İKLİM DEĞİKLİĞİ SÜRECİNDE YEREL YÖNETİMLERDE BİLİNÇLİ SU KULLANIMI VE MAVİ BAYRAK PROJESİ
Eyüp ÇELİK KOSKİ Eğitim Şube Müdürü
1
İnsanlık, suya hakim olma ve suyu kontrol altına alma yolunda müthiş bir mücadele vermiştir. Suya sahip olmadan ve kullanımını düzenlemeden bir yaşamın kurulması mümkün değildir. 2
Su kaynakları etrafında kurulan medeniyetlerin çöküşü, suyu kötü yönetmeye başlamaları sebebiyle son bulmuştur. 3
Nehirlerin ve insan yerleşim yerlerinin haritaları, adeta iç içe geçmiştir. Kaşifler, daima suyu takip etmişler, insanlar büyük nehir vadilerini mesken tutmuşlardır. Nehir kıyılarında yaşam biçimleri ve kültürler oluşmuştur.
4
Türkiye’de, su konusunda verimli sistemlerin hızla uygulamaya konulması, yaşamsal öneme sahiptir. Kişi başına düşen 1600 m3 suyu ile Türkiye, su azlığı içinde yaşayan bir ülke konumundadır. 2030 yılında nüfusu 100 milyonu bulacağı tahmin edilen Türkiye için, bu sorun, son derece önemlidir. 5
İç Anadolu Bölgesi’nde bulunan Konya Kapalı Havzası, bugünkü görümünü, 2,5 milyon yıl öncesinden günümüze birbirini izleyen değişiklikler sonucunda almıştır.Yapılan araştırmalarda havzada oluşan en büyük gölün Van Gölü’nden daha büyük olduğu belirtilmektedir. Sonraki dönemlerde ise egemen olan kurak iklim şartlarına bağlı olarak göl önemli olarak çekilmiş ve kuruyarak ovaya dönüşmüştür Konya Ovasını çevreleyen dağlar, suların denize ulaşmasını engelleyerek, ülkemizin en büyük kapalı havzası olan Konya Kapalı Havzası’nı oluşturmuştur.
6
Su kullanımının sürekli artması ciddi bir tehlike olarak belirginleşmiştir. Konya havzası sınırlı bir alan olup yağışlar ile beslenmektedir. Mevcut duruma göre havzanın beslenmesi kullanım miktarını karşılayamamaktadır. Yeraltı su seviyesindeki bu düşüşün önlenmesi ve havzanın korunması için iki önemli tedbir alınması düşünülmüştür. 1-)Havza dışından su temini (KOP Projesi Mavi Tünel) 2-)Tasarruflu kullanım. (Bilinçlendirme Eğitimleri) Konya Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü (KOSKİ Genel Müdürlüğü) şehirde yaşayan insanlara suyun akılcı kullanımını özendirmek ve tasarruflu su tüketimini toplumun her kesimine yaymak amacıyla 2007 yılında çalışmalar başlatmıştır.
7
KONYADA SU TASARRUF ÇALIŞMALARI VE MAVİ BAYRAK PROJESİ
8
BİLİNÇLENDİRME SEMİNERLERİ Su tüketiminin yoğun olduğu yerlerde, su tasarrufuna yönelik seminerler verilmiş olup, halen verilmeye de devam etmektedir. 9
ASKERİ BİRLİKLER Şehrimizde bulunan askeri birliklere, su tasarrufu konusunda bilinçlendirmek amacıyla seminerler verilmiştir. 10
DİN GÖREVLİLERİ Daha fazla insanımıza ulaşmak amacıyla,su tasarrufu konusunda, Müftülük aracıyla hutbeler okutulmuş ve din görevlilerine seminerler verilmiştir. 11
OTELLER
Otellerde çalışan personelin suyu verimli kullanması amacıyla seminerler düzenlenmiştir. 12
HASTANELER Hastanelerde her kademe de görev yapan personelin, su tasarrufunda bulunması amacıyla seminerler verilmiş, tedaviye gelen hastalara da, kapalı devre televizyon yayınlarının sunulması ile verimli su tüketimi konusunda bilinçlenmesi sağlanmıştır.
13
KOSKİ Genel Müdürlüğü ile Konya İl Milli Eğitim Müdürlüğü birlikte hareket ederek okullarda öğrencilere su tasarrufu konusunda bilinçlendirme eğitimlerinin yapılmasına karar verilmiştir. Bu konuda yapılacak çalışmaların bir proje çerçevesinde yürütülmesi uygun görülmüş ve Mavi Bayrak Projesi ortaya konmuştur. 14
Bu projede, Konya merkezde bulunan her okuldan bir öğretmen ve okuldaki sınıflardan da birer öğrenci seçilmek suretiyle Su Timleri oluşturulmuştur. Böylelikle 250 okuldan yaklaşık 5.000 öğrenciden oluşan bir Su Timi ekibi kurulmuştur. 15
5.000 öğrenciden oluşan Su Timleri ve Su Tim’lerinin başında bulunan öğretmenler bir hafta boyunca eğitim seminerinden geçirilmiştir. 16
Eğitim seminerlerinde suyun hayatımızda, dünyada, ülkede ve şehirdeki durumu, su kaynaklarının kıt ve sınırlı olduğu, her alanda kullandığımız suyu, tasarruf yaparak tüketmemiz gerektiği bilinci oluşturulmaya çalışılmıştır.
17
Eğitime gelen Su Timlerine, Su Timi yaka kartı, suyla ilgili hikayeler, eğitim CD’leri çizgi film gibi on binlerce yazılı ve görsel materyaller de verilerek hem okullarında hem de evlerinde yazılı ve görsel materyallerin okunup izlenerek, su tasarruf bilincinin yaygınlaşması sağlanmıştır. 18
Eğitim seminerlerinde tasarrufun gerçekleştirile bilmesi için sensorlu musluklar, vanalar ve tasarruf yapılabilen diğer aparatlar ile normal sistemlerin değiştirilmesi tavsiye edilmiştir. 19
Su tasarruf bilincini simgeleyen Mavi Bayrak kriterleri belirlenmiştir. Bu kriterler ile okulun fiziki, eğitim ve su timlerinin çalışma planları gibi yaptırımları getirilerek Su timlerinin daha aktif hale gelmesi hedeflenerek tasarruf yapılması sağlanmaya çalışılmıştır. 20
21
Bu kriterlere uygun olan okullar gerekli denetimler yapıldıktan sonra Mavi Bayrak’la ödüllendirilmiştir. 2009 yılı itibarı ile 7 okula Mavi Bayrak verilmiştir. 2010 yılı içersinde de 5 okul Mavi Bayrak almaya hak kazanmış olup, 1 okulda denetim aşamasındadır. 22
Devam etmekte olan projenin, 2009 yılı itibarı ile sonuçlarına baktığımız zaman, Konya merkezindeki okulların su kullanımları bir önceki yıllara göre düştüğü görülmüştür 23
Bu düşüşler; tüm okulların tüketim değerlendirmelerine göre % 19,95 24
Mavi Bayrak verilen okullarda ise ortalama
% 26,89 oranında tasarruf olarak gerçekleşmiştir.
25
MAVİ BAYRAK VERİLEN İLKÖĞRETİM OKULU VE LİSELERİN 2007 YILI İLE 2008-2009 YILLARI SU TÜKETİMLERİ MUKAYESE TABLOSU
SIRA NO
OKUL ADI
2007 YILI SU TÜKETİ M MİKTARI (M3)
1
VALİ NECATİ ÇETİNKAYA İLKÖĞRETİM OKULU
1823
1738
-85
4,66
2
HALİL BAHÇECİ İLKÖĞRETİM OKULU
1669
623
-1046
62,67
3
K.Ç. ANADOLU GÜZEL SANATLAR LİSESİ
812
700
-112
13,79
4
ALİ YAMAN İLKÖĞRETİM OKULU
1009
747
-262
25,97
5
BARBAROS İLKÖĞRETİM OKULU
829
603
-226
27,26
6
100.YIL AHMET HAŞHAŞ İLKÖĞRETİM OKULU
733
543
-190
25,92
7
MAHİDE KOŞUKCU İLKÖĞRETİM OKULU
401
289
-112
27,93 26
7276
5243
-2033
26,89
TOPLAMLAR
2008-2009 YILLARI ORTALAMA SU TÜKETİM MİKTARI (M3)
OLUŞAN TÜKETİM FARKI (M3)
TÜKETİM DÜŞME YÜZDESİ (%)
SU TESİSLERİ TANITIM GEZİLERİ Tesislerimize geziler düzenlenerek, tesislerin çalışması ve suyun üretimi hakkında geniş bilgiler verilmektedir. 27
RESİM SERGİLERİ Bilinçli su tüketimin yaygınlaştırılması ve toplumun farklı kesimlerine ulaşmak amacıyla sanatsal etkinler düzenlenmiştir.
28
FOTOĞRAF SERGİLERİ
Küresel soruna dikkat çekmek ve toplumun bilinçlenmesi amacıyla, sanatçıların fotoğrafları hafta boyunca sergilenmiştir.
29
Konya genelinde her yıl % 6,48 oranında abone sayısı artarken bilinçlendirme çalışmalarının yapıldığı dönemlerde ise % 5 oranında tasarruf gerçekleşmiştir. 30
Teşekkür ederim. 31