlı
100
Ilıca
Halkapınar
Hacıhüseyin
47
100
Armutalan Değirmenli
100
0 Alidemirci
25 100
50
Akbaş
75 100
100
Şahinburgaz
BALIKESİR GÖLETLERDE DOLULUK ORANLARI (15 Mart 2010 )
ÇAYGÖREN BARAJ GÖLÜ DOLULUK ORANININ YIL İÇİNDE DEĞİŞİMİ 100 2001 Su Yılı 2006 Su Yılı 2007 Su Yılı 2008 Su Yılı 2009 Su Yılı 2010 Su Yılı
DOLULUK ORANI (%)
80
60
40
20
0
EKİM
KASIM
ARALIK
OCAK
ŞUBAT
MART
NİSAN
MAYIS
HAZİRAN
TEMMUZ
AĞUSTOS
EYLÜL
İKİZCETEPELER BARAJ GÖLÜ DOLULUK ORANININ YIL İÇİNDE DEĞİŞİMİ 100
DOLULUK ORANI (%)
80
60
40
20 2001 Su Yılı 2007 Su Yılı 2009 Su Yılı
2006 Su Yılı 2008 Su Yılı 2010 Su Yılı
0 EKİM
KASIM
ARALIK
OCAK
ŞUBAT
MART
NİSAN
MAYIS
HAZİRAN
TEMMUZ
AĞUSTOS
EYLÜL
MANYAS BARAJ GÖLÜ DOLULUK ORANININ YIL İÇİNDE DEĞİŞİMİ 100
2008 Su Yılı 2009 Su Ylı
DOLULUK ORANI (%)
80
2010 Su Yılı
60
40
20
0 EKİM
KASIM
ARALIK
OCAK
ŞUBAT
MART
NİSAN
MAYIS
HAZİRAN
TEMMUZ
AĞUSTOS
EYLÜL
MANYAS (KUŞ) GÖLÜ SU SEVİYESİNİN YIL İÇİNDE DEĞİŞİMİ ( 1998 - 2010 ) 18,50
18,00
17,50
SU SEVİYESİ ( m )
17,00
16,50
KOT (m) 12,85 13,00 13,50 14,00 14,50 15,00 15,50 16,00 16,50 17,00 17,50 18,00 18,30
HACİM 3 (hm ) 0,09 17,97 64,83 130,89 205,17 282,15 361,35 442,21 524,42 607,57 690,96 741,16
İdeal Max.Göl Kotu İdeal Min.Göl Kotu 1998 Su Yılı 1999 Su Yılı 2000 Su Yılı 2001 Su Yılı 2002 Su Yılı 2003 Su Yılı 2004 Su Yılı 2005 Su Yılı 2006 Su Yılı 2007 Su Yılı 2008 Su Yılı 2009 Su Yılı 2010 Su Yılı
17,74 m 17,63 m 17,52 m
17,29 m
17,15 m
16,94 m
16,60 m
16,00
15,50
15,37 m 15,23 m
15,00
14,50
14,00
13,50
EKİM
KASIM
ARALIK
OCAK
ŞUBAT
MART
NİSAN
MAYIS
HAZİRAN
TEMMUZ
AĞUSTOS
EYLÜL
AKARSULAR
Akarsularda Anlık Debi Değişimi 35 30
Anlık Debi, m3/sn
25
2004 2005 2006 2007 2008 2009
20 15 10 5 0
Susurluk Bandırma Kavşagı Demiryolu Köp
Simav Çayı Susurluk Şeker Fab Memba
0,436666667
14,5882
26,84933333
İkizce Tepeler Arıtma Simav Çayı Çaygören Sığırcı Deresi Manyas Gönen Marmara Girişi Girişi Baraj Çıkışı GölGirişi 2004
4,422333333
2005
4,592
2,0085
0,528
15,97233333
7,3615
2006
1,8955
0,3826
15,7668
0,496333333
12,18083333
28,89433333
2007
0,241
2,8435
0,094
1,205666667
0,4575
1,5912
2008
1,067
3,801
0,2045
5,8
28,1765
2009
3,33
4,502
0,201
6,576
2007 yılında debiler azalmıştır…
Akarsularda Sıcaklık Değişimi 30
25
2004 2005 2006 2007 2008 2009
Sıcaklık, oC
20
15
10
5
0 Simav Çayı Çaygören Sığırcı Deresi Manyas İkizce Tepeler Arıtma Gönen Marmara Girişi Baraj Çıkışı Girişi GölGirişi
Susurluk Bandırma Kavşagı Demiryolu Köp
Simav Çayı Susurluk Şeker Fab Memba
2004
17,33333333
15,16666667
14,5
17,5
2005
15
15
13,33333333
13,33333333
11,5
16,16666667
18
2006
20
18
17,4
16,5
2007
16,66666667
16
20,5
15,33333333
20
20,5
2008
19
21
16
21,5
20,75
21
2009
19
24
20
19
19
SU KİRLİLİĞİ KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ TABLOLARI (Değişik tablo 1:R.G.-13/2/2008-26786) TABLO 1: KITAİÇİ SU KAYNAKLARININ SINIFLARINA GÖRE KALİTE KRİTERLERİ SU KALİTE SINIFLARI SU KALİTE PARAMETRESİ Sıcaklık (oC)
I
II
III
IV
25
25
30
> 30
Akarsularda Bor Konsantrasyon Değişimi 12
Bor Konsantrasyonu, mg/L
10 2004 2005 2006 2007 2008 2009
8
6
4
2
0 İkizce Tepeler Arıtma Simav Çayı Çaygören Sığırcı Deresi Manyas Gönen Marmara Girişi Girişi Baraj Çıkışı GölGirişi
Susurluk Bandırma Kavşagı Demiryolu Köp
Simav Çayı Susurluk Şeker Fab Memba 1,123333333
2004
0,221666667
5,756666667
0,775
2005
0,15
7,006666667
0,386666667
10,34166667
0,701666667
2006 2007
0,085
4,22
0,049
2008
0,445
1,44
0,315
2009
0,92
3,85
1,11 1,15 0,61
SU KİRLİLİĞİ KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ TABLOLARI (Değişik tablo 1:R.G.-13/2/2008-26786) TABLO 1: KITAİÇİ SU KAYNAKLARININ SINIFLARINA GÖRE KALİTE KRİTERLERİ SU KALİTE SINIFLARI SU KALİTE PARAMETRESİ Bor (μg B/L)
I
II
III
IV
1000e
1000e
1000e
> 1000
Akarsularda KOİ Değişimi 350 300
KOİ, mg/L
250
2004 2005 2006 2007 2008 2009
200 150 100 50 0
Susurluk Bandırma Kavşagı Demiryolu Köp
Simav Çayı Susurluk Şeker Fab Memba
153,776
15,93466667
14,12666667
İkizce Tepeler Arıtma Simav Çayı Çaygören Sığırcı Deresi Manyas Gönen Marmara Girişi Girişi Baraj Çıkışı GölGirişi 2004
26,58066667
2005
12,472
5,244
80,688
8,550666667
8,976
2006
4,316666667
3,7216
5,208
179,8966667
15,62733333
28,79266667
2007
2,482666667
46,982
5,63
167,2253333
26,404
37,524
2008
16,94
17,182
12,18066667
308,282
22,29425
18,0895
2009
3,8
11,3
6,6
132
22,29425
15,1
SU KİRLİLİĞİ KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ TABLOLARI (Değişik tablo 1:R.G.-13/2/2008-26786) TABLO 1: KITAİÇİ SU KAYNAKLARININ SINIFLARINA GÖRE KALİTE KRİTERLERİ SU KALİTE SINIFLARI SU KALİTE PARAMETRESİ 1) Kimyasal oksijen ihtiyacı (KOİ) (mg/L)
I
II
III
IV
25
50
70
> 70
Akarsularda Askıda Katıların Değişimi 120
Askıda Katı Madde, mg/L
100 2004
80
2005 2006 60
2007 2008 2009
40
20
0
Susurluk Bandırma Kavşagı Demiryolu Köp
Simav Çayı Susurluk Şeker Fab Memba
35,86666667
26,13333333
16,6
İkizce Tepeler Arıtma Simav Çayı Çaygören Sığırcı Deresi Manyas Gönen Marmara Girişi Girişi Baraj Çıkışı GölGirişi 2004
18,86666667
2005
46,5
26,5
100
112
38
2006
16,5
35,8
21,8
86
34,33333333
37,83333333
2007
14
38
21
78,66666667
51
38,5
2008
15,4
47,25
17,66666667
104
41
49,5
20
18
89
2009
48
Toplam Çözünen Madde Konsantrasyonu Değişimi 1600 1400
TDS, mg/L
1200
2004 2005 2006 2007 2008 2009
1000 800 600 400 200 0
Susurluk Bandırma Kavşagı Demiryolu Köp
Simav Çayı Susurluk Şeker Fab Memba
1214,019942
304,1884628
388,2498035
İkizce Tepeler Arıtma Simav Çayı Çaygören Sığırcı Deresi Manyas Gönen Marmara Girişi Girişi Baraj Çıkışı GölGirişi 488,17
2004
334,56
238,005
1003,57
287,8533333
319,86
2006
228,2
325,87476
249,838
1136,718333
273,39
399,7816667
2007
499,65
379,52
2008
273,968
511,1575
328,41
1223,9025
480,7125
496,8525
2009
247
530
303
1400
2005
374
SU KİRLİLİĞİ KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ TABLOLARI (Değişik tablo 1:R.G.-13/2/2008-26786) TABLO 1: KITAİÇİ SU KAYNAKLARININ SINIFLARINA GÖRE KALİTE KRİTERLERİ SU KALİTE SINIFLARI SU KALİTE PARAMETRESİ Toplam çözünmüş madde (mg/L)
I
II
III
IV
500
1500
5000
> 5000
Akarsularda Demir Konsantrasyon Değişimi 3
2,5
2004
Demir, mg/L
2
2005
2006 1,5
2007
2008
2009
1
0,5
0 İkizce Tepeler Arıtma Simav Çayı Çaygören Sığırcı Deresi Manyas Gönen Marmara Girişi Girişi Baraj Çıkışı GölGirişi 0,895
0,533333333
0,15
2,473333333
1,72
0,115
0,965
0,56
0,095
0,75
0,36
0,128
0,473
2004 2005 2006
0,091666667
2007
0,063333333
2008
1
2009
0,095
0,854
Susurluk Bandırma Kavşagı Demiryolu Köp
Simav Çayı Susurluk Şeker Fab Memba
SU KİRLİLİĞİ KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ TABLOLARI (Değişik tablo 1:R.G.-13/2/2008-26786) TABLO 1: KITAİÇİ SU KAYNAKLARININ SINIFLARINA GÖRE KALİTE KRİTERLERİ SU KALİTE SINIFLARI SU KALİTE PARAMETRESİ 15) Demir (μg Fe/L)
I
II
III
IV
300
1000
5000
> 5000
Akarsularda O-PO4 Konsantrasyonu Değişimi 70
O-PO4 Konsantrasyonu mg/L
60 50
2004 2005
40
2006 2007
30
2008 2009
20 10 0 İkizce Tepeler Arıtma Girişi
Susurluk Bandırma Kavşagı Demiryolu Köp
Simav Çayı Susurluk Şeker Fab Memba
7,096666667
0,295
1,336666667
Simav Çayı Çaygören Sığırcı Deresi Manyas Gönen Marmara Girişi Baraj Çıkışı GölGirişi
2004
0,861666667
2005
0,79
0,19
2,816666667
0,46
0,755
2006
0,16
0,17
0,184
58,985
0,563333333
1,763333333
2007
0,076666667
1,7
0,14
18,06666667
1,37
4,505
2008
0,168
0,6825
0,12
6,7675
0,39
1,9645
2009
0,19
0,88
0,2
21,3
1,07
SU KİRLİLİĞİ KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ TABLOLARI (Değişik tablo 1:R.G.-13/2/2008-26786) TABLO 1: KITAİÇİ SU KAYNAKLARININ SINIFLARINA GÖRE KALİTE KRİTERLERİ SU KALİTE SINIFLARI SU KALİTE PARAMETRESİ
I
II
III
IV
10) Toplam fosfor (mg P/L)
0.02
0.16
0.65
> 0.65
Akarsularda Arsenik Konsantrasyon Değişimi 0,04 0,035
Arsenik, mg/L
0,03 2004 2005 2006 2007 2008
0,025 0,02 0,015 0,01 0,005 0 İkizce Tepeler Arıtma Simav Çayı Çaygören Sığırcı Deresi Manyas Gönen Marmara Girişi Girişi Baraj Çıkışı GölGirişi
Susurluk Bandırma Kavşagı Demiryolu Köp
2004
0,003166667
0,0125
0,0045
2005
0,03
0,034666667
0,017333333
0,03
0,011666667
2006
0
2007
0
0,025
0,03
0,01
2008
0
0,02
0,025
0,0125
Simav Çayı Susurluk Şeker Fab Memba
SU KİRLİLİĞİ KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ TABLOLARI (Değişik tablo 1:R.G.-13/2/2008-26786) TABLO 1: KITAİÇİ SU KAYNAKLARININ SINIFLARINA GÖRE KALİTE KRİTERLERİ SU KALİTE SINIFLARI SU KALİTE PARAMETRESİ 4) Arsenik (μg As/L)
I
II
III
IV
20
50
100
> 100
Akarsularda M Alkanitesi Değişimi 500 450 400
M alkanite, mg/L
350
2004 2005
300
2006 250
2007
200
2008 2009
150 100 50 0
Susurluk Bandırma Kavşagı Demiryolu Köp
Simav Çayı Susurluk Şeker Fab Memba
473,4166667
125,75
207,5
İkizce Tepeler Arıtma Simav Çayı Çaygören Sığırcı Deresi Manyas Gönen Marmara Girişi Girişi Baraj Çıkışı GölGirişi 2004
194,0833333
2005
149,25
84
392,6666667
108,1666667
190
2006
133,4166667
85,8
131,6
459,75
126,8333333
211,25
2007
153,6666667
271
176,25
447,8333333
147,5
248,75
2008
166,4
222,625
178,6666667
290,75
199,875
259,625
2009
130,8
201,5
115,5
418,2
186,2
Akarsularda Toplam Azot Değişimi 30
T. Azot, mg/L
25 2004
20
2005 2006 15
2007 2008 2009
10
5
0 İkizce Tepeler Arıtma Girişi
Gönen Marmara Girişi
Simav Çayı Çaygören Baraj Çıkışı
Sığırcı Deresi Manyas GölGirişi
Susurluk Bandırma Kavşagı Demiryolu Köp
Simav Çayı Susurluk Şeker Fab Memba
2004
3,367333333
24,558
1,217333333
2,669333333
2005
2,102
0,5455
21,30333333
6,267333333
3,335
3,085
2,629
2006
0,952166667
0,6808
0,7806
26,98266667
2007
0,937333333
4,2625
0,3285
21,76833333
1,403
1,743
2008
1,2256
3,361
0,405
11,1935
2,1455
1,719
2009
2,533
2,378
7,538
7,603
11,132
SU KİRLİLİĞİ KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ TABLOLARI (Değişik tablo 1:R.G.-13/2/2008-26786) TABLO 1: KITAİÇİ SU KAYNAKLARININ SINIFLARINA GÖRE KALİTE KRİTERLERİ SU KALİTE SINIFLARI SU KALİTE PARAMETRESİ
I
II
III
IV
0.2c
1c
2c
>2
8) Nitrit azotu (mg NO2‾-N/L)
0.002
0.01
0.05
> 0.05
9) Nitrat azotu (mg NO3‾-N/L)
5
10
20
> 20
7) Amonyum azotu (mg NH4+-N/L)
BOİ 5, mg/L
Akarsularda BOİ5 Değişimi 250
200 2004 2005
150
2006 2007 2008
100
2009 50
0
Susurluk Bandırma Kavşagı Demiryolu Köp
Simav Çayı Susurluk Şeker Fab Memba
93,46666667
10,52166667
8,335
İkizce Tepeler Arıtma Simav Çayı Çaygören Sığırcı Deresi Manyas Gönen Marmara Girişi Girişi Baraj Çıkışı GölGirişi 2004
15,14166667
2005
8,5
2,905
53,96666667
4,46
4,15
1,86
136,5
8,75
18,33333333
8,25
19,75
2006
1,55
1,9
2007
16,5
25,5
2008
1,4
13,5
2
225,5
2009
5
7
3,8
78
8,7
SU KİRLİLİĞİ KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ TABLOLARI (Değişik tablo 1:R.G.-13/2/2008-26786) TABLO 1: KITAİÇİ SU KAYNAKLARININ SINIFLARINA GÖRE KALİTE KRİTERLERİ SU KALİTE SINIFLARI SU KALİTE PARAMETRESİ 2) Biyolojik oksijen ihtiyacı (BOİ) (mg/L)
I
II
III
IV
4
8
20
> 20
Akarsularda Çözünmüş Oksijen Değişimi 12
10 2004 2005 2006 2007 2008 2009
Ç.O., mg/L
8
6
4
2
0 Simav Çayı Çaygören Sığırcı Deresi Manyas İkizce Tepeler Arıtma Gönen Marmara Girişi Baraj Çıkışı Girişi GölGirişi
Susurluk Bandırma Kavşagı Demiryolu Köp
Simav Çayı Susurluk Şeker Fab Memba
2004
5,756666667
0,406666667
6,61
7,638333333
2005
7,8
10,045
1,226666667
8,426666667
7,985
9,14
7,66
3,133333333
7,683333333
6,016666667
2,833333333
6,5
7,1
2006
8,666666667
2007
8,6
6,9
9
2008
3,1
8,38
5,5775
2009
7,4
4,1
7,4
4,2
5,5
SU KİRLİLİĞİ KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ TABLOLARI (Değişik tablo 1:R.G.-13/2/2008-26786) TABLO 1: KITAİÇİ SU KAYNAKLARININ SINIFLARINA GÖRE KALİTE KRİTERLERİ SU KALİTE SINIFLARI SU KALİTE PARAMETRESİ 3) Çözünmüş oksijen (mg O2/L)a
I
II
III
IV
8
6
3
<3
Akarsularda Organik Madde Konsantrasyonu Değişimi 12
Org. Madde, mg/L
10 2004 2005 2006 2007 2008 2009
8
6
4
2
0
Susurluk Bandırma Kavşagı Demiryolu Köp
Simav Çayı Susurluk Şeker Fab Memba
0,406666667
6,61
7,638333333
İkizce Tepeler Arıtma Simav Çayı Çaygören Sığırcı Deresi Manyas Gönen Marmara Girişi Girişi Baraj Çıkışı GölGirişi 2004
5,756666667
2005
7,8
10,045
1,226666667
8,426666667
7,985
2006
8,666666667
9,14
7,66
3,133333333
7,683333333
6,016666667
2007
8,6
6,9
9
2,833333333
6,5
7,1
2008
3,1
8,38
5,5775
2009
7,4
4,1
7,4
4,2
5,5
SU KİRLİLİĞİ KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ TABLOLARI (Değişik tablo 1:R.G.-13/2/2008-26786) TABLO 1: KITAİÇİ SU KAYNAKLARININ SINIFLARINA GÖRE KALİTE KRİTERLERİ SU KALİTE SINIFLARI SU KALİTE PARAMETRESİ 3) Toplam organik karbon (mg/L)
I
II
III
IV
5
8
12
> 12
Yıllara Göre Akarsularda Sodyum Değişimi 300
Sodyum, mg/L
250 2004 2005 2006 2007 2008 2009
200
150
100
50
0
Susurluk Bandırma Kavşagı Demiryolu Köp
Simav Çayı Susurluk Şeker Fab Memba
211,4166667
35,75
30,71666667
İkizce Tepeler Arıtma Simav Çayı Çaygören Sığırcı Deresi Manyas Gönen Marmara Girişi Girişi Baraj Çıkışı GölGirişi 2004
69,25
2005
30,4
17,8
173,9333333
24,9
19,5
2006
10,9
32,66
19,04
206,2333333
27,45
34,76666667
2007
11,46666667
108,9
37,8
191,6666667
83,05
32,15
2008
2
10
219,625
23,5
2009
11,05
23,4
257
23,5
70
SU KİRLİLİĞİ KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ TABLOLARI (Değişik tablo 1:R.G.-13/2/2008-26786) TABLO 1: KITAİÇİ SU KAYNAKLARININ SINIFLARINA GÖRE KALİTE KRİTERLERİ SU KALİTE SINIFLARI SU KALİTE PARAMETRESİ 13) Sodyum (mg Na+/L)
I
II
III
IV
125
125
250
> 250
Yıllara Göre Akarsularda Potasyum Değişimi 70 60
Potasyum, mg/L
50
2004 2005 2006 2007 2008 2009
40 30 20 10 0
Susurluk Bandırma Kavşagı Demiryolu Köp
Simav Çayı Susurluk Şeker Fab Memba
34,52666667
5,568333333
14,12833333
İkizce Tepeler Arıtma Simav Çayı Çaygören Sığırcı Deresi Manyas Gönen Marmara Girişi Girişi Baraj Çıkışı GölGirişi 2004
5,866666667
2005
3,44
3,915
17,64666667
5,19
4,24
3,99
38,47166667
5,195
5,425
2006
3,913333333
3,056
2007
4,156666667
9,19
4,76
41,53333333
11,955
6,2
2008
21,9
62,4
33,13333333
18,47
51,175
55,725
2009
3,55
4,5
4,32
18,47
6,9
Yıllara Göre Akarsularda Mağnezyum Değişimi 120
100
200 200 200 200 200 200
Mg, mg/L
80
60
40
20
0
Susurluk Bandırma Kavşagı Demiryolu Köp
Simav Çayı Susurluk Şeker Fab Memba
39,083
12,56383333
18,61383333
İkizce Tepeler Arıtma Simav Çayı Çaygören Sığırcı Deresi Manyas Gönen Marmara Girişi Girişi Baraj Çıkışı GölGirişi 2004
13,02766667
2005
9,9825
12,4025
27,467
12,221
18,9365
2006
9,196
10,8658
11,7854
35,332
13,3705
14,13683333
2007
15,64933333
14,762
13,068
29,72566667
15,0645
19,965
2008
45,88
80,5
60,6
98,95
68,75
81,2
2009
20
23,2
18,4
47,5
27
Yıllara Göre Akarsularda SO4 Değişimi 200 180
Sülfat, mg/L
160 140
2004
120
2005 2006
100
2007 2008
80
2009
60 40 20 0
Susurluk Bandırma Kavşagı Demiryolu Köp
Simav Çayı Susurluk Şeker Fab Memba
72,41144928
40,37
53,95275362
İkizce Tepeler Arıtma Simav Çayı Çaygören Sığırcı Deresi Manyas Gönen Marmara Girişi Girişi Baraj Çıkışı GölGirişi 2004
75,31869565
2005
48,3
42,9
40,50405797
49,29942029
28,45
2006
17,68333333
134,92
40,3
53,81666667
43,78333333
41,63333333
2007
17,06666667
59,25
46,5
41,06666667
16,5
21,85
2008
41,58
63,775
44,2
121
79,1
66,25
2009
35,7
115,8
73,6
186,9
77,7
SU KİRLİLİĞİ KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ TABLOLARI (Değişik tablo 1:R.G.-13/2/2008-26786) TABLO 1: KITAİÇİ SU KAYNAKLARININ SINIFLARINA GÖRE KALİTE KRİTERLERİ SU KALİTE SINIFLARI SU KALİTE PARAMETRESİ 6) Sülfat iyonu (mg SO4=/L)
I
II
III
IV
200
200
400
> 400
EC25, μhos/cm
Akarsularda Elektriksel İletkenlik Değişimi 2500
2000 2004 2005
1500
2006 2007 2008
1000
2009 500
0
Susurluk Bandırma Kavşagı Demiryolu Köp
Simav Çayı Susurluk Şeker Fab Memba
1801,597955
448,4046021
570,7243528
İkizce Tepeler Arıtma Simav Çayı Çaygören Sığırcı Deresi Manyas Gönen Marmara Girişi Girişi Baraj Çıkışı GölGirişi 2004
718
2005
492
352,5
1480,333333
419,3333333
458
2006
335,6666667
484,286
371
1711,166667
414,1666667
594,1666667
2007
372
1027,5
528
1750,333333
743,5
593
2008
414,4
766,25
485,3333333
1867,25
709,75
736
2009
364
784
450
1975
554
SONUÇ
2007-2009 periyodunda Balıkesir ilinde de doğal su kaynaklarında azalma gözlenmiştir. Bu azalma organik madde, toplam azot, fosfat, iletkenlik, çözünmüş oksijen, KOİ, BOİ başta olmak üzere kirletici yüklerini olumsuz Etkilemiştir. Azalarak devam etmektedir Tarım ve tarıma dayalı üretim ile geçimini sağlayan bölgede damla sulamaya geçiş hızlanmalıdır
Sunumun Hazırlanmasında DSİ Balıkesir Bölge Müdürlüğü Meteoroloji Balıkesir Bölge Müdürlüğü Balıkesir Çevre İl Müdürlüğü Verilerinden Faydalanılmıştır. Teşekkürler